Professional Documents
Culture Documents
K hiu
Gi tr/ Ghi ch
n v
tnh
Sc mu nguyn thy
Nhit si
Cng bn
Tnh tan
ZrO2
-Zirconium dioxide
-Zirconium(IV) oxide
- Khong Baddeleyite l
khong dng chnh tn ti trong
t nhin ca zirconia (ZrO2), kt
hp vi zirconium di sulfide
(ZrS2), titanium dioxed (TiO2)
va Hafnium dioxide (HfO2),
thng c mu xanh xm, en
nh kim, nu t, v.v ty theo
hm lng ca cc khong tp
km theo.
Mu trng
Mmol
123.218
g/mol
5.68
g/cm3
Tnc
2715
oC
Ts
4300
oC
Mpa
- Gn nh khng tan trong
nc.
- Tan trong dung dch HF v
dung dch H2SO4 nng, dung
dch HNO3 nng v dung dich
HCl nng.
10
Chit sut t i
nD
2.13
Zirconia tinh cht thng tn ti cu trc tinh th n t (hnh hp hnh bnh hnh) (Monoclithic
crystalline hay MZC = Monoclithic Zirconia Crystalline) nhit thng (iu kin tiu chun t 23
26 oC), khi nhit tng dn, cu trc pha tinh th ca zirconia chuyn bin ln lt thnh cc dng
pha cu trc sau (xem Hnh 1.1 [2]):
- Tinh th hnh hp ch nht (Tetragonal Crystaline hay TZC = Tetragonal Zirconia Crystalline).
- Tinh th lp phng (Cubic crystalline hay CZC = Cubic Zirconia Crystalline)
- V nh hnh (Amorphous phase hay AZS = Amorphous Zirconia Structure) trong trng thi cn nng
chy v nng chy (hay trong trng hp lm ngui nhanh).
Hnh 1.2. th biu din mi quan h gia nng lng (E [eV/nguyn t]) (trc tung) v
th tch (V[A3/nguyn t]) (trc honh) tnh theo nguyn t ca
ba dng cu trc tinh th chnh ca zirconia (ZrO2):
lp phng (cubic), hp ch nht (tetragonal) v tinh th n t (monoclinic).
(a) th ca Stapper et al. (b) th ca Dewhurst and Lowthe [2]
Trong y t ni chung v nha khoa ni ring, cc ph gia hiu chnh yttria, ceria, calcia, magnesia, hn
hp natria va potasia c s dng nhiu nht v tnh tng thch v an ton sinh hc cao (theo tiu
chun ca FDA), theo mc hiu dng ln lt l:
- Yttria (Y2O3), cho t l v th tch ca cu trc tinh th hnh hp ch nht v tinh th lp phng
trong cu trc vt liu ca s zirconia (NZr/Mat) cao nht (thng dao ng trong khong t 98,0
99,9%).
- Yttria (Y2O3) kt hp magnesia (MgO) (NZr/Mat thng dao ng trong khong t 96,0 98,7%).
- Ceria (Ce2O3) kt hp magnesia (MgO) (NZr/Mat thng dao ng trong khong t 95,0 97,0%).
- Calcia (CaO) kt hp khong phc ca potasia v natria (K2O.Na2O) (NZr/Mat thng dao ng trong
khong t 93,0 96,0%)
S zirconia PSZP thng c to thnh bi s hin din v tc ng ca cc ph gia hiu chnh ha
l chnh c cha cc thnh phn ion nh Ca2+ (CaO), Mg2+ (MgO) hay phc Na+/K+ (Na2O.K2O) trong
thnh phn cu to ca s zirconia.
S zirconia TZP ch c to thnh khi v ch khi c s hin din v tc ng ca cc ph gia hiu
chnh ha l c cha cc ion nh Ce4+ (CeO2) v Y3+ (Y3O2).
S TZP c to thnh bi thnh phn ph gia Y2O3 v CeO2 ln lt c k hiu l (Y TZP) v
(Ce TZP), cn s PSZP c to thnh bi thnh phn ph gia MgO2 v CaO ln lt c k hiu
l (Mg PSZP) v (Ca PSZP).
T l zirconia trong s zirconia (gm c TZP v PSZP) c quyt nh bi hm lng ca cc ph gia
hiu chnh c tnh bng thnh phn phn trm mol, c bit trong cc ng dng v y t, t l ca cc
ph gia hiu chnh thng c kim sot trong gii hn nht nh do c nh hng n sc khe ca
c th. Theo quy nh ca FDA, thnh phn ca Ce4+ (CeO2) < 2 5%, Y3+ (Y2O3) < 5 - 8%, Mg2+
(MgO) < 8 10%, v.v Ni cch khc, cu trc tinh th ti u ca zirconia quyt nh bn ca s
zirconia, hay s TZP c bn c hc cao hn so vi s PSZP. Trong thnh phn chnh ca s zirconia TZP chnh l cu trc tinh th hnh hp ch nht TZC, nhng TZC cng chnh l mt trong cc
cu trc trung gian n nh dng meta (meta-stable structure) kh c bit. V c tnh, MCZ (3,5
5,0 GPa) c c tnh thp hn so vi TZC (5,5 15,0 GPa) v CZC (> 7,0 GPa) ty thuc vo t l
thnh phn cha trong s v kch thc ht to thnh ca cc cu trc, nhng th tch ring ca MCZ
cao hn so vi TZC v CZC.
Nh trnh by trn, qu trnh chuyn bin ny s dn n hiu ng gin n v th tch ring ca
cu trc ng k, ni cch khc qu trnh chuyn bin pha ny s lm chm qu trnh ph hy ti cc
vi nt (vi k), do hin tng ln p ca th tch gin n ny vi th tch khong trng ca cc vi nt
trong ni cu trc vt liu, to nn c ch hn c hc, p cc thnh ca cc vt nt li gn nhau,
trong mt s trng hp cc vt nt khi c khp kn ti cp n v cu thnh nn cu trc tinh th
th cc vt nt ny c xu hng t ti to/ phc hi cc lin kt trong cu trc tng t trng thi ban
u. Qu trnh ny c gi l c ch ha bn do chuyn bin pha (Transformer toughening mechanism) [2], [3], [5], [6](Xem Hnh 1.3.).
Trong , tc lm ngui thng c hiu chnh v kim sot trong cc mi trng lu cht lm
ngui thch hp bng dng kh lu cng bc hay trong lu cht lng, tuy nhin p sut ca mi
trng lm ngui cng ng mt vai tr rt ln trong vic kim sot tc pht trin ht v kch thc
ht ca s trong qu trnh kt tinh, theo c ch cng bc v mt c hc thun ty. Kt qu thc
nghim chng thc iu ny thng qua hng lot cc nghin cu mang tnh c th ca Chiang et al
[11], R.A. Cutler et al [9], Bravo Leon et al [10], Richerson et al [13], bn mi ca TZP c ci thin
ng k trong iu kin kt tinh ph hp vi khong p sut mi trng lm ngui dao ng trong
khong (3.0 20.0) GPa, ng vi khong nhit dao ng trong khong (1050 - 1210)oC cho cc
mu th nghim Y TZP, vi %mol Y3O2 ~ (0,5 3,5)% (xem Hnh 1.6.). Tuy nhin theo nghin cu
chuyn su ca Richerson et al [13], s TZP c bn mi v bn c hc ni chung khng tt bng
trnh by cc kin thc v quy trnh cng ngh dng ch to v sn xut mt s thng phm s zirconia v mt s cng ngh mi trong k thut vt liu ng dng trong nghin cu v ng dng s zirconia trong nha khoa.
TI LIU THAM KHO:
[1] Gio trnh Cng ngh vt liu & C kh ng dng trong K thut phc hnh rng, o Ngc
Lm, B mn K thut Phc hnh rng, Khoa Rng Hm Mt, i hc Y Dc TP.HCM (lu hnh ni
b).
[2] Ceramic and Glass Materials: Structure, Properties and Processing, James F. Shackelford & Robert H. Doremus, 1st Edition, ISBN 978-0-387-73361-6, p.168-197, Springer Science+Business Media
LLC, 2008.
[3] The Fundamentals of Material Sciences and Engineering, William D. Callister, Jr., 5th Edition,
ISBN 0-471-39551-X, John Wiley & Sons, Inc., 2001.
[4] - Ab initio study of structural and electronic properties of yttria-stabilized cubic zirconia, G. Stapper, M. Bernasconi, N. Nicoloso, and M. Parrinello, Phys. Rev. B, 59(2), 797810 (1999).
[5] - Relative stability, structure, and elastic properties of several phases of pure zirconia, J.K. Dewhurst and J.E. Lowther, Phys. Rev. B, 57(2), 741747 (1998).
[6] - Transformation Toughening of Ceramics, Green, D.J.; Hannink, R.; Swain, M.V., ISBN 0-84936594-5, Boca Raton: CRC Press (1989).
[7] - A historical perspective of synthetic ceramic and traditional feldspathic porcelain, Chu S, and Ahmad I., Pract Proced Aesthet Dent. 2005 Oct;17(9):593-8; quiz 600.
[8] - Development of dental ceramics: An historical perspective, Jones D.W., Dent Clin North Am.
1985 Oct;29(4):621-44.
[9] Sintering and characterization of polycrystalline monoclinic, tetragonal, and cubic zirconia,R.A.
Cutler, J.R. Reynolds, and A. Jones, J. Am. Ceram. Soc. 75(8), 21732183 (1992).
[10] Fracture toughness of nanocrystalline tetragonal zirconia with low yttria content, A. BravoLeon, Y. Morikawa, M. Kawahara, and M.J. Mayo, , Acta Mater. 50, 45554562 (2002).
[11] - Physical Ceramics Principles for Ceramic Science and Engineering, Y.-M. Chiang, D. Birnie III,
and W.D. Kingery, Wiley Inc., New York, 1997, p. 484.
[12] The microstructure and mechanical properties of yttria-stabilized zirconia prepared by arc-melting, T. Sakuma, Y.-I. Yoshizawa, and H. Suto, J. Mater. Sci. 20, 23992407 (1985).
[13] Modern Ceramic Engineering Properties, Processing, and Use in Design, D.W. Richerson, 3rd
Edition, Taylor and Francis Group, Boca Raton, 2006, pp. 275, 643.
[14] High-density ZrO2 and HfO2: Crystalline structures and equations of state, S. Desgreniers and K.
Lagarec, Phys. Rev. B, 59(13), 84678472 (1999)
[15] Stability field of cotunnite-type zirconia, O. Ohtaka, S. Kume, and E. Ito, J. Am. Ceram.
Soc.73(3), 744745 (1990).