ISL topik 3 : Perbezaan antara haba tindak balas piawai dan haba tindak

balas
Rujukan
:http://pkukmweb.ukm.my/mbz/kuliah/stkk1113/kuliah10/kuliah10.html
TERMOKIMIA
Dalam tindak balas kimia, tenaga yang terlibat biasanya ialah haba. Haba ini
dinamakan ENTALPI. - Entalpi Tindak balas. Simbol H.
Ada pelbagai entalpi - Entalpi pelarutan, Entalpi pembakaran, Entalpi
pelarutan, Entalpi pencairan, Entalpi pembentukan.
Entalpi - Satu bentuk tenaga terma yang disukat pada TEKANAN TETAP.
Entalpi Piawai - Entalpi yang disukat pada tekanan tetap 1 atm (pada suhu
25C)
Termokimia adalah kajian perubahan haba terhadap tindak balas kimia.
- Terdapat 2 jenis tindak balas kimia iaitu:
1. Tindak balas Eksotermik - Ekso bermaksud luar manakala termik
bermaksud

haba.Eksotermik bermaksud haba yang

disalurkan/dibebaskan keluar ke persekitaran dalamsistem. Oleh

itu suhu di persekitaran akan meningkat.
2. Tindak balas Endotermik- Endo bermaksud dalam manakala termik
bermaksud haba.Endotermik bermaksud haba yang diserap masuk ke
dalam dalam bahan hasil tindak balas. Oleh itu suhu bahan tindak
balas akan meningkat.
Tindak balas eksotermik:

Perubahan tenaga tindak balas Eksotermik akan menunjukkan

nilai negatif

Perubahan Tenaga = Tenaga Hasil Tindak Balas Tenaga Bahan Tindak Balas

H = Hh - Hb
Tindak balas Endotermik

Perubahan tenaga
nilai positif, iaitu

Perubahan Tenaga = Tenaga Hasil Tindak Balas - Tenaga Bahan

Tindak Balas

tindak

balas Endotermikakan

H = Hh - Hb

Persamaan Termokimia:
H bertanda negatif bagi tindak balas eksotermik.
H bertanda positif bagi tindak balas endotermik.

menunjukan

Dalam tindak balas kimia, tenaga biasanya wujud dalam bentuk haba.
Haba inidinamakan entalpi. Entalpi merujuk kepada sukatan kandungan haba
yangmenggambarkan keupayaan termodinamik suatu sistem, yang boleh
digunakan untukmengira kerja di dalam sistem. Kebanyakan proses yang
dijalankan

adalah

pada

tekanan

malar. Entalpi

piawai

ialah

entalpi

yang disukat pada tekanan tetap 1 atm pada suhu standard 25C. Haba
pembentukan piawai, Of boleh digunakan secara langsunguntuk menentukan
haba tindak balas.
Entalpi tindak balas = Entalpi Pembentukan Hasil Tindak Balas Entalpi Pembentukan Bahan Tindak Balas
Entalpi Pembentukan
Jumlah tindak balas kimia yang dikenali sangat besar, dan ia akan
sangat menyusahkan jika seseorang itu terpaksa menjadualkan entalpi tindak
balas untuk mereka semua. Kita boleh mengelak daripada perlu melakukan
ini dengan tabulating entalpi pembentukan molar bahan kimia, yang
perubahan entalpi yang berkaitan dengan pembentukan 1 mol bahan
daripada unsur-unsur dalam mereka standard negeri. Daripada entalpi
pembentukan ia mungkin untuk mengira perubahan entalpi tindakbalas kimia.
Istilah entalpi piawai pembentukan merujuk kepada perubahan
entalpi apabila sebatian dalam keadaan piawai yang dibentuk dari unsurunsur di negeri-negeri piawai, ia tidak boleh digunakan mana-mana dalam erti
kata lain. Sudah tentu, entalpi piawai pembentukan mana-mana unsur-unsur
dalam
keadaan
piawai
adalah
sifar.
Entalpi pembentukan sebatian organik biasanya diperolehi daripada entalpi
pembakaran, melalui permohonan Hukum Hess. Hukum Hess 'memberitahu
kita bahawa entalpi pembentukan bagi sebatian kimia tertentu sentiasa akan

yang sama, tanpa mengira jalan yang diambil dari unsur-unsur mentah untuk
mengkompaun terakhir dalam soalan.
Perubahan entalpi piawai pembentukan diukur dalam unit tenaga satu
jumlah bahan. Kebanyakan yang ditakrifkan dalam kilojoules setiap tahi lalat,
atau kJ mol-1, tetapi juga boleh diukur dalam kalori setiap tahi lalat, joules
satu tahi lalat atau kilokalori per gram (apa-apa gabungan unit-unit mematuhi
tenaga setiap massa atau garis panduan yang jumlah).
Semua unsur-unsur di negeri-negeri piawai (gas oksigen, karbon
pepejal dalam bentuk grafit, dan sebagainya) mempunyai entalpi piawai
pembentukan sifar, kerana tidak ada perubahan yang terlibat dalam
pembentukan
mereka.
Standard perubahan entalpi pembentukan yang digunakan dalam kimia
panas untuk mencari perubahan entalpi piawai tindak balas. Ini dilakukan
dengan menolak jumlah entalpi piawai pembentukan bahan tindak balas
daripada jumlah entalpi piawai pembentukan produk, seperti yang ditunjukkan
dalam
persamaan
di
bawah.
H reactionO = HfO (Produk) - HfO (bahan tindak balas)
Rujukan: http://www.tutor.com.my/tutor/arkib2002.asp?

e=SPM&s=KIM&b=JUL&m=1&r=m&i=NOTA

Termokimia
Pengenalan
1.1 Tenaga yang terkandung di dalam bahan kimia dipanggil tenaga kimia.
1.2 Tindak balas kimia biasanya disertai dengan perubahan tenaga.
1.3 Perubahan tenaga yang terlibat mungkin adalah tenaga kimia, tenaga
haba, tenaga cahaya, tenaga elektrik , tenaga keupayaan dan tenaga
kinetik.
1.4 Termokimia ialah kajian tentang perubahan tenaga haba yang berlaku di
dalam suatu tindak balas kimia.
Tindak balas eksotermik
2.1 Tindak balas eksotermik adalah disertai dengan pembebasan tenaga
haba ke sekelilingnya.

2.2 Tenaga haba yang dibebaskan akan menyebakan bekas yang

menampung tindak balas itu terasa panas apabila disentuh dengan
tangan.
2.3 Suhu campuran bahan-bahan tindak balas eksotermik akan menaik.
2.4 Contoh-contoh :
2.4.1 Tindak balas pembakaran bahan api
2.4.2 Tindak balas pemendakan
2.4.3 Tindak balas penyesaran
2.4.4 Tindak balas peneutralan
Tindak balas endotermik
3.1 Tindak balas endotermik adalah disertai dengan penyerapan tenaga haba
daripda sekeliling.
3.2 Tenaga haba yang diserap daripada sekeliling akan menyebabkan bekas
yang menampung tindak balas itu terasa sejuk apabila disentuh dengan
tangan.
3.3 Suhu campuran bahan-bahan tindak balas endotermik akan menurun.
3.4 Contoh-contoh:
3.4.1 Penguraian kalsium karbonat apabila dipanaskan dengan kuat.
3.4.2 Melarutkan garam ammonium klorida di dalam air

Haba tindak balas

4.1 Di dalam suatu tindak balas kimia biasanya berlaku pemecahan ikatan
kimia dan pembentukan ikatan kimia.
4.2 Apabila ikatan kimia dipecahkan, tenaga haba akan diserap, iaitu suatu
perubahan yang endotermik .

4.3 Apabila ikatan kimia terbentuk tenaga haba akan dibebaskan iaitu suatu
perubahan yang eksotermik.
4.4 Apabila suatu tindak balas eksotermik berlaku, secara keseluruhannya
tenaga haba dibebaskan. Ini menunjukkan bahawa jumlah tenaga yang
dibebaskan semasa pembentukan ikatan kimia adalah melebihi jumalah
tenaga haba yang diserap semasa berlaku pemecahan ikatan kimia.
4.5 Apabila suatu tindak balas endotermik berlaku, secara keseluruhannya
tenaga diserap. Ini menunjukkan bahawa tenaga yang diserap semasa
ikatan kimia dipecahkan adalah melebihi tenaga yang dibebaskan
semasa pembentukan ikatan kimia.
4.6 Perubahan kandungan tenaga apabila 1 mol bahan tindak balas
bertindak balas atau 1 mol hasil tindak balas terbentuk dipanggil haba
tindak balas dan diberi simbol H.
4.7 Unit tenaga bagi haba tindak balas ialah joule (J).
4.8 Perubahan kandungan tenaga bagi tindak balas eksotermik diberi tanda
negatif, iaitu H = negatif, kerana jumlah kandungan tenaga hasil tindak
balas adalah kurang daripada jumlah kandungan tenaga bahan tindak
balas.
4.9 Perubahan kandungan tenaga bagi tindak balas endotermik diberi tanda
positif, iaitu DH = positif, kerana jumlah kandungan tenaga hasil tindak
balas adalah melebihi kandungan tenaga bahan tindak balas.
4.10 Persamaan termokimia bagi suatu tindak balas kimia menunjukkan bahan
dan hasil tindak balas serta haba tindak balasnya.
Contoh:
Tindak balas eksotermik:
C (p)

+ O (g)

CO (g)

H = - 394 kJ

Tindak balas endotermik:

CuO (p) + H (g) Cu (p) + HO (ce) H = +130.5 kJ

Rujukan : http://rozinawati.tripod.com/kimia.html
Tenaga Dalam Kimia
Termokimia
Termokimia adalah kajian tentang
perubahan haba dalam tindak balas
kimia. Bahankimia mempunyai ikatan-ikatan di antara atom-atom
atau molekul-molekul, bahan kimia ini memerlukan tenaga untuk
bercantum dan berpecah antara satu sama lain. Perubahan haba akan
wujud apabila suhu bahan kimia berubah setelah bertindak-balas

Tindak balas kimia

Terdapat 2 jenis tindak balas kimia iaitu:
Tindak balas Eksotermik
Tindak balas Endotermik
Tindak balas Eksotermik
Ekso
bermaksud
luar
manakala
termik
bermaksud
haba. Eksotermik bermaksud habayang disalurkan/dibebaskan keluar ke
persekitaran dalam sistem. Oleh itu suhu di persekitaran akan meningkat.
Tindak balas Eksotermik berlaku apabila bahan kimia yang berlainan
dicampur atau direaksikan untuk bertindak balas maka ini akan
mengeluarkan/membebaskan
haba
ke
persekitaran
seterusnya
menjadikan suhu persekitaran lebih tinggi daripada habapurata bahanbahan kimia yang ditindak-balaskan.
Perubahan tenaga tindak
kimia kepada tenaga haba.

balas Eksotermik ialah

dari tenaga

Di antara contoh-contoh tindak balas Eksotermik ialah:

Tindak balas pembakaran - Bahan bakar (bahan kimia yang mudah atau
boleh terbakar) bertindak balas dengan gas oksigen
Tindak balas peneutralan bersifat asiddan alkali

Tindak

balas

antara

bahan

kimia

yang

Tindak balas pepejal dengan air - Tindak balas ini berlaku terutama antara
unsurkumpulan I dalam jadual berkala dengan air kerana lebih reaktif
Tindak
balas logam reaktif
dengan air Tindak
balas redoks,
terdapat tindak balas penurun dan tindak balas pengoksidaan
Perubahan tenaga
nilai negatif, iaitu

tindak

balas

Eksotermik

akan

menunjukkan

Perubahan Tenaga = Tenaga Hasil Tindak Balas - Tenaga Bahan Tindak

Balas
H = Hh - Hb
Tindak balas Endotermik
Endo
bermaksud
dalam
manakala
termik
bermaksud haba. Endotermik bermaksud haba yang diserap masuk ke
dalam dalam bahan hasil tindak balas. Oleh itu suhu bahan tindak balas
akan meningkat.
Tindak balas Endotermik berlaku apabila bahan kimia yang berlainan
dicampur atau direaksikan untuk bertindak balas maka ini akan menyerap
haba daripada persekitaran seterusnya suhu di pesekitaran akan menjadi
lebih rendah daripada haba purata bahan-bahan kimia yang ditindakbalaskan.
Perubahan
tenaga
tindak
haba kepada tenaga kimia.

balas

Endotermik

ialah

dari tenaga

Di antara contoh-contoh tindak balas Endotermik ialah:

Tindak balas Penguraian garam karbonat secara terma - Garam
karbonat akan diuraikan menjadi oksida logam dan gas karbon dioksida.
Tindak balas pembakaran pada penunu bunsen - Apabila api dihidupkan
padaradas penunu
bunsen,
pemukaan
penunu
bunsen
akan
terasa sejuk dan terdapat titisan stim/wap air.
Perubahan tenaga tindak balas Endotermik akan menunjukan nilai positif,
iaitu
Perubahan Tenaga = Tenaga Hasil Tindak Balas - Tenaga Bahan Tindak
Balas
H = Hh Hb

Konsep perubahan tenaga haba

Konsep
perubahan tenaga
haba ini
disebabkan
oleh
pemecahan/pemutusan ikatan lama dan pembentukan/pembinaan ikatan
baru.
Pembentukan/Pembinaan ikatan lama Tindak balas ini merupakan tindak
balasEksotermik. Contoh tindak balas kimia:
H+ + Cl- --> HCl H= -430 KJ mol-1
Pemecahan/Pemutusan ikatan lama Tindak balas ini merupakan tindak
balasEndotermik. Contoh tindak balas kimia:

HCl --> H+ + Cl- H= +430 KJ mol-1

Haba tindak balas

Kuantiti haba tindak balas ialah haba yang dihasilkan hasil daripada tindak
balas kimia. Tindak balas ini menglibatkan menyerap dan pembebasan
haba.
Kuantiti haba ini boleh ditentukan pada keadaan piawai iaitu:
Suhu bilik 25oC atau 298 K
1 tekanan atmosfera iaitu 101.3/101 kPa
1.0 mol dm-3 kepekatan larutan
Berada dalam keadaan fizik - suhu dan tekanan piawai
Contoh persamaan termokimia
HCl --> H+ + Cl-

H= +430 KJ mol-1

H merupakan perubahan haba

Kuantiti haba tindak balas (Q) akan dipengaruhi oleh:
Jisim haba (m)
Haba pendam tentu bahan (c) - biasanya air
Perubahan suhu ()

Haba pendam

merujuk kepada jumlah tenaga yang diserap atau dibebaskan oleh

sesebuah bahan
kimia sewaktu
pertukaran fasa tanpa
mengubah suhunya, bermaksud pertukaran fasaseperti pencairan air
batu atau pendidihan air.[1][2] Perkataan Inggerisnya, latent heat telah
diperkenalkan oleh Joseph Black pada sekitar tahun 1750, diterbitkan
daripada perkataan Latin, latere, bermaksud "tersembunyi

Muatan haba tentu

Dalam fizik, muatan

haba
tentu, c merupakan
jumlah haba yang
diperlukan untuk meningkatkan seunit suhu per unit jisim sesuatu bahan.
Definisi muatan haba tentu yang lazim digunakan dalam dunia ialah
jumlah tenaga haba yang diperlukan untuk meningkatkan suhu
1 kg sesuatu bahan dengan 1 K.
Muatan haba tentu bagi sejenis
sebatian dan lain-lain adalah tetap.

bahan,

contohnya air, unsur kimia,

Kuantiti ini berbeza dengan muatan haba, C yang merupakan jumlah haba
yang diperlukan untuk meningkatkan suhu sesuatu bahan tanpa
mengambil kira jisim bahan itu.
Unit SI bagi muatan haba tentu ialah J kg-1 K-1.
-

Takrifan

Muatan haba boleh ditakrif sebagai nisbah jumlah haba kecil "Q" yang
dialirkan kepada bahan, dan mengakibatkan peningkatan suhu "dT":
Manakala muatan haba tentu
haba, C mengikut jisim, m:
-

ialah

pembezaan

separuh

muatan

Muatan haba tentu bagi bahan-bahan

Berikut adalah muatan haba tentu beberapa bahan mengikut muatan

haba per unit jisim atau per unit mol.
Substance

Fasa

cp
Cp
Cv
J g1 K1 J mol1 K1 J mol1 K1

Udara (paras laut, 0 C)

Gas

1.0035

29.07

Udara (keadaan bilik)

Gas

1.012

29.19

Aluminium

Pepejal 0.897

24.2

Ammonia

Cecair

80.08

Antimoni

Pepejal 0.207

25.2

Argon

Gas

20.7862

Arsenik

Pepejal 0.328

24.6

Berilium

Pepejal 1.82

16.4

Kuprum

Pepejal 0.385

24.47

Intan

Pepejal 0.5091

6.115

4.700

0.5203

12.4717

Dalam bidang termodinamik, tenaga dalaman (dengan simbol U atau

kadang kala E) sesuatu sistem termodinamik atau sesuatu jasad yang
mempunyai sempadan yang jelas nyata, adalah keseluruhan tenaga
kinetik yang disebabkan oleh pergerakantranslasi, putaran, getaran zarahzarah; dan keseluruhan tenaga keupayaan yang berkait dengan getaran
dan tenaga elektrik atom-atom di dalam molekul atau hablur. Ini

termasuklah tenaga yang

ada
pada ikatan
kimia dan
dalam elektron yang bebas mengalir dalam logam-logam.

tenaga

Tenaga dalaman bagi sinaran jasad hitam atau sinaran elektromagnet juga
boleh
dihitung.
Ia
merupakan
suatu fungsi
keadaan dalam
sesebuah sistem dan juga suatukuantiti ekstensif.

Unit SI bagi tenaga ialah joule. Unit-unit lama yang lain juga masih
digunakan, contohnya calorie untuk haba. Tenaga dalaman juga boleh
dinyatakan dalam bentukintensif, dan ini dipanggil tenaga dalaman
tentu (tenaga dalaman spesifik) dengan simbol huruf kecil u. Tenaga
dalaman tentu adalah tenaga dalaman bagi setiap jirim suatu-suatu
bahan. Oleh yang demikian, unit SI bagi tenaga dalaman tentu adalah
J/kg. Jika tenaga dalaman dinyatakan berasaskan amaun bahan, maka ia
dipanggil tenaga dalaman molar dengan unit J/mol.

Komposisi
Tenaga dalaman terdiri daripada kesemua jenis tenaga-tenaga yang
terdapat dalam sistem. Ia berkait dengan struktur molekul dan darjah
pergerakan molekul yang juga boleh dikatakan sebagai jumlah tenagatenaga kinetik dan keupayaan molekul-molekul tersebut. Tenaga dalaman
merangkumi tenaga-tenaga berikut:[1]
Jenis

Komposisi tenaga dalaman (U)

tenaga dalaman yang berkait dengan tenaga kinetik molekulTenaga

molekul di dalam sistem (translasi, putaran dan getaran molekul;
deria
translasi dan spin elektron; dan spin nukleus)
Tenaga
penda tenaga dalaman yang berkait dengan fasa sesebuah sistem.
m
Tenaga tenaga dalaman yang berkait dengan ikatan kimia molekulkimia
molekul.
Tenaga tenaga
(dengan
jumlah
yang
banyak)
yang
nuklear dengan ikatan antara nukleus-nukleus suatu atom.

berkait

Saling
tindaka
n
tenagatenaga

tenaga-tenaga yang tidak disimpan di dalam sistem

(contohnya,pemindahan haba, pemindahan jirim dan kerja), yang
telah dikenalpasti pada sempadan sistem apabila perpindahan
berlaku. Ini merujuk kepada penambahan atau pengurangan
tenaga di dalam sistem.

Jumlah kepada tenaga deria dan tenaga pendam adalah dipanggil tenaga
haba atau dalam kejuruteraan perlombongan, haba sigma.
Hukum termodinamik pertama
Tenaga dalaman ditakrifkan dalam hukum termodinamik pertama, yang
juga merujuk kepada keabadian tenaga:
Iaitu U adalah perubahan tenaga dalaman dalam sesebuah sistem
semasa sesuatu proses berlaku.
Q adalah haba yang ditambah ke
dalam
sistem
(dihitung
dalam joule bagi SI); iaitu bernilai positif apabila haba mengalir ke
dalam sesebuah
sistem,
dan
bernilai negatif apabila
haba
mengalir keluar daripada sesebuah sistem.
W ialah kerja mekanikal yang dikenakan pada sesebuah sistem (dihitung
dalam joule bagi SI)
W' ialah tenaga yang ditambah daripada proses-proses yang lain

Hukum termodinamik pertama

Haba (disingkatkan Q,
juga
dipanggil perubahan
haba)
adalah
pertukaran tenaga haba antara dua badan yang mempunyai suhu yang
berlainan. Unit SI bagi haba ialahjoule.
Kaitan antara haba dan tenaga sama dengan kaitan antara kerja dan
tenaga. Haba mengalir antara kawasan yang tidak berada dalam keadaan
keseimbangan haba; haba mengalir dari kawasan yang bersuhu tinggi ke
kawasan yang bersuhu rendah. Semua objek (jirim) mempunyai tenaga
dalaman yang
berkaitan
dengan
pergerakan
rawak atom dan molekul dalam jirim. Tenaga dalaman ini berkadaran
terus kepada suhu objek itu. Apabila dua objek yang berlainan suhu
bersentuhan secara terma, mereka akan menukar tenaga dalaman
sehinggalah suhu kedua-dua objek sama. Jumlah tenaga yang dipindah
adalah jumlah tenaga yang ditukar. Biasanya haba dikelirukan
dengan tenaga dalaman, tetapi kedua-duanya ada perbezaan: haba
berkaitan dengan perubahan tenaga dalaman dan kerja yang dilakukan
oleh
sesuatu
sistem.
Istilah
haba
digunakan
untuk
memperihalkan pengaliran tenaga; manakala istilah tenaga dalaman

digunakan untuk memperihalkan tenaga. Memahami perbezaan ini adalah

keperluan untuk memahami hukum pertama termodinamik.
Terdapat 4 jenis haba tindak balas iaitu:
Haba Pemendakan
Haba Peneutralan
Haba Penyesaran
Haba Pembakaran
Haba pemendakan
Haba pemendakan ialah perubahan haba yang berlaku apabila 1 mol
mendakan terbentuk hasil tindak balas ion-ion yang bertindak balas.
Haba penyesaran
Haba penyesaran ialah perubahan haba yang berlaku apabila 1 mol logam
disesarkan
daripada
larutan
garamnya
oleh
logam
yang
lebih elektropositif. Hanya logam elektropositif dapat menyesarkan ion
logam yang kurang elektropositif.
Haba peneutralan
Haba peneutralan ialah perubahan haba yang berlaku apabila 1 mol ion
H+ daripadaasid untuk meneutral 1 mol ion OH- daripada alkali bagi
menghasilkan air.

Haba pembakaran
Haba pembakaran ialah perubahan haba yang berlaku apabila 1
mol bahan
bakardibakar
dengan
lengkap
dalam
keadaan
gas oksigen berlebihan.

Haba tindak balas pemendakan

1
.

Apabila larutan tak berwarna argentum nitrat ditambah kepada larutan

tak berwarna natrium klorida, mendakan putih argentum klorida akan
terbentuk dan haba dibebaskan.

AgNO3 (ak) + NaCl (ak) AgCl (p) + NaNO3 (ak)

atau

Ag+ (ak) + Cl- (ak) AgCl (p)

2
.

Haba pemendakan adalah perubahan haba apabila satu mol mendakan

itu dimendakkan daripada ion-ionnya dalam larutan akueus.

3
.

Dalam eksperimen ini, keputusan yang harus didapati adalah:

4
.

Gambar rajah aras tenaga adalah:

Ag+ (ak) + Cl- (ak) AgCl (p) H = -65.5 kJ mol-1

Haba tindak balas penyesaran

1
.

Zink boleh menyesarkan kuprum dari larutan kuprum(II) sulfat kerana

zink lebih elektropositif daripada kuprum.

Zn (p) + CuSO4 (ak) ZnSO4 (ak) + Cu (p)

Atau
Zn (p) + Cu2+ (ak) Zn2+ (ak) + Cu (p)
2
.

Nilai haba penyesaran dalam eksperimen di atas akan didapati

sebanyak:
Cu2+ (ak) Zn (p) Cu (p) + Zn2+ (ak)

3
.

H = -217kJ mol-1

Gambar rajah aras tenaga bagi tindak balas penyesaran kuprum oleh
zink adalah:

Menentukan haba tindak balas bagi pemendakan argentum klorida

3.1 Apabila larutan tak berwarna argentum nitrat ditambah kepada larutan
tak berwarna natrium klorida, mendakan putih argentum klorida akan
terbentuk dan haba dibebaskan.

3.2 Penentuan haba tindak balas bagi pemendakan argentum klorida

(a) 25 cm3 0.5 mol dm-3 larutan argentum nitrat dimasukkan ke dalam
sebuah bikar plastik 100 cm3.
(b) Suhu awal larutan ini dicatatkan selepas beberapa minit.
(c) 25 cm3 0.5 mol dm-3 larutan natrium klorida disukatkan dalam sebuah
silinder penyukat.
Suhu awalnya juga dicatatkan selepas beberapa minit.
(d) Kemudian, larutan natrium klorida dituangkan dengan cermat dan cepat
ke dalam larutan argentum nitrat dalam bikar plastik.
(e) Campuran dikacau dengan termometer dan suhu tertinggi yang tercapai
dicatatkan
(f) Keputusan-keputusan :

3.3 Haba pemendakan adalah perubahan haba apabila satu mol mendakan
itu dimendakkan daripada ion-ionnya dalam larutan akueus.
3.4 Dalam eksperimen ini, keputusan yang harus didapati adalah:

3.5 Gambarajah aras tenaga adalah:

Menentukan haba tindak balas bagi penyesaran kuprum dari larutan
kuprum(II) sulfat oleh zink
4.1 Zink boleh menyesarkan kuprum dari larutan kuprum(II) sulfat kerana
zink lebih elektropositif daripada kuprum.
4.2 Penentuan haba tindak balas bagi penyesaran kuprum oleh zink
(a) 25 cm3 larutan kuprum(II) sulfat 0.2 mol dm-3 dimasukkan ke dalam
sebuah bikar palstik 100 cm3.
(b) Suhu awal larutan ini dicatatkan selepas beberapa minit.
(c) Kemudian, kira-kira 0.5 g serbuk zink (berlebihan) dicampurkan dengan
cermat dan cepat kepada larutan CuSO4 di dalam bikar plastik.
(d) Campuran itu dikacau dengan termometer dan suhu tertinggi yang
tercapai dicatatkan.
(e) Keputusan-keputusan:
(f) Penghitungan
4.3 Nilai haba penyesaran dalam eksperimen di atas akan didapati

sebanyak:
4.4 Gambarajah aras tenaga bagi tindak balas penyesaran kuprum oleh
zink adalah:

Hukum Hess

Hukum Hess menyatakan bahawa dalam satu tindak balas kimia,

perubahan haba, (H) yang berlaku adalah malar, sama ada tindak balas
itu berlaku satu langkah atau melalui beberapa langkah tindak balas.
Dalam kata lain, cuma keadaan awal dan keadaan akhir yang penting, dan
jalan di antaranya tidak.

Contoh-contoh bahan api/bakar ialah:

Bahan api diesel dihasilkan daripada petroleum ataupun daripada pelbagai

sumber lain. Bahan api yang terhasil boleh ditukar ganti pada kebanyakan
aplikasi.

Diesel petroleum
Pam diesel moden di stesen minyak.

Diesel petroleum, juga dikenali sebagai petrodiesel,[4] atau diesel fosil

dihasilkan daripada petroleum dan campuran hidrokarbon, diperolehi
daripada pecahan penapisan petroleum pada suhu antara 200 C dan 350
C pada tekanan atmosfera.
Ketumpatan diesel petroleum adalah lebih kurang 0.85 kg/l (7.09
lb/gelen), lebih kurang 18% lebih tinggi daripada petrol, yang mempunyai

ketumpatan lebih kurang 0.72 kg/l (6.01 lb/gelen). Semasa terbakar, diesel
lazimnya menghasilkan haba sejumlah lebih kurang 38.6 MJ/l (138,700
BTU per gelen AS), sementara petrol pula menghasilkan 34.9 MJ/l (125,000
BTU
per
gelen
AS)
haba,
kurang
10%[5] jika
dibandingkan
mengikut ketumpatan tenaga, tetapi 45.41 MJ/kg berbanding 48.47 MJ/kg
pada petrol, lebih 6.7% jika dibandingkan mengikut tenaga tentu. Diesel
secara amnya lebih mudah untuk ditapis dari petroleum daripada petrol.

Kegunaan sebagai bahan api kenderaan

Tidak
seperti enjin
petrol, enjin
diesel tidak
menggunakan sistem
penyalaan voltan tinggi (palam pencucuh). Enjin diesel memampatkan
udara pada tekanan dan suhu (nisbah mampatan sekitar 15:1 hingga 25:1
adalah lazim); diesel disuntik terus ke dalam silinder semasa penghujung
lejang mampatan. Suhu tinggi di dalam silinder menyebabkan minyak
diesel bertindak balas dengan oksigen (terbakar atau teroksida), lalu
terbakar dan seterusnya mengembang bagi menukar perbezaan haba /
tekanan kepada kerja mekanikal; iaitu menggerakkan omboh. (Palam
bara digunakan
untuk
membantu
menghidupkan
enjin
dengan
memanaskan sedikit silinder sehingga mencapai suhu operasi minimum.)
Nisbah mampatan yang tinggi serta operasi tanpa pendikit menjadikan
enjin diesel lebih cekap daripada kebanyakan enjin petrol.
Sifat diesel yang tidak mudah terbakar serta tidak mudah meletup
berbanding petrol adalah punca utama enjin diesel sering digunakan bagi
tujuan ketenteraan sepertikereta kebal dan lori tentera. Enjin diesel juga
menghasilkan lebih kilasan pada kelajuan enjin rendah.
Kereta berenjin diesel secara amnya lebih menjimatkan minyak daripada
model berenjin petrol yang setara serta menghasilkan kurang gas rumah
hijau. Kadar penjimatan yang tinggi tersebut adalah hasil daripada
kandungan tenaga seliter diesel yang lebih tinggi serta kecekapan enjin
diesel yang lebih baik. Sementara ketumpatan diesel petroleum yang lebih
tinggi menghasilkan lebih gas rumah hijau berbanding petrol,
[6] penjimatan bahan api yang 2040% lebih baik pada enjin diesel kereta
moden mengurangkan penghasilan gas rumah hijau sebanyak 10-20%
berbanding kenderaan berenjin petrol yang setara.[7][8][9] Enjin diesel
yang menggunakan biodiesel menawarkan pengurangan pelepasan asap
yang ketara berbanding enjin yang menggunakan diesel petroleum
ataupun petrol, sementara mengekalkan kelebihan penjimatan bahan api
berbanding enjin petrol konvensional.

Komposisi kimia

Diesel yang bercampur dengan air.

Diesel yang terhasil daripada petroleum mengandungi lebih kurang
75% hidrokarbontepu
(terutamanya parafin termasuklah n, iso,
dan sikloparafin),
dan
25% hidrokarbonaromatik
(termasuklah naftalena dan alkilbenzena).[10] Formula kimia purata bagi
bahan
api
diesel
ialah
C12H23,
merangkumi
lebih
kurang
C10H20 sehinggalah C15H28.

Diesel sintetik

Kayu, hem, jerami, jagung, sampah,

sisa
makanan,
serta
sisa
pembetungan boleh dikeringkan dan ditukarkan menjadi gas sintesis.
Selepas penulenan proses Fischer-Tropsch digunakan untuk mrnghasilkan
diesel sintetik.[11] Ini bermakna penghasilan minyak diesel sintetik bakal
merintis jalan kepada penghasilan minyak diesel berasaskan biojisim.
Proses berkenaan sering dipanggil Biojisim ke Cecair atau BTL.
Diesel sintetik juga boleh dihasilkan daripada gas asli di dalam proses gas
ke cecair (GTL) ataupun daripada arang batu melalui proses arang batu ke
cecair (CTL). Minyak diesel sintetik sedemikian menghasilkan kurang 30%
partikel pencemar berbanding diesel konvensional (AS- California).[12]

Biodiesel

Biodiesel daripada minyak kacang soya.

Biodiesel boleh diperolehi daripada minyak sayuran, ataupun lemak
haiwan, melalui proses transesterifikasi. Biodiesel adalah bahan api bukan
fosil, bahan bakar alternatif yang lebih bersih daripada petrodiesel. Ia juga
boleh dicampur dengan petrodiesel dalam apa jua nisbah kandungan di
dalam sesetengah enjin moden,[13] tetapi 'tidak begitu disyorkan' oleh
sesetengah pengeluar kenderaan.[14] Biodiesel mempunyai takat jel yang
lebih tinggi daripada petrodiesel, tetapi setanding kepada diesel. Ia boleh
diatasi dengan menggunakan campuran biodiesel/petrodiesel, ataupun
dengan pemasangan pemanas bahan api, tetapi ia hanya diperlukan
semasa musim sejuk. Satu pecahan kecil biodiesel boleh dijadikan sebagai
aditif dalam formulasi diesel bersulfur rendah bagi meningkatkan tahap
pelinciran yang hilang akibat pembuangan sulfur. Jika ia tertumpah, kesan

tumpahan biodiesel boleh dicuci dengan mudah dengan air biasa serta
tidak toksik berbanding bahan api lain.
Biodiesel juga boleh dihasilkan menggunakan kit tertentu. Sesetengah kit
membenarkan pemprosesan minyak sayuran terpakai yang boleh
digunakan pada mana-mana enjin diesel konvensional yang diubahsuai.
Pengubahsuaian yang diperlukan termasuklah penukaran talian bahan api
daripada masukan dan enjin serta kesemua penyambung getah yang
terlibat dalam sistem suntikan bahan api serta pam bahan api dsb. Ia
diperlukan kerana biodiesel merupakan pelarut berkesan serta akan
menjadi bahan pelembut pada bahagian getah yang tidak sesuai mengikut
masa. Gasket, hos serta bahan penyambung yang menggunakan bahan
sintetik dalam mengatasi masalah ini.
Secara
kimianya,
kebanyakan
biodiesel
terdiri
daripada alkil (biasanya metil) esterberbanding alkana serta hidrokarbon
aromatik pada diesel petroleum. Walau bagaimanapun, biodiesel
mempunyai sifat pembakaran yang sangat menyerupai petrodiesel,
termasuklah
tenaga
pembakaran
serta penarafan
setana.
Biodieselparafin juga boleh didapati. Disebabkan ketulenan sumbernya, ia
lebih bermutu tinggi daripada petrodiesel.

Pengangkutan
Diesel digunakan secara meluas dalam kebanyakan bentuk pengangkutan,
kecualikereta yang kebanyakannya menggunakan enjin petrol.

Kereta api
Lokomotif diesel-elektrik paling banyak digunakan dalam sistem kereta
api di seluruh dunia, kecuali beberapa kawasan di benua Eropah yang
kebanyakannya menggunakan lokomotif elektrik. Lokomotif wap, yang
menguasai sistem kereta api sedunia sehingga dekad 1950an atau
1960an pada kebanyakan tempat, kini hanya sekadar menjadi tarikan
pelancong.
Kapal terbang
Penerbangan pertama yang menggunakan enjin diesel yang dipasang
pada kapal terbang adalah pada 18 September 1928, di Packard Motor
Company, Utica, Michigan dengan Kapten Lionel M. Woolson dan Walter
Lees sebagai juruterbang (penerbangan ujian "rasmi" diadakan keesokan
paginya). Enjin yang digunakan direkabentuk untuk Packard oleh Woolson
manakala kapal terbang adalah dari jenisStinson SM1B, X7654. Dalam
tahun yang sama Charles Lindbergh terbang dengan pesawat yang sama.
Pada tahun 1929 ia terbang sejauh 1000 km tanpa henti

dariDetroit ke Langley, Virginia (berhampiran Washington, D.C.). Kapal

terbang tersebut kini dimiliki oleh Greg Herrick dan tersimpan di Golden
Wings Flying Museum berhampiran Minneapolis, Minnesota. Pada tahun
1931, Walter Lees dan Fredrick Brossy membuat rekod penerbangan tanpa
henti dengan menaiki pesawat Bellancayang digerakkan oleh enjin diesel
Packard selama 84 jam 32 minit. Kapal udaraHindenburg digerakkan oleh
empat enjin diesel 16 silinder, setiap satunya menghasilkan kuasa
maksimum 1,200 kuasa kuda. Enjin diesel moden bagi kapal terbang yang
menggunakan baling-baling dikeluarkan oleh Thielert Aircraft Engines dan
SMA. Enjin sebegini boleh mengunakan bahan api Jet A, yang mempunyai
komposisi hampir sama dengan diesel automotif serta lebih murah dan
mempunyai kandungan lebih banyak daripada minyak petrol penerbangan
RON 100 tanpa plumbum yang banyak digunakan pada kapal terbang
berenjin omboh.
Enjin diesel penerbangan yang paling banyak dikeluarkan dalam sejarah
setakat ini ialah Junkers Jumo 205, yang mana, bersama-sama dengan
pembangunan yang sama daripada kapal terbang Junkers Motorenwerke,
mempunyai lebih kurang 1000 contoh bagi enjin omboh 2 lejang
bersetentangan unik, dibina pada tahun 1930an menjelang Perang Dunia
Kedua di Jerman.

Kereta
Perjalanan kereta berenjin diesel yang pertama (dalam AS) disempurnakan
pada
6
Januari
1930.
Perjalanan
tersebut
adalah
dari Indianapolis ke Bandar raya New York, sejauh hampir 1300 km.
Pencapaian tersebut membantu membuktikan kegunaan enjin diesel.

Kegunaan lain

Minyak diesel bermutu rendah dengan kandungan sulfur yang tinggi

digunakan
sebagai
enjin
pengekstrakan paladium bagi
proses
pengekstarakan cecair-cecair bagi logam tersebut daripada campuran asid
nitrik. Ia dicadangkan sebagai satu kaedah mengasingkan hasil
pembelahan paladium daripada rafinat PUREX yang berasal daripada
bahan nuklear terpakai. Dalam sistem pengekstrakan pelarut
ini hidrokarbondaripada
diesel
bertindak
sebagai pelarut sementara
dialkil sulfida bertindak sebagai pengekstrak. Pengekstrakan ini beroperasi
melalui satu mekanisme pelarutan. Setakat ini masih belum ada loji
perintis ataupun loji berskala penuh yang dibina bagi memulihkan
paladium, rodium atau rutenium daripada sisa nuklear yang terhasil
daripada penggunaan bahan api nuklear.[15]

Kesan terhadap kesihatan

Asap ekzos lori diesel yang berjelaga semasa dihidupkan di AS dengan
teknologi lama.
Asap ekzos hasil pembakaran diesel adalah penyumbang utama kepada
penghasilanjelaga dan partikel halus, yang merupakan satu pecahan
daripada pencemaran udara yang boleh mengakibatkan kerosakan
jantung dan paru-paru manusia. Ekzos diesel juga mengandungi partikel
nano yang didapati boleh mengakibatkan kerosakan kepada sistem
kardiovaskular pada model tikus.[16] Kajian mengenai nanotoksikologi
masih lagi baru, serta kesan lanjutan oleh diesel terhadap kesihatan
masyarakat masih belum diketahui sepenuhnya. Penemuan teknologi
biodiesel dan campuran biodiesel menghasilkan pengurangan tahap
pencemaran yang sangat ketara.
Tenaga Bebas

Tenaga bebas ialah sebahagian daripada jumlah tenaga yang akan

digunakan untuk kerja berguna, pada suhu, tekanan dan isipadu yang
malar.
Sekiranya perubahan dalam tenaga bebas bagi tindak balas kurang
daripada sifar, maka tindak balas itu dapat berlaku secara spontan ke arah
pembentukan
hasil.
G = H - T S
Sekiranya perubahan dalam tenaga bebas lebih daripada sifar, maka
tindak balas tidak dapat berlaku secara spontan ke arah pembentukan
hasil, kecuali dengan kemasukan tenaga untuk menggerakkan tindak
balas itu.
Sekiranya perubahan dalam tenaga bebas adalah seimbang, tindak balas
berada dalam keseimbangan.
Rujukan :
http://mindsonchemistry.blogspot.com/2012/10/termokimia.html#.UjEIVca
mgrU dilayari 12/09/13
Termokimia
1. Pengenalan
1.1 Tenaga yang terkandung di dalam bahan kimia dipanggil tenaga kimia.
1.2 Tindak balas kimia biasanya disertai dengan perubahan tenaga.
1.3 Perubahan tenaga yang terlibat mungkin adalah tenaga kimia, tenaga
haba, tenaga cahaya, tenaga elektrik , tenaga keupayaan dan tenaga

kinetik.
1.4 Termokimia ialah kajian tentang perubahan tenaga haba yang berlaku
di dalam suatu tindak balas kimia.
2. Tindak balas eksotermik
2.1 Tindak balas eksotermik adalah disertai dengan pembebasan tenaga
haba ke sekelilingnya.
2.2 Tenaga haba yang dibebaskan akan menyebakan bekas yang
menampung tindak balas itu terasa panas apabila disentuh dengan
tangan.
2.3 Suhu campuran bahan-bahan tindak balas eksotermik akan menaik.
2.4 Contoh-contoh :
2.4.1Tindak balas pembakaran bahan api
2.4.2 Tindak balas pemendakan
2.4.3 Tindak balas penyesaran
2.4.4 Tindak balas peneutralan

3. Tindak balas endotermik

3.1 Tindak balas endotermik adalah disertai dengan penyerapan tenaga
haba daripda sekeliling.
3.2 Tenaga haba yang diserap daripada sekeliling akan menyebabkan
bekas yang menampung tindak balas itu terasa sejuk apabila disentuh
dengan tangan.
3.3 Suhu campuran bahan-bahan tindak balas endotermik akan menurun.
3.4 Contoh-contoh:
3.4.1 Penguraian kalsium karbonat apabila dipanaskan dengan
kuat.
3.4.2 Melarutkan garam ammonium klorida di dalam air

Posted by Farah Faizura binti Ahmad Rostam at 11:40 PM