Professional Documents
Culture Documents
DOKTORA TEZ
GZEL SANATLAR ETM ANABLM DALI
GAZ NVERSTES
ETM BLMLER ENSTTS
HAZRAN, 2015
Bu tezin tm haklar sakldr. Kaynak gstermek kouluyla tezin teslim tarihinden itibaren
3 ay sonra tezden fotokopi ekilebilir.
YAZARIN
Ad
: evki zer
Soyad
: AKAY
Blm
mza
Teslim tarihi :
TEZN
Trke Ad
Kazanmaya Etkisi
Ynteminin Teknik Becerileri Kazanmaya Etkisi adl tez almas aadaki jri
tarafndan oy birlii ile Gazi niversitesi Gzel Sanatlar Eitimi Anabilim Dalnda
Doktora tezi olarak kabul edilmitir.
Bu tezin Gzel Sanatlar Eitimi Anabilim Dalnda Doktora tezi olmas iin artlar yerine
getirdiini onaylyorum.
ii
mza..........................
iii
Eim ve Kzma
iv
TEEKKR
vi
ABSTRACT
Practicing by writing method, which lets students to be more focused on the musical
elements in work note, provides them with comprehension of more elements and gives
them opportunities to learn actively, is a practicing method in addition to traditional
teaching methods while guitar students are practicing their works. The purpose of this
study is to define the effect of practicing by writing method on gaining technical skills in
guitar education. The working group of this study is the 10 BA students in Ataturk
University Department of Musical Sciences who attend the classes regularly and have
basic knowledge of playing the guitar. These randomly chosen solo guitar player students
were divided into two equal groups as experiment and control groups.
Mixed model which has descriptive and experimental dimensions was used in the study.
According to this, this study is descriptive in terms of searching related literature, defining
the current situation, getting expert opinion for the developed data collecting device and
evaluating according to opinions of students about studying method. However, it is
experimental in terms of application of developed working method.
The first part of the study is descriptive and in this part general searching model was used
and in order to ground and direct the determined subject for the study related information
was gathered by reviewing the literature. In order to determine which technical skills are
affected and to what extent by practicing by writing method, the formed Performance
Grading Scale was applied to the guitar teachers as interview questionnaire. The second
part is experimental and in this part pretest-posttest design was used as experimental
design for the control group. A grading scale was formed measure the skills by expert
viii
NDEKLER
Z ........................................................................................................................................ vi
ABSTRACT ...................................................................................................................... viii
NDEKLER.................................................................................................................... x
TABLOLAR LSTES ..................................................................................................... xiii
EKLLER LSTES ..................................................................................................... xviii
BLM 1 ............................................................................................................................. 1
1. GR................................................................................................................................ 1
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
Varsaymlar ................................................................................................. 31
1.5.
Snrllklar .................................................................................................. 32
1.6.
Tanmlar ...................................................................................................... 32
BLM 2 ........................................................................................................................... 33
2.YNTEM ........................................................................................................................ 33
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
xi
Yazarak
alma
Yntemiyle
lgili
Grlerine
likin
Bulgular
ve
Yorumu....................................................................................................................96
BLM 4 ......................................................................................................................... 101
4. SONU VE NERLER ............................................................................................ 101
4.1.
4.2.
neriler...................................................................................................... 105
xii
TABLOLAR LSTES
Tablo 2.1.1. ntest Sontest Kontrol Gruplu Modelin Simgesel Grnm (Karasar,
2006)..................................................................................................................................... 34
Tablo 2.3.1.1. Gitar Eitimcilerinin Kiisel Bilgilerine likin Frekans ve Yzde
Dalmlar ........................................................................................................................... 36
Tablo 2.4.1. Performans Dereceleme leinin Cronbachs Alpha Deeri. ...................... 37
Tablo 2.4.2. Nota Srelerini-Tartm Kalplarn Doru Seslendirme ltne likin
Kendalls W Testi Sonucu................................................................................................... 38
Tablo 2.4.3. Sa ve Sol El Parmak Numaralarna (Duate) Uygun Seslendirme ltne
likin Kendalls W Testi Sonucu ....................................................................................... 38
Tablo 2.4.4. Eseri Uygun Konumlarda Seslendirme ltne likin Kendalls W Testi
Sonucu ................................................................................................................................. 39
Tablo 2.4.5. Biim (Form) elerini Etkili Seslendirme ltne likin Kendalls W
Testi Sonucu ........................................................................................................................ 39
Tablo 2.4.6. Grlk Terimlerine Uygun Seslendirme ltne likin Kendalls W Testi
Sonucu ................................................................................................................................. 40
Tablo 2.4.7. Hz Terimlerine Uygun Seslendirme ltne likin Kendalls W Testi
Sonucu ................................................................................................................................. 40
Tablo 2.4.8. Sslemeleri Doru Seslendirme ltne likin Kendalls W Testi
Sonucu ................................................................................................................................. 41
Tablo 2.4.9. oksesliliin elerini Etkili Seslendirme ltne likin Kendalls W Testi
Sonucu ................................................................................................................................. 41
xiii
Tablo 2.4.10. Eseri Durmadan, Duraksamadan, Akc Bir ekilde Seslendirme ltne
likin Kendalls W Testi Sonucu ....................................................................................... 42
Tablo 2.4.11. Notaya Bakmadan Seslendirebilme ltne likin Kendalls W Testi
Sonucu ................................................................................................................................. 42
Tablo 2.5.1.1. Deneysel lemde Kullanlan Minuet BWV 990 A 132 Adl Eserin Mziksel
Analizine likin Bilgiler ..................................................................................................... 47
Tablo 2.5.2.1. Aratrmada Kullanlan Deneysel Desen ...................................................... 53
Tablo 3.1.1.1. Deney Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Yazarak alma
Ynteminin, Nota Srelerini ve Tartm Kalplarn Doru Seslendirme Becerisine Etkisine
likin Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular ................................................................. 56
Tablo 3.1.1.2. Kontrol Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Nota Srelerini ve Tartm
Kalplarn
Doru
Seslendirme
Becerisine
Sonular.............................................................................................................................. 56
Tablo 3.1.1.3. Deney ve Kontrol Gruplarnn, Nota Srelerini ve Tartm Kalplarn Doru
Seslendirme Becerisine Ait ntest Puanlarnn Mann Whitney U Testi Sonular ............ 58
Tablo 3.1.1.4. Deney ve Kontrol Gruplarnn, Nota Srelerini ve Tartm Kalplarn Doru
Seslendirme Becerisine Ait Sontest Puanlarnn Mann Whitney U Testi Sonular........... 58
Tablo 3.1.2.1. Deney Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Yazarak alma
Ynteminin, Grlk Terimlerine Uygun Seslendirme Becerisine Etkisine likin Wilcoxon
aretli Sralar Testi Sonular ............................................................................................. 60
Tablo 3.1.2.2.
Uygun Seslendirme Becerisine likin Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular .............. 60
Tablo 3.1.2.3. Deney ve Kontrol Gruplarnn, Grlk Terimlerine Uygun Seslendirme
Becerisine Ait ntest Puanlarnn Mann Whitney U Testi Sonular ................................. 62
Tablo 3.1.2.4. Deney ve Kontrol Gruplarnn, Grlk Terimlerine Uygun Seslendirme
Becerisine Ait Sontest Puanlarnn Mann Whitney U Testi Sonular ............................... 62
Tablo 3.1.3.1.
xiv
Tablo 3.1.3.2. Kontrol Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Hz Terimlerine Uygun
Seslendirme Becerisine likin Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular ...................... 64
Tablo 3.1.3.3. Deney ve Kontrol Gruplarnn, Hz Terimlerine Uygun Seslendirme
Becerisine Ait ntest Puanlarnn Mann Whitney U Testi Sonular ................................. 66
Tablo 3.1.3.4. Deney ve Kontrol Gruplarnn, Hz Terimlerine Uygun Seslendirme
Becerisine Ait Sontest Puanlarnn Mann Whitney U Testi Sonular ............................... 66
Tablo 3.1.4.1. Deney Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Yazarak alma
Ynteminin, Sslemeleri Doru Seslendirme Becerisine Etkisine likin Wilcoxon aretli
Sralar Testi Sonular ......................................................................................................... 68
Tablo 3.1.4.2. Kontrol Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Sslemeleri Doru
Seslendirme Becerisine likin Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular ................... 68
Tablo 3.1.4.3. Deney ve Kontrol Gruplarnn, Sslemeleri Doru Seslendirme Becerisine
Ait ntest Puanlarnn Mann Whitney U Testi Sonular................................................... 70
Tablo 3.1.4.4. Deney ve Kontrol Gruplarnn, Sslemeleri Doru Seslendirme Becerisine
Ait Sontest Puanlarnn Mann Whitney U Testi Sonular ................................................. 70
Tablo 3.2.1.1. Deney Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Yazarak alma
Ynteminin, Sa El ve Sol El Parmak Numaralarna (Duate)
Uygun Seslendirme
Tablo 3.2.2.2. Kontrol Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Eseri Uygun Konumlarda
Seslendirme Becerisine likin Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular ........................ 77
Tablo 3.2.2.3. Deney ve Kontrol Gruplarnn, Eseri Uygun Konumlarda Seslendirme
Becerisine Ait ntest Puanlarnn Mann Whitney U Testi Sonular ................................. 78
Tablo 3.2.2.4. Deney ve Kontrol Gruplarnn, Eseri Uygun Konumlarda Seslendirme
Becerisine Ait Sontest Puanlarnn Mann Whitney U Testi Sonular ............................... 78
Tablo 3.3.1.1. Deney Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Yazarak alma
Ynteminin, Biim (Form) elerini Etkili Seslendirme Becerisine Etkisine likin
Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular ............................................................................ 80
Tablo 3.3.1.2. Kontrol Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre, Biim (Form) elerini
Etkili Seslendirme Becerisine likin Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular ......... 81
Tablo 3.3.1.3. Deney ve Kontrol Gruplarnn, Biim (Form) elerini Etkili Seslendirme
Becerisine Ait ntest Puanlarnn Mann Whitney U Testi Sonular ................................. 82
Tablo 3.3.1.4. Deney ve Kontrol Gruplarnn, Biim (Form) elerini Etkili Seslendirme
Becerisine Ait Sontest Puanlarnn Mann Whitney U Testi Sonular ............................... 82
Tablo 3.3.2.1. Deney Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Yazarak alma
Ynteminin, oksesliliin elerini Etkili Seslendirme Becerisine Etkisine likin
Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular ............................................................................ 84
Tablo 3.3.2.2. Kontrol Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre oksesliliin elerini
Etkili Seslendirme Becerisine likin Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular ................ 85
Tablo 3.3.2.3. Deney ve Kontrol Gruplarnn, oksesliliin elerini Etkili Seslendirme
Becerisine Ait ntest Puanlarnn Mann Whitney U Testi Sonular ................................. 86
Tablo 3.3.2.4. Deney ve Kontrol Gruplarnn, oksesliliin elerini Etkili Seslendirme
Becerisine Ait Sontest Puanlarnn Mann Whitney U Testi Sonular ............................... 86
Tablo 3.3.3.1. Deney Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Yazarak alma
Ynteminin, Eseri Durmadan, Duraksamadan, Akc Bir ekilde Seslendirme Becerisine
Etkisine likin Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular ................................................... 88
Tablo 3.3.3.2. Kontrol Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Eseri Durmadan,
Duraksamadan, Akc Bir ekilde Seslendirme Becerisine likin Wilcoxon aretli Sralar
Testi Sonular..................................................................................................................... 89
xvi
Tablo 3.3.3.3. Deney ve Kontrol Gruplarnn, Eseri Durmadan, Duraksamadan, Akc Bir
ekilde Seslendirme Becerisine Ait ntest Puanlarnn Mann Whitney U Testi
Sonular.............................................................................................................................. 90
Tablo 3.3.3.4. Deney ve Kontrol Gruplarnn, Eseri Durmadan, Duraksamadan, Akc Bir
ekilde Seslendirme Becerisine Ait Sontest Puanlarnn Mann Whitney U Testi
Sonular.............................................................................................................................. 91
Tablo 3.4.1. Deney Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Yazarak alma Ynteminin,
Notaya Bakmadan Seslendirme Becerisine Etkisine likin Wilcoxon aretli Sralar Testi
Sonular.............................................................................................................................. 92
Tablo 3.4.2. Kontrol Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Notaya Bakmadan
Seslendirme Becerisine likin Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular ......................... 93
Tablo 3.4.3. Deney ve Kontrol Gruplarnn, Notaya Bakmadan Seslendirme Becerisine Ait
ntest Puanlarnn Mann Whitney U Testi Sonular ......................................................... 94
Tablo 3.4.4. Deney ve Kontrol Gruplarnn, Notaya Bakmadan Seslendirme Becerisine Ait
Sontest Puanlarnn Mann Whitney U Testi Sonular ....................................................... 94
xvii
EKLLER LSTES
xviii
Grafii ................................................................................................................................. 75
ekil 3.2.2.1. Yazarak alma Ynteminin, Eseri Uygun Konumlarda Seslendirme
Becerisine Etkisine likin Sontest - ntest Karlatrma Grafii......................................77
ekil 3.2.2.2. Yazarak alma Ynteminin, Eseri Uygun Konumlarda Seslendirme
Becerisine Etkisine likin Gruplar Aras Karlatrma Grafii.........................................79
ekil 3.3.1.1. Yazarak alma Ynteminin, Biim (Form) elerini Etkili Seslendirme
Becerisine Etkisine likin Sontest - ntest Karlatrma Grafii......................................81
ekil 3.3.1.2. Yazarak alma Ynteminin, Biim (Form) elerini Etkili Seslendirme
Becerisine Etkisine likin Gruplar Aras Karlatrma Grafii......................................... 83
ekil 3.3.2.1. Yazarak alma Ynteminin, oksesliliin elerini Etkili Seslendirme
Becerisine Etkisine likin Sontest - ntest Karlatrma Grafii......................................85
ekil 3.3.2.2. Yazarak alma Ynteminin, oksesliliin elerini Etkili Seslendirme
Becerisine Etkisine likin Gruplar Aras Karlatrma Grafii.........................................87
ekil 3.3.3.1. Yazarak alma Ynteminin, Eseri Durmadan, Duraksamadan, Akc Bir
ekilde Seslendirme Becerisine Etkisine likin Sontest - ntest Karlatrma Grafii....89
ekil 3.3.3.2. Yazarak alma Ynteminin, Eseri Durmadan, Duraksamadan, Akc Bir
ekilde Seslendirme Becerisine Etkisine likin Gruplar Aras Karlatrma Grafii ....... 91
ekil 3.4.1. Yazarak alma Ynteminin, Notaya Bakmadan Seslendirme Becerisine
Etkisine likin Sontest - ntest Karlatrma Grafii........................................................93
ekil 3.4.2. Yazarak alma Ynteminin, Notaya Bakmadan Seslendirme Becerisine
Etkisine likin Gruplar Aras Karlatrma Grafii...........................................................95
xix
BLM 1
1. GR
Mzik eitimi, alg eitimi, gitar eitimi ve gitar eitiminde yazmaya dayal lmalarn
nasl yaralar salayacana ilikin kavramsal ereveyi belirleyebilmek iin eitim,
retim ve yazmaya ilikin eitli kavramlarn aka tanmlanmasnda yarar vardr.
Eitim,
genel
anlamyla
bireyde
davran
deiiklii
oluturma
sreci
olarak
Bir renme durumunda renen, renme, renilen, reten ve renme ortam olmak
zere be e bulunur. Bu be e, renmeyi etkilemeleri asndan ele alndnda, son
iki enin renmeyi dorudan etkilemedii, dier eleri etkileyerek, yani dolayl olarak
renme zerinde etkili olduu grlmektedir (Seven ve Engin, 2008, s. 191).
renen ile ilgili nemli unsurlardan biri renme stili denilen, bireyin uyarclar
alglama, onlardan etkilenme ve tepki verme durumlarna ilikin bilisel, duyusal ve
devinisel zelliklerden ve psikolojik faktrlerden oluan gstergelerdir. renme stili,
rencinin ierikle ilgili uyarclar alglayp onlara tepki vermesiyle oluur ve renci
niteliklerini ve farkllklarn ortaya koyar (Yetim, 2013, s. 195). renmeyle ilgili tek bir
doru yaklam olmamasndan hareketle baarnn ok farkl renme stillerinin etkili
biimde kullanlmasyla gerekletiini sylemek mmkndr. nemli olan bireyin
renmek istedii ierii en iyi ekilde renebilmesini salayacak olan, kendine en uygun
yollarn farknda olmasdr. renme stilleri grme, iitme, dokunma/hareket etme gibi
farkl alglama yollarndan olumaktadr. Birey bu alglama yollarndan bir ya da birkan
kullanarak daha etkili bir renme gerekletirebilir.
Buraya kadar yaplan eitim, retim ve renme tanmlarndan yola karak, mzik
eitimini, mzik retimini ve mzik renmeyi ya da mziksel renmeyi tanmlamak
mmkndr.
Eitim tanmndan hareketle mzik eitimini, bireyin mziksel davranlarnda kendi
yaants yoluyla davran deiiklii oluturma sreci olarak tanmlayabiliriz. Bireye
kendi yaants yoluyla amal olarak belirli mziksel davranlar kazandrma sreci olarak
tanmlanan mzik eitimi bir dier ifadeyle temelde bir mziksel davran kazandrma, bir
mziksel davran oluturma ya da bir mziksel davran deitirme, bir mziksel davran
gelitirme srecidir. Bu srete, mzik dinleme-okuma-yazma, ark syleme, alg alma,
mzik topluluklarn ynetme, mzik yaratma, yeterli dzeyde mzik bilgisine sahip olma,
bireye kazandrlmaya allan davranlardan bazlardr. Bu davranlar temelde bilisel
(zihinsel), duyusal (duygusal) ve devinisel (hareketsel) olmak zere ana balk altnda
toplanmaktadr (Uan, 2005).
retme kavram tanmlarndan yola karak da mzik retimini, eitim kurumu
ortamnda, planl ve programl olarak bireyin mziksel davranlarnda deiiklik
oluturma sreci olarak tanmlayabiliriz.
Bir baka deyile mzik retimi, bireye kendi yaantlar yoluyla amal olarak mziksel
davranlar kazandrma ya da bireyin mziksel davranlarn kendi yaantlar yoluyla
amal olarak deitirme srecidir (Uan, 2001, s. 115).
renme kavramndan yola karak da mziksel renme/mzik renme kavramlar,
bireyin evresiyle kurduu mziksel iletiim ve etkileim sonucunda oluan ve bireyin
mziksel davranlarnda kalc deiiklie yol aan bir sre olarak tanmlanabilir.
Mzikte renme, bilgi ve deneyimin kazanlmas, aklda tutulmas ve becerinin
gelitirilmesi eklinde gereklemektedir.
Mziksel renim srecinde hafza ve hafzann ileyi biimleri (bilinli-bilinsiz) nemli
rol oynamaktadr. Hafza trlerindeki eitlilikten dolay, mziksel yetenei olan ve
olmayan rencilerde, verilen eitim sayesinde beklenmedik oranda geliim grlebilir
(Gren Otacolu, 2008, s. 83).
renmeyle ilgili sorunlar yalnzca eitim-retim alannn deil, zihinsel ilerle (okuma,
dinleme, anlama, anlamlandrma, inceleme, hafzada tutma, dnme, karar verme vb.)
uraan herkesin sorunudur. Elbette ki rencinin temel grevi renmektir. Bu nedenle
renmeyi olumsuz etkileyen unsurlarn iyi belirlenmesi ve ortadan kaldrlmas, renme
iinin en verimli hale getirilebilmesi iin gerekli her trl fiziksel, zihinsel ve ruhsal
hazrln salanmas gerekmektedir.
renmenin ne olduuna ve nasl olduuna ilikin eitim bilimsel almalar 20. yzyln
balarnda balamtr. Gnmzde renmeyi aklamaya ynelik gelitirilen kuramlar
davran ve bilisel kuramlar olarak ikiye ayrlmaktadr.
Davran kuramda renme, dorudan gzlenebilen uyarc ile davran arasnda iliki
kurabilme ii olarak aklanmaktadr. Davran ve bilisel teoriler renciler arasndaki
bireysel ve evresel farklarn renmeyi etkilediini kabul etmekle birlikte bu iki faktre
grece farkl nemler vermektedirler. Davran teoriler evrenin roln vurgularken,
renci farkllklarna bilisel teorilerden daha az nem verirler. Davran teorilerde,
renme bir etki-tepki meselesi olarak ele alnmaktadr. Bilisel teoriler, renmenin
bireydeki alg, bellek, duyu, yaratclk, hatrlama gibi isel srelerin da yansmas
sonucunda ortaya kan davran deiiklii olduunu savunmaktadrlar. Bilisel kuramda,
bireyin evresine olup bitenlere bir anlam ykleyerek rendii savunulmaktadr. Bilisel
teorilerde retmenin anlatmlar ve ierik aklamalar renciler iin evresel girdiler
olarak kabul edilir. Ek olarak rencilerin bilgiyle neler yapacaklar, nasl ulaacaklar,
3
tekrarlayacaklar,
deitirecekleri,
kodlayacaklar,
depolayacaklar
ve
yeniden
iin
retme-renme
srecinde
yaplmas
gerekenlere
ilikin
ynlendirmelerde bulunmasdr.
retme stratejileri, renciyi etkin olmaya, st dzey dnme becerilerine (analiz,
sentez, deerlendirme vb.) sahip olmaya, bu becerileri gerektiren (okuma, yazma, tartma
vb.) etkinliklere ynlendirmektedir (eyiholu ve Geit, 2012, s. 84). renme stratejileri
renciye, kendi akllarna gvenme; bir ii yapmak iin birden fazla yol olduunu bilme;
kendi hatalarnn farknda olma ve onlar dzeltmeye alma; kendi retim ve
davranlarn deerlendirme; hafzalarn gelitirme; renme dzeyini gelitirme; z
saygsn gelitirme; g kavramn anlama; daha fazla sorumluluk sahibi olma; i
bitiriciliini gelitirme; bireysel alma srecini kullanma ve gelitirme; nasl
deneyeceini bilme gibi konularda katk salar (Beckman, 2002, s. 3).
retme stratejilerinin snflandrlmasnda baz farkllklar grlse de genel olarak sunu
yoluyla retme, bulu yoluyla retme, aratrma/inceleme yoluyla retme ve i birlii
yoluyla retme eklinde bir snflandrma yaplmaktadr (Demirel, 2014; Erciye, 2013;
eyiholu ve Geit, 2012). Ayrca Fer (2011), Smith ve Regan (1999)n retme
stratejilerini retici stratejiler ve destekleyici stratejiler olarak ikiye; Reigeluth (1983;
1999a)un da dzenleyici stratejiler, datm stratejileri ve ynetim staretileri eklinde e
ayrdn aktarmaktadr.
retim
stratejisinin
uygulanmasnda,
uygun
retim
ynteminin
belirlenmesi
sylemek mmkndr. Uzun yllar usta rak ilikisi iinde kulaktan kulaa, nesilden
nesile aktarlan mzik, nota yazsnn gelitirilmesiyle kulaktan kulaa olmaktan km,
nesil aktarmlar srasndaki kayp ve deiimlerden en az dzeyde etkilenecek hale
gelmitir. Zaman ierisinde mzikte kullanlan yazlar deiim ve geliime uram, hatta
mzie biim verme zellii bile kazanmlardr.
Yaz, azdan kan seslerin (szcklerin), gzle grlebilen bazen de el ile
dokunulabilen isaretler halinde biimlendirilmesi olarak tanmlanmaktadr (Kl, 2009,
s. 123). Bir baka tanma gre yaz, korunmak ya da iletilmek istenen szl bir iletiyi, bir
bildiriyi, bir dnceyi, grsel olarak saptamaya, kaydetmeye yarayan gsterge dizgesidir
(Librairie Larousse, 1992, s. 12471). Bu tanmlarda sz edilen ilevi sayesinde yaz,
kltrn korunmas, edinilen tecrbelerin kaydedilmesi ve gelecek nesillere aktarlmasnda
nemli rol oynayan bir aratr.
nsanlk tarihinin en nemli aralarnda biri olan yaznn icad M.. 3000li yllara
dayanmaktadr. Yaznn icadn salayan temel ihtiyacn ise ekonomik faaliyetlerin
kaytlarnn tutulmas olduu kabul edilmektedir (Kl, 2009, s. 126).
Yazma, dnce gcne sahip olanlarn, gr, fikir ve duygularyla, gzlem, deney ve
tecrbelerini, seilen konuyla ilgisi lsnde planlayp, dilin kurallarna uygun biimde
anlatmas olarak tanmlanmaktadr (Ger, 2010, s. 179). Burada tanmlanan yazma edebi
nitelikte yazl anlatm, kompozisyon, yaratc yazma anlamlarn tamaktadr. Mzikle
ilikili olarak dnldnde bu tanmdan hareketle mziksel yazmay, dnce gcne
sahip olanlarn, gr, fikir ve duygularn; gzlem, deney ve tecrbelerini, seilen konuyla
ilgisi lsnde mziksel bir slupla, mzik dilinin/sanatnn kurallarna uygun biimde
tasarlayp ifade etmesi eklinde tanmlamak mmkn olabilir. Bu mziksel yazma
tanmnda, yaratc yazma anlam tayan mziksel yaratclk kastedilmektedir. ster edebi,
ister mziksel ister baka ekillerde olsun, kiiyi yazmaya gtren sebepler vardr. Sebep
ne olursa olsun yaz, insann hafzasn yenlemesi ve gerektiinde onlar iletmesi iin
gereken temel aralardan biri olarak hayatn vazgeilmezleri arasndaki yerini
korumaktadr.
Eitimde yaz, okul ncesi dnemden balayarak, hem uzak mesafeye bildiriimin
simgesel ilevine hem de uzama ve zamana egemen olmaya ynelik bir hazrlk olarak
ifade edilmektedir. Okulda yaz, szckleri oluturan harflerin izgisel ve aamal olarak
retimi (okuma-yazma davrann retme) ve szcklerin cmle balamnda dorudan
9
Yaz, bir metin zerinden kaynak ile alc arasndaki iletiimin salanmasnda kullanlan
bir aratr. letiim, yazar (kaynak) > metin (ileti) > okur (alc) eklinde gerekleir.
Yazar, zihnindeki bir dnceyi, belli bir dil yaps iinde pepee gelen szcklerle ifade
ederek, okura alg verileri sunmaktadr. Okur, yazarn yapt zihin etkinliini tersten
yaparak, pepee gelen szckleri alglayp, o szcklerle oluturulan anlam birimini kendi
zihninde yeniden ina etmektedir (zakpnar, 2013, s. 75). Bu durum mzikte biraz farkl
olmakla birlikte benzerdir. Besteci (yazar), aklndaki fikri mzikal bir kompozisyonla ifade
etmekte; kompozisyonunu mzik diline ait sembollerle yazya geirerek, kendi alg
birimini seslendiriciye ve seslendirici araclyla dinleyiciye aktarmaktadr. Seslendirici,
bestecinin yapt zihin etkinliini, nota yazsndan okuyarak alglamakta, algladklarn
zihninde ina etmenin yannda, alma, syleme veya aldrma, syletme gibi bir mzik
etkinliiyle de somutlatrmakta ve dinleyiciye sunmaktadr. Bylelikle mziksel bir
iletiim gerekletirilmektedir.
Mziksel iletiim, kendisi ve bakas/bakalar iin mziksel anlam ifade eden mziksel
sinyaller verme-alma sreci olarak tanmlanmaktadr (Uan, 2005, s. 124). Mziksel
iletiimin temel elerini Say (2010, s. 19), besteci, eser, seslendirici, dinleyici olarak
ifade etmektedir.
Mziksel iletiimin gerekleebilmesi iin bestecinin dncesini (eseri) dinleyiciye
aktaran kii olarak seslendirici, iletiim zincirinin nemli bir halkasdr. Mziksel iletiim,
besteci (yazar/kaynak) > eser (metin/ileti) > seslendirici/icrac/yorumcu (ileten) > okur
(dinleyici/alc) eklinde gereklemektedir. Mziksel iletiimin geliim srecinde,
mziin yazlmas (nota yazsnn kullanlmas), nota basm (notalarn oaltlmas) ve ses
kayt aralar ile saklanmas ve geni kitlelere iletilmesi (plak, kaset, cd, radyo, tv, internet
vb.) belirleyici yeri olan aamalar olarak ifade edilmektedir. Bu balamda bakldnda,
mzik ile yaz arasnda, nemli ve gl bir iliki olduu grlmektedir. zellikle
mziksel dncenin iletimi ve saklanmas iin en nemli aracn, uzun bir sredir yaz
(mzik yazs) olduu ortadadr.
Sadece mzikte deil, yaznn kullanld dier alanlarda da (edebiyat, eitim vb.), yazar
ile okur arasndaki iletiimde dikkat edilmesi gereken en nemli hususlardan biri, etkin bir
okumann gerekletirilmesidir. Etkin bir okuma, alglama, anlama, anlamlandrma,
dnme, muhakeme etme gibi zihin etkinliklerinin, anlam kavramay salayaca ekilde
11
12
org, keman ve gitar gibi eitli alglara zel yazlan tablaturalardr (Girgin Tohumcu,
2006).
Mzik yazsnn mzii kaydetmek dnda kazandrd ok nemli olanaklardan biri de
mziin anlalmasnda yardmc, incelenmesinde somutlatrc, renilmesinde ise
eitsel bir ara olarak kullanlabilmesidir (Atalay, 1985 ve 2005). Plastik sanatlarda sanat
eer eserinde bir nesnenin belirgin bir tasvirini yapmsa onu bir bakta kavramak
mmkn olurken, mziksel eserlerdeki ifadelerin alglanabilmesi iin seslerin belli bir
zaman yaps iinde dikkatle dinlenmesi ve zihinde tekrar birletirilmesi gerekmektedir.
nk mzik cmlesi yer ald zaman kesiti sona erdiinde ortadan kaybolmaktadr
(Girgin Tohumcu, 2006). Bu nedenle mziksel eserlerin anlalmas ve bir btn olarak
alglanabilmesi daha g olmaktadr. Mziin kayt altna alnmas, saklanmas, yeniden
hatrlanmas ve gelecek nesillere aktarlmas ihtiyac nceleri insan hafzas ile
karlanmaya allm, ancak zamanla bunun yeterli olmad anlalarak mzik yazs
kullanlmaya balanmtr. Bugn en mkemmel insan kulann ve en gelimi insan
belleinin bile rnein bir senfonideki tm sesleri, tm etkileri (en azndan ilk dinleyite)
tam olarak saptayabilme konusundaki yetersizliini Atalay (1985) u ekilde ifade
etmektedir:
...mzik tarihinin en ilgin olaylarndan biri olan "Mozart'n, Allegri'nin nl Miserere'sini iki
kez dinleyiten sonra eserin tm partiturunu tek bir yanl yapmadan kda aktarmas" gibi
istisnalar bir yana braklacak olursa, stn yetenekli mzisyenlerin bile bir senfoni ya da
konertoyu salt dinleme yoluyla kda aktarabilecek dzeyde alglayabilmesi (kanc kez
dinlenirse dinlensin) mmkn deildir.
unsurlar alglamaya yarayan grsel (visual) ve seslendiricilere karmak parmak, kol, kas
gibi bedensel/dokunsal motor hareketlerin sralarn otomatik olarak yapma imkan sunan
kinestetik (kinesthetically) tr olduu belirtilmektedir. Ayrca mziksel hafzann etkin
ilemesinde, armoni, kontrpuan ve biim gibi mziksel unsurlarn da byk nem tad
ifade edilmektedir (Gren Otacolu, 2008, s. 39-41).
M.. 3000li yllarda Smerlerin icat ettii yaz kadar eski olan mzik yazs, bir eserin
elle tutulabilen, gzle grlebilen tek paras olduu iin, eserlerin tam olarak
alglanabilmesini, incelenebilmesini, anlalabilmesini salayan tek ara olarak varln
srdrmektedir.
Yazda her ey en ince ayrntsna dek grlebilecei iin, kulan btn olarak
alglayamad pek ok ayrnty, gz bir rpda grerek kavrama imkan sunmaktadr.
Bylece en karmak eserler bile ok kk ayrntsna varncaya kadar incelenebilmekte,
iitsel yntemle ok g, hatta olanaksz olan eser analizleri, yaz zerinde kolaylkla
yaplabilmekte, kulaktan renimi aylar yllar srecek ve belki de hi bir zaman
gereklemeyecek olan byk aptaki eserler, mzik yazs sayesinde deifre olarak
seslendirilebilecek kadar kolay ve abuk renilebilmektedir (Atalay, 1985 ve 2005;
Girgin Tohumcu, 2006). Bir mzik parasnn ya da eserinin analizinde yol gsterici ve
yararl olabilecek admlar arasnda, ...paradaki melodik ve ritmik blmlerin altnn
izilmesi; eitli temalar ya da sesleri ve onlarn tekrarlarn belirtmek iin deiik
renklerde fosforlu kalemlerin kullanlmas; paradaki kapanlar, gerilim ve zlm
noktalarnn iaretlenmesi gibi eitli yazma temelli eylemlerin tavsiye edildii
bilinmektedir. Ayrca nota yazm etkinlikleri sayesinde, rencinin, hem nota yazmadaki
skntlarnn giderilebilecei hem de mzikteki kiisel tatmini ve baars iin
kullanabilecei gerek bir araca sahip olduu bilincinin gelitirilebilecei ifade
edilmektedir (Gren Otacolu, 2008, s. 47-89).
Munch (2008), orkestra partisyonlarn kopya etmenin ok yararl bir alma olduunu
belirtmektedir. Notalarn kada geirilmesiyle birlikte seslerin de bellee ilendiini, bir
tr iitsel billurlamaya eriildiini ifade etmektedir. Kopya etme ilemine alp ok kez
uygulama yaptka, seslerin beyinde duyulabileceini de savunmaktadr. En ince
ayrntsna kadar incelemenin, kopya etmenin, orkestralamann, armonik ve grsel bellei
glendirdiini ifade etmektedir. Ancak burada bahsedilen kopya etme iinde, zihinsel
ilevlerin devre d braklarak, mekanik bir makine eylemine dntrlmesi
kastedilmemektedir. Aksine kopya edilen her unsurun iyice analiz edilmesi, kavranmas,
14
tarafndan verilmitir. rencileri arasnda Ziya Aydntan, Rait Ertzn gibi isimlere
rastlanmaktadr. kinci kuak gitar eitimcileri arasnda ise Mutlu Torun, Raffi Aslanyan,
Sava ekirge gibi isimler olduu bilinmektedir. Andrea Paleologonun gitar derslerinde
Mario Rodriguez Arenasn metodunu kulland, yetitirdii rencileri iinden gitar
eitimi verenlerin ise Arenas metoduna ek olarak yeni araylar iine girdii ifade
edilmektedir. Yndem (1994, s. 11)e gre, akademik alanda, eitli niversitelerde gitar
snflarnn almasn salayan, verdii konserler ve yazd metotla yeni bir yol aan en
gl isim Ahmet Kanneci olmutur.
Gnmzde gitar eitimi, mesleki mzik eitimi veren konservatuarlarda, gzel sanatlar
fakltelerinin mzik blmlerinde, mzik retmenlii blmlerinde ve gzel sanatlar
liselerinde yaygn biimde devam etmektedir. Bunlara ek olarak gitar eitimi zengen
15
mzik eitimi (mzik kurslar ya da zel ders gibi) ierisinde de nemli bir yere sahiptir.
Solo bir alg olmasnn yannda elik yapmaya da elverili oluu sayesinde mzik
retmenlerinin ilk ve orta okullarda mzik derslerinde ve dier mziksel etkinliklerde
gitar ska kullandklar da grlmektedir.
Trkiyede 1970li yllardan beri mesleki mzik eitiminde yer alan gitar eitimi, pek ok
lkede olduu gibi eitli metotlar, ett kitaplar ve eserler takip edilerek yrtlmektedir.
Gnmzde gitar eitimi, gitar tarihinde nemli pek ok virtzn (D. Aguado, M.
Carcassi, F. Sor, F. Tarrega vb.) ve gitar iin eser yazm ya da eserleri gitara uyarlanm
besteci ve eitimcilerin metotlarndan, ettlerinden ve eserlerinden olutuu gibi, son
yllarda lkemizin yetitirdii usta gitarist, besteci ve eitimcilerin metot, ett, eser (beste
ve dzenlemeler) ve hatta retim yntem ve tekniklerini de iermektedir.
Erim (2005) Trkiye'de Klasik Gitar Eitiminde Kullanlan Balang Metotlarndan
Bazlarnn retme-renme Sreleri Asndan Karlatrlmas balkl almasnda,
Trkiyede klasik gitar eitiminde kullanlan balang metotlarndan bazlarn retmerenme sreleri kapsamnda karlatrarak, elde edilen sonular nda, gitar
retiminde oluturulacak balang metotlar iin yeni yaklamlara ve denemelere katk
salamay amalamtr. Aratrmada rneklem olarak, Trkiyede klasik gitar eitiminde
kullanlan balang metotlarndan ikisi yerli ikisi yabanc olmak zere drt metot
seilmitir. Bu metotlar karlatrmal olarak incelenmitir. ncelemede ulalan sonular
frekans ve yzde tablolaryla ifade edilmitir. Aratrma sonucunda, metotlardaki n
bilgilerin (temel mzik ve alg bilgileri) oranlar ve ieriklerinde farkllklar olduu,
balang iin kullanlan teorik ve teknik geler arasnda farklar bulunduu, metotlarda
kullanlan altrma, ett ve para saylarnda farkllklar olduu tespit edilmi ve bu
sonularla ilgili eitli neriler getirilmitir.
Gitar alma becerisine ilikin teorik bilgiler genel olarak nota bilgisi, mzik teorisi ve
armoni dersleri ile paralellik gsteren kuramsal bilgiler olarak tanmlanabilir. Bu genel
teorik mzik alan bilgilerinde gitara zg ne tr farkllklar ya da deiiklikler olduu,
gitarn fiziksel yapsna ve tarihsel geliimine ilikin bilgiler de bu renme alan
ierisinde ele alnmas gereken konulardr.
Gitar alma becerisine ilikin teknik bilgiler, A) Temel Davranlar, B) Teknik
Davranlar, C) Mzikal Etki ve Yorumlama balklar altnda toplanan davranlar
eklinde organize edilmitir (Akay, 2011). Bu snflandrmaya ilikin davranlar u
ekildedir:
16
A) Temel Davranlar
- Duru tutu oturu
- Sa ve sol el uyumu
- Doru ve temiz alma (entonasyon)
- Akort yapabilme
B) Teknik Davranlar
- Konum geileri
- Bareli pasajlarda temiz ses retebilme
- Akorlu pasajlarda temiz ses retebilme
- Sa el tekniine ilikin zel davranlar (Apoyando, Tirando, Rasguado vb.)
- Sol el tekniine ilikin zel davranlar (Legato, Glissando, Vibrato vb.)
C) Mzikal Etki ve Yorumlama Davranlar
- Grlk ifadelerine uygun alma
- Hz ifadelerine uygun alma
- Tempoya bal kalma
- Eserin/etdn
etkili
biimde
seslendirilmesi/yorumlanmas
(Dnem
dnemin
18
gruplarnn arasnda bir fark olup olmadn incelemek amacyla lme arac olarak klasik
gitar performans testi gelitirilerek gruplara uygulanm, oluabilecek bir deiimin gitar
eitimi zerindeki etkileri izlenmitir. Aratrmada btn gruplara uygulanan Castetin
klasik gitar metodunun Trkiyede de uygulanabilirlii ortaya konulmutur.
Rohwer ve Polk (2006) tarafndan yaplan almada, ortaokul sekizinci snf dzeyi
rencilerinin, ifade ettikleri alma stratejileri ile geliim dzeyleri arasndaki ilikiyi,
rencilerin 5 dakikalk alma stratejilerindeki yaygn eilimlerini belirlemek ve alma
yntemlerine dayal baarlarn karlatrmak amacyla 5 farkl ortaokuldan, deiik
alglar alan 65 renci seilmi ve bu rencilerden alma tekniklerini szel olarak
ifade etmeleri istenmitir. Sonra rencilere 24 llk, sol minr tonda, 2/4 lde, ikilik
notalardan onaltlk notalara kadar tartmlar, eitli artiklasyon ve nans iaretlerini
ieren
bir
deifre
etd
aldrlmtr.
Deifre
etdn
aldrlmasndan
sonra
rencilerin
gnlk
alg
alma
srelerine
gre
nemli
farkllk
Hem
deney
ncesinde
hem
de
deney
sonrasnda
rencilerin
performanslarnn video kayd yaplmtr. Deney aamas sona erdikten sonra, alnm
olan tm performans kaytlar, alma iin hazrlanm olan deerlendirme lei
araclyla uzman tarafndan deerlendirilmitir. Deerlendirme sonular SPSS
bilgisayar programnda istatistik teknikle analiz edilmitir. almann sonucunda, genel
olarak keman eitiminde ezber yntemine dayal retim programnn rencilerin
performans zerinde geleneksel ynteme dayal retim programna gre daha etkili
olduu grlmtr. Performansn alt kriterlerinden olan ritim kalplarn doru alabilme,
eseri ritmik yapsna uygun alabilme, eserdeki pasajlar doru artikle edebilme
davranlarnda ise ezber yntemine dayal retim programnn, geleneksel ynteme
dayal retim programna gre daha etkili olmad sonucuna ulalmtr.
zdemir (2014) tarafndan yaplan deneysel almada, bireysel alg gitar eitiminde
teknik ve mzikal bilgi ve becerilerin kazandrlmasna ynelik uygulanan retim
etkinliklerinin rencilerin performans baar dzeylerinin artrlmasnda etkili olup
olmad snanmtr. Aratrmada, gitar rencilerinin bilgi dzeylerini, klasik gitar
alma zihinsel alg ve tutum dzeylerini ve performans baar dzeylerini artrmak iin
24
bir eitim modeli hazrlanmtr. Bu eitim modeli, grsel, iitsel ve devinisel renme
boyutlarna ynelik etkinlikleri ieren ve her biri be hafta olmak zere iki periyoddan
oluan dizgeli eitim modeline gre hazrlanmtr. ntest - sontest kontrol gruplu
deneysel desenle yaplan almada veri toplamak amacyla, baar testi, klasik gitar
alma zihinsel alg ve tutum lei ve performans gzlem formu kullanlmtr. Elde
edilen verilerin istatistik yntemlerle analizleri sonucunda,
uygulama
sonunda
deney grubu rencilerinin gitar dersi bilgi dzeylerinde, klasik gitar alma zihinsel alg
ve tutum dzeylerinde ve performans baar dzeylerinde kontrol grubundaki rencilere
gre daha yksek oranda art olduu grlmtr. Bylelikle, uygulanan retim
programnn, geleneksel retime gre daha etkili ve gelitirici olduu saptanmtr.
zyrk (2014) tarafndan yaplan almada, balang gitar eitiminde sa el ncelikli
gitar retiminin renci baarsna etkisi belirlenmeye allmtr. Aratrma iin gerekli
nitel verilerin toplanmasnda literatr taramas yaplm, sa el ncelikli gitar retiminin
etkililiini saptamak iin sontest kontrol gruplu sekisiz deneme modeli kullanlmtr.
Aratrmann alma grubunu, Gazi niversitesi Gazi Eitim Fakltesi Gzel Sanatlar
Eitimi Blm Mzik Eitimi Anabilim Dalnda 2012-2013 eitim-retim ylnda Okul
alglar (Gitar) dersini alan 2. Snf rencileri oluturmaktadr. Sekisiz atama ile
belirlenen kontrol (n:10) ve deney (n:10) grubu ile yaplan derslerde ve sontest
uygulamasnda kullanlan eser ve ettler, Okul alglar (Gitar) dersi tanm ve bu dersi
yrten retim elemanlarnn grleri dorultusunda belirlenmitir. Gelitirilen program
dorultusunda, bir eitim-retim dnemi boyunca (14 hafta) aratrmac tarafndan deney
ve kontrol gruplar ile ders yaplmtr. Deney sreci sonunda, rencilerin performanslar
kamera ile kaydedilerek, 3 uzman planlayc tarafndan deerlendirilmesi salanmtr.
Elde edilen veriler SPSS programnda istatistik tekniklerle analiz edilmitir. Aratrma
sonucunda, sa el ncelikli gitar retiminin, temel davran, teknik davran, mzikal etki
ve yorumlama basamaklarnn tmnde hali hazrda kullanlmakta olan ynteme gre
renci baarsn arttrd, ayrca bu basamaktan alnan puanlar aras ilikilerin deney
grubunda daha fazla olduu saptanmtr. Sa el ncelikli gitar retiminin, renci
baarsna olumlu ynde etki ettii ve geleneksel ynteme gre daha etkili olduu
sonucuna ulalmtr.
25
zmente (2004, s. 7) tm alglarda ortak olarak dikkat edilmesi gerekli olan teknikleri
Schleuter (1997)den, algy alarken doru bir durua sahip olunmas; el, kol ve
parmaklarn doru konumlandrlmas; algnn kendine has kaliteli bir tona sahip olmas
ve entonasyonun temiz olmas eklinde aktarmtr. Ayrca alg eitiminde ritim duygusu
yeterince gelimemi olan rencilerin alg alma becerilerinin tatmin edici dzeyde
olamayacan vurgulamtr. alg alma esnasnda ritmin yanl okunmasn, karmak
ritmik kalplarn alnmasnda zorluk yaanmasn, zor ritmik pasajlarda ayakla ya da
vcutla ritim tutma eilimini, alg eitiminin nemli sorunlar olarak ifade etmitir. Ayn
almada ayrca rencilerin alg alrken en ok hangi zorluklar yaadklarna ve bu
zorluklarn nedenlerine deinilmitir. Aratrmaya gre, renciler en ok duru-tutuoturu kaynakl olarak srt-boyun-sol omuz-sol kol-sol el- parmaklar hatt zerinde ar ve
kaslma gibi sorunlar yaadklarn; teknik bilgi ve beceri yetersizliinden kaynaklanan
deifre gl, ezberlemekte zorlanma, tempoyu tutturamama, metronoma uyamama,
acelite eksiklii sorunlar yaadklarn; alg alma srecinde konsantrasyon balamnda
dikkat dankl, ilgiyi alg zerinde toplayamama sorunlar yaadklar tespit edilmitir.
Bulut (2012) tarafndan bir grup mzik retmeni aday zerinde yaplan aratrmada,
mzik retmeni adaylarnn alg alma srecinde nota yazs bilgisindeki eksikliklerden
kaynaklanan baz mziksel davran eksiklikleri tespit edilmitir. Aratrmaya gre,
Mzik retmeni adaylarnn, herhangi bir eserin allmas srecinde (bu eser solfej, an,
alg eseri olabilir) nota bilgisine ynelik yaptklar hatalar, o eserin deifresinin doru, bir
ekilde yaplmasna engel olmaktadr. Deifrede ortaya kan ritimsel yanllklar,
artiklasyona ynelik yanllklar ve mzikal ifadeye ynelik yanllklar da eserin bir
btnlk iinde seslendirilmesine ve yorumlanmasna imkn vermemektedir. Dolaysyla
mzik retmeni adaylarnn nota bilgisine dayal performanslarndaki, bu hatalar, mesleki
mzik eitiminde, gereksiz (byk) zaman kaybna, zerinde allan eserlerin bir btnlk
iinde seslendirilememesine, ksaca eserin nitelikli bir biimde seslendirilememesine ve
yorumlanamamasna (rnein bir snav veya bir konser ortamnda sunulabilecek bir dzeyde
sergilenememesine) neden olmaktadr (Bulut, 2012, s. 659).
retmenin renciye belirli bir dnt vermesi eklinde bir dng erevesinde
gereklemektedir.
Gnmzde, mziin dolaysyla mzik eitiminin vazgeilmez unsuru olan alg ve alg
eitiminde gitar, ucuza temin edilebilen, kolayca her yere tanabilen, hem solo hem de
elik algs olma zelliiyle gerek eitimde gerekse virtzite almalarnda
kullanlabilen bir alg olarak evrensel boyutta ilgi grmektedir.
Gitar almaya ilikin temel ve ileri dzey bilgi ve becerilerin sistematik olarak
kazandrlmasnn amaland gitar eitimi, rencinin gitar alma becerilerinin tm
boyutlaryla kavrayabilmesi iin sahip olduu teknik ve mzikal seviyesini ok ynl
olarak (genel duru, sa el-sol el teknikleri, deifre becerisi, duateleme ve duate geileri,
artiklasyon becerisi, mzikal alma) betimlemesi ve buna bal olarak gl zayf ynleri
ile birlikte neyi yapp neyi yapamadn fark etmesi renmenin etkililii asndan
nemlidir. Bir etd/eseri etkili ve yeterli bir performans ile seslendirmek iin
gerekletirilen alma sreci, teknik ve mzikal yapnn dikkatlice incelendii ve en
doru uygulamalarn (duate ve mzikal ifade) belirlendii bir yaklam iermelidir. Bu
ierik dorultusunda etdn/eserin teorik yaps incelenmeli (ton, l says ve ritmik
yap), duate ve mzikal analizi yaplmal, teknik ve mzikal becerilerin renci tarafndan
daha iyi anlalabilmesi iin retmenin model olmasnn yan sra birbirinden farkl
nitelikte performans rnekleri de izletilmeli, dinletilmeli, renci kendi kendini izleyerek
ve dinleyerek almal ve tm bu uygulamalar planl olarak yaplmaldr (zdemir, 2014,
s. 4).
retmenler gitar eitimini genellikle kendi renim srelerinde kullandklar alma
taktikleri ve retmenlerden grdkleri alma biimleri dorultusunda geleneksel ustarak anlay ile gerekletirmekte ve rencilerini sa duyu ve sezgisel bir anlay ile
ynlendirmektedirler. Bu srete rencinin teknik ve mzikal seviyesini her seferinde bir
adm daha ileriye tayacak olan doru eserin/etdn belirlenmesi ve belirlenen
eserin/etdn nasl allaca son derece nemlidir. Bu nedenle retmen, esere/etde
ynelik teknik ve mzikal bilgi ve becerilerin kazanlmasna ynelik renmelerin nasl
gerekleeceini bilmeli ve retime bu erevede yn vermelidir (zdemir, 2014, s. 2).
Mziin bellekten (ezberden) seslendirilmesinin gereklilii konusunda yorumcu ve
pedagoglar farkl grlere sahiptirler. Birok eitimci, bilginin anlamadan, papaan gibi
tekrar edilerek bellee alnmas olduunu dndklerinden dolay ezberin iyi bir renme
yntemi olmadn savunmaktadr. Fakat enstrman eitiminde ezber, daha ok bilginin
28
bellee alnmasnda kullanlan yntemlerden biridir. Bireyin eseri alabilmesi iin nce o
eseri renmesi gerekir, renmeden sonra da eser otomatikleene kadar tekrar edilir ki
yani ezberlenir ki eser daha iyi alnp daha iyi yorumlanabilsin. Bu konudaki
gerekelerden bazlarnn, mziin icrasnda sayfa evirme iinin yknden kurtulmak,
yorumculuk becerilerinden doalama gerektiren durumlarda notann balayclndan
kurtulmak olduu ifade edilmektedir. alg eitiminde hafzaya alma ve hafzadan alma
konusunda rencilerin, altklar eserlerin tm teorik zelliklerini tanmlamann ve
analiz etmenin nemini iyice kavrayarak ie balamalar gerektii savunulmaktadr. (Gn
Duru, 2013; Gren Otacolu, 2008).
Hatasz ve mzikal alma becerisinin deifre, artiklasyon, cmleleme ve ezberleme
aamalarnn bilinli ve doru bir biimde gerekletirilmesi sonucu kazanlabilecei
dnlmektedir. Bu aamalardan ezberleme davran bilinli, sistemli ve planl bir
biimde gerekleebilecei gibi farknda olmadan da gerekleebilir ancak bu tr bir
ezberleme, seslendirme srasnda bir anlk dikkat dankl ya da istenmedik bir tepki
sonucu paradan kopmay kanlmaz hale getirebilmektedir. Bu noktada ezberin bir btn
olduunu ve mzisyenin bellei, teorik bilgisi, gz, kula, el ve parmaklaryla
gerekletirildii zaman daha gvenilir ve uzun sreli olabileceini sylemek mmkndr.
Ezberleme ileminde eserin armoni, biim, artiklasyon ve nans iaretleri gibi pek ok
ynden detayl analizinin yaplmasnn hatta baz durumlarda eserin emasnn bir kada
izilmesinin ok yararl olabilecei savunulmaktadr (Gn Duru, 2013, s. 16-20).
Gitar eitimi srecinde rencilerin, altklar eserin/etdn notasnda yer alan ayrntlar
gzden kardklar, yeterince anlayamadklar, hatal ya da eksik olarak almaya
altklar unsurlar olabilmektedir. Bu durumlar, dikkat eksiklii, teorik bilgi eksiklii,
uygun olmayan renme stili, uygun olmayan alma stratejileri vb. nedenlerden
kaynaklanyor olabilir. Problemin sebebi ne olursa olsun, gitar alma becerilerini olumsuz
ynde etkileyen bu aksaklklar ortadan kaldrmaya ynelik, rencilerin gitar alma
becerilerini gelitirebilmelerine olanak salayan zmler retilmesi gerekmektedir.
Ortaya konulan problem durumu erevesinde oluturulan problem cmlesi u ekilde
ifade edilmitir: Gitar almaya ilikin teknik becerilerinin renilmesinde yazarak alma
ynteminin etkisi nedir?
Aratrmann problem cmlesi dorultusunda aadaki alt problemlere cevaplar
aranmtr.
29
30
1.4. Varsaymlar
1. Aratrma iin seilen veri toplama ynteminin; nitelik, sre ve maliyet asndan
aratrmann konusuna en uygun yntem olduu,
2. Veri toplama aralarna ilikin alnan tm uzman grlerinin samimi ve gerei
yanstt bu nedenle de geerli ve gvenilir olduu,
3. alma grubunda yer alan rencilerin uygulanan deney iin uygun olduu,
4. Deneysel uygulama iin belirlenen, Barok dnem bestecisi J. S. Bacha ait Minuet
(BWV 990 A 132) adl eserin, llmek istenen davranlar bakmndan yeterli ve
rencilerin seviyesine uygun olduu,
5. alma grubunda yer alan rencilerin sorulan sorulara verdikleri yantlarn samimi ve
gerei yanstt, bu nedenle de geerli ve gvenilir olduu,
6. Deneysel uygulama sresi olarak belirlenen, haftada 2 ders saatinden 4 haftada 8 ders
saatinin, alma iin yeterli bir sre olduu,
31
1.5. Snrllklar
1. Bu aratrma Atatrk niversitesi Gzel Sanatlar Fakltesi Mzik Bilimleri Blm
lisans rencileri arasndan, aratrmann amac dorultusunda seilen, 5i deney
grubunda 5i de kontrol grubunda olmak zere 10 bireysel alg gitar rencisi ile,
2. Gitar almaya ilikin teknik beceriler ile,
3. Alnan uzman grleri ile,
4. Barok dnem bestecisi J. S. Bacha ait Minuet (BWV 990 A 132) adl eser ile,
5. alma sresi olarak belirlenen, ilk alma, ntest, ikinci alma ve sontest
aamalarn kapsayan 4 haftalk deneysel uygulama ile,
6. Her hafta 2 ders saati olmak zere 4 haftada 8 ders saati ile,
7. Veri toplama aralarna ait snrllklar ile,
1.6. Tanmlar
Yazarak alma yntemi: rencinin alt eseri, belli kurallar erevesinde,
gerektiinde renkli kalem kullanarak kendi el yazs ile yeniden yazmasna dayal bir
alma yntemidir.
32
BLM 2
2.YNTEM
Tablo 2.1.1. ntest Sontest Kontrol Gruplu Modelin Simgesel Grnm (Karasar,
2006)
G1
O1.1
O1.2
G2
O2.1
O2.2
edinmi, 5i deney grubunda 5i de kontrol grubunda olmak zere 10 bireysel alg gitar
rencisi olarak belirlenmitir. renciler deney ve kontrol gruplarna yansz olarak
atanmtr.
35
renim Dzeyi
nvan
Hizmet Yl
Lisans
Yksek Lisans
33
Doktora
67
Sanatta Yeterlilik
Toplam
100
Profesr
17
Doent
Yardmc Doent
retim Grevlisi
50
Okutman
Aratrma Grevlisi
33
Toplam
100
0-5 yl
33
6-10 yl
33
11-15 yl
17
16-20 yl
21-25 yl
17
26 ve zeri
Toplam
100
Tablo 2.3.1.1.de elde edilen sonulara gre, gitar eitimcilerinin yksek lisans ve doktora
mezunu olduklar, byk lde retim grevlilerinden olutuu ve hizmet srelerinin en
fazla 6-10 yl arasnda olduu grlmektedir.
Ayrca aratrmann son blmnde, alma grubu rencilerinin, uygulanan alma
yntemine ilikin grlerini almak amacyla yaplandrlmam grme formu
kullanlmtr. Yaplandrlmam grme, aratrmacya konuyla ilgili olabilecek
maddelerin sorulmasnda byk serbestlik salar. Sorular ve sralamalar sabit deildir. Bu
yntemde, karlatrma ve analiz kolayl amacyla semeye zorlamak yerine ak ulu
sorular araclyla zengin ve yeterli bilgi toplanmas hedeflenmektedir (Bykztrk,
Kl akmak, Akgn, Karadeniz ve Demirel, 2013, s. 152). Deneysel sre sonrasnda,
Gitar Eitiminde Yazarak alma Yntemi ne ilikin aratrmac tarafndan gelitirilen
ve 10 ak ulu sorudan oluan bir grme formu oluturulup, alma grubu rencilerine
uygulanmtr.
36
,610
10
37
Kendall's Wa
,778
Chi-Square
4,667
df
Asymp. Sig.
,097
Kendall's Wa
,778
Chi-Square
4,667
df
Asymp. Sig.
,097
38
Kendall's Wa
,939
Chi-Square
5,636
df
Asymp. Sig.
,060
Tablo 2.4.4te grld zere, eseri uygun konumlarda seslendirme ltne ilikin
Kendalls W gvenilirlik katsays ,939 olarak bulunmutur (p=0,06). Buna gre, eseri
uygun konumlarda seslendirme ltne ilikin puanlayclar aras gvenirlik ok yksek
dzeydedir.
Tablo 2.4.5. Biim (Form) elerini Etkili Seslendirme ltne likin Kendalls W
Testi Sonucu
N
Kendall's Wa
,778
Chi-Square
4,667
df
Asymp. Sig.
,097
39
Tablo 2.4.5te grld zere, biim (form) elerini etkili seslendirme ltne ilikin
Kendalls W gvenilirlik katsays ,778 olarak bulunmutur (p=0,09). Buna gre, biim
(form) elerini etkili seslendirme ltne ilikin puanlayclar aras gvenirlik yksek
dzeydedir.
Kendall's Wa
,933
Chi-Square
5,600
df
Asymp. Sig.
,061
Tablo 2.4.6da grld zere, grlk terimlerine uygun seslendirme ltne ilikin
Kendalls W gvenilirlik katsays ,933 olarak bulunmutur (p=0,06). Buna gre, grlk
terimlerine uygun seslendirme ltne ilikin puanlayclar aras gvenirlik ok yksek
dzeydedir.
Kendall's Wa
,778
Chi-Square
4,667
df
Asymp. Sig.
,097
40
Kendall's Wa
1,000
Chi-Square
6,000
df
Asymp. Sig.
,050
Tablo 2.4.8de grld zere, sslemeleri doru seslendirme ltne ilikin Kendalls
W gvenilirlik katsays 1,000 olarak bulunmutur (p=0,05). Buna gre, sslemeleri doru
seslendirme ltne ilikin puanlayclar aras gvenirlik tamdr.
Kendall's Wa
,939
Chi-Square
5,636
df
Asymp. Sig.
,060
41
Tablo 2.4.9da grld zere, oksesliliin elerini etkili seslendirme ltne ilikin
Kendalls W gvenilirlik katsays ,939 olarak bulunmutur (p=0,06). Buna gre,
oksesliliin elerini etkili seslendirme ltne ilikin puanlayclar aras gvenirlik ok
yksek dzeydedir.
Kendall's Wa
1,000
Chi-Square
6,000
df
Asymp. Sig.
,050
Tablo 2.4.10da grld zere, eseri durmadan, duraksamadan, akc bir ekilde
seslendirme ltne ilikin Kendalls W gvenilirlik katsays 1,000 olarak bulunmutur
(p=0,05). Buna gre, eseri durmadan, duraksamadan, akc bir ekilde seslendirme
ltne ilikin puanlayclar aras gvenirlik tamdr.
Kendall's Wa
,333
Chi-Square
2,000
df
Asymp. Sig.
,368
42
43
ARATIRMANIN GENEL
DESEN
BETMSEL BOYUT
DENEYSEL BOYUT
Literatr Taramas
rencilerin Deneysel
lem in Belirlenen
Eseri almalar
Performans Dereceleme
leine likin Uzman
Grlerinin Alnmas
ntest Uygulamas
Yazarak alma
Ynteminin
Hazrlanmas
Yazarak alma
Ynteminin
Uygulanmas
Deneysel lemde
Kullanlacak Olan
Eserin Belirlenmesi
Sontest Uygulamas
Performans Dereceleme
leinin Oluturulmas
renci Grlerinin
Alnmas
Performans Dereceleme
lei in Pilot
Uygulama Yaplmas
Deerlendirme
44
45
46
Tablo 2.5.1.1. Deneysel lemde Kullanlan Minuet BWV 990 A 132 Adl Eserin
Mziksel Analizine likin Bilgiler
Dnemi
Barok
l Says
Kullanlan Hz Terimleri
Moderato
kili arpma (Appoggiatura)
Kullanlan Sslemeler
Legato
Kullanlan Artiklasyonlar
Dolap
Dn aretleri
Kullanlan Alterasyonlar
Kullanlan Konumlar
II-IV
Sa El Parmak Numaralar
Sol El Parmak ifreleri
Kullanlan Duateler
47
Tablo 2.5.1.1de grld zere, deneysel ilem iin seilen Barok dnem bestecilerinden
Johann Sebastian Bacha ait eser, 3/4lk ritmik yapda olup, grlk terimlerinden (p, mf,
f) iaretlerini, hz terimlerinden moderato, ritardando ve a tempo iaretlerini iermektedir.
Eserde ikili arpma (onaltlk appoggiatura) sslemesi, artiklasyon tekniklerinden legato,
dn iaretlerinden 1. ve 2. Dolap iaretleri, diyez ve natrel alterasyon iaretleri
bulunmaktadr. Gitara ilikin zel iaretlerden II ve IV konumlara ilikin tel ve perde
numaralarn, sa el parmak numaralarn ve sol el parmak ifrelerini ieren eser, gitarda
altnc teldeki en kaln mi notasndan birinci tel yedinci konumda bulunan do notasna
kadar 2,5 oktavlk ses geniliine sahiptir.
Deneysel ilemde kullanlan eserin biimsel (form) analizine ilikin bilgiler ekil
2.5.1.1de verilmitir.
48
50
c. Yazlan a-1 motifini seslendirme sonrasnda notada var olduu halde renci
tarafndan yerine getirilmeyen davrana ve zorlanlan ksmlara ait sembol(ler)
krmz renkli kurun kalem kullanlarak, a-1 motifi tekrar yazlr.
d. Tekrar yazlan a-1 motifi gitar ile seslendirilir.
e. kinci kez yazlp seslendirilen a-1 motifinde eksikler ve/veya hatalar varsa yazma
ve seslendirme ilemleri bu eksik ve/veya hatalar ortadan kalkncaya kadar tekrar
edilir.
f. Eer eksik ve/veya hata yoksa a-2 motifine geilir.
g. Yazlan a-2 motifi gitar ile seslendirilir.
h. Yazlp seslendirilen a-2 motifinde eksikler ve/veya hatalar varsa yazma ve
seslendirme ilemleri bu eksik ve/veya hatalar ortadan kalkncaya kadar tekrar
edilir.
i. Eer eksik ve/veya hata yoksa a-1 ve a-2 motiflerinin birlikte (a cmlesinin btn
olarak) seslendirilmesi almalarna geilir.
Yazarak alma ynteminde, basl notada yer alan ve alnacak olan her eyin yazlmas,
yazlan her eyin de alnmas esastr. Burada yazma ilemi, notada yer alan sembollerin
grlmesi, alglanmas, anlalmas, anlamlandrlmas ve hafzaya kodlanmas ilemlerinin
azami verimle yaplabilmesi iin ie koulmaktadr.
Deneysel ilemin ilk dersinin ikinci saatinde a cmlesinin tamam iin yaplan yazma ve
seslendirme admlar b cmlesi iin de ayn srayla uygulanr. Bylece ilk hafta eserin A
blmesine ynelik almalar tamamlanm olur. Deneysel ilemin ikinci haftasnda 2
saatlik dersin birinci saatinde yazma ve seslendirme admlar c cmlesi iin, ikinci ders
saatinde ise d cmlesi iin ayn srayla uygulanr. Bylece ikinci hafta eserin B blmesine
ynelik almalarn da tamamlanmasyla deneysel ilem sonlanm olur.
Gitar eitiminde yazarak alma ynteminin lme-deerlendirme boyutu: retim
srecinde rencilerin baarlarn lmek, rencileri iyi bir ekilde ynlendirmek ve
aldklar eitim programnda eksik ksmlarn belirlenmesi ve eitimde kalitenin artrlmas
iin lme ve deerlendirme ara ve yntemleri kullanlmaktadr. rencinin baarsn
deerlendirmede birka yntemin bir arada kullanlmas ve her renciyi kendi durumuna
uygun olan yntemlerle deerlendirme, renciye durumu ile ilgili daha nesnel ve doru
geri bildirimlerin verilmesinde nemli rol oynamaktadr. Hazrlanm olan alma
51
durumlarda
ya
da
alma
grubunun
kk
olduu
durumlarda
52
kullanlmtr. Mann Whitney U testi, bamsz iki ortalama arasnda farkn test
edilmesinde kullanlan parametrik olmayan istatistik tekniidir (Bykztrk, okluk ve
Kkl, 2014).
ntest
lem
Sontest
Yazarak alma
132)
Yntemi
132)
Geleneksel alma
132)
Yntemi
132)
Daha sonra deneysel ilemin uygulanaca alma grubu (deney ve kontrol gruplar)
belirlenmitir.
Aratrmann deneysel ilem blmnn ntest verilerini almak amacyla, alma grubuna
(deney ve kontrol gruplarna), belirlenen eser (Minuet BWV 990 A 132), 2 hafta sreyle
geleneksel yntemle altrlmtr. 2 haftalk alma sresi sonunda tm rencilerin
performanslar kamera ile kaydedilmitir. rencilere en iyi performanslarn sergilemeleri
iin gerekli sre tannmtr. Daha sonra deney grubu ile yazarak alma yntemi kullanlarak
2 hafta (haftada 2 ders saati olmak zere toplam 4 ders saati) ders yaplmtr. Bu srede
kontrol grubuyla yazarak almaya ynelik hibir alma yaplmamtr. Deney grubuyla
yaplan almalar, her rencinin ders programna en uygun gn ve saat dikkate alnarak
planlanmtr. Uygulanan deneysel sre sonunda, seilen eser deney grubuna sontest verilerini
almak zere aldrlm ve video kamera ile kaytlar alnmtr.
Aratrmann son aamasnda elde edilen veriler gerekli analizler yaplarak bulgular ve yorum
blmnde gsterilmitir.
53
54
BLM 3
3. BULGULAR VE YORUM
3.1. Deneysel
lem
Sonunda
Yazarak
alma
Ynteminin,
Genel
Mzik
55
Tablo 3.1.1.1. Deney Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Yazarak alma
Ynteminin, Nota Srelerini ve Tartm Kalplarn Doru Seslendirme Becerisine
Etkisine likin Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular
Nota Srelerini ve Tartm
Kalplarn Doru Seslendirme
Sontest - ntest
S.O.
S.T.
Negatif Sra
,00
,00
2,023*
,043**
Pozitif Sra
3,00
15,00
Eit
Tablo 3.1.1.1de grld zere, deney grubundaki rencilerin nota srelerini ve tartm
kalplarn doru seslendirme becerisinin ntest ve sontestte anlaml bir farkllk gsterip
gstermediine ilikin Wilcoxon aretli Sralar testi sonular, deney grubundaki
rencilerin ntest ve sontest puanlar arasnda anlaml bir fark olduunu gstermektedir
(z=2,023; p<0.05). Fark puanlarnn sra ortalamas ve toplamlar dikkate alndnda
gzlenen bu farkn, pozitif sralar, yani sontest puan lehinde olduu grlmektedir.
Kontrol grubu ntest - sontest verilerine gre, nota srelerini ve tartm kalplarn doru
seslendirme becerisine ilikin Wilcoxon aretli Sralar testi sonular Tablo 3.1.1.2de
verilmitir.
Tablo 3.1.1.2. Kontrol Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Nota Srelerini ve
Tartm Kalplarn Doru Seslendirme Becerisine likin Wilcoxon aretli Sralar
Testi Sonular
Nota Srelerini ve Tartm
Kalplarn Doru Seslendirme
Sontest - ntest
S.O.
S.T.
Negatif Sra
1,50
3,00
,730*
,465**
Pozitif Sra
3,50
7,00
Eit
56
Tablo 3.1.1.2de grld zere kontrol grubundaki rencilerin, nota srelerini ve tartm
kalplarn doru seslendirme becerisinin ntest ve sontestte anlaml bir farkllk gsterip
gstermediine ilikin Wilcoxon aretli Sralar testi sonular, kontrol grubundaki
rencilerin ntest ve sontest puanlar arasnda anlaml bir fark olmadn gstermektedir
(z = ,730; p > 0.05).
5
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
Deney Grubu
Kontrol Grubu
57
S.O.
S.T.
Deney Grubu
4,60
23,00
,344*
Kontrol Grubu
6,40
32,00
Grup
*P> ,05
Tablo 3.1.1.3te grld zere deney ve kontrol grubundaki rencilerin, nota srelerini
ve tartm kalplarn doru seslendirme becerisinin ntestte anlaml bir farkllk gsterip
gstermediine ilikin Mann Whitney U testi sonular, deney ve kontrol grubundaki
rencilerin ntest puanlar arasnda anlaml bir fark olmadn gstermektedir (U=8;
p>0.05).
Deney ve kontrol gruplarnn, nota srelerini ve tartm kalplarn doru seslendirme
becerisine ait sontest puanlarnn Mann Whitney U testi sonular Tablo 3.1.1.4te
verilmitir.
S.O.
S.T.
Deney Grubu
7,50
37,50
2,5
,036*
Kontrol Grubu
3,50
17,50
Grup
*P< ,05
Tablo 3.1.1.4te grld zere deney ve kontrol grubundaki rencilerin, nota srelerini
ve tartm kalplarn doru seslendirme becerisinin sontestte anlaml bir farkllk gsterip
gstermediine ilikin Mann Whitney U testi sonular, deney ve kontrol grubundaki
rencilerin sontest puanlar arasnda anlaml bir fark olduunu gstermektedir (U= 2,5;
58
p<0.05). Sra ortalamalar dikkate alndnda bu farkn, deney grubu lehine olduu
grlmektedir.
8,00
7,00
6,00
5,00
4,00
3,00
2,00
1,00
0,00
Deney
Grubu
Kontrol Grubu
Tablo 3.1.2.1. Deney Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Yazarak alma
Ynteminin, Grlk Terimlerine Uygun Seslendirme Becerisine Etkisine likin
Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular
Grlk Terimlerine Uygun
Seslendirme
Sontest - ntest
S.O.
S.T.
Negatif Sra
,00
,00
2,023*
,043**
Pozitif Sra
3,00
15,00
Eit
Tablo 3.1.2.1de grld zere, deney grubundaki rencilerin grlk terimlerine uygun
seslendirme becerisinin ntest ve sontestte anlaml bir farkllk gsterip gstermediine
ilikin Wilcoxon aretli Sralar testi sonular, deney grubundaki rencilerin ntest ve
sontest puanlar arasnda anlaml bir fark olduunu gstermektedir (z=2,023; p<0.05). Fark
puanlarnn sra ortalamas ve toplamlar dikkate alndnda gzlenen bu farkn, pozitif
sralar, yani sontest puan lehinde olduu grlmektedir.
Kontrol grubu ntest - sontest verilerine gre, grlk terimlerine uygun seslendirme
becerisine ilikin sonular Tablo 3.1.2.2de verilmitir.
Tablo 3.1.2.2. Kontrol Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Grlk Terimlerine
Uygun Seslendirme Becerisine likin Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular
Grlk Terimlerine Uygun
Seslendirme
Sontest - ntest
S.O.
S.T.
Negatif Sra
1,00
1,00
1,461*
,144**
Pozitif Sra
3,00
9,00
Eit
60
5
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
Deney Grubu
Kontrol Grubu
61
S.O.
S.T.
Deney Grubu
5,30
26,50
11,5
,834*
Kontrol Grubu
5,70
28,50
Grup
*P> ,05
S.O.
S.T.
Deney Grubu
7,90
39,50
0,5
,012*
Kontrol Grubu
3,10
15,50
Grup
*P< ,05
62
8,00
7,00
6,00
5,00
4,00
3,00
2,00
1,00
0,00
Deney
Grubu
Kontrol Grubu
63
Tablo 3.1.3.1. Deney Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Yazarak alma
Ynteminin, Hz Terimlerine Uygun Seslendirme Becerisine Etkisine likin
Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular
Hz Terimlerine Uygun
Seslendirme
Sontest - ntest
S.O.
S.T.
Negatif Sra
,00
,00
2,023*
,043**
Pozitif Sra
3,00
15,00
Eit
S.O.
S.T.
Negatif Sra
1,00
1,00
1,473*
,141**
Pozitif Sra
3,00
9,00
Eit
64
5
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
Deney Grubu
Kontrol Grubu
65
S.O.
S.T.
Deney Grubu
5,20
26,00
11
,753*
Kontrol Grubu
5,80
29,00
Grup
*P> ,05
S.O.
S.T.
Deney Grubu
8,00
40,00
,000
,009*
Kontrol Grubu
3,00
15,00
Grup
*P< ,05
66
8,00
7,00
6,00
5,00
4,00
3,00
2,00
1,00
0,00
Deney
Grubu
Kontrol Grubu
67
Tablo 3.1.4.1. Deney Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Yazarak alma
Ynteminin, Sslemeleri Doru Seslendirme Becerisine Etkisine likin Wilcoxon
aretli Sralar Testi Sonular
Sslemeleri Doru
Seslendirme
Sontest - ntest
S.O.
S.T.
Negatif Sra
,00
,00
2,023*
,043**
Pozitif Sra
3,00
15,00
Eit
Tablo 3.1.4.2. Kontrol Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Sslemeleri Doru
Seslendirme Becerisine likin Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular
Sslemeleri Doru
Seslendirme
Sontest - ntest
S.O.
S.T.
Negatif Sra
1,00
1,00
1,461*
,144**
Pozitif Sra
3,00
9,00
Eit
68
5
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
Deney Grubu
Kontrol Grubu
69
S.O.
S.T.
Deney Grubu
5,40
27,00
12
,916*
Kontrol Grubu
5,60
28,00
Grup
*P> ,05
S.O.
S.T.
Deney Grubu
8,00
40,00
,000
,009*
Kontrol Grubu
3,00
15,00
Grup
*P< ,05
70
8,00
7,00
6,00
5,00
4,00
3,00
2,00
1,00
0,00
Deney
Grubu
Kontrol Grubu
3.2. Deneysel lem Sonunda Yazarak alma Ynteminin, Gitar almaya likin
Teknik Becerilerin Kazanmna Etkisine likin Bulgular ve Yorumu
Bu blmde aratrmann deneysel ilemi sonunda alma grubu rencilerinin, yazarak
alma yntemiyle gitar almaya ilikin teknik becerileri kazanm durumlarn gsteren
ntest sontest verilerinin, ilgili istatistik analizleri neticesinde elde edilen bulgulara ve
yorumlarna yer verilmitir.
71
Tablo 3.2.1.1. Deney Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Yazarak alma
Ynteminin, Sa El ve Sol El Parmak Numaralarna (Duate) Uygun Seslendirme
Becerisine Etkisine likin Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular
Sa El ve Sol El Parmak
Numaralarna (Duate) Uygun
Seslendirme
Sontest - ntest
S.O.
S.T.
Negatif Sra
,00
,00
2,023*
,043**
Pozitif Sra
3,00
15,00
Eit
72
S.O.
S.T.
Negatif Sra
,00
,00
1,841*
,066**
Pozitif Sra
2,50
10,00
Eit
5
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
Deney Grubu
Kontrol Grubu
73
S.O.
S.T.
Deney Grubu
4,10
20,50
5,5
,142*
Kontrol Grubu
6,90
34,50
Grup
*P> ,05
rencilerin
ntest
puanlar
arasnda
anlaml
bir
fark
olmadn
74
S.O.
S.T.
Deney Grubu
7,50
37,50
2,5
,036*
Kontrol Grubu
3,50
17,50
Grup
*P< ,05
8,00
7,00
6,00
5,00
4,00
3,00
2,00
1,00
0,00
Deney
Grubu
Kontrol Grubu
75
Tablo 3.2.2.1. Deney Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Yazarak alma
Ynteminin, Eseri Uygun Konumlarda Seslendirme Becerisine Etkisine likin
Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular
Eseri Uygun Konumlarda
Seslendirme
Sontest - ntest
S.O.
S.T.
Negatif Sra
,00
,00
2,023*
,043**
Pozitif Sra
3,00
15,00
Eit
Tablo 3.2.2.1de grld zere deney grubundaki rencilerin, eseri uygun konumlarda
seslendirme becerisinin ntest ve sontestte anlaml bir farkllk gsterip gstermediine
ilikin Wilcoxon aretli Sralar testi sonular, deney grubundaki rencilerin ntest ve
sontest puanlar arasnda anlaml bir fark olduunu gstermektedir (z=2,023; p<0.05). Fark
puanlarnn sra ortalamas ve toplamlar dikkate alndnda gzlenen bu farkn, pozitif
76
Tablo 3.2.2.2. Kontrol Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Eseri Uygun
Konumlarda Seslendirme Becerisine likin Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular
Eseri Uygun Konumlarda
Seslendirme
Sontest - ntest
S.O.
S.T.
Negatif Sra
2,00
2,00
1,483*
,138**
Pozitif Sra
3,25
13,00
Eit
Tablo 3.2.2.2de grld zere kontrol grubundaki rencilerin, eseri uygun konumlarda
seslendirme becerisinin ntest ve sontestte anlaml bir farkllk gsterip gstermediine
ilikin Wilcoxon aretli Sralar testi sonular, kontrol grubundaki rencilerin ntest ve
sontest puanlar arasnda anlaml bir fark olmadn gstermektedir (z=1,483; p>0.05).
5
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
Deney Grubu
Kontrol Grubu
S.O.
S.T.
Deney Grubu
5,20
26,00
11
,753*
Kontrol Grubu
5,80
29,00
Grup
*P> ,05
Tablo 3.2.2.3te grld zere deney ve kontrol grubundaki rencilerin, eseri uygun
konumlarda seslendirme becerisinin ntestte anlaml bir farkllk gsterip gstermediine
ilikin Mann Whitney U testi sonular, deney ve kontrol grubundaki rencilerin ntest
puanlar arasnda anlaml bir fark olmadn gstermektedir (U=11; p>0.05).
Deney ve kontrol gruplarnn, eseri uygun konumlarda seslendirme becerisine ait sontest
puanlarnn Mann Whitney U testi sonular Tablo 3.2.2.4te verilmitir.
S.O.
S.T.
Deney Grubu
7,50
37,50
2,5
,033*
Kontrol Grubu
3,50
17,50
Grup
*P< ,05
78
Tablo 3.2.2.4te grld zere deney ve kontrol grubundaki rencilerin, eseri uygun
konumlarda seslendirme becerisinin sontestte anlaml bir farkllk gsterip gstermediine
ilikin Mann Whitney U testi sonular, deney ve kontrol grubundaki rencilerin sontest
puanlar arasnda anlaml bir fark olduunu gstermektedir (U=2,5; p<0.05). Sra
ortalamalar dikkate alndnda bu farkn, deney grubu lehine olduu grlmektedir.
8,00
7,00
6,00
5,00
4,00
3,00
2,00
1,00
0,00
Deney
Grubu
Kontrol Grubu
gsteren ntest sontest verilerinin, ilgili istatistik analizleri neticesinde elde edilen
bulgulara ve yorumlarna yer verilmitir.
Tablo 3.3.1.1. Deney Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Yazarak alma
Ynteminin, Biim (Form) elerini Etkili Seslendirme Becerisine Etkisine likin
Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular
Biim (Form) elerini
Etkili Seslendirme
Sontest - ntest
S.O.
S.T.
Negatif Sra
,00
,00
2,023*
,043**
Pozitif Sra
3,00
15,00
Eit
Tablo 3.3.1.1de grld zere deney grubundaki rencilerin, biim (form) elerini
etkili seslendirme becerisinin ntest ve sontestte anlaml bir farkllk gsterip
gstermediine ilikin Wilcoxon aretli Sralar testi sonular, deney grubundaki
rencilerin ntest ve sontest puanlar arasnda anlaml bir fark olduunu gstermektedir
(z=2,023; p<0.05). Fark puanlarnn sra ortalamas ve toplamlar dikkate alndnda
gzlenen bu farkn, pozitif sralar, yani sontest puan lehinde olduu grlmektedir.
Kontrol grubu ntest - sontest verilerine gre biim (form) elerini etkili seslendirme
becerisine ilikin sonular Tablo 3.3.1.2de verilmitir.
80
Tablo 3.3.1.2. Kontrol Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Biim (Form)
elerini Etkili Seslendirme Becerisine likin Wilcoxon aretli Sralar Testi
Sonular
Biim (Form) elerini
Etkili Seslendirme
Sontest - ntest
S.O.
S.T.
Negatif Sra
,00
,00
1,826*
,068**
Pozitif Sra
2,50
10,00
Eit
Tablo 3.3.1.2de grld zere kontrol grubundaki rencilerin, biim (form) elerini
etkili seslendirme becerisinin ntest ve sontestte anlaml bir farkllk gsterip
gstermediine ilikin Wilcoxon aretli Sralar testi sonular, kontrol grubundaki
rencilerin ntest ve sontest puanlar arasnda anlaml bir fark olmadn gstermektedir
(z=1,826; p>0.05).
5
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
Deney Grubu
Kontrol Grubu
81
S.O.
S.T.
Deney Grubu
4,40
22,00
,916*
Kontrol Grubu
6,60
33,00
Grup
*P> ,05
Tablo 3.3.1.3te grld zere deney ve kontrol grubundaki rencilerin, biim (form)
elerini
etkili
seslendirme
becerisinin
ntestte
anlaml
bir
farkllk
gsterip
S.O.
S.T.
Deney Grubu
7,90
39,50
1,5
,021*
Kontrol Grubu
3,10
15,50
Grup
*P< ,05
82
Tablo 3.3.1.4te grld zere deney ve kontrol grubundaki rencilerin, biim (form)
elerini etkili seslendirme becerisinin sontestte anlaml bir farkllk gsterip
gstermediine ilikin Mann Whitney U testi sonular, deney ve kontrol grubundaki
rencilerin sontest puanlar arasnda anlaml bir fark olduunu gstermektedir (U=1,5;
p<0.05). Sra ortalamalar dikkate alndnda bu farkn, deney grubu lehine olduu
grlmektedir.
8,00
7,00
6,00
5,00
4,00
3,00
2,00
1,00
0,00
Deney
Grubu
Kontrol Grubu
83
Tablo 3.3.2.1. Deney Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Yazarak alma
Ynteminin, oksesliliin elerini Etkili Seslendirme Becerisine Etkisine likin
Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular
oksesliliin elerini Etkili
Seslendirme
Sontest - ntest
S.O.
S.T.
Negatif Sra
,00
,00
2,032*
,042**
Pozitif Sra
3,00
15,00
Eit
84
Tablo 3.3.2.2. Kontrol Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre oksesliliin elerini
Etkili Seslendirme Becerisine likin Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular
oksesliliin elerini Etkili
Seslendirme
Sontest - ntest
S.O.
S.T.
Negatif Sra
1,00
1,00
1,461*
,144**
Pozitif Sra
3,00
9,00
Eit
5
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
Deney Grubu
Kontrol Grubu
Wilcoxon aretli Sralar testi sonular grafiksel olarak ekil 3.3.2.1de karlatrlmtr.
Bu grafikte deney grubundaki 5 rencinin, oksesliliin elerini etkili seslendirme
becerisine ilikin baarsnn sontestte art gsterdii, kontrol grubundan ise 1 rencinin
farkllk gstermedii gze arpmaktadr.
Deney ve kontrol gruplarnn, oksesliliin elerini etkili seslendirme becerisine ait ntest
puanlarnn Mann Whitney U testi sonular Tablo 3.3.2.3te verilmitir.
S.O.
S.T.
Deney Grubu
4,20
21,00
,171*
Kontrol Grubu
6,80
34,00
Grup
*P> ,05
etkili
seslendirme
becerisinin
ntestte
anlaml
bir
farkllk
gsterip
S.O.
S.T.
Deney Grubu
7,40
37,00
,047*
Kontrol Grubu
3,60
18,00
Grup
*P< ,05
86
8,00
7,00
6,00
5,00
4,00
3,00
2,00
1,00
0,00
Deney
Grubu
Kontrol Grubu
87
Tablo 3.3.3.1. Deney Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Yazarak alma
Ynteminin, Eseri Durmadan, Duraksamadan, Akc Bir ekilde Seslendirme
Becerisine Etkisine likin Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular
Eseri Durmadan,
Duraksamadan, Akc
Bir ekilde Seslendirme
Sontest - ntest
S.O.
S.T.
Negatif Sra
,00
,00
2,023*
,043**
Pozitif Sra
3,00
15,00
Eit
88
Tablo 3.3.3.2. Kontrol Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Eseri Durmadan,
Duraksamadan, Akc Bir ekilde Seslendirme Becerisine likin Wilcoxon aretli
Sralar Testi Sonular
Eseri Durmadan,
Duraksamadan, Akc
Bir ekilde Seslendirme
Sontest - ntest
S.O.
S.T.
Negatif Sra
3,50
7,00
,135*
,893**
Pozitif Sra
2,67
8,00
Eit
5
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
Deney Grubu
Kontrol Grubu
89
S.O.
S.T.
Deney Grubu
4,20
21,00
,175*
Kontrol Grubu
6,80
34,00
Grup
*P> ,05
rencilerin
ntest
puanlar
arasnda
anlaml
bir
fark
olmadn
90
S.O.
S.T.
Deney Grubu
7,90
39,50
0,5
,012*
Kontrol Grubu
3,10
15,50
Grup
*P< ,05
8,00
7,00
6,00
5,00
4,00
3,00
2,00
1,00
0,00
Deney
Grubu
Kontrol Grubu
91
Tablo 3.4.1. Deney Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Yazarak alma
Ynteminin, Notaya Bakmadan Seslendirme Becerisine Etkisine likin Wilcoxon
aretli Sralar Testi Sonular
Notaya Bakmadan
Seslendirme
Sontest - ntest
S.O.
S.T.
Negatif Sra
,00
,00
2,023*
,043**
Pozitif Sra
3,00
15,00
Eit
Kontrol grubu ntest - sontest verilerine gre notaya bakmadan seslendirme becerisine
ilikin sonular Tablo 3.4.2de verilmitir.
Tablo 3.4.2. Kontrol Grubu ntest - Sontest Verilerine Gre Notaya Bakmadan
Seslendirme Becerisine likin Wilcoxon aretli Sralar Testi Sonular
Notaya Bakmadan
Seslendirme
Sontest - ntest
S.O.
S.T.
Negatif Sra
1,00
1,00
1,760*
,078**
Pozitif Sra
3,50
14,00
Eit
5
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
Deney Grubu
Kontrol Grubu
93
S.O.
S.T.
Deney Grubu
5,00
25,00
10
,599*
Kontrol Grubu
6,00
30,00
Grup
*P> ,05
S.O.
S.T.
Deney Grubu
7,70
38,50
1,5
,017*
Kontrol Grubu
3,30
16,50
Grup
P< ,05
94
8,00
7,00
6,00
5,00
4,00
3,00
2,00
1,00
0,00
Deney
Grubu
Kontrol Grubu
95
Dersin ilenii gayet verimli oluyor. Ders iinde parann analizi bir ok hatam
kavramamda ve daha iyi anlamamda ok etkili oluyor.
Evet yardmc oldu. zellikle parmak numaralar iin yazma yntemi ok faydal.
96
Bana gre eksik bir yan yok, her ey tam anlamyla gerekleiyor. zellikle
krmz ile yazma yntemini ok yararl buluyorum.
renciler, Derste uyguladnz yazarak alma ynteminin gitar eitiminde yararl bir
yntem olabileceini dnyor musunuz? sorusuna verdikleri cevaplarda, yazarak
alma ynteminin gitar eitiminde kullanlabilecek yararl bir yntem olabileceini
belirtmilerdir. Bu soruya verilen cevaplarn bazlar u ekildedir:
Evet dnyorum.
Evet dnyorum. nk, bu yntemle biz eseri daha kk para haline getirdik.
Kk paralar olarak almamz, daha detayl, daha abuk ve doru bir ekilde
renip almamz, paray her ayrntsna kadar alglamamz salam oldu. Bu
yntem fayda salayacak ve tam doru alacak hale getirecektir.
97
Evet isterim, nk bu ekilde daha yararl oluyor ve gitara daha hakim oluyorum.
sterim. Bundan nce paray tam olarak anlamakta zorluk ekiyordum, eksik kalan
ya da gz ard ettiim ok ey oluyordu. Ama yazmayla beraber gzmn es
geebilecei en ufak ayrntya yer kalmad.
Daha dzgn nota okuma, parmak tekniklerinin gelimesi gibi faydalar salamtr.
98
Deneysel ilem sonunda yazarak alma ynteminin, renciler tarafndan yksek oranda
baarl olarak kabullenildii ve bu yntem, baarl bir alma yntemi olarak
nitelendirilmitir.
99
100
BLM 4
4. SONU VE NERLER
4.1. Sonular
Aratrmann bu blmnde, deney ve kontrol gruplarnn, ntest - sontest verilerinden
elde edilen sonulara ve deney grubundan sontest aamasnda renci grme formu ile
alnan szel verilerden elde edilen sonulara yer verilmitir.
101
Deneysel ilem sonrasnda rencilerin, gitar almaya ilikin teknik becerilerin kazanmna
ynelik ntest - sontest puanlar farkllklar balamnda u sonulara ulalmtr:
102
olutuu grlmtr. Sontest verilerine gre yazarak alma yntemi, rencilerin genel
mzik alanna ilikin, gitar almaya ilikin, mzikal etki ve yorumlamaya ilikin ve notaya
bakmadan seslendirebilmeye ilikin becerilerini gelitirmede nemli lde etkili
olmutur.
renciler, dersin ilenii ile ilgili olarak yazarak alma ynteminin, hatalarn
grmede, notalar tanmada, hafzaya almada daha etkili olduunu bylelikle yararl
bir alma yntemi olduunu dnmektedirler.
104
4.2. neriler
Aratrma sonular dorultusunda gelitirilen neriler u ekildedir:
durumunda
ok
daha
verimli
sonularn
ortaya
kaca
dnlmektedir.
Bireysel alg dnda kalan, hem teorik hem de uygulamaya dayal derslerde,
yazarak almaya ynelik uygulamalarn renci baarsndaki etkisinin
incelendii almalarn yaplmas gerektii dnlmektedir.
105
106
KAYNAKLAR
Akay, . . (2011). Gitar Eitiminde Performans lei Gelitirme almas. Yksek
Lisans Tezi, Atatrk niversitesi Eitim Bilimleri Enstits Gzel Sanatlar Eitimi
Anabilim Dal Mzik retmenlii Bilim Dal, Erzurum.
Akgl Bar, D. (2007). Okul Mzik Eitiminde alg Eitimi Uygulamalar. Abant zzet
Baysal niversitesi Sosyal Bilimler Enstits Dergisi , 2(15), 1-12.
Atalay, C. (1985). Adnan Atalay Resmi Web Sitesi. 28 Aralk 2014 tarihinde
adnanatalay.com:
http://www.adnanatalay.com/muzik%20yazilarinin%20islevleri.htm
adresinden
alnmtr.
Atalay, C. (2005). Mzik Yazlar Maddesi. Mzik Ansiklopedisi, 2, 542-544. (A. Say, Ed.)
Ankara: Mzik Ansiklopedisi.
Bazerman, C., Little, J., Bethel, L., Chavkin, T., Fouquette, D., Garufis, J. (2005).
Reference Guide to Writing Across the Curriculum. West Lafayette, Indiana: Parlor
Press and The Wac Clearinghouse.
Beckman, P. (2002). Strategy Instruction. ERIC Digests . Arlington: ERIC Clearinghouse
on Disabilities and Gifted Education.
Belet, . D., Yaar, . (2007). renme Stratejilerinin Okuduunu Anlama ve Yazma
Becerileri ile Trke Dersine Ilikin Tutumlara Etkisi. Eitimde Kuram ve
Uygulama , 3(1), 69-86.
Bingl, F. (2010). zengen Gitar Eitiminde Parmak Hazrlamal retim Ynteminin
rencilerin Gitar almadaki Baarlarna Etkisi (zel alar Mzik Kursu
rnei). Doktora Tezi, Gazi niversitesi Eitim Bilimleri Enstits Mzik Eitimi
Anabilim Dal. Ankara.
Bulut, F. (2012). Mzik retmeni Adaylarnn Nota Yazs Bilgisine Ynelik
Performanslarnn llmesi Ve Deerlendirilmesi (Nide niversitresi rnei). X.
Ulusal Mzik Eitimi Sempozyumu (s. 659-679). Nide: Nide niversitesi Eitim
Fakltesi Gzel Sanatlar Eitimi Blm Mzik Eitimi Anabilim Dal .
Bulut, M. (2014). Beyin Temelli renme Yaklamnn Trke retimine Etkisi.
Turkish Studies Dergisi , 9(13), 293-309.
107
108
110
Teorileri iinde (M. Y. Demir, ev., kinci Basm, s. 1-26). Ankara: Nobel
Akademik.
Seven, M. A., Engin, A. (2008). renmeyi Etkileyen Faktrler. Atatrk niversitesi
Sosyal Bilimler Enstits Dergisi , 12(2), 189-212.
Sever, G. (2014). Bireysel alg Keman Derslerinde evrilmi renme Modelinin
Uygulanmas. Eitimde Nitel Aratrmalar Dergisi , 2(2), 27-41.
eyiholu, A., Geit, Y. (2012). renme ve retme Stratejileri. M. Kk, S. Yangn
(Ed.), retim lke ve Yntemleri iinde (s. 77-106). Ankara: Nobel Akademik.
Tan, . (2013). retimin materyallerle desteklenmesi. . Tan (Ed.), retim lke ve
Yntemleri iinde (Dokuzuncu Basm, s. 369-405). Ankara: Pegem Akademi.
Tarman, S. (2006). Mzik Eitiminin Temelleri. Ankara: Mzik Eitimi.
TDK. (1983). Trke Szlk (Yedinci Basm). M. Canpolat (Ed.). Ankara: Trk Tarih
Kurumu.
Uan, A. (2001). lkemizde Mzik retimine Genel Bir Bak. A. Say, Mzik retimi
iinde (nc Basm, s. 115-133). Ankara: Mzik Ansiklopedisi.
Uan, A. (2005). Mzik Eitimi, Temel Kavramlar-lkeler-Yaklamlar ve Trkiye'deki
Durum (nc Basm). Ankara: Evrensel Mzikevi.
Yaln, G., Albuz, A. (2012). Gitar Uygulamal Armoni retiminin renci Bilgi ve
Performans Dzeyine Etkisi. e-Journal of New World Sciences Academy , 7(1), 3549.
Yetim, H. (2013). renme Stilleri. . Tan (Ed.), retim lke ve Yntemleri (s. 191-256).
Ankara: Pegem Akademi.
Yldran, G. (2010). Bireysel alg Gitar Eitimine Ynelik Oluturulan Bir Eser alma
Modeli nerisi. Yksek Lisans Tezi, Nide niversitesi Sosyal Bilimler Enstits
Gzel Sanatlar Anabilim Dal Mzik Eitimi Bilim Dal, Nide:
Ylmaz, H. (2007). Eitimde lme ve Deerlendirme (Yedinci Basm). Konya: izgi
Kitabevi.
Yoku, T. (2009). Gitar Eitiminde stbilisel Becerilerin Gelitirilmesine Ynelik
Etkinliklerin Performans Baarsna Etkisi. Doktora Tezi, Marmara niversitesi
111
Uyarlanm
Trk
Kaynakl
Eitim
Mziklerinin
retiminde
112
EKLER
113
EK-1
PERFORMANS DERECELEME LE
114
YNERGE
Bu lme arac, Gazi niversitesi Eitim Bilimleri Enstits Gzel Sanatlar Eitimi
Anabilim Dal Mzik retmenlii Bilim Dalnda yrtlen, Gitar Eitiminde Yazarak
alma Ynteminin Teknik Becerileri Kazanmaya Etkisi balkl doktora tezine veri
toplamak iin hazrlanmtr.
Gitar retiminde yazarak alma yntemi, gitar almaya ilikin teknik becerileri
yeterince yerine getiremeyen, baz becerileri srekli gz ard eden ya da unutan
rencilerin, gitar alma becerilerini gelitirmeyi hedeflemektedir. Bu hedeflere ulamak
iin hazrlanan alma ynteminde renci alaca esere ait notay kendi el yazsyla
yeniden yazarak, gzden kard, unuttuu, yeterince dikkat etmedii ayrntlar daha iyi
grmesi ve onlar daha somut hale getirmesi salanmaktadr.
Bu lme arac, hazrlanan alma yntemi ile rencinin kazanmas hedeflenen
davranlar ne derecede elde edip edemediine ilikin verileri, madde baznda elde etmek
amacyla oluturulmutur. Bu lme arac, aratrmann hem retim modeli
uygulanmadan nce n test verilerini hem de retim modeli uygulandktan sonra son test
verilerini elde etmek iin hazrlanmtr. lme arac beli likert tipinde tasarlanm olup,
gerekleme durumuna ilikin deerler 0-19 aral Hi, 20-39 aral ok Az, 40-59
aral Ksmen, 60-79 aral Byk lde ve 80-100 aral Tamamen eklinde
belirlenmitir. Gitar almaya ilikin teknik davranlar ise Davranlar ksmnda
maddeler halinde sralanmtr. Her bir teknik davran 100 zerinden deerlendirilecei
iin lekte toplam puan alan yer almamaktadr.
115
Gerekleme Durumu
Davranlar
116
0-19
20-39
40-59
60-79
80-100
Hi
ok
Az
Ksmen
Byk
lde
Tamamen
EK-2
LME ARACI N UZMAN GR ALMA FORMU
117
YNERGE
Bu lme arac, Gazi niversitesi Eitim Bilimleri Enstits Gzel Sanatlar Eitimi
Anabilim Da Mzik retmenlii Bilim Dalnda yrtlen, Gitar Eitiminde Yazarak
alma Ynteminin Teknik Becerileri Kazanmaya Etkisi balkl doktora tezi iin
hazrlanmtr.
Gitar eitiminde yazarak alma yntemi, gitar almaya ilikin teknik becerileri yeterince
yerine getiremeyen, baz becerileri srekli gz ard eden ya da unutan rencilerin, gitar
alma becerilerini gelitirmeyi hedeflemektedir. Bu hedeflere ulamak iin hazrlanan
alma ynteminde renci alaca esere ait notay kendi el yazs ile yeniden yazarak,
gzden kard, unuttuu, yeterince dikkat etmedii ayrntlar daha iyi grmesi ve onlar
daha somut hale getirmesi salanmaktadr.
Bu lme arac, hazrlanan alma yntemiyle rencinin kazanmas hedeflenen becerileri
ne derece elde ettiini madde baznda lmek amacyla oluturulmutur. lme arac beli
likert tipinde hazrlanm olup, gerekleme durumuna ilikin deerler 1-Hi, 2-az, 3-Orta,
4-yi ve 5-ok yi eklinde belirlenmitir. Gitar almaya ilikin teknik davranlar ise
Hedeflenen Kazanmlar ksmnda maddeler halinde sralanmtr.
Bu grme formu iki blmden olumaktadr. Birinci blmde kiisel bilgilere ilikin
sorulara; ikinci blmde ise lme aracnn Hedeflenen Kazanmlar ksmnda yer alan,
gitar almaya ilikin teknik davranlara, davran lmeye uygunluu, akl-anlalrlk
durumu, lme aracnn geneli ve lme aracnn kullanllna dair sorulara yer
verilmitir.
lginiz ve itenlikle verdiiniz cevaplar iin teekkr ederim.
118
Kiisel Bilgiler
Aadaki sorulara uygun yerlere (X)iareti koyarak yant veriniz.
1. En son renim dzeyiniz?
( ) Lisans ( ) Yksek Lisans
( )Doktora
119
( ) Sanatta Yeterlik
120
EK-3
RENC GR ALMA FORMU
121
122
EK-4
RENCLERN YAZDII EL YAZISI NOTA RNEKLER
123
124
125
126
127
ZGEM
Erzurum - 1982
Atatrk niversitesi
Yazma Adresi:
Telefon:
(90) 442-2315113
e-posta:
soakcay@atauni.edu.tr
ETM BLGLER
lke
niversite
Trkiye
Gazi
Trkiye
Atatrk
Trkiye
Atatrk
Faklte/Enstit
retim
Alan
Derece
Eitim Bilimleri
Mzik
Enstits
Eitimi
Eitim Bilimleri
Mzik
Yksek
Enstits
Eitimi
Lisans
Kazm
Gzel
Karabekir
Sanatlar
Eitim Fakltesi
Eitimi
Doktora
Mezuniyet
Yl
2015
2011
Lisans
2007
Grev
Grev
Tr
Dnemi
MESLEK DENEYM
Kurum/Kurulu
Atatrk
niversitesi
Aydn Doan
lkretim Okulu
lke
ehir
Blm/Birim
Trkiye
Erzurum
Trkiye
Erzurum
128
Mzik
Aratrma
Bilimleri
Grevlisi
Mzik
retmeni
2009-
2007-2008
129