INFORMACIJA O OBILJEAVANJU STOGODINJICE STRADANJA CRNOGORSKIH

RATNIH DOBROVOLJACA KOD LUKE SAN OVANI DI MEDUA SA NACRTOM

PROGRAMA OBILJEAVANJA (1916-2016)
U jeku Prvog svjetskog rata, 24. decembra 1915. godine po starom kalendaru,
odnosno 6. januara 1916. godine po novom, u zalivu San ovani di Medua u Albaniji,
tragino je izgubilo ivote 389 crnogorskih iseljenika ratnih dobrovoljaca iz
Amerike (prema podacima istoriara Ilije Petrovia objavljenim u knjizi
''Brodolomnici pod Medovo'', Novi Sad 2007).
Brod ''Brindizi'', na kome su se nalazili crnogorski dobrovoljci, je u Medovskom
zalivu ispred same odredine albanske luke San ovani di Medua, naiao na
postavljenu savezniku minu i teko oteen potonuo na dubini od 14 m, svega 500
m od plae i oko 3 km od pristanita.

Imajui u vidu da je brodolom crnogorskih dobrovoljaca iz Amerike pod Medovom

najvea masovna tragedija u istoriji naeg iseljenitva, kao i jedan od najsvjetlijih
primjera patriotizma u istoriji Crne Gore, Ministarstvo vanjskih poslova i evropskih
integracija Crne Gore (MVPEI) smatralo je potrebno da se na adekvatan nain
obiljei stogodinjica od ovog traginog dogaaja i da joj se istovremeno prida
odgovarajui znaaj u okviru proslave Desetogodinjice obnove Crne Gore kao
samostalne drave.
O medovskoj tragediji pisano je razliitim povodima i u raznim publikacijama. Na
Cetinju je, tim povodom, 1939. godine podignut spomenik Lovenska vila, koji je
saniran 2010. godine. Literatura o ovom dogaaju je relativno brojna i raznovrsna,
ali istorijske grae i izvora je, ipak, veoma malo. Danas se o ovom brodolomu zna
vie, jer je 2007. otkrivena olupina broda 1 i sainjen relativno pouzdan ali ne i
konaan spisak stradalih i spaenih dobrovoljaca.
Na bazi prethodno pripremljene Informacije od strane MVPEI, Ui kabinet Vlade
Crne Gore je na svojoj sjednici od 21. jula 2015. godine, podrao inicijativu MVPEI da
se na sveani nain obiljei stogodinjica stradanja crnogorskih ratnih dobrovoljaca
kod luke San ovani di Medua i zaduio ga da u vezi s tim koncipira i koordinira
aktivnosti.
1

Centar za iseljenike Crne Gore je 2007. godine podrao istraivaku ekspediciju ''Brindizi 2007'' u okviru koje je
olupina broda Brindizi pouzdano locirana i identifikovana. Centar je 2008. godine izdao publikaciju sa rezultatima
ekspedicije vezanim za rasvjetljavanje okolnosti ove tragedije. Uz to je dat dopunjeni spisak poginulih dobrovoljaca
kod Medove kao i vrijedna bibliografija o medovskoj tragediji (Marijan Milji, Ilir apuni, Medova 1916-2008.
Podgorica 2008).

Polazei od zakljuaka sa ueg kabineta Vlade, MVPEI je miljenja da bi radi

obiljeavanja stogodinjice stradanja crnogorskih ratnih dobrovoljaca kod luke San
ovani di Medua bilo cjelishodno da se s tim u vezi od strane Vlade Crne Gore
formira Poasni odbor.

U meuvremenu je Ministarstvo, odlukom potpredsjednika Vlade i ministra vanjskih

poslova i evropskih integracija prof dr. Igora Lukia od 30. novembra 2015. godine,
obrazovalo Radnu grupu za tu svrhu u sljedeem sastavu:

1. Predrag Mitrovi - predsjednik Radne grupe, direktor Uprave za dijasporu u

MVPEI,
2. Novica Samardi generalni sekretar Matice crnogorske,
3. prof. dr Nada Tomovi profesor na Filozofskom fakultetu Univerziteta Crne
Gore,
4. Marijan Mao Milji knjievnik i publicista, Istorijski institut, Univerzitet Crne
Gore
5. amb Ljubia Perovi ef Diplomatskog protokola u MVPEI
6. Marijeta Barjaktarovi Lanzardi naelnica Direkcije za nacionalne programe u
Ministarstvu nauke,
7. Aleksandar Dajkovi samostalni savjetnik za kulturnu batinu u Ministarstvu
kulture,
8. Ilir apuni, profesor Univerziteta u Tirani
9. Elvira Bektei - ef Odsjeka za privredno partnerstvo i statusnopravna pitanja u
Upravi za dijasporu u MVPEI,
10. Zoran ukanovi, sekretar Radne grupe, ef Odsjeka za praenje, istraivanje,
informativne i izdavake poslove u Upravi za dijasporu u MVPEI.
Od strane MVPEI je, istovremeno, pripremljen nacrt Programa obiljeavanja tog
traginog dogaaja kojim se predviaju sljedee aktivnosti:

sjednica Poasnog odbora, kojim bi predsjedavao prof dr. Igor Luki,

potpredsjednik Vlade i ministar vanjskih poslova i evropskih integracija Crne
Gore

promocija Monografije Medova kroz sjeanje, u izdanju Matice crnogorske,

Ministarstva vanjskih poslova i evropskih integracija i dva iseljenika
udruenja (iz SAD i Kanade)

izloba fotografija i dokumenata vezana za tragediju u zalivu San ovani di

Medua praena video prikazom na bazi inserata iz filmskih i TV materijala o
Crnoj Gori u I Svjetskom ratu i o tragediji kod Medove

 obraanje potpredsjednika Vlade i ministra vanjskih poslova i evropskih

integracija Crne Gore prof dr. Igora Lukia na inauguraciji Monografije i
istovremenom otvaranju Izlobe

polaganje vijenaca u more u luci San ovani di Medua i na Cetinju na

spomenik Lovenska vila, koji je podignut povodom obiljeavanja stradanja
crnogorskih dobrovoljaca

postavljanje memorijalne spomen ploe u luci San ovani di Medua tokom

2016. godine (ukoliko se postigne dogovor sa albanskom stranom koja je o
toj namjeri obavijetena)

ukljuivanje udruenja
obiljeavanja

iseljenika

uspostavljanje saradnje sa medijima

upuivanje javnog
manifestacijama.

poziva

Sjevernoj

graanstvu

da

Americi

uestvuje

program

planiranim

Za realizaciju Programa obiljeavanja stogodinjice stradanja crnogorskih ratnih

dobrovoljaca kod luke San ovani di Medua neophodna su finansijska sredstva u
iznosu od 10.000 eura i to za:
izdavanje Monografije Medova kroz sjeanje .............. 4.000 eura
realizacija Izlobe ...................................................................3.000 eura
organizaciono-tehniki poslovi oko polaganja vijenaca, tampanja pozivnica,
itd................................................................................................. 3.000 eura

Ministarstvo vanjskih poslova i evropskih integracija Crne Gore je spremno da

obezbijedi cjelokupni iznos od 10.000 eura za prethodnu namjenu iz dijela
sopstvenog budeta za 2016. godinu predvienog za Upravu za dijasporu.

PREDLOG
Na osnovu lana 19 Uredbe o Vladi Crne Gore (''Slubeni list CG'', broj
80/08), Vlada Crne Gore, na sjednici od ________ 2015. godine, donijela je
ODLUKU
O OBRAZOVANJU POASNOG ODBORA ZA OBILJEAVANJE
STOGODINJICE STRADANJA CRNOGORSKIH RATNIH
DOBROVOLJACA KOD LUKE SAN OVANI DI MEDUA
(1916-2016)
lan 1
Obrazuje se Poasni odbor za obiljeavanje stogodinjice stradanja
crnogorskih ratnih dobrovoljaca kod luke San ovani di Medua (u daljem tekstu:
Poasni odbor), u sastavu:
1. predsjednik
Igor Luki, potpredsjednik Vlade Crne Gore i ministar vanjskih poslova i
evropskih integracija;
2. lanovi:
1) Milica Pejanovi-urii ministarka odbrane,
2) Pavle Goranovi ministar kulture,
3) Sanja Vlahovi ministarka nauke,
4) arko turanovi generalni sekretar Vlade Crne Gore,
5) Radmila Vojvodi rektorka Univerziteta Crne Gore,
6) Andrija Nikoli predsjednik Udruenja boraca i antifaista Crne Gore,
7) Igor Jovovi dravni sekretar za politika pitanja u Ministarstvu
vanjskih poslova i evropskih integracija,
8) Goran Barovi dekan Filozofskog fakulteta Univerziteta Crne Gore,
9) Momilo Pejovi direktor Istorijskog instituta Univerziteta Crne Gore,
10) Dragan Radulovi predsjednik Matice crnogorske,
11) Novica Samardi generalni sekretar Matice crnogorske,
12) Predrag Mitrovi direktor Uprave za dijasporu u Ministarstvu vanjskih
poslova i evropskih integracija.
lan 2
Poasni odbor e u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ove odluke,
na predlog Ministarstva vanjskih poslova i evropskih integracija, utvrditi Program
obiljeavanja stogodinjice stradanja crnogorskih ratnih dobrovoljaca kod luke San
ovani di Medua, sa planom aktivnosti i procjenom potrebnih finansijskih
sredstava.

lan 3
Poasni odbor obezbijedie blagovremeno sprovoenje programa iz lana 2
ove odluke.
lan 4
Finansijska sredstva potrebna za sprovoenje programa iz lana 2 ove
odluke, obezbijedie Ministarstvo vanjskih poslova i evropskih integracija iz svog
budeta za 2016. godinu, na predlog Poasnog odbora.
lan 5
Administrativno-tehnike poslove za potrebe Poasnog odbora obavlja
Ministarstvo vanjskih poslova i evropskih integracija.
lan 6
Ova odluka stupa na snagu danom objavljivanja u ''Slubenom listu Crne
Gore''.
Broj:
Podgorica, _______2015. godine
VLADA CRNE GORE
PREDSJEDNIK,
Milo ukanovi