Podela motora SUS prema načinu izvođenja

klipnog mehanizma
U zavisnosti od toga kako se glavni delovi klipnog mehanizma povezuju u
jedinstvenu kinematsku celinu razlikuju se motori sa:

normalnim klipnim mehanizmom,

složenim klipnim mehanizmom

 
Normalni klipni mehanizam sastoji se od:

klipne grupe,
klipnjače,
kolenastog vratila.
Normalni (prosti) klipni mehanizam može da se izvodi u dve varijante i to kao:

aksijalni klipni mehanizam,

dezaksijalni klipni mehanizam.

Aksijalni klipni mehanizam je onaj mehanizam kod koga se osa cilindra seče sa osom
kolenastog vratila. Kod dezaksijalnog klipnog mehanizma osa cilindra se mimoilazi sa
osom kolenastog vratila.

Za iste vrednosti poluprečnika kolenastog

vratola r i dužinu klipnjače L (r/L=-
kinematski faktor klipnog mehanizma),
motori sa dezaksijalnim klipnim
mehanizmom imaju nešto veće pomeranje
klipa, usled čega se pri istim ostalim
uslovima povećava radna zapremina, pa
prema tome i snaga motora. Kretanje klipa
od SMT do UMT izvodi se pri obrtanju
kolenastog vratila za ugao koji je veći od
1800, što povećava koeficijent punjenja v,
pa prema tome i na taj način obezbeđuje
povećanje snage.Dezaksijalni klipni
mehanizam u opštem slučaju daje
ravnomernije habanje cilindra, jer se kod
njega za vreme radnog hoda smanjuje
pritisak na zid cilindra, a povećava se za
vreme hoda sabijanja. Ovo naručito dolazi
do izražaja kod sporohodnih motora.
Takođe, inercialne sile translatornih masa 
su nešto veće kod dezaksijalnog klipnog
mehanizma.U okolini SMT srednja brzina
klipa dezaksjalnog klipnog mehanizma je manja nego kod aksijalnog, što utiče na
stvaranje po-voljnijih uslova za izvođenje procesa sagorevanja, jer se proces sagorevanja
ostvaruje uz sporiju izmenu zapremine.Pomeranje ose cilindra u odnosu na osu
kolenastog vratila obično se izvodi u pravcu obrtanja kolenastog vratila (za smer obrtanja
u pravcu skazaljke na satu pomeranje se izvodi udesno). Za savremene motore veličina
pomeranja se kreće u granicama  =(0.040.2)r. Izborom veličine  može se uticati i na
rastojanje između osa kolenastog i bregastog vratila (sa uvećanjem obezbeđuje se
nesmetano kretanje velike pesnice klipnjače, a umanjenjem se umanjuju dimenzije
elemenata prenosa pogona do bregastog vratila).

Složeni klipni mehanizam sastoji se od:

klipne grupe,
 klipnjače,
kolenastog vratila,
 klipne poluge,
ukrsne glave.

Složeni klipni mehanizam omogućuje kretanje klipa bez delovanja bočih sila (bočne sile
preuzima ukrsna glava). Mogu da se izvode sa jednom ili sa dve vođice, po kojima klize
papučice ukrsne glave. Ovakvi klipni mehanizmi omogućuju gradnju motora dvojnog
dejstva (radni ciklus se obavlja sa obe strane klipa), čime se znatno može povećati snaga
motora. Zbog postojanja klipne poluge i ukrsne glave visina ovih motora je znatno veća,
pa je ove motore moguće uspešno primenjivati samo za one vrste pogona kod kojih se ne
postavljaju strogi zahtevi u pogledu njihovih gabaritnih dimenzija. Najčešće se složeni
klipni mehanizmi  primenjuju kod brodskih i stacionarni motora. Danas se primenjuju sve
manje, jer se kod savremenih motora povećanje snage izvodi na elegantniji način, putem
prehranjivanja , kada konstrukcija motora ima znatno manje gabaritne dimenzije.