You are on page 1of 37

2.

2.1.

:
1) ,
() ;
2) - ()
1 , .
- () .
, . . ( ) . , , . , .
( ) . skupa D = {0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9},
, () :
dn-1dn-2 d1d0.d-1d-2 d-m

(2.1)

()
(
).

17

. () ,
,
, :
... 4 3 2 1 0 . -1 -2 -3 -4 ...

(2.2)

. 372.85 3 2,
7 1, 2 0, 8 -1 5
-2.
( ) (2.2) . ,
A = dn-110n-1 + dn-210n-2 ++ d1101 + d0100 + d-110-1 + d-210-2 ++ d-m 10-m

A=

n 1

k
d k 10 .

k = m

(2.3)

. .
C = (c0 , c1 , ... , cq-1)
. () C :
cn-1cn-2 c1c0 .c-1c-2 c-m

(2.4)

(2.4) ( ) .
:
) ;
) ( ) (2.4) ;
) (2.4)
. , ,
.

18


) :
0) ,
. ( ) , . .
1) ,
. ,
. .


, . (2.4)
()
.
, . .
.
. . XXX 10 . ,
, , .
, ,
. CXLIV C, L V X I
, 144.
, tk k (k = 0, 1, 2, ... ).
, .
cn-1cn-2 c1c0 .c-1c-2 c-m

(2.5)

19

n 1

A = ck t k .
k = m

(2.6)


(2.5) . ,
.
.
. ,
, ,
c5c4c3c2c1c0,
()
.
tk k
tk = qk , k = 0, 1, 2,
(2.7)
.
q . .
(2.7)
tk = q tk-1 ,

tk/tk-1 = q

(2.8)

, q > 1. ,
2, 8 16.
2 , 8
, 16 .
q = 1 , .

: ) , ) BIN,
OCT HEX 2, 8 16, . .
01001101 (BIN) .

20

. .
. 2.1
.

2.2.

.
. A
Q A
p.
A
p
an-1an-2 a1a0 .a-1a-2 a-m

(2.9)


n 1

A = a k pk .
k = m

(2.10)

A Ac Ar
n 1

Ac = a k p k .
k =0

Ar = a k p k .
k = m

(2.11a)

(2.11b)

p ak. Ac
Ar. (2.10) p,
Ac
a
= a n 1 p n 2 + a n 2 p n 3 + ... + a1 + 0
p
p

( 2.12 )

21

2.1

22

(2.12)
Ac1 = a n 1 p n 2 + a n 2 p n 3 + ... + a1 +

a0
,
p

Ac p, a0 . , a0 Ac p Ac
p.
Ac1 p a1 Ac. p.
Ac.
Ar A . (2.11) p
Ar p = a-1 + a-2 p-1 + a-3 p-2 + + a-m p-m+1
Ar a-1 Ar
p Arp. ,
Ar1 = a-2 p-1 + a-3 p-2 + + a-m p-m+1
p. Ar1p
a-2.
0 . p, .
.
. 137.49 (DEC) 7
7-3.

137 : 7 = 19 :7 = 2 .
4

, 3 ,
0.497 = 3.43, 0.437 = 3.01, 0.013 = 0.07 ,

23

: 137.49 (DEC) = 254.330 ( 7).


.
A, . q.
q, . , , .

2.3. ,

. , ,
,
() .
.

q = 2. , "0" "1". . n m
bn-1bn-2 b1b0 .b-1b-2 b-m , bk {0,1} ,
B
n 1

B = bk 2 k .
k = m

(2.13)

k 2k. 2
2.1.
(2.13)
. .

24

2.1 2

0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39

2
1
2
4
8
16
32
64
128
256
512
1 024
2 048
4096
8 192
16 384
32 768
65 536
131 072
262 144
524 288
1 048 576
2 097 152
4 194 304
8 388 608
16 777 216
33 554 432
67 108 864
134 217 728
268 435 456
536 870 912
1 073 741 824
2 147 483 648
4 294 967 296
8 589 934 592
17179 869 184
34 359 738 368
68 719 476 736
137 438 953 472
274 877 906 944
549 755 813 888

40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79

2
1 099 511 627 776
2 199 023 255 552
4 398 046 511 104
8 796 093 022 208
17 592 186 044 416
35 184 372 088 832
70 368 744 177 664
140 737 488 355 328
281 474 976 710 656
562 949 953 421 312
1 125 899 906 842 624
2 251 799 813 685 248
4 503 599 627 370 496
9 007 199 254 740 992
18 014 398 509 481 984
36 028 797 018 963 968
72 057 594 037 927 936
144 115 188 075 855 872
288 230 376 151 711 744
576 460 752 303 423 488
1 152 921 504 606 846 976
2 305 843 009 213 693 952
4 611 686 018 427 387 904
9 223 372 036 854 775 808
18 446 744 073 709 551 616
36 893 488 147 419 103 232
73 786 976 294 838 206 464
147 573 952 589 676 412 928
295 147 905 179 352 825 856
590 295 810 358 705 651 712
1 180 591 620 717 411 303 424
2 361 183 241 434 822 606 848
4 722 366 482 869 645 213 696
9 444 732 965 739 290 427 392
18 889 465 931 478 580 854 784
37 778 931 862 957 161 709 568
75 557 863 725 914 323 419 136
151 115 727 451 828 646 838 272
302 231 454 903 657 293 676 544
604 462 909 807 314 587 353 088

25


, . . ,
,
, ,
. ,
.

.
. ,
,
, .

q = 8.
8 0, 1,...,7,
.
8.
()

q =
16. 16 . 0,...,9, 10, 11,...,15.
. ,
- A,
B,...,F. , , .

16.

26

2.4. 2u

2u, u > 1.
q .
, .
an-1an-2 a1a0 .a-1a-2 a-m ,
ak .

n 1

A = ak 8 k .
k = m

(2.14)



bs-1bs-2 b1b0 .b-1b-2 b-r ,
.

s 1

B = bj 8 j .
j = r

(2.15)

A = B, . , (2.14)
(2.15) .

an-18n-1 + an-28n-2 + + a18 + a0 = bs-12s-1 +bs-22s-2 + + b424+ b323+ b121 + b0
8 (. 23)
an-18n-2 + an-28n-3 + + a1 = bs-12s-4 +bs-22s-5 + + b421+ b3

(2.16)

27

a0 = b222 + b12 + b0

(2.17)

(2.17)
a0 (OCT) = b2b1b0 (BIN)
0 b2b1b0. (2.16)
8
a1 (OCT) = b5b4b3 .
.
(2.14) (2.15)
a-18-1 + a-28-2 + + a-m8-m = b-12-1 +b-22-2 + + b-32-3+ b-42-4+ + b-r2-r (2.18)
8
a-1 + a-28-1 + + a-m8-m+1 = b-122 +b-22-1 + b-42-1+ + b-r2-r+3

(2.19)


, .
a-1 = b-122 + b-22 + b-3,
a-1 + a-28-1 + + a-m8-m+1 = b-42-1 +b-52-2 + + b-r2-r+3

(2.20)

a-1
a-1 (OCT) = b-1b-2b-3 (BIN) .
a-2
(2.20) 8 . , .

, . -

28

.
. . 2.2.
2.2. -

2.3. - -

OCT

OCT

HEX

HEX

HEX

HEX

0
1
2
3

000
001
010
011

4
5
6
7

100
101
110
111

0
1
2
3

0000
0001
0010
0100

4
5
6
7

0101
0110
0110
0111

8
9
A
B

1000
1001
1010
1011

C
D
E
F

1100
1101
1110
1111

.

.
- ( 2.3).

2u.

2.5. BCD
,
.
,
.
-

29

.
:

, ,

, .
,
,
, .
, . , , .
BCD , - (
Bunary Codeed Decimal),
BCD - ,
.
.

, log2 10 = 4 ( ). - 4 .
2.4 ( "-" ). , BCD
2.5.
BCD 2.4 8421 . 4
(
23, 22, 21, 20, . 8, 4, 2, 1, ).
BCD BCD . - ,

d = t3b3 + t2b2 + t1b1 + t0b0


tk , (k = 0,1,2,3) , bk , (k = 0,1,2,3)
.

30

2.4 BCD 4
d
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9

d
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9

8421
0000
0001
0010
0011
0100
0101
0110
0111
1000
1001

XS3
0011
0100
0101
0110
0111
1000
1001
1010
1011
1100

2421
0000
0001
0010
0011
0100
1011
1100
1101
1110
1111

5421
0000
0001
0010
0011
0100
1000
1001
1010
1011
1100

5211
0000
0001
0011
0101
0111
1000
1001
1011
1101
1111

4221
0000
0001
0010
0011
1000
0111
1100
1101
1110
1111

3321
0000
0001
0010
0011
0101
1010
1100
1101
1110
1111

2.5 BCD 4
2 5

51111 50 43210 543210


00011
00000
00000 01 00001 000001
00101
00001
00001 01 00010 000010
00110
00011
00011 01 00100 000100
01001
00111
00111 01 01000 001000
01010
01111
00111 01 10000 010000
01100
11111
10000 10 00001 100001
10001
11110
11000 10 00010 100010
10010
11100
11100 10 00100 100100
10100
11000
11110 10 01000 101000
11000
10000
11111 10 10000 110000

8421
0000
0111
0110
0101
0100
1011
1010
1001
1000
1111

7421
0000
0111
0110
0101
0100
1010
1001
1000
1111
1110

9876543210
0000000001
0000000010
0000000100
0000001000
0000010000
0000100000
0001000000
0010000000
0100000000
1000000000

0000
0001
0011
0010
0110
0111
0101
0100
1100
1000


0000000
1101001
0101010
1000011
1001100
0100101
1100110
0001111
1110000
0011001

, , . BCD .
BCD
9
. BCD XS3 (
" 3"), , 2421 , .
. 1993 BCD 8421 : 0001 1001 1001 0011 ( ).

31

BCD 4 7- , . ,
, "" . , , .
AB8C421, A, B, C . , 8, 4, 2 1
, ,

A = c8 c4 c1 ,

B = c8 c2 c1 , C = c4 c2 c1

2 (
).
,
, , - , - . (
) ( ). 4 .

2.6.
, . () .

.
:
1) () ,
2) ( ),
3) ( ),
4) ().

32


0 1
, .
. 100110 16 : 1000000000100110.

:
A , A 0
A= n
,
q 1 A , A < 0

n ,
, q .

.

q = 2: n ,
0, .
0 1 1 0 .
( ) 0, 1.
. 1001101011 16
: 1111110110010100.

0: 00...0 11...1.

33

:
. .

n ( ) 2n-1 2n-1-1.
. n = 8 -127 + 127.


:
A , A 0
A= n
,
q A , A < 0

n ,
q .
. q = 2:
1. .
. 1011000100 16
: 1111110100111100.
0, : ( , ). .
n
( ) -2n-1 2n-1 1. . n =
16 - 32768 32767.

34

() . :
Ap = A + p
p , A .
2k-1 2k-1-1, k .
. 7 p = 64 (DEC) = 1000000 (BIN), -30 (DEC) = 1110 (BIN)
:
Ap = 1000000 + (-11110) = 100010 (BIN)
p +p.
: 0 , 1 .

2.7.

q
.

q

a k , a k = a i + a j , a i + a j < q
ai + a j =
,
1a k , a k = a i + a j q , a i + a j q

35

ai, aj ak q.
, 2.6.
2.6
q=2
+
0
1
+
0
0
1
0
1
1 10
1
2
3
4
5
6
7

+
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
A
B
C
D
E
F

0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
A
B
C
D
E
F

1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
A
B
C
D
E
F
10

2
2
3
4
5
6
7
8
9
A
B
C
D
E
F
10
11

3
3
4
5
6
7
8
9
A
B
C
D
E
F
10
11
12

4
4
5
6
7
8
9
A
B
C
D
E
F
10
11
12
13

5
5
6
7
8
9
A
B
C
D
E
F
10
11
12
13
14

6
6
7
8
9
A
B
C
D
E
F
10
11
12
13
14
15

0
0
1
2
3
4
5
6
7

1
1
2
3
4
5
6
7
10

2
2
3
4
5
6
7
10
11

q=8
3
3
4
5
6
7
10
11
12

q = 16
7
8
7
8
8
9
9
A
A
B
B
C
C
D
D
E
E
F
F 10
10 11
11 12
12 13
13 14
14 15
15 16
16 17

9
9
A
B
C
D
E
F
10
11
12
13
14
15
16
17
18

A
A
B
C
D
E
F
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19

B
B
C
D
E
F
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
1A

4
4
5
6
7
10
11
12
13

5
5
6
7
10
11
12
13
14

6
6
7
10
11
12
13
14
15

7
7
10
11
12
13
14
15
16

C D
E
F
C D
E
F
D
E
F 10
E
F 10 11
F 10 11 12
10 11 12 13
11 12 13 14
12 13 14 15
13 14 15 16
14 15 16 17
15 16 17 18
16 17 18 19
17 18 19 1A
18 19 1A 1B
19 1A 1B 1C
1A 1B 1C 1D
1B 1C 1D 1E

q :
1. . .
2.
. .

36

3. 2.
4.
, . 1 , .
.

1100111 (BIN)
+ 110110 (BIN) .
10011101 (BIN)

,
,

q
.

.
.
a i a j , a i a j
ai a j =
,
q + a i a j , a i < a j

ai < aj "" q .
. 10101.11
1001.001.
10101.110 (BIN)
- 1001.001 (BIN) .
1100.101 (BIN)

.

() .
.
:

37

0000000010101.110 (BIN)
- 1111111110110.111 (BIN) .
10000000001100.101 (BIN) = 1100.101 ()
() 0000000001100.101, . 1100.101.



. .
2.7 , .

, ,
, .
. 1011.1 (BIN) 110.1
(BIN).
1011.1
110.1
10111
10111
10111
1001010.11
, :
1. ( ) 0,
2. 1 , 0 ,
3.
4. 2 3 , .

38

q=2
0
1

0
0
0
1
0
1

0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
A
B
C
D
E
F

0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
A
B
C
D
E
F

2
0
2
4
6
8
A
C
E
10
12
14
16
18
1A
1C
1E

2.7.
q=8
0
1
2
3

0
0
0
0
0
1
0
1
2
3
2
0
2
4
6
3
0
3
3
6
4
0
4 10 14
5
0
5 12 17
6
0
6 14 22
7
0
7 16 25

3
4
5
0
0
0
3
4
5
6
8
A
9
C
F
C 10 14
F 14 19
12 18 1E
15 1C 23
18 20 28
1B 24 2D
1E 28 32
21 2C 37
24 30 3C
27 34 41
2A 38 46
2D 3C 4B

q = 16
6
7
8
0
0
0
6
7
8
C
E 10
12 15 18
18 1C 20
1E 23 28
24 2A 30
2A 31 38
30 38 40
36 3F 48
3C 46 50
42 4D 58
48 54 60
4E 5B 68
54 62 70
5A 69 78

9
0
9
12
1B
24
2D
36
3F
48
51
5A
63
6C
75
7E
87

A
0
A
14
1E
28
32
3C
46
50
5A
64
6E
78
82
8C
96

B
0
B
16
21
2C
37
42
4D
58
63
6E
79
84
8F
9A
A5

4
0
4
10
11
14
17
22
25

5
0
5
12
14
20
24
30
34

6
0
6
14
17
24
31
36
43

7
0
7
16
22
30
36
44
52

C
0
C
18
24
30
3C
48
54
60
6C
78
84
90
9C
A8
B4

D
0
D
1
27
34
41
4E
5B
68
75
82
8F
9C
A9
B6
C3

E
0
E
1C
2A
38
46
54
62
70
7E
8C
9A
A8
B6
C4
D2

F
0
F
1E
2D
3C
4B
5A
69
78
87
96
A5
B4
C3
D2
E1

. 11001 (BIN)
110 (BIN).
:

11001


0000000000
+
00000
0000000000
+
110010

110
110

39

0000110010
+
1100100
0010010110

110


. - .

q
.
,
. .
1. 0 n = 0 (
0,1,2, ).
2. n
.
3. 1 n .
0 n .
4. n n-1. n < 0
( ).
5. 3.

, , . . ,
.
. 1111101 (BIN)
101 (BIN).

40

1111101
1010000
0101101
101000
0000101
101
000

000000
010000
011000
011001

3.5.8 BCD

BCD , BCD .
BCD ,
,
, BCD .
8421 BCD , . BCD .
BCD :
) BCD
BCD
. 2.8
8421 BCD ,
BCD 1 0001.
.

(0001 0000 0001)


001 1001 0100 0101

0110 0010 1000

BCD
BCD

0010 0101 0111 0011 BCD

41

2.8 BCD 8421


+
0000
0001
0010
0011
0100
0101
0110
0111
1000
1001

0000
0000
0001
0010
0011
0100
0101
0110
0111
1000
1001

0001
0010
0011
0100
0001
0010
0011
0100
0010
0011
0100
0101
0011
0100
0101
0110
0100
0101
0110
0111
0101
0110
0111
1000
0110
0111
1000
1001
0111
1000
1001 1 0000
1000
1001 1 0000 1 0000
1001 1 0000 1 0001 1 0010
1 0000 1 0001 1 0010 1 0011

0101
0101
0110
0111
1000
1001
1 0000
1 0001
1 0001
1 0011
1 0100

0110
0110
0111
1000
1001
1 0000
1 0001
1 0010
1 0010
1 0100
1 0101

0111
0111
1000
1001
1 0000
1 0001
1 0010
1 0011
1 0011
1 0101
1 0110

1000
1000
1001
1 0000
1 0001
1 0010
1 0011
1 0011
10100
1 0110
1 0111

1001
1001
1 0000
1 0001
1 0010
1 0011
1 0100
1 0100
1 0101
1 0111
1 1000


, .
2.8 BCD .

BCD 2.8
.
) BCD
,
, .
A B , . 2.9
. ,
. 9,
9+9+1, 1 .
2.9 . 0110 (BIN) BCD . , . , BCD .
0110
:

42

1. 1010 (BIN) 1111 (),


10 15.
2. 0000 (BIN) 1001 (BIN)
( 16).
3. 1001 (BIN) 0110 1 1010 (BIN)
1111 (BIN) ( ).
2.9 BCD

0
1
2
3
4
5
6
7
8
9

00000
00001
00010
00011
00100
00101
00110
00111
01000
01001

BCD
0000 0000
0000 0001
0000 0010
0000 0011
0000 0100
0000 0101
0000 0110
0000 0111
0000 1000
0000 1001


10
11
12
13
14
15
16
17
18
19

01010
01011
01100
01101
01110
01111
10000
10001
10010
10011

BCD
0001 0000
0001 0001
0001 0010
0001 0011
0001 0100
0001 0101
0001 0110
0001 0111
0001 1000
0001 1001

.
1000 0000 0100 1001 1001 BCD
0001 1001 1000 1001 1001 BCD
1001 1001 1101 0011 0010
0000 0110 0110 0110 0110
0001 0000 0000 0011 1001 1000 BCD

BCD .
BCD
.
.
:
1. 0110.

43

2. BCD
.
3. BCD .
15, , BCD C, 15 - (C + 6) = 9 - C.


:
1. .
2. () .
3.
.
4. , . 3
.

.

2.9.

,
. .
:
;
() ;
.

44


, , ( ),
( ) .



, , .
, ,
.
.

32 ( )
2.2, "" .
INTEGER,
. , . ,
() .
31 30
s

2.2


. 31
. .

.

45


, . () .

231 +2311,
-2.147.483.648 +2.147.483.647.
011...11, 100...00.
n , ,
-2n-1 2n-1-1.
32
. .
16 . HALF INTEGER
ADDRESS. 16
215 +215-1 32768
+32767. .
-27 27-1
-128 +127. ,
0 255, .

32 , DOUBLE
INTEGER.
, . 64 .
-263 +263-1 , , -9.223.372.036.854.775.808 +9.223.372.036.854.775.807.

, :
,
,
.
.

46


m n . n c . 2, m r, .
2.
.
2.3.
n-1 n-2

0 -1
c

-m
r

2.3

00...00.00...01 = 2-
. 2-m .

:
1) .
.
2) .
.

1. .
,
n
-1 1 - 2-(n-1). 2-(n-1).

.

. ,
,
.

47

, .
. ,
, , .
.


. ,

. . 1.010+24 m3
1.6710-27 kg. .
R , .
R = mbE
, E b .

. 0.1bb...b, b {0,1}, . 1/2
m < 1. 1.bb...bb, 1 m < 2.

(E,m).
. 2.4, .
8
32 (
). b = 2.

48

31 30
s

23 22
e

0
m

2.4


.
REAL ( FLOAT).
, . .
8
-128 +127.
21270.11...1 = 2127(1 - 2-23) , 10+38.
2-1280.100...0 = 2-129, 10-39. -2127
(1-2-23) -2-128. 23 , 6 . . ,
1
, . , .
24 , 7 .
. . DOUBLE
PRECISION. 2 64
. 56 8. 16 . , : 53 11 .

49

(
10+308 15 ).
. 24 .
,
559 - 1982, ANSI/IEEE
Std 754 - 1985, JUS N.R5.211 - 1986.
:
1) ,
2) . ,
NaN ( Not
a Number). NaN : (1) , (2)
, (3) , (4) (5) . , : r +
, r - , 0, 0/0, /, r (r < 0).

: . , .
. 2.5 ,.
s
, = 1.f, , e = E + p
. ( ), p = 127 p = 1023 .
e = 0 e = 255 :
) e = 0 0 . , . , , ,
) e = 255 NaN.
:
1) e = 255 f 0 v = NaN,

50

2) e = 255 f = 0 = (-1)s
3) 0 < e < 255 v = (-1)2e-1271.f,
4) e = 0 0 v = (-1)s2-1260.f ( ),
5) e = 0 = 0 v = (-1)s0 ().
31 30
s

23 22
e

0
f

)
63 62
s

52 51
e

0
f

)
2.5

:
1) e = 2047 f 0 v = NaN ,
2) e = 2047 f = 0 v = (-1)s
3) 0 < e < 2047 v = (-1)s2e-10231.f,
4) e = 0 f 0 v = (-1)s2-10220.f ( ),
5) e = 0 f = 0 v = (-1)s0 ().
2.10
.

2.6.
1 ,
9 .
. 3 7 .
.
4 6 .

51

0. .
.
"" =0, =0. 2 8.
2.10

b
n
k
p
z
d
Emin
Emax
Rmin
Rmax

2 32
8
128
23
6
-128
+127
0.1510-38
0.1710+39

2 32
8
127
23+1 7
-126
+127
0.1210-37
0.3410+39

16 32
7
64
24
7
-64
+63
0.5410-78
0.7110+76
HEX
-38
+39

2 64
8
128
55
16
-128
+127
0.1510
0.1710

- 2 64 11 1023 52+1 15 -1022


+1023 0.22 10-307 0.1810+309

2 80 15 16383
64
19 -16382 +16383 0.3410-4931 0.1210+4933

:
b -
n - ()
k - ()
p - ()
z -
d -
Emin -
Emax -
Rmin -
Rmax -

4 5 6

+
-Rmax

-Rmin

Rmin

Rmax

2.6

52

:
1) ,
2) , .
, .
.

. . .
2
16, 8 10.
( 2.10
16) .

53

You might also like