Professional Documents
Culture Documents
17
saptamasn yapmlardr.
rgtn gemii, dokuz kiinin Mart 1898de Rusya Sosyal Demokrat i Partisini
kurduklar kk kongreye kadar dayanr ve Rus topraklar zerinde Marksist
bir parti yaratmak iin yaplan ilk giriimdir.1 Otuz yl boyunca balca Rus
devrimciler Narodniklerdir. Narodnik, kyl devrimi teorisine inanan ve otokrasi
taraftarlarna kar terr uygulamasn kabul eden devrimci gruplar iin
kullanlan bir isimdir.2 Daha sonra Plehanov ve Leninin hazrlklar 1903 yl
Temmuz aynda Brkselde bir parti kongresi toplayabilecek kadar ilerler.3
19.yzyln son on ylnda, Rus sanayi ve proletaryasnn hzl geliimi,
Lenin ve Plehanovu hakl kartacak artlar yaratmaya balamtr. Devrim
semalarnda sanayi iisinin yldz parlarken kylln yldz sner. Ancak
1905te, kylln devrim planndaki yeri parti iin tekrar yaamsal bir sorun
haline gelecektir. 9 Ocak 1905te Klk Saray nnde kymla patlak veren
devrim4 artan karklklarla hzlanr.5
1905 deneyimi yeni sorunlar getirmi, eski sorunlar ise aydnlatmtr.6
Meneviklerin bekle gr politikas ise, burjuvazinin direncini arttrmtr. Lenine
(46
yandayd)
ilerleyen
devrimin
kesin
savalarn
grecek
kadar
patlak verecek; Alman makamlarnn raz olmas zerine, dar ile her trl
irtibat kesilmi bir vagonda Lenin, yirmi kadar Bolevik ile birlikte 3 Nisan
1917de Petrograda varacaktr. Romanov hanedann deviren 1917 ubat
Devrimi,
savan
neden
olduu
yoksunluklarn
ve
denen
bedelin
dnyaya ilan eder.18 ubat Devrimi Trokinin dedii gibi batan sona bir
satran oyunudur. Ekim Devrimi, gemiteki bir oyunu iki hamlede mat yaparak
sonulandrmaktr. Son iki hamle 7 Kasm gece saat 2den, 8 Kasm gece saat
2ye kadar, tam olarak 24 saat iinde tamamlanm, N.N.Sukhanovun dedii gibi
notadan bir mzik paras alar gibi ayaklanma gerekletirilmitir.
19
20
sarlr. Onbee yakn lke, cephane veya asker gndererek i savaa yardm
eder. Kzl Ordu ile kar devrimcilerden oluan Beyaz Ordu arasndaki sava,
1920 ylna dek srer.21
1918-1920de yaanan sava komnizmi devrimin utkusu ile sonulanr.
Gelimi kapitalist lkelerdeki lke burjuvazileri, ii devrimini tehlike olarak
grdklerinden, lkelerindeki hareketleri ezme yoluna giderler. Rus Devrimi
yalnz kalr. Bata Lenin, komnist nderlerin n grlerine gre, geri
lkedeki devrimin uzun erimde baarl olabilmesi iin, gelimi kapitalist lke
ii snflarnn devrimi ile birlemesini zorunlu grrler. te Tek lkede
Sosyalizm denemesine byle bir tarihsel sre sonunda geilir. Oysa,
nedeniyle aka kar tutum almlard. Ksacas, yeni dzenin taban hzla
kayyordu.22 Lenin, siyasetinde kesin bir dn yapmak zorunda kald ve
NEP(New Economic Policy=Yeni Ekonomik Politika) projesini balatt. Bu politikann
z, ekonomik alanda, denetimli bir kapitalizme dnt. Ama, retim
arklarn yeniden altrmak ve ii snfnn toparlanmasn salamakt.
NEPin yeni bir burjuva iktidarna yol amamasn salamak iin, proletarya
diktatrl sk bir biimde uyguland.23 Lenin ise 1924de ld.
temele sahip bir partiyi kuran ilk marksistdir.2 Bolevik Parti, demokratik hak
ve etkin sendikalarn olmad bir lkenin illegal partisi ve arlkl olarak ii
snfna
dayanr.3
Birinci
Dnya
Sava
ncesi
Bolevik
Parti,
bir sava esastr, aksi halde Komnist Enternasyonal kalmaz demektedir. IV.
gnlerinde
eksik
gerekleememitir.10
olan
Milyonlarca
eyin
iiyi
Bolevik
dnya
Partisi
partisinde
olmasndan
rgtleyen
1848de Avrupada anayasal cumhuriyetlerin tannmas; AvusturyaMacaristan mparatorluunda ulusalc-ayrlk eilimlerin, Balkanlarda
yapabilecei etkiler, Osmanl devlet adamlarn ilgilendirmektedir.1 1848 ile
ilgili Cevdet Paann deerlendirmesi resmi bak asn yanstmaktadr.2
1871 Paris Komn de ilgi uyandrmtr.3 Yeni Osmanllarn gen
kurucular Mehmet, Reat ve Nuri Beyler, Pariste Prusya ordusuna kar
komnclerle birlikte savamlar,4 Namk Kemal, bret gazetesinde, Reat ve
Nuri Beyler ile komn savunan yazlar yaymlamtr.5 I.Enternasyonal
Kongreleri de dier bir ilgi odadr.6 Ahmet Mithat Efendinin, Daarck adl
dergisinde, otuz milyonu akn taraftarn Avrupay titrettiini belirten,
Enternasyonal yanls bir yazs yaynlanr.7
10 Haziran 1878 tarihli Tercman arkta emsettin Sami Bey, Sosyalizmitirak-i Emval adl bayazs nedeniyle hakknda soruturma alr, daha sonra
affa urayarak kurtulur.8 Dier bir tepki de, Marx ve Engelsin Gotha ve Erfurt
Programlaryla ilgili yazs
14
ise
emperyalizm,
Osmanl
mparatorluunun
ykln,
10
21
21
demektedir.24 Emperyalizm
11
31
dnemi
Bab-
anti-komnist
alacaktr.33
12
s.17
13