Programiranje obrade

na CNC mainama

Mainski fakultet u Tuzli

Programiranje obrade na CNC m

ainama

Pozitivni efekti primjene

CNC
maina
Visok stepen
fleksibilnosti (neovisnost od tipa

proizvodnje).
Porast produktivnosti i visok stepen stabilnosti proizv.
Visok stepen dimenzione tanosti i kvaliteta proizvoda
Uticaj ljudskog faktora u proizvodnji sveden na
minimum (ljudski faktor u fazi pripreme proizvodnje)
Zastoji u proizvodnji i kart svedeni na minimum
Meuskladini i skladini prostor kao i meuoperacijska
vremena su svedeni na minimu
Izrada kompleksnih dijelova (sloenog oblika)
Poveanje stepena automatizacije proizvodnje

Mainski fakultet

Programiranje obrade

Neke od oblasti primjene CNC

maina

Struganje
Glodanje
Buenje
Prosjecanje
Sjeenje
Savijanje

Mainski fakultet

Odvajanje
estica
Plastina
deformacija

Programiranje obrade

Uoptena podjela kretanja

KRETANJA
TRANSLATORNA

ROTACIONA

(PRAVOLINIJSKA)

(KRUNA)

Kontinuirana

Kontinuirana

Diskontinuirana

Mainski fakultet

Programiranje obrade

Diskontinuirana

CNC Strug

CNC Presa

Mainski fakultet

Programiranje obrade

CNC Glodalica

CNC Laser

Elementi CNC sistema

Instrukcije za izradu programa

Uraaj za unos podataka
Upravljaku jedinicu maine
Pogonski sistem
Alatnu mainu
Fidbek sistem (mjerni sistem)

Mainski fakultet

Programiranje obrade

Izrada dijela na CNC maini

Izrada tehnike dokumentacije

Razrada tehnolokog postupka (definisanje dimenzija
pripremka)
Izbor parametara obrade, alata te steznih ureaja
Postavljanje alata na maini i korekcija alata
Izbor ishodita koordinatnog sistema obradka i
kreiranje programa za CNC mainu
Simulacija programa uz provjeru kolizija
Izrada probnog komada
Mjerenje i kontrola kvaliteta
Provjera stabilonosti procesa
Lansiranje komada u proizvodnju

Mainski fakultet

Programiranje obrade

Karakteristine take obradnog

sistema

Mainski fakultet

Programiranje obrade

Premijetanje ishodita KSM

Mainski fakultet

Programiranje obrade

Pozicioniranje alata

Mainski fakultet

Programiranje obrade

10

Kompenzacija alata

Mainski fakultet

Programiranje obrade

11

Neke od programskih adresa

% - broj programa 19999
L broj podprograma 19999
N broj bloka (reenice) 19999
G glavna funkcija (funkcija putanje)
M pomona funkcija
A ugao
B radijus (pozitivan predznak), oborena ivica (negativan predznak)
D korekcija alata 199
F posmak, vremensko stajanje
I,K- parametri kruga, koraci navoja;[I,J,K za glodalicu]
P broj ponavljanja podprograma, faktor skaliranja (mjerilo)
R promjenjivi parametari ciklusa
S brzina obrtanja, brzina rezanja
T poziv alata (pozicija u revolverskom nosau alata)

Mainski fakultet

Programiranje obrade

12

Programiranje
Apsolutno/Relativno
Relativni koordinatni
Apsolutni koordinatni
sistem

sistem

Pozicija
svake
take
odreena u odnosu na
fiksno ishodite

pozicija take definisana

u odnosu na predhodnu
taku

P
Q

P (-1/1); Q (2/-1)

Mainski fakultet

Q (2/-1); P (-3/-1

Programiranje obrade

13

Opis glavnih G funkcija

N G00 X, Z

Mainski fakultet

N G01 X, Z

Programiranje obrade

14

N G02/G03 X, Z, I, K

Mainski fakultet

N G33 X, Z, I/K
I/K korak navoja [mm]
I korak u smijeru X ose
K korak u smijeru Z ose

Programiranje obrade

15

N G04 X/F

Mainski fakultet

[sec]

Programiranje obrade

N G17/G18/G19

16

Komanda

Funkcija i objanjenje

M01

Bezuslovno programirano zaustavljanje

M01

Uslovno programirano zaustavljanje

M02

Kraj glavnog programa

M17

Kraj podprograma

M30

Kraj glavnog programa

M03

Ukljueno obrtanje,u smijeru kazaljke na satu

M04

Ukljueno obrtanje,u suprotnom smijeru kazaljke na satu

M05

Iskljueno obrtanje

M08

Ukljueno hlaenje i podmazivanje

M09

Iskljueno hlaenje i podmazivanje

M20

Konji naprijed

M21

Konji nazad

M25

Stezna glava otvorena

M26

Stezna glava zatvorena

M71

Pneumatsko odnoenje gotovog komada ukljueno

M72

Pneumatsko odnoenje gotovog komada iskljueno

Mainski fakultet

Programiranje obrade

17

Komanda

Funkcija i objanjenje

G90

Programiranje u apsolutnom koordinatnom sistemu

G91

Programiranje u relativnom koordinatnom sistemu

G92

Maksimalna brzina obrtanja (o/min)

G94

Posmak po minuti (mm/min)

G95

Posmak po obrtaju (mm/o)

G96

Konstantna brzina rezanja (m/min)

G97

Konstantna obrtna brzina (o/min)

G41

Kompenzacija alata - lijeva

G42

Kompenzacija alata - desna

G33

Rezanje navoja

G17

Odabir ravnine X-Y

G18

Odabir ravnine X-Z

G19

Odabir ravnine Y-Z

G00

Pozicioniranje (brzo primicanje)

G01

Linearna interpolacija

G02/G03

Mainski fakultet

Kruna interpolacija

Programiranje obrade

18

Opis definisanih ciklusa za

strug

N R20= R21=R22= R24= R25= R26=

R27= R28= R29= R30= L95 (L96) P1

Mainski fakultet

Programiranje obrade

19

Znaenje programiranih parametara:

R20 selekcija eljene konture (broj podprograma konture)
R21 poetna taka konture po X osi
R22 poetna taka konture po Z osi
R24 dodatak za finu obradu u X smijeru
R25 dodatak za finu obradu u Z smijeru
R26 dubina rezanja za grubu obradu (po X ili Z),
R27 selekcija kompenzacije radijusa vrha otrice alata
(G40, G41, G42)
R28 posmak
R29 procedura rezanja
R30 faktor posmaka u depovima

Mainski fakultet

Programiranje obrade

20

N R10= R21=R22= R23= R24= R25=

R26= R27= R28= R29= R30= R31= L93
P1

Mainski fakultet

Programiranje obrade

21

Znaenje programiranih parametara:

R10 0 za uzdunu, 1 za eonu povrinu
R21 vanjski odnosno unutranji prenik
R22 startna taka po Z osi
R23 definiranje poloaja startne take
uzduni lijeb
1 unutranja/vanjska desna
-1 unutranja/vanjska lijeva
eoni lijeb
1 unutranja desna/lijeva
-1 vanjska desna/lijeva
R24 dodatak za finu obradu u X smijeru
R25 dodatak za finu obradu u Z smijeru
R26 dubina rezanja
R27 irina lijeba
R28 vremensko ekanje na dnu lijeba
R29 nagib lijeve strane (089)
R30 radijus (plus) ili skoenje (minus) na lijevom dnu
lijeba
R31 prenik lijeba

Mainski fakultet

Programiranje obrade

22

N R20= R21=R22= R23= R24= R25=

R26= R27= R28= R29= R31= R32= L97
P1

Mainski fakultet

Programiranje obrade

23

Znaenje programiranih parametara:

R20 korak navoja (uvijek paralelan osi)
R21 poetna taka navoja (po X osi)
R22 poetna taka navoja (po Z osi)
R23 broj praznih prolaza
R24 visina navoja (pozitivna vrijednost unutranji navoj;
negativna vrijednost vanjski navoj)
R25 dodatak za finu obradu
R26 ulaz navoja
R27 izlaz navoja
R28 broj prolaza grube obrade
R29 ugao zauzimanja dubine rezanja (nula ili polovina ugla
bone strane navoja)
R31 krajnja taka navoja po X osi (apsolutna)
R32 krajnja taka navoja po Z osi (apsolutna)

Mainski fakultet

Programiranje obrade

24

Karakteristine take OS za
glodanje

Mainski fakultet

Programiranje obrade

25

Premijetanje ishodita KSM

Mainski fakultet

Programiranje obrade

26

Pozicioniranje alata

Mainski fakultet

Programiranje obrade

27

Opis glavnih G funkcija

N G02/G03 X,Y,Z, I,J,K

Mainski fakultet

Programiranje obrade

28

N G04 X/F

Mainski fakultet

[sec]

Programiranje obrade

N G17/G18/G19

29

Opis definisanih ciklusa za

glodalicu

N R02= R03= R04= R10= R11= L82 P1

Mainski fakultet

Programiranje obrade

30

N R0= R1=R2= R3= R4= R5= R10=

L83 P1

Mainski fakultet

Programiranje obrade

31

N R2= R3= R5= R6=... R6=... R7= R9=...

R10= L84 P1

Mainski fakultet

Programiranje obrade

32

N R22= R23=
R24= R25=... R26=...
R27= L900 P1

Mainski fakultet

Programiranje obrade

N R1= R2= R3=

R12= R13= R15=
R16= R22= R23=
R24= R25=... R26=...
R27= L901 P1

33

N R1= R2= R3= R6=

R12= R13= R15= R16=
R22= R23= R24= L901 P1

Mainski fakultet

Programiranje obrade

34