8.63.

Sistem tri jednaine sa tri nepoznate

Gausov metod

Dat je sistem od tri linearne jednaine sa tri nepoznate:

  +
  +
  =


  +
  +
  =


  +
  +
  =

Gausova metoda se sastoji u postepenom eliminisanju nepoznatih iz sistema i
transformacijom u trougaoni ekvivalentni sistem iz koga se dobija reenje ili se ustanovi da
nema reenja.
Pretpostavimo da je koeficijent
 0. Iskljuujemo nepoznatu  iz druge i tree jednaine.


Da bismo to postigli potrebno je da prvu jednainu pomnoimo sa 21 i dodamo je drugoj

11

31
jednaini, zatim pomnoimo prvu jednainu sa
i dodamo je treoj jednaini. A prvu

11
jednainu prepiemo.
Sada se umesto polaznog sistema dobija ekvivalentan sistem:

  +
  +
  =





 =

 + 


 =



 + 


32
Ako sada pretpostavimo da je 

 0, mnoenjem druge jednaine sa 
i dodavanjem

22
treoj jednaini oslobaamo se nepoznate  iz tree jednaine.

Dobiemo ekvivalentan sistem jednaina:

  +
  +
  =



 + 

 =


 =



Sada moemo izraziti , a to je  =

 /

,
 kada zamenimo z u drugu jednainu dobijamo ,
zatim zamenom  i  u prvu jednainu dobijamo i .

Copyright Link group

Primer 1.  2  = 5 (-2)

(2)

prvu jednainu pomnoimo sa -2 i dodamo

drugoj

+
+

2  + 2 = 2

i prvu jednainu pomnoimo sa 2 i dodamo

treoj

2 +   = 1
 2  = 5

prepisujemo prvu i drugu jednainu,a

treoj dodamo drugu jednainu

3 + 4 = 8
+
3 3 = 9
 2  = 5
3 + 4 = 8

sada zamenimo  u drugu jednainu

 = 1

3 + 4 (1) = 8
3 4 = 8

3 = 12

=4

Zamenimo  i  u prvu jednainu i dobijamo 

 2 4 (1) = 5
 8 + 1 = 5

 7 = 5

=2

Reenje ovog sistema je trojka (2,4,-1)

Primer 2.

6 4 + 2 = 4
3 2 +  = 5
 +  +  = 2

Reenje:

Radi lakeg raunanja moemo zameniti mesta prve i tree jednaine i dobiemo
ekvivalentan sistem
 +  +  = 2

(3)

(6)

prvu jednainu mnoimo sa 3 i dodajemo

drugoj,

+
+

3 2 +  = 5

zatim, mnoimo prvu sa 6 i dodajemo treoj

6 4 + 2 = 4
 +  +  = 2
 + 4 = 11 (-2)
+

drugu jednainu mnoimo sa -2 i dodajemo

treoj

2 + 8 = 16

Copyright Link group

 +  +  = 2
 + 4 = 11
0 = 6
Dobili smo sistem koji nije mogu. Dakle, ni polazni sistem nije mogu.

Primer 3.

 +  3 = 0
2 2 + 6 = 0
3 3 + 9 = 0

Reenje:

 +  3 = 0 (2)

(3)

prvu jednainu mnoimo sa 2 i dodajemo

drugoj

+
+

2 2 + 6 = 0

i prvu jednainu mnoimo sa 3 i dodajemo

treoj

3 3 + 9 = 0
 +  3 = 0
0=0
0=0

Dobija se sistem u kojem su druga i trea jednaina identiteti. Sistem se svodi na prvu
jednainu i ima za reenje svaku trojku oblika
( 3, , )

Primer 4.

za proizvoljne ,  !.

 + 2 +  = 10
2 +  +  = 6
10  + 3 = 2

Reenje:

 + 2 +  = 10 (-2)

(-10)

mnoimo prvu jednainu sa -2 i dodajemo

drugoj

+
+

2 +  +  = 6

mnoimo prvu jednainu sa -10 i dodamo

treoj

10  + 3 = 2
 + 2 +  = 10
3  = 14 (-7)
+

mnoimo drugu jednainu sa -7 i dodajemo

treoj

21 7 = 98

Copyright Link group

 + 2 +  = 10
3  = 14
0=0

Ovo je neodreen sistem. Stavljajui za  = ", i zamenom u drugu jednainu dobijamo

3 " = 14

odnosno  =

A zamenom  = " i  =
+2

14"
+ " = 10
3

#$%


#$%


u prvu jednainu, dobijamo

 = 10 "

282"
3

=

303"28+2" $%
=
3


2" 14"
,
, ").
3
3

Dakle, reenje sistema je (, , ) = (

Primer 5.  + 5 2 = 3
2 +  + 3 = 13
 +  +  = 6
Reenje:

 + 5 2 = 3

(2)

prvu jednainu mnoimo sa 2 i dodajemo

drugoj

+
+

2 +  + 3 = 13

Prvu jednainu dodajemo treoj

 +  +  = 6
 + 5 2 = 3
11  = 19
6  = 9

sistem je ekvivalentan sistemu

 + 5 2 = 3
 + 11 = 19 (-1)
+
 + 6 =9

mnoimo drugu jednainu sa -1 i dodajemo

treoj

 + 5 2 = 3
 + 11 = 19
5 = 10 / :(-5)

delimo sa -5

 + 5 2 = 3
 + 11 = 19

Copyright Link group

=2

Zamenom  = 2 u drugu jednainu dobijamo 

 + 11 2 = 19

 = 3

=3

Zamenom  i  u prvu jednainu dobijamo 

 + 5 2 2 3 = 3

 = 1

=1

Reenje je (, , )=(1,2,3)

Copyright Link group