You are on page 1of 359

1

1 NIDNAPARIVARTA
Parallel Devanagari Version:


|| ga avyhastram||
1 iaparivartah|
||om amah sarvabuhabohisattvebhyah||
evam may rutam| ekasmi samaye bhagav rvastym viharati sma jetavae'thapi aasyrme
mahvyhe kt gre srham pacamtrairbohisattvasahasraih
samatabharamajurbohisattvaprvam gamaih| yauta jottaraji ca bohisattvea
mahsattvea| sattvottaraji ca| asagottaraji ca| kusumottaraji ca| sryottaraji
ca| carottaraji ca| vimalottaraji ca| vajrottaraji ca| virajottaraji ca|
vairocaottara ji ca| bohisattvea mahsattvea|| jyotirhvajea ca| meruhvajea ca|
ratahvajea ca| asagahvajea ca | kusumahvajea ca| vimalahvajea ca| sryahvajea ca|
rucirahvajea ca| virajahvajea ca| vairocaahvajrea ca bohisattvea mahsattvea|| ratatejas
ca| mahtejas ca| javajratejas ca| vimalatejas ca| harmasryatejas ca| pu yaparvatatejas ca|
jvabhsatejas ca| samatartejas ca| samataprabhatejas ca| samataprabhartejas ca
bohisattvea mahsattvea|| hragarbhea ca| gagaagarbhea ca| pamagarbhea ca|
ratagarbhea ca| sryagarbhea ca| guaviuhigarbhea ca| harmasamuragarbhea ca|
vairocaagarbhea ca| bhigarbhea ca| pamargarbhea ca bohisattvea mahsattvea||
suetrea ca| viuhaetrea ca| vimalaetrea ca| asagaetrea ca| samataaraaetrea ca|
suvilokitaetrea ca| avalokitaetrea ca| utpalaetrea ca| vajraetrea ca| rataetrea ca|
gagaaetrea ca| samataetrea ca bohisattvea mahsattvea|| evamukut ea ca|
harmahtupratibhsamaimukut ea ca| bohimaa
mukut ea ca| igvairocaamukut ea ca|
sarvabuhasam bhtagarbhamaimukut ea ca| sarvalokahtgatamukut ea ca|
samatavairocaamukut ea ca| aabhibhtamukut ea ca|
sarvatathgatasim hsaasam pratist hitamaimukut ea ca|
samataharmahtugagaapratibhsamukut ea ca bohisattvea mahsattvea|| brahmeracuea
ca| geracea ca| sarvabuhairmapratibhsacea ca| bohimaa
cea ca|
sarvapraihasgarairghosamairjacea ca|
sarvatathgataprabhmaa
lapramucaamairataigarjitacea ca|
sarvkatalsam bheavijaptimairatavibhsitacea ca|
sarvatathgatavikurvitapratibhsahvajamairjajlasam chitacea ca|
sarvatathgataharmacakrairghosacea ca| sarvatryahvamacakrairghos acea ca
bohisattvea mahsattvea || mahprabhea ca| vimalaprabhea ca| vimalatejahprabhea ca|
rataprabhea ca| virajaprabhea ca| jotisprabhea ca| harmaprabhea ca| tiprabhea ca|
sryaprabhea ca| vikurvitaprabhea ca| evaprabhea ca bohisattvea mahsattvea|| puyaketu
ca| jaketu ca| harmaketu ca| abhijketu ca| prabhketu| kusumaketu ca| bohiketu
ca| brahmaketu ca| samatvabhsaketu ca| maiketu ca bohisattvea mahsattvea||
brahmaghosea ca| sgaraghosea ca| harairaghosea ca| lokeraghosea ca|
ailerarjasam ghat t aaghosea ca| sarvaharmahtuspharaaghosea ca|
sarvaharmahtusgaraigarjitaghosea ca| sarvamarama alapramaraaghosea ca|
mahkaruayameghaigarjitaghosea ca| sarvajagauhkhapratyvsaaghosea ca
bohisattvea mahsattvea| harmogatea ca| vies ogatea ca| jogatea ca|
puyasumergatea ca| guaprabhvogatea ca| yaogatea ca| samatvabhsogatea ca|

2
mahmaitryugatea ca| jasam bhrogatea ca| tathgatakulagotrogatea ca bohisattvea
mahsattvea|| prabhriy ca| pravarariy ca| samugatariy ca| vairocaariy ca| harmariy ca|
carariy ca| gagaariy ca| ratariy ca| keturiy ca| jariy ca bohisattvea mahsattvea||
ailerarjea ca| harmerarjea ca| jagairarjea ca| brahmerarjea ca| ga e
rarjea ca|
everarjea ca| terarjea ca| acalerarjea ca| r s abherarjea ca| pravarerarjea ca
bohisattvea mahsattvea|| pratasvarea ca| asagasvarea ca| harairghosasvarea ca|
sgaraigarjitasvarea ca| meghairghosasvarea ca| harmvabhsasvarea ca|
gagaairghosasvarea ca| sarvasattvakualamlaigarjitasvarea ca|
prvapraihasam coaasvarea ca| mrama alairghosasvarea ca bohisattvea
mahsattvea|| ratabuhi ca| jabuhi ca| gagaabuhi ca| asa gabuhi ca|
vimalabuhi ca| viuhabuhi ca| tryahvvabhsabuhi ca| vilabuhi ca|
samatvalokabuhi ca| harmahtuayvabhsabuhi ca bohisattvea mahsattvea||
evam pramukhaih pacamtrairbohisattvasahasraih sarvaih
samatabharabohisattvacarypraihbhiirytairasagagocaraih
sarvabuhaksetraspharaatay| aatakyhist haih sarvatathgatopasam kramaatay|
avaraacaksurma alaviuhaih sarvabuhavikurvitaaraatay| vijaptis vapramagataih
sarvatathgatbhisam bohimukhopasam kramapratiprasrabhatay| aatlokaih
sarvabuhaharmasamuraayajvabhsapratilabhatay| aatakalpks aguaireaih
pratisam viviuhy|
kahtuparamajagocaraviuhyaigr h
tairyathayajagarpakyasam araatay|
vitimirairihsattvairjvasattvahtuparijay| gagaasamaprajaih
sarvaharmahturamijlaspharaatay| pacabhica rvakamaharhikaataih sarvaih
satyaayasvabhvbhisam buhairbhtakot ipratyaksagatairharmaprakr tyavatrairbhavasamuroccali
taistathgata-gagaagocaraih
samyojauayavsaviivartitairasaglayailayairgagaatavihribhirbuhak ks
vimativicikits
samucchiaih buhajasamurhimuktipathvatraih|| lokeraica prvajiakr t hikraih
sarvajagahitasukhapratipaairaahst akalyamitraih parasattvarakspratipaaih
lokaviesavartijasukhavatraih
sarvasattvparitygacittairbuhasaagocarairytaistathgatasaaraks pratipaairbuhavam asam hraapraihiirjtaistathgatakulagotrasam bhavbhimukhaih sarvajatjbhilsibhih||
atha khalu tesm bohisattvm saparivrm tesm ca rvakamaharhikm tesm ca
lokerm saparivrmetaabhavat-a akyam saevakepi lokea tathgatavisayam
tathgatajagocaram tathgathist ham tathgatabalam tathgatavairayam tathgatasamhim
tathgatavihram tathgathipatyam tathgatakyam tathgatajamavagatum v avaghitum v
ahimoktum v prajtum v vijtum v vicrayitum v vibhvayitum v vibhjitum v prabhvayitum v
parasattvasam tesu v pratist hpayitum, ayatra tathgathist hea tathgatavikurvitea
tathgatubhvea tathgataprvaprihea prvabuhasukr takualamlatay
kalyamitraparigrahea rahayaajapariuhy urhimuktyavabhsapratilambhea
bohisattvhyayapariuhy ahyayasarvajatpraihaprasthea| apyeva ma
bhagavasmkam yathaym bohisattvm sarvesm ca sattvmaya vimtratay
ahimuktitvatay pratibohatvatay vacaasam ketatvaprptm
hipateyabhmipratist hitm eriyaviuhm ayaprayogm
cetavisaym tathgataguairitm harmaireaigabhimukhm
prvasarvajatprastham ca sam arayet| prvabohisattvapraihbhiirhram ca sam arayet|
prvabohisattvapramitma alaviuhim ca sam arayet|
prvabohisattvabhmykramaavikurvitam ca sam arayet|
prvabohisattvacarymaa
lbhiirhrapariprim ca sam arayet|

3
prvabohisattvaybhiirhravyhvabhsam ca sam arayet|
prvabohisattvamrgavyhapariuhim ca sam arayet|
prvabohisattvairyaayasgarbhiirhravyhapi sam arayet|
prvabohisattvasamugamavikurvitasgaravyhapi sam arayet|
bohisattvaprvayogasamurapi sam arayet| abhisam bohimukhavikurvitasgarapi sam arayet|
tathgataharmacakrapravartaavikurvitavr s abhitmapi sam arayet|
tathgatabuhaksetrapariuhivikurvitasgarapi sam arayet|
tathgatasattvahtuviayopyamukhyapi sam arayet|
tathgatasarvajatharmaagarhipateyatmapi sam arayet|
tathgatasarvasattvamrgvabhsapi sam arayet| tathgatasattvabhavaapraveavikurvityapi
sam arayet| tathgatasattvaaksipratigrahm ca sam arayet|
tathgatasarvasattvapuyaaksieaprtihryyapi sam arayet| tathgatasarvasattvacittagatis u

buhapratibhsavijaptrapi sam arayet| tathgatasattvavikurvitaprtihryyapi sam arayet|


tathgatasarvasattvaeausaprtihryyapi sam arayet|
tathgatasarvasattvcityabuhasamhigocaravikurvityapi sam arayeiti||
atha khalu bhagavm stesm bohisattvm cetasaiva cetahparivitarkamjya mahkaruarram
mahkarumukham mahkaruprvam gamam mahkaruharmagagaayugamam
sim havijr mbhitam ma samhim sampayate sma jagavirocaavyham|
samaatarasampaasya ca bhagavato mahvyhah kt gro'atamahyavipulah sam sthito'bht|
aparjitavajraharatalavyhah sarvamairatarjajlasam sthitabhmitalamaekaratapuspbhikro
mahmairatasuvikro vairyastambhopaobhito jagavirocaamairjasuvibhaktlam krah
sarvaratayamakasam ghto jmbaamairatakt opaobhitah
sarvaratairyhatoraaharmyagavkssam khyeyaveikviuhavyhah
sarvalokerasar amairatavyho jagatsgaramairatavyhah sarvamairatasam chitah
samucchritacchatrahvajapatkah
sarvavratoraavyhamukhairharmahturamijlapramuktaspharaavyho
bahiraabhilpyaparsama alabhmitalaveikvyhah samataiksopamairatakt ah
paramasuvibhaktopaobhitah| sarvam ca jetavaam vipulymavistram sam sthitamabht| tyapi ca
buhubhvea aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamibuhaksetri vipulymavistri
sam sthityabhva| sarvaratavicitravyhi aabhilpyaratacitrasam sthitabhmitali
asam khyeyamairataprkrapariksipti viviharatatlapaktivyhi sam sthityabhva| tesu ca
aparimagahoakaayo'atvartagahoakapariprh sarvaratapuspaughakalush
praaksiavhiyah sarvabuhairghosaigarjitavyhh samavatist hate sma| acityca
ratapu arkapaktayah sarvaratogatapraphullapamavyhopaobhitatalca ratavr ksh,
acityca vicitraratakt grapaktayah sarvamairatajlasam cha
asam khyeyamairataramijlvabhsavyh asam khyeyamairatavimasarvamairatavyhh
sarvagahakoapramukth sarvahpapat alavyhh sam sthit abhva| aparimca ratahvajh,
evam vastrahvajh patkhvaj ratapat t ahvajh puspahvaj bharaahvaj mlyahvajh
sarvaratakikijlahvaj mairjacchatrahvajh samatvabhsaspharaamairatahvajh
sarvatathgatamacakrairghosamairatarjahvajh sim haktamairatarjahvajh
sarvatathgataprvayogaigarjaamairatarjahvajh sarvaharmahtupratibhsahvaj
mairatarjahvajavyhh sarvahvajlam krasamataiksuvibhaktavyhh sam tist hate sma|
sarvvacca jetavaamacityaivyavimameghagagaatallam kram sam sthitamabht|
asam khyeyasarvagahavr ksameghasam chalam kram,
aabhilpyasarvavyhasumerusam chalam kram,
aabhilpyavyatryameghasarvatathgatastutisam gtimahurairghoslam kram,
aabhilpyaratapamameghasam chalam kram,

4
aabhilpyaratasim hsaaivyamairatavastraprajaptabohisattvaisa atathgatastutimeghamah
urairghoslam kram, aabhilpyaeverabimbasar bhimukhamaivigrahameghlam kram,
aabhilpyavetamuktijlameghlam kram,
aabhilpyalohitamuktkt
grameghasam chalam kram,
aabhilpyavajrasramuktmeghapravarsalam kram sam sthitamabht| tatkasya hetoh? tath hi
taacityam tathgatakualamlam, acityastathgatauklaharmopacayah, acityam
tathgatabuhavr s abhithist ham, acityam tathgatasarvalokahtvekakyaspharaavikurvitam,
acityam sarvatathgataikakyapraveasarvabuhaks e
travyhasamavasarahist hasam araam
acityam tathgatmekaparamaurajasi sarvaharmahtupratibhsavijaptisam araam, acityam
tathgatmekaromakpe prvtakot gatasarvatathgataparam parsam ara, acityam
tathgatmekaramimukhasarvalokahtuparamurajahprasarvabhsaam, acityam
tathgatmekaromamukhasarvalokahtuparamurajahsamam
irmitameghasarvabuhaksetraspharaam, acityam
tathgatmekaromamukhasarvalokahtusam vartavivartakalpasam araam ca| yath ca
jetavaamevam rpay buhaksetrapariuhy pariuham sam sthitam, evam aasu iksu
harmahtuparamkahtuparyavash sarvalokahtavah pariuhh sam sthit alam kr th
pratima ith tathgatakyaparisphut jetavaasamavasara bohisattvapariprh
tathgataparsama alasamurasuvyavasthith sarvavyhameghabhipravarsah,
sarvarataprabhvabhsith sarvamairatameghapravarsitlam krh,
sarvaksetravyhameghasam chalam krh, sarvaivytmabhvameghapravarsitlam krh
sarvapuspameghapravarsitlam krh, supuspitakoaspharalam krh,
sarvavastramegharagaruciracvaravarsapramuktakoh,
sarvamlyamahravyhameghcchaahrbhipravars alam krh
sarvaiksamutthitagahahpameghapat alasarvajagaccharrasar asam sthapravarslam k
rh sarvaratakusumajlameghcchaaratajlasks macrapravarsalam krh
sarvaratahvajapatkmeghaivyakaypiparigr htagagaatalvartaaparivartalam krh
sarvaratapamavicitraratapatrama alorhvaa hahkesaraibahatryasam ghat t itamahurair
ghoslam krh sarvaratabimbajlasim hapajararatacitrahramlylam krh sam sthith
sam r yate sma||
samaatarasampaasya bhagavata evam sim havijr mbhitam tathgatasamhim, atha tvaeva
prvasym ii aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamm lokahtusamurm parea
kaakameghaprapahvajy lokahtorvairocaartejorjasya tathgatasya
buhaksetrvairocaapraihabhiramiprabho ma bohisattvo mahsattvah
srhamaabhilpyabuhaksetraparamurajahsamairbohisattvaistea bhagavat aujtah tatah
parsamaa
lasamuruccalitv yea sahlokahtusteopasam krto
vyhameghairgagaatalamalam kurva| yauta ivyapuspameghavarsamabhipravarsa,
ivyagahameghavarsam pramuca, ivyaratapamameghavarsamabhiprakira,
ivyamlyameghavarsamavarsr ja, ivyaratameghavarsamabhipravarsa,
ivybharaameghavarsamabhipravarsa, ivyaratacchatrameghabhiirhara,
vicitraragasksmaivyavastrameghavarsamabhipravarsa, ivyaratahvajapatkmegh
gagaatale'hitist ha, ruciraih sarvaratameghavyhairgagaatalam sphara, yea
bhagavm steopasam kramya srham parivrea bhagavatam amaskr tya prvm iamupairitya
samatavyhamairatajlasam chai kt gri ikprabhsamairjapamagarbhi ca
sim hsayabhiirmya yasiatparyakambhujya citrjamairatajllam krasam chai
bohisattvaarryahist hya||

5
aksiym ii aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamm lokahtusamurm parea
vajrasgaragarbhy lokahtoh samatvabhsargarbharjasya tathgatasya buhaks etr
uryohaavryavegarjo ma bohisattvo mahsattvah
srhamaabhilpyabuhaksetraparamurajahsamairbohisattvaih tea ca bhagavat aujtah
tatah parsama alasamuruccalitv yea sahlokahtusteopasam krtah
sarvagahamajlvaah sarvalokasamurahitis t ha, sarvaratahramajlvaah
sarvabuhaksetraprasarahitist ha, sarvapuspamahrajlvaah
sarvabuhaksetravam ahitist ha, sarvamlyamahrajlvaah
sarvabuhaksetraparivartahitist ha, sarvavajrahrhastalapratist hasam gr hti
sarvabuhaksetraparsamaa
lyahitist ha, sarvamairatajlvaah
sarvabuhaksetraayahitist ha, sarvavastramasamataparigrahaparigr ht
sarvalokahtahitist h
a sarvaratabimbahramakalpajlvaahi
sarvabuhaksetryabhiirhara, rramimairatahramajlvaahi
sarvaksetryahitist ha, sarvavyharamyavabhsavairocaamairjamajlvaahi
sarvabuhaksetryahitist ha, sim haktamairatahramajlapratist hasam gr ht
sarvalokahtahitist ha yea bhagavsteopasam kramya srham parivrea bhagavatam
amaskr tya aksim iamupairitya jagavirocaamaikt gri
samataigvirocaamairatapamagarbhi ca sim hsayabhiirmya yasat paryakambhujya
sarvaratakusumajllam krasam chai bohisattvaarryahist hya||
pacimym ii aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamm lokahtusamurm parea
maisumervirocaahvajaprapy lokahtorharmahtujaprapasya tathgatasya
buhaksetrtsamatarsamugatarjo ma bohisattvah
srhamaabhilpyalokahtusamuraparamurajahsamairbohisattvaistea bhagavat aujtah
tatah parsama aluccalitv yea
sahlokahtusteopasam krto'abhilpyabuhaksetraparamurajahsamairvaragahahvaja
sumerumeghaih sarvaharmahtum sphara,
aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamairvivihagahakusumameghaih sarvaharmahtum
sphara, aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamairaekavaragahasumeruhpameghaih
sarvaharmahtum sphara,
aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamairvicitravaragahameghaih sarvaharmahtum
sphara, aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamaih sarvapariskrasar avaraih
romatejahsam bhavamairjasumerumeghaih sarvaharmahtum sphara,
aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamairprabhmaa
lavyhajyotirhvajamairatasumeru
meghaih sarvaharmahtum sphara,
aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamairvaravajragarbhamairjavyhavisayasumeru
meghaih sarvaharmahtum sphara, aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamaih
sarvalokahtupratibhsavisayairjmbaamairatasumerumeghai sarvaharmahtum sphara,
aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamaih
sarvaparvataharmahtupratibhsamairjasumerumeghaih sam chaam gagaatalamahitist h
a,
aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamaih
sarvatathgatalaksaapratibhsamairjasumerumeghaih sarvaharmahtuvisayam sphara,
aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamaih
sarvatathgataprvayogapratibhsasam araabohisattvacaryirghosasvaramairjasumerumeghaih
sarvaharmahtugagaam sphara, aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamaih
sarvatathgatabohima apratibhsamairjasumerumeghairaa iah sphara yea
bhagavm steopasam kramya srham parivrea bhagavatam amaskr tya pacimm
iamupairitya sarvagaharjaarramuktjlasam chit kt
gr

6
everapratibhsahvajamairatapamagarbhi ca sim hsayabhiirmya yasat
paryakambhujya suvaramairjasam chiti citrjamakut vabahi
bohisattvaarryahist hya||
uttarym ii aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamm lokahtusamurm parea
ratavastrvabhsahvajym lokahtau harmahtugagaarvairocaasya tathgatasya
buhaksetrasagarrjo ma bohisattvo mahsattvah
srhamaabhilpyalokahtusamuraparamurajahsamairbohisattvaistea bhagavat aujtah
tatah parsama alasamuruccalitv yea sahlokahtusteopasam krtah|
sarvaratapat t ameghlam kram gagaatalamahitist ha,
ptavaraptairbhsaratavastrameghlam kram gagaatalamahitist ha,
gahaparivsitamaivastrameghapravarsitlam kram gaaatalamahitist ha,
ityahvajamairjavastrameghlam kram gagaatalamahitist ha,
kaakarjvalaamairatavastrameghlam kram gagaatalamahitist ha,
ratajvalaamairjavastrameghlam kram gagaatalamahitist ha,
sarvajyotihpratibimbavicitramaivastrameghlam kram gagaatalamahitist h
a,
p ukambalailvabhsamairatavastrameghaaaikparisphut am gagaatalamahitist ha,
vairocaarjvalavabhsamairjavastrameghaaaikparisphut am gagaatalamahitist ha,
avabhsottaptavaikkulavairocaamairjavastrameghaaaikparisphut am gagaatalamahitist ha,
sgaravyhamairjavastrameghasam chaam gagaatalamahitist ha ye
bhagavm steopasam kramya srham parivrea bhagavatam amaskr tya uttarm iamupairitya
sgarasam bhavamairjakt gravairyapamagarbhasim hsai ca abhiirmya yasat
paryakambhujya sim hakrtamairjajlasam chiti jyotirhvajamaicvabahi
bohisattvaarryahist h
ya||
uttaraprvasym ii aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamm lokahtusamurm parea
sarvamahpr thivrjamairamijlapramukty lokahtorailambhacaks usastathgatasya
buhaksetrharmahtusuirmitapraihicaro ma bohisattvah
srhamaabhilpyalokahtusamuraparamurajahsamairbohisattvaistea bhagavat aujtah
tatah parsama alasamuruccalitv yea sahlokahtusteopasam krtah| ratakt gre
meghasam cha sarvalokahtuprasarahitist ha, gahakt grameghasam cha
sarvalokahtuprasarahitist ha, hpakt grameghasam cha
sarvalokahtuprasarahitist ha, caaakt grameghasam cha
sarvalokahtuprasarahitist ha, kusumakt grameghasam cha
sarvalokahtuprasarahitist ha, maikt gramehasam cha
sarvalokahtuprasarahitist h
a, vajrakt
grameghasam cha
sarvalokahtuprasarahitist ha, kaakakt grameghasam cha
sarvalokahtuprasarahitist ha, vastrakt grameghasam cha
sarvalokahtuprasarahitist ha, pamakt grameghasam cha
sarvalokahtuprasarahitist ha yea bhagavm steopasam kramya srham parivrea
bhagavatam amaskr tya uttaraprvm iamupairitya
sarvarataharmahtvabhimukhavraikharamahmairatakt gr
atulyagaharjamaipamagarbhasim hsai ca abhiirmya yasat paryakambhujya
kusumarjajlasam chiti vicitrakoajlamaimakut
vabahi bohisattvaarryahist h
ya||
prvaaksiym ii aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamm lokahtusamurm parea
gahameghavyhahvajy lokahtorgevararjasya tathgatasya
buhaksetrharmrcismattejorjo ma bohisattvah
srhamaabhilpyalokahtusamuraparamurajahsamairbohisattvaistea bhagavat aujtah

7
tatah parsama alaayasamuruccalitv yea sahlokahtusteopasam krtah|
kaakavaraprabhma alameghaih sarvagagaatalam sam chaya,
aatavararataprabhma alameghaih sarvagagaatalam sam chaya,
tathgatoravaraprabhma a
lameghaih sarvagagaatalam sam chaya,
vicitraratavaraprabhmaa
lameghaih sarvagagaatalam sam chaya,
pamagarbhaprabhma alameghaih sarvagagaatalam sam chaya,
ratarumakhma alamairjavaraprabhma alameghaih sarvagagaatalam sam chaya,
tathgatos savaraprabhma alameghaih sarvam gagaatalam sam chaya,
jmbaakaakavaraprabhmaa
lameghaih sarvagagaatalam sam chaya,
ityavaraprabhma alameghaih sarvam gagaatalam sam chaya,
carajyoticakrama alavarameghaih sarvagagaatalam sam chaya yea
bhagavm steopasam kramya srham parivrea bhagavatam amaskr t ya purvaaksim
iamupairitya virajovairocaamairkusumakt gra sim havajramaipamagarbhasim hsai ca
abhiirmya yasat paryakambhujya ratrcijvalaamairjasam chiti
bohisattvaarryahist hya||
aksiapacimym ii aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamm lokahtusamurm
parea maisryapratibhsagarbhy lokahtorharmacarasamatajvabhsarjasya
tathgatasya buhaksetrt sarvamramaa
lavikiraajahvajo ma bohisattvah
srhamaabhilpyalokahtusamuraparamurajahsamairbohisattvaistea bhagavat aujtah
tatah parsama alasamuruccalitv yea sahlokahtusteopasam krtah| sarvaromavivarebhya
kahtuvipul kusumrcimegh pramuca, sarvaromavivarebhya kahtuvipul
sarvavyrcimegh pramuca, sarvaromavivarebhya akahtuvipul mairatrcimegh
pramuca, sarvaromakpebhya kahtuvipul gahahpahpitaratavastrrcimegh
pramuca, sarvaromavivarebhya kahtuvipul gavikurvitaviyuarcimegh pramuca,
sarvaromavivarebhya kahtuvipul vairocaamairatrcimegh pramuca,
sarvaromavivarebhya kahtuvipul suvarajvalaaratrcimegh pramuca,
sarvaromavivarebhya kahtuvipul rgarbhamairjajvalarcimegh pramuca,
sarvaromavivarebhya
kahtuvipulm stathgatasmr t isamurasar atryahvatalvabhsaayaaratrcimegh
pramuca yea bhagavm steopasam kramya srham parivrea bhagavatam amaskr t ya
aksiapacimm iamupairitya
samataigabhimukharamijlabiusaharmahtuprabhsamahmairatakt gr
gahapraprcimaipamagarbhasim hsai ca abhiirmya vyasat paryakambhujya
vimalagarbhamairjajlasam chiti sarvasattvaprasthairghosamairjamakut vabahai
bohisattvaarryahist hya||
pacimottarym ii aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamm lokahtusamurm parea
vairocaarpraihigarbhy lokahtoh samatavairocaarmerurjasya tathgatasya
buhaksetrvairocaapraihijaketurm bohisattvah
srhamaabhilpyalokahtusamuraparamurajahsamairbohisattvaistea bhagavat aujtah
tatah parsama aluccalitv yea sahlokahtusteopasam krtah| sarvalaksauvyajaebhyah
sarvaromamukhebhyah sarvaarrt sarvatryahvaprptm stathgatakyapratibimbamegh icraya,
sarvalaksauvyajaebhyah sarvaromamukhebhyah sarvaarrt
sarvatryahvaprptabohisattvakyapratibimbamegh icraya, sarvalaks a
uvyajaebhyah
sarvaromamukhebhyah sarvaarrt
sarvatryahvaprptatathgataparsamaa
lakyapratibimbameghicraya,
sarvalaksauvyajaebhyah sarvaromamukhebhyah sarvaarrt

8
sarvatryahvaprptabuhairmacakrapratibimbakyameghicraya,
sarvalaksauvyajaebhyah sarvaromamukhebhyah sarvaarrt
sarvatryahvaprptatathgataprvayogapratibimbakyameghicraya,
sarvalaksauvyajaebhyah sarvaromamukhebhyah sarvaarrt
sarvatryahvaprptarvakapratyekabuhakyapratibimbameghicraya,
sarvalaksauvyajaebhyah sarvaromamukhebhyah sarvaarrat
sarvatryahvaprptatathgatakyabohimaa
vr ksarpapratibimbameghicraya,
sarvalaksauvyajaebhyah sarvaromamukhebhyah sarvaarrt
sarvatryahvaprptabuhavikurvitapratibimbakyameghicraya, sarvalaks auvyajaebhyah
sarvaromamukhebhyah sarvaarrt sarvatryahvaprptalokerakyapratibimbameghicraya,
sarvalaksauvyajaebhyah sarvaromamukhebhyah sarvaarrt
sarvatryahvaprptapariuhabuhaksetrameghicraya, ksae ksae sarvamkahtum
sphara ye bhagavm steopasam kramya srham parivrea bhagavatam amaskr tya
pacimottarm iamupairitya samataigvairocaamairjagarbhakt gr
jagavirocaamaipamagarbhasim hsai ca abhiirmya yasat paryakambhujya
ajitaprabhamuktjlasam chi samatvabhsaprabhmaimakut vabahi
bohisattvaarryahist hya||
ahoii aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamm lokahtusamurm parea
sarvatathgataprabhmaa
lavairocay lokahtorasagajaketuhvajarjasya tathgatasya
buhaksetrt sarvvaraavikiraajavikrm ma bohisattvah
srhamaabhilpyalokahtusamuraparamurajahsamairbohisattvaistea bhagavat aujtah
tatah parsama alasamurabhyugamya yea sahlokahtusteopasam krtah|
sarvaromavivarebhyah sarvajagamatrasgarasvarairuktiirhrairghos
icraya,
sarvatryahvabohisattvaprastiayasgarameghairghos igarja,
sarvabohisattvapraihbhiirhraayasgarairghos pramuca,
sarvabohisattvapramitpariuhiparipuriayasgarameghairghos
pramuca,
sarvabohisattvacaryma alasarvaksetraspharaaayasgarairghos pramuca,
sarvabohisattvasamugamavikurvitaayasgarairghos
pramuca,
sarvatathgatabohima opasam kramaamrakalivikiraabohivibuhyaayavikurvaairghosasgar
pramuca, sarvatathgataharmacakrapravartaastrtaayamasgarairghos ameghigarja,
sarvajagaviayaklacakraviayaharmaayopyairghos
pramuca,
sarvajhigamayathpraihikualamlaviesaklopyaharmaayasgarairghos pramuca
yea bhagavm steopasam kramya srham parivrea bhagavatam amaskr t ya
ahoiamupairitya sarvatathgatavimapratibhsagarbhasarvaratavicitrakoakt gr
sarvaratavihapamasam hritagarbhasim hsai ca abhiirmya yasat paryakambhujya
sarvabohima apratibhsahvajamaimakut acvabahi
sarvaksetrvabhsamairjajlasam chiti bohisattvaarryahist hya||
urhvym ii aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamm lokahtusamurm parea
aksayabuhavam airey lokahtoh samatajama alapratibhsairghosasya tathgatasya
buhaksetrharmahtupraihitalairbheo ma bohisattvah
srhamaabhilpyalokahtusamuraparamurajahsamairbohisattvaistea bhagavat aujtah
tatah parsama a
lasamuruccalitv yea sahlokahtusteopasam krtah|
sarvalaksauvyajaebhyah sarvaromamukhebhyah sarvakyt sarvgapratyagebhyah
sarvavacaapathebhyah sarvacvaraparivrebhyah sarvabohisattvaparivrasya tmao bhagavataca
vairocaasya prvtakot gatm ca attgatm sarvatathgatmapartakot gatm ca
agatm vykr tvykr tm sarvatathgatm pratyutpam ca aasu iksu

9
sarvaksetraprasarapratist hitm sarvaapramitpratisam yukt prvayogasamur
sarvapratigrhakaeyavastrapratibimbi ca
laksauvyajaaromamukhasarvaarrgapratyagavacaapathasarvaarraparivres u

pratibhsaprpti vijpaya, sarvalapramitpratisamyuktapi prvayogasamur


pratibhsaprpt sam araya, sarvakstipramitsam prayuktm ca agapratyagaccheea
iaraasam prayuktapi prvayogasamur pratibhsaprpt sam araya,
sarvabohisattvavryavegavikramasam prayuktapi prvayogasamur pratibhsaprpt
sam araya, sarvatathgatahyasgaraparyes t iispattisam prayuktapi prvayogasamur
pratibhsaprpt sam araya,
sarvatathgataharmacakragatipariispattiharmaparyest isam prayuktapi
sarvstiparitygamahvyavasyaarramukhabimbavijpa prvayogasamur pratibhsaprpt
sam araya, sarvatathgataaraaprtisarvabohisattvamrgasarvajagaabhirocaasam prayuktapi
prvayogasamur pratibhsaprpt sam araya,
sarvabohisattvapraihasgarbhiirhramukhapariuhivyhasam prayuktapi
prvayogasamur pratibhsaprpt sam araya,
sarvabohisattvabalapramitispattivikramaviuhisam prayuktapi prvayogasamur
pratibhsaprpt sam araya, vipulavipulam harmahtum sarvavikurvitameghaih spharitv
sarvabohisattvajama alasam prayuktapi prvayogasamur pratibhsaprpt sam araya
yea bhagavm steopasam kramya srham parivrea bhagavatam amaskr t ya rhvm
iamupairitya sarvavajreravicitravyhakt
gra
vajrerahrsamatabharabohisattvalapamagarbhasim hsai ca abhiirmya yasat
paryakambhujya sarvaratajvalaamairjajlasam chai
tryahvatathgatamairghosamairjahrapralambacmairatamakut vabahi
bohisattvaarryahist hya||
sarve ca te bohisattvh saparivrh samatabharabohisattvacarypraihairyth
sarvatathgatapamlamukhoaraya pariuhajacaks u
sah
sarvatathgataharmacakrastrtaayairghos a
samurasurotrasamavasarah
sarvabohisattvavaitpratilambhaparamapramiprpth
sarvatathgatopasam kramaaksaaksaasam araavikurvitairyth
sarvalokahtvekakyaspharaavisayh sarvatathgataparsama albhyugatavirocaakyh
ekaparamurajasi sarvalokahtvekalokahtupratibhsasamavasaraasam araavisayh
sarvajagatparipcaaviayaklgamaapravah
sarvatathgataharmacakramehasarvaromamukhaigarjaavis ayh
myopamasarvasattvahtuparijpratilabhh pratibhsopamasarvatathgatvatrh
svapopamasarvabhavagatyupapattijairyth pratibimbopamasarvakarmavipkajaviuhh
marcyupamasarvbhiirvr ttijbhijh irmitopamasarvalokahtuprasarvatrh
aatathgatabalajvabhsapratilabhh vairayarsabhasim haaparkramh
aksayapratisamvitsamurvatrh sarvajagamatrasgaraharmairuktijapratilabhh
asagaharmahtugagaajagocarh sarvaharmvaraajapratilabhh
sarvabohisattvbhijjama alaviuhh sarvamrama alaviksobhaavryh
sarvatryahvajabalapratist hh avaraasarvajapratilabhh alayagagaagocarh
ayhasarvajatbhmigagaavryh sarvabhavilambhajagocarh
sarvaharmahtuayasgarajaprasarith sarvalokahtvasam bheajamukhapravist h
sarvalokahtvayoyasamavasaraavikurvitairyth sarvalokahtu
kulopapatyupapaakyasam arakh
sarvalokahtusksmoravipulasam ksiptasam sthaprativihh
sksmrambaaviopulaksetrasamavasaraajhigath vipullambaasksmajugath

10
sarvabuhaikacittaksaavihrapratilabhh sarvatathgatajaarrh
sarvaiksgarsam mohajapratilabhsarvaiksamuraikacittaks aavikurvitaspharah|
evam rppramasamavgatairbohisattvaih sarvam jetavaam paripramabht yaut
tathgatmahist h
ea||
a ca te mahrvakh
riputramaugalyyaamahkyaparevatasubhtyairuhaaikakapphiaktyyaapramaitrya
putrapramukh jetavae tathgatavikurvitamarks u
h| a ca t buhavyh buhavr s a
bhitm
buhavikritam buhaprtihryam buhhipateyatm buhacaritavikurvitam buhaprabhvam
buhhist ham buhaksetrapariuhimarksuh| pi tamacityam bohisattvavisayam
bohisattvasamgamam bohisattvasamavasaraam bohisattvasam iptam
bohisattvopasam kramaam bohisattvavikurvitam bohisattvaprtihryam bohisattvaparsama alam
bohisattvaigavastham bohisattvasim hsaavyham bohisattvabhavaam bohisattvavihram
bohisattvasamhivikritam bohisattvavyavalokita bohisattvavijr mbhitam bohisattvavikramam
bohisattvatathgatapjm bohisattvavykaraam bohisattvavipkam bohisattvaparkramam
bohisattvaharmakyapariuhim bohisattvajakyapariprim bohisattvapraihikyavijaptim
bohisattvarpakyapariispattim bohisattvalaksaasam patpariuhim
bohisattvatabalaprabhmaa
lavyham bohisattvaramijlapramucaam
bohisattvairmitameghvasr jaam bohisattvaigjlaspharaam
bohisattvacarymaa
lavikurvitamarksuh| tatkasya hetoh? kualamlsabhgatay| a hi taih
sarvabuhavikurvitaaraasam vartayi kualamlyupaciti| a ca tes m prvam
aaiglokahtuparypah sarvabuhaksetraguavyhapariuhayah sam varith| a ca tesm
buhairbhagavabhirbuhavikurviti samvariti| a ca taih prvam sam sre
sam sarabhirauttarym sam yaksam bohau sattvh pramitsu sampith| a ca
tairbohicittotpah parasam tesu pratist hpitah| a ca te tathgatavam asyupaccheya
pratipah| a ca sarvasattvasam grahya prayukth| a ca tairbohisattvh pramitsu sampith|
a ca taih prvam sam sre sam sarabhih sarvajagaviesavatjabhmirahylambit| a ca taih
sarvajatsam vartayam kualamlamupacitam| a ca taistathgatalokottarakualamlapariis pah
sarvabuhaksetrapariuhivikurvitbhij jth| a ca
bohisattvacaksuspathavijaptirashraalokottarabohylambaakualamlamahbohisattvapraih
asam bhavjth| a ca tathgathist hairytamygataharmat irvr tth|
svapopamabohisattvasam jgrahhist h
mahbohisattvaprtivegavivarhah
samatabharabohisattvajacaksuspathavijaptayo'shrah
sarvarvakapratyekabuhairjth| tea te mahrvakh agrayugabharayugapramukhstam
tathgatavikurvitam a payati, a r vati, a jati, a buhyati, vatarati, himucyate
higacchati, a samavharati, a vilokayati, a irks ate, a ihyyati, opihyyati|
tatkasya hetoh? buhajagocaro'sau, a rvakagocarah| tea te mahrvakstatraiva jetavae
sthitsti buhavikurviti a payati| a hi tes m tabhgya kualamlamasti, a ca tes m
tajjacaksurviuham, yea ti buhavikurviti payeyuh| a ca samhih sam viyate, yea
parttlambae vipulavikurvithist h
hih, a
yavatareyuh| st a
u vimoksh samviyate, a s r
s vr s abhit, a tabalam, a tahipateyam, a tatstham, a sam j, a caksurvikramah
samviyate, yea tatsam jyurv payeyurv avatareyurv ahigaccheyurv sphareyurv
vyavalokayeyurv aubhaveyurv krameyurv pares m prabhvayeyurv eayeyurv scayeyurv
samvarayeyurv sam arayeyurv upamayeyurv upasam hareyurv, tatra v sattvi
sampayeyuh, iryojayeyuh pratist hpayeyuh, tasym buhavikurvitaharmatym
sattviyojayeyuh| tattesm jam a samviyate| tatkasya hetoh? tath hi te rvakayea
iryth, rvakamrgea samugath, rvakacaryma alapariprh ravkaphalapratist hith,
satyvabhsajairith bhtakot pratist h
ith| atyatataist h
m gath

11
mahkarvirahitacetasah sarvalokairapeksah tmakryapariprpth| te tatraiva jetavae
sam ipatith sam isa h| bhagavatah purato vmaaksiapr s t hato bhagavato'bhimukham
sam isa ah| a ca ti jetavae buhavikurvityarks u
h| tatkasya hetoh? a hi
akyamasamrjitasarvajatjairasamutasarvajatjaih asam prasthitasarvajatjaih
apraihitasarvajatjaih aabhiirhr tasarvajatjaih aparibhvitasarvajatjaih
apariohitasarvajatjaih tattathgatasamhivikurvitamavatartum v pratipattum v
rast umahigatum v| tatkasya hetoh? abhijtabohisattvacaksuspathavijeyam hi tat, a
rvakacaksuspathavijeyam| tea te mahrvakstatraiva jetavae sthitsti tathgatavikurviti
buhhist hi buhaksetrapariuhim bohisattvasam iptam a payati||
tayathpi ma gagy mahay ubhayatastre bahi pretaatasahasri samgati
ksutpipsprapiti agi irvasai viaghagtracchavivari vttapapariuski
kkasam ghoparuti vr kar glairvitrsyami tm gagm maham a payati| kecitpuah
uskm payati iruakm bhasmapariprm, varayakarmvr tatvt| evameva te sthavir
mahrvakstatraiva jetavae sthith ti tathgatavikurviti a payati, vatarati,
sarvajatvipaksikviypat a
tatvt||
laetraparyavaahatvt, sarvajatbhmikualamlparigr h
tayathpi ma puruso mahatyahi vartame mahato jaakyasya mahye styamihamavakrmet|
sa suptah svaptaragatastatraiva praee evaagaram payet| suaraacakrailayam sarvam ca
sumerutalam savr k sam soyamaa
lamapsarahkot iyutaatasahasrkram
evaputrakot iyutaatasahasrhyusitam vicitraivyapuspbhikram|
vivihaivyavastramukthraratbharaasrakpramuktakom ca kalpavr ks payet|
vihaivyavyasamritamaojamahurairghos m ca vyavr ks payet| aekavihm ca
ratikrvyh payet| mahurm ca ivypsarogaasam gtivyaab r u
yt| tatrastham
ctmam sam jyt| sarvvatam ca tatpraeam ivyavyhavibhsitam payet| sa ca sarvo jaakyo
a payet, a jyt, a vilokayet, tatraiva praee sthitah sa| tatkasya hetoh? tasyaiva hi purusasya
svaptaragatasya taaraam, tatraiva ca praee sthitasya tasya mahjaakyasyaraam|
evameva te bohisattvste ca loker bohyabhimukh vipulea buhhis t h
ea
svakualamlasusamrjitatay ca sarvajatpraihasvabhiirhr tatay ca
sarvatathgataguasupratipaatay ca mahvyhabohisattvamrgasupratis t hitatay ca
sarvajatjasarvkraharmogatasupariis paatay ca samatabharabohisattvacary
viesapraihaparipriviuhy ca sarvabohisattvabhmijama alkramaatay ca
sarvabohisattvasamhivihravikraatay ca sarvabohisattvajagocarsagavicraatay ca
tmacitym buhavr s abhitm buhavikritam payati, avatarati, aubhavati| te ca mahrvak
agrayugabharayugapramukh a payati a jati bohisattvacaks urvirahitatvt||
tayathpi ma himavati parvatarje aus ahykarkre matraviyausahijagrahaasihaviyah
purusah sarvausahivih praja ausahigrahaakarma kuryt| tatraiva ca ailerbhirhh
paugaveakar ksamr galubhakstaaye v puarausahyavihijh
purusstamausahirasavryavipkaprabhvopyayogam a prajati| evemeva te
bohisattvstathgatajavisayamavatr bohisattvavikurvitavisayaairytstam
tathgatasamhivikurvitavisayam prajati, te ca mahrvakagrayugabharayugapramukhstatraiva
jetavae viharatah svakryasam tust h parakryairutsuk upeksak r s t aharmasukhavihrea
sukhasparam viharati, tam ca tathgatasamhivisayavikurvitavisayam a prajati||
tayathpi ma iyam mahpr thiv sarvaratkarasamr h ihiatasahasraicit
vihatarataparipr| tatra ratagotravihijakr taviyah puruso rataparksastatra
paryavatamatirvihatatrajailpasuiks ito vipulapuyabalopastabhah tato yathest am
ratyaya tmam samyak prayet, mtpitaram samyakparicaret, putraram ca posayet|

12
taayesmapi sattvm vr hmturm arirm viipatitmaaavasaaviprahm
samvibhgam kuryt| vivihm ca artharatimaubhavet| ye tu puaste ratkaraihvihijh
sattvh, akr t apuy apariuharatajacaksusastesm ratkar rataiha prajati, tatraiva
ca vicarati| a ca rati gr h
ati| a ratakryi kurvati| evam te bohisattv jetavae tatra acitye
tathgatavisaye supariuhajacaksuso'cityatathgatajavisayvatrsti buhavikurviti
payati| harmaayasgarm cvatarati| samhisamurm ca ispayati| tathgatapjopasthe
ca prayujyate| sarvaharmaparigrahya coyujyate| sarvasattvm ca sam gr h
ati caturbhih
sam grahavastubhih| te ca mahrvaksti tathgatavikurviti tam ca mahtam
bohisattvagaasam iptam a payati a jati||
tayathpi ma puruso syavastrbahbhym etrbhym ratavpamauprptah syt| sa tatra
ratavpe cam kramet, tist het, iset, ayym v kalpayet, a ca tam ratkaram payet| a
ratavr ks, a vastrarati, a gaharati, a sarvarati payet| pi ti rati
parijyvisayato v mlyato v paribhogato va| sa ti rati a parigr hyt, a ca
ratakryamaubhavet| avr tacaksusah etatsarvam payeyurvijyuh| evameva te bohisattv
harmaratavpamauprpt auttaram tathgataratam sarvaloklam kram sam mukhbhtam
jetavae sthitamacityi buhavikurviti sam arayamam payati| te ca mahrvakstatraiva
bhagavatah pamle tist hati ypayati, a ca tam tathgatasamhivisayavikurvitaprtihryam
payati, a ca tam mahtam bohisattvasam iptam mahratkaram| tatkasya hetoh? tath hi tesm
sarvajatvipaksviysyvabahajacaksusm taasagabohisattvajacaksura
pariuham, a ca tairharmahtuparam parpraveo'ubuhah, yea
taacityatathgatasamhivr s abhitvikurvitaprtihryam payeyuh||
tayathpi ma asti virajahprabhsavat ma caksuhpariuhih, y sarvatamohakrea srham
a samvasati| tm kacitpurusah pratilabheta| sa virajahprabhsavaty caksuhpariuhy
samavgatastamohakraparyavaahym rtrymaekesm prakot iyutaatasahasrm
sam ipattm vivihkalperypathm imirhakraparykulaetrm mausym
mahye'uvicaret, aucam kramet, tist h
et, iset, erypath, v kalpayet| a ca te maus y stam
purusam payeyuh, a sam jyuh vivihrypath kalpayamam| sa ca purus astam mahtam
jaakyam payet erypathkalpavihriam igabhimukham sam stham varam
prvaraam| evemeva tathgatah sabohisattvagaaparivro viuhsagajacaksuh
sarvalokam jti payati| mahbuhasamhivikurvitaprtihryam sam arayati| a ca te
mahrvakstam tathgatamahjasamhivikurvitaprtihryam payati, a ca tam
mahbohisattvasam iptaparivram||
tayathpi ma bhiksurmahato jaakyasya mahye pr thivkr tsam samhim sampayeta,
apkr tsam v, tejahkr stam v, vyukr tsam v, lakr tram v, ptakr tsam v, lohitakr tsam v,
avatakr t sam v, evakr tsam v, vivihasattvakryakr tsam v, sarvarutaravitakr tsam v,
sarvlambaakr tsam v samhim sampayeta| a ca sa mahjaakyastamapskaham payet, a
ca tam jvalalokam a ca tavivihakyakr t sam yvat tam sarvlambaakr t sam a payet, ayatra
tatsamhisampattivihraprptebhyah| evameva tathgatasya
taacityabuhasamhivisayavikurvitam sam arayatah ye mahrvak a payati, te ca
bohisattvastathgatamrgapratipastam tathgatavisayamavatarati||
tayathpi ma ajaasihah puruso etrayorajitamtrayoh sarvajaakyer yaarro bhavati| sa
gaccha v sthito v isa o v sarvajaakyam payati| evemeva tathgato
lokottarasarvajagavisayasamatikrtah sarvajajavisayvakrto bohisattvajacaksurvijeyah|
sa sarvajagat payati| te ca mahrvaksti tathgatavikurviti a payati||

13
tayathpi ma purusasya sahajt evat ityubah| s tam purusam payati, sa ca purusastm
evatm a payati| evameva tathgatah sarvajajavisayvasthito mahti buhavikurviti
sam arayati mahato bohisattvagaasam iptasya mahye| te ca mahrvakstam
tathgatavikurvitaprtihryam tacca bohisattvaparsamaa
lavikurvitam a payati a jati||
tayathpi ma bhiksuh sarvacetovaiparamapramitprptah sam jveayitairoham sampao a
sam jti a veayati, a ca sairiyea kim citkryamaubhavati, a ca pariirvr tah sah|
sarvalokavyavahraca tasmi praee pravartate| a ca t sam jti, a veayati yauta tasy eva
sampatterahist hhipatyea| evemeva te mahrvakstatraiva jetavae viharati, s a
iriyam
caismasti, a ca tam tathgatasamhivikurvitavr s a
bhitprtihryam payati, vatarati, a
sam jati, a vijati, a ca tam mahbohisattvasam iptam bohisattvaprtihryam
bohisattvavikurvitamavatarati, a payati a jati| tatkasya hetoh? gambhro hi buhavisayo
vipulo'prameyo urr o uspratiboho uravaghah sarvalokasamatikrtah| acityo
buhavisayo'sam hryah sarvarvakapratyekabuhaih| tea te mahrvakstatraiva jetavae
bhagavatah pamlagatsti buhavikurviti a payati| tam ca mahbohisattvasam iptam
tacca jetavaamacitysam khyeyaviuhalokahtuguavyhasamavasaraam a payati a jati
yathpi taabhjabhtatvt||
atha khalu vairocaapraihbhiracimaprabho bohisattvo buhhis t hea aa io vyavalokya
tasym velymim gth abhsata
payahvam sattvasrasya buhabohiracitiy|
jetahvaje iareti jio buhavikurvitam|| 1||
svayam bhuvmahist hamasam khyeyam pravartate|
yatra sa muhyate loko buhaharmajakah|| 2||
gambhram harmarjmaprameyamacitiyam|
pravartate prtihryam yatra loko a ghate|| 3||
aatavarh sam buh laksaaih suvibhsith|
alaksa hi te harm ye sam buhaih prabhvith|| 4 ||
vikurviti areti jio jethvaye vae|
aatamahyagambhr vkpathaica suuskar|| 5||
mahtmam sam iptam bohisattv a payati|
acityaksetrakot i bhyo jiam rast u
mupgath|| 6||
praihea sam pa asagcragocarh|
a akyam sarvalokea tesm vijtumayam|| 7||
sarvapratyekasam buhh rvak ye ca sarvaah|
a prajati te carym a caism cittagocaram|| 8||
bohisattv mahpraj urhars aparjith|
rahvaj asam kr jabhmiparyah|| 9||

14
aprameyh sampaste samhim mahyah|
spharitv harmahtum hi arayati vikurvitam|| 10||
atha khalu uryohaavryavegarjo bohisattvo buhhis t hea aa io vyavalokya tasym
velymim gth abhsata
puyagarbh mahpraj bohicarygatim gat|
ksemam kar sarvaloke payahvam sugattmaj|| 11||
mehavio'atamat susamhitacetasah|
aatamahyagambhravipulajagocar|| 12||
jethvaye mahraye mahvyhopaobhite|
bohisattvasamkre samyaksam buharame|| 13||
aiketpratist h payahvam sgar bah|
aabhyo igbhya gatya isa pamasae|| 14||
apratist h
ayhisprapacalay|
asagacitt viraj harmahtuparya|| 15||
jahvaj mahvr vajracittakampiy|
airvr tesu harmesu irvam arayati te|| 16||
aaikksetrakot bhyo'sam khyebhyah samupgat|
sam buhamupasam krt vayasam jvivarjit|| 17||
svayam bhoh kyasim hasya payatam vikurvitam|
ahist hea yasyeme bohisattvh samgath|| 18||
buhaharmesvasam bhe harmahtutalesu ca|
vyavahramtrasam bheapraprpt jitmajh|| 19||
harmahtorasam bheakot yate muayah sthith|
aksayaica prakurvati paairharmaprabheaam|| 20||
atha khalu samatarsamugatatejorjo bohisattvo buhhis t h
ea aa io vyavalokya tasym
velymim gth abhsata
payahvam sattvasrasya vipulam jama alam|
klklamabhijya harmam eeti prim|| 21||
trthyasamkraparavipramaraah|
yathaym sattvm sam areti vikurvitam|| 22||
a ca praea sam buho a ca buho iugah|

15
apramaprami tikrto mahmuih|| 23||
iasam khyo yathityah prabhvayati khe vraja|
evam javiuh st tryahvsagaprabhvitah|| 24||
pramsym yath rtrau bhsate carama alam|
paripram tath uklaharmaih payati yakam|| 25||
atarkse yathaiveha vrajatyityama alam|
vitist hate aiveha tam tath buhavikurvitam|| 26||
yathpi gagaam iksu sarvaksetrasvairitam|
evam lokaprapasya jeyam buhavikurvitam|| 27||
yath hi pr t hiv loke pratist h sarvaehim|
loke lokaprapasya harmacakram tath sthitam|| 28||
yathpi mruto'sajja ksipram vyomi pravyati|
buhasya harmat tavallokahtusu vartate|| 29||
apskahe hi yath sarvaksetrasam khyh pratist hith|
evam tryahvagat buh jaskahe pratis t hith|| 30||
atha khalu asagargarbharjo bohisattvo buhhis t hea aa io vyavalokya tasym
velymim gth abhsata
yathpi parvatah aila uviho vajrasam bhavah|
sarvalokaparitrt buho loke tathogatah||31||
yathaiva sgare toyamaprameyamavilam|
buhaaraamevam hi lokatr s
m chiatti ca||32||

parvato hi yath meruh sgarmbhahsamugatah|
tathaiva lokaprayota ugato harmasgart||33||
yathaiva sgarah prah sarvaratamahkarah|
svayam bhuvastath jamaksayam ksaabohaam||34||
gambhram yake jamasam khyeyamathmitam|
arayatyamitcityam yea buho vikurvitam||35||
mykro yath viv mylaksaaarakah|
evam java buho vikurvitiarakah||36||
citmairyath uho'bhpsitrthaprapraah|
evamayauhm jiah prahipraah||37||

16
bairocaam yath ratam prabhsayati bhskaram|
sarvajat viuhaivam jagaayabhsa||38||
tathaiva igmukham ratamast gam supratist hitam|
tathpyasagaprayoto harmahtvavabhsaah||39||
akaprabhsam uhbham vilmbuprasaam|
buhasya araam tavajjagairiyaohaam||40||
atha khalu harmahtupraihisuirmitacararjo bohisattvo buhahis t hea aa io
vyavalokya tasym velymim gth abhsata
yathpheralea ekavar iah kr t h|
bohivarah prajmevam kurute buhaaraam||41||
ekaikasmiasau buho vihavikurvitam|
viarayatyaprameyam bohisattvaviohaam||42||
taccticitragambhramaparyatam ursaam|
yasmia ghate loko hmatm jagocare||43||
vyhapi ca sam pa buhakraviohit|
ispatterbohisattvm harmahtupraveat||44||
buhaksetryacityi yatra arayate jiah|
hmatm parivr tairbuhairkri samatatah||45||
sarvaharmava st utpaah kyapum gavah|
prtihryam hi yasyeamaprameyam pravartate||46||
tvacarym hrmaprameym vipayatha|
vikurvityaati arayatyamitayutih||47||
harmahtau iksayati lokatho jiauras|
bhavati sarvaharmesu te'sagajagocarh||48||
ahist h
arerasya harmacakram pravartate|
prtihryaatkram sarvalokaviohaam|49||
visaye sattvasrasya jama alaohith|
bhripraj mahgh sarvalokapramocah||50||
atha khalu harmrcismattejorjo bohisattvo buhhis t h
ea aa io vyavalokya tasym
velymim gth abhsata
ye'hvatraye viyate rvakh paramarsi|

17
a kramotksepaiksepam sam buhasya viati te||51||
ye'pi pratyekasam buhh trisvapyahvesvaesatah|
a kramotksepaiksepam te'pi jati tyiah||52||
kim puah sarvasattv hi vijsyati viyakam|
veva garulabaha ye hyaviytamasvr th||53||
pramairaprameyo'sau a akyam jitum jiah|
asagajav buhah samatikrtavkpathah||54||
pracaraprabho hro laksaaih suvicitritah|
ksapayatyamit kalpahitist ha vikurvitaih||55||
ayekaikato buham citaya susamhitah|
aabhilpyah ksapayetkalpakot racitiyh||56||
guaikaeaparyatam higacchetsvayam bhuvah|
irksamo buho'pi buhaharm hyacitiyh||57||
yesm ca praihistatra yesm ca maaso ratih|
te'pyevam gocarh sarve bhavisyati suurr h||58||
puyajamayatam mahsam bhravikramh|
ayam hyavataratyetam hmaccitte'male sthith||59||
vipulah praihistesm vipulacittasam varah|
lapsyati vipulm bohimkramya jiagocaram||60||
atha khalu sarvamrama alavikiraajahvajarjo bohisattvo buhhis t hea aa io
vyavalokya tasym velymim gth abhsata
asagajakyatvaarrh svayam bhuvah|
acityajavisayh akyam cityayitum a te||61||
acityaih karmabhih uklairbuhakyah samrjitah|
trailokyupalipto'sau laksaavyajaojjvalah||62||
samatvabhso loke harmahtuviohitah|
buhaboherapi vram sarvajamahkarah||63||
virajo isprapacaca sarvasagavivarjitah|
ityabhto lokasya jaramipramucaah||64||
bhavasam trsavicchett traihtukaviohaah|
ispattirbohisattvm buhabohykarastath||65||

18
aatavaraarv sarvavaresvairitah|
arayatyapi t varacity sarvaehibhih||66||
akyam a japaryato gatum buhasya keacit|
ekaksae buhabohiracity yea ohit||67||
aksayo jaireo irvikrah svabhvatah|
ekaksae prabhvyate yasmim stryahvagat jih||68||
aatakarm saprajo bohyarth citayetsa|
cittamityapi yatrsya citte cittam a jyate||69||
sarvbhilpvisay gambhr vkpathojjhith|
acity buhaharmste yaih sam buhh prabhvith||70||
atha khalu vairocaapraihaketuhvajo bohisattvo buhhist hea aa io vyavalokya
tasym velymim gth abhsata
amhasmr t ayah uh harmogatasuicith|
acityamatimataste aksay bohisgarh||71||
mao'tra icitam tesm taccarygocaro hyayam|
tesmatrcalam jam te'tra cchiakatham kathh||72||
kheo otpayate tesm a tesm sate maah|
tesm pravartate cittam buhaharmaparyaam||73||
tesm prajyate rah mlajt samugat|
je'tra hi ratistesmailambhe irlaye||74||
sam prh kualairharmaih kalpakot samrjitaih|
mayati ca tatsarve ete jrthio'samh||75||
vicarati ca sam sre a ca sam srairith|
icit buhaharmesu ramate buhagocare||76||
yvat lokasam pattih sattvahtau pravartate|
sarva prah hrm buhasam pasthit hi te||77||
vr th samrito lokah sa bahah pravartate|
asagacriastatra sa sattvrthairith||78||
atulyam caritam tesmacityam sarvaehibhih|
lokasaukhyam citayati yea uhkham ivartate||79||
bohijaviuhste sarvalokukampakh|

19
lokabht lokasya sarvalokapramocakh||80||
atha khalu sarvvaraavikiraajavikrtarjo bohisattvo buhhis t hea aa io vyavalokya
tasym velymim gth abhsata
suurlabho buhaabah kalpakot atairapi|
kim puararaam sarvakkscheaamuttamam||81||
sa r s t o lokaprayotah sarvaharmagatim gatah|
puyatrtham trilokasya sarvasattvaviohaam||82||
payatm rpakyea sattvasramaiitam|
a samutpayate tr p
tih kalpakot yayutairapi||83||
rpakyam arerasya preksam jiaurash|
asagh svam ubham bohau mayati parrthiah||84||
buhabohermukhamiam rpakyo mahmueh|
icarati yato'sag aksayh pratisam viah||85||
acityamit sattvavabhsya mahmuih|
avatrya mahye vykarotyagrabohaye||86||
mahatpuyamayam ksetramuitam jama alam|
bhsayatyamitam lokam puyaskahavivarhaam||87||
cheao uhkhajlasya jaskahaviohaah|
a urgatibhayam tesm yairihrgito jiah||88||
vipulam jyate cittam payatm vipaottamam|
prajbalamasam khyeyam jyate carabhsvaram||89||
bhavati iyat bohau r s t v buham arottamam|
icitam ca bhavatyesm bhavisymi tathgatah||90||
atha khalu harmahtutalabheajbhijrjo bohisattvo buhhis t hea aa io vyavalokya
tasym velymim gth abhsata
aataguasam paam r s t v kyarsabham muim|
parimayatm cittam mahye viuhyati||91||
arthya sarvasattvmutpayate tathgath|
mahkruik hr harmacakrapravartakh||92||
pratikartum katham akyam buhm sarvaehibhih|
sattvrthesvabhiyuktm kalpakot iatairapi||93||

20
kalpakot yo varam pakvastryapye bhr arue|
a tvevaraam stuh sarvasagavivartiah||94||
sarvasattvagatau yv uhkhaskahah pravartate|
utsohavyah sa ikhilo buhm a tvaaraam||95||
yvatyah sarvaloke'smiapyagatayah pr thak|
varam tatra ciram vso buhmarutira ca||96||
ekaikatra varam kalp ivso arake'pi t|
a tvayatra jiptyh sthito boherviratah||97||
kim kraamapyesu ivsaciramisyate|
yatkraam jierasya araam javarhaam||98||
chiyate sarvauhkhi r s t v lokevaram jiam|
sam bhavatyavatraca je sam buhagocare||99||
ksapayatyvr th sarv r s t v buham arottamam|
varhayatyamitam puyam yea bohiravpyate||100||
chiatti kks vimath sattvm buhaaraam|
praprayati sam kalpm llaukikm llokottarapi||101||

2 SAMANTABADRA
Parallel Devanagari Version:


2 samatabharah|
atha khalu samatabharo bohisattvo mahsattvah sarvvatam bohisattvagaam vyavalokya
bhyasy mtray vibhaja vistraya eaya uttkurva sam prakaya avabhsaya prabhsaya
upaia harmahtuayea kahtusamatay tryahvasamatay harmahtusamatay
sattvahtusamatay sarvalokahtusamatay sarvakarmavam asamatay sattvayasamatay
sattvhimuktisamatay harmapratibhsasamatay sattvaparipkaklasamatay
sarvajagairiyasamatay ca, evam sim havijr mbhitam tathgatasamhim caism bohisattvm
sam prakayati sma aabhirireapaaih| katamairaabhih? yauta
sarvaharmahtuparypaesu
buhaksetrapramurajahsarvabuhaparam parksetraparam parireah| yauta
kahtuparamesu sarvabuhaksetresu apartakot gatakalpatathgataguucaraaireah|
yauta
sarvabuhaksetratathgatasamutpattyaatamahybhisam bohimukhasamurasam araaireah|
yauta
kahtuparamabuhaksetratathgataparsama alabohisattvasam ghabohima
bhimukhvast

21
haireah| yauta
sarvatryahvabuhakyasar airmasarvaromamukhapramucaacittaksaaharmahtuspharaa
ireah| yauta sarvaiksamuresu
sarvaksetrasgarasamatalhist h
aikakyaspharaaprabhsaireah| yauta sarvrambaatalesu
buhabhmivikurvitasarvatryahvasamavasaraahist hasam araaireah| yauta
sarvaksetraparamurajahsamatryahvaksetraparam parbuhavikurvitakalpasgarasam araa
ireah| yauta
sarvatryahvabuhapraihasgarasarvaromaigarjaparyathis t habohisattvasam bhavair
eah| yauta
harmahtupramabuhasim hsaabohisattvaparsama alsam bhiabohima lam kra
-harmacakrapravartaparthist haireah| iti hi bho jiaputr et a pramukh kr tv
aabhilpyabuhaksetraparamrajahsam etasya sim havijr m
bhitasya
samhiireaaugacchmi| api tu khalu puarbho jiaputrh tathgatajagocara esah||
atha khalu samatabharo bohisattva etasyaiva sim havijr mbhitasya tathgatasamherarthaiream
yotayamo buhhist h
ea tathgatavaaam preksamah sarvvatam
parsamaa
lasamuram vyavalokya acityabuhavisayatamahyatathgatasamhivikurviti
vyavalokya acityajamygataharmatm vyavalokya acityatrayahvabuhasamatm vyavalokya
acityatamahyasarvavkpathairuktisarvaharmaay vyavalokya tasym velymim gth
abhsata
sarvaksetraparamusr
ekaromi jiaksetrasgarh|
bohisattvaparsatparvr tastatra buha sthitu buhasae||1||
ekaromi bahuksetrasgar
bohimaa
sthita pamasae|
harmahtu vipulam karitva
r yate rumavaresu yakah||2||
sarvaksetraparamusr
ekaromi jia sam isa a
kh|
bohisattvaparsatparvr th
sarvabharacariym prabhsate||3||
ekaksetri jia sam isa akh
sarvaksetraprasar spharitva|
bohisattva bahumegha aksay
eti te aaim samatato||4||
ksetrakot iparamusr
bohisattvaguasgaraprabhh|

22
utthihatu parssu stuo
harmahtu spharisu aa iah||5||
sarvaksetrapratibhsaara
harmarjajiajasgarh|
te ca bharacariyapratist hith
sarvabuhaparis upgami||6||
sarvaksetraprasare isa ak
bohisattvacaraprtigocar|
harmamegha ruama srat
ekaksetri cari kalpakot iyah||7||
bohisattva vicarati crikm
harmasgaracar viroca|
otarati praihasgarm ste pratist ha jiabhmigocarh||8||
ayamayajiaharmasam bhavste samatacari bharabuhisu|
sarvabuhaguavarasgarotarati vipulam vikurvitam||9||
harmahtusugatim spharitva
sarvaksetraparamusr |
kyamegha satatam pramucato
harmavarsatu upetu bohaye||10||
atha khalu bhagav bhyasy mtray tes
m bohisattvmatraiva sim havijr mbhite
buhasamhau sam iyojartham
bhrvivartarrkoharmahtusamatavravijaptitryahvvabhsam ma ramim
icrayitv aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamaramiparivrm
aaiksarvalokahtusamuresu sarvaksetraprasaravabhsayati sma||
atha khalu ye te bohisattva jetavae sam ipatith, te payati sma sarvaharmahtugates u

sarvabuhaksetresu kahtuparyavasesu
sarvabuhaksetraparamurajahsamabuhaksetraparamurajotargatesu buhaksetrasam gatesu
balesu viuhesu pratist hesu sam sthesu buhaksetresu
bohimaa
varagatam bohisattvasim hsaaisa am sarvalokerasam pjitam
bohisattvagaaparivr t amauttarm samyaksam bohimabhisam buhyamam kvaciharmacakram
pravartayatam harmahtuspharaea svarama alea aabhilpyabuhaksetravipulesu
parsamaa
lesu, kvacievabhavaagatam kvacigabhavaagatam kvaci yaksabhavaagatam

23
kvaci gaharvabhavaagatam kvaciasurabhavaagatam kvacigaruabhavaagatam
kvacitkiarabhavaagatam kvacimahoragabhavaagatam kvacimausyerabhavaagatam
kvacimausyaloke grmaagaraigamajaapaars t rarjahsu vikurvitairharmam
eayamam
erypathairvihairtmabhvairsamhimukhavijaptibhirsamhyabhijbhirkulagotrasam bhavairvaravijaptibhirprabhma alairramijlapramucaairsvarama alairparsama alairkathpurushist hairsahist hairpaavyajaai
riruktibhirharmam eayatam payati sma| yvataca te bohisattvstes u
tesu
parsamaa
lesu tathgatasya gambhrabuhasamhivikurviti payati sma|
harmahtuparamesu lokahtusvkahtuparyavasesu aaigvyavasthesu
aataikparivartasamavasaraesu sarvaiksamuresu harmaigvresu iksam jgatesu
iksamavasaraesu igbhgesu igaugamesu iksgaresu yauta prvasym ii
aksiym pacimymuttarasymuttaraprvym prvaaksiym aksiapacimym
pacimottarasymahah rhvam ii ksetrakyaiksu sattvakyaiksvapi sattvasam jgataiksvati
prvtakot gataiksvapi aaikpratyutpaaiksvapi
sarvkapathasksmavlamukhaiksepapragrahaaiksvapi
sarvaksetraparamurajahparam pariksvapi ikpraveavataraaiksvapi
karmbhisam skrasamutthitaiksvapi ekavlapathatamahykatalasam jgataikpathesvapi
samatusr tbhisam bhiatryahvatalasamatugatasarvajagaasam bhiasarvasattvasam jgatasamarutasarvajagaccittesu pratibhsaprpti
sarvasattvakyesvabhimukhapralambasarvaparsaupasam kramaarpi sarvakalpesu
jsam bhii sarvaksetresu sarvatra samatay yathaym
sattvmabhimukharpasam araavijapti
sarvabuhaharmasam prakaasarvasattvaviaypratiprasrabhi tathgatavikurviti payati
sma| sarve te bhagavat vairocaea prvakualacarysabhgatay caturbhih sam grahavastubhih
sam gr hth, araea ravaea ausmr t y paryupsaea ca paripcith, prvamauttarym
samyaksam bohau cittamutpith, tatra tathgatespasam kramatah kualamlaih sam gr hth,
yathkualamlasabhgatay sarvajatparipkopyasuparigr h
tattvttaacityam bhagavato
vairocaasya samhivikurvitamavatarati harmahtuvipulamkahtuparyavasam|
keciharmakyamavatarati, kecirpakyam, kecitprvam bohisattvasamugamam, kecit
pramitpariprim, keciccaryma alaviuhivyham, kecibohisattvabhmivikurvitam,
keciabhisam bohivikurvitam, kicibuhavihrasamhyasam bheavikurvitam,
kecittathgatabalavairayajam, kecibuhapratisam vitsgaramavatarati| evam pramukh
aabuhaksetrabhilpyaparamurajahsam buhavikurvitasamuravatarati|
himuktibhirpathairvrairpraveairvatrairayairugamairigbhirbhjaaireairlokairhigamairsam bhrairvikurvitairopyair
samhibhih t buhavikurvitasamuravatarati samhyavatraih| yauta
samataharmahtuvyhea bohisattvasamhi avatarati|
sarvatryahvsagajavisayvabhsea bohisattvasamhi,
harmahtutalsam bheajlokea bohisattvasamhi, tathgatavis ayatalapraveea
bohisattvasamhi, gagaatalvabhsea bohisattvasamhi,
aatathgatabalkramaavivarea bohisattvasamhi,
buhacchambhitavyhavikramavijr mbhitea bohisattvasamhi,
sarvaharmahtuayvartagarbhea bohisattvasamhi,
sarvaharmahtvagaigarjaaspharaacarea bohisattvasamhi,
samatavyhaharmaprabhea ca bohisattvasamhi te bohisattvst bhagavato vairocaasya
buhavikurvitasamuravatarati| asagapat t aharmarjahvajea ca bohisattvasamhi,
sarvvaraabuhasamuravipayi bohisattvasamhi,

24
sarvalokagatyasam bheakyapratibhsahvajea bohisattvasamhi,
tathgatakysam bheavisayapraveea bohisattvasamhi,
sarvalokvartyaupravartaakarurgarbhea ca bohisattvasamhi,
sarvaharmapaapratist h
hist h
hist h
itea ca bohisattvasamhi,
atyatatapratasamatvabhsama alea bohisattvasamhi,
ailambhasuirmitasamatairmapratibhsea bohisattvasamhi,
sarvaksetrasamatasamavasarahist hea bohisattvasamhi,
sarvabuhaksetrbhisam bohykrebhiirhrea bohisattvasamhi,
sarvajagairabalavivaraea bohisattvasamhi, sarvajagaviessagamaa
lavivaraea,
bohisattvasamhi, sarvatathgatajaetrsam bhavhist hea bohisattvasamhi,
sarvasgaraguapratipattyavatrea bohisattvasamhi,
aesasarvrambaavikurvitbhiirhrparthist h
ea bohisattvasamhi,
sarvatathgataprvayogasamurvatrea bohisattvasamhi,
apartasarvatathgatavam asam hrahist hea bohisattvasamhi,
pratyutpaaaaiksarvaksetrasgarapariuhhimuktyahist hea bohisattvasamhi,
sarvabuhaikacittaksaavihrvabhsea bohisattvasamhi, sarvrambasagakot ipraveea
bohisattvasamhi, sarvalokahtvekabuhaks e
trhist hea bohisattvasamhi,
sarvabuhakyairmbhiirhrea bohisattvasamhi, vajrerasarveriyasgaraprativehea
bohisattvasamhi, sarvatathgataikaarragarbhhis t hea bohisattvasamhi,
cittaksaakot i sarvaharmahtuayugamaksaavihrea bohisattvasamhi,
sarvaharmahtuksetraprasarairvr tisam arahist hea bohisattvasamhi,
ahamrhatalavihrhist hea bohisattvasamhi,
sarvabuhaksetrasattvakysam bhehist hea bohisattvasamhi,
sarvajvartbhimukhasamavasaraea bohisattvasamhi,
sarvaharmasvabhvalaksaparijprabheea bohisattvasamhi,
tryahvaikacittaksaasam bheama alea bohisattvasamhi,
sarvacittaksaaharmahtuayaarragarbhea bohisattvasamhi,
sarvatathgatavam ugamasim hea bohisattvasamhi,
sarvrambaaharmahtumaticaksurma alea bohisattvasamhi,
aabalkramavikramasamrambhea bohisattvasamhi,
sarvrambaasamataaraacaksurmaa
lea bohisattvasamhi,
sarvavaramaa
lajarocabhiirhrea bohisattvasamhi, acalvartagarbhea
bohisattvasamhi, ekaharmasarvaharmasamavasaraaireea bohisattvasamhi,
ekaharmavkpathairuktipaaprabheea bohisattvasamhi te bohisattvst bhagavato
vairocaasya buhavikurvitasamuravatarati| sarvabuhahvajhis t haharmaireea
bohisattvasamhi, tryahvakot yasagavabhsea bohisattvasamhi,
sarvakalpugamsam bhiajea bohisattvasamhi, sks m
aayaaabaltargatea
bohisattvasamhi, accheyabohisattvacarysarvakalpbhiirhrea bohisattvasamhi,
sarvaiksamatajavbhimukhameghea bohisattvasamhi, abhisam bohivikurvitavit hapaea
bohisattvasamhi, sarvaveayitsparaks e
mahvajea bohisattvasamhi,
sarvavyhagagalam krbhiirhrea bohisattvasamhi,
ksaaksaajagaupairmitabimbameghbhiirhrea bohisattvasamhi,
gagaavirajastathgatacaraprabhea bohisattvasamhi, sarvatathgatagagahis t hea
bohisattvasamhi, sarvaharmeriyavyhaprabhsea bohisattvasamhi,
sarvaharmrthavivaraaprapea bohisattvasamhi, aabalama alvabhsea
bohisattvasamhi, tryahvabuhaketuhvajea bohisattvasamhi, sarvabuhakagarbhe a

bohisattvasamhi, sarvaksaaksarambhaist hea bohisattvasamhi,


aksayapuyagarbhea bohisattvasamhi, aatabuhaaraaviayvabhsea

25
bohisattvasamhi, sarvaharmavajrasim hapratist hea bohisattvasamhia,
sarvatathgatairmasam araasamatavijaptyabhiirhrea bohisattvasamhi,
sarvatathgataivaskramati bohisattvasamhi, ekatryahvasam tpea
bohisattvasamhi, prakr t itasarvaharmasamataprabhapramuktaghos a
svarea
bohisattvasamhi, sarvabuhaaraasmvatikramea bohisattvasamhi,
iravaesasarvaharmahtupamaalipratibuhea bohisattvasamhi,
alayaharmagagaavyavalokaea bohisattvasamhi,
ekaigaaiksgarasamavasaravartea bohisattvasamhi,
sarvaharmahtutalapramukhapraveea bohisattvasamhi, sarvaharmasgaravatigarbhe a

bohisattvasamhi, sarvasattvaprabhmucaapratakyea bohisattvasamhi,


ekacittaksaasarvbhijpraihyabhiirhrea bohisattvasamhi,
sasarvatrasamatbhisam bohyahist h
ea bohisattvasamhi,
sarvaharmahtvekavyhugamapraveea bohisattvasamhi,
sarvabuhasmr tiarrvabhsea bohisattvasamhi, sarvajagabhrivies ajbhijea
bohisattvasamhi, cittaksaataharmahtuayasvakyaspharaea bohisattvasamhi,
ekaayaharmahtusarvaharmaikaayavyhaprabhea bohisattvasamhi,
sarvabuhaharmama alacakratejohist hea bohisattvasamhi,
irajlasattvahtusam grahapraihicaryhist hea bohisattvasamhi,
sarvalokahtutalsam bheea bohisattvasamhi, pamarvikurvitasamatavikrmi
bohisattvasamhi, sarvasattvakyaparivartajbhijea bohisattvasamhi,
sarvasattvbhimukhakyhist hea bohisattvasamhi,
sarvasattvasvargasgarajagamatrasam bheaaybhijea bohisattvasamhi,
sarvajagattalabheajbhijea bohisattvasamhi, mahkarukosam bheagarbhea
bohisattvasamhi, sarvabuhatathgatakot ipraveea bohisattvasamhi,
sarvatathgatavimoksabhavaavyavalokaasim havijr mbhitea bohisattvasamhi,
etatpramukhairaabhilpyabuhaksetraparamurajahsamairbohisattvasamhivargvatraiste
bohisattvst bhagavato vairocaasya buhavikurvitasamuravatarati|
prvasabhgacaritavikurvitam ca samausmarati| cittaksae cittaksae
sarvaharmahtuspharaevatrea tesm puarbohisattvm bhagavatah
sam mukhbhvagatm jetavauprptm
aabuhaksetraparamurajahsamalokahtuvipularatapamagarbhasim hsaasam isa

m mahjbhijvikurvitairytm tks ajbhijvatibhmyauprptm
samatajavyavacrm prajkaragotrasam bhavm sarvajajbhimukhm
vitimirajacaksusm sattvasrathibhvuprptm sarvabuhasamatugatm
savikalpaharmacaram sarvaharmrambaaprativihm
sarvaharmaprakr t itarambam sarvalokapratairvlayaparamm
sarvalokatvapratist hm aiketasarvaksetragamam apratist hasarvaharmapam
aryhasavahamavimapratist hm sarvajagatparipkaviayapratipam
sarvasattvaksemagatisam arakm abhyugatajavimoksabhavaagocarm
virgakot yaugatajaarrm sarvabhavasamuroccalitm sarvajagabhtakot vipayakm
harmasgaraprajvabhsamaa
lm sgaravathtusamhisusamhitamahkarucittm
mygataharmaayasuprativihm svapopamasarvalokahtvavatrm
pratibhsopamasarvatathgataaraaprativihm pratirutkopamasarvarutaravitaghosavijaptm
irmitopamasarvaharmbhiirvr t tijaprativihm susamrjitavisayapraihm
samatajama alaviuhikaualyugatm atyatatapratacittm
sarvahragotrajavisaym acchambhitasamhibalasamataparkramm
harmahtusthitikot gatacaksusm sarvaharmilambhavihraprptm
aataprajsgaravicrim japramitpram gatm prajpramitbalhaprptm

26
r hipramitsarvajagatpram gatm samhipramitvaagatm
sarvatathgatrthakaualyvipartajim harmakaualyaprakaavihijm
iruktijbhijmaksayapratibhabalaharmameghm vairayarsabhasim haim
alayaharmsamaratiratm vitimirasarvaharmaprasritacaksusm
sarvalokasamvittibhavajacarm prajma alasarvasatyaayavyavahraramm
javajrapuyacakravlm sarvaupamyaupamyasamatikrtm
sarvaharmeriyajkuravirhm rahvajm
sarvamrahvajapramaraavrymaatajamaa
latejasm sarvajagaabhyugatakym
sarvaharmvaraaprajm ksayksayakot ijavibuhm
samatakot yaugatabhtakot ipratist hm aimittavyavaharaapratyaveksajacaksusm
sarvabohisattvacarybhiirhraimittakualm avayajagocarm sarvalokagativipayakm
aiketasarvabuhaksetragatipratibhsaprptm sarvaharmhakravigatm
atamojamaa
lapratipam samataigharmvabhsaprayuktm
sarvajavareyapuyaksetrm amoharavaaaraapraihicarm
sarvalokbhyugatapuyasumerm sarvaparapravicakraviigrahaurm
sarvabuhaksetraghosasvaraabairim sarvabuhakytr ptaaram
sarvabuhaarrapratibhsavaavartim jagaviayuklakyhist hm
sarvaksetraprasaraikakyaspharam
abhisam skravimaa
lapariuhmavaraagagaamahjayaptrm
jamaa
lasarvaharmahtukyaprabhsam
sarvajagauitajitym

sarvajagaucitayathayabalm sarvajagaayeriyaprativihajm
avaraavisayasarvaharmopapam aupapattisarvaharmasvabhvavijaptm
sksmoryoyasamavasaraajasam varhitavartim gambhrabuhabhmigatiicitm
gambhrrthapaavyajaavyavahrajm aks a
yapaavyajarthascakm
sarvastrasgaraikapaapraveaprabhsamm vipulahrajaarrhist hm
aatakalpasam hraugathist hm
ekacittaksaabhilpyakalpasamvsaprativihajm
ekacittaksaatryahvajasarvalokbhijm
sarvaharmahrayaatabuhaharmasgarapratibhsm
sarvajagajjopayikaharmacakrapravartaivartym buhavisayajvabhsapratilabhm
suaraasamhisasampam asagakot sarvaharmaprabheajbhijm
sarvaharmaviesavimoksavisayajavikritm sarvrambaaubhavyhhist hm
aaigharmahtuigauaraapravist m sarvaigvibhagaharmahtusamavasaram
susksmoraparamurajobohim vibuhyatm suvaraprakr tisarvavarasam arakm
ekaiksamavasaram ekarpataguajasamvarhitajapuyagarbhm
sarvabuhastutastavitapraastm aksapaavyajaaguavarairem bohisattvm
jetavae sam ipatitm sam isa m tathgataguasamuramavataratm
tathgataramyavabhsitm sarvaarrebhyah tebhyaca kt grebhyo bohisattvaparibhogebhyah
tebhyaca bohisattvsaebhyah sarvasmjjetavamahprtivegapratilbhaharmatay
acityabohisattvaharmvabhsapratilbhea prtivegasam bhavamahvikurvitavyhicaritv
sarvaharmahtu spharati sma| yauta cittaks ae cittaksae vipularamijlameghh
sarvajagatsam tosa icaritv aa iah spharati sma| sarvaratamaighat megha icaritv
sarvatryahvatathgataguavaraireameghairauravato aa iah spharati sma|
sarvajagavyameghah sarvrambaebhyo icaritv
sarvasattvakarmavipkamahuravyaghosasam prayukt auvarato aa iah spharati sma|
sarvabohisattvapraihavicitrabohisattvacarysam araarpamegh icaritv
sarvabohisattvapraiharutaghos igarjato aa iah spharati sma|
laksauvyajaavibhsitabohisattvakyamegh icaritv

27
sarvaksetresvaugatabuhopaparam parmurayato aa iah spharati sma|
sarvatryahvatathgatasar abohimaa
megh icaritv sarvatathgattisam bohiiryavyh
sam arayato aa iah spharati sma| sarvrambaebhyah sarvagerakyamegh icaritv
sarvagahavarsi pravarsato aa iah spharati sma| sarvajagairasar akyamegh
icaritv samatabharabohisattvacarymurayato aa iah spharati sma| sarvrambaebhyah
sarvaratamayasarvapariuhabuhaksetrapratibhsamegh icaritv
sarvatathgataharmacakrapravartai arayato aa iah spharati sma| evam pramukh
aabhilpyabuhaksetraparamurajahsam mahvyhavikurvitamegh icarati sma tes m
bohisattvmahist hea acityaharmasamurvabhsapratilbhaharmatay ca||
atha khalu majurrbohisattvo buhhis t hea etyeva sarvavikurviti sam araya aa io
vyavalokya tasym velymim gth abhsata
sam preksato jetavae aatam
buhhist h
am vipulam pravr t tam|
ramba sarvatu kyamegh
icrya te sarvaiah spharati||11||
aatavar vipul viuh
vyh vicitrh sugattmajm|
r yati sarvehi ta saebhyah
srambaebhyah pratibhsaprpth||12||
viyh ratrcimeghh
spharati ksetrtara sarjamh|
romm mukhebhyah sugattmajm
ruti bauhi igarjamh||13||
brahmerarpaih sar tmabhvh
pratarypatha uhakyh|
vr ksa puspebhi viicaritv
vrajati hygamurayatah||14||
samatabharopamabohisattvh
salaksaavyajaabhsitgh|
acity asakhyh sugatasya romo
ahist hit irmita icarati||15||
tryahvobhavm sugattmajm
ye varaicramahsamurh|
garjeti t jetavaopavist m -

28
ste vyhamegh guasgarm||16||
ye sarvaiksattvagaasya karmamahsamur ikhil vicitr|
ryati te jetavae rumm
kotarebhyo'pi viicaratah||17||
tryahvasthitmiha y jiam
ksetresu sarvesvakhil vikurv|
ksetrahasttparamusam khy
pratyekamrambaamvibhti||18||
ekaikaromi pravibhaktu citr
buh ikksetre samurameghh|
abhsayati jihivsm
pratiksaam tesu ca buhameghh||19||
jagatsamh sarvaiah spharitv
sattvupyaih paripcayatah|
tesm prabhbhyaca viicarato
gahrcipuspaughasamurameghh||20||
vyomprami vimarat
aesasavyhavirjiti|
spharati sarvyapi sarvaiksu
ksetri sarvyatha bohima ||21||
ye'esatastryavagat hi iksu
tryahvasthitm sugataurasm|
samatabharaicaritaprakrairviohith ksetra mahausahm||22||
vyh vicitr jagaapramairviohith kalpamahsamuraih|
r yati te'pi pratibhsayogaesato jetavatarikse||23||
atha khalu tesm bohisattvm buhasamhyavabhsitasam tmekaikasya bohisattvasya
aabhilpyabuhaksetraparamurajahsami mahkarumukhyavakrti| te bhyasy mtray

29
sarvajagahitasam grahya pratipah| tesm tath
samhitmekaikasmromamukhaabhilpyabuhaks etraparamurajahsam ramayo
icarati| ekaikasmcca ramimukhaabhilpyabuhaks etraparamurajahsam
bohisattvairmamegh icarati sma sarvalokerasar akyh sarvajagamukhkyh
sarvasattvaparipkuklakyh| icaritv sarvaiksu harmahtum spharitv sattv sam bohayati
paripcayati viayati|
aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamairevabhavaacyutisam araamukhaih
sarvalokopapattisam araamukhairbohisattvacarymaa
lasam araamukhaih
svapasam araamukhaicittascamakrsuh|
sarvabohisattvapraihairyamukhairlokahtusam paamukhairapramitcarysam araa
mukhaih sarvatathgataguapratipattiivr ttimaa
lamukhaih
agapratyagaccheakstipramitsam araamukhaih
mahbohisattvavikurvitavryapramitsam araamukhaih
sarvabohisattvahyavimoksasamhisampattibuhajamrgama allokaprabhsasvaramukha
ih sarvabuhaharmaparyesaya ekaikasya harmapaavyajaasyrthya
asam khyeytmabhvaparitygasam araamukhaih
sarvatathgatopasam kramaasarvaharmaparipr cchaamukhaih
yathklayathayajagaupasam kramaopayikasarvajatpariprakopyaayasgarlokavijaptimuk
haih
sarvabohisattvapuyajasam bhrasarvamraparapravyaavamr
yabalaketusam araamukhaih
sarvailpajbhijvatjabhmisam araamukhaih
sarvajagaviesajbhijvatjabhmisam araamukhaih
sarvasattvayaviesajbhijvatjabhmisam araamukhaih
sarvasattveriyapraveaprayogakleavsasamuhtajbhijvatjabhmisam araam
ukhaih sarvasattvakarmapratipattijbhijvatjabhmisam araamukhaih|
etatpramukhaabhilpyabuhaksetraparamurajahsamaih
sattvaparipkaviayopyasam grahamukhaistairbohisattvh sarvasattvabhavaespasam krth
sam r yate sma| kecievabhavaesu
kecigabhavaesu keci yaksabhavaesu kecigaharvabhavaesu keciasurabhavaesu
kecigaruabhavaesu kecitkiarabhavaesu kecimahoragabhavaesu kecibrahmerabhavaesu
kecimausyerabhavaesu keci yamaagaresu kecit sarvapretlayesu kecit sarvaarakalokesu kecit
sarvatiryagyoigatisu asam bhiay mahkaruay asam bhiea praihea asam bhiea
jea asam bhiea sattvasam grahaprayogea araavaiayikm sattvm
ravaavaiayikmausmr tivaiayikm svaramaa
lavaiayikm
maairghosavaiayikm prabhma alavaiayikm ramijlapramucaavaiayikm
yathayam sattvm paripkaviayrtham jetavate bohisattv vikurvitavyhaih
sarvalokahtusamuresu sarvasattvahtuprasar spharatah sam r yate sma| a ca
tathagatpamluccalati| kecit svabhavaakt grsaaparivr aa iah spharatah
sam r yate, tathgatapamlcca a calati| keciirmitamegh pramucatah sam r yate
sattvaparipkya, tathgataparsamaa
lcca a calati| kecicchramaarpea kecibrhmaarpea
kecitsarvapratiligkalprohapariharpea kecivaiyarpea kecivaigrpea
kecicchrubhjvarpea keciartakarpea kecievalakarpea kecit sarvailphrarpea
sarvagrmaagaraigamajaapaarst rarjahspasam krth sam r yate sma| klavaea
klamauvartam aurpakybhiirhrabheea aurpakyavarasam sthabheea
svarabheea matrabheea rypathabheea avasthabheea sarvajagairajlopamym
bohisattvcaryym sarvailpamaa
laprabhsaym sarvajagajjoyotalokaprapym
sarvasatyhist h
avyhym
sarvaharmvabhsaaprabhym

30
sarvaigyavyavasthaohaym sarvaharmamaa
laprapym bohisattvacaryym caratah
sarvagrmaagaraigamajaapaarst rarjahspasam krth sam r yate sma
sattvaparipkaviayya||

3 MAJUR
Parallel Devanagari Version:


kalyamitri|
3 majurh|
atha khalu majurrapi kumarabhtah pratist hakt gragatah srham sabhgacaritairbohisattvaih,
ityubahaica vajrapibhih, sarvalokabalakaraaprayuktbhica
sarvabuhopasthapraihacittbhih arrakyikbhirevatbhih, prvapraihubahbhica
paakyikbhirevatbhih, harmaravabhimukhbhica pr thivevatbhih,
mahkaruprayuktbhica utsasarohraatagoahaaevatbhih,
prajlokabalaprabhvabhsbhica jvalaaevatbhih, bahamakut bhica vyuevatbhih,
sarvaigavabhsajbhica igevatbhih aviyhakravihamaaprayuktbhica rtrievatbhih,
tathgataivasbhiirhraprayuktbhica ivasaevatbhih,
sarvaharmahtugagaapratimaa
laprayuktbhica gagaaevatbhih,
sarvajagabhavasamurasam traaprayuktbhica sgaraevatbhih,
sarvajatsam bhrasamrjaaprayuktbhica kualamlakt
grabhyugatacittbhih
parvataevatbhih, sarvajagaccharrlam kraprayuktbhica
sarvabuhavarhist hapraihaprayuktbhiraevatbhih,
sarvajagaccittaagarapariplaaprayuktbhica agaraevatbhih,
sarvaharmaagarapraihhimuktaica geraih srham sarvasattvrakspratipaaica
yakseraih, sarvasattvaprtivegavivarhaaprayuktaica gaharveraih,
sarvapretagativiivartaaprayuktaica kumbhe
raih,
sarvasattvabhavasgarbhyuharaapraihipratipaaica garueraih,
sarvalokbhyugatatathgatakyabalapariispattipraihasam jtaica asureraih,
tathgataaraaprtilabhaica praatakyairmahorageraih, sam srovigamasaica
ullokitavaaairevaeraih, mahgauravapratilabhaica praataarrarbrahmeraih,
mahgauravbhist utamahitam evam rpay bohisattvavikramavyhasam pa majurrbohisattvah
svakvihriskramya bhagavatamaekaatakr tvah praaksikr tya aekkray pjayitv
bhagavato'tikapakramya yea aksipathastea jaapaacarym prakrtah||
atha khalu yusm ariputro buhubhvea arks majuriyam kumrabhtamaay r y
bohisattvavikurvitavyhasam pa jetavaiskamya yea aksi ik teopasam kramamam|
r s t v ca asyaitaabhavat-yavaham majuriy kumrabhtea srham jaapaacarym
prakrameyam| sa sast imtrairbhiksubhih parivr tah puraskr tah svakvihriskramya yea
bhagavm steopasam krmat| upasam kramya bhagavatah pau irasbhivaya
bhagavatamavalokya bhagavatbhyaujto bhagavatam trih praaksikr tya
bhagavato'tiktprakramya yea majurh kumrabhtasteopajagma srham taih
sast ibhirbhiksubhih parivr tah puraskr tah, srhavihribhiravakairacirapravrajitaih, yauta
sgarabuhi ca bhiksu, mahsuatea ca bhiksu, puyaprabhea ca mahvatsea ca
vibhuattea ca viuhacri ca evariy ca iramati ca brahmottamea ca pratamati ca

31
bhiksu| evam pramukhaih sast ibhirbhiksubhih parivr tah puraskr tah| sarve ca te bhiksavah
prvajiakr thikr avaropitakualaml rugathimuktayah rahayapariuh
mahcetasamucr buhaigvilokaasamarth harmasvabhvaprakr tiispatticetasah
parahitapariatabuhayastathgatagubhilsio majurharmaeavaiayikh||
atha khalu yusm riputro gacchaeva mrgam sarvst bhiksavalokya sgarabuhim
bhiksummatraymsa-paya sgarabuhe majuriyo bohisattvasya kyapariuhimacitym
saevakea lokea, laksauvyajaavicitritm prabhma a
lapariuhim ca,
aprameyasattvasam jaaramijlavyham ca, aparimasarvauhkhapraamaam parivrasam paam
ca, prvakualamlasuparigr ht mrgavyhm ca gacchato'st pao mrgah sam tist hate|
mrgavikramavyhm ca sarvaigma albhimukh vartam puyasamyagvyhm ca
vmaaksiea mahihyuveli bhavati| prvabuhopasthakualamlais yaaica
sarvavr ksakoebhyo vyh irgacchati| sarvalokerh pjmeghabhipravarsatah praamati|
aabhyo igbhyah sarvatathgatorkoebhyo ramijlama ali icaritv
sarvabuhaharmigarjam mrhi ipatati| evam pramukhyusm riputro majuriyah
kumrabhtasya aparim mrgakramaaguavyhm stesm bhiksm sam arayati, bhsate
urayati prabhvayati sam varayati vivarati vibhajati uttkaroti| yath yath svavirah riputro
majuriyah kumrabhtasya guurayati, tath tath tesm bhiksm citti viuhyati
prasati, prtiveg vivarhate, hars a utpayate, sam ti caism karmayi bhavati, iriyi
prasati, saumaasyam vivarhate, aurmaasyam prahyate, cittamalo'pagacchati, sarvvarai
viivartate, buhaaraamabhimukhbhavati, buhaharmes u citti pariamati,
bohisattveriyi pariuhyate, bohisattvaprasaveg utpayate, mahkaru sam bhavati,
pramitma alamavakrmati, mahpraihi sam jyate, aasu iksu buhasamur
bhsbhavati| te evamuram sarvajatprasavegam pratilabh etaavoca-upaayatu
uphyyo'smetasya satpurusasya sakam| atha khalu yusm riputra trairbhiksubhih srham
yea majurh kumrabhtasteopasam kramya etaavocat-ime majurh bhiksavah
tvaaraakmh| atha khalu majurh kumrabhto mahat bohisattvavikurvitea srha
parsamaa
lapramea bhmima alea gvalokitea pratyuvr tya t bhiksavalokaymsa|
atha khalu te bhiksavo majuriyah kumrabhtasya pau irobhirabhivaya ajal pragr hya
etaavoca-aea vayam satpurusa tvaaraakualamlea yaapyasmkamayatkualamlam
tvam jse, uphyyaca, yacca bhagavatah kyamuestathgatasya pratyaksam, tea vayam
kualamlea r eva bhavem, yr astvam| evam rpam ca kyam pratilabhema, evam rpam
ghosam, evam rpi laksai, r i vikurviti yr i tava||
evamukte ebhirbhiksubhih majurh kumrabhtast bhiksiamavocataabhiraparikheacittotpaih samavgato bhiksavo mahyasam prasthitah kulaputro v kulauhit
v tathgatabhmimavakrmati, prgeva bohisattvabhmim| katamairaabhih ? yauta
sarvatathgataaraaparyupsaapjopasthes vaparikheacittotpea,
sarvakualamlopacayesvaivartyparikheacittotpea,
sarvaharmaparyest isvaparikheacittotpea,
sarvabohisattvapramitprayogesvaparikheacittotpea,
sarvabohisattvasamhipariispaesvaparikheacittotpea,
sarvhvaparam parvatresvaparikheacittotpea,
aaiksarvabuhaksetrasamuraspharaapariuhisu aparikheacittotpea,
sarvasattvahtuparipkaviayesvaparikheacittotpea, sarvaksetrakalpabohisattvacaryirhresu
aparikheacittotpea,
sarvabuhaksetraparamurajahsamapramitprayogaikasattvaparipcaakramea
sarvasattvahtuparipcaea, ekatathgatabalapariis paesu aparikheacittotpea|

32
ebhirbhiksavo aabhiraparikheacittotpaih samavgatah rhah kulaputrah kulauhit v
samvartate sarvakualamlesu, vivartate sarvasam sragatibhyah, uccalati sarvalokavam ebhyah,
atikrmati sarvarvakapratyekabuhabhmibhyaca| sam bhavati sarvatathgatakulavam esu,
sam payate bohisattvapraihesu, viuhyate sarvatathgataguapratipattisu, pariuhyate
sarvabohisattvacarysu, samugacchati sarvatathgatabales u, pramarati sarvamraparapraviah,
krmati sarvabohisattvabhmh, sabhavati tathgatabhmeh||
atha khalu te bhiksava imam harmaayam rutv sarvabuhaviarasagacaksurvisayam ma
samhim pratyalabhata, yasyubhvaaigaatparyatalokahtusthitm stathgat
parsamaa
larksuh| ye ca tesu lokahtusu sarvajagatyupapah sattvstaesarksuh|
tm ca lokaht vibhaktitapaya| yi ca tes u
lokahtusu paramurajm si, tyapi
gaayogea prajati sma| ye ca tes m sattvm ratamay bhavaavimaparibhogstapi
payati sma| tesm ca tathgatm svargasamurarausuh| tm ca harmaeam
paavyajaairuktimatramasam jbhirjati sma| tesm ca sattvm citteriyay
vyavalokayati sma| aa ca prvtpartajtiparivartausmarati sma| tes m ca tathgatm
aaharmacakrairuktiirhravatarati sma| aarhivikurvitavihr aeaayairhr
austipaairhravatarati sma| tes
m ca tathgatm
aapratisam viaybhiirhravatarati sma| sahapratilambhasya
samheraabohicittgasahasri pariispayati sma| aasamhisahasryavakrmati sma|
aapramitgasahasri viohayati sma| te mahvabhsapratilabh mahprajma alvabhsit
aa bohisattvbhijh pratilabhate sma| t mr usksmbhijkurapratilabh
bohicittotpar h
apratist hit majurh kumrabhtah samatabharym bohisattvacaryym
sampya pratist hpaymsa| te samatabharabohisattvacarypratis t hit
mahpraihasamuravatrya abhiirharati sma| te mahpraihasgarbhiirhr t ay
cittaviuhy kyaviuhim pratilabhate sma| kyaviuhy kyalaghutm pratilabhate sma, yay
kyaviuhy kyalaghutay tyabhijmukhi vipulkurvate, acyutgmirabhijh pratilabhate
sma, yebhijpratilbhea majuriyaca kumrabhtasya pamla calati| aasu ca iks u

sarvatathgatakyameghabhiirharati sma sarvabuhaharmapariis p


attaye||
atha khalu majurh kumrabhtast bhiksauttarym samyaksam bohau pratist hpya
auprvea jaapaacarym cara yea aksipathe haykaram ma mahagaram
teopajagma| upetya haykarasya mahagarasya prvea vicitrasrahvajavyham ma
mahvaasa am prvabuhhyusitacaityam tathgathist hitam sattvaparipkya
aataksetruravitamairghosam, yatra bhagavat prvam bohisattvacarym carat aeke
uskaraparitygh parityakth, yasmi pr thivpraee satatasamitam
evagayaksagaharvsuragaruakiaramahoragamausymausyh pjm pratyutsukh, tatra
vsamupagatah srham saparivrea| tatra majurh kumrabhto harmahtuayaprabhsam
ma strtam prakaymsa aastrtakot iyutaatasahasraprasravam| tasya sam prakayato
mahsamuraeki gakot iyutaatasahasryupasam krti| te tam harmaayam rutv
gagatim vijugupsatastathgatagu spr hayato gagatim vivartya evamausyopapattim
parigr hati sma| tatra aa gasahasryavaivartikyabhvaauttaryh samyaksam boheh|
tasya tam harmam eayatah kltarea aatamahyasattvahturviayam gatastribhiryaih||
arausurhaykaramausyh-majurh kumrabhtah iam haykaram agaramauprptah, ihaiva
vicitrasrahvajavyhe caitye viharatti| rutv ca puarupsakopsik rakarik
mahprajopsakarest hiprvam gamh pratyekam pacaataparivr haykaragaris kramya
yea majurh kumrabhtasteopasam krth| tatra mahprajopsakah suattea copsakea
srham vasuattea ca puyaprabhea ca yaoevea ca somarity ca somaai ca sumati ca
mahmati ca rhulabharea ca bharariy copsakea srhametatpramukhaih

33
pacabhirupsakaataih parivr tah puraskr tah yea majurh kumrabhtasteopasam kramya
majuriyah kumrabhtasya pau irasbhivaya majuriyam kumrabhtam trih praaksikr tya
ekte yasat||
tatra mahpraj mopsik suprabhay copsikay srham sugtray ca subharay ca bharariy
ca caraprabhsay ca ketuprabhay ca rbharay ca sulocaay copsikay
srhametatpramukhaih pacabhirupsikataih parivr t puraskr t yea majurh
kumrabhtasteopasam kramya majuriyah kumrabhtasya pau irasbhivaya majuriyam
kumrabhtam trih praaksikr tya ekte yasat||
tatra suhaah rest hirakah suvratea ca rest hirakea srham sulea ca svcrea ca
suvikrm ca suciti ca sumati ca subuhi ca suetrea ca subhu ca suprabhea ca
rest hirakea srhametatpramukhaih pacabhih reist hirakaataih parivr tah puraskr to yea
majurh kumrabhtasteopasam kramya majuriyah kumrabhtasya pau irasbhivaya
majuriyam kumrabhtam trih praaksikr tya ekte yasat||
tatra subhar rik mahprajasya gr hapateruhit bharay ca rikay srhamabhirmavartay
ca r hamaty ca rbharay ca brahmaattay ca rprabhay ca suprabhay rikay
srhametatpramukhaih pacabhirrikataih parivr t puraskr t yea majurh
kumrabhtasteopasam kramya majuriyah kumrabhtasya pau irasbhivaya majuriyam
kumrabhtam trih praaksikr tya ekte yasat||
atha khalu majurh kumrabhto haykaragart th strpurusarakarikh sam ipatith
sam isa viitv yathayam sam arahipatyebhibhya mahmaitryhipatyea prahlya
mahkaruhipatyea harmaeamabhiirhr tya jhipatyea cittay pravicitya
mahpratisam vi harmamupaest ukmah suhaam reist hirakamvalokaymsa| (suhaah
khalu puah rest hirakah kea kraeocyate suhaa iti? suhaasya khalu res t hirakasya
samaatarvakrtasya mtuh kuksau tasmi gr h
e sapta ratkurh prurbhth samatgr h
asya
suvibhakth| tesm ca ratkurmahah sapta mahihi, yataste ratkurh samutpatya
haraitalamabhiirbhiya abhyugath suvarasya rpyasya vairyasya sphat ikasya
lohitamukteramagarbhasya musaragalvasya saptamasya ratasya| sa ya sarv gapratya gaih
paripro am msmatyayjjtah, ta ti sapta mahihi
saptahastymavistrovehaprami haraitalabhyugamya vivr tti virocati bhrjate sma|
paca ca bhjaaati tasmi gr he prurbhti ratamayi, yauta sarpibhjai
tailabhjai mahubhjai avatabhjai, pratyekam ca sarvopakaraaparipri| yauta
vajrabhjai sarvagahaparipri sugahabhjai, vastraparipri ilbhjai,
bhaksyabhojyarasarasgraparipri maibhjai, rataparipri suvarabhjai
rpyacraparipri, rpyabhjai suvaravaracraparipri, suvararpyabhjai
vairyamairataparipri, sphat ikabhjai musragalvaparipri, musragalvabhjai
sphat ikarataparipri, amagarbhabhjai lohitamuktparipri, lohitamuktbhjai
amagarbhaparipri, jyotirhvajamaratabhjai uakaprasakamarataparipri,
uakaprasakamaratabhjai jyotirhvajamairataparipri| etatpramukhi paca
ratabhjaaati sahajtasya khalu suhaasya res t hirakasya gr he sarvakoakost hgresu
haahyahirayasuvaraviviharatavarsyabhipravarsiti| tasya
aimittikairbrhmaairmtpitr bhym jtivargea ca vipulasamr hirasya jtamtrasya gr he
prurbhteti suhaah suhaa iti maheyam kr tam|) suhaah khalu rest hirakah
prvajiakr thikro'varopitakualamlah urhimuktikah
kalyamitrugatayo'avayakyavmaaskarmasamucro

34
bohisattvamrgapariohaaprayuktah sarvajatbhimukho bhjabhto
buhaharmmayagamaapariuho'sagabohicittapariis paah||
atha khalu majurh kumrabhtah suhaam rest hirakamavalokya pratisam moate sma, harmam
csya eaymsa-yauta sarvabuhaharmrabhya sarvabuhaharmasamuayvptimrabhya
sarvabuhatatmrabhya sarvabuhaparam parvatramrabhya
sarvabuhaparsamaa
laviuhimrabhya sarvabuhaharmacakrairvavyhamrabhya
sarvabuharpakyalaksauvyajaaviuhimrabhya
sarvabuhaharmakyapariispattimrabhya sarvabuhasarasvativyhamrabhya
sarvabuhaprabhma alavyhaviuhimrabhya sarvabuhasamatmrabhya harmam
eaymsa||
atha khalu majurh kumrabhtah suhaam rest hirakam tam ca mahjaakyam harmakathay
sam arya sampya samuttejya sam praharsayitv auttarym samyaksam bohau cittamutpya
prvakualamlam sam smrya haykare mahagare yathaym sattvm
harmaeahist ham pratiprasrabhya prakrtah||
atha khalu suhaah rest hirako majuriyah kumrabhtasya sakiamevam rpam
buhaguamhtmyam rutv auttarasamyaksam bohyabhilsaparamah pr s t hatah
pr s t hato'ubaho majuriyam kumrabhtam gthbhirabhyast vt
tvatprabhvata aham mahmate
bohi prasthitu hitya ehim|
tatra icayu aatagocaro
yo mam bhavati tam r o
hi me||1||
aitoyaparikhvaropitam
maarpaprkraucchritam|
sarvasattvagativrampitam
tatpuram tribhavatmakam mahat||2||
mohaviyatimirvagut hitam
rgaosaikhi pratpitam|
mravaravaam gath sa
yatra bla abuh bhiirith||3||
tr s a
paigaaih sumit
myat h
iyakhilaih khilkr t h|
sam ayvimatiahaloca
mithyapr thivpathea prasthith||4||
rsya mtsarya sa sumith
pretatiryaarakksae gath|

35
jtivyhijaramr tyupiith
sam bhramati gaticakramohith||5||
tesa tvam kr paviuhama ala
jaramikiraaprabham kara|
kleasgaraksayrthamugata
sryabhta avabhsayhi me||6||
maitrabhvaasuprama al
puyajyotsakira sukham aa|
sarvasattvabhavaairugat
pracarasar prabhsase||7||
sarvauklabalakoasam bhr t
harmahtugagaea sajjase|
harmacakrarataam purojav
rjabhta ausayhi me||8||
bohiyapraihparkram
puyajavipul samrjit|
sarvasattvahitaybhiprasthit
srthavha pariplayhi me||9||
kstisrar havarmavarmit
jakhagakaruyatbhuj|
mrama alaraasmi mukhe
rabhta abhivhayhi me||10||
harmameruikhare samrit
apsarovarasamhiirvr t|
klearhuasurapramara
akrabhta avalokyhi me||11||
tvam pure tr bhavablalaye
kleakarmaviaye viicita|
hetubhmigaticakrasam bhrame
pabhta gati arayhi me||12||
urgatgatapathvivarta

36
sgatgatapathviohaa|
sarvalokagativtisam kram
moksavramupamayhi me||13||
ityatmasukhasam jasam hatam
vitathagrhapithasupthitam|
satyajabalatks a
caksus
moksavru vivarhi me laghu||14||
satyavitathapathesu kovi
mrgajavihis vira|
sarvamragaviaye viicit
bohimrgamupaarayhi me||15||
samyar s t italabhmisam sthit
sarvabuhaguatoyavarhit|
buhaharmaguapuspavarsa
bohimrgamupaarayhi me||16||
ymattajia ymagat
pratyutpaajiabhskarm ca y|
sattvasrasugat iam gatm st pi arayahi mrgaeaka||17||
karmayatravihis vira
harmayarathayatrakovi|
jayavihis viicit
bohiyamupaarayhi me||18||
prrthapraihicakramaa
lam
kstivajrakr p
aaksasam sthitam|
rahasaguaratacitritam
bohiyamabhirohayhi me||19||
sarvahraaviuhamaa
lam
maitrakt achaaam svalam kr tam|
ghat amlapratisamviam ubham
agrayamupasam harhi me||20||

37
brahmacaryaayabhyalam kr tam
strsamhiayutaih samkulam|
harmauubhirutbhiitam
yarjyamupamayhi me||21||
sam grahaicaturbhih koa aksayam
jarataguahralam kr tam|
mahrvaravaratrasam yatam
yarest hamupaarayhi me||22||
tygaramiubhamaa
laprabhe
lacaaakr pulepae|
kstialyar hasam hisam hate
agrayi laghu sthpayhi me||23||
sarvasattvaviayivartiye
hyapajarasamhiucchrite|
prajapyasamayogavha te
harmayi pravare sthapehi me||24||
praihicakragaticakraohaam
harmahrair h
am mahtalam|
jayatrasukr tam suist hitam
harmayamabhirohayhi me||25||
tatsamatacaribharaohitam
sattvaveksasavilambavikramam|
sarvatah ubhacarparkramam
jayamupamayhi me||26||
tar ham vajirasrasam sthitam
jamryasukr tam suist hitam|
sarvavaraasam pracheaam
bharayamabhirohayhi me||27||
tavilamamalam jagatsamam
sarvasattvaaraam sukhvaham|
harmahtuvipulam virocaam

38
bohiyamabhirohayhi me||28||
tatpravr ttiukhaskahacheaam
karmaklearajacakraohaam|
sarvamraparavimaraam
harmayamabhirohayhi me||29||
tatsamataiajagocaram
harmahtugagaam viyhaam|
sarvasattvaabhipryapraam
harmayamabhivhayhi me||30||
taviuhagagamitksayam
r s t iviyatamar s t iirmalam|
sarvasattvaupakrasam sthitam
harmayamabhirohayhi me||31||
tamahailavegavegitam
praihivyubalalokahraam|
sarvatipurabhmisthpaam
harmayamabhirohayhi me||32||
tamahmahitalcalopamam
karuavegabalabhravhitam|
jasam pajagatopajvitam
agrayamabhirohayhi me||33||
taravim yatha jagopajvitam
sam graham vipularamimaa
lam|
hravaraviuhisuprabham
jasryamupaarayhi me||34||
tahyaekabahukalpaiksitam
sarvahetuayabhmikovia|
javajra r h
amrya ehi me
yea sam skr t apuram viryate||35||
yatra te vipulajasgare
iksit atulabuhisgarh|

39
sarvabuhaguasiktasam pa
shu tamama varya kr am||36||
yatra te samabhirhacaksus
jarjamakut bhyalam kr t|
harmapat t avarabaharsay
harmarjaagaram vilokayi||37||
atha khalu majurh kumrabhto gvalokitevalokya suhaam rest hirakametaavocat-shu
shu kulaputra, yastvamauttarym samyaksam bohau cittamutpya kalyamitryaubahsi|
bohisattvacarym pariprast vym mayase bohisattvamrgam pariprayitukmah| esa hi kulaputra
ih, esa isyaah sarvajatpariispattaye, yauta kalyamitrm sevaam bhajaam
paryupsaam| tasmttarhi kulaputra aparikhiea te bhavitavyam kalyamitraparyupsaatyai|
suhaa ha-yarya vistarea katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam? katham
pratipattavyam? katham bohisattvea bohisattvacary prrabhy? katham bohisattvea
bohisattvacaryym caritavyam? katham bohisattvea bohisattvacarym pariprayitavyh? katham
bohisattvea bohisattvacary pariohayitavy? katham bohisattvea bohisattvacary avatartavy?
katham bohisattvea bohisattvacary abhiirhartavy? katham bohisattvea bohisattvacary
ausartavy? katham bohisattvea bohisattvacary ahylambitavy? katham bohisattvea
bohisattvacary vistartavy? katham bohisattvasya paripram bhavati
samatabharacaryma alam? atha khalu majurh kumrabhtah suhaam reist hirakam
gthbhirabhyabhsata
shu ubhapuyasgara yo hi tvamupgato mama sakam|
vipulakr pakaraamasa paryesase auttamm bohim||38||
sarvajagamoksrtham vipulm praihi si crikmasamm|
bhesyasi jagatastram esa ayo bohicaryyh||39||
ye bohisattva sur h
akhiamaasah sam sri te carim|
samatabharm labhate aparjitm asagm hi||40||
puyaprabha puyaketu puykara puyasgara viuhim|
yastvam samatabharm praihi si sacrikm jagaartham||41||
amitaatahy raksyasi buh aaii loke|
tesm ca harmamegh hrayitsi smr tibalea||42||
sa tvam jia aaii payaapi yesu buhaksetresu|
tesm praihasgara ohayisyasi bohicaryym||43||
ye eta ayasamuravatra sthihitva buhabhmiye|
te bhoti sarvaar iksato lokathm||44||
tvam sarvaksetraprasare ksetrarajahsamm caritva bahukalp|

40
carym samatabharm spr isyasi ivm prasara bohim||45||
caritavya kalpasgara aatamahya aesaksetresu|
paripritavya praih samatavarabharacaryym||46||
preksasva sattvaayut rutv tava praihiprti sam jt|
ye bohi prrthayate samatabharea jea||47||
atha khalu majurh kumrabhta im gth bhsitv suhaam rest hirakametaavocat-shu
shu kulaputra, yastvamauttaryai samyaksam bohaye cittamutpya bohisattvacarym
parigavesitavym mayase| urlabhste kulaputra sattv ye'uttaryai samyaksam bohaye
cittamutpayati| ataste urlabhatamh sattv ye'uttaryai samyaksam bohaye cittamutpya
bohisattvacarym parigavesate| tea hi kulaputra bhtakalyamitresu icayaprptea bohisattvea
bhavitavyam sarvajajapratilambhya| aparikhiamasea bhavitavyam kalyamitraparyest i su|
atr ptea bhavitavyam kalyamitraaraesu| praaksiagrhi te bhavitavyam
kalyamitrusasu| apratihatea bhavitavyam kalyamitropyakaualyacaritesu| asti kulaputra
ihaiva aksipathe rmvarto ma jaapaah| tatra sugrvo ma parvatah| tatra megharrma
bhiksuh prativasati| tamupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryym
iksitavyam, katham prayoktavyam| katham bohisattvacary prrabhy? katham bohisattvacaryym
caritavyam? katham bohisattvacary pariprayitavy? katham pariohayitavy? kathamavatartavy?
kathamabhiirhartavy? kathamausartavy? kathamahylambitavy? katham vistrayitavy? katham
bohisattvasya paripram bhavati samatabharacarymaa
lam? sa te kulaputra kalyamitrah
samatabharacaryma alamupaeksyati||
atha khalu suhaah rest hirakastust a uagra ttamah pramuitah prtisaumaasyajto
majuriyah kumrabhtasya pau irasbhivaya majuriyam
kumrabhtamaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya aekaatasahasrakr tvo'valokya
kalyamitrapremugatacittah kalyamitraraamasahamo'rumukho rua majuriyah
kumrabhtasytiktprakrtah||1||

4 MEGAR
Parallel Devanagari Version:


4 megharh|
atha khalu suhaah rest hirako'uprvea yea rmvarto jaapaasteopajagma| upetya
rmvarte jaapae vicara pvakualamlasam bhavo rakarmhist hamaobhirucit bhog
paribhujo yea sugrvah parvatasteopasam kramya sugrvam parvatamahiruhya meghariyam
bhiksumaugavesamah prvm iam iryayau| evam aksim pacimmuttarmuttaraprvm
prvaaksim aksiapacimm pacimottarmapi iam iryayau| meghariyam
bhiksumaugavesamah rhvato'pyavalokayati sma, ahastapi| sa sapthasytyaymeghariyam
bhiksumapayaayatamasmi parvataikharotsage cam kramyamam| sa yea
megharrbhiksusteopasam kramya meghariyo bhiksoh pau irasbhivaya meghariyam bhiksum
praaksikr tya puratah prjalih sthitv etaavocat-yatkhalu ryo jyt-may auttarym
samyaksam bohau cittamutpitam| a ca je katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam,

41
katham pratipattavyam, katham bohisattvacary prrabhavy, katham bohisattvacaryym
caritavyam, katham bohisattvacary paripurayitavy, katham pariohayitavy, kathamavatartavy,
kathamabhiirhartavy, kathamausartavy, kathamahylambitavy, katham vistrayitavy, katham
bohisattvasya paripram bhavati samatabharacarymaa
lam| rutam ca me ryo
bohisattvmavavusam atti| tavaatu me ryah katham bohisattv iryti
auttarym samyaksam bohau| evamukte megharrbhiksuh suhaam rist hirakametaavocatshu shu kulaputra, yastvamauttarym samyaksam bohau cittamutpya bohisattvacarym
paripr cchasi| uskaram hi etat kulaputra paramauskaram yauta bohisattvacaryparimrgaam
bohisattvogocaraparimrgaam bohisattvairyaviuhiparimrgaam
bohisattvamrgaviuhiparimrgaam bohisattvacaryvaipulyaviuhiparimrgaam
bohisattvbhijirhraviuhiparimrgaam bohisattvavimoksasam araam
bohisattvalokakr p
pracrasam araam bohisattvayathayajagaauvartaam
bohisattvasam srairvamukhasam araam bohisattvm
sam skr tsam skr taosabhayupalepavicraparimrgaam| aham kulaputra
ahimuktibalhipateyatay caksurmatirahayaaviuhay aparmukhajlokvabhsea
samatbhimukhvalokaay samatavisaypratihatea araea sarvvaraavigatea vipayi
kaualyea samatacaksurvisayapariuhay arraviuhy
sarvaiksrotahprasarbhimukhapraatea kayapramakaualyea
sarvabuhaharmameghasam hraea ca hrabalea sarvaikksetrbhimukhm stathgat
paymi| yauta prvasym ii ekam tathgatam paymi| vvapi, api, buhaatamapi,
buhasahasramapi, buhaatasahasramapi, buhakot mapi, buhakot atamapi,
buhakot sahasramapi, buhakot iatasahasramapi, buhakot iyutaatasahasramapi,
yvaaparimaprameyasam khyeyacityatulyasamatasmprptampyaabhilpy
api tathagat paymi| jambuvpaparamurajahsamapi tathgat paymi|
cturvpakalokahtuparamurajahsamapi,
shasravishasratrishasramahshasrabuhaks e
traparamurajahsamapi tathgat paymi|
aabuhaksetraparamurajahsamapi tathgat paymi|
atabuhaksetraparamurajahsamapi, buhaksetrasahasraparamurajahsamapi,
buhaksetraatasahasraparamurajahsamapi, buhaksetrakot paramurajahsamapi,
buhaksetrakot ataparamurajahsamapi, buhksetrakot sahasraparamurajahsamapi,
buhaksetrakot atasahasraparamurajahsamapi,
buhaksetrakot iyutaatasahasraparamurajahsamapi,
yvaaabhilpyabuhaksetraparamurajahsamapi tathgat paymi| yatha prvasym ii,
evam aksiym pacimymuttarymuttaraprvym prvaaksiym aksiapacimym
pacimottarymaha rhvam ii ekamapi tathgatam paymi|
yvaaabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamapi tathgat paymi| ekaikasym ii
auvilokaya varm stathgat paymi sam sth vikurvit vr s a
bhitvikrit
vicitraparsamaa
lavyh aekavaraekavararamijlvabhsamukt
vivihabuhaksetraviuhibhavaavyh avihyuhpramaviuh
yathayajagavijpa vivihbhisam bohiviuhimukhavikurvit
buharsabhasim haaviaritm stathgat paymi| asy aham kulaputra
samatamukhasarvrambaavijaptisamavasaraloky buhusmr terlbh| kim may akyam
bohisattvmaatajama alaviuhm cary jtum, gu v vaktum, ye te
samatvabhsama a
labuhusmr t imukhapratilabhh
sarvatathgatama alasarvabuhaksetrabhavaaviuhivyhbhimukhapayaatay| ye te
sarvajagatsamropitabuhusmr timukhapratilabh
yathayajagavijaptitathgataaraaviuhy| ye te
aabalasamropitabuhusmr t imukhapratilabh aatathgatabalpramusaraatay| ye te

42
harmasamropitabuhusmr timukhapratilabh
harmaravakrasarvatathgatakyameghvalokaatay| ye te
igvirocaagarbhabuhusmr t imukhapratilabhh
sarvaiksamuresvasam bhiabuhasamurvataraatay| ye te
asaikpraveabuhusmr timukhapratilabhh
sksmvalambaasarvatathgatavikurvitavr s abhitvataraatay| ye te
kalpasamropitabuhusmr timukhapratilabh avarahitasarvakalpatathgataaraavijapty| ye te
klasamropitabuhusmr timukhapratilabhh sarvaklatathgataklaaraasam vsvijahaatay|
ye te ksetrasamropitabuhusmr timukhapratilabhh
sarvabuhaksetrbhyugatabhibhtabuhakyaaraavijapty| ye te
tryahvasamropitabuhusmr timukhapratilabhstryahvatathgatama alasvacittayasamavasar
aatay| ye te rambaasamropitabuhusmr t imukhapratilabhh
sarvrambaatathgataparam parsamugamaaraavijapty| ye te
tasamropitabuhusmr timukhapratilabh ekaksaasarvalokahtusu
sarvatathgatapariirvavijapty| ye te vigamasamropitabuhusmr timukhapratilabh ekaivase
sarvvsesu sarvatathgataprakramaavijapty| ye te
vipulasamropitabuhusmr timukhapratilabh
ekaikatathgataharmahtuparyakaparisphut abuhaarravijapty| ye te
sksmasamropitabuhusmr timukhapratilabh ekavlapathea
aabhilpyabuhotprgavataraatay| ye te vyhasamropitabuhusmr t imukhapratilabh
ekaksae sarvalokahtusu abhisam bohivikurvitasam araavijapty| ye te krya
samropitabuhusmr timukhapratilabhh
sarvabuhotpaharmacakravikurvitajvabhsapratilbhatay| ye te
samropitabuhusmr timukhapratilabhh svacittayaaraasarvatathgatapratibhsaprpty| ye
te karmasamropitabuhusmr timukhapratilabhh
sarvajagayathopacitakarmapratibimbasam araatay| ye te
vikurvitasamropitabuhusmr timukhapratilabh
aesasarvaharmahtualipamaparisphut a
vipulabuhavikurvitaaraasamataigabhimukhavija
pty| ye te
gagaasamropitabuhusmr timukhapratilabhstathgatabimbamegharacitaharmahtugagalok
aatay|
gaccha kulaputra, ayamihaiva aksipathe sgaramukho ma ikpratyueah| tatra sgaramegho
ma bhiksuh prativasati| tamupasam kramya paripr ccha, katham bohisattvea bohisattvacaryym
iksitavyam, katham pratipattavyam| sa te kulaputra kalyamitram paripayisyati|
kualamlasam bhrahetum samavatrayisyati | vipulm sam bhrabhmim sam jaayisyati| vipulam
kualamlavegabalam sam varayisyati| vipulam bohicittasam bhrahetum jaayisyati| vipulam
mahyvabhsahetumupastambhayisyati| vipulam pramitsam bhrabalam prabhvayisyati| vipulam
carysgarvatraayam pariohayisyati| vipulam praihama alam viohayisyati| vipulam
samatamukhairyavyham sam varhayisyati| vipulam mahkarubalam pravarhayisyati||
atha khalu suhaah rest hirako meghariyo bhiksoh pau irasbhivaya meghariyam
bhiksumaekaatasahasrakr tvah praaksikr ty avalokya ca meghariyo bhiksoratikt prakrtah||2||

5 SGARAMEGA

43
Parallel Devanagari Version:


5 sgarameghah|
atha khalu suhaah rest hirakastm kalyamitrusamauvicitaya, tam lokamausmara,
tam bohisattvavimoksam vicraya, tam bohisattvasamhiayamaumrja, tam
bohisattvasgaraayamavalokaya, tam buhama alamabhimukhamahimucyamah, tam
buhaaraaiamabhilasa, tam buhasamuramauvicitaya, tm
buhaparam parmausmara, tam buhaayugamamaugaccha, tam
buhagagaamauvilokaya, auprvea yea sgaramukham ikpratyueo yea ca sgaramegho
bhiksusteopasam kramya sgarameghasya bhiksoh pau irasbhivaya sgaramegham
bhiksumaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya sgarameghasya bhiksoh puratah prjalih sthitv
etaavocat-ahamrya auttarm samyaksam bohimabhisam prasthito'uttaram
jasgaramavatartukmah| a ca je katham bohisattv vivartate lokavam t| vartate
tathgatavam e| uttarati sam srasgart| avatarati sarvajajasgaram| uccalati
blapr t hagjaabhmh| sam payate tathgatakule| vivartate sam srasrotasah| pravartate
bohisattvacarysrotasi, ivartate sam srasgaragaticakrt| vartate
bohisattvacarypraihacakram| pramarayati sarvamrama alam| yotayati
sarvabuhama alaprabhavam| osayati tr s
sgaram| vivarhayati mahkarutoyam| pithati
sarvksapyaurgativiiptavri| vivr cati svargairvavram, viirbhiati
traihtukaagarakapt am| vivr vati sarvajatpuravrakapt am| vijahati sarvopakaraatr s m|
utpayati sarvajagatsam grahapraihim||
evamukte sgaramegho bhiksuh suhaam rest hirakametaavocat-shu shu kulaputra, yattvay
auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a hi kulaputra aavaropitakualamlm sattvm
bohya cittamutpayate|
samatamukhakualvabhsapratilabhmupyagarbhamrgasamhijlokvabhsitm
vipulapuyasgarasam bhr t asam bhrm sarvauklopacaypratiprasrabhm
sarvakalyamitropastabhopyparikhim kyajvitaapeksm
sarvavastgrahavigatmaimoatapr t hivsamacittm prakr tikr p
sehugatm
sarvabhavagatisamvsbhimukhm tathgatavisaybhilsim sattvm bohya cittamutpayate|
yauta mahkarucittam sarvasattvaparitrya, mahmaitrcittam sarvajagatsamayogatyai,
sukhacittam sarvajagauhkhaskahavyupaamaya, hitacittam sarvkualaharmaviivartaatyai,
aycittam sarvabhayraksyai, asagacittam sarvvaraaviivartaatyai, vipulacittam
sarvaharmahtuspharaatyai, aatacittamkahtusamavasaraasamatugamya, vimalacittam
sarvatathgataaraavijaptyai, viuhacittam tryahvvaesajaspharaatyai, jacittam
sarvvaraajaviivartaatyai sarvajajsgarvataraatyai||
aham kulaputra pri vaa varsi iha sgaramukhe ikpratyuee viharmi imam
mahsgaramrambakr t ya mukhkr t ya, yauta mahsgarasya vipulpramatmauvicitaya
vimalaprasaatm ca gambhrauravaghatm ca auprvaimasusthitm ca
aekaratkaravicitratm ca vriskahpramatm ca acityoravaravimtratm ca aatabhtm
ca vicitroraprahivsaatm ca mahmeghapraticchaatm ca atarpuratm ca auvicitaya|
tasya mama kulaputra evam bhavati-asti a puarayah kaciiha loke
yo'smmasgarvipulataraca vistrataraca apramataraca gambhrataraca vicitrataraca|
tasya mama kulaputra evam yoiacitmaasikraprayuktasya mahsgarasyhastmahpamam
prurabht| aparjitamairateralamaivajraa am mahvairyamairatvatam sakam
jmbaasuvaravimalavipulapatram klusricaaakalikvyham amagarbharatakesaropetam
sgaravipulavistrapramam asureraatasahasrasam hritaa agarbham

44
aamairataatasahasravicitraratajlasam chaam
aageraatasahasragahoakameghbhipravars itam
aagarueraatasahasramukhapralambitapat t amaimahram
aakiareraatasahasrahitacittasam preksitam
aamahorageraatasahasramukhapraatopacram
aarksaseraatasahasrapraatakybhipjitam
aagaharveraatasahasravicitratryasam gtistutopacitam
aaeveraatasahasraivyapuspagahamlyahpavilepaacracvaracchatrahvajapatkmegh
bhipravarsitam aabrahmeraatasahasramrhapraatopacram
aauhvsakyikevatatasahasrakr tjaliput aamaskr tam
aacakraparivartamaujeraatasahasrasaptaratapratyugatbhipjitam
aasgaraevatatasahasrbhyugataamaskr t am
aajyotrasamairataatasahasraramivyhvabhsitam
aapuyauhamairataatasahasrasuicitaviyastopaobhitam
aavairocaamairataatasahasravimalagarbham aarmairataatasahasramahrpratpaam
aavicitrakoamairataatasahasratvabhsitam
aajambhvajamairataatasahasrasuparigr hitasthitaprptopaobhitam
aavajrasim hamairataatasahasrparjitavyham
aasryagarbhamairataatasahasrorottaptopacitam
aaruciramairataatasahasravivihavaropacram
aacitrjamairataatasahasrksayavyhaprabhojjvalitam| tacca mahpamam
tathgatalokottarakualamlairjtam bohisattvayam sam prasthitam sarvaigabhimukhavijapaam
maygataharmairytam irmagahakarmasam bhutam araharmatayavyham
svapasamaharmatsamucram aabhisam skraharmaayamuritam asagaharmaayugatam
samataaikkulaharmahtuspharaam buhavisayaprabhvabhsakulam, yasya a
akyamasam khyeyaiurapi kalpaatasahasrairkraguasam sthavaravyhaparyato'higatum| tacca
mahpamam tathgatakyaparyakaparisphut am paripram paymi| tam ca tathgatakyamita
upya yvabhavgraparamam paymi| tasya ca tathgatasya acityamsaavyham paymi|
acityaparsama alavyh| acitiy prabhma alavyh| acitym
laksaasam paamacitymauvyajaacitratmacitym buhavr s abhitm| acityam
buhavikurvitam| acitym tathgatavaraviuhim| acitymavalokitamrhitm| acitym
prabhtajihvatm paymi| acity buhasarasvatvyh r o
mi| acitym balpramatm,
acitym vaiarayavyhaviuhim, acityam pratisamvibalbhiirhramaugacchmi| acityam
prvabohisattvacarysamugamamausmarmi| acityamabhisam bohivikurvitam paymi| acityam
harmameghbhiigarjitam, acityam samataaraavijaptyrayavyham r o
mi| acitypramm
vmaaksiea arravibhaktim, acityam sattvrthakyapariprptim paymi||
sa ca me tathgato aksiam pim prasrya irasam parimrjya samataetram ma
harmaparyyam sarvatathgatavisayam bohisattvacaryprabhvaam
sarvaharmahtutalaprabhevabhsaam sarvaharmama a
lasamavasaravabhsaam
sarvaksetramaa
lkraviuhylokam sarvaparapravima alavikiraam
sarvamrakalipramaraam sarvasattvahtusam tosaam sarvasattvacittagahavabhsaam
sarvasattvayathayavijpaam sarvasattveriyacakraparivartaprabhsaam prakayati| tam cham
samataetram harmaparyyamugr hmi sam hraymi pravartaymi puaihyymi
evam rpeogahea, yasya likhyamasya mahsamurpskahapram ca masih,
sumeruparvatarjamtrakalamasam cayah ksayam vrajet| a ca tasya harmaparyyasya
ekaikasmtparivartekaikasmharmavrkaikasmharmaayekaikasmharmayoeh

45
ekaikasmharmapaaprabhet ksaya upalabhyate, a atvam v paryam v paryavastham
v paryataist h v||
iti hi kulaputra pri vaa varsyahamimam samataetram harmaparyyamugr h
tav|
evam rpeogahea yaekaivasea asam khyeya parivart paryavpomi
rutogahaahraylokvabhsea| asam khyey parivartavatarmi
tamukhahraylokvabhsea| asam khyey parivart avatarmi
tamukhahraylokvabhsea| asam khyey parivart samavasarmi
aatvartahraylokvabhsea| asam khyey parivart vibhvaymi praticiomi
bhmyavacraugamahraylokvabhsea| asam khyey parivart paryami
tejovathraylokvabhsea| asam khyey parivart abhiirharmi
pamavyhahraylokvabhsea| asam khyey parivart sam prakaymi
svaraviviktahraylokvabhsea| asam khyey parivart pratibhajmi
gagaagarbhahraylokvabhsea| asam khyey parivart pravistarmi
jyotisakt ahraylokvabhsea| asam khyey parivart parisam sthpaymi
sgaragarbhahraylokvabhsea| ye ca me kecit sattv upasam krmati prvasym ii ev v
ever v g v ger v yaks v yakser v asur v asurer v garu v garuer
v mahorag v mahorager v mausy v mausyer v brahmo v brahmer v, t
sarvatraiva samataetre tathgatabohisattvacaryvabhse harmaparyye pratis t hpaymi
iveaymi| sarvesm ca tesmeva samataetram harmaparyyam rocaymi irpaymi paripaymi
samvaraymi sam araymi vibhajmi vistraymi uttkaromi vivarmi pramucmi avabhsaymi|
yath purvasym ii, evam aksiyh pacimy uttary uttaraprvyh purvaaksiy
aksiapacimyh pacimottary aha urhvyca iah ye kecit sattv upasam krmati-prvavat||
etamaham kulaputra, ekam harmaparyyam jmi| kim may akyam bohisattvm cary jtum
gu v vaktum sarvabohisattvacarysamurvatrm pariuhapraihyaugamea,
sarvapraihasgarvatrm sarvakalpasamvsavyavaccheya, sarvasattvasam srvatrm
yathayacaryuvartaatyaih sarvajagaccittasgarvatrmajavijapty,
sarvaguasgarvatrmasagaaabalajvalokasam jaaatyai,
sarvasattveriyasgarvatrm paripcaaviayaklatikramaatyai,
sarvaksetrasgarvatrm sarvaksetraviuhipraihyabhiirhrea,
sarvabuhasgarvatrm tathgatapjopasthapraihibalea, sarvaharmasgarvatrm
javijapty, sarvaguasgarvatrm pratipatyaugamea, sarvajagamatrasgarvatrm
sarvamatresu harmacakrapravartabhiirharaatyai||
gaccha kulaputra, ayamihaiva aksipathe itah sast iyojaaih sgaratram ma lakpatham| tatra
supratisthito ma bhiksuh prativasati| tamupasam kramya paripr ccha katham bohisattvea
mahsattvea bohisattvacary pariohayitavy||
atha khalu suhaah rest hirakah sgarameghasya bhiksoh pau irasbhivaya sgaramegham
bhiksumaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya avalokya sgarameghasya bhiksoratikt prakrtah||
3||

6 SUPRATIST ITA
Parallel Devanagari Version:


6 supratist hitah|

46
atha khalu suhaah rest hirakastm kalyamitrusa tam ca samataetram
harmaparyyamausmara, tacca tathgatavikurvitamauvicitaya, tm ca
harmapaavyajaamegh hraya, tm ca harmamukhasgaravatara, tam ca
harmavihimauvilokaya, tm ca harmvartaayavaghyamah, tacca harmagagaam
samavasara, tacca harmamaa
lam pariohaya, tam ca harmaratavpamauvicraya,
auprvea yea sgaratram lakpathasteopasam kramya prvm iamavalokaymsa
supratist hitasya bhiksoraraakmatay| evam aksim pacimmuttarmuttaraprvm
prvaaksim aksiapacimm pacimottarmaha rhvm iamavalokaymsa supratist hitasya
bhiksoraraakmatay| so'payatsupratist hitam bhiksum gagaatale
cam kramyamamasam khyeyaevatatasahasraparivr tam, tacca gagaatalam
ivyapuspameghbhikramarksasam khyeyaivyatryameghairghosam,
asam khyeyapat t a
patklam kram everaih supratist h
itasya bhiksoh pjakarmai|
acityaklgurumeghoataigarjaam ca gagaatalamapayat geraih|
asam khyeyaivyamaojavacaopacrastutisarvavyatryasam gtiirghosm ca kiareraih
sam prayojit gagaatalaraust| acitym ca sksmasphut avastramegh gagaatale
prtimaobhirmahorageraih prahit prasr tapayat supratist hitasya bhiksoh spr h
amarpaih|
acitym ca mairatamegh asureragagaatalamahist hit acityaguavyhvabhsamapayat|
acitym ca garueragauramavarpabalasam sth garuerakayparivr
avihim sparam prjalbht gagaatale'payat| acityi ca yaks eraatasahasri saparivri
vikr t aarri gagaatalagatapayat supratist h
itasya bhiksormaitryhipateyatay| acityi ca
rksaseraatasahasri saparivri gagaatale auparivartami supratist hitasya
bhiksorrakspratipayapayat| acityi ca brahmeraatasahasri gagaatale kr t jalipt i
abhipretamaojavacaopacrastutipratyuhraprayuktyapayat| acityi ca
uhvsakyikaevatatasahasri gagaatale vimagatyapayat supratis t hitasya bhiksoh
pjkarmai||
atha khalu suhaah rest hirakah supratist hitam bhiksum gagaatale cam kramyamam r s t v
tust a uagra ttamah pramuitah prtisaumaasyajtah prjalih supratist hitam bhiksum amaskr tya
evamha-may rya auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi-katham
bohisattvea buhaharm avest avyh? katham bohisattvea buhaharmh
samuayitavyh? katham bohisattvea buhaharmh sam hartavyh? katham bohisattvea
buhaharmh sevitavyh? katham bohisattvea buhaharm bhvayitavyh? katham
bohisattvea buhaharm auvartitavyh? katham bohisattvea buhaharmh
paripia
yitavyh? katham bohisattvea buhaharmh paribhvayitavyh? katham bohisattvea
buhaharm viohayitavyh sarvabohisattvakryapariprpaya? katham bohisattvea
buhaharm augatavyh? rutam ca ma ryo bohisattvmavusam atti| tavaatu
me ryah-katham bohisattvea buhaharmesu prayoktavyam, yath prayujyamo'virahito bhavati
buhaaraea, yathbhtavipravsya avirahito bhavati bohisattvaaraea|
sarvabohisattvakualamlaikahytyai avirahito bhavati buhaharmaih| jugamyvirahito
bhavati sarvabohisattvapraihaih| sarvabohisattvakryapariprpaya avirahito bhavati
bohisattvacaryay| sarvakalpasam vsparikheatyai avirahito bhavati sarvabuhaks etraspharaea|
sarvalokahtupariuhaye avirahito bhavati buhavikurvitaaraea|
sarvatathgatavikurvitavijaptyai avirahito bhavati sam skr tvsea| irmitopamabohisattvacaryyh
sarvabhavagaticyutyupapattyyataasvaarrugamaatyai avirahito bhavati harmarava e
a|
sarvatathgataharmameghasam pratcchaatyai avirahito bhavati jlokea
tryahvajugamusaraatyai||

47
evamukte supratist hito bhiksuh suhaam rest hirakametaavocat-shu shu kulaputra,
yastvamauttarym samyaksam bohau cittamutpya buhaharm sarvajatharm
svayam bhharm paripr cchasi| aham kulaputra asagamukhasya bohisattvavimoks a
sya lbh| etam
me kulaputra asagamukham bohisattvavimoksamyhat iryhat ausarat vibhajat vicivat
pravicivat pratibhsayat prabhsayat asagakot irma jlokah pratilabhah, yasya
pratilambhsti me sarvasattvacittacaritvabhses u
sagah| sti sarvasattvacyutyupapattiparijsu
sagah| sti prvaivsusmr timukhvatresu sagah| styapartakalpasarvajagatsamvsesu
sagah| sti pratyutpahvasarvajagavijaptis u sagah| sti
sarvasattvarutamatrasam vr tiparijesu sagah| sti sarvasattvasam ayaccheesu sagah| sti
rtrim ivaksaamuhrtaklasam jgatvatresu sagah| sti aaigbuhaksetresu
aarraspharaatsu sagah, yauta abhvapratist hitabhisam skravipratilambhea| asyham
kulaputra aabhisam skriky r
heraubhvea iha gagaatale cam krammi, tist h
mi, ismi,
isaymi, vivihrypath kalpaymi, ataarhmi prurbhavmi, hmymi prajvalmi| eko
bhtv bahuh bhavmi, bahuh bhtvaiko bhavmi| virbhvam tirobhvam pratyaubhavmi|
tirahkuyam tirahprkramasajja gacchmi tayathpi ma ke| ke'pi paryakea krammi
tayathpi ma paks akuih| pr t hivymapi umajjaaimajjaam karomi tayathoake|
uake'pyasajjamo gacchmi tayath pr thivym| hmymi prajvalmi tayathpi ma
mahagiskahah| pr thivmapi kampaymi| imvapi carasryau evam maharhikau evam
mahubhvau evam mahaujasviau pi sam parimrjaymi| yvabrahmalokam kye ca
samvartaymi| gahahpapat a
lameghasam chaam lokam kr t v prajvalmi|
sarvaratrcimeghasam chaam lokam kr tv sarvajagatsar airmitamegh pramucmi|
aatavaraprabhjlamegh pramuca samatio irymi-yauta prvm iam irymi,
aksim pacimmuttarmuttaraprvm prvaaksim aksiapacimm pacimottarmaha
urhvmapi iam irymi| ekaikea cittakseea prvasym ii ekam lokahtumatikrammi| vvapi
api lokahtuatamapi lokahtusahasramapi lokahtuatasahasramapi lokahtukot mapi
lokahtukot atamapi lokahtukot sahasramapi lokahatukot atasahasramapi
lokahtukot iyutaatasahasramapi, aparimapi lokahtapramey, asam khyeyapi
acityapi atulyapi ampyapi asamatapi aparyatapi asmprptapi
aabhilpyabhilpyapi lokahtatikrammi| ye ca tes u
lokahtusu buh bhagavatastist hati
hriyate ypayati, tesu tesu lokahtusamuresu, tesu tesu lokahtuprasaresu, tsu tsu
lokahtuiksu, tesu tesu lokahtuparivartesu, tesu tesu lokahtusamavasaraesu, tesu tesu
lokahtusam bhavesu, tesu tesu lokahtuireesu, tesu tesu lokahtuvresu, tesu tesu
lokahtukalpaireesu, tesu tesu lokahtvavatresu, tesu tesu lokahtubohimaa
vyhesu, tesu
tesu lokahtuparsamaa
lesu ye buhbhagavato harmam eayati, tesm
tathgatmekaikam tathgatamaatabuhaksetraparamurajahsamaih kyatvairekaikea
kyea aatabuhaksetraparamurajahsamaih pjmeghaih pravarsaupasam krammi|
upasam kramya pjm karomyapratiprasrabhah sarvapuspaih sarvagahaih sarvamlyaih
sarvavilepaaih sarvavastraih sarvahvajaih sarvapatkbhih sarvavitaih sarvajlaih sarvavigrahaih|
yacca te buha bhagavato bhsate eayati urayati sam prakayati samvarayati
paripayati upaiati iriati prabhvayati, tatsarvamjmi, ugr hmi| y ca tesm
buhm bhagavatm buhaksetrapariuhistm sarvmausmarmi| yath purvasym ii,
evameva aksiym pacimymuttarymuttaraprvym prvaaksiym aksiapacimym
pacimottarymaha rhvym ii ekamapi lokahtumatikrammi| vvapi api
lokahtuatamapi yvaaabhilpyabhilpyabuhaks e
traparamurajahsamapi
lokahtatikrammi| ye ca tesu lokahtusu buh bhagavatastist hati hriyate ypayati, tesu
tesu lokahtusamuresu tsu tsu lokahtuviuhisu, yvat tesu tesu lokahtusu
parsamaa
lesu harmam eayati, t sarv paymi| tes
m ca tathgatm pjm karomi
sarvapuspairyvatsarvaparigrahaih| yacca te buh bhagavato bhsate yvatprabhvayati

48
tatsarvamjmi ugr h
mi| y ca tesm buhm bhagavatm buhaksetrapariuhistm
sarvmausmarmi| yesm ca sattvmbhsamgacchmi, yaih samgacchmi, te sarve iyat
bhavatyauttarym samyaksam bohau| ye ca sattv mambhsamgacchati, sks m v ur v
h v prat v sukhit v uhkhit v, tesm sarvesm tatpramm kyamahitist h
mi
paripkaviayaklatikramaatyai| ye ca sattv mmupasam krmati t sarvatraiva
samatajave'moghavikramaparyavase bohisattvavimoks e pratist hpaymi| etamaham kulaputra
samatajavam tathgatapjopasthaprayogam sarvasattvaparipkuklamasagamukham
bohisattvavimoksam prajmi| kim may akyam bohisattvm mahsattvm
mahkarulm mahyapratipattilm bohisattvamrgvipravsalsagalm
bohisattvayagarbhviptaalm bohicittparitygalm buhaharmhylambaalm
sarvajatmaasikrvipravasitalm gagaasamalm
sarvalokiritalmaviast a
lmaupahatalmakhaa
lmacchiralmaabalalm
akalmsalm viuhalm virajoirmalalm bohisattvm cary jtum gu v
vaktum||
gaccha kulaputra, ihaiva aksipathe vajrapuram ma ramiapat t a
am| tatra megho ma
ramiah prativasati| tamupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea mahsattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah reist h
irakah supratist h
itasya bhiksoh pau irasbhivaya supratist h
itam
bhiksumaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya supratist hitasya bhiksoratikt prakrtah||4||

7 MEGA
Parallel Devanagari Version:


7 meghah|
atha khalu suhaah reist hirakastam harmlokamausmara harmaprasavegvis t o
buhugatasam jmaasikrah triratavam upaccheaprayuktah kalyamitryausmara
tryahvalokvabhsitacitto mahpraihugatamaaskrah sarvasattvahtuparitrayogaprasr t ah
sarvasam skr t aratyairitacitto virgavam amuraya sarvaharmasvabhvaihyaptiparamah
sarvalokahtupariuhipraihyauccalitah sarvabuhaparsama aliritavihr auprvea
vajrapuram ma ramiapat t aamupasam kramya megham ramiam paryesa arkst
mahyeagaram r
gt a
m am prisahasrm
ke harmasm kathyya sim hsae isa a
cakrksaraparivartavyham ma harmaparyyam sam prakayamam||
atha khalu suhaah rest hirako meghasya ramiasya pau irasbhivaya megham
ramiamaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puratah prjalih sthitv evamha-may rya
auttarym sam yaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam? katham pratipattavyam? katham bohisattvasya
bohisattvabohicittotpo a praayati? sarvabhavagatisu kathamayo
r h
bhavatyaparikheatay? kathamahyayah pariuhyatyaavamaryatay? katham
mahkarubalam sam jyate aparikheatay? katham hrabalamkrmati
samatamukhaviuhatay? katham prajlokah sam jyate sarvaharmavitimirlokah
sarvjatimirapat avikiraatay? katham pratisamvibalamkrmati
arthaharmairuktipratibhakaualasvarama a
laparipraye? katham smr tibalamkrmati

49
sarvabuhaharmacakrsam bhiasam hraatay? katham gatibalam viuhyati
sarvaharmaiggatylokugamaugamaatay? katham bohisattvasya samhibalam ispayate
sarvaharmrthaicayaprabheaparamatay?
atha khalu megho ramio bohisattvagauravea tatah sim hsautthya avatrya suhaasya
rest hirakasya sarvaarrea praipatya suhaam rest hirakam suvarapuspari
abhyavakirat| aarghaica mairatairuracaaacraicbhiprkirat| citraragaraktaica
aekairvastraatasahasrairabhicchaymsa| aekaica varai
rucirairmaoramairgahapuspairabhyavakrya abhiprakrya ayaica vivihaih pjprakraih pjayitv
satkr tya gurukr tya mayitv pjayitv suhaam rest hirakametaavocat-shu shu kulaputra,
yea te auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| yea kulaputra auttarym
samyaksam bohau cittamutpitam, sa sarvabuhavam asyupaccheya pratipao bhavati
virgavam asya yathvavijptaye'bhiyuktah, sarvaksetravam asya pariuhaye pratipaah,
sarvasattvavam asya paripkaviayya pratyupasthitah, sarvaharmavam asya yathvaistraya
prayuktah, sarvakarmavam asyvirohya sthitah sarvabohisattvacaryvam asya paripraye
prayuktah, sarvapraihavam asyvyavaccheya sam prasthitah, sarvatryahvavam asya
jugamya pratipaah, ahimuktivam asya r h
karayoyuktah, shist hito bhavati
sarvatathgatama alea samavhr tah, sarvabuhaih samatugatah,
sarvabohisattvairaumoitah, sarvryairabhiaitah, sarvabrahmeraih pjitah,
sarvaeverairraksitah, sarvayakserairapacitah, sarvarksaseraih, pratyugatah,
sarvagerairabhist utah, sarvakiareraih sam varitah, sarvalokerairavesitah,
sarvalokahtutrivihpyagatisamuccheya sarvks a
aurgatipathaviivartaatyai
sarvariryapathasamatikramya evamaus yasam patpratilbhya
kalyamitrasam aravipravsya urabuhaharmaravvikrya bohicittayapariohaya
bohicittahetusam bhavasamuayya bohisattvamrgvabhsapratilbhya bohisattvajugamya
bohisattvabhmyavasthya| tasya mama kulaputra evam bhavati-uskarakrak bohisattv
urlabhaaraaprurbhv vsak lokasya| mtpitr bht bohisattvh sarvasattvm|
alam krabht bohisattvh saevakasya lokasya| pratiaraabht bohisattv uhkhritm|
layaabht bohisattvh sarvajagaraksyai| prabht bohisattv vivihabhayoparavm|
vtama albht bohisattvh sarvajagattryapyapraptasam hraatay| harabht bohisattvh
sarvasattvakualamlavivarhaatay| sgarabht bohisattvh aksayapuyaratakoagarbhatay|
ityabht bohisattvh jlokvabhsakaraatay| sumerubht bohisattvh
kualamlbhyugatatay| carabht bohisattvh bohima ajacarogamaatay| rabht
bohisattvh sarvamrasaiyapramaraatay| vrabht bohisattvh
svayam bhharmaagaruprptaye| tejobht bohisattvh sarvasattvtmasehaparyatay|
meghabht bohisattvh vipulaharmameghbhisam pravarsaatay| vr s t ibht bohisattvh
rahisattveriykuravivarhaatay| abht bohisattvh harmasgaratrthapraaraatay|
setubht bohisattvh sarvasattvasam srasamurasam traatay| trthabht bohisattvh
sarvasattvbhigamaatay||
iti hi megho ramiah suhaasya rest hirakasya purata ebhirvacaapaairbohisattv sam varya
suhaasya rest hirakasya shukramat| tasyemm bohisattvasam harsam vcamurayato
mukhavrttathrpo'rcihskaho icacra, yercihskahea shasro lokahtuh sphut o'bht| ye
ca sattvstamavabhsam sam jati sma, evamaharhik v ev v, gamaharhik v g v,
yaksamaharhik v yaks v, gaharvamaharhik v gaharv v, asuramaharhik v asur
v, garuamaharhik v garu v, kiaramaharhik v kiar v, mahoragamaharhik v
mahorag v, mausyamaharhik v mausy v, amausyamaharhik v amausy v,
brahmamaharhik v brahmo v, te tevabhsevabhsith sato meghasya

50
ramiasytikamupasam krmatah etesm meghea ramiehist hitaym kr tjaliput m
hlitakyacittm uraprmoyajtm mahgauravasthitm ihatamrahvajm
myt hypagatm viprasaeriym megho ramiastameva cakrksaraparivartavyham
harmaparyyam vistarea sam prakayati praveayati, praveayati, ayati, augamayati, yam rutv
sarve te'viivartay abhva auttarym samyaksam bohau| sa puarapi harmsae isaya
suhaam rest hirakametaavocat-aham kulaputra sarasvaty hraylokasya lbh|
so'hamekavitrishasramahshasre lokahtau evm evamatr prajmi| evam gm
yaksm gaharvmasurm garum kiarm mahoragm
mausymamausym brahmam brahmatr prajmi| evm evamatratvam
prajmi| evam gm yaksm gaharvmasurm garum kiarm mahoragm
mausymamausym brahmam brahmamatratvam prajmi| evm
evamatraikatvam prajmi| evam gm yaksm gaharvmasurm garum
kiarm mahoragm mausymamausym brahmam brahmamatraikatvam prajmi|
evm evamatrasam bheam prajmi| evam gm yaksm gaharvmasurm
garum kiarm mahoragm mausymamausym brahmam
brahmamatrasam bheam prajmi| tiryagyoigatm sattvm sarvavyavahramatrasam jh
prajmi| rakm sattvm matrasam jh prajmi| ymalaukikm sattvm
matrasam jh prajmi| ryamatrasam jh prajmi| aryamatrasam jh prajmi|
bohisattvamatrasattvayavgirukth prajmi| tryahvaprptatathgatasvargaghos asgar
sarvasattvm kathrutamatrasam prayuktavatarmyahimucmi| cittaksae cittaksae yath ceha
trishasramahshasralokahtau sattvm sarvavyavahrairuktimatrasam jsgaramavatarmi,
tath prvasym ii lokahtukot iyutaatasahasresu apramesu asam khyeyesu acityesu atulyesu
asamatesu asmprptesu aabhilpyaabhilpyesu, tath aksiym
pacimymuttarymuttaraprvym prvaaksiym aksiapacimym pacimottarymaha
rhvym ii lokahtukot iyutaatasahasresvapramesu yvaaabhilpyabhilpyesu
sattvm sarvavyavahrairuktimatrasam jsgaramavatarmi-yauta evm evamatr
prajmi| yvabrahmam brahmamatr prajmi| etamaham kulaputra, bohisattvm
sarasvathraylokam prajmi| kim may akyam bohisattvm cary jtum gu v vaktum,
ye te vivihasam jgatasgarupravist h| ye te vivihasarvajagatsam jmatrasgarupravist h| ye
te vivihajagamaireasgarupravist h| ye te
vivihasarvajagaabhilpyaprajptivyavahrasgarupravis t
h| ye te
sarvapausam hisgarupravist h| ye te paaparamasgarupravist h| ye te
sarvatryahvrambaaikrambaavyavahrasamurupravist h| ye te
paottaraireasgarupravist h| ye te vipaottaraireasgarupravis t h| ye te
paaprabheaireasgarupravist h| ye te
sarvaharmapaaprabheaviayaireasgarupravis t h| ye te sarvajagamatrasgarupravist h|
ye te sarvasvarama alaviuhivyhvakrth| ye te cakrksarakot gatiprabheairyth||
gaccha kulaputra, ayamihaiva aksipathe vaavs ma jaapaah| tatra muktako ma rest h
prativasati| tamupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryymabhiyoktavyam,
katham irytavyam, katham cittam ihytavyam|
atha khalu suhaah rest hirako meghasya ramiasya pau irasbhivaya harmagauravea
kr tv mlam jtarahlaksaam prarpayamah kalyamitrugatm sarvajatm sam paya
arumukho rua megham ramiamaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puah puaravalokya
praipatya meghasya ramiasytikt prakrtah||5||

51

8 MUKTAKA
Parallel Devanagari Version:


8 muktakah
atha khalu suhaah rest hirakastameva bohisattvasarasvathraylokavyhamauvicitaya,
tameva bohisattvamatraayasgaramavatara, tameva
bohisattvacittavyavaaviuhimausmara, tameva
bohisattvakualavsaopasam hrbhiirhramabhiirhara, taeva bohisattvaparipkamukham
viohaaya, taeva bohisattvm sattvasam grahajamuttpaya, tmeva
bohisattvayabalaviuhim r hkurvah taeva bohisattvhyayabalamupastambhaya,
tameva bohisattvhimuktivam am pariohaya, tmeva bohisattvayacittakalyatm
sam bhvaya, tameva bohisattvavyavasyamuttraya, suhaah reist hirako
r h
apratijpraihicittparikhiasam tavyho'ivartyavikrtavryah
pratyuvartyamaovyavasyah asam hryarahbalopetah vajraryabheyacittah
sarvakalyamitrusapraaksiagrh aupahataprajvisayah
samatamukhaviuhayabhimukhah apratihatajaviuhigocarah samataetrajaaylokah
samatabhmihrayavabhsapratilabhah harmahtutalabhebhimukhacittah
samatatalpratist havyhaviuhisvabhvavijaptah aiketsamvayagocaraparamah
sarvasam jvikramaajamukhaviuhah sarvaikkulabheaikpratyhavyhah
lokatalaigbheivartyah harmatalaigbhepratyuvartyah
buhaikkulabheaaraavijaptiparamah ahaikkulabheugataj
ruciraharmacakrasam bhr tabuhih samatarucirajasamhykralokvabhsitacittah
samatavisayabhmyaugatamaaharrah tathgatajaviyuavabhsitasam tah
sarvajatormiprasvegasam jtah buhaharmaprasavegvirahitah tathgathist hvegvist ah
sarvabuhasvacittugamlokvabhsitah sarvalokahtujlasvaarraspharaapraihisamavgatah
sarvaharmahtusvakyasamavasarabhiirhraparamo'uprvea vaabhirvarsaistam
vaavsijaapaamauprptah| sa tam muktakam rest hiam parimrgamo'rkst| r s t v ca puah
sarvaarrea praipatya puratah prjalih sthitv evamha-rya, labh me lbhh, yasya
meghakalyamitrasamavaham| tatkasya hetoh? urlabhaarai hi kalyamitri
urlabhaprurbhvi uhpratygati urupasam kramai uhparyupsyi| ursai
uhsamvsi urabhishyi uraubahyi kalyamitri| tacca
meghakalyamitrasamavaham jtam| may rya auttarym samyaksam bohau cittamutpitam|
yauta sarvabuhrgaatyai sarvabuhbhirhaatyai sarvabuhaaraatyai
sarvabuhavijaptaye sarvabuhasamatugamya sarvabuhapraihyaugamya
sarvabuhapraihiparipraye sarvabuhasamugamajlokaatyai
sarvabuhasvaarrbhiirharaatyai sarvabuhasamugamasvacarybhiirharaatyai
sarvabuhavikurvitapratyaksbhijatyai sarvabuhabalavairayapariuhaye
sarvaharmaearavavitr ptatyai sarvabuhaharmaearavaograhaatyai
sarvabuhaharmaeasam hraatyai sarvabuhaharmaeavibhajaatyai
sarvabuhasaasam hraatyai sarvabuhasattvaikatvatyai sarvabohisattvasabhgatyai
sarvabohisattvacarypariuhye sarvabohisattvapramitparipraye
sarvabohisattvapraihyabhiirhraviuhaye sarvabohisattvabuhhis t hakoapratilbhityai
sarvabohisattvaharmaihakoksayajlokatyai sarvabohisattvaihakougamya
sarvabohisattvpramakobhiirharaatyai
sarvabohisattvamahkaruihakoasattvaviayaist hparyatagamaatyai

52
sarvabohisattvavikurvitaihakoavijaptaye
sarvabohisattvavaitihakoasvacittavaavartaatyai
sarvabohisattvaviuhiihakoasarvkravyhatyai| evam citto'hamrya ihopasam krtah,
evamabhipryah evam maorathah evamabhiayah evamayah evam ihyaptiparamah
evam gocarbhimukhah evaayugambhimukhah evamviuhiparamah evamvyhbhipryah
evam praatacittah evam kalyaprayogah evamabhimukheriyah| rutam ca me ryo
bohisattvmavavusam atti, ayamupaiati, augamaamavabhsayati,
mrgamupaiati, trthamavatrayati, harmavram vivr oti, sam ay chiatti, kksm vioayati,
katham kathalyamuharati, vicikitsmalamapakars ayati, cittagahaamavabhsayati,
cittamalamapaharati, cittasam tatim prasayati, cittakaut ilyamapaayati, cittatpam prahlayati,
vyvartayati, sam sracittam viivartayati, akualebhyo vivartayati, arakebhyo vivecayati, iketaebhya
ucclayati, aabhiivet parimocayati, sarvasagebhya varjayati, sarvajatymabhimukhkaroti,
harmaagarupraveya vartayati, mahkaruym pratist hpayati, mahmaitrym iyojayati,
bohisattvacaryym praveayati, samhimukhabhavaatym iveayati, augamamukhesu
sthpayati, svabhvaihyaptau spharati, balugamea vibhajati sarvajagatsamatugamya cittam|
tavaatu me ryah-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam? kathamabhiyoktavyam?
katham prayoktavyam? katham prayuktasya ksipram viuhyati bohisattvacarymaa
lam?
atha khalu muktakah rest h tasym velym sarvabuhaksetrasamavasaraam ma
aatvartahramukhaprvam gamam bohisattvasamhimukham sampayata
prvakualamlabalhea tathgathis t hea, majuriyaca kumrabhtasya samavharea
jlokopasam hrea ca| samaatarasampaasya ca muktakasya res t hiastathrp
kyapariuhih sam sthit yay kyapariuhay aasu iks u
aabuhaksetraparamurajahsam
buh bhagavatah saha buhaksetrapariuhay saparsama a
lh saha prabhviuhay
saprvacarysamvsh sabuhavikurvith sapraihasam bhrh
sahacaryiryavyhaviuhay sbhisam bohisam arah sahaharmacakroayotah
sasattvaparipkh saharmaist hparyath sarvakye'targath aupravist h sam r yate sma|
ayoysam bhi ayoyvara ayoyasuvibhakt ayoyasuvyavasthitakalpasam sth
yathvavijapt buhaksetravyhh bohisattvaparsama allam kr
buhavikurvitam sam arayatah sam r yate sma| yaayavyavasth
praihamukhaparipah kvacillokahtau tusitabhavaopapah sam r yate|
sarvabuhakryam kurvatah kvacittusitabhavaccyavamh, kvacimtuh kuksigath
vivihavikurviti sam arayatah, kvacijjyamh blakrmupaarayatah,
kvaciatahpuramahyagath, kvaciabhiiskrmatah kvacibohimaa
varagath
mahvyhavikurvitamrasaiyaparjayam kurvatah sam r yate|
kvacievagayaksagaharvaparivr t brahmerairharmacakrapravartayhyes yamh,
kvaciharmacakram pravartayatah kvacitsarvasattvabhavaagath kvacitpariirvyamh
sam r yate| kvacillokahtau tathgatm pariirvr tm htuvibhagh sam r yate|
kvacibuhaksetraevamausystathgatacaityyalam kurvatah sam r yate| yacca te buh
bhagavato bhsate sattvaikyesu sattvalokesu sattvagatisu sattvopapattisu
sattvasam iptesu sattvakualamlaparivartesu sattvagatiparivartesu
sattvayaparivartesu sattvhimuktiparivartesu sattveriyaparivartesu
klaparivartesu sattvakarmasam bheesu sattvakarmavimtratsu
sattvalokavibhvasu gaticaryvicarites u sattvaayesu ayaprayogesu sattvasamuresu
eriyavimtratviuhesu kleavsauayitesu sattvaprasaresu
vivihabuhivikurvitasam araairiruktibhirsvargarutairhrairstrtaayohrair
-hramukhaparivartairpratisam viayaprabhavairsatyamasamuraparivartaih
buharsabhasim haaaih sattvakualamlaeaprtihryasam araaih

53
mukhasmr tiiaraavikurvitaih bohisattvavykaraasim haaih
tathgataharmacakravijr mbhitaih aatamahyesu parsama alesu
aatasam bheesvayoyrambaesu viuhaparsama alesu vipulesu
sksmaparsama a
lasamavasaraesu yojaapramesu aayojaapramesu
yvaaabhilpyabuhaksetraparamurajahsamalokahtupramesu parsama alesu yatte
buh bhagavato harmam bhsate sarvasvargarutaghosugmiy tathgatavc, tam sarvam
suhaah rest hirakah r
oti ugr hti sam hrayati pravartayati upaihyyati| tacca vikurvitam
payati, tm ca acitym bohisattvasamhivr s abhitm||
atha khalu muktakah rest h smr tah sam prajam stasmtsamhervytthya suhaam
rest hirakametaavocat-aham kulaputra asagavyham ma tathgatavimoksamyhmi iryhmi|
tasya me kulaputra asagavyham tathgatavimoksamyhato iryhatah prvasym ii
jmbaaprabhsavatym lokahtau trevararjo ma tathgato'rha samyaksam buhah srham
vairocaagarbhabohisattvapramukhea sarvabohisattvapars amaa
lea caksusa
bhsamgacchati| aksiym ii sarvabalavegavatym lokahtau samatagahavito ma
tathgato'rha samyaksam buhah srham citrjabohisattvapramukhea
sarvabohisattvaparsama alea caksusa bhsamgacchati| pacimym ii
sarvagahaprabhsavatym lokahtau merupraparjo ma tathgato'rha samyaksam buhah
srhamasagacittabohisattvapramukhea sarvabohisattvapars ama alea caksusa
bhsamgacchati| uttarym ii ksyahvajym lokahtau vajrapramarao ma tathgato'rha
samyaksam buhah srham vajrapaavikrmibohisattvapramukhea
sarvabohisattvaparsama alea caksusabhsamgacchati| uttaraprvym ii
sarvaratarucirym lokahtau ailambhacaksurvairocao ma tathgato'rha samyaksam buhah
srhamailambhasuirmitabohisattvaprvam gamea sarvabohisattvaparsama a
lea caksusa
bhsamgacchati| prvaaksiym ii gahrcihprabhsvarym lokahtau gahaprapo ma
tathgato'rha samyaksam buhah srham
sarvaharmahtutalabheaketurjabohisattvaprvam gamea bohisattvaparsamaa
lea caksusa
bhsamgacchati| aksiapacimym ii sryakesarairbhsym lokahtau
samatamukhajavirocaaghoso ma tathgato'rha samyaksam buhah srham
samatakusumrcihpralambacabohisattvaprvam gamea sarvabohisattvaparsama alea
caksusa bhsamgacchati| pacimottarym ii gahlam kraruciraubhagarbhym
lokahtvapramaguasgaraprabho ma tathgato'rha samyaksam buhah
srhamasagakyaramitejomatibohisattvaprvam gamea sarvabohisattvaparsamaa
lea
caksusa bhsamgacchati| aghoii ratasim hvabhsajvalaym lokahtau
harmahtuviyotitaramirm tathgato'rha samyaksam buhah srham
harmahtvarcirvairocaasam bhavamatibohisattvaprvam gamea sarvabohisattvaparsamaa
lea
caksusa bhsamgacchati| rhvym ii laksaaruciravairocaym
lokahtvapratihataguakrtivimoksaprabharjo ma tathgato'rha samyaksam buhah
srhamasagabalavryamatibohisattvaprvam gamea sarvabohisattvaparsama alea caksusa
bhsamgacchati||
iti hi kulaputra, et aa tathgat pramukh kr tv aasu iksu
aabuhaksetraparamurajahsamm stathgatarhatah samyaksam buh paymi| a ca te
tathgat ihgacchati, a cham tatra gacchmi| yasym ca velymicchmi, tasym velym
sukhvatym lokahtvamitbham tathgatam paymi| caaavatym lokahtau vajrbham
tathgatam paymi| gahavatym lokahtau ratbham tathgatam paymi| pamavatym
lokahtau ratapambham tathgatam paymi| kaakavatym lokahtau tbham tathgatam
paymi| abhiratym lokahtau aksobhyam tathgatam paymi| supratist hym lokahtau sim ham

54
tathgatam paymi| arama alaibhsym lokahtau carabuhim tathgatam paymi|
ratarham sacitrym lokahtau vairocaam tathgatam paymi| iti hi kulaputra yasym yasym ii
yasym yasym lokahtau yam yameva tathgatam rast umkksmi, tam tameva tathgatam
paymi| yasmi yasmiahvai yasmi yasmirambae yasym yasym prvacayym tathgatam
rast umkksmi, yasmi yasmi vikurvitakrae yasmi yasmi sattvaviayakrae yam yam
tathgatam rast umkksmi, tam tameva tathgatam paymi| a ca te tathgat ihgacchati, a
cham tatra gacchmi| so'ham kulaputra a kutacigamaatm tathgatm praja, a
kvacigamaatm svakyasya praja, svapopamavijaptim ca tathgatm praja,
svapasamavicravijaptim svacittasya praja, pratibhsasamavijaptim ca tathgatm praja,
acchoakabhjaavijaptim ca svacittasya praja, mykr tarpavijaptim ca tathgatm praja,
myopamavijaptim ca svacittasya praja, pratirutkgirighos uravaatm ca tathgataghosasya
praja, pratirutksamavijaptim ca svacittasya praja, evamaugacchmi evamausmarmi
svacitthist ham bohisattvm sarvabuhaharma iti| svacitthis t ham
sarvabuhaksetrapariuhih, svacitthist ham sarvabuhabohisattvacary, svacitthis t ham
sarvasattvaparipkaviayah, svacitthist ham sarvabohisattvapraihbhiirhrah,
svacitthist ham sarvajatagaruprptih,
svacitthist hamacityabohisattvavimoksavikraat, svacitthist ham
buhabohyabhisam bohah, svacitthist ham
samataharmahtusamavasaraavr s abhitvikurvitam, svacitthist ham
sarvakalpasksmasamavasaraajamiti||
tasya mama kulaputra evam bhavati-svacittamevopastambhayitavyam sarvakualamlaih| svacittameva
parisyaayitavyam harmameghaih| svacittameva pariohayitavyamrambayaharmebhyah|
svacitameva r
h
kartavyam vryea| svacittameva amkartavyam ksty| svacitameva praayitavyam
jugamesu| svacittamevottpayitavyam prajay| svacittamevbhiirhartavyam vaitu|
svacittamevavipulkartavyam buhasamatym| svacittamevvabhsayitavym aatathgatabalaih|
etamaham kulaputra asagavyhatathgatavimoksam jmi yhmi iryhmi| kim may akyam
bohisattvmasagacittmasagavihragocarm
pratyutpaasarvabuhaharmasam mukhvasthitasamhipratilabhmaparioirvakot igatasam bohimukhasamhipratilabhm tryahvasamatuprptm
samatatalasam bheasamhigocaravihijm
sarvabuhaksetrasuvibhaktaarrmasam bhiabuhavisayavihrim
sarvaigabhimukhagocarmaparbhukhajama alavyavalokam cary jtum gu v
vaktum, yesmtmabhvasarvalokahtusam vartavivarth prajyate| a caismtmai lokahtusu
v vayasam j pravartate||
gaccha kulaputra, ihaiva aksipathe milaspharaam ma jambvparsam| tatra srahvajo ma
bhiksuh prativasati| tamupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryym
iksitavyam, katham prayoktavyam||
atha khalu suhaah rest hirako muktakasya rest hiah pau irasbhivaya muktakam
rest hiamaekaatasahasrakr t vah praaksikr tya puah puaravalokya muktakasya
rest hio'sam khy guuaya upavicraya, abhilasa, avijaha rua parieva
kalyamitrasehajtah kalyamitrapratiaraah kalyamitrrgabhimukhah
kalyamitrajamavikopaya kalyamitrhm sarvajatm samaupaya
kalyamitrugatayah kalyamitropyashyopacrah kalyamitracetavaart, mtr sam j
kalyamitresu sarvhitaparivarjaatay, pitr sam j kalyamitresu sarvakualaharmasam jaaatay,
muktakasya rest h
io'tiktprakrtah||6||

55

9 SRADVAJA
Parallel Devanagari Version:


9 srahvajah| atha khalu suhaah rest hirakastmeva muktakasya
rest hio'usamauvicitaya, muktakasya res t hio'vave pratipayamo'cityam
bohisattvavimoksamausmara, acityam bohisattvajlokamausmara, acityam
harmahtupravevatramaugaccha, acityam bohisattvasamavasaraaayamavatara, acityam
tathgatavikurvitamaupaya, acityam buhaksetrasamavasaraamahimucyamah, acityam
buhhist havyhamaumrja, acityam
bohisattvasamhivimoksavyavasthavr s a
bhitmavakalpaya, acitym
lokahtusam bhevaraatmavaghamah, tasymacityabohisattvakarmar hhyayatym
pratipayamah, taacityabohisattvakarmapraihasroto'ukurva, auprvea yea
milaspharaam jambvparsam teopasam kramya srahvajam bhiksum parimrgaya
apayaayatarasmirame cam kramakot ym isa am
samhisampaamauvasatamaupravasatamaijamamamayamamr jukyam
pratimukhasmr timacityea samhivikurvitea vikurvamam vmaaksibhymrhvam v
acitypramatakyamavalokitamrhamaekavarakyprameyavaravimtratm cittaksae
cittaksae sam arayamam| tasya tath sampaasya gambhrasya tasya irumijitasya
irlambasya romcorhvakyasya sarvaromamukhebhyo'cityam bohisattvavimoksavikurvitam
pravartayamamapayat| yea vimoksamukhavikurvitea sa cittaksae cittaksae sarvaharmahtum
spharati aatavikurvitavikalpaih sarvasattvaparipkya sarvatathgatapjprayogya
sarvabuhaksetrapariohaya sarvasattvauhkhaskahaivartaya
sarvaurgatimrgasamuccheya sarvasattvasugativravivaraya
sarvasattvakleasam tpapraamaya sarvasattvjvaraavikiraya
sarvasattvasarvajatpratist hpaya||
tasyhahkramatalbhymasam khyeyabuhaksetraparamurajahsam rest h
iga
opasthapratyupasth sarvalokahtuparypaares t hisar arptirekavisayaprvr
bhsaavibhsitaarr vicitramaulicmaimakut ahar rakabimbaparivr
icaramapayat| brhmaagr hapatm ca sarvapavihibhih sarvasgopacraih
sarvbharaaih sarvavastraih sarvapuspaih sarvamlyaih sarvagahaih sarvavilepaaih
sarvakmopacraih sarvarataih sarvyataaih sarvabhjaavihibhih sarvopakaraavihibhih arir
sattv sam gr hyam uhkhitam jagavsayam satvamam si paritosayam sattvay
viohayam sattv bohau paripcayam aa iah spharitv gacchato'payat||
juma a
lbhym icaritv ksatriyapa i tarp brhmaapa i tarp lokapa i tarp
vivihailpapa itarp mausyagatipa itarp laukikalokottarakriyvihijapat upa itarp
lokcryasam matapa itarp aekkrakalp aekkrasam sthavyh maoji
vacm syurayato urmaasah sattv praharsam harmahaaparih sattvaugr hyam
uhkhit sattv sukhayam viipatit sattvabhyuharam vipaayaptr
sattvvsayam bht sattv paritryam kualamlaabamaurvayam
ppaviivr ttiabamurayam kualaharmasampae sattv viiyojayam arthacaryym
sattv pratist hpayam prtivegam sam jaayam priyavitsam grahavastyurayam
samrthatm ca lokasyopaarayam aa iah spharitv gacchato'payat|| bhimaa
lt
sarvasattv sattvajagaccharrasam sth ajiacvaravalkalahar a akst haku ikgr ht
rp kalpasam sth praterypath r s igaicaritv uparyatarkse

56
buhavarurayam harmaabam sam rvayam buhaghosam icrayam
bohisattvasam gham sam arayam brahmacaryam sam pravarayam gupteriyatym
sattviyojayam ihsvabhvrtham prarpayam jrthe lokam pratist hpayam
laukikastravihim praayam sarvajajairyamrgavihim praarayam
auprvakriyym sattv pratist hpayam aa iah spharitv gacchato'payat|| vbhym
prvbhym sarvalokapravr ttisam khy acityekaarrasam sthagakay icaritv acityam
gavikurvitam sam arayamh acityasugahameghlam kragagaatalamahist ham
acityapuspameghlam kraih sarvagagaatalamalam kurvath acityamlyameghlam kraih
sarvamkahtum vyhayam acityaratachatrameghlam kraih sarvaharmahtum
sam chayam acityaratahvajameghlam kram acityaratapatkmeghlam kram
acityaratapatkvittaratbharaameghavarsm lam kram
acityatamahmairatameghapravarsalam kram
acityaratahravicitrakusumameghapravarsalam kram
acityaratsaaparyakaisa a
bohisattvabuha- harmameghapravars alam kram
acityaivyaratbharaameghpsarogaaharmasam gtirutaghosameghapravarsalam kram,
acityamuktajllam kr taratapamorhvakesarasarvaratarjacrameghavarsavikiralam kram,
acityaratamakut ameghasarvamairatavibhsitataramimeghapravarsalam kram,
acityaevakyameghapuspamlyacchatrahvajapatklam kram,
acitypsaromeghoatakyakr tjaliput asuvarapuspavikiraapramuktaput akoasarvatathgatagua
-varastutimeghaigarjitapravarsalam kram gagaatalamahitist h
amh
sarvaratavarairgahakt ameghairurahpapat alameghaca sarvatathgataparsama ali
sam chayamh, sarvalokahtuprasaralam kurvath sarvasattvi praharsayamh
sarvabuh pjayamh ksae ksae sarvaharmahtum spharamh suhaah
rest hirako'payat|| urastah rvatsasam khyeyabuhaksetraparamurajah
samasurericaritv acitysuramyvikurviti praarayam mahjalahar
sam ksobhayam lokahtuatasahasri sam prakampayam sarvaailerarjj
sam ghat t ayam sarvaevabhavai sam prakampayam sarvamramaa
li jihmkurv
sarvamrasaiyam pramarayam sarvalokamaamaarp prabhajayam
praust acittivrya prasayam vihim scitt pratiivrayam sattvmakual
harmupaamayam kleaparvat vikirayam raasam grmupaamayam
vivihsuramyvikurvitavikritaih sattv sam vejayam ppuvejayam
sam srutrsayam sarvabhavagatibhya ucclya aikete iveayam bohicitte sattv
pratist hpayam bohisattvm bohisattvacarym viohayam bohisattv pramitsu
pratist hpayam bohisattvabhmisu avatrayam bohisattvm
buhaharmaayvabhsam jaayam harmaayavyavasthaicittaks ae cittaksae
harmahtum spharamapayat suhaah rest h
irakah||
pr s t havam asam khyeyabuhaksetraparamurajahsam rvakapratyekabuhakyicaritv
rvakapratyekabuhavaiayikm sattvmtmbhiivist m irtmatm
ihsattvatmurayam vatbhiivist m sarvasam skrityatm paripayam
rgacaritmaubhm bhvam vesacaritm maitrm
mohacaritmiam pratyayatprattyasamutpamurayam samabhgacaritm
javisayasam prayuktam harmaayabhiyotayam visaybhiratmalayatm kathayam
tau iketayatm praihiviesamabhirocayam sarvaikparivartamukhes u
sarvaharmaayasgaraparivartamukhesu sarvasattvrthakriymabhiyotayato harmahtum
spharayamapayat suhaah rest hirakah||
am sakt bhymasam khyeyabuhaksetraparamurajahsam yaksarksasericaritv
sam sthavikr taarr varrohaparih erypathavikalp ybhirh
parivraparivr t sattvahtupariplaaprayukt prabhvabhsaprayukt

57
ghosairghosaigarjit opybhiirhrairasam bhiaih samataigviiggagaam
spharam sarvasattvakualacaryraksyai sarvryama alaraksyai sarvabohisattvaparigrahya
sarvasamyagatasamyakpratipaapariplaya vajrapikarma
sarvabuhopasthapjvihatyai, viipatitm sattvm sarvpyagativiivartaatyai,
sarvalokasarvavyhyyuparavabhayopaamaya prayukt sattvrthakriylokapariplaotsuk
puyajasam bhracakram pariprayam harmacakramaupravartayam paravicakram
igr hyam sarvaharmahtum spharam suhaah rest hirako'payat||
uarasam khyeyabuhaksetraparamurajahsam kiarer
asam khyeyakiarerakayatasahasraparivr
asam khyeyabuhaksetraparamurajahsamm ca gaharver
asam khyeyagaharverakayatasahasraparivr icaritv
asam khyeyaivyatryaatasahasrasam gtisam prabhaitaharmasvabhvopasam hiti
buhastotryurayam bohicittam paripayam bohisattvacarym sam varayam
sarvbhisam bohimukhyabhist avam sarvaharmacakramukhyavaghayam
sarvavikurvitamukhyabhirocayam sarvapariirvamukhi paripayam
sarvabuhasaamukhi sam parigr hyam sarvasattvamukhi sam praharsayam
sarvabuhaksetri pariohayam sarvaharmamukhi abhiyotayam sarvvaraamukhi
viivartayam sarvakualamlamukhi sam jayam harmahtum spharayam suhaah
rest hirako'payat|| mukhavrasam khyeyabuhaksetraparamurajahsam
saptaratacaturagabalakyaparivr cakravartio icaritv mahtygaramivyh pramucam
sarvaratkarutsr jyam sarvamairatkar virayam arir sahakurv
privahllokam viivartayam maitrcitte sattv sam iyojayam aattvivecayam
svalam kr tsam khyeyakaykot iyutaatasahasri pratipayam
kmamithycrvicchaayam brahmacarye pratis t hpayam mr s vviivartayam
asam vivaparamatym iyojayam, piuavacaviivartayam paramasam grahaprayuktam
ghosamurayam parusavacallokam viivartayam, maojalaks m vcamurayam,
aarthharmopasam hitabahapralpt sattv viivartayam,
gambhrrthapaaprabheaviicaye sam iyojayam, sarvavacaaosebhyo lokam
viivartayam, karubahavcamurayam, hr
ayamalam loke'paharaam,
alpecchatsam tust iparamatym sattviyojayam, vypllokam viivartayam,
parasam tatiprasae sam iyojayam, sarvar s t ijlam loke uharam, sarvavimatiprakr
vikirayam, sarvasam ehakt praptayam, sarvasam ayavicikitstimiramapaayam,
harmapravicayam loke pravibhajam, iam pratyayatprattyasamutpamurayam,
svabhvasatyaaye sattviyojayam, sarvvarai viivartayam,
avaraaaye'vatrayam, buhrthaayamuyotayam, aa io harmahtum
spharam suhaah rest h
irako'payat||
ayabhymasam khyeyabuhaksetraparamurajahsami sryama alaatasahasri icaritv
sarvamahirayavabhsami, mahhakram loke vihamati, mohatimiram
sattvmapaayami, taarakpyagatm sattvm tauhkham praamayami,
mr
mayesu ksetresu avatavarm prabhm pramucami, suvaramayesu ksetresu
vairyavarm prabhm pramucami, vairyamayesu ksetresu suvaravarm prabhm
pramucami, rpyamayesu ksetresu suvaravarm prabhm pramucami, suvaramayesu
ksetresu sphat ikavarm prabhm pramucami, sphat ikamayesu ksetresu suvaravarm
prabhm pramucami, suvaramayesu ksetresu musragalvavarm prabhm pramucami,
musragalvamayesu ksetresu suvaravarm prabhm pramucami, lohitamuktmayesu ksetresu
suvaravarm prabhm pramucami, suvaram mayesu ksetresu lohitamuktvarm prabhm
pramucami, amagarbhamayesu ksetresu suvaravarm prabhm pramucami,
suvaramayesu ksetresu amagarbhavarm prabhm pramucami, iralamayesu ksetresu

58
sryagarbhamairjavarm prabhm pramucami, sryagarbhamairjaarresu ksetresu
iralamairjavarm prabhm pramucami, lohitamuktmayesu ksetresu
carm ujlama alagarbhamairjavarm prabhm pramucami,
carm ujlama a
lagarbhamairjaarresu ksetresu lohitamuktvarm prabhm pramucami,
ekaratamayesu ksetresu ratavarm prabhm pramucami, ratamayesu ksetresu
ekaratavarm prabhm pramucami, evam sarvabohisattvaparsama alesu
aparimasattvakryaprayukti sarvasattvaharmahtum spharamyapayat suhaah
rest hirakah|| bhrvivartarrkoasam khyeyabuhaksetraparamurajahsam
akakyicaritv sarvaeverabhibhavam, kmaratim sarvaloke viivartayam,
buhaaraaratimauvartayam, aparimasattvaviayaprayukt aa io harmahtum
spharamapayat|| lalt asam khyeyabuhaksetraparamurajahsam mahbrahmao
icaritv praterypath brahmaghos a
murayam sarvabuhahyesyam
sarvabuhabhist avam sarvabohisattv prahars ayam aparimasattvakryaprayukt
aa iah sarvaharmahtum spharam suhaah rest hirako'payat||
irasto'sam khyeyabuhaksetraparamurajahsam bohisattvicaritv
varasam sthavibhsitaarratm sam arayam auvyajaavicitragtratm
prabhvayam aatamahyaprabhmaa
lamegh pramucam sarvabuhm
prvabohisattvacarymrabhya yakapratigrhakavastuparitygaprakramegh
sarvaromavivarebhyo icrayam pramitsam prayukt prvayogasamur
sam arayam acarym lokasya samvarayam mtsaryamalam viivartayam
sarvagrhotsarge sattviyojayam, vicitrasarvaratlam krlam kr tam lokamahitist ham,
apramitym sattv pratist hpya pariskravaitym pratist hpayam, sarvalaksaagu
samvarayam, buhalaksaasam bhave hetumupaiyamapayat|
asam khyeyabuhaksetraparamurajahsamm ca bohisattvicaritv lapramitm
samvarayam, sarvabuhm lapramitsam prayukt prvayogasamur
sarvaromavivarebhyah sam arayam, sarvasattv sarvalokagativis ayebhyo vimukhkr tya
tathgatavisaybhimukhkurv, kmalokam vijugupsam, viparysapat alam loke vikiram,
vitathaparikalp praamayitv bohisattvale sam iyojayam, mahkarulam samvarayitv
tathgatalapratilambhya buhamrgapratipattile sattv pratis t hpayam, svapopamm
bhavagatim sattvm prabhvayitv svapavihisamavasaraatyai visayaparigrahakleavaitym
sattv pratist hpayamapayat| asam khyeyabuhaksetraparamurajahsamm ca
bohisattvicarya suvaravaracchavitm loke'bhiyotayam,
akrohupysatymakhilaust viast pratihatacittym sattv pratist hpayam,
sarvatiryagyoigatisamuccheya sarvaromamukhebhyah kstipramitsam prayukt
tathgataprvayogameghicrayam, kstibale sattv pratist hpayam, harmavaitym
sattvavabhsayamapayat| asam khyeyabuhaksetraparamurajahsamm ca
bohisattvicarya aatabohisattvavryabalam sam arayam, sarvajatrambhvivartyabalea
sarvasattvarutasgaraparyest iparikheatm sam varayam, sarvatathgatapjopasthe
sattviyojayam, sarvauhkhaskahaviivartaamahvryrambhe sattv pratis t hpayam,
vryapramitpratisamyukt prvayogamegh sarvaarricrayam,
bohisattvavryapramitcarym sam arayam, kausyaparvat sattvm vikiram,
vryapramitym sattv pratist hpayam, karmavaitym lokam viiyojayam
ahist haprayuktapayat| asam khyeyabuhaksetraparamurajahsamm ca
bohisattvicaritv bohisattvusmr t ipathe sattv pratist h
payam,
sarvvaraaivaraatimiram vihamam, sarvamaapramt sattv viivartayam,
apramaharme pratist hpayam, stambhasam rambhamahvajpraptayam,
buhahygasgaramurayam, hyapramitm loke sam varayam,
hyapramitpratisam yukt prvayogamegh sarvaromavivarebhyo icrayam,

59
cittavaitym sattv pratist hpayam, ksae ksae harmahtum spharamapayat|
asam khyeyabuhaksetraparamurajahsamm ca bohisattvicaritv
buhaharmaparyest isam prayukt prvayogamegh sarvaromavivarebhyo icrayam,
sarvasvargasgarartaih prajpramitmeghigarjam, samyagr s t i viyutam
icrayam, harmasvabhvarutaghos ravam, tmar s t iparvatakt isattvm
praryam, sarvar s t ialyyuharam, kksvimatimativicikitstimiram vihamam,
ahimuktivaitm sam varayam, cittaksae cittaksae harmahtum spharamapayat|
asam khyeyabuhaksetraparamurajahsamm ca bohisattvicaritv
sarvabuhopyakaualyaayama alam prabhvayam, upyakaualyapratisam yukt
prvayogamegh sarvaromavivarebhyo icrayam, upayakaualyacarym loke
prabhvayam, mahyairyamabhiyotayam, sarvabuhama alam samvarayam,
sam srairvsam bhim bohisattvacarym sam varayam, arayam,
bohisattvopyakaualyapramitym sattv pratist hpayam,
sarvabohisattvopapattivaitma alam loke iarayam, cittotpe harmahtu
spharamapayat| asam khyeyabuhaksetraparamurajahsamm ca bohisattvicaritv
sarvatathgatamasamuramegh sarvaromavivarebhyo igarjam,
sarvabohisattvapraihapramitpariuhisam prayukt prvayogamegh
sarvaromamukhamaa
lebhyah pramucam, praihapramitm samvarayam,
sarvabohisattvavaitsu sattv pratist hpayam, apartakot yviham
mahpraiharathacakram sarvaharmusaraam sarvakleaviivartaamajaparvatavikiraam
loke prabhvayam, praihavikurvitaih cittaksae cittaksae harmahtum
spharamapayat| asam khyeyabuhaksetraparamurajahsamm ca bohisattvicaritv
bohisattvabalamavabhsayam, bohisattvabalapariis p
attirutam pramucam,
balapramitpariispattisam bhavaprvayogamegh sarvaromavivarebhyo icrayam,
sarvamraparapravyaavamr
yabalam sam arayam,
sarvacakravlavajraparvataarropaipttmabheyabalam prabhvayam,
sarvakalpohgisgarasam vsaarruayotabalam sam arayam, gagaatale
sarvalokahtuprasarapitalasam hraabalatm sam arayam, cittaksae cittaksae
r hivaitym sattv pratist hpayam harmahtuspharapratiprasrabhapayat|
asam khyeyabuhaksetraparamurajahsamm ca bohisattv icaritv sattvm jama alam
yotayam, japarimitpariuhisam prayukt prvayogamegh sarvaromavivarebhyah
pramucam, sarvabuhaguajbhijvatm jabhmim loke prabhvayam,
sarvabuhasam jbhijvatm jabhmim sam arayam,
sarvapraihyabhiirhrbhijbhijvatm jabhmim paripayam,
sarvasattvasam grahapraihyabhiirhrajbhijvatm jabhmim vikhypayam,
sarvasattvaairtmysvabhvvatrbhijvatm jabhmim vikhypayam,
sarvasattvacittasgaravyavalokabhijvatm jabhmim prakayam,
sarvasattveriyavicayajbhijvatm jabhmim pravibhajam,
sarvasattvayhimuktivyavalokaajbhijvatm jabhmim samvarayam,
sarvasattvakarmasgarvatrbhijvatm jabhmim vivaram,
sarvasattvapraihasgarvatrajbhijvatm jabhmim sam aryam japramitym
sattv pratist hpayam, cittaksae cittaksae harmahtum spharam suhaah
rest hirako'payat|| mrhata
us savivarasam khyeyabuhaksetraparamurajahsamm stathgatavigrah
varalaksauvyajaaviuhayalam kr prataptajmbaakaakaparvatairbhs
sarvaaaikpratpapramaptaprabhmaa
laharmahtuayaspharaaghos
aatamahyabuhavikurvitasam ara sarvajagaasam bhiaharmameghabhipravarsam,
yauta bohimaa
varagatm bohisattvm

60
samataharmahtutalabhebhimukhajamegham ma
harmameghavarsamabhipravarsam, abhisekaprptm bohisattvm samatatalamegham
ma harmameghavarsamabhipravarsam, mahharmayauvarjybhisiktm bohisattvm
samatamukhapraveam ma harmameghavarsamabhipravarsam, kumrabhtm
bohisattvm samatavyham ma harmameghavarsamabhipravarsam, avivartym
bohisattvm mahkarr hakt am ma harmameghavarsamabhipravarsam,
uhhyaym bohisattvm sarvaharmasvabhvabheajavajram ma
harmameghavarsamabhipravarsam, prvayogasam pam bohisattvm
samatajagatsam grahavyham ma harmameghavarsamabhipravarsam, jamajm
bohisattvm tryahvatathgataparsama albhimukhavijaptimegham ma
harmameghavarsamabhipravarsam, yogcrm bohisattvm
sarvaharmasvabhvatalairghosam ma harmameghavarsamabhipravarsam, ikarmikm
bohisattvm mahkaruayopyagarbhameghasam bhavam ma
harmameghavarsamabhipravarsam, prathamacittotpikm bohisattvm pragraha
koopacayagarbham ma harmameghavarsamabhipravarsam, urhimuktikm
bohisattvmaksayavimoksatathgatapraihipragrahakoam ma
harmameghavarsamabhipravarsam, rpvacarm sattvm samatatalksayakoam ma
harmameghavarsamabhipravarsam, brahmakyikm
evmapramaayasgaraigarjitaghosam ma harmameghavarsamabhipravarsam,
vaavartim evm balasam bhavaharmopakaraksayakoam ma
harmameghavarsamabhipravarsam, mrakyikm evm
citrahvajasarvajatsam bhrasam mrjaaghosam ma harmameghavarsamabhipravarsam,
irmaratm evm jaratavicitrahuram ma harmameghavarsamabhipravarsam,
tusitm evm bohisattvapraihivicitrahvajam ma harmameghavarsamabhipravarsam,
ymm evm sarvatathgatusmr tikoam ma harmameghavarsamabhipravarsam,
akraeverabhavaesu tathgataaraaprtivegasam bhavam ma
harmameghavarsamabhipravarsam, yakserabhavaesu
harmahtugagaatathgatavikurvitaspharaamegham ma
harmameghavarsamabhipravarsam, gaharverabhavaesu
sarvatathgataharmasam gtiirghosam ma harmameghavarsamabhipravarsam,
asurerabhavaesu jaayavajrama alam ma harmameghavarsamabhipravarsam,
garuerabhavaesu sarvatathgatasam bhavopyamegham ma
harmameghavarsamabhipravarsam, kiarerabhavaesu sarvaharmameghasam gtiirghosam
ma harmameghavarsamabhipravarsam, gerabhavaesu
bohisattvavikurvitairghosabhavagatyuvegasam bhavam ma
harmameghavarsamabhipravarsam, mahoragerabhavaesu prtisgaravivarhaavegam ma
harmameghavarsamabhipravarsam, mausyalokesu sarvajagaviesajavisayam ma
harmameghavarsamabhipravarsam, arakalokesu
sarvasam srauhkhapratairghosryamrgavacahrlam kram ma
harmameghavarsamabhipravarsam, tiryagyoisu
aavayakarmapathapratipattiirghosatathgatusmr t imeghama alaarram ma
harmameghavarsamabhipravarsam, ymalaukikesu
sarvatathgatapramitirasarvasattvatygacittasam bhavam ma
harmameghavarsamabhipravarsam, viipatitesu sattvesu
sarvauhkhopaamapratilbhasamvsaasvarairghos a
m ma
harmameghavarsamabhipravarsam, sarvaharmahtum spharam suhaah
rest hirako'payat|| sarvaromamukhebhyaca
ekaikasmromavivarasam khyeyabuhaksetraparamurajahsami ramijlama ali icaritv

61
asam khyeyabalarpvartavyh asam khyeyavicitrakryapratyupasthi aa io harmahtum
spharamyapayat| yauta
kutaciromamukharamijlama alvimalaacarysarvasvaparitygavikurvitamapayat|
kutaciromamukharamijlama a
ltsarvatryahvabohisattvalavratasamkalpamaa
lavikurvit
amapayat| kutaciromamukharamijlama altsarvabohisattvaksticaryrpatryahvaprptm
bohisattvm hastapottamgacchehivsaavikurvitam
piaa
asraarropaipthivsaavikurvitam
sarvaarrabheaahr
ayaayaoharahivsaavikurvitapayat|
yairapyayaistryahvaprptabohisattvavikalpittmabhvaih sarvajatharmaparyest iiam
sarvakyikacaitasikaprapityagapratyagaccheai mahkarprapitairahivsiti marsiti
ahyupeksiti, tyapi sarvabohisattvaksticaryvikurvitapratibimbarpyapayat|
kutaciromamukharamijlama a
ltsarvabohisattvavryacaryhimtratvibhaktarpyattgatapr
atyutpai bohisattvavikurviti
lokasam kampaasgarasam ksobhaasattvasam vejaasarvatrthyasam trsaamrama alavirvaaharmaigyotaamahbohisattvavikramavikurvityapayat| kutaciromamukharamijlamaa
l
yi sarvabohisattvacaryirpai yytmabhvopi ye kulopapattiparigrahya rpakya
pariispattaye ye kalyamitrusaparigrahh, yi kalyamitropaeapratipattisthi, yi
tathgatahygapariispattyaurpavihrabhavaavimajaapaagirikaari, yi r s iarri,
yaisti hygi ispiti, yi r phipatyi, yi aiskramyamukhi, ye
vratasamkalperypathh, tatsarvam suhaah rest h
irako'payat||
kutaciromamukharamijlama alt prajpramitcaryvihrasarvaharmaparyes t isam prayukt
kyaparigrahapayat| yaih kyairekaikam harmapaam sarvstiparitygitay
sarvasattvmatiktparyesitam sarvopasthaparicarysarvakalyamitrasaktparyesitam
rahgauravairjtea ca kyapramea tathgatasaktparyesitam, yath caikatvam
harmapaam tath sarvaharmapai prajpramitpratisam yukti yi
sarvajagaupapattipratibhsaih kyaih paryesiti, tatsarvam suhaah rest hirakah
ekaikasmromamukharamijlama alapayat|
kutaciromamukharamijlama a
ltsarvabohisattvaparipkopyasattvagatisamuraprasarit
sarvasattvasam grahaprayogapayat| ekaikam ca sattvam
sarvasattvakyasar airtmabhvopacramukhaih
prvtmabhvopairupyakaualyacaryprayuktaih sam gr hyamam tata
ekaikasmromamukharamijlama alapayat| kutaciromamukharamijlama alt y
bhagavatah prvasarvakalpapraihyabhiirhracary sarvasattvaparipkapraihyabhiirhracary
sarvaksetrapariuhipraihyabhiirhracary, yi ca sarvapraihyabhiirhrama ali tesu tesu
tathgatapamlesu abhiirhr ti sarvasam sraosm tasya tasya sam sraosasya pratipaksea,
tatsarvam suhaah rest h
irakastata ekaikasmromamukharamijlama a
lapayat|
kutaciromamukharamijlama altsarvabalapramitcarysam prayukt
prvayogasamurapayat|
kutaciromamukharamijlama altsarvajacaryvicrasam prayuktajairprasuptasattvapra
bohaaarr prvayogasamurapayat|| atha khalu suhaah rest hirakah srahvajam
bhiksum tath samhitamupaihyyatamupaparksamah, tatsamhivimoksama alamausmara,
tmacitym bohisattvasamhivr s abhitmauvicitaya, tamacityam
sattvrthaayasgaramavatara, taacityam
samatasrotbhimukhavyhbhisam skramukhamausara, ahimucyamah,
taharmahtuvyhaviuhijamukhamavatara, tabuhhis t ham sam pratccha, jam
istrayamah, tabohisattvavaitbalam sam jaaya, tabohisattvapraihibalam r h
kurvah,
tabohisattvacarybalam vistraya, srahvajasya bhiksoh puratah ekamapi
rtrim ivasamatimayati, vvapi, saptpi rtrim ivi purato'timayati, arhamsamapi,

62
msavayamapi, yvat saapi ms sa v rtrim ivi srahvajasya bhiksoh purato'timayati|
tatah sa
m msm sa m ca rtrim ivmatyayea srahvajo
bhiksustasmtsamhervyutthitah| suhaa ha-caryam bateam, rya, yvagambhra esa
samhih| yvavipulo yvaapramavisayo yvaacityavikurvitavyhah yvaatulylokah
yvaasam khyeyavyhah yvaasam hryagocarah yvaasam bhiavisayah yvatsamaigvirocaah
yvaapramasattvrthaprayoga esa samhih, yatra hi ma evam
sarvasattvmaparimauhkhaskahavyupaamya pratyupasthitah, yauta riryauh
khaskahavyupaamrthea pratyupasthitah| arakagativyupacchearthea
tiryagyoigatiparitrrthea sarvksaagativrapitharthea svargagatyupaayarthea
evamausyaratisukhasam bhavrthea hyavisayaratyaubhavrthea
sam skr tvacarasukhasamvarharthea traihtukaihsaraamukhasam ararthea
pratyupasthitah| bohicittasam bhavahetupariparthea pratyupasthitah|
puyajasam bhrasam bhavahetusam varharthea vipulamahkaruvegavivarharthea
mahpraihabalasam jaarthea bohisattvamrgvabhsapratilambhrthea
mahpramityavyhrthea mahyavies
vatrbhiirhrrthea
samatabharacaryjvalokrthea bohisattvabhmijlokapratilbhrthea
sarvabohisattvapraihicaryiryavyhaviuhisamugamrthea
sarvajavisaykramahist hrthea pratyupasthitah| ko ma rya esa samhih? ha-asti
kulaputra, samatacaksurupekspratilabh ma prajpramit| taloka es a samhih
samatamukhaviuhivyho ma| etasya kulaputra
samatacaksurupekspratilabhaprajpramitlokairjtasya samatamukhaviuhivyhasya
samheh subhvitatvtsamatamukhaviuhivyhaprvam gami paripri aa
samhyasam khyeyaatasahasryjyate| ha-etvatparamah rya asya samhervisayah? haetam kulaputra samhim sampaasya ahist ham lokahtuvijaptisu| ahist ham
lokahtvavatresu| ahist ham lokahtuvikramesu| ahist ham lokahtupratima alesu|
ahist ham lokahtuparikarmasu| ahist ham lokahtupariohaesu| ahist ham
buhaaraavijaptisu | ahist ham buhamhtmyapratyaveksym | ahist ham
buhavikurvitajatym| ahist h
am buhabalvatrugamesu| ahist h
am
buhaguasamurvataraatsu| ahist ham buhaharmameghasam pratcchaatsu|
ahist ham sarvabuhaharmacakrapravartasam bheajugamesu| ahist ham
buhaparsaa
lasamurvataravaghaatsu| ahist ham aaikpraveusaraatsu|
ahist ham buhaharmaeauvilokaesu| ahist ham buhaigaulokaatsu| ahist ham
mahkaruigavijahaatsu| ahist ham maitrikspharaatsu| ahist ham
buhaaraaigavatrtr ptisu| ahist ham sarvasattvasamurvatrugamesu| ahist ham
sarvasattveriyasamurajugamesu| ahist ham sarvasattveriyasam bheajesu|
etamaham kulaputra prajpramitvihram jmi| kim may akyam
prajpramitvihrasgarvatrm harmahtuvisayamativiuhm
sarvaharmagatyausr tijim vipulabuhyapramavisayaspharam
mahhrayavabhsavaavartim
sarvasamhimaa
llokasupariuhmabhijvikurvitavr s a
bhitirytmaksayapratisam vitsgar
vatrm bhmigarbhamahurairghosm sarvajagatpratiaraabhtm bohisattvm cary
jtum, gu v vaktum, gocaro v iarayitum, vis ayo v prabhvayitum, mahpraihabalam v
samvarayitum, iryamukham v avabhsayitum, samugamo v abhiyotayitum, mrgam v
paripayitum, samhisroto va ausartum, cittavis a
yo v jtum, jam v samat v avagatum||
gaccha kulaputra ihaiva aksipathe samuravet ma pratyueah| tatra samatavyham
moyam mahprabhasya agarasya prvea| tatra mopsik prativasati suprabhasya
maujerasya bhry| tmupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryym
iksitavyam, katham prayoktavyam|| atha khalu suhaah rest hirakastust a uagra ttamah

63
pramuitah prtisaumaasyajtah srahvajasya bhiksoratikttasrah upajvitaharm
avatrasamhivisayo labhlokvabhsitajah samhyavabhsapratilabhah
ahimuktiviuhayaugataharmaaylokugatacetaah viuhimukhugatloko
iglokaprasr t ajah srahvajasya bhiksoh pau irasbhivaya aekaatasahasrakr t vah
praaksikr tya srahvajam bhiksumavalokya praipatya puah puaravalokaya abhivilokaya
ipata praipata amasya avaama maasikurvam citaya bhvaya pribhvaya
uamuaya hkkram kurva guabhimukhkurva augamaya ausmara ausmraya
r h
kurva avijaha maas gamaya upaibaha praihim samavasara araamabhilasa
svaraimittamugr ha hraya hraugatacitto varasam sthamausmara
javiesamauvicitaya samhivisayam samavatara praihivisayamauprabaha
gocaravisayam vicraya jvabhsam sam pratccha srahvajasya bhiksoratiktprakrtah||7||

10
Parallel Devanagari Version:


10 |
atha khalu suhaah rest h
irakah kalyamitragurhitah kalyamitrasam presitah
kalyamitraaravevist ah kalyamitrusam pratipayamah kalyavacayausmara,
kalyamiutrugataprem kalyamitrykaram buhaaraam sam paya, kalyamitri
buhaharmasam araki sam paya, kalyamitrycryi sarvajatharmesu samaupaya,
caksurbhti kalyamitri buhagagalokaatyai sam paya, auprvea yea
samuravetlpraee samatavyhamuyam teopasam krtah| so'payat samatavyhamuyam
sarvarataprkrapariksiptam sarvaratarumapaktisu vihasamalam kr tam
sarvaratapaktirucirasksmakusumareupramuktam sarvaratarumasamalam kr t am
sarvaratarumapuspavicitrakusumkram sarvagaharumapaktisamataigicaritagaham
sarvaratamlrumakoapramuktapralambaratamlvr s t ayabhipravarsaam
sarvamairjarumamairatakr tavicitrabhaktisam stropaobhitatalam
sarvakalpapusparumaragavastrapralambapracchaopacrasuvibhaktaeam
sarvavyarumaivytirekatryamrutasamritairitamahuraighos amaimoatapr thivsamatal
viham sarvbharaavr ksakoapramuktbharaavikr tavicitrahrbhipralambitopaobhitavyham|
tasmi khalu puah samatavyhe mahoye aa prsakot atasahasri
sarvamahmairatapratima itairyhavyhi, aa kt graatasahasri
jmbaakt a
kaakacchaaopeti, aa vimaatasahasri
vairocaamairatopaobhitagarbhi, aa puskariatasahasri sarvaratamayi
ratest akiciti saptaratavicitrasopi mairataveikparivr ti
ivyacaaavriisyaagahi suvaravluksam straaaprsakaakamairatkratali
caturiksu vibhaktasopi ast gopetavriparipri
ham sakraucamayrakokilakalavikakulairarutamahurairghosi ratatlapaktiparivr ti
suvaraghat jlasam chaamrutasamritamaojairghosaabi
uparimahmairatavitavitati ratavr ksavt ikparivr ti
ucchritacchatrahvajamairatajloyotiti aa ca tagaatasahasri,
klusricaaakaramopaciti sarvaratamayavicitravarapamasam chai
mahmairatapamvabhsitavimalasalili| tasya coyasya mahya vicitrahvajam ma
mahvimam sgaragarbharatapr thivtalasam stham vairyamairatastambhopaobhitam

64
jmbaasuvarasamugatakt am
jagavirocaamairatagarbhavyhaphalakabahamasam khyeyamairatajlojjvalitatalamajitavatiga
ha-mairjairhpitopacramauracitagahamairjasamritagaham
vibohaagahamairjavihamaatks e
riyavsaam| tasmim ca vicitrahvaje
mahvime'parimitysai prajapti-yauta pamagarbhi igrocaamairatapamagarbhi
vairocaamairatapamagarbhi jagarocaamairatapamagarbhi
citrakoamairatapamagarbhi sim hapajaramairatapamagarbhi
vimalamairatapamagarbhi mairataracitapamagarbhi
samatamukhamairatapamagarbhi prabhvyhamairatapamagarbhi
sgarapratist haviuha mairatavyhasamataramiprabhsamairjapamagarbhi
vajrasim hkrtamairatapamagarbhi| tasya ca vicitrahvajasya mahvimasya aeke iryh
acityaratamay vicitraratavyh acityavarairbhsarucirasam sthh| tacca
samatavyhamuyamuparist aabhirmahvitaatasahasraih sam chaam yauta
vastravitairrumalatvitaih puspavitairmlyavitairgahavitairmairatavitaih
suvaravitairbharaavitaih vajraprabhsamaivitairairvaagarjavikurvitpsarovitaih
akrbhilagamairatavitaih| etatpramukhairaabhirvitaatasahasraih sam chaam| aabhica
mahratajlaatasahasraih sam chaam| yauta ratagarbhakikijlaih ratacchatrajlaih
ratabimbajlaih sgaragarbhamuktjlaih lavairyamairatajlaih sim halatjlaih
caraktamairatajlaih gahavigrahajlaih ratamakut ajlaih ratahrajlaih|
etatpramukhairaabhirmahmairatajlaatasahasraih sam chaam| aabhica
mahvabhsaatasahasrairavabhsitam-yauta jyotiramimairatvabhsea
ityagarbhamairatvabhsea carahvajamairatvabhsea
gahaprahparcimairatvabhsea rgarbhamairatavabhsea
pamagarbhamairatvabhsea jyotirhvajamairatvabhsea mahprapamairatvabhsea
samataigvairocaamairatvabhsea mahgahameghaicaritaviyumlmairatvabhsea|
etatpramukhairaabhirmahmairatvabhsaatasahasrairityvabhsitam tamahoyam|
aamahbharaameghaatasahasrbhivarsitlam kram ca tamahoyam
aaklusricaaameghaatasahasrbhigarjitam
aaivyasamatikrtamahmlyamameghaatasahasrbhipralambitopaobhitam
aaivyasamatikrtaragavicitravastrameghaatasahasrbhipravars itam
aaivyasamatikrtbharaameghaatasahasravibhsitam
aaevaputraatasahasraaraakmhomukhapraatbhipravarsitam
apsaromeghaatasahasraprvasabhgacaritasvakasvaktmabhvotsr jabhipravarsitam
aabohisattvameghaatasahasraharmaravaatarsopasam krtbhipravarsitam ca
tamahoyam| yatra opsik kcaagarbhamahbharsaopavis t
sgaragarbhamuktjllam kr t avabahamakut
ivytirekakaakakeyravalayabhuvyh
rkyaramimairatavirjitabhuh abhilavimalavilambamaiku al
mahratajlasam chaopaobhitars sim hamukhamairatakaracakahra
citrjamairatahrvasaktakat h sarvaratajlasam chaaprabhojjvalitaarr
prikot iiyutaatasahasrapraataky| tatra ye y upsikyh sakamaparimh sattvh
prvasy ia gacchati, mahbrahmo v brahmapurohit v brahmakyik v vaavartio v
parairmitavaavartikyik v suirmit v irmaratikyik v sam tusit v tusitakyik v suym v
suymakyik v ever v tryastrim atkyik v yakser v yaks v gaharver v
gaharv v kumbh e
r v kumbh
v ger v g v asurer v asur v
garuer v garu va kiarer v kiar v mahorager va mahorag v yam v yamakay
v, pretamaharhik v pret v maus yer v mausy v| evam ye aksiy v pacimy
uttary uttaraprvy prvaaksiy aksiapacimyh pacimottary aha rhvy ia
gacchati| mahbrahmo va brahmapurohit v brahmakyik v vaavartio v vaavartikyik v

65
yvamausyer v mausy v gacchati vyhispr s t kleaparyavasthit
vivihar s t igatbhiivist h karmvaraavr th, te sahaaray upsikyh
sarvavyhyupat bhavati| vigatakleamalacitt apagatar s t ialyh sarvvaraaparvatavikr
avaraaviuhima a
lamavatarati| yatra viuhimaa
le sarvakualamlyuttapate,
sarveriykur vivarhate, sarvajajaayasgarh samavasarati|
sarvahramukhaayasamur vartate| sarvasamhimukhaayasamur abhimukhbhavati|
sarvapraihamukhi sam jyate| sarvacarymukhi pravartate| sarvagubhiirhramukhi
viuhyate| cittavaipulyatsarvbhijvatiayea pravartate| kysa gat sarvatrugat bhavati||
atha khalu suhaah rest hirakah samatavyhamuyam praviya samatauvilokaya
arksmupsikm bharsae isa m| sa yea opsik teopajagma| upetya y
upsikyh pau irasbhivaya opsikmaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya etaavocatmay rye auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| rutam ca me ry
bohisattvmavavusam atti| tavaatu me ry-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
s ha-aham kulaputra, aokaksemahvajasya bohisattvavimoksasya lbhi| sham kulaputra
amoghaara amogharava amoghaparyupsa amoghaikavsasam vsa amoghusmara|
ham kulaputra, aavaropitakualamlm sattvm caksusa bhsamgacchmi araavijapty,
parigr htakalyamitrm samavhr tasamyaksam buhm| mama kulaputra sahaaraea
sattv avaivartik bhavatyauttaryh samyaksam boheh| api tu khalu puarme kulaputra, prvasym
ii tathgat gatya iha ratsae is a
ya harmam eayati| yath prvasym ii, evam aabhyo
igbhyah| sham kulaputra avirahit tathgataaraea, avirahit harmaravaea, avirahit
bohisattvasamavahea| yyapmi kulaputra caturatih prikot iyutaatasahasri iha
samatavyhe mahoye prativasati, sarvyetyavaivartikyauttaryh samyaksam boheh
mama sabhgacariti| ye'pyaye kulaputra keciiha sattvh prativasati, te'pyavivartyh
save'uttaryh samyaksam boheh| avivartyasam ghasamavasara mama sabhgacarit bohisattvh|
ha-kiyaccirotpitam tvay rye auttarym samyaksam bohau cittam? ha-aham kulaputra
prveivsamausmarmi, pam karam tathgatamarhatam samyaksam buham| tasya me
tathgatasytike brahmacaryam cram| sa ca me tathgatah pjitah, harmaea ca me
tasytikugr ht| tasya parea vimalo ma tathgato'bhut| tasyham sae pravrajit,
harmacakram ca me sam hritam| tasya parea keturma tathgato'bht| sa may rgitah| tasya
parea merurrma tathgato'bht| tasya parea pamagarbho ma tathgato'bht| tasya parea
vairocao ma tathgatah| tasya parea samatacaksurm tathgatah| tasya parea brahmauho
ma tathgatah| tasya parea vajrabhirma tathgatah| tasya parea varuaevo ma
tathgato'bhut| aea kulaputra paryyea jtiparam paray kalpaparam paray
buhaparam parmavatarat ausmaram tathgatarhato'ataryatay
sat trim agagavluksamm stathgatausmarmi, ye may rgit upasthith pjit arcith
yesm may atikharmaea rut, yesm ca me sae brahmacaryam cram| ata uttari
kulaputra tathgath prajati, yvato may tathgat rgith| apramh kulaputra bohisattvh
prathamacittotpeaiva sarvaharmahtuspharaatay, apramh kulaputra bohisattvh
mahkarayea sarvajagaatargatatay, apramh kulaputra bohisattv
mahpraihaaaigharmahtutalaist h
ugamaatay, apramh kulaputra bohisattv
mahmaitry sarvajagatspharaatay, apramh kulaputra, bohisattv bohisattvacaryay
sarvaksetresu sarvakalpasamavasaraatay, apramh kulaputra bohisattvh samhibalea
bohisattvamrgpratyuvartaatay, apramh kulaputra bohisattv harabalea
sarvajagatsam hraahraayugamaatay, apramh kulaputra bohisattv jlokabalea

66
tryahvajayugamaasam hraatay, apramh kulaputra bohisattv abhijbalea
sarvaksetresu yathayasattvbhirucitaprabhjlacakrbhiirharaatay, apramh kulaputra
bohisattvh pratisam vibalea ekaghosohrasarvajagatsam tosaatay, apramh kulaputra
bohisattvh kyaviuhay sarvabuhaksetrasvaarraspharaatay||
suhaa ha-kiyaccirea rye tvamauttarm samyaksam bohimabhisam bhotsyase? ha-a khalu
kulaputra ekasattvrambaatay bohisattvm bohya cittamutpayate yauta paripkaviayya| a
sattvaatasyrthya, a sattvasahasrasya, a sattvaatasahasrasya, a sattvakot e
h, a
sattvakot atasya, a sattvakot sahasrasya, a sattvakot iyutaatasahasrasya arthya bohisattvm
bohya cittamutpayate| a sattvakakarasyrthya, a sattvabimbarasya, a sattvapravarasya, a
sattvaparamasya, a sattvvarasya, a sattvsasya, a sattvaupamyasya, a sattvaemasya, a
sattvavipsasya, a sattvamr gavasya, a sattvavihasya, a sattvavirgasya, a sattvvagamasya, a
sattvavivagasya, a sattvasam kramasya, a sattvavisarasya, a sattvavijagasya, a sattvavisrotasah,
a sattvavivhasya, a sattvavibhakteh, a sattvavighatasya, a sattvatulaasya, a sattvtulasya, a
sattvavaraasya, a sattvavivaraasya, a sattvavaasya, a sattvavivarasya, a sattvasmyasya, a
sattvavaraasya, a sattvavicrasya, a sattvavisrasya, a sattvavyatyastasya, a sattvbhyugatasya,
a sattvavisr s t asya, a sattvaevalasya, a sattvaparibheasya, a sattvaviks obhasya, a
sattvapaligujasya, a sattvaharitasya, a sattvlokasya, a sattveriyasya, a sattvahelukasya, a
sattvaurbuasya, a sattvaharuasya, a sattvamlutasya, a sattvamailutasya, a sattvaks ayasya, a
sattvksayamuktasya, a sattvailatyh, a sattvamlutyh, a sattvama umyh, a
sattvavisamatyh, a sattvasamatyh, a sattvapramatyh, a sattvapramartyh, a
sattvmatryh, a sattvamatryh, a sattvasagamatryh, a sattvavimatryh a
sattvahimatryh a sattvaparamatryh, a sattvaivamatryh, a sattvailyh, a sattvavelyh,
a sattvatelyh, a sattvaailyh, a sattvakelyh, a sattvailyh, a sattvavelyh, a
sattvaelyh, a sattvabhelyh, a sattvaselyh, a sattvapelyh, a sattvahelyh, a
sattvamelyh, a sattvasaraasya, a sattvamrutasya, a sattvamerutasya, a sattvakhelutasya, a
sattvamlutasya, a sattvamulutasya, a sattvjavasya, a sattvakamalasya, a sattvakamarasya, a
sattvtarasya, a sattvaheluvasya, a sattvaveluvasya, a sattvajvakasya, a sattvahavasya, a
sattvahavalasya, a sattvabimbarasya, a sattvabimbahurasya, a sattvacaraasya, a
sattvacaramasya, a sattvaparavasya, a sattvahavarasya, a sattvapramaasya, a sattvavigamasya,
a sattvovartaasya, a sattvaireasya, a sattvaks a
yasya, a sattvasam bhtasya, a
sattvamamasya, a sattvavaasya arthya, a sattvotpalasya, a sattvapamasya, a
sattvasam khyyh, a sattvopgamasya, a sattvagatyh a sattvsam khyeyasya, a
sattvsam khyeyaparivartasya, a sattvparimasya, a sattvparimaparivartasya, a
sattvparyatasya,a sattvparyataoparivartasya, a sattvsamatasya, a sattvsamataparivartasya,
a sattvgaeyasya,a sattvgaeyaparivartasya, a sattvtulyasya, a sattvtulyaparivartasya, a
sattvcityasya, a sattvcityaparivartasya, a sattvparyatasya, a sattvparyataparivartasya, a
sattvmpyasya, a sattvmpyaparivartasya, a sattvabhilpyasya, a sattvabhilpyaparivartasya,
a sattvabhilpyabhilpyasya arthya, a sattvabhilpyabhilpyaparivartasyrthya|
aikalokahtuparypam sattvmarthya, a
yvaaabhilpyabhilpyalokahtuparypam sattvmarthya, a
cturvpakalokahtuparamurajahsamalokahtuparypam sattvmarthya, a
sahasralokahtuparamurajahsamalokahtuparypam sattvmarthya, a
vishasralokahtuparamurajahsamalokahtuparypam sattvmarthya, a
trishasramahshasralokahtuparamurajahsamalokahtuparypam sattvmarthya, a
yvaaabhilpyabhilpyatrishasramahshasralokahtuparamurajahsamalokahtuparypa
m sattvmarthya bohisattvm bohya cittamutpayate yauta paripkaviayya, api tu
aesaihesavaesasarvalokahtuparypam sarvasattvmarthya bohisattvm bohya

67
cittamutpayate yauta paripkaviayya| aikabuhrgaatyai bohisattvm bohya
cittamutpayate yauta rgabhirhaapjopasthatyai| a
aabuhrgabhirhaapjopasthatyai, a
yvaaabhilpyabhilpyalokahtuparamurajahsamabuhrgabhirhaapjopasthatyai
bohisattvm bohya cittamutpayate| aikalokahtupary
paabuhavam rgabhirhaapjopasthatyai, a
yvaaabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamalokahtuparypaatathgatavam rgabhirhaapjopasthatyai bohisattvm bohya cittamutpayate|
aikabuhaksetrapariohaya, a
yvaaabhilpyabhilpyalokahtuparamurajahsamabuhaksetrapariohaya bohisattvm
bohya cittamutpayate| aikatathgatasaasam hraya, a
yvaaabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajah samatathgatasaasam hraya
bohisattvm bohya cittamutpayate| aikabuhaprasthapraihavimtratvataraya a
yvaaabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamabuhaprasthapraihavimtrvara
ya bohisattvm bohya cittamutpayate| aikatathgatabuhaks e
travyhvataraatyai, a
yvaaabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamatathgatabuhaksetravyhvataraya,
bohisattvm bohya cittamutpayate| aikabuhapars ama alavibhaktyavataraya, a
yvaaabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamabuhaparsamaa
lavibhaktyavatara
ya bohisattvm bohya cittamutpayate| aikatathgataharmacakrasam hraya, a
yvaaabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamatathgataharmacakrasam hraya
bohisattvm bohya cittamutpayate| aikasattvacittasamurvataraya, a
yvaaabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamasattvacittasamurvataraya
bohisattvm bohya cittamutpayate| aikasattveriyacakraparijyai, a
yvaaabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamasattveriyaparijyai bohisattvm
bohya cittamutpayate| aikasattveriyasgarvataraya, a
yvaaabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamasattveriyasgarvataraya
bohisattvm bohya cittamutpayate| aikalokahtukalpaparam parvataraya, a
yvaaabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamalokahtukalpaparam parvataraya
bohisattvm bohya cittamutpayate|
aikalokahtuparypaasarvasattvacaryvsausam hyavataraya, a
yvaaabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamalokahtuparypaasarvasattvacaryv
sausam hyavataraya bohisattvm bohya cittamutpayate|
aikalokahtuparypaasarvasattvakleasamurvataraya, a
yvaaabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamalokahtuparypaasarvasattvasarvakle
asa-murvataraya bohisattvm bohya cittamutpayate|
aikalokahtuparypaasarvasattvasarvakarmasamurvataraya, a
yvaaabhilpyabhilpyabhilpyabuhaks e
traparamrajasamalokahtuparypaasarvasattv
asarvakarmasamurvataraya bohisattvm bohya cittamutpayate|
aikalokahtuparypaasarvasattvasarvacarysamurvataraya, a
yvaaabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamalokahtuparypaasarvasattvasarvaca
rysamurvataraya bohisattvm bohya cittamutpayate| api tu
aesaihesavaesasarvasattvahtuparipkaviayya bohisattvm bohya cittamutpayate|
aavaesasarvabuhrgabhirhaapjopasthatyai bohisattvm bohya cittamutpayate|
aavaesasarvalokahtuparypaasarvabuhavam rgabhirhaapjopasthatyai

68
bohisattvm praihyabhilso bhavati| aavaesasarvabuhaksetrapariohaya
bohisattvmayo r hbhavati| aavaesasarvabuhasaasam hraya bohisattvm
prayogah sam bhavati| aavaesasarvatathgataprasthapraihivimtratugamya bohisattvm
cittavegh prurbhavati| aavaesasarvatathgatasarvabuhaksetraguavyhvataraya
bohisattvm vyavasya utpayate| aavaesasarvatathgataparsama alasamurvataraya
bohisattvmabhilsah prabhavati| aavaesasarvajagaccittasgarvaghaatyai bohisattvm
prrtha sam jyate| aavaesasarvasattveriyacakraparijyai bohisattvmabhikks otpayate|
aavaesasarvasattveriyasgarvataraatyai bohisattvmutsohirjyate|
aavaesasarvalokahtukalpaparam parvataraya bohisattvm chaah sam bhavati|
aavaesasarvasattvakleavsausam hisamuccheya bohisattvm parkrama jyate|
aavaesasarvasattvakarmakleasamurocchosaya bohisattvm mahjasrya ugacchati|
aavaesasarvasattvacaryparijyai bohisattvm prajlokah prurbhavati|
aavaesasarvasattvauhkhgiskahapraamaya bohisattvm mahkarmeghah
samugacchati| sam ksepaea kulaputra etatpramukhi aa
bohisattvacaryayamukhsam khyeyaatasahasri, yi bohisattvea samuayitavyi| api tu
khalu puah kulaputra sarvaharmasamavasara bohisattvm cary yauta jugamya|
sarvaksetrasamavasara bohisattvm cary yauta pariohaatyai| tasy mama kulaputra
evam praiheryaist h kma htuviuhih, taist hi mama praihi bhavatu| yaist h
lokahtuviuhih, taist hi mama praihi bhavatu| y ist h
sarvasattvakleavsausam hyauaym, taist h
i mama praihi bhavatu||
ha-ko ma rye esa vimoksah? ha-aokaksemahvajo ma kulaputra esa vimoksah| etamaham
kulaputra, ekam bohisattvavimoksam jmi| kim may akyam sgarasamacittm bohisattvm
sarvabuhaharmasam pratcchaatay, merukalpm r
h
hyayatay,
suaraabhaisajyarjopamm sarvasattvakleavyhipramoksaatay, ityakalpm
sarvasattvviyhakravihamaatay, harasamacittm sarvasattvrayapratist habhtatay,
mrtasar m sarvajagaarthakaraatay, prapabhtm sarvasattvajlokakaraatay,
meghopamm tairghosayathvaharmapravarsaatay, caropamm
puyaramijlapramocaatay, akropamm sarvajagarakspratipaatay cary jtum gu v
vaktum, acity v bohisattvaiksh prabhvayitum, aatamahy v bohisattvapraihivikalph
sam arayitum||
gaccha kulaputra ayamihaiva aksipathe samuravetlym layurma jaapaah| tatra
bhsmottarairghoso ma r s ih prativasati| tamupasam kramya paripr ccha| sa te kulaputra
bohisattvacarymupaeksyati||
atha khalu suhaah rest hiraka y upsikyh pau irasbhivaya
mupsikmaekaatasahasrakr t vah praaksikr tya puah puaravalokya praipatya arumukho
rua bohiparamaurlabhatmauvicitaya, kalyamitraurrgaatmauvicitaya,
satpurusasamavahasuurlabhatmauvicitaya,
bohisattveriyapratilbhaurabhisam bhavatmauvicitaya,
bohisattvayaviuhiurlabhatmauvicitaya,
sabhgamitrasamavahaurlabhatmauvicitaya,
yathvabohyabhimukhacittaihyaptiurlabhatmauvicitaya,
avisamaharmaayusaprayogaurlabhatmauvicitaya,
asam hryacittakalyatyogasam jaaaurlabhatmauvicitaya,
sarvajatvegavivarhaaharmlokasuurlabhatmauvicitaya, y upsiky atiktprakrtah ||
8||

69

11 BSMOTTARANIRGOSA
Parallel Devanagari Version:


11 bhsmottarairghosah|
atha khalu suhaah rest hirako bohisattvusayaugatacitto
bohisattvacarypariohaugatacitto bohisattvapuyabalavivarhaacitto
buhaaraavegvabhsitacitto harmaihapratilbhasam jtacittavego
mahpraihbhiirhrapravarhitacittavegah sarvaharmaigabhimukhacitto
harmasvabhvvabhsitacittah sarvvaraavikiraacitto irahakraharmahtuvyavalokaacitto
ryaavajraratbheyavimalayacittah sarvamrabalauryohaaurharsaacitto'uprvea yea
layurjaapaah teopasam kramya bhsmottarairghosamr s imavesate sma| tea ca samayea
bhsmottarairghosarsirayatamasmiramapae viharati sma
asam khyeyavicitrarumalatvaaramaye vivihavr ksapatrasam chae
sapraphullitavicitrapuspavr kse saphalopacitaphalavr kse
ratavr ksoramaiphalakasam skr tatale suvibhaktamahcaaarume
maojgaruvr ksasapramuktagahopaobhite caturiksuvibhaktagahopaobhite caturiksu
vibhaktapt alvr ksasamalam kr t e yagrohavr ksapaparucirasam sthe
sapakvaphalajambvr ksapravarsae avaalipamotpalakumuopaobhite| arks tsuhaah
rest hirako bhsmottarairghosamr s im aar s isahasraparivr tam caaatalvabahym kut ym
jat makut ahriamajiaarbhacvaravalkalavasaam tr a
sam staropavist am| r s t v ca puaryea
bhsmottarairghosa r s isteopajagma| upetya
bhtakalyamitrapratilambaayakalyamitryavrm sarvajatm sam paya,
bhtamrgopaayya kalyamitrusayahm sarvajatm sam paya,
sarvajatbhmyupaayea kalyamitrashm sarvajatm sam paya,
aabalajaratavpopaayea kalyamitrolkvabhsitm sarvajatm sam paya,
aabalajlokasam jaaatay kalyamitramrgm sarvajatm sam paya,
aksu asarvajatpuraprpaatay kalyamitraprapm sarvajatm sam paya,
samavisamasam araatay kalyamitram setum sarvajatyh sam paya,
sarvapraptabhayavigamaatay kalyamitracchatrm sarvajatm sam paya,
mahmaitrbalhlasam jaaatay kalyamitravegm sarvajatm sam paya,
mahkarusam jaaatay kalyamitrhm sarvajataraaparipust im sam paya,
harmasvabhvaayvabhsaatay sarvaarrea praipatya utthya bhsmottarairghosamr s im
aekaatasahasrakr tvah praaksikr tya prjalibhtah puratah sthitv maojopacrea maojm
vcamuraya evamha-may rya auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi
katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| rutam ca me ryo
bohisattvmavavusam atti| tavaatu me ryah-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalu bhsmottarairghosar s isti aa mavakasahasryauvilokya evamhaaea
mavakh kulaputrea auttarym samyaksam bohau cittamutpitam|
sarvasattvcbhayeopaimatrith| ayam sa kulaputrh sarvasattvahitasukhya pratyupasthito
jasgarbhimukhah sarvatathgatm harmamegh htukmah
sarvaharmaayasgaravaghayitukmah mahjloke'vasthtukmo
mahkarumeghamupasthpayitukmo mahharmavars amabhipravarsayitukmo mahjloke
care ugatya sarvakleapratpam praamayitukmo sarvasattvakualamli varhayitukmah||

70
atha khalu ti aa mavakasahasri varaih suruciraih sugahaih puspaih suhaam
rest hirakamavakrya abhyavakrya abhivaya amaskr tv praipatya praaksikr tya evam
vcamuraymsuh-esa trt bhavisyati, sarvasattvm sarvairayauhkhi praamayisyati|
sarvatiryagyoigatim vyavacchetsyati| sarvayamalokagatim viivartayisyati| sarvksaavrakapt
i
pithapayisyati| tr s
samuramucchosayisyati| tr s
bahaam chetsyati| uhkhaskaham
viivartayisyati| aviyhakram vihamayisyati| puyacakravlam loke parisam sthpayisyati|
jaratkaramupaarayisyati| jasryamugamisyati| harmacaksurviohayisyati|
samavisamam loke sam prakayisyati| atha khalu bhsmottarairghosa r s ih t mavakevamhayea mavak auttarym samyaksam bohau cittamutpitam bhavati, sa bohisattvacarym cara
sarvasattvm sukhamutpayati, auprvea ca sarvajatm pratilabhate| aea mavakh
kulaputrea auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| sa esa sarvabuhaguabhmim
pariprayisyati| atha khalu bhsmottarairghosa r s i h suhaam rest h
irakametaavocat-aham
kulaputra aparjitahvajasya bohisattvasya vimoks asya lbh| suhaa ha-ka etasya rya
aparjitahvajasya bohisattvavimoksasya visayah? tato bhsmttarairghosar s ih aksiam pim
prasrya suhaam rest hirakam irasi parimrjya aksiea pi paryagr ht|
samaataraparigr htaca suhaah rest hirako bhsmottarairghosea r s i aksiea pi,
atha tvaeva suhaah rest hirako'payaaasu iksu
aabuhaksetraatasahasraparamurajahsami buhaksetri| tesu ca
aabuhaksetraatasahasraparamurajahsamm tathgatm pamlagatamtmam
sam jti sma| ti ca buhaksetryapayaasam khyeykraviuhavyhi| tesu ca
tathgataparsama alasamurvaravicitravyhapayat| tesu ca parsama alasamuresu
tathgataarri laksauvyajaojjvalitopacityapayat| tebhyaca harmaeam
r otyekapaavyajaparbhukhm| ti ca tathgataharmacakryayoysam bhii
sam hrayati| tm ca harmameghsattvayesu pravarsam sam pratcchati| tesm ca
tathgatm himuktibalaviohitam prvapraihasamuravatarati| tm ca
praihasgaraviuh buhasamugamasamuravatarati| tm ca
yathayasarvasattvasahasrasam tosaavijpa buhavararkst| ti ca buharamijli
virgaviuhavyhama a
lyapayat| ti ca
buhabalyavaraajlokugamevatarati| sa kvacittathgatapamle rtrim ivam sam jti|
kvacitsapta rtrim ivi, kvaciarhamsam, kvacimsam,kvacitsam vatsaram kvacivarsaatam
kvacivarsasahasram kvacivarsaatasahasram kvacivarsakot im kvacivarsakot atam
kvacivarsakot isahasram kvacivarsakot atasahasram kvacivarsakot yayutam
kvacivarsakot iyutam kvaciarhakalpam sam jti| kvacitkalpam kvacitkalpaatam
kvacitkalpasahasram kvacitkalpaatasahasram kvacitkalpakot m kvacitkalpakot atam
kvacitkalpakot sahasram kvacitkalpakot atasahasram kvacitkalpakot iyutaatasahasram
kvacittathgatapamle yvaaabhilpyabhilpy kalp sam jti| kvacittathgatapamle
jambvpaparamurajahsam kalp sam jti|
kvaciyvaaabhilpyabhilpyabuhaks etraparamurajahsam kalp sam jti
aparjitahvajabohisattvavimoksajvabhsito vairocaagarbhasamhyavabhsapratilabhah
aksayajavimoksasamhyaugatah samataikpajarahramukhvalokapratilabho
vajramaa
lahramukhvabhsitacittah suvibhaktajakt avisayasamhivihrapratilabhah
samatatalavyhamrgaprajpramitvihravis ayo
buhagagaagarbhama alasamhylokaprasr tah
sarvabuhaharmacakraemisamhyavabhsitacittah
tryahvajaratksayama alasamhylokaprptah||
atha khalu bhsmottarairghosa r s ih suhaam rest hirakam vyamucat| sa puarapi
bhsmottarairghosasya r s e
h puratah sthitamtmam sam jti| tam bhsmottarairghosa r s i rha-

71
smarasi kulaputra? ha-smarmi rya kalyamitrhist hea| ha-etamaham kulaputra
aparjitahvajam bohisattvavimoksam jmi| kim may akyam
sarvajagaviesajbhijvatrasamhipratilabhm bohisattvm sarvaklacakravaavartim
buhalaksaajbhiirhrakualm tathgataivasvakrtivijaptivyhm
tryahvavisayaikalaksaajasamavasaram sarvalokahtusuvibhaktakym
sarvaharmahtvavabhsitajaarrm sarvasattvayathaybhimukhbhyutthitm
yathayasattvacaryvicruklopacrm samatbhirucitarocam
amalavipularucirajama alaviuhm cary jtum gu v vaktum praihivieso v scayitum
ksetrbhisam skro v jtum javisayo avaghitum samhigocaro v ausartum r vivikurvitam v
avataritum vimoksavr s abhitvikritam v augatum arravibhaktiimittam v ugrahtum
svaramaa
laviuhirv prabhvayitum jvabhso v iarayitum||
gaccha kulaputra, ayamihaiva aksipathe so ma jaapaah| tatra jayosmyatao ma
brhmaah prativasati| tamupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryym
iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirakastust a uagra ttamah pramuitah prtisaumaasyajto
bhsmottarairghosasya r s eh pau irasbhivaya bhsmottarairghosam
r s imaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puah puaravalokya bhsmottarairghosasya
r s e
ratiktprakrtah||9||

12 JAYOSM YATANA
Parallel Devanagari Version:


12 jayosmyataah| atha khalu suhaah
rest hirako'parjitahvajabohisattvavimoksajvabhsitah
acityabuhavisayavikurvitapratyaksavihr acityabohisattvavimoksapratyaksajbhijah
acityabohisattvasamhijvabhsitacittah
sarvaklasamavasaraasamhijvabhsapratilabhah
sarvasam jsam gatasamavasaraasamhivisayvabhsitah
sarvajagaviesavatijlokapratilabhah sarvatryahvugatagocaravihrbhimukhah
avayavikalpasamatireajaparamah sarvrambaaprasaritajlokah
sattvarahbhimukhakstiviuhayahimuktikoakualah
svabhvaharmakstiicayajlokapratilabhah
sarvatrugatbhijabohisattvacarysvabhvabhvavirahitacittah sarvajatvegvivartyacitto
aabalajaviyuavabhsapratilabhah harmahtuirghosbhilsvitr ptacittah
sarvajatvihragocarvataraapratipatticittah
aatabohisattvacaryvyhbhiirhracitto'atabohisattvamahpraihama a
lapariohaacittah
aatamahyalokahtujlksayugamajbhimukhacittah
aatasattvasgaraparipkaviaysam kucitacittah aatabohisattvacaryvisayam sam paya
aatalokahtugativimtratm sam paya aatalokahtuvibhaktivicitratm sam paya aata
lokahtusksmorrambatargatm sam paya aatalokahtupratist hasam jjlavicitritm
sam paya aatalokahtuvyavahraprajaptisamvr tivimtratm sam paya
aatasattvhimuktivimtratm sam paya aatasattvavibhaktivimtratm sam paya
aatasattvaparipkaviayugamam sam paya aatasattvaikklasam jgatavicitratm sam paya

72
kalyamitryabhimukhkurvo'uprvea yea se jaapae jayosmyatao brhmaah,
teopasam krtah| tea ca samayea jayosmyatao brhmaa ugram tapah tapyati
sarvajatmrambakr tya| tasya caturiam mahagiskahah parvatamtrojjvalitah|
abhyugatamahparvatapraptah ksurahrmrgah sam r yate|| atha khalu suhaah rest h
irako
jayosmyataasya brhmaasya pau irasbhivaya puratah prjalih sthitv evamha-may rya,
auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam, rutam ca me ryo
bohisattvmavavusam atti| tavaatu me ryah-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| sa ha-gaccha kulaputra, etam
ksurahramrgam parvatamabhiruhya atra agikhaym prapata| evam te bohisattvacary
pariuhim gamisyati|| atha khalu suhaasya rest hirakasya etaabhavat-urlabh
ast
ksaaviivr t tih| urlabho musyapratilbhah| urlabh ksaasam paviuhih| urlabho
buhotpah| urlabh avikaleriyat| urlabho buhaharmaravah| urlabham
satpurusasamavaham| urlabhi bhtakalyamitri| urlabho bhtaayusaopasam hrah|
urlabham samyagjvitam mausyaloke| urlabh harmuharmapratipattih| m haivyam mro
bhavisyati mrhist hito v mrakyiko v kalyamitrapratirpako v bohisattvakha ako v, yo
mama kualamltaryya pratipaah, yo mama jvitairohya abhyutthitah| m haiva
mamtaryam kartukmah sarvajatym| m khalu mm visamea path praetukmah| m khalu
me harmamukhtaryam kartukmo buhaharmhigamya| tasyaivam
citmaasikraprayuktasya aa brahmasahasryuparyatarikse sthitv evamhuh-m kulaputra
evam cetam r hkrsh| esa kulaputra ryo vajrrcihsamhyavabhsalabhah avivartyavryo
mahrambhottraapratipaah, sarvajagatsehaparyybhyutthitah, sarvar s t igatajlalaya
prayuktah, sarvakleakarmakaksairahaya pratyupasthitah,
sarvksaajaktrvabhsayoyuktah, sarvasattvajarmaraapraptabhayaviivartaya
vyavasthitah, tryahvhakravihamaatyai abhiyuktah, sarvaharmaramipramucaatyai
pratipaah| etasya hi kulaputra, pacatapastapyamasya yvatah kecibrhmah
kartr tvamvaratvam sarvalokajyest hatvamtmai mayate vivihar s t igatbhiivist h tasya
asamogratapovratasamaprabhvea sarve svabhavaesu a ramate| te
hyaratimasvayato'sya sakamupasam krmati| tesa gatr hayaubhvebhibhya
ugravratatapas ca tebhyah sarvar s t igataviivartaya sarvamamaaprahya ca harmam
eayati| sarvajagamahmaitrmahkarspharaatyai bohyayar hkaraatyai
bohicittotpavipulakaraatyai sarvabuhasam arabhimukhatyai
buhasvarama alapratilambhaparipraya sarvatruravaabuhaghospratightvaraatyai
ca harmam eayati|| aa ca mrasahasryuparyatarkse sthitv ivyairmairatairabhyavakrya
evamhuh-asya kulaputra, pacatapastapyato'smarcihskahbh icaritv
asmabhavaytmabhvabhavabharaaparibhogm ca jihmkurvati| te vayam samvegajth
saparivrh etasya sakamupasam kramma| upasam krtm cais'smkam tath harmam
eayati, yath svacittapratilabh bohya cittamutpya aviivartay bhavmo'uttaraym
samyaksam bohau|| aa ca vaavartievarjasahasri ivyaih puspairabhyavakrya evamhuh-vayam
kulaputra, asya pacatapastapyatah svabhavaesu ratim a vimah| te vayam svasvajaaparivr
etasya sakamupasam krammah| sa eso'smkamupasam krtm svacittavaavartitpratilbhya
harmam eayati| sarvakleavaitpratilbhya yathbhipryopapattivaitpratilbhya
sarvakarmvaraaviuhivaitpratilbhya sarvasampattivaavartitpratilbhya
pariskravaitvyhapariuhaye yathbhipryavaavartityai ca harmam eayati|| aa ca
suirmitaevarjasahasryuparyatarikse sthitv ivyasam gtaprayogairamahurairghosea
pjm kr tv evamhuh- etasya kulaputra pacatapastapyata ebhyo'gikt ebhyastarp prabh
icarati, yay asmkamimi vimyuttapyate, viuhyati, prabhsvaratari bhavati| imi
cbharai, imcpsarasah, vayamapm saevaputrpsarogaaparivr a kmesu ratim

73
vimah| a kmasukhamabhiamah| te vayam prahlitakyacitth etasya
sakamupasam krammah| sa eso'smkamupasam krtm cittaviuhaye harmam eayati|
cittaprabhsvaratyai cittakalyatyai cittakarmayatyai cittaprtisam jaaatyai
aabalajapratilbhaviuhaye mahharmavegavivarhaatayai kyaviuhaye
apramabuhakybhiirharaatyai vgviuhaye tathgataghosapratilbhya cittaviuhaye
sarvajatpratilbhya harmam eayati|| aa ca sam tusitaevarjasahasri
saevaputrpsaragaoparivri uparyatarikse sthitv sarvagahacrameghavarsamabhipravr s ya
pjayitv amaskr t ya evamhuh-asya kulaputra, pacatapastapyamasya asmkam svabhavaesu
ratira bhavati| te vayamaabhirath satah etasya sakamupasam krammah| tata
eso'smkamupasam krtm sarvavisayaveksatyai harmam eayati| sam tust icittatyai
cittaparitust ityai kualamlasam jaaatyai bohicittotpapratilbhya
yvatsarvabuhaharmaparipraya harmam eayati|| aa ca suymaevarjasahasri
saevaputrpsarogaaparivri ivyi mravakusumavarsyabhipravr s ya evamhuh- asya
kulaputra pacatapastapyamasya asmkam ivyasam gtisu ratira bhavati| te vayamaabhirat etasya
sakamupasam krammah| tata eso'smkamupasam krtm sarvakmarativiivartaatyai
yvatsarvabuhaharmapratilbhya harmam eayati|| aa ca akraeveraatasahasri
pratyekam vtrim abhiruperaih saevaputrpsarogaaparivraih srham
ivyavastraratbharaakusumameghavarsamabhipravr tya evamhuh-asya kulaputra
pacatapastapyamasya asmkam
sarvaakrabhavaoyakrvaaivyatryatlopacrasam gtiparibhogesu ratira bhavati| te
vayamaabhirat etasya sakamupasam krammah| tata eso'smkamupasam krtm
sarvakmaratiprahya harmam eayati| sarvamiamaityam calam vyayaharmamiti
vcamurayati| sarvamaapramasamuccheaya harmam eayati
auttarabohicchaavivarhaatyai| api tu khalu puah kulaputra asya sam preksitea imi
meruikhari sam prakampiti| te vayam vyathitasamvigacitth sarvajatcittotpaar hatay
sarvajatje praihimabhiirharmah|| aa ca gasahasri
airvataaopaaagarjapramukhi uparyatariks e gati
ivyaklusricaaameghairgakaysam gtiiramahurairghosairivyagahoakahrpras
r tapramuktairabhipravr s ya evamhuh-asya kulaputra pacatapastapyata ebhyo
mahgiskaharibhya bhh pramukth sarvagabhavayavabhsya
vlikvarsasuparibhayyapaayati| krohapravr ttim caism praamayitv ayam prahlya maah
prasayati| tata eso'smkam prasaacittm harmam eayati, yauta
hagagativijugupsaatyai sarvvarayakarmaprahya| atyayam eayitv auttarym
samyaksam bohau cittyutpya sarvajatym pratist hpayati|| aa ca yakserasahasri
gagaatale sthitv vihay pjay pjayitv jayos m
yataam brhmaam suhaam ca
rest h
irakamevamhuh
asya
kulaputra
pacatapastapyamasya
asmatprs a

m mausyesu
maitram cittam sam jyate| sarvayaksarksasakumbh ca maitracitt bhavati| te maitracitt
avihet haapratipa asmatsakamupasam krmati-vayamapm maitryhipatyebhibhth
svesu svesu bhavaesu ratim a vimah| te vayam sasvajaaparivr etasya
sakamupasam krammah| taasmkamupasam krtmasya arrairyt prabh avabhsya
sarvaarram sukhea spharati| sa eso'smkam pritakyacittm tath harmam eayati,
yaaekesm yaksarksasakumbh akat aptam bohya cittyutpayate|| aa ca
gaharverasahasryuparyatarikse sthitv evamhuh-asmkamapi kulaputra svabhavaesu
vasatmasya pacatapastapyata ebhyo'gikt e
bhya bh icaritv asmabhavayavabhsayati| te
vayam tay prabhay spr s t acityasukhasamarpit etasytikamupasam krammah|
upasam krtmeso'smkam tath harmam eayati, yaavivarty bhavmo'uttaryh
samyaksam boheh|| aa ca asurerasahasri mahsamurabhyugamya ke aksiam
juma alamavamyakr tjaliput i amasyami evamhuh-asya kulaputra,

74
pacatapastapyato'smkam sarve'suralokh sasgari saaili ca mahpr t hivmaa
li
prakampate| tato vayam save ihatamamaaarp vratatapobhibht etasya
sakamupasam krammah| upasam krtmeso'smkam sarvamyt hyaprahya
gambhraharmakstyavatrya acalaharmatpratist h
ya aabalajapariispattaye ca
harmam eayati|| aa ca garuerasahasri mahvegahrigaruerapramukhi uram
mavakarpamabhiirmya evamhuh-asya kulaputra, pacatapastapyata ebhyo'giribhyah prabh
icaritv asmabhavayavabhsya sam kampayati| te vayam bhtstrasth samvigamaasa
etasytikamupasam krammah| sa esa kulaputra, asm harmaeaay mahmaitrym
sam iyojayati| mahkaruym sampayati| sam srasgarvaghaatym sam iyojayati|
kmapakaimagasattvbhyuharaya sam iyojayati| bohyayamukhaviuhau prayojayati|
prajopyatks atym sam iyojayati| yathparipakvasattvaviayyoyojayati|| aa ca
kiarerasahasri uparyatarikse sthitv evamhuh-asya kulaputra pacatapastapyato
vyusamritbhyo'smabhavaagatatlapaktibhyah kikijlaratastramavyavr ksebhyo
sarvavyabh aratbharaagr haparibhogebhyo buhaabo icarati|
harmaabo'vivartyabohisattvasam ghaabo bohisattvaprasthapraihaabo icarati|
amusym lokahtusam khyymamuko ma bohisattvo bohya praiahti| amusym
lokahtusam khyymamuko ma bohisattvo uskaraparitygam karoti| amusym
lokahtusam khyymevam m bohisattvo sarvajatjama alam pariohayati| amusym
lokahtusam khyymevam m bohisattvo bohimaa
mupasam krmati| amusym
lokahtusam khyymevam m bohisattvo savhaam mram parjitya auttarm
samyaksam bohimabhisam buhyate| amusym lokahtusam khyymevam m tathgato
harmacakram pravartayati| amusym lokahtusam khyymamuko ma
tathgato'avaesabuhakryam kr tv aupahiesairvahtau pariirvtti| aparyatah kulaputra
bhavejjambuvpe sarvatr akst hakhpatrapalm paramubhgaah paricchim, a
tveva tesm tathgatamm bohisattvapraihm bohisattvacaryprasthaviesm,
ye'smabhavaagatatlapakibhyo yvatsarvavyabha
ratbharaagr haparibhogebhyo
vyusamritebhyo buhaharmabohiab icarati auravati, rotravijaptimgacchati| te vayam
kulaputra, buhasam ghabohisattvaprasthapraihicarymairghosea
mahprtivegaharsasam jt etasya sakamupasam krammah| sa eso'smkamupasam krtm tath
harmam eayati, yaasmatparisai aeke sattv avivarty bhavatyauttaryh samyaksam boheh||
aparimi ca kmvacaraevaputrasahasryuroravaryke sthitv maomayy pjay
pjayitv evamhuh-asya kulaputra pacatapastapyata ebhyo'gikt ebhyastathrp prabh icarati,
yay prabhay avciparyat sarvairayavabhsya sarvaairayikasattvauhkhi pratiprasrabhi|
tayaiva prabhay ayamasmkam caksusu bhsamgacchati| te vayamasyopari citti prasayitv
pratesu kmvacaraevaikyespapah| ye vayamasya kr t ajatay araevitr pth
sarvakmaratimutsr j ya asya sakamupasam krammah| tata eso'smkamupasam krtm tath
harmam eayati, yaaparimh, sattv bohya praiahati|| atha khalu suhaah
rest hirakastust a uagra ttamah pramuitah prtisaumaasyajtah imamevam rpam
harmaayam rutv jayosmyaate brhmae bhtakalyamitrsam jmutpya jayosmyataasya
brhmaasya payoh praipatya evamha-atyayamatyayato eaymyrya yo'ham kalyamitrjm
prativhaymi| atha khalu jayosmyatao brhmaah suhaam rest hirakam gthayhyabhsata
praaksiam ya bohisattva usti kurvat a kks aye gurubhya ekah sthapitva masam|
tato'sya sarva artha bhoti te'pi ca praaks ih praaksiam ca buhaju bohimli buhyate||1||
atha khalu suhaah rest h
irakastam ksurahrcitam parvatapraptamrgamabhiruhya tatra
mahgiskahe prpatat| tea prapatat supratis t hito ma bohisattvasamhih pratilabhah| tea
cgisparaea praamasukhbhijo ma bohisattvasamhih pratilabhah| sa evamhacaryamrya yvatsukhasam sparo'yam agiskahah, esa ca ksurahrcitah
parvatapraptamrgah| sa ha-aham kulaputra, aparyattamaa
lasya bohisattvavimoksasya lbh|

75
etamaham kulaputra aparyattama alam bohisattvavimoksam jmi| kim may akyam
tejoramikalpm bohisattvm
sarvajagatklear s t iparyattapraihmapratyuvartyaketmaparyattahr
aymaacitt
masam kucitamasm vajragarbharyaakalpm
mahrambhottaravisa maithilaprayogm vtama alkalpm
sarvajagaarthaprayuktmavivartyavrymapratyuvartyasam hm carym jtum gu v
vaktum? gaccha kulaputra, iamihaiva aks ipathe sim havijr m
bhitam ma agaram| tatra maitrya
ma kay, rjah sim haketoruhit, pacakayataparivr| tmupasam kramya paripr ccha-katham
bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam|| atha khalu suhaah
rest hirako jayosmyataasya brhmaasya pau irasbhivaya jayosmyataam
brhmaamaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya jayosmyataasya brhmaasytiktpraktah||
10||

13 MAITRYAN
Parallel Devanagari Version:


13 maitrya|
atha khalu suhaah rest hirakah kalyamitrcityagocarairytah urhimuktiviuho
mahybhimukho buhajbhils buhaharmasamavasaraah
kalyamitrubahabhikks harmagocaravicr asagajbhimukho bhtakot suviicitah
jakot sthitavisayah trahvaksaakot yaugatah kakot yavaybhimukhah
avayakot viicayaprpto harmahtukot yavikalpavihr avaraakot viayapratisehapravist ah
karmakot yavirohaparamah tathgatakot yavikalpavihr sarvasattvasam jjlavikiraajaparamah
sarvaksetrbhiiveavigatah sarvabuhaparsamaa
lesvautacittah
sarvabuhapariuhisvaiketavihr sarvasattvesu irtmaihsattvasam j sarvaabesu
vkpathopamvatrah sarvarpesu rpapratibhsavijaptiparamo'uprvea yea sim havijr m
bhitam
agaram teopasam kramya maitryam kaymavesamah parimrgamo'raust-es maitrya
kay rjah sim haketoruhit pacakayataparivr vairocaagarbhaprsatalbhirh
uragasracaaape suvarastrajlacyote ivyacvaraprajapte bharsae upavis t harmam
eayati| rutv ca puah sim havijr mbhitam agaram praviya yea rjah sim haketorgr ham
teopasam kramya rjo bahirvralym pratyastht maitryayh kayy araakmah| sa
tatrrksaeki priati, aeki prisahasri, aeki priatasahasri praviami|
r s t v ca paripr cchati-kva yyam gacchatha kulaputrh, kva v gacchatha? te'voca-maitryayh
sakam harmaravaya| tasyaitaabhavat-tra kacitpratiivryate'upravia| iti sa prviat|
pravist o'rksttam vairocaagarbham prsam sphat ikasam sthitatalym pr thivym
vairyamayaihstambhairvajramayairbhittibhirjmbaakaakakt airyhaatasahasrlam kramasam khyeyamairatavicitrasahasragarbharataramaa
laracitam
jagarocaamairatavyhamasam khyeyaratajlapariksiptam suvaraghat m
atasahasrasamritam mahurairghoscityavyhlam kram, tm ca maitryakaymarkst
abhilaetrmabhilakem suvaravaracchavim| sa tasyh pau irasbhivaya
aekaatasahasrakr tvah praaksikr tya prjalih sthitv evamha-may rye auttarym
samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi-katham bohisattvea bohisattvacaryym
iksitavyam, katham pratipattavyam| rutam ca me ry bohisattvmavavusam atti|
tavaatu me ry katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| ha-

76
preksasva kulaputra mama bhavaavyhiti| sa samatauvilokayaarks ekaikasy
bhitterekaikasmtstambhekaikasmarama alekaikasmkrekaikasmtsam sthekaik
asmmairatt ekaikasyh suvaraghat yh
ekaikasmratavr k sekaikasmromavivarekaikasmratahrt
harmahtugarbhm stathgat saprathamacittotp sacarypraihavisay sairyavyh
sbhisam bohivikurvit saharmacakrapravarta sapariirvaara pratibhsayogea| yath ca
ekasmrambat, tath sarvrambaebhyah| tayathpi ma uakasarasi svacche'vile viprasae
gagaam carityam jyotirgaapratima itam sam r yate pratibhsayogea, evameva
vairocaagarbhaprsasya ekaikasmrambaharmahtugatstathgath sam r yate
pratibhsayogea, yauta maitryayh kayyh prvakualamlaisyaea| so'uvilokya
tabuhaaraavyhaimittam sam hraya prjalbhto maitryyayh kayy vacaam
sam preksate sma| s provca-aham kulaputra samatavyhasya prajpramitmukhaparivartasya
lbhi| esa ca me samatavyhah prajpramitmukhaparivartah
sat trim agagavliksamm tathgatamatiktparyavist ah| te ca me tathgat
mukhapraveairetam samatavyham prajpramitmukhaparivartamavatraymsuh|
yaccaikea eitam, a ta vityea| ha-ka etasya rye samatavyhasya
prajpramitmukhaparivartasya visayah? ha-etamama kulaputra samatavyham
prajpramitmukhaparivartamabhimukhkurvaty upaihyyaty ausaraty vyavacrayaty
auvicitayaty krayaty hrayaty vyhayaty abhiirharatyh samalam kurvatyh
pravicivatyh samatamukh ma hra jyate, yatra hrama a
le aa
harmamukhsam khyeyaatasahasryvartate samavasarati mukhbhavati abhipatati
parivartate-yauta buhaksetramukham buhamukham harmamukham
sarvasattvamukhamattamukhamagatamukham pratyutpaamukham sthitakot mukham
puyamukham puyasam bhramukham jamukham jasam bhramukham praihamukham
praihavikalpamukham carymukham caryviuhimukham carysamuayamukham
carypariprimukham karmamukham karmavirocaamukham karmasrotamukham
karmbhisam skramukham karmavisayamukham visamakarmaparivarjaamukham
samyakkarmapratipattimukham karmavaitmukham sucaritamukham sucaritasampaamukham
samhimukham samhyaucramukham samhivicramukham samhigocaramukham
samhivyutthamukhamabhijmukham cittasgaramukham cittaparyyamukham
cittalatpariuhimukham cittagahavabhsamukham cittasarahprasaamukham
cittasam bhavamukham cittavicramukham sattvasam kleapracramukham kleavsamukham
kleaprayogamukhamahimuktimukham sattvacarymukham sattvacaryvimtratmukham
lokasam bhavamukham sattvayamukham sattvasam jgatamukham imukham harmaimukham
mahkarumukham mahmaitrmukham timukham vkpathamukham
ayamukhamaugamamukham vibhaktimukham samavasaraamukhamasagakot mukham
samatamukham buhaharmamukham bohisattvaharmamukham rvakaharmamukham
pratyekabuhaharmamukham lokaharmamukham lokasam bhavaharmamukham
lokavibhavaharmamukham lokasam sthaharmamukham lokahtuviuhimukham
lokahtusam klist amukham sam klist aviuhilokahtumukham
viuhisam klist alokahtumukhamektasam klist alokahtumukhamektaviuhalokahtumukha
m lokahtusamatalugamamukham
vyatyastalokahtumukhamavamrhahramukhamirajlapraveamukham lokahtuparivartamukham
pratist h
asam jgatamukham sksmorugamamukhamurasksmapraveamukham
buhaaraamukham buhakyavaimtryamukham buharamijlavaicitryamukham
buhasvarama alavibhaktimukham buhaharmacakrbhiirhramukham
buhaharmacakrsam bheamukham buhaharmacakrairuktimukham
buhaharmacakrvartaparivartamukham buhakyamukham buhaparsamaa
lamukham

77
buhaparsama alavibhaktimukham buhaparsamaa
lasgarvataraamukham
buhabalvabhsamukham buhasamhimukham buhasamhivikurvaamukham
buhavihramukham buhhist hamukham buhairmamukham
buhaparasattvacittavijaptimukham buhavikurvitamukham tusitabhavaasam vsamukham
yvatpariirvasam araamukham apramasattvrthakriymukham gambhraharmaayamukham
vicitraharmaayamukham bohisattvaharmarpamukham bohicittasam bhavarpaharmamukham
bohicittasam bhrarpamukham praihirpamukham caryrpamukhamabhijrpamukham
iryarpamukham hraviuhirpamukham jamaa
laviuhirpamukham
prajpariuhirpamukham bohyapramarpamukham smr tiviuhirpamukham| etamaham
kulaputra samatasmr tivyham prajpramitmukhaparivartam jmi| kim may
akyamkahtusamacittm bohisattvm harmahtuvipulamatm
puyasam bhropastabhasam tm lokottarapratipatpratipamasamucralokaharmm
vitimirajlokacaksuhpratilabhmatamahsarvaharmahtuprativihm
gagaakalppramabuhm sarvrambausmr tacaksusm asagabhmylokagarbhm
sarvaharmrthapaaprabheakualm sarvalokbhibhtm lokacritravihivicrm
sarvalokagatyaavaym sarvalokrthakriyparamm sarvajagatpratiaram
sarvajagavgupacravihijm sarvajagaivsaym yathayavijaptiiaram
sarvaklacakravaavartim carym jtum gu v vaktum||
gaccha kulaputra, ayamihaiva aksipathe triayao ma jaapaah| tatra suarao ma bhiksuh
prativasati| tamupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam,
katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirako maitryayh kayyh pau irasbhivaya maitryam
kaymaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puah puaravalokya maitryayh kayyh sakt
prakrtah||11||

14 SUDARANA
Parallel Devanagari Version:


14 suaraah|
atha khalu suhaah rest hirako gambhram bohisattvajavicramauvicitaya, gambhram
harmahtutalugamaamauvicitaya, gambhram sarvasksmajamauvicitaya,
lokasam jgatagambhratmauvicitaya, aabhisam skratalagambhratmauvicitaya,
cittasrotastalagambhratmauvicitaya, prattyasamutpatalagambhratmauvicitaya,
svabhvasatyatalagambhratmauvicitaya,
sarvajagavayavahrasatyatalagambhratmauvicitaya,
harmahtupratima itavyhatalagambhratmauvicitaya,
kyayatrpeksatalagambhratmauvicitaya, karmacittalokatalagambhratmauvicitaya,
auprvea yea triayao jaapaasteopasam kramya suaraam bhiksum mrgayamo
jaapaavyavacresu agaravyavacresu pat t a
avyavacresu igamavyavacresu grmavyavacresu
ghosavyavacresu r s yramavyavacresu eapraeavyavacresu jalapathavyavacresu
giriarivyavacresu mahvaasa avyavacresu so'rkst suaraam bhiksumayatamasmi
vaasa e cam kramyamam aharam taruamabhirpam prsikam
arayamabhilapraaksivartakeam chatrkramrhamus sairasam

78
pr t hulalt amabhilavilagopaksmaayaam mahuroatacrutugasikvam am
higulukasuvarasulist ost ham samasahitasuuklapracatvrim aatam sim hahaum
paripropacitakapolam suruciracpyatabhruvam akavaroray
kr t atilakamyatamuktapralambakaram prvacarasaumyavaaam kamburuciravr t tagrvam
rvatslam kr tahr ayam sim haprvrhakyam cittarm sam susamvr taskaham pralambabhum
jlvaahgulim cakrkitahastapam mr
utaruopacitapipam saptotsaam
vajrasar amahyam br h
ar jugtram suvartitorum koagatabastiguhyam aieyajagham
rghgulimyatapaprs im vymaprabham suvaravaracchavimekaikapraaksivartaromam
yagroharjaparima alam laksauvyajaopacitaarram aimisvibhrtar s t imupasthitasmr tim
himavatparvarjamiva tr a
vaausahilatopaobhitam
vipulabuhimasam hryajagocaravisayam jalaharkrasvarama alavyham
sarvejaamayaaspaaaprapacapagatacittam asam bhiajagocaram
vipulabuhajavisayvabhsapratilabham sarvasattvaparipkaviayvyucchiayam
sam jtavipulamahkarumaa
lam sarvatathgataharmaetrsam hrartham
sarvasattvajlokasam jaartham tathgatagatimausmaratam
sarvajagaarthacam krambhirhamarutamavilambitam ibhr tam suvyavasthitam cam kramyamam
uhvsaevakalpavasaam
evagayaksagaharvsuragaruakiaramahoragaakrabrahmalokaplamausymausyaih
parivr tam||
tasya khalu puah suaraasya bhiksocam kramyamasybhimukhaigvr t igevat
ibha alamvartayati| paagmiyo evat ratapamaih kramaviksepam sam pratcchati|
aparyattlokama alopajvalaaevatstamohakram vihamati| jambuhvajavaaevath
kusumaughavarsamabhipravarsati| acalagarbhabhmievat ratkaryupaarayati|
samatvabhsargagaaevat gagaatalamalam kurvati| rsam bhavh sgaraevat
mahmairatairabhyavakirati| vimalagarbhh sumeruevath kr tjaliput amasyati| asagabal
vyuevat gahahpapuspkulam mrutam pramucati| vsatrtrievath svalam kr taarrh
praatg amasyati| savibohaama al ivasaevat igrocaamairatahvajagr ht
gagaatale tist hati lokasam jaarthya||
atha khalu suhaah rest hirako yea suarao bhiksusteopasam kramya suaraasya bhiksoh
kramatalbhym ipatya suaraasya bhiksoh kramatalam paricumbya parilikhya puratah prjalih
sthitv evamha-ahamrya auttarym samyaksam bohau sam prasthito bohisattvacarym
parimrgmi| rutam ca me ryo bohisattvmavavusam ati, ausamauprayacchati|
tavaatu me ryah-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| sa
ha-aham kulaputra aharo jty, avakastu pravajyay| tea me kulaputra ekajama
ast atrim agagavluksamm tathgatmatike brahmacaryam cram| kvacime tath
rtrim ivam brahmacaryam cram, kvacitsapta rtrim ivi, kvaciarhamsam, kvacimsam,
kvacivarsam, kvacivarsaatam, kvacivarsasahasram, kvacivarsaatasahasram, kvacivarsakot m,
kvacivarsakot iyutam, kvaci yvaaabhilpyabhilpyi vars i, kvaciatarakalpam,
kvaciarhakalpam, kvacitkalpam, kvacime tathgate yvaaabhilpyabhilpy kalp
brahmacaryam cramaayaiva kalpasam khyay| sarvesmeva tathgatmatikharmaea
rut| avavusa sam pratcchit| praihavyhh pariohith|
samugamavisayvatracaryma a
lam pariohitam| pramitsgarh pariprith|
abhisam bohivikurviti jti| harmacakrapravartai cais
mayoysam bhii sam hriti|
balasamat caismavatr| saam caism sam hritam yvatsaharmaist hparyatam|
sarvesm ca me tesm tathgatm prvapraihi svabuhaksetrapariuhaye'bhiirhr ti
praihima alasamhyabhiirhrabalea| sarvesm ca me tesm prvabohisattvacary

79
svacarypariuhaye'bhiirhr t sarvacaryvatrasamhipratilambhabalea| sarves m ca me tesm
tathgatm pramitviuhirabhiirhr t samatabharacaryiryabalea| api tu khalu puarme
kulaputra evam cam kramyamasya sarvaiksrotomukhyvartate suvilokitajamukhatay|
sarvalokahtusrotomukhi vyvartate ekacittotpea
aabhilpyabhilpyalokahtvatikramaapariohaatyai yauta mahpraihbhiirhrabalea|
ekacittaksaea aabhilpyabhilpyasattvacaryayamukhyabhimukhamvartate
aabalajaparipraye| samatabharabohisattvacarypraihyabhiirhrabalea ekacittotpea
aabhilpyabhilpyabuhaksetraaraaviuhayo'bhimukhbhavati
aabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamatathgatapjopasthaparicraatyai|
prvottaratathgatapjpraihyabhiirhrabalea ekacittotpea
aabhilpyabhilpyatathgataharmamegh aye'bhipatati|
asam khyeyaharmagativihyaugamaharmacakrasam hraahrapraihyabhiirhrabalea
ekacittotpea aabhilpyabhilpyabohisattvacarysamur abhimukh vartate
sarvacaryma alapariohaatyai| irabalopamabohisattvacaryparipripraihyabhiirhrabalea
ekacittotpea aabhilpyabhilpyasamhisgar abhimukh avartate
sarvasamhimaa
lapariohaatyai| ekasamhimukhaih
sarvasamhimukhasamavasaraapraihyabhiirhrabalea ekacittotpea
aabhilpyabhilpyeriyasamur abhimukhamvartate sarveriyacakraklacakruvartaatyai|
smr t ikot riyapratilbhapraihyabhiirhrabalea ekacittotpea
aabhilpyabhilpyaklacakryabhimukhamvartate sarvaklaharmacakrapravartaatyai|
aist hasattvaist hpraihyabhiirhrabalea ekacittotpea
aabhilpyabhilpyasarvatryahvasgar abhimukhamvartate sarvalokahtus u
tryahvavyavasthatay augamajlokapraihyabhiirhrabalea| etamaham kulaputra
aitajaprapam bohisattvavimoksam jmi| kim may akyam vajrakalpaym
bohisattvm
sarvatathgatakulakulatbhijtmauparuhajviteriymaitajaprapmacchey
bheyakym mygatarpirvr ttm pratyayaharmasamgapratyagaarrm
yathayajagavijaptikym
sarvajagaupamarpakyavarasam sthrohaparihasam arakymagijvlvisaastrupaght
aarrm vajrar hacakravlavamr ytmabhvm sarvamraparapravibalbalakaram
jmbaakaakaparvatasam ibhm sarvajagaabhyugataarrm sarvajagavijaptyraym
samatamukhavijaptiravam sarvajagaullokitamukhm sarvaharmajalaharkrabhtm
samataigvirocam sarvvaraaparvatavikiraatvapratiklaaram
sarvkualamltyatasamuht itatvtparamaraaram
vipulakualamlaisyaasam bhtatvabhilasitaaram
paramaurlabhaprurbhvatvuumbarapus p
asar m carym jtum gu v vaktum||
gaccha kulaputra, iamihaiva aksipathe ramaamaa
le jaapae sumukham ma agaram| tatra
iriyevaro ma rakah prativasati| tamupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirako bohisattvavikramapratipaviuhiparamah
bohisattvaballokvabhsitacitto'parjitabohisattvavairyaparyattahr
ayah
bohisattvar
h
apra
i
hisam

hsam
k
ucitacitto
bohisattvayar

h
asam
sthaparihaparamo


bohisattvacarymeghasam hraasam prasthayo bohisattvaharmameghparitr p
tasam tah
sarvabohisattvaguvatrbhimukhapraihah
sarvajagatsrathisam grhakabhtamtmamupamayitukmah
sarvajagamahsam srt avktratikrmayitukmah

80
kalyamitraaraaravaaparyupsaparitr p
ta eva apramaharmagauravasam jtah
suaraasya bhiksoh pau irasbhivaya suaraam bhiksumaekaatasahasrakr t vah
praaksikr tya puah puaravalokya suaraasya bhiksoratiktprakrtah|| 12||

15 INDRIYEVARA
Parallel Devanagari Version:


15 iriyevarah|
atha khalu suhaah rest h
irakastm suaraasya bhiksorausamaumatraya, pravartaya,
auprayaccha praviciva, prabhsamah pratibhvaya uraya araya auvicitaya
abhyavacara, ayam vigamaya, taharmaayamauvicraya avabhraya samavasara vartaya
sam bhia praaraya avabhsaya auvilokaya evagayaks agaharvaparivro'uprvea yea
ramaama ale jaapae sumukham agaram teopasam krtah iriyevaram rakam
parimrgamah| tasyoparyatarikse gat evagayaksagaharv rocayati-esa kulaputra
iriyevaro rako asam bhebhye aarakasahasraparivr tah pm ukray kratti||
atha khalu suhaah rest hirako yea sumukham agaram
asam bhebhyasteopasam krtah| so'rkst iriyevaram rakam
aarakasahasraparivr tam pm ukray kratam| r s t v ca puaryeeriyevaro
rakasteopasam kramya iriyevarasya rakasya pau irasbhivaya iriyevaram
rakamaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya iriyevarasya rakasya puratah prjalih sthitv
evamha-may rya, auttaraym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi katham
bohisattvea bohisattvacaryyam iks itavyam, katham pratipattavyam| rutam ca me ryo
bohisattvmavavusam atti| tavaatu me ryah-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| ha-aham kulaputra majuriy
kumrabhtea lipisam khymurgaaayam iksayat
sarvailpbhijvabhsajamukhamavatritah| so'ham kulaputra, yi imi loke lipisam jgati
sam khygaamuriksepajavivihailpajihtutatri visayaprayogapratibhaki
ospasmrabhtapretagrahapratisehaki
grmaagaraigamapat t aoyatapovavasathaiveaaji
abhipryaprakraprsagavksakt graparihaji vivihayatrarathakriyopacraji
ksemksemabhaybhayaimittaji kr s ivijyavyavahrakriyprayogaji
sarvgapratyagalaksaacropacravicraji sugatiurgatikarmapathaviuhayaugamaji
kualkualaharmagaapjji sugatiurgatisam bhraji
rvakapratyekabuhayasam bhraji tathgatabhmisam bhraji
hetukriyprayogopacraji, ti sarvi prajmi| tesu ca sattvavatraymi, iveaymi
pratist h
paymi iksaymi laymi r h
karomi srikaromi sam tarmi sam bhvaymi samvartaymi
umaymi vivarhaymi imittkaromi kot karomi viohaymi vimalkaromi uttpaymi
prabhsvarkaromi vipulkaromi| so'ham kulaputra bohisattvm gaaayam jmi| sa puah
katamah? atam atasahasrm kot ih, kot ih kot mayutam, ayutamayutm iyutam, iyutam
iyutm bimbaram, bimbaram bimbarm kim karam, kim karam kim karmagaram,
agaramagarm pravaram, pravaram pravarm maparam, maparam maparm taparam, taparam
taparm smam, smam smm ymam, ymam ymm emam, emam emmavagam,
avagamavagm mr gavam, mr ga vam mr gavm virgam, virgam virgm vigavam, vigavam

81
vigavm sam kramam, sam kramam sam kramm visaram, visaram visarm vibhajam, vibhajam
vibhajm vijagham, vijagham vijaghm vioham, vioham viohm vivham, vivham
vivhm vibhaktam, vibhaktam vibhaktm vikhatam, vikhatam vikhatm alaam, alaam
alam avaam, avaam avam thavaam, thavaam thavam viparyam, viparyam
viparym samayam, samayam samaym vitram, vitram vitrm heturam, heturam
heturm vicram, vicram vicrm vyatyastam, vyatyastam vyatyastmabhyugatam,
abhyugatamabhyugatm viist am, viist am viist m ilambam, ilambam ilambm haritam,
haritam haritm viksobham, viksobham viksobhm halitam, halitam halitm harih, harih
harmlokah, lokah lokm r s t vtah, r s t vtah r s t vtm hetuam, hetuam
hetum elam, elamelm umelam, umelam umelm ksemuh, ksemuh ksemm eluam,
eluameluam bhluam, bhluam bhlum samat, samat samatm visaam, visaam
visam pramtram, pramtram pramtrm amatram, amatramamatrm bhramatram,
bhramatram bhramamatrm gamatram, gamatram gamatrm amatram, amatram
amatrm ahimatram, ahimatram ahimatrm vimatram, vimatram vimatrm
paramatram, paramatram paramatrm ivamatram, ivamatram ivamatrm elu, elu
elm velu, velu velm geluh, geluh gelm kheluh, kheluh khelm eluh, eluh, elm
bheluh, bheluh bhelm keluh, keluh kelm seluh, seluh selm peluh, peluh, pelm meluh,
meluh melm saraah, saraah saram bheruuh, bheruuh bherum kheluuh, kheluuh
khelum mluuh, mluuh mlm samulah, samulah samulmathavam, athavamathavm
kamalam, kamalam kamalmagavam, agavamagavmatarum, atarumatarm heluvah, heluvah
hetuvm mirahuh, mirahuh mirahm caraam, caraam caram hamaam, hamaam
hamam pramaam, pramaam pramam igamam, igamam igammupavartam,
uparvatam, pavartm iream, iream iremaksayam, aksayamaksaym sam bhtam,
sam bhtam sam bhtm mamamam, mamamam mamamm mavaam, avaamavamutpalam,
utpalamutpalm pama, pamam pamm sam khy, sam khy sam khym gati, gatih
gatmupagam, upagamupagmaupamyam, aupamyamaupamymasam khyeyam,
asam khyeyamasam khyeymasam khyeyaparivartam,
asam khyeyaparivartamasam khyeyaparivartmapramam, apramamaprammaparimam,
aparimamaparimmaparimaparivartam,
aparimaparivartamaparimaparivartmaparyatam,
aparyatamaparyatmaparyataparivartam, aparyataparivartamaparyataparivartmasamatam,
asamatamasamatmasamataparivartam, asamataparivartamasamataparivartmagaayam,
agaayamagaaymagaayaparivartam, agaayaparivartamagaayaparivartmatulyam,
atulyamatulymatulyaparivartam, atulyaparivartamatulyaparivartmacityam,
acityamacitymaciatyaparivartam, acityaparivartamacityaparivartmampyam,
ampyamampymampyaparivartam, ampyaparivartamampyaparivartmaabhilpyam,
aabhilpyamaabhilpymaabhilpyaparivartam,
aabhilpyaparivartamaabhilpyaparivartmaabhilpyabhilpyam,
aabhilpyabhilpyamaabhilpyabhilpymaabhilpyabhilpyaparivartam, tasya purato
mah vlikrirabhaekayojaapramah| sa tam blikrim gaayam stulaya prasica
sam khymakrst-iyatmi vlikphalaki, yvaiyatyeti vlikphalakyaabhilpyaparivartti|
sa tam vlikrim gaasam ketaireea iriya evamha-esa kulaputra gaayogo
lokahtuparam paray supravartate bohisattvm| aea gaaayea bohisattvh prvasym ii
lokahtuprasar gaayati| evam aksiym pacimymuttaraymuttaraprvym
prvaaksiym aksiapacimym pacimottarymaha rhvym ii| aea gaaayea
bohisattv lokahtuprasar gaayati| esa kulaputra gaaayo aasu iksu
lokahtumaparam parireesu pravartate bohisattvm| aea gaaayea bohisattv
aasu iksu lokahtumaparam parm gaayati| yath lokahtumaparam parireesu, evam

82
aasu iksu kalpamaparam parireesu buhamaparam parireesu
harmamaparam parireesu sattvamaparam parireesu karmamaparam parireesu|
esa eva gaaayo yvaaasu iksu sarvamaparam parireesu pravartate bohisattvm|
aea gaaayea bohisattv aasu iksu sarvamaparam parireesu pravartate
bohisattvm| aea gaaayea bohisattv aasu iksu sarvamaparam parm gaayati|
etamaham kulaputra, sarvaharmajailpbhijvatam bohisattvajlokam jmi| kim may
akyam sarvajagatsam khyupravist m bohisattvm sarvaharmavihisam khyupravist m
tryahvasam khyupravist m sarvasattvasam khyupravist m
sarvaharmaskahasam khyupravist m sarvabuhabohisam khyupravist m
sarvaharmamacakravaavartim bohisattvm carym jtum gu v vaktum, gocaro v
scayitum, visayo v prabhvayitum, balam v sam varayitum, ayo v iarayitum, sam bhro v
paripayitum, praiham v irest u
m, carym v sam arayitum, pramitpariuhirv
abhiyotayitum, samugamapariuhirv sam prakayitum, samhivisayo v vaktum, jloko v
augatum||
gaccha kulaputra, ayamihaiva aksipathe samurapratist h
am ma agaram| tatra prabht
mopsik prativasati| tmupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryym
iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest h
irakah kalyamitravacaam rutv sam harsitatauruho
mahprtivegasam jtah pramuitamasah suurlabhcaryayaratapratilabho
vipulajagahitacittacest iryto buhotpaparam parvatravaavart
harmama alaviuhimatiparamah sarvatrugatavibhaktiiryaiaraaparamah
tryahvatalsam bhiabuhavisayah aksayapuyasgarasam bhtaceth mahjvabhsavaavart
tribhuvaapurabahaakapt airbheah iriyevarasya rakasya pau irasbhivaya
iriyevaram rakamaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puah puaravalokya iriyevarasya
rakasytiktprakrtah||13||

16 PRABT
Parallel Devanagari Version:


16 prabht|
atha khalu suhaah rest h
to jalaihiriva
irakah kalyamitrusamegham sam pratccha, atr p
mahmeghavarsaih,
kalyamitrabhskarajm uparipcaaubhaharataleriykuraprarohasam jtah
kalyamitrapracarusayam ujlaprahlitakyacittah, kalyamitrusasalilapipsuh
grsmaiakarakiraapratapta iva mr gagaah
himavatprasravasalilakalyamitrusaprabohitacittapau arko
bhramaragaovight aomisitakamala iva kamalkarah,
kalyamitrusaratacaritvabhsitasam tah, ratavpa iva viviharatkrah,
kalyamitrusapuyajopacayasam paah mahjambuvr ksa iva puspaphalaviahah,
kalyamitrusarutasam bhrapravr hah, mahbhujagerapravarakrsam bhava iva
gagaamahghaah, kalyamitrusasamugatmalavicitraharmakt ah triaalokopaobhita iva
citrakt ah kalyamitrusayubhtavimalaguagaaparivr tah, abhibhh, aabhibhtah,
triaagaaparivr tah akra iva asureragaapramaraah auprvea yea samurapratist ham

83
agaram teopasam krtah prabhtmupsikm parimrgamah| tasya mahjaakya upaarayaties kulaputra prabhtopsik mahye agarasya svagr he tist hatti||
atha khalu suhaah rest hirako yea prabhty upsiky iveaam teopasam kramya
prjalbhto vralym pratyastht| sa payati prabhty upasikyh tagr ham vipulavistram
rataprkrapariksiptam caturiksu
vibhaktavramasam khyeyparimaratavyhamacityapuyavipkbhiirvr ttam| sa tagr h
am
praviya samatauvilokayaarkstprabhtmupsikm ratsaopavist a
m
avm
aharm

tarum prathamayauvaasamugatmabhirpm prsikm araiym


paramaubhavarapuskalatay samavgatm muktakem
irbharaagtrmavatavastraivasam| sthpayitv buhabohisattva sa
kacitsattvastagr hamupasam krmati, yamasau bhibhya tist hati kyea va, citthipatyea v,
tejas v, varea v, riy v| ye ca sattvh prabhtmupsikm payati ev v mausy v, tesm
sarvesm prabhtymupsikym str sam jbhavati| tasmim ca gr he asaakot sahasri
prajapti ivyamusyasamatikrti bohisattvakarmavipkapariis pai| a ca tasmi gr he
payatyaapaicayam v vastrbharaaparibhogaicayam v ayatraikapit h
arikyh
purastiksiptyh| aa csyh strsahasri puratah sthityapayaapsarovari apsarorpi
apsarahkalpi apsaracest i apsarahparibhogi apsaraupacri ivyakalpasyahri
ivyabhsaacaritgi apsarorutamaojaghosi apsarahsamrohaparihai| th tasyh striyah
kim kar vacaapratikriyah purata upatist hati upavicarati sam preksate upaihyyati
abhivaate lokayati avaamati praamati amasyati| tsm ca gtrebhyo yo gahah pravti, sa
tam sarvam agaramabhihpayati| ye ca sattvstam gaham jighrati, te sarve'vypaacitt
bhavati avairacitt avihim scitt rsymtsaryavigatacitt amyt hyacitt aut apratihatacitt
aavaluatacitth samacitt maitracitt hitacitth sam varasthacitth paraparigrahabhilsacitt
bhavati| ye ca tsm svaram r vati, te sarve praharsitapramuitapraatacitt bhavati| ye ca th
payati, te vigatargamtmam sam jati||
atha khalu suhaah rest h
irakah prabhty upsikyh pau irasbhivaya
prabhtmupsikmaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puratah prjalsthitv evamha-may
rye, auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| rutam ca me ry
bohisattvmavavusam atti| tavaatu me ry-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| ha-aham kulaputra
aksayavyhapuyakosasya bohisattvavimoksasya lbhi| ito'ham kulaputra, ekapit hariky
himukt sattv yathbhipretabhojaaih sam tarpaymi
spairrasairvarairgahaih| ato'ham kulaputra ekapit h
arikyh sattvaatamapi
sam tarpaymi yathbhipryairbhojaaih, sattvasahasramapi, sattvaatasahasramapi, sattvakot mapi,
sattvakot atamapi, sattvakot atasahasramapi, sattvakot iyutaatasahasramapi,
yvaaabhilpyabhilpyapi sattvhimukt yathbhipretairbhojaaih sam tarpaymi,
sam pravraymi, sam tosaymi, sam praharsaymi, sam pramoaymi, paripraymi, ttamaask
karomi| a cais pit harik hyate, a parihyate, obhavati, a ks yate, a paryam gacchati, a
smmupaiti, a ist hm gacchati| aea kulaputra paryyea jambuvpaparamurajahsamapi
sattv, evam cturvpakalokahtuparamurajah samapi,
shasralokahtuparamurajahsamapi, vishasralokahtuparamurajahsamapi,
trishasramahshasralokahtuparamurajahsamapi,
yvaaabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamapi sattvupasam krt
himukt yathbhipretairbhojaairspairrasairvarairgahaih sam tarpaymi,
sam pravraymi, sam tosaymi, sam praharsaymi, sam pramoaymi, paripraymi, ttamaask

84
karomi| a ca es pit harik hyate,a parihyate, obhavati, a ks yate, a paryam gacchati, a
smmupaiti, a ist hm a paryatam a pariist hm gacchati| sacet kulaputra
aaiksarvalokahtuparypah sarvasattv maatikamupasam krameyurhimukt
bhipryh, tapi sarv yathbhipretairbhojaaih sam tarpeyayam, yvattamaask kurym|
yath bhojaaih evam pavihibhih rasgraih ayaairvasraih
puspairmlyairgahairhpairvilepaaircrairratairbharaair
rata-rathairchatrairhvajairpatkbhirvihopakaraaviesaih sam tarpayeyam,
yvattamaask kurym| api tu khalu puah kulaputra ye kecit prvasym ii ekasmi, lokahtau
rvakapratyekabuh atimaehahriah rvakapratyekabohiphalamauprpuvati, sarve te
mamhram paribhujya| yath prvasym ii ekasmi lokahtau, evam ye lokahtuate,
lokahtusahasre, lokahtuatasahasre, lokahtukot ym, lokahtukot ate, lokahtukot sahasre,
lokahtukot atasahasre, lokahtukot iyutaatasahasresu, ye jambuvpaparamurajahsamesu
lokahtusu cturvpakalokahtuparamurajahsamesu shasralokahtuparamurajahsamesu
vishasralokahtuparamurajahsamesu trishasramahshasralokahtuparamurajahsamesu ye
kecit kulaputra, prvasym ii yvaaabhilpyabhilpyabuhaks e
traparamurajahsamesu
lokahtusu rvakapratyekabuh atimaehahriah rvakapratyekabohiphalamauprpuvati,
sarve te mamhram paribhujya| yath prvasym ii, evam aksiym
pacimymuttarymuttaraprvasym prvaaksiym aksiapacimym pacimottarym aha
rhvym ii||
ye kecit, kulaputra, prvasym ii ekasmi lokahtau ekajtipratibah bohisattvh, sarve te
mamhram paribhujya bohima e isaya sasaiyam mram parjitya auttarm
samyaksam bohimabhisam buhyate| yath prvasym ii ekasmi lokahtau, evam ye
lokahtuate, lokahtusahasre, lokahtuatasahasre lokahtukot y m lokahtukot ate
lokahtukot sahasre lokahtukot atasahasre lokahtukot iyutaatasahasre, ye
jambvpaparamurajahsamesu lokahtusu cturvpakalokahtuparamurajahsamesui
shasralokahtuparamurajahsamesu vishasralokahtuparamurajahsamesu
trishasramahshasralokahtuparamurajahsamesuh, ye kecit kulaputra prvasym ii
yvaaabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamesu lokahtusvekajtipratibah
bohisattvh, sarve te mamhram paribhujya bohimae
isaya sasaiyam mram parjitya
auttarm samyaksam bohimabhisam buhyate| yath prvasym ii, evam aksiym
pacimymuttarmuttaraprvym prvaaksiym aksiapacimym pacimottarymaho ii,
ye kecit kulaputra, rhvym ii ekasmi lokahtvekajtipratibah bohisattvh, sarve te
mamhram paribhujya bohima e isaya sasaiyam mram parjitya auttarm
samyaksam bohimabhisam buhyate| yathorhvym ii ekasmi lokahtau, evam ye lokahtuate
lokahtusahasre lokahtuatasahasre lokahtukot ym lokahtukot ate lokahtukot sahasre
lokahtukot atasahasre lokahtukot iyutaatasahasre ye jambvpaparamurajahsamesu
lokahtusu cturvpakalokahtuparamurajahsamesu shasralokahtuparamurajahsamesu
vishasralokahtuparamurajahsamesu trishasramahshasralokahtuparamurajahsamesu ye
kecitkulaputra rhvym ii yvaaabhilpyabhilpyabuhaks e
traparamaurajahsamesu
lokahtusu ekajtipratibah bohisattvh, sarve te mamhram paribhujya bohima e isaya
sasaiyam mram parjitya auttarm samyaksam bohimabhisam buhyate||
payasi tvam kulaputra imi aastrsahasri mama parivram? ha-paymi rye| haetatpramukhi kulaputra strm asam khyeyaatasahasri mama sabhgacariti
ekapraihi ekakualamli ekairyavyhi ekhimuktipathaviuhi mama
sabhgasmr tiviuhi sabhgagativiuhi sabhgabuhyaprami sabhgeriyapratilabhi
sabhgacittaspharai sabhgagocaravisayi sabhgaharmaayvatri sabhgrthaviicati

85
sabhgaharmrthoyotai sabhgarpaviuhi sabhgabalprami, sabhgavairyparjiti
sabhgaharmarutaghosi, sabhgasvaraviuhi, sarvavyavahres u
sabhgaguaviuhi,
apramaguavaratay sabhgakarmaviuhi, aavayakarmavipkaviuhy
sabhgamahmaitrspharai, sarvajagatparitratay sabhgamahkaruspharai,
sarvajagatparipcakheatay sabhgakyakarmaviuhi,
yathayasarvasattvasam tosaakyasam araatay sabhgavkkarmaviuhi
harmahtuiruktivyavahresu, sabhgopasam kramai sarvabuhaparsama alesu,
sabhgairjavai sarvabuhaksetresu, sarvabuhapjopasthatyai sabhgapratyaks aji
sarvaharmaayugamesu, sabhgacaryviuhi sarvabohisattvabhmipratilbhes u| eti
kulaputra aastrsahasri ekaksaea aa iah spharati, yautaikajtipratibah bohisattv
bhojaea pratipaatyai asy eva pit hariky bhojaamya| aa iah spharati asy eva
pit h
ariky bhojaamya| aa iah spharati caramabhavik sarvarvakapratyekabuhayik
pi aptea pratipaatyai| spharitv sarvapretaga bhojaea sam tarpayati| s aham kulaputra
asy eva pit hariky ev evabhojaea sam tarpaymi| ggabhojaea, yaks
yaksabhojaea, gaharv gaharvabhojaea, asurasurabhojaea, garu garuabhojaea,
kiar kiarabhojaea, mahorag mahoragabhojaea, maus y mausyabhojaea,
amausyamausyabhojaea sam tarpaymi| gamayasva kulaputra muhrtam yvatpratyakso
bhavisyasi| samatarabhasit ceyam vk prabhtayopsikay, atha tvaeva aparimh sattvh
prvea gr havrea praviati sma yauta prabhtayopsikay prvapraihaimatrith| evam
aksiea pacimeottarea gr h
avrea aparimh sattvh praviati sma yauta
prabhtayopsikay prvapraihaimatrith| t prabhtopsik tesvsaesu isaya
yathbhipretairbhojaairspairrasairvarairgahaih sam tarpayati, sam pravrayati,
sam tosayati, sam praharsayati, sam pramoayati pariprayati, ttamaask karoti| yath
bhojaaih, evam pavihibhih, rasgraih, saaih, ayaaih
yairvastraih puspairmlyaih gahairhpaih
vilepaaircraih bharaaih ratarathaih chatrairhvajairpatkbhih
vihopakaraaviesaih sam tarpayati, yvattamaask karoti| ev evabhojaea
sam tarpayati| g yaks gaharvasur garu kiar mahorag mausyamausy
tattaeva bhojaea sam tarpayati yvattamaask karoti| a ca s pit harik hyate, a parihyate,
obhavati, a ksyate, a paryam gacchati, a smmupaiti, a ist hm a paryatam a
pariist hm gacchati||
atha khalu prabhtopsik suhaam rest hirakamevamha-etamaham kulaputra
aksayavyhapuyakoam bohisattvavimoksam jmi| kim may akyamaksayapuym
bohisattvm mahpuyasgarksayatay, gagaakalpm susam bhtavipulapuyopacayatay,
citrjamairatakalpm sarvajagatpraihipraatay, mahpuyacakravlm
sarvajagatkualamlraksaatay, mahpuyameghm sarvajagaratapyabhipravarsaatay,
mahpuyakohyaksm harmaagaravravivaraatay, mahpuyaprapm
sarvajagariryhakravihamaatay carym jtum gu v vaktum||
gaccha kulaputra, ihaiva aksipathe mahsam bhavam ma agaram| tatra vivm gr hapatih
prativasati| tamupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam,
katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirakah prabhty upsikyh pau irasbhivaya
prabhtmupsikmaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puah puaravalokya prabhty
upsiky aravitr pto'tiktprakrtah|| 14||

86

17 VIDVN
Parallel Devanagari Version:


17 viv|
atha khalu suhaah rest hirako'ksayavyhapuyakoavimoksvabhsapratilabhah tam
puyasgaramauvicitaya, tatpuyagagaamavalokaya, tam puyarimaa, tam
puyaparvatamabhiroha, tam puyaicayam sam gr ha, tam puyauhamavaghayamah,
tatpuyatrthamavatara, tam puyama alam pariohaya, tam puyaihim sam paya, tam
puyaayamausmara, tm puyaetrm samavhara, tam puyavam am pariohaya,
auprvea yea mahsam bhavam agaram teopasam kramya vivm sam gr hapatim parimrgati,
parigavesati, vyavalokayati kalyamitryabhilasa| kalyamitraaraavsitay satam ty,
kalyamitrhist hea ayea, kalyamitrugatea prayogea, kalyamitropacrparikhiea
vryea, kalyamitrhaih sarvakualamlaih, kalyamitraiyataih sarvapuyasam bhraih,
kalyamitravivarhitairupyakaualyacaritaih, aparapratyayea kalyamitropacrakaualyea,
vivarhamaih sarvakualamlaih, viuhayat bohisattvhyayea,
samvarhamairbohisattveriyaih, paripcyamaih sarvakualamlaih,
samvarhamairmahpraihbhiirhraih, vipulbhavaty mahkaruay, sarvajaty
sabhtamtmam sam paya samatabharabohisattvacaryyh, sarvabuhebhyo
harmvabhsam sam pratccha, vivarhamea aatathgatabalvabhsea vivm sam gr hapatim
parigavesamo arksmahye agarasya r
gt ake saptaratavyomakoparyasam khyeyaratamaye
vivihavajreralaracitamairatape kcaastrajvlavete vimalagarbhamairatagarbhe
pacarataatasamalam kr tabimbe vicitraivyasyaprajapte ucchritaivyapat t ahvajapatke
aekaratajlasam chae mahratavitavitate mahsuvararatapuspambhipralambite
bharsae isa am, vimalavairyaae
a jmbaakaakacchatrea hriyat
ham sarjairmalacmarasam vjyamam, vivihagahopacraprahpitam vmaaksiea
pacabhistryaataih pravyabhih ivytirekamahurairghosairmahsam bhavam agaram
parypaaih sattvaprtisam jartham ivyakusumameghaih
pravarsabhirivyamusyarpasamatikrtaih pariispaabohisattvayaih
ivytirekavibhsaasamalam kr t aih kim karopacaraapratikribhih
prvakualamlasabhgacaritairaabhih prsahasraih parivr tam| r s t v ca suhaah rest hirako
yea viv gr hapatisteopajagma| upetya viuso gr hapateh pau irasbhivaya vivm sam
gr hapatimaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puratah prjalih sthitv evamha-aham rya
sarvasattvmarthya auttarm samyaksam bohim sam prasthito yauta
sarvasattvauhkhavyupaamya sarvasattvtyatasukhapratis t hpaya
sarvasattvasam srasgarbhyuhraatyai sarvasattvaharmaratavpasam prpaatyai
sarvasattvatr s
sehocchosaatyai sarvasattvm mahkarusehasam jaaatyai
sarvasattvm kmaratitr s
tpaatyai
viivartaatyai sarvasattvm buhajatr s o
sarvasattvm sam srt avktrasamatikramaatyai sarvasattvm
buhaguaharmrmaratisam jaaatyai sarvasattvm traihtukapuriskramaatyai
sarvasattvm sarvajatpuropaayatyai| a ca jmi katham bohisattvea bohisattvacaryym
iksitavyam, katham pratipattavyam| rutam ca me ryo bohisattvmavavusam atti|
tavaatu me ryah-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham iksam
bohisattvh pratiaraabht bhavati sarvasattvm||

87
evamukte viv gr hapatih suhaam rest hirakamevamha-shu shu kulaputra, yea te
auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| urlabhh kulaputra te sattvh, ye'uttarym
samyaksam bohau cittamutpya bohisattvacaryym parimrgayam a tr pyate
kalyamitraaraea| a khiyate kalyamitropasam kramaesu| a paritapyate
kalyamitropacresu| a aurmaasyamutpayati kalyamitraursaatay| a ivartate
kalyamitragavesaatay| a vyvartate kalyamitratr s llasahr
ayatvt| a pratyuvartate
kalyamitramukhvalokea| a sam sati kalyamitrusapathesu| a khiyate
kalyamitropasthaparicarysu| payasi tvam kulaputra, imam mama parivram? ha-paymi rya|
ha-sarva ete kulaputra may auttarym samyaksam bohau cittamutpith| mayaite
jaitstathgatakule| mayaite posith pramitopasam hraih| mayaite sam carith sarvauklaharmaih|
mayaite vivarhit aasu tathgatabales u| mayaite ucclit lokavam t| mayaite
pratist h
pitstathgatavam e| mayaite vivartit loke gaticakrt| mayaite vartit
harmacakrapravartaatym| mayaite sattvh tritstryahvpyagatipraptt| mayaite pratis t hpit
harmasamatugamea| evam hi kulaputra bohisattvstrtro bhavati sarvasattvm| aham
kulaputra maahkoasam bhavm puym lbh| so'hamarthibhyo'am ami, prthibhyah
pam, rasgrrthibhyo rasgram, khyrthibhyah khyam, bhojyrthibhyo bhojyam, lehyrthibhyo
lehyam, cosyrthibhyacosyam, vastrrthibhyo vastram, pusprthibhyah puspam, mlyrthibhyo
mlyam, gahrthibhyo gaham, hprthikebhyo hpam, vileparthibhyo vilepaam,
crrthibhyacram, bharaavibhsarthibhya bharaavibhsai, ratrthibhyo rati,
suvarrthibhyah suvaram, rpyrthibhyo rpyam, muktrthibhyo muktm, pratirayrthibhyah
pratirayam, sarthibhya saam, ayarthibhyah ayaam,
glapratyayabhaisajyapariskrrthibhyo glapratyayabhaisajyapariskr, yrthibhyo yam,
vharthibhyo vhaam, hastyavarathagogarabhamahis aiakrthibhyo
hastyavarathagogarabhamahisaiak, chatrahvajapatkrthibhyachatrahvajapatkh,
ssrthibhyo ss, mavaparivrrthibhyo mavaparivram, stryarthibhyah striyah,
kumryarthibhyah, kumrm, makut acmayarthibhyo makut acma,
sacarmacmayarthibhyo sacarmacma, lavimalakeama alrthibhyo
lavimalakeama a
lam, yvavivihasarvopakaraarthibhyo vivihasarvopakarai prayacchmi|
gamaya kulaputra mhrtam yvatpratyakso bhavisyasi| samaatarabhsitym csym vci vius
gr hapati, atha tvaeva aparimh sattv vius gr hapati prvapraihbhiimatrith
sam ipatith| igbhyo jaapaapraeebhyo agarebhyo igamebhyo
pat t aebhyo karvat ebhyo sattvajtibhyo sattvakulebhyo
sattvakulavimtratbhyo gatiparivartebhyo pratis t hasam jagatibhyo
yataaviuh hrrthio hrbhils io ay ucyaapakm mm srthio
vivihabhojaavimtratbhikksio vivihagativiesopapatyyataasthith yauta
mausyesvoaakulmsaspamatsyamm sivivihakavalkhrrthiah| yath mausyesu, evam
sarvagativicresu bhojaaprthia upasam krth yauta bohisattvubhvea
asagatygauubhiirghosea bohisattvapraihiimatrith| tamupasam kramya vivm sam
gr hapatim ycate'valokayati irksate vijpayati||
atha khalu viv gr hapatist ycaak sam ipatit viitv muhrtamauvicitya
gagaatalamavalokayati sma| tasya tato gagaatalvivih bhojaapavihayo ras var
gah avalambya hastatale pratyatis t ha| sa tyya t yathsam ipatit ycaak
himukt yathbhipretairbhojaapavihibhih sarvopakaraaviaisaih sam tarpayati
sam pravrayati sam tosayati sam praharsayati sam pramoayati pariprayati, ttamaask karoti| uttare
vai misea sam tarpya tebhyo harmam eayet| yauta vipulajasam bhropacayahetum
paripaya, sarvarirysam bhavahetum paripaya, mahbhogatsamugamasam bhavahetum
paripaya, harmajaayapratiulbhasam bhavahetum paripaya,

88
vipulapuyasam bhropacayahetum paripaya, prtibhaksabhojaapratilbhasam bhavahetum
paripaya, laksauvyajaopacitaarrapratilbhasam bhavahetum paripaya,
aavamr
yabalapariuhipratilbhasam bhavahetum paripaya,
aatarhraprajpratilbhasam bhavahetum paripaya,
sarvamrabalapramaraparyattapuyabalapratilbhasam bhavahetum paripaya harmam
eayet| so'rthia upasam krt gagaatalavih gr htv sam tarpya tebhya
yurvarabalamukhapratibham sam paya pratilbhya harmam eayet| sa prthia
upasam krtvihaih pairuraih kalyairaavayairmaahsam praharsakaih sam tarpya
tebhyah sam sratr s
rativiivartaatyai buhaharmaratitr s sam jaaatyai harmam eayet|
rasarasgrrthia upasam krtviharasarasgrairmahurmlalavaakat utiktakasyaih
sam tarpaymsa| uttare caism rasarasgratmahpurusalaksaapratilbhya harmam eayet| sa
yrthio iksrotobhygatvihayaaih sam gr h
ya tebhyo mahyhirohaatyai
harmam eayet| sa iggat vastrrthia upasam krt viitv muhrtam vicitya
gagaatalamullokayati sma| tasya tato gagaatalra gyaekavari viuhi
laptalohitvatamjist hasphat ikavari vivihi vastryavalambya hastatale pratyatist ha| sa
taist ycaak pratipya
tebhyo'uttaratathgatahrayapatrpyasuvaravaracchavitpratilbhaviuhaye harmam eayet|
pratyekameva sarvopakaraavihibhiryathgat ycaak pratipya tebhyo yathrham harmam
eayet||
atha khalu viv gr hapatih suhaasya rest hirakasya tamacityam
bohisattvavimoksavisayamupaarya evamha-etamaham kulaputra maahkoasam bhavavimoksam
jmi| kim may akyam pariskravaitprptm bohisattvm ratapi pratilabhm
carym jtum gu v vaktum, vikurvitam v iarayitum, ye te sarvalokahtaavaes a
m pi
sam chya buhapjvihatyai sarvatathgatapars ama alesu vararatamegh
pravarsati| evam var bharaamegh varakt gramegh
varavicitravastramegh ivyatryatlopacrasam gtimaojmahurairghos
varagahamegh
varahpamlyavilepaacracvaracchatrahvajapatksarvopakaraamegh
sarvkrasarvabuhapjmegh pravarsati| sarvatathgataparsamaa
lesu sarvasattvabhavaesu
yauta sarvabuhapjopasthatyai sarvasattvahtuparipkaviayya ca||
gaccha kulaputra, ihaiva aksipathe sim hapotam ma agaram| tatra rataco ma
harmarest h prativasati| tamupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirakastust a uagra ttamah pramuitah prtisaumaasyajto viusi
gr hapatau harmagauravcchisyabhvamupaarya taahist htsarvabuhaharm sam paya,
taahm sarvajatm sam paya, kalyamitrccheyaprematmupaaraya,
kalyamitresvatyatjcityatm sam araya, kalyamitravaavartitmauvartaya,
kalyamitrusavacaam ursamah, kalyamitraprabhavam raheriyam ihyya,
kalyamitrusayaupresitah, kalyamitrbhirhauvartaacitto viuso gr hapateh pau
irasbhivaya vivm sam gr hapatimaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puah puaravalokya
viuso gr hapateratiktprakrtah||15||

18 RATNACDA

89
Parallel Devanagari Version:


18 ratacah|
atha khalu suhaah rest hirakah tatpuyatoyam sam bhvaya, tatpuyaksetram sam paya,
tatpuyasumerum pariohaya, tatpuyatrthamavaghayamah, tatpuyakoam vivr va,
tatpuyaihimavalokaya, tatpuyama alam pariohaya, tatpuyaskaham samaat,
tatpuyabalam sam jaaya, tatpuyavegam vivarhaya, auprvea yea sim hapotam agaram
teopasam kramya ratacam harmarest hiam parimrgamo'rksatarpaamahyagatam|
tasya pau irasbhivaya praaksikr tya puratah prjalih sthitv evamha-may rya auttarym
samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi katham bohisattvea bohisattvacaryym
iksitavyam, katham pratipattavyam| tatshu me ryo bohisattvamrgamupaiatu, yeham mrgea
sarvajatym iryym||
atha khalu rataco harmarest h suhaam rest hirakam pau gr htv yea svam iveaam
teopasam kramya tagr hamupaarya evamha-preksasva kulaputra mama iveaam| so'uvilokaya
arksttagr ham uham prabhsvaram jmbaasuvaramayam vipulamuviham
rpyaprkrapariksiptam sphat ikaprsasukr topaobhitam vairyakt aatasahasrapratima itam
musragalvasamucchritastambham suprajaptam lohitamuktmayasim hsaam
jyotrasamairatasim hahvajasamuchritam vairocaamairatavitavitatam
citmaivicitrahemajlasam chaamasam khyeyamairatapratima itavyham
tajalmagarbhamayapuskarisamupetam sarvaratarumaparivr tam vipulam vistram
aapuramuvihamast avram| sa tagr ham praviya samatauvilokayati sma| sa prathame
pure'apavihiparitygamarkst| vitye pure sarvavastravihiparitygam| tr tye pure
sarvaratbharalam kraparitygam| caturthe
pure'tahpureparibhogaratimahpr thivkalyakayrataparitygamarkst| pacame pure
pacambhmipratist hitm bohisattvm harmasam gtiratiprayuktm
lokahitasukhacittacest
m sarvastryabhiirhrayatm hraayam ca samhisamuram ca
samhivyuttham ca samhivyavacram ca jlokam ca abhiirhrayatm sam iptamarkst|
sast he pure prajpramitvihrapratilabhm gambhraprajm sarvaharmapratbhijm
bhmisamhihramukhagarbhasamatamukhairytm avaraagocarm
avayasamucrm harmasam gtim kurvatm prajpramitparivartaamausaratm
vibhajatmutt kurvatm bohisattvm sam iptamarkst imi prajpramitmukhi
sam gyatm-yauta tigarbham ma prajpramitmukham, sarvajagajjasuvibhaktam ca ma
prajpramitmukham, acalvartam ca ma prajpramitmukham, virajahprabhsam ca ma
prajpramitmukham, uryohaagarbham ca ma prajpramitmukham, jagarocama a
lam
ca ma prajpramitmukham, augamaayama alam ca ma prajpramitmukham,
sgaragarbham ca ma prajpramitmukham, samatacaks u
rupekspratilabham ca ma
prajpramitmukham, aksayakougamam ca ma prajpramitmukham,
sarvaharmaayasgaram ca ma prajpramitmukham, sarvajagatsgarugamam ca ma
prajpramitmukham, asagapratibham ca ma prajpramitmukham,
harmameghvalambuprvbhilambhailayam ca ma prajpramitmukham| itmi
prajpramitmukhi pramukham kr t v paripri aa prajpramitsam khyeyaatasahasri,
yi t bohisattvaabhilpyavyhasuvibhaktapars a
ma a
lasthit sam gyato'rkst| saptame
pure pratirutkopamakstipratilabhmupyajaviicayairytm
sarvatathgataharmameghasam pratyesakm bohisattvm sam iptamarkst| ast ame
pure'cyutagmiyabhijpratilabhm sarvalokahtvauvicaram
sarvaparsama alapratibhsaprptm sarvaharmahtusuvibhaktaarrm

90
sarvatathgatapamlsam bhiavisaym sarvabuhakyasamavasaram
sarvatathgataparsamaa
laprvagamakathpurusm bohisattvm sam iptamarkst|
avame pure ekajtipratibahm bohisattvm sam iptamarkst| aame pure
sarvatathgatm saprathamopacittotpacaryiryapraihasgar
sarvabuhaharmavikurvitavisay sarvabuhaksetraparsamaa
l
sarvabuhaharmacakrairghos sarvasattvaviayhist havyharkst||
r s t v ca ratacam harmarest h
iametaavocat-rya, kutaste iyamevam rp sam paviohit?
kutra te kualamlyavaropiti yasya tava iyamr vipkasam pat? sa ha-smarmi kulaputra
atte'hvai buhaksetraparamurajahsamm kalpm parea paratarea cakravicitre
lokahtvaataramiharmahtusamalam kr taharmarjo ma tathgato loke uapi,
viycaraasam paah sugato lokaviauttarah purusaamyasrathih st evm ca mausym
ca buho bhagav| sa khalu puastathgato javairocaapramukhea rvakakot atea
jasryatejahpramukhea ca bohisattvakot atasahasrea srham
maihvajavyharjamahoyaharaipravist o rj harmevararjea abhiimatritah| tasya me
tathgatasya agarapravist a
sytarpaamahyagatasya tryaairitam kritam| ek ca
gahagulik ihpit tasya bhagavatah sabohisattvarvakasam ghasya pjkarmae| tay ca
gahagulikay ihpitay saptham sarvajambuvpo'atavaraih
sarvasattvakyasar airhpapat alameghaih sam chao'bht| tebhyaca hpapat alameghebhya
evam rpah abo icarati sma-aciatyastathgatatryahvavipulea skahea samavgatah,
sarvajah sarvvaraavigatah sarvakleavsaprahah, sarvatathgatvaropit aksi,
apramasarvajtphalayik sarvajatsamavasara iti-yauta
asmatkualamlaparipkrthamacityasattvakualamlavegasam jaartham ca| tebhyo
hpapat a
lameghebhyo buhhist h
ea ayamevam rpah abo icacra| tacca me kulaputra
tathgathist ham sam araaprtihryakualamlam trisu sthesu parimitam| katamesu trisu?
yauta atyatasarvarirayasamuccheya saharmaravavirahitatyai
sarvabuhabohisattvakalyamitraaraaparipraye ca| etamaham kulaputra,
apratihatapraihimaa
lavyhabohisattvavimoksam jmi| kim may
akyamacitypramaguaratkarm bohisattvm carym jtum gu v vaktum, ye te
asam bhiabuhaarrasgarvatrh, ye te asam bhiaharmameghasam pratcchakh, ye te
asam bhiaguasgarapratipah, ye te samatabharacaryjlavisr th, ye te
asam bhiasamhivisayvatrh ye te asam bhiasarvabohisattvaikaghaakualamlh ye te
asam bhiatathgatvikalpavihriah, ye te asam bhiatryahvasamatvatrh,ye te
asam bhiasarvakalpasam vsparikhih, ye te asam bhiasamatacaksurvisayabhmipratist hith||
gaccha kulaputra, ayamihaiva aksipathe vetramlako ma jaapaah| tatra samatamukhe agare
samataetro ma ghikah rest h prativasati| tamupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest h
irako ratacasya harmarest h
iah pau irasbhivaya
ratacam harmarest hiamaekaatasahasrakr tvah praaksikr utya puah puaravalokya
ratacasya harmarest hio'tiktprakrtah||16||

19 SAMANTANETRA
Parallel Devanagari Version:

91
19 samataetrah|
atha khalu suhaah
rest hirako'atabuhaaravatro'atabohisattvasamavahaprpto'atabohisattvamrga
ayvabhsito'atabohisattvaharmaaybhisyaitaicitacitto'atabohisattvhimuktipathaviuhiraatabohisattve
riyva-bhsapratilabho'atabohisattvayabalapratis t hito'atabohisattvacaryugataceth
aatabohisattvapraihabalasam jto'atabohisattvparjitahvajo'atabohisattvajlokapari
vart aatabohisattvharmvabhsapratilabhah auprvea yea vetramlako ma
jaapaasteopasam kramya samatamukham agaram parimrga samataigviiksu
eapraeopacresu imoatasamavisamesu aparikhiayo'virama
samacitto'vivartyavryo'paryattacetao'vismr takalyamitrusaahsakalyamitrasamucra
hr
ayavsaah samatamukhavijaptriyah sarvapramavigato visphritakaracaksuh sarvatah
parigavesamo'rkstsamatamukham agaram, mahye vetramlasya jaapaasya am
pat t aasahasrm igamam supariist hitam r haprkramuvihamast acatvaropaobhitam| tasya
mahye samataetram ghikamarkst ghikavthymupavist a
m| r s t v ca yea samataetro
ghikasteopasam kramya samataetrasya ghikasya pau irasbhivaya puratah prjalih
sthitv evamha-may rya, auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi katham
bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| ha-shu shu kulaputra,
yea te auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| aham kulaputra sarvasattvm vyh
prajmi vtasamutthapi, pittasamutthapi, les masamutthapi, sabhgaksubhitapi,
paropakramitapi, amausyavaikrikapi, visamaparopakramikapi,
vivihamatraastravetlaprayoggisamutthapi, uakasam ksobhasamutthapi,
vivihabhayam sam trsasam bhavapi| tesm ca sarvavyhm praamam prajmiyauta
sehaam prajmi, vamaam virecaamsthpaam raktvasecaam skarma karsupariham
parisveaamaulepaam visapratightam bhtagrahapratiseham br m
haam sapaam samvsaam
samvarhaam varapariohaam balasam jaaam prajmi| ye kulaputra sattv
mamtikamupasam krmati aabhyo igbhyah, tesmaham sarvesm vyh praamaymi|
vyhipratm ca sustuliptagtr kr t v yathrhbharaavibhsitg
yathrhavastrasam chitaarr vivihabhojaarasgraih sam tarpya aparimitahaasamr h
karomi| uttare caism rgaprahya harmam eaymi aubhopasam hrea| osaprahya
harmam eaymi mahmaitrsamvaraatay| mohaprahya harmam eaymi
harmapravicayaprabheapraaraatay| samabhgacarykleaprahya harmam eaymi|
viesaparijayamukhasam prakaatay bohicittasam bhavahetum paripaymi|
sarvabuhaguaharmasam prayuktakathsam prakaatay mahkarusam bhavahetum
paripaymi| aparimasam srauhkhasam prakaatay aparimitaguapratilbhasam bhavahetum
paripaymi| vipulapuyajasam bhropacayasam varaatay mahyapraihasam bhavahetum
paripaymi| sarvasattvaparipkaviayasam araatay
samatabharabohisattvacarypratilbhasam bhavahetum paripaymi| sarvaksetra
sarvakalpasam vsacaryjlapravistaraatay
laksauvyajaopacitabuhaarrapratilbhasam bhavahetum paripaymi|
apramitsam varaatay sarvatragmitathgatapariuhipratilbhasam bhavahetum
paripaymi| lapramitsam prakaatay acityatathgatarpavaraviuhisam bhavahetum
paripaymi| kstipramitsam prakaatay uryohaatathgataarrasam bhavahetum
paripaymi| vryapramitsam prakaatay abhibhtabhibhtatathgattmabhvaviuhim
paripaymi| hyapramitsam prakaatay harmaarraviuhim paripaymi|
prajpramitsam prakaatay sarvajagaabhimukhabuhtmabhvaviuhim paripaymi|
upyakaualyapramitsam prakaatay sarvakalpaklajagaccittasam veaaarraviuhim

92
paripaymi| praihapramitsam prakaatay sarvabuhaksetrbhyugattmabhvaviuhim
paripaymi| balapramitsam prakaatay sarvajagayathayasam tosaakyapariuhim
paripaymi| japramitsam prakaatay paramaubhaaraakyapariuhim paripaymi,
yauta sarvkualaharmaviivartaasam prakaatay| evam cait harmaea sam gr h
ya
aatahaaratopacayopastabh kr tv visarjaymi| api tu khalu puaraham kulaputra
sarvagahahpavsaulepaayukth prajmi yauta atulagaharjapramukhh|
sihuvritagaharjapramukh ajitvatigaharjapramukh vibohaagaharjapramukh
aruavatigaharjapramukhh klusrigaharjapramukh uragasracaaagaharjapramukh
meghgarugaharjapramukh aksobhyeriyagaharjapramukhh sarvagahayukth prajmi|
api tu khalu puaraham kulaputra
sarvasattvasam tosaasamatamukhabuhaaraapjopasthagahabimbam prajmi||
itaca me kulaputra,
sarvasattvasam tosatsamatamukhabuhaaraapjopasthagahabimbtsarvbhipryh
paripryate, yea sarvasattvaparitrlam krameghahitist hmi| yauta gahavimlam
kramegh yvatsarvkratathgatapjopasthlam krameghahitist h
mi| yaham kulaputra
tathgat pjayitukmo bhavmi, tahamitah sarvasattvasam tosat
samatamukhabuhaaraapjopasthagahabimbaparim
gahakoakt grameghicrya aaiksarvaharmahtugates u

sarvatathgataparsamaa
lesu sarvagahakoakt grameghlam kram
sarvaharmahtumahitist hmi| sarvabuhaksetrapariohaameghlam kram
gahabhavaameghlam kram gahaprkrameghlam kram gahairyhavyhameghlam kram
gahatoraameghlam kram gahagavksameghlam kram gahaharmikameghlam kram
gahrhacarameghlam kram gahacchatrameghlam kram
samucchritagahahvajameghlam kram gahapatkmeghlam kram
gahavitameghlam kram gahavigrahajlameghlam kram gahaprabhmeghlam kram
gahvabhsavimalavyhameghlam kram sarvagahameghapravarsalam kram
sarvaharmahtumahitist hmi| etamaham kulaputra sarvasattvasam tosaam
samatamukhabuhaaraapjopasthagahabimbam harmamukham jmi| kim may akyam
bhaisajyarjakalpm
bohisattvmamoghaaramamogharavamamoghasamvsmamoghusmr t mamog
h-uvratmamoghauvratmamoghamaheyagraham carym jtum gu v vaktum,
yesm sahaaraea ca sarvasattvm sarvakleh praamati, yesm sahaaraea sattv
viivartate sarvpyagatibhyah, yesm sahaaraea sattv avakam labhate buhaharmesu,
yesm sahaaraea sattvmupaamati sarvauhkhaskahh, yesm sahaaraea sattv
vigatabhay bhavati sarvasam sragatibhyah, yesm sahaaraea sattv abhayaprpt bhavati
sarvajatigupaayatay, yesm sahaaraea sattv a pratipatati jarmaraavabhrapraptesu,
yesm sahaaraea sattv irvr tisukham pratilabhate harmahtusamatsthea||
gaccha kulaputra, iamihaiva aksipathe tlahvajam ma agaram| tatra aalo ma rj
prativasati| tamupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam,
katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirakah samataetrasya ghikarest hiah pau irasbhivaya
samataetram ghikam rest hiamaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puah puaravalokya
samataetrasya ghikarest hio'tikt prakrtah||17||

93

20 ANALA
Parallel Devanagari Version:


20 aalah|
atha khalu suhaah rest hirakastm kalyamitraparam parmausmara, ti
kalyamitrusamukhi maasikurva, parigr h
to'smi kalyamitrairiti svacittam sam tosaya,
kalyamitrraksito'smi a bhyo viivartisymi auttaryh samyaksam boherityauvicitaya
pratyalabhata cittaprtim| cittaprasam cittaprmoyam cittatust im cittapraharsah cittaam
cittavyupaamam cittavipulatm cittlam kratm cittsagatm cittvaraatm cittaviviktatm
cittasamavasaraatm cittavaitm cittaivaryam cittaharmugamam cittaksetraspharaatm
buhaaralam kracittatm aabalamaasikrvipravsacittatm pratyalabhata| so'uprvea
jaapaea jaapaam grmea grmam eea eam parimrga yea tlahvajam agaram
teopasam kramya paripr cchati sma-kutralo rjeti| tamayo jaakya etaavocat-es a kulaputra aalo
rj arthakarae sim hsaopavist o rjakryam karoti| jaapa prasti| igrahtavyigr hti,
pragrahtavy pragr hti, aparhit a am praayati| vivaatm vivam chiatti| vsayati|
r p
t amayati| privahviivartayati| aattvicchaayati| pariparigr htbhils
vyupaamayati| mr s vviivrayati| piuayavacavivecayati| parus avacaviramayati|
sam bhiapralp vyvartayati| abhihyy viles ayati| vyprkaroti mithr s t erviyojayati||
atha khalu suhaah rest hirako yea aalo rj teopajagma| so'rks aalam rjam
ryaavajramaivicitre asam khyeyavihaprabhsvaratape
aekaratasuracitlam krarucirabimbe, kcaastrajlavetasupariis t hite,
aekamairatapaprayotite, vairjamairatamayapamagarbhe aekaivyaratavastrasuprajapte,
vivihaivyagahahpitopacre ucchritaratahvajachatraatasahasravirjite
ratapatkatasahasrovihopaobhite vicitraratapus pamakalpbhipralambitojjvalite
vivihaivyaratavitavitate mahratasim hsae isa am avam aharam taruamabhirpam
prsikam arayamabhilapraaksivartakeam chatrkramrhamus sairasam
pr t hulalt amabhilavilagopaksmaayaam mahuroatacrutugasvam am
higulukasuvarasulist aust ham samavahitasuuklapracatvrim aatam sim hahaum
paripropacitakapolam suruciracpyatabhruvam akavaroray
kr tatilakamyatapramuktapralambakaram pracarasaumyavaaam kamburuciravr ttagrvam
rvatslam kr tahr ayam sim haprvrhakyam cittarm sam susamvr ttoruskaham pralambabhum
jlvaahgulicakrkitahastapam mr utaropacitapipam saptotsaam
vajrasar amahyam br h
ar jugtram suvartitorum koagatabastiguhyam eeyajagham
irghgulimyatapaprs i vymaprabham suvaracchavimekaikapraaksiorhvgaromam
yagroharjaparima alam laksauvyajaopacitaarram
citrjamairatamukut vabahairasam
jmbaakaakrhacararacitalalt lam kramiralamaivimalalakua
lapralambitakaramaa
rhya-mairatahraprabhvabhsitavimalavipulopacitavaks asam
ivyottamamaikeyrabalayaviast avikritabhum aarataalkatasuvibhaktea
jmbaakaakacchaaea jyotrasamahmairatasuviuhagarbhea
rataghat mlicaritamaojamahuraghosea samataimahmairatvabhsaprptea
vimalavairyamairataae
a mahat ratacchatrea hryat
mahrjhipatyaprptamapratihataparacakrasaam vigataparacakrabhayaivaryam| tasya
samatamtyasahasri sam ipatiti sam isa
i rjakryaprayuktyapayat||

94
aa csya krapursasahasri sam ipatiti purata upasthpiti arakaplasar i
yamapurusakalpi vikr tapaahri rauravikr tabhayasam jaai raktaayai
sam ast aust hatrivalbhr kut kr tavaai asiparauaktitomarabhuu ilapraharaagr hti
visamavikr t auhsam sthitavaaaarri meghavari bhmarpaca a
svarairghosi
urirksyatejm si mahbhayakari priatasahasrahr ayasam trsasam jaai
igr htavyasattvaigrahaprayukti apayat| tatra bahi priatasahasri corm parasvpahri
parasattvabhogavipralopim pathamosakm grmaagaraigamaghosahakm
kulaghtakm sam hiccheakm kilbisakrim garayakm marikm
mausyaghtakm pararasevim mithypratipam ust acetasmabhihylm
vivihappakrrakarmakrim ghapacabahaabahi aalasya
rjo'tikamupayamyapayat| tebhyo'alam rjam yathrhaa am praayatamarkst| sa
tatra rjo'alasyjay kesm cihastapaccheam kesm cit karasccheam
kesm ciccaksurutpt aam kesm ciagapratyagarsaccheaam kesm cit sarvaarramagi
prapyamm km cicchiavikr tataptaksroakaparisicyamaarr, evamaekavihstvrh
kharh kat uk amaph prahrih krah kryam apayat| tasmim ca ghtae
parvatapram karacaraaayaakarasirogapratyagarapayat| triyojaagambhram ca
aekayojaymavistram oitasaro'rkst| tatra ca agapratyagairovikali
mr t akalevaraatasahasri vr kar glvakkagr hrayeakurarabhairavkri bhaksyami
apayat| kicili ca lavari vipyaki vyhmtaki vipat umaki
paramavikr t abbhatsyapayat| tesm ca vahym hayamm vivihh krah
kryamm ghoramrtasvaram kraatm mahtam irairghosamaraust
mahsam vegovegasam jaaam tayath sam ghte maharake||
tasya taatirabhairavakaram paramavaiasam r s t vaivametaabhavat-aham ca
sarvasattvahitasukhahetorauttarm samyaksam bohimabhisam prasthito
bohisattvacaryparimrgaatatparah kalyamitri paripr cchmi-kim bohisattvea kualam
kartavyam, kimakualam parivarjayitavyamiti| ayam ca aalo rj kualaharmapariho
mahsvayakarmakr praust amaahsam kalpah parasattvajvitoparohya pratipaah
parasattvotpaatatparah paralokairapekso urgatipraptbhimukhah|
tatkr to'smbohisattvacaryravo bhavisyatti? tasyaivam citmaasikraprayuktasya
sarvasattvahtuparitrbhimukhasya vipulakarsam bhtacetasa upari gagaatale evat
ityevamrocaymsuh a smarasi kulaputra jayosmyataasyarseh kalyamitrusamiti? sa
rhvamukho gagaatalamavalokya evamha-smarmti| evath prhuh-m tvam kulaputra,
kalyamitrusasu vicikitsmutpaya| samyak samea kalyamitri praayati a visamea|
acityam hi kulaputra bohisattvmupyakaualyacaryjam| acityam
sarvasattvasam grahajam| acityam sattvugrahajam| acityam sattvaigrahajam| acityam
sattvapragrahajam| acityam sattvasam grahajam| acityam sattvapariohaajam| acityam
sattvapariplaajam| acityam sattvvataraajam| acityam sattvaparipcaajam| acityam
sattvaviayajam| gaccha kulaputra, paripr ccha eam bohisattvacarymiti||
atha suhaah rest hirako evatvacaamuparutya yea aalo rj teopajagma| upetya aalasya
rjah pau irasbhivaya aalam rjamaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puratah
prjalih sthitv evamha-may rya, auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi
katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| rutam ca me ryo
bohisattvmavavusam atti| tavaatu me ryah katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalvaalo rj rjakryi kr t v utthya sim hsat suhaam rest h
irakam aksiea pi
gr htv tlahvajam rjahm prviat| so'uprvea svam gr hamaupraviya suhaam

95
rest hirakamatahpuram praveya bharsae isaya evamha-vyavalokayasva kulaputra imam
mama gr haparibhogamiti| sa vyavalokayaarksttagr h
am vipulam vistram
saptarataprkrapariksiptam
vivihamairataprsopaobhitamaekaratakt
graatasahasrlam kr t amacityamairataprabhjv
lojjvalitatejasam mairatavivihavibhakticitravirjitalohitamuktmayasamucchritastambham
suprajaptamusragalvamayekarataatasahasravicitropaobhitasim hsaam
jyotrasamairatasim hahvajasamucchritam vairocaam mairatavitavitatam
citmaivicitramahjlasam chaamasam khyeyavicitramairatapratima itairyhavyham
tajalmagarbhamayapuskirisamupetam sarvarataumayapaktiparivr tam| aa csya
strkot parivramarkst abhirpm prsikm araym paramaubhavarapuskalatay
samavgatm sarvakalvihijm prvotthyim paciptim maitracittm
kim karopacvaravacaapratikrim||
atha khalvaalo rj suhaam rest hirakamevamha-tatkim mayase kulaputra, api tu
ppakrimevam rpah karmavipko'bhiirvartate? evam rp tmabhvasam pat, evam rp
parivrasam pat, evam rp mahbhogasam pat, evam rp mahaivaryhipatyasam pat? ha-o
hamrya| so'vocat-aham kulaputra mygatasya bohisattvavimoks a
sya lbh| ime ca kulaputra
mavisayavsiah sattv yabhyas prtiptio'attyiah kmamithycrio mr s viah
paiuikh prsikh sam bhiapralpio'bhihylamb vypacitt mithyr s t ayah ppakarmo
raurca
h shasik vivihkualakarmakriyparigath| te a akyate'yath ppacaryy
ivrayitum viivartayitumausitum| so'ham kulaputra esm sattvm amaya paripcaya
viayea hite sam iyojartham mahkarum puraskr tya irmitairvahyaghtakairirmit
vahyapurus ghtaymi| irmitaih krapurusairimitakualakarmapathakrio vivihh krah
kraymi| hastapakarasgapratyagarsacchehikrikca uhkhstvr veah
pratyaubhavam sam araymi| tacca r s t v ete mavijitavsiah sattv labhate samvegam,
jyate bhayam, jyate sam trsah, bhavati caism chambhitatvam, yauta ppakarmavypattiviivr ttaye|
so'ham kulaputra im sattvaeopyeovigottrastacitttmavivigamaaso viitv
aabhyo'kualebhyah karmapathebhyo viivartya aakualakarmapathasamavgat kr t v
atyataist he yogakseme sarvauhkhopacchee sarvajatsukhe pratist hpaymi| ham kulaputra
kasyacit sattvasya vihet ham karomi kyea vc maas va| partikvcikaukhe sam bhrmayeyam|
aham kulaputra tiryagyoigatasya sam mhasya ataah kutapiplikasya ekacittotpepi
uhkhoparoham eccheyam, prgeva ksetrabhtasya kualakarmapathavirohaasamarthasya
mausyabhtasya| svaptaragatasypi me kulaputra akualaharmasamucro otpayate, kah
puarvah samavgatah| etasyham kulaputra, mygatasya bohisattvavimoks asya lbh| kim may
akyam autpattikaharmakstipratilabhm bohisattvm
mygataharmasarvabhavagatyaubahm irmitopamabohisattvacaryirytm
pratibhsopamasarvalokavijaptm svapopamaharmatprativihm
asagamukhaharmahtuayusr tmirajlopamacaryjlugatmavaraajagocaravisa
ym samatasamavasaraasamhipathairytm aatvartahravaavartim
buhagocaravisayubahm carym jtum gu v vaktum||
gaccha kulaputra, ihaiva aksipathe suprabham ma agaram| tatra mahprabho ma rj
prativasati| tamupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam,
katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirakah aalasya rjah pau irasbhivaya aalam
rjamaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puah puaravalokya aalasya rjo'tikt
prakrtah||18||

96

21 MAPRABA
Parallel Devanagari Version:


21 mahprabhah|
atha khalu suhaah rest hirakastm jamymausmara, tam mygatam
bohisattvavimoksamupaihyya, tm mygataharmatm pratyaveksamah, tm
karmamysamatm prativihya, tm harmamysamatmauvicitaya, tm
harmaparipkairmasamatmaugaccha, tamacityam jasam bhavlokamausara,
tamaatapraihimygatairhramabhiirhara, tmasagacaryirmaharmatm viohaya, tam
tryahvamygatalaksaam praviciva, auprvea jaapaea jaapaam paripr ccha
parigavesamo'uvilokaya,
sarvaigviikpathaimasthalasamavisamajaljalapathaparvatagirikaaragrmaagaraigamajaapaa
rst rarjahsvaparikhiacitto'virtaarro ikhilagaves yea suprabhasya
mahagarasyopavicrasteopasam kramya paryapr cchat-kva sa mahprabho rjeti| tasya
mahjaakya upaarayati-etatkulaputra suprabham mahagaram yatra mahprabho rj prativasati||
atha khalu suhaah rest hirako yea suprabham mahagaram teopasam kramyrkst
suprabham mahagaram| r s t v ca puastust a uagra ttamah pramuitah prtisaumaasyajta
evamaucitaymsa-kutra kalyamitrah prativasati? aya tam raksymi kalyamitram| tatam
rosymi bohisattvacarym bohisattvairyamukhamacitym bohisattvaharmatm acity
bohisattvaguagocar acitym bohisattvavr s a
bhitm acitym bohisattvasamhivihritm
acityam bohisattvavimoksavikritam acitym bohisattvamahrambhaistraaviuhim| evam
citmaasikraprayukto yea suprabham mahagaram teopajagma| upetya suprabham
mahagaramavalokaymsa vicitraarayam saptm ratm suvarasya rpasya vairyasya
sphat ikasya lohitamukteramagarbhasya musragalvasya ca, saptabh rataparikhbhih
samataupariksiptam gambhrbhijtoakbhih
suvaravliksam stratalbhirivyotpalapamakumuapu arkasam chabhih
klusricaaakaramakalusoakbhih, saptaratamayatlapaktibhih samataupariksiptam,
saptabhirvajrarataprkraih samatato'upariksiptam, yauta sim haktavajraprkrea
aparjitavajraprkrea irvehavryavajraprkrea uryohaavryavajraprkrea
asagavajrar haprkrea vajrm ujlagarbhaprkrea virajovaravyhaprkrea aupariksiptam|
sarve ca vajraratamahprkr asam khyeyamairatapratyarpit
jmbaakaakaksoakaruciraatamlracit rajatamairuciraatamlracit
vairyamairuciraatamlracith sphat ikamairuciraatamlracit
virumamairuciraatamlracit lohitamuktruciraatamlracith
sgaragarbhamuktmairuciraatamlracith| tasya ca mahagarasya aayojataryast au
vri vicitri arayi saptm ratm| tacca mahagaram vipulam vistram
st gasuvibhaktam lavairyamayym pr thivym pratist hpitam| tasmim ca mahagare aa
rathykot yah| ekaikasyca rathyy ubhayaprvasam ivist i ratamayi
aekaviviharatavyhapratima iti ucchritaratacchatrahvajapatkvaijayati
sarvopakaraasamr
hi aekasattvaiyuthyusiti mahgr haatasahasri||
tacca mahagaramasam khyeyasuvaramairataprsopaobhitam
vairyamaijlasam chitcityaratavyhsam khyeyajmbaakaakakt gram

97
lohitamuktjlasam chitcityaratavyhsam khyeyarpyakt gram
vicitraratakoamaijlasam chitcityaratavyhsam khyeyavairyakt gram
vipulagarbhamairjasam chitcityaratavyhsam khyeyasphat ikakt gram
ityagarbhamairjasam chitcityaratavyhsam khyeyajagarocamairatakt
gram
rramimairjasam chitcityaratavyhsam khyeyeralaratakt gram
jyotramimairjasam chitcityaratavyhsam khyeyajagatsgaramairjakt gram
aparjitahvajamairjajlasam chitcityaratavyhsam khyeyavajrakt gram
ivyamravakusumajlasam chitcityavyhsam khyeyaklusricaaakt gram
vivihaivyakusumajlasam chitcityaratavyhsam khyeytulagaharjakt gramaekaratakho
t akapratima itam saptarataveikparivr tam ratatlapaktipariksiptam| sarve ca te ratakhot ak
ratajlcyoyaratastraviibahh| sarvi ti ratastri suvaraghat mlopaobhiti|
sarvca th suvaraghat
ml vicitraratamakalpopaibahh| sarve ca te
ratastramakalp ratakikijlbhipralambith| sarvam ca tam
mahagaramasam khyeyamairatajlasam chaamasam khyeyaratakikijlasam chaamasam khyeyaivyagahajlasam chaamasam khyeyaivyavicitrapuspajlasam cchaamasam khyeyarat
abimbajlasam chaamasam khyeyavajravitasam chaamasam khyeyaratavitasam chaamasam kh
yeyaratacchatravitasam cchaam asam khyeyaratakt gravitasam chaam
asam khyeyaratavastravitasam cchaam
asam khyeyaratapuspamlvitasam cchaamutsr jaaratahvajapatkam||
tasya ca suprabhasya mahagarasya mahye rjo mahprabhasya gr ham mpitamabht|
samatccaturyojaam pariksepea saptaratamayam saptabhirratamaybhirveikbhih parivr tam
saptabh ratakikijlaih maojamahurairghosaih samatauracitam saptaratamaybhih
saptatlapaktibhiraupariksiptamacityaratamayakt gravyhaatasahasrasamalam kr t am
ivyotpalapamakumuapu a
rkasam chitasalilbhirast
gopetavripariprbhih
suvaravliksam stratalbhih sarvaratapuspaphalavr ksapratima itbhih caturiksu
suvibhaktaratest akicitasopbhiraekaratamaybhih puskaribhirupaobhitam
ivyamahuramaojaakuigaakjitamamarapatibhavaapratisparhi| mahye csya
jagarocaamairatakt grah sam sthitah, citro arayo'sam khyeyamairatcityavyhavirjito
rj mahprabhea saharmagajah sthpitah||
atha khalu suhaah rest hirako rataparikhsvaautacitto rataprkres vavismayamo
ratatlapaktisvarajyamo rataghat kikijlaghosamasvaya
ivyavyarutasam gtimahurairghosesvasaktacittah
vicitraratavimakt graparibhogamaasikurva pramuites u arargaesu
harmrmaratirato rpaabagaharasaspararativiviktacet harmaihyaptiparamo
yathbhigatasattvakalyamitrairataraparipr c chaatay auprvea yea agarar
gt a
kam
teopajagma| upetya samatauvilokaya arks mahprabham rjam mahye
agarar
gt akasya caityagr hasya tire mahvyhe bharsae lavairyamairatape
vetavairyamaye sim hapratist hite jmbaasuvarastravetajle
ivytirekavicitraratavastrasuprajaptopacre asam khyeyaratabimbaracitlam kre
acityamairatavyhajlasam chite ivyaratabhaktivicitrajmbaakaakapat t avitavitate
citrjamairatapamagarbhe mahharmsae paryakea is a a
m|
vtrim amahpurusalaksalam kr t aarram| vicitrtyauvyajaopaobhitagtram|
kaakaparvatamiva rataviysavirjitam| ityamaa
lamiva ptatejasam|
pracaramaa
lamiva saumyaaraam| brahmamiva brahmaparsaivirocamam| sgaramiva

98
gambhraharmataguarataicayam| mahmeghamiva varsasvabhvairghosam| gagaamiva
harmaayajyotirgaapratima itam| sumerumiva cturvarasattvasgaracittapratibhsaprptam|
ratavpamiva vivihajaratkratalam| puratacsya aek
suvaramaimuktvairyaakhailpravlajtarparajataratar, rataivyavastraratar,
vivihaivyaratbharaar, bhaksyabhojyar, viviharasgraviesaicay,
vyhavisayasthpitapayat| aeki ca ivyaratharatakot atasahasri, aeki
ivyatryakot atasahasri, aeki ivyagahaprkrakot atasahasri, aek
glapratyayabhaisajyapariskr, aek sarvopakaraaviesar, kalpikaavay
yathbhipryasattvaparibhogya| aeki ca goatasahasri suvarar
gakhuri kam saohi
arirm sattvm sam grahya sthpityapayat| aeki ca kaykot iyutaatasahasri
abhirpi prsiki arayi sarvbharaavibhsiti ivymbarahari
ivyoragasracaauliptagtri catuhs a
st i kalvihiji sarvakmacaryopacrakuali
sthpityapayat| yath csya puratastath sarvarathycatvarar
gt akavravthimukhesu
ekaikasym rathyymubhayorataryorvim ativyomakakot h sarvopakaraaparipraih sthpit yauta
sattvasam grahya sattvaparigrahya sattvaprtisam jaaya sattvaprmoyotpaya
sattvamaahsam prasaya sattvacittaprahlaya sattvakleavyupaamya
sarvaharmasvabhvrthasam iyojaya sattvasarvajatsamrthokaraya
sattvapararohacittaviivartaya sarvakyavgucaritaviivartaya sattvar s t ialyasamuharaya
sattvakarmapathapariuhaye||
atha khalu suhaah rest hirako mahprabhasya rjah sarvaarrea praipatya mahprabham
rjamaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puratah prjalih sthitv evamha-may rya
auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| rutam ca me ryo
bohisattvmavavusam atti| tavaatu me ryah-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| ha-aham kulaputra mahmaitrhvajm
bohisattvacarym pariohaymi, paripraymi| es ca me kulaputra mahmaitrhvaj
bohisattvacary aekesm buhaatmaekesm buhasahasrmaekesm
buhakot iyutaatasahasrm yvaaabhilpyabhilpym buhm bhagavatmatikt
paripr s t pariprakr t viohit vyhit vilokit vicrit augaves it paryavist vicitrit vipulkr t|
so'ham kulaputra asym mahmaitrhvajym bohisattvacaryym sthitv harmea
rjyamausmi| harmea lokamaugr h
mi| harmea lokamauvicarmi| harmea sattv
praaymi| harmea sattvesu pratipaye| harmamaa
le sattvvartaymi| harmaayam
sattvmupasam harmi| harmea sattv paribhvaymi| harmapratipattau sattv iyojaymi|
harmasvabhvaihyaptau sattv pratis t hpaymi| maitracittatym mahmaitryhipatye maitrbale
hitacittatym sukhacittatym aycittatymaugrahacittatym sattvugrahacittatym
sattvaparigrahutsargacittatym
sarvauhkhaviivartaapraihyaupaccheacittatymatyatasukhapratis t hpaasamucr
pratiprasrabhaye sattv pratist hpaymi| rayam caism prahlaymi|
prasrabhisukhasam jaaatay cittalatm caism vyvartaymi| sam sraratiprasagccittasam tatim
caism parimaymi| harmrmaratym viohaymi| sarvkualaharmebhyah pariohaymi|
sarvkualaharmebhyo viivartaymi| sam srasrotasa vartaymi| harmahtuayasamures u
cittviym caism irahmi sarvabhavagatyupapattivyavaccheya| cittrcis ayam caism
sam jaaymi sarvajatphalapratilbhya| cittasgaram caism prasaymi
asam hryarahbalasam jaaya| evamham kulaputra maitrhvajym bohisattvacaryym sthitv
harmea lokamausmi| a khalu kulaputra mavijitavsiah sattv mamtikbhayam trsam
chambhitatvam romaharsaam v irgacchati| ye ca kulaputra arirh sattv vivihopakaraavikal
mmupasam krmati arthio v prthio v vastrrthio v yvat sarvrthio v, taham

99
prvapariciteva vivr t rjako gr hhvamityapyaujmi yasyrthe yyam ppakam karma
rabhetha privaham v aattam v kmamithycram v mr s vam v paiuyam v
prusyam v sam bhiapralpam v abhihym v vypam v mithyr s t im v taayi v
vivihi r s t i kr t yabhiivietha| atah tasmt suprabhmahagaragaravrebhyo
vthirathymukhacatvarar
gt akebhyo yo yerth sa tam gr htu, prvaattameva yattamayeti| ye
khalu puah kulaputra suprabhamahagarbhyataraivsiah sattvh, sarve te bohisattv
mahyasam prasthith| tesm yathayapariuhy iam suprabham
mahagarambhsamgacchati, yauta kes m cit parttam kesm civipulam kescimr ttiktalam
kescivairyamairatasam str tatalam kescimr t tikprkram
kesm ciaparjitavastrahvajavastraratamahprkrapariks iptam
kesm cikraarkarakat hallamutklaiklam vabhrapraptabahulam,
kesm ciaekamahmairatasam str t atalam kr t opacram samapitalajtam,
kesm ciasam khyeyaratabhavaavimaprsakt graharmyatalairyhagavksajlrhacarasi
m ha-pajaramaivicitraarayambhsamgacchati| bahiragaraivsimapi uhaym
kr takualamlm paryupsitabahubuhotpm sarvajatbhimukhm
sarvajatpratiaram ratamayambhsamgacchati| ye may prvam bohisattvacaryym carat
caturbhih sam grahavastubhih sam gr hth, maayesm mr
maybhsamgacchati| ya ca kulaputra
mavijatavsiah sattv eapraeesu grmaagaraigamarst rarjahsu pacakasye loke
klasvabhvasam ksobhit akualm karmapathapycaritumicchati, taham
tesmaugrahya mahmaitrprvam gamam lokeriyvartam ma bohisattvasamhim sampaye|
samaatarasampaasya ca me kulaputra imam samhim, atha tesm sattvm ti bhayi te
upasargh ti vairi te vigrahavivh te cittasam ksobhh ti vihim scitti praamati
vyupaamati ivartate iruhyate tayathpi taasyaiva mahmaitrprvam gamasya
lokeriyvartasya bohisattvasamhiharmatpratilbhea| api tu kulaputra, gamaya muhrtam yvat
pratyaksbhavisyasi||
atha khalu mahprabho rj tasym velym mahmaitrprvam gamam lokeriyvartam
bohisattvasamhim sampaah| samaatarasampaasya ca rjo mahprabhasya imam
mahmaitrprvagamam lokeriyvartam bohisattvasamhim, atha tvaeva suprabham
mahagaram saeapraeam sagrmaagaraigamajaapaarst rarjahparivram savikram
prakampitam| tasya pracalataste'pi rataprkr rataprs ratagarbhi ratagr hi,
ratabhavai ratavimi ratakt
gri ratairyh rataharmyi ratagavksh rataveikh
ratatorai ratrhacar ratasim hapacari ratakhot aki ratabimbi rataviti
ratastrakikijli rataghat h ratahvajh ratapatkh ratatlh sam pracalith sam pragarjith
sam ghat t ith| te ca sam ghar m
valgu maojam ravayam abamauravato yea rj
mahprabhah, tevaamati sma, praamati sma| ye ca te suprabhasya
mahagarbhyataravsiah, sarve te prtiprmoyaparisphut acetaso yea mahprabho rj
tebhimukhh sarvaarrea praamati sma| ye csya vijitavsiah sattvh
sarvagrmaagaraigamajaapaarst rarjahsu, te'pi sarve prahlitakyacitth
prtiprmoyajth yea rj mahprabhastebhimukhh praemuh| ye ca tiryagyoigath sattvh,
te'pi sarve ayoyamaitracitt hitacitt yea rj mahprabhastebhipraath| yi ca parvataikhari
taaye cpyuath pr t hivpraeh, te'pi sarve yea rj mahprabhastebhiath| ye ca
puspavr ksh phalavr ksh patravr ks bjagrmabhtagrmaasyatr agulmausahivaaspatayo v,
te'pi sarve yea mahprabho rj tebhiath| yi csya vijite
sarvotsasarohraatagaprasravaaapuskariyuapi, tyapi sarvi yea rj
mahprabhastebhimukham vegam prmuca||

100
aa ca garjasahasri
mahklgaruhpapat alagahoakameghairvicitraviyullatjvlvabhsitairabhigarjabhih
sksmbhirgahoakahrbhicaturiamabhiprvars a| aa ca evaputrasahasri
akrasuymasam tusitasuirmitavaavartievarjapramukhi atariks e
gati,
ivyatryameghakot iyutaatasahasrasam pravitorapramuktairghoslam kram,
asam khyeypsarogaaivyasam gtimeghairamaojamahurairghoslam kram,
asam khyeyaivyavicitraratapuspameghapravarsalam kram,
asam khyeyavaraivyagahapravarsalam kram,
asam khyeyaivyaratavicitramlyameghapravarsalam kram,
asam khyeyavaraivyacrameghapravarsalam kram,
asam khyeyaivyaratavicitrbharaameghapravarsalam kram,
asam khyeyaivyaratavastravicitravimalasksmavarameghapravarsalam kram,
asam khyeyaivyaratavicitracchatrameghapravars alam kram,
asam khyeyaivyasim haktaratahvajameghapravarsalam kram,
asam khyeyaivyarataprabhjvlojjvalitaratapatkmeghapravars alam kram
gagaatalamahyatist ha mahprabhasya rjah pjkarmae| airvaaca mahgarj sarvam
gagaatalamasam khyeyaivyaratapamameghasam chaamahyatist haasam khyeyaivyamair
atahrbhipralambitam, asam khyeyaivyaratapat t amakalpbhipralambitam,
asam khyeyaivyaratavicitramlgubhipralambitlam kram,
asam khyeyaivyaratavicitrbharaamlbhipralambitlam kram,
asam khyeyaivyavicitraratakusumambhipralambitlam kram,
asam khyeyavaraivyagaharjasarvaikspharaagahameghasam chitlam kram,
asam khyeyaivyaratavastravarameghapravarsalam kram,
asam khyeyaivyahpabimbapat alameghapravarsalam kram,
asam khyeyaivyavaracrameghasksmapravarsalam kram,
asam khyeypsarogaaivyatryasam gtimahuramaojairghosasam prayuktastutimeghasam chitbh
ipravarsalam kram sarvagagaatalamahyatist hat acityageravr s abhitvikurvitaprabhvea|
asam khyeyi ca rksaseraatasahasri jalaharaivsi
cturvpikalokahtvahist haharaitalaivsi ca mm saruhirabhaksi
jalacaramr gapaupaksigavvagajagarabhaarargaojohri praust amaahsam kalpi ityam
jagavihet hvihim spratipai sarvi paramamaitrahitacitti suprasaamukhavari
sarvajagaavihim svihet hparami paralokaspeksi kr tjaliput i paramaprticitti yea rj
mahprabhastebhipraatyabhva, atulyam ca kyikacaitasikamuram sukham pratyaubhavati
sma| aeki ca yaksakumbh apicabhthipatiatasahasri paramamaitrahitacitti
suprasaamukhavari sarvajagaavihim svihet hparami paralokaspeksi kr t jaliput i
paramaprticitti yea rj mahprabhah, tebhipraatyabhva, atulyam ca
kyikacaitasikamuram sukham pratyaubhavati sma| evam sarvvatym cturvpikym lokahtau
sarvasattvm sarvabhayoparavopasargavairavigrahavivcittasam ksobhvihim scitti
pramyati vyupamyati viivartate iruhyate pratyuvartate| yath cturvpikym
lokahtau, evam sarvasym trishasramahshasrym lokahtau yvaaasu iksu
aalokahtukot iyutaatasahasresu sarvasattvm
sarvabhayoparavopasargavairavigrahavivcittasam ksobhh ppavihim scitti pratyabhva|
vyupati viivr tti iruhi pratyuvartyabhva, yauta mahmaitrprvam gamasya
lokeriyvartasya bohisattvasamherharmatpratilambhea||
atha khalu mahprabho rj tasmtsamhervytthya suhaam rest hirakametaavocat-etamaham
kulaputra, mahmaitrhvajam bohisattvacaryjlokamukham prajmi| kim may akyam
bohisattvm mahmaitryapramacchatrm sarvalokahtusukhayaspharaatay,

101
sarvajagatparivrmabhiaparivratay, sarvajagatparitraprasr tm
hiotkr s t amahyamasamaprayogatay, haraisamamaitracittm
sarvajagatsam hraapratipaatay, pracaramaa
lasamm
sarvajagatsamaprasr t apuyajarammityama a
lasamm
sarvajeyajlokvabhsaatay, mahprapakalpm
sarvasattvacittagahahakravihamaatay, uakaprasakamairatasar m
sarvasattvacittasaromyt yaklusypaayaatay, citrjamairatasar m
sarvajagaabhipryapraihiparipraatay, mahmrutasar m
sarvajagatsamhisampattibhavaasarvajatmahpuraparisam sthpaatay carym jtum gu v
vaktum, puyaparvato v tulayitum, guajyotirgaagagaam v avalokayitum,
mahpraihivyuma alam v paricchettum, harmasamatbalam v pramtum,
mahyavyhavar v paripayitum, samatabharacaryayavies
v vaktum,
mahbohisattvasamhibhvavram v vivaritum, mahkarumegh v samvarayitum||
gaccha kulaputra, iyamihaiva aksipathe sthir ma rjah| tatra acal mopsik prativasati|
tmupasam kramya paripr c cha-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham
pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirako mahprabhasya rjah pau irasbhivaya mahprabham
rjamaekaatasahasrakr t vah praaksikr t ya puah puaravalokya mahprabhasya rjo'tikt
prakrtah||19||

22 ACAL
Parallel Devanagari Version:


22 acal |
atha khalu suhaah rest hirakah suprabhmahagariskramya muhrtam mrgamausr tya
mahprabhasya rjo'usamauvicitaya, tam mahmaitrhvajam
bohisattvacaryayamausmara, tam lokeriyvartamahsamhimukhlokam paribhvaya,
tmacitym bohisattvakyaviuhyalam krasim hsaavyhavimtratmabhiirharamah,
tmacitym bohisattvapraihipuyhipateyabalatmaubr mhaya, tamacityam bohisattvm
sattvaparipkajaayam r hkurvah, tmacitymashram
bohisattvaparibhogamhtmyatmauvicitaya, tmacitym bohisattvhimtratm imittkurva,
tmacitym bohisattvm sattvaparipkaviuhimausmara, tmacitym
bohisattvaparivrasam patpariuhimavakalpaya, tamacityam bohisattvm
sattvakryaihylokaayamahimucyamah pratilebhe cittaprtiprasavegam cittapraharsam
cittotplavam cittaam cittvilatm cittaprabhsvaratm cittar hatm cittavipulatm
cittparyaatm| sa evam kalyamitrusmr t imaasikraprayukto'ri pravartaya
auvicitaymsa-aho bateam kalyamitraaraam sarvaguaratkarabhtam
sarvabohisattvacarypariohaaparipraam sarvabohisattvasmr tiviuhikaram
sarvabohisattvahrama a
lapariohaam sarvabohisattvasamhylokasam jaaam
sarvabuhaaraapratilbhasam bhvaam sarvabuhaharmameghasam pravarsaam
sarvabohisattvapraihiayascaamacityaprajjlokasam jaaam
r h
abohisattveriykuravivarhaam| paritryak mama kalyamitrh
sarvaurgatipraptagatibhyah| praetro mama kalyamitr harmasamatayugamea| arayitro

102
mama kalyamitr mrgasamavisatyh| paripaki mama kalyamitri mahyasya|
avavaki mama kalyamitri samatabharabohisattvacaryym| eayiti mama
kalyamitri sarvajatagaramrgasya| praveayiti mama kalyamitri sarvajatpuram|
avatraki mama kalyamitri harmahtuayasgare| lokakari mama kalyamitri
tryahvajeyasgaraayasya| arayiti mama kalyamitri sarvrthama alagaasya|
vivarhayitro mama kalyamitrh sarvauklaharmm||
tasyaivam ruatah kraatah parievamasya gagatalagat evagah saubahca sam coak
buhat bohisattvaevat evamhu-kalyamitrusapratipaasya kulaputra bohisattvasya
buh bhagavato'bhirhitacitt bhavati| kalyamitravacavilomasthyio bohisattvasya
sarvajat sabhavati| kalyamitravacavicikitsakasya bohisattvasya sabhavati
kalyamitri| kalyamitramaasikrvirahitasya bohisattvasya sarvrth abhimukhbhavati| gaccha
kulaputra, yea sthirym rjahymacalopsik| tatah rosyasi bohisattvacarym| atha khalu
suhaah rest hirakastatah samhijlok vyutthya auprvea yea sthir rjah
teopasam kramya acalmupsikm parimrgati parigavesate| tasya mahjaakya upaarayati-es

kulaputra acalopsik svaiveae mtpitr s abhgi kumrabht svajtigaaparivr t mahato


jaakyasya harmam eayati||
atha khalu suhaah rest hirako mahprtiprasaprmoyaparisphut acet yea acaly upsiky
iveaam teopajagma| upetya acaly upsiky iveaavre sthito'payat sarvam tam iveaam
suvaravaray bhay sphut amavabhsitam kyacittaprahliy| samaataraspr s t asya ca
suhaasya rest hirakasya tay prabhay, sarvaveayitaivaryahvajasamhipramukhi
tipraeasamhipramukhi sarvajagahitasamhipramukhi
samatacaksurupeksvatsamhipramukhi tathgatakoasamhipramukhi pacamtri
samhimukhaatyavakrti sam bhti sksmi mr
i| tayathpi ma
taivasrhakrtasya garbhasya vijam, evam ti samhimukhi sksmi mr yjti|
tathrpam ca gahamajighrat yo a evm a evakaym a gm a gakaym a
yaksm a yaksakaym a gaharvm a gaharvakaym surm surakaym
a garum a garakaym a kiarm a kiarakaym a mahoragm a
mahoragakaym a mausym a mausyakaym| a s str aaii loke sam viyate, y
tasy rpea sam, kutah puaruttari| a sa varvabhso'sti aaii loke sthpayitv
tathgatavarvabhsam, abhisekaprptabohisattvavarvabhsam ca, yastasy varvabhsea
samah, kutah puaruttari| sti tatmabhvrohaparihasam stham aaii loke sthpayitv
tathgattmabhvrohaparihasam stham,
abhisekaprptabohisattvtmabhvrohaparihasam stham ca, yattasy
tmabhvrohaparihasam sthea samam, kutah puaruttari| sti sa prabhvyho aaii loke
sthpayitv tathgataprabhvyham, abhis ekaprptabohisattvacaryprabhvyham ca, yastasyh
prabhvyhea samah, kutah puaruttari| sti sa gaho aaii loke evabhavaes u v
gayaksagaharvsuragaruakiaramahoragamausymausyabhavaesu v yastasy
mukhakoavisr tagahea samah, kutah puaruttari| sti sa bhavaavyhaparibhogo aaii loke
sthpayitv tathgataparibhogam, abhisekaprptabohisattvaparibhogam ca, yastasy
bhavaavyhaparibhogea samah, kutah puaruttari| sti s parivrasam pat aaii loke sthpayitv
tathgataparivrasam paam, abhisekaprptabohisattvaparivrasam paam ca, y tasyh
parivrasam pa sam, kutah puaruttari| a sa sattvah sattvaikye sam viyate aaii loke yah
samartho'calmupsikm rgacittea preksitum| a sa sattvah sattvaikye sam viyate aaii loke
yah acaly upsikyh sahaaraea kleo a vyupaamam gacchet| tayathpi ma aa
atasahasravaavartio mahbrahmah kmvacarh klea samucarati, evameva
sahaaraea acaly upsikyh sattvm kle a samucarati| a sa sattvah sattvaikye

103
samviyate aaii loke yo acaly upsikyh sahaaraea tr ptimpayeta sthpayitv
prajtr p
t||
atha khalu suhaah rest hirakah kr t jaliput o'caly upsiky acitym kyhipateyatm,
acityam rpavarasam sthrohapariham, acityam ca sarvaksititalaagaramahparvatpratihatam
ramijlavyham r s t v acityam sattvrthakaraam ca sarvaromakpavisr tam gahamghrya
aparyatm ca parivrasam paamavalokya asam hryam ca bhavaavimavyhasam paamuvksya
aparimm ca guasamuravaghya acalmupsikmaay gthay abhyas t a
ust
lam sa yaamalam pariraksitam te
kstiryatah suvipul paribhvit ca|
vryam ca vajramiva yar hamsthitam te
teogat jagati bhsyacalerakalp||1||
atha khalu suhaah rest hirako'calmupsikmaay gthay abhis t utya evamhamay rye
auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| rutam ca me ry
bohisattvmavavusam atti| tavaatu me ry-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalvacalopsik sighay bohisattvavc maojay premayay suhaam rest h
irakam
pratisam moya evamha-shu shu kulaputra, yea te'uttarym samyaksam bohau
cittamutpitam| aham kulaputra uryohaajagarbhasya bohisattvavimoks asya lbhi,
r h
asamabohisattvacarymukhe ca auiks
mi| sarvaharmasamatbhmihramukhasya ca
lbhi, r h
asamabohisattvacarymukhe ca auiks
mi|
sarvaharmasamatbhmihramukhasya ca lbhi, sarvaharmatattvoyotaam ca me
pratibhajlokamukhamavakrtam, harmaparyes t ayaparikheavyham ca me samhimukham
pratilabham| ha-ka etasya rye uryohaajagarbhasya bohisattvavimoks amukhasya visayah,
r
h
asamabohisattvacarymukhasya ca sarvaharmasamatbhmihraamukhasya ca
sarvaharmatattvoyotaapratibhlokamukhasya ca
harmaparyest yaparikheavyhasamhimukhasya ca visayah? ha-urahimoksam kulaputra iam
stham| ha-vaa rye, buhubhvea kalyamitraparigrahea ca ahimoksye avatarisymi
vijsymi vicrayisymi ausarisymi ihysymi upaihysymi pratyaveks isye vibhvayisymi, a
virohayisymi, a vikalpayisymi, a samropayisymi, samkarisymi||
atha khalu acalopsik suhaam rest hirakamevamha-bhtaprvam kulaputra, atte'hvai
vimalaprabhe kalpe pralambabhurma tathgato loke uapi| aham ca rjo viyuattasyaik uhit
abhvam| tay me rtrym pratym pihitesu rjapuravresu, suptayormtpitroh, sam prasuptesu
arargaesu, vyupatesu tryatlvacarairghosesu, ayitesu sabhgacaritesu pacasu
kayatesu, ayaatalagatay gagaatalagatm jyotirgaavatm rajam preksaty uparyatarikse sa
bhagav pralambabhustathgato'rha samyaksam buhah sumeruriva
acalerekaevagayaksagaharvsuragaruakiaramahoragaparivro'citysam khyeyabohisatt
vagaaparivr tah sarvaigapratihataramijlaspharaakyo r s t ah| tasya ca tathgatasya
sarvaromavivarebhyastathrpo gahah pravti, yesmi prahlitakyacitt prahars itamas|
ayaatalutthya aaakhakr takaraput jalirharaitalapratist hit tam bhagavatam
pralambabhum tathgatamarhatam samyaksam buham amaskr tv mrh amasya
avalokayam paryatam higacchmi| vmaaksiatah pramam opaimi|
laksauvyajaasam paamauvicitayam tr ptim pomi| tasy mama kulaputra etaabhavat-

104
kr am karma kr t v iyamr kyasam pat pratilabhyate? laksauvyajaasam pa jyate?
prabhvyhasam patsam bhavati? parivrasam paabhiirvartate?
maomayabhavaaparibhogasam patprurbhavati? puyasam pautpayate?
jasam paviuhyate? acityasamhivikurvitasam patsamugacchati?
hrasam patpariispayate? pratibhasam pavabhavati?
atha khalu kulaputra sa bhagav pralambabhustathgato mamhym ayam viitv evamhauryohaacittam te rike utpayitavyam sarvakleairghtya| aparjitacittam
sarvbhiiveairveya| asam kucitacittam gambhraharmaayugamya| aksobhyacittam
visayayasattvasgarvartapraptesu| asam mhacittam sarvabhavagatyupapattyyataesu|
avitr p
tacittam sarvabuhaarabhilspratiprasrabhaye| asam tust icittam
sarvatathgataharmameghasam pratyesaya| ihyapticittam sarvabuhaharmaaylokugamya|
sam ghracittam sarvatathgataharmacakrm| asam pramohacittamataah sam ketakr t e, kimuta
tathgatavaaaviirgataje| vibhjaacittam ca te rike utpayitavyam
yathayasarvasattvaharmaratasam vibhajaya|
sham kulaputra tasya bhagavatah pralambabhostathgasyrhatah samyaksam buhasytikimi
evam rpi harmaayusamukhi rutv sarvajajamabhik ks a
m
aabalabhvamabhiprrthayam buhasarasvatmabhilas at buhaprabhvyham
pariohayitukm buhaarrasam paam pariispayitukm
buhalaksauvyajaaviuhimabhikksam
buhaparsama alasam paamabhiprrthayam buhaksetraviuhimabhilasat
buherypathasam paamabhikksam buhyuhpramasam paamabhiaat
sarvakleasarvarvakapratyekabuhbheyacittamutpaitavat uryohaavajramiva
sarvaparvatyuhabalaih| bhijmi kulaputra tata upya etea cittotpea jambuvpah
paramurajahsamaih kalpairapi km paribhoktum, kah puarvo vayavayasampatty|
bhijmi kulaputra tata upya ekapratighacittamutpayitum svabhavesu, prgevaparhisu
taayesu sattvesu| bhijmi tata upya ekacittotpamahytmar s t i sahagatamutpayitum,
prgeva taayespakaraesu mamakrbhiiveam| bhijmi cittasam moham
yatvasam jmavykr tacittatm v cyutyupapattigarbhasamvsesvapi, prgeva samavharam|
bhijmi tvabhih kalpairekabuhaaraamapi vismartum| ataah svapaaraavijaptimapi,
prgeva aabohisattvacaksuhpratibhsaprptesu| bhijmi tata upya
sarvatathgataharmamegh sam pratccham ekaharmapaavyajaamapi maas vismartum,
ataah sam jkr tamapi, prgeva tathgatavaaakoaviihsr tam| bhijmi tata upya tvato
harmasgar pibat ekapaamapyaihytamavilokitam, atao laukikes u harmesu| bhijmi
tata upya tvatm harmaayasgarmekaharmaayavramapi yatra may a
samhirabhiirhr tah, atao laukikailpajaayesvapi| bhijmi tata upya tvatm
tathgatm harmacakram sam hrayam yathsam hritekapaavyajaamapyausrast am,
atao'vayajugamaepi ayatra sattvaviayavat| bhijmi tata upya tvatm
buhaaraasamurmekapraihamapi yamay a sarvasattvasgaraviuhaye'bhiirhr tam,
atao irmabuhapraihivicresvapi| bhijmi tata upya tvatm buhasamurm
prvabohisattvacarysamurekabohisattvacarymapi, y may a svacarypariuhye'bhiirhr t|
bhijmi tata upya ekasattvamapi caks u
ravabhsamgatam yo mayuttarym
samyaksam bohau a sampitah| bhijmi tata upya ekacittotpamapi
rvakapratyekabuhamaasikrapratisam yuktamabhiirhartum| bhijmi kulaputra tata upya
jambuvpaparamurajahsamaih kalpairekapaavyajae'pi sam ayamutpayitum vayasam jm v
vikalpasam jm v tvasam jm v agrahasam jm v hapratasam jm v
auayapratighasam jm v utpayitum||

105
sham kulaputra tatah pacavirahit abhvam buhotpaih| avirahit buhairbhagavabhih|
avirahit bohisattvaih| avirahit bhtakalyamitraih| avirahit buhapraiharavea| avirahit
bohisattvacaryravea| avirahit bohisattvapramitayaravea| avirahit
bohisattvabhmijlokaayaravea| avirahit
bohisattvahrasamhyaksayakosaiharavaapratilbhea| avirahit
aatamahyalokahtujlapravevatraayaravea| avirahit
aatamahyasattvahtusam bhavaheturavaapratilbhea| avirahit
sarvajagatkleajlama alaparyajlokea| avirahit
sarvasattvakualamlasam bhavahetujapratilbhea| avirahit
sarvasattvayathayakyasam araea| avirahit sarvasattvjpaasvarama alaviuhy| etam ca
me kulaputra uryohaajagarbham bohisattvavimoksasukham, etacca
sarvaharmaparyest y aparikheavyham samhimukham sampayh, etacca
r h
asamabohicarymukham pravicivatyh| etacca sarvaharmasamatbhmihramukham|
etacca sarvaharmataloyotaapratibhvajlokamukham vyavacrayaty acityi prtihryi
bhavati| icchasi tvam kulaputra, pratyakso bhavitum? ha-icchmyrye||
atha khalu acalopsik yathisa aiva
uryohaajagarbhabohisattvavimoksamukhaprvamgami
sarvaharmaparyest yaparikheavyhasamhimukhaprvam gami
amoghama alavyhasamhimukhaprvam gami
aabalajama albhimukhasamhimukhaprvam gami
buhavam ksayakoasamhivimoksamukhaprvam gami ca aa samhimukhaatasahasri
vyavalokayati auvicrayati ausarati ihyapayati| samaatarasampaym ca
acalymupsikym, apayat suhaah reist h
irako aasu iksu
aabuhaksetrabhilpyaparamurajahsam lokaht savikram prakampam,
pariuhavairyamay sam sthit| ekaikasmim ca lokahtau kot ate cturmahvpakm
lokahtm kot atam tathgatmapayat| km cittusitavarabhavaagat, km ci
yvatpariirvyamapayat yauta avaraatvtpariuhavairyamayalokahtm| ekaikam
ca tathgatam sarvaharmahtuspharaaramijlaprabhmaa
lam, ekaikam ca tathgatam
suvibhaktaparsama alasamuramapayat| ekaisya ca tathgatasya sarvaharmacakroyotaam
sarvasattvarotravijapaam svarama alamaraust||
atha khalvacalopsik tatah samhervyutthya suhaam rest hirakamevamha-r s t am te
kulaputra, rutam vijtam? ha-r s t amrye, rutam vijtam| ha-evamaham kulaputra,
r h
asamym bohisattvacaryymauiksam
sarvaharmaparyest y aparikheavyhasamhisampa
uryohaajagarbhabohisattvavimoksamukhapratist hit
sarvaharmasamatbhmihrayaugamea sarvaharmataloyotaapratibhajlokakaualyea
sarvasattv subhsitea sam tosaymi| kim may akyamacityprameyaguasamavgatm
bohisattvm carym jtum gu v vaktum? ye te vijarsabh iva gagaatale'iketacriah| ye te
mahgaruer iva sattvasgaramavaghate paripakvabohisattvoharaatyai| ye te vaija iva
sarvajatratavpe'uvicarati aabalajaratbhik ks iah| ye te balavatkaivart iva
sam srasgare'uvicarati ruciraharmacakrama alajlahasth
tr s
bhavasattvaparipcabhyuharaatyai| ye te'surer iva tribhuvaapuram spharitv vicarati
o
klesurasam ksobhovr ttasam amaatyai| ye te iakarama alamiva harmahtugagaatale
samugacchati sattvatr s
salilakleapakocchosaatyai| ye te pracaramaa
lamiva
jaabhasyugacchati vieyamaahkumuavibohaatyai| ye te
haraitalamivuayapratighomvamavisame sam loke sam tist hate

106
sarvajagatkualeriykuraprarohaavivarhaatyai| ye te mruta ivsagasarvaigvicriah
sarvasattvaklear s t irumalatvarmomlaatyai| ye te cakravartia iva loke vicarati
catuhsam grahavastupariskropakaraasarvajagatsam grahaatyai| gaccha kulaputra, ihaiva
aksipathe'mitatosale jaapae tosalam ma agaram| tatra sarvagm ma parivrjakah
prativasati| tamupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam,
katham pratipattavyam||
atha khalu sughaah rest h
irako'caly upsikyh pau irasbhivaya
acalmupsikmaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puah puaravalokya acaly upsiky
atiktprakrtah|| 20||

23 SARVAGM
Parallel Devanagari Version:


23 sarvagm|
atha khalu suhaah rest hirako'calmupsikmmukhkr tya acaly upsiky
ausamausmara, yaacalayopsikay aritam rvitam eitam sam varitam yojitam vibhaktam
prabhvitam visr tam tatsam bhvaya, ausara, auvicitaya avatara bhvaya igamaya
ihyya avabhsaya samkurva auprvea eea eam jaapaea jaapaamaucam krama
auvicara yemitatosalo jaapaasteopajagma| upetya tosalam agaram parimrga
parigavesamo'uprvea tosalam agaramauprptah| srystam gamaakle sa tosalam
agaramaupraviya mahye agarar
gt akasya sthitv vthmukhea vthmukham catvarea
catvaram rathyay rathym sarvagmiam parivrjakam parigavesamo vyavacraya arksrtrym
pratym tosalasya agarasyottare igbhge sulabham ma parvatam| tasya ikhare
vivihatr a
gulmausahivarmaracite mahvabhsaprptam bhskaramivoitam| tasya
tamavabhsam r s t v uraprtivegasam jtasya etaabhavat-asam ayamahamatra parvataikhare
kalyamitram raksymti| sa tasmagarabhiiskramya yea sulabhah parvatah, teopetya
sulabham parvatamabhiruhya yea tamahvabhsam parvataikharam
teopasam krmaarksrata eva sarvagmiam parivrjakam mahbrahmtirekavaram riy
epyamam aabhirbrahmasahasraih parivr tam cam krame cam kramyamam| sa tasya pau
irasbhivaya tamaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puratah prjalih sthitv evamha-may
rya auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| rutam ca me ryo
bohisattvmavavusam atti| tavaatu me ryah-katham bohisattvea
bohisattvaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| ha-shu shu kulaputra, yastvamauttarm
samyaksam bohimabhisam prasthitah| aham kulaputra sarvagm sarvatrugatym
bohisattvacaryym sthitah samatamukhavyavacralokea samhimukhea abhvapratist h
itay
ryabhisam skrikay samataharmahtutalabheea ca prajpramitjlokamukhea
samavgatah| so'ham kulaputra sarvasattvabhjaalokavyavacres u
sarvasattvagativyavacresu
sarvasattvacyutimukhesu sarvasattvopapattimukhesu sarvabhavagatisam bheesu
vivihopapattyyataavicitre lokasam ivee vicitravarasam sthrohaparihm sattvm
vihopapattisam yojam prayogm vicitrhimuktm yauta evagatiparypam
gagatiparypam yaksagatiparypam
gaharvagatiparypamasuragatiparypam garuagatiparypam

107
kiaragatiparypam mahoragagatiparypam arakagatiparypam
tiryagyoigatiparypam yamalokagatiparypam
mausyagatiparypamausyagatiparypam vivihar s t igatiiritm
rvakayhimuktm pratyekabuhayhimuktm mahyhimuktm sattvmartham
karomi vivihairupyairvivihairjaayaprayogaih| yauta kesm citsattvm
vivihalaukikailpaiksaatay artham karomi sarvailpajabheavathraylokea| kesm cit
sattvm catuhsam grahavastuprayogea artham karomi yauta sarvajajopaayaya| kes
m cit
sattvm pramitsamvaraatay artham karomi yauta
sarvajatparimajaaylokasam jaaatay| kesm cit sattvm bohicittasamvaraatay
artham karomi yauta bohibjvipraopastambhasam jaaatay| kesm cit sattvm
sarvkrabohisattvacarysam varaatay artham karomi yauta
sarvabuhaksetrapariohaasarvasattvaparipkapraihisam jaaatyai| kesm cit
sattvmuvegasam jaaatay artham karomi yauta
ucaritavipkaisyaaarakagatiuhkhaveaubhavasam araatay| kesm cit sattvm
mahprtisam jaaatay artham karomi yauta
sarvatathgatvaropitaaksiiyatasarvajatphalaparyavase'bhyuraatay| kesm cit sattvm
sarvatathgataguavarasam prakaatay artham karomi yauta
buhaguaarrbhilsasarvajatpraihisam jaaatyai| kesm cit sattvm
buhamhtmyascaay artham karomi yauta
avivartybhogpratiprasrabhabuhakryus t h
asaktabuhakyapratilambhbhilsasam jaaat
yai| kesm cit sattvm buhhipateyatsam araatay artham karomi yauta
aabhibhtabuhtmabhvasam patpratilbhbhilsasam jaaatyai|
api tu khalu puaraham kulaputra, iha agare tosale sarvarathysu sarvacatvares u
gt a
sarvar
kesu
sarvavthmukhesu sarvagr hesu sarvareisu sarvakulesu sarvakulaparivartesu yathsam ipatitm
strpurusarakarikm yathaym yathprayogm yathhipateym yathvyavacrm
tatsabhgi tmabhvrohaparihasam sthi abhiirhr t ya harmam eaymi| a ca te sattv
avabuhyate keeam eitam, kuto vyamiti| ayatra rutv tathatvya pratipayate| ye'pme
kulaputra jambuvpe sa a
vatiyo psa
vivihar s t igatbhiivist h, tatrpyaham
sarvatrugacchmi vivihar s t igatasaktm sattvm paripcaatyai| yath ca kulaputra ahamiha
tosale agare sattvmartham karomi, evam jambuvpe
sarvagrmaagaraigamajaapaarst r arjahsu sattvmartham karomi| yath jambuvpe, tath
sarvatra cturvpake lokahtau, evam shasre vishasre trishasre mahshasre lokahtau, evam
aasu iksu, aparimesu lokahtusu, sarvasattvapathesu sarvasattvapratist hesu
sarvasattvaiketesu sarvasattvailayasam jgatesu sarvasattvaparivartesu sarvasattvasamavasaraesu
sarvasattvasamuresu sarvasattvavam esu sarvasattvaiksu sarvasattvaviiksu sarvasattvavihisu
yathayhimuktm sattvmartham karomi| vivihairupyai
rvivihairayairvivihairvrairvivihbhiryuktibhirvivihaih sam prayogaih
vivihairupyaayairvivihbhih kriybhirviviharpavarasam araasam prasaatay
vivihavkpathoraatay sattvmartham karomi| etmaham kulaputra sarvagmim
sarvatrugatm bohisattvacarym prajmi| kim may akyam bohisattvm
sarvajagamayaarrm svakyasarvakysam bheasamhipratilabhm
sarvabhavagatyausr tavipulairmacakrm sarvalokopapattisvaarruvicrim
sarvajagaayaarocaarucirairmacakraparamm sarvajagajjtikulajamopapattipraarakm
sarvakalpasam vspratihatapraihicakrmirajlatalopamacaryvyhvabhsapratilabhm
sarvajagaarthakriyupalesam vsaparamm tryahvajagattalasamatugatm
airtmyavatjahtupratibhsitparyatamahkarugarbhm
sarvajagatkualhbhimukhm carym jtum gu v vaktum||

108
gaccha kulaputra, ihaiva aksipathe pr thurst ram ma jaapaah| tatrotpalabhtirma
ghikarest h prativasati| tamupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvm
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirakah sarvagmiah parivrjakasya pau irasbhivaya
sarvagmiam parivrjakamaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puah puaravalokya
sarvagmiah parivrjakasytikt prakrtah||21||

24 UTPALABTI
Parallel Devanagari Version:


24 utpalabhtih|
atha khalu suhaah rest h
irako'apeksah kye jvite ca, aapeksah
sarvabhavabhogaparigrahopbhiiveapattis u, aapeksah sarvasattvaearatisu, aapeksah
sarvarpaabagaharasasprast avyesu, aapeksah sarvaparivropabhogaparibhogesu, aapeksah
sarvarjyaivaryhipatyasukhesu, speksah sarvasattvaparipcaaviayapariuhisu
auttarabuhaksetrapariuhyabhiirharaatay, speksah
sarvatathgatapjopasthaparicaryvitr ptatay, speksah sarvaharmesu
svabhvaparijugamya, speksa sarvabohisattvaguesu sarvaguasgaresu
pratipattyacyavaatyai, speksah sarvabohisattvamahpraihesu
sarvakalpavaesabohisattvacarysam vsaatyai, speksah
sarvatathgataparsamaa
lasamurvatresu, speksah sarvabohisattvasamhimukhesu
ekaikasamhimukhasarvabohisattvasamhyasam khyeyvataraavikurvaatyai, speksah
sarvaharmajlokacakresu sarvatathgataharmacakrasam pratcchatr ptatyai
sarvakalyamitrkar sarvakalyamitrasam bhavae, tm ca aym ca sarvabohisattvagu
sam paya auprvea yea pr thurst ram jaapaasteopasam kramya utpalabhtim
ghikarest hiam parimrga parigavesamo'rkst| r s t v ca
puaryeotpalabhtirghikarest h teopajagma| upetya utpalabhterghikares t hiah pau
sirasbhivaya utpalabhtim ghikarest h
iamaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya
utpalabhterghikarest hiah puratah prjalih sthitv evamha-ahamrya auttarym
samyaksam bohau sam prasthitah sarvabuhasamajamkksamah
sarvabuhaprapraihama alam pariprayitukmah sarvabuharpakyam rast ukmah
sarvabuhaharmakyam pariispayitukmah sarvabuhaharmajakyam parijtukmah
sarvabohisattvacaryma alam pariohayitukmah
sarvabohisattvasamhimaa
lamavabhsayitukmah sarvabohisattvahrama alam
sam sthpayitukmah sarvvaraama alam vikaritukmah sarvaksetrama alamauvicaritukmah| a
ca jmi katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| katham
pratipayamo bohisattvo iryti sarvajatym? ha-shu shu kulaputra, yea te'uttarym
samyaksam bohau cittamutpitam| aham kulaputra sarvagah prajmi| sarvagahayog
sarvahp sarvahpayog prajmi| sarvulepai sarvulepaayog sarvacr
sarvacrayog sarvagahulepaacrkar prajmi| evagahapi prajmi|
gayaksagaharvsuragaruakiaramahoragamausymausyagahapi prajmi| vivihapi
gah prajmi| vyhipraamaagahapi, aurmaasypahragahapi,
laukikaprtisam jaaagahapi, kleojjvlaagahapi, kleapraamaagahapi,

109
vivihasam skr taratisukhasam jaaagahapi, sarvasam skr t ovegasam jaaagahapi,
maaprampahragahapi, buhamaasikrasamucrasam bhavagahapi,
harmaayugamagahapi, ryopabhogyagahapi, sarvabohisattvagahavimtratmapi,
sarvabohisattvabhmivyavasthagahapi prajmi| sarvm ca taham gahkrato'pi
prajmi| sam bhavato'pi utpato'pi prurbhvato'pi pariis p
attito'pi pariuhito'pi parihrato'pi
prayogato'pi paribhogato'pi visayato'pi prabhvato'pi harmato'pi mlato'pi prajmi||
asti kulaputra mausyaloke gasam ksobhasam bhavahastigarbho ma gahah, yasya tilamtr
gulik sakalam pr thurst ram jaapaam mahgahaghabhrajlasam chaam kr tv saptham
sksmagahoakahrvarsamabhipravarsati| tatra yesm sattvm arre v cvare v
gahoakahr ipatati, te sarve suvaravarakusumavicitrit bhavati| yesu ca
bhavaavimakt gresu ipatati, te sarve suvaravarakusumavicitrit bhavati| ye'pi sattvstes m
gahameghajlm mrutasamritmatarbhavaagat gaham jighrati, te sarve
sapthamuraprtiprmoyaparisphut bhavati, aekavihi ca kyikacaitasiki
sukhasaumaasyi pratyaubhavati| a cais
m arre vyhirutpayate htusam ksobhajo v
aparaparikramiko v| pi caitasikam uhkhaaurmaasyamutpayate, a samucarati bhayam v
trsam v cchambhitattvam v maahsam ksobho v vypo v| sarve ca te sattv ayoyam
maitracitt bhavati harsaprtisam jth| tesmaham kulaputra
harsaprtisam jtmayaviuhimrabhya tath harmam eaymi, yath iyat bhavati
auttarym samyaksam bohau||
asti kulaputra malayaparvatasam bhavam gorsam ma caaam, yeuliptagtro agikhaymapi
prapatito a ahyate| asti kulaputra sgarakacchasam bhavo aparjito ma gahah, yeulipty
bheryh akhasya v irghosea sarvaparacakram parjayam gacchati| asti kulaputra
aavataptahr atrasam bhavam pamagarbham ma klgaru, yasya tilamtr gulik sakalam
jambuvpam gahea spharati| ye ca sattvstam gaham jighrati, te sarve
ppavijugupsaasamvaracittam pratilabhate| asti kulaputra himavatparvatarjasam bhav aruavat
ma gahajtih, yasy gahamghrya sattv viraktacitt bhavati| tes
maham tath harmam
eaymi, yavirajomaa
lam ma samhim pratilabhate| asti kulaputra rksasalokasam bhav
sgaragarbh ma gahajtih, y rjacakravartiah paribhogyotpayate, yay hpitamtray
caturago balakyo rjacakravartio gagaatale pratis t hate| asti kulaputra,
suharmaevasabhsam bhav obhaavyh ma gahajtih, yay hpitamtray ev
buhagahasmr t im pratilabhate| asti kulaputra suymaevarjabhavae uhakom
gahajtih, yay hpitay sarve suymaevaputrh suymaevarjasakamupasam krmati|
tesmupasam krtm suymo evarjo hrmm kathm kathayati| asti kulaputra tusitabhavae
sihuvrit ma gahajtih, y harmsaaisa a
sya ekajtipratibahasya bohisattvasya purato
hpit mahgahameghea sakalam harmahtum spharitv
sarvatathgataparsamaa
lesvaekkravyham mahharmameghavarsam pravarsati| asti kulaputra
suirmitaevarjabhavae maohar ma gahajtih, y suirmitaevarjabhavae prahpit
sapthamacityaharmameghavarsam pravarsati| etmaham kulaputra gahayuktim prajmi| kim
may akyam irmagahm bohisattvm sarvakmoccalitm kleamrapavipramuktm
sarvabhavagativyativr ttm jamygatarpavicrim
sarvalokupaliptmasagalmavaraajama alaviuhmapratihatajagocaravisay
m sarvlayaiketiritm sarvabhavlayaiketacrim carym jtum gu v vaktum,
lacaryviuhimukham v paripayitum, aavayacaraam v prabhvayitum,
avypakyavbhaahsamucro v eayitum||

110
gaccha kulaputra, ihaiva aksipathe kt gram ma agaram| tatra vairo ma ah prativasati|
tamupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham
pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hiraka utpalabhterghikarest hiah pau irasbhivaya
utpalabhtim ghikarest hiamaekaatasahasrakr t vah praaksikr tya puah puaravalokya
utpalabhterghikarest hio'tikt prakrtah||22||

25 VAIRA
Parallel Devanagari Version:


25 vairah|
atha khalu suhaah rest hirakah kt graagarbhimukham mrgam pratipayamo'uvicara,
mrgaimatm mrgoatatm mrgasamatm mrgavisamatm mrgasarajaskatm
mrgavirajaskatm mrgaksematm mrgagahaatm mrgvaraatm mrgakut ilatm
mrgarjukatmauvilokya evam cittamutpaymsa-iam khalu me tasya
kalyamitrasyopasam kramaam bohisattvamrgapratipattihetubhtam
sattvugrahazamrgapratipattihetubhtam bhavisyati| pramitmrgapratipattihetubhtam
sarvasattvugrahajamrgapratipattihetubhtam bhavisyati|
sarvasattvuayapratighomvamapraptaviivr ttaye sarvasattvavisamamatipratiivraatyai
sarvasattvaklearajahpraamaya,
sarvasattvavivihkualar s t isthukat akaarkarakat hallpaayaya,
avaraaharmahtuparamatyaih, aksu asarvajatpuropaayaya hetubhtam bhavisyati|
tatkasya hetoh? kalyamitrkarh sarvakualaharmh| kalyamitrh sarvajat| sa evam
citmaasikraprayukto ursaasamucro'uprvea yea kt gram agaram teopasam kramya
vairam am parimrga parigavesamo'rksmahagaramukhe sgarvatratre vairam am
vaikatasahasrairaekaica priatasahasrairvicitrm kathm rotukmaih parivr tam
samurakathsam prakaatay buhaguasamur sattvmrocayamam| r s t v ca yea
vairo ah, teopajagma| upetya vairasya asya pau irasbhivaya vairam
amaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya vairasya asya puratah prjalih sthitv
evamhamay rya auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi katham
bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| rutam ca me ryo
bohisattvmavavusam atti| tavaatu me ryah-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| ha-shu shu kulaputra,
yastvamauttarym samyaksam bohau cittamutpya mahjapratilambhasam bhavahetum
paripr cchasi| vivihasam srauhkhasamucrasam bhavahetum
sarvajatvphist hagamaasam bhavahetum abheyamahyasam bhavahetum
rvakapratyekabuhabhmiptabhayavigamamrgapratipattisam bhavahetum
vivihatasamhimukhvartaayhigamajamrgasam bhavahetum
sarvatragmibohisattvacaryvicrapraihirathacakrparhatamrgasam bhavahetum
sarvatejarmivyhabohisattvacarysvabhvaayamrgasam bhavaviuhihetum
sarvaharmaibhukhpartamrgasam bhavaviuhihetum
sarvajatsgarvatramrgasam bhavaviuhihetum paripr cchasi| aham kulaputra iha
mahsgaratrakt gre mahagare prativasmi mahkaruhvajm bohisattvacarym
pariohaya| so'ham kulaputra jambuvpe arir sattvavalokya es marthya tath tapastapymi,
yauta abhipryamesm pariprayisymi| lokmisasam graham karisymi| harmasam bhogea cai

111
sam tosayisymi puyasam bhramrgamesmupaeksymi| jasam bhram sam jaayisymi|
kualamlabalam samvarhayisymi| bohicittamutpayisymi| bohyayam vioyayisymi|
mahkarubalamupastambhayisymi| sam srauhkham vyupaamayisymi|
sam sracaryparikheabalamupastambhayisymi| sattvasgarasam grahae caiiyojayisymi|
guasgarapratipattimukhe ca pratist hpayisymi| harmasgarajlokam caismupasam harisymi|
sarvabuhasgaram caismabhimukhamvartayayisymi| sarvajatsgare caiavatrayisymi||
evam citmaasikraprayukto'ham kulaputra iha sgaratrakt
graagare pravicarmi| evam
jagahitasukhaprayukto'ham kulaputra sarvamahsgararatavp prajmi| sarvaratkar
sarvaratagotri sarvaratamlam prajmi| sarvagabhavai sarvagasam ksobh
sarvayaksabhavai sarvayaksasam ksobh sarvarksasabhavai sarvarksasabhayapraamai
sarvabhtabhavai sarvabhttaryavyupaamai prajmi| sarvvatam
sam bhavvartaparivarjaam mahormiveaparihramuakavaravimtratm prajmi|
carityajyotirgrahagaaparivartaam rtrim ivaksaalavamhrtam prajmi|
gamagamaaviesatm ksemksematm yaptrayatrakriyr hatm yaparihram
yavhaam mrutasam grahaam mrutotpaam yvartaam yaparivartaam
yasam sthpaam yasam presaam prajmi| so'ham kulaputra evam jasamavgatah satatam
sattvrthakryaprayukto vaiggaam r hea yea ksemea ivebhayea yathpraharsam
pramoaya hrmy kathay yathbhipryea ratavpamupaaymi| sarvaratasamr him caism
kr tv puarjambvpamupaaymi| a ca mama kulaputra kacit kim ci yaptram vipaaprvam|
yesm ca sattvmaham kulaputra caksusmbhsamgacchmi, ye ca sattv mama harmaeam
r vati, tesm sarvasam srasgarasam saabhayi vigacchati, sarvajatsgarvatrajam
cmukhbhavati| tr s
sgarocchosaatyai ca pratipayate, tryahvasgarajlokam ca
pratilabhate| sarvasattvauhkhasgaraksayya cbhyutsahate|
sarvasattvacittasgaraklusyaprasaatyai ca prayujyate| sarvaks etrasgaraviuhaye
vryamrabhate| sarvaiksgaraspharaatyai ca a viivartate| sarvajagairiyasgarasam bheam
ca prativihyati| sarvasattvacarysgaram cuvartate| yathayajagatsgarapratibhsaprptca
bhavati||
etasya aham kulaputra mahkarhvajasya amoghaaraaravaam sam vsusmr tirma
airghosasya bohisattvavimoksasya lbh| kim may akyam bohisattvm
sarvasam srasgaravicrim sarvaklesgarupaliptm
sarvar s t igatasgarasam grahagrhabhayavigatm sarvaharmasgarasvabhvajalavicrim
sarvajagatsgarasvabhvatalavicrim sarvajagatsgarasam grahavastusam grahaajlm
sarvajatsgarasamvsim sarvasattvbhiiveasgarairmatham
sarvaklasgarasam bhiavihrim sarvajagatsgaraparipkatattvbhijm
sarvajagatsgaraviayaklatikrtm carym jtum gu v vaktum||
gaccha kulaputra, ihaiva aksipathe aihram ma agaram| tatra jayottamo ma res t h
prativasati| tamupasam kramya paripr c cha-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam,
katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirako vairasya asya pau irasbhivaya vairam
amaekaatasahasrakr t vah praaksikr t ya puah puaravalokya arumukho rua
kalyamitraarabhilsvitr pto vairasya asytiktprakrtah||23||

26 JAYOTTAMA

112

Parallel Devanagari Version:


26 Jayottamah|
atha khalu suhaah rest hirako mahmaitryapramasattvahtuspharaacitto
mahkarusehbhisyaitasam to vipulapuyajasam bhravyhopacitah
sarvaklearajastamomalapakpagato harmasamatugamo imoatasarvajatmrgaprasr t ah
aparimkualaharmvatramukhohr t ah sarvkualbheyar havryabalaparkramah
acityabohisattvasamhivipulaprasrabhimukhasamarpitah
prajbhskaratejovabhsavihtairavaesviyhakrah
sukhatalopyamruteritajakusumvakro mahpraihasamurairyajaayuklah
apratihataharmahtuspharaajah aksu asarvajatpurapravebhimukhah
bohisattvamrgamabhikksamo yea aihram agaram teopasam kramya jayottamam
rest hiam parimrga parigavesamo'rkst prvea aihrasya agarasya paryate
vicitrahvajymaokavaikymaekagr h
apatisahasraparivr t am vivihi agarakryi
pariist hpayatam tagamya ca hrmm kathm kathayatam, sarvham krasamuyotya,
sarvamamakrotsargya, sarvaparigrahaparitygya, sarvavastugrahaapratiisargya,
sarvbhiiveairraya, sarvatr s
bahaaccheaya, sarvar s t igatakapt airbheaya,
sarvasam ayavimativicikitstimiravihamaya, myt hyaklusypaayaya,
rsymtsaryamalasam ohaya, cittasarahprasaya, avilacittatym sattvapratist hpaatyai,
avilarahbalotpaatay buhaarabhirocaatyai, bohisattvabalobhvaatay
buhaharmasam pratcchaatyai, bohisattvacaryscaatay bohisattvasamhibalajaaatyai,
bohisattvaprajbalasam araatay bohisattvasmr t ibalaviuhyuttraatyai harmam
eayamam yauta bohicittotpbhirocaya||
atha khalu suhaah rest hirakastatkathparyavasamgamayitv jayottamasya res t hiah
payoh praipatya suciramabhimya harmagauravapratilabheayea evam
vcamuraymsasuhao'smi, suhao'smi rya, bohisattvacarym parimrgmi| tavaatu me ryo
yathham bohisattvacaryym ikseyam| yath iksamah
sarvasattvaparipkaviayakyesvabhimukho bhaveyam| sarvabuhaaraam a vijahym|
sarvabuhaharmam r uym| sarvabuhaharmamegh sam hrayeyam|
sarvabuhaharmaayesu pratipayeyam| sarvalokahtusu bohisattvacaryym careyam|
sarvakalpasam vsesu bohisattvacaryay a parikhiyeyam| sarvatathgatavikurvityjym|
sarvabuhhist hi sam pratccheyam| sarvatathgatabales u
ca avabhsam pratilabho
bhaveyam||
atha khalu jayottamah rest h suhaam rest hirakamevamha-shu shu kulaputra, yea te
auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| aham kulaputra sarvagmibohisattvacarymukham
pariohaymi yauta abhvapratist h
itabhisam skravipratilbhabalea| so'hamiha
sarvagmibohisattvacarypariuhimukhe sthitv sarvatrishasramahshasre lokahtau
sarvatriaaevalokesu sarvaymabhavaesu sarvatusitaevalokesu sarvairmaratievalokesu
sarvaparairmitavaavartievalokesu sarvamrabhavaesu sarvakmhtusu evaikytargatesu
sarvaevabhavaesu sarvagalokesu sarvagabhavaesu, sarvayaksalokesu sarvayaksabhavaesu,
sarvarksasalokesu sarvarksasabhavaesu, sarvakumbh alokesu sarvakumbh abhavaesu,
sarvapretalokesu sarvapretabhavaesu, sarvagaharvalokesu sarvagaharvabhavaesu,
sarvsuralokesu sarvsurabhavaesu, sarvagarualokesu sarvagaruabhavaesu, sarvakiaralokesu
sarvakiarabhavaesu, sarvamahoragalokesu sarvamahoragabhavaesu, sarvamausyalokesu
sarvamausyabhavaesu, sarvagrmaagaraigamajaapaars t rarjahsu

113
sarvakmahtvatargatsu sarvasattvagatis u harmam eaymi| aharmam pratijahmi| vivam
praamaymi| vigraham vyvartaymi| kalaham vyupaamaymi| yuham ivraymi|
raamupaamaymi| vairamuparamaymi| bahai cchiami| craki bhiami| bhayi
viivartaymi| akualakarmbhisam skr samucchiami| privaht sattv viivraymi|
aattt kmamithycrt mr s vt paiuyt prsyt sam bhiapralpabhihyy vypt
mithyr s t eh sattvivraymi| sarvakryebhyah sattv viivraymi|
sarvaharmakualaharmakriysvauvartaymi| sarvasattv sarvailpi iks aymi| lokahitvahi
sarvastri yotaymi, prakalpaymi, prakaymi, prabhvaymi lokaprahars a
atyai|
sattvaparipkya sarvapsa
auvartaymi| uttarijaviesascaatyai
sarvar s t igataviivartaatyai sarvabuhaharmrocaatyai yvabrahmaloke'pi sarvarpahtuk
evabhibhya harmam eaymi| yath ceha trishasramahshasre lokahtau, tath aasu iks u
aabhilpyabuhaksetrakot iyutaatasahasraparamurajahsamesu lokahtusu harmam
eaymi| buhaharm eaymi| bohisattvaharm rvakaharm pratyekabuhaharm
eaymi| arak eaymi| arakagmim pratipaam eaymi| airayikasattvakram eaymi|
tiryagyoim eaymi| tiryagyoigatisam bheam tiyagyoigatigmim pratipaam
tiryagyoyupapattiuhkham eaymi| yamalokam eaymi, yamalokagmim pratipaam
yamalokauhkham eaymi| svargalokam eaymi, svargalokagmim pratipaam
svargalokaratyupacraparibhogam eaymi| mausyalokam eaymi, mausyalokagatigmim
pratipaam mausyalokasukhauhkhubhavavaicitryam eaymi| iti hi kulaputra lokaharmam
eaymi| lokasamuayam lokstam gamaam lokavam lokaihsaraamapi eaymi, yauta
bohisattvamrgasam prakaatyai sam sraosaviivartaatyai sarvajatguasam araatyai
bhavagatisam mohauhkhasam praamaatyai avaraaharmatrocaatyai
lokapravr ttikriyparipaatyai sarvalokapravr ttisukhauhkhascaatyai
sarvajagatpratist hsam jgatavibhvaatyai alayatathgataharmbhiyotaatyai
sarvakarmakleacakravyvartaatyai tathgataharmacakrapravartaascaatyai harmam eaymi|
etamaham kulaputra
sarvagmibohisattvacaryviuhimukhamavabhsapratis t hitabhisam skravimalavyham
prajmi| kim may akyam sarvbhijm bohisattvm
sarvaksetratalamygatajaarraspharam samatacaksurjabhmipratilabhm
sarvavkpatharutavijaptiparamarotrm tryahvaspharaaharmamukhlokavaitprptm
sarvaharmasamavasaraajavaithipativrapurusmacitypramayathayasattvavijapasam bhiasvaramaa
laprabhtarucirataujihvm
bhipryasattvasamuraruciravarasam sthasarvabohisattvasamamyopamaarrm
sarvatathgatvaykalpcityaarraparamm sarvatryahvusr tajakym
gagaatalavipulpramagocaravisaym carym jtum gu v vaktum||
gaccha kulaputra, ihaiva aksipathe ropartesu jaapaesu kaligavaam ma agaram| tatra
sim havijr mbhit ma bhiksu prativasati| tmupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirako jayottamasya rest hiah pau irasbhivaya jayottamam
rest hiamaekaatasahasrakr t vah praaksikr tya puah puaravalokya jayottamasya
rest hio'tikt prakrtah||24||

27 SIM AVIJRMBIT

114
Parallel Devanagari Version:


27 sim havijr mbhit|
atha khalu suhaah rest hirako'uprvea yea roparte jaapae kaligavaam ma
agaram, teopajagma| upetya sim havijr mbhitm ma bhiksum paryesamah pratisattvam
paripr ccha yato yatah paryat ati, tea teaiva aeki kumraati aeki kumrikati
rathycatvarar
gt a
kebhyah sam bhya aubahati sma| aeki ca purus a
ati aeki ca
stratyarocaymsuh-es kulaputra sim havijr mbhit bhiksu ihaiva kaligavae agare
jayaprabhupraatte sryaprabhe mahoye prativasati aparimm sattvmarthya harmam
prakayam||
atha khalu suhaah rest hirako yea tatsryaprabham mahoyam teopasam kramya
samatauvicara auvilokaya arksttasmi mahoye carogat ma vr ks
kt grasam chaarcirvarrcirirbhs samatyojaambhay spharam,
sam pracchaamm ca patravr ks chatrkr sam sthaparacchaa
lavairyavarapayovabhs, kusumakoamm ca puspavr ks
himavatparvatarjaramayavicitrasam sth varksayakusumaughapravarsa
triaapuropaobhaaprijtakakovirasar , sapakvaupamasvuphalaicitamm ca
suphalavr k s suvarameruikharasam sth saphalasam pa, vairocaakoamaca
mairjavr ksaupamamairatarjasam sth
ivyaratasragmlbharaacitrjamairatapramuktakoasamr
hihar
asam khyeyavaramairatkr, prasaamm ca vastravr ks
varaivyaratavastrakoapramuktapralambopaobhit, pramoaamaca vyavr ks
ivytirekatryamaojamahurairghos, samataubhavyhamaca gahavr ks
sarvaigapratihatasarvkramaojagahbhipramoaarks t| utsasarastagapuskirica
saptaratest akicitcaturiksu vibhaktaratasoph
klusricaaapariighaviviharataveikparivr t h, lavairyamairjakr t atalasam sthh,
jmbaakaakavlikstratalh, maojaivyagahst gopetavripariprh,
vicitravaraivyagahaspararatotpalapamakumuapua
rkasam chitasalilh,
ivytirekamaojarpaakuigaamahurairghosaikjith,
vivihaivyaratasurucirarumapakipariksepopaobhith| sarvesu ca tesu ratavr ksamlesu
vicitramaojarpi ratasim hsai prajapti acityekaviviharatavyhi,
ivyaratavastraprajaptopacri, sarvkraivyagahahpairhpiti,
ivytikrtaratapat t bhipralambitavicitraratavitavitati,
ratavicitrajmbaakaakajlasam chai, ratakikijlamaojamahurairghosi,
aekaivyaratsaaatasahasraparivryapayat| sa kvaciratavr ksamle
ratapamagarbhasim hsaam prajaptamapayat|
kvacigaharjamairatapamagarbhasim hsaam,
kvacigavyhamairjapamagarbhasim hsaam,
kvaciratasim haskahamairjapamagarbhasim hsaam,
kvacivairocaamairjapamagarbhasim hsaam,
kvaciigvirocaamairjapamagarbhasim hsaam,
kvaciiravajramairjapamagarbhasim hsaam,
kvacijjagarocaamairjapamagarbhasim hsaam, kvaciratavr ksamle
sitbhamairjapamagarbhasim hsaam prajaptamapayat| sarvvacca tamahoyam
ratkratalam mahsgaramiva ratavpkramapayat
lavairyarjakhacitasarvaratapratyarpitakciliikasukhasam sparabhmibhgam

115
caraaiksepotksepomvamavigatam
vajraratarjamayasukhasam sparamaojagahaaliasam stratalam
ham sakraucamayrakulakalavikakokilajvam jvakarutairamahurairghosam
ivyaratacaaarumavaasuracitapravist a
vyhopaobhitam
vicitraratapuspamegharatakusumksayahrbhipravarsitam mirakvaaprativiist am
suracitaratakt grtulagaharjasatataprahpitopacram
suharmaevasabhprativiist avyham uparist ivytirekavicitraratajlasam chaam
muktmaipuspahrakalpapralambitopaobhitaeam
samatratakikivicitraviysojjvalitasuvarajlapariskr tam
vivihavyavr ksaratatlakikijlamrutasamritamahuramaojaabairghos a
m
vaavartievarjapramukhpsarahsam gtirutaparamaramayairghosam
vicitravaraivyakalpasyameghbhipravarsaavirjitam
mahsgaramivatavarvabhsamasecaakaaraamacitysam khyeyaratavyhakt graatas
ahasrapratima itam triaerapuramiva suaraam sarvkraratabhaktipratima itam
supariatacchatraviysasamataubhaaraam maheralokamiva citrakt opaobhitam
sapramuktamaojamahprabhvabhsam jagarocaamairatarjaprabhjvalitamiva
mahbrahmavihramasam khyeyalokahtvahist hkakoavipulpramvakam
tatsryaprabham mahoyamapayat sim havijr mbhity bhiksuy mahat
acityarhiprabhvabalhea||
atha khalu suhaah rest hirakah imevamapramcityaguasamuit mahoyavyh
bohisattvakarmavipkapariispa
lokottaravipulakualamlairjtacityabuhapjopasthais yaasam bhav
sarvalokagatavaesakualamlsam hry mygataharmasvabhvairvr t t
vimalavipulaubhapuyavipkasam bht sim havijr mbhity bhiksuyh
prvasukr t asucaritaisyaabalhasam bhtashra sarvakapratyekabuhairasam hry
sarvatrthyaparapravibhiraavamary sarvamrapathasamucrairaavaloky
sarvablapr thagjaaih samatauvilokayaarkst| sarvesu ca tesu ratavr ksamlagatesu
mahsim hsaesu sim havijr mbhitm bhiksum sam isa m mahparivraparivr tm
prsiketmabhvea praterypathm teriym tamaasam suguptm jiteriym
gamiva sutm hraamiva acchvilaviprasaacittm citmairjamiva sarvakmapram
pamamiva vriupaliptm lokaharmaih, sim ha iva vigatabhayaromaharsm vairayaviuhy,
mahcalerarjamivprakampm laviuhy, maoharagaharjamiva jagaccittaprahlaakarm
himacaaamiva kleaparihapraamaakarm suaraabhaisajyarjamiva
sarvajagauhkhavyupaamaakarm varuapamivmoghaaram tathgataprabhmiva
kyacittaprasrabhisukhasam jaam mahbrahmamiva vigatargaosamohaparyutthm
uakaprasakamairatarjamiva klevilasattvacittaprahlaakarm suksetramiva
kualamlavivarham| tesu csaaparivresu vicitrm parsaam sam isa
markst||
sa kvacisaaparivre mahevaraevaputrapramukhm uhvsakyikm evaputrm
sam isa m sim havijr mbhitm bhiksumaksayavimoksasam bheam ma harmamukham
prakayammapayat| kvacisaaparivre rucirabrahmapramukhm brahmakyikm
evaputrm sam isa m sim havijr mbhitm bhiksum samatatalabheam ma
svaramaa
laviuhim sam prakayammapayat| kvacisaaparivre
vaavartievarjapramukhm parairmitavaavartievarjapramukhm parairmitavaavartim
evaputrm saevakayparivrm sam isa m sim havijr m
bhitm bhiksum
bohisattvayaviuhivaitvyham ma harmamukham sam prakayammapayat|
kvacisaaparivre suirmitaevarjapramukhm irmaratm evaputrm

116
saevakayparivrm sam isa m sim havijr m
bhitm bhiksum sarvaharmaubhavyham
ma harmamukham sam prakayammapayat| kvacisaaparivre
sam tusitaevarjapramukhm tusitakyikm evaputrm saevakayparivrm
sam isa
m sim havijr m
bhitm bhiksum svacittakovartam ma harmamukham
sam prakayammapayat| kvacisaaparivre suymaevarjapramukhm evaputrm
saevakayparivrm sam isa m sim havijr m
bhitm bhiksumaatavyham ma
harmamukham sam prakayammapayat| kvacisaaparivre akraevarjapramukhm
tryastrim akyikm evaputrm saevakayparivrm sam isa m sim havijr mbhitm
bhiksumuvegamukham ma harmamukham sam prakayammapayat| kvacisaaparivre
sgaragarjapramukhm ataramiaopaaamaasyairvatavataptaprabhr t m
garjm sagakaym gakumraparivrm sam isa
m sim havijr mbhitm bhiksum
buhavisayaprabhvyham ma harmamukham sam prakayammapayat| kvacisaaparivre
vairavaamahrjapramukhm yakserm sayaksakayyaksakumraparivrm
sam isa m sim havijr mbhitm bhiksum jagatparitrakoam ma harmamukham
sam prakayammapayat| kvacisaaparivre hr t arst ragaharvarjapramukhm
gaharvm sagaharvakaygaharvakumraparivrm sam isa m sim havijr mbhitm
bhiksumaksayapraharsaam ma harmamukham sam prakayammapayat|
kvacisaaparivre rhvasurerapramukhmasurerm ssurakaysurakumraparivrm
sam isa m sim havijr mbhitm bhiksum harmahtujayavegavyham ma harmamukham
sam prakayammapayat| kvacisaaparivre mahvegahrigaruerapramukhm
garuerm sagaruakaygarakumraparivrm sam isa
m sim havijr mbhitm
bhiksum bhavasgarasam trsavisayam ma harmamukham sam prakayammapayat|
kvacisaaparivre rumakiararjapramukhm kiarerm
sakiarakaykiarakumraparivrm sam isa
m sim havijr mbhitm bhiksum
buhacaryvabhsam ma harmamukham sam prakayammapayat| kvacisaaparivre
bhr kut mukhamahoragerapramukhm mahoragerm
samahoragakaymahoragakumraparivrm sam isa m sim havijr mbhitm bhiksum
buhaprtisam bhavam ma harmamukham sam prakayammapayat|
kvacisaaparivre'ekesm strpurusarakarikatasahasrm sam isa
m
sim havijr mbhitm bhiksum javiesagamaam ma harmamukham
sam prakayammapayat| kvacisaaparivre ityaujohararumarjarks aserapramukhm
rksaserm sarksasakayrksasakumraparivrm sam isa m sim havijr mbhitm
bhiksum kr p
sam bhavam ma harmamukham sam prakayammapayat| kvacisaaparivre
rvakayhimuktm sattvm sam isa m sim havijr m
bhitm bhiksum
javiesaprabhvam ma harmamukham sam prakayampayat| kvacisaaparivre
pratyekabuhayhimuktm sattvm sam isa
m sim havijr m
bhitm
bhiksumurabuhaguvabhsam ma harmamukham sam prakayammapayat|
kvacisaaparivre mahyhimuktm sattvm sam isa
m sim havijr mbhitm bhiksum
samatamukham ma samhijlokamukham sam prakayammapayat| kvacisaaparivre
prathamacittotpikm bohisattvm sam isa m sim havijr mbhitm bhiksum
sarvabuhapraihikt am ma samhimukham sam prakayammapayat| kvacisaaparivre
vityabhmipratist hitm bohisattvm sam isa m sim havijr mbhitm bhiksum
virajoma alam ma samhimukham sam prakayammapayat| kvacisaaparivre
tr t yabhmipratist h
m sim havijr m
bhitm bhiksum
itm bohisattvm sam isa
pratavyham ma samhimukham sam prakayammapayat| kvacisaaparivre
caturthbhmipratist hitm bohisattvm sam isa
m sim havijr mbhitm bhiksum
sarvajatvegavisayasam bhavam ma samhimukham sam prakayammapayat|
kvacisaaparivre pacambhmipratist hitm bohisattvm sam isa m sim havijr mbhitm

117
bhiksum cittalatkusumagarbham ma samhimukham sam prakayamamapayat|
kvacisaaparivre sast hbhmipratist hitm bohisattvm sam isa m sim havijr m
bhitm
bhiksum vairocaagarbham ma samhimukham sam prakayammapayat|
kvacisaaparivre saptambhmipratist h
m sim havijr m
bhitm
itm bohisattvm sam isa
bhiksum samatabhmyalam kram ma samhimukham sam prakayammapayat|
kvacisaaparivre ast ambhmipratist hitm bohisattvm sam isa
m sim havijr mbhitm
bhiksum harmahtupajarasuvibhaktaarravisayam ma samhimukham
sam prakayammapayat| kvacisaaparivre avambhmipratis t hitm bohisattvm
sam isa m sim havijr mbhitm bhiksumailambhabalailayavyham ma harmamukham
sam prakayammapayat| kvacisaaparivre aambhmipratis t hitm bohisattvm
sam isa m sim havijr mbhitm bhiksumavaraamaa
lam ma samhimukham
sam prakayammapayat| kvacisaaparivre sam isa a
sya vajrapiparsamaa
lasya
sim havijr mbhitm bhiksum javajraryaavyham ma harmamukham
sam prakayammapayat| iti hi yvatyah sarvopapattyyataasam bheesu sattvaprajaptayah
sattvagatayah, tsu ye sattvh paripakv vaiayik bhjabhth, tesm tasmi mahoye
samavasr tya pratyekamsaaparivrasam isa
m aym himuktm iyataym
ghaarasarahm sim havijr mbhitm bhiksum tath tath harmam eayammapayat,
yatsarve iyat bhavatyauttarym samyaksam bohau| tatkasya hetoh? yathpi tatsim havijr mbhity
bhiksuyh samatacaksurupeksvatpramukhi sarvabuhaharmaireapramukhi
harmahtutalaprabheapramukhi sarvvaraama a
lavikiraapramukhi
sarvajagatkualacittasam bhavapramukhi viesavativyhapramukhi asagaayagarbhapramukhi
harmahtuma alapramukhi cittakoapramukhi samatarucitbhiirhragarbhapramukhi
aaprajpramitmukhsam khyeyaatasahasryavakrti| ye ca tatsryaprabham mahoyam
bohisattvstaaye v sattvh praviati sim havijr m
bhity bhiksuy araya harmaravaya,
sarve te sim havijr mbhity bhiksuyh prathamam kualamlaharmasamuesu iyojit
yvaauttaryh samyaksam boheravivartyh kr th||
atha khalu suhaah rest hirakah sim havijr mbhity bhiksuy immevam rpmuyasam paam
vihrasam paam cam kramasam paam paribhogasam paam ayysaasam paam
parsamaa
hivikurvitasam paam sarasvatvyhasam paam
lasam paamhipateyasam paamr
r s t v acityam ca harmaayam rutv vipulaharmameghbhisyaitacittah sim havijr m
bhity
bhiksuy abhimukhamayaviuhisam paam sam prato'ekaatasahasrakr t vah
praaksikarisymti| atha sim havijr mbhity bhiksuyh sarvam tamahoyam
saparsama alavyhamurevabhsea sphut amavabhsitam| aekaatasahasrakr tvah
praaksikr tv evam sam jti-praaksikurvam ca samatabhimukham sim havijr m
bhitm
bhiksumarkst| sa puratah prjalih sthitv evamha-may rye, auttarym samyaksam bohau
cittamutpitam| a ca jmi katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham
pratipattavyam| rutam ca me ry bohisattvmavavusam atti| tavaatu me rykatham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
s avocat-aham kulaputra sarvamayasamuhtitasya bohisattvavimoks a
sya lbhi| ha-ka etasya
rye sarvamayasamuhtitasya bohisattvavimoks asya visayah? ha-esa kulaputra
tryahvagatavyhaikacittaksaakot ivijaptisvabhvo jlokah| ha-ka etasya rye jlokasya
visayah? ha-etamama kulaputra jlokamukhamyhaty iryhatyh sarvaharmopapao ma
samhirjyate, yasya samheh sahapratilbhea maomayaih kyaih sarvsu aasu iksu
sarvalokahtusvekajtipratibahm tusitabhavaagatm sarvabohisattvmekaikasya
bohisattvasya aabhilpyabuhaksetraparamurajah
samairtmabhvairaabhilpyabuhaksetraparamurajahsambhih pjvimtrbhih

118
pjprayogyopasam krammi, yauta
evairakyairgayaksagaharvsuragaruakiaramahoragamausymausyerakyaih
puspameghaparigr htairgahameghaparigr htairhpameghaparigr htairmlyameghaparigr htairvilepa
ameghaparigr htaicrameghaparigr htairvastrameghaparigr htaichatrameghaparigr htairhvajamegha
parigr htaih patkmeghaparigr htai ratbharaameghaparigr htai ratajlavyhameghaparigr htai
ratavitavyhameghaparigr htai rataprapavyhameghaparigr htai
ratsaavyhameghaparigr htaih pjprayogya upasam krammi| yath
tusitabhavaagatmekajtipratibahm bohisattvm pjprayogyopasam krammi, evam
kuksigatm jyammatahpuramahyagatmabhiiskramatm
bohimaa
mupasam kramatm bohima avaragatmauttarm
samyaksam bohimabhisam buhm sarvatathgatm sarvaharmacakram pravartayatmevam
evabhavaagatm
gayaksagaharvsuragaruakiaramahoragamausymausyabhavaagatm
yvatsarvajagaccittay sam tosayitv
pariirvyammevam rpairmaomayairtmabhvairevam rpm pjm kurvm
sarvatathgatmupasam krammi| ye ca sattv mameam buhapjopasthakarma prajati, te
sarve iyat bhavati auttarym samyaksam bohau| ye ca sattv mmupasam krmati, tesmaham
sarvesmetmeva prajpramitvavusam ami| aham kulaputra jacaksus sarvasattv
paymi| a ca sattvasam jmutpaymi, a maye| sarvajagamatrasam jmurm r
o
mi, a ca
maye sarvavkpathabhiivist atvt| sarvatathgat paymi, a ca maye
harmaarraparijatvt| sarvatathgataharmacakri ca sam ghraymi, a ca maye
harmasvabhvubuhatvt| praticittaks aam sarvaharmahtum spharmi, a ca maye
mygataharmatvabuhatvt| etamaham kulaputra sarvamayasamuhtitam
bohisattvavimoksam prajmi| kim may akyam
bohisattvmaatamahyaharmahtvavatrm carym jtum gu v vaktum, ye te
sarvaharmamayavihriaca ekaparyakea ca sarvaharmahtum spharati| ye te
svakytargati sarvabuhaksetri sam arayati, ekaksaea ca
sarvatathgatupasam krmati| yesmtmabhve sarvabuhavikurviti pravartate| ye ekarom
bahvaabhilpyabhilpyi buhaksetryabhtksipati| ye te
svaromavivare'abhilpyabhilpyalokahtusam vartavivartakalparayati| ye
ekaksaeabhilpyabhilpyakalpasam vsasamatm samavasarati| ye ekaksaea
aabhilpyabhilpy kalp sam sarati|
gaccha kulaputra, ihaiva aksipathe urge jaapae ratavyham ma agaram| tatra vasumitr
ma bhgavat prativasati| tmupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryym
iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirakah sim havijr mbhity bhiksuyh pau irasbhivaya
sim havijr mbhitm bhiksumaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puah puaravalokya
sim havijr mbhity bhiksuy atikt prakrtah||25||

28 VASUMITR
Parallel Devanagari Version:

119
28 vasumitr|
atha khalu suhaah rest hirakastay mahprajviyutvabhsitacittah, tam sarvajajlokam
ihyya, tam harmatsvabhvabalvabhsam samaupayamah, sarvasattvarutavijaptikoam
hraayam r h
kurva, tam sarvatathgataharmacakrasam hraam hraayam vipulkurva,
tam sarvajagaccharaam mahkarubalamupastambhaya, tam
sarvaharmaaylokamukhasamuttham sarvajatvegam pratyaveksamah, tm
vipulaharmahtuma a
laspharaapraihipariuhimauvartamah, tam
sarvaharmaigavabhsajlokamuttpayamah,
tatsarvaharmaaaiglokahtuvyhaspharaamabhijabalam irhara, tam
sarvabohisattvakarmasmr tyuprambhaistraapraihim paripraya auprvea yea urge
jaapae ratavyham agaram teopasam krto vasumitrm bhgavatm parimrga| tatra ye purus
vasumitry bhgavaty guabhij jagocarvihijca, tesmetaabhavat-kimasya evam
tateriyasya evam sam prajasya evamabhrtasya evamaviksiptamasasya evam
yugamtrapreksiah evam veabhiraparyattacittasya evamaimittagrhiah sarvarpagatesu
utksiptacaksusah evamavyagramasasya gambhracest a
sybhirpasya sgarakalpasya
aksobhyabalacittasya vasumitray bhgavaty kryam? a hr rgarat bhavati, a
viparyastacitth| er maubhasam j samucarati| er h kmas bhavati| er h
strvaag bhavati| er mragocare carati| er mravisayam isevate| er h kmapake
sam sati| er mrapairbahyate| kryakrio bhavati| ye puarvasumitry bhgavaty
guaviesbhij jagocarapratyaks v, te evamhuh-shu shu kulaputra, sulabhste lbhh,
yastvam vasumitrm bhgavatm pariprast avym mayase| iyamea tvam buhatvam prrthayase|
iyamea tvam sarvasattvapratiaraamtmam kartukmah| iyamea tvam sarvasattvm
rgaalyamuhartukmah| iyamea tvam ubhasam jm vikaritukmah| es kulaputra vasumitr
bhgavat agarar
gt akasyottarea svagr he tist hati||
atha khalu suhaah rest hiraka iam vacaamuparutya tust a uagra ttamah pramuitah
prtisaumaasyajto yea vasumitry bhgavaty iveaam, teopasam kramya
tagr hamarksvipulam ca vistram ca aarataprkrapariksiptam aaratatlapaktiparivr ttam|
aabhih parikhbhirgahoakbhirivyaratotpalapamakumuapu arkasam chitasalilbhih
ast gopetavripariprbhih kaakavliksam stratalbhih
maoharagahalulitasugahkr toakbhih aekarataprkropaobhitbhih samataupariksiptam,
sarvaratamayabhavaavimakt grasuvibhaktovihairyhatoraagavksajlrhacarasim hap
ajara-vicitrajyotirhvajamairatojjvalitatejasam, asam khyeyaviviharataprkropaobhitam
vairyakhacitaratahrasam skr tatalam sarvaivyasubhagahavsitopacram
mahklgaruhpahpitasugaham sarvulepaaviliptopacram sarvaratakhot a
karacitaprkram
viviharatapratyarpitajmbaajlasam chitakt am
kaakaghat jlaatasahasravteritapramuktamahuramaojairghos am
sarvaratapuspameghaprasr taprakraratakusumlam kram sarvaratavicitrahvajopaobhitavram
mairataprabhjvllokparyataiream
prabhtamaivicitrarumakhvajrailprakat aihiatasahasraicayksayakoam
aamahoyapratima itam| sa tatrpayavasumitrm bhgavatmabhirpm prsikm
araym paramay ubhavarapuskalatay samavgatm suvaravaracchavimabhilakem
suvibhaktasamgapratyagaarrm
sarvakmahtukaevamausytikrtavararpasam sthaobhm brahmtirekasvarm
sarvasattvarutamatravihijm sarvasvaravyhopetaktasvarm
cakrksaravyhavimoksakaualyugatm sarvailpastrakaualairytm
harmajamykaualasuiksitm sarvkrabohisattvopyaayapratilabhm

120
vicitraratbharaavibhsitm maojakym sarvaratamayaprabhsvarajlasam chitaarrm
asam khyeyaivyamairatbharaavyhapratima itojjvalaehm
citrjamahmairatbahamakut m
vajraratavicitrasim haktamairatopaobhitamahyavairyamaihrvasaktakat h
mabhiakuala
-mlacarysabhgaikapraihamapamahparivrmaksayapuyajamahihakom| tay
ca sarvam tagr ham sarvaratabhavaavimavyham svaarrairytay premayay
kyaprahlasukhasam jaay cittaubilyaprtikaray uray prabhay
sphut abhavabhsitamapayat||
atha khalu suhaah rest hirako vasumitry bhgavatyh pau irasbhivaya puratah prjalih
sthitv evamha-may rye, auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi-katham
bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| rutam ca me ry
bohisattvmavavusam atti| tavaatu me ry-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| s avocat-may kulaputra virga kot gato
ma bohisattvavimoksah pratilabhah| sham kulaputra
evmapsarorpavarasam sthrohaparihtirekaprabhsvaraviuhy
yathayhimuktmbhsamgacchmi| evam
gayaksagaharvsuragaruakiaramahoragamausymausym
kayrpavarasam sthrohaparihtirekaprabhsvaraviuh
yathayhimuktmbhsamgacchmi| ye ca sattv mmupasam krmati
rgaparyavasthitacetasah, tesmaham kulaputra sarvesm rgavirgatyai harmam eaymi| te ca
tam harmam rutv rgavirgatmauprpuvati, asagavis ayam ca ma bohisattvasamhim
pratilabhate| kecimama sahaaraea rgavirgatmauprpuvati, prmoyaratim ca ma
bohisattvasamhim pratilabhate| kecilapaamtrea rgavirgatmauprpuvati,
asagasvarakoam ca ma bohisattvasamhim pratilabhate| kecitpigrahamtrea
rgavirgatmauprpuvati, sarvabuhaksetrugamaapratist ham ca ma
bohisattvasamhim pratilabhate| keciekvsamtrakea rgavirgatmauprpuvati,
visamyoglokam ca ma bohisattvasamhim pratilabhate| kecitpreksitamtrea
rgavirgatmauprpuvati, pratkravyham ca ma bohisattvasamhim pratilabhate|
kecivijr m
bhitamtrea rgavirgatmauprpuvati, parapraviviks obhaam ca ma
bohisattvsamhim pratilabhate| keciimlaamatrea rgavirgatmauprpuvati,
buhavisaylokam ca ma bohisattvasamhim pratilabhate| keciligaamtrea
rgavirgatmauprpuvati, sarvajagatsam grahparitygagarbham ca ma bohisattvasamhim
pratilabhate| kecitparicumbaamtrea rgavirgatmauprpuvati,
sarvajagatpuyakoasam sparaam ca ma bohisattvasamhim pratilabhate| ye kecitsattv
mamtikamupasam krmati, sarvm stahamatraiva virgakot gate
asagasarvajatbhmyabhimukhe bohisattvavimoks e
pratist hpaymi||
ha-kutra tvay rye kualamlamavaropitam, kr am ca karmopacitam, yasystaveyamr sam pat?
ha-smarmi kulaputra, atte'hvai atyuccagm ma tathgato'rha samyaksam buho loke uapi
viycaraasam paah sugato lokaviauttarah purusaamyasrathih st evamausym buho
bhagav| tasya kulaputra atyuccagmiastathgatasya sattvmaukamprtham sumukhm ma
rjahm praviatah iraklamkrmatah sarvam taagaram prkampata| vipulavistram ca
aekaratamayam sam sthitamabht aekarataprabhvyham viviharatapuspbhikram
ivyatryapramuktairghosam| urprameyaevakyameghapracchaam ca atarksam
sam sthitamabht| aham ca kulaputra tea samayea sumatirma res t hibhry abhvam| tato me
buhaprtihryasam coitay svmi srham prahvitv tasya tathgatasya
vthmukhamupasam krtasya uraprasajtay ek ratakkaih pratipit| ta ca majurh

121
kumrabhtastasya bhagavato'tyuccagmiastathgatasyopasthako'bht| tehamauttarym
samyaksam bohau cittamutpit| etamaham kulaputra virgakot gatam bohisattvavimoksam
prajmi| kim may akyamaatopyajakaualapratis t hitm bohisattvm
vipulksayapuyakomaparjitajavisaym carym jtum, gu v vaktum||
gaccha kulaputra, ihaiva aksipathe ubhapram gamam ma agaram| tatra vest hilo ma
gr hapaticaaapt ham tathgatacaityam pjayati| tamupasam kramya paripr ccha-katham
bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirako vasumitry bhgavatyh pau irasbhivaya vasumitrm
bhgavatmaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puah puaravalokya vasumitry bhgavaty
atikt prakrtah||26||

29 VEST ILA
Parallel Devanagari Version:


29 vest hilah|
atha khalu suhaah rest hirako yea ubhapram game agare vest hilasya gr hapateriveaam
teopajagma| upetya vest hilasya gr hapateh pau irasbhivaya puratah prjalih sthitv evamhamay rya auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| rutam ca me ryo
bohisattvmavavusam atti| tavaatu me ryah-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| so'vocat-ham kulaputra
aparyattakot gatasya bohisattvavimoksasya lbh| a mama kulaputra sam tttathgatah
pariirvr to a pariirvti a pariirvsyati sarvalokahtus u
atyatapariirvea ayatra
vaiayikasattvavaamupya| so'ham kulaputra caaapt hasya tathgatacaityasya
vramuht aymi| tacca me caityavramuht ayato'ksayabuhavam avyho ma
bohisattvasamhih pratilabhah| etam cham kulaputra samhim cittaksae cittaksae sampaye|
sarvatra cittaksae aekkraviesatmahigacchmi||
ha-ka etasya rya samhervisayah? ha-etam mama kulaputra samhim sampaasya asmi
lokahtuvam e buhaparam paray kyapapramukhh sarvatathgath
kaakamuikrakucchaavivabhukaikhivipayitisyapusyayaottarapamottarapramukhh
sarvatathgat abhimukh bhavati| buhaarausam hau buhaparam parupaccheea
cittaksae cittaksae buhaatam paymi| taaatarea cittea buhasahasramavatarmi|
taaatarea cittea buhaatasahasramavatarmi| evam buhakot m buhakot atam
buhakot sahasram buhakot atasahasram buhakot yayutam buhakot iyutam
buhakot kakaram buhakot bimbaram| taaatarea cittea
yvaaabhilpyabhilpyabuhotpaparam parmavatarmi| taaatarea cittea
jambuvpaparamurajahsamm stathgatavatarmi| taaatarea cittea
yvaaabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamm stathgatavatarmi| tesm ca
tathgatm prathamacittotpasam bhraparam parmavatarmi|
prathamacittotpapratilambhavikurvitamavatarmi| praihavimtratbhiirhraviuhimavatarmi|
caryviuhimavatarmi pramitpariprimavatarmi| sarvabohisattvabhmisamugamamavatarmi|
kstipratilambhaviuhimavatarmi| mrakalivikiraaviaritamavatarmi|

122
abhisam bohivikurvitavyhamavatarmi| buhaksetraviuhivimtratmavatarmi|
sattvaparipkavimtratmavatarmi| parsatsam iptavimtratmavatarmi|
prabhma alavimtratmavatarmi| harmacakrapravartaavr s abhitmavatarmi|
buhavikurvitaprtihryamavatarmi| suvibhaktm sam bhim caism harmaeam smarmi,
sam hraymi, smr ty cogr hmi| gaty praviciomi| bhakty pravibhajmi| buhyugacchmi|
prajay prakaymi| agatabuhaparam parm ca maitreyapramukhavatarmi| ekacittaks a
e
buhaatamavatarmi| taaatarea cittea buhasahasramavatarmi| taaatarea cittea
yvaaabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajah samm stathgatavatarmi| tesm ca
tathgatm prathamacittotpasam bhraparam parmavatarmi| yvatsuvibhaktm sam bhim
caism harmaeam smarmi, sam hraymi, smr t y cogr hmi| gaty praviciomi| maty
pravibhajmi| buhy augacchmi| prajay prakaymi| yath ceha lokahtuvam e
prvtpartaparypam buhaparam parm paymi, avatarmi, tath aasu iks u

aabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamesu attgatesu lokahtuvam esu


sarvatathgataparam parmavatarmi| tesm ca tathgatm
prathamacittotpasam bhraparam parmavatarmi| tm ca buhaparam parvatramavyavacchim
ist hmavatarmi| atulam rahgamayam bohisattvavryavyavasyagamyam
bohisattvavryavegavivarhaamasam hryam sarvalokea
sarvarvakapratyekabuhaistavisayavakrtaica bohisattvaih pratyutpam ca aasu iksu
sarvalokahtusu vairocaapramukhm tathgatm param parmavatarmi| ekacittaksae
buhaatam paymi avatarmi| taaatarea cittea buhasahasramavatarmi| taaatarea
cittea yvaaabhilpyabhilpyabuhaks etraparamurajahsamm stathgatavatarmi| yam ca
ya tathgatam rast umkksmi, tam ta paymi| yacca taibuhairbhagavabhirbhs itam
bhsate bhsisyate, tatsarva r o
mi| rutv cogr hmi| smr ty sam hraymi| gaty praviciomi|
maty pravibhajmi| buhy augacchmi| prajay prakaymi| etamaham kulaputra
apariirvakot gatam bohisattvavimoksam jmi| kim may akyam
tryahvaikaksaajapratilabhm bohisattvm ksaakot samhivyhavihrim
tathgataivasvakrtm sarvakalpavikalpasamatugatm
sarvabuhasamatsamhyaubahmtmasattvabuhvayavihrim
prakr t iprabhsvaraharmavyhama alm jayatralokajlaspharam
sarvatathgataharmamurvikopitavihrim sarvaharmahtuvijapaajavisaym
sarvatathgataharmaeavijaptijavis aym carym jtum, gu v vaktum||
gaccha kulaputra, ayamihaiva aksipathe potalako ma parvatah| tatra avalokitevaro ma
bohisattvah prativasati| tamupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryym
iksitavyam, katham pratipattavyam| tasym velymime gthe abhsata
gaccho hi shaa irjalarjamahye
girirjapotalaki obhai rabhge|
ratmayam taruvaram kusumbhikramuyapuskiriiprasravaopapetam||1||
tasmim ca parvatavare viharti hro
avalokitevaru vi jagato hitya|
tam gaccha pr ccha suha gua yakm
eisyate vipulaobhi ayapraveam||2||

123
atha khalu suhaah rest hirako vest hilasya gr hapateh pau irasbhivaya vest hilam
gr hapatimaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puah puaravalokya vest hilasya gr hapateratikt
prakrtah||27||

30 AVALOKITEVARA
Parallel Devanagari Version:


30 avalokitevarah|
atha khalu suhaah rest h
irako vest h
ilasya gr hapaterausamauvicitaya, tam
bohisattvhimuktikoam igamaya, tabohisattvusmr tibalamausmara, tam
buhaetraparam parbalam sam hraya, tam buhataryusam himaugaccha, tam
buhamarotrugamamausmara, tam buhaharmaeaayamaulomaya, tam
buhaharmasamugamavyhamavatara, tabuhbhisam bohiviaritamahimucyamah,
taacityam tathgatakarmbhimukhkurva auprvea yea potalakah parvatasteopasam kramya
potalakam parvatamabhiruhya avalokitevaram bohisattvam parimrga
parigavesamo'rksavalokitevaram bohisattvam pacimaikparvatotsage
utsasarahprasravaopaobhite lataruaku a
uvalatale mahvaavivare
lakajtamr
vajraratailym paryakam bahv upavist am
ratailtalaisa
parimabohisattvagaaparivr tam harmam eayamam
sarvajagatsam grahavisayam mahmaitrmahkarmukhoyotam ma harmaparyyam
sam prakayatam| r s t v ca puastust a uagra ttamah pramuitah prtisaumaasyajtah
praharsitavikasitimisaayaah kr tjaliput ah kalyamitraprasavegugatviksiptaceth
kalyamitresu sakalabuhaaraasam j
kalyamitraprabhavasarvaharmameghasam pratcchaasam j
kalyamitrhasarvaguapratipattisam j kalyamitrasamavahaurlabhasam j
kalyamitrobhavaaabalajaratapratilbhasam j kalyamitrasamubhavksayajlokasam j
kalyamitrrayasam varhitapuyapravlasam j kalyamitrasam prakitasarvajatvrasam j
kalyamitroeitamahjasgarvatrasam j
kalyamitrasam jaitasarvajatsam bhrasamuayasam j yea avalokitevaro
bohisattvastebhijagma||
atha khalu avalokitevaro bohisattvah suhaam rest hirakam rata eva gacchatamavalokya
matraymsa-ehi| svgatam te aupamorcityamahyasam prasthit
jtamlakavivihauhkhoparutpratiaraasarvajagatparitray sarvaloktikrtupampramey
sarvabuhaharmhyaksatbhilsi mahkarvegvist a sarvajagatparitramate
samatabharaaraacarybhimukha mahpraihamaa
lapariohaacitta
sarvabuhaharmameghasam hrabhilasitakualamlopacaytr p
tayakalyamitrusasamy
akpravr tta-majurjasgarasam bhta guakamalkara buhhist hapratilbhbhimukhah
samhylokavegapratilabha sarvabuhaharmameghasam hrabhilasitacitta
buhaaraaprtiprasavegapraharsitamasa acitypramasucaritavegbhisyaitacetah
guapratipattivegaviuhapuyajakoa
svayamabhijmukhasarvajajamtravegaparasam arbhiprya
mahkaruvegavipaamlatathgatajlokavega sam hraamate||

124
atha khalu suhaah rest hirako yea avalokitevaro bohisattvasteopasam kramya avalokitevara
bohisattvasya pau irasbhivaya avalokitevaram bohisattvamaekaatasahasrakr tvah
praaksikr tya puratah prjalih sthitv evamha-may rya, auttarym samyaksam bohau
cittamutpitam| a ca jmi katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham
pratipattavyam| rutam ca me ryo bohisattvmavavusam atti| tavaatu me ryahkatham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalu avalokitevaro bohisattvo jmbaasuvaravaram
vicitrprameyaprabhjlavhavyhameghapramucaam aksiam bhum prasrya
laksauvyajaavisr tavivihavimalmitakyacittaprahlasam jaaaramipratasam kusumitam
pim suhaasya rest hirakasya mrhi pratist hpya evamha-shu shu kulaputra, yea te
auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| aham kulaputra mahkarumukhvilambam ma
bohisattvacarymukham prajmi| etacca kulaputra mahkarumukhvilambam
bohisattvacarymukham sarvajagaasam bhiasattvaparipkaviayaapravr ttam
samatamukhasrotavijaptisattvasam grahaviayaparyupastham| so'ham kulaputra
mahkarumukhvilambabohisattvacarymukhe pratis t h
itah sarvatathgatm ca pamula
vicalmi, sarvasattvakryesu ca abhimukhastist hmi| epi sattv sam gr hmi| priyavitay
arthakriyay samrthataypi sattv sam gr hmi| rpakyaviaraepi sattv paripcaymi|
acityavarasam stharpaaraaviuhy ramijlotsargepi sattv prahlya paripcaymi|
yathayaghosohrepi yathbhimaterypathasam araepi
vivihhimuktisabhgaharmaeaaypi rpavikurvitepi
kualaharmopacayapravr ttasattvacittasam coaaypi
ayurpavicitrparimairmasam araepi
jtyupapaasattvasabhgarpasam araepi ekvsaivsepi sattv sam gr h
mi
paripcaymi| tea may kulaputra iam mahkarumukhvilambam bohisattvacarymukham
pariohayat sarvajagatpratiaraapraihirutpitah, yauta sarvasattvapraptabhayavigamya
sarvasattvasam trsakabhayapraamaya sarvasattvasam mohabhayaviivartaya
sarvasattvabahaabhayasamuccheya sarvasattvajvitoparohopakramabhayavyvartaya
sarvasattvopakaraavaikalyabhaypaayaya sarvasattvajvikbhayavyupaamaya|
sarvasattvlokabhayasamatikramaya sarvasattvasm srikabhayopaamaya
sarvasattvaparsacchrayabhayavigamya sarvasattvamaraabhayavyatikramya
sarvasattvaurgatibhayaviivartaya
sarvasattvatamohakravisamagatyapratyuvartyvabhsakaraya
sarvasattvavisabhgasamavahabhaytyatavigamya sarvasattvapriyaviprayogabhayairohya
sarvasattvpriyasam vsabhaypaayaya sarvasattvakyaparipbhayasamyogya
sarvasattvacittaparipaabhayairmoksaya sarvasattvauhkhaaurmaasyopysasamatikramya
sarvajagatpratiaraapraihyabhiirhrah kr tah| ausmr timukham ca me sarvaloke'hist hitam
sarvasattvabhayavyupaamaya| svamacakram me sarvaloke'bhivijaptam
sarvasattvabhayavigamya| sarvajagaaatkr tibheaamatho me kye'hist hito
yathklajagatprativijaptaye| so'ham kulaputra, aeopyea sattv sarvabhayebhyah parimocya
auttarym samyaksam bohau cittamutpya avivarty karomi buhaharmapratilbhya|
etamaham kulaputra mahkarumukhvilambasya bohisattvacarymukhasya lbh| kim may akyam
samatabharm bohisattvm sarvabuhapraihama alaviuhm
samatabharabohisattvacarygatim gatm kualaharmbhisam skrvyavacchiasrotm
sarvabohisattvasamhirotrasasamhitm sarvakalpasam vsacaryvivartyasrotm sarvatra
ahvaayugatasrotm sarvalokahtvvartaparivartasrotakualm
sarvasattvkualacittavyupaamakarasrotm sarvasattvakualacittasamvarhaasrotm
sarvasattvasam srasrotoviivartikarasrotm carym jtum gu v vaktum||

125
tatreamucyate
kr tv praaksiu stavitva ca gauravea
prakta aksiapatham suhaah sutah|
so payate rataparvatakaarastham
avalokitevaramr s im karuvihrim||1||
vajrmaye giritat e mairatacitre
sim hsae paumagarbhi isa a
hro|
evsurairbhujagakiararksasaica
parivrito jiasutairvai tesa harmam||2||
r s t vopajta atul suhaasya prti
upagamya vaati kramau guasgarasya|
ovca ehi mama rya kr pm jaitv
iksm tu ahu labhe ima bharacarym||3||
bhum praamya vimalam atapuyacitram
prabhameghajla vipulam ubha mucamah|
mrhi sthihitva suhaasya viuhasattvo
avalokitevaru vi vacaam bhati||4||
ekam vimoksamukha jami buhaputra
sarvajia karughaajagarbham|
sam bhta sarvajagatryaasam grahya
sarvatra vartati mampyatha tmaprema||5||
trymi sarvajaatm vyasaairaekaih
ye ghabahaagatrisu hastaprpth|
gtresu viha tatha crakasam iruh
mucyati bahaagat mama ma rutv||6||
utsr s t ah vahya r pata kr t parhh
ksipt isu a ca kramati arri tesm|
chiyati astra parivartati tks a hr
ye maheyu mama tatra ausmarati||7||
rja mahyagata ye ca vivaprpt
vijiati sarvaripavo'tha ubhe labhate|

126
varhati sarva yaa mitrakule hai
bhot aharsiya smaritvaa mahya ma||8||
coram bhay aribhay at a
vpraveh
sim har havpicamarmr gavylakrh|
gacchati irbhaya jiitvaa sarvaatr
ye maheyu mama keciausmarati||9||
ksipt magiritat tu praust acittairagrakarsu jvalit api co vahrtham|
pamkur jalaihi jvala bhavati
ye maheyu mama keciausmarati||10||
praksipta sgarajale a mareti tatra
aym a cohyati a ahyati cgimahye|
sarve aartha a bhavatyapi crthasihih
mam mam ausmaritva muhrtakam pi||11||
haiaa
bahaigaca tath kua

avama tatha vimaa t hambhaca|


kroataavibhartsaatarjaca
mama maheyu smarama labhati moksam||12||
ye vairio vivarachiragavesiaca
ityapraust amaa ye ca avarav|
sahaaraea taa maitrama bhavati
bhesyati vari ruta mahya smaritva ma||13||
vetlamatratha kakhora sa prayukt
ghtrtha tesa ripavah stimit bhavati|
tesa arri a kramati vis aes
ye mahesu mama keciausmarati||14||
gerrksasagaairgaruaih picaih
kumbh aptaaviheakarauracittaih|
ojoharairbhayakaraih supitare'pi
myati sarvi mama ma ausmaritv||15||
mtpitsuhr
ajtikabhavehi

127
viprayogu a pi cpriyasam prayogah|
a haaksayo pi upaiti arirabhvam
mam mam ausaritva muhrtakam pi||16||
a ca gacchati cyuta ito arakam avcim
a tiracayoi a ca preta a cksai|
eve mausya upapayati uhasattvo
yo maheyu mama keciausmarati||17||
a ca ahakabahir a pi carcigtr
a ca raura khaj atha ct aka preksay|
sarveriyairavikal bahukalpakot yo
bhot ar mama smaritvaa maheyam||18||
avalokiteti mama te sugatim vajrati
yo puspamust i mama okirate arre|
hpm ca hpayati yaca ati chatram
vistrikai puja karoti prasaacitto
mama buhaksetri sa ca bhesyati aksiyah||19||
upapayate itu cyavitvaa uhasattvo
buha sam mukha aaii lokahtau|
buhm ca payati r o
ti ca tesa harmam
ye maheyu mama keciausmarati||20||
ete tathya ksayitum imitum a aky
yvaccupyi ahu sattva viemi loke|
eko vimoksa mama bhvitu buhaputra
ham gu guahara viji sarv||21||
ast pakr tu aaii lokahtau
kalyamitra samupsita shaea|
a ca tr ptu harma ruamu jiaurasm
kasma prti bhavati ruama harmam||22||
tea khalu puah samayea aayagm ma bohisattvah prvasym ii gagaatalegatya sahy
lokahtocakravlaikhare pratyast ht| samatarapratist hpitau ca aayagmi bohisattvea
sahy lokahtocakravlaikhare pau, tatks aiyam sahlokahtuh savikram prkampata,
aekaratamay ca sam sthitbht| tathrp ca aayagmi bohisattvea kyt prabh pramukt,

128
yay prabhay sarvacarasryaprabh paryatth,
sarvaevagayaksagaharvsuragaruakiaramahoragaakrabrahmalokaplmagimaijyotism
ca prabh jihmkr th, sarvamaharakcvabhsith, sarvatiryagyoiyamalokagatigahaam
cvabhsitam, sarvpyauhkhi ca taaataram prati| sarvasattvm ca kle a bhate|
vivihaokaalyauhkhi ca prasrabhi| sarvam ceam buhaksetram
sarvaratameghairabhipravarsa
sarvapuspahpagahamlyavilepaacracvaracchatrahvajapatkvyhasarvapjmeghairabhiprav
arsa bhagavatamupasam krtah| sa csyrayah sarvasattvabhavaapratibhsaprpto
yathayasattvasam tosabhimukhah| tasmim ca potalake parvate'valokitevarasya
bohisattvasytikamupasam krtah sam r yate sma||
atha khalu avalokitevaro bohisattvah suhaam rest hirakametaavocat-payasi tvam kulaputra
aayagmiam bohisattvamiha parsama ale sam prptam? ha-paymi rya| ha-etam kulaputra
aayagmiam bohisattvamupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryym
iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirako'valokitevarasya bohisattvasya pau irasbhivaya
avalokitevaram bohisattvamaekaatasahasrakr t vah praaksikr tya puah puaravalokya
avalokitevarasya bohisattvasytiktprakrtah||28||

31 ANANYAGM
Parallel Devanagari Version:


31 aayagm|
atha khalu suhaah rest h
irako'valokitevarasya bohisattvasya
jagthlabhacitto'valokitevarasya bohisattvasyvitr p
to araea vmaprativaha yea
aayagm bohisattvasteopasam kramya aayagmio bohisattvasya pau irasbhivaya
puratah prjalih sthitv evamha-may rya auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca
jmi katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| rutam ca me
ryo bohisattvmavavusam atti| tavaatu me ryah-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
so'vocat-aham kulaputra samatamukhairjavaasya bohisattvavimoks a
sya lbh| ha-katamasya tvay
rya tathgatasya pamlesa samatamukhairjavao ma bohisattvavimoks ah pratilabhah?
kiyare v sa ito lokahtuh? kiyacciroccalito vsi tato lokahtoh? ha-urvijeyametatkulaputra
stham saevamussurea lokea saramaabrhmaikay prajay-yauta bohisattvaparkram
bohisattvavryivartyat bohisattvavryasam hryat| eam kulaputra akyam
kalyamitrparigr htairbuhsamavhr tairaupacitakualamlairapariuhayairapratilabhabohi
sattveriyaih prajcaksuvirahitaih rotum v sam hrayitum v ahimoktum v avataritum v| havaatu me ryah| ahimoksymi rahsymi buhubhvea kalyamitraparigrahea ca| so'vocataham kulaputra prvasym ii rgarbhavaty lokahtorgacchmi samatarsam bhavasya
tathgatasya buhaksetrt| tasya me kulaputra samatarsam bhavasya tathgatasya pamlesa
samatamukhairjavao ma bohisattvavimoks ah pratilabhah| tataca me kulaputra rgarbhavaty
lokahtoruccalitasya aabhilpyabhilpyabuhaks e
traparamurajahsamh kalph ksh|
ekaikea ca cittotpea aabhilpyabhilpyabuhaks e
traparamurajahsam paavyavahr

129
vyatikrammi| ekaikea ca paavyavahrea aabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsami
buhaksetryatikrammi| sarvi ca ti buhaksetri avirahiti tathgataih| avatarmi sarvm ca
t buh bhagavatah| auttaray maomayy aabhisam skraharmahtumurmuritay
tathgatujtay sarvabohisattvaprahars a
sam jaay tathgatam pjaymi| yvataca tsu
lokahtusu sattvasamur paymi, sarvesm ca tesm cittasgaravatarmi, sarvesm ca
tesmiriyacakram parijya yathayhimuktito rpakyam sam araymi|
harmaghosamuraymi| prabhmaa
lamutsr jmi| vivihopakaraasam paamupasam harmi|
svakyam caismahitist hmi, yauta paripkaviayaprayogpratiprasrabhaye| yath ca prvasy io
irymi, evam aksiyh pacimyh uttary uttaraprvyh prvaaksiy aksiapacimyh
pacimottary aha rhvy io irymi| etamaham kulaputra samatamukhairjavaam
bohisattvavimoksam jmi| kim may akyam sarvatrugatm bohisattvm
samatigabhimukhmasam bhiajavisaym sarvaharmahtusuvibhaktaarrm
yathayhimuktasarvasattvuvicrim sarvaksetraspharaakym sarvaharmayathugatm
tryahvapathasamatuprptm sarvaikpathasamatusaram sarvajagatpathavirocam
tathgatapathvikalpmasagasarvapathugatmalayapathapratis t hitm carym jtum
gu v vaktum||
gaccha kulaputra, ihaiva aksipathe vravat ma agar| tatra mahevo evah prativasati|
tamupasam kramya paripr ccha katham -bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham
pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirako'ayagmio bohisattvasya pau irasbhivaya
aayagmiam bohisattvamaekaatasahasrakr t vah praaksikr tya puah puaravalokya
aayagmio bohisattvasytikt prakrtah||29||

32 MADEVA
Parallel Devanagari Version:


32 mahevah|
atha khalu suhaah rest hirako vipulabohisattvacaryugatacitto'ayagmio bohisattvasya
jagocaram spr hayamarpo mahbhijbhiirhravisayaguaviesaar
r h
avryasam hapraharsaprpto'cityavimoksavikritugatayah bohisattvaguabhmau
pratipayamah samhibhmim vicrayamo hrabhmau pratist hamah
praihabhmimavatara pratisam vibhmvauiksamobalabhmim ispayamo'uprvea
yea vravat agar teopasam kramya mahevam paryapr cchat| tasya mahjaakya rocaymsaesa kulaputra mahevo agarar
gt ake evgre auriketmabhvea sattvm harmam
eayati| atha khalu suhaah rest hirako yea mahevasteopasam kramya mahevasya pau
irasbhivaya puratah prjalih sthitv evamha-may rya auttarym samyaksam bohau
cittamutpitam| a ca jmi katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham
pratipattavyam| rutam ca me ryo bohisattvmavavusam atti| tavaatu me ryahkatham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalu mahevo evacaturiam caturah p prasrya caturbhyo mahsamurebhyah
paramaghrajavea vryya svamukham prakslya suhaam rest hirakam
suvarapuspairabhyavakrya evamha-suurlabhaara hi kulaputra bohisattvh,
paramaurlabharava caryaprurbhv loke'gratvt paramapurus a
pu ark jagatrtrtrah,
pratiaraabht lokasya, pratist habht jagatah, mahvabhsakarh sattvm,

130
ksemapathaarakh sam mhamrgm, yakabht harmaayvataraatyai, pariyakabhth
sarvajatpuropaayaatyai| tasya mama kulaputra evam bhavati-urr s t ightaam maheyam
bohisattvm yea irmalacittm svakyapratibhsam arayati|
viuhakyakarmamabhimukh bhavati| vacaaosavivarjitm sarasvatylokamavakrmayati|
viuhaym sarvaklamabhimukhstist hati| aham kulaputra meghajlasya
bohisattvavimoksasya lbh| ha-ka etasya rya meghajlasya bohisattvavimoks a
sya visayah?
atha khalu mahevoh evah suhaasya rest h
irakasya purato mahparvatamtram
suvararimupaarya rpyarim vairyarim sphat ikarim musragalvarim amagarbharim
jyotirasamairatarim vimalagarbhamairatarim vairocaamairatarim
samataigabhimukhamairatarim cmairatamakut arim vicitramairatarim keyrarim
kua
lavibhsaarim valayarim mekhalarim prarim vivihamairatarim
sarvgapratyagavibhsaarim citrjamairatarim sarvapuspi sarvagah sarvahp
sarvamlyi sarvavilepai sarvacri sarvavastri sarvacchatri sarvahvaj sarvapatkh
sarvatryi sarvatlvacar sarvakmavisay| asam khyeyi ca kaykot atasahasryupaarya
suhaam rest h
tv i ehi, puyi kuru, tathgat
irakametaavocat-itam kulaputra gr h
pjaya, sattv ea sam grahavastu sam gr hya tygapramitym iyojaya, ea lokam iksaya|
uskaraparitygatm praaraya| yathaivham kulaputra tavopakaraavihimupasam harmi,
evamaparimm sattvm acetairuhm tygavsitm sam tatim karomi|
buhaharmasam ghesu bohisattvakalyamitresu ca kualamlyavaropayitv auttarym
samyaksam bohau sampaymi| api tu khalu puaraham kulaputra kmaratipramattm sattvm
visayaparibhogaparigr hm t visayaubhahitist hmi| krohvist m
mamaaarpagarvitm vigrahavaiayikm raurarksasavikr tabhayataarr
mm saruhirabhakstmabhvupaarya tam sarvam stambhasam rambhamupaaraymi|
kusayastaprayog sattvagyuakarjacauropasargabhayasam araeovejya vryrambhe
iyojaymi| evam taistairupyaih sarvkualacarybhyo viivartya sarvakualaharmapratipattau
sam iyojaymi| sarvapramitvipaksairghtya sarvapramitsam bhropacayya
sarvvaraaparvatapraptapathasamatikramaya avaraaharmvatrya ca| etamaham kulaputra
meghajlam bohisattvavimoksam prajmi| kim may akyamirakalpm bohisattvm
klesurapramarakm vrikalpm sarvajagauhkhgiskahairvpayitm
tejahskahakalpm sarvajagattr s salilasam osaakarm vyukalpm
sarvagrhbhiiveaparvatavikiram vajrakalpm r
h
tmasam jailairram carym
jtum gu v vaktum||
gaccha kulaputra, iyamihaiva jambuvpe magahavis aye bohima e sthvar ma pr thvevat
prativasati| tmupasam kramya paripr c cha-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam,
katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirako mahevasya pau irasbhivaya mahevam
evamaekaatasahasrakr t vah praaksikr t ya puah puaravalokya mahevasya
evasytiktprakrtah||30||

33 STVAR
Parallel Devanagari Version:


33 sthvar| atha khalu suhaah rest hirako'uprvea yea magahavisaye bohima e sthvar
pr t hvevat teopasam krtah| aapr t hivevatatasahasri ayoyamevam vcamuraymsuh-

131
ayam sa gacchati, yah sarvasattvm pratiaraabhto bhavisyati| ayam sa tathgatagarbha
gacchati, yah sarvasattvmaviy akoam irbhetsyati| ayam sa harmarjakuloita gacchati,
yo'sagavaravimalaharmarjapat t ambahisyati| ayam sa jaryaavajrapraharaara
gacchati, yah sarvaparapravicakram pramarisyati| atha ti sthvarpramukhi
aapr thivevatatasahasri mahpr t hivclam kr tv gambhrajalaharairam jaayitv sarvam
trishasram lokahtumurevabhsevabhsya sarvaratbharalam krapratima itaarri
viyullatkalp iva gagaatale lambamh, prarohabhih sarvavr kskuraih, praphullabhih
sarvapuspavr ksaih, pravarsabhih sarvaasrotobhih, uamabhih sarvotsasarohraatagaih,
pravarsabhirmahgahoakavarsaih, pravyabhih kusumaughotkarapravhibhirmahvtaih,
pravayabhih tryakot iyutaatasahasraih, prasarabhih ivyavimbharaamakut aih,
praaabhih govr s agajavyghramr geraih, pragarjabhih evsuroragabhthipatibhih,
sam ghat t a
mairmahaileraih utplavabhih, ihicayakot atasahasraih uamabhih,
haratalabhyugati|| atha sthvar pr thivevat suhaam rest hirakamevamha-svgatam
te kulaputra| ayam sa pr t hivpraeo yatra te sthitv kualamlyavaropiti yatrham pratyaks|
kimicchasi tavipkaphalaikaeam rast um? atha khalu suhaah rest hirakah sthvaryh
pr t hivevatyh pau irasbhivaya sthvarm pr thivevatmaekaatasahasrakr tvah
praaksikr tya sthvaryh pr thivevatyh puratah prjalih sthitv evamha-icchmyrye|| atha
khalu sthvar pr t hivevat patalbhym mahpr thivm parhatya
asam khyeyamairataihakot atasahasrapratima itmupaarya evamha-imi kulaputra
mairataihakot iyutaatasahasri tavugmi, tava purojavi, tava yathecchopabhogyi,
tava puyavipkairjti, tava puyabalaraksiti| tebhyastvam gr htv yatkrtham tatkurusva| api
tvaham kulaputra jauryohaagarbhasya bohisattvavimoks asya lbhi| s ahametea
bohisattvavimoksea samavgat pam karatathgatamupya bohisattvasya ityubah
satatamrakspratipa| tatah prabhr ti aham kulaputra bohisattvasya cittacaritam vyavacraymi,
javisayamavaghaymi, sarvapraihama alamavatarmi,
bohisattvacaryviuhimaugacchmi, sarvasamhiayamausarmi,
sarvabohisattvbhijcittavipulatm spharmi| sarvabohisattvabalhipateyatm
sarvabohisattvsam hryatm sarvaksetrajlaspharaatm
sarvatathgatavykaraasam pratcchaatm sarvaklbhisam bohisam araatm
sarvaharmacakrapravartaaayam sarvastrtasam prabhsaaharmameghaayam
mahharmvalokvabhsaayam sarvasattvaparipcaaviayajaayam
sarvabuhavikurvitasam araaayam ca augacchmi sam hraymi sam pratcchmi|| esa ca me
kulaputra jauryohaagarbho bohisattvavimoks ah sumeruparamurajahsamm kalpm
parea paratarea carahvajym lokahtau suetrasya tathgatasytiktpratilabhah
avabhsavyhe kalpe| s aham kulaputra imam jauryohaagarbham
bohisattvavimoksamyhat iryhat samvarhayat vipulkurv avirahitbhvam
tathgataaraea yva bharakalpt| atra ca may
aabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamstathgat arhatah samyaksam buh
rgith| sarves ca me tesm tathgatm bohimao
pasam kramaavikurvitam r s t am| sarvesm
ca aham tesm tathgatm kualamlesu sksbht| etamaham kulaputra jauryohaagarbham
bohisattvavimoksam jmi| kim may akyam sarvatathgatubahm bohisattvm
sarvabuhakathuhrim sarvatathgatajagahaapravist m
cittaksaaharmahtuspharaujavm tathgatasamatarrm
sarvabuhayavimalagarbhm
sabhiirhr tasarvabuhotpmasam bhiasarvabuhakyatm carym jtum gu v
vaktum|| gaccha kulaputra, iamihaiva jambuvpe magahavis aye kapilavastu ma agaram| tatra
vsat ma rtrievat prativasati| tmupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam|| atha khalu suhaah rest hirakah

132
sthvaryh pr thivevatyh pau irasbhivaya sthvarm
pr t hivevatmaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puah puaravalokya sthvaryh
pr t hivevaty atiktprakrtah||31||

34 VSANT
Parallel Devanagari Version:


34 vsat|
atha khalu suhaah rest hirako yea kapilavastu mahagaram teopasam krtah tm sthvaryh
pr t hivevaty ausamausmara, tam uryohaagarbham bohisattvavimoksamausmara, tm
bohisattvasamhibhvam vipulkurva, tam bohisattvaharmaayamauvicitaya, tam
bohisattvavimoksavikritam vicraya, tm bohisattvavimoksajasksmim sam vyavalokaya,
tam bohisattvavimoksajasgaramavatara, tam
bohisattvavimoksajasam bheamahimucyamah, tam
bohisattvavimoksatajbhisam skramaugaccha, tam
bohisattvavimoksajasamuramavaghamah| sa kapilavastumahagaram praaksikr tya
prvea agaravrea praviya mahye agarar
gt akasya astht| acirstamite srye
sarvabohisattvusasu praaksiagrh vsaty rtrievaty araaparitr s itah kalyamitresu
buhajapratilambhaicitabuhih samatajacaksurvisayaarrhist hah
sarvaigabhimukhea kalyamitraaraacittea urhimuktijagarbhasam jgataceth
sarvrambaaprasr tajacaksuh sarvaharmahtuayajasgaraprasaraspharaugatea
samm hicaksus sarvaigjeyasgaram vyavalokaya,
mahjacaksuhprasr tvahitayo'rksvsatm rtrievatm kapilavastuo
mahagarasyorhvam gagaatale vicitrupamamaikt gre
sarvavaragahapamagarbhamahratasim hsae isa
m, suvaravarea
kyebhilamr ubahukemabhilaetrmabhirpm prsikm araym
sarvbharalam kravibhsitaarrm raktavarmbaraivasam
caramaa
llam kr tabrahmajat makut ahrim
sarvatrgrahaaksatrajyotirgaapratibhsasam araaarrm| yvataca tay vipule sattvahtau
aksapyaurgativiiptebhyah sattvh parimocith, tapi tasy romavivaragatarks t| yvatah
svargaloke pratist hpith, yvatah rvakapratyekabohau sarvajatym ca paripcith, tapi
tasyh sarvaromavivaragatapayat| yairopyaih paripcith kybhiirhrai
rpbhiirhrairvarbhiirhraih, tapi tasy romavivaragatarks t| yairghosbhiirhraih
svargbhiirhrairvivihamatraharmaayasaprayogaih paripcith, tapi tasy
romamukhebhyo'uravamaraust| yaih klbhiirhraih, yairyathayhimuktasattvuvartaaih,
ybhirbohisattvacarybhirbohisattvavikramairbohisattvasamhivikurvitamukhairbohisattvavr s abhit
-bhirbohisattvavihrairbohisattvvalokitairbohisattvavilokitairbohisattvavikurvbhirbohisattvamahpurusasim havijr m
bhitaih, yairbohisattvavimoksavikritaistay sattvh paripcith, tyapi tasy
romavivaragati prajte sma||
sa t opyasam prayukt harmaayasgar r s t v rutv ca tust a uagra ttamah
pramuitah prtisaumaasyajto vsaty rtrievatyh sarvaarrea praipatya utthya vsatm
rtrievatmaekaatasahasrakr t vah praaksikr tya vsaty rtrievatyh puratah prjalih sthitv
evamha-may khalu evate auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| so'ham

133
kalyamitrhist h sarvabuhagu sam paya kalyamitrritamtmam karomi| araya
me evate sarvajatmrgam yatra pratist hito bohisattvo iryti aabalabhmau||
evamukte vsat rtrievat suhaam rest hirakamevamha-shu shu kulaputra, yastvamevam
kalyamitrvevist ah kalyamitravacai ursuh kalyamitrusaym pratipayase|
iyamea tvam kalyamitrusam pratipayamah sabhavisyasyauttarym
samyaksam bohau| aham kulaputra sarvasattvatamovikiraaharmvabhsajagaviayamukhasya
bohisattvavimoksasya lbhi| visamamatisu sattvesu maitracitt, akualakarmapathapratipaes u

karuacitt, kualakarmapathapratipaesu muitacitt| samavisamamatisu sattvespekscitt,


sam klist esu viohaacitt, visamagatesu samyakpratipaacitt, hhimuktikes u

urhimuktisam jaaacitt, heriyesu mahvryavegavivarhaacitt, sam srbhiratesu


sam sragaticakraviivartaacitt, rvakapratyekabuhaybhimukhes u
sattvesu
sarvajatmrgapratist hpaacitt| evam cittamaasikraprayukt khalu puaraham kulaputra aea
sarvasattvatamovikiraaharmvabhsajagaviayamukhea bohisattvavimoks ea samavgat||
ye sattv ahakratamisrym rtrau parikrtesu mausyesu bhtasam ghucaritym
taskaragaasam krym visamacritrasattvaikcaritym klbhrameghajlasam chaym
hmarajomalasamkulym visamavtavr s t isam ksobhitym carityajyotirgaarahitym
caksuskryparkramym rtrau sgaragat bhavati, sthalagat v parvatagat v at a
vktragat
v vataragat v etaragat v grmtaragat v igataragat v viigataragat v
mrgtaragat v mahsgaragat v vipaayaptr bhavati, sthalagat v vihayate,
parvatagat v mahpraptesu prapatati, maht avktragat v aapavirahit bhavati,
vaagahaavetrajlairavasakt v aayavyasaampayate, etaragat v taskarairhayate,
grmtaragat v visamacritr viayati, igataragat v sam muhyati, viigataragat v
vimuhyati, mrgtaragat v vilayampayate, tes maham kulaputra sattvm
opyamukhairlayaabht bhavmi-yauta sgaragatm klikvtameghavikiraatyai
kalusoaktikramaatyai visamavtama alvikiraatyai mahormivegavyupaamaatyai
vartabhayavimocaatyai iguyotaatyai samyaguakapathapratipaatyai traaraatyai|
ratavpopaayaya mrgam sam araymi sam grhakarpea srthavhakarpea|
kasyacirjarpea jagarjarpea krmarjarpea asurarjarpea garuarjarpea
kiararjarpea mahoragargarjarpea sgaraevatrpea kaivartarpea pratiaraabht
bhavmi| tacca kualamlamevam parimaymi-sarvasattvm pratiaraabht bhaveyam
sarvauhkhaskahaviivartaatyai| sthalagatm sattvm mohhakratamisrym rtrau
veukat akaarkarakat hallkrym ghoravisoragasam krym imoatavisamapracrym
rajoreusamuhatym visamavtavr s t isam ksobhitym tos a
uhkhasam sparym
vylamr g
erasbhia

kym
vahakataskaraga

uvicaritym
haraym iksam mhm

sattvmityarpea ugatacararpea maholkptarpea viyumlicraarpea


ratbhrpea grahamaa
larpea aksatrajyotirgaavimaprabhrpea evarpea
bohisattvarpea sattvm trabht bhavmi| evam ca cittamutpaymi-aea kualamlea
sarvasattvm tram bhaveyam sarvaklehakravihamaatyai| parvatapraptagatm
sattvm maraabhayabhtm jvitapratilambhya yaaskmatvaagatm
krtiabahvajakmm bhogrthikm lobhvist mupakaraaparyest yabhiyuktm
lokasam pattyabhilsaparamm putrabhrysehaviibahm r s t igatagahaapraast m
vivihauhkhabhayoparutm opyamukhaih araabht bhavmi-yauta
giriguhsam sthbhiirhrea phalamlabhojabhiirhrea jalapathoapbhiirhrea
tos apratipaksbhiirhrea samyakpathaiaraea kalavikartairghos e
a
mayrarjaikjaghosea ausahijvalavabhsarpea parvataevatprabhrpea|
giriguharivivaragatm vivihauhkhoparutm timirhakraviivartaatyai

134
samapr thivtalbhiirhrea araabht bhavmi| evam ca cittamutpaymi-yath ahamesm
parvatagatm sattvmraksm karomi, evamahamesm sam sraparvatagiripraptapatitm
jarmaraagrahbhiivist m araabht bhaveyam| vaagahaajlasam saktakmapyaham
sattvm tamohakrym rtrau vipulavisayavr k savivihopasthm
vivihatr o
akakat akarumalatoparuhamrgm rumalatvaagahaaprptm
rlaaitairghosasam trastahr aym krypariprisamkulacittm
vivihabhayoparavopasr s t m vaagahaaihsaraaiamaprajatm
samyaggamaapathasam arayitr bhavmi| evam ca cittamutpaymi-aea kualamlea
vivihar s t igahaagat sattvm str s jlasam sakt vicitrasam srauhkhabhayoparut
sarvauhkhebhyah parimocayeyam| at avktragatmapyaham sattvmahakraprptm
opyamukhaih sukham sam jaayya mrgam sam arya etabhayakseme pratist hpya evam
cittamutpaymi-aea kualamlea sam srat a
vktraprpt sattv urgatipathapratipa
sarvauhkhebhyah parimocya atyatayogakseme sarvajatmrge pratist hpayeyam|
eajaapavist apyaham kulaputra sattvabhiivehikrikam uhkham pratyaubhavam
vivihairubahyamopyaistato jaapabhiiveucclya evam cittamutpaymi-aea
kualamlea sarvasattv skahlaybhiiveucclya alayasarvajaje pratis t hpayeyam|
grmagatapyaham kulaputra sattv gr haiketabahaabahahakratamisrym rtrau
vivihagr hpauhkhit ovegamukhairubahya sam jaitasamvegacitt haaea
sam gr hya samyak prayitv aikete harme pratist hpya evam cittamutpaymi-aea kualamlea
sarvasattv svyataagrmasam irit sam sragativisayagocarucclya sarvajatgocare
pratist hpayeyam||
ye ca kulaputra ahakratamisrym rtrvekaikaah prviigviiksu sarvaiksam mh bhavati,
samesu pr t hivpraeesu visamapraptasam jiah, uatesvavaatasam jiah,
avaatesatasam jiah, tesmaham igmrgaeasam mhm vihairupyairavabhsam
kr tv iskramitukmm vram sam araymi| gatukmm mrgam sam araymi|
taritukmm trtham sam araymi| pravest ukmm bhavaam sam araymi| vilokayitukmm
iah sam araymi| imoate pr thivtalam sam araymi| samavisam pr t hivprae vivihi
ca rpagati sam araymi| mrgkrtm grmaagaraigamarst rarjahm sam araymi|
gharmatr s
rtmutsasarohraatagapuskariavaoyrmaramayi sam araymi|
priyaviprayogotkat hitm mtpitr putraramitrmtyajtislohit vivihi ca mapi
rpagati sam araymi| evam ca cittamutpaymi-yathhamesm sattvmahakratamisrym
rtrau timiropahataetrm iksam mhmlokam karomi, avabhsam jaaymi
viviharpagatavijaptaye, evamevham rghasam srartrvupapam
sarvaiksam mhmaviyhakraprptmajapat alvaahajacaksusm
sam jcittar s t iviparyastm aitye ityasam jim uhkheuhkhasam jim atmai
tmasam jim aubhe ubhasam jim r htmasattvajvaposapugalagrahasam iritm
skahahtvyataasam iritm hetuphalasam mhmakualakarmapathaikpratipam
prtiptimaattyim kmamithycrim mr s
vim paiuym
prusikmasam bhiapralpimabhihylm vypaacittm
mithyr s t igatmamtr jmapitr jmarmaymabrhmaymaiyajmapurusajmaharmargaraktm visamalbhbhibhtm mithyr s t iharmapartm
tathgatabhykhyyikm harmacakrtavapratipam mrahvajaharm
bohisattvaghtim mahyavivesikm bohicittavicchiikm bohisattvavivarakm
mtr ghtarohimaapakravairimrypavakmasatpurusharmasamcragocarm
staupikasm ghikavasturohim mtpitr vipratipamataryakarmakrim
mahpraptbhimukhm sattvm mahprajlokea aviyhakram vihya auttarym
samyaksam bohau sampya samatabharea mahyea aabalajabhmimrgam

135
sam arayeyam| tathgatabhmimapi tathgatavis ayamapi sarvajajaayasgaramapi
buhajagocaramapi buhavisayamapi aabalapariispattimapi buhahrabalamapi
sarvabuhaikaarratmapi sam arayeyam| sam arya cai sarvabuhasamatje
pratist h
payeyam||
glmapyaham kulaputra sattvm rghavyhiparikhim urbalaarrm jrm
vr hm jarbhibhtmathm kr pam ca arirm vilayagatm vieaprptm
viikpratipam bahaagatm kraprptm aparhim rjabahotsr s t
m
jvitoparohabhayaparitrya avatist hmi| sham kulaputra glm sattvm
sarvopyairvyhyapaayaya pratipaymi| jrm
jarbhibhtmupasthaparicaryopakaravightaih sam graham karomi| athm sattvm
sthyam karomi| kr p
aaarirm haakaakaskahea sam graham karomi viiptagatm
samrthatay sam graham karomi| vieaprptm svaeamupaaymi| viikpratipam
samyagiamupaaymi| bahaagat bahaebhyo vipramoks aymi| kraprptm
krauhkhebhyo vipramoksaymi| aparhio rjavahyotsr s t jvitvsaprpt karomi| evam ca
cittamutpaymi-yathhamesm sattvm vivihabhayoparavaparitre pratiaraam bhavmi,
evamahametauttarea harmasam grahea sam gr hya sarvakleebhyah parimocayeyam|
jtijarvyhimaraaokaparievauhkhaaurmaasyopysebhyah samatikrmayeyam|
sarvaurgativiiptabhayebhyah parimocayeyam| kalyamitraparigrahe pratist hpayeyam|
harmarataasam grahea sam gr hym| aavaye karmai iyojayeyam|
tathgataarraviuhaye sampayeyam| atyatjarmaraahtuprativehe pratist hpayeyam||
mithymgrgatipamapyaham kulaputra sattvm vivihar s t igatagahabhiivist m
mithysam kalpagocarm visamakyavbhaaskarmasamucrimasamvr tacrim
vratatapah-sam iritmasamyaksam buhe samyaksam buhasam jim samyaksam buhe
ca asamyaksam buhasam jim arrtpaaparitpaaprayuktm
utsasarohraatagaaparvataprasravaaigviikpramaparyam ppamitravaagatm
opyamukhaih pratiaraabht bhavmi| tata et ppak r s t igatt
sarvaurgatipraptapathviivartaymi| laukikym ca samyagr s t au pratist hpya ivyamusikym
sam pattau sam iyojaymi| evam ca cittamutpaymi-yathhamet
sattvevam rpvisamapratipattiuhkhtparimocaymi, evamaham sarvasattvrye lokottare
pramitmrge pratist hpya sarvajatymavaivarty kr tv samatabharea mahpraihea
sarvajatymupaayeyam| a ca bohisattvabhmeruccaleyamaviivartya sarvasattvahtum||
atha khalu vsat rtrievat tasym velymetameva
sarvasattvatamovikiraaharmvabhsajagaviayamukham bohisattvavimoksaiam bhyasy
mtray sam arayam buhhist hea aa io vyavalokya suhaam rest hirakam
gthbhirahyabhsata
mohaaviyatamovigamrtham
harmaprabhvitasam jaayya|
klamaveksya jagatsukhaet
esa vimoksaayo mama tah||1||
maitri mam vipul suviuh
kalpa aata subhvita prve|
apya pharitva prabhsami lokam

136
eta ayottara suhaa suhr||2||
karuasamura mammita loke
sam bhavu yatra triyahvajim|
yea jagasya ukham praamem
eta ayottara suhaa suhr||3||
lokasukhyabhiirharam
sam skr ta rya sukhi ca yi|
prti uagra pramoami tea
otara eta ayam jiaputra||4||
sam skr taosaparbhukha ityam
rvakajavimuktiphale ca|
buhabalam pariohayam
otara eta ayam jiaputra||5||
caksu mam vipulam pariuham
yea aaii payami ksetr|
tesu ca ksetratalesu svayam bh
payami bohirumeraisa
||6||
laksaama ita buhaarr
avicitraprabhotsr jam|
ramisamurapramucaarom
payami buhasahasra parsbhih||7||
tesu ca ksetrapathesu ya sattvh
sarvacyutupapattimukhesu|
payami te gatisgari blh
sam sarama svakarmaubhoti||8||
srotasamura mamtiviuho
yatra samosari aba aesh|
sarvajagasya ya matrasamur
sarva ruitva haremi smr tye||9||
sarvasvargairuktirutebhirghosa alam kr tu apratimm|

137
yo hi pravartati cakru jim
tam ca ruitva haremi smr tye||10||
ghrabalam vipulam suviuham
harmasamuraayesu asagam|
sarvavimoksavihrapraveam
otara eta ayam jiaputra||11||
jihva mam vipula suprabht
tmrata ratabha viuh|
yya japemi yathaya sattv
otara eta ayam jiaputra||12||
harmaarru mamtiviuham
sarvatriyahvasamatasthitm|
rpaarru yathaya sattvh
payisu tesvahimuktibalea||13||
cittamasagamasrava mahyam
ghosartam yatha meghaiah|
tatra samosari sarvaarer
o ca vikalpaa viyati mahyam||14||
ksetratalesu acitiya sattvh
tesa prajami cittasamur|
iriyaaya jami tesm
o ca vikalpaa viyati mahyam||15||
r hi mamo vipul susampt
kampayi ksetra acitiyya|
kyaprabhya prabhvatu yeo
sarva suurama sattva amemi||16||
puya mamo vipulam pariuham
aksayakosa samataviyham|
yea pravartayi pja jim
bhoti ca sarvajagatyupajvyam||17||
praja mamo vipul suviuh

138
yya prajami harmasamur|
sam aya chiami sarvajam
otara eta ayam jiaputra||18||
buhasamura aham avatr
sarvi triyahvi ayottaram |
tesu ca otaram praiham
esa ayo atulah susamptah||19||
sarvaraje ahu ksetrasamur
payami caiva triyahvaprave|
tatra ca payami buhasamur
tesa samatatalam ayabhmim||20||
paya virocaa bohivibuham
sarvaisu spharitvaa ksetr|
sarvarajahpathi bohirumere
stima harma isarjayamam||21||
atha khalu suhaah rest hirako vsatm rtrievatmetaavocat-kiyacciram sam prasthitsi evate
auttarym samyaksam bohau? kiyacciram pratilabhaca te'yam vimoksah, yasya
pratilambhttvamevam rpay sattvrthakriyay pratyupasthit? evamukte vsat rtrievat suhaam
rest hirakamevamha-bhtaprvam jiaputra atte'hvai sumeruparamurajahsamm kalpm
parea prataprabho ma kalpo'bhtpacabuhakot ataprabhavah| tatra ratarsam bhav ma
lokahturabht| tasym khalu puarlokahtau ratacaraprapaprabh ma mahyam
cturvpik| tasym pamaprabh ma rjah| tatra rjahym suharmatrtho ma rjbht
hrmiko harmarj cakravart caturvpevarah saptaratasamavgatah| sa tmakat akm
mahpr thivm sasgaragiriparyatm harmebhiirjitya ahyvasati sma||
tasya suharmatrthasya rjo harmamaticar ma bhrybht| s rtryh prve yme
maaamatt ratikrparirt mahyame yme'tahpuramahyagat prasupt| atha tasyh
pamaprabhy rjahyh prvea amatharsam bhave mahvaasae
sarvaharmaigarjitarjo
ma tathgatah sarvavyhaprabhmairjaarre sarvabuhavikurvitaprabhave
mahbohivr kse'uttarm samyaksam bohimabhisam buhah| tesau sarvo ratarsam bhavo
lokahturaekavaray uray prabhay sphut vabhsito'bht| tasym ca pamaprabhaym
rjahym suviuhacarbh ma rtrievat abht| s tm harmamaticarm
rjabhrymupasam kramya bharaasam ghat t aaabea prabohya evamha-yatkhalu rjapati
jyh-amatharsam bhave mahvaasae
sarvaharmaigarjitarjo ma tathgato'uttarm
samyaksam bohimabhisam buhah| s tasy rjabhryyh purato vistarea buhaguavaram
buhavikurvitam samatabharabohisattvacarypraiham ca sam prakaymsa| s khalu puah
kulaputra rjabhry tathgataprabhvabhsithyayeuttarm
samyaksam bohimabhisam prasthit| tasya tathgatasya sabohisattvarvakasam ghasya mahtam
pjsatkramakrst| tatkim mayase kulaputra ay s tea klea tea samayea harmamaticar

139
ma rjabhry abht? a khalvevam rast avyam| aham s tea klea tea samayea
harmamaticar ma rjabhry abhvam||
s aham kulaputra tebhilsikea cittotpea tea ca tathgatvaropitea kualamlea
sumeruparamurajahsamaih kalpaira jtu urgatispapa| a arake, a tiryagyoau pretes u
v,
a jtu hakulespapa| a jtviriyavikalbhvam| a jtu uhkhitbhva| sa aham evesu
evamhtmyam pratilabhya mausyesu ca mausyamhtmyam a jtu kalyamitravirahit abhvam
yauta buhabohisattvaih| a jtu visamesu klespapa| s khalvaham kulaputra
buhubuhesu kualamlyavaropayam sumeruparamurajahsam kalp sukhea
amea ksemea mrgea gat| a ca tvame bohisattveriyi pariispai||
tesm sumeruparamurajahsamm kalpmatikrtmito bharakalptprvam am
kalpasahasrm prathamastea klea aokavirajo ma kalpo'bht rajovimalatejahrmi
lokahtau| sa khalu puah kulaputra rajovimalatejahrrlokahtuh klist aviuho'bht
pacabuhotpaataprabhavah| tesm khalu puah pacm buhaatm prathamah
sumeruhvajyataataetrarrma tathgato loka uapi viycaraasam paah sugato
lokaviauttarah purusaamyasrathih st evamausym ca buho bhagav| aham ca
prajvabhsarrma rest hirik abhvam vighust akrteh rest hio uhit abhirp prsik
aray paramay ubhavarapuskalatay samavgat| s ca suviuhacarbh rtrievat
praihavaea virajovatym cturvpikym lokahtau vicitrahvajym rjahym
viuhaetrbh ma rtrievat abht| tay me rtrym pratym ayitayormtpitrostagr ham
kampayitv urevabhsea svarpam sam arya buhaguavaram bhsitv sa tathgatah
prathamasapthbhisam buho bohima aisa ah sam aritah| s aham srham mtpitr b
hym
mahat ca jtisam ghea tm suviuhacarbhm rtrievatm puraskr tya tasya
tathgatasytikamupasam krt| tato may tasya tathgatasya urm pjm kr tv sahaaraea
jagaviayabuhaaraaprabhavo ma samhih pratilabhah|
tryahvatalajvabhsama alaca ma samhih pratilabhah, yasya pratilambhmay te
sumeruparamurajahsamh kalp ausmr t h| tacca me bohicittammukhbhtam| tay me tasya
tathgatasytikharmaeam rutv esa
sarvasattvatamovikiraaharmvabhsajagaviayamukho ma bohisattvavimoks a
h pratilabhah,
yasya pratilambhaabuhaksetraparamurajahsamm llokaht kyea spharmi| ye ca tes u

lokahtusu tathgath, te sarve mama caksusa bhsamgacchati| tesm ca


pamlagatamtmam sam jmi| ye ca tesu lokahtusu sattv upapah, te'pi sarve mama
caksusa bhsamgacchati| tesm ca rutavimtratsam ketam prajmi| cittayeriyhimuktca
prajmi| prvtakalyamitresu ca paripkam prajmi| yathayasam tosaam caism
kyamaraymi||
sa ca me vimoksah praticittaksaam vivarhate| tavimoksacittatarea cittea
lokahtuataparamurajahsami buhaksetri kyea spharmi| taaatarea cittea
lokahtusahasraparamurajahsami buhaksetri kyea spharmi| taaatarea cittea
lokahtuatasahasraparamurajahsami buhaksetri kyea spharmi| evam praticittaksaam
yvaaabhilpyabhilpyalokahtuparamurajahsami buhaksetri kyea spharmi| ye ca
tesu buhaksetresu tathgath, sarve te mama caksusa bhsamgacchati| tesm ca
pamlagatamtmam sam jmi| y ca tesm buhm bhagavatm harmaea, tm
sarvmugr hmi, hraymi sam prahraymi upahraymi| tesm ca tathgatm
prvayogasamur praihasamuravatarmi| y ca tesm tathgatm
buhaksetrapariuhih, tmapi ca sarvm buhaksetrapariuhaye'bhiirhrmi| ye ca sattvstes u

lokahtusamurespapah, te'pi sarve mama caksusa bhsamgacchati| yatpramca tesm


sattvmayeriyhimuktibheh, tatpramabheam kyamahitist hmi yauta esm

140
paripkaviayamupya| evam praticittaksaamesa vimokso vivarhate
harmahtuprasaraspharaavivarhaayogea| etamaham kulaputra
sarvasattvatamovikiraaharmvabhsajagaviayamukham bohisattvavimoksam jmi| kim may
akyamaatamahyasamatabharabohisattvacarypraihiirytm bohisattvm
harmahtusgaraayaprasarapraveavaavartim
sarvabohisattvasamugamajavajraketusamhivikritm sarvalokahtusu
sarvatathgatavam asam hraamahpraihairytm
sarvalokahtuprasaracittaksaapariohaamahpuyasgarapariispam praticittaksaam
sarvaharmahtuparipkaviayajavaavartim sarvalokahtusu
sarvasattvasarvvaraamahhakravihamaajityacaksusm
sarvasattvahtumahyavijapaavikramm
sarvajagatkksvimativicikitstimiravihamaamaticarm
sarvabhavasamurbhiiveoccalaaviuhaghos a
svarama alm sarvaharmahturajahpathi
vikurvitasam araavaavartim tryahvatalajama alsam bhim carym jtum, gu v
vaktum, gocaro v avatartum, vimoksavikritam v sam arayitum||
gaccha kulaputra, iyamihaiva magahavisaye bohimae
samatagambhrarvimalaprabh ma
rtrievat prativasati, yay ahamauttarym samyaksam bohau cittamutpit, puah puaca
sam coit| tmupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam,
katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirako vsatm rtrievatmbhigrthbhirabhyast aust
payami kyu tavya viuham
laksaacitritu meru yathaiva|
lokaabhyugata lokavibhsi
majuir yatha rpairye||22||
harmaarru tavtiviuham
sarvatriyahvasamam avikalpam|
yatra samosari loka aesah
sam bhavate'tha vibhoti asagam||23||
payami sarvagatiprasaresu
kyu tava pratibhsavibhaktam|
romamukhesu ca payami tubhyam
trakasam gha sajyotisacar||24||
cittu tav vipulam suviuham
yea sphut am gagaam va isu|
yatra samosari sarvaarer
jamakalpamalam varu tubhyam||25||
ksetrarajopama megha vicitr

141
icaris tava romamukhesu|
te ca pharati aaii buh
sarvaviyha pravarsayamh||26||
sarvajagopama kya aat
icaris tava romamukhesu|
te ca aaii loku pharitv
aupya viohayi sattv||27||
romamukhesu acitiya ksetr
payami aviyhavicitr|
ye tvaya ohita sattvagatsu
tesa yathayasam bhuta sarv||28||
lbha sulabha sujvitu tesm
ye tava ma r o
ti uagrh|
ye'tha ca araamesi arm
bohipathbhimukhca bhavati||29||
kalpa acitiya vsu apye
araahetu tavotsahitavyah|
yatti ravea praharsitacitt
araamtra amesi ca kle||30||
ksetrasahasrarajopama kystvr a ttaka kalpa bhaveyuh|
vara bhaettava romamukhasya
varaksayo'sya bhavea kacit||31||
atha khalu suhaah rest hirako vsatm rtrievatmbhirgthbhirabhist utya vsaty
rtrievatyh pau irasbhivaya vsatm rtrievatmaekaatasahasrakr t vah praaksikr t ya
puah puaravalokya avitr pta eva kalyamitraparyupsaea vsaty rtrievaty atikt
prakrtah||32||

35 SAMANTAGAMBRARVIMALAPRAB
Parallel Devanagari Version:


35 samatagambhrarvimalaprabh|

142
atha khalu suhaah rest hirako vsaty rtrievatyh
prathamasthabohisattvacittama alapariuhimaugaccha, bohigarbhasam bhavamauvicraya,
bohisattvapraihasgaramavatara, bohisattvapramitmrgam pariohaya,
bohisattvabhmimaa
lamavakrmaya, bohisattvacarymaa
lam pravistara,
bohisattvairyasgaramausmara, sarvajatvabhsamahsgaramauvilokaya,
sarvajagatparitrapravaabohisattvamahkarumegham vipulkurva, vsaty rtrievatyh
samatabharabohisattvacarypraihama alam sarvaksetresvaparthist hamabhiirhara,
yea samatagambhrarvimalaprabh ma rtrievat, teopasam kramya
samatagambhrarvimalaprabhy rtrievatyh pau irasbhivaya
samatagambhrarvimalaprabhm rtrievatmaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya
samatagambhrarvimalaprabhy rtrievatyh puratah prjalih sthitv evamha-may rya
evate, auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi katham bohisattvo
bohisattvacarybhmau carati, katham iryti, katham pariispayate? ha-shu shu kulaputra,
yastvamauttarym samyaksam bohau cittamutpya bohisattvabhmiiryapariispattim pr cchasi|
aabhih kulaputra harmaih samavgat bohisattvh pariispa bhavati bohisattvacaryym|
katamairaabhih? yauta sarvatathgatasam mukhbhvaaraasamhipratilambhaviuhy,
sarvabuhalaksaavicitratatakyavyavalokaacaksurviuhay,
aatamahyatathgatavarasamuravijaptyavatrea,
apramabuhaharmvabhsama alasamurasarvaharmahtupramvataraatay,
sarvatathgataromavivarasarvasattvopamaramisamurasattvrthaicaritvataraatay,
ekaikaromavivarasarvaratavarrcihsamuraaraatay, praticittaksaam
buhairmitasamurasarvaharmahtuprasaraspharaasatvaviayhist hvataraatay,
sarvasattvasvargasamurasam prayuktatathgatairghosasarvatryahvagataharmacakrairairghosasarvastrtameghaigarjitairghosama alvataraatay,
aatamahyabuhamasamurvataraatay,
acityabuhavikurvitasam araasattvaviayvaraatay| ebhih kulaputra aabhirharmaih
samavgat bohisattvh pariispa bhavati bohisattvacaryym||
aham khalu kulaputra tahyasukhasamatavikramasya bohisattvavimoks asya lbhi| tasy
mama kulaputra tryahvaprpth sarvatathgatcaksusa bhsamgacchati| tesm ca tathgatm
buhaksetrapariuhimavatarmi| parsamaa
lasamurapi,
aatamahyasamhivikurvitasamurapi, prvayogasamurapi, masamurapyavatarmi|
tesm ca tathgatm harmacakrapravartaavimtratmavatarmi|
tathgatyuspramatvamapi, svargavimtratmapi| tes m ca
tathgatmaataharmahtuarratmavatarmi| a ca tm stathgat bhvato'bhiivimi|
tatkasya hetoh? agatik hi te tathgath, sarvalokagatiiruhatvt| agatik hi te tathgath,
svabhvsam bhtatvt| autpa hi te tathgath, autpaharmatsamaarratvt| airuh hi te
tathgath, autpalaksaatvt| asaty hi te tathgath, mygataharmaaraavijapty| amr s hi
te tathgath, sarvajagaarthasamutpaatvt| asam krt hi te tathgath, cyutyupapattivyativr ttatvt|
aviast
hi te tathgath, harmaprakr t yaviaharmatay| ekalaksa hi te tathgath,
sarvavkpathasamatikrtatvt| alaksa hi te tathgath, harmalaksaasvabhvaparyavasatvt||
s khalu puaraham kulaputra evam sarvatathgatavataram etam
tahyasukhasamatavikramam bohisattvavimoksam tathgatahyamaa
lvabhsea
vipulkaromi, pravistarmi avatarmi augacchmi samkaromi abhiirharmi samatalkaromi
praveaymi vivarhaymi ihyymi upaihyymi kraymi gocarkaromi r h
karomi
avabhsaymi prabhsaymi vyhaymi vibhajmi sam bhraymi sam bhvaymi| tatra ca
sarvasam kalpsamucrym mahkaruym sthitv sarvasattvaparitrasamucracittaikgratyai

143
prathamam hyam bhvaymi sarvamaaskarmavyupaamya
jabalaparkramasarvasattvasam grahaprtisukhacittaikgratyai| vityahyam bhvaymi
sam sravipaopekssarvasattvasvabhvaviuhyyataatyai| tr tyam hyam bhvaymi
sarvasattvakleauhkhasam tpapraamaatyai| caturtham hyam bhvaymi
sarvajatpraihima alavipulkaraatyai sarvasamhisgarbhiirhrakaualyatyai
sarvabohisattvavimoksasgaraayvataraatyai sarvabohisattvavikritajbhijatyai
sarvabohisattvacaryvikurvitbhiirharaatyai samatamukhaharmahtupraveajaayam
pariohayam| evam tahyamukhasamatavikramam bohisattvavimoksam bhvaymi||
s khalu puaraham kulaputra etam vimoksam bhvayam opyaih sattv paripcaymi yauta
rtrym pratym ratipramattm sattvmaubhasam jm sam jaaymi| aratisam jm
parikheasam jmuparohasam jm bahaasam jm rksassam jmaityasam jm
uhkhasam jmatmasam jmasvmikasam jmaparhasam jm jarmaraasam jm|
sarvakmavisayaparibhogesvaabhiratisam jm sam jaaymi| te ca sattvstaccittam paribhvayatah
sarvakmaratisvaabhirat harmrmaratim pravrayam agragrikam iskrmati|
tesmahamarayagatm harmesvulomikm rahm jaaymi|
rtabhsaorasvararavaabatarhpaymi| rtrym pratym buhaharmagambhratm
sam araymi| prahuklam ca pratyayamupasam harmi| iskramatm ca agravram vivr omi|
mrgam sam araymi| lokam karomi| tamohakram vihammi| bhayamatarhpaymi|
aiskramyam sam varaymi| buhavaram bhsaymi| harmavaram sam ghavaram
kalyamitravaram bhsmi| kalyamitropasam kramaam samvaraymi||
etamaham kulaputra vimoksam bhvayam
sattvmaharmargaraktmaharmargasam kalpatarhpaymi| visamalobhbhibhtm
mithysam kalpagocarm t sam kalpm st maasikratarhpaymi| autpam
ppakmakualm harmmautpya utpam ca ppakm sam kalpmatarhya
pratyayamupasam harmi| autpam kualamlm sam kalpm pramitsam prayuktm
carysam prayuktm sarvajatjairyapraihbhiirhrasam prayuktm
maitrayasam prayuktm sarvasattvamahkarspharaasam prayuktm
vivihaivyamusyasukhopahajaaasam prayuktm sam kalpmutpya utpam ca
vivihaayapratyayamupasam harmi| yvatsarvajatulomikm sarvasam kalpm
pratyayamupasam harmi||
etamaham kulaputra tahyasukhasamatavikramam bohisattvavimoksam jmi| kim may
akyam samatabharabohisattvacarypraihairytm
bohisattvmaatkraharmahtujapratilabhm sarvakualamlasamvarhitacittm
sarvatathgatajabalacittvabhsapratilabhm sarvatathgatavisayasam vasitacittm
sarvasam vsvaraacittm pariprasarvajatpraihicittm sarvaksetrasgarvatracittm
sarvabuhasgaraaraaprasr tacittm sarvatathgataharmameghasam pratcchaacittm
sarvviyhakravihamaakarm
sam sraratitr s ksaytakaraamrgasarvajatbhsasam jaaacittm carym jtum, gu v
vaktum||
gaccha kulaputra, iyamihaiva mamataram vairocaabohima e
praaksiea
pramuitaayaajagaviroca ma rtrievat prativasati| tmupasam kramya paripr ccha-katham
bohisattvea bohisattvakarmasu prayoktavyam||
atha khalu samatagambhrarvimalaprabh rtrievat tasym velymetameva
tahyasukhasamatavikramam bohisattvavimoksam bhyasy mtray sam arayam
suhaam rest hirakam gthbhirahyabhsata

144
sarvaahvaparamstathgat
mukhya ahimukticetasah|
tesu caksu vipulam viuhyate
yea otarisu buhasgar||1||
payah jiaarru irmalam
laksaehi samalam kr tam ubham|
tacca payahi jie vikurvitam
harmahtupharaam pratiksaam||2||
esa bohirumabuhasae
sam prabuha sugato virocao|
harmahtu vipulam spharitva
cakru vartayi jage yathayam||3||
buhiy jiu svabhvaharmatm
iharra suprata avaym|
rpakyu ubhalaksaaicitam
aray jagu pharitva esatah||4||
buhakyu vipulo acitiyo
harmahtu phari yeaesato |
so ca r yati samatatah samam
sarva arayi samatato ji||5||
sarvaksetraparamusr
buhakyaprabhama alrith|
ayamaya ubhavaraara
harmahtupharah pratiksaam||6||
ramimegha vipul acitiy
icarati jiaromato'ksayh|
te spharitva jaga sarvaesato
kleatpa amayati prim|| 7||
buhairmitasamura aksay
icaritva jiaromamaa
lt|
harmahtu vipulam spharitva

145
urgatukha ameti prim||8||
buhaghosu mahuro igarjate
susvargarutasgaraprabhah|
harmavarsa vipula pravarsao
bohiayu jaeti prim||9||
sam gr hta aea prvato
kalpasgara caritva crikm|
te vipayisu virocaam jiam
sarvaksetrapratibhsalaksaam||10||
sarvaloka uitastathgatah
sattva sarvi samammukhsthitah|
ayamaya ahimuktigocaraste a akyamapi sarvi jitum||11||
bohisattvavara esaesato
ekaromi sugatasya osar|
tavimoksaaya ye acitiyste a akyamapi sarvi jitum||12||
esa evata mam aataram
lokathabhimukh pramoate|
jyotirarciayaeti mato
eta pr ccha katha bohicrikm||13||
atha khalu suhaah rest hirakah samatagambhrarvimalaprabhy rtrievatyh pau
irasbhivaya samatagambhrarvimalaprabhm rtrievatmaekaatasahasrakr tvah
praaksikr tya puah puaravalokya samatagambhrarvimalaprabhy rtrievaty atikt
prakrtah||33||

36 PRAMUDITANAYANAJAGADVIROCAN
Parallel Devanagari Version:


36 pramuitaayaajagaviroca|
atha khalu suhaah rest hirakah kalyamitrusayvevist ah
kalyamitravacaapratipattisam bhtacittah kalyamitravaiyesvturasam jsamucracittah
kalyamitraaraamaasikrviksiptacittah
kalyamitraaraasarvvaraaparvatavikiravakapratilabhacittah kalyamitraaraea

146
sarvasattvahtuparitramahkaruayasgarvataraapratilabhacittah kalyamitraaraea
harmahtuayasgarajvabhsapratilabhacitto yea pramuitaayaajagaviroca ma
rtrievat teopasam krtah||
atha khalu pramuitaayaajagaviroca rtrievat suhaasya res t hirakasya bhyasy mtray
kalyamitropasam kramaakualamlasam bhrasam bhavaparipkamupya
mahsam bhrasam bhavakalyamitropasam kramaamahyatist hat| mahvikramam
kalyamitropasam kramaamahyatist h
at|
uravataraavryakarmakalyamitropasam kramaamahyatist hat| suciravilagam
kalyamitropasam kramaamahyatist hat| aatamahyaikpraveam
kalyamitropasam kramaamahyatist hat| rghhvasam vasaasam bhavam
kalyamitropasam kramaamahyatist hat| aatakryasam pravijaptisam bhavam
kalyamitropasam kramaamahyatist hat| aatamahyamrgavyhasam bhrakramaam
kalyamitropasam kramaamahyatist hat| samatamukhavikramasam bhavam
kalyamitropasam kramaamahyatist hat| auccalagamaavikramam
kalyamitropasam kramaamahyatist h
at||
atha khalu suhaah rest hirakah sarvajatsam bhravryaparkramea
kalyamitropasam kramaea, mahpraihasgarbhiirhravikramea
kalyamitropasam kramaea, ekasattvrthamapartakalpparyatauhkhubhavavyavasitea
kalyamitropasam kramaea, ekaparamurajasi sarvaharmahtvaucaraavilambavikramea
mahvryakavacavarma kalyamitropasam kramaea, sarvaiksamuraprasarujavaea
kalyamitropasam kramaea, ekavlapathe apartakalpabohisattvacarysamvasaea
kalyamitropasam kramaea, bohisattvacaryprptasya praticittaks a
am
sakalasarvajatjapratist hea kalyamitropasam kramaea,
tryahvaprptasarvatathgatavikurvitavyhamrgkramaavyavasitea kalyamitropasam kramaea,
sarvaharmahtuayasrotahprasr tamrgkramea kalyamitropasam kramaea,
sarvaharmahtuayrambauccalitea sakalaharmahtuspharaea
kalyamitropasam kramaea yea pramuitaayaajagaviroca rtrievat teopasam krtah||
so'payat pramuitaayaajagavirocam rtrievatm bhagavatah parsama ale
puspagarbhasim hsaaisa
m samatabharaprtivipulavimalavegahvajam bohisattvasamhim
sampam| tasycpayat sarvaromavivarebhyah sarvasattvbhirocam sarvasattvbhirucitm
sarvasattvaarauklm
sarvasattvapriyaaraavivihaipramitcarybhiyotaameghicarama yauta
sarvasattvayathayavijaptisamarutaacarysam araamegh sarvasattvugrahvigrahya
sarvavastvaaveksaatyai sarvasattvasamaprayogparitygityai sarvasattvasamacittatyai
sarvasattvvimaparitygatyai hytmikabhyasarvavastuparitygityai
mahuskaraparitygasam araatyai sarvaloke yathayasattvaacarysam araatyai
tryahvaprptabohisattvcityauskaracaryparitygairmameghicaritv aasu iksu
sarvalokahtuprasaraparypam sarvasattvm vijaptimgacchato'payat
yautcityabohisattvavr s abhitvikurvitapratilbhea||
sarvaromavivarebhyah sarvasattvasampaaupapattiirmakyameghicaritv
sarvalokahtuparypa sarvasattv spharitv abhimukham sarvavratasamkampyatm
sam arayam sattvahtusamam tapovratamaa
lamuyotayam
sarvasarvalokairayatm sarvavisayaveksatm sarvasam srasam vsavimukhatm
ivyamusasam pattivipattisukhasamavasaraatm sam arayam
aubhama alamuyotayam, ubhasam jviparysam loke viivartayam,

147
aityacalavyayaparimaharmatm paripayam, uhkhtmasarvasam skraharmatm
sam arayam, tathgatavisayasamvsvipravsatm rocayam,
atyatatathgatalapariuhaye sattv sampayam, sarvasattvayathayarutalacarym
sam arayam, sarvasattvasam tosaalasugahikatm sam arayam, sarvasattv
paripcayamapayat||
sarvaromavivarebhyaca sarvasattvahtusampa vartmabhvairmameghicaritv
sarvasattvm sarvgapratyagacchehivsaatm sam arayam,
sarvasattvakyotpaopakramahivsaatm sam arayam,
sarvasattvsatyavacakroaparibhsaakutsaapam saataatarjahivsaatm
sam arayam, sarvasattvksobhyatm sam arayam sarvasattvasatkrumvamatm
sam arayam, sarvasattvairabhimatm sam arayam,
sarvaharmasvabhvakstyaksayatksayajatm sam arayam,
sarvasattvasarvakleaprahya ksticarym sam arayam sarvasattvm ,
visam sthitaurvarrayaarratm vyvartayam sarvasattvmauttarm
tathgatavaraviuhim samvarayam sattv paripcayamapayat||
sarvaromavivarebhyaca sarvasattvasamvarasam sthrohaparih
opapattikasattvakyairmameghicrya yathay sattv spharitv
sarvajatmahsam bhravryaparkramatm sam arayam, sarvamrakalivikiraavryatm
bohyrambhksobhyvivartyavryatm sarvasattvasam srasgarottraavryatm
sarvksapyaurgativiiptapathaviivartaavryatmajaparvatavikiraavryatm
sarvatathgatapjopasthparikheavryatm
sarvabuhaharmacakrasam pratcchaasam hraavryatm
sarvvaraaparvatairbheaavikiraavryatm sarvasattvaparipkaviayparikheavryatm
sarvabuhaksetrapariohaavryatmauttarm tathgatavryaviuhim sam arayam sattv
paripcayamapayat||
sarvaromavivarebhyaca varasam sth vivihtmabhvairmameghicaritv opyaih
sattvm prtim sam jaayam, aurmaasyam viivartayam, sarvakmaratim vijugupsam,
hrharmatm loke prabhvayam, gupteriyatym sattv pratist hpayam,
auttarabrahmacaryam sam varayam, sabhayam kmalokamravisayam sam arayam,
vigatakmaratmapi sarvalokakmarativis ayam sam arayam, harmrmaratym sattv
pratist hpayam, auprvahyasamhisampattisukhyabhiirharam,
sarvasattvasarvakleaihyapticittatm samvarayam,
sarvabohisattvasamhisamuravikurvaatm sam arayam,
bohisattvbhijvikurvitavr s abhitm sam arayam, sattvm prtim sam jaayam,
prmoyamutpayam, aurmaasyam vyvartayam, cittakalyatmvahayam,
cittakarmayatm kurv, ayam viohayam, iriyyuttpayam, kyasukham
sam jaayam, harmaprtivegam vivarhayam sattv paripcayamapayat||
sarvaromavivarebhyaca sarvopapattisar aarrkyameghicaritv
sarvaksetragatasarvasattvbhimukhbhirucitaaraatyai
sarvakalyamitropasam kramaparikheatm sam arayam,
sarvcryagurukalyamitropasthaparicaryparikheatm sam arayam,
sarvatathgataharmacakrapravartaasam pratcchaasam hraparikheavryatm
sam arayam, sarvaharmamukhasamur praviciv, sarvabuhasamurvatraaayam
samvarayam, sarvaharmalaksaasvabhvaayamabhiyotayam, sarvaharm,
samhivram sam arayam, sarvasattvar s t iparvatairbheaam prajvajram

148
sam arayam, aekacittaksaasamyogea
sarvasattvviyhakravihamaaprajityama alogamam sam arayam,
sarvasattvaprtisam jaaatay sarvajatym sattv paripcayamapayat||
sarvaromavivarebhyaca sarvajagatsamurcityavaravikalpasam sth
tmabhvairmameghicaritv yathayhimuktasarvasattvbhimukhasthit
rutamatrasam skraireaih sarvalaukikapuybhijatm sam arayam,
sarvalaukikakr t yapracrataca sarvatraihtukasam bhavasam araataca
sarvatraihtukaihsaraaiksam varaataca sarvar s t iktragahaaihsaraaiksam araataca
sarvajatmrgaviesatm sam varayam, rvakapratyekabuhabhmipathasamatikramam
sam arayam, sam skrsam skruayapratighuaye'pratighuayatm sam arayam,
sam srairvasukhsam iritatm sam arayam,
tusitabhavaavsiparam pargamapratiprasrabhim sam arayam,
bohimaa
prasthbhisam bohpratiprasrabhim sam arayam, sarvajatym sattv
paripayamapayat||
sarvaromavivarebhyaca ekaikasmromavivart
sarvaksetraparamurajahsamtmabhvairmameghicaritv sarvasattvalokbhimukhasthit
samatabharabohisattvacarypraiham samvarayam,
sarvaharmahtuviuhiist h
praihavaiesikatm sam varayam, praticittaksaam
sarvalokahtusamurapariuhim sam varayam, sarvatathgatapjopasthpratiprasrabhim
samvarayam, praticittaksaam sarvaharmaayasgarvatrpratiprasrabhim
samvarayam, praticittaksaam tathgatabalapravepratiprasrabhatm samvarayam,
praticittaksaam
sarvalokahtusamuraparamurajahsamasarvaharmahtuayasgarvatarapratiprasrabhh
sam arayam,
sarvaksetresvaparthist hakalpasamvsasarvajatmrgaviuhisam prakapratiprasrabhat
m sam varayam, praticittaksaam tathgatabalapravepratiprasrabhatm sam arayam,
sarvatryahvaayasgarvatrpratiprasrabhatm sam arayam,
bohisattvasarvaksetrarhivikurvitasam arapratiprasrabhatm sam arayam,
bohisattvapraihacarysam araea sarvasattv sarvajatym pratist hpayamapayat||
sarvaromavivarebhyaca ekaikasmromavivart sarvajagaccittasam kyairmameghicaritv
sarvasattvbhimukhasthitaparyatam sarvajatsam bhrabalam sam arayam,
abheyparyattviaharmasarvajatcittabalam sam arayam,
avivartypratyuvartyhist hpratiprasrabhamauttarasarvabohisattvacarysamugamabalam
sam arayam, sarvasam sraosaulepabalatm bohisattvm sam varayam,
sarvamrama alavikiraabalam bohisattvm sam arayam,
sarvakleamalaulepakleabalatm bohisattvm sam arayam,
sarvakarmvaraaparvatavikiraabalam bohisattvm sam arayam,
sarvakalpasam vsabohisattvacaryparikheamahkarubalam bohisattvm sam arayam,
sarvabuhaksetrasam prakampaasam ksobhaasarvasattvasam praharsaabalam bohisattvm
sam arayam, sarvamraparapravigaapramaraabalam bohisattvm sam arayam,
mahharmacakrapravartaajabalam loke prabhvayam, sarvasattv sarvajatym
paripayamapayat||
sarvaromavivarebhyaca ekaikasmromavivart
sarvajagaccittasamatavarakyairmasamuremeghicaritv
aaigaatasattvahtusphara yathayhimuktm sattvm

149
bohisattvacaryjavikramam sam arayam, sarvasattvahtusamurvataraajam
sam arayam, sarvasattvacittasamurvataraajam sam arayam,
sarvasattveriyasgaraparijjam sam arayam, sarvasattvacarysamurvataraajam
sam arayam, sarvasattvaparipkaviayaklatikramaajam sam arayam,
sarvaharmahtvuravaajam sam arayam, praticittaksaam
sarvaharmahtujaayasgaraspharaajam sam arayam,
sarvalokahtusamurasamvartavivartajam sam arayam,
sarvalokahtupratist hasam sthavyhavikalpajam sam arayam,
sarvatathgatapjvikurvitopasam kramaapjopasthaharmacakrameghasam pratcchaajam
sam arayam, evam japramitcarysam araea sattvm prtim sam jaayamapayat|
cittam prasayam prmoyamutpayam hars am sam jaayam aurmaasyam
viivartayam cittam viohayam cittakalyatmvartayam, iriyyuttpayam
ahimuktibalam sam jaayam sarvajatymavaivarty kurvapayat||
yath ca pramitcarysam araea loke sattv paripkam vrajato'payat, tath
sarvabohisattvaharmaigarjaea ye ca pramuitaayaajagavirocay rtrievatyh
prathamacittotpasam bhrh kalyamitrrgaaprayogh
tathgatapamlopasam kramaapjopasthaprayogh kualaharmacarybhiyogaprayogh, ye ca
apramitcaryuskaraparitygh, lapramitpariohaaprayogh,
mahrjyaivaryaparivrabhoghipatyaparitygbhiis kramaaprayogh, ye loke
uskaracarymahvratatapoma alakstiirhrh, y bohisattvavratasamaprayogkampyat, ye
bohisattvar hasamaharmasamurh
sarvasattvahtuuskr taurbhsitaucitithivsaaprayogh,
kyikacaitasikaphivasaaprayogh, y sarvakarmvipraaharmatkstih
sarvaharmhimuktikstih sarvaharmasvabhvaihyakstih, yat
sarvajatrambhaprayogavryam, yat sarvabuhaharmapariis p
aavryam, yh
sarvavryapramitcaryh ye hyapramitsam bhrh hyapramitbhiyogh
hyapramitpariispattiviuhicaryh, yi bohisattvasamhipratilbhavikurviti, ye
samhimukhasamurvatrh, yi hyapramitcariti, ye prajpramitsam bhrh, ye
bohisattvamahprajityamaa
laviohaaayh, ye mahprajmeghasam bhavh, ye
prajihasam bhrh, ye mahprajmahsgaravyavacraaayaprayogh, ye
mahopyakaualyaayaprayogh, ye mahopyakaualyapariuhisam prayukth prvayogh, yi
bohisattvamahpraihipramitarri, y mahpraihipramitpariispattayah, yi
mahpraihapramitcariti, ye mahpraihapramitsam prayukth prvayogh, ye
balapramitpratilbhamahsam bhrh, ye balapramitpratyayh , ye balapramitayamahsgarh,
ye balapramitireh, ye balapramitsam prayukth prvayogh, ye japramitayh, ye
japramitprayogh, ye japramitviuhiayh, y japramitiah, ye
japramitugamh, ye japramitprasarh, yi japramitayasamavasarai, ye
japramitvijaptiayh, yi japramitprasarusarai, yi japramitspharai, ye
japramitpravistarh, ye japramitkyh, ye japramitsamuraayh, ye
japramitpariispattisam prayukth prvayogh, ye
japramitcaryprakrapravicayapraveasam bhavasamugamh, ye
japramitsamavasaraaayasam prayukt harmharmasam grahaharmajugamh
karmajugamh ksetrajugamh kalpajugamh tryahvajugamh
buhotpajugam buhajugam bohisattvajugam
bohisattvacittasam bhavajugam bohisattvavyavasthajugam
bohisattvasam bhavajugamh, bohisattvaprasthajugamh,
bohisattvapraihijugamh, bohisattvaharmacakrajugamh,

150
bohisattvaharmapravicayajugamh, bohisattvaharmasgaraayajugamh,
bohisattvaharmasamurajugamh, bohisattvaharmaparivartajugamh,
bohisattvaharmaihajugamh, bohisattvaharmagatijugamh, ye
pramuitaayaajagavirocay rtrievaty yvaaatamahyrambaajapramitsam prayukt
bohisattvaharmh, tasyh sarvaromavivarebhya
ekaikaromavivaravisr tavarasattvakyameghaicarit sattv paripcayamapayat| yauta
akaist hasuaraasur tapobr hacchuhvsaevasar akyameghaicarit sattv
paripcayamapayat| evam br h
atphalapuyaprasavabhrakaevasar akyameghaicarit
sattv paripcayamapayat|
ubhakr tspramaubhaparttaubhaevasar akyameghaicarit sattv
paripcayampayat| bhsvarprambhaparttbhaevasar akyameghaicarit sattv
paripcayamapayat| mahbrahmabrahmapurohitabrahmaprs a
aevasar akyameghaicarit
sattv paripcayamapayat|
spsarogaasaevaputravaavartievarjasar tmabhvameghaicarit sattv
paripcayamapayat| spsarogaasaevaputrasuirmitaevarjasar tmabhvameghaicarit
sattv paripcayamapayat|
spsarogaasaevaputrasam tusitaevarjasar tmabhvameghaicarit sattv
paripcayamapayat| spsarogaasaevaputrasuymaevarjasar tmabhvameghaicarit
sattv paripcayamapayat|
spsarogaasaevaputraakraevarjasar tmabhvameghaicarit sattv
paripcayamapayat|
hr tarst ragaharvarjagaharvaputragaharvakaysar tmabhvameghaicarit sattv
paripcayamapayat|
virhakakumbha
rjakumbha
putrakumbh akaysar tmabhvameghaicarit sattv
paripcayamapayat| virpksagarjagaputragakaysar tmabhvameghaicarit
sattv paripcayamapayat|
vairavaamahyaksarjayaksaputrayaksakaysar tmabhvameghaicarit sattv
paripcayamapayat| rumakiararjakiaraputrakiarakaysar tmabhvameghaicarit
sattv paripcayamapayat|
sumatimahorageramahoragaputramahoragakaysar tmabhvameghaicarit sattv
paripcayamapayat|
mahbalavegasthmagarueragaruaputragaruakaysar tmabhvameghaicarit sattv
paripcayamapayat| rhvasurersuraputrsurakaysar tmabhvameghaicarit sattv
paripcayamapayat| yamaharmarjayamaputrayamakaysar tmabhvameghaicarit
sattv paripcayamapayat|
sarvamausyeraararrakariksar tmabhvameghaicarit sattv
paripcayamapayat| evam sarvagatiparypaasarvasattvasar tmabhvameghaicarit
sattv paripcayamapayat| sarvarvakapratyekabuhars isar tmabhvameghaicarit
sattv paripcayamapayat| vyvaptejahskahaevatsar tmabhvameghaicarit sattv
paripcayamapayat|
sgaraaparvatavaaspatyausahivr ksapr thivevatsar tmabhvameghaicarit sattv
paripcayamapayat|
uyaagarabohima artriivasagagaaikpagmiarrakyikaevatsar tmabhvameghai
carit sattv paripcayamapayat| evam yvavajrapisr tmabhvameghaicarit aa
iah spharitv harmahtuayaprasaresu sarvasattvasam mukhbhvasthit sattv
paripcayamapayat||

151
ye ca pramuitaayaajagavirocay rtrievatyh prathamacittotpasam bhramukhh
prvajamasamugatakualacittaparam parvyavaccheaayh, yi ca
bohicittotpapraam sparam parataryi cyutyupapattiparigrahaparam parataryi
tmabhvaparigrahaparam parataryi macakraparam parataryi
kalyamitropasam kramaaparam parataryi buhotprgaaparam parataryi,
harmapaavyajaograhaparam parataryi bohisattvamrgapratipatticittaparam parataryi
samhipratilbhaparam parataryi samhipratilbhbuhaaraaparam parataryi
ksetraaraacaksuspharaaparam parataryi kalpaparam parjacakrataryi
harmahtuprativehajaparam parataryi sattvahtuvyavalokaajaparam parataryi
harmahtuayasgarvataraaparam parcyutyupapattijaparam parataryi
ivyarotrapariuhipratyaveksaajaparam parataryi
sarvasattvahtucittavyavalokaasarasvatyavakrtimukhaparam parataryi
prathamaivyacaksuravakrtimukhaparam parataryi
prathamaivyarotravijaptiparam parataryi prathamaparasattvacittajaparam parataryi
prathamtmaparasattvaprvaivsusmr tijaparam parataryi
prathambhvapratist hbhisam skrarhipratilbhapratyayaparam parataryi
maharhivikramaikspharaaparam parataryi bohisattvavimoksapratilbhaparam parataryi
bohisattvavimoksasgarcityaayvatraparam parataryi
bohisattvavikurvitaparam parataryi bohisattvavikramaparam parataryi
bohisattvkramaparam parataryi bohisattvasam jgataparam parataryi
bohisattvamrgvatraparam parataryi, yva yi pramuitaayaajagavirocay
rtrievaty bohisattvasusksmajapraveaparam parataryi, ti asyh sarvaromavivarebhyo
irmakyameghicaritv sattvebhyo harmam eayamapayat| sam prakayam
yotayam sam arayam urayam pravibhajam pravistaram gaayato
iriyam vijpayam upasam haramapayat||
kesm civtama alsam ksobhairghosarutea eayamapayat|
kesm ciapskahasam kacchaairarutea, kesm cijjvalarciigarjitarutea, kesm cit
sgaragarjitairghosarutea, kesm cit pr thivsam kampaairarutea,
kesm cimahparvatarjasam ghat t aasam harsaairghosairarutea,
kesm cievaagarasam kampaamahurairairghosarutea,
kesm ciivyavimasam ghat t a
arutea, kesm cieverarutea, kesm cigerarutea,
kesm ciyakserarutea, kesm cigahaverarutea, kesm ciasurerarutea,
kesm cigaruerarutea, kesm cimahoragarutea, kesm cievarutea,
kesm citkiarerarutea, kesm cimausyerarutea, kesm cibrahmerarutea,
kesm ciapsarahsam gtirutea, kesm ciivyatryasam pravaarutea,
kesm cimairjairghosarutea, kesm cit sarvasattvakyarutaih
pramuitaayaajagavirocay rtrievaty vimoks avisayam sattvm prabhvayamapayat|
evam
bohisattvtmabhvameghairbohisattvarutaistathgatairmakyameghaistathgatarutavimtrat
svargaayaih pramuitaayaajagavirocay rtrievaty vimoks avisayam
saprathamacittotpasam bhavaispattisamugamam savimoksavikritam sarvasattvm
vijapyamapayat||
tasy ekaikea irmarpameghea praticittaksaamaabhilpyabhilpyi aaii loke
buhaksetri viohyamapayat| aatamahy sattvasamur sarvpyauhkhebhyo
vimocyamapayat| aatamahyam sattvahtum evamausyasam pattau
pratist hpyamapayat| aatamahy sattvasamur sam srasgarucclyamapayat|

152
aatamahy sattvasamur rvakapratyekabuhabhmau pratis t hpyamapayat|
praticittaksaamaatamahy sattvasamur aabhmvvartam suhaah rest hirakah
payati sma, r oti vyavacrayati avacarati prativihyati ihyyati augacchati ausarati aupraviati
samatayhitist h
ati yauta pramuitaayaajagavirocay rtrievaty
acityasamatabharaprtivipulahvajabohisattvavimoks avikurvitavr s abhitubhvea
prvasabhgacaritatvttathgathist hhist hitatvacityakualamlaparipkea
samatabharyca bohisattvacaryy bhjabhtatvt||
atha khalu suhaah rest hirako mahbohisattvaprtivegasgarvabhsapratilabho
aaiktathgathist hitah pramuitaayaajagavirocay rtrievatyh puratah prjalih sthitv
pramuitaayaajagavirocam rtrievatmbhih srpybhirgthbhirabhyast aust
gambhraharmata jim yatra suiksitsyamitakalp|
aaii loki auprvam rpa yathayam jagu pharitv||1||
jtv irtmakamatham vitatha visam jiam satatabhrtam|
r hy aekaviha kyaivarya viaratva jagu viesi||2||
atyatavijvara prat harmaarra avayaviuh|
vayiritam jagaesam irmitameghagarjaa viesi||3||
a ca skahayataahtau irayu tubhya viyati kacit|
sarvgapravararpaivaryam igarjaairjagu viesi||4||
ahytmabhiravimukt uccalit vayobhavasamurt|
sam srasgari aat arayase gatsu pratibhs||5||
a ca tubhya ijaa kacimayaa syaa a ca prapac|
loke prapacaratabl harmasvabhva arayi viesi||6||
ekgracitta bahukalp sarvasamhisgaravihraih|
pjrthamutsr jasi rom irmitamegha iksu sugatm||7||
buhabalaayapraveotarasi pratiksaamaat|
sarv sam grahaprayogam arayase yathsvamavatraih||8||
vyavalokya tvam bhavasamuram karmavicitritam viviharp|
harmesvavaraamrgam eayat viohayasi sattv||9||
rpam ti laksaavicitram uha samatabharacaraea|
sattvmayava tvam evata rpu arayasi loke||10||
atha khalu suhaah rest hirakah pramuitaayaajagavirocam rtrievatmbhih
srpybhirgthbhirabhist utya etaavocat-kiyacciram sam sthitsi evate auttarym
samyaksam bohau? kiyaccirapratilabhacyam tvay evate
samatabharaprtivipulavimalavegahvajo bohisattvavimoks a
iti||

153
atha khalu pramuitaayaajagaviroca rtrievat suhaam rest hirakam
gthbhirahyabhsata
smarmi atta bahukalp ksetrarajopamstata parea|
ksetram maiprabhasukhbham tatra prataghosu aukalpah||11||
aacturvpaayutm kot i atasahasra paripram|
maiparvatbhaparimam mahyama cturvpa suvicitram||12||
aarjahiayutm kot iataih sahasraparipram|
gahahvaj maiprabhs mahyamarjahi ramay||13||
tasym vim patirabhs prthivacakravartirabhirpo|
vtrim alaksaasamag so'uvyajaai racitagtrah||14||
upapuko paumagarbhe kcaavarasuprabhaarro|
jambuhvajam sakalu sarva spharati prabhya so gagaacr||15||
putra tasya paripra ravargarpia sahasr|
kot amtya paripr pa ita aksa viha mehv||16||
aa istrikot i pariprh apsarasr rativihij|
th sioghacitta hitacitt maitrama upasthihis u rjah ||17 ||
so co mahpr t hivrj parvatacakravlapariyath|
catvra vpa susamr h harmabalea vasati sarv||18||
ahu cakravartivarabhry brahmarutasvar racaaky|
vimalaprabh kaakavar spharami prabhya yojaasahasram||19||
astam gate iakararami svapiti r p
e saputraparivraih|
sam gtighosa upate ayaagat ahu sukhaprasupt||20||
rtrimahyamaki yme buha utpau bh irisamurah|
tasmi vikurvita aat ari jio aaii pharitv||21||
t sarvaksetrarajatulyo siripjitah prabhasamur|
vikurvitaarr yehi phar io aa aes h||22||
pr t hiv prakampita saail ghosa igarji te jia utpao|
evsur maujagh sarvi praharsi te jia utpaah||23||
buhasya irmitasamur icari sarvaromavivarebhyah|
te co aaii pharitv loki yathaye bhaisu harmam||24||
tm co vikurvita aat supii jio iari mama sarv|

154
gambhra garjita ruitv prti mam abhsi supite||25||
aa rtrievatasahasr upari mama sthit abhatalasmi|
varuryata jiasya ivyarutea mm bhai prabohya||26||
uttist ha evamatibhrye esa jiopapaa tava rjye|
kalpa sgaraatebhi urlabha sam paya sukhi viuho||27||
ahu prtisam bhuta vibuh payami bha irmala viuhm|
sam paya'ks a
iyambh payami buha bohirumarje||28||
vtrim alaksaavicitro ramisamura osaritu romt|
abhyugato yatha sumeru aksiavmato jia samatt||29||
r s t v mama pramuitycittamutpaamr a bhaveyam|
praihica me kr tu uro buhavikurvitam vipula r s t v||30||
pratibohitah sa maya rj istrigaaca yo'sya parivram|
buhaprabh vipula r s t v sarvi abhsi pritaarrh||31||
upasam kram jiasakam svmia srha yaayutebhih|
bahuprikot iayutebhih sam parivritah sabalakyah||32||
pj kr t mayi jiasyo varsasahasra vim ati a|
irytit rataa sapto pr thiv sasgar ca sugatasya||33||
strsamura guamegh praihisamura sam bhavaviyh|
sarvm stathgataprabhav eayate yathaya jagasmi||34||
s rtrievata hitrtham bohayi mm ta karuajt|
tasym mama spr h
a utpa r a bhtva bohayi pramatt||35||
etamama praihicittam prathamamupapaamagravarabohau|
sam srasgaragaty o mama icit bhavasamuraih||36||
aa buhakot iayuti ye mama pjit jaiya rahm|
sam sri evamaujes visayaratisukhyabhilasaty||37||
prathamo jiah irisamurastatsamaataram guaprapah|
tr tyo jio rataaketurbuha caturtha bhgagaaprajah||38||
jia pacamah kusumagarbhah sast hu jio asagamaticarah|
jiu harmacaraprabhurjo ast amu jama alaprabhsah||39||
racarciparvataprapo avamu abhsi tatra vipaeuh|
aamastriyahvaprabhaghosaste maya pjit pramuity||40||

155
et aa pramukha kr tv sarvi ta pjit aravarer|
a ca tva labha maya caksuryei mamottari ayasamuram||41||
sarvgatastaau sattvaksetramabhsi sarvaratabham|
kalpaca evairim tatra utpaa buha atapaca||42||
aima albhu prathamo'bh vityu abhsi bhskaraprapah|
jyotihvajastr tyu buhastasya aataram maisumeruh||43||
kusumrcisgaraprapo jvalaairsa evairigarbhah|
obhsarja prabhaketuraamu samatajaprabharjah||44||
et aa pramukha kr tv sarvi ta pjit maya arerh|
skahlaye'bhiratay me harmi alaye ilayabuhy||45||
arvgatastaau harmaprapameghairim|
atra lokahtu suvicitrah kalpa tasi brahmaprabham||46||
tasmi ji aparimh te maya pjith saparivrh|
sarvesa tesa sugatm harma ruto mi gauravi jaitv||47||
prathamo jio rataamerustatsamaataram guasamurah|
jiu harmahtusvaraketu harmasamuragarjaa caturthah||48||
harmahvajo haraitej harmabalaprabho gagaabuhih|
harmrcimeruikharbhah pacima tesu meghairim||49||
et aa pramukha kr tv sarvi ta pjit maya arer|
a ca mesa harmata vibuh yeima otari jiasamur||50||
taaataram sugata s sryaprapaketuirim|
ksetr sa buhamati m tatra abhcca somairikalpah||51||
tasmiatiayutm y maya pjit aabalm|
vivihairaatavipulebhih pjamukhebhiraikarucirebhih||52||
gaharvarja prathamo'bh vityu abhs i buharumarjah|
tr tiyu jio guasumerustatsamaataram rataaetrah||53||
vairocaaprabhaviyho harmasamuratejairi buhah|
lokeratejairibharah pacimu sarvaharmaprabharjah||54||
et aa pramukha kr tv pjita te may sugata sarve|
a tu tva labha maya jam saharmasamura yeavatareyam||55||
taaataram supariuham vajramiabheyar hatejah|

156
ksetram samataprabhamegham aikaviyhasam sthitavicitram||56||
yasmi viuha bahusattvh kalyatarh kileamalakr s t h|
kalpa pratamatitejh buhasahasrasam bhava viyh||57||
prathamo jio vajirabhi vityu abhasagabalahr|
jiu harmahtupratibhsah sarvaiaprapaprabharjah||58||
jiu pacamah karuatej sast ha abh jio vratasamurah|
jiu kstimaa
laprapo ast ama harmama alaprabhsah||59||
obhsasgaraviyhah pacimu tesa prataprabharjah|
et aa pramukha kr tv sarvi ta pjit maya arer||60||
a ca mesa harmata vibuh gagaasam svabhvapariuh|
yatra sthihitva vicareyam crika sarvaksetraprasaresu||61||
taaataram ca ramayam gahaprapameghairi ma|
ksetram kilist apariuham kalpu susam bhavastaa babhva||62||
utpaa tatra jiakot istebhi viyhitasta aakalpah|
te yak bhaiya harm so maya hrita smr tibalea||63||
prathamo jio vipulakrti harmasamuravegairirjah|
harmerarja guaghosa harmairica evamakut aca||64||
jrcitejairim saptamu tesa si upaerah|
jiu ast amo gagaaghoso avamu samatasam bhavaprapah||65||
tesm ca pacimaku buho rairiprabhsamatim|
te sarvi pjita arer mrgu a caisa ohitu asagah||66||
taaataram varaviyh ratavicitrasam sthitaarrh|
rataahvajgramatim pacima lokahtu suvibhakt||67||
srocayaca taa kalpastatra utpaa buha atapaca|
te sarvi satkr ta svayam bh eta vimoksa samabhilasaty||68||
guamaa
lah prathamu m tairghosa sgarairica|
ityateja girirjo laksaameru megharutaghosah||69||
harmerarja guarjah puyasumeru taprabharjah|
et aa pramukha kr tv sarvi ti pjit maya arerh||70||
mrgu viohitu jim yatra samosar jia aes|
a ca tva labha maya kstiry imamotare ayu jim||71||

157
taaataram surucirbhah tairghosahramatim|
atra lokahtu pariuho alpakileasattvaahivsah||72||
kalpah sukhbhiratim yatra ati buhaayutsa|
te sarvi pjit maya arer mrgu viohito jiavarm||73||
prathamo jiah kusumarih sgaragarbha sam bhavagirica|
everaca maigarbha kcaaparvato rataarih||74||
harmahvajo'tha vacaarh pacimu tesu jamati buhah|
et aa pramukha kr tv pjita te may suraarerh||75||
arvgabhttaau asti ksetra suirmitahvajaprapam|
kalpa sahasrairim tatra ya buhakot iayuti||76||
tahvajah amathaketuh taprapa meghairirjah|
obhsayataprabharj meghavilambitah suriyatej||77||
harmaprapairi meruarciirica evairigarbhah|
tesm ca pacimaku st sim haviarito viuprapah||78||
et aa pramukha kr tv pjita te may sugatacar|
a ca tva labha maya kstiry imamotare ayasamuram||79||
arvgatastaau asti ksetra samatabhairimi|
kalpo alayaviyhastatra saavim abuhaayuti||80||
prathamah samataguameghastatsamaataram gagaacittah|
buhah susam bhavaviyho garjitaharmasgarairghosah||81||
jiu harmahtusvaraghoso irmitameghasusvarairica|
buhah samataiatej harmasamurasam bhavarutaca||82||
guasgaro giriprapo avamu abhathtra jiasryah|
rgitacaramu tesm rataairprapaguaketuh||83||
yaa iskram sa upaero rataairiprapaguaketuh|
aivakraevi ahams iskramamu pjiya areram||84||
so me alayaviyha praihisamurasam bhavaviyham|
stram igarjasu arerah rutva mi hritam smr tibalea||85||
labh may vipulacaksuhtasamhi hraibalam ca|
paymyaham jiasamur ksetraparam par ksaaksaea||86||
jtam hi me karuagarbh maitriayam samataprabhamegham|

158
bohya cittu abhatulya buhabalpramavipulbham||87||
r s t v jagavipariyastam ityasukhaprabhsabhiivist am|
mohrthaviyatamachaam kleasamkula vitathasam ji||88||
r s t gat gahaacrim tr s avaugam visamakarma|
gatis aekaviharpm karmavicitritm samuayatam||89||
sarvagaticyutimukhebhirye upapattibhih samupapah|
jtjarmaraapm kyikacaitasikmaubhavati||90||
tesm ta hitasukhrtham cittamauttaram samupapaam|
yatra sam bhavo aabalm yttuka sarvaksetraprasaresu||91||
tatah sam bhutah praihimeghah sarvajagatsukhapravaagarbhah|
sam bhrasam bhava aat mrgasamuraayaaugataca||92||
prasthameghavipulbhah sarvapathaprasaamukhavegah|
vipulm ca pramitamegh mucisu harmahtuprasaresu||93||
bhmykramo vipulavegah sarvatriyahvasgaraayesu|
bhmisvasagaticr ekaksaea sarvajiagm||94||
api cpyaham sugataputra carya samatabhara avakrt|
aa harmahtutalabhestesa samuraayamavatarmi||95||
tatkim mayase kulaputra ayah sa tea klea tea samayea vim patirma rjbhccakravart
buhavam upaccheya sthitah? a khalu puaste kulaputra evam rast avyam| majurh
kumrabhtah tea klea tea samayea vim patirma rj abhccakravart
buhavam upaccheya pratipaah| yay cham rtrievatay prabohit, s samatabharea
bohisattvea irmit| tatkim mayase kulaputra ay s tea klea tea samayea bharamatirma
cakravartibhry abht strratam? a khalvevam rast a
vyam| aham s tea klea tea samayea
bharamatirma cakravartibhry abhvam strratam| sham tay rtrievatay pratibohyam
buhaarae sampit| iyaccirotpitam me kulaputra auttarym samyaksam bohau cittam|
sham tea cittotpea buhaksetraparamurajahsam kalp a jtu urgativiiptes u
upapa|
satatasamitam evamausyagatiparya| sarvatra ca avirahit tathgataaraebhvam| yvame
bhagavato ratarprapaguaketostathgatasyrhatah samyaksam buhasya sahaaraayam
samatabharaprtivipulavimalavegahvajo bohisattvavimoks a
h pratilabhah, yasya
pratilbhahamevam rpea sarvasattvaparipkaviayrthea pratyupasthit||
etamaham kulaputra samatabharaprtivipulavimalavegahvajam bohisattvavimoksam jmi| kim
may akyam sarvatathgatapamlesu pratiksaam
sarvajatprasthamahvegasgarapratilabhm bohisattvm sarvaprasthamukhesu
pratiksaam mahpraihasgarvatrpratiprasrabhm praticittaksaam
sarvapraihasgaraayesu apartakalpacarymaa
lbhiirhrakualm, ekaikasym ca
caryym sarvabuhaksetraparamurajahsamakybhiirhrakualm, ekaikea ca kyea
sarvaharmahtuayasgaraspharaam, ekaikasmim ca harmahtuayasgare
sarvabuhaksetresu yathayasattvakyavijapticarysam araakualm, ekaikasmim ca

159
ksetraparamurajasyaatamahyatathgatasamurvataraakualm, ekaikasya ca tathgatasya
harmahtuspharaaparamatathgatavikurvitvataraakualm, ekaikasya ca tathgatasya
harmahtuspharaaparamatathgatavikurvitvataraakualm, ekaikasya ca tathgatasya
prvtakalpabohisattvacarysam bhrasam bhavasamugamvatrakualm, ekaikasya ca
tathgatasya vimalaharmacakrasam pratyesaasam hraakualm
sarvatryahvatathgatavikurvitaayasgarvataraakualm carym jtum gu v vaktum||
gaccha kulaputra, iyamihaiva tathgatapars a
ma a
lasamaataram samatasattvatrojahr ma
rtrievat prativasati| tmupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea
bohisattvacarymaa
lamavataritavyam, katham pariohayitavyam||
atha khalu suhaah rest h
irakah pramuitaayaajagavirocay rtrievatyh pau
irasbhivaya pramuitaayaajagavirocam rtrievatmaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya
puah puaravalokya pramuitaayaajagavirocay rtrievaty atikt prakrtah||34||

37 SAMANTASATTVATRNOJAR
Parallel Devanagari Version:


37 samatasattvatrojahrh|
atha khalu suhaah rest hirakoh tat pramuitaayaajagavirocay rtrievatyh
samatabharaprtivipulavimalavegahvajam bohisattvavimoksamahimucyamo'vatara,
ahigaccha pravia prasara spharamo'ugaccha ausara pratilabhamo bhvaya
paribhvaya kalyamitrusam pratipayamo'vavusaireataryatyai
pramuitaayaajagavirocay rtrievatyh sam presausamausmara,
kalyamitraaraugatea sarveriyama alea samataigabhimukhea
kalyamitraaraapratilbhasamucrea sarvamavigatea kalyamitragavesaamaasikrea
mahsam bhrasam bhavavyavasitea kalyamitrrgaavikramea kalyamitraikotbhvagataih
sarvakualamlaih kalyamitrasarvopyakaualyacaritesvabheyayapratipaah
kalyamitrasam irayasam varhaamahvryavegasgarasam jtah
sarvakalpakalyamitrasamatugatasam vsapraihah samatasattvatrojahriyo rtrievaty
atikamupasam krtah||
tasyopasam krmatah samatasattvatrojahr rtrievat
sarvalokbhimukhajagaviayaiaraatabohisattvavimoks a
vr s a
bhitsam arartham
vicitralaksauvyajaaparaispaakyam sam arya
rakotsamatajrcihprapavimalajyotihvajam ma ramim
prmucaaatamahyaramiparivram| sa sarvalokamavabhsya suhaasya res t hirakasya
mrhi ipatya sarvaarramauspharati sma| samaataraspr s t aca suhaah rest hirakastea
rami, atha tvaeva atyatavirajomaa
lam ma samhim pratyalabhata, yasya
pratilbhtpramuitaayaajagavirocay rtrievatyh samatasattvatrojahriyaca rtrievaty
mrgtare yatpr thivma alam tatra yvati tejahparamurajm si v apsu paramurajm si v
pr t hivparamurajm si v vajraparamurajm si v vivihamahmairatarajahparamurajm si v
puspagahacraparamurajm si v ratavyhaparamurajm si v sarvrambaaparamurajm si
v, tesu sarvesu paramurajahsu ekaikasmi paramurajasi buhaksetraparamurajahsam
lokaht samvartam vivartamm cpayat| spskah satejahskah savyuskah
sapr thivskah samalokahtusattv shis t h sam sth sam pratist h
pr thivtalavyh parvataparivr atagavyh sgaraparisam sth

160
ivyavibhaktibhavaavyh vr ksasam sth gagalam kr,
saevaagarabhavalam kr sagaagarabhavalam kr sayaksaagarabhavalam kr
sagaharvaagarabhavalam kr ssuraagarabhavalam kr
sagaruaagarabhavalam kr, sakiaraagarabhavalam kr,
samahoragaagarabhavalam kr, samausyaagarabhavalam kr,
sasarvaigviigvyavasthasarvasattvaagarabhavalam kr, saarakalokagativisay,
satiryagyoilokavisay, sayamalokavisay, samausyagativyavacracyutyupapattivisay,
opapattyabhisam bhi, aatagatibheasamavasara| tesu ca lokahtusu vimtratmarkst|
yauta km cillokahta sam klist apayat| km citpariuh, km ciektasam klist ,
km cigatipariuh, km citsam klist aviuh, km civiuhasam klist ,
km ciektapariuh, km citsamatalaprave, km ciavamrhapratist h,
km civyatyastasam sth, tesu lokahtusu sarvasattvagatisu sarvasattvopapattisu
samatasattvatrojahriyam rtrievatm prativieyasattvasarvasattvbhimukhmapayat|
sarvaloksam bhiaaraatay yathyuhpramm sattvm himuktigocarm
yathtmabhvm yathtmavacaaprajaptiiruktisam skravyavahrm yathprayogm
yathhipateym paripkaviayamupya sarvasattvsam bhiasam mukhvasthitmapayat||
yauta arakagatiparypam sattvm vivihaarakauhkhabhayaviivartaatyai,
tiryagyoyupapam sattvmayoyasam bhaksaabhayaviivartaatyai,
yamalokagatiparypam sattvm ksutpipsiuhkhabhayaviivartaatyai,
galokagatiparypam sattvm sarvagauhkhabhayaviivartaatyai,
sarvakmahtuparypam sattvm sarvakmahtukauhkhabhayaviivartaatyai,
mausyalokagatiparypam sattvmahakratamisrym rtrau
sarvhakrabhayaviivartaatyai, avaryaokrtiabalokbhiivist
m sattvm
sarvyaokrtibhayaviivartaatyai, parsacchrayabhayaivist m sattvm
parsacchrayabhayaviivartaatyai, maraabhayabhtm sattvm maraabhayaviivartaatyai,
urgatipraptabhayabhtm sattvm urgatipraptabhayaviivartayai, jvikbhayabhtm
sattvmjvikbhayaviivartaatyai, kualamlavipraabhayabhtm sattvm
kualamlavipraabhayaviivartaatyai, bohicittasam mosaabhayabhtm sattvm
bohicittasam mosaabhayaviivartaatyai, ppamitrasamavahabhayabhtm sattvm
ppamitrasamavahabhayaviivartaatyai, kalyamitravipravsabhayabhtm
kalyamitravipravsabhayaviivartaatyai, rvakapratyekabuhabhmipraptabhayabhtm
sattvm rvakapratyekabuhabhmipraptabhayaviivartaatyai,
vivihasam srasam vsauhkhabhayabhtm vivihasam srauhkhabhayaviivartaatyai,
visabhgasarvasamavahabhtm sattvm visabhgasarvasamavahabhayaviivartaatyai,
visamaklopapattibhayabhtm sattvm visamaklopapattibhayaviivartaatyai,
visamakulopapattibhayabhtm sattvm visamakulopapattibhayaviivartaatyai,
ppakarmhypattibhayabhtm ppakarmhypattibhayaviivartaatyai,
karmaklevaraabhayabhtm karmaklevaraabhayaviivartaatyai,
vivihasam jgataiketabahaabhayabhtm sattvm
vivihasam jgataiketabhayaviivartaatyai sarvasattvmasam bhiasam mukhvasthitmapayat||
yauta aa
jm sattvm jaryujm sam sveajmupapukm rpimarpim sam jim
aivasam jim sam jim sarvasattvaparitrapraihabalbhiirhr t atvt,
vipulabohisattvasamhivegavikramabalea bohisattvamahbhijbalaparkramea
samatabharabohisattvacarypraihyabhiirhbalea mahkaruayasgaravegasam jtatvt,
sarvajagaapraihitamahmaitrspharaatyai sarvasattvasukhasamuayaprtivegavivarhaatyai
sarvasattvasam grahajaprayogatyai vipulabohisattvavimoks avikurvitavr s a
bhitsamavgatatvt,

161
sarvaksetrapariohabhimukhmapayat| sarvaharmajubohbhimukhm
sarvabuhapjopasthbhimukhm sarvatathgatasaasam hrabhimukhm
sarvakualopacaybhimukhm sarvabohisattvacaryvivarhabhimukhm
sarvasattvacittvarabhimukhasthitm sarvasattveriyaparipcabhimukhasthitm
sarvasattvhimuktisamuraviohabhimukhm sarvasattvvarayaharmaviivartabhimukhm
sarvasattvjhakravihamabhimukhm sarvakualparyaybhimukhmapayat
sarvajajlokasam jaaatyai||
atha khalu suhaah rest hirakah samatasattvatrojahriyo rtrievaty iamacityam
sarvalokbhimukhajagaviayaiaraabohisattvavimoks avr s abhitvikurvitam r s t v praharsajto
mahprtivegasgarapratilabhah samatasattvatrojahriyo rtrievatyh sarvaarrea praipatya
rhvam vaaamavalokaymsa| atha khalu samatasattvatrojahr rtrevat tm
bohisattvarpalaksaaviuhisam paamatarhpya rtrievatrpea sarvavikurviti
pravartayam ahyatist hat| atha khalu suhaah rest hirakah samatasattvatrojariyo
rtrievatyh puratah prjalih sthitv tasym velymim gth abhsata
r s t o may vipulakyu tav varalaksao rataabharaa|
auvyajaaih citravicitraubhairgagaam jyotisagaea yath||1||
tavaataksetrarajahtusamam prabhama alam pravarakyaubham|
vihupamavaraibh yea sphar iamaatatal||2||
bahu ramijla jagaccittasamstvam sarvaromamukhatah sr jase|
rammukhe rucirapamasthith tava irmit jagi sameti uhkham||3||
gahrcimeghapat alm sr jase jagarpasam sthitasamataubhm|
pusp pravarsata samatamukham spharati harmahtugata sarvaji||4||
ratarciparvatameruibham tava bhakt u vipulam vimalam|
yea prabhsati samatajage mohhakra viivartayase||5||
tava sryameghapat al vipul saa icarati vaavimalh|
vairocaasya visayam vipulam tava sryamaa
laprabhotsr jati||6||
tava carajyotisaprabh vimal ayaebhi megha saa icaris u|
te co aaii spharitva jagam yotati loki timiropahat||7||
tava laksaairjagaarrasam gacchati irmitasamura iah|
te harmahtuvipulaspharah paripcayatyamitasarvaga||8||
tava kyu r yati hi ikprasaraih sarvajagbhimukha prtikarah|
rjgicorajalajtyamitam sarvam bhayam amayase viaya||9||
yaa presitastava sakamaham samupasthito gua vicitayat|
taa ramima ala ubh vimal bhrumukhtartu tava icaris u||10||
obhsaya ia samuraatloka loki vipulm jaiya|

162
vikurvita viarya bahastam gat mama arri ta||11||
yaa rami ala mam ipat taa saukhyamabhutamuramabht|
okrta hrai samhiat paymi iksu ca jiamit||12||
kramavikrame yaa har kramatah paramusam khyaayu jtu may|
paymi ksetraparamusam ksetri ekaparamuraje||13||
rajasi sthit pr thagaekavih ektaklist a bahu ksetraat|
uhkhi yesvaubhavati jah parievaroitaiarutaih||14||
sam klist auha pua ksetra bah alpam sukham vipula yatra uhkha|
samueti yesu jia kruika jiarvak api pratyekajih||15||
pariuhaklist a pua ksetraay bahubohisattvaracapracith|
ararima ita suarayh jiavam u yatra sthihat rucirah||16||
ksetrasamura vipula vimal rajasi sthit samatalugat|
vairocae carit hi pur pariohit vipulakalpaataih||17||
sarvesu ksetraprasaresu jih sam r yisu rumavareragath|
bohi vibuhyayu vikurvayato cakram pravartyam viayati jagat||18||
paymi tvmaugatmapi tm vairocaasya visaye vipule|
pj sahasraayutaih amitaih sarv ji samabhipjayat||19||
atha khalu suhaah rest hirakah im gth bhsitv samatasattvatrojahriyam
rtrievatmetaavocat-caryam evate, yvabhambhro'yam bohisattvavimoksah| kim ma ayam
vimoksah? kiyaccirapratilabhacyam tvay? katham ca pratipayamo bohisattvah imam
bohisattvavimoksam pariohayati
? ha-urabhisam bhavam kulaputra etatstham saevakea lokea sarvakapratyekabuhea|
tatkasya hetoh? samatabharabohisattvacarypraihugatm hi bohisattvmesa gocaro
mahkarugarbhm sarvajagatparitrapratipam
sarvksapyaurgatipathaviohaapratipam
sarvaksetruttarabuhaksetrapariuhipratipam
sarvabuhaksetratathgatavam upaccheapratipam
sarvabuhasaasam hraapratipam
sarvakalpabohisattvacarysamvsasam vasaamahpraihasgarvatrm
sarvaharmasgaravitimirajlokaviohaapratipamekaks a
ea
sarvatryahvaayasgarajlokavihrapratilabhm bohisattvmesa visayah| atha ca
puastathgathist hea ireksymi
bhtaprvam kulaputra atte'hvai buhaksetraparamurajahsamm kalpm parea
vairocaatejahriym lokahtau virajomaa
lo ma kalpo'bht
sumeruparamurajahsamabuhotpaprabhavah| s khalu puarvairocaatejahrlokahtuh
sarvaratameghavyh vajramayavimabhavaapratima itbht||

163
atha s lokahtuh sarvavimalaprabhamairjasgarapratist hit sarvagaharjamairataarr
samataparima alaviuhasam klist sarvbharaameghavitasam chit
sarvavyhamaicakravlasahasrapariksipt cturvpikakot iiyutaatasahasrasuracitavyh| kcittatra
cturvpik sam klist
sam klist a
karmam sattvmvsah,
kcitsam klist aviuhavymirakarmam sattvmvsah, kciviuhasam klist m
sattvmvsah uttaptakualamlmalpasvaym, kciektapariuhm
bohisattvmvsah||
tasyh khalu puarvairocaariyo lokahtoh prvea cakravlusam hau ratakusumaprapahvaj
ma cturvpik bhmiuhisam klist akr s t optaliparibhog
prvakarmavipkbhiirvr ttakt grabhavaavimaparibhog samatt kalpavr ksasam chit
gahavr ksasapramuktakoagahamegh vivihamlyavr ksasapravarsitamlyamegh
vicitrapuspavr ks acityavaragahapuspavarsaughapramukt
varacravr ksasapramuktakoasarvagaharatarjacravarsbhipravr s t
viviharatavr ksamahmairatakoavisr tavarvabhsit
ivyavyavr k sasarvavyameghavtasamritagagaatalapramuktamahurairghos

carasryartrim ivsukhaprabhav mairatasamatvabhsasamabhmibhg||


tasym khalu cturvpikym aa rjahkot iyutaatasahasryabhva| ekaik ca rjah
samatasahasrapariksipt| sarvca t ayo vicitraivpus p
aughasam karavhiyo
ivyatryasam gtimaojamahurairghosh sarvaratarumatrasuruciravyhh
ratapratima ith ausam criyo yathecchvivihasukhaparibhogyh| ekaikasym ca
ayatarikym aa agarakot iyutaatasahasri sam sthityabhva| ekaikam ca agaram
aagrmakot iyutaatasahasraparivram| sarve te grmaagaraigam
aekaivyoyabhavaavimakot iyutaatasahasraparivr abhva| tasym khalu
puacturvpikym jambuvpasya mahye ratakusumaprap ma mahyam rjahyabht,
r h ca spht ca ksem ca subhiks ca krabahujaaevamausy ca
aakualakarmapathasamttm sattvmlayah| tasym khalu pu ratakusumaprapym
rjahym vairocaaratapamagarbharco ma rja abhta cakravart caturvpevarah
aupapukah pamagarbhe vtrim amahpurusalaksaasamalam kr taarro hrmiko harmarjah
saptaratasamavgatah| pram csya sahasramabht putrm rm vrm vargarpim
parasaiyapramarakm sarvkrasuparipravargm| aa csya
strkot iyutaatasahasryatahpuramabht sarvsm cakravartisabhgakualamlasam bhavm
sabhgacaritm saharatakylam krm kalyacittm evakayirviesasar arpm
jmbaasuvaravarakym ivyagaharomakpapramuktagtrm
ivyagahavimalaprabhpramucaaarrm| aa csya amtyakot yo'bhva
pariyakaratapramukhh||
tasya khalu vairocaaratapamagarbharcasya rjacakravartiah sam prarvakr ma bhry
abht strratam, abhirp prsik aray paramaubhavarapuskalatay samavgat|
abhilake abhilaetr suvaravaracchavirbrahmasvar satatapramuktaprabharr
samatyojaasahasramaekavaray ivyagahaprabhay spharati sma| tasyca
sam prarvakry rjabhryypamabharbhirmaetrarrma cakravartiuhit abht,
sarvgasam pr abhirp prsik aray sarvaloktr ptaara| tayathpi ma kulaputra
rjacakravartio araea a kacit tr p
yati, evameva tasyh
pamabharbhirmietrariyacakravartiuhitura kaciaraea tr ptimpayate sthpayitv
prajtr p
t| tea ca klea tea samayea amityus ah sattv abhva a iyatyusah, sti atarea
klakriy| tea ca klea sattvm sam sthatvamapi prajyate sma| varatvamapi
svaratvamapi maheyatvamapi kulatvamapi yus pramatvamapi

164
rohaparihavimtratmapi utshabalaparkramasthmavimtratmapi
mapmapakarayavimtratmapi urahhimuktitvamapi prajyate sma| tatra ye sattvh
suvar abhvaurhimuktikh sam pragtr abhirp arayh, ta evam vcamabhsataaham bhoh purusa suvaratarastvatsakiti| evam ye sattvh susam sthitaarr abhva, te
uhsam sthitaarr sarvavamayate sma| te tea ayoyvamasamuitea akualamlea
yuhpramapi parihyate sma, varapi balapi saukhyapi parihyate sma||
tasym khalu ratakusumaprapym rjahymuttarea
samatvabhsaaharmameghairghosahvajo ma bohimaa
vr kso'bht
sarvatathgatabohima avyhapratiksaaaraah abheyavajramairjasramlah
sarvamairataicitavipulovihaskahah sarvaratamayaskahakhpatrapalapus p
aphalah
sam paah samatasuvibhaktah samabhgbhipralambaracitakhah samataspharaksayatvyho
ratrciviyutsamatabharapramuktvabhsah sarvatathgatavisayavikurvitairghosuravitah||
tasya khalu bohima asya purato ratakusumaviyuharmaigarjitameghaghos a
m ma
gahoakasaro'bhaaratarumakot iyutaatasahasraparivram| sarve ca te ratavr ks
bohivr ksasam sth abhva| tasya khalu pu ratakusumaviyuharmaigarjitameghaghos asya
mahgahoakasarasah sarvamairatasuvibhaktaiciti klyabhva, sarvaratahrapralambiti
viuharatamayasarvabhavaavyhopaobhiti viuhasarvbharaavyhasamalam kr ti|
sarvaca bohima o
'pramaih pamagarbhairacityavyhamahmairatakt
graih
samattparivr to'bht| tasya khalu pu ratakusumaviyuharmaigarjitameghaghos a
sya
gahoakasarasah mahyt sarvatryahvatathgatavisayapatrasam hiviyotitameghavyham ma
mahratarjapamam prurabht||
tatra mahpame samatajrcirguaketuhvajo ma tathgatah prurbabhva tesm
sumeruparamurajahsamm tathgatm prathamakalpikah, yea tasmi kalpe
sarvaprathamamauttar samyaksam bohirabhisam buh| so'ekavarsasahasri harmaravaea
sattv paripcya aavarsasahasram ramyavabhsavikurvitea paripcaymsa tatra
aabhirvarsasahasraih sa tathgatah prurbhavisyatti| yattatah
sarvatryahvatathgatavisayapatrasam hiviyotitaramimeghavyhamahratarjapamt
sarvasattvavirajahprap ma ramiricacra, yay ramy te sattvh spr s t h sam jati smaaabhirvarsasahasraistathgata utpatsyata iti, avabhirvars a
sahasraih sa tathgata utpatsyata iti|
yattato mahbohivr ksvirajovatrgarbh ma ramiricacra, yay ramy te sattvh spr s t h
sarvarpi sksmyapaya-ast bhirvarsasahasraih sa tathgata utpatsyata iti| yattata eva
mahbohivr kst sarvasattvakarmavipkairghos ma ramiricacra, yay ramy te sattvh
spr s t h svakasvak karmasamuravatarati sma, karmasmr t ijam ca pratyalabhatasaptabhirvarsasahasraih sa tathgata utpatsyata iti| yattata eva mahbohivr kst
sarvakualamlasam bhavairghos ma ramiricacra, yay ramy te sattvh spr s t h paripr
avikalasarveriyh sam tist hate sma-sabhirvarsasahasraih sa tathgata utpatsyata iti| yattata eva
mahbohivr k sacityabuhavisayaiaraairghos ma ramiricacra, yay te sattvh
spr s t h urtiayatay vikurvati sma-pacabhirvars asahasraih sa tathgata utpatsyata iti | yattata
eva mahbohivr kst sarvabuhaksetrapariuhiigarjitapratibhsavijpa ma ramiricacra,
yay te sattvh spr s t h sarvkrm buhaksetrapariuhimarksuh caturbhirvarsasahasraih sa
tathgata utpatsyata iti| yattata eva mahbohivr kst sarvatathgatavisaysam bheaprap ma
ramiricacra, yay te sattvh spr s t h tasya tathgatasya sarvatrugatavikurvitamavatarati smatribhirvarsasahasraih sa tathgata utpatsyata iti| yattata eva
mahbohivr kstsarvajagaabhimukhaprap ma ramiricacra, yay te sattvh spr s t h
tathgatamabhimukhamahimucypaya-vbhym varsasahasrbhym sa tathgata utpasyata iti|
yattata eva mahbohivr kst tryahvajaviyutprap ma ramiricacra

165
satathgataprvayogairghos ma, yay te sattvh spr s t h tasya tathgatasya
prvayogasamuravakalpaymsuravatarati sma-vars asahasrea sa tathgata utpatsyata iti| yattato
mahbohivr ksvitimirajatathgataprap ma ramiricacra, yay te sattvh spr s t h
samatacaksuskatm pratyalabhata sarvatathgatavikurvitabuhaks e
trasarvasattvaaraatyaivarsaatea sa tathgata utpatsyata iti| yattata eva mahbohivr kst
sarvajagabuhaaraavipkakualamlasam bhav ma ramiricacra, yay te sattvh spr s t h
tathgatotpasam jm pratyalabhata-sapthea sa tathgata utpatsyata iti| yattata eva
mahbohivr kst sarvasattvapraharsaprtiprmoyasamuayairghos ma ramiricacra, yay te
sattvh spr s t h buhaaraamahprtivegasam jt abhva| iti hi kulaputra
ebhirevam rpairapramaih ramiparipcaaayairaavarsasahasri sattv paripcya saptame
ivase pre sarvam tam lokahtumapramaih sam kampaaayaih sam kampya
ektapariuhmahyatist h
at yvaaasu iksu sarvatathgatm buhaksetrapariuhih|
tmapi sarvm praticittaksaam tatra buhaksetravihcityavyh sam araymsa| atha
pacime sapthe ye tatra lokahtau sattv buhaaraaparipakvh, te sarve bohima bhimukhh
sthit abhva||
atha khalu tasmi lokahtau sarvacakravlebhya sarvasumerubhyah sarvaparvatebhyah
sarvaabhyah sarvasgarebhyah sarvavr ksebhyah sarvapr t hivtalebhyah sarvaagarebhyah
sarvaprkrebhyah sarvabhavaebhyah sarvavimebhyah sarvavastrbharaaparibhogebhyah
sarvavyavr ksebhyah sarvatryasam gtibhyah sarvairmavyhebhyah ekaikasmrambat
sarvatathgatavisayaprabhavam igarjamh sarvagahahpameghircrya
sarvaratrcimegh sarvagahahprcigarbh sarvagahamaivigrahamegh
sarvamaivastraratbharaamegh sarvaratapuspasumerumegh sarvacramegh
sarvatathgataramimegh viyotayamh sarvatathgataprabhma a
lameghicrayamh
sarvavyatryamegh sam ghat t ayamh sarvatathgatapraihairghosamegh
pramucayamh sarvatathgatasvargarutasamuramegh igarjayamh
sarvatathgatalaksauvyajaavicitrapratibhsamegh iarayamh acityi
tathgatotpaprvaimitti sam arya tasya
sarvatryahvatathgatavisayapatrasam hiyotitaramimeghavyhamahratarjapamasya bohau
aabuhaksetraparamurajahsam mahratarjapamaparivrh samavatist hata| tesm ca
mahratarjapamaparivrm mahratapamm kesarakariksu
aabuhaksetraparamurajahsami mahmairatagarbhi sim hsai prurabhva| tesu ca
mairatagarbhesvsaesu aabuhaksetraatasahasraparamurajahsam bohisattvh
paryakaisa h prurbabhvuh||
samaatarbhisam buhasya tasya bhagavatah samatajaratrcirguaketurjah tathgatasya
auttarm samyaksam bohim, atha tvaeva aasu iks u
sarvalokahtutathgat auttarm
samyaksam bohimabhisam buhya yathaym sattvmabhimukham harmacakram
pravartaymsuh| tea tato lokahtoraprameyh sattvh sarvaurgativiiptebhyo viivartith|
aprameyh sattvh svargopapattipratist hpith| aprameyh sattvh rvakabhmau pratist hpith|
aprameyh sattvh pratyekabohau paripcith| aprameyh sattv vegaprabhiryym bohau
paripcith| aprameyh sattv vimalaparkramahvajym bohau paripcith| aprameyh sattvh
harmaprabhvabhavaairyym bohau pratist hpith| aprameyh sattv
iriyapariuhiprabhvairyym bohau paripcith| aprameyh sattvh
balasamatsamucrugamairyym bohau paripcith| aprameyh sattv
harmaagarbhimukhavisayayasam bhavairyym bohau pratist hpith| aprameyh sattvh
sarvatrugatarhyabhisam bhiaayayaairyym bohau pratist hpith| aprameyh sattvh
caryprayogasamavasaraaayairyym bohau pratist hpith| aprameyh sattvh

166
samhiprasthaayairyym bohau pratist hpith| aprameyh sattvh
sarvrambaavisayapariuhima alaayairyym bohau pratist hpith| aprameyh sattv
bohisattvabohau cittamutpith| aprameyh sattv bohisattvamrge pratist hpith| aprameyh
sattvh pramitmrgaviuhau pratist h
pith| aprameyh sattvh prathamym bohisattvabhmau
pratist hpith| evam tasya tathgatasya acityea buhavr s a
bhitvikurvitea harmacakram
pravartayatah praticittaksaamaatprameyh sattv vityym tr tyym caturthym pacabhym
sast hym saptamymast abhym avamym, aprameyh sattv aabhym bhmau pratist hpith|
aprameyh sattvh praihavaiesikym bohisattvacaryymavatrith| aprameyh sattvh
samatabharabohisattvacarypraihaviuhau pratist hpith| evam tasya tathgatasya
acityea buhavr s abhitvikurvitea harmacakram pravartayatah
praticittaksaamaatamahyasattvahturviayamagamat| tasmim ca lokahtau sarvasattv
yathaystasya tathgatasya tmabhvopyakaualyapramuktm harmaeamjati sma||
tasym khalu pu ratakusumaprapym rjahym rpavaravisayaparibhogamaamattm
sattvmayoyamavamayamm viayavaam samupya samatabharo bohisattva
uravararpagatamabhiirmya tm rjahmauprptah| tasyoray prabhay sarv s
rjahyavabhsit| y ca tasy rjahyh prabh, y ca rjacakravartio
vairocaaratapamagarbharcasya svaarrairyt prabh, y ca strratasya prabh, y ca
ratavr ksm prabh, y ca mahmairatasya prabh, y ca carasryagrahaaks atrajyotism
prabh, y ca sarvajambuvpe prabh, s ca sarv a prajyate sma| tayathpi ma itye uite
vigate'hakre a caragrahaaksatrajyotism gera mam prabh prajyate sma, evameva
samatabharasya bohisattvasya prabhaybhibhth tatra jambuvpe sarvaprabh a prajyate sma|
tayathpi ma jmbaakaakabimbasya purato mas ivigraho a obhate a bhsate a tapati a
virocate, evameva samatabharasya bohisattvasya puratah tesm sattvm rpaky a obhate,
a bhsate, a tapati, a virocate||
tesmetaabhavat-ko'vayam bhavisyati evo v brahm v, yasya purato vayam a obhmahe, a
bhsmahe, a tapmo a virocmahe kyea v prabhay v ubhay v varea v tejas v? a
csya akumo imittamugrahtum||
atha khalu samatabharo bohisattvah tasy ratakusumaprapy rjahy mahye
vairocaaratapamagarbharcasya rjacakravartio vimasyoparyatariks e
sthitv tam
vairocaaratapamagarbharcam rjam cakravartiametaavocat-yat khalu mahrja jyhtathgato'rha samyaksam buho loka utpaah| ihaiva tava vijite
samataharmvabhsaharmameghairghosahvajabohimae
viharati||
atha khalu samatajrcipamabharbhirmaetrarcar rjauhit samatabharasya
bohisattvasya rpakyam r s t v prabhvikurvitambharaairghosam ca rutv
mahprtiprmoyavegajt tasym velymevam cittamutpaymsa-yame
kim ciupacitakualamlam tehamr am kyam pratilabheyam| r amalam kram, r i laksai,
r amrypatham, r mr him| yath aehakrym rtrau sattvmavabhsam sam jaayya
buhotpah sam prakitah, tathhamapi sattvmajhakram vihya mahjlokam
kurym| yatra yatra cotpayeyam, sarvatrvirahit symaea kalyamitrea||
atha khalu kulaputra vairocaaratapamagarbharcacakravart sha caturagea balakyea,
srham saptabh rataih, srham strgaaparivrea, srham putrmtyaaigamairjapaaih,
mahaty rjarhy, mahat rjubhvea tasy ratakusumaprapy rjahy ucclya
yojaamrhvam vihyasyabhyugamya sarvam jambuvpam sarvvatm cturvpikalokahtum
mahvabhsea spharitv sarvasattvm buhaaraasampartham sarvarataparvatesu

167
pratibhsam sam arya sarvacturvpikalokahtuparypam sattvmabhimukham sthitv
tabuhaaraam gthbhigtea samvaraymsa
buha loke samutpaastrt yah sarvaehim|
sarve vrajata utthya rast um lokaviyakam||20||
kacitkalpakot bhirutpayate tathgath|
prakayati te harmam hitrtham sarvaehim||21||
r s t v lokam viparyastamajatimirvr tam|
sam srauhkhbhihatam sam jaya mahatm kr pm||22||
kalpakot rasam khyeycarit bohicrik|
sattvm paripkrtham sarvauhkhopataye||23||
paryatyaja hastap karas irm si ca|
kalpaataparyat buhabohyamr tptaye||24||
urlabhh kalpakot bhirloke lokaviyakh|
amogham ravaam yesm araam paryupsaam||25||
bohysaaisa o
'yam r yate vaatm varah|
mram sasaiyam irjitya vibuho bohimuttamm||26||
buhakyam ca vksahvam aataramima a
lam|
varam viihsr t ya prahlayati yajjagat||27||
ramimeghasam khyey buharomaviihsr t|
viati prtimatulm sattv yairavabhsith||28||
svakasvakea cittea pjayahvam viyakam|
jaayitv maharvryameta ymastaatikam||29||
atha khalu rj vairocaaratapamagarbharcacbhirgthbhih svavijitavsiah sarv sattv
sam coya aabhirvivihapjmeghasahasraicakravartikualamlapariis paaih
samatvabhsaharmameghairghosahvajam bohima am samatabhipravarsa yea sa
bhagav samatajaratrcirguaketurjastathgatah teopasam krtah
sarvaratacchatrameghasam chitamkam kurva, sarvapuspavitameghavitatamkam kurva,
sarvavastrameghasam chitlam kramkam kurva,
sarvaratakikijlameghairgagaamalam kurva,
sarvagahasgarairhpitagahrcimeghlam kram gagaatalamahitist ha,
sarvaratsaamairatavastraprajaptaviracaameghlam kram gagaatalamahitist ha,
sarvaratahvajameghocchritlam kram gagaatalamahitist h,
sarvabhavaavimameghasam chalam kram gagaatalamahitist ha,
sarvapuspameghasam chalam kram gagaatalamahitist ha,
sarvapjvyhameghbhipravarsalam kram gagaatalamahitist h
a| upasam kramya bhagavatah
samatajaratarcirguaketurjasya tathgatasya pau irasbhivaya tam

168
bhagavatamaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya tasya bhagavatah puratah
samataigviyotitamahmairatapamagarbhsae yasat||
atha khalu samatajaratrcihpamabharbhirmaetrarcar cakravartiuhit svybharai
kyirmucya tairbharaaistam bhagavatam samatajaratrcirguaketurjam
tathgatamabhyavakirat| atha tybharai tasya bhagavatah upari mrhasam hau
mahmairatbharaacchatram sam sthitamabhva vicitramairatajlapariksiptam
gerakyaparigr h
tam sarvbharaaarrasusam sthitaparima a
lam
abharaacchatramaa
laparivritamektapariuham kt grasam sthavicitravyham
sarvaratbharaameghasam chitam sarvamairjarumavyhasam chaam
sarvagahasgaramairjasamalam kr tam| tasya mahye
harmahtuprabhavasarvaratamaikhpralambam ma mahbohivr ksamarkst
aatamahyavyhaiream praaksiavyhasam araam| tatra vairocaam ma
tathgatamarkst aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamairbohisattvaih parivr tam puraskr tam
sarvaih samatabharabohisattvacarypraihairytaih
bohisattvairacityavyhsam bhiavihribhih, sarvalokerm ca taabhimukharkst| tasya
bhagavato vairocaasyatamahyam buhavikurvitamarkst,
prvabohisattvacarykalpaparam parm ca avatarati sma| tasyca lokahtoh
samvartavivartakalpavatarati sma| tatra lokahtvattm buhavam aparam parmavatarati sma|
tasym ca lokahtau samatabharabohisattvamarks t| sarvatathgatapamlesu
buhapjprayuktasarvasattvaparipkaviaybhimukham crkst| sarvabohisattvm ca
samatabharasya bohisattvasya kye pratibhsaprpt, tmam ca tatraivugatamarkst
sarvatathgatapamlesu| samatabharasya bohisattvasya
kyapratibhsaprptasarvabohisattvapamles u
sarvasattvabhavaesu, tsu ca
lokahtusvekaikasmi lokahtau buhaksetraparamurajahsam lokahtarkst|
sasam hivyh, sapratist h, sasam sth, saarr, savyhapariuh,
vyhameghaparisam cha, kalpamasam khyey, tathgatavam aire,
tryahvaayvatr, ikprasaraprave, harmahtuprasaraparypa
harmahtutalaprave, katalavyavasth, bohiga avyh,
tathgatavikurvitaprabh, buhasim hsaavyh, tathgataparsama alasamur
tathgataparsamaa
laparivart tathgatopyakaualyaparipa,
tathgataharmacakrapravartaaay, tathgatasvar garutairghos a
mukt
matraayasgaraire strtameghuravamarkst| r s t v ca bhyasy
mtray mahprtiprasaveg pratyalabhata||
tasy mahprtivegasam jtyh sa bhagav samatajaratrcihrguaketurjastathgatah
sarvatathgataharmacakrairghosam ma strtam sam prakaymsa
aabuhaksetraparamurajahsamastrtaparivram| tasystam strtam rutv aa
samhimukhaatasahasryavakrti mr
i sukhasam sparai| tayathpi ma
taivasvakrtasya garbhasya mtuh kuksau vijam, tayathpi ma sattvm
karmbhiirhram, tayathpi ma taivasvaruptasya slakalyavr k sasya bjkurahetuh,
evameva te samhayo mr
avah kamayh| yauta sarvatathgatbhimukhavijpao ma
samhih| sarvaksetraprasarugatvabhso ma samhih| sarvatryahvaayvatrapraveo ma
samhih| sarvatathgataharmacakrairghoso ma samhih|
sarvabuhapraihasgaravijpao ma samhih|
sarvasam srauhkhapratipitasarvairyairghosavijpao ma samhih|
sarvasattvatamohakravihamaapraihavyho ma samhih|
sarvasattvauhkhavipramoksapraihivilambo ma samhih| sarvasattvasukhaispattisam bhavo
ma samhih| sarvasattvaparipkaviayparikheagarbho ma samhih|

169
sarvabohisattvamrgvataraahvajo ma samhih|
sarvabohisattvabhmykramaasam bhavavyho ma samhih| evam pramukhi asy aa
samhimukhaatasahasryavakrti||
s sksmasamhitacitt aijaacitt praharsitacitt samvsitacitt abhsacitt
kalyamitresvaugatacitt gambhrasarvajatrambaacitt maitrugamaasgaraprasr tacitt
sarvbhiiveoccalitacitt sarvalokavisaysam vsacitt tathgatavisayvataraacitt
sarvabuharpavarasgarvabhsitacitt aksubhitacitt aritacitt apratihatacitt abhiacitt
auatacitt aavaatacitt akhiacitt aivartyacitt asam saacitt
sarvaharmasvabhvaihyapticitt sarvaharmasvabhvaayasgarugatacitt
sarvaharmapravicayaayugatacitt sarvasattvasamurvataraacitt sarvajagatparitracitt
vipulabuhasamurvabhsasam jtacitt, sarvatathgatapraihasgarvataraacitt
sarvvaraaparvatavikiraacitt vipulapuyasam bhrasamuayaacitt
aatathgatabalapratilbhbhimukhacitt sarvabohisattvavis ayvabhsapratilabhacitt
sarvabohisattvasam bhrasam vartaacitt sarvaiksamuraspharaacitt
samatabharamahpraihhylambaatyai, aabuhaks e
traparamurajahsamaih
praihasamuraih sarvatathgatm prvapraiham svabuhaksetrapariuhaye'bhiirharati
sma, yauta sarvasattvaparipkaviayya harmahtuayasamuraprasaraparijyai
harmahtuayasamurvataraatyai
sarvabuhaksetresvapartakalpabohisattvacaryvataraatyai
sarvabohisattvacaryma a
lpartakalpasam vsaatyai sarvatathgatopasam kramaatyai
sarvakalyamitrrgaatyai sarvatathgatapjopasthaparipraatyai praticittaksaam
sarvajajavirohaavibohaabohisattvacaryupaccheaatyai|
evam pramukhairaabuhaksetrapramurajahsamaih praihbhiirhramukhasamuraih
samatabharym bohisattvacaryym praihimabhiirharati sma tasyh
samatabharabohisattvacarypraihyabhiirhrya||
sa bhagav samatajaratrcirguaketurjastathgatah prvakualamli sam coayati
uyotayati sam arayati vivr o
ti vibhajati sam prakayati srkaroti avipraatyai, vipulkaroti
mahspharaatyai, sthpayati sarvajatpramkaraatyai, yauta prathamacittotpamupya
tathgataprvapraihisamursam khyeyapratilbhya||
bhtaprvam kulaputra atte'hvai tatah parea aame kalpe maisryacaraviyotitaprabhym
lokahtau carahvajarketoh tathgatasya pravacae
samatajrcihpamabharbhirmaetrarcaray rikay
samatabharabohisattvasampitay pralugastathgatavigrahah pamaisa ah pratisam skritah|
pratisam skrya citritah| citrayitv ratapratima i tah kr t ah| auttarym samyaksam bohau
cittamutpitam samatabharabohisattvakalyamitramgamya| s tea kualamlea
aviiptaharmi sa everakulesu mausyerakulesu copapa, sarvatra cbhirpbht
prsik aray paramaubhavarapuskalatay samavgat| sa ca
avirahitbhttathgataaraea samatabharabohisattvea| teaiva ca kalyamitrea tasym
tasym jtau paripcit sam coit smrit| etarhi ca puastay samatabharo bohisattva
rgito'tyatvirgaatay||
tatkim mayase kulaputra-ayah sa tea klea tea samayea
vairocaaratapamagarbharprabhco ma rjacakravart ? a khalu puaste kulaputra evam
rast avyam| maitreyah sa bohisattvah tea klea tea samayea
vairocaaratapamagarbharprabhco ma rjbhccakravart| sytkhalu puaste kulaputra evamay s tea klea tea samayea sam prarvakr ma rjabhrybht? a khalu evam
rast avyam| iyam pratarutasgaravat ma rtrievat, y mamataram sam isa | tatkim

170
mayase kulaputra-ay s tea klea tea samayea
samatajrcihpamabharbhirmaetrarcar ma rjauhit abht? a khalvevam
rast avyam| aham s tea klea tea samayea
samatajrcihpamabharbhirmaetrarcar ma rjauhit abhvam| yame rikbhtay
irahvajaketostathgatasya pravacae pralugastathgatavigrahah pamogatah pratisam skritah, sa
me heturabht yvaauttaryh samyaksam boheh| ya csmi samatabharea bohisattvea
auttarym samyaksam bohau sampit, sa me kulaputra prathamacittotpo bohya abht| ya
ca sa me bhagav samatajrcihrguaketurjah tathgata upasam kramya bharaairavakrah,
tathgatavikurvitaprtihryam ca r s t v harmaca me tasya bhagavato'tikcchrutah, ta mayaisa
sarvalokbhimuikhajagaviayaiarao bohisattvavimoks ah pratilabhah| sarve ca te
sumeruparamurajahsamstathgat rgit abhirhith, sarvopakaraapjsatkrea ca satkr th|
yaca taistathgatairharmo bhsitah, sa me sarvam rutah| tesm csmi
tathgatmavavusasu pratipa| tesu ca me tathgatesu tvram gauravam pratilabham
yathrpea gauravea ekacittaksae t sarvm stathgatm sti bohisattvaparsamaa
li ti ca
sarvi buhaksetri paymi||
tasym ca vairocaariym lokahtau samvr ttym tatra ca virajomaa
le kalpe irgate'atare
maicakravicitrapratima itavyh ma lokahturmahprabhaca ma kalpo'bht| tatra paca
buhaatyutpai| ti may sarvyrgiti| tasmim ca khalu mahprabhe kalpe
mahkaruameghahvajo ma tathgatah prthamakalpiko'bht| sa may rtrievatbhtay
abhiiskrma pjitah| tasyataram vajraryaaketurma tathgata utpaah| sa may
cakravartibhtay pjitah| tea ca me sarvabuhotpasam bhavo ma strtah sam prakito
aabuhaksetraparamurajahsamastrtaparivrah| sa ca me rutah ugr htah| tasyataram
jvalarcihparvatarvyho ma tathgata utpaah| sa me rest h
htay pjitah| tea ca me
iuhitr b
tryahvvabhsagarbho ma strtah sam prakito
jambuvpaparamurajahsamastrtaparivrah| sa ca me rutah ugr htah| tasyataram
sarvaharmasamurbhyugatavegarjo ma tathgato loka uapi| sa may asurarjabhtay
pjitah| tea ca me sarvaharmahtutalajabheo ma strtah sam prakitah
pacastrtaataparivrah| sa ca me rutah ugr htah| tasyataram
gambhraharmarsamuraprabho ma tathgata utpaah| sa me gerakaybhtay
pjitacitrjamairatameghavarsamabhipravarsaty| tea ca me prtisgaravivarhaavego ma
strtah sam prakito aastrtakot atasahasraparivrah| sa ca me rutvogr h
tah| tasyataram
rataikharrcihparvataprapo ma tathgatah utpaah| sa ca me sgaraevatbhtay
ratapamameghavarsairupasam kramya pjitah| tea ca me harmahtusgaraayaprabho ma
strtah sam prakito aabuhaksetraparamurajahsamastrtaparivrah| sa ca me
rutvogr htah, smr t y ca sam hritah| tasyataram guasamurvabhsamaa
larrma
tathgata utpaah| sa me pacbhijar s ibhtay maharhivikurvitea sast ir s isahasraparivr tay
upasam kramaya gahapuspaikharameghabhipravarsaty pjitah| tea ca me
alayaharmaprapo ma strtah sam prakitah sast istrtasahasraparivrah| sa ca me
rutvogr h
tah, tasyataram vairocaargarbho ma tathgata utpaah| aham ca
samatrthasam bhav ma pr thivevat abhuvam| s ahamaprameyapr thivevatparivr
sarvaratarumakoebhyo ratapuspameghavarsyutsr jam sarvaratahramegh pravarsam
upasam krt tasya tathgatasya pjkarmae| tea ca me sarvatathgatasam bhavajkaragarbho
ma strtah sam prakito'prameyastrtaparivrah| sa ca me rutv hrito a vipraitah|
tesm khalu kulaputra pacm buhaatm sarvapacimo
harmahtugagaaprarataikhararprapo ma tathgato loka uapi| aham ca tea klea
abhirmarvakr ma at arik abhvam| s aham tasya tathgatasya agarapraveasamaye

171
t ake pravr tte buhubhvea rhvam gagaatale sthitv gthsahasrea tam
tathgatamabhist uvat upasam krt| tea ca me harmahtuviyotitavyham ma
ramimrakoutsr jya sarvakyo'vabhsitah| tay ca me ramy samaataraspr s t ay
harmahtuayvartagarbho ma vimoksah pratilabhah||
iti hi kulaputra et pramukh kr tv yi tatra maicakravicitrapratima itavyhym lokahtau
mahprabhe kalpe paca buhaatyutpai, ti may sarvyrgiti, pj ca me tesm
tathgatm kr t | yaca me taistathgatairharmo eitah, tam sarvam smarmi|
ekapaavyajaamapi me tato harmaaya vipramus itam| ekaikasya ca me
tathgatasytikamupasam krmaty aparimm sattvmarthah kr to
buhaharmasam varaatay| ekaikasya ca me tathgatasya atikt
tryahvajagarbhaharmahtuvipulo ma harmahtuarrasgarah sarvajatviyuavabhsah
pratilabhah sarvasamatabharacarysamvsasamavasaraah| etarhyapi me kulaputra
praticittaksaamaatamahystathgat bhsamgacchati| sarves m ca me tesm tathgatm
sahaarat sarvajatviyuavabhs aye'vakrt apratilabhaprv ar s t aprvh| a ca
samatabhary bohisattvacaryy uccalmi| tatkasya hetoh? aatamahyairea esa
sarvajatviyuavabhsapratilambhah||
atha khalu samatasattvatrojahr rtrievat tasym velym tameva
sarvalokbhimukhajagaviayaiaraam bohisattvavimoksam bhyasy mtray praarayam
buhhist hea suhaam rest hirakam gthbhirahyabhsata
r u sha vacaametu mam gambhra urr a urvagaham|
sarvatriyahvatalabheaayam harmbhama alasamataprabham||30||
yatha sam bhuta prathama cittu mam bohya buhaguaprrthaay|
yatha bohivimoksu ayu labhu mam y etam r o
hi pravibhgaayam||31||
itu buhaksetraparamurajahsamakalpaprvatu parea tatah|
vairocaahvajaprapair atra lokahtu vipul vimal||32||
kalpo abh virajama alu yo acchiu yatra jiavam u abht|
tasmi sumeruparamusam upapayis aabal aigh||33||
tasmi samataratarciir guaketurja prathamah sugatah|
harmahvajah irisumeru jio guakearvaru caturtha jiah||34||
jiu tirja samityuratho yaaparvato guasumeruir|
jiabhskarah aimukho bhagavete aa prathama atra aye||35||
gagalayo jiu samataprabho iasam bhavah smr tisamuramukhah|
abhyugat jiu sumeruir harmrciparvatair sugatah||36||
pamogato avamu kruiko jiu harmahtukusumo aamah|
buhosamura paripayato es a vitiya atra aye||37||
prabhaketurjamati jamati citrrtha irairi evamati|

172
jiu vegarjamati jair avabhsarja prabhaketuir||38||
vikrtaevagati ma jio tatha harmahtupaumo aamah|
evam ayam vipula arayato tr t iy a bhavati atra aye||39||
ratrciparvatair bhagavm staaataram guasamurair|
harmaprabho paumagarbhair gaticaraetraayaah sugatah||40||
gahaprabho maisumeruir gaharvakyu prabharjah|
maigarbharja iritejavat aamo jiah praamarpagatih||41||
taaataram vipulabuhi jio rataaprabho gagaameghair|
varalaksaah iri babhva jio bratamaa
laca svaarraprabhah||42||
ryaavrata sumeruir guacakravlairirju jiah|
aparjitavratahvajo bhagav rumaparvato aamu tes a jiah||43||
slerarjairigarbhu jio lokerakyapratibhsaprabhah|
abhyugataprabhair bhagav virajaprabho haraitejair||44||
gambhraharmaguarjair jiu harmasgarairghosamatih|
meruhvajah iriprabhsamatiraamo jio rataarjairih||45||
brahmaprabho gagaaghosa jiastatha harmahtupratibhsairih|
lokama alaprabho bhagav aabheajaprabheketumatih||46||
gagaaprapa abhirmair vairocaaprabhair sugatah|
puyaprabhsairi tair aamo mahkaruameghair||47||
tathatprabho balaprabhsamatih sarvajagbhimukharpa jiah|
abhyugatbhu abhu tatra jiastaaataram samaarru jiah||48||
harmogato'tha sa abhtsugatastaaataram ailavegair|
rahvajo rataagtrair aamastriyahvapratibhsaprabhah||49||
praihasgaraprabhsair vajrayo giriir vitiyah|
tr tyo jio harisumeruir smr t iketurjairi harmamatih||50||
prajprapa prabhaketuir taaataram vipulabuhi jiah|
jiu harmahtuayajagatiharmah samuramatijairih||51||
harmaharo rataaairi guacakravlairi meghu jiah|
kstiprapairi tejavativegaprabhah amathaghosu jiah||52||
tihvajo jagaprapairi buho mahpraihivegairi|
aparjitahvajabalo bhagav jrcisgarairica jiah||53||

173
harmevaro jia asagamatirjagamatrasgarairghos a
matih|
sarvasvargarutaghosair vaavartiyajayaayast imatih||54||
iaeamukhajago bhagav sattvayaih samaarriirih|
buho parrthasavihrair prakr tarrairi bharajiah||55||
ete ji pramukha tatra abhupapayi ye jia prapakarh|
kalpaih sumeruparamusamaih ye pjit jiasamuraaye||56||
tairbuhaksetraparamusamaih kalpairupapayisu ye keci jih|
te sarvi pjita may sugat etam vimoksaayamotariy||57||
kalpaata ahu cra pur etam vimoksaayu bhvayat|
tvamapi ruitva pratipaya laghu pratilapsyase ayamimam acirt||58||
etamaham kulaputra sarvalokbhimukhajagaviayaiaraam bohisattvavimoksam jmi| kim may
akyamaatamahyabohisattvacarysgarahimuktisamvsm bohisattvm
ayaarrm viviheriyasgarapariispam vicitrabohisattvapraihasuprativihm
carym jtum gu v vaktum||
gaccha kulaputra, iyamihaiva bohimae
pratarutasgaravat ma rtrievat, y mamataram
jyotirhvajamairjapratima itagarbhe pamsae isa
aartrievatsam khyeyaatasahasraparivr| tmupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirakah samatasattvatrojahriyo rtrievatyh pau irasbhivaya
samatasattvatrojahriyam rtrievatmaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puah
puaravalokyam samatasattvatrojahriyo rtrievaty atikt prakrtah||35||

38 PRANTARUTASGARAVAT
Parallel Devanagari Version:


38 pratarutasgaravat|
atha khalu suhaah rest hirakah samatasattvatrojahriyo rtrievatystam
sarvalokbhimukhajagaviayaiaraam bohisattvavimoksam bhvaya avatara
ahimucyamo'vaghayamo vipulkurvah sphara prasara vakurva avabhsayamah
samavasara yea pratarutasgaravat rtrievat teopasam kramya pratarutasgaravaty
rtrievatyh pau irasbhivaya pratarutasgaravatm rtrievatmaekaatasahasrakr tvah
praaksikr tya pratarutasgaravaty rtrievatyh puratah prjalih sthitv evamha-ahamrye
evate auttarym samyaksam bohau sam prasthitah| so'ham kalyamitrasam irayea
bohisattvacaryym iksamo bohisattvacarymavatara bohisattvacaryym pratipayamo
bohisattvacaryym pratist hitah sarvajatym irytumicchmi| tavaasva me rye evate katham
bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalu pratarutasgaravat rtrievat suhaam rest hirakametaavocat-shu shu
kulaputra, yastvam kalyamitrasam irayea bohisattvacarysgaram parimrgasi| aham kulaputra

174
vipulaprtivegasam bhavacittaksaavyhasya bohisattvavimoksasya lbhi| suhaa ha-kim karmsi
evate, kimvisaysi, kim prayog kim vyavacr? ka etasya vipulaprtivegasam bhavacittaksaavyhasya
bohisattvavimoksasya visayah? s avocat-aham kulaputra cittayasgarapariuhisamatpratipa
sarvalokarajomalavimalbheyavyhasam pratipa avaivartypratyuvartyrambhacitt
rataparvatagulam krkampyacitt apratist hitlayacitt sarvajagatparitrbhimukhacitt
sarvabuhasamuraaravitr ptacitt sarvabohisattvabalayaviuhacitt
mahjvabhsavyhasmr tisgarasam vsacitt sarvasattvaokaktrasamatikramaya pratipa,
sarvasattvauhkhaaurmaasyaviivartaybhiyukt, sarvasattvm
marpaabagaharasasparasamucraviivartaya pratipa, sarvasattvm
priypriyaviprayogasam prayogauhkhavyupaamya pratipa, sarvasattvm
visayapratyayasam bhavasam mohauhkhaviivartaaprayukt, viipatitasarvasattvapratiaraabht
sarvasattvasam srasam vsauhkhaihsaraasam arabhiyukt, sarvasattvm
jtijarmaraaokaparievauhkhaaurmaasyopysaviivartaya pratipa,
sarvasattvmauttaratathgatasukhapariis pattaye pratipa,
sarvagrmaagaraigamajaapaarst rarjahgatm sattvm sukhopasthea tust im
vimi, tesm ca hrmikm raksvaraaguptim samviahmi| auprvea ca t sarvajatym
paripcaymi| yauta mahbhavaavimagatm sattvmaabhiratim sam jaaymi| ti ti ca
aurmaasyi vyapaaymi| sarvbhiiveavyavaccheya sarvaharmasvabhvaparijyai ca
harmam eaymi| mtpitr bhrtr b
hagijtislohitasamavahagatm sattvm
ciraklasam jtasehm buhabohisattvasamavahapratilbhya harmam eaymi|
bhryputrasamavahagatm sattvm sarvasam sraratitr s
prahya
sarvasattvasamacittatyai mahkarupratilbhya harmam eaymi| atarpaamahyagatm
sattvmryasam ghatathgataaraasamavahasamavasaraatyai harmam eaymi|
bhogamaamattm sattvm kstipramitparipraya harmam eaymi|
r t tagtavybhiratm sattvm harmrmaratyai harmam eaymi| visayaratigr hm
sattvm tathgatavisayasamavasaraatyai harmam eaymi| krohvist m sattvm
kstipramitpratist hpaatyai harmam eaymi| kusm sattvm vryapramitpariuhaye
harmam eaymi| vibhrtacittm sattvm tathgatahyapramitpratilbhya harmam
eaymi| r s t ikr tagahaapraskam sattvmaviyhakrapatitm
r s t ikr tagahaviyhakraviivartaatyai harmam eaymi| usprajm sattvm
prajpramitpratilbhya harmam eaymi| traihtukbhiivist m sattvm
sam srauhkhaihsaraya harmam eaymi| hhimuktm sattvm
tathgatabohipraihaparipraye harmam eaymi| tmahitaprayuktm sattvm
sarvasattvahitvahaapraihaparipraye harmam eaymi| urbalhyaym sattvm
bohisattvabalapramitviuhaye harmam eaymi| aviytamohakracetasm sattvm
bohisattvajapramitviuhaye harmam eaymi| virpakym sattvm
tathgatarpakyaviuhaye harmam eaymi| visam sthitaarrm
sattvmauttaraharmakyaviuhaye harmam eaymi| urvarm sattvm
sksmatathgatasuvaravaracchavityai kciliikasukhasam sparaarratviuhaye harmam
eaymi| uhkhitm sattvmatyatatathgatasukhapratilbhya harmam eaymi| sukhitm
sattvm sarvajatsukhapratilbhya harmam eaymi| glmturm sattvm
pratibhsopamabohisattvakyapariispattaye harmam eaymi| vicitraratiprasaktm sattvm
bohisattvacaryratipratilbhya harmam eaymi| arirm sattvm
bohisattvaharmaihakoapratilbhya harmam eaymi| uyagatm sattvm
buhaharmaparyest yabhiyoghetutyai harmam eaymi| mrgagatm sattvm
sarvajatmrgapratipattaye harmam eaymi| grmagatm sattvm
sarvatraihtukaihsaraatyai harmam eaymi| jaapaapraeagatm sattvm
rvakapratyekabohimrgasamatikramya tathgatabhmipratis t hpaatyai harmam eaymi|

175
agaragatm sattvm harmarjaagarvabhsaatyai harmam eaymi| viiggatm
sattvm tryahvasamatjapratilbhya harmam eaymi| iggatm sattvm
sarvaharmajbhijatyai harmam eaymi| ektargacaritm sattvmaubhamukhea
sarvasam sraratitr s
viivartaatyai harmam eaymi| osacaritm sattvm

mahmaitrayasgarvataraatyai harmam eayti| mohacaritm sattvm
sarvaharmamukhasamurapravicayajbhijatyai harmam eaymi| samabhgacaritm
sattvm sarvayapraihaayasgaravaiesikatyai harmam eaymi|
sam sravisayaratyaym sattvm sam sravisayarativiivartaatyai harmam eaymi|
sarvasam srauhkhaspr s t m sattvm sarvasam srauhkhupaklist atyai harmam eaymi|
tathgatavaiayikm sattvmautpapaasam prakaatyai harmam eaymi|
skahaiketaym sattvmalayaharmagocaravihratyai harmam eaymi|
sam laym sattvm mrgavyhaviesasam prakaatyai harmam eaymi|
ahimaprptm sattvm sarvaharmasamatkstim sam prakaymi|
myt hyavisayaym sattvm bohisattvayapariuhim sam prakaymi||
evamaham kulaputra sarvasattv harmaea sam gr h
ya sarvauhkhaurgatipathebhyo
viivartayam evamausyasam pattisukhi sam arayam traihtukucclayam
sarvajatym pratist hpayam vivihairupyamukhaih paripcayam
mahprtivegasamurvabhsapratilabh momi, pramomi, ttamaask bhavmi| api tu khalu
puaraham kulaputra sarvaigviiksu bohisattvaparsama alasamuravalokayam
praihacaritm bohisattvm kyaviuhm
prabhmaa
lavyhmaatavararamiprabhma alam pramucamm
sarvajatayasgaraprasr t ajlokm samhisamurvatrm
vikurvitavisaym svargarutasgarairghosm bharaavibhsitaarrm
tathgataayvatrm ksetrasamuraprasaraprasr taarrm
buhasgarvatrm pratisam viayasgarvatrm
tathgatavimoksajavisayvabhsitm jasgarvabhsapratilabhm
samhisamuraayavihrim harmavimoksaviayavikritavisaym
sarvajatvrbhimukhm harmahtugagaavyhm
vyhameghagagaaspharam parsamaa
lasamuravyavalokayitm
prtivegalokahtusam ipatitm buhaksetraprasarusr tm
iksgarasam ipatitm tathgatasam presitm tathgatapamloccalitm
bohisattvagaaparivrm vyhameghapravarsam tathgataayvatrm
tathgataharmasgaravicrm jasamurvatrm
vyhagarbhvabhsaaisa m prtivegasamur sam jaaymi| te
prtivegasamurasam jtstathgataparsama alasamuravatarati payati vicrayati| tes
m
tathgatabalpramatmauvicitayatm mahprtivegasamurh sam bhavati||
api tu khalu puaraham kulaputra bhagavato vairocaasya laks a
apratima itmacitym
rpakyapariuhimavataram labhmi uraprtiprasaprmoyam|
praticittaksaamaatamahyavarasamurasam araaharmahtuvipulam
prabhsama alamavalokayam cittaksae cittaksae mahprtivegasamur pratilabhe||
puaraparam kulaputra bhagavato vairocaasya
kyekaikasmromavivaraatamahyabuhaks etraparamurajahsam mahramisamur
icaram, ekaikm ca ramimaatabuhaksetraparamurajahsamaramisamuraparivrm
sarvabuhaharmahtuspharam sarvasattvauhkhi praamayamm r s t v cittaksae
cittaksae mahprtivegasamur pratilabhe||

176
puaraparam kulaputra bhagavato vairocaasya uttamgam sakt bhym ca praticittaksaam
sarvabuhaksetraparamurajahsam sarvaratrcihparvatamegh icaram
sarvaharmahtusphara r s t v ur mahprtivegasamur pratilabhe||
puaraparam kulaputra bhagavato vairocaasya kyekaikasmromavivart praticittaks aam
sarvabuhaksetraparamurajahsamavar gaharamimeghicaram
sarvabuhaksetrasphara r s t v ur prtivegasamur pratilabhe||
puaraparam kulaputra bhagavato vairocaasya kyam vyavalokaym
praticittaksaamekaikasmllaksatsarvabuhaksetraparamurajahsam
laksaama itm stathgatavigrahamegh icaram sarvalokahtusamurasphara r s t v
ur mahprtivegasamur pratilabhe||
puaraparam kulaputra bhagavato vairocaasya kyekaikasmauvyajatpraticittaks a
am
sarvabuhaksetraparamurajahsamatyauvyajaojjvalm stathgatairmitakyamegh
icaram sarvabuhaksetrasamurasphara sarvatathgataharmacakrairghosaigarja
r s t v ur mahprtivegasamur pratilabhe||
puaraparam kulaputra bhagavato vairocaasya kyam vyavalokayam
praticittaksaamekaikasmromavivaraabhilpyabuhaks e
traparamurajahsam
buhavikurvitamegh saprathamacittotp sas a
t pramitmrgaviuhivyh
sabohisattvabhmykramaavikurvit r s t v ur mahprtivegasamur pratilabhe|
puaraparam kulaputra bhagavato vairocaasya
kytpraticittaksaamekaikasmromavivaraabhilpyabuhaks etraparamurajahsam
everakyamegh icaram sarvalokahtusphara saeveravikurvit
everakyasam araavaiayikm sattvmabhimukham sthitv harmam eayam r s t v
ur mahprtivegasamur pratilabhe||
puaraparam kulaputra bhagavato vairocaasya kyt
praticittaksaamekaikasmromavivaraabhilpyabuhaks e
traparamurajahsamgerakyam
egh sageravikurvit gerakyasam araavaiayikm sattvmabhimukham sthitv
harmam eayam r s t v ur mahprtivegasamur pratilabhmi||
puaraparam kulaputra tasya bhagavato vairocaasya kyam vyavalokayam
praticittaksaamekaikasmromavivaraabhilpyabuhaks e
traparamurajahsam
yakserakyamegh sayakseravikurvit sarvaharmahtusphara
yakserakyasam araavaiayikm sattvmabhimukham sthitv harmam eayam r s t v
ur mahprtivegasamur pratilabhe||
puaraparam kulaputra bhagavato vairocaasya kyam vyavalokayam
praticittaksaamekaikasmromavivaraabhilpyabuhaks e
traparamurajahsam
gaharverakyamegh sagaharveravikurvit sarvaharmahtusphara
gaharverakyasam araavaiayikm sattvmabhimukham sthitv harmam eayam
r s t v ur mahprtivegasamur pratilabhe||
puaraparam kulaputra bhagavato vairocaasya kyam vyavalokayam
praticittaksaamekaikasmromavivaraabhilpyabuhaks e
traparamurajahsamasurerakya
meghicaram ssureravikurvitasurerakyasam araavaiayikm
sattvmabhimukham sthitv sarvaharmahtugatm sattvm harmam eayam r s t v
ur mahprtivegasamur pratilabhe||

177
puaraparam kulaputra bhagavato vairocaasya kyam vyavalokayam
praticittaksaamekaikasmromavivaraabhilpyabuhaks e
traparamurajahsam
garuerakyameghicaram sagarueravikurvit
garuerakyasam araavaiayikm sarvaharmahtugatm sattvmabhimukham sthitv
harmam eayam r s t v ur mahprtivegasamur pratilabhe||
puaraparam kulaputra bhagavato vairocaasya kyam vyavalokayam
praticittaksaamekaikasmromakpaabhilpyabuhaks e
traparamurajahsam
kiarerakyamegh icaram sakiareravikurvit kiarerakyasam araaviaym
sattvm harmahtugatm sattvmabhimukham sthitv harmam eayam r s t v ur
mahprtivegasamur pratilabhe||
puaraparam kulaputra bhagavato vairocaasya kyam vyavalokayam
praticittaksaamekaikasmromavivaraabhilpyabuhaks e
traparamurajahsam
mahoragerakyamegh icaram samahorageravikurvit
mahoragerakyasam araavieym sarvaharmahtugatm sattvmabhimukham sthitv
harmam eayam r s t v ur mahprtivegasamur pratilabhe||
puaraparam kulaputra bhagavato vairocaasya kyam vyavalokayam
praticittaksaamekaikasmromavivaraabhilpyabuhaks e
traparamurajahsam
mausyerakyameghicaratah samausyeravikurvit
mausyerakyasam araavieym sarvaharmahtugatm sattvmabhimukham sthitv
harmm eayam r s t v ur mahprtivegasamur pratilabhe||
puaraparam kulaputra bhagavato vairocaasya kyam vyavalokayam
praticittaksaamekaikasmromavivaraabhilpyabuhaks e
traparamurajahsam
brahmerakyameghicaratah sabrahmeravikurvit brahmerakyasam araavieym
sarvaharmahtugatm sattvmabhimukham sthitv brahmasvararutairghosea harmam
eayam r s t v ur harmahtuvipulm cittaksae cittaksae sarvajatsahagat
mahprtivegasamur pratilabhe||
a ca pratilabhaprv pratilabhe| higataprvahigacchmi| vatraprvavatarmi| a
spht aprv spharmi| a r s t aprv paymi| a ca rutaprv r o
mi| tatkasya hetoh? kim cpi
harmasvabhvalaksaaparijeyh sarvaharmh, ekalaksastrayahvapathvatrh
puaraatamahyaireh sarvaharmh||
ayamasya kulaputra vipulaprtivegasam bhavacittaksaavyhasya
bohisattvavimoksaayasamurasyvabhsah| api tu aatamahyah khalvesa vimokso
harmahtuayasamurvatraatvt| aksaya esa vimoksah sarvajatcittotpsam bhiatvt|
aparyata esa vimokso bohisattvacaksurvijeyatvt| atula esa
vimokso'sam bhiaharmahtuayatalaspharaatvt| samatamukha esa vimoksa
ekrambaasarvavikurvitasamavasaraatvt| amogha esa vimoksah
sarvaharmaarrvayasamucratvt| autpaa es a
vimokso myopamasamucratvt|
pratibhsopama esa vimokso sarvajatpraihapratibhsasam bhtatvt| irmitopama esa vimokso
bohisattvacarysuirmitatvt| mahpr thivsar a esa vimoksah sarvajagatpratiaraatvt|
apskahopama esa vimoksah sarvajagamahkarubhisyaaatay| tejahskahopama esa
vimoksah sarvasattvatr s
sehaparyatay| vyuskahopama es a vimoksah
sarvasattvasarvajatpratist hpaatay| sgaropama esa vimoksah sarvajagagulam krlayatvt|
meruparvatarjopama esa vimoksah sarvaharmajaratasamurbhyugatatvt|
vyhaayavtama alasar a esa vimoksah sarvaharmavimoksavihivyhaatay| gagaopama esa

178
vimoksastrahvaprptasarvatathgatavikurvitvakatvt| mahmeghopama es a vimoksah
sarvasattvbhimukhaharmameghbhipravars aatvt| ityopama esa vimoksah
sarvasattvjatamohakravihamaatay| caropama es a
vimokso
mahpuyajasamurasusamrjitatvt| tathgatopama es a
vimoks
ah sarvatrugatatvt|

svacchyopama esa vimoksah karmaharmasuirmitatvt| pratirutkopama es a vimokso


yathhimuktasarvaharmairghosaigarjaatay| pratibhsopama es a
vimokso
yathayasarvasattvavijpaatay| rumarjopama es a vimoksah
sarvabuhavikurvitasam kusumitatvt| vajropama esa vimokso'bheyaharmatvt|
citrjamairatopama esa vimokso'atamahyavikurvitasamurbhiirharaatay|
vimalagarbhamairjopama esa vimoksah sarvatryahvatathgatavikurvitavijaptyavaraatay|
aihvajamairatopama esa vimoksah sarvabuhaharmacakrasamatirghosatvt|
evamaparimopamopaysugamaireo batyam kulaputra
vipulaprtivegasam bhavacittaksaavyho bohisattvavimoksah||
atha khalu suhaah rest hirakah pratarutasgaravatm rtrievatmetaavocat-katham
pratipayamasya evate bohisattvasya ayamevam rpo vimoksah sam payate? ha-aeme
kulaputra bohisattvm mahsam bhr mahvitaharm mahvisphr mahyutayo
mahvabhs mahprabhvabhs mahbhg mahvibhg mahsam bhav mahvibhavh, yesu
pratipayamm bohisattvmayamevam rpo vimoksah sam payate| katame aa? yauta
am bohisattvasya yathayasarvasattvasamurasam tosaaprasr t am mahvitaharmah| lam
bohisattvasya sarvatathgataguasamurvatrapratipattiprasr tam mahvitaharmah|
kstirbohisattvasya sarvaharmasvabhvaihyaptiprasr tam mahvitaharmah| vryam
bohisattvasya sarvajatsamrambhvivartyaprasr tam mahvitaharmah| hyam bohisattvasya
sarvasattvakleapratpapraamaaprasr t am mahvitaharmah| praj bohisattvasya
sarvaharmasamuraprajprasr t mahvitaharmah| upyo bohisattvasya
sarvasattvasamuraparipkaviayaprasr to mahvitaharmah| praiham bohisattvasya
sarvaksetrasamuraprasr tamapartakot gatakalpasarvaksetrabohisattvacaryvataraatyai
mahvitaharmah| balam bohisattvasya sarvaharmahtuayasamuraprasr tam sarvaksetresu
pratiksaamabhisam bohiarapratiprasrabhaye mahvitaharmah| jam bohisattvasya
tathgatabalaprasr tam tryahvasarvaharmvaraajavijaptaye mahvitaharmah| ime
kulaputra aa bohisattvm mahsam bhrm mahvitaharmh, yesu pratist hitm
bohisattvmayamevam rpo vimoksah sam payate, viuhyati sam bhavati sam varhate samueti
prurbhavati samvartate srbhavati vipulbhavati pariis p
ayate sam tist hate||
suhaa ha-kiyacciram sam prasthitsi evate auttarym samyaksam bohau? s avocat-asti
kulaputra asya kusumatalagarbhavyhlam krasya lokahtusamurasya prvea
aalokahtusamurasahasryatikramya parea sarvaratavimalaprabhvyho ma
lokahtusamurah| tasya mahye sarvatathgataprabhpraihiirghoso ma lokahtuvam ah|
tasya mahye kaakavimalaprabhvyho ma lokahtuh sarvaratameghavicitra aholokahtau
sarvaratahrajlasgarapratist hitah sarvagahavajramairjavyhaarrah
kt graparihasam stho viuho'sam klist ah ivyavimabhavaameghasam chitah| tatra
samatvabhsahvajo ma kalpah| tasmi lokahtau sarvaratagarbhavicitrbho ma
bohimao
'bht| tatra bhagavavivartyaharmahtuirghos o ma tathgato'uttarm
samyaksam bohimabhisam buhah| aham ca tea klea tea samayea tasmi bohivr k se
puyaprapasam patketuprabh ma bohima aevat abhvam| tay me tasya tathgatasya
abhisam bohivikurvitam r s t v auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| tasya ca me
tathgatasya sahaaraea tathgataguasamurvabhso ma samhih pratilabhah|
tasyataram tasmieva lokahtau samatasam prargarbhym rjahym tatraiva

179
bohimae
harmarumaparvatatejo ma tathgato'bhisam buhah| aham ca tatacyutv tatraiva
bohimae
jarpuyaprabh ma rtrievat abhvam| tay me tasya bhagavato
harmarumaparvatatejastathgatasya harmacakrapravartaavikurvitam r s t v
sarvajagatsam araasamatvabhsavisayo ma samhih pratilabhah| tasyataram tatraiva
bohimae
sarvaharmasgarairghosarjo ma tathgata rgitah| tasya me sahaaraea
sarvaharmabhmisamvarhaastho ma samhih pratilabhah| tasyataram tatraiva
bohimae
rataramiprapahvajarjo ma tathgata rgitah, tasya me sahaaraea
samatavr ksaprabhamegho ma samhih pratilabhah| tasyataram tatraiva bohima e
guasumeruprabhatejo ma tathgata rgitah| tasya me sahaaraea buhasamurvabhso
ma samhih pratilabhah| tasyataram tatraiva bohima e harmameghairghosarjo ma
tathgata rgitah| tasya me sahaaraea harmasgaraprapo ma samhih pratilabhah|
tasyataram tatraiva bohima e
jolkvabhsarjo ma tathgata rgito evakaybhtay|
tasya me sahaaraea sarvasattvauhkhapraamaapratibhsaprapo ma samhih pratilabhah|
tasyataram tatraiva bohima e harmavikurvitavegahvajarrma tathgata rgitah| tasya me
sahaaraea tryahvatathgatasam prasthvabhsagarbho ma samhih pratilabhah|
tasyataram tatraiva bohima e harmaprapavikramajasim ho ma tathgata rgitah| tasya
me sahaaraea sarvalokpratihatajacakraprabhatejo ma samhih pratilabhah|
tasyataram tatraiva bohima e jabalaparvatatejo ma tathgata rgitah| tasya me
sahaaraea tryahvasarvasattvacaryeriyaprabhso ma samhih pratilabhah| iti hi kulaputra
tasmi samaye may kaakavimalaprabhe lokahtau tasmi samatvabhsahvajakalpe
aabuhaksetraparamurajahsamh tathgat rgith| kecieverabhtay
kecigerabhtay keciyakserabhtay kecigaharverabhtay keciasurerabhtay
kecigaruerabhtay kecitkiarerabhtay kecimahoragerabhtay
kecimausyerabhtay kecibrahmerabhyat kecievabhtay kecimaus yabhtay
kecitstrbhtay kecitpurusabhtay kecirakabhtay kecirikbhtay rgith| sarve ca me
tathgath pjit yathsam prptaih pjpariskraih| sarve ca te tathgat upasthith| sarvesm ca me
tesm tathgatm harmaea rut||
s aham tatacyutv tasmieva lokahtau buhaks etraparamurajahsam kalp
bohisattvacarym caritv tatacyutv iha kusumatalagarbhavyhlam kre lokahtusamure asmi
sahlokahtvupapa| tay me bhagav krukucchaastathgata rgitah| tasya ca me
sahaaraea sarvhakravirajapratibhso ma samhih pratilabhah| tasyataram
kaakamuistathgata rgitah| tasya ca me sahaaraea sarvaks etrasgarvabhsugataspharao
ma samhih pratilabhah| tasyataram kyapastathgatah rgitah| tasya ca me sahaaraea
sarvasattvamatrasamuraigarjaasvarairghos o ma samhih pratilabhah| tasyataramayam
bhagav vairocaastathgata rgitah| tabohimae
tathgatbhisam bohivikurvitamukhasamur
praticittaksae sam arayam r s t v may esa vipulaprtivegasam bhavacittaksaavyho
bohisattvavimoksah pratilabhah, yasya
sahapratilambhaabuhaksetrabhilpyabhilpyaparamurajahsam|
sarvaharmahtuayasamuravatr| tesu ca sarvaharmahtuayasamurtargates u

sarvabuhaksetresu yi sarvaparamurajm si, tesu ekaikasmi paramurajasi


aabhilpyabuhaksetraparamurajahsami buhaksetryavatrya paymi| tesu ca
sarvaksetresvekaikasmi buhaksetre bhagavatam vairocaam bohima avaragatam
praticittaksaamabhisam bohivikurvitam sam arayamekaikea ca abhisam bohivikurvitea
sarvaharmahtuayasgar spharatam paymi| tesm ca sarvatathgatmekaikasya ca
tathgatasya pamlagatamtmam sam je| ye ca tesu lokahtusu te tathgat bohimaa
gat
harmam eayati, tam sarvam r o
mi| ye ca tesm sarvatathgatm irmasamurh
sarvaromavivarebhyo icarya harmameghasamur igarjam vikurviti sam arayam

180
sarvaharmahtuiksamurtargatesu ksetrasamuresu sarvalokahtuvam esu
sarvalokahtuprasaresu sarvasattvaprasaresu gatyupapaesu sattvayavaea
sam jgatairharmacakram pravartayati, tam sarvam sam hraymi, pratipaye, ihyymi|
sarvrthapaavyajaograhavegavikramay hray ugr h
mi
sarvaharmamaa
laviuhigarbhugamay prajay pariohaymi|
sarvaharmasgarapravicaybhijay gatyugacchmi| tryahvavipulay buhy spharmi|
tathgatasamatugmiy prajay smkaromi| sarvaharmaayabhiirharmi|
sarvaharmameghesu strtameghabhiirharmi| sarvastrtameghes u harmasamur
parisam sthpaymi| sarvaharmasamuresu harmaparivart samavasarmi| sarvaharmaparivartes u
harmamegh sam je| sarvaharmameghesu harmorm sam jaaymi| sarvaharmormisu
harmaprtivegasgar pratilabhe| sarvaharmaprtivegasgares u

bhmipratilambhavegabhiirharmi| sarvabhmiveges u
samhisamuravegabhiirharmi|

sarvasamhisamurameghesu buhaaraasamur pratilabhe|


sarvabuhaaraasamuresvavabhsasamur pratilabhe| sarvvabhsasamures u
tryahvajama alabhmh parisam sthpaymi aatamahyaiksgaraspharaayogea,
aprameyatathgataprvtacarysamurvataraayogea,
aprameyatathgataprvayogasamurajvabhsayogea,
aprameyatathgatajlokapratilambhayogea,
aprameyatathgatalama alapariuhyavabhsayogea,
aprameyatathgatakstibhmipariohaayogea,
aprameyatathgatamahvryavegavivarhaavikramajvabhsapratilambhayogea,
aprameyatathgatahyama alahygamasamurapariuhiprayogvabhsapratilambhayogea,
aprameyatathgataprajpramitayasgarapariuhivijaptyavabhsayogea,
aprameyatathgatopyakaualyapramitayasamurvataraayogea,
aprameyatathgatapraihapramitayasamurvataraayogea,
aprameyatathgatapuyajabalapramitsam varhaasam vasaajapratilambhayogea,
aprameyatathgatajapramitayasgaravicrapralambhayogea,
aprameyatathgataprvabohisattvabhmykramaajvabhsapratilambhayogea,
aprameyatathgatabhmykramaasam hivikurvitakalpasgarasam vasaayogea,
aprameyatathgataprvabohisattvabhmima alkramaayogea,
aprameyatathgatabohisattvabhmisamvasaayogea,
aprameyatathgatabohisattvabhmipariohaayogea,
aprameyatathgatajasgaravicraayogea, aprameyatathgatajvabhsapratilbhayogea,
aprameyatathgatabohisattvabhtesaprvabuhaaraubahavijaptiyogea,
aprameyatathgatabohisattvabhtesaprvabuhasamuraaraakalpasamurasam vsayogea,
aprameyatathgataprvabohisattvabhtes a
ksetrasamuraspharaakybhiirhrajvabhsapratil
bhayogea, aprameyatathgatavipulaprvabohisattvacaryavaes aharmahtuspharaayogea,
aprameyatathgataprvabohisattvacaryopyasukhasarvasattvaparipcaaviayasam araayoge
a, aprameyatathgatasarvaiksamuravaes a
prabhprasaraspharaayogea,
aprameyatathgatasattvbhimukhavikurvitasam araayogea,
aprameyatathgatabhmykramaajvabhsayogea,
aprameyatathgatbhisam bohivikurvaajvabhsapratilbhayogea,
aprameyatathgataharmacakrapravartaasarvaharmameghavaes asam pratcchaasam hraayo
gea, aprameyatathgatalaksaasamuravijaptijvabhsapratilbhayogea,
aprameyatathgatakyasamurasamucravijaptyavabhsapratilbhayogea,
aprameyatathgatavipulavisayajvabhsapratilbhayogea| tes m ca tathgatm praticittaksaam
prathamacittotpamya yvatsaharmtarham sarvamavatarmi||

181
yatpuarevam vaasi-kiyaccirapratilabhastvayyam vipulaprtivegasam bhavacittaksaavyho
bohisattvavimoksa iti| yamay vibuhaksetraparamurajahsamm buhakalpm parea
kaakavimalaprabhym lokahtau puyaprapasam patsamataketuprabh bohivr ksaevat abht,
tay avaivartyaharmahtuirghosasya tathgatasya harmaeam rutv auttarym
samyaksam bohau cittamutpya t vibuhaksetraparamurajahsam kalp bohisattvacarym
caritv iha sahym lokahtvupapaya krakucchaapramukhh kyamuiparyavas
bharakalpikstathgat rgith| agatm ca sarvrgayisymi| yatheha lokahtau, tath
sarvalokahtusvagat buhavam rgayisymi, pjayisymi| aypi hi kulaputra s
kaakavimalaprabh lokahtustist hati acchiabuhavam ah| tasmttarhi kulaputra iha aye mahat
bohisattvavikramea prayoktavyam||
atha khalu pratarutasgaravat rtrievat tasym velymetameva
vipulaprtivegasam bhavacittaksaavyham bohisattvavimoksam bhyasy mtray praarayam
suhaam rest hirakam gthbhirahyabhsata
r u sha vacaametu mam
yathayam vimoksa pratilabhu ubham|
rutv ca prtibalu sam jaiy
etam vimoksaayamotarahi||1||
bahu kalpasgara pur carit
cittayam svaku viohayati|
ahimuktivega vipulm jaiy
sarvajajaagarbhimukham||2||
rutv triyahvaparam sugatahimukti tesu vipulm jaiya|
sarvaih sukhaih saparivra may
te upasthith sabahukalpaat||3||
r s t v may purimakh sugath
sam pjit jaahitya cara|
harmaca me irupamo'yu rutah
prtibalam vipulam sam jaiy||4||
mt pit gurujaah satatam
maya satkr t hitasukhea ta|
upasthu gauravasthitya kr t am
etam vimoksaayamotaram||5||
jrtur haaviha ar
vikaleriy ukhi atha bah|

182
te me sukhe sthapiya maitrama
suha satha kr ta jtiat||6||
rjgitaskarajalaprabhav
sim havip hi paraatrubhayt|
vivihairbhayairbhavasamuragat
maya tryit vicaratya pur||7||
kleapratpita sa tribhave
karmaih prabhvita tath aubhaih|
sam sraparvatapraptagat
maya tryit bhavagatsu praj||8||
ye uhkhaurgatipraptabhayh
tvr iratarakhar subah|
jtjarmaraarogabhay
loke may amita te ikhil||9||
sam sratvraukhasam amaam
sattv sarvasukhasam jaaam|
atyatabuhasukhasam jaaam
apartakalpa praihu mama||10||
etamaham kulaputra vipulaprtivegasam bhavacittaksaavyham bohisattvavimoksam jmi| kim may
akyam sarvaharmahtuayasgarvatrm
bohisattvmhytmikabhyairavaesauhkhavipramuktm
sarvakalpasam jgatajapratilabhm sarvalokahtusamurasam bhavavibhavajavakualm
carym jtum gu v vaktum||
gaccha kulaputra, iyamihaiva bohimae
bhagavato vairocaasya parsamaa
le
sarvaagararakssam bhavatejahrrma rtrievat| tmupasam kramya paripr ccha-katham
bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirakah pratarutasgaravatm rtrievatmbhih
srpybhirgthbhirahyabhsata
kalyamitrea samuist e
upgatastubhya saku evi|
paymi te sau sam isa

aatamahyea samucchrayea||11||
a varasam sthaimittagocarai-

183
rbhavritairpi ca bhvasam jibhih|
a hasattvairvipartaaribhih
akyastava jtumayam hi gocarah||12||
jtum a lokea sahaevakea
tvavararpasya imitta akyam|
kalpaat samuksatpi
tath hi te rpamaataaraam||13||
skahlayuccalitsi evi
pratist hit yataesu ca tvam|
lokavyatt ca vitrakks
sam r yase loki vikurvam||14||
aijaprptsyaagh asag
viohitam te varajacaksuh|
rajahpathe sarvarajahpram
yeeksase buha vikurvam||15||
kyo hi te harmaarragarbhah
cittam ca te jamayam asagam|
samataobhsaprabhsit tvamloku loke jaayasyaatam||16||
cittaatam samueti karma
vicitritah karmaa sarvalokah|
cittasvabhvam ca jagaviitv
jagatsam arayasi svaky||17||
svapopamam lokamimam viitv
buhm ca sarv pratibhsakalp|
harm pratirutkasamaesasajjam jagati pravartase||18||
tryahvasthitasypi jaasya evi
pratiksaam arayasi svakyam|
vayapravr ttira ca te'sti citte
harmam vaasyeva ca sarvaiksu||19||

184
rajasyaat hi mahsamur
tathmith sattvamahsamurh|
aatamahy sugatravca
vimoksacaryasya hi gocaraste||20||
atha khalu suhaah rest hirakah pratarutasgaravatm rtrievatmbhirgthbhirabhist utya
aekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puah puaravalokya pratarutasgaravaty rtrievaty
atiktprakrtah||36||

39 SARVANAGARARAKSSAM BAVATEJAR
Parallel Devanagari Version:


39 sarvaagararakssam bhavatejahrh|
atha khalu suhaah rest hirakastam vipulaprtivegasam bhavacittaksaavyham
bohisattvavimoksam bhvaya sam bhvaya pratarutasgaravaty rtrievaty
avavusamausmara, igamaya, ekaikapaavyajaekaaypramayam
harmatayajamausmara, smr tvupaibaha, maty praviciva, gaty augaccha, buhy
vipulkurva, kyea spr s t v vihara, avatara, aupravia, auprvea yea
sarvaagararakssam bhavatejahr rtrievat teopasam krtah| so'payat
sarvaagararakssam bhavatejahriyam rtrievatm
sarvaagarabhavaaprabhsamairjagarbhamahpamsae
isa maabhilpyartrievatparivrm sarvaiksattvajagaabhimukheakyea
sarvajagarpasamea kyea sarvasattvbhimukhea kyea sarvajagaauliptea kyea
sarvajagatsamaarrea kyea sarvajagaabhyugatea kyea sarvajagatparipkaviayklea
kyea samataiigarjaea kyea sarvajagaasam krtea kyea
sarvvaratyatasamuht itea kyea tathgatasvabhvea kyea
sarvajagaviayaist hparyavasea kyea||
r s t v ca tust a uagra ttamah pramuitah prtisaumaasyajtah
sarvaagararakssam bhavatejahriyo rtrievatyh pau irasbhivaya
sarvaagararakssam bhavatejahriyam rtrievatmaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya
sarvaagararakssam bhavatejahriyo rtrievatyh puratah prjalih sthitv evamha-aham khalu
evate auttarym samyaksam bohau sam prasthitah| tavaasva me evate katham bohisattvo
bohisattvacaryym caraupakrbhto bhavati sattvm| katham ca sattvauttarea sam grahea
sam gr hti| katham bohisattvastathgatujto bohisattvakarmai prayukto bhavati,
yathprayuktasya bohisattvasya sao bhavati harmarjah| evamukte
sarvaagararakssam bhavatejahr rtrievat suhaam rest hirakametaavocat-shu shu
kulaputra, yastvam sarvajagatparipkaviayaist hgamaatyai
sarvatathgatavam asam hraaprayogaist hgamaatyai
sarvaikprasaraspharaajaprayogatyai sarvaharmahtuayasgarvatarabhimukhatyai
kasamatalatajajeyaspharaatyai sarvatathgataharmacakrapratcchaasam hraatyai
yathayasarvajagatsamuraharmameghbhipravars aacaryayam paripr cchasi| aham kulaputra
maojarutagambhravikurvitapraveasya bohisattvavimoks asya lbhi| s khalu puaraham kulaputra
aea vimoksea samavgat asagamahharmabhakapat t abahhylambaaprayog
sarvatathgataharmakoaviraapraih mahkarumaitrbalapratilabh

185
sarvasattvabohicittapratist hpaatyai sarvasattvrthakriysam prasthit
apratiprasrabhabohicittakualamlasam bhropacayya sarvajagatsrathibhmisam prasthit
sarvasattvm sarvajatmrgapratist hpaatyai, sarvaloke
harmameghaharmasryasam bhavaprayog aprameyakualamlaprabhavasarvalokvabhsaatyai,
sarvajagatsamacittaprasr t pratiprarabh
sarvajagatkualamlbhisam skrasam mrjaaprayogavijatyai, viuhacittaprayog
sarvakualakarmapathapraaksiakarmtatay sarvasattvasrthavhatvya sam prasthit
sarvkualakarmapathaprah sarvasattvakualaharmapratist hpaakarmaprayog
sarvasattvaksemagatisam praaraaprayog sarvasattvayavyhaprvamgamasam prasthit
sarvakualaharmacakracaraasarvasattvapratist hpaaprayog
sarvakalyamitrbheyopacarabhirhaasam prasthit
sarvasattvatathgatasaapratist h
paaprayog
harmaaprvam gamasarvauklaharmasamrambhaprayog
sarvajatcittotpbhijtar hbheyay
vajraryaagarbhar h
abuhabalrambaavipulacittamaa
l kalyamitramupairitya viharmi|
sarvakleakarmvaraaparvatavikiraacitt sarvajatsam bhrasamrambh
sarvauklaharmasamarjaaprayog
aatamahyasarvajatbhimukhrambaacetaprayogaprayukt||
s khalu puaraham kulaputra evam rpam sarvasattvavijpaam harmlokamukham
pariohayam kualamlopacayasam bhrapratyupasthitm aabhirkrairharmahtum
vyavalokaymi augacchmi prasarmi| katamairaabhih? yauta aprameyam
harmahtumaugacchmi vipulajlokapratilbhea| aatamahyaharmahtumaugacchmi
sarvatathgatavikurvitavijaptaye| aparyataharmahtumaugacchmi
sarvabuhaksetrkramaatathgatapjopasthaparipraye| asmprptam harmahtumavatarmi
sarvalokahtusamuresu bohisattvacarysam araatyai| avyavacchiam harmahtumavatarmi
asam bhiatathgatajama alvataraatyai| ekotbhvagatam harmahtumavatarmi
yathayasarvasattvavijapaatathgatasvarama alvataraatyai| svabhvavimalam
harmahtumavatarmi sarvajagaviayais t hgataprvapraihaist hvataraatyai|
sarvajagatsamatugatam harmahtumavatarmi samatabharabohisattvacaryprasarapraveya|
eklam kram sarvaharmahtumavatarmi
samatabharabohisattvacaryvikurvitlam krvataraatyai| aviaam harmahtumavatarmi
sarvakualaharmahtuspharaaviuhyaviaharmatyai| ebhiraham kulaputra aabhirkraih
sarvaharmahtum vyavalokaymi augacchmi prasarmi sarvakualamlasam bhropacayya
buhamhtmyvataraatyai acityabuhavisayugamya||
puaraparam kulaputra ahamevam
tathgatamhtmyugatairmaasikrairaabhirhrama alaparivartasahasraih sattvm
harmam eaymi| katamairaabhih? yauta sarvaharmasamurasamavasaraea ca m
hrama alea| sarvaharmhist hea ca hramaa
lea|
sarvaharmameghasam pratcchaea ca hrama alea| sarvatathgatasmr tiprapea ca
hrama alea| sarvasattvakarmasamuraprapagarbhea ca hrama alea|
sarvayaayasamuravimalasamavasaraea ca hramaa
lea|
sarvatathgatamacakrvartairghosea ca hrama a
lea|

tryahvabuhaprvairvapraihasgaraireasamavasaraea ca hramaa
lea|
sarvaharmbhimukhvartavegea ca hrama alea| sarvajatveaprabhea ca m
hrama alea| eti ca kulaputra aa hrama ali pramukham kr tv
aabhirhramaa
laparivartasahasraih sattvm harmam eaymi||

186
puaraparam kulaputra rutamayy prajay sattvm harmam eaymi, citmayy bhvamayy
prajay sattvm harmam eaymi| ekamapi bhavaparivartamrabhya sattvm harmam
eaymi| sarvabhavasamuraparivartapyrabhya sattvm harmam eaymi| ekasypi
tathgatasya macakrasamuramrabhya harmam eaymi| ekamapi lokahtusamuramrabhya
harmam eaymi| sarvalokahtusamurapyrabhya harmam eaymi| ekamapi
buhavykaraasamurmrabhya harmam eaymi|
sarvatathgatavykaraasamurapyrabhya harmam eaymi| ekamapi
tathgataparsama alasamuramrabhya harmam eaymi|
sarvatathgataparsamaa
lasamurapyrabhya harmam eaymi| ekamapi
tathgataharmacakramrabhya harmam eaymi| sarvatathgataharmacakrasamurapyrabhya
harmam eaymi| ekamapi strtamrabhya harmam eaymi|
sarvatathgataharmacakrasamavasaraapi strtamrabhya harmam eaymi| ekamapi
tathgataparsama alasam iptamrabhya harmam eaymi|
sarvatathgataparsamaa
lasamurapyrabhya harmam eaymi| ekamapi
sarvajatcittamrabhya harmam eaymi| sarvabohicittgasamurapyrabhya harmam
eaymi| ekamapi yamrabhya harmam eaymi| sarvayairyasamurapyrabhya
harmam eaymi| etatpramukhairaham kulaputra aabhilpyaireaaybhiirhraih sattvm
harmam eaymi| evamaham kulaputram
harmahtuaysam bhim stathgatasamuravataram sarvasattvm harmaeaay
auttaraharmasam graham kurv samatabharabohisattvacarypartakot gat kalpasamur
samvasam etamaojartagambhravikurvitapraveam bohisattvavimoksam bhvaymi
ekaikacittaksaavivarhaea vimoksavisayabhvaayea| ekaikea ca
vimoksavisayabhvaayea praticittaksaam sarvaharmahtum spharmi||
suhaa ha-caryam evate yvagambhra esa bohisattvavimoksah| kiyaccirapratilabhah
tvayyamrye bohisattvavimoksah? ha-bhtaprvam kulaputra atte'hvai
lokahtuparivartaparamurajahsamm kalpm parea harmrciagaramegh ma
lokahturabht cturvpalokahtuparamurajahsamagahamaisumerujlapratist hit
sarvatathgataprvapraihairghosapamasam hivyh
sarvasattvakarmasamurasam bhtamairjasgaraarr mahpamasam sth viuhasam klist
sumeruparamurajahsamapuspacakravlaparivr t
sumeruparamurajahsamagahamaisumervabhyugatlam kr
sumeruparamurajahsamamahcturvpiklam kr| ekaikasym
cturvpikymaabhilpyabhilpyaagarakot iyutaatasahasryabhva||
tasym khalu kulaputra lokahtau vimalaprabho ma kalpo'bht
sumeruparamurajahsamatathgataprabhavah| tasym ca harmrciagarameghym lokahtau
mahyam vicitrahvaj ma cturvpikbht| tasy mahye samataratakusumaprabh ma
rjahyabht| tasy rjahy tire harmarjabhavaapratibhso ma bohima o'bht| tatra
bohimae
sarvaharmasgarairghosaprabharjo ma tathgata uapi tes m
sumeruparamurajahsamm tathgatm prathamakalpikah| tea ca samayea
vimalavakrabhuprabho ma rj abht cakravart| tea tasya bhagavatah
sarvaharmasgarairghosaprabharjastathgatasytikt sarvaharmasgaro ma strta
ugr h
tah| ugr h
ya ca harmacakramaupravartitam| pariirvr t asya ca pravrajitvsaam
sam hritam| satarhakle ca sahasrah bhie sae aaayaatabhiym
harmaeaymaatarakalpakasye pratyupasthite sarvakarmaklevaravr tm sattvm
kalahavigrahavivampam bhiksm ca buhasaaguarthikm
visayaratiparyam rjacaurakathbhiratm strjaapaasamurakathbhiratm

187
lokyatamatrbhiratmuvegasam jaartham hrmika utksah kr t o'bht-aho
bateyamaekakalpasamut mahharmolk atarhsyatti samvegajaay kath kr t | sa
rhvam gagaatale saptatlamtramabhyugamya aatavararcimeghicrya var
mahramijlavyh kyutsr j ya aekavaray prabhay loke kleatpam amayitv aatamahy
sattv bohau pratist hpaymsa| tacca tathgatasaam puarjvlayitv
sast ivarsasahasryastht||
tea ca samayea harmacakrairmaprabh ma bhiksuyabht tasyaiva
vimalacakrabhuprabhasya cakravartio uhit bhiks u
atasahasraparivr| s tam samvegaabam
rutv tacca mahprtihryam r s t v saparivr bohya cittamutpaymsa| tacca
bhiksuatasahasramauttarym samyaksam bohvavaivartikamabht|
tathgatasam mukhbhvasamavasaraam ca ma samhim pratyalabhata|
sarvatathgataharmacakrairmaprabham ca ma hra sarvaharmasgaraayapravem ca
ma prajpramitm pratyalabhata| harmacakrairmaprabh ca bhiksu
sarvatathgatasaasam bhavvabhsaprapam ca ma samhim, etam ca
maojarutagambhravikurvitapraveam ca bohisattvavimoksam sksmamr
ukam pratyalabhata,
yatpratilbhasya sarvaharmasgarairghos aprabharjasya tathgatasya tatsarvam
vikurvitammukhbhtam||
tatkim mayase kulaputra ayah sa tea klea tea samayea vimalavaktrabhuprabho ma
rjbhccakravart yea tatsarvaharmasgarairghos a
prabharjastathgatasya sae pravrajitv
harmacakramaupravartitam, pariirvr ttasya ca satarhaklasamaye saam sam hritam,
mahharmolk ca jvalit? a khalu puaste kulaputra evam rast avyam| samatabharo bohisattvah
sa tea klea tea samayea vimalavaktrabhuprabho ma rj abhccakravart| tatkim mayase
kulaputra ay s tea klea tea samayea vimalavaktrabhuprabhasya rjacakravartio
harmacakrairmaprabh ma uhit bhiksuyabhbhiksuatasahasraparivr? a khalvevam
rast avyam| aham s tea klea tea samayea harmacakrairmaprabh ma
bhiksuyabhvam? may tattasya sarvaharmasgarairghos a
prabharjastathgatasya saam
sam hritam| tacca bhiksuatasahasram sarvamavaivartikam kr tamauttarym samyaksam bohau|
tathgatasam mukhbhvasamavasarae ca samhau pratist hpitam|
sarvatathgataharmacakravajraprabhym hraym sarvaharmasgaraayapraveym ca
prajpramitym pratist hpitam||
tasya ca may tathgatasyataram vimalaharmaparvatajaikharbho ma tathgata rgitah|
tasyataram ma alvabhsaprabhaco ma tathgata rgitah| tasyataram
harmabhskararmegho ma tathgata rgitah| tasyataram harmasgaraireaghoso ma
tathgata rgitah| tasyataram harmityajamaa
laprapo ma tathgata rgitah|
tasyataram harmakusumaketuhvajamegho ma tathgata rgitah| tasyataram
harmrcihparvataketurjo ma tathgata rgitah| tasyataram harmaayagambhrarcaro
ma tathgata rgitah| tasyataram harmajasam bhavasamatapratibhsagarbho ma
tathgata rgitah| tasyataram jkaraco ma tathgata rgitah| tasyataram
ailerargarbharjo ma tathgata rgitah| tasyataram samatamukhajabharamerurma
tathgata rgitah| tasyataram sarvaharmavryavegahvajo ma tathgata rgitah|
tasyataram harmaratakusumarmegho ma tathgata rgitah| tasyataram
tiprabhagambhrakt o ma tathgata rgitah| tasyataram ramietrapratibhsaprabhacaro
ma tathgata rgitah| tasyataram jrcirsgaro ma tathgata rgitah| tasyataram
samatajabharama alo ma tathgata rgitah| tasyataram aharhvaigjvabhso
ma tathgata rgitah| tasyataram ramisam kusumitaprapo ma tathgata rgitah|
tasyataram jasim haketuhvajarjo ma tathgata rgitah| tasyataram

188
samatasryvabhsaprabharjo ma tathgata rgitah| tasyataram
ratalaksaavibhsitamerurma tathgata rgitah| tasyataram sryavikramasamatapratibhso
ma tathgata rgitah| tasyataram harmajlavibuharcaro ma tathgata rgitah|
tasyataram harmapamapraphullitarmegho ma tathgata rgitah| tasyataram
laksaasryacakrasamataprabho ma tathgata rgitah| tasyataram
samatvabhsaharmarghoso ma tathgata rgitah| tasyataram
vairayavajraryaasim ho ma tathgata rgitah| tasyataram samatajahvajaro ma
tathgata rgitah| tasyataram harmapamaphullagtro ma tathgata rgitah| tasyataram
guakusumarsgaro ma tathgata rgitah| tasyataram harmahaaikharbhaskaho ma
tathgata rgitah| tasyataram jaikharrcimegho ma tathgata rgitah| tasyataram
samataharmavravahaaikharbho ma tathgata rgitah| tasyataram
bohimaa
vibuharcaro ma tathgata rgitah| tasyataram harmolkjvalaarcaro
ma tathgata rgitah| tasyataram samatapratibhsaco ma tathgata rgitah|
tasyataram harmameghahvajaprapo ma tathgata rgitah| tasyataram
vajrasgarahvajamegho ma tathgata rgitah| tasyataram yaahparvatarmegho ma
tathgata rgitah, tasyataram caaarcaro ma tathgata rgitah| tasyataram
samatarkusumatejbhoma tathgata rgitah| tasyataram sarvasattvvabhsatejo ma
tathgata rgitah| tasyataram guapamargarbho ma tathgata rgitah| tasyataram
gahrciravabhsarjo ma tathgata rgitah| tasyataram hetupamo ma tathgata rgitah|
tasyataram laksaaparvatavairocao ma tathgata rgitah| tasyataram
samatavighust akrtihvajo ma tathgata rgitah| tasyataram samajaprabhmerurma
tathgata rgitah| tasyataram harmaagaraprabharrma tathgata rgitah| tasyataram
rumaparvatatejo ma tathgata rgitah| tasyataram samatarvairocaaketurma tathgata
rgitah| tasyataram harmasgarairairghoso ma tathgata rgitah| tasyataram
sarvaharmabhvarambhasam bhavatejo ma tathgata rgitah| tasyataram
samatajbhapravaro ma tathgata rgitah| tasyataram varalaksaarrma tathgata
rgitah| tasyataram harmabalalahvajo ma tathgata rgitah| tasyataram
harmacakraprabhairghoso ma tathgata rgitah| tasyataram
ramiguamakut ajaprajprabho ma tathgata rgitah| tasyataram
harmacakracarogatarrma tathgata rgitah| tasyataram
harmapamavairocaavibuhaketurma tathgata rgitah| tasyataram
ratapamvabhsagarbho ma tathgatah rgitah| tasyataram ratarikharamehaprapo
ma tathgata rgitah| tasyataram samatascisuviuhajakusumo ma tathgata rgitah|
tasyataram ramirmerugarbho ma tathgata rgitah| tasyataram
ramimaa
laikhararjo ma tathgata rgitah| tasyataram puyameghaco ma tathgata
rgitah| tasyataram harmaikharahvajamegho ma tathgata rgitah| tasyataram
guaparvatatejo ma tathgata rgitah| tasyataram harmasryameghaprapo ma tathgata
rgitah| tasyataram harmameghavighust akrtirjo ma tathgata rgitah| tasyataram
harmama alapat alamegho ma tathgata rgitah| tasyataram vibuhajabohihvajatejo
ma tathgata rgitah| tasyataram harmama alavibuharcaro ma tathgata rgitah|
tasyataram kaakamaiparvatatejobharo ma tathgata rgitah| tasyataram
bhararmerutejo ma tathgata rgitah| tasyataram samataprajaptiirghosamegho ma
tathgata rgitah| tasyataram harmamalarkt o ma tathgata rgitah| tasyataram
gahrcimegharrjo ma tathgata rgitah| tasyataram kaakamaiparvataghoso ma
tathgata rgitah| tasyataram us sakoasarvaharmaprabhma alamegho ma tathgata
rgitah| tasyataram harmacakrajvalaatejo ma tathgata rgitah| tasyataram
ailaikharbhyugatatejo ma tathgata rgitah| tasyataram samatavryolkvabhsamegho
ma tathgata rgitah| tasyataram samhimurvipulamakut aprajprabho ma tathgata

189
rgitah| tasyataram ratarucirarrjo ma tathgata rgitah| tasyataram
harmolkratavitaghoso ma tathgata rgitah| tasyataram harmagagaaktasim haprabho
ma tathgata rgitah| tasyataram laksaavibhsitahvajacaro ma tathgata rgitah|
tasyataram ramiparvataviyotitamegho ma tathgata rgitah| tasyataram
avaraaharmagagaaprabho ma tathgata rgitah| tasyataram laksaarucirasupuspitgo
ma tathgata rgitah| tasyataram lokerapravaraprabhaghoso ma tathgata rgitah|
tasyataram sarvaharmasamhiprabhaghoso ma tathgata rgitah| tasyataram
vrasvaraprabhtakoo ma tathgata rgitah| tasyataram harmajvalarcihsgaraghoso ma
tathgata rgitah| tasyataram tryahvalaksaapratibhsatejo ma tathgata rgitah|
tasyataram harmama alarikharbhaprabho ma tathgata rgitah| tasyataram
harmahtusim haprabho ma tathgata rgitah| tasyataram sarvasamhisgarvabhsasim ho
ma tathgata rgitah| tasyataram samatajaprabhso ma tathgata rgitah|
tasyataram samataprajbhahamaragaraprapo ma tathgata rgitah ||
iti hi kulaputra etabuhaatam pramukham kr t v tasmi vimalbhe kalpe
sumeruparamurajahsamstathgat utpa abhva| tes
m puah kulaputra
sumeruparamurajahsamm tathgatm sarvapacimo harmahtuagarbhajapraparjo
ma tathgato'bht| te khalu may kulaputra sumeruparamurajahsamstathgath
sarvaharmasgarairghosaprabharjaprvam gam harmahtuagarbhajapraparjapacimh
sarve pjith| sarvesm ca me tathgatmupastham kr tam| sarvesm ca harmaea rut|
sarvesm ca tesmaham tathgatm sae pravrajit| sarvesm ca me tesm tathgatm
saam sam hritam| sarvesm ca may tesm tathgatmatikesa
maojarutagambhravikurvitapraveo bohisattvavimoks o
vivihaih pratilbhaayaih pratilabhah|
sarvesm ca may tesm tathgatmatikaatamahyh sattvasgarh paripcith|
tato'rvgbuhaksetraparamurajahsamesu yvatastathgat utpah, sarve te may tathgath
harmapratipatty pjith| s khalu puaraham kulaputra tata upya sam srartrigatesu sattvesu
ajairprasuptesu jgarmi, cittaagaram caism pariplaymi, traihtukaagarccaiucclya
sarvajatharmaagare pratist hpaymi||
etamaham kulaputra maojarutagambhravikurvitapraveam bohisattvavimoksam
lokasam bhiapralpaviivartaamavayabhaitviiyojaam satyapratist hpaaparyavasam jmi|
kim may akyam bohisattvmavipratibahasarvavkpathasvabhvajm praticittaksaam
sarvaharmbhisam bohivaavartim sarvasattvavacaarutaghosasgarvatrm
sarvamatrasamurasam skrakualm sarvaharmasam khymasamuraayavihijm
sarvaharmasamavasaraahrasamuravaavartim
sarvasattvayathayaharmameghbhiirhrakualm
sarvasattvaparipkaviayacaryparyavasm carym jtum gu v vaktum,
sarvasattvasam grahapratipattirv jtum, auttaro bohisattvakarmasamrambhaprayogo v
bohisattvasksmajugamo v bohisattvaharmaihakoavibhaktavr s a
bhit
bohisattvakarmasm kathyasim hsakramaam v jtum| tatkasya hetoh? tath hi te satpurush
sarvaharmabhmima alahrayavakrth||
gaccha kulaputra, iyamihaiva bhagavato vairocaasya pamle sarvavr ksapraphullaasukhasamvs
ma rtrievat sam ipatit, y mamataram sam isa | tmupasam kramya paripr ccha-katham
bohisattvh sarvajatym iksate, katham ca pratipayamh sarvasattv sarvajatym
pratist hpayati||

190
atha khalu sarvaagararakssam bhavatejahr rtrievat tasym velymetameva
maojarutagambhravikurvitapraveam bohisattvavimoksam bhyasy mtray sam arayam
suhaam rest hirakam gthbhirahyabhsata
gambhra urr u vimoksa jitmajm
kalaksaasamatatalapraveah|
tryahvasthitavatarati jiaes
yairharmahtuprasarm ca aatamahy||1||
sam bhrasam bhavavimoksaayaat
pratilbha harmata acitiya apramey|
samvarhamapi samata asagavegam
avagha maitrisu triyahvaayaspathesu||2||
iti buhaksetraparivartarajahsamm
kalpamigatamsa pur hi ksetram|
harmrcimeghaagarah irilokahtu
kalpo babhva vimalbha mahprabhaca||3||
tatraiva kalpi jiavam i apachie
buhh sumeruparamusam upah|
harmasamuraprabhagarjitarja buhah
purvam gamah prathamakalpika si tesm||4||
jiu harmameghaagarbhapraparjo
yah sarvapacimu abhtsugata tesm|
te sarvi pjita may upasam kramitv
harmaca tesa mi ruto jaayitva prtim||5||
r s t o may prathamu kcaavararamih
harmah samuraprabhagarjitaghosarjah|
vtrim allaksaavicitritu merukalpo
r s t v ca me matirabhtsugato bhaveyam||6||
sahaaraea mama tasya tathgatasya
prurbabhva balavajjiacittamyam|
sarvajatprasarasam bhavapratyayebhih
kahtuvimalam tathatsvabhvam|| 7||

191
yea triyahvagata sarvi sphut h samatt
buhca tatsutasamuravr t aesh|
ksetrrav api samura sarve
sa kr p
mr tamahoahi sam bhaveta||8||
kyea sarvi sphararthamaesa ksetr
kyam yathayajagaviiaraya|
ksetryaesamavabhsaakampaya
pkya caiva jagatm jaitam mao me||9||
vitye yajjiasya upasam kramae'pi r s t h
ksetrravesu aasu sthita ye jierh|
ksetrh samuraparamurajahsamesu
ksetrravesu jia pacimake mi r s t h||10||
sarvtaksetraparivartarajahsamesu
kalpesu ye jia upaa jagatpraph|
te sarvi pjita may upasam kramitv
evam vimoksaayasgaru ohayeyam||11||
atha khalu suhaah rest hirako maojarutagambhravikurvitapraveam bohisattvavimoksam
pratilabhah aatamahyasamhimukhasamurvatro vipulahramukhasamurasam bhtacet
bohisattvamahbhijvabhsapratilabho mahprtisamvitsgarvatro
vipulaprtivegasgaravivarhitaceth sarvaagararakssam bhavatejahriyam rtrievatmbhih
srpybhirgthbhirabhyast vt
praj hi te vipula harmasamuracr
cr ca me bhavasamura aatamahy|
rghyu irjvara sujaarragarbhe
tvam evi rocasi imm parismupetya||12||
buhyitva harmaprakr tim gagaaprakm
sarvatriyahvaayamotarase asagam|
rambai tulayasyapi cvikalp
cittaksaea api ti acitiyi||13||
ihsattvaharmata irksasi jacaksuh
sattvoah karuayvatarasyaat|
buhy vimoksa sugabhra vigham

192
sarv viesi paripcayase'pramey||14||
tvam harmamaa
lavicraaye vihij
harmasvabhvaprativehaaye vibuh|
sarvryamrgamamalam paribhvayat
irytyase jagaaesa viohayat||15||
tvam sattvasrathivarabhibhta evi
sarvajajamamalam pratigrham|
tvam harmahtugata sarvi spharitva sattv
harmam prakya bhaya sarvi amesi loke||16||
vairocaapraihimrgaayea evi
ysyasyasagavipulmalabuhiyukt|
sarvatra jiabalam pratipayam
sam payase jiavikurvita sarvaksetraih||17||
cittam ursau tav gagaaprakam
sarve kileamali irmalamiuham|
yasmi samosari triyahvaga sarvaksetr
buhca stmajagah saha sarvasattvaih||18||
rtrim ivam ksaalavr tupaksams
samvatsarm ca saviavitarkakalp|
kalpravapi samasamurasam khy
sam joah jagatm viarayasi ksaea||19||
iatsu yvata tu sattvacyutopap
ye rpimapi ca sam jiasam jim ca|
vyavahrasatyaaya otaram tesm
mrgam viarya varabohipathe praesi||20||
vairocaapraihijlakult prasr t
prabhtasarvasugataikasamucchraycca|
tvam harmakyapariuha asagacitt
rpam viarayami loki yathaym||21||
atha khalu suhaah rest hirakah sarvaagararakssam bhavatejahriyam rtrievatmbhih
srpybhirgthbhirabhist utya sarvaagararakssam bhavatejahriyo rtrievatyh pau

193
irasbhivaya sarvaagararakssam bhavatejahriyam rtrievatmaekaatasahasrakr tvah
praaksikr tya puah puaravalokya sarvaagararakssam bhavatejahriyo rtrievaty
atiktprakrtah||37||

40 SARVAVRKSAPRAPULLANASUKASAM VS
Parallel Devanagari Version:



40 sarvavr ksapraphullaasukhasam vs|
atha khalu suhaah rest hirako maojarutagambhravikurvitapraveam bohisattvavimoksam
bhyasy mtray prabhvayamah sam bhvayamo vipulkurva yea
sarvavr ksapraphullaasukhasamvs rtrievat teopasam krtah| so'payat
sarvavr ksapraphullaasukhasamvsm rtrievatm ratarumkuragarbhe sim hsae
sarvagaharatarumakhe kt gre sam isa m aartrievatsahasraparivrm||
atha khalu suhaah rest hirakah sarvavr ksapraphullaasukhasam vsy rtrievatyh pau
irasbhivaya puratah prjalih sthitv evamha-may rye evate auttarym samyaksam bohau
cittamutpitam| a ca jmi-katham bohisattvea bohisattvacaryym caritavyam, katham
iksitavyam| tavaasva me evate, katham bohisattv bohisattvacaryym carati, katham iksate,
katham caritv katham iksitv iryti sarvajatym||
evamukte sarvavr ksapraphullaasukhasamvs rtrievat suhaam rest hirakametaavocatmama kulaputra aubhvea sahe lokahtau itystam gamaakle pami praphulli
sugahbhavati| sarve agarargacoyagat ratikrprayukt gr hagamaya
matimutpayati| pathotpathagath sattv rtristhe cetabahulh sarvajagatplabhimukh
bhavati| argahaaguhrayh sattv argahaaguhsu praviati| vr kslayrayh sattv
vr kslayraybhimukh bhavati| vilrayh sattv bilyaupraviati|
grmaagaraigamajaaparayh sattv grmaagaraigamajaapaaupraviati| uakrayh
sattv jalamavatarati| ayaigjaapaagath sattvh svajaapaaikcetamutpayati rtrau
sukhasparavihrya||
api tu khalu puaraham kulaputra arargam aharm tarum yauvaamaamattm
r t yagtavyaratipramattm sattvm kmaguapramuktm
jtijarmaraamahhakrabhayapratipaksya kualamlasam jbhiyogam samvaraymi|
matsariah sattv e sam iyojaymi| uhl sattv le pratist hpaymi| vypaacittm
sattvm maitrm samvaraymi| ksubhitacitt sattv kstau pratist hpaymi| kus sattv
bohisattvavryrambhe pratist hpaymi| vibhrtacitt sattv hyes u pratist hpaymi| uhpraj
sattv prajpramitym iyojaymi| hayhimukt sattv mahy pratis t hpaymi|
traihtukbhiivist sattv bhavagatiist hma alacrio bohisattvapraihapramitym
pratist hpaymi| varaavaagat sattv karmakleaprapit puyajabalaparih
bohisattvabalapramitym pratist hpaymi| ajatamovaah sattv
aham kramamakraviyhakraprpt bohisattvajapramitym pratist hpaymi||
api tu khalu puaraham kulaputra vipulaprtisam bhavasam tust yavabhsasya bohisattvavimoksasya
lbhi| suhaa ha-ka etasya evate vipulaprtisam bhavatust yavabhsasya bohisattvavimoksasya
visayah? ha-tathgatapuyasattvam sam grahajopyvabhsa esa kulaputra vimoksah| tatkasya
hetoh? yatkim cit kulaputra sattvh sukhamaubhavati, sarvam tattathgatapuyaprabhvea
tathgatusapathea tathgatavacaapratipatty tathgatuiks aea tathgathist hea

194
tathgatajamrgapratipatty tathgatabhgakualamlvaropaea
tathgataharmaeaisyaea tathgatajasryvabhsea|
tathgatagotrauklakarmama alaprabhay hi kulaputra sattvm sukhi sam bhavati| tatkasya
hetoh? tath hi kulaputra ahametam vipulaprtisam bhavasam tust y avabhsam
bohisattvavimoksamavatarat bhagavato vairocaasya tathgatasyrhatah samyaksam buhasya
prvabohisattvacarysamuram samausmarat avatarat avaghayam evam jmi,
evamaugacchmi-yath bhagavatah prvabohisattvabhmimahylambamasya
sattvaham kramamakrbhiivist aviyhakraprpt
r s t igahaaktrapravist m str s
vaam gat rgabahaabah osapratighacetaso
mohkulasam trsymtsaryaparyavaah kleasamkulacitt mahatsam srauhkham
pratyaubhavatah sam srariryauhkhaprapit buhaaraavimukh sattv r s t v
mahkarucittam prurabhavat| sarvasattvmartham
sarvajagaupakaraaratasam grahaparigrahacittam sarvasattvasam sropakaraasam bhavacittam
sarvavastvgrahavigatacittam sarvavisaylubhacittam sarvaratisvaahyavasitacittam
sarvaparibhogesvagr hacittam sarvaesu vipkpratikksaacittam
sarvalokasam pattisvaspr h
acittam hetupratyayasam mhacittam
suparyesitayathvaharmaihyapticittam sarvasattvrthapratiaraatbhiirharaacittam
prurabhavat||
sa evam yathbhtasarvaharmasvabhvvatraceth sarvasattvahtau
mahmaitrsamatpratipaah sarvajagamahkarumeghaspharaaprayogah
sarvasattvalokasam chaamahharmacchatrama alah
sarvasattvakleaparvataviirbheaamahjavajrapraharaah
sarvajagatsukhasam bhavatust i vegasam varhitaceth sarvasattvtyatasukhbhiirhrapraihacet
yathaybhipryasarvasattvavastvabhipravars a
aceth sarvasattvparitygasamaprayogacet
ryahaasarvasattvasam tarpaaceth paramaaabalajaratapratilambhacet
bohisattvamahbhijbalhaprpto vivihabohisattvamahvikurvitameghea
harmahtuparamkahtuparyavasam sarvasattvahtum spharitv sarvasattvbhimukhasthitah
sarvkrasarvrambaamahmegham pravartaya sarvaratbharaamahmeghavarsam
cbhipravarsa, yauta sarvasattvm yathuklaparibhogya
aatavastuvimtratparitygamaprameyopakaraavaimtracritram
vihasarvaasam grahaprayogamaekavihavastu
paritygasamucramaabhilpyopakaraajtavyhbhisam skram
laksaaasam bhravicitram yathayasattvasam tosaamaatatygavihimaugaccha
yathayasattvasam tarpabhiirhram
sarvavastutygavisarjaamavicchiasarvajagatsam skrauhkhaparitraprayogam
sarvasattvapratikrpratikks sarvajagatsamatsamugataceth sarvajagaccittaratam
pariohayamah sarvabuhaikaghaakualamlasamurasam bhtam
sarvajagayathayopakaraavarsam sam grahaprayogam sarvajagatsarvajatpuyasamurevagam
vivarhaya praticittaksaamaavaesasarvasattvaparipkaviayaparam parviuhaye'bhiirharati
sma|
praticittaksaamaavaesasarvaksetraparam parupaklist uttarabuhaksetrlam kraviuhavyha
pratimaa
laparipraye praticittaksaamaavaesasarvaharmaayasgarakaraaviuhaye
praticittaksaamaavaeskahtutalaspharaajaayaparipraye
praticittaksaamaavaesasattvhyavataraajaayaviuhaye
praticittaksaamaavaesasarvajagaviayajaayvabhsapratilambhya
praticittaksaamaavaesasarvaklaharmacakrapravartabhivartyatyai
praticittaksaamaavaesasarvajajhist h
akaualasam araasarvajagaupakrbhtatvya

195
praticittaksaamaavaesasarvalokahtusam khypracresu sarvalokahtusamurbhyugatesu
sarvalokahtusamurasamavasaraesu lokahtuprasaraireesu
lokahtuvam avyavasthasam hivyhesu pratist hekaarraireesu
vyhakalpavimtratireesu
sam klist aviuhasam klist aiktapariuhavipulamahagatpramasam ksiptasksmorasamatalav
ya-tyastorhvamrhaigviigmukhaiksamurasamavasaraesu
mukhairetavrasam sthavimtratvyhesu sarvalokahtuprasaresu bohisattvacarym
cara bohisattvaymamavakramya bohisattvacaryvikurvitaspharaatyai
praticittaksaamaavaesasarvatryahvabuhakyaparasattvacittayavijaptaye
sarvajagatsarvajatpuyasamuravegam vivarhayaamiirharati sma||
evam hi kulaputra bhagav vairocaastathgatah prvabohisattvacarym cara
puyajasam bhravirahite lokasam ivee akr t ajasattvaparipre ajatamovaahe
aham kramamakrbhiivist e aviyhakratimirvr te ayoiovitarkaprasr te
r s t igahaaktrapraskahe hetuphalasam mhe karmakleavaagate
mahsam sraktrauhkhaptlamahyaprapatite vivihariryauhkham pratyaubhavati
mahkarum sam jaayya vipul pramitcarymeghabhiirhr tya kualamlar hapratist ham
samvaraya sarvasattvm sam srariryauhkham viivartaya
mahpuyajasam bhramabhirocaya hetuma alaiamabhiyotaya karmaharmvirohaiam
prabhvaya buhaharmama alasamugamaiamavabhsaya sarvasattvhimuktiiam
prabhsaya sarvasattvaksetrasam bhavaiam sam araya
sarvatathgatavam upaccheaiamaubaha sarvabuhasaaiam sam hraya
sarvkualaharmaiam viivartaya sarvajatsam bhraiam sam varaya sarvasattvahtum
spharitv mahtam pramitmeghamabhiirhr t ya
yathayasattvasam tosaamatyataharmasam grahe sattv pratist hpaymsa| sarvajatsam bhre
sampayati sma| mahbohisattvapramitsvavatraymsa|
sarvryahaapratilambhairupastambhaymsa| sarvajatprtivegaih kualamlasamur sattvm
vivarhaymsa| sarvatathgatavikurvitamukhes u
caiavatrya
atyatamupahiesasukhasam grahea sam gr hya tathgatamhtmybhimukh kr tv
bohisattvasam grahaje pratist hpaymsa||
suhaa ha-kiyacciram sam prasthitsi evate auttarym samyaksam bohau? haurabhisam bhavam kulaputra etatstham urvijeya urahimocam uravataram uhpravyhram
urahigamam| a akyam saevakea lokevataritum sarvarvakapratyekabuhaica, ayatra
tathgathist hea kalyamitraparigrahea vipulapuyajasam bhropastabhacittatay
ayaviuhy aklist
vakrupahatsam kucitahakracittatay
samatvabhsajlokvabhsacittatay sarvasattvahitasukhhapariatacittatay
sarvamrama alakleaurharsacittatay sarvajatjapratilambhvakacittatay
sarvasam srasukhabhilsibhistathgatasukhhylambaaih
sarvasattvauhkhaaurmaasyapraamaapratipaaistathgataguasamurvatrapratipattyabhimukh
aih sarvaharmasvabhvaihyaptigagaagocaraih urhimuktipathaviuhaih
sam srasrotovimukhaih sarvatathgatajasamurbhimukhaih sarvaagaragamaaicitaih
tathgatavisaykramaavryaih buhabhmigativikrtaih sarvajatbalapariispattyabhimukhaih
aabalapratilambhaparyavasaih sattvaih
akyametatsthamavataritumahimoktumugahtumausartum vijtum| tatkasya hetoh?
tattathgatajavisayam hi kulaputra etatsthamakrtam sarvabohisattvaih| prgeva ayaih
sarvasattvaih| atha ca puastathgathist hea ireksymi jeym

196
sattvmayasamyagviuhaye, kualamlacaritm sattvmahyayavaityai, tava ca
ahyayaparipr cchvykaraaharmatpravartapratilambhya||
atha khalu sarvavr ksapraphullaasukhasamvs rtrievat tasym velymetamevrtham bhyasy
mtray sam arayam tryahvaprptatathgatavisayam vyavalokya im gth abhsata
gambhru bauho visayo aat
yam pr c chasi tvam khalu buhaputra|
acitiyaksetrarajopamaih
kalpaira akyam sa hi sarva vaktum||1||
a lubhasattvaira ca ust acittaih
akyam a mohhatamovr taica |
a mraksamopahatayaica
vijitum ta jia harmat||2||
airsya mtsaryavaugmibhih
a t hyamykalusayebhih |
a kleakarmvaravr taica
akyo hyayam jitu buhagocara||3||
a skahahtvyataapratist hitaih
a cpi satkyasamritebhih|
a r s t isam jvipartacittaih
aky iyam jitu buhabhmih||4||
urjeya to visayo jim
svabhvato irmalairvikalpah|
sam srasaktaia bhavritaica
akyam samjtumayam hi harmah||5||
ye buhagotrairhi kule'bhijt
svahist hith sarvatathgataica|
ye harmarjm kulavam ahriastesmr s m khalu gocaro'yam||6||
ye uklaharmravatr ptacitth
kalyamitraih suparigr hth|
muerbalrambaacittameghh

197
kstim labhate ta iam imya||7||
ye irmalhyayairvikalp
yathtarikse khalu igviiksu|
hathakr matipameghah
tesmayam gocaru irmalm||8||
kr payeeha jagatsamur
ye sarvatryahvagat spharati|
aesasattvugat ca maitr
aye jim ta ihvatrh||9||
agrah ye khalu hr s t acitth
sarvstibhirath saaiva|
sarvesu sattvesu samapravr ttstesmiyam bhmiragrahm||10||
ye'klist acitt iravayacary
ye'tyatakaukr tyavitacitth|
buhustipratipattiyuktstesmayam gocaru irmalm||11||
ye'ksobhyacitt hyavikampyacitt
harmasvabhvapratibahacitth|
karmoahisvapyaviruhacitth
tesm vimokso'yamihksaym||12||
ye'khiacitt'viivartacitt
paurusyavryhipateyayukth||
sarvajasam bhri aatavrystesmayam gocaru suvratm||13||
pratacittca samhitca
ye'tyatatim gata irjvarca|
sarvajahygasamuracriastesm ayo'yam praamam gatm||14||
ye sarvasagaih parimuktacitt
harmasvabhvaprativihacitth|

198
gatim gat ye jiaharmahtau
prajprapa ayesa tesm||15||
sattvasvabhvaprativihacitt
bhavrave ye'parigr hacetasah|
ye sattvacittapratibhsacarstesmayam mrgavim vimoksah||16||
tryahvasthitm jiasgarm
praihagotrravasam bhavm|
ye sarvaksetresvapartacaryh
samatabhar ayesa tesm||17||
ye harmahtorayasgaraica
jagatsamuravatra sarv|
sarv sasam vartavivartakalpm stesm vimokso'yamakalpakm||18||
ye sarvaikksetrarajahsvasam khy
payati buh rumarjamle|
vibuhya bohim viayata sarv
asagaetra ayesa tesm||19||
tvamgatah kalpamahsamurt
kalyamitryupasevamah|
harmrthiko harmagavesyakhiah
rutv ca tam hrayitum samarthah||20||
tvaayasya praviohaya
muerahist habalacity|
vairocayo visayo'prameyah
pravartate mavacaasagah||21||
bhtaprvam kulaputra atte'hvai lokahtusamuraparamurajahsamm kalpm parea
parataram maikaakaparvataikharavairocao ma lokahtusamuro'bht| tasmi khalu puah
kulaputra maikaakaparvataikharavairocaalokahtusamure
japarvataharmahtuikpratapaatejorjo ma tathgato'bht| tea khalu puah kulaputra
japarvataharmahtuikpratapaatejorjom tathgatea prvam bohisattvacarym carat sa
maikaakaparvataikharavairocao lokahtusamurah pariohitah| tasmi lokahtusamure
pr t hivparvataparamurajahsamalokahtuprasaraireah| ekaikasmim ca lokahtuprasare

199
lokahtuvam aparamurajahsam lokahtuireh| ekaikasmim ca lokavam e
lokahtuparamurajahsamh kalpasam khyireh| ekaikasmim ca
kalpe'eke'atarakalpaireh| ekaikasmim catarakalpe'ekalokahtukaraaireh|
tathgatotp vivihavikurvitaireh| ekaikasmim ca tathgatotpe lokahtuparamurajahsamh
strtasam prakaireh| ekaikasmim ca strte lokahtuparamurajahsam
bohisattvavykaraaireh aatamahyasattvaviayaire yaayaih pravartit
vikurvitaprtihryaviayath||
tasmi khalu puarmaikaakaparvataikharavairocae lokahtusamure
samataigabhimukhavrahvajavyho ma mahyamo lokahtuvam o'bht| tasmi khalu puah
kulaputra samataigabhimukhavrahvajavyhe mahyame lokahtuvam e
sarvaratavarasamataprabhsarrma lokahturabht|
sarvatathgatabohima apratibhsamairjo lokahtusam hivyhah
sarvaratakusumasgarapratist hitah sarvatathgatairmairbhsaiaraamairjaarro
evaagarasam stho viuhasam klist ah| tasmi puarlokahtau
sumeruparamurajahsamcturvpak lokahtavo'bhva| tes
m ca
sumeruparamurajahsamm cturvpakm sarvarataikharahvajo ma
mahyamacturvpako'bht| tasmi khalu puah sarvarataikharahvaje cturvpake lokahtau
aprameyayojaaatasahasrymavistrcatvro vp abhva| ekaikasmim ca vpake aa
mahagarasahasryabhva| tasmim ca khalu puah cturvpake jambuvpakasya mahye
rataslavyhameghaprap ma rjahyabhaaagarasahasraparivr| tasmi khalu
puarjambuvpe aa varsasahasri mausymyuspramamabht| tasym khalu pu
rataslavyhameghaprapym rjahym sarvaharmairacchatrama alairghoso ma
rjbhccakravart| rjah khalu puah sarvaharmairacchatramaa
lairghosasya
pacmtyaatyabhva| sast ih strsahasryatahpuramabht| sapta putraatyabhva
sarvesm rm vrm vargarpim suaram mahtejasm mahbalm| tasya khalu
puah sarvaharmairacchatrama alairghosasya rjah sarvo jambuvpa
ekacchatro'bhihataparacakrapratyarthikah||
tea ca samayea lokahtvatarakalpaks a
ye pratyupasthite pacasu kasyesu loke prurbhtesu
aasu kualesu karmapathesvatarhitesu akualakarmapathavartiah sattv yabhyas
urgatigmio'bhva| te akualakarmapathasamahetoh parttyuso'bhva alpabhog virp
vivar uhsam sthitaarr alpasukhasamucr uhkhaveasamucrabahul
ayoyavisamvavacaal ayoyabheapratipah parusavacaasamucrh prakravacaso
visayalobhbhibhth praust amaahsam kalp vivihar s t igahaaktrapravist h|
tesmaharmargaraktm visamalobhbhibhtm mithyharmaparigatm a evah kle
vrihr uasr jat yea pr t hivym bjagrmh sasyagrm viroheyuh||
tea khalu puah sattvh uskesu tr agulmausahivaoyarumesu vyhispr s t igviio
vihvati sma aparyah| te samgamya sarva eva yea rataslavyhameghapraparjah
teopasam kramya tm samatauparivrya kecirhvabhavah, kecitkr tjaliput h, kecit
sam kampitaarrh, keciabhyugatgh, keciahomukham prapatith, kecitsarvaarrea
praipatith, keciharaitalajupratist hith, kecigagaatalbhiatabhavah, keciag irvasah,
kecivikr tavaaaayah sarvaharmairacchatrama alairghosasya rjo'bhimukham
mahtamrtasvaramutkroamakrsuh-uparuth sma| evpasr s t h sma|
ksutpipsuhkhaprapith sma| vivihabhayopatapth sma| travirahith sma| eva aara
aparyah sma| uhkhapajaragath sma jvitoparohaprpt marabhimukhh| iti vih
pralp pralapato svargairvacaairvikr t avaktraaya
vivihasam jvacaavyhraimatrapaairrthascakavacaapaairutkroamakrs u
h| ye ca

200
tasym rjahym strpurusarakarikh ksutpipsprapit irbharaagtr agairvasa
ust avivar rksaparusagtr uhkhit urmaaso'ttamaaskh, te cpi sattv uhkhabhilsio
uhkhabhayairvi h| te sarvaharmairacchatramaa
lairghosam rjam mahjapurusam
pratiaraabhtam araamupgath sarvasukhapratilambhasam jay
sarvapriyasamavahapratilambhasam jay jvitparigataihapratilambhasam jay
trthasam araasam jay mahpathapratipattisam jay mahyaptrasam jay
mahjaratavpasam jay mahrthapratilambhasam jay
svargasarvaratisukhapratilambhasam jay||
arausrj sarvaharmairacchatramaa
lairghosah tasya mahatah
samatycaakasamhasya tam mahtamrtasvaramutkroaaabam| rutv ca asya aa
mahkarumukhsam khyeyaatasahasryavakrma| sa mahkaruayacetaihyapticitto
muhrtamekgratmaubhya aa mahkaruopasam hiti vacaapayuraymsa| katami
aa? aho bata alambah sattv mahsam srapraptaprapatith| ka tabhavisyati yavayam
sam sramahpraptaprapatitm sattvm layaabht bhavisymah
tathgatalayaabhmipratist h
paatay| aho bata atrh sattv kleoparavoparuth| ka
tabhavisyati yavayam vivihakleabhayoparutm sattvmatrm trabht
bhavisymo'avayakarmtapratist hpaatay| aho bata aarah sattv loke
jarmaraabhayvist h| kat tabhavisyati yavayamaaram sattvm araabht
bhavisymah sarvasam srabhayaviivartaatay| aho bata aparyah sattv
vivihalokabhayoparuth| kat tabhavisyati yavayam vivihalokabhayoparutmaparyam
sattvm paryaam bhavisymo'tyatayogakseme sarvajatmrge pratist hpaatay| aho bata
aviyhakraprptah sarvalokovimatisam ayatimirvr tah| ka tabhavisyati yavayamulkbht
bhavisymah sarvasattvmaviyhakravihamaatay| aho bata lokavirahith sattvh| ka
tabhavisyati yavayam mahjlokakar bhavisymah sarvasattvm
vitimirajamukhasam araatay| aho bata jajyotirvirahitah
sarvasattvahturrsymtsaryamyt hyaklusayah| ka tabhavisyati
yavayamauttarajaprayotakar bhavis ymah
sarvasattvmatyatapariuhipratipratis t hpaatay| aho bata yakavirahitah sarvaloko
mahsam srasgaravisamasrotahprapaah| ka tabhavisyati yavayam yakabht bhavisymah
sarvasattvm karmasamuraayvataraatay| aho bata viyakavirahitah sarvaloko urvitah| ka
tabhavisyati yavayam viyakabht bhavisymah sarvasattvm
sarvkraparipkaviayatathgathist haklatikramaea| aho bata apariyakah sarvaloko
jtyahabhtah| ka tabhavisyati yavayam pariyakabht bhavisymah
sarvam sattvmavaraasarvajajaayvataraatay||
sa imi aa mahkaruopasam hiti vacaapayurya tasym rjahym
ghat vaghosaamakrst| mahtygauubhiirghosam ca akrayat-sarvajagat sam tarpayisymah,
yasya yerthastasmai taauprasyma iti| tea sarvajambuvpe sarvarjahs u
sarvagrmaagaraigamajaapaapattaesu sarvopakaraako vivr th|
sarvar
gt akarathycatvaresu vivihopakaraavihayah sthpith| sarvajagaupajvyh suprativihith|
sarvakoakost hgri vivr ti| mahrataihaicay iarith| aekaviharatarayah
sthpith| aapavastrayapuspamlyagahavilepaacragahavaracvararatako
vivr t h| ayasaavasaabhavaavimagr h
yalam kr t i sarvahaakaakasamr
hi
jyotirhvajamirjaviysavihthakri| sa tesm sattvm
yathbhilasitasarvbhipryapariprartham tesu gr hesu pratyekamtmabhvasar amupya
kyamabhiirmya sthpaymsa| sarvasattvasarvavyhipraamaya ca
vaiyabhaisajyopasthyakavivihajvitopakaraapratyayasam paamupasthpaymsa|

201
yathrhavivihopakaraapri ca ratavicitrabhjayupasthpaymsa-yauta
vajramaibhjai gahamairataparipri, gaharatabhjai
vivihoravicitravararagavastraparipri, yayugyi subahi krasam sthi
vicitraratapratima i ti jeyvagajagoyukti| vivihm ca rath rjrh
sarvaratbharaaparibhogm ca sarvsaavihm ca ratavicitr vivihavitavitat
ratakikijlvaah ucchritacchatrahvajapatkopaobhit sarvajaapaapraees u

sthpaypsa| grmaagaraigamajaapaaprai cohos a


ymsa|
vihoyaramyrmatapovaaparibhogapi sarvagr hakalatraputrarakaparitygapi
aarhyasarvarataparitygapi
svahr ayamajjtraguavr kkameamm saruhiracchavicarmakaracaraabhukarasayaajihva
tost harsaparitygapi yvatsarvabhyhytmikasarvkraparitygapyuhos aymsa||
sa tamevam rpamupakaraaparitygavihim pratyupasthpya mahyajavt am kraymsa, yastasy
rataslavyhameghaprapy rjahyh prvea maiikharatejomo agaravrasya puratah
samavipulymah paramavistraharatalapraveo
imoataviuhasamatalo'pagatavabhrapraptah sarvasthukat a
kpagatah
utsaaarkarkat hallah sarvaratahtusam cayah sarvaratamayamairatarjasam stratalah
aekamairatavyuhopaobhito ratakusumbhikrah sarvacrasugaharjasamkulah
sarvagahahpaparihpito ratrcihprapah
tejahrsarvagahahpapat alameghagagaasam chitlam krah
sarvaratarumapaktisuvibhaktopaobhito bhavaavimakt grasamalam kr tah
ucchritacchatrahvajapatko ratapat t apralambaviyotito viviharatakusumajlasam chaah
sarvagaharjaratajlacchatrama alah suvarajlarataghat irghoso
ratavirjitavitavitatah sarvagaharjacravikrah sarvaratakusumaprakrbhirmah
tryakot iyutaatasahasramaojarutaghosairitah sarvaratavicitrlam kravyhasupariuho
bohisattvakarmavipkbhiirvr ttah| tasya mahye mahsim hsaamabhiirvr ttam
aarataicitavicitrabhmitalasam stham aarataveikparivravirjitam
aamairumakhveiktarasuvibhaktopaobhitavyham
abheyavajracakraharatalasupratist hitapam sarvaratabimbavigrahasam hritsaacakram,
aekaratamayairyhaatlam kr tam ratabhaktivicitravyhapratima itam
samatasuvibhaktaratahvajasamucchritam ratapatkpralambitavicitravyham
ratakikijlapariskr t am ivyamaivicitrahemajlavitatam
viviharatakusumajlamahmairjajlavicitravastraratajlayathrhasam chitopaobhitavyham
aekagahamaivigrahapima alagahameghapramuktamacityavaragahamairjavistr tamaojasam sthasarvagahapat alameghapramuktam sarvaivyagahahpaprahpitopacram
ivytirekasukhasam sparekavaramairatavastraprajaptamaekaivyatryasam gtiatasahasram
samatt sam pravitamaojamahurairghosam
ratasopapaktipatksuvibhaktaveikpratima itavyhamaekamairatapratyarpitavivihavik
urvita-maibimbavigrahaviyotitaprabhsam yatra sa rj sarvaharmairacchatramaa
lairghosah
sam isa o
'bht
abhirpah
prsiko
arayah
paramaubhavar
a
pus
k
alatay
samavgato

viuhamahpurusalaksaapratilabho vairocaamairatairbhsakeamakut ah
abheyaryaavajrasam haaakyo ghar h
aprvaibahasam hih sarvgapariprah
samatabharah samataprsikah samataobhaah sarvkravaropeto mahharmarjakaroitah
sarvapariskravaitpratilabho harmavaitsuviuhah svacittavaavart apratihatavacaama alah
akopyajasamavitah supratist hpitaharmam samyakprayogo'ataguavaraireah| tasya khalu
puah sarvaharmairacchatrama alairghosasya rjo mahsim hsaaisa a
syopari
mrhasam hvatarikse mahcchatrama alam prurbabhva vicitrovihamairataa am
mahmahmaikoagarbham sarvarataalkatasahasrasamyagvitatamaekrcihrtejojjvalitavyham

202
jmbaakaakaprabhsvaraviuhacchaaam
ratabhakticitrahemajltyatavyhacchaaopetam vivihamukthrbhipralambitam
samatratajlasam chitam
ratakikijlasuvaramaighat
ratastramopaibahbhipralambitam
mahmairatahrasamatbhipralambitavyham ivyamahuramaojapramuktaabopacram
sarvasattvakualakarmapathasam coaaghat visr tairghosam| sa khalu rj
sarvaharmairacchatrama alairghoso ratavlavyajaaih sam vjyamah akraevertirekea
tejas jvlayaupaobhate sma| tasya samaatarais a asya tasmi sim hsae sarvo
jaakyo'bhimukhah prjalih sthito'bhttameva rjam amasya||
atha khalu sarvaharmairacchatrama alairghosasya rjo'sam khyeyesu
prikot iyutaatasahasresu sam ipatitesu ycaakesu vastuparigrhakesu
opakarahimuktesu jtisu gatiparypaesu bhilsacittesu aybhipryesu
iksam ipatitesu visayaparibhogopacresu paribhogbhilsitacetaesu
bhipryakalpesu mausyaikyesu kulopapatyupapaesu jaapaasamgatesu
airuktivacaamatrasam skresu svarama a
lapramocakesu avastuvyajaesu
vacaapayurayatsu, tamekam mahpuyasumerumullokayamesu ayamevaiko
mahjapurusa iti icitacetaesu, mahpuyopastabho mahpurusacaro
mahtygayapratilabha ityumukhesu, bohisattvapraihicetaipatitesu
bohisattvapraihicetairmitesu tam mahtam ycaakasam iptam r s t v tesm
ycaakmatike'bhccittaprema cittaprtih cittaprasah| kalyamitraaraasam j suvipul
mahkaruavegh sam babhvuh| apartakalpasarvaycaakasam tarpavivartyavryavegh
prurabhava| sarvajagatsamaprayogaparitygacittaspharaameghh samabhava||
sa khalu puah sarvaharmairacchatrama alairghoso rj tesm ycaakm sahaaraea
ttamaaskataro'bht a trishasracakravartirjyapratilambhea asmprptakalpaparyavasea, a
akratvhipatysaapratilambhea bahukalpakot iyutaatasahasraparyavasea, a
suymaevarjhipatysaapratilambhea bahukalpakot iyutaatasahasraparyavasea, a
sam tusitaevarjhipatysaapratilambhea bahukalpakot iyutaatasahasraparyavasea, a
suirmitaevarjaivaryhipatysaapratilambhea aprameyakalpvasea, a
vaavartievarjhipatysaapratilambhea, sumukhpsaramaoharaevakayopasthea
acityakalpaparyavasea, a brahmsaeabhilpyakalpabrahmavihrasukhvasea, a
bhsvaraevasukhea aatakalpvasea, a ubhakr tsaevasukhea atulyakalpksea, a
uhvsaevatavimoksasukhavihrea aparyatakalpvasea| tayath kulaputra
purusasyaiktatr s
caritasya
matpitr b
hrtr
b
hagimitramtyajtislohitaputrauhitr
b

hryciraklaviprayuktasya
at avktravipraast asya taaraakmasya tesm samavahea mahat
prtirahyavasamutpayate taaravitr p
tatay, evameva kulaputra rjah
sarvaharmairacchatrama alairghosasya tesm ycaakm sahaaraea mahprtivegh
sam jth| cittatust isukhamavakrtam| mahm cittoagratvegah prurbhtah|
mahprbhoyaharsavegah sam bhtah| buhabohurarahhimuktivegabalam sam varhitam|
mlajt rah sarvajatym vivarhit| sarvabuhaharmhyayaviuhibalamabhivivarhitam|
bohisattveriyakarmayat sam bht| cittaharsaparipramahprasavega uapayata|
vipulacittaubilyavegea kalyamitreriyayat mr
ubht| tatkasya hetoh? tath hi tasya
sarvaharmairacchatrama alairghosasya rjah sarvajatrambaaprayuktakasya
sarvajatharmatpratiaraasya sarvajatmrgavrbhimukhasya
sarvajagatsam tarpaamaasikraprayuktasya
sarvabuhaguasamuravatrapratipattyabhimukhasya

203
sarvamrakarmaklevaraaparvatavikiraaprayuktasya
sarvatathgatusapraaksiagrhitvasthitasya
sarvakualamlasamurasamatamukhasamrjabhiyogagarbhasya sarvbhiiveoccalitasam tasya
sarvalokavisayabhiivist a
sya sarvaharmasvabhvagagaagocarasya tes u

sarvaycaakesvekaputrakasam j uapayata, mtpitr sam j aksiyasam j kalyamitrasam j


urlabhasam j uskarakrakasam j bahukarasam jparamopakrakasam j
bohimrgopastambhasam j cryasam j str sam j uapayata| sa t sarvaycaak
yathgat yathsam prpt yathklasam ipatit yathigeasthit yathvastuycaak
yathruc yathbhipry yathbhikks io yathbhilsio yathvastuparyesak sam tarpaymsa
apratihatea mahmaitrmaa
lea ycaakajaparbhukhatay mahtygarami
sarvasattvasamaprayogea tygamukhea| so'amarthikebhyah prt| pam prthikebhyo
vastram vastrrthikebhyah puspi pusprthikebhyah prt| evam gahahpamlyavilepaacra
cvaracchatrahvajapatkratbharasaaayaabhavaavimavihrrmoyatapovai
hayagajarathapattivhaayugyayyapi
hirayasuvaramaimuktvairyaakhailpravlajtarparajatyapi prt|
svagr havimtahpuraparivrapi, sarvakoapi vivr tya vibhajya arthikebhyah prt yasya
yerthah sa tam gr htu iti| jaapaapi jaaparthikebhyah prt| grmapi grmrthibhyo
agaryapi agarrthibhyah prt| sa t sarvaycaak sarvstiparitygatay sarvasattves u
samapratipaah sarvavastuparitygairabhicchaymsa||
tea khalu puah samayea rataprabh ma rest hirik sast ikayparivr tasmieva
mahyajavt e sam ipatitbht, abhirp prsik aray paramaubhavarapuskalatay
samavgat, suvaravaracchavirabhilakeyabhilaetr maojagah brahmasvar suvastr
svalam kr t smr t imatigatihrhr t yapatrpyerycarysam pa, gurusu sagaurav,
paramasam prajayacri gambhracest meghsam pa harmm grahaacraapratibohisu
prvasukr t akualaml harmbhisyaitaprasaasam t viuhakalyay
urhimuktigagaagocaparahitapariatacitt buhaaraaigabhimukh sarvajajbhils i| s
khalu rataprabh rest hirik sarvaharmairacchatramaa
lairghosasya rjo
mahsim hsaasya praaksiea tire sthitbht prjalistam rjam amasyat, a ca
kim cigr hti| ektasthit caivam cittamutpaymsa-sulabh me lbh, yaahamevam rpasya
kalyamitrasya araasamavahapratilbhiti| s tasya
sarvaharmairacchatrama a
lairghosasya
rjo'tikekalyamitrasam jmaukampakasam jmaugrhakasam jm buhasam jmutpya
myt hypagatea cittea paramoraprtiprasaprmoyavegapratilabh svybharai
kyavamucya yea rj sarvaharmairacchatrama alairghosah, tebhimukhamaksaipst| ti
tasya sim hsaaveikmahye ahah pr thivma ale pratist hityabhva| s tybharai
pravikrya evam praihimutpaymsa-yathaisa rj
sarvaharmairacchatrama alairghoso'thm sattvmahakraprptm
pratiaraabhtah, tathhamapyagate'hvai bhaveyam| ymes a harmatm jti, tmahamati
jym| yea yeaisa irysyati, tehamapi iryym| yasmieva mrgapratipaah, tatrhamapi
pratipayeyam| yathyamasecaako rpeksayabhogo'ataparicro urgharso'parjito'avamr yah,
tathhamapi bhaveyam| yatra yatra csyopapattirbhavet, ahamapi tatra tatropapayeyamiti||
tmevam cittamaasikraprayuktmjya rj sarvaharmairacchatrama a
lairghoso'valokya
evamha-gr ha rike, yea te'rthah| aham khalu rike sarvstiparityg sarvasattvasam tarpaya
pratipaah| s khalu samavhr t tea rj sarvaharmairacchatramaa
lairghoseeti
bhyasy mtray prasam pratyalabhata| s prasaacitt uravipulakualamlavegasam jt

204
rjam sarvaharmairacchatrama alairghosam tasym velymbhirgthbhirahyabhsata
prve iyam slaviyhamegh
aopapae tvayi rjasim ha|
irbhiramy hatateja st
pretlayo v yatha bhsay|| 22||
prtipt mauj abhva
aattayi asam yatca|
mr s mabhsa parusm ca vcam
piumabahm giramapyavoca ||23||
paravkyacittesu abhihyacetaso
vypaacitth parapugalesu|
r s t igatairiritappagocar
mithyprayogea patati urgatim||24||
aharmacra ara caiva
aviyamohhatamovr tm|
r s t vipatty vipartaarim
bahubhirvarsebhira evu varsati||25||
avarsi eve ca viast abjh
sasy a rohati a caiva vr ksh|
sarastag aisrota uskstr s o
sahh sarvavaaspatca||26||
ayo viusk abhavaaes
uya sarve at avprakh|
vetsthipr pr thiv babhva
tavutpe suviuhaetr||27||
ya hi te ycakasam hisam bhute
sam tarpit ycaakstu sarve|
utpaya meghea ta caturiam
sam tarpit imasthal ca sarve||28||
bhyo a cor a bhat a hrt
a hayate kacaa cpi vahyate|

205
a cpyath maraam vrajati
tho bhav sarvajagatyathe||29||
prtiptbhirat mausy
hatv parm staruhiram pibati|
khati mm si parasparam ye
te tvatpraairbhuta maitracitth||30||
ekah atto hi sahasrasam khyga ta cvarasamvr tbht|
sam chya kyam tr aparacvaraih
preth ksuhrt iva te'viam sta||31||
prurbabhau lirauptakr s t ah
kalparumcaiva vimuktakoh|
r yati ryastu arca pa it
jto ya tvam jagato'sya thah||32||
msrhamsasya kr t ea prvamakrisuh sam ihimutpathasthh|
svalam kr tstvaya mahrhavastrh
krati ev iva aaasthh||33||
kmesu mithyvisamapravr tt
aharmargea ar hi rakth|
ryah kumryah svaparbhigupt
visam ayati sma pur prasajya||34||
varpsarovarasamarp
r s t v suvastrh samalam kr tca|
parastriyacaaaliptagtryah
tust h svaraistusit ivya||35||
mr s m ca rksm piumabahm
pur giram t hyavaavoca|
caturvihm vcamimm prahya
harmam caratyaya kur s t imukth||36||
a tryairarutam maojam

206
a ivyasam gtirutyami|
sabrahmaghosh kalavikaghos
rutasya tubhyam paavm spr ati||37||
chatram hi te tist hati mrhasam hau
rataicitam kcaajlachatram|
vairyaaa
m irigarbhakoam
samatatah samaikat hajlam||38||
ghat samutthbhirutyaes
sarvasvargyabhibhya loke|
buhasvargaih sar am carato
saharmairarutam pratam||39||
ye rutva sattvh amayati kle
aesaikksetraparam parsu|
kalpravm sugatoahm
hmatsamurasya ca macakram||40||
prvtatah ksetraparam parbhiraataram yasya ca maheyam|
tavubhvea ca iksvaesam
saharmacakri ravati ghat h||41||
ghat svaram stemamasajjam
jambuhvajam vypya raatyaesam|
brahmeraeverajagatpatm
svakasvakam karmavih bruvah||42||
rutv ca te ghat arutm r evh
svakasvakm karmaihako|
vivarjya ppam ubhamcarati
sarve pratist hati ca buhabohau||43||
jyotihprabhaste r p
atih pitbht
pamaprabh tamahis ca mt|
abhyutsae pacakasyakle
ka harmarjyam pratilabhav sah||44||

207
uyamasmai vipulam babhva
supuspitavyhamaiprapam|
tatpacabhih puskiriataica
sam obhitam vr ksaatairvr tm||45||
pratyekamsmabhavavimam
sthsahasrocchrita crutre|
saveikvyhasahasracitram
jlrhacarojjvalitam samatt||46||
vavarsa evo a ya bahi
varsyaharme balavatyapre|
jalam ta puskirisvaes
rumh sapatracchavayaca uskh||47||
jaisyame tvayi saptartrsaimitti tabhuti|
ihsam ay yi irksya sattvstrt hi ah sam bhavitetyavoca||48||
sumahyartresvatha savikram
sam kampitbhr pa bhtahtr|
aiitymapi puskiriym
mahye'vabhso'rkasamo babhva||49||
ast gasavribhr tyabhva
pacpyatho puskiriati|
sujtakhstaravo babhvuh
sutejasah puspaphalairupeth||50||
th puskiriyah salilbhipr
atarpayam stavaamapyaesam|
srotobhirasmtsaritah pravr ttaih
jambuhvajo'bhtsalilapraprah|| 51||
rumausahsasyatr yaroha
vr ks babhvuh phalapuspaahh|
bji yvati ca bhtahtrym

208
sarvyarohata jalpluti||52||
jalpluto yah pr thivpraeah
sarvah samo'svabhavattam|
imoatcaiva mahpraeh
sarve sam eva ta babhvuh||53||
vabhraprapt visamca eh
samstamabhava ksaea|
atarahuh kat akaarkaryh
suratagotri samubabhvuh||54||
sauagr ararisamghh
tr s
ritcaiva papurjali|
uaymsuruamevam
sukhubhvo'yamaho'ya kasya||55||
jyotihprabho bhmipatih saputro
raih sahmtyagaaistam|
kot sahasraica vr to jam
uyaytrm prayayvuagrm||56||
aiit puskiri surabhy
y mahyam gahajalbhipr|
tasym sthito'bhr patih sarah
prsamruhya suharmatrtham||57||
saptabhyabhy raja jalasya
samubhavm tatra sameva rtre|
puah saail savimaml
cacla sarv hara tathaiva||58||
aiityca sahasrapatram
mahymahmbhoruhamubabhva|
sahasrasryayutimeghajla
saumerumrhaprabhay spharitv||59||
tavajraa am ubhasattvagarbham
marapatram vipulam viuham|

209
mahrhajmbaakarikam ca
sugaharjojjvalakesarhyam||60||
tatkarikymasi tha jtah
paryakabahea samucchrayea|
virocase laksaacitritgah
ataih surmabhipjyamah||61||
prsapr s t havatrya rj
tvm sam pragr hyttamah karbhym|
evyai aau vcamuvca caivam
sutastavyam bhava tust acitt||62||
prurbabhvaiva ihakot yah
pramuktakostaravo babhvuh|
tryaica iritamatariksamabhtpraste tvayi lokathe||63||
jambuhvaje ye khalu sarvasattvstvaumukhste'pyabhava pratth|
aho'syathasyajaasya tha
ityabruva prjalayaca bhtv||64||
prabh arrttava icaritv
prabhsaymsa mahm samatt|
tamohakram jagatm ca hatv
vyhaes amaym babhva||65||
ye yaksakumbh apicasam gh
vihet hakste ca sapajagmuh|
vis pyacaram sta
mahvish sattvavahapravr tth||66||
albhaie ayao'tha uhkham
y tayo vyhiruparavca|
amam samsya hitam jagma
loke pramoastu samubabhva||67||
parasparam mtr samasam j

210
maitrtmakam sarvajagattast|
avairacittam viihim sakaca
sarvajamrgapratipattimacca||68||
vivartit urgati harmarj
apvr tah svargamahpathaca|
sarvajatvartmaiaraam ca
kr tastvayrtho jagato vilah||69||
lbhah paro astava araea
turmahmbhoihisam ibhasya|
athatho jagati prastah
cirapraast e'bhutayakastvam||70||
atha khalu rataprabh rest hirik sarvaharmairacchatrama alairghosam
rjambhirgthbhirabhist u
tya sam varya sam praasya aekaatasahasrakr t vah praaksikr t ya
praipatya ekte prjalih sthitbhamasyat| atha khalu rj
sarvaharmairacchatrama alairghoso rataprabhm rest hirikmavalokya evamha-shu
shu rike, y tvam parasattvaguaviesajbhijmavatr| urlabhste rike sattvh sarvaloke,
ye parasattvaguahimucyate| a akyam rike tamovr tairakr tajasattvaih buhivipaaih
ksubhitacittairlulitasam taistamacetobhih prakr tiviast ayaih pratipatticyutaih
parasattvaguaviesabhijairbohisattvagu avatritum tathgatagu v kalpayitum
sarvaguajaviesbhij v auprptum| asam ayam tvam rike bohau sam prasthit, y
tvamevam rp bohisattvaguavatarasi| urasattvbhijatay jambuvpe'mogho'smkam
sattvasam grahavikramo yesm o vijite tvamevam rpajasamavgat utpa| atha khalu rj
sarvaharmairacchatrama alairghoso'arham mahmairatam jyotihprabhamairatavicitram
ca aargham vastraratam svea pi ya rataprabhyh rest hirikyh prt| tatparivrasya
ca sarvsm rikm pratyekam vastrarati prt, evam cvocat-pratigr ha rike tvamia
vastraratam, parigr hytma paribhuksva| atha khalu rataprabh rest hirik saparivr
ubhbhym jubhym haraitale praipatya tavastraratam pibhym parigr hya mrhi kr tv
pratyavasr tya tavastraratam prvr tavat| tatparivrca sarv rikh pratyekam svi vastrarati
prvr t avatyah| s tavastraratam prvr t ya rjam sarvaharmairacchatramaa
lairghosam
praaksiamakarot srham svea rikparivrea| tsm sarvsm tesu vastraratesu
sarvaaksatrajyotirbimbi viyotamyaara| tm jaakyo r s t v evamha-obhaastavyam
rike kayparivrah| rtrievateva jyotirgaapratima it tvambhih parivr t atva bhrjase||
atha khalu sarvavr ksapraphullaasukhasamvs rtrievat suhaam rest hirakametaavocattatkim mayase kulaputra-ayah sa tea klea tea samayea rjbht
sarvaharmairacchatrama alairghoso ma? a khalvevam rast avyam| ayam sa bhagav
vairocaastathgato'rha samyaksam buhastea klea tea samayea rj abht
sarvaharmairacchatrama alairghoso ma| sytkhalu puaste kulaputra-ay s tea klea
tea samayea pamaprabh ma evyabhrjo jyotis prabhasya bhry
sarvaharmairacchatrama alairghosasya rjo mt? a khalvevam rast avyam| iyam s
myev tea klea pamaprabh ma rjabhry abht, yay sa upapukah kumrah utsage
pratigr htah| sytkhalu puaste kulaputra evam -ayah sa tea klea tea samayea jyotis prabho ma

211
rj abhtsarvaharmairacchatramaa
lairghosasya rjah pit? a khalvevam rast avyam|
uhoaah sa rj tea klea jyotisprabho ma rj abht| sytkhalu puaste kulaputra evam-ay
s tea klea tea samayea rataprabh ma res t hirik abht| a khalvevam rast avyam| aham
s tea klea tea samayea rataprabh ma res t h
irik abhvam| sytkhalu puaste kulaputra
evam-aye tea klea tea samayea sattv abhva, ye tatra jambuvpe upapah rj
sarvaharmairacchatrama alairghosea caturbhih sam grahavastubhih sam gr hth? a
khalvevam rast avyam| ime te bohisattvh sarve ihaiva bhagavatah parsamaa
lasamavasr t
ye'uttarym samyaksam bohau avaivartyym bohisattvabhmau pratist hpith| kecitprathamym
bhmau, keci vityym kecitr tyym keciccaturthym bhmau kecitpacamym kecitsat hym
kecitsaptamym keciast abhym keciavamym keciaamym bohisattvabhmau pratist hpith|
ye
praihavimtratbhirsarvajatprasthairsam bhrairsamurgamairiry
airmrga-vyhauhibhirvikurvitavr s abhitbhirvivihamrgavyhaih samugat
vimoksavihrairiha parsamaa
le harmavimavihrvasato viharati||
atha khalu sarvavr k sapraphullaasukhasamvs rtrievat tasym velymetameva
vipulaprtisam bhavaihasam tust yavabhsam bohisattvavimoksam bhyasy mtray
sam arayam suhaam rest hirakam gthbhirahyabhsata
caksurmam jiasut vipulam
yeo vilokayami sarvaiah|
ksetroah bahuvih vipul
sattvravapi ca sam saratah||71||
sarvesu ksetraprasaresu ji
bohirumsaagat viraj|
vypyarhibhiraa iah satatam
harmoktibhirviayato jaatm||72||
rotrravah supariuhu mam
yea r
omyapariesarutam|
harmaesasugatbhihit
sarv r o
mi bhr amttamah||73||
jam mamvayamasagatam
parasattvacittavisayaprasr tam|
cittoahih suvipul jagatacittaksaavatarmyakhilm||74||
prvta me smr t isamhibalt
kalpoahahamavaisyami t|
jtyatarravaati bah-

212
yahamtmaaca jagatmapi ca||75||
ksetravaikaparamusam
kalp ksaea ca vimyakhil|
sattv gatisvapi ca sam sarato
buh vikurvitagaaica saha||76||
tacca smarmi khalu lokavim
tesm yath prathamakah praihih|
prasthasam bhavaayairvipulaih
samugatcarimupetya ca yh||77||
abhisekabhmigamai ca yyasamhitottamaguaughavatm|
bohaica buhyaaay vipulm cittaksaavatarmyakhil||78||
yairyairupyavisayaih sugath
prvartaya jagati cakravaram|
y irvr tparimagu
harmasthiterapi ca yo iyamah||79||
ye yasgaraay vimal
ye caiva sattvaviay vipulh|
sam arit jagati tamitairayairavatarmi pr t hak||80||
prterihaprabhutust ihahyloka esa hi vimoksaayah|
mama bhvito vipula kalpaatyetam tvamapyavataru ayam||81||
etamaham kulaputra vipulaprtisam bhavaihasam tust yavabhsam bohisattvavimoksam jmi| kim
may akyam sarvatathgatapamlesu sarvajatprasthapraihisamurvatrm
sarvatathgataprvapraihasgarbhiirhrapraihipariprmekabohisattvabhmykramaasa
rva-bohisattvabhmisgarkramaavikrtajm
sarvabohisattvacarysamuraikaikacarysamavasaraapraihacarypariuhmekaikasmi
bohisattvavimokse sarvabohisattvavimoksasgarasamavasaraavihravaavartim bohisattvm
carym jtum gu v vaktum||

213
gaccha kulaputra, iyamihaiva bohimae
sarvajagarakspraihavryaprabh ma rtrievat
bhagavatah sakamupasam krt| tmupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea auttarym
samyaksam bohau sattvh paripcayitavyh, katham sarvabuhaksetri pariohitavyi, katham
sarvatathgat rhayitavy atyatatrhaatay, katham bohisattvea sarvabuhaharmesu
prayoktavyh||
atha khalu suhaah rest hirakah sarvavr ksapraphullaasukhasam vsy rtrievatyh pau
irasbhivaya sarvavr k sapraphullaasukhasamvsm rtrievatmaekaatasahasrakr t vah
praaksikr tya puah puaravalokya sarvavr ksapraphullaasukhasamvsy rtrievaty
atiktprakrtah||38||

41 SARVAJAGADRAKS PRANIDNAVRYAPRAB
Parallel Devanagari Version:


41 sarvajagarakspraihavryaprabh|
atha khalu suhaah rest hirako yea sarvajagarakspraihavryaprabh rtrievat
teopasam krtah| so'rkstsarvajagarakspraihavryaprabhm rtrievatm tasmievam
parsamaa
m
le sarvajagabhavaapratibhsamairjagarbhsaaisa
harmahtuayapratibhsamaijlasam chitaarrm
sarvacarasryajyotirgrahatraksatrapratibhsasam araakym
yathayasattvacaksurvijaptisam araakym
sarvasattvakyasam sthasar asvaarravijapaakym
aatamahyavarasamuroravijaptisam araakym sarverypathavihraayasam araakym
samatamukhbhimukhavijapaakym sarvaigabhimukhasattvaparipcabhimukhakym
samataharmameghaigarjitavivihavikurvitasarvaikspharaasarvajagaabhimukhakym
sarvaklajagaarthbhimukhagagaapralambakym sarvatathgatakramatalapraipatitakym
sarvasattvakualamlopacayasukhaprvam gamakym
sarvatathgatbhimukhaharmameghasam pratcchaasam hraapraihisihiparipracetoparmu
khasmr t isam hraakym aatamahyvabhsasarvaikspharaaarrm
sarvajagattamovikiraaharmapraplokasamatapramuktvabhsasam araakym
mygataharmairmalajaarraiaraakym vigatatamorajoharmaarraiaraakym
mygataharmatirjtakym harmatprativibuhhakracittm
samamukhajlokvabhsapratilabh atyatairjvaraihsam tpamaaharrm
harmakybheyasravathtuirytm
apratist hitatathgathist haprakr tyasam klist asvabhvairmalaharmatarraviuhakym| sa
tm r s t v mrh praamya buhaksetraparamurajahsam
araaayausmaramo'taraharaitale praipatya suciramatimaymsa||
atha khalu suhaah rest hirakah tasmharaitalutthya prjalbhtah
sarvajagarakspraihavryaprabhy rtrievatyh kyam irksamo aa sam jviuhh
pratilabhate sma, ysm pratilbht sarvakalyamitrasabhgatm pratyalabhata| katam aa? yautakalyamitresu svacittasam jm pratyalabhata sarvajatsamrambhavryasarvlambaasam vsya|
svakarmavipkaviuhisvabhvasam jm pratyalabhata
kalyamitrrgaavipulakualamlasamugamrgaatyai| bohisattvacarylam krasam jm
pratyalabhata sarvapraihlam kracarysam vasaatyai|
sarvabuhaharmbhiispaasam jm pratyalabhata sarvakalyamitrusapathapratipattaye|

214
sparopapattisam jm pratyalabhata sarvabuhavisayuttaraharmavihrvabhsasam araatyai|
ekairyasam jm pratyalabhata samatabharayairyapraihacaryviuhaye|
sarvajapuyasgarkarasam jm pratyalabhata sarvauklaharmasamrjaavivarhaatyai|
supariprakualaharmaparipraasam varhaapariplaasam jm pratyalabhata buhabohau
sarvajajavryavegasam varhaatyai| sarvakualamlapariprisam jm pratyalabhata
sarvasattvasarvbhipryaparipraatyai| sarvrthasam shakasam jm pratyalabhata kalyamitresu
sarvabohisattvakarmavaavartitpratist hpaya| im aa sam jviuhh pratilabhate sma, ysm
pratilbht sarvajagarakspraihavryaprabhy rtrievaty buhaks e
traparamurajahsam
bohisattvasabhgath pratyalabhata| yauta smr tisabhgatm
aaiksarvatathgatatryahvusmr tiayesu, matisabhgatm
sarvaharmasgaraaysam bheaviicitesu, gatisabhgatm
sarvatathgataharmacakrama a
lagatyaugatsam bheavibhgaayakaualyesu,
bohisabhgatmkasamabuhy sarvatryahvaayasgarvabhsapratilbhya,
iriyaviuhisabhgatm sarvabohisattveriyasgarajvabhsapratilbhya,
cittaviuhisabhgatm
sarvkrasattvasam grahavyhabohisattvamrgaguapratipatyalam kramrgapratipattaye,
gocarasabhgatm tathgatajagocarvabhsapratilbhya, ayugamasabhgatm
sarvkrasarvajatayasamurvatrapathvabhsapratilbhya, arthaprativehasabhgatm
sarvaharmasvabhvajaprativehapratilbhya, harmavihrasabhgatm
sarvvaraaparvatavikiraatyai, rpakyaviuhisabhgatm
yathayajagavimtratsam araalaksauvyajaavicitraarraviuhipratilbhya,
balasabhgatm bohisattvabalapariispattisarvajatrambaavivarhaatyai,
sarvaharmaayasamuresu vairayasabhgatm cittayagagaapariuhaye, vryasabhgatm
sarvakalpabohisattvacarysamvsparikheapratilbhya, pratibhasabhgatm
sarvaharmvaraajlokapratilbhya, aabhibhtasabhgatm
sarvajagaabhyugattmabhvapariuhaye, alavacaasabhgatm
sarvaparsama albhirhaapariuhaye, ghosasabhgatm
sarvaharmaayasamurarutagarjaatyai, svargaviuhisabhgatm
sarvajagavacaavijaptivyavahraayasamures u, guaviuhisabhgatm
tathgatusaguapratipattiviuhisu,
buhaharmakarmavam virohaasabhgatmaavayakarmavipkaviuhaye,
harmayajabhmipratist hpaasabhgatm sarvabuhotpaharmacakrapravartaatyai,
brahmacaryaviuhisabhgatm sarvatathgatavisayajasam vasaatyai, mahmaitrsabhgatm
maitrayapratiksaasarvasattvasgaraspharaatyai, mahkaruayasamurvatrasabhgatm
sarvasattvahtuparitraharmameghbhipravarsaatyai, kyakarmasabhgatm
sarvasattvaparipcaopyopacrasabhgatyai, vkkarmaviuhisabhgatm
sarvaharmavyavahrbhilsesu, maaskarmasabhgatm sarvasattvacittesu
sarvajatrambaopasam haraatyai, vivihasarvavyhapratima aasabhgatm
sarvabuhaksetresu sarvatathgatopasam kramaatyai, upasam kramaasabhgatm
sarvabuhotpasamuresu, harmacakrhyesaasabhgatm sarvatathgatesu,
pjopasthasabhgatm sarvatathgatesaklasarvapjopasthatyai,
sarvasattvaparipkaviayasabhgatm sarvasattvahtau, lokapratilbhasabhgatm
sarvasattvaharmaayesu, samhipratilbhasabhgatm sarvasamhiayasamuresu,
samataspharaasabhgatm sarvabuhaksetrasamurabohisattvacaryvikurvitaspharaatyai,
bohisattvavihrasabhgatm sarvabohisattvavikurvitaayasamuresu, parivrasabhgatm
sarvabohisattvacarysamvsesu, praveasabhgatm sarvalokahtususksmapraveesu,
cittavibhaktisabhgatm sarvabuhaksetravaipulyesu, augamavaimtratsabhgatm
sarvabuhaksetrasamurvatravimtratugamesu, samataayaprasaraspharaasabhgatm

215
sarvabuhaksetravibhaktyaatajavijaptisu, abhyugatasabhgatm sarvabuhaksetresu,
avaivartyasabhgatm sarvaikspharaasamavasarahist hvivartyatyai,
ahakravihamaasabhgatm
sarvabuhabohimaa
vibuhyaajama a
lvabhsapratilbhya, auprptisabhgatm
sarvabuhaparsamaa
lasamuresu,
sarvabuhaksetrakyajlaspharaasabhgatmaabhilpyabuhaksetratathgatapjopasthaprayog
esu, japratyaksasabhgatm tatra harmaayasamuruprabahesu,
pratipattisabhgatmaulomasarvaharmaayaasam mukhaprayogesu, esaasabhgatm
tvraharmaccharambhaviuhaye, viuhisabhgatm
kyavbhaaskarmabuhagulam krasamesu,
sumaahsabhgatmavisamakalpacittama alasarvaharmajama alapariuhaye,
vryrambhasabhgatm sarvakualamlasam bhrasamrambhaistraaprayogesu,
caryvyhasabhgatm sarvabohisattvacarypariispattisu, asagavihrasabhgatm
sarvaharmaimittaprativehesu, upyakaualyaayasabhgatm tatra tatra
harmavihrajavikurvaatsu, yataaviuhisabhgatm
yathayasattvvisamaaraasamesu, bohisattvasamhimukhapratilbhasabhgatm
sarvaharmavibhvapratilbhesu, ahist hasabhgatm sarvatathgataveesu,
bhmykramaasabhgatm sarvabuhabohisattvabhmipratilbhes u
, pratist hasabhgatm
sarvabohisattvavyavasthesu, eaasabhgatm sarvabuhavykaraesu, samhisabhgatm
ekaksae sarvasamhisgaraayesu, samhivyavasthasabhgatm laksaabuhakryesu,
ausmr tisabhgatm sarvusmr tyrambaaayasamuresu, bohisattvacaraasabhgatm
bohisattvakrypartakot gatakalpavyavasyesu,
prasasabhgatmaprameyabuhajhimuktiprtivegasamuravivarhaatyai,
vivarhaasabhgatm sarvvaraaparvatmavivartyajasabhgatm
buhajatasam bhrasam bhavya, upapattisabhgatm sarvasattvaparipkaviayaklesu,
vihrasabhgatm sarvajatayamukhesu, visayasabhgatm
harmahtuayavr s a
bhitvisayapraveesu, alayasabhgatm sarvlayasamuhtitacittatyai,
sarvaharmaireasabhgatm harmasamatjvatresu, abhiyogasabhgatm
sarvabuhhist hasvaarrasam pratcchaatyai, abhijsabhgatm
sarvalokajpaapratipattiayesu, aabhisam skrarhipratilbhasabhgatm
sarvaikksetrasgarvatresu, hraibhmisabhgatm sarvahrasamurvabhsapratilbhya,
sarvabuhaharmacakrasam hyavatrasabhgatm sarvastrtaharmaparyyesu,
gambhraharmapraveasabhgatm gagaatalopamasarvaharmaayvatresu, avabhsasabhgatm
sarvalokahtuprasaresu, abhirocaasabhgatm yathayajagavijaptim sam araesu,
prakampaasabhgatm ksetrhist havikurvitasattvaaraesu, amoghacaraasabhgatm
araaravausmr t isattvaviayesu, iryasabhgatm pratyalabhata
sarvapraihasamuraayapariispattiaabalajubohya| iti hi suhaah rest hirakah
prasaacittah sarvajagarakspraihavryaprabhm rtrievatmavalokaya sm am
sam jviuhm pratilbhetatpramukh buhaksetraparamurajahsam
sarvajagarakspraihavryaprabhy rtrievatyh sabhgataay pratilabhate sma||
atha khalu suhaah rest hirakah sarvajagarakspraihavryaprabhy rtrievaty
buhaksetraparamurajahsamaaraatay
avatro'atamahyakalyamitrasam jviuhipratilabho
buhaksetraparamurajahsamasabhgatayvatrah ekm sam cvaram prvr tya yea
sarvajagarakspraihavryaprabh rtrievat, tejalim praamya tasym velymim gth
abhsata

216
yath svacitte vait mamsti
chaaca bohau sur h
o'ivartyah|
tvayacitte'pi hi me tathaiva
svataiva evyaya r h
opajt||1||
ppyaesi viohiti
ubho vipko yutimavptah|
suaraystava arame
samrjitcksayauklaharmh||2||
cittam guaughaih samalam kr tam me
pr t hagvihaih sattvahitapravr ttaih|
samalam kr to yaicaritsmi carym
ksetresu sarvesvapartakalp||3||
iarit te khalu sarvaharm
ispattirrye maaugrahya|
hitya me'ugrahasam jayaiva
harmustim paramm prayaccha||4||
vivartito urgatiptamrgo
sam aritah svargapatho viuhah|
sarvajamrgaca iaritaste
yuyah sugatairaesaih||5||
tvaatike me'upambhutya
iryasam j paramopajt|
kavaccmalamapramam
sarvajatharmamukham viuham||6||
sarvajatesaubhkaratvasam jya me tvayyuitpramey|
puyrav me gagaapramh
pratiksaam cetasi cobhavati||7||
uehi me pramitbhirrye
puyairacityaica vivarhayasva|
samvarhitah sarvaguaih ubhaica

217
sarvajapat t am acirea lapsye||8||
kalyamitresu hi me saaiva
sarvajatmrgapratiprisam j|
atoimitt mama sarvauklam
sam pjitu prabhavisyatti||9||
sarve yato'rthh prabhavati csmt
sihaca kalyaguairupetah|
rhya caiveamaatavaram
sarvajamrgam jagatm pravaksye||10||
cryabht mi guprameye
sarvajaharmesu mama praetr|
a kalpakot ayutairasam khyaih
akyam may te pratikartumrye||11||
atha khalu suhaah rest hirakah im gth bhsitv sarvajagarakspraihavryaprabhm
rtrievatmetaavocat-sam aritastvay evate mamyamacityo bohisattvavimoks avisayah|
vaasva me evate-ko myam vimoksah? kiyacciram sam prasthitsi evate auttarym
samyaksam bohau? kiyaccirea v tvamauttarm samyaksam bohimabhisam bhotsyase?
evamukte sarvajagarakspraihavryaprabh rtrievat suhaam rest hirakametaavocatsarvasattvaparipkasam coaakualasam bhavo ma kulaputra ayam vimoksah| aham kulaputra aea
vimoksea samavgat sarvaharmasvabhvavasamatmaubuhya sarvaharmaprakr timavatrya
alayam harmam iritya sarvalokocclit suvibhaktarpatm harmmavatrya avisabhgavar
avaivartavar avikalpavar alavar aptavar alohitavar aavatavar harmatmavatrya
aekavaravibhaktirptmabhv tvavar avisabhg atv avaimtry avikalp al apt
alohit aavatavar, aekavar aprameyavar viuhavar sarvavyhapramucaavar
samataaraavar sarvajagatsar avar sarvalokbhimukhtirekavar
samatvabhsapratibhsavar apratiklaaraavar laksauvyajaasuviohitavar
aavayacaraaprabhsavar mahbalavikramasam araavar ursaagambhravar
sarvalokparyattavar ksaaksaavicitravar varameghasam araavar
rpasam sthavar aprameyavikurvitasam araavar suruciravacaavar
sarvasurpacittavar sarvasattvaparipkuklavar yathayavaieybhimukhopatakualavar
apratihatasamataprabhsavar acchvilaviprasaaprabhsvaravar
abheyakyopacayopaobhitavar acityaharmaayaprabhvaavar
abhibhraabhibhtasarvbhibhavaavar atamastimiravar sarvhakravihamaavar
sarvauklasusamrjitavar mahtmaguasamuravar prvagurugauravasusamrjitavar
ahyayagagaapariuhivarapravarottamavilavar
accheyksayaguasamuraprabhvaavar sarvalokbhiiritsam bheavar
asagasarvaikspharaavar
aabhilpyaksetrasamuracittaksaaprasarekavivihavarasamurasam araavar
sarvasattvamahprtivegavivarhaavar sarvasattvasgarasam grahavar
sarvaromavivaresabuhaguasamurameghaigarjaavar

218
sarvasattvayhimuktisgaraviohitavar sarvaharmrthaviicayasam araavar
vararamijlavabhsavar gagaapramavimalaprabhvar
viuhamairjavimalarajahprabhiritavar irmalaharmatpratibhsavar
atulavaraayasamuravicitrapratibhsavar samataigavabhsavar
yathklajagatsam arabhiavar praamaamaiksam bhavavar sarvakleapraamaavar
sarvajagatpuyaksetraprabhvaavar sarvaayapraamaavar amoghajagatspharaavar
mahjavikramaprabhvaavar asagakyasamataspharaavar
samatvarakymoghajagatsam araavar mahmaitrsamurasamugamavar
mahpuyasumerusamugamavar sarvajagaairitasarvalokagatipratibhsaprptavar
mahjabalaviohaavar sarvalokusmr tisam vasaavar sarvaratbhavar
vairocaagarbhaiaraavar sarvajagatprasurpavar sarvajatkrbhimukhavar
prahasitaayaajagatprasavar sarvaratavyhgrvabhsavar
agr hbhsasarvajagatparmukhavar aiyatbhiivist avar
ahist havikurvitavr s abhitsam araavar sarvavivihavikurvitavr s abhitsam araavar
tathgatakualamlvabhsaavar aavayasarvaharmahtuayasgaraprasr t avar
sarvabuhaparsamaa
lopasam kramaapratibhsaprptavar
vivihavarasamuraispaavar sucaritaisyaasam bhtavar yathvaiyikopayikavar
sarvaloktr p
taaraavar vicitraprabhsvarvabhsaavar sarvatryahvavar
samurasam araavar sarvavararamisamurapramucaavar aabhilpyavar
prabhma a
lasamurarthavimtratsam araavar
sarvagahvasasarvajagatsamatikrtavar ekaikaromavivarabhilpyabuhaksetraparamurajah
samasryama alameghasam araavar vimalacarama alavigrahameghhist havar
aatarucirapuspasumerumeghasam pramucaavar
bhiirhramlyarumameghasarvlam kramlyavarsapramucaavar
sarvaratapamameghasam araavar
sarvagahahpapat alavigrahameghasarvaharmahtuspharaavar praticittaksaam
sarvacrakoameghahist hya aasu iksu sarvaharmahtuayasgar spharitv
araavaieym sattvm ravaavaieymausmr t ivaieym
harmacakrairmbhiirhravaieym pratyupasthitaparipkaklavaieym
rpakyasam araavaieym pratyupsaavaieymaubohaavaieym
vivihavikurvitaprtihryasam araavaieymacityavikurvitaprtihryavijaptisam araavaiey
m sattvmayavaea klavaea akualakarmavivartaavaea
kualakarmasam bhavapratist hpaavaea prvamahpraihbhiirhravaea
sarvajatvegavaea bohisattvavimoksavipulavikurvitapratilbhaharmavaea
sarvajagatparitrasvabhiirhr tamahkarubalasam bhavavaea
mahmaitrsgaraviuhisam jaaayavaea pravartaymi tathgathis t h
asupratcchitatvt||
evamaham kulaputra asmi sarvasattvaparipkayathayakualamlasam coaabohisattvavimokse
pratist hya avibhaktarpaharmatmavatrya aatamahyakyavarasam sthatm sam arayitv
ekaikasmccarykyaatamahy varasamurlokavijapty
ekaikasmccaryvaraatamahy ramimeghavasr jya buhaksetrapratibhs arayitv
ekaikasmim ca buhaksetre aatamahymekaikasmremaraatamahy tathgatotp
sam arayitv ekaikasya ca tathgatasya aatamahyi vikurviti sam arayam prvaki
kualamli sam coaymi| aavaropiti ca kualamlayavaropaymi| avaropiti ca vipulkaromi|
vipulkr ti ca kualamli vivarhaymi| praticittaks aam ca aatamahyam
sattvahtumauttarym samyaksam bohau avivartyabhmau pratist hpaymi||

219
yatpuah kulaputra evam vaasi-kiyaccirasam prasthitsi evate auttarym samyaksam bohau?
kiyati kalpaatyupya bohisattvacrikm carasi? ityetaapi te'rtham ireksymi
buhubhvea| akalpvikalpaparikalpavis ayam kulaputra bohisattvm jama alam| a tatra
sam srarghat v sam srahrasvat v prabhvyate prajyate| kalpasam klist a
t v kalpaviuhat
v kalpaparttat v kalpamahagatat v kalpabahutvam v kalpatvam v kalpakaraam v
kalpavimtrat v prabhvyate prajyate v| tatkasya hetoh? prakr tisvabhvapariuham kulaputra
bohisattvm jama alam sarvasam jjlairmuktam sarvvaraaparvatasamatikrtamaye
ueti| tacca sarvasattvm yathayaparipkaklavaieymavabhsam karoti| tayath kulaputra
sryamaa
le rtrim ivam sam khy a viyate, a sam vasati| astam gamite sryama ale rtrih
prajyate prabhvyate| ugate ca sryama ale ivasah prajyate prabhvyate| evameva kulaputra
avikalpe bohisattvajama ale sarvakalpavikalpaparikalp a sam viyate|
sarvasam srasamvasaasam jgati sarvhvaca sam viyate| atha ca puarbohisattvayoit
vikalpajama alaprabhea sarvasattvaparipkaklavaea
kalpasamvsasam srasam jgatagaasam khy prabhvyate| avikalpajama ale
prvtpartakalpasamvsasam jgatasam khy prabhvyate| tayath kulaputra sryama alam
gagaatalagatam sarvarataparvatesu sarvaratarumesu sarvaratarjesu sarvaratkaresu
sarvasgaresu sarvotsasarahsu sarvasvacchajalabhjaesu sarvajagaccittesu ca pratibhsaprptam
vijyate| sattvm cbhimukham samugacchati| sarvarataparamurajahsu ca sryama alam
pratibhsaprptam r yate| a ca puastatsryamaa
lam rataparvatesu sam bhavati, a
ratarumesu yvaa paramurajahsvaupraviati| a maispharesvatargatam bhavati| a
ratkaresvaugacchati| a sgaresvavatarati| a sarvoakabhjaesvaupraviati| sarvatra
ctargatam r yate| evameva kulaputra bohisattvo mahsattva uccalito
bhavasamurugatastathgataharmahtugagae harmasvabhvagagaagocaravihr
tagagaailayah sarvabhavagatyupapattisu sam r yate sarvasattvasar aih kyaih sattvm
paripkaviayamupya| a ca sam sraosairlipyate, a cyutyupapattiuhkhairupatapyate, a ca
kalpavikalpaih samvasati, a csya kalpe rghasam j bhavati a hrasvasam j| tatkasya hetoh? tath
hi bohisattvo'tyatamaviparyastasam jcittar s t iviparysamatikrtah,
svapopamasarvalokayathbhtajaar myopamasarvalokvatro
ihsattvavathtujapratilabho yathbhtaharmaar
suvipulakarumaa
lamahpraihavaea sarvasattvbhimukhah sam r yate
paripkaviayamupya||
tayath kulaputra mahayisu yaptram satatasamitam sattvasam traya
prayuktamapratiprasrabham bhavati, yvajjvam a csya aprime tre'bhiiveo bhavati a prime, a
coakamahye sam tist hate, evameva kulaputra bohisattvo mahpramityaptrabalea
sam sraasrotasah sarvasattvasam traya pratipao bhavati| a csya aprime tre utrtrso
bhavati, a prime tre ksemasam j| atha ca puah satatasamitam sattvasam traya pratipao
bhavati| aparimitasarvakalpavyavasitea bohisattvacarysamvsea ca kalpavimtratmabhiiviate|
a kalptikramaarghasam jymabhiivist o bohisattvacaryym carati||
tayath kulaputra harmahtuvipulamkahtugagaama alam sarvalokahtusu
samvartamesu vivartamesu vyativr ttesu v avikalpam
prakr t iviuhamasam klist amavr tamakhiamarghamaavatramapartaklam sarvaksetri
hrayamam, evameva kulaputra bohisattva ayajagagaatalama a
lam
mahpraihavtamaa
lparivr tam sarvaurgatipraptebhyah sattv sam hrayamah a
parikhiyate, sugatipathamupaayamo a paritrasyati, sarvajatpathes u pratist hpayamo
vasati, sarvakleairkulbhavati, sam sraosairopalipyate||

220
tayath kulaputra mygataivr ttasya purusasya sarvgapratyagapariprasya aa arrasth
harm a sam viyate| katame aa? yauta saritam v ihsaritam v, tam vos a
m v, ksuh v
pips v, harso v mayuvr tabhvo v, jtijarvyhimaraam v p v a sam viyate| evameva
kulaputra bohisattvasya jamygatairytarpasysam bhiaharmahtukyasya
sarvabhavagatispapaasya sarvasattvaparipkya sarvakalp sam vasamasya aa harm a
samviyate| katame aa? yauta sam srbhilso v sam srabhavagatyupapattiirveo v
visayaratyauayo v pratightacittat v upabhoktukmat v sarvakleaparitpo v
uhkhaveaubhvo v visayagatyupapattibhayam v bhavbhilso v abhiiveo v| api tu khalu
kulaputra ireksymi buhubhvea agatm ca bohisattvm
vipulabohisattvapraihabalavivarhaatyai||
bhtaprvam kulaputra atte'hvai lokahtusamuraparamurajahsamm parea paratarea
yast-tea klea tea samayea rataprabh ma lokahtuh| tasym khalu puah kulaputra
rataprabhym lokahtau suprabho ma kalpo'bht| tasmi khalu puah suprabhe kalpe aa
buhasahasryupapayate sma| tesm khalu kulaputra am buhasahasrm
prthamakalpiko harmacakrairghosagagaapraparjo ma tathgato'rha samyaksam buho loka
uapi viycaraasam paah sugato lokaviauttarah purusaamyasrathih st evamausym
buho bhagav, yea sarvaprathamamauttar samyaksam bohirabhisam buh| sa khalu puah
kulaputra tathgato mahye cturvpakasya rativyhy rjahy tire upapaah | tasyh khalu
pu rativyhy rjahyh prvea suprabham ma vaasaa
mabht| tasmi khalu puah
suprabhe vaasae
ratakusumamegho ma bohima o'bht| tasmi khalu ratakusumameghe
bohimae
vairocaamaipamagarbhasim hsaam prurabht, yatra sa bhagav
harmacakrairghosagagaameghaprarjastathgato isaya auttarm
samyaksam bohimabhisam buhah| tea ca samayea mausym aa varsasahasri yuh
pramamabht| atha prtiptisu sarvesu loke prurbhtesu aattyisu kmamithycrisu
mr s visu paiuikesu prusikesu sam bhiapralpisu abhihylusu vypaacittesu mithyr s t isu,
evam aasvakualesu karmapathesu vipulbhtesu supratist hitesu sa bhagav
harmacakrairghosagagaameghapraparjastathgatah paripram varsasahasram
bohimaa
gato bohisattvm harmam eaymsa lokerm ca prvajiakr thikrm
jambuvpakm ca mausym kualamlaparipcaya||
tea ca samayea tasym rativyhym rjahym jayaprabho ma rj abht| tea aattyim
purusm caurm kilbisakrim prtiptim kmamithycrim mr s vim paiuikm
prusikm sam bhiapralpim abhihylm vypaacittm
mithyr s t ikmaharmargaraktm visamalobhbhibhtm mithyharmaparigatm
kr t appm
kr taraurmakr t apuymakr t abhayabhrutrmamtr jmapitr jmarmaymabrhmaymamaryajmaparhimaeki atasahasri crake praksiptyabhva
amarthya| rjah khalu puah jayaprabhasya vijitv ma putro'bhabhirpah prsiko
arayah paramaubhavarapuskalatay samavgato'st avim atibhirmahpurusalaksaairupetah|
atha sa sarasvatisam gtiprsbhirho mahstrgaaparivraparivr tah tesm crakvaruhm
sattvm vivihaghabahaabahm bhairavamutkroaabamaraust| rutv ca
puaruvigah sam vigacitto mahkarusam jtah tasmtprsavatrya taccrake praviya
arksttm crakagahaapraksipt sattv
haiigaakat akaku alar
khalkhalabahaabah parasparaarraviibah
mahhakrapraksipt hmatimirvr t visamavtopahataarr hamasam tatagtr
ksutpipsparipit ag irvasa pm urajahsam mraksitaarrm ca kebhicchitaky
uruigaabahaabah vivihh krah kryam

221
uhkhaveamaubhavamaekavih kra parievavipralp pramucam| sa t
r s t v mahatkruyamutpya urakaruayasam jtah
parahitho'bhutacetcrakagahaagat sattv samvsaymsa bahaavipramoks ya| sa
tesm sattvmabhayam atv yea rj jayaprabhasteopasam kramya evamhayatkhalu evo
jyt-may bahagrabahaagatm sattvm kruyabhayam attam| te mucyera| atha
jayaprabhea rj sarvi pacmtyaati sam iptya paripr s t iyusmkam katham bhavati? ta
huh-ete rjakoavilopio rjo vahya parkrth| rjo'tahpure parkramato gr hth| vahrh
hyete| vaha evaism a o bahaagatm v maraam| yo'pyesmaugrahya pratipayate, so'pi
rjo'parh||
atha khalu sa vijitv rjaputro mahkaruparipitastamty provcatathstu yath yyam vaatha|
taathotsr jataiaparhiah purus| ahamesmathrya sarvauhkhaveah sam sohumutsahe|
ya yusmbhiresm karayam tamama kuruta| ahamesm bahaavipramoksya
vivihakraparigatah kyajvitam parityajmi| tatkasya hetoh? yayahamet
sattvasmbahaa akomi mocayitum, tatkatham akyam traihtukabahagragat
sattvm str s
paviibah aviygahaagat mohhakrapraks i pt riryauhkhaprapit

gambhragahaaurgatipratipa visam sthitavivaraarr irastasarveriyaprayog
vibhrtamas aihsaraaariah lokavirahitm stm straihtukbhiivist
puyajasam bhravikal jyataaparibhrast kleamaliacitt uhkhapajarapraksipt
mravaagat jtijarramaaokaparievauhkhaaurmaasyopysaprapit parimocayitum||
atha khalu vijitv rjakumrast sarv bahaagat sattvm stasmbahagrtparimocayati
sma tmaparitygea sarvaparivrea sarvahaaskahea| sa t parimocya yattes m sattvm
uhkhopaham tautsr jya a viivartayate sma| atha ti pacmtyaatyrhvabhi
utkroami jayaprabham rjamupasam kramya evamhuh-yatkhalu evo jyt-vijitviah
kumrasya cchaeyam rjakoo vilupyate| asmkamapi sarves
m jvite sam ayah| yai evo
vijitvio rjakumrasya igrahaam ca karisyati, evasya acirea jvitam a bhavisyati||
atha khalu jayaprabho rj kupito vijitviam rjakumram saha tairaparhibhih
purusairvahyotsr s t av| tasya mt jaetr tacchrutv uvig strsahasraparivr t pramuktake
irbharaagtr svamukham vylupya urastayat pm vavakrairask kraam rtasvaram
ruat rjamupasam kramya saparivr caraayoripatya evam vijpaymsa-pramuca eva
vijitviam rjakumram| ehi eva kumrasya jvitam| atha rj vijitviam kumram sam mukham
sthpayitv evamham -utsr ja kumra etaparhio mausy| yai otsraksyasi, taesmarthya
vahamupagamisyasti| sa vahamabhyupagatavasam lea cittea asam kucitea
sarvajatrambaaprayuktea parahitapariatea mahkaruprvam gamea| tasya jaetry rj
jayaprabho'rhamsam ycito araya-arhamsam kumro am atu yasya yerthah| tato
yathkmam karayah| bhavatu tattatheti rjujatm| atha tasy rativyhy rjahy uttare a
prvayajavt aprakr tam sryaprabham ma mahoyam| tatra kumro'bhiis kramya yasya
yerthah tasya tatprt| tea irargalam yajam yajat arhamsam vivih avihayo atth|
aamarthibhyah
pavastrapuspamlyavilepaacracvaracchatrahvajapatkratbharaavivihavibhsaasarvopak
araavisayastaarthibhyo isr s t ah||
tatah pacime ivase sarvajaakyah sam ipatitah|
rjmtyastrgaarest higr hapatiaigamajaapah sarvapsa ca sam ipatith| sa ca bhagav
harmacakrairghosagagaameghapraparjastathgatah sattvaparipkaviayaklamgamayya tam
yajavt amupasam krto everagaaparivr to geragaaparivr to gerasam pjito
yakserakybhiato gaharverbhist uto'surerapraataarracmaivibhsitaprasaacitto

222
garuerapjvihibhirabhiprakrah prtimaobhih kiareaih paripjitah stutisam gtisam coito
mahoragerasam preksitvalokitavaaah| arkst sa mahjaakyo vijitv ca rjakumrastam
bhagavatam harmacakrairghosagagaameghapraparjam tathgatamarhatam
samyaksam buham rata evgacchatam prsikam arayam teriyam tamasam
guptam jiteriyam gamiva sutam hraamivccham viprasaamavilam mahat
buhavikurvitaprtihryea mahaty buhavr s abhitay virocayamam
buhhipateyebhibhavatam buhamhtmyatay prabhsayamam
mahbuhalaksauvyajaavibhsaopaobhitakyam sarvalokam
buhaprabhma alvabhsea spharamam buharamibhiravabhsayamam
sarvaromavivarebhyo gaharatrcicakri pramucamam buhaksetraprakampaea
sarvalokam sam kampayamam sarvavyhameghapravarsaea buhavikramea
sarvasattvakleaprajahaea buherypathea sarvasattvaprtivegavivarhaea
buhaaraaprabhveopasam kramamam| r s t v ca bhagavato'tike cittamabhiprasaymsuh||
atha khalu vijitv rjakumrah sa ca mah jaakyastam bhagavatam
harmacakrairghosagagaameghapraparjam tathgatam reva pratyugamya prasaacittah
sarvaarrea praipatya pau irasbhivaya aekavihay pjay sam pjya evam vcamabhsataehi bhagava, ehi sugata| samavhr th smah tathgatea, auparigr hth smah sugatea| atha khalu
vijitv rjakumrastasya bhagavato'grsaamupaaraya evamha-is atu bhagav| iamsaam
prajaptam| tato bhagavata upasam krmatastasaam
ucigarbhaarrakyikbhirevatbhirbuhubhvea gahamairjapamagarbhamahist hitam|
yasabhagav harmacakrairghosagagaameghapraparjastathgatastatrsae,
saaparivresu ca bohisattvh| tasya sahaaraea tasym parsai sarvesm sattvm
sarvavyhayah prath, sarvvaraaivaraavigatcryaharmm bhjabhth sam sthith||
atha khalu bhagav harmacakrairghosagagaameghapraparjastathgatast sattv
bhjaabht viitv auprvea kathmakrst| yauta hetuma alaprabhsam ma strtam
sam prakaymsa| svargasahasrasam prayuktam ca vaatart sarvaharmgasam prayuktam
sarvajagamatrasgarairuktiirairghosam icraymsa| atha tvaeva tatah parsao'tm
priiyutm virajo vigatamalam harmesu harmacaksurutpaam| bahubhica
priiyutairaaiksabhmirauprpt| aa ca prisahasri mahye viti, yauta
samatabharabohisattvacarymahpraihaparipriaye'vatriti| evam tasya bhagavato
mahbuhavikurvitea harmacakram pravartayamasya aasu iksu
buhaksetraatasahasraparamurajahsamh sattv mahye viayamagama| aatamahyca
sattv aaii loke buhaksetraprasarasamavasaraesvapyabhmim viivartaymsuh|
gaasamatikrtca sattvh svargopapattipathe pratist h
pit abhva| vijitv ca rjakumra imam
sarvasattvaparipkayathayasam coaakualamlasam bhavam bohisattvavimoksam pratyalabhata||
sytkhalu puaste kulaputra-ayah sa tea klea tea samayea vijitv rjakumro'bht, yea
tatsvakyajvitam parityajya sarvahaaskahaparivram parityajya sarvamusyakam ca
jvalokasukham parityajya te bahaagath sattvh tasmbahat parimoksith? sa ca irargalo
mahyajo yast ah? sa ca bhagav harmacakrairghosagagaameghapraparjastathgato'rha
samyaksam buhah rgitah? tasya ca tathgatasya sahaaraeuttarym samyaksam bohau
cittamutpitam? esa ca sarvasattvaparipkayathayasam coaakualamlasam bhavo
bohisattvavimoksah pratilabhah? a khalu puaste kulaputra evam rast avyam| aham sa tea klea
tea samayea vijitv ma rjakumro'bhvam| may tavijitvrjakumrabhtea
mahkaruprapitea sarvajagahitapratipaea traihtukiritea vipkpratik ks i
yaaskrtimabhiai tmamautkars a
yat paramapam sayat sarvavastvaabhiivist e
a
bhavasam joccalitea traihtukabhiai lokavis ayasukhavimukhea tathgatavisayvimukhea

223
bohyayaviuhea ahyayavajrapariis paea sarvajagamahmaitrprayogea
sarvajagamahkaruuhkhavyupaamasam prayuktea tathgatabalhyayamahylambat
bohisattvamrgam pariohayat mahyavyhairyapathamalam kurvat
sarvajatmrgamabhivilokayat imyevam uskari kr t i| evam cirapratilabhah kulaputra mayaisa
sarvasattvaparipkayathayasam coaakualamlasam bhavo bohisattvavimoksah||
tatkim mayase kulaputra-ayi ti tea samayea pacmtyaatyabhva, yaih sa rj
jayaprabho vitatham vijpya mama vahyoyojitah? a khalvevam rast a
vyam| imi ti paca
purusaati yi evaattea bhagavato vahyoyojiti| ti ca bhagavat viya auttarym
samyaksam bohau vykr ti-bhavisyatyagate'hvai sumeruparamurajahsamaih kalpaih ekasmi
suprabhamaheye kalpe paca buhaati buhaks e
traguavyhi
jamakulagotrasam bhavi mtpitr vyapaei jamavikurvitasam arai
bhiiskramaavikurviti bohivr ksaprabhsam arai
bohima opasam kramaamukhi mrabhagasam arai
bhisam bohivikurvitasam arai harmacakrapravartaaayamairukti
strtaayairei vkpatharutohri parsama a
lavyhi
prabhmaa
laprabhvyhapramucai yuhprami sahist hi
saavijapti maheyi mahkaruarri, yesm prthamakalpiko mahkruiko
ma tathgato rataprabhym lokahtvauttarm samyaksam bohimabhisam bhotsyate| tasymeva
lokahtau vityah sarvajagahitapraihacaro ma tathgata utpatsyate| tr tyo
mahkarusim ho ma tathgata utpatsyate| caturthah sarvalokahitais ma tathgata utpatsyate|
yvatsarvapacimo vaiyarjo ma tathgata utpatsyate||
tatkim mayase kulaputra-aye te tea klea tea samayea aparhiah purus
rjakilbisakrio'bhva ye te may vahyaghtavaagath svakyajvitam parityajya tato bahat
parimoksith? a khalvevam rast avyam| ime te krakucchaaprvagam bharakalpikstathgath|
taayi ca aah bohisattvsam khyeyaatasahasri
yairbhagavato'atabalavighust a
iritarsam bhavamatestathgatasya araea auttarym
samyaksam bohau cittamutpitam, yyetarhi aasu iks u bohicarym carati| ime ca
sarvasattvaparipkayathayasam coaakualamlasam bhavam bohisattvavimoksam bhvayati
vipulkurvati||
tatkim mayase kulaputra-ayah sa tea klea tea samayea jayaprabho ma rj abht? a
khalvevam rast avyam| satyakah sa mahv tea klea tea samayea jayaprabho ma rj abht|
tatkim mayase kulaputra-ayah sa tea klea tea samayea
rjaparivro'bhatahpurastrygraauvrikaprsay v auytrik v? a khalvevam rast avyam|
imi ti sast irigrathasahasri, yi satyakea mahvi bhagavatah sakamupati,
vihvajahraatay bhagavato vyopasam krti| ti ca sarvi bhagavat
vykr tyauttarym samyaksam bohau|
buhaksetravyhairkalpairmaheyaistathgatm loke utpatsyate||
sa khalu puah kulaputra vijitv rjakumro mtpitr bhymaujtast bahaagat sattv
parimocya sphtm vasumatm haakaakaratasamr hmapahya putraram cotsr jya tasya
bhagavato harmacakrairghosagagaameghapraparjasya tathgatasytike prvrajat| pravrajitv
paca varsasahasri brahmacaryamacarat| etasmiatare aa samhimukhasahasri
sam ispaymsa| aa ca hramukhasahasri pratyalabhata| aa ca
abhijayasahasryavakrti| aa bohisattvamahihasahasri pratilabhate sma| aa
csya sarvajatvegasahasryjti| aa cea kstimukhasahasri pariohiti| aa
cittaihyaptisahasryabhiirhr ti| aa ca bohisattvabalaarri samvarhiti| aa ca

224
bohisattvajamukhasahasryavakrti| aa csya prajpramitayasahasryjti| aa ca
buhasahasraaraaibhukhasahasrymukhbhti| aa ca aea
bohisattvapraihasahasryabhiirhr ti| sa evam harmasamavgatah praticittaksae aasu
iksu aabuhaksetrasahasrykrmati sma| ekaikasym ca lokahtau cittaksae cittaksae aa
buhasahasri prvtpartato'usmarati sma| tes m ca tathgatm aa
buhairmasamurasahasri aaikprasr tyavatarati sma| cittaksae cittaksae aa
buhaksetrasahasraparypa sarvasattvarks t| gatyupapam cyavata upapayam
h prat sugat urgat suvar urvar yathkmopagat| tesm ca sattvm
cyutyupapattravatarati sma| cittaparivart cittacariti
citataryatmayatvamiriyasgarapi prayogaprasarapi karmvasamapi
paripkaviayaklamapi avatarati sma||
sa khalu puah kulaputra vijitv rjakumrastatacyutv tatraiva jambuvpe rativyhym rjahym
tasmieva rjakule upapaya cakravartirjyaicaryam pratyalabhata| tea cakravartirjabhtea tasya
bhagavato harmacakrairghosagagaameghapraparjasya tathgatasya pariirvr tasyataram
harmagagabhyugatarrjo ma tathgata rgitah| tasyataram tatraiva bohima e

akrabhtea everagarbho ma tathgata rgitah| tasyataram tatraiva lokahtau


suymaevarjabhtea hararparvatatejo ma tathgata rgitah| tasyataram tasmieva
lokahtau sam tusitaevarjabhtea harmacakraprabhairghos a
rjo ma tathgata rgitah|
tasyataram tasmieva lokahtau suirmitaevarjabhtea gagaaktarjo ma tathgata
rgitah| tasyataram tasmieva lokahtau vaavartievarjabhteavamarabalaketurma
tathgata rgitah| tasyataram tasmieva lokahtvasurerabhtea sarvaharmaigarjitarjo
ma tathgata rgitah| tasyataram tasmieva lokahtau brahmerabhtea
harmacakrairmasamatapratibhsairghoso ma tathgata rgitah| iti hi kulaputra
etm stathgat pramukh kr t v tasymeva rataprabhym lokahtau tasmieva suprabhe kalpe
aa buhasahasryuapayata| sarve ca te tathgat vijitvi rjakumrergith| tasya khalu
puah kulaputra suprabhasya mahkalpasyataram suramirma kalpo'bht| tasmim ca
suramikalpe aa buhasahasryupapayata| aham ca tasmi kalpe mahmatirma rj abhvam|
tea me rjabhtea laksaarparvato ma tathgata rgitah| tasyataram tasmieva kalpe
gr hapatibhtea sam vr taskaho ma tathgata rgitah| tasyataram tasmieva kalpe
amtyabhtea vimalavatso ma tathgata rgitah| tasyataram tasmieva kalpe'surerabhtea
veahr ma tathgata rgitah| tasyataram tasmieva kalpe vr k saevatbhtea
laksaasumerurma tathgata rgitah| tasyataram tasmieva kalpe srthavhabhtea
vimalabhurma tathgata rgitah| tasyataram tasmieva kalpe agaraevatbhte
sim havikrtagm ma tathgata rgitah| tasyataram tasmieva kalpe vairavaabhtea
everaco ma tathgata rgitah| tasyataram tasmieva kalpe gaharvarjabhtea
harmogatakrtima tathgata rgitah| tasyataram tasmieva kalpe kumbhe
rabhtea
avabhsamakut ma tathgata rgitah||
iti hi kulaputra mayait aa tathgat pramukh kr tv tatra suramikalpe sast irbuhakot ya
rgith| opapattikyikay sarve ca me tathgath pjith| ekaikam ca tathgatamupasam krmaty
aatamahyah sattvahturauttarym samyaksam bohau paripcitah| ekaikam ca
tathgatamupasam krmaty samhimukhi pratilabhi| hramukhi
bhiirhraay pratisam viaybhiirhr sarvajatayugam
harmlokamukhapratilbhaay jaayugamavicr iksamurapravevabhs
ksetrasamurvatrapravevabhs tathgataaraasamuravijaptyavabhsh
pratilabhh, avakrt viuhh sam varhith prasr th pratisr th| yath ca tatra suramikalpe
tathgat rgith, tath sarvatralokahtusamuraparamurajahsamesu kalpesu ye kecittathgat

225
upapayate, ye'pi taayebhyo lokahtubhya gatya tathgat harmam eayamsuh, tesm may
sarvesm tathgatmatikharmaea rut, rutv ca sam hrit| sarve ca may te tathgat
rgit abhirhith| tesm ca me buhm bhagavatm saam sam hritam| sarvesm ca me
tesm tathgatmatikesa sarvasattvaparipkayathayasam coaakualamlasam bhavo
bohisattvavimoksah pratilabho pratilbhaayavimoks a
ayamukhaih||
atha khalu sarvajagarakspraihavryaprabh rtrievat tasym velymetam vimoksaayam
paripayat sam arayam suhaam rest h
irakam gthbhirahyabhsata
acityametam paramam vimoksam
mm pr cchasi tvam khalu yatpraptah|
viiriatyh sugatubhavcchr
u
sva tame ikhilam yathvat||12||
kalpaat vipulacity
ksetrravm cpratimasam khy|
sarvatikramya babhva ramy
rataprabh y khalu lokahtuh||13||
tasymabhtsuprabhamaheyah
kalpo'mitm prabhavo jim|
rgitste khalu me mur
vimoksametam paribhvayaty||14||
yasym rativyhasamikbhvistracitr vararjah|
suviuhacitt visamaprayogh
sattv hi yasymabhavam stam||15||
jayaprabho'sym r patirbabhva
harmea yastausti sattv|
putro'sya m vijitvirst
prsiko laksaacitritgah||16||
vahya sr s t i r p
ea tea
ta sahasryaparhim hi|
r s t v kumrah kr pay partast vipramoksya r p
am yayce||17||
rutv r p
o'mtyagaam tamhya tesm ikhilam taha|

226
te procuream praipatya sarve
tvahtayaisa r p
a prayogah||18||
vigrhitastairr patistaaivam
vahya tam putramathotsasarja|
aavaktrah svavahapekso
vahyatyajaa sa rjasuh||19||
rutv vahotsr s t amathsya mt
stahpurrt r p
atim yayce|
mucrhamsam r p
ate kumram
tum prayakhili loke||20||
attbhyaujaca r p
ea tea
prtsa i yathociti|
rtrim ivam amathrhamsam
atv ibhyah samupgatm||21||
psa im yasya yapsitam tat
tasmai ati sma vahya sajjah|
muktrtatha viirjagma
s rjahy jaat samagr||22||
saharmaghosmbaraparjo
bohirumasthah sugatastam|
pakvi jtv jagairiyi
tam yajavt am kr pay jagma|| 23||
upetya tasym parisayathsau
tathgatavyhavikurvitea
harmaprapmbuaharmaghosastrtarjam sugato babhse||24||
aatamahym jaatm viya
sa vykaroti sma tagrabohau|
sam prasthito'sau vijitvyuagro
rjtmajacaiva vargrabohau||25||
rgya buham vipulam ca tasmai

227
vihya pjm muito babhse|
vpo bhaveyam jagatm viet
tram arayaca paryaam ca||26||
sa prvrajattasya mueh sampe
sam bohimrgam parimrgamah|
harmasvabhvam suparksamo
yatra sthitah kalpaati crah||27||
uhkhravatve patitmathm
kr pyamo jaatmaesm|
sam bohimrgam paribhvayitv
labhate tam sa vimoksametam||28||
ye tatra kalpe sugat babhvurrgya tapyakhil prasaah|
pjm ca tesmakarourm
sam hraymsa ca harmacakram||29||
tauttare kalpamahravesu
ksetrravupratimesvaesh|
ye coaytyatajistamrgaymsa sa t prapjya||30||
aham sa sam vijitvim
r s t v arm crakabahaasth|
tavipramoksya visr jya eham
labho mamyam hi ta vimoksah||31||
yo bhvitah kalpamahsamur
ksetroahm paramusam khy|
pratiksaam caiva vivarhito'bhaatamahyairasamairayebhih||32||
r s t ca me kecaa ye murh
prptaca yam me ikhilesvavptah|
mukhairaymaparparam ca
sam arito'yam mama tavimoksah||33||

228
tesmacitye hi vimoksatattve
sam iksitham bahukalpakot h|
pratist hit yatra jiairvimukt
saharmamegh yugapatpibat||34||
ksetri sarvyapi sarvaiksu
spharati kyea asajjamh|
pratiksaam ksetrapathesvacitym stryahvbhih praviati vam ||35||
aesatastrayahvajiravmekaikaacbhimukh bhavati|
viarayatyeva ca te jiesu
svakyamegh pratibimbabhth||36||
sarvsu iksvapyupasam kramato
vibhti te sarvatathgatm|
vyhaesabhivarsamh
pjm prakurvati ca te jim||37||
pr cchatyatho buhasamurasam khy
praoahm ste vipulaat|
sam hrayatyapyamit jim
te harmameghabhivarsam||38||
sarvsvaessu ca iksu yti
caksuspathe te jiamaa
lesu|
aekarpsaasam isa
vikurvmupaarayatah||39||
aatavarairapi ctmabhvaih
sahasraah sarvaiah spharati|
aatamahyi viarayati
rpi cpyekasamucchrayam te||40||
ekaikato romamukhasam khy
mucati te ramimahsamur|
klegiham amayati caiva

229
sarvaprajm vivihairupyaih||41||
yatra sthit irmitakyameghekaikaromah pravimucamh|
tairabhutaih sarvaiah spharitv
harmmbuvarsairviayati sattv||42||
ayapraveo'yamacityarpah
samrayah sarvajitmajm|
yatra pratist hya carati carym
ksetresu sarvesvapartakalp||43||
yathayam harmamurayatah
te r s t ijlviivartayati|
svargpavargairviiveya sattv
sarvajabhmim praviarayati||44||
lokopapattisvakhilsvacityairaatavarairapi ctmabhvaih|
yathayam harmamuharati
te sarvasattvapratibhsarph||45||
etm stathyapi cpramey
ksetrravupratimacity|
acchambhi te varamahsamur
vimoksametam pratilabhya tam||46||
etamaham kulaputra sarvasattvaparipkayathayasam coaakualamlasam bhavam
bohisattvavimoksam jmi| kim may akyam sarvalokagatisamatikrtm bohisattvm
sarvalokopapattipratibhsaprptm sarvajajvaraaparvatavikiraaprayuktm
sarvaharmasvabhvalaksaaprativihm sarvaklevarahakravihamaaprayuktm
sarvaharmapravicrabhiirhrakualamlm irtmaharmajapratyaksm
sarvasattvaparipkaviaypratiprasrabhmavayaharmahtuayasupratibihm
sarvavkpathaayasgaruprasr tabuhm carym jtum guasamur v avatartum
javikramo parijtum citvastham v prajtum samhivait vhigatum vimoksavikurvitam v
samjtum||
gaccha kulaputra, iyamihaiva jambuvpe lumbivae sutejoma alaratirrma lumbivaaevat
prativasati| tmupasam kramya paripr ccha-katham bohisattv jt bhavati tathgatakule?
kathamlokakar bhavati lokm? kathamapartakot gat kalp bohisattvasam crikm carato
a parikhiyate?

230
atha khalu suhaah rest hirakah sarvajagarakspraihavryaprabhy rtrievatyh pau
irasbhivaya sarvajagarakspraihavryaprabhm rtrievatmaekaatasahasrakr t vah
praaksikr tvya vaitv amaskr tya prjalkr to'valokayamah
sarvajagarakspraihavryaprabhy rtrievaty atiktprakrtah||39||

42 SUTEJOMANDALARATIR
Parallel Devanagari Version:


42 sutejomaa
laratirh|
atha khalu suhaah rest hirakah sarvajagarakspraihavryaprabhy
rtrievatystmausamausmara tam
sarvasattvaparipkayathayasam coaakualamlasam bhavabohisattvavimoksam paribhvaya
vipulkurva auprvea yea lumbivaam teopajagma| upetya lumbivaam praaksikr tya
sutejoma alaratiriyam lumbivaaevatm parigavesamo'payatsutejoma alaratiriyam
lumbievatm lumbivaesu sarvaratarumakhma alakt gre maipamagarbhasim hsae
isa m vim aty vaaevatiyutaatasahasraih parivr tm puraskr tm harmam eayamm
sarvabohisattvajamasamuraiream ma strtam sam prakayamm
tathgatagotrbhijtm bohisattvm guasamuravegavivarham| r s t v ca yea
sutejoma alaratirrlumbivaaevat teopajagma| upetya
sutejoma alaratirlumbivaaevatyh pau irasbhivaya puratah prjalih sthitv evamhamay evate auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi katham bohisattv jt
bhavati tathgatakule, katham bohisattvacrikm caratah sattvmlokakar bhavatti||
evamukte sutejoma alaratirrlumbivaaevat suhaam rest hirakametaavocat-aemi
kulaputra bohisattvajami yaih samavgat bohisattv jt bhavati tathgatakules u| iryt
bohisattvh praaksiam bohisattvakualairvivarhate, a vitist hate a visati a vivartate a
pratiprasrabhyate a parikhiyate a sam sati a muhyati valyate a paritrasyati a
praayati| augacchati sarvajatigaugamam| ausmarati harmahtuayam| paripkaprpt
bhavati buhabohau| vipulkurvati bohicittotpam| vivarhate sarvapramitbhih | vivartate
sarvalokagatibhyah| sam vartate tathgatabhmau| uttpayati jbhijath| mukhbhavati
buhaharmesu| augatrth bhavati sarvajatvis aye| katami aa? yautasarvabuhopasthapraihiprayogagarbham ma prathamam bohisattvajama|
bohicittgapariispattisam bhavagarbham ma vityam bohisattvajama|
harmaayaihyaptiprayogbhimukhasam bhavagarbham ma tr tyam bohisattvajama|
tryahvalokhyayaviuhigarbham ma caturtham bohisattvajama|
samatvabhsaprabhgarbham ma pacamam bohisattvajama|
sarvatathgatakulagotrasam bhavagarbham ma sast ham bohisattvajama|
buhabalvabhsloklam kragarbham ma saptamam bohisattvajama|
samatajamukhavyavacraapariispattisam bhavagarbham mst amam bohisattvajama|
harmahtuirmavyhagarbham ma avamam bohisattvajama|
tathgatabhmykramaavegagarbham ma aamam bohisattvajama||
tatra kulaputra katamatsarvabuhopasthapraihiprayogagarbham ma prathamam
bohisattvajama? iha kulaputra bohisattvah ita eva buhopasthya prapjyate sarvabuh
bhagavatah satkurva gurukurva maya pjaya upatis t ha rgaya avirgaya
tathgataaravitr pto

231
buhasatkraprayuktabuhaprtivegavivarhitacetstathgataaraaprasavegasam jtah|
aivartay rahay puyam samrjaya atr ptah
sarvatathgatapjsam bhrasamuayaaprayukto'pratiprasrabhaprayogo bhavati| iam kulaputra
bohisattvm sarvabuhapjopasthapraihiprayogagarbham ma prathamam bohisattvajama
sarvajatsam bhrakualamlasam bhavasamrjaatyai sam vartate||
tatra kulaputra katamabohicittgapariis pattisam bhavagarbham ma vityam bohisattvajama?
iha kulaputra bohisattvo'uttarym samyaksam bohau cittamutpayati| yauta mahkarucittam
sarvasattvaparitrya| sarvabuhrgaacittamatyatbhirhaatyai|
sarvabuhaharmaparyest icittam sarvavastvaapeksatyai| mahprasthacittam
sarvajatbhimukhatyai| mahmaitrcittam sarvajagatsam grahaprayogaspharaatyai|
sarvajagaaparitygacittam sarvajatsam har h
atyai| at hymycittam
yathbhtajvabhsapratilbhatyai | yathvtathkricittam bohisattvamrgapratipayaatyai |
sarvabuhvisamvaacittam sarvatathgatapraihyauplaatyai|
sarvajatmahpraihacittamapartakot gatasarvasattvaparipkaviaypratiprasrabhaye|
etatpramukhairbuhaksetraparamurajahsamairbohicittgasam bhrairabhiispaah sa
bohisattvo jto bhavati tathgatakule| iam kulaputra bohicittgapariispattisam bhavagarbham ma
vityam bohisattvajama||
tatra kulaputra katamabohisattvm harmaayaihyaptiprayogaetryabhimukhasam bhavagarbham
ma tr tyam bohisattvajama? iha kulaputra bohisattvah
sarvaharmaayasam bhavatighyaptimukhaceth
sarvajatmrgkrapratipryabhimukhapariataceth aavayakarmasamucrasam kalpaceth
sarvabohisattvasamhiayasgarapariuhyabhimukhaceth
sarvabohisattvaguapratipattipariispaaceth sarvabohisattvamrggavyhbhiirhracet
vipulasarvajatrambaasam bhavakalpohajvalaakalppratiprasrabhavryaceth
sarvajagatparipkaviayaprasthatamahyabohisattvacarybhiirhraceth
sarvcraikssupratipaabohisattvaguapariispattisu
sarvabhvavibhvaayubhvaayapravist acet bhavati| iam kulaputra
harmaayaihyaptiyogaetryabhimukhasam bhavagarbham ma tr t yam bohisattvajama||
tatra kulaputra katamabohisattvm tryahvalokhyayaviuhigarbham ma caturtham
bohisattvajama? iha kulaputra bohisattvah pariuho bhavatyahyayahtau| avabhsaprpto
bhavati buhabohau| avatro bhavati bohisattvaayasamuresu| sro bhavati
r h
hyayavajrahtusam gr htaceth| vimukhbhavati sarvabhavagatyupapattis u
| abhimukhbhavati
sarvatathgatavikurvitapariispattisu| viesagmiprpto bhavati
bohisattvatks eriyatvivarhaatyai| kalyacitto bhavatyahyayaprabhsvaratyai| acalo
bhavati r h
amahpraihavivarhaatyai| sarvatathgatasamavhr t o bhavati
sarvvaraaparvatavikiraatyai| pratiaraabhto bhavati sarvajagaupajvyah| iam kulaputra
bohisattvm tryahvalokhyayaviuhigarbham ma caturtham bohisattvajama||
tatra kulaputra katamabohisattvm samatvabhsaprabhgarbham ma pacamam
bohisattvajama? iha kulaputra bohisattvah prayogasam pao bhavati
sarvajagatparipkaviayapratipaah| sarvavastusam jo ccalito bhavati pramuktatygah|
atyataviuho bhavati aatalah tathgatavisayasam vasaah| kstisam pao bhavati
sarvabuhaharmakstyavabhsapratilabhah| mahvryo bhavati sarvata
uraiharaapratipaah| hyapramukto bhavati samatamukhasamhijama alaviuhah|
prajvryaprabho bhavati sarvaharmvabhsapratilabhah| asagacaksurbhavati
buhaaraasamuravijaptyavatrah| sarvaharmatattvavibhutvaprabhvito bhavati sarvalokam

232
paritosayitv| suprayukto bhavati yathvaharmaayapratilbhes u| iam kulaputra bohisattvm
samatvabhsaprabhgarbham ma pacamam bohisattvajama||
tatra kulaputra katamabohisattvm sarvatathgatakulagotrasam bhavagarbham ma sast ham
bohisattvajama? iha kulaputra bohisattvo jto bhavati tathgatakule'ujto bhavati, tathgatavam e
ispao bhavati sarvabuhaharmaayamukhes u, viuho
bhavatyattgatapratyutpaatathgatamahpraihesu| ekahaakualamlo bhavati
sarvatathgatakualamlesu| ekaarro bhavati sarvabuhaih| lokottaragm uklaharmaih|
mahtmaharmavihr bhavati buhhist haaraasamhau| sattvaviuhiharmapratipao
bhavati yathkle| apratiprasrabhapratibho bhavati buhaharmaparipr cchsu| iam kulaputra
bohisattvm sarvatathgatakulagotrasam bhavagarbham ma sast ham bohisattvajama||
tatra kulaputra katamabohisattvm tathgatabalvabhsloklam kragarbham ma saptamam
bohisattvajama? iha kulaputra bohisattvo buhabalapravevabhse a ivartate
buhaksetragamaesu| a pratyuvartate bohisattvaguasamuropasthya| a paritrasyati
sarvaharmamygatayathbhtajea| svapopamam sarvalokam prativihyati| pratibhsopamam
sarvarpavijaptyahist hamabhiirharati| irmitopambhijvikurvitavaitprpto bhavati|
chyopamam sarvabhavagatyupapattisu mukham sam arayati| pratirutkopami
sarvatathgataharmacakri prajti| harmahtuayaireaparamapramitprpto bhavati
rthopyaayaireaprayuktah| iam kulaputra bohisattvm
tathgatabalvabhsloklam kragarbham ma saptamam bohisattvajama||
tatra kulaputra katamabohisattvm samatajamukhavyavacrapariispattisam bhavagarbham
mst a
mam bohisattvajama? iha kulaputra bohisattvah kumrabhta eva
bohisattvavyavasthavyavasthito bhavati, yatra pratis t hya sarvajajaayam vyavacrayati|
ekaikatra jaayamukhe'prameyh kalph ksayam vrajeyuraprameyam bohisattvagocaram
iriatah| sarvabohisattvasamhisu ca va bhavati paramapramitprptah| praticittaksaam
sarvacittaksaesu aaigaabhilpyabuhaksetragatm tathgatm pamlespapayate|
asam bhiaicrambaairasam bhi samh sampayate| asam bhiesu ca harmesu
asam bhiajavaitm sam arayati| aparyati crambai arambae htvavakrmati|
parttaicrambaairaataireabhmimavatarati| aprameym ca harmatm parttm mahagatm v
prativihyati| vijaptisamam ca sarvalokamavatarati| sarvaharmrambai sarvavijaptipathm ca
bhvaay augacchati| iam kulaputra bohisattvm
samatajamukhavyavacraapariispattisam bhavagarbham mst amam bohisattvajama||
tatra kulaputra katamabohisattvm harmahtuirmavyhagarbham ma bohisattvajama?
iha kulaputra bohisattvah sarvatra cittaksae vyhi buhaksetri ahitist hati| sattvairme
vairayaparamapramitprptaca bhavati| buhairmakaualyaprptaca bhavati|
harmairmavairayaviuhaca bhavati| asagavaraharmahtugocaraca bhavati|
yathayasarvakyavijaptyahist hakualaca bhavati| acityasattvaviayakaualyagataca bhavati|
carybhisam bohisam arakaca bhavati| avaraasarvajatmrgbhiirhrakualaca bhavati|
taaataram harmacakrapravartaakaualyam sam arayati|
aatamahyasattvaviayopybhiirhrakualaca bhavati| klaprpte sattvaviaye sasamhitaca
bhavati vairocaajagarbhakoah| iam kulaputra bohisattvm
harmahtuirmavyhagarbham ma avamam bohisattvajama||
tatra kulaputra katamabohisattvm tathgatabhmykramaavegagarbham ma aamam
bohisattvajama? iha kulaputra bohisattvo vivikto bhavati sarvatryahvatathgataikbhvavis a
ye|
sarvalokahtvataryavisayam cvatarati| sarvasattvm prvtpartacyutyupapattisu
cittataryotpam jti| sarvabohisattvm caryjataryavisayam prajti|

233
attgatapratyutpam ca sarvabuhmabhisam bohataryam prajti| sarvaharmm
copakrakaualyataryam prajti| sarvakalpasam vartavivartakalpm ca
prvtpartapratyuatpam samm sopaemataryam prajti| yathparipcitesu ca
sattvesu yathklaprptesu
abhisam bohivyhavibuhyaavisayasam arahist hajamabhiirharati| sarvabuhotpes u

cbhisam bohyupaayaaharmacakrapravartaakaualyaayataryatm sam arayati


aatasattvahtuviayopybhiirhrakaualyea| iam kulaputra bohisattvm
tathgatabhmykramaavegagarbham ma aamam bohisattvajama||
imi kulaputra bohisattvm aa bohisattvajami yesu bohisattv jyate upapayate
samarjayati sam varhayati pratiprayati sam bhavati parisam bhavati pariispayate|
sarvaksetrairavaesubohyaikavyhlam krasamucrahitist hati|
sattvahtuaypratiprasrambhaya apartakot gatakalphist hahitist hate|
sarvaharmasamurarambaekavicitraparam parireataharmaparam parsroto'bhisa
m buhyate| acitym buhavr s abhitm harmahtuparamkahtuparyavasm sam arayati|
aprameyasattvacarytvasamuresu paripkaviayasam gr h
tesu harmacakrapravartaam
sam arayati| sarvalokaht buhotpvirahitahitis t hati|
sarvaharmameghaabhilpyasvargasamuraviuhim sarvrambaesu pravartamm
vijapayati| aprameyavihritymavaraagatim gath sarvaharmaruciravyhi
bohisattvama ali prabhvayati| yathayhi muktis u
sattvesu
aprameyabuhabhmyaugatasarvalokapariis parthamaatamahyam harmakosam
sam prakayati||
atha khalu sutejoma alaratirrlumbivaaevat tasym velymetameva
bohisattvajamrthamabhiyotayat buhhis t hea aa io vyavalokya suhaam
rest hirakam gthbhirahyabhsata
ahyayea vimalea avilea
payati ye jia a jtu bhavati tr pth|
sarv jia apartaviyhamegh
praihyeti te prathamajamasthith sumehh||1||
sarvatriyahvagamaesa spharitva lokam
ksetri sarva tatha harma tathaiva buh|
sattvapramoksapraihaviyhacittam
jamam vityamiamuktamacitiym||2||
ye harmamegha pibama a jtu tr p
th
ihyaptimasa triyahvaasagakyh|
kahtuvimal samacittakyh
jamam tr tyamiamapratimam hi tesm||3||
ye te mahkaruasgaramotarati
ahyayairvajirasrasumerukalpaih|

234
sarvajatayasamura vihamh
tesm caturthamiha jama ararsabhm||4||
ye maitray aasu iksu jagatspharitv
abhiirharatyamalapramitsamur|
paripcayati jagu harmaprabhbhirata
imu jamu pacamu mahpurusa tesm||5||
harmasvabhvaprativiha asagacitth
traiyahvikpratimabuhakulbhijth|
ye harmahtuayasgaramotarati
sast ham iam vipula jama via tesm||6||
ye harmakya pariuha asagacitth
ksetryaesatu spharitva svakaih arraih|
ihesabuhabalatugamapravist
jamtha saptamamacityamiam buhm||7||
ye jasgaraaye vaituyth
sarvajatayamukham vyavacrayati|
sarvam samhiayasgara otarati
jamst amam matamiam tathatraym||8||
ye harmaksetraprasar pariohayati
ye sarvasattvaparipkaaprayukth|
bauh vikurvitaviyha viarayati
tesmiam avamu jama mahaym||9||
ye te yathbala jia tath pravist h
sarvajatvipulavegavivarhamh|
ye harmahtutalabheaayesvasagstesmiam aamu jamu jiaurasm||10||
ebhih kulaputra bohisattvo aabhirjamabhistathgatakule jta evamlokakaro bhavati
sarvasattvm| api tu khalu puah kulaputra
ahamaprameyakalpasarvrambaabohisattvajamavikurvitasam araasya bohisattvavimoksasya
lbhi| ha-ka etasya evate aprameyakalpasarvrambaabohisattvajamavikurvitasam araasya
bohisattvavimoksasya visayah? ha-aham kulaputra
sarvabohisattvajamasam araopasam kramaapraihapariispa| s khalvaham kulaputra
bhagavato vairocaasya vipulam jamasamuramavatarmi| yauta asym trishasramahshasrym

235
lokahtau bohisattvajama avataram bhgavatym cturvpikymiha jambuvpe lumbivae
bohisattvajamasam arae prvapraihopapa| s ahamiha bohisattvajamusmr tim
bhvayam viharmi| tasy mameha viharaty vars a
atea bhagavm stusitabhavaccyavisyatti||
athsmi lumbivae aa prvaimitti prurbabhvuh| katami aa? yauta-sarvamiam
lumbivaa samam sam sthitamapagataimoatavisamamapagatavabhrapraptam| iam prathamam
prvaimittam prurabht| puah sarvamiam
lumbivaamutpasaaarkarakat h
allamapagatasthukat a
kam
vajrapr thivtalasam sthamaekaratbhikram samavasthitam| iam vityam prvaimittam
prurabht| puah sarvamiam lumbivaam sarvaratarumalatlapaktisuvibhaktlam kram
samavsthisata| iam tr t yam prvaimittam prurabht| puah sarvamiam lumbivaam
ivyasamatikrtagahkuraprarham sarvacrakoasam bhtam
sarvahvajameghapat alama alajtam gahamaivigrahavr ksamlaparisam sthpitlam kram
samavsthisata| iam caturtham prvaimittam prurabht| puah sarvamiam lumbivaam
vivihaivyapuspamlybharaakoairvr ttasarvlam kraparipram samavsthisata| iam pacamam
prvaimittam prurabht| puah sarvasmiiha lumbivae sarvavr k sesu mahmairatako
abhiirvr tth| iam sast ham prvaimittam prurabht| puah sarvasmiiha lumbivae
sarvaalisu sarvi jalajaratapuspi ugbhti haraitalabhyugamya vrisamugati
samavsthisata| iam saptamam prvaimittam prurabht| puaryvata iha lokahtau kmvacar
rpvacarca evaputr gayaksagaharvsuragaruakiaramahorag lokerajagair v,
te'pyasmi lumbivae sarve kr t jaliput h sthit abhva| iamast amam prvaimittam prurabht|
puaryvata iha cturvpikym lokahtau evakay v gakay v
yaksagaharvsuragaruakiaramahoragakay v, th sarvh pramuitamash
sarvapjvihiparigr h
tahasth plaksakhbhimukhh praatakyh sthit abhva| iam avamam
prvaimittam prurabht| puaraabhyo igbhyah sarvatathgatm bhima alebhyo
icaram bohisattvajamavikurvitaprap ma ramayo icaritv sarvamiam
lumbivaamavabhsya tist hati sma| tesu ca sarvaramimukhama alesu tesm sarvatathgatm
jamavikurviti pratibhsaprpti sam r yate sma| sam prasavavikurvith sarvabohisattvaguca
buhasvarasam prayuktstebhyo ramimukhama alebhyo icaramh ryate sma| iam
aamam prvaimittam prurabht| imi aa prvaimitti prurbhti
bohisattvajamaklasamaye pratyupasthite, yes m prurbhvvitarkamabhavat sarvalokerm
bohisattvo jaisyata iti| s khalu puaraham kulaputra esm am prvaimittm
araacityam prtivegam pratilabhe||
puaraparam kulaputra myevyh kapilavastuo mahagariskramaty iha lumbivae aa
mahvabhsaprvaimitti prurabhva, yes
m prurbhvaprameym sattvm
sarvajatharmlokaprtiveg vivarhith| katame aa? yauta-haratalagatesu
sarvaratakt gragarbhesvavabhsah prurbhtah| sarvagahakusumamukulesvavabhsah
prurbhtah| aesaratapamamukulesu vikasamesu sarvapatrebhyo'vabhsah prurbhtah,
mahuraca sujtajtaaba ebhyo icarati sma| yaca aasu iks u
bohisattvm
prathamacittotpvabhsah, sa iam lumbivaamavabhsya abhyuitah| yacca aasu iksu
bohisattvm sarvabohisattvabhmykramavabhsavikurvitam, taiha lumbivae prurabht|
yaca aasu iksu bohisattvm sarvapramitpariispattijhigamlokvabhsah, sa iha
lumbivae prurbabhva| yaca aasu iks u
bohisattvm
sarvapraihavaitjlokvabhsah, sa iha lumbivae prurbabhva| yaca aasu iks u

sarvabohisattvm paripkaviayajlokvabhsah, sa iha lumbivae prurbabhva| yaca


aasu iksu sarvabohisattvm harmahtuayajhigamlokvabhsah, sa iha lumbivae
prurbabhva| yaca aasu iksu sarvabohisattvm

236
buhavikurvitajambhiiskramaabohivibuhyaajhigamlokvabhsah, sa iha lumbivae
prurbabhva| imi aa mahvabhsaimitti prurbabhvuh, yairaatamahym
bohisattvm cittayagahahakryavabhsiti||
tatra kulaputra myy evyh plaksarumailayagatyh sam ipatitm sarvalokerm
sarvakmahtukm ca evaputrm spsarogaaevakayparivrm sam ipatitm
sarvesm ca rpvacarm evaputrm irmagahm sarvesm ca
evagayaksagaharvsuragaruakiaramahoragm saparivrm sam ipatitm
bohisattvapjsam prayuktm myevystejas riy varea rpea sarvapjvyhh
kycvabhsit babhvuh, asym ca trishasramahshasrym lokahtau yh prabhh, t api
sarv grastcbhibhtcbhva| sarvaromavivaravisr tca myevyh
prabhvabhsstaaybhih prabhbhiraupahat avr t apravyhr t asagh sarvaiah spharitv
sarvi airayiki uhkhi sarvi tairyagyoiki uhkhi sarvi ca ymalaukiki uhkhi
sarvabhavagatiparypam ca sattvm sarvauhkhi sam klem ca praamayitv tist hati
bhsate tapati virocate sma| iam kulaputra bohisattvasya lumbivae prathamam
jamavikurvitam||
puaraparam kulaputra yasmi samaye myy evyh kuksau sarvvatyam trishasramahshasr
lokahturatargat pratibhsaprpt sam r yate sma, tasym ca trishasramahshasrym
lokahtau kot atacturvpikm lokahtm sarve jambuvpesu maheysu rjahsu
maheyesu vaasa esu vr ksamlesu myev upagat evameva sam r yate sma
sarvalokeraparivr t bohisattvajamapratyupasth acityea bohisattvajaajavikurvitea|
iam kulaputra bohisattvasya lumbivae vityam jamavikurvitam||
puaraparam kulaputra myy evyh sarvaromavivarebhya ekaikasmromamukhyvato
bhagavat prvam bohisattvacarym carat tathgat rgith satkr t gurukr t mit pjith, te sarve
sam r yate sma| yaca taistathgatairharmo eitah, sa sarvastebhyo romavivarebhyo
buhasvargasam prayukto ikhilea ryate sma| tayathpi ma vrire rajasi
kaakaparamurajasi v aramaa
le v svacche suprasae v uake
gagaamaa
lamityacarajyotigrahagaapratima itam
gambhrameghapat alaigarjitairghosapratibhsaprptam sam r yate sma, evameva kulaputra myy
evyh sarvaromamukhama a
lesu prvatathgatavikurviti sam r yate sma
sarvaharmaeairghosi| iam kulaputra bohisattvasya lumbivae tr tyam jamavikurvitam||
puaraparam kulaputra myy evyh sarvakytsarvaromamukhamaa
lebhya
ekaikasmromavivaryvatsu sarvaksetresu yvatsu lokahtusamuresu yvatsu lokahtuvam esu
yvatsu lokahtusam jgatesu bhagav bohisattvacrikmakrst| yatpratist hesu ksetresu
yatsam sthesu yavyhesu yaccharresu yatparvatlam kresu
yagrmaagaraigamajaapaapat t alam kresu yauyaahr atagasgarlam kresu
yagagaameghlam kresu yatsattvailayesu yayaireesu yatkalpamasam khysu
yabuhotpaprabhavesu yaviuhiparamesu yathyuhpramasattvesu yathlokajamopapattisu
yathsattvasamavahesu yathkalyamitrasam irayesu yathkualaharmaprayogesu
yathharmapratipatyabhiyogesu buhaksetresu bohisattvacrikmacara, te sarve
buhaksetraprasar myy evyh sarvaromamukhebhyah sam r yate sma| yvabhica
kyairbhagav prvam bohisattvacrikmakrsavivartyasthaprptah, yairkrairyairvihrairyaih
paribhogairyaih sukhauhkhapratisamvebhiryesu jtiparivartesu, tatsarvamekaikasmi romavivare
sam r yate sma| sarvesu ca tesu tsu tspapattisu myev bohisattvasya jaa babhva| sarve ca
te bohisattvaky myy evy romavivares u vikurvitapratibhsaprpth sam r yate sma| iam
kulaputra bohisattvasya lumbivae caturtham jamavikurvitam||

237
puaraparam kulaputra yvabhih kyairbhagav prvam bohisattvacrikmacarat
yavarairyatsam sthairyakrairyatparibhogairyatsukhauhkhapratisam vebhiryajjtiparivartaih, te
sarve myy evyh kye sarvaromamukhesu pratibhsaprpth sam r yate sma| iam kulaputra
lumbivae bohisattvasya pacamam jamavikurvitam||
puaraparam kulaputra yvato bhagavat prvam bohisattvacrikm carat uskaraparitygh
parityakth, hastapaparityg v karasparityg v jihvam s t rparityg v
ayaottamgaparityg v mm saoitaparityg v asthimajjparityg v vaks o
ayaparityg v
hr
chavicarmaparityg v bhyhytmikavastuparityg v putrauhitr bhryparityg v
tmabhvaparityg v bhogarataparityg v grmaagaraigamajaapaars t rarjahparityg
v haahyakoakost hgraparityg v
maimuktvairyaakhailpravlajtarparajataparityg v viviharatbharaaparityg v
ayysaaparityg v gr havimaparityg v sarvopabhogaparityg v, te ca
yakabohisattvavigrahakyai rpaih parityajati sma| te ca pratigrhakyai rpaih pratigr hati sma|
ti ca eavasti yi parityakti, te ca eapraeh, te ca bohisattvaparivrh, sarve te myy
evyh sarvaromavivarebhyah pratibhsaprpth sam r yate sma| iam kulaputra lumbivae
bohisattvasya sast ham jamavikurvitam||
puaraparam kulaputra ....................... lumbivaas a
e samavasr t abhijtajagavij
prurabhavat| iam kulaputra lumbivae bohisattvasya saptamam jamavikurvitam||
puaraparam kulaputra yvatah sarvaeverabhavaavyhaparibhogasamatikrth
sarvagayaksagaharvsuragaruakiaramahoragamausyerabhavaavyhaparibhogasamatikr
th sarvabohisattvaparibhogh, yauta sarvamairjakt
graparibhog v mairjavimaparibhog
v mairjajlaparibhog v mairjavigrahaparibhog v mairjabimbaparibhog v mairjavyh v
sarvbharaaparibhog v sarvagaharjaparibhog v ubhpratiklasarvrambaaparibhog v, te
sarve myy evyh kukserayoysam bhi icaritv iha lumbivae samatavyhh
samavsthisata| iam kulaputra lumbivae bohisattvasys t amam jamavikurvitam||
puaraparam kulaputra myy evyh kukseh prathamataram
aabuhaksetrabhilpyakot iyutaatasahasraparamurajahsam bohisattv bhagavato
vairocaasya sar arpavarasam sthh sar alaksauvyajalam krh sar aprabhh
sar aramipramucah sar aligallh sar avikramh sar avirocaavikurvith sar aparivrh
sar avyh icarati sma bhagavato varasamururayamh| iam kulaputra lumbivae
bohisattvasya avamam jamavikurvitam||
puaraparam kulaputra bohisattvasya jamaklasamaye pravr tte myy evyh purastaho
vajratalmahpr thivmabhiirbhiya sarvaratavyhagarbham ma
mahmairatapamamabhyugatamabhaparjitamahvajramairjagarbhasarvamairjakesararam
ivyham aabuhaksetraparamurajahsamapatrapaktisuvibhaktam vivihamairjapatramaa
lam
citmairjaviuhakarikam sarvaratavarprameyakesarapaktivyham,
asam khyeyamairjaratavyhajlasam chaamabheyaryaavajramairjerakt asam chitam
sarvaeverakyaparivr tam sarvageragahameghbhipravarsitam
ivyapuspapiput aprayuktasarvayakseraparivr tam
sarvagaharveraprvabuhotpasthamahurarutasam gtiirghosasam prayuktastutimeghviskr t
am ihatamamaaarpasarvsurerapraataarraamaskr tam
sarvagaruerbhipralambitaratapat t agagaameghlam krabohisattvagaasam coaasam gtisam p
rayuktaih prtimaobhih sarvakiareraih sam preksitam
sarvamahorageraprtisam bhavaprayuktaayarucirairghosavyhameghbhipravarsitam| iam
kulaputra lumbivae bohisattvasya aamam jamavikurvitam||

238
imi kulaputra lumbivae bohisattvasya aa jamavikurviti prurabhva| tatah
pacbohisattvo'citypramaprabhsecaakaarao myy evyh kukserabhyugatah
sryamaa
lamiva gagaatalt, viyutkalpa iva meghasam ghtt, sm hya iva mahghaah
ailaikhartart, mahprapa iva tamo'hakrt| ityevam bohisattvo myy evyh
kukserabhiiskramaam sam araymsa mygatarpavijaptisam araaharmatay
agataharmatay autpirohalokavijaptisam araaharmatay||
ityevamaham kulaputra bhagavato vairocaasya jamavikurvitasamuravatarmi iha lumbivae
viharam| yath cham kulaputra sym bhgavatym cturvpikym bhagavato vairocaasya
jamavikurvitasamuravatarmi, tath sarvvatym trishasramahshasrym lokahtau
sarvacturvpiksu kot atajambuvpm sarvatra bhagavato vairocaasya
jamavikurvityavatarmi| yath cham kulaputra asym trishasramahshasrym lokahtau
sarvacturvpiksu kot atajambuvpm bhagavato vairocaasya kot atam
jamavikurvitmavatarmi, evam
sarvatrishasramahshasralokahtuparypaaparamurajotargatesu
sarvabuhaksetraparamurajahpraveajugatesu praticittaksaamekaikea cittapraveea
buhaksetraparamurajahsami bhagavato vairocaasya jamavikurvityavatarmi| taaatarea
cittea buhaksetrasahasraparamurajotargatesu buhaksetresu ekaikatra buhatatsamyeva
bohisattvajamavikurvityavatarmi| etea ayea buhaks e
traparamurajotargatesu
buhaksetresvekaikasmi buhaksetre sarvi bohisattvajamavikurvityavatarmi, a ca
paryatamupaimi| sarvaparamurajahsu ekaikasmi paramurajasi buhaksetraparam parm a
ca paryatamupaimi sarvaksetresvekaikasmi buhaksetre buhasattvajamaparam parm| yath
ceha lokahtau sarvi bohisattvajamavikurvityavatarmi, tath aasu iks u
aatamahysu
lokahtusu sarvaparamurajahsu praticittaksaamekaikea cittapraveea sarvkri
sarvabohisattvajamavikurvityavatarmyapratiprasrabhyahis t hayogea||
evamukte suhaah rest hirakah sutejoma alaratiriyam lumbivaaevatmevamha
kiyaccirapratilabhastvayyam evate aprameyakalpasarvrambaabohisattvajamavikurvitam
sam arayamo bohisattvajamavimoksah? ha-bhtaprvam kulaputra atte'hvai
buhaksetrakot paramurajahsamm kalpm parea parataramvaraguparjitahvajo ma
tathgato'rha samyaksam buho loka uapi viycaraasam paah sugato lokaviauttarah
purusaamyasrathih st evamausym buho bhagav samataratym lokahtau
sampayate kalpe'tibuhakot iyutaatasahasraprabhave| tasym khalu kulaputra samataratym
lokahtau vicitravyhaprabh ma mahyam cturvpikbht| tasym khalu cturvpikym
mahye jambuvpasya meruviuhavyhahvaj ma rjahyabht| tasym khalu rjahym
ratrcietraprabho ma rj abht| rjah khalu kulaputra ratrcietraprabhasya rjah
suharsitaprabhevar ma bhrybht| tayathpi ma kulaputra asym bhgavatym
cturvpikymiha jambuvpe myev bhagavato vairocaasya jaetr, evameva kulaputra tea
klea tea samayea tasym vicitravyhaprabhym cturvpikym jambuvpe
suharsitaprabhevar ma tasya bhagavata varaguparjitahvajasya tathgatasya mt abht|
yath tesmatibuhakot iyutm prvam gamasya prthamakalpikasya bhagavata
varaguparjitahvajasya tathgatasya mt abht| s khalu kulaputra suhars itaprabhevar ev
bohisattvasya jamaklasamaye vim aty striyutaatasahasraih srham
suvarapuspbhama a
lam ma mahoyam iryayau, yatra tamvaraguparjitahvajam
kumram jaaymsa acityea bohisattvavikurvitea| tea khalu puah samayea
suvarapuspbhama alasya ma mahoyasya mahye ubharatavicitrakt am ma
kt gramabht| tasmi kt gre sarvakmam aavr ksakhmahylambatay
suharsitaprabhevary evyh sa bhagavvaraguparjitahvajastathgato jaitah| tea khalu

239
samayea tasya bhagavato jamakle vimalasam bhavaprabh ma htr pratyupasthitbht|
jtamtram ca bohisattvam loker vicitrasurabhimaojaivyapuspotkarogribhih
paramasurabhigahoakakalaairvispya taarhbhica acitysam khyeybhiruttambhih
pjbhirabhipjya tasy vimalasam bhavaprabhy htry ake pryaccha| parigr h
tamtre ca tasmi
bohisattve tay htry ubhbhym pibhymam se ca, tatksaameva s htr
mahprtiprmoyavegapratilabh samatacaks u
rvisayam ma bohisattvasamhim pratyalabhata,
yasya samheh sahapratilbhttasmaasu iksu lokahtusthit
aprameystathgatcaksusa bhsamagama| esa ca
aprameyakalpasarvrambaabohisattvajamavikurvitasam arao bohisattvavimokso'vakrtah
susksmah tayathpi ma taivasvakrte mtuh kuksau garbhavijam, yasya vimoksasya
pratilambhaay sarvatathgatajamavikurvitasam araamahpraihirabhiirhr tah||
tatkim mayase kulaputra-ay s tea klea tea samayea vimalasam bhavaprabh ma
bohisattvahtryabht? a khalu puastvay evam rast avyam| aham s tea klea tea samayea
vimalasam bhavaprabh ma bohisattvahtryabhvam| tatkim mayase kulaputra-ayi tea klea
tea samayea vim atistriyutaatasahasryabhva? a khalvevam rast a
vyam| imi ti
vim atievatiyutaatasahasri, yha lumbivae prativasati mama parivrh| tatkim mayase
kulaputra-ay s tea klea tea samayea suprahars itaprabhevar ma
evyabhvaraguparjitahvajasya kumrasya jaetr? a khalvevam rast avyam| iyam s
myev tea klea tea samayea suprahars itaprabhevar ma evyabht| tatkim mayase
kulaputra-ayah sa tea klea tea samayea ratrcietraprabho ma rj abht| a khalvevam
rast avyam| ayam sa rj uhoaah tea klea tea samaye ratrcietraprabho ma rj
abht| s khalvaham kulaputra tata upya sarvacittaksaesvavirahit abhvam bhagavato
vairocaasya bohisattvajamavikurvitasgarvataraatay
sattvaayavr s abhitvikurvitasgarvataraatay||
yath cham kulaputra asym sahym lokahtau bhagavato vairocaasya
mahpraihasamurasgarasam bhavm tathgatm sarvacittaksaesu
sarvaparamurajahpraveasamavasr tea jacaksus sarvaparamurajahsu
ksetrasamuravatarmi, tesu ca ksetresu tathgatotpasgaravatarmi| yath tes
m
tathgatm bohisattvajamavikurvitamahsamuravatarmi, tath aasu iks u

aatamahym tathgatm sarvacittaksaesu bohisattvajamavikurvitasgaravatarmi| yath


ca asym trishasramahshasrym lokahtau sarvaparamurajahprasaraparam parvatrea
samyaksam buhabohisattvajambhimukhbhvagat buhaguavatarmi, evam aasu iksu
buhaksetrabhilpyakot iyutaatasahasraparamurajahprasartargat ksetrasgaravatarmi|
tesu ca vipul buhasamuravatarmi| tm ca buh bhagavato
bohisattvabhtajamavikurvitasam mukhbhvagat paymi| tathgatabhtapi pjaymi| tes
m ca
tathgatm harmaeam r omi, harmasya ca auharmam pratipaye||
atha khalu sutejoma a
laratirrlumbivaaevat
evamevprameyasarvakalpasarvvaraabohisattvajamavikurvitasam araabohisattvavimoksam
paripayam buhhist hea aa io vyavalokya tasym velymim gth abhsata
buhaputra r
u
mahya bhsitam
yasmi pr cchasi jaitva gauravam|
ta urr u jia gocaro
hetukraaayairiaritah||1||

240
ksetrakot iparamusr
prvakalpa smaram acitiy|
kalpa iriva aata yako
yatrtiayut jiabht||2||
varjitaguahvajasta
tesvabhtprathamakastathgatah|
jama maya rast u yakah
svarapuspaprabhave vaottame||3||
mato vimalasam bhavaprabh
tasya si ahu htri pa it|
lokapla mama am si tam sthap
jtamtra kaakottamaprabham||4||
am si tam grahiya agrapugalam
mrhimasya a prabhomi preksitum|
* * * * tam acitiyam
preksama a ca atu payami||5||
laksaebhi pratima itam ubham
kyamasya vimalam suaraam|
r s t a me rataabimbasr am
prtivega atul vivarhith||6||
citayitva gua tasya me'mit
puyasgara ameya varhith|
r s t va tasya ca vikurvitoah
bohicittavipulam mi sam bhutam||7||
prrthayitva jiavarasgar
varhitah praihisgaro mama|
sarvaksetraprasar viohit
sarvaurgatipath vivartith||8||
pjaya sugatacitiy
sarvaksetraprasaresvagat|
sattvauhkhitavimocaya ca

241
proitah praihisgaro mama||9||
rutva harmamatha tasya tyio
labhimam varavimoksama alam|
bohi ohitu caritva crikm
kalpaksetrarajakot isr ||10||
yesu ytakupapaa yak
te aesa mayi sarvi pjith|
saam ca maya tesu hritam
oha imu vimoksasgaram||11||
ksetrakot iparamubhih sam
ye'bhava aabal attakh|
harmacakru maya tesa hritam
bhvitam [vara]vimoksama alam||12||
buhaksetri raja yvato iho
t rajgraprasarbhi payat|
ekameki raji ksetrasgar
prva ohita jiea payat||13||
tesu ksetraprasaresu yak
jyato vaavaresu payami|
ekacittaprasare acitiy
arayata vipul vikurvit||14||
payami kvaci ca ksetri yak
prrthayata varabohimuttamm|
tist hatam tusitalokam * * *
ksetrakot iayutairacitiyaih||15||
jyama vipulairvikurvitaih
ksetrasgaraatesu payami|
risam ghavara sam puraskr t
bhsamu harma yak||16||
ksetrakot iparamusar ekacittaksae vra payami|

242
arayata jagatmaekah
eki ksai tairvr tim||17||
jama ytuka jia payami
preksama raji ksetrasgar|
jami jami bahukyakot ibhih
pji tesa karumupgami||18||
ksetrasgaraayairacitaairaksay gatipracra ytukh|
tesu sarvajagamukh aham
harmamegha vipul pravarsami||19||
etamaham jiasut acitiyam
jam varavimoksama alam|
kalpakot iayutairacitiyairyam a akya ayu sarva aritum||20||
etamaham kulaputra aprameyakalpasarvrambaabohisattvajamavikurvitasam araam
bohisattvavimoksam jmi| kim may akyam bohisattvm cittaksae cittaksae
sarvakalpaprasthagarbhasam bhtacittm sarvaharmaayaihyaptijtiiarakm
sarvatathgatapjpraihisam bhtaym sarvabuhaharmbhisam bohipraihiparamm
sarvakulagotropapattigatisam araapratibhsakalpm
sarvatathgatapamlapamagarbhopapattm sarvajagatparipkaklbhijm
sarvaviaybhimukhajamopapattivikurvitasam arakm
sarvaksetraprasaravikurvitameghasam arakm sarvajagagatijtikulapratibhsaprptm carym
jtum gu v vaktum||
gaccha kulaputra, iyamihaiva kapilavastui mahagare gop ma kyakay prativasati|
tmupasam kramya paripr c cha-katham bohisattvea bohisattvaparipkya sam sre sam saritavyam||
atha khalu suhaah rest hirakah sutejoma alaratiriyo lumbivaaevatyh pau
irasbhivaya sutejoma alaratiriyam lumbivaaevatmaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya
puah puaravalokya sutejomaa
laratiriyo lumbivaaevaty atiktprakrtah||40||

43 GOP
Parallel Devanagari Version:


43 gop|
atha khalu suhaah rest hirakah sutejoma alaratiriyo lumbivaaevaty atikapakramya
yea kapilavastu mahagaram teopasam kramya
etamevprameyakalpasarvrambaabohisattvajamavikurvitasam araam bohisattvavimoksam
bhvaya avatara vipulkurva autist ha uttpaya parijaya paricitaya praviciva auprvea

243
yea harmahtupratibhsaprabho bohisattvasam gtiprsasteopasam krmat|
tasyopasam kramaasya aokarrma bohisattvasam gtiprsaevat aabhirgr haevatsahasraih
srham pratyugamya suhaam rest hirakamevamha-svgatam te mahpurusa
mahprajjavikrmi
acityabohisattvavimoksabhvahylambaapraihicittavipulaharmavimagocaracri
harmaagarbhimukha
aatabohisattvopyaayvatrapratiprasrabhatathgataguasgarvabhsapratilabha
sarvajagaviayapratibhsapratibhajbhimukhasarvasattvacaryjakyamatruvartaa
carybhimukhacitta sarvajagaveaprtisamuravegavivarhaapraiha
sarvatathgataharmaprativehamrgapratipaa| yath tvm paymi
aimisaetragambhracaryerypathaviuhagocaram, acirea
tvamauttaratathgatakyavkcittlam kraviuhim pratilabho laksauvyajaapratima i tea
kyea aabalajloklam kr tea cittea lokam vicarisyasi| yr m ca te r h
avryaparkramatm
paymi, acirea tvam sarvatryahvatathgatasam mukhbhvaaraasamag
sarvatathgataharmamegh sam pratccha
sarvabohisattvahyavimoksasamhisampattitaharmavimaratimaubhava gambhram
buhavimoksamaupraveksyasi| tath hi tvam
kalyamitropasam kramaaaraaparyupsausah sam pratccham staguapratiayesu
prayujyamo a parikhiyase, a viivartase, a paritapasi| a ca te kaciataryo v vara a
m v
ivaraam v prasahate, mr v mrakyik v evath| tea acireva tvam sarvasattvm prtikaro
bhavisyasi||
evamukte suhaah rest hirako'okariyam bohisattvasam gtiprsaevatmetaavocat-tathstu
evate yath vaasi| aham khalu evate sarvasattvakleasam tpavyupaamea paramm prtim
vimi| sarvasattvavisayakarmavipkaviivartaea sarvasattvasukhasam bhavea
sarvasattvavayakarmapratipatty paramm prtim vimi| ya ca evate sattv
vivihavisayakarmakleaprayogksiptacitt urgatisu prapatati sugatisu v, vivihi kyikacaitasiki
uhkhaaurmaasyi pratyaubhavati, urmaasastasmi samaye bohisattv bhavati
paramaurmaasah| tayathpi ma evate purusasyaiktatr s caritasya ekaputrako bhavet priyo
mapah| sa tasygapratyagesu cchiyamesu ektatr s
caritatvt paramaurmah
syattamaaskah, evameva evate bohisattvo bohisattvacrikm cara sattv karmakleavaea
tisr s u
urgatisu patit r s t v urma bhavati paramaurmah| yasmi v puah samaye sattvh
kyavbhaahsucaritasamaahetoh kyasya bhetsugatau svargaloke eves
papayate,
evamausyagatisu ca kyikacaitasiki sukhi pratyaubhavati, paramasukh tasmi samaye
bohisattvo bhavati suma ttamaaskah pramuitah prtisaumaasyajtah| a khalu puarevate
bohisattv tmrthya sarvajatmabhiprrthayate| a vicitrasam sraratisukhaprabhavartham a
kmahtuparypaam viviharativyhaprrthaay sam jcittar s t iviparysavaea a
samyojaabahauayaparyavasthavaagath| a tr s
r s t ivaagath, a
vivihasattvasam sargaratisam jviibahacetasah, a hyaratisukhsvaparigr hh, a
vivihvaravr t h sam sragatisu parivartate| api tu khalu puarevate bohisattv
bhavasamuragatmaparimitauhkhaprapitm sattvmatike mahkarum sam jaayitv
sarvajagatsam grahamahpraihimabhiirharati| te mahkarupraihyabhiirhrabalavegea
sattvaparipkaviayaprayukth sam sre bohisattvacarym caratah sam r yate| te sarvasattvam
sarvvaraasarvajatjam paryesamh sarvatathgatapjopasthapraihimabhiirharati| te
tathgatapjopasthapraihivaaira parikhiyate bohisattvacaryym| te bohisattvacarym
caratah sam klist i ksetri sam payatah sarvabuhaksetrapariohaapraihimabhiirharati
sam klist ksetrasgar pariohayamh sarvasattvmyataatvam sam payamh|
atvuttaraharmakyapariuhaye praihimabhiirharati sam klist a
kyavkcittatm sattvm

244
sam payamh| sarvasattvakyavkcittlam krapariuhaye praihimabhiirharati|
vikalyataapariuhacetasah sarv sam payamh sarvasattvacittacariti pariohayam
bohisattvacarym carato a parikhiyate| evam hi evate bohisattv aatamahym
bohisattvacarym carato'parikhiacitth| evam carato'lam krabht bhavati saevakasya lokasya
evamausyasam pattisam jaaatay| mtpitr bht bhavati bohisattvotpapratis t hpaatay|
htrbht bhavati bohisattvamrgvataraatay| ityubahasahajaevat bhavati
urgatipraptabhayraksaatay| mahabht bhavati sam srasamurottraatay| araabht
bhavati sarvamrakleabhayaviivartaatay| paryaabht bhavati
ataparamatibhvopaayaatay| trthabht bhavati sarvabuhasamurvataraay|
sam grhakabht bhavati harmaratavpopaayaatay| pus pabht bhavati
sarvabuhaguasam puspitacittatay| alam krabht bhavati
vipulapuyajaprabhpramucaatay| paramaprtikar bhavati samataprsikatay|
abhigamay bhavati aavayakarmapratipatty| samatabhar bhavati
sarvkravargasupariprakyatay| asecaakarp bhavati apratiklaaraatay| avabhsakar
bhavati jaramipramucaatay| lokakar bhavati harmaprapahraatay| prayotakar
bhavati bohyayapariohaatay| sepatibht bhavati mrakarmaviivartaatay| sryabht
bhavati prajramijlaprabhpramucaatay| carabht bhavati
gagaabuhicarogamaatay| meghabht bhavati
sarvajagamahharmameghbhipravarsaatay| evam khalu evate pratipayam bohisattvh
priy bhavati sarvasattvm||
atha khalu aokarrbohisattvasam gtiprsaevat srham tairaabhih gr haevatsahasraih
suhaam rest hirakam ivyasamatikrtaih maomayaih
puspamlyagahacravilepaaratbharaavarsaih pravr s ya auparivrya bohisattvabhavaam
praviatambhirgthbhirabhyast vt
utpayate ji loke kaci jabhskarh|
sam bohau cittamutpya sarvasattvukampay||1||
bahubhih kalpaayutaih urlabham tacca araam|
aviyhasya lokasya jasryo mahasi||2||
r s t v lokam viparyastamajatimirvr tam|
mahkr pm sam jaayya prasthito'si svayam bhutm||3||
viuheayea tvam buhabohyarthamuyatah|
kalyamitram bhajase'apeksah kyajvite||4||
a irayaste loke'smia iketo a sam stavah|
alayo'sya sam kro ihsaga gagaayah||5||
bohicarym carasyagrm puyamaa
lasuprabhah|
uaystamite loke jaramipramucaah||6||
loka caivoccalasi lokaharmaira lipyase|
asagacarase loke mruto gagae yath||7||
kalpohe yath vahih praptah satatoyatah|

245
agikalpea vryea carase bohicrikm||8||
sim hakalpa mahvra r h
avryaparkramah|
javikramasam paastvam carasyaparjitah||9||
harmahtusamure'smi ye keciayasgarh|
samitrasevay ra tvam tavatarisyase||10||
atha khalvaokarrbohisattvasam gtiprsaevat suhaam
rest hirakambhirgthbhirabhist utya gacchatam pr s t hatah samaubahti sma
harmakmatay| atha khalu suhaah rest hirako
harmahtupratibhsaprabhabohisattvasam gtiprsamupasam kramya aupraviya
samatauvilokaymsa gopyh kyakayy araakmah| so'payagopm kyakaym
harmahtupratibhsaprabhasya bohisattvasam gtiprsasya mahye sarvabohisattvasya
gr hvasaapratibhsamaipamagarbhsaaisa
m strm caturaty sahasraih parivr tm
sarvsm prthivakulasam bhavm prvabohisattvacarysabhgakualamlm
prvaasam grahasam gr htm laks amahuravacaasamucrm
sarvajatrthbhimukhasukhasam gr htm buhabohisattvasamugamasamrthatay
susam gr htm mahkaruprvam gamaputraraparigrahasusam parigr htm
mahmaitryupetasvaruvartaapariohitm
prvabohisattvcityopyakaualyapariparipcitm| sarvi ca ti
caturatistrsahasryavaivartikyauttarym samyaksam bohau bohisattvapramitayvatri
sarvabohisattvaikssu aparapraeyi sarvagrahavigataciti sarvasam srarativiratamasi
asagaharmahtuayapariuhi sarvajatbhimukhacittavegi sarvaivaravaraajlavigati
sarvgapathasamatikrti harmakyasuirmitavicri sarvalokaparipkaviaybhimukhi
vipulapuyasamurasam bhtacitti samatabharabohisattvacarypraihairyti
vipulabohisattvabalavegasamvarhiti jasryama alacittaprapi||
atha khalu suhaah rest hirako yea gop kyakay teopasam kramya gopyh kyakayyh
kramatalayoh sarvaarrea praipatya utthya puratah prjalih sthitv evamha-may rye
auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi katham bohisattvh sam sre
sam sarati, sam sraosaica a lipyate| sarvaharmasamatsvabhvam cvabuhyate|
rvakapratyekabuhabhmau a ca pratis t hate| buhaharmvabhsapratilabhca bhavati|
bohisattvacarym a ca vyavacchiati| bohisattvabhmau ca pratis t h
it bhavati|
sarvatathgatavisayam ca sam arayati| sarvalokagatisamatikrtca bhavati| sarvalokagatis u
copavicarati| harmakyapariispaca bhavati| aatavarm ca rpakyabhiirharati|
alaksaaharmakyaparyaca bhavati| sarvajagavarasam sthm ca kyarayati|
aabhilpym ca sarvaharmavarati| sarvavkpathairuktyuhraica sattvm harmam
eayati| ihsattvm ca sarvaharm prajati| sattvahtuviayaprayogcca a viivartate|
autpirohm ca sarvaharmavatarati| sarvatathgatapjopasthaprayogcca a viivartate|
akarmavipkm ca sarvaharmavatarati kualakarmbhisam skraprayogcca a viivartate||
evamukte gop kyakay suhaam rest hirakametaavocat-shu shu kulaputra, yastvam
bohisattvmimmevam rpm carym harmatm pariprast avym mayase, yathpi
tatsamatabharapraihacarybhimukhasya ayam praohrah| tea hi kulaputra r
u, shu ca
sust h
u
ca
maasi
kuru,
bhs
i
s
y
e
buhubhvea|
aabhih
kulaputra
harmaih
samavgat

bohisattv immevam rpmirajlatalopamm samatajaprabhm bohisattvacarym


pariprayati| katamairaabhih? yauta urakalyamitrasam irayea vipulhimuktipratilbhea
urakalyayaviuhy vipulapuyajasamuropastabhacittatay

246
buhotpattisam bhavamahharmairearavaapratilbhea
tryahvatathgathimukticetasam vsea sarvabohisattvacarymaa
lasamatugamea
sarvatathgathist hapratilbhea prakr timahkaruhyayaviuhy
sarvasam sracakropaccheacittabalhapratilbhea| ebhih kulaputra aabhirharmaih
samavgat immevam rpmirajlatalopamm samatajaprabhm bohisattvacarym
pariprayati||
tatra kulaputra avivartyavry bohisattv et harm pratilabhya aks a
ykrbhiirhrea bhvayato
bahulkurvatah kalyamitryrgya aabhirkrairabhirhayati| katamairaabhih? yauta
kyajvitapeksatay sam sropakaraarthikatay sarvaharmasvabhvasamatugamea
sarvajatpraihvivartyatay sarvaharmahtuayavyavalokaatay
sarvabhavasamuroccalitamasatay alayaharmagagaapravis t layatay
sarvabohisattvapraihvaraatay sarvaksetrasgaraprasaraatay
avaraabohisattvajama alasuparyavapitatay| ebhih kulaputra aabhirkrairbohisattvh
kalyamitryrgayitv abhirhayati||
atha khalu gop kyakay etamevrthaayam sam arayam buhhist hea aa io
vyavalokya tasym velymim gth abhsata
ye prasthitmalavilahiyah parrthh
samitrasevaapar gatat hyamyh|
str t vasam japratilabha akhiavrycaryerajlasar caratesa loke||11||
ahimukti yesa vipul gagaaprak
yasym samosarati sarvatriyahvalokah|
ksetrca sattva tatha harma tathaiva buhstesmiyam cariya japrabham karm||12||
yesayo gagaakalpa aatamahyah
sam kleairmalatay paramam viuhah|
ye'trobhavati gua sarvatathgatm
caryerajlatalabheasamhitm||13||
sarvajajavipulairamitairacityairupastabha ye guamahoahibhih sumehh|
te puyasgaraarraviuhagarbh
loke carati a ca lokamalea lipth||14||
sarvasvargarutaghosaayairjim
ye harmagarjita r
ota a yi tr ptim|
harmam ayugataprajaprabhaprap-

247
stesmiyam jagaprapakara cary||15||
ye te aaii tathgata apramey
sarvatra cittaksai otari ayamay|
sarvm stathgatasamura vicitayati
buhayaugatamayam praveah||16||
payati ye parisao vipul jim
tesm samhiayasgaramotarati|
praihasgaraayam ca aatamahyam
tesmiam caritamiratalopamm||17||
ye'hist hit aasu iksu jiairaesaih|
kalpm caratyaapartasamatabharh|
sarvatra ksetraprasare pratibhsaprptstesmiyam cariya harmaprabham karm||18||
ye te mahkaruamaa
lajasry
r s t v jagavyasaaprptamueti hrh|
harmbhay jagati moha vihya
tesmiyam cari ivkarasr m||19||
r s t v prajm bhavagatau parivartamm
sam srasrotapravilomasthith sumehh|
saharmacakramamitam samuayatacarysamatavarabharamatim carati||20||
te'tra iksita ayehi aatamahy
ky yathaya jagatyupaarayitv|
pratibhsabimbasar airapi taih svakyaih
paripcayati jaatm bhavasgaresu||21||
maitrayaih suvipulairjaatm spharitv
himuktisu jaesu carim viarya|
harmam yathaya jagatyabhivarsam
bohya sattvaayut viayati hrh||22||
atha khalu gop kyakay im gth bhs itv suhaam rest hirakametaavocat-aham khalu
kulaputra sarvabohisattvasamhisgaraayavyavalokaavis a
yasya bohisattvavimoksasya lbhi|

248
suhaa ha-ka etasya rye sarvabohisattvasamhisgaraayavyavalokaavis ayasya
bohisattvavimoksasya visayah? ha-etamaham kulaputra bohisattvavimoksam sampa iha
lokahtvaabhilpyabuhaksetraparamurajahsam kalpavatarmi| tesu ye sattvh
sarvagatiparypah, t prajmi| yvati ca tes
m sattvm cyutyupapattimukhi, ti prajmi|
yvatyabhiirvr ttimukhi, yvatyah karmbhisam skrasampattayah, yvatyah karmavipkavicitrath,
t api prajmi| kualamapyesm karmasamam prajmi| akualamapi airyikamapi
aairyikamapi iyatamapi aiyatamapi mithytvaiyatamapi suayamapi irauayamapi
kualamlasam paamapi kualamlavipaamapi kualamlaparigr htamapi
akualamlaparigr htamapi kualkualaparigr htamapi samutakualamlamapi
asamutappaharmamapi esm karmasamam prajmi||
tesu ca aabhilpyabuhaksetraparamurajahsamesu kalpesu ye buh bhagavatam utpah,
tesm masamuravatarmi| tesm ca buhm bhagavatm prathamacittotpasamurapi
prajmi| sarvajatprasthaayasamurapi prajmi| sarvapraihisgarbhiirhrapi
prajmi| prvabuhotpaprasthasamurapi prajmi|
prvabuhapjopasthaprayogasamurapi prajmi| prvabohisattvacarypariprisamurapi
prajmi| iryavyhasamurapi prajmi| tesm ca buhm bhagavatm
sattvaparipkaviayasamurapi prajmi| abhisam bohisamurapi prajmi|
harmacakrapravartaavr s abhitvikurvityapi prajmi| sarvabuhavikurvitasamurapi prajmi|
tesm ca buhm bhagavatm parsamaa
lavibhaktrapi prajmi| tesu ca parsama alesu ye
rvakstesm iryaayamapi prajmi| prvakualamlyapi prajmi|
mrgabhvatvamapi prajmi| japratilbhasam paviuhaprabheamapi prajmi| ye ca
taistathgataih sattvh pratyekabohau pratist hpitstapi prajmi| yi ca tesm
pratyekabuhm prvakualamli tyapi prajmi| ye ca tes
m pratyekabuhm
pratyekabohyahigamstapi prajmi| yi ca tes
m pratyekabuhm
tavihravikurvitavimoksamukhi tyapi prajmi| yi ca tes
m pratyekabuhm
vivihavikurviti tyapi prajmi| yaca tes
m pratyekabuhm sattvaparipkastamapi prajmi|
y ca tesm pratyekabuhm harmaea, tmapi prajmi| yi ca tes m
pratyekabuhmaatasamhivihravivihavimoks a
kriti tyapi prajmi| yacca tes
m
buhm bhagavatm pariirvam taapi prajmi| ye ca buhm bhagavatm
bohisattvaparsamaa
lasamurstapi prajmi| tesm ca bohisattvm
prathamakualamlvaropayapi prajmi| prathamacittotpapraihyapi prajmi|
praihavimtratmapi sarvabohisattvacaryiryavyhbhiirhravimtratmapi prajmi|
pramitmrggasam bhraviuhivimtratmapi prajmi|
bohisattvamrgapratipattivyhavimtratmapi prajmi|
bohisattvabhmykramaasam bhravimtratmapi prajmi|
bohisattvabhmykramaavegavimtratmapi prajmi|
bohisattvabhmisam kramasamhimaa
lavimtratmapi prajmi|
bohisattvabhmykramaavikurvityapi prajmi| bohisattvabhmykramaavihrapi prajmi|
bohisattvabhmipratist h
yapi prajmi| bohisattvabhmibhvavicrapi prajmi|
bohisattvabhmipariohaaayapi prajmi| bohisattvabhmisamvsapi prajmi|
bohisattvabhmiimittyapi prajmi| bohisattvabhmivaitmapi prajmi|
bohisattvabhmykramaajamapi prajmi| bohisattvasam grahajamapi prajmi|
bohisattvaparipkajamapi prajmi| bohisattvavyavasthasamvsamapi prajmi|
bohisattvacarymaa
lavistrapi prajmi| bohisattvacaryvikurvityapi prajmi|
bohisattvasamhisgarapi prajmi| bohisattvavimoks aayasamurapi prajmi| tesm ca
bohisattvm praticittaksaam samhisamurapratilbhapi prajmi|
sarvajatvabhsaapratilbhapi prajmi| sarvajatviyulokameghapi prajmi|

249
bohisattvakstipratilbhaayapi prajmi| sarvajatvaghaavikramapi prajmi| tes m
bohisattvm ksetrasamurugamapi prajmi| harmasamuraayvatrapi prajmi|
sarvasamuralaksaatvamapi prajmi| sarvabohisattvavihraayavikurvityapi prajmi|
praihaayasamurapi prajmi| vivihavikurvitasamuravimtratmapi prajmi||
yath ca aham kulaputra asym lokahtau attavartam kalpasamur vihavatarmi,
evamapartaparam parvyavacchiagat kalpasamur prajmi| yath ca sahym
lokahtau prajmi, tath sahlokahtusamavasarasu sarvalokahtuparam parsu prajmi|
yath ca sahlokahtusamavasarasu sarvalokahtuparam parsu prajmi, evam
sahlokahtuparamurajotargatsvapi sarvalokahtuparam parsu prajmi| yath ca
sahlokahtuparamurajotargatsu sarvalokahtuparam parsu prajmi, evam
sahlokahtuaaigataryasthitsvapi lokahtus u
prajmi| yath ca
sahlokahtuaaigataryasthitsu sarvalokahtus u prajmi, evam
sahlokahtuaaigataryaparam parsthitsvapi sarvalokahtusu prajmi| yath ca
sahlokahtuaaigataryaparam parsthitsu sarvalokahtusu prajmi, evam
samataikprabhsavairocaalokahtuvam aparypasvapi sarvalokahtusu prajmi| yath
samataikprabhsavairocaalokahtuvam aparypasvapi lokahtusu prajmi, evam
samataikprabhsavairocaalokahtuvam aigataryaparam parsthitsu sarvalokahtusu
prajmi| yath csya samataikprabhsavairocaasya lokahtuvam asya
aaigataryaparam parvasthitsu sarvalokahtusu prajmi, evamiha sarvvati
kusumatalagarbhavyhlam kresu lokahtusumerusu lokahtusamurtargatesu
lokahtuprasaresu prajmi| evam lokahtuayesu lokahtucakresu lokahtuma alesu
lokahtuvibhgesu lokahtuasu lokahtvvartesu lokahtuparivartesu lokahtusumerusu
lokahtusamugatesu lokahtupamesu lokahtuvr k sesu lokahtukhrakesu
lokahtusam jgatesvapi prajmi||
yath ca asmi kusumatalagarbhavyhlam kre lokahtusamure prajmi, evam aasu iksu
aataparyatesu harmahtuparamesu kahtuparyavasesu sarvalokahtusamuresu
vairocaasya prvapraihasgar prajmi avatarmi ausmarmi|
prvayogasamurapyavatarmi| prvasamurgamaasgarapyavatarmi|
aatamahyakalpabohisattvacarysamvsamapyavatarmi| ksetrapariuhiayapyavatarmi|
sattvaparipkopyaayapyavatarmi| prvatathgatrgaopasam kramaavikurvitapyavatarmi|
prvatathgatapjopasthaprayogaayapyavatarmi|
prvatathgataharmaeasam pratcchaaayapyavatarmi|
prvabohisattvasamhipratilbhaayapyavatarmi| paris kravaitpratilbhaayapyavatarmi|
prvatathgataguasamurapratipattiayapyavatarmi| apramitayasamurapyavatarmi|
bohisattvalavratama alapariuhyabhiirharaaayapyavatarmi|
bohisattvakstipratilbhaayapyavatarmi| bohisattvavryavegasamurapyavatarmi|
sarvahygapariispattiayasgarapyavatarmi|
prajma alapariuhiayasamurapyavatarmi|
sarvalokopapattikyapratibhsasam araopyaayapyavatarmi|
samatabharacarypraihama alapariuhiayapyavatarmi|
sarvaksetrasgaraspharaatmapyavatarmi| sarvaksetrapariuhiayasamurapyavatarmi|
sarvatathgatajvabhsasamurapyavatarmi|
sarvabuhabohykramaavikurvitasgarapyavatarmi|
sarvatathgatajvabhsapratilbhaayapyavatarmi|
sarvajthigamvatraayasamurapyavatarmi| abhisam bohivikurvitasamurapyavatarmi|
harmacakrapravartaavr s abhitvikritaayasamurapyavatarmi|

250
parsama alasamurapyavatarmi| tesu ca sarvaparsamaa
lesu sarvabohisattvm
prvakualasamurapyavatarmi| prathamapraihaayasamurapyavatarmi|
sattvaparipkaviayopyaayasamurapyavatarmi| ye ca bhagavat purvam bohisattvacarym
carat sattvasamurh paripcitstapyavatarmi| tesm ca bohisattvm praticittaksaam
kualamlavivarhaopyaayasamurapyavatarmi| samhipratilbhaayasamurapyavatarmi|
hramukhasamurapratilbhaayasgarapyavatarmi|
pratibhajama alaviuhiayasamurapyavatarmi|
sarvabohisattvabhmykramaavikurvitaayasamurapyavatarmi|
caryjlbhiirhraayasamurapyavatarmi| auprvasamurapyavatarmi|
auprvasamugamaikpraveajaayasamurapyavatarmi| tes m ca
sarveriyabalabohyagahyavimoksasamhisampattivikurvitasamurapyavatarmi||
yath ca bhagavato vairocaasya sarvasmi harmahtau bohisattvacaritasamurapyavatarmi
prajmi abhiirharmi, evam sarvatathgatm aasu iksu
harmahtuparamesvkahtuparyavasesu
sarvalokahtusamuresvasam bhiasarvabohisattvacaritasamurapyavatarmi prajmi
abhiirharmi| evam sarvatathgatm aasu iksu harmahtuparamesvkahtuparyavasesu
sarvalokahtusamuresvasam bhiasarvabohisattvacaritapraveamaatamyjlapraveamaataharmahtuspharaamaatamukhaireamaparyatakalphis t hapraveaireamavatarmi
prajmi abhiirharmi| tatkasya heto? es a hi kulaputra asya
sarvabohisattvasamhiayasgaravyavalokaavis a
yasya bohisattvavimoksasya visayah, yaetam
sampa sarvasattvacittacaritaay prajmi| sarvasattvakualasam cay prajmi|
sarvasattvasam kleavyavaaay prajmi| sarvasattvakarmatvam prajmi|
sarvarvakasamhivri prajmi| sarvarvakasamhibhmim prajmi|
sarvapratyekabuhatavimoksavikurvitamavatarmi| sarvabohisattvasamhisamuraay
prajmi| sarvabohisattvavimoksaayasgarvatram prajmi|
sarvatathgatavimoksaayasgarvatramapi prajmi||
atha khalu suhaah rest hirako gopm kyakaymetaavocat-kiyaccirapratilabhastvayyamrye
bohisattvasamhiayasgaravyavalokaavis ayo bohisattvavimoksah? ha-bhtaprvam kulaputra
atte'hvai buhaksetraataparamurajahsamm kalpm parea abhayam kar ma
lokahturabht| tasym khalu lokahtau gatipravaro ma kalpo'bht| tasyh khalu
puarlokahtormahye ksemvat ma cturvpik abht| tasym khalu cturvpikym mahye
jambuvpasya rumamerurrma rjahyabhccaturateragarakot sahasrm pramukh| s
khalu puarrumamerur rjah| ti caturatiagarakot sahasri pratyekam
lavairyabhmibhgasam sthpiti saptaratamayaprkrapariksipti
vicitravaraprabhjlaubhagahaakat acakrapramotpalapamakumuapu arkasam chaakaak
a-vliksam str tatalagahoakapariprasaptaparikhpariksipti
ratamayasaptaveikjlasaptatlapaktiparivr ti saptaratamayavr ksamlpariksipti upari
meghajlasam chiti ratst paasuvibhaktavicitraratabhaktivirjitabhmibhgi
sihagaavicariti abhijtapaksisam ghamaojarutaravitairghosaikjiti
uyakot atasahasropaobhiti r
hisphti pramuitaarargaaatasahasrkri
ubhbhilasayamruterituparatapuspavr s t isahasrbhipravr s t i
prthiveraatasahasrhyusiti| tesm khalu puarmahagarm
sarvaratavr ksahemajllam kribhyo vtasam ghat t itebhyo
bahutryairghosasamarutaicaritebhyo'yamevam rpa aaabo icarati sma-sta, pibata,
khata, harmam carata, bohicittamutpayata, aviivartayabhmivaitmahigacchata|
bharamastu vah| iti||

251
tasym khalu rumameruriym rjahym haapatirma rj abht ma alikah| tasya
caturatistrsahasryatahpuramabht| paca ca amtyaatyabhva| rjah khalu
puarhaapateh paca putraatyabhva sarves
m rm vrm vargarpim
parasaiyapramarakm prsikm araym paramaubhavarapuskalatay
samavgatm | rjah khalu puarhaapateh pamargarbhasam bhav ma agramahis abht
tesm caturateh strsahasrm pramukh| tasym tejohipatirma putro'bhabhirpah prsiko
arayah vtrim amahpurusalaksaasamalam kr takyah| tasyemi
vtrim amahpurusalaksayabhva| yauta-supratist hitapipah tejohipatirjakumro'bht|
samam mahpr t hivym patalvutksipati, samam iksipati, iksipam ca sarvvatpatalbhym
samam mahpr t hivm sam spr ati| patalayocsya cakri jti sahasrri sabhi saemiki
sarvkraparipri suruciri arayi| ucchakhapat csya abhiirvr ttbht,
suvyaktaparamopaobhit upari pacchavikusumagarbhtirekaprabhsvar| ubhe csya hastapatale
jli abhtm vicitrasuvibhaktcchirparisrvi, tayath hr t arst rasya ham sarjasya|
yatapaprs it asybhiirvr ttbhtpariuh prabhsvar sarvaratavarvabhsapramukt|
rgh asygulayo'bhva vr tth samyatasam hayah| sa th samam pr t hivym pratist hpaymsa,
samuharati sma| mr i csya hastapatalyabhva kciliiktirekasukhasam spari| sa
tairy spr ati striyam v purusam v rakam v rikm v, sarve te prtimaaso'bhva
paramasukhasaumaasyasamarpith| eeyajaghat csya abhiirvr ttbht| tasya jaghe
aupurvasamugate abhtm racite vr tte sujte eeyasyeva mr garajah| aiam
kacitsamartho'ujavitumaaprptum v, a ca vraja klamampayate sma| saptotsaah khalu puah
sa tejohipatirjakumro'bht| tasya vayoh payorvvutsaau jtvabhtm vr ttau sujtau
supariprvar yasam h suracitau arayau, vau hastayorvvam sakt ayoh pr s t hato
grvymekah| koagatabastiguhyat csya mahpurusalaksaamabhiirvr ttamabht| suguptamasya
koabastiguhyamabhimagam sam chitam, tayath hastyjeyasya v avjeyasya v| sya
kacitstr v puruso v rako v rik v vr ho v mahyo v aharo v gururv gurusthyo v
irvasaasypyapayaayatra svaparibhogea aimittikea v kmopacitea| sim haprvrhakyah
khalu puah sa tejohipatirjakumro'bht| auprvogataarra
upavistravr t orasko'bhijtamr g
arjtirekasusam sthitasamucchrayah| cittarm sah khalu
puarabhavat spacitaarrah suvibhaktasamucchrayah sarvakyasamabhgapratist hitah aagtrah
auatagtro'pariatagtro maiphalakavisr s t tirekayutigtrah| samvr ttaskahah khalu
puarabhavat| vr ttvasya skahvabhtm pau ubhau suparipust au|
pralambabhutmahpurusalaksaapratilabhah sa khalu puarabhavat| so'avaamaeobhbhym
pibhym juma ale parimrjati, parmr ati samabhgasthitea arrea|
vr har jugtramahpurusalaksaapratilabhah sa khalu puarabhavat
sarvvaropetaparamusamagtrah praamagtro gurugtrah prasaagtrah prahlagtrah|
kambugrvatmahpurusalaksaapratilabhah sa khalu puarabhavat aakat h
aca| tasya yvatyo
grvsmatakea mukhasmatakea ca rasaharayah, th sarvh sam abhva samath
supariprh| sim hahautmahpurusalaksaapratilabhah sa khalu puarabhavat, suispitahauh
suparipramukhamaa
lah sujtapariuhamukhama alah svyatamukhavro'pavivarah|
samacatvrim aatatmahpurusalaksaapratilabhah sa khalu puarabht aaaaah| tasya
kim cibhaktaparibhogesu ekavramapi mukhabhaktam
parivartamamasam bhiamabhyavahramagamat ataa ekoaabiurapi|
aviralvisamaatatmahpurusalaksaapratilabhah sa khalu puarabhavat| aviral avisam asya
at abhva acchirasam hayah samm suvibhakth, yairasyhram paribhujasya bhtsago
v parisagoparuvago(?) v upakleo v abhis yao v paryavaho v atisarjaam v|
samaatatmahpurusalaksaapratilabhah khalu puarabhavat samaato oaato hikaato
oataato a sam ataato a sam bhiaatah samatamahyaato'utsaaato
aviirbhiaatah| suuklaam s t raca kumro'bht irupakleaast rah suprasaaam s t rah

252
supariuhaam s t rah susam sthitavicitraam s t rah| suprabhtajihvatmahpurusalaksaapratilabhah
khalu puarabhavat| prabht csya jihv abht tav mr v sukumr karmay kamay
laghuparivarti mukhama alasam cha
tathyapathyrthavyajaapaairuktyahis t h
asam prayukt| brahmasvaraca sa
kumro'bhabhirucirasvarah
sarvatryairagtavyaghosamaojarutaravitlpasam lpavkkarmapravyhrah|
vkpathbhiratisam jaam sarvalokbhiaim vcamurayati sma| brahmtirekea svarea ca
parsamaa
lamatikrmati, sarvam ca auravati| abhilaetraca sa kumro'bhacchaetrah
pariuhaetrah prabhsvaraetrah viprasaaetro'bhirpaetro arayaetrah suruciraetrah
prahasitaetrah| gopaksmo sa kumro'bhtpamargasuviuhacaks uryataah samaetraragah
samasar aetraragah sujtaetraragah yataetraragah paripraetraragah
supratist h
v karmay sukumrkulasam spar
itaetraragah| bhruvotare csya r jtbhmr
svacch uh prabhsvar himaguiktusravar suuklaramimaa
laprabhvabhs| murhi ca
asyos samabhiirvr ttamabht sujtam samataparima alam mahybhiyastakelam kram
kot atasahasrapatraratapamasam aritam
samattsamabhgapratist hitamaparimitamahrhyatprahamahyam| sks macchavica sa
kumro'bht| sya kye rajo v malo v kleo v jlam v val v aithilyam v bhago v prasaraam
v visaraam v asamam v asthisata| suvaravaracchavica sa
kumro'bhjjmbaahemairbhsah samatavymaprabhah
kcaaikajvlprabhmaa
lopaobhitah
sarvaromakpapramuktagaharamivitimiraprabhsvaraarrlam krah| ekaikarom ca sa kumro'bht|
ekaikaromasya ekaikasmi romakpe roma jtamabhlavairyavarapraaksivartakua
lajtam
suparisam citam suivist am supratist hitam| rhvgarom ca sa kumro'bhaviivartayarom
apratyuvartayarom asam sr s t arom| iralavarakeatmahpurusalaksaapratilabhah| sa
kumro'bht| tasya lh ke abhva vairocaamairatalavarairbhsh sigh mr
avah
sukucith praaksivartaku aliah sujtaml auhath ispit asam lulith
samasar asthasam sthith| yagrohaparima alatmahpurusalaksaapratilabhah sa khalu
puah tejohipat rjakumro'bht samatabharaparima a
lah samatabharah samataprsikah|
sa purato'pyatr p
tikaracruarao'bht| pr s t hato'pi aksiato'pi vmato'pi gacchaapi tist haapi
isa o'pi bhsamo'pi ts bhto'pi atr ptikaramapacruarao'bhut| ebhih kulaputra vtrim at
mahpurusalaksaaih samalam kr takyah sa tejohipat rjakumro'bht sarvasattvpratiklaaraah
sarvbhipryapariprikaaraah sarvasattvaratikaraaraah||
sa khalu kulaputra tejohipat rjakumro'parea samayea pitrbhyaujto rumameruriyo
rjahy gahkuraprabhamegham moyam, tatra bhmiaraya abhiiryayau vim aty
kaysahasraih srham mahat puyatejautahrsaubhgyavikurvitavyhea arargaaih
samatabhiayamo jmbaasuvararathamruhya mahvajraratacatucakram
ryaavajramayar hksayksamuttamacaaasupariist hitapratist hitesam
sarvagahamairjasuvibhaktapajaram sarvaratapuspasuvicitropaobhitavyham
sarvaratajlasam chitavyham mahmairatarjavyhagarbhamahyapratist h
pitasim hsaam
pacakayataratastramaparigr htam gagasaktavyusamajavjeyvasahasrayuktam
auprvapariatacruaraea vetavairyamairjamayacchaaea vimalpramaprabhea
acitybhutasarvarataviracabhaktiviysacitrasarvkravyhopaobhitea
lavairyamairjovihaa ea mahat ratacchatrea hriyat
bahupriatasahasraparivr taivyamahuramaojairhosaistryaatasahasraih pravyamaih
mahabhih puspameghairabhipravarsabhih surabhiivyagahahpaghat ikiyutaatasahasraih
prahpyamaih| tasya tath vrajato'st avartm mrgah samavasthisata
imoatavigato'pagataarkarakat h
allotsao

253
jtarparajatasarvaratarjahtusam citabhmitalapratist hah suvaravliksam stro
vicitraratapuspbhikrah ubhayato ratavr ksapaktisamalam kr tavicitrarataveikparivr tah| upari
ratakikijlasam chao
viviharatavitatapratima i to'ekaratahvajapatkpat t a
atasahasrbhipralambitopaobhitavyhah
ubhayato ratavyomakapaktiviracitavyhah||
tatra kesuciratavyomakesu viviharataparipri ratabhjai sthpityabhva
ycaakasam ghapratipaakrtham| kesucivyomakesu sarvaratbharaavihayah sthpit
alam krrthim ycakmalam karartham| kesucivyomakesu citmairati sthpiti
sarvasattvm sarvbhipryapariprartham| kesucivyomakesu
sarvkravivihaparasaparipri bhojai sthpiti, yasya yerthah tasya tam
pratipartham| kesucivyomakesu sarvkraparamasvumaojavaragaharasasparh
ivyabhaktavihayah sthpith| kesucivyomakesu vicitrarassvivyasarvaphalavihayah sthpith|
kesucivyomakesu vivihojjvalavicitraragarakti citrabhaktiviysavirjiti paramamahrhi
sksmi sukumraktavari ivyavastrakot atasahasri sthpiti vastrrthim
yathbhipryaparibhogrtham| kesucivyomakesu sarvkravivihaivyamaojavaragahh
sarvagahavihayah sthpit abhuva vileparthim yathbhipryaparibhogrtham|
kesucivyomakesu sarvopakaraarayah sthpit abhva sattvm
yathaybhipryaparibhogrtham| kes ucivyomakesu ryo'bhirph prsik aray
vivihacrurpave vicitramaojavastrasam hith sarvbharaasvalam kr t
vivihavilepaabhaktiviysapratima itopaobhitaarrh sarvastrilpamykalvihijh sthpit
abhva||
tea khalu puah samayea tasymeva rumameruriym rjahym suara ma
agragaikbhrjaparibhogy| tasyh sucalitaratiprabhsarrma rikbhabhirp prsik
aray tirgh tihrasv tisthl tikr tigaur tiym abhilaetr abhilake
abhirmavaktr brahmasvar mahurapriyavi prj sarvakalvihij sarvastrakovi aks

aalas sagaurav sapras maitracitt apratightabahul atr p


tikaramapaara

maargaosamoh hryapatrpyasam pa mrav r jv at y amy vit| s mtr


srhamaekakayparivr t ratarathbhirh rumameruriyo rjahy iskramya tejohipate
rjakumrasya puratah tejohipatim rjakumram parimrgayam rjjiyoggacchat
tejohipatim rjakumram r s t v tvram rgacittamutpaymsa| s tejohipate
rjakumrasytike'himtram sam jtasehubah asvatatracitt mtaram suarametaavocatyatkhalu amba jyh-sacemm tejohipate rjakumrasya a syasi, maraam vopagamisymi
maraamtrakam v uhkham| s prha-maivam rike cetamutpaya| esa hi
kumracakravartilaksaasamavgatah| sthametaviyate-yaesa
piturhaapateratyayccakravartirjyamahyvasis yati| sa rj bhavisyati cakravart| tato'sya strratam
prurbhavisyati vaihyasam gamam| api tu khalu puarrike gaik vayam sarvalokaratikarh| a
vayamekasattvam pratiiyamea yvajjvamupatist hmahe| vayam hi rjo haapaterjay
tejohipateh kumrasyopasthya iryth| maim cetam r h
kurusva| urlabhametatstham||
tea ceha samayea sryagtrapravaro ma tathgato'rha samyaksam buho loka uapi
viycaraasam paah sugato lokaviauttarah purusaamyasrathih st evamausym buho
bhagav| tasya khalu puargahkuraikharaprabhameghasyoyasytare
harmameghogataprabhso ma bohima o'bht| tatra sa bhagav sryagtrapravarastathgatah
prathamasapthbhisam buho vyhrst| sa tay rikay rathbhirhayaiva pracalyamay
svaptare r s t ah| prativibuhyca purajtislohitay evatay rocitam-es a
rike
sryagtrapravarastathgato harmameghogataprabhse bohima e
viharati

prathamasapthbhisam buho bohisattvagaaparivr to

254
evagayaksagaharvsuragaruakiaramahoragaeverabrahmbhsvarkais t haevagaapura
skr tah| tatraiva ca sarvh pr thvevath sam ipatith| kaevat abevat jvalaaevat
vyuevath sgaraevath aevat parvataevat rtrievat aruogataevat vaaevat
vr k saevat ausahievath sasyaevat agaraevath paagmievat bohima a
evath
arraramievath sattvaikyaevat gagaaevat sarvaigevatca sam ipatith tasya
bhagavatah sryagtrapravarasya tathgatasya arayeti||
s tea tathgataaraea tathgataguaravaea ca vira bhtv avakapratilabh tejohipate
rjakumrasya puratastasym velymim gth abhsata
rpavareahu loki viist
viruta sarvaisu guebhih|
prajabalea a me sar sti
sarvakalratimyavihij||1||
praat bahu aikasahasr
ye mama preksisu rgavaea |
pi ca rajyati mahya kumr
kasyaciatiki masu loke||2||
o ca mama pratihayati cittam
pyauyati kutraci sattve|
pi ca me kvaci vairu a osah
sarvahite'bhiratam mama cittam||3||
yaa mi tvamapi r s t a kumro
rpabalapravaro guahr|
taa iriya prita sarve
prta mamo vipul upajt||4||
uhavirocaaratasuvar
keabhila suvallita tubhyam|
subhrulalt a sus esa
iveayam tava tm||5||
varalaksaahri sutej
kcaaparvatasam ibharpah|
purato a virjami tubhyam
ymakr t masivigrahatuly||6||
svabhilamahyataetr

255
sim hahayo (?) paripra suvaktrah|
a ca te pratihayati vcyam
agraruta pratigr hami mahyam||7||
vaae tava jihva prabht
tmrata vipul ratabh|
varabrahmasvargasughos
tosayase jagalapamah||8||
vaae sahitstava at
akhaibh vimal suvibhakt|
smitu yehi viarayamah
tosayase jaatm aravra||9||
tava laksaaobhaa kyastrim a uveva prabhsura uhah|
samalam kr tu yehi surpah
cakraharo bhavitsi arer||10||
atha khalu tejohipat rjaputrah sucalitaratiprabhsariyam rikmetaavocat-kasya tvam rike, ko v
tavraksakah? a mama rike kalpate paraparigr h
tesu resu mamatm kartum| tasym velymim
gth abhsata
suarae rpaguairupete
sulaksae puyaviuhakye|
pr cchmi te brhi mamaitamartham
parigrahastvam varagtri kasya||11||
mt pit v tava kacciasti
bhartpi v svmi parigraho v|
sattvo'pi cyah khalu yea sam j
kr t mameti tvayi saumyarpe||12||
kaccia him sbhiratam maaste
harasyaattam khalu m paresm|
m kmamithycarae ratiste
m v mr s ya prasr tam maaste||13||
m mitrabheaprasr t matiste

256
m marmabhei vacm si vaksi|
m te'paraksesu haesvabhihy
vypacittam jaatsu cpi||14||
m r s t iktrapathi sthitsi
m karmavam ohuraceta v|
myvi t hyavaug v
m bhase tvam visamea lokam||15||
mtpitjtisuhr gurm
kaccitpriyatvam tava gauravam v|
arirabhtesu ca sam grahya
kaccitpratum prasr tam maaste||16||
premsti kalyasuhr tsvatho v
harmea kle ca vaati ye tvm|
kyasya cittasya ca kalyatm te
karmayatm v jaayati samyak||17||
buhesu te gauravamasti kaccit
prempi v buhasutesu tvram|
kaccitprajsi tamagraharmam
yatah prastih sugattmajm||18||
kaccitpare tist hasi harmavam e
a cpyaharmam caritum matiste|
aatavare ca gurave te
kaccitparam prema ca gauravam ca||19||
athabhtesu jaesu kaccit
maitram maaste'pariyakesu|
pyike karmai ca pravr tt
kaccibhr rt karuyase tvam||20||
paresu sam pattimuksya cgrm
kaccitparm tust imupaisi ca tvam|
klesvatatresu jaesu kaccit
prajbaltsam jaayasyupeksm||21||

257
ajasuptm jaatmuksya
kaccir hm prrthayase'grabohim|
kalpaat carama carym
kaccia te prrthaaysti kheah||22||
atha khalu suara agragaik sucalitaratiprabhsariyo riky mt tejohipatim
rjakumrametaavocat-mamais kumra rik upapuk pamagarbhasam bht
bhiiskrtaprv gr ht| tasym ca velymim gth abhsata
mm bhsamm r u
rjaputra
yarik te paripr cchateyam|
vaksye'uprvy tava rikeyam
jt yath saumya vivarhit ca||23||
iksaye yatra bhav prastah
tatraiva jt mama rikeyam|
upapuk irmalapamagarbhe
sarvgapr suvilaetr||24||
vasatakle pravare r tm
sam bhtasasyosahisam prarohe|
slaprabhoyavare maye
ciram may tatra viirgatham||25||
pramuktakhgravicitrakoe
praphullavr kse ghaameghavare|
vijoitavr ksasae

vae viok muit rammi||26||


kayatairast abhiravitham
vibhsitbhih sumaoharbhih|
vicitraratmbarahribhih
gte ca vye ca suiksitbhih||27||
vicitragahahvajapu arke
vptat e'bhvamaham isa |
puspbhikre harapraee
suiksitastrgaasam prapre||28||

258
tatrmbumahye'tha sahasrapatram
prurbabhvottamaratapamam|
vairyaaa
m mairjapatram
viuhajmbaakarikam ca||29||
sugaharattottamakesarhyam
jambuhvajobhtamahvabhsam|
sam sta sam ayit jaaugh
rtrym kimabhyugata esa sryah||30||
mahravrrajaksaye'smt
prabohyamtsavituh prabhmih|
mukto'vabhso mahuraca abastajjamaah prvaimittamasyh||31||
strratametahi mausyaloke
prurbabhvottamalauhy|
a karmao hyasti kr tasya ah
prve sucrasya vipka esah||32||
sulakeyutpalalaetr
brahmasvar kcaauhavar|
muktamlbhara suve
pamobhav rriva irmalbh||33||
viuhagtr samabhgaky
sam pragtr suvibhaktaeh|
suvarabimbam maieva mr s t am
virocate sarvaio'vabhsya||34||
gotrobhavacaaarjagahah
pravti csybhiiah spharitv|
rutam ca ivyam mahuram ruvaty
gaho mukhvti yathotpalasya||35||
smitam yaais prakaroti caiva
ivyam ta tryaravam virauti|
strratametatkhalu jtu loke

259
a prkr t m vaamabhyupaiti||36||
mausyaloke a hi viyate'sau
bhart hi yo'systvar te parah syt|
sallaksaaicitritacrurpah
kaym pratcchasva yatastvametm||37||
hrasv a ceyam hi a ctirgh
sthl a cais a kr timtram|
cpoar papayohar ca
tavurpeyamaiitga||38||
sam khylipijaaye tathaiva
murvihau straayesvabhij|
ilpi yvati ca sarvaloke
pram gateyam ikhilesu tesu||39||
isvastravija param vihij
sattva yuktau suviicit ca|
karsae atrumaahprase
sarvatra pram paramam gateyam||40||
viuharatottamasarvagtramuktaprabhmaa
larjiteyam|
svalam kr t prvakr taih svapuyaistavurp paricrikeyam||41||
ye vyhayah kecaa jvaloke
tesm samutthaaye vihij|
tesmaesapraamam ca sam pabhaisajyasamyakpravicrae ca||42||
jambuhvaje ye'pi ca sarvamatrairuktibhe ikhil jam|
sarvatra lokavyavahrasam ghau
citre gateyam paramm gatim ca||43||
svargairhraayca ye'pi
tesm prabheesu aye pravist |

260
gti r tyi ca yi loke
tesvapyaesesu param vihij||44||
tryesu vyesu ratiprayoge
hsye ca lsye ca gatim gateyam|
raktesvaraktesu aresvabhij
arut pratighvit v||45||
strm rutha ca yi loke
viesatastyakhilyavaiti|
ye cpramey vaitjaasya
os a tesm ikhilea sati||46||
irksite crhairksite ca
agaprae'gaviarae ca|
ist hm gat sarvakalsu caiva
maorathm paripra te||47||
amatsar ceyamarsuk ca
a kmalol a pagr
h|
ksemrjavamravasrat ca
akroha cparus suvij||48||
utthalpratiklavky
ityam gurmauvarti ca|
sagaurav kim kualaisi ca
tavuyogy carituvr ttau||49||
jresu vr hesu ca rogavatsu
arirabhtesu suuhkhitesu|
caksurvihesvaparyaesu
kruyamegham jaayatyajasram||50||
parrthacitbhirat saais
a citayatytmahiti caiva|
sarvasya lokasya hitaisi ca
svalam kr t cittaguairuraih||51||
itypramatt smr tisam prajaye

261
sthit isa
ayit vrajat|
ts m prabhsatyapi ca smr taiva
lokasya caivbhimat saais||52||
samatatah puyavat vibhti
saaiva ca premakar jam|
etmuksaa hi tr p
timeti
loke a csyh kvaciasti saktih||53||
kalyamitresu sagauraveyam
tvaarae ityasamutsuk ca|
rghuariyaviust acest
sumerukalpasthirauhacitt||54||
sa svapuyaih samalam kr tais
a viyate'syh kvaciapyamitram|
je a csyh sar sti yosiesurp tava rjaputra||55||
atha khalu tejohipat rjaputro gahkuraikharaprabhameghamuyam praviya
sucalitaratiprabhsariyo riky mturagragaikyh suarayh samaksam
sucalitaratiprabhsariyam rikmetaavocat-aham khalu rike auttarm
samyaksam bohimabhisam prasthitah| tea may aparimh sarvajatsam bhrh samuayitavyh|
aatamahy kalp bohisattvacarym carat sarvapramith pariohayitavyh| apartakot gat
kalpm stathgath pjayitavyh| sarvabuhasai sam hrayitavyi| sarvabuhaksetri
pariohayitavyi| sarvatathgatavam a vyavacchettavyh| sarvasattvavam h paripcayitavyh|
sarvasattvasam srauhkhi viivartayitavyi| atyatasukhe sattvh pratist hpayitavyh|
sarvasattvm jacaksuh pariohayitavyam| sarvabuhabohisattvasamugame prayoktavyam|
sarvabohisattvasamatym sthtavyam| sarvabohisattvabhmayo is p
ayitavyh| sarvasattvahtuh
pariohayitavyah sarvasattvariryavyavaccheya sarvasvaparitygi bhavitavyam|
apartakot gat kalp apramitym carat aapaea sattvh sam tarpayitavyh|
sarvopakaraavastuparitygea sarvaycaakasam ghah sam tarpayitavyah| tea may
sarvasvaparitygitym pratipayamea sti tahytmikam bhyam v vastu yaa
parityaktavyam| tea may putrauhitr bhry tavyh| caksuhirohastapasarvgapratyagi
parityaktavyi| s tvam mama ta paresu pratipayam taryam karisyasi| priyesu putresu
parityajyamesvattama bhavisyasi| bahu kyikacaitasikam uhkham pratyaubhavisyasi| mama
sarvasvaparitygacitte pratyupasthite mtsaryacittamutpayis y asi| mamgapratyagi cchittv
ycaakebhyah parityajyamasya uhkhit urmaasvi bhavisyasi| bhavisyati ca sa klo yaaham
tvm parityajya tathgatasae pravrajisymi| s tvam tasmi samaye'ttama bhavisyasi||
atha khalu tejohipat rjaputrah tasym velym sucalitaratiprabhsariyam rikm
gthbhirahyabhsata
sam bohisam bhramahsamur

262
mayprameyh pariprayh|
yatah kr p
m sarvajagatsu kr tv
sam prasthito'ham sucirya bohau||56||
kalyravaih samyagaatamahyaih
vyompramaih praihirviohyah|
prasthabhmeva tathgatm
kalpaat parikarma kryam||57||
tryahvasthitm ca may jim
sam iksit pramitpathesu|
viohayo varabohimrgo
iruttarajamahayea||58||
ksetri sarvyapi sarvaiksu
klist i ohyi maykhili|
sarvksa urgatayaca sarv
vyvartayh khalu sarvaloke||59||
sarve ca sattv ikhil viohyh
klevr t mohatamohabhth|
prapcayitv vivihairupyaih
sarvajatmrgaaye iveyh||60||
bhmrasagca may viohy
kalpravcaiva jih prapjyh|
maitrm ca sam jaya jagatyaese
eyi yakhili loke||61||
samgat ycaakuksya
sarvaprabhiratasya ityam|
m la kr pa tam
bhy mama tvam visabhgacitt||62||
irorthio me'rthamuksya hm
carymur ca ratastam|
bhavisyasi tvam bhr auhkhatapt
rutvaivamartham sthitatmupaihi||63||

263
tvam aurmaasyam mama hastapacche prasymypi ycakm|
kat i vaksyasyabalrtarp
rutvaitamartham paricitayasva||64||
priyi vasti tathaiva putr
symi ca tvmahamarthiah sa|
rutvaitamartham yai te a sah
sarvam tathaivstu yath tavest am||65||
evamukte sucalitaratiprabhsarrrik tejohipatim rjaputrametaavocat-tath bhavatu kumra yath
vaasi| aham te yathkmam karay yathecchparibhogy yeakmam gam sarvatrtyatugmi
ityubah sarvakryotsuk ayuklopacr samyakparkram avis amapratipattiprayogopacr
bhavisymi||
atha khalu sucalitaratiprabhsarrrik tejohipatim rjaputram gthbhirahyabhsata
kyo hi yame arakgiyam
sam tpyamo vilayam prayyt|
jamravapyahamutsahmi
carysabhg paricrik te||66||
jtisvaatsvapi jtajtachiyeta kyo yai me'timtram|
tautsahe'ham sthirahracitt
bhart bhava tvam mama shurpa||67||
kalpaatapi cakravlh
kaccicchiro me paricrayeyuh|
kltacittpi tautsahe'ham
svm bhava tvam mama shvacitya||68||
jtyataryapyamiti ca tvam
chittvgamtmi parasya ehi|
cetovaitvam mayi sam iveya
r h
am pratist hpaya mm svaharme||69||
atyatameva pratipaymi
kyam tavemam araevaputra|
carym cara kalpamahsamur

264
prayaccha mmarthijaya hr s t m||70||
sam prasthitastvam pravargrabohau
sattvesu sam jaya kr p
maatm|
aesasattvravasam grahya
gr hsva mmapyaukampaytah||71||
a bhogahetora haasya hetora kmacaryratisam bhavrtham|
icchmyaham svmiamagrasattvam
sabhgacarycaraya tu tvm||72||
uhbhileksaa maitracitt
yatheksase tvam khalu sarvaloke|
raktacittah karuyamo
ihsam ayam tvam bhavit murah||73||
yath kramtprakramato mah te
ratojjval tist hati irmaleyam|
sallaksalam kr ta cakravart
ihsam ayam tvam bhavit r loke||74||
svaptare'payamaham rajaym
suharmameghaprabhabohima e|
rumeramle sugatam isa a
m
puraskr tam buhasutairaekaih||75||
tam sryagtrapravaram jieram
jmbaottaptamahrikalpam|
svaptare murhyakarotsa me'ya
pim prabuh muit tato'ham||76||
ratiprabh ma viuhaky
puraslohitaevat me|
rocayatyesa tathgato'smi
sam bohimae
vicaratyure||77||
abhtpur me khalu cetaaivamkseya tejohipatim kumram|

265
rocitam evatay kumram
tvam raksyastyaya itare me||78||
svaptare me sugato'ya r s t ah
tvam caiva r s t ah pariuhasattvah|
srham tvayvptamaorathham
tam pjayisymi muramaya||79||
atha khalu tejohipat rjaputrah sryagtrapravarasya tathgatasya maheyam rutv
buhaaravakapratilabho mahprtiprasavegasam jtah sucalitaratiprabhsariyam rikm
pacabhirmairataatairabhyavakrya rgarbhaprabhsam ma cmairatamasyh prt|
agivarea caim mahmairatacitrea vastraratecchaymsa| saivam satkr t a hr pyati
otpluvati a carati v pramam vgamat ayatra kr tjaliput aimisaaya tejohipateh kumrasya
vaaam preksam sthitbht||
atha khalu suara agragaik tejohipatim rjakumram gthbhirahyabhsata
aymimm te khalu rikm hamityevamsmama irghartram|
seyam praatt tava crurp
svalam kr t puyaguairupet||80||
mausyaloke sar a kay
samviyate'syh kvaciuttam y|
lea buhytha guaistathyaih
strm vareyam svalu sarvaloke||81||
pamobhaveyam a hi jtivah
sam samarhati irmalatvt|
aesaosupaliptacitt
carysabhg tava sam babhva||82||
sarvottamasparasukhvahi
gtri csyh paramam mr
i|
vyhyturh sam spariea yesmarogatm tatksaameva yti||83||
yo'syh ubho vti hi gtragaho
varm staayabhibhya gah|
tam gahamghrya viuhalapratist hit sarvaar bhavati||84||

266
asy hi kyah kaakaprako
virocate irmalapamagarbhah|
kruh yamuvksya hi maitracitt
bhavati sarve ikhilea sattvh||85||
sigham vaco'sy mahuram maojam
ktam jam ravabhirmam|
rutvaiva yaosatamovighti
karmubham bhilasati kartum||86||
uhay irmalamaseyam
sarvatra t hyam a hi viyate'syh|
yabhsate cetasi tattathaiva
yato jagattosayati svarea||87||
a myay mohayate ca sattv
vilobhayatyeva ca rthahetoh|
lajjvat sam vr tamaseyam
sagaurav vr haavesu ityam||88||
a jtigotrea a rpamatt
tathaiva eyam parivramatt|
maea mea ca viprayukt
amr jiesu praat saaiva||89||
atha khalu tejohipat rjaputrah saparivray sucalitaratiprabhsariy rikay vim aty
kaysahasraih parivrea ca srham tato gahkuraikharaprabhameghuyis kramya yea
harmogataprabhso bohima o yea ca bhagav sryagtrapravarah tathgatah,
teopasam krto'bht bhagavatah sryagtrapravarasya tathgatasya araya vaaya pjaya
paryupsaya| sa yvayasya bhmistvayea gatv yavatrya pabhymeva bhagavatah
sryagtrapravarasya tathgatasytikamupasam krma arksttejohipat rjaputro bhagavatam
sryagtrapravaram tathgatarmahatam samyaksam buham rata eva prsikam arayam
teriyam tamasam gupteriyam gamiva sutam hr
amivccham avilam
viprasaam| r s t v csya cittamabhiprasaam| prasaacitto buhaaraamahprtiprasaveg
samvarhaymsa| mahprtivegaprasaprmoyaparisphut ea cittea tam
bhagavatamaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya tasya bhagavatah pau irasbhivaya
srham sucalitaratiprabhsarrikpramukhea sarvaparivrea
pacabhirmahmairatapamaatasahasraih tam bhagavatamabhicchaymsa| paca ca
vihrati sarvagahamairatamayi sarvamairatarjavicitri tasya bhagavatah kraymsa|
ekaikam ca vihram pacabhirmahmairatarjaatasahasraih pratima aymsa||

267
atha khalu kulaputra sa bhagav sryagtrapravarastathgatah tejohipate rjakumrasya ahyayam
viitv samataetravraprapam ma strtam sam prakaymsa| sa tam rutv
sarvaharmaayesu aa samhimukhasamur pratyalabhata| yautasarvatathgatapraihasgarasam bhavvabhsam ma samhimukham pratyalabhata|
tryahvvabhsagarbham ca ma samhimukham pratyalabhata|
sarvabuhama albhimukhairyam ca ma samhimukham pratyalabhata|
sarvasattvapravarvabhsapraveam ca ma samhimukham pratyalabhata|
sarvalokasamuayajvabhsapratipaam ca ma samhimukham pratyalabhata|
sarvasattveriyasamurvabhsaprapam ca ma samhimukham pratyalabhata|
sarvajagatparitrajamegham ca ma samhimukham pratyalabhata|
sarvasattvajagatparipkaviaybhimukhaprapam ca ma samhimukham pratyalabhata|
sarvatathgataharmacakrairghosavijapaam ca ma samhimukham pratyalabhata|
samatabharacaryma alapariuhipraihimegham ca ma samhimukham pratyalabhata| imi
aa samhimukhi pramukham kr tv sarvaharmaayesu aasamhimukhasamur
pratyalabhata| sucalitaratiprabhsarca rik uryohaajasgaragarbham ca ma
cittaihyaptim pratyalabhata, avaivartik cbhauttarym samyaksam bohau||
atha khalu tejohipat rjaputrah bhagavatah sryagtrapravarasya tathgatasya pau irasbhivaya
tam bhagavatamaekatasahasrakr t vah praaksikr tya sucalitaratiprabhsariy rikay
sarvaparivrea ca srham tasya bhagavato'tiktprkrmat| sa yea rumamerur rjah, yea ca
pit rj haapatisteopajagma| upetya piturhaapate rjah pau irasbhivaya
etamarthamrocaymsa-yatkhalu eva jyh-sryagtrapravaro ma tathgato'rha
samyaksam buho loka uapi viycaraasam paah sugato lokaviauttarah purusaamyasrathih
st evamausym buho bhagav| ihaiva tava vijite harmameghogataprabhse bohima e

viharatyacirbhisam buhah| atha khalu rj haapatistejohipatim kumrametaavocat-kea te


kumra ayamartham rocito evea v mausyea v? sa prha-sucalitaratiprabhsariy rikayeti||
atha khalu rj haapatirbuhotparavaea mahihapratilbhasam j
suurlabhabuharataparilbhasam j tathgataarae sarvaurgatipraptabhayaviivartaasam j
sarvakleavyhipraamaamahvaiyarjapratilbhasam j sarvasam srauhkhaparimocakasam j
atyatayogaksemapratist hpakasam j vitimirajlokaarakasam j
aviyhakravihvam saamaholkprurbhvasam j ayakasya lokasya
harmaayaviyakapratilbhasam j apariyakasya sarvajatyapariyakasamutpasam j
mahprtiprasaprmoyapratilabho buhotpam rutv
ksatriyabrhmaaaigamajaapamtyapurohitakumrakot t arjo auvrikaprsaym ca
sam iptya buhotpaaaabveiastejohipateh kumrasya tarjyam harmccham prt|
sa tam kumram rjye'bhisicya srham aabhih prisahasrairyea bhagav
sryagtrapravarastathgatasteopajagma| upetya tasya bhagavatah pau irasbhivaya tam
bhagavatamaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya tasya bhagavatah purastyasat srham
svakea parivrea||
atha khalu kulaputra sa bhagav sryagtrapravarastathgato haapatim rjam sarvvacca
parsamaa
lamavalokya tasym velymrkotsarvajagaccittaprapam ma ramim prmucat|
s aasu iksu sarvalokahtavabhsya sarvalokerabhimukham parisam sthpya acityi
buhavikurviti sam arya buhavaiayikm sattvmay viohya tasym velymacityea
buhhipateyea sarvalokbhyugatea buhakyea sarvasvar gasgarasam prayuktea
buhaghosea sarvaharmavitimirrthaprapam ma hramukham sam prakaymsa
buhaksetraparamurajahsamahramukhaparivram| atha rjo haapatestahramukham
rutv sarvaharmesu mah harmvabhsah prurabht| tasym ca parsai

268
jambuvpaparamurajahsamm bohisattvm sarvaharmavitimirrthaprapy hrayh
pratilambho'bht| sast eca priiyutmaupya sravebhyacitti vimukti| am ca
prisahasrm virajo vigatamalam harmesu harmacaksurviuham|
aparimmautpaaprvamauttarym samyaksam bohau cittamutpaam| aasu iksu
acityabuhavikurvitasam araeatamahyah sattvahturviayamagamt tribhiryaih||
rjaca haapatermahharmvabhsapratilabhasya etaabhavat-a akyamagramahyvasat
im evam rp harm ahimoktum, evam rpam ca jam ispayitum| yavaham bhagavato'tike
pravrjayeyam| atha khalu rj haapatistam bhagavatametaavocat-labheyham bhagavato'tike
pravrajymupasam paam bhiksubhvam| ha-yasyem mahrja klam mayase||
atha khalu rj haapatih sryagtrapravarasya tathgatasytike prvrajat srham aabhih
prisahasraih| tea acirea pravrajitea sarvaharmavitimirrthaprapam hramukham
saparivram ispitam bhvitam, tvatyeva ca samhimukhi pratilabhi| aa ca
bohisattvbhijh pratilabh| aatamahyam ca pratisam viayasgarmavatrah| asagagocar
ca ma kyapariuhih aaiktathgatopasam kramaesu pratilabh| sa tasya bhagavato
harmacakram pratcchitav sam hritav, kathpurusatvam ca kraymsa|
mahharmabhakatvam ca akarot| saaparigraham ckrst| abhijpratilbhabalea ca sarvvatm
lokahtum spharitv yathaym sattvm kyam sam arya etam buhotpam prabhvaya
tm sarvatathgatasamuayaharmatmabhiyotaya tm prvayogasam paam sam prakaya tam
buhavikurvitaprabhvam samvarayamah saaparigrahamakrst||
tejohipati ca rjaputrea tatraiva ivase prym pramsym sapta rati pratilabhi|
tasyopariprsatalagatasya strgaaparivr t asya purastapratihatavegam ma atasahasrram
sarvaratasamalam kr tam ivyam jmbaasuvaramayam samataprabham sarvkravaropetam
mahcakraratam prurabht| vajraratagiritejaca ma mahhastiratam prurabht|
lagiryailavegam ca ma avaratam prurabhavat| ityagarbhaprabhamegharjam ca ma
mahmairatam prurabhavat| s ca sucalitaratiprabhsar rik strratam prurabhavat|
prabhtaghaaskaham ca ma gr hapatiratam prurabhavat| vimalaetram ca ma
pariyakaratam saptamam prurabhavat| sa saptaratasamavgato rjbhavaccakravart
caturvpevaro hrmiko harmarjo vijitv jaapaasthmavryaprptah| pram khalu puarasya
sahasram putrmabhcchrm vrm vargarpim parasaiyapramarakm| sa imm
mahpr thivm sasgaragiriparyatmakhilmakat akmatikmauparavmr hm sphtm ksemm
subhiksm ramaymkrabahujaamausym harmebhiirjitya ahyvasati sma||
sa tasmi jambuvpe caturatirjahsahasres u
ekaikasym rjahym paca vihraati
kraymsa sarvkravaropeti sarvopabhogaparibhogopacrasam pai
sarvoyaprsacam kramairyasukhaparibhogyavaarjvibhsiti| ekaikasmim ca vihre
tathgatacaityam kraymsa vipulovihamatyatarekkraratavyham
sarvamairatarjavicitram| sarvsu ca tsu rjahs u tam bhagavatam sryagtrapravaram
tathgatam saparivramupaimatraymsa agarapraveya| sarvsu rjahs u tam tathgatam
sarvkray acityay tathgatapjay pjaya praveaymsa| sa
buhaagarapraveaprtihryavikurvitea apramm sattvm kualamli sam jaayamsa|
tatrprasaacitth sattvh prasam pratyalabhata| prasaacitth sattv buhaaraaprtiveg
vivarhaymsuh| prtivegavivarhith sattv bohyayaviuhim pratyalabhata|
bohyayaviuhh sattvh mahkarucetamutpaymsuh| sattvahitapratipah sattvh
sarvabuhaharmaparyest yabhiyukt abhva| buhaharmaayavihijh sattvh
sarvaharmasvabhvaihyaptaye cittamabhiirmaymsuh| harmasamatvatrh sattvh
tryahvasamatvatrya cittamabhiirmaymsuh| tryahvajvabhsapratilabhh sattvh

269
sarvabuhaparam parvijaptaye jlokamavakrmati sma| vicitratathgatavijaptyavakrth
sattvh sarvajagatsam grahya cittamabhiirmaymsuh| sarvajagatsam grahaprayukth sattv
bohisattvamrgaviuhaye praihamutpaymsuh| mrgasamatvatrh sattvh
sarvatathgataharmacakrbhiirhrya jlokamutpaymsuh| harmasgaraviaybhimukh
sattvh sarvaksetrajlasvakyaspharaatyai cittamabhiirmaymsuh| ksetrasamatvatrh
sattvh sarvasattveriyasamuraparijyai praihamakrsuh|
sarvajagairiyayathhimuktivicraprayukth sattvh sarvajathigamya ahyayam
viohaymsuh| ityevam rpm sattvmimmevam rprthasihim sam praveya tejohipat rj
sarvsu rjahsu tam sryagtrapravaram tathgatam praveaymsa acityea
buhavikurvitaprtihryasam araea tesm sattvm paripkaviayya||
tatkim mayase kulaputra-ayah sa tea klea tea samayea tejohipatirma rjaputro'bht? a
khalu puastvayaivam rast avyam| ayam sa bhagav kyamuistathgatastea klea tea
samayea tejohipatirma rjaputro'bht, yea taccakravartirjyam pratilabham, sa ca
sryagtrapravaro ma tathgata rgitah| tatkim mayase kulaputra-ayah sa tea klea tea
samayea haapatirma rj abht tejohipateh kumrasya pit? a khalvevam rast a
vyam|
ratakusumaprabho ma tathgatastea klea tea samayea haapatirma rj abht, ya etarhi
prvasym ii lokahtau sgaraparamurajahsamm lokahtusamurm parea
harmahtugagaapratibhsameghami lokahtusamure
tryahvapratibhsamairjasam bhavakulamahyame lokahtuvam e
buhaprabhma alarprapym lokahtau sucarakyapratibhsahvaje bohimae
auttarm
samyaksam bohimabhisam buho'abhilpyabuhaksetraparamurajahsamabohisattvaparivr to
harmam eayati| tea ca bhagavat ratakusumaprabhea tathgatea prvam bohisattvacarym
carat sarvaharmahtugagaapratibhsamegho lokahtusamurah pariohitah| yvataca tasmi
lokahtusamure tathgat utpaca utpayate ca utpatsyate ca, te sarve ca bhagavat
ratakusumaprabhea tathgatea prvabohisattvacarycarat auttarym samyaksam bohau
paripcith||
tatkim mayase kulaputra-ay s tea klea tea samayea pamargarbhasam bhav ma
rjabhry abht tejohipateh kumrasya mt caturatistrsahasrm pramukhm? a khalvevam
rast avyam| es s kulaputra myev bhagavato mt bohisattvajaa
samatvabhsvaraavimoksapratist hit asam khyeyasarvatathgatasamurgamapratyaks
sarvabohisattvajamasam araavihij tea klea tea samayea pamargarbhasam bhav ma
rjo haateragramahisyabht| tatkim mayase kulaputra-ay s tea klea tea samayea
suara ma agragaik abht? a khalvevam rast avyam| es s suetr ma aa
peh
kyasya bhry mama mt tea klea tea samayea suara ma agragaikbht| tatkim
mayase kulaputra-ay s tea klea tea samayea sucalitaratiprabhsarrma ga ikrikbht?
a khalvevam rast avyam| aham s tea klea tea samayea sucalitaratiprabhsarrgaikrik
abht| tatkim mayase kulaputra-ayah sa tea klea tea samayea tejohipate rjah parivro'bht?
a khalvevam rast avyam| ime te bohisattvh sarve
samatabharabohisattvacarypraihapariprym bhagavat pratist hpit asmieva
parsamaa
sarvalokahtupratibhsaprptea kyea
le sam isa
sarvabohisattvasamhivihrasam bhiea cittea sarvatathgatah sam mukhabhvavaaavijaptea
caksus sarvatathgatagagaasvargameghacakraigarjitairghos a
vijaptea rotrea
sarvaharmavihravaavarti vsapravsea sarvabuhaks e
trucalitea irghosea
sarvatathgataparsamaa
lopasam kramapratiprasrabhea bohisattvakyea
bohisattvayathaybhimukhea paripkaviayuklea tmabhvbhiirhrea
aesasarvaigjlaprasr t ea gatasarvakalpvyavacchiea

270
samatabharabohisattvacarypraihapariprisamugamea samavgat bhagavatah
parsamaa
h| sa khalu kulaputra sryagtrapravarastathgatastejohipati
le sam isa
cakravarti ca may ca yvajjvamupasthito'bht
cvarapi a
ptaayasaaglapratyayabhaisajyapariskraih||
tasya khalu puah kulaputra sryagtrapravarasya tathgatasya pariirvr tasyataram tasymeva
lokahtau prasaagtro ma tathgato loka uapi| so'pyasmbhirrgitah satkr t o gurukr t o
mitah pjitah| tasyataram sarvagtrajapratibhsacaro ma tathgato loka uapi|
so'pyasmbhireverabhtairrgitah| tasyataram jmbaatejorjo ma tathgata rgitah|
tasyataram laksaabhsitagtro ma tathgata rgitah| tasyataram vicitraramijvalaacaro
ma tathgata rgitah| tasyataram suvilokitajaketurma tathgata rgitah| tasyataram
vipulamahjaramirjo ma tathgata rgitah| tasyataram ryaavajravryo ma tathgata
rgitah| tasyataramaparjitajasthmo ma tathgata rgitah| tasyataram
samatavilokitajo ma tathgata rgitah| tasyataram vimalarmegho ma tathgata rgitah|
tasyataram sim havijr mbhitaprabho ma tathgata rgitah| tasyataram jaramijvalaaco
ma tathgata rgitah| tasyataram guaramihvajoma tathgata rgitah| tasyataram
jabhskaratejo ma tathgata rgitah| tasyataram ratapamapraphullitagtro ma tathgata
rgitah| tasyataram puyaprapahvajo ma tathgata rgitah| tasyataram
jaramimeghaprabho ma tathgata rgitah| tasyataram samatavairocaacaro ma
tathgata rgitah| tasyataram bharaacchatrairghoso ma tathgata rgitah| tasyataram
samatajlokavikramasim ho ma tathgata rgitah| tasyataram harmahtuvisayamaticaro
ma tathgata rgitah| tasyataram sattvagagaacittapratibhsabimbo ma tathgata rgitah|
tasyataram praamagahasubho ma tathgata rgitah| tasyataram
samaturavitatairghoso ma tathgata rgitah| tasyataram
sur hajaramijlabimbaskaho ma tathgata rgitah| tasyataram amr taparvataprabhtejo
ma tathgata rgitah| tasyataram harmasgaraigarjitaghoso ma tathgata rgitah|
tasyataram buhagagaaprabhsaco ma tathgata rgitah| tasyataram ramicaro
ma tathgata rgitah| tasyataram ramicaroramegho ma tathgata rgitah| tasyataram
supariprajamukhaktro ma tathgata rgitah| tasyataram suviuhajakusumvabhso
ma tathgata rgitah| tasyataram ratrcihparvatartejorjo ma tathgata rgitah|
tasyataram vipulaguajyotihprabho ma tathgata rgitah| tasyataram
samhimervabhyugatajo ma tathgata rgitah| tasyataram ratacarahvajo ma
tathgata rgitah| tasyataramarcirmaa
lagtro ma tathgata rgitah| tasyataram
ratgraprabhatejo ma tathgata rgitah| tasyataram samatajacaryvilambo ma tathgata
rgitah| tasyataram arcihsamuramukhavegaprapo ma tathgata rgitah| tasyataram
harmavimairghosarjo ma tathgata rgitah| tasyataramasar aguakrtihvajo ma
tathgata rgitah| tasyataram pralambabhurma tathgata rgitah| tasyataram
prvapraihiirmacaro ma tathgata rgitah| tasyataramkajrthaprapo ma
tathgata rgitah| tasyataram harmogataabhevaro ma tathgata rgitah| tasyataram
vairocaargarbharjo ma tathgata rgitah| tasyataram harmaryaaketurma tathgata
rgitah| tasyataram jaketurma tathgata rgitah| tasyataram harmasgarapamo ma
tathgata rgitah| iti hi kulaputra etm stathgat pramukh kr tv tasym lokahtau
sast ibuhakot iyutaatasahasryutpai abhva, yyasmbhirrgiti satkr ti gurukr ti
miti pjiti cvarapi aptaayasaaglapratyayabhaisajyapariskraih||
tesm khalu kulaputra sast erbuhakot iyutaatasahasrm sarvapacimo
vipulaharmhimuktisam bhavatejo ma tathgata utpao'bht| tasya bhagavato agare pravis t asya
may rjabhrybhtay srham svmi sarvkrapjmukham prayuktay tathgatapjay pjm

271
kr tv sarvatathgatotpattisam bhavaprapo ma tathgataharmaparyyastasya bhagavato'tikt
rutah, yasya saharavamay jacaksuh pratilabham| esa ca
sarvabohisattvasamhiayasgaravyavalokaavis a
yo bohisattvavimoksah pratilabhah||
s khalvaham kulaputra etam vimoksam bhvayam buhaksetraataparamurajahsam
kalpgat bohisattvea srham bohisattvacarym caram| tesu ca me
buhaksetraparamurajahsamesu kalpesu aatamahystathgat rgith| kvacit kalpe
kalpastho'pi ekatathgata rgitah| kvacit kalpe vau tathgatvrgitau| kvacit kalpe
yvaaabhilpystathgat rgith| kvacit kalpe buhaksetraparamurajahsamstathgat
rgith| a ca me jtu bohisattvasya kyo jtah-kim pramah kr ksam sthah kr gvarah| a
kyakarma jtam a vkkarma a maaskarma jtam a jaaraam a jagocaram a
jasamhivisayo jtah| ye khalu puah kulaputra sattv bohisattvam bohisattvacrikm caratam
r s t v bohisattvasytike'uayacittamutpaymsuh, sam ketairsamvsaica prasam
jaaymsuh, sarve te bohisattvea laukikalokottarairvivihairupyaih sam gr ht bohisattvasya
parivr bhavati sma| te bohisattvasya bohisattvacarym caratah parivrasam vse a avaivartik
bhavati sma auttarym samyaksam bohau||
sham kulaputra vipulaharmhimuktisam bhavatejastathgatasya sahaaraimam
sarvabohisattvasamhisgaravyavalokaavisayam bohisattvavimoksam pratilabhya bohisattvea
srham buhaksetraataparamurajahsam kalpgat etam vimoksam sam bhvayam| ye ca
tesu buhaksetraparamurajah-samesu kalpesu tathgat utpah, sarve te may tathgat
rgith pjit upasthith| sarvesm ca me tesm tathgatm harmaea rut, rutv ugr h
t
sam hrit| sarvesm ca may tesm buhm bhagavatmatikesa vimoksah pratilabho
ayairv
strtaayairghosairvimoksaarrairvimoksavrairvimoksavicrairhvajapra
veaih buhaksetrasgarvatraih buhaaraasamuravijaptibhih
tathgataparsamaa
lvatraih bohisattvapraihasgaraayapathaih
bohisattvacaryprasaraih bohisattvacarybhiirhraih bohisattvaprasaraih| a ca
bohisattvasya samatabharavimoksaayamavatarmi| tatkasya hetoh? katalapravepram hi
kulaputra samatabharm bohisattvm vimoksaayh sarvasattvasam jgatatalpramh
tryahvaparivartasgaratalpram iksamuratalpram harmahtuayasgaratalpramh|
tathgatavisayasamaarr hi kulaputra samatabharm bohisattvm vimoksaayh||
s aham kulaputra buhaksetraparmurajahsam kalp bohisattvaarram preksam atr ptaiva
araea| tayathpi ma kulaputra ektargacaritayoh strpurusayorayoyasamgame
sam ketakr tayorapram ayoiomaasikraprabhavh
ubhasam jvitarkasam mohasam bhavcittotp utpayate, evameva kulaputra mama
bohisattvasya arram preksamy ekaikasmromavivaraatamahypramaire
lokahtuvam aprasar pratist h sam hivyh sam sth parvatavyh
pr t hivtalavyhaire gagaameghasam chalam kr kalpamasam khyire
buhotpatathgatavam aprabhav bohima
lam kr
tathgataharmacakrapravartaavikurvit tathgatapars amaa
lavyh
strtaayaireairghos yaayairhraprabhav pariuhaprabhlokvabhs
ar s t aprvaimitth praticittaksaam caksusa bhsamgacchati|
ekaikasmromavivaraatamahy buhasamurcaks usa bhsamgacchati|
bohima lam kr harmacakrapravartaavikurvit strtairghos a
vikurvith
apratisrabhayogea praticittaksaam caksusa bhsamgacchati|
ekaikasmromavivaraatamahyh sattvasamur
bhavarmaparvatavimaasamurailay rpaky paribhogavis ay

272
crayogacraprayog eriyapariispattisam sthh praticittaksaam caksusa
bhsamgacchati| ekaikasmromavivaraatamahystryahvasgarapraveaay
avabhsamgacchati| aatamahy bohisattvapraihasamur viuhyate| aatamahy
bohisattvabhmicaryvimtratsamur bhsamgacchati| aatamahy
bohisattvapramitayasgarapariuhayo'vabhsamgacchati| aatamahy
bohisattvaprvayogasamur bhsamgacchati| aatamahy
buhaksetrapariohaaayasamur bhsamgacchati| aatamahy
bohisattvamahmaitrayasamurh sarvasattvamahmaitrayasamurh
sarvasattvaparipkaviayaparkramaprayogasgar avakrmati| aatamahy
bohisattvamahkarumeghaayasgarh sam bhavati| aatamahy
bohisattvamahprtivegasgar vivarhate| praticittaks aamaatamahyh
sarvasattvasam grahaprayogasgar ispayate||
s aham kulaputra tesu buhaksetraataparamurajahsamesu kalpesu bohisattvasya
ekaikasmromavivartpraticittaksaamaatamahy harmaayasgaravataram paryatam
higacchmi| a ca avatraprvamavatarmi| a pratilabhaprvam pratilabhe
yvaatahpuramahyagatasypyaham kulaputra sarvrthasihasya strgaaparivr tasya
vimoksaayasgarvatraih|
ekaikasmromavivaraatamahym stryahvaayasgaravatrmi
harmahtvavatraayasamurvatrea||
etamaham kulaputra sarvabohisattvasamhisgaravyavalokaavis ayam bohisattvavimoksam
prajmi, sampaye| kim may akyam bohisattvmaatamahyopyaayasgaraprasr tm
sarvasattvasamasar asam sthasam sthitakyavijaptisam arakm
sarvajagaayuklacarysam arakm
aatamahyavarairmitameghasamurasarvaromamukhapramucakm
sarvaarraharmatsvabhvaprakr t ipariuhmkalaksaajagatprakr tyavabohairvikalpm
sarvatrugatabuhiviicayatathgatasamavikurvitaparamm
aatamahyavimoksavisayavikurvitairytm
vipulaharmahtucittotpapraveavihravaavartim
samatamukhasarvaharmabhmivimoksasgaravikritm carym jtum gu v vaktum, ikhil
v guaih sam arayitum||
gaccha kulaputra, ihaiva bhagavato vairocaasya pamle
viviharatavyhamahmairjapamagarbhsaaisa
bohisattvajaetr my ma ev|
tmupasam kramya paripr ccha-katham bohisattv bohisattvacarym carato'upalipt bhavati
sarvalokaharmamalaih| apratiprasrabh bhavati tathgatapjprayoges u
| avaivartik bhavati
sarvabohisattvakarmtebhyah| sarvvaraavigat bhavati bohisattvavimoksvatresu|
aparapratyay bhavati sarvabohisattvavihres u| sam mukhbhvagat bhavati sarvatathgatm| a
vivartate sarvasattvasam grahaprayogebhyah, a
ivartate'partakot gatakalpasarvabohisattvacarysam vsebhyah| a pratyuvartate
mahyapraiht| a sam sati jagatkualamlasam hraavivarhaatay||
atha khalu gop kyakay etameva vimoks a
mukhaayam sam arayat buhhist h
ea tasym
velymim gth abhsata
sam bohicarycaraaprayuktam
payati sattvh khalu ye'grasattvam|
prasaacitth pratightio v

273
vrajati te sam grahamasya sarve||90||
yvati hi ksetraate rajm si
smarmi kalpiha tvato'ham|
meruprabhbhvaralokahtustatah param vyhasami kalpe||91||
savim atih kot yayuti tasmi
sahasrasam khy hyabhavamum|
tesmabhyacaramo muro
harmahvajo ma jagatprapah||92||
rtejam r p
atistam
tasmi mure pariirvr te'tha|
jambuhvaje'smiihatricakrah
so'vyhatjah paramevaro'bht||93||
ri vryatha rpavati
pacbhava putraati tasya|
sarvgasam praviuhakyyauttamarpratima iti||94||
rj saputrah sugate prasaah
pjmakrsvipulm jiasya|
ityam ca saharmaparigraho'sau
harmbhiyukto'bhavaaprakampyah||95||
suramim ca r pasya tasya
viuhasattvo'yamabhtkumrah|
suarayaca maojarpah
trim avarlam kr t alaksagah||96||
rjyam parityajya r m sa pacakot vr tah pravrajitastam|
sa pravrajitv r havryayuktah
sam hraymsa jiasya harmam||97||
rumvat ma pur vr tbht
kot sahasrairagarottamm|

274
svaam tatra vicitrakham
pratairghosamauttarariyam||98||
yatah suramirvijahra tasmi
virao hpratibhauhah|
sa yotaymsa jiasya harmam
sam klist asattvaughaviohaya||99||
pi ya hm sa puram vivea
prsikerypathatavesah|
autksiptacaksuh smr t im praja
gambhracest ah sthirahragm||100||
ahvajo'bhtpravarah purm
rest h tam suvighust akrtih|
tasyhamsam uhit map
bhuprabh ma sucrurp||101||
vre'tha tasyottaramairasya
r s t o maybhtsagaah suramih|
prsiko laksaacitritgah
tatrbhavame sumah prasah||102||
ya gr havragato mambht
ptre praatto'sya maista me|
muktv ca sarvbharai maitracittuthamattasmai||103||
sargacittea vihya pjm
suramiketoh sugattmajasya|
arhatr t yi ati gm
kalpottamym khalu jtvapy||104||
evesu everakulesu jt
areraputr maujesu cham|
aatavarea samucchrayea
sarvatra ctsahaaraam me||105||
arhatr t yesu gatesu kalpa-

275
atesu jtsmyabhayam karm|
suaray gaikottamyh
sam clitkhy uhit tam||106||
r s t vtha tejohipatim kumram
pjmakrsam muithamasya|
tmamasyaiva iveayitv
bhtsmi vay khalu tasya bhry||107||
sam pjitastea may sahbht
sa sryagtrapravaro maharsih|
prasaay caiva tamksya buhamutpitam me varabohicittam||108||
pr jim khalu sast ikot yastatraiva kalpe susamutthitm|
babhva tesm caramo jim
buhastamahimuktitejh||109||
tasmi viuham mama harmacaksurharmasvabhvaca mayvabuhah|
ayoio'tyatavikalpa t
labhvabhssmyabhavam tato'rvk||110||
samhibhmim ca vilokaymi
tatahprabhr tyeva jiaurasm|
ksetrravekamaahksaea
citvyattm ca imi iksu||111||
viuhi ca sarvaiksu
ksetri paymyamitbhuti|
r s t v maastesu a sajjate me
klist esu aiva pratihayate ca||112||
ksetresu tesveva ca bohima e
paymi buh ikhilesvaes|
prabhsamuramitm ca tesm
ekea cittea vilokaymi||113||

276
tathaiva tesm ca parsatsamurm cittaksaevatarmyasag|
tesm samhakhilavaimi
sarv vimoksapi cpramey||114||
carym ca tesm vipulm haremi
bhmaym cvatarmyaes|
praihyasam khyeyamahsamur
pratiksaam cvatarmyaat||115||
sam preksat satpurusasya kyam
kalpaatm carat ca carym|
ekaikaromo'sya vikurvitm
aiveha paryatamupaimi jtu||116||
sam khyvyattapi caiva romi
ksetroahapyavalokaymi|
samrutaskahamahjalaughagiprapr pr thivarr||117||
pratist havikalparp
vicitrasam sthaayaprave|
vih htuarrabheairaatamahykr tavigrahm ca||118||
ksetroahisvamitesvalpy
ht pr thag yavalokaymi|
harmbhihairjaatm vitm
tesveva paymi ji prayukt||119||
a kyakarmsya mayvabuham
a vga cittam a tayoca karma|
r hira aivsya pr thagvikurv
kalpm caraty vipulm sucarym||120||
atha khalu suhaah rest hirako gopyh kyakayyh pau irasbhivaya gopm
kyakaymaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puah puaravalokya gopyh kyakayy
atikt prakrtah||41||

277

44 MY
Parallel Devanagari Version:


44 my|
atha khalu suhaasya rest hirakasya myy evyh sakam gamabhimukhasya
buhagocaravicrajapratipaasya etaabhavat-keopyea may akyam
sarvalokoccalitasayatamapratist hitm kalyamitrm
sarvasagasamatikrtakymasagagatigmipratipapratipam harmakyasuviuhm
kyakarmamysuirmitaarrm jamygatalokavicrm praihirpakym
buhhist hamaomayaarrmautpairuhakymasatymr s a
kymasam krtavia
st akymasam bhavvibhavakym alaksaaikalaksaakym| avayasam gaviirmuktakym,
alayailayakym, aaksatakym pratibhsasamairvikalpakym
svapasamavicrakym, aramaa
lasamasar krtakym
iksamapratapratist hakym sarvaikspharaairmakym
tryahvsam bhiakymaarracittairvikalpakym sarvalokacaksuspathasamatikrtakym
samatabharacaksuhprasaravijeyaviayakym asagagagaagocarm kalyamitrm
araamrgayitum sam mukhbhvatmauprptum samavaham cptum imittam cograhtum
ghosama alam v vijtum matravyavacr v jtumausam cograhtum||
tamevam citmaasikraprayuktam rataetr ma agaraevat gagaaevatgaaparivr t
gagaatalagatamtmamupaarya vibhs aavibhsitaarr
aekkravaraivyakusumaput aparigr ht sam mukhamabhyavakram suhaam
rest hirakametaavocat-cittaagarapariplaaprayuktea te kulaputra bhavitavyam
sarvasam sravisayaratyasam vasaatay| cittaagarlam kraprayuktea te kulaputra bhavitavyam
aatathgatabalhyalambaatay| cittaagarapariohaaprayuktea te kulaputra
bhavitavyamrsymtsaryat hypaayaatay| cittaagarasam tpapraambhiyuktea te kulaputra
bhavitavyam sarvaharmaihyapty| cittaagaravivarhabhiyuktea te kulaputra bhavitavyam
sarvajatsam bhramahvryavegavivarhaatay| cittaagarabhavaakoavyhraks
prayuktea te
kulaputra bhavitavyam
sarvasamhisampattihyavimoksavipulaharmaviayamavihravaavartitay|
cittaagarvabhsaprayuktea te kulaputra bhavitavyam
sarvatathgataparsamaa
lasamuayasamatabhmiprajpramitpratilambhapratcchaatay|
cittaagaropastambhaprayuktea te kulaputra bhavitavyam
sarvatathgatasam bhavopyamrgasvacittaagarasamavasaraatay|
cittaagarar haprkrbhiirhraprayuktea te kulaputra bhavitavyam
samatabharabohisattvacarypraihbhiirhracittaviuhaye|
cittaagarauryohaaursaatbhiirhraprayuktea te kulaputra bhavitavyam
sarvakleamrakyikappamitramracakravamr yatay| cittaagarvabhsaaprayuktea te
kulaputra bhavitavyam sarvasattvatathgatajvabhsapratipayamatay|
cittaagarbhiisyaaaprayuktea te kulaputra bhavitavyam
sarvatathgataharmameghasam pratcchaatay| cittaagaropastambhaaprayuktea te kulaputra
bhavitavyam sarvatathgatapuyasamurasvacittayasam pratcchaatay|

278
cittaagarapravistaraaprayuktea te kulaputra bhavitavyam mahmaitrsarvajagatpharaatay|
cittaagarasam praticchaaprayuktea te kulaputra bhavitavyam
vipulaharmacchatrasarvkualaharmapratipaks bhiirharaatay|
cittaagarapratisyaaaprayuktea te kulaputra bhavitavyam
vipulamahkarusarvajagaaukampaatay| cittaagaravravivaraaprayuktea te kulaputra
bhavitavyamhytmikavhyavastusarvajagatsam prpaatay| cittaagaraviohaaprayuktea te
kulaputra bhavitavyam sarvasam sravisayaratiparbhukhatay|
cittaagarar hasthmbhiirhraprayuktea te kulaputra bhavitavyam
sarvkualaharmasvasam tatyasam bhavaatay| cittaagaravryaprayuktea te kulaputra bhavitavyam
sarvajatsam bhrasamrjaavrybhiirvartaatay| cittaagaraprabhsaaprayuktea te kulaputra
bhavitavyam sarvatryahvatathgatamaa
lasmr tyavabhsaatay| cittaagaravicayavihijea te
kulaputra sarvatathgataharmacakrastrtavivihaharmavrapravicayarutbhijatay|
cittaagaraiymavihijea te kulaputra bhavitavyam
sarvajagaabhimukhasarvajatvramrgavivihasam araatay| cittaagarhist havihijea te
kulaputra bhavitavyam sarvatryahvatathgatapraihairhraviuhaye|
cittaagarasam bhrabalavivarhaavihijea te kulaputra bhavitavyam
sarvaharmahtuvipulapuyajasam bhravivarhaatay|
cittaagarasamataprabhsapramucaavihijea te kulaputra bhavitavyam
sarvasattvacittayeriyhimuktisam kleavyavaajbhijatay|
cittaagaravaavartaavihijea te kulaputra bhavitavyam sarvaharmahtuayasamavasaraatay|
cittaagaraprabhsvarbhiyuktea te kulaputra bhavitavyam sarvatathgatasmr tyavabhsaatay|
cittaagarasvabhvaparijbhiyuktea te kulaputra
bhavitavyamaarrasarvaharmaayaprativihyaatay| cittaagaramyopamapratyaveks a
bhiyuktea
te kulaputra bhavitavyam sarvajatharmaagaragamaatay| evam cittaagarapariuhyabhiyuktea
te kulaputra bohisattvea akyam sarvakualasamrjaamauprptum| tatkasya hetoh? tath hi
bohisattvasya evam cittaagarapariuhasya sarvvarai purato a sam tist hate
buhaaravaraam v harmaravavaraam v tathgatapjopasthvaraam v
sattvasam grahaprayogvaraam v buhaksetrapariuhyvaraam v| sarvvaraavigatea hi
kulaputra citthyayea kalyamitraparyest yabhiyuktasya bohisattvasya alpakr cchrea
kalyamitrybhsamgacchati| kalyamitrh ca kulaputra bohisattvm sarvajat||
tatra harmapamarkual arrakyikaevat hrrmajariprabhv aparimaevatgaaparivr t
myy evy varamurayam bohima iskramya suhaasya rest hirakasybhimukham
gagaatale sthitv svakasvakebhyo'ekaratavari ramijli aekagahahpavimalrcirvari
cittayaprasaavari cittaprtivegavivarhaavari kyaparihaprahlaavari
kyapariuhisam araavari asagakyavikramasam bhavavisayi ramijli prmucat| ti
vipuli ksetryavabhsya suhaasya rest hirakasya sarvatrugatam samatbhimukham
sarvatathgatakyam sam arayitv sarvvatam lokam praaksikr tya suhaasya rest hirakasya
mrhasam hau ipatati sma| ti mrhamupya sarvaromakpes vaupraviya auprasarati
sma| samaataraspr s t a
ca suhaah rest h
irakastbhirevatramibhih, atha tvaeva
virajahprabhsam ma caksuh pratilebhe, yat sarvatamohakrea srham a sam vasati| vitimiram
ca ma caksuh pratilebhe, yea sattvasvabhvamavatarati| virajahpatim ca ma caksuh pratilebhe,
yea ca sarvaharmasvabhvama alam vyavalokayati| viuhagatim ca ma caksuh pratilebhe,
yea sarvaksetraprakr t im vyavalokayati| vairocaaprabham ca ma caksuh pratilebhe, yea
tathgataharmaarram vyavalokayati| viuhagatim ca ma caksuh pratilebhe, yecitym
tathgatarpakyapariispattim vyavalokayati| samataprabham ca ma caksuh pratilebhe,
yecitym tathgatarpakyapariispattibhaktim vyavalokayati| asagaprabham ca ma caksuh
pratilebhe, yea sarvaksetrasgaraprasaralokahtusam bhavavibhaktim vyavalokayati|

279
samatvabhsam ca ma caksuh pratilebhe, yea sarvatathgataharmes u
strtaayairhraiam
vyavalokayati| samatavisayam ca ma caksuh pratilebhe,
yeatamahyabuhavikurvitasattvaviayhis t ham vyavalokayati| samataaram ca ma
caksuh pratilebhe, yea sarvaksetrasamutpattiprasr t am buhotpam vyavalokayati||
atha khalu suetro ma rksasero bohisattvasam gtiprsavraplo am
rksasasahasrm pramukhah sabhryah saputrah sasvajaaparivrah suhaam rest hirakam
varamaojagahaih kusumairabhyavakrya evamha-aabhih kulaputra harmaih
samavgato bohisattva sao bhavati sarvakalyamitrm| katamairaabhih? yauta
myt hypagatea supariuheayea, sarvajagatparigrahsam bhiay mahkaruay,
sarvasattvaihsattvasvabhvaihyapty pratyaveksay, sarvajatgamavaivartyehyayabalea,
tathgatama albhimukhehimuktibalea, sarvaharmasvabhvavimalaviuhea caks u
s,
sarvasattvama alsam bhiay mahmaitry, sarvvaraavikiraea jlokea,
sarvasam srauhkhapratipaksacchatrabhtea mahharmameghea,
sarvaharmahturotrasamataprasr tea kalyamitragamabhimukhea jacaksus| ebhih
kulaputra aabhirharmaih samavgato bohisattva sao bhavati sarvakalyamitrm|
aabhica samhiihyaptimukhairvyavalokaya bohisattvah sam mukhbhvam pratilabhate
sarvakalyamitrm| katamairaabhih? yauta harmagagaavirajovicrama alea ca
samhiihyaptimukhea, sarvaiksamurbhimukhacaks u
s ca samhiihyaptimukhea,
sarvrambavikalpvicrea ca samhiihyaptimukhea, sarvaiktathgatameghasam bhavea ca
samhiihyaptimukhea, sarvajajapuyasamuropacayagarbhea ca samhiihyaptimukhea,
sarvacittotpvirahitakalyamitrasam bhavsaea ca samhiihyaptimukhea,
sarvatathgataguakalyamitrasukhasam bhavea ca samhiihyaptimukhea,
sarvakalyamitrtyatvipravsea ca samhiihyaptimukhea,
sarvakalyamitrasamatsasamatopasam kramaaprayogea ca samhiihyaptimukhea,
sarvakalyamitropyacaritesvakltaprayogea ca samhiihyaptimukhea| ebhih kulaputra
aabhih samhiihyaptimukhaih samavgato bohisattvah sam mukhbhvam pratilabhate
sarvakalyamitrm| sarvatathgataharmacakrakalyamitramukhairghosam ca ma
samhivimoksam pratilabhate, yatra pratipayamo bohisattvo'sam bhim
sarvabuhasamatmavatarati, asam bhii ca sarvatrugati kalyamitri pratilabhate||
evamukte suetrea rksaserea suhaah rest hirako gagaatalamavalokya evamha-shu
shu rya, aukampako'smkamaugrahapravr ttah kalyamitrm arayit| tatshvamasmkam
samyagupyamukhamupaia katham parikramti? katamm iamabhimukham irjavmi?
kasmiahist he parimrgaymi? katamarambaamupaihyymi kalyamitraaraya? hatea hi kulaputra samataikpraipatitea arrea sarvrambaea
kalyamitrasmr t yupaibaheayea samatairjavea samhyaugamea svapopamea
cittajavea pratibhsopamea maaharravicragamaea kalyamitrasakamupasam kramitavyam||
atha khalu suhaah rest h
irako yathuist a
h suetrea rksaserea
pratipayamo'rkstpurato haraitalmahratapamasamugatam sarvavajraarraa am
sarvajagatsgaramairjagarbham sarvamairjapatrapaktivairocaamairjakarkat ikm
sarvaratavaragahamairjakesaramasam khyeyaratajlasam chitam| tasym ca
mahratarjapamakarkat ikym harmahtuiksamavasaraagarbham ma
kt gramapayaccitram arayam vajravairocaaharaitalasam stham
sarvamairjamayapariprastambhasahasropaobhitam sarvaratasam ghat t itymam
jmbaavimalakaakaivyaviyastapat t amasam khyeyamukthrajlopaibaham
mairatarjavicitrabhaktiviysam
jambhvajamairatasamatavyhamasam khyeyarataveikparivr tam

280
samataigmairjasopasuvibhaktam| tasya kt grasya mahye
citrjamairatapamagarbhamsaamarkst
sarvalokerasam sthamaivigrahabimbapratist hitam
sarvamairatavigrahavaramirahvajaprayotasam stham vajramaicakrabhmitalapratist h
itam
mairjapaktivyhamaekarataveikparivr tam jyotirhvajamairjasupratyarpitam
ratavyhopaobhitam
ivytikrtamairjavastrasuprajaptamaekavaravicitravastraratasusam skr tam
sarvaratavastravitavitatagagalam kram sarvaratajlasam chitam
samataiksuvibhaktavajrahvajairghosam sarvaratapat t ahvajasusamritaviyotitam
sarvagahamairjahvajaviyastasamatlam kram
sarvapuspahpavicitrakusumaughasam pravarsaam
sarvaratakikihvajasusamritaravaamaahsukhamahurairghosam
ratabhavaamukhavraprayuktam
ratamaivigrahamukhekavaragahoakapravr havairocaamairjavigrahagajeramukha
pamajlaprayuktam vajrasim hamukhatavarahpameghaprayuktam
brahmasam sthavairocaamairjamukhamahmaitrayabrahmaghosairapramuktam
ratarajatamukhauklapaksoyotaamahurairarutavaram
tryahvabuhamakaakaghat mlmahurarutapramuktairghosam
sarvabuhaharmacakramahmairjaghat mlmaojarutaravaam
sarvabohisattvapraihivajraghat
icaritairghosam
carahvajamairjapaktisarvabuhapratibhsaicitamairavijapaam
uhagarbhamairjapakti
sarvatryahvatathgatajamaparam parpratibhsavijapaamityagarbhamairjapakti
sarvavikurvitapratipattykahtuparamaaaiksarvabuhaks e
travihipatharamisam araam
avabhsahvajamairjapakti
sarvatathgataprabhmaa
lvabhsapramucaavairocaamairjapakti
sarvajagairasar airmameghatathgatapjopasthapramucaam citmairjapakti
samatabharabohisattvavikurvitapratiksaasarvaharmahtuspharaam meruhvajamairjapakti
sarvaeverabhavaameghpsarorutaigarjitairghos a
m
sarvrambaatathgatastutimeghapramucacityaguavaraiream ca tasaamarkst
acityaratavyhsaaparivram||
tasmim csae myevm isa markst trailokyasamatikrtea rpea, sarvalokbhimukhea
sarvabhavagatyugatea rpea, yathayajagavijaptea sarvalokupaliptea rpea,
vipulapuyasam bhtea sarvajagatsar ea rpea, sarvasattvasukhopaaraea
sarvajagatparipkaviayuklea rpea, sarvasattvbhimukhapralambitea
sarvaklagagaajagavijaptyasam bhiea rpea, sarvajagaist hvijaptyhist hea agatikea
rpea, sarvalokagatikea rpea, sarvalokagatiiruhea agatikea rpea,
sarvajagaasam bhtea autpaea rpea, autpattisamaharmairatea airuhea rpea,
sarvalokavyavahraparamea asatyea rpea, yathvatpratilabhea amr s e
a rpea,
yathlokavijaptea akrtea rpea, cyutyupapattiviivr tea aviast ea rpea,
harmahtuprakr tyaviea alaksaea rpea, tryahvavkpathaparamea ekalaksaea rpea,
alaksaasulaksaairytea pratibhsakalpea rpea, sarvajagaccittayathayavijaptea
mykalpea rpea, jamypariispaea marcikalpea rpea,
pratiksaajagatsam jhist haparamea cchyopamea rpea, praihasarvajagaaubahea
svapopamea rpea, yathayajagavijaptyasam bhiea sarvaharmahtuparamea rpea,
kahtuprakr tipariuhea mahkaruirytea rpea, sattvavam apariplaaprayuktea
asagamukhairytea rpea, pratiksaaharmahtuspharaea aatamahyea rpea,

281
avilasarvajagairitea apramea rpea, sarvavkpathasamatikrtea supratist hitea rpea,
sarvajagaviayhist hairvr ttea aahist hitea rpea, ahist hajagatkyaprayuktea
asam vr tea rpea, praihamypariispaea aabhibhtea rpea, sarvalokbhyugatea
ayathvatea rpea, amathlokavijaptea asam bhavea rpea, yathkarmajagaaubahea
citmairjakalpea rpea, yathayasarvasattvbhipryapariprapraihipariprea avikalpea
rpea, sarvajagatparikalpopasthitea ahikalpea rpea, sarvajagavijaptyakalpea ahist hea
rpea, sam srviivr ttiparamea viuhea rpea tathatsamairvikalpea| ityevam prakrea
rpea suhaah rest hirako myevmarksarpea rpapratibhsea aveaea rpea
lokauhkhaveapratiparamea, sarvasattvasam jgatocclitea rpea
parasattvasam jgatavijaptea, aabhisam skraharmatirytea rpea mygatakarmaviivr ttea,
vijavisayasamatikrtea rpea bohisattvapraihijasam bhavea, asvabhvea rpea
sarvajagavkpathaparamea arrea, sam sre sam tpairuhea rpea
harmakyaparamatbhvopagatea yathayajagarpakyasam aram sattvayavaea
sarvajagatsar am sarvajagarpakytirekam rpakyam sam arayamm| tatra kecitsattv
mrakayrpea mrakaytirekarpm myevmarksuh| kecitsattv vaavartyapsarotirekarpm
kecitsuirmitpsarotirekarpm kecitsam tusitpsarotirekarpm kecitsuympsarotirekarpm
kecitrtryastrim psarotirekarpm keciccturmahrjikpsarotirekarpm
kecitkumbh erakaytirekarpm kecimahoragerakaytirekarpm | kecitsattv
mausyerakaytirekarpm myevmapaya||
atha khalu suhaah rest hirakah sarvajagarpasam jpagatah parasattvayavatara
sarvasattvacittayagatesu myevmapayat sarvajagaupajvyapuym
sarvajatpuyopacitaarrmasam bhiaapramitprayogm sarvajagatsamatpratipam
mahkarugost h
asarvasattvasamavasaram sarvatathgataguapratipattiirytm
sarvakstiayasgarvatrm sarvajatvryavegavivarhitacetam
sarvaharmamaa
lapariuhyavivartyavrym sarvaharmasvabhvaihyaptiirytm
sarvahygaayaispatticittmasam bhiahygavisayshraatathgatahyama alvab
hsapratilabhm sarvasattvakleasgarocchosaaicayaihyaptiparamm
sarvatathgataharmacakrapravicayavihijm sarvaharmaayasamuravyavacraaprajm
sarvatathgataravitr ptm tryahvatathgataparam parvyavalokapratiprasrabhm
sarvabuhaaraavrbhimukhm sarvatathgatasamugamamrgapariuhivimtratvihijm
sarvatathgatagagaagocarm
sarvasattvasam grahopyavihijmaatamahyayathayajagatparipkaviayapratibhsaprptm
sarvabuhakyaviuhivimtratvatrm sarvaksetrasgarapariuhipraihasamavgatm
sarvasattvahtuviayhist haparyavasapraihapariuhm
sarvatathgatavisayapjspharaacittm
sarvabohisattvavikurvitavryairytmauttaraharmakyapariuhmaatarpakyasam aram
sarvamrabalapramaram vipulakualamlabalopapam
harmabalasam jtabuhibuhabalvabhsapratilabhm sarvabohisattvaitbalapariispam
sarvajatvegabalasam jtm
sarvatathgatajaviyuavabhsitaprajmaatamahyasattvacittasamuravicaraajm
vipulajagaayvatrm
parasattveriyavimtratjaayavihijmaatasattvhimuktivimtratjakaualyugatm
aaigapramaksetrasamurakyaspharam sarvalokahtuvimtratjaayavihijm
sarvaksetrasam bheavihijaayakaualyugatm sarvaiksgaraprasr tajaaram
sarvhvasgaruprasr t abuhim sarvabuhasgarbhimukhapraipatitakym
sarvabuhaharmameghasamurasam pratcchabhimukhacittm
sarvatathgataguapratipraapratipattiiryaprayuktm

282
sarvabohisam bhrasam bhavuprasr t abuhim sarvabohisattvaprasthavicravikrtm
sarvabohicittotpgapariispam sarvasattvapariplaaprayuktm
sarvabuhavarameghlokaprabhvam sarvabohisattvajiajaetrpraihairytm|
etatpramukhairjambuvpaparamurajahsamairaraaayaih suhaah rest h
irako
myevmapayat| sa tm r s t v yatpram myev tatpramam svakyamahist hya
samataigabhimukhm myevm sarvatrugatea kyea praipatitah| tasya praipatamasya
aatamahyi samhimukhi avakrti| sa ti samhimukhi vyavalokya aimittkr tv
prabhvayitv srkr tv ausmr t ya spharitv prasaritv avalokayitv vipulkr tv abhiirhr tya murayitv
tebhyah samhimukhebhyo vyutthya myevm saparivrm sabhavasam praaksikr tya
puratah prjalih sthitv evamha-ahamrye majuriy kumrabhtea auttarym
samyaksam bohau cittamutpya kalyamitraparyupsaea sampitam| so'ham kalyamitram
paryupsamo'uprvea yvattava sakamupasam krtah| tavaatu me ry-katham
bohisattvea bohisattvacaryym iksamah pariispao bhavati sarvajatym| s avocat-aham
kulaputra mahpraihajamygatavyhasya bohisattvavimoks a
sya lbhi| sham kulaputra
aea vimoksea samavgat yvati iha lokahtusamure bhagavato vairocaasya
sarvalokahtusu sarvajambuvpesu caramabhavikabohisattvajamavikurviti pravartate, sarves
m
ca tesm caramabhavikm bohisattvmaham jaa| sarve te bohisattv mama kuks a
u
sam bhavati| mama aksitprviskramati| ihaiva tvaaham kulaputra bhgavatym
cturvpikym kapilavastui mahagare rjah uhoaasya kulabahakalpea sihrtham
bohisattvam jaitravat mahatcityea bohisattvajamavikurvitea||
s khalvaham kulaputra ta rjah uhoaasya gr hagat bhavmi| atha bohisattvasya
tusitabhavaccyavaaklasamaye pratyupasthite sarvaromamukhebhya
ekaikasmromamukhaabhilpyabuhaksetraparamurajahsamh
sarvabohisattvajaaguaayavyhh sarvatathgatajaaguamaa
laprabhavaprabhs ma
ramayo icaritv sarvvatam lokahtumavabhsya mama arre ipatya mrhamupya
sarvaromakpesvauprvia| samaatarapravist bhica kulaputra
tbhirbohisattvaramibhiraekamaheybhirbohisattvajaavikurvitavyhapramucabhih ,
atha tvaeva mama kye bohisattvaramimukhama albhivijapth
sarvabohisattvajamavikurvitaayavyhh sam r yate sma atargatea parivrea|
samaatarapravist bhica kulaputra mama kye tbhirbohisattvaramibhih, atha tvaeva yesm
bohisattvm ti bohisattvaramimukhama a
li vijapti jamaayavikurviti pravartate,
sarve te mama caksusa bhsamagama, yauta bohima avargragat buhasim hsaaisa

bohisattvaparsamaa
laparivr t lokerbhipjit harmacakram pravartayamh| ye ca
taistathgataih prvabohisattvacarym carabhistathgat rgith, te'pi sarve mama caksusa
bhsamagama| prathamacittotpajamavikurvith
sbhisam bohiharmacakrapravartaapariirvavikurvith sarvabuhaksetraviuhavyhh, yi ca
tesm tathgatm irmamaa
li praticittaksaam sarvaharmahtum spharati, tyapi sarvi
mama caksusa bhsamagama| tasy mama kulaputra kye
tbhirbohisattvaramibhiraupravist
bhih sarvajagaabhyugatah kyah sam sthito'bht,
kahtuvipulaca kuksih, a ca mausyrayapramatikrtah| yvataca aasu iksu
bohisattvagarbhvsabhavaavyhh, te sarve mama kye'targat aupravis t h sarve sam r yate||
samaataraprurbhtasya ca mama kulaputra kye
bohisattvagarbhvsabhavaavyhaparibhogasya, atha tvaeva bohisattvah srham
aabuhaksetraparamurajahsamairbohisattvairekapraihaih
sabhgacaritairekakualamlairekavyhairekavimoks avihribhirekajabhmisam vsibhirekavikurvitairytairekapraihasamugatairekacaryirytairharmakyapariuhairaatamahyarpakyh

283
ist haih samatabharabohisattvacarypraihivikurvitairytairgeragarbhamaikt gragataih
sgaragarjaprvamgamairaty gerasahasraih sarvalokerasahasraicbhipjyamo mahat
bohisattvavikurvitea sarvatusitabhavaacyutisam araea ekaikasmttusitabhavat
sarvalokahtuprasr t acturvpopapattipratilbhasam araea
acityasattvaparipkopyakaualyugatea pramattasarvasattvasam coaea
sarvbhiiveocclaea mahramijlapramucaea sarvalokhakravihamaea
sarvpyauhkhavyupaamaea sarvairayagatiivartaea sarvasattvaprvakarmasam coaea
sarvasattvahtuparitryaea sarvasattvbhimukhakyasam araea tusitabhavaccyutv srham
saparivrea mama kuksau prviat||
te sarve mama kuksau trishasralokahtuvipulea yvaaabhilpyabuhaks etraparamurajahsamalokahtuvipulea kramavikramea auvicarati sma| sarvi ca aasu iksu
sarvalokahtuprasaresu sarvatathgatapamlesu sarvabohisattvaparsamaa
li
praticittaksaamaabhilpyi mama kuksau samavasarati sma bohisattvagarbhvsavikurvitam
rast um| catvraca mahrjh akrasuymasam tusitasuirmitavaavartiaca everh
brahmerca garbhvsopagatabohisattvamupasam krmati sma araya vaaya
paryupsaya harmaravaya sm kathyubhvaya| a cyam mama kuksistvati
parsamaa
li pratccha vipulbhavati| a csmmaus yrayayam mama kyo viist atarah
sam tist hate| ti ca tvati parsamaa
li sam pratcchati| sarve ca te evamaus y
bohisattvaparibhogapariuhivyhapaya| tatkasya hetoh? yathpi taasyaiva
mahpraihamygatasya bohisattvavimoksasya subhsitatvt||
yath cham kulaputra asym bhgavatym cturvpikym jambuvpe bohisattvam kuksi
sam pratcchmi, evam trishasramahshasre lokahtau sarvacturvpikjambuvpes u
sam pratcchmi aea ca vikurvitavyhea| a cyam mama kyo vaybhavati vaybhavati, a
caikatve sam tist hate a bahutve, yathpi ma taasyaiva mahpraihajamygatasya
bohisattvavimoksasya subhsitatvt| yath cham kulaputra asya bhagavato vairocaasya mt
abhvam, tath prvakmapi tathgatmaatamahym mt abhvam| yatra bohisattvo loka
upapuka uppayata pamagarbhe, tatrham alievat bhtv bohisattvam sam pratcchmi|
lokaca mm bohisattvajaati sam jti| yatrotsage prurbabhva, tatrhamasya jaayabhvam|
yatra buhaksetre prurbhavati, tatrham bohima aevat bhavmi| iti hi kulaputra
yvabhirupyamukhaicaramabhavik bohisattv loka upapattim sam arayati,
tvabhirupyamukhairaham bohisattvajaa bhavmi||
yath aham kulaputra iha lokahtau asya bhagavatah sarvabohisattvajamavikurvitasam araesu
jaetryabhvam, tath bhagavatah krakucchaasypi tathgatasya, kaakamueh, kyapasya
tathgatasya jaetryabhvam| tath sarves
m bharakalpikmagatm tathgatm jaetr
bhavisymi| tayath maitreyasya bohisattvasya tus itabhavaagatasya cyutisam araakle pravr tte
sarvabohisattvopapattisam bhavagarbhasam vsavikurvitasam araaprabhsym
ramymutsr s t
ym prabhsitesu sarvaharmahtuayatalesu yvati mama harmahtuayatali
caksuso'vabhsamgamisyati, yesu maitreyea bohisattvea mausyaloke mausyerakulesu
jamopapattisam araea sattv viayitavyh, tesvaham sarvatra bohisattvajaa bhavisymi| yath
ca maitreyasya bohisattvasya, tath sim hasya yo maitreyasyataramauttarm
samyaksam bohimabhisam bhotsyate, tath prayotasya ketoh suetrasya kusumasya kusumariyah
tisyasya pusyasya sumaaso vajrasya virajasah carolkhrio yaaso vajrauhasya
ekrthaario sitgasya pram gatasya ratrcihparvatasya maholkhriah pamottarasya
vighust aabasya aparimitaguaharmasya pariyo vibhsitgasya suprayasya maitrariyo
irmitasyiketasya jvalitatejaso'ataghos a
sya aiemasya aietrasya vimativikiraasya
pariuhasya suvilbhasya yaahuhoitasya meghariyo vicitrabhtasya

284
sarvaratavicitravaramaiku alasya sgaramateh ubharatasya aihatamallasya
paripramaorathasya mahevarasya irariyo'giriyah caaameghasya sitavilksasya
rest hamatervibhvitamateravaropaarjasyottpaarjamatervibhsitasya vibhteh kearaaia
varaevasya varasya us sariyo vajrajaparvatasya rgarbhasya kaakajlakyavibhs i tasya
suvibhaktasya varaevasya maheraevasya ailariyo viuhaaio'rcis mato varuariyo
viuhamateragrayasya ihitaguoitasya ariguptasya vkyauasya vabhtasya guatejasya
vairocaaketorvibhavagahasya vibhvaagahasya vibhaktgasya suvikhasya
sarvagahrcimukhasya vajramaivicitrasya prahasitaetrasya ihatargarajasah
pravr hakyarjasya vsuevasya uraevasya irohaimasya vibuherhtarajasah
arcirmaherasya upaamavato vikhaevasya vajragiro jrcijvalitaarrasya ks e
mam karasya
aupagamasya rlasya paripraubhasya rucirabharayaasah parkramavikramasya
paramrthavikrmiah taramerekottarasya gambhrevarasya bhmimaterasitasya ghos a
riyo
viist asya vibhtapatervibhtabhtasya vaiyottamasya guacarasya praharsitatejaso
guasam cayasya carogatasya bhskaraevasya bhs mayaaso ramimukhasya leraskahasya
yaasah ausahirjasya ratavarasya vajramateh sitariyo irghautlayasya mairjasya mahyaaso
vegahrio'mitbhasya mahsarciso mohaharmevarasya ihatahrasya evauhasya
r h
aprabhasya vivmitrasya vimuktighos a
sya viaritarjasya vkyaccheasya
campakavimalaprabhasya aavayasya viist acarasya ulkhrio vicitragtrasya
aabhilpyogatasya jagamitrasya prabhtarameh svargarasya karuvr ksasya
hr t amatitejasah kuariyo'rcicarasya aihitamaterauayavigatasya
ailambhamaterupacitaskahasya apyapramathaasya aakusumasya sim haviaritasya
aihrthasya avaraaariah paragaamathaasya ailaemasya akampitasgarasya
obhaasgarasya aparjitamerorailayajasya aatsaasya ayuhis t hirasya carygatasya
uttaraattasya atyatacaramaso'ugrahacarasya acalaskahasya
agrasumateraugrahamaterabhyuharasya arcitaamasyupagamamo ihatatejaso
vivavarasya aimittaprajasya acalaevasya acityariyo vimoks a
carasya auttararjasya
caraskahrcitabrahmao'kampyaetrasya auayagtrasya
abhyugatakarmao'uharmamaterauttarariyo brahmaevasya acityaguuttaraharmagocarasya
aparyatabharasya aurpasvarasya abhyuccaevasya bohisattvasya| iti hi kulaputra et
maitreyapramukhagatm stathgat pramukh kr t v sarvesm bharakalpikm
tathgatmarhatm samyaksam buhmahameva jaa bhavisymi asym
trishasramahshasrym lokahtau| yath ca iha lokahtau, tath aasu iks u
aparimesu
lokahtusu aatamahy harmahtuayavataram yath ca maitreyasya tathgatasya
aabhilpyairguaviesairjaa bhavisymi, evamaabhilpyaguaviesaih sim hasya evam
yvarocamasya tathgatasya jaa bhavis ymi| yath ca bharakalpikm tathgatm, evamasmi
sarvvati kusumatalagarbhavyhlam kre lokahtusamure sarvalokahtuvam esu
sarvalokahtuprasaresu sarvalokahtusu sarvajambuvpesvapartakot gat kalp
samatabharym bohisattvacaryym caram sarvakalpesu
sarvasattvaparipkaviayamahist hya sarvesmagatm tathgatm bohisattvabhtm
jaa bhavisymi||
evamukte suhaah rest hirako myevmetaavocat-kiyaccirapratilabhastvay ayamrye
mahpraihajamygatavyho bohisattvavimoks ah? ha-bhtaprvam kulaputra atte'hvai
acitym cittavisayasamatikrtmabhijtabohisattvacaks u
spathavijaptm
vijagaasamatikrtm parea ubhaprabho ma kalpo'bht| tasmi khalu puah ubhaprabhe
kalpe mergatarrma lokahturabhviuhasam klist ekaratamay sacakravlasumerusgar
pacagatipracr citr aray| tasym khalu mergatariym lokahtau aa
cturvpikakot atyabhva| tesm khalu am cturvpikakot atm mahye

285
sim hahvajgratejo ma mahyam cturvpikbht, yasymatirjahkot atyabhva| tesm
khalu atm rjahkotatm mahye hvajgravat ma mahyamarjahyabht| tasym
mahtejahparkramo ma rj abhccakravart| tasym khalu puarhvajgravatym rjahym
citramajariprabhso ma bohima o
'bht| tatra etrarrma bohima a
evat abht| tasmi
khalu puacitramajariprabhse bohima e vimalahvajo ma bohisattvo is a o
'bht
sarvajatharmhigamya| tasya sarvajatharmhigamtaryya suvaraprabho ma mro
mahsaiyaparivro'tarhitakya upakrto'bht| sa ca mahtejahparkramacakravart
bohisattvavaitpratilabho'bht maharhivikurvitairytah| sa tato mahsaiyvipulataramugrataram
ca mahtam balakyamabhiirmya tam bohima am samatauparivraymsa
mrasaiyaparjayya| tea hi mahat mrase vikr| tea ca bhagavat vimalahvajea tathgatea
auttar samyaksam bohirabhisam buh| atha khalu etrarbohimaa
evat
mahtejahparkramasya cakravartio'tike putrasam jmutpya tasya tathgatasya caraayoh
praipatya praihamakrst-yatra yatrham bhagava utpayeyam, tatra tatrais a me
mahtejahparkramacakravart putro bhavet| ya cais o'uttarm
samyaksam bohimabhisam buhyeta, tapyahametasya jaa bhaveyam| saivam praiham kr tv
tasmieva citramajariprabhse bohima e tasmieva ubhaprabhe kalpe aa ayuti
tathgatmrgaymsa||
tatkim mayase kulaputra-ay s tea klea tea samayea etrarrma bohima aevat abht?
a khalu puaste kulaputra evam rast avyam| aham s tea klea tea samayea etrarrma
bohimaa
evat abhvam| tatkim mayase kulaputra-ayah sa tea klea tea samayea
mahtejahparkramo ma cakravartyabhbohisattvavaitpratilabho maharhikavikurvitairyto
yea s mahat mrase vikr? a khalvevam rast avyam| ayam sa bhagav
vairocaastathgato'rha samyaksam buhah tea klea tea samayea mahtejahparkramo ma
rj cakravartyabht| s aham kulaputra tata upya yatratatropapah, sarvatra esa mama
putratvamupgatah sarvabuhaksetresu bohisattvacarym cara sarvagatimukhesu
sarvopapattimukhesu sarvakualamlamukhesu sarvabohisattvacaryvicraparkrames u
sarvajtakaayesu sarvaeverajamasu sarvalokeragates u
sarvevarabhmisu
sarvagatiprabhgesu| yatra yatropapayate sattvaparipkahetoh, sarvatra ahamevsya jaayabhvam|
carame ca bhave'sya ahameva sarvatrugat jaayabhvam| sarvabohisattvajamamukhes u
ksae
ksae yvati bohisattvajamavikurvityaraymsa, sarvatrhamevsya mt abhvam|
attmapi tathgatm, aatamahymaparimmaham jaayabhvam|
pratyutpamapi aasu iksu aatamahymaparimm tathgatmahameva jaatvam
pratyaubhavmi| yvatm ca tathgatmaham carame bhave bohisattvamt abhvam, sarves m
ca tesm tathgatm bhima alebhyo ramayo icaritv mahkyamsaam cvabhsaymsuh|
etamaham kulaputra mahpraihajamygatavyham bohisattvavimoksam prajmi| kim may
akyam mahkarugarbhm bohisattvm sarvajatparipkaviayparitr ptakuksm
sarvatathgatavikurvitaromamukhairytaiaraavaavarti carym jtum gu v vaktum||
gaccha kulaputra, iyamihaiva triaerabhavae surerbh ma evakay smr timato
evaputrasya uhit| tmupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryym
iksitavyam, katham pratipatavyam||
atha khalu suhaah rest hirako myy evyh pau irasbhivaya
myevmaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puah puaravalokya myevy
atiktprakrtah||42||

45 SURENDRB

286

Parallel Devanagari Version:


45 surerbh|
atha khalu suhaah rest hirako yea triaerabhavaam yea ca surerbh evakay
smr t imato evaputrasya uhit, teopajagma| upetya surerbhy evakayyh pau
irasbhivaya surerbhm evakaymaekaatasahasrakr t vah praaksikr t ya surerbhy
evakayyh puratah prjalih sthitva evamha-may rye auttarym samyaksam bohau
cittamutpitam| a ca jmi-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham
pratipattavyam| rutam ca me ry bohisattvmavavusam atti| tavaasva me evate
katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
evamukte surerbh ma evakay suhaam rest hirakametaavocat-aham kulaputra
asagasmr tiviuhavyhasya bohisattvavimoksasya lbhi| s aham kulaputra abhijmi-utpalako
ma kalpo'bht| tatra me gagavluksamstathgat rgith| abhiiskrmatm caismraks
kr t, pj kr t , rmca kr th paribhogya| yaca tairbuhairbhagavabhirbohisattvabhtairmtuh
kuksigatairjyamaih sapta pai prakrmabhirmahsim haam aabhih
kumrabhmisthitairatahpuramahyagatairv abhiiskrmabhirv bohimabhisam buhyamairv
harmacakram pravartayamaih sarvabuhavikurvitam v sam arayabhih sattvaparipkaviayah
kr tah, tatsarvam prathamacittotpya yvatsaharmaparyatais t ham prajmi smarmi
ausmarmi hraymi sam hraymi upahraymi ausarmi| subhtirma kalpo'bht| tatra me
aa gagavluksamstathgat rgith| subhago ma kalpo'bhttatra me
buhaksetraparamurajahsamstathgat rgith| ailambho ma kalpo'bht, tatra me
caturatirbuhakot iyutaatasahasryrgiti| suprabho ma kalpo'bht tatra me
jambuvpaparamurajahsamstathgat rgith| atulaprabho ma kalpo'bht, tatra me
vim atigagavluksamstathgat rgith| uttaptarrma kalpobht, tatra me
gagavluksamstathgat rgith| sryoayo ma kalpo'bht, tatra
me'tigagavluksamstathgat rgith| jayamgamo ma kalpo'bht, tatra me
sast igagavluksamstathgat rgith| sucaro ma kalpo'bht, tatra me
saptatirgagavluksamstathgat rgith| iti hi kulaputra aeopyea gagavluksam
kalpausmarmi, yaaham satatasamitamavirahitbhvam tathgatairarhabhih samyaksam buhaih|
sarvesm ca me tesm tathgatmatikayamasagasmr t iviuhavyho bohisattvavimoksah
rutah| rutv ca rgitah yathoktam ca pratipaah| evam cham vimoksam satatasamitamaupravist
yacca tesm sarvatathgatm bohisattvabhmimupya yvatsaharmasthitiparyatais t ham
buhavikurvitam tatsarvamaea asagasmr t iviuhavyhea bohisattvavimokseusmarmi
hraymi sam hraymi upahraymi ausmarmi| etamaham kulaputra bohisattvavimoksam
jmi| kim may akyam bohisattvm vigatatamohakrm sam srartriprabhvitm
vigataivaramairgamm vigatastyamihm prasrabhakyasam skrm
sarvaharmasvabhvubohasuviuhm aabalaviuhibohayitm carym jtum gu v
vaktum||
gaccha kulaputra, kapilavastui mahagare vivmitro ma rakcryah prativasati|
tamupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham
pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirakah tust a uagra ttamah
prtisaumaasyajto'cityakualamlavegasam varhitah surerbhy evakayyh pau

287
irasbhivaya surerbhm evakaymaekaatasahasrakr t vah praaksikr tya puah
puaravalokya surerbhy evakayy atiktprakrtah||43||

46 VIVMITRA
Parallel Devanagari Version:


46 vivmitrah|
atha khalu suhaah rest hirako triaerabhavaavatrya auprvea yea kapilavastui
mahagare vivmitro rakcryasteopajagma| upetya vivmitrasya rakcryasya pau
irasbhivaya vivmitram rakcryamaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya vivmitrasya
rakcryasya puratah prjalih sthitv evamha-may rya auttarym samyaksam bohau
cittamutpitam| a ca jmi-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham
pratipattavyam| rutam ca me ryo bohisattvmavavusam atti| tavaatu me ryahkatham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| evamukte vivmitro
rakcryah suhaam rest hirakametaavocat-ayam kulaputra ilpbhijo ma rest hirako
bohisattvllipijam iksitah| etamupasam kramya paripr ccha| esa te ireksyati yath
bohisattvacaryym iksitavyam, yath pratipattavyam|| 44 ||

47 ILPBIJA
Parallel Devanagari Version:


47 ilpbhijah|
atha khalu suhaah rest h
irako yea ilpbhijo rest h
irakasteopasam kramya ilpbhijasya
rest hirakasya pau irasbhivaya ilpbhijasya res t hirakasya puratah prjalih sthitv
evamha-may rya auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi katham
bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| rutam ca me ryo
bohisattvmavavusam atti| tavaatu me ryah-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
so'vocat-aham kulaputra ilpbhijvato bohisattvavimoks asya lbh| tasya me kulaputra mtr km
vcayamasya akramaksaram parikrtayato bohisattvubhvea asam bhiavisayam ma
prajpramitmukhamavakrtam| rakram parikrtayato'atatalasam bheam ma
prajpramitmukhamavakrtam| pakram parikrtayato harmahtutalasam bheam ma
prajpramitmukhamavakrtam| cakram parikrtayatah samatacakravibhakticcheaam ma
prajpramitmukhamavakrtam| akram parikrtayato'ilayapratilabham ma
prajpramitmukhamavakrtam| lakram parikrtayato vigatlayavimalam ma
prajpramitmukhamavakrtam| akram parikrtayato'vaivartyaprayogam ma
prajpramitmukhamavakrtam| bakram parikrtayato vajrama alam ma
prajprabhitmukhamavakrtam| akram parikrtayatah samatacakram ma
prajpramitmukhamavakrtam| sakram parikrtayatah sgaragarbham ma
prajpramitmukhamavakrtam| vakram parikrtayatah samatavirhavit hapaam ma
prajpramitmukhamavakrtam| takram parikrtayato jyotirmaa
lam ma
prajpramitmukhamavakrtam| yakram parikrtayatah sam bheakt a
m ma
prajpramitmukhamavakrtam| st akram parikrtayatah samatahapraamaaprabhsam ma

288
prajpramitmukhamavakrtam| kakram parikrtayato'sam bhiamegham ma
prajpramitmukhamavakrtam| sakram parikrtayato abhimukhapravarsaapralambam ma
prajpramitmukhamavakrtam| makram parikrtayato mahvegavicitravegaikharam ma
prajpramitmukhamavakrtam| gakram parikrtayatah samatatalavit h
apaam ma
prajpramitmukhamavakrtam| thakram parikrtayatah tathatsam bheagarbham ma
prajpramitmukhamavakrtam| jakram parikrtayato jagatsam sraviuhivighaam ma
prajpramitmukhamavakrtam| svakram parikrtayatah sarvabuhasmr tivyham ma
prajpramitmukhamavakrtam| hakram parikrtayato harmama alavicravicayam ma
prajpramitmukhamavakrtam| akram parikrtayatah sarvabuhusacakrarocam ma
prajpramitmukhamavakrtam| khakram parikrtayato'bhisam skrahetubhmijagarbham ma
prajpramitmukhamavakrtam| ksakram parikrtayatah karmaitasgarakoavicayam ma
prajpramitmukhamavakrtam| stakram parikrtayatah sarvakleavikiraaviuhiprabham ma
prajpramitmukhamavakrtam| akram parikrtayato lokasam bhavavijaptimukham ma
prajpramitmukhamavakrtam| thakram parikrtayatah sam srapraticakrajama alam ma
prajpramitmuikhamavakrtam| bhakram parikrtayatah sarvabhavaama alavijaptivyham
ma prajpramitmukhamavakrtam| chakram parikrtayata upacayagarbhaprayogam
critracchatramaa
labheam ma prajpramitmukhamavakrtam| smakram parikrtayatah
savarbuhaaaraigabhimukhvartam ma prajpramitmukhamavakrtam| hvakram
parikrtayatah sarvasattvbhavyvalokaabalasam jtagarbham ma
prajpramitmukhamavakrtam| tsakram parikrtayatah
sarvaguasgarapratipattyavatravighaam ma prajpramitmukhamavakrtam| ghakram
parikrtayatah sarvaharmameghasam hraar h
asgaragarbham ma
prajpramitmukhamavakrtam| t hakram parikrtayatah
sarvabuhapraihaigabhimukhagamaam ma prajpramitmukhamavakrtam| akram
parikrtayatah cakrksarkrakot ivacaam ma prajpramitmukhamavakrtam| phakram
parikrtayatah sarvasattvaparipkakot gatama alam ma prajpramitmukhamavakrtam|
skakram parikrtayato bhmigarbhsagapratisam vitprabhcakraspharaam ma
prajpramitmukhamavakrtam| syakram parikrtayatah sarvabuhaharmaireavisayam ma
prajpramitmukhamavakrtam| cakram parikrtayatah
sattvagagaaharmaghaaigarjitairaspharaam ma prajpramitmukhamavakrtam|
t akram parikirtayatah sattvrthaairtmyakrytyatapariist hprapam ma
prajpramitmukhamavakrtam| hakram parikrtayato harmacakrasam bheagarbham ma
prajpramitmukhamavakrtam||
iti hi kulaputra mama mtr km vcayata eti vcatvrim at
prajpramitmukhapramukhyaprameysam khyeyi prajpramitmukhyvakrti| etasya
aham kulaputra ilpbhijvato bohisattvavimoks asya lbh| etamaham jmi| kim may akyam
sarvalaukikalokottarailpasthapramitprptm bohisattvm carym jtum gu va vaktum?
yath sarvailpasthapraveesu sarvalipisam khygaaiksepapraveesu
sarvamatrausahivihijaprayogaprativehesu
sarvabhtagrahajyotispasmrakkhoravetlapratist hesu
sattvahtucikitsbhaisajyasamyogajesu htutatrasamyogaprayogesu
suvaramaimuktvairyaakhailpravlalohitakamusragalvakearargarbhmagarbhasarvarata
-sam bhavotpattigotrkaramlyajesu
uyatapovaagrmaagaraigamarst rarjahyabhiirhresu
mr gacakrkaviysarvalaksaaimittabhmiclaigholkptaksemksemasubhiksaurbhiksasarval
aukikvartaivartapraveesu sarvalokottaraharmavibhaktiscaiireapraveatattvugamajes u

289
styvaraam v vimaro v vimatirv sam eho v sam ayo v sam moho v ham hyitatvam v
vybhikam v avasaam v ajam v aabhisamayo v||
gaccha kulaputra, iyamihaiva magahavisaye kevalake jaapae vartaake agare bharottam
mopsik prativasati| tmupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryym
iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirakah ilpbhijasya rest hirakasya pau irasbhivaya
ilpbhijam rest hirakamaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puah puaravalokya
ilpbhijasya rest hirakasytiktprakrtah||45||

48 BADROTTAM
Parallel Devanagari Version:


48 bharottam|
atha khalu suhaah rest hirako yea kevalake jaapae vartaakam agaram, yea ca
bharottamopsik, teopajagma| upetya bharottamy upsikyh pau irasbhivaya
bharottammupsikmaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya bharottamy upsikyh puratah
prjalih sthitv evamha-may rye auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmikatham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| rutam ca me ry
bohisattvmavavusam atti| tavaatu me ry-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
s avocat-aham kulaputra alayama alam ma harmaparyyam jmi eaymi| ahist haca
me samhih pratilabhah| a tatra samhau kasyaciharmasyhis t ham| tatra sarvajatcaksuh
pravartate'hist ham sarvajatrotram| ahist ham sarvajatghram, ahist ham
sarvajatjihv, ahist hah sarvajatkyah, ahist ham tatra sarvajatmaah pravartate,
ahist h sarvajatormih, ahist h sarvajatviyut, ahist hh sarvajatvegh pravartate
jagarocama alh| etamaham kulaputra, alayama alam harmaparyyam jmi| kim may
akyamasagabohisattvacary sakal jtum?
gaccha kulaputra aksipathe| tatra bharukaccham ma agaram| tatra muktsro ma hairayakah
prativasati| tamupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam,
katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirako bharottamy upsikyh pau irasbhivaya
bharottammupsikmaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puah puaravalokya bharottamy
upsiky atiktprakrtah||46||

49 MUKTSRA
Parallel Devanagari Version:


49 muktsrah|
atha khalu suhaah rest hirako'uprvea aksipatham gatv yea bharukacche agare
muktsro hairayakah, teopasam kramya muktsrahairayakasya pau irasbhivaya puratah
prjalih sthitv evamha-may rya auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi

290
katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| rutam ca me ryo
bohisattvmavavusam atti| tavaatu me ryah-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
so'vocat-aham kulaputra asagasmr tivyham ma bohisattvavimoksam jmi| apratiprasrabh ca
me aasu iksu sarvatathgatapamlesu harmaparyest ih| etamaham kulaputra
asagasmr tivyham bohisattvavimoksam jmi, prajmi| kim may akyam
bohisattvmacchambhitasim haaim mahpuyajapratist h
itm carym jtum gu
v vaktum||
gaccha kulaputra, ayamihaiva bharukacche agare sucaro ma gr hapatih prativasati|
taavabhsitamasya gr h
am| tamupasam kramya paripr c cha-katham bohisattvea bohisattvacaryym
iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirako muktsrasya hairayakasya pau irasbhivaya muktsram
hairayakamaekaatasahasrakr t vah praaksikr t ya puah puaravalokya muktsrasya
hairayakasytiktprakrtah||47||

50 SUCANDRA
Parallel Devanagari Version:


50 sucarah|
atha khalu suhaah rest hirako yea sucaro gr hapatih, teopasam kramya sucarasya
gr hapateh pau irasbhivaya puratah prjalih sthitv evamha-may rya auttarym
samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi-katham bohisattvea bohisattvacaryym
iksitavyam, katham pratipattavyam| rutam ca me ryo bohisattvmavavusam att|
tavaatu me ryah-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
ha-may kulaputra vimalajaprabho ma bohisattvavimoks ah pratilabhah| etamaham kulaputra
vimalajaprabham bohisattvavimoksam jmi| kim may akyamapramavimoksapratilabhm
bohisattvm carym jtum gu v vaktum||
gaccha kulaputra, iamihaiva aksipathe rorukam ma agaram| tatra ajitaseo ma gr hapatih
prativasati| tamupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam,
katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirakah sucarasya gr hapateh pua irasbhivaya sucaram
gr hapatimaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puah puaravalokya sucarasya
gr hapateratiktprakrtah||48||

51 AJITASENA
Parallel Devanagari Version:


51 ajitaseah|
atha khalu suhaah rest hirako'uprvea rorukam agaram gatv yea ajitaseo ma
gr hapatisteopasam kramya ajitaseasya gr hapateh pau irasbhivaya puratah prjalih sthitv

291
evamha-may rya auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi-katham
bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| rutam ca me ryo
bohisattvmavavusam atti| tavaatu me ryah-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
ha-may kulaputra aksayalaksao ma bohisattvavimoksah pratilabhah, yasya
sahapratilambhaksayabuhaaraaihapratilbho bhavati||
gaccha kulaputra iyamihaiva aksipathe harmagrme ivargro ma brhmaah prativasati|
tamupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham
pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirako'jitaseasya gr hapateh pau irasbhivaya ajitaseam
gr hapatimaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puah puaravalokya ajitaseasya
gr hapateratiktprakrtah||49||

52 IVARGRA
Parallel Devanagari Version:


52 ivargrah|
atha khalu suhaah rest hirako'uprvea harmagrmam gatv yea ivargro brhmaah,
teopasam kramya ivargrasya brhmaasya pau irasbhivaya puratah prjalih sthitv
evamha-may rya auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi-katham
bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| rutam ca me ryo
bohisattvmavavusam ati| tavaatu me ryah-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
so'vocat-aham kulaputra satyhist hea carmi| yea satyea satyavacaea tryahvasu a
kacibohisattvo'uttaryh samyaksam bohervivr ttah, a vivartate, a vivartisyati, tea
satyavacahist hea iam ca me kryam smr hyatviti| tame yathbhipryam sarvam samr
hyati|
eteham kulaputra satyavacahist hea sarvakryi shaymi| etamaham kulaputra
satyhist ham jmi| kim may akyam satyuparivarta vkpratilabhm bohisattvm
carym jtum gu v vaktum||
gaccha kulaputra, iyamihaiva aksipathe sumamukham ma agaram| tatra rsam bhavo ma
rakah prativasati, rmatica ma rik| tvupasam kramya paripr ccha katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalu suhaah rest hirako mahharmagauravamutpya ivargrasya brhmaasya pau
irasbhivaya ivargram brhmaamaekaatasahasrakr tvah praaksikr tya puahpuaravalokya
ivargrasya brhmaasytiktprakrtah||50||

53 RSAM BAVA RMATICA


Parallel Devanagari Version:


53 rsam bhavah rmatica|

292
atha khalu suhaah rest hirako'uprvea sumamukhaagaram gatv yea rsam bhavo rakah
rmatica rik| tvupakramya tayoh pau irasbhivaya puratah prjalih sthitv evamha-may
ryau auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| a ca jmi-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| rutam ca me ryau
bohisattvmavavusam atta iti| tavaatm me ryau-katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam||
atha khalu rsam bhavo rakah rmatica rik suhaam rest h
irakametaavocatm-iha
vbhym kulaputra mygato ma bohisattvavimoks ah pratilabhah skstkr tah| tvvm kulaputra
aea vimoksea samavgatau mygatam sarvalokam payvo hetupratyayamysam bhtam|
mygat sarvasattv vijvah| karmakleamyjea mygatam sarvajagatpayvah|
aviybhavatr s
mysam bhav mygat sarvaharm payvah|
ayoyapratyayamyirvr ttam mygatam sarvatraihtukam payvah
abhiirhr tamacityavisayamybohiviparysamysam bhtam| mygat sarvasattv
cyutyupapattijtijarmaraaokaparievauhkhaaurmaasyopys payvah|
asabhtasam kalpamyjaiti myjaiti sarvaksetri payvah|
sam jcittar s t iviparysamybhvaravyasam jsam mohaprabhav mygat
sarvarvakapratyekabuh payvah| japrahamysam kalpajaitm mygatm
sarvabohisattvacarypraihasattvaparipkaviayaparam parm prajvah|
myirhrbhiirvr ttairmitacaryviayamysvabhv mygatam
sarvabuhabohisattvama alam payvah
praihajamybhiirhr tamacityavisayamysvabhvam| etamvm kulaputra mygatam
bohisattvavimoksam prajvah| kimvbhym akyamaatakarmamyvit hapajlugatm
bohisattvm carym jtum gu v vaktum||
atha khalu rsam bhavo rakah rmatica rik suhaam rest hirakamacityea
kualamlavegea abhisyaayitv svam ca vimoksavisayam rvya etaavocatm-gaccha kulaputra,
ayamihaiva aksipathe samurakaccho ma igmukhapratyueah| tatra mahvyham
moyam| tatra vairocaavyhlam kragarbho ma mahkt gro
bohisattvakualamlavipkbhiirvr to bohisattvacetamaasikrasam bhto
bohisattvapraihasamugato bohisattvavaitsamutthito bohisattvbhijabalbhiirmito
bohisattvopyakaualyasam bhto bohisattvapuyajabalapariispao
bohisattvamahkarusattvaviayasam arao bohisattvhist havyhopacito
bohisattvcityavimoksavihrlam krah| tatra maitreyo ma bohisattvo mahsattvah prativasati
jamabhmikm mausymaugrahya| mtpitr jtisam bahim paripkya| tatropapam
sabhgacaritm sattvm mahyar
h
karaya| taayesmapi sattvm yathbhmisu
kualamlaparipcaya| svasya ca vimoksaayvatrasya sam araya| sarvatrugatm ca
bohisattvopapattivaitm prabhvaya sarvasattvajamasam arabhimukhatay ca
sattvaparipkricaatyai| sarvajagatparigrahajugupsaatay ca
bohisattvamahkarubalobhvaya| sarvaiketasthoccalitam ca
bohisattvavihramavabohaya| aiketaparamam ca sarvabhavopattisamvsasam araya|
tamupasam kramya paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacary pariprast avy, katham
bohisattvea bohisattvamrgah pariohayitavyah, katham bohisattvea bohisattvaikssu
pratipattavyam, katham bohisattvea bohicittam pratiohayitavyam, katham bohisattvea
bohisattvapraihamabhiirhartavyam, katham bohisattvea bohisattvasam bhrh
samutthpayitavyh, katham bohisattvea bohisattvabhmaya kramitavyh, katham bohisattvea
bohisattvapramith pariprayitavyh, katham bohisattvea bohisattvakstayo'vataritavyh, katham
bohisattvea bohisattvapratipattiguesu sthtavyam, katham bohisattvea kalyamitri

293
paryupsitavyi| tatkasya hetoh? sa hi kulaputra maitreyo bohisattvo'vatrah sarvabohisattvacarysu
gatim gatah| sarvabohisattvacittayesu so'upravist ah| sarvasattvacarysu so'bhimukhah
sarvasattvaparipkaviayesu| tea pariprith sarvapramith| supratist hith sarvabohisattvabhmisu|
tea pratilabhh sarvabohisattvakstayah| so'vakrto bohisattvaiymam| tea prats t
i
sarvavykarai| sa vikritah sarvabohisattvavimoksesu| tea sam hriti sarvabuhhist hi|
so'bhisiktah sarvatathgataih sarvajajavisaybhisekea| sa te kulaputra
kalyamitro'bhisyaayisyati sarvakualamli vivarhayisyati| bohicittotpam r hkarisyati|
ahyayahtumuttpayisyati| sarvakualamli vivarhayisyati| bohisattveriyaveg
sam arayisyati| avaraaharmaiam praveayisyati| samatabharabhmyaugame iveayis yati|
sarvabohisattvapraihairyamukhesu sam varayisyati|
sarvabohisattvacarypraihaguapariispattimkhysyati
samatabharabohisattvacaryravaaparyyavram| a ca te kulaputra ekakualamlatamayea
bhavitavyam aikaharmamukhlokvabhsaparamea aikacaryparisam tust ea
aikapraihbhiirhraparamea aikavykaraea, a ist hpratiprasrabhea, a
trikstyavatraparamasam ji, a sat pramitparipriprasrabhea, a
aabhmipratilbhaist hgatea, a prmikabuhaksetraparigrahapariuhipraihea, a
pramkr takalyamitrrgaaparyupsaasam tust ea bhavitavyam| tatkasya hetoh? aprami hi
kulaputra bohisattvea kualamli samuetavyi| apram bohisattvasam bhr
utthpayitavyh| apram bohicittahetavah samrjayitavyh| apram ayh iksitavyh|
apramh sattvahtuh pariirvpayitavyah| apram sattvayahturaupravest a
vy| aprami
sattveriyi parijtavyi| apram sattvavimuktirauvartayitavy| apramh sattvahtucary
aubohyavyh| apramasattvaviayah kartavyah| apramh kleuayh samuht ayitavyh|
aprami karmvarai pariohayitavyi| aprami r s t igati ivartayitavyi|
apramcittasam kle apaayitavyh| apramcittaviuhaya utpayitavyh| apram
uhkhaalyh samuhrayitavyh| apramah sattvatr s
ravah samucchositavyah|
apramamaviyhakram vihamitavyam| apramh parvath praptayitavyh| aprami
sam srabahai irhrayitavyi| apramo jamasamurah osayitavyah| apramo
bhavaughastaritavyh| apramh sattvh kmapakasakt abhyuhartavyh|
apramstraihtukapurairuhh sattv iskrmayitavyh| apramh sattv ryamrge
pratist hpayitavyh| apram rgavesamohh praamayitavyh| apram mraph
samatikramayitavyh| aprami mrakarmi viivartayitavyi| apramo
bohisattvhyayahtuh pariohayitavyh| apram bohisattvaprayog vivarhayitavyh|
aprami bohisattveriyi sam jaayitavyi| apram bohisattvhimuktayo viohayitavyh|
apram bohisattvasamat avatrayitavyh| apramo bohisattvacaryvieso'usartavyah|
apram bohisattvaguh pariohayitavyh| apram bohisattvacritracaryh pratiprayitavyh|
aprami lokacritryauvartayitavyi| apram lokuvartah sam arayitavyh| apramam
rahbalam sam jaayitavym| apramam vryabalamupastambhayitavyam| apramam smr tibalam
pariohayitavyam| apramam samhibalam pariohayitavyam| apramam
prajbalamutpayitavyam| apramamahimuktibalam r hkartavyam| apramam puyabalam
samuprjayitavyam| apramam jabalam vivarhayitavyam| apramam bohisattvabalam
samutthpayitavyam| apramam buhabalam pariprayitavyam| aprami harmamukhi
pravicetavyi| apram harmaiah pravest avyh| aprami harmavri pariohayitavyi|
apram harmlokh sam jaayitavyh| apramo harmvabhsah kartavyah| apram
iriyavam avabhsayitavyh| apramh kleavyhayah pariohayitavyh| aprami
harmabhaisajyi samuetavyi| apramah kleavyhyturah sattvahtuh cikitsitavyah|
apram amr t asam bhrh samuetavyh| aprami buhaksetrykramitavyi|
apramstathgath pjayitavyh| aprami bohisattvaparsama alyavaghayitavyi|
aprami tathgatasai sam hrayitavyi| aprami sattvarohiyi sohavyi| apram

294
aksapyapathh samucchettavyh| aprami sattvasukhyupasam hartavyi| apramh
sattvasam grahh kartavyh| aprami hramukhi pariohayitavyi| aprami
praihamukhyabhiirhartavyi| aprami mahmaitrmahkarubali paribhvayitavyi|
aprami harmaparyest yabhiyogi a pratiprasrambhayitavyi| aprami
ihyaptibalyausartavyi| apram abhijbhiirhr utpayitavyh| apram viyjlok
viohayitavyh| apram sattvagatiraugatavy| apram bhavotpattih parigrahtavyh| apram
kyavibhaktih sam arayitavy| apram matravibhaktih parijtavy| apramh sattvacittavimtrat
aupravest avyh| vistro bohisattvagocaro'upravest avyah| vipulam
bohisattvabhavaamauvicaritavyam| gambhro bohisattvavihro vyavalokayitavyah| urauboho
bohisattvavisayo'ubohavyah| urgam bohisattvagatirgatavy| ursa bohisattvavegh
sam hrayitavyh| uravakrmo bohisattvaiymo'vakramitavyah| vicitr bohisattvacary
aubohavy| sarvatrugatam bohisattvavikurvaam sam arayitavyam| abhisam bhi
bohisattvea harmameghh sam pratyest avyh| aatamahyam bohisattvacaryjlam
pravistaritavyam| aparyat bohisattvea pramith pariprayitavyh| aprameyi bohisattvea
vykarai sam pratyest avyi| asam khyeyi bohisattvea kstimukhyavatartavyi|
asam khyey bohisattvea bhmayah pariohayitavyh| asamati bohisattvea harmamukhi
paryavapayitavyi| aabhilpyi bohisattvea buhaks etri pariohayitavyi| aparyat
bohisattvea kalp sam hah sam ahavyah| ampy bohisattvea tathgath pjayitavyh|
acity bohisattvea praihbhiirhr abhiirhartavyh| sam ksiptea kulaputra
sarvasattvasamokt bohisattvm cary sattvaparipcaatay| sarvakalpasamokt
sarvakalpasam vasaatay| sarvopapattisamokt sarvatrajamasam araea| sarvhvasamokt
tryahvajubohya| sarvaharmasamokt tatpratipatty| sarvaks etrasamokt tatpariohaea|
sarvapraihasamokt tatparipraatay| sarvabuhasamokt tatpjbhiirhrea|
sarvabohisattvasamokt tatpraihaikatvea| sarvakalyamitrasamokt bohisattvm cary
targaatay||
tasmttarhi kulaputra a te parikhea utpayitavyah kalyamitraparimrgasu| a
paritr p
tirutpayitavy kalyamitrasam araesu| a paritust irpattavy kalyamitraparipr cchsu|
ayo viivartayitavyah kalyamitrasam sargesu| a prayogah pratiprasrambhayitavyah
kalyamitragauravopasthesu| a vilomagrhi bhavitavyam kalyamitrvavusasu| a
sam aya utpayitavyah kalyamitraguapratilbhesu| a vicikits karay
kalyamitrairyamukhasam araesu| a osotpaam karayam
kalyamitropyasam hilokuvartaapraticresu| a kyacittaviivartaam karayam
kalyamitraprasavivarhaesu| tatkasya hetoh? kalyamitrhh kulaputra bohisattvm
sarvabohisattvacaryhravh| kalyamitraprabhavh sarvabohisattvaguapariispattayah|
kalyamitraprabhavi sarvabohisattvapraihasrotm si| kalyamitrajaiti
sarvabohisattvakualamli| kalyamitrotthpith sarvabohisattvasam bhrh| kalyamitrairyth
sarvabohisattvaharmamukhlokh| kalyamitrasam bhth sarvabohiiryamukhaviuhayah|
kalyamitrapratibahh sarvabohisattvaikspratipattayah| kalyamitrapratist hith
sarvabohisattvaguaharmh| kalyamitramlh sarvabohisattvhyayapariuhayah|
kalyamitrasam jt sarvabohisattvacittotpar h
at| kalyamitraetrikh
sarvabohisattvasamurahrapratbhamukhlokh| kalyamitrasam hrith
sarvabohisattvaviuhimukhakoh| kalyamitrasam jaith sarvabohisattvajlokh|
kalyamitrahastagat sarvabohisattvapraihavaiesikat| kalyamitrapraha ekotbhvah|
kalyamitragotrh sarvabohisattvasamugamavaiesikarahh| kalyamitrakoagati
sarvabohisattvaguhyasthi| kalyamitrkarh sarvabohisattvaharmkarh|
kalyamitravivarhith sarvabohisattveriyavegkurh| kalyamitravivarhith
sarvabohisattvajasgarh| kalyamitrapratiplith sarvabohisattvaihakoh|

295
kalyamitraraksith sarvabohisattvapuyopacayh| kalyamitrajaith
sarvabohisattvajamaviuhayah| kalyamitramukhgath sarvabohisattvaharmameghh|
kalyamitrakost hagath sarvabohisattvairyapathapraveh| kalyamitrrhaapratilabh
sarvabuhabohih| kalyamitrasam gr h
th sarvabohisattvacaryh| kalyamitroyotith
sarvabohisattvaguobhvah| kalyamitrasam arith sarvabohisattvaigaugamh|
kalyamitrasam varit sarvabohisattvacitthyayamahtmat| kalyamitrasam bhtam
bohisattvm mahmaitrbalam| kalyamitrasam jaitam bohisattvm mahkarubalam|
kalyamitrasam gr h
ti sarvabohisattvhipatyi| kalyamitrasam jaiti sarvabohyagi|
kalyamitrasam bhavh sarvabohisattvahitopasam hrh| kalyamitrasam hrith kulaputra
bohisattv a patati urgatisu| kalyamitraparigr ht bohisattv a ivartate mahyt|
kalyamitrasamavhr t bohisattv tikrmati bohisattvaiks m| kalyamitrasvraksit
bohisattv a gacchati ppamitravaam| kalyamitrapariplit bohisattv a parihyate
bohisattvaharmebhyah| kalyamitrasam gr ht bohisattv atikrmati pr thagjaabhmim|
kalyamitruiksit bohisattv vakrmati rvakapratyekabuhaiptam|
kalyamitrapraticcha bohisattv abhyugat bhavati lokt| kalyamitrasamvarhit bohisattv
aupalipt bhavati lokaharmaih| kalyamitraparyupsit bohisattv asam pramosacrio bhavati
sarvacarysu| kalyamitrotthpit bohisattv a ivartate sarvrambhebhyah| kalyamitraparigr ht
bohisattv urhars bhavati karmakleaih| kalyamitrabalopastabh bohisattv aavamary
bhavati sarvamraih| kalyamitropairayavihrio bohisattv vivarhate sarvabohyagaih|
tatkasya hetoh? viohaki kulaputra kalyamitryvaraym viivartaki|
kalyamitryapyebhyah sam bohai| kalyamitryakaraym sam ivraki
pramasthebhyah| vihamitro'viyhakrasya| irrayitro r s t ibaham| iskrmayitrah
sam srt| utkht ayitro lokaikett| irmocayitro mrapaebhyah| sambr m
hayitro uhalym|
parimocayitrah ajagahat| samatikrmayitro r s t iktrt| uttrayitro bhavaughebhyah|
uhartrah kmapakt| viivartayitrah kumrgt| sam arayitro bohisattvamrgasya| iyojayitro
bohisattvasamea| pratist hpayitrah pratipattisu| praetrah sarvajatgamaaiam|
viohayitrah prajcaksusah| vivarhayitro bohicittasya| sam jaayitro mahkaruyh| khytrah
caryyh| avavitrah pramitsu| pratiypayitrah bhmisu| vibhajitrah kstm| sam bhvayitrah
sarvakualamlm| utthpayitrah sarvasam bhrm| trah sarvabohisattvagum|
sam prpayitrah sarvabuhapamlesu| sam arayitrah sarvaguesu| sampayitrah arthesu|
samuttejayitrah pratipattisu| iarayitro iryamukhm| raksitrah praapathebhyah|
avabhsayitro harmlokamukhm| abhipravars ayitro harmaravaameghm| ayitrah
sarvaklem| viivartayitrah sarvar s t ikr tm| iveayitrah sarvabuhaharmesu||
api ca kulaputra mtr bhti kalyamitri buhakulesu jaayitri| pitr bhti kalyamitri
vipulahitopasam haraatay| htrbhti kalyamitri sarvappraksaatay| cryabhti
kalyamitri bohisattvaiksubohaatay| aiikabhti kalyamitri
pramitmrgvataraatay| vaiyabhti kalyamitri kleavyhiparimocaatay|
himavatparvatabhti kalyamitri jausahivivarhaatay| rabhti kalyamitri
sarvabhayraksaatay| abhti kalyamitri sam bhramahaughottaraatay|
karahrabhti kalyamitri sarvajajaratavpasam prpaatay||
tasmttarhi kulaputra evam maasikrt pratiprasrabhea kalyamitryupasam kramitavyi
pr t hivsamacittea sarvabhravahapariamaatay| vajrasamacittebheyayatay|
cakravlasamacittea sarvauhkhsam pravehaatay| samacittea yathes t jkaraatay|
isyasamacittea sarvjvilomaatay| lokasasamacittea sarvakarmasamvijugupsaatay|
htrsamacittea sarvakleparitamaatay| bhr tyasamacittea kim karapraaksiagrhatay|
rajopaharaasamacittea mtimavivarjaatay| pracarasamacittea klklmvamaatay|

296
jeyvasamacittea sarvakhat ukatvivarjaatay| yasamacittea gurubhravahaatay|
gasamacittea tjeyacittatay| ailasamacittea acalkampyatay| vasamacittea
akrohaatay| ca
lakumrakasamacittea irmairaham kratay|
chiavisarsabhasamacittea sarvaarpavigatea| atevsisamacitteatimatay| ausamacittea
gamagamaparikhiatay| setusam kramacittea kalyamitrjottaraatay| suputrasamacittea
kalyamitramukhoksaatay| rjakumrasamacittea harmarjjprativahaatay||
tmai ca te kulaputra turasam jotpayitavy, kalyamitresu vaiyasam j, ausasu
bhaisajyasam j, pratipattisu vyhiirghtaasam j| tmai ca te kulaputra
ahvagatasam jotpayitavy, kalyamitresu aiikasam jotpayitavy, ausasu mrgasam j,
pratipattisu ksetraiggamaasam jotpayitavy| tmai ca te kulaputra pragasam jotpayitavy,
kalyamitresu vikasam j, ausasu trthasam j, pratipattisu ausam jotpayitavy| tmai ca
te kulaputra karsakasam jotpayitavy, kalyamitresu bhujagerasam j, ausasu
varsasam j, pratipattisu asyaispattisam jotpayitavy| tmai ca te kulaputra
arirasam jotpayitavy, kalyamitresu vairavaasam j, ausasu haasam j, pratipattisu
rirypaayaasam jotpayitavy| tmai ca te kulaputra atevsikasam jotpayitavy,
kalyamitresvcryasam j, ausasu ilpasam j, pratipattisvahigamaasam jotpayitavy|
tmai ca te kulaputra abhrusam jotpayitavy, kalyamitresu rasam j, ausasu
praharaasam j, pratipattisu atruirghtaasam jotpayitavy| tmai ca te kulaputra
vaiksam jotpayitavy, kalyamitresu karahrasam j, ausasu ratasam j, pratipattisu
ratagrahaasam jotpayitavy| tmai ca te kulaputra satputrasam jotpayitavy, kalyamitresu
mtpitr sam j, ausasu kulavr ttisam j, pratipattisu vr ttyavipraasam jotpayitavy| tmai
ca te kulaputra rjakumrasam jotpayitavy, kalyamitresu harmarjgrmtyasam j,
ausasu rjaiks, pratipattisu
jarjamakut lam kraharmapat t airobahaaharmarjaagaravyavalokaasam jotpayitavy|
evam cittasam jmaasikraparibhvitea kulaputra kalyamitryupasam kramitavyi| tatkasya
hetoh? evam kalyamitrhyayapariuh hi kulaputra bohisattvh kalyamitrjsu
pratipayam vivarhate sarvakualamlaih himavatsam irit iva tr agulmausahivaaspatayah|
bhjabhavati sarvabuhaharmm mahsgara iva jalasya| karbhavati sarvagum
mahsamura iva ratm| uttpayati bohicittam suvaramivgisam tpe| abhyugat bhavati
lokt, sumeruriva sgart| aupalipt bhavati lokaharmaih, pamamiva jale| sam vasati
sarvaucaritaih, mahsgara iva ptikuapea| vivarhate uklaharmaih, cara iva uklapakse|
avabhsayati harmahtum srya iva jambuvpam| pravarhayati bohisattvapraihaarri
kumrak iva mtr pitr
irith| sam ksiptea kulaputra kalyamitrusasu pratipa bohisattv
aabhilpyaguakot iyutaatasahasri pratigr hati| ahyayakot iyutaatasahasri
pariohayati| aa bohisattveriyakot iyutaatasahasri vivarhayati|
ahist hakot iyutaatasahasri viohayati| carayaharmsam khyeyaatasahasri
pariohayati| aa mrsam khyeyaatasahasri samatikrmati| aa
harmamukhavrsam khyeyaatasahasri prativasati|
aasam bhraviuhimukhsam khyeyakot iyutaatasahasri pariprayati| aa
carysam khyeyaatasahasri pariprayati| aa carysam khyeyaatasahasri paryavapayati|
aa mahpraihsam khyeyaatasahasryabhiirharati| sam ksiptea kulaputra
sarvabohisattvacaryh sarvabohisattvapramith sarvabohisattvabhmayah
sarvabohisattvasamhimukhi sarvabohisattvbhijjavikurviti
sarvabohisattvahrapratibhlokh, sarvabohisattvapariamajbhijpramath,
sarvabohisattvapraihbhiirhrh, sarvabuhaharmapratilambhapariispattayah
kalyamitrhh kalyamitramlh kalyamitraprabhavh kalyamitrayoikh

297
kalyamitryavrh kalyamitrasam jth kalyamitrasam varhith kalyamitrapratist hh
kalyamitrahetukh kalyamitraprabhth||
atha khalu suhaah rest hirakah immevam rpm kalyamitrguavarusam
bohisattvacarypramatm buhaharmavistratm ca rutv tust a uagra ttamah pramuitah
prtisaumaasyajtah rsam bhavasya rakasya rmatyca rikyh pau irasbhivaya
rsam bhavam rakam rmatm rikm ca aekaatasahasrakr t vah praaksikr tya puah
puaravalokya rsam bhavasya rakasya rmatyca riky atiktprakrtah||51||52||

54 MAITREYA
Parallel Devanagari Version:


54 maitreyah|
atha khalu suhaah rest hirakah kalyamitrusayabhisyaitacitto yea samurakaccho
jaapaasteopasam krtah tmeva bohisattvacaryusamauvicitaya,
samyakcaryihsamarthaprvtakot gatakyapramasamavhrea kyabalam r h
kurvah,
prvtakot gatakyacittapariuhiiskraasam srikacittapracrasamavhrea cittamaasikram
gr ha, prvtakot yasatkarmalaukikakryaprayuktah isprayojaaparisyaasamavhrea
pratyutpaaprayojaamahsmarthyam vicitaya,
prvtabhtaparikalpasamutthitavitathasam kalpasam aritamaasikrasamavhrea
sarvabohisattvacarysamyaksam kalpbhisam skrabalam samutthpaya,
atttmabhvtmrthaprayogrambhavisamatsamavhrea sarvasattvrthrambhavaiesikatay
ahyayabalam r hkurvah, attakyaparyest isamucrasvatsamavhrea
sarvabuhaharmpratilambhaprayogamahvsapratilambhea iriyaveg vivarhayamah,
atthvaviparysasam prayuktamithymayayogaprayogasamavhrea
pratyutpahvasamyaksam araviparysasam prayuktea bohisattvapraihea sam tatim
pariohaya, prvtagatavryrambhakrypariis paasamavhrea
pratyutpaasarvabuhaharmasamugamapratyupasthea mahvryrambhavikramea
kyacittasam pragraham jaaya,
prvtakot pacagatyapyaiksipttmabhvairupakhyairupajvyasamucchryamapartakot gatak
alpaparigrahaprayuktasya samavhrea
sarvabuhaharmotthpakasarvajagaupajvyasarvakalyasamarthtmabhvaparigrahea
vipulaprtiprmoyaveg vivarhayamah pratyutpaajambhiivr ttam
jarvyhimaraaokakarabhtam samyogaviyogaihabhtam
samucchrayamapartakot gatakalpabohisattvacarycaraaprayuktasya
sattvaparipcaabuhaharmaparigrahaprayuktasya
tathgataaraasarvaksetrucaraasarvaharmabhakopasthasarvatathgatasaasam hraa
prayuktasyasarva-harmaparyest isahyabhtasya
sarvakalyamitraaraasarvabuhaharmasamuayaaprayuktasya
bohisattvapraihaarrasya hetupratyayabhtamavalokya acityakualamleriyaveg
vivarhayamah| evam cittah evam maasikrah evamyoiahprayuktah
sarvabohisattvaprasasamropitay rahay sarvabohisattvayasamropitea prem
sarvabohisattvayasamropitea gauravea sarvabohisattveriyaprasasamropitea citrkrea
sarvabohisattvastryahimuktisamutthitaiririyaprasavegaih sarvabohisattvagauravairytea
cittaprasea sarvabohisattvarahsamutthitaih kualamlasam bhraih,
sarvabohisattvbhisam skrasamutthitbhih pjvimtratbhih, sarvabohisattvasamairrayaih

298
kr tjaliput aih sarvajagaccharrasam bhavbhicaksurvimtratvalokaatbhih,
sarvajagatsam jjagatsamropitbhih
sarvabohisattvasvargaviuhisamutthitavarohravyhbhiirhraih,
prvtapratyutpaakot gatasarvabohisattvhist h
apariprea
tathgatavihrbhimukhbhvagatea sam jgatea sarvatrugatea
tathgatabohisattvavikurvasam bohea ekavlapathvyatiriktea
sarvabuhabohisattvakyaspharaugatea
sarvabohisattvacaksuspathapariuhisamropitbhijjlokavijaptibhih,
sarvaigjlasam bheugatea maayataea harmahtutalabheaspharaea
praihyabhiirhrabalea kahtuparamaparyavasea sarvatrugatea tryahvsam bhiea
apratiprasrabhea sarvaharmvatramukhea sarvakalyamitrusayavabhsaikprasr tea
rahhimuktipraveabalea| iti hi suhaah rest h
irakah evam
gauravacitrkrapjstavapraiptoksamhist hapraihasam jugatamasah
evamapramajagocarabhmiprasr tea jacaksus vairocaavyhlam kragarbhasya
mahkt grasya purastvramle sarvaarrea praipatitah| sa
imamevam rpamabhiirhraprayogam muhrtam vicrya ahimuktirahsamutthitea
ahyayapraihyabhiirhrabalea apratiprasrabhamtmamahyatis t hat
sarvatathgatapamlesu, evam sarvabohisam mukhbhvesu sarvakalyamitrabhavaesu
sarvatathgatacaityesu sarvatathgatavigrahesu sarvabohisattvesu sarvabuhvsesu
sarvaharmaratasthesu sarvarvakapratyekabuhrayacaityasam mukhbhvesu
sarvryagaaaksiyagurumtpitr paryatesu apratiprasrabhamtmamahyatist hat
sarvajagatkyasam mukhbhvesu sarvatrugatea jaarrsam bheaayapraveugatea
sam jhist hajamaasikrea| yath ca vairocaavyhlam kragarbhasya mahkt grasya
purastt, evam prvaparikrtitesu sarvrambaesu sarvaharmahtuspharaam
praiptamahyatist hat| evamapartakot gat kalpapratiprasrabhamahist hya
kahtuparyatapramasamatay harmahtvavaraasamatay
sarvatrugatabhtakot samatay tathgatvikalpasamatay chygatajasam jspharaatay
svapasamavicrasamatay pratibhsasamasarvalokajagavijaptisamatay
pratirutksamahetupratyayasamutthasamatay autpasamatay sam bhavavibhavasamatay
abhvasamapratyayaprattyvartaasamatay yathkarmasamutthitam vipkamahimucyamo
yathhetusamutthitam phalamahimucyamo yathopacayasamutthitm sarvakriymahimucyamah
rahsamutthitam sarvatathgatotpamahimucyamo yathhimuktisamutthiti
sarvabuhapjirmyahimucyamo gauravasamutthiti
sarvatathgatairmyahimucyamah kualamlopacayasamutthitm
sarvabuhaharmatmahimucyamah prajopyasamutthit
sarvamaomayavyhopacayahimucyamah praihisamutthit
sarvabuhaharmahimucyamah parimasamutthit
sarvabohisattvacarysarvajatvisayaharmahtuvit hapaaspharalam kravyhahimucyama
h uccheasam jvigatea parimajea vatasam jvibhtea autpajea
hetukriyr s t ivigatea samyak-kriyr s t ivigatea samakriyr s t ivigatea
samakriyvatrahetpacayajea, viparysar s t ivigatea aparapratyayajea,
tmaparasam jr s t ivigatea prattyvatrajea, atagrhar s t ivigatea
aatamahyaharmahtupraveajea, sam krtir s t ivigatea pratist hsamatbhiirvr ttijea
bhavavibhavar s t i vigatea autpairohajea, sarvar s t i vigatea yatutpajea,
aaivaryaharmatpratibahea praihyabhiirhrajabalea sarvaimittasam jpatea
aimittakot mukhajea bjkuraviaharmatay murpratimursamutthasamaharmatay
pratibimbaaraasamaharmatay pratirutksamarutaghos avijaptiharmatay
svapasamavicravijaptiharmatay pratibhsaaraasamaharmatay

299
mygatasamakarmasamutthaharmatay cittrpilokotthpaaharmatay
yathpratyayahetpacayaphalaharmatay, yathkarmopacayavipkasamaharmatay
upyakaualyavit hapaaharmatay harmharmasamatisamatbhis yaitaharmatay| evam
japravebhiirhr t ea sam jmaasikrea suhaah rest h
irako
vairocaavyhlam kragarbhasya mahkt grasya purastt praiptitah| suciramatiamayya
acityakualamlavegbhisyaitasam tah prahlitakyacittah tatah kt gravramlutthya
muhrtamaimisbhym etrbhym vairocaavyhlam kragarbham mahkt gram sam preksya
kr tjaliput o'ekaatasahasrakr tvah praaksikr tya evam sam jmaasikrasam presitacitto
vcamabhsata-ayam sa yatimittpraihitavihravihrimvsah| ayam sa
sarvaharmvikalpavihravihrimvsah| harmahtvasam bheavihravihrim
sattvahttvaupalambhavihravihrim sarvaharmutpavihravihrim
sarvalokiketavihravihrim sarvajagalayilayavihravihrim sarvvasicitavihravihrim
sarvprayiritavihravihrim sarvasamucchrayiritavihravihrim
sarvakleasam jgatavihtavihravihrim sarvaharmsvabhvavihravihrim
sarvakalpavikalpvikalpavihravihrim sarvasam jcittamaoviviktavihravihrim
sarvasam jyhairyhavihravihrim gambhraprajpramitpraveavihravihrim
samatamukhaharmahtuspharaopyavihravihrim samatakleatopyavihravihrim
sarvar s t itr s maprahaprajottaravihrim
sarvahyavimoksasamhisampattyabhijviyotpavikritavihravihrim
sarvabohisattvasamhigocarabhvavihravihrimayam
sarvabuhapamlopairitavihravihrimvsah| ye te
ekakalpasarvakalpasarvakalpaikakalpupraveavihravihriah| ye te
ekaksetrasarvaksetraikaksetrsam bheavihravihriah| ye te
ekaharmasarvaharmasarvaharmaikaharmvirohavihravihriah| ye te
ekasattvasarvasattvaikasattvtvavihravihriah| ye te
ekabuhasarvabuhasarvabuhaikabuhvayavihravihriah| ye te
sarvrthaikaksaapraveavihravihriah| ye te sarvaksetraikacittotpagamaavihravihriah| ye te
sarvasattvabhavaapratibhsavihravihriah| ye te sarvalokahitasukhacittavihravihriah| ye te
sarvasvhapratilambhavihravihriah, tesmayam vihrah| ye te lokaiketoccalitca
sarvajagabhavaesu sam r yate sarvasattvaparipcaya| ye te sarvaks etriritca sarvaksetresu
ca auvicarati tathgatapjkarmae| ye te sarvaksetri ca auvicarati
sarvabuhaksetravyhaparigrahaatyai, a ca sthvicarati| ye te sarvatathgatapamlagatca
buhasam jbhiiveavigatca| ye te sarvakalyamitropairayavihravihriaca, a caism
sarvajagati samasamo'sti jea| ye te sarvamrabhavaavihravihriaca
kmaguarativiprayuktca| ye te sarvasam jgatapraveavihravihriaca
sarvasam jgatavihtamasca| ye te sarvajagaccharrugatakyca a
ctmasattvavayavihriah| ye te sarvalokahtvatargataky a ca harmahtusam bheavihriah|
ye te sarvgatakalpasam vsapraihca, a ca rghahrasvakalpasam jgatavihravihriah| ye
te ekavlapathca a calati, sarvalokahtus u ca sam r yate, tesmayam
rsaaharmaigaupraveavihravihrim urjeyavihravihrim gambhravihravihrim
avayavihravihrim alaksaavihravihrim ihpratipaksavihravihrim
aupalambhavihravihrim isprapacavihravihrim mahmaitrmahkaruvihravihrim
sarvarvakapratyekabuhauravaghavihravihrim sarvamravisayasamatikrtavihravihrim
sarvalokavisayupaliptavihravihrim sarvabohisattvapramitvihravihrim
sarvabuhavihruklavihravihrimayam vihrah| ye te sarvaimittpagatavihriaca, a ca
rvakaiymamavakrmati| ye te sarvaharmutpavihravihriaca, a ca
autpaharmatym patati| ye te'ubhvihravihriaca, a ca rgavirgaharmatm
skstkurvati, a ca rgaharmaih srham sam vasati| ye te maitrvihravihriaca, a ca

300
osamalopagatacitth| prattyasamutpavihravihriaca atyatsam mhca sarvaharmesu| ye te
caturhyavihriaca, a ca hyavaeopapayate| ye te caturapramavihravihriaca, a ca
rpahtugatim gacchati sarvasattvaparipcartham|ye te caturrpyasampattivihravihriaca, a
crpyahtugatim gacchati mahkaruparigr h
tatvt| ye te amathavipayavihravihriaca, a
ctma viyvimuktim skstkurvati sarvasattvaparipkya| ye te mahopeks vihravihriaca, a ca
sattvahtum parityajati| ye te yatvihravihriaca, a ca r s t igatasam irith| ye te
imittagocarca imittacaritasattvaaybhimuktca| ye te sarvapraihavigatca
bohisattvapraihavyavacchica| ye te sarvakarmakleavaavartiaca, sattvaparipkya ca
karmakleavaugh sam r yate| ye te cyutyupapattiparijtviaca, jamacyutimaraam ca
sam arayati| ye te sarvagativyativr ttca, sarvagatisu ca gacchati sarvaviayavaea| ye te
maitrvihriaca, a kvaciauayavihriah| ye te karuvihriaca, a
kvaciausam ayaaraavihriah| ye te muitvihriaca ityovigca
uhkhitasarvavyavalokaatay| ye te upeksvihriaca parakryesu| ye te
avuprvavihrasampattivihriaca, a kmahtpapattivijugupsakh| ye te
sarvopapattyairitavihriaca, a ca bhtakot skstkaraavihriah| ye te trivimoksavihriaca, a
ca rvakavimuktisparavihriah| ye te caturryasatyavyavalokaavihriaca, a ca
phalaskstkaraavihriah| ye te gambhraprattyasamutpavyupaparks aavihriaca, a
ctyataipataavihriah| ye te ryst gamrgabhvavihriaca, a ctyatairyavihriah| ye
te pr thagjaabhmisamatikrtavihriaca, a ca rvakapratyekabuhabhmipataavihriah| ye te
pacopaskahaparijavihriaca, a ctyataskahairohavihriah| ye te
caturmrapathasamatikrtavihriaca, a ca mrakalpaavihriah| ye te
sayataasamatikrtavihriaca, a ctyatabhiirvr ttivihriah| ye te tathatvihriaca, a ca
bhtakot yyataavihriah| ye te sarvayairyasam araavihriaca, a ca
mahyacyavaavihriah tesmayam sarvaguavihrim vihrah||
atha khalu suhaah rest hirakastasym velymim gth abhsata
iha so mahkarua lbhi viuhabuhirmaitreya maitrairi lokahitbhiyuktah|
abhisekabhmisthita jyest hasuto jim
viharti buhavisayam aucitayatah||1||
sarvesa yo jiasuta mahyam
mahjagocara vimoksapratist hitm|
ye harmahtu vicarati asajjam
vsu tesamayamapratipugalm||2||
amaalaksamavryabalogatm
hyairabhijabalapragatim gatm|
prajupyapraihabalasthitm
mahyapramigatamayam vihrah||3||
eso asagamatim vipulaym
kagocararatamairitm|

301
sarvatriyahvaspharaamavr tm
vsu sarvabhavabhvavibhvitm||4||
ye sarvaharmaautpaayapravist
vimr ati harmaprakr tim gagaasvabhvm|
a karoti irayu kvacigagae va paks
tesm vihru ayu javiram||5||
ye rgaosamatha mohasvabhva jtv
sam kalpahetujaitm vitathapravr ttim|
irvikalpayati ca virgamayha tesm
tapratyumagatamayam vihrah||6||
ye te vimoksamukhasatyaayrthamrgaskahm stathyataasattvaprattyatm ca|
praparksama a patati vi pratiprajupyakualamayam vihrah||7||
ye te avaraajaiam pravist
jiaksetra sattvaparikalpavikalpat|
bhvasvabhvarahit a vimr s ati harm
vsu tesamaya tiparyam||8||
ye te asagacarit ima harmahtum
vicarati bhvavigat khagavyubhth|
sarvam iketavigat aiketacr
tesmairitamatamayam vihrah||9||
ye r s t iurgatigatm jaatmakhim
uhkhtarm kat uka veaa veayatm|
maitraprabhya amayati apya sarv
vsu tesamaya maitrakr p
aym||10||
sam srasam kat agatryapathapraast am
jtyahasrthamiva aiikavipraham|
ye preksya lokamiha moksapathe praeti
srthtivhasar amayam vihrah||11||
ye jtiokajaramr t yuvaopatam

302
r s t v jagaamuciskahavapabaham|
sam prpayatyabhayaksemaiam vimocya
ra tesamayam(v)su suurjaym||12||
kleturam jaamimam vyavalokayitv
samuayatyamr tajamahausahi|
parimocayati vipulm karum jaitv
mahavaiyarjar amayam vihrah||13||
ye te imya jaatm ukhitmatrm
okkare patita mr tyusamuragmi|
treti kr va mahatm ubhaharmavam
tesm vihramaya asutopamm||14||
ye kleasgaracarm jaatm imya
sarvajacittarataayauhasattv|
abhyuharati bhavasgaramotaritv
kaivartaputrasar amayam vihrah||15||
praihalayagat kr p
amaitryar s t y
ye sarvasattvabhavayavalokayitv|
abhyuharati jaatm bhavasgarasthm
garuerapotasar amayam vihrah||16||
ye harmahtugagae aisryabht
vicarati sattvabhavaapratibhsaprpth|
praihamaa
la* * * * jaram
lokaprabhsakaraamayam vihrah||17||
ye ekasattvaparipcaatya hr
tist hati kalpaayutapartaist h|
yatha eki sattvi tatha sarvajagatyaesam
vsu tesamaya lokaparyam||18||
ye ekaksetraprasare apartakalp
vicarati crika jagrthamakhiavryh|
yatha ekaksetri tatha sarvaaaisu
vsu tesamaya vajrar haym||19||

303
ye harmamegha sugata aaisu
eksae sthita pibati asam pramhh|
apartakalpaiyutyavitr ptacitt
sahabuhisgarasamamayam vihrah||20||
ye ksetrasgara vrajati abhilpy
praviati co parisasgara yakm|
ye pjasgara vicitra jie karoti
tesmasagacaraamayam vihrah||21||
ye cryasgarapravist amaatamahyt
praihasgara vighayama hrh|
bahukalpasgara carati jagahitrth
tesm vihru ayu sarvagukarm||22||
ye eki vlapathi uttarama ksetrt
buhm ca sattva tatha kalpa aatamahy|
praviati eta a pu ca upeti smm
tesmasagaayaamayam vihrah||23||
ye ekacittaksai kalpamahsamur
praviati ksetra tatha buhajagatpracr|
tesmavaraajamatisthitm
eso vihra guapramitogatm||24||
ye sarvaksetraparamuraj gaitv
biuprama tulayitva jalaugha sarvam|
tvatpramapraihabhiirharati
tesmasagatagatamayam vihrah||25||
praihahraisamhimukhaprave
hy vimoksa praihamukhi caiva|
abhiirharati vicarati aatakalp
iha te pravist a sugata suth smr t mh||26||
iha te sthit jiasut vivih vicitr
abhiirharati bahustrakathrthayukth|
saukhyvahi jagatmiha ilpasth-

304
yaucitayata viharati satm vihrah||27||
iha te sthit mahaabhijaupyaje
yvata sattvagatibhea aaisu|
sarvatra jamacyutibhea viarayati
mygate sthita vimoksa asagacaryh||28||
iha te sthit prathamacittasamubhavym
areti harmacarym vasuharmaist hm|
prya irmitaghaairapi harmahtum
evam vikurvitaatyupaarayati||29||
ye ekacittaprasarea vibuha bohim
praviati jamatikarma aatamahy|
sam mohaketvavraji loku ya citaya
evam ursaagatamayam vihrah||30||
eso asagamatimavaraaharmahtucaram|
ailambhagocarm vihru vimalayamatm||31||
ye te asagacr aiketavihri sarvaksetresu|
avayajavihr ayu tesa vihru asamm||32||
khaprakr tisam ya ete harmalay t|
viharati gagaagocara tesayamvsu virajm||33||
iha te kr payamat sthitv jagaksya uhkhaokahatam|
lokahitacitaapar viharati mahakarualbh||34||
iha te aatarahit r yate sarvasattvabhavaesu|
aisryama alasamhi mukta sam srapebhyah||35||
iha te sthit jiasuth sarvajim ca pamlesu|
r yati sarvaksetresvaatakalp ksapayamh||36||
iha te jagaaa
samaih sarvajiasutrayapramaica|
sarvaio'avaesh spharati irmameghebhih||37||
iha te pravist a rh sarvam jiagocaram tulayam|
viharati kalpaayuta cpi tr ptim samupayti||38||
iha te samhiayutabhilpyi pratiks aam buhy|
areti buhavisayam yath samhipraveea||39||

305
iha te ksavalamb kalpaksetri buhami|
praviati vipulabuh kalp ksapayatyaparim||40||
iha te sthitprameykalp praviati ekacittea|
parikalpasam javigat jagatah sam jvaagatea||41||
iha te samhibhavaapratist ha payati trayo'hvah|
ekaksaakot iprpt vimoksabhavae vicaramh||42||
iha te sthit vihre paryakaisa uccalitakyh|
sarvesu ksetresu yugapar yati sarvagath||43||
iha viharato vr s abh harmasamurtpibati sugatm|
avatra jasgaramaksayaguapramitprpth||44||
iha sarvaksetrasam khym kalpm caiva harmasam khym ca|
sarvajim sam khym citeti avaraacit||45||
iha te sthit jiasut yvat ksetrstriyahvasam khyth|
ekaksaea tesm sam bhavavibhavam vicivati||46||
iha te sthit jim carym praihim ca iriyam jagatm|
payatasamatyo jiasutabhavae vicaramh||47||
ekarajgragat ye sarvarajasamavaraa asym|
payati parsasgaraksetr sattvi kalpm ca||48||
sarvarajgresu evam parisaksetri sattvakalpm ca|
pratibhsagat sarv suvibhakt sam prapayati||49||
iha te harmasvabhvam sarvaksetrhvakalpasam buh|
bhvasvabhvavigatasam bhavaayairvicivati||50||
sthitveha sattvasamatm harmesu buhasamatm ca preksya|
tryahvai ksetrasamatm praihasamatm ca praviati||51||
viayati sattvaayutaye mahayati buhaayuti|
vimr s a
tyapare harmiha te bhavaavare sthit hrh||52||
kalpaayutaira yesm praihajavisayamatikalph|
aky may hi vaktum vistro'atu buhm||53||
tesmaiitm avaraagocaram ca iratm|
vsam vae'ham kr t akaraakoah praatakyah||54||
tamapi jiajyest hasutam irvaraacaryamryamaitreya|

306
irupamaviuhabuhim taau smr timm praipatmi||55||
iti hi suhaah rest hirako vairocaavyhlam kragarbhamahkt graivsio bohisattvevam
ca apramairbohisattvastavairabhist utya vaitv amaskr tya praipatya uvksa citrkr tya
mukhbhya abhisam pjya vairocaavyhlam kragarbhasya mahkt grasya
mle'tist hamaitreyasya bohisattvasya mahsattvasya araamabhilas amo maitreyasya
bohisattvasya samavahamkksamah| so'rksmaitreyam bohisattvam bahirh
kt
grasya
ayatamasmtpraegacchatamaekapriatasahasraparivramaekaevagayaksagaharvs
uragarua-kiaramahoragerapuraskr tam vmaaksibhym
akrabrahmalokaplairamasyamam jamabhmikaica
bahubhirjtisam bahibhirbrhmaaatasahasraih parivr tam puraskr t am
vairocaavyhlam kragarbhakt grbhimukhamgacchatam| r s t v ca tust a uagra ttamah
pramuitah prtisaumaasyajto yea maitreyo bohisattvastebhimukho bhtv rata eva
maitreyasya bohisattvasya sarvaarrea praipatitah||
atha khalu maitreyo bohisattvah suhaam rest hirakam vyavalokya sarvaparsao aksiea
hasteopaarya bhtairguaih sam varaya gthbhirahyabhsata
payathemu suviuhaayam
shaam r hahaa tmajam|
esamu varabohicrikmgato mama sampi pa itah||56||
svgatam ti kr pamaitrasam bhava
svgatam vipulamaitrama al|
svgatam praamatilocaa
m kilmyasi caratu crikm||57||
ehi svgatu viuhaay
ehi svgatamakhiamas|
ehi svgatamalairiy
m kilmysi caratu srata||58||
sarvaharmavicarya utthit
sarvasattvaviayya utsuk|
sarvamitrabhajaya prasthit
svgatam ti acal r havrat||59||
svgatam ubhapathea gat
svgatam guapathe pratist hit|
svgatam jiapathea prasthit

307
m ramam kila samarthasva kvacit||60||
ehi svgatu guesu tamay
svgatam ti kuali(bhi)syaita(?)|
shu svgatamaatagocar
araam tava suurlabham jage||61||
lbhlbhasamatulyamas
iauhkhaayaovivarjit|
lokaharmikamalotpalopam
shu svgatamabhrtamas||62||
myat hyavigat ubhaya
maarpavigat subhjaa|
kroharosavigat auata
shu te araam suaraam||63||
ehi sarvaiagocarmukh
ehi sarvaiakoasam bhav|
ehi sarvajiakoavarha
svgatam ti akiltamas||64||
ehi svgatu triyahvagocar
harmahtuahimuktima al|
sarvabuhaguagarbhasam bhav
svgatam ti akilta srata||65||
ehi majuirijapakaja
ehi meghairitoyavarhita|
ehi sarvajiaputrapresita
araymi ti avr tm iam||66||
payatha praihijlu kr am
harmahtuspharaam acitiyam|
bohisattvacarimrgakarsaam
vistaratu suhao ihgatah||67||
esamu sugata gocaram
mrgamu viraja crikm|

308
pr cchama praihasgaram
gato ayamakhiamasah||68||
yatra iksita atta yakh
iksiseti tatha ye agath|
tist hatm ca sugata y car
pr cchamu ayu tmihgatah||69||
eti mitra mama harmabhakh
sarvaharmapratipattieakh|
bohisattvacarimrgaeak
evacitta ayamgato iha||70||
bohisattva mama buhivarhik
buhaputra mama bohiyakh|
eti mitra mama buhavarit
evacittakualo ihgatah||71||
mtr b
hta jaakyime mama
htribhta guastayayakh|
bohiagapariplakh sa
eti mitra ahitivrakh||72||
vaiyabhta jaramr tyumocakh
akrabhta amr t bhivarsikh|
carabhta ubhaprama alh
sryabhta ivamrgaarakh||73||
merubhta sama mitraatrusu
sgaropama aksobhyacetasah|
karahrapariplakopam
evaciti suhao ihgatah||74||
rabhta abhayaprayakh
srthavha araam paryaam|
yak mama sukham a ime
evacitta ayu mitra sevate||75||
sarvaharmaiasuarakh sa

309
sarvabuhaguajaarakh|
sarvaurgatiapyaohak
eti mitra mama shu arakh||76||
eti sarvajiakoayak
eti sarvajiagajaraksakh|
eti sarvajiaguhyahrak
eva mitra bhajatesa pa itah||77||
jasam paa ato viuhyate
rpabhogakulajamasam paah|
* * * *ato a urlabh
evamaya ayamihgatah|| 78||
payath ayamuraayah
sevama ima mitra pa itah|
yr m pratijaeti srata
eva yyamauiksatho sa||79||
esa prvaubhapuyahetu
r s t amajuiri bohiprasthitah|
austi ayu tasya kurvato
payath kathamat atyakheav||80||
esa sarvasukhasaukhya ujjhiya
utsr jitva amaropamam gr ham|
htrimtr pitr bhogavistaram
sabhta ima mitra sevate||81||
esa aya viohya pa itah
svrayam jahiya musam imam|
sarvabuhabhavaam praveksyate
r am phalamato bhavisyati||82||
esa r s t va jaavyhipit
prio ukhaatairuparut|
jamamr tyubhayaokatpiah
tesu arthi carate kr payah||83||

310
uhkhayatraparipitam jaga
r s t va pacagaticakrama ale|
javajramayamesate r ham
uhkhayatragaticakrabheaam||84||
rgaosatr
athukat akam
r s t isagabahukam ksatkuram|
sattvaksetraparioharthikah
prajalgala r h
am gavesate||85||
mohaviyagahaayam jagat
prajacaksuhata ast aaiikam|
tasya ksemaiaaraaprabhuh
srthavhu jagato bhavisyati||86||
kstiharmatrivimoksavhao
jakhaga ripukleaharsakah|
rabhta abhayasya yako
eiko hi jagatm bhavisyati||87||
harmava samuayatyayam
jasgarapathe suiksitah|
tiratavaravpayakah
karahra tribhavrave ayam||88||
jaramipraihamaa
lah
sarvasattvabhuvavabhsaah|
harmahtugagae mahprabho
buhasrya samuesyate ayam||89||
maitracaaasamatalah
sarvasattvasamacitta suprabhah|
uklaharmapariprama alo
buhacara samuesyate ayam||90||
aye r hatalapratist hito
bohicarya auprva ugatah|
sarvaharmaratakaro hyayam

311
jasgaravaro bhavisyati||91||
bohicittabhujagerasam bhavo
harmahtugagae samugatah|
harmameghayugapatpravarsae
sarvauklaphalasasyavarhaam||92||
uhavarti trimalam tamoharam
maitrasehasmr tibhjaam r ham|
bohicittavimalgisuprabham
harmapamayu jlayisyati||93||
bohicittakalalah kr p
rbuo
maitrapei ravaayo ghaah|
bohiagaauprvasam bhavo
buhagarbhu ayu sam pravarhate||94||
pyagarbhamabhivarhayisyati
jagarbhamapi ohayisyati
jagarbhu samuiyate ayam
yr ah praihigarbhasam bhavah||95||
r ah karuamaitravarmitah
sattvamocaamat hitayah|
urlabho jagi saevamuse
yr o ayu viuhamasah||96||
r ayasumlasam sthito
r o r haprayogavarhitah|
r astribhavachaaprabho
javr ksa phalaah suurlabhah||96||
es guasam bhavarthikah
sarvaharmaparipr ccharthikah|
sarvasam ayavirarthikah
sarva mitra bhajate ataritah||97||
esa mrakalikleasao
esa r s t imalatr s aohaah|

312
esa sarvajagamoksaoyatah
esa te saaviesapa itah||98||
esa urgati viohayisyati
esa svargamupaarayisyati|
moksamrgamupaesyate jagat
yr e guapathe pratist hitah||99||
esa sarvagatiuhkhamocako
esa sarvagatisaukhyayakah|
esa sarvabhavapacheao
bhesyate bhavagatisaah||100||
r s t isam kat a vimocayisyati
tr s a
jlalata cheayisyati|
airgamupaohayisyati
bhesyate tr bhavamrgaarakah||101||
esa lokaaraam paryaam
esa sarvajagati prabhkarah|
yakastribhuvae bhavisyati
sarvato bhavavibhvakoviah||102||
kleasuptajaatviohakah
kmapakatarutrako viuh|
sam jasaktaparimocako ayam
bahamoksakarao bhavisyati||103||
harmahtutalabheabhsao
lokahtutalabheaohaah|
sarvaharmatalabheaprago
bhesyase suhaa prtim bhava||104||
yr am tava prayoga sratah
raha yr a tav aiitah|
yr aca guavm stavayah
sarva pa pariprayisyati||105||
sarvabuha acirea raksyasi

313
sarvaksetra acirea ysyasi|
sarvaharma acirea jsyasi
tr am ti ubhamtma kr tam||106||
ksetrasgara viohayisyase
sattvasgara vimocayisyasi|
caryasgara praprayisyasi
tr o* * pratipattisgarah||107||
tvam bhavisyasi gu bhjaam
tvam bhavisyasi ubha sam bhavah|
tvam bhavisyasi jiaurasaih samo
yr am ti ahimuktimaa
lam||108||
mrama ala parjitam tvay
karmama ala viohitam ca te|
kleamaa
la viohitam tvay
yr am ti praihama alam||109||
javartai viohayisyase
harmavartai prabhvayisyasi|
karmakleaukhayatravartaim
ocirea viivartayisyasi||110||
lokacakrabhavacakramritam
pacagaa
gaticakramohitam|
sarvasattvaukhacakraccheaam
harmacakrataru vartayisyasi||111||
buhavam amauhrayisyasi
harmavam a pariohayisyasi|
sam ghavam a parikarsayisyase
ratasam bhavakaro bhavisyasi||112||
tr s a
jla viivartayisyase
r s t ijlagahaam tathaiva ca|
uhkhajla jagu mocayisyase
tr ah praihijlu ohitah||113||

314
sattvahtu paripcayisyase
lokahtu pariohayisyasi|
jahtumutthpayisyase
ayasya tava htu tr ah||114||
sarvasattvahitaprtiaao
bohisattvakulavam aaaah|
sarvabuhapraihaaao
bhesyase suhaa aivarhaah||115||
sarvasattvagativsaaraah
sarvaksetrapratibhsaaraah|
sarvaharmaavabhsaaraastvam bhavisyasi jiah suaraah||116||
harmahtuavabhsaaprabhah
sarvaurgatiamam karaprabhah|
bhesyase tribhavauhkhaam karah
* * * * * ||117||
svargavramupaarayisyase
buhavru vivarisyase jage|
moksavramupaesyase jagat
vru tr u viohitam tvay||118||
mithyamrga viivartayisyase
ryamrga jaatm viesyasi|
bohimrga tatha tvam auhato
mrgase r h
amate ataritah||119||
tvam bhavravagata ehim
uhkhapragamaya utsukam|
trayisyasi jagabhavravttr am bhava mahguravah||120||
kleasgara viosya ehim
jasryavararamisgaraih|
tiveya pratipattisgare

315
jasgara pratist hapesyasi||121||
buhisgara vivarhayisyasi
caryasgara viohayisyasi|
sarvabuhapraihasgaram
ocirea avaghayisyasi||122||
ksetrasgara bahu praveksyasi
raksyase parisasgar bah|
buhisgarabalea pa itah
* * * * ||123||
buhameghaayuti raksyase
pjamegha vipulm karisyasi|
harmameghaayuti rosyasi
tr praihimegha kurvasi||124||
sarvasattvabhava spharisyase
sarvaksetrabhavai ysyasi|
sarvabuhabhavaam praveksyase
tr ya iya prasthitah||125||
tvam samhibhavaam praveksyase
tvam vimoksabhavai lapsyase|
*****
harmahtubhavaapratist hitah||126||
sarvasattvabhavae uesyase
carasryapratibhsasr ah|
ugamisyasi jia sam mukham
tr astava mahpathogamah||127||
tvam carisyasi atah sugocare
sarvalokaaiketagocare|
tvam bhavisyasi pratagocarah
tr astava abhijagocarah||128||
irajlatalabheae viuh
ksetrajlatalabhea yvatah|

316
ocirea spharamu payase
mruto va gagae asagav||129||
harmahtuprasaram praveksyase
lokahtuprasar gamisyase|
sarvabuhaprasarm striyahvag
raksyase suhaa prti viahi||130||
maiva khea jaayhi srat
tust i vii vipulm irmisam|
yea te imu vimoksu r o
r s t u payasi ca bhyu raksyase||131||
tvam subhjaa gu sha
* * * * jiustisu|
tvam samartha imu hritum ayam
tea payasi iam vikurvitam||132||
yesa kalpaayutaih suurlabham
araam kutu guaprabhvaa|
tehi r s t a carato sucrikm
buhaputra aiketagocarh||133||
lbha bhya vipul acitiy
svgatam ca tava muso bhava|
yea majuiri r s t a sam mukhamr am kr tu gu bhjaam||134||
sarvaurgatipath vivarhith
sarvaaksaaapyaohakh|
uhkhaharma tvayi sarva ujjhith
sarvakhea ca vivarjit bhava||135||
blabhmi viivartit tvay
bohisattvaguabhmisusthitah|
jabhmi pariprya uttam
buhabhmi acirea lapsyase||136||
bohisattvacari sgaropam

317
buhajavihi kasr am|
tatpramapraihasgar
esa ti bhava tust amasah||137||
r o aparikhiairiy
ayar haprayogaicith|
ye bhajati ima mitra r h
te bhavati acirea yakh||138||
r s t va sattva viayam gat bahu
bohisattvacari citra yvat|
m tu jtu vimatim karisyase
sarvaharmamukha bohicrikam||139||
puyasam paa acitiy tava
arthaharmaguarahasam paah|
yea sam paa im tvamr
buhaputra iha aya payasi||140||
paya lbha tava kr o mah
payato jiasut irataram|
arayati praih svakasvakm stvam ca takhilato'ugacchasi||141||
urlabh bhavaatairapr
bohisattvacaritesu bhja|
tea co jiasut irataram
te vimoksaaya arayati mm||142||
kalpakot iayuti te ja
samvasati sugattmajaih saha|
te'pi tesu a viati gocaram
tma tairhi guabhjaam kr tam||143||
tvam r
osi ima r am ayam
payase ca suurlabham jage|
bohisattvamahatm vikurvitam
sha bhava agramasah||144||

318
sarvabuha samavharati te
bohisattva tava sam grahasthith|
tvam ca tesa ausaisthitah
shu shaa sujvitam tava||145||
bohisattvakulaharmi vartase
iksase jiasuta tvam guaih|
bhesyase sugatavam avarhaah
prti viahi ura suha||146||
sarvabuha pitarastavsam
bohisattva tava sarvi bhrtarah|
bohiaga tava sarvi jtayah
tvam sujtu sugata orasah||147||
harmarjakulavam ahrio
bohisattvakulavam avarhaah|
harmarjamacirea lapsyase
sha tust a bhava priteriyah||148||
sarvabuhamabhisekamuttamam
ocirea* * * lapsyase'bhutam|
bhesyase'samasamairjiaurasaih
tr o bhava sabhgato bhava||149||
yr am vapati bja yo aro
tr am labhati tasya so phalam|
prti via vipulmacitiym
esa te'ya samavsaymyaham||150||
cra kalpaayuta ye car
bohisattvaayut acitiy|
ta'pi sam paa labhati er mekajami pratilabha y tvay||151||
sarvametaiha muktitah phalam
ayasya r h
avryatya ca|
yasya crika bhaveiyam priy

319
so hareya suhaasya y car||152||
sarvacarya praihasam bhav
sarvaharma ahimuktisam bhav|
suhaa eva samuitstvay
ityamesa hi viesacrik||153||
ytuk bhujagacetaobhavsttuko bhavati vrisam bhavah|
ytuk praihijagocarasttuk spharati bohicrik||154||
esa bhotu tava arito tay
bharamacariyya shaa|
eta jtva sa kaci bhesyate
sevama iha mitra tamayah||155||
kyakot i smara prvik tvay
kmahetu ksayit irarthakam|
aya bohiya mrgao hyayam
kya tarjatu vratea suvratah||156||
kalpakot i atimitstvay
sarvauhkhamaubhtu sam skr t e|
gagavlikasamat virgit
buha o ca ruta r o ayah||157||
so ii ksaa labha muso
buhapu imu mitru r h|
ryate ca varabohicrik
viuhi a bhavisyate katham||158||
bhoti bhya sugata sam bhavo
mitraharmaravaam ca ryate|
o ca ryati ayam puarayo
ayo yai a bhoti ohitah||159||
tea rahamahimuktiayam
sam jaitva gurugauravam param|

320
kksar s t iparikheavarjito
bhya bhya ayamr am r u||160||
tesa lbha param acitiystesa musabhavah sugatah|
yairiyam cari praveamr am
rutva eva praih bhirirhr t |||161||
tasya sarvi sugat a urlabh
tasya sarvi jiaputra ratah|
tasya bohayi a bhyu sam ayo
yea eva ahimukti ohit||162||
tea sarvi viay a varjith
tea sarvaukhaharma ujjhith|
tea sarvaguasam grahah kr t ah
yo imam ayu pravist a r am||163||
ocirea imu kyu ujjhiy
buhaksetra pariuha ysyasi|
bohisattvabhavaam praveksyasi
raksyase aaie tathgat||164||
prvahetughaa tubhya shaa
pratyutpaa ahimukti icit|
mitra sevasi viesaarthikah
tea varhayi jale yathotpalam||165||
sarvamitraabhirhaay
sarvabuhargaayh|
sarvaharmaparipr cchaay
utthiho kilamatho a suvrat||166||
sarvaharmapratipattimutthitah
sarvamrgaaumrgasusthitah|
buhaputra praihasusthita
utthi sarvaguaharmabhjaa||167||
yr ya ahimuktisam pa

321
vaaam kr t amiam tvay mama|
sarvabuhaparissu sam mukham
ocirea hi samugamisyasi||168||
shu shaa akhiamasah
sarvabuhapraihacetaah|
tvam bhavisyasi r h
avratciram
sarvabuhaguapramim gatah|| 169||
sattva majuiri pr ccha shaa
jagocaravimoksapragam|
bharama vara carya uttamm
taumatime praveayisyati||170||
eva maitraku asagagocaro
r s t a shaa guaih samugatam|
arayitva parisya sam mukham
varakoamimu tasya vyhari||171||
rutva shaa tausamr m ca austi uttamm|
prtivega abhisyaiteriy
aruvega vipul pramucati||172||
sarvaromaharisogatrayo
ivasatu paripriteriyah|
utthihitva suhaah kr tjalih
maitra ma kurute praaksiam||173||
tasya majuiri tea tejas
puspahrarata ca pisu|
sam sthit surucir maoram
bohisattvapraihasam bhavh||174||
shao varaprahr s t amaso
maitrakasya ksipi ti harsitah|
tasya rsu parimrjate ta
maitratha suhaam ca bhsate||175||

322
shu shu jiaputra shaa
yasya te aparikhea r ah|
tvam bhavisyasi gua bhjaam
majughosu yatha yr o va ham||176||
rutva shaa uuayi
urlabh bhavaatesu r h|
mitra yebhiriha me samgamah
su gamaamaya me iha||177||
shu sattvaguapramim gato
majughosa bhavato'ubhvatah|
mitra labha maya urlabh ime
bhotu me laghu samgamasvayi||178||
atha khalu suhaah rest hirako maitreyasya bohisattvasya puratah prjalih sthitv evamhaahamrya auttarym samyaksam bohvabhisam prasthitah| a ca jmi katham bohisattvea
bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam| ryamaitreyo vykr tah
sarvatathgatairekajtipratibahatay auttarym samyaksam bohau|
yacaikajatipratibaho'uttarym samyaksam bohau, sa samatikrtah
sarvabohisattvavyavasthi, so'vakrto bohisattvaiymam| tea pariprith sarvapramith|
so'vatrah sarvkstimukhi| tea pratilabhh sarvabohisattvabhmayah| sa vikritah
sarvavimoksamukhesu| tea pariispith sarvasamhayah| sa gatim gatah sarvabohisattvagatisu|
tea pratilabhh sarvahrapratibh lokaayh| sa vaiprptah sarvabohisattvavaitsu| tea
samuprjith sarvabohisattvasam bhrh| sa vikritah prajopyakaualyaayesu| teotpit
mahbhijviyjlokaayh| sa irytah sarvaikssu| tea pariohith sarvabohisattvacaryh|
tebhiirhr t i sarvapraihairyamukhi| tea pratst
i sarvatathgatavykarai| so'bhijah
sarvayairyamukhm| tea sam hriti sarvatathhist hi| tea sam gr ht
sarvabuhabohih| tehrith sarvatathgatakoh| sa gajaharah sarvatathgataguhym| sa
mrhaprptah sarvabohisattvaguhyama alasya| sa rah sarvakleavam aviksobhitsu| sa aiikah
sam srt avprptm| sa vaiyah kleturm| so'grah sarvasattvm| sa irah, sa jyest hah
sarvryapugalm| sa uttamah sarvryarvakapratyekabuhm| sa karahrah
sam srasgaraprptm| tekarsitam mahattvasattvaviayopyajlam| tea vyavalokiti
paripakvajagairiyi| sa sam prayuktah sarvasattvm, pariplaayuktah sarvabohisattvm| sa
sam gyaaprayuktah sarvabohisattvakriysu| sa sam sthitah sarvatathgataparsamaa
lesu| sa
pratibhsaprptah sarvajagabhavaesu| so'upaliptah sarvalokaharmaih| sa samatikrtah
sarvamravisayebhyah| so'ugatah sarvabuhavisayam| so'varaaprptah sarvabohisattvavisaye|
sa pjprayuktah sarvatathgatm| sa ekotbhvagatah sarvabuhaharmesu|
tasyvabaho'bhisekapat t ah| tehysitam mahharmarjyam| so'bhisiktah sarvajajavisaye|
tatah prabhavah sarvabuhaharmm| tasya bohiprptam sarvajajhipatyam| tavaatu me
ryah-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam, yath
pratipayamo bohisattvo bohimahigacchati, sarvabuhaharm pratimayati, yathimatritam
sattvahtumuttrayati, yathbhirhm pratijm istrayati, mahbohicaryrambham samvsayati

323
saevakam lokam a visam vaati, tma sarvabuhaharmasam gh vyavacchiatti|
buhvam amaykaroti bohisattvakulam| sam hrayati tathgataetrm||
atha khalu maitreyo bohisattvah sarvam tatparsama alamavalokya suhaam
rest hirakamupaarayaevamha-payatha kulaputr imam rest hiputram, yo'yam mm
bohisattvacaryguapariispattim paripr cchati| esa mrsh rest hirakah aea vryrambhea,
aay arthikatay, etea cchaasamea, etay r hayatay, aivartyavryatay, etay
buhaharmtr p
tatay, etay viesaparimrgaatay, etay ptairacailopamatay, etay
kalyamitraaraakmatay, etay kalyamitraparyupsaparikheatay sarvakalyamitri
parimrgamah paripr ccha paryupso majuriy kumrabhtea sam presito
haykaragarupya sarvaaksipathamat a aottaram kalyamitraatam paripr ccha
yvamamtikamauprptah sarvaparikheavigatehyayea| urlabham kulaputr evam rpm
mahyasam prasthitm mahpratijsamrhm mahrambhavyavasitamasm
mahkarusam ahagtrm mahmaitrsattvaparitramatm mahvryapramitoyuktm
mahsattvasrthapariplabhiyuktm mahsam srasgarasattvatraapratipam
sarvajatmrgasam prasthitm mahharmaausamuayaoyuktm
mahharmaratapuyasamuayaakr tavyavasym
mahharmayajasam bhropacayoyuktm maheyaravaam v rpakyaaraam v
gocarasam vso v carysabhgat v| tatkasya hetoh? esa hi kulaputrh satpurusah
sarvajagatparitrya abhyutthitah, sarvauhkhasattvaparimocaatyai sarvaurgatisamucchos aya
sarvksaaviivartaya sarvavisamamrgaparivartaatyai sarvjatamohakravihamaatyai
sarvasam sraktrasamatikramaatyai sarvagaticakraviivartaatyai
sarvamravisayasamatikramaatyai sarvaiketasthoccalaatyai sarvlayailayooaatyai
kmapakasamuharaatyai argaprahya r s t i bahaairhraya
satkybhisvagaviivartaatyai sam jpasamuccheaatyai viparysapathaviivartaatyai
aualyasambr mhaatyai ivaraakavt airbheaatyai varaaparvatavikiraatyai
tr s
jloharaatyai aviysamyojaavilesakaraatyai bhavoyotakaraatyai
myt hyaprahya cittaklusyaprasaya sam ayavimativilekhaasamuharaatyai
ajamahaughottaraatyai sarvasam sraosavijugupsaatyai pratipaah||
esa hi kulaputrh satpurusah sattvm caturoghottaraatyai maham mahharmavam
samuetukmo r s t ipakaimagm mahharmasetum sthpayitukmo
mohhakraprptm jlokam kartukmah sam sraktrapraast mryamrgam
sam arayitukmah mahkleavyhiprapitm harmabhaisajyam pratukmo
jtijarmaraoparutmamr t ahtum tukmah trivihgisam praptm amathasalilea
prahlayitukmah okaparievauhkhaaurmaasyopysasam taptm mahvsam tukmo
bhavacrakvaruhm japraham tukmo r s t ibahaabahm
prajastramupasam hartukmah traihtukaagarvaruhm moksavram arayitukmah
traihtukaagarvaruhm muktivram arayitukmah aksemaigabhimukhm ksemm
iamupaarayitukmah kleasam skroparutm mahvsam tukmo
urgatipraptabhayabhtm hastlambam tukmah skahavahakapraghtitm
irvaagaramupaarayitukmo htragaparivr tm ihsaraamkhytukmah
yataayagrmasam iritm prajlokea iskayitukmah kutrthapratipa
samyaktrthamavatrayitukmah amitrahastagatm bhtakalyamitri arayitukmo
blaharmagocarbhiratmryaharmes u
pratist hpayitukmah sam srapurbhiratucclya
sarvajatpuram praveayitukmah||
sa esa kulaputrh satpurusah evam sattvaparitrya apratiprasrabho bohicittotpaviuhim
parimrgamo'yamaparikhio mahyasamuayya, aparitr ptah, sarvaharmameghayaih,

324
ityoyuktah sarvasam bhraparipraya, aiksiptahurah sarvaharmamukhaparyavapaya,
asam ritavryah sarvabohisattvacaraatyai, aivartaprayogah sarvapraihbhiirhrya, avitr ptah
sarvakalyamitraaraea, akltakyah sarvakalyamitraparyupsaea, praaksiagrh
sarvakalyamitrvavusasu||
urlabhh kulaputrste sattvh sarvaloke, ye'uttarym samyaksam bohau praiahati| ataste
urlabhatarh sattvh, ye'uttarm samyaksam bohimabhisam prasthith| r ea
vryrambhaprayogea buhaharm samuayati| r y tvracchaikatay bohisattvamrgam
paryesate| r y arthikatay bohisattvacarym pariohayati| r ea ramea kalyamitri
paryupsate| r y ptairacailopamatay kalyamitrajam a vilomayati| r y
r h
hyayapratipatty kalyamitrusasu pratipayate| r y praaksiagrhitay
sarvabohyagi samrjayati| r y sarvalbhasatkralokarthikatay
bohisattvhyayahtumavikopakriyay r y
gr habhogakmaratisukhamtpitr jtisarvavastvaapeksaparitygatay bohisattvamahy
paryesate| r y kyajvitairapeksatay sarvajatmabhilasate| a hi kulaputrastmaye
bohisattvh kalpakot iyutaatasahasrairbohisattvacarypraihipariprimahigamisyate
buhabohau vasato bhavisyati buhaksetrapariuhau v, sattvaparipkaviaye v,
harmahtujapravee v, pramitsamugame v, caryjlapravistre v,
praihbhiirhrapariprym v, mrakarmasamatikramae v, kalyamitrrgae v,
sarvabohisattvacarysamuayapariohae v,
samatabharabohisattvacarybhiirhrabalapariis p
attau v samugamisyati, yaeso'ea
ekajamapratilambhea ahigamisyati||
atha khalu maitreyo bohisattvo mahsattvah suhaasya rest hirakasya bhtaguavarakrtaam
kr tv tarambaam ca priatasahasrm bohyagayam r hkr tya suhaam
rest hirakametaavocat-shu shu kulaputra, yea te sarvalokahitasukhya
sarvasattvahtuparitrya sarvabuhaharmapratilambhya auttarym samyaksam bohau
cittamutpitam| sulabhste kulaputra lbhh, svgataca tvam mausyapratilambhah| sujvitam te
jvalokesu| rhitaca te buhotpah| sur s t aca te majurh kalyamitram| subhjaat ca te
sam tasya| svabhisyaitaca tvam kualamlaih| spastabhaca uklaharmaih| suviohit ca te
urhimuktikalyhyayat| samavhr tacsi sarvabuhaih| suparigr htaca tvam kulaputra
kalyamitraih, yea te'hyayea auttarym samyaksam bohau cittamutpitam| tatkasya hetoh?
bohicittam hi kulaputra bjabhtam sarvabuhaharmm| ksetrabhtam
sarvajagacchuklaharmavirohaatay, haraibhtam sarvalokapratiaraatay, vribhtam
sarvakleamalairhvaatay, vyubhtam sarvalokiketatay, agibhtam
sarvar s t y upakaksairahaatay, sryabhtam sarvasattvabhavavabhsaatay,
carabhtam uklaharmamaa
laparipraatay, prapabhtam harmlokakaraatay,
caksurbhtam samavisamasam araatay, mrgabhtam sarvajatagarapraveaatay,
trthabhtam kutrthavivarjaatay, yabhtam sarvabohisattvbhirohaatay, vrabhtam
sarvabohisattvacarymukhapraveaatay, vimabhtam samhibhvahyaatay,
uyabhtam harmaratyaubhvaatay, layaabhtam sarvajagatparitratay, pratiaraabhtam
sarvalokahitavahaatay, irayabhtam sarvabohisattvacaraatay, pitr bhtam
sarvabohisattvraksaatay, jaayitrbhtam sarvasattvm, htrbhtam sarvatah pariplaatay,
rjabhtam sarvaaiksaiksapratyekabuhacittbhibhavaatay, ahipatibhtam
sarvapraihaviist atay, mahsgarabhtam sarvaguaratasamavasaraatay, mahmerubhtam
sarvasattvasamacittatay, cakravlabhtam sarvalokapratiaraatay, himavabhtam
jausahivivarhaatay, gahamaabhtam sarvaguagahrayatay, gagaabhtam
mahguavistratay, pamabhtam sarvalokaharmupaliptatay, gabhtam tjeyatay,

325
jeyvabhtam sarvakhat ukatvigatatay, srathibhtam mahyapratilayaaprvam gamaatay,
bhaisajyabhtam kleavyhicikitsaatay, ptlabhtam sarvkualaharmaparyavaakaraatay,
vajrabhtam sarvaharmairvehaatay, gahakaraa
kabhtam guagahakaraatay,
mahpuspabhtam sarvalokbhirucitaaraatay, himacaaabhtam rgasam tpaprahlaatay,
kalpabhtam sarvaharmahtuspharaatay, suaraamahbhaisajyarjabhtam
sarvakleavyhiirghtaatay, vigamabhais ajyabhtam sarvuayaalyasamuhtaatay,
irabhtam sarveriyhipateyatay, vairavaabhtam sarvariryasamuccheaatay, rbhtam
sarvagulam kratay, vibhsaabhtam sarvabohisattvopaobhaatay, kalpohgibhtam
sarvauskr t airahaatay, airvr ttamlamahbhaisajyarjabhtam
sarvabuhaharmavivarhaatay, gamaibhtam sarvakleavisaivartaatay,
uakaprasamairatabhtam sarvaklusypaayaatay, citmairjabhtam
sarvrthasam shaatay, bharaghat a
bhtam sarvbhipryaparipraatay,
kmam aavr ksabhtam sarvagulam krbhipravarsaatay, ham salaksaavastrabhtam
sarvasam sraossam sr s t atay, karpsatatubhtam prakr tiprabhsvaratay, lgalabhtam
sattvayaksetraviohaatay, rcabhtam satkyaharmaistaatay, babhtam
uhkhalaksyairvehaatay, aktibhtam kleaatruvijayya,
varmabhtamayoiomaaskrasam chaatay, khagabhtam kleairahpraptaatay,
asipatrabhtam mamaaarpasam haccheaatay,
ksuraprabhtamauayaharmairvehaatay, rahvajabhtam mahvajapraptaatay,
astrabhtamajatarupraptaatay, kut h
rabhtam uhkhavr k sasam cheaatay,
praharaabhtam sarvoparavaparitratay, hastabhtam pramitarrapariplaatay, caraabhtam
sarvaguajapratist hatay, alkbhtamaviykoapat alapariohaatay, br m
haabhtam
satkyaalyasambr mhaatay, esabhtamauayakat akakarsaatay, mitrabhtam
sam srabahaaparimoksaatay, ravyabhtam sarvarthapratibhaatay, str b
htam
sarvabohisattvacaryiryapathbhijatay, ihabhtamaks a
yapuyatay,
utsabhtamaksayajatay, aramaa
labhtam sarvaharmamukhapratibhsasam araatay,
pu arkabhtamavilatay, mahabhtam pramitsam grahavastusrotahpravahaatay,
mahbhjagerabhtam harmameghbhipravarsaatay, jviteriyabhtam
sarvabohisattvamahkarusam hraatay, amr tabhtamamarahtusam prpaatay,
samatapajlabhtam sarvavieyasattvasam grahkarsaatay, gahakara abhtam
sarvaguagahhraatay, agaabhtamatyatrogyakaraatay, prativisabhtam
kmarativisairviskaraatay, matrahrabhtam sarvyoiovisaparyatay,
vtama albhtam sarvvaraaivaraabr mhaatay, ratavpabhtam
sarvabohipaksyaharmaratkaratay, gotrabhtam sarvauklaharmasam bhvaatay, karabhtam
sarvaguaharmyavratay, pattaabhtam sarvabohisattvavaiksam sevaatay, rasahtubhtam
sarvakarmaklevaraasam ohaatay, mahukalpabhtam sarvajatsam bhraparipraatay,
mrgabhtam sarvabohisattvasarvajatpuropagamaatay, bhjaabhtam
sarvauklaharmasam hraatay, vr s t ibhtam klearajahpraamaatay, pratist habhtam
sarvabohisattvavyavasthaireaatay, ayasktabhtam rvakavimuktyasam lesaatay,
vairyabhtam svabhvavimalatay, iralabhtam
sarvarvakapratyekabuhasarvalokajaparybhibhavaatay, ymabherbhtam
kleaprasuptasattvaprabohaatay, prasaoakabhtamavilatay,
jmbaasuvarlam krabhtam sarvasam skr tvacarakualamlopacayajihmkaraatay,
mahailerarjabhtam sarvatrailokycyutatay, trabhtam araagatparitygitay,
arthabhtamarthaprativahaatay, cittabhtam hr ayasam tust ikaraatay, yajopakaraabhtam
sarvajagatsam tarpaatay, buhibhtam sarvajagaccittajyest harest hatay, ihabhtam
sarvabuhaharmograhaatay, uabhtam sarvabohisattvacarypraihasam grahaatay,
plakabhtam sarvalokuplaatay, raksakabhtam sarvappaviivartaatay, irajlabhtam

326
klesurkarsaatay, varuapabhtam vieykarsaatay, irgibhtam
sarvavsauayakleairahaatay, caityabhtam saevamussurasya lokasya| iti hi kulaputra
bohisattvacyaicpramairguaviesaih samavgatah| sam ksiptea kulaputra yvatah
sarvabuhaharmh sarvabuhaguca, tvato bohicittaguca tvato bohicittaguuam s
augatavyh| tatkasya hetoh? atah prabhavati sarvabohisattvacarymaa
lam| ato iryti
attgatapratyutpah sarvatathgath| tasmttarhi kulaputra yea auttarym samaksam bohau
cittamutpitam, so'pramaguasamuito bhavati sarvajatcitthyayasusam gr htatvt||
tayathpi ma kulaputra, astyabhay maus a
hih| tay paca bhayi a bhavati| tayath-agi
a ahyate, visasya a kramati, astrea a ksayate, uakea ohyate, hmea a mriyate|
evameva kulaputra sarvajatcittausahiparigr hto bohisattvo rggi a ahyate, vis ayavisamasya
kramati, kleaastrea a ksayate, bhavaughea ohyate, sam kalpahmea a mriyate| tayath
kulaputra astyairmukt mausahih| tay gr htay sarvaparopakramabhayi a bhavati| evameva
bohicittajausahiparigr htasya bohisattvasya sarvasam sropakramabhayi a bhavati| tayath
kulaputra, asti magh mausahih| tay gr htay gaheaiva sarvvish palyate| evameva
bohicittagaheaiva sarvaklevish palyate| tayath kulaputra aparjitabhais a
tah
jyagr h
puruso'jayo bhavati sarvaatrumaa
lea, evameva sarvajatcittparjitabhais ajyagr hto bohisattvo
urgharso bhavati sarvamrapratyarthikamaa
lea| tayath kulaputra asti vigamo ma bhais ajyam|
tea sarvaalyh patati| evameva bohicittavigamabhais ajyaparigr htasya bohisattvasya
sarvargaosamohar s t ialyh patati|
tayath kulaputra asti suarao ma mahbhais ajyarjah| tagr htah sarvavyhirghtayati|
evameva bohicittasuaraamahbhaisajyarjagr hto bohisattvah
sarvaklejavyhirghtayati| tayath kulaputra asti sam to ma mahbhaisajyavr ksah| tasya
sahaiptit tvak sarvavra sam rohayati, yathotpt itsya tvak sam bhavati| evameva
bohisattvabjasam bhtah sarvajatsam tavr ksah sahaaraea rhm kulaputrm
karmakleavra sam rohayati| sa ca sarvajatvr ksah sarvalokea aksato'upahatah| tayath
kulaputra astyairvr t taml ma mahbhaisajyajtih, yasyh prabhvea sarvajambuvpak vr k s
sarv vivarhate, evameva bohicittairvr ttamlamahbhaisajyaprabhvea
sarvaaiksaiksapratyekabuhabohisattvaharmataravo vivarhate| tayath kulaputra asti
ratilambh mausahih| s yasya arragat bhavati, tasya kyacittakalyat jyate| evameva
sarvajatcittotparatilambhausahih sarvabohisattvm kyacittakalyatm sam jaayati| tayath
kulaputra asti smr tilabh mausahih| tay cittasmr tirviuhyati| evameva
sarvajatcittotpasmr tilambhausahirbohisattvm sarvabuhaharmvaraasmr t iviuhaye
samvartate| tayath kulaputra asti mahpam maus ahih| tay kalpamyuhpramam bhavati|
evameva bohicittamahharmausahiprasito bohisattvo'sam khyeyakalpyurvaitprpto bhavati|
tayath kulaputra asti ar y mausahih| tay gr htay sarvamausymausyaira r yate|
evameva bohicittr yamahausahigr hto vyavakravihr bohisattvah sarvamravisaye a r yate|
tayath kulaputra asti sarvamairatasamuccayam ma mahmairatarjam mahsamure| tasya
ayalokahtvasam krtasya asthamaavako yamahsamurasya sarvakalpohgi akyam
tlamtramapi pariosayitum| evameva
sarvajatcittotpasarvamairatasamuccayamahmairatarjhyayasam tagatm
bohisattvmasthamaavako yaekakualamapi sarvajatparimitam praayet eam
stham viyate| utsr s t e
ca puah sarvajatcittotpe sarvakualamlyupaus yati| tayath asti
sarvaprabhsasamuccayam ma mahmairatam| tea kat hvasaktea sarvamairatlam kr
jihmbhavati|
evameva bohisattvasarvaprabhsasamuccayamahmairataylam krvabaho bohisattvah
sarvarvakapratyekabuhacittotparatlam krabhibhavati| tayath kulaputra asti

327
uakaprasakam mahmairatam| tavripraksiptam sarvakaramaklusyam prasayati| evameva
bohicittoakaprasakamahmairatam sarvakleakaramaklusyam prasayati| tayath kulaputra
uakasam vsamairatvabahah kaivarta uake a mriyate, evameva
sarvajatcittoakasam vsamairatagr h
to bohisattvah sarvasam srasgare a mriyate| tayath
kulaputra asti gamaivarmamahratam| tea sahagate kaivartayo jalajviah sarvagabhavai
praviato'hr s y bhavati sarvagoragaih| evameva sarvajatcittotpajagamaiharmahr
bohisattvah sarvakmahtubhavai praviaa ksayate| tayath kulaputra
akrbhilagamairatvabahah akro evarjo sarvaevagaabhibhavati, evameva
sarvajatcittaakrbhilagamahmairatarjapraihimakut vabaho bohisattvah
sarvatraihtukamabhibhavati| tayath kulaputra citrjamahmairatagr htah purusah
sarvarirya bibheti, evameva sarvajatcittotpacitrjamahmairatagr h
to bohisattvah
sarvopakaraajvikbhayebhyo a bibheti| tayath kulaputra sryaktamairatam
sryaaritamagim pramucati, evameva sarvajatcittotpasryaktamairatam
prajrataramisam sr s t am jgim pramucati| tayath kulaputra caraktam ma
mahmairatam carbhay spr s t amuakahrm pramucati, evameva
bohicittotpacaraktamahmairatam kualamlaparimacaraprabhspr s t am
sarvakualamlapraihitoyahrh pramucati| tayath kulaputra citrjamaimakut vabahm
mahgarjm sti paropakramabhayam, evameva
bohicittamahkarucitrjamaimakut vabahm sti urgatyapyopasam kramabhayam|
tayathpi ma kulaputra jagavyhagarbham ma mahmairatam
sarvasattvbhipryaparipraatay a kacitksayamupaiti, evameva
bohisattvacittotpasarvajagavyhagarbhamahmairatam
sarvasattvbhipryabohipraihiparipraatay a kacitksayamupaiti| tayath kulaputra
rjacakravartio mahmairatah sa tamohakravihamam gacchati, atahpuramahyagatam ca
prabhsayati, evameva sarvajatcittotpacakravartimahmairatam
sarvamaviyhakravihamam sattvagatisu gacchati, kmahtusthitam ca
mahjlokamavamucati| tayath kulaputra ye iralamahmairatbhay spr yate, sarve te
iralamahmairatavar bhavati, evameva sarvajatcittotperalamahmairatam yesu
vicryate presyate, yi ca kualamli sarvajatcittotpea pariamyate, ti sarvi
sarvajatmahmairatavari bhavati| tayath kulaputra vairyamairatam
varsaatasahasramapi amehyamahyagatam tist h
at sarvaaurgahyea srham a samvasati,
evameva sarvajatcittotptyatavimalaviuhaprabhamairatam
sarvapr thagjaaaiksaiksapratyekabuhaguaratkarabhibhavati| tayath kulaputra
ekamgeyam ma mahmairatam sarvatamohakram vihamati, evameva
ekasarvajatcittotpgeyamahmairatam vipayasam prayuktam yoio maasikratah
sarvamajatamohakram vihamati| tayath kulaputra mahsamure
potropitamaarhyeyamairatam vaigghastagatam agarapratist hi
kcamaiatasahasryabhibhavati varataca yataca, evameva sam sramahsamuragatamapi
sarvajatcittotparghamahmairatam praihipotropitam
prathamacittotpikabohisattvhyayasam tagatamaprptameva sarvajatagaram
vimuktiagaram pravist sarvarvakapratyekabuhakcamaikabhibhavati| tayathsti vairjam
ma mairatam yajjambuvpagatameva catvrim ayojaasahasrasthitm
carasryama alm bhavaavimapratibhsavyh sam arayati, evameva
sarvaguapariohitam sarvajatcittotpavairjamairatam sam sragatameva
harmahtugagaagocarm tathgatamahjasryacaramasm
sarvabuhavisayama alapratibhsavyh sam arayati|

328
tayath kulaputra yvaccarasryamaa
li prabhayvabhsayati, atrtare ye
kecihaahyaratajtarparajatapus p
agahamlyavastraparibhogh, sarve te
vairjamairatasya mlyam a ksamate, evameva yvat tryahvasu sarvajajam
harmahtuvisayamavabhsayati, atrtare yi
kicievamausyasarvarvakapratyekabuhakuali ssravyasravi v, sarvi ti
bohicittotpavairjamahmairatasya mlyam a ksamate| tayath kulaputra asti
sgaravyhagarbham ma mahmairatam yatsarvamahsgaravyh sam arayati, evameva
bohicittotpasgaravyhagarbhamahmairatam sarvajajavisayasgaravyham sam arayati|
tayath kulaputra citrjamairatam sthpayitv sti kim citprativiist ataram ivyea
jmbaasuvarea, evameva sarvajajacitrjamahmairatam sthpayitv sti
kim citprativiist ataram bohicittotpaivyajmbaasuvarea| tayath kulaputra
gama a
lasiha hitu i kah sarvagorag vae sthpayati, evameva
sarvajatcittotpapratipattigama alasiho bohisattvhitu ikah sarvakleagorag vae
sthpayati| tayath kulaputra praharaagr htah ro urgharso bhavati atrumaa
lea, evameva
sarvajatcittotpapraharaagr hto bohisattvo urgharso bhavati sarvakleaatruma alea|
tayath kulaputra ivyoragasracaaasya ekacrahraam shasram lokahtum gahea
spharati, karsapramam sarvatrishasre lokahturatapariprea mlyam a ksamate, evameva
sarvajatcittotpaivyoragasracaaasyaikhyayahtuh sarvaharmahtum guagahea
spharati, sarvaaiksaiksapratyekabuhacitti cbhibhavati| tayath kulaputra himavaccaaam
ma mahcaaaratam sarvaham praamayati, sarvam crayam talkaroti, evameva
sarvajatcittotpahimavaccaaaratam sarvakleasam kalpargaosamohaham praamayati,
jrayam ca prahlayati| tayath kulaputra ye sumerum parvatarjamupasam krmati, sarve te
ekavar bhavati yauta suvaravarh, evameva ye sarvajatcittotpasam
bohisattvupasam krmati, sarve te ekavar bhavati yauta sarvajatvarh| tayath kulaputra
yah priytrakasya kovirasya cchavigahah pravti, sa sarvajambuvpe
sarvavrsikjtisumam puspajtm a sam viyate, evameva yo bohisattvasya
sarvajatcittotpabjapraihivr ksaguajatvaco gahah pravti, sa
sarvapratyavarakualamlm
sarvarvakapratyekabuhavrsikjtisumamasravalasamhiprajvimuktivimuktijaara
m a sam viyate| tayath kulaputra priytrakasya kovirasya u gbhtasya veitavyam
bahm puspaatasahasrmyavram bhavisyatti, evameva
sarvajatcittotpapriytrakavr ksasya kualamlaugbhtasya veitavyamasam khyeym
evamausym ssravasravabohikusumyavram bhavisyatti| tayath kulaputra yah
ekaivasaparibhvitasya priytrakusumairvastrasya tailasya v gahah pravti, sa
ivasatasahasraparibhvitasya campakavrs iksumabhivastrasya v tailasya v a sam viyate|
evameva ya ekajamaparibhvitasya sarvajatcittasam tasya bohisattvaguajagaho aasu
iksu sarvabuhapamlesu pravti, sa kalpaatasahasraparibhvitm
sarvarvakapratyekabuhacittmasravakualaharmajagaho a sam viyate| tayath
kulaputra asti lker ma vr ksajtih uyatake samure sam bht| s mlata upya
yvatpuspaphalaparyattsarvaklam sarvasattvm a kaciopajvy bhavati| evameva
mahkarupraihimlasam jto bohisattvasya prathamasarvajatcittotpo
yvatsaharmasthitiparyavast saevakasya lokasya a kaciopajvyo bhavati| tayath
kulaputra asti ht akaprabhsam ma rasajtam| tasya ekapalam lohapalasahasram svarkaroti| a ca
tarasapalam akyam tea lohapalasahasrea parytum a lohkartum| evameva
ekasarvajatcittotparasahtuh kualamlaparimajasam gr htah
sarvakarmaklevaraalohi paryya sarvaharm sarvajatvar karoti| a ca

329
sarvajatcittotparasahtuh akyam sarvakarmaklealohaih sam kleayitum parytum v| tayath
kulaputra kiyatpartto'pyagiryvaupam labhate tvatm jvlm pramucati, evameva kiyatpartto'pi
sarvajatcittotpgirrambaavyavakratay yvat sam bhropam labhate, tvavivarhate
jrcihpramocaatay| tayath kulaputra ekasmtprapaeki
prapakot atasahasrypyate, aksaya eva prapo bhavatyaparyattah sarvaprapairyaih
evameva ekasmtsarvajatcittotpaprapattgatapratyutpam sarvatathgatm
sarvajatcittotpaprapm pyammaksaya eva sa ekah sarvajatcittotpaprapo'vabhti
aparyattah sarvajatcittotpaprapairyaih| tayath kulaputra ekah prapo yr e gr he
vtyae v praveyate, sahapraveito vars asahasrasam citamapi tamohakram vihamati
avabhsam ca karoti, evameva ekasarvajatcittotpaprapo yr e
sattvayagr hagahae'viytamohakrugate praveyate, sa
sahapraveito'abhilpyakalpaatasahasrasam citamapi klevaraatamohakram vihamati,
jlokam ca sam jaayati| tayath kulaputra yr prapavartirbhavati tr am prapo'vabhsam
karoti, yvm ca sehasam cayo bhavati tvapyate|
evameva yasya bohisattvasya yr praihavartiviesat bhavati, tr am
sarvajatcittotpaprapo harmahtvavabhsam karoti| yvacca mahkarucarysehasam cayo
bhavati, tvatsattvaviayaksetraviuhibuhakryaprabhva bhavati| tayath kulaputra
ivyajmbaasuvarlam kro vaavartio evarjasya mrhvabaho'sam hryo bhavati
sarvakmvacarairevaputraih, evameva pratipattiguapratist hitah
sarvajatcittotpaivyajmbaasuvarlam kro'viivartaym bohisattvm
mahpraihamrhvabaho'sam hryo bhavati
sarvablapr thagjaaaiksaiksapratyekabuhaih| tayath kulaputra sim hasya mr garjasya ea
acirajth sim hapoth pusyati, sarvamr g
ca vilayam gacchati, evameva tathgatapurusasim hasya
bohicittasamvaraasarvajatea prayuktea sarvikarmikabohisattvasim hapoth pusyati
buhaharmaih, sarvopalambhasam iritca sattv vilayam gacchati| tayath kulaputra
sim hasyukr t avtatrabea sarvavtatryah sam chiyate, evameva
pramitarratathgatasim habohicittotpasyutatrguavaraabea
sarvakmaguarativtatryah sam chiyate, sarvarvakapratyekabuhacaryguakathca
sam irhyate| tayath kulaputra gomahis yajksrapramahsamure
ekasim haughabiupraksepea sarvaksryapakrmati, a sam hayati, evameva
kalpaatasahasrasam citah karmakleaksramahsamurah
tathgatamahpurusasim hasarvajatcittotpaughaikabiupraks epea sarvo'avaesah ksayam
gacchati, sarvarvakapratyekabuhavimuktayaca a sam tist hate, a samvasati| tayath
kulaputra aa
koairgatasya kalavikapotasya yo abalavies a
h sarvabalavegasam pam
himavaivsim sarvapaksigam a sam viyate, evameva yah
sam sra
koagatasyikarmikabohisattvakalavikapotasya mahkarubohicittaabalaviesah
sarvarvakapratyekabuhm a sam viyate| tayath kulaputra yo'cirajtasya
mahgaruerapotasya paksavtabalaparkramo ayaapariuhiguaca, sa
sarvaarrapravr
hm taayesm paksim a samviyate, evameva yah prathamacittotpikasya
tathgatamahgaruerasya kulagotrasam bhavasya bohisattvamahgaruerapotasya
sarvajatcittotpabalaparkramo mahkaruhyayaayaapariuhiguaca, sa
kalpaatasahasrairytm sarvarvakapratyekabuhm a sam viyate| tayath kulaputra
mahpurusahastagato rcah kiyar h
amapi varma irbhiatti, evameva
r h
avryabohisattvahastagatah sarvajatcittotparcah sarvar s t yauayavarmi irbhiatti|
tayath kulaputra krohvist asya mahagasya yvallalt e pit akstist hati, tvaaghr s yo bhavati
sarvajambuvpakairmausyaih, evameva mahmaitrmahkarvist asya bohisattvamahagasya

330
yvaahyayavaae sarvajatcittotpapit ak a vigacchati, tvaaghr s yo bhavati
sarvalokahtuparypaaih sarvamraih sarvakarmabhica|
tayath kulaputra yah iksitasyesvastrtevsia isvastraje kr tbhysasya
ilpasthayogabalaviesah, sa sarvaiksitasya isvastrcryasya a sam viyate, evameva yah
sarvikarmikasya sarvajatbhmy kr t bhysasya bohisattvjeyasya
praihijhimukticarybalaviesah, so'utpitabohicittm
sarvaaiksaiksapratyekabuhm ca a sam viyate| tayath kulaputra isvastram iksamasya
prathamah paabahayogybhysah prvam gamo bhavati sarvesvastrajasya, evameva
bohisattvasya sarvajabhmau iksamasya prathamam sarvajatcitthyayasam prastham
prvagamam bhavati sarvabuhaharmhigamya| tayath kulaputra mykrasya
mygatavisayam sam arayamasya prathamamatrapaasihyabhiirhrameva maasikurvasya
sarvakriysihirbhavati, evameva bohisattvasya sarvabuhabohisattvavis ayavikurvh
sam arayatah prathamacittotpapraihbhiirhra evotthpako bhavati
sarvabuhabohisattvavisayasya| tayath kulaputra sarvamyviymatrcrpio'iarah
sarvamyirmarpagati sam arayati cittotpea, evameva
sarvajatcittotpacrpyiaraah sarvaharmahtum vit hapayati
sarvagulam kravyhaicittotpavaitmtrea| tayath kulaputra mrjrasya
sahar s t avicramtrea sarvamsik vilayampayate, evameva bohisattvasya
sarvajatcittotphyayaprayogavicramtrea sarvakarmakle vilayampayate| tayath
kulaputra jmbaasuvarlam kra bahah sarvbharai jihmkaroti, evameva
bohicittajmbaasuvarlam krhyayvabaho bohisattvah
sarvarvakapratyekabuhagulam krabhibhavati jihmkaroti| tayath kulaputra ayasktarjasya
kiyatpartto'pi htuh sarvar
h
amyasam bahaam sphot a
yati, evameva
kiyatpartto'pyahyayotpitah sarvajatcittotpahtuh sarvar s t ikr tviytr s
bahai
sphot ayati|
tayath kulaputra yatra yatraiva ayasktahturvicryate, tatra tatraiva sarvtaryaym si palyate,
a tist hate a sam ahati| evameva yatra yatraiva sarvajatcittotpahturvicryate krmes u
v
kleesu v rvakapratyekabuhavimuktau v, tatastata eva karmakleh
sarvarvakapratyekabuhavimuktayaca palyate a tis t hati, a sam ahati| tayath kulaputra
makaravihritah kaivartah sarvoakapribhayaviirvr to bhavatyaupaghtaarro
makaramukhagato'pi, evameva ahyayabohicittavihrito bohisattvah
sarvasam srakarmakleabhayaviivr tto bhavati
sarvarvakapratyekabuhbhisamaytaraprptyaughtyo
bhtakot skstkriypraapathpataatay| tayath kulaputra amr t apaptah purusah
sarvaparopakramaira mriyate, evameva sarvajatcittotpmr tapapto bohisattvah
sarvarvakabhmisu a mriyate, a coparamati bohisattvamahkarupraiht| tayath kulaputra
ajaasihah purusah sarvamausyabhavaesu cuvicarati a ca sarvamausyairr yate, evameva
bohicittotpaprajpraihyupastabho bohisattvah sarvamravisayesu cuvicarati, sarvamraica
a r yate| tayath kulaputra mahrjasam iritah purusah sarvaprkr t ajat a bibheti, evameva
sarvajatcittotpamahharmarjasam irito bohisattvah sarvvaraaivaraaurgatibhyo a
bibheti| tayath kulaputra parvatagr hesu sarvabhmyatargatapyabhaystyagibhayam,
evameva bohicittakualamlbhisyaitasam tasya bohisattvasya sti
rvakapratyekabuhavimuktijgibhayam| tayath kulaputra rasam iritah purusah
sarvaatrubhyo a bibheti, evameva sarvajatcittotparasam irito bohisattvah
sarvaucaritaatrubhyo a bibheti|

331
tayath kulaputra vajrapraharaagr htah akro everah sarvsuragaam pramarayati, evameva
sarvajatcittotpar hhyayavajrapraharaagr hto bohisattvah
sarvamraparapravyasuragaam pramarayati| tayath kulaputra rasyaopayuktah puruso
rghamyuh playati a ca urbalbhavati, evameva sarvajatcittotparasyaasam bhraprayukto
bohisattvo'sam khyey kalp sam sre sam saraa parikhiyate, a ca sam sraosairlipyate|
tayath kulaputra sarvabhaisajyarasasam prayogesu pyam prvam gamam a kvaciusyati,
evameva sarvabohisattvacarypraihasam bhrayogesu sarvajatcittotpah prvam gamo
bhavati, a kvaciusyati| tayath kulaputra purusasya sarvakryesu jviteriyam prvam gamam,
evameva bohisattvasya sarvabuhaharmes u bohicittam prvam gamam| tayath kulaputra
jviteriyavimuktah puruso irupajvyo bhavati mtpitr jtivargasya sarvakarmsamarthatvt, evameva
sarvajatcittotpaviyukto bohisattvah sarvajatguairupajvyo bhavati sarvasattvm
buhajapratilambhsamarthatvt| tayath kulaputra mahsamurah sarvavisairasyo bhavati,
evameva sarvajatcittotpamahsamuro's yo bhavati
sarvakarmaklearvakapratyekabuhacittotpavis aih| tayath kulaputra sryama alamaparyatah
sarvatrvabhsaih, evameva sarvajatcittotpasryamaa
lamaparypaam bhavati,
sarvarvakapratyekabuhatrsravaguabhibhavati| tayath kulaputra acirajto rjaputro
mrhaprpt sarvavr hmtyabhibhavati kulbhijtyhipatyea, evameva
acirotpitabohicittastathgataharmarjakulapratyjta ikarmiko
bohisattvaciracaritabrahmacary vr harvakabhibhavati bohicittamahkaruhipatyea|
tayath kulaputra kiyavr
hepyamtyea kiyablasypi rjakumrasya praipatitavyam, a ca
rjaputrea vr hmtyasya gauravam a karayam, evameva kiyavr hairapi
ciracaritabrahmacaryaih rvakapratyekabuhairikarmikasya bohisattvasya avaamitavyam, a ca
bohisattvea pratyekabuhesu gauravam a karayam|
tayath kulaputra sarvparibhto rjaputro'virahito rjalaks a
ea sarvgratprptairapi rjmtyaira
samo jtyahyaksatvt, evameva kiyatkarmakleopaparibhta ikarmiko bohisattvah
sarvajatcittotpalaksaevirahitah sarvgraprptairapi sarvarvakapratyekabuhaira samo
buhakulhipatyhyaksatvt| tayath kulaputra pariuhamairatam
caksustimiraosepariuhamitybhsamgacchati, evameva prakr tipariuham
sarvajatcittotparatam sattv arahayajatimiraosepariuhamiti sam jati|
tayath kulaputra sarvaviyausahisam grahasam prayukto bhaisajyavigraho
araasparaasam vsaaih sattvm vyh amayati, evameva
sarvakualamlopacayaprajopyaviyausahisam gr htam bohicittasam prayuktam
bohisattvapraihijaarram ravaaaraasam vsausmr tiprayogea sattvm kleavyh
praamati| tayath kulaputra ham salaksaam vastram sarvakaramaosaira kliyate, evameva
bohicittotpaham salaksaavastram sam srakleakaramaosaira kliyate| tayath kulaputra
mrhaalyasam gr hto ruvigraho a vikryate, sarvakriycubhavati, evameva
bohicittotpapraihimrhaalyasam gr htam sarvajatpraihijaarram
bohisattvakriysamartham bhavati, a ca vikryate sarvajatpraihiarratvt| tayath kulaputra
alyavimuktam yatramakryasamartham bhavati tyeva rupratyagi, evameva
sarvajatcittotphyayaviyukto bohisattvo buhaharmapariis pasamartho bhavati, evam
ca te bohyagasam bhrh| tayath kulaputra rjacakravartio hastigarbham ma klgaruratam|
tea saha hpitamtrah sarvarjacaturagabalakyo vihyase tis t h
ati| evameva
sarvajatcittotpgaruhpiti bohisattvasya kualamli sarvatraihtukavyativr tti bhavati
asam skr t asarvatathgatajagagaagocaraparyavasi| tayath kulaputra vajram
etarratkarutpayate'yatra vajrkartsuvarkarv, evameva vajropamah
sarvajatcittotpah| sa etartsattvayakualamlaratkarutpayate'yatra

332
sattvaparitramahkaruvajrkart sarvajajhylambaamahsuvarkarv| tayath
kulaputra astyaml ma vr ksajtih| tasya mlapratist ham opalabhyate
sarvakhpatrapalasam kusumit ca vr ksesu jlbht ca sam r yate, evameva
sarvajatcittotpasya mlapratist h
am opalabhyate, sarvapuyajbhijsam kusumitacasa
sarvalokopapattisu mahpraihajlbhtah sam r yate| tayath kulaputra vajram etare bhjae
tist hacchobhate, pi cchirausirabhjaea akyam sam hrayitumayatra acchirabhja'ea,
evameva sarvajatcittotpavajram a hhimuktikesu sattvabhjaesu matsarisu uhlesu
vypaacittesu kusesu musitasmr tisu uhprajesu obhate,
hyayavipaacalcalabuhisarvabhjaea akyam sam hrayitumayatra
bohisattvhyayaratabhjaea| tayath kulaputra vajram sarvarati irvihyti, evameva
sarvajatcittotpavajram sarvaharmarati irvihyati| tayath vajram sarvaaili bhiatti,
evameva sarvajatcittotpavajram sarvar s t i gataaili bhiatti| tayath kulaputra bhiamapi
vajraratam sarvarataprativiist am suvarlam kramabhibhavati, evameva ayavipattibhiamapi
sarvajatcittotpavajraratam sarvarvakapratyekabuhaguasuvarlam krabhibhavati|
tayath kulaputra bhiamapi vajraratam sarvariryam viivartayati, evameva pratibhiamapi
sarvajatcittotpavajraratam sarvasam srariryam viivartayati| tayath kulaputra kiyatpartto'pi
vajrahtuh sarvamaipsabhealaksaah, evameva kiyatparttrambaaprasr to'pi
sarvajatcittotpavajrahtuh sarvjabhealaksaah| tayath kulaputra vajraratam a
prkr t ajaahastagatam bhavati, evameva sarvajatcittotpavajraratam a
prkr t hyaymitvarakualamlm evamausym hastagatam bhavati| tayath kulaputra
rataparksabhijah puruso vajramairataguaja sya guaviesamaubhavati, evameva
usprajajtyah purusapugalo bohisattvacittamahprajvajrarataguabhijo sya
guaviesamaubhavati|
tayath kulaputra vajram a akyam jarayitum, evameva sarvajathetubhtam bohicittotpavajram
a akyam jarayitum| tayath kulaputra vajram mahpraharaam a akyam mahagepi
sam hrayitumayatra mahryaasthmabalavegea, evameva
sarvajatcittotpamahvajrapraharaam a akyam sarvarvakapratyekabuhamahagairapi
sam hrayitumayatra
sarvajathetubalopastabhpramakualamlamahryaasthmaprativiist airmahvabhsaprpt
airmahbohisattvaih| tayath kulaputra yatra sarvapraharai a prasahate tatra vajram prasahate,
a pratihayate, evameva yatra sarvarvakapratyekabuhapraihijapraharai a prasahate
sattvaparipkaviaye v tryahvakalpacaryuhkhasamvse v, tatra
sarvajatcittotpamahvajrapraharaagr hto bohisattvo'parikhiamasah prasahate, a
pratihayate| tayath kulaputra vajram a akyam keacitpr t hiv praeea sam hrayitumayatra
vajratalea, evameva sarvarvakapratyekabuhairbohisattvairyapraihasam bhravajram a
akyam sam hrayitumayatrhyayabohicittotpavajrar h
apr thivtalea| tayath kulaputra
r h
avajratalcchirabhjaatvmahsamure pyam a visarati, evameva
bohisattvavajrcchirar hatalaparimapratist hiti bohisattvasya kualamli a ks yate
sarvabhavopapattisu| tayath kulaputra vajratalapratist h
it mahpr t hiv a viryate a sam sati,
evameva bohicittotpavajrar h
atalapratist hiti bohisattvapraihi sarvatraihtuke a
viryate a sam sati| tayath kulaputra vajramuakea a kliyate, evameva bohicittotpavajram
sarvakarmakleoakea sarvakarmasam vsaira kliyate a sviyate| tayath kulaputra vajram
sarvgihaira ahyate a sam tapyate, evameva sarvajatcittotpavajram
sarvasam srauhkhgihaira ahyate, sarvaklegitpaira sam tapyate| tayath kulaputra
tathgatmarhatm samyaksam buhm bohima e isatm mram yohayatm
sarvajatbhisam buhamm yea pr t hivpraeea akyamsaam sam hrayitumayatra
trishasramahshasravajrabhiharaitalea, evameva bohisattvmauttarym

333
samyaksam bohau praiahatm carym caratm pramith pariprayatm kstimavakrmatm
bhmim pratilabhamm kualamli parimayatm vykaraam sam pratcchatm
sarvabohisattvamrgasam bhramupastambhayatm sarvatathgatm mahharmamegh
sam hrayatm te mahkualamlabalhaveg yea cittea akyh sam hrayitumayatra
sarvapraihajavajrar habhi sarvajatcittotpea|
iti hi kulaputra ebhica ayaica apramairyvaaabhilpyabhilpyairguaviesaih samavgatah
sarvajatcittotpah| te'pi sattv evam guaharmasamavgat bhtca bhavisyati ca,
yairauttarym samyaksam bohau cittyutpiti| tasmttarhi kulaputra sulabhste lbhh,
yastvamauttarym samyaksam bohau cittamutpya bohisattvacarym parimrgasi esm gum
pratilbhya||
api ca kulaputra yavaasi-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham
pratipattavyamiti| gaccha kulaputra, asya vairocaavyhlam kragarbhasya mahkt grasya
abhyataram praviya vyavalokaya| atra jsyasi yath bohisattvacaryym iksitavyam, iksamasya
ca yr guapariispattirbhavati||
atha khalu suhaah rest hirako maitreyam bohisattvam praaksikr tv evamha-vivr u rya asya
kt grasya vram| praveksymi| atha khalu maitreyo bohisattvo vairocaavyhlam kragarbhasya
kt grasya vramlamupasam kramya aksiea pi acchat abamakrst| tasya vram
vivr tamabht| sa ha-pravia kulaputra etatkt gram| atha khalu suhaah rest hirakah
paramcaryaprptastatkt gram prviat| tasya samaatarapravist asya tavram samvr tamabht|
so'rkst tam kt gram vipulavistram bahuyojaaatasahasravistram gagaatalpramam
samatkahtuvipulam asam khyeyacchatrahvajapatklam kram asam khyeyaratlam kram|
asam khyeyamukthrapralambitlam kram asam khyeyaratahrapralambitlam kram
asam khyeyalohitamukthrapralambitlam kram asam khyeyasim hamukthrapralambitlam kram
asam khyeyasim hahvajlam kram asam khyeyacarrhacarlam kram
asam khyeyavicitrapat t ambhipralambitlam kram asam khyeyavivihapat t apat t lam kram
asam khyeyamaijlaprabhlam kram asam khyeyahemajllam kram asam khyeyaratapat t lam kram
asam khyeyaratasuvarastrapratyuptlam kram asam khyeyaghat mahurairghoslam kram
asam khyeyaratakikijlasamritamaojaablam kram
asam khyeyaivyapuspaughbhipravarsalam kram
asam khyeyaivyamlyambhipralambitlam kram
asam khyeyagahaghat ikirhpitopacrlam kram
asam khyeyasuvaracrasam pravarsalam kram asam khyeyaharmyajllam kram
asam khyeyagavkslam kram asam khyeyatoralam kram asam khyeyairyhlam kram
asam khyeyaramaa
lam kram asam khyeyaratest akicitlam kram
asam khyeyaratabhittyalam kram asam khyeyasthlam kram
asam khyeyaratavastrameghlam kram asam khyeyaratavr kslam kram
asam khyeyarataveiklam kram asam khyeyaratapathlam kram
asam khyeyaratacchaaasarvavyhlam kram
asam khyeyabhmitalapratist havicitravyhlam kram asam khyeyarataicitaprslam kram
asam khyeyaratsalam kram asam khyeyamaikaylam kram
asam khyeyaratapat t asam str tacam kramlam kram
asam khyeyajmbaasuvaravarakaalstambhasuvibhaktlam kram
asam khyeyasarvaratavigrahlam kram asam khyeyabohisattvtmabhvlam kram
asam khyeyapaksigaavicitramaojaruturavitlam kram asam khyeyaratapamlam kram
asam khyeyaratayast isam hralam kram asam khyeyapuskariyalam kram

334
asam khyeyapua
rklam kram asam khyeyaratasoplam kram
asam khyeyaratavmakaviracalam kram asam khyeyavicitrarataicitabhmyalam kram
asam khyeyamahmairataprabhpramuktlam kram asam khyeyasarvaratavyhlam kram
asam khyeyaguavarasamuitlam kram| tasya ca mahkt
grasya abhyatare taayi
kt graatasahasryevam rpavyhlam kr tyevpayat
asam khyeyaratacchatrahvajapatklam kri yvaasam khyeyaguavarasamuitlam kri ca|
ti kt gri vipulavistryapramkakoabhtyapayat samatt suvibhakti| te csya
kt gravyh ayoysam bhi ayoymaitrbht ayoysam krh pratibhsayogea
bhsamagama ekasmirambae| yath ca ekasmirambae, tath esasarvrambaesu||
atha khalu suhaah rest hirako vairocaavyhlam kragarbhasya mahkt grasya
iamevam rpamacityavisayavikurvitam r s t v atulaprtivegavivarhitea mahhars aprmoyea
abhisyaitakyacittah sarvasam jgatavihtamasah sarvvaraavivartitacittah
sarvamohavigato'sam pramosaivyaayaah sarvaabsagasmr t ivijaptirotrah
sarvamaasikraviksepavigato'varaavimoksaayausaraabuhih sarvaiksrotobhimukhea
kyapraamea sarvrambavaraasam presitacaksuh sarvatrugatea abhiirhrabalea
sarvaarrea praipatitah||
samaatarapraipatitamtraca suhaah rest hirako maitreyasya bohisattvasya
ahist h
abalea sarvesu tesu kt
gresvabhyatarapravist a
mtmam sam jte sma| tesu ca
sarvakt gresu vivihavaimtryagatyacityavisayavikurvityarkst| kvacitkt gre yatra
maitreyea bohisattvea prathamam praihacittamutpitamauttarym samyaksam bohau,
yamagotropapaea yea kualamlea yay sampaay yea kalyamitrasam coaea
yayuhpramea yamake kalpe yatratathgate yavyhe yr ym parsai yr ea
praihaviesbhiirhrea, tatsarvamarkst, sam jte ausarati| yvacca tesm sattvm tasya
ca tathgatasya tea samayeyuhpramamabht, tvatkle tasya tathgatasya
pamulagatamtmam sam jte sma| tm ca sarvm kriymapayat||
kvacitkt gre yatra maitreyea bohisattvea prathamo maitrasamhih pratilabhah, yata upya
asya maitreya iti sam joapi taarkst| kvaciyatra caryh crh, kvaciyatra pramith
pariprith, kvaciyatra kstiravatr, kvaciyatra bhmiravakrt, kvaciyatra buhaks etravyhh
parigr h
th, kvaciyatra tathgatasaam sam hritam, kvaciyatra autpattikesu harmesu kstih
pratilabh, kvaciyatra vykr to'uttarym samyaksam bohau, yath vykr to yea vykr to
yvaccirea ca vykr tastatsarvamarkst| sa kvacitkt gre maitreyam bohisattvam
cakravartirjabhtam sattv aasu kualesu karmapathesu pratist hpayamamapayat|
kvacillokaplabhtam sarvalokahitasukham sattvmupasam haramam, kvacicchakrabhtam
kmaguaratim sattvm viivartayamam, kvacibrahmabhtam hypramaratim sattvm
samvarayamam, kvacitsuymaevhipatibhtamapramagu sattvm sam varayamam,
kvacit sam tusitaevevarabhtamekajtipratibahabohisattvaguubhvayamam,
kvacitsuirmitaevarjabhtam sarvabohisattvairmavyham evaparsai sam arayamam,
kvacivaavartievarjabhtam sarvaharmavaavartitm evm sam prakayamam,
kvacimratvam krayamam, sarvasam pattyaityatm evm eayamam,
kvaciasurerabhavaopapaam sarvamamaaarpaprahya mahjasgaravighaya
harmajasgaravighaya harmajamypratilambhya asurapars ai harmam
eayamamapayat| kvacitkt gre yamalokamarkst| tatra maitreyam bohisattvam prabhay
maharakavabhsya arakopapam sattvm sarvairayauhkham
praamayamamarkst| kvacitkt gre pretabhavaamarkst| tatra maitreyam bohisattvam
pretabhavaopapam sattvm vipulamaapamupasam hr t ya ksutpipsm
praamayamamarkst| kvacitkt gre tiryagyoau vivihopapatyyataavimtratay tiryagyoigat

335
sattv viayatamarkst| kvacitkt gre mahrjikaevaparsai lokaplm harmam
eayamamapayat| kacicchakraevarjapars a
i kvacitsuymaevarjaparsai
kvacitsam tusitaevarjaparsai kvacitsuirmitaevarjaparsai kvacivaavartievarjaparsai
kvacitkt
gre brahmeraparsai maitreyam bohisattva mahbrahmabhtam harmam
eayamapayat|
kvacigamahoragaparsai kvaciyaksarksasaparsai kvacigaharvakiaraparsai
kvaciasuraaveraparsai kvacimahorageraparsai kvacimausyeraparsai kvacitkt
gre
evagayaksagaharvsuragaruakiaramahoragamausymausyaparsai maitreyam
bohisattvam harmam eayamamapayat| kvacicchrvakaparsai kvacitpratyekabuhaparsai
kvacibohisattvaparsai kvacitkt gre prathamacittotpikmikarmikm bohisattvm
maitreyam bohisattvam harmam eayamamapayat| kvaciccarypratipam
kvacitkstipratilabhmaviivartaym kvaciekajtipratibahmabhisekaprptm
kvacitkt gre prathamabhmisthitm bohisattvm bhmivaiesikatm
samvarayamamapayat| kvaciyvaaabhmisthitairbohisattvaih saha maitreyam bohisattvam
sarvabhmivaiesikatm sam gyatamapayat| kvacitsarvapramitparipraye'pramatm
kvacitsarvaiksbhimukhvatrasamatm kvacitsamhimukhapraveavistratm
kvacivimoksaayagambhratm kvacicchtahyasamhisampattyabhijvis ayaspharaatm
kvacibohisattvacaryviayopyamukhapraveatm kvacitpraihbhiirhravistratm
kvacitkt gre maitreyam bohisattvam cam krambhiyuktam sabhgacaritairbohisattvaih srham
lokahitakriyrtham vivihailpaastraviesm sarvasattvahitasukhhopasam hitatm
sam gyamamapayat| kvaciekajtipratibahairbohisattvaih srham
sarvabuhajbhisekamukham sam gyatamapayat| kvacitkt gre maitreyam bohisattvam
cam krambhiyuktam varsaatasahasrairaiksiptahuramapayat| kvaciueasvhyyaprayuktam
kvaciharmamukhapratyaveksaaprayuktam kvaciharmasam gyaaprayuktam
kvaciharmalekhaaprayuktam kvacimaitrsamhisampaam kvacitsarvahyprami
sampaam kvacisarvakr tsyataavimoksasampaam kvacitkt gre
bohisattvbhijbhiirhraprayogasamhisampaam maitreyam bohisattvamapayat||
kvacitkt gre irmavatm bohisattvasamhim sampa bohisattvapayat| tes
m ca
sarvaarraromamukhebhyah sarvairmameghicarato'payat| kesm citsarvaromamukhebhyo
evaikyameghicarato'payat|
kesm cigayaksagaharvsuragaruakiaramahoragaakrabrahmalokaplacakravartimegh
kesm citkot t arjamegh kesm cirjakumramegh kesm cicchrest hyamtyagr hapatimegh
kesm cicchrvakapratyekabuhabohisattvamegh kes m cittathgatakyamegh
kesm citsarvaarraromamukhebhyo'pram sarvasattvairmameghicarato'payat|
kesm citsarvaromamukhebhyo vivihi harmamukhi icaramyaraust-yauta
bohisattvaguavaramukhi apramitmukhi
lakstivryahyaprajopyapraihabalajapramitmukhi
sam grahavastuhypramasamhisampattyabhijviyhrapratibhasatyapratisam vicchamathavipayavimoksamukhaprattyasamutpapratiaraaharmoasmr t yupasthasamyakprah
arhiperiyabalabohyagamrgarvakayakathpratyekabuhayakathmahyakathbhmiks
ticarypraihamukhi evam sarvaharmamukhapraveaabicarato'raus t| kvacitkt gre
tathgataparsama alasam iptarkst| tesm ca tathgatm vimtratm
jamakulavimtratm kyavyhpramavimtratmyurvimtratm ksetravimtratm kalpavimtratm
harmaeavimtratm irmamukhavimtratm saharmasthitivimtratm
yvaaesasarvkraparsamaa
lavimtratmarkst||

336
mahye ca vairocaavyhlam kragarbhasya mahkt grasya ekamurataram vistrataram ca
taayasarvakt gresasarvavyhtiriktataravyhasamalam kr t am kt gramarkst| sa tasya
kt grasybhyatare trishasramahshasram lokahtumarkst| tasmim ca trishasramahshasre
lokahtau kot atam cturvpikm kot atam jambuvpakm kot atam
tusitabhavamarkst| sa tatra jambuvpesu maitreyam bohisattvam pamagarbhagatam
jyamamapayat| akrabrahmbhym pratksyamam saptapai prakrtam aa io
vyavalokayamam mahsim haam aatam sarvakumrabhmim sam arayamam
atahpuramahye gatamuyabhmim iskrtam sarvajatbhimukhamabhiiskramya pravrajatam
uskaracarym sam arayatamhram paribhujam bohima amupasam krtam mram
harsayamam bohim vibuhyamam bohivr ksamaimisam irksamam
mahbrahmahyesyamam harmacakram pravartayamam evabhavaesu praviatamarkst|
bhisam bohiharmacakrapravartaavisayasam araavimtratbhirkalpamapravartaavim
tratbhiryuhpramavimtratbhirparsama alavyhavimtratbhirksetraviuhiayasam
araavimtratbhih carypraihaprabhvavimtratbhih
harmaeavyavasthasarvaparipcaopyavimtratbhih
htuvibhagasaasthityahist hasam araa vimtratbhih| sarvatra ca tatra suhaah
rest hirakah pamlagatamtmam sam jte sma||
sa sarvaparsama alesu sarvakriysam araesu sarvyuhpramavimtratsu asam pramusitea
smr t yahist hajea sarvasam jgatavyavasitym jabhmau sthito yvati tesu
sarvakt gresu ghat kikijlatryasam gtiprabhr t yrambai
sattvebhyastebhyo'cityameghaigarjitairghos a
abam icaratamaraust|
kvacibohicittavimtratm kvacitpramitcarypraihavimtratm
kvacibhmyapramavimtratm kvaciabhijcityavikurvitavimtratm
kvacittathgatapjvimtryavimtratm kvacibuhaksetravyhavimtratm
kvaciapramatathgataharmameghavimtratm evam sarvaharmairghos
yathprvaparikrtitaraust| kvacitsarvajatprasthaabamaraus t-amusmi lokahtvamuko
ma bohisattvo bohicittamutpayati amukam harmamukham rutv amukea kalyamitrea
sampito'mukasya tathgatasya pamle evam mi kalpe r e buhaksetre
r kparsamahyagate r am kualamlamlamavaropya r m stathgatagu rutv
r ehyayea r y praihavimtratay| iyatah kalp bohisattvacarym caritv iyabhih
kalpairauttarm samyaksam bohimabhisam bhotsyate| r gmaheyah r ea yuhpramea
r y buhaksetraguavyhsam pa|
r ea praihaviesea r ea sattvaviayea r ea
rvakapratyekabuhabohisattvasam iptea| tasya pariirvr tasya iyatah kalp saharmah
sthsyati, iy samartho bhavisyati| kvaciirghosamaraust-amusmim llokahtvamuko ma
bohisattvo apramitym carar i uskaraparitygaati karoti| amuko bohisattvah lam
raksati, kstim bhvayati, vryamlabhate, hyi sampayate prajvicayaprayuktah| amuko
bohisattvah saharmaparyest iheto rjaparitygam karoti, rataparitygam putraparitygam
bhryparitygam hastapaayaottamgaparitygam karoti, agiprapataam karoti| amuko ma
bohisattvah tathgatasaamabhyugato harmabhakatvam karoti, harmaam ati,
harmayajam yajati, harmahvajamucchrayati, harmabherm parhati, harmaakhamprayati,
harmavarsam pravarsati, tathgatasaam hrayati, tathgatacaityyalam karoti, tathgatavigrah
krayati, sattvasukhopahamupasam harati, saharmakoamraksati| kvaciirghosamaraustamusmim llokahtvamuko ma tathgata etarhi tis t hati hriyate ypayati, harmam ca eayati
evam mbhisekea r ym parsai r e buhaksetre r e kalpe r eyuhpramea r y

337
harmaeaay r ea sattvaviayea r kpraihyabhisam bohea| evamekaikasm
ghat kikijlatryikrambaapramaharmamukhavimtratirghosaraust| sarvesm
ca tesm irghosm ravea suhaah rest hirako vipulaprtivegbhisyaita cittasti
harmamukhi r
o
ti| kvacihramukhi pratyalabhata, kvacitpraihamukhi,
kvacitkstimukhi, kvaciccarymukhi, kvacitpraihamukhi, kvacitpramitmukhi,
kvaciabhijmukhi, kvaciviyjlokamukhi, kvacivimoks amukhi,
kvacitsamhipraveamukhi pratyalabhata||
tebhyaca arama alebhyo'parimapratibhsavyhavijaptimapayat|
kvacittathgataparsama alapratibhsavijaptim kvacibohisattvaparsama alapratibhsavijaptim
kvacicchrvakaparsama alapratibhsavijaptim
kvacitpratyekabuhaparsama alapratibhsavijaptim
kvacittathgataparsama alapratibhsavijaptim kvacitsam klist aksetrapratibhsavijaptim
kvaciviuhaksetrapratibhsavijaptim kvacitsam klest aviuhaksetrapratibhsavijaptim
kvacitsarvabuhaikalokahtupratibhsavijaptim kvacibuhalokahtupratibhsavijaptim
kvacitparttalokahtupravibhsavijaptim kvacimahagatalokahtupratibhsavijaptim
kvacitsksmalokahtupratibhsavijaptim kvaciuralokahtupratibhsavijaptim
kvaciirajlapravealokahtupratibhsavijaptim kvacivyatyastalokahtupratibhsavijaptim
kvaciahamrhvam lokahtupratibhsavijaptim
kvacitsamaharatalapravealokahtupratibhsavijaptim
kvaciarakatiryakpretvabhsalokahtupratibhsavijaptim
kvacievamausykralokahtupratibhsavijaptimarkst| tesu ca cam kramesu isaya
svsaesu ca asam khyey bohisattv kryaprayuktapayat| km ciccam kramyam
km civyyacchatah km civipayatah km cimahkaruay spharam km civivih
straay lokrthasam prayuktabhiirharam km ciuiatah km citsvhyyam
km cillikhitah km citparipraayatah km citrtriskahaeapariamabhiyukt
km citpraihyabhiirharam||
tebhyaca stambhebhyah sarvamairjaprabhjli icarati vyapayat| kvacilavari
kvacitptavari kvacillohitavari kvaciavatavari kvacitsphat ikavari kvacittapayavari
kvaciiralavari kvaciiryuhavari kvacijjmbaasuvaravari
kvacitsarvaprabhsavari kyacittaprtisam jaaaparamaayabhirmi| tm ca
jmbaasuvaravarakaalstambh sarvaratavigrahm ca puspameghvalambitparkst|
mlyamap chatrahvajapatkp gahahpavilepaap
viviharatavicitrasuvarastrap vivihamukthrap ratahrap
sarvavyhaparigr h
tap| km ciavaatacmaimakut
aimisaaya kr t jaliput

amasyato'payat| tebhyaca mukthrebhyah sarvagahaparibhvitst gopetasksmajalahar
prasravamapayat| tebhyaca vairyamaihrajlebhyo rghapakt ksaratapayat| ti ca
ratacchatri sarvlam kravyhopaobhityapayat| tm ca
rataghat kikijlapat t amakalpamaialkvicitramairatakoasamalam kr tagarbhmapayat|
tbhyaca puskiribhyo'sam khyeyi ratapamotpalakumuapu arkyabhyugatyapayat|
kicivitastipramamtri kicivymapramamtri kicicchakat acakrapramamtri| tesu
ca rp vyhapayat| yauta strrp purus arp rakarp rikrp akrarp
brahmarp lokaplarp evagayaksagaharvsuragaruakiaramahoragarp
rvakapratyekabuhabohisattvarp sarvajagarpasam sthaarr vicitravar
kr tjaliput avaatakyamasyato'payat| vtrim amahpurusalaksaasamalam kr takym ca
tathgatavigrah paryakaisa apayat||

338
y ca s vairyatalst paamahpr t hiv, tatra ekaikato'st paacityh pratibhsavijaptrapayat|
kvacitksetrapratibhsavijaptim kvacibuhapratibhsavijaptim| yvataca tes u

kt gresvalam kravyhh, t sarvekaikasmiast pae pratibhsaprptapayat| tes m ca


ratavr k sm sarvatra puspaphalakoebhyo sam sthavicitrasuvararprhakyapayat|
kvacibuhrhaky kvacibohisattvrhaky
kvacievagayaksagaharvsuragaruakiaramahoragrhaky
kvacicchakrabrahmalokaplrhaky kvaciccakravartimaus yerrhaky
kvacirjakumrarest higr hapatyamtyastrpurusarakarikbhiksubhiksuyupsakopsikrhaky
km citpuspamvalambitap km ciratahrbhipralambitap
km citsarvavyhaparigr htap km ciavaataky kr tjaliput aimisaaya amasyatah
km ciabhist uvatah km citsampa km citsuvaravarvabhs km cirpyavarvabhs
km cittusrasukumravarvabhs km ciiralamaivarvabhs
km civirocaamairatvabhs km citsarvaratavarvabhs
km ciccampakapuspavarvabhs km citprabhkyvabhs
km cillaksaavicitrtmabhvapayat| tebhyaca
arhacarebhyo'sam khyeym carasryagrahaatrpratibhs icarya
aaio'vabhsayamapayat||
tca prsavimakt grabhitth sarvaratst paavicitr apayat| tesu ca sarvaratst paesu
maitreyasya bohisattvasya sarvabohisattvacarykramamapayat yath prvam
bohisattvcarymacara| kvaciast pae maitreyasya bohisattvasya irahpraamapayat|
kvacietrapraam kvacivastrapraam kvaciccmairatapraam
kvacitsaharmacmaipraam kvaciatapraam kvacijjihvpraam
kacitkaraspraam kvacihr
ayapraam kvacimajjamm sapraam kvaciruhirapraam
kvacicchavicarmapraam kvacimm saakhapraam kvacitsajlgulipraam
kvacitsarvaarrapraam kvacitputrauhitr b
hrypraam kvacirataripraam
kvacigrmaagaraigamajaapaarst rarjahpraam kvacijjambuvpapraam
kvaciccaturvpapraam kvacitsarvarjyaivaryapraam kvacibhararjsaapraam
kvacisaspraam kvaciatahpurapraam kvaciuyatapovaapraam
kvacicchatrahvajapatkpraam kvacitpuspamlyagahulepaapraam kvaci
glapratyayabhaisajyapraam kvacitsarvapavihipraam kvacitsarvopakaraapraam
kvacitsarvoprayapraam kvaciratakm syaptrpraam kvacivararathapraam
kvacibahagragat vimoksayatam kvacivahy irmoksayatam kvaciblm cikitsamam
kvacitpraast amrgm mrgamupaarayatam kvaciabhtam apathe vam vhayamam
kvaciblhvarjabhtam mahsamure rksasvpagat sattv paritryamam
kvacimaharsibhtam stryabhiirharamam kvaciccakravartibhtam aakualesu karmapathesu
sattv pratist hpayamam kvacivaiyabhtamturm cikitsm prayojayamam
kvacimtpitaramupatist hatam kvacitkalyamitri ursatam kvacicchrvakavararpea
sattvaviayea prayuktam kvacitpratyekabuhavararpea kvacibohisattvavararpea
kvacibuhavararpea kvacitsattvaviayaprayuktam kvacitsattvajtakaviesairupapattim sam arya
sattv paripcayamam kvaciharmabhakarpea tathgatasaopagatamuiatam
svhyyamam yoiommm sprayuktam tathgatacaityyalam kurvam tathgatavigrah
krayamam buhapjym sattv sampayamam gahulepaapraam
sugahatailbhyajaapuspamlyropaisarvkrabuhapjprayuktam aasu kualamlesu
karmapathesu sattv pratist hpayamam pacasu ikspaesu ast gaposahesu
buhaharmasam ghaaraagamaesu pravrajyym harmaravae
ueasvhyyayoiomaasikresu sattviyojayamam harmasm kathyya
sim hsaasam isa a
m buhabohim vivr
vatam| iti hi yvamaitreyo bohisattvo'sam khyeyaih

339
kalpakot iyutaatasahasraih sat su pramitsu cracaritah, tatsarvam suhaah rest hirakastata
ekaikasmast paaparparairkrairarkst| sa kvacitkt gre yvati maitreyea bohisattvea
kalyamitri paryupsiti tesm vikurvitavyharkst| sarvesu ca tesu kalyamitresu
upasam krtambhsyamamtmam sam jte sma-ehi suhaa svgatam| msi kltah|
payemm bohisattvcityatm||
iti hi suhaah rest hirakastata ekaikasmtkt grekaikasmrambaimi ca ayi ca
avicityavyhavisayavikurvityarkst| asam pramusitea smr t ibalhea samataigvyavacritay
caksuhpariuhy avaraea vipayakaualyajea
bohisattvajhist havaitpratilambhea bohisattvasam jgataprasr tym jabhmau sthitah,
tatsarvamaatavyhavisayavikurvitamarkst| tayath purusah suptah svaptaragato vivih
rprambaavies payet yauta gr havimaramayi v grmaagaraigamajaapaaramayi
v vastrapaparibhogaramayi v gtavyatryasam gtiviviharatikrramayi v payet|
uyrmatapovaaramayi v vr ksaapuskiriparvataramayi v
mtpitr mitrajtislohitasamavahagatam v tmam sam jte| mahsamuram v payet
sumerum v parvatarjam sarvaevabhavai v jambuvpam v, aeakayojaaatasthitam v
tmam sam jte| tacca gr ham v avacarakam v vipulam payet| sarvagulam krasamavasr t am
ivasameva sam jte| a rtrirgham ca sam jte a hrasvam, a svapa iti sam jte|
sukhopastham ctmaah payet| sa prasrabhakyasam skro vigatastyamihah
sarvaratyapakarsito vipulaprtisukhasam ve rgham ca vipulam ca sam jte| ivasam v saptham v
arhamsam v sam vatsaram v varsaatam v tato v uttari sam jte| prativibuhaca
tatsarvamausmaret| evameva suhaah rest hirakah bohisattvhist hea
sarvatraihtukasvapasamavasaraajea parttasam jgatairuhacet
vipulamahagatvaraabohisattvasam jgatavihr
bohisattvavisayugato'cityabohisattvaayapraveusr tabuhistatsarvavyhavikurvitamapayat
sam jte'ubhavati vicrayati imittkaroti laks ayati, tatra ca sthitamtmam sam jte| tayath
glah purusacarame cittotpe vartama upapatyataryacitte pratyupasthite karmabhave
mukhbhte yathkr takarmopacayavipkea aubhakarmapratyayea arakam v payet, tiryagyoim
v pretavisayam v yamapurus v r hapraharaagr ht rusitkroato ruitkroitaabam ca
rakm ruuyt|
tm ca ksraam payet, tm ca ksurahrparvat, tm ca kt lmalm, tacca asipatravaam
payet| tm ca maharakpt sam prajvalitekajvlbht, tca lohakumbhh payet, th
krah kryam, tm ca veamaubhyam sam jt| ti ca
airayikyagisam tpauhkhi payeaubhavet| ubhakarmopacayea v evabhavaam payet|
evaparsaapsarogaam sarvavyhlam krm ca payet,
uyavimaapuskarirataparvatakalpavr ksaparibhog v payeaubhavet, tayuhklam ca
sam jyt-itacyutastatra vopapao'atarhita eva karmavis aycityatay etm kriym payet
sam jta aubhavet| evameva suhaah rest hirako bohisattvakarmavisaycityatay
tatsarvavyhavikurvitamarkst| tayath bhtagrahvist ah puruso vivihi rupagati payati| yacca
paripr cchate, tavykaroti| evameva suhaah rest hirako bohisattvajhist habalea t
sarvavyharkst| tayath gabhavaapravist ah puruso gasam jgatapraveea ivasam v
saptham v arhamsam v msam v sam vatsaram v varsaatam v sam jmtram sam jte,
gasam jgatotsr s t o
mausyasam jgatea muhrtamtram payet| evameva suhaah
rest hirako bohisattvasam jgatusmr tabuhistamaitreyasya bohisattvasya ahis t havaea
tamuhrtam bahi kalpakot iyutaatasahasri sam jte sma| tayathsti
sarvajagavaravyhagarbham ma mahbrahmao vimam| tatra sarvatrishasramahshasro
lokahturbhsamgacchati pratibhsayogea sarvrambamirbhtah| evameva suhaah

340
rest hirakah t sarv vyhayoysam kr sarvrambaesu pratibhsaprptah tayath
kr tsyataasampattivihr bhiksureko'vityah ayae v cam krame v isayym v utthito v
isa o v yathkr tsasampattivisayvatrea sarvalokam sam jte payatyaubhavati
hyyiviescityatyai| evameva suhaah rest h
irakah t sarv vyh yathvisayvatrea
payati sam jte| tayath gaharvaagarm sarvavyhlam kr gagaatale sam r yate, a ca
kasyacivaraatvya kalpate| tayath yaksavimapravist i mausyavimi
yaksavimtargatyayoysam bhii yathkmavisayapariuhy sam r yate| tayath
mahsamure sarvasya trishasramahshasrasya lokahtoh pratibhsasamurh sam r yate|
tayath mykro matraviyausahibalhist hea sarvarpagati sarvakriyca sam payati|
evameva suhaah rest hirako maitreyasya bohisattvasyhis t hajamycityapraeea ti
sarvavyhavikurvityarkst harmajamybalbhiirhr tea
bohisattvavaithist h
ajamygatea||
atha khalu maitreyo bohisattvastatkt gram praviya taahist hamavasr jya suhaam
rest hirakamacchat abam kr t v etaavocata-uttist ha kulaputra| es harmm harmat|
avist h
apaapratyupasthalaksah kulaputra sarvaharm bohisattvajhis t h
ith| evam
svabhvpariispa mysvapapratibhsopamh| atha khalu suhaah rest hirakah
tecchat abea tatah samhervyutthitah| tam maitreyo bohisattva ha-r s t te kulaputra
bohisattvhist havikurvh? r s t ste bohisattvasam bhrabalaisyah? r s t te
bohisattvapraihijavit hapa? r s t ste bohisattvacarysamugamh? rutam te
bohisattvairyamukham? r s t te buhaksetravyhpramat? r s t te
tathgatapraihivairayavaiesikat? augat te bohisattvavimoks cityat? aubhtam te
bohisattvasamhiprtimukham? suhaa ha-r s t amrya kalyamitrhist hea
kalyamitraprabhvea| api tu khalu rya ko maisa vimoksah? maitreya hasarvatryahvrambaajapravesam mosasmr tivyhagarbho ma kulaputra esa vimoksah|
r m ca kulaputra vimoksmaabhilpyabhilpymekajtipratibaho bohisattvo lbh|
suhaa ha-kva asau rya vyho gatah? maitreyo bohisattva ha-yata evgatah| suhaa ha-kuta
gatah? maitreyo bohisattva ha-bohisattvajhis t hbhiirhrgatah| tatraivhist hea
tist hati| a kvacigato gato a rbhto a sam cayabhto a kt astho a bhvastho a bhvasthito
a eastho a praeasthah| tayath kulaputra gm meghajlam a kyea cittea
abhyatarbhtam a sam cayasthitam a sam r yate| gacetavaea apram vrighrh
pramucati gavisaycityatay| evameva kulaputra te vyh hytmagat a bahirhgat a ca a
sam r yate, bohisattvhist havaea, tava ca subhjaatay| tayath kulaputra mykrasya
sarvamygatavisayam sam arayamasya my a kutacigacchati a vigacchati a
kvacitsam krtim, sam r yate ca matrausahibalea| evameva kulaputrate vyh a kvacigat a
kutacigat a kvacirbhth| sam r yate ca acityabohisattvajamysuiks itvt
prvapraihhist hajavaitay| suhaa ham -kiyarrya gacchasi? haagatagatim gatah| kulaputra bohisattvm gatih acalasthagatih| alayiketagatih|
acyutyupapattigatih| asthasam krtigatih| acalautthagatih| aaveksiketagatih|
akarmavipkagatih| autpirohagatih| aucchevatagatih| api tu kulaputra
mahkarugatirbohisattvm vieyasattvveksaatay, mahmaitrgatirbohisattvm
uhkhitasattvaparitratay, lagatirbohisattvm yathayopapattitay,
praihagatirbohisattvm prvhist hea, abhijgatirbohisattvm
sarvasukhasam araatay, aabhisam skragatirbohisattvm
sarvatathgatapamluccalaatay, ayhaviyhagatirbohisattvm kyacittsam pravaatay,
prajopyagatirbohisattvm sattvuvartaatay, irmasam araagatirbohisattvm
pratibhsapratibimbairmitaarrasamatay|

341
api ca kulaputra yavaasi-kiyarttvamgacchasti| ahamasmi kulaputra gacchmi
jamabhmermlaebhyo jaapaebhyah kut igrmakt| tatra goplako ma res t h| tam
buhaharmesu pratist hpya jamabhmakm ca mausym yathbhjaatay harmam
eayitv mtpitr j tisam bahiaca brhmaagr h
apat mahye sampya| suhaa hakatam rya bohisattvm jamabhmih? ha-aemh kulaputra bohisattvm jamabhmayah|
katam aa? yauta bohicittotpo bohisattvm jamabhmih| bohisattvakulajaaka ahyayo
bohisattvm jamabhmih| kalyamitrakule jaayith.......bhmipratist ham bohisattvm
jamabhmih| pramitkule jaakam ........ praihbhiirhro bohisattvm jamabhmih|
autpattikaharmakstikule jaakau.......| sarvaharmapratipattih kulaputra bohisattvm
jamabhmih| attgatapratyutpaasarvatathgatakule jaayitr jamabhmih| imh kulaputra
bohisattvm aa jamabhmayah||
prajpramit kulaputra bohisattvm mt, upyakaualyam pit, apramit stayam,
lapramit htr, kstpramit bhsalam krah, vryapramit sam varhik, hyapramit
caryviuhih kalyamitri ikscaryah, sarvabohyagi sahyh, sarvabohisattv bhrtarah
bohicittam kulam, pratipattih kulaharmh, bhmyavastham kstipratilambhah, kulbhijtih
praihbhiirhrah, kulaviylbhah, caryviuhih, kulaharmuvartaat
mahyasampa, kulavam vyavaccheah abhisekaikajtipratibahat, harmarjes u

putratvam, sarvatathgatasamugamah kulavam apariuhih| evam hi kulaputra bohisattvo'tikrto


bhavati blapr t hagjaabhmim| avakrto bhavati bohisattvaiymam| sam bhto bhavati tathgatakle|
pratist hito bhavati tathgatavam e| avyavaccheya pratipao bhavati triratavam asya|
pariplabhiyukto bhavati bohisattvakulasya| pariuho bhavati jtigotrea| aupakrust o bhavati
varajtyoh| aavayo bhavati sarvajtah| aosah saevake loke samrake sabrahmake
saramaabrhmaikym prajym| kulo bhavati uttamabuhakulasam bhto
mahpraihigarbhaarrah||
evam kulajtisamr
hca kulaputra bohisattvh pratibhsyataasarvaharmaparijtatva
vijugupsate sarvalokopapattisu| irmitopamasarvabhavopapattiparijtatva sam kliyate
sarvabhavagatyupapattisam vsesu| irtmasarvabuhatva parikhiyate
sarvasattvaparipkaviayesu| mahmaitrmahkaruarratva rmyati sarvasattvugrahes u|
svapopamasam srhimuktatva paritrasati sarvakalpasam vsesu| mymayam ca
skahaparijtatva krmyati sarvajamacyutimaraasam araea|
harmahtuprakr tikatvyataamucitva ksayate sarvavisayesu|
marcyupamasarvasam jgatasubhvitatva muhyati sarvasam sragatisu|
myopamasarvaharmavikritatvaupalipt bhavati sarvamravis ayaih|
sarvakyaprabhvitatvavacay bhavati sarvakleaih| upapattivaitlabhatvgatim gat bhavati
sarvagatisu| so'ham kulaputra sarvalokahtpapattyatargatea kyea
sarvajagarpasamairbalaviesaih sarvasattvopamairiruktisam bheaih
sarvajagaupambhirmaheyavimtratbhih sarvasattvhimuktisamairrypathaih,
sarvajagaviayapramairlokuvartaaih, sarvaviuhisamairjamakulopapattisam araaih,
kriyvatramukhaih sarvasattvasam jupraveaih
sarvabohisattvapraihiirmasamairtmabhvasam araaprabhvaaih sarvaharmahtum
spharitv prvasabhgacaritm sattvm praast abohicittm paripcartham jambuvpe ca
jamopapattisam ararthamiha aksipathe mlaesu jaapaesu kt
grmake
brhmaakulespapam mtr p
itr jtisam bahim viayrtham brhmaakulajtiviesea
caism jtyabhimikirabhimatyai tathgatakule sam jaarthamihopapaah| so'ham kulaputra
iha aksipathe aeopyea yathaym sattvm yathvieym paripkaviayam kurva
ihaiva vairocaavyhlam kragarbhe kt gre prativasmi| itacham cyutah tusitabhavae upapattim

342
sam arayisymi yathaye sattvuvartaatyai, tus itakyikm ca sabhgacaritm evaputrm
paripkya, sarvakmahtusamatikrtm bohisattvapuyajairmavyhasam araatyai,
kmaratitr s viivartaatyai, sarvasam srityatvaparipaatyai,
vipattiparyavasasarvaevopapattisam araatyai, cyavakram ma
mahjaharmamukhamekajtibahairbohisattvaih srham sam gyaya, sahaparipcitm ca
tatropapattisam grahaatyai, kyamuisam presitm ca vieyakalm prabohaatyai| kle
pariprbhipryasarvajatmahigamisymi| bohiprptam ca mm kulaputra tvam puarapi raksyasi
srham majuriy kalyamitrea||
api tu khalu puah kulaputra-gaccha tvam tameva majuriyam kumrabhtam| upasam kramya
paripr ccha-katham bohisattvea bohisattvacaryym iksitavyam, katham pratipattavyam, katham
samatabharacaryma alamavataritavyam, kathamabhiirhartavyam, katham praihtavyam,
katham vipulkartavyam, kathamausartavyam, katham paryatavyam, katham pravest avyam, katham
pariprayitavyam, sa te kulaputra kalyamitra sam arayisyati| tatkasya hetoh? sa kulaputra
bohisattvakot iyutaatasahasrm praihaviesah samviyate yo majuriyah kumrabhtasya|
vistrah kulaputra majuriyah kumrabhtasya caryihram | apramo majuriyah kumrabhtasya
praihbhiirhrah apratiprasrabho majuriyah kumrabhtasya
sarvabohisattvaguaviesbhiirhrah| mt majurh kumrabhto
buhakot iyutaatasahasrm| avavako majurh kumrabhto
bohisattvakot iyutaatasahasrm| uyukto majurh kumrabhtah
sarvasattvahtuparipkaviayya| vistramacakro majurh kumrabhto
aaiksarvalokahtusu| kathpuruso majurh kumrabhto'abhilpyesu tathgataparsamaalesu|
samvarito majurh kumrabhtah sarvatathgataih| gambhraharmajavihr majurh
kumrabhtah sarvaharmayathrthaar| urgatagocaro majurh kumrabhtah
sarvavimoksaayesu| avatrah samatabharabohisattvacaryym| sa te kulaputra
kalyamitrjaakah, tathgatakule samvarhakah, sarvakualamlutthpakah, bohisam bhrm
arakah, bhtakalyamitrm sampakah sarvaguesu avatrakah, mahpraihajle
pratist hpakah, sarvapraihbhiirhresu rvayit, sarvabohisattvaguhym sam arakah,
sarvabohisattvacityatyh, sabhgacaritah prvajamasamvsesu| tasmttarhi tvam kulaputra
majurpamlagatah eva m parttamaamutpaya, m parikheam jaaya
sarvaguusapratilambhesu| tatkasya hetoh? yvati tvay suhaa kalyamitri r s t i,
yvati carymukhi ruti, yvato vimoks a
ay avatrh, yvatah praihavies avaghh,
sarvam majuriyah kumrabhtasyubhvo'hist ham ca rast avyam| sa ca majurh
kumrabhtah paramapramitprptah||
atha khalu suhaah rest h
irako maitreyasya bohisattvasya pau irsbhivaya maitreyam
bohisattvam mahsattvamaekaatasahasrakr t vah praaksikr tya puah puaravalokya maitreyasya
bohisattvasytikt prakrtah||52||

55 MAJUR
Parallel Devanagari Version:


55 Majurh|
atha khalu suhaah rest hirako aottaram agaraatamat itv sumamukhaikpratyueam
gatv atist hat majuriyam kumrabhtam citaya auvilokaya majuriyah kumrabhtasya
araamabhilasa prrthayamah samavahamkksamah| atha khalu majurh kumrabhto

343
aottaryojaaattpim prasrya sumamukhaagarasthitasyaiva suhaasya res t hirakasya
mrhi pratist hpya evamha-shu shu kulaputra a akyam raheriyavirahitaih khiacittaih
lacittairaabhyastaprayogaih
pratyuvartyavryairitvaraguasam tust a
irekakualamlatamayaicarypraihbhiirhrkualaih
kalyamitrparigr s t tairbuhsamavhr tairiyam harmat jtum, esa ayah esa gocarah esa
vihro jtum v avaghayitum v avataritum v ahimoktum v kalpayitum v pratyavagatum v
pratilabhum v iti||
sa tam harmakathay sam arayitv sampya samuttejya sam praharsayitv
asam khyeyaharmamukhasamavgatam kr tv aatajamahvabhsaprptam kr t v
aparyatabohisattvahrapratibhasamhyabhijajavevist am kr t v
samatabharacaryma ale'vatrayitv svaee ca pratist hpya suhaasya rest hirakasytikt
prakrtah||53||

56 SAMANTABADRACARYPRANIDNAM
Parallel Devanagari Version:


56 samatabharacarypraiham|
atha khalu suhaah rest hirakah
trishasramahshasralokahtuparamurajahsamakalyamitraparyupsitah
sarvajatsam bhropacitaceth sarvakalyamitrvavusasu praaksiagrhitay pratipaah
sarvakalyamitrayasamatprasr tah sarvakalyamitrrgavirgaabuhih
sarvakalyamitrvavusaayasamurugatah mahkaruayasgarasam bhtagarbho
mahmaitrayameghasarvajagavirocaah mahprtivegasam varhitaarrah
vipulabohisattvavimoksapratavihr samatasukhaprasr tatygacaksuh
sarvatathgataguasamurapratipattisupariprah sarvatathgathimuktipathaprasr tah
sarvajatsam bhravryavegavivarhitah sarvabohisattvacittayasuparimitabuhih
sarvatryahvatathgataparam parvatrah sarvabuhaharmaayasgarubuhah
sarvatathgataharmacakraayasgarugatah sarvalokopapattipratibhsasam araagocarah
sarvabohisattvapraihaayasgarvatrah sarvakalpabohisattvacarysam prasthitah
sarvajatvisayvabhsapratilabhah sarvabohisattveriyavivarhitah
sarvajatmrgvabhsapratilabhah sarvaigvitimirlokaprptah
sarvaharmahtuayaprasr tabuhih sarvaksetraayvabhsasam jtah
sarvasattvaprasrrthakriypratisrotougatah
sarvvaraapraptaparvatavikirao'varaaharmatugatah
samatatalabhmiharmahtugarbhabohisattvavimoks apratavihr
sarvatathgatagocaramavesamah sarvatathgathist hitah samatabharasya bohisattvasya
gocaram vicrayamah sthito'bht| samatabharasya bohisattvasya maheyam rutv
bohicarym rutv praihaviesam ca rutv sam bhrasam bhavaprasthapratist hitaviesam ca
rutv abhiirhrairyapathaviesam ca rutv samatabharabhmycravicram ca rutv
bhmisam bhram ca rutv lambhaviesam ca rutv bhmipratilambhavegam ca rutv
bhmykramaam ca rutv bhmipratist ham ca rutv bhmiparkramavikramam ca rutv
bhmigauravam ca rutv bhmyahist ham ca rutv bhmisam vsam ca rutv
samatabharabohisattvaaraaparitr s itastasmieva vajrasgaragarbhabohima e
tathgatasim hsabhimukhah sarvaratagarbhapamsaaisa a
h kahtuvipulea cittea
sarvbhiiveoccalitea, subhvitay sarvaksetrasam jay, sarvasagasamatikrtea cittea,

344
sarvaharmvaraagocarea apratihatea cittea, sarvaiksamuraspharaea avaraea cittea,
sarvajatvisaykramaea uhea cittea, bohima lam kravipayapariuhea
suvibhaktea cittea, sarvabuhaharmasamurvatrea vipulea cittea,
sarvasattvahtuparipkaviayaspharaea mahagatea cittea, sarvabuhaks e
trapariohaea
aparimea cittea, sarvabuhaparsama alapratibhsaprptea sarvakalpasamvsparyattea
aatea cittea sarvatathgatabalavairayveikabuhaharmaparyavasea| evam
cittamaasikraprayuktasya khalu puah suhaasya rest hirakasya
prvakualamlbhisyaitasarvatathgathist hea ca samatabharasya bohisattvasya
prvakualamlasabhgatay samatabharasya bohisattvasya araya aa prvaimitti
prurabhva| katami aa? yauta sarvabuhaks e
tri viuhyati sma
sarvatathgatabohima lam kraviuhy| sarvabuhaksetri viuhyati sma
sarvksapyaurgatipathaviivr t tatay| sarvabuhaksetri viuhyati sma
harmaalivyhabuhaksetraviuhy| sarvabuhaksetri viuhyati sma
sarvasattvakyacittaprahlaaprptatay| sarvabuhaks e
tri viuhyati sma
sarvaratamayasam sthatay| sarvabuhaksetri viuhyati sma
sarvasattvahtulaksauvyajaapratima itasam sthatay| sarvabuhaksetri viuhyati sma
sarvasattvahtulaksauvyajaapratima itasam sthatay| sarvabuhaksetri viuhyati sma
sarvavyhlam krameghasam sthatay| sarvabuhaksetri viuhyati sma
sarvasattvahtvayoyamaitrahitacittvypaacittasam sthatay| sarvabuhaksetri viuhyati
sma bohima
lam kravyhasam sthatay| sarvabuhaksetri viuhyati sma
sarvasattvabuhusmr timaasikraprayuktasam sthatay| imi aa prvaimitti prurabhava
samatabharasya bohisattvasya mahsattvasya araya||
apare aa mahvabhsh prurabhava samatabharasya bohisattvasya mahsattvasya
araaprvaimittam| katame aa? yauta sarvalokahtuparamurajahsu ekaikasmi
paramurajasi sarvatathgatajli viyotayati sma| sarvalokahtuparamurajobhya
ekaikasmtparamurajasah sarvabuhaprabhma alamegh icarya aekavar var
aekaatasahasravarh sarvaharmahtum spharati sma| sarvalokahtuparamurajobhya
ekaikasmtparamurajasah sarvaratameghh sarvatathgatapratibhsavijapaicaritv
sarvaharmahtum spharati sma| sarvalokahtuparamurajobhya ekaikasmtparamurajasah
sarvatathgatrcicakrama alamegh icaritv sarvaharmahtum spharati sma|
sarvalokahtuparamurajobhya ekaikasmtparamurajasah
sarvagahapuspamlyavilepaahpamegh icaritv samatabharasya bohisattvasya
sarvaguaharmasamurameghigarjam aaiksarvaharmahtum spharati sma|
sarvalokahtuparamurajobhya ekaikasmtparamurajasah sarvacarasryajyotirmegh icaritv
samatabharabohisattvaprabhm pramucamh sarvaharmahtum spharati sma|
sarvalokahtuparamurajobhya ekaikasmtparamurajasah
sarvasattvakyasam sthaprapamegh icaritv buharamivatprabhsamh
sarvaharmahtum spharati sma| sarvalokahtuparamurajobhya ekaikasmtparamurajasah
sarvatathgatakyapratibhsamairatavigrahamegh icaritv aasu iks u
sarvaharmahtum
spharati sma| sarvalokahtuparamurajobhya ekaikasmtparamurajasah
sarvatathgatakyasam stharamivigrahamegh icaritv
sarvabuhhist hapraihameghabhipravarsamh sarvaharmahtum spharati sma|
sarvalokahtuparamurajobhya ekaikasmtparamurajasah sarvarpagatavarvabhs
bohisattvakyapratibhsameghasamurh sarvasattvairmakryaprayogh
sarvasattvasarvbhipryaparipriispa icaritv sarvaharmahtum spharati sma| ime aa
mahvabhsh prurabhva samatabharasya bohisattvasya araaprvaimittam||

345
atha khalu suhaah rest hiraka im aa prvaimittvabhs r s t v samatabharasya
bohisattvasya aravakapratilabhah svakualamlabalopastabhah
sarvatathgathist hasarvabuhaharmvabhsasam jtah
samatabharabohisattvapraihvist a
h sarvatathgatagocarbhimukhah
urabohisattvagocaraicayabalhaprptah
samatabharabohisattvaaraasarvajatprabhlbhasam j
samatabharabohisattvaarabhimukheriyah
samatabharabohisattvaaraamahvryavegaprptah
samatabharabohisattvaparigavesamvivartyavryaprayogah sarvaigabhimukheeriyacakrea
samatabharacaksurvisayvakramaea bohisattvaarrea sarvatathgatrambaasam presitea
aavaesabuhapamlagatasamatabharabohisattvubahea cittea
samatabharabohisattvrambaaparigavesavipravasiteayea sarvrambaesu
samatabharabohisattvaaraasam jgatagarbhah samatabharabohisattvapathaprasr t ea
jacaksus kahtuvipuleayea mahkaruvajrasusam gr htehyayea
apartakot gatakalphist hea samatabharabohisattvubahaapraihea
samatabharabohisattvacarysamatugatay kramavikramaviuhy
sarvatathgatavisayasam vasaea samatabharabohisattvabhmipratis t hajavihrea
samavgato'rkst samatabharam bohisattvam bhagavato vairocaasya tathgatasyrhatah
samyaksam buhasya purato mahratapamagarbhe sim hsae isa a
m
bohisattvaparsamaa
lasamuragatam
bohisattvaga
a
parivr
t
am
bohisattvasam
ghapuraskr t am

sarvaparsama alusr tbhyugatakyam sarvalokabhibhtam


sarvabohisattvuvyavalokitamaparyatajavis ayamasam hryagocaramacityavisayam
tryahvasamatugatam sarvatathgatasamatuprptam| sa tasya sarvaromavivarebhyah
ekaikasmromavivart sarvalokahtuparamurajahsam ramimeghicaritv
harmahtuparamkahtuparyavas sarvalokahtavabhsya sattvm uhkham
praamayamapayat| sa tasya kyt sarvabuhaks etraparamurajahsam
prabhma alameghicaritv var sarvabohisattvuraprtiprmoyaveg
vivarhayamapayat| mrhatom 'sakt
bhym sarvaromavivarebhyaca var
gahrcimeghicrya sarvatathgatapars ama ali spharitv abhipravarsamapayat|
sarvaromavivarebhya ekaikasmromavivartsarvabuhaks etraparamurajahsam
sarvapuspameghicrya sarvatathgataparsamaa
li spharitv abhipravarsamapayat|
sarvaromavivarebhya ekaikasmromavivart sarvabuhaks etraparamurajahsam
sarvagahavr ksameghicrya kahtuparyavasam sarvaharmahtum
gahavr ksameghlam krm lam kr tam kr tv aksayagahacravilepaakoaprayukt
sarvatathgataparsamaa
li spharitv abhipravarsamapayat| sarvaromavivarebhya
ekaikasmromavivartsarvavastrameghicrya kahtuparyavasam sarvaharmahtum
sam chya alam kurvapayat| sarvaromavivarebhya
ekaikasmromavivartsarvabuhaksetraparamurajahsam sarvapat t amamegh
sarvabhraamegh sarvamukthrameghm citmairatameghicrya
sarvatathgataparsamaa
li spharitv abhipravarsamapayat sarvasattvm
sarvbhipryapariispattaye| sarvaromavivarebhya ekaikasmromavivart
sarvabuhaksetraparamurajahsam ratarumameghicrya kahtuparyavasam
sarvaharmahtum spharitv visphut aratarumameghlam krlam kr tam kr t v
sarvatathgataparsamaa
li mahratavarsairabhipravarsamapayat| sarvaromavivarebhya
ekaikasmromavivartsarvabuhaksetraparamurajahsam rpahtuevaikyameghicrya
bohisattvam sam varayatah sarvalokahtum spharamapayat| sarvaromavivarebhya
ekaikasmromavivart sarvabrahmagatiparypaaevaikyairmitameghicrya
abhisam buh tathgat harmacakrapravartayhyes a
mapayat| sarvaromavivarebhya

346
ekaikasmromavivart sarvakmahtueverakyameghicarya sarvatathgataharmacakr i
sam pratcchamapayat| sarvaromavivarebhya ekaikasmromavivart praticittaks a
am
sarvabuhaksetraparamurajahsam tryahvaparypaasarvabuhaks etrameghicarya
kahtuparyavasam sarvaharmahtum spharitv alayamatrmapratiaram
sattvm layaatrapratiaraabhtapayat| sarvaromavivarebhya ekaikasmromavivart
praticittaksaam sarvabuhaksetraparamurajahsam
sarvabuhotpabohisattvaparsamaalapariprapariuhaksetrameghicarya
kahtuparyavasam sarvaharmahtum spharitv urhimuktikm sattvm viuhaye
vartamapayat| sarvaromavivarebhya ekaikasmromavivartpraticittaks aam
sarvabuhaksetraparamurajahsam viuhasam klist aksetrameghicarya
kahtuparyavasam sarvaharmahtum spharitv sam klist m sattvm viuhaye
samvartamapayat| sarvaromavivarebhya ekaikasmromavivartpraticittaks a
am
sarvabuhaksetraparamurajahsam sam klist acittaviuhaksetrameghicarya
kahtuparyavasam sarvaharmahtum spharitv ektasam klist m viuhaye
samvartamapayat| sarvaromavivarebhya ekaikasmromavivartpraticittaks aam
sarvabuhaksetraparamurajahsam sarvabohisattvakyameghicarya
kahtuparyavasam sarvaharmahtum spharitv sarvasattvacarymauvartamauttarym
samyaksam bohau sarvasattvm paripcayamapayat| sarvaromavivarebhya
ekaikasmromavivartpraticittaksaam sarvalokahtuparamurajahsam
bohisattvakyameghicarya kahtuparyavasam sarvaharmahtum spharitv
sarvasattvakualamlavivarhaatyai sarvabuhamyurayamapayat|
sarvaromavivarebhya ekaikasmromavivartsarvabuhaks etraparamurajahsam
bohisattvakyameghicarya kahtuparyavasam sarvaharmahtum spharitv
sarvabuhaksetraprasaresu prathamacittotpamupya sarvabohisattvm
sarvakualamlbhiirhramupasam haramapayat| sarvaromavivarebhya ekaikasmromavivart
sarvabuhaksetraparamurajahsam bohisattvameghicaritv sarvabuhaks e
tresu
ekaikasmi buhaksetre samatabharabohisattvacaryviuhaye
sarvabohisattvapraihasgarabhiyotayamapayat| sarvaromavivarebhya
ekaikasmromavivart sarvabuhaksetraparamurajahsam sarvasattvbhipryaparipra
sarvajatsamugamaprtivegavivarha samatabharabohisattvacarymeghicarya
abhipravarsamapayat| sa tasya sarvaromavivarebhya
ekaikasmromavivartsarvabuhaksetraparamurajahsam
sarvabuhaksetrbhisam bohisam ara
sarvajatsamugamamahharmavegavivarhaabhisam bohimeghicaramapayat||
atha khalu suhaah rest hirakah samatabharasya bohisattvasya iamr hivisayavikurvitam
r s t v hr s t ah tust ah uagrah ttamah pramuitah prtisaumaasyajto bhyasy mtray
samatabharasya bohisattvasya kyamupaihyya arks t samatabharasya bohisattvasya
ekaikasmagekaikgavibhaktitah ekaikasmccharrvayavt ekaikasyh arrvayavavibhakteh
ekaikasmagapraet ekaikato'gapraeavibhaktitah ekaikasmeht ekaikasmehavibhaktitah
ekaikasmromavivart ekaikasmromavibhakterimam trishasramahshasram lokahtum
savyuskaham sapr thivskaham satejahskaham sasgaram savpam saakam
sarataparvatam sasumerum sacakravlam sagrmaagaraigamarst rarjahim savaam
sabhavaam sajaakyam saarakalokam satiryagyoilokam sayamalokam ssuralokam sagalokam
sagarualokam samaujalokam saevalokam sabrahmalokam sakmahtuvisayam
srpyahtuvisayam shist ham sapratist ham sasam stham samegham saviyutam sajyotisam
sartrim ivasrhamsam samsartum sasam vatsaram starakalpam sakalpam| yath cemam
lokahtum, evam prvasym ii sarvalokahtarkst| yath prvasym ii, evam aksiym

347
pacimymuttarasymuttaraprvym prvaaksiym aksiapacimym pacimottarymahah
rhvam samattsarvaigviiksu sarvalokahtarkst pratibhsayogea sarvabuhotp
sabohisattvaparsama al sasattv, yceha sahym lokahtau prvtakot gath
sarvalokahtuparam parh t api sarvh samatabharasya bohisattvasya
ekasmmahpurusalaksaarkst sarvabuhotph sarvabohisattvaparsamaa
lh sasattvh
sabhavah sartrim ivh sakalph| evamapartakot gatapi sarvabuhaksetraprasararkst|
yath ceha sahym lokahtau prvtpartakot gath sarvalokahtuparam par arkst, evam
aasu iksu sarvalokahtusu prvtpartakot gath sarvalokahtuparam parh
samatabharasya bohisattvasya
kyekaikasmmahpurusalaksaekaikasmromavivararkst suvibhakt
ayoysam bhih| yath ca samatabharam bohisattvam bhagavato vairocaasya tathgatasya
purato mahratapamagarbhasim hsae isa a
markst etavikritam sam arayamam, evam
prvasym ii bhagavato bharariyastathgatasya pamariym lokahtvetaeva vikritam
sam arayamamarkst| yath ca prvasym ii, evam samattsarvaigviiksu sarvalokahtusu
sarvatathgatapamlesu samatabharam bohisattvam mahratapamagarbhasim hsae
isa ametaeva vikritam sam arayamamarkst| yath ca aasu iksu, evam
sarvalokahtusu tathgatapamlesu mahratapamagarbhasim hsae isa a
metaeva
vikritam sam arayamamarkst| evam samataasu iksu
sarvabuhaksetraparamurajahsamesu ekaikasmi paramurajasi harmahtuvipulesu
buhaharmaparsama a
lesu sarvatathgatapamlesu samatabharam bohisattvamarkst|
ekaikataca asytmabhvtryahvaprpti sarvrambai abhivijapyami
apayatpratibhsayogea, sarvaksetryapi sarvasattvapi sarvabuhotpapi
sarvabohisattvaparsama alyabhivijapyamapayat pratibhsayogea| sarvasattvaruti ca
sarvabuhghosm ca sarvatathgataharmacakrapravartai ca sarvusayeaaprtihryi
ca sarvabohisattvasamugamm ca sarvabuhavikriti craust||
sa taacityam samatabharamahbohisattvavikritam r s t v rutv ca aa japramitvihr
pratyalabhata| katam aa? yauta ekacittaks ae
sarvabuhaksetrakyaspharaajapramitvihram pratyalabhata|
sarvatathgatapamlopasam kramasam bhiajapramitvihram pratyalabhata|
sarvatathgatapjopasthajapramitvihram pratyalabhata| sarvatathgatebhya
ekaikasmttathgattsarvabuhaharmapraaparipr c chsam pratcchaajapramitvihram
pratyalabhata| sarvatathgataharmacakrapravartaaihyaptijapramitvihram pratyalabhata|
acityabuhavikurvitajapramitvihram pratyalabhata|
sarvaharmksayapratisamviapartakot gatakalphist haikaharmapaaireajapramitvih
ram pratyalabhata| sarvaharmamurpratyaks a
japramitvihram pratyalabhata|
sarvaharmahtuayasgarajapramitvihram pratyalabhata|
sarvasattvasam jgatasamvasaajapramitvihram pratyalabhata|
ekaksaasamatabharabohisattvacarypratyaks ajapramitvihram pratyalabhata| tasyaivam
japramitvihrasamavgatasya suhaasya res t h
irakasya samatabharao bohisattvo
aksiam pim prasrya mrhi pratist hpaymsa| samaatarapratist hpitaca suhaasya
rest hirakasya samatabharea bohisattvea mrhi pih, atha tvaevsya
sarvabuhaksetraparamurajahsami samhimukhyavakrti| ekaikea ca samhi
sarvabuhaksetraparamurajahsamm llokahtumuravatro'bht| ar s t aprv
sarvabuhaksetraparamurajahsamcsya sarvajatsam bhr upacayamagama|
sarvabuhaksetraparamurajahsamcsya sarvajatharmasam bhavh prurabhava|
sarvabuhaksetraparamurajahsamaica sarvajatmahprasthairamyutthitah|
sarvabuhaksetraparamurajahsamm ca praihasgaravatrah|

348
sarvabuhaksetraparamurajahsamaica sarvajatiryapathairirytah|
sarvabuhaksetraparamurajahsamsu ca bohisattvacarysu prasr tah|
sarvabuhaksetraparamurajahsamaica sarvajatvegairvivarhitah|
sarvabuhaksetraparamurajahsamaica sarvabuhajvabhsaih prabhvabhsitah| yath ceha
sahym lokahtau bhagavato vairocaasya pamlagatah samatabharo bohisattvo aksiam
pim prasrya suhaasya murhi pratist hpaymsa, tath sarvalokahtusu
sarvatathgatapamlesu isa a
h samatabharo bohisattvo aksiam pim prasrya
suhaasya rest hirakasya mrhi pratist hpaymsa| evam samatt sarvaigviiksu
sarvalokahtuparamurajotargatesvapi sarvalokahtusu sarvatathgatapamlesu isa a
h
samatabharo bohisattvo aksiam pim prasrya suhaasya rest hirakasya mrhi
pratist hpaymsa| yath bhagavato vairocaasya pamlagatea samatabharea bohisattvea
pi spr s t a
sya suhaasya rest h
irakasya harmamukhyavakrti, evam
sarvasamatabhartmabhvaprasr taih pimeghaih spr s t asya suhaasya rest hirakasya
harmamukhyavakrtyabhva ayaih||
atha khalu samatabharo bohisattvo mahsattvah suhaam rest h
irakametaavocat-r s t a
m te
kulaputra mama vikurvitam? ha-r s t amrya| api tu tathgatah praja prajyttvaacityamiam
vikurvitam| so'vocat-aham kulaputra aabhilpyabhilpyabuhaks e
traparamurajahsam kalp
vicaritah sarvajatcittamabhilasamah| ekaikasmim ca
mahkalpe'abhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamstathgat rgit bohicittam
pariohayat| ekaikasmim ca mahkalpe sarvatygasamyukth sarvalokavighust mahyaj
yast h| sarvasattvapratipa sarvajatpuyasam bhrat| ekaikasmim ca mahkalpe
aabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamstyg mahtygh kr t h, atyarthatygh
kr t h sarvajatharmabhiprrthayat| ekaikasmim ca mahkalpe'abhilpyabhilpyatmabhvh
parityakth, mahrjyi ca parityakti, grmaagaraigamajaapaars t rarjahyah parityakth,
priyamap ustyajh parivrasam ghh parityakth, putrauhitr b
hryh parityakth| svaarramm si
parityakti, svakyebhyo ruhiram ycaakebhyah parityaktam, asthimajjh parityakth|
agapratyagi parityakti| karash parityakth| caksm s i parityakti| svamukhebhyo
jihveriyi parityakti buhajveksay kyajvitairapeksea| ekaikasmim ca
mahkalpe'abhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsami svairm si parityakti
svakyebhyah sarvalokbhyugatamauttarasarvajatrsamabhiprrthayat| yath ca ekaikasmi
mahkalpe, tath aabhilpyabhilpyabuhaks e
traparamurajahsamesu mahkalpasgaresu|
ekaikasmim ca mahkalpe'abhilpyabhilpyabuhaks etraparamurajahsamstathgath
paramevarabhtea satkr t gurukr t mith pjith,
cvarapi aptaayasaaglapratyayabhaisajyapariskraih pratipith| tesm ca
asmim stathgatm sae pravrajit sarvabuhusas u pratipaah saam ca me tesm
sam hritam||
bhijmi kulaputra tvabhih kalpasamurerekacittotpamapi tathgasae vilopamutpayitum
bhijmi| tvabhih kalpasamurairekacittotpamapi
pratighasahagatamutpayitumtmagrahacittam v tmagrahaparigrahacittam v tmaparatvacittam
v bohimrgavipravsacittam v sam srasam vsaparikheacittam v avalacittam v
varaasam mohacittam v utpayitumayatra aparjitajauryohaagarbhabohicittt
sarvajatsam bhresu| iti hi kulaputra sarvakalpasgarh ksayam vrajeyuh tiriato ye mama
prvayogasam buhaksetrapariuhiprayogh, ye mama mahkarupratilabhacittasya
sarvaparitraparipcaapariohaaprayogh| evam ye buhapjopasthaprayogh, ye
saharmaparyest ihetorguruursprayogh, ye
saharmaparigrahahetortmabhvaparitygaprayogh, ye saharmraksaaih

349
svajvitaparitygaprayogh, tvabhyo me kulaputra harmasamurebhyo a
kim ciekapaavyajaamapi yaa cakravartirjyaparitygea krtam, yasti sarvstiparitygea
krtam sarvasattvaparitraprayuktea svasam taticittaihyaptiprayuktea
abhimukhaparaharmasam prpaaprayuktea sarvalaukikajlokaprabhvaprayuktea
sarvalokottarajaprabhvaprayuktea sarvasattvasam srasukhasam jaaaprayuktea
sarvatathgataguasam varaaguaprayuktea|
evamaabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamh kalpasgarh ksayam vrajeyurmama
svaprvayogasam paam iriatah||
tea may kulaputra aea evam rpea sam bhrabalea mlahetpacayabalea urhimuktibalea
guapratipattibalea sarvaharmayathvaihyaptibalea prajcaks u
rbalea
tathgathist habalea mahpraihabalea mahkarubalea supariohitbhijbalea
kalyamitraparigrahabalea atyatapariuho harmakyah pratilabhah sarvatryahvsam bhiah|
auttaraca rpakyah pariohitah sarvalokbhugatah sarvajagayathayavijapaah
sarvatrugatah sarvabuhaksetraprasr tah samatapratist hah sarvatah sarvavikurvitasam araah
sarvajagaabhilaksayah| preksasva kulaputra
immtmabhvapratilbhasam paamaatakalpasgarasam bhtm
bahukalpakot iyutaatasahasraurlabhaprurbhvm urlabhasam aram| ham kulaputra
aavaropitakualamlm sattvm ravaapathamapygacchmi prgeva araam| sati kulaputra
sattvh, ye mama maheyaravaamtrea avaivartik bhavatyauttarym samyaksam bohau|
sati araamtrea, sati sparaamtrea, satyauvrajaamtrea, satyaubahaamtrea,
sati svapaaraea, sati svape maheyaravaea avaivartik bhavatyauttarym
samyaksam bohau| kecitsattv mmekartrim ivasamausmaramh paripkam gacchati|
keciarhamsam kecimsam kecivarsam kecivarsaatam kecitkalpam kecitkalpaatam
keciyvaaabhilpyabhilpyabuhaks etraparamurajahsam kalp mmausmaramh
paripkam gacchati| keciekajty paripkam gacchati mmausmaramh| kecijjtiatea,
keciyvaaabhilpyabhilpyabuhaks etraparamurajahsamairjtiparivartaih| kecitsattv mama
prabharaea paripkam gacchati| keciramipramoksasam araea, kecitksetraprakampaea,
kecirpakyasam araea, kecitsam praharsaea paripkam gacchati| iti hi kulaputra
buhksetraparamurajahsamairupyaih sattv avaivartik bhavatyauttarym samyaksam bohau|
ye khalu puah kulaputra sattv mama buhaksetrapariuhim r vati, te pariuhesu
buhksetrespapayate| ye mamtmabhvapariuhim payati, te mamtmabhve upapayate|
paya kulaputra imm mamtmabhvapariuhim||
atha khalu suhaah rest hirakah samatabharasya bohisattvasya kyamupaihyyaarks t
ekaikasmi romavivare'abhilpyabuhaksetrasgar buhotpaparipr| ekaikasmim ca
buhaksetrasgare tathgat bohisattvapars a
tsgaraparivr tarkst| sarvm ca t
ksetrasgar pratist h sam sth vyh cakravl
meghagagaasam cha buhotp harmacakrairghos apayat| yath ca
ekaikasmi romavivare, tath aavaesatah sarvaromavivaresu sarvalaksaesu sarvuvyajaesu
sarvgapratyagesu| ekaikasmim ca ksetrasgar sarvabuhaksetraparamurajahsam
buhakyairmitameghirgamya aasu iks u sarvalokaht spharitv auttarym
samyakam bohau sattv paripcayamapayat||
atha khalu suhaah rest hirakah samatabharabohisattvvavusayauis t ah
samatabharabohisattvakytargatesu sarvalokahtusvavatrya sattv paripcaymsa| ye ca
khalu puah suhaasya rest hirakasya
buhaksetraparamurajahsamakalyamitropasam kramaaraaparyupsaajlokakualamlopa
cayh, te samatabharabohisattvasahaaraea kualamlopacayasya atatammapi kalm

350
opayti, sahasratammapi atasahasratammapi kot atasahasratammapi| sam khymapi kalmapi
gaamapi upammapi upaismapi a ksamate saprathamacittotpya yvatsamatabharasya
bohisattvasya araam| asmiatare yvatrbuhaks etrasgaraparam par
avatrastato'abhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamaguh
samatabharabohisattvasyaikasmi romavivare buhaks etrasgaraparam parh
praticittaksaamavatarati sma| yath caikasmi romavivare, tathaiva sarvaromavivares u
praticittaksaamaabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsamalokahtum parea
apartakot gatakalphist halokahtum parea vikramea paryatam opajagma|
ksetrasgaraparam parm ksetrasgaragarbhm ksetrasgarasam bhem
ksetrasgarasamavasaramaabhilpyabhilpyabuhaksetrasgarasam bhavm
ksetrasgaravibhavm ksetrasgaravyhm buhotpasgaragarbhm
buhotpasgarasamavasaram buhotpasgarasam bhavm
buhotpasgaravibhavm bohisattvasgaraparsama alasgarm
bohisattvaparsamaa
lasgaraparam parm bohisattvaparsama alasgaragarbhm
bohisattvaparsamaa
lasgarasam bhem bohisattvaparsamaa
lasgarasamavasaram
bohisattvaparsamaa
lasgarasam bhavm bohisattvaparsama alasgaravibhavm
sattvahtupravem sattveriyapratiksaajapravem sattveiriyajaprativehm
sattvaparipkaviaym gambhrabohisattvavikurvitavihrm
bohisattvabhmyavakramaavikramasgarm paryatam opajagma| sa kvacitksetre kalpam
vicarati sma| sa kvacitksetre yvaaabhilpyabhilpyabuhaks e
traparamurajahsam kalp
vicarati sma| tataca ksetra calati sma| cittaksae cittaksae ca aatamahy
ksetrasgaravatarati sma, sattvm ca paripcayati sma auttarym samyaksam bohau|
so'uprvea yvatsamatabharabohisattvacarypraihasgarasamatmauprptah
sarvatathgatasamatm sarvaksetrakyapraasamatm
caryparipraasamatmabhisam bohivikurvitasam araapraasamatm
harmacakrapravartaasamatm pratisamviviuhisamatm ghosohrasamatm
sarvasvargasgarasam prayogasamatm balavairayasamatm buhavihrasamatm
mahmaitrmahkarusamatmacityabohisattvavimoksavikurvitasamatmauprptah iti||
atha khalu samatabharo bohisattvo mahsattvah evameva
lokahtuparam parabhilpyabhilpyabuhaksetraparamurajahsam kalp
kalpaprasarabhiyotayamo bhyasy mtray gthbhigtea praihamakrst
yvata keci aaii loke
sarvatriyahvagat arasim hh|
tahu vaami sarvi aes
kyatu vca maea prasaah||1||
ksetrarajopamakyapramaih
sarvajia karomi pramam|
sarvajibhimukhea maea
bharacarpraihabalea||2||
ekarajgri rajopamabuh
buhasuta isa a
ku mahye|

351
evamaesata harmatahtum
sarvhimucyami pra jiebhih||3||
tesu ca aksayavarasamur
sarvasvargasamurarutebhih|
sarvajia gu bhaamast sugat stavam ahu sarv||4||
puspavarebhi ca mlyavarebhirvyavilepaachatravarebhih|
pavarebhi ca hpavarebhih
pjaa tesa jia karomi||5||
vastravarebhi ca gahavarebhicraput ebhi ca merusamebhih|
sarvaviist aviyhavarebhih
pjaa tesa jia karomi||6||
y ca auttara pja ur
tahimucyami sarvajim|
bharacarahimuktibalea
vaami pjayam jia sarv||7||
yacca kr tam mayi ppu bhaveyy
rgatu vesatu mohavaea|
kyatu vca maea tathaiva
tam pratieayam ahu sarvam||8||
yacca aaii puya jagasya
aiksa aaiksapratyekajim|
buhasutatha sarvajim
tam aumoayam ahu sarvam||9||
ye ca aaii lokaprap
bohivibuha asagataprpth|
tahu sarvi ahyesami thm
cakru auttaru vartaatyai||10||
ye'pi ca irvr ti aritukm-

352
stabhiycami prjalibhtah|
ksetrarajopamakalpa sthihatu
sarvajagasya hitya sukhya||11||
vaaapjaaeaatya
moaahyesaaycaatya|
yacca ubham mayi sam citu kim cibohayi mayam ahu sarvam||12||
pjita bhotu attaka buh
ye ca ghriyati aaii loke|
ye ca agata te laghu bhotu
pramaoratha bohivibuhh||13||
yvat keci aaii ksetrste pariuha bhavatu urh|
bohirumeragatebhi jiebhirbuhasutebhi ca bhotu praprh||14||
yvat keci aaii sattvste sukhith saa bhotu arogh|
sarvajagasya ca harmiku artho
bhotu praaksiu r
hyatu ||15||
bohicarim ca aham caramo
bhavi jtismaru sarvagatsu|
sarvasu jamasu cyutyupapatt
pravrajito ahu ityu bhaveyy||16||
sarvajiauiksayamo
bharacarim pariprayamah|
lacarim vimalm pariuhm
ityamakha amacchira careyam||17||
evarutebhi ca garutebhiryaksakumbh amausyarutebhih|
yi ca sarvaruti jagasya
sarvarutesvahu eayi harmam||18||

353
ye khalu pramitsvabhiyukto
bohiyi cittu ma jtu vimuhyet|
ye'pi ca ppaka varaystesu pariksayu bhotu aesam||19||
karmatu kleatu mrapathto
lokagatsu vimuktu careyam|
pama yath salilea aliptah
srya a gagaeva asaktah||20||
sarvi apyaukhm praamato
sarvajagat sukhi sthpayamah|
sarvajagasya hitya careyam
yvata ksetrapath iatsu||21||
sattvacarim auvartayamo
bohicarim paripurayamah|
bharacarim ca prabhvayamah
sarvi agatakalpa careyam||22||
ye ca sabhgata mama caryye
tebhi samgamu ityu bhaveyy|
kyatu vcatu cetaato v
ekacari praiha careyam||23||
ye'pi ca mitr mama hitakm
bharacarya iarayitrah|
tebhi samgamu ityu bhaveyy
tm ca aham a virgayi jtu||24||
sam mukha ityamaham jia paye
buhasutebhi parvr tu th|
tesu ca pja kareya urm
sarvi agatakalpamakhiah||25||
hrayamu jia saharmam
bohicarim paripayamah|
bharacarim ca viohayamah

354
sarvi agatakalpa careyam||26||
sarvabhavesu ca sam saramah
puyatu jatu aksayaprptah|
prajaupyasamhivimoksaih
sarvaguairbhavi aksayakoah||27||
ekarajgri rajopamaksetr
tatra ca ksetri acitiya buh|
buhasuta isa a
ku mahye
payiya bohicarim caramah||28||
evamaesata sarvaisu
blapathesu triyahvapram|
buhasamura tha ksetrasamurotari crikakalpasamur||29||
ekasvargasamurarutebhih
sarvajia svargaviuhim|
sarvajia yathayaghos
buhasarasvatimotari ityam||30||
tesu ca aksayaghosarutesu
sarvatriyahvagata jim|
cakraayam parivartayamo
buhibalea aham pravieyam||31||
ekaksaea agata sarv
kalpapravea aham pravieyam|
ye'pi ca kalpa triyahvapramst ksaakot ipravist a careyam||32||
ye ca triyahvagat arasim hstahu payiya ekaksaea|
tesu ca gocarimotari ityam
myagatea vimoksabalea||33||
ye ca triyahvasuksetraviyhstabhiirhari ekarajgre|

355
evamaesata sarvaisu
otari ksetraviyha jim||34||
ye ca gata lokaprapstesu vibuhyaa cakrapravr ttim|
irvr tiaraaist ha pratim
sarvi aham upasam krami th||35||
r hibalea samatajavea
jabalea samatamukhea|
caryabalea samataguea
maitrabalea samatagatea||36||
puyabalea samataubhea
jabalea asagagatea|
prajaupyasamhibalea
bohibalam samuayamah||37||
karmabalam pariohayamah
kleabalam parimarayamah|
mrabalam abalam karamah
prayi bharacarbala sarv||38||
ksetrasamura viohayamah
sattvasamura vimocayamah|
harmasamura vipayayamo
jasamura vighayamah||39||
caryasamura viohayamah
praihisamura praprayamah|
buhasamura prapjayamah
kalpasamura careyamakhiah||40||
ye ca triyahvagata jim
bohicaripraihaviesh|
tahu prayi sarvi aes
bharacarya vibuhyiya bohim||41||
jyest haku yah sutu sarvajim

356
yasya ca ma samatatabharah|
tasya viusya sabhgacarye
mayam kualam imu sarvam||42||
kyatu vca maasya viuhicaryaviuhyatha ksetraviuhih|
yr a maa bhara viusya
tr a bhotu samam mama tea||43||
bharacarya samataubhye
majuiripraiha careyam|
sarvi agata kalpamakhiah
prayi tm kriya sarvi aesm||44||
o ca pramu bhaveyya carye
o ca pramu bhaveyya gum|
aprama cariyya sthihitv
jami sarvi vikurvitu tesm||45||
yvata ist ha abhasya bhaveyy
sattva aesata ist ha tathaiva|
karmatu kleatu yvata ist h
tvataist ha mama praiham||46||
ye ca aaii ksetra aat
rathaalam kr tu ayu jim|
ivya ca musa saukhyaviist m
ksetrarajopama kalpa aeyam||47||
yaca imam parimaarjam
rutva sakr jjaayeahimuktim|
bohivarmauprrthayamo
agru viist a bhaveimu puyam||48||
varjita tea bhavati apy
varjita tea bhavati kumitrh|
ksipru sa payati tam amitbham
yasyimu bharacaripraiham||49||

357
lbha sulabha sujvitu tesm
svgata te imu musa jama|
yr a so hi samatatabharaste'pi tath acirea bhavati||50||
ppaka paca aatariyi
yea ajavaea kr ti|
so imu bharacarim bhaamah
ksipru pariksayu eti aesam||51||
jatu rpatu laksaataca
varatu gotratu bhotirupetah|
trthikamragaebhiraghr s yah
pjitu bhoti sa sarvatriloke||52||
ksipru sa gacchati bohirumeram
gatva isati sattvahitya|
buhyati bohi pravartayi cakram
harsati mru sasaiyaku sarvam||53||
yo imu bharacaripraiham
hrayi vcayi eayito v|
buha vijati yo'tra vipko
bohi viist a ma kksa jaetha||54||
majuir yatha jati rah
so ca samatatabhara tathaiva|
tesu aham auiksayamo
mayam kualam imu sarvam||55||
sarvatriyahvagatebhi jiebhiry parimaa varita agr|
tya aham kualam imu sarvam
mayam varabharacarye||56||
klakriym ca aham karamo
vara viivartiya sarv|
sam mukha payiya tam amitbham

358
tam ca sukhvatiksetra vrajeyam||57||
tatra gatasya imi praih
mukhi sarvi bhaveyyu samagr|
tm ca aham pariprya aes
sattvahitam kari yvata loke||58||
tahi jiamaa
li obhai ramye
pamavare rucire upapaah|
vykaraam ahu tatra labheyy
sam mukhato abhitbhajiasya||59||
vykaraam pratilabhya ta tasmi
irmitakot iatebhiraekaih|
sattvahiti bahyahu kurym
iksu aasvapi buhibalea||60||
bharacaripraiha pat hitv
yatkualam mayi sam citu kim cit|
ekaksaea samr hyatu sarvam
tea jagasya ubham praiham||61||
bharacarim parimya yaptam
puyamaatamatva viist am|
tea jagavyasaaughaimagam
ytvamitbhapurim varameva||62||
iamavocabhagavttamah| suhaah rest hirakaste ca bohisattv
ryamajurprvam gamh, te ca bhiksavah ryamajurparipcith, te ca ryamaitreyaprvam gamh
sarvabharakalpik bohisattvh, te cryasamatabharabohisattvapramukh yauvarjybhis ikth
paramurajahsam mahbohisattv lokahtusam ipatith, te
cryariputramaugalyyaapramukh mahrvakh, s ca sarvvat parsat,
saevamussuragaharvaca loko bhagavatah samatabharasya bohisattvasya
bhsitamabhyaaaiti||
ryagaa
vyhmahharmaparyyyathlabhah suhaakalyamitraparyupsaacaryaikaeah
ryagaa
vyho mahyastraratarjah samptah||
ye harm hetuprabhv hetum tesm tethgato hyavaat|
tesm ca yo iroho evam v mahramaah||
sahasri vaa||

359

You might also like