WYKAD 3

OBLICZANIE I SPRAWDZANIE NONOCI NIEZBROJONYCH CIAN MUROWYCH OBCINYCH

PIONOWO
ciany obcione pionowo to konstrukcje w ktrych o zniszczeniu decyduje wytrzymao muru na
ciskanie oraz tzw. efekty drugiego rzdu zwizane ze wzrostem mimorodu na skutek wygicia ciany
z paszczyzny.

ciany murowane w budynkach s obcione gwnie pionowo i z uwagi na liczne otwory okienne
i drzwiowe traktowane s najczciej jako smuke elementy ciskane mimorodowe, podparte w poziomie
stropw poszczeglnych kondygnacji.
Schemat statyczny ciany zaley cile od warunkw wystpujcych w poczeniu cian ze stropami.
Przyjty schemat wpywa na nono ciany oraz na lokalizacj przekroju w ktrym obliczeniowo nastpi
wyczerpanie nonoci.

Norma PN-EN1996 rozrnia nastpujce metody obliczania murw obcionych gwnie pionowo:

metod dokadn,

podstawowa metod ramow wg PN-EN-1996-1-1,

metod przegubow wg PN-EN-1996-1-1,

dwa warianty metody uproszczonej wg PN-EN-1996-3.

Podstawowym zaoeniem Eurokodu jest pooenie nacisku na dokadne obliczenia konstrukcji,

z zastosowaniem analizy nieliniowej lub liniowo-sprystej.
Stworzenie takich modeli jest procesem pracochonnym i dlatego norma dopuszcza stosowanie
w obliczeniach modeli uproszczonych.

Stan granicznym nonoci wg PN-EN-1996-1-1

Nono cian murowych obcionych gwnie pionowo naley sprawdza w 3 przekrojach: na grze, na
dole i w rodku ciany. Wartoci obliczeniowe si pionowych N Ed przyoonych do ciany w tych przekrojach
powinny by nie wiksze ni obliczeniowa nonoci z uwagi na obcienie pionowe N Rd , wyznaczona jako:

NEdN Rd

Obliczeniowa nonoci na obcienie pionowe ciany jednowarstwowej, na jednostk dugoci ciany

wynosi:

NRd =tf d
gdzie:
wspczynnik redukcji nonoci, i na grze i na dole ciany, m w rodku ciany,
t grubo ciany,
fd obliczeniowa wytrzymao muru na ciskanie.

EC6 podaje, e w przypadku gdy pole poprzeczne analizowane ciany jest mniejsze ni 0,1m 2
obliczeniowa wytrzymao muru na ciskanie - f d , naley pomnoy przez : 0,70,3A , gdzie A- pole
przekroju obcionej ciany.
Zapis ten budzi jednak kontrowersje, gdy wynika on z dowiadcze brytyjskich gdzie wykonuje si mury o
wikszej smukoci, a kultura wykonania stoi na znacznie wyszym poziomie ni w Polsce. Z uwagi na
dugoletnie dowiadczenia w Zaczniku Krajowym do EC6 sugeruje si inne wartoci :

Wspczynnik redukcyjny uwzgldniajcy smuko i wielko mimorodu.

Podstawowym modelem obliczeniowym w EC6 jest model ramowy, przedstawiajcy zesp
poczonych wzajemnie prtw pionowych i poziomych, symulujcych wspprace ze sob cian i stropw.

Warto wspczynnika i na grze i na dole ciany wyznaczamy z wzoru:

W zaczniku C do EC6 zawarta jest uproszczona metoda obliczania wartoci momentw M 1d i M2d .

W przypadku liczby prtw mniejszej od 4, prt nie istniejcy naley we wzorze pomin.
Przeciwlege koce prtw naley przyjmowa za zamocowane, chyba e wiadomo e nie przenosz
momentw ( na ostatnia kondygnacja ciany), wwczas mona przyj przegubowe.

Przykadowo M1 wynosi:
n1E 1l 1
2
2
h1
w3l 3
w4l 4
M 1=

n1E 1l 1 n2E 2l 2 n 3E 3l 3 n 4E 4l 4 4 n31 4 n41

h1
h2
l3
l4

Analogicznie mona wyznacza M2.

Wspczynnik redukcyjny w poowie wysokoci ciany - m , odczyta z diagramw zawartych w

zaczniku G do EC6 lub wyznaczy z wzoru.

m= A 1e
Przykadowy diagram:

u 2
2

gdzie: emk mimord w poowie wysokoci ciany

Wartoci mimorodw:

Model przegubowy
Jeeli strop jest drewniany lub cakowity mimord e i jest mniejszy od 0,45, naley przyj model
przegubowy. Zaoenia przyjte do wyznaczania momentw w takich przypadkach ilustruje rysunek:

ad a) zaoenia do obliczania mimorodu od obcienia od stropu w przekroju u gry ciany:

Reakcja ze stropu przyoona jest w poowie oparcia stropu na murze

e=a

ta t

2
2

ad b) zaoenia do obliczania mimorodu od si z wyszych kondygnacji w przekroju u gry ciany:

Zakada si e stropu ulega ugiciu, cz przekroju wywouje docisk na murze, a cz si odrywa.
Przyjto zaoenie, e docisk wystpuj na poowie szerokoci oparcia stropu na murze.

t ta ta
e=
=
2
4
4
ad c) zaoenia do obliczania mimorodu w przekroju dolnym ciany:

b=

ta ta 3t3a

=
2
4
4

e=

3t3a t t3a
=
4
3
4

od b odejmujemy poow gruboci muru:

Moment u gry i u dou ciany wyliczamy:

Uproszczona metoda obliczania cian poddanych obcieniu pionowemu

Podatno wza ciana strop
W modelu ramowym zakada si sztywne poaczenie wszystkich elementw i pene przekazanie momentu
ze stropu na ciany. W rzeczywistoci zazwyczaj strop obraca si w cianach.

Dlatego w EC6 w zaaczniku C zapisany jest wspczynnik redukcyjny -do modelu ramowego,
uzaleniony od sztywnoci pasma stropu i ciany. Eurokod nie nakazuje jednak obligatoryjnie stosowania
tego wspczynnika, dopuszcza jedynie taka moliwo.

=1

km
km2
4

n3E3I3 n4E4I4

l3
l4
k m=
n1E1I1 n2E2I2

h1
h2
Wyniki bada( strop z pyt kanaowych rozpitoci 5 m, ciana cega pena 38 cm 0,95, strpo
gstoebrowy 0,98, to samo cian z betonu komrkowego 0,7 i 0,88).
Efektywna wysoko i grubo ciany:
hef efektywna wysoko ciany, ktr wyznaczamy biorc pod uwag sposb utwierdzenia ciany w
stropie oraz usztywnienia cianami poprzecznymi, hef =nh ,
gdzie: h- wysoko kondygnacji w wietle,
n wspczynnik redukujcy, w zalenoci od utwierdzenia krawdzi lub usztywnienia
ciany, n=2,3,4.
Dokadne kryteria okrelajce wartoci wspczynnika podaje pkt.5.5.1.2 EC6-1 oraz 4.2.2.4 EC6-3
(Uproszczona metoda obliczania cian poddanych obcieniu pionowemu).
Na przykad, dla ciany utwierdzonej przez dolne i grne krawdzie stropu elbetowego lub dachy
rozpite dwukierunkowo, lub stropy rozpite jednokierunkowo oparte na 2/3 gruboci ciany 2 = 0,75.
Np. dla ciany utwierdzonej na dolnej i grnej krawdzi i usztywnionej na jednej pionowej krawdzi gdy
h>3,5 l (l-dugo ciany):
3=

1,5l
0,3
h

Punkt. 5.5.1.2 EC6 podaje rwnie zasady kiedy cian mona uwaa z usztywnion wzdu pionowej
krawdzi. Zgodnie z EC6 cian mona uwaa za usztywnion wzdu krawdzi jeeli:

Wspczynnik smukoci ciany murowej naley okrela jako stosunek wysokoci efektywnej do
gruboci efektywnej i dla cian obcionych gwnie pionowo nie powinien by wikszy ni 27.
Grubo efektywna przyjmuje si rwn rzeczywistej gruboci muru, wyjtek stanowi ciany z
pilastrami, gdzie grubo zwiksza si stosujc wspczynnik zaleny od stosunku wysokoci pilastra do
gruboci ciany:

t ef =tt

Grubo efektywn ciany szczelinowej w ktrej obie warstwy s ze sob poczone kotwami wg PNEN-1996-1-1

Tok sprawdzania nonoci cian obcionych pionowo

Metoda uproszczona wariant 1

Metoda uproszczona wariant 2

Metoda podstawowa (uproszczona)

Przykad obliczeniowy;