Ho va tn: Dng Thi Phng.

Lp: K5D- SPAN

BAI KIM TRA TRINH

MN: MY HOC AI CNG
BAI: K tn cc loi hnh ngh thut c bn v
phn tch theo nhm ch th thy c s ging v khc
nhau gia cc loi hnh ngh thut trong cng mt nhm?
BAI LAM
Trong lich s my hoc nhn loi, cc loi hnh ngh
thut khc nhau a xut hin t rt sm. C by loi hnh
ngh thut c bn l iu khc, hi hoa, m nhc, mua,
sn khu, in nh v vn hoc.

C rt nhiu

nhng quan im v s phn chia cc loi hnh ngh thut.

Ngay t thi c i Hy Lp, Platon phn chia ngh thut thnh hai
loi cao qu v thp hn. Vi ng, ngh thut l s biu hin ca th
gii nim bn trn v xa ri th gii vt th tm thng. Loi hnh
no cng gn th gii nim, cng gip cho con ngi nhn thc trc
tip v su sc th gii cng c ng cao. Ngc li, loi hnh ngh
thut no cng gn th gii vt th, cng coi trng nguyn tc phn nh
hin thc, th vi ng, cng t gi tr, thm ch c hi. T , Platon ph
nhn hi ho v iu khc, khng tin vo sn khu, trong khi li nh
gi rt cao m nhc, kin trc v th tr tnh.
n th k XVIII, nh m hc ngi c Kant vn tip tc phn chia
ngh thut thnh thng ng v h ng, mc du ch da c phn
khc. ng yu cu ngh thut phi mang v p thun ty. S sng to

ra nhng hnh thc p t do, khng v li c Kant c bit tn

dng. ng xp m nhc, thi ca vo loi hnh hon ho v chng p ng
c nhng i hi ca ng v th ngh thut l tng. Ngh thut to
hnh nh hi ha, iu khc mc d cng c ny sinh bi thc sng
to t do ca ngi ngh s song t nhiu u bt chc cc hnh thc t
nhin bn ngoi nn ng v tr thp hn m nhc v thi ca
Tht ra ngh thut khng c th bc cao thp, sang hn. Tnh a dng ca
cc loi hnh ngh thut l ph hp vi s phong ph ca hin thc, s
c o ca c tnh sng to v nhng nhu cu thm m khc nhau ca
cng chng. S giu c ca cc loi hnh ngh thut biu hin trng thi
giu c ca i sng thm m v ni ring l ca i sng ngh thut. i
sng vn ha t n trnh pht trin khng th ngho nn v n iu.
Cn c vo ch th ngi ta phn chia cc loi hnh ngh
thut nh sau:
-Nhm biu hin gm m nhc v mua.
-Nhm to hnh gm iu khc v hi hoa.
-Nhm ng dung gm kin truc v trang tr.
-Nhm tng hp gm sn khu v in nh.
-V c mt loi hnh khng nm trong nhm ngh thut no
l ngh thut vn chng.
1. Nhm biu hin: m nhc v mua.
- m nhc l ngh thut thnh gic, chuyn s dung m
thanh; cu th l n s dung c cu giai iu, m iu, nhip
iu, m sc, cng c pht ra t giong ni con
ngi, gn lin vi ngn ng v l thuc mt mc quan

trong vo ngn ng; hoc pht ra t nhng cng cu nhn

to c th (goi l nhc cu) cc nhc cu ny thc cht
ph hp rt nhiu vi nhng quy lut m thanh thuc giong
ngi.
Sc biu hin ca m nhc l sc ch ni dung cm xuc,
tnh cm, hnh tng mang tnh thm my cao ca cc m
thanh, c ngha nhn vn.
Con ngi ch c hai ca ng tm hn quan trong nht
giao tip thm my l thi gic (mt) v thnh gic (tai). Qua
ca ng thi gic, c ti hu ht cc loi hnh ngh thut
cng i chung nh: kin truc, iu khc, hi hoa, mua cn
ca ng th hai thnh gic, l ca ng u tin gn nh
hon ton ginh cho m nhc.
Hnh tng m nhc mang tnh tru tng hn v cng trc
tip hn so vi cc loi hnh ngh thut khc. Ngh thut
no cng hng ti tm hn con ngi, nhng m nhc l
ngn ng trc tip ca tm hn, n g vo tn ngc
ngch ca tm linh. Chnh v th, ngay t thi c i, nh
trit hoc kim ton hoc Pitago a dng m nhc cha
bnh. m nhc c th biu hin nhng tm trng t nhi, xa
xm cho n nhng t tng xa hi c ngha ln.
m nhc i hi s pht trin ca ti, ch v hnh
tng lin tuc trong thi gian.
m nhc chia ra thnh cc loi th: thanh nhc v kh
nhc. Thanh nhc gm: n ca, song ca, tp ca, ng ca,
hp xng, ca kich, nhc kich (opera), pop, rock in Roll. Kh
nhc th c: c tu nhc cu, ha tu (thnh phong, giao
hng) hoc cc bn prelude, concerto, sonata... Mt cch

phn loi khc th c: Nhc nh v nhc c in, nhc ng

qu, nhc cung nh, nhc nghi l...
m nhc c vai tr rt ln i vi i sng tinh thn, c
bit nh hng ti nhip iu sng si ni, mnh m, nng
ng khng ngng ca th h tr hm nay. Vi nhng
phng tin hin i, nh cc loi my thu pht m nhc,
m thanh kiu, nht l m thanh ni a nng m nhc
ln mt vi tr cc k quan trong trong i sng hin i ca
con ngi.

Mua : L ngh thut to hnh c

xy dng bng nhng ng tc chuyn ng lin tuc, giu

nhip iu, m iu, giu biu cm ca chnh c th con
ngi. ni mt cch khc, mua l iu khc chuyn ng
trong nhip iu bng cht liu ca c th din vin.
Mua khng li hoc i km vi li ca v nhc m.
Mua chia lm nhiu loi: mua dn gian, mua cung nh.
Mua gii tr (v hi), kich mua Cao nht l v bal. V
bal ny sinh vo th k th XVIII. Bal l s kt hp nhy
mua vi kich cm. Bal cng c th coi l thnh qu ky
thut nhy mua iu luyn, tinh vi, phc tp, kt hp vi
m nhc tuyt vi, nhm din t nhng ni dung y kich
tnh, su xa, manh lit ca th gii cm xuc, ca tnh cm
mun v, v ca c tinh thn cao qu, s trong tm hn
con ngi.
Nh vy ta c th nhn xet , so snh v c im ca 2 loi
hnh ngh thut trn;
+ Ging nhau: u din ra trong mt thi gian nht inh,

din t t tng, tnh cm ca con ngi, phn nh hin

tng ca cuc sng; u c th biu din trn sn khu;
+ Khc nhau: m nhc l ngh thut thnh gic, s dung
m thanh din t tm t tnh cm con ngicn mua
l ngh thut iu khc bng cht liu con ng, s dung
ngn ng hnh th din t tm t tnh cm.
2. Nhm to hnh: gm iu khc v hi hoa
- iu khc: l ngh thut to hnh bng cch phi mng,
khi, net trong khng gian a chiu biu hin cc gi tri
tinh thn ca con ngi cng nh cc phng tin ca i
sng.
T xa xa cn li nhng hnh khc trong hang ng ,
trn nhng cng cu bng , gm, ng v nhng
bc tng th s. l nhng tc phm iu khc u
tin .Tc phm iu khc ch yu mang gi tri tinh thn ,
dng trang tr , xem ngm , tng nh , tng nim
ngi , vt a mt . Tc phm iu khc cn th hin mt
nim tin hng v nh tng thn linh v nhng hnh nh
thin nhin k thu, b n hoc bc l mt kht vong sng .
iu khc chia ra thnh: Tng i k nim mang tnh
honh trng, thng t ngoi tri. Tng trang tr (gn
vo cng trnh kin truc, hoc t trong phng)
iu khc cn phn chia theo cht liu: tng , tng g,
tng ng, tng xi mng, tng t nung
- Hi hoa: L ngh thut ca mu sc, ng net, sng ti,
c b cuc trong mt phng, hi ho cn c tn vinh l

b chua ca ci p mu sc, qu tht cha c ngh

thut no i quyn so snh vi hi hoa trong lnh vc biu
hin s phong phu ca cuc sng qua mu sc.
Hi hoa dng cc bin php phi mu, to ha iu hoc
i choi sng, ti; to nhip iu ca ng net v hnh thi
trong kt cu tnh hoc ng to nn sc mnh biu
cm.
Hi hoa l ngh thut pht trin kh nng thng ngon ti
a ca thi gic trc tip v cm quan cu th i vi nhn
vt l hin tng ti hin trong tranh.
Hi hoa chia ra thnh hi hoa honh trng v hi hoa gi
v. Loi honh trng kt hp vi kin truc ni cng cng.
Loi ny dng cc cht liu bn vng th hin nh: ghep
mu, ghep gm, ghep ng, c ni dng vng, bc,
qu to nn cc tranh thnh. Loi gi v th hin mt
mt no ca cuc sng con ngi, nhng kch c, c va
treo c ln tng, trong phng.
Ngi ta cn chia hi hoa theo cht liu nh: tranh sn du,
tranh sn mi, tranh lua Cn chia theo ch hoc theo
i tng th hin nh: tranh phong cnh, tranh lich s,
tranh tnh vt, tranh chn dung, tranh th, tranh c ng,
tranh minh hoa sch bo
c th nhn xet , so snh v c im ca 2 loi hnh ngh
thut trn:
+ Ging nhau: u l ngh thut m cc tc phm ca n
tn ti vi mt khng gian nht inh v phi thi gian. i

tng c th hin trong tc phm dng nh ng yn

khng vn ng theo thi gian.
+ Khc nhau: iu khc l ngh thut to hnh bng cch
phi mng, khi, net trong khng gian a chiu cn hi hoa
l ngh thut ca mu sc, ng net, sng ti, c b
cuc trong mt phng. iu khc th s dung cht liu tng
, tng g, tng ng, tng xi mng, tng t nung
cn hi hoa s dung cht liu tranh sn du, tranh sn mi,
tranh lua
3. Nhm ng dung: Bao gm kin truc v trang tr
- Kin truc: Kin truc l mt ngh thut nhm kt hp ci
p vi ci thc dung sng to khng gian sinh tn ca
con ngi.
Tt nhin, cn hiu hai cp khng gian sinh tn ca con
ngi. cp thc dung, l kin truc tha man nhu
cu vt cht: nh , ca hng, bn xe, bn cng, nh my,
x nghip cp sng to khng gian sinh tn tinh
thn, kin truc tha man nhu cu vn ha nh: rp ht,
qung trng, cng vin, n, cha, thp, nh th
Ngay t thi c Hy Lp, cch ta khon 2.600 nm, con
ngi a xy dng c mt qun th kin truc trn i
Acrpn. Trong qun th ny, c in Pctnng (th thn
Mt tri), in recting, Miu th N thn chin thng
(Nik), v Cng Prpily (mt bn Snt bng ). Php
c nh th c B Pari. n c Taj Mahan, Khajurah,
Xng chi Vit Nam c cha Ty Phng, cha But Thp,
Nh th ln, Nh th K St

Kin truc bao gm cc loi cng trnh nh ca, pho

i, lng m, nh th, n i vi cc vt liu khc nhau
nh: g, a, kim loi Kin truc phn nh t tng v ci
p thng qua vic to ra cm xuc honh trng, cao c,
nh be, m u, ti sng, m p hay lnh lo. Nn khng th
hin phm cht thm my v t tng th ch l xy dng
n gin m thi.
V vy, khi thng thc cng trnh kin truc, rt cn chu
ti gi tri thm my v gi tri s dung. Thng thc mt
cng trnh kin truc l thng thc tng th cc kha cnh
ca n nh: s chim lnh hp l ca cng trnh trong khng
gian; quy m v t l, hnh tng v phong cch, ngha
tinh thn xa hi
-Trang Tr: cng l loi hnh c t lu i gn b mt thit
vi ngh thut kin truc, m c im ni bt ca n cng
bao hm tnh nng phuc vu li ch v thm my. c trng
ca ngh thut trang tr l hnh trang tr hoc hoa vn. Cc
yu t hp thnh hoa vn l hoa tit v nhip iu. Trong
cc hoa tit kt hp cc ng net hnh hoc theo mt kiu
no th nhip iu li ni cc hoa tit vi nhau thnh mt
khi thng nht, lp i, lp li nhiu ln to s hi ha, nhip
nhng v thng nht gia cc yu t trong mt tc phm
trang tr.
Ngh thut trang tr bao gm nhiu th loi, t s
trang im cho con ngi, n trang tr ni tht v to
dng, to mu ma hng ho ni chung, thuc v my thut
cng nghip, c tn goi l Design. Trong xa hi hin i
ngy nay, Design cng c vai tr ht sc quan trong gp

phn lm p th gii cc vt t nhng vt dung sinh

hot thng ngy n hng ho, n mi trng sng, lm
vic v hot ng ni chung ca con ngi
c th nhn xet , so snh v c im ca 2 loi hnh ngh
thut trn:
+ Ging nhau: L hai loi hnh ngh thut xut hin sm
nht trong lich s loi ngi; u c ngha thc dung
phuc vu li ch v thm my ca con ngi
+Khc nhau:
Kin truc: L mt ngh thut chim lnh khng gian,
bng phng php to hnh; Ngn ng ca ngh thut kin
truc tc ng, gi ngha bng c tnh cht liu ca n t
t, , g, my, tre, ma... Kin truc bao gm th loi
nh: Kin truc dn dung, kin truc cng cng, kin truc tn
gio, cng vin.
Trang tr: Ngh thut trang tr bao gm nhiu th loi, t
trang im cho con ngi, n trang tr ni tht v to
dng, to mu ma hng ho ni chung.
4. Nhm ngh thut tng hp: bao gm sn khu v in
nh.
- Sn khu: L mt ngh thut phc hp. Bng s kt hp
nhiu loi hnh ngh thut khc nh vn hoc, hi hoa, kin
truc, m nhc, mua v hin nay cn bao gm c in nh.
Sn khu toa nn cc hnh tng ngh thut sng ng i
vi cng chung ngh thut. Ngn ng c trng chnh l
hnh ng, thng qua din xut ca din vin. Hnh ng
sn khu l hnh ng kich, hnh ng mang tnh xung

t, nhm biu hin t tng ca kich mang tnh nht qun

ch khng bt k hnh ng c tnh cht ngu nhin no.
Kich bn vn chng l c s ca ch t tng, l
ci ct ca tc phm sn khu. Din vin l ngi biu hin
ca v din, nhng hoc c vai tr c bit quan trong
n s thnh cng hoc tht bi ca v din. Ngoi nhn t
c bn l hnh ng kich, ngh thut sn khu cn c
nhng phng tin nh m nhc, mua, trang tr, o cu h
tr cho din xut. y, vai tr ca din vin l v cng
qua trong.
Sn khu bao gm nhiu th loi: kich ni, kich ht,
kich ri, kich truyn hnh, truyn thanh, kich cm...
- in nh:
L mt loi hnh ngh thut tng hp, n thu hut tt c cc
loi hnh ngh thut khc bin chung thnh phng tin
biu hin v kt hp cht ch vi nhau ,ti hin v cc hnh
ni trong khng gian 3 chiu din ra y cm suc ,y biu
tng.
Bn cht ca in nh c 3 thnh t .
+ tt c cc ngh thut.
+ ky thut
+ hnh tng thi gic ni v chuyn ng.
bin php quan trong nht ca in nh l dng phim.
V in nh l mt ngh thut tng hp, nn thnh
cng ca mt b phim cng l thnh cng ca hng lot
ngh s, o din (ng vai tr ch cht), bin kich (vit
kich bn), din vin (trong in nh ta ch thy hnh tng

din vin ch khng phi bn thn din vin nh trong

kich), quay phim, dng phim, hoa s, nhc s, m thanh, nh
sng
in nh c chia ra: phim truyn, phim thi s (theo
tnh thm my v tnh thng tin). in nh c th chia theo
phng din ky thut nh: phim trng en, phim mu, phim
mn nh hp, phim mn nh rng, in nh ton cnh,
v.vRing cc th loi cn chia theo ti, ch nh:
Phim truyn c: phim lich s, phim i thng (v cuc
i ang din ra), phim bi kich, phim trinh thm, phim kinh
di, v.v
in nh cn c nhng th loi c o nh phim hot
hnh, phim bup b. Hai th loi ny u da trn ngh thut
to hnh (to hnh hi ho, v to hnh con ri) c kt hp
vi ky thut quay v ky thut din.
in nh l mt ngh thut hp dn v ph bin nht, sc
tiu thu ca xa hi cng cao nht. c bit khi ky thut Tivi
v Video ra i, n to iu kin cho khn gi thng thc
rt tin li cc thnh tu ca in nh.
c th nhn xet , so snh v c im ca 2 loi hnh ngh
thut trn:
+ Ging nhau: u din ra trong mt thi gian nht inh,
din t t tng, tnh cm ca con ngi, phn nh hin
tng ca cuc sng; u c din vin ng v trang phuc;
u c nhng ky thut lu li hnh nh, m thanh, nh
sng; u c dng dng nn mt i sng thc,
nhng tnh hung hon cnh sng, hay nhng iu h cu
t b c sng to ca con ngi.
+ Khc nhau:

Sn khu: L loi hnh ngh thut c t lu i v bao gm

c in nh;Sn khu c kich ni, kich ht, kich ri, kich
truyn hnh, truyn thanh, kich cm...
in nh: L loi hnh ngh thut tr; Th loi ca in nh
bao gm Phim ngh thut trong in nh v phim truyn
hnh, phim hot hnh, phim ti liu, phim thi s.
5. Ngh thut vn chng-Vn hoc
Vn c hai cch:
V n chng: vn ngh thut
V n hoc: l khoa hoc nghin cu vn chng
(Ty theo tng ch tng luc m dng vn hoc hoc vn
chng cho thch hp)
Trong thc t ngi ta quen dng vn hoc nh vn chng,
cha phn bit r :Vn chng l ngh thut ngn ng, ai
cng sng to v s dung sut cuc
i. Hai th vn sinh hot giao tip v vn ngh thut pha
trn xen k trong s tn ti ca con ngi
Vn c mt trong moi loi hinh ngh thut bng li
vn trc tip (li ca / ca
t, li thoi) hoc cht vn ngm (trong pho tng, bc
tranh, iu mua).
Mt tc phm vn chng cng cha ng moi kh nng
th hin ca cc
ngh thut khc.
Trc ht, vn l ngh thut ca ngn ng dn tc. Ngn
ng l mt h thng

tn hiu gin tip ti hin v biu hin con ngi v cuc

sng. Khi oc / nghe
li vn, ngi ta phi t m.nh ti hin, tng tng ci ni
dung ca n.
-Phn loi:
Th (th tr t.nh, th s thi)
Vn xui (truyn, k, nghi lun)
Kich (kich th, kich ht, kich ni)
Nh v y co th thy rng, co nhiu cc loi hnh ngh thut khc nhau, mi
m t loi hnh u co nhng c th ring v phng din biu hin. iu o
cng co ngha: hiu, thng thc mt loi hnh ngh thut cng cn co
nhng tri thc c bn, kin thc nht nh v loi hnh ngh thut o.
Ngay nay, khi khoa hoc cng ngh ngay cang i ln, th cng ng ngha vi
vi c cc loi hnh ngh thut se bin chuyn, thay i, ngay cang pht trin
mnh hn.