You are on page 1of 648

ausmufoabFm0g' 0dedp,

Nynfaxmifpk qdkS,fvpforw
NrefrmEdkifiHawmf

EdkifiHawmf
oD;Ncm;0denf;"dk&ftzGJU
trSwf(1
)

ausmufoabFm
0g'
0dedp
,

Nynfaxmifpk qdkS,fvpforw
NrefrmEdkifiHawmf omoema&;OD;pD;Xme
yHkESdyfwdkuf dkufESdyfonf/
]]NrefrmusL;ypf omoemhygv}} bmoma&;armifESrwpfpkrS pmpDpmdkufNzifh 'geyonf

ausmufoabFm0g' 0dedp,

omoem 2524
1981

aumZm 1342

&efukefrdU urmat; omoema&;OD;pD;Xme


yHkESdyfwdkufwGif 'kwd, TefMum;a&;r; OD;Nrifharmif
(rSwfyHkwiftrSwf 02405^02527) u
yHkESdyfxkwfa0onf/

]]NrefrmusL;ypf omoemhygv}} bmoma&;armifESrwpfpkrS pmpDpmdkufNzifh 'geyonf

ausmufoabFm0g' 0dedp,
pmtkyfrSwfwrf;
NrefrmNynfwGif;rSm

NzpfyGm;cJhMuwJh "r t"r 0d0g'g"dukPf;

0dedp,pmtkyfrsm;udk wifqufay;aewJh uRefawmfwdkU ]]NrefrmusL;ypf omoemhygv}}


armifESrwpfpkuae qufvufNyD; EdkifiHawmfoHCr[mem,utzGJU zGJUpnf;NyD;wJhaemufydkif;rSm
yxrqHk;tMudrf EdkifiHawmfoD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU zGJUum
t"r0g'tNzpf

yxrqHk;

0denf;"dk&fq&mawmfBuD;rsm;rSae

pD&ifqHk;NzwfcsufcsawmfrlcJhMuwJh

]]ausmufoabFm0g' 0dedp,}} pmtkyfudk wifqufvdkufygw,f .....


ausmufoabFm0g' 0dedp,udk Mum;omMum;zl;NyD; zwfIvdkaom yk*dKvfrsm;?
0dedp,pmtkyfrsm;udk wpdkufrwfrwf
t"r avhvmvdkaom

avhvmzwfIavUSdaom yk*dKvfrsm;?

"r

yk*dKvfrsm;twGuf

,ckwifqufwJh ]]ausmufoabFm0g' 0dedp,}} udk ]]NrefrmusL;ypf omoemhygv}} tzGJUrS


udkawZ uaeNyD;
0,f,lum 'geyygw,f?

if;aemuf

pmdkufEdkifa&;twGuf udk,fydkiftcsdefxJrS

tzGJU0ifarmifESrrsm;

yg0ifulnDNyD;

em&Daygif;(10)em&DcefU tcsdef,lum udkawZ

uyJ puefzwfum pmdkuf&eftwGuf pwifcJhMuygw,f .....


if;aemuf ]]ausmufoabFm0g' 0dedp,}} pmtkyfNzpfaNrmufa&;twGuf
]]NrefrmusL;ypf omoemhygv}} tzGJU0if armifESrrsm;rSaeNyD; rdrdwdkU&JU
udk,fydkiftcsdefawGxJuae

tqifaNyoavmuf toHk;csum pmdkufNcif;Nzifh 'gey

yg0ifcJhMuygw,f/ pmdkufwJh armifESrrsm;taeeJU NrefNrefvnf; NyD;? wm0efydrIvnf;


rNzpfatmif &nfG,fNyD; wpfa,muf wpfa,mufpDudk pmrsufESm 10-rsufESmavmufpD
,lMuum pmtkyfrNyD;qHk;ciftxd 3 4ausmhpD atmufygarmifESrrsm;rS yg0if 'geycJhMuw,f
.....
Alinta
n asia
Clarie
daya
koko2006
Kotartay
kotayza
mamasno
w

]]NrefrmusL;ypf omoemhygv}} bmoma&;armifESrwpfpkrS pmpDpmdkufNzifh 'geyonf

ed-1

mazeyar
Monay
netforall
particals
PiNyat
woowarwoowar

]]NrefrmusL;ypf omoemhygv}} bmoma&;armifESrwpfpkrS pmpDpmdkufNzifh 'geyonf

ed-2

yelynn8
0 ykzn
zaygyi5
5

pmdkufNyD;wJhtcgrSm pmppfNcif;

vkyfief;eJU

yD'DtyfyvkyfNcif; vkyfief;rsm;udk

]]NrefrmusL;ypf omoemhygv}} tzGJU0if zaygyi55 rS yvkyfum 'geycJhygw,f .....


- rdrdudk,fwdkifvnf; "rESifharGUavsmfatmif ud;pm;?
- omoemudkzsufqD;rnfh t"r0g'rsm;udk wwfEdkifoavmuf z,fSm;?
- omoemawmftwGuf tusdK;rsm;aprnfh "rpmtkyfrsm;udk 'gey .....
qdkonfh ]]NrefrmusL;ypf omoemhygv}} tzGJU\ &nfrSef;csuftwdkif; urmwvTm;
tGefvdkif;rS w&m;vdkvm;
trsdK;aumif;om;

trsdK;aumif;orD;rsm;twGuf

zwfIavhvmEdkif&efESifh

vG,fvifhwul

"rpmayrsm; NyefUyGm;ap&eftvdkUiSm wifqufvdkuf&yg\ .....

Ak'NrwfpGm omoem a&mif0g aeodkU


xGef;apaomf/

omoemhygvtz
GJU
NrefrmusL;ypfzdk
&rf
11-122010

t"r0g'
(ausmufoabFm0g')
t"rqkdwJh pum;ukd Mum;zl;aewm MumvSygNyD.. 'gayrJh 'Dpum;vHk;&JU t"dyg,f
tjynfhtpHkukd odolenf;vSygw,f... t"rqkdwJh pum;vHk;&JU t"dyg,fukd
wdyd#utbd"mef (wdyd?1?542) xJrSm 'Dvdk azmfjyxm;wm awGU&ygw,f .....
"rr[kwf-"r\ qefUusifzufjzpf-"rrS uif;-aom?
w&m;? trI/ (1) ukodkvf\ qefYusifzufjzpfaom
w&m;/
(u) 'kpdkuf-raumif;rI-tukodkvf-aus;Zl;rJh-tjypf-w&m;? rolawmfw&m;?
tukovuryxw&m; 10-yg;? ygydpwmpaom
tjypf tpk/ (c) a'go/
(2) roifhavsmfaom-t&m-Xme-trI/
(u) roifhavsmfaom t&mXme/ -t"r&m* Munfh/
(c) roifhavsmfaom trI? tukodkvftrI/ -t"rum&D
vnf;Munfh/ (*)roifhavsmfaom-rvm;oifhonfodkY vm;aomtrI? t*wdvdkufpm;jcif;/
(3) rw&m;aom-w&m; ravsmfaomw&m;r[kwfaom-t&m-trI/ (u) w&m;Oya'udk
csdK;azmufjcif;/ -t"rum& Munfh/
(c) wdwdwdkU\ t,ljypum;/
-t"rawZ Munfh/ (*)oHCmoif;cGJrI/
-t"r| (c) Munfh/
(4) bk&m;Sifa[mawmfrlonfhtwdkif; r[kwfaom w&m;/
(5) bk&m;Sif ynwftyfonfhtwdkif; tytyfaom-trIudp-0denf;uH?
t"ruH/ (6) r[kwfrrSefaom-taMumif;-0wK/ -t"rapm'u
Munfh/
(7) oabmr[kwfaom-r[kwfrrSefaom-rrSefuefaomtaMumif;-tjzpftysuf/ (8)obm0"rr[kwfaomjzpfjcif;rSdaom-xifSm;rSdaom-w&m;/
(9) rSefaom oabmrS uif;aom? rSm;aom? w&m;/ -t"r0dwu
vnf;Munfh/ (10) rSm;,Gif;aom-trI-tusifh/
(u) rSm;,Gif;aom-rw&m;aomtoufarG;rI/ (c) rSm;,Gif;aom tusifh/
-t"rp&d,m Munfh/
(11) taMumif;-r[kwf-rSd-aom/

omoemorkdif;wpfavQmufrSm oHCm,emwifyJGawGukd jyefMunfhr,fqkd&if


t"r0g'awG jzpfxGef;vm&wm tajccHtaMumif;&if; jzpfaeygw,f...?
tJ'Dt"r0g'orm;awGu omoemawmf&JU jyifyu yk*dKvfawGvnf; jzpfcsifjzpfr,f...?
omoemawmftwGif;u olawGvnf; jzpfcsifjzpfr,f...? 'gayrJh olwdkUrSm wlnDwJh
yHkpHrlwpfckawmh SdMuw,f...?. tJ'guawmh Ak'omoemwGif; csOf;uyf0ifa&mufNyD;
omoemhta&cHNyD; omoemukd twGif;usus vIdufpm;zsufqD;wmygyJ ...../

'Dvdkjzpfvmr,fqkdwm
jrwfpGmbk&m;vnf;
udjrifawmfrlcJhygw,f...?
'gaMumifh
omoemuG,faMumif;w&m;aygif;awGqkdNyD; t*kFwdK&ftpSdwJh xkdxdkokwefawGrSm tvsOf;oifh&if
oifhovdk yHkpHrsKd;pkHeJU jrwfpGmbk&m;a[may;awmfrlcJhygw,f...? bk&m;rkdaojcif;?
w&m;rkdaojcif;? oHCmrkdaojcif;rS tp b,fvdk w&m;rsKd;awG[m omoemawmfudk
uG,fyapEkdifovJqkdwm Ak'bmom0ifwkdif; rjzpfraeodxm;&r,fh w&m;awGjzpfaeygw,f
...../
oHrS jzpfay:vmwJh oHacs;[m oHukd zsufygw,f...? tvm;wlyJ
omoemawmfrSm aexkdifMuwJholawGuom omoemukd twGif;ususzsufqD;Ekdifygw,f...?
aTtwkawG ray:ao;bl;qkd&if aTtppfawG raysmufuG,fEkdifygbl;...? aTtwkawG ay:vm&if
aTtppfawGaysmufuG,f&w,f...? w&m;twkawG ay:vm&if w&m;tppfawG
aysmufuG,f&r,f. t"rw&m;awG rxGef;um;ao;&if olawmfaumif;w&m;awG
xGef;um;Ekdifygao;w,f. t"rw&m;awG xGef;um;vm&if "rjzpfwJh
olawmfaumif;w&m;awG aysmufuG,f&ygw,f...? wu,fawmh ajrGMuD;av;aumifeJU
yrmEIdif;wlwJh tzsufpGrf;tifMuD;rm;ygw,fqkdwJh "mwfMuD;av;yg;uawmif
olawmfaumif;w&m;udk rzsufqD;Edkifygbl;...? olawmfaumif;w&m;ukd
wu,fzsufqD;EkdifwJholawGu t"r0g'orm;awGomvQif jzpfMuygw,f ...../
tck'DausmufoabFm0dedp,csrSwfcH&wJholawGqkdwmvnf; omoemta&cHNyD;
omoemwGif;uae zsufqD;cJhMuolawGomjzpfygw,f ...../
'Dawmh ukd,fwkdifvnf; omoemawmfukd rzsufqD;rdavatmif?
olwpfyg;zsufqD;aewmudk jrifawGUcJhr,fqkd&if umuG,fEkdif&avatmif...
b,f[mu
"r? b,f[mu t"rqkdwm odxm;zkdUvkdtyfvSygw,f...? 'Dvdk odSdEkdifzkdU qkdNyD;
tckqkd&if usL;ypfzkd&rf omoemhygvtoif; = omoemawmfMuD;ukd
apmifhaSmufvdkMuwJh nDtpfukd armifESrawGu jrefrmEkdifiH Ak'bmomorkdif;rSm
ay:aygufcJhzl;wJh
t"r0g'wpfckudk
b,fvdk
wdkufzsufcJh&ovJqkdwm
rD;armifxkd;jyxm;wJh
0dedp,usrf;pmtkyfMuD;wpfckukd pmIolvuf0,fodkU wifqufvdkufygNyD/ olwkdU&JU
ukd,ftm;Pftm;eJU pGrf;EkdiforQ tcsdeftiftm;? pdwf"mwftiftm;rsm;awG a0qmaewJh
'Dusrf;pmMuD;[m yef;aygif;pkHzl;yGifhaewJh awmtkyfMuD;eJU yrmwlvSygw,f ...../
yef;wkdif;vSMuovdk
'D0dedp,xJrSmygwJh
bk&m;a[ma'oemtm;vHk;
vSMuygw,f/
yef;wkdif;arT;Muovdk bk&m;a[ma'oemawG tm;vHk;arT;Muygw,f...? 'gaMumifh
bk&m;a[m a'oemqkdwJh
0wfrIefUcsKd t&omrsm;ukd udk,fpD ukd,fpD aomuf,loHk;aqmifEkdifMuzdkU omoemhygv
nDtpfudkarmifESrrsm;u o'gpGrf;tm;? 0D&d,pGrf;tm;rsm;pGmjzifh 'D0dedp,ukd ykdrkd vSoxuf
vSatmif ypkcJhMuygw,f... qkdwm ajymqkd&if; bk&m;Sif&JU w&m;awmftm;vHk;&JU
&nfG,fcsufjzpfwJh trdufedAmefukd

udk,fpD avQmufvSrf;EkdifMuygapvdkU
ywemytyfygw,f ...../
udkwmaw

wdrfryfaysmufuG,fvkeD;yg;Nzpfaeaom "r&wemodkuftm;
Nyefvnfwl;azmfNcif;
]]NrefrmusL;ypfomoemhygv}}tzGJUuae
vlaovlNzpf0g'gEk0g'

"r&wemodkufMuD;wpfckNzpfwJh

0dedp,pmtkyf (ax&0g'pG,fpHkusrf;MuD;) yD'Dtufzfxkwfa0tNyD;rSm


aemufxyf"r&wemodkufMuD;wpfckNzpfwJh ausmufoabFm0g'0dedp,pmtkyfMuD;udk
omoemhygvtzGJYwnfaxmifcJhwJh SpfvNynfhwJhaeU txdrf;trSwftaeeJY xkwfa0um
"r'geyEdkifcJhygNyD/
1310-ckESpf 0ef;usifrSm pwifay:aygufvmwJh

]]w&m;tm;rxkwf&?

edAmefa&mufzdkU&ef w&m;tm;xkwf&efrvdk? pdwf pdwf twdkif;xm;}} qdkwJh


ausmufoabFm0g'aMumifh NrefrmEdkifiHwGif;rSm bmoma&;y#dyursm;?
omoemtwGif;pdwf0rf;uGJrIrsm;

Nzpfay:apcJhw,f/

oHudkzsufwJh oHacs;yrm

omoemawmfudk twGif;rSzsufpD;aeonfh ausmufoabFm0g'udk


EdkifiHawmfoHCr[mem,utzGJU EdkifiHawmf oD;Ncm;0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1) u (15?1?1981)
aeUrS (23?2?1981) aeUtxd wpfvausmfausmf tcsdef,l
0dedp,csrSwfum omoemawmfoefUSif;wnfwHha&; twGuf
vkyfaqmifcJhygw,f/
omoemawmftwGuf tvGeftusKd;rsm;vSaom
ausmufoabFm0g'0dedp,pmtkyf[m ,cktcsdefrSm aiGyHkay;NyD; 0,f&ifawmifrS 0,f,lzdkU
tvGefcJ,Of;um aysmufuG,fvkeD;yg; NzpfaeygNyD/ ausmufoabFm
0dedp,usrf;udk yD'DtufzfvkyfzdkU omoemhygvtzGJUrS nDtpfudkrsm;u rdrdwdkU
tquftoG,ftoD;oD;Nzifh pmtkyfta[mif;wef;ygrusef arTaeSmufSmazGcJhayrJh
vtwefMumtxd Smr&EdkifcJhyg/ aemufqHk;rS ausmufoabFm0g'0dedp,usrf;
(rdwLul;xm;wJh) pmtkyfudk cufcufcJcJ

SmazG&SdcJhygw,f/

'Dvdk aysmufuG,fvkeD;eD;

NzpfaewJh omoemawmftwGufta&;MuD;wJh usrf;wpfusrf;udk Ak'bmom0if&[ef;?


Sifvl Nynfolrsm;
pmpDpmdkufyvkyfNyD;

aiGukefaMu;usrSdbJ

tvG,fwulzwfIUavhvmEdkifatmif

yD'Dtufzfvkyfum "r'geyEdkifcJhwm[m
tifrwef0rf;omp&myg/
omoemhygv armifESrrsm;[m 16?07?2010 aomMumaeUrSm
ausmufoabFm0g'0dedp, pmdkufvkyfief;udkpwifcJhNyD; 24?11?2010 Ak'[l;aeUrSm
pmdkufNcif;vkyfief; atmifNrifpGmNyD;pD;cJhygw,f/ xdkUaemuf udkzaygyi55 u
tMudrfMudrfpmppfNcif;? yD'DtufzfvkyfNcif;udk wpfOD;wnf; wm0ef,lvkyfaqmifcJh&m 11?12?
2010 paeaeUrSm w&m;cspfcifolawmfpifrsm; aSUarSmufudk ta&mufydkUum
"rtvif;a&mif xGef;aqmifEdkifcJhygNyD/

ausmufoabFm0g'0dedp, yD'Dtufzfonf omoemawmfudk zsufqD;aeaom


t"r0g'rsm;udk
ESdrfeif;&mrSm
]]"m;}}
ozG,f Nzpfum
omoemawmfoefUSif;wnfwHhNyefUyGm;a&;twGuf

]]tm;}}

ozG,ftaxmuftul
Nzpfygapownf;/

Ak'NrwfpGm omoem a&mif0g aeodkU


xGef;apaomf/

udkawZ

]]...aTtwk ray:ao;orQ aTtppf raysmufuG,fao;ouJhodkUwnf;...}}


'g[m jrwfpGmbk&m;Sif&JU Oyrmay;xm;yHkyg/
omoemawmfwnfwhHjcif; uG,fjcif;eJY pyfvsOf;vdkU a[mawmfrlcJh&mrSm jyqdkxm;cJhwJh
Oyrmyg/ [kwfygw,f/ bk&m;Sif oGefoifqHk;rawmfrlcJhwJh w&m;"r
tppftrSefawGonf twka,mifawG
ay:ayguf a&maESmvmrSom
wjznf;jznf;uG,fdk;xHk;pHSdygw,f/
twkta,mif&JU tE&m,f[m tJ'Dhavmufudk BuD;rm;ygw,f/ omoemawmfBuD;
wpfckvHk;udk uG,fyoGm;apEdkifavmufatmif tE&m,fBuD;ovdk? todrSm; tusifhrSm;awGudk
odMu usifhMuolwdkif;rSm rsufarSmufa&m oHo&mrSmyg epfrGef;qHk;IH;apEdkifonftxd
qdk;usKd;awG odyfrsm;vSygw,f/
'gjzifh...aumif;NyD? tJ'Dhavmuf qdk;usKd;rsm;wJh twkudk twkrSef; b,fvdkodEdkifrSmvJ.../
aTtwkudk
]aTtppf}

twkrSef;odomzdkY&m

wpfckwnf;aom

EdIif;,SOfcJGjcm;p&muawmh

wpfckwnf;om
Sdygw,f/
]yd#uwfawmf}qdkwJh aTtppfyJ jzpfygw,f/
t"rudk t"rtjzpf? "rudk "rtjzpf aumif;pGm a0zefydkif;jcm;jyqdkxm;wJh ]
0dedp,}pmtkyfawG[m
]yd#uwfawmf}qdkwJh aTtppfudk pHEdIif;NyD; Ak'jrwfpGmbk&m;Sif&JU rsufESmawmfwpfckwnf;udkom
axmufxm;vdkU omoemhtE&m,fudk wm;jrpfy,fSm;wmjzpfwJhtwGuf
odyftusKd;aus;Zl;rsm;vSygw,f/
'Dvdk 0dedp,pmtkyfawGudk jrefrmhrQm;ewfarmif omoemhygvtzGJUol tzGJUom;rsm; rS
udk,fpDudk,fpD us&mtcef;uae wufnDvufnD eJY PDF tjzpf ay:xGufvmEdkifatmif
ud;pm;aqmifGufcJhMuwm[m... tck ]ausmufoabFm 0dedp,} pmtkyftxdudk wdkifcJhygNyD/
aTtppfeJYwlwJh
aTtwkawGudk

]yd#uwfawmf}udk

pHEdIif;vdkU

a&maESmvmr,fh

t"r

wm;jrpfy,fSm;wwfwJh 0dedp, pmtkyfawGxJrSm wpfcktygt0ifjzpfwJh 'D


ausmufoabFm0g' 0dedp, pmtkyfonf omoemawmf ouf0ifolwdkif;? omoemawmfudk
jrwfEdk;olwdkif;twGuf odyfwefzdk;Sd? aus;Zl;rsm;vSygw,f/
'gaMumifh 'D ausmufoabFm0g' 0dedp, pmtkyfudk zwfI&olwdkif;.....rdrdwdkU
zwfwJhtwdkif; tqdk;eJUtaumif;?

trSm;eJUtrSef? t"reJU"rwdkUudk aumif;pGm

a0zefydkif;jcm;NyD; odEdkifMuNyD;? odwJhtavsmufvnf;


omoemhtE&m,fwdkUudk
y,fSm;EdkifMuygapvdkU
...../

umuG,f

wnfhwnfhrSefrSef

usifhoHk;vdkU

jrwfAk'\ ppfrSefaom omoemawmfonfom


t"GefUSnfygapownf;/

ruvs
m

ausmufoabFm0g'
ppfaq;Ncif;qdkif&m

rmwdu
m
taMumif;t&
m
&nfTef;csuf .....

.....

.....

trSmpum;

.....

.....

.....

.....
......

.... .....

.....

.....

.....

pmrsufES
m 1

.... .....

.....

.....

.....

tcef;
(1)
EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJUudk zGJUpnf;ay;&ef owfrSwfNcif;
.....
10

.....

.....

EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)udk zGJUpnf;Ncif; .....


.....
11

.....

.....

EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSef(1)onf apm'uESifh pk'dwuwdkUudk


qifhac:Ncif;
13

tcef;
(2)
EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1) obmywd
q&mawmfBuD;\
tzGifhrdefUcGef; tusOf;csKyf
.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

15 apm'uq&mawmfrsm;u oufaocHwifNy yxrtMudrf

tusOf;rQom apm'emNcif; .....

16 pk'dwuq&mawmfwdkU\ yxrtMudrf

wifoGif;aom tusOf;csKyfaom"em .....

.....

25 apm'u

q&mawmfwdkU\ aemufqHk;wifoGif;aom tus,fapm'em pGJqdkvTm

.....

.....

34 pk'dwuq&mawmfwdkU\ aemufqHk;wifoGif;aom tus,faom"em acsyvTm .....


.....

55

EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1) obmywd q&mawmfBuD;\ tar;ESifh


apm'u pk'dwuwdkU\taNz
.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

84

]]NrefrmusL;ypf omoemhygv}} bmoma&;armifESrwpfpkrS pmpDpmdkufNzifh 'geyonf

rm-1

tcef;
(3)
ausmufoabFm0g' 0d0g'g"du&P y&dykP0dedp, r[med'geuxm .....
.....
86

.....

EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1) obmywd q&mawmfBuD;\ rdefUcGef;


.....
.....

87 oaEouxm
.....

0dedp, ed'gef;
.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

0Eem yPmr .....


.....
90
.....

.....

.....

89

91 arwm ukPm xm;SdMuNcif; .....


.....

.....

NrifhNrwfaom apwemxm;Ncif;
.....
93

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

91
.....

.....

.....

]]NrefrmusL;ypf omoemhygv}} bmoma&;armifESrwpfpkrS pmpDpmdkufNzifh 'geyonf

rm-2

taMumif;t&m
bk&m;Sifvufxuf 0denf;"dk&f
tqufquft*Fgrsm; .....
vZDyk*dKvf\
.....
tvZDyk*dKvf\ t*Fgrsm;

pmrsufES
m

.....

.....
.....

.....
.....

.....
.....

.....
.....

.....
.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

95

.....
qHk;Nzwf&yHk enf;vrf;rsm;
.....
omoemawmf

.....

.....

.....

.....

.....

.....

96

.....

.....

.....

.....

.....

.....

97

t"dukPf;av;rsdK;
0d0g'd"dukPf;udk
Nidrf;apEdkifaomorx
orKcg 0de, orx

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

orKcav;yg;
Nidrf;NyD;udp NyefazmfNcif;
tmywfESpfrsdK;
oHCmuGJNym;Ncif; t"dyg,f

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

oHCab'uNzpfyHkudk NyNcif; .....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

t"r apm'u rnfNcif;


taMumif;
"r apm'u rnfNcif;

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

taMumif;
apm'emNcif; av;rsdK;udk
NyNcif;
apm'u yk*dKvfrsm;

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

xm;&rnfhpdwf
pk'dwu vdkufem&ef ESpfcsuf .....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

trIppf yk*dKvf\ t*Fgrsm;

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

apm'emyHk av;&yf
.....
apm'u yk*dKvf ESvHk;oGif;

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

0denf;a'oem
.....
us,f0ef;cufcJyHkrsm;
tvZDyk*dKvfNzpfvQif y#dnmOf rvdk .....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

vdktyfaom 0denf;"dk&f vuPm


3-yg;
rSefvsuf rSm;aeaom zm; 0g'

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....
0d0d'g"dukPf;udk ayghqpGm
..... ..... .....
rNrifoifh
bk&m;Sifudk,fawmfwdkif <ua&mufqHk;NzwfonfESifh wl\
135
ygVdawmfudky,fvQif bk&m;udk y,fonfrnf\
.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....
t,ltq taumufrSm;oNzifh
0g'rSm;tNzpfa&mufNcif;
0g'rSm;,lrdoNzifh 'kDv(oDvrSdol)tNzpf

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

a&mufNcif;
t"r0g'twGuf tSifr[muy rdefUMum;yHk
.....
t"r0g' MumSnfvQif omoemuG,fEdkifNcif;

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....
"rpufudk tmPmpufNzifh rif;ulnDNcif;
.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

93
95

10
0
10
1
10
3
10
4
10
6
10
8
10
9
11
0
11
2
11
3
11
4
11
8
12
1
12
5
12
8
13
0
13
3
13
..... 4

.....

13
6
13
8
13
9
14
4
14
6
14
7

.....

taMumif;t&m
rif;udk,fwdkif aMumifhMupdkuf t"dukPf;
Nidrf;ay;Ncif;
t"r0g'awGudk okwfoifcJhaom

pmrsufESm
.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

14
9
15

od&D"rmaomurif;
2
omoemoefUSif;wnfwHhwdk;wufa&;acwf 3..... ..... ..... .....
15
acwf
7
omoemawmfuG,fNcif; taMumif;ig;yg; ..... ..... ..... ..... .....
15
.....
"r0g'udkom av;pm;vufcH&Ncif; taMumif;? r[med*Hk;*gxm
.....
..... 8 .....
161

ausmufoabFm0g'
0dedp,

rmwdu
m
taMumif;t&m
pmrsufESm yPmrESifh y#dnmOf
.....

.....

.....

*dkPf;aygif;pHk oHCmhtpnf;ta0;yGJBuD;
.....

.....

.....

.....

.....
.....

.....

.....

.....

165 oD;Ncm;0denf;"dk&ftzGJUrsm; zGJUpnf;Ncif;

.....

.....

.....

.....

.....

.....

164

165 "rcEmudk y,fNcif;ESifh pyfvsOf;onfh apm'em

aom"emESpf&yfudk 0denf;"dk&f q&mawmfrsm;u a0zefoHk;oyfcsuf


.....

.....

163 ausmufoabFm0g' 0dedp, oEdaued'gef;?

ausmufoabFm0g' ay:aygufvmNcif;
.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

167

kyfemrf"r rI& ponfESifh pyfvsOf;onfh apm'emcsufESifh aom"emcsufukd pdppfa0zefNcif;


180
0,"rm ocFg&mudk edAmef[k aumuf,lrIESifh pyfvsOf;onfh apm'emcsufudk pdppfNcif; .....
187
0dyemPfESifh ywfouf apm'em aom"emwdkUudk pdppfa0zefcsuf
.....
.....

192 bk&m;a[m0dyemrsm; .....


.....

.....

wokwef NrefrmNyef
.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

195
.....

.....

.....

200 cEmudk,fwGif; edAmefSdaeonf[laom ausmufoabFm0g'ESifh

pyfvsOf;onfh apm'emESifh
aom"emudk oHk;oyfcsuf
.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

202 pdwfawGrNzpfao;cifu tNzpfat;&mu edAmef[laom

ausmufoabFm0g'ESifh pyfvsOf;onfh
apm'emESifh aom"em ESpf&yfudk a0zefoHk;oyfcsuf .....
.....

.....

.....

.....

207 edAmefvdkcsifrIonf avmbork',Nzpfonf[laom

ausmufoabFmq&mawmf\
a[mMum;csufESifh pyfvsOf; apm'emESifh aom"emcsufwdkUudk pdppfa0zefcsuf .....
218

.....

]]pdwf-pdwftwdkif;wdkif;xm;}} [laom ausmufoabFm0g'ESifh pyfvsOf;onfh apm'em


aom"emcsufrsm;udk oHk;oyfcsuf .....
.....
.....

.....

227 pdwf-pdwftwdkif;wdkif;xm;yHk
.....

.....

.....
.....

.....
.....

.....
.....

.....
.....

233 twdkif;wdkif;#Dum\ pdwf-pdwftwdkif;wdkif;xm;yHk

twdkif;wdkif;xm;
.....
.....
..... pdwfokyfrsm;
.....
.......... .....

..... 241.....

.....

.....

.....

241

rmvkusykwaw&*gxmt|uxmzGifhyHk

.....

.....

.....

.....

.....

.....

262

a*gp&orZOf toarm[orZOf

.....

.....

.....

.....

.....

.....

264

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

265

r*fPfzdkvfPfNzifh edAmefNrifyHk .....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

269

IrSwfaerS r*fzdkvf&

.....

taMumif;t&m
pmrsufESm
tEko,udavom rSd[laom ausmufoabFm0g'ESifh pyfvsOf;onfh ap'emESifh
aom"emudk
0denf;"dk&fq&mawmfrsm;\ pdppfa0zefcsuf .....
273

.....

.....

.....

.....

.....

]]oum,'d|d zwfzdkUrvdk}} [laom ausmufoabFm0g' apm'em om"emESifh pyfvsOf;


0denf;"dk&fq&mawmfrsm;\ oHk;oyfcsuf
.....

.....

.....

.....

.....

.....

283 pdwfaMumifh tmHkNzpf&onf[laom ausmufoabFm t,l0g'tay:

apm'emESifh
aom"emcsufwdkUudk a0zefoHk;oyfcsuf
.....

.....

.....

.....

.....

.....

291 oDvodum NynfhpHk,if ynmodum orm"dodumwdkUudk

txl;wvnf SmazGqnf;yl;
aep&mrvdk-[laom ausmufoabFm aemufqG,f0g'ESifh pyfvsOf;onfh apm'em
aom"emwdkUudk 0denf;"dk&f q&mawmfrsm;\ oHk;oyfcsuf
.....

.....

.....

.....

297 vl\udk,fcEmxJ yuwdpdwf[kac:aom pdwfwrsdK; rcsKyfrysuf

xm0&Sdaeonfqdkaom ausmufoabFm0g'ESifh pyfvsOf; apm'em


aom"emcsufwdkUudk oHk;oyfcsuf .....

.....

302

EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)\ aygif;Hk;oHk;oyfcsuf (aumufcsuf)


.....
.....

310 "r t"r 0d0g'g"dukPf;\ tusdK;,kwfyHkrsm; .....


.....

.....

.....

312

EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)\ qHk;Nzwfcsuf .....


315
EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&f q&mawmfBuD;rsm; .....
318

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

0dedp,udk csrSwfNyD;aemuf 0denf;"dk&ftzGJU obmywd q&mawmfbk&m;BuD;u pk'dwursm;tm;


rdefUMum;aom Mo0g'uxm
320

.....

.....

.....

.....

EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1) q&mawmfrsm; .....


.....

.....

.....
.....

323 t"r0g'Nzpfonfh ausmufoabFm0g'udk pGefUvTwfaMumif;

y#dnmOfay;onfh tcrf;tem; aqmifGufcsufrsm;


.....

.....

.....

.....

Sif;vif;aqmifGufcsuf

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

325 q&mawmf OD;crm0k"\


.....

.....

.....

325

.....

udk,fwdkif0efcHcsufpmwrf;ESifhvufrSwfrsm;

.....

.....

.....

.....

1342-ckESpf? "r t"rrIcif; trSwf(1) .....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

326
328 trItaMumif;t&m
.....

.....

.....

328

EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1) tzGJU0ifrsm;


.....

328 rIcif;rSwfwrf; .....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....
.....

.....
.....

.....
.....

329 apm'u pk'dwu <ua&muf&ef yifhavQmufpm


.....

.....

334 ausmufoabFm0g'

acgif;aqmifq&mawmf(4)yg;wdkU\ ausmufoabFm0g'udk pGefUvTwfaMumif;


y#dnmOfay;onfh tcrf;tem; anmifwkef;q&mawmfbk&m;BuD;\ Mo0g'uxm
.....

335

taMumif;t&m
'kwdtMudrf
txl;tpnf;ta0;rSwfwrf;
aqG;aEG;qHk;Nzwfcsufrsm; .....

pmrsufESm
.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

33
8
34
1

rmwdum
NyD;\/

tpodkU

ausmufoabFm0g'
0dedp,

0denf;"dk&fq&mawmf OD;0daZm',mbd0Ho
oHk;oyfcsufzwfaeyHk

0denf;"dk&fq&mawmf OD;auo&
oHk;oyfcsufzwfaeyHk
]]NrefrmusL;ypf omoemhygv}} bmoma&;armifESrwpfpkrS pmpDpmdkufNzifh 'geyonf

yHk-1

t"r0g' trdefUcsyGJodkU wufa&muf emMum;aom pk'dwu q&mawmfav;yg;ESifh


y&dowfrsm;tcsdKU

obmywdq&mawmfBuD; Hk;zGifhyGJ Mo0g'pum;


rdefUMum;awmfrlyHk

EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1) q&mawmfBuD; ckepfyg;


Hk;xdkifaeyHk

EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)


Mum;emppfaq;aeyHk

pk'dwuq&mawmf OD;aEmbmo t"r0g' pGefUvTwfaMumif;


vufrSwfa&;xdk;aeyHk

EdkifiHawmf oHCr[mem,u 'kwd,Ou| anmifwkef;q&mawmfBuD; Mo0g'


rdefUMum;aeyHk

ausmufoabFm0g'D acgif;aqmif
q&mawmfrsm;

0denf;"dk&ftzGJU\ tqHk;tNzwfudk pk'dwuq&mawmfrsm;


em,laeyHk

0denf;"dk&fq&mawmf OD;aZmwdygv
oHk;oyfcsufzwfaeyHk

t"r0g' trdefUcsyGJodkU wufa&muf emMum;aom apm'u


q&mawmfoHk;yg;ESifh y&dowftcsdKU

&nfTef;csu
f
EdkifiHawmf oHCr[mem,utzGJU q&mawmfrsm;u EdkifiHawmfoD;Ncm;
0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)
q&mawmfrsm;tm; ausmufoabFm0g'udk "r t"r pdppfqHk;Nzwf&ef
wm0efay;tyfcJhMuygonf/
,if;wm0efay;csuft& EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)q&mawmfrsm;u
tav;teuf pdppfoHk;oyf ausmufoabFm0g'udk t"r0g'-[k
qHk;NzwfawmfrlMuygonf/
tb,fhaMumifh t"r0g'-[k qHk;Nzwf&oenf;tcsufudk xifSm;ap&ef

EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU

trSwf(1)q&mawmfrsm;onf ax&0g'yd#uwfawmfvm ygVdawmf t|uxm


#Dumrsm; tNcm; *EE&usrf; tudk;tum;rsm;ESifh ndEdIif;wdkufqdkif
ausmufoabFm0g'udk tao;pdwfa0zefoHk;oyfNyD;rS t"r0g'[k qHk;NzwfawmfrlMuNcif;
Nzpfonf/
oHk;oyfqHk;Nzwfcsuf tESpfcsKyfudk atmufygtwdkif; rSwfom;Edkifygonf(1)
NrwfpGmbk&m;\ 0g'onf "ruEmudk tav;xm;aom 0g'Nzpf
ausmufoabFm0g'onf
"ruEmawmfudk tav;rxm;yJzdcGJzsufqD;aom 0g'Nzpfonf/
(2)

NrwfpGmbk&m;\ 0g'onf IrSwfyGm;rsm;tm;xkwfrI SdrSom edAmef


&Edkifaom 0g'Nzpf ausmufoabFm0g'onf IrSwfyGm;rsm;tm;xkwfrI rSdrS
edAmef &Edkifaom 0g'Nzpfonf/

(3)

NrwfpGmbk&m;\
&Edkifaom

0g'onf

cEmudk,fudk

IvQif

edAmef

0g'Nzpf ausmufoabFm0g'onf cEmudk,fudk IvQif edAmef

r&Edkifaom 0g'Nzpfonf/
(4)

NrwfpGmbk&m;\ 0g'onf

kyfemrfudk (ypu) rsufarSmufyvsuf

I&aom 0g'Nzpf ausmufoabFm0g'onf kyfemrfudk rsufarSmufyvsuf


rI&aom 0g'Nzpfonf/
(5)

NrwfpGmbk&m;\ 0g'onf awblrduocFg&wdkUudk owdyum


yGm;rsm;&aom 0g'Nzpf ausmufoabFm0g'onf awblrduocFg&wdkUudk
owdyum ryGm;rsm;&aom 0g'Nzpfonf/

(6)
NrwfpGmbk&m;\
0dyemPf

0g'onf

xifSm;Sdaom

kyfemrfESpfNzmudk IrSom

]]NrefrmusL;ypf omoemhygv}} bmoma&;armifESrwpfpkrS pmpDpmdkufNzifh 'geyonf

Nzpfay:vmEdkifaom 0g'Nzpf
t&mudk IrSom

ausmufoabFm0g'onf xifSm;rSdaom

0dyemPf Nzpfay:vmEdkifaom 0g'Nzpfonf/


(7)

NrwfpGmbk&m;\
edAmefSdESifhraeaom

0g'onf

cEmudk,ftwGif;rSm

0g'Nzpf ausmufoabFm0g'onf

cEmudk,ftwGif;rSm edAmefSdESifhaeaom 0g'Nzpfonf/


(8)

NrwfpGmbk&m;\ 0g'onf aemufxyfwzef Nyefvnf rylavmif&aom


Nidrf;at;csrf;omrI(oEdokc) tppftrSef [kwfonfudk

edAmef[k rlcsum

a[mMum;aom 0g'Nzpf ausmufoabFm0g'onf aemufxyfwzef


Nyefvnf ylavmif&aom Nidrf;at;csrf;omrI (oEdokc) tppftrSef
r[kwfonfudk edAmef[k ,lqum a[mMum;aom 0g'Nzpfonf/

]]NrefrmusL;ypf omoemhygv}} bmoma&;armifESrwpfpkrS pmpDpmdkufNzifh 'geyonf

(9)
NrwfpGmbk&m;\
om[k rlcsum

0g'onf

edAmefudk

vdkcsifawmifhwrIudk

ukodkvfqE

a[mMum;aom 0g'Nzpf ausmufoabFm0g'onf edAmefudk


vdkcsifawmifhwrIudk tukodkvfork', wPSm[k ,lqum a[mMum;aom
0g'Nzpfonf/
(10) NrwfpGmbk&m;\
xm;r&aom

0g'onf

pdwfudk

pdwftwdkif;wdkif;

0g'Nzpf ausmufoabFm0g'onf pdwfudk pdwftwdkif;wdkif;

xm;&aom 0g'Nzpfonf/
(11)

NrwfpGmbk&m;\ 0g'onf

ykxkZOfESifh atmufzv|mef yk*dKvfwdkU\

oEmef qdkif&m tEko,udavomSdaeaom 0g'Nzpf


ausmufoabFm0g'onf ykxkZOfESifh atmufzv|mef yk*dKvfwdkU\ oEmefyif
qdkif&m tEko,udavom rSdaom 0g'Nzpfonf/
(12)

NrwfpGmbk&m;\ 0g'onf oum,'d|dudk y,fcGg&aom 0g'Nzpf


ausmufoabFm0g'onf oum,'d|dudk ry,fcGg&aom 0g'Nzpfonf/

(13) NrwfpGmbk&m;\

0g'onf

Nzpfay:vm&aom

tmHkaMumifh

pdwf

0g'Nzpf ausmufoabFm0g'onf pdwfaMumifh tmHk

Nzpfay:vm&aom 0g'Nzpfonf/
(14)

NrwfpGmbk&m;\ 0g'onf

oDv orm"d

ynm odum

oHk;&yfvHk;udk NynfhpHkpGm tm;xkwf&aom 0g'Nzpf


ausmufoabFm0g'onf

oDv orm"d

ynm odum oHk;&yfvHk;udk

NynfhpHkpGm tm;rxkwf&aom 0g'Nzpfonf/


(15) NrwfpGmbk&m;\ 0g'onf pdwfw&m;udk tedp t"k0[k rlcsum
a[mMum;aom 0g'Nzpf ausmufoabFm0g'onf pdwfw&m;udk edp "k0
ow[k ,lqum

a[mMum;aom

0g'Nzpfonf/
txufyg

taMumif;t&m toD;oD;\ ndEdIif;oHk;oyf qHk;Nzwfcsuf

tus,ftyGm;udk odvdkrl pmrsufESmTef;twdkif; tvG,fwul avhvmEdkifygonf/

trSmpu
m;
pnf;rsOf; vkyfxHk;vkyfenf;rsm;ESifh Oya'Ny|
mef;Ncif;
]]0denf;w&m;awmf wnfwHhygrS omoemawmf wnfwHhrnf}} [laom ax&0g'
y&dbmomt& avmuxGwfxm; oAkNrwfpGmbk&m;\ o'roHk;Nzm omoemoHk;&yf
t"GefUSnfpGm wnfwHha&;twGufaMumifhMuawmf rlMuukefaom
(t*r[my@dw)

yJcl;rdUrq&mawmf

*dkPf;aygif;pHk oHCmhtpnf;ta0;yGJBuD;

bEEEmpm&

OD;aqmifaom
NzpfaNrmufa&;

oHCmh0efaqmifq&mawmf(66)yg;wdkU BuD;r; oHCmwodef;ausmfwdkU\udk,fpm;


oHCorKwd&
yxrtBudrf

oHCmhudk,fpm;vS,f(1218)yg;wdkU
*dkPf;aygif;pHk

atmufygpnf;rsOf;ESifh

wufa&mufaom

oHCmhtpnf;ta0;yGJBuD;u

vkyfxHk;vkyfenf;rsm;udk twnfy Ny|mef;cJhygonf-

(1)

oHCmhtzGJUtpnf; taNccHpnf;rsOf;?

(2)

oHCmhtzGJUtpnf; vkyfxHk;vkyfenf;rsm;?

(3)
0denf;"ruH t"dukPf;rIcif;rsm; aNzSif;qHk;Nzwfa&;qdkif&m
vkyfxHk;vkyfenf;rsm;/
xdkNy|mef;csufrsm;teuf 0denf;"ruH t"dukPf;rIcif;rsm; aNzSif;qHk;Nzwfa&;qdkif&m
vkyfxHk;vkyfenf;rsm;ESifh

ywfouf

1342-ckESpf?

yxr0gqdkvqef; 14-&uf (26-

6-80) aeUwGif usif;yaom 'kwd,tBudrf NynfolUvTwfawmf yxr


txl;tpnf;ta0;u atmufygOya'udk Ny|mef;ay;cJhygonf-

]]0denf;"ruH t"dukPf;rIcif;rsm;
aNzSif;qHk;Nzwfa&;qdkif&mOya'}}
1980-NynfhESpf? NynfolUvTwfawmf Oya'
trSwf 3

omoemawmf wnfwHhNyefUyGm;a&;twGuf
ax&0g'rloHk;&yf
yxroH*g,emyGJBuD; Sifr[muy OD;aqmifaom &[Emrax&fBuD;wdkUonf
omoemawmf oefUSif; wnfwHh NyefUyGm;a&;twGuf vdkufemusifhoHk;&ef ax&0g'
rloHk;&yfudk atmufygtwdkif; wnDwGwfwnf; csrSwfcJhMuygonf(1)

tynwH e ynaywd?
ynwfawmfudk

topfrwdk;&/ (2)

ynwH

e orkpdEwd?
ynwfawmfudk rEkwfy,f&/
(3)

,xmynawok odumya'ok orm'g, 0wwd?


SdNyD;om; ynwfawmftwdkif; vdkufemusifhoHk;&rnf/

omoemawmf\
vufSdtaNctae
omoemawmf\ taNctaet&yf&yfteuf "r

t"rESifhpyfonfh

vufSdtaNctaeudk oHk;oyfMunfhaomtcg "r t"rESifhpyfvsOf; tNiif;yGm;rsm;rIaMumifh


&[ef;oHCmawmfrsm; twGif; Nzpfap?
Nzpfap

rnDGwfonfh

oabmrsm;

'g,um

'g,dumrrsm; twGif;

pnf;vHk;rI ysufNym;onfhoabmrsm;udk

awGUNrifMu&ygonf/ ydkrdkxifSm;atmif azmfNy&vQif tcsdKUaom yk*dKvfrsm;onf


]]rdrdwdkU tvdkSdaom teuft"dyg,frsm;udk yd#uwfawmfrsm; topfxyfrH
xnfhoGif;Ncif;tm;Nzifh ax&0g' yxrrludk csdK;zsufaeMuygonf}} [lvnf;aumif;?
tcsdKUaom yk*dKvfrsm;onf ]]vufSd yd#uwfawmfrsm;udk bk&m;a[m r[kwf[k
y,fypfNcif;tm;Nzifh ax&0g' 'kwd,rludk csdK;zsufaeMuygonf}} [lvnf;aumif;?
tcsdKUaom yk*dKvfrsm;onf ]]Ak'a'oemawmf\ tumvdu tcsdefraG;
tusdK;ay;wwfonfh y#dywfusifhpOfrsm;udkyif rusifhEdkifrl NyefvnfNyifqifNcif;tm;Nzifh
ax&0g' wwd,rludk csdK;zsufaeMuygonf}} [lvnf;aumif; pGyfpGJNiif;cHkMuvsuf
bmoma&;y#dyu toGifvuPmrsm;udk EdkifiHawmftwGif; awGUNrifvmMu&ayonf/

onfrSm tcsdefrD raNzSif;ay;vQif tem*wf omoemawmftwGuf tvGefw&m


Nrifhrm;onfh tE&m,fBuD; w&yfyif Nzpfayonf/

omoemawmf oefUSif;wnfwHhNyefUyGm;ap&ef
aqmifGufenf;
omoemawmftwGuf tE&m,fBuD;rm;onfh taNctaew&yf&yfESifh awGUuHvmoNzifh
omoemawmf oefUSif;wnfwHhNyefUyGm;a&;twGuf aqmifGuf&m ,if;tE&m,fonf "r
t"r tNiif;yGm;rIESifh ywfoufvmvQif EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJUNzifh aqmifGuf
tNcm; 0denf;"ruH rIcif;rsm;ESifh ywfoufvmvQif
aqmifGuf&ygonf/

xdkodkU

oHC0dedp,tzGJUNzifh

aqmifGufaomtcg

0denf;w&m;awmfudk tav;xm; yd#uwfawmfrsm;ESifhtnD aqmifGuf&ygonf/


wzef yd#uwfawmfrsm;udkvnf; Sifr[muy\

yxroH*g,em ax&0g'

rloHk;csufESifh nDap&Nyefygonf/ ax&0g' rloHk;csufudkvnf; wzef


*dkPf;aygif;pHkoHCmhtpnf;ta0;yGJBuD;u twnfy Ny|mef;xm;aom taNccHpnf;rsOf;rsm;
vkyfxHk;vkyfenf;rsm; Oya'rsm;ESifh nDap&Nyefygonf/ odkU tqifhqifhnDap
aqmifGuf&Ncif;onf *dkPf;aygif;pHk oHCmawmfrsm;twGif;
'g,dumrrsm; twGif; Nzpfap
Nidrf;csrf;pGm oDwif;oHk;
rIcif;rsm;udk tm;vHk;

Nzpfap? 'g,um

tcsif;csif; pdwf0rf;rNcm;

aexdkifa&;ESifh Nzpfay:vsufSdaom
auseyfavmufatmif

wom;wnf;Nzpfvsuf
0denf;"ruH

t"dukPf;

,xm"r

,xm0de,ESifhtnD rSefrSefuefuefESifh pepfwus aNzSif;


qHk;NzwfEdkifa&;twGuf Nzpfygonf/
0denf;yd#uwfESifh ax&0g'rloHk;csufwdkUonf
omoemawmfoefUSif;wnfwHhNyefUyGm;a&;twGuf
*dkPf;aygif;pHk oHCmhtpnf;ta0;BuD;u twnfyNy|mef;vdkufonfh taNccHpnf;rsOf;
vkyfxHk;vkyfenf;rsm;ESifh Oya'wdkU\ tultnD taxmuftyHhudk trSefvdktyfygonf/
vdktyfvnf; 'DC'D r[max&fBuD;rsm; OD;aqmifaom *dkPf;aygif;pHk
oHCmhtpnf;ta0;BuD;u EdkifiHawmftpdk;&\ tultnDNzifh taNccHpnf;rsOf;
vkyfxHk;vkyfenf;rsm;ESifh Oya'wdkUudk twnfy Ny|mef;cJhNcif; Nzpfygonf/

ausmufoabFm
0g'
1310-ckESpf ywf0ef;usifcefUrSp ay:xifvmaom ausmufoabFm0g'onf
NrefrmEdkifiHtwGif; bmoma&; y#dyurIrsm;udk Nzpfay:apcJhygonf/
xdkodkUNzpfay:apcJhaomfvnf; 0denf;yd#uwfESifh ax&0g' rloHk;csuft& Ak'bmom0if
tm;vHk;wdkUu auseyfvufcHEdkifavmufatmif rSefrSefuefuefESifh pepfwus aNzSif;qHk;Nzwf
aNyNidrf;oGm;onfhtqifhodkU ra&mufEdkifcJhyJ SdcJhygonf/ aNyNidrf;oGm;onfhtqifhodkU

ra&mufEdkifNcif;rSmvnf; 0denf;yd#uwfESifh ax&0g''rloHk;csufwdkUonf

*dkPf;aygif;pHk

oHCmhtpnf;ta0;BuD;u twnfyNy|mef;xm;onfh taNccHpnf;rsOf;


vkyfxHk;vkyfenf;rsm;ESifh Oya'wdkU ray:aygufao;oNzifh ,if;wdkU\ tultnD
taxmuftyHhudk r&EdkifaomaMumifhom Nzpfygonf/
,aeUtaNctaet&qdk&vQif "r t"rESifh pyfNzpfap?
tNcm;t"dukPf;rsm;ESifh pyfNzpfap omoemawmftwGif; Nzpfay:vmonfh
0denf;"ruH t"dukPf;rIcif;rSeforQudk trsm;vufcH auseyfEdkifavmufatmif
rSefrSefuefuefESifh pepfwus aNzSif;qHk;NzwfEdkifayawmhrnf/ tb,fhaMumifhqdkaomf
0denf;yd#uwfESifh
ax&0g''rloHk;csufwdkUonf
oHCmhtpnf;ta0;BuD;u

*dkPf;aygif;pHk

twnfyNy|mef;xm;onfh
tm;BuD;aom

taNccHpnf;rsOf;

vkyfxHk;vkyfenf;rsm;ESifh

Oya'wdkU\

taxmuftyHhudk &SdavaomaMumifh Nzpfygonf/ odkUNzpfvnf; ausmufoabFm0g'ESifh


ywfouf Nzpfay:vmaom "r t"rtNiif;yGm;rIonf ESpfaygif;oHk;q,fausmf
raNyNidrf;EdkifyJSdaecJh&mrS 1342-ckESpf wydkUwGJvNynfhausmf 4-&ufaeUwGif Ak'bmom0if
vlSif&[ef;wdkU\ aumif;csD;Ekarmf om"kac:&avmufatmif ESvHk;pdwf0rf;
Nidrf;csrf;at;NrNcif;tqifhodkU a&mufSdoGm;cJhacsNyD/
xdkUaMumifh ausmufoabFm0g'ESifh ywfouf- rNzpfay:ao;aom tukodkvfw&m;wdkUudk rNzpfay:apNcif;iSm?
- Nzpfay:zl;aom tukodkvfw&m;wdkUudk y,fowfapNcif;iSm?
- rNzpfay:&ao;aom ukodkvfw&m;wdkUudk Nzpfay:apNcif;iSm?
- Nzpfay:zl;aom ukodkvfw&m;wdkUudk wdk;yGm;apNcif;iSm[laom ory"me w&m;av;yg;wdkUonf
oEmef

Ak'bmom0if

vlSif&[ef;wdkU\

Nzpfay:&ef tcGifhoifhcJhMuygNyD/

EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU


trSwf(1)
EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)onf *dkPf;aygif;pHk
oHCmhtpnf;ta0;BuD;u twnfyNy|mef;vdkufonfh

taNccHpnf;rsOf;

vkyfxHk;vkyfenf;rsm;ESifh Oya'wdkU\ vufawGUokyf Nzpfygonf/ wenf;tm;Nzifhqdk&vQif


,if;pnf;rsOf; vkyfxHk;vkyfenf;rsm;ESifh Oya'wdkU\ tmPmoufa&mufrIaMumifh
rnfrQaomtwdkif;twmtxd atmifNrifpGm taumiftxnfazmf aqmifGufEdkifaMumif;
yxrOD;qHk; vufawGU taumiftxnfazmf aqmifGufvdkufNcif;w&yfyif Nzpfygonf/
EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJUonf

ausmufoabFm0g'ESifhywfouf "r

t"rtNzpf pdppfqHk;Nzwf&mwGif 1342-ckESpf? Nymodkvqef; 10-&uf (15-1-81) aeUrS 1342ckESpf? wydkUwGJvNynfhausmf


4-&uf (23-2-81) aeUtxd wvausmfausmf tcsdef,lcJhygonf/ pdppfqHk;Nzwf&mwGifvnf;
apm'ursm;udk apm'ut*FgESifhnDatmif

pk'dwursm;udk

pk'dwut*FgESifhnDatmif

0denf;"dk&frsm;udk

0denf;"dk&ft*FgESifhnDatmif
0denf;"dk&ftzGJU

vdkufemusifhoHk;apcJhygonf/

trSwf(1)onf atmifNrifrI\ aSUoGm;enf;,l&ef


taxmuftxm;NzpfcJhygonf/

odkUNzpf

EdkifiHawmf

oD;Ncm;

taNccHpnf;rsOf; vkyfxHk;vkyfenf;rsm;ESifh Oya'\u@


EdkifiHawmf

oD;Ncm;

0denf;"dk&ftzGJU

trSwf(1) zGifhyGJtcrf;tem;wGif

omoema&;OD;pD;Xme TefMum;a&;r;csKyfut*r[my@dw
tr;yonfh

c&rf;rdU udkif;ukef;ausmif;wdkuf

q&mawmfbk&m;BuD;

0denf;"dk&fq&mawmfrsm;onf rdrdwdkU udprsm;SdaeonfhMum;u EdkifiHawmf


oHCr[mem,utzGJU\
wm0efay;csuft& ,ckuJhodkU <ua&mufaqmifGufoNzifh
Munfdkav;pm;rdygaMumif;?
apm'uESifh pk'dwuq&mawmfrsm;uvnf; 0denf;"dk&fq&mawmfBuD;rsm;\
tqHk;tNzwfudk vdkufem&ef 0efcHuwdy
apm'em

aom"em

,ckuJhodkU <ua&mufvsuf

yMuoNzifh

0rf;aNrmufrdygaMu
mif;?
Oya'oabmt& rdUe,foHC0dedp,tzGJU\ qHk;Nzwfcsufudk
rdUe,fNynfolUaumifpDrsm;u vnf;aumif;? Nynfe,f^wdkif;oHC0dedp,tzGJU\
qHk;Nzwfcsufudk Nynfe,f^wdkif; NynfolUaumifpDrsm;uvnf;aumif;? EdkifiHawmf
oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU\ qHk;Nzwfcsufudk NynfxJa&;ESifh
omoema&;0efBuD;Xmeuvnf;aumif; qHk;Nzwfcsuftwdkif; vdkufematmif
wm0ef,laqmifGufay;rnf NzpfaMumif;?
Oya'rNy|mef;rDu ,ckuJhodkUaom "r t"r tNiif;yGm;rIrsm;udk
aNzSif;qHk;Nzwf r&EdkifcJhyJ
]]oHCudp oHCmaNzSif;}} [laom rlt& *dkPf;aygif;pHk oHCmhtpnf;ta0;yGJBuD;
usif;yNyD; Oya'Nzpfvmatmif aqmifGufawmfrlMuonfhtwGuf tmPmpuf
tNynfht0Sdaom Oya'NzpfvmNyD NzpfoNzifh omoemawmftwGif; aNzSif;
r&Edkifaom rIcif;rsm;[l rSdEdkifawmhygaMumif;?
Oya'onf txl;vTwfawmfac: Ny|mef;xm;onfh Oya'NzpfonfhtwGuf
tmPmpuftNynfht0SdoNzifh apm'uESifh pk'dwuwdkUonf EdkifiHawmf oD;Ncm;
0denf;"dk&ftzGJU\ tqHk;tNzwfudk rvdkufemyJ ae r&aMumif;?
tu,f rvdkufemvQif

NynfxJa&;ESifhomoema&;0efBuD;Xme taeNzifh

vdkufematmif aqmifGufay;zdkU wm0efSdygaMumif;?


yxrtMudrf *dkPf;aygif;pHk oHCmhtpnf;ta0;yGJBuD;udk taMumif;y
tcsif;csif; uGJNym;aeMuonfh EdkifiHa&;orm;rsm;yif pnf;vHk;nDGwfrIudk &cJhMuoNzifh

apm'uESifh pk'dwuwdkUonfvnf; "r t"r tNiif;yGm;rIrsm;udk y,fazsmuf


omoemawmf oefUSif;wnfwHhNyefUyGm;a&;twGuf pnf;vHk;nDGwfrIudk &vdrfhrnf[k
arQmfvifhygaMumifh;Nzifh Oya'\ tcef;u@ESifh obm0wdkUudk Sif;vif;avQmufxm;cJhygonf/

0dedp,csrSwfyGJ
0efBuD;udk,fpm;

tcrf;tem;wGifvnf;

NynfxJa&;ESifhomoema&;0efBuD;Xme

omoema&;OD;pD;Xme TefMum;a&;r;csKyfuOya't& qHk;NzwfwJhtcg ykxkZOfwdkU\ obm0t& EdkifwJhbufu


auseyfNyD; rEdkifwJhbufu auseyfrnf r[kwfaMumif;? odkUaomfvnf;
oD;Ncm;0dedp,tzGJU\ tqHk;tNzwfudk ESpfbufpvHk;u vdkufemMurnf[k y#dnmOf
ay;MuonfhtwGuf 0rf;omp&m NzpfaMumif;?
0denf;"ruH t"dukPf;rIcif;rsm;
t& Oya'yg
Ny|mef;csufrsm; xaNrmufatmifNrifpGm
omoema&;0efBuD;Xme
0efBuD;tm;
today;

wm0efESifh

qHk;Nzwfa&;qdkif&m Oya' yk'fr 13aqmifGuf&ef

vkyfydkifcGifhrsm;

NynfxJa&;ESifh
tyfESif;xm;aMumif;udkvnf;

avQmufxm;vdkygaMumif;?
trSeftm;Nzifh y#dyuNzpfvdkU tqHk;tNzwf

cH,lNcif;[k oabmrxm;yJ

"ra&;&mwGif t,ltq uGJae ESpfbufndEdIif;NyD; at;aq;pGm tqHk;tNzwf


cH,lNcif;[k oabmxm;oifhygaMumif;Nzifh0efBuD;\ apwemudk azmfNyvsuf Sif;vif; avQmufxm;cJhygonf/

yHkESdyfNzefUcsDNcif;\
&nfG,fcsuf
ykxkZOfwdkUonf rdrdt,l rdrdtawG;tac:om rSefonf ('ar0 opH)?
tNcm;olrsm;\ t,l tNcm;olrsm;\ tawG;tac: rrSef (armCrnH) [l cH,l
usifhoHk;wwfMuygonf/ xdk cH,lusifhoHk;csuft& ausmufoabFm0g'
ouf0if,HkMunfzl;olwdkUonf rausrvnfESifh ausmufoabFm0g'udk pGefUvGwf&ygu
rNypfrSm;xdkufolrsm;tay: rausreyfNzifh pGyfpGJNypfrSm;Ncif; (Oy0g') rsdK; NzpfvmEdkifygonf/
odkUNzpf xdkyk*dKvfrsm;twGuf

ausmufoabFm0g'0dedp,udk NynfhNynfhpHkpHk

avhvmoHk;oyfEdkif&ef txl; vdktyfygonf/ xdkUtNyif tNcm;yk*dKvfrsm;twGufvnf;


"ra&;&mESifh ywfouf rodzl;ao;onfudk odapNcif; (tnmw0Do,H PH) tusdK;rSm
usrf;udk avhvmoHk;oyf&ef vdktyfNyefonf/ xdkUaMumifh xdkyk*dKvfESpfrsdK;wdkUtwGuf
]]ausmufoabFm0g' 0dedp,}} usrf;udk omoema&;OD;pD;Xmeu yHkESdyfNzefUcsDNcif;
Nzpfygonf/

b'Ecrm0k"?
wGJzuftusdK;awmfaqmifq&ma
wmf?
EdkifiHawmfoHCr[mem,utzGJ
U/

tcef;
(1)

EdkifiHawmf
oD;Ncm;0denf;"dk&f
zGJUpnf;Ncif;

EdkifiHawmfoHCr[mem,utz
GJU
"r? t"r pdppfqHk;Nzwfa&;
oD;Ncm;0denf;"dk&ftzGJUrsm;
Oya' tcef;(2) yk'fr(3)? vkyfxHk;vkyfenf;rsm;
yk'fr 57
tzGJU(1) ausmufoabFm0g'
pdppfa&;tzGJU
trSwfpOf

bGJUawmf

odum

ausmif;wdkuf

1/

OD;ok'e

61

2/

OD;aZmwdu

52

udkif;ukef;ygVdwuodkvf?
c&rf;rdU/
rdk;aumif;wdkuf? rEav;rdU/

3/

OD;aomr

40

bdk;OD;pdefausmif;? a0grdU/

4/

OD;aZmwdygv

30

Mucwf0dkif;ausmif;? yJcl;rdU/

5/

OD;0daZm',mbd0H
o

38

r*FvmaZ,sHKausmif;?
Am;u&mwdkuf?
prf;acsmif;rdUe,f? &efukefrdU/

6/

OD;auo&

34

7/

OD;0drvmbd0Ho

33

atmifr*Fvmausmif;?
o&ufrdU/
ykcef;ausmif;? aTbdkrdU/

1342-ckESpf? wefaqmifrkef;vqef;-13 (20-11-80) &ufaeU/ yxrtBudrf?


EdkifiHawmfoHC
r[mem,utzGJU 'kwd,tpnf;ta0; pwkwaeU qHk;Nzwfcsuf tydk'f 9-rS

EdkifiHawmf oHCr[mem,utzGJUu
aG;cs,fonfh
EdkifiHawmf A[dk oHCmh0efaqmifq&mawmfrsm;om
yg0ifaom EdkifiHawmfoD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU

trSwf(1) zGJUpnf;Ncif;trdefU
(vkyfxHk;vkyfenf;rsm; tydk'f
57)
1/

EdkifiHawmf oHC r[mem,u tzGJUonf apm'u OD;ukov?

tvif;a&mifausmif;? o&ufrdU? rauG;wdkif;/ OD;aumov? odrfawmfausmif;? acsmif;OD;rdU?


ppfudkif;wdkif;/ OD;y@dw? aNrmifwdkuf? a';0ef;taSUydkif;? atvrf;? rEav;rdUwdkUESifh pk'dwu
OD;aEmbmo? aTausmif;? MumydkifGm? rHkGmrdUe,f/ OD;0dok'd? ausmufoabFm&dyfom?
ausmufqnfrdU/ OD;eEd,? ig;pdkUwdkuf? ausmufoabFm&dyfom? rEav;rdU/ OD;aum0d'?
ausmufoabFm&dyfom?

usdKupHbk&m;taSUbuf? ouFef;uRef;rdUe,fwdkU\

ausmufoabFm0g'ESifh ywfouf "r? t"rtNzpf tNiif;yGm;rIudk 0denf; w&m;awmfESifhtnD


ppfaq; qHk;Nzwf ay;&eftwGuf atmufazmfNyyg EdkifiHawmfA[dkoHCmh0efaqmif
q&mawmfBuD;rsm;om yg0ifaom EdkifiHawmfoD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)udk
zGJUpnf;vdkufygonf/
trSwfpOf

bGJUawmf

odum

ausmif;wdkuf

1/

w)

61

2/

OD;aZmwdu

52

udkif;ukef;ygVdwuodkvf?
c&rf;rdU/
rdk;aumif;wdkuf? rEav;rdU/

3/

OD;aomr

47

bdk;OD;pdefausmif;? a0grdU/

4/

OD;aZmwdygv

40

Mucwf0dkif;ausmif;? yJcl;rdU/

5/

OD;0daZm',mbd0Ho

38

r*FvmaZ,sHKausmif;?

6/

OD;auo&

34

prf;acsmif;rdUe,f?
&efukefrdU/
atmifr*Fvmausmif;?

7/

OD;0drvmbd0Ho

33

o&ufrdU/
ykcef;ausmif;? aTbdkrdU/

2/
txufyg
oifhavsmf&mwyg;udk

EdkifiHawmfoD;Ncm;

0denf;"dk&ftzGJU

trSwf(1)wGif

obmywdtNzpf wifaNrmuf usefq&mawmfrsm;u tzGJU0ifrsm;tNzpf aqmifGufawmfrlMu&ef


Nzpfygonf/

OD;0drv
(b'E0drvt*r[my@dw)
'kwd, Ou|
q&mawmf
EdkifiHawmfoHCr[mem,utzG
JU/

pmtrSwf 208^1^om-r[e
aeUpGJ 1342-ckESpf Nymodkvqef; 8-&uf/
1981-ckESpf? Zefe0g&Dv 13-&uf/

EdkifiHawmfoD;Ncm;0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)
wnf&m
XmeodkU apm'u pk'dwu
<ua&muf&ef

yifhavQmufpm (vkyfxHk;vkyfenf;rsm;
tydk'f 35) EdkifiHawmfoD;Ncm;

0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)
1342-ckESpf "r? t"r rIcif;
trSwf(1)
apm'u-

OD;ukov? tvif;a&mifausmif;? o&ufrdU?


rauG;wdkif;/ OD;aumov? odrfawmfausmif;?
acsmif;OD;rdU? ppfudkif;wdkif;/ OD;y@dw? aNrmifwdkuf?
a';0ef;taSUydkif;? atvrf;? rEav;rdU/
wdkUESifh

pk'dwu-

OD;aEmbmo? aTausmif;? MumydkifGm?


rHkGmrdUe,f/ OD;0dok'd? ausmufoabFm&dyfom?
ausmufqnfrdU/ OD;eEd,? ig;pdkUwdkuf?
ausmufoabFm&dyfom? rEav;rdU/
OD;aum0d'? ausmufoabFm&dyfom? usdKupHbk&m;taSUbuf?
ouFef;uRef;rdUe,f/

wdkU\ ausmufoabFm0g'ESifh ywfouf "r? t"rtNzpf tNiif;yGm;rIwGif apm'uESifh


pk'dwu ESpfbufvHk;onf

1342-ckESpf? Nymodkvqef; 10-&ufaeU

rGef;vGJ 1-

em&DtcsdefwGif EdkifiHawmfoD;Ncm;0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1) wnf&mXme?


ty&a*g,meausmif;aqmif?

urmat;odkU udk,fwdkifNzpfap? udk,fpm;vS,f

apvTwfNzpfap? <ua&mufMu&rnf? rdrdwdkU\

taxmuftxm;tNzpfwifNyvdkonfh

pmGufpmwrf; t&yf&yfudkvnf; wygwnf; ,laqmifvmMu&rnf/


1342-ckESpf? Nymodkvqef;
0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)

(8)&ufaeUwGif

EdkifiHawmfoD;Ncm;

wHqdyfdkufESdyf udk,fwdkif
vufrSwfa&;xdk;vdkufonf/

&ufpGJ 1342-ckESpf? Nymodkvqef; 8-&uf/

OD;ok'
e

1981-ckESpf? Zefe0g&D 13-&uf/

(b'Eok'e? t*r[my@dw)
obmywdq&mawmf
EdkifiHawmfoD;Ncm;0denf;"dk&ftzGJUtrS
wf(1)
urmat;ukef;aNr?
&efukefrdU/

tcef;(1) NyD;\/

tcef;
(2)

apm'u \
apm'emESifh pk'dwu
\ aom"em

EdkifiHawmfoD;jcm; 0denf;"dk&ftzGJU
trSwf(1)
obmywdq&mawmfbk&m;B
uD;\
0dedp, tzGifhrdefUcGef;
tusOf;csKyf
tck
TefMum;a&;r;csKyf
EdkifiHawmfoD;jcm;

avQmufxm;oGm;wJhtwdkif;

q&mawmfwdkU

0denf;"dk&ftzGJU[m apm'ursm;eJUvJ tuRrf;w0if rSdMuovdk? pk'dwursm;eJUvJ


tuRrf;w0if rSdMuygbl;/
'gwifru tck "r? t"rqHk;jzwfay;&r,fh ausmufoabFm0g'taMumif;udkvJ
Mum;omMum;zl;w,f/
b,fvdk[mrSef;
q&mawmfawmh rodygbl;/ tckudp
]]atmf ... 'Dvdk,lq

ay:vmwJhtcgusrS

'Dvdka[majymaeMuyguvm;}}vdkU od&ygw,f/ q&mawmfwdkUrSm t*wdvdkufpm;zdkU


bmrQtaMumif;rSdMuyg/ bk&m;rsufESmudkom
ausmufoabFm0g'vm
ndEdIif;NyD;

MunfhNyD;awmh

t,ltqrsm;udk
"r?

ax&0g'vm yd#uwfawmfrsm;ESifh

t"rtjzpf

apm'ursufESm pk'dwursufESmrsm;udk
t*wdav;yg;eJU

bufvdkufMurnf

qHk;jzwfay;Murnfjzpfygw,f/
MunfhIiJhnmNyD;

r[kwfyg/ bk&m;rsufESmomMunfhNyD;

bk&m;bufudkom vdkufMurSmjzpfygw,f/ tJ'gudk q&mawmfwm0ef,lygw,f/


'gaMumifh wpfzufeJUwpfzuf tmCmw rme a'go

pwJhoabmawG

rxm;MubJ apm'uq&mawmfuvJ arwmaSUoGm;NyD; apm'emMuyg/


pk'dwuyk*dKvfrsm;uvJ arwmapwem aSUxm;yNyD; aom"emMuyg/ tJ'DvdkrSom
omoemawmftusdK;udk xdxda&mufa&muf aqmifGuf atmifjrifEdkifygvdrfhr,f/
EdkifiHawmfoD;jcm; 0denf;"dk&ftzGJUu "r? t"rtjzpf qHk;jzwfcsufcswJhtcg
o*Fg,emajcmufwefwifxm;wJh ax&0g' yd#uwfawmfrsm;eJU avsmfnDpGm
wdwdusus qHk;jzwfxm;wmudk awGUMu&ygvdrfhr,f/
odkUponfjzifh obmywdq&mawmfbk&m;BuD;u tzGifhrdefUcGef;udk
`rGufMum;awmfrlygonf/

cdkifcdkifvHkvHk

jynfaxmifpkqdkS,fvpforwjrefrmEdkifi
Hawmf
EdkifiHawmfoD;jcm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)odkU ausmufoabFm0g'ESifh
ausmufoabFm0g'Drsm;tay: "r? 0de,ESifhtnD ta&;,lqHk;jzwfay;yg&ef
apm'emwifoGif;csuf
aeUpGJ/ 1342-ckESpf? jymodkvqef; 10-&uf?
(1981-ckESpf? Zefe0g&Dv 15-&uf)
Mumoyaw;aeU/
taMumif;t&m/ /ausmufoabFm0g'ESifhausmufoabFm0g'Drsm;onf t"r0g'ESifh
t"r0g'Drsm;omjzpfaMumif; "r 0de,ESifhtnD qHk;jzwfay;yg&ef
apm'em wifoGif;csufygbk&m;/
dkaoav;jrwfpGm

avQmufxm;tyfygonf EdkifiHawmfoD;jcm;

0denf;"dk&ftzGJUq&mawmf tSifoljrwfrsm;bk&m;1/(u) jynfaxmifpkqdkS,fvpforwjrefrmEdkifiHawmf zGJUpnf;yHktajccHOya' tcef;


11? tydk'f 153 (c)]]EdkifiHom;wdkif;onf rdrdwdkU cspfcifjrwfEdk;onfh pum;? pmay? ,Ofaus;rI?
udk;uG,fonfhbmomESifh apmifhxdef;tyfaom "avhxHk;wrf;rsm;udk
oD;jcm;vGwfvyfpGm aqmifGufcGifhSdonf? ,if;odkU aqmifGufjcif;onf
jynfaxmifpk wpfckvHk;twGuf tajccH vdktyfcsufjzpfaom wdkif;&if;om;
pnf;vHk;nDGwfa&;ESifh qdkS,fvpfvlaerI pepfwdkUudk xdyg;&ma&mufygu
vHk;0aSmifMuOf&rnf/}}
(c)
jynfxJa&;ESifh omoema&;0efBuD;Xme yHkESdyfolrsm;ESifh xkwfa0olrsm;
A[dkrSwfyHkwiftzGJU\
oabmxm; xkwfjyefaMujimcsuf tydk'f 2
(c) ]]bmomwpfcku

tjcm;bmomwpfckudk ykwfcwfa&;om;xm;aom

pmayrsm;? bmomwl tcsif;csif; t,ltquGJjym;aponfh pmayrsm;udk


xkwfa0jcif;ry&ef}}[l azmfjyxm;onfudk
awGUSd&ygonfbk&m;/
2/

ausmufoabFmq&mawmf OD;auo0 (ysHvGef)ESifh ,if;\aemufvdkuf

&[ef;omraP? vl0wfaMumifwdkUonf EdkifiHawmftpdk;&u oabmxm;BuD;pGm


cGifhyxm;aom ]]vGwfvyfpGmudk;uG,fcGifh}} udk tvGJoHk;pm;yvkyfMuNyD;
ax&0g'ESifhvnf;aumif;?

ax&0g'DwdkUESifhvnf;aumif; vHk;0qefUusifaom

Ak'0g'twkta,mif t"r0g'udk EdkifiHawmftwGif; a[majym? a&;om;? pnf;Hk;


jzefUa0vmcJhMuygonf/
,if;odkUjzefUa0Mu&m ]]wdkif;&if;om;pnf;vHk;nDGwfa&;udk xdyg;&ma&mufygu
aSmifMuOf&rnf}}[laom wm;jrpfcsufudk

bmoma&;tumtuG,fjzifh

usL;vGefvmcJhMuonfhtjyif ]]bmomwltcsif;csif; t,ltquGJjym;aponfh


pmayrsm;udkxkwfa0jcif;ry&ef}}[laom

EdkifiHawmftpdk;&\ oabmxm;ESifh

ajzmifhajzmifhqefUusifaom vkyf&yfrsm;udkvnf; ajymifajymifwif;wif;


vkyfaqmifvmcJhMuygonfbk&m;/

3/
uJhodkU
ausmufoabFm0g'Drsm;onf
"r0de,ESifhqefUusifvnf;aumif;?
zGJUpnf;yHktajccHOya'udk csdK;azmufvnf;aumif;? tpdk;&\oabmxm;udk
*krpdkufrlvnf;aumif; rdrdwdkU\ Ak'0g'twkta,mif t"r0g'udk
jzefUa0cJhMuaomaMumifh bmoma&;udk taMumif;yNyD; e*dku pnf;Hk;nDGwfvsufSdaom
Ak'bmom0if

&[ef;Sifvl

jynfolvlxktaygif;onf

,cktcg

0g;tpD;ajyouJhodkU pnf;vHk;nDGwfrI ysufjym;vsuf Ak'bmom omoemwGif tm;enf;&m


tm;enf;aMumif; jzpfcJh&ygonf/ omoemawmfoefUSif;wnfwHh jyefUyGm;a&;twGuf
BuD;rm;aom tE&m,fBuD; uHcJh&ygonf/ Ak'0g'twk
ausmufoabFm0g'onf

ta,mifjzpfaom

rSefuefaom ax&0g' omoemawmftwGuf

tzsufvkyfief;jzpfHkrQru Ak'bmom 'um? 'umrwdkU\ ukodkvfa&;? ynma&;?


vlrIa&;? tcsif;csif; pnf;vHk;nDGwfa&;wdkUtwGuf
toHk;rusjzpfcJh&onfhtjyif

wpfpHkwpf&mrQ

ysufjym;rIrsm;yif vufawGUuHcJh&ygonf/

trSefpifppf

Ak'bmom jynfolw&yfvHk; at;csrf;pGm 'ge?

oDv? bm0em yGm;rsm;tm;xkwfrIudk

zsufqD;NyD;

tv[

bmom0ifwdkU\tiftm;udk

ukefcrf;apcJhygonf/ vufawGUtm;jzifh
ausmufoabFm0g'Drsm;

ausmufoabFm0g'ESifh

ra&mufaom

rdUGmrsm; bmom0iftcsif;csif;

oabmxm;uGJjym;rIrSd? yuwdat;csrf;vsuf
ausmufoabFmqdkufaom uHqdk;onfhrdUGmrsm;wGifrl bmoma&;oabmxm; y#dyursm;
ay:aygufvmNyD; qloHnHoHrsm; tqufrjywf Mum;ae&jcif;u txufygaumufcsufrsm;udk
tcdkiftrm axmufcHvsufSdaeygonfbk&m;/
4/
Ak'0g'twkta,mifjzpfaom ausmufoabFm0g'aMumifh
EdkifiHawmftwGif; bmoma&;
y#dyursm; jzpfay:cJh&yHkrsm;udk tusOf;rQazmfjy&ygvQif
odkUawGUMu&ygonfbk&m;/
(u)

1971-ckESpf? 'DZifbmv 24-&ufaeUu yJcl;rdU Ak'omoem


oefUSif;pifMu,f jyefUyGm;a&; tusdK;aqmiftzGJUu pdwf pdwftwdkif;wdkif;xm;
[laom ausmufoabFm0g'udk a0zefpdppf uefUuGufcJhMuygonf/

(c)

1972-ckESpf?

Zefe0g&Dv

18-&ufaeUu yJcl;rdU

oHk;*dkPf;0if

oHCmrsm;ESifh Ak'omomvlxku ausmufoabFm0g'udk


pkaygif;uefUuGufcJhMuygonf/ xdkoHk;*dkPf;0if oHCmawmfwdkUu
ausmufoabFmpmtkyfyg a&;om;csufrsm;udk xkwfEkwf yd#uwfawmfESifh
rnDGwfrSm;,Gif;aMumif; a0zefazmfjy aMujimcJhMuygonf/

(*)

1974-ckESpf?

arv

28-&ufaeUu

om,m0wDrdUe,frS

&[ef;SifvlwdkUu ausmufoabFm*dkPf; iSufaygufukef;


bkef;BuD;a[mMum;csufESifh ywfouf qefUusif uefUuGufcJhMuygonf/
(C)

yJcl;wdkif; wm0wdkufe,frS oHCmrsm;uvnf; aMujimpmwrf;xkwf


ausmufoabFm0g'udk uefUuGufcJhMuygonf/

(i)
om,m0wDrdUe,frS
oHCmhtzGJUBuD;uvnf;

*dkPf;aygif;pHk

omoeygv

ausmufoabFm0g'onf t"r0g'jzpfaMumif; a0zefpdppf aMujimcJhMuygonf/

(p)
1974-ckESpf?
oHCmxku

Zlvdkifv

22-&ufaeUu

yifv,fbl;rdUe,frS

ausmufoabFm0g'jzefUcsDrIudk ydwfyifay;&ef awmif;qdkaMujimcJhMuygonf/


(q)

rHkGmcdkif

acsmif;OD;rdUrS

"rr@dKif

q&mawmftzGJUuvnf;

ausmufoabFm0g' okwfoifa&;twGuf pmtkyfpmwrf;rsm; a&;om;ypk


jzefUa0vsuf ausmufoabFm0g'onf yd#uwfawmfESifh rnDGwfaom
t"r0g'omjzpfaMumif; aMujimcJhMuygonf/
(Z)

rdwDvmrdU oHCmawmfrsm;uvnf; ausmufoabFm0g'onf bk&m;a[mESifh


qefUusifaom t"r0g'jzpfaMumif; aMujimNyD; ausmufoabFm0g'udk
uefUuGufcJhMuygonf/

(ps)

usnfawmifuefrS

omoemhtvif;a&mif

oHCmhtzGJUuvnf;

tvm;wlyif ausmufoabFmt"r0g'udk wm;qD;ay;&ef


awmif;qdkcJhMuygonf/
(n)

ausmufqnfrdUvnf; ausmufoabFm0g'aMumifh &[ef;Sifvlrsm;


rcHr&yfEdkifjzpfMuNyD; "rr@dKifw&m;yGJrsm; wefjyefusif;yvsuf
a0zefuefUuGufcJhMuygonf/

(#)
o&ufrdU ausmufoabFm0g'
bmoma&;tajctaevIyfSm;NyD;

0ifvmaomtcg

&[ef;oHCmawmfrsm; tawmfyif tvkyfrsm;cJh&ygonf/


(X)
acsmif;OD;rdUe,f? aus;GmtcsdKU ausmufoabFm0g'aMumifh om;ESifh tb
pdwf0rf;uGJjym;
y#dyu jzpfyGm;onftxd rvdkvm;tyfaom jzpf&yfrsm; jzpfcJh&ygonf/
(!)
aTbdkrdUay:ESifh aTbdkrdUe,frS aumhGm? vufvkyfGm?
GmopfGmwdkUrS

anmifyifomGm?

ausmufoabFm0g'DwdkUuvnf; omoemudk apmfum;cJhMuygonf/


()

0ef;odkrdUe,f?

awmifydkUvSaus;GmrS

ausmufoabFmaemufvdkuf

vl(50)cefUwdkUonf olwdkU\0g'twdkif; vufawGUtm;jzifh pdwf pdwftwdkif;


rxm;EdkifMubJ t"rtMurf;zufNyD; ax&0g'DoHCmawmfrsm;udk vdkufvHdkufESuf
ESdyfpufcJhMuygonf/
(P)

tvm;wlyif

ausmufoabFm0g'aMumifh

Z&yfukef;aus;Gm? ausmufqnfrdUe,f?
a&wGif;aumif;aus;Gm

ajrmifrdUe,f?

acsmif;*Gaus;Gm?

ppfudkif;wdkif;?

paom t&yfa'orsm;vnf;

nDGwfa&;ysufjym;NyD; qdk;0g;aomjzpf&yfrsm; jzpfay:cJh&ygonf/

(w) xdkUjyif rHkGmcdkif? aTbdkcdkif? uomcdkifponfwdkUvnf; ausmufoabFm


w&m;yGJrsm;udk wdkif;jynfNidrf0yfydjym;a&;

xdcdkufaponfhtwGuf

oufqdkif&mwdkUu ydwfyif wm;qD;cJh&ygonf/


odkUponfjzifh ausmufoabFm0g' ay:vmuwnf;u Ak'bmom &[ef;Sifvl
jynfoltwGif; jyemrsdK;pHkjzpfay:&NyD; rvdkvm;tyfaom jzpf&yfrsm;pGm
ay:aygufcJhygonf/

5/
uJhodkU
ay:vmcsdefupNyD;

Ak'0g'twkta,mifjzpfaom ausmufoabFm0g'

bmom0iftcsif;csif; t,l0g'uGJjym;vsuf tukodkvfw&m;qdk;rsm;om


wdk;yGm;vsufSdcJhygonf/ vlavmuwGif t,Ofaus;qHk;jzpfaom Ak'bmom
omoemawmfwGif; ausmufoabFm0g'aMumifh r,Ofaus;aomjzpf&yfrsm;
jzpfay:cJh&ygonf/ bmom0if tcsif;csif; pnf;vHk;nDGwfrIonfvnf;
vGefpGmysufpD;cJh&ygonf/ odkUygaomfvnf; ausmufoabFm0g'DwdkUonf vufawGUusifhoHk;
atmifjrif ordkif;pOfquf tSnfwnfwHhvmaom ax&0g'trsm;\
tjrifudkvnf;aumif;? "rpufa'oemawmfudk vnf;aumif; trIrxm;MubJ rdrdwdkU
twaemrwdrsm;jzifh Ak'0g'twkta,mifudk ,aeUtxd vuf&JZuf&J
jzefUa0vmcJhMuygonfbk&m;/
6/ ,cktcgwGifrl 1342-ckESpf? e,kefvu usif;ycJhaom *dkPf;aygif;pHk
oHCmhtpnf;ta0;BuD;u EdkifiHawmfw0ef;vHk; omoemawmf oefUSif;wnfwHh
jyefUyGm;a&;twGuf oHCmhtzGJUtpnf; tajccHpnf;rsOf;? oHCmhtzGJUtpnf;
vkyfxHk;vkyfenf;rsm;ESifh 0denf;"ruH t"dukPf;rIcif;rsm;
vkyfxHk;vkyfenf;rsm;udk
1980-jynfhESpf?
0denf;"ruH

ajzSif;qHk;jzwfa&;qdkif&m

twnfyjy|mef;ay;cJhygonf/

ZGefv

26-&ufaeU jynfolUvTwfawmfu twnfyjy|mef;ay;aom

t"dukPf;rIcif;rsm; ajzSif; qHk;jzwfa&;qdkif&mOya'BuD;


odkUjzpfyg "rpufudk
*krpdkufolrsm;tm;

tmPmpufjzifh

wm;jrpf ,if;wdkU\ Ak'0g'twkta,mif

0g'udk vHk;0wm;jrpf ydwfyifEdkif&eftvdkUiSm


ausmufoabFm0g'Drsm;udk

ay:vmNyDjzpfygonf/

ausmufoabFm0g'ESifh

0denf;"ruH Oya'ESifhtnD t"r0g'?

t"r0g'Drsm;jzpfaMumif; tqHk;tjzwfay;yg&ef apm'emvTmwifoGif;&jcif; jzpfygonfbk&m;/

apm'emjcif;\
tajccHrl
7/
(u)

odkU apm'em&m atmufygwdkUudk tajccHtjzpf xm;Sdygonfbk&m;/


oHCmhtzGJUtpnf; tajccHpnf;rsOf;

tcef;-1?

tydk'f-2 (p)-

]]ax&0g'}}qdkonfrSm yXro*Fg,emrS q|ro*Fg,emtxd


o*Fg,em(6)wefwifxm;aom ygVdawmf t|uxm
#Dum tpSdaom yd#uudkqdkonf/
(c)

,if;pnf;rsOf; tcef;-2?

tydk'f-3

]]tajccHpnf;rsOf;onf

oAkbk&m;Sif\ "r0de,ESifhtnDomvQif jzpfap&rnf/}}

(*)

,if;tajccH pnf;rsOf; tcef;-2? tydk'f-12 (*)-]]y&d,wdomoemawmf


wdk;wufpnfyif jyefUyGm;ap&ef

ulnDaxmufyHh

yd#uwfawmfESifhrnDaom a&;om;jcif;? a[majymjcif;? yvkyfjcif;rsm;udk


wm;qD;umuG,f&efjzpfonf/}}
(C)

,if;pnf;rsOf; tcef;-2? tydk'f-12(C)-]]y&d,wdESifh avsmfnDaom


y#dywdomoemawmfudk wdk;wufpnfyif jyefUyGm;ap&efjzpfonf/}}

(i)
0denf;"ruH t"dukPf;rIcif;rsm; ajzSif;qHk;jzwfa&;qdkif&m
vkyfxHk;vkyfenf;rsm; ed'gef;]],if;odkU wnDwGwfwnf; aygif;oif;qufqHum

omoemawmf\

tusdK;pD;yGm;udk aqmifGufEdkif&eftvdkUiSmvnf;aumif;?}}
]]vZDayov oDv0E odu umr jzpfawmfrlMuukefaom
oHCmawmfrsm;\ oHCok|K?
oHCzmokjzpfapjcif;tusdK;iSmvnf;au
mif;?}}
]]OyEKyEmeH t"du&PmeH orxm, 0lyorm,}} tpSdaom
a'oemawmfjrwfESifhtnDjzpfwdkif; jzpfwdkif;ukefaom

t"dukPf;wdkUudk

orxenf;vrf;jzifh at;Nidrf;apjcif;iSm vnf;aumif;?


odkUponfjzifh jy|mef;csufpmtkyfrsm;yg- rl? pnf;rsOf;? &nfG,fcsufrsm;t&
,ckapm'emudk wifoGif;&jcif;jzpfygonfbk&m;/

ausmufoabFm
0g'
8/

ausmufoabFm0g'onf ]]pdwf pdwftwdkif;xm;}}[laom

t,l0g'jzpfygonf/ pdwf pdwftwdkif;xm;vQif avmukw&mudp tm;vHk;NyD;onf? edAmef


r*fzdkvfESifhwuG bmoma&;udp tm;vHk;NyD;onf[laom t,l0g'jzpfygonf/
t,l0g'onf jrwfpGmbk&m; a[maom t,l0g'r[kwfyg? edum,f(5)&yf?
yd#uoHk;yHkESifh qefUusifaom t"r0g'omjzpfygonf/
9/

ausmufoabFm0g'DwdkUonf pdwf pdwftwdkif;xm;[laom

Ak'0g'twkta,mif t"r0g'udk jzefUa0&ef

ud;pm;Mu&mwGif

Ak'omoemawmf

tcdkiftrmwnfSdaeaom oH*g,em(6)wefwif edum,fig;&yf? yd#uoHk;yHk? ygVd t|


uxm #Dum "ruEm Spfaomif;av;axmifwdkUonfvnf;aumif;?
xdky&d,wdw&m;awmfudk trSeftwdkif;
vufcHusifhoHk;aeMuaom

oif,lvdkufem

Ak'bmom

&[ef;Sifvlwpf&yfvHk;onfvnf;aumif;? olwdkU\ t[efUtwm;BuD;rsm;tjzpf


wnfSdaeMuygonf/ odkUjzpfygaomaMumifh ausmufoabFm0g'DwdkUonf
rdrdwdkU\0g'udk

oGwfoGif;Edkif&eftvdkUiSm twm;tqD;ozG,fjzpfaeaom ax&0g'

Ak'"r yd#uwfawmfrsm;ESifh ax&0g' "r0g'Dyk*dKvfwdkUudk a0zefykwfcwf


qefUusifvmcJhMuygonf/
10/
(u)

odkUqefUusifMu&mwGifjrwfpGmbk&m;Sif\ rkuygXfawmfrsm;jzpfaom "ruEmaygif;


Spfaomif;av;axmifwdkUudk wdkufcdkuf a0zef ykwfcwfjcif;?

(c)

bk&m;a[mygVdawmfrsm;udk
toHk;csjcif;? rw&m;toHk;csyHkrSm-

rdrdwdkU0g'twGuf

r[kwfrw&m;

bk&m;Sifu ra[monfudk ta[m?

a[monfudk ra[m[l qefUusifbuf azmfjyjcif;? ygVdawmfrsm;udk vdk


vdkovkd? rvdk rvdkovdk pnf;vGwf0g;vGwf udufovdk teufay;jcif;?
t"dym,faumuf,ljcif;?

(*)
ygVdawmfrsm;udk ,xmblwusatmif zGifhjyxm;aom t|uxm
#Dumrsm;udk rvdkvQif
rvdkovdk y,fjcif;?
(C)

ordkif;pOfquf vufawGU tcdkiftrm oif,lavhvm usifhBuHvmcJhMuaom


ax&0g'D &[ef; oHCmrsm;ESifh 'g,um 'g,dumrrsm;udk
rodem;rvnfolrsm;? t,lrSm;aeolrsm;tjzpf pGyfpGJ ajymMum;jcif;?

(i)

omoemESpf ESpfaxmifhig;&mausmfumvywfvHk;
vufawGUusifhoHk;vmcJhMuaom ax&0g' "r0g'D
t,lrSm;aeolrsm;tjzpf

&[ef;Sifvlrsm;udk

a0zefvsuf ckrSay:vmaom

ausmufoabFm0g'DwdkUomvQif Ak'0g'trSefudk wwfodem;vnfolrsm;tjzpf


0g<um;pum; ajymMum;vsufSdjcif;?
odkUponfjzifh rvkyfoifhrvkyfxdkufaom

tvGef0efav;onfh

w&m;rJhvkyf&yfrsm;udk yvkyfvmcJhMuygonf bk&m;/


11/

Ak'0g' twkta,mifjzpfaom pdwf pdwftwdkif;xm; [laom

ausmufoabFm0g'udk rodem;rvnfolrsm;tm; 0g'trSeftjzpf em;vnfap&eftwGuf


pnf;Hk;odrf;oGif;&mwGif yd#uwfawmfESifh qefUusif a[majyma&;om;cJhMuaom
tcsuftvufaygif; rsm;pGmteufrS tenf;i,fudk avQmufxm;cGifh yygbk&m;/
(u)

pdwfESifh tmHkonf obm0ESpfck r[kwf?

wpfckwnf;omjzpfonf/ (c)

pdwfaMumifhomvQif

tmHkjzpfonf? pdwfu tmHkudk azmfxkwfonf/


(*)

pdwf

pdwftwdkif;

xm;jcif;onf edAmefjzpfonf?

r*fPf zdkvfPf

edAmef[l oD;jcm;w&m;rSd/
(C)
(i)

r*fav;wefjzifh y,f&ef tEko,udavom[l rSd? y,f&efrvdk/


0dyemw&m; tm;xkwfzdkUrvdk? kyfemrfw&m;wdkUudk

vuPm,mOfoHk;yg;wdkUjzifh IzdkUrvdk/ (p) w&m;tm;xkwfzdkUrvdk? tm;xkwfvQif


'kuomjzpfonf/ vkyforQ 'kuomjzpfonf/
odkU ponfjzifh

ausmufoabFm0g'DwdkUonf "rudk t"r? t"rudk "r?

bk&m;ra[monfudk ta[m? bk&m;a[monfudk ra[m[l a&;om;ajymqkd


jzefUa0vmcJhMuygonf/ uJhodkU yvkyfMujcif;tm;jzifh jrwfpGmbk&m;udkvnf;
pGyfpGJMuygonf/ rdrdudk,fudkvnf; wl;zdMuygonf/ tukodkvf trsm;tjym;udkvnf;
wdk;yGm;apMuygonf/ rdrdwdkU udk,fwdkif t,lrSm;aeMuygvsuf olwpfyg;wdkUtm;vnf;
t,lrSm;atmif wdkufwGef; aqmufwnf apMuygonf/
odkUjzpfyg-

(u)

EdkifiHawmftwGif; bmoma&;udk taMumif;yvsuf y#dyurIrsm; xyfrH


ray:aygufap&ef tvdkUiSmvnf;aumif;?

(c)
ax&0g' yd#uwfawmfESifh
twkta,mifrsm; yaysmufap&ef

rnDGwfaom

Ak'0g'

tvdkUiSm vnf;aumif;?
(*)

y&d,wdomoemawmf

wdk;wufpnfyif

jyefUyGm;

y&d,wdESifh

avsmfnDaom y#dywdomoemawmf jzpfay:vmap&ef tvdkUiSmvnf;aumif;?


(C)

oHCmawmftcsif;csif;

0denf;w&m;awmfESifhtnD

MuyfrwfuGyfuJ

csrf;ompGm oDwif;oHk;Edkifap&ef tvdkUiSmvnf;aumif;?


(i)

Ak'omoemawmf oefUSif; wnfwHh jyefUyGm;ap&ef tvdkUiSmvnf;aumif;?

txufazmfjyyg ausmufoabFm0g'ESifh ausmufoabFm0g'DwdkUtm; t"r0g'?


t"r0g'Drsm;om jzpfaMumif; odomxifSm;ap&ef "r0de,ESifhtnD tqHk;tjzwf
csrSwfay;awmfrlygrnfhtaMumif; dkaopGm
Sdcdk;avQmufxm;tyfygonf EdkifiHawmf oD;jcm; 0denf;"dk&ftzGJU q&mawmftSifjrwfwdkUbk&m;/
-apm'emvTmESifhtwl

ausmufoabFm0g'qdkif&m

ausmufoabFm0g'Drsm;

a&;om;ypk xkwfa0aom pmtkyf 16rsKd;udk pm&if;ESifhwuG EdkifiHawmf


oD;jcm;0denf;"dk&ftzGJUodkU wifjytyfygonf bk&m;/
-Mumydkif OD;aEmbmo
zrf;,lxm;onfh

(tSif0PoD&d) a[majymaom

w&m;rsm;udk

toHzrf;ud;acG oHk;ckudkvnf; taxmuftxm;tjzpf wifjyygonfbk&m;/


ajcawmfOD;cdkufvsuf--

apm'uyk*dKvfrsm;
1/

OD;aumov

y"meem,u q&mawmf?
aTodrfawmfpmoifwdkuf?

2/

OD;y@dw

acsmif;OD;rdU?
ppfudkif;wdkif;/
omoe"Z
od&Dy0&"rmp&d,?
ajrmifausmif;wdkuf?
atvrf;?
a';0ef;taSUydkif;?
rEav;rdU?
rEav;wdkif;/

3/

OD;ukov

omoe"Z "rmp&d,?
omoemhtvif;a&mifaus
mif;?
o&ufrdU?
rauG;wdkif;/

EdkifiHawmf oD;jcm;0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)odkU


wifjyaom
ausmufoabFm
pmtkyfpm&if;
1/
ausmufoabFmq&mawmfbk&m;BuD;\ axkywdESifh w&m;awmfrsm;? OD;pdefwif?
okc0wDyHkESdyfwdkuf?
84^31 vrf;axmifh? ausmufaoG;wef;? rEav;? 1973-ck Zlvdkifv/ (yrtBudrf)
2/
r*faygufzdkvf0if
q&mawmfbk&m;BuD;?

edAmefjrif w&m;pm?

ausmufqnfrdU

ausmufoabFm

a,m*DyHkESdyfwdkuf? trSwf (245)? vGpvrf;? &efukefrdU? yrtBudrf/


3/

0drkwd"roEdokcw&m;awmf? ausmufqnfrdU?

ausmufoabFm&dyfom OD;0dok'?

atmifrdwfquf pmyHkESdyfwdkuf? trSwf(50)? AdkvfcsKyfvrf;? &efukefrdU? 17-10-75/


4/
edAmefjrifod
OD;0dok'? pEm0if;

0drkwd w&m;a'oemawmf? ouFef;uRef;? ausmufoabFm&dyfom

yHkESdyfwdkuf? 22^175vrf;? wmarG? &efukefrdU? 1328-ck awmfovif;vjynfhausmf 5&uf/


5/
ausmufoabFmw&m;ESifh tEko,oabm? Mumydkif OD;aEmbmo?
ykodrfyHkESdyfwdkuf? 68^165vrf;?
wmarG? &efukefrdU? 1974-ck? Edk0ifbmv (1975-ck? ZGefv 'kwd,tBudrf)/
6/
0drkwdomoem? Mumydkif OD;aEmbmo (tSif0PoD&d)? pmayavmu
yHkESdyfwdkuf? 173-33vrf;?
&efukefrdU? 1974ck? {NyDv/
7/
ausmufoabFmw&m;ESifh cEm 2-vTm? Mumydkif OD;aEmbmo?
ykodrfyHkESdyfwdkuf? 68^165vrf;?
wmarG? &efukefrdU? 1337-ck? oDwif;uRwfv/
8/
a,m*DvufpGJ oHk;apmifwGJ? ausmufoabFm OD;eEd,? e,m;ysHUyHkESdyfwdkuf?
ausmufumvrf;? rHkGmrdU?
1-4-65/
9/
Ak'vufdI;? OD;eEd,?
&efukefrdU? 1336-ck?

ykodrfyHkESdyfwdkuf? 68^165vrf;? wmarG?

oDwif;uRwfv/
10/
oEd|duedAmef? OD;eEd,?
&efukefrdU? 1337-ck?

ykodrf

yHkESdyfwdkuf?

68^165vrf;?

wmarG?

ewfawmfv/
11/
"ra&;&mjyemrsm;? OD;eEd,? ykodrf yHkESdyfwdkuf? 68^165vrf;? wmarG?
&efukefrdU? 1337-ck?
ewfawmfv/

12/
twdkif;wdkif;#Dum? yJcl; OD;pdefaz? okc0wD pmyHkESdyfwkduf? 84-AdkvfcsKyfvrf;?
rEav;rdU? 1336-ck?
oDwif;uRwfv/
13/
opmPfjrif edAmef0if? OD;edEd,? &wem'DyH yHkESdyfwdkuf? 86-qdkif;wef;? rEav;rdU?
1331-ck/
14/
opmPfayguf edAmefa&muf?
wmarG? 1338-ck?

OD;y@dp? ykodrfyHkESdyfwkduf? 68-165vrf;?

oDwif;uRwfv/
15/
edAmefudkjrif Pfav,mOf? OD;ynmpu? v,fwDr@dKifyHkESdyfwdkuff? 168-47vrf;?
&efukefrdU/

16/
0drkwdt&om "romupmr*Fvm?
yHkESdyfwkduf? 6-vrf;?

OD;Moo"ESifh OD;Empm&? oD&dr*Fvm

aygif;wnfrdU/

pmrlrsm
;
17/

Am[d,okwefw&m;awmf? Mumydkif OD;aEmbmo/

18/

arwokwfusifhpOf? OD;eEd,/

toHzrf;
wdwfud;acGrsm;
19/ Mumydkif ausmufoabFm OD;aEmbmoESifh acsmif;OD;rdUe,f? rSefcsKdGm'umrsm;
aqG;aEG;aom- (1) tEko,udavom Sd rSd?
(2)

owdy|mef yGm;a&;

ryGm;a&;? (3)

0dyem

yGm;a&; aqGaEG;csuf/

jynfaxmifpk qdkS,fvpforw
jrefrmEdkifiHawmf
EdkifiHawmf oD;jcm;0denf;"dk&ftzGJU
trSwf(1) odkU
1342-ckESpf? jymodkvqef; (10) &ufaeUu
wifoGif;cJhaom apm'emwifoGif;csufudk
aom"emyc
suf
aeUpGJ? 1342-ckESpf? jymodkvqkwf 3-&uf
1981-ckESpf? Zefe0g&Dv 23-&uf/
taMumif;t&m/

/ausmufoabFm0g'ESifh ausmufoabFm0g'Drsm;onf
t"r0g'jzpfMuonf [laom apm'emwifoGif;csufudk
aom"emycsufygbk&m;/

dkaoav;jrwfpGm

avQmufxm;tyfygonf EdkifiHawmfoD;jcm;0denf;"dk&ftzGJU0if

q&mawmf tSifoljrwfwdkU bk&m;/


wpfzufaom apm'u q&mawmfrsm;\ apm'emwifoGif;csuf toD;oD;udk
aom"emy&mwGif tvGefw&m

ta&;BuD;onfhtwGuftrSwf(3)

apm'emwifoGif;csufudk yxrOD;pGm

aom"emycGifh ay;awmfrlygbk&m;/

trSwf(3) apm'emcsufudk aom"emycsufygbk&m; EdkifiHawmf oD;jcm;0denf;"dk&ftzJGU trSwf(1)rS trIudk pwif Mum;em&ef


zGifhvSpfpOfwkef;u obmywd q&mawmfbk&m;BuD;u

tzJGUonf (tmywm"dukPf;)

paom trItcif;rsm;udk Mum;emppfaq;&ef r[kwfaMumif;? ausmufoabFm0g'ESifh


ywfouf "r? t"r tjiif;yGm;rIudk Mum;emppfaq;&efom jzpfaMumif;?
xnfhoGif;rdefUMum;awmf rlcJhygonf/ obmywdq&mawmfbk&m;BuD;u odkU twdtvif;
rdefUMum;awmfrlcJhygvsuf wpfzufu apm'u q&mawmfrsm;onf rdefUMum;csufudk
vufcHjcif; vdkufemjcif; rSdMuyg/ taMumif;rSm-apm'emcsuf trSwf(3)xJwGif ]]zGJUpnf;yHk
tajccH Oya'udk csKd;azmufvnf;aumif;? tpdk;&\

oabmxm;udk

*krpdkufrlvnf;aumif;}} [laom pum;&yfwdkUudktHhMozG,f&m Mum;emvdkuf&


jzpfygonfbk&m;/ zJGUpnf;yHk tajccHOya'udk csKd;azmufjcif;[lonfrSm tvGefw&m
tjypfBuD;av;vSaom

EdkifiHa&;

jypfrIBuD;

jypfrIBuD;rsm;udk oHCmhtzJGUtpnf;rsm;u

jzpfygonf/ odkUaom

Mum;emppfaq;&ef wm0efrSdyg/ EdkifiHawmf

w&m;Hk;rsm;uomvQifMum;emppfaq;ydkifcGifh pD&ifqHk;jzwfydkifcGifh Sdygonf/ odkUaom

jypfrIBuD;rsm;udk oHCmawmfrsm;u apm'emcsuf wifoGif;&ef wm0efrdSyg/ EdkifiHawmf


tpdk;&uom w&m;pGJqdkydkifcGifh Sdygonf bk&m;/
t&mXme ESpfckwdkU rQavmuf ododomom xifxifSm;Sm;BuD;
jcm;em;aeygvsuf wynfhawmfwdkUtay: tvGefw&m tjypfBuD;av;vSaom
EdkifiHa&;jypfrIBuD;yg a&mpGuf apm'emwifoGif;vkdufjcif;onf
tvGefw&m

BuD;av;vSaom

tjypf'PfBuD;

wynfhawmfwdkUtm;

usa&mufapvdkaom a'goaZmwdkU x<uaomif;usef;aeaomaMumifh vnf;aumif;?


tvGefw&m odom
jcm;em;aeaom t&mXmeESpfckudkyif cJGjcm; rodEdkifavmufatmif arm[trdkufarSmif
zHk;vTrf;aeaomaMumifh vnf;aumif;? obmywdq&mawmfbk&m;BuD;\
tzGifhrdefUcGef;awmfudk rxDav;pm;yrlvdkaom rmefrmew&m;wdkU axmifvTm;
wuf<uaeaomfvnf;aumif;? xdktaMumif;w&m; oHk;yg;wdkU
aygif;qHkaeMuaomaMumifhvnf;aumif; jzpfEdkifygonfbk&m;/
xdkUaMumifh t&mXmer[kwfbJ t&rf;uma&m wifoGif;vmaom txufyg
apm'emcsufudk jywfjywfom;om; y,fcsawmfrlyg&ef dkaoav;jrwfpGm avQmufxm;ygonf
bk&m;/
xdkUjyif tqdkyg trSwf(3) apm'emcsufxJrSm <uif;usefaom

tcsufrsm;udk

atmufazmfjyyg taMumif;rsm;jzifh jiif;qdkygonf/ ,ckESpf e,kefvtwGif;u


omoemawmf oefUSif; wnfwHh jyefUyGm;a&; yxrtBudrf *dkPf;aygif;pHk
oHCmhtpnf;ta0;BuD;udk atmifjrifpGm usif;yNyD;pD;cJhygonf/ EdkifiHawmf w0ef;vHk;Sd
Ak'bmom0if 'um 'umr taygif;wdkUonfvnf; rdrdwdkU oufqdkif&m ygwD
aumifpDwdkU\ OD;aqmifvrf;TefrI axmufyHhulnDrIrsm;jzifh vlrIa&; ynma&;
vkyfief;rsm;udk wufwuf<u<u aqmifGufvsuf SdMuygonf/ jynfaxmifpkzGm;
wdkif;&if;om; taygif;wdkUonfvnf; jrefrmhqdkS,fvpf vrf;pOfygwD\
OD;aqmifvrf;TefrIatmuf jrefrmEdkifiHawmf ordkif;wGif ruHzl;avmufatmif xl;xl;jcm;jcm;
pnf;vHk;nDGwfpGm &yfwnfvsuf SdMuygonf/ rdrdwdkU ,HkMunfudk;uG,f&m bmoma&;
omoema&; vkyfief;rsm;udk apwemo'gw&m; xufoefpGm yGm;rsm;tm;xkwfvsuf
SdMuygonf/ xdkUaMumifh apm'emcsufwGif wifoGif;xm;onfhtwdkif; vlrIa&; ynma&;
pnf;vHk;nDGwfa&;wdkUonf vHk;0rysufjym;yg/ omoema&;

vkyfief;rsm;rSmvnf;

csKdUwJhjcif; rSdyg/ xdkUaMumifh apm'emcsufudk r[kwfrrSefaMumif; jiif;qdkygonfbk&m;/


trSwf(1) apm'emcsufudk aom"emycsufygbk&m;(u) (c) trSwfyg tcsufrsm;onf EdkifiHawmftwGuf ta&;BuD;qHk;
tcsufjzpfygonf/ odkU&mwGif tcsufrsm;onf "r t"r tjiif;yGm;rIrsm;udk
tqHk;tjzwfay;&ef r[kwfyg/ "r t"r tjiif;yGm;rIudk qHk;jzwfa&;twGuf
t"dukPf;rIcif;rsm;

ajzSif;qHk;jzwfa&;qdkif&m

vkyfxHk;vkyfenf;rsm;

SdaeygNyD
bk&m;/
trSwf(2) apm'emcsufudk aom"emycsufygbk&m;-

0denf;"ruH

pmaypdppfaq;a&;Xme ay:aygufvmonfhtcsdefrSp ausmufoabFm


pmtkyfrsm;tm;vHk;udk pmaypdppfa&;XmeodkU wifjyNyD; bmoma&; pmrlcGifhycsuf&umrS
w&m;0ifdkufESdyfNzefUa0cJhygonf/ taNctaet& xkwfa0cGifhr&ao;aom pmrlrsm;udkvnf;
pmul;pufNzifhyif rdwLyGm;Ncif; ryvkyfyJ tcGifhomrnfh tcsdefudkom apmifharQmfaeMuygonf
bk&m;/

apm'emcsufxJwGifvnf; ]]EdkifiHawmftpdk;&u oabmxm;BuD;pGm cGifhyxm;aom


vGwfvyfpGm
udk;uG,fcGifhudk tvGJoHk;pm;yNyD;}} [laom pum;&yfESifh ]]EdkifiHawmftpdk;&\ oabmxm;ESifh
aNzmifhaNzmifh qefUusifaom vkyf&yfrsm;udkvnf; aNymifaNymifwif;wif; vkyfaqmif
vmcJhMuygonf}} [laom pum;w&yf ygSdaeygonf/ xdkpum;&yfrsm;t& tpdk;&u
oabmxm;BuD;pGm cGifhyxm;aom vGyfvGwfpGmudk;uG,fcGifhudk tvGJoHk;pm; yolESifh
EdkifiHawmftpdk;&\ oabmxm;ESifh aNzmifhaNzmifhBuD; qefUusifaom vkyf&yfrsm;udk
aNymifaNymifwif;wif; vkyfaeolwdkUonf

rnfolrnf0gwdkUNzpfaMumif;

trSwf-4

apm'emcsufudk aom"emy&mwGif wpdwfwa'o awGUNrifEdkifygonfbk&m;/


bk&m;om;awmftcsif;csif; "r t"r tNiif;yGm;rIudk aNzSif;qHk;NzwfEdkifaom
enf;vrf;rsm;onf
0denf;yd#uwGif tNynfhtpHkSdNyD; Nzpfygonf/ odkUygvsuf xdkausmufoabFmqefUusifa&;
yk*dKvfrsm;onf
0denf;awmfudk ausmcdkif;vsuf vufeuftm;udk; vlpkvla0; tm;udk;Nzifh EdkifhxufpD;eif;
tytrlrsm;udkom vkyfudkifcJhMuygonf/ odkU avQmufxm;&Ncif;rSm xdkyk*dKvfwdkUtm;
EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJUwGif w&m;pGJqdk&ef

r[kwfyg/ rdrdwdkUtay:

wifoGif;xm;aom apm'emcsufudk pifpifMu,fMu,f aom"emyEdkif&ef taxmuftxm;


Nyvdkuf&Ncif;om Nzpfygonf bk&m;/
xdkUNyif (0de, yd#u

plV0*fygVdawmf- ygwdarmuxyeuEu) pmrsufESm

507-wGif apm'u yk*dKvfrSefvQif rSdrNzpf {uefSd&rnfNzpfaom t*Fg 5-yg;udk


Nyqdkxm;ygonf/ xdk t*Fg 5-yg;teufrS
]]oaPSe 0umrd = aem zkaoe/ arwmpdawm0umrd = aem a'goEa&m}}
[laom t*FgESpfyg;onf apm'uq&mawmfwdkU\ pdwfoEmefwGif
wnfaeudef;0yf[efrSdyg/ txufygEdkifiHa&;NypfrIBuD;yg xnfhoGif;
apm'emwifoGif;Ncif;? ax&0g'ESifhvnf;aumif;?

ax&0g'DwdkUESifhvnf;aumif; vHk;0

qefUusifaom Ak'0g' twkta,mif[laom pum;rsm;udk wpHkw&m usdK;aMumif;azmfNyNcif;


ry&ao;cifu ududwifwifoHk;EIef;xm;ESifhNcif;wdkUu oabmudk azmfNyaeMuygonf/
xdkUaMumifh EdkifiHawmf oD;Ncm;
0denf;"dk&f tzGJU0ifq&mawmfBuD;rsm;onf apm'uq&mawmfrsm;\
apm'emwifoGif;csufudkomru xdkq&mawmfwdkU\ pdwfapwemudkyg xnfhoGif;
pOf;pm;awmfrlMuyg&ef dkaoav;NrwfpGm avQmufxm;ygonf bk&m;/
trSwf 4 apm'emcsufudk aom"emycsufygbk&m;apm'emcsufrSm

tvGefw&m

us,f0ef;vSygonf/ EdkifiHtESHUtNym;

NzpfyGm;cJh&aom rausvnfrIrsm;udk azmfNyxm;ygonf/ udprsm;udk taMumif;Ny

ausmufoabFm0g'tay: tNypfzdkUxm;&mwGif wynfhawmfwdkUbufuvnf;


Nzpf&yftrSefrsm;udk Nyefvnfazmfxkwfum aom"em&ygawmhrnf/

odkUqdkvQif

udprsm;ESifh ywfoufcJhzl;Muaom yk*dKvftoD;oD;tm; xdcdkufoGm;Edkifygonf/


tvGefw&mta&;BuD;
aom"emyMu&mwGif
txifrSm;p&m

odrfarGUvSaom w&m;oabmrsm;udk
yk*dKvfa&;&m?

*dkPf;*Pa&;&mawGudk

apm'em

t"duxm;aeMuouJhodkU

NzpfEdkifygonf/ xdkUaMumifh xdkuJhodkUaomxdcdkufrIrsdK;udk aSmifSm;Edkifa&;twGuf trSwf 4


apm'emcsufudk
Nyefvnf kyfodrf;ay;yg&ef obmywd q&mawmfBuD;rsm;rSwqifh wbufaom apm'u
q&mawmfrsm;xH yefMum;&m apm'uq&mawmfrsm;u kyfodrf;&ef oabmrwlyg/
odkUNzpfyg wynfhawmfwdkUtay: usa&mufvmaom
pifpifMu,fMu,f

apm'emcsufrsm;udk

aom"emEdkifa&;twGuf bk&m;wynfhawmfwdkU ravQmufxm;vdkaom

taMumif;Ncif;&mrsm;udkom rvTJom raSmifom avQmufxm;&ygawmhrnf bk&m;/


(u) (c) trSwfyg aMuNimcsufrsm;xJ yg0ifouJhodkU ausmufoabFm0g'onf
omoemhtNyiftyu rdpm0g'r[kwfyg bk&m;/
xdkUNyif xdkaMuNimpmGufrsm; NzefUa0pOfu yJcl;rdU ausmufoabFm
om0uBuD;rsm;u yJcl;rdUay:Sd ok"rm*dkPf;? aTusif*dkPf;? 'Gg&*dkPf;0if
em,uq&mawmfBuD;rsm;xH 0ifa&mufSdcdk; xdkaMuNimcsufrsm;taMumif;udk
avQmufxm;Mu&m oHk;*dkPf;0if em,uq&mawmfBuD; awmfawmfrsm;rsm;u
aMuNimcsufwGif rdrdwdkU\ oabmqEryg0ifaMumif; EIwftm;Nzifh

rdefUMum;vdkufaMumif;

yJcl;rdUrS ausmufoabFm om0uBuD;rsm;u vma&muf avQmufxm;Muygonf bk&m;/


(*) (C) (i) (p) trSwfygaMuNimcsufrsm; ausmufoabFm0g'onf
t"r0g'NzpfaMumif;
ygSdvQif xdka&;om;csufudk Niif;qdkygonf
bk&m;/
(q) trSwfyg apm'emcsuf ]]ausmufoabFmokwfoifa&;twGuf}} [laom
pum;udk oHk;EIef;xm;ygonf/
aNymqdk

pum;rSm

oDwif;oHk;azmftcsif;csif;

roifhavmufatmif

&ifhoD;Nyif;xefvSygonf/

obmywdq&mawmfbk&m;BuD;u

wbufESifhwbuf arwmxm;

apm'uESifh pk'dwuwdkU

apm'em aom"emMu&ef tzGifhrdefUcGef;rSm

rdefUMum;xm;ygvsuf q&mawmfbk&m;BuD;\ rdefUMum;csufudk


rxDav;pm;yrlvdkufNcif;Nzpfygonf/
apm'u q&mawmfwyg;udk,fwdkif yg0ifcJhaom acsmif;OD;rdU
"rr@dKifr[m"ruxdutzGJUBuD;\
pdwf&if;apwemudk azmfNyxm;Ncif;vnf; Nzpfygonf
bk&m;/
acsmif;OD;rdU Ak'omoemy "rr@dKifr[m"ruxdutzGJU0ifq&mawmfrsm;u rdrdwdkU
bGJUtrnfudk rxnfhyJ dkufESdyfNzefUa0cJhaom "rr@dKifpmtkyfwGif ausmufoabFm0g'udk
t"r0g' NzpfaMumif; wtkyfvHk; a&;om;xm;ygonf?

apm'uq&mawmfrsm;

udk,fwdkifwifoGif;cJhaom ap'emcsuf trSwf (1) (c) ESifh apm'emcsuf

trSwf(2)yg

tcsufrsm;ESifh aNzmifhaNzmifhBuD; qefUusifaeygonf/ odkUNzifh "rr@dKifpmtkyfonf


olwyg;udk tm;yg;w& Iwfcsxm;aomfvnf; rdrdudk,fwdkifrSmum; trSm;ruif;pifyg
bk&m;
/
tqdkyg "rr@dKifpmtkyf pmrsufESm 132-133 wdkU atmufygtwdkif;
a&;om;azmfNyxm;ygonf/ a,m o[ avmuda,e ra*e
'kueda&m"*grdeD y#dy'gwdocs *awm/ (oar[0daem'eDt|
uxm)

a,m? tMuif avmukw&mr*ifonf/ avmuda,e ra*e? avmuDr*ifESifh/


o[? wuG/
'kueda&m"*grdeD

y#dy'gwdocs?

a&mufapwwfaom

'ku\ csKyfNidrf;&m

edAmefodkU

tusifh[laom a&wGufNcif;odkU/ *awm? a&muf\/

t"dyg,frSm 'kueda&m"*grdeD y#dy'g = 'kucsKyfNidrf;&m edAmefodkU a&mufaMumif;


tusifh[lonf avmuD

r*ifESifhwuG avmukw&mr*ifudk ac:ygonf/

avmukw&mr*ifcsnf;

oefUoefUqdkygvQif tusifh[l

tb,fhaMumifhenf;-

avmuDr*ifuawmh oDvr*ifonf

ac:&efrvdkyg/

0DwdurdwA0wK odumyk'fusL;vGefrnfh 0wKudk tmHkyvsuf

if;qdkif&m
orm"dr*ifuvJ owdy|

mefudk tmHkyum ynmr*ifu kyf emrf "r ocFg&udk tmHk(6)rsdK;wGif wrsdK;rsdK;udk


tmHky\? usifh\? avmukw&monf
Spfyg;vHk; edAmefudk tmHkyNyD; Nzpfae\?
a&mufNyD;Nzpf\?

tusifhpcef;vrf;qHk;NyD; vdk&myef;wdkifodkU

xdkUaMumifh 'kueda&m"*grdeDy#dy'gvdkU wdkufdkuf rac:awmhay/


odkU a&;om;xm;onfudk a0zef&aomf usrf;q&mrsm; udk,fwdkif udk;um;cJhaom
oarm[0daem'eD zGifhqdkcsufrsm;onf 'kueda&m"*grdeDy#dy'gudk aumuf,l&mwGif
avmuDr*ifrsm;udkyg waygif;wnf; odrf;,lxm;ygonf/ odkU&mwGif avmukw&mr*ifudk
z,fxkwfNcif;tvsOf;ryyg? edAmefudk tmHkyNyD; NzpfaomaMumifh 'kueda&m"*grdeDy#dy'gvdkU
rac:&[k wm;NrpfNcif; vHk;0 rycJhyg? edAmefudk opdu&Pudptm;Nzifh

tmHkyaom

avmukw&mr*ifudk 'kueda&m"*grdeDy#dy'g[k omoem0if usrf;*efBuD;rsm;wGif


wnDwGwfwnf; rdefUqdkxm;Muygonf bk&m;/
"rr@dKifpmtkyf pmrsufESm (168-169) wdkUwGifvnf; odkU
a&;om;xm;ygonf/ (uxm0wKygVdawmf)
1/

y&dedALawm yk*avm twwrSDwd/ tmrEm/

2/

y&dedALawm yk*avm ewwrSDwd/ tmrEm/

1/
y&dedALawm yk*avm? y&dedALwyk*dKvfonf/ twrSd? edAmef/ twd?
Sdygoavm/ wd?
odkU ar;onfSdaomf/ tmrEm? tdrf; . . . y&dedALwyk*dKvf edAmefrSmSdygw,f/
2/
y&dedALawm yk*avm? y&dedALwyk*dKvfonf/ twrSd? edAmef/ ewd?
rSdygoavm/ wd?
odkU ar;onfSdaomf/ tmrEm? tdrf; . . . y&dedALwyk*dKvf edAmefrSm
rSdygbl;/
t"dyg,ftusOf;rSm
udavom
y&dedALwyk*dKvf
Sdovm;

cEmwdkUcsKyfNidrf;&m

edAmef

rSdbl;vm;[laom y&0g'D tar;udk tmrEm [kwfw,f rSdbl; Sdw,fvdkU aNzw,f/

odkU a&;om;xm;onfudk

rSef rrSef

qef;ppfEdkif&ef? q|oH*g,emrl

uxm0wKygVdawmf pmrsufESm(54)rSm ygSdonfudk xkwfEkwfavQmufxm;&aomfy&dedALawm yk*avm twwrSd-ewwrSDwd/


twwrSDwd- [l ygSdygonf/

ou0g'D\
tar;tNzpf
ed,pmtkyfrSmvnf;

ca&yGifhtrSwftom;

Nyxm;ygonf/

xdkygVdtwdkif; teufay;xm;ygonf/ yk*dKvf[l rSdaMumif; enf;aygif;rsdK;pHkNzifh


ar;Nref; oufaoxlvmcJhaom ou0g'Du yk*dKvftSdxm; ar;aom
ar;cGef;ESpfrsdK;vHk;udk tmrEm[k aNzqdkaMumif; a&;om;xm;Ncif;rSm usrf;q&mwdkU\ odom
xifSm;vGef;vSaom csdKUwJhcsufBuD; Nzpfygonf bk&m;/
xdkUaMumifh ausmufoabFm0g'udk pdppf&mwGif "rr@dKifpmtkyfudk tav;*ky&ef
rvdktyfygbk&m;? xdkUtwl "rr@dKif\ aemufqufwGJ

"r*kPfa&mif pmtkyfrSmvnf;

ausmufoabFm0g'udk ausmufa&m*g ponfNzifh &ifh&ifhoD;oD; oHk;EIef;a&;xm;ygonf/


ausmufoabFmq&mawmfrsm;u w&m;r0ifNzefUcsDcJhaom pmtkyfwtkyfudk
xnfhoGif; a0zef a&;om;xm;ygonf? xdkUaMumifh xdk "r*kPfa&mif pmtkyfudkvnf;
tav;*ky&ef rvdkygbk&m;/
(Z)
rdwDvmoHCmawmfrsm; uefUuGufMu&Ncif; t"du taMumif;t&if;rSm
vlemrnf OD;ausmf
&[ef;bGJU OD;udwdom&\ aoG;xdk;vIHUaqmfrIaMumifh Nzpfygonf/ OD;udwdom&onf
rdwDvmrdUe,f? vdefawmGmom;Nzpf ausmufoabFm q&mawmfBuD;udkyifh rdrdGmwGif
w&m;yGJ oHk;Budrfwdkifwdkifusif;ycJhzl;ygonf bk&m;? xdkUaemufrS
ausmufoabFmq&mawmfBuD;udk qefUusifbufyum ausmufoabFmw&m;yGJrsm;
ydwfyifa&;twGuf tpdk;&Xmeaygif;pHkodkU ypfpmrsm; r&yfrem; a&;om;ygonf?
rdwDvmrdUay: rdUe,fw&m;yGJrsm;udk uefUuGuf[efUwm;&ef
oHCmrsm;udk aoG;xdk;vIHUaqmfcJhonf[k owif;&Sdygonf/

ywf0ef;usif

,if;

OD;udwdom&onf

ausmufoabFmwdkufzsufa&; vIyfSm;rIrsm;udk rHkGmrdUrSmvnf; vlodxifSm; tausmfwapm


yvkyfcJhygao;onf? odkU&mwGif apm'emcsufwGif rdwDvmrdUudkom azmfNyxm;oNzifh
apm'emcsufESifh roufqdkifaom rHkGmudpudk tao;pdwf ravQmufxm;vdkyg bk&m;/
(ps)

(n)

trSwfyg

uefUuGufvTmrsm; ausmufoabFm0g'

t"r0g'NzpfaMumif; a&;om;azmfNyxm;vQif xdkaMuNimcsufudk Niif;qdkygonf? xdkUNyif


ausmufqnfrdU "rr@dKifw&m;yGJudk xdkwESpfxJwGifom usif;yEdkifcJhygonf?
aemufESpfrsm;wGifrl w&m;emrnfholrSd rusif;yEdkifawmhyg bk&m;/
(#) o&ufrdU

taNctaevIyfSm;

oHCmawmfrsm;

tvkyfrsm;&Ncif;rSm ausmufoabFm0g'onf t"r0g'NzpfaomaMumifh r[kwfyg?


tNcm;taMumif;rsm;aMumifhom Nzpfygonf? xdktaMumif;rsm;udk wynfhawmfwdkU
ravQmufxm;vdkygbk&m;/
(X)

acsmif;OD;rdUe,f aus;Gmrsm; tu,f apm'emcsufxJrSm

yg0ifcJhonfhtwdkif; om;ESifhtz uGJNym;rIrsm; SdcJhygvQif wzufvlrSm "rr@dKifbufrS

Nzpfygvdrfhrnf/ apm'emcsufxJwGif yg0ifcJhonfhtwdkif; acsmif;OD;rdUe,fxJ


rvdkvm;tyfaom Nzpf&yfrsm; NzpfyGm;cJhonfrSmvnf; trSefyifNzpfygonf? acsmif;OD;rdUe,f
rSefcsdKGm ausmufoabFmbkef;awmfBuD;ausmif;udk wkwf "m; tkwfcJ vufeufrsdK;pHkNzifh
ypfcwfzsufqD;rINzifh acsmif;OD;rdUe,f w&m;Hk;rS tNypfay; ta&;,lcH&aom
rSefcsdKGmom;rsm;rSm "rr@dKif oHCmawmfrsm;\ wynfhrsm; Nzpfygonf bk&m;/

acsmif;OD;rdUe,f ql;avukef;aus;Gmtkyfpk awmiftif;Gm ausmufoabFmw&m;yGJ


usif;yaeaom
nwGif Gmpnf;dk;Sd 0g;Hkudk vltkyfESifhvm rD;dIUMu&m xdkvlrsm;wJwGif "rr@dKif
&[ef;i,fwyg;udkvnf; vl0wfESifh ygvmonfudk
uif;apmifholrsm;u avQmufxm;Muygonf/

NrifvdkufaMumif;

xdkUNyif awmiftif;GmrSm

ausmufoabFmw&m;yGJudk OD;aqmifusif;yaom OD;pdk;Nrifh\ wvif;xJwGif vGefcJhaom


aEGOD;&moDu EdkifiHawmftwGuf

ay;oGif;rnfhqJqJ

wif;w&mausmfcefUxGufrnfh

*sHKaumufvdIif;yHkBuD;udk rormolrsm;u rD;dIUcJhMuygonf bk&m;/


odkU acsmif;OD;rdUe,fxJ rvdkvm;tyfaom Nzpf&yfrsm; NzpfyGm;vm&Ncif;rSm
ausmufoabFm0g'onf t"r0g'NzpfaomaMumifh r[kwfyg/ "rr@dKif oHCmawmfrsm;\
udk,fwdkifudk,fus yg0ifvIyfSm;rIESifh aoG;xdk; vIHUaqmfrIaMumifhom Nzpfygonf bk&m;/
(!)
aTbdkrdUay: rdUe,fSd
aNymrSm;qdkrSm; Nzpfrdolrsm;

ausmufoabFm

om0ursm;xJrS

SdEdkifygonf/ odkU&mwGif wynfhrsm; aNymrSm;qdkrSm; NzpfrdHkrQNzifh


olwdkUq&mrsm;a[mMum;aom w&m;udk t"r0g'[k yHkaoowfrSwf&ef
taMumif;rvHkavmufyg?

ausmufoabFm oHCmawmfrsm;uvnf; odkUaom

o0ursm;udk tm;ay;tm;aNrmuf ryyg? twwfEdkifqHk; xdef;odrf;qHk;rvsuf SdMuygonf


bk&m;/ aTbdkrdUay: rdUe,fESifh teD;0ef;usifSd ausmufoabFmom0u trsm;pkrSmum;
vdktrIrsdK; ryMuyg? ausmufoabFmw&m; vufcHxm;MuNcif;udk taMumif;yum
olwdkUrSmom vlrIa&; bmoma&; udpwdkU tcsKyfcs,fcHaeMu&ygonf/ odkU&mwGif
xdktaMumif;rsm;udk tus,fw0ifh avQmufxm;&ef roifh ravQmufxm;vdkawmhyg bk&m;/
()

0ef;odkrdUe,f awmifbdkUvSaus;GmrSm NzpfyGm;cJhaom udprSmvnf;

ausmufoabFm0g'onf t"r0g'NzpfaomaMumifh r[kwfyg? cED;pmoifwdkufrS


oHCmawmfrsm;\ tMurf;zuf Mudrf;0g;rIaMumifhom Nzpfygonf? cED;pmoifwdkufrS
OD;aqmifaom 0ef;odkoHCmawmfrsm;onf wkwf"m;vufeuf aq;0g;ywfwD;
t&ufykvif;paom y&du&m tNynfhtpHkNzifh awmifbdkUvSaus;GmodkU vma&mufum
olwdkUtvdkSdoludk xkwfay;&ef awmif;qdkMuygonf? xkwfray;vQif Gmudk rD;wifdIUrnf[k
Mudrf;0g;Muygonf? wGif rwwfomawmh

GmvHk;uRwfxGufNyD; wGef;vSefvdkufaMumif;

Mum;od&ygonfbk&m;/ xdkapm'emcsufxJrSmyif pdwf pdwftwdkif;wdkif; rxm;EdkifMuawmhyJ


t"r tMurf;zufNyD;[k ygSdcJh&m? pdwf pdwftwdkif;wdkif;om xm;MuvQif xdkuJhodkU
tMurf;zufrIrsm; ray:aygufEdkifaMumif; apm'uq&mawmfrsm; apm'uq&mawmfrsm;
udk,fwdkifu axmufcHNyD; xGufqdk&ef Nzpfaeygonf bk&m;/
(P)

apm'emcsufwGif &nfTef;xm;aom

ausmufqnfrdUwGif

acsmif;cGGmonf

rSdyg? wHwm;OD;rdUxJwGifom Sdygonf? xdkGmrsm;wGif

uGJNym;Mu&onfrSmvnf; ausmufoabFm0g'onf t"r0g'NzpfaomaMumifh r[kwfyg?


acsmif;OD;rdU "rr@dKif oHCmawmfrsm;ESifh

GmcH ausmufoabFm qefUusifa&;

yk*dKvfrsm;\ vHIUaqmfrIaMumifhom Nzpfygonf bk&m;/

(w) apm'emcsufwGif yg0ifaom


EdkifiHawmf zGJUpnf;yHkwGif
rSdawmhyg? xdkxdkrdUe,frsm;rS

cdkif[laom pum;onf ,ck

ausmufoabFmw&m;yGJ

zdwfpmrsm;rSmvnf;

ausmufoabFm0g'onf t"r0g'NzpfaMumif; azmfNyxm;Ncif;rSdyg? Nidrf0yfydNym;a&;


tvdkUiSgom ydwfcJhMuNcif; Nzpfygonf/
bk&m;wynfhawmfwdkUonf EdkifiHawmf oHCr[mem,utzGJU\ tqHk;tNzwfudk
cH,lvdkygaMumif; avQmufvTmwifpOfuwnf;u

w&m;a&;&mudprsm;udkom

aNyvnfatmif aqmifGuf&ef tmHkpdkufxm;cJhMuygonf? odkU&mwGif wzufaom


apm'uq&mawmfrsm;u e,fy,f

taNctaersm;udkyg apm'emcsufwGif

oGif;,lvmcJhMuoNzifh apm'emcsufudk pifpifMu,fMu,f aom"emyEdkif&ef e,fy,f


a'orsm;rSm

NzpfyGm;cJhonfwdkUudk avQmufxm;cJh&Ncif;

Nzpfygonf/

rvTJraSmifom avQmufxm;Mu&aomfvnf; apm'emcsufESifh ywfoufaom


ta&;tcif;rsm;udkom wifavQmufygonf/ apm'emcsufESifh rywfoufaom
ta&;tcif;rsm;udkum; owdBuD;pGmxm; aSmifSm;cJhygonf bk&m;/
azmfNyyg ta&;tcif;rsm;udk cHiHk oHk;oyfaomtcg qefUusifa&; yk*dKvfrsm;rSm
tNypfSdouJhodkU wynfhawmfwdkUrSmvnf; tNypfruif;aMumif; 0efcHygonfbk&m;? rSefuefaom
Ak'"rudk a[mMum;&mwGif y&d,wfa'oemawmfrsm;ESifh wdusaocsmatmif
wdusonftxifESifh

rndEdIif;yJ

a[mMum;cJhrdMu Nzpfygonf? xdkUaMumifh xdkcsdKUwJhcsufrsm;udk

EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU0if q&mawmfBuD;rsm;\ qHk;roGefoifrINzifh


yNyifoGm;&eftwGuf q&mawmfBuD;wdkU\ aSUawmfarSmuf 0ifa&mufvmMuNcif; Nzpfygonf
bk&m;/
trSwf(5) apm'emcsufudk aom"emycsufygbk&m;/
apm'emcsuf trSwf(3)udk aom"emy&mwGif yg0ifcJhaom taMumif;Nycsufrsm;t&?
apm'emudk r[kwfrSefaMumif; Niif;qdkygonfbk&m;/
trSwf(6) apm'emcsufudk aom"emycsufygbk&m;/
apm'emcsufonf ausmufoabFm0g'ESifh ywfouf

wpHkw&maMumif;usdK;

azmfNyNcif;rSdyJ? ausmufoabFm0g'udk t"r0g'NzpfaMumif; qHk;Nzwfay;&efudkom


tom;vGwf awmif;qdkxm;Ncif;om Nzpfygonfbk&m;/
trSwf(7) apm'emcsufudk aom"emycsufygbk&m;/
apm'emcsufwGif azmfNyxm;aom taNccHrlrsm;rSm omoemawmf
oefUSif;wnfwHhNyefUyGm;a&; yxrtBudrf *dkPf;aygif;pHk oHCmhtpnf;ta0;BuD;rS

wnDwGwfwnf; Ny|mef;ay;vdkufaom rlrsm;jzpf wynfhawmfwdkU OD;xdyfGuf


yefqifMuygonfbk&m;? odkU&mwGif xdkrlrsm;udk jy|mef;jcif;onf ausmufoabFm0g'udk
t"r0g'[k qHk;jzwfay;zdkU tom;vGwf awmif;qdk&ef r[kwfygbk&m;/

trSwf( 8 ) apm'emcsufudk aom"emycsufygbk&m;apm'emcsufwGif azmfjyxm;onfhtwkdif; ausmufoabFm0g'onf


]]pdwftwdkif;wdkif;xm;}} [l jzpfygonf? xdkpum;onf

ausmufoabFmq&mawmfMuD;\

vufoHk;pum; jzpfygonf? odkU&mwGif pdwftwdkif;wdkif; xm;HkESifh avmukw&m


udptm;vHk; jyD;pD;onf? r*fzdkvf edAmefESifhwuG bmoma&;udp tm;vHk;jyD;pD;onf [lum;
r,lqyg/ 0dyemenf;twkdif; enf;rSefvrf;us usifhoHk;ygvQif edAmefr*fzdkvfudk
&ufwdkwdkESifh &EdkifaMumif;om a[mMum;Muygonf? ck'uedum,f O'gef;ygVdawmfvm
Am[d,okwef w&m;awmfudk t|uxm zGifhqdkcsufrsm; tjcm;qDavsmf&m
a'oemawmfrsm;jzifh tus,fw0ifh zGifhqdk a[mMum;vsufSdMuygonf? odkU
a[mMum;xm;aom Am[d,okwefw&m;awmf pmrludk ausmufoabFm oHCmawmfrsm;u
w&m;0if vufcHxm;aom pmrltjzpf apm'uq&mawmfrsm;udk,fwkdifu obmywd
q&mawmfbk&m;MuD;xHawmfodkU arwokwfusifhpOf pmrlESifhtwl pm&if;oGif; qufuyfxm;jyD;
jzpfygonf bk&m;/
trSwf(9) apm'emcsufudk aom"emycsufygbk&m;trSwf(9) apm'emcsufudk

aom"emy&mwGif wifjycJhaom

taxmuftxm;rsm;jzifh apm'emcsufudk jiif;qdkygonf bk&m;/


trSwf(10) apm'emcsufudk aom"emycsufygbk&m;(u)

"ruEmaygif; Spfaomif;av;axmifudk wu,fwrf; &nfrSef;um

a0zefykwfcwfvdkaom raemqdk;jzifh ra[mcJhbl;yg bk&m;/


trSwf( 8 ) apm'emcsufudk aom"emy&mwGif wifjycJhaom
taxmuftxm;rsm;t& (c) (*) (C) (i) trSwfyg apm'emcsufrsm;udk
jiif;qdkygonfbk&m;? odkUaom raumif;rIrsdK;udk rycJhonfhtwGufwynfhawmfwdkUrSm
0efav;aom vkyf&yfrsm; rSdyg bk&m;/
trSwf(11) apm'emcsufyg

w&m;oabmrsm;udk 1342-ckESpf? jymokdvqef;

14-&ufu wifoGif;aom apm'emcsufudk aom"emy&mwGif qufvuf


avQmufxm;ygOD;rnf bk&m;/

pk'dwuyk*dKvfrs
m;
1/ OD;aum0d'

3/ OD;0dok'

2/ OD;aEmbmo

4/
OD;eEd

,
rdwLrSe
f

jynfaxmifpk qdkS,fvpforw
jrefrmEdkifiHawmf?
EdkifiHawmfoD;jcm;0denf;"dk&ftzGJU
trSwf(1)odkU
ausmufoabFm0g'ESifh ausmufoabFm0g'Drsm;udk t"r0g'
t"r0g'Drsm;om jzpfaMumif; "r0de,ESifhtnD ta&;,l qHk;jzwfay;yg&ef
wifoGif;aom apm'em/
aeUpGJ? 1342-ckESpf? jymodkvqef; 14-&uf
weif;vmaeU/
1981-ckESpf? Zefe0g&Dv 19&uf/
taMumif;t&m/

/ausmufoabFm0g'ESifh
if;wkdU

ausmufoabFm0g'Drsm;onf

a[majym a&;om;jzefUa0csufrsm;t& t"r0g'ESifh

t"r0g'Drsm;omjzpfaMumif;

"r

0de,ESifhtnD qHk;jzwfay;yg&ef apm'em wifoGif;csufygbk&m;/


dkaoav;jrwfpGm avQmufxm;tyfygonf EkdifiHawmf oD;jcm; 0denf;"dk&ftzGJU?
trSwf(1) obmywd q&mawmfbk&m;MuD;ESifhwuG tzGJU0if q&mawmftSifoljrwfrsm; bk&m;1/ (15?1?81)

aeUu

txl;avQmufxm;vdkonfrSm

wifoGif;cJhaom oufaocHpmtkyfrsm;ESifh ywfouf


bk&m;wynfhawmf apm'ursm;taejzifh

ausmufoabFm0g'ESifh ausmufoabFm0g'Drsm;

tay:omvQif "r0de,ESifhtnD

qHk;jzwfay;yg&ef apm'emjcif;om jzpfygonfbk&m;/ pmtkyfrsm;udk trSm;trSef


pdppfay;&ef avQmufxm;jcif; r[kwfyg bk&m;/ pmtkyfrsm;udk oufaocHypnf;tjzpfrQom
wifjyjcif;jzpfygonf bk&m;/ tcsufudk uGJjym;jcm;em;pGm ESvHk;xm;awmfrl&ef
txl;avQmufqdkxm;jcif; jzpfygonf bk&m;/
2/

pmtkyfpmwrf;rsm;ESifhywfouf a,bk,soabmudk avQmufxm;&ygvQif

rSwfpkpmtkyf? pG,fpHkpmtkyf?

tl;vG,ftdwfuJhodkU A[kokwrsdK;pHk azmfjyaom

pmtkyfrsdK;ESifh

0g'oabmw&m;a&;&m pmtkyfrsm; rwlyg bk&m;/ 0g'a&;&m pmtkyfrsm;onf


0g'Sifrsm;\ tjrifudk tajccH a&;om;ypkxm;aom pmtkyfrsm; jzpfonftm;avsmfpGm
wtkyfvHk;udk

cHiHkoHk;oyf yd@waumuf,lygvQif 0g'Sif\tjrifudk

&SdpjrJyifjzpfygonf bk&m;/ yHkpHtm;jzifh kyf0g'DwdkUa&;om;aom

0g'a&;&mpmtkyfrsm;?

tw0g'DwdkU a&;om;aom 0g'a&;&mpmtkyfrsm;? &edrme0g'DwdkU a&;om;aom


0g'a&;&mpmtkyfrsm;onf rnfodkUyif vSnfhywfa&;om;apumrl aemufqHk;qdkvdk&if;rSm
olwdkU0g' olwdkUtjrifyif ay:vGifvsufSdygonf bk&m;/ enf;wlyif
,ckausmufoabFm0g'DwdkU a[majyma&;om;ypkaom pmtkyfpmwrf; rSeforQonfvnf;

rnfodkUyif vSnfhywf a&;om;apumrl yd@wt"dyg,frSmrl pdwftwdkif;wdkif;xm;-paom


ausmufoabFm0g'yif ay:vGifvsufSdygonfbk&m;/

3/
,ck qufvuf
ausmufoabFm0g'udk

ausmufoabFm0g'pmtkyfrsm;

ygSdaom

azmfjyaom pmydk'frsm;udk xkwfEkwf avQmufxm;cGifhyyg bk&m;/ ,ck


xkwfEkwfavQmufxm;rnfh tcsuftvufrsm;rSm ausmufoabFm0g'onf
ax&0g'yd#uwfawmfrsm;ESifh

qefUusifaom t"r0g'omjzpfonfh taMumif;udk

tajcy avQmufxm;rnfh tcsufrsm; jzpfygonf bk&m;/


(u)
'Dtwdkif;aeawmh 'Dtwdkif; at;aewmudk w&m;rSef;rodbl;/ [dkvdky
'DvkdyeJU? [dkvdkrSwf
'DvkdrSwfeJU? [dkvdk'DvdkyrS raeEdkifvdkU 'kuawG rsm;vmwmudkrS w&m;&,fvdkU
jrifw,f? rSefygw,f? tJ'guvJ rSefw,f 'kursm;vdkU
qif;&JwJhw&m;rSefw,f/ Mumav Mumav edAmefeJUa0;jyD;oGm;wJhw&m;?
bmyvdkU a0;jyD;oGm;&ovJqdkawmh edAmefua0;jyD; aemufrSm usef&pfcJhvdkU/
(axkywdESifhw&m;awmfrsm;? ESm-236 rS)
(c)

]]pdwf

pdwftwkdif;wdkif;xm;}}

qdkwm

pdwftvkyfrSdbl;aygh?

pdwftvkyfrSdawmh pdwfjidrf;aewm? pdwfjidrf;aewm


zdkvfpdwfAs?

qdkvdk&if;uawmh

pdwfem;aewm pdwftem;,laewm
pdwfem;xm;wm? tJ'g

ajymwm/ pmvdkawmh
zdkvf0ifpm;w,f/

MuD;us,fwm/

zvormywf0ifpm;w,fvdkU
Armvdkawmh

zdkvf0ifpm;w,fqdkwm b,fhES,f[mwHk;?

pdwfem;wmyJ? pdwftem;,lwmygyJAsm/

wcgpdwfem;w,fqdkwmudk

em;vnfatmif xyfajym&awmh pdwf tvkyfrvkyfwm pdwftvkyfrSdbl;?


pdwf'Dtwdkif;aewm twdkif;wdkif;aewm? pdwf pdwftwdkif; wdkif;aewmu
zdkvfpdwfvdkU ajymwm/ pdwfawGjzpfatmif vkyfray;yJ
yuwdtwdkif;aevdkufwm/

tJ'gzdkvfpdwfwJh/ (y)yuwd twkdif;uawmh

jidrf;jyD;om; vGwfjyD;om; uif;jyD;om; Sif;jyD;om;/


(axkywdESifhw&m;awmfrsm;? ESm 361362 rS) (*)

]]pdwf pdwftwkdif;

pdwftwdkif; wdkif;xm;aom

wdkif;rxm;aompdwf}} ESifh ]]pdwf

pdwf}}

udkyifvQif
]]o&m*pdwf}}
jrwfpGmbk&m;ocifonf

ESifh

0dbif;ygVdawmfMuD;wGif a[mMum;awmf

]]0d&m*pdwf}}

[l

rlcJhavonf/ (y) wPSm

'd|dwdkUjzifh rrSDaompdwfudk rrSDao;aompdwftwdkif;wdkif;xm;


usifhoHk;yGm;rsm;Mu/ (y) yifudku jidrf;onfhtwkdif;wdkif; Sdaeaom pdwf\
yifudk tewoabmtwkdif;xm;Mu/ aSUquf twtaeeJU

tvGJoHk;pm;rvkyfyJ (0g)

pdwfu

tmHkay:wGif aqmufray;yJ

pdwftwkdif;wdkif;xm;[l tewoabmtwkdif; xm;cdkif;jcif; jzpfavonf/


(twdkif;wdkif;#Dum? ESm 14-38 rS)

(C)
jidrf;vQif jidrf;onfhtwdkif;wdkif;?
udavomrygao;vQif

0g-tvdkwPSmwnf;[laom

rygao;onfhtwkdif;wdkif;? jrifvQifjrifumrQ? Mum;vQifMum;umrQomvQif


usihfoHk;ae&ef jrwfpGmbk&m;onf rmvkusykwtm;

atmufygtwkdif;

a[mMum;awmfrlavonf/ (y)
]]ausmufoabFmq&mawmfbk&m;MuD;}}
pum;wdkUjzifh
qdk&aomf

a[mavhSdaom

]]jrifonfSdaomf ..... jrifonfh pdwftwkdif;wdkif;xm;? jrifonfhtay:


bmbm nmnm aumif;aumif;qdk;qdk;
tvdkwPSmwdkUESifhwuG

tvdkusrI

awG;awmray;ESifh?

trsdK;rsdK;aom

rusrIwdkUudk MuHpnfray;ESifh?
awG;awmray;ygu

tvHk;pHkaomudavomwdkUrS vGwfaeygwum;[k todPf,SOfjyD;vQif


vGwfvQif

vGwfonfhpdwftwdkif;wdkif;xm;? udavom jzpf&m

jzpfaMumif;wdkUudk xlaxmifray;eJU? tm;xkwfray;eJU? yvkyfray;eJU}} [l


qHk;ray;awmfrljcif; jzpfavonf/

(twdkif;wdkif;#Dum? ESm 94-

96 rS)
(i)

wwd, tqHk;trjzpfaom ]]opdwy&da,m'yeH}} [laom


tqHk;tronf ]]aus;Zl;Sif ausmufoabFmq&mawmfbk&m;MuD;}}
qHk;raom

]]pdwf-pdwftwdkif;wdkif;xm;}} [laom

tqHk;trESifht"dyg,ftwlwlyifjzpfonf/

]]opdwy&da,m'yeH}} [laom

ygVdawmfudk jrefrmjyefvQif

]]rdrdwdkU pdwfudk

jzLpifpGmxm;}}

(y) t*Fkw&ygVdawmfwGifvnf;

[lyif&onf/

]]yb&rd'H

bdua0

xuf0ef;usif

pdwH}}

ponfjzifh

a[mMum;awmfrlcJhavonf/ (y) udavomrS jidrf;at;aeaompdwfudk


jidrf;at;onfh pdwftwdkif;wdkif;xm;? rJnpfatmifoGm;rvkyfMueJU/
(twkdif;wdkif;#Dum? ESm 140-41 rS)
(p)

edAmefqdkwmubmvJ?

b,frSmvJ/

wjcm;rSmr[kwfbl;As?

rdrdwdkUcEmudk,frSmSdaMumif; a&m[dwewfom; tpSdonfwdkUudk


a[mMum;xm;wJh

a'oemawGrSm

Sdygw,f/ Mum;bl;MurSmayhg/ xyfrHjyD;

tus,fw0ifh ajymraeyg&apeJUawmh? edAmefqdkwm rdrdwdkU&JU cEmrSm Sdw,f/


(axkywdESifhw&m;awmfrsm;? ESm-140 rS)
(q)

&IrS? rSwfrS?

yGm;rS? 'grS&rSmvdkU odjyefa&m/ tJ'DawmhrS ocFg&awGu

jzpfvmyga&m/ edAmefqdkwm tvkyfvkyf,l&r,f tpSdonfjzifh


'DvdkodoGm;Mujyefa&m/

bk&m;u a[mxm;cJhygw,f/

opmav;yg;jzpfvmatmif

rif;wdkUu

vkyfray;&ygbl;/ opmav;yg;w&m;qdkwm olUtaetm;jzifhudku


razmufrjyef [kwfrSefpGmSdjyD;om;ygwJh/
(axkywdESifhw&m;awmfrsm;? ESm
145) (Z)

edAmefjrifatmifu cifAsm;wdkU b,fhES,frS rvkyf&bl;? b,fhES,frS

rvkyf&vdkU edAmefvdkU
ajymwm/
(axkywdESifhw&m;awmfrsm;? ESm-151 rS)

(ps)
edAmefqdkwm 'DoabmyJ? b,fvdkrS
'Dtwkdif;wdkif;

rvkyf&yJ tvdkvdk jidrf;aewJhoabm?

vGwfaewJhoabm? b,fvdkrS rvkyf&bl;? Oyrm-'Dvdkajymwm


axmifuvGwfatmifuawmh b,fhES,frS rvkyf&bl;? 'Dtwdkif;aeHkyJ?
vGwfjyD;om; vGwfjyD;om;twkdif; aevdkufHkyJ/
(axkywdESifhw&m;awmfrsm;? ESm-152 rS)
(n)
jzpfvmatmifuawmh
yvkyfrS aiGrdif
'kursm;qdkwJh
yuwdawmh

MuHrSpnfrS?

pum;yrmvdk

awG;rS?

atmufarhrS?

raeEdkifvdkU

'kursm;vm&rSmyg/ 'DvkdodvdkU

jidrf;aewm at;aewm csrf;omaewm wckyJ Sdygw,f/

tJ'Djidrf;csrf;aewJh jidrf;&mwckudkawmh b,fawmhrS rarhMueJU tJ'gudk rarhzdkU


bk&m;u0,"rm ocFg&m tyrma'e orma'x = ocFg&wdkU&JU ukef&mcrf;&m
csKyf&mjzpfwJh edAmefudk rarhravsmhaom owdw&m;ESifh jynhfpHkMuavwJh/
(axkywdESifhw&m;awmfrsm;? ESm 365366 rS) (#)

vdk&if;uawmh

pdwfawG rjzpfao;cifu tjzpfat;aewmu

edAmef? ryjyifcifoabmu
edAmef? pdwfawG ocFg&awG rjzpfao;cifu tjzpfat;&m ukef&m edAmef/
(axkywdESifhw&m;awmfrsm;? ESm236 rS)
(X)

rodawmh edAmefudk &csif ,lcsifvdkU ork',MuD;u jzpfua&m/


(axkywdESifhw&m;awmfrsm;? ESm237 rS)

(!)

edAmefrjrifawmh edAmefudk vdkcsifw,f? vdkcsifaewm ork',/


(axkywdESifhw&m;awmfrsm;? ESm304 rS)

()
tJ'DcsKyfaewmodwm 0dyemPfac:w,f? 0dyemPfu
'DvdkjzpfaewmawG rSdbl;?
csKyfaewmomvQif Sdyguvm;vdkU odw,f/ (axkywdESifhw&m;awmfrsm;? ESm120 rS)
(P)

tJ'D ajctp acgif;tqHk;jzpfwJh yOuEm? 0g - tEkyg'geuEmudk


Munfh&rSm r[kwfbl;/ jrifwmwdkU Mum;wmwdkU eHwmwdkU pm;wmwdkU
'DvdkMunhf&rSm r[kwfbl;/ 'DcEm MunfhaevdkU r*frjzpfbl;/ edAmefa&mufrSm
r[kwfbl;/ (axkywdESifhw&m;awmfrsm;? ESm-148 rS)

(w) olU[mol tjzpfawGrS csKyfaewm? jidrf;aewmrSefw,f/ tJ'g oknvdkU


ac:w,f? oknw tewvdkU ac:w,f? tedrdwtedpEkyemvdkUvJ
ac:w,f? tJ'g 0dyemPf/
(axkywdESifhw&m;awmfrsm;? ESm-160
rS)
(x)
tukodkvfpdwfqdk;awGu
jidrf;aew,fvdkU
odwm

olUtvdkvdku

jidrf;aevdkUrdkU

0dyemPf/
(axkywdESifhw&m;awmfrsm;? ESm-214 rS) (')

tvHk;pHkaom udavom

tjzpfawG jzpfrIawGrSdbl;vdkU odwmu 0dyemPf/


(axkywdESifhw&m;awmfrsm;? ESm-276 rS)

(")
jidrf;wmudk
odwmu
tedrdwmEkyemPf?

txufwef;

0dyemPf?

oknwmEkyemPf/
(axkywdESifhw&m;awmfrsm;? ESm-316 rS)
(e)

0dyemI

qdkwmu

kyfMuD;ajymwm

ajctp

acgif;tqHk;

wudk,fvHk;

r[kwfbl;/ oPmefj'yfeJU txnfaumifMuD;u pdwf&,f

Owk&,f tm[m&&,faMumifh jzpfaewmawG/ tJ'g I&rSm r[kwfbl;/


(axkywdESifhw&m;awmfrsm;? ESm-331 rS)
(y)
pdwfwGif udavomw&m;wdkU
odjrifaom

rSdao;yguvm;[l

udavomwdkUrSdyHkudk

Pfonf txufwef;usaom 0dyemPfyif


jzpfavonf/
(twdkif;wdkif;#Dum? ESm53 rS) (z)

0dyemqdkwm

pmvdkuawmhcefUjim;w,f? Armvdkuawmh

txl;xl;tjym;jym; qef;jym; qef;us,fwJh udavom pdwfawG raempdwfeJU


pdwfrul;rDu? pdwfl;awG rjzpfao;bl;vdkU
odwm (0g) pdwfl;ay:aygufvmatmif ul;ay;wJhpdwfudku
rSdao;yguvm;vdkUodwm? tJ'D
todPfudk pmvdkuawmh 0dyemPfac:w,f/
(a,m*DvufpGJ? ESm-7 rS)
(A)

,ckuawmh ausmufoabFmu rIryGm;&bl;&,fvdkU odrf;uH;jyD;


xifaeMuygw,f? ajymvJ ajymaeMuygw,f? yGm;rsm;enf;udkawmh cGJjcm;jyD;
rodMujcif;aMumifh tvGJtrSm;omxifjyD; ajymMujcif;eJU pGyfpGJjcif;om
jzpfMuygw,f/ yGm;rsm;enf;1/ kyfemrfudk rsufarSmufyjyD; yGm;rsm;enf;?
2/ edAmefudk rsufarSmufyjyD; yGm;rsm;enf;&,fvdkU 2-rsdK;Sd&mrSm edAmefudk rsufarSmufyjyD; yGm;rsm;MuygvdkU
a[mvJa[mcJhygw,f? wdkufvJwdkufwGef;ygw,f? kyfemrfudkawmh
ydkif;jcm;odzdkUvJ a[mygw,f? yGm;rsm;zdkUuawmh ra[mygbl;/
(edAmefjrifod 0drkwd? ESm-15 rS )

(b)

oDvodumjynhfpHkvQif ynmodum? orm"dodumwdkUudk txl;wvnf


SmazGqnf;yl;aep&m rvkdawmhyg/

(0drkwdomoem? ESm-117

rS)
(r)
udavomqdkwm
tEko,tm;jzifhawmh

Sdaew,f? y&d,k|metm;jzifh rSdjim;aomfvnf;

Sdaew,f&,fvdkU vmjyefao;w,f/ w&m;a[m&ifvJ a[mwJhtwkdif; rodbl;?


ydkydkjyD;awmh vmvdkufwmawGu eJwmr[kwfbl;? bk&m;u oaAocFg&m
tedpm&,fvdkU a[mw,f? olwdkUu Sdaew,fvdkU,lw,f/ wnfhyghrvm;
rwnfhygbl;? udavom tNrJSdaew,fvdkU
,lwJY t,lw&m;worm;[m edAmefeJUa0;oGm;NyD; awmfawmfMuD; cufoGm;NyD/
(axkywdESifY w&m;awmfrsm;? ESm155 rS)
(,) udavomtm;vkH;

yifudk,fu vkH;0rSdbl;vdkU qkdvdkygw,f/

ykxkZOfyk*dKvfyJ NzpfNzpf b,fyk*dKvfyJNzpfNzpf tpOftNrJ udef;aewJY


udavom&,fvdkU vkH;0rSdygbl;/
(OD;aEmbmo wdwfacGrS)

(&)
oum,'d|du olUtvdkvdk
dudkcsKyfoGm;atmif oGm;rvkyfeJU?

aoaew,f/

oum,'d|

aoatmif oGm;rvkyfeJU? aoaewmod&rSm? ukefatmif


ywfatmifawmY

oGm;rzwfeJU?

oGm;rzwfeJU? ukefatmif oGm;rvkyfeJU? oGm;zwf&if wyfvsufom;MuD;


Nzpfaer,f/ (axkywdESifY
w&m;awmfrsm;? ESm-298 rS)
(v)

'DcEmudk,fMuD; aNymwmr[kwfbl;? 'DcEmudk,fMuD;u yOucEmac:w,f?


tEkyg'geucEm vdkUvJac:w,f? tJ'DaNctp
yOucEm?

acgif;tqkH;NzpfwJY

0g-tEkyg'geucEmudk Munfh&rSm r[kwfbl;/

(axkywdESifY w&m;awmfrsm;? ESm-148 rS)


(0)

pifppfawmh yuwdpdwfudk avmb a'go vm,SOfvQif avmb


a'gow&m;eJU ae&mrSmyJ? avmb a'gow&m;awGNzpfaevQif
a'gow&m;awG&JUukef&m

if;avmb

Nidrf;&m edAmefw&m;eJU aeNyD;om;qdkwm

xifSm;aew,fr[kwfvm;/ (a,m*DvufpGJ? ESm-77 rS)


(o)

csKyfw,f csKyfw,fqdkwJY pum;[m bmcsKyfwmvJvdkU ar;awmY ,cifu


a&;NycJhwJh pdwfarSmifvdkUac:wJh avmb a'go arm[qdkwJh udavom
pdwfawGom csKyfwm a,m*D? pdwftwdkif;wdkif;u csKyfwmr[kwfbl;/
(a,m*DvufpGJ? ESm-25 rS)

([) wu,fawmhNzifh pDrHzefwD;xm;wJh tmkHawG[m pdwf&JU vuf&mawGyg/


'DtmkHawG[m pdwftvdkvdkuf pdwftudufygae&wJh aemufvdkufawGyg/
yuwdpdwfrSm tdkemao 0dygu0#fMuD;u vGwfNyD;om; uGswfNyD;om;/
(0drkwdomoem? ESm-39?
113 rS)
(V)

'D|mkH ted|mkHawG (0g) cspftmkH rkef;tmkHawGu


Nzpfw,f/ awG;rI MuHrI

pdwfwckckeJU yray;&if

yay;wJYtcgrS

tvQif;rSd? bdwfrSd?

Sif;Sif;MuD; uif;pifaew,fvdkU qdkvdkwm wumav;&JU/


("ra&;&mNyemrsm;? ESm-70 rS)
(t)
tJ'gbmrS vkyf&rSm r[kwfbl;/ 'Doabm odkHom odygvdkU aNymwm?
bk&m;a[mqdkwm
'gaNymwm? [dkvdkvkyfygOD; 'DvdkvkyfygOD;vdkU aNymwmr[kwfbl;/
,ckaNymwmu okcy#dy'gvrf;? 'Dvdkawmh rudufao;bl;bk&m;/
bk&m;wynfhawmfwdkU wckckvkyf&OD;rS auseyfr,fvdkU qdk&ifvJ
'kuy#dy'gvdkif;awmh Sdw,f/ a,m*DwdkU 'kuNzpfatmifvdkU aNymcJhr,f/
a[mcJhr,f/

eufNzefcg

vmawmif;vSJUMu?

"ruEmaygif;

Spfaomif;av;axmifqkdNyD; enf;aygif;rsm;pGm Sdw,f/ tJ'g


'kuy#dy'gvrf;bJ? 'Dvdk vG,fvG,fululeJUawmh bk&m;wynfhawmfwdkU ,kHvJ
r,Hkbl;? ,lvJ r,lEdkif? NzpfvJrNzpfEdkifbl;?

vkyf&rSmvdkU vkyfcsifao;wmyJvdkU

tm;xkwfcsifao;wmyJ&,fvdkU qdkvdkUSd&if reufNzef vmomvmcJhMu/ cifAsm;wdkU


qif;&Jatmifawmh cdkif;xm;cJhr,f/
(axkywdESifY w&m;awmfrsm;? ESm317 rS)

4/
txufazmfNyyg
ay:kHrQom

aumufEkwfcsufrsm;rSm

ausmufoabFm0g'Zmwdkyf

Nzpfygonf/ tus,fudkrl oufaocHpmtkyfrsm;


zwfIokH;oyfawmfrlEdkifMuygonf/
5/
txufygaumufEkwfcsuf
Spfaomif;av;axmifwdkUukd

tydk'f(3)(t)wGif "ruEmaygif;

'kuy#dyg'vrf;pOf[l ausmufoabFmq&mawmf OD;auo0 udk,fwdkifu pGyfpGJ


a[mMum;xm;onfudk awGUMu&ygonf/

odkUNzpf ausmufoabFm0g'udk

Ak'yd#uwfawmfrsm;ESifh nDGwfoavm? rnDGwfoavm[l txl;csifhcsdef&efyif


rvdkyg?

yd#uwfawmfwckvkH;udk

r[kwfrw&m;

pGyffpGJ aNymMum;xm;aom txufyg

pum;t&onfyifvQif ausmufoabFm0g'onf yd#uwfygVdawmfrsm;ESifh


nDatmifvkyfrnfh0g' r[kwfaMumif; odomxifSm;NyD;Nzpfygonf/ ]]pum;-pum; aNymygrsm;
pum;xJu ZmwdNy}} qdkonfhtwdkif;yif ausmufoabFm0g'DwkdUtaeNzifh
"ruEmw&m;awmfrsm;tay: rnfodkU oabmxm;SdaMumif; ay:vGifNyD; Nzpfygonf/
ausmufoabFmq&mawmf\ aemufvdkufrsm;onfvnf; xdkenf;twlyifyd#uwfokH;ykH?
edum,fig;&yfwdkUudk rdrdwdkUrl0g'twGuf tokH;csypnf;wrsdK;taeNzifhom tokH;csxm;aMumif;
awGU&ygonf bk&m;/
6/
xdkuJhokdU ausmufoabFm0g'DwdkU\ vuf&mrsm; taxmuftxm;
tcdkiftrmSdaeNyDNzpf
'kwd,o*Fg,emacwfu 'o0wKudk &[Emyk*dKvfMuD;rsm;u t"rNzpfaMumif;
"r0wfenf;vrf;Nzifh qkH;NzwfawmfrlMuouJhodkU ,ckoD;Ncm;

0denf;rdk&fynmSd

q&mawmfMuD;rsm;uvnf; "r0wfudkvdkuf ausmufoabFm0g'udk


oufaocHpmtkyfrsm;t&

"r

wifNyxm;aom

t"r qkH;NzwfcsufcsrSwfzG,f&m

Sdygonfbk&m;? odkUygaomfvnf; avmu0wfudkiJh vkyfxkH;vkyfenf;rsm;t&


apm'emaom"emcGifhrsm;udk ay;tyfawmfrlxm;oNzifh bk&m;wynfhawmf
apm'ursm;taeNzifh tusOf;kH; odomkHrQ apm'emtyfygonf
bk&m;
/
7/

txufyg

aumufEkwfcsufrsm;ESifhwuG ausmufoabFm0g'

pmtkyfrsm;t& od&onfrSm odkUNzpfygonf

bk&m;? ausmufoabFmwdkU\tNrifonf

vl\udk,fxJ e*dkxJu tNidrf;"mwfMuD;u


SdNyD;om;? xdktNidrf;"mwfMuD;ESifYaeaom pdwfuvnf; SdNyD;om;Nzpfonf/ xdkyifudk,f
tNidrf;"gwfMuD;udk edAmef[k ac:xm; tm'dedAme0g'rsdK;Nzpfavonf/ ausmufoabFm
taNccH'erS NzmxGufvmaom tcsufrsm;rSm yuwdNidrf;aeaompdwfudk
olUtwkdif;wdkif;xm;? tNcm;Ak'0g'Drsm;uJhodkU 0dyemur|mef; tm;xkwf&ef rvdk?

xdkyuwdpdwfonf e*dku tmkHrSd? tmkHqdkwm pdwfu azmufxkwfaomt&mrQom Nzpfonf/


tEko,ud avom[l rSd? w&m;&zkdUtm;xkwfvQif 'kuomNzpfonf
ponfwkdUNzpfygonf/
8/

pdwf\oabm&if;udk yuwdtNidrf;w&m;? yuwdcsrf;omESifh aeonf[l

INrifNcif;onf atmufygyd#uwfawmfrsm;ESifh vkH;0qefUusifvsuf Sdygonf/


em[H bdua0 {u"rrd orEkyrd? ,H {0H v[ky&d0wH?
pdwH/ ,m0Od'H

,x,d'H

bdua0 Oyrmyde oku&m,m0 v[ky&d0wH pdwEd/ ( t*kFw&ygVdESm-9)

{0H v[ky&d0wEd {0H vwkH OyZdwGm vwkH edkZseuH/ (tH? |-1 ESm-45)
{up&uaP[d aum#dowo[csFm OyZdwGm e&kZsEd/ (oH?| 0db*F|)
yb&Edy@&H y&dok'H? pdwEd b0*FpdwH? (tH-|)
pdwH bdua0 t'EH t*kwH t&udwH toH0kwH r[awm
tewnm oH0wwd/ (tH-1 ESm-7)
yk&drm yk&drm ukovmcEm ypdrmeH ypdrmeH ukvmeH teE&yapa,e
ypa,m/
eda&m"m 0k|[E ae0onmemonm ,weukovH
zvormywd,m teE&ypa,e ypa,m/ (y|meygVd ESm-138 )
,pdwH OyZwd e edkZswd? w pdwH edkZsdwd e OyZdswd/
, 0gye pdwH
edkZsdwd e OyZdswd e OyZdswd? w pdwHOyZdswd e edkZswd/
(,ruygVd'kwGJ -289)
,H pdwH OyZrmeH cPH cPH 0DwduEH twduEumvH edkZrmeH cPH
cPH 0DwduEHH
twduEumvH wH pdwH/ , pdwH OyZwd? w
pdwHOyZwDwd/ tmrEm/ (ponf) (,ruygVd 'kwGJ)
,o ora, umrm0p&H ukovH

pdwH OyEH a[mwd?

aomreo[*wH OmPor,wH lyg&rPH 0g(y) "rm&rPH 0g? ,H ,H


0g yem&A? wo ora, zam a[mwd(y) pdwH a[mwd/ ("ro*FPD)
,H ,H"rH tm&A? a, a, "rm OyZEd pdwapwodum "rm? aw aw
"rm awoH awoH "rmeH tm&rPypa,e ypa,m/ (y|meygVdawmf)
,H ,H "rH tm&Amwd rdem a, {aw {wmokH owEH0dnmP"mwleH
tm&rP"rm
0kwm? wm wmoH "mwleH tm&rPH uwGm OyZeuaPa,0 tm&rPypa,m
a[mEDwd 'Daywd?
{0H a[mEmyd p e {uawm a[mEd? ,H ,H tm&A a, a, OyZEd/

awoH awoH aw aw 0dokH0dokH tm&rPypa,m a[mED wd 'Daywd/ (y|


met|uxm)

&[ef;wdkU
aNymif;vJaom

pdwfonf vsifNrefpGm

aNymif;vJouJhodkU

twl

vsifNrefpGm

tNcm;wckaom w&m;udkrQvnf; igrNrif/ &[ef;wdkU pdwfonf tvGefvsifNrefpGm


aNymif;vJ\/ Oyrmy&ef rvG,f[k (rdefUawmfrl\)/ (t*kFw&ygVdawmf)/
v[ky&d0w[lonf-odkU vsifNrefpGmNzpf vsifNrefpGmcsKyfNcif;yif/ (t*Fkw&t|
uxm)/
-

vufzspfwwGwf vQyfwNruftckduf uka#wodef;cefU pdwfwdkUonf


Nzpfukef\/ csKyfukef\/ (0db*Ft|uxm)/

yb&[lonf yd;yd;Nyuf ta&mifxGuf\? NzLpif\/ pdwf[lonf


b0ifpdwfyif/ &[ef;wdkU r,Ofaus;aom rvkHcHaom rapmifhaSmuftyfaom
rapmifhpnf;tyfaom pdwfonf rsm;pGm tusdK;rJh NzpfNcif;iSm Nzpf\/
(t*Fkw&ygVdawmf)/

aS;aS;
ukodkvfcEmwkdUtm;

Nzpfukefaom

ukodkvfcEmwdkUonf

aemufaemuf Nzpfukefaom

teE&owdNzifh aus;Zl;y\/ (y|meygVdawmf)/


eda&m"orywfrS
zvormywftm;

xaom

yk*Kvf\

ae0onmemonm,weukodkvfonf

teE&owdNzifh aus;Zl;y\/ (y|meygVdawmf)/


-

tMuifpdwfonf NzpfqJ csKyfqJ r[kwf? xdkpdwfonf csKyfvwHh NzpfvwHhr[kwf/


tMuifpdwfonf csKyfvwHh NzpfvwHhr[kwf? xdkpdwfonf NzpfqJ csKyfqJr[kwf/
(,ruygVdawmf)/

tMuifpdwfonf NzpfqJaom Oyg'uPudk rMumrD rvGefonfNzpf rvGefaom


umvSdonfNzpf\
xdkpdwfonf csKyfqJaom bifcPudk vGefonfNzpf vGefaomumv Sdoavm/
(,ruygVdawmf)/
-

tMuifyk*dKvf\ pdwfonfNzpfqJ? xdkyk*dKvf\pdwfonf NzpfqJavm? NzpfqJ [kwf\/


tMuiftcg aomreESifhwuGNzpfaom
tmkHSdonfrlvnf; Nzpfaom
tMuif tMuiftmkHudk

PfESifh,SOfaom lygkHvQif

(y)"rmkHvQif tmkHSdonfrlvnf;

Nzpfaom?

tmkHy umrm0p&rnfaom ukodkvfpdwfonf

Nzpf\/xdktcg zonf Nzpf\ (y) pdwfonf Nzpf\/


-

tMuif tMuiftmkHaNcmufyg; ypnf;w&m;wdkUudk tmkHy pdwf


apwodufNzpfukefaom tMuif tMuif ypKyefw&m;wdkUonf Nzpfukef\/

xdkxdk ypnf;w&m;wdkUonf xdkxdk ypKyefw&m;wdkUtm; tm&rP ypnf;Nzifh


aus;Zl;y\/
-

,H

,H

"rH

tm&A-

[laom

ygXfNzifh

tMuiftmkHaNcmufyg;

ypnf;w&m;wdkUudk xdkow0dnmP"gwfwdkUtm; tmkHy NzpfqJcPomvQif

tm&rP ypnf;Nzpfukef\/ odkUNzpfaomfvnf; waygif;wnf; rNzpfukef? tMuif


tMuif tmkHudk tmkHy tMuiftMuif ypKyefw&m;wdkUonf Nzpfukef\/ xdkxdk
ypnf;w&m;wdkUonf xdkxdk ypKyefw&m;wdkUtm; toD;oD; tm&rPypnf; Nzpfonfudk
Ny\/

9/
txufyg
vufzspfwwGwf
vQufwNyuf

om"u

tenf;i,frQudkyif

wpuefU tcsdefuav; uka#wodef;cefU

MunfhygvQif pdwfonf
vsifNrefpGm

NzpfcsKyfvsufSdaMumif;? pdwfonf pdwed,mrtm;NzifY tmkHtvdkuf rNywfNzpfcsKyfvsuf


SdaMumif;? xdkpdwfudk vkHcHatmif rapmifhaSmufEdkifvQif tusdK;rsm;pGmenf;aMumif;
ponfwdkUudk awGUSd&rnf Nzpfygonf/ xkdUaMumifh pdwfudk yifrtaNccH yuwd
tNidrf;w&m;MuD;ESifh xm;Ncif;onf txufyg"rrsm;ESifh rnDGwfaom t"romNzpfaMumif;
xifSm;ygonf/
10/
xdkUNyif pdwfuom tmkHrsm;udk awG;MuH azmfxkwfonf? tmkH[lonf
e*dkurSd ponfNzifY
INrifNcif;onfvnf; atmufyg ygVdrsm;ESifh
vkH;0qefUusifygonf/
rPdEem way t*d? toaEmyd orm*ar/
,xm a[mwd wxm pdwH?
0wmvrm'do*Far/ (tbd"rmt|
muxm opoacFy ESm-28 )
puHkK p y#dp layp OyZwd puK0dnmPH (rZdsredum,)
rD;onf(aS;OD;pGm) rSdNim;aomfvnf; ausmuf-rD;pm-aeylonf
aygif;qkHrdonfSdaomf rD;onf Nzpfay:vmouJhodkU 0wK-tmkH-reodum& paom
taMumif;w&m;wdkU aygif;qkHrdonfSdaomf pdwfonf (Oyg'ftaetm;Nzifh) Nzpfay:Sdvm\/
puKyom'udkif; lygkHwdkUudkif; pGJ (taMumif;y) puK0dnmPfpdwfonf Nzpf\/
rZsdredu,f-oVm,we oH,kwfygVdawmf/
txufyg w&m;awmft& pdwfonf 0wKtmkH aygif;qkHrdrS ay:aygufvmaom
tNzpfw&m;rQom
Nzpfonf/ ausmufoabFm0g'rSm yd#uwfawmfESifh
aNymif;NyefNzpfvsufSdonf/
11/

ausmufoabFm0g'DwdkUu ]]opdwy&da,m'yeH}}udk udk;um;

pdwftwdkif;wdkif;xm; 0g'udk bk&m;a[mNzpfav[ef a[maNym&mvnf; rnfodkUrQ


oufqkdifNcif;rSd? opdwy&da,m'yeHt& rdrd\pdwfudk xuf0ef;usifrS NzLpifapNcif;
qdkonfrSm e*dkurNzLpifao;

NzLpifatmif vkyf&rnfqdkaom t"dyg,ftrSefrSm

ay:vGifvsufSdygonf/ ]]yb&rd'H bdua0 pdwH}} ponfudk udk;um; yifudkpdwf


oefUSif;ykHukdvnf; aNymMum;onf/

xdkpdwfrSm b0ifpdwfNzpf b0ifpdwf

twdkif;wdkif;xm;&rnfqdkvQif ausmufoabFm0g'DwdkUonf woufvkH;

tdyfaeMuzdkUyif

Sdavonf/ tdyfaepOftcg b0ifpdwfonf Nzpfavonf/ zdkvfpdwfudk


twdkif;wdkif;xm;[lvnf; q&mawmf OD;auo0-u a[mMum;ao;onf/

bmrSrvkyf&yJESifh b,fvdkenf;NzifY zdkvfpdwfudk &SdEdkifrnfenf;/ ausmufoabFm\


opdwy&da,m'yeH t,ltqrSm atmufyg ygVdusrf;*efrsm;ESifh vkH;0qefUusifygonf/
opdwy&da,m'yeEd twaem pdwaZmweH? wH ye t&[awe a[mwd/
(t|uxm)
wd

oDvoH0a&e

oAyg0wm,?

orx0dyem[d

orma'wGm t&[wyave pdwH y&d a,m'gaywAH/ (t|uxm)

ukovH

opdwy&da,m'yeH
[lonfum;
rdrd\pdwfudk
NzLpifawmufyapNcif;yifwnf;/
xdkNzLpif
awmufyapNcif;onf t&[wzdkvfpdwfNzifh Nzpf\/
odkU oDvudk apmifYpnf;Ncif;Nzifh tvkH;pkHaom raumif;rIudk y,f
orx0dyemwdkUNzifh ukodkvfudkNynfhpkHap t&[wzdkvfNzifh pdwfudk NzLpifaptyf\/
12/ pdwftwdkif;wdkif;xm;zdkU 0db*FygVdawmf

pdwmEkyemtydkif;udk

udk;um; aNymqdkxm;onfrSmvnf; om"uraNrmufyJ bk&m;a[m ygVdawmfudk


rdrd0g'twGuf tokH;csxm;aMumif; ay:vGifayonf/ trSefpifppf
pdwmEkyemNzpfykHudk atmufygtwdkif; t|uxmq&mrsm;u Nyqkdxm;ygonf/
,o ,o caP,H ,H pdwH y0wwd? wH wH ovauaEm twaem 0g
pdaw y&0g pdaw umave 0g twaem umave0gy& pdaw
pdwmEkyD 0d[&wd/ (rlvyPmot|uxm-285)
tMuif tMuif cP tMuiftMuif pdwfonfNzpf\/ xdkxdkpdwfudk rSwfvsuf
rdrd\pdwfif; olwyg;\pdwfif; &Hcg rdrd\pdwfif; &Hcg olwyg;\pdwfif;
pdwfudk tzefwvJvJ IonfNzpf
ae\/
t|uxmudk vTwf pdwftwdkif;wdkif; xm;Nzpfatmif ausmufoabFm0g'DwdkUu
qefUusifbuf aNymxm;onfudk awGUMu&ygonf/
13/

pdwftwdkif;wdkif; xm;cdkif;Ncif;onf

rNzpfEdkifaomtvkyfudk

vkyfcdkif;Ncif; Nzpfygonf/ aNrMuD;ay:&yfaevsuf aNcaxmufayrnfpdk;


aNcESpfacsmif;aNrmuf &yfaeap&ef

wdkufwGef;bdouJhodkU Nzpfygonf/

tb,faMumifhqkdaomf pdwf\oabm&if;rSm atmufygtwdkif; tvGefyif xdef;odrf;&


cufvSaomaMumifh Nzpfygonf/
ok'k'oH okedykPH? ,wumredygwdeH/
zEeH pyvH pdwH? 'k&uH 'kEd0g&,H/
'k&*FrH {upm&H? to&D&H *k[mo,H/
a, pdwH oH,arEd? armuEd rm&AEem/
14/ ausmufoabFm0g'DwdkUonf pdwfudk trawtjzpf tm;vHk;aom w&m;
[lorQ\ tcsKyftjzpf xlaxmif&mwGif rdrdwdkUtjrifESifhqefUusifaom bk&m;a[m
w&m;rSefrsm;udk y,fzsufMuonf/ tEko,udavomudk ausmufoabFmq&mwdkUonf
cg;cg;oD;oD; y,fMuonf/ odkUy,f&m

]]oaA ocFg&m tedpm}} [laom

bk&m;a[mygVdudk vufeuftjzpf toHk;csonf/ odkU&mwGif xdktedpxJwGif


ausmufoabFmwdkU\ yuwdpdwfudkrl csefxm;cJhavonf/ trSefpifppf
tEko,udavomonf rSefuefaom edAmefudk

r&Sdao;orQ

udef;aeaomoabm jzpfygonf/ ausmufoabFmwdkU\

tEko,

y,faomt,lonf atmufyg ygVdawmfrsm;ESifh vHk;0qefUusifvsuf Sdygonf/

, umr&m*gEkoa,m tEkaowd? w y#dCmEkoa,m


tEkaowDwd/ tmrEm/
ykxkZe t0dZmEkoa,m p tEkaowd? umr&m*gEkoa,m p
y#dCmEkoa,m p rmemEkoa,m p 'd|mEkoa,m p 0dpdudpmEkoa,m
p b0&m*gEkoa,m p tEkaoEd/ tEko,m b*Fg ewd/
tMuifyk*dKvftm; umr&m*tEko,onf udef;\? xdkumr&m*tEko,udef;aom
yk*dKvftm; y#dCtEko,onf udef;oavm/ odkUaomtar;onf jzpfvwfaomf
umr&m*tEko,onf udef;aom yk*dKvftm; y#dCtEko,udef;\? odkU
ajzawmfrlonf/
ykxkZOfyk*dKvftm;
vnf;aumif;?

t0dZmtEko,onf udef;\/

umr&m*tEko,onf

y#dCtEko,onfvnf;aumif;?
dtEko,onfvnf;aumif;?

rmetEko,onfvnf;aumif;?

0dpdudpmtEko,onfvnf;aumif;?

b0&m*tEko,onfvnf;aumif;

'd|

udef;ukef\/ trnfSdaom tEko,onf udef;\? trnfSdaom tEko,onf


rudef;[k cGJjcrf;a0zeftyfukefaom tEko,wdkUonf rSdukef/ (,ruygVdawmf)
15/

ausmufoabFmwdkU\ edAmeft,ltqrSm cEmudk,fxJ yuwdNidrf;aeaom

at;aeaom t&mudk
edAmefESifh

edAmef[lyif

ac:a0: xm;jcif;jzpf

Ak'yd#uwfawmfvm

vHk;0qefUusifvsuf

Sdavo
nf/
ausmufoabFmtvdkt& ow0gwdkif;rSm arG;vmuwnf;u edAmefygvmonf?
edAmefSdaeESifhonf[k pGJ,ljcif;onf atmufyg ygVd t|uxm #Dumrsm;ESifh
vHk;0qefUusifavonf/
edAmeH ye avmukw&ocFgwH pwkr*aPe opdumwAH
r*zvmetm&rPblwH
0geocFgwm, wPSm, eduEwm edAmeEd y0kpwd/ (o*F[ygVd)
edAmeH a*gMwbk a0g'ge r*
tm&rPypa,e ypa,m/

apm'uudk
ygVdjrefrmjyef
ye? tzdkUwpfyg;udkqdkOD;tHh/ avmukw&ocFgwH? avmukw&m[kqdktyfaom/
pwkr*aPe? av;yg;aomr*fPfjzifh/ opdumwAH? rsufarSmufytyfaom/ r*zvmeH?
r*fzdkvfwdkU\/ tm&rPblwH? tmHkjzpfjzpfaom/ edAmeH? edAmefudk/ 0geocFgwm,?
0ge[kqdktyfaom/ wPSm,? wPSmrS/ eduEwm? xGufajrmufonf\tjzpfaMumifh/
edAmeEd? edAmef[l/ y0kpwd? qdktyf\/

edAmeH? edAmefonf/ a*gMwbk? a*gMwbkpdwftm;/ a0g'ge?


a0g'gefpdwftm;/ r*? r*fpdwftm;/ tm&rPypa,e? tm&rPyp,owdjzifh/
ypa,m Oyum&aum? aus;Zl;ywwfonf/ a[mwd? jzpf\/ (y|mef;ygVdawmf
tm&rPypnf;/)

16/
ausmufoabFm0g'DwdkUonf
a[mMum;cJhaom

a&m[wewfom;tm;

opmav;yg;w&m;udk udk;um; edAmefonf udk,fxJrSmSdonf? odkUr[kwf olwdkU


edAmef[lxifaom yuwd tjidrf;"mwfMuD;onf udk,fxJrSm Sdonf[l
a[majyma&;om;Muonf/ odkUaomf r[kwfay? a'oemrSm aqmif,ltyfaom
ae,swa'oemom

jzpfonf? bk&m;a[mw&m;awmfrsm;onf ememe, edykP*rD&H

qdkonfudk pmrwwfolrsm; rodMuacs? edwwudk ae,sw? ae,swudk edww


taumuft,lrSm;vQifvnf; bk&m;SiftvdkESifh qefUusifoGm;&avonf/ uJhodkU
edwwrSef; ae,swrSef; rodolwdkUonf rmw&H ydw&H [Em[laom
udk;um;

tar

tazudkowf&ef

jrwfpGmbk&m;u

a'oemudk

a[mcJYonf[k

aemifwpfMudrfwGif ajymvmEdkifayonf/ odkUjzpf udk,fxJrSm e*dkxJu edAmefSdjyD;om;


edAmef&jyD;om;[l tm'dedAme0g't,lonf atmufyg ygVdawmfrsm;ESifh
vHk;0qefUusifaeayonf/
tedjEd,A'lyO edAmeO XaywGm oaA "rm od,m tZswm od,m
A[d'g od,m tZswA[d'g/
tedjEd,A'lyO edAmeO A[d'g/
("ro*FPDygVd- 277) tan cEm tnH
edAmeEd? tmrEm/ (uxm0wKygVd- 5)
tZswdum "rm? Am[d&m "rm/ ("ro*FPD)

tbd"rm "ro*FPDygVdawmf -277


tedjEd,A'lyO? ajEESifhrpyfaomkyfudkif;/ edAmeO? edAmefudkif;/ XaywGm?
xm;/ oaA? tvHk;pHkukefaom/ "rm? w&m;wdkUonf/ od,m? &Hcg/ tZswm?
tZswwdkUjzpfukef\/ od,m? &Hcg/ A[d'g? A[d'wdkUjzpfukef\/ od,m? &Hcg/
tZswA[d'g? tZsw A[d'wdkUrnfukef\/
tedjEd,A'lyO? tedjEd,A'kyfonfif;/
ESifhrpyfaomkyfonfif;/
edAmeO?

0g?

ajE

edAmefonfif;/ A[d'g?
A[d'wdkUrnfukef\/
cEm? cEmwdkUonf/ tan? wpfyg;wdkUavm/ edAmeH? edAmefonf/ tnH?
wpfyg;avm/ wd?
odkUar;onfSdaomf/ tmrEm? tdrf;cEmwpfyg; edAmefwpfyg;
[kwfukef\/
tZswdum? twGif;jzpfukefaom/

"rm? w&m;wdkUonf/ oEd? Sdukef\/

Am[d&m? ty jzpfukefaom/ "rm? w&m;wdkUonf/ oEd? Sdukef\/

17/

ausmufoabFmq&mawmfonf vlpdwftjidrf;"mwfMuD; SdjyD;om;qdkaom

'etjrifudk xlaxmif&m
yvkyfjyD;aemuf

tEko,udk jiif;qdkjcif;? edAmefudk

qGJoGif;jcif;rsm;

*Gif;quftaejzifh

0dyemw&m; tm;xkwfrIudk qefUusif&ef ppfrsufESmwpfck zGifh&jyefonf/ olUoabmu


tm;xkwfzdkUrvdk? vkyforQ 'ku? rIryGm; tjidrf;xm;? odkU vlNydef;uduf
toHk;tEIef;uav;rsm;jzifh uRwfxkdufaom a0ae,swdkU\ r*fvrf; zdkvfvrf;udk
ydwfyif[efUwm;cJYavonf/ okdU&mwGif ausmufoabFmedAmef r[kwfbJESifh a*gwrbk&m;\
edAmefomqdkygu 0dyemur|mef;udk yg&rDtvdkuf ud;pm;tm;xkwf&rnfrSm

rvGJyg/ ausmufoabFm\ 0dyemudptjrifrSm


vHk;0qefUusifaMumif;

bk&m;a[mw&m;awmfrsm;ESifh

odomHkrQ azmfjytyfygonf/
{um,aem t,H bdua0 ra*g owmeH 0dok'd,m
aomuy&da'0geH orwdurm,
'ku a'gremeH tw*Frm, , t"d*rm, edAme
opdud&d,m, ,'d'H
pwma&m owdy|mem? uwar pwma&m? " bdua0 bduK uma,
um,mEkyD
0d[&wd tmwmyD orZmaem owdrm? a0ae,s avmau
tbdZsm a'greH/
,om ye um,a0'empdw"arok udOd"rH temrodwGm bm0em emr
ewd? wom awyd
rdem0 ra*e aomuy&da'a0 orwduEmwd
a0'dwAm/
edAmeoyg,H a0g bdua0 y#dy'H a'aomrd? wH okPmx/ uwrm
p om bdua0 edAmeoyg,m y#dy'g? " bdua0 bduK puKH tedpEd
ywd? lyg tedpmwd ywd? puK0dmPH tedpEd ywd/
aoum 0g ykxkZem 0g puKH tedpawm 'kuawm tewawm 0dyEd?
aomwH CmeH
Zd0SH um,H lay oa' *aE &ao azm|aA 0wHK tedpawm
'kuawm tewawm
0dyE
d/
XmeH acg yaewH 0dZwd? ,H oDv0g bduK ar yOKyg'geuaE
tedpawm 'kuawm tewawm a,medaom reodua&maEm
aomwmywdzvH opdua&,s/
&[ef;wdkU av;yg;ukefaom tMuifowdy|mefwdkUonf Sdukef\/ owdy|
mef[laom tusifhvrf;onf

bk&m; yapuAk'g

t&d,m om0utavmif;

tvHk;pHkaom ow0gtaygif;wdkU\ pdwftnpftaMu;rS uif;a0;pifMu,fjcif;iSg


wpfckwnf;aomvrf; wpfaMumif;wnf;aomvrf;aywnf;/
pdk;&drfylaqG;&jcif; idka<u;&jcif;wdkUudk vGefajrmufjcif;iSg

udk,fqif;&J

pdwfqif;&JwdkU\ csKyfjidrf;uG,faysmufjcif;iSg t&d,mr*fudk &jcif;iSg edAmefudk


rsufarSmufyjcif;iSg wpfckwnf;aomvrf; wpfaMumif;wnf;aom vrf;aywnf;/
av;yg;ukefaom
owdy|mefwdkUonf tb,fonfwdkUenf;?
omoemawmfu

&[ef;wdkU

&[ef;onf tjyif;txeftm;xkwfonfjzpf?
odonfjzpf?

owdSdonfjzpf?

rSefpGmtjym;tm;jzifh

kyftaygif;udk,f kyftaygif;rQ[k Ijrifvsuf Ijriftyfaom kyftaygif;avmu


avmb a'goudk z,fSm;azsmufzsufae\/
tMuifaMumifh um, a0'em pdw "rwdkU wpfpHkwpfckaomw&m;udk rIrSwf
ryGm;rsm;rl bm0emrnfonfrSd? xdkUaMumifh oEwdeJU y#mpm&DwdkUonfvnf; owdy|
mefwnf;[laom vrf;aMumif;tusifhjzifhomvQif aomuy&da'0wdkUudk vGefajrmufukef\
[l odtyfukef\/

&[ef;wdkU oifcspfom;wkdUtm;
xdktusifhudk
em;axmifMu/

edAmefESifhavsmufywfaomtusifhudk a[mMum;rnf/

&[ef;wdkU edAmefESifh avsmufywfaomtusifh[lonf tb,f[mvJ?

&[ef;wdkU omoemawmf &[ef;onf puKyom'kyfudk rNrJ[k


tqif;lygHkudk rNrJ[k

Ijrif\/

Ijrif\/ puK0dmPfpdwfudk rNrJ[k Ijrif\/

aou ykxkZOfyk*dKvfwdkUonf puKyom'kyfudk rNrJ qif;&J tpdk;r&[k Iukef\/


aomw Cme
Zd0Sm um, ly o' *E &o azm|A 0wKkyfwdkUudk rNrJ qif;&J
tpdk;r&[k Iukef\/
pifppf taMumif;onfSd\/ oDvSdaom tMuif&[ef;onf Oyg'geuEm
ig;yg;wdkUudk rNrJ qif;&J tpdk;r&aomtm;jzifh ESvHk;oGif;onfSdaomf aomwmywdzdkvfudk
rsufarSmufy&m\/
txufyg
tudk;om"ursm;\
0denf;"dk&fq&mawmfbk&m;rsm;

,xmblwt"dyg,fudk

odSdawmfrlMujyD;jzpf txl;ravQmufxm;awmhyg
w&m;a'oemawmfrsm;t&
vkyforQ

bk&m;/

'ku[laom ausmufoabFm0g'onf bk&m;a[mESifhtb,frQqefUusifaMumif; dk;om;pGm


Ak'w&m;udk usifhBuHtm;xkwfvdkolrsm;twGuf
jzpfapvsufSdaMumif;
18/

tb,frQ qHk;HI;epfemrI

a0zefawmfrlEdkifMuNyDD jzpfygonf/

xdkUjyifvnf; ausmufoabFmq&mawmfu oum,'d|dzwfzdkU rvdk[k

ajymif;jyefw&m;udk a[mMum;xm;ygonf/ oum,'d|dESifh ywfouf jrwfpGmbk&m;u


atmufygtwkdif; a[mMum;xm;onfudk q&mawmfMuD;rsm; todyif jzpfygonf/
owd,m 0d, Mora|m? !,Srmaem0
rwau/ oum,'d|dy[mem,?
oawm bduK y&dAaZ/ (oH,kwfygVdawmf
y-wGJ ESm- 12)
vSHjzifh

&if0

pl;0iftyfaomolonf ta&;wBuD;

vHkUvud;ukwf tm;xkwfouJYodkUif;? OD;acgif;xuf


ta&;wBuD;

vSHudkqGJEkwf&ef

rD;avmifaomolonf

rD;udkNidrf;&ef tm;xkwfouJYodkUif; xkdUtwl owdSdaom&[ef;onf

oum,'d|dudk y,fjcif;iSm vHkUvud;ukwf tm;xkwf&m\/


vl ewf jA[mwdkU\q&m jrwfpGmbk&m;u oum,'d|dy,fzdkU tav;teuf
wdkufwGef;xm;onf/ ausmufoabFmq&mawmfu

oum,'d|d olUtvdkvdkaoaew,f

oGm;rzwfeJU[l ajzmifhajzmifhBuD; qefUusifvsuf a[mMum;xm;avonf/


19/ vlwdkU\

cEmudk,fudkvnf;

ausmufoabFm0g'udk pwifwnfaxmifcJhaom

tEkyg'geuEm[l
q&mawmfu

oHk;oyfa[mMum;cJYygonf/ ygVdawmfrsm; tEkyg'ged,mudk atmufygtwdkif;


azmfjyygonf/
-

uwar "rm tEkyg'ged,m/ pwma&m r*g ty&d,myEm


pwm&d pomrnzvmed edAmeO ar "rm tEkyg'ged,m/
("ro*FPDygVd ESm-291)

uwar "rm? tb,fw&m;wdkUonf/ tEkyg'ged,m? Oyg'gef\


tmHkr[kwfaom w&m;wdkU
rnfukefoenf;/ 0g? Oyg'gef\ tpD;tyGm; r[kwfaom w&m;wdkU
rnfukefoenf;/ ty&d,myEm? avmutusHK;r0ifukefaom/ pwma&m?
av;yg;ukefaom/ r*g? r*fwdkUif;/ pwm&d? av;yg;ukefaom/ omrnzvmed?
omrnzdkvfwdkUif;/ edAmeO? edAmefif;/ ar "rm? w&m;wdkUonf/ tEkyg'ged,m?
Oyg'gef\ tmHkr[kwfaom w&m;wdkU rnfukef\/
ygVdawmft& r*fav;yg; zdkvfav;yg; (if;ESifh,SOfbufapwodufrsm; )ESifh
edAmefw&m;wdkUudk tEkyg'ged,w&m;[l

a[mMum;xm;ygonf/ odkUjzpf

ausmufoabFmq&mawmfpum;onf usrf;*efrS acsmfaeaom pum;omjzpfaMumif;


odEdkifygonf/
20/ ,ck pk'dwuyk*dKvfwpfOD;jzpfaom Sif0PoD&dtrnfcH MumydkifOD;aEmbmou
oDvodumESifh jynfhpHkvQifNyD;a&m? ynmodum orm"dodumwdkUudk txl;wvnf
SmazGqnf;yl;aep&m rvdkaMumif; a&;om;xm;ygonf/ odkUaom a&;om;csufonf
0dok'dr*f t|uxmq&mBuD;u av;pm;aom bk&m;Sif
ajymif;jyefa&;om;xm;jcif;jzpfaMumif;
-

w&m;awmfESifh

atmufygom"ut& odEdkifygonf/

oDav ywd|m, ea&m oyanm? pdwH ynO bm0,H/


tmwmyD edyaum bduK? aom rH 0dZ#a, Z#H/ (oH,kwfygVd y-wGJ ESm13)

oDave p
a[mwd? orm"dem

w'*Fy[me0aoe

udavoy[meH yumodwH

0durey[me0aoe ynm, orkap'y[me0aoe/ (0dok'dr*f y-wGJ)


ynmSdaomolonf oDv NrJpGmwnf tukodkvfudk ylyefapwwfaom tvGef
vHkUvSdonfjzpf qefUusifbufudk ajcmufaoGUapwwfaom ynmSdonfjzpf
orm"dudkif;? 0dyemynmudkif; yGm;aponfjzpf\/ xdkxdkaom oHo&mab;udk
IavhSdaomolonf wPSm[laom t,Suftajr;udk ajzjzwfSif;vif;Edkif\/
xdkrSwyg; oDvjzifh w'*Fy[mef\tpGrf;jzifh
jytyfonfjzpf\? Oypm&tyem

tjym;Sdaom

udavomwdkUudk y,fjcif;udk

orm"djzifh

0durey[mef\tpGrf;jzifh

udavomwdkUudk y,fjcif;udk jytyfonfjzpf\? r*fynmjzifh orkap'y[mef\tpGrf;jzifh


udavomwdkUudk y,fjcif;udk jytyfonfjzpf\/
21/ ausmufoabFmq&mawmfudk,fwdkifu

edAmefudkvdkcsifjcif;onf

ork',opm[l a[mMum;cJYonf/ xkdpum;&yfonf atmufyg ax&0g'ygVdawmfrsm;ESifh


qefUusifvsuf Sdygonf/
-

tEkw&H a,m*aurH yw,rmaem 0d[&wd/

yw,rmaemwd a'G ywem? wPSmywem qEywemp/

{w uwKuAs[m ukovpE ywem? t,ar0 "m"daywm/

rdrdxufvGefaom

w&m;rSdaom 0g-wkbufuif;aom a,m*av;yg;wdkU\

ukef&mjzpfaom edAmefudk awmifhwonfjzpfae\/

awmifhwjcif;[laompum;
if;? qEjzifh

awmifhwjcif;wdkUonf wPSmjzifh awmifhwjcif;

awmifhwjcif;if; odkU
ESpfyg;Sdukef\/
xdkESpfyg;wkdUwGif aumif;aomtrIudk yvkyfvdkaomol\ tjzpfonf ukodkvfqEjzifh
awmifhwjcif;
rnf\/ edAmefudk vdkvm;awmifhw&m ukodkvfqEjzifh awmifhwjcif;udkomvQif
tvdkSdtyf\/
edAmefvdkcsifrIonf ork',wPSmr[kwf? ukodkvfqEomvQif jzpfygonf/

apm'emed*k
H;
22/

ausmufoabFm0g'Drsm; a&;om; a[mMum;xm;aom

pmtkyfpmwrf;rsm;ESihf wdwfacGrsm;rS rSm;,Gif;aom tcsuftvuftm;vHk;udk rxkwf,lrl


tenf;tyg;aom tcsuftvufwdkUudkom xkwf,lNyD;vQif oD;jcm;pD oD;jcm;pD
apm'emum; NyD;ygNyD? ,ckrl ,if;tcsuf tvufrsm;udk cHiHkpkaygif; ed*Hk;csKyftaejzifh
apm'emygOD;r,f bk&m;/
23/
ausmufoabFm0g'[lonf t"duyifrtm;jzifh ]]pdwf
pdwftwdkif;wdkif;xm;aom 0g'}}
yifjzpfygw,
f/
24/ pdwf pdwftwdkif;wdkif;xm;0g' okyfazmfyHk a[muGufwpfckudk tusOf;csKyfrQ
wifjyyg&ap.....ausmufoabFm0g'D w&m;a[myk*dKvfwpfOD;u y&dowfudk ar;jref;
a[mMum;aeyHkrSm y&dowfMuD;rsm;? bk&m;? ,ckvdk y&dowfwdkU w&m;emaewJYtcsdefrSmqdk&if
y&dowfwdkU&JU pdwftpOfrSm olwyg;ypnf;udk rw&m;vdkcsifrI avmbawG jzpfaeao;ovm;?
rjzpfygbk&m;? olwyg;tay: rvdkrkef;xm; apmfum;csifwJY a'goawGaum
jzpfaeao;ovm;? rjzpfygbk&m;? [kwfNyD? 'Dvdkqdk&if tjzpfwdkUrS at;raebl;vm;?
at;aeygw,fbk&m;?

Nidrf;raebl;vm;? Nidrf;aeygw,fbk&m;? avmb a'goawG

ukefraebl;vm;? ukefaeygw,fbk&m;? at; [kwfw,f? tJ'D avmb a'gowdkU\


ukef&m cef;&m at;&m Nidrf;&mBuD;[m edAmefvdkUac:w,f? 'gaMumifh jrwfpGmbk&m;u
]]&m*ua,m edAmeH? a'goua,m edAmeH}}vdkU a[mawmfrlcJhwmaygh/
25/
avmb a'gowdkU ukef&m cef;&m at;&m Nidrf;&mBuD;udk odaewmu
r*fmPfac:w,f/
'gaMumifh bkef;BuD;wdkUu ]]at;-at;wJhtwdkif;wdkif;xm;? Nidrf;-Nidrf;wJhtwdkif;wdkif;xm;}}vdkU
a[mcJhwm- ponfjzifh a[mMum; a&;om;NyD; vlNydef;uduf ]]twdkif;wdkif;xm;
0g'rSm;BuD;}}udk Ak'bmom0if olawmfpif trSefuduform;rsm; 'kuyGm;atmif

jynfaxmifpkqdkS,fvpf orw jrefrmEdkifiHawmftwGif;rSm xlaxmifvdkufygawmhw,f


bk&m;/
26/ ,if;odkUxlaxmifvdkuf vlNydef;udufu acwfpm;vmaomtcg
tbd"rmobm0udk odjrifBuwJh ynmSifrsm;u ]]pdwf pdwftwdkif; wdkif;xm;qdkwmu
[kwfygNyD? b,fpdwfudk twdkif; wdkif;xm;ygovJ}}[k ppfaq;ar;jref;Muaom
jyemaygif;

ajrmufjrm;pGm

ay:aygufvmaomtcg

]]yb&rd'H bdua0 pdwH- tpSdaom a'oemawmfudk taxmuftxm;jyvsuf


pdwfonf yuwdtm;jzifh
jzLpifoefUSif;aew,f? xdkpdwfudk twdkif;wdkif;xm;&r,f}}[k Mo0g'yygawmhw,f bk&m;/
27/ ausmufoabFm0g'DwdkUu om"ujyNyD; twdkif;wdkif; txm;cdkif;aompdwfu
b0ifpdwf jzpfaeaMumif; axmifaomif;ruaom ynmSd &[ef;Sifvlrsm;u 0dkif;0ef;
a0zefvmMujyefaomtcg om"urjyawmhbJ ]]zdkvfpdwfudk twdkif;wdkif;xm;}}[l
twdkif;wdkif;xm;aom pdwfudk 'kwd,rd ajymif;vTJum a[mMum;vdkufjyefygawmhw,f bk&m;/
28/ odkU ajymif;vTJum a[mMum;vdkufjyefaomtcgusrSyif
]]twdkif;wdkif;xm;HkrQjzifh zdkvfpdwfu b,fuvmNyD; jzpfaeovJ?
bk&m;Sifa[mMum;awmfrlcJhaom a'oemawmfrsm;wGif krfemrf "r ocFg&w&m;rsm;udk
0dyemmPfjzifh tzefzef IrSwfyGm;rsm;rIrsm; yvkyfNyD;rSom r*fpdwf zdkvfpdwfqdkwm
jzpfvmEdkifwmyJ? twdkif;wdkif;xm;HkrQjzifh b,fvdkenf;ESifhrQ r*fpdwf

zdkvfpdwfrjzpfEdkif}} [k

rdifrdifqdkifqdkifBuD; 0dkif;0ef; apm'emvmMujyefaomtcg ausmufoabFm0g'DwdkU[m


]]aygufwJhezl; rxl;bl;}}qdkwJh taersdK;jzifh rdrdwdkU\ ]]twdkif;wdkif;xm;wm zdkvfpdwf}}[laom
t,l0g'vrf;pOfBuD; rysufpD;bJ &yfwnfNrJ &yfwnfEdkifa&;twGuf t[efUtwm;BuD;ozG,f
jzpfaeaom Sifawmfjrwfbk&m; a[mMum;awmfrlcJhwJh

]]IrSwfyGm;rsm;rS r*fzdkvfedAmef&rnf}}

[laom a'oemawmfrsm;udk zsufqD;ypfzdkU&m ta&;uHvmjyefygawmhw,f bk&m;/


29/

,ckta&;awmfyHkrSm ,cifu oHk;pGJvmcJhaom ]]twdkif;wdkif;xm;}}[laom

pum;rQjzifh rvHkavmufawmhwJhtwGuf r*fzdkvfedAmef &csif&if

kyfemrfrI&? kyfemrfI

r*fmPfzdkvfmPfr&Edkif? r*fpdwfzdkvfpdwf rjzpfEdkif? edAmefra&mufEdkif? kyfemrfI&if I'kuom


jzpfr,f? yGm;&if yGm;'kuomjzpfr,f? aemufqHk;awmh vkyforQomjzifh 'kuomjzpfr,fvdkU
]]vkyforQ 'ku}}qdkwJh a0g[m&opfwpfvHk;udk wDxGifvdkufum
Ak'jrwfpGm\

]]IrSwfyGm;rsm;rS r*fzdkvfedAmef&rnf}}qdkwJh a'oemawmfBuD;udk

zsufqD;ypfvdkufMuygawmhw,f bk&m;/
30/ ]]vkyforQ 'ku}}[laom a0g[m&opfwpfvHk;udk wDxGifNyD;
oHk;pGJvmMuwJhtcgusrS jynfaxmifpk wpf0ef;vHk;Sd Ak'bmom0if ynmSifrsm;u
rcHr&yfEdkifjzpfMuNyD; a0zefrIrsm;[m aS;uxufydkrdkom rsm;jym;vmjyefygawmhw,f bk&m;/
31/ Sifawmfjrwfbk&m; a[mMum;awmfrlcJhaom a'oemawmfrsm;rSmvnf;
oHo&m0#f'ku trsdK;rsdK;wdkUrS vGwfajrmuf edAmefa&mufEdkif&eftwGuf ]]'ge oDv bm0em}}
vkyfief;wdkUudk ud;yrf;Mu&rnf? ]]oDv orm"d ynm odumusifhxHk;wdkUudk
usifhoHk;Mu&rnf}}[lom ygSdaeygw,f/
32/

rSefygw,f? xdkvkyfief;ESifh odumrsm;udk udk,fjzifhjzpfap? EIwfjzifhjzpfap?

pdwfjzifhjzpfap yvkyfrSom jzpfEdkifygw,f/ 'Denf;vrf;trSefudk vufcHodSdaeMuaom

Ak'bmom0if ynmSifrsm;u ydkonfxufydkrdkNyD;


]]wdk;rJhwdk;&if

qHk;atmif

a0zefvmMujyefaomaMumifh

wdk;rSjzpfr,f}}vdkU ,lqMuNyD;

wdk;Muavovm;rodyg/ ]]udk,fESifhvnf;
pdwfESifhvnf; rvkyfESifh?

rvkyfESifh? EIwfESifhvnf;

rvkyfESifh?

vkyforQomjzifh 'kuomjzpfr,f}}vdkU xyfqifhNyD;


wdk;vdkufMujyefygawmhw,f bk&m;/
33/

xdkUjyifvnf;

w&m;emaepOf tcsdeftcgrSm ausmufoabFm0g'Drsm;

,lqxm;Muovdk avmb a'go paom udavom w&m;rsm;[m Nidrf;aejcif;r[kwfyg?


Nidrf (i-&-&pfvHk;BuD;wif r-owf) aeMujcif;omjzpfygw,f/
vHkavmufwJhtaMumif;w&m;awGESifh wdkufqdkifvm&if avmb a'go tpSdwJh
udavomw&m;awG[m xifSm;pGm jzpfay:vmMuOD;r,f ponfjzifh jyif;jyif;xefxef
a0zefvmMujyefaomtcg ]]twdkif;wdkif;xm;wm zdkvfpdwf}}[k jrnfwrf;aeMuaom
ausmufoabFm0g'DwdkUrSm pdwfysufp&mBuD;wpfckESifh ajy;rvGwfatmif
uHvm&jyefygawmhw,f/
34/

xdktcg xGufaygufr&Edkif BuHrdBuH&m ]]ighavS igxdk; yJcl;(y*dk;)

a&mufa&muf}} [laomoabmrsdK;jzifh ]]tEko, udavomqdkwm vHk;0rSd}} qdkNyD;


Sifawmfjrwfbk&m; a[mMum;awmfrlxm;wJh tbd"rm
,rdkuf

a'oemawmfvm

tEko,

ygVdawmfBuD;udkajymifajymifwif;wif;BuD; zsufqD;ypfvdkufMujyefygawmhw,f

bk&m;/
35/
uJhodkU okwef tbd"rm
zsufqD;MuHkrQjzifhvnf;

2-jzmaom

a'oemawmfrsm;udk

]]twdkif;wdkif;xm;wm zdkvfpdwf}}[laom vrf;pOfBuD;u r&yfwnfEdkifao;bJ ed'gef;tpwGif


azmfjycJhaom rdUGma'oaygif;

ajrmufjrm;pGmwdkUrS todvdrm mPfynmSdMuaom

&[ef; Sifvl jynfoltrsm;wdkUu jyif;xefvSpGm qufumqufum


a0zefvmMujyefaomaMumifh ]]tif; ... Spfaomif;av;axmif jrm;ajrmifvSpGm
'D"ruEmawG wnfSdaeorQ b,feHa&mtcgrS igwdkU&JU twdkif;wdkif;xm;0g'BuD;[m
jypfwifa0zefrIawGMum;u

vGwfajrmuf&awmhrSmr[kwfbl;}}vdkU

oabmaygufvmMujyefNyD;

]]"ruEm

Spfaomif;av;axmifvm
bk&m;a[m"ruEm

tusifhvrf;pOfonf 'kuy#dy'g

vrf;pOfjzpfonf}}[k

Spfaomif;av;axmifudk 'kuy#dy'gvrf;pOf (qif;&Jaom vrf;pOf)[k uifyGef;wyfum


rdrdwdkU\ twdkif;wdkif;xm; vrf;pOfBuD;udkawmh okcy#dy'gvrf;pOf (csrf;omaom
tusifhvrf;pOf)[k aMujimvsuf bk&m;a[m[lorQudk tjypfjyum
zsufqD;ypfvdkufMujyefygawmhw,f bk&m;/
36/ EdkifiHawmfoD;jcm;0denf;"dk&f tzGJUtrSwf(1)wGif yg0ifawmfrlMuukefaom 0denf;"dk&f
q&mawmfocif tSifoljrwfwdkU bk&m;-

bk&m;wynfhawmfrsm;\ apm'emcsufudk omrnrQ em;axmifMu&ygvQif


tjypfawGudk tajymrsm;vGef;onf[k xifaumif;xifMuyg vdrfhr,fbk&m;/ trSefuawmh
ed*a[wAyk*dKvfrsm; jzpfaeMuaom ausmufoabFm0g'Drsm;tm; tvGefodrfarGUaom
ESdyfuGyfjcif;rsdK;jzifh avQmufxm;aejcif;rQom jzpfygao;w,f bk&m;/
37/ t|omvdedt|uxmq&mu tbd"rm a'oemawmfudk
zsufy,folrsm;tm; ESdyfuGyf qHk;rxdkufyHktvHk;pHkudk tus,fw0ifh zGifhjyxm;onfudk
q&mawmfbk&m;rsm; odSdawmfrlMuNyD;jzpfygw,f/ tenf;i,frQ
avQmufxm;wifjy&rnfqdkvQif

]]*p

0dCmoma'g

[kwGm ZD0doDwd}}

[Jhtcsif;?

oifoGm;awmh? ('DrSmraevifh)?
(eif[mpm;<uif;pm;?

oif[mpm;<uif;pm;tjzpfjzifh toufSif&vdrfhr,f

olwpfyg;\ pm;<uif;pm;usefrsm;udk awmif;pm;&aom

olawmif;pm;b0ESifh

toufarG;ayawmh)vdkU ajymqdkBudrf;armif;NyD; ESifxkwfoifhyHkudk awGUSd&ygw,f/


omoemawmfudk zsufqD;aeMuwJh yk*dKvfrsm;jzpfaomaMumifh iJhnmaeoifhr,f rxifyg
bk&m;/
38/ xdkrSwpfyg;vnf; okwefudky,fzsufaom ausmufoabFm0g'Drsm;udk
]]bk&m;Sifudkyif y,fzsufaeolrsm;}}[k owfrSwfxdkufaMumif;udk r[my&dedAmeokwf t|
uxmq&mu ]]okwH ty#dAm[d,H? wH y#dAm[aEe Aka'g0 y#dAm[dawm a[mwd}}[k
zGifhqdkxm;jyefygw,f bk&m;/
39/

wenf;tm;jzifh

]]ypwDum emr

twypwdum? tAk'omoeH Ak'omoeEd


[laom

ygpdwsm'd

t|uxmq&m\

omoeypwdum

0wGm

omoeypwdum

emr}}

zGifhqdkcsuft&

]]bk&m;Sif\tqHk;tr r[kwfonfudk bk&m;Sif\tqHk;trtjzpf yvkyfa[mMum;vQif


omoemawmf\
&efolrnfw,f}}vdkU rSwf,l&r,fvdkU
qdkvdkygw,f/
40/ odkUjzpf ]]tJ'g bmrSvkyf&rSmr[kwfbl;? 'DoabmodHkom odygvdkUajymwm?
bk&m;a[mw,fqdkwm 'gajymwm}} ponfjzifh bk&m;Sif\tqHk;tr r[kwfonfudk
bk&m;Sif\ tqHk;tr yvkyf

a[mMum;aeMuaom

ausmufoabFm0g'Drsm;[m

omoemawmf\ &efolrsm;tjzpfodkU a&mufrSef;rod a&mufaeMuygw,f/


]]oHudkoHzsuf oHacs;wuf}}

qdkouJhodkU omoemawmf\twGif;odkU0ifvsuf

omoemawmfudk ysufpD;atmif zsufqD;aeolrsm;


aMumufp&maumif;vSaom

jzpfaomaMumifh tvGefw&mrS

Ak'jrwfpGm omoemawmfjrwfBuD;\ twGif;&efolrsm;[k

orkwf&rvdk jzpfaeygw,f bk&m;/


41/

xdkrQomruao;yg/ ]]Ak'bmodwH tyaewAH emr ewd/ [d wxm*wm

{uAsOerwrd ed&wuH 0'Ed}} [k om&w'Dyed#Dumq&mu av;eufpGm


rdefUrSmxm;ygvsuf ]]a,m*DwdkU 'kursm;atmifvdkU ajymcJhr,f? a[mcJhr,f?
eufjzefcgvmawmif;vSnfhMu? "ruEmaygif; Spfaomif;av;axmifqdkNyD;
enf;aygif;rsm;pGmSdw,f? tJ'g 'kuy#dy'gvrf;yJ}}[l tu&mwpfvHk;udkrQ y,fSm;&ef
rSdaom bk&m;a[m "ruEmawGudk wpfvHk;wpfavrQ rusef&atmif
'kuy#dy'gvrf;pOftjzpf uifyGef;wyfvsuf y,fzsufvdkufMujyefygawmhw,f bk&m;/
tbd"rmESifh okwefudk awmfvSefzsufqD;HkrQjzifh tm;&wif;wdrfrI rSdMuao;bJ
xdkxufvGefuJum

0denf;awmfyg rusef&atmif

"ruEmaygif; Spfaomif;av;axmifudk txufygtwdkif;

y,fSm; zsufqD;vdkufMuaomtcg tvGefw&mrS BuD;av;vSpGmaom


tukodkvfw&m;qdk;BuD;rsm;u aemufb0wdkifatmif apmifhqdkif;raeEdkifMuawmhbJ
,ckypub0twGif;rSmyif tusdK;ay;aom taetm;jzifh EdkifiHawmfoD;jcm;0denf;"dk&f
tzGJUtrSwf(1)\ Hk;awmfodkU pk'dwutjzpf vma&muf tppfcHaeMu&aom
ausmufoabFm0g'Drsm;u bk&m;wynfhawmfwdkU apm'uyk*dKvfrsm;bufrS
apm'emxm;cJhaom tcsufrsm;udk
]]pmrMunfhbJ
0efcHNyD;aemuf

rSm;,Gif;

a&;om;cJhrdygonf?

rSm;,Gif;

a[mMum;cJhrdygonf}}[k

trSm;rsm;udk
y,fSm;ygrnf?
bk&m;wynfhawmfwdkUudk

tjcm;usefaeaom

tcsufrsm;jzifh

&yfwnfcGifhyawmfrlyg[k toem;cHum awmif;yefaumif; awmif;yefMuygvdrfhr,f bk&m;/


42/

b,fvdkyiftoem;cH awmif;yefMujim;aomfvnf;

"ruEmrsm;udk

zsufqD;um omoemawmfjrwfBuD;\ &efolt&mrSm wnfSdvmcJhMuaom yk*dKvfrsm;


jzpfaeMuaomaMumifh oD;jcm;&yfwnfcGifh yoifhrnfr[kwfygbk&m;/
]]oD;jcm;&yfwnfcGifh ryoifhHkomru ausmufoabFm0g'udk "r0de,ESifh
rnDGwfaom t"r0g'jzpfonf[kvnf;aumif;? xdkausmufoabFm0g'udk
a[majyma&;om; vufcH,HkMunfaeMuaom &[ef;Sifvl tm;vHk;udk t"r0g'Drsm;
jzpfonf}}[kvnf;aumif; qHk;jzwfcsuf csrSwfawmfrlMuNyD;vQif ]]pdwf pdwftwdkif;wdkif;xm;?
vkyforQ 'ku? ausmufoabFm0g'}} paompum;vHk;rsm;yif rusef&avatmif
ausmufoabFm*dkPf; acgif;aqmifyk*dKvfrsm;? ausmufoabFm*dkPf; aemufvdkufyk*dKvfrsm;ESifh
ausmufoabFm0g'udk vufcH,HkMunf tm;ay; axmufyHhaeMuaom &[ef;Sifvl
rnfolrqdk xdkxdk

tvDvDaom

yk*dKvfrsm;udk

,if;wdkU\ t,lrSm;BuD;udk

tNyD;tydkif pGefUvTwfMu tjrifrSef&um vdrm,Ofaus;aom yk*dKvfrsm;


jyefvnfjzpfajrmufvmatmif "r0de,ESifh nDGwfpGm qHk;ray;awmfrlMuzdkU&ef
awmif;yefygw,f bk&m;/
43/

,if;uJhodkU aqmifGufEdkifrSomvQif EdkifiHawmfu ]]omoemawmf oefUSif;

wnfwHh jyefUyGm;a&;}} [laom rGefjrwfvSpGmaom a<u;aMumfoHBuD;jzifh


aqmifGufvsufSdaeaom omoemawmfvkyfief;BuD;onf rlvOD;wnfcsuftwdkif;
atmifjrifvmEdkifrnfjzpfaMumif; bk&m;Sif\ rsufESmawmfudk axmufxm;aom pdwfxm;jzifh
oef;aygif;oHk;q,fausmfrQaom jynfaxmifpk qdkS,fvpf orw jrefrmEdkifiHawmftwGif;Sd
EdkifiHawmfol EdkifiHawmfom;rsm;ESifhax&0g' Ak'omoem0if olawmfpif
tm;vHk;wdkU\udk,fpm; dk;om;pGm apm'emvTmudk ed*Hk;csKyfwifoGif;&jcif; jzpfygw,f
bk&m;/

apm'uyk*dKvfrs
m;
1/

(OD;aumov y"meem,uq&mawmf?
)/
aTodrfawmfpmoifwdkuf?
acsmif;OD;rdU? ppfudkif;wdkif;/

2/

(OD;y@dw)/

3/

omoe"ZoD&dy0&"rmp&d,?
ajrmifausmif;wdkuf?
atvrf;? a';0ef;taSUydkif;? rEav;rdU?
(OD;ukov)/ rEav;wdkif;/
omoe"Z"rmp&d,?
omoetvif;a&mifausmif;wdkuf?
o&ufrdU? rauG;wdkif;/

]]Ak'omoeH pd&H wd|


wk}}
aeUpGJ? 1342-ckESpf? jymodkvqef;
14-&uf/
1981-ckESpf? Zefe0g&Dv 19-&uf?
wevFmaeU/

jynfaxmifpk qdkS,fvpf orw


jrefrmEdkifiHawmf
EdkifiHawmfoD;jcm;0denf;"dk&ftzGJU
trSwf(1)odkU
1342-ckESpf? jymodkvqef; 14-&ufu
wifoGif;aom apm'emcsufudk
aom"emcsuf
aeUpGJ? 1342-ckESpf? jymodkvqkwf 3-&uf/
1981-ckESpf? Zefe0g&Dv 23&uf/ taMumif;t&m/

/ausmufoabFm0g'ESifh

if;wdkUa[majyma&;om; jzefUa0csufrsm;t&

ausmufoabFm0g'DwdkUonf

t"r0g'ESifh

t"r0g'Drsm;om

jzpfMuonf[laom
apm'emwifoGif;csufudk aom"emwifoGif;csufyg
bk&m;/
dkaoav;jrwfpGm avQmufxm;tyfygonfEdkifiHawmf oD;jcm; 0denf;"dk&ftzGJU
trSwf(1) tzGJU0if q&mawmftSifjrwfBuD;wdkU bk&m;/
apm'uq&mawmfrsm;\
trSwf

apm'emcsuftoD;oD;udk aom"emy&mwGif aemufqHk;jzpfaom

42?43 apm'emcsufrsm;rS pwif aom"emycGifh


ay;awmfrlMuyg bk&m;/
trSwf 42

apm'emcsufxJ

pk'dwuyk*dKvfrsm;u rnfodkUyif

"r0de,ESifhtnD aqmifGufMuaomfvnf; ausmufoabFm[laom pum;vHk;rsm;yif


rusef&atmif azsmufzsufacsrIef;ay;&ef awmif;qdkcsufrsm; yg0ifcJhygonf/

trSwf 43

apm'emcsufwGifum; tu,f awmif;qdkcsufudkrS aqmifGufray;MuvQif


omoemawmf

oefUSif; wnfwHh jyefUyGm;a&; yxrtBudrf *dkPf;aygif;pHk

oHCmhtpnf;ta0;BuD;\ rlvOD;wnfcsufBuD;

ysufpD;awmhrnf[k

oHCmhtpnf;a0;BuD;udk ykwfcwfxm;ygonf/ tem*wfomoemawmfBuD;twGuf tvGefw&m


BuD;rm;us,fjyefUvSpGmaom OD;wnfcsufBuD;rsm;jzifh yvkyfcJhaom udpBuD;wpfckvHk;udkyif
ausmufoabFmwdkufzsufa&; udpuav;wpfckwnf;twGuf yvkyf&bdouJhodkU
pGyfpGJxm;ygonf bk&m;/
xdkUjyif ]]oef;aygif;oHk;q,fausmfrQaom EdkifiHawmfol EdkifiHawmfom;rsm;ESifh ax&0g'
Ak'omoem0if

olawmfpiftm;vHk;\udk,fpm;}}[k

oef;aygif;oHk;q,fausmf

qdkxm;jyef&m

EdkifiHol EdkifiHom;rsm;u wjcm;? Ak'omoem0if olawmfpifrsm;u

wjcm;pDjzpfaeygonf/ apm'uq&mawmfwdkU\ tajymrvdrmrIaMumifh


oef;aygif;oHk;q,fausmfrQaom

EdkifiHolEdkifiHom;rsm;onf

Ak'omoem0if

r[kwfouJhodkU jzpfoGm;&ygawmhonf/ odkUtajymrwwf qJ&ma&mufoGm;onfudk


cGifhvTwf&Edkifaomfvnf;

Ak'omoem0if

olawmfpiftm;vHk;\

[laompum;rSmum;
dk;om;rIrSdqHk;aom pum;jzpfygonf/ jrefrmEdkifiHawmfSd Ak'omoem0if
olawmfpiftaygif;wdkUu ausmufoabFmoHCmawmfrsm;tm; r[kwfrw&m;
vkyfBuHpGyfpGJykwfcwf&ef qEay;vdkufouJhodkU jzpfaeygonf/ rQavmuf
dk;om;rIuif;a0;aeygvsuf rdrdwdkUudk,fudk

]]dk;om;pGm}}[k oHk;&JMuonfrSm

udk,fpm;

tSufrSdyif jzpfygvdrfhrnf/ odkUr[kwf rdrdpum;teuft"dyg,f b,fa&muf


a&mufoGm;rSef;rodyif
jzpfygvdrfhrnf/ xdktaMumif;w&m;ESpfyg; pkaygif;qHkoGm;aomaMumifhvnf;
jzpfygvdrfhrnf/
rnfodkUyifjzpfap? bk&m;wynfhawmfwdkUonf wynfhawmfwdkUtay: wifSdaeaom
omoemhwm0efudk ausyGefpGm xrf;aqmifEdkifa&;twGuf wifoGif;xm;aom
apm'emcsufrsm;udk qufvuf aom"emyygrnf bk&m;/ trSwf 1 rS trSwf 4
txd apm'emcsufrsm;rSm tajcyHkrQomSdao; aom"emy&ef rvdkyg bk&m;/
xdkUaMumifh trSwf(5) apm'emcsufrS pwif aom"emyygrnf bk&m;/

trSwf (5) apm'emcsufudk


aom"emycsufygbk&m;
Ak'NrwfpGm\ wynfhom0uNzpfawmfrlaom
ausmufoabFmq&mawmfbk&m;MuD;onf Ak'NrwfpGm\ aTEIwfawmfxGuf
Spfaomif;av;axmifudk trSefwu,fykwfcwfvdkaom
a[mMum;cJhonfr[kwfyg/

"ruEmaygif;

raemqdk;Nzihf

wpHkwckaom oabmt"dym,fudk a[maNym&ef

&nfG,f&if;u cRwfacsmfwdrf;yg;oGm;[efSdygonf/ odkU NzpfEdkifaomfvnf;


pum;usoufoufNzihfMunfhygaomf pum;rsm;rSm

"ruEmrsm;tay:

ykwfcwf&ma&mufaeoNzifh aemufxyfdkufESdyf&ef wnf;Nzwfxm;aom pmrlwGif


,if;pmaMumif;rsm;udk

y,fxm;cJhygonf/ ausmufoabFmq&mawmfMuD;onf

pum;rsm;udk wMudrfom a[mMum;bl;ygonf/ bk&m;wynfhawmfwdkUum; odkUaom


pum;rsdK;udk vHk;0ra[mMum;bl;yg bk&m;/

trSwf (6) apm'emcsufudk


aom"emycsufygbk&m;
apm'emcsufxJ EdkifiHawmfoD;Ncm;

0denf;"dk&ftzGJUu trIESifhywfowf

bk&m;wynfhawmfwdkUtm; apm'emcGifh? aom"emcGifhyxm;Ncif;onf avmu0wfudkiJh[k


qdkxm;ygonf/ odkUESpfzuf yk*dKvfrsm;udk tcGifhta&;ay;&Ncif;rSm
avmu0wfaMumifhr[kwfyg/ wenf;tm;Nzifh tpdk;&\tvdkodkU vdkufavsm&ef r[kwfyg/
0denf;awmfvm ynwfawmfrsm;t&om Nzpfygonf/ 0denf;"ruH t"dukPf; rIcif;rsm;
aNzSif;qHk;Nzwfa&;qdkif&m vkyfxHk;vkyfenf;rsm;rSmvnf; bk&m;SifynwfawmfrlcJhaom
0denf;awmfESifh

tnDtGwfom Nzpfygonf/

odkUtm;Nzifh 0denf;awmfu

ay;tyfvmaom omoemYwm0efudk xrf;aqmifawmfrl&aom EdkifiHawmf oD;Ncm;0denf;"dk&f


q&mawmfMuD;rsm;udkyif avmu0wfudkiJh

aqmifGufae&aMumif; pGyfpGJxm;ygonf/

tvGefw&m rGefNrwfvSpGmaom omoemhwm0efMuD;udk ao;odrfoGm;atmif

Iwfcsxm;Ncif;vnf; Nzpfygonf/ xdkUNyif omoema&;&m udprsm;udk


oHCmawmfrsm;udk,fwdkif wm0ef,l qHk;NzwfawmfrlMu&ef EdkifiHawmftpdk;&u
tmPmukefvTJtyfxm;NyD; Nzpfygvsuf ,ckudprSm tpdk;&tvdkus q&mawmfMuD;rsm;u
vkyfay;ae&ouJhodkU EdkifiHawmftpdk;&udkvnf; pGyfpGJxm;vdkufygao;onf bk&m;/

trSwf (7) apm'emcsufudk aom"emycsufygbk&m;


trSwf 4-apm'emcsufrS aumufewfcsufrsm;tay:

apm'uq&mawmfrsm;\

wzufowf oHk;oyfwifNycsufrsm; Nzpfygonf/ aemufydkif; apm'emcsufrsm;


taMumif;rsm; tus,f a0zefcsufESifhwuG vmrnfNzpf
aMumif;usKd;Ny aom"em&ef

Nzpfygonf/

xdktcsufrsm;usrS

,ck apm'emcsufxJwGif tm'dedAme0g'

[laom pum; ygSd&m xdk0g'onf bk&m;wynfhawmfwdkU oif,lbl;aom


yd#uwfusrf;*efrsm;wGif ryg0if wynfhawmfwdkU raNzSif;wwfygbk&m;/ wynfhawmfwdkU
a[mMum;aom edAmefrSm ax&0g'yd#uwfawmfvm edAmefw&m;awmfrsm;om Nzpfygonf
bk&m;/

trSwf (8) apm'emcsufudk aom"emycsufygbk&m;


rdrdapm'emyvdkaom pmydk'fonf rnfonfhpmydk'fNzpfaMumif; twdtus
TefNyxm;Ncif;rSd aom"emy&ef cufaeygonf/ odkU&mwGif apm'em\
OD;wnf&mudk rSef;q&aomf

(0) trSwfpmydk'f NzpfEdkifygonf/

azmfNyxm;aom tNcm;pmydk'frsm;vnf; aom"emcsufxJrSm

oabmrsKd;
yg0ifNyD; Nzpfonf[k

rSwf,lawmfrlMuyg bk&m;/
bk&m;wynfhawmfwdkU tvdktm;Nzihf yuwdpdwft& 0dnmPp&d, trnf&aom
tm0Zef;ESpfyg;ESifh t[dwf0dyguf 0Dxdpdwfrsm;udk aumuf,lygonf/ b0ifpdwfrsm;udk
raumuf,lyg/ 0dyem

t&mwGif b0ifpdwfudk vuPmwif&ef

rvG,fulaomaMumifh Nzpfygonf/ y#dord'gr*f ygVdawmft&vnf; Nzpfygonf/


y#dord'gr*f ygVdawmf? p&d,emewmPeda'o? 0dnmPp&d, tcef;wGif
0dnmPp&d,pdwfrsm;udk y&d,m,ftrsKd;rsKd;ESifh aumufNyNyD;aemuf ed*Hk;csKyf&m edudavoa|e?

udavomrSdaom teuf oabmNzifh? 'H pdwH?

0dnmPp&d, trnf&aom pdwfonf? yuwdy&dok'H? yuwdtm;Nzifh


pifMu,f\[k Nyqdkxm;ygonf bk&m;/
yuwd y&dok'H-

[laom

yk'fudk

t|uxmuzGifhNy&mwGif

(yuwd,m{0? olUtvdkvdk e*dktwdkif;uyifvQif? y&dok'H? pifMu,faeaom pdwf) [k


ygSdygonf/ NrifNcif;? Mum;Ncif;paom t[dwf
0dyguf0Dxdpdwfrsm;ESifh tm0Zef;pdwfESpfyg;wdkUonf olUtvdkvdk e*dktwdkif;wdkif;u
pifMu,faeonf[k qdkvdkygonf/
vG,fulap&ef

pdwfrsm;udkyif

wynfhawmfwdkUu

tac:&

yuwdpdwf[l twdkcsKH; ac:a0:Muygonf/ yuwdpdwfudkrS wzef

e*dkpdwf[lvnf; bmomNyef a[mMum;Muygonf/ e*dktwdkif;wdkif; raeyJ


udavom,SOfpyfMuaom tukodkvfpdwfrsm;udk e*dkpdwfESifh um&efwl ,lNyD; tydkpdwf[l

ac:a0:Muygonf/ e*dkpdwf tydkpdwf a0g[m&rsm;ESifh ywfowf 0'Eyk*dKvfNzpfaom


wynfhawmfwdkU\ ESvHk;oGif; tmabm*udk avQmuf&Ncif; Nzpfygonf bk&m;/

Am[d,okwef a'oemawmft&
yuwdpdwfrsm; twdkif;wdkif;

udavomr,SOf pifMu,faeaom

olwdkUaemufrSm Nzpfay:vmMurnfh aZmpdwfrsm;udkvnf; udavom r,SOfao;onfh


twdkif;wdkif; xm;Edkif&ef?
0g-udavomr,SOf pifMu,faom

0dyemaZmrsm; yGm;EdkifMu&ef

Nzpfygonf/

xdkoabmudkyif wynfhawmfwdkUu pdwf pdwf twdkif;xm;[k aqmifyk'fy


a[mMum;Muygonf/ pdwf pdwf twdkif;wdkif;xm; [laom aqmifyk'f\
teuft"dym,ftNynfhtpHkudk trSwf-12?13 apm'emcsufrsm;udk aom"emy&mwGifrS
avQmufxm;ygawmhrnf bk&m;/
odkUaom a'oemawmfenf;t&

pdwfudk pdwftwdkif;wdkif;rxm;EdkifMuygvQif

yuwdpdwfrSm udavom ,SOfvmwwfygonf/ ,SOfonfqdkaomfvnf; apwodu


vuPmav;yg;t& ,SOfNcif;udk rqdkvdkyg/ yuwdpdwfrsm;aemufwGif
udavom,SOfaomaZmpdwfrsm; Nzpfay:vmNcif;udkyif eD;pyf&m wifpm; qdkNcif;om
Nzpfygonf/

odkU rdrdaemufrSm avmb? a'goaZmrsm;

apmvmaomaMumifhyif

avmb a'goESifh ae&onf[k wifpm; qdk&ygonf/ avmb a'goawG


NzpfaevQifvnf; avmb a'gowdkU\ csKyfNidrf;&m edAmefw&m;ESifh ae&Ncif;udkvnf;
Oypmtm;Nzifh a[mMum;Ncif;om Nzpfygonf/
op0dbif; ygVdawmf ork',opeda'o puKavmau yd,lyH? OmwlyH?
{aw om wPSm OyZrmemOyZwd-ponfNzifh
ork',opm\

a[mawmfrlygonf/

wPSm[laom

trSDtwG,fy&m Xmersm;udk azmfNy xdkXmersm;rSm taNccH

ork',opmudk tus,f a0zefxm;ygonf/


xdkUtwl eda&m"opmeda'orSmvnf; puKavmau

yd,lyH omwlyH? {aw om wPSm edkZsmrmem edkZswd-

ponfNzifh a[mMum;awmfrlygonf/ wPSm\ trSDtwG,f y&mXmersm;yif wPSm\


csKyf&m eda&m"opmudk a[mMum;awmfrlygonf/
Nzpfwwfaom
qdkvdkygonf/

wPSmonf csKyfawmhvnf;
oabmrsm;udk

w&m;rsm;udk rSDwG,f
w&m;rsm;rSmyif csKyfonf[k

&nfTef;

NrufrSmavmifaomrD;onf NrufrSmyif

Nidrf;onf[l vnf;aumif;? xif;rSm avmifaomrD;onf xif;rSmyif Nidrf;onf[l


vnf;aumif; okwefa'oemawmfrsm; Oyrmay; a[mMum;awmfrlygonf bk&m;/
odkU 'kueda&m"opmudk wPSmcsKyfNidrf;Ncif;Nzifh a[mawmfrl&Ncif; taMumif;&if;udk
0dok'dr*f t|uxm? NEd,opeda'o? eda&m"eda'ouxmrSm odkU
Sif;Nyxm;ygonf/
wd?

odkU

,xmyd rlav

tEky'a0 'aVS-

ponfNzifh

"ry'ygVdawmfrSm a[mMum;xm;onfhtwdkif;/ ,om? tMuifhaMumifh/


ork',eda&m"ae0? ork',\ csKyfNcif;aMumifhomvQif/ 'kuH? 'kuonf/ edkZswd?

csKyf\/ wom? xdkUaMumifh/ b*0g? NrwfpGmbk&m;onf/ 'kueda&m"H?


'kucsKyfNidrf;&mudk/ a'aoaEm? a[mawmfrlonfSdaomf/ ork',eda&m"ae0?
ork',csKyfNcif;NzifhomvQif/ a'aowd? a[mawmfrlNyD -[k Sif;Nyxm;ygonf/

xdkrSqufvuf bk&m;SifwdkUonf
usifhoHk;awmfrl&mwGif

'kucsKyfNidrf;a&;twGuf

udk,fwdkif

vnf;aumif;? 'kucsKyfaMumif; enf;vrf;aumif;rsm;udk a[mNy&mwGif vnf;aumif;?


taMumif;w&m;rSmom usifhoHk;MuaMumif;? xdkUaMumifh
NcaoFhrif;\

bk&m;SifwdkU

tytrlonf

tytrlESifhwlaMumif; zGifhqdkxm;ygonf/ NcaoFhrif;tm; wpHkwa,mufu

cJESifh ypfaygufvdkufvQif NcaoFhrif;onf usvmaom cJudk yrmPrxm;yJ ypfaygufaom


vufonfudkom wcsufxJESifh udkufbdouJhokdUNzpfaMumif; #Dumq&mu xyfqifh
zGifhqdkxm;ygonf bk&m;/
odkUtm;Nzifh 'kueda&m"opmudk wPSmcsKyfNidrf;Ncif;Nzifh Nyqdk&mwGif wPSm\
rSDwG,f&m usufpm;&mXmersm;

bk&m;Sifu wifpm; a[mawmfrlygonf/ edAmefonf

w&m;rsm;ESifh ruGJrNym;wom;xJ

aygif;aeonf? a&maeonf[k rqdkvdkyg/

wPSmonf NzpfNcif;NzpfvQif t&mXmersm;rSm Nzpf&ouJhodkU NzpfoabmrSd


csKyfaeNyefawmhvnf; t&mXmersm;yif csKyfonf[k odvG,fNrifvG,fatmif
a[mawmfrlNcif; Nzpfygonf/ a&m[dwokwef a'oemawmfvm opmav;yg;vHk;udk
udk,fcEmESihf ,SOfpyfNy&mwGifvnf; oabmtwdkif;om Nzpfygonf bk&m;/
xdkuJhokdUaom a'oemawmfudk trSDy wynfhawmfwdkUuvnf; pdwfudk y&duHxm;
a[mMum;Muonfh tm;avsmfpGm yuwdpdwfrSm avmb a'goawG ,SOfrvmvQif
xdkavmb a'gowdkU\ csKyfNidrf;&m edAmefw&m;ESifh aeNyD;om;[k wifpm;
a[mMum;ygonf/ yuwdpdwfESifh edAmefwdkU tmkHtm&rPdu ypnf; qufaeNcif;udk
rqdkvdkyg bk&m;/
xdkUaMumifh apm'emcsufrSm yg0ifaom teuft"dym,fonf apm'em q&mwdkU\
tmabmfomNzpf
0'Eyk*dKvfNzpfaom bk&m;wynfhawmfwdkU\ tmabmfrsm;um; txufyg
op0dbif;ygVdawmf? y#dord'gr*f ygVdawmfESifh 0dok'r*f t|uxmMud;wdkU\
zGifhqdkcsufabmiftwGif;uom Nzpfygonf bk&m;/
trSwf-9 apm'emcsufrSmvnf;
aom"emy&ef rvdkawmhyg

trSwf-8ESifh rxl;oNzifh oD;oefU

bk&m;/

trSwf (10) apm'emcsufudk aom"emycsufyg bk&m;


apm'emcsuf\ OD;wnf&mrSm ([)trSwf (V)trSwf aumufEkwfcsufrsm;
Nzpfygvdrfhrnf/ xdkwGif (yuwdpdwfrSm tdk em ao 0dygu0#fMuD;u vGwfNyD;om;
uRwfNyD;om;) [laom 0drkwdomoem aumufEkwfcsufum; tmkHtaMumif;ESifh rqdkifyg/
edAmefudk opdu&P udpNzifh rsufarSmufyNyD;aom t&d,myk*dKvf\ udk,fcEmwGif tdk
em ao 0dygu0#fw&m;MuD;u ESdyfpufaeaomfvnf; xdkyk*dKvf\ todpdwfrSmawmh tdk em

ao vGwf&m edAmefudk tmkHyaeaMumif;udk qdkvdkygonf/ yuwdpdwf[laom pum;wdkU


yuwdo'g tydkygoGm;ygonf/ aemufaemif pmtkyfdkufNzpfvQif yuwdo'gudk
y,fzsuf&ef wnf;Nzwfxm;NyD; Nzpfygonf bk&m;/

aumufEkwfcsufrsm; yg0ifaom
vmSdaom |mkH

|mkH ted|mkHrsm;rSm tbd"rmrSm

ted|mkHrsm;udk wdkufdkufqdkvdkNcif; r[kwfyg/ cspftmkH? rkef;tmkH? 0g? cspfpdwf\


tmkHNzpfaom okbedrdwf?
rkef;pdwf\ tmkHNzpfaom y#dC edrdwf ponfwdkU
Nzpfygonf/
xdktmkHwdkUudk wu,fwrf;

qef;ppfMunfhvQif lygkH o'gkH

tmkHaNcmufyg; w&m;tpkwdkUom Nzpfygonf/

paom

xdkw&m;tpkxJ cspfp&m[lvnf;

rSdyg/ rkef;p&m [lvnf; rSdyg/ cspfpdwfESifh awG;,lrS cspfp&m[l Nzpfvm&ygonf/


rkef;pdwfESifh awG;rS rkef;p&m[l Nzpfvm&ygonf/ onfudk ygVdawmfrsm;u
ta,medaom reodum&[k NyqdkMuygonf/ (a,medaom)

[laomyk'fudk t|

uxmrsm;u (yxaom)[k zGifhNyMuonfhtwdkif; (ta,medaom)[laom


yk'fudkvnf; (Oyxaom)[k zGifhqdk&ef Sdygonf/ enf;rSef vrf;us r[kwfaom
ESvHk;oGif;Ncif;? 0g? tSdudk tSdtwdkif; rINrifyJ wu,frSdaom t&dyfta&mifwdkUudk
ESvHk;oGif;Ncif;udk ta,medaom reodum&[k qdk&ygonf/ xdkodkU
ESvHk;oGif;rSm;aomaMumif;omvQif umrpEESifh Asmyg'wdkU Nzpfay:vmaMumif;? Nzpfay:vmNyD;
aemufrSmvnf; qwufxrf;ydk;wdk;omvmaMumif; aAmZs*FoH,kwf? um,okwfygVdawmfrSm
a[mMum;xm;ygonf/ a,mufsm;?
xdkUtwl wu,frSdaom

rdef;r? ykyk00 paom tmkHwdkUrSmvnf;

t&dyfta,mifrsm;om Nzpfygonf bk&m;/

xdkxdk edrdwf t&dyfta&mifwdkUonf lygkHpaom tmkHaNcmufyg; w&m;tpkwdkUuJhodkU


y&rw obm0tm;Nzifh SdaeMuonf r[kwfyg/

roifhrwifh

ESvHk;oGif;aom

pdwfaMumifhom pdwfESifh,SOfpyf xif[yfvmMuNcif; Nzpfygonf/ xdkUaMumifh pdwfwckckESifh


yray;&if tSif;rSd? bdwfrSd? Sif;Sif;MuD; uif;pifae\ [k a&;om;Mu&Ncif;
Nzpfygonfbk&m;/
oabmESifh qufvuf twdwftem*wf tmkHrsm;udkvnf;
avQmufxm;vdkygonf/ uxm0wK ygVdawmf? e0r0*f? twDwm em*wm&rP
uxmwGif

tmkHrsm; taMumif;udk tNyeftvSef aqG;aEG;xm;ygonf/

yk*dKvfu twDwm&rPpdwf?

tem*wm&rPpdwfwdkUrSm

y&0g'D

tmkHrSd[k

,lqygonf/ ou0g'D yk*dKvf twDwm&rPpdwf? tem*wm&rPpdwf[k


qdkxm;oNzifhyif xdkpdwfrsm;rSm tmkHSdaeaMumif; Sif;Nyygonf/
rauseyfao; y&0g'D

xdktqdkudkyif

yk*dKvfu twdwf tem*wf w&m;wdkUonf ,ck

ypKyefqJqJwGif rSdonf r[kwfavm[k ar;cGef;xkwf&m ou0g'D yk*dKvfu (tmrEm) [k


aNzqdk&ygonf bk&m;/
tar;taNzrsm;udk axmufaomtm;Nzifh twdwftem*wftmkHrsm;onfvnf;
tmkHyaeqJqJ umvwGif Oyg'fXDbiftm;Nzifh txiftSm; rSdMuyg/ odkUaomf xdktmkHrsm;

rSd[kvnf; rqdk&yg/ ou0g'D wifNycJhonfhtwdkif; xdktwdwftem*wf w&m;rsm;udk


tmkHyNcif;? wrf;wNcif; ponf SdaeaomaMumifh Nzpfygonf/

xdkUaMumifh xdktmkHrsm;rSmvnf; olwdkUbmom y&rwobm0tm;Nzifh


xifSm;Sdaeaom w&m;wdkU
r[kwfyg/ tmkHyNcif;?

wrf;wNcif;

paompdwfrsm;ESifh

xif[yfvmMuaom tmkHrsm;om Nzpfygonf/

,SOfpyf

0drkwdomoem pmtkyfrS

aumufEkwfcsufonf oabmudk a&;om;xm;Ncif; Nzpfygonf/ odkU&mwGif tu,f


,ck wifNyaom oabmw&m;ESifhpmtkyfrSm Sdaeaom ta&;tom;wdkU wom;xJ
rusygao;vQif pmtkyfrSmygaom pmrsm;udk yNyif&ef Nzpfygonf bk&m;/

trSwf-11 apm'emcsuffudk aom"em ycsufygbk&m;


aSUydkif;rSmwkef;u wynfhawmfwdkUonf e*dkpdwft&aumuf&mwGif yb&rd'H
paom t*Fkw& ygVdawmfudk udk;um;cJhMubl;ygonf/ aemufydkif;rSmum; t|uxmESifh
qefUusifaernfNzpf xdkygVdudk rudk;awmhbJ (yuwdy&dok'rd'H pdwfwH edudavoa|emwd
0dnmPm p&d,m) [laom ygVdudkom udk;um;Muygonf/ opdwy&da,m'yeH [laom
ygVdrSmvnf; t&[wzdkvfudk a[mMum;aom pum;Nzpfae yuwdpdwftwGuf oufao
rxlMuawmhyg bk&m;/
ausmufoabFm

q&mawmfbk&m;MuD;onf rnfonfht"dym,fNzifh zdkvfpdwfudk

twdkif;wdkif;xm;onf[k rqdkEkdifyg/ pdwftwdkif;wdkif;xm; yGm;rsm;aom bm0em\


tusKd;w&m;tNzpfNzifh a[mNcif;Nzpfaumif; NzpfEdkifygonf/ odkUaomf wynfhawmfwdkUum;
twdkif;wdkif;xm;&aom 0dyemESifh zdkvfpdwfwdkU a&maxG;oGm;rnfpdk; uJhodkU
a[mvnf; ra[mMuyg/ a&;vnf; ra&;Muyg bk&m;/

trSwf-12 apm'emcsuffudk aom"em ycsufygbk&m;/


twdkif;wdkif; #Dumusrf;q&m udk;um;xm;Ncif;rSm twdkif;wdkif;rxm;aom pdwfESifh
twdkif;wdkif;xm;aom pdwfrsm;twGufomNzpf o&m*pdwfpaom aSUydkif;pdwfrsm;onf
twdkif;wdkif; rxm;aom pdwfrsm;Nzpf 0Dw&m*pdwf paom pdwfrsm;onf
twdkif;wdkif;xm;aom pdwfrsm;Nzpfygonf/ xdkUaMumifh om"uom"s ESpfXme
[yfrdaeygonf/ twdkif;wdkif;xm;yHk tNynfhtpHkudkum; trSwf-13 apm'emcsufudk
aom"emy&mwGifrS avQmufxm;ygrnf bk&m;/

trSwf-13 apm'emcsuffudk aom"em ycsufygbk&m;/


apm'emcsufwGifvnf; apm'uq&mawmfwdkU\
pdwfoabmudk txif;om;

rdk;om;aom

tSif;om; azmfNyvsuf SdMuygonf/ apm'u q&mawmfrsm; yxrOD;pGm


udk;um;aom ygVdrSm- ok'k'oH okedykPH? ,w umredygwdeH-

[l Nzpfygonf/ xdkygVdrSm *gxmw0ufrQom Sdygao;onf/


usefw0ufum;/
pdwH &aux ar"m0D? pdwH *kwH
okcg0[H-

[l Nzpfygonf/ "ry' ygVdawmf pdw0*f? tnMw OuPdw bduK0wKrS


Nzpfygonf/ apm'u
q&mawmfrsm;u rdrd udk;um;aom ygVdudkyif b,fu&aMumif; xkwfazmfxm;Ncif;rSd
wynfhawmfwdkUu
NznfhpGuf avQmufxm;&Ncif; Nzpfygonf bk&m;/
yxr

*gxm0*f\ teuft"dyg,frSm tvGef NrifEdkifcJxaom tvGef

odrfarGUvSaom tvdkSd&m tmkHodkU


pdwH[laom 0daooyk'fum;

usa&mufavh

Sdxaom [lNzpfygonf/

wrifcsefxm;aom aemufw0ufxJrSm

Sdae

0daooe wef;vef; Nzpfae&ygonf/ rdrd pdwfoEmefudk NyefvnfoHk;oyf


qifNcifwwfaom twwfynmrsKd; r&ygu ig;0tmkH umr*kPfwdkUudk [dkckefonful;
NrL;csifwdkif;NrL; aeaompdwfudk odEdkifNrifEdkifcJvSaMumif;? tvGefodrfarGUvSaMumif;
a[mMum;xm;Ncif; Nzpfygonf/ odkU&mwGif xdkrQavmuf NrifEdkifcJvSaom xdkrQavmuf
odrfarGUvSaom xdkrQavmuf taNymif;tvJNrefvSaom
bk&m;ra[myg/

pdwfudk apmifhaSmuf

r&[lum;

apmifhaSmuf &aomaMumifhyif aemuf*gxmw0ufudk qufvuf

a[mMum;awmfrlNcif; Nzpfygonf/ 0dyem mPfynmSdaomolonf xdkpdwfudk


apmifhaSmuf&m\/

apmifhaSmufEkdifvQif csrf;omudk

aqmif\-[l

tusdK;tmedoifESifhwuG a[mjyawmfrlygonf/
pdwfudk apmifhaSmufjcif;[lonfrSm avmb a'go paom udavomawG
r,SOfao;aom yuwdpdwftwkdif;wkdif;

udavomr,SOfaom

0dyemaZmrsm;udkxm; yGm;rsm;jcif;yif
pdwftwkdif;wkdif;xm;

jzpfygonf/ twkdcsKyftm;jzifh pdwf

apmifhaSmufjcif; jzpfygonf/ oabmt"dym,fudk

azmfjyaom ygVdudkum; wrifoufouf csefxm;cJhMuygonf/ ausmufoabFm


wkdufzsufa&;twGufqkdvQif bk&m;a[m ygVdawmfBuD;udkyif rvdkvQif rvdkovdkzJh
xkwf&Jolrsm; jzpfygonf bk&m;/
b,fvdkyif zJhxkwfaomfvnf; w&m;awmf\ wefckd;tSdefapmf tmEkabmfudk
rvGefqefEkdifojzifh aemufqHk;*gxmudkum; wpfyk'fvHk; ygvm&ygawmhonf/
a, pdwH oH,arEd? armuEd rm&AEem/
ygVdum; pdwf pdwftwkdif;wkdif; xm;EkdifaMumif; oufaoaumif;wpfckyif
jzpfygonf/
ae&m XmewGif taMumif;qkdufvmonfhtckduf

apm'emcsufESifhvnf;

wkdufqkdifae pdwf pdwftwkdif;wkdif;xm;yHkudk jynfhjynfhpHkpHk avQmufxm;vdkygonf bk&m;/


pdwf pdwftwkdif;wkdif;xm; [laompum;wGif jrefrmbmom 0dbwfwpfvHk;
ausaeygonf/ ausaeaom 0dbwfudkyg
pdwftwkdif;wkdif;xm;[l
xm;&ygrnf/

xkwfaqmif qkd&ygvQif

jzpfygonf/ b,fpdwfudk

xm;&rnfqkdvQif

pdwfudk

aZmpdwfudk

b,fpdwftwkdif;wkdif; xm;&rvJqkdvQif udavomr,SOf pifMu,faom

yuwdpdwftwkdif;wkdif; xm;&ygvdrfhrnf/

y#dord'gr*fygVdawmf?

p&d,memewPeda'orSm vmSdaom 0dPmp&d,mpdwfrsm;udk yuwdpdwft&


aumuf,l&yHkudk aSUem;rSm avQmufxm;cJhygNyD? ,ck xkdyuwdpdwfrsm;twkdif;wkdif; aZmpdwfudk
xm;EkdifyHk odomxifSm;ap&ef O'gef;ygVdawmfrS Am[d,okwefESifh om"uyvdkygonf
bk&m;/

om0wdrdUawmfwGif;rSm qGrf;cHawmfrlaepOfwGif
Am[d,tm;

bk&m;Sifudk,fawmfjrwfBuD;u

a[mMum;awmfrlonfr
Smwomwd[ aw Am[d, {0H odudwAH/ 'da| 'd|rwH b0dwd/
okaw okwrwH b0dwd? rkaw rkwrwH b0dwd? 0dnmaw 0dnmwrwH
b0dwd/ {0Od aw Am[d, odudwAH/
Am[d,? Am[d,/ wom? oif\a`Ersm; &ifhusufvmaomaMumifh/ aw?
oifonf/ {0H? odkU igbk&m; a[mMum;onfhtwkdif;/ odudwAH? usihfoHk;tyf\/ 0g?
usihfoHk;ygav/ 'da|? jrifonf/ 'd|rwH? jrifumrQonf/ b0dwd? jzpfvwHU/
okaw?

Mum;onf/ okwrwH? Mum;umrQonf/

b0dwd? jzpfvwHU/ rkaw?

eHonf/ rkwrwH? eHumrQonf/ b0dwd? jzpfvwHU/ rkaw? pm;onf/ rkwrwH?


pm;umrQonf/ b0dwd? jzpfvwHU/ rkaw? xdonf/ rkwrwH? xdumrQonf/
b0dwd? jzpfvwHU/
0dnmaw? odonf/ 0dnmwrwH? odumrQonf/ b0dwd? jzpfvwHU/ Am[d,?
Am[d,/ {0Od={0H {0? uJhodkU igbk&m; a[mMum;onfhtwkdif;omvQif/
onfonf/ odudwAH? usihfoHk;tyf\/

aw?

0g? usifhoHk;ygav/

rkwo'gonf eHjcif; pm;jcif; xdjcif; oHk;rsdK;udk &nfTef;xm;ojzifh oHk;rsdK;cGJ


teufay;vdkufygonf/ a'oemawmf\ vkd&if;rSm jrifvQif jrifumrw ponfjzifh
'Gm&tmHk 6-yg; qHkavwkdif; udavomraESmao;aom yuwdpdwf twkdif;wkdif;xm;&ef
jzpfygonf/
oabmudk ygVdawmfoufoufjzifh

rxifSm;ao;yg/ tSif"rygv\

t|uxm zGifhqkdcsufxJuscgrS ydkrkd xifSm;vmygonf/


'da| 'd|rwpaom ygVdawmfudk t|uxmq&m tSif"rygv u o'genf;t&
tbd"rmenf;t&
trsdK;rsdK; zGifhjyxm;ygaomfvnf; vdk&if;yd@w0gusudkom
avQmufxm;ygawmhrnfbk&m;/
'H t,H t"dyga,m? odkUaom t"dyg,fudk/ 0kwH 0kawm? qkdvdkonf/ a[mwd?
jzpf\/ ,xm tmygx*aw? puK'Gg&rSm xifvmwkdif;aom/ lay? lygHk/
puK0dnmPH? puK? 0dnmPfpdwfonf/ e
&Zwd? avmbjzifh rwyfruf/ e 'kwd? a'gojzifh rjypfrSm;/ e rk,Swd? arm[jzifh
rawGa0/ {0H? odkU/
&m*g'd0d&a[e? &m*ponfrS uif;aeaom/ puK0dnmP rwar0?
puK0dnmPfpdwfrQjzifhomvQif/ ar? ig\/ Z0eH? aZmpdwfonf/ b0dwd?

jzpfvwHU/ puK0dnmPyrmaPae0? puK0dnmPfpdwf twkdif;wkdif;omvQif/ Z0eH?


aZmpdwfudk/ Xaymrd? xm;tHh/ wd? um; qkdvdkaom teuft"dyg,faywnf;/
pdwfudk pdwftwkdif;wkdif;xm;&rnf [laompum;udk wkdufdkuftm;jzifh xifxifSm;Sm;
zGifhqkdxm;jcif;jzpfygonf/ wGif

jrifpdwf[l&m

puK0dnmOfpdwfoufoufudkom

r[kwfyg/ y'Gg&m0Zef;rSp oEd&Pwkdifatmif jrifjcif;ESifh oufqkdifaom pdwfrsm;vnf;


tygt0ifjzpfygonf/ xkdjrifpdwftpkwGif
udavomrsm;

r,SOfao;onfhtwkdif;

avmb

a'go

arm[rSp

olUaemufrSmay:vmrnfh aZmpdwfudk xm;yg? udavomawG jzpfvmatmif


taMumif;yray;aomtm;jzifh
udavomuif;aom
qkdojzifh

0dyemaZmpdwfrsm;udk

xm;yg[kqkdvdkygonf/

aZmudk

olUaSUu uyfaeaom 0ka|mvnf; ygNyD;jzpfygonf/ jrifpdwfudk

qkdojzifh

Mum;pdwf eHpdwf ponfrsm;udkvnf; odrf;,lNyD; jzpfygonf bk&m;/


jrifHk jrifumrQ paompdwfrsm;wGif udavomr,SOf pifMu,faeMuojzifh yuwd
y&dok'pdwf[l y#dord'gr*f ygVdawmfu jyqkdxm;ygonf/ xkdyuwdpdwfrsm;onf rdrdwkdU
oufqkdif&mtmHkudk odHkodumrQ tmHkyumrQom jzpfygonf/ xifvmjrifvmaom
tmHkay: vdkcsifp&m[laom okbedrdwf t&dyfta&mif rkef;csifp&m[laom y#dCedrdwf
t&dyfta&mifrsm; rygao;yg/ xkdt&dyfta&mifrsm;um; ta,medaom
reodum&aMumifhom ay:vmMu&ygonf/
vdkcsifpdwfESifh awG;vdkufom
awG;vdkufom

vdkcsifp&m[l

tSdudktSdtwkdif;

oabmrxm;bJ

xifjrifvm&ygonf/ rkef;csifpdwfESifh

rkef;p&m[l xifjrifvm&onf/ xkdpdwfrsm;ESifh rawG;vQifum;

rkef;p&mvnf; xifrvm? cspfp&mvnf; rxifvm pifMu,faom pdwftwkdif;wkdif;


qufumqufum yGm;rsm; aeEkdifygonf bk&m;/
uJhodkU cspfp&m rkef;p&m 0rf;omp&m? 0rf;enf;p&mrSp tawG;tBuHtm;vHk;udk
y,fpGefU pdwftwkdif;wkdif; xm;aeaomtcg 0dyembm0em yGm;rsm;NyD;jzpfyHkudk t|
uxmu odkU zGifhjyygonf
bk&m;
/
wd? okdU/ b*0g? jrwfpGmbk&m;onf/ Am[d,? Am[d,\/
oHcdwkpdwm,? tusOf;csKyfw&m; emMum;vdkonf\

tjzpfaMumifh/ q[d

0dPuma,[d? 0dnmOfajcmufyg; w&m;tpkwkdUESifh/ od'? wuG/ q|


m&rPab'odEH? tmHkajcmufyg; tjym;tm;jzifh jym;aom/
0dyem, 0do,H? 0dyem\ tmHkudk/ 'd|m'D[d pwl[d aum|mao[d?
'd|okw paom av;yg;aom tzkdUwkdUjzifh/ ww? xkd0dyem tmHk/ t?
xkdAm[d,tm;/ 0g? xkdAm[d,\/ wwD&Py&dnH? wwD&Py&dnmESpfyg;udk/
'awd? jyawmfrl\/
jrifvQif jrifumrw
bm0emrSmyif

pojzifh

rdrdpdwfudk

&yfem;

&yfem;

yGm;rsm;aom

wy&dnmESifh wD&Py&dnmESpfyg; yg0ifaeaMumif; jyqkdxm;jcif; jzpfygonf/


wy&dnm[lonfrSm kyfemrf "r ocFg&oabmrsm;udk olryg igraESmonfh
w&m;oabmoufouf yguvm;[k odaomPfjzpfygonf/ jrifvQifjrifumrw
em;aeaomol jriftyfaom lygHktay:wGif cspfp&m rkef;p&mawG? 0rf;omp&m
0rf;enf;p&mawG rygbJ? olU[m igh[m rvkyfbJ jriftyfaom lygHk

obm0oefUoefUudkom Ijrifaeojzifh wy&dnmqkdufonf[k qkd&ygonf/ xkdUtwlyif


jriftyfaom lygHktay:wGif tedppaom vuPmrsm;wif Ijrifjcif;udp
yg0ifoGm;ojzifh wD&Py&dnmqkdufonf
t|uxmq&muyif
Sif;jyxm;ygonf/

odkU

qkd&ygonf/

xkdodkU

wD&Py&dnmqkdufyHkudk

ww? xkdawblrdu w&m;taygif;/ okb okc edp


tw*g[y&d0ZeHrkace? okb okc
edp tw[laom t,ltpGJrS aSmifMuOfjcif;udk tOD;rlaomtm;jzifh/ tokb'kum
edpmewmEkyem? tokbmEkyem
tewmEkyemwkdUudk/

'kumEkyem tedpmEkyem

'dwm? jytyfukef\/

tokb[lvnf;aumif;? 'ku[lvnf;aumif;? tedp[lvnf;aumif;?


tew[lvnf;aumif; woD;woefU yGm;rsm;jcif;rSdaomfvnf; oabmtm;jzifh
yGm;rsm;NyD;jzpfoGm;yHkudk zGifhqkdxm;jcif;jzpfygonf/ omoemawmf tokbur|mef;
pD;jzef;Mu&jcif;onf wPSm&m*udk y,fEkdifa&;twGuf

jzpfygonf/ jrifvQif

jrifumrwtwkdif;wkdif; xm;aeolwGif jriftyfaom tmHkudk cHkrifzG,f&m[k ESvHk;oGif;rSm;rI


rSdEkdifojzifh &m*rS vGwfNidrf;cGifh&aeygonf/ &m*rS vGwfNidrf;cGifh&aeaom
tusdK;w&m;udk

axmufI

,if;\ taMumif;w&m;jzpfaom tokbEkyem yGm;rsm;NyD;jzpfonf[l t|uxmu


zGifhjyjcif;jzpfygonf/ usefaom tEkyemrsm;rSmvnf; enf;twkdif;om jzpfygonf
bk&m;/
jrifvQif jrifumrw? Mum;vQif Mum;umrw ponfjzifh
rkef;p&m? 0rf;omp&m?

cspfp&m?

0rf;enf;p&m yHk[efoPef t&dyfedrdwfwkdU rorf;vmapbJ jrifpdwf


Mum;pdwfrsm;twkdif;wkdif; apmifhaSmufxm;Ekdifjcif;udkyif ]]pdwH &aux ar"m0D}} [k
"ry'ygVdawmfrSm a[mawmfrlxm;ygonf/ apm'uq&mawmfwkdUu
zJhxkwfcJhaom

ygVdjzpfaMumif;

wrifoufouf

aom"emcsuf tpydkif;rSm xkwfazmfavQmufxm;chJNyD;

jzpfygonf bk&m;/
xkdrSwpfzef apm'uq&mawmfrsm;u

wpf0ufwpfysufom

xkwf,lcJhMuaom

"ry'ygVdawmfudk wpf*gxmvHk; jynfhpHkatmif azmfjy&aomfzEeH pyvH pdwH? 'l&uH 'kEd0g&,H/


OZHk ua&mwd ar"m0D? Ookuma&m0 awZeH/
[l

jzpfygonf/ *gxmaSUydkif;wGif

0dyem bm0em

wkefvIyfwwfaom vQyfay:avmfvDwwfaom
cJ,Of;aom

tavhrxHkojzifh

apmifhaSmuf&efcJ,Of;aom wm;jrpf&ef

pdwfoabmudk jyqkdxm;ygonf/ odkU wkefvIyfjcif; apmifhaSmuf&ef

wm;jrpf&ef cufcJjcif;rSm 0dyem bm0emPf rSdomjzpfygonf/ wnfNidrfzkdU


rjzpfEkdifaomaMumifh r[kwfyg/
apmifhaSmuf&ef wm;jrpf&ef vHk;0rjzpfEkdif[k rqkdvdkyg/ 0dyem

bm0emjzifh

PfynmSdaom yk*dKvfrsm;tzkdUum; xkdrQavmuf cufcJaompdwfudkyif enf;rSefvrf;us


jrifvQifjrifumrw xm;EkdifMuygonf/ oabmudkyif ]]OZHkua&mwd ar"m0D}} paom
usef*gxmwpf0ufu jyqkdxm;jcif; jzpfygonfbk&m;/

rdrdrvdk&mudk b,fvdkyif zJhxkwfaomfvnf; zJhxkwfr&Ekdifaom w&m;awmf\


wefckd;Sdefapmf tmEkabmfaMumifh aemufqHk;udk;um;csufrSmum;? wpf*gxmvHk;
ygvmcJhygonf/ [',ESvHk;tdrfrS rSDwG,faeygaomfvnf; rsufjrif'd| awGUuHae&qJqJ
tmHkrsm;rS xGufcGm ta0;tvH BuHzefawG;awmrS

ay:vmMuaom t&dyfta&mifrsm;aemufodkU aumufaumufygatmif


vdkufygusufpm;aewwfaom pdwfukd
apmifhpnf;EkdifolwkdUonf pm&Drif;\
rdefUMum;xm;jcif;

udavomaESmifud;rS

vGwfajrmufEkdifaMumif;

jzpfygonf/ pdwfudk apmifhpnf;jcif;[lonfrSmvnf; apmapmu avQmufxm;cJhonfhtwkdif;


cspfp&m? rkef;p&m?
0rf;omp&m? 0rf;enf;p&m t&dyfedrdwfawG ay:vmatmif rawG;awm rBuHpnfbJ
jrifvQifjrifumrw ponfjzifh
odkU

twkdif;wkdif;xm;aom bm0emenf;omjzpfygonf/

jrifvsufMum;vsufESifh udavomvGwfaeonfh

yGm;rsm;wwfaom

bm0emudkyif

twkdif;wkdif;xm;

Oy&dyPmoygVdawmf

`Ed,bm0emokwf a`Eudk apmifhaSmufjcif;[k


a[mMum;awmfrlygonf bk&m;/
odkUaom bk&m;a[m ygVdawmfBuD;rsm;ESifh avsmfnDpGm enf;rSefvrf;us
usifhoHk;&aom bm0emaMumifh &[EmtwkjzpfcJh&aom Am[d,onf xkdae&mrSmyif
&[EmtppfBuD; jzpfawmfrlygonf/ rQ wkdawmif;vSaom
csufcsif;vufiif;

w&m;wpfyk'fjzifh

&[Emjzpf&onfrSm (cdygbdnwm,) todPf

vsifjrefvSaomaMumifh[k t|uxmq&mu [dwfcwfjyxm;ygonf/ odkUqkdvQif


cdygbdnyk*dKvfrsm;om odEkdifaom

a'oemawmfudk ,ckacwf 'um

'umrawG a[m odEkdifygrnfavm[k

ar;p&mSdaeygonf/ ygVdawmfvm

tusOf;csKyftwkdif;qkdvQifawmh odEkdif&ef rvG,fulao;yg/ odkUaomfvnf;


bk&m;Siftvdkawmfus zGifhjyxm;aom t|uxmrSm t"dym,ftus,f
SdaeygNyD? wjcm;qDavsmf&m a'oemawmfrsm;\ taxmuftulvnf; Sdygao;onf/
xkdUaMumifh tSifAm[d,uJhodkU csufcsif;BuD; rodao;aomfvnf; wpfcsdefrSm odygap?
tSifAm[d,uJhodkU &[EmBuD;xdjzpfroGm;aomfvnf;
c&D;aygufEkdiforQ aygufMuygap[k

rdrdwkdUPfyg&rDtavsmuf

apwemxm;NyD; bk&m;wynfhawmfwkdU

e,fvSnfha[mMum;&jcif; jzpfygonf bk&m;/


Am[d,okwef w&m;awmfpmrlonf apm'uq&mawmfrsm;udk,fwkdifu
ausmufoabFmoHCmrsm; vufcHxm;aom

pmrltjzpfjzifh obmywdq&mawmfBuD;xH

qufuyfcJhygonf/ xkdpmrludk omoemawmf oefUSif; wnfwHh

jyefUyGm;a&;

yxrtBudrf *kdPf;aygif;pHk oHCmhtpnf;a0;BuD;twGuf vlodSifMum;


raqmifGuf&ao;rDuwnf;u ypkxm;jcif;jzpfygonf/ pmaypdppfa&;XmerSwpfqifh
omoema&; OD;pD;XmeodkU ay;ydkU aphaphpyfpyf oHk;oyfxm;MuNyD; jzpfygonf/ odkUaomfvnf;
tajctaet& pmtkyftjzpf ra&mufEkdifao; pmrltjzpfjzifhom qufuyf&jcif;
jzpfygonfbk&m;/ odkUtm;jzifh pdwf pdwftwkdif;xm; bk&m;a[m[kwfrSefaMumif;
odomavmufygNyD bk&m;/

trSwf-14 apm'emcsufudk
aom"emycsufygbk&m;
apm'emcsufrS tEko,tcef;rSm (r) ESifh (,)trSwf aumufEkwfcsufrsm;udk
OD;wnf[efSdygonf/ tEko,ESifhywfouf ausmufoabFmESifh tEko,oabm[laom
pmtkyfi,fwGif wwfpGrf;orQ oHk;oyfa0zefxm;ygonf/ xkdpmtkyfxJ r*|mefyk*dKvfrsm;udk
pdwuPwpfcsufuav;rQom MumvdkufonfhtwGuf
a&;om;cJhygonf/

ay;vr&EkdifaMumif;

xkdUaemuf 'udPm0db*Fokwf t|uxmt&

xkdyk*dKvfrsm;udkvnf;

v&aMumif;

zwfI&ygonf/

t|uxmESifh rqefUusifap&ef

aemufwpfcgdkufvQif xkdpmaMumif;rsm;udk y,fpGefU&ef wnf;jzwfxm;ygonf bk&m;/


wdwfacGrSm w&m;aqG;aEG;pOfu

ar;jref;vmMuaom 'umrsm;udk odkU

ar;cJhygonf/ tEko,t[kwfwu,f SdaeonfqkdvQif ocFwtaeESifh Sdovm;


tocFwtaeESifh Sdovm;[k ar;cJhygonf/ tbd"rmckepfusrf;\tp "ro*FPDygVdawmf
'kurmwdum ocFw'kuf[l ygSdcJh&m ocFwm"rm[laom

yXryk'ft&

pdwfapwodufESifh kyfw&m;tm;vHk;&ygonf/ tocFwm"rm[laom aemufyk'ft&


edAmefw&m;wpfckwnf;&ygonf/ odkU ESpfyk'faumuf,lvdkufHkESifh y&rww&m;tm;vHk;
ukefoGm;ojzifh 'kufudk
'kuf[lqkd&ygonf/

te0aoo'kuf? w&m;t<uif;tusefrSdaom

tu,f tEko,onf y&rww&m;tjzpfjzifh

t[kwfwu,fSdcJhaomf yk'fESpfckteuf wpfckckrSmawmh yg0if&ygvdrfhrnf/


te0aoo'kufjzpf 'kufrkwftaeESifhvnf; aumuf,l r&Ekdifyg bk&m;/
ae&mwGif wynfhawmfavQmufxm;vdkonfrSm tEko,udk t[kwfwu,frSd
wpfcgwnf;ypfy,f&ef r[kwfyg/ taMumif;yay;vQif taMumif;wdkufqkdifvmvQif
jzpfcGifhjzpfp&m jzpfzkdU tvm;tvmSdaeaom oabmudk wynfhawmfrjiif;y,fyg/ odkU
tEko,,rkdufygVdawmfu a[mxm;ovdk ocFw'kufrSmvnf; odkU a[mxm;aMumif;
usrf;csif; ndEIdif;Edkif&efom jzpfygonf/ tEko,,rkdufonf tbd"rmckepfusrf;rSm
ygouJhodkU ocFw'kufrSmvnf; tbd"rmckepfusrf;\tp "ro*FPDygVdawmfrSm
yg0ifcJhygonf/
odkU tbd"rmusrf;csif; ndEIdif;Hkomru okwefusrf;BuD;rsm;ESifhvnf;
ndEIdif;&efvdkygao;onf/
rlvyPmoygVdawmf oavcokwfrS OyZEd? tEkaoEd[laom yk'frsm;udk t|
uxmzGifhjy&mwGif- Zmwd\tpGrf;tm;jzifh
w&m;wkdU

jzpfay:vmjcif;udk/

rjzpfay:zl;ao;aom

OyZEd?

Budrfzeftxyfxyf rSD0Jtyfaom wm;jrpf r&Ekdifavmufaom udavomwkdUudk


tEkaoEd[k zGifhqkdxm;ygonf/ tEkaoEd-[laom Bud,myk'fudk emrfyk'fyvdkufvQif
tEko,jzpfvmygonf/ tEko,qkdvdkufonfESifh Oyg'f|Dbif uif;rJhNyD;

wpfudef;xJudef;onf[k omoem0ifusrf;BuD;rsm;u avSeH"m;xpf rdefUqkdrxm;aMumif;


om"uwpf&yfjzpfygonf/ 0dok'dr*f P'e0dok'deda'o? r[mwA"rr[meuxm
pmrsufESm 324-325 rSmvnf; oabmudk zGifhjyygao;onf bk&m;/

pum;rsm;rSm t|uxmpum;rQomjzpf xkdxuftm;aumif;aom


tudk;tum;udk Smaomtcg
y#dord'gr*fygVdawmf p&d,m emewPeda'o 0dnmPp&d, pdwfrsm;emEko,m p&wDwd 0dnmPmp&d,m[k
tEko,rSd?

ygSdygonf/

0dnmPmp&d,pdwfrsm;

rudef;[k teuf&ygonf/
wpfzef tnmPmp&d,pdwfrsm;rSmvnf;tEko, Z0em tnmP p&d,m/
tEko,m p&wDwd tnmP p&d,m/
tEko,or,kwm p&wDwd
tnPmp&d,m/
odkUpojzifh Oyg'f|Dbif txiftSm;jzpfay:vmaom

udavomrsm;udk

tEko,[k a[mMum;xm;ygonf/
wzef? Oy&dykPmo? qquokwfygVdawmf? pmrsufESm 332-wGifvnf;puHK p y#dp kay p OyZwdpuK0dnmPH/ wdPHo*Fwdzam?
zyp,m OyZwd a0',dwH okcH 0g 'kuH 0g t'kurokcH 0g/ aom okcg,
a0'em, zka|m ormaem tbdeEwd? tbd0'wd? taZmom,wd|wd w
&m*gEkoa,m tEkaowdpoNzifhvmSdygonf/
odkUaom okwefa'oemawmfBuD;rsm;u

Nzpfay:vmqJ udavomwdkUudk

tEko,[k aumufNyxm;oNzifh tEko,[laom pum;vHk;udk Mum;HkESifh tEko,


,rdkufrSvmaom oabmudkcsnf; wxpfcs pGJydkufxm; r&Edkifyg?
ausmufoabFmq&mawmfBuD;\ w&m;xJ a[mMum;xm;aom tEko,rSm Nzpfwwf
ysufwwfaom okweftEko,Nzpfygonf/ xdkUaMumifhvnf; ]]oaAocFg&m tedpm}} [k
tudk;Nyxm;Ncif; Nzpfygonf/ aqG;aEG;yGJ wdwfacGrSmygaom pum;&yfrsm;rSmvnf;
oabmom Nzpfygonf
bk&m;/
trSeftm;Nzifh tbd"rmtEko,oabmrSm
tusdK;ryyg/

0dyemPf

xufoefa&;twGuf

0dyem[lonf NzpfNcif; ysufNcif;oabmwdkUudk qifNcifoHk;oyf&aomaMumifh Nzpfygonf/


wzef 0dyem pcef;rS r*fzdkvfpcef; a&mufNyefawmhvnf; edAmefudkom
rsufarSmufy&aomaMumifh tEko,udk tmHky&ef rSdawmhyg/
odkUqdkvQif tEko, ,rdkufygVdawmfrSm a[mMum;xm;aom tEko,oabmonf
omoemawmftwGuf tusdK;rSdawmhNyDvm;[k ar;vQif tvGeftusdK;Sdygonf[k
aNz&ygonf/ tb,fhaMumifhqdkaomf taMumif;yay;vQif Nzpfay:vmrnfh udavomwdkUudk

owdyum xdkudavomawG rNzpfomao;onfhtwdkif;wdkif; aewwfMu xm;wwfMuap&ef


owday;xm;aomaMumifh Nzpfygonf bk&m;/

odkUtm;Nzifh
wynfhawmfwdkUonf
NzpfysufvuPmxifSm;aom

0dyemt&mwGif

okwtEko,udk t"duxm; xdktEko,wdkU rNzpfay:ao;onfudk


rNzpfay:ao;onfhtwdkif; rdrdpdwfudk xm;EdkifMu&ef a[mMum;Muygonf/ wzufuvnf;
tbd"rma'oemawmft& NzpfcGifh Nzpfp&m NzpfzdkUtvm;tvm Sdaeao;aom
oabmudkvnf; rypfy,fyg/ xdkoabmw&m;udkvnf; owday;w&m; tNzpfNzifh av;pm;pGm
a[mMum;vsufSdygonf/
okdUtm;Nzifh tvGefw&m odrfarGUvSaom tEko,oabmudk
ESpfzuftpGef;vGwfatmif wynfhawmfwdkU a[mMum;vsufSdygonf bk&m;/
ap'emcsufxJ
yuwdpdwfudkrS

yg0ifaom ]]odkU&mwGif xdktedpxJwGif ausmufoabFmwdkU\

csefxm;cJhonf}} [laompum;rSm (11)trSwf aumufEIwfcsufudk &nfTef;


[efwlygonf/
twdkif;wdkif;u rcsKyf[laompum;rSm yuwdpdwfrsm;u vHk;0rysufyJ
wnfSdaeonf[k qdkvdkNcif;r[kwfyg/ udavomrsm;onf r*fNzifh y,fowfvdkuf
ukefqHk;oGm;aomtcg udavomr,SOf pifMu,faom yuwdpdwfrsm;um; qufvuf
Nzpfay:aecGifh Sdaeao;aom oabmudk qdkvdk&if;Nzpfygonf bk&m;/

trSwf-15 apm'emcsufudk aom"emycsufygbk&m;


trSwf 8-apm'emcsufudk
yg0ifNyD;

aom"emy&mwGif apm'emcsufvnf;

Nzpfygonf/ apm'emcsuf ]]ow0gwdkif;rSm arG;vmuwnf;u

edAmefygvmonf}} [laom pum;rSm trSwf(#) aumufEIwfcsufudk


&nfG,f[efwlygonf/

xdkaumufEIwfcsufyg pum;rSmvnf;

ap'emxm;ouJhodkU

r[kwfyg/ oarm[0daem'eDt|uxm? op0dbif;? okwEbmZeD,?


eda&m"opmeda'o? pmrsufESm 106- zGifhqdkxm;aom oabmt"dyg,fudkom
&nfpl;xm;ygonf/
xdkt|uxm rdefUqdkxm;onfrSm{uar0

[d edAmeH/

emry#dyu0aoe

emrmed

ye oAocFwmeH

taeumed edAmea00pemed a[mEd-

[l
Nzpfygonf/
edAmefonf e*dkrlv eda&m"w&m;Nzpfysufedrdwf okOf;qdwfaeaomw&m;Nzpf
,if;udk trnfemr oD;oefUwyf a[maNym&efrvG,fulyg/ xdkUaMumifh a0ae,strsm;wdkU
odEdkif NrifEdkifaom ocFwemrnfrsm;udk qefUusifbufy? qefUusifbufoabmudk
a[mNyaom Oy&yk'f? edygwfyk'frsm;ESifh wGJpyf a[mMum;&ygonf/

pdwfawGrNzpfao;cifu tNzpfat;aewmu edAmef? ryNyifcifoabmu edAmef? pdwfawG


ocFg&awG rNzpfao;cifu tNzpfat;&mu edAmef[laom a[mMum;csufrSmvnf;
oabmrsdK;om Nzpfygonf/ Nzpfay:yNyifvmaom ocFg&rsm;\ tNzpftay:rSd/
tytNyifrSdNcif;[laom qefUusifbuf oabmudk

odvG,f

pum;vHk;rsm; tiSm;oHk;NyD; a[mNyxm;Ncif;Nzpfygonf/

NrifvG,faomtcsdeftcgNy

pdwfawG rNzpfcifu[lonfrSm [dk[dk onfonf awG;awmMuHpnfaom pdwfawGrNzpfcifu[k


qdkvdkygonf/
[dk[dk

onfonf

awG;awmMuHpnfwwfaompdwf[k

qdktyfaom

ocFwoabmrSwqifh awG;awmMuHpnfNcif;[lorQ\ csKyfNidrf;&m tocFwoabmudk


xdk;xGif; odNrifEdkif&efNzpfygonf/
odkUNzpfaomaMumifh rNzpfcifu? rycifu [laom pum;rsm;rSm
tcsdeftcgudk r&nfG,fyg/ tu,f tcsdeftcgudk &nfG,fu rNzpfcifu Nidrf;aeaom
w&m;BuD;onf awG;awmMuHpnfaom pdwfNzpfvmaomtcg
edAmef[lonfuvnf;

ysufpD;oGm;&ygawmhrnf/

ysufpD;aomw&m; r[kwfyg/ xdkUaMumifh apm'emrSm

ygouJhodkU

arG;vmuwnf;u ygvmonf r[kwfyg/ rarG;cifuvnf;Sd? arG;aeqJvnf;Sd?


aoNyD;awmhvnf; tpOfxm0&Sdaeaom edAmefudkom ocFww&m;rsm;\ qefUusifbuftNzpf
xifSm;ap&ef wwfpGrf;orQ Nrefrmbmompum;vHk; oHk; a[mNyNcif; Nzpfygonf
bk&m;/
ocFw\ qefUusifbuf oabmudk a[mNyNcif;Nzpf apm'emcsufrSm
wifNyxm;aom ygVdrsm;ESifh rqefUusifyJ tH0if*GifusNzpfaeygonf/ apm'emcsufxJwGif ygVd
t|uxm #Dum[k 3-rsdK;vHk; Tef;xm;aomfvnf; awGU&onfrSm edAmeH ye paom
tbd"rwo*F[ t|uxm pum;ESifh edAmeH a*gMwbk paom y|
mef;ygVdawmfrsm;udkom awGU&ygonf/ #Dumudk rawGU&yg bk&m;/

trSwf-16 apm'emcsufudk aom"emycsufygbk&m;


trSwf-8ESifh trSwf-15 apm'emcsufwdkUudk aom"emy&mwGif yg0ifaom
aMumif;usdK;azmfNycsufrsm; apm'emudk aom"emyNcif;udp yg0ifoGm;ygNyD/ xdkUaMumifh
apm'emrSm azmfNyaom ygVdawmfrsm;ESifh qefUusifrI rSdyg bk&m;/

trSwf-17 apm'emcsufudk aom"emcsufygbk&m;


vl
pdwftNidrf;"mwfBuD;
SdNyD;om;
tEko,qdkif&mwdkUudk
aSUrSm

[laompum;ESifh

Sif;vif;avQmufxm;cJhygNyD/ apm'em t"du OD;wnfonfrSm ]]vkyforQ 'ku}} [laom


ausmufoabFm vufoHk; pum;vHk; Nzpfygonf/ xdkpum;vHk;ESifh ywfoufaom
aumufEIwfcsufrsm;rSm (u) (c) (Z) (ps) (n) trSwfyg aumufEIwfcsufrsm;
Nzpfygvdrfhrnf/
]]vkyforQ 'ku}} [laom a[mMum;csufonf w&m;tm;xkwfrI? 'ge oDv paom
ukodkvfaumif;rI yvkyfNcif;rsm;udk

wm;Nrpf&ef

r[kwfyg/ omoemawmfBuD;ESifh

uH&onfhtcdkuf

odoifhodxdkufaom vuPPf opPf aygufvmMuap&ef

pwkopma'oemawmfrsm;t&

aqmifyk'fyxm;Ncif;om Nzpfygonf/

urmaNrNyif
omoemawmfBuD;
opmav;yg;w&m;awmfudk

ay:xGef;vmNcif;onf

xdk;xGif;odNrifaom Pftvif;a&mif ay:aygufvmaomaMumifh Nzpfygonf/


xdkUaMumifh bk&m;Sif\
*kPfawmf 9-yg; teufrS Ak'*kPfawmfudk teufzGifh&mwGif aom b*0g?
xdkNrwfpGmbk&m;onf/ wdyd
rdem p um&aPe? odkU opmav;yg; w&m;awmfudk odNrifawmfrlaom
taMumif;aMumifhvnf;/ Aka'g? Ak'rnfawmfrl\-[k zGifhqdk&Ncif; Nzpfygonf bk&m;/
odkUtm;Nzifh

bk&m;Sifudk,fawmfNrwfBuD;onf

rod&ao;aom opmav;yg;

rdrdaSUrSm

rnfolrnf0grQ

w&m;awmfudk q&mrul o,rLPfawmfNzifh

rdrdtvdkvdk udk,fawmfwdkif xdk;xGif; odawmfrlcJhygonf/ rdrd odNrifxm;aom


opmav;yg;w&m;awmfudk a0ae,sMum

rsm;ow0gwdkU odSdMuap&ef "ruEmaygif;

Spfaomif;av;axmifrQ a[mMum;awmf rlcJh&ygonf/ xdkrQavmuf rsm;aNrmifvSaom


bk&m;pum;awmfrsm;\

vdk&if;tcsKyfum;

0drkwd[laom

edAmefw&m;?

0g?

'kueda&m"opw&m;awmfudk odNrifa&; udptwGufom NzpfaMumif; t|uxmBuD;rsm;u


(oAaOwH Ak'0peH) ponfNzifh rdefUqdkawmfrlcJhMuygonf bk&m;/
0#f'kutaygif;wdkU\
yxrOD;pGm
'kuopmudk

csKyfNidrf;&m eda&m"opmudk

a[mawmfrlygonf/

rdk;aumif;uifu usvmonf r[kwf?

rsufarSmufyEdkifa&;twGuf

xdkrSwzef xdk'kuonfvnf; bmomtavsmuf


taMumif;Sdom Nzpfay:vm&aMumif;

odSdMuap&ef ork',opmudk a[mMum;awmfrlygonf/


xdk opmw&m; ESpfyg;onf avmuDopmESpfyg;? 0g? 0#fwGif;opmESpfyg; Nzpfygonf/
ork',onf taMumif;opmNzpf 'kurSm tusdK;opm Nzpfygonf/
0#fuif;opmNzpfaom eda&m"w&m;udk xdk;xGif; odNrifEdkifa&;twGuf taNccHopmESpfyg;
Nzpfygonf bk&m;/
xdktaNccHopmESpfyg;udk w&m;emolwdkU odvG,f rSwfvG,f aqmifvG,fMuap&ef
bk&m;wynfhawmfwdkU\ aus;Zl;Sif ausmufoabFm q&mawmfbk&m;BuD;u ]]vkyforQ 'ku}}
[k aqmifyk'fwck yvkyf

ay;awmfrlcJhygonf/ odkU aqmifyk'fwckyvkyfum

opmenf;us a[mNyawmfrlcJhoNzifh omoemawmf0,f axmuf&mwnf&m &olrsm;


ay:aygufvmcJhygonf/ xdkUtwl wzufuvnf; pum;vHk;\ toHxGuf
oufoufudkom qkyfudkifum rdrdvdk&maumuf,lMuoNzifh NyemrsdK;pHk uHcJh&ygonf/
xdkUaMumifh apm'uq&mawmfrsm;\

apm'emcsufwGif t>rufrQom yg0ifcJhaomfvnf;

wynfhawmf qufum aMumif;usdK;Ny pifpifMu,fMu,f aom"emy&ef wm0efSdaeygonf


bk&m;/

vkyforQ[laom Nrefrmbmompum;udk o'gSdtwdkif; t"dyg,f


aumuf,l&rnfqdkvQif 'ge oDv paom ukodkvfaumif;rI

yvkyfNcif;rsm;? 0dyem

bm0em yGg;rsm;Ncif;rsm;vnf; yg0ifEdkifygonf/ t|uxmBuD;rsm;vnf;


ygVdawmfvm yk'fwck\

teufrsm;udk

odkUyif

twK'Gg&tNzpfNzifh

xkwfNyefMuygonf? twK'Gg&udk xkwfNyNyD;umrS 0'Eyk*dKvfNzpfaom bk&m;


ukd,fawmfNrwfBuD;\ ae&m
XmewGif vdktyfaomteufum; odkUwnf;[k t"daywwudk aG;xkwf NyMuygonf
bk&m;/
odkUaom t|uxmBuD;rsm; zGifhdk;zGifhpOf enf;pepfrsm;t& vkyforQ [laom
pum;\ t"daywwudk 0'Eyk*dKvf\ tvdkus aumuf,l&yHkudk cdkifcdkifrmrm
wifNyEdkifa&;twGuf "ry'*gxmwyk'fudk udk;um;vdkygonf/
"ry'ygVdawmf vuk@ub'd,0wKrmw&H ydw&H [E? &mZmaem a'G p cwda,/
&|H omEkp&H [Em? teDaCm ,mwd NA[aPm
[k ygSdcJhygonf/
xdk*gxmudk o'gSdtwdkif;? 0g? omoemawmfBuD;\ tusdK;pD;yGm;udk rvdkvm;aom
okPEyk*dKvfwdkU\ tvdkus teufay;&ygvQif trdtzpaom olrsm;udk owf[k
Nzpfygvdrfhrnf/ odkUaomf t|uxmq&mu odkU udk,fvdk&mqGJ
teuft"dyg,faumuf,l&ef cGifhryyg/ 0'Eyk*dKvfNzpfawmfrlaom bk&m;Sif
udk,fawmfNrwfBuD;\ tvdkawmfustwdkif; rmw&H [lonfum; wPSmudk y,fowf&ef ydw&H
[lonfum; rmeudk y,fowf&ef poNzifh tyoabmoufouf teuf
t"dyg,frsm;udkom aumuf,l NycJhygonf bk&m;/
xdkUtwlyif rlvyPmpygVdawmf plV,ru0*f rm&wZeD,okwf pmrsufESm-514
wGifvnf;- ua&mawm pD,wd ygyH? pd&&wm, tEu/
rm& edAdE Ak'rSm? tmoH rmumod
bduKok- [k ygSdcJhygonf/
xdk*gxmw0ufudk teufay;&mwGif- tEu? [,ft,kwfaumif/ ua&mawm?
yolonf/ ygyH?
raumif;rIudk/ pd&&wm,? SnfNrifhpGmaom umvywfvHk;/ pD,wd? qnf;yl;tyf\-[k
Nzpfygonf/
*gxmtprSm ygaom ua&mawm [laomyk'fudk ed,q&muvnf;
yolonf[lom omrntm;Nzifh teufNyefay;cJhygonf/ omrnH oAom"&PH [k
y&dbmomvmSdonfhtwdkif; xdkpum;xJwGif raumif;rIyNcif;vnf; yg0ifEdkifygonf/
'ge oDv paom ukodkvfaumif;rI yNcif;vnf; yg0ifEdkifygonf/ ur|mef;bm0em
yGm;rsm;Ncif;vnf; yg0ifEdkifygonf/
xdk*gxmw0uf

yg0ifaom

ygyH-[laomyk'ft&

aumuf,l&aomfvnf; yk'fteufoufoufrSm
ua&mawm

raumif;rIudk

,kwfrmNcif;[l Nzpfygonf/ xdkUaMumifh

pD,wd ygyH [laom bk&m;ygVdawmfudk Nrefrmvdk aqmifyk'fy&ygvQif

]]vkyforQ ,kwfpG}} [l NzpfEdkifygonf/ vuPPf opPf aygufaNrmufa&;twGuf

wynfhawmfwdkU a[mMum;aeaom

vkyforQ 'ku [laom aqmifyk'faMumifhyif

NyemrsdK;pHk uHMu&NyDNzpfyg xdkvkyforQ ,kwfpG [laom aqmifyk'fudk wynfhawmfwdkU


a[mMum;&efr0Hhyg/
odrfarGUeufeJpGm

ememe,

edykP

*rD&H

[lonfESifhtnD

enf;rsdK;pHkNzifh

a[mMum;xm;aom
w&m;awmfrsm;udk ayghayghwefwef teuft"dyg,f
raumuf,loifhaMumif;
pum;pyfrdcdkuf avQmufxm;&Ncif;om Nzpfygonf bk&m;/
txufyg

*gxm

omrntm;Nzifh

a[mMum;xm;aom omrnomvQif

teufay;xm;aom ua&mawm [laomyk'f


tukodkvfrsdK;pHk yg0ifEdkifaomfvnf;
xdkodkUaumuf,lvQif

yyorQ

ukodkvf

xdktrItm;vHk;udk aumuf,l&ef r[kwfyg/

a'ouyk*dKvfNzpfawmfrlaom bk&m;Sif\ tvdkawmfus

Nzpfonfr[kwfyg? tb,fhaMumifhqdkaomf ua&mawm [laom


taMumif;Nypum;\aemufwGif ygyH[laom tusdK;Nypum;u txiftSm;
ygSdaeaomaMumifh Nzpfygonf/ raumif;rI [l Nzpfay:vm&Ncif;onf
raumif;aompdwf apwodufrsm;ESifh yvkyfom Nzpfygonf/ xdkUaMumifh xdkraumif;aom
pdwf apwodufwdkUESifh yvkyfNcif;udkaumuf,lygrS

bk&m;tvdkawmfus

Nzpfygvdrfhrnf/

omrnyif qdkxm;aomfNim;vnf; t&mXme tcsdefumvtm;avsmfpGm &oifh&mudkom


aumuf,loifhaMumif; usrf;*eftqdktrdefUrsm; SdcJhMuygonf/ xdkUNyif okPEyk*dKvf
0'Eyk*dKvf ESpfOD;om;wdkUteuf 0'Eyk*dKvf\ tvdktmabm*omvQif y"meNzpfaMumif;
vrf;TefMum;csufrsm;vnf; Sdaeygonf bk&m;/
t*Fkw&edum,f

t|uedygwf oD,okwf ygVdawmfwGifvnf; oabmrsdK;

ygSdcJhygonf/ ed*@em#ykwq&mBuD;u oifwef;ay;NyD; apvTwfvdkufonfhtwdkif;


oD[ppfolBuD;onf bk&m;Sifudk tud&d,0g'Nzifh
bk&m;SifESifhwuG

vm

pGyfpGJygonf/

wynfhom0ursm;onf udavom y,fowfa&;twGuf olwdkUvdk

qif;&J'kucH&aom twudvrxtvkyfrsm;udk rvkyfMuaomaMumifh


tvkyfy,fa&;0g'NzpfaMumif;

wkdufyGJqifvmNcif; Nzpfygonf/

wGif

bk&m;Sifu

oD[ppfolBuD;\ a0g[m&twdkif; vdkufavsmu igonf tud&d,0g'DNzpfaMumif;


rdefUMum;awmfrlygonf/ xdkrS qufvuf tud&d,0g't& rvkyf&? ry&?
ry&[lonfrSm

'ge oDv bm0empaom ukodkvfaumif;rIrsm;udk qdkvdkonfr[kwf/

ryoifh ryxdkufaom 'kpdkufrsm;udk um, 0pD raem oHk;yg;aom 'Gg&wdkUNzifh rya&;?


rvkyfa&;yif NzpfaMumif; rdefUMum;awmfrlcJhygonf bk&m;/
odkUaom ygVdawmfBuD;wdkUrS 0'Eyk*dKvf\ tvdkustwdkif; vdktyfaom
teuft"dyg,fudkom aumuf,l&aom omoemYxHk;wrf;pOfvmESifh tnD vkyforQ[laom
yk'ft& aumuf,l&aomf tvdkwPSm ork',opmudkom aumuf,l&vdrfhrnf/
odkUrSomvQif

**Fg0gVKoJpkru

yGifhawmfrlcJhMuaom

bk&m;Sifudk,fawmfNrwfBuD;wdkUonf omrkuHodum udk,fawmfwdkif toD;xkwf


a[mMum;awmfrlcJhMuaom pwkopma'oemawmfBuD;rsm;ESifh udkufnDrnf
**Fg0gVKoJpkru

Nzpfygonf/

bk&m;ukd,fawmfNrwfawG wyg;NyD; wyg; aNymif;vJ oGm;Muaomfvnf;

a[mxm;cJhaom opmvrf;aMumif;um; aNymif;vJroGm;yg/ aemufaemifwGif bk&m;aygif;


toacFsteE yGifhvmMu w&m;a[mMuaomfvnf; opmvrf;aMumif;udk aNymif;vJ
a[mMurnfr[kwfyg/ tvdkwck

ork',opmESifh

yvkyfvQif

'kuopm[laom tusdK;w&m;rSwyg; tNcm;bmudkrQ r&Edkifyg/ xdkUtwl 'ku[laom


tusdK;opmudk &apEdkif? NzpfapEdkifaom taMumif;w&m;udk
ork',opmudkom

&Edkifygonf/

pwkopm

SmNyefvQifvnf;

a'oemenf;[l

abmifcyfxm;onfhtxJwGif ork',opmrSwyg;
tvdkwPSm ,SOfpyf
tvdkwPSm

OD;pD;

tusdK;w&m;um;
yk'fu

tNcm;bmudkrQ

vkyforQonf ork',opmcsnf;Nzpf

'kuopmom Nzpfygonf/

txiftSm; SdaeoNzifh

r&Edkifyg/

xdk\

xdktusdK;w&m;Ny 'ku

[laom

vkyforQ[laom taMumif;Nypum;t&

ork',opmudkom aumuf,l&ygonf bk&m;/


tvdk[laom ork',opmudk
0db0wPSm

okyfcGJ&mwGif umrwPSm

b0wPSm

[l oHk;rsdK;Sdygonf/ xdkwGif umrwPSm [lonfrSm umr*kPf

tmHkcHpm;vdkrINzpf odomxifSm;ygonf/ b0wPSmudkum; ow'd|dESifhwuGNzpfaom


wPSm[k t|uxmu zGifhNyygonf/ ow'd|d[lonfrSm ig[laom t,ltpGJNzifh
b0pOfquf qufum qufum oGm;ae&onf[laom t,lNzpfygonf/ Oap''d|d
[lonfrSm aovQifwcgxJ

Nywfawmhonf[laom t,lNzpfygonf/

xdkteuft"dyg,fESifh avsmfnDpGm
,ckb0 woufwm tawmtwGif;rSmvnf; udavomw&m;rsm;ESifh ywfouf
tpGef;ESpfzufodkU uyfa&mufaeaom t,ltqrsdK;awGSdaeygonf/ wrsdK;utaMumif;yrS
Nzpfvm&aom udavomawGudkyif tNrJwap wnfSdaeonf[k ,lqMuygonf/
wrsdK;uawmh taMumif;yay;vQif Nzpfay:vmonfh oabmSdaeygvsuf
[k ,lqMuygonf/ odkUaom

vHk;0rSdbl;

tpGef;rsm;odkU ra&mufMurl rZdry#dy'gusus

udavomudky,fEdkifa&;twGuf bk&m;wynfhawmfwdkU\ aus;Zl;Sif


ausmufoabFmq&mawmfbk&m;BuD;u pdwf pdwftwdkif;xm; yGm;rsm;Mu&ef Mo0g'
ay;awmfrlcJhygonf
bk&m;
/
vkyforQ[laom
vkyfonfESifhtrQ[l

pum;rSm twdkcsHK;xm;aom pum;Nzpf tus,fcsJUvdkuf&vQif


Nzpfygonf/ tvdkwPSm,SOfpyf tvdkwPSmOD;pD; yvkyfavorQ

'kuom awGUrnf[kqdkvdkygonf/

xdkoabmudk

bk&m;Sifudk,fawmfwdkifu

ykAmHkausmif;trMuD; 0domcgudk a[mMum;awmfrlcJhygonf/


ausmif;trMuD;0domcgonf cspfvSpGmaom ajr;ruav; aoqHk; aomu y&da'0
ESdyfpufum ausmif;awmfodkU a&mufvmygonf/ wGif bk&m;Sifu om0wd
vlOD;a&ESifhtrQ om;orD;awGG ajr;awG rvdkcsifygoavm[k
ausmif;trMuD;u

vdkcsifygao;aMumif; avQmufxm;&\/

ar;awmfrl&m
wGif bk&m;Sifu

ajr;rav;wa,muf aoyif idkrjyD;Edkifaom oif ausmif;tr0domcgonf


om0wdrdUawmfSd vlOD;a&ESifhtrQ om;orD;awGSdaeygvQif olwdkUu aeUpOfaeUwdkif;
wzwfzwf aoaeMurnfjzpf oihfrSmvnf; aeUpOfaeUwdkif; wIwfIwf
Sdawmhonf/

idkaeHkom

ridk&aom&uf[l rSdEdkifawmhjyD [k rdefUMum;awmfrlygonf bk&m;/

xdkrS qufvuf ]]0domcg tMuifolwdkUtm; cspfcifzG,f&m 0wK w&m Sdukef\/


xdkolwdkUtm; qif;&J'ku w&m Sdukef\/ tMuifolwdkUtm; cspfcifzG,f 0wKudk;q,f
Sdukef\/ xdkolwdkUtm; qif;&J'ku udk;q,f
cspfcifwG,fwmwwfaom

wPSmudk

Sdukef\}}

t&m0wKrSm

ponfjzifh
xif[yf

a[mawmfrlcJhygonf/
bk&m;Sifudk,fawmfwdkif

O'gef;ygVdawmf yg#vd*grd,0*f

0domcgokwf

a[mMum;awmfrlcJhaom vkyforQ 'ku w&m;awmfMuD;


jzpfygonf bk&m;/
apm'emcsufxJrS (rIryGg; tjidrf;xm;) [laom pum;onf (q) trSwf
aumufEkwfcsufudk
&nfTef;xm;[ef wlygonf/ ausmufoabFm q&mawmfbk&m;MuD;\ &nfG,fcsufrSm
IrSwfyGm;rsm;aom
0dyemtvkyfrsm;udk Iwfcs&ef r[kwfyg/ xdk0dyemtvkyfrsm;ay:
uyfjidvmwwfaom 'd|d wPSmESifh rmewdkUudk y,fcGmEdkifa&;twGufom jzpfygonf/
wenf;tm;jzifh w&m;udprSm igryga&;twGufom jzpfygonf/ oabmudk 0dok'dr*f
t|uxm? r*gr*mP'e0dok'deda'o? pmrsufESm 264-wGif t&d,0HouxmrS
xkwfEkwf jyqdkxm;ygonf/
igonf 0dyemItHh? ig\ 0dyemwnf;/ odkU,laom a,m*Dtm; 'd|
duGmjcif;rnfonfrjzpfEdkif/ ocFg&w&m;wdkUonfomvQif ocFg&w&m;wdkUudk
0dyemIukef\/ oHk;oyfukef\/ ESvHk;ydkufxm; rSwfom;ukef\/ odrf;qnf;Hk;pkukef\/
ydkif;jcm;ukef\/ odkU,laom a,m*Dtm; 'd|duGmjcif;onf jzpf\/
igonf aumif;aumif;MuD; 0dyemItHh? ESvHk;udk yGm;aponfjzpf ItHh?
odkU,laom a,m*Dtm; rmecGmonfrrnf/ ocFg&w&m;wdkUonfomvQif
ocFg&w&m;wdkUudk 0dyemIukef\/ (y) odkU,laom a,m*Dtm; rmecGmjcif;onf
jzpf\/
igonf 0dyemIjcif;iSm pGrf;Edkif\/ xdkUaMumifh 0dyemIomvQif umvudk
vGefaptHh? odkU
0dyemudk

om,maom

a,m*Dtm;

eduEdwPSm

cef;ajcmufjcif;rnfonf rjzpf/ ocFg&w&m;wdkUonfomvQif ocFg&w&m;wdkUudk


0dyemIukef\/ (y) odkU,laom a,m*Dtm; eduEdwPSm cef;ajcmufjcif;jzpf\/
odkUaom zGifhqdkcsufrsm;t& igIonf? igrSwfonf? igvkyfrS ig&rnf
ponfjzifh 'd|d rmeESifh wPSmwdkUu 0dyemudptay: zHk;ydwfwm;qD;vmwwfMuojzifh
xdk tzHk;tydwf twm;tqD;rsm;udk z,fSm;EkdifMu&ef wenf;tm;jzihf w&m;udk
w&m;twdkif;om IjrifEdkifMu&ef a[mMum;cJhjcif; jzpfygonf/
odkU&mwGif tqdkyg aumufEkwfcsufpum;rsm;onf IrSwfyGm;rsm;
w&m;tm;xkwfaeMuaom yk*dKvfrsm;udk tu,f xdyg;&ma&mufaeygvQif
wynfhawmfwdkU y,fpGefUrnfjzpfaMumif; dkaopGm avQmufxm;ygonf bk&m;/
apm'emcsufxJrSmyif ]]ausmufoabFm\ 0dyemudprSm}} [laom pum;
yg0ifcJh&m? xdkpum;

&nfTef;csufrSm () rS (A)txd tpOftwdkif; azmfjyxm;aom aumufEkwfcsufrsm;ESifh


(v)trSwf aumufEkwfcsufwdkU jzpfygvdrfhrnf/ xdkaumufEkwfcsufrsm;rS vdk&if;udk
xkwfaqmif&aomf kyfcEmMuD;onf yuEm? 0g? tEkyg'geuEm/ xkdcEmMuD;udk 0dyem
rI&? 0dyemI&efrSm udavomocFg&awG rjzpfrD csKyfaeaom oknwoabm? tedrdw?
tedp? tewoabm jzpfonf- [l jzpfygonf/

xdka[mMum;csufrsm;wGif rjzpfrDu
0dok'dr*f t|uxm

csKyfaeaom

oabm[lonfrSm

y#dy'gmP'e 0dok'deda'o ocFgkayummPuxm? pmrsufESm-295 wGif


azmfjyxm;aom ]]tedpmEkyeH [d O',awm ykaA ocFg&m ewDwd
y&dpdEdwGm}} [laom ygXfudk &nfTef;ygonf/
[d? xkdpum;udk csJUOD;tHh/ tedpmEkyeH? tedpmEkyemonf/ O',awm?
Oyg'frSonf/ ykaA? aS;/ ocFg&m? ocFg&wdkUonf/ ewd? rSdukef/ wd? odkU/ y&dpdEdwGm?
ydkif;jcm;/ (orEkywd? aumif;pGm I\/)
txufygoabmt"dyg,fudk (z)trSwf

aumufEkwfcsufwGif

ay:ay:vGifvGif a[mMum;xm;ygonf/ () (w) (x) (') (") ESifh (y) trSwfyg


aumufEkwfcsufrsm;onfvnf; (z) trSwf aumufEkwfcsufyg a[mMum;csuftwdkif;om
jzpfygonfbk&m;/ (y) (P) ESifh (v) trSwfyg aumufEkwfcsufrsm;udkum;
kyfcEmMuD;udkvnf;aumif;?

kyfemrf"r

ocFg&w&m;wdkUudkvnf;aumif;?

0dyemI&ef a[mMum;xm;aom a'oemawmf

tajrmuftjrm; Sdaeyg

xdka'oemawmfwdkUESifh rqefUusifap&ef wynfhawmfwdkU y,fpGefUygaMumif; dkaopGm


avQmufxm;ygonf bk&m;/
odkUjzpfyg apm'emcsufwGif udk;um;xm;aom ygVdawmf t|uxmrsm;onf
wynfhawmfwdkU
,ckvufSd a[mMum;csuf teuft"dyg,frsm;ESifh qefUusifrIrSdyg/ om"ursm;udk
apm'uq&mawmfrsm;
wifjyyHkESifh ywfouf
tudk;om"ursm;\

tenf;i,frQ

avQmufxm;vdkonfrSm-

]]txufyg

,xmblwt"dyg,fudk 0denf;"dk&fq&mawmfbk&m;rsm; odSdawmfrlMujyD;jzpf


txl;ravQmufawmhyg}} [laom pum;&yfjzpfygonf/

rdrdudk;um;aom ygVdrsm;\

teuft"dyg,fudk EdkifiHawmf oD;jcm;0denf;"dk&f q&mawmfMuD;rsm; odSdaMumif; apm'uESifh


pk'dwu rnfolurQ oufaoxlcGifh rSdyg/ oufaoxlcGifhSdaom w&m;Hk;onf
avmurSmvnf; rSdyg? omoemawmfrSmvnf; rSdyg/ xdkUaMumifh rdrdudk;um;aom ygVdudk
rdrdbmom teuft"dyg,fSif;vif; ausmufoabFm0g'ESifh rnfodkU qefUusifaeaMumif;
odomxifSm;atmif oufaoxl&efom wm0efSdygonf/ ,ckawmh rdrdwm0efudk EdkifiHawmf
oD;jcm;0denf;"dk&f q&mawmfMuD;rsm;xH yHkcsvdkufMuygonf/

rQavmuf wm0efrJhaom?

rQavmuf t&nftcsif;rJhaom apm'uyk*dKvfrsm;\ pum;udk tav;xm;&ef


rvdktyfygbk&m;/ rdrdwdkU a[mMum;aom

w&m;udk teufrSef t"dyg,frSef

wifjyEkdifa&;twGufom wynfhawmfwdkU rQavmuf


SnfSnfvsm;vsm; avQmufxm;ae&jcif; jzpfygonf
bk&m;/

trSwf 18-apm'emcsufudk aom"emycsufygbk&m;


owd,m 0d, Mora|m paom *gxmonf oum,'d|d y,fEdkifa&;twGuf
tvsiftjrefqHk;enf;ESifh w&m;usifhoHk;Mu&ef wdkufwGef;awmfrlaom *gxm
jzpfygonf/ ausmufoabFmq&mawmfMuD; a[mMum;onfum; oum,'d|d
y,fEdkifaMumif; enf;aumif;udk

Tefjyjcif; jzpfygonf/ xdkUaMumifh xdka'oemawmfESifh

xdka[mMum;csufwdkU qefUusifbuf rjzpfMuyg/


oVm,we0*f? pdwoH,kwf 'kwd,od'wokwf? pmrsufESm 479-
ausmif;wum "ruxdu pdwolMuG,fu ar;ojzifh

tSifod'wu oum'd|d

y,fEdkifaMumif; enf;vrf;aumif;udk rdefUMum;awmfrlcJhygonf/

xdkenf;vrf;aumif;um;

cEmig;yg; w&m;wdkUtay: ig igh[m [laom


IjrifoHk;oyfrIrsm; rybJae&ef
jzpfygonf/
Am[d,okwfrSmvmSdonfhtwdkif; ajcmuf'Gg& ajcmuftmHk qHkvmaomtcg
pdwftwdkif;wdkif;xm; em;wwfygvQif xdkt,lpGJrsm; ruyfvmEdkifyg/ odkU
ruyfvmao;onfudk ruyfvmao;onfhtwdkif; odjyD;? ruyfvmao;onfhtwdkif; xm;
yGg;rsm;ygvQif oum,'d|dudk y,fowfEdkifygonf/
oum,'d|dudk y,fowfjcif;[lonfrSm y,fowfEdkifpGrf;Sdaom mPf\ udpom
jzpfygonf/ tSifod'w a[mMum;cJhonfhtwkdif; oum,'d|dy,fowfa&;wGif
cEmig;yg;

w&m;tpkudk ig[lvnf;aumif;? igh[m[lvnf;aumif; rIjrifbJ

tpGJrygbJ aewwfa&;? yGg;rsm;a&;om t"du jzpfygonf/ oum,'d|dudk


csKyfatmif? aoatmif[l

wrifwum oGm;owfaevQif

ck'u0wK

0dbif;ygVdawmft& eda&m"wPSmac: 0db0wPSmESifh ,SOfaeojzihf Oap''d|d


uyfa&mufvmygonf/ wzef oum,'d|dudk tpOfxm0&Sdaeonf? b,ftcsdef
b,ftcgrS olUvufu rvGwf[k ,lqxm;jyefvQifvnf; ow'd|dbuf
a&mufvmjyefygonf/ xdkUaMumifh bk&m;Sifu jzpfjyD;vQif ysufMu&aom udavomrsm;udk
tjrJwap

wnfSdaeygonfqdkvQif

wbufaomtpGef;wnf;

taMumif;yay;vQif

jzpfvmwwfaom oabmSdygvsuf vHk;0rSdawmhbl;[k,lvQif wbufaom tpGef;wnf;


[k a[mMum;awmfrlum qufvuf
]]a[wk0kwdawm=taMumif;Sd}} Sdvmonf[k rZdry#dy'gusus
a[mmjyawmfrl&ygonf/
taMumif;Sd Sdvmaom? 0g? cEmig;ygw&m;wdkUtay: ig[l igh[m[l
awG;,ljcif;aMumifh jzpfay:vmaom oum,'d|donf awG;,ljcif;wnf;[laom
taMumif;rSdygu SdrvmEdkif jzpfrvmEdkifyg/ odkUtaMumif;y
olUtvdkvdkuif;jyD;

csKyfjyD;jzpfaeaom

oabmudk

ray;ojzifh

ausmufoabFm q&mawmfMuD;u

]]oum,'d|du olUtvdkvdku aoaew,f}} [k a[mcJhjcif; jzpfygonf/


a[wk0kwdawm [laom ygVdawmf\ y#davmrteuft"dyg,f jzpfygonf/
xdkuJhokdU taMumif;yray;vQif jidrf;ae taMumif;yay;vQif ay:vmwwfaom
oum,'d|d tjyD;tydkif
csKyfoGm;atmif

vufpowf

csKyfjidrf;a&;twGufum; ,if;udk

wrifwum pdwftiftm;

wenf;tm;Nzifh csKyfatmif

wrifwum

pdkufxkwf ae&rnf r[kwfyg/

vkyfae&rnf r[kwfyg/ oum,'d|d jzpfapaMumif;

raumif;aom rrSefaom tawG;tMuHwdkUudk awG;MuHzefwD;jcif;jzifh yvkyfray;bJ

aewwf
usihfwwf
0dok'dr*ft|uxm?

oGm;wwf&efom

y#dy'gmP'e0dok'deda'o?
tqifhqifhudk jyjyD;aemuf

jzpfygonf/

b*FmPftcef;wGif

oabmudk

b*FmPfjzpfay:vmyHk

&m*csKyfjidrf;jcif;udk jyqdk&mwGif ]]avmudauae0 wm0 maPe &m*H eda&ma"wd? aem


orka'wd? ork',H e ua&mwDwdtawm}} [k zGifhqdkxm;ygonf/ rQaom
avmuD0dyemmPfjzifhyif aS;OD;pGm &m*udk csKyfap\/
rjzpfapjcif;?

rjzpfapjcif;

csKyfapjcif;[lonfrSm

[lonfrSm jzpfatmif yray;jcif;[k

t"dyg,foufa&mufygonf bk&m;/
odkU &m*csKyfa&;twGuf &m*awGukefatmif cef;atmif[k tmHkpdkufrae&bJ
&m*jzpfapaMumif; raumif;aom tawG;tMuHrsm;
dy,fEdkifa&;twGufvnf;

rMuHbJaeouJhodkU 'd|

'd|dudky,f&atmif? owf&avatmif wrifwum

pdwftm;pdkufxm;&ef r[kwfyg/ 'd|djzpfapaMumif; raumif;aom tawG;tMuHrsm;udk


rawG;rMuHao;onfh twkdif;wdkif;xm; em; yGm;wwfMu&efom Sdygonf/
odkUr[kwfbJ oum,'d|dudk tjrJwap tSdxm;aevQif ow'd|djzpfvm
xdkjrJonf[k xifxm;aom
'd|dudky,fcsif? owfcsifaejcif;onf Oap'/ odkUaom 'd|dESpfrsdK;u wbufvSnfh
0ifvmwwfygonf/ xdkUaMumifh
wyfvsufom; jzpfaer,f}}

ausmufoabFmq&mawmfMuD;u

]]oGm;zwfvQif

[k a[mMum;cJhjcif;jzpfygonf bk&m;/

trSwf 19 apm'emcsufudk
aom"emycsufygbk&m;
Oyg'gef r,SOfaomcEmudk tEkyg'geuEm [lvnf;aumif;?
Oyg'gefw&m;rsm;ESifhwuG Oyg'gefESifh,SOfaom w&m;rsm;udk Oyg'geuEm[lvnf;aumif;
ausmufoabFmq&mawmfMuD; a[mMum;cJhygonf/ rsufarSmufb0wGif w&m;odaomfvnf;
rvGwfEdkifaom 0dygu0#fw&m;ESifh w&m;odvQif vGwfEdkifaom udavo0#fw&m;wdkUudk
w&m;orm; trsm;pkESifh em;,Ofaeaom cEm Oyg'geuEm pum;rsm;ESifh
a[mMum;jcif; jzpfygonf/

odkU&mwGif ygVdawmfMuD;rsm;wGif

avmuDkyfemrf cEmrsm;udk

Oyg'geuEm[l worwfwnf; aumufxm;ojzifh wynfhawmfwdkUvnf;


ygVdawmfrltwkdif;om vufcHa[majym&ef pnf;a0;qHk;jzwfjyD; jzpfygonf bk&m;/

trSwf 20 apm'emcsufudk aom"emycsufygbk&m;


trSeftm;jzifh apm'uq&mawmfrsm;om dk;om;ajzmifhrwfaom
pdwf"mwfSdvQif apm'emcsuf ay:aygufvm&efyif rSdyg/ aumufEkwfcsuf
(b)trSwfwGif ygSdvmaom

pmrsm;aSUwGif ]]w&m;awmfudk enf;rSefvrf;us

usifhoHk;ygvQif oDvodum

jynfhpHkjyD;jzpfygw,f}} [laom 0guswpfck

ygSdygonf/

tu,f xdk0gusESifhom wqufwnf;qdkygu olUt"dyg,fESifhol jynhfpHkjyD; jzpfygonf/


w&m;awmfudk enf;rSefvrf;us usifhoHk;jcif;qdkuwnf;u avmuD0dyemydkif;u
y*ur*faomfvnf;aumif;? avmukw&mt|*ur*faomfvnf;aumif; wckck
jzpf&awmhonfom/ xdkwGif y*ur*fqdkonfrSmvnf; avmuD0d&wDrsm;u
a,m*Djzpfom

qdk&jcif;

jzpfygonf/ 0d&wDoHk;rsdK;xJu

ted,w

trsdK;rsdK;

,SOfEdkifygonf/ ,SOf&aom 0d&wDonf oDvodumjzpf usefaom r*ifig;yg;u


orm"dodumESifh ynmodumwdkU jzpfMuygonf/ xdkUaMumifh txl;wvnf
SmazGqnf;yl;rae&[k a&;cJhjcif; jzpfygonf bk&m;/

trSwf 21-apm'emcsufudk aom"emycsufygbk&m;


(X) trSwfESifh (!) trSwf aumufEkwfcsufrsm;wGif ]]rodawmh}} ]]rjrifawmh}}
[laom pum;rsm; txiftSm; ygaeMuojzifh

xdkvdkcsifaom edAmefonf edAmeftppf

r[kwfEdkifyg/ edAmeftppfudkvnf; tvdkwPSmESifh csOf;uyf r&Edkifyg/ tvdkwPSm


SdaevQifvnf; tvdkukef&m edAmefudk rsufarSmufryEdkifyg/ xdkUaMumifh ]]edAmeH edAmeawm
omemwd? edAmeH edAmeawm onwGm edAmeH rnwd}} paom rlvyPmo?
rlvy&d,m,okwf ESm-4 rSm a[mxm;aom edAmefudk t|uxmq&mu
tocFwedAmeftppfr[kwfaMumif;?
'd|"redAme0g'rSm vmaom edAmeftwkrsdK;omjzpfaMumif;
zGifhjyawmfrl&ygonf bk&m;/
edAmefudk vdkvm;awmihfwojzifh 'ge oDv paom ukokdvfaumif;rIyjcif;
ur|mef;bm0em yGm;rsm;jcif; pojzifh xdktvdkonf wpHkwckaom twdkif;twmtxd
aus;Zl;yonfum; rSefygonf/ tvdktay:rSm tajcyum ud;pm;vmcJhojzifh
wpxufwp todmPf &ifhoefvmcJhonfvnf; rSefygonf/ odkUaomf xdktvdk
rpGefUry,fbJESifhum; tvkdukef&m edAmefudk rsufarSmufryEdkifyg/ edAmefudk
rsufarSmufyEdkifvQifvnf; ork',vufwGif;u rvGwfuif;yg/ xdkUaMumihf edAmef&csifaom
tvdkudkyif ork',opmxJxnfh&jcif; jzpfygonf/ odkU edAmefudkvdkcsifaom
wPSmtygt0if "rtmHkrsm;ay:rSm vdkcsifaom wPSmrsm;udk "rwPSm[laom
trnfjzifh uxm0wK

ygVdawmf pk'r0*f "rwPSm e

'kuork'a,mwd uxm tjyeftvSef


aqG;aEG;xm;ygonf/
y&0g'D

yk*dKvfu "rwPSm[laom pum; "ro'gygaeojzifh xdkwPSmonf

ork',opm r[kwf[k tqdkyygonf/ ou0g'Dq&mu "rqdkqdk bmqdkqdk


wPSmqdkrSawmh avmbapwodufom jzpf ork',opmomjzpfaMumif;
jyefvnfacsyygonf/ xdk"rwPSm "ronf edAmefjzpfEdkifygonf/ odkUaomf
wPSmygaeojzifh edAmeftppfum; r[kwfEdkifyg/

tEkw&H
a,m*aurH
uwKurswm

[laom

ygVdawmft&

edAmefudk

awmifhwaom

ukodkvfqEvnf; SdEdkifygonf/ odkU&mwGif ausmufoabFmq&mawmfMuD; a[mMum;xm;aom


pum;xJrSmyif vdkcsif[laom pum;udk twdtvif; oHk;xm;jyD;rdkU ukokdvfqEr[kwfbJ
ork',opmxdkufaom "rwPSmom jzpfygonf bk&m;/
obmywd q&mawmfbk&m;MuD;ESifhwuG EdkifiHawmfoD;jcm;0denf;"dk&ftzGJU0if
q&mawmf tSifjrwfMuD;wdkUbk&m;wbufaom apm'u q&mawmfrsm;\ apm'emcsuf toD;oD;udk
bk&m;wynfhawmfwdkU pGrf;Edkifoavmuf aom"emyvmcJhonfrSm jyD;jynhfpHk&ef
eD;uyfvmygjyD/ tajcytjzpf wifoGif;xm;aom aSUydkif; pmydk'frsm;udk csefvSyfjyD; trSwf
5-apm'emcsufrS pwif aom"emyvmcJhMuonfrSm trSwf 21- odkU a&mufSdcJhygjyD/
apm'em ed*Hk;ydkif;rSm yg0ifaom trSwf 24-rS trSwf 40-wdkifatmif Snfvsm;pGm
wifoGif;xm;aom

apm'emcsufrsm;wGif ausmufoabFm0g'ESifh ywfouf

wpHkw&m

topftqef; azmfjycsuf rSdyg/ apmapmu apm'emcJhjyD;aom tcsufrsm;udkyif rjyD;Edkif


rpD;Edkif rausEdkif rcsrf;EdkifwynfhawmfwdkUtay: tjypfMuD;EdkiforQMuD;atmif yHkMuD;csJU
pGyfpGJxm;csufrsm;om jzpfygonf/ odkU&mwGif
,ck wifoGif;cJhaom aom"emcsufrsm;t&

wynfhawmfwdkUonf IrSwfyGm;rsm;

w&m;tm;xkwfrIrsm;udk rIwfcsyg/ 'ge oDv paom ukodkvf aumif;rIrsm;udk


rwm;jrpfyg/ yd#uwfoHk;yHkESifhwuG "ruEmaygif;
Spfaomif;av;axmifwdkUudk rypfy,fyg/ omoemh&efolrsm; rjzpfMuyg/ ax&0g'
Ak'omoemawmfMuD;\ tudkif; tcufuav;wcktjzpfjzifh rdrdwdkU pGrf;tm;Sdoavmuf
omoemYwm0ef xrf;aqmifaeMuaom bk&m;wynfhom; &[ef;oHCmrsm;om jzpfygonf
bk&m;/
ausmufoabFmpmtkyfESifh wdwfacGrsm;xJrS yd#uwfusrf;*efESifh qefUusifonfxif
aumufEkwfwifoGif;xm;aom

tcsufrsm;rSm (u)

rS (t) txd

33-csuf

Sdaeygonf/ odkU&mwGif tcsdKUaom tcsufrsm;rSmum; rnfodkUaom ygVdawmf t|


uxmESifh rnfuJhodkU uGJvGJaeonfukd aocsm*eaxmuf rjyEdkifMuyg/
aumufEkwfcsufrsm;udk &nfTef;jyD;
odkUygaomfvnf;

tjrGufrQavmufom azmfjycJhMuygonf/

obmywd q&mawmfbk&m;MuD;ESifhwuG

EkdifiHawmf

oD;jcm;

0denf;"dk&ftzGJU0if q&mawmfMuD;wdkUtm; av;pm;aomtm;jzifh wynfhawmfwdkUbufu


jynhfjynhfpHkpHk ajzSif;avQmufxm;&jcif; jzpfygonf bk&m;/
wynfhawmfwdkU\ aom"em ed*Hk;tcef;wGif trSwf 41-apm'emcsufudk
aom"emy&ef jzpfygonf
bk&m;/

trSwf 41-apm'emcsufudk aom"emycsufygbk&m;


apm'emcsufxJrS t"duxm; aom"em&ef tcsufrSm ]]tvGefw&mrS
MuD;av;vSpGmaom tukodkvf w&m;qdk;MuD;rsm;u aemufb0wdkifatmif apmifhqdkif;
raeEdkifMuawmhyJ ,ck ypub0 twGif;rSmyif tusdK;ay;aom

taetm;jzifh EdkifiHawmf

oD;jcm;0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)\ Hk;awmfokdU pk'dwu tjzpfjzifhvma&muf


tppfcHaeMu&aom ausmufoabFm0g'Drsm;u [laom pum;jzpfygonf/
t*r[my@dw

obmywdq&mawmfbk&m; tygt0if

oDv*kPf orm"d*kPf

ynm*kPfwdkUjzifh xifSm;ausmfMum;aom q&mawmfMuD;rsm; aSUarSmufokdU a&mufcJh&jcif;udkyif


wynfhawmf\ tukokdvf tusdK;ay;[k apm'em xm;ygonf/ wynfhawmfwdkUtay: okdU
apm'emvdkufjcif;jzifh ajrmufjrm;vSpGmaom omoemYwm0efrsm;Mum;rS udptwGuf
<ua&mufawmfrlvm&aom EdkifiHawmf oD;jcm;0denf;"dk&ftzJGU0if
q&mawmfMuD;rsm;udkvnf;aumif;?

omoemh'g,um tjzpfjzifh

EdkifiHawmftpkd;&u rQavmufcrf;em;odkufrdufpGm
tcrf;tem;MuD;udkvnf;aumif;

wm0ef,l

jyifqifay;xm;aom

pGyfpGJ&m a&mufoGm;ygonf/

omoemawmfMuD;oefUSif;wnfwHhjyefUyGm;a&;twGuf r[kwfawmhyJ

ausmufoabFm

wdkufzsufacsrIef;a&; twGufom vkyfudkifaqmifGufaeonf[k qdk&ma&mufaeygonf


bk&m;/
bk&m;wynfhawmfwdkUonf apm'emcsufudk

jywfjywfom;om;

jiif;y,fMuygonf/ te,fe,ft&yf&yfwGif pdwfrcsrf;ajrhzG,f&m awGUuHqHkqnf;cJh&aom


udprsm;udkom wynfhawmfwdkU\ b0b0u tukodkvftusdK;qufrsm;[l
ESvHk;ydkufxm;ygonf/ ,ck q&mawmfbk&m;MuD;rsm; aSUawmfarSmufokdU 0ifa&mufcGifh&aom
jzpf&yfudkum; tvGefw&m xl;jcm;rGefjrwfvSaom ukokdvfuHtusdK;ay;[l
oabmaygufxm;ygonf/ EdkifiHawmftpdk;&\

axmufyHhvdkufavsmjcif;rsm;tjyif

ukodkvfuH\ tusdK;w&m; jzpfaomaMumihfomvQif wynfhawmfwdkUrSm uyfjidaeaomtjypf


tm'De0wdkUudk aq;aMumcGifh& wynfhawmfwdkU usifhoHk;a[mMum;aeaom
oHo,uif;atmif ajzSif;avQmufxm;cGifh&jcif;

jzpfygonf/ EkdifiHawmftpkd;&udk,fpm;

wm0ef,laqmifGufay;aeMu&aom omoema&;OD;pD;XmerS
rnfolUbufrS rvdkufyJ
tppausukefatmif

w&m;rsm;udk

wm0efSdyk*dKvfrsm;uvnf;

rdrdwdkUyoifhyxdkufaom a0,sm0p udpt00udk

aqmifGufay;Muojzifh

bk&m;wynfhawmfwdkU

pdwfESvHk;csrf;ajrhMu&ygonf/ 0rf;ajrmuf0rf;om om"kac:Mu&ygonf bk&m;/ xdkUjyif


apm'u pk'dwu rnfolUrsufESmudkrSrMunfhyJ bk&m;rsufESmawmfudkomMunfh
qHk;jzwfrnf[laom obmywd q&mawmfbk&m;MuD; rdefUcGef;awmfudkvnf; OD;vnfroHk
,HkMunfudk;pm;Muygonf bk&m;/

wenf;tm;jzifh

avQmufxm;&ygvQif ,ck

wynfhawmfwdkU &Sdaeaom

tcGifhta&;MuD;onf omoemawmf oefUSif;wnfwHhjyefUyGm;a&; yXrtMudrf *dkPf;aygif;pHk


oHCmhtpnf;ta0;MuD;\ toD;tyGifhudk yXrOD;pGm jrdefjrdefSufSufMuD; pm;oHk;&Mujcif;
jzpfygonf bk&m;/
okdUtm;jzifh ,ckaqmifGufaeMu&aom udpMuD;aMumifhwbufaom apm'u
q&mawmfrsm;u wynfhawmfwdkU\
xifrSwfMuaomfvnf;

*kPfodumusqif;oGm;jyD[k

xifrSwfovdk

r[kwfyg/

bk&m;wynfhawmfwdkUvdk omrnyk*dKvfrqdkxm;bd
tSifr[mom&dykw&m
tSifjrwfMuD;onfyif

"raoemywdvusfmawmf&H

&efvdkwwfaom &[ef;wyg;u wdkifMum;ojzifh

bk&m;aSUawmfarSmufokdU pk'dwuyk*dKvftjzpfjzifh a&mufcJhbl;ygonf/

xdkUtwl

rvtrsdK;om; tSif'Aonfvnf; arwd,blrZu&[ef;qdk;wdkUu


qefuGJxrif;ykef;&nf[if;ESifh pm;&onfudk rauseyf rrSefruef vkyfMuHwdkifwef;Muojzifh
pk'dwuyk*dKvftjzpfjzifh aSUawmfarSmuf a&mufcJh&bl;ygonf bk&m;/
xdkarwd,blrZu &[ef;wdkUonf qA*Dtkyfpk0ifrsm;jzpfMuonfhtm;avsmfpGm
ae&mwumwGif tkyfpktm;udk;ESifh

pGmus,fpGmus,fvkyfcJhMuolrsm;

jzpfygonf/

omoemawmf raumif;rI[lorQ
'dkifcHyvkyfvmMuolrsm;jzpfygonf/

xdkajcmufyg;xJrS

ESpfyg;aom&[ef;wdkUrSm

tawudp yg&mZdutmywfMuD;rsm;

oifhjyD;jzpfaMumif; yg&mZduPftXuxmu

jyqdkxm;ygonf/ uJhokdUaom
&[ef;qdk;rsm;tm; bk&m;Sifu wHpl;0g;jzifhOyrmy a[mMum;awmfrlcJhbl;ygonf/ t0d'la&
vlaozkwfonfh okomefajr rpifusifMuD;vl;ayaeaom wHpl;0g;onf
awmrSmvnf;toHk;rus? GmxJrSmvnf; oHk;r&ouJhodkU xdkuJhokdUaom &[ef;qdk;? &[ef;npf?
&[ef;oDvaMumif? &[ef;tlacsmifacsmifwdkUrSmvnf; b,fae&mrSmrStoHk;rus?
ynmaywHk;? xrif;zef; uwHk;omvQif tzufwif&olrsm;[k a[mMum;awmfrlcJhygonf
bk&m;/
ynmaywHk;
&[ef;npf?

xrif;zef;

uwHk;omvQif tzwfwifMu&aom

&[ef;qdk;

&[ef;oDvaMumif? &[ef;tlaMumifaMumifwdkUu rnfrQyif rIjypfMuHMuaomfvnf;


tSifr[mom&dykw&mESifh tSif'AwdkU\*kPfodumonf wpHkw&m dI;EGrf;rIrSdyg/
xdktSifjrwfMuD;wdkU\ oDv*kPf? orm"d*kPf? ynm*kPfwdkUaMumifhvnf;aumif;? bk&m;Sif
udk,fawmfjrwfMuD;\ wefcdk;Sdefapmf tmEkabmfaMumifh vnf;aumif; xdktSifjrwfMuD;wdkU\
*kPfodumonf qxufxrf;ydk; wdk;yif xGufvmcJhygonf/
xdkenf;rjcm; tvm;wlpGmyif bk&m;wynfhawmfwdkUonfvnf; taMumif;tm;avsmfpGm
q&mawmfbk&m;MuD;wdkU\ aSUawmfarSmufodkU pk'dwuyk*dKvftjzpfjzifh 0ifa&muf
vmcJh&ygonf/ xdkodkU
0ifa&mufvmMu&aomfvnf;
dI;EGrf;rI
rSdyg/

wynfhawmfwdkU\

*kPfodumonf

wpHkw&m

,ckavmavmq,fwGif oHCmh0efaqmiftzGJUrsm; yg0ifcGifhr&ao;jcif;rSmvnf;


,m,DrQomjzpfaMumif;? "rt"rtjiif;yGm;rIrsm;udk ajzSif;qHk;jzwfjyD;vQif

trsm;enf;wl

oHCmhtzGYUtpnf;rsm; yg0ifcGifh&rnfjzpfaMumif; EdkifiHawmfoHCr[mem,utzGJU\


TefMum;vTmwGif txiftSm; ygSdjyD;jzpfojzifh wynfhawmfwdkU\

&yfwnfcGifhudk

awmif;ae&efrvdkyg/ jzpfyGm;cJh&aom tjiif;yGm;rIrsm;rSmvnf; ,ck EdkifiHawmf oD;jcm;


0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1) tzGJU0if

q&mawmfbk&m;MuD;rsm;\

aSUarSmufrSmyif

jyD;pD;ajyjidrf;oGm;rnf jzpfygonf bk&m;/


apm'em wifoGif;csufrsm;teufrS wynfhawmfwdkU a'oemruRrf;usifrIaMumifh
trSefwu,f cRwf,Gif;cJh&aom tcsufrsm;udk

[kwfwdkif;rSefpGm 0efcHcJhygonf/ apm'u

tcsufxJrSm ryg0ifao;aom tcsufrsm;udkvnf;


yHkESdyfjzpfaomtcg

taotcsm

aemufaemif

wnf;jzwfjyifqifygrnf/

wynfhawmfwdkUbufu vpfvyfoGm;onfhwdkifatmif
ynmSifrsm;u aphaphpyfpyf

omoema&;OD;pD;XmerS

oHk;oyfyjyifay;oGm;Murnf jzpfygonf bk&m;/


odkUcRwf,Gif;csufrsm;udk [kwfwdkif;rSefpGm 0efcHjyD;aemuf tajctjrpfrSdaom
pGyfpGJcsufrsm;udkvnf; ygVdawmf t|uxm#Dumrsm;ESifhtnD aom"emycJhygjyD/
wynfhawmfwdkU vufcHusifhoHk; a[majymaeaom
xifSm;atmifavQmufxm;cJhygjyD/

w&m;rsm;udk

0dbZ0g'D bk&m;Sifudk,fawmfjrwfMuD;\

wynfhom0ujzpfawmfrlMuaom tSifjrwfMuD;wdkUonf ESpfckteufrS


raumif;onfudky,fcs aumif;onfudk u,fr&ef jzpfygonf bk&m;/
bk&m;wynfhawmfwdkU ,ck&ifqdkifajzSif;ae&aom trIrSm
tmywm"dukPf;rIr[kwfojzifh wpHkw&maom tmywfjzifhoHk;oyf&ef qHk;jzwf&efr[kwfyg/
odkU&mwGif wynfhawmfwdkU\ ta[mtajym ta&;tom;cRwf,Gif;rIrsm;aMumifh
omoemY0efxrf; &[ef;oHCmawmfrsm; pdwftaESmuft,Suf jzpfMu&ojzifh xdkudpudk
wynfhawmfwdkU\ tjypftm'De0 tjzpfjzifh cH,lygonf/
xdkUaMumifhed*Hk;csKyftm;jzifhuJhodkUaomtjypf tm'De0wdkUrS xajrmufcGifh &a&;twGuf
0denf;"dk&ftzGJU

EkdifiHawmf oD;jcm;

trSwf(1) tzGJU0if q&mawmfbk&m;MuD;rsm;u wynfhawmfrsm;tay: 0k|meuH


yay;awmfrlMuyg&efESifh- bk&m;wynfhawmfwdkU vufcH usifhoHk;
a[mMum;aeaomw&m;rsm;udk "r0g'tjzpfjzifh tqHk;tjzwf
ay;awmfrlMuyg&ef dkaoav;jrwfpGm avQmufxm; yefMum;tyfygonf
oD;jcm;0denf;"dk&ftzGJU

EdkifiHawmf

trSwf(1) tzGJU0ifq&mawmf tSifoljrwfwdkU bk&m;/

pk'dwuyk*dKvfrs
m;
1/
(OD;aum0d') ausmufoabFm&dyfom? usdKupHbk&m;taSUbuf oCFef;uRef;rdUe,f?
&efukefwdkif;/
2/
(OD;aEmbmo) aTausmif;? MumydkifGm? rHkGmrdUe,f? ppfudkif;wdkif;/
3/
(OD;0dok') ausmufoabFm&dyfom? ausmufqnfrdU? rEav;wdkif;/

4/
(OD;eEd,) ausmufoabFm&dyfom? ig;pdkUwdkuf? rEav; taSUawmifrdUe,f? rEav;wdkif;/

1342-ck? jymodkvjynfhausmf (3)&uf (23-1-81)


aomMumaeU
edkifiHawmf oD;jcm; 0denf;"dk&ftzGJU
trSwf (1)
obmywd q&mawmf\
EIwfar;cGef;rsm;
ar;/ /q&mawmf OD;aEmbmo? tSifbk&m;onf
rlvq&mawmfMuD;xHrSm

ausmufoabFm0g'udk

ESpfaygif;b,favmufenf;,ljyD; oifMum;cJhygovJ bk&m;/


ajz/

/q&mawmfMuD;udk wynfhawmf rrDvdkufyg bk&m;/

ar;/

/'gjzifh q&mawmfMuD;oufawmfrSdrS 'D0g'xJ a&mufvmovm;/

ajz/

/rSefyg bk&m;/

ar;/ /tmp&d, [wrk|d&vdkU a[majymovm;/ pmtkyfpmwrf; MunfhjyD;


a[majymovm;/
ajz/
/tmp&d, [wrk|d
pmtkyfpmwrf; MunfhjyD;

q&mY vufqkyf vufudkifawmh r&Sdvdkufyg/

a[majymygw,f/ OD;0dok'? OD;eEd,wdkU a[majymwmudkvJ enf;,lygw,f bk&m;/


ar;/

/tm;vHk;ESpfaygif; b,favmufSdjyDvJ/

ajz/

/udk;ESpfavmuf SdygjyD bk&m;/

ar;/

/tSifbk&m;wdkU a[mvdkU ausmufoabFm ausmif; b,favmuf SdygjyDvJ/

ajz/

/ausmif;

ta&twGufawmh

ravQmufxm;wwfygbk&m;/

oHCmuawmh

(103)yg;avmuf wynfhawmfwdkU pm&if; &xm;ygw,f bk&m;/


ar;/

/tSifbk&m;wdkU ESpfpOf y0g&Pm yaomtcg b,f*dkPf;rSm y0g&Pm yygovJ/

ajz/

/ok"rm*dkPf;rSm

yygw,fbk&m;/

rHkGmrdUe,f

bkbGm OD;0g,ruawmh

aTusif*dkPf;rSm ygSdygw,f bk&m;/


ar;/

/tSifbk&m;wdkUeJU oarm*ryaomoHCm Sdygovm;/

ajz/
/oarm*rywmuawmh acsmif;OD;rdU "rr@dKif tzGJUuyJ rsm;aomtm;jzifh ryjcif;yg
bk&m;/
obmywdq&mawmf\ EIwfar;cGef;udk OD;aEmbmou okdUajzMum;
avQmufxm;avonf/
tcef; (2)
jyD;\/

tcef;
(3)

ausmufoabFm0g'0d
edp,

ausmufoabFm
0g'
0d0g'g"du&Py&dykP0d
edp, r[med'geuxm
(1)

Ak' omoae jrr &a| p &mZ"med,m/


a0&dua, p e*a&?

Avmuomrwav 0a&/ (2)

ZrK'Dyd|

umva,? a'G pwmvDo pm"dau/


wdoawuo[au? zkumaV pwk'ao/

EdkifiHawmfoD;jcm;0denf;"dk&ftzGJU
trSwf (1)
obmywdq&mawmfbk&m;M
uD;\

rdefUcGef
;
,ckwifu TefMum;a&;r;csKyf avQmufxm;onfudk

q&mawmfrsm;

em;vnfoabm aygufMuygw,f/ rSefvnf; rSefuefygw,f/ 'DaeU tm;vHk;aom


'g,um 'g,dumrrsm; em;vnfMuap&ef Mo0g'pum; tenf;i,fajymMum;vdkygw,f/
w&m;vdkjzpfwJY apm'uyk*dKvfwdkUu w&m;cHjzpfwJY pk'dwuyk*dKvfwdkUtay:rSm
av;qJhoHk;csuf ap'emcJhMuygw,f? tjypfwif pGJqdkcJhMuygw,f/

tJ'D

pk'dwujzpfwJY

eHygwf (24)xdatmif

ajzygw,f/

w&m;cH udk,fawmfav;yg;u

jyefajzwJhtcgrSm

pGJqdkcsufudk

24-xdatmif ajz&mrSm (17)csufom apm'uyk*dKvfrsm; wifoGif;xm;aom

apm'emcsufrsm;ESifh qdkifygw,f/ usef tajzrsm;uawmh ap'emESihf rqdkifbJ


q&mawmfwdkUudk awmif;yefwmyJ yg ygw,f/
wynhfawmfwdkUudk oem;awmfrlaomtm;jzifh "r0g'-[k trdefUcsay;awmfrlyg
bk&m;.../ "r0g'D[k trdefUcsay;awmfrlygbk&m;vdkU oem;pzG,f ukPmoHjzifh
awmif;yefSmMuygw,f/ q&mawmfrsm;uvnf; oem;Muygw,f/ apm'ursm;&JU
apm'emcsuf? pk'dwursm;&JU acsycsufwdkUudk 0denf;"dk&fq&mawmfBuD;rsm;u ygVdawmf t|
uxm ponfwdkUjzifh ndEIdif; pdppfa0zefxm;Muygw,f? tm;vHk; pmrsufESmaygif;
(100)ausmf
Sdygw,f/
tJ'g tJ'gawGudk a0zefzwfjywJhtcg eufeJcufcJwJh tbd"rmoabmawG
ygaewmjzpfvdkU 'g,um
'g,dumrtrsm;pku
em;vnfMurSmr[kwfbl;?
qHk;jzwfcsufcsrSom
tm;vHk;

aemufqHk;

em;vnfMuygvdrfhr,f/
q&mawmfwdkU 0dedp,tzGJUu
aphaphpyfpyfvnf;

pk'dwubufu

jyefvnfacsycsufrsm;udk

em;axmifMuygw,f/ wpfvHk;rS rusefatmifvnf; zwfIavhvm oHk;oyfMuygw,f/


tJ'D taMumif;udk
'um 'umrawG enf;enf; em;vnfatmif 0denf;"dk&fq&mawmfrsm;&JU qHk;jzwfyHkudk
ajymjyygr,f/
Oyrm- apm'uyk*dKvfrsm;u edAmefonf cEmudk,fwGif;rSmSdw,fvdkU
a&;om;a[majym

aeMuwJh ausmufoabFm0g'udk

rSm;,Gif;aMumif; apm'emcsufudk

A[d'g

"rt&

edAmefonf

A[d'w&m; xifSm;aeaomaMumifh pk'dwu

ausmufoabFmq&mawmfrsm;u jyefvnf rajzMum;EdkifMuygbl;/


edAmefvdkcsifwm ork',avmbwPSmvdkU a&;om;a[majymaeMuwJh
ausmufoabFm0g'udk rSm;,Gif;aMumif; apm'uyk*dKvfrsm;u apm'emMuwJhtcg
pk'dwuyk*dKvfrsm;u jyefvnf ajzMum;Mu&m edAmefvdkcsifwm "rwPSmjzpfaMumif;
rSm;,Gif;pGm ajzMum;Muygw,f/
odkUponftm;jzifh olwdkUpk'dwuyk*dKvfrsm;\ ajzMum;csufrsm;onf bk&m;a[m
w&m;awmfESifh udkufnDwm wpfcsufrS rSdbl;/ apm'uyk*dKvfrsm;bufu (43)csuf
apm'emxm;&mwGif pk'dwuyk*dKvfrsm;u
,if;odkU

ajzqdkMu&mwGifvnf;

(24)csufom

ajzqdkMuygw,f/

bk&m;a[meJUudkufnDaom
ajzqdkxm;awmh

ajzMum;csuf

rygSdMuygbl;/

tJ'Dvdk

rrSefwmawGudk

q&mawmfwdkU 0denf;"dk&ftzGJUu b,fvdkvkyf&rSmwkH;? bk&m;rsufESmyJ Munfh&awmhr,f?


ausmufoabFmrsufESm
MunfhvdkUrjzpfawmhbl;/
'gaMumifh tSifbk&m;wdkU bk&m;a[ma'oemawmf SdwJhtwdkif; "r0de,ESifhtnD
rSefuefwdusatmifom qHk;jzwfMuygpdkU[k EdkifiHawmf oD;jcm; 0denf;"dk&ftzGJU0if
q&mawmfrsm;tm; avQmufxm;wdkufwGef;&ygawmhw,f/
odkUpaomtm;jzifh obmywdq&mawmfBuD;u Mo0g'uxm
rdefUMum;awmfrlygonf/

jynfaxmifpk qdkS,fvpf orw


jrefrmEdkifiHawmf
EdkifiHawmf oD;jcm;0denf;"dk&f
q&mawmfMuD;rsm;\ ax&0g'
"r0de,ESifhtnD qHk;jzwfawmfrltyfaom
ausmufoabFm0g'
0d0g'g"du&Py&dykP0dedp,
uxm
--------------

oaE
ouxm
,if;trIudk pD&ifqHk;jzwfcsufcsaom aeUonfum; .....
0dZ,k0 'Gdy'kwr twdOu|jzpfawmfrlaom avmuOD;udkif jrwfbkef;vIdif
Sifawmfjrwfbk&m; y&dedAmef

<u0ifpHvsufoHk;vESifhav;&uftMum

r*Fvmtcg

&mZ*d[fjynf p&nf;yifa&muf&m r[mygomP vIdif*l0 y#dord'gyw qVbdn


wdyd#u"& {w'* &[EmBuD; tyg; 500-ESifh yOowdu yXro*Fg,em wifaomcgrS
pwGufppf twdwfomoemESpfum; 2524-ckESpfjzpfav\/ vlwdkUa0g[m ESpfaumZmum;
1342-ckESpf wydkUwGJvqkwf (4)&uf weif;vmaeU? eHeuf (9) em&D rdepf (30) jzpfav\/
ausmufoabFm0g' 0d0g'g"du&P trIMuD;udk(1)
aeU

1342-ckESpf jymodkvqef;
(1)em&DrS

10-&uf (15-1-81)

Mumoyaw;aeU?

pwifppfaq;\/
(2)

1342-ckESpf jymodkvqef;
aeU

(3)
(4)

weif;vmaeU?

(1)em&DrSm apm'uyk*dKvfrsm;u apm'emvTmwifMu\/

1342-ckESpf jymodkvqkwf
aeU

14-&uf (19-1-81)
3-&uf (23-1-81)

aomMumaeU?

(1)em&DrSm pk'dwuyk*dKvfrsm;u acsyvTmwifMu\/

1342-ckESpf jymodkvqkwf 4-&uf (24-1-81) paeaeU? eHeufrSp


0dedp,csEdkifa&;udp pwifaqmifGufMu\/

rQ tcsdef,laqmifGuf&jcif; taMumif;rSm(1)

oHCmawmfrsm;yg0ifOD;pD;aom

bmoma&;rIcif;BuD;jzpf

wpfomoemvHk;ESifh oufqdkifvsuf tjcm;rIcif;rsm;ESifh rwlonfh


0dedp,BuD;wpf&yf jzpfaejcif;?
(2)

EdkifiHawmfxdyfwef; bmoma&;trIBuD;jzpf tvkyfjzpfHk zwfaumif;Hk


oabmrxm;bJ a'oemawmfESifh twdtus (obm0tm*r) ESpfXme

nDGwfvsuf aocsmonfxuf aocsm? a&&monfxuf a&&mapvdkaom


qESdawmfrlMujcif;?
(3)
,if;a'oem ygVdawmf t|uxm #Dumvm tm*rygXfESifh
teufrsm;udkvnf; usufvdkol
Munfhvdkolrsm; usufEdkif MunfhEdkif&ef pmrsufESmeHygwfESifhwuG
xnfhoGif;ay;vdkjcif;?

(4)
bmoma&;
awGa0aeMuolrsm;yg
ay:ay:xifxif taMumif;

a&a&vnfvnf

tusdK;ESifhwuG zwfIHkrQjzifh trSeftwdkif; trsm;em;vnfMuapvdkjcif;?


(5)

0dedp,udk

zwfIavhvmMuolwdkif;

wpfoufwmvHk;ESihf

oufqdkifaom

A[kokw trSefrsm;&vmvsuf ukodkvfw&m;wdk;yGm;um

tusdK;rsm;vmapvdkjcif;odkU
xl;jcm;aom
,if;ausmufoabFm0g'

taMumif;rsm;aMumifh

jzpfygonf/

0d0g'g"du&Py&dykP0dedp, tydkif;BuD; 7-ydkif; Sdygonf/ ,if; 7-ydkif;wdkUrSm


atmufygwdkUyif jzpfMuukef\/
(1)

0EemyPmr?

(2)
0dedp,r[med'gef;? (3)
0d0g'g"du&Ped'gef;?
(4)

apm'uyk*dKvfrsm;\

apm'emcsuf? (5)
pk'dwuyk*dKvfrsm;\ acsycsuf?
(6)

0denf;"dk&fq&mawmfrsm;\

oHk;oyfcsufrsm;? (7)
0denf;"dk&fq&mawmfrsm;\ qHk;jzwffcsufrsm;/

(1) 0E
emyPmr crm ',m p arwm,?
orEH [',H w0/ abm emx
od&om 0aE? oupH wrEkw&H/
abm emx? urmolurmom; ow0gtrsm;wdkU\ xyfrem;OD;cdkuf
trSefyiftm;xm;

xdkufonfh trdufocif tdk ..... tSifjrwfBuD;bk&m;/ w0?

tSifbkk&m;\/ [',H? ESvHk;awmftESpf ykvJppfonf/ crm crm, p? onf;cHjcif;tvDvD


cEDtpm;pm; BuD;rm;aom *kPfawmfrsm;ESifhvnf;aumif;/ ',m ',m, p?
oem;jcif;tcgcg ukPmtpm;pm; BuD;rm;aom *kPfawmfrsm;ESifhvnf;aumif;/ arwm,
p? cifrifrIrsm;pGm arwmtpm;pm; BuD;rm;aom *kPfawmfrsm;ESifhvnf;aumif;/ orEH?
rsm;jym;pkyHk jynfhpHkawmfrlvSygay\/

abm emx? tdk ..... tSifjrwfBuD;bk&m;/ tEkw&H? EIdif;p&mSmr&


xm0&cefUx,f wu,fyifusifhtyfojzifh tvGeftrif; jrifhjrwfawmfrlayxaom/ wH?
t&[wm'd pSdrsm;jym; MuD;rm;pkyHk
*kPfBuD;ocif xGwfwifjrifh<um; tSifbk&m;udk/ od&om? udk,ft*Fgjrifh tjrwftrGefqHk;
OD;acgif;&yfjzifh/ oupH? ESvHk;tdrftMunf"mwf wnf&yf e*dk&ftae dkaovSpGm
tNrJomvQif/ 0aE? cgcgBudrfrdk; GwfusdK;yefxGm Sdcdk;yg\ cEDarwm ukPmjzifh
aumif;pGm,luH; ydifolIH;&onfh oHk;avmuxGwfwif tSifjrwfBuD; bk&m;/

(2)
0dedp,r[med'gef;
nDawmf
aemifawmfrsm;jzpfjcif; apm'um pk'dwm
ab a'G? aem trdwm okrdwum/ wEkZm
Ak'au? b0drS'kremA[Hk/
b'Em? Ak'Sifawmf jrwfbkef;armf\ aT&ifawmfESpf om;awmfppfjzpfMuukefaom tdk
..... ESpfzufaom oHCmawmftSifjrwfBuD;wdkU bk&m;/
apm'um p? omoemawmftnpf rjzpfap&ef apwemtrSefjzifh
xkwfjyefavQmufxm; apm'u tSifjrwfbk&m;wdkUonfvnf;aumif;/
zjrwfomoem ysHUESHUygap

pk'dwm

p?

pdwfaumif;a>cvsuf rdefUaxGazmfjy pk'dwu

tSifjrwfbk&m;wdkUonfvnf;aumif;/ a'G? ESpfbufukefaom? aw? xdk


wzom;csif;om;csif;

aemif&if;rjcm;

tSifjrwfbk&m;wdkUonf/

aem

trSmuH?

EdkifiHawmfay;tyf
]]oD;jcm;0denf;"dk&f}} wm0ef&yfjzifh

qHk;jzwfzdkU&m

rvTJomraSmifom a&mufvm&aom

bk&m;wynfhawmfwdkU\/ trdwm? rvdkrIrsm; pdwfxm;rrSef azmufjyefrkef;wD;


&efolMuD;wdkUonf/ e? enf;enf;uav;rQ r[kwfMuygukef/
okrdwum? cPcP b0rsm;pGm oHo&mu zefvmawGUMu or*jzpfjcif;
rdwfaqG&if;BuD;wdkUom jzpfMuygukef\/ {u Ak'? r[mukPmawmfocif twkrSd
jrwfbkef;Sif\/ wEkZm {0? z&if; rjym; wzom;wdkUom jzpfMuygukef\/ 'ged? a'oemcGif
rSwfausmufwifvsuf tjrifoHk;oyf qHk;jzwfzdkUa&mufvm
,cktcg/ 'krem? oem;cgcg
b0drS? wu,fpifppf

pdwfrcsrf;omNcif;wkdUonf/ A[kH? rsm;vSpGm/

NzpfMuD;Nzpf&ygukef\ tSifNrwfwkdU
bk&m;/

arwmukPm
xm;SdMuNcif;
pd&H wd|wk o'arm? to'arm 0dewk/
{0H 'dGErd arwm,? ',m,drH 0dedp,H/
o'arm? r*fzkd&f edAmef okH;wef&ap axGaxGrsm;Nym;

]]"ruEm}} wnf;[laom

olawmfaumif;w&m;onf/ pd&H? tESpfig;axmif Nrifhacgifomoem SnfNrifhMumatmif/


wd|wk? aESmiff,Sufuif;a0; ab;&efrSd yuwdaumif;pGm wkd;wufwnfwHhygapownf;/

to'arm? av;yg;tyg,f okH;oG,faomuyf Spf&yftNypfqkd;npfapr 'kpkduf


tukokdvfw&m;pkonf/ 0dewk/ rMumrwif vkH;vkH;pifatmif tvsifqkH;
aysmufysufygapownf;/
{0H(yweH uwGm)? to'r uif;aysmufMu Ak'NrwfpGm omoemonf
rMumtESHU urmNyefUum wnfwHhygap awmif;pkaNcGvsuf/ 'dGErd? apm'u pkwdwu
ESpfyu[k rsm;vSodrf;uH; vlSiftm;vkH;wkdUtm;vnf;/

arwm, p? eD;uyfoGefoif yNyifvkdvm; arwmw&m;Nzifhvnf;aumif;/ ',mm p?


ukd,fNzifhEdIif;pm
MuifemryGm; *kPmw&m;Nzifhvnf;aumif;/ rH 'doH? okdU xnf0gcrf;em;
qef;Nym;NynfhpkHaom oabmSdaom/
0kdif;wifMunfhIqkH;NzwfNcif;ytyfaom
y&dyP0dedpd,}} usrf;aTpmukd/

0dedp,H?

ax&0g&yd#urSeftNyif

]],xm"r wxmu& useae&m


u&drS?

0d0g'g"dP&P

omoemaemifacwf Nyefrnpfatmif

qef;opfaocsm ypkcJhMuygukefNyD tSifNrwfwkdU bk&m;/

rvTJraSmifom omoemtwGuf aqmifGufNcif;


Nrr&a| a'&dua,? e*a& &mZmed,m/
avmuomrwav aomab? y&a*g,merwau/
o*Fgar r'dwkH a0&H? Avola&m0 r@dawm/
umavm aem edpdwkH yawm? ta[m Ak' omoae/
Nrr&a|?

'g'kdUaNy 'g'kdUaNr 'kdU&JUbmom omoemukd

urmrSm wtm;vif;apzkdU

tm;wif;yvm NynfNrefrm/ &mZm"med,m? av;ql"gwftikH aTwd*kHESifh rdUykHvuPm


NynhfpkHyg om,mNrifhxD; rif;aeNynfMuD; Nzpfayxaom/ a0&dua,? NyefvnfarQmfawG;
twdwfaS;u &efavS;&efMuGif; &efcyif;wkdUukd y,fSifacsrIef; ysufyef;apwwf
*kPfowwfaMumifh &efawGuif;ukef ]]rdU&efukef}}[k wGifaom/ e*a&?
0weef;ES,f ewfzefNc,fokdU wifhw,fIrNiD;
rdUawmfMuD;/
avmuomrwav? q|o*Fg,em urmat;ac: ukef;xdyfay:/ ty&
a*g,me rwau? ty&a*g,me rnfNyoyf&yf

r*Fvmausmif;awmfMuD;

txufqkH;xyf/ aomab? wcrf;wem; rsm;Nym;qef;Mu,f tvGefwifhw,faom


EkdifiHawmf owfrSwf ]]oDNcm;0denf;"d&f}} kH;awmfNrwf/
o*Fgar? olEkdifigEdkif tydifypfcwf ppfaNrNyifac:onfh xkdt&yf/ a0&H? a'goNyif;xef
wbuf&efukd/ r'dwkH? emvefrxl tEdkif,l ESdyfpuf zdzsufaNcrIef; tHhaomiSm/ Amvkola&m?
AsL[maoeif; uGsrf;usifowd &JpGrf;Sdonfh ppfonftxl; AkdvfcsKyfrI;onf/ r@dawm0
vufeufcJ,rf; w&rf;Murf;pDpOf udwifNrifxm;bdavouJhokdU/
Ak'o? 'oAv Nynfh0*kPfSif bk&m;ocif\/ omoae? okH;0a0Nzm
omoemac:wGif w&m;&ifNyif/
Nyifqifxm;tyfonfNzpf/

r@dawm?

SmazGa&;rSwf qkH;Nzwf&eftoifh

aemtrSmuH wm0efSdxm; bk&m;wynfhawmfwkdUtm;/ edpwkH?

wdusaocsm qkH;NzwftHhaomiSm/ umavm? csdef;csufxm;&m csdeftcgonf/ yawm?


raoGrazmuf a&mufcJhavNyD/ ta[m? atmf ..... trSm;uif;aysmuf trSefa&muf
xGef;awmufomoem oefUSif; wnfwHh NyefUyGm;ygapownf;/

NrifhNrwfaom
apwemxm;Ncif;
a'GpwmvDo pm"dau?
wdoawuo[au/ zk
um|yau, p? aom&d0ga& pwk'dae/
omoae ausmufoabFm0g'
"rm"r0dedp,H/ oHoaEwGm o#Dum,?
ygVd,m |uxm, p?
e p tmrdoH edm,? e p ed, yk*vH/
owm&ar0 edm,? 'amHok ,xmxwH/
p? 0dedp, pa&;vm aeU&ufygatmif aocsmuse a&;pDumNyvkdufygOD;tHh/
a'GpwmvDom"dau?
av;qJhESpfck
NzpfvmckESpf

tvGefSdaom/
ou&mZf/

wdoawuo[au?

wpfaxmifhokH;&m

0g? ou&mZf aumZm 1342-ckESpf Nzpfvmaomtcg/ zk? a[rmefac:Mu


aqmif;rmorkdU at;NrESif;pkd vNymokd\/
qkwfav;&uf[kqkdtyfaom/

um|yau pwk'dae?

a&mifNcnfavQmouf

aom&d0ga&? paeaeU/ omoae? Nrefrmhorkdif;pOf

wcef;wGifvm bk&m;Nrwfomoem/
ausmufoabFm0g'"rm"r0dedp,H? ausmufoabFm0g' ]]vkyforQ'ku}}
ponfrsm;Nzifh pGJ,l0ifonfh ESpfNyifoabm "ravm t"ravm[k ppfaMumazmfNy
0d0g'g"du&P tNynfh0qkH; 0dedp,ukd/ o#dum,? o*wdw, yd#utoD;oD; tzGifh
oH0Pem #DumMuD;rsm;ESifhwuG/ yg|d,m

p? okwfbd"rm 0de,m[k okH;Nzmxifay: yg|

dawmfESifhvnf;aumif;/ t|uxmp? okwf tbd"rm 0de,m[k okH;NzmtoD;oD; t|


uxmMuD;rsm;ESifhvnf;aumif;/ oHaoEwGm? txyfxyfwdkufqkdif ykdifykdifMuD;
ESD;aESmMuukef/
tmrdoH p? ouFef; xD; zdeyf Sdtyf0wK tpkpkukdvnf;/ ed,?
av;pm;MunfhI trSDy/ e? qkH;NzwfNcif;r[kwfMuukef/ yk*vH p? *kPf[dwftvkd
yk*KdvftoD;oD; tmPmSdMuD;rsm;ukdvnf;/ ed,? av;pm;MunfhI trSDy/ e? qkH;NzwfNcif;
r[kwfMuukef/
owm&ar0 (owKrkcar0)? bk&m;NrwfpGm pdaE,sm\ aumif;pGmxifay:
rsufESmawmfukdomvQif/ ed,?
a'oemtwkdif; rqkdif;vsifpGm

av;pm;MunfhI trSDy/

,xmwwH?

[kwfrSef&mukdom/ a'Hok? NrwfSifAk' ukd,fwkdifNyokdU

usexkwfazmf qkH;NzwfNyoawmf rlukefygonf bk&m;/

bk&m;Sifvufxuf 0denf;"kd&f
tqufquf
tSifOygvdonfum; bk&m;Sifvufxufawmfuyif bk&m;Sifukd,fawmfwkdif
0denf;t&m tvdrmqkH;NzpfaMumif; 0denf;"kd&f {w'*fbGJUxl;Nzifh tcDs;usL;cHcJh&aom
&[Emyk*dKvfMuD;ygwnf;/ ,if; tSifOygvdrS tSif'gou tSifaomPmu
tSifod*0 t&Sif0d, tSif Owd, tSiforv tSifb'emr ponftm;Nzifh
rZdroD[kd|f 0denf;"kd&ftqufquf NrefrmNynfokdU qif;ouf ,aeU EdkifiHawmf
oD;Ncm;0denf;"dk&f q&mawmfMuD;rsm;txd ax&0g' 0denf;"dk&f q&mawmfMuD;rsm;
tqufqufonf omoemawmf\ tnpftaMu;wkdUukd oefUSif;apawmfrlvmMuukef\/

xkdUaMumifh--Oygvd 'goaum ap0? aomPaum od*a0a0g wxm/


arm*vdykawe yOr? {aw ZrKod&d0Sa,/
wmawm r[daEm da,m? Owda,m oravm wxm/
b'emarm py@dawm? ZrK'Day ywd|dawm/
{aw em*g r[mynm? ZrK'Dyg "m*wm/
0de,H aw 0gp,ok? yd#uH uryPd,m/
eduma, yO 0gapokH? ow ap0
yu&aP- [krdefUawmfrl\/ (y&d0gygVd? 147)
teufu
m;
Oygvdp?
aomPaum

tSifOygvdax&fif;/

'gaomp? tSif'gouax&fif;/

p? tSifaomPuax&fif;/ wxm? xkdUtwl/ arm*vdykawe?

tSifarm*vdykwax&fESifh/ o[? twlwuG/ yOrm/ ig;yg;aNrmufNzpfaom/ od*a0g?


tSifod*0ax&fif;/ {aw? xkd&[ef;EmMuD;wkdUonf/ ZrKoD&d0Sa,? toa&ESifhNynfhpkHaom
oaNyyifESifhwlaom trnfSdaomuGsef;/ 0g ZrL'dyfuGsef; ywd|dwm? wnfukef\/
uawm? xkdUaemifrS/ r[daEm/ tSifr[dEax&fonfif;/ da,m? tSif
d,ax&fonfif;/ Owda,? tSifOwd,ax&fonfif;/
ynmSdaom/ b'emarm

uxm? xkdUtwl/ y@daw?

p? tSifb'emrax&fif;/ ZrK'Day? ZrL'dyfuGsef;/ ywd|

dawm? wnf\/
r[mynm? ynmMuD;ukefaom/ {aw e*g? xkd&[ef;EmMuD;wkdUonf/ ZrK'Dyg?
ZrL'dyfuRef;rS/ r? oD[kd|fuGsef;okdU/ tm*wm? <uvmawmfrlMuavukef\/ aw?
xkd&[ef;EmMuD;wkdUonf/ wryPd,m? oD[kd|fuRef;/ 0de,H yd#uH? 0denf;yd#uwfukd/
0gp,ok? ykdUcsMuukefNyD/ yOeduma, p? edum,fig;&yfwkdUukdvnf;/ 0gapokH?
ykdUcsMuukefNyD/ owyu&aP ap0? tbd"rmckESpfusrf;wkdUukdvnf;/
0gapokH?
ykdUcsMuukefNyD/
xkduJhodkU qif;oufvmaom omoemhorkdif;wavsmufwGif
toufwrQcifrifaom

usifh0wfukd

&[ef;aumif; &[ef;Nrwfrsm; SdbdouJhokdU odumukd rcifwG,f tusifhukdy,f SufpzG,f


usifhMuHaecJhaom yk*dKvfwkdUvnf; SdcJhay\/ xkduJhokdUaom yk*KdvfESpfrdsK;ESpfpm;wkdUukd
odomNcm;em;pGm azmfNy&aomf okdUNzpfayonf/

vZDyk*KdvfwkdU\ t*Fgrsm;
tSufSdaom
vZDyk*dKvf[lonfrSm--(1)

apwemNzifh tmywfokdU ra&mufNcif;?

(2)

tu,fa&mufvsifvnf; ruG,fr0Suf a'oemMum;olNzpfNcif;?

(3)

qE a'go b, arm[[ [laomt*wdav;yg;okdU rvkdufpm;Ncif;--

[laom t*FgokH;rsdK;ESifh NynfhpkHay\/ t*FgokH;rsdK;ESifh NynfhpkHaom yk*dKvfonf


vZDyk*dKvfrnf\/
xkdUaMumifh--oOdp tmyw
emyZwd/ tmywd H
ey&*l[wd/
t*wd*reH e *pwd/
{'daom 0kpwd
vZdyk*vdavm- [la[mMum;awmf
rlawmfcJh\/ (y&d0g&yg|d-279)
teufu
m;
oOdp? apwemNzifh vkHUvy/ tmyw? tmywfukd/ e y&d*l[wd? rvsdKUr0Suf/
t*wd*reH? rvm;tyfonfokdU vm;Ncif;odkU/ e*pwd? ra&muf/ {'daom?
xkdt*FgokH;ESifhNynfhpkHaom yk*dKvfrsdK;ukd/ vZDyk*avm? vZDyk*dKvf [l/ 0kpwd?qkdtyf\/

tvZD yk*Kdvf\ t*Fgrsm;


tSufrJhaom
tvZDDyk*Kdvf[lonfrSm(1)

apwemNzifh tmywfokdUvnf; a&muf\/

(2)

a&mufonfhtmywfukdvnf;

zkH;uG,fxm;\/ (3)

t*wd

av;yg;okdUvnf; vkduf\-[laom t*FgokH;rsdK;ESifh NynfhpkHay\/ t*FgokH;rsdK;ESifh NynfhpkHaom yk*dKvfonf


tvZDyk*dKvfrnf\/
xkdUaMumifh
oOdp tmyw
yZwd/ tmyw
y&*l[wd/

t*wd*reO
*pwd/
{'daom 0kpwd
vZDyk*avm- [la[mMum;awmf
rlawmfcJh\/ (y&d0g&yg|d-279)

teufu
m;
odOp? apwemNzifh vkHUvy/ tmyw? tmywfodkU/ tmyZwd? a&muf\/
tmyw? tmywfukd/ y&*l[wd? vsdKU0Suf\/ t*wd*reO? rvm;tyfonfokdU
vm;Ncif;odkUvnf;/ *pwd? a&muf\/ {'daom? xkdt*FgokH;yg;ESifh NynfhpkHaom yk*dKvfrsdK;ukd/
tvZDyk*avm? tvZDyk*Kdvf[l / 0kpwd?qkdtyf\/
okdU vZDyk*Kdvf tvZDyk*dKvfwkdU\ t*FgvuPmrsm;ESifhwuG uGJNym;pGm
odSdNyD;onfhtcg qkH;Nzwf&ykH enf;vrf;rsm;ukdvnf; odxm;&OD;rnf/

qkH;Nzwf&ykHenf;vrf;rs
m;
trIonfonf

vZDyk*dKvfNzpfcJhaomf

ol0efcHaom

pum;ukd

qkH;Nzwf&\/ trIonfonf tvZDyk*dKvf NzpfcJhaomf qifaNcqifvuf

t"duxm;

txGefUwwf

EIwfwwf&m&m trsdK;rsdK; aNymqkdapumrl ol\pum;udk y"meryyJ/ ol\ aSUpum;


aemufpum;wkdUukdom axmufq qkH;Nzwf&\/
xkdUaMumifh-y#dnm vZDok
uwm? tvZdok {0H
e 0dZwd/ A[krd tvZd
bmao,s/
0wmEkoEdawe um&a,-[la[mMum;awmfrlcJh\/ (y&d0g&yg|d-279)
teufu
m;
vZdok? vZdyk*KdvfwkdU/ y#dnm? 0efcHNcif;ukd/ uwm? ytyf\/ tvZDok?
tvZDyk*dKvfwkdU/ {0H? odkU/ y#dnm? 0efcHNcif;onf/ e 0dZwd? rSd/ tvZD?
tvZDyk*Kdvfonf/ A[krSD? rsm;pGmaom pum;ukdvnf; bmao,s
0wmEkoEdawe?

olqkdtyfaom aSUpum;

aemufpum;

aNymqkdNim;tHh/
ESpfyg;wkdUukd

qufpyfEIdif;csdefoNzifh/ 0dedp,H? tqkH;tNzwfukd/ um&a,? y&m\/


onfum; apm'u pk'dwuwkdUESifh pyfvsOf; 0dedp, csrnfhw&m;olMuD;wkdU
taeNzifh udwif owdy&rnfh tcsufrsm;ukd bk&m;Sif rSmMum;awmfrlcJhonfhtwkdif;
azmfNycsufaywnf;/
omoemawmf
t"dukPf;av;rsdK;ukdvnf;
t"dukPf;av;rsdK;
ruGJNym;vQif qkH;NzwfEkdifbkdU rvG,fyg/

tvGefodxkdufygonf?

omoemawmf t"dukPf; av;rsdK;


NrwfpGmbk&m;onf a0ae,sow0gwkdU\tudsK;iSg rdrd\omoemawmfudk
xm;awmfrlcJh\/ xdkodkU xm;awmfrlcJhaom omoemawmfNrwfESifhpyfvsOf; omoem0if
Sifvlrsm;twGif; taMumif;trsdK;rsdK;ukd tpGJy
Nzpfay:wwfay\/ xkdokdUNzpfay:wwfaom

t"dukPf;rsm;
t"dukPf;wkdUrSm av;rsdK;av;pm;Sday\/

,if;t"dukPf; av;rsdK;av;pm;wkdUum; atmufygtwkdif;yif NzpfMu\/


(1)
0d0g'g"dukPf;wrsdK;? (2)
tEk0g'g"dukPf;wrsdK;? (3)
tmywm"dukPf;wrsdK;? (4)
udpm"dukPf;wrsdK;/
okdU omoemawmf t"dukPf; av;rsdK;Sd\/
xkdUaMumifh-pwm&drmed bdua0 t"du&Pmed0d0g'g"du&PH/
tEk0g'g"du&P
H/
tmywm"du&P
H?
udpm"du&PE
d[la[mMum;awmfrl\/ (pl|0*yg|d-211)
teufu
m;
bdua0? &[ef;awmfrsm; tkdcspfom;wkdU/ omoae? omoemawmf/
t"du&Pmed? t"dukPf;wkdUonf/ rmed pwm&d? av;yg;wkdUomwnf;/ uwrmed
pwm&d? tb,fav;yg;wkdUenf; [lrlum;/ 0d0g'g"du&PH? 0d0g'g"dukPf;if;/
tEk0g'g"du&PH? tEk0g'g"dukPf;if;/ tmywm"du&PH/ tmywm"dukPf;if;/
udpm"du&PH? udpm"dukPf;if;/ wd? okdU av;rsdK;av;pm; av;yg;tNym;
Sdukef\/
okdU t"dukPf;av;rsdK;\ okyfukdodNyD;aemuf t"dyg,fukdvnf; odoifhao;\/

0d0g'g"dukPf;
t"dyg,f

0d0g'g"dukPf;[lonf &[ef;tcsif;csif; olUw&m;u rSefw,f ighw&m;u rSefw,f


tpSdonfNzifh
"r t"r? 0ded, t0ded, ponf Niif;ckHMuNcif;wnf;/
rSwfcsuf/
/,ck
t"dukPf;onf

ausmufoabFm0g'twGuf

0d0g'"dukPf;ygwnf;/

Nzpfay:aeaom

xkdUaMumif
h-

ww uwrH 0d0g' "du&PH/ " ye bdua0 bduL 0d0'Ed "armwd 0g


t"armwd 0g?

0dea,mwd 0g t0dea,mwd 0g/ y/ ,H ww b@eH uvawm 0d*a[m


0d0ga'g emem0ga'g tnxm0ga'g 0dypwm, a0g[ma&m ar"*H? 'H 0kpwd
0d0g'g"du&PH[l a[mawmfrl\/ (plV0*ygVd-211/)
teufu
m;
ww? xdkt"dukPf; av;yg;wdkUwGif/ 0d0g'g"du&PH? 0d0g'g"dukPf;onf/
uwrH? tb,fenf;/
ye? taNzudk qdkOD;tHh/ bdua0? &[ef;awmfrsm;
omoemawmf/ bduL?
&[ef;wdkUonf/
tb,fodkU

0d0'Ed?

tcsif;csif;

tdkcspfom;wdkU/ "?

Niif;cHkMuukef\/ u0d0'Ed?

tcsif;csif; Niif;cHkMuoenf;[lrlum;/ "armwd 0g? t"rudk "r[lif;/

"armwd 0g? "rudk t"r[lif;/ 0dea,mwd


0g? t0de,udk 0de,[lif;/ t0dea,mwd 0g? 0de,udk t0de,[lif;/ y/ ww?
xdkodkUNiif;cHk&m/ ,H
b@eH? tMuif rsufuG,fNiif;cHkNcif;onf/ a,m uvawm? tMuif
rsufarSmufNiif;cHkNcif;onf/ a,m
0d*a[m? tMuif udk,fxdvufyg; Niif;cHkNcif;onf/ a,m 0d0ga'g? tMuif
qefUusifaom

pum;udk qdkNcif;onf/ a,m emem0ga'g? tMuif txl;xl;aom

pum;udk qdkNcif;onf/ a,m tnxm0ga'g? tMuif wyg;aom pum;udk qdkNcif;onf/


0dypwm,? pdwfyifyef;Ncif;iSm/ a,m a0g[ma&m? tMuif qdkNcif;onf/
,H ar"*H? tMuif
0d0g'g"du&PH?

Niif;cHkNcif;onf/

twd?

Sd\/

'H?

Niif;cHkNcif;udk/

0d0g'g"dukPf;[l/ 0kpwd?
qdktyf\/
xdkUtwl tEk0g'g"dukPf;\ t"dyg,fudkvnf;
odxdkufygao;onf/

tEk0g'g"dukPf;
t"dyg,f
tEk0g'g"dukPf;[lonf
tusifh

&[ef;wdkUonf

tNcm;&[ef;udk

oifonf

t,l toufarG;rI-[laom 0dywd (ysufpD;Ncif;) av;yg;wdkUwGif

wyg;yg;ysufpD;aeonf[k pGyfpGJNcif;wdkUwnf;/

oDv

xdkUaMumif
hww uwrH tEk0g'g"du&PH/ " ye bdua0 bduL bduHK tEk0'Ed?
oDv0dywd,m
0g tmpm&0dywd,m 0g 'd|d0dywd,m 0g tmZD00dywd,m 0g/ a,m ww
tEk0ga'g tEk0'em tEkvyem tEkbPem
tEkAvy'geH?

'H

tEkor0uFwm

tAKwewm

0kpwdtEk0g'g"du&PH-

[l rdefUawmfrl\/ (plV0*ygVd212/)
teufu
m;
ww? xdkav;yg;aom t"dukPf;wdkUwGif/ tEk0g'g"du&PH?
tEk0g'g"dukPf;onf/ uwrH?
tb,fenf;/ bdua0? &[ef;awmfrsm; tdkcspfom;wdkU/ "? omoemawmf/
bduL? &[ef;wdkUonf/

bduHK?
&[ef;udk/
oDv0dywd,m
tmpm&0dywd,m
0g?

0g?

oDvysufpD;Ncif;Nzifhif;/

tusifhysufpD;Ncif;Nzifhif;/ 'd|d0dywd,m 0g? t,lysufpD;Ncif;Nzifhif;/ tmZD00dywd,m 0g?


toufarG;Ncif;ysufpD;Ncif;Nzifhif;/ tEk0'Ed? pGyfpGJukef\/ ww? xdkodkUpGyfpGJ&m/ a,m
tEk0ga'g? tMuif pGyfpGJNcif;onf/

a,m tEk0'em?

tEkvyem? tMuifqdkNcif;onf/

tMuifpGyfpGJNcif;onf/

,m

,m tEkbPem? tMuifqdkNcif;onf/ ,m

tEkor0uFwm? tMuifaumufonf\tNzpfonf/ ,m tAKwewm?


tMuifaS;Itm;xkwfonf\
ay;Ncif;onf/

tNzpfonf/

,H

tEkAvy'geH? tMuiftm; tqifhudk

twd? Sd\/ 'H? odkUaom tm;tqifhudkay;Ncif;udk/ tEk0g'g"du&PH?

tEk0g'g"dukPf;[l/ 0kpwd? qdktyf\/


xdkUtwl tmywm"dukPf;\ t"dyg,fudkvnf; odxdkufygao;onf/

tmywm"dukPf;
t"dyg,f
xkvpOf;tmywf
tmywftpkwdkUonfif;?

ygpdwftmywfpaom

ig;yg;aom

yg&mZdu oHCm'dodofpaom ckepfyg;aom

tmywftpkwdkUonfif; tmywm"dukPf; rnf\/


xdkUaMumifhww uwrH tmywm"du&PH/ yOyd tmywduEm tmywm"du&PH? owyd
tmywduEm tmywm"du&PH? 'H 0kpwd tmywm"du&PH[l rdefUawmfrl\/ (plV0*ygVd212/)
teufu
m;
ww? xdkav;yg;aom t"dukPf;wdkUwGif/ tmywm"du&PH?
tmywm"dukPf;onf/ uwrH? tb,fenf;/ yOyd? ig;yg;vnf;Nzpfukefaom/
tmywduEm? tmywftpkwdkUonf/ tmywm"du&PH? tmywm"dukPf;rnf\/

owyd?

ckepfyg;vnf; Nzpfukefaom/ tmywduEm? tmywftpkwdkUonf/ tmywm"du&PH?


tmywm"dukPf;rnf\/

'H?

tmywftpkudk/ tmywm"du&PH?

tmywm"dukPf;[l/ 0kpwd? qdktyf\/


xdkUtwl udpm"dukPf;\ t"dyg,fudkvnf; odxdkufygao;onf/

udpm"dukPf;
t"dyg,f

oHCmhudpt00udk udptm;avsmfpGm yefMum; aqmifGuf&aom


tyavmueuH? wfwBudrf
Gwfzwf aqmifGuf&aom wduH? wfwBudrf ur0gpm wBudrf Gwfzwf
aqmifGuf&aom wd'kwd,uH? wfwBudrf ur0gpm oHk;BudrfGwfzwf aqmifGuf&aom
wdpwkwuH? uHav;rsdK;onf udpm"dukPf; rnf\/

xdkUaMumifhww uwrH udpm"du&PH/ ,m oHC udp,wm u&PD,wm


tyavm ueurH
wdurH wd'kwd,urH wdpwkwurH/ 'H 0kpwd
udpm"du&PH- [l a[mawmfrl\/ (plV0*ygVd-212/)
teufu
m;
ww?

xdkav;yg;aom

t"dukPf;wdkUwGif/ udpm"du&PH?

udpm"dukPf;onf/ uwrH? tb,fenf;/ oHC? oHCmawmf\/ ,m udp,wm?


tMuifudp\tNzpfonf/ ,m u&PD,wm? tMuifytyfonf\tNzpfonf/ ,H
tyavmueurH? tMuiftyavmueuHonf/ ,H wdurH? tMuif wduHonf/
,H wd'kwd,urH? tMuif wd'kwd,uHonf/ t,H

wdpwkwurH?

tMuif wdpwkwuHonf/ twd? Sd\/ 'H? uHudk/ udpm"du&PH? udpm"dukPf;


[l/ 0kpwd? qdktyf\/
xdkt"dukPf;av;rsdK;wdkUwGif
t"dukPf;onf

,ck

ausmufoabFm0g'a&;&mESifhpyfaom

0d0g'g"dukPf;Nzpf ,if; 0d0g'g"dukPf;udk Nidrf;apEdkifaom orxwdkUudk odzdkU


vdkvmNyef\/

0d0g'g"dukPf;udk Nidrf;apEdkifaom
orx
0d0g'g"dukPf;udk orx ESpfyg;wdkUNzifh Nidrf;apEdkif\/
,if;orxESpfyg;wdkUum;- (u)
(c)

orKcg 0de, orx wyg;?

a,bk,sodu orx wyg;?

xdkUaMumifh0d0g'g"du&PH 'GD[d orax orwd?


orKcg 0dea,e p?
a,bk,sodum,
pmwd- [l a[mawmfrl\/
(plV0*ygVd-220)
teufu
m;
0d0g'g"du&PH?

0d0g'g"dukPf;udk/ orKcg0dea,e p?

orKcg0de,orxNzifhif;/ a,bk,sodum, p? a,bk,sodu orxNzifhif;/ wd?


odkU/ 'GD[d? ESpfyg;ukefaom/ orax[d? orxwdkUNzifh/ orwd? Nidrf;\/
orKcg0de,orx orKconf av;rsdK;Sd\/ ,if;av;rsdK;udkvnf; odoifh\/

orKcg0de,orx
orKcav;yg;
(1)

oHC orKc

wyg;? (2)

"r

orKc wyg;? (3)


0de,orKc wyg;? (4)
yk*vorKc wyg;?
xdkUaMumifhww

oHCorKcwm
"rorKcwm
0de,orKcwm
yk*vorKcwmw
d?
'H orKcg0de, ed'geH-

[l a[mawmfrl\/
(y&d0g&ygVd-199)
teufu
m;
ww? xdk orKcg 0de,orx/ orKcg? orKc wdkUonf/ oHCorKcwm?
oHCorKcorxif;/ "rorKcwm?

"rorKcorxif;/

0de,orKcwm?

0de,orKcorxif;/ yk*vorKcwm? yk*vorKcorxif;/


orKcav;yg;onf/ orKcg0de,?

wd? odkU/ 'H?

orKcg0de, orx\/ ed'geH?

ed'gef;ygwnf;/
xdkorKcav;yg;wdkUwGif oHCorKc\ t"dyg,fudkvnf; odoifh\

oHCorKc\
t"dyg,f
uHtm; avsmufywfaom &[ef;wdkUonfvnf; a&mufvmMu\? qExdkufaom
&[ef;wdkU\ qEudkvnf; aqmif,lxm;\? rsufarSmuf&[ef;wdkUuvnf; rwm;rNrpfMu/
t*FgoHk;yg;ESifhnDGwfvQif oHCorKc rnf\/
xdkUaMumifhum p ww oHCmorKcwm? ,m0wdum bduL urywm? aw
tm*wm a[mEd?
qE&[meH qaEm tm[a#m a[mwd? orKcDblwm e y#daumoEd? t,H ww
oHCmorKcwm- [l a[mawmfrl\/ (plV0*ygVd-220)

teufu
m;
ww? xdkorKcav;yg;wdkUwGif/ oHCmorKcwm? oHCmorKc\ tNzpfonf/ um p?
tb,fenf;/
,m0wdum? tMuifrQavmufukefaom/ bduL? &[ef;wdkUonf/ urywm? uHtm;
avsmufywfukef\/ aw?
xdkuHtm; avsmufywfaom &[ef;wdkUonf/ tm*wm? vmukefonf/ a[mEd? Nzpfukef\/
qE&[meH? qE

xdkufukefaom &[ef;wdkU\/ qaEm? qEudk/ tm[a#m? aqmiftyfonf/ a[mwd?


Nzpf\/ orKcDblwm?
rsufarSmufNzpfaom &[ef;wdkUonf/ e y#daumoEd? rwm;NrpfMuukef/ t,H?
t*FgoHk;yg;ESifh NynfhpHkaom orKconf/ ww? xdkorKcav;yg;wdkUwGif/ oHCmorKcwm?
oHCmorKc rnf\/
enf;twl "rorKc\ t"dyg,fudkvnf; odoifhygao;onf/

"rorKc\
t"dyg,f
"r-[laom bk&m;tqHk;trawmfNzifh t"dukPf;udk Nidrf;apNcif;onf "rorKc
rnf\/
xdkUaMumifhum p ww "rorKcwm? a,e "are a,e owKomoaee wH
t"du&PH 0lyorwd/
t,H ww "rorKcwm[l a[mawmfrl\/ (plV0*ygVd-221)
teufu
m;
ww? xdkorKcav;yg;wdkUwGif/ "rorKcwm? "rorKc\ tNzpfonf/ um p?
tb,fenf;/ a,e "are? tMuif [kwfrSefaom oabmNzifh/ a,e
owKomoaee? tMuif NrwfpGmbk&m;tqHk;trawmf Nzpfaom wfur0gpmNzifh/ wH
t"du&PH? xdk t"dukPf;onf/ 0lyorwd? Nidrf;\/ t,H? orKcwnf;/ ww?
xdkorKcav;yg;wdkUwGif/ "rorKcwm? "rorKc rnf\/
enf;twl 0de,orKc\ t"dyg,fudkvnf; odoifhygao;onf/

0de,orKc\
t"dyg,f
0de, [laom bk&m;tqHk;trawmfNzifh t"dukPf;udk Nidrf;apNcif;onf
0de,orKc rnf\/
xdkUaMumifhum p ww 0de,orKcwm? a,e 0dea,e a,e owKomoaee
wH t"du&PH
0lyorwd/ t,H ww
0de,orKcwm- [l a[mawmfrl\/
(plV0*ygVd-221)

teufu
m;
ww? xdkorKcav;yg;wdkUwGif/ 0de,orKcwm? 0de,orKc\ tNzpfonf/ um
p? tb,fenf;/ a,e 0dea,e? tMuif 0denf;w&m;Nzifh/ a,e owKomoaee?
tMuif NrwfpGmbk&m; tqHk;trawmf Nzpfaom wfur0gpmNzifh/ wH t"du&PH? xdk
t"dukPf;onf/ 0lyorwd? Nidrf;\/ t,H? orKcwnf;/ ww?
xdkorKcav;yg;wdkUwGif/ 0de,orKcwm? 0de,orKc rnf\/
enf;twl yk*vorKc\ t"dyg,fudkvnf; odoifhygao;onf/

yk*vorKc\
t"dyg,f
Niif;cHkol yk*dKvftcsif;csif;

wyg;onfwyg;ESifh ESpfOD;rsufarSmuf oabmwl

Nidrf;apNcif;onf yk*vorKc rnf\/


xdkUaMumifhum p ww yk*vorKcwm? a,m p 0d0'wd? a,e p 0d0'wd? Oabm
twypwdum orKcDblwm a[mEd/ t,H ww yk*vorKcwm[l a[mawmfrl\/ (plV0*ygVd-221)
teufu
m;
ww? xdkorKcav;yg;wdkUwGif/ yk*vorKcwm? yk*vorKc\ tNzpfonf/ ump?
tb,fenf;/ a,m p? tMuif&[ef;onfvnf;/ 0d0'wd? Niif;cHk\/ a,e p?
tMuif&[ef;ESifhvnf;/ 0d0'wd? Niif;cHk\/ Oabm?
twypwdum?

xdk

oydwf ouFef;

ESpfa,mufukefaom/

aw

paom taMumif;aMumifh

&efolNzpfaom &[ef;wdkUonf/ orKcDblwm? rsufarSmufNzpf Nzpfukefonf/ a[mEd?


Nzpfukef\/ t,H?
orKconfum;/ yk*vorKcwm? yk*vorKc rnf\/
orKcav;yg;wdkUNzifh w&m;ESifhtnD Nidrf;avNyD;aom t"dukPf;udk Nyef
rNidrfroufNzpfatmifvIHUaqmfvQif tmywfESpfrsdK; oifhEdkif\/

Nidrf;NyD;udp NyefazmfNcif;
tmywfESpfrsdK;
"ruHt& Nidrf;avNyD;aom t"dukPf;udk t"dukPf;topf NyefNzpfatmif
vIHUqGay;cJhaomf Oaum#eu

ygpdwftmywf oifh\/

qEay;NyD;Nzpfvsuf

igrauseyfbl; ponfNzifh uJh&JUIwfcscJhaomf cD,euygpdwf tmywfoifh\/


xdkUaMumifh{0H 0lyoEH ap bdua0 t"du&PH
Oaum#euH ygpdwd,H/

um&aum Oauma#wd?

qE'g,aum cD,wd/ cD,euH


ygpdwd,H- [l a[mawmfrl\/
(plV0*ygVd-221)
teufu
m;
bdua0? &[ef;awmfrsm; tdkcspfom;wdkU/ {0H? odkU/ 0lyoEH? Nidrf;avNyD;aom/
t"du&PH? t"dukPf;udk/ um&aum? Nidrf;atmifywwfaom &[ef;onfvnf;/ ap
Oauma#wd? tu,f acsmufcsm;onfNzpftHh/

0g? tu,f vSefUonfNzpftHh/

Oaum#euH? acsmufcsm;Ncif;aMumifhNzpfaom/ 0g? vSefUNcif;aMumifhNzpfaom/ ygpdwd,H?


ygpwftmywfoifhonf/

a[mwd? Nzpf\/ qE'g,aum? qE ay;wwfaom

&[ef;onf/ cD,wd? IwfcscJh\/ cD,euH? IwfcsNcif;aMumifh Nzpfaom/


ygpdwftmywfoifhonf/ a[mwd? Nzpf\/

ygpdwd,H?

txufyg t"dukPf;rsm;ESifh pyf oHCmuGJNym;Ncif;[laom t"dyg,fudkvnf;


odoifh\/

oHCmuGJNym;Ncif;
t"dyg,f
(1)

t"rH ]]"arm}} wd 'Daywd (w&m;trSm; = t"rudk w&m;trSef

"r[l Nyo\)? (2)

"rH ]]t"arm}} wd 'Daywd (w&m;trSef = "rudk

w&m;trSm; t"r [l Nyo\)?


(3)

t0de,H ]]0dea,m}} wd 'Daywd? (0denf;r[kwf= t0de,udk


0denf;t[kwf=0de, [l jyo\/)

(4)

0de,H ]]t0dea,m}}

wd 'Daywd? (0denf;t[kwf=0de,udk

0denf;r[kwf=t0de, [l jyo\/)
odkUtpSdaom 18-yg;aom ab'u&0wKwdkUjzifh
jiif;cHkMuum--- (u)

Oykofudk

oD;jcm;yukef\?
(c)

y0g&Pmudk

oD;jcm;yukef\? (*)
oHCuHudk oD;jcm;yukef\?
onfvQif? 0g-odkUjzpfvQif oHCmuGJjym;jcif;rnf\/
xdkUaMumifhar[d

t|m&owd 0wL[d tyuEd? t0yuEd? tma0e

OaygoxHua&mEd? tma0e y0g&PH ua&mEd? tma0e oHCurH ua&mEd/


{wm0wm acg Oygvd oHaCm bdaEma[mwd[l a[mawmfrl\/ (plV0*ygVd-368)
teufu
m;
t|m&o[d? wpfq,fhSpfyg;ukefaom/ ar[d 0wL[d? 0wKwdkUjzifh/
tyuEd? iifMuukef\? t0yuEd? t,kwftm;jzifh iifMuukef\/ tma0e?
toD;tjcm;/ OaygoxH?

Oykofudk/ ua&mEd? yMuukef\/ tma0e? toD;tjcm;/

y0g&PH? y0g&Pmudk/ ua&mEd? yMuukef\/ tma0e? toD;tjcm;/ oHCurH?


oHCuHudk/ ua&mEd? yMuukef\/ Oygvd? Oygvd/ acg? pifppf/ {wm0wm?
rQtwdkif;tSnfSdaom tjcif;t&mjzifh/ oHaCm? oHCmonf/ bdaEm? uGJjym;onf/
a[mwd? jzpf\/
w&m;rrSef=t"rudk w&m;trSef="r[k a[majyjyojcif;\
tjypfrsm;udkvnf; odoifh\/

t"rudk "r[k jyojcif;


tjypf
t"rH "armwd 'Daywd= bk&m;a[m w&m;r[kwfyJ bk&m;a[mw&m;-[k ponf
ajymif;jyefa[maom &[ef;onf oHCmuGJjym;jcif; taMumif;jzpfaomaMumifh
oHCab'uac: oHCmudkoif;cGJol rnf\/ xdkUaMumifh nDGwfaeaom oHCmudk
uGJjym;atmif tm;xkwfvQif qif;&J'ku tm,kuyfywfvHk;
tukodkvf 'kpdkufw&m;rsm;vnf;

wnfae&vwHU? raumif;rI

tjrJwdk;yGm;ae\? tm,kuyfywfvHk; t0Dpdi&J

tusufcH&vwHU?
xdkUaMumifhor*H ye baE oHCH bdEdwGm u aom yo0wDwd/ or*H acg Oygvd
oHCH bdEdwGm uy|duH udAdoH yo0wd? uyH ed&,rSd ypwDwd[la[mawmfrl\/ (plV0*ygVd-369)
teufu
m;
baE? tSifbk&m;/ or*H? nDGwfaeaom/ oHCH? oHCmudk/ bdEdwGm? cGJ/ 0g?
cGJaomaMumifh/ aom?

xdkoHCmudk cGJaom &[ef;onf/ u? tb,fw&m;udk/ yo0wd?

yGm;aponfrnfoenf;/ wd? odkU/ ta0gp? avQmufxm;\/ Oygvd? Oygvd/ acg?


pifppf/ or*H? nDGwfaeaom/ oHCH? oHCmudk/ bdEdwGm? cGJ/ 0g? cGJaomaMumifh/ uy|
duH? tm,kuyfywfvHk;wnfaom/ udAdoH? raumif;rIudk/ yo0wd? yGm;aponf rnf\/
uyH? tm,kuyfywfvHk;/ ed&,rSd? i&J? ypwd? usuf&\/ 0g? cH&\/
odkU t"rudk "r[lif; "rudk t"r[lif; jyoolonf oHCab'uuH
xdkuf\? oHCmoif;cGJolrnf\/ oHCmoif;cGJaom olESifhtjypfwl\? oHCmoif;cGJvQif
tjypfBuD;onfESifhtrQ tjyeftm;jzifh oHCmnDGwfatmifyvQif tusdK;BuD;\/
,if;tusdK;udkvnf; odoifh\/

oHCmnDGwfatmify&jcif;
tusdK;
oHCmudk nDGwfatmify&jcif;aMumifh .....
(1)
(2)

trsm;oHCm csrf;omrIudk yay;&ouJhodkU rdrdb0 b0 csrf;om&jcif;tusdK;?


oHCmnDGwfrIudk csD;ajrmuf aqmifGuf &jcif;aMumifh rdrdvnf;
b0b0nDGwfaom or*wdkUESifhom aexdkif&jcif;tusdK;?

(3)

oHCmawmfrsm;
rdrdvnf;

nDGwfcGifh&Mu arGUaysmfcsrf;omMuovdk

b0b0 arGUaysmfcsrf;om&jcif;tusdK;?

(4)

oHCmawmfrsm;

nDnDGwfGwfae&

w&m;wnfSd

wdk;wufrI&ovdk

rdrdvnf; b0b0rSm w&m;"rwdkUom wnfSdvQuf r*f&aMumif;


zdkvf&aMumif; w&m;rsm;udk rjyuf yGm;rsm;Edkifjcif;tusdK;?

(5)
b0

oHCmawmfrsm;onf
'd|d

nDGwfcGifh& w&m;

arGUavQmfcGifh&

umr

t0dZm[laom a,m*w&m; av;yg;wdkU ukef&m r*fzdkvfedAmefrS rqkwf,kwf


rysufjym;ovdk rdrdonfvnf; xdkw&m;wdkUrS rqkwf,kwf rysufjym;Edkifjcif;
tusdK;?
(6)
tm,kuyfumvywfvHk;
ewfjynfrsm;

pwkr[m&mZfpaom

txufwef;usaom

arGavQmfcHpm;&jcif;tusdK;wdkUudk &SdEdkif\/
xdkUaMumif
h-

okcg oHC
omr*D? or*ge
tEk*a[m/
or*&awm "ra|
m? a,m*aurm e
"Howd/ oHCH or*H
uwGme?
uyH o*rSd arm'wd-

[l a[mawmfrl\/
(plV0*ygVd-369)

teufum;

oHC? oHCmawmf\/ omr*D? nDGwfonf\ tjzpfonf/ 0g?


nDGwfjcif;onf/ okcg? csrf;om\/ 0g? csrf;omjcif; taMumif;jzpf\/

or*ge?

nDGwfaom &[ef;wdkUudkvnf;/ tEk*a[m? csD;ajrmufwwfaom &[ef;onf/


or*&awm? nDGwfjcif; arGUavsmfonfjzpf/ "ra|m? "rwnfonfjzpf/
a,m*aurm? a,m*\ ukef&mjzpfaom edAmefcsrf;omrS/ e"Howd? rysufpD;/ 0g?
rqkwf,kwf/ oHCH? oHCmudk/ or*H? nDGwfonf udk/ uwGme? y&jcif;aMumifh/ uyH?
tm,kuyfywfvHk;/ o*rSd? ewfGm/ arm'wd? arGUavsmf&\/
oHCab'uac: oHCmtoif;cGJjcif;t*Fg 5-rsdK;Sd\/ ,if; 5-rsdK;udkvnf;
odxm;oifh\/

oHCab'u
jzpfyHkudkjyjcif;
(1)

t"rudk "r[k

jyoa[majym\? (2)
t"r[k jyoa[majym\?

"rudk

(3)

t0de, udk 0de,[k

jyoa[majym\? (4)

0de, udk

t0de,[k jyoa[majym\?
(5)

t,l0g'udk xlaxmifaqmufwnf oD;jcm;uHy\?

xdkUaMumif
h-

y[kygvd ta*F[d orEm*awm oHCab'aum? uwar[d y[d?


"kygvd bduKt"rH ]]"arm}} wd 'Daywd?
"rH ]]t"arm}} wd 'Daywd?
t0de,H ]]0dea,m}} wd
'Daywd?
0de,H ]]t0dea,m}} wd 'Daywd?
0ded"m, 'd| uare-

[l a[mawmfrl\/
(y&d0g&ygVd-350)

teufum;

Oygvd? ighSifOygvd/
orEm*awm?

y?

ig;yg;ukefaom/

ta*F?

taMumif;t*FgwdkUESifh/

jynfhpHkaomolonf/ oHCab'aum? oHCmoif;cGJol rnf\/


Oygvd? ighSifOygvd/ "? omoemawmf/ bduK? &[ef;onf/ uwar[d
y[d? tb,ftaMumif; t*Fgig;yg;wdkUESifh/ orEm*awm? jynfhpHkaomolonf/
oHCab'um? oHCm oif;cGJolrnfoenf;/
(1)

t"rH ]]"arm}} wd 'Daywd? (t"rudk

"r[kjyjcif;/) (2)

"rH ]]t"arm}} wd 'Daywd?

("rudk t"r[kjyjcif;/)
(3)

t0de,H ]]0dea,m}}wd 'Daywd? (t0de,udk

0de,[k jyjcif;/) (4)

0de,H ]]t0dea,m}}wd 'Daywd?

(0de,udk t0de,[k jyjcif;/)


(5)
0ded"m,
0g-"rponfwdkU\

'd|uare?

(t"rpaomt,ludk aqmufwnf?

tpGrf;tm;jzifh jy
uHtoD;tjcm;yjcif;/)
odkU oHCab'u (oHCoif;cGJol) tjzpfudk od&ovdk ,if;oHCab'u (oHCm
oif;cGJol)\
tjypfudkvnf; odoifhao;\/

oHCab'u\
tjypfudkjyjcif;
(1)

tyg,fav;yg; jzpf&jcif;?

(2)

txl;tm;jzifh t0Dpdi&J jzpf&jcif;?

(3)

tm,kuyfywfvHk; qif;&J'ku wnf&jcif;?

(4)

bk&m;SifaomfrS olUtm; ukoay;jcif;iSm rwwfaumif;/

xdkUaMumif
h-

ar[d acg Oygvd y[a*F[d orEm*awm


oHCab'aum- (1)

tmyg,daum?

(2)
ae&,daum? (3)
uya|m?
(4)

tawudapmwd-

[l a[mawmfrl\/
(y&d0g&ygVd-350)

teufum;

Oygvd? ighSifOygvd/ acg? pifppf/


tr*F[d? taMumif;

y[d? ig;yg;ukefaom/ ar[d

t*FgwdkUESifh/ orEm*awm? jynfhpHkaom/ oHCab'aum? oHCmoif;cGJaom


&[ef;onf- (1)

tmyg,da,m? tyg,fav;yg; jzpf&\/

(2)
ae&,daum? txl;tm;jzifh t0Dpdi&J
jzpf&\/
(3)

uya|m? tE&uyfwpfuyf[k qdktyfaom tm,kuyf ywfvHk;wnf\/


0g? wpfckaom tE&uyfudk tjynfhtpHky xdkt0Dpd-[k qdktyfaom i&JBuD;
wnf\/

(4)
tawudapm? Sifawmfbk&m; &maxmifrsm;vnf; ukpm;jcif;iSm
rwwfaumif;/
apm'emolonf ]]rw&m; (t"r) apm'emol? w&m;ojzifh ("r)
apm'emol}} [k ESpfrsdK;Sd\/
rw&m; apm'emolonf t"rapm'urnf\? w&m;ojzifh apm'emolonf "rapm'u
rnf\/

t"rapm'u
rnfjcif;taMumif;
(1)

ravsmufywfaomtcg

apm'emjcif;? (2)
r[kwfrrSefaomtm;jzifh apm'emjcif;?
(3)

Murf;wrf;aomtm;jzifh

apm'emjcif;?
(4)

tusdK;pD;yGm;ESifh rpyfaomtm;jzifh

apm'emjcif;? (5)
apm'emjcif;?

a'gopdwfSdonfjzpf

(6)
arwmpdwfrSdonfjzpf
apm'emjcif;?
xdkUaMumifh(1)

tumave

apm'wd? (2)
tblawe?
(3)
zkaoe?
(4)
tewoH[dawe?
(5)
a'goEa&m
apma'wd?

(6)

aem arwmpdawm? {'daom 0kpwd t"rapm'aum-

[l a[mawmfrl\/ (y&d0g&ygVd-283)
teufu
m;
(1)

tumave? oHCrZpaom ravsmufywfaomtcg?

apma'wd? apm'em\/ (2)

tblawe? r[kwfrrSefojzifh/

apma'wd? apm'em\/
(3)

zkaoe? Murf;wrf;ojzifh/ apma'wd? apm'em\/

(4)
tewoH[dawe? tusdK;pD;yGm;ESifh rpyfojzifh/
jzpfapojzifh/ 0g?

0g? tusdK;aus;Zl;rJhudk

taMumif;rSdojzifh/ apma'wd?
apm'em\/
(5)
(6)

a'goEa&m? a'gopdwfSdonfjzpf? apma'wd? apm'em\/


arwmpdawm? arwmpdwfSdonfjzpf/

aem apma'wd? rapm'em/

(arwmpdwfuif;rJhpGm apm'em\/)
{'daom? odkUoabmSdaom apm'emoludk? t"rapm'aum?
t"rapm'uyk*dKvf[l? 0kpwd?
qdktyf\/
t"rapm'u yk*dKvfudk od&ouJhodkU "rapm'uyk*dKvfudkvnf; odoifhao;\/

"rapm'urnfjcif;
taMumif;
(1)

avsmufywfaomtcg

apm'emjcif;? (2)
[kwfrSefaomtm;jzifh apm'emjcif;?
(3)

odrfarGUaomtm;jzifh

apm'emjcif;?
(4)

tusdK;pD;yGm;ESifh pyfaomtm;jzifh

apm'emjcif;? (5)

arwmpdwfSdonfjzpf

apm'emjcif;?
(6)

a'gopdwfrSdonfjzpf apm'emjcif;/

xdkUaMumifh(1)

umave

apma'wd? (2)
blawe?

(3)

oaPSe?

(4)

txoH[dawe?

(5)

arwmpdawm apma'wd?

(6)

aem a'goEa&m? {'daom 0kpwd

"rapm'aum- [l a[mawmfrl\/ (y&d0g&ygVd-283)

teufu
m;
(1)

umave? tcGifhawmif;ojzifh

avsmufywfaom tcg/ (2)

blawe?

[kwfrSefojzifh/
(3)
(4)

oaPSe? El;nHhodrfarGUojzifh/
txoH[dawe?

tusdK;pD;yGm;ESifh

pyfojzifh/

0g?

rGefjrwfusdK;xl;

*kPfaus;Zl;udk jzpfapojzifh? 0g? taMumif;udk rSDojzifh/


(5)
(6)

arwmpdawm? arwmpdwfSdonfjzpf/
a'goEa&m? a'gopdwfSdonfjzpf/

aem apma'wd? rapm'em/

(a'gopdwfuif;rJhpGm apm'em\/)
{'daom? odkUoabmSdaom ap'emoludk/
"rapm'uyk*dKvf[l/ 0kpwd?

"rapm'aum?

qdktyf\/
odkU t"rapm'uyk*dKvf "rapm'uyk*dKvfwdkUudk cGJjcm;jyNyD;
qufpyfvsufSdaom apm'emjcif;
av;rsdK;udk jyaytHh/

apm'emjcif; av;rsdK;udkjyjcif;
(1)
oDv0dywd
apm'em?
(2)

tmpm&0dywd

apm'em? (3)

'd|

d0dywd apm'em?
(4)

tmZD00dywd apm'em?

odkU apm'emjcif; av;rsdK;Sdygonf/


xdkUaMumifhoDv0dywd,m apma'wd? taxm tmpm&'dXd,m?
tmZDa0eyd apma'wd? apm'em
awe 0kpwd- [l a[mawmfrlygonf/ (y&d0g&ygVd
- 283)
teufu
m;
Oygvd? Oygvdrax&f/

oDv0dywd,m? tmywfESpfzHkwnf;[laom

oDv0dywdjzifh/ apma'wd? apm'em\/ taxm? xdkrSwpfyg;/ tmpm&'dXd,m?


tmywfig;zHkwnf;[laom

tmpm&0dywd

rdpm'dXd tE*g[du'dXdwnf;[laom

'dXd0dywdjzifh/ apma'wd? apm'em\/ tmZDa0eyd? tmZD0wnf;[laom taMumif;aMumifh


ynwftyfaom odumyk'fajcmufyg;wnf;[laom tmZD0jzifhvnf;/ apma'wd?
apm'em\/ awe? xdkUaMumifh/ apm'em? apm'em[l/ 0kpwd? qdktyf\/
odkU apm'emav;rsdK;\ okyfudkjyNyD; ,if;av;rsdK;\ t"dyg,fwdkUudk jyaytHh/

,if; apm'emav;rsdK;\
t"dyg,f
(1)

yg&mZdutmywf oHCm'dodoftmywfwdkUjzifh apm'emjcif;onf oDv0dywd

apm'emrnf\/ (2)

xkvpOf;tmywf ygpdwftmywf 'kutmywf

'kAmoDtmywf ygda'oeDtmywf ,if;


tmywfig;rsdK;wdkUjzifh apm'emjcif;onf tmpm&0dywd
apm'emjcif;rnf\/
(3)
rdpm'dXd tE*g[du'dXdwdkUjzifh apm'emjcif;onf
'dXd0dywdapm'emjcif;rnf\/
(4)
toufarG;jcif;[laom taMumif;aMumifh ynwftyfukefaom odumyk'f
ajcmufckwdkU\
tpGrf;jzifh apm'emjcif;onf tmZD0 0dywdapm'emrnf\/
xdkUaMumifh(1)

ww *kumeH 'dGEH tmywduEmeH 0aoe

oDv0dywdapm'em a0'dAm? (2)

t0aoomeH 0aoe

tmpm&0dywdapm'em?
(3)

rdpm'dXdtE*g[du'dXd0aoe 'dXd0dywdapm'em?

(4)

tmZD0a[wkynwmeH qEH odumy'geH

0aoetmZD00dywdapm'em a0'dwAm- [l a[mawmfrl\/ (0de,o*F[


tXuxm-309)
teufu
m;
ww? xdkapm'emjcif;av;yg;wdkUwGif/ *kumeH? *kutmywfjzpfukefaom/ 'dGEH?
ESpfyg;ukefaom/ tmywduEmeH? tmywftpkwdkU\/ 0aoe? tpGrf;jzifh/
oDv0dywdapm'em? oDv0dywdapm'emudk/ a0'dwAm? odtyf\/ t0aoomeH?
yg&mZdutmywf oHCm'dodoftmywfrS <uif;ukefaom xkvpOf; ygpdwf 'ku#f 'kAmoD
yg#da'oeD[laom tmywftpkwdkU\/ 0aoe? tpGrf;jzifh/ tmpm&0dywdapm'em?
tmpm&0dywdapm'emudk/ a0'dwAm? odtyf\/ tmZD0a[wkynwmeH? toufarG;jcif;
[laom taMumif;aMumifh ynwftyfukefaom/ qEH? ajcmufyg;ukefaom/ odumy'eH?
odumyk'fwdkU\/ 0ao? tpGrf;jzifh/ tmZD00dywdapm'em? tmZD00dywdapm'emudk/
a0'dwAm? odtyf\/
'dXd0dywdapm'em 'dXdESpfrsdK;\ t"dyg,fudkvnf; odoifh\/

'dXdESpfrsdK;\t"dy
g,f

(1)
uH uH\ tusdK;rSd tpSdonftm;jzifh 10-yg;aom rdpmt,lonf
rdpm'dXdrnf\/
(2)

kyfemrfonf NrJ\/

0g? rysufrpD;

tpSdonftm;jzifh

10-

yg;aom pGJvrf;rIonf tE*g[du'dXdrnf\/


xdkUaMumifh(1)

rdpm'dXdwd ewd 'dEEdtm'dem 'o0wKum rdpm'd|d/

(2)

tE*g[du'dXdwd oawm avmauwdtm'dem 'o0wKum

tE*g[du'dXd- [l zGifhqdkawmfrl\/ (ygpdwsm'd a,mZem-602)

teufu
m;
(1)
rdpm'dXdwd? rdpm'dXdwd[lonfum;/ 'dEH? tv\tusdK;onf/ ewd? rSd/
wd tm'dem?
odkUtpSdonfjzifh/ 'o0wKum? q,fyg;aom0wKSdaom/ rdpm'dXd?
rSm;aomt,lwnf;/ (2)

tE*g[du'dXdwd? tE*g[du'dXd[lonfum;/

avmaum? avmuonf/ oawm? NrJ\/


wd tm'dem?
odkUtpSdonfjzifh/
q,fyg;aom0wKSdaom/

'o0wKum?

tE*g[du'dXd? tE[k pGJvrf;aomt,lwnf;/


rSwfcsuf/

/,ck ausmufoabFm0g' t& apm'emjcif;onf ]]vkyforSs 'ku}}


ponfjzifh q,fyg;aom rdpmt,lwdkUwGif
'dXd0dywd

apm'emrnf\/

tusHK;0ifaomaMumifh

t,lESifhpyfNyD; apm'emonf[lvdk/

odkU apm'em&m apm'uyk*dKvfwdkif;wdkUonf pdwfxm;aumif;zdkU vdkygonf/

apm'uyk*dKvfrsm;
xm;&rnfhpdwfxm;
(1)

avsmufywfaomtcgom apm'emtHh? ravsmufywfaomtcg

apm'emrnfr[kwf/ (2)

[kwfrSefojzifhom apm'emtHh?

r[kwfrrSefojzifhum; apm'emrnfr[kwf/
(3)

El;nHhodrfarGUojzifhom apm'emtHh? Murf;Murf;wrf;wrf;

apm'emrnfr[kwf/ (4)

tusdK;pD;yGm;ESifhpyfojzifhom apm'emtHh?

rpyfu apm'emrnfr[kwf/
(5)

arwmpdwfjzifhomapm'emtHh? a'gopdwfjzifhum; apm'emrnfr[kwf/

xdkUaMumifhapm'aueygvd bduKem

y&H apma'wkumare y"ar tZwH

OyXmaywGm ya&m apma'waAm/


uwar yumave 0umrd? aem
tumave? blawe
0umrd? aem tblawe?
oaPSe 0umrd? aem
zkaoe?
twoH[dawe 0umrd? aem tewoH[dawe?

arwpdawm 0umrd? aem


a'goEa&mwd- [l a[mawmfrl\/
(y&d0g&ygVd - 330)
teufu
m;
Oygvd? ighSif Oygvd/ y&H? olwyg;udk/ apma'wkumare? apm'emvdkaom/
apm'aue? apm'ujzpfaom/ bduKem? &[ef;onf/ y"ar? ig;yg;aomw&m;wdkUudk/
tZwH? cEmudk,ftwGif;/ OyXmaywGm?
apma'waAm?

apm'emtyf\/

jzpfap/

uwar

y?

ya&m?

olwyg;udk/

tb,fig;yg;wdkUenf;[lrlum;/ umave? avsmufywfaomtcg/ 0umrd?


apm'emtHh/ tumave?
ravsmufywfaomtcg/ aem 0umrd? rapm'emtHh/

blawe? [kwfrSefojzifh/

0umrd? apm'emtHh/ tblawe? r[kwfrrSefojzifh/ aem 0umrd? rapm'emtHh/ oaPSe?


El;nHhodrfarGUojzifh/ 0umrd? apm'emtHh/ zkaoe? Murf;wrf;ojzifh/ aem 0umrd?
rapm'emtHh/ twoH[dawe? tusdK;pD;yGm;ESifhpyfojzifh/ 0umrd? apm'emtHh/
tewoH[dawe? tusdK;pD;yGm;ESifhrpyfojzifh/ aem 0umrd? rapm'emtHh/
arwmpdawm? arwmpdwfSdonfjzpf/ 0umrd? apm'emtHh/ a'goEa&m?
a'gopdwfSdonfjzpf/ aem 0umrd? rapm'emtHh/
odkU apm'u yk*dKvfrsm; vdkufem&efSdovdk pk'duyk*dKvfrsm;
vdkufem&efvnf;Sdygonf/

pk'dwuvdkufem&ef 2csuf
pk'duyk*dKvfonf atmufyg w&m;ESpfyg;udk tNrJwrf;av;pm;vdkufem&rnf/
,if;w&m; 2-yg;um;- (1)
(2)

0pDopmac: rSefuefpGmajym&m cdkifrmrISd&jcif;?

trsufxm;rI vHk;0rSd&jcif;/

xdkUaMumif
hpk'dwaue uxH y#dyZwAEd?
pk'dwaue 'Gdok "arok
y#dyZdwAH/ oap p
tukay p
pk'dwaue {0H
y#dyZdwAH- [l a[mawmfrl\/
(y&d0g&ygVd - 283)
teufu
m;
pk'dwaue? pk'dwu yk*dKvfonf/ uxH? tb,fodkUvSsif/ y#dyZdwAH?
usifhtyfoenf;/ wd? odkU/ ykpdaw? ar;tyfonfSdaomf/ pk'dwaue?
pk'dwuyk*dKvfonf/ 'dGok "arok? w&m;ESpfyg;wdkU/ y#dyZdwAH? usifhtyf\/ oap p?
rSefuefpGm qdk&jcif;if;/ {0H? odkU/ pk'dwaue? pk'dwuyk*dKvfonf? y#dyZdwAH?
usifhtyf\/
w&m;ESpfyg; t"dyg,fikyfyg #DumtzGifhudk Munfhoifh\/

,if; ESpfyg;udk odkU #Dum zGifhqdkjcif;


pk'dwuyk*dKvfwdkif;wdkUonf(u)

b,fvdkta&;tcif;ESifh &ifqdkif&apumrl rSefuefaom

pum;udkom qdk&\/ (c)

ightm; vdk ar;&avoavm? vdk

ajym&avoavm[k udk,fwdkifuvnf; pdwfrqdk;&? olwpfyg;udk rxdyg; rykwfcwf&/


xdkUaMumifhoap p tukay pmwd 0pDoap p tukywm, p/ pk'dwaue [d op
0wAH/ aumayg p e umwaAm? ae0 twem ukZdwaAm? e ya&m Ca#waAmwd
tawm[l rdefUqdkawmfrl\/ (om&w'DyeD #Dum 'kwd,wGJ - 352)
teufu
m;
oap p tukay pmwd? oap p tukay p [lonfum;/ 0pDoap p?
0pDopmac: rSefuefpGm ajym&m cdkifrmrISdjcif;if;/ tukywm , p? trsufxm;rI
vHk;0rSdonf\ tjzpfif;/ a[mwd? jzpf\/ [d? rSef\/ pk'dwaue?
pk'dwuyk*dKvfonf/ op? rSefuefaom pum;udkvnf;/ 0wAH? ajymqdktyf\/
aumaygp? trsufxGufjcif;udkvnf;/ e umwaAm? rytyf/ twem?
rdrdudk,fwdkifuvnf;/ ae0 ukZwaAm? trsufrxGuftyf/ ya&m? olwyg;udkvnf;/ e
Ca#waAm? rxdyg; rykwfcwftyf/ wd? um;/ tawm? oap p tukay p[laom yk'fwdkU\ teufwnf;/
apm'u pk'dwuyk*dKvfwdkU\
odtyfovdk

t*FgESifh

vdkufem&rnfh

trIppfyk*dKvfwdkU\ t*FgwdkUudkvnf; odoifhygao;onf/

trIppf yk*dKvf\ t*Fgrsm;


(1)
t"dukPf;udk
od&\/
(2)

t"dukPf;\ jzpfaMumif;udkvnf; od&\/

(3)

t"dukPf;\ um,ya,m*

0pDya,m*udkvnf; od&\/ (4)

t"dukPf;\

Nidrf;aMumif;udkvnf; od&\/
(5)

t"dukPf;udk qHk;jzwfjcif;vnf; vdrm&\/

xdkUaMumifhywkygvd ta*F[d orEm*awe bduKem

usifh0wfponfwdkUudk

tEk,kdwAH? uwar[d y[d


t"du&PorkXmeH Zmemwd?
t"du&P
t"du&P

ya,m*H

0dedp,ukoavm
a[mwDwd- [l a[mawmfrl\/
(y&d0g&ygVd - 335)

t"du&PH

Zmemwd?

Zmemwd? t"du&P

0lyorH

Zmemwd?

teufu
m;
Oygvd? ighSif Oygvd/ y[d? ig;yg;ukefaom/ ta*F[d? taMumif;t*FgwdkUESifh/
orEm*awe?
jynfpHkaom/ bduKem? &[ef;onf/ tEk,kdwAH? ar;pdppftyf\/
uwar[d y[d? tb,ft*Fgig;yg;wdkUESifh/ orEm*awe? jynfhpHkaom/
bduKem? &[ef;onf/
tEk,kwAH? ar;pdppftyfoenf;/
(1)

t"du&PH? t"dukPf;udk/ Zmemwd? od&\/

(2)

t"du&PorkXmeH? t"dukPf;jzpfaMumif;udk/ Zmemwd? od&\/

(3)

t"du&P? t"dukPf;\/ ya,m*H? umya,m* 0pDya,m*udk/

Zmemwd? od&\/ (4)

t"du&P? t"dukPf;\/ 0kyorH?

Nidrf;aMumif;udk/ Zmemwd? od&\/


(5)
t"du&P? t"dukPf;\/ 0dedp,ukoavm? tqHk;tjzwf
vdrmonf/ a[mwd?
jzpf\/
odkU ar;pdppftyfol t*FgjynfhpHktyfovdk ynmSd0denf;"dk&ftzdkUvnf;
vdktyfygonf/

ynmSd0denf;"dk&f\ t*Fg
(1)
t"dukPf;udk
od&\/
(2)

t"dukPf;\ t&if;tjrpfudkvnf;

od&\/ (3)

t"dukPf;\

jzpfaMumif;udkvnf; od&\/ (4)


t"dukPf;\ csKyfaMumif;udkvnf; od&\/
(5)
t"dukPf;csKyfjcif;odkU a&mufaMumif;
tusifhudkvnf;od&\/
xdkUaMumifhy[a*F[d orEm*awm
0de,"a&m
y@dawmawG0 oc *pwd? uwar[d y[d
------ t"du&PH Zmemwd?
t"du&P rlvH Zmemwd?
t"du&P ork',H Zmemwd?
t"du&Peda&m"H Zmemwd?

t"du&Peda&m"*grde y#dy'H
Zmemwd?
[l a[mawmfrl\/ (y&d0g& ygVd - 232)

teufu
m;
Oygvd? ighSif Oygvd/ y[d? ig;yg;ukefaom/ ta*F[d? taMumif;t*FgwdkUESifh/
orEm*awm? jynfhpHkaom/ 0de,"a&m?

0denf;"dk&fyk*dKvfonf/ y@dawmawG0?

ynmSd

0denf;"dk&f[lomvSsif/ oc? a&wGufjcif;odkU/ *pwd? a&muf\/ uwar[d y[d?


tb,ftaMumif; t*Fgig;yg;wdkUESifh/ orEm*awm? jynfhpHkaom/ 0de,"a&m?
0denf;"dk&fyk*dKvfonf/ y@dawmawG0?

ynmSd 0denf;"dk&f[lomvSsif/ oc?

a&wGufjcif;odkU/ *pwd? a&mufoenf;/ t"du&PH Zmemwd? t"dukPf;udk od\/


t"du&P rlvHZmemwd? t"dukPf;\ t&if; tjrpfudk od\/
t"du&Pork',H Zmemwd? t"dukPf;\ jzpfaMumif;udk od\/ t"du&Peda&m"H
Zmemwd? t"dukPf;\ csKyfaMumif;udk od\/ t"du&Peda&m"*grde y#dy'H Zmemwd?
t"dukPf;csKyfjcif;odkU a&mufaMumif; tusifhudkod\/
xdkUtwl t"dukPf;Nidrf;aprI vdkufem&ef t*Fg&yfwdkUudkvnf; odoifhygao;onf/

t"dukPf;Nidrf;aprI
vdkufem&ef
(1)

cspfoNzifh vdkufavhSdaom qE*wdodkU rvdkuf&?

(2)

rkef;oNzifh vdkufavhSdaom a'gom*wdodkU rvdkuf&?

(3)

awGa0oNzifhh vdkufavhSdaom arm[m*wdodkU

rvdkuf&? (4)

aMumufoNzifh vdkufavhSdaom

b,m*wdodkU rvdkuf&?
(5)

bk&m;a'oemawmfudkom tav;*ky tmrdoudk tav;*kry&/

xkdUaMumifhyO[kygvd ta*F[d orEm*awm bduK tvH t"du&PH 0lyoarwHk/


uwar[d yO[d- e qEm*w *pwd?
e a'gom*w
*pwd? e
arm[m*w
*pwd? e
b,m*w *pwd?
o'r*k a[mwd? aem
tm"do*k[l a[mawmfrl\/ (y&d0g&ygVd-349)
teufu
m;

qEm*w? cspfoNzifh rvm;tyfonfodkU vm;Ncif;odkU/ e*pwd? rvdkuf&/


a'gom*w? rkef;oNzihf rvm;tyfonfodkU vm;Ncif;odkU/ e*pwd? rvdkuf&/ arm[m*w?
awGa0oNzifh rvm;tyfonfodkU vm;Ncif;okdU/ e *pwd? rvdkuf&/ b,m*w?
aMumufoNzifh rvm;tyfonfokdU vm;Ncif;odkU/ e *pwd? rvdkuf&/ o'r*k?
olawmfaumif;w&m;udk tav;y&onf? a[mwd? Nzpf\/ tmrdo*k? xD; zdeyf paom
tmrdoudk tav;*ky&onf/ aem a[mwd? rNzpf/

apm'emvdkaom yk*dKvfonf apm'em&ef tNcif;t&m ESpfyg;udk odoifhygao;onf/

apm'em&ef
tNcif;t&mESpfyg;
(1)

um,apm'em

wyg;? (2)
0gpmapm'em wyg;?
xdkUaMumifhuwar[d 'DG [muma&[d
apma'wd/
uma,e 0g apma'wd?
0gpm, 0g
apma'wd?
ar[d 0g
apma'wd? [l a[mawmfrl\/
(y&d0g&ygVd -283)
teufu
m;
uwar[d? tb,frQavmufukefaom/ 'DG[muma&[d? ESpfyg;aom
tNcif;t&mwdkUNzihf/ apma'wd? apm'em&oenf;/ uma,e

0g? udk,fNzifhvnf;/

apma'wd? apm'em&\/ 0gpm, 0g? EIwfNzifhvnf;? apma'wd? apm'em&\/ ar[d


'DG[muma&[d? ESpfyg;aomtNcif;t&mwdkUNzifh/ apma'wd? apm'em&\/
xdkUNyif apm'emtaMumif;oHk;yg;udkvnf; odoifhygao;onf/

apm'emtaMumif; 3yg;um;
(1)

'd|d (rsufNrif) apm'emwyg;?

(2)

okw (wqifhMum;) apm'emwyg;?

(3)

y&douw (,HkrSm;oHo,) apm'emwyg;/

xdkUaMumifht,H ye apm'em emr'd|dapm'em


okwapm'em
y&douwapm'em

wd wd0d"m
a[mwd/
[l a[mawmfrlygonf/ (0de,o*F[ t|uxm ESm-309)
rSwfcsuf/
/,ck ausmufoabFm0g't&
rsufNrifpmtkyfpmwrf; oufaocH

apm'emNcif;onf

ypnf;rsm;ESifhwuG wifNyapm'emoNzifh 'd|dapm'em rnf\/

teufu
m;
t,H

ye

apm'

ememr? apm'emrnfonfum;/ 'd|dapm'em?

rsufNrifapm'emNcif;if;/ okwapm'em? wqifhMum; apm'emNcif;if;/ y&douwapm'em?


,HkrSm; oHo,Sd apm'emNcif;if;/ wd? odkU/ apm'em? apm'emNcif;onf/ wd0d"m?
oHk;yg;tNym;Sdonf/ a[mwd? Nzpf\/
xdkUtwl apm'emyHk av;&yfudkvnf; odoifhygao;onf/

apm'emyHkav;&yf
(1)
0wKoEem
apm'em?
(2)

tmywdoEem

apm'em? (3)
oH0goy#dauy apm'em?
(4)

omrDpdy#dauy

apm'em/
xdkUaMumifhty&m pwkAd"m a[mwd0wKoEem
tmywdoEem
oH0goy#dauayg
omrDpdy#dauayg
wd [l rdefUawmfrlygonf/ (0de,o*F[ t|uxm-310)
teufu
m;
0wKoEem? 0wKudkNy apm'emNcif;if;/ tmywdoEem? tmywfudkNy
apm'emNcif;if;/
oH0goy#dauayg? oH0goudk y,f apm'emNcif;if;/ omrDpdy#dauayg?
dkaorIudky,f apm'emNcif;if;/
wd? okdU/ ty&myd? wyg;vnf;Nzpfaom/ apm'em? apm'emNcif;onf/ a[mwd? Nzpf\/
,if;apm'emNcif; av;yg;wdkUwGif wckpD wckpD\ t"dym,fwdkUudk odoifhygonf/

0wKoEem apm'em
t"dyg,f

oif arxkeftusifhudk y\? tSifray;aom olwyg;Opmudk cdk;,l\?


vlZmwfSdaom oludk owf\? r[kwfrrSefaom

pum;udk aNymqdk\ ponfNzifh vkyf&yfudk

Ny apm'emNcif;onf 0wKoEem apm'emrnf\/

xdkUaMumifh0wKoEem emr wGH arxkeH "rH y#dao0d?


t'dEH tm'd,d?
rEkH Cmw,dw?
tblwH tma&mp,dwmwd[l zGifhqdkawmfrlygonf/ (0de,o*F[ t|uxm-310)
teufu
m;
0wKoEem emr? 0wKudkNy apm'emNcif; rnfonfum;/ wGH? oifonf/
arxkeH "rH? arxkeftusihfudk/

y#dao0d? rSD0JNyD/ t'dEH tm'd,d? tSifonf

udk,fEIwfwdkUNzifh ray;tyfaom olwyg;Opmudk cdk;,lNyD/ rEk Cmw,dw? vlZmwfSdaom


ol\udk,fudk owfNyD/ tblwH tma&mp,dw? r[kwfrrSefaom pum;udk aNymqdkNyD/ wd?
odkU odtyf\/
odkU 0wKudk Ny apm'emNcif;\ t"dyg,fudk odtyfouJhokdU tmywfudkNy
apm'emNcif;\
t"dyg,fudk odoifhygao;onf/
tmywdoEem apm'em
t"dyg,f
oif arxkeftusifhudk usifhaMumif;Nzpfaom yg&mZdutmywfodkU a&muf\ ponfNzifh
tmywfudkNy apm'emNcif;onf tmywdoEemapm'em rnf\/
xdkUaMumifhtmywdoEem emr wGH arxke"ryg&mZdumyw tmyaEmwd
{0rm'de,y0wm- [l rdefUawmfrl\/ (0de,o*F[ t|uxm-310/)
teufu
m;
wGH? oifonf/ arxke"ryg&mZdumyw? arxkefrIudk yoifhaom
yg&mZdutmywfodkU/ tmyaEm? a&muf\/ wd? odkU/ {0rm'de,y0wm?

odkU

paom enf;Nzifh Nzpfaom apm'emNcif;onf/ tmywdoEem emr? tmywfukdNy


apm'emNcif;rnf\/
xdkUtwl oH0goudk y,f apm'emNcif; t"dyg,fudkvnf; odoifhygao;onf/

oH0goy#dauy apm'em
t"dyg,f
oifESifhig twl
oHCmhuHvnf;

Oykofvnf;

ryawmhbl;? y0g&Pmvnf; ryawmhbl;?

raqmifawmhbl; ponfNzihf aygif;azmfrIudk y,f apm'emNcif;onf


oH0goy#dauyapm'em rnf\/

xdkUaMumif
h-

oH0goy#dauayg emr ewd w,m o'd H Oaygoaxm 0g y0g&Pm 0g


oHCurH 0gwd

{0H y0awm[l rdefUawmfrl\/ (0de,o*F[t|uxm-310)


teufu
m;
w,m? oifESifh/ o'? wuG/ Oaygoaxm 0g? OykofyNcif;onfvnf; ewd?
rSd/ y0g&P 0g? yg0g&PmyNcif;onfvnf;/ ewd? rSd/ oHCurH

0g?

oHCuHyNcif;onfvnf;/ ewd/ rSd/ wd {0H y0awm? odkUaom


enf;tm;NzifhNzpfaom apm'emNcif;onf/ oH0goy#dauayg emr? oH0goy#dauy
apm'emNcif; rnf\/
apm'emav;rsKd;wdkUwGif
t"dyg,fudkvnf;

aemufqHk;Nzpfaom

omrDpdy#dauy

apm'em

odoifhygao;onf/

omrDpdy#dauyapm'em
t"dyg,f
Sdcdk;Ncif; c&D;OD;udqdkNcif; vuftkyfcsDNcif; ,yfavcwfNcif; ponfwdkUudk ryrl
apm'emNcif;onf omrdpdy#dauyapm'em rnf\/
xdkUaMumifhomrDpdy#dauayg emr tbd0g'e ypK|me tOvDurADZem'durmeH
tu&PH/ {wm0wmyd apm'em emr a[mwd[l rdefUawmfrl\/ (0de,o*F[ t|uxm-310)
teufu
m;
omrDpdy#dauayg emr? omrDpdy#dauy apm'emNcif; rnfonfum;/ tbd0g'e
ypK|me tOvDurADZemeH? Sdcdk;Ncif; c&D;OD;udqdkNcif; vuftkyfcsDNcif; ,yfavcwfNcif;
paom trIwdkUudk/ tu&PH? ryNcif;wnf;/ {wm0wmyd? rQavmufNzifhvnf;/
apm'em emr? apm'emNcif;rnfonf/ a[mwd? Nzpf\/
xdkrSwyg;? apm'uyk*dKvf\ pdwfaepdwfxm; ESvHk;oGif;vnf; tvGefta&;BuD;ygonf/

apm'uyk*dKvf\
ESvHk;oGif;
(1)
oem;Buifempdwf
Sd&Ncif;?
(2)

tusKd;pD;yGm; vdkvm;pdwf

Sd&Ncif;? (3)

tpOf

apmifhaSmufvdkpdwf Sd&Ncif;? (4)


tmywfrS xapvdkpdwf Sd&Ncif;?
(5)
0denf;a'oemawmf t&om
NzpfapvdkNcif;?
xdkUaMumifhapm'auEkygvd bduKem

y&H apma'wkumare yO "ar tZswH

reodu&dwGm ya&m apma'waAm/ uwar yO(1)


umknwm? (2)
[dawodwm? (3)
tEkurwm?
(4)

tmywd0k|

mewm? (5)
0de,yka&um&wm[l a[mawmfrlyonf/ (y&d0g& ygVd-330)
teufu
m;
Oygvd?

ighSif Oygvd/ y&H? olwyg;ukd/ apma'wkumare?

apm'emvdkaom/ pk'dwaue? pk'dwuNzpfaom/ bduKem? &[ef;onf/ yO "ar?


ig;yg;aom w&m;wdkUudk/ tZswH? udk,fwGif;/ reodu&dwGm? ESvHk;oGif;/ ya&m?
wyg;aomoludk/ apma'waAm? apm'emtyf\/ uwar yO? tb,fig;yg;wdkUenf;
[lrlum;umknwm

= oem;Muifempdwf

Sd&Ncif;if;/ [dawodum
vdkvm;pdwf Sd&Ncif;if;/ tEkurwm

= tusKd;pD;yGm;
=

tpOfapmifhaSmufvdkpdwf Sd&Ncif;/ tmywd0k|mewm


= tmywfrS xapvdkpdwf Sd&Ncif;if;/
0de,yka&um&wm

= 0denf;a'oemawmf t&om NzpfapvdkNcif;if;/

wd? odkU/ tZswH? udk,fwGif;/ reodu&dwGm? ESvHk;oGif;/ ya&m?


wyg;aom oludk/
apma'waAm? apm'emtyf\/
xdkUtwl apm'em&m apm'u yk*dKvfwdkif;tm; apm'emcGifh yxkduf ryxdkuf
vdktyfygao;onf/

av;pmcGifhyxkdufaom
yk*dKvft*Fg
(1)

oefUSif;aom udk,ftusifh

Sd&Ncif;? (2)

oefUSif;aom

EIwftusifh Sd&Ncif;? (3)


oefUSif;aom toufarG;rI Sd&Ncif;?
(4)

ynmSd olawmfaumif; Nzpf pGrf;EdkifolNzpf&Ncif;?

(5)

ar;pdppfvsuf aNzSif;ay;Ncif;iSm pGrf;EdkifolNzpf&Ncif;?

xdkUaMumifhyO[kygvd ta*F[d orEm*w bduKaem? MoumourH


um&mayE bduKaem? MoumourH um&mayE tvH MoumourH umwHk/
uwar[d yO[dy&dok'um,ormpma&m
a[mwd?
y&dok'0pDormpma&m
a[mwd? y&dok'ZDa0g
a[mwd?
y@dawm a[mwd Asawm/
y#dAavm tek,kOd,rmaem tEka,m*H
'gwHk- [l a[mawmfrl\/ (y&d0g& ygVd-331)
teufu
m;
Oygvd? ighSif Oygvd/ y[d? ig;yg;ukefaom/ ta*F[d? t*FgwdkUESifh/
orEm*w? jynfhpHkaom/ bduKaem? &[ef;onf/ MoumourH? cGifhawmif;jcif;trIudk/
um&mayE? yonfSdaomf/ MoumourH? cGifhyjcif;trIudk/ umwHk? yjcif;iSm/ tvH?
xdkuf\/ uwar[d y[d? tb,ft*Fgig;yg;wdkUESifh/ orEm*w? jynfhpHkaom&[ef;tm;/
MoumourH? cGifhyjcif; trIudk/ ua&mwd? y&rnfenf;[lrlum;/
y&dok'um,ormpma&m? oefUSif;aom udk,ftusifhSdonf/ a[mwd? jzpf\/
y&dok'0pDormpma&m? oefUSif;aom EIwftusifhSdonf/ a[mwd? jzpf\/ y&dok'ZDa0g?
oefUSif;aom toufarG;rISdonf/ a[mwd? jzpf\/ y@dawm Asawm?
ynmSdolawmfaumif;jzpf pGrf;Edkifolonf/ a[mwd? jzpf\/ tEk,kd,rmaem?
ar;pdppfvsuf/ tEka,m*H? ajzSif;jcif;udk/ 'gwHk? ay;jcif;iSm/ y#dAavm? pGrf;Edkif\/
0denf;"dk&ftjzpfaqmifGufaom
rm;rwfpGm

yk*dKvfwdkif;wdkUonf

&yfwnfvsufSdaom ygVdawmf t|uxmrsm;udk tm;udk;&rnf/

jrwfpGmbk&m;udk,fpm;

0denf;"dk&fwdkif; ygVdawmf t|uxm av;pm;&jcif;


0denf;"dk&f ynmSdyk*dKvfonf ygVdawmfudkif; t|uxmudkif; pl;pl; pdkufpdkuf
Munfh ,if;ygVdawmf t|uxmwdkUESifhtnDom tqHk;tjzwfay;&rnf/
xdkUaMumifhygV t|uxa0? MoavmauwGm
0dpuaPm- [l rdefUawmfrl\/ (plV0*t|uxm108/)
teufu
m;
0dpuaPm?
t|ux?

aMumif;usdK;jrifod

0denf;"dk&f ynmSdonf/ ygVd? ygVdawmfudkif;/

t|uxmudkif;/ MoavmauwGm? MunfhI/ 0dedp,H? qHk;jzwfjcif;udk/ ua&,s? y&m\/


0denf;"dk&fwdkif;

txl;owdytyfaom t"dutcsufBuD;

2-csufSd\/

,if;

2-csufwdkUrSm tvGefta&;BuD;ygonf/

0denf;"dk&ftwGuf
t"dutcsuf
tmrdoudk trSDy rqHk;jzwf&jcif;?
yk*dKvfudk trSDy rqHk;jzwf&jcif;/
txufyg 2-csufudk a0;pGmMuOf bk&m;SifrsufESmudkom MunfhNyD; w&m;twdkif;
qHk;jzwf&rnf/
xdkUaMumifhe p tmrdoH
edm,? e p
edm, yk*vH/
Oabm {aw
0d0aZwGm?
,xm "arm wxm

teufum;

ua&- [l a[mawmfrl\/
(y&d0g&ygVd-284)
tmrdoH? ouFef;paom
qHk;jzwfjcif;udk/

tmrdoudk/ edm,? trSDy/ 0dedp,H?

e umwAH? rytyf/ yk*vH? yk*dKvfudk/ edm,? trSDy/ 0dedp,H?

qHk;jzwfjcif;udk/ e umwAH? rytyf/ Oabm? ESpfyg;ukefaom/ {aw? tcsufwdkUudk/

0d0aZwGm? a0;a0;aSmifMuOf/ ,xm? tMuif tjcif;t&mjzifh yonfSdaomf/ "arm?


w&m;ESifhnD\/ wxm? xdktjcif;t&mjzifh/ ua&? y&m\/
ta&;tBuD;qHk;rSm

y&d,wdomoemjzpfonf/

y&d,wdomoem

cdkifrmzdkUvdkygonf/ y&d,wd tm;enf;vmonfhtcg t"ra&m*gqdk;rsm;


0ifvmwwfygonf/

y&d,wdomoem
cdkifrmapvdkjcif;
t"dukPf;ajzSif;&ef
pmayusrf;*efwnf;

vufeufaumif;ozG,f tm;udk;p&mum;

[laom y&d,wfyifjzpf\/ xdkUaMumifh y&d,wfrsm;

ruG,fraysmufap&ef txl;apmifhaSmufoifh\/ tcsdKUonf xduyg;&duyg;


ykwfcwfapmfum;vm\/ omoemuG,faMumif;yifjzpf\/

y&d,wfudk tajccH tm;vHk;

jzpfay:vm&onfjzpf wpfomoemvHk;udk ykwfcwfonf rnf\/ y&d,wfuG,fvQif tm;vHk;


rxdef;EdkifawmhNyD/ Al;rD;avmifvQif a&b,fenf;ESifhrS wGJvJrusef&pfEdkif/
y&d,wftm;aysmhaom ae&mwdkU 0g'rSm;awGyH 0ifvmwwf\/ y&d,wf
rygbJ y#dywf tm;xkwfolonf rsufpdrygbJ (tuef;) vrf;oGm;onfESifh wl\/
y&d,wfrSdvQif y#dywf y#da0"wdkU rSdEdkif/ y&d,wfSdaeao;orQ

y#dywf y#da0"

Sdaernfom/ aemif omoemBuD;oHk;&yf uG,foGm;vQif vd*Fomoemudk awGU&vwHU/


vd*Fomoem[lonf ]]odumrwif odrfr0if}} twkta,mif omoemwnf;/ tppfudk
twkzsufvwHUygwnf;/
xdkUaMumifhe [d y&d,wd,m towd y#da0a"m twd?
emyd y&d,wd,m owd y#da0a"m e a[mwd/
vd* ye y&d,wd,m tE&[dwm,yd pd&H
y0wdwd- [l rdefUawmfrl\/ (plV0*t|uxm-127)
teufu
m;
[d?

rSef\/ y&d,wd,m? y&d,wfomoemawmfonf/

rSdvwfaomf/

towd?

y#da0a"m? y#da0"omoemawmfonf/ e twd? rSdEdkif/ y&d,wd,m?

y&d,wfomoemawmfonf/ owd? Sdvwfaomf/ y#da0a"m? y#da0"omoemawmfonf/


emyd twd? rSdjcif;onfum;/ e a[mwd? rjzpf/
SdonfomvQifwnf;/ vd*
y&d,wfomoemawmfonf/

ye?

twd {0?

vd*Fomoemonfum;/

y&d,wd,m?

tE&[dwm,yd? uG,faysmufoGm;aomfvnf;/ pd&H? MumjrifhpGm/ y0wdwd? SdaevdrfhOD;rnf


jzpfvwHU/
0denf;w&m;onf ydk ta&;BuD;ygonf(1)

0dea,m

emr

(0denf;w&m;rnfonf
(2)

Ak'omoe

tm,k?

Ak'jrwfpGm omoemawmfBuD;\ toufygwnf;/)

0dea, Xdaw omoeH XdwH a[mwd? (0denf;wnfrS omoemwnf\/)

jyqdktyfNyD;onfhtwdkif; ta&;BuD;HkrQru tvGefvnf; us,f0ef;cufcJygonf/

0denf;a'oem us,f0ef;cufcJyHkrsm;
0denf;yd#uwfawmfudk *rD& (eufeJyHk) av;yg;ESifh jynfhpHkyHkudk jyxm;\/
us,f0ef;aom yifv,fBuD;ESifh

Oyrmay;xm;\/ yifv,fa&jyifus,fBuD;udk ,kefoli,f

ul;jzwfonfhtvm; cufcJeufeJyHkrsm;udk qdkxm;bd\/ 0denf;a'oemyifv,fBuD;udk


ul;jzwfEdkifcJ\/
xdkUaMumifhtay0 ooaum aumpd? ywda|,s r[Pa0/
e awG0 pwk*rDa&? 'k*ga[m
0de,Pa0- [l rdefUawmfrl\/ (0Zd&Ak'd#Dum437)
teufu
m;
r[Pa0? ork'&myifv,f a&jyifus,fBuD;xJ/

aumpd?

wpfpHkwpfck

trSwfrxif i,faomtiftm;Sdaom/ ooaum? ,kefoli,fonf/ tay0 ywda|,s?


axmufwnfjcif;iSm b,fvdkrS rjzpfEdkif&m/ {0H? enf;rjcm; tvm;twlomvQif/
pwk*rDa&? tw "r ponfav;yg; eufeJaomw&m;ESifh jynfhpHkaom/ 0de,Pa0?
ork'fjyifus,f yifv,fac:tyf 0denf;yd#uwf/ 'k*ga[m? qHk;jzwfEdkif&ef trSefeufeJ
wwfEdkifcJonf/ a[mwd? jzpf\/ wom? xdkUaMumifh/ e awG0= e wk {0?
axmufwnfjcif;iSm rkcsydkifydkif rjzpfEdkifonfomwnf;/
xdkUaMumifh aS;t|uxmq&mBuD;rsm;u 0denf;"dk&fq&mawmfBuD;rsm; tvsifpvdk
rqHk;jzwfMuzdkU
owday;avonf/

tvsifpvdk
rqHk;jzwf&jcif;
0denf;"dk&fwdkif;wdkUonf trSwfrJh tvsifpvdk rqHk;jzwf&/ enf;enf;cRwf,Gif;vQif
rsm;rsm; epfemwwf\/ wpfae&m pka0;
ESpfzufajymqdkaom
rvHkavmufao;vQif

trI\tjcif;t&mudk

aqG;aEG;/

pum;wdkUudk aumufcsufcs/ tzefzef avhvm/ tajzrSeftwGuf


(0g) kyfvHk;ray:ao;vQif qdkif;xm;/ xyfrHpHkprf;/ tajzrSef

kyfvHk;ay:rS qHk;jzwf&\/
xdkUaMumifh0de,"a&e 0wK0dedp,wH oEdywdaw oHaC MowdaP 0wKo
apm'aue pk'dwaue p 0kaw 0waA o[om t0dedpdedwGm0 q Xmemed
MoavmauwAmed[l rdefUawmfrl\/ (yg&mZduu@t|uxm? y-wGJ-201)

teufu
m;
0wKo? trItcif;onf/ oHaC? oHCmhabmifodkU/ MowdaP?
oufa&mufvmonf Sdaomf/
0de,"a&e? 0denf;"dk&fyk*dKvfonf/
qHk;jzwftHhaomiSm/ oEdywdaw?

0wK? trItcif;udk/ 0dedp,wH?

pnf;a0;tyf&m/ apm'aue p? apm'uyk*dKvfonfif;/ pk'dwaue p? pk'dwu


yk*dKvfonfif;/ 0kaw?

olUbufudk,fhbuf ydifvsuf ajymqdkonfSdaomf/ 0waA? ajymqdktyfonfwdkUudk/ o[om?


taqmwvsif/
0dedpdbHk? qHk;jzwfjcif;iSm/ emvH? rxdkuf/

t0dedpdedwGm0? rqHk;jzwfrlomvQif/ q?

ajcufyg;ukefaom/ Xmemed? XmewdkUudk/ MoavmauwAmed? IMunfhtyfukef\/


a&mufvmaomtrIudk tzefzefoHk;oyfvsuf ygVd t|uxm #DumwdkU\
tTeftMum; trSefudk emcH&rnfom/

a'oemESifh
tHudkuf0ifae&jcif;
0denf;"dk&fynmSd olawmfaumif;wdkUonf trIonfwdkU\ ESpfbufpum;udk
twdtus em;axmif tzefzef pOf;pm;NyD; tajzrSef

Sm&rnf/ rsufpdjzifhSmjcif;

em;jzifhSmjcif;wdkUudkvnf; xdkufovdk toHk;cs&rnf/ xdkUaemufrS a'oemawmfESifh jzpf&yfrsm;


tHudkuf0ifaerS qHk;jzwfcsufcs&rnf/
xdkUaMumifhwom y@dwZmwda,m? okaP,s
w&yd/ ObdEH 0peH okwGm? ,xm
"arm wxm ua&[l a[mMum;awmfrl\/ (ZmwuygVd? y-wGJ? pwkuedygw-109)
teufu
m;
y@dwZmwda,m? y@dwZmwf

0denf;"dk&fyk*dKvfjrwfonf/ w&yd?

trIonfrSwpfyg; tjcm;yk*dKvf\vnf;/ 0peH? trIESifhpyf pum;&yfudk/ okaP,s?


emMum;&m\/ ObdEH? apm'u pk'dwu olESpf0wdkU\/
okwGm? emMum;&/

0peH? trIESifhpyf pum;&yfudk/

,xm? tMuif tjcif;t&mjzifh yonfSdaomf/ "arm? a'oem"r

aumif;aumif;us\/ wxm? xdktjcif;t&mjzifh/ 0dedp,H? qHk;jzwfjcif;udk/ ua&? y&m\/


]]aMumufwwf
&efuif;}}
tav;ESifhtaygh
,if;odkUydifaecJhaomf
*kaZm

qdkouJhodkU tcsdKUae&m tydif

tav;bufu

qHk;jzwf&m\/

xdkUaMumifh

jzpfaewwf\/
]]*kuv[kauok

XmwAH}} [lonfwnf;/

av;&mudk
OD;pm;ay;qHk;jzwf&jcif;
trIqHk;jzwf&m wpfcgwpf&H rvTJraSmifom ]]tyf-rtyf}} tav;ESifh taygh
(*kESifh v[k) ESpfck tydifawGU&wwf\/ tjrifruGJ jzpfaewwf\/ xdktcg
0denf;xHk;wrf;twdkif; aemifMuOf csrf;omapvdkaom apwemaumif;jzifh

av;&mbufodkUom wGef;ydkUqHk;jzwfay;&\/ Oyrm- vufzuf&nfMurf; nOfhtyf-rtyf


[l&m 2-0g'uGJ\/

rtyf[k

qHk;jzwf&ef?

odkUr[kwf cdkifvHkaom

om"ur&ao;rD raomufbJ qdkif;iHhxm;&ef TefMum;ay;&\/

xdkUaMumifh0de,0dedp, [d tm*aw *kau XmwAH? {om


0de,"rwm- [l rdefUMum;awmfrlav\/ (yg&mZduu@t|
uxm? y-wGJ? 276)
teufu
m;
[d? rSef\/ 0de,0dedp,? 0denf;qHk;jzwfzdkU&ef tcGifhonf/ tm*aw?
a&mufvmonf Sdaomf/
*kau? tav;yonfhbuf/ XmwAH? qHk;jzwf &yfwnftyf\/ {om? odkU
tayghESifh tav;
IyfaxG;ae&m tav;bufrS qHk;jzwf&yfwnf&avjcif;onf/ 0de,"rwm? 0denf;"ruef
xHk;pHomygwnf;/
0denf;a'oemawmfudk ]]0dea,m" okodudawm}}qdkonfhtwdkif; vlOygoum
Oygodumrrsm;yg oifzdkUaumif;ygonf/ oifvQif tNrJr*Fvmjzpfvsuf ukodkvfawG
wdk;yGm;aeyg onf/ &[ef;awmfrsm;rlum; jrwfpGmbk&m;u 0denf;a'oemawmfudk
]]roifrae& ynm}}tjzpf ynwfcJhygonf/

0denf;"dk&f 0denf;udk
ememavhvm&rnf
0denf;"dk&fyk*dKvfonf
uxm
#Dum

0denf;udk

tav;tpm;y

ygVdawmftjyif

0dedp,rsm;pGmESifhwuG A[kokwjzpfp&mrsm;udk t<uif;tusefrSd t"dyg,fxdrdatmif


owdBuD;BuD;jzifh avhvmNyD;rS qHk;jzwftyf\/
xdkUaMumifhwom 0wKrSd MowdaP? bduKem 0de,kem/
0de,mEk*a[aew? ua&maEe 0dedp,H/
ygV t|uxaO0?
om"dyg,Htaooawm/ Mo*,S
tyrawe? u&PDa,m 0dedpa,m[l rdefUawmfrlygonf/ (yg&mZduu@t|uxm-ywGJ-346)
teufu
m;
wom? xdkUaMumifh/ {w?
trItcif;onf/ MowdaP?

odkUqHk;jzwfjcif;y&m/

0wKrSd?

t|

oHCmhabmifatmuf
0de,mEk*a[e?

a&mufvmonfSdaomf/

0de,kem?

0denf;uRrf;usifaom/

0denf;udk csD;ajrmufjcif;Sdaom/ 0dedp,H? tqHk;tjzwfudk/ ua&maEe? yvdkaom/


bduKem? &[ef;yk*dKvf
0denf;"dk&fonf/ taooawm? t<uif;rJhtm;jzifh/ om"dyg,H? t"dyg,fESifhwuG/ ygVdO?
ygVdawmfudkif;/ t|uxaO0? t|uxmudkif;/ tyrawe? rarhravsmh
rayghrqaomtm;jzifh/ Mo*,S? mPfjzifh ouf0if/ 0dedpa,m? qHk;jzwfjcif;trIudk/
u&PDa,m? ytyf\/
ryoifh

ryxdkufaom

tjypfrsm;udkyg odzdkUvdkygonf/

t*wdav;yg;ESifhwuG

yjcif;aMumifh &tyfaom

t*wdav;yg;
vdkufpm;aomtjypf
(1)

qEm*wd=

cifrif&if;ESD;ojzifh

wpfzufvdkufqHk;jzwfjcif;/ (2)

a'gom*wd=

remvdkrkef;wD;ojzifh wpfzufvdkufqHk;jzwfjcif;/
(3)

b,m*wd=

tm;emaMumufGHUojzifh

wpfzufvdkufqHk;jzwfjcif;/ (4)

arm[m*wd=

usdK;aMumif;rodojzifh wpfzufvdkufqHk;jzwfjcif;/
,if;av;yg;
wjznf;jznf;

vdkufpm;qHk;jzwfvQif

]]vqkwfyu

xGufaomv}}onf

wpfaeUatmufwpfaeU ta&miftvif;avsmhenf;um
xdkUtwl tausmftapm

arS;rSdefao;odrfouJhodkU

*kPfowif;rsm; wpfaeUwjcm; ,kwfavsmhoGm;\/


pdwfxm;ajzmifhrwfu

tu,f

]]vqef;yu xGufaomv}}odkU wpfaeUxufwpfaeU


*kPfowif;oif;vsuf cefUnm;

aSmifSm;vsuf

wdk;wdk;om

a0qmvm\/
xdkUaMumifhqEm a'gom b,m arm[m? a,m "rH twd0wwd/
ed[D,wd w ,aom? umVyaua0
pEdrm- [l a[mawmfrl\/ (y&d0g&ygVd-294)
teufu
m;
qEm? qEm*wdif;/ a'gom? a'gom*wdif;/ b,m? b,m*wdif;/ arm[m?
arm[m*wdif;/
wd? odkU/ "rH? t*wdav;yg;w&m;tpkudk/ a,m? tMuif qHk;jzwfzdkUvdk
0denf;"dk&fonf/ twd0wwd?
vGef usifh\/ 0g? vdkufpm;rd\/
,aom? &Ha>caus;Zl;

w?

*kPfxl;owif; ausmfapmNcif;onf/
vNynfh0ef;onf/ umVyau?

pEdrm?

xdk qHk;NzwfzdkUvdk 0denf;"dk&f\/


aumif;pGmwufxGef;

vqkwfyu/ ed[D,wd0? waeUwNcm; wdk;yGg;rSd qkwf,kwfbdouJhodkU/ e[D,wd?


qkwf,kwf\/
odkU qHk;Nzwf&m vZD tvZD [laom yk*dKvfESpfyg; cGJNcm;odzdkU vdkygonf/

tvZDyk*dKvf NzpfvQif
y#dnmOfrvdk

trItwGuf ar;pdppfonfhtcg tvZDyk*dKvfNzpfcJhaomf

,if;xHrS

y#dnmOfawmif;p&m rvdk/ ol\pum;tm;rudk;xdkuf? vZDolrGwf oDv0efrsm;udkom


y#dnmOfawmif;&\/ ol\pum;vnf; av;pm;tm;udk;&\/
xdkUaMumifhtEka,m*H uwGm vZDa0 y#dnm, urH
umwAH- [l rdefUawmfrl\/ (yg&mZduu@ t|uxm 'kwGJ-176)

teufu
m;
tEka,m*H? ar;pdppfNcif;udk/ uwGm? yNyD;/ vZDa0? vZDolrGef
oDv0eftm;omvQif/ y#dnm,?
0efcHNcif;Nzifh/ urH? qHk;NzwfNcif;trIudk/ umwAH? ytyf\/
pwkAd"0de,-[lonf
0denf;av;rsdK;wnf;?
r[mya'oav;rsdK;vnf;
ac:\/
txl;odxm;&rnfyif Nzpf\/

0denf;"dk&f txl;odxdkufaom
pwkAd"0de,
(1) okw =
ygVdawmf wdkUwnf;/

o*Fg,emoHk;wefwif

Ak'yg0pe yd#uwfoHk;yHk

tm;tSdqHk; oAAv0wnf;/
(2) okwmEkavmr =

,if; ygVdawmfwdkUESifh t"dyg,fus wlrQaom

pum;rsm;wnf;/ (3) tmp&d,0g' =

Ak'rwl t|

uxmq&mBuD;rsm;\ pum;rsm;wnf;/
(4) twaemrwd =
tm;tenf;qHk;

rdrdt,ltqNzifh aNymqdkaeaom

pum;rsm;wnf;/

oA'kAvwnf;/
,if;av;yg;udk odkU twdtus odtyf\/
twaemrwdwdkUonf ygVdawmf (okw)

okwmEkavmr tmp&d,0g'

ESifh t"dyg,f obm0 ouf0ifnDGwfu

tm;vHk; trSef[k ,lEdkif\/ rnDGwfu trSefr[kwf? r,l&[k rSwfukef&m\/


xdkUaMumifhwo ye odumya' p odumy'0dba*F p ouav p
0de,0dedpa, aumovH
yw,aEe pwkAda"m 0dea,m ZmedwaAm/
uwrH pwkAd"HokwH okwmEkavmrH tmp&d,0g'H
twaemrwdEd- [l rdefUawmfrl\/ (yg&mZduu@t|
uxm? y-wGJ-195-6)
teufu
m;
ye? qufOD;tHh/ wo odumya' p? xdkodumyk'fif;/ odumy'0dba*F p?
odumyk'fudk tus,fa0zef&mif;/ ouav p? tvHk;pHkaom odumyk'fif;/
0de,0dedpa, p? 0denf;qHk;Nzwf&mif;/ aumovH? vdrmonf\ tNzpfudk/

yw,aEe? awmifhwaom/ bduKem? &[ef;yk*dKvf 0denf;"dk&fonf/ pwkAda"m?


av;yg;tNym;Sdaom/ 0dea,m? 0denf;udk/ ZmedwaAm? odatmif ytyf\/
pwkAd"H? av;yg;tNym;Sdaom
tvHk;pHkaom

0denf;onf/ uwrH?

tb,fenf;/

okwH?

0denf;ygVdif;/ okwmEkavmrH? tvHk;pHkaom 0denf;ygVdtm;avsmfaom


r[mya'oif;/ tmp&d,0g'H?
q&mwdkUonf zGifhqdktyfaom t|uxmif;/ twaemrw? rdrd\ tvdkif;/ wd? odkU
odtyf\/

odkU pwkAd"0de,ac:
oHk;yg;udkvnf;

0denf;av;rsdK;udk od&ovdk

0denf;"dk&fvuPm

odoifhygao;o
nf/

vdktyfaom 0denf;"dk&fvuPm
oHk;yg;
(1)

okwac: 0denf;ygVdawmfudk

rd-4-eufxif tuGufNrifatmif

avhvmvsuf tm*r obm0 ESpfXmevHk; 0dedp,Pf &ifhoefNyD;NzpfNcif;?


(2)

0denf;yd#uwfawmf

qkwf,kwfNcif;rSd?

tzGifhoH0PemESifhwuG

ESHUpyfNynfhpHkatmif avhvmxm;&Ncif;?
(3)

q&morm;aumif;rsm;xHrS tmp&d,rk|d (vufqkyfvufudkif&rd)


enf;,lvsuf q&mwql cH,lEdkifavmufatmif uRrf;usifrISd&Ncif;/

xdkUaMumifhwDPd [d 0de,"& vuPmed pdwAmed/


uwrmed wDPd(1)
okwO oGm*wH a[mwd? oky0wd ok0dedpdwH okwawm
tEkAsOeawmwd 'aruH
vuPH?
(2)

0dea, acg ye Xdawm a[mwd? toH[Da&mwd 'H 'kwd,H?

(3)
tmp&d,y&r&m acg ye ok*[dwm a[mwd? okreoduwm
oly"m&dwmwd 'H
wwd,H[l rdefUawmfrl\/ (yg&mZduu@t|uxm? ywGJ-199)
teufu
m;
[d? rSef\/ 0de,"&? 0denf;"dk&fyk*dKvf\/ wDPd? oHk;yg;ukefaom/ vuPmed?
vuPmwdkUudk/
pdwAmed? tvdkSdtyfukef\/ wDPd? oHk;yg;aom vuPmwdkUonf/ uwrmed?
tb,fwdkUenf; [lrlum;/
t yk*v?

xdk0denf;udkaqmifaom yk*dKvftm;/ okwO? tvHk;pHkaom

0denf;yd#uwf ygVdawmfonfvnf;/ oGm*wH? aumif;pGm EIwf vmonf/ oky0wd?


aumif;pGm

Nzpfonf/ okwawm?

0denf;rSwyg;aom ygVdawmftm;Nzifhvnf;aumif;/ tEkAsOeawm? ygVdodkUvdkufaom


teufudkNywwfaom y&dykpmt|uxm tm;Nzifhvnf;aumif;/ ok0dedpdwH?

aumif;pGmqHk;Nzwftyfonf/ a[mwd? Nzpf\/ wd? odkU/ 'H? onfum;/ {uH?


wckaom/ vuPH? vuPmygwnf;/
acg ye? pifppf/ aom yk*avm? xdkyk*dKvfonf/ 0dea,? 0denf;tusifh/ Xdawm?
vZD\tNzpfNzifh wnf\/ toH[Da&m? r,dk,Gif;onf/

a[mwd? Nzpf\/

wd?

odkU/ 'H? onfum;/ 'kwd,H? ESpfckaNrmufNzpfaom/ vuPH? vuPmygwnf;/

acg ye? pifppf/


tmp&d,y&r&m?

t yk*v?

q&mwdkU\tqufqufonf/ 0g?

udk/

xdkyk*dKvftm;/

0g? xdkyk*dKvfonf/

ok*[dwm? aumif;pGmoif,ltyfonf/

okreoduwm? aumif;pGmpdwf ytyfonf/ oly"m&dwm? aumif;pGmtNym;tm;Nzifh


aqmiftyfonf/ a[mwd? Nzpf\/ wd? odkU/ 'H? onfum;/ wwd,H?
oHk;ckaNrmufNzpfaom/ vuPH? vuPmygwnf;/
w&m;qHk;Nzwfrnfh yk*dKvfonf atmufyg 6-XmevHk;udk aocsmpGm Munfhtyfygonf/
6-Xmeudk txl; MunfhtyfaMumif;(1)

trI\ taNccH taMumif;Ncif;&mudk

Munfh&\? (2)

trI Nzpfvmaom

tpOftqufudk Munfh&\? (3)

trI\

ywf0ef;usif tus,fudk Munfhtyf\?


(4)

trI\ tydkif;tNcm; p v,f qHk; oHk;yg;vHk;

Munfh&\? (5)

trI\ twGif; oifhaom

tmywfudk Munfh&\?
(6)

trIt& tmywfroifhEdkif (oufomcGifhSd) yHkudkvnf; Munfh&\/

xdkUaMumifhq Xmemed MoavmauwAmed/


uwrmed q0wK MoavmauwAH?
rmwdum MoavmauwAm?
y'bmZeD,H
MoavmauwAm?
wduy&dapa'g
MoavmauwAm? tE&mywd
MoavmauwAm? temywd
MoavmauwAmwd[l rdefUawmfrlygonf/ (yg&mZduu@t|uxm
y-wGJ?201)
teufu
m;
q

Xmemed?

Munfhtyfukef\/
Xmemed?

aNcmufyg;aom

t&mwdkUudk/ MoavmauwAmed?

uwrmed? tb,frQavmufukefaom/ q?

t&mwdkUudk/

MoavmauwAmed? Munfhtyfukefoenf;/

aNcmufyg;ukefaom/

0wK?

0wKudk/

MoavmauwAH?

Munfhtyf\/ rmwdum?

rmwdumudk/

MoavmauwAm? Munfhtyf\/ y'bmZeD,H? y'bmZeDudk/ MoavmauwAm? Munfhtyf\/


wduy&dapa'g? wdufwdkU\ tydkif;tNcm;udk/ MoavmauwAm? Munfhtyf\/ tE&mywd?
tMum; a&muftyfaom tmywfudk/ MoavmauwAm? Munfhtyf\/ temywd?
tmywfroifhNcif;udk/ MoavmauwAm? Munfhtyf\/ wd? odkU odtyf\/

ae&mwum trItvdkuf w&m;ESifhtnDom qHk;Nzwfoifh\/ rsm;pGmvnf;


tusdK;BuD;vS\/

w&m;ESifhtnD qHk;Nzwfay;vQif
tusdK;BuD;Ncif;
a'oemawmf\
ESvHk;oGif;vsuf

TefMum;csufrsm;t&

,xm"rusatmif oefUpifaom
qHk;Nzwfay;u ukodkvf&

omoempdwf"mwf

apwemNzifh qHk;Nzwftyf\?

NrifhNrwfpGm
odkU

tusdK;BuD;vS\? r*fzdkvfedAmef &&eftaMumif; aumif;aom taxmuftyHhNzpf\/


xdkUaMumifh"are oare t0dedp,H emr ukovH?
o*ra*g {o- [l rdefUqdkawmfrl\/ (&maZm0g'okwf?
'kuedygwfZmwft|uxm 1)
teufu
m;
"are? w&m;ESifh/ oare? nDGwfpGm/ t0dedp,H emr? w&m;qHk;NzwfNcif;
rnfonfum;/ ukovH? ukodkvfNzpfaMumif; w&m;aumif;onf/ a[mwd? Nzpf\/ {o
{aom? ukodkvfrsdK;onf/ o*ra*g? ewfNynfedAmef r*fzdkvfPfwdkU &&eftaMumif;
aumif;Nrwfaom ukodkvfrsdK;ygwnf;/
ay:vmaom rIcif;wdkUudk arG;rxm;&? rkcsNidrf;atmif enf;vrf;SmazG&rnf/

"r0g'DtqHk;tNzwfNzifh
rkcsNidrf;ap&Ncif;
"r0g'DNzpfaom

0denf;"dk&ftSifNrwfwdkU qHk;Nzwftyfaom

0dedp,udk

txl;av;pm;um tm;vHk;vdkufemtyf\/ odkU av;pm;vdkufemvsuf t"dukPf;udk


vufpodrf;NyD;Nywf Nidrf;at;aptyf\/ oufqdkif&mwdkUuvnf; tpaumif;rS
taESmif;aocsmrdkU owdyoifh\/
xdkUaMumifh,xm p aw "r0g'daem 0'Ed?
wxm wH t"du&PH
0lyoarwAEd- [l rdefUawmfrl\/ (plV0* t|
uxm 43)
teufu
m;

p? qufOD;tHh/ ,xm? tMuiftNcif;t&mNzifh/ "r0g'daem? "r0g'D


NzpfawmfrlMuukefaom/ aw? xdk0deknf;"dk&fyk*dKvfBuD;wdkUonf/ 0'Ed?
qHk;NzwfaNymqdkawmfrlMuavukef\/

wxm? xdktNcif;t&mNzifh/ wH t"du&PH?

xdk0d0g'paom t"dukPf;udk/ 0lyoarwAH? aNrmfNrifMuyfrwf Nidrf;aptyf\/ wd?


odkUodtyf\/
tcsdKU rdrdtm;xkwfaeaom w&m;u rSefyg\? odkUaomf q&menf;r&
aSUuaemufa&muf aemufuaSUa&muf w&m;xl;r&yJ Sdwwf\/

rSefvsuf rSm;aeaom zm;0g'


trSefrSm oDv orm"d ynm odumoHk;yg;udk tpOftwdkif; tm;xkwfMu&rnf?
oDvrS orm"dodkU? orm"drS
tm;xkwf&\? zm;rsm;

0dyemynmodkU

wckNyD;wck taNccHawmifhatmif

ckefausmf aNy;oGm;ouJhodkU oDvudktm;rxkwfyJ? odkUr[kwf

orm"dyg tm;rxkwfyJ 0dyemynmudk ckefausmftm;xkwfu w&m;rSefvsuf


tm;xkwfenf;rus trSm;NzpfaeNyD; r*fzdkvfr&Edkif/
xdkUaMumifhr@Ku OywdwGm *reH 0d, tm'dawm0 oDvyl&Pm' tuwGm
t&[wy#da0a"m emr ewd? y#dyg#d,m ye oDvorm"dynma,m yla&wGm0
oum t&[wH ywKEd[l rdefUawmfrl\/ (t*Fkw&t|uxm-221)
teufu
m;
r@Ku? zm; ow0g\/ OywdwGm? ckefausmf/ *reH 0d,? oGm;Ncif; uJhodkU/
tm'dawm0? tprS omvQif/ oDvyl&Pm'? oDvudk NznfhusifhNcif; ponfudk/ tuwGm?
ryrl/ 0g? ryNcif;aMumifh/ t&[wy#da0a"m emr? t&[wy#da0"-ac:
&[EmtNzpfodkU a&mufEdkifNcif; rnfonf/ ewd? rSd/
ye? xdkrSwyg;/ y#dyg#d,m? tpOftm;Nzifh/ oDvorm"dynma,m? oDvtusifh
orm"dtusifh
0dyemynm tusifhwdkUudk/
&[EmtNzpfodkU/ ywHK?

yla&wGm0?

NznfhusifhrSomvQif/

t&[wH?

a&mufNcif;iSg/ oum? pGrf;Edkifukef\/


zm; a,m*D Nzpfaewwf\/
xifaewwf\/

tzsm;wuf trSnfh&Edk;Edk; 0dyemrS w&m;[k

t,ltq 0g'rSm;u tNypfBuD;vS\/ r*fzdkvf r&Edkif/

0g'rSm;twGuf BuD;av;aom
tNypfrsm;
rSefuefaom 0g'udk vufcHzdkU rsm;pGmvdk\? tu,f
,lrdvQif ukefHI;vQif wacguf t,l0g'HI;vQif
bk&m;udkvnf;
rsm;pGmaom

0g'rSm;udk vufcH

woufvHk;arSmuf? r*fzdkvfESifh vGJHkomru

pGyfpGJ&ma&muf\? rdrdudk,fudkvnf;

wl;zdESdyfpuf&m a&muf\/

tukodkvfawGvnf; aeUpOf wdk;yGm;ae\/ rsm;pGmaom

aeUnOfhywfvHk;vnf; tusdK;rJhrsm;ESifh qif;&J'kuawGom Nzpfae\/


xdkUaMumifh-

tx p ye wGH ar Cyk&do twe 'k*[dawe tarS ap0 tAmpduod?


twmeO cPod? A[kO tyknH yo0wd? wOd aw ar Cyk&do b0dwd?
'DC&wH t[dwm, 'ku,mwd[l a[mawmfrl\/ (plV0*ygVd-70)

teufu
m;
tx p ye? xdktcgum;/ ar Cyk&do? r*fzdkvfrNyD; tcsD;ESD;aom [,f
a,musfm;/ wGH? oifonf/ twe? rdrdudk,fwdkif/ 'k*[dawe? rSm;aomt,ludk
,loNzifh/ tarS ap0? igwdkUudkvnf;/ tAmpduod? pGyfpGJESdyfpuf&m a&muf\/ twmeO?
rdrdudk,fudkvnf;/ cPod? wl;zdzsufqD;&m a&muf\/ A[kO? rsm;pGmvnf; Nzpfaom/
tyknH? raumif;rI tukodkvfw&m;pkonf/ yo0wd? aeUpOf wdk;yGm;ae\/ [d? rSef\/
ar Cyk&do? r*fzdkvfrNyD; tcsD;ESD;aom [,f a,musfm;/ wH? xdktNypfonf/ aw?
oifhtm;/
'DC&wH? SnfNrifhpGmaom aeUnOfhywfvHk;/
qif;&JtvdkUiSg/

t[dwm,?

pD;yGm;rJhtvdkUiSg/

'kum,?

b0dwd? Nzpfayvdrfhrnf/ wd?


odkUodtyf\/
t,lrSm;Ncif;onf tvGefqdk;\?
aMumufp&maumif;\?

0d0g'g"dukPf;Nzpf

rsm;pGmvnf;

twdkif;twm arQmfrSef;r&atmif
Nzpfwwf\/

0d0g'g"dukPf;udk ayghqpGm
rNrifoifh
"r t"rtm;Nzifh Niif;cHkaom t"dukPf;onf 0d0g'g"dukPf;rnf\? ,if;
0d0g'g"dukPf;udk arG;NrLrxm;tyf? tNref NywfpJatmif Nidrf;ap&\? tu,f
rNidrf;apEdkifvQif t"dukPf;av;yg;wdkUwGif
<uif;usef
rNzpfay:ao;aom(u)
tEk0g'g"dukPf;? (c)
tmywm"dukPf;? (*)
udpm"dukPf;[laom t"dukPf;oHk;yg;wdkUyg quf NzpfvmwwfaMumif; usrf;*ef

qdk\?

wckNyD;wck ul;pufvmwwf\? ,if; 0d0g'g"dukPf;udk t<uif;tusefrSd wdusrd&pGm


Nidrf;oGm;atmif vkyfzdkU vdktyf\? trdIufup
]]tyfNzifhxGif;csuf

aygufqdefzuf}}

Nym'frD;avmif

Nzpfwwf\?

rNzpfapoifh?

]]vomwkef;Adkif;iif}} ukef&m\? ]]OD;ueif; yJhuaxmif}} qdkouJhodkU rNidrfrouf rEdkifreif;


kyfysuf qif;ysuf jzpfvmwwf\/
omoema&;wkdufyGJuav;toGif

rolawmfwkdU\

ya,m*0ifvsuf

qifay;ovdk jzpfwwf\/ wjznf;jznf;

]]bDvl;uav; arG;rdovdk}

jzpfwwf\/ ]]MumvQifBuD;? BuD;vQifcuf}} avmuxHk;

ESvHk;rloihf\/
xkdUaMumih
ftyd p 0d0g'g"du&Pyp,m pwma&m
t"du&Pm Zm,Ed- [l rdefUawmfrlMu\/ (y&d0gygVd-202)

teufu
m;
tyd p? pifppfaomfum;/ 0d0g'g"du&Pyp,m? "r-t"r 0de,-t0de,
ponftpHk jiif;cHkjcif;
wnf;[laom 0d0g'g"dukPf; [laom rlvtaMumif;aMumihf/ pwma&m?
av;yg;ukefaom/ t"du&Pm?
]]0d0g'? tEk0g'?
Zm,Ed?

tmyw?

udp}}

[laom

t"dukPf;av;rsKd;vHk;wdkUonf/

ul;puf jzpfay:vmwwfukef\/
okdU owdBuD;pGmxm;vsuf
jzpfaeaMumif;ukdvnf;

bk&m;Sifukd,fwkdif qHk;jzwfxm;ouJhokdU

odoihfygo
nf/

bk&m;Sifukd,fwkdif <ua&muf
qHk;jzwfonfESihf wl\
rlcif;qHk;jzwf&m ta&;BuD;qHk;jzpfaom
t"duyg0ifoihfaom- (1) pwkAd"0de,
(0denf;av;rsKd;) vdrmjcif;?
(2)

wdvuP (vuPmoHk;yg;)ESihf

jynhfpHkjcif;? (3)

q|me

(t&majcmufck)ukd MunhfIjcif;/
okdU a'oemawmfESihf txl;nDGwfpGm 0dedp,cs qHk;jzwf Nidrf;at;apcJh\/
xkdUaMumihf xkdokdU a'oemawmfESihf txl;nDGwfaom tqHk;tjzwf ]]ax&0g' owKomoe
y&dykP 0dedp,}} rsKd;udk vlewfjA[m tb,frnfaom ow0grQ rwm;jrpfxkduf?
taMumif;um; ,if;ygVdawmftnD qHk;jzwfxm;aom 0dedp,onf jrwfpGmbk&m;
ukd,fawmfwkdif <ua&mufNyD; 0dedp,-cs qHk;jzwfay;onfESihf twdtuswl\/ xkdUaMumihf
rnfolrSs rwm;jrpfxkduf? wm;jrpf r&[lvdk/
xdkUaMumihfa,m [d bduK
rmed qXmemed

pwkAd"0de,aum0da'g

wdvuPoraEm

MoavmauwGm t"du&PH 0lyoarwd/ w 0dedpa,m ty#d0wda,m Aka'e


o,H edoD'dwGm
0dedpdwo'daom a[mwd/
[l rdefUawmfrl\/ (yg&mZduu@? t|uxm ywGJ? 202)
teufu
m;

[d? rSef\/ a,m bduK? tMuif&[ef;yk*dKvf 0denf;"kd&fonf/


pwkAd"0de,aum0da'g? av;yg;tjym;Sdaom 0denf; vdrm\/ wdvuPoraEm?
oHk;yg;aom vuPmESihf jynhfpHk\/ rmed qXmemed?
MoavmauwGm?

Munhf/

t"du&PH?

0lyoarwd? Nidrf;apthH/ w?

ajcmufyg;aom

t&mwdkUudk/

t"dukPf;udk/

xdk &[ef;yk*dKvf 0denf;"kd&f\? 0dedpa,m?

tqHk;tjzwfukd/ ty#d0wda,m? rnfolrQ

rwm;jrpftyf/ Aka'e? jrwfpGmbk&m;onf/

o,H? udk,fawmfwdkif/ edoD'dwGm? xkdifawmffrlk/ 0dedpdwo'daom? tqHk;tjzwf


yxm;onfESihf wlonf/ a[mwd? jzpf\/

&[ef;Sifvl tm;vHk;wkdU tvGefpdwf0ifpm;zG,f


vG,fvG,fvkyf

aumif;vS\/ vG,fvG,fajym

rjzpfoihf? bk&m;ESihf xdyfwkduf rwkd;rdap&ef


aSmifwwfzkdU vdk\/

ygVdawmfukd y,fvSsif bk&m;ukd


y,fonfrnf\
w&m;qHk;jzwf&m pwkAd"0de,ac:
ygVdawmfukdif;?
,if;ygVdawmfESihf avQmfaom
qHk;jzwfxm;aom

r[mya'o

a'oemawmfrsm;ukdif;/

av;yg;wkdUwGif

okwac:

,if;ygVdawmf ponfwkdUESihf

0dedp,ukdif; rnfolrQ y,fjcif;iSg vHk;0rxkduf? rnfolrQ ry,ftyf/ ry,faumif;yg?


&[ef;Sifvltm;vHk; vufcHvdkufem&\/ y&d,m,fa00kpfjzihf mPfxkwfz,fSm;
wm;jrpfthHaomiSg rpGrf;Ekdif? ,if; ax&0g' ygVd yd#uwfawmfrsm;udk tu,f y,fvSsif
jrwfpGmbk&m;ukd y,fonfrnf\/ vlwpfa,mufvHk;ukd owfxm;aom olaomfrSvnf;
jiif;qkdjrJjzpfMu\/

oljiif;qkdapum tjypfum; tjypfyif? jiif;qkdonhftwGuf

rvGwfonhftjyif rav;pm;rItwGuf tjypfykdvm\ [lvdk/


xkdUaMumihfww okwH ty#dAm[d,H wH y#dAm[aEe Aka'g0
y#dAm[dawm a[mwd- [l rdefUawmfrl\/ (r[m0*t|uxm-157)
teufu
m;
ww? xkdav;yg;wkdUwGif/ okwH? ygVdawmfjrwf ax&0g'yd#uwfukd/ ty#dAm[d,H?
rwm;jrpftyf/ wH? xkdygVdawmfjrwf ax&0g'yd#uwfudk? y#dAm[aEe? wm;jrpfaom
&[ef;Sifvlonf/ Aka'g0? jrwfpGmbk&m;ukdomvQif/ y#dAm[dawm? wm;jrpftyfonf
rnfonf/ a[mwd? jzpf\/
0g'trSm;okdU rvdkufrdzdkU rsm;pGm ta&;BuD;ygonf/ avmujypfvnf; qkd;0g;
avmukw&mjypfvnf;
qkd;0g;ygonf/

0g'trSm;ukd ,l tjypfMuD;yHk
bk&m;a[mjcif;
bk&m;Sifonf om0wdjynf aZw0efausmif;

aeawmfrlpOf au0\om;

tSifomwdonf trSm;0g'awGudk trSef0g'vkyf ajymif;jyef vkdufvHa[majym jyoae\/


bk&m;Sifod &[ef;rsm;ukd okdU rdefU\/

&[ef;wdkU au0\om; tSifomwdrnfaom &[ef;onf


(trSm;0g'awGudk trSef0g'vkyfNyD;) vdkufvHa[majym jyoae\/ okdU
a[majymjyojcif;onf rsm;aom tjypfSd\/ tjypfBuD;vS\/ tjypfBuD;yHkum;
rdrdu 0g'trSm;ukd ,lrdojzihf igbk&m;ukdvnf; pGyfpGJESdyfpuf&m a&muf\/
rdrdukd,fwkdifukdvnf; wl;zd zsufqD;&ma&muf\/ raumif;rI tukokdvfawGvnf;
rsm;pGm wkd;yGm;\/ r*fzkdvfrNyD; tcsD;ESD;aom&[ef;? oihftm; SnfjrihfpGmaom
aeUnOhfywfvHk; tusKd;rJhawG qif;&J'kuawG jzpfvwHY/

okdU
&[ef;rsm;tv,fwGif tSifomwdtm;
rdefUawmfrl\/
,aeU

jrwfpGmbk&m;

oufawmfxifSm;SdvSsif tb,fokdU rdefUrnfenf;/


xkdUaMumihf-{uH or,H b*0g om0wd,H 0d[&wd aZw0ae temxyd@du
tm&mar/ ay / tx p yem,H omwdbduK au0ykawm twem 'k*[dawe
tarS ap0 tAmpduwd? twme cPwd? A[k tyknH yo0wd? wH [d w
armCyk&do b0dwd 'DC&wH t[dwm, 'kum,mwd[l a[mawmfrlygonf/ (rlvyPmoygVd-326)
teufu
m;
b*0g? jrwfpGmbk&m;onf/

{uH? wyg;aom/ or,H? tcg/

om0wd,H? om0wdjynf/ temxyd@du? temxydPfolaX;\/ tm&mar?


ESvHk;arGUavQmf aysmfzG,f&mjzpfaom/ aZw0ae? aZw0efausmif;awmf/ 0d[&wd?
aeawmfrl\/ / ay / tx p ye/ xkdtcgum;/ au0ykaw? au0\
om;jzpfaom/ t,H omwd bduK? omwdrnfaom &[ef;onf/ twem?
rdrdudk,fwkdif/ 'k*[dawe? rSm;aom t,lukd,lojzihf/ tarS ap0? igwkdUukdvnf;/
tAmpduwd? pGyfpJGESyfpuf&m a&muf\/ twme? rdrdukd,fukdvnf;/ cPwd?
wl;zdzsufqD;&m a&muf\/ A[k? rsm;pGmvnf;jzpfaom? tyknH? raumif;rI
tukokdvfw&m;pkonfvnf;/

yo0wd? aeUpOfwkd;yGm; ae\/ [d? rSef\/

armCyk&do? r*fzkdvfrNyD; tcsD;ESD;aom [,f a,mufsm;/ wH? xkdtjypfonf/ aw? oiftm;/


'DC&wH? SnfjrihfpGmaom aeUnOhfywfvHk;/ t[dwm,? pD;yGm;rJhtvdkUiSg? 'kum,?
qif;&JtvdkUiSg/ b0dwd? jzpfayvdrhfrnf/

wd?

okdU rdefUawmfrl\/

okdU tSifomwdrnfaom &[ef;tm; rSm;aomt,lukd ,lojzihf BuD;rm;aom


tjypfSdaMumif;ukd txl;owdy jrwfpGmbk&m; a[mawmfrltyfaom ygVdawmfrsm;
wefzkd;SdyHkrsm;ukdvnf; txl;yif odoihfygonf/

ygVdawmf y,fp&mtrSm;
vHk;0 rSd
bk&m;Sif y&dedAmefyNyD;pjzpfaom tZmwowfrif;vufxuf &mZ*dvfjynf
wdyd#uoAy&d,wdyab'"&
tv,f yxro*Fg,emwifpOf

y#dord'gyw taou(&[Em)tyg;
yxr

yg&mZdu

tcef;

500-wkdU\

tSifr[muy

(oHCobmywd)u ar;
0de,{w'*f& tSifOygvdu ajzMum;onfrSm-ar;/

/yxryg&mZduygVdawmf y,fp&m? okdUr[kwf xnhfp&m rsm;Sd rSd ajzprf;yg/

ajz/

/y,fp&m rSdyg/ bk&m;a[m ygVdawmfwkdif;wkdU y,fp&m vHk;0rSdyg/ tm;vHk;


trSefcsnf;om jzpfygukef\/ bk&m;SifwkdYrnfonfrSm pmwyk'f rajymESihf
pmwvHk;udkrQ ow0grsm; tusKd;rJh tcsnf;ESD; trSm;pum; rajymMum;cJhyg/

rSwfcsuf/
/xnhfp&mum; Sd\/ oAkwmPfSif bk&m;&mocifonf tm;vHk;um;
od\/ okdUaomf
taMumif;ray: tcsKdU ra[m? xkdUaMumihf xnhfoihfaom ae&mwkdU
oufawmfxifSm; bk&m;ESihf twlae,if; &[EmBuD;rsm;u
taMumif;omay:vQif okdU a[m&m\[kwkdifyifaygif;pk
twnfyMuukef xnhfMuao;onf/

xkdUaMumihf-

ygVdawmftus

0dedp,cscJhaomf trSefcsnf;om
jzpfukef\/
xkdUaMumihf-u yaew yXryg&mZdau udd tyaewAH 0g yudydwAH 0g twd
ewDwd tyaewAH ewd/ Ak' [d b*0awm bmodaw tyaewAH emr
ewd/ e [d wxm*wm {uAserd ed&wuH 0'Ed/[l rdefUawmfrl\/ (oDvuE0* t|uxm - 12)
teufu
m;
{w? y,fp&m xnhfp&mESpfyg;wkdUwGif/ yXryg&mZdau? yXryg&mZdu odumyk'f?
u ye? tokdU rSwf&rnfenf;/ udOd? wpHkwckaom/ tyaewAH 0g? y,fp&monfaomfif;?
yudydwAH0g?xnhfp&monfif;/ twd? Sdoavm/ ewd? rSdygoavm/ wd? okdU/
ykpaE? ar;jref;vwfonfSdaomf/ tyaewAH? y,fp&monf/ ewd? rSdyg/ [d? rSef\/
b*0awm? bkef;awmfBuD;aom/ Ak'? jrwfbk&m;\/ bmodaw? a[mawmfrltyf
tvHk;pHkaom w&m;awmfjrwf/ tyaewAH emr? y,fp&mrnfonf? ewd? rSd/ [d ,om?
tMuihfaMumihf/ wxm*awm? jrwfpGmbk&m;wdkUonf/ {uAsOerd? yk'fwpfckomru
Asnf;ac: tu&mav; wpfvHk;udkvnf;/ ed&wuH? ow0gwkdU tusKd;rJh tykdoufoufukd/ e
0'Ed/ a[mawmfrrlukef/ wom? xdkUaMumihf/ tyaewAHemr? y,fp&rnfonf/ ewd? rSd/
rnfolrqkd i,fpOf G,fpOfu q&menf;usus y&d,wdrsm;udk usKd;usKd;EGHEGH
apmufcs oifMum;zkdU
vkd\/ okdUr[kwf rykdifrEkdif a,mif0g;0g; t,ltq taumufrSm;wwf\/

t,ltq taumufrSm;ojzihf 0g'rSm;tjzpf


a&mufjcif;
okwefa'oemawmf

um,mEkyem ponfukd

aumif;pGm rIrrSwf?

raumif;ojzihfom ayghwefpGm (q&menf;rus) aevm&onfjzpf t"dyg,fukd t,ltqvGJ


taumufvGJaevsuf trSefukd rod&onfjzpf rSm;aomt,l0g'ukd ,lrd\/
,if;0g'rSm;[laom t"dyg,fukd &nf bk&m;Sifonf atmufygtwkdif; rdefUav\/

rdrdukd,fwkdifu t,l0g'rSm;udk ,lxm;ojzihf bk&m;SifwkdUukdvnf; pGyfpGJESdyfpuf&m


a&muf\/ rdrdukd,fukdvnf; wl;zdzsufqD;&m a&muf\/ rsm;pGmaom tukokdvf
'kpkdufw&m;onfvnf; wkd;yGg;\/ xkdUaemif t,l0g'rSm; (rdpm'd|d) tjzpfodkU a&muf\/
xkdUaMumihf-

okaw 'ky#dyaEm -- ]]pwma&m ar bdua0? yk*vm oaEm


oH0dZrmem}} wdtm'Dok
t"dyg,H tZmeaEm 'k*[dwH *PSmwd? ,H

oEm, 0kwH? twem

'k*[dawe tarSap0 tAmpduwd/


twme cPwd? A[k tyknH yo0wDwd wawm rdpm'd|dwH ygykPmwd[l rdefUawmfrl\/ (oDvuE0*t|uxm-23)
teufu
m;
okaw?

okwefw&m;a'oemawmf/

'ky#dyaEm?

raumif;ojzihf

usihfonfjzpf/ 0g aumif;pGmrusihfonfjzpf/ pwma&m ar bdua0? yk*vm


oaEm oH0dZrmemwdtm'Dok? pwma&m ar bdua0 yk*vm oaEm oH0dZrmem okdU
tpSdonfwkdU/ t"dyg,H? t"dyg,fudk/ tZmeaEm? rodonfjzpf/ 'k*[dwH?
raumif;ojzihf ,ltyfaom rdpm0g'ukd/ *PSmwd? pGJ,l\/
,H? tMuifpum;ukd/ oEm,? &nfG,f/ 0kwH? a[mawmfrltyf\/ wH ye?
xkdpum;onfum;/ twem?

rdrdukd,fwkdif/ 'k*[dawe? rSm;aomt,lukd ,lojzihf/

tarSap0? igwkdUukdvnf;/ tAmpduwd? pGyfpGJESdyfpuf&ma&muf\/


rdrdukd,fukdvnf;/ cPwd?

wl;zdzsufqD;&m

twme?

a&muf\/ A[k? rsm;pGmvnf;jzpfaom/

tyknH? raumif;rI tukokdvfw&m;pkonf/ yo0wd? aeUpOfwkd;yGm; ae\/ wd?


odkU odtyf\/

wawm? xkdUaemifrS/ rdpm'd|dwH? rdpm'd|dt,lSdaom

yk*dKvf\tjzpfodkU/ ygykPmwd? a&muf\/


rnfolrqkd rdpm'd|dt,lSdaom yk*dKvf\tjzpfokdU ra&mufapoihfyg/ taMumif;um;rdpm'd|d t,lSdaom yk*dKvfonf 'kDv(oDvrJh)yk*dKvftjzpfokdU a&mufwwf\/ ,if;oDvrJh
yk*dKvf\tjzpfokdU a&mufvQif axmufwnf&m &awmhrnf r[kwfay/

0g'rSm; ,lrdojzihf 'kDv (oDvrSdol)


tjzpfa&mufjcif;
0denf;a'oemawmf a'oemenf;rus q&menf;r& raumif;ojzihf
usihfMuHaeaom yk*dKvfonf bk&m;cGihfyonhf acsmarGUcsrf;omaom uwDyg tcif;tHk
ykd;zJ tcif;tHk

ponfuJhokdU bk&m;y,fjrpfawmfrlonhf wdz

(rmwk*grtawGU)wkdUvnf; tyf\ cGihfy\[k rSwfNyD; tjypfrSd[kom pGJxm;av\/


okdU tyf\[k bk&m;a[mxm;\/ odkU bk&m;a[mxm;aMumif; od&\/
bk&m;Sifonf psmefr*fzkdvftE&,f jzpfaMumif;ukd psmefr*fzkdvf\ tE&,fjzpfonf[k
a[m\/ ,ck wdz (rmwk*grtawGU)rSm psmefr*fzkdvf\ tE&m,frjzpfEkdif[k ,laom
0g'trSm;udk 0g'trSef[k xif,lxm;\/ xkd&[ef;onf 0g'trSm;ukd ,lrdaomaMumihf
waeU xkdwdztwGuf 'kDv (oDvrSdol) tjzpfodkU a&muf\/

xkdUaMumihf-0dea,

ye

'ky#dyaEm

tEknmwokcortw&Pyg0k&Pm'dzomrnawm y#dudawok
Oyg'dEuzm'Dok te0ZonD a[mwd/
0kwrd a[wH ]]wxm[H b*0wm "rH a'odwH tmZmemrd? ,xm a,
ar tE&m,dum
"rm tE&m,dum 0kwm b*0wm? aw y#dao0awm
tE&m,m,m}} wd/ wawm

emvH

'kDvbm0H ygykPmwd/
[l rdefUawmfrl\/ (oDvuE0*t|
uxm- 23)
teufu
m;
ye? qufqkdOD;tHh/ 0dea,? 0denf;w&m;a'oemawmf/ 'ky#dyaEm?
raumif;ojzihf usihfonfjzpf/

0g?

aumif;pGm

rusihfonfjzpf/

tEknmwokcortw&Pyg0k&Pm'dzomrnawm? jrwfpGmbk&m;cGihfyawmfrltyfaom acsmarGUcsrf;omaom


uwDyg tcif;tHk ykd;zJtcif;tHk tpSdaom omrmef z (tawGU) taygif;rS/
y#dudawok? y,fawmfrltyfukefaom/ Oyg'dEuzm'Dok? wPSm'd|dwkdUjzihf pJG
,ltyfaom (rmwk*grtawGU) ponfwkdU/ te0ZonD? tjypfrSd[k trSwf&&Sdonf/
a[mwd? jzpf\/
[d ,om? tMuifaMumifh/ wxm[H b*0wm "rH a'odwH tmZmemrd/ y/
emvH tE&m,mwd
{wH? wxm[H- okdUtpSdaom pum;ukd/ 0kwrd 0kwH{0?
qkdtyfcJhNyD;onfomvSsifwnf;/ wawm?
xkdUaemifrS/ 'kDvbm0H? 'kDvbm0H? 'kDv (oDvrJhol) yk*dKvf\ tjzpfokdU/
ygykPmwd? a&muf\/
tcsKdUvnf; y&d,wftm;ao;rIaMumihf tawG;tac: acsmfaewwf\/
q&mwpfqlvnf; vkyfae\/ olwyg;ukdvnf; wynhfcH rar;vkd/ wkd;wufBuD;yGm;rIukd
trSefvdkvm;vQif tjrJwef; q&mSmae&\/ ightm; q&mvkyfjy oay;rnhfol
tjrefay:ygap[k tjrJawmihfwae&\/

rBuHtyfonfudk BuHzef,lqvQif
tl;b0odkUa&mufEdkifjcif;
tcsKdUvnf; i,fpOfu tbd"rmtajccH tbd"rwo*F[rSp
#DumausmfESifhwuG "mwkuxm

,rdkuf y|mef; ponf


q&mtrsKd;rsKd;uyf

roifzl;cJhMu&? aemif

tG,fBuD;rS

enf;trsKd;rsKd;Sm

&ufwdkoifwef;jzifh avhvmvsuf q&mwpfqlvkyf w&m;jyoMu\/


tbd"rmtajcrcdkifcJh todrSm; tusifhrSm; tajymrSm; jzpfMu&\/ tcsKdU
tawG;tac:vGefuJ trSm;xJodkU a&mufMu&\/ tcsKdUpdwfrNidrfrouf aomubufodkU
a&mufMu&\/ tawG;acsmf rBuHtyfonfudk BuHrd rajymtyfonfudk ajymrdonfhtwGuf
pdwfl;oGyfjcif;? pdwfyifyef;jcif;odkU a&mufMu&\? r&yfrem; aSUqufoGm;MuvQif
tpOftwdkif; cHpm;&vwHU-

(1)
'kDv oDvysufpD;jcif;odkU

Ow&drEk"r

odumyk'ft&

oDv0dywd

ac:

a&mufwwf\?
(2)
rdpm'd|d - tyg,fav;yg;\tpm 'd|d0dywd ac: t,lysufpD;jcif;odkU
a&mufwwf\?
(3)
pdwauy - pdwfr&yfrwnfbJ tmpm&0dywd ac: tusifhysufpD;jcif;odkU
a&mufwwf\/
xdkUaMumifhtbd"ar 'ky#dyaEm "rpdEH twd"m0aEm tpdaE,smedyd
wawm pdwauyH

pdaEwd?

ygykPmwd/ 0kw aOwH]]pwm&drmed bdua0 tpdaE,smed e pdaE wAmed? ,med pdaEwGm


Or' 0dCmw bm*D tm}}wd
{0 ar awok 'ky#dyaEm ,xmuare rH 'kDv bm0rdpm'd|
dwmpdwauyab'H 0dyw ygykPmwDwd[l rdefUawmfrl\/ (oDvuE0*t|
uxm-23)
teufu
m;
tbd"ar? tbd"rmw&m;a'oemawmf/ 'ky#dyaEm? raumif;ojzifh usifhonfjzpf
(0g) aumif;pGmrusihfonfjzpf/

"rpdEH? w&m;tBuHtpnfonf/

r&yfrwnf ajy;oGm; vnfywfom aeonfjzpf/

twd"m0aEm?

tpdaE,smedyd? rBuHtyf rBuHoifh

rBuHaumif;onfwdkUudkvnf;/ pdaEwd? BuHrd\/ wawm? xdkUaemifrS/ pdwauyH? rTifacGEGrf;


pdwfyifyef;jcif;odkU/ ygykPmwd? a&muf\/
[d? rSef\/ bdua0? &[ef;awmfrsm;
av;yg;ukefaom/

tkd cspfom;wdkU/

pwm&d?

rmed tpdaE,smed? rBuHtyf rBuHoifh rBuHaumif;onfwdkUudk/

epdaEwAmed? rBuHtyfukef/ ,med? tMuif rBuHtyf rBuHoifh rBuHaumif;onfwdkUudk/


pdaEwGm? BuH/ Orm'? pdwfxm;rrSef l;oGyf azmufjyefjcif;\/ 0dCmw? EGrf;&d
ayghysif; pdwfyifyef;jcif;\/ bm*D? tzdkUtpkonf/ t? jzpf&m\/
wd {wH? pum;udk/ b*0wm? ajcmufbkef;Sif bk&m;ocifonf/ 0kwH?
a[mMum;awmfrltyf\/
{0H? odkU/ {awok? xdkw&m;a'oemawmfwdkU/ 'ky#dyaEm? raumif;ojzifh
usifhonfjzpf/ 0g? aumif;pGm
tpOftwdkif;tm;jzifh/ rH

rusifhonfjzpf/ ,xmuare?

'kDv bm0rdpm'd|dwm pdwauyab'H? odkU

'kDvtjzpf rdpm'd|dtjzpf pdwauytjzpf


ysufpD;jcif;odkU/ ygykPmwd? a&muf\/

[laom tjym;&Sdaom/ 0dyw?

odkU 0g'a&;&m tusKd;tjypfawGudk taMumif;tusKd;ESifhwuG avhvm&ovdk


Ak'Sifawmf\
0g'trSefudkvnf; wdusrSefuefpGm odzdkU vdkygao;onf/

Ak'Sifawmf\ 0g'trSef b,fvdkvJ


jrwfpGmbk&m;udk,fawmfwdkif
tSiftmeEmtm;

{w'*fig;wef bJGUxl;cH&aom

"rb@m*g&du

odkU rdefUzl;\/
(1)

ighSif tmeEm ..... oifyonfh ukodkvfum; renf;vS?

(2)

ighSif tmeEm ..... oif ur|mef;tvkyf tm;xkwfvdkufygOD;avm?

(3)
ighSif tmeEm ..... oif tm;xkwfvdkufvQif rMumrDyJ &[Em
jzpfoGm;vdrfhrnf/
jrwfpGmbk&m; oufawmfxifSm;SdpOfu
Mum;ouJhodkUjzpfNyD;

rdefUMum;zl;onfudk

,ck

em;rSm

atmufygtwdkif;yif pOf;pm;rd\/
(1)
(2)

bk&m;SifwdkUpum;onf b,fawmhrS rvGJ? rkcs rSef&m\?


ighrSmum; tjypfwpfck

Sdae\? tjcm;r[kwf?

0D&d,vGefuJae\?

0D&d,vGefu O'pjzpfwwfonfr[kwfavm?
(3)

ravsmhrwif; apmif;ud;nif;rdkU rQwatmif tm;xkwf&m\/

odkU pOf;pm; rQwatmif tm;xkwfvdkufaomf rMumrD &[Em jzpfoGm;\/


xdkUaMumifheEk

rH b*0g {w'a0g p? uwykanmod

tmeE? y"merEk,k?

cdyH a[m[Dod temoa0gwd? Ak'ge uxm a'gaom emr ewd? rr ye


tpm&'H 0D&d,H? awe ar pdwH O'pm, oH0wwd? [Em[H 0D&d, orwH
a,maZrd[l rdefUawmfrl\/ (oDvuE0*t|uxm-10)
teufu
m;
tm,om?

Snfaom oufawmfSdaom/ t,H

tmeaEm? tSiftmeE

monf/ A[d? ty/ puFare? pBujzifh/ 0DwemarwGm? vGefap/ 0daooH?


w&m;txl;udk/ edAawwHk? jzpfapjcif;iSm/ toaumaEm? rpGrf;Edkifonfjzpf/ pdaEod?
BuHrd\/ b*0g? jrwfpGmbk&m;onf/ rH? ighudk/ tmeE? tmeEm/ wGH? oifonf/
uwykanm? ycJhzl;aom aumif;rISdonf/ tod? jzpf\/ ur|meH? ur|mef;udk/
tEk,k? vHkUvyavmh/ cdyH? vsifpGm/ temoa0g? &[Emonf/ a[m[Dod? jzpfvwHU/
wd? odkU/ {wH 0peH? xdkpum;udk/ ta0gp eEk? qdkawmfrlNyD; r[kwfwHkavm/
Ak'ge? bk&m;SifwdkU\vnf;/ uxm? pum;onf/ a'gaomemr? tjypfrnfonf/
ewd? rSd/ ye
{uaEe? pifppftm;jzifh/ rr? igonf/ 0D&d,H? 0D&d,udk/ tpm&'H?
tvGeftm;xkwftyf\/ awe? xdkodkU tm;xkwfaomaMumifh/ ar? ig\/ pdwH?

pdwfonf/ O'pm,? wkefvIyfjcif;iSm (0g) rNidrfoufjcif;iSm/ oH0wwd? jzpf\/ wE?


,ck/ t[H? igonf/ 0D&d,orwH? 0D&d,ESifhrQonf\ tjzpfudk/ a,maZrd? ,SOftHh/
wd? odkU/ pdaEod?
BuHrd\/

ta&;tcif;udk axmufvQif
ay:vGifvSygonf/

Ak'Sifawmf\ 0g' aumif;aumif;BuD;

,aeUum; Ak'Sifawmf xifxifSm;Sm;BuD; Sdaeygao;onf[k qdku rrSm;Edkifyg/

,aeU bk&m;Spfaomif;av;axmif Sdaejcif;


bk&m;Sif y&dedAmefpHNyD;prSmyif
atmufygtwdkif;

pk'yAZdw(awmxGuf)&[ef;BuD;

okb'u

vdkufajymae\/
(1)

ighSifwdkU bmrQ rpdk;&drfvifh? b,fvdkrS ridka<u;Muvifh/

(2)

ighSifwdkU igwdkUonf ,ck &[ef;BuD;Sifa*gwrrS vGwfNyD/

(3)

ighSifwdkU olomSdvQif 'gurtyfbl;? 'gu tyfw,f ponfjzifh

igwdkUudk ESdyfpuf\/ (4)

,ckum; udufovdkae udufovdkpm;

udufovdkoGm;EdkifNyD/
&[ef;ysuf &[ef;qdk;rsm;onf odkU vSnfhvnf
ajymqdkvsuf ,ck- (1)
(2)

bk&m; rSdawmhbl;/

bk&m; uG,fyoGm;NyD/

odkUqdkvsuf vSnfhvnf pnf;Hk;av\/ &[ef;aumif;rsm; Mum;avvQif


tvGefxdwfvefUawmfrlMu\/ t"r0g'DawG tiftm;rsm;vmonfhtcg "r0g'Drsm;
wjznf;jznf; vHk;yg;yg; wpfomoemvHk; uG,fyywfyef;apukefvdrfhrnf/ trSefrSm "r
0de, owKomoe ac: ]]"ruEm}} w&m;tpkawG Sdaeao;orQ
bk&m;Sdaeao;onf/

bk&m; ruG,fyatmif "ruEmwdkUudk o*Fg,emwif&rnf/

"ruEm Spfaomif;av;axmif SdaevQif bk&m;Spfaomif;av;axmif Sdaeonf/


bk&m;Sifukd,fawmfwdkif tSiftmeEmtm; odkU rSmoGm;av\/
(1)
cspfom; tmeEm? igonf 45-0g umvywfvHk; okwef 0denf;
tbd"rm [laom
"ruEmaygif; Spfaomif;av;axmifudk a[mcJh\?
(2)
,if; "ruEmaygif; Spfaomif;av;axmifonf igbk&m;
rSdonfhaemuf igbk&m;\
ukd,fpm; oifwdkUtm; tNrJ qHk;raernfh bk&m;aygif;
Spfaomif;av;axmifygwnf; wJh/
xdkUaMumifhXmeH acg yaewH 0dZwd? ,H ygybduL ]]twDwowKuH yg0pe}}ED rnrmem
yuH vbdwGm epd&a0 o'rH tE&"may,sKH? ,m0 p "r0dea,m wd|wd? wm0
tewDwowKuar0 yg0peH a[mwd/
ykwaOwH b*0wm-

a,m a0g tmeE r,m "arm p 0dea,m p a'odawm ynawm?


aom a0g rrpa,e owmwd[l rdefUawmfrl\/ (oDvuE0*t|uxm-3/)

teufu
m;
ygybduL? ,kwfrmaom

tusifhSdukefaom &[ef;wdkUonf/ yg0peH?

bk&m;pum;onf/ twDwowKuH? vGefNyD;aom q&mSd\/ wd? odkU/ rnrmem?


atmufarhukefonfjzpf/ yuH? tvZD toif;tyif;udk/ vbdwGm? &/ epd&a0?
rMumjrifhrDvQif/ o'rH? olawmfaumif;w&m;udk/ ,H a,e um&aPe?tMuif
taMumif;aMumifh/ tE&m"may,sKH? uG,fapukef&m\/ {wH XmeH? xdkodkUuG,fap&maom
taMumif;onf/ 0dZwd acg ye? SdonfomvQifwnf;/
,m0 p? tMuifrQavmufaom umvywfvHk;vnf;/ "r0dea,m? okwf tbd"rm
0denf;onf/ wd|wd? wnf\/ wm0? xdkrQavmufaom umvywfvHk;/ yg0peH?
jrwfpGmbk&m; pum;awmfonf/ tewDwowKuar0? rvGefao;aom q&mSdonfomvQif/
a[mwd? jzpf\/
[d? rSef\/ b*0wm? jrwfpGmbk&m;onf/ tmeE? tmeEm/ r,m? igonf/ a,m
"armp? tMuif okwf tbd"rmukdif;/ a,m 0dea,mp? tMuif 0denf;udkif;/
a'odawm?

a[mtyfNyD/ ynawm? ynwftyfNyD/ aom "r0dea,m?xdk okwf

tbd"rm 0denf;[k qdktyfaom "ruEmaygif; Spfaomif; av;axmifonf/


rrpa,e? igbk&m; vGefojzifh/ a0g? oifwdkU\/ owm? qHk;rrnfh q&mjzpfaom
bk&m;aygif; Spfaomif; av;axmifonf/ b0dwd? jzpfvwHU/ wd? odkU/ {wH
0peH? xdkpum;udk/
0kwH? a[mawmfrltyfNyD/
bk&m;Sif tqHk;trawGudk vdkufemaevQif bk&m;ESifh awGUae&ovdk? bk&m;udk
zl;ae&ovdk tusKd;rsm;ygonf/ xdk"ruEmawG raysmufrysufygbJ

t"r0g'awG

xdk;azmuf0ifa&muf rvmatmif txl;aMumifhMu&rnf/

t"r0g'twGuf tSifr[muy
rdefUMum;yHk
oHCobmywd

"kw*F{w'*f& tSifr[muyudk,fawmfwdkif yxro*Fg,em

tcef; &[ef; (oHCm)awmfrsm;tm; t"r0g'twGuf ta&;wBuD; odkU rdefU\/


ighSifwdkU "r0g'jzpfap? t"r0g'jzpfap taMumif;tm;avsmfpGm tm;BuD;vmwwfukef\?
tu,f t"r0g'awG tm;BuD;vmrnfqdkvQif womoemvHk; xdef;r&atmif
cufukefvdrfhrnf? xdkUaMumifh t"r0g'awG rxGef;yrD? "r0g'awG ty rjzpfrD? t"r0g'DwdkU
tm;rSdukefrD? "r0g'DwdkU tm;renf;ukefrD? t0de,0g'DwdkU tm;rSdukefrD? 0de,0g'DwdkU
tm;renf;ukefrD o*Fg,em wifxm;MuygukefpdkU [l\/
xdkUaMumifh-

[E r,H tm0kaom "rO 0de,O o*Fg,mr? yka& t"arm 'dywd? "arm


y#dAm[d,swd?
yka& t0dea,m 'dywd? 0dea,m y#dAm[d,swd? yka& t"r0g'daem Av0aEm
a[mEd? "r0g'daem
'kAvm a[mEd? yka& t0de,0g'daem Av0aEm a[mEd? 0de,0g'daem
'kAvm a[mEwDwd- [l rdefUawmfrl\/ (oDvuEm0*t|uxm-4)

teufu
m;
r[muayg? tSifr[muyonf/ tm[?
ighSifwdkU/ [E 'ged?

rdefUNyD/ tm0kaom?

,cktcg/ r,H? igwdkUonf/ "rO? "rudkif;/ 0de,O? 0de,udkif;/ o*Fg,mr?


o*Fg,emwifukeftHh/ t"arm? t"ronf/ yka& 'dywd? rxGef;yrD/ "arm? "ronf/
yka& y#dAm[d,swd? tyrjzpfrD/ t0dea,m? t0de,onf/ yka&'dywd? rxGef;yrD/
0dea,m? 0de,onf/ yka& y#dAm[da,swd? ty rjzpfrD/
t"r0g'daem? t"r0g'D yk*dKvfwdkUonf/ Av0aEm? tm;Sdukefonf/ yka&
a[mEd? rjzpfukefrD/ "r0g'daem? "r0g'Dyk*dKvfwdkUonf/ 'kAvm? tm;enf;ukefonf/ yka&
a[mEd? rjzpfukefrD/ t0de,0g'daem? t0de,0g'D yk*dKvfwdkUonf/ Av0aEm?
tm;Sdukefonf/

yka& a[mEd?

rjzpfukefrD/ 0de,0g'daem?

0de,0g'dyk*dKvfwdkUonf/ 'kAvm? tm;enf;ukefonf/ yka& a[mEd? rjzpfukefrD/ o*Fg,mr?


o*Fg,em wifukeftHh/
jrwfpGmbk&m;\
t"r rnf\?

a'oemtwdkif; udkufnDvQif "r rnf\?

,if; t"ronf

tvGefaMumufzG,faumif;onf/

rudkufnDvQif
xdkUaMumifh bk&m;

ra[monfudk ta[mvkyfjyovQif omoemawmf cdk;olBuD;yif rnf\/

bk&m;a[m vkyfjyovQif omoemhcdk;olBuD;


rnfjcif;
&[ef;wpfyg;onf odkU

bk&m;ra[mbJ a[monf[k

vdkufvHa[majymjyo\/ bk&m;omoemawmf
vspfvsLrIoifh? &J&ifhpGm vIyfSm;rI
Sif;jyay;&\?

r*fzdkvfrS zDvmjzpf

tusifhudk usifh\?

Oyrmjy&vQif

olUtm;

ayghayghuav;awG;NyD;

ryEdkif&ef wm;jrpf&\/ oabmaygufatmif


olonf

tusKd;rJh qif;&JaMumif;jzpfaom

tpdk;&rif;\ tkyfcsKyf&m

wdkif;jynfwpfck

cdk;olBuD;wpfOD;onf vlxk\ tusKd;rJh qif;&J'kujzpfatmif vkyfae\? odkU


vkyfaomaMumifh xdkoltm; cdk;olBuD; (r[mapm&)[k trnfwGifvm\/
xdkUtwl bk&m;omoemawmfvnf; t"rudk "r[k jyoaomtm;jzifh
omoemawmfudk Munfdkaom vlxk\ tusKd;rJh qif;&J'kuudk olonf tNrJjzpfapav\?
xdkUaMumifh xdkbk&m;ra[monfudk ta[mvkyfNyD; ra&r&m a[majymjyoaom &[ef;onf
omoemhcdk;olBuD; (r[mapm&)yif rnf\/
xdkUaMumifhwom t,H bduK Aka'e tuxdwH uax[d? Zdepau y[m&H
a'wd/ t[dwm,
'kum, y#dyaEm/

,xm emr &anm &aZ r[mapma&m OyZrmaem r[mZe


t[dwm, 'kum, OyZwd/ {0H Zdeomoae apma&m[kwGm r[mZe
t[dwm, 'kum, OyaEmwd
[l rdefUawmfrl\/ (rlvyPmot|
uxm-206)

teufu
m;
wom? xdkUaMumifh/ t,H bduK? omwdrnfaom &[ef;onf/ Aka'e?
bk&m;ocifonf/ tuxdwH? ra[mtyfaom t"r0g'udk/ uaxwd?
"r0g'uJhodkUvkyfNyD; a[m\/ Zdepau? Zdepuf[k qdktyfaom bk&m;omoemawmf/
y[m&H? 'Pfcwfjcif;udk/ a'wd? ay;&\/ t[dwm,? pD;yGm;rJh tvdkUiSm/
'kum,? qif;&Jjcif;tvdkUiSm/ y#dyaEm?
usifhBuHtm;xkwfyvkyfav\/
,xm emr? Oyrm rnfonfum;/ &anm? rif;\/ &aZ? wdkif;jynf/ r[mapma&m?
cdk;olBuD;onf/ OyZrmaem? Nzpfvsuf/ r[mZe?vlrsm;taygif;\/ t[dwm,?
pD;yGm;rJh tvdkUiSm/ 'kum,? qif;&Jjcif; tvdkUiSm/ OyZwd ,xm? jzpfouJhodkU/ {0H?
twl/ Zdeomoae? jrwfpGmbk&m; omoemawmf/ apma&m? cdk;olBuD;onf/

[kwGm?

jzpf/ r[mZe? vlrsm;taygif;\/ t[dwm,? pD;yGm;rJhtvdkUiSm/ 'kum?


qif;&JtvdkUiSm/ OyaEm? jzpf\/
t"r0g'udk ra[moifh rjyoifh? a[mjcif; jyjcif;\ tjypfrsm;udkvnf; jycJhNyD/
,if; t"r0g'rsm; MumvQif jrwfpGmbk&m;omoemyg uG,foGm;Edkifonf/ xdkUaMumifh
omoemudk zsufqD;aomolESifh wlonf/

t"r0g' MumSnfvQif omoem


uG,fEdkifjcif;
&[ef;wpfyg;onf bk&m;a[m

a'oemawmfawGudk

rlrrSefjcif;tm;jzifh ysufjy,fapvsuf vdkufvH

azmufjyefcRwf,Gif;

a[majymjyo\/ &[ef;aumif;wdkU

Mum;avvQif omoemawmftwGuf tvGefrcHr&yfEdkif jzpfMu bk&m;SifxHodkU tjref


pka0;oGm;Muukef\/ ,if;odkY tjrefpka0;oGm;Mujcif;rSm&[ef;a[maom w&m;onf rrSefaomw&m; jzpfaomfvnf; (0g)
trSm;rsm;om jzpfaomfvnf; w&m;t&nf r0olwdkUtm; trSefxifapEdkif\/
trSm; ydkif;jcm;Edkifolum; Sm;vS\/

trSef

rMumrD y&dowftpkta0;BuD; jzpfvQifvnf;

jzpfwwf\/ tu,f odkUjzpfvmvQif trSefawG wjznf;jznf;aysmufvsuf


trSm;awGa&mufjyD; vTrf;rkd;um ,if;trSm;rsm;u tkyfpkd;vmawmhrnf/ w&m;ppf
w&m;rSefawG uG,fycsKyfjidrf;oGm;awmhrnf? t"r0g' toif;tyif; tpkta0;BuD; rjzpfrSD
xkd ]]t"r0g'D}}
&[ef;tm; ol\rdpm0g'(t,lrSm;) taygif;rS tjrefuif;a0; uRwfvGwfapukeftHh[k
Mum;&m Mum;&m t&yfwkdif;rS &[ef;taygif;wkdUonf
ta&;wBuD;

r&yfrwHh rxkdifrem;yJ

bk&m;xH tjrefMuGvm avQmufxm;Muukef\/

xkdUaMumifh-

t,H (bduK)y&doH vbdwGm omoemrd tE&"may,s? ,m0 yuH e vbwd?


wm0a'0 eH
'd|d*wm 0da0aprmwd/ okwokw|meawm a,0 t|wGm tedoD'dwGm
OyouFr ok- [l rdefUawmfrl\/ (rlvyPmot|uxm - 206)

teufu
m;
t,H(bduK)? tSifomwdrnfaom &[ef;onf/ y&doH?olESifhtvm;wl
t"r0g'D y&dowfukd/ vwdwGm? &onfjzpf/ 0g? &onfSdaomf/ omoerd? bk&m;
omoemawmfonfvnf;/ tE&"may,s? uG,faysmufapEkdif&m\/ ,m0? tMuifrQ
avmufaom umvywfvkH;/ yuH? t"r0g'D toif;tyif;ukd/ e vbwd? r&ao;/
wma0a'0? xkd r&ao;rD cPomvQif/ eH? xkdt"r0g'D tSifomwd rnfaom
&[ef;ukd/ 'd|d*wm? t"rac:jim; rdpm0g'trsm;rS/ 0da0apr? 0kdif;0ef;em;cs
vGwfajrmufapMu ygukeftHh/
wd? okdU/ pdaEwGm? BuHMuukef/ okwokw|meawma,0? Mum;&m Mum;&m
t&yfrSomvQif? 0g- Mum;vQifMum;jcif;yif/ t|wGm? r&yfrwHhyJ tedoD'dwGm? rxkdifrem;yJ/
OyouFr ok? ta&;wBuD; bk&m;xH tjrefMuGvm avQmufxm;Muukef\/
okdU jrwfpGmbk&m;\ tqkH;tr omoemawmf ruG,faysmuf&avatmif &[ef;
oHCmawmfrsm; ta&;w,l tav;rlovkd omoemawmftwGuf ,xm"r qkH;jzwfcsuf
csxm;aom tpkd;&rif;uvnf; tmPmpufjzifh twnfy ta&;,lum ulnDcJUygonf/

"rpufukd tmPmpufjzifh
rif;ulnDjcif;
xkdtcg bmwd,rnfaom rif;onf wkdif;jynfukd tkyfcsKyf rif;vkyf ae\/
xkdbmwd,rif;onf waeUo apwDawmfukd Sdckd;0wfytHhaomiSm rdUrSxGufcJU\/ rMumrD
xkdt&yf xl;qef;aom toHwckukd Mum;\/ toHonf tb,fokdUaom toHenf;[k
ar;\/ 0kdif;0ef;em;axmif pkHprf;Mu\/ jyemrIcif; t"dukPf;ESifh pyfaom
aumif;csD; toHjzpfaeonfukd

od&\/

,if;t"dukPf;\

tcsif;t&m

tvkH;pkHukdvnf; tpOftwkdif; trSefod&\/ ighrSmwm0efSd\/ rw&m;(t"r)rIukd


igrvkdvm;/ xkdUaMumifh rdUwGif;okdUvSnfhvnf pnfxk aMujimap\/

aMujimykHrS
m
igonfxifSm;Sd\/ tmbd"rdu tSifa*g'w rax&fjrwfonf &[ef;a,musfm;
&[ef;rdef;r vla,musfm; vl rdef;rwkdU\ t"dukPf; rIcif;tvkH;pkHukd a'oemESifhtnD
qkH;tjzwfay;onfukd od&\/ xkd tqkH;tjzwfonfa'otvkduf tvGef rSefuefwdusvsuf
aumif;jrwfaom tqkH;tjzwfomjzpf\/ xkd tSifa*g'wrax&fjrwf\
tqkH;tjzwftvkH;pkHwGif twnfrjzpfao;?

vkdufemonfhtjzpfokdU ra&mufao;aom

tqkH;tjzwfrsm; twnfjzpfap tm;vkH;vkdufemap[k tSifa*g'wrax&fjrwf\ 0dedp,


"rpufukd ckdifjrJatmif bmwd,rif;u tmPmpufjzifh twnfyvsuf at;jidrf;apav\/

xkdUaMumifhwo p oEdygaw tmbd"rdua*g'wawa&m emr0de,ukoavm


a[mwd? aom
{0rmw ]]rdem 'HxmvuH uk[ t0[#}}Ed/ tE&orka' t0[#Ed/

wBwd'H u t*wDwd? e udOdt*wd? wMw[d emVdau&H bdEdwGm


rdOHcg'dwGm uygvH
qaEd?
'gktwHyez&wDwd/
r bduKaem {w [wurH u t*wDwd/ rouH 0gODermouH
ygwd/ twd ye uwpd ormorKa'e rmoaue 0g ODermoaue 0g
yg&mZduH ynwEd/ {0H 0kaw ]]om"k om"k okuvdwH ok0dedpdw}} Ed
{uom"kuma&m ta[mod/
awe p ora,e bmwd,&mZmyd apwd,0EewH e*&awmf eduraEm
wH o'H okwGm
]]u '}} Ed ykpdwGm oAH y#dyg#d,m okwGm e*a& ab& p&mayod
]]r,doaE bduLerd bduLederd *d[Derd t"du&PH tmbdprdua*g'wawa&e
0deDpdwHok0dedpdwH? w 0dedpa, twd|rmeH &mZmPm, XayrD}} wd[l rdefUawmfrl\/ (yg&mZduu@|uxmywGJ-267)
teufu
m;
p? quf qkdOD;thH/ wooEdygaw? xkdpnf;a0;Muukef&m jzpfaom t&yf/ 0g?
xkd rax&fwkdU\ tpnf;ta0;/ tmbd"rdu a*g'waw a&m emr? tbd"rmukd
aqmifaom a*g'wawtrnfSdaom rax&fonf/ 0de,ukoavm? 0denf;
vdrmonf/a[mwd?jzpf\/ aom ombd"rdua*g'wawa&m? xkd tbd"rmukdaom
a*g'wtrnfSdaom rax&fonf/ {0H? okdU/ tm[? qkdjyD/ u? tb,fokdU/ tm[?
qkdoenf;/
rdem bduKem? &[ef;onf/ 'H xmvuH? cGufukd/ uk[ ?
tb,frnfaom/ Xmae?
t&yf/ t0[#H? ckd;,lcJUygoenf;/ wd? okdU/ tm[? qkdjyD/ rdem bduKem?
&[ef;onf/
'HxmvuH?

cGufukd/ tE&orka'? ork'&m\ tMum;/ t0[#H?

ckd;,lcJhyg\/ wd? okdU/ tm[Hok? avQmufxm;MuukefjyD/ wMw? xkd


ork'&mtMum;/ 'H? cGufonf/ u ? tb,frQ/ t*wd? tzkd;xkdufoenf;/

wd?

okdU/ ykpd? ar;jyD/wMw? xkd ork'&m\tMum;/ 'H cGufonf/ udOd? wpkHwckukd?


e t*wd? tzkd;rxkdufyg/
[d? rSef\? wMw? xkdork'&m\ tMum;/ em|dau&H? tkef;oD;ukd/ bdEdwGm?
cGJMuukef/ rdOH? tqHukd/
pGefUMuukef\/

cg'dwGm? cJMuukefjyD;/ uygvH?

tcGHukd/ qaEd?

'gktwH ye? xif;jzifh ytyfaom udpukdum;/ z&wd? jyD;apwwfyg\/

wd? okdU/ tm[Hok? avQmufxm;MuukefjyD/

r bduKaem? &[ef;\/ {w? cGuf/ [wurH? vufwkdUjzifh


ytyfaom trIonf/ u? tb,frQ/ t*wd? tzkd;xkdufoenf;/ wd? okdU/ ykpd?
ar;jyD/ r bduKaem? &[ef;\/ {w? cGuf/ [wurH? vufwkdUjzifh
ytyfaom trIonf/ rmouH 0g? ykdufqH 1 yJukdif;/ ODermouH 0g? ykdufqH 1
yJatmuft,kwfukdif;/ t*wd? xkdufygay\/ wd? okdU/ tm[Hok?
avQmufxm;MuukefjyD/
uwpd? tcsKdUaom/ Xmae? t&yf/ ormorKa'Ge? jrwfpGmbk&m;onf/ rmoaue
0g? ykdufqH 1 yJatmuf t,kwfjzifhif;/ ynwH? ynwfawmfrltyfjyD;aom/ yg&mZduH?
yg&mZdutmywfonf/ twd ye?

Sdoavm/ wd? okdU/


ye/y/ynwH}}[l 0kaw?

ta0gp? rdefUMum;jyD/ {0H? okdU

]]twd

rdefUMum;onfSdao
mfom"k om"k? aumif;ygaypG aumif;ygaypG/ okuxdwH?
aumif;pGmqkdtyfygayjyD/ ok0dedpdwH? aumif;pGm qkH;jzwftyfygayjyD/ wd? okdU?
{uom"kuma&m? wydifeufaom

&[ef;awmfrsm;\ aumif;csD;yjcif;onf/ ta[mod?

jzpfjyD/
p? quf qkdOD;tHh/ awe orm,e? xkdokdU jzpfjyD;&m jzpfaomtcg/
bmwd,&mZmyd? bmwd, rnfaom rif;onfvnf;/

apwd,0EewH? apwDawmfukd

Sdckd;tHhaomiSm/ e*&awm? rdUrS/ edur0Em? xGufvwfaomf/ wH o'H?


xkd&[ef;awmfrsm;\ aumif;csD;toHukd/ okwGm? Mum;&/

'H um&PH?

aumif;csD;yaomtaMumif;onf/ u? tb,fenf; wd? okdU/ ykpdwGm? ar;/


oAH? tvkH;pkHaom (a'otvkduf a'oemESifhtnD qkH;jzwftyfaom)taMumif;ukd/
y#dyg#d,m? tpOftm;jzifh/ okwGm? Mum;&/ e*a&? rdU/ ab&? pnfukd/ p&mayod?
vnfapjyD/
u? tb,fpum;ukd/ 0'gaywGm? qkdap/ p&mayod? vnfapoenf;/ r,d?
igonf/ oaE? xif;Sm;SdpOf/ bduLerd? &[ef;wkdU\ vnf;aumif;/ bduLerd?
bduKeDrwkdU\vnf;aumif;/ *d[Derd? vlwkdU\vnf;aumif;/ t"du&PH? t"dukPf;ukd/
tmbd"rdu a*g'wawa&e? tbd"rmukd aqmifaom a*g'wtrnfSdaom
rax&fonf/ 0dedpdwH? qkH;jzwftyfaom 0dedp,onf/ ok0dedpdwH? aumif;pGm
qkH;jzwftyfaom 0dedp,wnf;/ w xkdtSifa*g'w trnfSdaom rax&f\/
0dedpa,? tqkH;tjzwf/ twd|rmeH? rwnfaomolukd/
tmPmjzifh/

&mZmPm,? rif;\

Xayrd? xm;tHh/ 0g? wnfap\? wnfap&rnf? twnfjzpfavmh/ wd?

okdU/ 0'gaywGm? qkdap/ p&mayod?vnfaponfomwnf;/


okdU]]bmwd,rif;}}

ukd,fwkdif pnfxk vSnfhvnf aMuG;aMumfapum "rpufukd

tmPmpufjzifhtwnfyay;kHrQru aMumifhaMumifhMuMujzifh t"dukPf;rsm;ukd


jidrf;ay;apcJUygonf/

rif;udk,fwkdif aMumifhMupkduf t"dukPf;


jidrf;ay;jcif;
tcsKdUrSm okwftbd"r0denf;ESifh avsmfaomusifh0wfy#dywfwkdUukd rusifhyJ
omoemawmf\ ]]ab;&ef tnpftaMu; ql;ajimifh}} wkdUukdom vkyfaeMu\? tcsKdUrSm
rD;ukd vkyfauR;ukef\? tcsKdUrSm yOmwyac: tylig;yg;(tay:ESifh ab;av;buf)jzifh

tylcHukef\? tcsKdUrSm aeukd wnfhwnfhMunfhjyD; Sdckd;jcif;ponf yukef\? tcsKdUuvnf;


ax&0g' "r 0de,wkdUukd zsufqD;vsuf qefUusifbufvkyfaeMuukef\/ xkdtcg
&[ef;aumif;awGu xkdyk*dKvfwkdUESifhtwlOykof y0g&PmryMu? taomumkHausmif;wkduf
ckepfESpfwkdif OykofryMu/ tmaomurif;BuD;

ukd,fwkdif

]],if;t"dukPf;rsm;ukd

tjrefjidrf;atmif}} vkyf OykofyMuap&ef trwfwa,mufukd apav\/

xkdUaMumifhw'g bduKoHaCm e aw[d o' OaygoxH 0g y0g&PH 0g tumod?


taomum&mar ow0ped Oaygoaxm OypdZd? &anmyd {wrwH
tma&mapokH/ &mZm{uH trpH tmPmayod]]
0d[m&H *Em t"du&PH 0lyoarwGm OaygoxH
um&may[D}} wd- [l rdefUawmfrl\/ (yg&mZduu@t|
uxm y.wGJ-40)
teufu
m;
w'g? xkdtcg/ bduKoHaCm? &[ef;taygif;onf/ aw[d? xkd
wdwdwkdUESifh/ o'? wuG/ OaygoxH 0g? Oykofyjcif;ukdif;/ y0g&PH 0g?
y0g&Pmyjcif;ukdif;/ e tumod? ry/ tmaomum&mar? taomumkHausmif;awmf/
owed? ckepfESpfwkdU umvywfvkH;/ Oaygoaxm? Oykofonf/ OypdZd? jywf\/
&anmyd? taomurif;tm;vnf;/ {wrwH? xkdtaMumif;ukd/ tma&mapokH?
ajymMum;ukef\/
&mZm?

taomurif;onf/

{uH

trpH? trwfwa,mufukd/ tmPmayod?

ap\/ 0d[m&H? taomumkHausmif;okdU/ *Em? oGm;/


tpSdaom t"dukPf;ukd/

t"du&PH?

0d0g'

0lyoarwGm? jidrf;ap/ OaygoxH? Oykofukd/ um&mayod?

yapavmh/ wd? okdU/ tmPmayod? ap\/


okdU taomurif;w&m;BuD;ukd,fwkdif oHCmht"dukPf;rsm; jidrf;apum
omoemawmfukd apmifhaSmufMuonfrSm twk,lzG,f aumif;vS\/
wdjA[mrif;BuD;ukdvnf; twk,loifhMuonf/

omoemycGifh& wdjA[mBuD;
tvGef0rf;ajrmufjcif;
'kwd,o*Fg,emwifjyD;onfhtcg ,if;rax&fwkdUu ]]igwkdUonf vlUjynftvkH;ukdif;?
umrm0p& ewfjynfajcmufxyfukdif; vkdufvHMunfhIvsuf omoemawmfukd csD;ajrmuf
axmufyHhtHhaomiSm pGrf;EkdifolwpkHwa,mufrQ rawGU jA[mhjynf SmazGcJUjyef\/ xkdtcg
wdrnfaom jA[mBuD;ukd jrif\/ olawmfaumif;jzpfaom jA[mrif;- igwkdU
awmif;yefukef\? oifonf vlUjynf jzpf bk&m;omoemukd csD;ajrmufzkdU&ef igwkdUtm;
y#dnmOfay;avmh}} [kqkd\/ xkdtcg jA[mBuD;u ..... igonf omoemjzpfaom
ab;&efwkdUukd okwfoif omoemawmfukd csD;ajrmuf&ef pGrf;Ekdifoljzpfawmhrnf[k
tvGef0rf;ajrmuf tm;wufvsufaumif;jyD[k 0efcHav\/
xkdUaMumifh-

r,O ouvH rEkavmuH,

qumrm0p&a'oavmuO

Moavmu,rmem uOd omoeH y*a[wkH orwH t'doGm jA[avmuH 0dpdeEm


b0Ear0 t'omr? om"k oyK&do rEkavmau edAwdwGm 'oAv
omoeH y*PSdbkH y#dnH a'[Dwd/
{0H 0kaw r[mjA[m ]]t[H ud& omoaeOyEH tAK'H aoma"wGm
omoeH y*a[wkH
orawm b0dmrd}}wd [|y[a|m O'*K'a*g [kwGm om"lwd y#dkPdwGm
y#dnH t'god- [l rdefUawmfrl\/ (yg&mZduu@t|uxm y.wGJ-28)

teufu
m;
r,O? igwkdUonfvnf;/ ouvH? tvkH;pkHaom/ rEkavmuO? vlUjynfukdif;/
qumrm0p&a'0avmuO?

umr0p& ewfjynfajcmufxyfukdif;/

Moavmu,rmem? MunfhukefonfSdaomf/ omoeH? omoemawmfukd/ y*a[wkH?


csD;ajrmufthHaomiSm/ orwH? pGrf;Ekdifaom/ uOd?
t'doGm?

rjrif/

jA[avmuH?

wpkHwa,mufaomolukd/

jA[mhjynfukd/

0dpdeEm?

SmazGukefonfSdaomf/ b0E ar0 jA[meH? wdrnfaom tSifjA[mMuD;ukdomvQif/


t'omr? igwkdUjrifukef\/ oyK&do? olawmfaumif;jzpfaom jA[mrif;/ om"k tm,mpmr?
igwkdU awmif;yefukef\/ rEkavmau? vljynfh/ edAwdwGm? jzpf/ 'oAv?
jrwfpGmbk&m;\/ omoeH? omoemawmfukd/ y*PSdbkH? csD;ajrmufthHaomiSg/ y#dnH?
y#dnmOfukd/ a'[d? ay;avmh/ wd? okdU/ 0kaw qkdtyfonfSdaomf/ r[mjA[m?
r[mjA[mBuD;onf/ t[H? igum;/ omoae? omoemawmf/ OyEH? jzpfaom/ tAK'H?
ab;&efukd/ aoma"wGm? okwfoif oefUSif;ap/ omoeH? omoemawmfukd/ y*a[wkH?
csD;ajrmufthHaomiSg/ orawm? pGrf;Ekdifonf/ bodrd ud&/ jzpftHhowuf/ wd?
okdU/ [|y[a|m? tvGef;0rfomonf/ O'*K'a*g? tvGef 0rf;ajrmufonf/ [kwGm?
jzpf/ om"kwd? aumif;jyD[l/ y#dkPdwGm? 0efcH/ y#dnH? y#dnmOfukd/ t'god?
ay;\/
'kwd,o*Fg,emwif rax&fwkdUtm;
0efcHav\/

wdjA[mrif;BuD;

omoemtwGuf

,if;omoemawmftwGuf aS;tcguyif 0g'qkd;rsm; ay:vwHUonfukd


jrifMu[ef Sdygonf/

bmaMumifh rdrd0g'ukd
xkd;oGif;jyoMuoenf;
ESpfrS

aemif

118 ESpfavmufMumcJhaomf yg#vdykwfjynf

"rmaomurnfaomrif;onf rif;yvsuf ZrL'dyfuRef;wckvkH;ukd pkd;pH&vwHU/ xkdrif;onf


bk&m;omoemawmf tvGefMunfdk BuD;pGmaom vmbfylaZmfoumukd
jzpfapayvdrfUrnf/ xkdUaMumifhwdwdwkdUonf vmbfylaZmfoumukd awmifhwukefonfjzpf
omoemawmf 0ifa&muf &[ef;yjyD; rdrd rdrdwkdU\ 0g'(wdwdt,l)rsm;ukd
wpwpxkd;oGif; qGJaqmif jyoukefvwHU/ odkU omoemawmf BuD;pGmaom
omoemhab;&ef jzpfvwHU/ taMumif;ukd rax&frsm; jrifcJh\/
xkdUaMumifh-

awm 0ow Oy&d t|m&oar 0 yg#vdykaw


"rmaomaum emr &mZm OyZdwGm ouv ZrK'Day &ZH uma&wd? aom
Ak'omoae yoD'dwGm r[EH vmboum&H y0w,dwd/
wawm

wdwd,m vmboum&H yw,rmem

omoae yAZdwGm

ouH ouH 'd| y&d'dayEd? {0H omoae r[EH tAK'H OyZdwD[d/


okdU rdefUawmfrl\/ (yg&mZduu@ t|uxm?
y.wGJ-27/)

teufu
m;
awm 0awm? ESpfrS/ 0ow? tESpfw&m\/ Oy&d? txuf/ t|
m&oar 0a? wqJhSpfESpfajrmufaomESpf/ yg#vdykaw? yg#dvdykwfjynf/
"rmaomaum emr? od&D"rmaomu trnfSdaom/ &mZm? rif;onf/ OyZdwGm? jzpf/
ouvZrK''Day? ZrL'dyfwuRef;vkH;/ &ZH? rif;tjzpfukd/ uma&wd? yapvwHU/
aom&mZm? xkdod&D"rmaomurif;onf/
Munfdk/

Ak'omoae? bk&m;omoemawmf/ yoD'dwGm?

r[EH? BuD;pGmaom/ vmboum&H

yaw,dwd? jzpfapvwHU/

wawm?

vmbfylaZmfoumukd/

xkdodkUjzpfaomaMumifh/ wdwd,m?

wdwdwkdUonf/ vmboum&H? vmbfylaZmfoumukd/


wawm?

xkdokdU

jzpfaomaMumifh/

yaw,dwd? jzpfapvwHU/

wdwd,m? wdwdwkdUonf/ vmboum&H? vmbf

ylaZmfoumukd/ yw,rmem? awmifhwukefonfjzpf/

omoae?

bk&m;omoemawmf/ yAZdwGm? &[ef;aumif;rsm;uJhokdU ouFef;0wfMuukef/ ouH


ouH 'd|? rdrd rdrdwkdU\wdwdt,l0g'ukd/ y&d'DayEd? jyMuukefvwHU/ {0H? okdU/
omoae? omoem/ r[EH? BuD;pGmaom/
jzpfvwHU/

wd?

taMumif;ukd/

tAK'H?

ab;&efonf/ OyZdwd?

ax&m?

'kwd,o*Fg,emwif rax&fwkdUonf/ t'oHok? jrifMuukefjyD/


okdU vmboum&\ tE&m,fukd jycJUjyD/ jrwfpGmbk&m;\omoemawmfBuD;ukd
od&D"rmaomurif;BuD;ukd,fwkdif omoemoefUSif;wnfwHh wkd;wufa&; rnfokdU
aqmifGufygoenf;/

t"r0g'awGukd okwfoifcJUaom
od&D"rmaomurif;
od&D"rmaomurif;BuD;onf wwd,o*Fg,emwif omoemh'g,um cH,lypkvsuf
Armjynftyg
9-wkdif;? 9-Xme urmokdU omoemy oHCmhtzGJUawG apvTwfaom rif;BuD;ygwnf;?
,if;rif;BuD;ukd,fwkdif
7-&uf ywfvkH; rif;O,smOf ormorK'v'd(bk&m;t,l)ukd oif,l\/ txyfxyf
avhvm\/ 7&ufajrmufaomaeU taomumkHausmif; &[ef;taygif;ukd pnf;a0;ap
wif;wdrf (uefUvefUum)
twGif;rS xkdifvsuf 0g'-wl&m wl&m pkapjyD; wpkwpk ukd ac:vsufrif;BuD;ar;/

/u 0g'D ormorKa'g (jrwfbk&m;onf tb,ft,l Sdawmfrloenf;)[k

toD;oD;ar;\/ (1)
jrwfpGmbk&m;onf

ow

t,lSdaom

owt,lSdawmfrl\[k

ajzMuukef\/ (,if;wkdUukdcGJxm;vkduf\/)

wdwdwkdUu

(2)

{upow

t,lSdaom

wdwdwkdUu

jrwfpGmbk&m;onf

{upow t,lSdawmfrl\[k ajzMuukef\/ (,if;wkdUukdcGJxm;vkduf\/)


(3)
tqkH;Sd\? tqkH;rSd[l
jrwfpGmbk&m;onf tqkH;Sd\?

t,lSdaom

wdwdwkdUu

tqkH;rSd[l t,lSdawmfrl\[k ajzMuukef\/ (,if;wkdUukd cGJxm;vkduf\/)

(4)
tr&mrnfaom ig;uJUokdU
jrwfpGmbk&m;onf

tprSdaom t,lSdaom

tr&mrnfaom ig;uJUokdU

tprSdaom

wdwdwdkUu

t,lSd\[k

ajzMuukef\/ (,if;wkdUukd cGJxm;vkduf\/)


(5)

jzpfvdkoaGU

taMumif;rJhjzpf\[l

t,lSdaom

wdwdwdkUonf

jrwfpGmbk&m;onf jzpfvdkoaGU taMumif;rJhjzpf\[l t,lSd\[k


ajzMuukef\/ (,if;wdkUudkcGJxm;vdkuf\/)
(6)

onmSd\[l t,lSdaom wdwdwdkUonf jrwfpGmbk&m;onf onmSd\


[l t,lSd\[k ajzMuukef\/ (,if;wdkUudkcGJxm;vdkuf\/)

(7)

onmrSd[l t,lSdaom

wdwdwdkUonf

jrwfpGmbk&m;onf

onmrSd[l t,lSdawmfrl\[k ajzMuukef\/ (,if;wdkUudkcGJxm;vdkuf\/)


(8)

onmSdonfvnf;r[kwf? onmrSdonfvnf;r[kwf[l t,lSdukefaom


wdwdwdkUonf jrwfpGmbk&m;onf

onmSdonfvnf;r[kwf?

onmrSdonfvnf;r[kwf[l t,lSdawmfrl\[k ajzMuukef\/


(,if;wdkUudkcGJxm;vdkuf\/)
(9)

Oap't,lSdaom wdwdwdkUonf jrwfpGmbk&m;onf Oap't,lSdawmfrl\[k


ajzMuukef\/ (,if;wdkUudkcGJxm;vdkuf\/)

(10) rsufarSmufaom

udk,f\tjzpf

edAmefSd\[l

wdwdwdkUonf jrwfpGmbk&m;onf rsufarSmufaom


edAmefSd\[k

t,lSdaom

udk,f\tjzpf

ajzMuukef\/ (,if;wdkUudkcGJxm;vdkuf\/)

rSwfcsuf/
/txufyg t"r0g'wdkUudk usifhoHk;Muaom t"r0g'DwdkUum;
0g'wltzGJUtm;jzifh 10-zGJU?
yk*dKvf ta&twGuftm;jzifhrl
&[ef;aumif;wdkU

ajcmufaomif;jzpf\/

<uif;onfrSm

omwnf;/

aSUqufar;yHk
ar;/
(ygVd)

/u 0g'D baE ormorKa'g?


tSifbk&m;wdkU - jrwfpGmbk&m;onf tb,ft,lSdawmfrloenf;? (jrefrm)

ajz/

/0dbZ0g'D r[m&mZ? (ygVd)


rif;BuD; - jrwfpGmbk&m;onf cGJjcrf;a0zefaomt,l Sdawmfrl\? (jrefrm)

ar;/

/0dbZ0g'D baE ormorKa'g? (ygVd)


tSifbk&m; - jrwfpGmbk&m;onf cGJjcrf;a0zefaomt,l Sdawmfrloavm? (jrefrm)

ajz/

/tmr r[m&mZ? (ygVd)


rif;BuD;- aMomf ..... [kwfownf;? (jrefrm)

xdktcg ]]t"r0g'D}} wdwd ajcmufaomif;wdkUtm; ykqdk;jzLwdkUudkay;


vlxGufapvdkuf\/ rMumrD
tSifr[marm*vdykwwdrax&f BuD;r; &[ef;ajcmufoef;
wdyd#u

pnf;a0;vsuf

y&d,wd"& y#dord'gyw aw0dZyw jzpfaom &[Emwaxmif aG;aumufNyD;

wwd,o*Fg,emwif\/ udk;vMumrS NyD;qHk;\/ ,if; wwd,o*Fg,em tNyD;tqHk;


rsm;jrwfaomtjcif;t&mxl;wdkUESifh jynfhpHkaom ajrivsif wodrfhodrfh Nidrfhawmfrlav\/
xdktcg tSifr[marm*vdykwwdrax&fonf oufawmf 72-ESpfwnf;/
xdkUaMumif
h{0H axa&m &mZmeH onmaywGm waw0 &mZk,smaeow 'd0ed
0oaEm &mZmeH or,H O*PSmayod? &mZmowar
bduKoHCH oEdygwmaywGm omPdygum&H
edodaEm

{uo'dau

bduL

'd0 taomum&mar

y&dudygaywGm

omPdygum&Ea&

{uawm

{uawmum&maywGm {uarwH bduKorl[H yaumomaywGm ykpd? u0g'D


ormorKa'gwd? wawm ow0g'daem ow0g'dwd tm,Hok?
{upowdum {upow0g'Dwd tm[Hok? tEmeEdum tEmeEdu0g'Dwd
tm[Hok? tr&m0dauydum tr&m0dauydu0g'Dwd tm[Hok?
t"dporkyEdu0g'Dwd tm[Hok?

onD0g'g onD0g'Dwd tm[Hok?

tonD0g'g tonD0g'Dwd tm[Hok? ae0onDemonD0g'g


ae0onDemonD0g'Dwd tm[Hok? Oap'0g'g Oap'0g'Dwd tm[Hok?
'd|"redAme0g'g 'd|"redAme0g'Dwd tm[Hok/
&mZm yXrar0 or, O*[dwwm ]]e,dar bduL?
tnwdwd,m ar}} wd
wGmawoH aowumed 0wmed 'wGm OyAmaZod? aw oaAyd o|
do[m ta[oHk/
txnm bduL yaumomaywGm
ormorKa'g}}wd? 0dbZm0g'D

ykpd ]]u0g'D baE

r[m&mZmwd? {0H 0kaw &mZm ax&H ykpd ]]0dbZm0g'D baE ormorKa'g}}wd?


tmrH r[m&mZmwd/
wawm &mZm ]]ok'H 'ged baE omoeH? ua&mwk bduKoHaCm Oaygox}}Ed
tm&uH
'wGm e*&H
yg0dod[l rdefUawmfrl\/ (yg&mZduu@t|uxm
y-wGJ-45)
teufu
m;

{0H? odkU/ axa&m?


od&D"raomurif;BuD;udk/

arm*vdykwwd

ax&fonf/

&mZmeH?

onmaywGm? odap/ waw0 &mZk,smae? xdkrif;O,smOfomvQif/ ow 'd0ed?


ckepf&ufwdkUywfvHk;/
0oaEm? aevsuf/ &mZmeH? rif;BuD;udk/ or,H (ormorK' v')?
bk&m;t,lawmfudk/ O*PSmayod?
oifap
\/
&mZm? rif;BuD;onf/ owar 'd0? ckepf&ufajrmufaomaeU/ taomum&mar?
taomumHkausmif;/ bduKoHCH? &[ef;taygif;udk/ oEdygwmaywGm? pnf;a0;ap/
omPdygum&H? wif;wdrf (uefUvefUum) &Honfudk/ y&dudygaywGm? &Hap/
omPdygum&Ea&? wif;wdrfwGif;/ edodaEm?

aevsuf/ {uo'dau? t,lwl t,lwlSdukefaom/ bduL? &[ef;wdkUudk/


{uawm? waygif;wnf;/
um&maywGm? yap/
{uarwH bduKorl[H? wpkwpkaom&[ef; taygif;udk/ yaumomaywGm? ac:ap/
ormorKa'g? jrwfpGmbk&m;onf/
odkU/

ykpd?

(1)

ar;\/

u0g'D? tb,ft,lSdawmfrloenf;/ wd?

wawm? xdktpkrsm;taygif;rS/

ow0g'daem?

owt,lSdaom

wdwdwdkUonfum;/

ormorKa'g? jrwfpGmbk&m;onf/ ow0g'Dwd?


owt,lSdawmfrl\[k/
(2)

tm,Hok? ajymMum;ukef\/

{upowdum? tcsdKUom ow[l t,lSdaom wdwdwdkUonfum;/


ormorKa'g? jrwfpGmbk&m;onf/ {upow0g'Dwd? tcsdKUaom
ow[l t,lSdawmfrl\[k/ tm[Hok? ajymMum;ukef\/

(3)

tEmeEdum? tqHk;Sd\ tqHk;rSd[l t,lSdaom

wdwdwdkUonfum;/

ormorKa'g? jrwfpGmbk&m;onf/ tEmeEdu0g'Dwd? tqHk;Sd\ tqHk;rSd[l


t,lSdawmfrl\[k/ tm[Hok? ajymMum;ukef\/
(4)

tr&m0dauydum? tr&mrnfaom ig;uJhodkU tprSdaom t,lSdaom


wdwdwdkUonfum;/ ormorKa'g?
tr&m0dauy0g'Dwd?

jrwfpGmbk&m;onf/

tr&mrnfaom

ig;uJhodkU tprSd[laom

t,lSdawmfrl\[k/ tm[Hok? ajymMuukef\/


(5)

t"dporkyEdum?

NzpfvdkoaGU taMumif;rJhjzpf\ [lt,lSdaom

wdwdwdkUonfum;/ ormorKa'g?
t"dporkyE0g'Dwd?

jrwfpGmbk&m;onf/

jzpfvdkoaGU taMumif;rJhjzpf\[laom

t,lSdawmfrl\[k/ tm[Hok? ajymMuukef\/


(6)

onD0g'g?

onmSd\[l

t,lSdaom

wdwdwdkUonfum;/

ormorKa'g? jrwfpGmbk&m;onf/ onD0g'Dwd?


t,lSdawmfrl\[k/
(7)

tonD0g'g?

tm[Hok? ajymMuukef\/

onmSd\[l

t,lSdaom

ormorKa'g? jrwfpGmbk&m;onf/ tonD0g'Dwd?


t,lSdawmfrl\[k/
(8)

wdwdwdkUonfum;/
onmrSd[l

tm[Hok? ajymMuukef\/

ae0onDemonD0g'g?

onmSdonfvnf;r[kwf

onmrSdonfvnf;r[kwf[l t,lSdaom
ormorKa'g?

onmSd\[l

wdwdwdkUonfum;/

jrwfpGmbk&m;onf/ ae0onDemonD0g'Dwd?
onmSdonfvnf;r[kwf

onmrSdonfvnf;r[kwf[l t,lSdawmfrl\[k/ tm[Hok? ajymMuukef\/

(9)
Oap'0g'g? Oap't,lSdaom
jrwfpGmbk&m;onf/

wdwdwdkUonfum;/

ormorKa'g?

Oap'0g'Dwd? Oap't,lSdawmfrl\[k/ tm[Hok? ajymMuukef\/


(10) 'd|"redAme0g'g?

rsufarSmufaomudk,f\tjzpf

t,lSdaom wdwdwdkUonfum;/ ormorKa'g?

edAmefSd\[l
jrwfpGmbk&m;onf/

'd|"redAme0g'Dwd? rsufarSmufaomudk,f\tjzpf edAmefSd\[k


t,lSdawmfrl\[k/ tm[Hok? ajymMuukef\/
&mZm? od&D"raomurif;BuD;onf/ yXrar0? aS;OD;pGmuvQif/ or,?
bk&m;jrwfpGm\ t,lawmfudk/ O*[dwwm? oifNyD;aomaMumifh/ ar? olwdkUum;/ e
bduL? &[ef;r[kwfukef/ ar? olwdkUum;/ tnwdwd,m? wyg;aom t,lSdaom
wdwdwdkUwnf;/
wd? odkU/ wGm? od/ awoH? xdkwdwdwdkUtm;/ aowumed 0wmed?
ykqdk;jzLwdkUudk/ 'wGm? ay;/ OyAmaZod? vlxGufap\/ aw oaAyd? xdkcyfodrf;aom
wdwdwdkUonfvnf;/ o|do[m? ajcmufaomif; ta&twGufSdukefonf/ ta[oHk?
jzpfukef\/
txnm? xdkrSwyg;ukefaom/ bduL? &[ef;wdkUudk/ yaumomaywGm? ac:ap/
baE? tSifbk&m;wdkU/ ormorKa'g? jrwfpGmbk&m;onf/ u0g'D?
tb,ft,lSdawmfrloenf;/ wd? odkU/ ykpd? ar;\/ r[m&mZ? jrwfaomrif;BuD;/
ormorKa'g? jrwfpGmbk&m;onf/ 0dbZ0g'D? cGJjcrf;a0zefaom t,lSdawmfrl\/ wd?
odkU/ tm[Hok? ajymMuukef\/
wd? odkU/ 0kaw? ajymvwfaomf/ &mZm? rif;BuD;onf/ ax&H? rax&fudk/ baE?
tSifbk&m;/ ormorKa'g? jrwfpGmbk&m;onf/ 0dbZ0g'D? cGJjcrf;a0zefaom
t,lSdawmfrloavm/ wd? odkU/ ykpd? ar;\/ r[m&mZ? jrwfaomrif;BuD;/ tmr?
aMomf-[kwfownf;/ wd? odkU/ tm[? rdefU\/
wawm? xdkUaemifrS/ &mZm? rif;BuD;onf/ baE? tSifbk&m;/ 'ged? ,ck/ omoeH?
omoemawmfonf/ ok'H? pifMu,fNyD/ bduKoHaCm? &[ef;taygif;onf/ OaygoxH?
Oykofudk/ ua&mwk? yavmh/ wd? odkU/ 0wGm? qdk/ tm&uH? tapmifhtaSmufudk/
'wGm? ay;/ e*&H? rdUodkU/ yg0dod? jyefvsuf0ifoGm;avNyD/

tcsKyfum
;
Ak'Sifawmf\0g'rSm 0dbZ0g' (cGJjcrf;a0zefaomt,l) wnf;/ xdktcg
omoemawmf ,if; Ak'Sifawmf\

0dbZ0g'ESifh rwlqefUusifaom

rdpm0g'ac:

wdwd0g'wdkUrSm 10-rsdK;Sd\/ vdkufemusifhoHk;aom yk*dKvfwdkUrSm ajcmufaomif;Sd\/ ,if;


wdwd0g' 10-rsdK;wdkUrSm(1) ow0g'=
b,ftcgrS rysufpD;yJ

ow0gwdkU oEmef tw-Sd\/ xdktwonf

jrJ\-[k ,laom0g'?
(2) {upow0g'=
tcsdKUjrJ\? tcsdKUrjrJ-[k

ow0gwdkU oEmef tw-Sd\/ xdktwonf

,laom0g'?

(3) tEmeEdu0g'=
txufatmuf

ow0gonf

tcsdKUtqHk;Sd\?

tqHk;Sd\? ab;ywf0ef;usif
tqHk;Sdonfvnf;r[kwf?

tcsdKUtqHk;

rSd?

tqHk;rSd?

tqHk;rSdonfvnf; r[kwf-[k ,laom0g'?


(4) tr&m0dauydu0g'= tr&mrnfaom
aSmifwdrf;yHkrsdK;uJhodkU

ig;\

zrf;r&Edkifatmif

b,f[m&,fvdkUudk zrf;r&Edkifatmif aSmifwdrf;ajymqdkaom 0g'?


(5) t"dporkyE0g'= twonf
jzpfvmonfr[kwf?

bmtaMumif;aMumifhrS

taMumif;wpHkw&mudk rpGJrrSDyJ oljzpfcsifovdk jzpfwmyJ-[k


,laom0g'? (6) onD0g'=

twonf

tajymif;tvJ

oabmawmhSd\? odkUaomf aoNyD;aemuf


ysufpD;jcif;rSd? tema&m*gvnf; rSd? onmum;Sd\-[k
,laom0g'?
(7) tonD0g'=

twonf

tajymif;tvJ oabmawmhSd\?

odkUaomf aoNyD;aemuf ysufpD;jcif; rSd? tema&m*gvnf;


rSd? onmum; rSd-[k ,laom0g'?
(8) ae0onD emonD0g'=
onm rSdonfvnf;

qdkNyD;tay: onmSdonfvnf; r[kwf?

r[kwf-[k
,laom0g'?
(9) Oap'0g'=
'Db0 vkyfcsif'gvkyf?

ow0gonf aovQif tqufrSd? jywfpJawmh\?


aovQif NyD;wmyJ? jywfwmyJ-[k ,laom0g'?

(10) 'd|"redAme0g'= vufSdcEmudk,f 'kuawG Nidrf;aew,f?


csrf;omaew,f? onfyif edAmefwnf;-[k ,laom0g'/
odkU wcsdefu 0g'E&a&;&m tydkif;rsm;udk jycJhNyD? Ak'bmoem oefUSif;wnfwHh
wdk;wufa&; acwf
3-acwfudk tusOf;csKyf
azmfjyvdkygao;onf/

omoem oefUSif;wnfwHh wdk;wufa&; acwf


3-acwf
qdkcJhNyD;aom 10-rsdK;aom rdpm0g'wdkUudkusifhoHk;aom rdpm0g'Dac: wdwdaygif;
ajcmufaomif;wdkUtm; od&D"rmaomurif;BuD; udk,fwdkif t0wfjzLrsm;ay;

vl0wfvJapcJhygonf/ xdkUaemuf &[EmBuD; waxmifjzifh

omoemESpf 3-&mpkwGif

wwd,o*Fg,em wifcJhygonf/ ,if;


&[EmBuD;rsm;\ trdefUt& od&D"rmaomurif;BuD;uyif udk;wdkif;udk;XmeodkU omoemawmf
oefUSif;wnfwHh wdk;wufap&ef omoemytzGJUrsm; apvTwfcJhygonf/ ,if; apvTwf&m
twdkif;twmwdkUrSm(1)

taemufodkUvm;aomf *Em&wdkif;ESifh wl&uD *&dwfwdkUa'o

a,meuavmu wdkifatmif? (2)

taSUodkUvm;aomf ok0Pblrdac:

jrefrmESifhxdkif;EdkifiH wdkifatmif?
(3)

awmifodkUvm;aomf oD&dvuFmac: oD[dkVfuRef;

wdkifatmif? (4)

ajrmufodkUvm;aomf

[dr0Emawmifwef;a'o wdkifatmif?

jzpfygonf/ wcsdef rdpm0g'Drif;rsm; tkyfpdk;pOfuvnf; Ak'omoemawmfudk tzdtESdyf


tzsuftqD;rsm;pGm
cHcJh&ygao;onf/ xdktcguvnf; 'k|*grPdrif;BuD;udk,fwdkif rdpm'd|d omoemzsuf
aus;ukvm;awGudk wdkufcdkufEdSyfESif; Ak'omoemawmf oefUSif;wnfwHh wdk;wufa&;rsm;
aqmifGufay;cJhygao;onf/
tESpfaygif;
2524
wdk;wufa&;onf

ESpftwGif;rSm

Ak'omoem

oefUSif;wnfwHh

,cktBudrfygqdkvQif aygif; 3-Budrf SdcJhNyD? ausmufwdkifBuD;ozG,f cefUxnfcJhavNyD?


tb,folrQ arwmr0if
*kPfrwifyJ SdEdkifygawmhtHhenf;/

omoemawmfuG,fjcif;
taMumif;ig;yg;
omoemawmfuG,fjcif;
Ak'omoem0ifwdkif;

taMumif;onf

ig;yg;Sd\/

,if;

ig;yg;udk

tjrJowdy xdef;odrf;oGm;&rnf/ tusOf;csKyf


tpOftwdkif;jyygtHh- (1)

y&d,wdomoem[laom

pmayusrf;*efrsm; uG,fjcif;?
(2)

y#dywdomoem[laom (xdkpmayusrf;*efvm)

tusifhjrwfawG uG,fjcif;? (3)

y#da0"omoem[laom r*fPf

zdkPfawG uG,fjcif;?
(4)

vd*Fomoem[laom &[ef;aumif;rsm;\
ouFef;

wifhw,faom oydwf?

t0wftHk toGiftjyif trlt&mawG uG,fjcif;?

(5)
"mwkomoem[laom bk&m;Sif\ udk,fawmftpdwf "mwfawmf arGawmfawG
uG,fjcif;?
tenf;i,f Sif;NyaytHh(1)

y&d,wdomoem[laom
bk&m;omoemwnfNcif;

pmayusrf;*efonfom
t"du taMumif;&if;Nzpf\? rSef\? y&d,wd

ynmSdaomyk*dKvfonf y#dywd y#da0" ESpfyg;udk tvG,fNzifh


NznfhusifhEdkif\?

bk&m;avmif;

od'wrif;om;

awmxGufNyD; tmVm&
&aohxH0if tbdnmOfig;yg;
wcPcsif;yif
NyD;aNrmufap\?
,if;tmVm&

ormywf ckepfyg;udk

ae0onmemonm,weormywf

Mum;emNyD;
pD;Nzef;enf;udk

&aohtm; ar;aomf

raNymEdkif O'u

&aohxH

0ifar;vsuf

aNymNyD;Ncif;cPyif NyD;aNrmufap\/ xdkUaMumifh


y&d,wdynmSdaomyk*dKvfonf y#dywd y#da0"

ESpfyg;udk NznfhusifhEdkif\

[k rdefUcJh\/
(2)
y&d,wdwnfrS
omoemoHk;&yfvHk;

omoemoHk;&yfvHk; wnf\?

y&d,wdrwnfaomf

rwnfawmhay? aemif umvtMum uvd,k*frif;wdkU\


vufxuf- (u) vlwdkUw&m;rapmifhukefvQif
rdk;av0orrSef?
(c) rdk;av0orrSefvQif
ypnf;av;yg;Sm;yg;?
(*) ypnf;av;yg;Sm;yg;vQif
y&d,wfawG,kwfavsmh?
(C) y&d,wfawG,kwfavsmhvQif y#dywd y#da0"wdkUvnf;
,kwfavQmhNyD/

wNznf;Nznf; ]]y&d,wf? y&dywf? y#da0"}} oHk;yg;vHk; vHk;yg; yg;Edkifygonf/ igwdkU


NrefrmEdkifiHum;
rsm;pGmtm;&zG,faumif;\? avmutv,f *kPf,lzG,faumif;\/

vd*FomoemuG,fy
Hk
omoemawmfaemufydkif; umvSnfvsm;oNzifh oydwfudkifyHk ouFef;&ef;yHk
pm;aomufoHk;pGJyHk MunfhyHk IyHkrSp tytrl taetxdkifawG MunfdkzG,ftoGif
(vd*F)awG uG,faysmufvmrnf/ wuwGef;rsm; t&nf;BuD;rsm; y&dAdkZfrsm;uJhodkU
Nzpfvmwwfonf/ ouFef;ta&miftqif;rSmvnf; ukvm;tkwfrsm;\
ausmufukef;tqif;uJhodkU qdk;&nfrNynfh Nzpfvmonf/

aemifumv Mumaomf

ta&mifrSdawmhaom ouFef;ac: ydwfpuav;rQ vnfywfNcif;


vufcsnfNcif;wdkUNzifhom oGm;vmMurnf/
xdktcsdeftxdum; vd*Fomoem Sdao;? omoemruG,fao;[k qdkvdk\? xdkUaMumifh
xdktcg oHCmawmfudk&nfpl;
&Edkifao;\/

tvay;aom

oHC'getusdK;

twdkif;rod

xdkUaMumifh

'udP0db*Fokwfawmfb0dEd

acgyemeE-

ponfNzifh

bk&m;Sifudk,fawmfwdkif a[mawmfrlcJh\/

,if;ygVdawmf\ t"dyg,ftcsKyfrSmcspfom;tmeEm aemifvmvwHhaom

umv &[ef;\tEG,f Nzpfukefaom

ouFef; oydwf vnfa&mufumrQNzpfukefaom oDvrSdukefaom ,kwfrmaom


tusifhSdukefaom Sifa,mifwdkUonf pifppf Nzpfukefayvdrfhrnf/
oDvrSdukefaom xdkSifa,mifwdkU oHCmawmfudk&nfrSwf tv'geudk
ay;vukefvwHh? cspfom;tmeEm

xdktcgvnf; oHCmudk&nfrSwf Nzpfaomtvudk

ra&rwGufEdkifaom tusdK;Sd\ twdkif;rodaom tusdK;Sd\[k igbk&m; a[mawmfrlcJh\/


xdkUaemif umvMumaomf ouFef;p vnfa&mufNcif; vufywfNcif;rQyif rSdawmh?
xdktcgrS
vd*Fomoem uG,fonfrnf\/

"mwkomoemuG,fy
Hk
(1)
r[ma""dyvif waxmifhig;&m udavomudk y,fNcif;onf
udavoy&dedAmefrnf\/
(2)

ukodemHkNynf rvrif;wdkU\ tifMuif;awm ig;0aom cEmawmfudk


pGefUypfNcif;onf cEy&dedAmefrnf\/

(3)

"mwfawmf arGawmfwdkU awaZm"mwfNzifh tukeftpifavmifNcif;onf

"mwky&dedAmefrnf\/ rSwfcsuf/

/,if;y&dedAmefoHk;rsdK;wGif

"mwky&dedAmefonf

aemiftcgNzpfvwHh? "mwfawmfwdkUonf NrwfpGmbk&m;\ t"d|mefawmft& ylaZmfoum&


r&&mt&yfrS &&mt&yfodkU aNymif;aGU

tylaZmfcHMuukefvwHh? xdkUaMumifh vlUNynf ewfNynf e*g;Nynf *VKefNynfwdkUSdaom


"mwfawmfrsm;yg
rusef tm;vHk;aom "mwfawmfwdkUonf omoem qkwf,kwfvmaomtcg(1)
oD[dkVfuRef;Sd r[m apwDawmfBuD;om waygif;wnf;
pkukefvdrfhrnf/
(2)

xdkUaemif

xdkrS

aNymif;aGU

em*'DyuRef;Sd

vif;vGef;yif

apwDawmfom waygif;wnf; pkukefvdrfhrnf/


(3)
xdkUaemif
waygif;wnf;

xdkrS aNymif;aGU

yGifhawmfrl&m r[maAm"dr@dKif

pkukefvdrfhrnf/
(4)

xdk r[maAm"dr@dKif edrdwAk'kyfyGm;awmfNzpf a&mifNcnfawmf


aNcmufyg;Nzifh ysHUoef;uGefNrL;vsuf txl; tMunfkdcHum aemufqHk;
,if; kyfyGm;awmfrSrD;tvQHrsm;xGufvsuf "mwfawmfrsm; t<uif;rSd
avmifuRrf; ukefvdrfhrnf/

xdktcg "mwkomoemuG,fNyD? um; omoemuG,faom tcsdefygwnf;/

ausmufoabFm0g'0d0g'g"du&P"rt"ry&dykP
0dedp,
r[m ed'geuxm ed*r 3*gxm
"r0g'udkom av;pm;vufcH&Ncif;
taMumif;
a,p twDwm orK'g? a, p Ak'g
tem*wm/ a,m apw&[d orKa'g?
A[leH aomuemoaem/ oaA
o'r*kaem? 0d[Hok 0d[&Ed p/
wxmyd 0d[&dEd? {om Ak'ge
"rwm/ wom [d twumare?
r[wrbducFwm/ o'arm *k
umwaAm? o&H Ak'geomoeH/
twDwm? y&dedAmef 0ifpHawmf rloGm;Muukefaom/

a, orK'g p? tMuif

NrwfpGmbk&m;wdkUonfif;/ tem*wm? yg&rDawmfr&ifh yGifhNcif;odkU ra&mufMuukefao;aom/


a, Ak'g p? tMuif NrwfpGmbk&m;wdkUonfif;/ {w&[d? ypKyef[k odrIy&m tcg/
A[leH? rsm;vSzHkzHk tpHkrsm;pGm ow0gwdkU\/
tylaomu[lorQudk "ra&at;

aomuemoaem?

trdufaq;Nzifh

Nidrf;at;

aysmufuif;apawmfrlxaom/ a,m Ak'g p? tMuif NrwfpGmbk&m;onfif;/ oEd?


SdawmfrlMuukef\/ oaA? cyfodrf;ukefaom/ {aw? odkUrsm;Nzifh bk&m;SifwdkUonf/
o'r*kaem? olawmfaumif;wdkU a[mazmfTefNy Nrwf ]]"r}} udk Nyo*k tav;yNcif;
SdMuukefonf Nzpf\/ 0d[Hok? aevnf; aeawmfrloGm;MuukefNyD/
0d[&Ed p? aevnf; aeawmfrlMuukef\/ 0d[&dEd p? aevnf; aeawmfrlMuukefvwHh/
{aom? odkU r,Gif; "rudkom tav;y aeawmfrlMuNcif;onf/ Ak'geH? rsm;vSukefpif
bk&m;SifwdkU\/ "rwm? ya0PD pOfvm xHk;pHwdkUomygwnf;/
wom [d = wom {0? xdkUaMumifhomvQif/ twumare? avmuD
avmukwf r,kwfwdk;yGm; tusdK;rsm;Ncif;udk tvdkSdaom/ r[wrbducFwm? t&d,m
pifppf NrwfaomtNzpfudk awmifhwNcif;Sdaom/ owm? r*fzdkvfedAmef pdwfoefvdktm;
olawmfaumif;trsm;onf/ Ak'geH? rsm;vSukefpif bk&m;SifwdkU\/ omoeH? tqHk;tr
"r0g'awmfudk/ o&H o&aEe? tNrJrNywf owdcsyfvsuf odrSwfcJhavNcif;aMumifh/
o'arm? bk&m;yapuAk'g t&d,mwdkU a[mvmTefNy ]]"r}} owfrSwf 0g'NrwfudkomvQif/

ola&m? wm0efodod

owdSdvsuf/ *k? vufcH av;pm; auseyfNcif;rsm;udk/

umwaAm? tNrJraoG ytyfayawmhonfomwnf;/ (o*gxm0* oH,kwygVd-142)

r[wbducFwmwd r[Ebm0H yw,rmaee/


o&H Ak'geomoeEd Ak'geH omoeH o&aEe/ (o*gxm0* oH,kwygVd-187)
o&Ed u&aP {wH ypw0peEd tm[ o&aEemwd/
o&Ed 0g o&Pa[wlwd tawm/ (o*gxm0* oH,kwygVd-239)
ed|
dwm],]arw
ausmufoabFm0g'0d0g'g"du&Py&dykP
0dedp, r[med'geuxm

yPmrESifh
y#dnmOf
yPrmrsm-bdorK'H? ausmufoabFm0g'-edp,H/
&p,dH ormaoe? "r-0de,-oH,kwH/
r,H? EdkifiHawmfoD;Ncm;0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)wGif yg0ifMuukefaom ckepfyg;rQaom
bk&m;wynfhawmfwdkUonf/ tbdorK'H? odPfzGHUzd; ewfvlrsdK;udk vTrf;rdk;ydkifydkif
udk,fawmfwdkifom av;qdkifav;wef w&m;rSefudk

rusefukefpif

twGif;0ifatmif

odNrifawmfrlNyD; bk&m;Sifudk,fawmfNrwfBuD;udk/ yPrmrd yPrmr? *kPfawmfxHkrTrf;


yHkawmfrSef;vsuf csD;rGrf;axmrem yPmGwfusdK; vufpHkrdk; Sdcdk;vdkufMuygukef\
NrwfpGmbk&m;/
yPrdwGm? *kPfawmfxHkrTrf; yHkawmfrSef;vsuf csD;rGrf;axmrem
vufpHkrdk;um
Sdcdk;vdkufMu

ukefNyD;/ "r0de,oH,kwH?

oH*g,em

wifvmaybd Nrwfrked\ okwfbd"rm 0de,m[k

yPmGwfusdK;

BudrfaNcmufcgwdkif

oHk;Nzmyd#uwf ndwdkif;atmif

nDGwfvSayaom/ ausmufoabFm0g'edp,H? NrefrmNynfwaMum Sifvlarmatmif


tawmrowf Niif;cHkvwf zGJUNrwfoHCm wdkifwef;vmNyD; oHk;Nzmapm'u apm'emMuonfh
]]pdwf pdwftwdkif;wdkif;xm; vkyforQ 'ku rvkyfyJaerS edAmef&}} tpSdaom
ausmufoabFm0g'

tqHk;tNzwfudk/ 0g/ NrefNynfwaMum Sifvlarmatmif

tawmrowf Niif;cHkvwf zGJUNrwfoHCm wdkifwef;vmNyD; oHk;Nzmapm'u apm'emMuonfh


]]pdwf pdwftwdkif;wdkif;xm; vkyforQ 'ku rvkyfyJaerS edAmef&}} tpSdaom
ausmufoabFm0g'ESifh pyfvsOf;onfh rSm;onf rSefonf ,if;ESpfvDudk wnfMunfppfaq;
tqHk;tNzwfay;aom pmudk/ ormaoe? tydkroGif; tvdkuif; vdk&if;xkwfvkyf
tusOf;csKyftm;NzifhomvQif/ &p,dH
pDuHk;vdkufMuygukefawmhtHhownf;/

&p,dmarS?

NynfcGiftvHk;

MunfTifyH;atmif

ausmufoabFm0g'0dedp,
oEdaued'gef;
ausmufoabFm0g'
ay:vmNcif;
vGefcJhaom ESpfaygif;oHk;q,fausmfcefUu ausmufqnfrdU aTomavsmif;
awmifvyfausmif; OD;auo0 trnfSdaom &[ef;wyg; oDwif;oHk;aexdkif\/
xdkOD;auo0 oDwif;oHk;aexdkif&mausmif;ESifh ra0;vSaom
aemifwGif

a0blq&mawmf[l

a0blacsmif

xifSm;ausmfMum;vmrnfh

&[ef;awmfOD;ukrm&vnf;
oDwif;oHk;aexdkifcJhavonf/
a0blq&mawmfonf

0dyemur|mef;udk rdrdudk,fwdkif ESpfSnfvrsm;

ud;ud;pm;pm; tm;xkwfawmfrlcJh tSdef&vmawmfrlaomtcg wynfh'g,um


'g,dumrrsm;tm;vnf; w&m;a[mMum;awmfrl\/
a[mMum;

a0blq&mawmf

txl;y

wdkufwGef;aom tcsufw&yfrSm

]]orm0g,mrr*if}} xlaxmifa&;yif Nzpf\/ rnfonfhw&m;udk a[monfNzpfap


]]tm;xkwfMuAsm}} [k w&m;tm;xkwf&efudkom
a0blq&mawmfbk&m;BuD;

txl;wvnf

wdkufwGef;awmfrlavhSd\/

wpwp bkef;wefcdk;BuD;rm; ausmfMum;awmfrlvmonf/

xdka0blq&mawmfESifh
]]w&m;tm;rxkwf&?

acsmifeD;em;csif;

aexdkifaom OD;auo0onfum;

edAmef&zdkU w&m;tm;xkwf&efrvdk? pdwf pdwftwdkif;wdkif;xm;}} ponfNzifh


wGifwGifa[mMum;vm\/
odkUNzpfaomaMumifh w&m;tm;xkwfMu&ef t"duxm; a[mMum;aeaom
a0blq&mawmfESifh w&m;tm;rxkwf&ef a[mMum;vmaom aemufausmufoabFm
q&mawmfNzpfvmrnfh OD;auo0wdkUonf
]]tnrn OZk0dypeDu0g'g}} tcsif;csif; aNzmifhaNzmifh qefUusifaom0g'
SdcJhMuavukef\/
umvtwefMumaomf a0blq&mawmfonf aumif;aomausmfapmrIBuD;udk &vm\?
ausmufoabFm q&mawmfonfum; ausmufoabFmw&m; a&mufav&m "r? t"r
tNiif;yGm;rI 0d0g'g"dukPf;BuD;rsm; Nzpfay:vmNyD; wrsdK;aom ausmfapmrIudk &Sdvm\/
yOroH*g,emwif

b0Sifrif;w&m;BuD; vufxufawmfumvu omoemh&efol

"mwfq&m q&mydkqdkoludk ESdrfeif;awmfrlcJhNyD;aemuf Nidrf;at; csrf;aNrhvmaom Ak'bmom


omoemawmfNrwfonf ausmufoabFmq&mawmf

OD;auo0

vdIif;avqefaom r[morkN'muJhodkU vIyfacsmufoGm;cJhav\/

ay:vmaomtcg

*dkPf;aygif;pHk
oHCmhtpnf;ta0;yGJBuD;
omoemESpf 2524-ckESpf? aumZmou&mZf
or,wGifum; NrefrmEdkifiHawmf

1342-ckESpf? e,kefrmo

tpdk;&rif;\ yefMum;avQmufxm;rIaMumifh

&efukefrdU?

urmat;ukef;aNr r[mygomPvdkPf*lawmfBuD; twGif; oHCorKwd&


oHCmhudk,fpm;vS,f waxmifESpf&m wq,fhSpfyg; wufa&mufaom *dkPf;aygif;pHk
oHCmhtpnf;ta0;BuD;

usif;yEdkifcJhMu\/ xdkoHCmhtpnf;ta0;BuD;u NrefrmEdkifiH

Ak'omoemawmf w&yfvHk;\ ta&;udp[lorQudk aphiSatmif pdppfoHk;oyfawmfrlMuvsuf


Ak'bmom omoemawmfNrwfBuD; oefUSif; wnfwHh NyefUyGm;-&mudk aSUI
oHCmhtzGJUtpnf; taNccHpnf;rsOf;ESifh vkyfxHk;vkyfenf;rsm;udkvnf;aumif;? 0denf;"ruH
t"dukPf;rIcif;rsm; aNzSif;qHk;Nzwfa&;qdkif&m
wnDwGwfwnf;

vkyfxHk;vkyfenf;rsm;udkvnf;aumif;

a&;qGJNy|mef; twnfycJhMuukefonf/ EdkifiHawmftpdk;&

NynfolUvTwfawmfuvnf; xdkoHCmhtpnf;ta0;BuD;u Ny|mef;cJhaom

0denf;"ruH

vkyfxHk; vkyfenf;rsm;udk tajccHvsuf 0denf;"ruH t"dukPf;rIcif;rsm;


ajzSif;qHk;jzwfa&;qdkif&m Oya'w&yfudkvnf; twnfy jy|mef;cJhMuavonf/
okdUvQif

*dkPf;aygif;pHk oHCmawmfrsm;u jy|mef;vdkufaom

oHCmhtzGJUtpnf;

tajccHpnf;rsOf;t& jrefrmhomoemhordkif;wGif wMudrfwcgrQ ray:aygufcJhbl;ao;aom


EdkifiHawmf oHCr[mem,u tzGJUMuD; xD;xD;rm;rm; ay:aygufvmcJh\/ EdkifiHawmf
oHCr[mem,u tzGJUonf EkdifiHawmftwGif; jzpfay:aeaom omoemh
t"dukPf;MuD;rsm;udk ajyjidrf; csrf;ajrhMuap&eftwGuf vkyfxHk;vkyfenf;rsm;ESifhtnD
aeUpOfaqmifGufawmfrlvsuf Sdavonf/

oD;jcm;0denf;"dk&ftzGJUrsm;
zGJUpnf;jcif;
EdkifiHawmf oHCr[mem,u tzGJUonf EdkifiHawmftwGif;Sd Ak'bmom &[ef;Sifvl
jynfolwdkU\ wdkifMum;avQmufxm;csufrsm;t&? EdkifiHawmftwGif; ay:aygufaeaom
t"r0g'wdkUudk pdppfEdkif&ef tvdkUiSm EdkifiHawmfA[dkoHCmh0efaqmifq&mawmfrsm;om
yg0ifaom

EdkifiHawmfoD;jcm;0denf;"dk&ftzGJU(7)zGJUwdkUudk

1312-ckESpf wefaqmifrkef;vqef; 13-&uf(20-11-80)aeUu


EdkifiHawmfoHCr[mem,u

usif;yaom

33-yg; pHknDtpnf;ta0;u vkyfxHk;vkyfenf;rsm;ESifhtnD zGJUpnf;ay;awmfrlcJh\/


xkdodkU EdkifiHawmfoHCr[mem,utzGJUu zGJUpnf;ay;xm;aom
EdkifiHawmfoD;jcm;0denf;"dk&ftzGJU (7)zGJUteuf ,ck EdkifiHawmfoD;jcm;0denf;"dk&ftzGJUtrSwf(1)tm;
ausmufoabFm0g'udk pdppfqHk;jzwfay;&ef cefUxm;wm0ef
okdUvQif

EdkifiHawmfw0ef;vHk;Sd

wodef;ausmfrQaom

ay;tyfcJhavonf/

&[ef;oHCmawmfwkdU\udk,fpm;

EdkifiHawmfoHCr[mem,utzGJUu

MuD;av;aom wm0efw&yfudk ay;tyfcJhonfjzpf&m


trSwf(1)wGif

,ck

rdrdwdkUtm;

EdkifiHawmfoD;jcm;0denf;"dk&ftzGJU

yg0ifaom

0denf;"dk&f q&mawmfMuD;rsm;onf "r0de,ESifhtnD pdppfoHk;oyf qHk;jzwfEdkif&eftwGuf


tzufzufu jyifqif pDpOfcJhMuavonf/

ausmufoabFm0g' 0d0g'g"dukPf;rIudk ppfaq;&mwGif *dkPf;aygif;pHk


oHCmhtpnf;ta0;MuD;u
twnfy jy|mef;ay;xm;aom 0denf;"ruH vkyfxHk;vkyfenf;rsm;ESifhvnf; nDap?
jrwfpGmbk&m;\ w&m;awmfrsm;ESifhvnf; avsmfap&eftwGuf 0DrHom"dywd
vufudkifSdMuukefvsuf 1342-ckESpf? jymodkvqef; (10)&uf
ausmufoabFm

(15-1-81)aeUrS

pwifjyD;

0g'qdkif&m pmtkyfpmwrf;ESifh wdwfacG[laom oufaocHypnf;rsm;udk

tajcyvsuf apm'u pk'dwuwdkU\ wifvTm?

acsvTmwdkUudk aumif;pGm

Mum;emcJhMujyD;jzpfonf/
,cktcgrl xdkausmufoabFm0g'udk ygVdawmf? t|uxm? #Dum? okw?
okwmEkavmr? tmp&d,0g'? twaemrwd[laom tcsufMuD;av;yg;wdkUwGif
twaemrwdudk

csefvSyf av;euf&modkUvdkufum axmufnd oHk;oyfMuayukefawmhtHh/

ausmufoabFm0g' 0dedp,uxm aemifvmaemufom;wdkU 0dedp,qdkif&m


ynmA[kokw wdk;yGm;ap&ef &nfoef 0dedp,r[med'gef;udk oG,fjyD;rS 0denf;"ruH
t"dukPf;rIcif;rsm; ajzSif;qHk;jzwfa&;qdkif&m vkyfxHk;vkyfenf;rsm;ESifhtnD apm'u?
pk'dwuwdkU\ wifvTm-acsvTmwdkUtay:
0denf;"dk&fq&mawmfMuD;rsm;u

aygif;Hk;oHk;oyfcsuf (aumufcsuf)csrSwfjcif;? t"dukPf;

jzpf&m tcsuftvufrsm;udk ygVdawmf?


ndEIdif;vsuf

t|uxm?

#DumuEE&

t00wdkUESifh

tao;pdwf pdppfoHk;oyfjcif;rsm; yawmfrlMujcif;? xdkUaemuf 0dedp,

csrSwfawmfrlMujcif; [laom t*FgvuPmrsm;ESifh nDGwfpGm a&;om;qHk;jzwf csrSwfMu


ayukeftHhownf;/

"ruEmaygif; Spfaomif;av;axmifudk
'kuy#dy'gvrf;[k
pGyfpGJaom ausmufoabFm0g'ESifh pyfvsOf;onfh
apm'em aom"emESpf&yfudk 0denf;"dk&fq&mawmfrsm;\
a0zefoHk;oyfcsuf
apm'uq&mawmfrsm;u(t) tJ'g bmrSvkyf&rSm r[kwfbl;? 'Doabm odHkomodygvdkU ajymwm?
bk&m;a[mqdkwm
'gajymwm? [dkvdk vkyfygOD;? 'Dvdk vkyfygOD;vdkU ajymwmr[kwfbl;? ,ckajymwm
okcy#dy'gvrf;/
'Dvdkawmh rudufao;bl;bk&m;?
auseyfr,fvdkUqdk&ifvJ

bk&m;wynfhawmfwdkU

wckckvkyf&OD;rS

'kuy#dy'gvdkif;awmh Sdw,f/ a,m*DwdkU 'kujzpfatmif ajymcJhr,f? a[mcJhr,f? eufjzefcg


vmawmif;vSJUMu/ "ruEmaygif; Spfaomif;av;axmifqdkjyD; enf;aygif;rsm;pGmSdw,f/
tJ'g 'kuy#dy'gvrf;yJ/
'Dvdk vG,fvG,fululeJUawmh bk&m;wynfhawmfwdkU ,HkvJr,Hk? ,lvJr,lEdkif jzpfvJ
rjzpfEdkifbl;? vkyf&rSmvdkU? vkyfcsifao;wmyJ&,fvdkU qdkvdkUSd&if reufjzef vmomvmcJhMu?
cifAsm;wdkU qif;&Jatmifawmh cdkif;xm;cJhr,f[laom (axkywdESifhw&m;awmfrsm; pmtkyf
pmrsufESm-317) ygSdaom rlvausmufoabFmq&mawmf OD;auo0\
a[mMum;csufudk xkwfjy apm'emxm;ygonf/ apm'em&mwGif(5) txufyg aumufEkwfcsuf tydk'f (3)(t) trSwfwGif

"ruEmaygif;

Spfaomif;av;axmif wdkUudk 'kuy#dy'gvrf;pOf [l ausmufoabFmq&mawmf


OD;auo0udk,fwdkifu pGyfpGJa[mMum;xm;onfudk awGUMu&ygonf/
okdUjzpf ausmufoabFm0g'udk Ak'yd#uwfawmfrsm;ESifh nDGwfoavm?
rnDGwfoavm [l txl;csifhcsdef&efyif rvdkyg/ yd#uwfawmfwckvHk;udk r[kwf rw&m;
pGyfpGJajymMum;xm;aom txufyg pum;t&onfyifvQif ausmufoabFm
yd#uwfawmfrsm;ESifh

nDGwfatmif

0g'onf

vkyfrnhf

0g'r[kwfaMumif; ay:vGifjyD; jzpfygonf/


ausmufoabFmq&mawmf\ aemufvdkufrsm;onfvnf; xdkenf;twlyif
yd#uwfoHk;oG,f edum,fig;&yfwdkUudk rdrdwdkU0g'twGuf toHk;csypnf;
wrsdK;taejzifhom

toHk;csxm;aMumif; awGU&ygonfbk&m;[l pGJqdkwifoGif;xm;onfudk

awGUjrif&onf/
,if;pGJqdkcsufudk pk'dwu q&mawmf(ausmufoabFm0g'D)rsm;u-

Ak'jrwfpGm\ wynfhom0u jzpfawmfrlaom ausmufoabFm


q&mawmfbk&m;MuD;onf Ak'jrwfpGm\ aTEIwfawmfxGuf "ruEmaygif;
Spfaomif;av;axmifudk trSefwu,f ykwfcwfvdkaom raemqdk;jzifh
a[mMum;cJhonf r[kwfyg/

wpHkwckaom oabmt"dyg,fudk a[majym&ef &nfG,f&if;u cRwfacsmf


wdrf;yg;oGm;[ef
Sdygonf/
okdUjzpfEdkifaomfvnf;
pum;rsm;rSm

pum;usoufoufjzifh

Munfhygaomf

"ruEmrsm;tay: ykwfcwf&ma&mufaeojzifh aemufxyfdkufESdyf&ef


wnf;jzwfxm;aom pmrlwGJ
,if;pmaMumif;rsm;udk z,fxm;cJhygonf/
ausmufoabFmq&mawmfMuD;onf pum;udk wMudrfom
a[mMum;bl;ygonf/ bk&m;wynhfawmfwdkUum; okdUaom

pum;rsdK;udk vHk;0

ra[mMum;bl;ygbk&m;- [l acsy wifoGif;xm;onfudk awGU&onf/

0denf;"dk&fq&mawmfrsm;\ oHk;oyfcsuf
apm'uq&mawmfrs
m;u]]"ruEmaygif; Spfaomif;av;axmifwdkUudk 'kuy#dy'gvrf;pOf}} [l
ausmufoabFm q&mawmf OD;auo0udk,fwdkifu pGyfpGJxm;onfudk awGU&aMumif;
apm'emxm;onfudkpk'dwuq&mawmf ausmufoabFm0g'Drsm;u]]"ruEmaygif;

Spfaomif;av;axmifudk trSefwu,fykwfcwfvdkaom

raemqdk;jzifh a[mMum;cJhonf r[kwfyg/ cRwfacsmfwdrf;yg;oGm;[ef Sdygonf}}


[lif;?
]]ausmufoabFmq&mawmfMuD;onf

pum;udk

wMudrfom

a[mMum;zl;ygonf}} [lif;?
aemufxyfdkufESdyf&ef

wnf;jzwfxm;aom

pmrlwGJ

,if;pmaMumif;rsm;udk y,fxm;cJhygonf- [lif; 0efcHxm;ygonf/


pk'dwu
q&mawmfrsm;u
awGUjrif&jyD;

wifjyMuovdk

'Dwae&mxJrSmom 'DtrSm;rsdK;udk

tjcm;ae&mrsm;rSm 'DtrSm;rsdK;udk rawGUjrif&vQifawmh [kwfyg\/


okdU&mwGif apm'u q&mawmfrsm;bufrS wifjyxm;aom (Z)trSwf apm'emcsuf]]edAmef jrifatmifu cifAsm;wdkU b,fhES,frS rvkyf&bl;/ b,fhES,frS
rvkyf&vdkU edAmefvdkU
ajymwm}}[laom rlv ausmufoabFmq&mawmf\ a[muGufudk awGUae&jyefonf/
rlvausmufoabFmq&mawmf\ ,if;a[muGufonfe,d'H odxdv"m&A? e,d'H taye xmrom/

edAmeH t"d*EAH? oA'kuyarmpeH/ (ed'ge0*oH,kwfygVdawmf 466)


qif;&J'ku [lorQwdkUrS vGwfajrmuf&m jzpfaom edAme"mwf csrf;omjrwfudk
ayghayghavsmhavsmh tm;xkwf r&Edkif? ra&mufEdkif/

qif;&J'ku [lorQwdkUrS vGwfajrmuf&mjzpfaom edAme"mwf csrf;omjrwfudk


tenf;i,frQaom
vHkUvtiftm; pGrf;yum;jzihf r&Edkif? ra&mufEdkif- (jyif;jyif;xefxef MuD;MuD;rm;rm;
ud;pm;tm;xkwfrSom
&Edkif?

a&mufEdkifrnf[k qdkvdkonf/)

ponfjzifh

a[mMum;xm;aom

Ak'jrwfpGm\

ygVdawmfrsm;udk y,fSm;&ma&mufaejyefonf/
xdkUjyif (r) trSwfjy apm'emcsuf]]0dyemIqdkwm ajctp acgif;tqHk; wudk,fvHk; kyfMuD;ajymwm r[kwfbl;?
oPmefj'yfeJY txnfaumifMuD;u pdwf&,f Owk&,f tm[m&&,faMumifh

jzpfaewmawG/

tJ'g I&rSm r[kwfbl;}} [laom ausmufoabFmq&mawmf\ a[muGufwckudk


xyfrHawGU&jyefonf/
ausmufoabFm q&mawmf\ ,if;a[muGufonfXmeH acgyaewH tm0kaom 0dZwd? ,H oDv0g bduK ar
yOKyg'geuaE tedpawm
'kuawm tewawm a,medaom reod ua&maEm aomwmywdzvH
opdua&,smwd/ (cEm0*oH,kwf ygVdawmf-136)
oDvSdaom &[ef;awmfonf kyf a0'em onm ocFg& 0dnmOf [laomOyg'geuEm ig;yg;wdkUudk tedp
oifhwifhavsmufywfpGm

'ku tew tjcif;t&mjzifh

ESvHk;oGif; IrSwfygrlaomwmywdzdkvfudk rsufarSmufyEdkif&maom

taMumif;rSefonf {uefSdaeonfom ponfjzifh a[mMum;xm;aom Ak'jrwfpGm\


ygVdawmfrsm;udkyif y,fSm;&m a&mufaejyefonf/
odkUjzpf pk'dwuq&mawmfrsm;bufrS wifjyxm;aom ]]"ruEmudk trSefwu,f
ykwfcwfvdkaom raemqdk;jzifh a[mMum;cJhonfr[kwfyg/

cRwfacsmfwdrf;yg;oGm;[ef

Sdygonf}} [laom pum;&yfrsm;udk


0denf;"dk&f q&mawmfrsm;u vufcHzdkU&m cJ,Of;Muayvdrfhrnf/
ausmufoabFmq&mawmfonf rdrdudk,fwdkif wDxGifazmfxkwfcJhaom 0g'opfudk
vludufrsm;atmif trTrf;wifvdkaom oabmrsdK;jzifh bk&m;a[m ygVdawmf "ruEmaygif;
Spfaomif;av;axmifwdkUudk ESdyfcs a[mMum;avovm;[k ,lq&ef Sdvmonf/
taMumif;rSmol\ vrf;pOfudk
axmufcHvsuf

]]okcy#dy'gvrf;}}[k

SdaeaomaMumifh jzpfonf/
wzef apm'uq&mawmfrsm;bufu-

a[mMum;xm;aom

pum;&yfu

]]ausmufoabFm q&mawmf\ aemufvdkufrsm;onfvnf; xdkenf;twlyif


yd#uoHk;yHk? edum,fig;&yfwdkUudk rdrdwdkU 0g'twGuf toHk;csypnf;
wrsdK;taejzifhom

toHk;csxm;aMumif; awGY&ygonfbk&m;}}

[l wifjyxm;onfudk pk'dwuq&mawmf (ausmufoabFm0g'D)rsm;bufrS


ajzSif;&mwGif]]wynfhawmfwdkUum; odkUaom

pum;rsdK;udk vHk;0ra[mMum;bl;yg}}

[l jzpfonf/ ("ruEmudk y,faompum;rsdK;udk ra[mMum;bl;yg[k qdkvdk[ef


wlonf/)
odkU&mwGif apm'uq&mawmfrsm;bufrS wifjyxm;aom apm'emtrSwf(,)]]udavom tm;vHk;udk
ykxkZOfyk*dKvfyJ

yifudku vHk;0

rSdbl;vdkU qdkvdkygw,f/

jzpfjzpf b,fyk*dKvfyJjzpfjzpf tpOftjrJ udef;aewJh udavom&,fvdkU

vHk;0rSdygbl;}} [lvnf;aumif;/
wzef (b)trSwfjy apm'emcsuf]]csKyfw,f csKyfw,fqdkwJh pum;[m bmcsKyfwmvJvdkUar;awmh ,cifu a&;jycJhwJh
pdwfarSmifvdkU ac:wJh avmb a'go arm[ qdkwJh udavompdwfawGom csKyfwm
a,m*D pdwftwdkif;wdkif;u csKyfwm r[kwfbl;}} [lvnf;aumif; awGUSdae&jyefygonf/
xdkwGif (,) trSwfjy apm'emcsufyg pum;&yfonf, umr&m*gEkoa,m tEkaowd?
w y#dCmEkoa,m tEkaowDwd? tmrEm/ (tEko, ,rdkufygVdawmf79)
tMuifyk*dKvftm;? 0g tMuifyk*dKvf\ oEmefrSm umr&m*gEko, udef;ae\/
xdkyk*dKvftm;/ 0g? xdkyk*dKvf\ oEmefrSm y#dCmEko, udef;aeoavm/ tdrf; [kwf\/
umr&m*gEko, udef;aeaom yk*dKvf\oEmefrSm y#dCmEko,vnf; udef;aeonftpSdonfjzifh a[mMum;awmfrlxm;aom Ak'jrwfpGm\ tbd"rm

yd#uwfawmfvm

,rdkufa'oemawmfMuD;udk y,fzsufxm;aom Mumydkif OD;aEmbmo\


a[muGufjzpfonf/
(o)trSwfjy apm'emcsufyg
pum;&yfonf- tedpm 0w
ocFg&m? Oyg'0,"rdaem/
OyZdwGm edkZsEd? awoH 0lyoarm okacg/ (ed'ge0*oH,kwfygVdawmf-398)
jzpfjcif; ysufjcif;oabmSdukefaom ocFg&w&m;wdkUonf tjrJ rSdMuavukef/
jzpfay:vmjyD;aemuf csKyfaysmufMu& ukefonfcsnf;om-ponfjzifh a[mMum;xm;aom
jrwfpGmbk&m;\

okwefyd#uwfawmfudk zsufqD;xm;aom rEav; OD;eEd,\

a[muGufjzpfaejyefonf/
odkUjzpfvQif wynfhawmfwdkUum;
okdUaom
pk'dwuq&mawmf(ausmufoabFm0g'D)wdkU\
pum;onf ,HkMunfvufcHEdkifavmufaom pum;rsdK;r[kwf[k ,lq&efSdaeonf/

pk'dwuq&mawmf (ausmufoabFm0g'D)rsm;bufrS]]aemufxyf dkufESdyf&ef wnf;jzwfxm;aom pmrlwGJ ,if;pmaMumif;rsm;udk


y,fxm;cJhygonf}}[k
0efcHxm;&m

,if;0efcHcsufudk

omreftm;jzifh

pOf;pm;rnfqdkvQif dk;om;pGm

0efcHxm;jcif;jzpfonf/ "ruEmudk cspfcifjrwfEdk;olrsm; jzpfonf[k xifrSwfp&m


Sdaejyefonf/

odkUaomf "ruEmudk cspfcifjrwfEdk; dk;om;pGm 0efcHrl tppftrSefom


jzpfaecJhvQif yxrtMudrf
dkufESdyfpOfu rSm;,Gif;ygSdoGm;aom

pmydk'fudk

'kwd,tMudrf wwd,tMudrf

dkufESdyfaomtcgrsm; y,fSm;cJhMu&rnfom jzpfonf/ ,ckrl yOrtMudrfwdkifatmif


ig;Mudrfwdwd dkufESdyfjyD;onftxd ry,fzsufMuao;yJ
trSwf(1)\ aSUawmfarSmufodkU
]]xrif;&nfylvm
jzpfaeaMumif;

EdkifiHawmfoD;jcm;

0denf;"dk&ftzGJU

rvTJraSmifom a&mufvmumrS

vQmvTJ}}qdkovdk

vSD;vTJyum

avQmufxm;onfh

yOrtMudrfdkuf ausmufoabFmq&mawmf\

pum;rsdK;om

axkywdESifh

w&m;awmfrsm;pmtkyfu oufaocHvsuf Sdaeayonf/


odkUjzpfaomaMumifh ]]"ruEmaygif; Spfaomif;av;axmifwdkUudk 'kuy#dy'gvrf;}}
[l &ifh&ifhoD;oD; pGyfpGJaom rlvausmufoabFmq&mawmf OD;auo0ESifhwuG ,ck
pk'dwujzpfaom MumydkifOD;aEmbmo paom ausmufoabFm0g'DwdkUonf
tbd"rma'oemudk zsufqD;olrsm;? okwefa'oemudk y,fzsufolrsm;?
omoemawmf\&efolrsm;jzpfaMumif; rdrdwdkUvkyf&yfuyif jyefvnf oufaojy&m
a&mufaeayonf/
xdkUjyif jrwfpGmbk&m;ocif y&dedAmefpH0ifawmfrlrnf[k tm,kocFg&
vTwfawmfrlaomtcg tSiftmeEmu ]]rSefvSyg? bkef;awmfMuD;awmfrlaom jrwfpGmbk&m;jrwfpGmbk&m;ocif y&dedAmef0ifpH awmfrlcJhaomf bk&m;wynfhawmfrsm;rSm b,folUudk
udk;uG,fMu&ygrnfvJbk&m;? tb,fol\ tqHk;trudk emcHMu&ygrnfvJbk&m;?
ow0gaygif; ajrmufjrm;pGmwdkUonfvnf; b,folUudk

udk;uG,frI

ySmMu&rSmygvJbk&m;? tb,fol\ tqHk;trrSmwnf aumif;rGefpGm


usifhaqmifMu&ygrnfvJbk&m;}}[k jyif;xefpGm idkaMuG;jrnfwrf;vsuf
avQmufxm;awmif;yefonfhtwGuf]]cspfom; tmeEm- oifonf q&mbk&m; a[mMum;awmfrlxm;aom
w&m;awmfrsm;udk rrSdwfroHk ouf0if,HkMunfjyD;aom
jzpfaeonf

r[kwfygavm}}[k

t&d,mom0uwOD;

rdefUawmfrljyD;aemuf

qufvuf
a,m a0g tmeE r,m "arm p 0dea,m p a'odawm ynawm?
aom a0g rrpa,e owm/ (okwfr[m'gygVdawmf 267-268)
t[O acg ye 'ged {uaum0 Mo0'grd tEkomrd? r,d y&dedAKaw
rmed pwk&moDwd
"ruEo[ed wkarS Mo0'dEd tEkodEd [k
a[mawmfrlonf/ (okwfr[m0g tXuxm ESm-183)
if;\t"dyg,frSm -

cspfom;tmeEm- q&mbk&m;onf oifcspfom;wdkUtwGuf okwef tbd"rm 2jzmaom w&m;a'oemudk a[mMum;jyD;HkrQru 0denf;a'oem w&yfudkvnf;
ynwfawmfrljyD;ygjyD/
,cktcgrSmrl q&mbk&m;wpfqlwnf;om oifcspfom;wdkUudk qHk;r
uHjrpfawmfrlae&onf/ q&mbk&m;
Spfaomif;

y&dedAmef

0ifpHawmfrljyD;aomtcgrSmqdkvQif

av;axmifaom "ruEmwnf;[laom q&mbk&m;rsm;u

oifcspfom;wdkUudk qHk;rawmfrl&pfMuvdrfhrnf-

[k
a[mxm;awmfrlcJhayonf
/
,if;uJhodkU bk&m;Sif udk,fawmfwdkifu rdrd\udk,fpm;yum a[mMum;xm;cJhaom
]]tu&mwpfvHk; bk&m;wpfql}}
omoemawmfudk

qdkxdkufonfh

"ruEmrsm;udk Ak'jrwfpGm

cspfcifjrwfEdk; tm;udk;aeMuolwdkif; wvHk;wyg'rQ ry,fxdkufyHkrsm;udk-

Ak'bmodwH tyaewAH emr ewd?


e [d wxm*wm {uAsOerwyd ed&wuH 0'Ed bk&m;Sifa[mMum;awmfrlcJhaom y,fxdkufaom pum;awmfrnfonf vHk;0rSdyg/
rSefygonf? bk&m;SifwkdUrnfonf tu&m Asnf;wvHk;rQudkaomfvnf; tusdK;rSdonfudk
a[mawmfrrlMuyg-[k om&w'DyeD #Dumq&mu av;eufpGm rdefUrSmxm;cJhygonf/
if;jyif
yk*dKvfwOD;wa,mufu
taMumif;t&mwpfckudkajymjyvsuf
]]pum;onf jrwfpGmbk&m;Sif

rdrdxHvma&muf

udk,fawmfjrwfMuD;\

aSUawmfarSmuf

pufawmfatmufrS uREkfyfudk,fwdkifMum;emcJh&aom jrwfpGmbk&m;\ pum;awmfjzpfonf}} [k


wdusaocsmpGmyif ajymMum;apumrl vufvnf;rcH? y,fvnf;ry,fvSefao;yJ?
bk&m;Sifa[mMum;awmfrlxm;aom ]]"r 0de,}} ac:

okwf

tbd"rm

0denf;

yduwfawmfrsm;ESifh wdkufqdkifMunfhIjyD; nDGwfrSom vufcH&rnf? rnDGwfvQif


y,fpGefU&rnf[k-

t*FkwdK&f{uedygwf

ygVdawmf

r[mya'ookwf a[mMum;awmfrlxm;cJhonfvnf; Sdygonf/


rSwfcsuf/

/ae&m

Ak'jrwfpGmurl cRwfacsmfwdrf;yg;aompum;udk

wvHk;wavrQ a[mMum;awmfrrlyg/
cRwfacsmfwdrf;yg;rI

odkUaomf em,lrSwfom;olrsm;u

Sdaernfudk pdk;&drfawmfrlaomaMumifhom odkU

rdefUrSmawmfrlcJhjcif; jzpfygonf/
rQavmuf av;eufpGm

rdefUrSmxm;aom tcsuftvufrsm;pGm ygVdawmf

tXuxmwdkU xifxifSm;Sm;BuD; SdaeMuygvsufausmufoabFm*dkPf;udk pwif OD;aqmif wnfaxmifcJhaom


ausmufoabFmq&mawmf udk,fwdkifu txufazmfjyyg- rdefUrSmcsuf toD;oD;udk
rsufuG,fyxm;jyD;]]tJ'g bmrS vkyf&rSm
r[kwfbl;? odHkom odygvdkY
ajymwm? bk&m;a[mqdkwm
'gajymwm}}

ponfjzifh bk&m;a[m r[kwfonfudk bk&m;a[m yvkyf


a[mMum;cJhHkomruyJ- ol\aemufvdkuf wynfhwyef;
&[ef;SifvlwdkUuvnf; .....
wpHkwpfckaom tcsuftvufudk awGUSdvmvQif ]]"r0de,ESifh
nDrnDwdkufqdkifndEdIif;jyD;aemuf nDGwfrSom vufcH&rnf}} [laom bk&m;Sif a[mMum;
rSmxm;awmfrlcJhonfh tajccHrlrsm;udk rvdkufemMuyJ rdrdwdkU\ q&mBuD; enf;twdkif;yif
yifudk&if; tvGJtrSm;udk tvGJtrSm;twdkif;wdkif; &yfwnfEdkifatmif

BuHaqmifMujyD;
aemufydkif;u

qufumqufum

wGef;tm;ay;Muvsuf

trSm;bufodkUcsnf;

trSm;t,Gif;aygif;
OD;wnfum

ajrmufjrm;pGmwdkUjzifh

a&;om;a[mMum;aeMuaom

yk*dKvfrsm;om jzpfaeMuonf[k avhvmoHk;oyf &onf/


txufyg tcsuftvufaygif; ajrmufjrm;pGmwdkUudk axmufxm;
qifjcifygvQif- ausmufoabFm0g'D &[ef;Sifvlrsm;onf]]omoemawmfjrwfBuD;\ twGif;&efolrsm;jzpfaMumif;}}
]]bk&m;Sifudkyif zsufqD;aeMuolrsm;jzpfaMumif;}}
[laom apm'u q&mawmfwdkU\ apm'emcsufonf ,xmblwusaom
apm'emjzpfajumif;
awGUSd&ayonf/
odkUjzpf jrwfpGmbk&m;\0g'onf "ruEmaygif; Spfaomif;av;axmifwdkUudk
oufawmfxifSm;
bk&m;SifuJhodkU tav;xm;apaom 0g'jzpfaMumif; xifSm;onf/
"ruEmaygif;

Spfaomif;av;axmifwdkUudk

'kuy#dy'gvrf;[k

pGyfpGJ

ygVdawmfrsm;udk y,fzsufaeaom ausmufoabFm0g'onf ]]jrwfpGmbk&m;\ 0g'ESifh


tvGefqefYusif rSm;,Gif;aeaom
0g'jzpfaMumif; xifSm;onf}} [l 0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u pdppfa0zefawmfrlMuonf/

]]vkyforQ'ku? rIryGm;? tNidrf;xm;}}


[laom
ausmufoabFm0g'udk apm'em?
aom'emcsufrsm;ESifh pyfvsOf;
0denf;"dk&f q&mawmfrsm;\
oHk;oyfcsuf
apm'u q&mawmfwdkUu oufaocH pmtkyfrsm;rS atmufygtcsufrsm;udk
xkwfEkwf ausmufoabFm0g'D

q&mawmfwdkU\ ]]vkyforQ'ku? rIryGm; tjidrf;xm;}}

[laom 0g'udk apm'em xm;onf/


1/ (u) 'Dtwdkif;aeawmh 'Dtwdkif; at;aewmudk w&m;rSef;rodbl;? [dkvdky?
'DvdkyeJU? [dkvdkrSwf?
'DvdkrSwfeJU? [dkvdky?
w&m;&,fvdkU

'DvkdyrS raeEdkifMuvdkU 'kuawG rsm;vmwmudkrS

jrifMuw,f/
2/ (q) IrS? rSwfrS?
jzpfvmyga&m?

yGm;rS? 'grS&rSmvdkU

odjyefa&m/

tJ'DawmhrS ocFg&awG

edAmefqdkwm tvkyf-vkyf,l&r,f tpSdonfjzifh 'Dvdk odoGm;Mujyefa&m/


3/ (Z) edAmefjrifatmifu cifAsm;wdkU b,fES,frS rvkyf&bl;/
4/ (ps) edAmefqdkwm 'DoabmyJ? Oyrm 'DvdkajymwmaxmifuvGwfatmifuawmh b,fES,frS
rvkyf&bl;? 'Dtwdkif;aeHkyJ/
5/ (n) jzpfvmatmifuawmh
raeEdkifvdkU yvkyfrS

BuHrS

pnfrS

awG;rS atmufarhrS

aiGrdif'kursm;qdkwJh pum;yrmvdk 'kursm;vm&rSmyg/


odkU tpSdaom aumufEkwfcsufrsm;udk xkwfjyBujyD;vQif tqdkyg
ausmufoabFm0g'onf rlvyPmo owdyXmeygVdawmf

rlvyPmotXuxm

owdyXmeokwftzGifh cE0*oH,kwf ygVdawmfrsm;ESifhaoum 0g ykxkZem 0g puHK tedpawm 'kuawm tewawm 0dyEd/


aomwH CmeH Zd0SH um,H lay oa' *aE &ao azmXaA 0wHK tedpawm
'kuawm tewawm 0dyEd- [laomoVm,we oH,kwfygVdawmfrsm;udk ukd;um; ygVdawmf tXuxmwdkU
a[mqdkrdefUrSmonfhtwdkif; pepfwus usifhBuHtm;xkwfrS edAefrsufarSmuf yEdkifaMumif;
xifSm;onf/ xdkUaMumifh ]]vkyforQ

'ku}} [laom ausmufoabFm0g'onf w&m;udk

usifhMuHtm;xkwfvdkolrsm;twGuf r*f zdkvf edAmefrS qHk;IH;epfemaponfjzpf Ak'0g'ESifh


qefUusifaMumif; tus,fw0ifh wifjyapm'emMuonf/

,if; apm'uq&mawmfwdkU\ apm'emcsufudkpk'duq&mawmfwdkUu "ry'ygVdawmf


rlvyPmoygVdawmfrsm;udk udk;um; 0'Eyk*dKvf\ tvdktm;jzifh 'Gg"dyg,
pum;ESpfrsdK;xGufaom ]]rmw&H ydw&H [E}} ]]ua&mawm 0d,wd ygyH}}
]]tud&d,0ga'g}} [laom yk'frsm;udk om"uxkwfjyjyD;vQif

]]vkyforQ 'ku}} [laom pum;rSm 'ge oDv 0dyem w&m;rsm;udk


yvkyftm;xkwfjcif;rsm;udk
wm;jrpf&efr[kwf? tvdkwPSmOD;pD; yvkyfavorQ 'kuom awGUrnf[k
qdkvdkaMumif;/
]]rIryGm;? tjidrf;xm;}} [laom a&;om; ajyma[mjcif;onf
0dyemtvkyfrsm;udk

Iwfcsvdk ausmufoabFmq&mawmf a&;om;a[majymonf

r[kwf? wPSm'dXdrmewdkUjzifh 0dyemudk wm;qD;ydwfyifonfudk y,fSm;EdkifMu&ef


a[majymjcif;jzpfaMumif; 0dok'dr*ft|uxmudk udk;um;acsyMuonf/
pk'dwu q&mawmfwdkUonf ,if;uJhodkU ]]vkyforQ 'ku}} [laom pum;udk ]]rmw&H
ydw&H [Em?
ua&mawm pd,wd ygyH? tud&d,0ga'g}} [laom 0'Eqdkvdkaom
yk*dKvftvdktm;jzifh t"dyg,fESpfrsdK;
&Edkifaom ya[Vdqefaom yk'frsm;udk SmazGaG;cs,fum OyrmjyMujyD;vQif

]]vkyforQ

'ku}} [laom pum;wGif 'ku[laom pum;t& tusdK;'kuopmudk aumuf,l


vkyforQ [laom pum;t& taMumif; ork',opmudkaumuf,l&aMumif;
[kvnf;aumif;/
ork',opmESifh yvkyfvQif tusdK; 'kuopm&Edkifygonf/ onfudk &nfG,f
ausmufoabFm q&mawmfu ]]vkyforQ 'ku}} [k a[majymjcif; jzpfygonf/ apm'u
q&mawmfwdkU ajymouJhodkU edAmef&&eftwGuf vkyforQ IrSwf-yGm;rsm;jcif;rsm;udk &nfG,f
vkyforQ 'ku[k ajymonf r[kwfyg [kvnf;aumif; acsyxm;Muonf/

oHk;oyfcs
uf
,if;uJhodkU acsyxm;juaomfvnf; ausmufoabFm q&mawmfonf edAmefudk
&Sdatmif I-rSwf- yGm;rsm; tm;xkwfjcif;rsm;udk &nfG,f ]]vkyforQ 'ku}} [laom
aqmifyk'fudk ajymqdk oHk;EIef;aMumif;udk apm'u q&mawmfwdkUu wifjyxm;aom
aumufEkwfcsufrsm;tjyif atmufazmfjyyg ausmufoabFm q&mawmf\
a[majymcsufrsm;jzifhvnf; tvGefxifSm;aeonf/
edAmefqdkwm rvkyfyJeJU&wm/ (axkywdESifh
w&m;awmfrsm;-232) yyorQ vkyfvkyforQ
rSwfrSwforQ 'kuopmcsnf;ygyJ/ rvkyfawmh
jidrf;oGm;wm? tJ'g edAmefa&mufw,fqdkwm/
(axkywdESifh w&m;awmfrsm;-234)
owdyXmef yGm;a&;udp ajymaewmr[kwfbl;? edAmefrsufarSmufya&;udpudk
a[maewm/ (axkywdESifh w&m;awmfrsm;-130)

odkU ausmufoabFmq&mawmf\ a[majymcsufrsm;udk oufaocH


pmtkyfrsm; awGUjrif&jcif;aMumifh pk'dwuq&mawmfwdkUu ]]vkyforQ 'ku}} [laom pum;\
t"dyg,fudk ausmufoabFmq&mawmf\ tmabmft& ]]'kuopmtwGuf y&aom
ork',opmudkom qdkvdkygonf}} [k

ud;pm; acsyjcif;onf
rdrdpk'dwuwdkU\

ausmufoabFmq&mawmf\ qdkvdk&if; &nfG,fcsufr[kwfyJ

twaemrwdjzifh acsyaeaMumif; ay:vGifxifSm;onf/


pk'dwuq&mawmfwdkUonf apm'emtydk'fudk tus,fw0ifh acsyjyD;aemufodkU&mwGif tqdkyg aumufEkwfcsufpum;rsm;onf IrSwfyGm;rsm;
w&m;tm;xkwfaeMuaom yk*dKvfrsm;udk tu,f xdyg;&ma&mufaeygvQif
wynfhawmfwdkU y,fpGefUrnfjzpfaMumif; dkaopGm avQmufxm;ygonf bk&m;[k ]]vkyforQ
ajymqdkjcif;rS

'ku}} ]]rIryGm;

tjidrf;xm;}}

[laom aumufEIwfcsufrsm;udk

aSmifMuOfygrnf[k 0efcH uwdyMuavonf/


pk'dwuq&mawmfwdkUu ,if;uJhodkU
apm'uq&mawmfwdkU

acsyMuaomfvnf;

txuf

aumufEIwfazmfjyxm;aom ausmufoabFmq&mawmf\ a[majymcsufrsm;onfe bdua0 [daee t* ywd a[mwd? ta*e p acg bdua0 t*
ywd a[mwd/
&[ef;wdkU ,kwfavsmhaomvHkUv0D&d,jzifh jrwfaomedAmefudk r&Edkif? jrifhjrwfaom
vHkUv0D&d,jzifhom edAmefudk &Edkifonf[k a[mawmfrlaom ed'ge0* oH,kwfygVdawmf
'oAvokwf? ESm267 wdkUESifh qefUusifHkrQru w&m;tm;xkwfvdkaom yk*dKvfwdkUtm;1/
rdrdoEmef jzpfqJjzpfukefaom tukodkvfw&m;wdkUudk y,fjcif;iSm
vHkUvxkwfjcif;/
2/

rdrdoEmef

jzpfvwHUukefaom

tukodkvfw&m;wdkUudk

aemifjzpfrvmapjcif;iSm vHkUvxkwfjcif;/
3/

rdrdoEmef

rNzpfzl;ao;ukefaom

ukodkvfw&m;wdkUudk rdrdoEmef

NzpfapNcif;iSg vHkUvxkwfNcif;/
4/

rdrdoEmef

jzpfjyD;? jzpfqJ jzpfukefaom ukodkvfw&m;wdkUudk vGefpGm

wdk;yGm;apjcif;iSm vHkUvxkwfjcif;[laom ory"mef w&m;av;yg;wdkUrS


,kwfavsmhaponf/
bk&m;Sifonf omoemawmf

r*fzdkvf edAmef &Edkif&ef vrf;pOfESifh

pnf;rsOf;rsm;udk pepfwus csxm;awmfrlonf/


tcgwpfyg; bk&m;Sifonf

ykAmHkausmif;awmf

oDwif;oHk;awmfrlpOf

*Puarm*vme trnfSdaom *Pef;q&m ykPm;onf tSifa*gwr- ykAmHkjyom'f\


atmufqHk; avSum;xpfwdkifatmiftpOftwdkif; aqmufvkyfyjyifjcif;udk awGUjrif&ygonf/
tSifa*gwr- ykPm;wdkU\ a0'udk
tpOftwdkif;oif,ljcif;udk awGUjrif&ygonf/

oifjcif;vnf;

tSifa*gwroifMum;

av;orm;wdkU\vnf;

avhvmyusifhjcif;udk awGUjrif&ygonf/

av;twwf

tpOftwdkif;

tSifa*gwr- *Pef;twwfjzifh toufarG;ukefaom wynfhawmfwdkU\vnf;


*Pef;wGufjcif;
tpOftwdkif; oifMum;ay;jcif;udk awGUjrif&ygonf/ tSifa*gwrwynfhwpfOD;
&onfSdaomf aS;OD;pGm ]]{uH {uuH}} wpfwvDwpf
]]'o 'oumwd}} wpfq,f-q,fvD

wynfhawmfwdkUonf

]]a'G 'kum}} ESpfESpfvDav;/y/

wpf&m [l a&wGufMuygukef\/ t&mxuf

tvGefvnf; a&wGufMuygukef\/ tSifa*gwr- twlomvQif "r0de,


[laom omoemvnf; tEkykAodum=

tpOftwdkif; oifjcif;udk

tEkykAud&d,m= tpOftwdkif;

tEkykAy#dy'g=

yjcif;udk

tpOftwdkif;

usifhjcif;udk ynwfowfrSwfjcif;iSm pGrf;Edkifygoavm? odkU bk&m;Siftm;


avQmufxm;avonf/
ykPm;- omoemawmf
tpOftwdkif;usifhjcif;udk ynwfjcif;iSm

tpOftwdkif; oifjcif; tpOftwdkif;yjcif;


pGrf;Edkifyg\/

ykPm;-

uRrf;usifaom

jrif;q&monf aumif;aom tmZmenfjrif;udk


&onfSdaomf aS;OD;pGm jrif;Zuf yvkyfzG,fudk yap\/ xdkUaemuf txufjzpfaom
oifMum;zG,fy&ef udp[lorQudk

oifMum;yvkyfapbdouJhodkU?

ykPm;-

twlomvQif igbk&m;onf

qHk;rxdkufaom yk*dKvfudk &onfSdaomf aS;OD;pGm oDESSifh

jynfhpHkatmif qHk;rawmfrlonf/ xdkUaemuf orm"dESSifhjynfhpHkatmif xdkUaemuf


edAmefa&mufSdonfhwdkif ynmESihfjynfhpHkatmif tpOftwdkif; odumoHk;yg;udk
usifhqJjzpfukefaom tMuif&[ef;wdkUonf ra&muftyfaom t&[wzdkvf Sdukefonfjzpf
t&[wzdkvfudk awmifhwukefvsuf aeukef\/ xdk&[ef;wdkU igbk&m;\ tpOftwdkif;
yusifhtm;xkwf&ef qHk;rawmfrl\/ (Oy&dyPmoygVdawmf *Puarm*vmeokwf-52)
xdkUjyif rZdryPmoygVdawmf ud#m*d&dokwf-145 vnf; r*fmPfzdkvfmPfudk
awblruocFg& w&m;wdkUudk vuPma&;oHk;yg;jzifh rI ryGm; tm;rxkwfyJ r&Edkif/
pnf;urf;wus vrf;pOfcs IrSwf yGm;rsm; tm;xkwfrS &EdkifaMumif;udkem[H bdua0

tm'dauae0 tnm&m"eH 0'grd/

tyd p

bdua0 tEkykAodum tEkykAud&d,m tEkykAy#dy'g tnm&m"em a[mwd/


&[ef;wdkU- igbk&m;onf ur|mef;tvkyfcGif0,f w&m;tm;xkwf&m aS;OD;pGm ppcsif;omvQif t&[wzdkvf

wnf\

[l

a[mawmf

rrl/

&[ef;wdkU-

pifppftm;Nzifh tpOftwdkif;
0dyemyGm;rsm;enf;udk

oifNcif;Nzifh tpOftwdkif;yNcif;Nzifh tpOftwdkif; usifhNcif;Nzifh

t&[wzdkvf wnfNcif;onf Nzpf\[k bk&m;Sif a[mawmfrlonf/


if;t|uxm ESm 134-em[H bdua0 tm'dauae0gwd t[H bdua0 yXrar0 r@Lu
OywdwGm *reH 0d,

]]tnm&m"eH t&[aw ywdXmeH e 0'grd/


&[ef;wdkU- igbk&m;onf

aS;OD;pGmuyifvQif

zm;ow0g\ ckefoGm;jcif;uJhodkU

urXmef;tm;xkwf&m tpDtpOfrSdyJ ausmfvTm;tm;xkwfjcif;jzifh


wnfjcif;udk a[mawmfrrl-[k rdefUqdkawmfrlonf/

t&[wzdkvf

rZdryPmo ud#m*d&dokwf ESm-145 wGif w&m;tm;xkwf&m tpOftwdkif;


oifjcif; yjcif;
usifhjcif;rsm;udkuxO bdua0 tEkykAodum tEkykAud&d,m tEkykAy#dy'g
tnm&m"em a[mwd- ponfjzifh a[mawmfrlygonf/ a[mMum;aom tpOfrsm;rSm&[ef;wdkU- omoemawmf
,HkMunfjcif;=

a,m*g0p&yk*dKvfonf

bk&m;ESifhw&m;awmfudk

o'gw&m; Sd&onf/
o'gw&m;Sdaomolonf ur|mef;q&m\ teD;odkU
csOf;uyf\/ q&m\ teD;odkU csOf;uyfaomolonf
q&m\ teD; aexdkif\/ q&m\ teD;
aexdkifaomolonf q&m\pum;udk em;axmif\/
q&m\pum;udk em;axmifaomolonf q&ma[maom
w&m;udk Mum;em\/ w&m;udk Mum;emaomolonf w&m;udk
avhvmonfudk y aqmif\/ w&m;udk aqmifaomolonf
w&m;wdkU\ teufoabmudk pHkprf;qifjcif\/
w&m;udk pHkprf;qifjcifaomoltm; w&m;wdkUonf mPfjzifh Ijcif;iSm cefUukef\/
w&m;wdkUudk mPfjzifh Ijcif;iSm cefUukefonfSdaomf w&m;udk tm;xkwfvkdaom
ukovpEjzpf\/
qEjzpfaomolonf vHkUvud;ukwf tm;xkwf\/
tm;xkwfaomolonf ocFg&w&m;wdkUudk tedptpSdonfwdkU\
tpGrf;tm;jzifh EIdif;csdef\/ EdIif;csdefaomolonf ykAbm*r*bm0emudk
yGm;rsm;tm;xkwf\/
ykAbm*r*bm0emudk yGm;rsm;tm;xkwfaomolonf edAmefudk rsufarSmufy\/
odkU
yk*dKvfom

tpDtpOftwdkif;

pepfwus

w&m;tm;xkwfaom

edAmefudk rsufarSmufyEdkifaMumif; bk&m;Sifa[mawmfrlonf/

tpDtpOftwdkif; tm;rxkwfvQif edAmefudk rsufarSmufryEdkifonfudk omyd emr


bdua0 o'g ema[mod ponfjzifh&[ef;wkdU- ,HkMunfjcif; o'gw&m;rnfonf rSdEdkifjim;thH/
&[ef;wkdU- ur|mef;q&m\ teD;odkU xdkcsOf;uyfjcif;rnfonf rjzpfEdkifjim;tHh/
&[ef;wkdU- ur|mef;q&m\ teD; xdkaexdkifjcif;rnfonf rjzpfEdkifjim;tHh/
&[ef;wkdU- xdkem;axmifjcif;rnfonf rjzpfEdkifjim;tHh/
&[ef;wkdU- xdkw&m;emjcif;rnfonf rjzpfEdkifjim;tHh/
&[ef;wkdU- w&m;udk xdkaqmifjcif;rnfonf rjzpfEdkifjim;tHh/
&[ef;wkdU- w&m;\ xdkteufoabmudk pHkprf;qifjcifjcif;rnfonf rjzpfEdkifjim;tHh/

&[ef;wkdU- w&m;wdkUonf xkdmPfjzifh Ijcif;iSm cefUjcif;rnfonf rjzpfEdkifjim;tHh/


&[ef;wkdU- xdkw&m;udk tm;xkwfvdkaom ukovpErnfonf rjzpfEdkifjim;tHh/

&[ef;wkdU- xdkw&m;udk vHkUvud;ukwf tm;xkwfjcif;rnfonf rjzpfEdkifjim;tHh/


&[ef;wkdU- ocFg&w&m;wdkUudk xdktedp tpSdonfwdkU\ tpGrf;tm;jzifh
EdIif;csdefjcif; rnfonf rjzpfEdkifjim;tHh/
&[ef;wkdU- ykAbm*r*bm0emudk yGm;rsm;tm;xkwfjcif;rnfonf rjzpfEdkifjim;tHh-[k
a[mawmfrljyD;vQif qufvuf0dy#dyEm} w bdua0? rdpmy#dyEm} w bdua0? uD0'la&0d}ar
bdua0 armCyk&dom tyuEm rrSm "r0de,m/
&[ef;wdkU- tpDtpOftwdkif; w&m;udk rusifhaom olwdkUonfazmufjyefaom
tusifhudk usifhukef\? rSm;,Gif;aom tusifhudk usifhukef\? r*fzdkvfrS
tcsnf;ESD;jzpfaomolwdkUonfomoemawmfrS rnfrQavmufa0;atmif ajy;ukefrnfenf;
[k jyqdkcJhjyD;aom tpDtpOftwdkif; w&m;udk tm;rxkwfMuukefaom olwdkUudk &nfG,f
bk&m;Sifonf "roHa0*mPfawmfjzifh (nnf;wGm;awmfrlaomtm;jzifh)
a[mawmfrlonf/
rZsdryPmoygVdawmf puokwf 385- rSmvnf; enf;twdkif; a[mawmfrlygonf/
txufazmfjyyg ygVd t|uxmrsm;udk axmufxm; ausmufoabFmq&mawmf\1/

edAmefrsufarSmufy&ef I rSwf yGm;rsm;zdkU rvdk/

2/

edAmefa&mufatmif b,fhES,frS rvkyf&/

3/
axmifrusaomolonf axmifuvGwfatmif
'Dtwdkif; aeHkyJ?

b,fES,frS rvkyf&?

vGwfjyD;om; vGwfjyD;om; twdkif;aeHkyJ? xdkUtwl edAmefvnf; 'DoabmyJ/


4/

edAmefa&mufatmif orx 0dyem yGm;rsm;tm;xkwfvQif 'kursm;rSmyJ/

5/

vkyforQ 'ku/

6/
rIryGm; tjidrf;xm; [laom a&;om;xkwfa0
a[majymcsufrsm;onf bk&m;Sif\
a'oemawmfrsm;udk *kry&ma&mufonf/
udapear t"duwH= yifyef;qif;&JpGm tm;xkwfrS w&m;udk (edAmefudk)
igbk&m; &Sdonf[k a[mawmfrlaom bk&m;Sif\ pum;awmfudkvnf; rav;pm;&m
a&mufaeayonf/
txufyg pum;&yfrsm;udk cHiHkoHk;oyfvQif jrwfpGmbk&m;\ 0g'onf IrSwf
yGm;rsm; tm;xkwfrI
SdrSom r*f zdkvf edAmef &Edkifaom 0g'jzpfaMumif; xifSm;onf/
vkyforQ 'kuom jzpfonf/ rIryGm; tjidrf;xm;rS edAmef&Edkifonf[k
,lqxm;aom ausmufoabFm0g'onf jrwfpGmbk&m;\0g'ESifh
taSUtaemufyrm

uGmjcm;vsufSdaeonf[k

0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u pdppfa0zefawmfrlMuonf/

kyf emrf "rocFg&wdkUudk rIryGm;&


paom
ausmufoabFm0g'ESifh
pyfvsOf;
eHygwf (7) (8)wdkU apm'uq&mawmfwdkU\
apm'emcsufESifh pk'dwuq&mawmfwdkU\
acsycsufudk pdppfa0zefjcif;
eHygwf (7) (8)wdkU apm'uq&mawmfwdkUu (P) (e) (A) (v) trSwfwdkUjzifh
ausmufoabFm0g'D
q&mawmfwdkU\ a&;om;a[majymcsufrsm;udk1/ (P) 'D cEm MunfhaevdkU r*frjzpfbl; edAmefa&mufrSm r[kwfbl;/
2/ (e) 0dyemqdkwm ajc tp acgif;tqHk; wudk,fvHk;
kyfMuD;ajymwmr[kwfbl;? tJ'gI&rSm r[kwfbl;/
3/ (A) kyfemrfudkawmh ydkif;jcm;odzdkUvJ a[mcJhw,f?
r[kwfbl;/

yGm;rsm;zdkUawmh

edAmefudk rsufarSmufyjyD; yGm;rsm;Muyg[k a[mcJhw,f/

4/ (v) tJ'D ajctp acgif;tqHk;jzpfwJh yOuEm (0g) tEkyg'geuEmudk Munfh&rSm


r[kwfbl;[k
aumufcsufrsm;xkwfjyD;vQif(19)
tydk'fjzifh-

uwar "rm tEkyg'ged,m? pwma&m r*g ty&d,myEm pwm&d


omrnzvmed edAmeO/

ar "rm tEkyg'ged,m[laom ygVdawmft&

r*fpdwfav;yg;?

zdkvfpdwfav;yg;?

4if;wdkUESifh,SOfaom

apwodufrsm;ESifh edAmefwdkUudkom tEkyg'ged,m[k a[mMum;xm;ygonf/ odkUjzpf


ausmufoabFm q&mawmf\ pum;onf usrf;*efESifh rnDGwfaMumif; wifjy
apm'emMuonf/
,if;apm'emcsufudk pk'dwuq&mawmfrsm;u Oyg'gef r,SOfaomcEmudk
tEkyg'geuEm[lvnf;aumif;? Oyg'gefESifh,SOfaom w&m;rsm;udk
Oyg'geuEm[lvnf;aumif; ausmufoabFmq&mawmfMuD; a[mMum;cJhygonf[k
acsyMuygonf/

(ajctpacgif;tqHk;jzpfwJh yOuEm (0g) tEkyg'geuEmudk Munfh&rSm

r[kwfbl;[k ausmufoabFmq&mawmfMuD; a[monf ra[monfudk xnfhoGif;


acsyjcif; ryMuukef)/
,if;uJhodkU acsyjyD;aemuf pk'dwuq&mawmfwdkUu-

odkU&mwGif ygVdawmfMuD;rsm;wGif avmuD kyf emrf cEmrsm;udk Oyg'geuEm[l


worwfwnf;aumufxm;ojzifh wynfhawmfwdkUvnf;

ygVdawmfrltwdkif;om

vufcHa[majym&ef pnf;a0;qHk;jzwfjyD; jzpfygonfbk&m;[k (yjyifa[mygrnf[k)


0efcHMuavonf/

pk'dwuq&mawmfwdkUonf (17) eHygwf acsyvTmwGif(A) (P) ESifh (v) trSwfyg aumufEkwfcsufrsm;udkum;kyfcEmMuD;udkvnf;aumif;? kyf emrf "r ocFg&w&m;wdkUudkvnf;aumif;? 0dyemI&ef
a[mMum;xm;aom a'oemawmf tajrmuftjrm; Sdaeyg xdka'oemawmfwdkUESifh
rqefUusifap&ef wynfhawmfwdkU y,fpGefUygaMumif; dkaopGm avQmufxm;ygonf bk&m;[kkyf emrf"r ocFg&wdkUudk 0dyemrI ryGm;&[k a[majyma&;om;csufrsm;udk
y,fpGefUygrnf[k
0efcHuwdyMuonf/ t&m ausmufoabFm0g' rSm;,Gif;aMumif;
0efcHjcif;yifjzpfavonf/
txufyg (A) (P) (v) trSwfyg a&;om;a[majymcsufrsm;udk ra&;om;
ra[majym&ef 0efcHvQif
(e) trSwfyg a&;om;a[majymcsufrsm;udkvnf; 0efcHjyD;om;jzpfonf[k rSwf,l&rnf/
apm'u q&mawmfrsm;u aumufEkwfazmfjyxm;aom ausmufoabFm0g'D
q&mawmfwdkU\ a&;om;
a[majymcsufrsm;wGif1/

ajctp acgif;tqHk;jzpfwJh yOuEmonf tEkyg'geuEm?

2/

cEmig;yg;udk 0dyemyGm;&rnfr[kwf?

3/

edAmefudk rsufarSmufyjyD;

0dyemyGm;&rnf- [k tcsuf 3-csuf


awGUSd&ygonf/

1-eHygwfudk
pdppfa0zefcsuf
uwarp bdua0 yOKyg'geuEm? ,H udOd bdua0 lyH
twDwmem*wypKyEH/ y/ ,H
'la& oEdau 0g bmo0H Oyg'ged,H/ t,H ykpwd
lykyg'geuaEm/ (cE0*oH,kwfygVdawmf- 39/)
&[ef;wdkU- tb,fw&m;wdkUonf yOKyg'geuEm rnfukefoenf;/ &[ef;wdkUtvHk;pHkaom twdwf tem*wf ypKyefjzpfaom/y/ ta0;vnf;jzpfaom
teD;vnf;jzpfaom

tMuifkyfonf tmoa0gw&m;wdkU\ tmHkjzpf\/ Oyg'gef\

tpD;tyGm;jzpf\/ kyftaygif;udk lykyg'geuEm[k qdk\/


aw &moaXe oaAyd caEok y0d|m? awblrum yaew omo0aXe
Oyg'geuaEok y0dXm/ (cE0*oH,kwft|uxm-249/)
xdktvHk;pHkaom kyf a0'em onm ocFg& 0dnmufwdkUonf tpk[laom
teufaMumifh cEmwdkU

0ifukef\/ xdkcEmwdkUwGif
tmo0wkdUESifhwuG

bHkoHk;yg;

jzpfukefaom

avmuDcEmwdkUonf

jzpfaomaMumifh/ (0g) toa0gw&m;wdkU\ tmHk[laom teufaMumifh Oyg'geuEmwdkU


0ifukef\/
odkU ygVdawmft|uxmwdkU rdefUqdkawmfrlaomaMumifh avmuDcEmwdkUonf
Oyg'geuEmwdkU rnfukef\/ tEkyg'geuEm rrnfukef/ avmukw&m

pdwf

apwoduf cEmwdkUom tEkyg'geuEmwdkU rnfukef\/ xdkUaMumifh


ausmufoabFmq&mawmf\ ajcutp acgif;tqHk;Sdaom avmuDyOuEmwdkUudk

tEkyg'geuEm[k a[majymjcif;onf
qefUusifaom

ax&0g'yd#uwfawmf

ygVdt|uxmwdkUESifh

rSm;,Gif;aom a[majymcsuf[k 0denf;"dk&f q&mawmfrsm;u pdppfa0zefawmfrlMuonf/

2-eHygwfudk
pdppfa0zefcsuf
cEmig;yg; kyf emrfw&m;udk 0dyem
ausmufoabFmq&mawmf\

IyGm;&rnf

r[kwf[k

a&;om;a[majymcsufonfyOuEm ye 0dyem, blrd emr/


cEmig;yg;wdkUonf 0dyem\ tmHk rnf\/ (oarm[0daem'eDt|
uxm-285/)
blrDwd 0dyem, t&rPblwm awblrum yOuEm/
blrd[lonf 0dyem\ tmHkjzpf jzpfaom

bHkoHk;yg; jzpfukefaom

ig;yg;aom cEmwdkUyifwnf;/ (t|omvdeDt|uxm-109/)


xkdUjyif ygxdut|uxm 203 awok bduKaem 0a ur|membdeda0aom a[mwd/
xdk opmav;yg;wdkUwGif

&[ef;\ 0#fopmjzpfaom avmuD

'kuopm

ork',opm ESpfyg; ur|mef;ESvHk;oGif;Ncif;onf Nzpf\/


odkU avmuDkyfemrfNzpfaom
rSwf yGm;rsm;jcif;

'kuopm ork',opm ESpfyg; 0dyem I

jzpfonf[k rdefUqdkaomaMumifhif;
xdkUNyif cE0*oH,kwfygVdawmf oD0Eokwf 136- vnf;oDv0wm0kaom aum|du bduKem yOKyg'geuEm tedpawm 'kuawm/
y/ tewawm a,medaom reodumwAm/
ighSif aum|du- oDvSdaom &[ef;onf ig;yg;aom Oyg'geuEmwdkUudk
rjrJaomtm;jzifh qif;&Jaomtm;jzifh
ESvHk;oGif;

tvdkodkUrvdkufaomtm;jzifh

toifhtm;jzifh

qifjciftyfukef\- [k

Sifom&dykw&mu
Sifaum|dutm;
avmuDcEmig;yg;w&m;wdkUonf

a[mawmfrltyfaomaMumifhif;

0dyemOmPf\ tIcH tmHkw&m;rsm; jzpfukef\/


xdkUjyif cEmig;yg;udk jzpfjcif; ysufjcif;tm;jzifh 0dyemIrSwf yGm;rsm;ojzifh
wPSmudavomwdkUrS uif;vGwfvsuf edAmefrsufarSmufy&aMumif;udk

rdwmumVD

trnfSdaom

cEmig;yg;

&[Emax&D bduKeDr a[mMum;aom pum;jzifhvnf;

ocFg&w&m;wdkUonf 0dyemPf\ tmHkjzpfaMumif;udk


odEdkifonf/

,xmblwH ta0uED? cEmeH O',A,H/


0drkwpdw OVmo? uwH Ak' omoeH/

cEmeH? kyf emrftpkwdkU\/ O',A,H? jzpfysufudk/ ,xmblwH/ t[kwftrSef


odjrifatmif/
ta0uEd? MunfhIqifjcifvsufaeaom rdwumVD igax&Donf/ 0drkwpdwm?
wPSmrSuif;vGwfaom pdwfSdvsuf/ O|mo? xajrmufoGm;avjyD/
jrwfpGmbk&m;\/ omoeH?

Ak'?

tqHk;tr Mo0g' omoemudk/ uwH? yusifh

jyD;qHk;avjyD/
txufazmfjyyg ygVdt|uxm om"ursm; txiftSm;SdaomaMumifh
ausmufoabFmq&mawmf\ cEmig;yg;udk 0dyemIyGm;&rnf

r[kwf[k

a[majymjcif;onf ax&0g'yd#duwfawmfrsm;ESifh rnDGwfonfhtjyif


w&m;tm;xkwfvdkMuonfh a,m*g0p& yk*dKvfwdkUtm;vnf; ukr*a'ou= rSm;aom
0dyemvrf;udk Tef;&ma&mufonf[k 0denf;"dk&f q&mawmfrsm;u
pdppfa0zefawmfrlMuonf/

3eHygwfpdppfa0zefcs
uf
3-eHygwf aumufEIwfcsufudk pdppf a0zefaom edAmefudk rsufarSmufy
yGm;Muyg[k ausmufoabFm0g'D q&mawmfwdkUuqdk&m edAmefudk rsufarSmufy
tmHky rnfonfhw&m;udk yGm;rsm;&rnfenf;/ kyfemrf IrSwf yGm;rsm;jcif;udk
ausmufoabFm

q&mawmfu y,fxm;aomaMumifh

kyfemrfudk yGm;rsm;&ef pk'dwuq&mawmfwdkU taejzifh rvdkawmhay/ ,if;odkUjzpfvQif


edAmefudk rsufarSmufy&ef rnfonfhw&m;udk yGm;rsm;&rnfenf;/
edAmefjrifod 0drkwdusrf;- rsufESm-47 yuwdat;&m edAmefudk jrifjyD; at;ovdk jidrf;ovdk rsufarSmuf
yaeMuHkaygh..... [k a&;om;xm;onfudk awGUjrif&onf/
xdkUNyif axkywdESifhw&m;awmfrsm;- pmrsufESm-148 rSmedAmefa&mufzdkU edAmefNrifzdkUu

Oyg'geuEmawG olUtvdkvdkrNzpfyJ

aewm olUtvdkvdkcsKyfNidrf;aewm olUtvdkvdk c,"rNzpfaewm


0,"rmNzpfaewmudk odMu&rnf[k a[maNym xm;onfudk
awGUNrif&onf/
,if;odkU a&;om; a[maNymxm;onfrsm;udk awGUNrif&oNzifh ausmufoabFm0g'D
q&mawmfwdkU\ tvdktm;Nzifh edAmefudk rsufarSmufyEdkif&ef edAmefudk? (0g) edAmef\
*kPfrsm;udk tmHky yGm;rsm;&rnf[k od&ayonf/

edAmefudk tmHky (0g) edAmef\ oEd paom *kPfrsm;udk qifNcif


yGm;rsm;aevQif r*f zdkvf edAmefudk y#da0"tm;Nzifh odEdkifygrnfavm/
avmuD kyfemrf ocFg&w&m;rsm;udk (0g) 0dyemPf\ tIcH tmHkNzpfaom
owdy|mefw&m; av;yg;wdkUwGif wyg;yg;udk 0dyemrIyJ

r*fPf zdkvfPf r&Edkif/

edAmefudk rsufarSmufy yGm;rsm;Ncif;aMumifhvnf; r*fPfzdkvfPf r&Edkif/

xdkUaMumifh 0dok'dr*ft|uxm yXrwGJ? 285-Oyor*kPmeH ye *rD&wm, emeyum&*kPmEk&wm"drkwwm, 0g


tyeH tywGm
Oypm&ywar0 psmeH a[mwdye? qufqdkOD;tHh/ Oyor*kPmeH? edAmef\ *kPfwdkUudk/ *rD&wm,? eufeJonf\
tNzpfaMumifhif;/ emeyum&*kPmEk&wm"drkwwm, 0g? txl;xl; tNym;Nym; rsm;aom
*kPfawmfwdkUudk atmufarhNcif;Nzifh qHk;Nzwf av;Nrwf
tNzpfaMumifhif;/

,HkMunfonf\

tyeH? avmukw&mtyempsmefodkU/ tywGm? ra&mufrl/

Oypm&ywar0? Oypm&odkUomvQif a&mufaom/ psmeH? psmefonf/ a[mwd? Nzpf\- [k


rdefUawmfrlonf/
edAmef\ *kPfawmfwdkU\ tvGefeufeJonf\ tNzpfaMumifh edAmefudk
qifNcifESvHk;oGif;Ncif;aMumifh r*fpdwf zdkvfpdwf rNzpfEdkif? umrm0p&Oypm&orm"dpsmefudkom
&Edkifonf/
0dok'dr*ft|uxm qufvuf edAmefudk ESvHk;oGif;qifNcifNcif;aMumifh &SdEdkifaom
tusdK;rsm;udk atmufazmfNyygtwdkif; zGifhqdkonf/
ye? tusdK;udkqdkOD;tHh/ rO OyormEkw? edAmefudk qifNcifESvHk;oGif;Ncif;udk/
tEky,kawm bduK? tm;xkwfaom &[ef;onf/ okcH? csrf;ompGm/ okywd? tdyf&\/ okcH?
csrf;ompGm/ y#dAkZwd? Edk;&\/ oEdNEda,m? NidrfoufaomaNESd\/ oErmeaom?
NidrfoufaompdwfSd\/ y/ Ow&? txufNzpfaom r*f zdkvf aus;Zl;udk/ ty#d0dZaEm ye?
xdk;xGif; rodEdkifaomfvnf;/ ok*wdy&m,aem? ok*wdb0odkU vm;&onf/ a[mwd?
Nzpf\/
odkU 0dok'dr*ft|uxm edAmefudk qifNcifESvHk;oGif;Ncif;aMumifh Nidrfoufaom aNE
SdNcif; NidrfoufaompdwfSdNcif; ok*wdb0odkU vm;a&muf&Ncif; tusdK;rsm;udkom
&SdEdkifonf? r*f zdkvfudk r&Edkif[k twdtvif; rdefUqdkxm;onf/
avmuD'kuopm ork',op 0opmESpfyg;om 0dyem IrSwf yGg;rsm;Edkifonf?
avmukw&meda&m"opm r*opm 0d0opmESpfyg; 0dyem I-rSwf yGg;rsm;Ncif;iSg
rNzpfEdkif/ xdkUaMumifh oarm[0daem'eDt|uxm opeda'o? 109-awok bduKaem 0a ur|membdeda0aom a[mwd 0d0a ewd
tbdeda0aomawok?
xdkopmav;yg;wdkUwGif/ bduKaem? &[ef;tm;/ 0a?
0opmESpfyg;/
ur|membdeda0aom?
0d0a? avmukw&m

ur|mef;ESvHk;oGif;Ncif;onf/

a[mwd?

avmuD

Nzpf\/

0d0opmESpfyg;/ ur|membdeda0aom? ur|mef;ESvHk;oGif;Ncif;onf/ ewd? rSd[k rdefUawmfrlonf/

okwEr[m0*#Dum-342 0a ur|membdeda0aom olyawm y&d*[oAm0awm/ 0d0a


ewd t0do,wm
0do,aw p ya,mZembm0awm/

0a? 'ku ork',


y&d*[oAm0awm?

0#fopmESpfyg;/ olyawm?

okyftm;Nzifh/

0dyemPfNzifh odrf;qnf;Ncif; NzpfoifhaomaMumifh/ ur|membdeda0aom? ur|


mef;ESvHk;oGif;Ncif;onf/ a[mwd? Nzpf\/ 0d0a? eda&m" r* 0d0opmESpfyg;/
t0do,wm? 0dyemPf\ t&mr[kwfonf\ tNzpfaMumifh/
OyormEkwd\

t&m\tNzpfonf/ owd p?

ya,mZembm0awm?

0do,aw?

NzpfNim;aomfvnf;/

0d0opmESpfyg; ESvHk;oGif;Ncif;\

tusdK;rSdonf\

tNzpfaMumifhif;/ ur|membdeda0aom? ur|mef;ESvHk;oGif;Ncif;onf/ ewd? rSd/


odkU 0d0opmNzpfaom edAmef 0dyemur|mef; ESvHk;roGif;&Ncif;udk
rdefUqdkonf/
bm0emudk tm;xkwfaom a,m*g0p& &[ef;tm; rnfodkU ESvHk;oGif; rnfonfh
w&m;udk IrSwf yGm;&ygrnfenf;bm0emEka,m*H tEk,kw bdua0 bduKaem 0d[&awm udOmyd e {0H
pm OyaZ,s
]]ta[m 0w ar tEkyg'g, tm0a0[d pdwH 0drkapm,sm}} wd? tx cG
tEkyg'g, tmoa0[d pdwH 0drkpwd/ wH ud a[kwk? ]]bm0dwwm}} wd
0peD,H/ ud bm0dwwm? bm0dwwm pwkEH owdy|memeH/ (cE0*oH,kwf
ygVdawmf? 0godZ#okwf? 125)
&[ef;wdkU- bm0em yGg;rsm;Ncif;udk tm;xkwfvsufaeaom a,m*g0p& &[ef;tm;
]]ightm; pifppf wPSm'd|dwdkUNzifh rpGJvrf;rl

tmoa0gw&m;wdkUrS pdwfonf

vGwfaNrmuf&m\}}? odkU tvdkqEonf tu,f rNzpfNim;tHh? xdkodkUyif tvdkqE


rNzpfNim;aomfvnf; xdka,m*g0p&bm0emyGg;aom &[ef;tm; wPSm'd|dwdkUNzifh rpGJvrf;rl
tmoa0gw&m;wdkUrS pdwfonf vGwfaNrmuf\/ xdkodkU vGwfaNrmufapvdkaom qE
rSdygyJvsuf tmo0wdkUrS vGwfaNrmufNcif;onf tb,ftaMumif;aMumifhygenf;/
yGg;rsm;onf\ tNzpfaMumifh vGwfaNrmufygonf/ odkU aNym&rnf Nzpfygonf/
tb,fw&m;udk yGg;rsm;Ncif;aMumifh tmo0wdkUrS

pdwfonf

vGwfaNrmufygoenf;/

owdy|mefw&m;wdkUudk

av;yg;ukefaom

IrSwfyGg;rsm;Ncif;aMumifh xdka,m*g0p& &[ef;tm; tmoa0gw&m;wdkUrS pdwfonf


vGwfaNrmufygonf/
odkU bk&m;Sifu owdy|mefw&m;udk pepfwus yGg;rsm;vQif ]]tmoa0gw&m;wdkUrS
uif;vGwfygap}}[k tvdkqErSdapumrl {uefrkcs tmoa0gw&m;wdkUrS uif;vGwf
r*fPf zdkvfPf edAmefudk rsufarSmufyEdkifaMumif; a[mawmfrlonf/ edAmefudk
rsufarSmufy yGg;&onf[k ra[mcJhay/
odkU ygVdt|uxm #DumwdkU rdefUqdkawmfrlNcif;aMumifh edAmefudk rsufarSmufyNyD;
yGg;rsm;&rnf[k ausmufoabFm0g'D

q&mawmfrsm; a&;om; a[maNymNcif;onf

ax&0g' ygVd t|uxm #DumwdkUESifh nDGwfNcif; rSdonfNzpf rSefuefaom


0dyemvrf;pOf r[kwfay? tqef;xGifxm;aom 0g'om Nzpfacsonf/
txufyg pum;&yfrsm;udk cHiHkoHk;oyfvQif NrwfpGmbk&m;\ 0g'onf
kyfemrfcEmwdkUudk IrSwf yGg;rsm;&aom0g' NzpfaMumif; xifSm;onf/

]]cEm rI&? cEmI edAmef&rS r[kwf}} [k ,lqaom ausmufoabFm0g'onf


]]Ak'vrf;pOfESifh
rnDGwfaom 0g'om Nzpfonf}} [k 0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u pdppf a0zefawmfrlMuonf/

0,"rm ocFg&m-udk edAmef[k aumuf,l


a[mMum;aom
ausmufoabFm0g'tay:
apm'uyk*dKvfwdkU\
apm'emcsufudk a0zefoHk;oyf
pdppfNcif;
ausmufoabFm0g'D yk*dKvfwdkUonf apm'uyk*dKvfwdkU\
(n)trSwfNy aemufydkif; om"upum;udk

apm'emwnf&m

aom"emNcif; (acsyNcif;) ryMuukef/ odkU

aom"emNcif; ryMuukefaomfvnf; a0zefoHk;oyf pdppfMu&rnfom Nzpfukef\/


om"upum;ukd a0zefoHk;oyf pdppfMu&mvnf; om"ucsnf;
oufoufrQudkom a0zefoHk;oyf pdppfNcif;rQNzifh NynfhpHk Sif;vif;pGm odEdkifMurnf r[kwfukef/
aSUydkif; wqufwnf;Nzpfaom om"spum;udkyg xnfhoGif; odEdkifavmufHkrQ a0zefoHk;oyf
pdppfMuygtHh/
ausmufoabFmq&mawmfonfodkUaom a[maNymcsufwckudk w&m;yGJ
wck\tqHk; xnfhoGif; ed*Hk;csKyftaeNzifh a[maNymxm;onfudk awGUSdMu&\/
a[maNymcsufrSm(n-trSwfNy aSUydkif;) tJ'D Nidrf;csrf;aewJh Nidrf;&mwckudkawmh b,fawmhrS
rarhMueJU/
(n-trSwfNy aemufydkif;) tJ'gudk rarhzdkU&m bk&m;u ]]0,"rm
ocFg&m tyrma'e orma'x= ocFg&wdkU&JUukef&mcef;&m csKyf&mNzpfwJh
edAmefudk rarhravsmhaom owdw&m;ESifh NynfhpHkMuavwJh (axkywdESifh
w&m;awmfrsm;? ESm-365? 366)[l Nzpfavonf/
,if; a[maNymcsuf ]]Nidrf;&mwck}} [lonf edAmefudk qdkNcif;Nzpf ]]b,fawmhrS
rarhMueJU]] [lonf owdNzifh rarhravsmhyJ tNrJyif odae&rnf[k qdkNzif;Nzpfonf/
odkUNzpf ,if;pum;ESpf&yfudk qufpyf t"dyg,f,lvdkvQif edAmefudk owdNzifh rarh
ravsmhyJ tNrJyif odae&rnf[k a[maNymNcif;yif Nzpf\/
ausmufoabFmq&mawmf\ a[maNymcsufudk aumufcsufcsvQif 0dyem
t&m edAmefonf ur|mef;tmHkNzpfonf? xdkur|mef;tmHkwnf;[laom
0dyempdwfu

edAmefudk

tmHkyonf/ odkU aumufcsuf csEdkifayonf/

aumufcsufrsm;t& ]]Nidrf;&mwckudk b,fawmhrS rarhMueJU}} [laom


a[maNymcsufonf rSm;,Gif; cRwfacsmfaom a[maNymcsufom
tb,fhaMumifh[lrl edAmefonf tedp-paom

Nzpf\/

tNcif;t&mrS uif;qdwf\? xdkodkU

oabmSdaom edAmefudk avmuD0dyempdwfu ryGg;rsm;Edkif/ xdkUaMumifh {uefyif


rSm;,Gif; cRwfacsmfaom a[maNymcsufom Nzpf\/

awok bduKaem 0a ur|mebdeda0aom a[mwd? 0d0a ewd


tbdeda0aom/ (okwfr[m0g? |? 391)
xdkopmav;yg;wdkUwGif 'ku ork', 0#fopm 2-yg; &[ef;\ ur|mef;
yGg;rsm; ESvHk;oGif;Ncif;onf NzpfEdkif\? eda&m" r* 0d0opm 2-yg; ur|mef; yGg;rsm;
ESvHk;oGif;Ncif;onf rNzpfEdkif-[lif;?

0a urXmembdeda0aom olyawm
t0do,wm

y&d*[or0awm/ 0d0a

ewd?

0do,awp ya,mZem bm0awm/ (okwfr[m0g? #D? 343/)


0#fopm

2-yg;

okyfoabmtm;Nzifh

odrf;qnf;Ncif;\

NzpfoifhaomaMumifh ur|mef; yGm;rsm;ESvHk;oGif;Ncif; NzpfEdkif\? 0d0opm 2-yg; ur|


mef;t&m r[kwfaomaMumifhif;? ur|mef;t&m tNzpf tusdK;ryGm;
aus;Zl;rrsm;aomaMumifhif; ur|mef; yGm;rsm;ESvHk;oGif;Ncif;onf rNzpfEdkif [lif;
rdefUqdkMuukefonf/
t|uxm #DumwdkUvnf;

edAmefonf ur|mef;tmHk rNzpf? edAmefudk

0dyempdwfu tmHkryEdkif[k qdkMuNcif; Nzpfukef\/


odkUNzpf ]]Nidrf;&m wckudkawmh
rSm;,Gif;

b,fawmhrS rarhMueJU}} [laom a[maNymcsufonf

cRwfacsmfaom a[maNymcsufom Nzpfonf[k


,lawmfrlMuonf/
um; (n) trSwfNy aSUydkif; ]]tJ'D Nidrf;csrf;aewJh Nidrf;&mwckudkawmh
b,fawmhrS rarhMueJU}} [laom pum;&yfudk odEdkifavmufHkrQ a0zefoHk;oyf
pdppfNcif;wnf;/
xdkUaemuf qufvuf ausmufoabFmq&mawmfonf rdrd\ ]]tJ'D
Nidrf;csrf;aewm wckudkawmh b,fawmhrS rarhMueJU}} [lonfh rSm;,Gif; cRwfacsmfaeaom
a[maNymcsuf cdkifcefUap&eftwGuf]]tJ'gudk rarhzdkU bk&m;u ]0,"rm ocFg&m tyrma'e orma'x}= ocFg&wdkU&JU
ukef&mcef;&m csKyf&mNzpfwJh edAmefudk rarhravsmhaom owdw&m;ESifh NynfhpHkMuavwJh}}
[laom ypdrAk'0peudk rdrd\a[maNymcsufESifh udkufnDatmif t"dyg,fNyefqdkvsuf
tudk;om"u yxm;\/

tudk;om"uudk t"dyg,fNyefqdkNcif; rvdrm

udk;um;xm;rdNcif;onfvnf; NzpfEdkif\/ odkUr[kwf

tNrD;tarmuf

wnfhatmifom"s

MuHaqmifzefwD;

om"u

aNrmufatmif

Nyefqdkudk;um;xm;Ncif;vnf; NzpfEdkif\/ taMumif;udkqdkaomf

t"dutusqHk;

Nzpfaeaom 0,"rmyk'ft& edAmefudk aumuf,lEdkif&eftwGuf o'gudkif;? tzGifh


oH0Pemudkif; tenf;i,frQ iJhuGufNcif; ryyJ
vHk;axG;a&m,Suf vdk&modkU qGJ,lvsuf t"dyg,fudk Nyefqdkum
udk;um;xm;Ncif;aMumifh Nzpf\/
rnfodkUyif
Nyefqdkudk;um;apumrl
,SOfwGJaeaom

t|uxm

#DumwdkU

ocFg&myk'fESifh

0,"rmyk'frsdK;udk

ukef&m

cef;&m

csKyf&m edAmef[k zGifUqdkMudk; rSdMuukef/

ocFg&w&m;wdkU[lom zGifhqdkMuukefonf/ xdkUaMumifh

rZdryPmo#Dum(ESm-111)

0,obm0gwd 0,"rm-[k zGifhqdk\?


0,obm0g? ysufpD;Ncif;oabmSdukef\/ wd? xdkUaMumifh/ 0,"rm?
0,"rmrnfukef\/

0,"rm? ysufpD;Ncif;oabmSdukefaom ocFg&w&m;wdkU/

#Dumvnf; 0,"rmt& ocFg&w&m;wdkUudk aumuf,l&ef zGifhawmfrlNcif; Nzpf\/


xdkUNyif ocFg&yk'f 0,"rmyk'fwdkUonf
emewo'g twkvswo'g

oref orED-o'gwdkU r[kwfMu

(rwlaomteufSdaom) o'gwdkU r[kwfMuukef?

,if;ESpfyk'fwdkUonf vd*FwaZmwu

yXrm0dbwsE A[k0peo'gwdkUcsnf; NzpfMuNyD;


(wlaomteufSdaom)

ormewo'g

wkvswo'g

o'gwdkUom NzpfMuukef\? odkUNzpf


ausmufoabFm0g'twdkif;ocFg&m? ocFg&w&m;wdkU\/ 0,"rm? ukef&m cef;&m csKyf&m edAmefudk- [k
teufa,mZem ocFg&w&m;wdkU&JU ukef&m cef;&m csKyf&mNzpfwJh edAmefudk[l
t"dyg,frNyefqdkEdkif/
tu,f ausmufoabFm q&mawmfonf ,if; ESpfyk'fwdkUonf
teuftm;Nzifhomrwlukef? o'gtm;Nzifhum; yXrm0dbwsE tNzpfNzifh wlukef\[k
,lqNcif;SdvQifvnf;- ocFg&m? ocFg&w&m;wdkUonf/ 0,"rm? ukef&m cef;&m csKyf&m
edAmefwdkUwnf;[k teufa,mZem&rnfNzpf\? teufa,mZemtwdkif;qdkaomf
,if;ESpfyk'fwdkUonf o'gwdkUom rwlMuukef? t"dyg,wwdkUum; wlMuukefonf/ odkUNzpf\/
ocFg&vnf; edAmefNzpf? edAmefvnf; ocFg&Nzpf&ayawmhonf/ ypdrAk'0pe
Mo0g'awmfBuD;onfvnf;

teuft"dyg,f uif;rJh tcsD;ESD;

tESpfom&rSdaom

Mo0g'tNzpfodkU a&muf&avawmhonf/
pifppfrSmrlum; ypdrAk'0pe Mo0g'awmfBuD;onf "rcEm
Spfaomif;av;axmifudk cHiHkrd tESpfom&

t"dyg,ft00ESifh

NynfhpHkvSaom

Mo0g'awmfBuD;vnf; Nzpfonf? omoemawmftwGuf om0uwdkUtm; ta&;wBuD;


rSmMum;awmf rlcJhaom rSmwrf;awmfBuD;vnf; Nzpfonf/
xifSm;apOD;tHh- Ak'NrwfpGmonf y&dedAmef0ifpHawmfrl&eftvdkUiSm ukodemHk rdUteD;
rvmrif;wdkU\ tifMuif;O,smOf

twGif;odkU <ua&mufawmfrlNyD; tifMuif;yifysdKwdkU\

tMum; cif;xm;tyfaom anmifapmif;ay:0,f


y&dedAmef0ifpHvkeD;eD; tcsdefodkU

avsmif;awmfrl&if;yif

waNz;aNz; qdkufa&mufvmaomtcg odkUaom

ESvHk;tvdkawmfNrwfonf Nzpfay:awmfrl\/
zcifNzpfolonf rdrduG,fvGefcgeD;tcg ESvHk;onf;yGwfyrm
wG,fwmNrwfEdk;&onfh om;orD;wdkUudk rdrdteD;odkUac: ta&;BuD;vSaom
rSmxm;zG,fwdkUudk t<uif;tusefrSdapyJ aNymqdkTefMum; rSmxm;bdouJhodkU igbk&m;
y&dedAmef 0ifpHawmfrlonfudk rsuf0g;xifxif awGUNrifMu&onfh
wynfhom0uwdkUtm; {uefrkcs NzpfMu&rnfh aomu y&da'0 tpSdaom
w&m;qdk;wdkUrS oufom&mvnf; &Muygap? kyfemrf"r ocFg&wdkU\ obm0udk
INrifMu oHa0*Pfvnf; &ifhoefNzpfyGm;Muygap? rarhrI trSwf&rI owdNzifh
oDv orm"d ynmudkNyD;ap&pfMuygap-

[k ESvHk;tvdkawmfNrwfonf Nzpfay:awmfrlvm\/ xdktcg Ak'NrwfpGmonf


a&mufSdaeMuukefaom wynfhom0uwdkUtm; rdrdxHarSmufodkY ac:awmfrlvsuf
Ak'omoemawmftwGuf ta&;BuD;onfh aemufqHk;rSmwrf;awmftjzpf[E 'ged bdua0 tmrE,mrd a0g?
0,"rm ocFg&m? tyrma'e orma'x/

bdua0? &[ef;wdkU/
,ck/ tmrE,mrd?

'ged?

,cktcg/

a0g?

oifwdkUtm;/

[E?

rSmxm;trdefUSdcJhtHh/ ocFg&m? kyfemrf"r ocFg&w&m;wdkUonf/ 0,"rm? ysufpD;Muaom


oabmSdMuukef\/
orm"d

tyrma'e?

rarhrI

trSwf&rIowdjzifh/

orma'x? oDv

ynmudk NyD;ap&pfMuukefavmh-

[laom ypdrAk'0pe Mo0g'awmfjrwfudk rSmxm; rdefUMum;awmfrlcJhavonf/ teuf


a,mZemcsuft&
t"dym,frS
m&[ef;wdkU ,cktcg q&mbk&m;u oifwdkUtm; ,ck rSmxm; trdefUdScJhrnf/
ocFg&wdkUonf ysufMuonfcsnf;yif?
orm"d

rarhrI

trSwf&rI

owdjzifh oDv

ynmudk NyD;ap&pfMu&rnf-

[lyifjzpfonf/ t"dym,frSm taumuftauGUrSd tvGefxifSm;\/ ocFg&w&m;wdkUonf


ysufpD;Mujcif; oabm{uefSdMu rarhravsmhaom owdjzifh odumoHk;yg;udk
tNyD;a&mufatmif ud;pm;tm;xkwfMu[k- rdefUawmfrljcif; jzpfonf/ edAmefudk owdeJU
jynhfpHkMu[k rdefUawmfrljcif; r[kwf/ [E 'ged paom ypdrAk'
0pe

"ruEma'oemawmfonf

ao;i,f

ao;auG;aom "ruEm

r[kwfacs/ bk&m;Sif\ av;qJhig;0gwdkifwdkif a[mawmfrlcJhaom


"ruEmaygif;Spfaomif;av;axmifudkxnfhoGif; aemufqHk; qkra[mMum;xm;aom
"ruEm a'oemawmf wqljzpfavonf? yd#uoHk;yHk vdk&if;twdkcsKyfjzpf\?
tajcESpfacsmif; tajcav;acsmif;Sdukefaom ow0gtm;vHk;wdkU\ ajc&monf qifajc&m
0ifouJhodkU igbk&m;onf

45-0gwdkifwkdif a[mMum;tyfaom

a'oemawmftm;vHk;wdkUonf ypdrAk'0pe tyrm'a'oemawmf 0ifMuukef\/


r0ifaom a'oemawmfrnfonf rSd[k Ak'jrwfpGmudk,fwdkifvnf; rdefUMum;awmfrl\/
odkU omw oAsOe au0vy&dykPpaom

*kPftqDwdkUESifh pHknDjynfhvQrf;aom

ypdrAk'0pe Mo0g'a'oemawmfBuD;udk ausmufoabFm


OD;auo0onf rdrd\ ]]tJ'D Nidrf;&mw&m;wckudkawmh
rarhMueJY}}

[laom

q&mawmftrnfcH
b,fawmhrS

a[majymcsufwcktwGuf

]]ocFg&w&m;wdkU&JUukef&m cef;&m csKyf&mjzpfwJh edAmefudk rarhravsmhaom owdw&m;ESifh


jynfhpHkMuavwJh}}[k r[kwf r[wf
okyfzefum

vkyfZmwfcif;

t[kwftrSefxifatmif

t"dyg,fjyefqdkjcif;onf tvGef0efav;zG,fBuD; jzpfavonf/

ausmufoabFmq&mawmfrnfaom

tm'durdu OD;auo0onfif;?

,if;0g'udk vufcH,HkMunfMu a[majymjzefUcsDaeMuukefaom ausmufoabFm0g'D


om0uBuD;wdkUonfif;? Ak'jrwfpGm a[mMum;awmfrlonfudkvnf; ra[mMum;onfh

taea&mufatmif ra[mMum;awmfrlonfudkvnf; a[mMum;awmfrlonfh


taea&mufatmif BuHaqmifzefwD; 0g'opfwckudk xlaxmifMuolwdkU jzpfukef\/
,if;odkU 0g'opfudkxlaxmifMuolwdkUonf azmfjyygt|uxmpum;udk
owdrloifhMuukefonf/

ww ,HudOd {uH t"raum|moH *a[wGm ]]rH t"rH "armwd u&dr? {0H trSmuH
tmp&d,ukvH ed,smeduH b0dwd? r,O avmav ygu#m b0dmrm}}wd
wH t"rH ]]"arm t,Ed}} uaxEm ]]"arm}}wd 0d0'Ed? wax0 "armaum|maook
{uH *a[wGm ]]t"arm t,H}}EduaxEm ]]t"arm}}wd 0d0'Ed/ (Oy&dyPmo t|
uxm?ESm-31)
xdk "rtzdkUtpk t"rtzdkUtpk

ESpfrsKd;wGif trSwfrxiftMuif wpHkwckaom

t"rtzdkUtpkudk qkyfudkifpGJ,lMu rnfaom t"rudk "raywnf;[k yMuukeftHh?


odkU yMuaomf igwdkU\ q&mpOf orm;quf tEG,ftqufquf rysufatmif
,laqmifvmcJhaom t"ronf oHo&mrS vGwfajrmufaMumif; t,l0g'vnf; jzpfayvwHU?
igwdkYonfvnf; avmu 0g't,lwck xlaxmiforI yolrsm;tjzpf wGif&pf
xifSm;ukefvwHU- [l xdkwpHkwckaom t"rudk ]]onfum; "raywnf;[k
ajymqdka[mMum; jzefUcsDMuukefvsuf jiif;cHkMuukef\? xdkenf;wlpGm "rtzdkUtpkwdkUwGifvnf;
wpHkwckaom "rtzdkUtpkudkqkyfudkif pJG,lMuukef
ajymqdka[mMum; a&;om;

onfum; t"rwnf;[k

jzefUcsDMuukefvsuf jiif;cHkMuukef\-

[k t|uxmq&mSifonf Ak'omoemawmf tem*wftwGuf ajrmfawG;&ifav;um


rdefUqdkawmfrljcif;jzpf\/ qdktyfcJhNyD;aom pum;pOft&
OD;auo0\ ]]tJ'D Nidrf;csrf;aewJh Nidrf;&mwckudkawmh
[laom

rSm;,Gif;cRwfacsmfaeaom

ausmufoabFmq&mawmf
b,fawmhrS

a[majymcsuf om"spum;twGuf

ypdrAk'0peudk tudk;om"uyjcif;onf ckwf&mwjcm;

S&mwvGJ tNrD;tarmufrwJh

om"som"urajrmufaom tudk;om"uyjcif;om jzpfonf[k


0denf;"dk&fq&mawmfBuD;rsm;u
,lawmfrlMuonf/

rarhMueJY}}

0dyemPfESifhywfouf apm'em
aom"emwdkUudk
pdppfa0zefcs
uf
apm'uq&mawmfrsm;u ausmufoabFmpmtkyfrsm;rSatmufyg
aumufEkwfcsufwdkUudk xkwfjy apm'emMuonf/
() tJ'D csKyfaewm odwm 0dyemPfac:w,f? 0dyemPfu
'Dvdkjzpfaewmudk rSdbl;?
csKyfaewmomvQif Sdygovm;vdkU odw,f/
(axkywdESifhw&m;awmfrsm; ESm-120/)
(w) olU[mol tjzpfawGrS csKyfaewm Nidrf;aewm rSefw,f? tJ'g oknvdkU
ac:w,f? oknw tewvdkU ac:w,f? tedrdw tedpEkyemvdkUvJac:w,f? tJ'g
0dyemPf/ (axkywdESifhw&m;awmfrsm; ESm-106/)
(x) tukodkvfw&m;qdk;awGu olUtvdkvdk Nidrf;aevdkUrdkU Nidrf;aew,fvdkUodwm
0dyemPf/ (axkywdESifhw&m;awmfrsm; ESm-214/)
(')

tvHk;pHkaom udavomtjzpfawG jzpfrIawG rSdbl;vdkU odwmu

0dyemPf/ (axkywdESifhw&m;awmfrsm; ESm-276/)


(") Nidrf;wmudk odwmu txufwef; 0dyemPf? tedrdwEkyem?
oknwEkyemPf/ (axkywdESifhw&m;awmfrsm; ESm-306/)
(y) pdwfwGif udavomw&m;wdkU
udavomwdkUrSdyHkudk odjrifaom

rSdao;yghuvm;[l

Pfonf txufwef;usaom 0dyemPfyif jzpfavonf/ (twdkif;twdkif;


#Dum? ESm-53/)
(z) 0dyemqdkwm pmvdkuawmh cefUjim;w,f? jrefrmvdkuawmh txl;xl;
tjym;jym; qef;jym; qef;Mu,fwJh udavompdwfawG raempdwfeJU pdwfrul;rDu pdwfl;awG
rjzpfao;bl;vdkUodwm? (0g) pdwfl;awG ay:aygufvmatmif ul;ay;wJh pdwfudku
rSdao;yguvm;vdkU odwm? tJ'D todPfudk pmvdkuawmh 0dyemPfac:w,f/
(a,m*DvufpGJ? ESm-7/)
apm'uq&mawmfrsm;u taMumif;jyxm;onfrSm odkUjzpf\/ ausmufoabFm\
txufazmfjyyg
0dyemudp tjrifrSm bk&m;a[m w&m;awmfrsm;ESifh vHk;0qefUusifaMumif; ]]{um,aem
t,H bdua0}} tpSdaom w&m;a'oemawmfrsm;t&

vkyforQ 'ku[laom

ausmufoabFm0g'onf bk&m;a[mESifh qefUusifaMumif;? dk;om;pGm Ak'w&m;udk


usifhBuHud;ukwf tm;xkwfvdkolrsm;twGuf tb,frQ qHk;HI;epfemrIjzpfapvsufSdaMumif;?
apm'emwifoGif;cJhMuygonf/

pk'dwuq&mawmf (ausmufoabFm0g'D)rsm;bufrS aom"emy&mwGif


]]kyfcEmBuD;onf yOuEm?
0g-tEkygygeuEm? xdkcEmBuD;udk 0dyemrI&? 0dyemI&efrSm udavom ocFg&awG
rjzpfrD csKyfaeaom oknwoabm tedrdw tedp tew oabmjzpfonf}} [l
jzpfygonf/ rjzpfrDu csKyfaeaom oabm

[lonfrSm 0dok'dr*f t|uxm y#dy'gP'e 0dok'deda'o


ocFgkayumPuxm pmrsufESm 295wGif azmfjyxm;aomtedpmEkyeH [d O',awm ykaA ocFg&m ewdwd
y&dpdEdwGm- [laomygXfudk &nfTef;ygonf/
[d? xdkpum;udk csJUOD;thH/ tedpmEkyeH? tedpmEkyemonf/ O',awm?
Oyg'fonfrS/ ykaA? aS;/ ocFg&m? ocFg&wdkUonf/ ewd? rSdukef/ wd? odkU/ y&dpdEdwGm?
ydkif;jcm;/ (orEkywd? aumif;pGm I\)
odkUjzpf apm'emcsufwGif udk;um;xm;aom ygVdawmf t|uxm #Dumrsm;onf
wynfhawmfwdkU
,ckvufSd

a[mMum;csuf

teuft"dyg,frsm;ESifh qefUusifrI rSdyg[l acsy

wifoGif;xm;onfudk awGUSd&ayonf/

0denf;"dk&fq&mawmfrsm;\
oHk;oyfcsuf
apm'uq&mawmfrsm;u-() (w) (x) (') (") (y) ESifh (z) trSwfjy
aumufEkwfcsufyg ausmufoabFm0g' 0dyemudp tjrifrSm bk&m;a[mESifh
qefUusifaMumif;? dk;om;pGm Ak'w&m;udk usifhBuHud;ukwf tm;xkwfvdkolrsm;twGuf
qHk;HI;epfemrIudk jzpfapaMumif; pGJqdkwifoGif;cJhMuonf/
pk'dwuq&mawmf (ausmufoabFm0g'D)rsm;u-() (w) (x) (') (") (y) ESifh
(z) trSwfjy aumufEkwfcsufyg a[muGufrsm;onf
uxmygXfudk &nfTef; a[mMum;xm;onf
udk;um;xm;aom

ygVdawmf

txufazmfjyyg 0dok'dr*f t|

jzpfaomaMumifh

apm'uq&mawmfrsm;

t|uxm

#Dumrsm;ESifh qefUusifbufrSdaMumif; jiif;qdkacsyxm;onfudk awGUSd&onf/


,if; pk'dwuq&mawmfrsm; acsyxm;aom
odSd&atmif ,if;wdkU

pum;&yf

rSef-rrSefudk

udk;um;xm;aom 0dok'dr*ft|uxm ESm-295udk jynfhpHkpGm avhvmMunfhI&ayrnf/


avhvmMunfhIvQif]]tedpmEkyeH [d O',awm ykaA ocFg&m ewDwd y&dpdEdwGm awoH *w
oraEormeH}}
0,awm y&H e *pEd? {aw0 tE&"m,EDwd y&d0#Krawm
orEkywd}}- [l jynfhpHkpGm 0guswpfckvHk;udk awGUjrif&ayrnf/
if;0gusudk[dopH? rSefay\/ tedpmEkyeH? tedpmEkyemonf/ O',awm?
jzpfjcif;rS/ ykaA? aS;/ (rjzpfrDumvu/) ocFg&m? ocFg&wdkUonf/ ewd?
rSdMuukefao;/ wd? odkU/ y&dpdEdwGm? ydkif;jcm;/ awoH ocFg&meH? xdkocFg&wdkU\/

*w? NyD;pD;jcif;[laom tvm;tvmudk/ (*[Ed edAw) 0g- jzpfay:vmyHkudk/ (*[Ed edAw)


oraEormeH? tpOfvdkufqifjcifvsuf/ ]]0,awm? ysufjcif;rS/ y&H? aemufodkU/ e*pEd?
roGm;Muukef/ {aw0? ysufjcif;omvQif/ tE&m"m,Ed? uG,faysmufukef\}}/ wd?
odkU/

y&d0#Krawm? e,fqHk;

tzefwvJvJ

tuefUtowftm;jzifh/ orEkywd?

I\-[l teufjyefqdk&rnfjzpfonf/

t"dyg,fqdk&ygrl-tedpmEkyemPfqdkonfrSm
umvwkef;u)

jzpfjcif;rS

aS;

(rjzpfrD

ocFg&wdkUonf rSdMuukefao;[k tpu ydkif;jcm;cJhNyD;aemuf xdkocFgwdkU\


jzpfay:vmyHkudk tpOfvdkuf qifjcifvsuf ysufjcif;rS aemufodkUvnf;

roGm;Muukef?

ysuf&m cPomvQif uG,faysmufoGm;Mu&onf[k e,fqHk; tuefUtowftm;jzifh


tzefwvJvJIaom 0dyemPfyif jzpfonf[l qdk&ayonf/
xdktcef;udk zGifhqdkaom 0dok'dr*fr[m#Dumq&mu onfxufydkrdk Sif;vif;pGm
zGifhqdkxm;jyef\/
zGifhqdkyHkrS
m]]tedpmEkyem [d ocFga& tm'dawm O'a,e tEawm 0a,e
y&dpaE ywd/
tm'dtE0Ewm, [d aw tedpmwd-[ljzpfonf/
if;#Dum0gusudk-[dopH? rSefay\/ tedpmEkyem? tedpmEkyemonf/
ocFga&? ocFg&wdkUudk/ tm'dawm? tprS/ 0g-tp/ O'a,e? jzpfjcif;jzifh/ tEawm?
tqHk;rS/ 0g-tqHk;/ 0a,e? ysufjcif;jzifh/ y&dpaE? ydkif;jcm;tyfonfwdkUudk/ ywd?
Ijrifwwf\/ [d? rSef\/ 0g-qufOD;tHh/ aw? xdkocFg&wdkUonf/ tm'dtE0Ewm,? tp
tqHk;Sdonf\tjzpfaMumifh/ tedpm? rNrJukef/ 0g-tedprnfukef\/ wd? odkU
odtyf\-[l teufjyefqdk&rnfjzpfonf/
t"dyg,f xyfrH Sif;&ygrltedpmEkyemPf[lonf
ocFg&w&m;wdkUudk
tpydkif;jzpfay:vmjcif;jzifhvnf;aumif;?
tqHk;ydkif; ysufpD;oGm;jcif;jzifhvnf;aumif; ydkif;jcm; Ijrifwwfaom Pfyifjzpfonf/
rSefygonf-xdkocFg&w&m;wkdUonf tpvnf; Sdovdk tqHk;vnf; SdaeaomaMumifh
tedprnfukef\[k odxm;&rnf[k qdkvdkonf/
0dok'dr*f t|uxmpum;udk xyfqifhSif;vif;&vQiftedpmEkyemPf[lonf ocFg&wdkU\ jzpfay:vmyHkudk tpOfvdkuf qifjcifvsuf
tzefwvJvJ
Ijrifwwfaom Pfjzpf\/
,if;odkU I&m tedpmEkyemPf\ ]]tIcH ocFg&wdkUonf rjzpfay:ao;rD
aS;tzdkUuvnf; rSdMu? ysufpD;NyD; aemuftzdkUodkUvnf; ra&mufMuyJ ysufpD;&m
cPtwGif;rSmyif uG,faysmufoGm;Muonf? jzpfay:aecsdef[k ac:qdk&aom Oyg'fcPESifh
XDcPuav; tcdkuftwefUrSmomvQif xifSm;pGm odjrifEdkifaom w&m;rsKd;wdkUygwum;}}[l
Ijrif&ef TefMum;xm;onf[k rSwf&rnf/
odkUjzpfvQif pk'dwuq&mawmf (ausmufoabFm0g'D)rsm;onf

]]0dok'dr*f

t|uxmq&mu tedpmEkyemPf\ tIcH tmHkESifh IjrifyHkudk ]]awoH 0w

oraEormeH}}[k wduspGm azmfjyxm;ygvsuf 0dok'dr*f t|uxmq&mawmf\


tmabmfudk tjynfhtpHkr,lyJ rdrd vdkcsifoavmufudkom uGuf
]]udavomocFg&awG rjzpfrDu

rSdao;aom

oabmudk

,lNyD;vQif
odwm[m

0dyemPfjzpfonf}}[k a&;om; a[mMum; aeMujcif;onf if;wdkUudk;um;aom


0dok'dr*f t|uxmESifh
rudkufnDaom a&;om; a[mMum;jcif;om jzpfayonf/
wzef apm'uq&mawmfrsm;u ]]ausmufoabFm\ 0dyemudptjrifrSm
bk&m;a[m w&m;awmfrsm;ESifh vHk;0 qefUusifonf}}[k qdkxm;Mu\ bk&m;a[m
w&m;awmfrsm;ESifh rnfodkU qefUusifavoenf;? qefUusifyHkudk od&ef vdktyfvmjyef\/
bk&m;a[m 0dyem tppftrSefum; ,ck qdkvwHUonfhtwdkif;yif jzpfygonf/

bk&m;a[m
0dyemrsm;
r[mukPmawmfocif bk&m;Sif udk,fawmfjrwfBuD;onf vlewfjA[mow0g
a0ae,swdkUtm;
r*fzdkvfedAmef &Sd&eftwGuf 0dyemw&m;awmfrsm;udk a[mMum;awmfrlcJhayonf/
a[mMum;awmfrlcJhyHkrSmedAmeoyg,H a0g bdua0 y#dy'H a'aomrd? wH okPmx?
uwrmp om bdua0 edAmeoyg,m y#dy'g/
" bdua0

bduK tedpEd ywd? lyg tedpmwd ywd?

puK0dnmPH tedpEdywd-[l jzpfonf/ (oH,kwfygVdawmf)


t"dyg,fum;cspfom;wdkU edAmef&&ef avsmfuefoifhjrwfaom tusifhudk q&mbk&m;
a[mMum;jyrnf? xdkw&m;udk oifcspfom;wdkU em;axmifMu/

cspfom;wdkUudk

edAmef&&ef

avsmfuefoifhjrwfaom tusifhum; b,f[mygvJqdkvQifcspfom;wdkUonf omoemawmf


puKyom'kyfonf tNrJrSd[l
IrSwf\/ tqif;rsKd;pHk
tNrJ rSd[l

&[ef;awmf a,m*Donf

lygHkwdkUonf tNrJrSdMuukef[l IrSwf\? puK0dnmPfpdwfonf

IrSwftyf\ qdkvdkonf/
ae&m 0dyemPf\ Ip&m rSwfp&m tmHkudk ]]puK yom' kyftqif;rsKd;pHk
lygHkrsm;ESifh puK0dnmPfpdwf[laom kyfemrfw&m;}}[k jrwfpGmbk&m;u
TefMum;awmfrlcJhonfudk rsuf0g;xifxif awGUjrifMu&ay\/
xdkrSwzef a[mMum;awmfrljyefonfrSmXmeH acg yaewH 0dZwd? ,H oDv0g bduK ar yOKyg'geuaE
tedpawm 'kuawm tewawm a,medaom reoduma&maEm aomwmywdzvH
opdua&,s[ljzpfonf/ (cE0*oH,kwfygVdawmf-136)

t"dym,fum
oDvw&m; xifSm;Sdaom &[ef;awmfonf Oyg'geuEm ig;yg;wdkUudk
;tedp 'ku
tew tjcif;t&m

tm;jzifh

toifhtwifh ESvHk;oGif;um

IrSwfygrl

aomwmywdzdkvfudk rsufarSmufyzdkU&ef taMumif;rSefonf/ pifppf{uef


trSefSdonfom [kqdkvdkonf/
ae&mvnf; 0dyemPf\ Ip&m rSwfp&mtmHkudk ]]Oyg'geuEmig;yg;}}[k
jrwfpGmbk&m;
TefMum;awmfrlxm;onfudk owdy&efjzpf\/
xdkrSwyg; a[mMum;awmfrlxm;onfrSm" bdua0 bduK uma, um,mEkyD 0d[&wd tmwmyD orZmaem
owdrm 0dae,s avmau tbdZm a'greH/
a0'emok a0'emEkyD 0d[&wd?
pdaw pdwmEkyD 0d[&wd?
"arok "rmEkyD 0d[&wd tmwmyD orZmaem owdrm 0dae,s
avmau tbdZsm a'greH[lNzpfonf/ (okwfr[m0g r[mowdyxmeokwf ygVdd)
t"dyg,fum; &[ef;wdkU omoemawmf &[ef;(tm;xkwfaeaoma,m*Dyk*Kdvf)onf
tNyif;txef tm;xkwfum trSwf&NyD; rSefpGm tNym;tm;Nzifh odonfNzpf rNrJ
qif;&J tpdk;vJr& rvSyaom
kyftaygif; udk,f rNrJ qif;&J tpdk;vnf;r& rvSyaom kyftaygif;rQ[k
INrifvsuf(rNrJ qif;&J tpdk;vnf;r& cHpm;rIrQ Nzpfaom a0'emwdkU rNrJ qif;&J
tpdk;vJr& cHpm;rIrQ[k INrifvsuf/ rNrJ qif;&J tpdk;vnf;r& BuHodrIrQNzpfaom
pdwf rNrJ qif;&J tpdk;vJr&

BuHodrIrQ[k INrifvsuf/

rNrJ qif;&J

tpkd;vnf;r& twr[kwfaom oabmw&m;rQ[k INrifvsuf/)


INriftyfaom kyftaygif; avmu cHpm;rI avmu BuHodrI avmu
oabmw&m; avmutay: rIrdvQif Nzpfay:vmEdkifaom tbdZsm a'gre ac:
avmbESifh a'goudk NzpfcGifhr&atmif y,fSm;azsmufzsuf ae\ [l Nzpfonf/
ae&mvnf; 0dyemPf\
pdw "r}}[k

IrSwfp&m

NrwfpGmbk&m;u owfrSwfNyxm;cJhonfudk
odMu&ayonf/
xdkrSwNzm t|uxmq&mawmfuvnf;-

tmkHudk

]]um, a0'em

um, a0'em pdw "arok udOd "rH temrodwGm bm0em emr ew-[k
xifxifSm;Sm;
rdefUrSmawmfrlxm;Nyefygonf/

t"dyg,fum; um, a0'em pdw "r av;0aom


tmkHawGxJu wckckaom

Ip&m rSwfp&m

IrSwfp&mtmHkudkrS roHk;oyf rIrSwfvQif 0dyomem bm0emrnfonf rSdEdkifyg [l


Nzpf\/
xdkrSwyg; ygVd Nrefrm ESpfbmomNzifh 'DyeDusrf;aygif; aNrmufrsm;pGmwdkUudk
ypkawmfrlcJhaom aus;Zl;awmfSif v,fwDq&mawmfbk&m;MuD;u 0dyemPft&mwGif
yxrtqifhNzpfaom emrly y&d*[nPf tpDt&ifudk v,fwD'DyeDaygif;csKyf orm'd|
d'DyeDcef; ESm 137-138 ]]emrlyy&d*[ orm'd|dudk yvkyf tm;xkwfvdkaomolonf rsm;pGmaom
emrfw&m;wdkUwGif tMuif tMuif emrfw&m;onf xifSm;\/ y"meNzpf\/
emrfw&m;tm;vHk;wdkUESifh qufqHaom oAom"m&Pemrfvnf; Nzpf\/
xifSm;aom y"me ]oAom"m&P} emrfw&m;udkomvQif aumif;pGm rSwfom;
ESvHk;oGif;tyf\/
xdky"me ygu# oAom"m&P

emrfw&m;udk odrf;qnf;vdkufonfSdaomf

MuGif;aom emrfw&m;wdkUonfvnf; taEm*"= twGif;0ifNzpfavawmh\/ toD;tNcm;


odrf;qnf;zG,f rSdNyD/
kyfw&m;udk
MuGif;aom

ESvHk;oGif;&mvnf; xifSm;aom

"mwfav;yg;udk

ESvHk;oGif;vQif

kyfw&m;pkvnf; taEm*"= twGif;0ifavawmh\}}[k rdefUMum;awmfrlcJhonf/


vnf; 0dyemnPf\ IrSwfp&m tmHkudk xifSm;aom emrfw&m;
xifSm;aom kyfw&m;[k aocsmpGm xkwfNyxm;awmfrlonfudk Sif;vif;pGm
awGUMu&ayonf/
odkUNzpf emrlyy&dap'

paom 0dyemPftppfudk Nzpfapvdkaom

yk*Kdvfonf qdkcJhNyD;aom y&rwf ynwf 2-rsKd;wGif y&rwfkyfemrf tppfwdkUudkomvQif


Ityfukef\/ ynwf[lorQudk rItyf/ y&rwf kyf emrfwdkUwGifvnf;
avmuDw&m;wdkUudkomvQif Ityfukef\/ edAmefpaom avmukw&mudkum;
rItyf/
taMumif;rlum; r&bl; rodbl;ao;aomaMumifh xdkavmukw&mw&m;wdkUonf
ykxkZOfwdkUtm; obm0vuPm ponftm;Nzifh trSeftwdkif; rxifukef/ t&d,mwdkUrSm
trSeftwdkif; odEdkifaomfvnf; xdk avmukw&mudk INcif;onf tusKd; rSdacs/
xifSm;apOD;tHh- avmuDw&m;wdkUudk INcif;onf xdkw&m;wdkU

edp okc

tw[k pGJvrf;aom udavomwdkUudk uif;apEdkifNcif; tusdK; Sd\/ avmukw&mwdkUum;


xdkodkUpGJvrf;aom udavomyifrSdacs/ xdkUaMumifh xdkw&m;wdkUudk Iaomfvnf; udavomudk
y,fEdkifNcif;[laom tusKd; rSdonfomwnf;/

Oyrm- aNrwvif;udk

nDGwfapvdkaomolrSm Nrifh&mudkwl;zdNcif; edrfh&mudk

zdkUNcif;onfomvQif nDGwfapNcif; tusKd;Sd\/ tvdkvdkyif nDnmaom

ae&m

wl;zdNcif; zdkUNcif;onfum; tusKd;rSdouJhodkUwnf;/


xdkrSwyg; 0dyem,meduNzpfaom

ykxkZOf aouwdkU\

ypu0dyemESifhqdkifaom tmHkw&m;wdkUudk atmufygtwdkif; ydkif;Ncm; rSwfom;&m\/

yom'kyf 5-yg; 0do,kyf 7-yg; bm0kyf 2-yg; tmayg"mwf 1yg; [',kyf


1-yg; tm[m&kyf 1-yg; ZD0dwkyf 1-yg; [laom edyEkyf 18-yg;/
tukodkvfpdwf 12-yg; [odwkyg'fMuOfaom t[dwfpdwf 17-yg;
r[mukodkvfpdwf 8-yg; r[mMud,mpdwf 8-yg; [laom umrpdwf 45-yg;?
if;pdwfwdkU ,SOfaom apwoduf 52-yg;? kyf pdwf

apwodufwdkUwGif

rsufarSmufxifSm;aom w&m;wckckudkom y"mey

Ityf\

0dyemPf\

tmHkw&m;rsm;udk

ay:vGifxifSm;pGm

[l

okyfoaumifNzifh

xkwfaqmifa&wGuf odtyfayonf/
NyqdkcJhNyD;aom 0dyemPf\ IrSwfp&m tmHkaygif;rsm;pGmwdkUonf Nzpfay:cJhNyD;
vGefcJhNyD;aom twdwftmHkvnf; r[kwfukef rNzpfay:ao; rSdao;aom tem*wf
tmHkwdkUvnf; r[kwfukefrl ,ck Nzpfay:aeqJ xifSm;SdaeqJ
ypKyeftmHkw&m;wdkUomNzpfaMumif;udk NrwfpGmbk&m;Sif udk,fawmfNrwfMuD;utwDwH emEGm*ar,s? ey#duacF tem*wH/
,'wDwH y[DeH wH? tywO tem&wH/
ypKyEO ,H "r ?ww ww 0dyomwd/
toH[D&H toHukyH? wH 0d'g rEkNAL[a, (r?
3/226)- [l a[mawmfrlcJhygonf/
t"dyg,fum;twdwfNzpfaom cEmig;yg;onf csKyfaysmufNyD; NzpfavaomaMumifh
twdwfcEmig;yg;udk wzefNyef rvmap&m? wPSm'd|dwdkUNzifh Nyef

pOf;pm; rae&m/

tem*wf cEmig;yg;onf ra&mufvmao; rNzpfay:vmao;aomaMumifh


tem*wfcEmig;yg;udk wPSm'd|dwdkUNzifh rarQmfvifhrawmifhw&m/
ypKyefNzpfaom cEmig;yg;udkvnf;
tEkyemwdkUNzifh

xdkxkdNzpfqJcPomvQif

ckepfyg;aom

IrSwf\/wPSm'd|dwdkU rqGJiifEdkifatmif wPSm'd|daMumifh rysufpD;Edkifatmif ypKyef


cEmwdkUudk Nzpfcdkuf
Nzpfcdkuf IrSwfaom 0dyemnPfudk ynmSdonf yGm;ap&m\[k qdkvdkonf/
xdkrSwNzm ygVdawmfvm 0dyem tusOf;csKyf wpfrsKd;udkvnf; odkU
avhvmEdkifayonf/ (1)

tedpawm tEkyea|e 0dyem?

(2)

'kuawm tEkyea|e 0dyem?

(3)

tewawm tEkyea|e 0dyem- [l

y#dord'gr*f ygVdawmf pmrsufESm (287) a[mawmfrlxm;onf/ ,if;ygVdawmf\


t"dym,frSm tedp 'ku tew tNcif;t&mtm;Nzifh tzefzef INrifwwfaom
teufoabmaMumifh 0dyemrnf\[k qdkvdkonf/

tzefzef INrifwwfaom 0dyemPf\ INrifp&m tmHktNzmNzmudk


Nyoawmfrl&eftwGuf ]]lyH a0'eH onH ocFga& 0dnmPH}} [lvnf;
a[mawmfrlxm;onf/ t"dym,frSm 0dyemPf [lonf kyf

a0'em onm ocFg& 0dnmOf[laom cEmig;yg;udk tedp 'ku tew


tNcif;t&mtm;Nzifh INrifNyD;rS
Nzpfay:vmaom PfrsKd;Nzpfonf[k qdkvdkonf/
xdkwGif tedp tNcif;t&m[lonf[kwGm tbm0a|e tedpm-[k t|uxmqdkoNzifh ]]Nzpfay:vmNyD;aemuf
csKyfaysmufysufpD;oGm;aom teufoabmyif}} Nzpf\/
'ku tNcif;t&m[lonfO',A,y#dyDVea|e 'kum[k t|uxmqdkoNzifh ]]NzpfrI ysufrI tpkpkwdkUu
tzefzeftxyfxyf
ESdyfpuftyfaom teufoabmyif}} Nzpf\/
tew tNcif;t&m[lonft0o0wea|e tewm[k t|uxmqdkoNzifh ]]tvdkrvdkuftudufryg
olUoabmtwdkif;om
Nzpfwwfaom teufoabmyif}} Nzpf\/
vuPm,mOf tNcif;t&moHk;yg;onf 0dyemPf\ INrifp&m
xifSm;Sdaeaom tmHkay:rSm rSDom Nzpfay:vmonf/ INrifp&m tmHkrygyJ
olUtvdktavsmuf Nzpfay:vmdk; Sdaomw&m;rsKd; r[kwfacs/ ausmufoabFm0g'vm
0dyemPfonf

]]ocFg&w&m;wdkU

bmwckrQrSdao;onfudk

odwm

0dyemPf}}[k

xifSm;rSdao;aom t&m[lonf
Nzpfay:vmNyD;aemuf

rNzpfay:rD

qdkxm;&m

rNzpfay:ao;

tbm0ynwfoabmrQomNzpf

csKyfaysmufysufpD;aom teufoabmrSdaomaMumifh

tNcif;t&mvnf; rxifEdkif? NzpfrI ysufrI


ESdyfpuftyfaom

aSUtzdkUu

teufoabmvnf;

xifr&? tvdktvdkuf

tedp

tpkpkwdkUu tzefzef txyfxyf


rSdaomaMumifh

tudufryg

'kutNcif;t&mvnf;

olUoabmtwkdif;

Nzpfwwfaomteufoabm SdaomaMumifh
tewtNcif;t&mvnf; xifrNzpfEdkif/
odkUNzpf

ausmufoabFm0g'vm

0dyemPfonf

bk&m;a[mtppftrSef 0dyemPf r[kwfaomaMumifh t&d,mwdkU\ r*fPf


zdkvfPf tppftrSefudkvnf; r&Edkif edAmeftppftrSefodkUvnf; ra&mufEdkifaom
0dyemPf trnfcHrQom (0dyemPf twkta,mifrQom) Nzpfacsonf/
0dyemPf

twkta,mifudk azmfxkwfvsuf

tusifhvrf;rSm;

t,lvrf;rSm;udk a[mMum;NyoaeMuaom yk*dKvfrsm;udk &nfG,f NrwfpGmbk&m;Sif


udk,fawmfNrwfMuD;u atmufazmfNyyg t*kFw&edum,fvm wokwefudk xkwfNyef
rdefUMum;awmfrlcJhavonf/

wokwef
NrefrmNyef
&[ef;wdkU- w&m;oHk;rsKd;wdkUESifh NynfhpHk xifSm;aom &[ef;onf vltrsm;\
tpD;tyGm; rSdNcif;iSm? vltrsm;\ qif;&JNcif;iSm? vltrsm;\ tusKd;rSdNcif;iSm? ewfvlwdkU\
tpD;tyGm; rSdNcif;iSm? qif;&JNcif;iSm usifholNzpf\/
tb,foHk;rsKd;wdkUenf;[lrlomoemawmftm; ravsmfaom um,uH (olwyg;wdkUudk) aqmufwnfap\/
omoemawmftm; ravsmfaom 0pDuH (olwyg;wdkUudk) aqmufwnfap\/
omoemawmftm; ravsmfaom raemuH w&m; (olwyg;wdkUudk) aqmufwnfap\/
&[ef;wdkU-

w&m;oHk;yg;wdkUESifh NynfhpHk xifSm;aom &[ef;onf vltrsm;\

tpD;tyGm; rSdNcif;iSm? vltrsm;\ qif;&JNcif;iSm? vltrsm;\ tusKd;rSdNcif;iSm? ewf


vlwdkU\

tpD;tyGm; rSdNcif;iSm qif;&JNcif;iSm usifholNzpf\-[k rdefUawmfrl\/

omoemawmftm;

ravsmfaom um,uH 0pDuH raeuH w&m;wdkU

olwyg;wdkUudk aqmufwnfapolonf rnfonfhyk*KdvfrsKd;Nzpfonf[k wduspGm


zGifhNyawmfrlvdkaom t|uxmq&monfurxmeH 0doH0ga'wGm uaxaEm ye teEkavmrdauok "arok
orm'aywd emr- [k rdefUawmfrl\/
t"dyg,frSm- ur|mef;w&m;udkrrSefruef awG;BuHNcif;Nzifh cRwf,Gif;azmufNyefapvsuf
a[maNymaeolonf
0pDuH

omoemawmftm; tavsmfuef ravsmufywfaom

um,uH

raemuH w&m;wdkU (olwyg;wdkUudk) aqmufwnf (usifhoHk;) aponfrnf\-[k

qdkvdkonf/
txufyg bk&m;a[mygVdawmf t|uxmwdkU\ a[mMum;zGifhqdkcsufrsm;t&
0dyemPfudk rSm;,Gif;pGm a[maNyma&;om;aeMuaom ausmufoabFm0g'DwdkUonf
Ak'bmom &[ef; Sif vlwdkU\ tusKd;enf;atmif qif;&Jatmif vkyfaqmifaeMuolrsm;
Nzpfonf[k odtyfayonf/
oHo&m0#frS uRwfvGwf xGufaNrmufa&;onf Ak'bmomwdkU\ t"du ta&;Nzpf\/
0#fqif;&JrS vGwfaNrmufap&ef wckwnf;aomenf;rSm 0dyemur|mef;enf;yif Nzpf\/
0dyemudk rSefuefpGm IrSwf tm;xkwfygrS r*fPf zdkvfPf edAmeftppftrSefudk
&rnfNzpf\/
,ck ausmufoabFm0g'DwdkU\ 0dyemPfrSmrl txufazmfNyyg ygVdawmf t|
uxm #DumwdkUESifh vHk;0qefUusifaeaMumif; awGUMu&NyD; Nzpf\/ xdkodkU
qefUusifvsufSdaomaMumifh ausmufoabFmw&m;udk t,HkrSm;MuSmaom olwdkUonf
av;oacsFESifh urmwodef;umvywfvHk; yg&rDawmfwdkUudk Nznfhqnf;yl;awmfrlrS
oAkwPfawmfudk &Sd bk&m;ppfppfNzpfvmaom a*gwrbk&m; a[mMum;cJhonfh

edAmeftppfudk &SdEdkifrnfr[kwf/ ausmufoabFmq&mawmf OD;auo0\


edAmeftwkrQukdom &SdEkdifMurnfNzpfayonf/ taMumif;rlum;- 0dyemPf ,lyHkudku
rSm;,Gif;vsuf SdaeaomaMumifhwnf;/

odkUNzpfaomaMumifh ausmufoabFm0g'
w&m;awmfrsm;ESifh
qefUusifaomPfNzpf
qefUusifaom

0dyemPfonf bk&m;a[m

ausmufoabFm0g'onf

0g'NzpfaMumif; oHk;oyfawmfrlMuonf/

NrwfpGmbk&m;\

w&m;awmfESifh

cEmudk,fwGif;
edAmefSdaeonf[laom
ausmufoabFm0g'ESifh
pyfvsOf;onfh apm'emESifh
aom"emudk oHk;oyfcsuf
apm'u q&mawmfrsm;u(p) edAmefqdkwm b,frSmvJ? wNcm;rSm r[kwfbl;As? rdrdwdkU cEmudk,frSm
SdaeaMumif;? a&m[dw ewfom; tpSdonfwdkUudk a[mMum;xm;wJh a'oemawGrSm
Sdygw,f/ Mum;zl;MurSmaygh/ xyfrHNyD; tus,fw0ifh aNymraeyg&apESifhawmh/ edAmefqdkwm
rdrdwdkU&JU cEmrSm Sdw,f (axkywdESifh w&m;awmfrsm;? ESm-140) paom
aumufEkwfcsufudk azmfNyNyD;aemuf apm'emcef; a&mufaomtcg apm'em&mwGif(16) ausmufoabFm0g'DwdkUonf a&m[dw ewfom;tm;
a[mMum;cJhaom opmav;yg; w&m;udk udk;um; ]]edAmefonf cEmudk,fxJrSmSdonf?
udk,fxJrSm e*dkxJu edAmefSdNyD;om;? edAmef&NyD;om;}} [laom tm'dedAme0g' t,lonf
tedNEd,A'lyO- paom ygVdawmfrsm;ESifh vHk;0 qefUusifaeayonf[k
apm'emxm;Muonfudk awGU&onf/
,if; apm'emcsufxJ tm'dedAme0g'[lonf ]]tm'd-tpuwnf;u?
edAme=cEmudk,fxJrSm edAmefSdaeonf[k ,lq? 0g'=aNyma[maeNcif;yif}} Nzpfonf/
ausmufoabFm0g'Drsm;\ ]]edAmefqdkwm rdrdwdkU&JU cEmrSmSdw,f}} tpSdaom
a[mMum;csuf a&;om;csufrsm;onf tm'dedAme0g'ESifh xyfwlxyfrQyif jzpfaeonf[k
,lqMu apm'u q&mawmfrsm;u apm'em xm;Mu[ef wlonf/
,if;

apm'emcsuf pk'dwuq&mawmf (ausmufoabFm0g'D)rsm;u

jyefvnfacsyum aom"emy&mwGif tm'dedAme 0g'udk wynfhawmfwdkU oifMum;zl;aom


yd#uwfpmaywGif ryg0if rSif;jywwfyg[kom
cEmudk,fwGif; edAmef

Sd-rSd

wae&m

acsyxm;NyD;?

[laom t"duapm'emcsuftwGuf wduspGm

acsyxm;onfudkrl rawGU&ay/
apm'u q&mawmfrsm;u edAmefonf cEmudk,f\ jyifySdaom
A[d'w&m;om jzpfonf/
arG;&myg cEmudk,fwGif; Sdaom w&m;rsdK;r[kwf[k qdkvdkayonf/

0denff;"dk&fq&mawmfrsm;\ oHk;oyfcsuf
rlv ausmufoabFmq&mawmf\
Sdaeonf[k pGJjrJpGm

0g'onf

cEmudk,fwGif;

edAmef

,lqxm;aom 0g'jzpfaMumif;udk oludk,fwdkif a[mxm;aom ]]edAmefqdkwm rdrdwdkU&JU


cEmudk,frSm Sdw,f? pdwfonmESifhwuG wvHrQavmufaom
aumifykyfBuD;xJrSm

urV0& cEmudk,f

Sdw,f}} [laom (axkywd-302) pum;u axmufcHvQuf

Sdaeayonf/
ausmufoabFm0g' ,lqcsufonf

rSefuefrIrSdyJ vGJrSm;aeaMumif;udk

oludk,fwdkif udk;um;xm;aom a&m[dwokwfjzifhyif jyefvnf Sif;jyrnf/


a&m[dwokwfudk rSif;vif;ao;rD a'oem,lqenf; rl0g'wckudk
odxm;zdkU&m vdktyf\/
a'oemawmfo
nf(1)

wdkufdkuf,lq&onfh

rkcsa'oemawmf? (2)

wifpm;

,lq&onfh Oypma'oemawmf[l 2-rsdK;ESpfpm; Sdavonf/ xdkwGif wdkufdkuf ,lq&rnfh a'oemudk wifpm;


,lqrdvQif bk&m;Sifudk pGyfpGJ&m a&mufonf/
wzef wifpm; ,lq&rnfh a'oemudk wdkufdkuf,lqrdvQifvnf;
bk&m;Sifudk pGyfpGJ&m a&mufjyefonf/
odkU pGyfpGJ&m ra&mufatmif a&m[dwokwf ,lqenf;udk Sif;jyygOD;rnf/
a&m[dwokwfro Asmrraw uaV0a&

oonrSd oreau avmu ynayrd

avmuork', avmueda&m" avmueda&m"*grded y#dy'H[l


a[mawmfrlxm;onf/
Asmrraw? wvHrQavmufaom/ oonrSd? onmSdaom/ oreau?
pdwfESifhwuGaom/ ro uaV0a&?
'kuopm[laom

taumifykyf/ avmu?

avmuudkvnf;/ ynayrd?

igbk&m; ynwfawmfrl\/

avmuork',? 'kuopm[laom avmujzpfyGm;aMumif;udkvnf;/

ynayrd?

ynwfawmfrl\/ avmueda&m"? 'kuopm[k qdktyfaom avmu\ csKyfqHk;&m


edAmefudkvnf;/ ynayrd? ynwfawmfrl\/ avmueda&m"*grded y#dy'H? 'kuopm[k
qdktyfaom avmu\ csKyfqHk;&m edAmefodkU a&mufaMumif;jzpfaom tusifhudkvnf;/
ynayrd? ynwfawmfrl\/

txufyg a'oemawmfudk om"uxm;NyD; ausmufoabFm0g'Drsm;onf edAmefudk


cEmudk,f taumifykyfBuD;xJrSm Sdonf[k ,lqxm;Muayonf/
omrnrQom MunfhvQif
cEmudk,fxJ

,lqp&mjzpfonf/ opmav;yg;vHk;udk

SdaMumif; a[mMum;xm;aom a'oem[kxifrSm;p&mjzpfonf/

opmav;yg;xJwGif yg0ifaeaom eda&m"opmac: edAmefBuD;udkvnf; cEmudk,fxJrSmyif


wu,fSdaeonf[k wGufq&zdkU &Sd\/

odkUaomf txufu TefjycJhonfhtwdkif; a'oemawmfonf rkcsa'oemawmf


jzpfavovm;?
Oypm a'oemawmf jzpfavovm;[k cGJjcm;wwfzdkU&m vdktyfvmayNyD/ rdrd\
udk,fydkifPfjzifh twdtus r,lqEdkifvQif

bk&m;Sif\ tvdkawmfus zGifhjyvQufSdaom

t|uxmudk tm;udk;&ayvdrfhrnf/ t|uxmq&mu rnfodkUzGifhqdkxm;oenf;/


ta'ord [d wH a,oH eda&ma"m? awoH 0aoe Oypm&awmyd
ed'dod,wd/ (0dok'dr*f t|uxm)
t"dyg,f

tusOf;csKyfrSm- eda&m"opmac:aom

edAmef\wnf&m a'orSdyg/

odkUaomfvnf; eda&m"opm[k ac:aom edAmefudk cEmudk,f ynwf\-[k bk&m;Sif


a[mxm;awmf

rlcJhjcif;onf (ausmufoabFm0g'Drsm; rSwfxif ,lqMuovdk

trSefwu,f cEmudk,ftwGif;rSm Sdaejcif;rsdK;r[kwfyJ) wifpm;NyD; a[mxm;jcif;om


jzpfaMumif;udk zGifhjyxm;jcif; jzpfonf/
xyfqifh Sif;jy&ygrl opmav;yg; Sdonfhteuf(1) 'kuopm (2) ork',opm (3) r*opm- opmoHk;yg;onf
cEmudk,ftwGif; rkcstm;jzifh
&Edkifayonf/ eda&m" opmac:aom edAmefudkrl cEmudk,ftwGif;
rkcstm;jzifh r&Edkifay/
eda&m"opmac:aom
cEmudk,fwGif;

edAmefonf

Sdaomw&m;taejzifh cEmudk,ftwGif;
cEmudk,fESifh

csKyfNidrf;rI

oEdokc

&xdkufonf

r[kwfyg/ odkUaomf

pyfEG,f odtyfonfudk taMumif;yom

ynwfawmfrlonf[k

bk&m;Sif

oabmrQomjzpf

cEmudk,f

a[mxm;awmfrljcif; jzpfayonf/

t|uxmq&m zGifhjyonfhtwdkif; edAmefonf cEmudk,ftwGif; rkcstm;jzifh rSdyJ


Oypmtm;jzifhom a[mMum;xm;jcif;rsdK; jzpfonf[k odavmufayNyD/
odkUjzpf a&m[dwokwfudk Oypmtm;jzifh a[mMum;xm;aom ae,swokwfrSef;
rodyJ eDww
,l ]]edAmef cEmudk,fxJrSm Sdonf}}[k ,laom0g'onf pifppf trSm;omjzpf aMumif;
odtyfayonf/
trSefpifppf

edAmefonf 0dyemw&m;tm;xkwf

r*fPf

zdkvfPf&ygrS xdkr*fPf zdkvfPfjzifh tmHky&aom cEmudk,frS jyifyA[d'


w&m;rsdK;om jzpfonf/ ae&mwGif apm'uq&mwdkU udk;um;azmfjyaom ygVdawmfwdkUonf
om"uajrmufMuayonf/
bk&m;Sif a[mMum;xm;aom a'oemawmfrsm;wGif aSUESifhaemuf qufpyf
r&Edkifavmufatmif obm0 ESpfrsdK; ESpfpm; uGJjym;aom

t&m[l vHk;0 rSdpaumif;ay/

edAmefonf A[d'w&m;rsdK;jzpf cEmudk,f\jyifyom SdaeaMumif;udk xkwfjyxm;cJhaom


tbd"rma'oemawmfrsm;t& odEdkifavmufayonf/

xdkrSwyg;vnf; trSefpifppftm;jzifh ]]edAmefonf cEmudk,fxJ wnfSdonf?


taSU taemuf awmif ajrmuf paom t&yfa'o wnfSdonf}} ponfjzifh edAmef\
wnf&ma'oudk Tefjy r&Edkifyg/ odkUjzpf rdvdErif;BuD;u tSifem*odefudk
ar;jref;zl;onfrSm odkU jzpf\/

rdvdE/

/edAmef\ wnf&mt&yfonf Sdygovm;/

Sifem*odef/

/edAmef\ wnf&mt&yfrnfonf rSdyg/

rdvdE/

/wnf&mt&yf

rSdcJhaomf

edAmefvnf;

rSd?

edAmefudk

rsufarSmufyonf[laom pum;onfvnf; trSm;om jzpfaeay\-Sifem*odef/

/wnf&mt&yf

rSdaomfvnf; edAmefonf

Sd\? edAmefudk

rsufarSmufyonf[laom pum;onfvnf; trSefyifjzpf\-[l rdvdErif;\ tar;udk Sifem*odefu ajzMum;avonf/ qufvuf


rdefUMum;jyefonfrSmOyrm- rD;yGwfaom a,mufsm;onf 2ckaom opfom;udkyGwfonfSdaomf
rD;udk&\? xdkrD;\
wnfSdaeESifhaom wnf&mt&yf[l rSday/ twl wnf&mt&yfrSdaomfvnf;
edAmefonf Sd\/
0dyemw&m;udk tm;xkwfaomolonf edAmefudk rsufarSmufy&onf
trSefyifjzpf\- [ljzpfonf/
wzef ausmufoabFm 0g'Drsm;u ]]wynfhawmfwdkU a[mMum;aom edAmefrSm
ax&0g' yd#uwfawmfvm edAmef w&m;awmfrsm;om jzpfygonf bk&m;}}[k
qdkxm;Mujyef\/

,if;odkU qdkxm;onfhtwdkif; ax&0g' yd#uwfawmfvm

edAmeftppfom jzpfygrl ax&0g' yd#uwfawmfrsm;ESifh nDGwf&ayrnf/


ax&0g' yd#uwfawmfrsm;ESifh
wdkufqdkifMunfhIvQif odkU

nDGwfonf

rnDGwfonfudk

awGUjrif&rnfjzpf\/
(u)

tedNEd,A'ly edAme XaywGm


od,mA[d'g

oaA "rm od,mtZwm

od,m tZwA[d'g/ ("ro*FPDygVdawmf? 273)

xdkygVdawmf\ t"dyg,frSm puK aomwpaom a`EESifh rpyfaom


t0dnmPu kyfrsm;ESifh edAmefw&m;udk z,fxm; useftm;vHk;aom w&m;wdkUonf tcsdKUu
cEmudk,ftwGif;rSm jzpfaeMuonf/ tcsdKUu cEmudk,f\ tjyifrSm jzpfaeMuonf/ tcsdKUu
cEmudk,f\ twGif;rSma&m? cEmudk,f\ jyifyrSmyg jzpfaeMuonf [l jzpfonf/
edAmefonf cEmudk,f\ jyifyom SdaMumif;udk odkU
qufvuf rdefU\/ (c)

ted`Ed,A'ly edAme A[d'g/

("ro*FPD ygVdawmf)
xdkygVdawmf\

t"dyg,frSm

puK aomwpaom a`EESifh rpyfaom

t0dnmPukyfrsm;ESifh edAmefw&m;wdkUonfum; cEmudk,f\ jyifyrSmom jzpfaeMuonf


[ljzpf\/

wzef edAmefESifh cEmonf wrsdK;wjcm;pD jzpfaMumif;udk


odkUrdefU\/ (*) tan cEm tnH edAmeEd? tmrEm/
(uxm0wKygVdawmf)
xdkygVdawmf t"dyg,frSm cEmwdkUu wjcm;? edAmefu wjcm;avm/ [kwfay\?
cEmwdkUu wjcm;?
edAmefu wjcm;om jzpfonf- [l jzpf\/

wzef edAmefonf cEmudk,f\ jyifyom SdaMumif;udk odkU rdefUjyef\/


(C)

tZwdum "rm? Am[d&m "rm/ ("ro*FPDygVdawmf)

xdkygVdawmf\ qdkvdk&if; t"dyg,frSm cEmudk,f\ twGif;rSm jzpfMuaom w&m;ESifh


cEmudk,f\ jyifyrSm jzpfMuaom w&m;[l 2-rsdK; ESpfpm;Sd&m y&rww&m; av;yg;xJrS
pdwf apwoduf kyfwdkUonf cEmudk,f\
edAmefonf cEmudk,f\

twGif;rSmjzpfMuaom w&m;wdkUjzpfonf/

jyifyrSmjzpfaom w&m;omjzpfonf[k qdkvdkonf/

odkUjzpf pk'dwuq&mawmf (ausmufoabFm0g'D) rsm;\

]]edAmefqdkwm

rdrdwdkU&JU cEmrSmSdonf}} [laom t,lonf ]]ygVdawmfrsm;ESifh vHk;0 qefUusifaeonf}}


[laom apm'uq&mawmfrsm;\ pGJqdkcsufonf w&m;awmfrsm;ESifh udkufnDaom
"rapm'eom jzpfonf/
pk'dwuq&mawmf
(ausmufoabFm0g'D)rsm;\
pGJqdkonfudk
racsyyJ

acsyvTmonf

rpGJqdkonfudkom acsyxm;aomaMumifh roifhavsmfaom acsycsufom jzpfonf[k


,lqMuonf/
txufyg tcsuftvufrsm;udk cHiHkoHk;oyfvQif jrwfpGmbk&m;\ 0g'onf
cEmudk,ftwGif;rSm edAmef rSdaom 0g'jzpfaMumif; xifSm;onf/
]]cEmudk,ftwGif;rSm edAmefSdonf[k}} ,lqxm;aom ausmufoabFm0g'onf
]]jrwfpGmbk&m;\
0g'ESifh

ajzmifhajzmifhqefYusifaeaom 0g'rSm;om

xifSm;onf}}[k

jzpfaMumif;vnf;

0denf;"dk&f q&mawmfrsm;u pdppfa0zefawmfrlMuonf/

pdwfawGrjzpfao;cifu tjzpfat;&mu
edAmef[laom
ausmufoabFm0g'ESifh pyfvsOf;onfh
apm'emESifh aom"emESpf&yfudk
a0zefoHk;oyfcsuf
apm'uq&mawmfrsm;u(#) vdk&if;uawmh

pdwfawG rjzpfao;cifu tjzpfat;aewmu edAmef?

pdwfawG ocFg&awG rjzpfao;cifu tjzpfat;&mukef&m edAmef- (axkywdESifh


w&m;awmfrsm;? ESm-236) [laom aumufEkwfcsufudk xkwfjyNyD; apm'emcef;
apm'em&mwGif(15) ausmufoabFmwdkU\ edAmef t,ltqrSm cEmudk,fxJ yuwdNidrf;aeaom
at;aeaomt&mudk edAmef[lyif ac:a0:xm;jcif;jzpf Ak'yd#uwfawmfvm edAmefESifh
vHk;0qefUusifvsuf
Sdavonf[k pGJqdkxm;onfudk awGUSd&onf/
,if;apm'emcsufudk

pk'dwuq&mawmf (ausmufoabFm 0g'Drsm;)u

jyefvnf acsy&mwGif oarm[0daem'eDt|uxmudk udk;um;NyD; tocFwoabmSdaom


edAmefudk ay:vGif xifSm;pGm odjrifEdkifap&ef ocFww&m;wdkU\
emrnfrsm;jzifh

a[mMum;xm;jcif;rsdK;

qefUusifbuf

jzpfaMumif;? tytjyifrSdjcif;[laom

qefUusifbufoabmudk odvG,f jrifvG,faom tcsdeftcgjy pum;vHk;rsm;udk tiSm;oHk;NyD;


a[mjyxm;jcif;jzpfaMumif;?

pdwfawG rjzpfao;cifu [lonfrSm [dk[dkonfonf

awG;awmMuHpnfaom pdwfawG rjzpfao;cifu[k qdkvdkaMumif;? rjzpfyifu


rycifu[laom pum;rsm;rSm tcsdeftcgudk
arG;uwnf;u

ygvmonfr[kwfyJ

aoNyD;awmhvnf; tpOfxm0&

r&nfG,faMumif;? edAmefonf

rarG;cifuvnf;Sd? arG;aeqJvnf;

Sdaeaom edAmefjzpfaMumif;

[laom pum;rsm;udk

awGUSd&onf/

xdkapm'em
aom"emESpf&yfudk
0denf;"dk&fq&mawmfrsm;\
oHk;oyfcsuf
ausmufoabFm0g'udk

avhvm&mwGif ,ck apm'uq&mawmfrsm;

aumufEkwfwifjyaom pum;&yfESifh ausmufoabFm0g'DwdkUa&;om;

a[mMum;xm;aom

pmtkyf pmwrf; wdwfacGyg rusef avhvmrSom ,if;wdkU\ 0g'tjynfhtpHkudk


cHiHkEdkifayrnf/
odkUjzpf rlv ausmufoabFm q&mawmf\ a[muGufrsm;udk azmfjyxm;aom
axkywdpmtkyfudk avhvm&mwGif rlvausmufoabFmq&mawmfonf edAmefESifh
pyfvsOf;aom w&m;yk'faygif; ajrmufjrm;pGmudk a[mMum;cJhonf/ a[mMum;&mwGifvnf;
edAmefcsif; xyfaeatmif w&pyf a[mMum;cJhonf/ a[mMum;onfh tcgwdkif;rSmvnf;
edAmefudk cEmwGif; oGif;xm;
odkUjzpf\/

oGif;xm;om

a[mMum;cJhonf/ a[mMum;yHkrSm

edAmefqdkwm rdrdwdkU raemu aumif;aumif; qdk;qdk; trsdK;rsdK;aom


pdwfawG rjzpfcifu
oabm? tJ'D aumif;aumif;
rjzpfao;bl;qdk,if

qdk;qdk;trsdK;rsdK;aom

pdwfawG

b,fhe,f aevdrfhrvJ? rjzpf&mqdkwJh tjzpfat;&m Sdwmaygh?

tJ'Dtjzpfat;&mu edAmef/
(axkywdESifh w&m;awmfrsm;? ESm130)
qdkvdkonfrSm- rdrdwdkU pdwftpOfrSm trsdK;rsdK;aom MuHpOf pdwful;aom pdwfawG
rjzpfay:ao;rDu at;aewJh oabm[m edAmef jzpfw,f[l jzpf\/
qdkvdkcsufoabmudk
pdwed,mroabmjzifh

y&rww&m;pkwGif

yg0ifaom

pdwfw&m;\

ESD;aESmMunfhvQif ow0g wOD;wa,mufrSm y#doaEwnfaecsdefrS tpy pkwdpdwf rusrD


wb0twGif;
0DxdpdwfrjzpfvQif b0ifpdwfawGom jzpfMu&\/ b0ifpdwfrjzpfvQifvnf; 0DxdpdwfawGom
jzpfMu&onf/
xdkxdk tvDvDaom tmHkudk MuHpnfawG;awmaom pdwfudk 0Dxdpdwf[k qdk&\/
odkUjzpfvQif xdk aumif;aumif; qdk;qdk; trsdK;rsdK;aom MuHpnfpdwful;aom
pdwfawG rjzpfcifu oabm[lonf tb,fenf;? pdwed,mr tvdktm;jzifh MuHpnf
pdwful;aom pdwf(0Dxdpdwf)awG rjzpfcifuqdkvQif b0ifpdwfom jzpfaeay\/
odkUjzpfygu ausmufoabFm0g'DwdkU\ MuHpnfpdwful;aom pdwfawG
rjzpfao;cifu tjzpfat;&m edAmef[lonf ow0gwdkU\ udk,fcEmtwGif; Sdaeaom
b0ifpdwfom jzpf&acsawmhonf/

oHk;oyfcsufudk
atmufygtwdkif;

pk'dwuq&mawmf

(ausmufoabFm0g'D)rsm;u

0efcHvsufSdayonf/
pdwfawG
rjzpfao;cifu [lonfrSm [dk[dkonfonf
awG;awmMuHpnfaom
pdwfawG
rjzpfao;cifu[k qdkvdkygonf/ (trSwf 15-aom"emcsufrS)
wzef edAmefqdkwm bHkBuD;eJU AdrmefBuD;eJU jymom'fBuD;eJU r[kwfbl;? &m*
a'go arm[ rSdavawmh

&m*

a'go

arm[awGu rjzpfavawmh

tylawG taqG;awG rat;wJh pdwfawGrSdavawmh rdrdwdkU&JUpdwfrSm


yuwdtwdkif; at;aewm? Nidrf;csrf;aewm? tJ'g edAmefAs- [laom(axkywdESifh w&m;awmfrsm;? ESm-156? 157)
edAmef t,ltq a[muGufwckudk wdwdususawGU&jyefonf/ qdkvdkonfrSm
Sif;yg\? &m* a'go arm[ tpSdaom udavom tyltaqG; rat;wJh

pdwfawGrSdaomaMumifh rdrdwdkU&JU pdwfxJrSm yuwdtwdkif; at;ae Nidrf;csrf;aewm edAmef-[k


,lqxm;jcif;jzpf\/
a[muGufonfvnf; edAmefudk cEmudk,ftwGif; oGif;xm;NyD; a[mMum;aom
a[muGufom
NzpfaeNyefonf/
uduf&m uduf&m tmHkay:rSm cHkrif wyfruf ESpfoufvdkcsifrIoabmudk &m*qdkonf?
rudufrESpfouf&m tmHkay:rSm pdwfqdk; pdwfysuf pdwfnpfrIoabmudk a'goqdkonf/
opmav;yg;ponfrsm;tay:rSm awGa0rdef;arm rodrIoabmudk arm[qdkonf/

,rpH e vbwd? wrd 'kuH-[laom "rpMum w&m;awmftwdkif;


rdrdwdkUuduf&mudk r&SdMuaom
ow0gwdkUrSm trsm;tm;Nzifh udk,fa&mpdwfyg qif;&J'ku a&mufMu&onf/ ae&mrsdK;rSm
ybm0wDrdzk&m; om*vrdUodkU NyefoGm;aomtcg

uko0wDrif;aeNynfrSm rif;pnf;pdrfudk

NrdefNrdefBuD; cHpm;raeEdkifawmhyJ apmif;awmfudkydkufvsuf om*vrdUbufodkU c&D;Nyif;xGuf&\?


om*vrdUa&mufoGm;aomtcsdefrSmvnf; tdk;vkyf zsm&uf xrif;csufae&aom
tavmif;awmf ukovrif;BuD;udk erlemxm;NyD; MunfhEdkifNrifEdkifMu\/
uka'g twH e Zmemwd-[laom w&m;awmftwdkif; rdrdrESpfouf&m tmHkESifh
awGUuH&aomtcg pdwfqdk;pdwfysuf pdwfnpfMu&onf/
tNypfuif;pifaom

ae&mrsdK;rSm

cED0g'DSif&aoh tay:rSm uvmAkrif;u trsufxGufum

cED0g'DSif&aoh\ em;

ESmacgif;awGudk NzwfvSD;HkrQ

tm;r&ao; vufarmif;ESifh

aNcaxmufawGudkyg Nzwfawmufcdkif;vsuf Sifbk&if[efraygufyJ yHkysufyef;ysuf


rkqdk;Murf;BuD;[ef xGufaeaom uvmAkrif;rdkufudk erlemxm; MunfhMu&rnf Nzpf\/
tavmif;awmf ukorif;ESifh uvmAkrif;rdkufwdkUvdk &m* a'go tpGef;rxGufyJ
awmBuD;rsufrJxJrSm opfGufrdk; opfGufum

opfwHk;uav;rsm;udkom

cif;pDxm;aom ausmif;ocFrf;uav;tay:rSm avsmfawouFef;rsm;udk 0wfHkvsuf


awmopfGuf opfoD;Murf;rsm;udk pm;oHk;NyD; yH;yH;uav; oDwif;oHk;aeEdkifaom
tavmif;awmf awrdrif;om;uJhodkUaom yk*dKvfrsdK;udkvnf; erlemwrsdK;taeNzifh
awGUNrifMu&ayrnf/
odapvdkonfrSm- &m*\'PfcsufaMumifh wdkif;Nynfocif Sifbk&if[laom
*kPfodefudkyif raxmufxm;EdkifyJ udk,fa&m pdwfyg qif;&J'kua&mufae&aom
tavmif;awmf ukorif;wdkUvdk yk*dKvfrsdK;Sdovdk a'go\'PfcsufaMumifh yHkysufyef;ysuf
vlrdkuf vl&rf;um;BuD;tNzpf emrnfBuD;vSaom uvmAkrif;wdkUvdk yk*dKvfrsdK;vnf;Sdae\/
wzef- &m*

a'go'PfrNidyJ

yuwdNidrf;csrf;aom ESvHk;pdwf0rf;Sdaeaom

tavmif;awmf awrdrif;om;uJhodkUaom yk*dKvfrsdK;vnf; Sdaeonfom/


ausmufoabFm0g'DwdkU\

&m*

a'go arm[awGu

rNzpfavawmh

tylawG taqG;awG rat;wJhpdwfawG rSdavawmh rdrdwdkU&JUpdwfrSm yuwdtwdkif;


at;aewm? Nidrf;csrf;aewm? tJ'gedAmefAs- [laom a[muGuftwdkif;om aNym&vQif
tavmif;awmfawrdrif;om; awmxGufNyD; opfGuf opfoD; pm;um
w&m;usifhaeaomtcsdefrSm vdkcsifwyfruf ESpfoufrIvnf; rSd pdwfqdk; pdwfysuf
pdwfnpfrIvnf; rSdaomaMumifh edAmef&aeonf[k qdk&ayawmhrnf/
bk&m;tavmif;awmfrsm;onfyif [dk...yg&rDEke,fpOf tcsdeftcgwkef;up edAmefcsrf;omudk
NrdefNrdefBuD; cHpm;cJhMuzl;ayNyDwum;[k aNymMum;&rnfuJhodkU Sd\/

bk&m;tavmif;awmfqdkonfrSm bk&m;rNzpfcif edAmefudk rsufarSmufyolrsdK;


r[kwfay? okar"mb0wkef;uyif edAmefudk vdkcsifvQif &Edkifonf/ odkUaomf bk&m;Nzpfatmif
tm;xkwfvdk edAmefcsrf;omudk
t[kwfedAmefudk

r,lcJhaMumif;

r*fPfzdkvfPfNzifh

tcdkiftrmSdonf/

wu,fNrifonfSdaomf
&[EmNzpf y&dedAmef

tvGefqHk; ckepfb0om

Mumonf? ckepfb0twGif;rSmyif

pH0if&NrJNzpfonf/
ausmufoabFm edAmefonfum; pum;tNzpf
odkUr[kwf

,ck vlwdkU wifpm;qdkMuaom

y&rww&m;av;yg;wGif

yg0ifaom

aNymaom tysufedAmef?

avmuedAmefrsdK;om Nzpf\?

wu,fhedAmef r[kwfaMumif; odtyfayonf/

xdkrSwyg; ausmufoabFmw&m;awmf a[mMum;xm;aom edAmefrsm;rSm odkU


Nzpfay\/ pdwfrSm tNzpfNidrf;aewm? udavomtNzpf Nidrf;&mu edAmef/
(axkywd? ESm-203) pdwfuav;udk
aevdkufwm

tvkyfray;yJ

'Dtwdkif;wdkif;

edAmefa&mufw,fqdkwm?

tJ'Dvdka&mufwm/ (axkywd? ESm-212)


IwJhpdwfu rIbl;? rIawmh IrI rNidrf;bl;vm;? olUbmomolNidrf;aeawmh
oufomwmaygh? csrf;omwmaygh? edAmefa&mufw,fqdkwm 'Dvdka&mufwm/ edAmefudk
b,fyHkb,fenf; a&mufovJqdk&if 'Dvdk a&mufw,fvdkU aNymMuav/ (axkywd?
ESm-213)
txufyg a[muGufrsm;udk avhvmvQif odkU awGUNrif&rnf Nzpf\/
IrSwf yGm;rsm;rI bmwckrS
aewmudkyif

rvkyfyJ pdwfudk tvkyfray;yJ 'Dtwdkif;wdkif;

IrSwfrI Nidrf;aeaomaMumifh pdwfoufomonf? pdwfcsrf;omaeonf/

pdwfoufomrI pdwfcsrf;omrIonfyifvQif edAmefNzpf\? edAmef a&mufonf [lonfrSm


odkU a&mufNcif;Nzpf\ [l a[mMum;xm;Ncif; Nzpfavonf/
onfrSmvnf; pdwfoufomrI pdwfcsrf;omrIudk edAmef[kqdkxm;aomaMumifh
edAmefonfvnf;
cEmudk,ftwGif;yif wnfSdaeaom edAmefNzpf&Nyefawmh\/
xdkrSwzef edAmefw&m; a[mMum;yHkrsm;rSm odkUaywnf;/
Nidrf;aevdkUSd&if tNzpfawGu Nidrf;&mBuD; Sdw,f? tJ'D Nidrf;&mu
eda&m"opm/ (axkywd? ESm-214)
aumif;aumif; qdk;qdk; trsdK;rsdK;? [kwf[kwf rSefrSef rSm;rSm;
rsm;Nym;aom pdwfawGu
Nzpfaewm rSdbl;? tNzpfu ukefaew,f? 'Dvdk odvm;/
NzpfaewmawG rSdawmh bmeJUvkyfMurvJ? b,fhES,fvkyfrSrNzpfvdkU 'Dtwdkif;
aew,f? tvkyfNidrf; aewm/ tJ'D tvkyf Nidrf;aewJh

pdwfrsdK;udk

zdkvfpdwfac:wm? avmukw&mpdwfvdkU ac:w,f? tJ'g 0dyemvkyfaewm


r[kwfbl;aygh? edAmefa&mufaew,f aNymwm/
(axkywd? ESm-215)

edAmefqdkwm rvkyfyJeJU &wm? [kwfw,f edAmefqdkwm rvkyfrS &wm/ (axkywd?


ESm-232)

txufyg a[muGufrsm;udk pdppfvQif odkU taNzxGufvmrnf Nzpf\/


udavom pdwfqdk;awG rNzpfaomtcg tNzpfawGu Nidrf;&mBuD; Sd\?
xdkNidrf;&mBuD;onf eda&m"opmac:aom edAmefNzpf\/ vdkcsifwyfruf

ESpfoufrI

pdwfqdk; pdwfysuf pdwfnpfrI paom tukodkvfw&m;awG rNzpfaomtcg pdwfxJrSm


Nidrf;at;ae\? csrf;omae\/ Nidrf;at; csrf;omrIudkyif edAmef[k
a[maeNcif;Nzpfonf/
wzef aumif;qdk; rSm;rSef twefwefaom pdwfawG

NzpfaewmrSd? NzpfaewJh

pdwfrSdoNzifh bmrSvkyf r&EdkifaomaMumifh 'Dtwdkif;ae&\? tvkyf rvkyfyJ 'Dtwdkif;


Nidrf;aeonfh pdwfudkyif zdkvfpdwf[k qdkxm;\? avmukw&m zdkvfpdwfudk &NyD;NzpfoNzifh
edAmefudk tvdkvdk a&mufNyD;om;Nzpfaeawmhonf[kqdkvdk\/
bmwckrQ rvkyf&yJ Nidrf;wJhtwdkif;wdkif; tomav; aevdkufHkNzifhedAmefudk
tvdktavsmuf rsufarSmufyNyD;om; Nzpfaeonf[k ,lqxm;Ncif;Nzpf\/ pdwf tem;,lNcif;?
pdwf tm;vyfcsdef ay;xm;Ncif;? (0g) pdwfyifpif,lxm;Ncif;udk edAmef[k
ausmufoabFmq&mawmfu qdkae\/
xdkpum;udk ]]edAmefqdkwm rvkyfyJeJU&wm? [kwfw,f? edAmefqdkwm rvkyfrS
&wm}} [laom ol\pum;u axmucHvsuf Sdaeavonf/
wzef edAmefa[muGufrSm wrsdK;wzHk qef;opfvmNyef\/
w&m; w&m;twdkif;wdkif; odMu&r,f?
odawmh

NrifMu&r,f? w&m; w&m;twdkif;wdkif;

Nrifawmh bmNzpfovJ? w&m; w&m;twdkif;wdkif; odMu&ifawmh tckb0


tckypuu aeNyD;awmh
&ifylat;Mu&r,f?

acgif;rIyfMu&bl;?

acgif;raemufMu&bl;?

oOyg'daooedAmefudk rsufarSmufyMu&r,f/ (axkywd? ESm-224)


a[muGufonf wrlxl;aom edAmefa[muGufNzpf\/ ,cifh ,cifu
a[muGufrsm;uawmh edAmefqdkwm at;wJhtwdkif; Nidrf;wJhtwdkif;om ae&r,f[k
TefMum;cJh\? ,ckawmh r[kwfNyefyg? w&m; w&m;twdkif;wdkif; odMu&? NrifMu&OD;r,f?
odzdkU NrifzdkU&m vdkvmNyef\? todcdkif;aeNyef\? tNrifcdkif;aeNyef\/
[kwfygNyD? b,fvdk od& Nrif&rvJvdkU Nyefvnf pdppfvdkufwJhtcg odkU awGUNrif&\/
bmbm nmnm NzpfvmwJh pdwfuvJ w&m;yJ? ocFg&uvJ w&m;yJ?
edAmefuvJ w&m;yJ? rSwyg; tydktvdkrSdbl;? tJ'gaMumifhrdkUvdkU
w&m;NzpfwJhtwdkif;wdkif; em&w,f? rw&m;NzpfrSm r[kwfbl;/ w&m;udk
Mum;Nyefawmh w&m;wJh w&m;yJ? 0D&d,pdkufNyD; emNyefawmh 0D&d,w&m;?
owdxm;Nyefawmh
,HkMunfNyefawmh

owdw&m;?

[kwfayw,f

rSefayw,fvdkU

,HkMunfwJho'gw&m;?
tJ'Dvdk
219)

w&m;r[kwfwm&,fvdkUudk

rSdbl;?

w&m;csnf;yJ?

odwmudk w&m;odw,f? w&m;Nrifw,fvdkU aNymwm/ (axkywd? ESm-218?

a[muGufudk MunfhvQif
uGJvGJaeyHkudk odkU

aS;aS;u

a[muGufrsm;ESifh

rwlnDyJ

awGUNrif&rnfNzpf\/
aS;aS;u a[muGufrsm;u edAmef&rI rsufarSmufyEdkifrItwGuf bmwckrQ
vkyfp&mrvdkyJ at; at;wJhtwdkif;wdkif;? Nidrf; Nidrf;wJhtwdkif;wdkif; tomae&rnf[k
a[mMum;cJh\? ,ck a[muGufurl w&m;udk w&m;twdkif;wdkif; odMu&r,f? NrifMu&r,f[k
a[maeNyef\/
edAmef&rItwGuf tomae
vdkvmNyef\/
odkU

rNzpfNyefawmhacs?

odzdkU

NrifzdkU&m

uGJvGJaeNcif;Nzpfonf/
ausmufoabFmq&mawmf\
odNrifenf;r[kwf/

w&m;odNrifenf;onf

"ruEmvmaom

tenf;i,frQ pdppf NytHh/


ausmufoabFmq&mawmf a[mMum;aom w&m;odp&m rsm;pGmxJrS pdwfw&m;
wckudk xkwf avhvmaomfpdwfw&m;udk pdwfw&m;twdkif;wdkif;om
a[mNyxm;\/

odyg? rSwyg; tydk tvdkrSdbl;[k

if;a[mMum;csufudk rm*"bmomNyefqdkaomf atmufygtwdkif;Nzpf\/


0dnmPH 0dnmPaE0 yZmemwd? awm ae0grduH emyd ODeEd/
0dnmPH? odrItpkwGif yg0ifaeaom

pdwfw&m;udk/ 0dnmPaE0?

odrItpkwGif

yg0ifaom pdwfw&m;[lomvQif/ yZmemwd? od&\/ awm? vdk odrIxuf/ t"duH?


ydkvGef/ ae0 yZmemwd? rod&acs/ awm? vdkodrIrsdK;atmuf/ ODeH? ,kwfavsmh/
emyd Zmemwd? rod&acs/ wd? pdwfw&m;udk odrINyD;\/ odkU teufNyefqdk&rnf/
ax&0g'yd#uawmfvm "ruEm rnfodkUSdoenf;/
0dnmPH tedpawm 'kuawm tewawm 0dywd/
0dnmPH? 0dnmPuEmwGif yg0ifaom pdwfw&m;udk/ tedpawm? rNrJaom
tNcif;t&mtm;Nzifhif;/
'kuawm? qif;&Jaom

tNcif;t&mtm;Nzifhif;/ tewawm?

toufaumif

0dnmOfaumifr[kwfaom tNcif;t&mtm;Nzifhif;/ 0dywd? xl;Ncm;pGm odNrif\/


pdwfw&m;udk rNrJaom tNcif;t&mtm;Nzifh

xl;Ncm;pGm odNrif&rnf/ qif;&Jaom

tNcif;t&mtm;Nzifhvnf; xl;Ncm;pGm odNrif&rnf/ toufaumif 0dnmOfaumifr[kwfaom


tNcif;t&mtm;Nzifhvnf;

xl;Ncm;pGm odNrif&rnf-[lom TefMum;awmfrlcJh\/

pdwfw&m;udk pdwfw&m;twdkif;wdkif;om odNrif&rnf? xuf ydk vdk rNrif&[k


TefMum;awmf rrlcJhacs/

odkUNzpfrl ausmufoabFmq&mawmf\ w&m;a[muGufrsm;onf xifrd xif&m


a'oemrSd pmay rodyJ vGJrSm;pGm a[mMum;xm;aom a[muGufrsm;om Nzpfaeonf[k
qdk&ayrnf/
xdkrSwyg; edAmefw&m;udk rlva[muGuftwdkif; xyfrH a[mMum;aeNyefonfrSm odkU
Nzpf\/

]]edAmefqdkwm vG,fvG,f aNym&&ifawmh tNzpf


pdwftawG;
pdwftaqG;

pdwftrI

Nidrf;aewmyg? pdwftvkyf pdwftMuH

pdwfudpawG aumif;aumif;

qdk;qdk;

trsdK;rsdK;aompdwf? [kwf[kwfrSefrSef twefwefaompdwf? bmpdwfrS rNzpfyJ yuwdtwdkif;


Nidrf;at;aewmudk edAmef ac:wmyJ/
(axkywd-ESm 304)
]]cifAsm;wdkU pdwfu bmrS rvkyf&ao;cif? bmrS ry&ao;cif bmrS
rawG;&ao;cif? pdwfuav;
'Dtwdkif;wdkif; at;aeygw,f? tJ'D at;aewJh Nidrf;aewJh csKyfaewJhw&m;udk eda&m"opm
edAmef&,fvdkU
rodMu,ifawmh w&m;Sm&wJh'kuawG NzpfMu&r,f/ (axkywd-ESm 305)
tpydkif;u qdkcJhonfhtwdkif;yif pdwed,mroabmt& awG;MuH pOf;pm;rI
xifSm;wJh 0DxdpdwfawGNzpfraewJhtcg awG;MuHpOf;pm;rI (tmHkyrI) rxifSm;wJh
b0ifpdwfawGom NzpfaeMu&rnf/ onfrSm Ak'tbd"rm obm0\ wdusaom
rlBuD;wck Nzpf\/
rlBuD;udk NrJNrHpGm pGJudkifomvQif pdwfy&rwf tay:rSm INrifMu&rnfNzpf\/ odkU
rlrSeftwdkif;om pdppfvdkufaomtcg awG;MuHpOf;pm;pm&m xifSm;wJh tmHkw&m;awG
ay:rvmao;onfhtwGuf pdwfvIyfSm;rI

rSdao;yJ NidrfoufaewJh b0ifpdwftpOfudk

ausmufoabFmq&mawmfu edAmef[k NrifaeNyD; b0ifpdwfudk edAmefvkyfum


a[mMum;aeNcif;om Nzpfonf/ onfudk ]]rdrdwdkU&JU pdwfrSm yuwdtwdkif; at;aewm?
Nidrf;csrf;aewm tJ'g edAmefAs}} [k a[mNyxm;aom rlv ausmufoabFmq&mawmf\
pum;u axmufcHaeaMumif; xifSm;pGm awGUNrif&ayonf/
xdkUNyify#doaE b0*FO? wxm p0emeoH/
{uar0 wawa0u- 0do,aOZmwduH/ (tbd"rw*F[ ESm-81)
b0wcktwGif;rSm (ow0g wOD;wa,muf\ oEmef Nzpfaom) y#doaEpdwf
b0ifpdwfESifh pkwdpdwfonf wrsdK;wpm;wnf;om Nzpfonf/

(pdwfomvQif wlonf

r[kwfao;) tmHkyyHkcsif;vnf; wlrQavonf[laom pdwed,mr


tbd"rmoabmrSeft&
ygvmonf- [l

ausmufoabFm0g'DwdkU\ edAmefonf arG;uwnf;u

(0g)

tm'dedAme0g'=

tpwnf;u

edAmef&ESifhaeonfyif[laom
0g'NzpfaMumif; odtyfayonf/
ax&0g' yd#uwfawmfvm edAmef tppftrSefum; odkUNzpf\/
0dnmPH ted'eH? teEH oAawmyoH/
{w tmayg p yx0D? awaZm 0ga,m e *g"wd/

0dnmP eda&ma"e? {awwH


OykZwd/ (okwfoDvuefygVdawmf
au0okwf? ESm-213)

0dnmPH? t&d,mrGef
odtyfodydkif

yk*dKvfcRefwdkU

PfvGefPfNrwf

odEdkifaumif;xaom/ ted'eH? t&m0wK r[kwfrIaMumifh

Pfxl;"mwfNzifh

puKNzifhydkif rNriftyf

rNrifEdkifxaom/ ted'eH? Nidrfoufat;Nr rGefNrwfvSoNzifh avmuOyrm


Nyp&mvnf;rSdxaom/ teEH? NzpfNcif;&ifhNcif; ysufuGufNcif;[k tNcif;oHk;yg;
ydkif;tNcm;Nzifh uGJNym;rxif

tNrJopfvGif wnfxaom/ oAawmyoH? ork'&m

qdyfurf;omodkU 0if&mzHkzHk tm;vHk;pHkatmif zHkzHk ur|mef; qdyfurf;t0if0vnf;


Sdayxaom/ oAawmyoH? udavomnpf raNr;&pfoNzifh 0if;opfonfhyHk
ta&mifSdxaom/ ,H

tvHk;pHk

edAmeH?

'kuNywfudef; 0#fZmwfodrf;

Nidrf;&mtrSef tMuifedAmefonf/ twd? y&rwfw&m;

Nrwfwyg;Nzifh xifSm;raoG Sdygay\/


{w edAmae? 'kuNywfudef; 0#fZmwfodrf; Nidrf;&mtrSef edAmef/ tmayg p?
pdrfh0ifaomtm; rvGifhyg;atmif kyfrsm;aygif;pyf zGJUpnf;aom tmayg"mwfonfif;/ yx0D
p? twlNzpfNim; kyftrsm;udk cHxm;EdkifpGm cdkifrmaom
rD;aMumifhza,mif;

yx0D"mwfonfif;/ awaZm p?

aysmUaysmif;odkU aysmhaysmif;Nyuawh

kyfwdkif;awGUatmif

taiGUoabm awaZm"mwfonfif;/ 0ga,m p? twlNzpfvm


kyfrsm;pGmudk awmifhrmaprI aGUatmifyaom 0ga,m"mwfonfif;/ e *g"wd?
raxmufrrSD rwnfrcdkif rNzpfEdkifawmhacs/
0dnmP? b0wzef
eda&ma"e? t&[wr*f
PfNzifhzsuf
edAmef0ifwdkU

ypDrHrnfh

uH[kac:wGif

uG,fysufcsKyfNidrf; kyfodrf;onfhtwGuf/

aS;0dnmOf\/
0dnmP?

&[EmtSif

0dnmOf[kac: pkwdpdwfawmf\/ eda&ma"e? Oyg'fXDbif tpOfapha&muf


csKyfaysmufonfhtwGuf/ {w edAmae?
'kuNywfudef; 0#fZmwfodrf;zdkU at;Nidrf;&mrSef edAmefaMumifh/ {wH emrlyH? tdkemaoa&;
'kuab;ESifh a&maxG;ydkufxkyf emrfESifhkyfonf/ OykZwd? rD;awmuf rD;vQH csKyfNidrf;
[efodkU {uefraoG csKyfNidrf;&ayownf;/
ykxkZOf rNrifEdkif/
pOf;pm;aomtcg

/okwefygVdawmfudk

tpOfvdkuf

pl;pl;pdkufpdkuf

]]edAme"mwfonf txiftSm;Sdaom y&rww&m;wyg; Nzpfayonf}} [k odom\/


rdrdoEmef Nzpfaom pdwfudkyif rdrdudk,fwdkif (pOf;pm;avh rSdvQif) rodEdkif&um;
rdrdcEmtwGif; ryg0ifaom edAmefudk ykxkZOfwdkU PfNzifh tb,frSm odNrifEdkifygtHhenf;/
0dnmPH/
/xdkodkU ykxkZOfwdkU PfNzifh rNrifEdkifaomfvnf; xl;aom r*fPf
zdkvfPfNzifhum;
r*fzdkvf&onfESifh wydifeuf vSrf; odEdkif NrifEdkifavmufatmif
xifSm;ygonf/

ted'eH/ /xdkokdU xifSm;aomfvnf; yuwdpuKNzihfum; rnfonfhenf;ESifhrQ rNrifEdkifyg/


wenf;qdk&vQif ..... kyfemrfcyfodrf; csKyfNidrf;at;Nr rGefNrwfvSaom edAmefonf
]]rnfodkUaom csrf;omyHk at;NryHk rGefNrwfyHkESifh wlonf}} [k xyfwlNyzdkU&m Oyrmvnf; rSdyg/

teEH/
/pdwfwck pNzpfNcif;[laom
biftydkif;ESifh rysufrD

Oyg'ftydkif;? ysufNcif;[laom

tcdkuftwefUrQ wnfaeNcif;[laom XDtydkif;tm;Nzifh oHk;ydkif; cGJNcm; &Edkifaomfvnf;


edAmefrl xdkuJhodkU
ydkif;Ncm;zdkU&m tydkif;tuefU rSdyg/ xdkodkUrSdygyJ
tNrJopfvGifaeygonf/
oAawmybH/

/ork'&m 0ifzdkU&ef qdyfurf;awG trsm;SdouJhodkU xdkUtwl

oHk;q,fhSpfyg; (wenf; 40) tm;Nzihf rsm;pGmaom ur|mef;w&m;awGonf edAmef[laom


ork'&modkU 0ifEdkifzdkUtaMumif; aumif;Nrwfaom qdyfurf;awGyif Nzpfygonf/
{w tmayg.....e *g"wd/

/,ck

avmu awGUae&aom

kyfemrfw&m;wdkUonf kyfNzpfatmif emrfu aus;Zl;y

emrfwnfEdkifatmif kyfu

aus;Zl;yonfh kyftcsif;csif; emrftcsif;csif; tNyeftvSef aus;Zl;yaomaMumifh


NzpfNyD;vQif ysuf ys,fNyD;vQifvnf; xyf NzpfEdkif wnfEdkifMu\/
edAme"mwfw&m;NrwfMuD;um; yx0D tmayg

awaZm 0ga,m [laom

t&if;cH"mwfMuD;wdkUyif raxmufrrSD rNzpfrwnfEdkifawmhyg/


0dnmP eda&ma"e/
twefwef

/b0zefcg

oHo&m

ycJhorQ

ukodkvfuH tukodkvfuHwdkUonf t&[wr*fcP t0dZmESifh wPSmudk

y,fcGmvdkufaomtcg b0udk pDrH&m0,f tazmfo[JNzpfaom t0dZmESifh wPSmwkdU\


tultnDudk r&awmhoNzifh b0topfudk rpDrHEdkifMuawmh topfuHvnf;
rNzpfawmh&um;

oHo&mpuf&[wfvnf;

&[EmtSifNrwfwdkUonf

tqufNywf&avawmhonf/

y&dedAmef 0ifpHawmfrrlrD kyfESifhemrfwGJ qif;&JtrsKd;rsKd;udk

cH&ygaomfvnf; (bk&m;Sifonfyif y&dedAmef0ifpHawmfrlcgeD;0,f


ponfwdkUaMumifh

xdkUaMumifh

0rf;awmfvm;rI

udk,fawmf\ qif;&JrI'Pfudk cH&ygao;aomfvnf;) pkwd0dnmPfawmf

csKyfaomtcg{awwH Oy&kZwd/
/xdkedAmefw&m;Nrwf\ tat;"mwf tSdefaMumifh
kyfemrftm;vHk; qHk;awmfrl&um;
kyfemrfESifh

pyfrSom

Nzpfvm&aom

'kutwefwefvnf; rDvQHrD;awmuf

Nidrf;aysmufouJhodkU at;Nidrf;&awmh\/ ]]rD;Nidrf;}} [l&m rD;awmufonf Nidrf;NyD;aomtcg


wpHkwck emrnfwyf ac:a0:ynwfzdkU&m rusefawmhouJhodkU xdkUtwl kyfemrfcyfodrf;
ukefNidrf;aomtcg
emrnfwyfzdkU&m

yk*dKvf[kif;? ow0g[kif;? ol[kif;? ig[kif; ac:a0:ynwf


wpHkwckrQ rusefatmif csKyfNidrf;avawmh\ [k qdkvdkonf/

oa'0u avmu? {aw a0g okcorwm/


,w apaw edkZEd? wH awoH 'kuorwH/ (oVm,weHoH,kwfygVdawmfESm342)

oa'0u? NA[modMum; ewftrsm;ESifhwuGNzpfaom/ avmu?

ykxkZOf[k

mPfNrifaywHk; wavmuvHk;onf/ {aw? ly o' ponfhtmkH umr*kPfwdkUudk/


okcorwm? csrf;omzG,fawmif; tvGefaumif;[k orkwftyfukefNyD/ ,w? t&d,mtrsm;
vGefav;pm;onfh w&m;rsufSif tMuifodkUaom edAmef/
ponfhtmkH

umr*kPfwdkUonf/

edkZEd?

{aw?

ly

o'

uG,faysmufcsKyfNidrf;

kyfodrf;Mu&avukef\/ wHp? umr*kPftm;vHk; ywfywfyef;vsuf qHk;&mtrSef


xdkedAmefudkum;/ awoH?

xdkmPfaywHk;
ykxkZOf
uif;onfhwGufaMumifh

tm;vHk;wdkUonf/

'kuorwH?

cHpm;zG,ftcsuf

oufoufIwfcs 'ku[k orkwftyfavownf;/ ({awa0g- a0g-twGuf teufoD;Ncm;


rSd/)
okcH 'd|dr&da,bd? oum, eda&m"eH/
ypeDurd'H a[mwd? oAavmaue ywH/ (oVm,weoH,kwfygVdawmfESm342)
oum,?

y&rwtm;Nzifh xifSm;bdawmif;

eda&m"eH? uif;aysmufcsKyfNidrf; kyfodrf;&mNzpfaom/

cEmig;yg;taygif;\/

okcH? edAme"mwf csrf;omNrwfudk/

t&da,bd? t&d,mtSif olawmfpifwdkUonf/ 'd|H? mPfpuKNzifh aphikxifxif


odNriftyfayNyD/ 'H? rsm;ykxkZOf mPftNrifNzifh rNrifEdkifwef edAmefudk/ ywH?
wyftyfxifxif udk,fwdkifNrifonfh tSiftaygif; olawmfaumif;wdkUrSm/ oAavmaue?
t0dZmzHk; wPSmwHk;[k tm;vHk;avmu[lorQESifh/

ypeDuH a[mwd? ausmcsif;uyf,SOf

aNy;MutifodkU tpOfqufquf qefUusifbuftae Nzpf&avawmhownf;/


y'rpKwrpEH? tocFwrEkw&H/
edAmerdwd bmoEd? 0gerkwm ra[oa,m/ (tbd"rwo*F[ESm-113)
tpKwH? pkawaGUavsm ao&Ncif;oabmvnf; rSdxaom/ tpEH?
tqHk;tydkif;tNcm;udkvnf; vGefNyD;xaom/ tocFwH? uHpaom taMumif;av;yg;wdkYwGif
b,ftaMumif;wckurQ rytyfonfvnf; Nzpfxaom/ tEkw&H? rdrdxufNrwfaom
w&m;vnf; rSdxaom/ y'H/ a&mufoifha&muf&ef avsmfuefoifhNrwf

xifSm;Sdaom

"mwfwrsKd;udk/ 0gerkwm? wPSmrS vGwfawmfrlMuukefNyD;aom/ ra[oa,m?


r[mwd rkedxGwfwif

bk&m;SifwdkUonf/ edAmeHwd? edAmef[l/

bmoEd?

a[mawmfrlMuukef\/
txufyg ygVdawmf t|uxmwdkU\ tqdktrdefUudk wdkwdkusOf;usOf; vdk&if;om
t"dym,fazmfNy&ygrl odkUNzpf\/
ygVdawmfvm 0dnmPH [laomyk'fu edAmef[lonf t&d,molrGef yk*dKvfcRefwdkU\
tvGeftMuL; xl;NrwfvSaom r*fmPf zdkvfmPfwdkUNzifh rsuf0g;xifxif awGUNrifEdkifaom
w&m;rsKd; Nzpfonf[k Nyxm;onf/
xdkpum;&yf\ t"dym,fudk Aswda&uenf; (aNymif;Nyef,l&aomenf;) Nzifh qdk&vQifrl
t&d,molrGef yk*dKvfcRefwdkU pm&if;wGifryg0ifEdkifao;aom omref
udavomarSmif&dyf

ykxkZOfwdkU\

ruif;ao;aom mPfrGJ mPfEkyfwdkUNzifh rsuf0g;xifxif

awGUNrifEdkifaom w&m;rsKd;r[kwf[k qdk&ayrnf/


odkUaomf ]]edAmefqdkwm 'umMuD; OD;yOif; aoaocsmcsmaNymr,f? edAmefu
tvdkvdka&mufNyD;om;/ ykxkZOfu edAmefudk a&mufovm;? a&mufw,f?

a&mufrSef;rodwmav;wck Ncm;aewm}} [laom wdwfacG (OD;aEm-acG)rS


a[mMum;csufudk Mum;odMu&\/
pk'dwuyk*dKvfNzpfaom Mumydkif OD;aEbmo\ a[mMum;csufonf
ausmufoabFm0g' edAmefoabmudk txiftSm;qHk; todomqHk;aom
Nzpf\/

]]ykxkZOf edAmefa&mufonf?

a[mMum;csuf

edAmefqdkonfrSm e*dkuwnf;u udk,fwnf;rSm SdNyD;om;}} [laom


ausmufoabFm0g'onf "ruEm
Spfaomif;av;axmifESifh

vHk;0 qefUusifaom t,l0g'omNzpfaMumif;

awGUMu&onf/

bk&m;a[m w&m;awmfrlum;- ykxkZOf edAmef ra&muf? t&d,mawGrS edAmef&onf/


0dyemIrS r*fmPf zdkvfmPf&rS edAmef&Ncif; Nzpfownf;/
txufyg
NrwfpGmbk&m;\

tcsuftvufaygif;

rsm;pGmwdkUudk

cHiHkMunfhIaomf

0g'onf aemufxyfwzef Nyefvnf rylavmif&aom

Nidrf;at;csrf;omrI ]]oEdokc}} tppftrSef [kwfonfudkom


]]edAmef}} [k ,lqaom 0g'NzpfaMumif;
xifSm;onf/
ausmufoabFm0g'onf aemufxyfwzef Nyefvnf rylavmif&aom
Nidrf;at;csrf;omrI ]]oEdokc}}
tppftrSef r[kwfonfudk
xifSm;onf[k
0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u
a0zefoHk;oyfawmfrlMuonf/

]]edAmef}}[k

,lqaom

0g'NzpfaMumif;vnf;

edAmefvdkcsifrIonf
avmbork',Nzpfonf[laom
ausmufoabFmq&mawmf\ a[mMum;csufESifh
pyfvsOf; apm'emcsufESifh aom"emcsufwdkUudk
pdppfa0zefcsuf
(X?!) trSwfNy ausmufoabFmq&mawmf

a[mxm;cJhaom pum;udk apm'u

q&mawmfrsm;u trSwf(21) apm'emcsufNzifh apm'em(tNypfNy) xm;onf/


edAmefudk vdkcsifrIonf ork',opm Nzpfonf[laom ausmufoabFm
q&mawmf\pum;onf
]]tEkw&H a,m*aurH yw,rmaem 0d[&wd}} [laom ygVdawmfudk zGifhNy&m t|uxm
edAmefvdkcsifrIonf uwKurswm ukovpEomNzpf ork', wPSm r[kwfaomaMumifh
ax&0g' yd#uwfawmfvm bk&m;pum;awmfESifh qefUusifygonf/ odkUtwGuf (,if;
t,l0g'onf) t"r0g' Nzpfygonf[k apm'uq&mawmfrsm;u qdkvdkonf/
azmfNyyg (X?!) trSwfNy ausmufoabFmq&mawmf\ pum;xJwGif ork',
omrnavmufudkom aNymqdkxm;ygvsuf apm'uq&mawmfrsm;u ]]ork',opm}}[k
tb,faMumifh a&;om;aNymqdkavoenf;[k
0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u pdppfMuaomtcg ausmufoabFmq&mawmf\ ]]axkywdESifh
w&m;awmfrsm;}} pmtkyfESm(304)wGif apm'u q&mawmfrsm;xkwfEkwfazmfNyxm;aom
]]edAmefrNrifawmh edAmefudk vdkcsifw,f? vdkcsifwmu ork',}} [laom pum;ESifhpyfvsuf
wqufwnf; qdkxm;aom ]]vdkcsifawmh 'Dtwdkif;u r&bl;? 'Dtwdkif;r&awmh y&
Nyif& vkyf& udkif&r,f r[kwfvm;?

ocFg&'kuawG Nzpfraebl;vm;? ocFg&Nzpfvmwmudk

'kuopmvdkU aNymMuwm? ork',opmeJU 'kuopmom


[laompum;t&

ausmufoabFm

q&mawmfonf

NzpfvmwmyJ}}
edAmefvdkcsifrIudk

ork',opmNzpfonf[k
,lqaNymqdkaMumif;
xifSm;onf/
odkUtwGuf apm'u q&mawmfrsm;u
ausmufoabFm

xkwfNyaom pum;&yf

q&mawmfu ork',omrn qdkxm;aomfvnf; ork',opmudkom

qdkvdk&if; Nzpfonf[k apm'u q&mawmfrsm;u


,lqapm'emNcif;onf rSefuefaom apm'emNzpfonf[k
qdk&ayrnf/

ausmufoabFm0g'D pk'dwu q&mawmfrsm;


wifoGif;aom aom"emcsuf

pk'dwu q&mawmfrsm; wifoGif;aom aom"emcsufudk pdppfMunfhaomtcg odkU


awGU&ayonf- (u)

X?!

tu&mtrSwf

apm'u

q&mawmfrsm;\

aumufEkwfcsufrsm;wGif (rodawmh)
(rNrifawmh) [laom pum;rsm; txiftSm;ygaeoNzifh xdkvdkcsifaom edAmefonf
edAmeftppf r[kwfEdkifyg/ (c)

edAmefudk vdkvm;awmifhwoNzifh 'ge oDvpaom

ukodkvfaumif;rIyNcif;Nzifh wpHkwckaom
twdkif;twmtxd aus;Zl;yonfum; rSefygonf? (tvdkwPSm tay:rSm taNcyum
ud;pm;vmcJhoNzifh

wpxufwp todmPf&ifhoefvmcJhonfrSmvnf; rSefygonf/) odkUaomf xdktvdkudk


rpGefUry,fbJESifhum;
tvdkukef&m edAmefudk rsufarSmuf ryEdkifyg?
ork',opmxJ

xdkUaMumifh edAmef &csifaom tvdkudkyif

xnfh&Ncif;
Nzpfygonf/
(*)

tEkw&H a,m*aurH [laom ygVdawmft& edAmefudk awmifhwaom

uwKurswm ukodkvfqEvnf; SdEdkifygonf/

odkU&mwGif ausmufoabFm

q&mawmf

a[mMum;cJhaom pum;xJrSmyif
]]vdkcsif}} [laom pum;udk twdtvif; oHk;xm;NyD;rdkU ukodkvfqE r[kwfbJ
ork',opmxdkufaom
"rwPSmom
Nzpfygonf/
azmfNyyg ausmufoabFm0g'D pk'dwuq&mawmfrsm;\ (pum;us)
vdk&if;csKyfrSm- (1)

edAmeftppf r[kwfonfudk vdkcsifrIonfvnf;

ork',opm?
(2)

edAmefudk vdkcsifrIonfvnf;

ork',opm? (3)

vdkcsifrI rSeforQ

ork',opm .....?
[k pGJNrJpGm ,lqMuonfudk
awGU&ayonf/

a0zefcs
uf
apm'u q&mawmfrsm; taxmuftxm; om"u
yxm;aom tEkw&H a,m*aurH
yw,rmaem 0d[&wd[laom ygVdawmfonf rlvyPmo ygVdawmf rlvy&d,m,0*f rlvy&d,m,okwf (ESm-5)
vmSdayonf/
teuft"dym,f xifSm;ap&ef ygVdawmfrS,l NznfhpGuf azmfNy&vQif]]a,myd aom bdua0 bduK aoaum tywrmeaom tEkw&H
a,m*aurH yw,rmaem
0d[&wd[laom ygVdawmf0gus
Nzpf\/
bdua0? &[ef;wdkU/ aoaum? r*fav;yg; atmufzdkvf oHk;ckwdkU ,SOfaom
orm'd|d tpSdaom aou"rESifh NynfhpHkaom/ 0g? oDv orm"d ynm odumoHk;&yf

tusifhNrwfudk rNywfusifhqJ Nzpfaom/ a,m yd aom bduK? trSwfrxif


tMuif&[ef;onfvnf;/ tywrmeaom? ra&mufao;aom t&[wzdkvf
SdonfNzpf/ 0g? t&[wzdkvfudk r& ra&mufao;onf Nzpf/ tEkw&H? Nrwfaom/
0g? twkrSdaom/ a,m*aurH? a,m* av;yg;wdkUESifh r,SOfaom t&[wzdkvfudk/
yw,rmaem? awmifhwvsuf/ 0d[&wd? aeay\/
,if; ygVdawmf\tzGifh t|uxm]]pwl[d a,ma*[d acrH
t&[war0 t"daywH/

teEk,kwEd

a,m*aurH?

yw,rmaemwd a'G ywem wPSmywem p qEywem p/ yw,rme [d


yZydwmed ya0"dwH
0gyd yuydawolwd {w wPSmywem/

qdEH ygydrawm aomwH? 0d'oH 0deVDuwH/


ygarmZA[kvm a[mx? acrH yawx bdua0gwd/
{w uwKurswm ukovpEywem/ t,ar0 "m"daywm}} [k
zGifhqkdxm;onf/ (rlvyPmo|uxm-y-43)
pwl[d? av;yg;ukefaom/ a,ma*[d? a,m*wdkUESifh/ acrH teEk,kwH?
rpyfr,SOfaom w&m;wnf;/
wd wom? xdkUaMumifh/ a,m*aurH? a,m*aurrnf\/ t&[war0?
t&[wzdkvfw&m;udkomvQif/ t"daywH?
yw,rmaemwd {w? awmifhwvsuf

(a,m*aurt&) tvdkSdtyf\/
[laompum;/ ywem\/

awmifhwNcif;wdkYonf/ wPSmywem p? wyfrufNcif; wPSm[laom awmifhwNcif;if;/ 0g?


wyfrufNcif; wPSmNzifh awmifhwNcif;if;/ qEywem p? vdkvm;rI[laom awmifhwNcif;
if;/ 0g? vdkvm;rI qENzifh awmifhwNcif;if;

(wd?

odkU)/

a'G? 2-rsKd;wdkUaywnf;/

yw,rme? b0MuD;i,fwdkU xdkxdk0wKukd awmifhwoltm;/ (ww?


xdkawmifhwtyfaom 0wKwdkU/) yZydwmed? wrf;wrIwPSmwdkUonf/ 0g? rme\
axmifvTm;Ncif;wdkUonf/ (ykeyKeH a[mEda,0? tzefwvJvJ Nzpfukefonfomwnf;/)
yuydawok? MuHpnftyfaom 0wwdkU/ ya0"dwH 0gyd? wkefvIyfrIonfvnf;/ (a[mwd?
Nzpf\/) wd {w? ygVd/ tm*wm ywem? vmaom awmifhwNcif;onf/ wPSm
ywem? wyfrufNcif; wPSm[laom awmifhwNcif;wnf;/ 0g? wyfrufNcif; wPSmNzifh
awmifhwNcif;wnf;/
ygydrawm? rm&fewf\/ aomwH? udavomwnf; [laom tvsOfudk/ qdEH?
NzwftyfNyD/ 0d'oH?
zsufqD;tyfNyD/ 0deVDuwH? uif;Nywfaom tNrpfSdonfudk ytyfNyD/ 0g? tNrpfuif;atmif
ytyfNyD/ bdua0g?
&[ef;wdkU/ wkarS? oifwdkUonf/ ygarmZA[kvm? rsm;aom 0rf;aNrmufNcif; SdMuukefonf/
a[mx? NzpfMuukefavmh/ acrH? t&[wzdkvfudk/ yawx? yvdkol\ tNzpf[laom qE
Nzifh awmifhwMuukefavmh/
0g? yNcif;iSm vdkvm;Muukefavmh/ 0g? NzpfapNcif;iSm
vdkvm;Muukefavmh/
wd {w? *gxmygVd/

tm*wm

ywem? vmaom awmifhwNcif;onf/

uwurswm ukovpEywem? yNcif;iSm tvdkSdol\ NzpfaMumif;Nzpfaom ukodkvfqE


[laom awmifhwNcif;wnf;/ 0g? ukodkvfqENzifh awmifhwNcif;wnf;/ "? a,m*aurH
yw,rmaem 0d[&wd-[laom ygVd/ t,ar0? ukodkvfqE [laom
awmifhwNcif;udkom/ 0g? ukodkvfqENzifh awmifhwNcif;udkom/ t"daywm?
tvdkSdtyf\/

azmfNycJhaom ]]a,m yd aom bdua0 bduK aoaum tywrmeaom


a,m*aurH yw,rmaem
0d[&wd}} ygVdawmf a,m*aurH yk'ft& t&[wzdkvfudkom ,l&rnf[k t|
uxmq&mzGifhNyNcif;onf t&mtm;avsmfpGm zGihfNyNcif;om Nzpf\? a,m*aurHyk'fu
edAmefukd ra[mrNyEdkifaomaMumifh zGifhNyxm;Ncif; r[kwfay/
aoaum bduK = aou&[ef;qdkoNzifh aomwywdr*f zdkvf cPESifh
aomwmywdzdkvfudk 0ifpm;&m tcguyif edAmefudk Nrifodxm;NyD; Nzpfonf/ xdkUtwl
ou'g*grdr*f zdkvfcPESifh ou'grdzdkvfudk 0ifpm;&m

tcg? tem*grdr*f zdkvfcPESifh tem*grdzdkvfudk 0ifpm;&m tcgwdkUvnf; edAmefudk


Nrifod xm;MuNyD;yif
Nzpfonf/ t&[wzdkvfudk r&ao; ra&mufao;onf Nzpf
a,m*av;yg;vHk;rukefqHk;ao;aomaMumifh a,m*av;yg;vHk; ukefqHk;Edkifap&ef
t&[wzdkvfudkom awmifhwMuayvdrfhrnf/ xdkUaMumifh a,m*auurHt& t&[wzdkvfudk
,l&rnf[k zGifhNyNcif; Nzpfayonf/
qdEH ygydrawm aomwHtpSdaom *gxm yg0ifaom acrHyaxx bdua0g-0,f
acrH-yk'ft& t&[wzdkvfudk zGifhNyNcif;onfvnf; ,if;qdEH ygydrawm aomwHtpSdaom
*gxm\ aSU*gxmwGif 0d0#H trw'Gg&H acrH edAmeywd,m ab;&efcyfodrf;
uif;Nidrf;&mrSef edAmefudk a[mxm;NyD;Nzpf t&[wzdkvfudk txGufwyfvsuf
a'oemed*Hk;owftae Nzpfap&ef zGifhNyNcif; Nzpfayonf/
enf;twlyif t&mtm;vHk;avsmfpGm zGifhNyxm;onfudkvnf; awGUMu&ayonf/
okwedygwf t|uxm 'kwd,tkyf pmrsufESm 34? r*Fvokwf wayg p *gxmtzGifhwdrd [d yO*wd0geaee 0geondwm, wPSm, eduEwm edAmeEd 0kpwd[laom pum;Nzifh edAmefudkom edAmef[k ac:qdktyfonf r[kwfao;?
t&[wzdkvfudkvnf; edAmef[kyif ac:qdktyfonf[k zGifhNyxm;ayonf/
xdkUNyif edAmefudk vdkcsifrIonf
r[kwfaMumif; odkUvnf;

avmbwPSm ork',opm

vmSdao
;\/
,H yed'H 0d0LyeddwH ukvvH? ao,sxd'H a"uapm 0d0H yawaEm
'geH a'wd? oDvH orm'd,wd? OaygoxurH ua&mwd? *Erm'd[d 0xKylZH
ua&mwd? "rH okPmwda'aowd? psmeormywda,m edAawwd? {0H ua&maEm
tEkykaAe edy&d,m,"rH trwH edAmeH y#dvbwd t,H y&d,m,"arm/
(rlvyPmot|uxm "r'g,m' okwftzGifh ESm-92)
ye? rkcs"r rSwyg; y&d,m,"rudk qdkOD;tHh/ 0d0LyeddwH? 0#fqif;&JZmwf
uif;Nywf&mrSef
NrwfedAmefudk pdwfoef&nfuyf yvkyftyfaom/ ,H yed'H ukovH? tMuifukodkvfrsKd;onf/
twd? Sday\/
'H ukovH? ukodkvfrsKd;onf/ ao,sxm uwrH? b,fvdkukodkvfrsKd;enf;/ r?
a*gwrbk&m; omoemawmf twGif;/ {uapm? edAmefa&mufvdk tcsKdUyk*Kdvfonf/
0d0H? 0#fqif;&JZmwf uif;Nywf&mrSef NrwfedAmefudk/ yaxaE? vdkvm; awmifhwvsuf/
'geH? v'gef;zG,f&m tNzmNzmudk/ a'wd? o'gTifvef; v'gef;av\/ oDvH? ig;yg;
q,fyg; oDvrsm;udk/ orm'd,wd? aqmufwnf usifhoHk;\/ OaygoxurH? Oykof

apmifhoHk;rIudk/ ua&mwd?

rarhr,kwf tm;xkwf\/ *Ermvm'D[d?

eHUomyef;

tpSdonfwdkUNzifh/
0xKylZH ua&mwd? udk;uG,f&mxm; NrwfoHk;yg;tm; av;pm;aumfa&mf ylaZmfav\/ "rH
okPmwd? enf;rSefw&m;udk emMum;\/

"rH a'aowd? vrf;rSefw&m;udk a[mMum;\/

psmeormywda,m? psmef ormywfwdkUudk/ edAawwd? udk,fawGUtaeNzpfay:ap\/ {0H


ua&maEm? odkU edAmefw&m; vdkvm;tm;oyf yvkyfwwfolonf/ 0g? {0H ua&maEm?
odkU edAmef{&dyf &vdkpdwfNzifh rqdwf yvkyfonf&Sdaomf/ tEkykaAe? NrwfxufNrwfNim;
tpOftm;Nzifh/ trwH edAmeH? rao&mrSef NrwfedAmefudk/ y#dvbwd? {uefrkcs

&avawmh\/ t,H? edAmefw&m; vdkvm;rGwfodyf onfhpdwfNzifh rqdwfytyf


'ge&yfESifh tNrwfoDvH
psmeformywf
0g?

w&m; t&yf&yfonf/

y&d,m,"rm?

y&d,m, "raywnf;/

"rppfrSef r*fzdkvfedAmefodkU a&muf&efrrSm; taMumif;w&m;aywnf;/


t|uxmNzifh edAmefudk vdkvm;awmifhw yvkyftyfaom 'ge oDv psmef

ormywf w&m;rsm;onf edAmefa&mufaMumif;w&m;rsm;Nzpfonfudk zGifhqdkxm;Ncif;Nzifh


edAmefvdkvm; awmifhwrIonf wPSmork',opmr[kwf?
od&ayonf/ tu,f

edAmefudk

ukovpEom

Nzpfonfudk

vdkvm; awmifhwrIonf wPSm

ork',opmNzpfcJhvQif ,if; edAmefudk vdkvm; awmifhwrINzifh ytyfaom 'ge oDv psmef


ormywf ukodkvfw&m;rsm;onf edAmefa&mufatmif ydkUaqmifEdkifaom w&m;rsm;
r[kwfMuawmhay/ odkUaomf ydkUaqmifEdkifaMumif;udkum; txufyg t|uxm pum;t&
od&ayonf/
b0orwd= b0aumif;ESifh NynfhpHkrI abm*orwd= pnf;pdrfOpmESifh NynfhpHkrIudk
wPSm ywemNzifh arQmfrSef; awmifhwvsuf yvkyftyfaom 'ge oDv psmef ormywf
ukodkvfwdkUonfum; edAmefa&mufatmif ydkUaqmifEdkifMuonf r[kwf/ b0
pnf;pdrfcsrf;om[laom 0#fqif;&Judkom NzpfyGm;apMuonf/ ,if; b0pnf;pdrf csrf;om
[laom 0#fqif;&Judk NzpfyGm;apEdkifaom 'ge oDv psmef ormywf ukodkvfrsKd;wkdU\ rlv
taNccHNzpfaom wPSm

ywemonfom 0#fqif;&J 'kuopm\

taMumif;Nzpf

ork',opm
Nzpfayonf/
,H yed'H 0*grdukovH? ao,sxd'H? a"uapm 0H yawaEm
orwdb0H prmaem
'geH a'wd/y/ psmeormywda,m edAawwd? {0H ua&maE tEkykaAe
a'0rEkorw y#dvbwd?
'H y&d,m,mrdxH emr/ (,cif "r'g,m'okwf t|uxmtquf)
ye? edy&d,m, tmrdo rSwyg; y&d,m, tmrdoudk NyqdkOD;tHh/ ,H 'H
0*grdukovH?
0#fqif;&JodkU a&mufapwwfaom tMuifaumif;rI ukodkvfrsKd;onf/ twd? Sdav\/
'H? 0#fqif;&JodkU a&mufapwwfaom aumif;rI ukodkvfrsKd;onf/ ao,sxm
uwrH? tb,f ukodkvfenf;/ "? avmu/ 0g? omoemawmftwGif;/
{uapm? b0aumif;udk arQmfvifhawmif;qdk tcsKdUyk*Kdvfonf/
0H yawaEm orwdb0H prrmaem? 0#fqif;&J [laom NynfhpHkaom b0
pnf;pdrfcsrf;omukd awmifhwvdkvm;vsuf/ 'geH? v'gef;zG,f&m tNzmNzmudk/ a'wd?
ay;v\/ y/ psmeormywda,m? psmef ormywfwdkUudk/

edAawwd? Nzpfap\/ {0H

ua&maEm? odkUyolonf/ 0g? odkUyonfSdaomf/ tEkykaAe? tpOftm;Nzifh/

a'0rEkorw? ewf NA[m pnf;pdrfcsrf;om vlUpnf;pdrfcsrf;omudk/ y#dvbud?


&av\/ 'H? 0#fqif;&J [laom b0pnf;pdrfcsrf;omudk awmifhwvdkvm;vsuf
yvkyftyfaom
'ge oDv psmeformywf ukodkvft&yf&yfonf/ y&d,m,mrdoHemr? y&d,m,
tmrdornf\/
edAmefudk vdkvm;awmifhw yvkyftyfaom 'ge oDv psmef ormywf
ukodkvfrsKd;onf rodrI odrSm;rI t0dZmudk tMuGif;rJh y,fazsmuf Nidrf;apaMumif; Nzpf
0#fqif;&J Nidrf;aMumif; y#dporkyg'f NywfpJysufpD;aMumif;
enf;rSefvrf;rSeftusifh

Nzpfonf[kif;?

b0

pnf;pdrf

ormy#dy'g
csrf;omudk

awmifhwvdkvm; yvkyftyfaom
ukodkvfrsKd;onf rodrIodrSm;rI
t0dZmaMumifhyvkyftyfonfNzpf
puf&[wfudk

'ge

oDv

psmef

ormywf

0#fqif;&Judk rNidrf;apEdkifyJ y#dporkyg'f

rNywfpJ rysufpD;apEdkifyJ 0#fqif;&Jukdom

aqmif,lwdk;yGm;

apwwfaomaMumifh rdpmy#dy'g trSm;usifhpOfNzpfonf[kif; ed'ge0*oH,kwf t|uxm


y#dy'gokwf tzGifh (ESm-18)wGif zGifhqdkxm;avonf/
xifSm;atmif xyfqifh azmfNy&vQif odkUNzpf\/
NrwfpGmbk&m;u &[ef;awmfrsm;tm; rdefUac:awmfrlNyD;
rdpmy#dy'g=trSm;usifhpOf(tusifhrSm;)ESifh ormy#dy'g=rSefuefaomtusifh(enf;rSef
vrf;rSef tusifh)udk a[mrnf[k today;awmfrlum rdpmy#dy'g[lonf tb,fenf;[k
udk,fawmfwdkif ar;NyD; aNzqdka[mMum;awmfrlonf/ rodrI odrSm;rIt0dZmaMumifh
ocFg&NzpfonfrStp

y#doaEae&Ncif; tdk&Ncif;

ao&Ncif; pdk;&drf&Ncif; idkaMuG;&Ncif;

udk,fqif;&JNcif; pdwfqif;&JNcif; Nyif;xefpGm yifyef;Ncif;tqHk;Sdaom w&m;wdkUonf


NzpfMuavukef\/ odkU csrf;omrzufqif;&Jpk oufoufom Nzpfay:rI xifSm;\[k
y#dporkyg'f tEkavmra'oemNzifh Nytyfaom tusifhudk rdpmy#dy'g[k
a[mawmfrlonf/
xdkUNyif ormy#d'g[lonf tb,fenf;[k udk,fawmfwdkif ar;awmfrl\
aNzqdka[mMum;awmfrlavonf/

rodrI odrSm;rI t0dZm\

tMuGif;rJh

ysufNy,fcsKyfNidrf;Ncif;aMumifh ocFg&csKyfNidrf;onfrStp y#doaEae&Ncif; tdk&Ncif; ao&Ncif;


pdk;&drf;&Ncif; idkaMuG;&Ncif; udk,fqif;&JNcif; pdwfqif;&JNcif; Nyif;xefpGm yifyef;Ncif; tqHk;Sdaom
w&m;wdkUcsKyfNidrf;ukef\/ odkU csrf;omrzuf qif;&Jtpk oufouf\ csKyfNidrf;rI
xifSm;onf[k y#dporkyg'f y#davmra'oemawmfNzifh Nytyfaom tusifhukd
ormy#dy'g[k a[mawmfrlonf/
,if;odkU y#dporkkyg'f tEkavmr y#davmr a'oemygVdawmf\ tzGifht|uxmum;
odkUNzpf\/
rdpmy#dy'E t,H wm0 ted,smeduy#dy'g/ eEk p t0dZmyp,m
yknmbdocFga&mydtwd? tmaeOmbdocFga&myd/ aom uxH rdpmy#dy'g a[mwDwd/
0oDowm/ ,H [d udOd b0w,ocFgwH 0H yawwGm y0wdwH? tEraom
yOmbdnm t| 0g ye ormywda,m/ oAH wH 0yud,H 0oDoEd
0oDowm rdpmy#dy'g0 a[mwd/ ,H ye udOd 0d0H edAmeH yawwGm y0wd[H?
tEraom OVKuF,m
0krw'gerd yPrk|d'gerwrd? oAH wH 0d0yud,H 0d0 eddwH? 0d0yuduwm
ormy#dy'g0 a[mwd/ tyrwmurd[d yPrk|drw'geukovH 0g a[mwk? r[EH
a0vmr'g em'dukovH 0g? oap 0orw yawwGm 0eddw0aoe rdpm XydwH
a[mwd? 0ar0 tm[&dwHk oaumwdaem 0d0H/ ]]'H ar 'geH tmo0u,m0[H

a[mwk}}

wd

{0H ye 0d0H

yawaEe

0d00aoe orm

XydwH t&[wrd

yapuaAm"dPrd oAkwnmPrd 'gwHk oaumwda,0/ e t&[wH tywm


y&da,momeH *pwd/
wd tEkavmr0aoe rdpmy#dya'g y#davmr0aoe ormy#dya'g
a'odwmwd a0'dwAm/

aS;OD;pGm rdpmy#dy'g[lonfrSm
r[kwfaom (0#fqif;&JrS

0#fqif;&JrS

xGufaNrmufaMumif;

rxGufaNrmufEdkifaMumif;Nzpfaom)tusifhNzpfonf/ odkU ar;Nref;vdkygonf/


t0dZmaMumifhNzpfaom ocFg&wGif umrukodkvf lyukodkvf[laom yknmbdocFg&vnf;Sd
tlyukodkvf[laom tmaeOmbdocFg&vnf; Sdygukefao;\/ xdk yknmbdocFg&
tmaeOmbdocFg&onf tb,fenf;Nzifh rdpmy#dy'g NzpfEdkifygrnfenf; odkU ar;yg\/
,if;tar;udk odkU aNzqdkvdkyg\/ 0#f[laom OD;acgif;SdaomaMumifh (0g)
OD;wnf ytyf (0g)

0#fudk

0#fudk OD;acgif;uJhodkU trGeftNrwfxm; ytyfaomaMumifh

xdkyknmbdocFg& tmaeOmbocFg&onf rdpmy#dy'g Nzpfygonf/ odkU aNzyg\/


tus,fudk qdkOD;tHh/ b0oHk;yg; [kqdktyfaom 0#fudk awmifhwvdkvm;
wpHkwckaom aumif;rIukodkvfudk

Nzpfaptyf

ytyfonfNzpftHh? txufqHk;usaom

tbdnmOfig;&yf ormywfSpfwefwdkUudk Nzpfaptyf ytyf &xm;tyfonf NzpftHh?


xdkukodkvftm;vHk;onf 0#ftoif; tyif;?
0#ftzdkU Sd\/ 0#ftwGif; Nzpf\/ 0#f[laom OD;acgif;Sd\/ xdkUaMumifh
rdpmy#dy'gom Nzpfyg\/
0#fuif;&m edAmefudk awmifhwvdkvm; wpHkwckaom aumif;rIukodkvfudk
NzpfaptyfytyfonfNzpftHh? t,kwfqHk;tm;Nzifh a,mufcsKd[if;aumf wcyfpm
waumfpmrQaom ,m*kqefywf tvudkaomfif; vufwqkyfpmrQaom
tvudkaomfif;

opfGuf

Nzpfaptyfytyfonf NzpfthH? xdkukodkvftm;vHk;onf

0d0Nzpfaom edAmeftzdkU Sd\? edAmeftzdkU Nzpf\? edAmefudk rSD\/ edAmeftzdkU SdaomaMumifh


ormy#dy'gomNzpf\/
tusKd;oGm;udk xifSm;atmif

azmfNy&aomf tenf;i,fvnf;Nzpfaom

opfGufvufwqkyfpmrQudk v'gef;rI'geukodkvfaomfvnf; Nzpfap MuD;us,f


vSpGmaom a0vmrykPm;

polwdkU v'gef;tyfaom

'geukodkvfaomfvnf; Nzpfap 0#fpnf;pdrfcsrf;omudk awmifhwvdkvm;vQuf 0#fqif;&J


rSDonf\ tpGrf;NzifhrSm;,Gif;pGm xm;tyfytyfonf NzpftHh? ,if;ukodkvfonf
0#fqif;&Judk aqmifGufNcif;iSm pGrf;Edkifonf/
0#fqif;&Juif;&m edAmefudk raqmifGufEdkif/ edAmefudk vdkvm;olonf ]]ig\
'geukodkvfonf tmoa0gav;Nzm uif;&mtrSef t&[wzdkvf edAmefudk
aqmifGufEdkifygapownf;}} [k 0#fqif;&Juif;&m eddAmefudk
0d0\ tpGrf;Nzifh

rSefuefpGm ytyf

xm;tyfonf

awmifhwvdkvm;vsuf
NzpftHh?

,if;

'geukodkvfonf t&[wzdkvfudkvnf; ay;Ncif;iSm pGrf;Edkifonfom?


yapuaAm"dPfudkvnf; ay;Ncif;iSm pGrf;Edkifonfom? oAkwPfudkvnf; ay;Ncif;iSm
pGrf;Edkifonfom/ xdkyk*Kdvf\ xdk'geukodkvfonf t&[wzdkvfodkU ra&mufyJ

(t&[wzdkvftxd tusKd;udk ray;&ao;vQif ray;&ao;orQ umvywfvHk;) NyD;qHk;Ncif;odkU


ra&muf/
rdpmy#dy'gudk

odkU

tEkavmra'oemawmf\

Nytyf\/ y#davmra'oemawmf\ tpGrf;Nzifh

Nytyf\[k rSwftyf

odtyf rSwf&

od&rnf/ (bmomNyef)

tpGrf;Nzifh
ormy#dy'gudk

t|uxmNzifh
tenf;i,frQaom

eddAmefudk

&nfrSef;awmifhwvsuf

yvkyftyfaom

'geukodkvfonfyif t&[wzdkvf edAmefwdkifatmifaom tusKd;udk ay;pGrf;Edkifonf[k


qdkxm;oNzifh ,if; edAmeftusKd;wdkifatmif ay;pGrf;Edkifaom 'geukodkvf
xaNrmufatmifNrifEdkifaMumif; t&if;cH rlvywem awmifhwvdkvm;rIonf
wPSmywemr[kwf? ukovpEom

NzpfaMumif; xifSm;ayonf/

wPSmywemr[kwfacsu ork',opm rNzpfonfomwnf;/


qufqdk&ygrluwd y&d,m avmau? *pmawm t*wH 'doH/
a, bduK tbdora0? 0ErSd o,emvae[laom okwedygwfygVdawmf

t|u0*f om&dykwokwfvm

*gxmudk

tus,fxkwfazmf a[mNy&m r[meda'o ygVdawmf (pmrsufESm 375)wGif*pawm t0wH 'doE t*wm 'dom ykpwd trwH edAmeH/ a,m aom
oAocFgoraxm oALy"dy#deda*g wPSua,m 0d&ma*g eda&ma"m edAmeH?
t*wykAm om'dom? eom 'dom
0wykAm rdem 'DaCe t'Kem/
orwdwduH te0aooH? awvywH ,xm y&d[a&,s/
{0H opdwrEk&au? yw,maem 'doH
t0xykAH- [k vmSdayonf/
azmfNyyg ygVd&yfwkdUwGif ]]yw,maem 'doH t*wykAH}} udkom azmfNyvdk&if;Nzpfonf/
,if;ygVdNzifh edAmefudkom vdkvm;awmifhw&rnf[k wdkufdkufyif TefNyxm;ayonf/
edAmefudk vdkcsifrIonf wPSmavmb r[kwfacs/
(*gxmteuf) orwdwduH? cGuftwGif; ecrf;a&;ESifh tnDtrQ qDNzifh
Nynfhaom? awvywH? qDcGufudk/ te0a0

oH? xuf0ef;usif pD;rusEdkifonf\

tNzpfudk/ uwGm? y/ 0g? te0aooH? xuf0ef;usifrS wpufwavrQ rzdwfrpOf


&avatmif/ y&d[a&,s ,xm? udkif,l oGm;&m ouJhodkU/ {0H? twl/ t*wH'doH?
ra&muftyfao; ra&mufzl;ao;aom edAmeft&yfodkU/ *paEm bduK? oGm;aeaom
&[ef;onf/ t*wykAH? AmvykxkZOfwdkU tdyfrufrQyif ra&muftyf ra&mufzl;ao;aom/
'doH? wPSmukef&m wyfrufrI\ ysufNy,f&m ponfNzifh TefNytyfaom edAmefudk/
yw,maem? vdkvm;awmifhwonfNzpf (vdkvm;awmifhwvsuf)/ opdwH? rdrdpdwfudk/
tEk&au? um,*wmowdNzifh apmifhaSmuf&m\/
r*fzdkvfedAmefudk vdkvm;awmifhw rsufarSmufyvdkonf[laom Nrefrma0g[m&rsm;
tNyif ]]vdkcsif}} [laom pum;udkvnf; wGJzuf omoemawmf
xifay:ausmfMum;awmfrlaom ]]y@waZ od&D ]]y0& r[m"r&mZm"d&mZ*kk}} wHqdyf

emrawmf Sdawmfrlaom rdkif;cdkif;q&mawmfMuD;}} a&;om;oHk;EIef; xm;onfudk wday#u


0dedp,usrf; odkU awGUMu&ayonf/

r*fzdkvfudk ]]vdkcsif}} awmifhw&m ukodkvfNzpfaom ormqEywemNzpfonf/


(a'Gywemteuf)

ywem?

vdkcsifawmifhw

wPSmywem

qkawmif;Ncif;wdkUonf?

p? wPSmavmb wnf;[laom

vdkcsifawmifhwNcif;if;/ qEywem

p? ukodkvformqE

wnf;[laom vdkcsifawmifhwNcif;if;/ wd? kodkU/ a'G?


ESpfyg;wdkUwnf;/
uJhodkU tvdkESpfrsKd;udk cGJNcm; edAmefudk vdkcsifrIonf qEywemomNzpfaMumif;
rdefUqdkMuonf/

0denf;"dk&fq&mawmfrsm;\ vkd&if;aumufEkwfcsuf
azmfNycJhaom ygVdawmf t|uxmrQwdkUNzifh(1)

r*fzdkvfedAmefudk

&vdkrI

awmifhwrI

vdkcsifrI

qkawmif;rIwdkUonf

wPSmavmb ork',opm rNzpf? ormqE uwKurswmukovpEom


Nzpfonf/
(2)

]]vdkcsif}} [laom pum;udk aNymqdkoHk;EIef;a&;om;xm;wdkif; wPSmavmb


ork',ESifhom oufqdkifaom
r[kwfEdkif[k

aNymqdka&;om;

oHk;EIef;Ncif;

0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u

,lqawmfrlMuonf/
odkUNzpf NrwfpGmbk&m;0g'onf

edAmefvdkcsifrSkudk ukodkvformqE-[k

,laom0g' NzpfonfrSm xifSm;onf/


edAmef vdkcsifrIudk ]]tukodkvf ork',opm}} [k
,lqaomausmufoabFm0g'onf Ak'0g'ESifh rnDGwfaom0g'
NzpfaMumif;xifSm;onf/

]]pdwftwdkif;wdkif;xm;}} [laom
ausmufoabFm0g'ESifhpyfvsOf;
apm'u q&mawmfwdkU\ (c * C i) rlvap'em
(11.12.13) trSwfNy xyfqifhapm'emcsufrsm;ESifh
pk'dwuq&mawmfrsm;\ (11.12.13) trSwfNy
aom"emcsuf rsm;udk tNyeftvSef
ESD;aESmoHk;oyfcsuf
azmfNyyg apm'emcsuf aom"emcsufrsm;onf toD;oD;aom apm'u
pk'dwuwdkU\ &nfG,f&if; tmabm*ESvHk;oGif;
apm'u q&mawmfrsm;\

tm;avsmfpGm us,f0ef;onfNzpf

apm'emudk vG,fulpGm odNrifEdkif&ef aS;OD;pGm tNyeftvSef

ESD;aESmoHk;oyfMuaytHh/
apm'u q&mawmfrsm;u (c.*.C.i) trSwfNy ausmufoabFmq&mawmf
a[mcJhaom pum;ESifh twdkif;wdkif;#Dum pum;wdkUudk xkwfNyvsuf(u) 1/ ausmufoabFm

q&mawmfu

twdkif;wdkif;

pdwf[lonf 0g?

twdkif;wdkif;aeonfh pdwf[lonf ]]zdkvf}} pdwf[k a[mxm;cJhonf/


2/

ausmufoabFm

q&mawmf\

wynfh

om0ursm;u

twdkif;wdkif;

pdwf[lonf b0ifpdwf[lvnf;aumif;?
3/
4/

0Dw&m*pdwf [lvnf;aumif;?
Nrif?

Mum;?

xd?

[lvnf;aumif;

od?

t[dwf0dygwf

0dnmOfpdwf

a[maNym a&;om;MuonfNzpf-

rlv ausmufoabFm q&mawmfESifh if;\ wynfhom0uwdkUonf twdkif;wdkif;pdwfESifh


ywfouf tcsif;csif; t,ltq rwlMuyg[k

0denf;"dk&f q&mawmfrsm;tm;

apm'emvTmNzifh wifNy avQmufxm;Muonf/


ausmufoabFm0g'D pk'dwu q&mawmfrsm;u(u) 1/ rlv

ausmufoabFmq&mawmfonf

rnfonfh

t"dym,fNzifh

zdkvfpdwfudk twdkif;wdkif;xm;&ef TefMum;onf[k rqdkEdkifyg/


pdwftwdkif;wdkif;xm;aom bm0em\ tusKd;w&m; tNzpfNzifha[mNcif;
Nzpfaumif; NzpfEdkifygonf [laom pum;&yfNzifhif;?
]]opdwy&da,m'yeH}}[laom ygVdrSmvnf; t&[wzdkvfudk a[mMum;aom
pum;Nzpfae yuwdpdwftwGuf oufao rxlMuawmhygbk&m;[laom
pum;&yfNzihfif; azmfNycJhaom apm'emvTm trSwf(1)tcsufudk
0efcHMuavonf/

2/

aSUydkif;rSmwkef;u wynfhawmfwdkUonf ed*dkpdwf t&aumuf&mwGif


]]yb&rd'H}} paom t*FkwdK&f ygVdawmfudk udk;um;cJhMubl;ygonf
[laompum;Nzifh apm'emvTm trSwf-2 udkvnf; 0efcHMuonf/

3/
o&m*pdwf paom aSUydkif;pdwfrsm;onf twdkif;wdkif;rxm;aom
pdwfrsm;Nzpf 0Dw&m*pdwf
paom pdwfrsm;onf

twdkif;wdkif;xm;aom pdwfrsm; Nzpfygonf/

xdkUaMumifh om"u om"sESpfXme

[yfrdaeygonf

[laom

pum;Nzifh

apm'emvTmtrSwf-3 udkvnf;
0efcHMuon
f/
4/

pdwfudk pdwftwdkif;wdkif; xm;&rnf[laom pum;udk wdkufdkuftm;Nzifhyif


xifxifSm;Sm; zGifhqdkxm;Ncif;Nzpfygonf/

wGif

Nrifpdwf[l&m

puK0dnmOfpdwfoufoufudkom r[kwfyg? yO'Gg&m0Zef; rSp


oED&Pwdkifatmif NrifNcif;ESifh oufqdkifaom pdwfrsm;vnf; tygt0if
Nzpfygonf

[laom pum;Nzifh apm'emvTmtrSwf-4udk

wydkif;taeNzifh
0efcHMuonfudk
awGUMu&ayonf/
(c)

apm'u q&mawmfrsm;u ausmufoabFm0g'DwdkUonf


]]opdwy&da,m'yeH}} udk udk;um; pdwftwdkif;wdkif;xm; 0g'udk bk&m;a[m
Nzpfav[ef aNyma[mMuonf/ ausmufoabFm\
]]opdwy&da,m'yeH}}

t,ltqrSm

rdrdwdkU\

pdwfudk

xuf0ef;usif NzLpifpGmxm;? pdwftwdkif;wdkif;xm;[k ,lqMuonf/ ,if;


t,ltqrSm atmufazmfNyyg ygVd usrf;*efwdkUESifh qefUusifygonf[k
apm'emcsuf wifNyMuNyefygonf/
opdwy&da,m'yeEd twaem pdwaZmweH wH ye
t&[awe a[mwd/
wd oDvoH0a&m

oAygyH y[m,

orx0dyem[d

ukovH

orma'wGm t&[wzave pdwH y&da,m'gaywAH/


apm'emcsufESifh pyfvsOf; pk'dwu q&mawmfrsm;\ aom"em acsycsufudk
rawGUMu&ay/
(*)

pdwftwdkif;wdkif;xm;zdkU 0dbif;ygVdawmf

pdwmEkyemydkif; ygVdawmfudk

udk;um;vsuf aNymqdk

a[maNymMuonfrSmvnf; om"uraNrmufyJ

bk&m;a[m ygVdawmfudk

rdrdwdkU

0g'twGuf toHk;csxm;Muonf[k pdwmEkyemNzpfyHkudkNyaom t|


uxm ygVdrsm;udk xkwfNy apm'uq&mawmfrsm;u
apm'emMuNyefonf/ bk&m;a[m pdwmEkyemydkif;onf
pdwftwdkif;wdkif;xm;&rnfudk a[mNyaoma'oemr[kwf?

pdwmEkyemudkom a[mNyxm;aom

a'oemNzpfonf[k

apm'uq&mawmfrsm;u apm'emvdk&if;Nzpfonf/ apm'em\


aom"emcsufudk awGUMu&ayonf/
(C)

ok'k'oH okedykPH? zEeH pyvH pdwH? 'l&*FrH {upm&H-tpSdaom "ry'


ygVdawmfrsm;udk udk;um; pdwfonfNrifEdkifcJaom oabm
wkefvIyfNcif;oabm

ta0;odkUysHUvGifhusufpm;wwfaom

oabmponfSdaomaMumifh

aNrMuD;ay:

aNcESpfacsmif;aNrmuf t&yfcdkif;ouJhodkU pdwf pdwftwdkif;

xm;cdkif;onf

rNzpfEdkifaom tvkyfudk vkyfcdkif;Ncif; Nzpfonf[k apm'u q&mawmfrsm;u


apm'emMuNyefonf/

(i)
apm'emcsufudk
aom"emxm;onfudk
awGUMu&ayonf/

pk'dwuq&mawmfrsm;u

,if;

us,f0ef;pGm

us,f0ef;aom aom"emcsufrsm;wGif (1)

pdwfudk apmifhaSmufyHkwydkif;? (2) pdwf pdwftwdkif;xm;yHk wydkif;tm;Nzifh


ESpfydkif;ygSd&m xdktydkif;rsm;udk cGJNcm; pdppfa0zefMuaytHh/
]]pdwfudk apmifhaSmufyHk}} pk'dwu q&mawmfrsm;u pdwfudk apmifhaSmufEdkifNcif;\
tusKd;tmedoifudk NrwfpGmbk&m; a[mxm;ygonf/ pdwfudk apmifhaSmuf r&Edkif[k
ra[myg/ pdwfudk apmifhaSmufNcif;[lonfrSm avmb a'go paom udavomawG
r,SOfao;aom yuwdpdwf twdkif;wdkif; udavom r,SOfaom 0dyem aZmpdwfrsm;udk
xm; yGm;rsm;Ncif;yif Nzpfygonf/ twdkcsKyftm;Nzifh ]]pdwf pdwftwdkif;xm;}}
apmifhaSmufNcif; Nzpfygonf/ ]]a, pdwH oH,arEd? armuEd rm&AEem}} ygVdum;
pdwftwdkif;wdkif;xm;EdkifaMumif; oufaoaumif;MuD; wckyif Nzpfygonf[k
aom"emyxm;onfudk awGU&ayonf/
pk'dwu q&mawmfrsm;\ aom"emwGif yg0ifaom pdwfudk apmifhaSmufyHkonf
apm'u q&mawmfrsm; xkwfNyxm;aom "ry'ygVdawmf\ rdefUqdkcsufESifh nD-rnD
pdppfEdkif&ef aS;OD;pGm apm'uq&mawmfrsm; azmfNyxm;aom "ry'ygVdawmf*gxmrsm;udk
tNynfhtpHk azmfNyMuOD;tHh/
umr Asmyg' 0d[o 0dwufoHk;&yf rNywfuyfNidonf Nzpf ur|mef;
tm;rxkwfEdkifawmhoNzifh NrwfpGmbk&m;xH Nyefvmaom tSifarCd,udk rdefUawmfrlNyD;
igbk&m;ESifh cGJcGm roGm;&ef twefwef rdefUMum;ygvsuf igbk&m;udk wyg;wnf;xm;um
cGJcGmoGm;aom oif&[ef;onf 'Denf;twdkif; pdwftvdkodkU rvdkufoifh?
vsifNrefvSaompdwfudk rdrdtvdkodkUomvQif vdkufapoifh apmifhaSmufoifhonf[k
rdefUawmfrlNyD; *gxmudk a[mawmfrlonfzEeH pyvH pdwH? 'k&uH
'kEd0g&,H/
OZHk ua&mwd ar"m0D? Ookuma&m0
awZeH/
0g&daZm0 xav cdawm?
MouarmuwOAawm/
y&dyEwd'H pdwH? rm&a",sH
y[mwa0/
(NrefrmNyef)

tqif;paom tmHkwdkU wkefvIyfwwfaom &d,mykxf wckckNzifhvnf;


raewwfaom oli,fuJhodkU tmHkwckwnf; &yfwnf
raeEdkifNcif;aMumifh vQyfay:aGUSm;wwfaom aumufyifv,fuGif;
pyg;cif;rsm;&m

t&yftwGif;

aumufyifpm;wwfaom

EGm;udk rpm;atmif apmifhaSmuf&ef

cJ,Of;ouJhodkU

avsmufywfonfh

tmHkwckwnf;tay: txm;&cufNcif;aMumifh apmifhaSmufEdkif&ef


cJ,Of;vSaompdwfudk todPfSdolonfav;orm;\ Nrm;udk aNzmifhatmif
youJhodk h aNzmifhatmif yav\/
a& [laom rdrd\ wnf&mt&yfrS xkwfq,f,liif ukef;ay:
ypfwifxm;aom ig;onf wnfaep&m a&r& wkefvIyfouJhodkU
ig;yg;tmkH umr*kPf[laom wnf&m

arGUavsmfwwfaom pdwfonf ig;yg;tmkH umr*kPfwnf;[laom xdkwnf&mrS xkwf


]]rm&a",s}} rm&f\ t&m[k qdktyfaom udavo0#fudk y,fNcif;iSg
0dyemurm|mef; ypfcstyfvwfaomf udk,fpdwfESpfyg;vHkUvtm;Nzifh
ylavmifaptyfonfNzpf wkefvIyfav\/ olwyg;\
OygodumrMuD;udk

aMumufGHU

pdwftMuHudk

odEdkifaom

rmwdumGmausmif;rS

xGufaNy;aNymif;aGUvmaom &[ef;wyg;tm; cspfom;&[ef; oif\pdwfwckwnf;udkom


apmifhaSmufyg? pdwfqdkonfrSm apmifhaSmuf&cufonf? oif&[ef;onf udk,fhpdwfom
ESdrfay;yg? pdwfudk ESdrfrIrS wNcm; bmudrQ rMuHpnfygESifh? pdwfqdkonfrSm ESdrfEdkifzdkU
cJ,Of;onf[k rdefUawmfrlNyD;'kEd*[ v[kaem? ,wumredygwdaem/
pdw 'raxm om"k? pdwH 'EH
okcg0[H- [laom *gxmudk
a[mawmfrlavonf/
(NrefrmNyef)

qif;&JpGm ESdrftyfaom? NzpfrI csKyfrI vsifNrefaom? &xdkuf r&xdkuf oifhroifhudk? rod rNrif trsKd;tG,fudk rqifNcif? vdk&m vdk&m tmHkom
usa&mufwwfaom pdwfudk t&d,mr*f av;yg;wdkUNzifh ,Ofaus;atmif
qHk;rNcif;onf aumif;vSay\/ tb,fhaMumifh [lrlum;,Ofaus;vdrmatmif qHk;rNyD;aom pdwfonf r*f zdkvf edAmef csrf;omudk
aqmifGufEdkifaomaMumifhwnf;/

'kurSvGwfvdk &[ef;ycJh&m [dk[m rtyf? [m rtyf


odumyk'ft&yf&yfwdkUaMumifh vufqefUp&myif rSd? yuwdtdrfrSmyif aerS qif;&Ju
vGwfEdkifawmhrnf[k vlxGuf&ef tMuHtpnfaMumifh bk&m;xH tydkUcH&aom &[ef;tm;
cspfom;

'DNyif apmifhaSmufp&m rSd? oifhpdwfudkom

apmifhaSmufyg? qif;&JrS

vGwfEdkifay\[k rdefUawmfrlNyD;ok'k'oH okedykPH? ,wumredygwdeH/


pdwH &aux ar"m0D? pdwH *kwH
okcg0[H- [laom *gxmudk
a[mawmfrlavonf/
(NrefrmNyef)

ynmSdyk*Kdvfonf NrifEdkifcJaom odrfarGUvSaom vdk&mvdk&m tmHkom


usa&mufavhNzpfavhSdaom
apmifhaSmuf&rnf?

pdwfudkapmifhaSmuf&m\?

apmifhaSmuftyf vHkcHaptyfNyD;aom pdwfonf r*f

zdkvf edAmef csrf;omudk aqmifGufEdkifonf/


axG&maomif;aNymif; pdwful;aumif;vGef;
OD;acgif;udk

OD;&D;awmf

oHC&udwax&f\

,yfawmifdk;Nzifh dkufrdaomtcg ig\ OD;&D;awmfonf umr*kPfNrL; ig\


pdwful;tNzmNzmudkodavNyDwum;[k tSufMuD;&vsuf xGufaNy;oGm;av&m
omraPi,fwdkU zrf;,l ydkUaqmifoNzifh NrwfpGmbk&m;xHawmfarSmufodkU a&mufSdvmaom
oHC&udwrax&f\ wl &[ef;tm;-

oif&[ef;onf 0efav;aom trIudk ycJhayonf? oif &[ef;onf


0D&d,cGeftm;MuD;rm;vSaom
wqlwnf;aom NrwfpGmbk&m;\ om;awmf
vHkUvcGeftm;MuD;rm;vSaom igbk&m;\

r[kwfoavm?

omoemabmif &[ef;yaeolrsm; Nzpfygvsuf rdrdudk,fudk qHk;r aomwmyef


ou'g*grf tem*grf
&[EmwGif wpfOD;OD;Nzpfonfudk aNymqdkEdkifpGrf; rSdoavm ponfNzifh apmaMum oabmudk
odawmfrlaomtcg cspfom;&[ef; vmavmh bmrQMuHpnf pdk;&drfraevifh? pdwfqdkonfh
w&m;onf ta0;tmkHudkaomfvnf; cH,lEdkifpGrf;Sdonf? &m* a'go arm[ taESmiftzGJUrS
vGwfaNrmufEdkif&ef tm;xkwfoifhonf[k rdefUawmfrlvsuf'l&*FrH {upm&H ? to&D&H *k[mo,H/
a, pdwH oH,arEd? armuEd
rm&AEem- [laom *gxmudk
a[mawmfrlonf/
teufu
m;
'l&*FrH? ta0;tmkHudkaomfvnf; cH,lEdkifaomaMumifh ta0;t&yfodkU
oGm;wwfxaom/ {upm&H?
trsm;pkaygif; rNzpfaumif;yJ wpfckwpfckom Nzpfwwfxaom/ to&D&H? udk,fo@mefuif;
tqif;rSdaom/
*k[mo,H? [',kyf ESvHk;[laom vdkPf*lvQif rSD&mSdaom/ pdwH? pdwfudk/ a,?
tMuifolwdkUonf/ oH,arEd?
apmifhpnf;olwdkUonf/

apmifhpnf;MuukeftHh/ aw?

xdkpdwfudk

rm&AEem? udavom taESmiftzGJU[laom awblru0#frS/

armuEd? vGwfMuukefvwHh/
txufyg a'oemawmfrsm;\ ,xmblw rSefuefuseaom t"dym,f
,lqcsufrsm;rSm atmufygtwdkif; Nzpfay\/
av;orm;onf Nrm;udkaNzmifhatmif youJhodkU wkefvIyfaom pdwftmHkwpfckwnf;
rwnfwwfaompdwf apmifhaSmuf wm;Nrpf&cufaompdwfudk aNzmifhaNzmifhrwfrwf
]]Nzpfatmifyvkyfrnfh enf;vrf;udk}} odkU zGifhqdkxm;avonf/
,xm emr Ookuma&m t&nawm/y/ uwGm p ye ocFga& orodwGm
r[EH t0dZuEH y'gavwGm wdam 0dZm q tbdnm e0 avmukw&"ar[d
rH 0daooH [w*war0 uwGm t*'udaP,sbm0H vbwd/
(NrefrmNyef)

av;orm;onf awmt&yfrS wkwfaumufpdk wpfacsmif;udk ,lcJhNyD;


tcGHcGmum ytHk;&nfNzifh okwfvdrf;
opfom;nyfwHk;

nyf

rD;usD;tdk;uif

uifNyD;

om;NrD;rQifudk ypfcGJEdkifavmufonftxd

aNzmifhcRefatmif yNyD;

rif;

rif;\trwfMuD;wdkUtm;

av;twwfudk NyoNzifh rsm;pGmaomylaZmf NrwfEdk;rIudk &ouJhodkU


ynmSda,mufsm;onfwkefvIyfrIpaom

oabmSdaom xdkpdwfudk

"kwifaqmifvsuf awmt&yf aeNcif;Nzihf


kefU&if;Murf;wrf;aom udavom tcGHudk cGm o'g[laom qDtap;Nzifh
pdkap (qGwf)
udk,ftm;xkwfrI pdwftm;xkwfrINzifh tylay;um orx 0dyem[laom
nyfwHk; nyf

aNzmifhatmifyav\/ aNzmifhatmifyNyD;aomtcg ocFg&w&m;wdkUudk


oHk;oyf MuD;pGmaom
t0dZmtpdkiftcJudk azmufcGJzsufqD;NyD;aomf 0dZmoHk;yg; tbdnmOfaNcmufyg;
avmukw&mw&m; udk;yg; [laom w&m;txl;rsm;udk
vufwGif;a&mufatmify NrwfaomtvcHyk*dKvftNzpfudk &av\/
vdk&if;tcsKyfrSm rwnfNidrfaompdwf
r*fzdkvfedAmef

apmifhaSmufwm;Nrpf&

cufaompdwfudk

&onftxd orx 0dyem tvkyfudk wif;wif;&if;&if; tm;xkwfNcif;Nzifh


aNzmifhrwfatmif yay;yg[k qdkvdkonf/
pdw 'rawm om"k pwl[d t&d,ra*[d 'Ebma0g ,xm edAdao0eH
a[mwd? wxm uxbma0g om"kt|uxmESifhtnD av;yg;aom

t&d,mr*fwdkUNzifh ,Ofaus;onfudk

NyqdkNcif;Nzifh t&d,mr*fav;yg; &EdkifaMumif; orx0dyemwdkUNzifh pdwfudk qHk;ryg[k


qdkvdkonf/
ok'k'oH tpSdaom *gxmtzGifh ]]pdwH&aux ar"m0D}} tzGifh0,f
pdwfudkapmifhaSmufyHk txl;rzGifh/ ,if;odkUrzGifhNcif;onf zGifhNycJhNyD;aom pum;ESifhwl
txl;rzGifhNcif; Nzpfonf/
a, pdwEda, aupd yk&dom 0g wda,m 0g *[|m 0g yAZdwm 0g
tEkyEudavo OyZdwHk ta'Em owdoarmaoe OyEudavoH yZ[Em pdwH
oH,arEd oH,wH t0dudwH u&dEd /
rNzpfao;aom udavomtm; NzpfcGifhray;yJ owdarhavsmhrIaMumifh
Nzpfay:vmaom udavomudk y,fpGefUrIonf pdwfudkapmifhpnf;rINzpfonf/
azmfNyyg 5-*gxmwdkUNzifh Nytyfaom pdwfudk aNzmifhatmif ,Ofaus;atmifyrI
pdwfudkqHk;rrI pdwfudk apmifhaSmufrI pdwfudkapmifhpnf;rI qdkonfrSm

r*fzdkvf&aMumif;

orx0dyem tvkyfudk vkyfudkifrIyif Nzpfonf? qdkvdkonfrSm- orxbm0em 0dyem


yGm;rsm;tm;xkwfrINzifhom pdwfudk xdef;odrf;Edkifonf qHk;rEdkifonf apmifhpnf;Edkifonf[k
qdkvdkonf/ bmudkrQ rvkyfyJ pdwfudk olUtwdkif;xm; [laom t"dyg,frsdK;udk qdkvdkonf
r[kwfay/
ausmufoabFm0g'D pk'dwu q&mawmfrsm;\ pdwfudk apmifhaSmufNcif; [lonfrSm
twdkcsKyftm;Nzifh pdwf pdwftwdkif;xm; apmifhaSmufNcif;yif Nzpfonf/
xdkaom"empum;onf azmfNycJhaom r*fzdkvf&aMumif; orx0dyemtvkyfudk
tm;xkwfNcif;Nzifh pdwfudk apmifhaSmufyHk azmfNyaom usrf;*efESifh wNcm;pD Nzpfaeonf/
usrf;*efrS tvGwfNzpfaeonf/ ]]a, pdwH oH,arEd? armuEd rm&AEem ygVdum;
pdwf pdwftwdkif; xm;EdkifaMumif; oufaoaumif;BuD; wck Nzpfygonf}} [laom

aom"empum;onfvnf; ygVdu Nyaeaom t"dyg,fu wNcm; pk'dwuwdkU\


pdwftwdkif;wdkif;xm; 0g'u wNcm; NzpfaeaomaMumifh oufaoaumif;BuD; NzpfzdkU
rnfodkUrQ reD;pyf? rnfodkUrQ oufaoaumif;BuD; rNzpfEdkif[k
0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u oHk;oyfawmfrlMuonf/

pdwf

qufvuf ]]pdwfudk apmifhaSmufNcif;


paom udavomawG

[lonfrSm avmb

a'go

r,SOfao;aom yuwdpdwftwdkif;wdkif; udavom r,SOfaom 0dyemaZmrsm;udk


xm; yGm;rsm;Ncif;yif
Nzpfygonf}} [kvnf; ygSdaomaMumifh pdwftwdkif;wdkif; xm;yHkudk qufvuf pdppf
a0zefMuukeftHh/

pdwf
pdwfwdkif;wdkif;xm;yHk
pk'dwuq&mawmfwdkU\ pdwf pdwftwdkif;xm;yHkudk azmfNy&m vdk&if;tcsKyfum;
pdwfudk pdwftwdkif;wdkif;xm;yg? aZmpdwfudk (ol\aSUu NzpfMuaom) udavom r,SOf
pifMu,faom yO'Gg&m0Zef; puK0dnmOf or#dpdKif; oED&P 0ka|m pdwfrsm;
twdkif;wdkif;xm;yg/ pdwf pdwftwdkif;wdkif;xm;&rnf (0g) pdwf pdwftwdkif;wdkif; xm;Ncif;\
0dyemNzpfaMumif;udk O'gef;ygVdawmfvm Am[d,okwef ygVdawmf oufoufxuf
tSif"rygv zGifhNyaom t|uxmNzifh pdwf pdwftwdkif;xm;&rnfrSm ydkxifSm;ygonf/
txl;tm;Nzifh

]]puK0dnmPyrmaPae0 Z0eH Xaymrd}} 0,f ]]Xaymrd}}

[k xm;Ncif;teufa[m ]]Xy}} "mwfNzifh zGifhNyxm;Ncif;aMumifh ydk xifSm;ygonf/


xdkUaMumifh pdwf pdwftwdkif;wdkif;xm;onf (0g) pdwf pdwftwdkif;wdkif;xm;0g'onf
bk&m;a[m [kwfrSefygonf[k qdkvdk&if; Nzpfonfudk awGU&ayonf/
tqdkyg

pk'dwuyk*dKvfwdkU\ azmfNycsufonf

trSwfwu,f

Nzpfaom

Am[d,okwefygVd t|uxmwdkU\ tvdk tppftrSef [kwf r[kwf odom xifSm;ap&ef


O'gef; t|uxm Am[d,okwf tzGifh vdk&if;tzGifh oH0Pem ygXfwdkUudk xkwfNyukeftHh(1)
ww 'da| 'd|rwEd lyg,we puK0dnmaP e 'd|rwH? ,xm[d
puK0dnmPH lay
lyrwar0 ywd? e tedpm'dobm0H? {0ar0 aoopuK'Gg&du
0dnmaP eyd ar
'd|rwar0 b0wDwd odudwAE tawm?
(2)
tx 0g 'da| 'd|Hemr puK0dnmaPe ly0dZmeeEd tawm rwEd
yrmPH? 'd|m rwm
{wmwd 'd|rwH? puK0dnmP rwar0 pdwH b0dwDwd tawm/
'H 0kwH a[mwd
,xm tmygx*aw lay puK0dnmPH e &Zwd e 'kwd e rk,Swd? {0H
&m*g'd 0d&a[e puK0dnmPrwar0 ar Z0eH b0dwd?
puK0dnmPyrmaP ae0 Z0eH XayrDwd/
(3)

tx
waw0

0g

'd|H^emr

puK0dnmaPe

'd|H

lyH? 'd|rwH emr

OyEH or#dpeoED&Pa0g|AeocFgwH pdww,H? ,xm wH e

&Zwd? e 'kwd e rk,Swd? {0H tmygx*aw lay awae0


or#dpem'dyrmaPe Z0eH Oyga'mrd? em[H wH yrmPH twdurdwGm
&Zem'd0aoe OyZdwHk 'mrDwd {0arw tawm '|aAm?
{ao0ea,m okwrkaw? rkwEd
*&oazm|Am,weH

p w'g&rP0dnmaP[d

a0'dwAH/ (yO'Gg&twGuf)

o'

0dnmaw 0dnmwrwEd {w ye 0dnmwH emr raem'Gg&m0Zaee


0dnmwm&rPH?
wo 0dnmaw 0dnmwrwEdtm0ZeyrmPH? ,xm tm0ZeH e &Zwd
e 'kwd e rk,Swd

{0H &Zem'd0aoe OyZdwHk t'wGm

tm0ZeyrmaPae0 pdwH XaymrDwd t,arw tawm/


(rae'Gg&twGuf O'gef;t|uxm pmrsufESm 81-82)
(1)
ww? xdk 'da|'d|rwH b0dwd- tpSdaom bk&m;pum;
ygVdawmf/ om"dyga,m?
t"dyg,fESifh wuGNzpfaom/ tawm? teufudk/ {0H? odkU/
a0'dwaAm? odtyf\/
'da| 'd|rwEd? 'da| 'd|rwH [lonfum;/ puK0dnmaP
puK0dnmPf= NrifodpdwfNzifh/

e?

ly,we? ly,we[k qdktyfaom y&rwf tqif;kyf/ 'd|rwH? NriftyfumrQonf/


0g? Nrif&HkrQonf
(b0dwd?
NzpfvwHU)/
[d wH ygu#H ua&mrd? xdkpum;udk xifSm;atmif

yOD;tHh/

puK0dnmPH? puK0dnmPf= Nrifodpdwfonf/ lay? tqif;tmHk/ lyrwar0?


tqif;rQudkomvQif/ ywd ,xm? NrifwwfouJhodkU/ tedpm'dobm0H? rNrJ
tpSdaomoabmudk/ e ywd ,xm? rNrifwwfouJhodkU/ {0ar0?
twlomvQif/ aoopuK'Gg&du 0dnmaP

eyd? puK0dnmPfrS

usefaom

puK'Gg& NzpfaompdwfNzifhvnf;/ ar? ightm;/ 'd|rwar0? NriftyfumrQonfomvQif/


0g? Nrif&HkrQonfomvQif/ b0dwd? NzpfvwHU/ wd rdem reoduma&e?
odkUaom pdwfxm;Nzifh/ odudwAH? usifhxdkuf\? usifh&rnf? usifhygav/ wdt,H?
onfum;/ tawm? 'da| 'd|rwHyk'f\ teufwnf;/
(2)
emr?

tx 0g? wenf;aomfum;/

'da|? Nriftyfaom tqif;/ 'd|H

'd|rnfonf/ puK0dnmaPe? NrifodpdwfNzifh/

ly0dZmeeH? tqif;udk

NrifodNcif;aywnf;/ wdt,H? onfum;/ tawm? 'da| 'd|\ teufwnf;/


rwEd? rwH [lonfum;/ yrmPH? twdkif;tSnfwnf;/

{w? xdkaZmpdwftm;/ 'd|m?

Nrifodpdwf[laom/ rwm? twdkif;tSnfonf/ twd? Sd\/ wd wom? xdkUaMumifh/


'd|rwH? 'd|rwrnf\/

puK0dnmPrwar0?

Nrifodpdwf twdkif;tSnf

SdonfomvQifNzpfaom/ pdwH? aZmpdwfonf/ b0dwd? NzpfvwHU/ (wd odudwAH)


wdt,H? onfum;/ tawm? 'd|rwH b0dwd\ teufwnf;/
'H t,H t"dyga,m? teuft"dyg,fudk/ 0kwH 0kawm? qdktyfonf
qdkvdkonf/ a[mwd? Nzpf\/

tmygx*aw? rsufpd

xifvmaom/ lay?

tqif;kyf/

puK0dnmPH?

puK0dnmPf= Nrifodpdwfonf/ e &Zwd ,xm?

rwyfrufouJhodkU/ e 'kwd ,xm? rNypfrSm;ouJhodkU/ e rk,Swd


,xm? rawGa0ouJhodkU/ {0H? twl/ ar? ightm;/ 0g? ig\/ &m*g'd0d&a[e?
wyfrufNcif; ponfrS uif;oNzifh/

puK0dnmPrwar0? Nrifodpdwf twdkif;tSnf

SdonfomvQifNzpfaom/ Z0eH? aZmonf/ b0dwd? NzpfvwHU/ (t[H? igonf/


xnfh)

puK0dnmPyrmaP ae0?

Nrifodpdwf twdkif;tSnfNzifhomvQif/ Z0eH? aZmudk/

Xayrd? xm;aytHh- xm;rnf/ (Am[d,? Am[d,/) {0H [d? odkUvQif/ 0g? {0H [d
= rdemtmuma&e {0? odkUaom tNcif;t&mNzifhomvQif/ aw? oifonf/

odudwAH? usifhtyf\ usifh&rnf


t"dyga,m?
teuft"dyg,fudk/ 0kwH 0kawm?
('H 0kwH a[mwd?

usifhav/ (ygVdawmfNyefpyfyg)
qdktyfonf

wd 'H t,H

qdkvdkonf/ a[mwd? Nzpf\/

t|uxm Nyefowf/ XaymrDwd wdwvHk; tausMuHyg/)


rSwfcsuf/

/rwEd yrmPH? 'd|m rwm {wmwd 'd|rwH? puK0dnmP rwar0


pdwH b0dwDwd tawm- [k qdkcJhonfudk owdyyg/
'd|rwH rwmo'g\ twdkif;tSnf teufudk aocsmpGm
zGifhNyxm;ayonf/ (tx 0g? ponfNzifh wwd,enf; zGifhaom
ygVdESifh useftzGifhygVdrsm;udk enf;rSD
teufay;yg)

ygVdawmfteuf a,mZemyHkrSm 'H 0kwH a[mwd tpcsDaom t|uxmESifhtnDwomwd[ aw Am[d, {0H odudwAH? 'da| 'd|rwH b0dwd?
okaw okwrwH b0dwd? rkaw rkwrwH b0dwd? 0dnmaw 0dnmwrwH
b0dwd? {0Od aw Am[d, odudwAH[laom Am[d,okwf taNccH vdk&if;csKyfudk Ny&m ygVdawmfudk
teufa,mZemMuukeftHh/ (wd[mwd edygwrwH-[k zGifhxm;
wd[udkcsef teufNyef)
Am[d,? Am[d,/ wom? aMumifhMupdkufum tm;xkwfvdkaom oabmSdvsuf
igbk&m;udkw&m;a[m&ef tvGef awmif;yefaeaomaMumifh/ 0g? oif qdkwdkif;yif touf
tE&m,fudkvnf; odEdkifcJNcif; oif\aNEwdkUvnf; &ifhusufvmNcif;aMumifh/ aw? oif
onf/

{0H? odkU/ odudwAH? usifhtyf\ usifh&rnf usifhav/ u? tb,fodkU/

odudwAH? usifhtyfoenf;? usifh&rnfenf;/ (xnfh)


aemuf {0Od 0,f {0H [laom ed,rtmum&aZmwuedygwfudk aNrmf
aSU ,xm-[laom ted,rum&aZmwuedygwfudk xnfh&rnf/ ]],xm wxm? Oyrm
r[kwf? ,if;odkUxkwfrl? wxmpyf&m? Mud,monf? rSefpGmvuPmNzpfNrJ}} ed,mrfESifhtnD
{0Hpyf&m ]]odudwAH}} Mud,mudk vuPyk'f yvkyf teuf a,mZem &rnf/
um; ygVdawmfudk twa,mZemrI ryrD odxm;&rnfh taNccHwnf;/
,xm a,e tmuma&e? tMuifodkUaom tNcif;t&mtm;Nzifh/ odud,rmae?
usifhtyfonfSdaomf/ aw?
tqif;klygHk/ 'd|rwH?

oifhtm;/ 'da|?

Nriftyfaom

Nrif&aom

puK0dnmOf NrifodrI twdkif;tSnfSdaom aZmpdwfonf/

b0dwd? NzpfvwHh/ okaw? Mum;tyfaom Mum;&aom toHo'gHk/ okrwH? Mum;odrI


twdkif;tSnfSdaom aZmpdwfonf/ b0dwd? NzpfvwHh/ rkaw? eHNcif; pm;Ncif;
xdNcif;Nzifh a&muftyfaom

a&muf&aomteHU *EmHk t&om &omHk tawGU

AmHk/ rkwrwH? Cme0dnmOf

eHodrI Zd0Sg0dnmOf pm;odrI

um,0dnmOf

azm|
xdodrI

twdkif;tSnfSdaom aZmpdwfonf/ b0dwd? NzpfvwHh/ 0dnmaw?


"rmHk/

0dnmwrwH? qifNcifrI

raem'Gg&m0Zef;

odtyfaom

twdkif;tSnfSdaom aZmpdwfonf/ b0dwd? NzpfvwHh/ Am[d,? Am[d,/ {0H


[d wxm awe
tmuma&e {0? xdktNcif;t&mtm;NzifhomvQif/ aw? oifonf/ odudwAH?
usifhtyf\ usifh&rnf/ Am[d[okwft|uxm ]]'da| 'd|rwH}} udk 3enf; zGifhqdkxm;avonf/
(yXrenf;
)
rsufpdxifvmaom

tqif;lygHk

puK'Gg&du0dnmOfpdwf (0g)

puK'Gg&

NzpfaompdwfNzifh NrifumrQom NzpfvwHU[k usifh&rnf/ puK0dnmOf Nrifodpdwfonf tedp


ponfudk rod? tqif;rQudkom odovdk puK'Gg&Nzpfaom aZm w'gHk tqHk;Sdaom
pdwftm;vHk;Nzifh NrifHkrQom Nzpfatmifusifh&rnf/
('kwd,e
nf;)
rsufpd

xifay:vmaom tqif;

puK0dnmOfpdwfonf

wyfrufNcif;

ponfuif;ouJhodkU puK0dnmOf twdkif;tSnfSdaom (0g) wyfrufNcif; ponfuif;aom


aZmpdwfNzpfvwHU[k usifh&rnf/ aZmpdwfudk puK0dnmOf twdkif;tSnfNzifhom xm;tHh[k
(xm;&rnf[k) usifh&rnf/
(wwd,enf
;)
puK0dnmOfNzifh Nrif&aom tqif; or#dpdKif; oED&P 0ka|m pdwf 3-ckonf
wyfrufNcif; ponf rNzpfouJhodkU or#dpdKif; oED&P 0ka|m twdkif;tSnfNzifh
aZmpdwfudk Nzpfaprnf[k usifh&rnf/ wyfrufNcif;uif;aom aZm-pdwfNzpfatmif usifh&rnf/
azmfNycJhaom Am[d,okwf t|uxm pum;&yfwdkUwGif pk'dwuq&mawmfrsm;onf
rdrdwdkU tvGeftm;xm; tvGefauseyfvSaom

'kwd,enf;

tzGifh

]]'H

0kwH

a[mwd}} tpcsDaom t|uxmpum;&yfrsm;udk teufa,mZem xm;&mwGif- {0H?


odkU/ &m*g'd0d&a[e? &m*ponfrS uif;aeaom/ puK0dnmPrwar0?
puK0dnmOfpdwfrQNzifh omvQif/ ar? ig\/ Z0eH? aZmpdwfonf/ b0dwd? NzpfvwHU/
puK0dnmPyrmaP ae0? puK0dnmOfpdwf twdkif;wdkif;omvQif/ Z0eH? aZmpdwfudk?
Xaymrd? xm;tHh/ odkU twa,mZem yxm;onfudk awGU&ayonf/
,xmESifh {0H edygwfyk'frsm;onf
xGef;NyaeonfrSm

Oyrme Oyar,s teufudk

tvGefyif xifSm;vSonf Nzpfygvsuf ]],xm tmygx*aw}} [k

rqdkif&myk'fESifh wGJif;? ]]{0H? odkU}} [k ]]ed'e}} teufNzifhif;? ]]&m*'d0d&a[e}} ESifh


]]puK0dnmPrwar0}} yk'fwdkUudk 0daooe 0daoos tNzpfNzifhif;?
puK0dnmPyrmaPae0? puK0dnmOfpdwf twdkif; twdkif;omvQif[k ]]yrmP}} o'g\
teufudk rdrdwdkU vufqkyfvufudkif
twa,mZem yxm;onfudk

yxm;aom

twdkif;wdkif;

teuftNzpf,lif;

awGUMu&ayonf/ (trSefrSm puK0dnmPrwar0 ESifh


tNyeftvSef 0daooe

Z0eH-

yk'fwdkUonf

0daoosyk'frsm; NzpfMuavonf/)
]]puK0dnmPyrmaPae0}} ]]yrmP}} o'gonf ygVdawmfygaom ]]'d|rwH}} 0,f
]]rw}} o'gudk
]]rwEd yrmPH}} [k yrmPteuf zGifhNycJhonfhtwdkif; ]]rw}} o'g\teufudk
azmfNyaeonf/ ]]'d|rwH}} rw o'gonf twdkif;tSnf [laom ]]yrmP}}
teufudkom a[monf/
,if;odkUNzpfvQif ,if; ]]yrmP}} o'gonf ae&m tb,fteufudk a[moenf;
[k ar;/
yrmPH a[wkoawok? rmae p op0g'ded/
yrmw&d p edprSd? r&d,m'g, rkpaw (tbd"mef? ESm-110)[laom rm*"tbd"mefvm
teufa[mom

]]yrmP}} o'g\ teufwdkUwGif ]]r&d,m'}} tydkif;tNcm;

Nzpfonf/ twdkif;wdkif; teufa[m r[kwf[k aNz/


]]puK0dnmPyrmP}}
tydkif;tNcm;um;

puK0dnmOf\

twdkif;tSnfESifh

puK0dnmOf\

tb,fenf;[k ar;/
wyfrufNcif;

NypfrSm;Ncif; awGa0Ncif;rS

uif;Ncif;onf (rwyfrufNcif;

rawGa0Ncif; rNypfrSm;Ncif;onf) puK0dnmOf\ twdkif;tSnf Nzpfonf/ wyfrufNcif;


NypfrSm;Ncif; awGa0Ncif;rS uif;onfudk rausmfvGefNcif; rwyfruf rNypfrSm;
rawGa0Ncif;onf puK0dnmOf\ tydkif;tNcm; Nzpfonf/ puK0dnmOf\ twdkif;tSnfESifh
tydkif;tNcm;um; twlwlyif Nzpfonf[k aNz/
]]'da| 'd|rwH}} usifhenf;udk tb,fodkU usifh&rnfenf;[k ar;/
Nrifodpdwf Nzpfonfhtcg

puK0dnmOf or#dpdKif; oED&P 0ka|m pdwfwdkUonf

wyfrufNcif; NypfrSm;Ncif; awGa0Ncif;rS uif;ovdk qufvuf Nzpfvmrnfh


aZmrsm;udkvnf; wyfrufNcif; NypfrSm;Ncif; awGa0Ncif;rS uif;aom aZmpdwfrsm;
Nzpfvmatmif usifh&rnfh tusifh[k rSwf/ NrifodpdwfwGif yg0ifaom yO'Gg&m0Zef;tp
0ka|m

tqHk;Sdaom pdwfrsm;\ rwyfruf rNypfrSm; rawGa0aom

twdkif;tSnf

tydkif;tNcm;tm;Nzifh aZmpdwfudk xm;Edkifatmif usifh&rnfh tusifh[k rSwf/ Nzpfvmrnfh


aZmpdwfudk wyfruf NypfrSm; awGa0rIrS

uif;onfh aZmpdwftNzpfNzifh xm;Edkifatmif

usifh&rnfh tusifh[k rSwf/ (rSwfcsuf- azmfNyxm;aom pum;&yfrsm; yO'Gg&m0Zef;tp


0ka|m tqHk;Sdaom pdwfrsm;[k qdkvdkufNcif;rSm ]]tx0g 'd|H emr}} ponfNzifh

zGifhNyaom

t|uxm\ wwd,tzGifh qdkxm;aom pdwfrsm;udkyg ,l qdkvdkufNcif;Nzpfonf/


ausmufoabFm0g'D pk'dwuq&mawmfrsm;onf ]]xm;}} [laom pum;vHk;udk
&Edkif&ef ]]Xaymrd}}

yk'fudk tcdkiftrm,l aNymqdkaMumif; xifSm;onf/ ]]'da| 'd|rwH}} ponfNzifh


TefNyNcif;rSm azmfNycJhonfh
]]'da| 'd|rwH}} usifhenf;omNzpfonf/
Am[d,okwf t|uxm ]]Xaymrd}} rQudkom zGifhqdkxm;onf r[kwf? ]]{0H Z0eH
Oyga'mrd}}
]]em[H/ y/ 'rd}} [kvnf; zGifhqdkxm;ao;onf/ xdkwGif ]]em[H wH yrmPH twdurdwGm
&Zem'd0aoe

OyZdwHk 'mrd}} [laom Aswda&u0gusudk tEG,NyefvdkufvQif ]]t[H wH


yrmPH tewdurdwGm
&Zem'd0aoe OyZdwHk 'mrd}} [k Nzpf\/ NrefrmNyefaomf ]]igonf
or#dpdKif;pdwf ponfwdkU\ xdktydkif;tNcm; twdkif;tSnfudk rvGefrl rwyfrufNcif;
ponfwdkU\ tpGrf;Nzifh aZmpdwftm; NzpfcGifhay;tHh}} [k Nzpf\/
xdktzGifh 2-rsdK;t& ausmufoabFm0g'D pk'dwuq&mawmfrsm;\

tvdktm;Nzifh

]]pdwf pdwftwdkif;wdkif;Nzpf? pdwf pdwftwdkif;wdkif;ay;}} [k aqmifyk'f yvkyf&acsOD;rnf/


quf azmfNyygvQif ]]Xaymrd}} ygVdudkMunfh aqmifyk'fvkyfcJhonfNzpftHh? ]]pdwf
pdwftwdkif;wdkif;xm;rnf}} [kom yvkyfcGifhSdavonf? ]]pdwf pdwftwdkif;wdkif;xm;}} [k
yvkyfcGifh rSday/ bk&m;Sif EIwfawmfxGuf ygVdawmfESifh ydkvdkufzufvdkvQif ]]b0dwd}}
[k a[mxm;oNzifh ]]pdwf pdwftwdkif;wdkif;Nzpf}}
pdwftwdkif;wdkif;Nzpf}}

[k

qdkMuNyefawmhrnf/

]]pdwf

qdkonfxufvnf;

]]pdwftwdkif;wdkif;NzpfvwHU}} u ]]b0dwd}} ygXfESifhydk nDGwfayvdrfhrnf/ azmfNycJhaom


pum;rsm;onf ausmufoabFm0g'D pk'dwuq&mawmfrsm;\

aom"empum;&yf

tusOf;csKyfudk pdppfonfh pum;rsm;om Nzpfavonf/


pk'dwuq&mawmfrsm;\ aom"empum;onf ]]pdwf pdwftwdkif;wdkif;xm;}}
t"dyg,fudk aemufrS NyefvnfNyifqif aNymqdkaom pum;rsm;Nzpfavoavm? rlv
ausmufoabFmq&mawmf\ oabmawmftwdkif;yif
Nzpfavoavm-[k

aNymqdkaompum;rsm;

0denf;"dk&fq&mawmfBuD;rsm; pl;prf;avhvmMuaomtcg odkU

awGUNrifMu&avonf/
ausmufoabFmq&mawmf\ axkywdESifhw&m;awmfrsm; pmtkyf (154? 157)(u)

rdrdwdkUpdwfrSm yuwdtwdkif; at;aewm? Nidrf;aewm? tJ'g edAmefAs?


pdwfudk edAmefvdkUvJ r,lMueJUOD;? pdwfNidrf;csrf;aew,fqdkwm
ruyfwmaygh? tylawG

pdwftyl

ruyfawmh at;&meJU aewJhpdwf? tJ'gwenf;

ajymawmh edAmefeJU aewJhpdwf? tJ'g ]]pdwf-twdkif;wdkif;}} qdkNyD;


bkef;BuD;ua[m'g?

pdwf-pdwftwdkif;

bmeJU

aervJ?

pdwf-pdwftwdkif; edAmefeJUaewmaygh? pdwf-pdwf twdkif;wdkif; qdk,ifjzLpif


oefUSif;w,faygh/
(pmrsufESm-158?
159)(c)

pdwf-pdwftwdkif;wdkif;qdkwm

tppftrSef

wdwdusus

ar;Muygvm;? pdwfqdkwm tmHkeJUuif;NyD;awmh


pdwftwdkif;wdkif;

bmeJU

odMu&atmif

aerjzpfygbl;/

aeovJvdkU ar;Muygvm;?

pdwf-pdwftwdkif;

bmeJU

aeovJqdk,if?

bmeJU

xm;ovJqdk&if edAmefwnf;[laom

tmHkeJUae w,f/ edAmefwnf;[laom tmHkeJU xm;w,f/


bkef;BuD;wdkUu tenf;enf;eJY a[mcJhygw,f? ajzcJhygw,f?
tckaetcgrSm cifAsm;wdkU avmbawG jzpfaeMuovm;? avmbjzpf,if
b,frSmjzpfovJ pdwfrSm jzpfwmyg? a'gojzpf,if b,frSmjzpfovJ pdwfrSm
jzpfwmyg? 'gjzifh a'gorjzpfawmh

a'gopdwfr[kwfbl;aygh?
pdwfrSdbl;vdkU

a'gorjzpfwmeJU

a'gorjzpfyJ

cifAsm;wdkUrSm

ajymrvm;? a'goom rjzpfwmAs? pdwfuawmh Sdygw,f? 'gjzifh


a'gorjzpfwJh pdwfaygh? a'gor[kwfwJh pdwftwdkif;wdkif;ygyJ?
avmbrjzpfavawmh avmb rjzpfwJh pdwftwdkif;wdkif;? tJ'gajymwm vdk
a[mwm/
wenf;tm;jzifh edAmefeJU
edAmefeJUxm;wJhpdwf?

aewJhpdwf?

avmukw&mpdwf?

edAmefeJU aewwfMuygNyD
xm;wwfMuygNyD/ (pmrsufESm 361? 362)(*)

pdwfem;w,fqdkwm em;vnfatmif xyfajym&awmh? pdwftvkyf


rvkyfwm? pdwftvkyf rSdbl;?
twdkif;wdkif;aewm?

pdwf 'Dtwdkif;aewm?

pdwf-pdwftwdkif;wdkif;

aewmudk zdkvfpdwfvdkU

ajymwm? pdwfawGjzpfatmif vkyfray;yJ yuwdtwdkif;


tJ'g zdkvfpdwfwJh?
tJ'Dvdk

aS;OD;pGm odwmqdkawmh

r*fPfvdkU

odMu&r,f? vG,fvG,fuav;yJAs? ckeajymwJh

twdkif;uawmh

aevdkufwm?
ajymwm?

yuwd

Nidrf;NyD;om; vGwfNyD;om; uif;NyD;om; Sif;NyD;om;/

(tydk'fpum;rsm;udk apm'uq&mawmfrsm;uvnf; xkwfjyNyD;om; jzpfonf/)


rQjzifh rlvausmufoabFmq&mawmf\ pdwf-pdwftwdkif;wdkif;aeyHk? pdwfpdwftwdkif;wdkif; xm;yHkudk odEdkifMuayonf/ azmfjyyg twdkif;wdkif;xm;yHkudk
jyaompum;&yfwdkUwGif (*)trSwfyg pum;&yfrsm;udk 1324-ckESpf? wefaqmifrkef;vqef; 14&ufaeUu a[mcJh (u? c) pum;&yfrsm;udk 1326- ckESpf? wydkUwGJvqkwf 12-&ufaeUu
a[mcJhonfudkaxkywdESifh w&m;awmfrsm; pmtkyfwGif azmfjyxm;csuft& od&ayonf/
ausmufoabFmq&mawmf\ pdwf-pdwftwdkif;wdkif;aeyHk xm;yHkrSm odkU jzpf\(1)
zdkvfpdwf-zdkvfpdwftwdkif;wdkif; edAmefeJU ]]ae}}?
zdkvfpdwftwdkif;wdkif; edAmefeJY

zdkvfpdwf

]]xm;}
}/
(2)
avmba'go
edAmefeJU ]]ae}}/

rjzpfwJhpdwf-avmb a'go

rjzpfwJhpdwf twdkif;wdkif;

avmba'go rjzpfwJhpdwf- avmb a'go rjzpfwJh pdwftwdkif;wdkif;


edAmefeJY xm;/
(3)

avmukw&mpdwf-avmukw&m pdwftwdkif;wdkif;

edAmefeJU

]]ae}}/

avmukw&mpdwf- avmukw&mpdwf twdkif;wdkif; edAmefeJU ]]xm;}}/


um;
tvdkawmfus

rlvausmufoabFmq&mawmf\

reodum& ESvHk;oGif;tmabmf

pdwf- pdwftwdkif;wdkif; xm;yHk aeyHkjzpfownf;/

wGif xdkausmufoabFmq&mawmftm; ar;&rnfrSm(ar;)

pdwf-pdwftwdkif;wdkif;qdkwJh ae&mrSm twdkif;wdkif;&JU t"dyg,fudk rnfodkU

rSwf&ygrnfenf;/ (ajz)

pdwf-tvkyfrvkyfwm

pdwf-tvkyfrSdwm

'Dpdwftwdkif;aewm? 'D pdwftwdkif; xm;wm? avmukw&mpdwf


avmba'go

twdkif;wdkif;

rjzpfwJh pdwftwdkif;wdkif; jzpfaewmudk

ajymwm? ryeJUrjyifeJU raGUeJU rajymif;eJU/ r*fpdwfu r*fpdwfyJ? zdkvfpdwfu


zdkvfpdwfyJ/ r*fpdwfae&mrSm zdkvfpdwfxm; zdkvfpdwfae&mrSm r*fpdwfxm;?
'Dvdk r[kwfbl;/ tajymif;tvTJ rvkyf&bl;? vkyfray;eJU? avmb
rjzpfwJhpdwfu avmbrjzpfwJhpdwfyJ? a'gorjzpfwJhpdwfu a'gorjzpfwJhpdwfyJ?
avmbrNzpfwJh pdwfae&mrSm a'gorNzpfwJhpdwfudkxm;?
pdwfae&mrSm

avmbrjzpfwJh

a'gorjzpfwJh

pdwfudkxm;?

'Dvdktajymif;tvTJ rvkyf&? rvkyfeJU/ r*fpdwfudk r*fpdwfyuwdtwdkif;xm;/


zdkvfpdwfudk zdkvfpdwfyuwdtwdkif;xm;/ avmbrjzpfwJhpdwfudk
avmbrjzpfwJhtwdkif;xm;? a'go rjzpfwJhpdwfudk a'gorjzpfwJh twdkif;xm;?
'DvdkrSwf/ 'g twdkif;wdkif; t"dyg,fyJ/
(ar;) avmb a'go rjzpfwJhpdwfvdkU rdefUygNyD? avmb a'go

rjzpfwmu

t&d,mr*feJU tyg,*reD,t=yg,fodkUvm;apwwfwJh
udavomudky,fjcif;
wEku&=yg;atmif usJatmif yy,fjcif; orkap'=t<uif;rJh
jzpfatmif y y,fjcif;tm;jzifh

y,fNyD; rjzpfwmudk qdkvdkygovm;/

(ajz)
[Jh-'Dvdk rjzpfwmudk ajymwmr[kwfbl;/ tck w&m;emaeawmh avmb
jzpfaeovm;?
a'go jzpfaeovm;? (rjzpfygbl;bk&m;) tJ'gudk
ajymwm/
(ar;) edAmefeJUae edAmefeJUxm;vdkU q&mawmfa[mygonf/ edAmefu vG,fvG,feJU
r&Edkifbl;
bk&mY? edAmef&atmif
trdefUSdygOD;bk&m;/
(ajz) edAmefqdkwm

vG,fvG,fuav;yJ?

edAmef&atmif

b,fvdkrSrvkyfeJU?

rif;wdkUpdwfxJrSm yuwdtwdkif; tvdkvdk Nidrf;aewm Sdw,f/


yuwdNidrf;NyD;om; vGwfNyD;om; uif;NyD;om;
Sdw,f/ tJ'g edAmefyJ? edAmef&atmif bmrS
rvkyfaveJU/
onfvQif rlvausmufoabFmq&mawmf\ pdwf-pdwftwdkif;wdkif; aeyHk pdwf-pdwf
twdkif;wdkif;xm;yHk jzpfawmhonf/ ,if;q&mawmfu

,if;pdwf pdwftwdkif;aeyHk

xm;yHkudk

a[m&mwGif edAmefvnf; yg0ifaeojzifh

Ak'a[mawmfrlaom

edAmef\oabm

edAmefjrifEdkifatmif usifh&rnfh a'oemenf;us usifhpOfESifh ausmufoabFm q&mawmfwdkU\


]]pdwf pdwf twdkif;wdkif;xm; 0g'}}\ "rjzpfonf?
wdwdusus

odEdkif&ef

odkUr[kwf t"rjzpfonfwdkUudk

,if;ausmufoabFmq&mawmf\

,if;edAmefudk ausmufoabFm0g'D q&mawmfwdkU\ aom"emcsufudk pdppfNyD;umrS


pdppfa0zefMuOD;tHh/

rlv ausmufoabFm q&mawmf\ pdwf-pdwftwdkif;wdkif;


if;q&mawmf\

xm;yHkudk pdppfNyD;

wynfh odmEkod om0u ausmufoabFm0g'DwdkU\ pdwf-pdwftwdkif;wdkif;


xm;yHkudk qufvuf pdppf&aomf-

twdkif;wdkif; #Dum\ pdwf-pdwftwdkif;wdkif;xm;yHk


1/ yvkyfaqmifGufxm;jcif;/
xm;ygqdkvQif

/pm;yGJay:Sdpmtkyfudk

bDdkxJrSm

pm;yGJodkU oGm;&OD;rnf? pm;yGJay:rS pmtkyfudk ,l&OD;rnf? ,lNyD; bDdkSd&modkU

oGm;&OD;rnf? bDdkwHcg;udk zGifh&OD;rnf? zGifhNyD;rS bDdkxJrSm

pmtkyfudk xm;&vdrfhrnf?

xm;jcif;onf oGm;& ,l& oGm;& zGifh& xm;& [laom ocFg&rI wck odkUr[kwf
rsm;pGmyvkyf xm;&jcif; jzpfaomaMumifh ocFg& oabmrvGwf/
2/ olUtwdkif;wdkif;xm;jcif;/

/pm;yGJay:Sd pmtkyfudk

olUtwdkif;wdkif;xm;ygqdkvQif 'Dtwdkif; aeHkrSwyg; bmrQ rvkyf&awmhay/ bDdkxJ


,lxm;&ovdk oGm;& ,l& zGifh& xm;&rI [laom ocFg&trIrS Nidrf;avonf/
xm;jcif; 2-rsdK;wGif eHygwf 2-xm;jcif;rsdK;udk ausmufoabFmq&mawmfu
xm;cdkif;onf[k twdkif;wdkif; #Dum qdkxm;onf/

tqdkonf

ausmufoabFm

q&mawmf\ ESvHk;oGif; tmabmfus oabmrdrd pdwf-pdwftwdkif;wdkif; xm;yHkudk


qdkxm;onf[k ,lqMu&ayonf/
xm;yHkrwl pdwf-pdwftwdkif;xm; [laom pum;wGif jrefrmbmom 0dbwfwvHk;
ausaeygonf/ xdkausaeaom

0dbwfudkyg xkwfaqmif qdk&ygvQif pdwf ]]udk}}

pdwftwdkif;wdkif;xm; [ljzpfygonf/ b,fpdwfudk xm;&rnfenf;qdkvQif aZmpdwfudk


xm;&ygrnf/ b,fpdwf twdkif;wdkif; xm;&rnfenf;qdkvQif udavomr,SOf pifMu,faom
yuwd pdwftwdkif;wdkif; xm;&ygvdrfhrnf/
um; ,ck ausmufoabFm0g'D pk'dwu q&mawmfwdkU\ aom"em
pum;wnf;/ pum;t& aZmpdwfudk udavomr,SOf pifMu,faom yuwd
pdwftwdkif;wdkif; xm;onf[k qdkojzifh rlv ausmufoabFmq&mawmf\
xm;yHkxm;enf;ESifhrwl uGJjym;onf/
rlv ausmufoabFm q&mawmfu pdwf pdwftwdkif;wdkif;wGif pdwf2-ck(pdwf 2-rsdK;)udk
r,lvdk? pdwfwckwnf;udkom,l xdkpdwfudk twdkif;wdkif;xm;[kqdkxm;onfjzpfaomaMumifh
ausmufoabFm0g'D pk'dwu q&mawmfwdkU\ pdwf-pdwftwdkif;wdkif;xm;yHkonf
rlvausmufoabFm q&mawmf\ xm;yHkudk jyefvnf jyifqifcsufomjzpfonf/
wenf;tm;jzifh ausmufoabFm0g' jyefvnfjyifqifa&;0g'Drsm; [kom
qdkcGifhSdawmhonf/

pdwfokyfrsm;/

/rlvausmufoabFmq&mawmfu pdwf-pdwftwdkif;wdkif;xm;

pum; pdwfokyf udk avmukw&mpdwf[kvnf; twdtus qdkonf/ &m*


rjzpfaompdwf a'gorjzpfaompdwf[k rwdrus ornvnf; qdkxm;cJhonf/

pk'dwu
q&mawmfrsm;u
twdkif;wdkif;pdwfrS

q&mawmf

,lqxm;cJhaom zdkvfpdwfudk

z,fxkwfvdkufMuonf/ ,if;odkY z,fxkwfvdkufaMumif;udk ]]wynfhawmfwdkUum;


twdkif;wdkif; xm;&aom
0dyempdwfESifh
zdkvfpdwfwdkU
uJhodkU
a[mvnf;

a&maxG;oGm;rnf

jzpfaomaMumifh

ra[mMuawmhygbk&m;}} [laom aom"emcsuf avQmufvTmpum;jzifh


xifSm;pGm od&ayonf/
onfrQru ]]aSUydkif;rSmwkef;u wynfhawmfwdkUonf e*dkpdwft&aumuf&mwGif
]]yb&rd'H}} paom t*FkwdK&fygVdawmfudk

udk;um;cJhMubl;ygonf/

aemufydkif;rSmum;

t|uxmESifh qefUusifaernfjzpf xdkygVdudk rudk;awmhyJ}} [laompum;t&


aSUydkif;rSmwkef;u e*dkpdwf (0g) yuwdpdwf (0g) twdkif;wdkif;pdwf t& b0ifpdwfudk
aumuf,lcJhzl;aMumif; a[mcJhzl;aMumif; xifSm;jyefonf? aemufrSxyfrH jyif
qifaMumif;vnf; xifSm;jyefonf/
wzef ]]y#dord'gr*fygVdawmf p&d,memewPeda'orSm vmSdaom
0dnmPp&d, pdwfrsm;udk yuwd pdwft& aumuf,l&yHkudk aSUem;rSm
avQmufxm;cJhygNyD;}} [laom pum;jzifh yuwdpdwf e*dkpdwfpdwftwdkif;wdkif;u pdwft&
0dnmPp&d,pdwfrsm;udk aumuf,lMuaMumif; od&jyefonf/
odkUjzifh

rlvausmufoabFm q&mawmfESifh aemufvdkuf

wynfhvufom;wkdUonf twdkif;wdkif;xm;&ef Tefjyp&m pdwfudk(1)

zdkvfpdwf? 0g? avmukw&mpdwf

(2)

b0ifpdwf

(3)

0Dw&m*pdwf ponf

(4)

0dnmPmp&d,pdwf-

[l trsdK;rsdK;MuHqMuNyD; tMum;tjrifenf;yg;olwdkUtm; awGa0onfxuf awGa0


tusifhrSm; t,lrSm;ap&ef

yHkpHtrsdK;rsdK;ajymif;vJvsuf

rwnfrNidrf

a`E

r&aom0g'tay: &yfwnfaeaMumif; rjiif;EdkifMuay/ qufvufvnf;


0dnmPp&d,mpdwfrsm;udk Sif;vif; pdppf&ef vdkvmjyefavonf/

0dnmPp&d,mpd
wf
ook 'Gga&ok ta[wkumeHa,0 pdwmeH 0kwwm a'G tm0Zemed a'G
y0dnmPmed a'G
or#dpemed wdPd oED&Pmed
ta[wkupdwmeda,0

{uH

[odwkyg'pdwEd

t|m&o

0dnmPp&d,mwd a0'dwAmed/ (y#dord'gr*f- t|uxm ESm-265)

jrefrmjyef-

ajcmuf'Gg&jzpfukefaom t[dwfpdwf

wdkUudkom y#dord'gr*f

ygVdawmf a[mxm; tyfaomaMumifh tm0Zefa'G; y0dnmPfwq,f or#dpdKif;a'G;


oEd&PoHk;ck [odwkyg'fpdwfwck tm;jzifh t[dwfpdwf wq,fhSpfckwdkUudkom
]]0dnmPp&d,pdwf}} rsm;[k od&rnf/
,if;t[dwfpdwf 18-ck [laom 0dnmPp&d,mpdwfwdkU\ pGrf;&nfum; tb,frQ
Sdavoenf;?
tqif; toH teHU t&om tawGU oabm [laom tmHkudk odHkrQom
pGrf;&nf SdMuonf/

'ged 0do,0dZmeerwa|e 0dnmPp&d,mwd 'awHk eD&m*g


p&[Dwdtm'drm[?
0dnmPH [d &m*g'dora,ma* o'g'dora,ma* p t0wE&H ygykP
awok towd oum0wm,ar0 wd|wd/

wd?

wom eD&m*g'd0paee awoH

0kw0dnmPmeH 0dnmPudprwH
'awd
jrefrmjyef-

,cktcg tmHkudk odjcif; twdkif;tSnf Sdonf\ tjzpfwnf;[laom

teufaMumifh (0g) tmHkudkodHkrQ [laomteufoabmaMumifh 0dnmPp&d,mrnf\[k


jyjcif;iSm ed&m*gp&wd paompum;udk rdefUqdkawmfrl\/ tus,fazmfjy&vQif 0dnmPfonf
&m* ponfESifh ,SOfpyfjcif; odkUr[kwf o'gponfESifh
,SOfpyfjcif;SdrSom tcdkuftwefU wyg;odkU tcdkuftwefUwrsdK;odkU oabmwrsdK;odkU
a&mufoGm;wwfonf/
&m* ponfESifh ,SOfpyfjcif; a'go ponfESifh ,SOfpyfjcif; rSdcJhvQif rdrd\
tcdkuftwefUom (0g)
rdrd\tmHk odHkrQ oabmom wnfae\/ xdkUaMumifh eD&m*gp&wd tpSd
aompum;jzifh qdktyfcJhNyD;aom
18-ckaom xdkt[dwfpdwf 0dnmPfwdkU\ 0dnmPudprQudkom
azmfjyayonf/
tEkaoEDwd tEko,m? ed&'o,mwd 0waA emEko,mbd 0kwH?
aoma,0awm/ y&d,k|meywmearm0w twma0g a0'dwaAm e [d
0dnmPp&d,m y[DemEko,meHa,0 0kwm/ (y#dord'gr*ft|uxm ESm-266)
jrefrmjyef-

jzpfay:jcif;iSm avsmufywfaomtaMumif;udk&vQif

jzpfay:vmwwfukefaomaMumifh tEko,wdkU rnfukef\? ed&mEko,[k qdkoifhvsuf


emEko,[k qdkxm;tyfonf? tEko, rSd[laom? ed&mEko,\ teufonfyif
emEko,\ teufjzpf\? tEko,rSd qdk&m x<uaomif;usef;rI y&d,k|me
tcdkufodkUa&mufvmaom y&d,k|me udavomwdkUom rSdjcif;udk od&rnf/ rSefayonftEko,y,fNyD; yk*dKvfwdkU twGufom 0dnmPp&d,udk a[mxm;onf r[kwf/
y#dord'gr*f t|uxmpum;udk txl; owdyoifhonf?
tb,fhaMumifhqdkaomf azmfjycJhaom
0dnmPp&d, trnf&aom t[dwfpdwf 18-ckwdkUudk &m*rSdyJ jzpfwwfaomaMumifh
ed&m*pdwf tEko,rSdyJ jzpfwwfaomaMumifh emEko,pdwf ponfrnfaMumif; ygVdawmfu
jyvsufSd&m &m* avmb a'go
r,SOfonfrSm

paom tukodkvf

apwodufwdkU t[dwfpdwfwGif

o*[fapwodufydkif;oifNyD; wufNyD;aom oDvSifi,fuav;rsm;yif

odEdkifMuayonf/
tEko,r&SdyJjzpfwwfaomaMumifh emEko,pdwfrnf\[k qdk&mwGif
x<uaomif;usef;rI y&d,k|me tcdkufodkUa&mufaom udavmomwdkUom rSdjcif;jzpfonf/

udef;aeaom (x<u aomif;usef;p&m taMumif;ESifh wdkufqdkifvmvQif jzpfay:vmEdkifaom)


tEko,udavomwdkUtm; &[Emyk*dKvfwdkU\ oEmefjzpfaom t[dwfpdwfrSwyg;
ykxkZOf aomwmyef ou'g*grf tem*grfwdkU\ oEmefjzpfaom tm0Zef;a'G;
y0dnmPfwq,f or#dpdKif;a'G; oED&PoHk;ck [laom 17-ckaom t[dwfpdwfwdkU
udef;xdkufaom tEko,tm;avsmfpGm

udef;vsufSdonfudk

owdyoifhayonf/

&[Emyk*dKvf oufoufomjzpfaom [odwkyg'f 0dnmPp&d,mpdwfrSmrl rnfonfh


tEko,udavomrQ rudef;awmhay/

odkU y&d,k|me udavom rSdHkrQudkom &nfG,fyuwd y&dok'rd'H pdwH edwdavoa|emwd


0dnmPp&d,m- [k y#dord'gr*f ygVdawmf (78)
a[mawmfrlonf/
teuf/

/'H pdwH? wpfq,fhSpfyg;aom t[dwfpdwfonf/ edwdavoa|

e? &[Emyk*dKvfwdkU\ oEmefjzpfrl tEko,udavom rSd[laom teufoabm


ykxkZOf aouoEmef jzpfrl y&d,kVmeudavomrQom rSdaom teufoabmaMumifh/
yuwdy#dok'H? jyuawmh tvdkvdkoabmtm;jzifh pifMu,f\/ wd wom?
odkUjzpfwwfaomaMumifh/ 0dnmPp&d,m? tmHkudk odwwfaomtm;jzifh jzpfwwfaom
0dnmPp&d,m rnf\[k
rdefUqdkxm;avonf/
azmfjycJhaom y'Gg&m0Zef; y0dnmPf or#dpdKif;a'G; oEd&P oHk;ck
raem'Gg&m0Zef; [laom 0dnmPp&d, pdwfwdkU yuwdtm;jzifh y&d,k|meudavomrS
pifMu,faeonfudk rnfodkUrQ ta&;w,ltxifwBuD; rjzpfoifhay?
vkyfvnf;

ajymqdkraeoifhay/

a&;BuD;cGifus,f

tb,fhaMumifhqdkaomf

,if;pdwfrsm;onf acG; 0uf Muuf iSuf paom wd&pmefwdkUrSmyif


jzpfaomaMumifhwnf;/
qufvuf pdppfjyefaomf pk'dwu q&mawmfwdkU\ trSwf 12-apm'emcsufudk
aom"emy&mwGif twdkif;wdkif; #Dumusrf;q&m udk;um;xm;jcif;rSm twdkif;wdkif;
rxm;aompdwfESifhtwdkif;wdkif;xm;aom pdwfrsm;twGufomjzpf? o&m* paom
aSUydkif;pdwfrsm;onf twdkif;wdkif; rxm;aom pdwfrsm;jzpf
0Dw&m* paom pdwfrsm;onf twdkif;wdkif;xm;aom pdwfrsm; jzpfygonf? xdkUaMumifh
om"u om"s ESpfXme [yfrdaeygonf [laom acsycsufpum;rSm ]]tckae tcgrSm
cifAsm;wdkU avmbawG jzpfaeovm;/y/ a'go r[kwfwJh pdwftwdkif;wdkif; ygyJ? avmb
rjzpfavawmh avmb rjzpfwJh pdwftwdkif;wdkif;? tJ'gajymwm vdka[mwm}} [laom
rlvausmufoabFmq&mawmf\ pum;om"sudk om"uyay;vdkufojzifh om"u om"s
[yfrdaeonf[k qdkvdkaMumif; ,lqMuonf/
tus,fudk qdk&rl twdkif;wdkif;#Dum pmrsufESm 34- ]]pdwftwdkif;wdkif;
rxm;aom pdwfESifh pdwftwdkif;wdkif;xm;aom
0Dw&m*pdwf[l

pdwfudkyifvQif

o&m*pdwfESifh

jrwfpGmbk&m;ocifonf

0dbif;ygVdawmfBuD;wGif ]]a[mMum;awmf rlcJhavonf}} [laom pum;udk tpcsDum


]]ux ye bdua0 bduL pdaw pdwmEkyD 0d[&wd}} tpSdaom owdy|me0dbif;
pdwmEkyemydkif;vm pum;awmfrsm;udk azmfjyvsuf o&m* paom pdwfrsm;udk

twdkif;wdkif;rxm;aompdwf

0Dw&m* paom pdwfrsm;udk twdkif;wdkif;xm;aom pdwf[k

qdkjcif;onf twdkif;wdkif;#DumSif\ oabmrQjzifh jrwfpGmbk&m;\ a'oemawmfudk


ausmufoabFm0g'\ om"utjzpf vGJrSm;pGm toHk;yxm;aMumif; awGU&ayonf/ trSefrSm
jrwfpGmbk&m; a[mxm;aom owdy|mef a'oemawmf tm;vHk;ESifhwuG
w&m;awmfrsm;onf twdkif;wdkif; rxm;aomw&m; twdkif;wdkif;xm;aom w&m;udk
cGJjcm;azmfjyMuonf r[kwfay? pdwf pdwftwdkif;wdkif;xm;

pdwf pdwftwdkif;wdkif;ae [laom ausmufoabFm0g'ESifh vHk;0rywfoufacs?


ausmufoabFm0g'u wjcm;
Ak'0g'u wbmom
jzpfacsonf/
xifSm;atmif
meokwf

azmfjy&aomf

'DCedum, r[m0*t|uxm

r[mowdy|

tzGifh pmrsufESm(367)wd tZwH 0gwd {0H o&m*g'd y&d*PSaee ,o ,o caP ,H ,H pdwH

y0wd? wH wH ovauaEm twaem 0g pdaw y& 0g pdaw umave 0g


twaem umave 0g y& pdaw
ork',0,"rmEkyDwd

{w

ye

pdwmEkyD

0d[&wd/

t0dZmork',m

0dnmPork'a,mwd {0H y[d y[d tmuma&[d 0dnmP ork'a,m p


0a,m p eD[&dwaAm/ awm y&H 0kwe,ar0/ au0vOd"
pdwy&d*g[dum owd 'kuopEd{0H y'a,mZeH uwGm pdwy&d*g[u
bduKaem ed,smerkcH a0'dwAH/
wd tZwH 0gwd {w? qdktyfNyD;aomenf;jzifh rdrd\ pdwfrlvnf;
[laom pum;awmf/ tawm? teufudk/ {0H? odkU/ a0'dwaAm? odtyf\/
o&m*g'dy&d*PSaee?

{0H

odkU &m*ESifhwuG jzpfaom pdwfponfudk odrf;qnf;jcif;

IrSwfjcif; jzifh/ ,o ,o caP? tMuiftMuifcP/ ,H ,H pdwH?


tMuiftMuifpdwfonf/ 0wwd? jzpf\/ wo wo caP? xdkxdkjzpfqJcP/ wH wH?
xdkxdkjzpfqJpdwfudk/ ovauaEm? rSwfvsuf/ 0g? rSwfaomolonf/ twaem? rdrd\/
pdaw 0g? pdwfaomfif;/ y&? olwyg;\/ pdaw 0g? pdwfaomfif;/ umave? &Hcg/
twaem? rdrd\/ pdaw 0g? pdwfaomfif;/ umave? &Hcg/ y&? olwyg;\/
pdaw 0g? pdwfaomfif;/

pdwmEkyD? pdwf[k tzefwvJvJ Ionfjzpf/ 0d[&wd?

ae\/
ork', 0,"rmEkyDwd
{wye?
ysufaMumif;w&m;udk tzeftvJvJ

pdwfjzpfaMumif;

Ijrifvsufrlvnf; ae\[laom pum;awmfum; t0dZm ork',m? t0dZm[laom


taMumif;aMumifh
0dnmPork'a,m? 0dnmPfjzpf\/ wd {0H? odkU tpSdonfjzifh/ y[d y[d
tmuma&[d? ig;yg; ig;yg;aom taMumif;wdkUjzifh/ 0dnmP? 0dnmPf\/ 0g?
pdwf\/ ork'a,m p? jzpfaMumif;ESifhwuG jzpfjcif;udkif;/ 0a,m p?
ysufaMumif;ESifhwuG ysufjcif;udkif;/ eD[&dwaAm? xkwfaqmiftyf\/ awm?
qdktyfNyD;onfrS/ y&H? wyg;aom zGifhqdkzG,fonf/ 0kwe,ar0? qdktyfNyD;aom
enf;Sdonfomwnf;/ [d? quf qdkOD;tHh/ au0vH? yk*dKvfow0gESifh ra&mrzuf
oufouf/ "? pdwmEkyemcef;/ 0g? pdwfudkIjrif&m/ pdwy&d*g[dum?

wyfrufrI&m*ESifh wuGjzpfaom pdwf wyfrufrI&m*uif;aom pdwf ponfudk


odrf;qnf;wwfaom/ owd? todPfESifhwuG trSwf&rIonf/ 'kuH? 'kuopmwnf;/
wd {0H? odkU/ y'a,mZeH?

yk'fudk,SOfpyfjcif;udk/ uwGm? y/ pdwy&d*g[du?

pdwfudk odrf;qnf;wwf
Iwwfaom/ bduKaem? vl ewf jA[m rdef;r a,mufsm; rusef IrSwfol
rSeforQ\/ ed,smerkcH?
0#fqif;&JrS xGufajrmufjcif;\ taMumif;udk/ a0'dwAH?
odtyf\/

t"dyg,fum;/
/wyfrufom,maom pdwfjzpfvmvQif
wyfrufom,maompdwf jzpfrSef;od&rnf/
wyfrufom,maompdwf

uif;aysmufoGm;ojzifh

wyfrufom,mrIuif;aompdwf jzpfvmvQif wyfrufom,mrIuif;aompdwf


jzpfrSef;od&rnf/ rjywfIrSwfaeaom yk*dKvfrsm;udk

qdkvdkonf/ bmodbmomae&mrS

ajymoHMum;jzifh om,mpdwfjzpfrSef; om,muif;aom pdwfjzpfrSef; wcgw&Hodoludk


qdkvdkonf r[kwfay/
rjywfIrSwfaeaom yk*dKvfrsm;rSm wcgw&H om,mrIpdwf jzpfcsifvnf;
jzpfwwfav&m jzpfvmvQif jzpfvmjcif;jzifh om,maompdwf
odae&mrS om,mrIpdwf

jzpfrSef;od&rnf/ ,if;odkU

aysmufuif;NyD; rom,maompdwf jzpfvmvQif jzpfvmjcif;jcif;

od&rnfudk qdkvdkonf/ ,if;odkU ajymif;vJjzpfay:vmorQ pdwfudk jzpfay:vmwdkif;


jzpfay:vmwdkif;

]]ovuaEm}} rSwfaeol rSwfodaeolonf ]]pdwmEkyD}} odrIpdwfudk

Ijrifaeol jzpfonf/ pdwmEkyem tm;xkwfolonf jzpfay:vmorQ pdwfudk


Iodae&rnf[k qdkvdkonf/
,if;odkU Iodaeolonf

pdwf\jzpfrI ]]O',}} udkom odonfr[kwf?

]]0,}}

ysufrIudkvnf; odonf/ pdwf\ jzpfrIysufrI ESpfckpvHk;udk Iodaejcif;onf


,if;yk*dKvf\ ed,smerkc = 0#fqif;&JrS vGwfajrmufaMumif; jzpfawmhonf[k t|
uxmq&mu bk&m;Sif tvdkawmfustwdkif; zGifhjyawmfrlonf/ pdwfudk
twdkif;wdkif;xm;zdkU

bk&m;Sifuvnf; ra[m? t|uxmuvnf; zGifhjyawmfrlonf

r[kwf-[k
0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u
ydkif;jcm;awmfrlMuonf/
pdwmEkymcef;
oa'gopdwf

bk&m;Sif

xkwfjyawmfrlaom

o&m*pdwf

0Dw&m*pdwf

0Dwa'gopdwf ponfwdkUwGif 0Dw&m*=&m*uif;aompdwf


0Dwa'go=a'gouif;aompdwf wdkUudkrS (ausmufoabFmq&mawmf\
a[menf;t&tm;jzifh

w&m;emaepOf

rjzpfaompdwfwdkUudkrS) twdkif;wdkif;

avmbrjzpfaom pdwf?
xm;vdkMuonf/

a'go

o&m*pdwf oa'gopdwf=

&m*jzpfaompdwf a'gojzpfaompdwfwdkUudk twdkif;wdkif; xm;zdkUrqdkxm;ESifh pyfyif


rajymvdkMuay/ ,if;odkU aumif;onfhpdwfudkrS twdkif;wdkif; xm;vdkMuvQif r[*Kwf
psmefpdwf? tEkw&= olUxuftjrwfrSdaompdwf? orm[dw= wnfMunfaompdwf?
0drkw= udavomrS vGwfaompdwfwdkUudk rnfodkUtwdkif;wdkif; xm;Murnfenf;/
ausmufoabFmq&mawmf\ twdkif;wdkif;xm;enf;t& ,if;pdwfrsm;udk edAmefESifh rnfodkU
twdkif;wdkif; xm;rnfenf; aernfenf;[k jyefar;p&m Sdayawmhonf/

twdkif;wdkif;#Dum?
0Dwa'gopdwf?

pmrsufESm

(37?38)wGifvnf;

]]wenf; 0Dw&m*pdwf?

0Dwarm[pdwf? 0drkwpdwf wdkUudk yGm;rsm;usifhoHk; aeMu/y/ pdwftwdkif;wdkif;[l


tewoabmtwdkif; xm;cdkif;jcif;jzpfavonf}} [k ygSd&m- 0Dw&m*pdwf?
0Dwa'gopdwf? 0Dwarm[pdwf? 0drkwpdwfwdkUudkom uGuf pdwftwdkif;wdkif;
xm;cdkif;xm;onfudk awGU&jyefayonf/

xdkwGif
0Dw&m*= &m*uif;aompdwf t& avmuDukodkvf
tAsmuwpdwf?
0Dwa'go=a'gouif;aompdwft&vnf; ,if; avmuD ukodkvf
tAsmuwpdwfrsm;yif?
0Dwarm[= arm[uif;aom pdwft&vnf;
,if;ESifhtwlyif?
0drkw= udavomrSvGwfaom pdwft&rSm w'*Ftm;jzifh udavomrSvGwfaom
umrm0p&ukodkvfpdwfESifh r[*Kwfpdwfrsm; jzpfav&m qdktyfNyD;aom0Dw&m* 0Dwa'go 0Dwarm[ 0drkw pdwf tm;vHk;udkyif
,lapvdk[ef Sdonf/

twdkif;wdkif; pdwft&

,if;odkU ,lapvdkvQif ]]r[m0dyguf r[mBud,mpdwf r[*Kwf0dyguf r[*KwfBud,mpdwf}}


[laom 0Dw&m*
0Dwa'go 0Dwarm[pdwf 0dwre
Bud,mpdwfrsm;jzifh tb,fodkU

0drkwjzpfaom r[*Kwfukodkvf

twdkif;wdkif;xm; tewoabm xm;&rnfenf;[k ar;&ef


Sdvmjyefavonf/
r[mBud,mpdwf r[*KwfBud,mpdwfrsm;onf
pdwfrsm;jzpfonf/

&[EmwdkUrSmom

jzpfaom

r[m0dygufpdwfrSmum; umrok*wdbHk y#doaE b0if pkwd w'gHk udpwyfaom


pdwfjzpfonf/ r[*Kwf
0dygufpdwfrSm ly tly jA[mbHk jzpfMuaom jA[mwdkU\ y#doaE b0if
pkwd udpwyfaom pdwfjzpfonf/
rwefr&maom

twdkif;wdkif; xm;zdkU t&mr[kwfaompdwf

pdwfrsm;om jzpfcJhavonf/ tEkw&pdwfudkrS twdkif;wdkif; pdwfwGifxnfh

twdkif;wdkif;#Dumq&m rqdkavonfrSm tEkw&= olUxuf tomrSdaompdwf jzpfae


twdkif;wdkif;pdwfwGif xnfhzdkU 0efav;[efSd rxnfh[ef wlayonf/ trSefrSm
0efav;zG,f rjzpfoifhay/ ]]tEkw&Ed lyg0p&H tlyg0p&}}[k t|uxm zGifhqdkxm;ojzifh
0drkwpdwfudkyif twdkif;wdkif; xm;cdkif;EdkifvQif tEkw&pdwfudkvnf; twdkif;wdkif;
xm;cdkif;&J&rnfom jzpfacsonf/
pdwmEkyemcef; pdwmEkyemenf;t& trSefjzpfonfhoabmrSm psmef&aom
ykxkZOf aouyk*dKvfrsm; psmefrSx r[*Kwfukodkvf psmefpdwfudk jyefIaomtcg psmef&
&[EmtSifwdkU r[*KwfBud,mpsmefrS
oroepm&=

oHk;oyfcH

,if;psmefpdwfudk jyefIaomtcg

tIcH pdwfrsm;jzpfaomaMumifh pdwmEkyemcef;

bk&m;SifxnfhoGif; a[mawmfrljcif; jzpfayonf0Dw&m*Ed


avmud,ukovmAsmuwH/
avmud,ukovmAsmuwH/

0Dwa'goEd

0Dwarm[Ed avmud,ukovmAsmuwH/ r[*wEd lyglyg0p&H/ oOw&Ed


umrm0p&H/ tEkw&Ed
lyg0p&H tlyg0p&/ wMwmyd oOw&H lyg0p&H? tEkw&H tlyg0p&ar0/
orm[dwEd , tyemorm"d
w'*F0dure0drkwD[d

Oypm&orm"d

0g

twd/

0drkwEd

0drkwH/ t0drkwEdOb,0drkwd0d&[dwH/

orkap'y#dy'ded&P0drkwDeH ye " Moumaom0 ewd/ ('DCedum,t|


uxm 'kwd,? 366? 367)
w'*F0drkwd,m 0drkwH umrm0p&ukovpdwH? 0dure0drkwd,m 0drkwH
r[*wpdwEdw'kb,H oEm,m[ ]]w'*F0dure0drkwD[d 0drkw}}Ed/ ,w
w'kb,0drkwd ewd? wH Ob,0drkwd&[dwEd *,Srmae avmukw&pdawyd
od,m ouFmwd wEd0wewH ]]orkap' /y/

Moumaom0 ewD}}wd tm[/ Moumobma0g p oroepm&


t"daywwm a0'dwaAm/
('DCedum,#Dum 'kwd, 314)
avmud,ukovmAsmuwH? avmuDukodkvf tAsmuwpdwfonf/
0Dw&m*H emr?
&m*uif;aom
lyglyg0p&H?

pdwfrnf\/

(0Dwa'go?

0Dwarm[t&m-

0Dw&m*Ed
teufwl\)

lypdwftlypdwfonf/ r[*wEdr[*wH emr? r[*Kwfpdwfrnf\/ umrm0p&H?


umrm0p&pdwfonf/ oOw&Ed oOw&H emr? rdrdxuftomtvGefSdaom pdwfrnf\/
lyg0p&? lyg0p&pdwfonfif;/ tlyg0p&? tlyg0p&pdwfonfif;/ tEkw&Ed
tEkw&H emr? tEkw&pdwfrnf\/ wMwmyd? xdklyg0p& tlyg0p& pdwfESpfckwGifvnf;/
lyg0p&H? lyg0p&pdwfonf/ oOw&H? tomtvGefSdaompdwf rnf\/ tlyg0p&ar0?
tlyg0p&pdwfonfomvQif/ tEkw&H? tomtvGefrSdaompdwf rnf\/ ,?
tMuifyk*dKvftm;/ a,m tyemorm"d Oypm&orm"d? tMuifpsmef[laom tyemorm"d
psmef\teD;[laom Oypm&orm"donf/ twd? Sd\/ w? xdk yk*dKvf\/ aom?
xdktyemorm"d Oypm&orm"donf/ orm[dwEd orm[dwH emr? wnfMunfaom
pdwfrnf\/ w'*F0dure0drkwD[d? w'*Ftm;jzifh vGwfjcif;
0duretm;jzifh vGwfjcif;wdkUjzifh/ 0drkwH? udavomrS vGwfaom pdwfonf/ 0drkwEd 0drkwH
emr? udavomrS vGwfaom pdwf rnf\/ Ob,0drkwd0d&[dwH? w'*F0drkwd 0dure0drkwd
ESpfrsdK;rS uif;aom pdwfonf/ t0drkwEd t0drkwH emr? udavomrS rvGwfaom
pdwfrnf\/ ye? qufOD;tHh/ "? pdwmEkymt&m/
orkap'y#dy'ded&P0drkwDeH? r*fpdwf[laom orkap'0drkwd zdkvf pdwf[laom
y#dy'd0drkwd edAmef[laom
tIcHw&m;wGif

ed&P0drkwdwdkU\/

yg0ifcGifhonfyif/

Moumaom0?

ewd? rSdonfomwnf;/ (t|uxm teuf)

umrm0p&ukovpdwH? umrm0p&ukodkvfpdwfonf/

w'*F0drkwd,m?

w'*Ftm;jzifh udavomrS vGwfajrmufjcif;jzifh/ 0drkwH? vGwfaompdwfwnf;/ r[*wpdwH?


r[*Kwfpdwfonf/ 0dure0drkwd,m? cGmjcif;tm;jzifh udavomrS vGwfjcif;jzifh/ 0drkwH?
vGwfaompdwfwnf;/ w'kb,H? xdkESpfrsdK;aom pdwfudk/ oEm,? &nfG,f/
w'*F0dure0drkwD[d

0drkwEd? w'*F0dure0drkwD[d 0drkwH

uxmq&mrdefUqdkawmfrl\/
xdkESpfrsdK;aom

,w?

tMuifpdwf/

[l/

tm[? t|

w'kb,0drkwd?

w'*F

0dure0drkwdonf/ ewd? rSdacs/ wH? xdkpdwfonf/ Ob,0drkwd&[dwH? w'*F


0dure0drkwd

ESpfrsdK;rS uif;aom pdwfwnf;/ wd? odkU/ *,Srmae? ,lvkvwfaomf/

avmukw&pdawyd? avmukw&mpdwfvnf;/

ouFm?

t0drkwpdwf t&

,l&rnfavm[laom ,HkrSm;zG,fonf/ od,m? jzpfEdkif&m\/ wEd0wewH?

xdk,HkrSm;zG,fudk epfapjcif; wm;jrpfjcif; tusdK;iSm/ orkap'/y/Moumaom0 ewDwd?


Orkap'/y/ Moumaom0 ewd[laom pum;udk/ tm[? t|uxmq&m rdefUqdkawmfrl\/
p? qufOD;tHh/ oroepm&? c,0, tjzpftysufudkIjrifoHk;oyfxdkufaom/ 0g?
0dyem

Ixdkufaom pdwf\/ 0g? pdwfudk/ t"daywwm?

tjzpfaMumifh/ Moumobma0g?
(#Dumteuf)

tvdkSdtyfonf\

Moumo\ tjzpfudk/ a0'dwaAm? odtyf\/

ausmufoabFm0g'DwdkUonf ygVd t|uxmrsm;udk teufjyefqdkaomtcg


rSefrSefuefuefrjyefyJ
udk,fvdk&mqGJNyD; jyefMuavonf/ twdkif;wdkif; #DumSif\ atmufygteufjyefqdkyHkudk
odkU awGU&ayonf/
]]{w p aw rmvkusykw 'd|okwrkw0dnmwaAok "arok 'da| 'd|rwH
b0dwd?

okaw okwrwH b0dwd}} tpSdaom oVm,we0*f oH,kwfygVdawmfwGif

yg0ifaom rmvkusykwokwfawmfvm ygVdawmfudk odkUuarmufur


teufjyefqdkxm;onfudk awGU&avonf/
rmvkusykw? rmvkus ykw&[ef;/ {w? odkU rjrifrMum; reHrvsuf
rawGUrodaom txnfj'yf Oyg'f XD bifSdaom 0wKrsdK;wdkU/ aw?
xdkav;q,fhav;yg;aom pdwfwdkUonf/ 'd|okwrkw0dnmwaAok? jriftyf Mum;tyf
awGUtyf odtyfukefaom/ "arok? tmHkajcmufyg;w&m;wdkU/ 'da|?
NrifvmonfSdaomf/
'd|rwH? jrifHkrQonf/ b0dwd? jzpfvwHY [k
jyefxm;onf/
oH,kwft|uxm wwd,tkyf rmvkusykwokwf t|uxm]]'da| 'd|rwEd lyg,wae puK0dnmaPe 'da| 'd|rwH b0dwd}}
ponfjzifh
zGifhqdkxm;onf/
]]p}} o'gtwGuf txl;zGifhqdkcsufrSd/ Am[d,okwf t|uxmvnf; twl
zGifhqdk xm;onf/
{w p tpSdaom pum;awmf ra&mufrDu
Mum;qJ awGUqJ odqJvnf; r[kwf

rjrifrMum;

rawGU rodzl;ao; jrifqJ

jrif&vdrfhrnf Mum;&vdrfhrnf awGU&vdrfhrnf

od&vdrfhrnf[k pdwful;yifrxnfhaom tqif; toH teHU t&om tawGUoabm


tmHkwdkU vdkcsif ESpfoufwyfrufpGJvrf;jcif;

rSdonf\ tjzpfudk a[mMum;NyD; jrifqJ

Mum;qJponfh tqif;toHpaom tmHkwdkUvnf; xdkenf;yif vdkcsifESpfouf pGJvrf;jcif;


rSdatmif usifh&rnfudk a[monf[k ,lqvQif p-o'g yuE&aZmwu? ]]rjrifzl;
rMum;zl;aom tmHk vdkcsif ESpfouf

pGJvrf;jcif; rSdvQif jrifqJ Mum;qJpaom

tmHkwdkU tb,fodkU
rSwf&rnfenf; [k ar;avQmufp&mSd a[monf[k,lvQif p o'gonf
0gusm&raZmwu? ]]rjrifzl; rMum;zl;aom
rSdonf

rjzpfonfom r[kwf?

tmHkwdkUom vdkcsifESpfouf

jrifqJ Mum;qJpaom tmHkwdkUvnf;

vdkcsifESpfouf pGJvrf;jcif;tpSdonf rjzpfonfom}} [k a[mvdkonf[k


,lqvQif p-o'g ord@eaZmwu[k
rSwfoifhayonf/
xdkUaMumifh odkU teufrSefudk jyefqdk&m\/

pGJvrf;jcif;

p? tzdkUwyg;udk a[mMum;OD;rnf (yuE&)/ p? quf a[mOD;tHh/


(0gusm&r)/ rmvkusykw? rmvkus\om; &[ef;/ aw? oifhtm;/ 0g? oif\/
(t"dyg,feufxifSm;apvdkvQif tyrw? trSwfowd rarhravsmhonfjzpf/
0d[&awm? aeom/ aw? oifhtm;/ 0g? oif\ [k vdkufyk'fudk vdkufay;yg/) {w
p= {awok 'd|okwrkw0dnmwaAok "arok p? jriftyf Mum;tyf a&muftyf
odtyfaom tmHkwdkUwGifvnf; (ord@eaZmwu)/ 'da|? jriftyfaom
tqif;/
'd|rwH? jriftyfumrQonf jrifHkrQonf/ b0dwd? jzpfvwHY- ponfay;ygav/

twdkif;wdkif; #DumteufudkMunfhyg/ {w-udk wjcm;? 0dnmwaAok-udk wjcm;


ay;xm;onf/ po'gteuf vHk;0ryg/

tqdk;Gm;qHk;um; (0g)

tcRwfacsmfqHk;um;

]]aw?

xdkav;q,fhav;yg;aom pdwfwdkUonf}} [l teufay;xm;jcif;wnf;/ trSefum; ]]aw?


oifhtm;/ 0g? oif\}}om jzpfonf/
xdkUtjyif owdy|mefygVdawmf
ygVdawmfrsm;rS tpdwf

pdwmEkyemydkif;

a[mxm;aom

t0ufjzpfaom]]twd pdwEd 0g ye owd ypKy|dwm a[mwd}} [laom


ygVdawmfudk ]]0g ye? owdy|mefIenf; wenf;aomfum;/ twd pdwEd? pdwf
udavomjzpfrI tjzpfNidrf;rIom Sdonf[k/ t

owd?

xdk&[ef;\

odjrifrIowdonf/ ypKy|dwm? aS;Ixif\}}

[k teufay;xm;onfudkvnf;

awGU&avonf/
]]&m*a'gopaom udavomwdkUESifh ,SOfpyfa&m,Sufae&rIaMumifh
aemufusLnpfayaeaom pdwfonf tcdkuftwefUrQ &m* a'gopaom udavomwdkUESifh
r,SOfrpyf ra&mr,Suf jzpfaepOftcg pdwfoufoufusefvsuf Nidrf;onfhedAmefESifh
aeonf}}[k ausmufoabFm q&mawmf\ ESvHk;oGif; tmabmfus ,lxm;onfhtwdkif;
udkufnDatmif ]]twd pdwEd? pdwf udavomjzpfrI tjzpfjidrf;rIrsm;om
&Sdonf}}[k

twdkif;wdkif;#DumSif

teufjyefqdkjcif;jzpfavonf/

bk&m;a[mygVdawmfudk ausmufoabFm0g'ESifh udkufnDatmif vdkovdkteufay;


azmfjyjcif;jzpfayonf/
,if;teufudk pdppfaomf ygVdawmf\teufudk

zGifhqdkMuaom t|

uxmq&mjrwfwdkUonf okwfwokwfxJwGif aSUydkif;u zGifhjycJhjyD; yk'f0guswdkUESifhwlaom


aemufydkif;yk'f0guswdkUudk zGifhjyavhSdawmfrrlMuukef/ enf;rSD odavmufjyD[k zGifhrjyyJ
xm;avhSdawmfrlMu\/ tcsdKUae&mrsm;wGifrl
]]aoomed 0kwo'domae0}} ponfjzifh

]]MuGif;aom yk'f0guswdkUonf qdkcJhjyD;aom

enf;Sdukefonfom aS;qdkcJhzGifhcJhonfESifh wlukef\}} [k TefjyavhSdawmfrlMuonf/


pdwmEkyemtzGifh t|uxmyif ]]awm y&H 0kwe,ar0}} [k
Tef;vsufSd\/ tcsdKUaomusrf;rsm;wGif ]]rnfaom t|uxm qdkxm;onfhtwdkif;
odyg? rSwfyg}} [kyif TefjyavhSdawmfrlMuonf/
]]twd pdwEd 0g ye owd ypKy|dwm a[mwd}}
[laom 0gusESifh tvm;wl aS;usaom um,mEkyem tmemygeydkif;
a[mxm;aom]]twduma,mwd 0g ye owd ypKy|dwm
a[mwd}} [laom 0gustzGifhudk owdy&ayrnf/

t|uxmtzGifhrSm odkUjzpfayonf/
twduma,mwd 0g yewd uma,m0twd? e oawm? e yk*avm? e
wd? e yk&daom? e twm? e twed,H? em [H? e rr? e aumpd? e updwd
{0r owd ypKy|dwm a[mwd/ (okwfr[m0g t|uxm 'kwGJ? 356)

twduma,mwd 0g yewd {w? / uma,m0? xGufouf 0ifouf


kyftaygif;onfom/ twd?
Sd\/ oawm? ow0g[lonf/ e? rSd/ e yk*avm? yk*dKvfrSd/ e wd? rdef;r
rSd/ e yk&daom? a,musfm;rSd/ e twm? twaumifrSd/ e twed,H?
twaumifESifhpyfaom Opm[lonfrSd/ em[H? igaumifrSd/ e rr? wyg;olonf
wpHkwckaomt&m ig\ aMumifhMuzG,ftjzpf Sdaeonfr[kwf/ e aumpd?
wpHkwa,mufaomol Sdonfr[kwf/ e upd? igonf wpHkwa,mufaomol\
wpHkwckaomt&m aMumifhMuzG,ftjzpf Sdaeonfr[kwf/ wd {0H? odkU/ t?
xdk&IrSwfol\/ owd? todmPfESifhwuG trSwf&rIowdonf/ ypKy|dwm? aS;Ixifonf/
a[mwd? jzpf\/
t|uxmjzifh odapvdkonfrSm twd uma,m ESpfyk'fwdkUwGif uma,myk'f
]]uma,m {0}} [k a[mawmfrlvdkonf/ {0- o'gausaeonf/ teufazmfaomtcg
xnfhazmf/ ,if; {0- o'g jzifh ]]ow0g yk*dKvf ponfudkuefUyg}} [k odaponf/
]]um,mEkyemenf;jzifh tmemygeudk Iaeoltm; tmemygeIaepOftcg
xGufouf 0ifouf kyftaygif;rQom Sdonf/ yk*dKvf ow0g a,musfm;
rdef;r[lonf rSd/ twaumifESifh twaumif\ydkifqdkif&m Opm[lonfvnf; rSd/
igaumif\ aMumifhMuzG,ftjzpf wnfaeaom wyg;olqdkonf rSd/ oufoufaom
wyg;olqdkonfvnf; rSd/ igaumifqdkonfvnf; wyg;ol\ aMumifhMuzG,ftjzpf
Sdaeonfr[kwfyguvm;[k todmPfESifhwuGowdjzpfaeonf}}[k
a[mawmfrlvdk&if;jzpfonf/
]]twd pdwEd 0g ye owd ypKy|dwm a[mwd}} [laom
ygVdawmf0gusudkvnf; azmfjycJhaom
]]twduma,mwd 0g ye}} paom 0gusESifhtwlyif zGifhqdk&rnfjzpfaomfvnf;
zGifhjy&rnfhenf;tm;vHk;
wlaeonfjzpf aSUuzGifhqdkcJhonfudk enf;rSD odavmufjyDoabmjzifh
csefvSyfcJhawmfrljyD; ]]awm y&H
0kwe,ar0}} [k tTef;jzifh
jyxm;awmfrlcJhonf/
]]twd uma,m}} paom 0gus\ tzGifhudkenf;rSD ]]twd pdwEd}}
tpSdaom ygVdawmf0gusudk oH0Pem tzGifh0gusa&;aomf odkU&\/
twd pdwEd 0g yemwd? pdwH0twd? e oawm? e yk*avm? e
wd? e yk&daom? e twm? e twed,H? em [H? e rr? e aumpdd? e updwd
{0r owd ypKy|dwm a[mwd/ t"dyg,frSm ]]pdwfomSdonf/ ow0g?
yk*dKvf? a,musfm;?

rdef;r ponf

rSdygwum;}} [k

pdwmEkyemenf;t& ]]&m* uif;aom ruif;aom? a'go

uif;aom

ruif;aom jzpfay:vmorQ pdwftm;vHk;udk jzpfay:vmcdkuf jzpfay:vmcdkuf Iod


Iodaeaom yk*dKvf\todmPfESifhwuG trSwfowdjzpf\}} [kqdkvdkayonf/
(pdwfomSdonf[k qdkojzifh &m* a'gouif;oGm; pdwfomusefSdaeonf[k
rrSwfMuoifh/)

xdkUaMumifh ]]twd pdwEd 0g ye owd ypKy|dwm a[mwd}} [laom


ygVdawmf0gusudk ]]0g ye?
todmPfESifhwuG owdxifyHkwenf;um;/ pdwH pdwH {0? pdwfonfomvQif/ twd?
Sd\/ wd? odkU/ t?
owdonf/

a[mwd?

jzpf\/}}

xkdIrSwfol\/

owd?

todPfESifhwuG

trSwf&rI

[k teufjyoifhayonf/ azmfjyyg0gusESifhquf-

]],m0a'0 parwm, y#dwdrwm,? teddawm p 0d[&wd? e


p udOdavmau
Oyg'd,wd? {0rd acg bdua0 bduK pdaw
pdwEkyD 0d[&wd}} [k a[mawmfrlvsuf
pdwmEkyemcef;udk tjyD;owfawmfrlonf/
teufu
m;
om owd? todPfESifhwuGjzpfaom xkdowdonf/ ,m0a'0 Prwm,?
tqifhqifhtm;jzifh todPf wdk;yGg;HkiSmomwnf;/ ]],m0a'0 y#dwdrwm,?
tqifhqifhtm;jzifh wzef todPfESifhwuGtrSwf&rI wdk;yGm;HkiSmomwnf;/ aom bduK?
xdkodkUtrSwf&vsuf IrSwfodjrifaeolonf/ teddawm p? wPSm 'd|dwdkUjzifh rrSDrI
rwG,frI[lvnf;/ 0d[&wd? aeonfrnf\/ avmau? Oyg'geuEm[laom
avmu/ udOd? kyf a0'em onm ocFg& 0dnmOfwdkUwGif wpHkwckudkrQ/ e p
Oyg'd,wd? igaumif ighOpm[l wPSm 'd|dwdkUjzifh pGJvnf;rpGJvrf;/ bdua0? &[ef;wdkU/
bduK? tpOfrjywfIrSwfolonf/ {0rd acg?
pdaw?

todpdwf/

pdwmEkyD?

pdwmEkyemenf;jzifhvnf;/

odrIpdwfoabmrQ[k

Ijrifonfjzpf/ 0d[&wd?
ae\/
twd pdwEd 0g ye tpSdaom ygVdawmf\teufudk twdkif;wdkif;
#DumSifonf ygVdawmf\ qdkvdk&if; t|uxmq&m\ zGihfjyyHkudk rodrl
tenf;i,fodcJhvQifvnf; vHk;0ESpfvdkrIrSdyJ rdrd\ twdkif;wdkif; xm;vdkrIudkom OD;wnfvsuf
]]twdkif;wdkif;xm;t,l}} cdkifjrJEdkif&ef bk&m;a[m ygVdawmfudk pG,fa&mifjyavmufxm;um
rdrdxif&m teufazmfay;xm;onfudk odapvdk&if;jzifh twdkif;wdkif;#DumSif\ teufudk
pdppfjyMu&ayonf/
,if;odkUpdppfjy&jcif; taMumif;t&if;rSm
0gusESifhwqufwnf;

twd

pdwEd

0g tpSdaom

a[mxm;aom ,m0a'0 Prwm, tp pdwmEkyem


ed*Hk;pum;awmftqHk;Sdaom ygVdawmfwGif
]]teddawm p 0d[&wd? e p udOd avmau Oyg'd,wd}} wPSm 'd|dwdkUjzifh rrSDwG,fyJ
aeyHk? Oyg'geuEm[laom avmu wpHkwckudkrQ wPSm 'd|dwdkYjzifhrpGJvrf;yHkudk
a'oemawmft& trSeftwdkif; xifxifSm;Sm; odapvdk&if; ormqEyifjzpfayonf/

tb,fhaMumifh trSeftwdkif; xifxifSm;Sm; odapvdkMu&oenf;[krl


]]jrwfpGmbk&m;u o&m*
0Dw&m* oa'go 0Dwa'go paom rnfonfhpdwfudkrQ twdkif;wdkif;xm;zdkU&ef
a[mawmfrlonfr[kwf/
,if; o&m* 0Dw&m*paom yk*dKvftm;avsmfpGm 0dyemIxdkufaom azmfjyygpdwfwdkUudk
0dyemIvsuf
0#fqif;&JrS vGwfjidrf;Muap&ef
todPfjzpfMujyD;

a[mxm;awmfrlcJhonf}}

[kom

]]pdwf pdwftwdkif;wdkif;xm;}} [laom 0g'onf ]]jrwfpGmbk&m;Sif\

edAmefa&mufaMumif; w&m;tpOf yd#duwfawmf

wcGifwGif ryg0ifygwum;}} [k tjrifrSef todrSef &ifhMuapvdkaomaMumifh trSeftwdkif;


xifxifSm;Sm;
odapvdkMu&ayow
nf;/
pdwmEkyemenf;t&
rpGJvrf;yHkudk
]]ork',m,"rmEkyDwd

pdwfudk

IrSwfjcif;jzifh

wPSm'd|dwdkUjzifh

{w yed}} ponfjzifh t|uxmq&m

rrSDrwG,fyHk

zGifhjyawmfrlonf/

(if; t|uxm ygVdteuf tjynfhtpHkudk azmfjycJhjyD;jzpfonf/)


jzpfay:vmwdkif; jzpfay:vmwdkif;aom pdwfwdkUudk tpOfrjywf IrSwfaeolonf
tIcHpdwf\ jzpfay:jzpfay:jyD;aemuf uG,faysmufuG,faysmufoGm;onfudkom awGU&\/
twdkif;wdkif;raeonfudkom awGU&\/
jzpfay:jzpfay:jyD;aemuf

xdkUjyif

tIpdwf\vnf;

uG,faysmufuG,faysmufoGm;onfudkom awGU&\/

twdkif;wdkif;raeonfudkom awGU&\/ ,if;odkUawGU&ojzifh,if;tIcHpdwf tIpdwfwdkU\


wnf&mESvHk;kyfrS p kyfw&m;wdkU\ jzpfay:rI

ysufpD;rI O', 0,

oabmudkvnf; Iodjcif;udp jyD;av\/


,if;odkU tIcH tIpdwfESifh ESpfrsdK;vHk;vdkuf O',0,udk
]]O',oA,y#dydVe

odjrifojzifh

'kuH}}ESifhfhtnD 'kuopmudk ydkif;jcm;odjcif; y&dnmudpjyD;onf/ jzpfrIysufrI O',0,


tedpvuPmudk jrifojzifh ]],'edpH? wH 'kuH? w'ewm}} ESifhtnD 'kuvuPm
tewvuPmwdkUudkvnf; odjrifjyD;jzpfonf/
jzpfrI ysufrIudkjrif tedp 'ku tew vuPm xifojzifh xdkxdk pdwfw&m;wdkU
jrJonfhtae aumif;pm;

csrf;omonfhtae igaumiftaejzifh xifrSwfpGJvrf;vsuf

om,mawmifhwrIwPSm rjzpfEkdifawmhjyD/ wPSm rjzpfEdkifatmif odjcif;onf


wPSmudk y,fjcif;yifrnfaomaMumifh

y[me udpvnf;jyD;onf/

Iodtyf Iodwwfaom pdwfwdkU wPSmyif rjzpfEdkifawmhonfhtwGuf pGJvrf;rI


Oyg'gef csrf;omatmiftm;xkwfrI uHESifh xkduH\tusdK; b0opfkyfemrfwdkUvnf;
rjzpfEdkifMuawmhjyD/ ,if;odkU wPSmrSp 0#f'ku b0trsdK;rsdK;wdkifatmif rjzpfjcif;
jidrf;jcif;onfyif 0dyemt&m w'*Feda,m"opm (xkdIrSwfrI[laom
taMumif;wpdwfjzifh ork','kuwdkU

csKyfjidrf;jcif;) trSefjzpfawmhonf/ 'ku

ork',wdkU csKyfjidrf;rIeda&m"odkU jzpfay:vmwdkif;aompdwfudk rSwfodwdkif; rSwfodwkdif;


a&mufvsuf a&mufvsuf aeaomaMumifh opdud&d,mudpvnf; jyD;awmhonf/
tIcHpdwf tIpdwfwdkU\ jzpfrI ysufrIudk tedp 'ku tew
vuPmtm;jzifh trSeftwdkif; odjrifrIonf orm'd|drnf\/
tm;xkwfrI

trSeftwdkif; MuHrI

trSwf&rI wnfMunfaerIwdkUonf ormouFy orm0g,mrm ormowd

ormorm"dwdkUrnfukef\/

tIcH tIpdwfemrf? xdkpdwf\wnf&m


pyfqdkifaom raumif;yusifhrI
rjzpfxkdufavaomaMumifh

ESvHk;kyf paom kyfw&m;wkdYESifY

'kpdkuf ravsmf

if;'kpkduf

toufarG;rI 'k&mZD0wdkU

'k&mZD0wdkU\ qefUusifbufjzpfaom
orm0gpm ormurE

IrSwfrI

pdwfapwodufw&m;wdkUonf

ormtmZD0wdkUyif rnfukef\/ onfvQif avmuD r*ifSpfyg;jzpfawmhonf/


pdwfudk
IrSwfol\

IrSwfwdkif;

IrSwfwdkif;

avmuDr*if

r*opmwdkUonf

oEmef jzpfay:vmaomaMumifh jzpfaprI yGm;rsm;rI bm0emudpvnf;

jyD;pD;awmhonf/
xdkUaMumifh 0dok'dr*f 'k-wGJ? ESm-268,O O',A,'eH? ra*g0g,H avmudaumwd r*opH ygu#Ha[mwd[k
rdefUqdkavjyD/
t? xdkpdwf\jzpfrI ysufrIudkodaom O',A,PfESifh jynfhpHkaom yk*dKvf\/
,H O',A,'eH? tMuifjzpfrI ysufrIudk odjrifjcif;onf/ twd? Pfudkifrdrd Sdav\/ t,H?
odjrifjcif;onf/ avmudaumra*g0? avmuDr*fomwnf;/ wd wom?
xdkUaMumifh/ t? pdwf\ jzpfrI ysufrIudk odjrifaom xdkyk*dKvftm;/ r*opH?
r*opmonf/ ygu#H? xifSm;onf/ a[mwd? rkcspifppf jzpfav\/
(pdwmEkyemESifhavsmfnDpGm teufjyefxm;onf/)
odkU pdwfudk owdyXmef enf;vrf;rSefjzifh IrSwfwdkif; IrSwfwdkif; opmav;yg;vHk;
yg0ifjyD;pD;onf/ opmav;yg;wdkU udpav;csuf wydifeufjyD;pD;aom pdwmEkyemudk
rjywfIyGg;vQif ocFgkayumPf jzpfay:&ifhoefjyD; r*fzdkvfodkU qdkufa&mufvsuf
kyfemrfocFg&wdkU jidrf;rI edAmefudk rkcs{uef rsufarSmufyEdkifrnf jzpfayonf/
pdwmEkyem IrSwfpOfwGif yg0ifaom eda,m"opm[lonfum; pdwfemrfESifh
,if;\wnf&m
kyfwdkUjzpfxdkufaom om,mrI wPSm? xkdwPSmaMumifh pGJvrf;rI Oyg'gef? tm;xkwfrI uH?
xdkuH\ tusdK; b0opfkyfemrfwdkU rjzpfyJ csKyfjidrf;rIom jzpfonf/ r*fPf t&muJhodkU
edAmefudk tmHkyvsufodjcif; opdud&d,mum; r[kwfao;[k rSwfMuapvdkonf/
odkUvQif r*fPfzdkvfPfjzifh
jrwfpGmbk&m;

edAmefudk

jrifEdkifaom

pdwmEkyemudkom

a[mawmfrlonf[k zGifhjyawmfrlaom t|
uxmq&monfaumvOd " pdwy&d*g[dum owd 'kuopEd {0Hy'a,mZeH uwGm
pdwy&d*gu bduKaem ed,smerkcH a0'dwAH[k r[mowdyXmeokwf tzGifh rdefUqdkawmfrlonf/ (teufudk
jyefMunfhyg/)
azmfjycJhaom pum;&yfwdkUjzifh twdkif;wdkif;#Dum qdkxm;onfhtwdkif; 0Dw&m*pdwf
0Dwa'gopdwf

0Dwarm[pdwf 0drkwpdwfwdkUonf yGm;rsm;usifhoHk;&rnfhw&m;rsm; r[kwf[kif;?


twdkif;wdkif;xm;&rnfh w&m;rsm;vnf; r[kwf[kif;? 0denf;"dk&fq&mawmfrsm;\ oabm
ouf0ifawmfrlMuonf/
pdwmEkyemudk a[mawmfrlaom

bk&m;Sif\tvdkawmfrSm

]]pdwmEkyemudk rjywftm;xkwfaomol 0Dw&m*pdwfponfwdkUwGif rdrdESifhqdkif&m


0dyemIxkdufaom pdwfwdkUudk o&m* oa'go oarm[pdwfrsm;yg b,fpdwfudkrqdk
rdrdoEmef jzpfay:vmwdkif; jzpfay:vmwdkif; IodIodaevQif

tIcHjzpfaom
xkdo&m*paom
odjrifaom
raem'Gg&du
0dyemaZmpdwfwdkUonfom

pdwfwdkU\

jzpfrI

azmfjycJhonfhtwdkif;

wydifeufjzpfrIudp jyD;vsuf wPSm'd|dwdkUjzifh

ysufrIudk

opmav;csuf
rrSDrwG,f rpGJvrf;aompdwf

wPSm'd|dwdkU trSDtwG,frSdaom pdwfrsm;jzpfMuonf/ tIcHjzpfMuaom o&m*pdwf


0Dw&m*pdwf ponfwdkUrSm tcGHoabm tumoabmjzpf pGefUypfcH&onfhpdwfrsm;om
jzpfonf/ ,if;pdwfwdkU\

rcdkifjrJ

qif;&J

twaumif

r[kwf[laom tESpfudk
,liifonfhtaejzihf odvsuf txufpcef;
oGm;Edkifa&;twGuf

edAmefvrf;udk ajzmifhwef;pGm

teif;cH ckwHk;pdwfrsm;vnf;

jzpfMuavonf[k a[mawmfrlvdk&if;

jzpfonf[k 0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u oabmouf0ifawmfrlMuonf/


pdwmEkyemIaeol\ 0dyemr[mukodkvfpdwfonfom
wydifeufodjcif;
udpjyD;aeaomaMumifh
jzpfayonf/

rnfonfhwPSm'd|drQ

rrSDrwG,f

opmav;csuf
rpGJuyfEdkifaompdwf

,if;pdwfESifhjynfhpHkaeoludkom ]]wPSm'd|dtrSDtwG,f tpGJrSdyJ aeol}}


a[mawmfrlvdk&if;

[k bk&m;Sif

jzpfayon
f/
pdwmEkyem r[mukodkvfpdwfjzifh

pdwfudkyif rjywfIrSwf aecJhygvQif

yg&rDtavsmuf wr*fwzdkvf ESpfr*fESpfzdkvf oHk;r*foHk;zdkvf av;r*fav;zdkvfjzifh


edAmefudkodjrifMu tqHk; tEkyg'daooedAme"mwf jzpfMuayvdrfhrnf/ (rkcs)? (0g)
tEkyg'daooedAme"mwfodkU qdkufa&mufMuayvdrfhrnf/ (Oypm)/
xdkUaMumifh r[mowdyXmeokwf t|uxm um,mEkyem tmeygeydkif;
tqHk;- tmoymoy&d*gwdum owd

'kuopH?

wmork|mydum yk&drwPSm
ork',opH? ObdEH ty0wd eda&m"opH? 'kuy&dZmeaem ork',yZwaem
eda,m"m&raPm t&d,ra*g
edAKw

ygykPmwDwd

r*opH?

{0H

pwkop0aoe

OudwGm

"aru tmoymo0aoe tbded0d|

bduKaem ,m0 t&[wmed,smerkcH- [k rdefUawmfrlonf/


xGufouf0ifoufudk xuf0ef;usif

,lwwf

odrf;qnf;wwfaom

trSwfowdonf
'kuopmwnf;/
xkdowdudk jzpfapwwfaom
ork',opmwnf;/

aSUjzpfaom wPSmonf

'kuork',ESpfrsdK;vHk;wdkU\ rjzpfaMumif; rjzpf&monf eda&m"opmwnf;/ (owdy|


me0dbif;rlv#Dum)

'kuudk ydkif;jcm;od? ork',udk y,f? eda,m"udk tmHkyaom


t&d,r*f\taMumif;jzpfaom aSUtzdkUjzpfaom ykAbm*avmuDr*fonf r*opmwnf;/
odkU av;yg;aom opm\tpGrf;jzihf tqifhqifh tqufquftm;xkwf (0g)
tm;xkwfcJhaomf
kyfemrfjidrf;rI edAmefodkU a&mufav\/ um; xGufouf0ifouf\ tpGrf;jzifh
ESvHk;oGif;IrSwfolwpfa,muf\ t&[wzdkvfwdkifatmif 0#fqif;&JrS xGufajrmufjcif;\
taMumif;jzpfownf;/ (jrefrmjyef)/

azmfjyyg t|uxm eda,m"m&raPm t&d,ra*g= eda,m"udk


tmHkyaom t&d,r*f[k
qkdxm;aomfvnf; avmukw&mt&d,r*fudk qdkvdkonfr[kwf? avmuDr*fudkom
qdkvdkonf[k ,l&rnf/
tb,faMumifhqdkaomf 0dyemtcgvnf; opmav;csufyg0ifyHkudk jyvdk&if;
jzpfaomaMumifhaywnf;/
xdkUaMumifh {0H pwkop0aoe OudwGm edAKw ygykPmwd- odkU
opmav;yg;\ tpGrf;jzifh tm;xkwfaomf edAmefodkU a&mufEdkif\? a&muf\[k quf
azmfjyxm;ayonf/
t|uxm\ tzGifh#Dum ('D?#D-2?203)jzifh jyqdkcJhaom teuft"dyg,fonf ydk
xifSm;ayonf/ OudwGmwd
Oy&daewGm

0dok'dy&r&m,

tmk[dwGm

bm0eH

wdtawm?

ed,smerkcEd0'kuawm ed&Plyga,m/
OudwGmwd? OudwGm[lonfum;/ 0dok'dy&r&m,? 0dok'dtqifhqifh
tqufqufjzifh/ tmk[dwGm? wuf/ (0g)wufaomf/ bm0eH? ynmbm0emudk/ Oy&d?
txufodkU/ aewGm? aqmif/ (0g)aqmifvwfaomf/ (edAKw ygykPmwd)/ wd? um;/
tawm? OudwGmyk'f\teufwnf;/ ed,smerkcEd? ed,smerkcH[lonfum;/
0'kuawm? 0#fqif;&JrS/ ed&Plyga,m? xGufaNrmufNcif;\ taMumif;wnf;/
um,mEkyem tmemygeydkif; ]]0dyem tcdkufrSmyif opmav;csuf
yg0ifvsuf 0dyemPf tqifhqifh 0dok'd tqifhqifhwuf tm;xkwfvQif
ocFg&Nidrf;rI edAmefodkU a&mufav\}} [k zGifhcJhonfhtwdkif; pdwmEkyem t&mvnf;
ocFg&Nidrf;rI edAmefodkU a&mufvdkrIudk TefNyvdk ]]awm y&H
0kwe,ar0}} [k rdefUqdkNyD;aemuf opmav;csufwGif 'kuopm aumuf,lyHkenf;?
t>rufudkNyvsuf pdwmEkyemonfvnf;
]]au0vOd

0#fqif;&J Nidrf;aMumif;yif[k Nyvdk

" pdwy&d*g[dum owd

'kuopH/ y/ ed,smerkcH a0'dwAH}} [k rdefUqdkawmfrlonf/


(pdwmEkyemtcdkuf opmav;csuf yg0ifyHk
NycJhNyD;Nzpf\/)
rQSnfvsm;aom pum;tpOfonf ausmufoabFmq&mawmfESifh
,if;\wynfhrsm; pdwf pdwftwdkif;wdkif; xm;yHkonf bk&m;a[m ygVdawmf t|uxm
#DumwdkUESifh rnDGwfonfudk odSdap&ef pdppfa0zef&m pum;Nzpfayonf/
,cktcg bk&m;Sif\ tvdkawmfus 'da| 'd|rwH= Nriftyfaom tqif;ponf
NrifHkrQponfNzpfyHkudk t|uxmq&mwdkU zGifhNyonfESifhtnD ygVdawmfESifhwuG
ygVdawmf\qdkvdk&if; t"dyg,fudk xkwfazmfMuOD;tHh/

(1)

womwd[ aw Am[d, {0H odudwAH? 'da| 'd|rwH b0dwd?


okaw okwrwH b0dwd? rkaw rkwrwH b0dwd? 0dnmaw
0dnmwrwH b0dwd? {0Od aw Am[d, odudwAH (teufNycJhNyD;)/

t"dyg,
f
Nriftyfaom tqif; NrifHkrQ? Mum;tyfaomtoH Mum;HkrQ? eHodtyfaomteHU
eHodHkrQ? pm;odtyfaom t&om pm;odHkrQ? awGUodtyfaom tawGU awGUxdHkrQ?
MuHodtyfaom oabm MuHodHkrQ Nzpfatmif usifhyg/
(2)
,awm aw Am[d, 'da| 'd|rwH b0dwd? okaw okwrwH b0dwd?
rkaw rkwrwH
b0dwd? 0dnmaw 0dnmwrwH b0dwd? wawm wGH
Am[d, e awe/
Am[d,? Am[d,/ ,awm? tMuiftcg/ aw? oiftm;/ 0g? oif\/
'da|? Nriftyfaom tqif;/ 'd|rwH? NrifHkrQonf/ acg? pifppf/ b0dwd?
NzpfvwHh/ y/ Am[d,? Am[d,/ wawm? xdktcg/ wGH? oifonf/

awe?

xdkNriftyfaomtqif; Mum;tyfaomtoH/ y/ MuHtyfaom oabmESifhpyfaom


(pyfvsOf;Nzpfaom) udavomESifhwuG/ acg? pifppf/ e(b0dwd)? rNzpfvwHh/
t"dyg,
f
Nriftyfaomtqif; ponf

NrifHkrQ ponfNzpfatmif

usifhEdkifaomtcg

usifhEdkifcJhvQif xdkNriftyfaomtqif; ponfESifh pyfvsOf; wyfrufrI &m*paom udavom


rNzpfvwHh? udavomrNzpfyJ aevdrfhrnf/
(3)

,awm wGH Am[d, e awe? wawm wGH Am[d, e ww/

Am[d,? Am[d,/ ,awm? tMuiftcg/ wGH? oifonf/

awe?

xdkNriftyfaomtqif; ponfESifhpyfaom (pyfvsOf;Nzpfaom) udavomESifhwuG/ acg?


pifppf/

e(b0dwd)? rNzpfvwHh/ Am[d,? Am[d,/ wawm? xdktcg/

oifonf/ ww? xdkNriftyfaomtqif;

ponf/

wGH?

e (wPSmrme'd|D[d tvdaem

ywd|dawm b0dwd)? wPSmrme'd|dwdkUNzifh uyfNidvsuf wnfaeol rNzpfvwHh/


t"dyg,
f
Nriftyfaomtqif; ponfESifh pyfvsOf;

&m* paom udavom

rNzpfaomtcg rNzpfcJhvQif xdkNriftyfaomtqif; tmHkponf ighOpm[k wPSmNzifh


rpGJNidol rrSDol? ig[k rmeNzifh rpGJNidol rrSDol? igaumif[k 'd|dNzifh
Nzpfvdrfhrnf/

wPSmrme'd|dwdkUNzifh trSDrcH&ol

rpGJNidol

rrSDol

tpGJrcH&ol Nzpfayvdrfhrnf/

(4)
,awm wGH Am[d, e ww? wawm wGH Am[d, ae0d" e [k&H e
Ob,rEa&e?
{ao0aEm 'ku/
Am[d,? Am[d,/ ,awm? tMuiftcg/ wGH? oifonf/ ww?
xdkNriftyfaomtqif; ponf/ e? wPSmrme'd|dwdkUNzifh uyfNidvsuf wnfaeol

rNzpfvwHh/ Am[d,? Am[d,/ wawm? xdktcg? 0g? xdkNriftyfaomtqif; ponf


wPSmrme'd|dwdkUNzifh ruyfNidyJ aeEdkifolNzpfaomtcg/ wGH? oifonf/ "?
rsufarSmufNzpfaom vlUb0 vlUavmu/ e? rSdawmhNyD/ [k&H?
rsufarSmufb0rSwyg;aom ewf NA[m i&J wd&pmef Nydwm[laom
rsufuG,fb0avmu(vnf;)/ e? rSdawmhNyD? rNzpf&awmhNyD/ Ob,rEa&e?

rsufarSmuf rsufuG,fb0 avmuESpfrsdK;rS wNcm;aom b0avmu(vnf;)/ e?


rSdNyD? rNzpf&awmhNyD/
{ao0 {aom {0? rsufarSmuf
rNzpf&awmhNcif;onfyifvQif/

rsufuG,fb0 avmuESpfrsdK;vHk; oif

'ku? udavomqif;&J 0#fqif;&J\/

taEm? tqHk;aywnf;/ 0g? tqHk;Nzpfaom

tEkyg'daoo edAmefaywnf;/
t"dyg,
f
tqif; tpSdaom tmHkaNcmufyg; awblru kyfemrfw&m;wdkU wPSmrme'd|
dwdkUNzifh ruyfNidyJ rpGJrrSDyJ aeEdkifolNzpfcJhvQif rsufarSmuf rsufuG,fb0 avmu[laom
*wdig;rsdK;wdkUwGif b,fvdk*wdrsdK;rSmrSrNzpf&awmhNyD/ odkU rNzpf&awmhNcif;onfyif
tEkyg'daooedAmef Nzpfayonf/
txufzmfNyyg bk&m;pum; ygVdawmf (1)trSwfNy pum;wdkUNzifh tmHkaNcmufyg;
[laom awblru
kyfemrfw&m; 0dyem\tmHk (0dyem r[mukodkvfpdwf\ tIcHw&m;rsm;)udkif;?
xdkw&m;wdkU\ NzpfrI
ysufrIudk IonfNzpf tedp 'ku tew [k odNrifaom 0dyemPf 10-yg;
Nzpfay:vmonfudkif;?
,if;

0dyemPfwdkUNzifh

kyfemrfw&m;rsm;om[k

oum,'d|d ta[wku'd|d
okctNzpf

ydkif;Ncm;odNrifNcif; wy&dnm?

0dora[wk'd|d ponfESifhwuG

edptNzpf

okbtNzpf twtNzpfudk y,fcGgaomtm;Nzifh vGefaNrmuf tedp 'ku

tokb tew [k odNrifaom wD&Py&dnm Nzpfonfudkif;? oDv0dok'dtp


y#dy'gP'e0dok'd

tqHk;Sdaom

0dok'd 6-yg; Nzpfonfudkif; NrwfpGmbk&m;

a[mMum;awmfrlonf/
(2)

trSwfNy pum;awmfwdkUNzifh &m*-paom

udavomwdkUudk t<uif;rJh

y,fNzwfNcif;udk tvdkSdtyfaomaMumifh r*fav;yg; y[mey&dnm P'e0dok'dudk


a[mMum;awmfrlonf/
(3)

trSwfNy pum;awmfwdkUNzifh zdkvfav;yg;udk Nyawmfrlonf/

(4) trSwfNy

pum;awmfwdkUNzifh 0dygufemruEmurZkyf t<uif;rSdaom

tEkyg'daooedAmefudk a[mMum;awmfrlonf/
um; Am[d,okwf t|uxm zGifhNyonfhtwdkif; vdk&if;csKyf t"dyg,f Nzpfayonf/
azmfNyyg Am[d,okwf\ vdk&if; tcsKyfav;csufwdkU 1-trSwfNy

tcsufonf

ta&;tBuD;qHk; tcsufNzpfonf? taMumif;rSm ,if; 1-trSwfNy tcsufNynfhpHkvQif usef 23-4- tcsufrsm; NynfhpHkawmhrnfNzpfaomaMumifhwnf;/
xdk 1-trSwfNzifh Nytyfaom tmHkaNcmufyg; awblruw&m;wdkUtay: NrifodHkrQ
ponfNzpfatmif (0g) y&rwfoufoufudkom NrifodrINzpfatmif ,if;NrifodHkrQ

ponfxuf ydkvGef rdef;ryJ a,musfm;yJ ow0gyJ paom ynwftodrsdK;


rNzpfatmifusifh&ef ta&;BuD;onf/ ta&;BuD;cJhaomf rnfodkUusifhrnfenf;/ NrwfpGmbk&m;u
]]{0Od aw Am[d, odudwAH NrifHkrQ ponfNzpfatmif

usifh&rnf? usifhygav}} [kom

Am[d,tm; w&m;ay;awmfrlonf? a[mawmfrlonf/

,ckacwf yk*dKvfrsm;

em;vnfavmufatmif udkifNyovdk usifhenf;


Am[d,okwf t|uxmESifhwuG

usifhyHk

tawGUtuHudk

ra[mcJhay/

rmvkusykwokwf t|uxmvnf; azmfNycJhonfh 1-2-3-4- tcsufrsm;twdkif;om


rSwfcsufcsNyHkom
Sdygonf/ 0dok'dr*f t|uxm NEd,oH0&oDvt&m e edrdw*g[D emEkAsOe*g[D
yk'fwdkU\ tzGifh
'd|rawa,0 oPmwd-[k zGifhqdkxm;onfudk r[m#Dumq&m tSif"rygvonfyif
]]'d|rawa,0 oPmwDwd Am[d,okaw

0kwea,e 0Pm,we puK0dnmaPe

0Dxdpdaw[d p *[dwrawa,0 wd|wd? e wawm y&H udOd okbm'dtmum&H


y&duaywd}} [k 'd|rwt"dyg,frQudkom Nyvsuf Am[d,okwfudkyif Tef;NycJhawmfrlonf/
xdkUaMumifh

'da|

'd|rwH=

Nrif&onfhtqif;ponf NrifHkrQ

ponfNzpfatmif usifhenf;usifhyHktwGuf tcufuH&rnfuJhodkU


NzpfzG,fSdaomfvnf; ax&*gxm

t|uxmq&m tSif"rygvonf

O'gef;Am[d,okwfudk zGifhNy&mESifh azmfNycJhaom 0dok'dr*f t|uxmygXfudk zGifhNy&mwdkU


twdtus vufqkyfvufudkif rNycJh&ao;vdkUavvm; rmvkusykwaw&*gxmtzGifh
wdwdusus zGifhNycJhawmf
rlayon
f/

owdy&e
f
Am[d,tm; a[mtyfaomw&m;ESifh rmvkusykw&[ef;tm;

a[mtyfaom

vdk&if;w&m;rSm twlwlomNzpfonf/ wom wd[ wGH Am[d, {0H odudwAH? 'da| 'd|rwH
b0dwd tpcsD Am[d,tm; a[mawmfrlonf/ rmvkusykwokwf aSUydkif;u
tar;taNzy a[mcJhNyD; vdk&if;csKyfae&m{w p aw rmvkusykw 'd|okwrkw0dnmwaAok "arok 'da| 'd|
rwH b0dwd- tpcsD a[mawmfrlonf/ 'da| 'd|rwH- ponfum;
twlwlyifNzpfayonf/
odkUaomf xl;Ncm;csufum; odkUNzpf\/
'da| 'd|rwH b0dwd- paomw&m;awmfudk em,lNyD;aomtcg
rmvkusykw&[ef;u 'da| 'd|rwH
\

t"dyg,fudk

(0g)

usifhykHusifhenf;udk olem;vnf oabmaygufovdk

NrwfpGmbk&m;tm; Nyef avQmufxm;aomtcg


rmvkusykw}}

[k

NrwfpGmbk&m;u

]]om"k-om"k

om"kac:awmfrlNyD;

]]rmvkusykw&[ef; ..... oifonf igbk&m; tusOf;enf; a[mvdkufaomw&m;\


tus,fudk odayonf/ igbk&m;vnf; ,if;tusOf;w&m;\ tus,fudk xyfa[m&vQif
oifavQmufxm;onfhtwdkif;yif a[m&ayvdrfhrnf/ xdkUaMumifh 'da| 'd|rwH
NzpfatmifusifhyHkusifhenf;udk oifavQmufxm;onfhtwdkif;yif rSwf}} [k rmvkusykw

avQmufxm;onfh pum;twdkif; NyefvnfrdefUMum;vsuf rmvkusykw&[ef;\


avQmufxm;csufudk twnfyawmfrlonf/ qdkvdkonfrSm- rmvkusykwokwf ]]'da| 'd|
rwH}} Nzpfatmif usifhenf;usifhyHk ygvmNcif;onf xl;Ncm;csufNzpfonf[k qdkvdkayonf/
ay:vGifxifSm;ap&ef tenf;i,f xkwfNyMuukeftHh/
NrwfpGmbk&m; ..... SifawmfNrwfbk&m; tusOf;tm;Nzifh
rwH}} w&m;\ teuft"dyg,fudk
odkU

a{mNytyfaom

tus,ftm;Nzifh bk&m;wynfhawmf

yHk em;vnfoabmaygufrdygonfbk&m;- [k pum;cH

avQmufxm;avawmhonf/

]]'da| 'd|
rmvkusykw

lyH 'doGm owd r|m? yd,H edrdwH reod ua&mawm/


om&wpdawm a0a'wd? wO taZmo
wd|wd/ w 0kEd a0'em? taeum
lyor0g/ tbdZm p 0da[om p?
pdwrly[nwd/
{0H tmpdeawm 'kuH? tm&m edAme
0kpwd/ (oVm,we0*oH,kwf?
ESm-296)
lyH? tqif;udk/ 'doGm? NrifNyD; NrifNyD;aomf/ wo lay?
xdkNriftyfaomtqif;/ yd,H edrdwH? cspftyfonfhtmHk[k/

0g? cspfp&m[k/ reod

ua&mawm? ESvHk;oGif;rdoltm;/ owd? trSefudk odrIESifh trSwf&rI owdonf/ rk|m?


arhaysmufav\/ wxm owd? xdkodkU arhaysmufonf Sdaomf/ aom? xdkolonf/
om&wpdawm? tqif;udk wyfrufaom pdwfSdonfNzpf/ a0a'wd? ESpfoufcHpm;\/
wO? xdktqif;tmHkudkvnf;/ taZmo? ig;rsdKouJhodkU odrf;ydkuf/ wd|wd? wnfav\/
0g? taZmo wd|wd? csrf;omonf aumif;onf cspfp&m[k aS;I0ifa&muf ESvHk;oGif;
rsdKouJhodkU NyD;qHk;apvsufwnf\/
w? xdkoltm;/ lyor0g? tqif;[laom tmHkSdukefaom/ 0g? tqif;aMumifh
Nzpfukefaom/ 0g? tqif;rSp Nzpfukefaom/ taeum? rsm;pGmukefaom/ a0'em p?
udavomNzpfNcif;\ taMumif;Nzpfukefaom a0'emwdkUonfif;/

tbdZm p?

vdkcsifrufarmrIwdkUonfif;/ 0da[om p? nif;qJvdkaom a'gowdkUonfif;/ 0kEd?


wdk;yGm;ukef\/ t? xdkol\/ pdwH? pdwfonf/ Oy[nwd? avmb a'gowdkUNzifh
yifyef;\/ wenf;? taeum? rsm;pGmukefaom/ a0'em? udavomNzpfaMumif;
a0'emwdkUonf/ 0kEd? wdk;yGm;ukef\/ tbdZm p? cspfzG,ftmHk wyfrufNcif;tm;NzifhNzpfaom
tbdZmonfif;/ 0da[om-0da[om, p? rkef;p&mtmHk trsufxGufNcif;
cspfp&mtmHk\yif azmufNyefNcif;aMumifhom pdk;&drfNcif;paom vuPmSdonfh
yifyef;rInif;qJvdkrI a'goonfif;/ t? xdkol\/ pdwH? pdwfonf/ Oy[nwd? uyf
nif;qJtyf\/ {0H? odkUyHk/ tmpdeawm? xdkxdka0'emudk om,mNcif;tm;Nzifh
b0udkypDrHwwfaom uHudkqnf;yl;aeoltm;/ 'kuH? 0#fqif;&Jonf/ y0wwd? Nzpf\/
w? xdkoltm;/ 0g? xdkoltzdkU/ edAmeH? edAmefonf/ tm&m? a0;vS\[l/ 0kpwd?
qdktyf\/ wenf;? {0H? odkUyHk/

'kuH?

tmpdeawm? qnf;yl;pkaqmif;aeoltm;/

udavomqif;&J

0#fqif;&Judk/

edAmeH? edAmefonf/ tm&m? a0;vS\[l/

0kpwd? qdktyf\/
t"dyg,
f

tqif;tmHkudk NrifNyD;aemuf xdktqif;tmHkudk cspfp&m[k ESvHk;oGif; pdwful;oltm;


xdktqif;tmHk\ wifhw,faomtNcif;t&m cspfp&m pdwful;vdkufNcif;udkyif
ta,medaomreodum&- roifhaom ESvHk;oGif;rI qifNcifrI[k ac:onf/ w&m;udk,frSm
raem'Gg&m0Zef;yif Nzpfonf/ yDyDNyifNyif NrifcJhNyD;aemufrSNzpfaom pOf;pm;qifNcifrINzpfonf/ ,if;
raem'Gg&m0Zef;onf olUcsnf;oufoufNzpfum wefU&yfaeonf r[kwf qufvuf
aZmpdwfrsm; NzpfvmNyefonf/ ,if;

aZmpdwfrsm;um; avmbaZm

avmbrl tukodkvfpdwfrsm;omNzpfonf/
dk;dk;oabmus auseyfvQif

Nriftyfaom

tqif;tmHkudk

'd|drygaom aomreo[*kwf avmbrl tukodkvfaZmNzpfonf? NriftyfaomtmHkudk


NrJonfhtae csrf;omonfhtae touf vdyfNym 0dnmOfaumiftae ponf
xifrSwfvsuf oabmus auseyfvQif
'd|dygvmaom aomreo[*kwf 'd|d*wor,kwf avmbrl tukodkvfaZmNzpfonf?
(oocFg&duNzpfrNzpfudkvnf; pdppf odyg)/ ,if;
apwodufrsm;wGif

apwem ygvmonfudk

tyg,fqif;&J y#doaEusdK;udk

aZmpdwfrsm; ,SOfonfh

owdyyg/

,if;

apwemonfyif

NzpfapEdkifonfh b0gbdocFg&? raumif;onfhb0udk

pDrHay;onfh tyknmbdocFg& Nzpfawmhonf/ enf;NzifhudavomNzpf? uHNzpf?


b00#fqif;&JNzpf&oNzifh tqif;udkNrifNyD; wzef trSwfr&olonf udavomqif;&J
0#fqif;&Judk
qnf;yl;aeolyifNzpfonfomruao;?
Nriftyfaomtqif;udk
cspfp&m[k
ESvHk;oGif;qifNcifxm;vdkufoNzifh xdktqif;udk vdkcsifrI r&-&atmif MuHpnfrI
tbdZmNzpf&awmhonf/
,if;tqif;\ (tqif;qdkaomfvnf; tqif;wnf&m txnfN'Afwck\) wrsdK;wzHk
azmufNyefrI ysufpD;rI NzpfoGm;aomtcg pdk;&drfrI ylaqG;rI ESvHk;romrI pdwfysufrI
Nyif;pGmyifyef;rIwdkUvnf; NzpfvmMuawmhonf/ xdkvdkcsifrI tbdZm pdk;&drf ylaqG;
ESvHk;rat; pdwfysuf pdwfem 0da[omwdkUu xdkol\ pdwfudk
nif;qJESdyfpufavawmhonf/ tbdZm 0da[omwdkU NzpfMuaomtcg ,if;wdkUESifhtwl
avmbrl a'gorl pdwfwdkUonfvnf; NzpfMuawmhonf/ ,if; pdwfrsm;um;
tqif;tmHkaMumifh qufvufNzpfvmMuaom raumif;pdwfwdkUcsnf;omwnf;/ ,if;odkU
qufum qufum wdk; wdk; raumif;pdwfrsm; Nzpfvmaponfudk ]]tmpdeEK}}
qnf;yl;aeonf[k ac:onf/ ,if;odkU qnf;yl;xm;NyD;NzpfaomaMumifh tyg,f0#fqif;&J
Nzpf&awmhonf/ ,if;yk*dKvftzdkU edAmefum; a0;vGef;vSawmhonf/
tb,fhaMumifh edAmefESifh a0;&avoenf;? tqif;tmHkudk NrifpOftcgu
NrifHkrQru qufvuf avmbaZm tBudrfrsm;pGm NzpfcJhaomaMumifhwnf;/
rvdkvm;tyfaom tqif;tmHkxif&m a'goaZmNzpfonfrSp 0#fqif;&JNzpfyHk edAmefESifh
a0;yHkwdkUudkvnf; odMuygav/
toHtmHkponfwdkUvnf; enf;twlyif rmvkusykw&[ef;u
avQmufxm;avonf/
xdkUaemuf odkUavQmufxm;Nyefonfe aom &Zwd layok? lyH 'doGm y#dawm?
0d&wpdawm a0a'wd? wO emaZmo wd|wd/
,xm yawm lyH? ao0awm pmyd a0'eH/

cD,wd aem} ypD,wd? {0H aom p&wD oawm/


{0H ty[deawm 'kuH? oEdau edAme
0kpwd/ (oVm,we0*oH,kwf? ESm297)

a,m? tMuifyk*dKvfonf/ lyH? tqif;udk/ 'doGm? NrifNyD;/ 0g? NrifNyD;aomf/


y#dawm? wzef
trSwf&onf/

a[mwd? Nzpf\/ aom? tqif;udkNrifNyD;vQif wzeftrSwf&aom

xdkyk*dKvfonf/ layok? Nriftyfaomtqif;wdkU/ e} &Zwd? rwyfruf/ 0g?


wyfrufrIuif;\/ aom? tqif;udk NrifNyD;vQifNyD;Ncif; wzef trSwf&aomxdkyk*dKvfonf/
0d&wpdawm? wyfrufuif;aompdwfSdonfNzpf/ a0a'wd? cHpm;&\/ wO?
xdktqif;udkvnf;/ taZmo? 0g;rsdKouJhodkUodrf;ydkuf/ ewd|wd? rwnf/
,xm? NrifNyD;vQifNyD;Ncif; rSwfodrIygaom tNcif;t&mtm;Nzifh/ lyH? tqif;udk/
yaw, pmyd? Nrifonfvnf;Nzpfaom/
pmyd?

rSD0Jonfvnf;Nzpfaom/

a0'eH?

t? xdkyk*dKvftm;/

NzpfvmEdkifaom udavomqif;&J 0#fqif;&Jonf/


aemypD,wd? qnf;yl;pkaqmif;tyf
tjcif;t&mtm;jzifh/

cHpm;rIa0'emudk/ ao0awm
'kuH? wzef rSwfodrI rSdvQif

cD,wd? ukefomukefcrf;\/

onfum;r[kwf/

{0H?

odkUaom

aom? xdkyk*dKvfonf/ oawm? trSwf Sdonfjzpf/

0g?

trSwf&vsuf/ p&wd? usifhav\/ {0H? qdktyfcJhonfhtwdkif; jrifNyD;vQif jrifNyD;jcif; wzef


owd&aomtm;jzifh/ 0g? jrifNyD;vQif jrifNyD;jcif; rSwfodjcif;tm;jzifh/ 'kuH? wzef IodrIrSdvQif
jzpfvmEdkifaom udavomqif;&J 0#fqif;&Judk/ typdeawm? zsufqD;aeaom yk*dKvftm;/
edAmeH? edAmefonf/ oEdau? eD;\[l/ 0kpwd? rkcsqwfqwf qdktyf\/
t"dym,ftqif;udkjrifaomtcg jrifNyD;vQif NyD;csif; wzef rSwfodaomyk*dKvfonf
xdktqif;udk wyfrufrI uif;vsufom cHpm;onf/ xdktqif;udk 0g;rsdKouJhodkU
odrf;ydkufrxm;awmhay/ tqif;udk jrifrI cHpm;rIjzpfaomfvnf; udavomqif;&J
0#fqif;&Judk rjzpfapbJ udavomqif;&J 0#fqif;&Judk zsufqD;vsufom
jzpfaeawmhonf/ udavomqif;&J 0#fqif;&Judk zsufqD;vsufom jzpf-jzpfoGm;atmif
jrifNyD;vQif jrifNyD;jcif; IrSwfaeolrsm; edAmefESifh eD;aeol edAmefudk jrifawmhrnfholom
jzpfayonf/

rmvkusykwaw&*gxm t|uxmzGifhyHk
e aom&Zwd layok? lyH'doGm y#dawmwd a,m yk*avm lyH 'doGm
tmygx*wH
lyg&rPH puK'Gg&daue 0dnmPoEmaee *a[wGm pwkorZn0aoe
orZmeum&dwm, y#dawm a[mwd? aom lyg&raPok e &Zwd &m*H e
Zaewd? tn'wK 0d&wpdawm a0a'wd?
lyg&rPrSd ork',m'dawm ,xmblwH yZmeaEm edAdEwd? edAdEaEm
wwKyEa0'eO
0d&wpdawm a0a'wd/

wH

eaZmo wd|wDwd wH lyg&rPH ora'0 0d&wpdwwm, taZmom, e


wd|wd ]]{wH
rr? {aom[od? {aom ar twm}} wd wPSmrme'd|d0aoe
embded0dowd/ (ax&*gxm- 2-303-304)

]]e aom &Zwd layok? lyH 'doGm y#dawmwd}} tqif;udkjrifNyD;vQif wzef


trSwf&olonf
tqif;wdkU wyfrufrI rjzpfqdk&m t"dym,fum;- a,m yk*avm? tMuifyk*dKvfonf/
lyH? tqif;udk/
'doGm? jrifNyD; jrifNyD;aomf/ tmygx*wH? rsufpdxJ xifjcif;odkU a&mufvmaom/ 0g?
xifay:vmaom/
lyg&rPH? tqif;tmHkudk/ puK'Gg&daue? puK'Gg& jzpfaom/ 0dnmPoEmaee?
pdwftpOfjzifh (yO'Gg&m0Zef;rSp w'gHktqHk;Sdaom puK'Gg&dupdwf jrifodyDwdpdwfudk
qdkvdkonf/) *a[wGm? ,lNyD; odNyD;? ,lNyD;odNyD;aomf/ pwkorZn0aoe? av;yg;aom
orZOfwdkU\tpGrf;jzifh/ orZmnum&dwm,? rSefpGmodvsuf yavhSdonf\ tjzpfjzifh/
y#dawm? wzeftrSwf&onf/ a[mwd? jzpf\/
aom? xdkyk*dKvfonf/ lyg&raPok? tqif;tmHkwdkU/ e&Zwd? rwyfruf/ &m*Hk?
wyfrufrIudk/ e Zaewd? rjzpfap/ tn'wK? pifppfaomfum;/ 0d&wpdawm?
wyfrufuif;aom pdwfSdonfjzpf/ a0a'wd? tqif;tmHkudk
tqif;tmHk/ ork',m'dawm? jzpfaMumif;
jzpfrIork',paomtm;jzifh/ 0g?
jzpfrIork',tpSdaom/

cHpm;\/

lyg&rPrSd?

ork',

jzpfaMumif;ork',

,xmblwH? trSefoabmudk/ 0g? [kwfrSefwkdif;udk/

yZmeaEm? odvsuf/ edAdEwd? tqif; tmHktay: NiD;aiGU\/ edAdEaEm? NiD;aiGUonfjzpf


NiD;aiGUvsufom/ wH wwKyEa0'eO? xdktqif;udk tpGJy jzpfay:vmaom
aZmygaom xdka0'emudkvnf;/ 0d&wpdawm? wyfruf uif;aom pdwfSdvsuf/ a0a'wd?
cHpm;av\/
wO eaZmo wd|wDwd? xdkjrif&aomtqif;udkvnf; 0g;rsdKouJhodkU odrf;ydkuf
rwnfqdk&m t"dym,fum;/ wxmblawm p? xdkodkUwyfrufuif;aompdwfjzifh
cHpm;onfjzpfvnf;/ wH lyg&rPH? xdktqif;tmHkudk/ ora'0?

aumif;pGmomvQif/

0d&wpdwwm,? wyfrufuif;aom pdwfSdonf\tjzpfaMumifh/ 0g? pdwfu


rwyfrufavaomaMumifh/ taZmom,? 0g;rsdKouJhodkU odrf;ydkufvsuf/ ewd|wd? rwnf/
{wH? tqif;onf/ rr? ig\ tqif;wnf;/ 0g? igydkifwnf;/ {aom? tqif;onf/
t[H tod? igjzpf\/ {aom? tqif;onf/ ar? ig\/ twm?
twaumifwnf;/
wd? odkU/ wPSmrme'd|d0aoe? wPSmrme'd|dwdkU\ tpGrf;tm;jzifh/ embded0dowd?
aS;Irouf0if/ 0g? ESvHk;roGif;/
tzGifh t|uxm ]]tmygx*wH lyg&rPH puK'Gg&daue 0dnmPoEmaee
*a[wGm}} udk owdyoifhayonf/ yO'Gg&m0Zef;

tp

aZm

w'gHktqHk;Sdaom

puK'Gg&du0Dxdpdwftm;vHk;jzifh tqif;tmHkudk jrifNyD;vQif NyD;jcif; (orZnav;yg;jzifh


rSefpGmodaomtm;jzifh wzeftrSwf&yg) [k qdkvdkayonf/

tzGifhonf ]]puK'Gg&du0dnmaPe [d ar 'd|rwar0 b0dwDwd


odudwAEd tawm}} [laomO'gef; Am[d,okwfvm 'da|'d|rwH\ yxrtzGifhESifh
oabmwlyif jzpfayonf/ jrifNyD;vQif (0g) jrifNyD;wJhtcg xdkjriftyfaom tqif;tay:
wyfrufrIrjzpfatmif rnfodkUusifh&ygrnfenf;? jrifvQif jrif&HkrQjzpfatmif
trSwfowd jzpf&ygrnfenf;-[k

ar;zG,fSdjyef

]]pwkorZn0aoe

rnfodkU

orZmeum&dwm, y#dawm a[mwd}} trSefod av;rsdK;jzifh trSefudk odvdkufyg/


,if;odkUodvdkufvQif
wzef trSwf&ol jzpfwmygyJ-[k
qdkvdkonf/
wGif orZnav;yg;udk *-C-P-e cGJjcm;odzdkU
vdkvmayonf/ (1)

tusdK;Sd-rSd qifjcifodaom

omwuorZOf/
(2)

tusdK;Sdaomfvnf; oifhavsmf-roifhavsmf qifjcifodaom

oyg,orZOf/ (3)

0dyemt&m 0dyem\ tmHkudk

qifjcifodaom a*gp&orZOf/
(4)

kyfemrfwdkU\ obm0vuPm ponfudk yk*dKvfow0gr[kwfonfudk


rNrJjcif; ponfudk odaom toarm[orZOf/

orZOfav;yg;wdkUwGif omwuorZOf oyg,orZOfwdkUonf yuwdyk*dKvf (0g)


ur|mef;tvkyf

rvkyfonfhyk*dKvfrsm;twGufvnf;

vdktyfayonf/ 0dyemrjywf

IrSwfaeaom yk*dKvfrsm;twGufrSmrl rlv tajccHpOfuyif jynfhpHkNyD;jzpfayonf/


odkUjzpfaomaMumifh 0dyem
toarm[orZOfESpfrsdK;

IrSwfaeolrsm;rSm

a*gp&orZOfESifh

jzpfzdkUom
vdktyfayonf/
xdkorZOfESpfrsdK;wdkUwGifvnf; jzpfay:vmwdkif;aom tmHkajcmufyg;
awblrukyfemrfw&m;wdkUudk rvGwfwrf;
IrSwfvnf;

IrSwf&rnfudk odxm;NyD;jzpfonfhjyif

IrSwfaeonfjzpfaomaMumifh a*gp&orZOfvnf; jynfhpHkNyD;jzpfayonf/

ta&;tBuD;qHk;um; IrSwfavorQ 0dyemaZmpdwf\ tmHkjzpfaom


kyfemrfw&m;wdkU\ oabmvuPmpaom 0daoovuPm tedp 'ku
tewvuPm [laom omrnvuPmwdkUudk odaom toarm[orZOf
jzpfa&;yifjzpfayonf/

a*gp&orZOf
toarm[orZOf
]]{0H wm0 'da| 'da|rwH b0dwDwd tm'dem 'd|m'd0aoe
pwk"m awblru"rm o*Fa[wAm/ ww okbokc edp tw*g[
y&D0Zerkace tokb'kumedpmewmEkyem
'dwmwd a[|drm[d 0dok'D[d o' oacFayae0 0dyem uxdwm-}}

[k zGifhjytyfaom Am[d,okwf t|uxmESifhtnD awblru"roHk;yg;jzpfaom


0dyemIxdkufaom w&m;wdkUudk enf;rSef vrf;rSef 0dyem IrSwfyGm;rsm;vQif
a*gp&orZOf toarm[orZOf jynfhpHk jrifHkrQ Mum;HkrQ ponfjzpfEdkifawmhonf/
0dyem IyGm;xdkufaom awblru"rqdk&mvnf; rnfodkUrQ todvHk;axG;
IyfayGaep&m rSday/ um, a0'em pdw "rwdkUyif jzpfacsonf/ ,if;

um,

a0'em pdw "rwdkU tedpponf xifjrifatmif IyGm;EdkifvQif &[Emtxd


jzpfEdkifonf[k

jrwfpGmbk&m;udk,fawmfwdkif tmrcHwm0ef,lxm;tyfcJhayonf/

jriftyfaom tqif;ponf
rdefUqdkxm;aom

jrifHkrQponfjzpfatmif

usifh&rnf[k

Am[duokwfawmft& jrifqJ? Mum;qJ? eHqJ? pm;qJ? xdodqJ? BuHodqJwdkU jrifrSef;?


Mum;rSef;? eHrSef;? pm;rSef;? xdodrSef;?
IrSwfrIonf

BuHodrSef; ododoGm;atmif IrSwf&rnf/

"rEkyemIrSwfenf; twGif;0ifayonf/

xdkrSwpfyg; jrifqJ? Mum;qJponfwdkUtjyif oGm;aeqJ &yfaeqJ paomtcsdef? ylrI


at;rI ponfESifh xifxifSm;Sm; awGUuHaeqJtcsdef? wyfrufpdwf tcHcufpdwfponf
xifxifSm;Sm;jzpfaeaomtcsdef ponfwdkUvnf; Sdao;&m rnfonfhtcsdefrqdk
rvpfvyfapbJ w&pyf IrSwfzdkUom vdkavonf/

IrSwfaerS
r*fzdkvf&
,if;odkU rjywfIrSwfae&m jrifodqJrSm jrifodaerSef;odatmif
rsufpdESifh tqif;tmHku
emrlyy&dap'Pf

IrSwfaevQif

wjcm; jrifodpdwfu wjcm; uGJuGJjym;jym;odaom


rsufpdSdvdkU ta&miftvif;uvnf;SdvdkU tqif;uvnf; xifvdkU

jrifatmif aMumifhMupdkuf ESvHk;oGif;rIvnf;SdvdkU jrifodrIjzpfvmonf[k odaom


yp,y&d*[Pfwnf;[laom wy&dnmjzpfonfrSp 0dyemPf tqifhqifhtm;jzifh
oroePfrS tEkavmrPfwdkifatmifaom wD&Py&dnm r*fPf-wnf;[laom
y[me y&dnmwdkUvnf; rkcsjzpfMu&avonf/
odkU owdy|mefa'oemawmft& um, a0'em pdw "rwdkU
rjywfIrSwfaeoltm; b*FPfjzpfonfrSp jriftyfaomtqif; jrifHkrQ
Mum;tyfaomtoH Mum;HkrQ ponfom jzpfawmhonf/ jrifHkrQ Mum;HkrQxuf
ydkrjzpfawmhacs/
jrifHkrQ Mum;HkrQpaom oabmudk xifSm;atmif
azmfjy&vQif- o'H yXrpdawe? wDwH
'kwd,apwom/
emrH wwd,pdawe? twH pwkwapwom[laom rPdom&rOLom#Dum qdktyfonfESifhtnD- rsufpd[laom puKyom'
tMunf"mwf tqif;tmHk xifvmaomtcg b0*Fpve b0*Fkyap' yO'Gg&m0Zef;
puK0dnmPf or#dpdKif; oED&P
0ka|m aZm 7-Budrf w'gHk ESpfBudrf (&Hcg) bGif-bGif...tm;jzifh puK0dnmP0Dxdjzpf\/
0Dxdpdwfrsm;onf ypKyef tqif;y&rwftmHkudk tmHkyvsufjzpfonf/
xdkUaemuf b0ifrSx twdwfjzpfaom xdktqif; y&rwftmHkudkyif tmHky
raem'Gg&0Zef; aZm

7-Budrf w'gHk ESpfBudrf (&Hcg) bGif-bGif ... tm;jzifh w'Ek0wu ok'


raem'Gg&du yxr BuHod
0Dxdjzpfay:\/ 0Dxdtcdkufvnf; aumusfm; rdef;rpaom yHkoPmefynwf
rxifSm;ao;bJ

twdwf tqif;y&rwftmHkudkyif tmHkyaom pdwftpOfonfjzpf\/

xdkUaemuf enf;twlyif 'kwd,BuHod 0DxdpdwftpOf jzpfjyefonf/ 0DxdpdwftpOf


a,musfm;yJ rdef;ryJ paom yHkoPmefynwfrsm; ay:vmonf/

xdkUaemuf enf;twlyif wwd,BuHod 0DxdpdwftpOf jzpfay:vmjyefonf/


0DxdpdwftpOf
a,musfm;yJ rdef;ryJ paom trnfynwfrsm; ay:vmawmhonf/
rS aemuf
0Dxdpdwfrsm;

rkef;p&m cspfp&m ponfjzifh

trsdK;rsdK;

pdwful;BuHpnfaom

jzpfay:vmwwfMuonf/
azmfjyyg 4-0DxdwGif 'kwd,
trnfynwfudk odoGm;jcif;onf
rodrI

wwd, BuHod0Dxdpdwfrsm;jzifh yHkoPmefynwf


xifvmaom tqif;tmHk\ trSefoabmudk

arm[aMumifhjzpfavonf/

0dyemrjywf

IrSwfaeaom yk*dKvfrSm xdkESpf0Dxd

jzpfonftxd

ra&mufawmhbJ tpOD;jzpfaom puK0dnmP0Dxdpdwfavmufom jzpfawmhonf/


0DxdpdwfrQom jzpfonfudk &nfG,f ]]puK'Gg&du0dnmaPe [d ar 'd|
rwar0 b0dwDwd odudwAEd
81if;? ]]tmygx*wH
0dnmPoEmaee

[k Am[d,okwftzGifh

ESm-

lyg&rPH puK'Gg&daue

*a[wGm

y#dawm a[mwd}}

tawm}}

pwkorZn0aoe orZmeum&dwm,

[k rmvkusykwax&0gtzGifh ('kwGJ-ESm-304) if;

tSif"rygvq&m rdefUcJhayonf/
xdkUjyif puK0dnmP0DxdrS aemuf

p pOD;jzpfaom twdwftqif;

y&rwftmHkudkom tmHkyay;aom wmEk0wu


0DxdrQwdkifatmifom

ok'raem'Gg&du yxr

BuHod

jzpfvQifvnf; ]]'da|

'd|rwH= jriftyfaom tqif; jrifHkrQom jzpfonf}}[k qdkEdkifayonf/


tb,fhaMumifhqdkaomf yxr BuHod 0DxdpdwftpOfwdkUonfvnf; yHkoPmefynwf
trnfynwfrsm;udk tmHkryao;bJ tqif;y&rwfrQudkom tmHkyonfjzpf &Ze 'ke
wyfrufjcif; rkef;jcif; rjzpfEdkifaomaMumifhaywnf;/
txl;qdkzG,fSdonfum; tqif;udkjrifaomtcg p pOD;
puK'Gg&du0dnmP0DxdrQom jzpfatmif? odkUr[kwf yxr BuHod 0DxdwdkifHkrQjzpfatmif
xm;Edkif&ef aeEdkif&efrSm vG,fulonf r[kwfay/
azmfjycJhaom ax&*gxmt|uxmt& puK'Gg&dupdwfjzifh tqif;tmHkudk ,lNyD;
jrifNyD;rS wefU&yf a*gp&orZOf owuorZOfjzpfatmif vkyfaevnf; rjzpfawmhay/
xdkUaMumifh

0dyemrjywf

IrSwfaeolrSom b*FPf

ponfjzpfaomtcg jrifavorQ Mum;avorQ ponfwdkUonf jrifHkrQ Mum;HkrQ


ponfwdkUom jzpfMuawmhonf/ acwcPrQ avhusifhHkrQjzifhif;
vHk;0jzpfEdkifaom t&mr[kwf[k
xdkUjyif

Am[d,okwf

ajymHkrQjzifhif;

oEd|mefus rSwf,loifhMuayonf? rSwf,lMuav/


'kwd,enf;

tzGifht&if;

0dok'dr*ft|uxm

`Ed,oH0&oDv apmifhpnf;yHkudk 0Dxdjzifh ydkif;jcm;jy&m t&tm;jzifhif; puK'Gg&dupdwftpOfwGif

0ka|mtxd pdwfrsm; wyfrufrIponf rjzpfao;ovdk wyfrufrIrjzpfaom


aZmpdwftpOfudk jzpfaprnf xm;rnf[k usifh&rnf qdkonfrSmvnf; 0ka|mtxd
pdwftpOfjzpfNyD;rS ,if;pdwftpOfuJhodkU aZmudk wrifjzpfatmif vkyfzdkU ajymvdkonfr[kwf?
ajymvdkUvnf;rjzpf? vkyfvdkUvnf; r&ay/

trSefrSm azmfjycJhonfhtwdkif; 0dyemPf


jriftyfaom tqif;udk
tmHky 0ka|mtxd
aZmrsm;onfvnf;

&ifhoefaom yk*dKvfrsm;

pdwfrsm;onf wyfrufrIponf rSdao;

rjzpfao;ovdk

wyfrufrIponf rSdaom rjzpfaom aZmrsm;omjzpfonf[k qdkvdk&if;jzpfayonf/


tb,fhaMumifhqdkaomf tcsdKUaom wdumpm& Av00dyu yk*dKvfrsm;
puK'Gg&du0Dxd pdwftpOfwGif aZmwdkifatmifyif rjzpfawmhbJ 0ka|mrQavmufom
jzpfaomaMumifhwnf;/
xdkpum;udk xifSm;atmif azmfjyMuOD;tHh? rlvyPmot|uxm 'kwd,pmtkyf
pmrsufESm 129- odkU qdkxm;ayonf/
puK'Gg&
ponfwdkU
roifhavsmfaom

tqif;paom

tmHkxifvmaomtcg

ESvHk;oGif;qifjcifrI yO'Gg&0Zef; jzpfvmaomfvnf; puK0dnmPfpdwf ord#dpdKif;


oED&Ppdwfjzpf
0ka|mpdwf jzpfvwfaomf wpfBudrf ESpfBudrf tmao0e rSD0Jjcif; xHkjcif;udk&
b0ifus&avonf/ (0ka|m 2-Budrf 3-Budrf jzpfonfudk qdkvdkonf/
o*[fpum;tm;jzifh a0g|Ae0g&jzpfonf/) wyfrufjcif;ponf rjzpfawmhay/
(avmbaZmponf

rapmawmhNyD[k qdkvdkonf/)

odkU jzpfEdkifolrSmvnf;

xdyfzsm;acgifxd a&mufaeaom wdu0dyu yk*dKvfjzpfonf/ (1)


0dyuyk*dKvfwpfOD;rSmrl yO'Gg&0Zef;rSp 0ka|mjzpfNyD;aemuf
avmbaZmponf jzpfav\/

xdkodkUjzpfaomtcg avmbaZm?

a'goaZm apmrSef;odNyD;

NyD;jcif; b0ifjcm;NyD;aemuf tmHkudk

odkUr[kwf

odrf;qnf;IrSwfaomtcg &m*aZm a'goaZm rapmrl


ukodkvf0dyemaZmom

apmawmhonf/

odkU

jzpfEdkifolrSm

tvwfwef;pm; rZdr
0dyuyk*dKvfjzpfonf/
(2)
0dyemyk*dKvfwpfOD;rSmrl IrSwfaevsufuyif yxrtBudrf avmbaZm?
odkUr[kwf a'goaZm apmav\/
'kwd,tBudrfrSmvnf;

enf;wl

apmrSef;odNyD;aemuf
apmjyef\/ apmrSef;odNyD;

tmHkudk

odrf;qnf;onfhtwGuf wwd,tBudrfrSmrl avmbaZm a'goaZm


rapmawmhbJ

ukodkvf0dyemaZmom

apmawmhonf/

jzpfEdkifonfrSm tEHkUpm; rE0dyuyk*dKvfjzpfonf (3)[k jyqdkxm;ayonf/

odkU

ocFgkayumPf xufxufoefoef jzpfaomtcg (1)eHygwfyk*dKvfuJhodkU rkef;zG,f


cspfzG,f tmHkxifxifjcif;yif yxr0Dxd aZmqdwfNyD; tmHkrxifSm;ojzifh
'kwd,raem'Gg&0Dxd r,kwfrvGef nDrQapaom wMwrZwKayum xifSm;vsuf IrSwfrI
0dyemaZmrsm;om NidrfoufpGm jzpfMuaomaMumifh ykxkZOfyk*dKvfyif jzpfaomfvnf;
0dyemI tajctae a&mufvmaomtcg &[EmuJhodkUyif q|*FkayumESifh
jynfhpHkaeoljzpfonf/

taMumif;udk yO*Fkw&ygVd wdu@uD0*f (ESm-150 ) pwkw0*f\ yOr0g&&[ef;wdkU ... &[ef;onf &Hzef&Hcg rkef;zG,f cspfzG,f 2-rsdK;vHk;udkMuOf
trSwf&vsuf odvsuf (owdorZOfESifh jynfhpHkvsuf) trQIae&m\[k a[mawmfrlcJhayonf/
,if;

t*Fkw&t|uxm wwd,tkyf pmrsufESm 52- ]]yOr0g&udk q|

*Fkayum\ tpGrf;jzifh a[mawmfrltyfonf/


&[Emyk*dKvf\ OayumESifh

q|*FkayumqdkonfrSmvnf;

wlaom Oayumomjzpfonf/ &[Em\

Oayumum;r[kwf/ okwf ig;XmewdkUrSm 0dyemudkom a[mawmfrltyf\/


xdk0dyemudk tm;xkwfpycJhNyD; O',A,Pf ponfESifhjynfhpHkaom tm&'0dyu
yk*dKvfonf yjcif;iSm pGrf;Edkifayonf}}[k zGifhqdkawmfrlonf/
xdkUjyif rlvyPmot|uxm 'kwd,tkyf pmrsufESm-130?
r[m[wdya'gyrokwf tzGifhvnf;
enf;wlyif zGifhqdkxm;avonf/
odkU enf;vrf;rSefuefpGm 0dyem

IrSwfyGm;rsm;ojzifh

&ifhoefaomtcg txl;tm;jzifh ocFgkayumPf

0dyemPf

xufxufoefoef

jzpfvmaomtcg ,if;PfESifhjynfhpHkaom tm&'0dyuyk*dKvf\ ESpfvdkzG,ftmHk


rESpfvdkzG,ftmHk ESpfvdkzG,fvnf; r[kwf rESpfvdkzG,fvnf; r[kwfaom tmHkwdkU rkef;jcif;
cspfjcif; awGa0jcif; rSdrl Oayumtjzpf xm;Edkifjcif;udk &nfG,fom
Oy&dyPmoygVdawmf pmrsufESm-437? `Ed,bm0emokwfudk
jrwfpGmbk&m;a[mMum;awmfrlcJhavonf/
xdkUaMumifh `Ed,bm0emokwf ygVdawmft&if;
,'d'H Oayumwd ,m aom 0dyEkayum emr? aom oEm {om
yPDwm? twydumwd tawm? wd t,H bduK puK'Gga& lyg&rPrSd a|
tm&raP remyH teda| tremyH rZaw remygremyO pdwH? w &ZdwHk 0g
'kdwHk 0g r,SdwHk 0g t'wGm0 y&d*a[wGm 0dyeH rZaw Xaywd[k zGifhjytyfaom ,if; `Ed,bm0emokwftzGifh Oy&dyPmo t|uxm pmrsufESm
251-t&if; ausmufoabFm0g'DwdkU\
ausmufoabFm0g'udk

]]twdkif;wdkif;xm;}}

0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u

wnDwGwfwnf; y,fawmfrlMuonf/

r*fPf zdkvfPfjzifh
edAmefjrifyHk
azmfjytyfNyD;onfESifhtnD ocFgkayumPf xufxufoefoef jzpfvmaomtcg
r*fzdkvf&xdkufaom wd[dwfyk*dKvfjzpfvQif ocFgkayumPfrS qufvufb0if raem'Gg&m0Zef;
a*gMwblaZm r*faZm

y&duHaZm OypmaZm tEkvHkaZm

(wpfBudrf) zdkvfaZm zdkvfaZm b0if[k r*0Dxdjzpfvsuf r*fzdkvfjzifh edAmefudk jrif&awmhonf? rsufarSmufy&awmhonf/


tcsKdUyk*dKvf y&duHaZm rygonfjzpf zdkvfaZm oHk;Budrf jzpfonf/ p pOD; &aom
aomwmywdr*f\ aSU uyfvsufjzpfaom aZmudk a*gMwblaZm[k
txufr*fwdkU\ aSUuyfvsuf

emrnfwyf

jzpfaomaZmudk a0g'gef[k

emrnfwyfawmfrlMuonf/
bk&m;Sifuvnf;

]]a*gMwbl r* a0g'geH r* teE&ypa,e ypa,m}}

[kyif trnfESpfrsKd;jzifh a[mawmfrlcJhayonf/


tm0Zef;wpfckwnf;Sdaom aZm 7-BudrfwdkU jzpfMu&m y&duH Oypm tEkvHk
a*gMwbl (a0g'gef) aZmwdkUrSm avmuDumrm0p& r[mukodkvf
Por,kwfaZmrsm;jzpfMu r*fzdkvfaZmwdkUrSm avmukw&maZmrsm; jzpfMuonf/
xdkwGifvnf; y&duH Oypm tEkvHk aZmrsm;rSm ocFg&w&m;udk tmHky a*gMwbl
a0g'gefaZmwdkUrSm edAmefudk tmHkyMuonf/ bkHtm;jzifhwl tmHktm;jzifh uGJjym;aom
aZmrsm;jzpfMuonf/ odkU pdwftpOf wwef;wnf; wqufwnf; tm0Zef;vnf;
wpfckwnf;jzpfygvsuf

avmuDaZm tcsif;csif;yif tmHkrwlMuonfudk owdyMu&monf/

a*gMwbl a0g'gefaZmESifh r*faZm zdkvfaZmrsm;onf

tmHkwl bHkuGJjym;Muonf/

r*faZmESifh zdkvfaZmwdkUrSm bHkwl tmHkwlrsm;jzpfMuonf/


odkU ocFg&w&m;wdkUudk oHk;oyfIrSwfae&if;u qufvuf r*0Dxdjzpfvsuf
a*gMwbl a0g'gef r*fpdwf zdkvfpdwfwdkUjzifh edAmefudk tmHkyoGm;ykH rsufarSmufy
odjrifoGm;yHkudk bk&m;Sifudk,fawmfwdkifu a[mMum;cJhaom pum;awmfvnf;
rZdryPmoygVdawmf

(ESm-99)

r[mrmvkusykwokwf? e0*Fkw&ygVdawmf (ESm-220)

r[m0*f yOrokwf ponfwdkU vmSdayonf/ 0dok'dr*ft|uxm ('kwGJ pmrsufESm313)ESifh y#dord'gr*ft|uxm ponfwdkUvnf; vmSdayonf/
txl;tm;jzifh rdvdEyOmygVdawmf (pmrsufESm 311) twdtvif;yif vmSdayonf/
w wH 0dwH ty&my&H reodua&mawmf y0wH orwdurdwGm
ty0wH Mourwd?
ty0wrEkyawm r[m&mZ ormy#dyaEm ]]edAmeH opdua&mwD}}wd 0kpwd/
ty&my&H? IrSwfrI tqifhqifh tqufquf/ reodua&mawm?
ESvHk;oGif;Ivsufodaeaom/ w? xdktm&'0dyuyk*dKvf\/ wHpdwH?

xdkIvsufodaeaompdwfonf (ty&my&H? tpOfrjywf w&pyf/ reodua&mawm?


IvsufodaepOfrSmyif)/ y0wH? rjywfjzpfaeaom kyfemrftvsOfudk/ orwdurdwGm?
ausmfvGef/ ty0wH? rjywfjzpfaeaom kyfemrftvsOf\ qefUusifbufoabmodkU/ 0g?
rjywfjzpfaeaom

kyfemrftvsOf jywfpJvsuf
ouf0ifav\? r[m&mZ?
rdvdErif;BuD;/

kyfemrfcsKyfNidrf;jcif;oabmodkU/

ormy#dyaEm?

rjywfIodvsuf

jrifHkrQ

Mourwd?

ponfjzpfatmif rarhravsmh

rSefuefpGm usifhcJhonfjzpf/ ty0wH? rjywfjzpfaeaom

kyfemrftvsOf\ jywfpJvsuf kyfemrfcsKyfNidrf;jcif;oabmodkU/ tEkyawm? r*fPf


zdkvfPf[laom todPfjzifh qdkufa&mufoGm;aom yk*dKvfudk/ edAmeH opdua&mwDwd?
edAmefudkrsufarSmufyonf[l/ 0g? edAmefudk rsufarSmufyoGm;ol[l/ 0kpwd?
rkcsqwfqwf ajymqdktyfay\/
odkU edAmefudk rsufarSmufyvsuf r*fav;yg;tpOfjzifh y,foifh y,fxdkufaom
tEko,udavomwdkUudk orkap'owdjzifh y,fowfoGm;onfjzpf jriftyfaom
tqif;tmHkponfwdkU wPSm rme 'd|dwdkUjzifh uyfNidpGJvrf;jcif; rSdawmhonfudkif;?
t&[wr*fzdkvfodkU a&mufNyD;aemuf y&dedAmepkwdjzifh udavomrSm <uif;usef&pfaom vufSd
kyfemrf cEmtm;vHk; tqHk;owf ysufpD;NyD;aemuf rnfonfhbHkb0rSmrS y#doaEaejcif;jzifh
kyfemrfcEm rjzpfawmhonfudkif; aSUydkif;u jycJhaom trSwf 23-4 Am[d,okwf t|uxm rSwfcsufwdkUjzifh
jytyfayonf/
]]rdrd\ kyfemrf cEm tedpvuPm ponf xifatmif 0dyemIyGm;EdkifrS
edAmefudk jrifEdkifonf}}[k 0denf;"dk&fq&mawmfrsm; qdkvdk&if;udk owdcsyfMuapvdkonf/

txl;azmfjycs
uf
edAmefudk rsufarSmufyoGm;aom yk*dKvfwdkUonf trsKd;rsKd;SdMu\/
ay:vmorQ

'Gg&ajcmufyg;

kyfemrfw&m;wdkUudk rvpfrvyfapbJ rjywfIrSwfaeMu&m jrifrIqdkif&m ocFg&wdkUudk IrSwf&if;


edAmefudk rsufarSmufyoGm;olvnf; Sd\/ Mum;rIqdkif&m ocFg&wdkUudk IrSwf&if; edAmefudk
rsufarSmufyoGm;olvnf;
Sd\/ odkU ponfjzifh

'Gg&ajcmufzHk tmHkajcmufrsKd; toD;toD; xifvmpOf

IrSwfvsuf edAmefudk rsufarSmufyyoGm;Mu&mwGifjrifrIqdkif&m ocFg&wdkUudk IrSwf&if; edAmeftmHkyoGm;aom yk*dKvfrsm;udk &nfG,f


oVm,weoH,kwfygVdawmf (317)wom wd[ bdua0 ao tm,wae a0'dwaA? ,w puK p
edkZwd lyonm p edkZwd ao tm,wae a0'dwaA/
rsufpdESifh tqif; rSwfom;rI lyonmcsKyf&m edAmefudk od&rnf? odatmif
tm;xkwf&rnf ponfjzifh 'Gg&ajcmufyg; tmHkajcmufrsKd;csKyf&mudk a[mMum;tyfayonf/
]],rSd edkZwd b0ged}}[k a[mawmfrlouJhodkU csKyf&m[k a[monf[k ,l&ayrnf/

jrifrIqdkif&m ocFg&wdkUudk IrSwf&if; IrSwfNyD;vQif NyD;csif;


edAmefrsufarSmufyoGm;oltm; puK ESifh
lyonm csKyfNidrf;uif;qdwfjcif;oabmonf txl;tm;jzifh xifSm;ayonf/ xdkUaMumifh
]]xdkyk*dKvf odtyfonfh edAmefudk
csKyfjcif;jzifh

txl;y

puK

ESifh

lyonm[laom

tm,weESpfyg;

a[mazmfjyonf}}[k
ocFg& tm;vHk;

,l&ayrnf/ trSeftm;jzifh

r*fzdkvfjzifh

odtyfaom xdkedAmef

Nidrf;rIonf xifSm;onf
jzpfonfomjzpf\/
xdkUaMumifh Oy&dyPmot|uxm yOw,okwf tzGifh (17),w puK p edkZwd lyonm p edkZwd ao tm,wae
a0'dwaAwd {w 'dGEH
tm,wemeH y#dyauaye edAmeH 'dwH[k zGifhqdktyfayonf/ Mum;rIqdkif&m ponfudk IrSwfNyD; edAmefrsufarSmufy&mwdkUvnf;
enf;yifrSwf,loifhayonf/
xdkrSwyg; r[mowdy|meokwf ork',eda&m" opmydkif; ]]puK avmau
yd,lyH omwlyH
{awom wPSm y[D,rmem y[D,wd? {w edkZrmem edkZwd}} ponfjzifhif;
a[mawmfrl&mvnf; jyqdktyfonfhtwdkif; bk&m;Sif\ tvdkawmfESifh nDGwf rSefuefaom
,lq,HkMunfrIwdkUudk jzpfMuapukef&m\/
azmfjycJhaom r*0DxdtpOfwGif a*gMwbl a0g'geftodPfwdkUonf edAmefudk
tmHkyEdkifaomfvnf; udavom y,frIudpudk yjcif;iSm rpGrf;EdkifMu/ r*fPfwdkUuom
udavomy,frIudpudk ypGrf;EdkifMuaomaMumifh P'e 0dok'dtrnfudk
&Muavonf/ ,if;r*fPfonf

rdrdjzpf&m yk*dKvfESifhqdkifaom jzpfxdkufonfh

tEko,udavom uHESifh tusKd;cEmwdkUudk rjzpfaomNidrf;rI rjzpf&bJNidrf;rI (tEkyg'eda&m")


jzifh Nidrf;aponf/ ,if; r*0Dxd r*fPfESifh zdkvfPf tcdkufom Nidrf;rI edAmefudk
jrif&onf/ aemif

zvormywf0ifpm;pOftcsdefvnf; zvormywfrS rxrcsif;

qdkif&mzdkvfpdwfESifhh tvm;wlzdkvfpdwf wpfckNyD;wpfck tqufquf jzpfvsuf edAmefudkom


tmHkyaeawmhonf/
xdkUaMumifh ]]rdrdwdkUpdwfrSm yuwdtwdkif; at;aewm? Nidrf;aewm tJ'g
edAmefAs}} tpSdojzifh ausmufoabFm
ausmufoabFmq&mawmf\

q&mawmf a[majymcJhaom edAmef

odmEkodwdkU qufvuf a[majymtyfaom

edAmefonf jrwfpGmbk&m;a[mcJhaom edAmefESifh rnfodkUrQ oufqdkifjcif;rSdaom edAmef


bk&m;Sif\ tqHk;tr omoemjyifyrS twaemrwdrQjzifh BuHq ajymqdktyfaom edAmefom
jzpfonf[kif;ausmufoabFmq&mawmfESifh aemufvdkuf aemufyg wynhfqdkol[lorQwdkU
a[majymorQ ]]pdwf twdkif;wdkif;ae? pdwftwdkif;wdkif;xm;? pdwftwdkif;wdkif;xm;usifh}}
[laom tusifhonfvnf; ausmufoabFm0g'DwdkU\ edAmefESifhavsmfuefaom
usifhpOfjzpfEdkifaomfvnf; ,ckvufSd omoemawmfBuD;udk ypkysKd;axmifawmfrlcJhaom
ororK' twkv Zde tm'dpAEK pIrsm;jzifh *kPfawmfocif oAkbk&m;SifESifh

**Fg0gvk oJpkru yGifhMuaomif;aomif; bk&m;Siftaygif;wdkU\ edAmefa&mufaMumif;


tusifhy#dywf vrf;aumif;vrf;jrwfESifh rnfodkUrQ qufpyfjcif;rSdaomtusifh bk&m;Sif\
udk,fpm; "ruEm omoemrS

jyify twaemrwdrQjzifh BuHq ajymqdkaomtusifh


oD;jcm;0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u

jzpfonf[kif;

,
lawmfrlMuo
nf/
xdkrSwyg; ,if;odkU twaemrwdrQjzifh ,lqajymqdka&;om;jzefUcsDrIonf
o'gw&m;enf;ol rSdol vHkUv0D&d,udk tm;rudk;ol t,lazmufjyefolrsm;tm;
ajrmufpm;tm;ay;&ma&mufojzifh ,if;yk*dKvfwdkU\ oHo&m0J*,ufudk
eufonfxufeufatmif yay;ae&ma&mufonfhtjyif Ak'bmomtajccHenf;yg;olwdkUudk
Ak'omoem bmoma&;udp todPfIyfaxG; awGa0ap&m a&mufonf[kif;?
t"d*awm acg rsm,H *rDa&m 'k'aom 'k&EkaAma"m oaEm yPDawm
twum0pa&m /y/
'rd cg XmeH ok'k'oH ,'d'H oAocFg&oraxm oALy"dy#deda*g
wPSmua,m 0d&ma*g eda&ma"m edAmeH (0d-3/7)
ponfNzifh edAmef\ eufeJyHkudk
a[mMum;awmfrlaomcspfom;&[ef;wdkU igbk&m;onf jznfhpGuf zmax;zG,f&mrSd wdusaumif;rGefpGm
a[mxm;tyfNyD/
r&ao;aom r*fzdkvfedAmefudk &Edkifa&mufEdkif&ef t*Fgav;wef 0D&d,xufoefpGmjzifh
tm;xkwfMuukefavmh/
igbk&m;omoemwGif; ysif;&dolonf qif;&JpGm ae&onf/ igbk&m;omoemrS
wyg;wjcm;aom yk*dKvfwdkU\ tqHk;tromoem ysif;&dolonf csrf;ompGm ae&onf/
oifcspfom;wdkUvnf; r&ao;aom w&m;xl;udk
oifcspfom;wdkUtm;

ypnf;av;yg;jzifh

&Mu&avatmif

axmufyHhv'gef;ol

'um

'umrwdkUrSmvnf; tusKd;rsm;Mu&avatmif ud;pm; tm;xkwfMuukefavmh-[k (oH? 2/


266-7) w&m;tm;xkwfa&;udk tm;ay;wdkufwGef;cJhawmfrlaom jrwfpGmbk&m;udkvnf;
awmfvSefykefuef&m a&mufonf[kif;?
trSefw&m;r[kwfonfudk trSefw&m;t[kwfvkyf jrwfpGmbk&m;ra[monfudk
ta[mvkyf ajymqdka&;om; jzefUcsDcJhMuonfjzpfaomaMumifh &[ef; Sif vlomru
ewfjA[mt00wdkU\ t[dwy#dyE= pD;yGm;rJhatmif qif;&JyGm;atmif
vkyfaqmif&ma&mufonfhtjyif jrwfpGmbk&m;\ o'roHk;jzm omoemudkuG,fyatmif
vkyf&ma&mufonf[kif; oD;jcm;0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u pdppfoHk;oyfawmfrlMuayonf/

tusOf;csKy
f

jrwfpGmbk&m;\ edAmefonf ppfrSefoaom edAmefa&mufaMumif; tusifhw&m;udk


usifholrSom jrifEdkif odEdkifaom edAmef qif;&JNidrf;rI edAmefjzpfonf/ ,if; ppfrSefaom
edAmefudk jrifEdkif odEdkif&ef rSefuefaom usifhpOfenf;vrf; Sdonf/ ,if; usifhpOfenf;vrf;udk
bk&m;Sifukd,fawmfwdkif a[mjycJhonf/
ausmufoabFm0g'DwdkU\
pdwful;

edAmefum;- pdwful;

edAmefrQomjzpfonf/ ,if;

edAmef jrifEdkifaMumif;um; ]]pdwf-pdwftwdkif;wdkif;xm;}} jzpfonf/

tEko,udavom rSd[laom
ausmufoabFm0g'ESifh
pyfvsOf;onfh apm'emESifh
aom"emudk
0denf;"dk&fq&mawmfrsm;\
pdppfa0zefcsuf
apm'q&mawmfrs
m;uudavom qdkwm Sdaew,f/
tEko,tm;jzifhawmh

y&d,k|metm;jzifh

rSdjim;aomfvnf;

Sdaew,f&,fvdkU vmjyefao;w,f/ w&m;a[m&if a[mwJhtwdkif;rodbl;/ ydkydkNyD;awmh


vmvdkufwmawGu enf;wmr[kwfbl;/ bk&m;u oaA ocFg tedp&,fvdkU a[mw,f/
olwdkUu Sdaew,fvdkU,lw,f? wnfhyghrvm;? rwnfhygbl;/ udavom Sdaew,fvdkU
,lwJh t,lw&m;orm;awG[m edAmefeJU a0;oGm;NyD? tawmfBuD; cufoGm;NyD/ (axkywdESifh
w&m;awmfrsm; ESm-155)
(,)

udavomtm;vHk; yifudk,fu vHk;0rdSbl;vdkU

qdkvdkygw,f/

ykxkZOfyk*dKvfyJjzpfjzpf? b,fyk*dKvfyJjzpfjzpf tpOftNrJ udef;aewJh udavom&,fvdkU vHk;0


rSdygbl; (OD;aEmbmo wdwfacGrS) [laom pum;0gusrsm;udk aSUydkif;
xkwfjyxm;NyD;vQif aemufydkif;apm'emcef; apm'em&mwGif(&) txufyg aumufEkwfcsufrsm;ESifhwuG ausmufoabFm0g' pmtkyfrsm;t&
tEko,udavom
[l
rSdaMumif;?
(14)

ausmufoabFm0g'DwdkUonf pdwfudk

trawtjzpf

(tm;vHk;aom

w&m;[lorQ\ tcsKyftjzpf) xlaxmif&mwGif rdrdwdkU tjrifESifh qefUusifaom bk&m;a[m


w&m;rSeforQudk y,fzsufMuaMumif;? tEko,udk ausmufoabFm0g'DwdkUonf
cg;cg;onf;onf; jiif;y,fMuaMumif;? odkUy,f&m ]]oaA ocFg&m tedpm}}[laom
bk&m;a[mygVdudk vufeuftjzpf toHk;csaomfvnf; tedpxJwGif ausmufoabFmwdkU\
yuwdpdwfudkrl csefxm;cJhaMumif;? trSefpifppf tEko,udavomonf rSefuefaom
edAmef (ausmufoabFmwdkU\ edAmefr[kwf)udk r&Sdao;orQ ow0gwdkU\ b0oEmef
tpOftNrJudef;aeaom oabmjzpfaMumif;? ausmufoabFmwdkU\ tEko,y,faom
t,lonf atmufyg ygVdawmfrsm;ESifh vHk;0

qefUusifvsufSdaMumif;

atmufyg ygVdawmf om"ursm;udk udk;um;azmfjyMuonf/


(1)

, umr&m*gEkoa,m tEkaowd?
w y#dCmEkoa,m tEkaowDwd tmrEm/

apm'emNyD;vQif

(2)

ykxkZe t0dZmEkoa,m p tEkaowd?

umr&m*gEkoa,m p

y#dCmEka,m p rmemEkoa,mp 'd|mEkoa,m p 0DpdudpmEkoa,m p


b0&m*gEkoa,m p tEkaoEd/
(3)

tEko,m b*Fg ewd/ (,rdkufygVdawmf)

,if;apm'emcsufudk pk'dwuq&mawmf (ausmufoabFm0g'D)rsm;u Snfvsm;pGm


acsyxm;onfudk tusOf;csKyf xkwfvdkufaomf atmufygtcsufwdkUudk &ay\-

tbd"rmyd#u "ro*FPDygVdawmf ocFw'kufvm


apwoduf kyf
tm;vHk;udk &onf/
te0aoo'kufjzpf

tocFwm "rmt&

'kufrkwfxkwfp&m w&m;vnf;

ocFwm "rmt& pdwf

edAmefwpfckwnf;udkom

&onf/

vufusefrSd jzpfaeonf/ odkUjzpfvQif

tEko,udavomudk ocFw w&m;pkxJvnf;

xnfhr& tocFw

w&m;pkxJvnf;

xnfhr&Edkif/ t<uif;tusefw&m;uvnf; rSdaomaMumifh tEko,udavom [l


vHk;0rSd[k ,lqxm;Mu\/
odkU&mwGif pk'dwuq&mawmf (ausmufoabFm0g'D)rsm;onf
]]taMumif;wdkufqdkifvmvQif jzpfEkdifcGifh Sdaeaom oabmudk rjiif;y,fyg}}[k
tEko,udavom SdaeaMumif;udk 0efcHxm;Mujyefonf/
wzef Sdonf[l&mvnf; tEko,,rdkuf a[mjyxm;aom
udef;0yfikyfvQdK;aom tEko,rsdK; (0g- tbd"rmtEko,rsdK;) Sdaeovdk Oyg'f XD bif
txiftSm; jzpfay:aeaom tEko,rsdK; (0g-okwef tEko,rsdK;)vnf;
Sdaeao;aMumif; ausmufoabFm0g'DwdkUu ,lqxm;Muonf/
Oyg'f XD bif txiftSm;jzpfay:aeaom okwef tEko,rsdK;
Sdaeonf[laom ,lqcsufESifh pyfvsOf;

rlvyPoygVdawmf oavcokwfvmaom

OyZEd tEkpoEd-yk'frsm;udk zGifhqdkxm;aom t|uxm?


P'e0dok'deda'o

0dok'dr*ft|uxm

y[mwA"ruxmvm zGifhjycsuf? y#dord'gr*fygVdawmfvm

p&d,memewPeda'o 0dnmPp&d,pdwfESifh Oy&dyPmoygVdawmfvm


qquokwfwdkUudk pk'dwu q&mawmfwdkUu oufaojyMuavonf/
wzef pk'dwuq&mawmf (ausmufoabFm0g'D) rsm;u
rdrdwdkUa[mMum;aeaom tEko,onf okweftEko,rsdK;om
tbd"rm

jzpfygonf/

tEko,onf 0dyemPf xufoefa&;twGuf tusdK;ryEdkifaomaMumifh

,if; tbd"rmtEko,rsm; rjzpfay:vmao;onfudk rjzpfay:vmao;onfh twdkif;wdkif;


rdrdwdkUpdwfudk xm;wwfMu&ef owday;w&m;taejzifh

tvGefodrfarGUvSaom

tEko,oabmudk tpGef; 2-bufvGwfatmif a[mMum;vsuf Sdygonf [l


acsyxm;aMumif; awGU&ayonf/
,if;apm'em aom"emESpf&yfudk 0denf;"dk&f q&mawmfwdkUu odkUa0zef
oHk;oyftyfayonf/
tEko,udavomonf

(r*fjzifh

ry,f&ao;orQ)

rSefuefaom edAmefudk

r&Sdao;orQ ow0gwdkU\oEmefrSm udef;aeaom oabmjzpfaMumif;udk tbd"rm


a'oemawmfBuD; odkU azmfjyxm;\/

]]tMuifyk*dKvf\oEmefrSm umr&m*gEko,

udef;ae\? xdkyk*dKvf\oEmefrSm

y#dCmEko, udef;aeoavm/ [kwfay\? umr&m*gEko,udef;aeaom


yk*dKvf\oEmefrSm y#dCmEko, udef;aeonf/
ykxkZOf yk*dKvf\oEmefrSm t0dZmEko,vnf; udef;aeonf? umr&m*gEko,
y#dCmEko, rmemEko, 'd|mEko, 0dpdudpmEko,ESifh b0&m*gEko,wdkUvnf;
udef;aeMuonf/
tEko,wdkUonf (r*fjzifh
ow0gwdkU\oEmeftpOfrSm)
csKyfaysmufysufpD;onf[l
rSdMuavukef}}/

ry,f&ao;orQ

umvywfvHk;

qdkvdkonfrSm tvay; w&m;em bk&m;Sdcdk;aeaom tcsdefrsm;rSmyif


tEko,"mwf owdwdkUonf
r*fw&m;jrwfjzifh ry,fowfEdkifao;orQ umvywfvHk; uyfNid udef;0yfvsufom
SdaeMuonf[l qdkvdkayonf/
txufwGif azmfjycJhonfhtwdkif; ocFw"mwfudk udk;um; tEko, udavom
rSd[l ausmufoabFm0g'DwdkU\

,lqcsufonf

,lqcsufomjzpfonf/ tb,fhaMumifh

rSm;,Gif;aom

[lrl tEko, udavom[lonf

y&rww&m;av;yg;xJrS tvGwfw&m;rsm; r[kwfMuyJ ]]avmb a'go rme


'd|d 0dpdudpm arm[}} [laom emrnfwdkUjzifh tukodkvf

apwodufpkwGif

yg0ifaeaom apwoduf y&rww&m;rsm;om jzpfMu ocFwm "rm t&


aumuf,lxm;aom apwodufrsm;xJwGif yg0ifNyD; jzpfaeaomaMumifhwnf;/
xyfqifhqdk&aomf
udavoa*gpu[l
udavo'kuf[lvnf;

ocFw'kufESifh ra0;uGmvSaom 'kurmwdum ygVdawmfrSmyif


Sdae&m

,if;udavoa*gpuxJ

Sdaeygonf/

,
if;udavo'kufv
m(1)
(2)

udavom "rm-t& udavom w&m;udk,f 10-yg;udk &onf/


aem udavom "rm-t& (udavomw&m;udk,f 10-yg;udk csefxm;)
<uif;useffaeaom pdwf apwoduf 42 kyf edAmef (y&rww&m;tm;vHk;)udk
&onf/

udavom "rm-t& udavomw&m;udk,frsm;udk aumuf,l&mwGif


tEko,udavom ygoavm? rygoavm[k awG;awm,HkrSm;aep&mrvdk/
tEko,tqifh

y&d,k|metqifh 0dwdurtqifh[k rcGJjcm;awmhyJ udavomrSeforQ

yg0ifMuNyD;jzpfonf[k rSwf,l&rnf/
enf;twlyif

tbd"rmoabmobm0udk omrnrQ a[mxm;aom

ocFwm "rm paom t&mrsdK;wdkU

apwoduf a'Gynmo [k

omrnrQom aumuf,lxm;aomfvnf; tEko, w&m;udk,fjzpfaom avmb


a'go

tpSdaom apwoduf 6-yg;vnf; yg0ifNyD; jzpfonf[lom rSwf,l&rnf/


odkUjzpfvQif tEko,udavom vHk;0rSd[k ,lqxm;ESifhMuNyD; ocFw'kufudk

udk;um; ajzMum;xm;aom pk'dwu q&mawmfwdkU\ aom"em (acsyvTm)onf


ygVdawmfrsm;ESifh qefUusifaeaom t"r aom"emrQom jzpfayonf/
wzef taMumif;wdkufqdkifvmvQif jzpfEdkifcGifhSdaom oabmudk rjiif;y,fyg[k
(tEko,udavom

SdaeaMumif;udk) 0efcH&mvnf;
tEko,rsdK;omru

dk;dk;0efcHonf r[kwfao;yJ tbd"rm

okwef tEko,rsdK;vnf; Sdaeonf[k uGefU azmfjyxm;onfudk

awGU&onf/
odkU tEko, ESpfrsdK;ESpfpm; cGJjcm;azmfjy&m pk'dwu q&mawmfwdkU\
t,ltqESifh ,if;wdkU\
tudk;om"ursm; [yfrdonf r[yfrdonfudk oHk;oyfMunfh&ef
vdktyfayonf/

,w apwm 'd|da,m OyZEd? ,w p tEkaoEd? ,w p ork'gp&Ed/


(rlvyPmoygVdawmf? oavcokwf-49/)
,w p? tMuifcEm ig;yg;w&m;vnf;/
OyZEd? jzpfukef\/

{wm 'd|da,m? xdk 'd|dwdkUonf/

,w p? tMuifcEmig;yg; w&m;vnf;/ ({wm 'd|da,m? wdkUonf/) tEkaoEd?


udef;0yfukef\/ ,w p? tMuif cEmig;yg; w&m;vnf;/ ({wm 'd|da,m? wdkUonf/)
ork'gp&Ed? vGefpGmwdk;wuf jzpfukef\? (0g) vGefusL;ukef\/ (um; teufwnf;/
t"dyg,ftwGuf atmufygt|uxm #DumwdkUudk Munfh&efvdk\/)
pk'dwuq&mawmfwdkUonf txufyg oavcokwfygVdwGif ]]ork'gp&Ed} udk
csefxm;cJhMuNyD; OyZEdESifh tEkaoEd Bud,m 2-yk'fudk t"dyg,fwl ,lqMuvsuf Oyg'f XD bif
txiftSm; jzpfay:aeaom tEko,rsdK;vnf; SdaeaMumif;udk ajymqdkMujcif; jzpfonf/
rSwfcsuf/

/pk'dwu q&mawmfrsm;u trSwf 13- apm'emudk


aom"emyMu&m ok'k'oH paom "ry'ygVdawmfvm *gxmudk
w*gxmvHk; rudk;um;onfhtwGuf apm'u q&mawmfrsm;tm;
rdk;om;olrsm;jzpfaMumif;
pk'dwu q&mawmfrsm;

udk,fwdkifu

pGyfpGJcJhMuonf/
]]ork'gp&Ed}}

,ckrl
Bud,mudk

csefxm;cJhMuonfudk awGUae&jyefayonf/
OyZEd-Bud,mESifh tEkaoEd-Bud,mwdkU t"dyg,f wl rwludk t|uxmzGifhyHk
rl&if;udk MunfhvQif
od&rnfjzpf
\/
{wp OyZEd tEkaoEd ork'gp&EDwd aroH {0H ememu&PH a0'dwAH/
Zmwd0aoe [d tZmwm Zm,rmem ]]OyZED}}wd0kpEd/ ykeyKeH tmao0dwm xmr*wm
ty#d0dedwm ]]tEkaoED}}wd/ um, 0pD'Gg&H orwm ]]ork'gp&ED}}wd? ' arawoH
ememu&PH/
(rlvyPot|uxm oavokwftzGifh ESm 186-7)
t|uxmqdkvdkcsuf t"dyg,fum;ae&m OyZEd tEkaoEd ork'gp&Ed-[laom oHk;yk'fwdkU\ xl;jcm;csufudk
odkU odtyf\/ (xl;jcm;csufudk odygqdkojzifh t"dyg,fwlvdrfhrnfr[kwf qdkonfudk
odEdkifayonf/)
csJUygOD;rnf? Zmwd\tpGrf;jzifh rlvuxifSm;pGm rjzpfMuao;aom ,ckrS xifSm;pGm
jzpfay:aeMuaom 'd|dtpSdaom udavomrsm;udk ]]OyZEd}}[k ac:qdkMu&ygonf/
tzefwvJvJ rSD0JtyfukefNyD;aom jzpfay:vmEdkifavmufaom tm;tpGrf;odkU
a&mufaeMuukefaom r*fw&m;wdkUjzifhvnf; ry,fSm;&ukefao;aom
udavomwdkUudk ]]tEkaoEd}} [k ac:qdkMu&ygonf/

'd|dtpSdaom

u,'Gg& 0pD'Gg&odkU
um,uHajrmufatmif
0pDuHajrmufatmif
]]ork'gp&Ed}}

aumif;pGm

a&mufMuukefNyD;aom

vGefusL;MuukefNyD;aom 'd|dtpSdaom

(0g)

udavomwdkUudk

[k ac:qdkMu&ygonf/

t"dyg,fudk
jyqdkaom
Bud,moHk;yk'fwdkU\

txufygpum;0gus oHk;ckonf

azmfjyyg

xl;jcm;csufjzpfonf [l qdkvdkonf/
,if;t|uxmpum;&yfudk #Dumq&mu odkU xyfrHSif;jyonf/
ty[Hem [d umr*wm udavom ]]tEkaoED}}wd 0kpEd/
{awe awoH
um&Pvma[ owd OyZem&[wH 'awd/ ork'gp&EDwd tbdw0Ed/
{awe awoH
0DwdurywwH 'awd/ OyZEDwd ye rdem0 y&d,k|
mem0wm 'dwm/ (rlvyPo#Dum oavcokwftzGifh
286)
#Dumq&mawmf\ tmabmfum; odkUjzpf\/
rSefygonf/ r*fw&m;wdkUjzifh ry,fSm;&ukefao;aom jzpfay:vmzdkU&ef
tiftm;tjynfh jzpfaeMuukefaom udavomrsm;udk ]]tEkaoEd}} (0g tEko,wdkU) [l
ac:qdkMu&onf/ tEkaoEdBud,myk'fjzifh taMumif;vHkavmufpGm &SdygvQif
xdkudavomw&m;rsm; xifSm;pGm jzpfay:vmxdkufyHk (xifSm;pGm jzpfay:vmEdkifyHk)udk t|
uxmq&mu jyoxm;onf/ (xifSm;pGm jzpfay:aeqJ (Oyg'fqJ) udk jyoxm;onf
r[kwf[lvdk/)
tvGeftusL; jzpfMuonfudkyif ]]ork'gp&Ed}} [k qdkMu&onf/
ork'gp&Ed- [laom Bud,myk'fjzifh xdkudavomw&m;wdkU\ vGefusL;jcif;odkU
a&mufaeMuonf\tjzpfudk (vGefvGefusL;usL; jzpfaeMuyHkudk) t|uxmq&mjrwfu
jyoxm;onf/
OyZEd[laom
tcdkuftwefUodkU

Bud,myk'fjzifhomvQif

x<uaomif;usef;aom

a&mufaeMuukefaom (y&d,k|me) udavomwdkUudk jyqdkxm;jcif; jzpfonf[k qdkvdkonf/


tcsKyfrSm tEkaoEdjzifh tEko,oabmudk jyonf/ OyZEdjzifh Oyg'f XD bif
jzpfay: vmaom y&d,k|me tajctaeudkjyonf/ ork'gp&Edjzifh vGefusL;aom
0Dwdurtqifhudk jyonf/
odkUjzpf rlvyPmot|uxm (tEkaoEd-yk'ftzGifh) t& jzpfay:qJ udavomudk
aumuf,lMuygonf

[laom pk'dwu

q&mawmfwdkU\ Sif;vif;csufonf

,if;wdkU udk;um;aom om"uESifh rnDGwfaMumif; xifSm;onf/

pk'dwu

q&mawmfwdkU\ 'kwd, tudk;om"ujzpfaom 0dok'dr*f t|uxm

tEko, tzGifhudkvnf; Munfhtyf\/


tEko,mwd xmr*wa|e umr&m*gEkoa,m y#dC rme

'd|d

0dpdudpm b0&m* t0dZmEkoa,mwd {0H 0kwm umr&m*g'a,m ow/ aw [d


xmr*wwm ykeyKeH umr&m*g'DeH Oywda[wkbm0ae tEkaoEda,0gwd
tEko,m/ (0dok'dr*f t|uxm 'k-tkyf 324-5)

,if; t|uxmygVd\ t"dyg,frSm odkUjzpf\/


tEko,wdkU[lonfum; tm;tpGrf;odkU a&mufaom (jzpfEdkifpGrf;aom)
teufoabmtm;jzifh umr&m*gEko,
mEko,

t0dZmEko,

y#dCmEko,

rmemEko,

'd|

b0&m*gEko,

0dpdudpmEko,[l odkU a[mxm;aom umr&m* tpSdaom ckESpfyg;aom


w&m;wkdUwnf;/
rSefay\/ xdkckepfyg;aom w&m;wdkUonf tm;tpGrf;odkU a&mufonf\tjzpf
(jzpfpGrf;Edkifonf\tjzpf) aMumifh umr&m*

ponfwdkU tzefwvJvJ jzpfjcif;\

taMumif;tjzpfjzifh udef;aeukefonfomwnf;/ xdkUaMumifh tEko,rnfukef\/


jzpfay:vmzdkU&m
a&mufaeMuukefaom

tiftm;tjynfhjzifh toifhtaetxm;odkU
umr&m* ponfwdkU\ emrnfjzifh xyfumxyfum

jzpfay:vmzdkU&m taMumif;owd

tjzpfjzifh udef;0yfikyfvQdK; aeMuukefaom avmb

a'go tpSdukefaom udavomtajccH obm0wdkUonf tEko, rnfukef\[l


qdkvdkonf/
0dok'dr*fr[m#Dum q&mawmfuvnf; ol\ r[m#Dum
pmrsufESm 495- ty[Debma0e oEmae tEk tEk
aoED wd tEko,m[l tEko,oabmudk zGifhjyawmf rlxm;onf/
ty[Debma0e? ry,ftyfao;onf\ tjzpfjzifh/ oEmae? oEmef/ tEktEk?
tzefzef/ aoEd?
udef;0yfwwfukef\/ wd? xdkUaMumifh/ tEko,m? tEko,wdkU rnfukef\/ (r[m#Dum
ed, 534)
qdkvdkonfrSm
tBudrfBudrf

r*fjzifh

ry,f&ao;ojzifh ow0gwdkU\

cEmtpOfrSm

tzefzef xyfumxyfum udef;0yfaewwfaomaMumifh tEko,wdkU

rnfukef\- [l jzpfonf/
odkUjzpfaomaMumifh 0dok'dr*ft|uxmudk tm;udk;NyD; ]]jzpfay:aeqJ udavomudk
tEko, [l a[majymaeMuygonf}} [laom pk'dwuq&mawmfwdkU\ acsycsufonf
rdrdwdkU udk;um;aom pmayESifhyif qefUusifaejyefonf/
pk'dwu

q&mawmfwdkUonf tm;aumif;vSaom tudk;tum;tjzpf

y#dord'gr*f ygVdawmfudk qufvuf jyoxm;Mujyef\/ ,if;tcsufudkvnf;


pdppf&ayrnf/
0dnmPp&d,mwd auea|e 0dnmPp&d,m?
(y) emEko,m p&wDwd 0dnmPp&d,m? (y)
tEko,0dy,kwm p&wDwd 0dnmPp&d,m/

yuwdy&dok'rd'H pdwH edudavoa|emwd


0dnmPp&d,m? (y#dord'gr*fygVdawmf 77-78)
ynmPp&d,mwd? 0dnmPp&d,m
tb,fteufoabmaMumifh/

[lonfum;/

auea|e?

0dnmPp&d,m? 0dnmPp&d,m rnfoenf;/ emEko,m? tEko, rSdonfjzpf/


p&wd? jzpfwwf\/
wd? xdkUaMumifh/ 0dnmPp&d,m? 0dnmPp&d,mrnf\/ tEko,0dy,kwm? tEko,ESifh
r,SOfonfjzpf/

p&wd? jzpfwwf\/ wd? xdkUaMumifh/ 0dnmPp&d,m? 0dnmPp&d,rnf\/ 'H pdwH?


0dnmPp&d,
trnf&aom pdwfonf/ edudavoa|e? udavomrSdaom teufoabmaMumifh/
yuwdy&dok'H? jyuawmh tm;jzifh oefUSif;pifMu,f\/

wd? xdkUaMumifh/

0dnmPp&d,m? 0dnmPp&d,rnf\/ odkU teufjyefqdkNyD; t"dyg,f twdkcsKyfudk


qdk&vQiftb,fodkUaom teufoabmaMumifh

0dnmPp&d,rnfoenf;?

udavomrSdaom teufoabmaMumifh 0dnmPp&d,mrnfygonf?

0dnmPp&d,

trnf&aom pdwfonf udavomrSdaom teufoabmaMumifh yifudk&if;uwnf;u


oefUSif; pifMu,faeygonf [l- jzpf\/
ygVdawmf\ tmabmfudk odjrifaom t|uxmq&mawmfu
atmufygtwdkif;

ygVdawmfudk

zGifhjyxm;
\/
tEkaoEDwd tEko,m/ ed&Eko,mwd
aoma,0awm/

0waA emEko,mwd 0kwH?

y&d,k|meywmearm0w tbma0g a0'dwaAm/


e [d 0dnmPp&d,m y[DemEko,meHa,0 0kwm/ ,m p eD&m*g'demrm?
om &m*g'D[d
0dy,kwm0 emr a[mwDwd y&d,m,E&'ewH ]]&m*0dy,kwm}} wd
tm'drm[/ (y#dord'gr*f t|uxm? y-266)
,if;t|uxmygVdudk teufjyefqdk&vQif odkUjzpfay\/
tEkaoEd? tzefwvJvJ udef;0yfwwfukef\/
tEko,wdkU

wd?

xdkUaMumifh/

tEko,m?

rnfukef\/ ed&Eko,mwd? ed&Eko,m[l/ 0waA? a[mvdktyfygvsuf/ emEko,mwd?


emEko,m[l/
0kwH? a[mxm;tyfyg\/ aoma,0? xdked&Eko,teufonf yifvQif/ tawm? emEko,
teufaywnf;/
{w? tEkaoEDwd tEko,m-[laom ygXf/ y&d,k|meywmeH?
x<uaomif; usef;jcif;odkU
a&mufNyD;ukefaom udavomwdkU\/ tbma0g? rSdjcif;udk/ a0'dwaAm? odxdkuf \- [l
jyefqdk&rnf/
qdkvdkonfrSmtzefwvJvJ udef;0yfwwfaomaMumifh tEko,rnfukef\/ ygVdawmf
ed&Eko,m[l a[mawmfrlvdkygvsuf emEko,m[l a[mawmfrlxm;onf/
xdkodkUa[mxm;aomfvnf; ed&Eko,ESifh emEko, teufwlyifjzpfonf/

tEkaoEDwd tEko,m-[laomygXf

(0g) tEkaoEd[k awGU&onfjzpfap

tEko,m[k awGU&onfjzpfap awGUorQaom ygXfwdkU x<uaomif;usef;jcif; y&d,k|


metjzpfodkU a&mufukefNyD;aom udavomwdkU\ rSdao;yHkudk odxdkufonf? odxm;&rnf[l qdkvdkonf/
usefSdaeaom
t|uxm0gusrsm;\
opH? rSefay\/
y[DemEko,meHa,0?
0dnmPp&d,m?

teufum;

odkUjzpf\/

[H

y,ftyfNyD;aom tEko,Sdukefaom &[Emyk*dKvfwdkU\omvQif/

0dnmPp&d,udk/ e 0kwm? a[mawmfrltyfonf r[kwfay/ p? qufOD;tHh/


,med&m*g'demrm? tMuif eD&m*tpSdaom
twd?

Sdae\/

om?

0dnmPp&d,wdkU\

xdkeD&m*tpSdaom

emrnfonf/

0dnmPp&d,wdkU\
0dy,kwm emr?

emrnfonf/

&m*g'D[d?

&m*tpSdaom

r,SOfukefaom 0dnmPp&d,wdkU\ emrnfonfomvQif/

udavomwdkUESifh/

a[mwd? jzpf\/

wd?

odkU/ y&d,m,E&'ewH? y&d,m,fwrsdK;udk jyojcif;tusdK;iSg/ &m*0dy,kwm'dtm'?


&m*0dy,kwmtpSdaom pum;udk/ tm[? a[mawmfrl\/
0gusrsm;\ t"dym,fum;rSefygonf? p&d,emew

mP'eeda'o tcef; a[mNyxm;aom

0dnmPp&d,onf omrn0dnmPp&d,om

Nzpfygonf/ t&d,r*fav;yg;Nzifh

tEko,tm;vHk;udk y,fxm;awmfrlNyD;aom
&[Em tSifNrwfMuD;wdkU\ 0dnmPp&d,udk a[mNyxm;onf
r[kwfyg/
qufygOD;rnf? eD&m*tpSdaom 0dnmPp&d,wdkU\ emrnfonf &m*tpSdaom
tEko,udavom vHk;0rudef;0yfaom 0dnmPp&d,wdkU\ emrnfr[kwfyg/ &m*
tpSdaom

udavomwdkUESifh r,SOfaom

0dnmPp&d,wdkU\ emrnfom
Nzpfygonf/
odkUaom

y&d,m,fwpfrsKd;udk Nyo&Ncif;tusKd;iSm &m*0dy,kwm tpSdaom

pum;&yfudk a[mawmfrlxm;Ncif; Nzpfygonf-[l Nzpf\/ qdkcJhNyD;aom y#dord'gr*fygVd t|


uxm pum;&yfudk aumufcsufcsonfSdaomf &[EmtSifNrwfwdkU\ 0dnmOfrSwyg;
rnfonfh0dnmOfrS tEko, ruif;ay/ tEko,onfvnf; Oyg'f XD bif
txiftSm;Sdaom t&mrsKd;r[kwf[k od&ayonf/
xdkUaMumifh y#dord'gr*fygVdawmfudk
txiftSm; Nzpfay:aeqJ
a[maNymaeMuaom

okwef

tm;udk;tm;xm;yvkyfNyD; ]]Oyg'f

tEko,rsKd;vnf; Sdonf}}

XD

bif

[k

pk'dwuq&mawmf (ausmufoabFm0g'D)rsm;\ t,ltqonf

olwdkU tm;udk;xm;aom y#dord'gr*fygVdawmfESifhvnf; rnDGwfbJ


NzpfaeNyefygawmhonf/
xdkUNyif pk'dwuq&mawmfwdkU udk;um;azmfNyaom Oy&dyPmoygVdawmf
qquokwfudk qufvufoHk;oyftyf\/
aom okcg, a0'em, zka|m ormaem tbdeEwd tbd0'wd
taZsmom, wd|wd?
w &m*gEkoa,m tEkaowd/ (Oy&dyPmoygVdawmf qquokwf-332/)
ygVdawmf\
teufa,mZemaom? xdkokca0'emNzpfaom yk*dKvfonf/ okcg,? okcNzpfaom/ a0'em,?
a0'emNzifh/ zka|m? awGUxdtyfonf/ ormaem? NzpfonfSdaomf/ tbdeEwd?

tvGefESpfouf\/ tbd0'wd? tvGefqdk\/ taZsmom,? rsKdrwwfpGJvrf;/ wd|wd?


wnf\/ w?

xdkokc a0'emNzpfaom yk*dKvf\ oEmef/

&m*gEkoa,m? &m*gEko,onf/ tEkaowd? (r*fw&m;Nzifh ry,fSm;&ao;aomaMumifh)


udef;0yfae\/
,if;ygVdawmfudkyif qufvuf t"dym,fazmfxkwfygu odkU awGU&ay\/
udufESpfoufaomtmkHudk awGUSd& okca0'emNzpfaeaomyk*dKvfonf csrf;omrI
okca0'emNzifh awGUxd&onfSdaomf awGUSd&aomtmkHudk tvGef ESpfoufaeonf/
awGUSd&aom tmkH\ taMumif;t&m

pyf&m pyf&mawGudkom tvGefw&m xyfumxyfum


awGUSdaomtmkHudk yg;pyfNzihf
iHkxm;awmhrvdk

rsKdxm;awmhrvdk

aNymqdkaeonf/

pGJpGJvrf;vrf;MuD;

wnfSdaeonf/

,if;

tNcif;t&mrsm;udk awGUNrifodSd&oNzifh xdkokca0'emNzpfay:aeaomyk*dKvf\ oEmefrSm


r*fw&m;Nzifh ry,fSm;&ao;aom
&m*gEko, udef;0yfaeao;aMumif; odomxifSm;onf-[lvdk/
txufazmfNyyg ygVdawmf vmSdaom ]]tEkaowd}} [laom
t"duud&d,mpum;udk t|uxmMuD;u ]]tEkaowDwd ty[Daem a[mwd}} [l
Oy&dyPmt|uxm qquokwftzGifh (pmrsufESm-245) xdxdrdrd zGifhNyxm;ayonf/
tEkaowDwd? tEkaowd[lonfum;/ ty[Daem?
ry,fSm;&ao;onf/ a[mwd?

r*fw&m;Nzifh

Nzpf\
tEkaowd-t& udef;\[lonfrSm ry,f&ao;onfh
/
oabmyifNzpfonf/ r*fw&m;Nzifh
ry,fSm;&ao;oNzifh tEko,udavom udef;0yfvsuf Sdaeonf[k t"dyg,f&ygonf/
,if; pum;&yfudk xyfrHzGifhqdkaom#Dumq&mawmfuty[Deawm tEko,awmwd tm[ ]]tEkaowDwd ty[Daem a[mwD}} wd/
t&d,ra*e [d ty[Daem xmr*awm &m*g'dudavaom tEkoa,m
um&Pvmab owd OyZem&[bm0awm (Oy&dyPmo? #D-qquokwf tzGifh435)[l zGifhNyawmfrlygonf/
,if;#DumygVdudk teufNyefqdkvQifty[Deawm? ry,fSm;&ao;[laom teufonf/ tEko,awm?
udef;0yfvsufSdaeonf[laom teufaywnf;/ wd rH twH?
teuft"dyg,fudk/

'ewH? NyNcif; tusKd;iSm/

tEkaowDwd ty[Daem a[mwDwd?

tEkaowDwd ty[Daem a[mwd [l/ tmp&da,m? t|uxmq&mtSifNrwfonf/


tm[? zGifhqdkawmfrl\/
[d opH? rSefay\/ t&d,ra*e? t&d,mr*fNzifh/ ty[Daem?
ry,fSm;&ao;aom/ xm*rawm? Nzpfay:Edkifavmufaom tm;tpGrf;odkU a&mufaeaom/
&m*g'dudavaom? &m*tpSdaom udavomonf/ um&Pvmab? oifhavsmfaom
taMumif;udk &Sdonf/ owd? Nzpfvwfaomf/ OyZem&[bm0awm? Nzpfay:vmNcif;iSm
xdkufwefaeonf\ tNzpfaMumifh/

tEkoa,m? tEko,rnf\/ 0g?

udef;0ifikyfvQKd;aeonf rnf\-[k Nzpfonf/

qdkvdk&if;um;-ry,fSm;&ao;[laom teufonfyifvQif udef;0ifikyfvQKd;vsuf


Sdaeao;onf [laom teufNzpfygonf/ t"dyg,fudk NyozdkU&mtwGuf ]]tEkaowd}}
[laom ygVdawmfudk ]]ty[Daem a[mwd}} [k t|uxm q&mNrwfu zGifhNyNcif; Nzpfonf/
rSefygonf? t&d,mr*fw&m;Nzifh tNrpfNywfatmif ry,fowf&ao;aom
Nzpfay:Edkifavmufatmif tm;tpGrf;odkU
taNctaeSdaom)

&m* tpSdaom

a&mufaeaom
udavomonf

(Nzpfay:vkqJqJ

oifhavsmfaom taMumif;udk &SdonfESifh wydifeuf ay:xGufvmrnfNzpfaomaMumifh


udef;0yf ikyfvQKd;vsuf
Sdaeonfrnf\- [l Nzpfayonf/
odkUNzpf Oy&dyPmo

qquokwf ygVdawmfMuD;udk udk;um;

]]Oyg'f XD bif

txiftSm; Nzpfay:aeqJ okwef tEko,rsKd;vnf; Sdaeygao;onf}} [l


t,ltqxl;ydkifSif pk'dwuq&mawmf (ausmufoabFm0g'D)rsm;\ ,lqcsufonf
Oy&dyPmoygVdawmf t|uxm #DumwdkUESifhvnf; rudkufnDbJ NzpfaeNyefaomaMumifh
wufwufpifatmif vGJacsmfaeaom r[mtvGJawmfMuD;om Nzpfaeonf/ trSefpifppf
,ck

pk'dwu

ausmufoabFmq&mawmfvufopfwdkUonf rlvausmufoabFm

vufa[mif;q&mawmf

OD;auo0\ 0g'trSm;rsm;udk ckcHumuG,f,if;

rdrdwdkUvnf; topfxyfrH rSm;MuNyefaMumif; awGUSd&ayonf/

tEya0PD=oluef;wdkU\

tpOfqdk&m aSUoluef;uvnf; trSefrNrifonfhenf;wl tqufqufaom


oluef;wdkUonfvnf; trSefudk rNrifEdkifMuSmukef/
txufyg tcsuftvufrsm;udk cHiHkMunfh&vQifNrwfpGmbk&m;\ 0g'onf

ykxkZOf atmufzv|mef yk*dKvfwdkU\ oEmef

oufqdkif&m tEko,udavom Sdaeonf[k ,lqaom 0g'NzpfaMumif; xifSm;onf/


b,fyk*dKvfyJNzpfNzpf tpOftNrJudef;0yfaewJh tEko,udavom vHk;0rSd[k
,lqxm;aom ausmufoabFm0g'onf NrwfpGmbk&m;\0g'ESifh
qefUusifvsufSdaom

0g'rSm; NzpfaMumif;vnf; xifSm;onf[k

0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u pdppfa0zefawmfrlMuonf/

aNzmifhaNzmifhMuD;

]]oum,'d|d zwfzdkUrvdk}} [laom


ausmufoabFm0g'
apm'em aom"emESifh
pyfvsOf;
0denf;"dk&fq&mawmfrsm;\
oHk;oyfcsuf
apm'u q&mawmfwdkUu (11) eHygwf(7) trSwfNzifh ]]oum,'d|du
olUtvdkvdk aoaew,f? oum,'d|dudk csKyfoGm;atmif oGm;rvkyfeJU? aoaewm od&rSm?
ukefoGm;atmif rzwfeJU? ywfatmifawmh oGm;rzwfeJU? ukefatmifawmh oGm;rvkyfeJU?
oGm;zwf&if wyfvsufom;MuD; Nzpfaer,f}} [k axkywdESifh w&m;awmfrsm; pmtkyf
pmrsufESm-298 rS ausmufoabFm q&mawmf\ a[maNymcsufudk xkwfNyNyD;vQif(18) tydk'fNzifho*gxm0*oH,kwf ygVdawmf?
pmrsufESm-12 owd,m 0d, Mora|
m? !,Srmaem0 rwau/ oum,'d|
dy[mem,? oawmbduK y&dAaZ[laom ygVdawmfudk om"uxkwf NrwfpGmbk&m;u oum,'d|dy,fzdkU tav;teuf
wdkufwGef;xm;onfNzpf ausmufoabFmq&mawmfu

]]oum,'d|dy,f&efrvdk

olUtvdkvdk aoaew,f oGm;rzwfeJU}} [l a[maNymNcif;onf NrwfpGmbk&m;


pum;awmfESifh

aNzmifhaNzmifhMuD; qefUusifaMumif; wifNyapm'emMuonf/

pk'dwuq&mawmfwdkUu owd,m 0d, Mora|m-[laom *gxmonf bk&m;Sifu


oum,'d|dudk y,fEdkifa&;twGuf tvsiftNref w&m;usifhoHk;Mu&ef wdkufwGef;aom
*gxmNzpfonf/ ausmufoabFm q&mawmfMuD; a[maNymonfum; oum,'d|dudk
y,fEdkifaMumif; enf;aumif;udk TefNyNcif;Nzpfygonf/ xdkUaMumifh xdka'oemawmfESifh
xdka[mMum;csufwdkU qefUusifbuf rNzpfMuyg[k acsyMuNyD;vQifoVm,we0*f? pdwoH,kwf? 'kwd, od'wokwf pmrsufESm-479
tSifwd'wu pdwol<u,ftm; cEmig;yg;w&m;wdkUtay: ig igh[m[k
INrifoHk;oyfrIrsm; ryyJaevQif oum,'d|drNzpf/
Am[d,okwfrSm vmonfhtwdkif; aNcmuf'Gg& aNcmuftmkH qHkaomtcg pdwfpdwftwdkif;xm; em;aewwfygvQif xdkt,lpGJrsm; ruyfEdkifyg/ odkU
ruyfvmao;onfudk ruyfvmao;onfh twdkif;odNyD; ruyfvmao;onfhtwdkif;xm;
yGg;rsm;ygvQif oum,'d|dudk y,fowfEdkifonf/
oum,'d|dcsKyfatmif
0db0wPSmESifh

oum,'d|daoatmif wrifwum oGm;owfaevQif

,SOfaeoNzifh Oap''d|d uyfa&mufvmonf/ wzef oum,'d|dudk tpOfxm0&


Sdaeonf[k ,lqxm;vQif ow'd|d a&mufvmNyefonf/
oum,'d|donf Nzpfay:&eftaMumif;yay;rS
igh[m-[l awG;,lNcif;wnf;[laom
odkU

taMumif;ryay;oNzifh

SdEdkifonf/ Nzpfay:&ef ig

taMumif;rSdygu

SdrvmEdkif

NzpfrvmEdkif/

olUtvdkvdk uif;NyD; csKyfNyD; Nzpfaeaom oabmudk ausmufoabFmq&mawmfMuD;u


]]oum,'d|d olUtvdkvdk
aoaew,f}} [k a[mcJhNcif;Nzpfygonf [k tus,fw0ifh
acsyMuonf/
aom"emcsufonf rlvausmufoabFmq&mawmf\ tmabmfr[kwfbJ
Mum;yk*dKvfwOD;u trIayghatmif rdrd\ twwfynmudk toHk;cs
avQmufvJxm;csufNzpfaMumif; ay:vGifxifSm;aeayonf/
txufazmfNyyg pk'dwu q&mawmfwdkU\ acsycsufudk pdppfa0zefaomf if;wdkU\
acsycsuf1/

apm'uq&mawmfwdkU wifNyaom

owd,m

0d,

Mora|m

tpSdaom bk&m;Sif a[mawmfrlaoma'oemESifh


ausmufoabFmq&mawmf\

]]oum,'d|dudk

csKyfatmif oGm;rvkyfeJU}} [laom a[maNymcsufonf rqefUusifyg/


2/
oum,'d|d y,fowf&ef
INrifoHk;oyfrIrybJ ae&ef

cEmig;yg;tay: ig igh[m[k

Nzpfygonf? wrif tm;xkwfy,f&ef rvdk/


3/
oum,'d|d csKyfatmif wrif tm;xkwf y,faevQif Oap''d|d
uyfa&mufvmygonf/
4/
oum,'d|d tpOfxm0&&Sdaeonf[k ,lqvQif ow'd|d
oufa&mufygonf/
odkU tcsufav;csufudk
awGUSd&ayonf/

rqefUusifqdkaom 1-eHygwftcsufudk
pdppfa0zefcsuf
&if0 pl;0ifaeaomvSHudk ta&;wMuD; EkwfbdouJhodkU OD;acgif;xdyf
avmifaeaomrD;udk ta&;wMuD; Nidrf;bdouJhodkU xdkUtwl owdSdaom&[ef;onf oum,'d|
dudk y,fNcif;iSm 0dyemudk yGm;rsm;tm;xkwf&m\-[k
pum;awmfESifh

a[mawmfrlaom

bk&m;Sif

ausmufoabFmq&mawmf\

]]oum,'d|dudk csKyfoGm;atmif rvkyfeJU}} [laom a[maNymcsufonf rqefUusif[k


rqdkEdkif? qefUusifonf
[kom
rSwf,l&rnf/
tb,fhMumifhenf;? ow0gwdkif;rSm ,ckb0rSp b0tqufquf tukodkvftopf
'kpdkuftopf teEwdkUonf rNzpfao;aom tEkyE tem*wf tukodkvf'kpdkufwdkU
Nzpfukef\/ xdktEkyE tukodkvf

'kpdkuf teEwdkUonf oum,'d|drS

xGufay:Muukef? oum,'d|drS

aygufyGm;Muukef\? tMuiftcg oum,'d|dcsKyf\/ xdktcg xdkyk*dKvfoEmef


tEkyENzpfaom tukodkvfuHopfwdkU t<uif;tusef rSdrl csKyfNidrf;Muukef\/
oum,'d|d SdaevQif odMum;

NA[mNzpfapumrl NzpfNyD;= OyE tukodkvf

rNzpfao;aom= tEkyEtukodkvf ESpf&yfwdkUNzifh nyfvsufom; aeukef\/ oHo&mrS


rxGufaNrmufEdkifMuukef/ OyEtukodkvftEkyEtukodkvf y,fEdkifrS oHo&m0#f'kurS
vGwfuif;Edkifonf/

OyE tEkyE

tukodkvfESpf&yfy,fowfrIqdkonfum;- oum'd|d

t<uif;rJh y,fowfrIomwnf;/ oum,'d|d aovQif xdktukodkvfESSpf&yf


tukefcsKyfNidrf;ukefawmhonf/

xdkUaMumifh&if0 vSHpl;aomolonf ta&;wMuD; vSHudk EkwfbdouJhokdU xdyf


rD;avmifcHae&aom olonf rD;udk ta&;wMuD; Nidrf;&bdouJhokdU oum,'d|d
vSHpl;0ifaeaomol? oum,'d|drD; tavmifcHae&aomolonf

oum,'d|

dvSHudk ta&;wMuD;y,fEkwfEdkif&ef oum,'d|drD;udk ta&;wMuD; Nidrf;owfEdkif&ef


ud;pm; 0dyemw&m;rsm;udk yGg;rsm;tm;xkwf&rnf[k a[mawmfrlaom bk&m;pum;awmfESifh ausmufoabFmq&mawmf\ ]]oum,'d|dudk
csKyfoGm;atmif oGm;rvkyfeJU? oGm;zwfvQif wyfvsufom;MuD; Nzpfaer,f}} [laom
a[maNymcsufonf tvGefqefUusifonf[k 0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u
pdppfa0zefawmfrlMuonf/

oum,'d|dudk wrif tm;xkwfy,f&ef


rvdk[laom
2-eHygwftcsufudk
pdppfa0zefcsuf
pk'dwuq&mawmfwdkUu oum,'d|dudk y,fowf&ef
ig igh[m-[k

rvdk? cEmig;yg;tay:

INrifoHk;oyfNcif; ryyJae&ef Nzpfonf/ wrif tm;xkwf y,f&ef rvdk-[k acsycsufudk


pdppfa0zefaomf- pdwol<u,fu Sifod'wudk 62-yg;aom 'd|dwdkUonf
rnfonfhw&m;aMumifh Nzpfygoenf;[k
ar;avQmuf&m-62yg;aom 'd|dwdkUonf oum,'d|d SdaeNcif;aMumifh Nzpfukef\[k
aNzawmfrlonf/ wzef oum,'d|donf tb,ftaMumif;aMumifh rNzpfygoenf;[k
avQmufxm;&m- cEmig;yg; ig igh\udk,f[k ESvHk;roGif;vQif oum,'d|drNzpf[k
Sifwd'wu aNzawmfrl\/
okdU a[m&m cEmig;yg;tay:

tw twed,= ig igh[m [k

ESvHk;roGif;&efudkom a[mawmfrlonf/ oum,'d|dudk t<uif;rJh ry,fowfygu


qdkcJhNyD;aom 62-yg;aom 'd|dwdkU NzpfcGifhrSvnf; rvGwfEdkif? oHo&m0#f'kurSvnf;
rvGwfEdkif/
rZsdryPmoygVdawmf r[mrmvkusokwf-96-97-rsufESmwdkUum;1/

oum,'d|d tEko,udef;yHk?

2/

oum,'d|d oHa,mZOfNzpfyHk?

3/

oum,'d|d tEko,y,f&ef?

4/

oum,'d|d tEko,

y,f&efvrf;pOfrsm;udk- toD;oD; bk&m;Sif


a[mawmfrlonf/

oum,'d|d tEko,udef;yHkudk Oyrmy odkUa[mawmfrlonf'[& [d rmvkusykw ukrm& rE Owmeao,su


ouma,mwdyd e a[mwd? ukawm ye OyZdwd oum,'d|d?
tEkaoawG0 oum,'d|mEkoa,m/

rmvkusykw- yufvuftdyfaeaom EkHUaompdwfSdaom i,fG,fol oli,ftm;


rdrdcEmudk,f[laom
trSwfyif rNzpfao;/ xdkoli,ftm; tb,frSm oum,'d|d NzpfEdkifygtHhenf;/
odkU&mwGif xdkoli,ftm;
oum,'d|d tEko,onf
udef;aeonfomvQif Nzpf\/
txufyg ygVdNzifh yk*dKvfwdkif; i,fonfNzpfap? BuD;onfNzpfap oum,'d|
donf Oyg'fZmwd taetm;Nzifh rNzpfaomfvnf; tEko,tm;Nzifh udef;aeonf\ tNzpfudk
NrwfpGmbk&m; a[mawmfrlonf/
oum,'d|d oHa,mZOfNzpfyHkudk odkU a[mMum;awmfrl\/
"meE tkw0g ykxkZaem t&d,meH t'm0D t&d,"r
taum0da'g t&d,"ar t0deDawm

oyK&domeH t'm0D

oyK&do"r

taum0da'g oyK&do"ar t0deDawm oum,'d|dy&d,k|dawe apwom


0d[&wd oum,'d|dya&awe?

OyEm,p oum,'d|d,m ed&PH

,xmblwH eyZmemwd/ w om oum,'d|d xmr*wm ty#d0deDwm


Mo&rm*d,H oHa,mZeH/
tmeEm- avmu tMum;tNrif rSdaom t&d,mom0uwdkUudk
rawGUNrifaom t&d,m"r rvdrmaom t&d,mw&m; rqHk;rtyfaom
olawmfaumif;wdkUudk rawGUNrifaom olawmfaumif;w&m; rvdrmaom
olawmfaumif;w&m; rqHk;rtyfaom ykxkZOf yk*dKvfonf oum,'d|donf
,ltyfonfNzpf vTrf;rdk;ESdyfpuftyfaom oum,'d|dodkU tpOfvdkufaompdwfNzifh ae\/
Nzpfvmaom oum,'d|d\ xGufaNrmuf&m edAmefudk [kwfwdkif;rSefpGm rod/ xdkyk*dKvf\
tm;tpGrf;odkU a&mufaom ry,ftyfao;aom xkdoum,'d|donf atmuftzdkUNzpfaom
Mo&rm*d,oHa,mZOf rnf\/
txufyg ygVdNzifh ykxkZOf yk*dKvftm; oum,'d|donf tEko,
tcdkuftwefUrS oum,'d|doHa,mZOfNzpfyHkudk a[mawmfrlonf/
oum,'d|dtEko,udk y,f&ef odkUa[mawmfrl\/
okw0g p acg tmeE t&d,om0aum t&d,meH 'm0D
t&d,"r aum0da'g t&d,"ar ok0deDawm oyK&domeH 'm0D
oyK&do"r aum0da'g oyK&do"ar ok0deDawm e oum,'d|dy&d,k|dawe
apwom 0d[&wd e oum,'d|dya&awe? OyEm,p oum,'d|d,m
ed&PH ,xmblwH yZmemwd? w om oum,'d|d omEko,m y[D,wd/
tmeEm-

tMum;tNrifSdaom t&d,mwdkUudk awGUNrifaom t&d,mw&m;

vdrmaom t&d,mw&m; aumif;pGmqHk;rtyfaom olawmfaumif;wdkUudk awGUNrifaom

olawmfaumif;w&m; vdrmaom
t&d,mom0uonf

olawmfaumif;rsm;

aumif;pGmqHk;rtyfaom

oum,'d|donf

,ltyfonfNzpf vTrf;rdk; ESdyfpuftyfaom pdwfNzifh rae? oum,'d|dodkU


tpOfvdkufaompdwfNzifh rae/ Nzpfvmaomoum,'d|d\ xGufaNrmuf&m edAmefudk
[kwfwdkif;rSefpGm od\/ xdkyk*dKvfonf tEko,ESifhwuG xdkoum,'d|dudk y,ftyf\/

txufyg ygVdNzifh tEko,ESifhwuG oum,'d|d y,foifhaMumif;udk


a[mawmfrlonf/ oum,'d|d
tEko,udk rnfodkU rnfyHk y,f&rnf[k y,f&rnfhusifhpOfudk odkU
a[mawmfrl\/
uwarm pmeE ra*g uwrm y#dy'g yOEH Mo&rm*d,meH
oHa,mZemeH y[mem,/
"meE bduK Oy"d0da0um tukovmeH "rmeH y[mem/ y/ aom ,a'0
ww a[mwd ly*wH a0'em*wH onm*wH ocFg&*wH 0dnmP*wH? aw "ar
tedpawm 'kuawm/ y/ tewawm orEkywd? aom aw[d "ar[d pdwH
y#d0gaywd? aom aw[d "ar[d pdwH y#d0gaywGm trwm, "mwk,m
pdwHOyoH[&wd ]]{wH oEH {wH yPdw}} Ed/
tmeE? tmeEm/ yOEH? ig;yg;ukefaom/ Mo&rm*d,meH? atmuftzdkUNzpfaom
oHa,mZOfwdkUudk/ y[mem,? y,fNcif;iSm/ ra*g? vrf;pOfonf/ uwarm?
tb,fenf;/ y#dy'g? tusifhonf/ uwrm? tb,fenf;/ tmeE? tmeEm/ "?
omoemawmf/ bduK? &[ef;onf/ Oy"d0da0um? udavomOy"drS uif;Ncif;aMumifh/
tukovmeH "rmeH? tukodkvfw&m;wdkUudk/ y[me? y,fNcif;aMumifh/ y/ aom?
xdk&[ef;onf/ ww
,a'0

wo

taEmormywduaP?

ly*wH? tMuifkyftaygif;onf/

tMuifa0'emtaygif;onf/ ,a'0

,a'0

xdkormywftwGif;cP/

a0'em*wH?

onm*wH? tMuifonmtaygif;onf/ ,a'0

ocFg&*wH? tMuifocFg&taygif;onf/ ,a'0 0dnmP*wH? tMuif0dnmPf


taygif;onf/ twd? Sd\/ aw "ar? xdkcEmig;yg;wdkUudk/ tedpawm?
rNrJaomtm;Nzifh/
'kuawm? qif;&Jaomtm;Nzifh/ tewawm? tESpfom&rSd tvdkodkU rvdkufaomtm;Nzifh/
orEkywd? qifNcif\/

aom?

xdk&[ef;onf/ aw[d

"ar[d?

vuPma&;oHk;yg;wif

Nriftyfukefaom ormywftwGif; Nzpfaom

xdkcEmig;yg;wdkUrS/ pdwH? pdwfudk/ y#d0gaywd? vGwfap\/ aom bduK?


xdk&[ef;onf/ aw[d "ar[d?

xdkcEmig;yg;wdkUrS/ pdwH?

vGwfap/ {wH? edAmefonf/ oEH? Nidrf;at;\/

pdwfudk/ y#d0gaywd?

{wH? edAmefonf/ yPDwH?

Nrwf\/ wd? odkU/ trwm, "mwk,m? trwedAme"mwf/ pdwH?


0dyempdwfudk/ OyoH[&wd? aS;Iaqmif\/
tmeEm- ig;yg;ukefaom atmuftzdkUNzpfaom oHa,mZOfwdkUudk y,fNcif;iSg
vrf;pOfonf tb,fenf;? tusifhonf tb,fenf;/ tmeEm- omoem
&[ef;onf udavomOy"drS uif;Ncif;aMumifh tukodkvfw&m;wdkUudk y,fNcif;aMumifh/ y/
xdk&[ef;onf xdkormywftwGif; cP tMuifkyfonf tMuifa0'emonf
tMuifonmonf tMuifocFg&onf tMuif0dnmPfonf Sd\/ xdk

kyf a0'em onm ocFg& 0dnmPf cEmig;yg;wdkUudk rNrJaomtm;Nzifh


qif;&Jaomtm;Nzifh tESpfom&rSd tvdkodkUrvdkufaomtm;Nzifh qifNcif\/ xdk&[ef;onf
vuPma&;oHk;yg;wif Nriftyfukefaom ormywftwGif; Nzpfukefaom xdk
cEmig;yg;wdkUrS pdwfudk vGwfap\/ xdk&[ef;onf xdkcEmig;yg;wdkUrS pdwfudk
edAmefonf Nidrf;at;\?

edAmefonf Nrwf\ odkU

vGwfap

trwedAmef"mwf

0dyempdwfudk
aS;Iaqmif\/
txufyg ygVdNzifh oum,'d|d y,f&ef vrf;pOf usifhpOfudk bk&m;Sif
a[mawmfrlonf/

rSwfcsuf/
/ r[mrmvkusokwf
tyempsmefcPNzpfaom

oum,'d|dy,f&ef

usifhpOfudk

cEmig;yg;udk vuPma&;oHk;yg;wif IqifNcif&ef a[mawmfrlonf/


Oypm&psmefcP Nzpfaom cEmig;yg;udkvnf;

vuPma&;oHk;yg;wif

IqifNcifEdkifaMumif;udkvnf; rSwf,l&rnf/
odkU rZdryPmo ygVdawmf
r[mrmvkusokwf- (1)

oum,'d|d

tEko, udef;yHk?
(2)

oum,'d|d oHa,mZOf

NzpfyHk? (3)

oum,'d|d

tEko, y,f&ef?
(4)

oum,'d|d tEko, y,f&ef

vrf;pOfrsm;udk- bk&m;Sif
a[mMum;awmfrlNcif;aMumifhoum,'d|du olUtvdkvdk aoaew,f? oum,'d|dudk csKyfatmif oGm;rvkyfeJU?
aoaewm od&rSm? ukefatmif oGm;rzwfeJU? ywfatmifawmh oGm;rzwfeJU?
ukefatmifawmh

oGm;rvkyfeJU? oGm;zwf&if wyfvsufom;BuD; Nzpfaer,f-

[k ausmufoabFm

q&mawmf a[maNymNcif;onf txufazmfNyyg bk&m;a[m

ygVdawmfa'oemESifh aNzmifhaNzmifhBuD; qefUusifonf[k 0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u


a0zefawmfrlMuonf/

oum,'d|dudk y,fzdkUud;pm;vQif 'd|


dNzpfrnfqdkaom
3-eHygwf 4-eHygwf tcsufwdkUudk
pdppfa0zefcsuf
pk'dwuyk*dKvfwdkUu oum,'d|dudk tNrJwap tSdxm;aevQif ow'd|d
Nzpfvm xdk NrJaeonf[k xifaom oum,'d|dudk owfcsifNcif;u Oap''d|d? odkU 'd|
dESpfrsdK;u wywfvSnhf0ifvmwwfygonf- [k oum,'d|dudk y,fowf&ef
tm;xkwfaom yk*dKvfwdkUtm; ow'd|dESifh Oap''d|d ESpfrsdK; NzpfvmEdkifaMumif;
acsyMuonf/
,if; pk'dwu q&mawmfwdkU\ acsycsufudk odkU pdppfa0zeftyf\/
oHo&m0#f'kuab;udk INrifNyD;aom w&m;tm;xkwfvdkaom a,m*Dyk*dKvfonf
pnf;urf;wus oifNyaom ur|mep&d,txHodkU vma&muf ur|mef;w&m;
oif,laomtcg ur|mef;q&mu tenf;qHk; cEmig;yg; (wenf;) yx0D"mwf
tmayg"mwf awaZm"mwf 0ga,m"mwf 0dnmP"mwf tmumo"mwf [laom "mwf

6-yg;rQudk oifMum;ay;rnfNzpf a,m*Dyk*dKvfonf cEmig;yg; emrf kyf w&m;wdkUudk


(wenf;) yx0Dpaom

"mwf 6-yg;wdkUudk PftEkt&ifh tavsmuf ydkif;Ncm;

odxm;NyD; Nzpf&ygrnf/
,if;odkU yk*dKvf ow0g [lonfrSm emrf kyfrQom Sdonf(0g) "mwf 6-yg;om
Sdonf[k emrfkyfudk ydkif;Ncm; odvQif-

emrlyy&d*a[m 'd|d0dok'd emr/ (o*F[t|uxm)


emrlyy&d*a[m? emrf kyfudk odrf;qnf;Ncif;onf/ 'd|d0dok'd emr? t,lpifMu,fonf
rnf\/
'd|d0dok'd
'eawm

'd|d

emr

]]emrlyawm

twm

ewd}}

wd

p tw'd|dyvd0daom"eawm 0dok'd pmwd uwGm/

(tbd"rw0dbmeD#Dum-269)
emrlyawm?

emrfkyfrSm/ twm?

twonf/

ewd? rSd/ wd?

odkU/

'eawm? NrifaomaMumifh/ 'd|d p? tNrifrSefonfvnf;/ a[mwd? Nzpf\/ tw'd|


dyvd0daom"eawm? tw- [l Nrifaom tnpftaMu;rS pifMu,fNcif;aMumifh/
0dok'd p? pifMu,fonfvnf;/ a[mwd? Nzpf\/ wd uwGm? xdkUaMumifh/ 'd|d0dok'd
emr? tNrifpifMu,fonf rnf\/
emrly00wmaee oum,'d|d,m?
O','aee Oap''d|d,m? 0,'aee ow'd|d,m/ y/ y[meH
{wH w'*Fy[meH
emr/ (rlvyPmot|uxm y-24? cE0*oH,kwft|uxm-233)
a,m*Daem? ur|mef;pD;Nzef;aom a,m*Dyk*dKvf\/ emrly00wmaee?
emrfkyfudkydkif;Ncm;odNrifaom emrlyy&dap'PfNzifh/ oum,'d|d,m?

oum,'d|

dudk/ y[meH? y,fNcif;onf/ a[mwd? Nzpf\/ O','aee? emrf kyfwdkU\


NzpfNcif;udk NrifoNzifh/ Oap''d|d,m? Oap''d|dudk/ [meH? y,fNcif;onf/ a[mwd? Nzpf\/
0,'aee? emrf kyfwdkU\ ysufNcif;udk NrifoNzifh/ ow'd|d,m? ow'd|
dudk/ y[meH? y,fNcif;onf/ a[mwd? Nzpf\/ {wH? oum,'d|d Oap''d|d
ow'd|dudk y,fNcif;onf/ w'*Fy[meH emr? w'*Fy[mef rnf\/
emrlyrwrd'H? ewd {w ]]twm 0g twed,H 0g}} wd {0H y0wPH
emrly00wmeH/
,om ora'0 ocFg&meH O',H yaEm ]]{0ar0 ocFg&m
tEklyum&Pawm OyZEd? e ye OpdZEd}} wd *PSmwd? wom 0kwH
]]O','aee Oap''d|d,m}} wd/ ,om ye ocFg&meH 0,H yaEm ]],'dyd}
ar ocFg&m t0dpdEm 0wEd? OyEKyEm ye ty#doEdum edkZaE0g}} wd ywd?
wa0H yawm ukawm ow*ga[m/ wom 0kwH ]]0,'aee
ow'd|d,m}} wd/ (rlvyPmo#Dum? yxr-64?65)
'H? yk*dKvf ow0g[lonf/ emrlyrwH? emrfkyfrQomwnf;/ {w?
emrfkyf/ twm 0g? igonfif;/ 0g? udk,fonfif;/ twed,H 0g?
igh[monfif;/ ewd? rSd/ {0H? odkU/ y0wPH? NzpfaomPfonf/
emrly00wmeH? emrfkyfudk ydkif;Ncm; odaomPf rnf\/

,om? tMuifaMumifh/ ora'0? aumif;pGmomvQif/ ocFg&meH? kyf emrf


ocFg&wdkU\/ O',H? NzpfNcif;udk/ yaEm? Nrifaomolonf/ {0ar0? odkUomvQif/
ocFg&m? kyf emrf ocFg&wdkUonf/ tEklyum&Pawm? avsmufywfaom
taMumif;aMumifh/ OyZEd? Nzpfukef\/ e ye OpdZEd? rNywfMuukef/
wd? odkU/ *PSmwd? ,l\/ wom?
O','aee

xdkUaMumifh/ O','aee Oap''d|d,m?

Oap''d|d,m-[l/ tmp&da,e? t|uxmq&monf/ 0kwH? qdktyf\/

ye? tzdkUwyg;udk qdkOD;tHh/ ,om? tMuifaMumifh/ ocFg&meH? ocFg&wdkU\/ 0,H?


ysufNcif;udk/
yaEm? Nrifaoma,m*Donf/ arocFg&m? kyf emrf ocFg&wdkUonf/ t0dpdEm?
rNywfMuukefonfNzpf/ ,'dyd 0wEd? tu,fNzpfukef\/ ye?
xdkodkUyifNzpfukefaomfvnf;/ OyEKyEm? Nzpfukef Nzpfukefaom ocFg&w&m;wdkUonf/
ty#doEdum? wckESifhwck rqufpyfukefonf Nzpf/ edkZaE0? csKyfukefonfomvQifwnf;/
wd? odkU/ ywd? a,m*Dyk*dKvfonf Nrif\/
{0H? odkU/ yawm? Nrifaom/ w? xdka,m*Dtm;/ ow*ga[m? emrf
kyfwdkUudk NrJ\[k
,lNcif;onf/ ukawm a[mwd? tb,frSm NzpfEdkifygtHhenf;/ wom? xdkUaMumifh/
0,'aee ow'd|d,m? 0,'aee ow'd|d,m-[l/ tmp&da,e? t|
uxmq&monf/ 0kwH? qdktyf\/
odkU t|uxmq&m #Dumq&mwdkU

rdefUqdkawmf rlMuaomaMumifh

emrlyy&dap'Pf O',A,Pfpcef;a&mufatmif
a,m*Dtm;

0dyemyGm;rsm;NyD;aom

emrlyy&dap'PfNzifh oum,'d|dudk y,fNyD; O',A,PfNzifh Oap''d|dESifh

ow'd|dudk w'*Fy[mefNzifh y,fNyD;Nzpf&um; pk'dwu

q&mawmfrsm; acsyMuovdk

r[kwfyJ oum,'d|dudk y,f&ef tm;xkwfNcif;onf ow'd|d Oap''d|d vHk;0


rNzpfaMumif; xifSm;ayonf/
odkUNzpf pk'dwu q&mawmfwdkUu ]]oum,'d|dudk y,f&ef tm;xkwfaevQif
ow'd|d Oap''d|d NzpfEdkifonf}} [k acsyxm;Ncif;onf xkwfaqmifNyqdkcJhaom
t|uxm #DumwdkUESifh qefUusifaom t,l0g'om NzpfaMumif; 0denf;"dk&f
q&mawmfwdkUu pdppfa0zefawmfrlMuonf/
(oum,'d|dESifh
pyfvsOf;
aus;Zl;Sif
v,fwD

,xmblwusaom

rNrifrSefudk

q&mawmfbk&m;\ aAm"dyud,'DyeD ponf tus,favhvmMuygukef/)


txufyg pum;&yfrsm; cHiHkoHk;oyfvQif NrwfpGmbk&m;\0g'onf oum,'d|dudk
y,fowf&ef vdktyfaom 0g'NzpfaMumif; xifSm;onf/
oum,'d|dudk y,fowf&efrvdk? oum,'d|du tvdkvdk aoNyD;om;-[k
,lqxm;aom ausmufoabFm0g'onf
aNzmifhaNzmifhBuD;

qefUusifvsufSdonf[k

0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u
pdppfa0zefawmfrlMuonf/

NrwfpGmbk&m;\0g'ESifh

pdwfaMumifh
tmHkNzpf&onf[laom
ausmufoabFm t,l0g'tay: apm'emESifh
aom"emcsufwdkUudk a0zefoHk;oyfcsuf
apm'uq&mawmfrsm;u ([? V) tu&mtrSwf rlv apm'emNzifhif;? (10)trSwf
xyfqifh apm'emNzifhif; ]]wu,fawmhNzifh pDrHzefwD;xm;wJh tmHkawG[m
pdwf&JUvuf&mawGyg? 'DtmHkawG[m pdwftvdkvdkuf pdwfudufygae&wJh aemufvdkufawGyg}}/
(0drkwdomoem-39? 113)
]]'D |mHk ted|mHkawG (0g) cspftmHk rkef;tmHkawGu yay;wJhtcgrS Nzpfw,f?
awG;rI MuHrI pdwfwckckeJU ryay;&if tSif;rSd? bdwfrSd? Sif;Sif;BuD; uif;pifaew,fvdkU
qdkvdkwm wumav;&JU ...}} [laom pum;vHk;wdkUudk aumufEIwfazmfNy
ausmufoabFmq&mawmfrsm;\ a&;om; a[maNymcsufrsm;onf- ("ra&;&m
Nyemrsm;ESifh? ESm-70)
rPdEemway t*d? toaEmyd orm*ar/
,xm a[mwd wxm pdwH? 0wmvrm'doa*Far*gxmudk udk;um;vsuf
pdwfNzpfay:vmonf

ax&0g' yd#uwfawmfvm 0wKtmHkaygif;qHkrS

[laom pum;ESifh qefUusifvsuf Sdygonf[k apm'emxm;onf/


,if; ]]rPdEemway}} paom *gxmonf ]]oap oacFy yOr y&dap'
edAmeynwd y&d'Dye*gxm(111)}} rSm vmSdayonf/
,if;*gxmteufrSmrPdEemway?
aeyla&mif/

t*d? yl[kefNyif;xef

aocsmowfrSwf
aygif;wlorI

ol&uef[k ac:yonm ausmufrD;pmESifh wNzm,SOfwl


rD;vQHonf/ toaEmyd? wckpDrSm b,fae&m[k

t&yfxifSm; rSdNim;ygaomfvnf;/ orm*aw? rD;pm aeyl

ESpfck,SOfydif wdkufqdkifukef qHkawGUMuonfSdaomf/

t*d? rD;aygufrD;yGm;

rD;vQHrsm;onf/ a[mwd ,xm? obm0tavsmuf ay:aygufxifSm;


NzpfyGm;vmouJhodkU/ wxm? rD;pm aea&mif yrmaqmifxm;yHktvm;odkU rNcm;wrl
tvm;wlomvsif/ 0wmvrm'doa*Far? 0wKtqif;

tvif;pwHk awGUqHkwdkufqdkif

,SOfydifxif[yf aygif;pyfrdaomtcg/ 0g? aygif;pyfrdonfSdonf/ pdwH? tmHkodNrif


pdwf0dnmOfonf/ a[mwd? cEmwvTm; odkavSmifxm;onfh oD;Ncm;ae&m rSdygvnf;
"rwmobm0 olUudpNzifh umvrvifh toifhxif[yf Oyg'fNzpfay:vm
vmayownf;- [l Nzpfonf/

apm'uq&mawmfrsm;\ apm'emcsufudk pk'dwuq&mawmfrsm;u


aom"emy&m0,f tmHkt& tbd"rma'oemawmfvm tmHk 6-yg;udk qdkvdkonf
r[kwfyg/ cspftmHk rkef;tmHk (0g) cspfpdwf\ tmHkNzpfaom okbedrdwf
tmHkNzpfaom y#dCedrdwfrsm;udk
awGU&ayonf/

rkef;pdwf\

qdkvdkaMumif; vSD;vTJ aom"emyxm;onfudk

0denf;"dk&f q&mawmfrsm;\
oHk;oyfcsuf
pum; pk'dwuq&mawmfrsm; &nfG,f aNymqdkaom okbedrdwf
y#dCedrdwfrsm;onfyif tmHk
6-yg;rS vGwfEdkifonf
r[kwfay/
xdkUaMumifh pk'dwuwdkU aSmifaomfvnf; rvGwfaMumif; awGU&onf/
ausmufoabFm0g'onf pdwfESifh
ouFy(0dwuf)\

apwoduf okyfruGJaom

0g'Nzpfonf/

tcef;u@udk oD;Ncm; rMunfhrNrifwwfay/

xdkUaMumifh

obm0"rrS vGJacsmfaeayonf/ pdwf[lonfrnfonfhtcgrQ tmHkESifhuif;


rNzpfEdkif? tmHkESifh

uif;Nzpfaom

pdwf[l vHk;0rSd/

wpfpHkwpfckaom

tmHkudk

,lNyD;Nzpfay:vmaom pdwfudk taNccH xifSm;Sdonfvnf;Nzpfaom


xifSm;rSdonfvnf;Nzpfaom yHk[ef ouwf N'yf edrdwf t&dyftoGifwdkUtay: ravsmfuef
azmufNyefrSm;,Gif;aomtm;Nzifh trSwfrSm; tMuHrSm; t,lrSm; 0dyvmo oabmw&m;rsm;
qifhyGm;vufcHvsuf cspf&ef rkef;&ef (0g) cspfpdwf rkef;pdwf paom rvdkvm;tyfaom
tukodkvfw&m;rsm; wdk;yGm;vmwwfayonf/

,if;odkU wdk;yGm;rvmatmif aNEudk

apmifhpnf;&rnf[k aNEd,oH0&oDvcef;udk

Nyqdk&m

t*kFw&edum,paom

yd#uwfawmfvm obm0wa'oemawmft&om trSefqdk&ayvdrfhrnf/


" bdua0
emeAse*g[D?

bduK

puKem

lyH 'doGm

edrdw*g[D a[mwd

,wGm"du&PareH puKNEd,H toH0kwH 0d[&EH tbdZsma'grem ygyum


tukovm

"rm tEGma0,sKH ? w oH0&m, y#dyZwd ? &uwd puKjEd,/

(t*kFwdK&fygVdawmf ? y-tkyf? 111) bdua0? &[ef;awmfrsm; tdkcspfom;wdkU/ "?


igbk&m;tqHk;trawmf/ bduK? edAmef&nfrSef;
Nrwf&[ef;onf/ puKem? puK0dnmOfNzifh/ lyH? tqif; rnfwHk lygkHudk/ 'doGm?
taMumif;pHkvifawGUNrifonfNzpf/ 0g? awGUNrifonfSdaomf/

edrdw*g[D? a,musfm;

rdef;r ponfzHkzHk tmHkedrdwfudk


,lonf/ e a[mwd? rNzpf/ tEkAse*g[D? udavomrsm; qifhqifhyGm; xifSm;NzpfaMumif;
OD;acgif; vuf aNc axGaxGNzmNzm [efrl&mudk

,lonf/ e a[mwd? rNzpf/ puKjEd,H?

puKajEudk/ toH0kwH? rapmifhaSmufonfNzpf/ 0d[&EH? aeaom/ {eH bduKH? xdk &[ef;udk/


,wGm"du&PH= ,awm t"du&PH? tMuif puKajEudk rapmifhpnf;Ncif;wnf;[laom
taMumif;aMumifh/ tbdZsm a'grem? tvdkMuD;Ncif; ESvHk;rom,mNcif; [lukefaom/
ygyum? ,kwfrmukefaom/ tukovm? tNypfESifhwuG raumif;aom
tusKd;ay;Ncif;vuPmSdukefaom/ "rm? w&m;wdkUonf/

tEGma0,sKH?

tpOfwpdkufvdkufukef&m\/ w? xdk puKajEudk/ &uwd? apmifhaSmuf\/

]]puKem lyH}} [k qdkoNzifh (0g) ]]puK0dnmPfpdwfNzifh lygHkudk}} qdkoNzifh


puK0dnmPfpdwfu
lygHkudk yNyifay;onf[k awGa0pGm t"dym,f taumufrrSm;vifh?
puK tmygxH

]],'g lyg&rPH

*pwd? w'g b0a*F 'GduwHK OyZdwGm edk'rmae ud&d,raem"mwk tm0ZdeudpH


om",rmem OyZdwGm edkZwd? wawm puK0dnmPH 'euddpH}}/

tMuiftcg lygHkonf puKyom'tm; xifNcif;odkU a&muf\? xdktcg b0ifpdwf


ESpfMudrfNzpf
csKyfNyD;onfSdaomf Mud,mraem"mwfonf tm0Zef;udpudk aqmifGuf csKyf\/ xdkUaemuf
puK0dnmOfpdwfonf NrifrIudpudkaqmifGufonf[lvdk/ 0dok'dr*ft|uxm yXrtkyf
pmrsufESm 21-vm pum;awmft& lygHkonf puKyom'tm; xifNcif;odkU a&mufNyD;rS
Nzpfoifhaom pdwftpOftwdkif; puK0dnmOfpdwf Nzpfay:nf[k taNzmifh rSwf,lrnf/
wzef ]]'D |mHk tedXmHkawG (0g) cspftmHk rkef;tmHkawGu yay;wJhtcgrS
Nzpfw,f? awG;rI MuHrI pdwfwpfckckeJU yray;,ift&if; rSd? bdwfrSd? &Sif;vif;MuD;
uif;pifaew,fvdkU qdkvdkwm wumav;&JU}} [k qdkNyefonfrSmvnf; pdwfESifh tmHk
taMumif; tusKd; qufoG,f Nzpfay:yHk t&if;tNrpf rusoNzifh obm0rusay/
y&rwobm0 rqdkyJ vlomrefwdkU\ tay:,H tNrifrQNzifh aNyma[mNcif;wdkU Nzpfayonf/
pdwfESifh tmHk qufoG,fNzpfay:yHkudk y|mef;ygVdawmfMuD; tcdkiftrm
a[maNymxm;vsuf Sd\/
,H ,H "rm tm&A a, a, "rm OyZEd pdwapwodum "rm/ aw
aw "rm awoH
awoH "rmeH tm&rPypa,e
ypa,m/ NrefrmNyefrSmtMuif tMuif tmHk 6-yg; w&m;tpkwdkUudk tpGJy tMuif tMuif pdwf
apwodufNzpfukefaom oabmw&m;wdkUonf Nzpfukef\? xdkxdk tmHk 6yg;
w&m;tpkwdkUonf xdkxdk pdwf apwodufw&m;wdkUtm; tm&rPyp,kyef aMumif;usKd;quf
a'oemawmfudkif;/
lyg,weH puK0dnmP"mwk,m wH or,kwume "rmeH
yka&Zmwypa,e ypa,m / y / lyg,weH / y / azm|Am,weH raem"mwk,m
wHor,kwume "rmeH yka&Zmwypa,e upa,m/
lyg,weonf (0g) lygHkonf puK0dnmOfpdwfESifh ,SOfazmf,SOfzuf
or,kwfw&m;wdkUtm; aS;Nzpf aus;Zl;ywwf\/ ly o' *E &o azm|AwdkUonf
(0g) tqif; toH teHU t&om tawGU tmHkwdkUonf raem0dnmOfpdwfESifh ,SOfzuf
or,kwf w&m;wkdUtm; aS;Nzpf aus;Zl;ywwf\[laom tmHktm&rPdu ypnf; yp,kyef
aSUaemufqufNy a'oemawmfudkif;?
]]puKH p y#dp lay p OyZwd puK0dnmPH}}
puKyom'udkif; (0g) rsufpdtMunf"mwfudkif;? lygHkwdkUudkif; (0g) tqif;
tmHkwdkUudkif; tpGJy puK0dnmOfpdwfonf Oyg'fxifSm; NzpfyGm;ay:aygufvmNcif;- [laom
okwefa'oemawmfrsm;udkif; axmufq wpfpHkwpfck tmHkudk trSDwHuJ
tpGJytaMumif;cHNyD;rS oufqdkif&m0dnmOfpdwfrsm; xifSm;Nzpfay:vmonf[k
a'oemenf;us rSwf,l&ayrnf/

xifSm;apOD;tHh/ wpfpHkwpfckaom
pD;Nzef;yGm;rsm;vdkaom tm'durdu

orxurXmef;

a,m*g0p&yk*Kdvfonf

orxbm0em? 0dyomembm0empdwfrsm;

NzpfyGm;

0dyemurXmef;udk
rdrdoEmef

ay:aygufvmap&ef aS;OD;pGm rdrdyGm;rsm;vdk&m


tmHktvdkUiSm tvdkSd&m

orxurXmef;

pdwf\

wpfpHkwpfckaom uodkPf;0ef; y&dur edrdwfudk yNyD;rS xdkuodkPf;0ef; y&duredrdwfudk


tmHk,lvsuf oufqdkif&m bm0empdwfudk xyfwvJvJyGm;rsm;,l&aom
usifhpOfenf;vrf;Sd\/ wGif y&duredrdwf wnf;[laom tmHkudk tpGJy
bm0empdwfrsm; Nzpfay:vm&onfudk axmufxm; tmHkudk tpGJyNyD;rSpdwfNzpf&onfrSm
rSefuefvSayonf/

xdkxuftvGef

Oypm&bm0em tyembm0emrS tpy

psmefpdwfrsm;wdkifatmif NzpfyGm;ap&eftwGufvnf; tqdkyg xifNyD;om; y&duredrdwfudkyif


tmHkyvsuf Mudrfzefrsm;pGm yGm;rsm;tm;xkwf,l&ayonf/ onfrSmvnf;
tmHkudktaMumif;cH tm&rPdupdwfrsm; Nzpfay:vm&onf[laom tcsuf
ydkrdkxifSm;avonf/
xdkUaemuf pk'dwuNzpfaom

ausmufoabFm0g'D yk*Kdvfonf uxm0wKygVdawmf

e0r0*f twdwm&rPuxmwGif ou0g'D y&0g'DwdkU twdwmtm&rPpdwf


tem*wm&rPpdwfrsm;ESifh pyfvsOf; tNyeftvSef aqG;aEG;cef;udk azmfNyvsuf
rdrdacsycsufonf ygVdawmf\ qdkvdkcsufESifh udkufnDonf rudkufnDonfwdkUudk
aphaphpyfpyf roHk;oyf ra&wGufyJ rdrdPfrSm oabmaygufoavmuf aumufcsufcs
t"dym,fqdkvdk&if;udk atmufygtwdkif; azmfNycJhayonf/
]]xdkUaMumifh xdktmHkrsm;rSmvnf; olwdkUbmom y&rwtm;Nzifh xifSm;Sdaom
w&m;wdkUr[kwfyg? tmHkyNcif; wrf;wNcif; paompdwfrsm;ESifh ,SOfpyf
xif[yfvmNcif;om Nzpfygonf/}} acsycsufpum;rSm ]]twdwf
tem*wftmHkrsm;onf Oyg'f XD bif xifSm;rSdoNzifh wu,ftSd
trSeftSd r[kwfMu? pdwfu wrf;w rSef;q aNrmfac: ay:vmaom tmHkrsm;om Nzpfonf
(0g) pdwfaMumifh tmHkNzpfonf}} [laom t"dym,fodkUyif a&mufaeNyef
ravsmfuefaompum;om Nzpfaponf/
tb,fhaMumifhqdkaomf txufazmfNyyg y|mef;yp,ka'oygVdawmfvm ]],H ,H "rH
tm&A}} paom tm&rPypnf;
umvoHk;yg;vnf;Nzpfaom

yp,kyef

okyfxkwfNy&m

umvoHk;yg;rS vGwfonfvnf;Nzpfaom pdwf

apwoduf kyf edAmefESifh ynwfw&m;tvHk;pHkudk tm&rPypnf; (0g)


tm&rPdupdwfrsm; Nzpfay:&eftaMumif;y tpGJcHtNzpfNzifh
odrf;usKH;a&wGuf,ltyfaomaMumifh Nzpfayonf/ rSefay\? tmHkwdkUonf

ypKyef

twdwf tem*wf umvoHk;yg;vHk; ynwftaetm;Nzifhif; y&rwftaetm;Nzifhif;


trsm;tNym; SdMuukefonfom Nzpf\/ reufNzefonfif;? ,refaeUonfif; Oyg'f XD
bif xifSm;rSdoNzifh ]]Sd}} rqdkEdkif/ ra&mufao;aom reufNzefonf

wpfpHkwpfa,mufaomol\ wpfpHkwpfckaompdwfu aNrmfac:&nfrSef; wrf;w pDrH


zefwD;ay;oNzifh a&mufvmrnfheufNzef r[kwfovdk
,refaeUonfvnf;
vl\pdwfESifh

vl\pdwfu

zefwD;ay;cJhonfh

,refaeUr[kwfay/

uif;vGwfpGm obm0twdkif;NzpfcJhaom ,refaeUom Nzpfavonf/

odkU&mwGif reufNzefwGif (odkUr[kwf) aSUtzdkUwGif Nzpfay:vmrnfh aumif;usKd;


qdk;Nypf taNctaewdkUudk pdppfoHk;oyf tmkHuyfvsuf &[ef;awmfwdkUonfvnf; t&[wzdkvf
edAmeftvdkUiSm usifhpOftrsKd;rsKd;udk usifhMuHukef\/ rif;pdk;&mZmwdkUonfvnf;
Nynfolrsm;om,m0aNymap&ef wdkif;a&;Nynf&m

tNzmNzmwdkUudk
rdrdolwpfyg;

pDpOfMuukef\/

aumif;usKd;rsm;twGuf
reufNzeftwGuf

v,f,mukefxkwf

xGef,ufxkwfvkyfrItpkpkwdkUudk

tvkyform;wdkUonfvnf;

aqmifGufMuukef\/

ppfppf

,aeUuyif pDrHcsufcsvsuf ,aeUpdwfNzifh toD;oD;ud;yrf; aqmifGufaeMuayonf/


reufNzef tmHkudkpGJ
,aeUpdwf Nzpfay:aeNcif;udk Niif;csufxkwf r&Edkifay/
xdkrSwpfyg;

,if;twdwftem*wftmHkrsm;ESifh ywfouf

xkwfNy&aomf oHk;avmuxGufxm;
uydv0wfNynf

om"uw&yf

oAk NrwfpGmbk&m;onf ouwdkif;

r[m0kefawmMuD;0,f bk&m;wpfqlvQif wpfMudrfomNzpfonfh

MuD;us,fvSpGmaom a'0wmoEdygw r[morm*r ewfNA[mrsm; tpnf;ta0;MuD;


rsufarSmufoHo&mESpfNzmab;bsrf;

Nidrf;csrf;opfp

&[EtSifNrwfig;&mwdkUtm;

a[mMum;awmfrltyfonfh]]a,yd aw bdua0 ta[oHk twDwr'geH t&[aEm ormorK'g?


aword b*0EmeH
{xHy&rma,0 a'0wm oEdywdwm ta[bHk ao,sxmyd r,HS{w&[d/
a,yd aw bdua0 b0dEdtem*wr'geH t&[aEm ormorK'g? aword
b*0EmeH {wHy&rma,0 a'0wm oEdywdwm b0dEd ax,sxmydr,HS
aw&[d}} ('D? 2? 204)
[laom okwfr[m0g r[mor,okwf a'oemawmfNzifh vufcH,HkMunf&ayrnf/
udavomab; npftaMu;rS uif;a0;NyD;Nim; tdk...cspfom; &[ef;wdkU ,cktcg
oifwdkUq&m igbk&m;tm; aomif;pu0g wdkufurmrS NA[mewfaygif; canmif;aygif;qHk
awGUuHpnf;a0;Muaom a'0wmoEdygu r[morm*ronf odkUMuD;us,fpGm
NzpfbdouJhodkU aS;twdwftcgumv t"GefUwdkUu yGifhawmfrlukefNyD;aom ypnf;av;yg;udk
tvcHawmfrlxdkufukefaom? a,s"r[lorQudk vHk;0OHk tukeftpif q&mrul
o,rLNzifh ydkifEdkifrSefuefpGm odawmfrlNyD;ukefaom NrwfpGmbk&m;rsm;tm;vnf;
twdkif;twm yrmPtm;Nzifh a'0wmr[morm*r oEdygwonf Nzpfzl;cJhavNyD/
udavomab;npftaMu;rS uif;a0;NyD;Nim; tdk...cspfom;&[ef;wdkU ,cktcgoifwdkUq&m
igbk&m;tm; aomif;pu0g wdkufurmrS NA[mewfaygif;canmif;aygif;qHk
awGUuHpnf;a0;Muaom a'0wmoEdygw r[morm*ronf

odkU

MuD;us,fpGmNzpfouJhodkU aemifyGifhawmfrlvwHUukefaom ylaZmftxl;udk


cHawmfrlxdkufukefaom? a,s"r [lorQudk vHk;0OHk tukeftpif q&mrul
o,rLPfNzifh ydkifEdkifrSefuefpGm odawmfrlvwHUukefaom NrwfpGmbk&m;wdkUtm;vnf;
twdkif;twmyrmPNzifh a'0wm r[morm*roEdygwonf NzpfvwHU/

a'oemawmf0,f yGifhawmfrlvwHUaom oAkbk&m;SifwdkUonf a'oemawmfudk


a[mawmfrlpOf ypKyefqJqJ NrwfpGmbk&m;u aNrmfac:rSef;q tmHkwGif
xif[yfvmaompdwful;bk&m; pdwfrSef;bk&m; pdwfwifbk&m;rsm; r[kwfay?
t[kwfyGifhawmfrl trSefyGifhawmfrlcJhMuaom

NrwfpGmbk&m;rsm;om NzpfawmfrlMuayonf/

xdkyGifhawmfrlNyD; yGifhawmfrlvwHUukefaom

oAkbk&m;SifwdkUudk

tMuifwpHkwckaom
wpHkwa,mufaom

tcsdef

Trf;pdk,dkzdwfo'gpdwfNzifh

trSwfrxif

MunfdkvsufSdaom

olawmfpiftm; ]]32-yg;aom a,musfm;NrwfwdkU\ vuPmawmfMuD;Spfq,faom


vuPmawmfi,fwdkUNzifh
wifhw,f oyg,faom oPmefN'yfawmfudk rSnfhac:ynwf orkwftyfaom bk&m;}}
[laom ynwftmHk
]]xdkynwf\ wnf&m pwkork|medu lyum,cEmawmfESifhwuG xdkcEmwGif
tpOfudef;atmif;onfh teEbkef;awmf teEPfawmf teEuHawmf teEwefcdk;awmf
teE*kPfawmf paom emrum,cEmawmftaygif;}} wnf;[laom y&rwf tmHkrsm;udk
tmHkyvsuf yDwdTrf;pdk Munfdk,dkzdwfo'gpdwfwdkUonf MunfdkqJumv
xifSm;Nzpfay:vm&ayonf/
xdkUaMumifh apm'em aom"empum;wdkUudk pdppfa0zefvQif yom'tmHk
aygif;qHkrdu 0dnmOf pdwfNzpfay:vmonf[k azmfNyaom xdkxdka'oemawmft&
tmHkomvQif pdwfNzpfay:&ef y"meusayonf/ wpHkwck tmHkudk ,l&rS
pdwfNzpfay:vmonf[k a'oemawmfrsm;u qdkaomaMumifh ]]pdwfu tmHkudk
wnfaqmufay;onf? wpHkwckaom pdwfu yray;vQif tmHk[lonf tSif;rSd?
bdwfrSd? Sif;Sif;MuD; uif;aeonf/

twdwf tem*wf tmHkwdkUonf Oyg'f-XD-bif

xifSm;rSdoNzifh olwdkUbmom y&rwtm;Nzifh xifSm;Sdaom w&m;rsm; r[kwfMuyg}}


[laom t,l0g'onf "rmEk"r0g' r[kwf[k
0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u
oHk;oyfawmfrlMuonf/
xdkUaMumih
fAk'0g'onf tmHkaMumifh pdwfNzpfay:vm&aom 0g'NzpfaMumif; xifSm;onf/
pdwfaMumifh

tmHkNzpfay:vmonf[k

,lqaomausmufoabFm0g'onf

Ak'0g'ESifh qefUusifaom0g'NzpfaMumif;

xifSm;onf[k 0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u pDppfa0zefawmfrlMuonf/

oDvodumNynfhpH
k,if
ynmodum orm"dodumwdkUudk
txl;wvnfSmazGqnf;yl;aep&mrvdk- [laom
ausmufoabFm aemufqG,f0g'ESifh pyfvsOf;onfh apm'em
aom"emwdkUudk 0denf;"dk&fq&mawmfrsm;\
oHk;oyfcs
uf
trSwf(b)apm'emESifh

aom"emwdkU ay:aygufvmNcif;rSm

0drkwdomoemrnfaom ausmufoabFm0g'
NynfhpHk,if ynmodum?

pmtkyf yg&Sdonfh ]]oDvodum

orm"dodumwdkUudk txl;wvnf

SmazGqnf;yl;aep&mrvdkawmhyg}} [laom a&;om;csufudk taNcy


ay:aygufvmNcif; Nzpfonf/
apm'uyk*dKvfwdkUu
rNynfhpHkEdkif?

oDvodumNynfhpHkHkrQNzifh orm"dodum

ynmodumrsm;

IrSwfyGm;rsm; tm;xkwfrSomvQif NynfhpHkEdkifukefonf/ odkUNzpf ausmufoabFm0g'onf


rSm;,Gif;cRwfacsmfaom0g' Nzpfonf[k pGJqdkapm'emMuukefonf/
pk'dwu ausmufoabFm0g'D yk*KdvfwdkUu ]]apm'uwdkU taNcyxm;aom
pmydk'f0gus\aSU wqufwnf; ]]w&m;awmfudk enf;rSefvrf;us usifhoHk;&ygvQif
oDvodum NynfhpHkNyD; Nzpfygw,f}} [laom
0gusESifh qufpyfvQif olUt"dym,fESifhol NynfhpHkNyD;Nzpf pGJqdkcsufapm'emyif
Nzpfay:vmNcif;rSd}} (ausmufoabFm0g'onfvnf; usifhoHk;rSyif orm"dodum ynmodum
NynfhpHkaom0g' Nzpfonf)[k tusOf;tm;Nzifh aS;OD;pGm acsyMuukefonf/
qufvuf Sif;vif;acsyMuonfrSm avmuD0dyemydkif;vnf; orm0gpm
ormurE ormtmZD0 0d&wDr*ifoHk;yg;wdkUonf wyg;pD wyg;pD &Hcg
NzpfMuukefonf/ xdkodkU 0d&wD oDvr*ifwdkUNzpfcdkuf orm"dr*if 3-yg; ynmr*if 2yg;wdkUvnf; tNrJruGmtwlwuG NzpfMu& oDvodumudk usifhoHk;vQif orm"d
ynmodumwdkUudk txl;wvnf rusifhoHk;&awmhyJ usifhoHk;&m a&mufukefonf?
usifhoHk;Ncif;udp NyD;pD;ukefonf/ onfudk &nfG,f a&;om;Ncif; Nzpfonf/ rusifhoHk;yJ
orm"d ynmodumwdkU NynfhpHkMuonf[k a&;om;Ncif;Nzpfonfr[kwf/odkU
Sif;vif;acsyMuukefonf/

qdktyfcJhNyD;aom apm'u0g' pk'dwuausmufoabFm0g' ESpfNyifudk EdIif;,SOf


vdk&if;udk azmfxkwf&vQif apm'u0g'rSm usifhoHk;tm;xkwfrS orm"dodum
ynmodumwdkU NynfhpHkMuukefonf[k
,lqaom0g' Nzpfonf/ pk'dwu ausmufoabFm0g'rSmvnf; usifhoHk;tm;xkwfrSyif
orm"d ynmwdkU NynfhpHkMuukefonf[k ,lqaom0g'yif Nzpfonf/ odkU vdk&if;udk
azmfxkwf&ayrnf/
,if; 0g'ESpf&yfudk omrntm;NzifhMunfhIvQif apm'uwkdUtmabmftwdkif; pk'dwu
ausmufoabFm0g'DwdkUu 0efcHouJhodkU ,lrSwf&ef Sdavonf/ wpfenf;tm;Nzifh qdk&ygrl0g'ESpf&yfwdkU wlrQMuonf[k ,lq&efSdavonf/ odkU&mwGif trSefpifppfrSmum; 0efcHMuNcif;
r[kwfMuukef/ wlrQMuNcif;

rSdMuukef/ tb,fhaMumifhqdkaomf
enf;rSefvrf;us
usifhoHk;rI0g'ESifh apm'uwdkU

taNctNrpfNzpfaom

ausmufoabFm0g'DwdkU\

IrSwfyGm;rsm; usifhoHk;rI0g'wdkUonf

aNzmifhaNzmifhMuD;

qefUusifaeMuaomaMumifh Nzpfavonf/ csJUqdkygOD;rnf/ enf;rSefvrf;us


usifhoHk;rI0g'[lonf ]]rIryGm; tNidrf;xm;? pdwf-pdwftwdkif;wdkif;xm; 0g'Nzpf owd
0D&d, orZnwdkU aSUoGm;rSdaom (rIryGm;yJ pdwf-pdwftwdkif;wdkif;xm;aom)0g'}}
Nzpfonf/ apm'uwdkU\ IrSwfyGm;rsm; usifhoHk;rI0g'[lonf owd
0D&d, orZnwdkU aSUoGm;y awbkru ocFg&rnfaom kyfemrfwdkUudk
IrSwfyGm;rsm;aom 0g'Nzpfonf/
xdkUaMumifh ausmufoabFm0g'DwdkUu
0efcHjcif; ryMuukef?

apm'uwdkU\

0g'udk

vufcHjcif;

0g'ESpf&yfwdkUonf wlnDjcif;vnf;
rSdMuukef/
xdkUjyif ausmufoabFm0g'Dyk*dKvfwdkUonf
avmuD0dyemydkif;

rdrdwdkU\0g'

cdkifvHkap&ef

0d&wDoDvr*ifwdkY &HcgjzpfEdkifMuyHkudkif;? xdkodkU oDvodumtrnf&aom


0d&wDoDvr*ifwdkU jzpfcdkuf orm"dodum

ynmodumwdkU twlwuG jzpfMuyHkudkif;? xdkudk

&nfG,f oDvodumjynfhpHkvQif orm"dynmodumwdkU jynfhpHkyHkudkif;? ,kwdjy


acsyMuukefonf/ ,if;odkU ,kwdjy acsyMujcif;onf
,kwdrwef rrSefuefaom
avmuD0dyemydkif;

acsyjcif;wdkUom jzpfukefonf/

tb,fhaMumifh[lrl

0d&wDoDvr*ifwdkU vHk;0yif rjzpfEdkifMujcif;aMumifhwnf;/ 'kpdkuf-rdpmZD0wdkUrS


MuOfaSmifaom avmuD
0d&wDwdkUonf 0d&rdwA0wKudkom tmHkyMuukef\/ tedppaom tjcif;t&mtm;jzifh
IrSwfyGm;rsm;aom avmuD0dyemwdkUonf awbkruocFg& rnfaom kyfemrf
"rwdkUudk tmHkyukef\/ odkU tmHkyjcif; rwlMu aumvrP rjzpfMuaomaMumifh
avmuD 0dyem 0d&wDwdkUonf vHk;0yif jzpfcGifhrSdMuukef? xdkUaMumifh
ausmufoabFm0g'DwdkU\ ,kwdjy acsyjcif;onf ,kwdrwef rrSefuefaom
acsyjcif;wdkUom jzpfukefonf/
um; 0g'ESpf&yf odoifhzG,frsm;udk ,SOfpyfvQuf oHk;oyfpdppf jyjcif;wnf;/

oHk;oyfpdppfcsufrsm;t&

ausmufoabFm0g'D

apm'uwdkUpGJqdkaom apm'emonfhtwkdif;yif
ynmodumwdkUudk

yk*dKvfwdkU\0g'onf

oDvodumjynfhpHkvQif

orm"dodum

txl;wvnf

SmazGqnf;yl;aep&mrvdk? tm;xkwfusifhoHk;&efrvdk? 0dyembm0emjzifh


&IrSwfyGm;rsm;jcif;ry&aom 0g'yif jzpfonfrSm {uefpifppfyif jzpfavonf? odkUjzpf-

apm'uyk*dKvfwdkU\ 0g'rSm &IrSwfyGm;rsm;rS orm"dodum ynmodumwdkU jynfhpHkaom


0g'jzpfonf/
pk'dwuyk*dKvfwdkU\ ausmufoabFm0g'rSm rIrSwf ryGm;rsm;yJ orm"dodum
ynmodumwdkU
tvdkvdk jynfhpHkaom 0g'jzpfonf[k uGJjym;jcm;em;pGm
rSwf,l&rnfjzpfavonf/
qdktyfcJhjyD;aom

0g'

2-&yfwdkUESifh

pyfvsOf;

ax&0g'yd#uwfawmfvm

tqdktrdefhwdkUudk ndEdIif;csdefqEdkif&eftvdkUiSm xkwfaqmifjyygtHh/


(u)

e oDvAwrawe? Am[koape? 0g ye?


tx 0g orm"dvmabe? 0d0dwo,aee 0g/
("ry'ygVdawmf ESm - 52)

zkomrd aeur okcH? tykxkZe ao0dwH?


bduK 0dmormyg'd? tyawm tmo0u,H/ ("ry'ygVdawmf ESm - 52)
2-*gxm Ak'jrwfpGm rdefUawmfrlonfrSm- &[ef;? oifonf t&[wzdkvfodkU
ra&mufao; ygyJvsuf

oDvpifMu,fHkrQ "kwifaqmifEdkifHkrQjzifh pdwfcsvufcs

oufom&m&jcif;odkU ra&mufavvifh? yd#uwf oHk;yHk aqmifEdkifonfhwdkifatmif


tMum;tjrif rsm;HkrQjzifhvJ pdwfcsraevifh? psmeformywf 8- yg;udk
pdwfcs raeavvifh? ykxkZOfwdkU rrSD0JEdkifaom

&HkrQjzifhvJ

tem*grdzdkvf csrf;omudk awGUEdkif

a&mufEdkifonf[lvJ pdwfcsvufcs oufom&m&jcif;odkU ra&mufavvifh[k 0dyem


bm0emudk vHkUvud;yrf; pD;jzef;yGm;rsm;&ef rdefUawmfrljcif; jzpf\? oDvodum
jynfhpHkHkrQjzifh yGm;rsm;tm;xkwfjcif;rSdyJ orm"dodum ynmodumrsm; rjynfhpHkEdkif[k
qdkvdkonf/
(c)

oDav ywdXm, ea&m oyan? pdwH ynmO bm0,H/


tmwmyD edyaum bduK? aom rH 0dZ#a, Z#H/ (oH,kwfygVdawmf? y-ESm13)

vnf; oDvwnf wd[dwfy#doef ynmjzifh ynmSdaom BuD;rm;aomvHkUv


&ifhusufaom PfynmSdaom olonf orm"dynmwdkUudk yGm;rsm;ap&rnf[k rdefUawmfrl\/
oDvodum jynfhpHkHkrQjzifh orm"dodum ynmodumwdkU rjynfhpHkao;? jynfhpHkap&ef
IrSwfyGm;rsm;&rnf[k qdkvdkonf/
(*)

wom wd[ wGH Owd, tm'dar0 0daoma"[d ukoavok "arok/y?


wabmwGH Owd, oDvH edm, oDav ywdXm, pwma&m
owdyXmaebma0,smod?
(oH,kwfygVdawmf? w-ESm-144)

cspfom;Owd,? ukodkvfw&m;wdkUwGif aS;OD;pGm oif\ oDvESifh


uruwmorm'dXdonf jzpf\/ xdktcg oDvudkrSD owdyXmefav;yg;wdkUudk
oHk;yg;aom tzdkUjzifh yGm;rsm;avmh/ vnf; aS;OD;pGm oDvodum jynfhpHkatmif
usifhoHk;&ef? xdkUaemuf oDv wnf owdyXmefudk IrSwfyGm;rsm;vsuf orm"d odum
ynmodumwdkU jynfhpHkap&ef rdefUawmfrljcif; jzpf\/
(C)

um,a0'empdw"arok udOd "rH temrodwGm


bm0em emr ewd/ (rlvyPmo tXuxm? y-ESm237)

um, a0'em pdw "rwdkUwGif wpHkwpfckaomw&m;udkrQ roHk;oyfyJ


bm0emrnfonf rSdEdkif?
vnf; IrSwfrsm;rSom orm"d ynm odumwdkU jynfhpHkEdkifonf[k rdefUawmfrljcif; jzpf\/

(i)

ww yXrr*PH wm0 orma'wkumare tnH udOd umwAH emr


ewd/ ,Od taee umwAH od,m/ wH tEkavmrm0omeH 0dyeH
Oyga'aEe uwar0/ (0dok'dr*ftXuxm 'k-ESm-312)

r*fPf-4-yg;wdkUwGif
IrSwfrIrSwyg;

yXrr*fPfudk

NyD;apvdkaomolonf

0dyem

wpHkwckaom yzG,frnfonf rSdacs? taMumif;udk qdk&ygrl 0dyem a,m*Donf


tEkavmrPf

tqHk;Sdaom 0dyemudk IrSwfyGm;rsm;rSom r*fPfjzpfaMumif; trIudk ytyfNyD;


jzpfayonf/ vnf;
0dyem IrSwfyGm;&rSom orm"dynm jynfhpHk&rnf[k rdefUqdkjcif;jzpf\/
(p)
urXmeH tEk,kOE [d 0D&d,H owd orZnEd ar
A[lyum&m/

wa,m "rm

0D&d,lyw'Od urXmeH owdorZnmEkygvdwH e y&dywwd? Oy&d p 0daooH


tm0[wd/
0D&d,m'Dok [d orZrmaeok orm"doraEm0 a[mwd? torm[dw
w'bm0awm/ e
[d owd0d&d,[dwm ynm twDwd/ (0dok'dr*fr[m#Dum y-ESm-15/)
urXmef;w&m;udk yGm;rsm;tm;xkwfoltm; 0D&d, owd orZn
w&m;oHk;yg;wdkUonf aus;Zl;rsm;vSukef\? 0D&d, taxmuftyHh&aom

urXmef;onf

owdESifh orZnwdkUu apmifhaSmufxm;onfjzpf urXmef;rS ravQmusEdkif?


txufvnf; w&m;xl;udkGufaqmif\/ 0D&d, ponfwdkUjynfhpHkvQif orm"djynfhpHk\?
orm"drSdoltm; 0D&d,ponfwdkU rSdMuaomaMumifhjzpf\? owduif;aomf
ynmvnf;rSdEdkif?

bm0emurXmef;

tm;xkwfolrsm;twGuf

0D&d,

owd orZnwdkUudk tav;rl rdefUqdkxm;onfudk axmufxm; 0dyemw&m;wdkUudk


IrSwfyGm;rsm;rSom orm"d ynmodumwdkU jynfhpHkrnf[k rdefUqdkjcif;jzpf\/
(q)

tvar0 o'gyAZdawe ukvykawe 0D&d,H tm&bdwHk ]]umrH wapm p


ESmk p tXd p t0okwk o&Da& Oyokwk rHoavm[dwH? ,H wH
yk&doxmare

yk&do0D&da,e yk&doy&uare ywAH? e wH tygykPdwGm

0D&d,H oPmeH b0dwD}} wd/ (oH,kwfygVdawmf? y-ESm 266-7)


,HkMunf &[ef;yaom trsdK;om;onf pwk&*F0D&d,udk tm;xkwfjcif;jzpfapjcif;iSm
oifhvSonfomwnf;? jzpfapyHkum;- udk,fxJ ta& taMum
<uif;apawmh? a,musmF;wdkU\

tdk;rQ <uif;vdku

tm;pGrf; vHkUv tqifhqifh tm;xkwfrIjzifh tMuif r*fzdkvf

edAmefodkU a&mufEdkifaumif;\/ xdkr*fzdkvfedAmefodkU ra&mufao;ygyJ tm;xkwfrI\


&yfwefUem;aejcif;onf

rjzpf&vwHU[k t*Fgav;yg;Sdaom

tm;xkwfjcif;iSm oifhvSonfomwnf;?
rdefUawmfrljcif;jzifh 0dyemudk

vnf;

0D&d,udk

pwk&*F0D&d,udk jzpfap&rnf[k

IrSwf yGm;rsm;rSom orm"dynmodum jynfhpHk&rnf[k

rdefUawmfrljcif;yifjzpf\/
(Z)

bma0wAH yedap0H? bm0em'G,rkwrH?


y#dywd&om'? yw,aEe omoae/ (tbd"wo*F[tXuxm)

omoemawmf y#dywft&omudk awmifhwolonf jrwfvSpGmaom orx


0dyem bm0em 2- yg;udk yGm;rsm;tyf\/ vnf; bm0emudk
IrSwfyGm;rsm;rSomvQif orm"dodum ynmodumwdkU jynfhpHkrnf[k rdefUqdkjcif;yif jzpf\/

(ps)

e ,d'H odxdvrm&A? e,d'H taye xmrom/


edAmeH t"d*EAH? oA'kuyarmpeH/ (oH,kwfygVdawmf y-ESm 466)

avsmhavsmh &J&J tm;xkwf tvHk;pHkaom 0#fqif;&JrS vGwfajrmuf&m edAmefudk


r&Edkif rodEdkif?
tenf;i,faom tm;pGrf;vHkUvjzifh tvHk;pHkaom 0#fqif;&JrS xGufajrmuf&m edAmefudk
r&Edkif rodEdkif? vnf; IrSwf yGm;rsm; tm;xkwfrSomvQif orm"dodum ynmodumwdkU
jynfhpHkonf[krdefUawmfrljcif;jzpf\/
,'g [a0 ygwkb0Ed "rm?
tmwmydaem psm,awm
jAm[P/ tx ucFg
0y,Ed oAm?
,awm yZmemwd oa[wk"rH/ (0denf;r[m0gygVdawmf ESm-2)
udavomudk ylyefapwwfaom ory"mef vHkUv0D&d,Sdaom uodkPf;paom tmHk?
tedppaomvuPmodkU uyfIavhSdaom t&d,mr*fudkyGm;NyD;aom &[Emyk*dKvftm;
tMuiftcg opmav;yg;w&m;wdkUonf? pifppfrkcs {uEtm;jzifh xifSm;pGm
jzpfay:vmukef\? xdkodkU xifSm;pGm jzpfay:vmaomtcg xdk&[Emyk*dKvfonf
t0dZmpaom taMumif;w&m;wdkUESifhwuGjzpfaom ocFg&paom tusdK;w&m;[k qdktyfaom
y#dporkyg'f w&m;awmfudk tMuifaMumifh tjym;tm;jzifh od\/ xdkUaMumifh
xdk&[Emyk*dKvftm; tvHk;pHkukefaom ,HkrSm;ucFg 0dpdudpmwdkUonf uif;aysmufukef\/
bk&m;Sif\ O'gef;pum;awmfvnf; &[Emyk*dKvftm; opmav;yg; w&m;rsm;udk
xifSm;pGm jzpfay:vmcJhjcif;? y#dporkyg'f w&m;awmfjrwfudk tjym;tm;jzifh
odawmfrlcJhjcif;? ,HkrSm;ucFg 0dpdupmwdkU uif;aysmufawmfrlcJhjcif;
[lukefaomtusdK;w&m;wdkUonf oDvodum jynfhpHkHkrQjzifh jzpfMuukefonfr[kwf? ory"mef
vHkUv 0D&d,jzifh uodkPf;paom tmHkudk IrSwfjcif;? tedppaom vuPmodkU
uyfIrSwfjcif; wnf;[laom orm"dodum

ynmodumwdkUudk

jznfhusifhqnf;yl;rSomvQif ,if;tusdK;w&m;wdkU jzpfMuukefonf[k rdefUawmfrljcif;yif jzpf\/


odkUvQif

qdktyfcJhNyD;aom ax&0g' ygVdawmf tXuxm #DumwdkUrS

tenf;i,frQaom tqdktrdefU om"uwdkUudk axmufxm;vQifyif oDvodum


jynfhpHkHkrQjzifh orm"dodum ynmodumwdkU rjynfhpHkEdkifMuukef? oDvodumudk aS;OD;pGm
jynfhpHkap 0dyemudk IrSwfyGm;rsm; tm;xkwfrSomvQif oDvodumwdkU jynfhpHkukefonf[k
{uefrkcs rSwf,l&ayonf/
odkUjzpf jrwfpGmbk&m;\0g'onf oDv orm"d ynm odumoHk;&yfudk jynfhpHkpGm
tm;xkwf&aom
0g'jzpfaMumif;
xifSm;onf/
]]odumoHk;&yfvHk;udk tm;rxkwf&? oDvodumjynfhpHkvQif orm"d ynm odum
ESpfyg;udk txl;qnf;yl;aep&mrvdk}} [laom ausmufoabFm

aemufyGm;0g'onf

jrwfpGmbk&m;\ tvdkawmfESifh qefUusifaom0g'jzpfaMumif; xifSm;vSayonf [l


0denf;"dk&f q&mawfrsm;u pdppfa0zefawmfrlMuonf/

vl\cEmudk,fxJ yuwdpdwf[kac:aom pdwfwrsdK;


rcsKyfrysuf
xm0&Sdaeonf qdkaom ausmufoabFm0g'ESifh
pyfvsOf; apm'em aom"emcsufwdkUudk
oHk;oyfcsuf
apm'u q&mawmfrsm;onf oufaocHtjzpf wifjyxm;aom
ausmufoabFm0g' pmtkyfrsm;xJrS atmufygpmykd'fwdkUudk oufaocHtjzpf
xkwfaqmifjyovsuf

ausmufoabFm0g' yuwdpdwfjyemudk apm'emyMuonf/

yuwdpdwfudk a[majym a&;om;aom ausmufoabFm0g'DwdkU\ pum;&yfwdkUrSm


atmufygwdkUyif jzpfMu\/
(0)

pifppfuawmh

yuwdpdwfudk avmb

a'gow&m;eJU ae&rSmyJ?
avmb

avmb

a'go

,SOfvmvQif

a'gow&m;awG

avmb

jzpfraevQif

if;

a'gow&m;awG&JU ukef&m Nidrf;&m edAmefw&m;eJU aeNyD;qdkwm

xifSm;aew,f r[kwfvm;/
(a,m*DvufpGJ ESm-77)
(o)

csKyfw,f

csKyfw,fqdkwJh

,cifu

a&;jycJhwJh pdwfarSmifvdkUac:wJh

udavompdwfawGomvQif

pum;[m bmcsKyfovJvdkU

ar;awmh

avmb a'go

arm[qdkwJh

csKyfwm a,m*D? pdwftwdkif;wdkif;u

csKyfwmr[kwfbl;/ (a,m*DvufpGJ ESm-25)


([-aemufydkif; ) yuwdpdwfrSm tdk em ao 0dygu0#fBuD;u vGwfNyD;om;
uRwfNyD;om;/ (0drkwdomoem ESm-133)
txufyg aumufEkwfcsufrsm;t& ausmufoabFm0g'DwdkUu azmfjyxm;onfrSmyuwdpdwf[lonf udavomESifh r,SOfvQif edAmefESifh tNrJaeaom pdwfjzpfaMumif;?
,if; yuwdpdwfonf csKyfaysmuf ysufpD;rI Oyg'f XDbif rSdaom pdwfjzpfaMumif;yif
jzpfavonf/ yuwdpdwf[lonf
rcsKyfraysmufonf[l
jzpfcsKyfaeaom

usrf;*eft& b0ifpdwfyifjzpf pdwf\oabmt&

rSd? vufzspfwwGufumv uka#wodef;cefUyif

oabmSd&um;

yuwdpdwfudk

]]csKyfwmr[kwfbl;}} [k ,lqaom ausmufoabFm0g'onf yd#uwfusrf;*ef pmayESifh


rnDGwfaom0g' jzpfyHkudk usrf;*eftudk;tum;rsm;jzifh apm'u q&mawmfrsm;u
apm'emxm;Muavonf/
ausmufoabFm0g'D pk'dwuyk*dKvfrsm;\ acsy aom"emy&mwGif vdk&if;tcsufrSm
odkUjzpf\/
]]yuwdpdwft& 0dnmPmp&d,trnf&aom tm0Zef;pdwfESpfyg;ESifh t[dwf0dyguf
0Dxdpdwfrsm;udk aumuf,laMumif;?

b0ifpdwfrsm;udk yuwdpdwft&

raumuf,laMumif;?

odkU raumuf,lonfrSm b0ifpdwfudk vuPmwif&ef rvG,fuljzpfaMumif;}} Sif;vif;


acsyMuonf/

0denf;"dk&fq&mawmfrsm;\ oHk;oyfcsuf
tqdkyg apm'emESifh aomaemESpf&yfudk qufpyfqifjcifaomtcg ]]trH ykaXm
vAkZH Asmua&mwd}} (o&ufyiftaMumif;udkar;&m awmifydEJyiftaMumif;udk ajzonf)
qdkouJhodkU tar;ESifh tajz tHacsmfaeonfudkawGU&onf? wenf;qdk&aomf
apm'emcsufvdk&if;udk ausvnfatmif racsqdkEdkifyJ y"merusonfhtcsufudkom
rwifrus ajzqdkxm;onfudk awGU&onf/ trSefu yuwdpdwfonf edAmefESifh tNrJaejcif;
csKyfaysmufrIrSdyJ twdkif;wdkif; aejcif;qdkonfrSm usrf;*efESifhrnDaMumif;
t"duapm'emcsufudk usrf;*efESifh nDaMumif;jyrSom ajyvnf&mayonf/ ,ckrl
odkUrjyEdkifyJ yuwdpdwfwrsdK;udk aumufjyNyD; aom"emxm;jcif;aMumifh jzpfayonf/
odkUacsqdkajzMum;jcif;rsdK;onf o*Fg&0ykPm;u SiftmeEm\ tar;udk
aSmifvTJajzqdkyHkrsdK;uJhodkU jzpfayonf/
o*Fg&0ykPm;u olwdkUykPm;onfomvQif udk,fwdkif ,ZfylaZmfjcif;?
olwpfyg;wdkUtm;vnf; ylaZmfcdkif;jcif;jzifh trsm;tusdK;udk aqmifGufolrsm;jzpfaMumif;?
&[ef;wdkUrSmrl odkUr[kwfyJ wudk,faumif;orm;rsm;om jzpfaMumif; jrwfpGmbk&m;tm;
ESdyfESif;vmcJhonf/ jrwfpGmbk&m;u rdrdvnf; udk,fwdkifw&m;usifh\? a[m\?
olwpfyg;wdkUtm;vnf; usifhap\? a[map\? xdkUaMumifh trsm;tusdK;udk
aqmifGufonfomjzpf\[k usdK;aMumif;jy ajzav&m odkUjzpfvQif &[ef;wdkUvnf;
trsm;twGuf usifhygay\[k ykPm;0efcH&av\/
xdktcg teD;tem;rSmSdaeaom tSiftmeEmu
&[ef;tusifhESifh ESpfrsdK;ESpfpm;

ykPm;tusifhESifh

Sdonfhteuf tb,ftusifhudk oifESpfoufygoenf;/ tb,ftusifhu


ydktusdK;BuD;ygoenf;[k ar;av&m ykPm;onfar;vdk&if;udkrajzqdkyJ
tSifa*gwruJhodkYaom yk*dKvfrsdK;udk tuREkfyfylaZmfyg\[krwifrus vSD;vTJajzqdkcJhavonf/
taMumif;udkt*kFw&ygVdawmf wduedygwfo*Fg&0okwf azmfjyxm;avonf/
,ck pk'dwu ausmufoabFm0g'D yk*dKvfwdkYonfvnf; yuwdpdwf edAmefESifh
tNrJaeonf rcsKyfrysuf twdkif;wdkif;aeonfqdkaom tcsufrSm

usrf;*efESifh

rnDaMumif; apm'emxm;onfudk wdkufdkufrajzqdkyJ yuwdpdwft& 0dnmPp&d,pdwf


(tm0Zef;ESifh t[dwf0dygufpdwf) rsm;udk aumuf,laMumif;udkom ajzqdkMuavonf/
xdkUjyif pk'dwu ausmufoabFm0g'D yk*dKvfwdkUu yuwdpdwf[laompum;
yuwdo'g tydkygoGm;ygonf?

aemifpmtkyfdkufjzpfvQif xdkyuwdqdkonfudk

y,fzwfygrnf[k avQmufxm;Muavonf/
tcsufonf ausmufoabFm q&mawmfwdkU e,fvSnfh a[majymcsufrsm;rSm
tydkrsm; trSm;rsm;
ygSdaeaMumif;udk 0efcHcsuf
jzpfayonf/

odkU&mwGif
y"meusaom

yuwdpdwft,ltqonf

ausmufoabFm0g'

tcsufw&yfjzpfaeojzifh ,if;t,ltqonf Ak'tbd"rma'oemawmfESifh tb,frQ


qefUusifaeaMumif;udk odomHkrQ oHk;oyfazmfjyygtHh/
jrwfpGmbk&m;\

tbd"rm a'oemawmft& pdwf

apwoduf

kyfESifhedAmef[l y&rww&m;av;yg;omvQif Sd\/ y&rww&m;av;yg;rSvGwfaom?


odkUr[kwf y&rww&m;av;yg;wdkU\ t&dyfta,mifrQomjzpf wu,frSdaom
t&mwdkUonf ynwfwdkU jzpfap\/ xdk y&rww&m;av;yg;wdkUwGif edAmefrSwyg;aom
pdwf apwoduf kyf y&rww&m;oHk;yg;wdkUonf Oyg'f XD bif obm0tm;jzifhomvQif
rjywfjzpfysufvsufSdukef\/ edAmefrSmrl Oyg'f XD bif [l rSdacs/
pdwfy&rwfonf odrIoabmrQomjzpf\/ xdkodrIoabm\ jzpfrIysufrIonf
vlomrefwdkUmPfjzifh rrDEdkifavmufatmif vsifjrefvS\/
xdkUaMumifh jrwfpGmbk&m;ucspfom;wdkU=pdwfuJhodkUvsifjrefpGmjzpf vsifjrefpGm csKyfaom oabmw&m;
wpHkwckudkrQ
igbk&m; jrifawmfrrl/
cspfom;wdkU pdwfy&rwf\ vsifaom tjzpfSdyHkudk Oyrmjyyif
rvG,fulygacs- [l t*Fkw&ygVdawmf? {uedygwf yPd[dwtp0*f owrokwf
a[mMum;awmfrlxm;avonf/
oH,kwft|uxm 0dbif;t|uxm q&mBuD;rsm;uvnf;pdwfonf vufzspfwwGuf (vQyfwjyuf) tcsdefwdkav; twGif;
uka#wodef;cefUyif jzpfcsKyfav\[k rdefUMum;awmf rlxm;Muavonf/
xdkUjyif pdwf[laom oabmonf rdrdwckwnf; rnfonfhtcgrQ jzpfdk;rSd?
apwoduf[kac:aom
pdwfrSDwG,f pdwfudkcs,fonfh obm0rsm;ESifh ,SOfpyfom jzpfay:NrJ jzpfay\/
apwoduf tenf;qHk;
,SOfygonf qdkaompdwfonf (puK0dnmOfpdwf ponf)yif apwodufckepfrsdK;ESifh
,SOfayao;\/
xdkpdwfapwodufwdkU\

jzpfyHkrSmvnf; cEmig;yg;Sdaom vlUavmu

taMumif;nDGwfrS jzpf jzpf vmaom obm0rsdK;jzpf\/ OyrmjrifpdwfjzpfzdkUtwGuf

puK0wK[laomkyf? lygHk[laomkyf? tvif;a&mif[laomkyfESifh

ESvHk;oGif;rI[laomemrf? uJhodkU 0wK tmHk tmavmu reodum&-[laom


taMumif;av;csuf aygif;qHk nDGwfygrS puK0dnmOf[laom jrifodpdwfjzpfay:vmjcif;
jzpf\/ tu,f xdktaMumif;av;yg;
rsufpdudkrdSwfxm;vQif jrifodpdwfy&rwf

rnDGwfvQif

(0g)

rkcsqwfqwf rjzpfonfrSm vufawGUyif/

b0ifpaom raem0dnmOfpdwfwdkUonfvnf; "rmHk[kac:aom tmHkrsm;udk


tmHkyMu&rSom jzpfay:dk; SdMuay\/ rnfonfh tmHkrQ rSdvQif rnfonfhpdwfrQ
jzpfay:vmrnf r[kwfay/
tbd"rma'oemxJrS y|mef;ygVdawmfBuD;onf obm0w&m;wdkU\ aygif;csKyf
usrf;BuD;jzpf\/
avmu SdSdorQ
tm;vHk; y|mef;

rnfonfh obm0rQ y|mef; 24-ypnf;e,fu

rvGwfacs/

tusHK;0ifonfcsnf;om
jzpf\/
xdky|mef;usrf;BuD;
tm&rPypnf;cef;udk wcrf;wem;
azmfjyxm;onfjzpf&m pdwfESifhtmHk qufoG,f qufoG,f jzpfyHkudk aphaphpHkpHk avhvm
odSdEdkifayonf/
jrefrmEdkifiH

tbd"rwo*vfusrf;ESifhwuG tbd"rma'oemudk

txdkuftavsmuf avhvmqnf;yl;rdol

rSeforQ pdwf[lonf Oyg'f

XDbif

taejzifh wckNyD;wck teE&ypnf;quf jzpfysufvsufomae&aom tedpw&m;rsdK;


jzpfaMumif;? pdwfrSeforQ apwoduf,SOfaMumif;? xdkpdwfonf qDrD;vQHuJhodkU vnf;aumif;
jrpfa&tvsOfuJhodkU vnf;aumif; tqufrjywf jzpfysufaeom obm0rsdK; jzpfaMumif;
em;vnfMuayonf/ odkU em;vnfrIonfvnf; aS;acwf aS;tcgxJu
ordkif;pOfquf q&mhq&mrsm;vufxufu qif;oufvmaom yd#uwfusrf;vm todrSef
tjrifrSefyif jzpfavonf/
xdkUjyif

y|mef;a'oem tm&rPypnf;cef;udk

MunfhvQif r*fpdwf

zdkvfpdwfwdkUonfomvQif y&rwfedAmefudk {ueftmHkyEdkifMuonf/ wenf;qdk&aomfy&rwfjzpfaom edAmeftppfudk omrefpdwfwdkUu


{uefrkcs tmHkryEdkifMuukef? rodEdkifMuukef? udavomuif;aom r*fpdwf
zdkvfpdwfwdkUuomvQif {uefrkcs rsufarSmufyEdkifMu odEdkifMuaMumif; bk&m;a[m
w&m;rSefudk awGUjrifMu&rnf jzpfayonf/
y&rwftppfjzpfaom r*fpdwf

zdkvfpdwfwdkU rnfonfhtcgrQ avmb? a'go?

arm[ paom tukodkvfapwodufwdkU

r,SOfEdkifMuay? tavmb ta'go

tarm[ (ynm) paom ukodkvfapwodufwdkUonfom ,SOfukef\/ avmb


a'go paom udavom,SOfaom pdwfwdkUonfum; tukodkvfpdwfwdkUonfom
jzpfukef\/ xdk

tukodkvfpdwfwdkUonf edAmeftmHkudk

r,lEdkifMuukef/ yrmtm;jzifh

rSuf jcif ,if wdkUonf &J&JNiD;NiD; awmifavmufaeaom rD;yHkBuD;\ teD;odkU


ruyfEdkifMuouJhodkU jzpfavonf/
uJhodkU yd#uwfawmfvm

tbd"rm

todrSefudk tajzrSeftjzpf NrJjrHpGm

pGJudkif ausmufoabFm0g'DwdkU\ a[majymcsufrsm;udk tenf;i,f pdppfjyaytHh/


ausmufoabFm0g'DdwdkU a&;om; a[majymaom a,m*DvufpGJpmtkyf
pmrsufESm (77) pifppfawmh yuwdpdwfudk avmb a'go ,SOfvmvQif avmb a'go
w&m;eJU ae&rSmyJ? avmb a'go
a'go

w&m;awG jzpfraevQif

if; avmb

w&m;awG&JU ukef&m Nidrf;&m edAmefw&m;eJU aeNyD;qdkwm xifSm;aew,f

r[kwfvm;
[l a&;om;a[majymxm;onfudk awGUMu&ay\/ pum;&yfudk aoaocsmcsm
pdppfMunfhaomf odkU

awGU&ay\/
ausmufoabFmq&mawmf a[maom yuwdpdwfonf avmb a'goESifh
,SOfwJhtcgvJ,SOf\? r,SOfwJhtcgvJ r,SOf[lay/ Ak'tbd"rmt& avmb a'goESifh
,SOfaom pdwfonf tukodkvfpdwfjzpf\/ xdkUaMumifh ausmufoabFmyuwdpdwfonf
avmb a'goESifh,SOfaomtcg tukodkvfpdwf jzpfay\/ avmb a'goESifh
r,SOfaomtcg edAmefw&m;ESifh aeav\/ xdktcg ausmufoabFmyuwdpdwfonf

(Ak'tbd"rmt&om qdkygrl) r*fpdwf zdkvfpdwf jzpfay&m\/ xdkyuwdpdwfonfyif


tukodkvfpdwf jzpfvdkuf?
r*fpdwf zdkvfpdwf jzpfvdkufESifh (vHk;csnf jrm;csnf) qdkouJhodkU jzpfaeSmavonf/
xdkUjyif xdkyuwdpdwfonf csKyfjcif;rSd pdwftwdkif;wdkif;yif jzpf\/ yuwdpdwfonf
tdk em ao (Oyg'f XD bif) rSd[l a,m*DvufpGJ ESm-25-ESifh
0drkwdomoem[kac:aom pmtkyf pmrsufESm 113-wdkU a&;om;azmfjyxm;onfudk
txl;

owdcsyfoifh\/ xdkpmtkyfwdkUu

qdkonfrSm

ausmufoabFm

yuwdpdwfonf tNrJxm0&wnfSdaeaom xm0&w&m;om jzpfaMumif;yifwnf;/


wGif bk&m;a[m pdwfy&rwfonfum; Oyg'f XD bif taejzifh rjywf
jzpfysufaeaom tedp t"k0 w&m;oabmom jzpf\/ ausmufoabFm
yuwdpdwfonfum; Oyg'f XD bif rSdyJ xm0&wnfNrJaom edp "k0 w&m;jzpf\/ odkU
BuD;rm;vSaom jcm;em;csufBuD;udk awGU&ay\/ wenf;qdk&aomf
ausmufoabFmyuwdpdwfonf Ak'tbd"rmvm pdwfy&rwfESifh ajymif;jyefusaom
pdwfwrsdK;om jzpfaMumif; awGU&ayonf/
ausmufoabFmyuwdpdwfonf olonfyif avmb a'goESifh,SOfvdkuf? olonfyif
edAmefESifh aevdkufESifh [dkbufuyf 'Dbufuyfvsuf Asmyg&rsm;ae&Smavonf/
txufyg tcsufwdkUudk pkaygif; qifjcifonfSdaomf ausmufoabFm0g'DwdkUonf
vl\udk,fcEmxJ yuwdpdwf[k olwdkUac:aom edp "k0 w&m;wrsdK; tcdkiftrm
Sdaeonf[k tajccHusus cH,lxm;MuaMumif; odomxifSm;avonf/ xdkyuwdpdwf\
tazmfjzpfaom

]]at;&mBuD; Nidrf;&mBuD;}} qdkonfh ausmufoabFmedAmefonfvnf;

vl\udk,fcEmxJyif

dSaeonf[k yl;wGJcH,lxm;aMumif; xifSm;ayonf/

xdkuJhodkU vl\udk,fcEmxJ edp "k0 jzpfaom yuwdpdwfESifh


xdkpdwf\tazmfjzpfaom edAmefqdkonfwdkU SdaeMuonf[k ,lqaom
Ak'yd#uwfawmfrsm;ESifh rnDrGwfaMumif; txl;y
o*[foifbl;aom

olrsm;onfyif

t,l0g'onf

ajymzG,fyif rvdkygacs/

ausmufoabFm0g'onf ax&0g' Ak'bmom

r[kwf[k odEdkifayonf/
odkUjzpfvQif ausmufoabFm0g'onf rnfonfh0g'rsdK; jzpfoenf;qdkaomf
jA[Zmvokwfawmf jrwfpGmbk&m; a[mMum;awmfrlxm;onfh rdpm'd|d
ajcmufq,fhESpfrsdK;xJu oo'd|d tygt0ifjzpfaom tw0g'rsdK;yif jzpfavonf/
tw0g'onf urmYa&aomufjrpf0g'BuD; jzpfonftm;avsmfpGm yHkpHtrsdK;rsdK;jzifh
urmYvlom;wdkUtwGif; csif;eif;0ifa&mufvsuf Sdavonf/
twonf vl\NrJaomtESpfom& obm0wrsdK;[l or,E&yk*dKvfrsm;u
cH,lvsufSdaeMu\/ twudk tao; tBuD;? (0g) tw y&rwr [lvnf;
cGJjcm;vufcH\/ twudk 0dnmOf[laom trnfopfwrsdK;jzifhvnf; rSnfac: tw\

t&nftaoG;wdkUudk xnfhoGif;\/ y&rwrBuD;udk teEwefcdk;awmfSifBuD;[l


owfrSwfum zef;qif;Sif 0g'ESifhvnf; qufoG,fvsufSd\/

twonf Ak'"r e,fy,ftwGif;odkU


0g'oefUpifa&;twGuf

yHkpHtrsdK;rsdK;jzifh

0ifwdk;wwf

wwd,oH*g,em wifcJh&onfrSm
txiftSm;jzpf\/
ausmufoabFm0g' yuwdpdwfqdkonfrSm edp "k0 Sdaejcif;? olonfyifvQif
avmb a'goESifh
,SOfvdkuf? edAmefESifhaevdkuf? arSmifcsnf
vuPm&yfwdkUaMumifh Ak'\

vif;csnf

jzpfaejcif;[laom

tewabmifay: ausmfaeaom tw0g'wrsdK;om jzpfaMumif;


odtyfayonf/
rSwfcsuf/

/cEmudk,fxJ
yufouf

edAmef

SdESifhaeonf[laom

t,lrSm;ESifh

edAmefcef; oHk;oyfcJhayNyD/

ax&0g' Ak'bmom\ trSefw&m;awmfum;? pdwfonf yifudk&if;tm;jzifh


jzLpifoefUSif;\/ Oyg'f
XD biftm;jzifh rjywf jzpfysufvsuf Sd\/ xdkpdwfonf avmb a'gopaom
tukodkvf apwodufwdkUESifh
,SOfvQif npfEGrf;\/

tukodkvfpdwf (tjypfSdaom raumif;usdK;ay;aompdwf)

jzpf&av\/ tavmb? ta'go? tarm[(ynm) ponfh ukodkvfapwodufwdkUESifh


,SOfvQif wifhw,f\/ ukodkvfpdwf(tjypfuif;aom aumif;usdK;ay;aompdwf)
jzpf&av\/
y&rwfedAmefudk {uef tmHkyEdkifaom pdwfonfum; avmukw&m?
ynmapwodufESifh,SOfaom pdwfrsdK;aywnf;/ ynmmPfjzifhom edAmeftmHkudk ,lEdkif\/
ynmmPfqdk&mvnf; avmuDtqifhxuf ausmfvGefaom tqifhjrifh avmukw&m
ynmmPfjzifhom rkcstm;jzifh edAmefudk jrifodEdkif\/ avmukw&m mPfynm
&Sd&eftwGufum; owdy|mefvrf;pOfudk usifhMuH ud;ukwf tm;xkwf&ayonf/
Ak'tbd"rmwGif ]]apwoduf}} oabmudk em;vnf&ef cJ,Of;vSay\/
vlomrefwdkUonf Ak'tbd"rmvm apwodufoabmudk pdwfESifh a&maESmaewwfMuayonf/
odkU pdwfESifh apwoduf okyfruGJMu&mrS (0g)
t,ltqrsm;

jcm;em;

r,HkMunfwwfMu&mrS

wufwufpifatmif vGJrSm;Mu&avonf/

,ck ausmufoabFm0g'DwdkUonf txl;ojzifh ausmufoabFm0g'udk


pwifwnfaxmifaom q&mawmfonf apwodufwdkU\ eufeJaom oabmobm0udk
,xmblwusatmif r,lEdkifcJhojzifh yuwdpdwf[laom tw udk,fcGJwckudk
zef;qif;rdvsufom; SdaMumif; oHk;oyf IjrifEdkifMuayonf/
yuwdpdwfqdkonfESifh yufouf rlvausmufoabFmq&mawmfrSp ,ck
pk'dwuq&mawmf OD;aEmbmotxd

aumuf,lyHk trsdK;rsdK; xGufvsufSdaeonf/

oufaocHjzpfaom ausmufoabFmpmtkyfrsm;udk zwfIoHk;oyfcJh&m yuwdpdwfudk

b0ifpdwf[lvnf;aumif;? zdkvfpdwf[l vnf;aumif;? 0dnmPp&d,[k ac:aom


tm0Zef;ESifh t[dwf 0dygufpdwfrsm; [lvnf;aumif; aumuf,lyHk oHkrsdK; awGU&ayonf/
odkU rlraoyJ rom;em; royf,yf jzpfae&onfrSm yifudk&if;uyif rlrrSefojzifh
wck,l,if; r[ef,if;? aemufwrsdK; ajymif;,l,if; jzpfaeyHkudk avhvmodSd&avonf/
yuwdpdwfqdkwm b0ifpdwfyifjzpfaMumif; ,lqajymqdkMuaomtcg
b0ifpdwfudk twdkif;wdkif;xm;[k
tdyfaysmfpOftcg

qdkygu

jzpfaompdwf (0g)

Ak'tbd"rmt&

b0ifpdwf[lonf

tdyfaompdwfrsdK; jzpf vlawGudk tdyfcdkif;aeovdk jzpfaomaMumifh tqifrajyaMumif;


odjrifvmaomtcg
yuwdpdwfqdkwm zdkvfpdwf[k ajymif;vGJ ,lqjyefavonf/
yuwdpdwfudk zdkvfpdwf[k ajymif;vGJ,lqjyefaomtcg pdwf-pdwftwdkif;wdkif;xm;[k
cdkif;&m vlomrefwdkUtm; zdkvf0ifpm;cdkif;ouJhodkU jzpfaejyefavonf/ wGif vlomref
ykxkZOfwdkUonf rnfonfhtcgwkef;u zdkvfpdwfudk &ESifhaeoenf;? odkU ar;p&m
ay:vmjyef\/ zdkvfpdwf &aeNyD;aom t&d,mjzpfyguvnf; zdkvfpdwfudk
twdkif;wdkif;xm;zdkU&m qHk;r&efyif rvdkjzpfjyefonf/

xdkUaMumifh yuwdpdwfudk

zdkvfpdwf[k,lq r[efaMumif;udk aemufvdkufwynfhrsm;u odvmMuavonf/


uJhodkU yuwdpdwfudk b0ifpdwfaumufvnf;roifh? zdkvfpdwfaumufvnf;
tHr0if cGifrus jzpfcJh&ojzifh ,ck aemufqHk;ay:tm;jzifh oD;jcm; 0denf;"dk&fq&mawmfrsm;\
aSUarSmuf pk'dwuq&mawmf OD;aEmbmou yuwdpdwfqdkonfrSm 0dnmPp&d,
trnf&aom tm0Zef;pdwf ESpfyg;ESifh t[dwf0dyguf0Dxdpdwfrsm; jzpfygonfbk&m; [l
avQmufxm;jyefavonf/
,ck aemufqHk;ay: yuwdpdwfonf rlv ausmufoabFm0g'udk uarmufur
tBuD;tus,f jzpfapavawmhonf/ taMumif;um; odkUwnf;/ ausmufoabFm0g'
a,m*DvufpGJpmtkyf yuwdpdwfonf avmb a'goESifh ,SOfaMumif; azmfjyxm;\/
,SOfwmudk jyrS r,SOfwJhtcg avmb a'go ukef&m edAmefESifhaeonf[k pum;oG,f
&ayrnf r[kwfavm/
,ck OD;aEmbmo\ yuwdpdwfu t[dwfBud,mESifh t[dwf0dygufpdwf
(puK0dnmOfpaompdwf)rsm; jzpfaeojzifh (Ak'tbd"rmt&) t[dwfBud,m?
t[dwf0dygufjzpfaom yuwdpdwf avmb a'gopaom tukodkvfapwodufrsm;
,SOfay;zdkU tMuyfdkufoGm;avonf/ t[dwfpdwfrSma&m
,SOfEdkifonf[k

ZGwfvkyfjyefyguvnf;

tukodkvfapwoduf

Ak'tbd"rmESifh wvGJwacsmfBuD; jzpfaeaMumif;

Al;ay:ovdk ay:ayawmhrnf/
uJhodkU rIEdkif ru,fEdkif jzpfaeojzifh tvif;a&mif jrif&m rSef;NyD; wdk;xGufouJhodkU
yuwdpdwfqdkaompum; yuwdo'g tydkygaeygonf/ aemiftcg zwfypfygrnf[l
avQmufxm;&jcif; jzpfaMumif; pum;toGm;tvmudk qifjcif IjrifawmfrlEdkifMuavNyD/
odkUvQif rkcsqwfqwfjzpf&yftm;jzifh xGufaygufr&Edkifojzifh yg;eyfvSaom
pk'dwuq&mawmf ausmufoabFm0g'D yk*dKvfu yuwdpdwfrcsKyfbl;qdkonfudkvnf;
wifpm; ajymMum;jcif;yg? yuwdpdwfonf edAmefESifh aeonf [laom
a&;om;csufonfvnf; wifpm; a&;om;jcif;yg? yuwdpdwfonf avmb a'goESifh
,SOfonf[k a[mMum;jcif;onfvnf; wifpm; a[mMum;jcif;yg [l
]]wifpm;}} wckwnf;ESifhyif ckcHumuG,foGm;onfudk awGU&ayonf/

orkwdopme,f o'gonf rkcso'g Oypmo'g [kESpfrsdK;ESpfpm; Sd\/


rkcso'gudk Oypmvkyf r&acs/ yHkpHtm;jzifh- xrif;csufonf (Mo'eH ypwd)udk
Oypmwifpm;onf[k ajymEdkif\/ taMumif;um; wu,fcsufonfrSm qef (w@Kv)
udkom csufaomaMumifhwnf;? xrif;pm;onf (Mo'eH bkOwd)udkrl

Oypmwifpm;onf[l rqdkEdkifacs/ taMumif;um; xrif;udkyif


rkcspm;aomaMumifhwnf;/ xdkUaMumifh
ausmufoabFm0g' ay:aygufvmuwnf;u rkcsqwfqwf taetm;jzifh
a[majyma&;om;vmcJhMuonfrSm oufaocH pmtkyfrsm;t&vnf;aumif;
ausmufoabFmw&m;aqGaEG;yGJrsm; t&vnf;aumif; odomvSayonf/ ,ck oD;jcm;
0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u yd#uwfusrf;*efrsm;jzifh ppfaq;MuonfhtcgMurS
wu,fajymwm r[kwfyg?

wifpm;ajymjcif;yg[k

acsyjcif;onf pk'dwuq&mawmf

ausmufoabFm0g'DwdkUtaejzifh tjypfudk 0efrcH&Jonfhoabm avQmcsvdkonfhoabmudk


awGU&ayonf/ wenf;tm;jzifh qdk&ygrl vSnfhpm;jcif;wrsdK;yif jzpfayonf/
xdkUjyif yuwdpdwfrcsKyfbl;qdkonfrSm
ajymcsif;jzpfygonf

[laom pum;udk

0'Eyk*dKvfu wifpm;

pdppfvQif rlvausmufoabFmq&mawmfu

wifpm; a[majymjcif;yg[k rnfonfhae&mrQ ra[mcJhacs/ ,ck MumydkifOD;aE


mbmou omvQif wifpm; a[mjcif;yg[k acsyjcif;jzpfonf/
tu,f pk'dwuq&mawmf OD;aEmbmo ajymonfhtwdkif; wifpm;dk;rSefvQif
yuwdpdwfonf trSeftm;jzifh csKyfygonf[k qdk&ma&muf\/ odkU yuwdpdwfonf
csKyfaysmufysufpD;onf qdkygu pdwf- pdwftwdkif;wdkif;xm;[laom ausmufoabFm0g'onf
tysufpD;BuD;ysufpD;NyD; jzpfav\/
odkUjzpfavaomaMumifh tusOf;csKyfqdk&aomf odkUjzpfay\? ausmufoabFm0g'
yuwdpdwf (rcsKyfpdwf) t,ltqtm;vHk;onf Ak'0g'r[kwf? yd#uwfusrf;*eftm;vHk;ESifh
qefUusifaom t,ljzpf\/ pdwfy&rwfw&m;onf
rjywfjzpfysufaeaom

Oyg'f XD bifjzifh

tedpw&m;omvQif jzpfonf[laom t,lonfomvQif

jrwfpGmbk&m;w&m;awmfrsm;ESifh udkufnDaom ormt,ljzpfayownf;/


txufazmfjyyg pum;&yfwdkUudk cHiHkMunfhIUvQif jrwfpGmbk&m;\0g'onf pdwfw&m;udk
tedp t"k0 [ka[mMum;aom 0g'jzpfaMumif; xifSm;pGm awGUjrif&rnfjzpfausmufoabFm0g'onf
0g'jzpfaMumif;

pdwfw&m;udk

xifSm;pGm awGUjrif&rnfjzpfonf[k
trSwf(1)wGif
yg0ifaom
0denf;"dk&fq&mawmfBuD;rsm;u pdppf
a0zefawmfrlMuonf/

EdkifiHawmf

edp "k0

ow[k ,lqxm;aom

oD;jcm;0denf;"dk&ftzGJU

14/
EdkifiHawmf oD;jcm; 0denf;"dk&ftzGJUtrSwf(1)\ aygif;Hk;oHk;oyfcsuf
(aumufcsuf)/
tydk'f
(42)

(1)

1342-ckESpf? jymodkvqef; (10)&uf (15?1?81)aeUu

EdkifiHawmf oD;jcm; 0denf; "dk&ftzGJU trSwf(1)odkU acsmif;OD;rdU OD;aumov yg


apm'uq&mawmf (3)yg;wdkUu ausmufoabFm0g'Dyk*dKvfrsm; a[majyma&;om;xm;aom
pmtkyf (16)tkyf? pmrl(2)ckESifh toH oGif;wdwfacG (3) acGwdkUudk oufaocHypnf;tjzpf
wifjyMuvQuf ,if; pmtkyfpmwrf;rsm;ESifh wdwfacGrsm; ygSdaom
a&;om;a[majymcsufrsm;aMumifh jrefrmEdkifiHw0ef;vHk; "r t"r tjiif;yGm;rI
0d0g'g"dukPf;rsm; jzpfyGm;NyD; jzpfyGm;qJjzpfaMumif;? apm'uyk*dKvfrsm; taejzifhvnf;
tqdkyg ausmufoabFmyk*dKvfwdkU\ a[majym a&;om;csufrsm;onf yd#uwfawmfrsm;ESifh
qefUusifonf[k ,lqaMumif;? odkUjzpf ausmufoabFm0g'udk EdkifiHawmf oD;jcm;
0denf;"dk&ftzGJUu t"r0g'tjzpfvnf;aumif;? ausmufoabFm
0g'Drsm;udk t"r0g'Dyk*dKvfrsm; tjzpfvnf;aumif; qHk;jzwfcsuf
csrSwfay;awmfrlyg&ef avQmufxm;
wifoGif;cJhMuayo
nf/
(2)

0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u ,if;apm'emcsufudk vufcHawmfrlMuNyD;

yxrOD;pGm oufaocHwifjyaom pmtkyf

pmwrf;rsm;

wdwfacGrsm;ESifh

oCFef;uRef;rdUe,f ausmufoabFm&dyfomrS

OD;aum0d'yg pk'dwuq&mawmf

pyfvsOf;?

(4)yg;wdkUtm; ar;jref; ppfaq;cJh&m pk'dwuyk*dKvftm;vHk;u apm'ubufu


wifjyxm;aom pmtkyf pmwrf;rsm; pmrlrsm; wdwfacGrsm;onf
ausmufoabFm0g'qdkif&m pmtkyf pmwrf; wdwfacGrsm;jzpfaMumif;? odkU&mwGif
xdkpmtkyfrsm;teuf pmtkyfoHk;rsdK;rSm (r*fayguf zdkvf0if edAmefjrif? "romupmr*Fvm ESifh
opmudkjrif Pfav,mOf pmtkyfrsm;udk qdkvdkonf)

a&;olrsm;

rSdawmhjcif;

qefUusifbufyk*dKvfrsm; jzpfoGm;jcif;wdkUaMumifh wm0efr,lEdkifawmhaMumif;? usefpmtkyf


(13)

rsdK;ESifhwuG

tjcm;oufao

wifjyaom ypnf;rsm;rSm

if;wdkU\ 0g'a&;&m oufaocHypnf; rsm;jzpfaMumif; 0efcHMuukefonf/ xdkoufaocH


ypnf;rsm;teuf pmrl(2)ckrSm w&m;0if a&;om;xkwfa0jcif; ry&ao;aMumif;
pk'dwuyk*dKvfwdkUu 0efcHavQmufxm;Muojzifh xdkpmrl (2)ckudk w&m;0ifoufaocH
ypnf;tjzpf 0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u r,lqMuyJ csefvSyfxm; cJhMuonf/
(3)
xdkUaemuf
apm'u
avQmufxm;awmif;qdkaeonfhtwdkif;
ausmufoabFm0g'onf
pk'dwuyk*dKvfrsm;u

yd#uwfawmfESifh

q&mawmfrsm;u
qefUusifaom

t"r0g'jzpfonf[k

0efrcHMuonfhtwGuf apm'u q&mawmfrsm;tm; xifSm;pGm apm'em&ef

0denf;"dk&f

q&mawmfrsm;u TefMum;cJhMuayonf/
(4)

apm'u q&mawmfrsm;onf 1342-ckESpf jymodkvqef; (14)&uf (19?1?

81)aeUu xyfrH ausmufoabFm0g'onf yd#uoHk;oG,f edum,fig;&yfwdkUESifh


nDGwfaom "r0g'
xkwfaqmifudk;um;

r[kwfyHkudk ygVdawmf t|uxm #Dum tudk;


wifjycJhMuonf/ ,if;odkUwifjy&mwGif

om"ursm;pGm

oufaocHtjzpf wifjyxm;aom ausmufoabFm0g' pmtkyfrsm;ESifh wdwfacGrsm;rS


aumufEkwfcsuf (33)
csufrQudk xkwfaqmifazmfjy apm'emMuavonf/
(5)

odkU avQmufxm;aom apm'em ESpf&yfaygif;ESifh pyfvsOf; 0denf;"dk&f

q&mawmfrsm;u odkU aumufcsuf,lawmfrlMuonf/


(u)

ausmufoabFm0g'

qHk;jzwf&eftwGuf

apm'uq&mawmfrsm;u

wifjyaom pmtkyf pmwrf; wdwfacG taxmuftxm;rsm;onf


oufaocHcdkifvHkonf/
(c)

,if;odkU oufaocH taxmuftxm; tcdkiftvHkESifh wifoGif;aom


apm'emjzpfjcif;aMumifh w&m;ojzifh pGJqdkaom "rapm'emjzpfonf/

(*)

ausmufoabFm0g'

pmtkyfrsm;rS xkwfEkwfazmfjyxm;aom

ausmufoabFmyk*dKvfwdkU\ a[majyma&;om;csufrsm;onf
apm'uyk*dKvfwdkUu yd#uwfawmfusrf;pmrsm;rS xkwfEkwf azmfjyxm;aom
ygVdawmf t|uxm #Dursm;ESifh qefUusifonf/
(6) pk'dwu ausmufoabFm q&mawmfwdkUonf azmfjyyg apm'u
q&mawmfwdkU\ apm'emcsufwdkUudk acsyonfh
cGifhyonfhtwdkif;

aom"empmvTmudk 0denf;"dk&ftzGJUu

1342-ckESpf? jymodkvjynfhausmf(3)&uf (23?1?81)aeUu

wifoGif;cJhMuonf/ xdkUjyif 0denf;"dk&ftzGJUu


ajzMum; avQmufxm;cJhMuonf/

ar;jref;ojzifh EIwfar;cGef;rsm;udkvnf;

xdkodkU pk'dwu

q&mawmfwdkU\ aom"em

acsyvTmrsm;ESifh EIwfajz xGufqdkcsufrsm;tay: 0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u odkU


aumuf,lMuonf/
(u)

pk'dwu q&mawmfav;yg;teuf
acsyavQmufxm;aom

OD;aqmifOD;Gufy

Mumydkif OD;aEmbmoonf (if;\

xGufqdkcsuft&) rlv ausmufoabFm q&mawmf OD;auo0 (ysHvGef)xH


udk,fwdkifudk,fus wynfhrcHvdkuf& tmp&d,0g' [wrk|d
r&Sdvdkufojzifh ausmufoabFm0g'ESifh

pyfvsOf;aomt&m

rlv0g'wnfaxmifol ausmufoabFm q&mawmf OD;auo0\tvdkudk


odol (rwk) yk*dKvf r[kwfaMumif;?
(c)

pk'dwu

q&mawmfrsm;onf

apm'emcsufrsm;udk

aom"emyum

acsyMu&m trSefw&m;bufodkU rvdkufMuyJ rdrdwdkU\q&mawmfbufodkUom


vdkufMu acsyajzqdkxm;Muonfudk awGU&aMumif;?
(*)

apm'emudk

acsy&mwGif ajzmifhajzmifhrSefrSef acsy aom"emjcif;

]]0'Eyk*dKvfom jy"mef;ygonf? 0'Eyk*dKvfu

odkUqdkvdkygonf}}

rdrdvdk&mudk qGJ,lEdkif&ef ud;pm;tm;xkwfxm;Muonfudk

ryyJ
[l

awGU&onf/

odkU&mwGif

pk'dwuq&mawmf MumydkifOD;aEmbmoonf ysHvGefNyD;aom

rlvausmufoabFm q&mawmf OD;auo0\ udk,fpm; 0'Eyk*dKvftjzpf


w&m;0if tcGifhta&;rSdaMumif;?

(C)
ausmufoabFm0g' tcsuftvufrsm;pGmwdkUudk rkcsa[majymjcif; r[kwfyg?
wifpm;
a[mjcif; ajymjcif;yg[k wifpm;csufudk tcgcgoHk;
acsyajymqdkMuonf/ odkU&mwGif oufaocH pmtkyfrsm; xdkuJhodkU
wifpm;a[majymjcif;jzpfaMumif;

rygSday/ odkUjzpf

0denf;"dk&ftzGJU aSUarSmufa&mufvmumrS ]]xrif;a&ylvm vQmvTJ}} qdkaom


pum;yHkuJhodkU
vdk&mqGJ vSD;vTJ ajymqdkEdkif&efom ,ckuJhodkU Oypmwifpm;jcif;udk ajymqdkjcif;
jzpfaMumif;? (i)

ajymvdk&if; a[mvdk&if;u odkUjzpfygonf/ odkU&mwGif

ajyma[m oHk;EIef;xm;aom pum;u


rSm;,Gif;aeygonf[lvnf;aumif;?
yd#uwfawmfESifh rnDGwfojzifh

vdk&if;t"dyg,f

ra&mufyJ

tcsuf tcsuf rsm;onf

yjyif&ef qHk;jzwfxm;ygonf

[lvnf;aumif; pk'dwuq&mawmfrsm;u 0efcHxm;onfudk awGU&aMumif;/


(p)

pk'dwu

q&mawmfwdkU\ acsyvTmwGif azmfjyxm;aom

ausmufoabFm0g'qdkif&m tcsuftvufrsm;ESifh
taxmuftudk;yaom

yd#uwfusrf;*efrsm;

rnDrGwfSdaeMu tudk;om"u rajrmufaMumif; awGU&onf? yHkpHtm;jzifh


yuwdpdwf edpwnfSdaeyHk? udk,fxJ edAmefSdaeyHk? kyfemrf"r ocFg&
w&m;wdkUudk 0dyemrI&yHk ponfwdkUudk
Sif;vif;azmfjy&m
rrSefruef

udk;um;aom

yd#uwfpmayrsm;udk

t,ltq

,lqxm;onfudk awGU&aMumif;/
(q)

qdktyfcJhNyD;aom tcsuftvufrsm;aMumifh pk'dwu

q&mawmfwdkU\

acsyxm;aom aom"emcsufonf w&m;ojzifh aom"emxm;aom


"raom"emr[kwfaMumif;/
odkUvQif EdkifiHawmf oD;jcm; 0denf;"kd&ftzGJU trSwf(1) q&mawmfrsm;u aygif;Hk;
oHk;oyfcsuf
(aumufcsuf)
csawmfrlMuonf/

"r t"r0d0g'g"dukPf;\
tusdK;,kwfyHkrsm;
ESpfSnfvrsm; "r-t"r tjiif;yGm;vmcJhaom ausmufoabFm0g' 0d0g'"dukPf;ESifh
ywfouf
ESpfzufaom apm'uq&mawmf pk'dwu q&mawmfwdkU\ pGJqdkcsuf? acsycsufwdkUudk
EdkifiHawmf oD;jcm;

0denf;"dk&f q&mawmfrsm;u txufwGif rusOf;rus,f pdppfoHk;oyfcJhMuNyD; jzpf\/ xdkUjyif


EdkifiHawmf oD;jcm;
0denf;"dk&f

q&mawmfrsm;onf

apm'uq&mawmfwdkU\ apm'emcsufrsm;omru

oufaocHtjzpf wifjyxm;aom ausmufoabFm0g' pmtkyfrsm;udkvnf; avhvmzwfI


oHk;oyfawmfrlcJhMu\/ toHoGif; wdwfacGrsm;udkvnf; em;axmif avhvmawmfrlcJhMu\/
odkU oHk;oyf avhvm&m w&m;awmftm; avsmfaomtcsuf wpHkw&mudk
awGU&vdrfhEdk;Edk;jzifh ajrmfudk;um avhvmcJhMuonf/ odkU&mwGif EdkifiHawmf oD;jcm; 0denf;"dk&f
q&mawmfrsm; ajrmfvifhMuovdk w&m;awmfESifh avsmfaom tcsufrsm;udk rawGUcJhMu&ay/

"r t"r jiif;cHkjcif;? "rudk


arSmufarSmufrSm;rSm; a[majym

t"r?

t"rudk

"r[l

a&;om;Mujcif;o
nfa,m a[mwd 0d0ga'g A[kZem[dwm,
A[kZemokcg,- [laom plV0g ygVdawmf
(212)ESifhtnDjiif;cHkjcif;onf

rsm;pGmaom vlwdkU\ tusdK;rJhjcif; qif;&Jjcif;wdkUudk

jzpfapEdkifaomaMumifh vnf;aumif;?
0d0g'g"du&Pyp,m

pwma&m

y&d0gygVdawmf(202) a[mawmfrlonfESifhtnD

t"du&PmZm,Ed-[laom
0d0g'g"dukPf;aMumifh

t"dukPf;av;yg;vHk; jzpfay:vmwwfaomaMumifh vnf;aumif;?


ar[d t|m&owL[d qEm*w *paEm cwH Oy[wH twmeHy&d[&wd- [laom
y&d0gygVdawmf (293)

a[mawmfrlonfESifhtnD "r t"r tjiif;yGm;jcif;paom

18-yg;aom uGJjym;aMumif;w&m;wdkUaMumifh qEm*wdodkU

vdkufolonf rdrdudk,fudk

wl;zdzsufqD;onf rnfjcif;aMumifhvnf;aumif;?
"rudk t"r? t"rudk "r[k a[majymMuaom yk*dKvfwdkUonf 0de,ypwdu=
0denf; w&m;awmfjrwf\ qefUusifbuf&efol? okwEmbd"rypwdu

okwefESifh

tbd"rmw&m;awmfjrwfwdkU\ qefUusifbuf&efol jzpfjcif;aMumifhvnf;aumif;?


tbd"rH y#dAma[aEm ro Zdepau y[m&H a'wd-[k t|omvdeDt|
uxm(30)q&m rdefUrSmawmfrlonfESifhtnD

tbd"rmudk

wm;jrpfaomolonf

bk&m;omoemawmfudk xdyg;ykwfcwfapmfum;&m a&mufaomaMumifhvnf;aumif;?


oAkwPH y#dAm[wd= oAkwPfawmfudk wm;jrpf&m a&mufaomaMumifh
vnf;aumif;?
aomwkumrH 0doH0ga'wd = oHo&mrS xGufajrmufaMumif;jzpfaom ed,smedu
bk&m;omoemawmf trSefudk Mum;emvdkoltaygif;udk todPf
cRwf,Gif;apaomaMumifhvnf;aumif;?
'ky#dyaEm [d omoeH bdEaEm owK "ro&Da& y[m&H a'wd-[k O'gef; t|
uxm (87) rdefUqdkawmfrltyfonfESifhtnD w&m;awmfudk rrSefruef raumif;ojzifh
usifhMuHa[majymolonf omoemawmfudk zsufqD;vsuf jrwfpGmbk&m;\
w&m;awmfwnf;[laom udk,fawmfjrwf ykwfcwfjcif;udk
ay;onfrnfaomaMumifhvnf;aumif;?
wxm t0lyoaE ye 0d0ga'g uare 0dkwGm ouavyd oHaC 0d0g'H ork|
maywd ('k-282)[k

0drwd0daem'eD #Dumq&m rdefUqdktyfonfESifhtnD "r t"r tjiif;yGm;aom


0d0g'g"dukPf; rNidrf;at;cJhygvQif oHCmtm;vHk;yif qufvuf tjiif;yGm;rIrsm;
jzpfay:vmapEdkifaomaMumifh vnf;aumif;?

ausmufoabFm0g'D q&mawmfwdkU a[majyma&;om;aeMuaom


ausmufoabFm0g'ESifh pyfvsOf;
"r

t"r

tjiif;yGm;vsufSdaom 0d0g'g"dukPf; Nidrf;at;ap&ef

&nfoefawmfrlMuvsuf

okw okwmEkavmr tmp&d,0g' (ygVdawmf t|uxm?

#Dum paom q&mpOfquf t,l0g') wdkUESifhtnD


0dedp,csrSwfMuukeftHh/

EdkifiHawmf oHCr[mem,u tzGJUu


aG;cs,fonfh
EdkifiHawmf A[dkoHCmh 0efaqmif q&mawmfrsm;om
yg0ifaom EdkifiHawmf oD;jcm; 0denf;"dk&f tzGJUtrSwf
(1)\ qHk;jzwfcsuf (vkyfxHk;vkyfenf;rsm; tydk'f 42)
EdkifiHawmf oD;jcm; 0denf;"dk&ftzGJU
trSwf (1)
1342 ckESpf- "r t"r
rIcif;trSwf (1)
(u)
apm'u1/ OD;aumov?
acsmif;OD;rdU/
2/ OD;y@dw?
rEav;rdU/
3/ OD;ukov? o&ufrdU
wdkUESifh(c)
pk'dwu1/ OD;aum0d'?
ouFef;uRef;rdUe,f/
2/ OD;aEmbmo?
rHkGmrdU/
3/ OD;0dok'?
ausmufqnf/
4/ OD;eEd,?
rEav;rdU
wdkU
\
ausmufoabFm0g' a&muf&m rdUe,f? &yfuGuf ^aus;GmwdkU "r t"r tjiif;yGm;aom
0d0g'g"dukPf;rIudk EdkifiHawmf oHCr[mem,u tzGJUu aG;cs,fonfh EdkifiHawmf
A[dkoHCmh0efaqmif q&mawmfrsm;om yg0ifaom EdkifiHawmfoD;jcm; 0denf;"dk&ftzGJUtrSwf(1)
0denf;"dk&f q&mawmfrsm;udk,fwdkif vufrSwfa&;xdk; "r0de,ESifhtnD qHk;jzwfcsuf
csay;awmfrlvdkufMuygonf/

qHk;jzwfcs
uf
(1)
jrwfpGmbk&m;\0g'onf
ausmufoabFm
0g'onf

"ruEmawmfudk

"ruEmawmfudk

tav;rxm;yJ

tav;xm;aom0g'jzpf
zdcGJzsufqD;aom

0g'jzpfcJhavaomaMumifh vnf;aumif;?
(2)

jrwfpGmbk&m\0g'onf

IrSwfyGm;rsm; tm;xkwfrISdrSom

edAmef&aom 0g'jzpf ausmufoabFm0g'onf IrSwfyGm;rsm;


tm;xkwfrI

rSdrS

edAmef&aom0g' jzpfcJhavaomaMumifh

vnf;aumif;?
(3)
jrwfpGmbk&m;\ 0g'onf cEmudk,fudkIvQif edAmef&Edkifaom 0g'jzpf
ausmufoabFm
0g'onf cEmudk,fudk IvQif edAmef r&Edkifaom0g' jzpfcJhavaomaMumifh
vnf;aumif;?
(4)

jrwfpGmbk&m;\ 0g'onf

kyfemrfudk

(ypu)

rsufarSmufyvsuf

I&aom0g'jzpf ausmufoabFm0g'onf kyfemrfudk rsufarSmufyvsuf


rI&aom0g' jzpfcJhavaomaMumifh vnf;aumif;?
(5)

jrwfpGmbk&m;\ 0g'onf awblrdu ocFg&w&m;wdkUudk owdyum


yGm;rsm;&aom 0g' jzpf ausmufoabFm0g'onf awblrdu
ocFg&wdkUudk owdyum ryGm;rsm;&aom0g' jzpfcJhavaomaMumifh
vnf;aumif;?

(6)

jrwfpGmbk&m;\

0g'onf

xifSm;Sdaom

0dyemPf jzpfay:vmaom
xifSm;rSdaomt&mudk

kyfemrfESpfjzmudk IrSom

0g'jzpf ausmufoabFm0g'onf

IrSom

0dyemPf jzpfay:vmaom0g' jzpfcJhavaomaMumifh vnf;aumif;?


(7)
jrwfpGmbk&m;\0g'onf
ausmufoabFm

cEmudk,ftwGif;rSm

edAmefrSdaom0g'jzpf

0g'onf cEmudk,ftwGif;rSm edAmefSdaom0g' jzpfcJhavaomaMumifh


vnf;aumif;?
(8)

jrwfpGmbk&m;\0g'onf aemufxyfwzef jyefvnf rylavmif&aom


Nidrf;at;csrf;omrI (oEdokc) tppftrSef [kwfonfudkom edAmef[k
a[maom0g'jzpf ausmufoabFm
0g'onf aemufxyfwzef jyefvnf ylavmif&aom
Nidrf;at;csrf;omrI (oEdokc)
tppftrSef r[kwfonfudk edAmef[k ,lqaom 0g'jzpfcJhavaomaMumifh
vnf;aumif;?

(9)

jrwfpGmbk&m;\ 0g'onf edAmefudk vdkcsifawmifhwrIudk ukodkvfqEom[k


a[maom0g' jzpf ausmufoabFm0g'onf edAmefudk vdkcsifawmifhwrIudk
tukodkvf ork',wPSm[k
,lqaom 0g'jzpfcJhavaomaMumifh vnf;aumif;?

(10) jrwfpGmbk&m;\0g'onf pdwfudk pdwftwdkif;wdkif; xm;r&aom0g'jzpf


ausmufoabFm
0g'onf pdwfudk pdwftwdkif;wdkif; xm;&aom0g' jzpfcJhavaomaMumifh
vnf;aumif;?
(11) jrwfpGmbk&m;\0g'onf tEko,udavom

Sdaom0g'jzpf

ausmufoabFm0g'onf tEko,udavom rSdaom0g'


jzpfcJhavaomaMumifh vnf;aumif;?

(12)
jrwfpGmbk&m;\0g'onf oum,'d|dudk y,fcGg&aom0g'jzpf
ausmufoabFm0g'onf
oum,'d|dudk ry,fcGg&aom 0g'jzpfcJhaomaMumifh vnf;aumif;?
(13) jrwfpGmbk&m;\0g'onf tmHkaMumifh pdwfjzpfay:vm&aom 0g'jzpf
ausmufoabFm
0g'onf pdwfaMumifh tmHkjzpfay:vm&aom0g' jzpfcJhavaomaMumifh
vnf;aumif;?
(14)
jrwfpGmbk&m;\0g'onf oDv orm"d ynm odumoHk;&yfvHk;udk jynfhpHkpGm
tm;xkwf&aom
0g'jzpf ausmufoabFm0g'onf oDv orm"d ynm odum
oHk;&yfvHk;udk

jynfhpHkpGm tm;rxkwf&aom 0g' jzpfcJhavaomaMumifh

vnf;aumif;?
(15) jrwfpGmbk&m;\0g'onf pdwfw&m;udk tedp t"k0 [k a[maom0g'jzpf
ausmufoabFm
0g'onf pdwfw&m;udk edp "k0 [k ,lqaom0g' jzpfcJhavaomaMumifh
vnf;aumif;?
,if; ausmufoabFm0g'udk ax&0g' yd#uwfawmfvm omoe"rrsm;ESifh
ravsmfuefatmif azmufjyef,Gif;uGuf qefUusifbuf jzpfaeaom t"r0g'[k
EdkifiHawmf oD;jcm;0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)
0denf;"dk&fq&mawmfrsm; tm;vHk;u wnDwGwfwnf; qHk;jzwfawmfrlMuonf/
EdkifiHawmf oD;jcm;0denf;"dk&ftzGJUtrSwf(1) Hk;awmfodkU oufaocHtjzpf
wifjyxm;aom ausmufoabFm0g'pmtkyf
ckwdkU

ygSdaom

(16)tkyfESifh

toHzrf;wdwfacG

3-

ausmufoabFm

0g'w&m;wdkUonfvnf; ax&0g' yd#uwfawmfvm omoe"rESifh


qefUusifbufjzpf&um; t"r0g'udk azmfjy&mjzpfaomaMumifh
EdkifiHawmfoD;jcm;0denf;"dk&ftzGJU

t"r0g'rnf\[k

trSwf(1)

0denf;"dk&fq&mawmfrsm; tm;vHk;u wnDwGwfwnf; qHk;jzwfawmfrlMuonf/


xdkausmufoabFm0g'udk a&;om;a[majymMuol &[ef; Sif
vlwdkUonfvnf;aumif;? ausmufoabFm0g'udk vdkufem usifhMuHud;ukwf tm;xkwfMuol
&[ef; Sif vlwdkUonfvnf;aumif;? ausmufoabFm0g'udk vdkvm;ESpfoufpGm
axmufcHtm;ay;Muol &[ef; Sif vlwdkUonfvnf;aumif;? t"r0g'DwdkUom
rnfukef\[l EdkifiHawmfoD;jcm;

0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1) 0denf;"dk&f

q&mawmfrsm;tm;vHk;u wnDwGwfwnf; qHk;jzwfawmfrlMuonf/

EdkifiHawmf oD;jcm;
0denf;"dk&fq&mawmfBuD;rsm;
pOf
bGJUawmfESifh ausmif;wdkuf
vufrSwf
(1)

OD;ok'e
(t*r[my@dw)
(obmywd)?
udkif;ukef;ausmif;wdkuf?
c&rf;rdU/

(2)

OD;aZmwdu (tzGJU0if)?

rdk;aumif;ausmif;wdkuf? rEav;rdU/
(3)

OD;aomrmbdod&D (tzGJU0if)?
bdk;OD;pdefausmif;? a0grdU/

(4)

OD;aZmwdygv (tzGJU0if)?
Mucwf0dkif;ausmif;wdkuf? yJcl;rdU/

(5)

OD;0daZm',mbd0Ho (tzGJU0if)?
r*FvmaZ,sHKausmif;?
Am;u&mwdkuf?
prf;acsmif;rdUe,f?
&efukefwdkif;/

(6)

OD;auo& (tzGJU0if)?
atmifr*Fvmausmif;wdkuf? o&ufrdU/

(7)

OD;0drvmbd0Ho (tzGJU0if)?
ykcef;ausmif;wdkuf? aTbdkrdU/

&ufpGJ/
/1342-ckESpf wydkUwGJvjynfhausmf (4)&uf? 1981-ckESpf azazmf0g&Dv (23)&uf
wevFmaeU/

tcef; (3)
NyD;\/

aemufqufw
GJ

ausmufoabFm0
g'
pGefUvTwfaMumif;0ef
cH

ausmufoabFm0g'ESifh oufqdkifaom 0dedp,udk


csrSwfNyD;aemuf
0denf;"dk&ftzGJU obmywd
q&mawmfbk&m;BuD;u pkwdwursm;tm;
rdefUMum;aom Mo0g'uxm
ausmufoabFm0g'D udk,fawmfav;rsm;udk eJeJ aNymp&mSdao;w,f/
udk,fawmfav;rsm;u pk'dwutaeeJU tacsvTmwifoGif;wkef;u ]]q&mawmfbk&m; .....
"r0g'vdkU tqHk;tNzwf ay;awmfrlygbk&m;? "r0g'DvdkUvJ qHk;Nzwfay;awmfrlygbk&m;}} vdkU
pmwrsufESmomomavmuf arwm&yfcH awmif;yefxm;wmeJU q&mawmfvJ oem;wJhpdwfeJU
pOf;pm;ygw,f/ vrf;rSefwJhenf;eJU vkyfay;r,f/ vkyfay;csifw,f/ 'gayr,fhapm'ursm;u
wifoGif;aom apm'emcsufrsm;udk aNzMu&mrSm pk'dwursm;[m wykpmrS
"r0de,eJUtnD aNzSif;Edkifwm rSdygbl;/ 'Dawmh q&mawmfrsm;uvnf; bk&m;Sif\
rsufESmawmfudkomMunfhNyD; ax&0g' yd#uwfawmfrsm;eJU rnDwJh ausmufoabFm0g'udk
]]t"r0g'}} tJ'D0g'udk vufcH,HkMunf a&;om; a[maNym tm;ay;aeMuwJh
&[ef;Sifvlrsm;udk ]]t"r0g'D}} vdkUom qHk;Nzwfcsuf csvdkufMu&ygawmhw,f/
'DqHk;Nzwfcsufu EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&frsm;u csrSwfwJh qHk;Nzwfcsuf
NzpfwJhtwGuf b,frSmrS t,lcHvdkU r&ygbl;/ 'Dawmh OD;Zif;wdkUudk oem;wJhtwGuf q&mawmf
eJeJ tMuHay;csifwmu tZmwowfrif;eJU ywfoufwJh oifcef;pmudk ,lzdkUNzpfygw,f/
tZmwowfrif;[m crnf;awmfudk

owfrdwmeJU tdyfraysmf pm;r0ifEdkifatmif

Nzpfae&ygw,f/ aemufawmh q&mZD0u&JU tultnDudk,lNyD;


tNypfudk

bk&m;SifxHoGm;vdkU

tNypftm;Nzifh xkwfazmfavQmufxm; awmif;yefwmeJU tdyfraysmf pm;r0ifa&m*g

aysmufuif;HkrQru r[mt0DpdodkU usa&mufEdkifwJh tNypfqdk;BuD;rS vGwfNyD;


O'i&Ji,favmufom usa&muf&Ncif;Nzifh oufomwJhtusdK;udk
&Sdovdk
tSifbk&m;wdkUvJ
rdrdwdkUtrSm;rsm;udk
trSm;vdkU
0efcHavQmufxm;Muyg/
oifhavsmf

EdkifiHawmfoHCr[mem,uxHrSm

t"rNzpfwJh

ausmufoabFm0g'udk

pGefUvTwfvdkuf&if

xdkufwefwJh tusdK;w&m;rsm;udk &SdcHpm;cGifhSdwmudk udk,fwdkifudk,fus awGUuH

cHpm;Mu&ygvdrfhr,f/
NyD;awmh aemufxyf

tMuHay;csifwm Sdao;w,f/ tJ'guawmh

igwdkUbk&m;SifvJ tpOfoNzifhw&m;a[mawmfrlavhSdygw,f/ w&m;a[mwJhtcgrSm


'geuxm oDvuxm pwJh uxmtpOfNzifh a[mawmfrlavhSdygw,f/ tSifbk&m;wdkU[m
bk&m;Sif a[mavhSdovdk a[mMu&if uxmtpOfvJus bk&m;SiftvdkawmfvJ uswJhtNyif
tSifbk&m;wdkU vdkvm;wJh vmbfvmbawGvJ aygrsm;NynfhpHkvmEdkifygw,f/ tckawmh

ighSifwdkU[m bk&m;Sif 0wfa&awmfudk 0wfNyD; bk&m;Sif a[movdk ra[myJeJU rdpm0g'


rdpm"rrsm;udk bmaMumifhrsm; trSm;rSm;t,Gif;,Gif; a[mcsif&ygovJ/ 'Dvdk
a[mcsifwm[m
avmbaMumifh

vmbfvmbaMumifh qdk&rvdk

Nzpfaew,f/

wdwdqdkwm

NzpfwmyJ/ usrf;*efrsm;rSm tJovdk Sdygw,f/ ighSifwdkU

,lqvufcHxm;MuwJh wdwdt,luawmh ]]'H opmbdeda0o um,*E}} vdkU ac:wJh


t,lrsdK; Nzpfw,f/ ]]'ar0 opH armCrnH}} igwdkU t,lom rSefw,f? tNcm;

wyg;aomyk*dKvfwdkU t,ltqawG[m rrSefbl;?


toHk;rusbl;/ tJovdk,lq

tcsnf;ESD; tv[

a[maNymaeMuwm[m tukodkvf tBuD;tus,fNzpfw,f ighSifwdkU/ 'DvdkeJU aooGm;Mu&if


ukodkvftusdK;udk r&yJ

tyg,fvm;wwfygw,f/ tJ'Dawmh q&mawmfrsm;

aNymwJhpum;udk ighSifwdkU av;av;eufeuf pOf;pm;rSwfom;NyD; ighSifwdkU


t,l0g'aNymif;Muyg? tckvdk tMuHay; aNymwm[m aumif;aom pdwfapwemeJU wdkufwGef;
aNymMum;aeNcif; Nzpfygw,f/
odkU ponfNzifh 0denf;"dk&ftzGJU obmywd q&mawmfbk&m;BuD;u tus,ft0Hh
tMuHy Mo0g' qHk;rpum; >rufMum;awmfrlygonf/

qufuyf&ef
Ou|
EdkifiHawmf oHCr[mem,utzGJUcsKyf
ZrK'Dyausmif;aqmif? urmat;ukef;aNr?
&efukefrdU/
&ufpGJ/ 1342-ckESpf? wydkUwGJvNynfhausmf 4&uf?
1981-ckESpf? azazmf0g&Dv 23&uf?
wevFmae
U/
taMumif;t&m/
rIcif;trSwf(1)

/EdkifiHawmf oD;Ncm;

0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)\ "r t"r

qHk;Nzwfcsufudk qufuyfygonfbk&m;/
&nfTef;csuf/

/1342-ckESpf? Nymodkvqef;(8)&uf? 1981-ckESpf


Zefe0g&Dv(13)&uf aeUpGJyg EdkifiHawmf oHCr[mem,utzGJUu
aG;cs,fonfh EdkifiHawmf A[dkoHCmh0efaqmif q&mawmfrsm;om
yg0ifaom

EdkifiHawmf oD;Ncm;

0denf;"dk&ftzGJU

trSwf(1) zGJUpnf;Ncif; trdefUpmudk &nfTef;ygonf/


dkaopGm avQmufxm;ygonfbk&m;,if;trdefUpmt& vkyfxHk; vkyfenf;

tydk'f(25-26-35)wdkUESifhtnD obmywd

aG;cs,fwifaNrmufNyD;vQif yHkpH(5)Nzifh apm'u pk'dwu q&mawmfrsm;udk qifhac:


1342-ckESpf? Nymodkvqef;(10)&uf? 1981-ckESpf? Zefe0g&Dv(15)&ufaeU (1)em&DtcsdefwGif
&efukefrdU urmat;ukef;aNr ty&a*g,meausmif;aqmif txufxyf oD;Ncm;
0dedp,Hk;cef; apm'u pk'dwuwdkU\ yxrtBudrf wifoGif;Ncif;rsm;udk
Mum;emcJhygonf/
1342-ckESpf? Nymodkvqef;(14)&uf? 1981-ckESpf? Zefe0g&Dv(19)&uf?
aeU(1)em&DtcsdefwGif apm'uq&mawmfwdkU\ aemufqHk;wifoGif;Ncif;udk Mum;emcJhMu
1342-ckESpf? NymodkvNynfhausmf(3)&uf?
1981-ckESpf? Zefe0g&Dv(23)&uf? aeU(1)em&DtcsdefwGif pk'dwuq&mawmfwdkU\ aemufqHk;
wifoGif;Ncif;udk
Mum;emcJhMuygonf/
rSwfcsuf/
/ apm'u pk'dwuwdkU\ xGufqdkcsufrsm;udk pmrlNzifh
wifoGif;apcJhygonf/

,if;xGufqdkcsuf pmrlrsm;ESifh oufaocHtNzpf wifNyxm;aom


ausmufoabFm0g'qdkif&m pmtkyf pmwrf; wdwfacGrsm;udk 1342-ckESpf?
NymodkvNynfhausmf(4)&ufaeUrSp aeUpOfaeUwdkif; MunfhIem;axmif oHk;oyfMuvsuf qdkif&m
yd#uwfawmfrsm;ESifhvnf; wdkufqdkif ndEdIif;cJhMuygonf/

,if;odkU tBudrfBudrf tzefzef wdkufqdkifndEdIif;MuNyD;aemuf 1342-ckESpf?


wydkUwGJvNynfhausmf
(1-2-4)&ufaeUrsm;wGif

0denf;"dk&fq&mawmftm;vHk;

pHknDpGm<ua&mufawmfrlMu

apm'uq&mawmf pk'dwuq&mawmfwdkU\ rsufarSmuf qHk;Nzwfcsufudk zwfMum;um


csrSwfcJhMuygonf/
wynfhawmfrsm; EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)\ qHk;Nzwfcsuf
(0dedp,pmwrf;)udk
,ck yl;wGJqufuyfygonfbk&m;/

EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU


trSwf(1)
q&mawmfrs
m;

(1)

OD;ok'e (obmywd)
(t*r[my@dw)
udkif;ukef;ygVdwuodkvf?
c&rf;rdU/

(2)

OD;aZmwdu (tzGJU0if)
rdk;aumif;wdkuf? rEav;rdU/

(3)

OD;aomrmbdod&D (tzGJU0if)
bdk;OD;pdefausmif;? a0grdU/

(4)

OD;aZmwdygv (tzGJU0if)
Mucwf0dkif;ausmif;?
yJcl;rdU/

(5)

OD;0daZm',mbd0Ho (tzGJU0if)
r*FvmaZ,sHKausmif;? prf;acsmif;rdUe,f? &efukefrdU/

(6)

OD;auo& (tzGJU0if)
atmifr*Fvmausmif;wdkuf? o&ufrdU/

(7)

OD;0drvmbd0Ho (tzGJU0if)
ykcef;ausmif;wdkuf? aTbdkrdU/

t"r0g'Nzpfonfh ausmufoabFm0g'udk
pGefUvTwfaMumif;
y#dnmOfay;onfh tcrf;tem;
aqmifGufcsufrsm;
EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1) q&mawmfrsm;u
]]ausmufoabFm0g'udk t"r0g'
if;0g'udk ouf0if,HkMunfaeolrsm;udk t"r0g'Drsm;}} [k qHk;NzwfMu ,if;qHk;Nzwfcsufudk
trIwGJESifh wuGEdkifiHawmf oHCr[mem,utzGJUxH tyfESHMuygonf/
if;udpESifh
ywfoufNyD;
oHCr[mem,utzGJU

aqmifGufzG,f&mrsm;udk

EdkifiHawmf

wGJzuftusdK;awmfaqmif q&mawmf OD;crm0k"-u atmufygtwdkif;


Sif;vif;aqmifGufawmfrlygonf/

q&mawmf OD;crm0k"\
Sif;vif;aqmifGufcsuf
EdkifiHawmf oHCr[mem,utzGJUu ausmufoabFm0g' "r t"r 0d0g'g"du&P
0dedp,ESifhpyfNyD;
wynfhawmfwdkU aqmifGuf&rnfh udprsm;Sdygonf/
,if;udprsm;rSm(1)

EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"kd&f q&mawmfBuD;rsm;u rdrdwdkU qHk;Nzwfcsufrsm;udk

EdkifiHawmf oHCr[mem,u tzGJUodkU tyfESif;Ncif;udpNzpfygonf/ ,if; udpudk oD;Ncm;


0denf;"dk&ftzGJU obmywdNzpfawmfrlonfh c&rf;rdU udkif;ukef;ausmif;wdkuf t*r[my@dw
q&mawmfbk&m;BuD;u EdkifiHawmf oHCr[mem,u
t*r[my@dw

anifwkef;

'kwd,tzGJUcGJ

Ou|

q&mawmfbk&m;BuD;tm;

0dedp,NzwfxHk;udk trIESifhwuG vTJtyfonf Nzpfyg ,ck


vufcHNyD;ygNyDbk&m;/
(2)

apm'uq&mawmfrsm;u pk'dwuq&mawmfrsm; tay:

tmCmw

rmefrme xm;Sd r[kwfyJ t"r0g'rsm; yaysmuf "r0g'rsm;om


ay:xGef;apvdkaom apwemaumif;rsm;Nzifhom apm'emMuygrnf-[k
0efcHcsuf

xm;SdcJhMuovdkyif

y#dnmOf

pk'dwuq&mawmfrsm;uvnf;

0denf;"dk&ftzGJU\
qHk;Nzwfcsufrsm;twdkif;
0efcHxm;cJhMuygonf/
,if;odkU

vdkufemMuygrnf[k

0efcHxm;MuonfESifh avsmfnDpGm ,cktcg t"r0g'Nzpfaom ausmufoabFm0g'udk


pGefUvTwfygaMumif;ESifh aemif tem*wfumvvnf; ,if;t"r0g'udk a[maNymNcif;
a&;om;Ncif; aqG;aEG;Ncif; wdwfacGzGifhNcif; paom trIwdkUudk rdrdwdkUudk,fwdkifvnf;
ryvkyfMuyg/ wynfh'um 'umrrsm;udkvnf; ryvkyfMuap&ef wm;NrpfMurnf

NzpfaMumif; y#dnmOf pmwrf;udk zwfMum;um udk,fwdkifcH0efcsuf vufrSwfa&;xdk;Mu&ef


Nzpfygonf bk&m;/
(3)

,aeU 1342-ckESpf wydkUwGJvNynfhausmf 4-&uf (1981-ck?

azazmf0g&Dv 23-&uf) wevFmaeU t"rNzpfaom ausmufoabFm0g'udk


pGefUvTwfvdkufMuonfESifhwydifeuf oHCmhzGJUpnf;yHk taNccHpnf;rsOf; Oya'abmiftwGif;odkU
tSifbk&m;wdkU (pk'dwursm;) ouf0ifNyD;om; NzpfoGm;Muygvdrfhrnf/ xdkodkU
ouf0ifNyD;aMumif; ay:vGifxifSm; tSifbk&m;wdkU &Sdoifhaom tusdK;w&m;rsm;
&SdEdkifMua&;twGuf rdrdwdkU taNccHa'orsm;odkU
rdUe,foHCem,utzGJU
b,faeU

b,f&uf

Nyefa&mufMuonfhtcgrSm

Ou|q&mawmfrsm;xH

]]wynfhawmfwdkUonf

b,ftcsdeftcgu t"rNzpfaom ausmufoabFm0g'udk


avQmufxm;Mu&ef

pGefUvTwfNyD; NzpfygaMumif;}}

Nzpfygonf/ wynfhawmfwdkU EdkifiHawmf oHCr[mem,u tzGJUuvnf; oufqdkif&m


Nynfe,f^wdkif;? rdUe,f?
&yfuGuf^aus;Gmtkyfpk oHCem,u q&mawmfrsm;ESifh oufqdkif&m
tmPmydkifrsm;xHudk tSifbk&m;wdkU
&oifh&xdkufonfh oHCmhtzGJUtpnf; toD;oD;rSm yg0ifcGifhrsm; &Sdatmif TefMum;oifh
TefMum;xdkufaom tcsuftvufrsm;udk arwm&yfcH
qdkcJhonfhtwdkif;

TefMum;xm;ygrnf/

aqmifGufMuNyD; oHCmhtzGJUtpnf; yg0ifrSomvQif

oHCmhtzGJUtpnf;rsm; yg0ifonfh yk*dKvfrsm;tm;om xkwfay;aom


omoem0ifrSwfwrf;rsm;udk tSifbk&m;wdkU &SdMurnfNzpfygonf/
odkU ponfNzifh
pk'dwuq&mawmf

Sif;vif;

4-yg;u atmufygtwdkif;
vufrSwfudk toD;oD;

>rufMum;NyD;aemuf Sif;vif;csuftydk'f(2)t&

y#dnmOfpmwrf;udk Gwfzwfum udk,fwdkif0efcHcsuf

a&;xdk;Muygo
nf/

udk,fwdkif 0efcHcsufpmwrf;ESifh
vufrSwfrsm;
y#dnmOf0efcHcsuftwdkif;(u)
(c)

t"r Nzpfaom ausmufoabFm 0g'udk pGefUvTwfygaMumif;/


aemuf tem*wfumvvnf; ,if;t"r0g'udk a[maNymNcif; a&;om;Ncif;
aqG;aEG;Ncif; wdwfacGzGifhNcif; paom trIwdkUudk rdrdwdkUudk,fwdkifvnf;
yvkyfMurnf r[kwfonfhtNyif wynfh'g,um 'g,dumrwdkUudkvnf;
ryvkyfMuap&ef

wm;NrpfMurnfNzpfygaMumif; atmufwGif 0efcHcsufvufrSwf

a&;xdk;Muygonf/

(1)

OD;aEmbmo
oufawmf-45? odum-25?
aTausmif;? MumydkifGm? rHkGmrdUe,f/

(2)

OD;0dok'
oufawmf-49?
odum-25?
ausmufoabFm&dyfom?
ausmufqnfrdU/

(3)

OD;eEd,
oufawmf-59? odum-22?
ig;pdkUwdkuf?
ausmufoabFm&dyfom?
rEav;rdU/

(4)

OD;aum0d'
oufawmf-50? odum27?
ausmufoabFm&dyfom?
usdKupHbk&m;taSUbuf?
ouFef;uRef;rdUe,f?
&efukefrdU/

EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"kd&ftzGJU


trSwf(1)u
ausmufoabFm0g' "r-t"r 0d0g'g"dukPf;rIcif;
ppfaq;&ef
(vkyfxHk;vkyfenf; tydk'f 44-udk
rSD;onf) Nynfaxmifpk qdkS,fvpforw
NrefrmEdkifiHawmf EdkifiHawmf oD;Ncm;
0denf;"kd&ftzGJU trSwf(1)
1342-ckESpf? "r-t"rrIcif;
trSwf(1)
apm'u-

OD;ukov? tvif;a&mifausmif;? o&ufrdU?


rauG;wdkif;/ OD;aumov? odrfawmfausmif;?
acsmif;OD;rdU? ppfudkif;wdkif;/
OD;y@dw? aNrmifwdkuf? a';0ef;taSUydkif;? atvrf;? rEav;rdU? rEav;wdkif;/

pk'dwu-

OD;aEmbmo? aTausmif;? MumydkifGm?


rHkGmrdUe,f/ OD;0dok'? ausmufoabFm&dyfom?
ausmufqnfrdU/ OD;eEd,? ig;pdkUwdkuf?
ausmufoabFm&dyfom? rEav;rdU/
OD;aum0d'? ausmufoabFm&dyfom? usdKupHbk&m;taSUbuf?
ouFef;uRef;rdUe,f/

trItaMumif;t&
m ausmufoabFm0g'ESifh ywfouf "r-t"r
tNiif;yGm;rI/ EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)
zGJUpnf;onfhaeU1342-ckESpf? Nymodkvqef;(8)&uf?
1981-ckESpf? Zefe0g&Dv(13)&uf t*FgaeU?

EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)


tzGJU0ifrsm;
(1) OD;ok'e

(t*r[my@dw)

udkif;ukef;ygVdwuodkvf? c&rf;rdU/ (2) OD;aZmwdu


rdk;aumif;wdkuf? rEav;rdU/

(3) OD;aomrmbdod&D

bdk;OD;pdefausmif;?

a0grdU/ (4) OD;aZmwdygv


Mucwf0dkif;ausmif;? yJcl;rdU/
(5) OD;0daZm',mbd0Ho r*FvmaZ,sHKausmif;? prf;acsmif;rdUe,f?
&efukefrdU/ (6) OD;auo&

atmifr*Fvmausmif;wdkuf?

o&ufrdU/
(7) OD;0drvmbd0Ho

ykcef;ausmif;wdkuf? aTbdkrdU/

rIcif;rSwfwrf
;
EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)
obmywdq&mawmf\ rIcif;
pwifppfaq;onfrS NyD;qHk;onfhaeUtxd
NzpfpOfrSwfwrf;
trSwfpOf
1

aeUpGJ

taMumif;t&
vufrSwf
m
1342-EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)
ckESpf?
tzGJU0ifq&mawmf
Nymodkvqe ckepfyg;vHk; pHknDpGm
f;
wufa&mufonf/
11-apm'uoHk;yg;ESifh pk'dwuav;yg;wdkU
&uf?
vmMuonf/
15-1-81 -obmywdu EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)
0dedp,Hk;
zGifhvSpfaMumif;
aMuNimonf/
-EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)
zGJUpnf;onfhtrdefUudk zwfMum;onf/
-obmywdrdefUcGef;
aNymMum;onf/
-apm'ursm;\

yxrtBudrf wifoGif;Ncif;udk

Mum;em apm'emvTmudk oufaocHpmtkyf

pmwrf;

wdwfacGrsm;ESifh wuG vufcHonf/


-pk'dwursm;u apm'uq&mawmfrsm;\ pGJcsufudk
0efrcHyJ Niif;qdk acsyMuygrnf[k yxrtBudrf

OD;ok'

wifoGif;onfh taeNzifh avQmufxm;Muonfudk


2

(yHk)
e

Mum;emonf/
obmyw
1342-ckESpf -0denf;"dk&f q&mawmf ckepfyg; pHknDpGm wufa&mufonf/
Nymodkvq

-apm'uoHk;yg;ESifh pk'dwuav;yg;wdkU vmMu\/

ef;

-apm'ursm;u aemufqHk;wifoGif;Ncif;

(14)&uf?

zwfMum; wifoGif;onf/

19-181

apm'emvTmudk

-pk'dwursm;\ aemufqHk;wifoGif;Ncif;udk
a&;om; zwfMum; wifoGif;&ef?

pmNzifh

1342-ckESpf? NymodkvNynfhausmf(3)&uf (23-181)aeU(1)em&DodkU

(yHk)
OD;ok'

csdef;qdkvdkufonf/
3

1342ckESpf?

-0denf;"dk&f q&mawmf ckepfyg;vHk; pHknDpGm


wufa&mufonf/

Nymodk

-apm'uoHk;yg;ESifh pk'dwuav;yg;wdkU
vmMu\/

vNynfhaus

obmyw

mf (3)&uf? -pk'dwursm;u aemufqHk;wifoGif;Ncif;


zwfMum;
23-1wifoGif;Muon
81
f/

pmvTmudk
(yHk)
OD;ok'

-,ck wifoGif;xm;Muaom apm'em aom"emrsm;udk


4

1342ckESpf
wydkUwGJ

wydkUwGJvNynfhaeUxd

vNynfh

(9)em&DcGJxdwMudrf? aeUvnf(1)em&DrS nae(5)em&DxdwMudrf?

(19-181)
5

aocsmpGm oHk;oyfMunfhINyD; qHk;Nzwfcsuf csEdkifrnfh&ufudk


-1342-ckESpf?
NymodkvNynfhausmf(4)&uf
(24-181)aeUrSp

1342ckESpf
wydkUwGJ
vNynfhaus
mf
1-&uf
(20-281)

eHeuf(7)em&DrS

n(7)em&DrS (10)em&Dxd wMudrf

aeUpOfaeUwdkif;

tvkyfcsdefowfrSwf

t"r rIcif;qdkif&m

"r

e
obmyw
d
(yHk)
OD;ok'
e

obmyw
0dedp,vkyfief;rsm;udk vkyfudkif aqmifGufMuonf/
-EdkifiHawmf oD;Ncm;0denf;"dk&f q&mawmf
ckepfyg;vHk; d
pHknDpGm
wufa&mufonf/
-apm'uoHk;yg;ESifh pk'dwuav;yg;wdkUvnf; vmMuonf/
-tm;vHk; vufrSwf a&;xdk;MuNyD;aemuf
obmywdq&mawmfu
Hk;pwif zGifhvSpfaMumif; rdefUMum;onf/
-xdkUaemuf

ausmufoabFm0g'ESifh

pyfvsOf;onfh

apm'em aom"emcsufrsm;tay:

(yHk)

0denf;"dk&fq&mawmfwdkU\

OD;ok'

tao;pdwf

oHk;oyfcsufrsm;udk 0denf;"dk&fq&mawmf OD;auo&?

OD;aZmwdygvESifh OD;0daZm',mbd0HowdkUu toD; toD;

obmyw

zwfMum;awmfrlMuonf/ nae(4)em&Dtcsdef

&yfem;vdkufonf/

1342ckESpf?
wydkUwGJ
vNynfhaus
mf
2-&uf?
21-281

-EdkifiHawmf oD;Ncm;0denf;"dk&f q&mawmf


ckepfyg;vHk; pHknDpGm
wufa&mufo
nf/
-apm'uoHk;yg;ESifh pk'dwuav;yg;wdkU
vmMuonf/
-tm;vHk; vufrSwfa&;xdk;NyD;aemuf
aeUvnf(12)em&DwdwdtcsdefwGif obmywdq&mawmfu
Hk;pwifzGifhvSpfaMumif; rdefUMum;onf/
-if;aemuf

ausmufoabFm0g'ESifh pyfvsOf;onfh

apm'em aom"emrsm;tay: 0denf;"dk&fq&mawmf


OD;0drvmbd0HoESifh OD;aomrmbdod&DwdkUu ESpfBudrfpD?
OD;aZmwdygv OD;0daZm',mbd0HoESifh OD;auo&wdkUu
wBudrfpD toD;oD; zwfMum;Muonf/
-nae(6)em&DwGif &yfem;NyD; vNynfhausmf(3)&ufaeUonf
7

1342ckESpf?
wydkUwGJ
vNynfhaus
mf
4-&uf?
23-281

(yHk)
OD;ok'
e
obmyw

we*FaEGaeUNzpf Hk;rzGifhawmhyJ vNynfhausmf(4)&uf


d
-EdkifiHawmfeHeuf(8)em&DrS
oD;Ncm;0denf;"dk&f
q&mawmf qHk;Nzwfcsuf
wevFmaeU
(10)em&DtwGif;
ckepfyg;vHk; pHknDpGm
wufa&mufo
nf/
-apm'uoHk;yg;ESifh pk'dwuav;yg;wdkU
vmMuonf/
-tm;vHk; vufrSwf a&;xdk;MuNyD;aemuf
eHeuf(8)em&DtcsdefwGif
Hk;pwifzGifhvSpfaMumif; obmywd q&mawmfu
rdefUMum;onf/
-if;aemuf rEav;rdk;aumif;wdkufq&mawmf OD;aZmwduu aygif;Hk;oHk;oyfcsuf (aumufcsuf) udkzwfNyD;
obmywd udkif;ukef;q&mawmfBuD;u qHk;Nzwfcsufudk
zwfMum;awmfrlonf/

(yHk)

-qufvuf tp,a'oemawmfudk a[mMum;vsuf

OD;ok'

pk'dwu q&mawmfrsm;udk qHk;rawmfrlonf/

-if;aemuf

EdkifiHawmfoHCr[mem,utzGJU Hk;wnfSd&m obmyw

ZrK'Dy ausmif;aqmif txufxyfodkU tm;vHk; oGm;a&muf d

ppfaq;Ncif;/
7/
apm'uNzpfoltydk'f (35)
(36)
OD;y@dw? aNrmifwdkuf? a';0ef;taSUydkif;? atvrf;? rEav;rdU/
tm; rdrdoDvudk qifNcifatmufarh&ef owday;NyD;aemuf apm'uyk*dKvfu xGufqdkonfrSmausmufoabFm0g'onf

t"r0g'omNzpfaMumif;

apm'emwifoGif;

avQmufxm;ygonf/
(apm'emvTmyl;wGJ)
pmtkyf(18)rsdK;ESifh wdwfacG(3)acGwdkUudk taxmuftxm;tNzpf wifNy
avQmufxm;ygonf/
pk'dwubufrS vufrcHaom usrf;pmtkyf(3)tkyfrSm ausmufoabFm0g'
pmtkyfrsm;om NzpfygoNzifh apm'u apm'emvTm t"r0g'tNzpf wifoGif;Ncif;udk
vufcHyg&ef avQmufxm;ygonf/
ausmufoabFm0g'onf t"r0g' NzpfaMumif; usrf;*eftaxmuftxm;rsm;ESifh
(19-1-81)aeUwGif wifNyavQmufxm;rnfNzpfaMumif; avQmufxm;ygonf/
(yHk) 1-OD;ok'e
(yHk) 4-OD;aZmwdygv
(yHk) 3OD;aomrmbdod&D
(yHk) 2-OD;aZmwdu
(yHk) 7-OD;0drvmbd0Ho
(yHk) 6-OD;auo&
(yHk) 5-OD;0daZ',mbd0Ho

ppfaq;Ncif;/
8/
pk'dwuNzpfoltydk'f (35)
(36)
OD;aEmbmo? aTausmif;? MumydkifGm? rHkGmrdUe,f/
tm; rdrdoDvudk qifNcifatmufarh&ef owday;NyD;aemuf pk'dwuyk*dKvfu xGufqdkonfrSmEdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)onf ausmufoabFm0g'ESifh ywfouf
"r t"rtNzpf pdppfNcif;udk cH,lrnfNzpfaMumif; udk,fwdkif vufrSwfa&;xdk;
uwdcH0efyxm;onfh pmGufyg vufrSwfonf wynfhawmfwdkU(4)yg;\ udk,fwdkif
vufrSwfrsm; [kwfrSefaMumif; avQmufxm;ygonf/
pmtkyf(18)rsdK;ESifh wdwfacG(3)acGwGJwdkUteuf pmtkyf(3)tkyfNzpfaom (1)
r*faygufzdkvf0if edAmefNrif? (2) edAmefudkNrif Pfav,mOf? (3) "romupm
r*Fvmpmtkyfrsm;onf ausmufoabFm0g' pmtkyfrsm; r[kwfaMumif; avQmufxm;ygonf/
xdkUaemuf
"r0g'omNzpf

ausmufoabFm0g'onf t"r0g'

r[kwfyJ

usrf;*ef taxmuftxm;rsm;ESifhwuG wifNyrnf NzpfaMumif;

avQmufxm;ygonf/ (aom"emvTmudk yl;wGJxm;ygonf)


(yHk) 1-OD;ok'e
(yHk) 4-OD;aZmwdygv
(yHk) 3OD;aomrmbdod&D
(yHk) 2-OD;aZmwdu
(yHk) 7-OD;0drvmbd0Ho
(yHk) 6-OD;auo&
(yHk) 5-OD;0daZ',mbd0Ho

EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)


wnf&mXmeodkU
apm'u pk'dwu
<ua&muf&ef
yifhavQmufpm
(vkyfxHk;vkyfenf;rsm;
tydk'f-35)
EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU
trSwf(1)
1342-ckESpf "r t"r rIcif;
trSwf(1)
apm'u-

OD;ukov? tvif;a&mifausmif;? o&ufrdU?


rauG;wdkif;/ OD;aumov? odrfawmfausmif;?
acsmif;OD;rdU? ppfudkif;wdkif;/
OD;y@dw? aNrmifwdkuf? a';0ef;taSUydkif;? atvrf;? rEav;rdUwdkUESifh

pk'dwu-

OD;aEmbmo? aTausmif;? MumydkifGm?


rHkGmrdUe,f/ OD;0dok'? ausmufoabFm&dyfom?
ausmufqnfrdU/ OD;eEd,? ig;pdkUwdkuf?
ausmufoabFm&dyfom? rEav;rdU/
OD;aum0d'? ausmufoabFm&dyfom? usdKupHbk&m;taSUbuf?
ouFef;uRef;rdUe,f/

wdkU\ ausmufoabFm0g'ESifhywfouf "r t"rtNzpf tNiif;yGm;rIwGif 1342-ckESpf


wydkUwGJvNynfhausmf(1)&uf (20-2-81) aomMumaeU

rGef;vGJ(1)em&DtcsdefwGif 0dedp,

csrSwfrnfNzpfygoNzifh apm'uESifh pk'dwu ESpfbufvHk;onf EdkifiHawmf oD;Ncm;


0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1) wnf&mXme ty&a*g,meausmif;aqmif

urmat;odkU

udk,fwdkifNzpfap? udk,fpm;vS,fvTwfNzpfap
<ua&mufMu&rnf/
w&yf&yfudkvnf;

rdrdwdkU\ taxmuftxm;tNzpf wifNyvdkonfh

pmGuf pmwrf;

wygwnf;
,laqmifvmMu&rnf/
1342-ckESpf? wydkUwGJvqef;(12)&uf
EdkifiHawmf oD;Ncm;

(16-2-81)

0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1) wHqdyf dkufESdyf udk,fwdkif


vufrSwfa&;xdk;vdkufonf/

wevFmaeUwGif

(b'Eok'et*r[my#dw)
obmywdq&maw
mf
EdkifiHawmf
oD;Ncm;0denf;"dk&ftzGJUtrSwf(1)
urmat;ukef;aNr?
&efukefrdU/
&ufpGJ? 1342-ckESpf? wydkUwGJvqef; 12-&uf/
1981-ckESpf? azazmf0g&Dv (16)&uf/

1342-ckESpf? wydkUwGJvNynfhausmf
(4)&uf
1981-ckESpf? azazmf0g&Dv 23-&uf? wevFmaeU eHeufwGif
EdkifiHawmfoHCr[mem,utzGJU tpnf;ta0;cef;r
ausmufoabFm0g' acgif;aqmif q&mawmf(4)yg;wdkU\
ausmufoabFm0g'udk pGefUvTwfaMumif;
y#dnmOfay;onfhtcrf;tem; rdefUMum;aom EdkifiHawmf
oHCr[mem,utzGJU 'kwd,Ou| t*r[my@dw
b'E0drv
anmifwkef; q&mawmfbk&m;BuD;\
Mo0g'uxm
,refESpfu NyD;cJhaom NrefrmEdkifiH wEdkifiHvHk;Sd *dkPf;aygif;pHk omoemawmf oefUSif;
wnfwHh NyefUyGm;a&;twGuf aqmifGufawmfrlvmMuaom

oHCmhtpnf;ta0;yGJBuD;u

vrf;pOfcsrSwfcsuft& EdkifiHawmf oHCr[mem,utzGJUu BuD;r;NyD; oD;Ncm;0denf;"dk&frsm;


cefUtyfum EdkifiHawmftwGif;rSm xdkxdk taMumif;rsm;t& ppfaq;oifh pHkprf;oifh
qHk;Nzwfoifhonf[k ,lq&onfh 0g'toD;oD;teuf ausmufoabFm0g'udk
pdppfqHk;Nzwf&eftwGuf EdkifiHawmf oHCr[mem,u tzGJUu oD;Ncm;0denf;"dk&ftzGJU
trSwf(1)udk zGJUpnf;ay;cJhygonf/
xdktzGJUwGif c&rf;rdU udkif;ukef;ausmif;wdkuf

t*r[my@dw

q&mawmfbk&m;BuD;u obmywdtNzpf aqmifGufawmfrlygonf/ q&mawmfbk&m;BuD;


BuD;r;NyD; aqmifGufcJhonfh EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)onf
pdppfqHk;NzwfNcif; apm'u pk'dwu yk*dKvfwdkUuvnf; oufqdkif&mudprsm;udk
wifNyaNymqdkNcif; ponfNzifh tbufbufu aqmifGufcJhMuonftm;avsmfpGm ,ck
1342-ckESpf? wydkUwGJvNynfhausmf 4-&uf wevFmaeU eHeuf 10-em&D tcsdefrSm
ausmufoabFm0g'udk qHk;Nzwfa&;ESifh pyfvsOf;onfh udpt&yf&yfrsm;udk
aqmifGufNyD;qHk;oGm;ygNyD/
odkU auseyfzG,f&m

t&yf&yfESifh NyD;qHk; atmifNrifoGm;onfhtwGuf

wynfhawmfrsm; EdkifiHawmfoHCr[mem,utzGJU 'kwd,Ou|taeNzifhtvGefyif


auseyf0rf;aNrmufNcif; Nzpf&ygonf/ odkUNzpf&onfh

pdwfESvHk;csrf;omNcif;

om,mNcif;wnf;[laom t0dy#dom&aMumifh ESpfouf0rf;aNrmufNcif;

ygarmZ

yDwdpaom aumif;usdK;w&m;rsm; Nzpfay:vm&Ncif;rSm aumif;aom


taMumif;w&m;rsm;aMumifh Nzpfay:vm&Ncif;Nzpfygonf/ odkU aumif;aom
taMumif;w&m;awG Nzpfay:vm&Ncif;rSm

EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)\

t*wdw&m;av;yg; rvdkufpm;yJ w&m;awmfESifhavsmfnDpGm aqmifGuf


qHk;NzwfawmfrlMuNcif; apm'u q&mawmfrsm;uvnf; ta,medaomreodum&
paom

ESvHk;

roGif;oifhonfh

tcsufrsm;udk

ESvHk;roGif;yJ

omoemtusdK;oufoufudk MunfhNyD; tNcm;wbuftay:rSmvnf; rvdkrkef;xm;pdwf


remvdkpdwf aum"

Oyem[ paom pdwfxm;rsdK;udk rarG;NrLMuyJ vdktyfaom udpt&yf&yfudk aNymqdkMu


aqmifGufMuwJhtwGuf
NyD;Nywf&Ncif;Nzpfygo
nf/
pk'dwu[k qdk&onfh ausmufoabFm0g'

SdonfhtwGuf

ausmufoabFm0g'D[k ac:&aom yk*dKvfrsm;uvnf; ,ckaeUyifvQif

y#dnmOfpmwrf;udk

udk,fwdkifGwfqdkum udk,fwdkif vufrSwfa&;xdk; oGm;MuonfrSm olawmfaumif;oabmNzifh


udpt&yf&yfudk a,medaomreodum& aSUxm;NyD; aumif;Nrwfaom ESvHk;oGif;Nzifh
em,lum omoemawmfrSm tvGefta&;BuD;aom aNymqdkqHk;rvG,fulrI
aom0pwm*kPf tNynfht0Nzifh em,laqmifGufoGm;Mu ,ckuJhodkU acsmarmaNyNypfpGm
atmifNrifNyD;qHk; oGm;&Ncif; Nzpfygonf/
wynfhawmfrsm;

udptwGuf pwifaqmifGufuwnf;u

]]udpBuD;onf pdwfESvHk; rcsrf;aNrhzG,f&m 0dy#dom& w&m;awG b,fyk*dKvf oEmefrSmrS


rNzpfMuyJESifh tm;vHk;yif a,medaomreodum&aSUxm; aom0pwm r*Fvmw&m;Nzifh
aNymqdkMu yrlMu aqmifGufMuNcif;Nzifh pdwfESvHk;csrf;omp&m t0dy#dom& t&if;cHNyD; xdkrS
wqifhwufum ygarZ yDwd paom ukodkvfw&m;awG NzpfyGm;NyD; udpt&yf&yf om,m
aNyNypfpGm NyD;Nywfygap}} [k qkawmif;ygonf/ qkawmif;HkrQru waeU
2-Budrf arwmvnf;
ydkUocJhygonf/
,ck aqmifGufawmfrlMuonfh yk*dKvftm;vHk;onf y#dyutoGif raqmifyJ
omoema&;udpudk
OD;wnfNyD; aqmifGufMuaomaMumifhom ,ckvdk acsmarmaNyNypfpGm
NyD;aNrmufatmifNrifMuNcif; Nzpfygonf/
'DudpBuD;udk pwifaqmifGufpOfu wynfhawmf tifrwef ylyefrdygonf/ ,ckvdk
at;at;csrf;csrf; atmifNrifoGm;awmh wynfhawmfrsm; tm;vHk;onf pdwfESvHk;
MunfomNcif; [laom t0dy#dom&awG NzpfMu&ygonf/ xdkrS wqifhwufNyD;
]]t0dy#doma&m ygarmZwm,}} [lonfh t|uxmpum;twdkif; Ekaom yDwd [laom
ygarmZ NzpfMu&ygonf/ xdkrS wqifhwufNyD; ]]ygarmZH yDwwm,}} qdkonfhtwdkif;
tm;BuD;aom yDwdNzpfMu&ygonf/ yDwdrS ]]yDwd okcwm,}} qdkonfhtwdkif; yDwdrS
wqifhwufNyD; udk,fpdwfcsrf;omNcif;=okc NzpfMu&ygonf/ ]]okcH ormawm,}}
qdkonfhtwdkif; okcrS orm"dNzpfMu&ygonf/ ]]orm"d ,xmblwPm,}} qdkonfhtwdkif;
orm"drS [kwfwdkif;rSefpGm odNrifNcif;=
,xmblwPf NzpfMu&onf/ if;rS tqifhqifhwufNyD; yg&rDtm;avsmfpGm tEkyg'g
y&dedAmeftm; Oyed,owdNzifh aus;Zl; yEdkifMuygvdrfhrnf/ xdkodkU rNzpfEdkifonfyJ xm;ygOD;?
xdkw&m;wdkU\ taNccHawmh NzpfMu&ygvdrfhrnf qdkwmudk aNymMum;vdkygonf/

xdkodkUNzpfMu&onfhtwGuf tm;vHk;aom yk*dKvfrsm;tay: wynfhawmfwdkUonf pifMu,faom


omoedu pdwfxm;Nzifh trsm;BuD; MunfdkrI yGm;Mu&ygonf/

ausmufoabFm0g'DvdkU owfrSwfxm;Muonfh q&mawmfrsm;onfvnf; bmyJNzpfNzpf


q&mawmfrsm;
qHk;Nzwfcsuftwdkif; >cif;csufrJh vdkufemygrnf[k 0efcHxm;Muonfhtwdkif; ,ckwifu
y#dnmOfpmwrf;udk zwfMum;Gwfqdkum udk,fwdkifvnf;

0efcHcsuf

vufrSwf

a&;xdk;oGm;Mu&ygonf/ y#dnmOfudk udk,fawmfrsm; taeNzifh tvGef


wefzdk;xm;awmfrlMuvdrfhrnf/
]]opH ykeyd opEd bkZ rkudys rkpaw}} [k avmuDou#usrf;rsm;tqdkt& ]]opH?
rSef\/ ykeyd opH? aemufxyfvnf; rSef\/ wd? odkU/ bkXH Oudys?
vufHk;vufarmif;udk aNrmufwef;/ Opaw? qdktyf\}} [k vmSdonfhtwdkif; ,cktcg
0efcHcsufpmwrf; Gwfqdkum udk,fwdkif vufrSwfa&;xdk; oGm;MuonfESifh avsmfnDpGm
aemiftpOfoNzifhvnf; vufawGUusus vdkufemaqmifGufoGm;Muvdrfhrnf[k wynfhawmfrsm;
,HkMunf aNrmfvifh ESvHk;xm;Muygonf/
omoemawmfrSm

oNA[pm&D oDwif;oHk;azmfaumif;rsm; taeNzifh

qufqHoGm;&ef tqifoifhSdygonf/
]]igwdkUy#dnmOfudk

odkU vdkufem aqmifGufoGm;MurnfqdkvQif

xdkUaMumifh

wynfhawmfrsm;u

udpt&yf&yftwGuf

igwdkU wefzdk;xm;rnf/ igwdkUtwGuf omoemawmfBuD;udk rxdcdkuf

rdk;EGrf;ap&}} [l olawmfaumif; pdwfxm;rsdK; tpOfoNzifh xm;EdkifMuygap[k aNymMum;&if;


Mo0g'uxmudk ed*Hk;csKyfygonfbk&m;/
y&dowfrsm;u om"ktEkarm'emac:qdk tcrf;tem;udk atmifNrifpGmNzifh
kyfodrf;vdkufMuygonf/

1342-ckESpf? wydkUwGJvNynfhausmf (4)&uf (23-2-*1)


wevFmaeUwGif
ZrK'Dyausmif;aqmifSd EdkifiHawmf
oHCr[mem,utzGJU
tpnf;ta0;cef;r
usif;yaom
EdkifiHawmf oHCr[mem,utzGJUu
ausmufoabFm0g'
"r t"r0d0g'g"dukPf; 0dedp,tay:
aqmifGufcsufESifh pyfvsOf;
'kwd,tBudrf txl;tpnf;ta0;
rSwfwrf;
eHeufydkif
;
(9;15-em&DrS 11;15-em&D
txd)
tpnf;ta0;odkU wufa&mufolrsm;
eHeufydkif;

tpnf;ta0;udk 9;15-em&D

tcsdefwGif

pwifusif;yygonf/

EdkifiHawmf oHCr[mem,utzGJU ('kwd,tzGJUcGJ)0if q&mawmfrsm;? EdkifiHawmf oD;Ncm;


0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)
0denf;"dk&fq&mawmfrsm;? apm'u pk'dwuq&mawmfrsm;? oHCmawmfrsm;ESifh
NynfhxJa&;ESifh omoema&;
0efBuD;Xme? 'kwd,0efBuD; OD;tkef;ausmf? omoema&; OD;pD;Xme TefMum;a&;r;csKyf
OD;MunfGefU tr;yaom t&mxrf; trIxrf;rsm; tygt0if y&dwfowf 100-ausmf
wufa&mufMunfdkMuygonf/

aqmifGufcsufrsm;
1/

tpDtpOf(1)t& omoemawmfw&yfvHk;ESifh oufqdkifonfh

"r

t"r

tNiif;yGm;vsufSdaom ausmufoabFm0g'ESifhywfouf EdkifiHawmf oHCr[mem,utzGJUu


zGJUpnf;ay;aom EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)u ppfaq;
qHk;Nzwftyfaom ausmufoabFm0g'udk t"rtNzpf qHk;Nzwfxm;onfh 0dedp,pmwrf;udk
EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1) obmywd? Ou| b'Eok'e
(t*r[my@dw) c&rf;rdU udkif;ukef;ausmif;wdkuf q&mawmfu EdkifiHawmf

oHCr[mem,utzGJU ('kwd, tzGJUcGJ) 'kwd, Ou| q&mawmfb'E0drv


(t*r[my@dw)xH tyfESHawmfrlygonf/
2/

tpDtpOf(2)t&---

(u)

EdkifiHawmf oHCr[mem,utzGJU ('kwd, tzGJUcGJ)

wGJzuftusdK;awmfaqmif q&mawmf OD;crm0k"-u omoemawmf oefUSif; wnfwHh


NyefUyGm;a&; *dkPf;aygif;pHk oHCmhtpnf;ta0;BuD; NzpfaNrmufa&;twGuf
aqmifGufawmfrlpOfumvuyif ausmufoabFm0g'ESifh ywfouf "r t"r tNzpf
qHk;Nzwfawmf ,lEdkif&eftwGuf

te,fe,f

t&yf&yfrS

arwm&yfcH

wdkifMum;pmrsm;

ay;ydkUcJhMuoNzifh
0denf;"ruH t"dukPf;rIcif;rsm; aNzSif; qHk;Nzwfa&;qdkif&m vkyfxHk;vkyfenf;rsm; tcef;
(7) tydk'f(57)wGif
]]EdkifiHawmf oHCr[mem,u
omoemawmf w&yfvHk;ESifh

tzGJUonf

t"dukPf;

av;rsdK;wdkUteuf

oufqdkifaom "r
tvdkUiSm EdkifiHawmf

t"rpaom tNiif;yGm;onfh

A[dkoHCmh0efaqmifrsm;xJrS oifhavsmfaom
tzGJJUudk

rIcif;rsm;udk

ta&twGufNzifh

qHk;NzwfEdkif&ef

oD;Ncm;

0denf;"dk&f

wdkufdkufzGJUpnf;ay;&rnf}} [k owfrSwf Ny|mef;xm;cJhaMumif;? ,if; Ny|

mef;csufESifhtnD zGJUpnf;cJhonfh EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)u


ausmufoabFm0g'udk "r t"rtNzpf ppfaq; 0g'udk t"r vdkufemolrsm;udk
t"r0g'DtNzpf 0dedp, tqHk;tNzwf ay;Ncif;NzpfaMumif;?
(c) ,if;uJhodkU 0dedp, csrSwfonfh trdefUudk pk'dwuq&mawmfav;yg;wdkUu
pGefUvGwfvdkufemygrnf[k
EdkifiHawmf

EIwfNzifh

y#dnmOf

0efcHcsuf

ay;xm;NyD;NzpfaMumif;udk

oD;Ncm;

0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1) obmywd Ou|q&mawmfBuD;u trdefUSdoNzifh ,if;


0dedp,trdefUudk EdkifiHawmf oHCr[mem,u tzGJUu xyfrH zwfMum; wifNy
avQmufxm;Ncif; ryawmhaMumif;?
(*)
tqHk;tNzwf

ausmufoabFm0g'ESifh

ywfouf

"r

t"rtNzpf

0dedp,

rcH,lrD tcsdefuyif apm'uESifh pk'dwuwdkUu ]]wynfhawmfwdkUonf

EdkifiHawmf oHCr[mem,u tzGJU\ tqHk;tNzwfESifh TefMum;csufrsm;udk tNynfht0


vdkufem aqmifGufrnf NzpfygaMumif;}}

Nzifh y#dnmOf

0efcHuwdrsm; ay;xm;NyD;cJhoNzifh ,ck 0denf;"dk&f q&mawmfBuD;rsm;xH


tqHk;tNzwftwdkif; vdkufemygrnf[k 0efcHcJhMuNcif;onf aSUaemuf pum;ESpf&yf
vdkufavsmnDGwfcJhNyD;NzpfaMumif; vdkufemMu&eftwGuf
aNymvdkonfrSm

wynfhawmfwdkU

tenf;i,f

qufvuf

omoemawmfxrf;

Sif&[ef;rsm;onf v[ku tmywfudk a'oemuH yMu&m yxrydkif; taeNzifh


rdrdwdkU yrSm;cJhaom tNypftmywfrsm;udk ruG,frrSwf

tcsif;csif; tNyeftvSef

0efcHMu&ygonf 'kwd,ydkif; taeNzifh uJhodkUaom tmywfrsdK;udk aemif tem*wf


umv ryvkyfawmhyg[laom

apmifhpnf;Ncif; (tm,woH0&) trIudk yMu&ovdk

,ckvnf; yxrydkif; taeESifh 0denf;"dk&f q&mawmfBuD;rsm;\ txH 0efcHuwd ycJhMuayNyD/


tem*wfumvtwGuf rdrdwdkU\

ausmufoabFm0g'udk

a[maNymNcif;

a&;om;Ncif; aqG;aEG;Ncif; wdwfacGzGifhNcif;paom 0g'NzefUrIrsm;udk wynfhawmfwdkUvnf;


yvkyfMurnf r[kwfonfhtNyifwynfh'g,um 'g,dumrrsm;wdkUtm;vnf; ry
rvkyfMuap&ef wm;Nrpfygrnf[laom ]]tm,w oH0&}} taeNzifh udk,fwdkif 0efcHuwdudk
zwfMum;&ef udk,fwdkif vufrSwfa&;xdk;Mu&ef vdktyfygaMumif; rdefUMum;awmfrlygonf/
3/

tpDtpOf(3)t& pk'dwu q&mawmfav;yg;wdkUu

rdrdwdkU\ y#dnmOf

0efcHcsuftwdkif; (u) t"r0g'udk pGefUvTefygaMumif;? (c) aemif tem*wfumvvnf;


,if; t"r0g'udk a[maNymNcif; a&;om;Ncif; aqG;aEG;Ncif;

wdwfacGzGifhNcif; paom

trIwdkUudk

rdrdwdkU udk,fwdkifvnf; yvkyfMurnf r[kwfonfhtNyif wynfh'g,um

'g,dumrwdkUudkvnf; ryvkyfMuap&ef wm;NrpfMurnf NzpfygaMumif;udk


udk,fwdkifzwfMum;0efcH udk,fwdkifvufrSwfa&;xdk; pGefUvTwfMuygonf/

4/
tpDtpOf(4)t& EdkifiHawmf oHCr[mem,utzGJU ('kwd,tzGJUcGJ)
wGJzuftusdK;awmfaqmif
q&mawmf OD;crm0k"u--(u) ,cif ausmufoabFm0g'ESifh ywfouf "r t"r tNiif;yGm;aerIaMumifh
oHCmhtzGJUtpnf; tqifhqifhwGif yg0ifcGifhr&yJ MuOfz,fxm;Ncif;cH&aom
&[ef;oHCmrsm;onf ,aeU
1342-ckESpf?

wydkUwGJvNynfhausmf (4)&uf? (23-2-81) aeUwGif ausmufoabFm0g'udk

pGefvTwfvdkufMuonfhtwGuf oHCmhtzGJUtpnf; taNccHpnf;rsOf; tcef;(2) tydk'f(5)ESifh


tydk'f(11)wdkUt&
]]ax&0g'*dkPf; toD;oD;rS &[ef;oHCm[lorQonf oHCmhtzGJUtpnf;twGif;
tvdktavsmufyg0ifNyD; rdrdwdkUESifh oufqdkifaom *dkPf;rsm;wGifaomfvnf;aumif;?
taNccHpnf;rsOf;t& zGJUpnf;xm;aom em,utzGJU wzGJUzGJUESifh aomfvnf;aumif;
oD;Ncm;uif;vGwf aexdkifcGifhrSdyJ oufqdkiftusHK;0ifoGm;NyDNzpfoNzifh rdrdwdkU\ taNccHa'oSd
rdUe,f &yfuGuf^aus;Gmtkyfpkrsm;Sd oHCmhtzGJUtpnf;rsm;wGif rdrdwdkUudk,fwdkif
yg0ifaqmifGufEdkifaom tcGifhta&; tusdK;w&m;rsm;udk &SdoGm;NyDNzpfaMumif;}}?
(c)

oHCmhtzGJUtpnf; vkyfxHk;vkyfenf;rsm;ESifhtnD tusdK;cHpm;cGifhrsm;

&SdEdkifa&;twGuf ausmufoabFm0g'DwdkUonf

rdrdwdkU\ taNccHa'oSd rdUe,foHCem,u

Ou| q&mawmfrsm;xHodkU oGm;a&muf rdrdwdkUonf EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU


trSwf(1) 0denf;"dk&fq&mawmfBuD;rsm;u ausmufoabFm0g'onf t"r0g'NzpfaMumif;
0dedp, csrSwfonfh tcsdefrSp ausmufoabFm0g'udk pGefUvTwfvdkufNyDNzpfaMumif;udk
avQmufxm;wifNyap&eftwGuf av;av;eufeuf wdkufwGef; rSmMum;vdkaMumif;/
(*) EdkifiHawmf oHCr[mem,utzGJU taeNzifhvnf; xdkuJhodkU ausmufoabFm0g'udk
pGefUvTwfygaMumif; vma&muf 0efcHuwf vufrSwfa&;xdk;Muaom &[ef;oHCmrsm;udk
EdkifxufpD;eif;oabmrsdK;rNyyJ bk&m;om;awmfrsm; NzpfMuonfhtm;avsmfpGm tcsif;csif;
cspfcifav;pm;rIxm;NyD; if;wdkUxHrS ausmufoabFm0g'udk pGefUvTwfaMumif;udk
0efcHuwd vufrSwfudk
&,lxm;&efESifh oHCmhtzGJUtpnf;

tqifhqifh xnfhoGif;zGJUpnf;&mwGif &oifh&xdkufaom

tusdK;cHpm;csufrsm; tNynfht0 &Sdatmif aqmifGufay;&eftwGuf oufqdkif&m


oHCem,utzGJUrsm;odkU tao;pdwf pDpOf TefMum;xm;rnf NzpfaMumif;
rdefUMum;awmfrlygonf/
5/

tpDtpOf(5)t& EdkifiHawmf

oHCr[mem,utzGJU

('kwd, tzGJUcGJ)

'kwd,Ou| aT[oFmawm& q&mawmf OD;0drv (t*r[my@dw)u


ausmufoabFm0g'wdkUonf ,aeU rdrdwdkU trSm;udk rSm;rSef;odonfESifh wydifeuf

pGefUvTwfNcif;onf olawmfaumif;oabm oufa&mufoNzifh om"kac:&aMumif;?


t,lrSm;cJhaom ausmufoabFmt"r0g'udk ,cktcsdefup pGefUvTwfMuygNyD[k y#dnmOf
0efcHNcif;onf rSefuefaom opmpum;Nzpfonf[k q&mawmfrsm; taeESifh ,lqaMumif;?
,ck rSefuefonfhenf;wl

aemifwGif qufvuf rkcs rSefuefolrsm;

NzpfoGm;Muvdrfhrnf[k q&mawmfrsm; ESvHk;xm;awmfrlMuaMumif;? y#dnmOfyonfhtwdkif;


opmw&m; wnfoGm;ygvQif avmuD avmukw&m

csrf;omrsm;udkvnf;
wdk;wuf&SdoGm;MurnfNzpfaMumif; ponfNzifh
Mo0g'uxm >rufMum;&m
<ua&mufvmMuaom

q&mawmf oHCmawmfrsm;ESifh y&dowfrsm;u om"koHk;Budrf

tEkarm'emyMuNyD; (10)em&D (15)rdepftcsdefwGif tcrf;tem;udk kyfodrf;awmfrlMuygonf/

rGef;vGJydkif;wGif tpnf;ta0;udk
qufvuf usif;yawmfrlMuNcif;
tpnf;ta0;udk rGef;vGJ(1)em&D (15)rdepf tcsdefrSp nae(3)em&Dtxd
usif;yygonf/
,if; tpnf;ta0;odkU EdkifiHawmf oHCr[mem,utzGJU ('kwd, tzGJUcGJ)
q&mawmf(11)yg;teuf q&mawmf

OD;tmeEy@dwESifh q&mawmf

OD;0g,mrwdkU

cGifhyefMu usefq&mawmf(9)yg; wufa&mufawmfrlMuygonf/

aqG;aEG;qHk;Nzwfcsufrs
m;
1/

tpDtpOf(1)t& obmywd aT[oFmawm& q&mawmf OD;0drv

(t*r[my@dw) u ,ck usif;yaom tpnf;ta0;onf omoemawmfw&yfvHk;ESifh


oufqdkifaom "r t"rtNzpf tNiif;yGm;cJhonfh ausmufoabFm0g'
0d0g'gu&P0dedp,ESifhywfouf ,aeU eHeufydkif;u t"r0g'tNzpf qHk;NzwfNcif;
cH&aom ausmufoabFm0g'udk

pGefUvTwfaMumif; y#dnmOfay;onfh tcrf;tem;wGif

aqmifGufcJhMuonfh aqmifGufcsufrsm;tay:
taeNzifh

EdkifiHawmf

oHCr[mem,utzGJU

ta&;wBuD; qufvufaqmifGuf&rnfh udp&yfrsm;twGuf txl;tpnf;ta0;

ac:,l&Ncif;NzpfoNzifh ,if;udp aNyNypf acsmarmpGm taumiftxnfazmf


aqmifGufEdkifa&;twGuf

tzGJU0ifrsm; tcsif;csif; ndEdIif;wdkifyifaqmifGufMu&ef

arwmaSUxm; wdkufwGef;pum; rdefUMum;awmfrlygonf/


2/

tpDtpOf(2)t& Nynfe,f^wdkif;twGif; rdUe,ftoD;oD;wdkUwGif

ausmufoabFm0g'udk ouf0if,HkMunfxm;Muonfh

ausmufoabFm0g'D

&[ef;oHCmawmfrsm; taeNzifh ausmufoabFm0g' pGefUvTwfa&;ESifh ywfouf


aqG;aEG;awmfrlcJhMuNyD; ausmufoabFm0g'udk ouf0if,HkMunfol ausmufoabFm0g'D
&[ef;oHCm(102)yg;wdkU\

udk,fpm; pk'dwu q&mawmf(4)yg;wdkUu

ausmufoabFm0g'udk pGefUvTwfygaMumif; y#dnmOf 0efcHvufrSwfrsm;

a&;xdk;um

pGefUvTwfoGm;MuNyD; NzpfaomfvJ usefSdaeaom ausmufoabFm0g'D &[ef;oHCmrsm;onf


rdrdwdkU\ t,l0g'pGefUvTwfa&;twGufrdrdwdkUaexdkifoDwif;oHk;onfh rdUe,frsm;Sd
rdUe,foHCem,utzGJU Ou| q&mawmfrsm;xHwGif ausmufoabFm0g' pGefUvTwfygaMumif;
0efcHuwdvufrSwfrsm; oGm;a&mufa&;xdk;ap&efESifh rdUe,foHCem,utzGJU Ou|

q&mawmfrsm;uvnf;

bk&m;om;awmf tcsif;csif; nD&if;tpfudkyrm qufqH

pGefUvTwfaMumif; 0efcHuwd vufrSwfrsm; &,lxm;NyD; if;wdkUtwGuf oHCmhtzGJUtpnf;


taNccHpnf;rsOf;

vkyfxHk;vkyfenf;rsm; TefMum;csufrsm;ESifhtnD &oifh&xdkufaom

oHCmhtcGifhta&;rsm;

&Sdapa&;twGuf tvsiftNref
aqmifGufcsufrsm;udk txuf

aqmifGufay;Mu&efESifh

rdrdwdkU\

oHCmhtzGJUtpnf; tqifhqifhodkU tpD&ifcH&ef


qHk;NzwfawmfrlMuygonf/
3/

tpDtpOf(3)t& ausmufoabFm0g' 0d0g'g"du&P 0dedp,udk

ausmufoabFm0g'Drsm; vdkufemrI Sd rSdESifh vdkufemrI rSdygu


rnfodkUaqmifGufoifhonfrsm;udk aqG;aEG;awmfrlMuNyD; EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJU
trSwf(1) 0denf;"dk&fq&mawmfrsm;u ausmufoabFm0g'onf t"r0g'NzpfaMumif;?
,if;0g'udk vufcH ,HkMunfolrsm;onf t"r0g'Drsm;NzpfaMumif;

qHk;Nzwf

,if;

qHk;Nzwfcsuft& ausmufoabFm0g'DwdkUu t"r0g'udk pGefUvTwfygaMumif;? EdkifiHawmf


oHCr[mem,utzGJU q&mawmfBuD;rsm;xH y#dnmOf 0efcHuwdvufrSwfrsm;
a&;xdk;cJhMuaomfvnf; qufvufvdkufemusifhoHk;Ncif; rSdyJ a[maNymNcif;?
a&;om;xkwfa0Ncif;? aqG;aEG;Ncif;? wdwfacGzGifhvSpfNcif; paom tytrlrsm; awGUSdygu
xda&mufpGm wm;Nrpfydwfyif

,if;0g'ESifh

pyfaom

pmtkyf pmwrf;

ponfwdkUudk odrf;qnf;ay;a&;twGuf NynfxJa&;ESifh


0efBuD;odkU
4/

wdwfacG

omoema&;0efBuD;Xme

arwm&yfcH&ef qHk;NzwfawmfrlMuygonf/
tpDtpOf(4)t& EdkifiHawmf oD;Ncm; 0denf;"dk&ftzGJUtrSwf(1)

0denf;"dk&fq&mawmfBuD;rsm;u ausmufoabFm0g'onf t"r0g'NzpfaMumif;


qHk;Nzwfxm;NyD;Nzpf ,if; t"r0g'udk Ak'bmom0if &[ef;
Sifvl Nynfoltrsm;

qufvuf vdkufemusifhMuH tm;xkwfrIrS aSmifMuOfMuap&efESifh

avhvm oHk;oyf a0zefEdkifap&eftwGuf ausmufoabFm0g' "r t"r 0d0g'g"du&P


0dedp,pmwrf;udk omoema&;OD;pD;XmerS pmtkyftNzpfdkufESdyf NzefUa0ay;a&;twGuf
omoema&;OD;pD;XmeodkU arwm&yfcH wdkufwGef;aMumif; qHk;NzwfawmfrlMuygonf/
5/
"r

tpDtpOf(5)t& omoemawmf

oefUSif;

wnfwHhNyefUyGm;a&;twGuf

t"r tNiif;yGm;vsufSdaom ausmufoabFm0g'udk "r

tqHk;tNzwfay;&ef twGuf yvkyf wifoGif;aom


ausmufoabFm0g'

"r

t"rtNzpf

apm'uq&mawmfrsm;?

t"r tNiif;yGm;rI t"dukPf;udk ax&0g'ESifhtnD

omoemawmf\ rsufESmwckwnf;udkMunfh tqHk;tNzwfay;awmfrlMuaom EdkifiHawmf oD;Ncm;


0denf;"dk&ftzGJU trSwf(1)rS 0denf;"dk&fq&mawmfBuD;rsm;ESifh ,if;
0denf;"dk&fq&mawmfBuD;rsm;u ax&0g' yd#uwfawmfESifhtnD ppfaq;
tqHk;tNzwfay;onfudk oabmwl vufcH t"r0g'Nzpfaom ausmufoabFm0g'udk
pGefUvTwfaMumif; y#dnmOf 0efcHuwd vufrSwfa&;xdk;Muaom pk'dwu q&mawmfrsm;onf
rdrdt,lomvQif

rSefuefonf[k

,lpGJNcif; (=oH'd|dy&mrmoD)

(=tm"me*g[D) pGefUvTwfEdkifcJNcif; (='ky#ded*D) trIrsm;udk

NrJNrHpGm

,lqNcif;

pGefUvTwfawmfrlMuoNzifh

EdkifiHawmf oHCr[mem,utzGJUu ESvHk;pdwf0rf; csrf;aNrhpGmNzifh om"kac:


rSwfwrf;wifaMumif; qHk;Nzwfawmf rlMuygonf/

6/
tpDtpOf(6)t&
0denf;"dk&f
q&mawmfBuD;rsm;u
t"r0g'NzpfaMumif;?

EdkifiHawmf

ausmufoabFm0g'onf

oD;Ncm;0denf;"dk&ftzGJU
ax&0g'ESifh

trSwf(1)rS

qefUusifoNzifh

,if;0g'udk ouf0if,HkMunfolrsm;onf t"r0g'Drsm;NzpfaMumif;


qHk;NzwfawmfrlMuonfudk

oabmwl vufcHNyD; pGefUvTwfolrsm; taeNzifh

0denf;"dk&fq&mawmfBuD;rsm;ESifh apm'u q&mawmfrsm;tm; igwdkUudk t"r0g'rS


u,fwifay;oNzifh aus;Zl;wif 0rf;aNrmufMurnf Nzpfaomfvnf; rpGefUvTwfolrsm;
taeNzifh tqdkyg q&mawmfrsm;tay: tmCmwxm;NyD; &efid;yGg;Murnf qdkygu
rvdkvm;tyfaom Nyem ay:aygufvmzG,f SdoNzifh 0denf;"dk&f q&mawmfrsm;ESifh
apm'uq&mawmfrsm; oDwif;oHk;&m t&yfa'orsm; oGm;a&; vma&; aexdkifa&;wdkUwGif
ab;tE&m,f trsdK;rsdK;rS uif;a0;apa&;twGufoufqdkif&m tmPmydkif tzGJUtpnf;rsm;u
umuG,f apmifhaSmufay;a&;twGuf NynfxJa&;ESifh omoema&;
0efBuD;Xme 0efBuD;odkU arwm&yfcH qHk;Nzwfawmf
rlMuygonf/
7/

tpnf;ta0;udk nae(3)em&D tcsdefwGif kyfodrf;awmfrlMuygonf/

(b'E crm0k")
wGJzuf tusdK;awmfaqmif
q&mawmf
pmtrSwf? 330^2^r
[ e
aeUpGJ/ 1342-ckESpf? wydkUwGJvqkwf 7&uf/
1981-ckESpf? azazmf0g&Dv 26&uf/

You might also like