BIO - w symbiozie z naukami

cisymi
W XXI wieku ludzie silnie degraduj rodowisko
naturalne zapominajac czsto o jego ochronie. Na co
dzie nie zdajemy sobie sprawy z iloci nowych
technologii odwzorowywanych z natury.
wiadomo koniecznoci zrwnowaonego rozwoju
jest sposobem patrzenia w przyszo na wiat i jego
rozumienia. Naley odkrywa i zauwaa zalenoci
midzy ekologi, ekonomi i nastpnymi
pokoleniami. Przecie celem zrwnowaonego
rozwoju i naszym wsplnym celem jest dobre,
zdrowe ycie w zgodzie z natur i w dostatku
zasobw naturalnych.
Doceniajc ogrom i pikno natury chcemy w tej
prezentacji przedstawi i uwiadomi
zaleno midzy rzeczami powstaymi z pracy
rk ludzkich przez naladownictwo przyrody.

Czerpiemy z natury caymi garciami wic

odnomy si do niej z szacunkiem!!!
 Plan prezentacji:
1. Bionika
a) bionika w medycynie
b) bionika w przyrodzie
2. Biotechnologia
a) biotechnologia w kryminalistyce
3. Bioinformatyka
a) bioinformatyka w medycynie
4. Symetria
a) Symetria paszcyznowa
b) symetria osiowa
c) Symetria promienista
d) asymetria ludzkiego ciaa
5. Naturalne analogie
 Bionika
Bionika to
interdyscyplinarna
nauka badajca budow
i zasady dziaania
organizmw oraz ich
adaptowanie w technice
(zwaszcza w
automatyce) i budowie
urzdze technicznych
na wzr organizmu.

https://www.google.pl/search?q=BIOTECHNIKA&so
urce=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwi_vOuz
zZjUAhXB2ywKHbht01D-
oQ_AUICigB&biw=1242&bih=580#imgrc=DbCL4sBf
sEb3SM
 Bionika w medycynie
W medycynie bionika
oznacza zastpowanie lub
wspomaganie rnych
organw i czci ciaa
urzdzeniami, ktre bardzo
dobrze naladuj naturalne
funkcjonowanie, w
przeciwiestwie do protez.

https://www.google.pl/search?q=BIOTECHNIKA&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwi
_vOuzzZjUAhXB2ywKHb01D-
oQ_AUICigB&biw=1242&bih=580#tbm=isch&q=bionika+w+medycynie&imgrc=3T2K0mAM7Yjba
M:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Bi
onika
Najbardziej znany jest implant
limakowy dla guchych

https://www.google.pl/search?q=BIOTE
CHNIKA&source=lnms&tbm=isch&sa=
X&ved=0ahUKEwi_vOuzzZjUAhXB2yw
KHb01D-
oQ_AUICigB&biw=1242&bih=580#tbm
=isch&q=bionika+w+medycynie&imgrc
=3T2K0mAM7YjbaM
 Bionika w przyrodzie
Chrzszcze. Dla uczonych
niedocigym wzorem s
narzdy zmysw zwierzt.
Ciemniki czarne (Melanophila
acuminata) to chrzszcze
potrafice dostrzec poar nawet
z odlegoci 50 km. Ich narzdy,
wykrywajce promieniowanie
podczerwone, s o wiele
czulsze ni najlepsze wojskowe
noktowizory i kamery
http://ib.us.edu.pl/index.php/o-studiach/implanty-i-sztuczne-narzady
W Harare, w
poudniowej Afryce,
stworzono kompleks
budynkw, w ktrym
system darmowej
wentylacji i chodzenia
wzorowano na
pionowych kanaach w
kopcach termitw.
https://www.google.pl/search?q=bionika+implanty&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKE
wi4oaHAz5jUAhVIlCwKHc9UDhgQ_AUICigB&biw=1242&bih=535#imgrc=DpezQ3ilnIFY8M:
Naukowcy stwierdzili, e gdy pelikany lec kluczem,
ptaki bdce z tyu korzystaj z cigu powietrza
wytworzonego przez te, ktre s na przedzie.

https://www.google.pl/search?q=aparaty+s%C5%82uchowe&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved
=0ahUKEwjQsoTuz5jUAhXKK8AKHcsnCD8Q_AUICigB&biw=1242&bih=535#imgrc=IFjG1fHMZ
NVylM:
eby ustali, czy te prawa aerodynamiki mona wykorzysta,
inynierowie wyposayli samolot dowiadczalny w skomplikowane
urzdzenia elektroniczne, dziki ktrym pilot leccy z tyu mg
utrzymywa sw maszyn mniej wicej w staej pozycji wzgldem
odrzutowca leccego z przodu. Odlego midzy samolotami
wynosia okoo 90 metrw.

https://www.google.pl/search?q=aparaty+s%C5%82uchowe&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved
=0ahUKEwjQsoTuz5jUAhXKK8AKHcsnCD8Q_AUICigB&biw=1242&bih=535#tbm=isch&q=ptaki
+pelikany&imgrc=ebgx1FFAxRDdPM:
Lotos zainspirowa
wynalezienie
hydrofobowych
powierzchni
zaobserwowano, e z
lici lotosu nawet due
krople wody spywaj
nie zostawiajc ladu
zwilenia, za to
zbierajc
zanieczyszczenia z https://www.google.pl/search?q=aparaty+s%C5%82uchowe&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved
=0ahUKEwjQsoTuz5jUAhXKK8AKHcsnCD8Q_AUICigB&biw=1242&bih=535#tbm=isch&q=ptaki

powierzchni licia.
+pelikany&imgrc=iNaKEtFFHITOBM
 Big Dog
Mobilny
czworonony robot stworzo
ny przez firm Boston
Dynamics w 2005 roku.
Budowa robota jest
finansowana przez DARPA,
a jego gwnym zadaniem
ma by przenoszenie
cikich adunkw dla
maych grup onierzy
operujcych na obcym
trudnym terenie
uniemoliwiajcym
korzystanie z pojazdw
koowych. Robot
dysponuje laserowym yros https://www.google.pl/search?q=aparaty+s%C5%82uchowe&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved
kopem oraz =0ahUKEwjQsoTuz5jUAhXKK8AKHcsnCD8Q_AUICigB&biw=1242&bih=535#tbm=isch&q=bigdo
g&imgrc=f7jsUqTsZqhQrM

systemem widzenia
stereoskopowego.
 Biotechnologia
Biotechnologia to interdyscyplinarna dziedzina
nauki, wykorzystujca procesy biologiczne na
skal przemysow. Biotechnologia oznacza
zastosowanie technologiczne, ktre uywa
systemw biologicznych, organizmw ywych lub
ich skadnikw, eby wytwarza lub modyfikowa
produkty lub procesy w okrelonym zastosowaniu.
 Kiedy uywa si biotechnologii
Metody z zakresu biotechnologii s wykorzystywane od
tysicy lat. Przykadowo: produkcja piwa jest procesem
biotechnologicznym, w ktrym wykorzystuje
si fermentacj cukrw prostych przez drode. W wyniku
niedostatecznej iloci tlenu, utlenianie jest niezupene
i nastpuje fermentacja. Innym przykadem jest
produkcja przetworw mlecznych.
Zdolno czci bakterii do akumulacji w swoich
komrkach niektrych metali wykorzystywana jest
w grnictwie do biougowania. Biotechnologia znajduje
take zastosowanie w recyklingu i oczyszczaniu
rodowiska z zanieczyszcze (bioremediacja) oraz
produkcji broni biologicznej. Produktami biotechnologii
uywanymi w genetyce i medycynie s take chipy
DNA i znaczniki promieniotwrcze uywane
w medycynie.

http://czachorowski.blox.pl/2011/11/Na-uniwersytecie-idzie-ku-
lepszemu-Z-makulatura.html
Biotechnologia w kryminalistyce
1. Ustalenie DNA ofiary
2. Porwnanie DNA z miejsca przestpstwa z DNA
podejrzanego
3. Dodanie informacji o podejrzanym do policyjnej
bazy danych

DobreBadanie.pl
 Bro biologiczna
Rodzaj broni masowego raenia, w ktrej adunkiem bojowym
s patogenne mikroorganizmy (np. laseczki wglika) lub wirusy (np.
wirus ospy prawdziwej). Zwyczajowo zalicza si take do broni
biologicznej bro opart na toksynach pochodzenia biologicznego
(np. botulina, rycyna). Bro biologiczna moe znale zastosowanie
podczas ataku na pojedyncze osoby, oddziay wojska, a take ludno
cywiln. Celem ataku biologicznego mog by take
jednorodne monokultury rolinne lub hodowle zwierzt gospodarskich
(terroryzm socjoekonomiczny).

http://www.wellbiznes.com/nasze-zdrowie-zagrozone-bioterroryzm/ http://drabikpany.blogspot.com/2012/07/bron-biologiczna-zbedny-straszak-
czy.html
Bioinformatyka
Bioinformatyka interdyscyplinarna dziedzina
nauki wykorzystujca metody i narzdzia
informatyczne do rozwizywania problemw
z nauk biologicznych.

Celem bioinformatyki jest pomoc w zrozumieniu

funkcjonowania mechanizmw organizmw
ywych i procesw biologicznych. Jest
wykorzystywana midzy innymi do
dopasowywania sekwencji, odnajdywania genw,
przewidywania struktur biaek, ale rwnie
znajduje zastosowanie take w wiele pokrewnych
dziedzin takich jak biotechnologia czy medycyna. https://pl.wikipedia.org/wiki/Bioinformatyka
http://studiowac.pl/wp-
content/uploads/2013/07/Bioinformatyka-
Przyczynia si to midzy innymi do szybszego Fot.freedigitalphotos.net_-352x234.jpg

projektowania lekw czy te wykonywania analiz

DNA w medycynie sdowej.
 Biokomputer
W biokomputerze, nazywanym te
komputerem DNA obliczenia
zachodz dziki reakcjom chemicznym
midzy czsteczkami DNA. Informacja
jest w nich zakodowana jako DNA.
Komputer DNA moe by stosowany
do identyfikacji wirusw lub
znajdowania mutacji w kodzie
genetycznym. Mona go uywa w
roztworach chemicznych i w ywych https://pl.wikipedia.org/wiki/Komputer_DNA
https://img.nzz.ch/C=W963,H542,X12,Y24/S=
W1200/O=75/http://s3-eu-west-

organizmach, co moe umoliwia 1.amazonaws.com/nzz-

img/2015/03/10/1.18499148.1425986473.jpg

diagnoz i leczenie nawet na

poziomie pojedynczych komrek.
Dna jako nonik danych
Jednym z kierunkw bada nad DNA
jest wykorzystanie tego naturalnego
nonika do zapisania dowolnych
danych. Jest to moliwe dziki
przeksztaceniu ich na zapis binarny,
gdzie pary zasad odpowiadaj zerom
i jedynkom. Testujc moliwoci
przechowywania danych za pomoc
DNA, naukowcy z Harvard Medical
School zapisali w ten sposb 700
terabajtw na kady gram DNA. http://gadzetomania.pl/5041,704-terabajty-danych-
zapisane-w-gramie-dna
https://i.wpimg.pl/730x0/m.gadzetomania.pl/dna-305166-
ca9b9364ea74c35348f71.jpg
Sieci neuronowe
Sie neuronowa (sztuczna sie
neuronowa) oglna nazwa struktur
matematycznych i ich programowych
lub sprztowych modeli, realizujcych
obliczenia lub przetwarzanie
sygnaw poprzez rzdy elementw,
zwanych sztucznymi neuronami,
wykonujcych pewn podstawow
operacj na swoim wejciu.
Oryginaln inspiracj takiej struktury
https://pl.wikipedia.org/wiki/Sie%C4%87_neuronowa
http://racjonalista.tv/wp-
content/uploads/2016/01/neuro.jpg

bya budowa naturalnych neuronw,

czcych je synaps, oraz ukadw
nerwowych, w szczeglnoci mzgu.
 Inynieria genetyczna
Inynieria genetyczna wiadoma i celowa
(kontrolowana przez czowieka) ingerencja
w materia genetyczny organizmw, w celu
zmiany ich waciwoci dziedzicznych. Polega
ona na wprowadzaniu do komrek organizmu,
ktrego cechy chcemy zmieni (biorcy),
okrelonego odcinka DNA innego organizmu
(dawcy). Inynieria genetyczna
wykorzystywana jest rwnie do wytwarzania https://pl.wikipedia.org/wiki/In%C5%BCyni

tzw. organizmw transgenicznych. Ma rwnie eria_genetyczna

https://jesuscaminoluzyvida.files.wordpres
s.com/2015/05/img_0733.jpg?w=1000&h
=982

due znaczenie w rozwoju genetyki. Umoliwia

bowiem poznanie funkcji penionych przez
okrelone geny.
 Bioinformatyka w medycynie
Metody inynierii genetycznej s ju
wykorzystywane do produkcji wielu lekarstw,
np. insuliny, niektrych witamin i in. Ma to
ogromne znaczenie praktyczne. Dawniej,
przed opracowaniem metody biosyntezy
insuliny metodami inynierii genetycznej,
otrzymywano j z trzustek zwierzcych. Bya
to metoda bardzo droga, gdy ilo insuliny
otrzymana z jednej trzustki bya niewielka,
https://pl.wikipedia.org/wiki/In%C5%BCyni
eria_genetyczna

a proces jej wydzielania kosztowny.

 Symetria
Sowo to pochodzi z jzyka greckiego i oznacza regularny
ukad, harmoni.
W staroytnoci bya podstawowym pojciem estetyki;
chodzio w niej o pikno.
Jest wszechobecna i jej przykady znajdziemy
w przyrodzie, matematyce, budownictwie, sztuce,
rzemiole, strukturze organizmw, sowem- wszdzie.
 Przyroda oywiona
Symetria w przyrodzie oywionej pomaga w codziennym
yciu.
Jednym uchem nie daoby si sprecyzowa rda
dwiku, a jednym okiem dokadnie oszacowa
odlegoci. Przykadem w wiecie wy i jaszczurek jest
rozdwojony jzyk, ktry pomaga wyczuwa stereo
rne smaki.
 Symetria paszczyznowa
Symetria paszczyznowa wystpuje, gdy paszczyzna
dzieli figur na 2 czci. W wiecie zwierzt nazywana
jest symetri dwuboczn. Wyksztacia si w zwizku
z aktywnym ruchem i wystpuje, np. u:
-ryb
-biedronek
-tygrysw
 www.flickr.com
staticflickr.com
upload.wikimedia.org
 Symetria osiowa
Wystpuje ona u motyla.

upload.wikimedia.org
 Symetria promienista
Charakteryzuje si du liczb symetrii przebiegajc
przez figur(przedmiot, organizm) wzdu jednej osi
gwnej, jak u np.:
-patka niegu
-kwiatu
-blaszek grzyba
-rozgwiazdy
www.gazeta.pl
Symetria i asymetria ludzkiego
ciaa
U czowieka w okresie zarodkowym jedna poowa ciaa jest
lustrzanym odbiciem drugiej, a symetria dotyczy w znacznym
stopniu take narzdw wewntrznych.
Niewielka asymetria zewntrznej budowy ciaa czowieka jest
norm. Szczeglnie mona to zauway na twarzy- po odbiciu
lustrzanym kadej z powek otrzymamy dwie rne twarze.
Naturalne analogie

http://wyborcza.pl/1,75400,14986707,Pszczoly_l
epiej_niz_psy_potrafia_wykrywac_narkotyki.htm
l
http://www.tortoweozdoby.pl/3257-thickbox_default/oplatek-na-
tort-pilka-nozna-nr1-21cm.jpg
 http://aszdziennik.pl/115643,szczecin-wybuduje-najwieksza-elektrownie-wodna-
w-polsce-to-jedno-z-zalozen-strategii-nazwanej-floating-garden-2050

http://mapy.pomocnik.com/foto/Tama-Grand-Coulee-Stan-Waszyngton-USA/
https://wedkuje.pl/okres-ochronny
http://podroze.onet.pl/ciekawe/waz-w-restauracji-przerazil-
turystow/mvsnjb
http://www.tapeciarnia.pl/214196_rosliny_pajeczyna
http://poradnik-wedkarski.pl/metody-lowienia
http://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2013/01/Orze%C5%82-bielik-White-
tailed-Eagle.jpg
http://www.wazki.pl/z/wazki_libellula_quadrimaculata/EM_DSC02919
a.jpg
http://anetin.blox.pl/resource/IMG_3873a__Kopia.jpg
Mdre i racjonalne korzystanie z dobrodziejstw natury
suy wsplnemu dobru.
Warto wiedzie i pamita o tym jak wiele z przyrody
dostajemy i co moemy pozostawi po sobie dla
nastpnych pokole.

Pamitajcie , e:
Ziemi nie odziedziczylimy po naszych
przodkach, my j poyczylimy od naszych dzieci.
Antoine de Saint-Exupery
 W prezentacji wykorzystano:
https://www.google.pl/search?q=BIOTECHNIKA&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwi_vOuzzZjUAhXB2ywKHb01D-
oQ_AUICigB&biw=1242&bih=580#imgrc=DbCL4sBfsEb3SM:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Bionika
https://www.google.pl/search?q=BIOTECHNIKA&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwi_vOuzzZjUAhXB2ywKHb01D-
oQ_AUICigB&biw=1242&bih=580#tbm=isch&q=bionika+w+medycynie&imgrc=3T2K0mAM7YjbaM:
http://ib.us.edu.pl/index.php/o-studiach/implanty-i-sztuczne-narzady
https://www.google.pl/search?q=bionika+implanty&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwi4oaHAz5jUAhVIlCwKHc9UDhgQ_AUICigB&biw=1242&bih=
535#imgrc=DpezQ3ilnIFY8M:
https://www.google.pl/search?q=aparaty+s%C5%82uchowe&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjQsoTuz5jUAhXKK8AKHcsnCD8Q_AUICigB&biw=
1242&bih=535#imgrc=IFjG1fHMZNVylM:
https://www.google.pl/search?q=aparaty+s%C5%82uchowe&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjQsoTuz5jUAhXKK8AKHcsnCD8Q_AUICigB&biw=
1242&bih=535#tbm=isch&q=ptaki+pelikany&imgrc=ebgx1FFAxRDdPM:
https://www.google.pl/search?q=aparaty+s%C5%82uchowe&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjQsoTuz5jUAhXKK8AKHcsnCD8Q_AUICigB&biw=
1242&bih=535#tbm=isch&q=ptaki+pelikany&imgrc=iNaKEtFFHITOBM:
https://www.google.pl/search?q=aparaty+s%C5%82uchowe&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjQsoTuz5jUAhXKK8AKHcsnCD8Q_AUICigB&biw=
1242&bih=535#tbm=isch&q=bigdog&imgrc=f7jsUqTsZqhQrM:
http://jezykmatematyki.blogspot.com
www.onet.pl
www.flickr.com
www.tylkoryby.pl
www.bp.blogspot.com
www.gazeta.pl
www.imgix.net
Dzikujemy za uwag :)

Prezentacj wykonali uczestnicy programu Erasmus+

Natura jest nasz si
Zuzia Mynarczyk i Zosia Gauszka
Ula Strzpka i Hubert Trygub
Klaudia Hrycaj i Justyna Krystofiak
ukasz Bdzak i Damian Rataczuk
Kacper Uasowicz
pod opiek p. Edyty Wardy