ရခိုင္သံဃာ့သမဂၢ (RSU) ပထမအႀကိမ္သံဃာ့ညီလာခံတင

ြ ္ ဥကၠဌ ဦးသီဟမွ
တင္သင
ြ ္းသည့္ ႏိုင္ငံေရးအစီရင္ခံစာ

၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ (၁၈)

၁၈) ရက္

နိဒါန္း

ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕မ်ားကို တြန္းလွန္ၿပီးေနာက္ ပင္လံုတင

ြ ္ အနာဂါတ္ျပည္ေထာင္စု အေျခခံအုဋ္ျမစ္ကို
ခ်မွတ္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ဒီမိုကေရစီေရးႏွင့္ အမ်ိဳးသား တန္း တူေရးဆိုင္ရာ အခြင့္ေရးမ်ားဆံုးရႈံးကာ
ျပည္တင
ြ ္း စစ္မီးေတာက္ေလာင္ခဲ့ရသည္။ ဒီမိုကေရစီ အခြင့္ေရး ဆိတ္သုဥ္းျခင္း၊ လူ႔အခြင့္ေရး ကင္းမဲ့ျခင္း ၊
တန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ လံုး၀မရွိျခင္း ျဖစ္ေနသည့္ အေျခအေနၾကားမွ ျပည္သူအား စစ္ကၽြန္ဘ၀သို႔
တရား၀င္ သြတ္သင
ြ ္း ရန္ ၂၀၀၈ ခု ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဴပ္ပံုကို အေျခခံ၍ ျပဳလုပ္က်င္းပမည့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပမ
ဲြ ွာ
အဆိုးဘက္သို႔သာ ဦးတည္ေန သည္။

၁၉၄၆ ခုႏွစ္ မွစ၍ လာျခင္းမေကာင္းခဲ့ေသာ မဟာလူမ်ိဳးႀကီး၀ါဒကို က်စ္က်စ္ပါေအာင္ ဆုပ္ကိုင္ထားသည့္ ဖဆပလ

၏ ႏိုင္ငံေရးအေမြကို ခံယူ ေသာ မဆလ၊ န၀တ၊ နအဖ တို႔သည္ ျပည္တင
ြ ္းစစ္မီး တေငြ႔ေငြ႔ေတာက္ေလာင္ေနေသာ
ႏုိင္ငံေရးျပႆနာမ်ားကို ရုိးသားစြာ အေျဖမရွာဘဲ ႏိုင္ငံေရး ကလိမ္က်မႈမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရး အျမတ္ထုတ္မႈမ်ားႏွင့္
အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားျဖင့္သာ ေျဖရွင္းခဲ့သည္မွာ သူတို႔၏ အစဥ္လာ တစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္ေန သည္။ ဗုိလေ
္ န၀င္း သည္
ျမန္မာႏိုင္ငံ ဗုဒၶဘာသာကို စိတ္တိုင္းက်ကိုင္တြယ္လို၍ ၁၉၈၀ ျပည့္ ဇြန္လတြင္ ဂိုဏ္းေပါင္း စံု
သံဃာ့အစည္းအေ၀းႀကီး ႏွင့္ သံဃာ့မဟာနာယက အဆင့္ဆင့္ကို ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည္။ ၄င္းလုပ္ရပ္ကို သံဃာေတာ္မ်ား
မေက်မနပ္ ျဖစ္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း မီးခဲျပာဖံုးဘ၀ျဖင့္သာ ေနခဲ့ၾကသည္။

သာသနာကို ဒါယာကာတည္ေဆာက္သည္ စကားႏွင့္အညီ ျမန္မာျပည္၌ စစ္အစိုးရအဆက္ဆက္ ဆိုးရြားမႈဒဏ္ကို

ေန႔တဒူ၀ ႀကံဳေတြ႔ေနရေသာ ဒါယကာ၊ ဒါယိကာမမ်ား၏ဘ၀အက်ပ္တည္းသည္ ဗုဒၶဘာသာသံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္
တိုက္ရိုက္ဆက္စပ္ေန၍ လက္ေတြ႔ဘ၀တြင္ သံဃာေတာ္မ်ား သိရွိနားလည္လာခဲ့ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တကာ၊
တကာမတို႔၏ ေကာင္း က်ိဳးခ်မ္း သာေစျခင္း အက်ိဳးငွာ သံဃာေတာ္မ်ားသည္ ေက်ာင္းသား ျပည္သူမ်ား ႏွင့္
လက္တြဲကာ စား၀တ္ေနေရးဖူလုံေရး၊ လူ႔အခြင့္ေရး၊ ဒီမိုကေရစီေရး၊ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးဆိုင္ရာ အခြင့္ေရးမ်ား
ကိုရရွိေရး အတြက္ ၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပံုႀကီးႏွင့္ ၂၀၀၇ ခု ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးတုိ႔ကို ဆင္ႏခ
ြဲ ဲ့ၾကေပသည္။ ဤသို႔
လႈပ္ရွားပါ၀င္ခဲ့ေသာ ေက်ာင္းသား၊ ျပည္သူ၊ သံဃာမ်ားအား စစ္အစိုးရသည္ အၾကမ္းဖက္ ႏွိမ္ႏွင္း ၿဖိဳခြခ
ဲ ဲ့ေပသည္။

သံဃာေတာ္မ်ားအား အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲျခင္း၊ ျပည္တင

ြ ္း၌ခိုလႈံရန္ ႀကိဳးစားေသာ္လည္း စစ္အစိုးရ၏လံုျခံဳေရးတပ္မ်ား
ပိုက္စိပ္တိုက္ ရွာေဖြမႈကို ခံရျခင္း ၊ ဖမ္း ဆီးအက်ဥ္းခ်၍ အတင္းအဓမၼ လူ၀တ္လဲျခင္း၊ စစ္ေၾကာေရးစခန္းမ်ားတြင္
လူမဆန္စြာ စစ္ေဆးျခင္းတို႔ေၾကာင့္ သံဃာေတာ္မ်ား တစ္ႏိုင္ငံလံုး အႏွံ႔အျပား ကစဥ့္ကလ်ားျဖစ္ကာ မလြဲမေရွာင္သာ
ျပည္ပသို႔ တိမ္းေရွာင္လာရေပသည္။ ျပည္ပႏိုင္ငံ အသီးသီးသို႔ ေရာက္ရွိ လာၾကေသာ ရခုိင္သံဃာေတာ္မ်ား၏
အယူအဆမ်ားသည္လည္း မတူကြဲျပားျခားနားေသာ သေဘာတရားမ်ားရွိေနၾကရာ သေဘာတရား စုစည္း ညီညႊတ္မႈ
(Unity in Principles) ျဖင့္ မိမိတို႔ေမွ်ာ္မွန္းထားေသာ ပန္းတိုင္ဆီသို႔ အေရာက္လွမ္းႏိုင္ရန္ ဘံုရန္သူကို ဘံုစုစည္းမႈျဖင့္
တိုက္ပြဲ ၀င္ၾကရမည္ျဖစ္သည္။

ရခိုင္သံဃာ့သမဂၢ

၁။ရခိုင္သံဃာ့သမဂၢ(RSU)သည္၂၀၀၄-ခုႏွစ္အႀကိဳအမ်ဳိးသားညီလာခံ၊ရခိုင္ျပည္အမ်ဳိးသားေကာင္စ(ီ ANC)
မွေမြး ဖြားေပၚေပါက္လာခဲ့ၿပီး အစဥ္အလာႀကီး မားေသာ ေသာတုဇနႏွင့္သံဃာ့သမဂၢအဖြ႔တ
ဲ ို႔၏
မ်ဳိးဆက္အျဖစ္ခံယူသည္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွစ၍ ရခိုင္သံဃာ့လႈပ္ရွားမႈအခန္း က႑ဇာတ္သိမ္းခဲ့ရသည္။(RSU)သည္
ရခိုင္ျပည္အမ်ဳိးသားေကာင္းစီ (ANC) ၌ပထမဆံုးပါဝင္္လႈပ္ရွားေသာ ဘာသာေရးအဖြဲ႔ တစ္ခုျဖစ္သည္။

ယင္းအခ်ိန္က ရခိုင္သံဃာ့မဂၢ (RSU) အဖြဲ႔ဝင္သံဃာမ်ား၏ ၈၅ % သည္ တကၠသိုလ္အသီးသီး ၌

ပညာသင္း ၾကားေနၾကေသာသံဃာ ေတာ္မ်ားျဖစ္သည္။ ၎တို႔သည္ သူတ၏
ို႔ ပညာေရး၊စားဝတ္ေနေရးႏွင့္
ရခိုင္ျပည္အမ်ဳိးသားေကာင္းစီ (ANC) စသည့္အေရးသံုးပါးတို႔တင
ြ ္ လံုးခ်ာ လည္ေန၍
ရခိုင္သံဃာ့သမဂၢ၏လႈပ္ရွားမႈသည္ ေမွ်ာ္မွန္း ထားသေလာက္ခရီးမေပါက္ခ့ေ
ဲ ပ
ယင္းေၾကာင့္ရခိုင္ျပည္အမ်ဳိးသားေကာင္စီ (ANC) ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈ အခင္းအက်င္းတြင(္ RSU)သည္
ကၽြဲကူး ေရပါအဆင့္သာရွိခဲ့သည္။

၂၀၀၈ ခုႏွစ္မတ္လတြင္ ဆရာေတာ္ဦးသီဟသည္ ထိုင္းႏိုင္ငံရွိသံဃာေတာ္တစ္ခ်ဳိ႕ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုးေဆြးေႏြး ၿပီး

ရခိုင္သံဃာ့သမဂၢထိုင္းအဖြဲ႔ခြဲ တစ္ခုကို ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕၌ေဖၚေဆာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထိုရလဒ္ကို၂၀၀၈ခုႏွစ္မကုန္မီ
က်င္း ပမည့္ (RSU) ညီလာခံ၌သာ တရားဝင္ အသိအမွတ္ ျပဳရန္ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။ ညီလာခံျဖစ္ေျမာက္ေရးကိစၥႏွင့္
ညီလာခံအစီစဥ္မ်ားကို အိႏၵိယႏိုင္ငံႏွင့္ဘဂၤလားေဒ့(ခ်္)ႏိုင္ငံရွိ အဖြဲ႔ဝင္သံဃာမ်ားႏွင့္
ညွိႏိႈင္း ဆံုးျဖတ္ၿပီးျဖစ္သည္။သို႔ေသာ္မတည္ၿငိမ္ေသာရခိုင္ျပည္အမ်ဳိးသားေကာင္းစီ(ANC)၏ႏိုင္ငံေရးဂယက္ေၾကာင့္ရ
ခိုင္ျပည္အမ်ဳိးသားေကာင္စီ (ANC) အဖြဲ႔ဝင္တစ္ခုျဖစ္ေသာ ရခိုင္သံဃာ့သမဂၢ၏ (project proposal) သည္လည္း
ရုတ္တရက္ရပ္ဆိုင္းခံခဲ့ ရသည္။

၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွစ၍ ရခိုင္သံဃာ့သမဂၢညီလာခံျဖစ္ေျမာက္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈရည္ရြယ္ခ်က္သည္

သဲပံုေရသြန္သကဲ့သို႔ၿပိဳက်ပ်က္စီးခဲရ
့ သည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံ နယူးေဒလီ၌သံဃာတစ္ပါး၏ရပ္တည္ေရးသည္
ေရရွည္ကာလတြင္မလြယ္ကူေသာေၾကာင့္ သံဃာတစ္ခ်ဳိ႕သည္လူဝတ္လသ
ဲ ူလ၊ဲ
ျပည္ပႏိုင္ငံသို႔ေရာက္သူေရာက္သြားသျဖင့္ ရခိုင္သံဃာ့သမဂၢ (RSU) သည္ပိုမိုအင္အားခ်ိနည္းလာခဲ့ရသည္။

၂။ ရခိုင္သံဃာ့သမဂၢ (RSU) သည္ရခိုင္အမ်ဳိးသားေရးလကၡဏာေပၚတြင္ အေျခခံ၍ဖြဲ႔စည္းထားသည္။

အျခားတစ္ဘက္တင
ြ ္လည္း ဘံုရန္သူကို တိုက္ဖ်က္ရန္ ဘံုေပၚလစီစုစည္းမႈျဖင့္ ဗမာျပည္အမ်ဳိး သားႏိုင္ငံေရးေဘာင္၌
ရပ္တည္လ်က္ရွိသည္။ ၁၇၈၄ မွ ၁၈၂၄ ထိႏွစ္ ၄၀ ရခိုင္ျပည္ အေမွာင္ေခတ္ကာလ ဗမာပေဒသရာဇ္ကို
ေတာ္လွန္ေသာေတာ္လွန္ေရးသည္ ရခိုင္အမ်ဳိး သားႏိုင္ငံေရးျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီကို ဆန္က်င့္ေတာ္လွန္ေသာ
ႏိုင္ငံေရးသည္ ဗမာျပည္အမ်ဳိး သားႏိုင္ငံေရးျဖစ္သည္။ လက္ရွိစစ္အာဏာရွင္စနစ္သည္ ဗမာျပည္လူမ်ဳိး ေပါင္းစံု၏
လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ဒီမိုကေရးစီအေရးတို႔ကို
ကာယကံေျမာက္ဖ်က္စီးေနေသာေၾကာင့္စစ္အာဏရွင္စနစ္ဆန္က်င့္ေရးသည္ ။
 ရခိုင္အမ်ဳိးသားမ်ား၏ လူအခြင့္အေရးႏွင့္ဒီမိုကေရစီ ရရိွေရးအတြက္ တိုက္ပြဲဝင္ေနျခင္းသည္ပင္လွ်င္
ရခိုင္အမ်ဳိးသားေရးလကၡဏာကို ေဖာ္ေဆာင္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ရခိုင္တစ္မ်ဳိးသားလံုး
လူ႔အခြင့္ေရးႏွင့္ဒီမို႔ကေရစီ ဆံုးရႈံးေနရျခင္းသည္ လူတစ္ဦး တစ္ေယာက္စီ၏ အခြင့္ေရးဆံုးရႈံးေနသည္ႏွင့္အမွ်
လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးလံုး၏အခြင့္အေရး ဆံုး ရံႈးျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ စစ္အာဏာရွင္လက္ေအာက္၌ အသက္ရွင္ရပ္တည္ပိုင္ခင
ြ ့္၊
ပစၥည္း ဥစၥာပိုင္ဆိုင္ခင
ြ ့္၊ ရွာေဖြလုပ္ကိုင္စားေသာက္ခင
ြ ့္မရွိေသာ အဖိႏွိပ္ခံလူမ်ဳိးမ်ား၊ လူမ်ဳိးစုမ်ားသည္ မိမိကိုယ္ကို
မိမိကာကြယ္ခင
ြ ့္မရသမွ် ကာလပတ္လံုး လံုးၿခံဳေရးစိတ္ဓာတ္ႏွင့္ အသိုက္အဝန္းစိတ္ဓါတ္တို႔
တည္ရွိေနဦးမည္ျဖစ္သည္။ ယင္းေၾကာင့္အဖိႏွိပ္ခံ လူမ်ဳိးမ်ား၊ လူမ်ဳိးစုမ်ားသည္ ကိုယ့္ယဥ္ေက်းမႈ၊ ကိုယ္သမိုင္းႏွင့္
ကိုယ္ဘာသာစကားစသည့္ ကိုယ္ပိုင္အမ်ဳိး သားေရးလကၡဏာမ်ားကိုကာကြယ္ ထိမ္း သိမ္းၾကမည္ျဖစ္သည္။ ဤက့သ
ဲ ို႔
ကာကြယ္ထိမ္သိမ္း မႈမရွိလွ်င္ လူ႔အျဖစ္မွေလ်ာ့က်သြားမည္သာျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္

(က) ယဥ္ေက်းမႈ (အႏုပညာပ်က္စီးမႈ၊ ယဥ္ေက်းမႈေရာေမြခံရမႈ၊ ေရွ႕ေဟာင္းအေမြအႏွစ္ဆံုး ရႈံး မႈမ်ား)

(ခ) လူမႈေရး (အသက္ရွင္ရပ္တည္ပိုင္ခင

ြ ့္ႏွင့္ လူ႔အခြင့္ေရးခ်ဳိးေဖါက္ခံရမႈမ်ား)

(ဂ) ႏိုင္ငံေရး (အဖိႏွိပ္ခံဘဝႏွင့္ ကၽြန္ပုန္းကိုလိုနီဘဝအျဖစ္တည္ရွိမႈမ်ား)

(ဃ) ဘာသာေရး (ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ကိုင္မႈမ်ား)

(စ) စီးပြားေရး (လယ္ယာေျမစသည့္ ပစၥည္း ဥစၥာပိုင္ဆိုင္ခင

ြ ့္ဆံုး ရံႈး မႈမ်ားႏွင့္
ေျမေပၚေျမေအာက္သယံဇာတမ်ားဆံုးရံႈးမႈမ်ား) စသည္တို႔ကို ကာကြယ္ ထိန္းသိမ္းရမည္ျဖစ္သည္။

၃။ (RSU) စည္းရံုးေရး

(က) ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ

(ခ) အႏိၵယႏိုင္ငံ

(က) ဘဂၤလားေဒ့ရွ္

၂၀၀၈ ခုႏွစ္စစ္တေကာင္းေတာင္တန္းေဒသ ရြာေတာ္ခရိုင္ေျမာက္ပိုင္းမွ သံဃာ့အဖြဲ႔အစည္း (၅)

ခုႏွင့္ပူးတြဲ႔၍ (RSU) သည္ အမ်ဳိး ဘာသာ၊သာသနာအက်ဳိးကို ရည္ရြယ္၍ ႏိုင္ငံေရးေပါင္းကူးတံထားတစ္ခုကို
တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေဒသခံ နယကဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ မပတ္သက္လို၍
ေပါင္းကူးတံထားႀကီး တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းလည္း ေရွ႕မတိုး ေနာက္မဆုတ္ သာျဖစ္ခဲ့ရသည္။

၄င္းေဒသသည္ ရခိုင္ေရွ့ေဟာင္း ယဥ္ေက်းမႈဇစ္ျမစ္မ်ား တည္ရွိေနေသာ ေဒသတစ္ခုျဖစ္သည္။

ယဥ္ေက်းမႈသည္ အစဥ္တစိုက္ ေျပာင္းလဲေနေသာ အရာတစ္ခုျဖစ္ေသာ္လည္း ရခုိင္ဘာသာ
ေ၀ါဟာရအသံုးႏႈန္း တစ္ခ်ိဳ႕ႏွင့္ ဓေလ့ထံုးစံတစ္ခ်ိဳ႕တို႔သည္ ဘဂၤလားႏိုင္ငံ၌ ေနထိင
ု ္ၾကေသာ ရခုိင္မ်ား၌သာ
ေတြ႔ရွိရသည္။ ဖေလာင္းခ်ိတ္ခရိုင္ေဒသရွိရခိုင္မ်ားထက္ စစ္တေကာင္းခရိုင္ေတာင္တန္းေဒသရွိရခိုင္မ်ားသည္
ေရွ့က်ေသာ ရခိုင္ဘာသာေဝါဟာရအသံုးအႏႈန္းမ်ားကိုသာ အသံုးျပဳလ်က္ရွိေနၾကသည္။ ဖလံေထာင္ေဒသႏွင့္
အႏၵိယႏွိင္ငံ ႀတိပူရေဒသရွိ ရခိုင္လူႀကီးတခ်ဳိ႕၏ ရခိင
ု ္စာအေရးအဖတ္မွာ ေျမာက္ဦးေခတ္ေႏွာင္း ကာလ
စာေပအကၡရာအေရးအသားႏွင့္ အသြင္တူသည္။ ယင္း ေဒသ၌ ရခိုင္စာေပအေရးအသားမ်ားကို မတိမ္ေကာရေအာင္
သားစဥ္ေျမးဆက္ လက္ဆင့္ကမ္းသင္ေပးေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ မည္သို႔ပင္ဆိုေစ ရခိုင္ျပည္တင
ြ ္းရခိုင္မ်ားျဖစ္ေစ၊
ျပည္ပရခိုင္မ်ားျဖစ္ေစ ဗမာဘာသာစကားအသံုး အႏႈန္းမ်ား ပါဝင္ေနၾကၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ရခိုင္မ်ားသည္ လည္း
ဘဂၤလီဘာသာစကားမ်ားပါဝင္ေနသည္ကို ေတြ႕ရွိရသည္။ ဤကဲ့သို႔ တစ္စတစ္စေျပာင္းလဲေနေသာ အေျခေနမ်ားကို
ေခတ္ႏွင့္အညီ ထိန္းသိမ္းရမည္ဟု ထင္ျမင္သံုးသပ္မိပါသည္။

(ခ) အိႏၵိယႏိုင္ငံမဟာရာ(
ဟာရာ(စ္)တာျပည္နယ္

၁၉၅၆ ခုႏွစ္ေအာက္တိုဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔တင

ြ ္အိႏၵိယႏွိင္ငံ မဟာရာ(စ္)တာျပည္နယ္ နာဂပူရ္ၿမိဳ႕
ဒိ(ခ်္)ဘူမိအရပ္၌ ေဒါက္တာအမ္ေဘဒကာ ဦး ေဆာင္ေသာ ဟိႏၵဴဇာတ္နိမ့္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ဆရာေတာ္ဦးစႏၵမုနိထံတင
ြ ္
ေထာင္းေသာင္းခ်ီ၍ ဟိႏၵဴဘာသာမွ ဗုဒၶဘာသာ အျဖစ္သို႔ကူး ေျပာင္းလာခဲ့ၾကသည္။ ၄င္းတို႔၏
ခိုင္မာေသာယံုၾကည္ခ်က္မ်ားျဖင့္ ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါးရွိေသာ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏ ဗုဒၶဘာသာကို
အားသစ္ေလာင္းခဲ့ၾကသည္။ သူတို႔သည္ဗုဒၶဘာသာအေပၚ အေလးထားယံုၾကည္မႈေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ၂၀၀၇ခ၊ု
စက္တင္ဘာ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး ႏွိပ္ကြက္မႈႀကီး ကို ကန္႔ကြက္သည့္အေနျဖင့္ (RSU)ႏွင့္
လက္တြဲလ်က္ဆႏၵျပပြဲမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ၂၀၀၇ ခုေအာက္တိုဘာလတြင္ ဒိ(ခ်္)ဘူမိအရပ္၌ က်င္း ပျပဳလုပ္ေသာ
ႏိုင္ငံတကာဗုဒၶဘာသာညီလာခံသို႔ (RSU) မွကိုယ္စားလွယ္ ဦးပညာဓဇ တက္ေရာက္ခ့သ
ဲ ည္။ ၎ညီလာခံ၌
စက္တင္ဘာေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးအေျခအေနမ်ားကို ရွင္း လင္း ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ညီလာခံသို႔ၾကြေရာက္
လာခဲ့ၾကေသာ သံဃာ့ကိုယ္စလွယ္ မ်ားသည္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံစစ္အာဏာရွင္၏ ရက္စက္မႈအား တစ္ခန
ဲ က္
ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကသည္။

(RSU) မွဦးပညာဓဇသည္ ALL INDIA DHAMMA ARMY အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ဆရာေတာ္ နာဂဇူနဆူရ္ဆူႏွင့္

ေတြ႔ဆံုးၿပီး ျမန္မာ့ႏိုင္ငံ သံဃာ့အခန္းက႑ႏွင့္ ေရႊ႔ဝါေရာင္းေတာ္လွန္ေရးအျဖစ္အပ်က္မ်ားကို
အျပန္အလွန္ညွိႏိူင္းေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ ၎ဆရာေတာ္သည္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံစစ္အစိုးရ၏
မလိုလားအပ္ေသာအျပဳအမႈမ်ားကို မႏွစ္သက္သျဖင့္ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ျပည္ပသို႔ေရာက္ရွိလာၾကေသာသံဃာေတာ္မ်ား၏
ႏိုင္ငံေရး ရပ္တည္ခ်က္မ်ားအေပၚတြင္ အျပည့္အဝေထာက္ခံအားေပးခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ပတ္သက္ေသာ
ဆရာေတာ္၏ ႏိုင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္သည္ (RSU) ၏ႏိုင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္ႏွင့္
တစ္သားတည္းျဖစ္ေၾကာင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။ ALL INDIA DHAMMA ARMY အဖြဲ႔မွ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံစစ္အစိုးရ၏
လူမဆန္သည့္လုပ္ရပ္မ်ားကို ရပ္တန္႔ေပးရန္အဆိုတစ္ရပ္ကို ကုလသမဂၢႏွင့္ အိႏၵိယဗဟိုအစိုးရအား
တိုက္တြန္း ထားေၾကာင္း သူတို႔၏ ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခ်က္တင
ြ ္ေဖာ္ျပထားသည္။ ဆရာေတာ္သည္
ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသားတစ္ေယာက္ျဖစ္ၿပီး အိႏၵိယႏိုင္ငံဗုဒၶဘာသာ ျပန္႔ပြားေရးအတြက္ ဇြဲ႔လံုးလႀကီးစြာျဖင့္
ႀကိဳးပမ္းေနေသာေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးေၾကာင့္ ျမန္မာ့ျပည္မွ
ျပည္ပသို႔တိမ္းေရွာင္လာ ၾကေသာ ရခိုင္သံဃာေတာ္တစ္ခ်ဳိ႕ကိုလည္း ALL INDIA DHAMMA ARMY
အဖြဲ႔ႀကီးမွလိုအပ္သည္မ်ားကို ကူညီေဆာင္ရြက္ေပး မည္ဟုဆရာေတာ္မွကတိေပးခဲ့သည္။ ၄င္းအျပင္
အိႏၵိယႏိုင္ငံေဒသခံ NEW BUDDHISM မ်ားလည္း (RSU) ႏိုင္ငံေရး လုပ္ငန္းစဥ္းမ်ားကို ေထာက္ခံ၍ ေရွ႕လုပ္ငန္း
စဥ္မ်ားကို ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္သေဘာတူညီခဲ့ၾကသည္။
 (ဂ) အိႏိၵယႏိုင္ငံထရိပူရျပည္နယ္

ထရိပူရေဒသ၌ ဓမၼေဇယ်အမတ္၏ အတိတ္ရာဇဝင္သည္ မ်က္ေမွာက္ကာလတြင္

ဆုပ္ကိုင္၍မရေသာအေငြ႕အသက္ကဲ့သို႔ ပါးစပ္ရာဇဝင္အျဖစ္သာက်န္ရွိေနသည္ကိုေတြ႔ရသည္။
ဘဂၤလားေဒ့(ရွ)္ ႏိုင္ငံ၌ သက္ေထာင္၊ ဖလံေထာင္၊ ဗိုလ္မင္းေထာင္ဟူ၍ ေဒသ (၃) ခုရွိသည္။ ဖလံေထာင္
ေဒသခံမ်ားသည္ မိမိကိုယ္ကို္မိမိ လူဟူ၍ေခၚဆိုၾကသည္။ ဖြတ္နီေခ်ာင္း (ဖဲနီးေခ်ာင္း)သည္ အိႏိၵယႏိုင္ငံ ထရိပူရ
တစ္စိတ္တစ္ေဒသႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ဖလံေထာင္ တစ္စိတ္တစ္ေဒသကို ပိုင္းျခားထားသည့္
ႏွစ္ႏိုင္ငံနယ္ျခားေခ်ာင္း ျဖစ္သည္။ ဖလံေထာင္ေဒသမွလူမ်ားသည္ ေရၾကည္ရာျမက္ႏုရာရွာေဖြယင္း အိႏၵိယႏုိင္ငံ
ထိရိပူရေဒသသို႔တစ္စတစ္စေရာက္ရွိသြားၾကသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၁၅၀ ခန္႔ရွိသည္ဟု ၎ေဒသမွ
ေရွ႕မွီေနာက္မွီပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ားက ေျပာၾကသည္။ ထရိပူရသံဃာေတာ္မ်ားသည္ အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္ၿပီး မွ
သာသနာေဘာင္သို႔ဝင္ေရာက္လာၾကေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားျဖစ္၍ ဘာသာေရးစာေပမတတ္ကၽြမ္း ၾကေခ်။
၎သံဃာမ်ားသည္ လူမ်ဳိးေရးစိတ္ဓာတ္ ဘာသာေရးစိတ္ဓာတ္၊ ႏိုင္ငံေရးစိတ္ဓာတ္ ႏိုးၾကားမႈမရွိၾကဘဲ
မိရိုးဖလာထံုးတမ္း စဥ္လာအေပၚတြင္ အေျခခံ၍ေနထိုင္ၾကသည္။ ၎ေဒသ၌ ဗုဒၶစာေပႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ
စာအုပ္စာတန္းမ်ားလည္း အလြန္ရွားပါးသည္။ သို႔ေသာ္လည္းလြန္ခဲ့ေသာ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ခန္႔မွ အေျခအေနႏွင့္
ႏိႈင္းယွဥ္လွ်င္ ပညာေရးအသိအျမင္တစ္စတစ္စ တိုးတက္လာသည္ကို ေတြ႔ရွိရသည္။

၎ေဒသတြင္စိတ္ဝင္း စားဖြယ္ေကာင္းေသာ ဘာသာေရးဓေလ့စရိုက္မ်ားကိုလည္း ေတြ႔ရွိရသည္။

ျမင့္မားရွည္လ်ားေသာသစ္သား တိုင္ကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဝါးလံုး တိုင္ကိုေသာ္လည္းေကာင္း ေျမႀကီးတြင္စိုက္ထူ၍
ဖေယာင္တိုင္ႏွင့္ထြန္းညွိေသာ စကၠဴမီးအိမ္ကိုျဖစ္ေစ၊ လက္ဆြဲဖန္ မီးအိမ္ကိုျဖစ္ေစ တိုင္ထိပ္ဖ်ားသို႔ ႀကိဳးျဖင့္ဆ၍
ဲြ
စူဠာမဏိေစတီေတာ္ႀကီးကို မီးပူေဇာ္ေလ့ရွိၾကသည္။ ၎တိုင္ကိုတန္ေဆာင္တိုင္ သို႔မဟုတ္
တန္ေဆာင္မုန္းတိုင္ဟုေခၚၾကသည္။ ဤမီး ပူေဇာ္ပြဲကို တန္း ေဆာင္မုန္းလမွစ၍ပူေဇာ္ၾကသည္။ ေစတီပုထိုး ၌
ပန္းကပ္ရာတြင္လည္း ပန္း ၏ပြင့္ဖတ္မ်ားကို ေျခြယူလွ်က္ပန္း ကန္ျပားမ်ားတြင္ထည့္၍ ရပ္သူရြာသားမ်ား
အုပ္စုလိုက္ဖြဲ႔ကာ ၎ပုထိုးေတာ္မ်ားကို လက္ယာရိုက္ လွည့္ပတ္လ်က္ ဘာသာေရးႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ
ရတုလကၤာမ်ားကို ၿပိဳင္တူသီဆို၍၎ပြင့္ဖတ္မ်ားႏွင့္ ေစတီေတာ္ကိုၾကဲျဖန္႔၍ ပူေဇာ္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း
ထရိပူရေဒသရွိ ရခိုင္တို႔၏ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ ဘာသာေရးႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈတို႔သည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ၌ေနထိုင္ေသာ
ရခိုင္မ်ား ထက္အဖက္ဖက္မွ နိမ့္က်လ်က္ရွိသည္ကိုေတြ႔ရသည္။

(ဃ) ရခိုင္သံဃာ့သမဂၢႏွင့္ ေသာတုဇန

လြတ္လပ္ေရးရၿပီး စကာလတြင္ ဖဆပလအဖြဲ႔အႀကီးသည္ရခိုင္ျပည္၌

ဗမာလူမ်ဳိးႀကီးခ်ဳပ္ကိုင္ေရးဝါဒကိုက်င့္သံုး ခဲ့ေသာေၾကာင့္ရခိုင္
သံဃာ့သမဂၢႏွင့္ရခိုင္ေသာတုဇနအဖြဲ႔တို႔သည္။ဖဆပလဆန္႔က်င္ေရး၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ရရွိေရး၊
ရခိုင္အမ်ဳိးသားအင္းအားစုမ်ားႀကီးထြားေရး အတြက္ ဆရာေတာ္ဦးနာရဒႏွင့္ဦးေသာဘိတ
တို႔ဦးစီးဦးေဆာင္ျပဳ၍လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။
 ရခိုင္ေသာတုဇနအဖြ႕ဲ ၏လႈပ္ရွားခဲ့မႈမ်ား

ယခင္မွ ရခိုင္ေသာတု
သာတုဇန အဖဲ႕ြ တြင္ ေမဃ၀
ေမဃ၀တီ ဦးနာရဒ ( ဥကၠဌ ) ၊ ဗာရာဏသီတကၠသိုလ္တင
ြ ္
ပညာသင္ခဲ့ေသာ အတြင္းေရးမွဴး ဦးပ႑ိတ၊ ဖဆပလ အစိုးရ ပါလီမန္ ရခိုင္ျပည္နယ္ အဆိုကို
ဦးလွထြန္းျဖဴက တင္သင
ြ ္းရန္အတြက္ မဂၤလာသုခေက်ာင္း ( တာေမြ )မွ ဆူးေလသို႔ ခ်ီတက္လွ်က္
လႊတ္ေတာ္ကို သံုးပတ္ ပတ္ၿပီး သံုးရက္ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။ ရခိုင္ျပည္သို႕
စီးရံုးေရး ဆင္းခဲ့ေသာ္လည္း အစိုးရ UPA ေလေၾကာင္း လိုင္းက စာရြက္စာတမ္း
ဖမ္းဆီးခံခရ
့ဲ ေသာေၾကာင့္ ရခိုင္ေသာတုဇနအဖြ.ဲ ၏ လွဳပ္ရွားမွဳမ်ားမွာအထမေၿမာက္ခ.ဲ ေပ။

၄။ ရခိုင္လက္နက္ကိုင္ပါတီမ်ားႏွင့္ ရခိုင္သံဃာ့အေျခအေန

ရခိုင္ျပည္အမ်ဳိး သားလက္နက္ကိုင္ပါတီးမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ရခိုင္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ (ရမလပ)၊

ရခိုင္ျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ (ACP)၊ ရခိုင္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔ (AIO)၊ ရခိုင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ (ALP)၊
လူမ်ဳိးစုတိုင္းရင္းသားမ်ားပါတီ (TNP) တို႔သည္ ဘဂၤလားျမန္မာ နယ္စပ္ေဒသသို႔ ၁၉၈၈
ခုမတိုင္မီကပင္ေရာက္ရွိေနၾကၿပီးျဖစ္သည္။ ထိုပါတီမ်ားကဲသို႔ ဘဂၤလားႏိုင္ငံသို႔ မေရွးမေႏွာင္းေရာက္ရွိေနၾကေသာ
သံဃာေတာ္တစ္ခ်ဳိ႕သည္ ၎ပါတီး မ်ားကိုေထာက္ပ့ံအားေပးရံုးျဖင့္ မေက်နပ္ႏိုင္ၾကဘဲ
ပါတီမ်ားတြင္အဖြဲ႔ဝင္း အျဖစ္ရပ္တည္ၾကလ်က္ ပါတီ အမည္ႏွင့္တြဲစပ္၍ (ALP)ဘုန္းႀကီး၊ (AIO)ဘုန္းႀကီး ၊
(ACP)ဘုန္းႀကီး၊ (ရမလပ)ဘုန္းႀကီးစသည့္ျဖင့္ရပ္တည္ခဲ့ၾကသည္။ ရခိုင္ပါတီမ်ားကြဲျပားသကဲ့သို႔
ရခိုင္သံဃာမ်ားသည္လည္း ကြဲျပားျခားနားလာၾကသည္။ ရခိုင္သံဃာေတာ္မ်ားသည္ မိမိအခန္းက႑အေပၚ
မိမိကိုယ္ပိုင္စည္း ျခား၍ သီး ျခားရပ္တည္မႈ မရွိခဲ့ေသာေၾကာင့္ ရခိုင္ႏိုင္ငံေရးမၿငိမ္မသက္မႈၾကားတြင္
ရခိုင္သံဃာေတာ္မ်ားလည္း ရခိုင္ႏိုင္ငံးေရး ဝဲဂယက္ထ၌
ဲ မလြဲမေသြပါဝင္ခ့ၾဲ ကရသည္။
ကိုယ္ပိုင္ရပ္တည္ခ်က္မရွိေသာကိုယ္ပိုင္စုစည္းမႈမရွိေသာ ရခိုင္သံဃာေတာ္မ်ားသည္ ရခိုင္ႏိုင္ငံေရး၌ အနစ္နာခံ၍
ႀကိဳးစားခဲ့ၾကေသာ္လည္းအရာမထင္ခဲ့ေပ။

၁၉၈၈ ခုအေရးေတာ္ပုံႀကီးအၿပီး ရခိုင္ျပည္မွဘဂၤလားေဒ(့ရ)ု္ ႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ရွိလာၾကေသာ

သံဃာေတာ္မ်ား၊ေက်ာင္း သားလူငယ္မ်ား၊ သပိတ္ ေကာ္မတီမ်ားႏွင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာတစ္သီးပုဂိၢဳလ္မ်ားကိုစုစည္း၍
အမ်ဳိး သားဒီမိုကေရစီအင္အားစု (NATIONAL DEMOCRATIC FORCE OF ARAKAN – NDFA )ကို ျမန္မာ-
ဘဂၤလားေဒ့(ရွ)္ နယ္စပ္တစ္ေနရာတြင္ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၿပီး ရခိုင္ျပည္အမ်ဳိးသားညီညြတ္ေရးတပ္ဦး (NATIONAL UNITED
FRONT OF ARAKAN – NUFA) သို႔အဖြဲ႔ဝင္အျဖစ္ပါဝင္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုကဲ့သို႔ဝင္ေရာက္ၿပီးေနာက္
(NDFA)မွအဖြဲ႔ဝင္သံဃာတစ္ခ်ဳိ႕ သည္
သံဃာ့အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုသီး ျခားဖြဲ႔စည္းေပးရန္(NUFA)သို႔ေတာင္း ဆိုခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း
တပ္ဦး ထဲ၌ပါဝင္ေနၾကေသာပါတီမ်ားတြင္ သူတို႔၏ ေနာက္ခံရဟန္မ်ားရွိေနေသာေၾကာင့္
သီး ျခားသံဃာ့အဖြဲ႔စည္းအသစ္တစ္ခုျဖစ္ေပၚလာရန္ ဆႏၵမရွိၾကသျဖင့္ ထိုသံဃာ့ေတာ္မ်ား၏ ေတာင္းဆိုခ်က္သည္
မေအာင္ျမင္ခဲ့ေခ်။

ယင္းအခ်ိန္က ရခိုင္းသံဃာ့အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခု မရွိမျဖစ္လိုအပ္လာသည့္အတြက္ ယခုလက္ရွိ

ရခိုင္သံဃာ့သမဂၢဥကၠဌ ဆရာေတာ္ ဦးသီဟသည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ မီဇူရန္ျပည္နယ္ ေစာင္ေတၿမိဳ႕၌သီးတင္းသံုး ေနေသာ
ဆရာေတာ္ဦးရကၡဝံသထံသုိ႔သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္ ႀကီး၏ႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္သည္
ရခိင
ု ္သမိုင္းႏွင့္ရခိုင္အတိတ္တေဘာင္တို႔ကို သူ၏ႏိုင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္အျဖစ္ အေျခခံလ်က္ေဆာင္ရြက္မွသာ
ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ေရးရမည္ဟုအခိုင္အမာယံုၾကည္ထားသည္။ ယင္းေၾကာင့္ဆရာေတာ္ဦးသီဟသည္
လာလမ္းအတိုင္း ျပန္ခဲ့ရသည္။

ဆရာေတာ္ဦးသီဟသည္ (NUFA) မွထြက္ၿပီးေနာက္

ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာေက်ာင္းသားမ်ားဒီမိုကရက္တစ္တပ္ဦး (ရခိုင္ေဒသ) ABSDF (ARAKAN)၏ ပံ့ပိုးမႈျဖင့္
ဆရာေတာ္ဦးသီဟႏွင့္ သံဃာေတာ္တစ္ခ်ဳိ႕ သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာရဟန္း ပ်ဳိမ်ားသမဂၢ (ရခိုင္ေဒသ) ABYMU
(ARAKAN) ျဖင့္ရပ္တည္ခဲ့သည္။ ABYMU (ARAKAN) ျဖင့္ လႈပ္ရွားခဲ့ရေသာ္လည္း
ျဖစ္ခ်င္ေသာဆႏၵထက္ျဖစ္သင့္သည့္အေျခ ေနေပၚတြင္သာရပ္တည္ခဲ့ရျခင္း သာျဖစ္သည္။
၎အဖြဲ႔ႏွင့္သီးျခားရပ္တည္ေနမႈကို ရခိုင္ႏိုင္ငံေရးအသိုင္းအဝိုင္းႏွင့္ ရခိုင္သံဃာ့အသိုင္းအဝိုင္း တို႔၏ ပံ့ပိုးေပးျခင္း၊
တည့္မတ္ေပးျခင္း မရွိသည့္အျပင္ သူတို႔၏ႏိုင္ငံေရးအယူအဆႏွင့္ ကြဲလေ
ြဲ နေသာေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ
ရဟန္းပ်ဳိး မ်ားသမဂၢ (ရခိုင္ေဒသ)ကိုမေထာက္ခံခဲ့ၾကေခ်။

၁၉၈၈-ခု မတိုင္မီကာလ၌ဘဂၤလားနယ္စပ္ရွိရခိုင္လက္နက္ကိုင္ပါတီအခ်င္းခ်င္းပစ္ခတ္မႈမ်ား၊
လက္နက္လုယက္မႈမ်ား ဖဲ့ထုတ္စည္းရံုး
မႈမ်ာေၾကာင့္ မညီမညြတ္ျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္းအျဖစ္အပ်က္ေပၚတြင္အေျခခံ၍ ၎ပါတီမ်ားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေစရန္
ဘဂၤလားေဒ့(ရွ)္ ေဒသတြင္ ေရာက္ရွိေနေသာ ရခိုင္သံဃာေတာ္မ်ားစုစည္း၍
“ညီညြတ္လႈံ႔ေဆာ္ေရးေကာ္မတီ”ကိုဖြဲ႔စည္းခဲ့ၾကသည္။ ယင္းေကာ္မတီဝင္ ဆရာေတာ္တစ္ခ်ဳိ႕၏
ႏိုင္ငံေရးအရည္းအေသြးအားနည္း မႈေၾကာင့္ အထင္အျမင္ႀကီး ေသာ ႏိုင္ငံေရးသမားတစ္ခ်ဳိ႕က
အေလးမထားခဲ့ၾကေသာ္လည္း ၎ေကာ္မတီကို အခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားမွ
လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲႀကိဳဆိုေထာက္ခံခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၉၅-ခုႏွစ္ ဦးသိန္း ေဖ အုပ္စုသည္ လက္နက္မ်ားစြာကိုယူ၍
(NUFA)မွခြဲထြက္ခ်ိန္တင
ြ ္ ဘဂၤလားေဒ့(ခ်္)၌ ျပန္႔ႀကဲေနေသာ ႏိုင္ငံေရးသမားတစ္ခ်ဳိ႕ႏွင့္ အေရးပါေသာအရပ္သား
တစ္ခ်ဳိ႕ကို “ညီညြတ္လႈံ႔ေဆာ္ေရးေကာ္မတီ”မွ ဖိတ္ေခၚလ်က္၎ျပသာနာကို ၾကားဝင္ေစ့စပ္ေပးခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္လည္း ေအာင္ျမင္မႈမရွိခဲ့ေခ်။ ထို႔ေၾကာင့္ အရည္အေသြးျပည့္မွီေသာ လူရိုေသရွင္ရိုေသျဖစ္ေသာ
က်စ္လစ္ခိုင္မာက်ယ္ျပန္႔ေသာ ရခိုင္သံဃာအဖြဲ႔အစည္းတစ္ခု ရခိုင္ႏိုင္ငံေရး ေလာက၌
မရွိမျဖစ္လိုအပ္မည္ဟုယူဆမိသည္။
လက္ရွိရခိုင္သံဃာသမဂၢ (RSU) ၏အခန္းက႑သည္ သီးျခားရပ္တည္၍ေနခဲ့ေသာ္လည္း
ေငြေရေၾကးေရးအရ ေခတ္ႏွင့္အညီအတတ္ ပညာပိုင္း အရ၊ ခိုင္ခိုင္မာမာရပ္တည္ႏိုင္ျခင္းမရွိသည္ကိုေတြ႔ရေပသည္။
ရခိုင္သံဃာ့သမဂၢကို ျဖစ္ေျမာက္ေစလိုေသာ စိတ္ဆႏၵအရေဆာင္ရြက္ သည့္အဆင့္တင
ြ ္ရွိေနခဲ့ၿပီး ျပည္တင
ြ ္း၊ျပည္ပ
သံဃာေတာ္မ်ားအတြက္ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္ေသာလမ္းစဥ္ေပၚလစီတစ္ရပ္ကို မခ်က္မွတ္ႏိုင္ခဲ့ေခ်။ သို႔ေသာ္လည္း
ယခုက်င္း ပျပဳလုပ္မည့္ ရခိုင္သံဃာ့သမဂၢညီလာခံမွ ရခိုင္သံဃာထုတစ္ရပ္လံုး အက်ဳိးရွိႏိုင္မည့္
ေပၚလစီတစ္ရပ္ကိုခ်က္မွတ္ ႏိုင္လိမ့္မည္ဟုယံုၾကည္ထားသည္။

ရခိုင္သံဃာမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရးေလာကထဲတင
ြ ္ ပံုစံအမ်ဳိး မ်ဳိးျဖင့္ပါဝင္လႈပ္ရွားလာခဲ့ၾကသည္။
တခ်ဳိ႕သံဃာမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရးေလာက ၌ထဲထဲဝင္ဝင္ တာဝန္ယူခဲ့ေသာ္လည္း တာဝန္ခံမႈမရွိျခင္း ၊
ရပ္တည္ခ်က္၊ခံယူခ်က္မခိုင္မာျခင္း၊ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းအရႏိုင္ငံေရးကိုအေပ်ာ္တမ္း လုပ္လိုျခင္း၊
ႏိုင္ငံေရးကိုခုတုံးအျဖစ္အသံုးခ်လိုျခင္း တို႔ေၾကာင့္ သံဃာ့အဖြဲ႔အစည္းမတိုးတက္သည့္အျပင္ အဖြဲ႔အစည္း ကိုပါ
ယိမ္းယိုင္ၿပိဳကြဲ ေစခဲ့သည္။ တစ္ခ်ဳိ႕သံဃာမ်ားသည္ ဦးတည္ခ်က၊္ ခံယူခ်က္ မွန္ကန္ခိုင္မာေသာ္လည္း
ဘာသာေရးေဘာင္ႏွင့္ သံဃာ့အခန္းက႑၏ လိုအပ္ခ်က္ကို ဥပကၡာျပဳ၍ လူဝတ္လဲၿပီး ႏိုင္ငံေရးတြင္
အသြင္ေျပာင္းလႈပ္ရွားလာခဲ့ၾကသည္မွာ အစဥ္အလာတစ္ရပ္ပင္ျဖစ္ေနသည္။ ရခိုင္သံဃာေတာ္မ်ား၏
မတူကြဲျပားျခားနားေသာအယူအဆမ်ား၊ ခံယူခ်က္၊ ဦးတည္ခ်က္တို႔ကို စုစည္း၍တစ္ခုတည္းေသာဆံုရပ္၌
ညွိႏိႈင္း အေျဖ
ရွာႏိုင္မွသာလွ်င္ အမ်ဳိးသားႏိုင္း ငံသားေရးအတြက္ အက်ဳိး ရွိလိမ့္မည္ဟုယံုၾကည္သည္။
အထက္ပါအေျခအေနအရပ္ရပ္မ်ားကို ၿခံဳငံုသံုးသပ္ရလွ်င္ရခိုင္သံဃာေတာ္မ်ား၏
မတူကြဲျပားျခားနားေသာအယူအဆမ်ားကို ”သေဘာ တရားစုစည္းညီညြတ္မ”ႈ (UNITY IN PRICIPLES) ျဖင့္
ရခိုင္သံဃာ့ေတာ္မ်ား၏မာန္၊ ရခိုင္သံဃာေတာ္မ်ား၏အား၊ ရခိုင္သံဃာေတာ္မ်ား၏ ဇြသ
ဲ တိၱတို႔ျဖင့္
ရခိုင္သံဃာဖြဲ႔အစည္းကို ညီညြတ္စြာတည္ေဆာက္ၾကမည္ဆိုလွ်င္ ရခိုင့္ႏိုင္ငံေရး၌ ဂုဏ္သိကၡရွိေသာ
ရခိုင္သံဃာ့အခန္း က႑ႀကီး တစ္ခု ျဖစ္ေပၚလာလိမ့္မည္ျဖစ္သည္။ ယင္းေၾကာင့္ ”သေဘာတရားစုစည္း ညီညတ
ြ ္မ”ႈ
(UNITY IN PRICIPLES) ေပၚလစီေအာက္တင
ြ ္ မွန္ကန္ေသာအေတြး ၊ မွန္ကန္ေသာရပ္တည္ခ်က္ျဖင့္
ရိုးသားစြာႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ပါက တပည့္ေတာ္မ်ား ေမွ်ာ္မွန္ထားေသာ ပန္းတိုင္ဆီသို႔ မလႊဲမသြယ္ေရာက္ရွိမည္
ျဖစ္သည္။

၅။ RSU ၏ ႏိုင္ငံေရးရည္ရြယ္ခ်က္

စစ္အာဏာရွင္စနစ္က်ဆံုးေရးအတြက္ ဒီမိုကေရစီ အခြင့္ေရး၊ လူ႔အခြင့္ေရး ထြန္း ကားေရး၊ တန္း တူေရးႏွင့္

ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရး။

ႏိုင္ငံေရးရည္ရြယ္ခ်က္ကို အေကာင္ထည္ေဖာ္တည္ေဆာက္သည့္အခါဦးတည္ခ်က္ခ်င္းတူေသာ ပါတီ

အဖြ႕ဲ စည္းမ်ား လူထုလူတန္း စား အင္အားစု မ်ားႏွင့္ လက္တြဲ ေဆာင္ရြက္သြားမည္။

၆။ RSU ၏ ႏိုင္ငံေရးလု
ရးလုပ္ဟန္

I. ရခိုင္အမ်ိဳးသားေရးက႑တစ္ခုတည္း တြင္ ရပ္တည္ေနသည္မဟုတ္ဘဲ ရခိုင့္ႏိုင္ငံေရးႏွင့္

ဆက္စပ္ေနေသာ ဗမာႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရး ေဘာင္ထ၌
ဲ ရွိသည္။
II. အေ၀းေရာက္ရခိုင္သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ ျပည္တင
ြ ္းမ်ားမွတစ္ဆင့္ လူထုထံသို႔ RSU၏ သေဘာထားကို
သိေစလိုသည္။
III. အေ၀းေရာက္ရခိုငသ
္ ံဃာေတာ္မ်ား၊ ျပည္တင
ြ ္းရခိုင္သံဃာေတာ္မ်ား၊ ျပည္တင
ြ ္း၊ျပည္ပ ႏိုင္ငံေရးပါတီ
အဖဲြ႔စည္းမ်ား၊ လူထုလူတန္းစား မ်ားႏွင့္ အျပန္အလွန္ အႀကံေပးမႈမ်ား၊ သတင္းဖလွယ္မႈ၊
ဆက္စပ္ရင္းႏွီးေနွာမႈမ်ားကို ရည္ရြယ္သည္။
IV. RSU သည္ သံဃာအခ်င္းခ်င္း အေတြ႔အႀကံဳမ်ားဖလွယ္ေရးကို ေဆာင္ရြက္ယင္း ႏိုင္ငံေရး အသိပညာ
ျမွင့္တင္ေရးႏွင့္ ပိုမိုစည္းလံုးခိုင္မာ ေစရန္ရည္ရြယ္သည္။
V. RSU သည္ ျပည္တင
ြ ္း ျပည္ပရွိ ရခုိင္အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ ညွိႏႈိင္းအေျဖရွာ၍ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊
ပညာေရးႏွင့္ ညီညႊတ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ျမွင့္တင္ရန္ ရည္ရြယ္သည္။
VI. RSU သည္ တိုင္းရင္းသား သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ စည္း လံုးညီညႊတ္မႈကို တည္ေဆာက္ရန္ရည္ရြယ္သည္။
၇။ RSU ၏ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ား

I. တစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ တစ္မ်ိဳးသားလံုး စည္း လံုးညီညႊတ္ေရး

II. စည္း လံုးခိုင္မာေသာ ရခိုင္ျပည္တည္ေဆာက္ေရး
III. အမ်ိဳးသား တန္းတူေရးႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းစြာအတူ ယွဥ္တေ
ြဲ နထိုင္ေရး
IV. ျပည္သူလူထုအတြက္ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရး အသိျမင့္မားေရး
V. ျပည္သူ႔ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုမ်ားအၾကား သဟဇာတ ျဖစ္ေရး
VI. အမ်ိဳးသားႏွင့္ တိုင္း ျပည္အက်ိဳးစီးပြားကို မ႑ိဳင္ျပဳေရး
VII. လူမ်ိဳးဘာသာ မခြဲျခားဘဲ ရခိုင္ျပည္သူတစ္ရပ္လံုး စည္းလံုးညီညႊတ္ေရး

ရခိုင္အမ်ိဳးသားမ်ား စည္း လံုးညီညႊတ္မႈၿပိဳကြဲျခင္းေၾကာင့္ အခ်ဴပ္ျခာအာဏာက်ဆံုး ခဲ့ရသည္။ ရခိုင္ျပည္သည္

ဗမာ၊ အဂၤလိပ္၊ ဂ်ပန္၊ အဂၤလိပ္တို႔၏ လက္ေအာက္၌ ကၽြန္ဘ၀ျဖင့္ ေနခဲ့ရၿပီး ၁၉၄၈ခု လြတ္လပ္ေရးရၿပီး
ရခိုင္ျပည္သည္ ဗမာလက္ေအာက္၌ ကၽြန္ပုန္း ကိုလိုနီအျဖစ္ က်ေရာက္ဆဲျဖစ္သည္။ အထက္ပါသင္ခန္းစာမ်ားကို
ရခုိင္ျပည္သူမ်ားထပ္မံ မခံစားရေအာင္ RSU ၏ ႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္မ်ားကို ခ်မွတ္သည္။

၈။ ဗုဒ၏စရိ
ၶ၏စရိယ ၃ ပါး

ဗုဒၶသည္ဘုရားအျဖစ္သို႔ေရာက္ေတာ္မူျပီးေနာက္သူ၏သာသနာအရွည္တည္တံ့ျပန္႕ပြားေစရန္အရွင္ေကာ႑
ညအစရွိေသာသံဃာေတာ္
မ်ားျဖင့္သံဃာ့အဖြဲ႔အစည္း ကိုစတင္ထူေထာင္ခဲ့သည္မွာႏွစ္ေပါင္း၂၅၀၀ေက်ာ္လြန္လာခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ဗုဒၶသည္သံဃာ၏
စည္းလံုး ညီညြတ္မႈကိုဥပုသ္ကံေဆာင္ျခင္းပဝါရဏာျပဳျခင္း တို႔ျဖင့္အထင္အရွားျပသခဲ့သည္။သံဃာ့အဖြဲ႔အစည္းတြင္ပုဂၢဳ
လိကၿငိမ္းခ်မ္းမႈႏွင့္လြတ္လပ္မႈကိုရႈပ္ခ်ယ္ထိပါးလိုေသာအာဏာရေခါင္းေဆာင္ပုဂၢိဳလ္ဟူ၍မည္သည့္တစ္ဦးတစ္ေယာ
က္ကိုမွမထားရွဘ
ိ ဲ လြတ္လပ္စြာေဆြးေႏြးျခင္း တိုင္ပင္ညွိႏႈိင္းျခင္းအမႈကိစၥတို႔ကို
သံဃာေတာ္တို႔၏အလိုက်က်င့္သုံးေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္အျပင္ ပုဂၢိဳလ္ကိုးကြယ္မႈစနစ္ ကိုလည္း
ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္မလိုလားခဲ့ေပ။

ဗုဒၶသည္ေလးအသေခ်ၤႏွင့္ကမၻာတစ္သိန္းကာလတစ္ေလွ်ာက္
ပါရမီ(၁၀)ပါး၊စြန႕္ ျခင္းၾကီး ငါးပါးတုိ႕ကိုအေျခခံလွ်က္ ဗုဒၶတၳစရိယကို
က်င့္သုံးေတာ္မူခဲ့သည္။ေရာဟိဏီျမစ္ေရခြေ
ဲ ဝေရးျပႆနာႏွင့္ဝိဋဋဴပမင္း သား၏ေဆြးေတာ္မ်ဳိး ေတာ္မ်ားအားသတ္ျဖ
တ္မည့္ကိစၥတို႕ကိုအေၾကာင္း
ျပဳ၍ဥာတတၱစရိယအေရးကိုထင္းရွားစြာျပသခဲ့သည္။ဗုဒၶသည္ပရမတၳသစၥာတရားမ်ားကိုအေျခခံျပီးေလာကီေလာကု
တၱရာတရား၌အက်ိဳးအျပစ္တုိ႕ကိုေဟာၾကားျပသဆုံးမေပးေတာ္မူျခင္း အားျဖင္ေလာကတၳစရိယကိုအထင္အရွားျပသေ
တာ္မူခဲ့သည။္ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္ျပဳၿပီးေနာက္သူ၏သာသနာႏွင့္ သံဃာ့အဖြဲ႔အစည္းႀကီး
အရွည္တည္တ့ံခိုင္မာေရးအတြက္ဝိနည္းသိကၡာပုဒ္ကိုအေျခခံ၍တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ ဓမၼ ၀ါဒသည္ အဓမၼ၀ါဒ
စနစ္ကဆ
ို န္႔က်င္၍လူတိုင္းလြတ္လပ္စြာယံုၾကည္ကိုး ကြယ္မႈ၊ ေတြးေခၚမႈအေပၚတြင္သာအေျခခံခ့သ
ဲ ည္။
ကမာၻ႔ဘာသာဝါဒသမိုင္းတြင္
ဗုဒၶဝါဒသည္ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္ႏွင့္လြတ္လပ္မႈကိုေရွ႕ရႈေသာသံဃာ့အဖြဲ႔စည္းႀကီးဲျဖစ္သည္။ေရျမင့္လွ်င္ၾကာတင့္သကဲ့
သုိ႔ဗုဒၶသာသနာသည္လည္း တိုင္းျပည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ မင္း ေကာင္းမင္းျမတ္တို႔ အေပၚ တြင္မူတည္၍ တိုး တက္
စည္ပင္ခဲ့သကဲ့သို႔ မင္း ဆိုးမင္းယုတ္တို႔၏ လက္ထက္၌ ဆုတ္ယုတ္ပ်က္စီး ခဲ့ရသည္။ ဗုဒၶသာသနာ
တုိး တက္စည္ပင္ျပန္႕ပြားရန္ဗုဒၶသည္ ေလာကသုံးပါးအတြက္ ပရမတၳသစၥာတရားမ်ားကုိအေျခခံျပီး
သာသနာေတာ္ကိုစရိယသုံးပါးျဖင့္တည္ထားခဲ့သည္။

(က) ဆရာေတာ္ဦး ဥတၱမ

ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမသည္ ဇြ၊ဲ လံု႔လ ၊ဝိရိယႏွင့္ျပည္စံုမႈ၊

ပညာဥာဏ္ထက္ျမက္မႈႏွင့္အေျမာ္အျမင္ႀကီး မားမႈေၾကာင့္ ဘာသာစကားေျမာက္ မ်ားစြာတတ္ကၽြမ္းျခင္း ၊
ႏိုင္ငံတကာခရီးသြားမွတ္တမ္းမ်ားေရးသားျခင္း၊ ေဆာင္းပါးဝတၳဳမ်ားေရးသားျခင္းအျပင္
အိႏၵိယႏိုင္ငံႏွင့္ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတို႔တင
ြ ္ တကၠသိုလ္ပါေမာကၡျဖစ္ခဲ့ၿပီး အိႏၵိယႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ
ဟိႏၵဴမဟာသဗၺအသင္းႀကီး၌လည္း ဥကၠဌျဖစ္ခဲ့သည္။

ဆရာေတာ္၏ႏိုင္ငံေရးေၾကြးေၾကာ္သံမ်ား၊ ဆရာေတာ္၏ၾသဝါဒမ်ား၊ ဆရာေတာ္၏မိန္းခြန္းမ်ားသည္

ျမန္မာျပည္သူတစ္ရပ္လံုး၏ ႏိုင္ငံေရး အသိစိတ္ဓာတ္ကို တိုကရ
္ ည္ခိုက္ရည္သင
ြ ္းေပးလိုက္သည္ဟု
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူ၏ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းမွ ကင္းေဝးျခင္း စာအုပ္တင
ြ ္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
ဆရာေတာ္၏စည္ရံုး လႈ႔ံေဆာ္မႈျဖင့္ ျမန္မာျပည္သူမ်ားသည္ အိပ္ေသာေယာက်ၤား၊ႏိုးေသာလားသို႔
လြတ္လပ္ေရးလမ္း စကိုျမင္လာၾကသည္ဟု ႏွစ္ ၅၀ ကမာၳေရးရာစာအုပ္တင
ြ ္ေဖာ္ျပထားသည္။ ဆရာေတာ္သည္
ျမန္မာႏိုင္ငံႏုိင္ငံေရးလုပ္ရွားမႈကို ၁၉၁၁ခုမွ အစပ်ဳိး ခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္၏ႏိုင္ငံေရးတရားႏွင့္
ဆရာေတာ္၏အေတြးသစ္၊ အျမင္သစ္ေဆာင္းပါးမ်ားကိုလည္း သူရိယသတင္းစာ မွတဆင့္
တခမ္း တနားေဖာ္ျပခဲ့မႈေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္နံတစ္လ်ားတြင္
သံဃာ့သမဂၢအဖြဲ႔စည္းေျမာက္မ်ားစြာေပၚေပါက္လာခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ၏သံဃာ့လႈပ္ရွားမႈ အခန္းက႑သည္လည္း
အခ်ိန္အဟုန္ျပင္းထန္လာခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္သည္ ျမန္မာျပည္၌သာမက ကိုလိုနီဘဝ သို႔က်ေရာက္ေနၾကေသာ
ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္လက္တ၍
ြဲ အဖိႏွိပ္ခံဘဝမွလြတ္ေျမာက္ရန္ေဆာင္ရြက္မႈေၾကာင့္ ဆရာေတာ္အား အာရွေနဝန္းအျဖစ္
တင္စားခဲ့ၾကသည္။ ဆရာေတာ္၏ႏိုင္ငံေရးဂုဏ္သိကၡာ အရွိန္အဝါႀကီးမားမႈအေပၚတြင္ ဆရာေတာ္အား
၀ိေသသဂုဏ္ပုဒ္မ်ားစြာျဖင့္ တင္စားေရးသားခဲ့ၾကသည္။ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ လက္ဆင့္ကမ္း ေပးလိုက္ေသာ
လြတ္လပ္ေရး မီးရႈးတိုင္ႀကီးကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက လွမ္းကိုင္၍ ကိုလိုနီဗိမၼာန္ႀကီး ျပာက်သြားေအာင္မီး ရွဴးၿပီး
ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးကိုအရယူခဲ့သည္ဟု မိုးႀကိဳးဦး အုန္းခင္ေရးသားထားသည္။

ဆရာဦးတၱမေခတ္တင
ြ ္အစပ်ဳိးခဲ့ေသာ သံဃာ့သမဂၢီစိတ္ဓာတ္ဝိဥာဏ္သည္ ႏွစ္ေပါင္း ၉၀
ခန္႔သက္တန္း ရွည္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ယခုသံဃာေခတ္မ်ားထံသို႔ ဆက္လက္ကူးလူး ထြန္းလင္းလ်က္ရွိေနေပသည္။
(ခ) ဆရာေတာ္ဦးစိႏၵာ

၁၉၄၅ ခု ဇြန္နဝါရီလ၌ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးကို ရခိုင္ျပည္မွအေစာဆံုးစတင္ေတာ္လွန္ခ့သ

ဲ ည္။
စစ္ေတြခရိုင္မွဘံုေဘာက္သာေက်ာ္၊ ေက်ာက္ျဖဴခရိုင္မွဦးဘေစာ၊ သံတခ
ြဲ ရိုင္ဦးေက်ာ္ရင္တို႔သည္
ဦးညိဳထြန္ႀကီးမႈေသာဖဆပလလက္ေအာက္၌ ဂ်ပန္ကိုေတာ္လွန္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ရခိုင္ဖဆပလအဖြ႔တ
ဲ င
ြ ္
နယကဆရာေတာ္ျဖစ္ေသာ ဦးစိႏၵာႏွင့္ဦး ပညာသီဟတို႔သည္ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးတြင္ပါဝင္ဆင္ႏြဲၾကေသာ
ရခိုင္ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုအသီးသီး ကို အတူတကြပူးေပါင္းတိုက္ပြဲဝင္ႏိုင္ရန္ ဦးေဆာင္လမ္းညြန္မႈကိုေပးခဲ့သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ ဆရာေတာ္ဦးစိႏၵာသည္ ကုလားတန္ျမစ္အေရွ႕ဘက္ၿမိဳ႕နယ္မ်ားရွိ
လယ္သမားထုကိုစည္းရံုးလ်က္ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ဆန္က်င့္ေရး ေျမရွင္စနစ္ဆန္႔ က်င့္ေရးအတြက္
ျပည္သူ႔လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီကိုဖြဲ႔စည္း ကာ ယင္းပါတီ၏အႀကီးအကဲအျဖစ္တာဝန္ယူေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။

(ဃ) ၈၈ ႏွင့္ ၂၀၀၇ခု

၂၀၀၇ခုသံဃာ့အေရးအခင္း

ရွစ္ေလးလံုး ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုႀကီး ၌ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္နံတစ္လ်ားရွိ လူမ်ဳိးေပါင္းစံုသံဃာေတာ္မ်ား

ပါဝင္လႈပ္ရွားခဲ့ေသာ္လည္း ေက်ာင္း သားမ်ား၏ ဦးေဆာင္မႈေအာက္တင
ြ ္သာရွိခဲ့သည္။ မည္သို႔ပင္ဆိုေစကာမႈ
သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသားျပည္သူတစ္ရပ္လံုး

အတူတကြပူးေပါင္း လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ၿပီး တစ္ပါတီစစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို

ဖ်က္သိမ္း၍ဒီမိုကေရစီလမ္း ေၾကာင္း ကိုေဖာ္ေဆာင္ကာ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီ စနစ္ဆီသို႔ ဦး တည္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္၊
စက္တင္ဘာေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္းေရးသည္ သံဃ ာ့ေတာ္မ်ားကိုယ္တိုင္ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳ၍
ေက်ာင္းသားျပည္သူမ်ားႏွင့္လက္တြဲကာ ကုန္ေစ်းႏႈန္းေလ်ာ့ေပါ့ေရးေမတၱာရပ္ခံခ်က္ကို ၿငိမ္ခ်မ္းစြာစီတန္းလွည့္လည္
ေဖာ္ထုတ္ျပသခ့ရ
ဲ ာမွ စစ္တပ္၏အၾကမ္းဖက္ႏွီႏွင္း မႈေၾကာင့္ သံဃာေတာ္မ်ား
ေသြးေျမက်ခဲ့ရျခင္း၊ေထာင္သင
ြ ္အက်ဥ္းခ်ခံရျခင္း၊ မတရားပိတ္ပင္မႈမ်ားျပဳလုပ္ျခင္းအျပင္
ေတာတြင္း သူပုန္းစခန္းကဲ့သို႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္၌ရွိေသာ ေက်ာင္း တိုက္မ်ားကိုဝင္စီးခဲ့သည္။ ဤနအဖ၏
အႀကမ္းဖက္လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ ကမာၻတစ္ဝွမ္းရွိ လူသားမ်ားတုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားခဲ့ရသည္။

၉။ ၁၉၈၈ ခုေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္ႏိုင္ငံေရး

(က) ရခိုင္ျပည္အမ်ဳိးသားညီညြတ္ေရးတပ္ဦး (NATIONAL UNITED FRONT OF ARAKAN – NUFA)

NUFA)

ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုႀကီး ၏ ၾသဇာဂယက္သည္ ရခိုင္ျပည္သူလူထုထတ

ဲ င
ြ ္
ေခ်ဖ်က္မရေသာအစိုင္အခဲျဖစ္လာသည္ကိုေတြ႔ရွိရ ေသာအခါ ယင္းလႈပ္ရွားမႈ၏အရွိန္အဝါကိုအသံုးခ်လ်က္
ရခိုင္ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားသည္ ရခိုင္အမ်ဳိးသားပါတီႏီုင္ငံေရးကိုျမွင့္တင္ရမည္ဟု သေဘာ ေပါက္လာၾကသည္။
ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုႀကီး ၿပိဳကြဲၿပီးေနက္ ကစဥ့္ကလ်ားျဖစ္လာၾကေသာ ၈၈ လႈပ္ရွားသူမ်ားကို ဆီးႀကိဳ ရမည္ဟု
သေဘာေပါက္လာၾကသည္။ ၎လုပ္ငန္းကို အေကာင္ထည္ေဖာ္ေဆာင္ရန္
ဘဂၤလားေဒ(့ရ)ွ္ ႏိုင္ငံတင
ြ ္ေရာက္ရွိေနၾကေသာ ရခိုင္အမ်ဳိးသားလက္နက္ကိုင္ပါတီမ်ား
 (၁) ဦးေမာင္စိန္ညြန္႔ ဦးေဆာင္သည့္ ရခိုင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ - (ARAKAN NATIONAL
LIBERATION PARTY – ANLP) (၁၉၆၀)။

(၂) ဦး ေရႊသာ ဦးေဆာင္ေသာ ရခိုင္ျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ - (COMMUNIT PARTY OF ARAKAN – CPA )

(၁၉၇၂)။

(၃) {ဦးေက်ာ္လႈိင္ ဦး ေဆာင္ေသာ ရခိုင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြ႕ဲ (ARAKAN INDEPEDENT

ORGANEZATION - AIO) (၁၉၇၀)ႏွင့္

ဦးခိုင္ရခ
ဲ ိုင္ ဦးေဆာင္ေသာ ရခိုင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ (ARAKAN LIBEARTION PARTY- ALP)
(၁၉၇၃) တို႔ပူး ေပါင္းလိုက္ေသာ } ဥကၠဌ ဦးေက်ာ္လႈိင္ ဦးေဆာင္သည့္ ရခိုင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ -
(ARAKAN LIBEARTION PARTY- ALP) (၁၉၈၈-၉၁)။

(၄) ဦးပုတီးျဖဴ ဦးေဆာင္ေသာ လူမ်ဳိး စုတိုင္းရင္းသားမ်ားပါတီ ( TRIBLE NATIONAL PARTY – TNP)

(၁၉၈၅)ခုႏွစ္တို႔ျဖစ္သည္။

၎ပါတီအသီးသီးမွကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ တစ္သီးပုဂၢလမ်ဳိးခ်စ္ျပည္ခ်စ္မ်ားကိုစုစည္း၍
ညီလာခံတစ္ခုကိုက်င္းပခဲ့ၾကသည္။ ထိုညီလာခံမွေန၍ ညီညြတ္ေရးကိုေဖာ္ေဆာင္လိုေသာဆႏၵျဖင့္
ရခုိင္ျပည္အမ်ဳိးသားညီညြတ္ေရးတပ္ဦး (NUFA) တပ္ေပါင္း စုႀကီးကိုဖြဲ႔စည္းလိုက္သည္။ ဤအဖြဲ႔အ စည္းကို
အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးစနစ္ျဖင့္အေျခခံ၍ အလွည့္က်သဘာပတိမ်ားျဖင့္ဖ႔စ
ြဲ ည္း ထားသည္။

၁၉၈၉ ခုႏွစ္၊ ALP ဥကၠဌ ဦးေက်ာ္လႈိင္သည္ NUFA ကိုယ္စားလွယ္အေနျဖင့္ DAB အစည္းအေဝး၌

တက္ေရာက္ေနခ်ိန္တင
ြ ္ ဦးခိုင္စိုးႏိုင္ေအာင္မွ ဦးေက်ာ္လႈိင္အား ALP
ဥကၠဌအျဖစ္အသိအမွတ္မျပဳေၾကာင္း ကန္႔ကြက္ျခင္းျဖင့္ (NUFA)၏ ပြဥ
ဲ ီး ထြက္ျပႆနာကို
ေဖာ္ေဆာင္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ နိဒါန္းမေကာင္ခဲ့ေသာ NUFA သည္ DAB မွ
အေနာက္ဘက္စစ္မ်က္ႏွာဖြင့္ရန္အတြက္ ကခ်င္မွတာဝန္ယူထား ခဲ့သည့္ရခိုင္ရေ
ဲ ဘာ္ကိစၥ၊
ဦးေက်ာ္လႈိင္ႏွင့္ဆက္ႏြယ္သည္ဟု စြပ္စြဲထားေသာ ဘတ္ေငြ(၃၀၀၀၀၀)သံုးသိန္းကိစၥ၊ တာဝန္ယူမႈႏွင့္တာဝန္မ့မ
ဲ ႈကိစၥ၊
ဘ႑ာေငြအခက္အခဲႏွင့္ စားဝတ္ေနေရးကိစၥ၊ ဒု-စစ္ဦးစီးခ်ဴပ္ ေမာင္ေစာယဥ္၏
ဘီး လူးဆိုင္းတီးမႈကိစၥမ်ားျဖင့္လံုး ေထြးေနသည္။ ျပႆနာကို ရိုးသားစြာ အေျဖမရွာဘဲ ACP ႏွင့္ TNP တို႔မွ
အုပ္စုလႊမ္းမိုးလိုေသာဆႏၵေၾကာင့္ (၁၀. ၉ . ၉၀)ေန႕တြင္ ယာယီသဘာပတိ ဦးပတီးျဖဴ လက္မွတ္ထိုး၍
အစည္း အေဝးဖိတ္ေခၚခဲ့ျခင္း ေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္အမ်ဳိးသားညီညြတ္ေရးတပ္ဦး၏ မခိုင္မာေသာ
စည္းလံုး ညီညြတ္မႈအေနထားမွ တစ္စတစ္စ ယိမ္းယိုင္ၿပိဳကြဲလာခဲ့ရသည္။ ၁၀.၉.၉၀ အစည္းအေ၀းေန႔ဖိတ္စာသည္
NUFA အတြက္အလြန္အေရးပါသည့္အတြက္ေၾကာင့္ ေနာင္လာေနာင္သားမ်ား သင္ခန္းစာရရွိေစရန္
၄င္းဖိတ္စာမူရင္းအတိုင္း ေဖာ္ျပလိုက္သည္။
အစည္း ေဝးဖိတ္စာမွာ

အေၾကာင္းအရာ ။ ။ အစည္းအေ၀း ဖိတ္ေခၚျခင္း။

ရခိုင္ျပည္အမ်ဳိးသားညီး ညြတ္ေရးတပ္ဦး ဗဟိုေကာ္မတီဝင္ဌာနခ်ဳပ္စခန္း အတြင္း

စားေသာက္ေရးျပႆနာေျဖရွင္းေရးအတြက္ ေၾကြးေဟာင္ေၾကြးသစ္ေပးဆပ္ေရး
ရိကၡာအေပၚစားေသာက္ေရးမ်ားအျပင္ ယင္ခင္သဘာပတိအစည္းေဝးမွဆံုးျဖစ္ခ့ေ
ဲ သာ တပ္ဦးဗဟိုေကာ္မတီ
ဝင္အစည္း အေဝး ေခၚယူက်င္းပေရးကို ယခုအခ်ိန္တင
ြ ္မလုပ္မျဖစ္ အေျခအေနတြင္ရွိေနသျဖင့္
တပ္ဦးဗဟုိေကာ္မတီဝင္အစည္းအေဝးကို ၁၉၉၀ ျပည့္ ၾသဂုတ္လ ၁၁ ရက္ေန႔တင
ြ ္က်င္းပျပဳလုပ္မည္ျဖစ္ပါသည္။
ဤအစည္းအေဝးသို႔တက္ေရာက္ရန္ပ်က္ကြက္ပါက တပ္ဦးႏွင့္လံုးဝပတ္သက္ ေတာ့မည္မဟုတ္ေၾကာင္း
ႀကိဳတင္အသိေပးအပ္ပါသည္။ မည္သည့္အလုပ္ကိစၥရွိေနေစကာမႈ ယင္းကိစၥမ်ားကိုရပ္တန္႔လာခဲ့ရန္ျဖစ္သည္။
(ပုတီးျဖဴ သဘာပတိ) သို႔ျဖစ္ပါ၍ ရဲေဘာ္သည္ ၁၉၉၀ ျပည့္ၾသဂုတ္လ ၁၀
ရက္ေန႔အေရာက္တပ္ဦးဗဟိုေကာ္မတီဌာနခ်ဳပ္တည္ရာ အင္းေခ်ာင္း စခန္းသို႔ မပ်က္မကြက္လာေရာက္ပါရန္
အေၾကာင္းၾကားအပ္ပါသည္။

ဦးေက်ာ္လိႈင္ႏွင့္ ခိုင္အာဏာနီတို႔မွာ အစည္းအေ၀းတက္ေရာက္ရမည့္ရက္ခ်ိန္း (၁၁.၈.၉၀ ေန႔၊ နံနက္ ၁၀ နာရီအခ်ိန)္

ငရႀကီး ဘုန္း ေတာ္ႀကီးေက်ာင္းသို႔ ေရာက္ရွိေနသည္။ ငရႀကီးေက်ာင္းႏွင့္ NUFA ဗဟိုဌာနခ်ဴပ္ အင္းေခ်ာင္းစခန္း
အကြာအေ၀းသည္ ႏွစ္နာရီၾကာၾကာ သြားရသည္။ ၁၁.၈.၉၀ ေန႔၊ နံနက္ ၈နာရီအခ်ိန္တင
ြ ္ NUFA ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္
အစည္း အေ၀းကို က်င္း ပေနသည့္အတြက္ အစည္းအေ၀းဖိတ္စာ အရ အစည္းအေ၀းမတက္ေရာက္ ႏိုင္သူတို႔အား
အစည္း အေ၀းမွ ထုတ္ပယ္ျပီးျဖစ္ေနသည္ဟု ယူဆသျဖင့္ ဦးေက်ာ္လႈိင္ႏွင့္ ခိုင္အာဏာနီတို႔ သည္
ဗဟိုစခန္းသို႔မသြားဘဲ ငရႀကီး ၌သာေစာင့္ဆိုင္းေနခဲ့ၾကသည္။ အျခားတစ္ဘက္တင
ြ ္လည္း NUFA ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္
အစည္း အေ၀းသို႔ လက္နက္တစ္ကားကားျဖင့္ တက္ေရာက္ သည့္အေလ့ထားရွိေသာ ဒု-စစ္ဦးစီးခ်ဴပ္ ေမာင္ေစာယဥ္မွ
ဦးေက်ာ္လိႈင္ႏွင့္ ခိုင္အာဏာနီအား အစည္း အေ၀း တက္ေရာက္လာလွ်င္လည္း ေသနပ္ႏွင့္ ပစ္သတ္မည့္ဟု
ျခိမ္းေျခာက္ထားသည့္ သတင္းစကားထြက္ေပၚေနသည္။ ဦး ေက်ာ္လိႈင္ႏွင့္ ဦးေမာင္စိန္ညႊန္႔တို႔သည္ ငရႀကီးမွ NUFA
အစည္း အေ၀းသို႔ ေပးစာမ်ားကို ခိုင္ေက်ာ္ခိုင္မွတစ္ဆင့္ေပးပို႔ခဲ့သည္။ ၄င္းစာႏွင့္ပက္သက္၍ အစည္းအေ၀း၌
အေျခအတင္ေဆြးေႏြးမႈမ်ားျဖစ္ခဲ့ ၾကသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ အစည္း အေ၀းျပီးဆံုးသည့္တိုင္ ေစာင့္ဆိုင္းၾကရန္
သဘာပတိ အဖြ၀
ဲ႔ င္မ်ားမွ ဦးေက်ာ္လိႈင္ထံ စာေပးရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾက သည္။ ျပန္စာအျပည့္စံုမွာ

ဦးေမာင္စိန္ညႊန္႔၊ ဦးေမာင္ေက်ာ္လိႈင္၊ ဦးအာဏာနီ၊ ဦးဦးခင္ေမာင္၊ ဦး ေက်ာ္ထြန္းေအာင္၊ ဦး က်န္စိန္ေမာင္

အေၾကာင္းအရာ။ ။ တပ္ဦးဌာနခ်ဴပ္စခန္းသို႔ ၀င္ေရာက္ျခင္းမျပဳဘဲ အျပင္မွေစာင့္ဆိုင္း ေနေရး ။

တပ္ဦးဗဟုိေကာ္မတီ၀င္ အစည္းအေ၀း၏ ၁၂.၈.၉၀ ေန႔ အစည္းအေ၀းဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ

ဗဟိုဦးစီး အစည္းအေ၀း ကို ၁၁.၈.၉၀ ေန႔တင
ြ ္ က်င္းပေရးအတြက္ ၁၀.၈.၉၀ ေန႔ အေရာက္ မပ်က္မကြက္
စခန္း သို႔လာေရာက္ရန္ အေၾကာင္းၾကားစာေပးပို႔ခဲ့သည္။ ပ်က္ကြက္က တပ္ဦးႏွင့္မပတ္သက္ေၾကာင္းကုိ
ႀကိဳတင္အသိေပးျပီးျဖစ္သည္။ ရဲေဘာ္တို႔သည္ အေၾကာင္းတစ္စံုတစ္ရာ ပန္ၾကားျခင္းမရွိဘဲ
အစည္း ေ၀းတက္ေရာက္ရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့သည္။ အစီစဥ္အရ အစည္း အေ၀းကို ၁၁.၈.၉၀ ေန႔၊ နံနက္ ၇နာရီတင
ြ ္
က်င္း ပရန္ရွိေသာ္လည္း ရဲေဘာ္တို႔ကို ငဲ့ညွာေသာအားျဖင့္ ေစာင့္ဆိုင္းကာ ေန႔လည္တစ္နာရီမွာ
ဆက္လက္က်င္းပခဲ့ပါသည္။
သို႔ျဖစ္၍ ရဲေဘာ္တို႔သည္ တပ္ဦးဗဟိုဦးစီး အစည္းအေ၀းျပီးဆံုးသည္အထိ အျပင္မွေစာင့္ဆိုင္းေနပါရန္ႏွင့္
အစည္း အေ၀းျပီးပါက လိုအပ္သလို ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း အေၾကာင္း ၾကားအပ္ပါသည္။

မွတ္ခ်က္။ ။အနီးနားသုိ႔ ေရာက္ရွိပါက သတင္းပို႔ပါရန္

ပုတီးျဖဴ (၁၂.၈.၉၀)

သဘာပတိ

ဤသို႔စာေပးရန္ အျပင္မွေစာင့္ဆိုင္းရန္ အေၾကာင္းၾကားျခင္းျဖစ္သည္။

အစည္း အေ၀းတတိယေန႔၌ အစည္းအေ၀းဖိတ္စာအရ အခ်ိန္မွီမေရာက္ၾကသူမ်ား ဦးေမာင္စိန္ညႊန္႔၊

ဦးေက်ာ္လႈိုင္၊ ခိုင္အာဏာနီ၊ ဦး ခင္ေမာင္၊ ဦးေက်ာ္ထြန္း ေအာင္၊ ဦးက်န္စိန္ေမာင္ ေျခာက္ဦးကို ေအာက္ပါအတိုင္း
ဆံုး ျဖတ္ၾကသည္။

I. အလွည့္က်သဘာပတိ ဦးေက်ာ္လိႈင္ႏွင့္ သဘာပတိ ဦးေမာင္စိန္ညႊန္႔ကို ပထမအႀကိမ္

သတိေပးရန္။
II. အတြင္း ေရးမွဴး ခိုင္အာဏာနီအား ဗမာျပည္ ဘာလဲဘယ္လဲ ထုတ္ေ၀ျခင္းႏွင့္ ပက္သက္၍
ေမးျမန္းရန္ႏွင့္ မိခင္ပါတီသို႔ လႊေ
ဲ ျပာင္း ေပးရန္။
III. ဒု-အတြင္းေရးမွဴး ဦးခင္ေမာင္အား တာ၀န္မွပ်က္ကြက္မႈအတြက္ မိခင္ပါတီသို႔ လႊေ
ဲ ျပာင္းရန္
ဆံုး ျဖတ္သည္။ က်န္ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို ခ်န္လွန္ထားခဲ့သည္။

ဆံုး ျဖတ္ခ်က္အမွတ(္ ၂၇)တြင္ ယာယီသဘာပတိ ဦးပတီးျဖဴမွ လက္ရွိသဘာပတိ ဦး ေက်ာ္လိႈင္အား

သဘာပတိတာ၀န္ကို လႊအ
ဲ ပ္ၿပီး ဦးေက်ာ္လိႈင္မွ ၄င္းသဘာပတိ တာ၀န္ကို ဦးေရႊသာထံလအ
ႊဲ ပ္ရန္ (၂၅.၁၀.၉၀)
ေန႔ကို ေနာက္ဆံုးထား၍ လႊအ
ဲ ပ္ရမည္ဟု ဦးေက်ာ္လိႈင္ထံ ဦးပတီးျဖဴလက္မွတ္ျဖင့္ စာေရးသား ေပးပို႔ခဲ့သည္။

သဘာပတိမ်ားႏွင့္ ဗဟုိဦးစီးအဖြ၀
ဲ႔ င္မ်ား (ေန႔စ-ြဲ ၈.၉.၉၀) ကိစၥ၊ ရက္စ-ြဲ ၁၉၉၀ျပည့္ႏွစ္၊ စက္တင္ဘာ ၄ ရက္
ေန႔စြဲပါစာကို ျပန္ၾကားျခင္း

I. ေပးစာပါအပုဒ္(၁)တြင္ ေရးသားထားခ်က္မ်ားသည္ အျခားေသာ ဗဟိုဦးစီးအဖြ၀

ဲ႔ င္မ်ားႏွင့္
သဘာပတိမ်ားအတြက္ လံုေလာက္ေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ား ျဖစ္ႏိုင္ေသာ္လည္း
ကၽြန္ေတာ့္၏ဂုဏ္သိကၡာကို ထိခိုက္ေစေသာ စြပ္စခ
ြဲ ်က္မ်ားႏွင့္ အစည္းအေ၀းဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားမွာမူ
ပုဂၢလိက အခန္းသာျဖစ္သည္ဟုယူဆသည္။ ထိုကိစၥမ်ားကို သက္ေသအေထာက္ထား မ်ားႏွင့္
တင္ျပေျဖရွင္း ႏိုင္ရန္ အေရွ႕ဘက္သို႔ စာေရးထားပါသည္။ ၄င္းစာေရာက္သည္ႏွင့္ မ်က္ႏွာစံုညီ
ေျဖရွင္းမည္ျဖစ္သည္။ မေရရာေသာစြခ
ဲ ်က္ကို မေရရာေသာ ေျဖရွင္းခ်က္ျဖင့္ မေျဖရွင္းလိုပါ။
II. ရမလပ ၏ရပ္တည္ခ်က္လည္း ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ မဆိုင္ပါ။
III. ရဲေဘာ္အာဏာနီ၊ ရဲေဘာ္ဦးခင္ေမာင္တို႔မွာလည္း ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္
တိုက္ရိုက္ပက္သက္မႈမရွိပါေၾကာင္း သူတို႔ဆံုး ျဖတ္ခ်က္သာ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။
IV. ကၽြန္ေတာ္နားလည္သည္မွာ NUFA ႏွစ္ႏွစ္သက္တမ္း တြင္ ျပႆနာမ်ားကို သဘာပတိအဖြ႔မ
ဲ ွ
ပထမေဆြးေႏြး ျပီး ထိုမွတစ္ဆင့္ ဗဟုိဦးစီး၊ ေနာက္ဆံုးရဲေဘာ္ထု၊ ညီလာခံသို႔သြားမည္ဟု
နားလည္ပါသည္။ သဘာပတိမ်ား ညွိႏိႈင္း၍ မရခဲ့သည္မရွိခဲ့ဖူးပါ။ ယခုျပႆနာမ်ားကို
 လွ်ိဳ႕၀ွက္မ်ားပင္ေပါက္ၾကားၿပီး ေအာက္ေျခထုသို႔ခ်ကာ ေဆြး ေႏြးေနေသာေၾကာင့္
အနာဂတ္အတြက္ ရင္ေလးမိပါသည္။
V. ပုဂၢိဳလ္ေရးက႑မွာ သာမညသာျဖစ္ပါသည္။

ညီညႊတ္မႈမွေအာင္ပသ
ြဲ ို႔

ေတာ္လွန္ေရးသစၥာျဖင့္

ေမာင္ေက်ာ္လိႈင္

အထက္ပါျပႆနာမ်ားေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္အမ်ိဳးသား ညီညႊတ္ေရးတပ္ဦး သည္လည္း

ယိမ္းယိုင္ၿပိဳကြခ
ဲ ဲ့ရသည္။

၁၀။ ရခိုင္ျပည္အမ်ဳိးသားညီညြတ္ေရးပါတီ (NATIONAL UNITED PARTY OF ARAKAN – NUPA)

ရခိုင္ျပည္ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားသည္ ညီညြတ္မႈမရွိ၍ အင္အားေတာင့္တင္း ေသာ

ရခိုင္အမ်ဳိးသားႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈတစ္ရပ္ကို မေခၚေဆာင္ ႏိုင္ဟု ရခိုင္ျပည္အမ်ဳိး သားႏိုင္ငံေရးတြင္ပါဝင္ေနေသာ
ပါတီမ်ားမွခံယူၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပါတီမ်ားေပါင္း စည္း လွ်င္ အင္အားေတာင့္တင္းေသာ
အမ်ဳိး သားလႈပ္ရွားမႈတစ္ရပ္ကို ေခၚေဆာင္ႏိုင္မည္ဟုအျမင္ရွိေသာေၾကာင့္ ဗိုလ္ရာဇာထိုင္းႏိုင္ငံမွ
ဘဂၤလားေဒ(့ရ)ွ္ ႏိုင္ငံသို႔ေရာက္လာေသာအခါ ၎တြင္ပါလာေသာ လက္နက္ႏွင့္ေငြကိုအေျခခံ၍
ရခိုင္ျပည္အမ်ဳိးသားညီညြတ္ေရးပါတီ NUPA ကိုဖြဲ႔စည္းၾကသည္။ ၎တြင္ပါဝင္ေသာ ပါတီ မ်ားမွာ ARAKAN ARMY
– (AA)၊ ရခိုင္ျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ (ACP)၊ လူမ်ဳိးစုတိုင္းရင္း သားမ်ားပါတီ (TNP) ရခိုင္ျပည္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရး
ပါတီ (ရမလပ) ႏွင့္တစ္သီပုဂၢဳလိက ကိုယ္စားလွယ္မ်ားပါဝင္ၾကသည္။ သို႔ရာတြင္
၎တို႔ေမွ်ာ္မွန္းထားသကဲသို႔အင္းအားႀကီးမားေသာ အမ်ဳိးသား လႈပ္ရွားမႈ တစ္ရပ္ကိုမေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ဘဲ
ပါတီအခ်င္းခ်င္း ဂိုဏ္ဂဏပဋိပကၡမ်ားျပင္း ထန္လာခဲ့သည္။

ထို႔သို႔ျပင္းထန္လာရာမွ ၁၉၉၅ ခု ဇြန္နဝါရီလတြင္ ဦး သိန္းေဖဦးေဆာင္ေသာ (ACP) ပါတီအုပ္စုမွ ARAKAN

ARMY – (AA) တပ္ဖြဲ႔တင
ြ ္တပ္ဆင္ထားေသာ လက္နက္ ၁၃၀ ေက်ာ္ႏွင့္ခဲယမ္း မီးေက်ာက္မ်ားစြာတို႔ကို
အပိုင္း စီးခြဲထြက္ရာမွ အင္းအားစုႏွစ္ခုအျဖစ္ ကြဲျပားသြားခဲ့သည္။ ဤအကြဲႏွစ္ခုတင
ြ ္ ဗိုလ္ရာဇာဦးေဆာင္ေသာအဖြ႔မ
ဲ ွ
သိမ္းယူေသာလက္နက္မ်ားကိုျပန္လည္ေပးအပ္ပါက ညီညြတ္ေရးကို ဆက္လက္တည္ေဆာက္သြားမည္ဟု
ကမ္းလွမ္းခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ဦးသိန္းေဖခြဲထြက္အဖြဲ႔မွ မိမိတို႔သည္လက္နက္အင္အားကိုျပန္မအပ္ႏိုင္ မိမိတို႔တင
ြ ္ရွိေသာ
လူအင္အားအေရအတြက္ႏွင့္ညီေသာလက္နက္မ်ားကိုတပ္ဆင္ၿပီးေနာက္ က်န္ေသာလက္နက္မ်ားကို AA
သို႔ျပန္လည္ ေပးအပ္မည္။ သူတို႔ဦးေဆာင္ေသာတပ္ကို AA တပ္မေတာ္အျဖစ္အသိအမွတ္ျပဳရမည္ျဖစ္သည္။
ဤႏွစ္ခ်က္ကိုဗိုလ္ရာဇာဦး ေဆာင္ေသာ NUPA မွလက္ခံလွ်င္ေတြ႔ဆံုးေဆြးေႏြး ေရးျပသာနာကို ေျဖရွင္း မည္။ သို႔ေသာ္
NUPA ၏သေဘာထားမွာ ျခြင္းခ်က္မရွိလက္နက္မ်ားကို ျပန္လည္ေပးအပ္ႏိုင္မွ ခြဲထြက္အဖြဲ႔အား NUPA
ထဲတင
ြ ္အဖြဲ႔ဝင္အျဖစ္ဆက္လက္ လက္ခံႏိုင္မည္။ ဤသို႔မဟုတ္လွ်င္ မိမိတို႔သည္ရန္သူအျဖစ္
သေဘာထားကာရွင္း လင္း သုတ္သင္ရမည္ျဖစ္သည္။ ယင္းသို႔ေျပာသည့္ အတိုင္း ခြဲထက
ြ ္အဖြဲ႔အား NUPA
မွလက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္သည့္ ျဖစ္စဥ္မ်ားရွိခဲ့သည္။
 ေနာက္ဆံုး တြင္ ႏွစ္ဘက္စလံုးဖရိုဖရဲျဖစ္ကာ တပ္သားအမ်ားစုသည္
ရန္သူ႔ထံလက္နက္ခ်အည့ံခံသြားၾကသည္။ ဦး သိန္းေဖ၏ ခြဲထြက္ေရးလုပ္ရပ္သည္ သ႔ူအတြက္တစ္စံုတစ္ရာ
ႏိုင္ငံေရးအက်ဳိးအျမတ္မရသည့္အျပင္ အသက္ေသြးေခၽြးမ်ားျဖင့္ ရွာေဖြစုစည္းခဲ့ေသာ လက္နက္မ်ားသည္လည္း
အေဟာသိကံျဖစ္ခဲ့ရသည္။ NUPA ၿပိဳကြရ
ဲ ျခင္းအေၾကာင္းရင္းမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္ခ်က္မွတ္ရာတြင္ ရခိုင္ျပည္၏
ပကတိအေျခအေနႏွင့္ ျမန္မာျပည္ႏွင့္တကြ ျမန္မာျပည္တင
ြ ္းရွိတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား၏
ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈအေျခအေနတို႔ကို သံုးသပ္ဆင္ျခင္ၿပီး ၎ရလာဒ္အေပၚအေျခခံ၍ လမ္း စဥ္ခ်က္မွတ္ျခင္းမဟုတ္ဘဲ
ေရွ႕ပေဝသဏီကပင္ ခံယူခဲ့ေသာလူမ်ဳိး ေရးအျမင္ တစ္ခုတည္းေပၚတြင္ အေျခခံေသာ ပါတီတည္ေဆာက္ျခင္း ၊
တပ္မေတာ္တည္ေဆာက္ျခင္း ႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္ခ်မွတ္ျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းသည္လက္ရွိအေျခေနႏွင့္ လံုး ဝ
ကိုက္ညီမႈမရွိ၍ တိုးတက္ျဖစ္ပြာလာမည့္အစား ပ်က္စီးျခင္းကိုသာႀကံဳေတြ႕ရေပသည္။

၁၁။ ရခိုင္ျပည္အမ်ဳိးသားေကာင္စီ ARAKAN NATIONAL COUNCIL (ANC) သမိုင္း(အက်ဥ္း )

စစ္အာဏာရွင္စနစ္ဆန္႔က်င္ေရးတြင္ အကြဲကအ
ြဲ ျပားျပားျဖစ္ေနၾကေသာရခိုင္အမ်ဳိးသားႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈကို
စုစည္း ညီညြတ္စြာေဖာ္ ေဆာင္ႏုိင္ရန္ NATIONAL RECONSLATION PROGRAM (NRP) မွအကူအညီျဖင့္ (ANC)
ျဖစ္ေပၚလာေရးအတြက္ ပဏာမအစည္း အေဝး တစ္ရပ္ကို ႏိုင္ငံေရးပါတီ ၄ ခုျဖစ္ေသာ
ရခိုင္ျပည္အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ျပည္ပ) (ALD-E)၊ ရခိုင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ (ALP)၊ ရခိုင္ျပည္
ဒီမိုကရတ္ပါတီ (DPA) ႏွင့္ရခိုင္ျပည္အမ်ဳိးသားညီညြတ္ေရးပါတီ (NUPA) တို႔မွစုစည္း ၍ အႀကိဳရခိုင္ျပည္အမ်ိဳးသား
ညီလာခံျဖစ္ေျမာက္ေရး ညွိႏိႈင္းေရးေကာ္မတီ(Coordinating Committee for Preconvention of Arakan National
Convention - CCPCANC) တစ္ရပ္ကို၂၀၀၄ ခုႏွစ္တင
ြ ္ ဖြဲ႔စည္း ခဲ့ၾကသည္။ ၎ေကာ္မတီ၌ ဦးသိန္းေဖ ဥကၠဌ(DPA)၊
ေဒါက္တာခင္ေမာင္ ဒု-ဥကၠ(NUPA)၊ ခိုင္း မ်ဳိး မင္း အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး(ုALP)၊ ခိုင္စံလင္း
တြဘ
ဲ က္အတြင္းေရးမွဴး(ALD-E)တို႔ျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၾကသည္။ ၎ဆံုး ျဖတ္ခ်က္မ်ားအရ ရခိုင္ျပည္ အမ်ဳိးသားေကာင္း စီ
(ANC)ေပၚေပါက္လာရျခင္း ျဖစ္သည္။

(က) ၂၀၀၄ မွ ၂၀၀၆ ထိ (ANC)

(ANC) ႏိုင္ငံေရးအေျခအေန

ရခိုင္ျပည္အမ်ဳိးသားေကာင္းစီ (ANC) ကိုအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးကိုအေျခခံ၍ အလွည့္က်သဘာပတိ ၄

ဦးျဖင့္ဖြဲ႔စည္းထားသည္။ ANC ၌ ALP,ALD,DPA,NUPA တို႔မွ သဘာပတိတစ္ဦးႏွင့္ ကိုယ္စားလွယ္ႏွစ္ဦးက်စီပါဝင္ၿပီး
RSU မွ ကိုယ္စားလွယ္ ႏွစ္ဦး AASYC မွကုိယ္စားလွယ္တစ္ဦး RWU မွ ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦး
တသီးပုဂၢလကိုယ္စားလွယ္မွ ဦးေမာင္ေမာင္၊ ဦးစစ္လႈိင္၊ ဦးျပည္ေအးႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့(ရွ)္ ႏွိင္ငံမွ ဦေမာင္ဟန္သာ
တို႔ျဖင့္ဖြဲ႔စည္းထားသည္။ ANC ရံုးဖြဲ႔ဒါရိုက္တာ ဦးခင္ေမာင္၊ တြဘ
ဲ က္ဒါရိုက္တာ ညီညီလင
ြ ္၊ အႀကံေပး ဦးတင့္ေဇာ္၊
နယကဆရာေတာ္ႀကီး စုကၠရာဆရာေတာ္ ဦးသုစိတၱႏွင့္ ဦးရာဇိႏၵတို႔ျဖစ္သည္။

အဖြဲ႔ဝင္မ်ားသည္ တပ္ေပါင္းစု၏ တာဝန္ကိုယူၾကေသာ္လည္း တာဝန္ေက်ပြန္မႈမရွိခဲ့ၾကေခ်။

အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ပါတီအဖြဲ႔အစည္း မ်ား၌ တာဝန္ယူႏိုင္မႈ ေခါင္းေဆာင္အေရအတြက္
နည္းပါးမႈေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ မိမိပါတီ၏တာဝန္ကို အေလးေပးေဆာင္ရြက္လွ်င္ တပ္ေပါင္းစု၌ ထိထိမိမိ မလႈပ္ရွားႏိုင္၊
တပ္ေပါင္းစုတာဝန္ကိုအေလးေပးေဆာင္ရြက္လွ်င္ မိမိပါတီ၌ အားနည္းေစခဲ့သည္။
ႏိုင္ငံေရးရွင္သန္စြာရပ္တည္ႏိုင္ေရးအတြက္ ဘ႑ေရးအေထာက္အပံ့သည္ အလြန္အေရးႀကီး သည္။ ဘ႑ာေရး
အားနည္း ၍ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္း ၌
စိတ္ရွိတိုင္းကိုယ္မပါျဖစ္ခရ
့ဲ သည္။ဆက္သြယ္ေရးစနစ္ကိုမကၽြမ္းက်င္အသံုးမျပဳႏိုင္သည့္အတြက္တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး နား
လည္မႈလြဲမွားျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ဆက္ဆံေရးအဆင္မေျပမႈမ်ား တိုးပြားလာျခင္းသည္ အဖြဲ႔အစည္း၏လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ကို
ထိခိုက္လာရာမွ အဖြဲ႔အစည္း၏ေအာင္ျမင္မႈရလာဒ္မ်ား လက္လႊတ္ဆံုး ရံႈးခ့ရ
ဲ သည္။ ယင္းလကၡာမ်ားေၾကာင့္
ေကာင္းသည့္အရာမွ ဆိုးလာၿပီး ဆိုးသည့္အရာမွ ပ်က္စီး လာခဲ့ရသည္။

(ခ) ၂၀၀၆ ခုမွ ၂၀၀၉ ခုထိ ANC ႏိုင္ငံေရးအေျခအေန

ANC မ်က္ႏွာစံုညီအစည္းအေဝး (PLANNARY METTING) ကို ၂၀၀၇ ခု၊ စက္တင္ဘာလတြင္

က်င္း ပခဲ့သည္။ ၄င္းအစည္း အေဝး၌ စည္းရံုး ျပန္ၾကားေရးတာဝန္ခံ ဦးသီဟမတက္ေရာက္ႏိုင္ခဲ့သည့္အျပင္
အတြင္း ေရးမွဴးဦးေမာင္ေမာင္လည္း အိႏၵိယသို႔သြားရန္ ဗီဇာအခက္အခဲ ေၾကာင့္အစည္း
အေဝးသို႔မတက္ေရာက္ႏိုင္ခဲ့ေခ်။ ဤအခ်က္ကိုအခြင့္ေကာင္းယူ၍ အစည္းအေဝးဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားတြင္
တြဘ
ဲ က္အတြင္းေရးမွဴး ႏွင့္ DPA အုပ္စု၏အလိုဆႏၵအတိုင္းျဖစ္လာေစရန္ ဆံုး ျဖတ္ခ်က္မ်ားကိုခ်မွတ္ခဲ့ၾကသည္။
တစ္ခ်ဳိ႕ေသာဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားမွာ သူတို႔၏ဆႏၵ အတိုင္း မျဖစ္လာေသာေၾကာင့္ ၎ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကိုျပင္ဆင္ၿပီး
ေရးသားျဖန္႔ေဝခဲ့သည္။ ယင္းေၾကာင့္ ဤအစည္းအေဝးသည္ တည္ရွိေနေသာပဋိပကၡကို ပိုမိုျပင္း ထန္လာေစခဲ့သည္။

၂၀၀၈ ခုႏွစ္မတ္လတြင္ ANC ဗဟိုေကာ္မတီဝင္မ်ား စံုစံုညီညီ ခ်င္းမိုင္း ၿမိဳ႕သို႔ဆိုက္ေရာက္ခ်ိန္ႏွင့္

ႀကံဳႀကိဳက္သျဖင့္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာ မ်က္ႏွာစံုညီအစည္းအေဝးမွ မလိုလားအပ္ေသာဆံုး ျဖတ္ခ်က္မ်ားကို
ပယ္ဖ်က္ရန္ ၂၀၀၈ ခုမတ္လတြင္ ANC ဗဟိုေကာ္တီဝင္ အေရးေပၚအစည္း ေဝးကို က်င္းပႏိုင္ခသ
့ဲ ည္။
ဤအစည္း အေဝးသို႔ ALP မွအပ ပါတီအဖြဲ႔ဝင္အားလံုးကိုယ္စား ANC ဗဟိုေကာ္မတီဝင္မ်ား
စံုညီစြာတက္ေရာက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ဤအစည္း အေဝးသည္ ၂၀၀၇ ခု၊ စက္တင္ဘာလတြင္က်င္း ပခဲ့ေသာ
အစည္း အေဝး၏ အားနည္းေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကိုပယ္ဖ်က္ရာ၌ ကန္႔ကြက္သူမရွိ ဆံုး ျဖတ္အတည္ျပဳႏိုင္ခ့သ
ဲ ည္။
အစည္း အေဝးမတက္ေရာက္ႏိုင္ေသာ ဗဟိုေကာ္မတီတစ္ခ်ဳိ႕ ထံသို႔ ၄င္းဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို ဆႏၵသေဘာထားေပးရန္
ေပးပို႔ႏိုင္ခဲ့သည္။ ဒု-အတြင္းေရးမွဴး ဦး ေမာင္လူႀကီးထံမွ ၄င္း အစည္းအေ၀းကို
ေထာက္ခံေၾကာင္းအီးေမး(လ္)မွတစ္ဆင့္ စာေရးသားေပးပို႔ခဲ့သည္။

ဤကဲ့သို႔ဒီမိုကေရစီနည္းက်က်ဆံုးျဖတ္ျပင္ဆင္ထားေသာ အစည္းေဝးဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို
အစည္း ေဝးသဘာပတိျဖစ္ေသာ ဦးသိန္းေဖမွ မေလးရွားအေရာက္တင
ြ ္ ယင္းဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို ပယ္ဖ်က္ေၾကာင္း
NRP သို႔အေၾကာင္းၾကားခဲ့သည္။ ၎အျပင္ NRP မွ ANC ထိုင္း ရံုးသို႔ ေထာက္ပ့ံရန္ရွိေသာေငြမ်ားကို
၎မွသေဘာမတူေၾကာင္း ၊ ANC ညီလာခံျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ တင္ထားေသာ PROJECT PROPOSAL ကို
လည္းသေဘာမတူေၾကာင္း ၊ အတိအလင္းေၾကညာခဲ့သည္။ အာဏာရွင္ဆန္ေသာ၎၏ျပဳမူခ်က္သည္
အမွန္မွာ၎ကိုယ္တိုင္ယင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မ်ားကိုသေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုး ၿပီး
ေနာင္တစ္ခ်ိန္တင
ြ ္သေဘာမတူေၾကာင္း ဆန္႔က်င္ဘက္လုပ္ရပ္သည္ ၎ပုဂၢိဳလ္၏ဂုဏ္ကိုလည္း
မေလးစားရာမည္သည္။

ပယ္ဖ်က္ၿပီး ျဖစ္ေသာ ၂၀၀၇ ခုစက္တင္ဘာအစည္းအေဝးဆံုးျဖတ္ခ်က္ (သဘာပတိေလးဦး) မွ ANC

ညီလာခံက်င္း ပေရးေကာ္မတီကို ဖြဲ႔စည္းရန္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို သဘာပတိဦး သိန္း ေဖမွ
ထပ္မံ၍အေကာင္းထည္ေဖာ္ေဆာင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္၎တို႔ဖိတ္ၾကားထားေသာ အစည္းအေဝးသို႔
သဘာပတိတစ္ဦး တစ္ေယာက္မွ်မတက္ေရာက္ခဲ့သည့္အျပင္ ALP ဥကၠဌ ခိုင္ရခ
ဲ ိုင္မွ ဤသဘာပတိေလးဦး
အစည္း အေဝးကို က်င္းပရန္မလိုေတာ့ေၾကာင္းဟုဆိုသည္။ အေၾကာင္းမူကား ၂၀၀၇ ခု၊ စက္တင္ဘာ အစည္းအေဝး
ဆံုး ျဖတ္ခ်က္မ်ားသည္ ၂၀၀၈ ခု၊ မတ္လ ခ်င္းမိုင္၌က်င္း ပခဲ့ေသာ အေရးေပၚ ANC ဗဟိုေကာ္မတီ အစည္းအေဝးမွ
ပ်က္ပယ္ၿပီး ျဖစ္သည္ဟု ၎မွစာေရးသားေပးပို႔ခဲ့သည္။

သဘာပတိအစည္း အေဝး မေအာင္မျမင္ျဖစ္ခဲ့ေသာ ဦး သိန္း ေဖႏွင့္ DPA အုပ္စုသည္ NUPA ဥကၠဌ
ဦးပုတီးျဖဴအား မေလးရွားANC ေထာက္ပံ့ေရးအသင္း ညီလာခံသို႔တက္ေရာက္ရန္အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္
ဖိတ္ေခၚကာ၎ႏွင့္အတူ NUPA ပါတီကိုအမည္တပ္ၿပီး DPA ဦးသိန္းေဖ ပါဝင္လ်က္
ညီလာခံျဖစ္ေျမာက္ေရးေကာ္မတီတစ္ရပ္ကို အတင္းဖြဲ႔စည္း ၍ မေလးရွားတြင္ ANC အတုေယာင္ညီလာခံကို
မေလးရွားေရာက္ ရခိုင္အမ်ဳိးသားမ်ား၏ ေခၽြးနည္းစာေထာက္ပံ့ေငြမ်ားကို အလြသ
ဲ ံုးစားလုပ္ကာ ANC
ဂိုဏ္းခြေ
ဲ ရးလုပ္ရပ္ကိုအရွက္မဲ့စြာျပဳလုပ္ခသ
ဲ့ ည္။

၁၉၈၈ မွ ၂၀၁၀ အထိႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ျဖတ္သန္းလာသည့္ တပ္ေပါင္း စုျဖစ္ေသာ

ရခိုင္ျပည္အမ်ဳိးသားညီညြတ္ေရးတပ္ဦး (NUFA)၊ တပ္ေပါင္းစုမွ တစ္ပါတီျဖစ္ေသာ ရခိုင္ျပည္အမ်ဳိး သား
ညီညြတ္ေရးပါတီ (NUPA)၊ တပ္ေပါင္းစုျဖစ္ေသာ ရခိုင္ျပည္အမ်ဳိးသားေကာင္စီ (ANC) တို႔ကို
ေလ့လာသံုးသပ္ေဝဖန္ေျပာဆိုမႈမ်ားႏွင့္ အျမင္အမ်ဳိးမ်ဳိး ျမင္ေနမႈမ်ားရွိ ၾကသည္။

ပါတီအခ်င္းခ်င္းအားၿပိဳင္မႈႏွင့္ တစ္ဖြဲ႔ကိုတစ္ဖ႕ြဲ ယံုၾကည္မႈမရွိျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းသို႔မဟုတ္

ႏိုင္ငံေရးပါတီတစ္ခုစီ၏ စံခ်ိန္စံညြန္း သတ္မွတ္ခ်က္အားနည္းေနျခင္း ၊
လက္ရွိႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္ႏွင့္အမ်ဳိးသားေရးလမ္းစဥ္ကို ခြဲျခားနားမလည္ျခင္း ၊ ႏိုင္ငံေရး၌ လူမ်ဳိးေရးအေျခခံ
မကၽြတ္လြတ္ျခင္း က်ဥ္းေျမာင္းျခင္း၊ အုပ္စုဂိုဏ္းဂဏဝါဒျဖစ္ေပၚျခင္း၊ ဘ႑ာေရး ေထာက္ပံ့မႈ
အလြန္အားနည္းေနျခင္း၊ တစ္ခ်ဳိ႕က ပါတီတိုင္း၌ ဗ်ဴရိုကေရစီလြမ္း မိုးမႈႏွင့္ ဘက္ေဘာင္ခြဲျခားမႈစနစ္တည္ရွိျခင္း ၊
ရခိုင္ႏိုင္ငံေရးသည္ ျပည္သူလူထု၏ ဘဝႏွင့္ ကင္းကြာေနျခင္း၊ ပါတီထဲတင
ြ ္ကေ
ြဲ နၾကျခင္း၊ တစ္ခ်ိဳ႕ပါတီမ်ားမွ
ရခိုင္ထက္ကုလားကိုေပါင္းလိုျခင္း၊ တစ္ခ်ိဳ႕ပါတီမ ်ားမွ ရခိုင္ထက္ဗမာကို ေပါင္းလိုျခင္း ၊
ႏိုင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္မတည္ၿငိမ္ျခင္း (လြတ္လပ္ေရး + ျပည္ေထာင္စ)ု ၊ ကိုယ္က်င့္တရားအားနည္းျခင္း၊ တပ္ေပါင္းစု
ျဖစ္ေသာ္လည္း တစ္ခုတည္းေသာဗဟိုမရွိျခင္း၊ အတတ္ပညာႏွင့္သေဘာတရားပိုင္းတြင္ ေခတ္ႏွင့္အညီ
မလိုက္ႏိုင္ျခင္း စသည့္ျဖင့္အမ်ဳိးမ်ဳိး ေဝဖန္သံုးသပ္ ၾကသည့္ အျမင္မ်ား ေျမာက္မ်ားစြာရွိသည္ကို
ေရးသားတင္ျပ၍ကုန္ႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။

ရခိုင္ႏိုင္ငံေရး ယခုကဲ့သို႔ျဖစ္ပ်က္ေနရျခင္း သည္ ရခိုင္ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား၏အားနည္းခ်က္

လိုအပ္ခ်က္မ်ားေၾကာင့္သာျဖစ္သည္ဟု သံုးသပ္ရေပမည္။ ဤအထဲတင
ြ ္ တပည့္ေတာ္ပါဝင္ခ့ေ
ဲ သာ
သမိုင္း တစ္ခုရွိေနသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဤသမိုင္းထဲ၌ မွန္မွန္ကန္ကန္ႏွင့္သြားႏိုင္ ရန္ႀကိဳးစားလ်က္ရွိပါသည္။
ေဖာ္ျပခဲ့သည့္အတိုင္း ရခိုင္ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားသည္ ပံုစံမက်ေသာ ရခိုင္ႏိုင္ငံေရးလမ္းေဟာင္း မွ လမ္းသစ္သို႔
အသြင္း ကူးေျပာင္းရန္ မႀကိဳးစားၾကေခ်။ ေျပာင္းလဲမႈမရွိေသာရခိုင္ႏိုင္ငံေရးသည္
စီးဆင္းမႈမရွိေသာေရေျမာင္းႏွင့္တူေနသည္။ ယင္းေၾကာင့္အစဥ္ အၿမဲေျပာင္းလဲတိုးတက္ေနေသာ
ရခိုင္ႏိုင္ငံေရးျဖစ္ေပၚလာရန္ အေတြးသစ္၊ အျမင္သစ္မ်ားျဖင့္ ဝိုင္းဝန္း၍ႀကိဳးစားၾကရမည္ျဖစ္သည္။ လူသည္
ဘဝလမ္းေၾကာင္းေပၚတြင္ အၿမဲတမ္းေျပးေနၾကရသည္။ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားသည္လည္း
ႏိုင္ငံေရးဘ၀လမ္း ေၾကာင္းေပၚတြင္ မိမိဦးတည္ခ်က္ရည္ ရြယ္ခ်က္ႏွင့္အညီ ႏိုင္ငံေရးပန္းတိုင္သို႔
မရပ္မနားခ်ီတက္ၾကရမည္ျဖစ္သည္။

၁၂။
၁၂။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏သမိုင္းအက်ဥ္း

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ကခ်င္၊ ကယား၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ ဗမာ၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ရွမ္း စေသာတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား
အေပါင္းႏွင့္အျခားလူမ်ဳိးစု မ်ားလည္း အမ်ားအျပားေနထိုင္သည့္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။
ဤတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားသည္ ေရွး ပေဝသဏီေခတ္ကတည္းက တစ္ခ်ဳိ႕ကား ကိုယ့္ထီး ကိုယ့္နန္းမ်ားႏွင့္
ထီး ၿပိဳင္နန္းၿပိဳင္ (ဗမာ၊ ရခိုင္၊ မြန)္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကၿပီး အခ်ဳိ႕မွာေစာ္ဘြား၊ ေစာ္ကဲမ်ားႏွင့္ (ရွမ္း၊ကယား၊ကရင္)
ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ၿပီး ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ တစ္ခ်ဳိ႕မွာ ဒူး ဝါး၊ ေတာင္ပိုင္၊ ေတာင္အုပ္မ်ားႏွင့္ (ကခ်င္၊ ခ်င္း)
ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ၿပီးေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။

မြန-္ ဗမာစစ္ပသ
ြဲ ည္ အေလာင္းဘုရားလက္ထက္၌ အၿပီးသတ္ခ့ရ
ဲ ာမွ
ဗမာဘုရင္မ်ားကမြန္ဘုရင္အုပ္ခ်ဳပ္ေသာေဒသမ်ားကို သိမ္း ပိုက္ႏိုင္ ခဲ့သည္။ ၁၇၈၄ ခုႏွစ္တင
ြ ္
ဗမာဘုရင္ဘိုး ေတာ္ေမာင္ဝင
ို ္း သည္ ရခိုင္ျပည္ကိုသိမ္းယူခဲ့သည္။ က်န္တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္
တစ္ခါတစ္ရံဗမာဘုရင္ကို လက္ေဆာင္ပ႑ာဆက္သ၍ျဖစ္ေစ တစ္ခါတစ္ရံမွာကိုယ့္နည္းကိုယ့္ဟန္ႏွင့္
သီး ျခားလြတ္လပ္စြာအုပ္ခ်ဳပ္၍ျဖစ္ေစ ေနထိုင္လာခဲ့ၾကသည္။ ၁၈၂၄-၂၆ ခုႏွစ္တင
ြ ္ အဂၤလိပ-္
ျမန္မာပထမစစ္ပြဲႏွင့္အတူ ရခိုင္တနသၤာရီေဒသကို ၿဗိတိသွ်တို႔သိမ္း ပိုက္ခဲ့သည္။ ၁၈၅၂ ခုႏွစ္ ဒုတိယ အဂၤလိပ-္ ျမန္မာ
စစ္ပ၌
ြဲ ပဲခူး တိုင္း ႏွင့္ေအာက္ဗမာျပည္ကိုသိမ္းယူၿပီးလွ်င္ ၁၈၈၅ခုႏွစ္ တတိယအဂၤလိပ္ျမန္မာစစ္ပအ
ြဲ ၿပီးတြင္
ဗမာတစ္ျပည္လံုး ကို အဂၤလိပ္အစိုးရက သိမ္း ယူခဲ့သည္။ ကရင္နီသမိုင္းအရ လြန္ခဲ့ေသာ ၁၈၇၅ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၂၁
ရက္ေန႔တင
ြ ္ ဗမာဘုရင္အစိုးရႏွင့္ ၿဗိတိသွ်အဂၤလိပ္ဘုရင္အစိုးရတို႔၏ ႏွစ္ဦး ႏွစ္ဘက္သေဘာတူညီခ်က္အရ
ကရင္နီျပည္ကို မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ် စီမံခန္႔ခြဲစိုးမိုး အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း မျပဳလုပ္ပဲ သီးသန္႔လြတ္လပ္ ေသာ
(INDEPENDENT) အခြင့္အေရးေပးရန္အသိအမွတ္ျပဳ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည္။

ဤကဲ့သို႔အဂၤလိပ္အုပ္ခ်ဳပ္သိမ္း ပိုက္သည့္ကာလမ်ားတြင္ ေဒသအသီးသီး ကိုအမ်ဳိး မ်ဳိး ခြဲျခား အုပ္ခ်ဳပ္ခ႔သ

ဲ ည္။
ေနာက္ဆံုး အေနျဖင့္ ရခိုင္ျပည္ ဗမာျပည္ႏွင့္မြန္ဘုရင္မ်ားအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကေသာ
ေဒသတို႔ကိုေပါင္းၿပီး ဗမာျပည္ေျမျပန္႔ေဒသအျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ရွမ္း ျပည္ႏွင့္ ေတာင္တန္းေဒသ မ်ားကို
သီး ျခားခြဲၿပီးအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္လြတ္လပ္ေရးအႀကိဳကာလတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုလြတ္လပ္ေရး မေပးမျဖစ္
ေပးရမည့္အေျခအေန ကိုေရာက္လာေသာအခါ ၿဗိတိသွ်အစိုးရ၏သေဘာထားသည္
ဗမာျပည္ကိုသာလြတ္လပ္ေရးေပးၿပီး ရွမ္းျပည္ႏွင့္ ေတာင္တန္းေဒသမ်ားကို ခ်န္ထားလိုသည္။ အကယ္၍
ဗမာျပည္ႏွင့္ေတာင္တန္းေဒသတို႔ကို တစ္ေပါင္းတည္းလြတ္လပ္ေရးရလိုလွ်င္ ေတာင္းတန္းသားမ်ားသေဘာထားအရ
ေပါင္းစည္း ႏိုင္မွ်သာလွ်င္ ျဖစ္ႏိုင္မည္ဟုအၾကပ္ကိုင္ခဲ့သည္။

ဤအေျခအေနတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ႏွင့္တိုင္းရင္းသားေခါင္း ေဆာင္မ်ားသည္။ ေတာင္တန္းေဒသႏွင့္

ဗမာျပည္ကိုေပါင္းစည္းေရးအ တြက္ လႈပ္ရွားႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကသည္။ ဗမာမ်ားလြတ္လပ္ေရးရသကဲ့သို႔
ေတာင္တန္းေဒသမ်ားကိုလည္း လြတ္လပ္ေရးရေစခ်င္သည္။ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္းမ်ားလည္း
ဗမာျပည္ကိုသာလြတ္လပ္ေရးေပးခဲ့ၿပီး ရွမ္းျပည္ႏွင့္ေတာင္တန္း ေဒသမ်ားကို ခ်န္ထားခဲ့လွ်င္ေတာင္တန္းေဒသမ်ားအ
ေနျဖင့္ ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီလက္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ရန္အလွမ္းကြာေဝးသြားလိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္သြားၾကသည္။
ယင္းေၾကာင့္ဗမာျပည္ႏွင့္ ေပါင္း ရန္ ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္လံုစာခ်ဳပ္၏နိဒါန္းမွာလည္း ၾကားျဖတ္ျမန္မာအစိုး ရႏွင္ ့ရွမ္း၊ ခ်င္း၊ ကခ်င္တို႔သည္

လြတ္လပ္ေရးကိုပိုမို၍ လွ်င္ျမန္စြာရရွိ လိမ့္မည္ဟု ကန္႔ကြက္သူမရွိပသ
ဲ ေဘာတူညီခ့သ
ဲ ည္။ ယင္းေၾကာင့္
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ခံယူခ်က္စိတ္ဓာတ္ႏွင့္ တိုင္း ရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ သေဘာထားမ်ားသည္
ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ျဖစ္သည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ဆိုသည္မွာ လြတ္လပ္ေရး၊ တန္းတူေရး၊
ဒီမိုကေရစီေရးပင္ျဖစ္သည္။ ဗမာျပည္ႏွင့္ေတာင္းတန္းေဒသမ်ား ေပါင္းစည္း ေရးအတြက္ ညွိႏိႈင္းေဆြးေႏြးရာတြင္
ရွမ္းေခါင္းေဆာင္ မ်ားအေနျဖင္.့ ...

(၁) တန္းတူညီတူျပည္ေထာင္စု မူႏွင့္ ေပါင္းစည္းေရး

(၂) ျပည္နယ္တင
ြ ္းကိစၥမ်ား၌ ကိုယ္ကံၾကမၼာကို ကိုယ္ဖန္တီးခြငအ
့္ ျပည့္အဝရရွိေရး

(၃) ခြဲထြက္လိုက ခြဲထြက္ခင

ြ ့္ရွိ၍ ..... စသည့္အခ်က္မ်ားကိုေဆြး ေႏြးတင္ျပခဲ့ၾကသည္။

၁၃။
၁၃။ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးေၾကာင့္ ဖဆပလ ေပၚေပါက္လာျခင္း

(က) ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ကိုေတာ္လွန္တိုက္ခိုက္ၿပီး တပ္မေတာ္ကိုကိုယ္စားျပဳ၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ၊

ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို ကိုယ္စားျပဳ၍ သခင္စိုး၊ သခင္သန္းထြန္းႏွင့္ ဗမာျပည္ဆိုရွယ္လစ္ပါတီကိုကိုယ္စားျပဳ၍
သခင္ျမ တို႔ပူး ေပါင္းၿပီး ဖဆပလ အဖြဲ႔ႀကီးကိုထူေထာင္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုဖဆပလ အဖြဲ႔ ႀကီး သည္
ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးေအာင္ပခ
ြဲ ံၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏိုင္ငံေရးလုပ္ရွားမႈတင
ြ ္ အဓိကအင္အားစုႀကီးျဖစ္လာသည္။

ေနာက္ထပ္ဗမာျပည္သို႔ဝင္ေရာက္လာေသာ အဂၤလိပ္အစိုးရသည္ ၉၁ ဌာနအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို

အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ႀကိဳးပမ္း ခဲ့ေသာ္ လည္း ဖဆပလအဖြဲ႔မွႀကီးမွဴး၍ ၁၉၄၆
ခုႏွစ္တင
ြ ္တစ္ႏိုင္လံုး အံုၾကြေသာအေထြေထြသပိတ္ျဖင့္ ဆန္႔က်င့္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ၿဗိတိသွ်တိ႔ုသည္ဗမာ ျပည္ကို
ဆက္လက္ကၽြန္ျပဳေရးစီမံကိန္း အား လက္ေလွ်ာ့လိုက္ရသည္။ ၎အေထြေထြသပိတ္ေအာင္ပရ
ြဲ ၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္
ျပည္သူတစ္ရပ္လံုး အားစည္းလံုးႏိုင္ေသာ ဖဆပလ အဖြဲ႔ႀကီးမပါလွ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ႏိုင္ငံေရးအရ
တိုး မေပါက္ႏိုင္သည္ကို ၿဗိတိသွ်သိလာေသာေၾကာင့္ ဖဆပလ အဖြဲ႔ႀကီးအား ဘုရင္ခံ၏အတိုင္ပင္ခံအစိုးရဖြ႔တ
ဲ င
ြ ္
အာဏာအပ္ႏွင္း၍ထားခဲ့ရသည္။ ၁၉၄၆ ခုအေထြေထြသပိတ္၏ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားႏွင့္ ၁၉၄၇ခု
ပင္လံုသေဘာတူညီခ်က္အရ ေတာင္တန္းသားမ်ားသည္ ဗမာမ်ားႏွင့္ လြတ္လပ္ေရးကို အတူတကြရယူၾကမည္ဟု
သေဘာတူညီခ်က္ေၾကာင့္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရသည္ ဗမာျပည္အား ၁၉၄၈ ခုႏွစ္တင
ြ ္
အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာပိုင္ေသာဒီမိုကေရစီ သမၼတႏိုင္ငံအျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳလာရသည္။

ဤသို႔လြတ္လပ္ေရးရလင့္ကစား လြတ္လပ္ေရးမရမွီကာလႏွင့္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး စကာလ၌ ဖဆပလ

တပ္ေပါင္းစုထဲတင
ြ ္ မူလပါဝင္ခဲ့ ၾကေသာ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၊ ျပည္သူ႔ရေ
ဲ ဘာ္အဖြဲ႔ႏွင့္ ဗမာတပ္မေတာ္မွ
ကြန္ျမဴနစ္လိုလားေသာ တပ္မွဴးတပ္သားမ်ားသည္ အာဏာရ ဖဆပလ ေခါင္းေဆာင္မ်ား (ဗေဆြ၊ ေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ဦးႏု၊
သခင္တင္၊ ဗိုလ္ေနဝင္း) ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးသေဘာထားကြဲလရ
ြဲ ာမွ ဖဆပလေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ အျပတ္ေခ်မႈန္းရန္
ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈကိုစိုးရိမ္သျဖင့္ မိမိကိုယ္ကို မိမိခုခံကာကြယ္ရန္အတြက္ မလြဲမေခ်ာင္သာ၍ေတာ္လွန္ခ့ရ
ဲ ေသာ
အေျခေနသို႔ ဆိုက္ေရာက္ခဲ့သည္။ အလားတူ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားႏွင့္ မြန္အမ်ဳိးသားမ်ားတို႔၏
ဆႏၵသေဘာထားမ်ားကို ဂရုမစိုက္သည့္အျပင္ ဖဆပလအဖြဲ႔သည္ သူတို႔၏လိုလားခ်က္မ်ားကိုသာ
တစ္ေသြမတိမ္းလိုက္နာရန္ ဖိအားေပးရာမွ ကရင္ႏွင့္မြန္တို႔သည္ မိမိတို႔စုေဆာင္းရရွိေသာလက္နက္မ်ားျဖင့္
မိမိကိုယ္ကိုမိမိခုခံကာကြယ္ေရးစစ္ပြဲစတင္ဆင္ႏြဲလာခဲ့ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ဗမာျပည္လြတ္လပ္ေရးသည္
တိုင္းျပည္ၿငိမ္ခ်မ္းေရး အတြက္ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မဟုတ္ပဲ ဖဆပလ အာဏာရွိသူမ်ား၏ ႏိုင္ငံေရးေလာဘေၾကာင့္
ျပည္တင
ြ ္း စစ္မီးေတာက္ေလာင္ခဲ့ရသည္။

(ခ) ျပည္တင
ြ ္းစစ္ကိုအေၾကာင္းျပဳ၍
းျပဳ၍ ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးမ်ားကို မတရားကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ျခင္း ။

ဖဆပလ အဖြဲ႔သည္ ဥပေဒအတြင္းတြင္ တစ္ဦးတည္းၿပိဳင္ဘက္မဲ့အာဏာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားႏိုင္ခဲ့သည္ ၁၉၅၃

ခုေနာက္ပိုင္းတြင္၎အား အတုိက္အခံျပဳေသာ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားေပၚေပါက္လာခဲ့ေပသည္။ (၎ပါတီအဖြဲ႔စည္း မ်ားမွာ
ဆိရ
ု ွယ္လစ္ပါတီမွ ခြဲထြက္ေသာ အလုပ္သမားလယ္ သမားပါတီ၊ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေရးပါတီ၊ ရခိုင္ (ရတည)၊
မြန္ႏွင့္ကရင္ စသည္တို႔ျဖစ္သည္။) ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈမ်ားလည္း တစ္ဆက္တည္းတြင္ျပင္း ထန္လာခဲ့ရသည္။
သို႔ရာတြင္ ဖဆပလ အဖြ႕ဲ သည္ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးကိုတန္းတူရည္တူမေပးဘဲ၊ဲ အတိုက္ခံမ်ားကို
ေတာတြင္း လက္နက္ကိုင္အင္အားစုမ်ားႏွင့္ဆက္သြယ္သည္ဟုအေၾကာင္း ျပကာအခ်ိန္မေရြးဖမ္းဆီခ်ဳပ္ေႏွာင္ႏိုင္ေသာ
ဥပေဒအုပ္ခ်ဴပ္ေရးအာဏာ ႏွင့္ ဘ႑ာေရး အခြင့္အာဏာမ်ားကိုအသံုးျပဳ၍ မလိုလွ်င္မလိုတစ္မ်ဳိး
ခ်ဳပ္ခ်ယ္ကန္႔သတ္ႏိုင္ေသာ အခြင့္အာဏာမ်ား ကိုအသံုးျပဳခဲ့သည္။ အတိုကခ
္ ံအင္အားစု မ်ားအင္အား
ႀကီးထြားျခင္း မရွိေစရန္ ဖိႏွိပ္ေသာေပၚလစီကိုလည္း တစ္ေလွ်ာက္လံုး က်င့္သံုးလာခဲ့သည္။

(ဂ) ၁၉၆၂ ခုႏွစ္အေျခအေန

၁၉၆၂ ခုႏွစ္တင
ြ ္ ျပည္နယ္မ်ားညီညြတ္ေရးအဖြဲ႔မွအဆိုျပဳေသာ
ျပည္ေထာင္စုျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းေရးအဆိုေပၚတြင္မူတည္၍ ဝန္ႀကီးခ်ဴပ္ဦးႏုက ကမကထျပဳလ်က္
ပါတီေပါင္းစံုပါဝင္ေသာညီလာခံတစ္ခုကို ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုညီလာခံ၌ ျပည္နယ္မ်ားညီညြတ္ေရးအဖြ႔မ
ဲ ွ
ဖယ္ဒရယ္မူစာတန္းကို တင္ျပ၍ေဆြးၾကသည္။ ထိုညီလာခံ၌ပါဝင္ေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားျဖစ္သည့္ ဖဆပလ၊ တည္ၿမဲ၊
ပမညတ (ျပည္ ေထာင္စုျမန္မာ ႏိုင္ငံအမ်ဳိးသားညီညြတ္ေရးတပ္ေပါင္းစု)၊ ပထစ (ျပည္ေထာင္စုအစိုး ရ)တို႔သည္
တိုင္းရင္းသားမ်ားတင္သင
ြ ္းေသာ ဖယ္ဒရယ္ မူကိုအားလံုး လိုလိုဆန္႔က်င္ၾကသည္။ ဤအေျခအေနတြင္ ဗိုလ္ေနဝင္း
အုပ္စုသည္မိမိအတြက္ အခြင့္ေကာင္း ရသည္ဟု သေဘာထားကာ လူမ်ဳိးစုမ်ားတင္သင
ြ ္းေသာ ဖယ္ဒရယ္မူသည္
ခြဲထြက္ေရးမူ ျပည္ေထာင္စုၿပိဳကြေ
ဲ ရးမူျဖစ္သည္ဟုအျပစ္ရွာကာ ၁၉၆၂ မတ္လတြင္ စစ္အာဏာသိမ္း ၿပီး
ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုႏွင့္တကြ ဝန္ႀကီး အဖြဲ႔ဝင္းမ်ားကို ေထာင္သင
ြ ္းအက်ဥ္းခ်လိုက္သည္။ ၎အျပင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၏
ေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုလည္း တစ္ျပည္လံုးအႏွံ႕ ဖမ္း ဆီးေထာင္ခ်ခဲ့သည္။

၁၉၄၇ ခုႏွစ္ဥပေဒတြင္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္၏ အႏွစ္သာရျဖစ္ေသာ တန္းတူေရးႏွင့္ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းမႈကိုပစ္ပယ္ၿပီး

အမည္ခံျပည္ေထာင္စု အျဖစ္ တစ္ျပည္ေထာင္စနစ္ဖြဲ႔စည္းပံုကို ျပဌာန္းခဲ့သည္။ ဤအခ်က္သည္ ဖဆပလ
ေခါင္းေဆာင္မ်ားတြင္ကိန္း ေအာင္းေနေသာ မဟာဗမာ လူမ်ဳိး ႀကီးဝါဒကို ပံုေဖာ္လိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤအထဲတင
ြ ္
ယခုစစ္အာဏာသိမ္းေသာ စစ္ဗိုလ္မ်ားလည္းပါဝင္ၾကသည္။ ဖယ္ဒရယ္မူ ေပၚေပါက္လာရန္
ႀကိဳးပမ္းေသာတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား၏ လႈပ္ရွားမႈကို ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္း ျခင္း ျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးအရ တရားဝင္
ပိတ္ပင္လိုက္ျခင္း ပင္ျဖစ္သည္။
 မဟာလူမ်ဳိး ႀကီးဝါဒလႊမ္းမိုးခံရေသာ ဗမာႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ ျပည္သူမ်ားသည္ ဗိုလ္ေနဝင္း
စစ္အာဏာသိမ္းျခင္းကို ေကာင္းသေယာင္ေယာင္ထင္မွတ္ခံယူခဲ့ၾကသည္။ စစ္အာဏာရွင္စနစ္၏ ေနာင္လာမည့္
အႏၱရာယ္ကို မျမင္၍လည္း ဤသို႔ျဖစ္ခဲ့ၾကဟန္ရွိသည္။ ယင္းေၾကာင့္ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္တင
ြ ္
ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားဖ်က္သိမ္းေရးဥပေဒႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ဟူသမွ်ကို ျပည္သူပုိငသ
္ ိမ္းျခင္းဥပေဒမ်ားျဖင့္
က်င့္သံုးေဆာင္ရြက္ျခင္းေၾကာင့္ ျပည္သူတစ္ရပ္လံုး ဒီမိုကေရစီႏွင့္လူ႔အခြင့္ေရး ဆံုးရႈံး ၿပီး
ဥပေဒအတြင္း ႏိုင္ငံေရးပါတီးမ်ားလည္း နိဂံုးခ်ဳပ္ခဲ့ရသည္။ မဆလ ပါတီတစ္ခုတည္းကသာ ျပည္သူလူထုအား
ထင္သလို လႊမ္း မိုးခ်ဳပ္ကိုင္လာခဲ့ေသာအခါ ဗမာႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ ျပည္သူမ်ားသည္
စစ္အာဏာရွင္စနစ္၏ဆိုးက်ိဳးမ်ားကို နဖူးေတြ႔၊ ဒူးေတြ႔ ႀကံဳေတြ႔လာရသည္။

တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားအားကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ႏွင့္ တန္းတူခင
ြ ့္ မေပးေရး
၎အခြင့္အေရးအတြက္လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲဝင္ေနၾကေသာ တိုင္း ရင္းသားအင္အားစုမ်ားသည္
ျပည္ေထာင္စုၿဖိဳခြသ
ဲ ူမ်ားအျဖစ္ စြပ္စြဲကာအျပတ္ေခ်မႈန္းေရး။

မဆလပါတီမွအပ က်န္ႏိုင္ငံေရးပါတီအားလံုးကို ျပန္လည္ရွင္သန္ခင
ြ ့္မေပးေရး
လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲဝင္ေနေသာပါတီမ်ားကို လက္နက္အား ျဖင့္အျပတ္ေခ်မႈန္းေရး။

ျပည္သူလူထု၏ လူ႔အခြင့္ေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ အခြင့္ေရးကို ပိတ္ပင္တားဆီးေရး။

ဘယ္သူေသေသ ငေတမာရင္ျပီးေရာ ေပၚလစီကိုဆုတ္ကိုင္ၿပီး သူ၏စီးပြားေရးေပၚလစီကို
လူတစ္စုေကာင္းစားေရးအတြက္အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ အျခားတစ္ဘက္တင
ြ ္
ေမွာင္ခိုသမားမ်ားေၾကာင့္ တိုင္း ျပည္စီးပြားေရးက်ဆင္းသည္ဟု လက္ညိဳးထိုးအ ေၾကာင္းျပခဲ့သည္။
အမွန္စင္စစ္မွာ ဝိသမေလာဘသားမ်ားသည္ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ပင္ျဖစ္သည္။

ဤေပၚလစီမ်ားျဖင့္ တတိုင္းျပည္လံုးစီး ပြားေရးျခြတ္ျခံဳက်ရာမွ ၁၉၈၈

ခုအေရးေတာ္ပံုႀကီး ေပၚေပါက္လာခဲ့ရသည္။ ၈၈ ကိုအႀကမ္း ဖက္ၿဖိဳခြဲၿပီး
ထပ္မံ၍စစ္အာဏာရွင္အစိုး ရသစ္တစ္ရပ္ကိုထူေထာင္ခဲ့သည္။ ထိုအစိုးရသည္ ေႏွာင္းေခတ္ ဖဆပလ
လမ္းစဥ္ထက္ပိုမိုျပင္း ထန္ ေသာဖိႏွိပ္မႈမ်ား အျမတ္ထုတ္မႈမ်ား ေပၚလစီကိုက်င့္သံုးလာခဲ့ေသာေၾကာင့္
ျပည္သူတစ္ရပ္လံုး အစားဆင္းရဲျခင္းဒုကၡ၊ အေနဆင္းရဲျခင္းဒုကၡမ်ား ကိုခံရသည့္အျပင္ လူ႔အခြင္းေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား
တစ္စတစ္စ ပိုမိုျပင္းထန္လာေသာေၾကာင့္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ သံဃာ့ေတာ္မ်ား ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စီတန္းလမ္းေလွ်ာက္မႈကို
ၿဖိဳးခြင္းရာမွ ေရႊဝါေရာင္အေရးေတာ္ပံု ေပၚေပါက္လာခဲ့ရသည္။

၁၄။
၁၄။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုမ်ား

(က) ၁၉၃၇ ခု အက္ဥပေဒသည္ ဘိလတ္စားပြဲဝိုင္းေဆြးႏြဲပြဲမွ အဂၤလိပ္တို႔စိတ္တိုင္း က်ဖြဲ႔စည္းထားေသာ

အေျခခံဥပေဒျဖစ္သည္။

(ခ) ၁၉၄၇ ခု အက္ဥပေဒသည္ ဖယ္ဒရယ္တစ္ပိုင္း သာျဖစ္သည္ လူမ်ဳိးစုမ်ားအတြက္ တန္း တူအခြင့္အေရး

ထိထိေရာက္ေရာက္ အာမခံခ်က္ မရွိေခ်။
 (ဂ) ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒသည္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီမွ ေရးဆြဲထားေသာ ဥပေဒျဖစ္သည့္
တစ္ပါတီစနစ္၏ တင္း က်ပ္ေသာ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္ ဖိႏွိပ္မႈျဖင့္ တိင
ု ္းရင္းသား တန္း တူအခြင့္အေရး
လံုး ဝမရွိသည့္အျပင္ လူတစ္ဦးခ်င္းစီ၏ အခြင့္အေရးပါဆံုးရံႈးေသာ ဖြဲ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပံု ျဖစ္သည္။

(ဃ) ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု ဥပေဒသည္ စစ္ဗိုလ္တစ္မတ္သားျဖင့္ ေရးဆြဲထားျခင္းျဖစ္သည့္အတြက္

ျပည္သူတစ္ရပ္လံုးကို စစ္ကြ်န္ဘဝသို႔ သြတ္သင
ြ ္းမည့္ အေျခခံဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု ျဖစ္သည္။

၎ဖြဲ႔စည္းပံုသည္ ျပည္နယ္မ်ား ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခင

ြ ့္မရပဲ ၎ေဒသမ်ားတြင္ တပ္မေတာ္အဆင့္ဆင့္
စိုးမိုး ေျခလွယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ထားမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္လည္း တပ္မေတာ္ စိုးမိုးေျခလွယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ
ႏိုင္ငံျဖစ္လာသည္။ ပင္လံုမူ၊ ပင္လံုသေဘာတူညီခ်က္ကို အေျခခံၿပီး တိုင္း ရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ၫွိႏိႈင္း
ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္ဆိုလွ်င္ လက္ရွိျပႆနာမ်ားအပါအဝင္ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုႏွင့္ ျဖစ္ေနသာ
ပဋိပကၡမ်ားသည္လည္း ၿငိမ္း ခ်မ္း သြားမည္ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာျပည္သူမ်ား၏ ဘဝအေတြ႔အႀကံဳအရ စစ္ကိုမလိုလားၾကေခ်။ စစ္ကိုမုန္းတီးၾကသည္။ ယင္းေၾကာင့္

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အလိုလားဆံုးေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ တိုင္းရင္း သားျပည္သူမ်ားႏွင့္ တိုင္ရင္း သား လက္နက္ကိုင္
အဖြဲ႔အစည္း မ်ားျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားအေရး၊ ျပည္နယ္အေရး၊
ျပည္ေထာင္စုအေရးအတြက္ မလြဲမေရွာင္သာ တိုက္ပြဲဝင္ေနၾကရေပသည္။ သို႔ေသာ္ စစ္အစိုး ရ၏ မူမမွန္မႈေၾကာင့္
တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ အခြင့္အေရးကို လွ်စ္လ်ဴျပဳထားသည့္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒသာ ျဖစ္သည္ဟု
ျပည္သူမ်ား သိျမင္လာၾကသည္။

၁၅။
၁၅။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ

တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ား၏ ရည္မွန္းခ်က္သည္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိး မ်ား၏ ကိုယ့္ကံၾကမၼာကို

ကိုယ္ဖန္တီးႏိုင္ခင
ြ ့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္း ခြင့္ႏွင့္ တကြ လူနည္းစု လူမ်ားစု၏ အခြင့္အေရးမ်ား ရပိုင္ခင
ြ ့္မ်ားကို
ေဖာ္ေဆာင္ျပဌာန္းေပးေသာ စစ္မွန္သည့္ ျပည္ေထာင္စု ေပၚေပါက္လာေရးပင္ ျဖစ္သည္။ တိုင္းရင္း သားမ်ား
ခံစားေနရေသာ အေျခအေနႏွင့္ ကိုက္ညီသည့္ ေတာင္း ဆိုခ်က္မ်ားအေပၚ လိုက္ေလ်ာညီေထြမႈ မရွိႏိုင္သည့္ ၂၀၁၀
ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒသည္ ျပည္သူ႔ ဆႏၵႏွင့္ ျပဒါးတလမ္း သံတလမ္း ျဖစ္သည္။

တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ား၏ ႏိုင္ငံေရး ရည္မွန္းခ်က္ႏွင့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပအ

ြဲ ေပၚ၌ သေဘာထား
ကြာဟမႈေၾကာင့္ အျပည့္ အဝ ေစ့စပ္ၫွိႏိႈင္းမႈမရဘဲ လက္ရွိအေျခအေနမွာ တင္းမာေနသည့္
အေနအထားတြင္ရွိသည္။ နအဖ၏ မဟာဗ်ဴဟာသည္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔စည္း မ်ားကို
ပထမအဆင့္အေနျဖင့္ ယာယီအပစ္အခတ္ရပ္စဲျခင္းျဖစ္ၿပီး ဒုတိအဆင့္အေနျဖင့္ လက္နက္ျဖဳတ္သိမ္း ျခင္း ျဖင့္
နယ္ျခားေစာင့္တပ္ အသြင္ေျပာင္းလဲမည္ျဖစ္သည္။ တတိယအဆင့္အေနျဖင့္ နအဖ တပ္မေတာ္ထသ
ဲ ို႔သြတ္သင
ြ ္း ၿပီး
တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔စည္းမ်ားကို ဖ်က္သိမ္း ပစ္ရန္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ျဖစ္သည္။

နအဖ၏ ၿငိမ္း ခ်မ္း ေရး တည္ေဆာက္မႈရည္ရြယ္ခ်က္ကို တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ပါတီတစ္ခ်ဳိ႕က

နားလည္သေဘာေပါက္ၿပီး ျဖစ္သည္။ တိုင္းရင္း သားမ်ားဘက္မွ မည္သို႔ အေလ်ာ့ေပး၍ ေဆြး ေႏြးေစကာမႈ နအဖ
သေဘာက်တည္ေဆာက္ထားေသာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပံုကို အေျခခံ၍ က်င္း ပျပဳလုပ္မည့္ ၂၀၁၀
ေရြးေကာက္ပသ
ြဲ ည္ တိုင္းရင္း သားျပည္သူတစ္ရပ္လံုးအတြက္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ တစ္စံုတစ္ရာ မရွိသည့္အျပင္
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ မၿငိမ္မသက္မႈ ျပႆနာမ်ား ပိုမိုမ်ားျပားလာမည္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လူမ်ဳိးေပါင္း စံုႏွင့္
ဖြဲ႔စည္း ထားေသာ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္သည္။ လူမ်ဳိးစုမ်ား၏ အေရးျဖစ္ေသာ တရားမွ်တမႈ၊ တန္း တူအခြင့္အေရးရရွိမႈ၊
ကိုယ္ပိုင္ အခြင့္အေရး ရရိွမႈတို႔ႏွင့္ စစ္မွန္ေသာ ဖယ္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု မရွိသမွ် ကာလပတ္လံုး ၿငိမ္းခ်မ္းေသာႏိုင္ငံ
ျဖစ္လာမည္ မဟုတ္ေပ။

နအဖ၏ တဘက္သတ္ ေရးဆြဲျပဌာန္းထားေသာ ဖြဲ႔စည္းပံုမွာ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းမ်ား လိုလားေသာ

အခြင့္အေရးမ်ား ရပိုင္ ခြင့္မ်ား မပါရွိသည့္အတြက္ေၾကာင့္ ဤဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုကို လက္မခံႏင
ို ္သကဲ့သို႔
ဤဖြဲ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပံုအရ က်င္းပမည့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကို လည္း လက္ခံႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။ နအဖသည္
တရားမဝင္အစိုးရ (DE FACTO) အစိုးရ အျဖစ္မွ ( DE JURE) တရားဝင္ အစိုး ရအျဖစ္ကို တက္လွမ္းႏိုင္ရန္
ႀကိဳးစားေနျခင္းသာ ျဖစ္သည္။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆိုရေသာ္ အပစ္အခတ္ရပ္စေ
ဲ ရးႏွင့္ နယ္ျခားေစာင့္အသြင္ေျပာင္းလဲေရး၊
စစ္ေဘာင္းဘီခြ်တ္၍့ ၾကံ႕ဖြံ႕ပါတီ တည္ေထာင္ေရး၊ စစ္အင္အားတိုးခ်ဲ႕ေရး၊
ႏ်ဴးကလီယားထုတ္လုပ္ေရးႏွင့္ယခုလက္ရွိျပဳလုပ္မည့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပသ
ြဲ ည္လည္း
တိုင္းျပည္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမဟုတ္ေပ။ ႏိုင္ငံေရးကို ႏိုင္ငံေရးအရ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး ၫွိႏိႈင္း အေျဖရွာမွသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ
ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိလာမည္ ျဖစ္သည္။

နိဂံုး

ဗမာျပည္လြတ္လပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈတင
ြ ္ ဖဆပလ တပ္ေပါင္းစုသည္ အဓိက ေခါင္းေဆာင္ အခန္းက႑မွ
ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္မွ စ၍ တပ္ေပါင္းစုအတြင္း သေဘာထားကြဲလြဲမႈျဖစ္ခ့ရ
ဲ ာမွ
တပ္ေပါင္းစုကိုတည္ေထာင္ခဲ့သူမ်ားအနက္ တစ္ဦးအပါအ၀င္ျဖစ္ေသာ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအား တပ္ေပါင္းစုမွ
ထုတ္ပယ္ခဲ့သည္။ ဖဆပလတြင္ ျပည္သူ႔ရေ
ဲ ဘာ္ႏွင့္ ဆုိရွယ္လစ္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ဦးႏု အပါအ၀င္ တသီးပုဂၢလမ်ားသာ
က်န္ရစ္ခဲ့ၾကသည္။ ၿဗိတိသွ်အစုိးရသည္ ကမၻာ့စစ္၏ဒါဏ္ရာဒါဏ္ခ်က္ေၾကာင့္
ေျခကုန္လက္ပမ္းက်ေနခ်ိန္ႏွင့္စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္း ဂယက္ရုိက္ေနခ်ိန္တင
ြ ္ အမ်ဳိး သားလြတ္ေျမာက္မႈကုိ
ေထာက္ခံအားေပးေနေသာ ဆုိဗီယက္ ယူနီယံ အမွဴးျပဳသည့္ ကြန္ျမဴနစ္အုပ္စု အခုိင္အမာရွိေနၿပီးျဖစ္သည္။
ထုိအေျခအေနေအာက္တင
ြ ္ ဖဆပလ အင္အားအေပၚတြင္မူတည္၍ ၿဗိတိသွ်အစိုးရသည္ လြတ္လပ္ေရးကုိ
မလြဲမေရွာင္သာေပးရမည့္အခ်ိန္အခါသို႔ဆိုက္ေရာက္ေနသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဖဆပလမွ ဦး ႏုႏွင့္ဆုိရွယ္လစ္မ်ား
လႊမ္းမုိးေသာ အဖြဲ႔သည္ အမ်ဳိးသားအက်ဳိးကုိ သစၥာေဖာက္လ်က္ အေလ်ာ့ေပးေစ့စပ္၍ လြတ္လပ္ေရးကိုရယူခ့ၿဲ ပီး
သူတုိ႔သာလွ်င္ လြတ္လပ္ေရးကုိ ရယူေပးႏုိင္သည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ျပည္သူလူထုအား မႈိင္း တုိက၀
္ ါဒျဖန္႔ခ်ီခဲ့သည္။

၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒအရ ဗမာျပည္မတြင္ထည့္သင

ြ ္း ျခင္းခံရေသာ ရခုိင္၊ မြန္၊ ကရင္
တုိ႔သည္ ဖဆပလ၏ လြတ္လပ္ေရး ရယူမႈအေပၚ သေဘာမက်ခဲ့ၾကေခ်။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ တုိင္းရင္း သား
စည္းလံုး ညီၫြတ္ေရး၊ ၿဗိတိသွ် နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔ က်င္ေရး အင္အားစုတုိ႔၏ ဆႏၵ သေဘာထားမ်ားကုိ ဂရုမစုိက္ဘဲ
ထင္ရာစိုင္းခဲ့ေသာ ဖဆပလ အဖြဲ႔ႀကီး ကုိ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ တုိင္းရင္း သား လူမ်ဳိးမ်ားတို႔က
ဆန္႔က်င္တုိက္ခုိက္ခဲ့ၾကသည္။ ရခုိင္ျပည္တင
ြ ္ရွိေသာ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၊ ျပည္သူ႔ရေ
ဲ ဘာ္ပါတီႏွင့္ ဆရာေတာ္
ဦးစိႏၵာ၏ ျပည္သူ႔လြတ္ေျမာက္ေရး ပါတီတုိ႔သည္လည္း ဖဆပလကုိ ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကသည္။
 ဖဆပလ အဖြဲ႔ႀကီးကုိ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ထားေသာ ဆုိရွယ္လစ္ပါတီႏွင့္ ဦး ႏုတုိ႔သည္ အဂၤလိပ္ႏွင့္ ေစ့စပ္ၿပီး
နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္သည့္ အျခား အင္အားစုမ်ားကုိ ၿဗိတိသွ်ကုိယ္စား ဖိႏွိပ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဖဆပလအစုိးရကုိ
ေတာ္လွန္ေသာ မြန္၊ ကရင္၊ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီႏွင့္ ျပည္သူ႔ရေ
ဲ ဘာ္တုိ႔၏ ေတာ္လွန္ေရးမွာ ႀကီးထြားလာခဲ့သည္။
အျခားတုိင္းရင္းသားမ်ား၏ ကိုယ္ပုိင္ျပဌာန္းခြင့္ ေတာင္းဆုိမႈကုိ ခြဲထြက္ေရးသမားမ်ားဟု အမည္တပ္ကာ
လက္နက္အားကုိး ျဖင့္ ႏွိပ္ကြပ္မႈေၾကာင့္ တုိင္းရင္း သားလက္နက္ကုိင္ ေတာ္လွန္ေရး အခန္း က႑ သည္လည္း
အရွိန္အဟုန္ ျမင့္တက္လာခဲ့သည္။

ဤေတာ္လွန္ေရးမ်ား၏ မူလဇစ္ျမစ္ကုိ ဆက္စပ္ ရွာေဖြခဲ့ေသာ္ ႏုိင္ငံေရးအရ အျမင္မတူမႈကုိ ႏုိင္ငံေရးအရ

ေစ့စပ္ေျဖရွင္းရန္ တေလွ်ာက္လံုး စစ္အစုိးရ အဆက္ဆက္တို႕က လက္မခံခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဗမာျပည္ႏုိင္ငံေရးသည္
ေျဖရွင္းမရ ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ သုိ႔ျဖစ္၍ ႏုိင္ငံေရး အရ သေဘာထားကြဲလြဲမႈကုိ ေစ့စပ္ေျဖရွင္းမွသာလွ်င္ ျပႆနာမ်ား
ေျပလည္ႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္။ ဤသုိ႔မဟုတ္ပဲ လက္နက္ အားကုိးျဖင့္ ႏုိင္ငံေရး ျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းရန္
ႀကိဳးစားေနျခင္းသည္ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္ေရးကုိ ဖ်က္ဆီး ပိတ္ပင္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ဤအခြင့္ေရးမ်ားကုိရရွိသည္
အထိ နည္း လမ္းေပါင္းစံုျဖင့္ တုိက္ပ၀
ြဲ င္သြားရမည္မွာ သံဃာေတာ္မ်ားနွင့္ေက်ာင္းသားျပည္သူလူထုတစ္ရပ္လံုး
မလြဲမေရွာင္သာ လုပ္ေဆာင္ရမည့္ တုိက္ပဲြပင္ျဖစ္သည္။

ဗဟိုအလုပ္မႈေဆာင္အဖြဲ႔

ရခိုင္သံဃာ့သမဂၢ(RSU)