You are on page 1of 225

ESPERANTA

MEDICINA VORTARO
Ĉefa Kompilinto
D-ro JOSEF HRADIL
(Ĉeĥio)

STEB
Scienca Teknika Esperanto-Biblioteko

Laux licenco http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/cz


ANTAŬPAROLO
Surbaze de la lastatempe aperinta Esperanta Medicina Terminaro (EMT) de
D-ro Josef HRADIL (Ĉeĥoslovakio), la redakcio de UMEA kompilis iomete
pli ampleksan Medicinan Terminaron. La plejmulto da terminoj en tiu ĉi
terminaro estas prenita el la EMT de D-ro Hradil kaj Esperanta Teknika
Medicina Vortaro de D-ro Maurice BRIQUET (Belgio), kaj plie nemalmultaj
terminoj estas aldonitaj el diversaj medicinaj vortaroj. Por tio D-ro Takashi
SAKATA (anatomo, Japanio), D-ro Teodor ROSINSKY (psikiatro,
Ĉeĥoslovakio) kaj D-ro Saburo YAMAZOE (biokemiisto, Japanio) kunlaboris
respektive laŭ siaj specialaj fakoj.
En tiu ĉi terminaro multaj terminoj iom malfacile kompreneblaj havas
diverslingvajn tradukojn (greka, latina, angla ktp) kaj/aŭ nur simplajn
esperantajn klarigojn, tamen tiuj ĉi klarigoj tute ne estas kompletaj, sed ofte nur
sugestoj (ekz. bastoneto = ĉelo en retino). Kiam detala klarigo troviĝas en
Plena Ilustrita Vortaro, ni simple skribis "PIV" aldonante nenian klarigon.
Povas esti kompreneble, ke ankoraŭ mankas gravaj terminoj aŭ troviĝas
superfluaj neologismaj vortoj. Tamen ni intence ne enhavigis ne nur botanikajn
vortojn (ne multe rilatajn al medicino), nomojn de biokemiaj substancoj,
enzimoj kaj medikamentoj, sed ankaŭ tiujn de reakcioj, malsanoj kaj sindromoj
kun personaj nomoj, ĉar ili estas facile fareblaj fare de ŝanĝo de konsonantoj
kaj/aŭ vokaloj en la radiko laŭbezone kaj aldono de finaĵoj al la internaciskale
uzataj terminoj aŭ novaj vortoj: ekz. glycogen glikogeno, hydroxylase
hidroksilazo, Benedict's reaction Benedikta reakcio (aŭ reago), Besedow's
disease Basedova malsano. Aliflanke neologismo ŝajnas esti neevitebla
almenaŭ ĝis certa grado pro la evoluo de medicino (aŭ de scienco) kaj ankaŭ
por faciligi komprenon kaj vortofaradon. Ekz. anemio estas pli facile
komprenebla ol sensanga aŭ malmultesanga malsano, ne nur por medicinistoj,
sed ankaŭ por laikoj, kvankam la termino "anemio" en tiu ĉi ekzemplo ne estas
neologismo.
Laŭ la sugesto kaj financa helpo de Honora Prezidanto de UMEA, O-ro
Hideo SHINODA, kaj sub la konsento de D-ro Hradil, ni publikas tiun ĉi
terminaron iom post iom sinsekve kiel aldonaĵon al nia organo MIR por kritiko
de la publiko aŭ almenaŭ de la membraro de UMEA, same kiel D-ro Briquet
faris antaŭ la eldono de sia Medicina Vortaro. Por eviti intermiksiĝon kun la
EMT de D-ro Hradil, ni esperas, ke oni nomu nian terminaron "EMT de
UMEA".
D-ro Briquet skribis en la antaŭparolo de sia Medicina vortaro kiel jene: "...
(por akiri sufiĉe bonan teknikan lingvon) mi esperas ke multaj samideanoj
bonvolos ekzameni, vorto post vorto, mian vortaron kaj sendi al mi siajn
proponojn, kritikojn k. t. p.; tiamaniere ili laboros por pli bona estonta eldono
de la vortaro." Ankaŭ ni deziras kaj petas al vi tute same. La senditajn opiniojn
ni aperigos sur MIR por pliaj diskutoj, ĉar povas esti diversaj opinioj ne nur pri
individuaj terminoj, sed ankaŭ pri komuna principo de vortfarado. La terminoj
en tiu ĉi terminaro tute ne estas absolutaj, sed inkluzivas plurajn nedefinitivajn.
Ni petas al vi seriozajn kunhelpojn!
MALLONGIGOJ

A: anglalingve, pfs: prefikso,


Br: laŭ aŭ en Esperanta Teknika pref: prefere,
Medicina Vortaro de Briquet, rtg: rentgeno,
F: francalingve, sfs: sufikso,
G: germanlingve, ntr: netransitiva verbo,
Gr: greklingve, nut: nutrado;
L: latinlingve, sig: signifas (+akuzativo) aŭ signifo
PIV: vidu PIV aŭ troviĝas en PIV. estas (+nominativo),
anat: anatomio: tr: transitiva verbo,
bk: biokemio, tn: tiel nomata.
ekz: ekzemple, f Tilde (~) anstataŭas radikon aŭ
iz: fiziologio, prefikson.
k. kaj, Terminoj en duoblaj parentezoj (())
ka: kaj aliaj, estas latinaj terminoj nepre
kk: komparu kun, tradukendaj kaj neuzeblaj. Pri
kem: kemio, plidetalaj rimarkoj vidu EMT de
ktp: kaj tiel plu, D-ro Hradil
ESPERANTA MEDICINA TERMINARO
A
a-, Pseŭdoprefikso en grekdevenaj ablaci/o, deŝiriĝo (de retino,
sciencaj vortoj, kun la signifo placento)
"sen, ne". Antaŭ vokalo kaj h tiu ablaktad/o, debrustigo, demamigo
pfs alprenas la formon: an. ablefari/o, (Gr. blepharon =
āā, (uzata en recepto) palpebro)
abakteri/a aboral/a, for de buŝo
abazi/a (Gr, basis = paŝo), ~o, PIV abort/o, ~i (ntr), ~ajo, ~igi, ~igilo,
abdomen/o, ventro, ~a kavo ~iveco, ~ulino, artefarita ~o,
abdukci/o, pref. abdukt/o, ~i, ~a, frua ~o, kompleta ~o, minaca
~anta ~o, mis~o, toksa ~o
abduktor/o, PIV abrazi/o, PIV
aberaci/o, PIV, kromata ~o, sfera abreograit/o
~o, ~i (tr), ~a absces/o, akuta, apendica, cerba,
abetalipoproteinemi/o encefa/a, frida (malvarma),
abiogenez/o, PIV haŭta, hepata, kronika, mama,
abiotrofi/o metastaza, paranefrita
(apudrena), peritonea,
postmama, rektuma, retiomama, acetat/o, ~a acido
subhaŭta, tonsila ~o acetabul/o, (de koksosto)
abscis/o, (A. abscissa), PIV acetilen/o, PIV
absciz/o, (A. abscission) acetil-, ~igi (tr), ~a bakterio,
absint/o, ~aĵo, ~ismo, PIV ~koenzimo A (Ko A)
absolut/a, ~a alkoholo, ~a acetokolin/o
temperaturo acetonaj (aŭ ketonaj) korpoj
absorb/i (tr), ~iĝi, mal~a sindromo, aceton/o, ~emio, ~urio, PIV
~a bendo, ~a spektro, ~ilo, ~eco acid/o, ~a, ~aĵo, ~eco, ~igi, ~iĝi,
abstemi/a, PIV, ~ulo ~fendiĝo, ~ofila, ~mordi
abstin/i (ntr), ~ado, ~enco, ~enculo, (korodi), ~nombro, ~obaza
PIV ekvilibro, dolĉ~a, ~ometrio,
abstrakt/i (tr), ekstrakti, ~ado ~orezista, ~ozo
abuli/o, (Gr. boul = volo), PIV acikl/a, kem. alifata, necikla
abuz/o (kombinaĵo)
acefali/o, ~a, -ulo acil-, ~igo, ~igado, ~portanta
acerb/a PIV, adstringagusta proteino (A. acyl carrier
acervul/o, Br, kalkaĵoj en la protein)
ĥoroidaj pleksoj, kaj en la acin/o, PIV
pineala korpo. Pref. ~omo
ACTH, adrenokortikotropa adermin/o, vitamino B6
hormono ADH, 1. alkohol-dehidrogenazo 2.
adaktili/o, (L. Gr. daktylos = antidiureza hormono
fingro) adher/i (ntr), ~aĵo, PIV
Adama pomo, (Adam) adiabat/a, PIV, ~a sistemo
adamantin/o, PIV, ~omo adiadokokinez/o
adapt/i (tr), ~o, ~iĝi, ~ometrio, adinami/o
~ometro, ~aj okulvitroj (rtg) adip/a, ~ektomio, ~ociro (A.
adekvat/a, PIV adipocere), ~ocito, ~ogenezo,
adenilat/o, ~a acido, ~otiklazo ~okelo (A. ~ocele), ~omo
aden/o, glando, ~algio, ~ektomio, (lipomo), ~onekrozo, ~okineza
~ito, ~ohipofizo, ~oido, ~oidaj hormono, ~ozo
vegetajoj, ~oidektomio, adipat/o, ~a acido
~oidismo, ~oidito, adipsi/o
~okarcinomo, ~omo, ~opatio, adit/o, (L. aditus)
~osarkomo, ~otomio, ~oviruso adjuvant/o
adenozin/o, adenozin-3', 5'-cikla adnaz/a, ĉenaza
monofosfato adneks/o, ~ito
adenozin-mono (di, tri) fosfato adolesk/a, ~i (ntr), ~anto, ~anteco,
(AMP, ADP, ATP) ~ulo
adolt/a, ~o, ~u/o, PIV ~osolo, ~oterapio, ~ujo (PIV),
adrenal/a, epinefra, suprarena, ~umado, ~umi
~ektomio, ~ino, ~o (adrena afaki/o, (A. aphakia) (Gr. phakos =
glando), ~a kortiko, ~a medolo lenso)
adrenergi/a afagi/o
adsorb/i (tr), ~ado, ~eco, ~ilo afazi/o, (A. aphasia), motora ~o,
adstring/i (tr), ~a, PIV PIV
adukci/i (tr), aŭ adukt/i, afebr/a, senfebra
aduktor/o, PIV afekci/o, ~a, ~i (tr), PIV
adult/i (ntr), ~a, ~igi, ~o, ~ulo, afemi/o, (A. aphemia) aferant/a, (A.
sang~o (incesto), PIV afferent)
adulter/i (tr), ~acio, PIV atibrinogenemi/o
adventici/o, adventico (PIV) afin/a, ~i (ntr), ~eco, PIV
advers/a afoni/o, PIV
aer/o, ~embolio, ~emio, ~ismo, afrazi/o, (L. phrasia = frazo)
~oba, ~obia, ~obiozo, ~ofagio, afrodizi/o, PIV, ~a, ~iga, ~igi,
~ofila, ~ofobio, ~oforo, ~igaĵo, ~ilo
~ometro, ~opatio (~malsano, A. afratoksikoz/o
aŭ sickness), ~oplanktono, aft/o, PIV
agac/o, PIV, ~i (tr), ~iĝi
agalakti/o agrafi/o, PIV
agamaĝlobulinemi/o agramatism/o
agant/o agranulocitoz/o
agaragar/o, PIV agravaci/i (tr), (A. aggravate), ~o
agarik/o, speco de fungo, PIV agreg/i (tr), ~aĵo, ~ato
agastri/o agres/i (tr), ~o, ~ema, ~iva (PIV)
agenezi/o aĝ/o, ~ogrupo, ~okonsisto
agenitalism/o ahalazi/o, (A. achalasia)
agiri/o, (A. agyria) Aĥila tendeno (Akila ~), (Achilles)
agitaci/o aĥili/o, stomaka ~o ,
agit/i (tr), ~ado, ~iĝo. (PIV) aĥoli/o, sengaleco, ~a fekaĵo
aglikon/o (de glikozido) aĥolio de Schönlein (kaŭzanto de
agulkon/o (de glukozido) mikrozoonoza favo)
agultin/i (tr), ~ino, ~ogeno, PIV aĥondroplazi/o
agnosk/i (tr) ajl/o
agnozi/o, PIV ajnhum/o, trofoneŭrozo kun
agoni/i (ntr), ~o, PIV spontana defalo de piedfingroj
agonist/o akalkuli/o
agorafobi/o, klostrofobio,
spacangoro
akant/o, (Gr. acantho = dorno), aklimatiz/i (tr), alklimatizi
~omo, ~ozo (nigra), akm/o, akme/o, (Gr. akme = pinto)
akantocitozo akapnemi/o akn/o, PIV
akapni/o akne/o, PIV, juneca ~o
akar/o, PIV, skabia parazito (Br), akoli/o, aĥolio
~ofobio, ~ozo akomod/i (tr), ~o, ~ado
akarbi/o, (A. acarbia) akonit/o, ~ata acido, ~ino
akardi/o, ~ulo akr/a, ~iĝi, ~agusta, ~esona, ~evida,
akatalazemi/o, sango sen katalazo ~oleino
akatiz/o, timo eksidi AKRO-, (Gr. akros = akra),
akcel/i, ~ado, ~a nervo, ~erino, ~cefalu/o, ~dermatito, ~dinio,
~ilo, ~atoro ~fobio, ~megalio, ~mio,
akceleratorglobulin/o, faktoro V. de ~paralizo, ~parestezio,
sangokoagu~liĝo ~sklerozo, ~mfalo
akceptor/o (acromphalus)
akcesor/a, ~ajo, ~a nervo akrocianoz/o, PIV
akcident/o akrodekstrin/o
aklorhidri/o akromat/a, ~ino, ~opia, ~opsio
akili/o, aĥilio aksel/o, ~a kavo, ~temperaturo
akinezi/o akseloftol/o, vitamino A
aksis/o, dua cervika vertebro, PIV akut/a
aks/o, PIV akv/o, ~edukto, ~okapa,
akson/o, cilindrakso aŭ ~okondukilo, ~okuracado,
aksacilindro, PIV distilita akvo, minerala ~o,
aktin/a, Br. havanta ĥemian k reĝ~o
biologian agadon (ekz. -al/o, kem. sfs. sig. aldehidon, ekz.
ultraviolaj radioj) furfuralo
aktin/o, I. kem. unu de la muskolaj alali/o, (L. lalia = parolo),
proteinoj. 2. ~odermatito, parolnekapablo
~omiceto, ~omicetozo, alanin/o
~omikozo, ~oskopio, ~oterapio alantoid/o, PIV, (A, L allantois)
aktiv/a, ~eco, ~igi, ~atoro, ~a alarm/o, ~oreakcio (Selye)
transporto alastrim/o, varioloforma erupcia
aktomiozin/o malsano ĉe neblankuloj en
akumulator/o, PIV Usono.
akupunktur/o, PIV albin/o, ~ismo
akustik/o, anat. PIV, ~a nervo albug/o, blanka makulo de korneo.
akuŝ/o, ~i (ntr), ~doloro, ~igi, albugine/o, ~a, ~ito
~intino, ~istino, ~ologio, albumin/o, ~ometro, ~urio
~ologo, ~ulino aldehid/o
aldo-, ~furanozo, ~heksozo, aliestezi/o
~piranozo, ~zo, ~nata acido alifat/a, kem. PIV
(ekz. glukonata acido), ~sterono alikvot/o, (A. aliquot), kem. ~ de la
aleksi/o, (Gr. lexis = parolo aŭ solvaĵo
lego), perdo de legkapablo alil/o, kem. PIV
aleksin/o, pref. komplemento (en aliment/i (tr), ~a (glikozurio), ~ado
serologio) alkat/a, (A. alkaline), ~eco, ~emio,
alel/o, (A. allele, G. Allel) ~io (A. alkali, alkalaj metaloj),
alerg/io, ~eno, ~iologio, ~iologo ~oido, ~ometrio, ~irezervo, ~o
aleŭkemi/o (oksido aŭ hidroksido de certaj
alfa-, (Gr. alpha), α-amelazo, α- metaloj, PIV) ~ozo, ~a tero,
fetoproteino, α-globulino, α- ~urio, ~a tajdo
lipoproteino, α-receptoro ktp alklimatiĝ/i, aklimatiĝi
alfru/o alkaptonuri/o
algezi/o, hiper~o alkil/o, kem. ~igo
algid/a, ~eco, PIV aloe/o aŭ alo/o (PIV)
-algi/o, sfs. sig. doloron, gastr~o al/o, (Gr. allos, pfs. sig. alia,
alicikl/a, kem. (A. alicyc1ic), PIV malsama), ~opatio, ~oritmio,
alien/a, (F. aliéné), ~eco, ~isto, ~osterika, ~otransplantado,
~ulo
~otriosmio, ~otrofio, ~otropio, amar/a
~ozo (unu de la heksozoj) amasti/o
alotriofagi/o, (A. pica. amaŭroz/o, ~a, PIV
altotriophagy; Gr. allotrios = ambaŭ-, ~dekstra (maldekstrulo),
fremda, phagein = manĝi) ~flanka, ~seksa
alt/a, ~o, ~eco, ~frekvenco, ~kresko ambivalenc/a, (L. ambi = ambaŭ)
altern/a, ~e, ~i (ntr), ~iĝi, ~anta ambliop/a, ~io, ~ulo
(kurento), ~a hemiplegio amboceptor/o, PIV
(sinsekva), ~a pulso ambos/o, (L. incus = inkudo),
altitud/a, ~a malsano, ~o osteto en la meza orelo (PIV).
almin/o, alminia oksido (Al2O3), ambr/o (A. amber, G. Ambra), PIV
PIV ambulanc/a, ~o, = a servo
alumini/o, kem. elemento (Al), ambulatori/o, ~a, PIV
~ozo (aluminia trafo de pulmo) ameb/o, ~a, ~ismo, ~oida, ~ozo
alun/o, (A. alum) ameli/o, (Gr. melos = membro)
alveol/o, 1. denta ~, ~ito, ~algio, amel/o, ~azo ( = amilazo, PIV),
~ektomio, ~otomio 2. pulma ~, ~oblastomo, ~odekstrino, ~oido,
~a aero ~oidozo, ~opektino, ~ozo (A.
amalgam/o, ~i (tr) amytose)
amanitin/o, PIV amenci/o, (L. mens = menso)
amenore/o aminobenzoata acido, para~
ametrop/a, (Gr. metra = utero), ~(PABA)
~eco, PIV amiotaksi/o, kvazaŭĥoreaj movoj
amfiartr/o, (Gr. amphi = amiotrofi/o, ~a (laterala sklerozo)
ambaŭflanke) amitoz/o, PIV
amfigoni/o amjeli/o
amfodiplopi/o amnezi/o, PIV
amfofili/o, samtempa koloriteco per amni/o, ~a akvo, ~a a/o, ~ocentezo,
acidaj k bazaj farboj. ~oskopio, ~orupturo
amfolit/o, amfotera elektrolito Amona komo, (Ammon)
amfoter/a, PIV amoni/o (NH4+), ~a klorido, ~emio,
amid/o, PIV ~urio, ~ako (NH3 aŭ NH4OH)
amigdal/o, anat. (cerba kerno) amor/i, seksami, ~isto, ~istino, PIV
amil/o, alifata radikalo (C5H11–), amorf/a
~alkoholo, ~nitrito ampleks/a, ~o, ~i (tr)
amimi/o, (Gr. mimos = imito), amplif/i (tr), ~o, ~ilo
perdo de gesto. amplitud/o
amin/o, ~oacido, nutre esenca ampol/o
~oacido, limiga ~oacido (nut), amput/i (tr), ~ado, PIV
~osukero
amuzi/o aŭ amuziko (Br), (Gr. anartri/o, nekapableco artikulacii
amousia), instrumenta ~o, voĉa vortojn.
motora ~o anasark/o, (Gr. hidrops ana sarke),
anabioz/o PIV
anabol/o, ~ismo anastigmat/a, ~o, ~ozo, PIV
anacid/a, ~eco anastomoz/o
anaerobi/a, PIV anatoksin/o
anafaz/o anatom/o, ~io, ~iisto
anafilaksi/o, ~a, PIV ANDRO-, (Gr. andro = viro),
anafrodizi/o, ~igaĵo ~fobio, ~geno, ~logio, ~sterono,
anakinezi/o, PIV ~topio, ~triĥio
anakrot/a, ~a pulso aneks/o ~ito
analepsi/o anemi/o, ~a, ~iĝi, ~o aĥrestika,
analeptik/a, ~o, PIV aplastika, eritroblasta, gajnita,
analgezi/o, ~ko, PIV hemolitika, lipokroma, maligna
analiz/i(tr), ~ado, ~o (pernicioza), posthemoragia,
analog/a, ~io, ~o serpa, vermicioza
anamnez/o anencefal/o
anankasm/o, trudaj pensoj aŭ agoj aneozinofili/o
anaplazi/o anergi/o
aneritropsi/o recidivanta, brust~o =
anestez/i (tr), ~o, ~a, ~ilo, ~ino, brustangoro aŭ kora angoro
~iologio, ~iologo, ~isto angor/o, brust~o, kora~o (L. angor
anestr/o aŭ angina pectoris)
aneŭrin/o, vitamino B1, PIV angostur/o, kontraŭfebra vegetaĵa
aneŭrism/o, PIV medikamento, PIV
ANGI-, (Gr. angeion = vazo, ĉefe angstrom/o, 10-10m
sangovazo), ~algio, ~ektazio, angul/o
~ito, ~oblastomo, ~ofibromo, anhel/i, ~o (dispneo), PIV
~ogratio, ~okardiografio, anhidr/a, ~amnio, ~emio, ~ido
~ologio, ~ologo, ~omatozo, (kem), ~ozo
~omo, ~oneŭrozo, ~oparalizo, anĥilops/o, tumoreto ĉe larmsako
~opatio, ~osarkomo, (Br)
~osklerozo, ~ospasmo, anilin/o
~ostenozo, ~otensino (~otonino) animal/o, ~a karbo
angin/o, ~o abscesa, fibrinoza, anim/a, ~i (tr), ~o, ~stato
flegmonoza, folikla, kronika, ANIZ(O)-, (Gr. anisos = nesama),
katara, nekroza, ~ocitozo, ~eikonio, ~okorio,
pseŭdomembranoza, ~ometropio, ~oforio, ~osfigmio,
~otropio, ~urio
anjon/o, ~interŝanĝa rezino anopsi/o, ĥemi~o, PIV
ankilo-, (Gr. ankylos = algluiĝo); anoreksi/o, mensa, nervoza, PIV
~dontio, ~gloso, ~zigo, ~ziĝo, anorgan/a, ~a kemio
~zo anorĥi/o, (Gr. orchis = testiko)
ankiloblefar/o, (A. anormal/a, nenormala
ankyloblepharon) anosmi/o, PIV
ankilostom/o, ~iazo, ~ozo, PIV anoti/o, anomalio senorela
ankone/o, muskolo de kubuto (L. anovari/o
m. anconeus), PIV anovulad/o, ~a menstruo
anksi/o, ~a, ~oza, ~eco, ~ozeco ans/o, anat. (A. loop), PIV, anso de
anod/o, ~a Henle
anofel/o, PIV antagonism/o, ~a
anoftalmi/o antagonist/o
anoksemi/o, ~a, PN antaŭ-, ~brako, ~kamero (de
anoksi/o, ~a, PIV okulo), ~molaro (dentes
anomali/o, ~a premolares), ~naska, ~tempa
anomaloskop/o, instrumento por akuŝo
testi kolor-blindecon. antecedent/oj, PIV
anomi/o, (A. anomia) antefleks/o, Br
anonim/a, ~a arterio, PIV antepozici/o
anteropost/a ~trombino, ~toksino, ~trago
anteversi/o, Br (Br), ~tuberkuloza, ~vitamino
ANTI-, ~acida, ~afrodiziaĵo, antimon/o, kem. elemento (Sb)
~algetiko, ~artikito, ~biotiko, antrakosilikoz/o
~biozo, ~diareo, ~diuretiko, antrakoz/o, PIV, (L. antrax = karbo)
~diureza hormono (ADH), antraks/o, PIV
~doto, ~emetiko, ~flogistiko, antr/o, PIV, (L. amrum), ~otomio
~epileptiko, ~febrilo, ~genero, antropo-, (Gr. anthropos = homo),
~geno, ~gonoreo, ~hemoftlia ~fagio, ~fobio, ~logio, ~metrio,
faktoro, ~hemolizo, ~hidropsa, ~morfa (homsimila), ~morfismo
~hidrotiko, ~histamino, anuri/o, eksterrena, refleksa, rena,
~ketogena, ~kodo, ~koagulilo, renodevena, subrena
~koncipa, ~kocipilo, ~korpo, anus/o, artefarita ~o
~limfocita, ~lipotropa aort/o, ~a, ~algio, ~arko, ~ektazio,
substanco, ~metabolito, ~ito, ~ografio, ~ostenozo
~miceta, ~mikotiko, aparat/o, jukstaglomerula ~o
~neŭralgiko, ~oksidanto, aparatireoz/o
~paralizo, ~piretiko, ~podo apati/o, PIV
(optika), ~retimata, ~sepsa, apatit/o, PIV
~sero, ~tenaro (Br), ~tetanoza, apatogen/a, nepatogena
apeiloz/o, kolerminaca mimiko k apne/o
konduto APO-, (Gr. apo = for de, disde),
apeks/o, PIV, anat. (L. apex), ofte montras proteinan parton de
krania, pulma iu konjugaciita proteino.
apend/ektomio, ~icito, ~ico, ~enzimo, ~feritino, ~fizo,
~icopatio ~krina glando, ~morfino,
apepsi/o, PIV ~neŭrozo, ~pleksio, ~zemo (Hr,
apercept/o A. apozem), ~zio (manko de
aperitiv/o soifa sento), ~zicio (malŝato de
apert/a, ~a frakturo manĝajoj)
apertur/o PIV, (A. ~e, L. ~a) apotek/o, ~isto
apetenc/o, PIV apraksi/o, (A. apraxia)
apetit/o, ~ega; sen~a, ~veka aprosopi/o, denaska manko de
apik/o, (L. apex = pinto), ~olizo, vizaĝo
~otomio, ~atuberkulozo apsitiri/o, (A. apsithyria), histeria
apinealism/o muteco
apiretik/a, senfebra, ~eco aptialism/o
apituitarism/o arabinoz/o
aplanat/a, sensfera aberacio, ~eco arakidinat/o, ~a acido
aplazi/o arakidonat/o, ~a acido
arakn/o, araneo aŭ aranea arĥenteron/o, (G. Urdarm)
membrano (anat), ~odaktilio, aritenoid/o, laringa kartilago
~oendoteliomo, ~oidito, ~oido, aritmi/o
sub~a hemoragio ark/o, ~aĵo, ~eco, ~forma, ~lumo,
arborvirus/o aorta ~o
are/o arnik/o, (L. arnica montana, Br),
azeol/o, PIV ~aĵo
arenoblastom/o, (A. arom/o, ~a, ~ata, ~atizi (tr)
arrhenoblastoma, Gr. arrheno = arsacetin/o, drogo, PIV
viro; blasto = ĝermo) arsen/o, kem. elemento (As), ~ata
argas/o, akaro (A. tick) acido (H3AsO4), ~ikoataksio,
arginin/o ~ikismo, ~ita acido (H3AsO3),
argiroz/o, (A. argyria, Gr. argyros = ~iko, ~omelanismo
arĝento) artefarit/a, ~aĵo, ~a kruro, ~a reno
arĝent/o, kem. elemento (Ag), artemizi/o, PIV
~afina arteri/o, ~a, ~ektazio, ~ektomio,
arĝiri/o, (A. argyria) ~eto, ~ito, ~ografio, ~ogramo,
arĝirot/o, medikamento, PIV ~okalkiĝo, ~onekrozo,
arĥenoblastom/o, (A. ~osklerozo, ~otomio, ~ovejna
arrhenoblastoma) anastomozo
artifik/o, ~a, PIV asimil/i (tr), ~ado, ~iĝi, mal~i, PIV
artik/o, ~otordo, el~iĝo, ~a asinergi/o
reŭmatismo, dis~igo, reen~igi asinklitism/o, (A. asynclitism)
ARTR-, (Gr. arthron = artiko), asinkron/a
~algio, ~ektomio, ~itismo, ~ito, asist/i, ~anto
~ocentezo, ~oplastiko, ~opodoj, asistoli/o, PIV
~ozo, poli~ito, pseŭd~ozo, askarid/o, ~ozo, PIV
sin~ozo askorbata acido, vitamino C
asbest/o, ~ozo asociaci/o
ascend/i (ntr), ~anto, ~a asomni/o
degenerado, ~a kojlo, ~a asparagin/o, amido de aspartata
kromatografio acido
ascit/o, PIV aspartat/o, ~a acido
aseksec/o aspekt/i (ntr), ~o
asekur/i (tr), ~o, ~ata aspergil/o, ~ozo, PIV
aseps/o, ~a, ~i (tr), PIV aspermatism/o, aspermio, manko de
asfigm/o sperma fluidaĵo.
asfiksi/o, ~i (tr); PIV aspermatogenez/o
asimboli/o, (A. asymboly) aspermi/o
asimetri/a, ~a karbono aspir/i (tr), ~atoro, PIV
aspirin/o, PIV ateleioz/o, (Cr. ateleia), kreskohalto
aspleni/o, PIV ateleklazi/o, (de pulmo)
aspr/a, PIV, ~eco (A. asperity) atenu/i (tr), ~o, ~iĝi, ~ilo, PIV
astazi/o, nekapablo stari (Br) aterogenez/o
asteatoz/o, manko de seba aterom/o, PIV
sekreciado ateroskleroz/o
asteni/o, PIV atest/i (tr), ~anto, ~aĵoj, ~ilo, ~o
astenopi/o atetoz/o, (Gr. athetos = nefiksita)
astenospermi/o, malforta moviĝo de atik/o, (L. atticus), PIV, ~ito
spermato-zooj. atiroidism/o
astenuri/o atlas/o, anat. unua kola vertebro,
astereognozi/o PIV
astigmatism/o, ~a, ~ateco, PIV atmosfer/o
astm/o, ~ulo atom/o, ~bombo, ~igilo (A.
astragal/o, PIV atomizer), ~kerno, ~numero,
astr/o, ~ocito, ~ocitomo, ~oglio ~pezo
atak/o atoni/o, stomaka ~o, PIV
ataksi/o atopi/o
ataraktik/o, pref. neŭroleptiko -atoro, sfs. PIV
atavism/o, PIV ATP, adenozin-trifosfato
atraŭma kudrilo aŭstralia antigeno
atrepsi/o, (Gr. threpsis = nutri) aŭtakoid/o, ĉela substanco eniĝanta
atrezi/o, PIV en sangofluon; ~o ekscitanta =
atrici/o, grava kontuzvundo hormono, ~o inhibiciiga =
atriĥoz/o ĥalono, Br
atri/o, du~a koro, PIV aŭtentik/a, ~igi (tr), PIV
atrofi/o, ~i (tr), ~iĝi, PIV aŭtism/o, PIV
atropinism/o aŭ atropismo (PIV), AŬTO-, (Gr. autos = mem),
toksiĝo pro atropino. ~agresio, ~anamnezo,
aŭd/o, ~i (tr), ~ebla, ~ilo, ~antigeno, ~antikorpo, ~digesto,
~iogramo, ~iometro, ~iovida, ~erotismo, ~gena, ~grefto,
~ifono, ~organo, ~sento ~hemoterapio, ~hipnozo,
aŭksin/o, planthormono, PIV ~fitona (A. autochthon, origina,
aŭksotrof/a aperanta en loko de sia origino),
aŭr/o, (L. aura), PIV ~imuneco, ~intoksiĝo,
aŭreomicin/o, PIV ~katalizo; ~klavo, ~lizo, ~noma
aŭrikl/o, (L. auricula atra), (nerva sistemo), ~nomeco,
~oventrikla bloko, PIV ~nomio, ~-plastiko, ~psio,
aŭskult/i (tr), ~ilo, ~umado, ~umi ~radiografio, ~smio, ~somo,
(tr), ~sugestio, ~tokseco, ~tomio,
~transfuzio, ~transplantado, avirulent/a
~trofa avitaminoz/o, PIV
averaĝ/o, aritmetika mezvaloro -az/o, sfs. montranta enzimon
averzi/o, malŝato, rezisto, azid/o, (N3H), PIV
malbonvolemo azoospermio/o
aviad/o, ~malsano, ~medicino azot/o, nitrogeno, ~ata acido
avid/a, ~eco (nitrata acido HNO3), PIV
avidin/o, unu el la proteinoj en azotemi/o, PIV
kruda ovoblanko
B
bacil/o, ~a, ~emio, ~ozo, ~tusanto, balan-, pfs. sig. glanon, ~ito,
~urio ~opostito
bajpas/o, (A. bypass), flanka vojo balbut/i (ntr), ~o, ~ado, ~ulo
bakalaŭr/o, ~eco, PIV balism/o, (L. ballismus = danco),
bakteri/o, ~a, ~emio, ~cida, ~ofago, hiperkinezo kun ŝancelado
~olizino, ~olizo, ~ologio, balistokardiograf/o, ~io
~ologo, ~ostatika, ~ostazo, balneo-, pfs. sig. banon (L.
~urio balneum), ~logio, ~terapio
bakteroid/o
balot/i, (ntr), ~o, ~ado (F. Basedova malsano, (Basedow)
ballotement) rena balotado baston/o, ~eto (ĉelo en retino),
balzam/o, PIV lam~o
ban/i (tr), ~o, ~gasto, ~loko, bat/o, ~i (tr), kor~o
~oterapio, sun~o, vapor~o batofobi/o, fobio pri profundo
bandaĝ/o, ~i (tr), PIV Bauhina valvo, ileocekuma klapo,
Banti-sindrom/o, (Banti's (Bauhin)
syndrome) baz/o, kem. alkalio
barbiturat/o, ~a acido baza metabola kvanto (A. BMR)
bar/o, ~i (tr), PIV bazilar/a, ~a arterio, ~a meningito,
bar/o, unuo de premo, PIV, ~a tuberkulozo
~oceptoro, ~ometro, hiper~a bazilik/a, ~a vejno
kamero bazofil/a, ~eco
barier/o, sango-cerba ~o bazotribi/o, dispremo de infana
bari/o, kem. (Ba), ~a sulfato krania bazo dum akuŝo
barit/o. BaO, ~a akvo (solvaĵo), beb/o, ~ovartejo
solvajo de Ba(OH)2 behavior/o, ~a kuracado, ~ismo
Barlova malsano, (Barlow's (teorio pri la konduto)
disease) beladon/o, PIV
Bartolina glando, (Bartholin) benign/a, PIV
benzedrin/o, amfetamina sulfato bigemin/a, ~a pulso (bigeminio,
benzen/o, C6H6, PIV ĝemelpulso)
benzin/o, PIV bikarbonat/o, natria ~o, pref.
benzoat/o, ~a acido, PIV hidrokarbonato
beriber/o, PIV bikonkav/a, PIV
BFU-G, sangoĉelo jam proliferanta bikonveks/a, PIV
en eritroidan ĉel~linion bikuspid/a, ~a valvo
beta-, (β). ( β-blokilo, β-oksidado, bilharzi/o, ~ozo
β-ondo, β-radio, β-receptoro, BILI-, (L. bilis-galo), ~fera dukteto,
~trono ~grafro, ~rubino, ~verdino
bezoar/o, PIV BIO-, ~elektro, ~fiziko, ~genezo,
bibliomani/o, libromanio, PIV ~katalizo, ~kemio, ~kinetiko,
BI-, sig. du ~logio, ~logo, ~metrio,
bicefal/o ~mezuro (A. bioassay),
biceps/o, muskolo de brako k ~mikroskopo, ~sfero
femuro biontologi/o, PIV
bifid/o, ~a spino, ~obakterio biotin/o, vitamino de B-grupo
bifokus/a, ~aj okulvitroj bipolar/a
bifurkiĝ/o, (L. bifurcatio tracheae) bismut/o, kem. (Bi), PIV
biuret/o, ~e reakcio, PIV
blanka substanco (de cerbo) bol/i (ntr), ~igi, ~igita akvo,
blastem/o, (G. Keimstoff), PIV ~punkto
BLASTO-, ~dermo, ~genezo, bolus/o PIV
~mero, ~micetozo, cito~mo bomb/o, ~kalorimetro, atom~o,
blastul/o, PIV hidrogen~o
blaz/o, ~iga, PIV bor/i (tr), ~anta ulcero
blefar-, pfs. sig. palpebron, ~ito, bor/o, kem. (B), ~akso (natria
~optozo, ~ospesmo, ~oplastiko, borato)
~oplegio borborigm/o, intestobruo
blen-, (Gr. blennos = muko), boreli/o, (A. borrelia), ~ozo
~oftalmio, ~oragio, ~oreo, ~urio (spiroketozo)
blind/a, ~eco, ~igi, ~iĝi, ~ulo, ~a Bornholma malsano, (Bornholm)
punkto, ~a testo Botala dukto (aŭ truo)(Botallo)
blok/o, ~i (tr), atrioventrikla ~o, botrop/o, speco de venena serpento,
PIV PIV
blua malsano, cianoza kormalsano, botuliocefal/o
(A. blue disease) botuliomikoz/o
BOD, biologia oksigen-postulo (A. botulism/o
biological oxygen demand) BRADI-, (Gr. bradys = malrapida),
~kardio, ~kinezo, ~lalio,
~leksio, ~pepsio, ~pneo, ~odilato, ~ofonio, ~omikozo,
~psikismo, ~sfigmo, ~urio ~oplastiko, ~oplegio,
BRAĤI-, (braki-) (Gr. brachys = ~opneŭmonio, ~olitiazo,
mallonga), ~bazio (mallonga ~oskopio, ~ospasmo,
paŝo), ~cefalo, ~daktilio ~ospirometro, ~ostenozo,
brak/o, supra membro, ~otomio, ~otomio
~umi, antaŭ~o, sub~o (akselo), bronza diabeto
supra ~o brosa bordo (A. brush border)
brakial/o, (L. m. brachialis), PIV brov/o, ~a; inter~a
bran/o, P1V bru/o, ~a, aŭskult~o
branĉ/o, ~ aro, ~eto, ~ita grasacido bruceloz/o, PN
brankard/o, portilo de malsanulo brulum/o, inflamo, PIV
bregm/o, PIV brul/o, ~i (ntr), ~valoro de nutraĵo
brog/i (tr), ~vundo, PIV (nut. G. Brennwert, A. fuel
brom/o, kem. (Br), kalia ~ido (KBr) value), ~blazo, ~vundo
bromat/o, ~a acido (HBrO3) brucin/o, PIV
bromit/o, ~u acido (HBrO2) brust/o, ~angoro, ~kestol(~korbo) =
bromoform/o, CHBr3 torako, ~osto, de~igi
BRONK/O, (L. broncho), ~a, ~eto, (suĉinfanon)
~etito, ~oektazio, ~ografio, BTU, (A. british thermal unit)
bubon/o, PIV burs/o, ~ito, ~ektomio, PIV
bufr/o kem. , ~osolvaĵo, PIV buŝ/o, ~a, ~kavo, ~malfermilo,
buĝi/o, PIV per~a nutrado, post~o (faringo),
bukcinator/o, PIV, muskolo de la ~preno
vango (m. buccinator) butanol/o, butilalkoholo
bulb/o, ~a, har~o, mjel~o, okul~o buterat/o, ~a acido (butera acido)
bulimi/o, PIV buteril/o, PIV
buljon/o, PIV buterometr/o, PIV
bull/o, etmoida~o, PIV buton/o, med. ĝenerala nomo de
bulpied/o, (A. clubfoot) ĉiuj haŭtaj elstaraĵoj (akno,
BUN (A. blood urea nitrogen) blazo, bullo, papulo, pustulo
buret/o, PIV ktp), PIV
C
CDP, citidin-difosfato ~ometro, ~otomio, ~otribo,
CEA, (A. carcinoembryonic ~otripsio, akro~ulo
antigen) cefale/o,
cedra oleo cefalin/o aŭ kefalin/o ~ -
cefal/o-, pfs. sig. kapon, ankaŭ kolesterolo-flokiĝtesto
kefalo-, ~algio (kapdoloro), cekum/o, ~o moviĝanta, PIV
celiak/a, ~io cervik/o, anat. ~a vertebro, denta
celul/o, (L. celula = ĉelo), ~o ~o, uterao
etmoida, ~ito (inflamo de cezara tranĉo, (A. cesarean section)
kuniga histo) cezi/o, kem. (Cs), PIV
celuloz/o, PIV cestod/o, (parazito), PIV
cement/o, PIV CFU, (A. Colony-forming units),
centr/o, ~osomo, ~a vido, ~a nerva sanga tribĉelo plurpotenca
sistemo CFU-C, tribĉeloj kapablaj krei
centrifug/i (tr), ~i/o, ~a koloniojn en kulturoj
(decentrokura), ~e tubo, PIV CFU-E, tribĉeloj
centripet/a, PIV eritropoetinsensitivaj
cerb/o, ~a, ~eto (cerebelo), ~ospina, determinitaj
~oskuo, en~igi, ~a ondo CFU-BLB, limfocitoj kreskantaj
(kurento) sur agaro
cerebr/o, (L. cerebrum), ~ozido CFS, granulopoetino,
(bk), ~ospina fluaĵo, PIV faktorostimulanta eritropoezon
cerklaj/o, (F. cerclage, A. CFU-PM, determinita antaŭulo de
encircfing) (de rompita osto) makrofagoj
cerumen/o, orelvakso, PIV cian/o, ~ata acido (HCN), ~ido,
~ozo
cibernetik/o, ~a, PIV cirkonferenc/o, PIV
cifoz/o aŭ kifozo, PIV cirkul/i (ntr), ~o, ~igi, ~ada organo
cikatr/o, ~iĝi, ~igi, PIV CIRKUM-, ~cidi, dukcio, ~ferenco,
CIKL/O-, ~a, plur~a, ~opo, ~flekto, ~skripta, ~valata
~ofrenio (pref. maniodepresio), ciroz/o, hepato~o, PIV
~otimio, ~otrono, ~a AMP (~a cirsocel/o, varika tumoro, precipe
adenozin-monofosfato, cAMP) skrota (Br)
ciklit/o, inflamo de ciliaro CIST/O, kiel pfs. ĉefe sig.
ciklofori/o, (A. cyclophoria), speco urinvezikon, ~algio, ~ektomio,
de heteroforio. ~ito, ~opelvito, ~opielito,
cili/o, ĉefe ĉela haro, ankaŭ haro ĉe ~oskopio, ~otomio
okulo (pref. okulharo), PIV cistein/o, PIV
ciliar/o, PIV, (A. cilliary body), ~a cistern/o, PIV
muskolo cistin/o, ~urio, PIV
cilindr/o, ~urio cis-trans-izomerismo
cindr/o, ~igo seka k malseka (kem) cistron/o, (genetiko)
cingul/o, (L. cingulum), PIV cit/i (tr), ~aĵo
cirkadi/a (A. circadian), ~a ritmo CITO-, (Gr. kytos = ĉelo), ~blasto,
cirkl/o, duon~aj kanaloj (de interna ~diagnozo, ~kemio, ~kromo,
orelo), ~a dikroismo (CD) ~lizo, ~zino
citrat/o, ~a acido CT-skarni/o, kompterita tomografa
"clearance" (A), volumeno de sanga skanilo (A. computed
plasmo purigita pere de reno pri tomography scanner)
iu substanco en 1 min. cucugamuŝi/o, speco de akaro, kiu
covperit/o, inflamo de bulbouretraj infektigas iun rikeciozon en
glandoj Japanujo precipe ĉe rivero de iu
distrikto.
Ĉ
ĉalaroz/o, (A. charalosis) ĉement/o, dentino, PIV
ĉalazi/o, tumoreto sur palpebra ĉil/o, aŭ ĥilo (A. chyle, L. chylus)
rando ĉim/o aŭ ĥimuso (A chyme, L.
ĉalon/o, (Br) aŭ ĥalono (F. chalone) chymus)
ĉel/o, ekster~a, intra~a (en~a) akvo, ĉizil/o, (uzata en osta kirurgio), PIV
~segmentado (mitozo),
sangotrib~o
D
dakriocist/o, (Gr. dacryon = larmo), dalton/o, kem unuo de molekula
~adenomo, ~ito, PIV pezo (l.66 x 10-24 gramo)
daktiloskopi/o, PIV daltonism/o, PIV
dampingsindromo, (A. damping = deficit/o, PIV
dampado) defoliiĝ/o (A. exfoliation)
dansilli (tr), ~aminoacido deform/i (tr), ~o, ~iĝo, ~anta artrito
Darvinism/o, (Darwin) degener/i (ntr), ~o, ~ado, PIV
darsonvaliz/i (tr), PIV dehidr/o-, ~azo (~atazo),
dartr/o, (F, dartre), PIV ~oaskorbata acido, ~ogenazo
deacil/i (tr), ~ado dekant/i (tr), ~o, ~ado, PIV
deamin/i, ~ado (A. deamination) dekarboksil/i (tr) ~ado, ~azo
debil/a, (L. debilis = malforta), dekokt/i (tr), ~o, ~aĵo (L.
~eco, mensa, korpa, decoctum), PIV
postmalsana malforteco dekstran/o
decerba frigideco dekstrin/o, PIV
deci-, dekono, ~belo, ~gramo, dekstrokardi/a
~litro, ~metro dekstroĝir/a, (A. dextrorotatory)
decidu/a, (L. deciduus = fali), ~o, kem.
~omo dekstroz/o, D-glukozo
deferenta dukto dekubit/o, ~a eskaro, PIV
defibrilad/o, senigo de fibro deleter/a, danĝera, mortiga
defibrinig/o, senigo de fibrino, ~ita delir/o, ~i (ntr) (L. delirium), PIV
sango deltoid/o, (L. m. deltoideus), PIV
demarkaci/o, PIV rektigaparato por ~o, ~a kario,
demenc/a, ~o, ~eco, PIV peri~ito, ~ingito, ~omo,
demodeks/o, speco de akaro, PIV ~opurigilo (~obroso), sen~a,
denonomani/o, PIV mikro~eco, malfirma aŭ
denask/a, ~a eraro de metabolo malfksita ~o, ~a pulpo
denatur/i (tr), ~ita alkoholo, ~ita depersonalizaci/o
proteino depolariz/i (tr), ~ado, malpolimeriĝi
dendrit/o, PIV depolimeriz/i (tr)
deng/o, PIV depot/o, med. ~a insulino, ~a graso
dens/a, ~aj haroj, ~a solvaĵo, ~eco, deproteinig/i (tr), senigi proteinon
kem. koncentriteco, ~itometro depilad/o, senharigado
dent/o, ~ara alko, ~ingo (L. depravaci/o, (Br), nenorma k iom
alveolus), ~ado (~a formado aŭ stranga eco de sentaĵo
evoluado), ~algio, ~ino (~a depresi/o aŭ deprimo, PIV
eburo), ~a kolo, ~ologio, derealizaci/o
lakto~oj, antaŭmuela ~o, muela deriv/i (tr), ~ado, ~aĵo
~o (molaro), malfrua aŭ saĝeca derm/o, (L. corium = A. true skin =
~o, kanino, trane~o (incizivo), vera haŭto), ekto~o, ento~o,
emajla kutiklo, ~a reenplanto, ~atologio, ~atologo, ~atozo,
artefarita ~aro, falsa ~o,
~atito, ~ografismo, ~atolizo, detekt/i (tr), PIV
~atomikozo deterg/i (tr), purigi (vundon aŭ
dermat/o-, PIV, internacia, aliajn), ~ilo
grekdevena vort-elemento, sig.: determin/i (tr), ~ado, ~ebla, ~ismo
haŭto. detoksig/i (tr) sentoksigi
dermoid/a, ~cisto detrusor/o, ekz. ~o de urino =
des-, PIV, (ankaŭ "de-" estas muskolo de urinveziko
uzata); internacia pfs indikanta deŭteri/o, ~a oksido (peza akvo)
la senigon. deven/o, deriviĝo, aŭto~o, ~aĵo
descend/i (ntr), ~a kojlo, ~a deviaci/o, PIV
pielografio devig/a, ne~a = fakultativa
desegn/i (tr), tra~i (per rtg) diabet/o, sukera ~o, hidruria ~o
desinfekt/i (tr), ~ado, ~o, PIV diafan/a, PIV, mal~a, ~eco
desintegrad/o, disfalo de histoj (aŭ diafiz/o, (de osto), PIV
de moraleco) diaforetik/o, stimulanto de ŝvitado
desmocit/o, (Gr. desmos = ŝnuro) diaforez/o, ŝvitado, ~a, ~iga
desmosom/o diafragm/o, ~a, ~optozo, PIV
deskvamiĝ/i (ntr) diagnoz/o, ~istiko (diagnostiko),
desodor/i (tr), senodorigi PIV
desorientad/o diagram/o, PIV
diakil/o, (A. diachylon), PIV difuz/i (tr), ~a, ~o, PIV
dializ/i (tr), ~o, hemo~o digastr/a, duventra, ~a muskolo (m.
diapedez/o, PIV digastriens)
diare/o, lakso, PIV digest/i (tr), ~o, ~a, ~ebla, ~aparato
diartr/o, ~ozo, PIV (~organo), ~a suko; ~a ulcero,
diastaz/o, malnova nomo de ~gaseco
amelazo digital/o, ~ino, PIV
diastol/o, PIV dikrota pulso
diatermi/o, PIV dikroism/o, cirkla ~o, PIV
diatez/o, PIV dilat/i (tr), ~ado, ~anto, ~iĝi, ~i/o,
diazo-reago (aŭ ~reakcio) ~atoro, stomaka ~o, PIV
dielektrika konstanto dilu/i (tr), ~ado, PIV
diencefal/o dimensi/o, PIV
diet/o, ~a, ~iko, ~isto, ~a fibro, PIV dinamik/o, ~a ekvilibro
difekt/o, ~eco, ~ego, ~i (tr), ~iga, dinamometr/o, PIV
~iĝi dioptr/o aŭ ~io, PIV
diferenc/i (ntr), ~ado, ~iga diplegi/o
diagnozo, PIV diplo/o, spogeca parto de plataj
difrakt/i (tr), (radiojn), PIV ostoj, PIV
difteri/o, PIV diplokok/o, PIV
diploid/o ~proporcio, ~ritmio, ~sekcio,
diplopi/o, PIV ~taksio, ~timio (A. dysthymia),
dipol/o, dupoluso, ~a momanto, ~tokio, ~topio, ~tonio, ~trofio,
PIV ~urio
dipsomani/o, (L. Gr. dipsa = soifo), dis-, Esp. pfs. sig. malkuniĝo,
~ulo divido, foriĝo; ~igo, ~iĝo (de
dirupci/o, disŝiro (ekz. de amnio) placento, retino ka), ~persi (tr),
DIS-, pfs. en medicinaj vortoj sig. ~premi (A. crush), ~semi (tr),
malfacilecon, malnormon, ~semata, ~ŝiriĝo, ~ŝutitaj radioj
malbonon, difekton; ~artrio, (scattered rays)
~bazio (marŝdifekto), ~ektazio, disenteri/o, PIV
~fagio, ~fonio, ~foriko disertaci/o, PIV
(ataraktiko), ~hidrozo, disĝerminom/o, (tumoro de ovario)
~keratozo, ~krazio, disimil/i (tr), malasimili, ~iĝi, ~acio
~kromatopsio, ~kromio, ~lalio (~ado)
(A. dyslalia), ~leksio, ~lokiĝo, disimul/i ltr), (A. dissimulate), ~ado
~menoreo, ~opsio (~opio, disk/o, intervertebra ~o, ~opatio
malfacila vidado), ~oreksio, diskinez/o, (A. dyskinesia)
~orientado, ~osmio, ~pareŭnio, diskoid/a, ~a eritematoda lupuso
~pepsio, ~plazio, ~pneo, diskriminaci/i (ntr, tr), ~a, ~o
disoci/i (tr), ~o, ~iĝi, senta ~o dolikocefal/o, (Gr. dolichos =
dispensari/o, PIV longa), ~ulo
dispozici/o, PIV, diatezo dolikokojl/o
distal/a, anat. pliperiferia dolor/o, ~a, ~i (ntr, tr), ~igi, ~eto,
distikiaz/o, (Gr. dis = duoble, ~plena, ~punkto, ~sento,
stichos = vico; A. distichiasis) brul~o, kap~o, obtuza ~o,
distil/i (tr), ~ado, ~ita akvo, ~ito, malsat~o, pik~o, pulsanta ~o
re~i (G. Pulsationsschmerz), ŝir~o
distingtor/o, rtg, korpopremilo dominant/o, PIV
distom/o, PIV, ~ozo don/i (tr), ~o (A. administration of
(paragonomiazo) medicine), interna, perbuŝa,
distordiĝ/o, (A. F. G. Distorsion) envejna, subhaŭta, intramuskola
diurez/o, ~iga drogo, PIV ~o; trans~i (tr), trans~ebla,
diurn/a, PIV, ~a variado, ~o ~anto (A. donor)
diverĝ/i (ntr), PIV, ~a, ~ o, ~igeco, dorm/o, ~i (ntr), ~igi, ~iĝi, ~igilo,
~iga lenso en~iĝi, sen~a, sen~eco
divertikul/o, PIV, ~ektomio dom/o, PIV, anat. (L. spina), ~eca
DMSO, dimetil-sulfoksido (L. spinosus), skapola ~o
DNA, deoksiribonukleata acido dors/o, ~a, PIV, ~o de nazo, lango,
mano, piedo
doz/o, ~i (tr), ~ado, ~ometro, duglasoj-testo, (de urino)
permesebla ~o, ~o-respondo- dukt/o, ovo~o, spermo~o
rilato dulcitol/o, sukera alkoholo de
drakunkuloz/o, (L. Draccunculus = galaktozo
A. guineaworm = draketo), "dumping"-sindromo, v.
(parazitozo) dampingsind.
drast/a, PIV, (A. drastic) duobl/a, ~a ligilo (A. double bond),
dren/i (tr), PIV, ~o, ~ado, ~ilo, ~e blinda ekzameno, ~a spiralo
~tub(et)o (A. double helix), ~a personeco
drepanocit/o, (Gr. drepane = duoden/o, ~a ulcero, ~ektomio
falĉilo), ~emio (A. sickle cell DUON-, (semi-), ~cirklo, ~luna,
anemia) ~vivo (A. half life), ~valor-
drog/o, ~i (tr) (kucaci per ~o), ~ejo, tavolo (rtg, A. half-value-layer,
~isto, ~oherba teo (dekokto), v. HVL), ~voja institucio (A.
dekoktaĵo, infuzaĵo, halfway house)
~odependeco, ~o-rezista dur/a, PIV, malmola
(bakterio) duramatr/o, PIV
dromomani/o, (Gr. dromos = A. duŝ/o, PIV, (F. douche). pluva,
running) ŝpruca, disŝpruca ~o, naz~o,
dubomani/o, (G. Zweifelsucht) vagin~o, ~ilo
E
ebri/a, ~o, ~eco, ~igi, iĝi, ~ulo, ego/o, PIV, ~ismo, ~isto, ~centra
PIV, ~eco patologia egofoni/o, Br, (A. aegophony), (Gr.
ebur/o, dentino aix = kapro, phone = voĉo)
edem/o, PIV; kora, nefroza, rena, ejakul/i (ntr), ~o, ~a dukto,
trofia ~o ~o antaŭtempa (L. ejaculatio
EDTA, etilendiamin-tetraacetato praecox), ~o deficienta
efekt/o, ~i, ~a, PIV; ~oro (A. ekcentr/a, (A. eccentric)
effector) ekimoz/o, (G. Ekchymose)
efelid/oj, PIV, lentugoj (Gr. L. ekinoderm/o, PIV, eĥinodermo
lentigo) ekinokok/o, PIV, (L. Echinococcus)
efemer/a, PIV, (Gr. ephemeros = en ekiri/o, japana infana malsano kun
unu tago), ~a febro (nedaŭra diareo
febro) ekkondrom/o, (A. ecchondroma)
eferent/a, Br, forkondukanta, anat. eklampsi/o, PIV, granda atako (F.
eferesk/i (ntr), (A. effervesce), boli grand mal), malgranda (eta)
(ntr), PIV atako (petit mal)
efik/i (ntr), ~a, ~o, ~eco, flanka ~o, ekokardiografi/o
post~o ekolali/o, PIV, eĥolalio
ekopraksi/o, (A. echopraxia) eksponencial/o
ekovirus/o, (A. echovirus) ekstaz/o, PIV, (A. ecstacy)
ekraser/o, (F. ecraseur) ekstens/i (tr), PIV, ~oterapio, ~oro
ekrin/a, ~a ŝvitglando (muskolo)
ekscit/i (tr), ~o, ~eco, ~iĝemo, ekster/a, PIV, ~a drogo (tiu por ~a
~iĝebleco uzo), ~a oblikva diametro (de
ekshibici/o, PIV, (A. exhibitionism) pelvo)
ekskori/i (tr), PIV, ~acio eksterpol/i (tr), PIV, ~o, ~ado
ekskreci/i (tr), ~a, ~ado, ~o, ~aĵo ekstinkci/o, absorbeco, ~a
(L. exoreta) koeficiento (L. extinguo = A.
ekskrement/o, PIV, fekaĵo, urino, quench)
ŝvito ka ekstra-, PIV, prf. sig. "kroma, plia,
eksostoz/o aldona), ~ĉela, ~krania, ~rena,
ekspansi/o, PIV ~sistolo, ~utera, ~vaskula
ekspektor/i (tr, ntr), PIV, ~o, ~aĵo, ekstrakt/i (tr), PIV, ~ado, ~o
~iga ekstrofi/o, (A. extrophy, exstrophy),
eksplod/i (ntr), PIV malformaĵo ĉe kiu la interna
ekspon/o, ~i (tr), PIV, rtg, aera, surfaco fariĝas ekstera (Br).
profundeca, supraĵa, fokusa ~o; ekstrovert/a, (L. ekstra + vertere =
~rapideco, ~omezurilo turni), ankaŭ ekstraverta
eksud/i (ntr), PTV, ~o, ~aĵo ekvilibr/o, PIV, dinamika ~o,
ektazi/o, PIV, aorta ~o, angio~o nitrogena ~o
ektim/o, (L. ecthyma), boranta, ekvin/a. (L. equus = ĉevalo), ~a
kakeksia, sifilisa, skabia, vosto (L. cauda equina)
vulgara ~o ekvivalent/o, PIV, mili~o
EKTO-, (gr. ektos = ekstera), ekzamen/i (tr), ~o, medicina ~o,
~blasto, ~dermo, ~enzimo, interna ~o (de virina malsano)
~fito, ~gena, ~parazito, ~plasmo ekzantem/o, PIV, (Gr. exanthema)
ektomi/o, (A. ectomy, Gr. ektome) ekzem/o, PIV, (Gr. ekzeo, A.
ektopi/o, PIV, (Gr. ektopos = eczema), erozia, krusteca,
aliloka), kora, lensa, rena, papuleca, pruriga, pustuleca ~o
testika ~o; ~a gravediĝo EKZ/O-, (Gr. exo = eksteren),
ektomeli/o, denaska manko de ~ergona reakcio, ~oeritrocita,
gambo(j) ~oforio (diverĝa strabeco),
ektropi/o, PIV, eversio, palpebra ~o ~oftalmio, ~ogena, ~oterma
ektrodaktili/o, Br, (Gr. ektroma = reakcio, ~otoksikozo,
aborto, daktylos = fingro), ~otoksino, ~osmozo, ~ostozo
denaska manko de fingro(j) elaidat/o, PIV, ~a acido
ekvator/o, PIV, ~a ebeno (ĉe elast/a, PIV, ~a fibro, ~a histo, ~eco
mitozo) elastin/o, PIV
elastoz/o, (A. L. elastosis) elraz/o, (L. abrazio, G.
elefantiaz/o, PIV Auskratzung)
ELEKTRO-, ~do, ~encefalografio, elspir/i (ntr), ~o (A. expiration)
~fiziologio, ~fokusigo (A. elstaraĵ/o, anat, (L. processus)
electrofocusing), ~forezo, eltombig/o, (A. exhumation)
~magneta (kampo, ondo), elu/i (tr), PIV, ~ado (A. elution)
~miogramo, ~kardiografio, elvok/i(tr), ~ita potencialo (A
~lito, ~niko, ~nistagmogramo, evoked potential)
~nmikrosknpo, emajl/o, PIV, ~i (tr), denta ~o. (A.
~nspinresonanco, ~okulogramo, enamel)
~retinogramo, ~sekcio, ~terapio eman/i (ntr), PIV, ~o, ~ado, ~aĵo.
element/o, PIV, ~aj korpuskloj (de ~oterapio
atomkerno), kemia ~o emanaci/o, PIV, radono
elemi/o, (L. elemi = rezino) embaras/o, PIV. ~iĝo, stomaka ~o
elimin/i (tr), PIV, ~a ekzameno embol/o, PIV, ~io, ~ismo
eliptocit/o, (A. elliptocyte), ~ozo embri/o, ~iĝi, ~ogenezo, ~ologio,
elmergiĝ/o, anat (F. emergence) ~ologo, ~omo, ~opatio. ~otomio
elpren/o, (A. extirpation) embrokaci/o PIV (A. embrocation)
elradiad/o emenagog/o, (L. emmenagoga)
((emesis v. vomado))
emetik/o, pref. vomi/o, (Gr. emein ~olito, ~omo, ~opatio, letargia
= vomi) ~omalacio, peri~ito
emetin/o, PIV Endameb/o, Entamebo
emetrop/a, PIV, eŭmetropa, ~io endarter/ito, ~ektomio, obliterita
emfizem/o, PIV ~ito
-emi/o, vortoradiko sig. "sango". endemi/o, PIV, ~a, ~ologio
ekz. hiper~o endergon/a, ~a reakcio (endoterma
eminenc/o, PIV, (L. eminentia) reakcio)
((emmolientia remedia v. moligaj ENDO-, (Gr. endon = interne de),
kuraciloj)) ~cervikito, ~dermo, ~flebito,
emoci/i (tr), ~o, PIV ~gamio (parenca nupto), ~gena,
empiem/o, PIV ~kardo, ~kardito, ~koriono,
empireŭm/a, PIV ~kranio, ~kraniozo, ~krina,
emuls/i (tr). ~iĝi, ~ilo, ~io, PIV ~krinologio, ~limfo (de interna
enantem/o, PIV orelo), ~lizino, ~metro,
enartroz/o, (L. enarthrosis) ~metrito, ~miokardo, ~neŭrio,
enantiomorf/o, optika izomero, ~neŭrito, ~plasmo, ~plasma
antimero retikulo, ~plato, ~skopo,
ENCEFAL/O, PIV, ~a, ~ito, ~smozo, ~telio, ~terma reakcio,
~ohernio, ~ografio, ~ogramo, ~toksino, ~vaskulito
endorfin/o (A. endorphine) ENTERO-, ~anastomozo, ~biazo,
energi/o, aktivado~o, kemia, ~celo (intesta hernio),
kinetika, kunliga, nuklea, ~hemoragio, ~hepata cirkulado,
polenciala ~o; ~riĉa ligilo, ~kinazo, ~klizo (A. ~clysis),
~fonto ~kojlito, ~koko, ~kolona,
englut/i, PIV, ~o ~lavado, ~lito (~ŝtono), ~ptozo,
engram/o, (fiz. termino pri ~spasmo, ~stenozo, ~stomio,
memoro) ~tomio, ~tokseco, ~toksikozo,
enkefalin/o ~toksino, ~vakcino, ~viruso
enkondrom/o entozo/o, PIV
enkoproz/o aŭ enkopreso, entropi/o, 1. fizik-kem termino; 2.
nekonscieca fekado en infanoj med. internen-transturniĝo de la
enkorpig/i (tr), (A. incorporate), ~o palpebrorando, PIV
enoftalm/o, (Gr. enophthalmos) enukle/o, ~i (tr), ~ado, PIV
enostoz/o enurez/o, PIV, nokta ~o
enspir/i (ntr), PIV, ~o, ~atoro enzim/o, PIV, ~a, ~ologio, izo~o,
entalpi/o, PIV, termodinamika ko~o
termino eozin/o, PIV, ~ofila, ~oflio,
enterit/o ~openio
ependim/o, PIV, ~ito, ~a kanalo, ~ziorafio (A. ~sioshaphy),
~omo ~ziotomio, ~zoo
epidemi/o, PIV, ~ocentro, ~ologio epilaci/o, (L. pilus = haro),
EPI-, (Gr. epi = aldone, sur), ŝenharigo
~dermo, ~dermofito, epilepsi/o, ~(o)forma, ~ulo
~dermofitozo, ~derytolizo epoofor/o, (L. epoophoron
(bulla), ~dermomikozo, parovarium), ~ektomio
~diaskopo, ~didimo, ~didimito, epruvet/o, pruvtubeto
~didimektomio, ~durala epulis/o PIV
(spaco), ~faringo, ~fizo, ~fizito eraro-katastrofa teorio (de
~foro (A. ~phora), ~gastro, maljuniĝo)
~gloto, ~glotito, ~kanto, erekt/i (tr), ~o, ~oro
~kardo, ~kondilo, ~krizo, erepsin/o, miksaĵo de intestaj
~menoreo, ~nefrino, ~nefrito, enzimoj
~orkio, ~ploo (omento), eretism/o, PIV
~sklero, ~somo, ~spasdio, ergastoplasm/o
~spastiko, ~stakso, ~strofo ergokalciferol/o, alia nomo de
(malnova nomo de aksiso), vitamino D2
~telio, ~teliomo, ~trokleo, ergograf/o, PIV
ergometr/o, PIV
ergosom/o, bk. poli(ribo)somo erot/o, PIV, ~a, ~ika, ~iamo,
ergot/o, PIV, ~ismo ~ogena, ~ografomanio, ~ologio,
erinj/o, PIV, (G. Aerigne), ~omanio
hokforma ilo por anatomia esozi/o, PIV
dissekcado erupci/o, PIV, komenca ~o
eritem/o, PIV, ~o nodoza esenc/a, nutre esenca aminoacido,
eritrasm/o, (A. erythrasma) grasacido, ~a oleo (volatila
eritremi/o oleo)
ERITRO-, (Gr. erythros = ruĝa), Eŝeriki/o
~blasto, ~blastozo (feta), eskap/o, ~i (ntr), PIV
~blastopenio, ~cianozo eskar/o, PIV, (A. eschar), ~iĝi,
(frigida), ~cito (ruĝa kuŝ~o
sangokorpeto), ~dekstrino, Eskulap/o, Asklepio, PIV
~dermio, ~lizo, ~megalio, ESR (A. Erythrocyte sedimentation
~melalgio, ~melio, ~micino, rate, rapideco de eritrocito-
~poetino, ~poezo, ~psino sedimentado)
(rodopsino, vidpurpuco) ester/o, kem. ~igi, ~azo
erizipel/o, PIV, ~oido estez/o, PIV, ~ometro, hiper~o,
hip~o
esting/i (V), PIV, ~iĝo (A. ~micetoj, ~nuko, ~pepsio,
extinction, quenching) ~pneo, ~ritmo, ~tanazio (A.
estr-, v. oestr- euthanasia), ~timio, ~tiroida,
etan/o, PIV, C2H6, ~olo (C2HSOH) ~tokio
eter/o, PIV, dietil~o eŭkalipt/o, PIV, ~oleo (~olo)
etiked/o, ~i (tr) eŭstaka tubo, PIV
etil/o, (C2H2–), ~alkoholo (etanolo) evaku/i (tr), ~ado, PIV, ~atoro
etilen/o, PIV, (H2C = CH2), eteno eventraci/o, (A. eventration)
etiologi/o, PIV eversi/o, (ekz. de palpebro)
etmoid/o, PIV, ~ito, ~a celulo, evolu/o, PIV, ~cio
~ektomio ezofag/o, ~ito, ~oskopio,
etuv/o, ~i (tr), PIV ~ostenozo, ~a hiata hernio,
EŬ-, greka prf (eu = vera, bona), dilatiĝo de ~o (~ektazio)
~biotiko, ~forio, ~geniko, ezofori/o, (A. esophoria)
~globulino, ~kariota, ezotropi/o, (A. esotropia)
~kromatin/o, ~metropa,
F
fab/o, PIV, ~ismo (ankaŭ favismo, FAKO-, (Gr. phakos = lenso), ~o-
hemoliza malsano pro "Vicia anafilaksio, ~celo, ~cisto,
faba aŭ fave") ~cistektomio, ~erizo,
faci/o, PIV, 1. (L. facies): ~himenito, ~lizo, ~malacio,
abdomena, adenoida, hepata, ~matozo, ~metro, ~sklerozo,
hipokrata, leona, pertusa, ~skopo
tetanosa, sardona, tifoida ~o; 2. faktor/o
(L. facialis): ~a nervo, arterio, fakult/o, PIV
paralizo fakultat/o, PIV
facilitaci/o, faciligo fakultativ/a, PIV, nedeviga
FAD, flavin-adenin-inukleotido fal/i (ntr), ~o (ptozo), disfalo
faden/o, PIV, (G. Faden) falang/o, PIV, (Gr. phalanx), fingra
fagocit/o, ~i (ntr), (Gr. phagein = osto
manĝi), ~ado falĉ/i (tr), (L. falx = sickle),
fagomani/o ~informĉel-anemio (A. sickle
fagofobi/o cell anemio), ~ilo (cerba,
fajf/o, laringa ~o, trakea ~o cerebela)
fak/o, ~isto (specialisto), ~ulo
fald/o, (L. plica), PIV, sinovia ~o, epi(nazo)~o, oro(mezo)~o,
flugilaj ~oj de genuo, ~ostelo laringo (hipo)~o
(~okonverĝo, rtg) farmaci/o, ~isto
fals/a, pseŭda, ~e pozitiva farmako-, ~dinamiko, ~logio, ~peo,
fand/i (tr), ~iĝopunkto (A. melting ~terapio
point) farmista pulmo, (A. farmer's lung)
faner/o, PIV, (Gr. phaneros = farun/o, (L. farina), ~onutrada
videbla), kolektiva termino por malsano (de infaneto)
videblaj derivaĵoj de epidermo: fasci/o, PIV, (L. Fascia), ~a
haro, plumo, skvamo, ungo, disŝiriĝo
hufo; ~omanio (A. fascikulaci/o
phaneromania) fasciol/o, PIV, (L. fasciola =
far/o, ~itaĵo operacia bendo), ~iazo, hepata ~o,
farad/o, ~izi (tr), PIV, (Faraday) ~opsiazo (parazitozo de ~o
Farenhajt/a skalo, (A. buski)
Fahrenheitscale) fask/o PIV, (L. fasciculus)
faring/o, (L. pharynx), ~ito, fast/i (ntr), (A. fast, G. fasten) ~a,
~ologio, ~oskopio, ~oskopo, ~ado, ~o
~otomio, rino~a; nazo~ito, fastiĝi/o, anat (L. fastigium, A.
ridge)
fatal/a, (L. fatalis), ~o, sorto, fenacetin/o, PIV
destino fenestr/o, ~i (tr), ~ado, ovoforma
fav/a, ~o, PIV ~o
faz/o, PIV, (A. phase), fend/i (tr), ~iĝi, ~iĝo (de
~omikroskopo atomkerno, molekulo ka)
febr/o, PIV, (L. febris), ~odona, fenil/o, kem. ~alanino, ~ketonurio
kontraŭ~a, sen~iga fenobarbiturat/o, ~a acido
fek/i (ntr), PIV, ~o, ~ado, ~aĵo, ~a fenol/o, ~ata acido, ~ftaleino,
ŝtono fenomen/o, PIV
fekund/o, PIV, (L. fecundacio), fenotip/o, PIV
~eco, ~igi, ~iĝi, ne~eco (A. feokromocitom/o, (A.
infertdity), artefarita ~igo pheochromocytoma)
felĉer/o, (G. Feldcher) feredoksin/o, (A. ferredoxin)
femal/a, (A. female) feritin/o
femur/o, PIV, (A. thigh, G. ferment/i (ntr), ~ado, ~igi
Oberschenkel), ~osto fer/o, kem. elemento (Fe), ~ika
femural/o, PIV, femurosto: klorido (FeCl2), ~oza klorido
epikondilo, interkondila foso, (FeCl2)
kapo, kolo, kondilo, korpo, fet/o, PIV
malglata linio, trokantero fetor/o, PIV, elbuŝa ~o
fibr/o, PIV, ~a, ~eto, ~igi, ~iĝi, filogeni/o, PIV
~oadenomo, ~oblasto, filtr/i (tr), ~ilo (L. filtrum), ~ado, ~a
okartilago, ~omektomio, ekzameno
~omiomo, ~omo, ~omuskola filtrum/o, PIV, (L. philtrum)
displazio, ~osarkomo, ~oskopo, fimbri/o, PIV, (L. fimbria) (de utera
lipo~omo, kruda ~o (nut) tubo)
fibril/o, fibreto, PIV fimoz/o, PIV, para~o
fibrilaci/o, PIV fingr/o, man~oj: dik~o aŭ polekso,
fibrin/o, PIV, ~ogeno, montra ~o, meza ~o, ringa ~o,
~ogenopenio, de~igo, ~olizino orel~o aŭ malgranda ~o;
fibul/o, PIV, (L. fibula) pied~oj: halukso aŭ dikpied~o,
"fidbak/o", (A. feedback) dua, tria, kvara pied~oj;
fiks/i (tr), ~a, ~ado, ~adobandaĝo, grand~eco, malgrand~eco,
~a frekvenco (A. fixed rate) de mult~eco, ses~eco,
kardiostimulatoro makrodaktilio, mikrodaktilio
filaks/o, sen~o, ana~o, aŭtoana~o, fistul/o, PIV, ~ozo, anusa ~o,
kontraŭ~a urin~o
filament/o, PIV fisur/o, (L. fissura), ekz. anusa ~o
filari/o, PIV, ~ozo fitat/o, ~a acido (A. phytic acid)
filogenez/o, PIV
fitin/o, Ca- k aŭ Mg-salo de fitata flank/o, ~a, du~a, ~a efiko (de
acido. medikamento)
fitobezoar/o, (L. phyton = planto, flar/i (tr), ~o, ~sento
bezoaro = konkremento) flask/o, PIV
fitohemaglutinin/o flatulenc/o, (A. flatulence)
fitoterapi/o, kuracado per vegetaĵoj flav/a, ~a febro, ~a korpeto (L.
fiziatri/o, (A. physiatry) corpus luteum), ~a makulo (L.
fizik/o, ~o-kemio, ~isto, kern~o, ~a macula lutea)
(korpa) ekzameno FLEB/O-, kuniga formo de "vejno"
fiziognomi/o, PIV, ~a, ~ko (Gr. phlebos = vejno), ~ografo,
fiziolog/io, ~ia, ~o, pato~io, ~ia ~olito, ~otomo, ~otomio,
salsolvaĵo ~oŝtono, ~otrombozo, peri~ito
fizionomi/o, PIV fleg/i (tr), ~ado, ~antino, ~istino
fizioterapi/o, PIV flegm/o, PIV, ~a, ~ulo
fizometr/o, (A. physometra), flegmazi/o, PIV, (Gr. phlegmasia =
gasoplena utero varmo, inflamo)
flagel/o, PIV, vipeto, ~uloj flegmon/o, PIV
flagr/i (ntr), ~eto (A. flicker), fleks/i (tr), PIV, ~o, ~ado, ~anto,
~etofandiĝo (A. flicker fusion) ~ebla, ~iĝi, ~iĝema, antaŭ~o,
flamfotometr/o retro~o de utero, ~oro
flikten/o, PIV, (A. phlycten), ~a, fluter/o, ~o de aŭriklo (A. auricular
~forma, ~ozo, ~a konjunktivito flutter)
flok/o, PIV, ~a, ~igi, ~iĝi, ~iĝado, FMN, flavin-mononukleotido
~iĝo-testo (A. flocculation test) fobi/o, PIV, akaro~o. aero~o,
flokcilaci/o, (A. floccilation, G. agora~o, antropo~, eritro~o,
Flocken-lesen) fobo~o, foto~o, gineko~o,
flor/o, sen~igi (malvirgigi) hidro~o, hipso~o, kancer~o,
flosaĵoj en vitreca humoro, (A. klostro~o, miso~o, nikto~o,
floaters) oksi~o
flu/i (ntr), ~aĵa (likva), ~aĵo fokomeli/o, manko de proksima
(likvaĵo, ~idaĵo), ~ida, ~ido, parto de gambo, dum distala
~ideco, ~o, naz~o estas normala
flug/i (ntr), ~ilo (de nazo), ~o de fokus/o, PIV, ~o-haŭto-distanco
ideoj (G. Ideen Flucht) (rtg)
fluktu/i (ntr), PIV, ~ado folat/o, ~a acido (pteroilglutamata
fluor/o, kem. elemento (F), ~idigo, acido, folacino)
~ido, ~ida acido, ~oskopio (rtg), folikl/o, PIV, ~ito, har~o, ovaria
~ografo ~o, matura ~o, primordiala ~o
fluoresk/i (ntr), PIV, ~o, ~eco folinat/o, ~a acido, N5-
flustr/i (v), ~o formiltetrahidro-folato
foment/i (tr), PIV, ~ado (L. forges/i (tr), ~ema, ~emeco
iomentatio), ~aĵo form/o, ~ado, mis~i, re~i, trans~i,
fonaci/o, (A. phonation) ali~i, unu~eco
fonasteni/o, (A. phonasthenia) formaci/o, PIV
fonendoskop/o formaldehid/o, PIV
F-ondoj, en EKG anstataŭas P- formal/o, PIV
ondojn dum fibrilado de atrioj formiat/o, ~a acido (HCOOH)
fonofor/o, (A. phonophore), formik/o, PIV, ~orampo (G.
aŭdaparato por surdetuloj Ameisenlaufen, A. formication)
fonokardiograf/o, ~io formil/o, ~grupo, ~CH=O
font/o, energi~o, termo~o formul/o, PIV, ~i (tr), kem.
foniatri/o, (A. phoniatry) molekula ~o, strutura ~o
fontanel/o, PIV, anat forniks/o, PIV, (L. fornix), cerba,
for-, ~a (regulado de rtg), ~a punkto vagina ~o
(de okulo), ~igo, ~igilo, fos/o, PIV. anat (L. fossa), ~eto, ~i
~iganto, ~igebla (tr)
foramen/o, anat (L. foramen = truo) fosfagen/o, malnova nomo de
forceps/o, PIV, arterio~o, kreatin~fosfato
hemostazo~o, obstetrika ~o, fosfat/o, PIV, ~a acido (H3PO4),
~akuŝo (G. Zangengeburt) ~azo, ~urio
fosfatidat/o, ~a acido fragment/o, PIV
fosfatid/oj, fosfolipidoj: ~ilkolino, fragil/a, PIV, ~eco
~itetanolamino, ~ilserino, frakas/i (tr), PIV, ~o, ~iĝi, dis~i
~ilinozitolo frakci/o, ~i (tr), PIV, ~igi, ~a
fosfen/o, (A. phosphene) fosfo~, centrifugado, radiado, ~o-
~lipazo, ~lipido kolektilo (kem)
fosfor/o, kem. elemento (P), ~igi fraktur/o, PIV, ostorompiĝo;
(A. phosphorilate), ~ilazo duobla, komplika, multobla,
fosforesk/i, (ntr), PIV nekompleta, patologia, simpla,
fosforit/o, ~a acido (H3PO3) spontana ~o
fosgen/o, PIV framb/o, PIV, ~olango (A.
fosrut/o, (F. fausse route, falsa raspberry tongue, G.
vojo), falsa enkonduko de Himbeerzunge)
katetero eksteren de uretero frambezi/o, PIV, brazila ~o
fot/i (tr), fotografi frankliniz/o, ~i (tr), Br. kuracado
FOTO-, (Gr, photos = lumo), per statika elektro
~fobio, ~mevo, ~psio, ~sintezo, frap/o, ~etado, (F. tapotement),
~terapio, ~tropismo sun~o
fove/o, PIV, (L. fovea), ~eto (L. frekvenc/o, PIV
foveola)
fremit/o, Br, (L. fremitus, A. thrills, lyophilization), ~igo-fandado
G. Schüttern), kato ~o ĉe koro (A. freezing-thawing)
(G. Katzenschwirren) frot/i (tr), PIV, ~o, ~ado; ~a sono
frenez/a, ~ulo (laika esprimo) aŭ murmuro (ĉe pulma
frenik/a, (L. phrenikus = aŭskultado, A. friction murmur)
diafragmo), ~a nervo, arterio; fruktoz/o, PIV, ~o-netolereco, ~urio
~oekzairezo (A. frunt/o. PIV, ~a lobo, ~a osto
phrenicoexeresis) fruntal/o, PIV, fruntosto
frenolog/o, ~io, PIV frustraci/o, PIV, frustrado
frenul/o, PIV, (L. frenulum) FSF, faktoro stabiliganta fibrinon
freudism/o, (elp. frojdismo), v. FSH, foliklo-stimulanta hormono
psikoanalizo ortodoksa ftiz/o, tuberkulozo, ~ulo, ~ologio,
frid/o, ~oterapio, ~unuo, PIV ~ologo
frigid/a, PIV, (L. frigus = fukoz/o, 6-deoksi-galaktozo
malvarma), ~eco fuksin/o, PIV
frost/o, PIV, ~igi, ~omorto, fulmomakul/o, (A. lightening mark)
~otremo, ~oŝvelo (L. pernio; A. fum/i, peza ~anto
chilblain), ~ovundo (L. fumigaci/o, PIV, (L. fumigare =
congelatio, A. frost-bite), ~iga fumizi), fumizado (A.
sekigado (liofiligo, A. fumigation)
fund/o, (L. fundus), (de okulo, furfur/o, (L. furfur = A. bran),
stomako, utero) epiderma branaspekta
funel/o, PIV, ~a brusto (G. skvameto, ~eca (A.
Trichterbrust) furfuraceous), de~ado
fung/o, PIV, (L. fungus), ~eca (deskvamiĝo)
(~oza) artikito, ~ocida furunk/o, PIV, (L. furunculus),
fungus/o, PIV ~ozo
funikl/o, (L. funiculus), ~a arterio, furz/o, ~i (ntr), PIV
~ito, mjelaj ~oj (antaŭa, fuz/o, PIV, (A. fuse), ~i (ntr)
malantaŭa, laterala ~o), sperma Fuzari/o, genro de fungo
~o fuzi/o, PIV, nuklea ~o
funkci/o, PIV, hiper~, hipo~, fuzoform/a, (L. fusus = ŝpinilo,
mis~o, ~i (ntr) spindelo) ŝpinilforma, ~aj ĉeloj
fuzospiril/a, ~ozo
G
gajl/o, PIV, (L. gallo, A. nutgall, G. gal/o, (L. bilis, A. bile, G. Galle),
Gallapfel) ~ata acido (A. gallic ~acidoj: deoksikolata, kolata,
acid) fitokolata, kenodeoksikolata,
glikokolata, taŭrokolata acidoj;
~fluiga (kolagoga), ~kanalito gangli/o, (L. ganglion nervosum),
(angiokolito), ~pigmento, ~oneŭromo, ~oplegio, ~ozido,
~produktiga, ~veziko, sen~eco ~ozidozo
(akolio), v. ankaŭ bili~ k kole~ ganglion/o, limfnodo (L. nodus
galakto-, ~reo, ~zamino, ~zemio, lymphaticus), laŭ PIV evitinda
~zido, ~zo, ~zurio vorto
galop/o, ~anta koro gangren/o, PIV, (L. gangraena)
galvan/a, PIV, ~ismo, ~izi (tr). gargar/i (tr), PIV, ~aĵo, ~ilo
~izado, ~okaŭtero, ~ometro, gargoilism/o
~otaksio gas/o, ~umi (tr), ~gangreno,
gama, la tria litero de greka alfabeto ~kromatografio
(γ, gamma), ~aminobuterata GASTR/O-, (Gr. gaster = stomako),
acido (GABA), ~globulino, ~algio, ~ektomio, ~ino, ~ito,
~radioj ~oduodena, ~oenterito,
gamagrafi/o ~oenteropatio, ~ofikso,
gamb/o, PIV, posta (aŭ malsupra) ~ohepata, ~ohernio, ~ointesta,
membro ~oknemio, ~olito, ~omalacio
gamet/o, PIV (postmorta), ~oomenta, ~oragio,
~oskopo, ~ospasmo, ~ostomio,
~otoniko
gastrul/o PIV, ~acio filo~o, gliko~o, kancer~o,
gaz/o, PIV, ~otampono, ~likva lipo~o ktp.
kromatografio genital/o, ~a organo, ekstera ~o
GEA, gastroentero-anastomozo genom/o, (A. genome, G. Genom)
gelaten/o, PIV, ~eca kancero genotip/o, PIV
geloz/o, PIV, (A. gelose), genr/o
(C6H10O5)n gentian/o, (L. gentiana)
gen/o, PIV, dominanta, secesiva ~o, genu/o, ~a artiko, ~o valga, vara,
manipulado de ~o, kurba (L. genu recurvatum),
~rekombinacio ~kavo
gen/o, ~a, sfs. fibrino~o; geofagi/o, PIV
pepsino~o, hemato~a, geriatr/o, PIV, ~io, (Gr. geras,
kancero~o, pato~a, psiko~a ktp. gerontos = maljunulo)
genealog/io, ~o, PIV GERO-, ~dermio, ~morfismo, ~nto,
gener/i (tr), PIV, ~ado, ~a organo, ~ntulo, ~ ntologio, ~ntologo,
spontana ~ado ~ntoksono (~ntorondo, L. arcus
genetik/o, PIV senilis), ~ntopsikiatrio
genez/o PIV, (Gr. genesis = gest/o, PIV, (L. gestura) ~a, ~e, ~i
origino, estiĝo, G. Genese) (nv), ~ema, sen~ado
ankaŭ kiel sfs: embrio~o,
GFR, (A. glomerular filtration rate), glaci/o, PIV, ~a acetata acido, ~a
rapideco de glomerula filtrado kapkuseno
(ml/min) glan/o, PIV, (L. glans), penisa ~o,
gigant/o, PIV ~ismo, ~ĉelo ~ito (balanito)
gimnastik/o, PIV, (G. Gymnastik) gland/o, PIV. endokrina, ekzokrina
ginandri/o, (Gr. gyne, gynekos = ~o, seba ~o, ŝvit~o
virino; andros = viro), speco de glat/a, ~a muskol(fibr)o
hermafrodito glaŭkom/o, PIV, absoluta, akuta,
ginatrezi/o (A. gynatresia) inflama, maligna, primara,
gineko-, lGr. gyne = virino), sekundara, simpla ~o
~grafio, ~logio, ~logo, ~mastio ((glenoidalis; L. cavitas
gingiv/o, PIV; ~ektomio, ~ito glenoidalis = artika kavo))
gips/o, PIV, ~a, ~obandaĝo, glicerid/o, mono (di, tri)~o
~ofiksado glicerin/o, PIV, pref. glicerolo
gir/o, PIV, (L. gyrus), volvaĵo (de glicin/o, PIV, glikokolo
cerbo ktp), ~ektomio, GLIK/O- (Gr. glykos = dolĉa), sig.
gist/o, PIV, (A. yeast), ~i (ntr), "karbonhidrato", ~emio
bier~o, pan~o (hiper~emio), ~ogeno,
glabel/o, PIV, anat (L. glabella) ~ogenolizo, ~ohemoglobino,
~okolata acido, ~olo, ~olipido,
~olizo, ~oproteino, ~ozamino, glugl/i (ntr), PIV
ozaminoglikano, ~ogeno- glukagon/o, hormono el ~celoj de
konserva malsano (~ogenozo) pankreato
gli/o, (Gr. glia = A. glue = gluo), ~a glukokortikoid/o, hormono el
ĉelo, ~a fibro, ~oblastomo, adrena kortiko
~omatozo, ~omo, neŭro~o gluko-, PIV, ~genezo, ~neogenezo,
glob/o, (L. globus), duon~o ~zamino, ~zemio, ~zido, ~zo,
(hemisfero), okul~o, ~a paralizo ~zurio
globin/o, hemo~o, mio~o glukuronat/o, ~a acido, uridin-
globul/o, PIV, (L. globulus), ~eto difosfo~o (UDP- ~o)
(trombocito), ~ino, lakto~ino, glukuronid/o
ovo~ino gluplast/o, (G. Heftplaster),
glomerul/o, PIV, (L. glomeiulus) ~obandaĝo
~onefrito glut/i (tr), PIV, ~o, ~ado, en~o,
GLOS/O-, (Gr. glossa = lango), mis~o
PIV, ~ito, ~odinio, ~ofaringa glutamat/o, ~a acido
(nervo), ~olalio, ~oskizo, glutamin/o, amido de glutamata
~ospasmo, ~otomio, ankilo~o acido
glot/o, PIV, (L. glottis), ~a edemo, glutarat/o, α-keto~o
spasmo glutation/o, (tripeptido)
glute/o, PIV, (Gr. gloutos), GPT, glutamato-piruvato-
sidvango, ~a muskolo transaminazo
gluten/o, PIV, (L. A. gluten) gracil/a, svelta, ~eco, ~a muskolo
gnatostomiaz/o, (parazitozo), (Gr. (m. gracilis)
gnathos = makzelo) gradaci/o, (de malsansignoj ka)
gonad/o, PIV, (L. gonas, Gr. gone = gradient/o, ~a eluado (kem)
semo), ~ektomio, ~otropino grafospasm/o, skribista kramfo
gonartik/o, (Gr. gonu, L. genu = Gram-tinkturo, (A. Gram's stain)
genuo), genua artiko, ~ito, gran/o PIV (A. grain)
~otomio, ~ozo granul/o, PIV, (L. granulum),
goni/o, PIV, (Gr. gonia = angulo), granolo, grajneto, ~ocito, ~omo,
~ofotografio, ~ometro, ~omozo, ~opoetino, ~a tavolo
~oskopio (de haŭto)
gonokok/o, PIV, ~ozo, ~emio granulaci/o, ~a histo
gonore/o, PIV, blenoreo, ~a fadeno gras/o, ~a, ~eco, ~ega, ~eta, ~igi,
(en urino) ~iĝi, ~acido, libera ~acido, ~a
gorĝ/o, PIV, ~ofundo, el~igi celo, ~a degenerado, ~a hepato,
(sputaĵon ka) ~a histo, ~produkta
GOT, glutamato-okzaloacetato- (aminoacido) ~solvilo, mal~a
transaminazo fromaĵo, viando
grat/i (tr), forskrapi, ~aĝo, ~ilo, guanin/o, unu el purinbazoj
~vundo guanozin/o
graved/a, PIV, (L. gravida), ~eco, gubernakl/o, anat (L.
~igi, ~iĝi, ~ulino, ~iginta, gubernaculum), ekz. testika ~o
neniam ~iginta (nuli~para), gudr/o, ~osimila fekaĵo (~ofekaĵo
unue~iĝinta, multobla ~iĝo, G. Teerstuhl)
simulata ~iĝo, ~a strio, ~a gum/o, PIV, (L. gummi), cerba,
toksikozo, interrompo de ~o luesa ~o
gravit/i (ntr), PIV, ~o (A. gravity) gust/o, ~i (ntr), ~iga, ~igi, ~igaĵo,
greft/o, PIV, (A. graft), ~i (tr), ~oburĝono, ~osento, sen~a,
~ado, ~aĵo, aŭto~o sen~eco, ~umi, ~umo
grimac/o, PIV, ~ema, ~i (ntr) gut/i (ntr), ~o, ~igi, ~igilo, ~botelo,
grinc/i (ntr), PIV, ~o ~ado ~a instilado (A. drop
grip/o, PIV, (A, F, G. Grippe), instillation), ~a koro (L. cor
influenco, kontraŭ~a pendulum), ~oinfekto (G.
Griseofulvin/o Tropfeninfektion)
griz/a, ~a substanco (de cerbo k gvajak/o, PIV, (A. guaiacum, G.
mjelo) Guajak), ~tinkturo
gruz/o, PIV, malgranda kalkulso, ~i
(tr), ~malsano
Ĝ
ĝel/o, kem. (A, G. Gel), ~igi, ~iĝi, ĝemin/a, (L geminatus = para),
~elektrofokusigo (A. du~a, tri~a
gelelectrofocusing) ĝerm/o, PIV, ~i (ntr), ~ado (L.
ĝem/i (ntr), PIV, ~ado, ~ego, ~eto germinacio), sen~a, ~ocida
ĝemel/o, PIV, (L. gemellus), ~a ĝib/o, PIV, ~a, ~igi. ~iĝi, ~ulo
pulso (bigeminio), tri~oj, ĝiberelin/o, (planthormono)
kvar~oj ktp; ~aj muskoloj, tri~a ĝust/a, ~almeto (reenartikigo ka)
(triĝemina) nervo
H
habilitaci/o, ~i (ntr) halo/o, luma cirklo en glaŭkomo,
habitual/a, ~a aborto, konstipo, ~efekto (ĉe mikroskopio)
vomado halogen/o, ~ido (kloŭdo, jodido ka),
habitus/o, (L. habitus), ftiza ~o ~igo
haĉ/i (tr), PIV, (en desegnaĵo) haloid/o, PIV, halogenhidrogena
hakilmanbatet/o, (F. hachure), salo
speco de masaĝo halucin/o, PIV, ~acio, ~i(tr), ~iĝi,
halisterez/o, (A. halisteresis), ~ogeno, ~ozo, ~ulo, ~o aŭda,
malkalkiĝo (osteomalacio) korpa, miksa, olfakta, vida
halto de pensado sub~a, ~ero (skvameto), ~a
haluks/o, PIV, (L. hallux, hallus), sento, ansera ~o (~streĉiĝo,
pieda dikfingro hirtiĝo), ~eritema dozo (rtg,
hamartom/o, (L hamartia = eraro), HED)
~ozo HCG, (HKG), homa koriona
hamstr/o, PIV, (A, hamster) gonadotropino
handikap/o, PIV, ~i (tr), ~(aĵ)o HDL, (A high density lipoprotein),
Hansena malsano, lepro altdenseca lipoproteino
haploid/a hebefreni/o, (Gr. hebe = puberteco,
hapten/o (nekompleta antigeno) phren = animo)
har/o, ~foliklo, ~radiko, ~trunko, Heberdenaj nodoj, (W. Heberden,
aksel~o, barbo~o, kap~o, angla kuracisto)
okul~o, pub~o, ~oza (L. hebet/a, PIV, ~eco, (A. hebetic, Gr.
pilosus, A. pilose, pilous) hebetikos = juneca)
haŭstr/o, (L. haustrum), ĝibaĵo (de hedonism/o, PIV, (Gr. hedone =
la kojlo) plezuro)
haŭt/o, v. ankaŭ "dermo", heksokinaz/o
konsistaĵoj de haŭto: epidermo, heksonat/o, ~a acido (acido el
ĝermiga, granula, korna, lucida heksozo)
stratumoj (tavoloj); ~malsano, heksoz/o, (A, G. Hexose), ~amino
heksuronat/o, ~a acido ~okupreino, ~olizino, ~olizo,
hektik/a, PIV, (A. hectic, L. ~operikardo, ~optizo, ~optoeo,
hecticus), ~a febro, ~eco ~oragio, ~oroido (ekstera;
He La~ĉelo interna), hemosiderino,
helik/o, PIV, (A. cochlea), parto de ~osiderozo, ~ospermio,
l'interna orelo, kokleo ~ostatiko, ~ostazo, ~stiptiko,
heliks/o, PIV ~otakometro, ~oterapio,
helium/o, kem. elemento (He), (Gr. ~otorako
helios = suno) HEMAT-, ~emezo, ~ino, ~ocelo,
helioterapi/o, (A. heliotherapy), ~ogena, ~okolpo, ~okrito,
sunterapio, PIV ~oksilino, ~ologio, ~ometro,
helmint/o, PIV, (Gr. helmins = ~omo, ~opoezo, ~oporfilino,
vermo), ~ozo, ~ologio, ant~iko ~ozo, ~ozoo, ~urio
HEM/O-, (Gr. haima = sango), hemeralopi/o, (Gr. hemera = tago),
~aglutinino, ~angiomo, malbona vidkapablo dum la
~oblasto, ~oblastomo, tago (kk niktalopio)
~oblastozo, ~odializo, ~ofilio, HEMI-, (Gr. hemi = duono)
~oglobino, ~oglobinemio, ~acetalo, ~anestezio, ~anopsio
~oglobinopatio, ~ogramo, (samnoma, alinome, binaza,
~okromatozo, ~okulturo, bitemporala), ~atrofio,
~balismo, ~celulozo, hemi/o, (A, L. hernia), PIV,
~diaforezo, ~koreo, ~kranio, abdomena, ingvena, kompleta
~parezo, ~plegio (altema, (nekompleta), reduktebla
denaska, spasma ka), ~slero, (nereduktebla), skrota,
~spasmo strangolita, tordita, umbilika ~o,
heparin/o ~otomio
HEPAT/O-, (Gr. hepar), ~algio, heroin/o, PIV, ~ismo
~ektomio, ~ito, ~odistrofio, herpet/o, PIV, (Gr. herpein, L.
~ocirozo, ~ogena, herpes), febra, genitala, lipa,
~olienografio, ~ologio, zona, simpla ~o
~omegalio, ~omo, ~optozo, hesperidin/o, unu de la P-vitaminoj
~ozo, ~a galo (kk vezika galo) HETERO-, (Gr. heteros = malsama,
herbocid/o, PIV, (L. herba = herbo), alia), ~cikla (kem), ~forio (A.
~a heterophoria), ~gametoj, ~gena,
hered/a, ~i (h), PIV, ~aĵo, ~eco, ~geneco, ~plastiko, ~psio,
~igi, dominanta, recesiva, ~zigoto
seksligita ~eco hialin/a, (Gr. L. hyalos = viho),
hermafrodit/o, PIV travidebla, ~a cilindro, kartilago
hermetik/a, PIV, ~eco ka
hialit/o, (A. hyalitis)
hialoid/a, vitrosimila hidrarg/o, kem. elemento (Hg),
hialuronat/o, ~a acido (A. PIV, ~ika
hyaluronic acid) klorido (sublimato, HgCl2), ~oza
hiat/o, (L. hiatus), fendo klorido (kalomelo, HgCl)
hibrid/a, ~o, PIV hidrazon/o, kem
hidatid/o, (Gr. hydatis = guto de hidro/o, (A. hydroa), (haŭtmalsano)
akvo), ~oforma molo hidrogen/o, kem. elemento (H),
HIDR/O-, ~adenito (inflamo de ~bombo, ~a sulfido, (H2S),
ŝvitglando), ~ado (A. ~aperoksido (H2O2), peza ~o,
hydration), ~ato, de~ado, ~jona koncentreco
de~igo, ~amnio, ~uhozo, hidrokarbon/o
~emio, ~encefalo, ~ocefalo hidroksi-, ~do, ~lo, PIV, ~lgrupo
(obturanta, komunikanta), hidrostatik/o, PIV, ~a premo, ~a
~ocelo, ~ofila, ~ofobio, ekvilibro
~oftalmio, ~okortizono, ~olazo, higien/o, persona, publika, mensa,
~olizo, ~ometro, ~onefrozo, socia ~o
~operikardo, ~operoksido, higro-, (Gr. hygros = humida),
~opso, ~oreo, ~osalpingo, ~metro, ~mo, ~skopo
~oterapio, ~otorako
hil/o, (Gr. hyle = A. stuff, matter), ~okinezo, ~oklorhidreco,
~ito, ~a danco, ombro (rtg); ~oklorita acido (HCIO),
pulma ~o ~okondrio, ~okroma anemio,
himen/o, (Gr. membrano), ~olaktado, ~olibidimio,
~ektomio, ~otomio ~omanio, ~omenoreo,
hioglos/o, PIV, anat ~ometropio, ~oksido,
hioid/o, PIV, (Gr. hyoeides = simila ~orgasmio, ~ oparatiroideco,
al greka litero upsilono), ~opepsio, ~opio (A. hypopyon),
~faringa, ~osto ~oplazio, ~opneo, ~proseksio,
hiosciamin/o, hiskiamino, PIV ~oproteinemio, ~osekrecio,
HIP/O-, (Gr. hypo = sub, malpli), ~oseksuala, ~osensitiveco,
~acideco, ~oadrenalismo, ~osmio, ~ospadio, ~ostazo
~azoturio, ~odermo, ~eksoforio, (postmorta), ~osulfita acido
~estezio, ~ofaringo, (H2S2O3), ~otalamo, ~otenaro,
~odinamiko, ~ofiza obezeco, ~otensio, ~otimio, ~otiroideco,
~ofizektomio, ~ofizo, ~oforio, ~otermio, ~otona solvaĵo,
ogastro, ~ogenitalismo, ~otonio, ~otrofio,
~oglikemio, ~gloso, ~ovitaminozo, ~osfiksio (A.
~ogonadismo, ~hidrozo, hyposphyxia)
~okalemio, ~okampo, ~okapnio,
HIPER-, (Gr. hyper = eksasa), ~onychia), ~osmio, ~ostozo,
~acideco, ~adrenalismo, ~paratiroidiamo, ~pepsio,
~aldosteronismo, ~algezio, ~peristalto, ~pireksio, ~plazio,
~androgena, ~azoturio, ~pneo, ~sekrecio, ~sensitiveco,
~dinamika, ~emezo (graveda), ~somnio, ~tensio, ~termio,
~emio, ~estezo, ~erotismo, ~timio, ~tiroidismo, ~tribazo,
~fagio, ~febreco, ~forio, ~trofio, ~unumio, ~vitaminozo,
~funkciado, ~genezo, ~volemio
~glikemio, ~gonadismo, hiphem/o, hemoragio en la antaŭa
~hidremio, ~hidrozo, ĉambro de la okulo
~insulinismo, ~kalciurio, hiphemi/o, I. hiphemo, 2. anemio
~kalemio, ~kapnio, ~keratozo, (A. hyphemio)
~kifozo, ~kinezo, ~klorhidreco, hipnot/o, (Gr. hypnos = dormo),
~koksteremio, ~krinio, ~kroma ~ismo, ~igi, ~izi, ~iko, ~ozo
(anemio), ~laktado, ~libidimio, hipnoterapi/o
~lipemio, ~lipoproteinemio, hipsofobi/o, (Gr. hypso = alteco)
~lordozo, ~menoreo, ~metropio hirsutism/o. (1. hirsutus = A.
(aksa, latenta, manifesta, shaggy = haroriĉa)
refrakta, totala), ~mnezio, hirud/o (L), ~ino (antikoagulanto)
~nefromo, ~onikio (A. histamin/o PIV
histerektomi/o, (Gr. hystera = homeostaz/o
utero) HOMO, (Gr. homos = sama),
histerez/o, PIV, (A. hysteresis) ~gena, ~genigilo, ~grefto,
histeri/o, PIV, ~a, ~ulo, ~oforma ~loga, ~logo, ~plastiko,
konduto ~seksuala (samseksama),
histerotomi/o, (Gr. hystera = utero) ~transplantado, ~zigoto
histiocit/o, (Gr histion = histeto), hordeol/o, PIV
~omo, ~ozo horizontal/a, PIV
HISTO-, ~akordeco, ~genuo, hormon/o, PIV
~kemio, ~lizo, ~logio, ~logo, hospital/o, PIV, en~i, en~iĝi, el~iĝi,
~patologio, ~plasmo ~izacio
(kapsulata), ~plasmozo; epitelia, hostil/a
konektiva ~o HPL, homa placenta laktogeno
histoid/a huf-fero-reno, (A. horseshoe
histon/o, PIV, nukleo ~o kidney, G. Hofeisenniere)
histrion/o, PIV, ~ado, ~ismo humer/o, PIV, (L. humerus = sulko,
holo-, (Gr. holos = tuta), ~blastika, supra brako), ~a kapo, korpo,
~enzimo, ~krina kolo, deltoida tubero,
homeopat/o, ~io, (Gr. homoios = intertubera sulko, olekrana foso,
simila), PIV epikondilo
humid/a, PIV, (L. humidus), (korpo), ~ismo, ~isto =
malseka, ~eco humuristo
humor/o, PIV, (L. humor =
humideco), akva ~o, vitreca ~o
Ĥ
Ĥ estas ĝenerale anstataŭebla per K, krom en du okazoj: la transliterado de
propraj aŭ fremdaj nomoj kaj la scienca terminologio, kie la uzo de Ĥ povas
eviti konfuzojn ĉe grekdevenaj formoj.

ĥalazi/o, PIV, kalazio ĥem-, v. kem


ĥalon/o, (F. chalonc), v. ĉalono k ĥil/o, ĉilo, PIV, (Gr. chylos = suko,
aŭtakoido A. chyle), ~ofera kanalo,
ĤEIL/O- (Gr. cheilos = lipo), ~ito, ~omikrono, ~urio, sen~eco (A.
~osĥizo (A. cheiloschisis), achylia)
~ofagio (mordo de lipo), ĥim/o, (Gr. chymos = A. chyme)
~oplastiko, ~ozo ĥinin/o, (A. quinine).
ĥeiromegali/o, (Gr. cheirmano) ĥloasm/o, kloasmo, (Gr. chloazein
ĥeiropraktik/o, (A. chiropractic) = estas verda), graveda,
ĥeirospasm/o kakeksia, utera ~o
ĥoan/o, (Gr. choane = funelo) ĥondro-, v. kondro-, (Gr. chondro =
ĥoler/o, PIV, (A. Gr. cholera) kartilago)
ĥol/e-, v. kole-, (Gr. chole = galo)
I
iahogen/a, (Gr. iatros = kuracisto), iĥtamol/o, (Gr. ichthys = fiŝo),
~a malsano, ~iazo, sfs. ofte sig. iktamolo (A. ichthammol,
malsanon Ichthyol)
ICSH, intersticaĉelo-stimulanta iĥtiol/o, komerca nomo de iktamolo
hormono -iko (A. -ic; G. -ika) sfs. ofte sig.
identig/i (tr.), ~o, PIV, ~iĝi "medikamento
idiopati/o, PIV, ( Gr. idios = propra, iksod/o, PIV, (A. ixodes)
pathos = malsano), ~a epilepsio ikt/o, PIV, (L. ictus = bato, A.
ka shoke), apopleksia, epilepsia ~o
idiosinkrazi/o, PIV, ~a pentosurio ikter/o, PIV, (Gr. icteros, L.
idiot/o, PIV, (Gr. idiotes), ~a, ~eco, icterus), ~a indico, hemoliza,
familia amaŭroza ~eco hepatoĉela, infekta (Weil),
ignipunktur/o, (L. ignis = fajro), nuktea, obstrukca ~o
punktoro kun varma iktioz/o, PIV, (A. ichthyosis),
akupunkturilo fiŝhaŭtmalsano
ile/o PIV, (L. ileum) ~ito, impakt/o, rtg, (L. impactio)
~ocekuma, ~ostomio ~otomio impedanc/o, fiz, PIV
ileus/o, (Gr. ileos, L. ileus, G. impermeabl/a, nepermeabla, ~eco
Darmverschluss impetig/o, (L)
ili/o iljo iliumo (L. A. ilium) PIV impotent/a, PIV, ~eco (de koitado,
~opsoaso de generado)
iliak/o, PIV, (L. , os coxae), impuls/o, fiz, PIV
koksosto imun/a, PIV, ~igi, ~iĝi,
iluminism/o, PIV ~oelektroforezo, ~oglobulino,
iluzi/o, PIV, (L. illusio) ~ologio, ~omodulada terapio,
imbecil/o, PIV, (L. imbecillus), ~oreago, ~oterapio, ~otoksino,
~eco ~a sero
imbib/i (tr), PIV, (L. imbibitus), inanici/o, PIV, ~ofebro
ensorbigi incest/o, PIV, (L. incestum = A.
imersi/o, PIV, olea ~o unchastity)
imid/o, PIV, kem incid/o, PIV, ~i (ntr), ~a
imidazol/o, kem incident/o, incidenco, PIV
imin/o, PIV, kem, ~ogrupo (=NH) inciz/i (tr), PIV, (L. incidere =
imobil/a, senmova, ~iga, ~igado, entranĉi), ~o, (L. incisio), ~ado,
~izacio ~aĵo
inciziv/o, PIV, (A. incisor, L. infan/o, PIV, ~eto, ~ismo, suĉ~o
incisus) infarkt/o, PIV, kor~o
incizur/o, PIV, (L. incisura) (kormuskola~o)
indeks/o, PIV, (A, G, L. index) infekt/i (tr), PIV, ~ado, ~iĝo,
indic/o, PIV ~ofonto, des~o
indik/o, PIV, ~ito (~atoro) infest/i (tr), PIV, (L. infestare =
indikaci/o (L. indicatio) ataki), ~ado, ~iĝo
kontraŭ~oton) infiltr/i (tr), PIV, ~o, ~ado, ~iĝi
indikanuri/o, (urino enkavanta inflam/o, PIV, ~i (ntr), ~igi,
indoksilsulfaton) kontraŭ~a influ/i (tr), PIV, ~o,
indometacin/o ~ebla
indukt/i (tr), PIV, (L. inducere), ~o influenc/o, PIV, gripo, (A.
(A. induction) (de enzimo ka) influenza)
~ilo, ~oro INFRA-, prf. sig. "sub, malsupera",
indur/i (tr. ntr), (L. indurare = ~ruĝaj radioj
malmoligi), ~ado (A. infundibul/o, PIV, (L), funelo, anat
induration) infuz/i (tr), PIV, (L. infundere =
industria malsano enverŝi), ~o, ~aĵo
inert/a, PIV, (L. iners = A. idle), infuzori/o, PIV, (protozoo)
~eco
ingest/i (tr), PIV, (L. ingestio), ~i inkontinenc/o, retenmalkapablo de
manĝaĵon urino, feko
ingredienc/o aŭ ingrediento, PIV, inkoordinaci/o
komponaĵo inkreci/o, interna eligo (de hormono
ingven/o, PIV, (L. inguen), ~a ka), ~i (tr)
hernio, ~a limfogranulomatozo inkrust/i (tr), PIV, ~ado
inhal/i (tr), PIV, (L. halare = spiri), (krustoformado)
~ado, ~aĵo, ~ilo inkubaci/i (tr), (L. incubare = kovi),
inhibici/i (tr), PIV, ~o, ~anto ~o, ~ilo (A. incubator)
(inhibitoro) inkubator/o, PIV
inicial/a, komenca, ~a sklerozo inkud/o, PIV, (L. incus)
iniciator/o, PIV, ~o de kancero inlej/o, (A. inlay), (dentista
injekt/i (tr), ~o, ~aĵo, ~i/o, ~nadlo termino)
inkapsuliĝ/i (ntr), pref. enkapsuliĝi innerviĝ/o, nerviziĝo; nervizi (tr),
inkarceraci/o, pref. enkarceracio (de PIV
hernio) inokul/i (tr), PIV, (L inoculare),
inkoherenc/o, nekohereco ~ado
inkompatibl/a, ~eco (de inotrop/a, (Gr. inos = fibro), ~a
sangogrupoj, drogoj ka), efekto
neakorda, neakordeco
inozin/o (A. inosine), instinkt/o, PIV, (L. instinctus), ~a,
hipoksantin~ribozido ~e
inozinat/o, instrument/o, PIV, ~istino, mezur~o
hipoksantin~ribonukleotido insuficienc/o, PIV, nesufiĉeco (de
inozitol/o, mio~ ~o organ-funkcio), ~o psika
insekt/o, PIV, ~ocido, ~mordo insuflaci/o, (ĉe etera anestezio ka),
(~piko) enblovo (A. F. insufflation)
insert/i (tr), PIV, ~aĵo, ~iĝi, ~o (de insulin/o, ~azo, ~omo, pro~o
muskolo sur osto, de intakt/a, sendifekta
fekundiĝinta ovo en utero) intelekt/o, PIV
insomni/o, (L. somnus = dormo), inteligent/a, PIV, (L. intelligens),
sendormeco ~eco
insolaci/o, sunbrulfrapo intencspasm/o, (A. intention spasm)
inspekt/i (tr), (malsanulon) INTER-, ~akcio (pref. ~influo,
instep/o, (A. instep), supra faco de ~ago), ~faca tensio, ~kuranta,
la homa piedo ~media metabolo, ~media
instig/i (tr), PIV, ~o, ~anto, ~ilo gastiganto de parazito (A.
instil/i (tr), ~ado, (A. instillation), intermediate host), ~menstrua,
~aĵo ~mita (lameco), ~ripa, ~rupcio,
~seksa, ~seksualismo, ~stica
(fluidaĵo, radiado), ~stico, introvers/o, (L. introversus =
~trigo, ~vertebra internen)
interfer/i (ntr), ~o, ~iga, ~ometro introvertit/o, PIV
interferon/o intub/i (tr), ~ado
intermedin/o intumesk/i (ntr), (L. intumescere =
intern/a, PIV, ~a ĉirkaŭaĵo (F. ŝveli)
milieu interieur), ~a medicino, intussuscept/o, invaginacio ka
~isto invad/o, ~i (tr), PIV
interval/o, PIV invaginaci/i (ntr), ~o
intest/o, PIV, (L. intestinum), ~aro, invalid/o, PIV, (L. validus = forta),
~bruo, dika (maldika) ~o, ~a ~eco, ~iĝi
kataro, ~a bakteria "flora" (G. invers/o, ~a, PIV, (L. inversio), ~o
Darmflora) de utero
intim/o, (L. tunica intima) invert/i (tr), PIV, ~o, ~eco, ~iĝi,
intoksiĝ/o, pref. toksiĝo ~ita sukero, ~a sapo (A. invert
intolerec/o, pref. netolereco soap), ~azo, ~ito (sekse ~ita
INTRA-, ~abdomena, ~ĉela homo)
(fluidaĵo), ~kutana (enhaŭta), involu/i (tr), ~iĝi, ~o de utero
~molekula, ~okula premo,
~peritonea, ~spina, ~vejna
involukr/o, (A. involucrum of a iskiat/o, PIV, (Gr. ischion = koksa
necrosed bone, G. Totenlade, artiko), iskia nervo (L. n.
Knochenlade) ischiadicus), ~algio
ipek/o, PIV, ipekakuano (A. ipecac) iskiatik/o, PIV, 1. iskia nervo, 2.
ipsaci/o, (A. ipsation) iskiatalgio (A, G. Ischias)
iradiaci/o, pref. surradiado iskuri/o, (L. ischutia, A. urinary
irigaci/o, ~i (tr), PIV, (L. irrigare = retention)
konduki akvon) istm/o, PIV, (Gr. isthmos)
irigator/o, PIV, klisterilo -it/o, Gr-devena sfs, sig. inflamon
iris/o, PIV, ~ito, ~ektomio, (Gr. -itis)
~ociklito (A. iridocyclitis), -iv/a, neoficiala sfs, montranta, ke
~ologio, ~oplegio, ~optozo, iu aŭ io povas fari ion: pag~a,
~otomio produkt~a
irit/i (tr), PIV, ~o, (I. . irritare = IZO-, (Gr. isos = sama),
turmenti), ~eco ~aglutinino, ~butanolo, ~elektra
iskemi/o, PIV, (L. ischemia, Gr. precipitiĝo, punkto, ~enzimo
ischein = inhibicii), ~a atako, ~a (~zimo), ~grefto, ~merazo,
kormalsano ~mero, ~metra (ekzerco),
iski/o, PIV, (L. os ischii), ~a ~morfa, ~stenurio, ~tona,
neŭralgio ~toneco, ~topo (radioaktiva,
stabila), ~tropa, ~tropeco, izot/i (tr), PIV, ~ado, ~hospitalo
~tropismo
J
jejun/o, PIV, ~ito rezino, ~oprodukto (kem. A.
jod/o, kem. elemento (I), PIV, ~i ionic product), ~toforezo
(tr), ~ata acido (HIO3), ~ato, jugular/o, PIV, anat (v. jugularis
kalia~ato (KIO3), kalia ~ido interna)
(KI), hipo~ita acido (HIO), juk/i (ntr, tr), PIV, (G. jucken), ~o,
~oformo, ~valoro aŭ ~nombro ~ado (prurito), ~iga
(de oleo), per~ata acido (HIO4), jukst/a, (L. juxta = apuda), ~artiko,
~akno ~aglomerula, ~apilora
jog/o, PIV jur/o, PIV, (L. jus), ~medicino
jogurt/o, jahurto, PIV juvenil/a, (L. juvenis = juneco), ~o
johimbin/o, PIV (junulo), ~a hormono (de
jon/o, PIV, ~igi, ~iga radiado, ~iga insekto)
kamereto, ~iĝi, ~ointerŝanĝa
Ĵ
ĵele/o, PIV, (A. jelly), gelatenaĵo ĵul/o, PIV, unuo de energio k labo-
ro, 1 kal = 4.184 ĵ, 1 ĵ = 107 erg
K
kaĉ/o, PIV, (ruse kaŝa), dika kala-azar/o, PIV
(maldika) ~o, ~osimila feko kalazi/o, PIV, (Gr. chalasis =
kadavr/o, PIV, (L. cadaver) ~a malstreĉiĝo)
rigidiĝo (A. cadaveric kalazion/o, (A, G. Chalazion),
stiffening, G. Totenstarre) palpebra tumoro (kalazio en tiu
kadmi/o, kem. elemento (Cd), ~smo ĉi senco estas evitinda)
kaduk/a, PIV, ~i (ntr), (L. cadere = kalci/o, kem. elemento (Ca), ~a
fali), ~eco, ~iĝi, ~ulo, mens~eco karbonato
kaf/o, ~eino, ~orestaĵo~simila (G. KALCI-, ~emio, ~ferolo (vitamino
kaffeesatzähnlich) D), ergo~ferolo (D2),
kakeksi/o, PIV, ~a (kakekta), kole~ferolo (D3), ~fiki, ~fikado
kaĥeksio (Gr. kachexia) (A. calcification), ~ni (tr)
kak/o-, (Gr. kakos = malbona), (cindrigi, PIV) ~nozo
~odoncio (Gr. odonto = dento), kaldar/o, (L. A. calldarium),
~osmio ŝvitĉambro
kal/o, PIV, (Gr. callus, F. callosite), kali/o, kem. etemento (K), ~a
~a, ~aĵo, ~oza, pied~o (L. hidroksido (KOH), ~a cianido
clavus, A. corn, G. Hühnerauge) (KCN)
kalidin/o (A. kallidin) kalus/o, PIV, (L. callus), (osta
kalik/o, PIV, (Gr. kalux), rena ~o novformiĝo ĉe rompita osto)
(L. calix renalis) kalv/a, PIV, (L. calvus), ~o, ~eco
kalikrein/o, (A. kallikrein) (G. Kahlheit)
kalk/o, PIV, kalcin oksido (CaO), kalvari/o, PIV, (L. calvaria). supra
estingita ~o = Ca(OH)2 parto de la krania skatolo
kalkan/o, PIV, (L. calx) kamer/o, okul~o, ~a akvo
kalkane/o, PIV, anat (L. calcaneus), kamfor/o, PIV, ~oleo
kalkanosto kamomil/o, PIV, (L. chamomilla)
kalkat/o, anat (L. hippocampus), ~a kampto-, (Gr. kamptos = fleksita),
genuo, giro, rostro, trunko ~daktilio, ~kormio (Gr. kormos
kalkulus/o, PIV, (L. calculus), ~eto = korpo)
(gruzo), ~a anurio Kanada balzamo
kalomel/o, PIV, hidrargoza klorido kanal/o, PIV, anat, cervika ~o
(HgCl) (utera), nutro~o, spir~o, ~eto,
kalori/o, ~metrio, bomba ~metro, ~izi, ~izacio
rekta (malrekta) ~metrio, kilo~o kanalikul/o, kanaleto
= kkal. Kal kancer/o, PIV, ~ogena, ~ologio,
kaloz/a, ~o, PIV, anat, ~a korpo (L. ~ulo, ~a perlo, bazaĉel~o,
corpus callosum)
epitel~o, kirasforma ~o (G. kaprat/o, ~a acido (A. capric acid),
Pamerkrebs), medol~o C9H19 COOH
kandidoz/o, moniliazo kaprilat/o, ~a acido (A. carylic
kanin/o, PIV, (L. canis = hundo), acid), C7H15 COOH
(dento) kaproat/o, ~a acido (A. caproic
kankroid/o, (A. chancroid, soft acid), C5H11COOH
sore) kapsul/o, (L. capsula), artika ~o, ~o
kansuker/o, (A. canesugar, de medikamento, de~igo (de
sucrose), sukrozo reno ka)
kantoplasti/o, (A. canthoplasty, Gr. karakter/o, PIV, ~izi (tr)
kanthos = okulangulo) karat/o, (A. carate, hispane pinta),
kanul/o, PIV speco de treponemozo
kaolin/o, natura aluminia silikato (Treponema carateum)
kap/o, anat, ~eto (fibula, humera, karboksil/o ~grupo (-COOH)
mandibla, radiusa); ~doloro, karbol/o, (A. carbolic acid), fenolo
~turno, ~turniĝo, en~igi, sen~igi (C6H5OH)
kapacit/o, maksimuma spir~o, karbon/o, kem. elemento (C),
vitala ~o ~hidrato, hidro~o, ~a
kapilar/o, ~aro, ~otoksikozo mono(di)oksido, natria bi~ato,
~izi = ~igi (karbigi)
karbonil/o, ~grupo ( = CO) bulging, F. voussure, G.
karbunkl/o, PIV, (L. carbunculus) Herzbuckel)
karcinofobi/o kardj/o, PIV, ~algio, ~ospasmo,
karcinom/o, PIV, ~ozo ~otomio
KARDI/O-, (L. kardia = koro), karenc/o, PIV, (F. carence)
~ako (~otoniko), ~aka katfologi/o, (A. carphology)
glikozido, ~algio, ~astmo, kari/o, (L. caries), denta ~o, osta
~ektazio, ~ograEo, ~ogramo, ~o, ~ocito, ~ogena, mega~ocilo
~ologio, ~ologo, ~omalacio, karin/o, PIV, anat, (L. carina =
~oneŭrozo, ~opatio, ~optozo, kilo), ~a brusto (kolomba
~opulma resuscitado (A. CPR), brusto), trakea ~o
~orafio, ~oreksio, ~oskopiq kariokinez/o, PIV, (Gr. kation =
~ostimulatoro (pejsmejkro), nukleo), mitozo
~otakometro, ~otokografio, katioplasm/o, nukleoplasmo
~otomio, ~otoniko karminativ/a, PIV, (L. carminare)
(~ostimulilo), ~ovalvulotomio, karn/o, PIV, (L. caro = viando),
~ovaskuta, ~oversio, dekstro~o, ~ovora (~omanĝa), ~ozino (bk,
elektro~ografio, peri~otomio A. carnosine)
pre~a elstaro (A. precardial karoten/o, PIV, provitamino A,
~oido
karotid/o, PIV, ekstera, interna, mem~lizo, ~plazio, ~ptasmo,
komuna ~o, ~a korpeto, ~a ~tonio
sinuso katar/o, PIV, (Gr. katarrheo)
karpe/o, karpo, anat (L. carpus, Gr. katarakt/o, PIV, (L. cataracta)
karpos) katekolamin/o, (A. catecholamine)
kartilag/o, PIV, ~a katepsin/o, (A. cathepsin)
karunkl/o, PIV, ( L. caruncula = kateter/o, PIV, (Gr. katheter), ~i (tr)
karneto ), larma ~o, uretra ~o katgut/o, PIV, (A. catgut)
kaset/o, PIV, rtg katjon/o, jono kun pozitiva ŝargo
kaskad/o, PIV, (A. cascade), ~a katod/o, elektrodo kun negativa
fenomeno (ekz. koaguliĝo de ŝargo ka
sango), ~a stomako kaŭsalgi/o, PIV
kason/o, PIV, (A. F. caisson), ~a kaŭstik/a, (Gr. kaustikos), PIV, ~o,
malsano ~aĵo, ~eco, ~izi, ~a natrio
kastr/i (tr), PIV, (I. castrare), ~ado, (NaOH)
~itulo (eŭnuko) kaŭter/o, PIV, ~ado, ~punktoj, ~izi
kata-, (Gr. kata = malsupren, (F. cnuteriser)
kontraŭ), ~bolo, ~fazio (A. kaŭz/o, PIV, ~a terapio
cataphasia), ~forezo, ~lazo, kav/o, PIV, aksel~o, el~igi, ~a
~lepsio, ~lizi (tr), ~lizilo, ~lizo, vejno
kavern/o, PIV, (L. caverna), ~ito, KERAT/O-. (Gr. keras = korneo aŭ
~omo, ~ostomio, ~eca korno), ~ektomio, ~ino, ~ito
hematomo, purigita ~o (A. clear (punktata superfaca, superfaca
cavity, G. gereinigte Kaverne) difuza), ~odermo, ~odermatito
kaz/o, PIV, ( A. case, G. Fall ), ~okonuso ~olizo ~omalacia,
benigna, maligna ~o ~ometro, ~omikozo, ~opatio,
kaze/o, PIV, (A. curd), ~igaĵo, ~oplastio, ~oreksio ~osklerozo
~igilo, ~iĝi, ~ino ~oskopo, ~otomio, ~ozo,
kazuistik/o, (A. case report) hiper~ozo, pata~ozo
Kefalospori/o, ~ozo (A. kern/o, PIV, nukleo, ~a, atom~o,
cephalosporiosis) atom~a energio, ~iktero
kefir/o, PIV, trinkaĵo farita el lakto ketogen/a, ~a manĝaĵo
keiropomfoliks/o, (A. keton/o, PIV, ~aj korpoj, ~emio,
cheiropompholyx) ~urio
kaloid/o, PIV, cikatra ~o ketoz/o, 1. ketosukero (A. ketose),
KEM-. ~ia, ~io, ~iisto, 2. akumuliĝo de ketonaj korpoj
~oprofilakso, ~oreceptoro, en la korpo (A. ketosis)
~otaksio, ~oterapio, ~tropismo, kiasm/o, PIV, (Gr. chiasma), optika
bio~, elektro~, histo~, fiziko~, ~o
foto~, geo~, kosmo~io
kibernetik/o, (Gr. kybernetes = kisetgur/o, PIV, (G. Kieselguhr)
rudristo) kist/o, PIV, (Gr. kistis = veziko),
kifo-, (Gr. kyphos = ĝiba), ~oadenomo, ~icerko (L.
~lordozo, ~skoliozo, ~zo cysticercus), ~omo, ~osarkomo,
kil/o, PIV, ankaŭ ĥilo, (Gr. chylos = ~otomio
suko), ~omikrono, ~urio (A. Kladospori/o, ~ozo (A.
chyluria) cladosporiosis)
kilo-, prf. sig. "milo", ~gramo, klak/o, ~i (ntr), PIV, ~bruo, ~fingro
~metro ka (A. snapping finger), ~genuo,
kimograf/o, ~io, (Gr. kyma = ondo) ~kokso
kimogram/o klamidozo/o, (A. Chlamydozoa),
kine-, (Gr. kinema, kinesis = okul-genitala ~o, trakoma ~o,
movado), ~stezo (A. ~sthesis), ~onozo
~tiko, ~tozo, ~ziologio, klap/o, rtg, rektifikilo, ~difekto de
~zopatio, ~zoterapio koro
kinin/o, 1. PIV, kem. (A. quinine), klasmatocit/o, (A. clasmatocyte)
2. fiz. (ekz. bradi~o); ~oida klasifik/i (tr), ~o, PIV
substanco klaŭdikaci/o, (A. claudication),
kinon/o, PIV, ubi~o intermita ~o
kirurg/o, ~a, ~io
klaŭnism/o, klaŭnosimila, klirenc/o, (A. clearance), (fonetika
patologia, psikiatria stato, esp-igo)
konduto klister/o, PIV, (A. L. clyster), ~i
klaŭstrofili/o, klaŭstro = klostro, (L (tr), ~ilo
claudere = fermi) klitor/o, PIV, ~ismo
klaŭstrofobi/o, PIV, v. "klostro" en kloasm/o, ĥloasmo ( Gr. chloazein
PIV = verda), graveda, utera ~o
klavikl/o, PIV, (L. clavicula) klon/o, PIV, 1. (Gr. klono =
Klebsielo, genro de bakterio, (L. tumulto), genua ~o, mio~o,
Klebsiella) patela ~o, pieda ~o; 2. (Gr.
kleptomani/o, PIV, (Gr. kleptes = klon, A. clone, G. Klon)
ŝteli) klonorĥiaz/o, (A. clonorchiasis)
klient/o, PIV klor/o, kem. elemento (Cl), ~ato,
klimaks/o, PIV ~ata acido (HCIO3), ~emio,
klimakter/o, PIV, (Gr. klimakter = ~ida acido (HCI), ~ita acido
ŝtupo de ŝtuparo), ~a hemoragio (HCIO2), ~kalko, per~ata acido
klimat/o, PIV, ~izi (tr), ~ologio, (HClO4), hipo~ita acido (HCIO)
~oterapio kloral/o, PIV, ~a hidrato
klinik/o, PIV, ~isto kloramfenikol/o, PIV
klorofil/o, PIV, (A. chlorophyll)
kloroform/o, PIV, CHCl3 koenzim/o
klorom/o, (A. chloroma) kohabitaci/o, (L. cum = kune,
kloroplast/o, PIV habitare = loĝi)
kloroz/o, PIV, (A. chlorosis) koher/i (ntr), PIV, kunteniĝi
Klostridi/o, PIV, (L. Clostridium) koiloniki/o, (Gr. koilo = konkava,
klostrofili/o, v. ktaŭstrofilio onyx = ungo)
klostrofobi/o, PIV koincid/i (ntr), PIV
koacervat/o, ~iĝo (A. coacervation, koit/o, ~i (ntr), PIV, interrompita
Oparin) ~o
koagul/i (Ir), PIV, ~aĵo, ~iĝi, kojl/o, kojlono, PIV, (L. colon, Gr.
~iĝemo, ~iĝa tempo, anti~anto kolon), ascenda, transversa,
koan/o, tioano, PIV, (L. choana), ~a descenda, sigmoida ~o, ~ito,
elfluo (G. Choanalfluss) ~ektomio, ~obacilo,
koarktaci/o, (A. coarctation), ~o de ~ocistoplastio, ~ovezikoplastio,
aorto ~optozo, ~oskopio, ~ostomio
kobaj/o, PIV kojn/o, PIV, (L. cuneus), ~oforma
kobalt/o, kem. elemento (Co) osio de piedo (L. os
kod/o, PIV, genetika ~o cuneiforme); intermedia,
kodein/o, PIV, ~ismo laterala, mediala ~o
koefcient/o kok/o, PIV, (L. coccus, Gr. kokkos)
kokain/o, PIV, ~ismo, ~izo, koteikin/o, PIV, (A. cotchicine)
~omanio KOLE-, sig. "galo", ~agogo, ~ato,
kokcidioz/o, PIV (A. coccidiosis) ~ata acido (A. choleic acid),
kokle/o, PIV, (L. cochlea = heliko) ~cistektomio, ~cisto,
kokluŝ/o, ~oida, PIV, (F. ~cistografio, ~cistito,
coqueluche, L. pertussis) ~cistokinino, ~doko,
koks/o, PIV, (L. coxa), ~algio, ~ito, ~dokostomio, ~dokotomio,
~opatio, ~osto ~kalciferolo (vitamino D3),
kokseki/o, "Coxsackie"-viruso ~kinetiko, ~litiazo, ~mio,
kol/o, PIV, ~dotoro, ~tordiĝo ~retiko (~agogo), ~steatomo
(torti~ito) kolesterol/o
kolagen/o, PIV, ~a fibro, ~a kolestiramin/o, (A. cholestyramine)
malsano(~ozo) kolibacil/o, PIV, kojlobacilo,
kolangi-, =koledoko-, ~to, ~ektazio, ~emio, ~urio
~ografio, ~omo ~otomio kolik/o, PIV, (Gr. kofikos = ventra
kolaps/o, ~i(ntr), PIV, (L. doloro)
collapsus), ~oterapio kolikl/o, PIV, (L. colliculus)
kolat/o, ~a acido, (A. cholic acid) kolikv/i, (ntr), (A. colliqefy)
kotateral/a, ~o, (L. com = kune, kolin/o, ~erga nervo, acetil~o,
latus = flanka) ~esterazo
koliri/o, PIV, (A. collyrium) ~ocentezo, ~cistotomio,
kolit/o, kojlito, PIV, (A. colitis) ~operineorafio, ~oplastio,
kolobom/o PIV, (A. coloboma) ~orafio (A. ~colporrhaphy),
koloid/o, PIV, ~osmoza premo ~outerofikso, ~oskopio,
(bk), protekta ~o ~ospasmo, ~otomio
kolon/o, ~oj de grizaj substancoj, koluri/o, galo~enhavanta urino
vertebra ~o, ~okromatografio kolutori/o, PIV, (A. collutory)
koloni/o, PIV, (A. colony, L. komat/o, PIV, (L. coma, Gr. koma),
colonia) ~a, ~ogena
kolor/o, ~igi, ~ometrio, ~ometro, kombin/i (tr), PIV, ~ado, ~aĵo, ~o,
~sento mal~o
kolorblind/a, ~eco, nekompleta komedon/o, PIV, (L. comedo)
~eco (G. Farbensch wache), komisur/o, PIV, anat (L.
ruĝa, verda, blua~flava, totala commissura)
~eco komoci/o, PIV, (L. commotio), ~i
kolostr/o, PIV, (L. colostrum), ~a (U), cerba ~o (skuo), retina ~o
korpelo kompat/a, PIV
KOLP/O-, (Gr. kolpos = kavo, kompensli (tr), ~o, ~eco, ~anta
vagino), ~algio, ~eŭrizo (A. hiperhofio (de koro), de~o (de
colpeurysis), , ito, ~oce/o, koro ka)
kompleks/o, malsupereca ~o (A. koncentr/i (tr), ~ado, ~iĝi, ~ita,
inferiority complex), vitamino ~ado-testo (de rena funkcio),
H-~o ~iteco
kompleksi/o, PIV, (L. complexio, koncept/o, PIV
G. Korperbeschaffenheit) koncip/i (tr), (L. concipidendi),
komplement/o, ~o-fiksa testo, ~a ~ado, ~iĝi, ~iteco, anti~a,
aero (fiz) ~iĝokontrolo
komplik/a, ~aĵo (A. complication), kondens/i (tr), (L. kondensare),
~i (U), ~ita frakturo ~ado, ~ilo, ~oro, ~igita lakto
kompon/i (tr), PIV, ~aĵo, ~ado, kondiĉ/o, ~i (tr), ~ita reflekso
~anto kondil/o, PIV, (L. condylus)
kompres/o, PIV, (F. compresse) kondilom/o, PIV, ~o akrigita (L. c-
kompresi/o, (L. compressio, A. a acuminatum)
compression), ~o-frakturo, ~o- kondom/o, PIV
mjelito, v. kunpremo KONDRIO-, PIV, grekdevena
komput/i (tr), PIV, ~ero, ~ilo vortelemento, sig. "kartilago";
komut/i (tr), PIV, (A. commute), ~ektomio, ~ito, ~odistrofio
~ilo (feta), ~omo, ~oitin-sulfato,
~olizo, ~omalacio, ~osarkomo
konduk/i (tr), ~o (de stimulo)
kondut/o, ~oterapio, (A. behavioral obstetriko: ~ato (anatomia vera
th.) ~o, ekstera ~ato, ~ata diametro
konektiv/a; PIV, ~a histo ka)
konfabul/i (ntr), (A. confabulate), konjunktiv/o, PIV, bulba" palpebra
~ado ~o, naĝeja ~ito, printempa ~ito,
konfiguraci/o, (stereokemia kerato~ito
termino) konk/o, PIV, (L. concha), ~otomio
kongelaci/o, v. "frostovundo" (G. konkav/a, ~aj genuoj (G. X-Heine),
Erfrierung) ~a lenso
kongenital/a, denaska konkrement/o, PIV
kongest/i (tr), PIV, ~o (L. konkur/i (ntr), ~o, ~a inhibicio (de
congestio) enzima reakcio, A. competitive
konglomer/i (tr), PIV, ~ato (~aĵo), inhibition)
~iĝi, ~o konkret/a, ~aĵo, ~igi, ~iĝi
konidiofor/o PIV, (A. konsci/o, ~i (tr), ~a, ~e, duon~a,
conidiophore) mem~o, sen~o, ~o de malsano
konioz/o, PIV, (Gr. konia = polvo), (G. Krankheitseinsicht)
(A, coniosis) konserv/i (tr), ~ado, ~ativa terapio
konjug/i (tr), PIV, ~itaj duoblaj konsist/i (ntr), PIV, ~aĵo
ligoj, ~ita galacido; en
konsistenc/o, PIV, malmoleco (de kontrah/i (tr), PIV, (L. contrahere),
tumoro, histo ka) ~iĝo (mallongiĝo de muskolo),
konstant/o, PIV, ~a, ekvilibro~o malsat~iĝo (de stomako)
(kem) kontraktur/o, PIV, (L. contractus)
konstip/o, PIV, (A. constipation), kontrakup/o, (F. contiecoup, A.
~a, ~i (tr), ~iĝi counterblow)
konstitu/i (tr), PIV, konsistigi, ~o, kontrast/o, ~i, ~igi, PIV, ~manĝo,
~a ~opakmanĝo (rtg), ~a
konstituci/o, PIV, med (tuto de la ekokardiografio
korpaj ecoj) = kompleksio, ~a, kontrad-, ~a, ~eco, ~febra,
~e ~graveda, ~indiko, ~inflama
konstrikt/i (tr), PIV, angio~a, ~oro kontrol/i (tr), ~ebla
konsult/i (tr), PIV, ~ado, ~ejo (de kontur/o, PIV
kuracisto ka) kontuz/i (tr), PIV, (L. contundere,
kontaĝ/i (tr), PIV, ~o, ~a ~aĵo A. contuse ), ~o, ~ita, ~aĵo,
kontakt/o, PIV, ~infekto, ~a lenso ~makulo
kontamin/i (tr), ~o, ~ado konus/o, PIV, lumriceva ĉelo en
kontinu/a, PIV, ~aĵo, . ~eco, ~i retino
(ntr), ~igi konveks/a, PIV, ~aj genuoj (G. O-
Beine), ~a lenso
konverĝ/i (ntr), PIV, ~a, ~eco, ~igi, coracoideus), ~brakiala
~a radiado (rtg) muakolo (L. m.
konvertin/o, faktoro VII de sanga corecobcachialis)
koaguliĝo kord/o, PIV, ĥordo (L. chorda =
konvulsi/o, PIV, (L. convulsus), ~a ŝnuro, fadeno), timpana ~o, ~ito
rabio (de voĉaj ~oj) ~otomfo, noto~o
koordin/i (tr), kunordigi (unua signo de Ia vertebraro ĉe
koordinat/o, PIV embrio)
KOPRO-, (Gr. kopros = fekaĵo), kordial/o, PIV, (L. cordialis, A.
~fagio, ~fobio, ~lalio, ~lito, cordial), trinkaĵo stimulanta
~porfilino, ~stazo koron
kopulaci/o, PIV, (L. copulare = kordon/o, PIV, funiklo
kunigi) KORE-, (Gr. kore = pupilo),
kor/o, PIV, (L. cor), ~a, ~uko (A. ~diastazio, ~klizio, ~ktazio,
cardiac arch, rtg), ~bato, ~ktomio, ~ktopio, ~lizio,
~bloko, ~bruo, ~neŭrozo, ~ometro, ~morfozo, ~plastio,
~rupturo; batvolumeno, minuta ~stenomo
volumeno de ~o kore/o, PIV, (L. chorea, Gr. chonia
korako-, PIV, speco de korvo, ~ida = danco)
apofizo (L. procesaus koreferaĵ/o, kunlaborita referaĵo
korekt/i (G), ~o (de vidkapablo) korpuskl/o, PIV, ( L corpusculum =
korelaci/o, PIV, ~a koeficiento korpeto), sanga ~o (ruĝa,
koreletiv/a, PIV, ~eco (korelacio) blanka)
kori/o, aŭ koriono, (Gr. chorion = korset/o, PIV, ortopedia ~o, gain~o
haŭto), ~oida ~ona korteks/o, PIV, kortiko
gonadotropino, ~onepiteliomo kortik/o, PIV, ~a, ~osteroido,
Korinebakteri/o ~oterapio, ~otropa, ~otropino,
koriz/o, PIV, (A. L. coryza), rinito, ~a vido
nazkataro kortizol/o, ~no, PIV
korne/o, PIV, ~ito (keratito), ~a korugaci/o, Br, (A. corrugation),
reflekso haŭta krispigo, anat, ~anta
korod/i (tr), PIV, (A. corrode) muskolo ( m. corrugator
koroid/o, PIV, ~ito, iriso~ito, supercilii )
~oretinito kosm/o, PIV, ~a, ~ologio, ~onaŭto,
koronari/a, PIV, ~ito, ~aj arterioj ~onaŭtologio, ~oŝipo
korp/o, flava (lutea) ~o, fremda ~o, (sputniko), ~aj radioj
kaloza ~o, ~a fluaĵo, ~a pezo, kosmetik/o, PIV, (Gr. kosmetikos)
~opropra (G. korpereigen) kosmetologi/o .
korpulent/a, PIV, (L. corpulentus = ((kosto v. ripo))
obeza)
kotiledon/o, PIV, lobeto de sfenoido, fruntalo, etmoido,
placento (alie botanika termino) vomero, mandiblo, hioido
kov/i (tr), PIV, ~ado (inkubacio), kraŝsindrom/o, PIV, (A. crush
~ilo synd.)
kovalent/o, PIV, ~a ligo(aŭ ligilo) krater/o, PIV, ~forma ulcero
kraĉ/i (ntr), PIV, ~o, ~aĵo, el~i (tr) kraŭroz/o, (Gr. krauros = seka),
krak/i (ntr) PIV, ~eti (G. knistern), skleroziĝo (de vulvo, anuso), Br
~etigi kravokrav/o, (A. craw-craw), Br,
kramf/o, PIV, klona, tona, skribista vario de afrika haŭta malsano
~o kraz/o, PIV, (A, L. crasia), sanga
krani/o, PIV, ~a bazo, haŭto, ~o
aponeŭrozo, kesto, sturo; kreatin/o, (Gr. kreas = karno), ~ino,
~ektomio, ~ofaringiomo, ~kinazo
~ologio, ~ometrio, ~osinostozo, kreatore/o, ekzisto de nedigestitaj
~oskizo (~lisuro), ~ostenozo, muskolaj fibroj en fekaĵo
~otabeso, ~otomio, ~otraborilo; Krebsa cikl/o, bk, (A. ankaŭ TCA-
~aj ostoj: temporaloj, parietaloj, cycfe)
malsupraj nazkonkoj, kremaci/o, PIV, ~i (tr) ~ejo
lakrimaloj, nazaloj, maksiloj, (krematorio)
zigomoj, palatoj, okcipitalo,
kremaljer/o, Br, (F. crémailčre) (de kribr/i (tr), PIV, (A. cribrum, A.
mikroskopo ka) sieve), ~ilo, ~iloforma lameno
kremastr/o, (L. m. cremaster), ~a (L. lamina cribrosa)
reflekso krik/o, PIV, (Gr. krikos = ringo),
krenat/a, (L. crenatus, A. crenated, ~oida, ~ofaringa muskolo (L. m.
notched) aicopharyngeus), ~oida
krenocit/o, krenata eritrocito, ~ozo kartilago (L. cnrtilago cricoidea)
kreno-, (Gr. krene = fonto), ~logio, "krio de kato"-sindromo, (F. cri
~terapio (balneoterapio) du chat syndrome)
kreozot/o, PIV krio-, (Gr. kryos = malvarmo),
kresk/i (ntr), ~o, ~ado, ~halto, ~analgezio, ~biologio, ~gena,
~hormono (A. growth ~globulinemio, ~proteinemio, ~
hormone), plen~ulo skopio, ~terapio
krest/o, PIV, (L. crista), haŭta, kripl/a, PIV, (G. krüppelig), ~ulo
mitokondria, osta ~o KRIPTO-, (Gr. kryptos, L. crypta =
kreten/o, PIV, (F. cretin), ~ismo kaŝita, nekonata), ~gena
krev/o, PIV, (A. crevice, L. (nefrozo), ~geneza, ~ftalmio,
crepare), ~i (ntr) ~koko, ~menoreo, ~rkismo,
krezol/o, PIV, metilfenolo ~toksino, ~tuberkulozo
(CH3C6H4OH)
krisp/o, PIV, (A. crispation), ~a, ~ntopafmetro, ~oblasto, ~ofi/a,
~igi, ~iĝi ~ofoba, ~oforo, ~ogeneza,
kristal/o, PIV, ~a, ~aĵo, ~igi, ~iĝi, ~ohidrozo, ~olizo, ~ometro
~oido, ~a lenso = kristalino, ~ometrio, ~omikozo, ~opara,
~urio ~oprotelno, ~optometro,
kristalin/o, PIV, okula lenso ~osomo, ~oterapio, hiper~io,
Kristmas-faktor/o, t: IX en hipo~o, sen~o, meta~io
sangokoeguliĝo, (Christmas) (meta~atismo, meta~azio)
kriz/o, PIV, ~a, ~aĝo, ~eco, ~iĝi, ~a kron/o, PIV, (L. corona, A. crown),
tempo ciliara, denta, glana, morta,
krizalid/o, PIV, (L. chrysalia) pupo sebona, venera ~o
krom/o, kem. elemento (Cr), kalia KRON/O-, ĥrono-, PIV, (L.
~ato (K2CrO4) kalia chronos = tempo), ~aksio (fiz),
bi(di)~ato(K2Cr2O7), ~atina ~ografo ~ologio, ~ometro (A.
ĉelo, ~afinomo stop watch) ~otropa,
KROM/O-, ĥromo-, (Gr. chroma, ~otropismo
chromatos = koloro), ~ata kronik/a, PIV (A. chronic),
(PIV), ~atikn, ~ntino, longedaŭra
~atinolizo, ~atismo, ~atoforo krop/o, populara esprimo por
(melanocito) ~atografro, strumo; ~ulo
kruc/o PIV, (L. crux, A. cross), ~a ksen/o, PIV, (Gr. xeno = fremda),
(incizo), ~i (tr), ~iĝinta, korpoftemdaĵo, anti~o
~oforma; inter~iĝo (L. (antikorpo), ~ofobio, ~ogena,
decuasatio), ~fajre radiado (rtg, ~grefto
A. cross-firing irradietion) ksenon/o, PIV, kem. elemento (Xe)
krud/a, ~a fibro, graso, proteino KSERO- (Gr. xeros = seka),
(nut) ~dermo, ~ftalmio ~stomio, ~zo
kruor/o, PIV, (L. cruor), (de korneo ka), ~radiografio
sangokoagulaĵo KSIF/O, PIV, (Gr. xiphos = glavo),
krup/o, PIV, (A. croup) ~oida proceso (ksifoido),
krur/o, PIV, (L crus, crura = G. ~oidito, ~oidinio, ~opaĵo
Unterschenkel), ~bloko (duobla monstro kun kuniĝo de
krust/o, PIV, (L. crusta, G. Kruste), sternumoj, Br)
lakt~o (A. milk crust, ksilen/o, PIV, (orto~, meta~, para~)
halitmalsano de bebo) dimetilbenzeno, C6H4 (CH3)2
KSANT/O-, (Gr. xanthos = flava), kuboid/o, ~osto (L os cubofdcum ),
~elasmo (de okulo), ~odermo, ~ĉelkancero
~okromio (A. xanthochromia), kubut/o, PIV, (L. cubitus = A.
~omo, ~omozo, ~oproteino, elbow), ~a artiko
~opsiq ~opterino, ~osarkomo
kuf/o, PIV, (A. coif, F. coiffe, G. kuntir/i (tr), ~o (L. convactio, G.
Kuffe), fragmento de Zusammenziehung), Br, ek~o,
membranoj, kiuj iafoje kovras la ~ado, ~ip (kontrahiĝi) ~ebleco
kapon de novnaskito en la (A. contractibility)
momento de elpelo kuperoz/o, PIV, rozacea akno
kulmin/o, PIV, (L cuhnen), kup/o, PIV, (A. cupping-glass)
kulminacio kupl/o PIV, (L. copula, A. couple),
kulomb/o, PIV, (Coulomb, franca ~i (tr), ~ado, ~ilo (A. coupler),
fizikisto) mal~ilo (A. uncoupler)
kultur/o, ~i (u), PIV, bakteria ~o, kupoks/o, PIV, kaŭpokso (A.
korpa ~o cowpox)
kumis/o, PIV kupr/o, kem. elemento (Cu), ~ika
kumulus/o, (L. cumulua), ovaria ~o klorido (CuCl2), ~oza klorido
(L. cumulus oophorus) (CuCl)
kuniĝ/o, ~i (ntr), seksa ~o, ~emeco kupul/o, PIV, anat, (L. cupula),
(L. affinitas), mal~o (disiĝo) radiusa ~o, koklea ~o
kunkudr/o, suturo, ~i (tr) kur/i (ntr), PIV, re~anta (febro)
kunprem/i (tr), cerbo~o, mjelo~o kurac/i (tr), PIV, (L. cura), ~o,
kunten/i (tr), ~a (erupcio), ~iĝenta ~ado, ~ato, ~ebla, ~eblo, ~ejo,
(A. coherent)
~ilo, ~isto, ~servo, best~isto kvant/o, PIV, morbo~, morto~,
(veterinaro) nasko~o
kurar/o, PIV ~ino, ~izo kvantum/o, PIV, ~mekaniko,
kuret/o, PIV, ~i (F. curette), ~ado ~nombro, ~teorio, energi~o
(F. curettage) kvaranten/o, PIV, (A. quarantine)
Kuri, PIV, (Curie), ~terapio kvarĝemel/a, ~aj korpoj (L. corpora
(radiumterapio) quadri~gemina)
kurvatur/o, maĵora k minora ~o kvartan/a, PIV, ~a febro (malario)
kuspid/o, PIV, bi~a, tri~a valvo kvaternar/a, PIV, ~a amonia bazo
kutikl/o, PIV (A. quaternary ammonium base)
kutireakci/o, PIV, haŭta reakcio kvaŝiorkor/o, (A. kwashiorkor)
kvadrat/a, PIV, ~o, ~i (tr), ~igi kvintan/a, ~afebro (L. febris
kvadriceps/o, PIV quintana)
kvadriplegi/o, parezo de ĉiuj kvar kvocient/o, PIV, (A. quotient),
membroj spirada ~o
kvalit/o, PIV, (A. quality) kvotidian/a, (A. quolidian =
ĉiutaga) (A. RQ)
L
lab/o, ~enzimo, ĉimozino, (A. lakmus/o, PIV, ~a papero, kem
rennet, rennin, chymosin) lakrimal/o, PIV, (L. lacrima =
labi/o PIV, (L. labia), ~o maĵora, larmo), larma osto (L. os
minora lacrimate)
labil/a, nestabi/a, termo~a lakrimoz/a, ofte ploranta
labirint/o, PIV, (de interna orelo), laks/o, PIV, ~a (L. laxus = loza),
~ito, membrana, osta ~o; ~iga, ~igilo, kontraŭ~a drogo,
ampo/o, duonciklaj kanaloj, mal~o (konstipo)
endolimfo, peritimfo, kokleo, lakt/o, PIV, (L. lac), ~i, ~ado, ~aĵo,
saketo (L. saccutus), utrik/o, ~agogo, ~albumino, ~ata acido,
vestiblo ~azo, ~ealo (A. lacteat),
labor/o, PIV, ~i (ntr), ~atorio, ~obacilo, ~odensometro (~
~nekapablo, ~sekureco, kun~i, ometro), ~odukto, ~ofebro,
kun~ado, kun~anto ~oflavino (malnova nomo de
lac/a, ~eco, ~igi, ~iĝi, ~iĝemo, riboflavino, vitamino B2),
tro~iĝo ~ogena hormono(prolaktino),
lagoftalm/o, PIV, (Gr. lagos = ~oglobulino, ~okrusto (L. crusta
leporo), lepor~okulo, ~eco lactea), ~eca, ~oreo, ~ozo,
bovina ~o, buter~o, daŭra ~o, ~okovraĵo (A. fur, coeting, G.
homa~o, pulvorigita ~o, Zangenbelag); gustoburĝono (L.
sen~acio, senkremigita ~o caliculusgustatorius), ~opapiloj:
laktam/o, kem. intramolekuta filiforma (fadenoforma),
anhidrido (amido) de foliosimi/a, fungoforma, valata
aminokarbonacido (L. vallata), konusa; frago~o (A.
laktim/o, kem. enolforma izomero strawberry tongue), fianĝa faldo
de laktamo (L. plica imbriala)
lakton/o, kem lanolin/o, PIV
lakun/o, PIV, (L. lacuna) lanug/o, PIV, (L)
lam/a, PIV, ~i (ntr), ~ulo LAPARO-, (Gr. lapar = lumbo,
lambli/o, PIV ~ozo flanko, abdomeno),
lamen/o, PIV, (L. lamina), kribrila ~enterostomio, ~enterotomio,
~o, ~ektomio ~gastrostomio, ~gastrotomio,
laminari/o, PIV, ~a buĝio ~skopio, ~tomio
lancet/o, PIV lapis/o, PIV, (L. lapis = ŝtono)
lancin/i (ntr), PIV, ~ado, ~a doloro lard/o, PIV, porka graso
(A. lancinating pain) LARING/O-, (L. larynx), ~a adito,
lang/o, PIV, (L. lingua), ~a korpo, kavo, prominenco (Adama
pinto, radiko, rando, ~ofrenu/o, pomo); epigloto, gloto,
voĉapliko; ~aj kartilagoj: lateral/a, anat, flanka
aritenoida, epiglota, kojnoida ( latirism/o, PIV, (A. lathyrism,
L. cuneiformis ), korneta (L. lupinosis)
corniculata), tiroida (L. latisim/o, PIV, (L. latissimus = plej
thyroidea), krikoida (L. larĝa), ~a muskolo (de kolo,
cricoidea), tritikoida (L. dorso)
triticea); ~ito, ~ismo, ~ologio, LATS, longeaganta
~ologo, ~oskopo, ~ospasmo, tiroido~slimulatoro
~ostenozo, ~otomio lav/i (tr), (F. laver), ~o, ~ado
larm/o, ~i (ntr), PIV, ~ado, (irigacio) (de stomako, veziko
~odukto, ~osto; ~a kanaleto, ka)
glando, lageto, punkto, sako; lazaret/o, PIV, (A. lazarette)
~iga gaso LCAT, lecitino: koresterolo-
larv/o, PIV aciltransferazo
Lasa febro, (A. Lassa fever), virusa LDH, laktato~-dehidrogenazo
malsano en Afriko LDL, (A. low density lipoprotein)
laser/o, PIV, (A. laser), ~radioj, leĝ/o, ~a medicino (jurmedicino)
~spektroskopio leiomiom/o, (Gr. leios = glata)
latent/a, PIV, (L. latens = kaŝita), Leiŝmani/o, PIV, (A. Leishmania),
~a infekto, ~periodo ~ozo
lektin/o, (A. lectin) lepto-, (Gr. leptos = maldika),
lemnisk/o, PIV, anat, (L. ~cefalo, ~citozo, ~meningito
lemniscus), laterata, meza, leptospir/o, ~ozo
spina, triĝemina ~o leptotrik/so, ~ozo
lens/o, PIV, cilindra, diverĝa, letal/a, PIV, (A. lethal, G. letal), ~a
duonkonkava, konkava, dozo, ~a geno, ~eco, ~ito (L.
konveksa, platkonveksa, sfera lethalitas, A. lethality, G.
~o; ~a kapsuto, ~a nukleo, Letalitat)
~oforma (L. lenticularis), letargi/o, PIV, (A. lethargy), ~a
~ometro, kontakt~o leŭcin/o, unu de aminoacidoj, PIV
lentug/o, PIV, (L. lentigo, A. LEŬK/O-, PIV, (Gr. leukos =
freckle) blanka), ~emio, ~ocito,
leontiaz/o, (A. leontiasis) ~ocitemio, ~ocitolizo,
lepor/o, ~lipo (A. harelip, G. ~ocitopenio (~openio),
Hasenlippe, Hasenscharte) ~ocitozo, ~odermio,
lepr/o, PIV, (A. leprosy, Gr. lepra), ~odiapedezo, ~oplakio
Hansena malsano, ~a, ~ido, (~oplazio), ~olizino, ~olizo,
~omo, ~u/o, ~ulejo; makula, ~omanio, ~omelanodermio,
nerva, tuberoza ~o ~ometrio, ~omjelito, ~omo (de
korneo ka), ~onitio (A.
~onychia), ~opoezo, ~opsino lig/i (tr), PIV, ~a energio, ~ando
(A. visual white), ~oreo (blanka (kem), ~ilo (kem. A. bond),
flava), ~otomio (de cerbo), dis~i; prem~ilo
~otrikio (blankaj haroj), ~ozo ligament/o, PIV, (L. ~um), ~a
leŭkovorin/o, (A. citrovorum factor, ligatur/o, PIV, (L. ~a)
folinic acid) ligaz/o, (A. ligase), speco de
lev/i (tr), PIV, (L. levere), ~atoro sintetazo
(anusa, buŝangula, skapola ka) ligna karbo, (A. charcoal)
levizit/o, (A. lewisite), venena gaso likantropi/o, (A. lycanthropy)
levuloz/o, alia nomo de fruktozo, liken/o, PIV, (A. lichen), ruĝa plata
PIV ~o, simpla bronka ~o (Vidal)
lez/o, PIV, (A. lesion), ~i (tr), ~a likv/a, PIV, aĵo, ~igi, ~iĝi, ~o,
LH, luteiniga hormono cerebrospina aĵo
liaz/o, (A. lyase) (enzimo) limb/a, (L limbus = rando), ~a
liber/a, PIV ~a energio, finiĝo (de sistemo (A. limbic system, fiz)
nervo), grasacido klorida acido limdekstrin/o, (A. limit dextrin, bk)
(de stomako); ~a radikalo (kem) limf/o, PIV, ~a, ~adenektomio,
libid/o, PIV, (L) ~denito, ~adenografio,
lien/o PIV, (L. lien, A. spleen), ~ito ~adenomo, ~adenozo,
~angiomo, ~angito, ~atismo,
~atulo, ~oblastomo, ~ocito, lip/o PIV, (A. lip, L. labium), ~a,
~ocitozo, ~oedemo, ~ogena, ~angu/o, ~haro lepor ~o; v.
~ogranulomo, ~oida, ~omo, ankaŭ ĥeil/o
~ontatozo, ~onodo, ~openio, LIP/O, (Gr. lipos = graso), ~azo,
~opoezo, ~oragio (~oreo), ~emio, ~ido, ~idperoksido,
~osarkomo, ~ovazo, ~idozo, ~oata acido (tioktata
~ovazektazio (~angiektazio) acido, A. lipoic acid, thioctic
((lingua L. v. lango)) acid), ~oato, ~oatro io,
lingul/o, cerebela, mandibla ~o ~odistrofio, ~oido, ~ofibromo,
liniment/o, PIV, ŝmiraĵo ~ofuscino, ~ogenezo,
lini/o, blanka, nigra ~o (L. linea ~okondro-distrofio
alba, nigra) (gargoilismo), ~okromo, ~olizo,
linit/o, ( A. L. linitis, Gr. linon = ~omiksomo, ~omo, otropa,
teksaĵo, membrano) ~ozitolo (fosfatidil-inozitolo),
linoleat/o, ~a acido (p. linoleic ~urio
acid) lipotimi/o, PIV, (A. lipothymia)
linolenat/o, PIV ~a acido (A. lisin/o, PIV, pref. lizino
linolenic acid) (aminoacido)
liofiliz/i (tr), (A. lyophilize), ~ado lisol/o (L. lysolum), pref lizolo
(~acio) (A. fieeze-drying) (antisepsaĵo)
listeri/o, (L. Lysteria), genro de ~ofosfolipido, ~olecitino,
bakterio ~osomo, ~ozimo; aŭto~o,
liti/o, PIV, kem. elemento (Li) cito~o, elektro~o, hemo~o,
lisp/i (ntr tr), PIV; (A. fisp, C. hidro~o, nukleo~o
lispeln) lizin/o, (A. lysine), lisino (PIV)
LIT/O-, (Gr. lithos = ŝtono), ~iazo lob/o, PIV, (L. lobus, Gr. lobos),
(~ozo, Br). ~iazuto, ~olabo (A. ~a, ~eto, ~ektomio, ~otomio,
litholabe, litotenilo), bi(aŭdu)~a, inter~a
~olapaksio, ~olizo, ~otomio, lobeli/o PIV
~opediono, ~oskopo, ~otricio, lofotrik/o, (L Lophotrichea), grupo
~otripsio, ~urio de bakterioj
tived/o PIV, (L), haŭta makulo pro logaritm/o, PIV
kongesto, ~a (A. livid) logoklon/o, (Gr. logos = vorto), (A.
livoĝir/a, kem. maldekstren-ĝira (A. logoclonia)
levorotatory, levogyrous), pref. logore/o (A logorrhea, cluttering
levoĝira speech)
lizergat-acida dietilamido (LSD), loki/o, PIV, (A. L. lochia, Gr.
halucinogeno lochos = akuŝo), blanka, flava,
LIZ/O-, PIV, (Gr. lysis = loziĝo, ruĝa, sereca ~o, ~ometro
lozigo), ~ofosfolipazo, lokaliz/i (tr) PIV
lokal/o, PIV, ~a edemo, inflamo ka luksaci/o, PIV, (L. luxatio), ~i(tr),
lok/o, PIV, ~iĝi, de~iĝo, trans~iĝo duon~o, denaska koksa~o,
longisim/o, PIV, plej longa posttraŭma~o, sub~o
muskolo (cervika, dorsa, kapa, lum/o, PIV, (L. lumen = A. light).
toraka) ~a, ~eco, ~igo (rekta, malrekta),
longitud/o, PIV, ~a = laŭlonga ~kondensilo ~iga kesto (por rtg
look/o, PIV, Br (F. looch), filmo), ~ikromo, ~ineski (ntr),
siropsimila drogo ~istero/o, ~sento, ~ŝtopfermita
lordoz/o, PIV, (Gr. lordosis = trapastruo (rtg, truo inter
malantaŭenkurbiĝo laborejo k rivelejo)
L-organismoj, L-formaj bakterioj lumb/o, PIV (L. lumbus);
loz/a, PIV, (A. loose), ~igi, ~ŝultro algio(~ago), ~alizacio, ~otomio,
(A. loose shoulder) ~a punkturo, ~a vertebro
lubrik/i (tr), PIV, (L. lubricus, A. lumen/o, PIV. (L. lumen = A.
lubricate), ~o, ~aĵo light), l. unuo de lumenergio, 2.
lucid/a, PIV, (A. lucid = mense interna spacode dukto, arterio
klara), ~a intervalo (de ka (G. Lumen)
psikopato) luminal/o, fenobarbitalo; gardenalo
lues/o, sifiliso, PIV (PIV)
lun/o, (L. luna), duon~o (blanka lupinoz/o, (A. lupinosis), toksiĝo
makulo ĉe la bazo de la ungo), pro lupino
~osto (A. lunar bone), duon~a lupus/o, PIV, (L. lupus = lupo),
ganglio (L. ganglion eritematoda ~o, vulgara ~o,
semilunare) ~okarcinomo, lupomo (~a
lunat/o, PIV, (L. os lunatum. A. tumoro)
lunar bone) lute/a, PIV, (L. luteus = flava), ~a
lunatik/o, PIV, somnambulo (L. korpo, graveda ~a korpo, ~iniga
somnus = dormo, ambulare = hormono (LH), ~ino, ~otropa
piediri) hormono (prolaktino, LTH)
lupe/o, PIV, (G. Lupe; F. loupe)
M
macer/i (tr), PIV, ~ado (L. madaroz/o, (A. madarosis), (Gr.
maceratio), ~aĵo madaros = senhara ), patologia
maĉ/i (tr), PIV, (F. macher), ~ado, elfalo de okulharoj k(aŭ) brovo
~muskolo (G. Kaumuskel), madura piedo, funga malsano en
re~o, re~ulo Hindujo (maduramikozo)
magnet/o, PIV, ~ismo, ~izi (tr), ~a
elektronmikroskopo, ~a kampo,
elektro~a fluometro, ~a kirlilo maksimum/o. PIV, (L. maximum),
(A. magnetic stirrer) ~a, ~e permesebla dozo (MPD)
magnez/o, PIV, oksido de makul/o, PIV, (L. macula), ~a,
magnezio (MgO) ~ohava, ~ozo; akustika, atrofia,
magnezi/o PIV, kem. elemento flava (de voĉa kordo), lutea (de
(Mg) okulo), saketa (L. macula
maĵor/a, PIV, anat, pli granda el 2 saceuli), utrikula (L. macula
aĵoj utriculi) ~o; ~ita emajlo (A.
MAKRO-, (Gr. makros = granda), mottled enamel)
~biotiko, ~biozo, ~cefalio makzel/o, PIV
(~cefalo), ~cito, ~cita anemio, malabsorba sindromo
~daktilio, ~fago, ~gamelo, malaci/o, (Gr. malakia = moleco),
~gametocito, ~genitosomio encefalo~o, meningo~o,
(pineala), ~glio (astrocito), osteo(osto)~o, sklero~o
~globulino, ~gloseco, ~ĥeilio, malakoplaki/o, (Gr. malakos =
~langeco, ~konidio, ~melio, mola, plax = plataĵo) (A.
~molekulo, ~psio, ~skopo matacoplakia)
maksil/o, PIV, (L. maxilla), ~a malari/o, PIV, ~ologio, ~oterspio
sinuso (de neŭrosifiliso ka)
malakita verdaĵo, PIV, (A. malonat/o, ~a acido (A. malonic
malachite green) acid)
malat/o, ~a acido (A. malic acid) malsan/o, ~a, ~ulo, ~ulejo,
malavantaĝul/o, tiuj, kiuj havas ~okonscio
handikapon. malsat/o, ~a sento, ~i (ntr), ~iĝi
maldikatavola kromatografio (A. malŝarg/o, (A. discharge, G.
thin-layer chromatogcaphy) Entladung)
male/o, PIV, (L. malleus = martelo) malspritec/o, imbecileco
maleat/o, ~a acido (A. maleic acid) malt/o, PIV, ~azo, ~ozo. ~supo
maleol/o, PIV, (L. malleolus) mam/o, PIV, (L. mamma), ~a
malform/o, ~ado (A. ~ation), ~iĝo, glando, ~algio, ~areolo,
~aĵo ~ektomio, ~karcinomo, ~nutri
malgras/a, ~eco (tr), ~ografio, ~otropino (LTH),
malign/a, PIV, (L. malignus = ~pinto, ~suĉi (tr), ~suĉigi, ~ulo,
malbona dispozicio), ~eco, ~a ~zono (F. brassiere), de~igi,
tumoro de~ito
mallumadaptad/o, (A. dark man/o, PIV, ~artiko, ~dorso, ~flego
adaptation) (manikuro), ~kavo, ~plato; ~
malnutr/o, ~ado (A. malnutrition) premo, ~radiko, bul~o,
maldekstra~a, maldekstra~ulo
mandibl/o, PIV, (L. mandere = manoz/o, (A. mannose), unu de
maĉi) heksozoj
mandren/o, (F. mandarin), PIV manubri/o, anat. (L. ~um = tenilo)
mangan/o, kem. elemento (Mn), MAO, monoamin-oksidazo
kalia per~ato (KMnO4), PIV mar/o, PIV, (L. mare), ~bano,
manĝ/i (tr), PIV, (F. manger), ~aĵo, ~malsano, ~terapio
~ebla, ~egulo, ~centro (fiz, A. (talasoterapio, Gr. thalassa =
feeding center, apetitocentro), maro)
ĉion~anta (A. omnivorous), marasm/o, PIV, (Gr. marasmos =
~materialo konsumi)
mani/o, PIV, ~a, ~a-depresia mariĥuan/o, PIV, (hispane,
psikozo; oni ankaŭ uzas ĝin ĉe marijuana)
vortfino: klepto~o, megalo~o marmorost/o, (A. marble bone), ~a
ktp malsano
manipul/i (tr), PIV, ~o, ~ado, marsupializ/o, Br, (A.
~atoro (~ilo) marsupialization, L. marsupium
mankomalsan/o, (A. deficiency = veziketo), unu de la operaciaj
disease) teknikoj
manometr/o, PIV, (Gr. manos = martel/o, (L. malleus), PIV, maleo
maldika)
mas)o, PIV, leĝo de ~ago (A. law matur/a, PIV, (L. maturus), ~eco,
of mass action), ~- ~igi, ~iĝi, ~ulo, ~a lakto, fru~a,
spektroskopio, ~spektrometro frua ~iĝo, tro~a naskito
(mezurilo de molekulamaso) meat/o, PIV, (L. meatus = vojo),
masaĝ/o, PIV, ~i (tr), ~isto ekstera orela ~o, nazaj ~oj
maseter/o, PIV, (L. m. masseter) meĉ/o, PIV, speco de sorba
mask/o, ~i (tr), PIV, ~ita depresio materialo por dreni kavon,
maskl/o, PIV, ~a (virseksa), ~iĝo vundon, (A. wick, G. Wieche)
masofiism/o, PIV, ~ano medi/o PIV
(masofiisto) medial/a, ( L. medialis ),
mast/ito, (Gr. mastos = brusto), pliproksima al mediana plano
peri~ito, ~odinio (mamalgio), median/a, PIV, (L. medianus), ~o,
~oidito, ~opatio ~a nervo, vejno, letaldozo
mastĉel/o, (G. Mastzelle), mediastin/o, PIV, ~a, ~ito
mastocito medicin/o, PIV, ~a, ~isto, intema
masturb/i (tr), PIV, sin ~i, ~ado ~o, jur~o; labor~o, sociala ~o,
materi/o, PIV, ~alo sport~o
matriks/o, (A. matrix) medikament/o, PIV, kuracilo,
medicinaĵo, drogo
medium/o, PIV
medol/o, PIV, (L. medulla), mejoz/o, PIV. (A. meiosis)
adrenala, osta (flava, grasa) ~o; mekani/ko, PIV, ~ka,
~ektomio, ~ito, ~oblasto, ~smomekoni/o, PIV, (L.
~oblastomo, ~ocito (~oĉelo), meconium)
~ofibrozo, ~omo, ~opatio, melan/o-, (Gr. melas = nigra),
ost~ito, ~ozo ~emio, ~ino, ~ismo, ~oblasto,
mega-, (Gr. megas = granda) PIV, ~oblastomo, ~ocito, ~odermio,
~cefalio, ~cekumo, ~kaciocito, ~oforo, ~okarcinomo, ~omo,
~kojlo, ~vitaminterapio; ~ ciklo, ~osarkomo, ~otropino, ~ozo,
~julo, ~ volto ktp ~urio
megalo-, PIV, (Gr. megale = melanĝer/o, (F. melangeur)
granda), ~blasto, ~cito, ~citozo, melankoli/o, PIV, ~a, ~u/o,
~daktilismo, ~eritemo, ~gastrio, (melas+chole nigra galo)
~hepato, ~manio, ~peniso, melatonin/o, hormono de pineala
~skopo, ~timuso, korpo
-megalio, sfs, akro~, cefalo~, melen/o, PIV, (Gr. melas = nigra)
hepatonefrokardio~ ktp melioidoz/o, pseŭdomeleo (A.
Mejbomaj glandoj, PIV, (Meibom, pseudoglanders)
germana medicinisto), melitokokoz/o, PIV brucelozo
mejbomito (A. meibomitis) (pro"Brucella melitensis")
membr/o, PIV, supra ~o (brako), menoralgi/o, (A. menorrhalgia)
malsupra ~o (gambo) mens/o, PIV, (L. mentes), ~a, ~e,
membran/o, PIV, muk~o, pseŭdo~o ~a aĝo, ~malsano, ~ostato
memmortig/o, PIV. (A. suicide) menstru/o, ~a, PIV, inter~a, post~a,
potencialo~ pre~a fazo; aldona, anstataŭa,
memvundad/o, (A. automutilation, frua, senovulada, unua ~o,
G. Selbstverleuung) ~ofaciliga (drogo)
menadion/o, vitamino K3 aŭ ment/o, PIV, ~a oleo, ~olo
menakinono mental/a, (L. mentalis), ~ito (A.
menark/o, (Gr. men = monato, mentality)
arche komenco), (A. G. menton/o, PIV, (L. mentum),
Menarche) duobla ~o, ~bendo
MENING/O-, PIV, (L. meninx = meralgi/o, Hr, (Gr. meros =
memblano), ~ismo, ~ito, femuro)
~okoko, ~omo (~ismo) merg/i ltrl, PIV, ~iĝi, ~osistemo
menisk/o, PIV, (Gr. meniskos = (mikroskopia), el~iĝa punkto de
krescento) nervo (F. point d'emergence
menopaŭz/o, PIV, (Gr. men = d'un nerf)
monato, pausis = ĉesiĝo) mericism/o, (A. merycism)
menoragi/o, (A. menorrhagia) merokrin/a, (A. merocrine)
merologi/o, parto de anatomio meten/o, PIV, metileno (-CH2-)
merozoit/o, (A. merozoite) metencefal/o, PIV
mes/o-, PIV, scienca prf, sig meteorism/o, PIV
"mesentero (mesoo) rilata al iu methemoglobin/o
organd'; oapendico, ~entero ( A. metil/o, PIV, ~a grupo, ~igado (A.
mesentery ), ~okojlo, ~ogastro, methylation)
~onefro metilen/o, PIV, ~a grupo, (-CH2-)
mesaĝul/o, (A. messenger), ~o- metilenblu/o, PIV
RNA (mRNA, bk) metionin/o, S-adenozil~o (bk)
MET/A-, prf, (Gr. meta = ŝanĝiĝo, metioninsulfoksido-reduktazo
trans, posta), ~abolo, ~afazo, mez/o-, PIV, 1. sig "meze de ioj";
~afazo, ~akromazio, ~amero, ~arlerio, ~arteriito, ~encefalo,
~amorfozo, ~aplazio, ~o-aortito, ~oblasto, ~otelio,
~aproteino, ~apsikio, ~oteliomo, ~otrono, ~ovejno; 2.
~arodopsino, ~astazo, ~astabila, en kemio, optike ne aktiva
~atarso (L metatarsus); kem, izomero pro interna kompenso,
PIV (orto, meta, para) ekz. ~obilirubino, ~o-inozitolo
metaloprotein/o (pref. mio~inozitolo), ~o-
metanol/o, PIV, metilalkoholo, ~izo tartrato
(kem)
MI/O-, (Gr. mys = muskolo), miasm/o, PIV, (A. miasm, Gr.
~algio, ~astenio (grava), miasma)
~ataksio, ~atonio, ~oalbumino, micet/o, PIV, (Gr. mykes = fungo);
~oatrofio, ~oblasto, ~odlnio, ~ozo, ~omo pieda (madura
~odistonio, ~odistrofio, piedo)
~oedemo, ~ofasciito, ~ofibrilo, midriaz/o, PIV, (Gr. mydriasis),
~ofibromo, ~ofibrozo, ~iga drogo
~ogelozo, ~ogeno, ~oglobino, ((myelo- v. mjelo, medolo))
~oglobinurio, ~ografo, ((myelomo v. medolomo))
~okardio, ~okardiito, migren/o, PIV, (A. F. migraine, Gr.
~okardiogramo, ~okinazo hemikrania)
(adenilato-kinazo), migr/i (ntr), PIV, (L. migrare =
~okinezimetro, ~oklono, vagi), ~anta reno, lieno
~olipomo, ~olizo, ~ologio, mijoz/o, PIV, (A. myiasis, Gr. myia
~omatozo, ~omektomio, = muŝo), afekcioj, kaŭzataj de
~ometrio, ~omo, ~oneŭra, diversaj muŝoj aŭ iliaj larvoj
~opatio, ~osarkome, ~otonio, mikci/o, (A. miction), urinado
~otropa, ~ozino, ~ozito, mikobakteri/o (L. Mycobacterium)
akto~ozino mikologi/o, PIV
mikomicet/o, PIV, (L. ~tubeto (aŭ mikrotubulo), ~viloj
Mycomycetes) (A. microvilli), kontraŭ-~ba,
mikoplasm/o, (A. mycoplasma) sen~bigi (tr)
mikotoksoz/o miksedem/o, PIV, (A. myxedema)
mikotoksin/o miksom/o, PIV, ~atoz/o
mikoz/o, micetozo, PIV miksosarkom/o
miks/i (tr), PIV, ~ita nutrado (de miksovirus/o
suĉinfano) mikstur/o PIV, miksaĵo el tre efikaj
MIKRO-, (Gr. mikros = drogoj
malgranda), ~analizo, ~bicido, mili-, prf, sig 10-3, PIV, ~ampero,
~biologio, ~biologo, ~bo, ~baro, ~ekvivalento, ~gramo
~bodetrua, ~cefalio, ~cito, ~litro, ~metro, ~mikrono (10-9),
~daktitio, ~embolo, ~fago, ~molo ktp
~fakio, ~farado (l0-6 farado), miliar/a, PIV, (A. miliary), ~a
~gramo, ~litro, ~metro, ~molo, erupcio, febro, tuberkulozo
~ ftalmio, ~glio, ~koko, miliari/o (F. milium = milio),
~konidio, ~melio, ~ondo, sudamino(j); kristalina ~o (L.
~organismo, ~peniso, ~psio, sudamina crystallina)
~skopio, ~skopo, ~somo, militedem/o, (A. war-edema, G.
~sporo, sporozo, ~tomo, Kriegsodem)
militneŭroz/o miring/o, PIV, (L. myringa =
milium/o, Br, (A, L. milium, F. membrana tympani), ~ito,
acné miliare) ~oskopo, ~otomio, ~oplastio
mineral/o, PIV, ~a, ~igi, ~a akvo, misofili/o, (Gr. mysos = malpuraĵo)
~a oleo, ~okortikoido misofobi/o, (A. mysophobia)
minimum/o, PIV, ~a eritema dozo mitokondri/o, (A. mitochondria)
minor/a, PIV, la pli malgranda el du mitamani/o, PIV, (Gr. mythos = A.
aferoj, ~a epilepsio, koreo myth = mito), mensogomanio
minut/o, ~a ventolado lde pufmo, mitoz/o, PIV, ĉeldividiĝo (pro~,
spira ~a volumeno), ~a meta~, ana~, telofazo),
volumeno (de koro) kariokinezo
miop/a, PIV, ~io (Gr. myein = mitral/o, PIV, anat. (L mitra =
fermi, ops = okulo; io = mitro), ~a valvo (bikuspida,
malsano), ~eco, ~u/o, mal~a atrioventrikla, maldekstra
(hipermetropa); aksa, kornea, valvo), ~a stenozo, ~a
lensa, nuklea, refrekta ~io insuficienco, ~ito
mioz/o, PIV, mallarĝiĝo de la mitridat/izi (tr ), PIV, (Mithridates
pupilo, = iga = homnomo), ~ismo
miracidi/o, larvo de trematodo (kontraŭvenena alkutimiĝo)
mizantrop/o, PIV, ~a (A. ~osarkomatozo, oskizo, ~ozo;
misanthropic, G. hidro~io, polio~ito, siringo~io
menschenscheu), ~eco mjelin/o, PIV, ~havaj, sen~aj
mizogin/o, PIV, (Gr. missin = nervofibroj, sfingo~o (bk)
malami, gyne = virino), ~eco mobiliz/i (tr), PIV, ~(ad)o (ekz. de
(virinmalamo) glukozo aŭ grasacido el la
mizomij/o, PIV, (speco de moskito) rezervoj)
MJEL/O-, (Gr. myelos = medolo), modif/i (tr), PIV, ~ado, ~o, ~aĵon
PIV, ~o, ~a, ~encefalo, (de iu tekniko)
~oblasto, ~oblastemio, modiol/o, anat, (L. modiolus), akso
~oblastomo, ~oblastozo, ~ocelo, de orelheliko
~ocistocelo, modul/i (tr), PIV, ~ado, ~atoro,
~ocistomeningocelo, ~ocito, ~anta kodo (A. modulating
~ocitomo, ~ocitozo, ~odelezo, codon)
~oencefalito, ~ofibrozo, ~ogena moks/o, PIV, facile brulebla
(leŭkemio), ~ografio, ~oida, materialo (plantaĵo) uzata en
~omalacio, ~omatozo, japana kaŭterizo
~omeningocelo, ~omero, ~omo, (moksokaŭterizo) (A. moxa,
~oneŭrito, oparalizo, ~opatio, japane "mogusa"), (laŭ PIV
mokso = moksokaŭterizo)
mol/a, PIV, ~a (mal~a) akvo, ~a (MAO), ~cito, ~citozo, ~enoata
palato (grasacido), ~fobio, ~ftalmio,
mol/o, med, 1. (L. macula), ~gamio, ~genezo, glicerido,
pigmenta nevuso (L. nevus ~gonio, ~grafio, ~koko, ~-okula
pigmentosus); 2. (L. moles = vido, ~mero, ~nukeozido,
maso), detrua (A. destructive), ~nukleotido, ~nukleozo,
hematoma, hidatidoforma (A. ~oksigenazo, ~paralizo,
hydatidiform), karneca (A. ~plegio, ~sakarido, ~sporio,
flesh), sanga (A. blood) ~o (A. ~testikeco, ~trika bacilo
mole); 3. kem. grammolekulo mongola makulo, (A. mongolian
molar/a, PIV, ~a solvaĵo (1 M) mark)
molar/o, PIV, granda maĉdento, mongolism/o PIV, malnova nomo
antaŭ~o de Dovna sindromo (A. Down's
molekul/o, PIV, ~a biologio, syndrome)
formulo, genetiko, malsano, moniliaz/o, infekto je monilio
pezo; gram~o monstro, ~a, FIV
molibden/o, PIV, kem. elemento mont/o, ~omalsano (A. mountain
(Mo) sickness), venus~o (L. mons
MONO-, PIV, (Gr. monos = unu), veneris)
~acida bazo, ~amin-oksidazo
morb/o, PIV, (L. morbus), = a, morul/o, PIV, (Gr. moron, L.
~eco, ~okvanto morus, A. mulberry)
morbil/o, PIV (L. morbilli, A. motilit/o, (A. motility)
measles) motor/o, PIV, ~a areo, ~a finplato
Morfe/o, (A. Morpheus), Dio de (A. endplate), ~a neŭrono,
dormo k sonĝo en greka mito angio~a, vazo~a, viscero~a
morfe/o, (haŭtmalsano) nervo
morf/o-, (Gr. morphe = formo), mov/i (tr), PIV, ~a, ~ado, ~n, ~iĝi,
~ogenezo, ~ologio, ~ologo, ~iĝemeco (A. mobility) ek~iĝi,
meta~ozo ebla, facil~iĝa, (facil~a), lant~a,
morfin/o, PIV, ~ismo, ~omanio, liber~a, mem~a, propra ~a,
de~izo sen~a
moribund/a, (A. moribund, L. ~us), mRN. A, (A. messenger RNA), v.
mortanta mesaĝulo
mort/i (ntr), PIV, (L. mors), ~igo, mucilag/o, PIV
~iĝi, ~into, ~okvanto (proporcio mucin/o, speco de glikoproteino
de la mortintoj rilate al la tuta muel/i (tr), PIV, (A. mill, G.
loĝantaro), mem~igo (sin~igo), mahlen, L. molere), ~dento =
~a spaco de spirvojo (A. dead molaro, ~ohioida muskolo (L.
space, fiz), post~a, trans~a m. mylohioideus)
muget/o, PIV, (A. thrush, F. muget) murmur/o, vezikulara ~o (ĉe
muk/o, PIV, (A. mucus), ~eca aŭskulumo de pulmo)
kancero, ~oido, ~opolisakarido, muskarin/o, (A. muscarine)
~oproteino, ~ozo muskol/o, PIV, skeleta ~o (strikita,
mukokutanea limfonoda sindromo laŭvola ~o), glata = o,
(Kaŭasakia malsano), (Kaŭasaki ~rigideco, ~a ekzerco, ~a
estas nomo de japana distrofio, ~a laboro, ~a tonuso,
medicinisto) ~ozo
mukor/o, PIV, ~mikozo muso artika, (A. joint mouse, G.
mult/a, ~enzima, ~faza, ~forma, Gelenkmaus)
~fragmenta, ~ipliki, ~nuklea, muŝo-vidado, (L. muscae
~obla (sklerozo), ~opara, volitantes, G. Mückensehen)
~valenta mut/a, PIV, ~eco, ~ulo, surda~ulo,
mumi/o, PIV, ~igi ~ismo
mumija/o, himalaja rezino (kruda mutaci/o PIV, ( A. mutation, L.
materialo por medikamentoj) muto = ŝanĝiĝi)
mumps/o, PIV, parotidilo mutagen/a, ~o
murein/o, komponanto de bakteria mutarotaci/o, PIV, (kem) ŝanĝiĝo
ĉelmuro, ~transpeptidazo de optika rotacio
mutil/i (tr), PIV, (A. mutilate, maim, L. mutilo) ~ado
N
NAD+, nikotinamido-adenin- narko-, (Gr. narke = stuporo,
dinukleotido (DPI+) narkozo), ~analizo, ~lepsio,
NADP+, NAD-fosfato (nova ~manio, ~tiko, ~zo
nomenklaturo de TPN+) nask/i (tr), PIV, (L. natus = nasko),
nadl/o, PIV, injekt~o, sutur~o ~a, ~o, ~iĝi, ~iĝokvanto
najl/o, PIV, ~ado, ~enmeto (~okvanto), ~ivo (~okapablo),
nan/o, PIV, (Gr. nanos, L. nanus = ~olŭnigo, ~oregulado, frua ~o,
malgranda), ~a, ~eco, ~ismo, planata ~o, mis~i (aborti),
~ocefalo nov~ito, malvive ~ita, post~aĵo
nano-, PIV, prf, sig 10-9, ~gramo, (A. afterbirlh, G. Nachgeburt),
~metro, ~molo, ~rentgeno ktp de~a, kun~ita, unue~ita, fru~ito,
nanukajami/o, japana malnova mort~ito, ovo~a, vivo~a,
termino (nanuka = sep tagoj, ~okanalo (osta, mola)
jami = malsano aŭ malsaniĝo), natalitat/o, PIV, naskokvanto
(A. seven-day fever), la natri/o, kem. elemento (Na), ~a
kaŭzanto = Leptospura klorido
hebdomidis
naŭz/o, PIV, (A. L. nausea, Gr. ~optozo, ~oragio, ~osklerozo,
nausia), ~i (tr), ~a odoro ~ospazo, ~otoksino, ~otomio,
navikular/o, PIV, (L. navicula = ~ozo; epi~ito, glomerulo~ito
boato), (L. os naviculare) peri~ito
naz/o, PIV, (L. nasus), ~a kavo, ~a negativ/a, PIV, ~a fidbako, ~ismo,
sekrecio (~elfluo), ~konkoj ~isto
(supera, meza, suba), para~a neĝo-blindec/o, (A. snow-
sinuso, ~a supro (L. apex nasi), blindness)
~aj truoj, ~aj aloj, ~ofaringa NEKRO-, PIV, (Gr. nekros =
~istmo, ~elfluego, ~hemoragio mortinta), ~biozo, ~fagio, ~filio
(epistakso), ~obstrukco (~filismo), ~fobio, ~grafio,
neandertal/o, PIV, valeto apud ~logio, ~manio, ~psio,
Rejno, kie prahomoj vivis. ~sadismo, ~spermio, ~toksino,
NEFR/O-, PIV, (Gr. nephros = ~tomio, ~ozo
reno), ~algio, ~ektazio, nematod/o, PIV, (Gr. nema, nemat
~ektomio, ~ito, ~oastenio, = fadeno, eidos = formo)
~ocirozo, ~ofikso (A. NEO-, PIV, scienca prf (Gr. neos =
nephropexy), ~okalcinozo, nova), ~fobio, (fobio al novaĵo),
~olitiazo, ~ologio, ~omo, ~ono, ~glosio (parolo konsistanta el
~opatio (gravedeca), ~opielito, neologismo), ~talio (lude
konstruita lingvo, ĉefe ĉe glosofaringa, vaga, akcesora,
paranojo, A. ~lallia), ~ologismo hipoglosa ~o
(med. propra vorto de psika nesidioblastom/o, (Gr. nesidion =
malsano, krome PIV), ~plasmo insuleto), adenomo de
(PIV, G. Neubildung) ~plazio Langerhansa insuleto
neproteina nitrogeno. (A. NEŬR/O, PIV, ~algio, ~astenio,
nonprotein nitrogen) ~ino, ~inomo, ~odermito,
neproteina spira kvociento, (A. ~odigesta astenio, ~odinamikaj
nonprotein respiratory quotient, sindromoj, ~odinio,
NPRQ) ~oepiteliomo, ~ofibromo,
nerv/o, PIV, (L. neiws, Gr. neuron), ~ofibromatozo, ~ofiziologio,
~a, ~aro (~a sistemo), ~oza, ~ogena, ~oglio, ~okemio,
~ozeco, ~ozema, ~izi (tr) (A. ~okeratino, ~okirurgio,
innere, G. innervieren), centra k ~okutanea angiomatozo, ~olizo,
periferia nervoj, mjelaj aŭ spinaj ~ologio, ~ologo, ~omo, ~ono,
~oj, motora, senta ~o; cerbaj ~opatio, ~opatiulo (~opato),
(kraniaj) ~oj: olfakta, optika ~otropa, ~ozo, ~ulo
(opta), okulomotora, troklea, (embriologia termino),
triĝemela (triĝemina), abdukcia, ~osekrecio, ~otoksino, ~tomio,
facia, vestiblokoklea,
~otransmisilo (A. nigr/a, ~akvoiebro (A. black-water
neurotransmitter) fever), ~a lango (pelagro de
neŭrospor/o, ~o ruĝa (L Neurospora hundo)
crassa, A. red bread mold) nikel/o, PIV, kem. elemento (Ni)
neŭtr/a, PIV, nek acida, nek baza nikotin/o, PIV, ~ismo, = ata acido,
(solvaĵo), ~a graso, ~eco, ~igi ~amido
(A. neutralize), ~ino, ~ocito, niktalop/a, PIV, (Gr. nyx = nokto),
~ocitozo, ~ofila, ~ofilio, ~ono, ~io (A. nyctalopia)
~openio; elektre nek pozitiva, niktit/a, PIV, ~a membrano (la tria
nek negativa membrano de la birdoj), ~acio
nevus/o, PIV, (L. naevus), ~o (niktacio) ( A. nictitation,
ebena, hara, papila, nictation, ~ wink),
pigmentĉela, veruka palpebrumado
niacin/o, nikotinata acido k ĝia nilon/o, PIV, (A. nylon), ~a fadeno
amido nimf/o, PIV, ~omanio (A.
niĉ/o, PIV, (A. F. niche), signo de nymphomania)
stomaka ulcero en kontrasta nistagm/o, PIV, (Gr. nystagmos)
radiografio nitrat/o, ~a acido (HNO3), PIV
nitrit/o, ~a acido (HNO2), PIV
nitrogen/o, PIV, kem. elemento noma/o, Br, (A. G. Noma),
(N), ~a ekvilibro, ~fiksado, gangrena stomatito
~mustardo nomenklatur/o, PIV
nitroglicerol/o nomogram/o
nitroz/o, PIV, (A. nitroso), ~ogrupo normal/a, PIV, ~eco, ~a distribuo
(—N = O), ~amino (de Gauss)
(kancerogeno) normoblast/o
noc/i (tr), PIV, (L. nocere = nostalgi/o, PIV, (Gr. nostein =
malutili, vundi, dolori), reveni hejmen, algos = doloro)
~iceptoro = receptoro sensitiva not/o-, (Gr. noton = dorso), ~kordo,
kontraŭ malutilaj impulsoj, ~mjelito
doloroj ka novnaskit/o, PIV
nod/o, PIV, ~a ritmo, atrioventrikla novokain/o, PIV
~o, limfo~o nozokomia infekto, enhospitala
nokardi/o, (L. Nocardia), genro de infekto
bakterio nozologi/o, (A. nosology, Gr. nosos
nokt/o, ~algio, ~alopio, ~oiobio, = malsano)
~oteruriĝo (A. night-terrors). nubekul/o, nubosimila malklaraĵo
~urio, ~a enurezo (de urino aŭ korneo)
nuda muso, senhara muso
nuk/o, PIV, ( L. nucha, F. nuque ), nupt/o, PIV, (L. nuptus =
~a, ~artrozo, ~doloro, geedziĝinta), geedziĝa festo,
malmol~o (~a rigideco) ~okvanto
nukle/o, PIV, ~a dividiĝo nutaci/o, PIV. (L. nutatio, A.
(kariokinezo), ~a magneta nutation), patologia
rezonado (NMR), ~a medicino, kapbalanciĝo
~ata acido, ~olo, ~oproteino, nutr/i (tr), PIV, ~a, ~ado, ~adisto,
~osomo, ~otido, ~ozido, ~aĵo, ~antino, ~a scienco, ~a
mono~ozo valoro, ~omanko, ~omedio (de
nulipar/a, ~ulino baklerioj), sub~o, mam~o,
super~o, apar~aĵo, ŝtop~i (tr)
(perforte engorĝigi ~aĵon)
O
obdukci/o, malnova termino de obez/a, PIV, (L. obesus =
aŭtopsio (precipe jurmedicina) korpulenta, grasega), ~eco (A.
obduraci/o, (A. obduracy), obesity)
obstineco objektlens/o, (de mikroskopo),
objektivo
objektiv/a, PIV, ~a rimptomo
oblat/o, PIV obtur/i (tr), PIV, (L. obturare), ~a
obliter/i (tr), (A. obliterate), ~a, ~o, ileuso, ~iteco
~ita obtuz/a, PIV, (A. obtuse, L.
oblikv/a, PIV, (L. obliquus, A. obtusus), ~a doloro, sono (ĉe
oblique), supera ~a muskolo (de perkuto)
la okulo) odont/o-, (Gr. odous, odontos =
oblong/a, PIV, ~a mjelo (medolo) dento), ~algio, ~ito, ~ologio, ~
obnubilaci/o, (L. obnubilare = omo
kovri), malklara stato de menso -odini/o, sfs, simila al "-algio", (Gr.
observ/i (tr), PIV, ~o, ~ado odyne = doloro), akr~o,
obsesi/o, (L. obsessio), deviga ideo stomak~o, torak~o ktp
obskur/a, PIV, ~eco oestr/o, PIV, ~a ciklo, ~adiolo,
obstakl/o PIV, (A. obstacle) ~ogeno, ~ono, ~iolo
obstetrik/o, ~a, PIV, (L. ofaz/o, (A. Gr. ophiasis, Gr. ophis =
obstetricare = asisti ĉe akuŝo) serpento)
obstip/o, (A. obstipation), habituala oftalm/o-, PIV, (Gr. ophthalmos =
~o okulo), ~a aŭ ~ika (nervo), ~ito,
obstrukc/o, PIV, ~i (tr), mal~i, ~oblenoieo, ~odinamografio,
naz~o, ~a anurio ~odinamometrio, ~ologio,
~omalacio, ~oplegio, ~oskopio, oksihemoglobin/o
~oskopo, ~otomio, ~otonometro oksitocin/o, hormono de hipofizo
oftec/o, (A. frequency, G. oksiur/o, PIV, (L. Oxyuris), ~iazo,
Haufigkeit) ~icido
okcipit/o, ~alo (~osto), PIV okso-, ~acido (ketoacido),
okluzi/o, PIV, (A. Occlusion) ~glutarato (ketoglutarato)
okronoz/o, (A. ochronosis, Gr. okul/o, PIV, ~angulo (ekstera,
ochros = flava) interna), ~bandaĝo, ~bulbo,
oksalat/o aŭ (pref) okzalato, ~a ~haro, ~kuracisto, ~lenso,
acido ~oĝira krizo (A. oculgyric
oksid/i (tr), ~o, ~ado, PIV, crisis), ~vitro, ~omotorio
kontraŭ~ilo, ne~ebla, per~o, (~omotora nervo), ~umi
hidrogenper~o (H2O2), ~anto, (palpebrumi), nud~e, talp~a
~azo, ~o-reduktazo (forte miopa), intra~a (premo)
oksifil/a, (A. oxyphilic) okult/a, PIV, (L. Occulus = kaŝita),
oksifobi/o, (Gr. oxys = akra) ~a sango
oksigen/o, PIV, kem. elemento(O), oleat/o, PIV, ~a acido (A. oleic
~i(tr), ~a ŝuldo (A. oxygen debt, acid)
fiz), ~azo, maksimuma ~- olekran/o, PIV, anat (L. olecranon)
enpreno, ~izo (A. oxygenation)
olfakt/o, PIV, (L. olfactus = flaro), oment/o, PIV, epiploo, granda
flarsento, ~a bulbo, nervo, (malgranda)
organo onanism/o, PIV
olig/o-, PIV, (Gr. oligos = ond/o, PIV, ~olongo, ultrakurt~a
malmulta), ~emio, ~ocitemio, (diatermio), ultrasona ~o
~odaktilio, ~odendioglio, ONKO-, (Gr. onkos = tumoro),
~odendrogliomo, ~odinamika ~gena, ~geno, ~grafo, ~lizo,
agado, oelemento, ~ofrenio, ~logio, ~logo, ~rnaviruso
~ogalakcio, ~ohidramnio, (onkogena RNA-viruso)
~omenoreo, ~omero, ~opepsio, onkocerk/o, PIV, (L. Onchocerca),
~upeptido, oplasmio, ~ozo
~osakarido, ~osialio, ONIĤ/O-, oniko-, (A. onycho-, G.
~ospermio, ~otrikio, onyx = ungo), ~odistrofio,
~ozoospermio, ~urio ~ofagio, ~ofimo (hipertrofio de
oliv/o, anat (cerba nukleo) ungo), ~ografo, ~oida, ~ito,
-olog/o, PIV, finaĵo de teknikaj ~ozo
vortoj, indikanta la specialiston: ((oophoro- v. ovario))
farmak~o, pat~o; ~io, psik~io opacit/o, (A. opacity), opakeco (de
((omfalo~ v. umbiliko~)) vitra korpo)
-omo, sfs, (Gr. -oma = tumoro)
opak/a, PIV, (L. opacus, A. opistotonus/o, (Gr. opisthen =
opaque), diafana, iugrade malantaŭen)
netralasanta lumon; ~eco opoterapi/o, (Gr. opos = suko), PIV
operaci/o, ~i (tr), PIV, ~anto, ~ato, opres/i (tr), tirane premegi; PIV
~ebla, ~ebleco, ~ejo, ~ito, -opsi/o, sfs, (Gr. opsis = vido,
post~a (flegado, kuracado), ~a aspekto), cian~o (A. cyanopsia,
faritaĵo cyanopia, blue vision)
operant/o, (A. operant), (termino pri opsin/o, proteina parto de jod~o,
behaviorismo) rod~o ka
operatora geno, (A. operator gene) opsomani/o, (Gr. opson = kuirita
operon/o, funkcia unuo de geno, kiu manĝajo)
kontrolas biosintezon de opsonin/o, (Gr. opsonein = prepari
proteino manĝaĵon)
((ophthalmo- v. oftalmo-)) opt/o, PIV, grekdevena scienca
opi/o, PIV, (Gr. opion, L. opium), vorto aŭ vortoelemento sig
~omanio, ~ato (A. opiate) "vido"; ~a (nervo), ~(ik)o-
-opi/o, sfs (Gr. ops = okulo, io = kineza, ~ometrio, ~ometro
simptomo), an~o, mi~o, optik/o, PIV, ~a aktiveco, antipodo,
presbi~o ktp denseco, izomero, nervo ( =
opta nervo), ~a organ/o, PIV, (Gr. organon =
lumomikroskopo, = isto instrumento), ~a, ~elo (ĉela),
optimum/o, PIV, ~a pH, ~ismo, ~izi, ~ogenezo,
temperaturo (de enzimo) ~oleptika, ~opreparaĵo,
orbikul/o, PIV, cirkla muskolo ~oterapio
(buŝa, okula) organik/a, PIV, ~a kemio, ne~a
orbit/o PIV peri~ito kemio, ~a kombinaĵo
ordinat/o, PIV, vertikala akso organism/o. PIV
(kontraŭabsciso) orgasm/o, PIV, (Gr. orgein = pasia)
orel/o, PIV, ~aŭriklo (~konko), orific/o, PIV, (L orifcium), ~o
~lobo, ekstera akustika meato, uretera, uretra, utera, vagina; v.
timpana membrano; meza ~o, ankaŭ "ostio"
aŭdaj ostetoj (inkudo, maleo, origin/o, PIV, ~a, ~i (ntr)
stapedo), aŭda tubo (Eustachi), original/a, PIV, ~aĵo, ~eco
intema ~o, ~bruo (~zumado, ORKID/O-, ( Gr. orchis = testiko ),
~zumoj), ~spegulo, ~vakso, ~algio, ~ito, ~ektomio, ~ocelo,
~tuboduŝo (G ~opeksio, ~optastio,
Tubeneinblasung), v. ankaŭ ~oepididimito
OT/O ornitin/o, aminoacido (membro de
urea ciklo)
ornitoz/o, (Gr. ornis, ornithos = oscil/i (ntr), PIV, (L. oscillare =
birdo) (A. ornithosis) svingiĝi), ~o, ~ado, ~ografo,
orofaring/o, (A. oropharynx), (L. ~oskopo
os, oris = buŝo) osmi/o, PIV, kein. elemento (Os)
orotat/o, ~a acido (Gr. oros = lakto- osmidroz/o, (Gr. osme = odoro,
plasmo) idros = ŝvito)
ORTO- (Gr. orthos = rekta, osm/ozo, PIV, (Gr. osmos = puŝo),
korekta), kem, , 1. (kontraŭ ~ometro, ~oreceptoro, ~oza
meta k para) ekz. ~dihidroksi- koncentriteco, ~a premo
benzeno; 2. (kontraŭ piro k ost/o, PIV, (Gr. osteon, L. os; ossa
meta), ekz. ~fosfato; 3. prf sig = ostoj), ~a, ~aro, ~eco, ~eto,
"normala", "rekta", ~diagiafo, ~igi, ~igado (A. ossifcation),
~doncio, ~droma (fiz), ~gnata, ~algio, ~artikito = ~artrito, ~ito,
~pedio, ~pnea, ~opsikiatrio, ~oblasto ~oborilo, ~ocikatro,
~stata (hipotensio, proteinurio) ~ocito, ~odermatopatio,
osazon/o, ozazono (PIV), (termino ~ohipertrofio,
en sukera kem) ~odismetamorfozo (feta),
osced/i (ntr), PIV, (L. oscitare, A. ~odisplazio, ~odistrofio, ~o ito,
yawn) ~ogena, ~ogenezo, ~oklasto,
~oklastomo, ~okondromatozo,
~ologio, ~omalacio, ~omedolo, uretera ~o, interna k ekstera
~omjelito, ~omedoloretikulozo, uretra ~o, vagina ~o ktp
~omjelodisplazio, ~opatio, OT/O-, PIV, ( Gr. otos = orelo),
~opetrozo, ~oporozo, ~algio (~odinio), ~obaropatio,
~opsatirozo, ~orompiĝo ~ito (ekstera, interna, meza)
(~rompo), ~orompiĝemo, ~olito, ~ologio, ~omikozo,
~osarkomo, ~osintezo, ~otomio, ~orinolaringologio, ~oreo,
~otomo (~tranĉilo), ŝlosil~o ~osklerozo, ~oskopo, ~otokseco
(klaviklo) (pro ŝtreptomicino) ov/o, PIV,
ostein/o, PIV, (A. ossein), malnova ~albumino, ~oblanko, ~odukto,
termino pri organika ~ogenezo, ~omucino,
komponanto de osto. ~omukoido
osteo-, (Gr. osteon = osto), uzebta oval/a, PIV, elipsoida, ~ocitozo, ~a
anstataŭ "osto-" ~mjelito = fenestro (vestibla fenestro de
ostomedolito a& ostomjelito orelo), ~a forameno, ~a foso (de
osteopat/o, PIV, (evitinda), koio)
kiropraktikisto ovari/o PIV. (L. ovarium ), ~a,
osti/o, (L ostium = buŝo, orifico), ~algio, ~ektomio, ~ilo, ~ocelo,
abdomena ~o (de utera tubo), ~ocentezo, ~oreksio; ~a kisto,
utera ~o (de tubo), utera ~o,
kistomo, teratomo; par~a kisto, "sukero", ekz. glukozo; 3. en
par~o (G. Nebeneierstock) neorganika kem, ekz. feroza
ovol/o, PIV, ~a, ~ado, ~falo (A. klorido (v. "fero")
ovulat(on), ~forma ozen/o, PIV, (A. ozena, ozaena, Gr.
-oz/o, PIV, sfs uzata en diversaj oze = malbonodoro),
sencoj: 1. egalas al la angla "- (nazmalsano)
osis", sig "malsano", "kondiĉo", ozon/o, PIV, (A. ozone, Gr ozein =
ekz. acidozo; 2. egalas al la odori), O3, ~olizo (kem)
angla aŭ alilingva "-ose", sig
P
((pace-maker v. pejsmejkro = palat/o, PIV, (L. palatum), ~a velo,
kardiostimulatoro ~ito, ~oskizo, mola k malmola
((paĥi-v. paki- )) ~o
paki-, PIV, (Gr. pachys = dika), paliativ/o, PIV, (A. paliative), ~a
~blefarozo, ~bronkito, terapio
~daktilio, ~menio(~dermo, palilali/o, (Gr. palin = ripete, lalein
~dermio), ~meningo, = babili, A. L. ~a, paliphrasia)
~meningito, ~metro, ~pleŭrito palium/o, PIV, (A. pallium =
pal/a, ~iĝo (de vizaĝo) mantelo), cerebra kortekso
palmitat/o, PIV, ~a acido panarici/o, paronifiio, PIV, (A.
palmitoleat/o, grasacido, ~a acido paronychia Gr. para = ĉirkaŭ,
palp/i (tr), PLV, (L. palpare, A. najbare de, onyx = ungo)
patp), ~ado, dumana ~ado panikl/o, PIV, (L. panniculus),
palpebr/o, PIV, (L. ~a), ~a, ~ito, grasa ~o, karna ~o, ~ito
~umi (ntr) pankreat/o, PIV, ~a, (Gr. pan = tuta,
palpitaci/o, PIV, (L. palpitatio) kreas = karno), ~ito, ~a suko,
pampinoform/a, (L. pampinus = ~ektomio, ~ino, ~olipazo
planta ĉiro), ~a plekso (L plexus pankreozimin/o, (intesta hormono),
pampiniformis) = kolecistokinino
PAN-, prf (Gr. pan, pantos = tuta), pans/i (tr), PIV, (F. panser), purigi
~arteriito, ~artrito, ~atrofio, vundon k bandaĝi ktp, ~aĵo
~citopenio, ~demio, ~encefalito, pantofobi/o, (Gr. pan = ĉio), fobio
~kardiito, ~oftalmio, kontraŭ ĉio
~medoloftizo, ~medolopatio, pantotenat/o, ~a acido (A.
~mjelozo, ~ostito, ~otito, pantothenic acid)
~plegio, ~sinusito panus/o, PIV, (L. pannus = peco de
panace/o, PIV, (Cr. panakeia, A. tuko), alergia, fliktena, karneca,
panacea) trakoma, seka ~o, ring~o
papaverin/o, PIV
paper/a, ~a kromatografio, ~ahemofilio, ~ahepatito,
elektroforezo ~akeratozo, ~akinezio, ~akolio,
papil/o, PIV, (L. papilla = A. ~akortika (areo de limfonodo),
nipple), ~o hara, inciziva, langa, ~alakso, ~alalio, ~alergia,
mama, oplika, rena, saliva; ~alizo, ~alogio, ~alogismo,
~omo, ~omozo, ~ito, kongesta ~amagneta, ~amedicina,
~o (de okulo) ~ametro, ~ametrito, ~amimio,
papir/o, PIV, (scienca mallongigo ~a-aminobenzoata acido
de papiruso), ~eca lameno (PABA), ~a-aminosalicilata
papul/o, PIV, (L. papula = akno k acido (PAS), ~amioklonio,
similaĵoj) ~amiotonio, ~amnezio, ~anaza
PAR/A-, prf, uzata en diversaj (kavo), ~anefrito, ~anoida,
sencoj sig: "malnorma, tra, ~anojo, ~anomio, ~apertuso,
najbara, akcesora, ĉirkaŭ" ~aplegio, ~aproteinemio,
~abiozo, ~abulio, ~acentezo, ~aprostatito, ~apsoriazo,
~adentozo, ~adenito, ~adoksa, ~aritmio, ~asimpata (nerva
~adoksa dormo (REM-dormo), sistemo), ~asimpatolitiko,
~aepilepsio, ~afazio, ~afimozo, ~asinusito, ~aspasmo, ~atifo,
~afrenio, ~agangliomo, ~atiroido, ~athormono,
~agrafio, ~agramatismo,
~enkimo, ~entera/a, ~eslezio, parol/i (ntr), naz~i, ~tumulto
~oksisma, ~oreksio, ~osmio paroniĥi/o, (A. paronychia),
par/o, ~a elektronoj; ~a (ne~a) inflamo, ĉirkaŭ la ungo(j),
nombro ~para, (L. parere = panaricio parotid/o, PIV, (A.
naski, A. ~parous), unu (du, tri parotid), ~ito
multo)~ part/o, PIV, (L. pars, partes), ~a
paragonim/o, (ekz. Paragonimus (premo de gaso), ~a surdeco,
Westermaniazo) ~eto, ~igo (de krom osomoj ĉe
parakokcidiomikoz/o ĉeldividiĝo)
parez/o, PIV, (Gr. paresis = A. parlenogenez/o, PIV, (Gr. partenos
relaxation) = virgulino)
pariet/o, PIV, (L. paries = muro), partikl/o, PIV, (L. particula =
~osto(~alo), ~a ĉelo (de parteto, A. particle ), elementa
stomako) ~o (ekz. elektrono, protono,
parkinson/a, PIV, ~a sindromo, neŭtrono ka). En fiziko ĝi havas
~ismo, pseŭdo~a ankaŭ alian sencon (punkto
parodontoz/o, paradentozo nehavanta dimension). ~
(malsana stato de histoj ĉirkaŭ pasaĝ/o rtg~o nutraĵ~o
dento aŭ dentoj) pasiflor/o PIV, (L. Passiflora)
paroksism/o, PIV
paspalism/o, toksiĝo pro semoj de patolog/o, PIV, ~io, ~ia, kosmo~io
"Paspalum scrobiculatum" PCB, (A. polychlorinated biphenil),
pasteŭrel/o, (L. Pasteurella) poliklorizita bifenilo
pasteŭriz/i (tr), PIV, (Pasteur, PCFU, tribĉeloj sangaj, cirkulantaj
Louis: franca biologo), ~acio en periferia sango, versimile
pastoz/a, pasta, edema (ekz. ĉe subpopulacio de CFU.
tronutritaj infanoj, malplirezistaj pederasti/o, PIV, (Gr. pais = knabo,
kontraŭ infektoj) erastes = amanto), ~ulo
paŝ/i (ntr), PIV, ~ado (irmaniero, A. pediatr/o, ~io, PIV (Gr. pais, paidos
gait, G. Gang), anasa, ataksia, = infano)
cerebela, pareza, spasma ~ado pedik/o, PIV, (L. pediculus, A.
patagi/o, (A. patagium, Gr. Louse)
plerygion = flugilo) pedikuloz/o (A. pediculosis)
patel/o, PIV, ~a reflekso pedofili/o, (Gr. pais, paidos =
patogen/a, PIV, ~ezo, (Gr. patos = infano)
malsano) pedofobi/o
patognomi/o, (Gr. pathos+gnome; pedunkl/o, PIV, (L. pedunculus),
A. pathognomy) cerebra, cerebela ~o
patognomoni/a, (Gr.
pathos+gnomonikos)
pejsmejkr/o, (A. pace maker ), pendŝirmil/o, (rtg)
kardio~ stimulatoro, kor- penetr/i (tr, ntr), PIV, (L.
ritmigilo pektin/o, PIV penetratum), ~ebla, ~ema, ~o,
pektine/o, PIV, (L. pecten = ~ado, tra~i, duon~ebla
kombilo), (m. pectineus) pentoz/o, PIV, ~ano (arabano,
pektoral/o, PIV, (L. pectus = ksilano ka), ~urio, ~fosfata
brusto), (m. pectoralis major, ciklo
minor) penicilin/o PIV
pektoriloki/o, (A. pectoriloquy = penis/o, PIV, ~ito, ~ingo (portata de
brusto+paroli) primitivuloj)
pelagr/o, PIV, (itale pelle = haŭto, pepsin/o, PIV ~ogeno
agro = malglata), ~oida peptid/o, PIV, ~azo. ~oglikano, ~a
pelioz/o, (Gr. pelios = A. livid), (A. ligo
peliosis = purpurao) pepton/o, PIV peptostreptokoklo
peloid/o, ŝlimo-simila aĵo, (Gr. peracetat/o, ~a acido (A. peracetic
pelos = ŝlimo) acid, CH3COOOH)
pelv/o, PIV, ~a, ~eto, ~imetro, percepl/o, PIV, ~i(tr), ~ado, ~aĵo
~imetrio, ~ografio, rena ~eto ~ebla
pemfig/o, PIV, (A. pemphigus, perfor/i (tr), PIV, ~ado, ~iĝo ~anta
Gr. pemphix = haŭta veziko) ulcero
perfuz/i(tr), PIV ~o (A. perfusion) ~proktito (Gr. proktos = anuso),
pergamen/o, PIV, ~kraketo (A. ~tendenito, ~toneo, ~toneito,
parchment crepitation), ~a ~tonsilito, ~vejnito
papero (A. parchment paper G. perine/o, PIV (Gr. perinaion),
Pergamentpapier) ~orafio (A. ~orrhaphy),
perhidrol/o, PIV, komerca nomo de ~orupturo ~otomio
H2O2-solvaĵo (30%-a) period/o, PIV, ~a lego, tabelo (A.
PERI-, prf, (Gr. peri = ĉirkaiŭ), periodic law table)
~adenito, ~angiito, ~anusa peristalt/o, ~a, anti~a, PIV, (A.
(absceso), ~aortito, ~apika, pelistalsis)
~arteriito (nodeca), ~artikito, peristol/o (A. peristole)
~centra, ~feria (nervo, perkut/i(tr) PIV, (L. percutere), ~o
sangovazo ka), ~flebito, ~ado,
~fokusa, ~gastrito, ~kardio, perl/o, PIV, ~omalsano (A. pearl
~kardiito, ~kojlo, ~kojlito, disease, G. Perlsucht) = bova
~kondro, ~kondrito, ~ korneo, tuberkulozo
~korneito, ~kolecistito, ~limfo perleĉ/o, PIV (F. perleche), kontaĝa
(de interna orelo), ~metro (por fendeto ĉe lipangulo
testi vidkampon), ~nefrito, permanent/a, PIV, ~a dento
~natala ~natologio, ~odontito, (kontraŭ laktodento)
permeabl/a, PIV, ~eco peroral/a, pref. perbuŝa aŭ trabuŝa,
permesita rapideco de rtg radiado (L. per = tra; oris = buŝo)
permutit/o, PIV, adsorbilo (jono- persekutmani/o, PIV
interŝanĝilo) perseveraci/o, (A. perseveration)
perni/o(L), PIV, frostosvelo, persist/i (ntr) PIV
frostabsceso (A. chilblain, perspir/i (ntr), PIV, ~ado nesentebla
~osis) ~ado
pernicioz/a, PIV, (L. perniciosus) persvad/o ~i (tr), PIV (A. persuade)
~e anemio pertubaci/o, (A. Pertubation, G.
peroksid/o, PIV, hidrogena ~o Tubendurchblasung)
(H2O2), lipid~o, ~azo, hidro~o perturb/o, PIV, ~i (tr), glut~o,
(de lipido) stomak~o, nutra ~o
peroksisom/o, enĉela organelo pertus/o, (L. pertussis, per = forta,
enhavanta diversajn tussis = tuso)
oksidoreduktezojn. perversi/o, PIV, (L. per = tra, versio
peromeli/o, (Gr. peios = ksipligita, = turniĝo), seksa ~o, ~eco, ~io,
melos = membroj), denaska ~iulo
misformiĝo de gambo (A. pesari/o, PIV, (L pessarium)
peromelia) pes/i (tr), ~ilo, PIV, aŭtomata ~ilo
pest/o, PIV
pentia/o, PIV, (eta haŭta hemongio) pigment/o, PIV, (L. pigmentum), ~i
peteĥi/o, (A. L. petechia) (tr), ~a degenerado (de retino)
petri/o, Br. vitra skatolo (aŭ pigopag/o, (G. L. pygopagus, Gr.
pelveto) de Petri pyge = gluteo, pagos = fiksita
petrosit/o, (L. peuositis, G. aĵo), (A. duobla monstro, G.
Pyramidenspitzeneiterong) Doppelmissbildung)
pH, PIV, pH = log[H+] piknolepsi/o, piknoepilepsio, (Gr.
piamatr/o, PIV, (L. pia mater = pyknos = ofta, dika)
ĝentila patrino), cerba ~o, spina piknometr/o, PIV, (Gr. pyknon =
~o dika), mezuraparato de specifa
PFC, (A. plaque-forming cell) pezo de likvaĵo
PFU, (A. plaquo-forming unit) piknoz/o, (A. pyknosis aŭ pycnosis)
pied/o, PIV, bul~o (L. pes varus), pikrat/o, ~a acido (A. picric acid),
ĉeval~o (A. horsefoot, L. talipes PIV
equinus), palm~a, plat~o, ~ingo pikrotoksin/o, (Gr. pikros = amara)
(stapedo, osteto en la mezorelo) pilokarpin/o, PIV
piel/o, PIV, (Gr. pyelos = pelvo), pilol/o, PIV, buleto-forma
ofte uzata en kunmetita vorto; medikamento, suker~o
~ito, ~ocistito, ~ografio, pilor/o, PIV, (Gr. pyloros, L.
~onefrito, ~oureterografio pylorus), ~spasmo, ~stenozo
pineal/a, PIV, ~a korpo, (L, pinea = piramidal/o, PIV, v. "triketro"(os
pinkonuso) triquetrum)
pink-morbo, akrodinia eritemo piramidon/o, PIV, antifebra drogo
pinocitoz/o, (Gr. pin = trinki, kytos piran/o, PIV, ~ozo, ~ozido (A.
= ĉelo) pyranoside)
pinset/o, pinĉilo (F. pincctte) piridoks/ino, PIV, vitamino B6
pinta/o, v. "karato" (inkluzive de ~alo k ~amino)
PIO-, PIV, (Gr. pyon = puso), pirimidin/o, ~bazo
~artrozo, ~bacilozo, ~celo, pirofosfat/o, PIV, ~a acido
~cianino, ~dermio, (pi)emio, (H4P2O7), ~azo
~gena, ~kolpo, ~ktanino, pirogajl/o, PIV, (A. pyrogallol)
~metro, ~nefrito, ~nefrozo, pirogen/o, (Gr. pyr = fajro, gen =
~perikardio, ~perikardiito, produkti), ~a
~pneŭmotorako, ~reo, pirokatetin/o, (A. pyrocatechin)
~salpingito, ~spermio, ~torako pirol/o, PIV, (A. pyrrok), kem.
pipet/o, PIV, ~i (tr), (A. pipet, ~idino
pipette) piromani/o, (A. pyromania)
piramid/o, anat, ~a trakto, ekstra~a pirometr/o. PIV, (A. pyrometer)
trakto piroterapi/o, (A. pyrotherapy)
pirotik/o anti~o kontraŭ~o
piroz/o, PIV, (A, Gr. pyroms = pituitari/o, PIV, hipofizo, ~a
bruligo, A. burninging) glando, hiper~o, hipo~smo
piruvat/o, ~a acido (d. pyruvic acid) pituitrin/o, PIV
pis/i (ntr), PIV, lit~ado, ~poto piuri/o, (A. pyuria)
pist/i (tr), PIV, ~ado, ~aĵo, ~ilo (A. pizoform/a, PIV, a osto (de karpeo,
pestle), ~ujo os pisiforme)
pitekantrop/o, PIV placeb/o, PIV (L)
pitiat/a, PIV, (A. pithiatic), ~a placent/o, PIV, (A. L. ~a = plata
malsano, perturbo, ~ismo kuko), ~ito, ~ografio, frutempa
pitiriaz/o, PIV, (Gr. pityron = ~a separiĝo
brano), ~o diverskolora, plak/o, PIV, ateroma ~o, denta ~o,
graseca, bara, kapa, langa, ~oformanta ĉelo
likensimila, nigra, ronda, pland/o, PIV, ~a arko (L arcun
rozkolora, ruĝa, seka, simpla plantarin)
vulgara planimetr/o, PIV, (L. planus =
pitirospor/o, (Gr. Pityrosporum), plata), pref. planometro
genro de fungo plankton/o, PIV
pitresin/o, vazopresino (hormono planum/o, PIV, (L. planus = plata),
de hipofizo) plata osto
pituit/o, PIV
plasm/o, PIV, ~a ĉelo (~ocito), (polmo), fin~o (A. end-plale,
~ocitomo, ~oferezo, ~alogeno, fiz), ~aĵo (F. plateau)
~okino (A. plasmoquin), platen/o, PIV, kem. ekmento (Pt)
sango~o, ~olizo, ~optizo, ~a platism/o, PIV, (m. platysma)
membrano platibazi/o, (A. platybasla)
plasmid/o, eksternuklea geno -plazi/o, PIV, sfs (Gr. plasis =
(parageno) formado), hiper~o, hipo~o,
plasmin/o, fibrinolizino, ~ogeno neo~o
plasmodi/o, PIV -plegi/o, sfs (Gr. plege = paralizo),
plastid/o, organelo en plantoĉelo hemi~o, oftalmo~o, pare~o ktp.
plasti/o, PIV, (Gr, plasso = formi), pleks/o, PIV, anat (L. plexus),
~a, rino~o, torako~o, ~a korioida ~o
kirurgio, ~a operacio plesimetr/o, (Gr. plesso = bati, A.
plastr/o, PIV, (A. plaster, L. pleuimeter aŭ plexometer)
emplastrum) pletor/o, PIV, (A. L. plethora; Gr.
plat/o, PIV, ~piedo (A. flat foot, G. plethor =pleneco)
Plattfuss), mukoza ~o ĉe pleŭr/o, PIV, (Gr. pleura = ripo),
sifilisulo (kondilomo ~a), ~a ~a, ~algio (~odinio), ~ito, ~a
epitelo, vertebro; man~o kaluso (G. Heuraschwarte)
plik/o, PIV, (L. plica), en anat uzata PNEŬMON/O, PIV, (Gr. pneumon
en diversaj kazoj. = pulmo), ~ektomio, ~io (~ito),
plomb/o, ~i (tr), PIV ~okoniozo, ~olitiazo, ~olizo,
plumb/o PIV, kem. elemento (Pb), ~ologio, ~okirurgio, ~omikozo,
~a anemio, ~a koliko, ~a linio ~omoniliazo
(A. lead line, G. Bleisaum), poo/o, PIV, (A. potion, L. potio),
~ismo likva medikamento
plur~, PIV. prf, ~cikla (A podagr/o, PIV, (Gr. podos = piedo,
polycyklic), ~valenta agra = atako; A gout, F.
plurpotenca sanga tribĉelo, (A. podagre), ~a atako, ~a tofo
colony-forming units, CFU) -poez/o, sfs (A. ~poiesis, Gr. poiein
plutoni/o, PIV, kem. elemento (Pu) = formi), eritro~o, kole~o,
PNEŬM/O-, (Gr. pneuma = aero), urato~o, urino~o
~atozo, ~aturio, ~ogastra, poikilo-, (Gr. poikilos = varia),
~ogastrogcafio, ~okoko, ~cito, ~citozo, ~dentozo (A.
~operikardiito, ~operitoneo, mottled enamel), ~dermo,
~opielografio, ~oretroperitoneo, ~terma animalo (malvarmsanga
~otorako, ~oreno (A. animalo)
pneumoren) pojn/o, PIV, (F. poignet) manradiko
poks/o, PIV, bova ~o aŭ kaŭ~o
polakisuri/o, polakiurio, (Gr. ~morfa, ~morfonuklea,
pollakis = ofte) ~neŭrito, ~nuklea, ~nukleotido,
polar/a, PIV, ~eco (A. polarity), ~orkismo, ~peptido,
~izi (tr), ~izita lumo ( A. ~peptidazo; ~pneo,
polarized light), ~radikuloneŭrito, ~sakarido,
~izaciomikroskopo, ~izilo (A. ~ploida (A polyptoidy ),
polarizer), ~ografio, ~oskopo ~sinusito, ~somo (ergosomo,
poleks/o, PIV, (L. pollex), mana ~ribosomo), ~spermio, ~urio,
dikfingro, ~osuĉado ~ogena ~valenta
polen/o, PIV, ~alergio, ~ozo (A. polio, PIV, ~mjelito, ~viruso
pollenosis) polioma viruso, (A. polyoma v.)
POLI-, PIV, prf (Gr. polys = multa, viruso de parotida tumoro de
multobla), ~amino, ~artrito, muso ka.
~citemio, ~daktilio, ~dipsio, polip/o, PIV, (L. polypus), ~ozo
~eno (kombinaĵo kun pluraj polm/o, PIV, (L. palm), manplato
duoblaj ligoj), ~fagio, poluci/o, PIV, (L. pollucio),
~falangismo, ~hidramnio, atmosfera ~o, nokta ~o
~hidroksila (alkololo), ~kliniko, polus/o, (L), PIV
~mastio, ~menoreo, ~meriĝo polv/o, PIV, (hispane, polvo; itale,
(A. polymerization), ~mero, polvere), ~ometro, sen~igi
pont/o, anat (L. pons cerebelli) pornograf/o, PIV, (Gr. porne =
poplit/o, PIV, (L. poples), prostitutino), ~io, ~omanio
genukavo (~a kavo), ~a pornolali/o,
muskolo (m. popliteus) porocefal/o, (parazito)
populaci/o, PIV porokeratoz/o, (Gr. poros = poro)
por/o, PIV, (Gr. poros; L. porus), port/i(tr), PIV, ~anto (A. carrier; G.
~eco (A. porosity), ~encefafio Trager)
porci/o, PIV, (A. porĜon, ration), POST-, PIV prf (L-devena),
~umi (tr) ~akuŝa, ~ganglia (nervofibro),
pord/o, PIV, (ĉefe pri hepata ~infarkta sindromo, ~kastracia
pordo), ~a vejno (A. portal sindromo, ~komocia, ~malsana,
vein), ~a hipertensio ~manĝa (A. ~prandial), ~morta
porfin/o, bk ekzameno (kadavroekzameno),
porfiri/o, (A. porphyria) ~naskaĵo (placento), ~operacia,
porfirin/o, hemato~o, kopro~o, ~radiada, ~transfuza, ~tromboza
proto~o, ~urio ktp.
porfuopsin/o, (A. porphyropsin, bk) postit/o, (A. posthitis; Gr. posthe =
poriomani/o, (Gr. poreia = paŝado, prepucio), balano~o
vojaĝo) potenc/o, PIV, (A. potency, L.
potentia = forto), ~a
potencial/o, PIV, (A. potential), ~a precipit/i(tr), PIV, ~aĵo, ~iĝi, ~ita
energio, ~ diferenco pregnan/diolo, ~triolo
potenciometr/o, PIV prem/i(tr), PIV, ~doloro,
pozici/o, PIV, ~a drenado ( A. ~receptoro, puls~o, sango~o
positional drainage) prepar/i (tr), PIV, ~a, ~aĵo
pozitron/o, (pozitono laŭ PIV) prepuci/o, PIV, (A. prepuce, L.
pozitiv/a, ~a fidbako praeputium)
praktik/o, ~a, ~i (tr), ~ado, ~isto, presbiop/a, PIV, (Gr. presbys =
~eco, PIV maljunulo, ops = okulo)
PRE-, PIV, (L. prae, Gr. pro), presbiakuz/o, (A. presbyacusia,
internacia prf, uzata en sciencaj presbycousis, Gr. akousis =
nomoj k sig. "tempe antaŭ" aŭ aŭdo)
"anoncanta"; ~albumino, presbiofreni/o, (A. presbyophrenia,
~blastomatozo, ~diabeta, phren = animo)
~dispozicio, ~gangliona, prevent/i (tr), PIV, ~a medicino,
~kancera, ~kancerozo, ~ilo, ~orio
~klimakso, ~kursoro (A. prezent/i (tr), PIV, ~iĝi, ~iĝo (G.
precursor), ~menstrua (tensio), Lage) (de feto en utero), puga -o
~medikacio, ~molaro, ~morba, (en akuŝo)
~morta, ~operacia
priapism/o, (Gr. priapus = peniso), produkt/i (tr), ~a, ~o, ~ado, ~aĵo
daŭra erektiĝo de peniso (metabola)
primar/a, PIV, ~a zorgo (flego) (A. proenzim/o, (A. proenzyme, G.
primary care), ~a infekto, ~a Proferment)
foliklo (A. primordial follicle) proeritroblast/o
primat/o PIV, (L. primus = unua) profesi/o, PIV, ~a malsano (A.
primipar/a, ~eco (A. primiparity, L. occupational disease)
parere = naski) profilakt/i (tr), PIV, = preventi,
priservej/o, (rtg), apartigita ejo, de ~iko, ~ika procedo, rimedo
kie oni priservas (ekz. rivelejo profund/a, PIV, ~oterapio, ~odozo,
ktp). ~a sento
probakteriofag/o, profago progeri/o, (A. progeria)
proced/i (ntr), PIV, ~o (Aprocess), progesteron/o, PIV
~uro prognat/a, PIV, (A. prognathic, Gr.
proces/o, 1. anat (L. processus), 2. gnatos = makzelo), ~ismo
= procezo (natura sinsekvo de prognoz/o, ~i (tr), PIV
fenomenoj) progresiv/a, PIV, ~a muskola
prodrom/o, PIV, (A. prodrome, Gr. distrofio
prodromos) prohib/i (tr), PIV, (L. prohibeo),
malpermesi, ~icio
projekci/o, ~i (tr), dekstra, oblikva prolin/o, PIV, hidroksi~o
~o (rtg) promegakariocit/o
proksim/a, PIV, ~ala (anat, L. promjelocit/o
proksimus = plej proksima) prominenc/o, PIV, anat; ( L.
PROKT/O-, (Gr. prottos = anuso), prominentia, elstaraĵo)
en kunmetitaj vortoj sig "anuso" promontor/o, PIV, anat; timpana,
aŭ rektumo"; ~ito, ~ektomio, sakra ~o
~ocelo, ~oklizo, okojlito, promoci/i (tr), PIV, ~o, ~anta
~odinio, ~ologio, ~oparalizo, faktoro (A. promoting factor)
~oplastio, ~oplegio, ~optozo, pron/i(tr), PIV, ~ado, = atoro,
~oragio, ~orafio, ~oskopio, kvadrata ~atoro (L. m. pronator
~otomio quadratus)
prolaktin/o, PIV, ~liberiga hormono propag/i (tr), PIV, ~ado, ~iĝi
prolamin/o, speco de proteino propionat/o PIV, ~a acido
prolan/o. PIV, malnova termino, ~o (CH3CH2COOH)
A = FSH, ~o B = IĈSH aŭ LH propolis/o, PIV, (A. propolis)
prolaps/o, PIV, (L. prolapsus = proporci/o, PIV
falo), ptozo; anusa, rektuma, propriocept/i (tr), PIV, ~a (A. ~ive).
utera, vagina ~o ~ado, ~oro (propra receptoro,
prolifer/i (ntr), PIV, ~ado, ~ema
sensorunuo, nerva fino en protamin/o, PIV, unu de simplaj
muskoloj k tendenoj) proteinoj
proptoz/o, ekzoftalmo protein/o, PIV, ~azo, ~opoento (A.
proputa/i (tr), PIV, ~a, ~o (A. ~score, nut), ~urio
proputsion) proteoglikan/o, nova esprimo de
prosektor/o, PIV, ~i (tr) "mukoproteino".
prostaciklin/o, PGI2 (prostaglandino proteoliz/o, PIV, hidrolizo de
I2) proteino, ~a enzimo
prostaglandin/o proteŭs/o
prostanoat/o, ~a acido (A. protez/o, PIV, denta, krura ~o (Gr.
prostanoic acid) prothesis)
prostat/o, PIV, ~a hipertrofio, PROTO-, PIV, grekdevena
~ektomio, ~ito, ~ismo, internacia, neoficiala prf, sig:
~ografio, ~oreo "unua". ~diasto/o, ~plasmo,
prostet/a, PIV, kem, ~a grupo (A. ~plasto, ~porfirino, ~trofia,
prosthetic group) ~zoo
prostitu/i (ntr), PIV, ~o, ~isto, proton/o, PIV
~istino protrombin/o
prostraci/o, PIV, (A. prostration) protrud/a, PIV, ~eco, ~aj okuloj
protuberanc/o, PIV, anat (L. ~leŭkemio, ~manio,
protuberantia), okcipitala ~o ~membrano, ~miopio,
provitamin/o, ~o A = karotenoj ~neŭrastenio, ~neŭrito
provok/i (tr), PIV, ~ado (A hipermetropa, ~pelado (A.
provocation) pseudopelade,
prozencefal/o, (A. prosencephalon) alopeciacicalrisata), ~sklerozo,
prurig/o. PIV. (A. L.) ~uridino (bk)
prurit/o, PIV, (L. prurire = juki) pseŭdomonas/o
psamom/o, kalkita tumoro, (A. PSIK/O, PIV, (Gr. psyche = animo,
psammoma, Gr. psammos = spirito, menso), ~a (forto,
sablo) difekto), ~astenio, ~edelismo,
pselism/o, dislalio, (A. psellism) ~iatcio, ~iatro, ~oanalisto,
PSEŬDO-, PIV, neoficiala, teknika ~oanalizo, ~odramo,
prf. sig: "falsa", "neaŭtentika". ~odiagnostiko, ~ofiziologio,
~artiko, ~artrozo, ~cisto, ~okirurgio, ~ologio, ~ologo,
~demenco, ~ekzoftalmio, ~omimetiko, ~opatio, ~opato,
~fluktuado, ~globulino, ~osomata, ~somatozo,
~hermafrodito, ~hipertrofio, ~otekniko, ~oterapio, ~ozo
~fiolero (infana), ~kila (A. psikrometr/o, PIV, (Gr. psychros =
pseudochylous), ~trupo, malvarma), aparato por mezuri
humidecon, (speco de pteroilglutamat/o, ~a acido (folata
higrometro) acido)
psitakism/o, PIV, (Gr. psittakos = ptialin/o, (ankaŭ ptialazo laŭ PIV),
papago), senvola ripelado de la (Gr. ptyalon = salivo)
lasteaŭdita silabo. ptialism/o, troa salivado ( A.
psitakoz/o, PIV, infekta malsano ptyalism, salivation )
(A. parrot fever) ptomain/o, PIV, (Gr. ptoma =
psoas/o, (L), ~o malora k minora kadavro)
(granda k eta ~o, PIV) ptoz/o, PIV, (Gr. ptosis = falo),
psoit/o, intlamo de granda psoaso. gastro~o, rena ~o
psoriaz/o, PIV, (Gr. psora = juko) pub/o, PIV, ~haro, ~a monto
PTA, (Aplasma thromboplastin (monto de Venuso), ~a osto, ~a
antecedent), faktoro XI de sanga pediko (ftiro), ~a simfizo, ~lipo
koaguliĝo (granda, eta)
PTC, (A, plasma thromboplastin puber/a, PIV, ~eco (A. puberty)
component), faktoro IX de pubi/o, PIV, (L. os pubis), ~otomio
sanga koaguliĝo publik/a, PIV, ~a higieno
pteridin/o, kem. subslanco (bk) pudend/o, PIV, ~a arterio, nervo,
pterigi/o, (Gr. pterypon = Pugilo) vejno
pueril/a, (L. puer = infano), ~a pulvor/u, PIV, (L. pulvis), ~a, ~eco,
parolo, ~eco (~ismo) ~igi
puerper/a, PIV, ~a febro punkci/i (tr), PIV, ~o
pugn/o, PIV, ~igi (manon) punkt/o, PIV, (L. punctum), ~i (tr),
PULM/O, PIV, ~a, ~ektomio, ~ito, fando~o, fora ~o (malproksima
~okapacito, ~okoniozo, ~o), nul~o, proksima ~o,
~osilikozo; ~a apikito, kancero, konverĝa ~o, larma ~o
tuberkulozo ktp punktur/o, PIV, ( L. punctura),
pulp/o, PIV, (L. pulpa = karno), ~a, akvo~o, elektro~o, nadlo~o
~ito (denta), blanka, ruĝa ~o (de (aku~o), abdomena ~o, dialieta
lieno) ~o (A. diabetic puncture, G.
puls/o, PIV, (L. pulsare = bati), ~a, Zuckerstich), lumba ~o
~i (ntr), ~a premo, alternanta pupil/o, PIV, ~a distanco
~o, ~obato, ~ado, paradoksa ~o, purin/o, ~bazo (adenino, guanino
kvar~a rtg aparato (plifrue, ktp)
kvarklapa) purpur/o, PIV, ~a, ~aĵo (rodopsino)
pultace/a, PIV, (A. pultaceous, Gr. purpura/o, PIV, plejofte punktforma
poltos = griaĵo), ~a eksudaĵo, haŭta hemoragio. 2 Nomo de
~aj anginoj diversaj sindromoj, kies
karakteriza lezo estas la ~o. putamen/o, anat (L. putamen)
infekta, ekzantema ~o putr/i (ntr), PIV, (L. puter = putra),
pus/o, PIV, (L. pus), ~i (ntr), ~a ~a, ~ado, ~o, ~iga (A.
urino, ~ado, ~korpusklo putrefactive), ~ema, kontraŭ~a
pustul/o, PIV, (A. pustule), ~a, putrescin/o, dekarboksitprodukto de
~ozo ornitino
R
rabi/o, PIV, (A. rabies, L. rabere = onda, transruĝa, transviola),
furiozi), hidrofobio, ~a, ~ulo, ~atoro, alfa~oj, beta-~oj, gama-
kontraŭ~a ~oj, iks-oj (X-oj, rentgenaj ~oj,
racem/a, PIV, (L. racemus = kanal~oj, katod~oj, sun~o;
grapolo de vinberoj), kem, ~aĵo, ~aktiva, ~oaŭtografio, ~ografi
~azo, ~a kombinaĵo, ~igo (tr), ~ografio (rekta, nerekta),
racional/a, PIV, ~ismo, ~igo, ~a ~ogramo, ~oimunomezurado,
formulo (kem, A. rational ~oizotopo, ~okemio, ~ologio,
formula) ~ologo, ~orezista, ~osentema.
radi/o, PIV, ~a, ~i (ntr), ~adi (ntr), ~oskopio, ~oterapio
~ado (fluoreska, korpuskla,
kosma, nedependa, normala,
radiaci/o, PIV, nomo de pluraj rafe/o, PIV, (A. Gr. raphe), anat, ~o
nervaj traktusoj. akustika, de faringo, lango, perineo,
optika ~o skroto, vango
radial/a, PIV rafin/i (tr), PIV, kem, plipurigi, ~i
radik/o, PIV, ~o de dento, ungo, sukeron, petrolon ktp, ~ado,
haro; naz~o, man~o ~aĵo
radikal/a, PIV, ~a operacio, terapio; rafinoz/o, PIV, (A. raffinose),
kem, ~o ~atomgrupo, libera ~o trisakarido
radikl/o, PIV, radiko de krania aŭ ragad/o, (Gr. chagas, pl. rhagades;
spina nervo, antaŭa (malantaŭa) G. Rhagade)
~o, ~a paralizo, ~ito, poli~ita rajdoterapio, terapio per rajdado
neŭrito raki/o, PIV, anat ( Gr. rhachis =
radium/o, PIV, kem. elemento (Ra), vertebra kolumno), ~a, ~a
~terapio likvaĵo, ~algio (~odinio),
radius/o, PIV, anat (laterala osto de ~omedolito, ~otomio, ~skizo
antaŭbrako) (Gr. schisis = dividiĝo)
radon/o, PIV, kem. elemento (Rn), rakit/o, PIV, (A. rickets; G.
~oterapio. Rachitis). ~a (A. rachitic),
~ismo, ~odona, ~ogena
ran/o, PIV, ~a kisto
ranc/a, PIV, (A. rancid), ~a butero, reakci/i (ntr), PIV, ~o. ~ilo, ĉen~o,
oleo, ~iĝi (G. ranzigwerden) kolor~o
rapt/o (L. raptus), subita, fortega reaktiv/a, ~eco
atako: hemoragie ~o, histeria recenz/i (4) PIV, ~o
~o, mania ~o, melankolia ~o recept/o, PIV, ~i (ntr), (L. reciper =
rapidec/o, PIV, permesita ~o (de rtg ricevi), ~oro
radiado) reces/o, PIV, anat, (L. recessus, A.
rasl/o, PIV, (A. rale; F. rattle, rale; recess), piroforma ~o, pleŭra ~o
G. Rassel, Rasselgeräusch), recesiv/a, PIV, ceda (A. recessive)
kavema, krepita, seha, sibla, recidiv/o, PIV, ~i (ntr)
ronka, vezika ~o recipient/o, 1. PIV, ricevujo; 2.
raŝ/o, PIV, (A. rash), efemera ricevanto (ekz. de sango)
ekzantemo redoks/a, PIV redukto~oksidiĝa; a
rati/o, laŭ PIV evitinda, proporcio potencialo
raŭk/a, PIV, (A. raucous, L. redukt/i (tr), PIV, ~o, ~ebla, ~iĝi,
raucus), ~iĝi, ~o, ~a voĉo, ~eco ~ilo, ~ita, ~anto; ~o de frakturo,
(A. raucity; G. Heiserkeit) hernio
RE-, PIV, prf, sig: "denove", refer/i (ntr), PIV, ~aĵo (~ato), ~enco
"ripete". reabsorb/i, ~ado (PIV)
reag/i (ntr), ~o
refleks/o, PIV, (A. reflex), ~a arko, rehabilit/i (tr), (L. habilitas =
kuntiriĝo; kondiĉita ~o kapableco), ~acio, ~ado, ~acia
reflekt/i (tr), PIV, ~o (A. reflection) medicino
refrakt/i (tr), PIV, ~o (A. rekt/a, PIV (L. rectus), abdomena
refraction), duobla ~o, ~eco, ~a ~a muskolo
difekto (de vidkapablo), ~a rektifik/i (tr), PIV, ~o, ~ilo
indico; ~ometro (rektifilo, A. reclifier)
refraktar/a, PIV, ~a periodo rektum/o, PIV, ~ito, ~ocelo,
regeneraci/o, PIV, regenerado, ~oskopo, ~oskopio, ~a nutrado
regeneri (ntr) rekurant/a, ~a nervo (L. n.
region/o, PIV korpoparto; deltoida, recurrens), ~a febro
lumba ~o relaks/o, ~i (tr), (A. relax), ~ilo,
regres/i (ntr), PIV, (A. regress), ~ino (hormono de lutea korpo)
malprogresi, ~a (A. regressive), REM-dorm/o, (A. rapid eye
~o movement sleep, paradoxical
regul/i (tr), PIV, ~ado, ~atoro, ~ilo, sleep), periodo de rapida
~a enzimo, geno, proteino okulmovado, kiu aperas dum
reĝa akvo, PIV, miksaĵo de klorida kutima dormo kelkfoje ripete k
acido k nitrata acido (3:1). en kiu elektroencefalogramo
reĝa ĵeleo, (A. royal jelly). similas al tiu de vekita stato.
rem/o, rtg (A. roentgen-equivalent- rentgen/o, PIV, ~a antaŭtuko,
man) ~aparato, ~dermatito, ~lampo,
remaĉ/i (tr), PIV, ~o, ~ado, ~ulo ~radioj, ~sinklina muro,
remedi/o, (A. remedy; L. ~rerapio. ~tubo
remedium; G. Heilmittel) reobaz/o, PIV, fiz. (A. rheobasis)
remet/o, ~i (tr), PIV, ~i elartikigitan reologi/o, PIV, (A. rheology)
membron, repozicio (A. reostat/o, PIV, (A. rheostat)
repositioning) reotakigrafi/o, (A.
remit/o, PIV, (A. cemission: L. rheotachygraphy)
remissio) reotaksis/o, (A. rheotaxis)
ren/o, PIV, (L. ren; Gr. nephros), a, reotropism/o, (A. rheotropism)
sur~a glando, ~a glukozario (~a reovirus/o, (A. reovirus)
diabeto), ŝvebanta ~o, reparaci/o, PIV, en med.
~opunkturo renormaligo de damaĝita histo
renin/o, rena enzimo, kiu hidrolizas organo ka.
angiotensinogenon en replik/o, PIV, ~i(tr), ~ado de DNA,
sangoplasmo. RNA ktp.
renit/i(ntr), PIV, rezisti al la repozici/o, (A. reposition,
palpado, tamen lasante sin repositioning)
enpremi ~anta organo, tumoro resekc/o (A. resection)
reserpin/o, drogo por hipertensio, retin/o, PIV, (L. retina), ~a, ~ito,
neŭroleptiko ~oblastomo, ~opatio, ~oskopio;
resoluci/o, PIV, l. fino de inflamo ~alo (viamino A-aldehido), ~olo
sen pusado; 2. malfortiĝo aŭ (alia nomo de vit. A), ~oata
malapero de muskolaj acido (A. ~oic acid, G.
kontrahiĝoj en anestezo, Retinsäure, vitamino A-acido)
asfiksio, paralizoj. resorb/i (tr), retinakl/o, PIV, (L. retinaculum),
~o; ~ado larĝa ligamento, kiu retenas
respir/i (ntr). ~ado (spirado), ~atoro muskolajn tendenojn ĉe la karpo
restaŭr/i (tr), PIV, ~ado (A. kaj tarso.
restoration) retort/o, PIV, kem
restnitrogen/o, (G. Reststickstoff, RETRO-, PIV, neoficiala pfs, sig.
A. non-protein nitrogen, NPN) movon aŭ agon, faratan
resuscitad/o, (A. resuscitation) kontraŭe al la normala direkto.
resus/o, PIV, (A. rhesus; L Macaca ~bulba, ~fleksi (tr), ~flekso (de
rhesus), ~o-faktoro (Rh-faktoro) utero), ~fleksanta, ~klini (la
retikul/o, PIV, (L. reticula = reteto kapon), ~versio
), ~a, ~ocito, ~o-endotelia reŭmat/o, PIV, ~a, ~ismo, ~oida,
sistemo, ~o-endoteliozo, ~ologio, ~ologo ~a febro, nodo;
~osarkomo, ~ozo artika, muskola ~ismo
revakcin/i (tr) rezist/i (ntr), PIV, (L. resistere), ~o,
revaskularizaci/o ~eco, infekto~o, drogo~a,
revers/i (tr), PIV, ~ebla, ne~ebla plurdrogo~a
reakcio rezorcin/o, PIV, meta-
revizi/i = revizori, PIV dihidroksibenzeno
revulsi/o, PIV, (A. revulsion), altiro ribo-, PIV. pfs. sig. ĉeeston de
de la sango en punkton ribozo; ~flavino (vit. B2),
plimalpli malproksiman de la deoksi~zo, ~zo (pentozo),
malsana organo, per kupoj, ~nukleata acido, ~nukleotido,
sangeltiro, sinapizo, kaŭterizo ~nukleozido
ks. ricev/i (tr), PIV, (L. recipere), =
rezerv/o, PIV, ~i (tr) (L. ~are), ~a anto, ~ema (sensiva)
aero (aŭ volumeno) (de pulmo, ricin/o, PIV, ~a oleo, ~oleata acido
fiz), ~ita sango, nutra ~o (graso (A. ricinoleic acid)
ka), ~ejo (F. reservoir) ridgas/o, (A. laughing gas, G.
rezidu/o, PIV, (A. residue, L. Lachges), N2O
residuum), ~a aero (aŭ rigardospasm/o. (A. visual spasm)
volumeno, fiz; A. residual air) rigid/a, PIV, (L. rigidus), ~eco (de
rezin/o, PIV, (L. resina, A. resin). ŝultro ka), postmorta ~eco (G.
arta (artefarita), natura ~o Totenstarre)
rikeci/o, PIV, (A. Rickettsia) (H. T. ~i (tr), ~eco (A. rhythmiciry),
Ricketts, usona patologo), ~ozo ~igilo (A. pacemaker)
rin/o-, PIV, (A. rhin-, Gr. rhis = riz/o, PIV, (A. rice), ~akvo-simila
nazo), ~ito, ~encefalo, ~ofimo fekaĵo (A rice-water stool),
(A. rhinophyma), ~otalio polurita ~o
(nazvoĉo), ~ologio, ~ologo, rizo-, (Gr. rhiza = radiko), ~melika
~oplastio, ~osklecomo, (A. rhizomelic), ~po (L.
~oskopio, ~osporidiozo, Rhizopus, genro de fungo),
~oviruso ~tomio (A. rhizotomy,
Ringera solvaĵo, (Sydney Ringer, radicotomy) rizori/o, PIV, (L.
angla fiziologo ridere = ridi), ridmuskolo (L. m.
rip/o, PIV, (A. rib, G. Aippe), ~a, risorius)
inter~a (muskolo, nervo, RNA, ribonukleata acido,
neŭralgio), ~a arko, kartilago, r~(ribosoma RNA), s~(solvebla
osto; ~otomio, ~otomo; falsa, ~), t~(transfera~ = sRNA)
fluktuanta, sterna (vera) ~o rodopsin/o, (A. rhodopsin, Gr.
riskfaktor/o, (A. risk factor) rhodon = ruĝa aŭ rozkolora)
ritm/o, PIV, (A. rhythm, Gr, romanoskopi/o, (L. romanum =
rhythmos), ~o de korbatoj, ~a, sigmoido), sigmoidoskopio
romboid/a, (A. rhomboid, Gr. rozace/o, (L. acne rosacea, A.
rhombos), ~a muskolo (de la rosacea)
dorso) rozari/o, PIV (A. rosary), rakita ~o
rombencefal/o, (A. rozeol/o, PIV, (A. L. roseola rose
rhombencephalon) rash)
romp/i (tr) PIV ost~o (aŭ ost~iĝo) RQ, (A. respiratory quotient), spira
rond/a, PIV, (A round, F. rond), ~a kvociento
fenestro (L. fenestera cochleae) rubeol/o, PIV, (A. rubella, G.
ronk/i (ntr), PIV, (L. rhonkare), ~o, Röteln, F. rubéole, L. rubeola)
~ado rubidi/o, PIV, kem. elemento (Rb)
rostr/o, PIV, (L. rostrum), ~uloj, rubor/o, (L. rubor = ruĝeco,
sfenoida ~o ruĝiĝo), signo de inflamo.
rotaci/i (ntr), PIV, (L. rotace, A. rubrofici/o, mikozo, kaŭzita de
rotate), ~a, ~o, dekstro~a (kem. "Trichophyton rubrum" (A.
optika aktiveco), ~a vaporigilo trichophytosis)
(A. rotary evaporator) rudiment/o, (L. ~um), ~a (A. ~ary)
rotator/o, PIV, ~a muskolo (de ruĝ/a, PIV, ~iĝi, ~iĝemo, ~iĝemulo,
kolo, lumbo ka) infra~a (trans~a), ruĝa~verda
rotor/o, PIV, (A. rotor), ~o de blindeco
motoro, centrifugilo
rukt/i (ntr), PIV, (L. eructare, A. ruptur/o (A. ~e L. ruptura)
belch), ~o (L. roctus, A. rusiopati/o, (L. rhusiopathia) (A.
ructation, eructation), ~aĵo erysipeloid, pseudoerysipelas),
((ruminaci v. rukti, mericismo, patogena bakterio =
regurgito)) Erysipelothrix rhusiopathiae
rumen/o, PIV rutin/o PIV, ~a (A. routine), ~ismo,
rupi/o, PIV, (A. rupia, filth, Gr. ~ulo; bk unu de P-vitaminoj (A.
rhypos), kakeksia, sifilisa ~o G. Rutin, F. rutine)
S
sabur/o, PIV, mukeca materio, (lesbanino), (Sappho, helena
kovranta la langon okaze de iuj poetino) (pref. sapfismo)
malsanoj. sagital/a, PIV. (L. sagitta = sago)
sadism/o, PIV, ~a temperamento, sak/o, PIV, (L. saccus), endolimfa
~ulo ~o, lamia ~o, testik~o, ~eto (L.
sadist/o, PIV, ~a plezuro sacculus) (de interna orelo)
safen/o, PIV, (L. saphena, Gr. sakar/o-, PIV, grekdevena elemento
saphenes = manifesta), ~a vejno de teknika vorto, kun la sig:
safism/o, PIV, (F. saphisme, A. sukero (Gr. saccharo-), ~ata
sapphism, lesbianiam), ~ulino acido (A saccharic acid), ~azo
(A. sucrase), mono (di, tri ktp) glando (parotido, submandibla,
~ido, ~ino (kemie ne rilatas al sublanga), ~a kalkulso, ~a suko
sukero), ~ogena (amelazo), salmonel/o, PIV, (L. Salmonella),
~ometro, ~omiceto, ~ozo ~ozo
(sukrozo = unu de di~idoj, A. salpetr/o. PIV, (A. saltpetrae = L.
sucrose) salpetrae), kalia nitreto (KNO3)
sakr/o, PIV, (L. sacrum = sankta), salping/o, PIV, 1. Utera tubo. 2.
~a osto (L. os sacrum) ~algio Eŭstakia tubo; hidro~o, ~ito,
(~odinio), ~alizo (A. peri~ito, pio~o, endo~ito;
sacralization) okateterismo, ~olizo, ~orafio,
sal/o, PIV, 1. Natria klorido (NaCl), ~ostomio, ~otomio, ~opeksio,
kuir~o, 2. produkto el acido kaj ~oplastio
bazo. ~a ~i (tr), ~aĵo, ~igi, ~iĝi, salubr/a, PIV, (A. salubrious, L.
en~igo (A. salting in), el~iĝo salubris = saniga), favora al la
(A. salting out), ~gusta, sen~a sano, ~a aero, ~eco ne~a
salicilat/o, PIV, acetil~a acido = salvarsan/o, PIV, medikamento
aspirino kontraŭ sifiliso
salicin/o PIV, (glukozido) san/o, ~a, ~iga, ~iĝa, ~itara, ~ulo,
saliv/o, PIV, ~i (ntr), ~ado (A. ~stato; mal~a, mal~o, mal~iĝi,
salivation), ~iga, ~umi (ntr), ~a mal~ulo, mal~ulejo,
nere~igebla, re~igi, re~iĝi, sap/o, PIV, (L. ~o), ~igo ~igebla,
marmal~o, turnmal~o, ~iĝo, ~onino, ~ofekaĵo (A.
veturmal~o soap-stool, G. Seifenstuhl)
sanatori/o, PIV, (L. sanare = sapor/o, PIV, (L. sapor = gusto ),
resanigi) ĉio kio impresas la gustosenson;
sang/o. PIV, (L. sanguis) ~a, ~i acida, amara, dolĉa ~o; ~i (ntr)
(ntr.), ~ado, ~a cirkulado, bildo, = gusti (1)
plasmo, sero, ~obanko, saprofit/o, PIV, (A. saprophyte, Gr.
~odonanto, ~oglobeto sapros = putrinta)
(~okorpeto, blanka k ruĝa, sarcin/o, PIV, (L. sarcina = pakajo),
leŭkocito k eritrocito), ~ogrupo, genro de bakterio
~okoaguliĝo, ~okreado, sardon/a, PIV, (A. sardonic), ~a
~opremo, ~oricevanto, rido
~osedimentiĝa rapideco (A. sark/o-, (Gr. sarx, sark- = karno),
blood sedimentation rate), ~oidozo, ~olemo, ~omatozo,
~osukero, ~osputo, ~otransfuzo, ~omero, ~omo, ~oplasmo,
~ovazo, sam~a, sam~ulo ~osomo, ~otubulo (~otubeto)
sangvin/a, PIV, (A. sanguine, sartori/o, PIV, (L. m. sartorius,
sanguineous, L. sanguis = sartor = tajloro)
sango), sangoplena
sat/a, PIV, ~i (ntr), ~e, ~igi, ~iĝi, scinti/grafio, (A. ~graphy), ~skanilo
ĝis~e, mal~a, mal~o, (A. ~scanner), ~skaningo (A.
mal~morto, mal~kontrahiĝo (de ~scanning)
stomako) scintil/i (ntr), PIV, (G. funkeln, L.
satiriaz/o, PIV, (Gr. satyros = A. scintilla, A. sparkle), trembrili,
satyr) (A. satyriasis), tro forta ~ado-nombrilo aŭ ~atoro (A.
seksimpulso ĉe viro ~ation counter ~ator)
satur/i (tr), PIV, (A. saturate, L. seb/o, PIV, (L. sebum, G. Talg)
saturace = plenigi), ~ado, ~eco, ~oreo (A. ~orrhea), ~a glando,
~iĝi, ~ita (solvaĵo ka), ~punkto, okul~o (G. Augenbutter), ~umo,
super~i (tr), super~ado ~uma kisto
saŭn/o, PIV, ŝvitbanejo sedativ/a, PIV, (L. sedare =
saŭriaz/o, (A. sauriasis aŭ ichtyosis, trankviligi), ~o = ~a drogo
Gr. sauros = lacerto), ankaŭ sediment/o, PIV, (L. ~um), ~a, ~i
saŭriozo, (L. ketatosis (ntr), ~iĝo, kem. precipitaĵo,
follicularis) urina ~o, ~iĝa koeficiento (de
sav/i (tr), PIV, (L. salvare), ~ado, Svedberg), rapideco de ~iĝo de
~ebla, ~iĝi, ~ito, ~sero, sen~a eritrocitoj
scienc/o, PIV, ~a, ~isto segment/o, PIV, (L. ~um) ~iĝo (de
mjelo, ovolo)
sek/a, PIV, (L. siccare = sekigi), ~impulso, ~kuniĝo, ~matura,
~eco, ~igi, ~igilo (ekz. CaCl2), ~okromatino, ~ologio, ~ologo,
~igujo (A. desiccator), vakua ~oterapio, ~oterapeŭto, ~urĝo;
~igujo, ~a lakto (A. dry milk) ambaŭ~a, in~a (femala),
sekc/i(tr), PIV, (L. seco = tranĉi), sam~ema, sen~a, vir~a ~aj
~ado, ~aĵo, ~anto, de~i (tr), karaktetoj (primasa, sekundara),
dis~i (tr), dis~ejo, viv~i (tr), ~a komunikiĝo (G.
viv~ado Geschlechtsverkehr, A. sexual
sekestr/i (tr). PIV. v. "sekvestri"(2), intercourse)
osta parto trafita de nekrozo. sekundar/a, PIV, (A. secondary),
~ado kem. ~a alkoholo, amino; ~a
sekreci/o, ~i (tr), PIV, ~ado, sifiliso
ekstera, intema ~o, ~anto (A. sekvaĵo, PIV, (2. med. ), pli-malpli
secretor) (tiu, kiu ~as fruaj k daŭraj komplikaĵoj,
sangotipan substancon en salivo apetantaj aŭ restantaj post
ka), ~aĵo, hiper~o malsano.
sekretin/o, PIV, (hormono de sekvenc/o PIV aminoacido-~o (en
duodena mukozo) proteino)
seks/o, PIV, ~a, ~umi (ntr), sekvestr/i, PIV, v. ankaŭ "sekestri",
~allogo, ~ardo, ~atenco, ~otomio
sel/o, PIV, (L. sella), anat. turka ~o semiologi/o, PIV (A.
(L. sella turcica), ~a nazo, symptomatology)
~oforma lumbo (dum semipolar/a, ~a ligo (A. coordinate
gravedeco) covalent bond, kem)
selekt/i (tr), PIV, (L. seligere), senc/o, PIV, ( L. sentire = senti ),
~ado, naturado dub~a, kontraŭ~a, sen~a,
selen/o PIV kem. elemento (Se) sen~aĵo, unu~a
sem/i (tr), PIV, (L. semen = semo), senil/a, PIV, (L. senilis = maljuna,
dis~i (tr), ~o (specmo), dis~ita A. senile), ~eco, ~iĝo, ~a
tuberkulozo demenco, atrofio
SEMI-, PIV, internacia scienca pfs sens/o, PIV, kvin ~oj (aŭdado,
(L. semis = duono). v. ankaŭ flarado, gustumado, tuŝado k
duon~ k hemi~; ~cirklaj vidado), ~a, ~aĵo, ~ebla, ~iva,
kanaloj, duktoj; ~luna, ~ometrio, ~organo, ne~iva,
~luksacio, ~permeabla super~eca sensac/o, PIV
(membrano), ~konserva sensaci/o, PIV, (A. sensation), ~a
replikado (bk) ~sintezo sensor/a, PIV, ~a fibro, neŭrono,
seminom/o, (A. ~a), speco de nervo; ~a areo (de la cerba
testika teratomo kortiko)
sensori/o, PIV, (L. ~um), centro de ~odiagnozo, ~omukoido,
la sensacoj, sentoj k intelekto. ~oterapio ~umologio
sent/i (tr), PIV, ~o, ~a, ~ebla, serat/o, PIV, (L. serra = segildento),
~ema, ~iva, ~iveco, ~ivigi, (L. m. serratus)
antaŭ~i (o), ne~ebla, ne~ema, serĉ/i (tr), PIV, re~i (tr) (A.
sen~a, tro~ema, flar~i (tr), research), re~aĵo
prem~o, tiklo~ema, veter~ema seri/o, PIV, (L. sero), ~a (diluado),
sentimental/a, PIV, ~eco ~ografio, ~ografo
seps/a, PIV, (A. septic, Gr. septikos serin/o, aminoacido
= A. putrid, putra), ~eco, ~emio, serotonin/o, 5-hidroksitriptamino
anti~o (kontraŭ~o), anti~i (tr), seroz/o, PIV, (L. serosus = A.
anti~a serous = seroza), ~a membrano,
sept/o, PIV, (L. septum), anat. ~aĵo, ~ito
interatria, interventrikla, naza serpigin/a, PLV, (L. serpo = rampi)
~o serv/o, ~i (ntr), PIV, sav~o,
sepult/i (tr), PIV, ~(ad)o (A. kurac~o
sepulture), ~ejo, ~entreptenisto seton/o, PIV, (A, F. seton, L. seta),
ser/o, PIV, (L. serum), ~a, ~umo duloka dreno
(antimikroba, antitoksina),
imuna ~umo, ~ologio, ~ologo,
sezamo, P. IV, (L. Sezamum; A. sĥizo- (evitinda), v. skizo
sesame), ~a oleo, ~oido (A. sial/o-, PIV, grekdevena radiko sig:
sesamoid bone, G. Sesamein) salivo. ~adenito, ~ata acido (A.
sfacel/o, PIV. (A. sphacele, L. sialic acid), ~ogena, ~ografio,
sphacelus, F. sphacele), (seka, ~olitiazo, ~oreo
parta) gangreno siamaj ĝemeloj, PIV, (A. siamese
sfenoid/o, PIV (L. os sphenoidale), twins)
~a sinuso sider/o-, (Gr. sideros = fero),
sferocit/o, lGr. sphaira = sfero, ~oblasto, ~ocito, ~odermo,
kytos = ĉelo) (A. spherocyte), ~odromofobio (~ofobio),
~ozo ~ofibrozo, ~ofila, ~ofdino
sfigm/o~, PIV, (Gr. sphygmos = (transferino), ~openio, ~ofono
pulso), scienca vortradiko, (A. ~ophone), ~osilikozo,
~ografio, ~ografo, ~oskopo, ~ozo (bulba, hepata)
~omanometro sifilis/o, PIV, (A. syphilis), ~a,
sfing/o~, PIV, ~ocitozo, ~olipido, ~ofobio, kontraŭ~a (anti~a);
~omjelino, ~ozino (ankaŭ sifil- estas uzata: ~oida,
sfinkter/o, PIV, anusa, irisa, pilora ~omo, ~ologio)
~o, ~otomio sigelringo-ĉelo, (A. seal ring cell,
sĥistosomiaz/o, = bilharziozo G. Siegelringzelle)
sigmatism/o, fuŝparolo (A. ~ektomio, ~olitiko,
sigmatism) ~omimetiko, para~o
sigmoid/o, PIV, (Gr. sigma = litero simpozi/o, PIV, (A. symposium)
S, eidos = simileco), ~a kojlo, simptom/o, PIV, (Gr. symptoma ),
~ito, ~oakopio (romanoskopio) ~aro, ~ologio
sikoz/o, (A. sycosis, Gr. sykon = simul/i (tr), PIV, ŝajnigi malsanon,
figo) ~ado
silici/o, PIV, kem. elemento (Si) simuli/o, PIV, (L. Simulium),
silik/o, PIV, SiO2. ~a ĝelo, ~ata sangosuĉanta moskito
acido (H2SiO3), ~ozo SIN-, grekdevena pfs. (syn = kune),
simbio/zo, PIV, (Gr. symbion = ~artrozo, ~blefarono, ~daktilio,
kune vivi), ~nto, ~to, ~za ~ekio, ~ergio, ~ergismo,
simbol/o, PIV, ~igi ~falangio, ~ostozo
simetri/o, PIV ~a, ~eco sinap/o, PIV, (L. Sinapis, A.
simfiz/o, PIV, (Gr. symphysis = mustard), ~a kataplasmo
kuna kresko), mentona ~o, sinaps/o, PIV, (A. synapse, Gr.
pubia ~o, ~otomio synapsis = kontakto)
simpat/o, PIV, (Gr. sympathein = sinaptosom/o, fiz.
kune senti), ~a ganglio, trunko, sinartr/o, PIV, (A. synarthrosis, Gr.
nervo, oftalmio; ~ino, syn = kune, arthrosis =
artikiĝo), senmovaj artikoj (L. post gravaj akcidentoj, dum kiu
junctura fibrosa kaj cartilaginea) la viktimo sen lezo korpa aŭ
sinciti/o, PIV, (A. syncytium, nerva sentas sin nekapabla,
Gr. syn = kune, kytos = ĉelo) malsana)
sindrom/o, PIV, (A. syndrome, sinistrotrop/a, ~ismo
Gr. syn = kune, dromos = sinistroĝir/a, ~eco, kem.
kurado) maldekstroĝira, v. livoĝira (A.
sinerez/o, PIV, (A. syneresis) levogyrous)
sinergism/o, PIV, (A. synergism, sinklina muro, rtg. (A. synclinal
synergy; Gr. kuna laboro) wall)
singult/i (ntr), PIV, (A. to hiccup), sinkop/o, PIV, (A, F. syncope, G.
~o (A. hiccup, L. singultus) Ohnmacht, Gr. synkope), sveno
sinkiaz/o, (A. synchiasis aŭ (A. Swoon)
synchysis), likviĝo de vitrea sinkron/a, PIV, (A. synchronous,
korpo; scintilanta ~o; (laŭ Br. Gr. synchronos), ~eco, ~igi,
sinkizo) ~igilo, ~oskopo, mal~igi,
sinistr/a, PIV, (L. sinister = post~igi
maldekstra), malbonsigna, ~o sinmortig/o, memmortigo (PIV)
(katastrofo, kaŭzanta gravajn sinovi/o, PIV, ~a, ~ito, ~a fluidaĵo
perdojn), ~ozo (psika sindromo sinpendig/o, mempendigo
sintaz/o, sinteza enzimo per reversa sitofobi/o, (Gr. sitos = manĝajo),
reago de liazo timo manĝi
sintetaz/o, sinteza enzimo (per sitomani/o, grandega apetito
kupla reakcio kun ATP-disiĝo situ/o, PIV, (L. situs, A. site =
ka) loko), ~i (ntr)
sintez/o, PIV, (A, Gr. synthesis) ~a skabi/o, PIV, (A. scabies, L.
(cezino), ~i (tr), semi~o scabere = grati)
sinus/o, PIV, (L. sinus = kavo), skafoid/o, PIV, (L. scaphoides =
~algio, ~ito, ~oido, ~otomio; boatoforma, Gr. skaphe = boato,
karotida, fruntala, maksila ~o barko), (L. os scaphoideum)
siringo-, PIV, (Gr. syrinx = kana/o, skal/o, PIV, (L. scala, A. scale), ~o
fistulo), ~bulbio, ~encefalio, de termometro
~kistomo, ~mjelio, skalen/o, PIV, (Gr. skalenos =
~mjelobulbio, ~mo neregula), (L. m. scalenus)
sirop/o, PIV, (L. syrupus, sirupus, skalp/o, PIV, l. akcidenta forŝiro de
A. syrup, sirup) la krania haŭto. 2. krania haŭto
sistem/o, PIV, (Gr. systema, A. ĉirkaŭtranĉita, ~i (tr), (fortranĉi
system), ~a, ~iĝi kranihaŭton)
sistol/o, PIV, (Gr. systole =
kontrahiĝo)
skalpel/o, PIV, tranĉilo por sekci k skatofili/o, patologia emo por
disskeci (L. scalpellum = malpuraĵoj; (seksa aberacio),
diminutivo de "scalprum" koprofilio
skanil/o, (A. scanner, L. scandere = skatol/o, PIV kem. (A. skatole), 3-
grimpi) metilindolo
skaninga elektronmikroskopo, (A. skelet/o, PIV, (A, Gr. skeleton)
scanning electronmicrescope) skeptik/a, PIV, (Gr. skeptikos =
skapol/o, PIV, (L. scapula, A. dubema), ~ismo, ~ulo
shoulder blade), ~a, ~algio skiaskopi/o, (A. skiascopy, Gr. skia
skarifik/i(tr), PIV, (A. scarify), ~a, = ombro, skopein = ekzameni,
~o, ~ilo, ~atoro rigardi)
skarofili/o, patologia flaremo de skibal/o, (Gr. skybalon =
fiodoraĵoj. ekskreciaĵo, A. scybalum)
skarlatin/o, PIV, (L. scadatum = skir/o, PIV, (A. scirrhus, Gr. skiros
scarlet; A. scarlet fever), = malmola), malmola kancero
~oforma (erupcio) skistosom/o, PIV, (L. Schistosoma),
skatofagi/o, (Gr. skatos = fekaĵo), ~ozo
patologia manĝemo de propraj skizoiazi/o, (A. schizophasia)
sterkaĵoj. skizofreni/o, PIV, (A.
schizophrenia, Gr. schizo =
dividi), ~ulo, ambulatoria, skopofili/o, PIV, (A. scopophilia,
katatonia, hebefcenia, nuklea, voyeurism)
paranoida, simpla skopofobi/o (G. skopeo = rigardi)
skizogoni/o, (A. schizogony) skopolamin/o, PIV, (A.
skizoid/a, PIV, ~ulo; ~ismo scopolamine, hyoscine)
skizont/o (A. schizont) skorbut/o; PIV, (A. scurvy, G.
skizotimi/o, (A. schizothymia), ~a Skorbut). ~a anti~a vitamino =
temperamento askorbata acido (vit. C)
skler/o-, PIV, (Gr. skleros = skotofili/o, (Gr. skotos = mallumo,
malmola), arterio~ozo, A. scotophylia)
atero~ozo, plat~ozo (aŭ skotofobi/o, (A. scotophobia)
multobla ~ozo), ~edemo, ~emo skotop/a, (Gr. skotos = mallumo, A.
(A. sclerema), ~odermo, scotopic), ~a vido (A. scotopic
~oproteino, ~ozo vision)
sklerot/o, PIV, (A. selera), skrap/i(tr), PIV, (A. scrape), ~ado
okulblanko (PIV) (operacio, per kiu oni purigas
skoleks/o, PIV, (Gr. scolex = kavaĵon ekz. utero, artiko,
vermo) absceso)
skolioz/o, PIV, (Gr. skoliosis, A. skrofol/o, PIV, (A. scrofula),
scoliosis) ~odermo, ~ozo, ~ulo
skrot/o, PIV, (A, L. scrotum, G. sojl/o, PIV, (A. threahold, G.
Hodensack) Schwelle), rena sukera ~o, ~o
skvam/o, PIV, (A. scale, L. de senteblo
squama) solv/i (tr) PIV, (L. solvere, A.
smegm/o, (A. G. Gr. smegma), ~a dissolve), ~a, ~ado, ~aĵo
bacilo, ~olito (A. G. (diluita, koncentrita), ~ebla,
Smegmolith) ~iĝi, ~ilo (A. solvent), dis~i
sod/o, PIV, natria karbonato solvat/i (tr), PIV, (A. solvate),
(Na2CO3), kaŭstika ~o (NaOH, formi sferojn de solvilo ĉirkaŭ
natria hidroksido) la molekuloj; hidrati (kiam la
sodoku/o, PIV, (japane so = rato, solvilo estas akvo)
doku = veneno, A. rat-bite somat/o, PIV, (Gr. somatikos =
fever), malsano pro ratmordo korpa), ~a (A. somatic),
sodomi/o PIV, (A. sodomy), ~omedino, ~ostatino, ~otropino,
kompleksa seksa aberacio, ~i psiko~a
(tr), ~ano, ~anto somnambul/o, PIV, (A. ~ist; L.
soif/o, PIV, (A. thirst), ~i (ntr), somnus = dormo, ambulare =
sen~igaĵo, sen~igi paŝi), ~ismo
somnol/o, PIV, (A. somnolence), spaciokardiografi/o, plivastigita
~a (A. somnolent), ~i (ntr) (L. vektorokardiografio
somniare = sonĝi), ~ema, ~emo sparadrap/o PIV (A, F. sparadrap),
sond/i (tr), PIV, (G. sondieren); gluplastro, adhera rubando
~ilo (G. Sonde) spasm/o, PIV, (A. spasm, L.
sonĝ/o, PIV, ~i (tr), ~interpretado, spasmus), ~a, anti~a, ~ogena,
tra~i (tr), ~aj statoj (A. dreamy ~ofila, ~ofilio, ~oliza, ~olizo,
states, Gr. oneiroid) ~olizilo
soor/o, (A. thrush, G. Soor) spatel/o, PIV, (A. spatula), lango~o
sopor/o, PIV, (L. sopor = profunda speci/o, PIV, (A. L. species),
dormo) sub~o, ~ospecifa (A. species-
sorb/i (tr), PIV, (A. absorb, G. specific)
absorbieren, resorbieren, L. special/a, PIV, ( L. specialitas, A.
sorbere = ensuĉi), en~i, en~iĝi, special), ~igi, ~igo, ~isto
ne~ema specif/i (tr), PIV, ~a malsano,
sorbitol/o, alkoholo deveninta de medikamento, pezo (A. specific
glukozo gravity), varmo; ~a dinamika
sorĉistina lakto, (A. witch's milk, ago (A. ~ic. dynamic action,
G. Hexenmilch) SDA, bk), ~aĵo
specimen/o, PIV, (A. specimen, ~ido, ~genezo, ~reo, ~tuboj,
sample), samplo, ~i (tr) ~zoo
spegul/o, PIV, (L. speculum), ~i spikobandaĝo, (A, F, L. spica =
(tr), ~umo (anusa, naza, orela, botanika termino), spikosimila
vagina) bandaĝo
spektr/o, PIV, ~ofotometrio, spin/o, PIV, (L. spina, A. spine,
~ografio, ~oskopo, ~oskopio, backbone, thorn), 1. vertebra
absorba ~o, larĝ~a (antibiotiko) kolumno: ~o bifida, inter~a,
spekul/i (ntr), PIV, ~a, ~ado (~acio, cerbo~a (likvaĵo); 2. dorno:
A. speculation), ~aĵo, ~anto skapola ~o, iliakaj ~oj; 3. fizika
sperm/o, PIV, (Gr. sperma = semo), termino
~a, ~elĵeti (ntr), ~ocistito, ~a spir/o, ~i (ntr), PIV, (L. spiritus =
veziketo (A. seminal vesicle) ~a spirado, menso) ~a, ~ado, ~ada
funiklo (A. spermatic cord) (acidozo, alkalozo, centro,
spermacet/o, PIV, (A, L. enzimo); ~halto, ~kvociento (A.
spermaceti) R. Q.) ~manko, ~ometro,
spermati/o, PIV ~ometrio, ek~i (ntr), el~i (tr),
spermato-, PIV, grekdevena en~i (tr), en~atoro, kraĉo~i (ntr)
komenco de sciencaj vortoj, kun
la sig: spermo. ~cito, ~dukto,
spiril/o, PIV, (L. spir = spiralo) (L. splanchnicus), ~ologio,
Spirillum), ~oforma bakterio, ~omegalio, ~omikrio
~ozo (malgrandaj visceroj), ~optozo,
spirit/o, PIV, (L. spiritus = menso), ~osklerozo
~foresto, ~manko (pasema splen/o-, PIV, grekdevena radiko,
perdo de la memoro aŭ eĉ de la sig: lieno. ~ektomio, ~ito,
konscio, kaŭzata de troa laciĝo ~ogena(anemio), ~omegalio
aŭ de toksiĝo per alkoholo, opio spleni/o PIV (Gr. splenion =
ka) bandaĝo), plata muskolo de la
spiroket/o, PIV, (L. Spirochaeta), nuko ka (L. m. splenius colli ka)
~ozo splint/o, PIV, (A. splint, G.
spironem/o, malnova nomo de Schiene), ~i (tr), ~bandaĝo
spiroketo spondil/o, (Gr. spondylos =
spirosom/o, malnovagenra nomo de vertebro), ~artrozo, ~ito,
bakterio (nun apartenas al genro ~izemo (A spondylizema ),
de spirilo) ~olistezo, ~olizo, ~otomio, ~ozo
SPLANKN-, kunmetformo sig spongi/o-, (Gr. spongia = spongo),
visceron. (Gr. splanchnos = ~oblasto, ~oblastomo, ~ocito,
viscero), ~ektopio, ~estezo ~ito (inflamo de sponga korpo
(viacera senso), ~iko (L. n. de peniso)
spontan(e)/a, PIV, (L. ~eus), ~a stafilokok/o, PIV, (L.
(doloro), ~a gangreno Staphylococcus)
spor/o, PIV, (A. spore), ~ocisto, stafilom/o, PIV, (A. staphyloma)
~ogenezo, ~ogonio, ~ontos stalagmometr/o, (Gr. stalagma =
sporangi/o, PIV, (F. Gr, L. ~um) guto) mezurilo de surfaca
sporujo, ~oforo, ~osporo tensio, pere de kalkulado de la
sporotrik/o, PIV, (L. Sporotricum, nombro de falantaj gutoj de la
Sporothrix), ~ozo likvaĵo.
spru/o, (A. F. G. Sprue), tropika, stan/o, PIV; kem. ekmento (Sn),
netropika ~o ~oza klorido (Sn Cl2), ~ika
sput/i (tr), PIV, kraĉi, ~ado, ~o, klorido (Sn Cl4)
~aĵo (L. sputum, A. spittle), staped/o, PIV, (L.A. stapes =
~ujo piedingo), unu de la tri ostetoj
sRNA, solvebla RNA = tRNA de la interna orelo.
(transfera RNA) statik/o, PIV, ~a (A. static), ~a
stabil/a, PIV, (L. stabilis, A. stable), muskola laboro
~eco, ~igi, ~igilo, mal~a, ne~a statistik/o, PIV, (A. statistics), ~i
(angoro, sub~stanco), ~a (tr) ~isto
izotopo statokoni/o, statolito (L statoconia,
A. statoliths)
staz/o, PIV, (Gr. stasis = stagnado) sterk/o, PIV, (L. stercus = fekaĵo,
stearat/o PIV, ~a acido (Astearic A. feces, dung), ~obilino,
acid) industria ~aĵo, ~akvo
steato-, PIV, (Gr. stear, steatos = sterno-, PIV, mallongigita vortero
graso), ~lizo, ~mo, ~puga, ~reo, sig: sternumo.
~zo ~klavidomastoida muskolo ka.
stekiometri/a, PIV, kem. (A. sternum/o, PIV, (L. Gr. sternon =
stoichiometric), ~o brusto), ~a manubrio, korpo,
stenoz/o, PIV, (A. Gr. stenosis) ksifoido
stereo~, PIV, vortero en sciencaj steroid/o, PIV, ~hormono
vortoj sig: spaco. ~izometrio sterol/o, PIV, ergo~o, kole~o
(~izomerismo ), ~izomero, stetoskop/o, PIV, (Gr sthetos =
~kemio, ~radiografio brusto, A. stethoscope), ~i (tr),
(~rentgenografio) ~io
steril/a, PIV, (L. ~is, A. ~e), 1. stimul/i (tr), PIV, (L. stimulare),
nekapabla naski infanon, ~igi, ~o, ~ado, ~anto ~ilo
~eco; 2. asepsa, ~izi (asepsi) stokastik/o, PIV, probabloteorio k
~izado, ~izatoro statistika teorio, kiu baziĝas sur
probabloteorio.
stomak/o, PIV, (Gr. stomachos, A. stri/o, PIV, (L stria), ~ita korpo (L.
stomach), ~a acido, suko, corpus striatum), ~ita muskolo
perturbo, strato (G. striat/o PIV, (L. corpus striatum)
Magenstrasse) stridor/o, (A, L stridor), blovsono
stomat/o-, PIV, grekdevena dum spirado
komenco de sciencaj vortoj, sig: striknin/o, PIV, (A. strychnine)
buŝo. (Gr. stoma, stomatos = striktur/o, (L strictura, A. stricture)
enirejo), ~ito, ~ologo, ~ologio, stroful/o, (L. strophulus)
~oskopo stroboskop/o, (A stroboscope)
-stomi/o, PIV, grekdevena finaĵo de strofantin/o, PIV, (A. strophanthin)
teknika vorto, uzata por nomi strom/o, PIV, (A. Gr. L. stroma)
operacion, per kiu oni aperigas stronci/o, PIV, tem. elemento (Sr)
organon al la ekstero, aŭ per kiu struktur/o, PIV, ~a formulo (kem),
oni anastomozas du organojn ~geno, ~izomero
inter si, gastro~o, sigmoido~o strum/o, PIV, (A. L. struma),
strepto/koko, PIV, ~kokozo, ~ektomio, ~ipriva (L. privus =
~kinazo, ~lizino ~micino forprenita), ~ito
stres/o, PIV, (A. stress), ~anta stump/o, PIV, ~igi, ~ulo, ~o de
aganto (A. stressor) amputita brako
stupid/a, ~eco, (stult/a, PIV)
stupor/o PIV (A. L. stupor) ~i (ntr), substanc/o, PIV, ~a
~a, ~iga substitu/i (tr) PIV, (A. ~te), ~a,
stupr/o, (F. stupre), seksa perfortigo ~aĵo, ~o, ~a reakcio (kem)
SUB-, PIV, (latindevena pfs), substrat/o, PIV, bk. la substanco,
~acideco, ~akuta, ~araknoida sur kiun enzimo agas
(hemoragio), ~ĉela (A. subtila bacilo, PIV, (L Bacilus
~cellular), ~dura, ~febra, subtilis)
~fertileco, ~genro, ~haŭta suĉ/i (tr), PIV, (A. suck G. saugen),
(~kutanea), ~iktera, ~involucio, ~ado, ek~i, el~i, en~i, ~igi,
~kapsula, ~klavia, ~klinika, ~infano
~konscia, ~korteksa, ~kronika, sudamin/o. ( A, L. sudamen, pl.
luksacio, ~maksimuma, sudamina; sudare = ŝviti)
~mandibla, ~mikrona (malpli sudor/o, (L. sudor = ŝvito, A.
granda ol l mikrono), ~ungva, sweat), ~ofera (ŝvitiga)
~unuo aŭ ~unito (A. ~unit) sufer/i (ntr, tr), PIV, ~i de la varmo,
subjektiv/a, PIV ~a simptomo de soifo, pro manko de akvo, je
sublim/i (tr), PIV, (A. sublime, ftizo; ~i malsaton, malsanon
sublimate), ~ado, ~iĝi sufok/i (tr), PIV, (A. suffocate),
sublimat/o, PIV, hidrargika klorido ~ado, ~iĝi, ~iĝo, prem~i (tr),
(HgCl2) ~sento
sufuz/i (ntr), PIV, ~o (A. suffusion) tio~ato, tio~ata acido (H2 S2O3),
sugesti/o, PIV, ~i (tr), ~ebla (en ~ita acido (H2SO4), hipo~ita
hipnotismo) acido (H2SO2), ~ido (salo de
suicid/o, PIV, (A. suicide, L. sui = ~ida acido aŭ hidrogen~ido,
sin, caedo = mortigi), H2S), natria ~ido (Na2S),
sinmortigo, memmortigo ~hidrilgrupo (-SH)
sukcenat/o, PIV, ~a acido (A. sulfo-, PIV, pfs. sig. kombinaĵon
succinic acid) kun radikalo -SO3H, ~salicilata
suker/o, PIV, 1. sukrozo, 2. ofte acido (C6H3OHCOOH–SO3H),
uzata kiel ĝenerala nomo de ~nata acido (RSO3H, R =
karbonhidratoj; ~a diabeto, alkilo), benzen~ata acido
~ometro, amino~o, sanga ~o (C6HSSO3H)
sukroz/o PIV, kansukero (A. sulfon/o, PIV, substanco kun la
sucrose, cane sugar) ĝenerala formulo R2SO2.
sukur/i (tr), PIV (G. sukkurieren), ~amido (RSO2NH2)
doni unuan helpon al vunditoj. sulfur/o, PIV, kem. elemento (S)
~ado, ~ejo, ~ismo, ~isto sulk/o, PIV, (L. sulcus), cerebra ~o,
sulf/o, PIV, mallongigo de sulfuro, ~i (tr) (frunton) ~iĝi, ~ado
uzata en nomoj de kombinaĵoj.
~ato, ~ata acido (H2SO4),
sun/o, PIV, ~bano, ~brulvundo, SUPRA-, pfs. sig. pozicion super la
~bruno, ~eritemo, ~frapo, ~umi sekvanta vortero (anat).
(tr), ~radia desinfektado ~klavikla, ~mama, ~pubia,
SUPER-, PIV, ~acideco, ~cilia, ~rena, (surrena), ~skapola
~fekundiĝo, ~fetacio ( A. SUR-, ~faco, ~faca (antigeno,
~fetation), ~oksido~dismutazo energio, tensio), ~faktanto (A.
(enzimo, kiu katalizas la surfactant, fiz), ~fundaĵo (=
reakcion 2O2- + 2H+ → H2O2 + restaĵo), ~rena glando, ~fac-
O2) aktiva (A. surface active)
superficial/a, (A. superficial), sur/o, PIV, (L. sura; A. calf; G.
surfaca Wade), ~a
supin/i (tr), PIV, (A. Supinate), surogat/o, PIV, (A. surrogate),
~ado, ~atoro (L. m. supinator) anstataŭanto
suplement/o, PIV, ~a aero (rezerva surd/a, PIV (L. surdu = A. deaf),
aero, fiz) ~eco, ~igi, ~iĝi, ~ulo, ~amuta
supozitori/o. PIV, (A. supporsitory) (A. surdomute, deafmute),
supres/i (tr), (A. supress), subpremi ~mutulo
(tr) (PIV), ~iva, ~oro, ~ora suspensi/o, PIV, (L. kem), ~aĵo,
geno, ~ora mutacio ~oido
suspensori/o, PIV, bandaĝo, por sven/i (ntr), PIV, ~o (mallonga
subteni skroton, ~a perdo de la konscio), ~igi
sutur/o, PIV, (A. ~e; L. ~a), ~ero
Ŝ
ŝablon/o, PIV, ~a (rutina; A. ŝlim/o, PIV, ~a
routine) ŝmir/i (tr), PIV, (A. smear), ~aĵo
ŝanĝ/i (tr) PIV, (A. change, tr k ntr), (grasa substanco, per kiu oni
~iĝi ŝmiras), bel~aĵo (por virinoj)
ŝankr/o, PIV, (A, F. chancre; G. ŝnur/o, PIV, (A. snare; G. Schnur),
Schanker), duriĝinta ~o, mola umbilika ~o
~o (~oido) ŝok/o, PIV. (A. shock), ~i (tr),
ŝir/i (tr), PIV, (A. shear), ~iĝo (A. anafilaksia ~o, anti~ilo,
laceration, G. Riss), perinea elektro~o, sepsa ~o
~iĝo ŝpruc/i (ntr), PIV, (A. spurt, G.
ŝarg/i (tr), PIV, ~o (A. electric spritzen), en~igi en~igilo
charge), mal~o (A. discharge) ŝraŭb/o, PIV, (A. screw; G.
ŝarĝ/i (tr), PIV, (A. charge, burden, Schraube), osta~o
load; G. belasten) ŝrump/i (ntr), PIV, (A. shrink, G.
ŝigel/o, (A. Shigella), ~ozo schrumpfen), ŝrumpreno (G.
Schrumpfniere, nefrosklerozo), ŝvel/i (ntr), PIV, (A. swell, G.
~ado, ~igi schwellen), ~o, ~ado (de hepato,
ŝton/o, PIV, (A. stone, G. Stein ), lieno ka), ~aĵo, ~igi, ~iĝi
~eto, ~koliko ŝvit/i (ntr), PIV, (A. sweat, G.
ŝultr/o, PIV, (A. shoulder, G. schwitzen), ~o, ~egi, ~iga,
Schulter), ~origideco, ~odoloro, ~igilo, ~iĝi, el~i, tra~iĝi,
~o-brako-doloro malvarma ~o, ~glando, nokta
~o
T
tabak/o, PIV, ~ismo (pref. taboparaliz/o, (A. taboparesis, G.
nikotinismo aŭ Taboparalyse)
nikotindependeco) tajd/o, PIV, (A. tide, G. Flut), acida,
tabel/o, PIV, frekvenca ~o, viv~o alkala ~o, ~a volumeno (aero de
tabet/o, PIV, aŭ tabeso (Br. ka), ~a pulmo, fiz)
amaŭrozo, irmaniero; dorsa ~o, TAKI-, PIV, grekdevena internacia
~ulo pfs. kun la sig: "rapida", (Gr.
tablojd/o, PIV, (A. tablet, G. tachy-). ~fagio, ~femio (A.
Tablette) tachyphemia, tachylogia),
~filakso, ~kardio, ~pneo, taloz/o, bk (A. talose ), unu de la
~skopio aldoheksozoj)
taksi/o, PIV(2), (A. taxis); ankaŭ ĉe tambur/o, PIV, (A. drum, F.
la vortofino: kemio~o, termo~o tambour), ~bastona fngro (A.
ka drumstick finger, G.
taksis/o, PIV, (A, F, G, Gr. taxis), Trommelschleoelfinger)
tuto de manovroj dum repozicio tampon/o PIV, (F. tampon), ~i (tr),
de hernio, fimozo ks, sen ~ado, ~oprenilo, prem~o
kirurgia operacio. tan/i (tr), PIV, = ado, ~acido (~ata
taktil/a, (L. tactilis), tuŝa (senso) acido)
tal/o, PIV, anat (L. talus) tanat/o, ~a acido (A. tannic acid)
talam/o, PIV, anat (L. thalamus), ~a tanato-, (Gr. thanatos = morto),
talasemi/o, (A. thalassemia Gr. ~fobio, ~logio, ~manio, ~zo
thalassamaro) (gangreno, nekrozo)
talidomid/o, (A. thalidomide) tangentaj rtg-gramoj
tali/o, PIV, (A. waist; F, G. Taille); tangiera morbo,
kem. elemento (T1) (taliumo) analfalipoproteinemio
talk/o PIV, (L. talcum, A. talc), ~a tanin/o PIV (A. tannin)
pulvoro, pulma ~ozo tard/a, PIV (L. tardus = malfrua),
~a pubereco
tars/o, PIV (L. tarsos), 1. ostaro de tegumento, ponta ~o (L. ~um
pied~radiko, 2. = tarzo pontis)
tartrat/o PIV, ~a acido (A. tartaric tegument/o, PIV, (L. tegumentum =
acid) integumentum), tio, kio tegas,
tarz/o PIV, (L. tarsos), fibreca kovras, ŝirmas la korpon de
tameno de palpebra rando. ~ito, animalo, ekz. haŭto, skvamoj
~aj glandoj (Meibomaj glandoj) ktp.
tatu/i (tr), PIV, (A. tattoo, F. tek/i (tr) kovri kunkreskinte, ~o,
tatouer), ~o, ~ado, ~aĵo PIV, (L. theca), ~o de la foliklo
taŭrin/o, bk NH2CH2CH2SO4H (L. theca folticuli)
taŭtomer/o, PIV, kem. (Gr. tautos = tekneci/o, PIV, kem. elemento (Tc)
la sama, meros = parto), ~io TELE-, PIV, internacia teknika
(~ismo) vortero, sig: aganta trans granda
teba/a, PIV, (A. thebaic), ~ino (A. distanco sen substanca
paramorphine, thebaine: opia transportado, sed precipe per
alkaloido), ~ismo (opiismo) elektro aŭ elektromagnetaj
tegment/o, anat, I. cerba griza ondoj. ~angiektazio, ~fazo,
substanco, kiu iras de medola ~kardiografo, ~ncefalo (A.
bulbo al mezencefalo; 2. = telencephalon), ~radiografio,
~metro, ~patio
temperament/o PIV, (L. ~um), tenar/o, PIV, (A, Gr, L. thenar),
sangvina, nervoza, kolerika, hipo~o
limfata ~o (laŭ Hipokrato), tend/o PIV anat (L. tentorium
skizotimia, ciklotimia ~o cerebelli)
temperatur/o, PIV, (L. ~a, A. ~e), tenden/o, PIV, anat (A. tendon, L.
farenhejta k celsiusa tendo), ~a, ~ito, ~ingo, ~ingito
(centezimala) skalo; ~a leviĝo, (~ovaginito), ~odinio, ~otomio
malleviĝo; ~sento tenesm/o, PIV, (L. A. tenesmus),
tempi/o, PIV, (L. tempus, A. rektuma, urinvezika (urina) ~o
temple, F. tempa), ~a arterio, teni/o, PIV, (Gr. tainia = bendo,
osto (temporalo, A. temporal rubando; A. taenia aŭ tenia); 1.
bone) (A. tapeworm), ~a, ~ozo,
templat/o, (A. template), bk muldilo ~oforpela rimedo, 2. kojla ~o
en protein-biosintezo (malnova (L. taenia aŭ tenia coli)
hipotezo, ~o-teorio) tenisa kubuto (malsano de kubuto
temporal/o, PIV, anat. (L. os en tenisludanto)
temporale, A. ~ bone), tri partoj tensi/o, PIV, (L. ~o = streĉo),
de ~o: skvamo (L. pars hiper~o, hipo~o, ~ometrio,
squamosa), petro (pars petrosa) ~ometro, premenstrua, psika ~o
k timpanalo (pars tympanica)
tensor/o, PIV, streĉanta muskolo tercian/a, PIV, (L, tertianus = tria),
(de la palata velo, timpano ka) ~a febro (A. tertian fever)
teobromin/o, PIV terciar/a, PIV, (A. tertiary), ~a
teori/o, PIV, (Gr. theoria), ~a, ~e, sifiliso, ~a amino (R3N), ~e
~adi (ntr) (fari ~ojn), ~isto, ~ulo strukturo (de proteino)
tepid/a, PIV, (A. tepid), varmeta, teriak/o, PIV, (A. theraca), iama
duonvarma planta panaceo aŭ antidoto
teralkal/o, (A. alkaline earth), enhavanta opion ka.
oksido aŭ hidroksido de la TERMO-, PIV, grekdevena
termetaloj, Ca, Sr, Ba ka. vortokomenco en sciencaj
teralkali/o, (A. alkaline earth vortoj, sig: varmo. ~anestezio,
metal), Ca, Sr, Ba ka. ~banejo, ~dinamiko, ~elektro,
terapeŭt/o, PIV, ~iko ~fila, ~fobio, ~fonto, ~gena,
terapi/o, PIV, elektro~o, radio~o ~genezo, ~grafo, ~ hipestezio, ~
ktp. hiperestezio, ~ kaŭtero,
TERATO-, PIV, grekdevena ~loemio, ~kuplo, ~labila, ~lizo,
komenco de sciencaj vortoj, sig: ~metro, ~plegio (A. heat
monstro. ~gena (drogo ka), stroke), ~regulilo, ~stabila,
~genezo, ~logio, ~logo, ~mo ~stato, ~terapio, ~tropismo
tern/i (ntr), PIV, (L. sternuere, A. TETR/A-, PIV, grekdevena
sneeze), ~o (A. sneeze, G. vortkomenco de sciencaj nomoj,
Niesen), ~iga (pulvoro) sig: kvar. ~alogio (tetropo, A.
tesaŭrismoz/o (A. thesaummosis, tetrad), ~aciklino (A.
thesaurosis; Gr. thesauros = tetracycline), ~ahidrofolato,
provizo, provizejo) ~amero, ~asakarido, ~asomio,
testik/o, PIV, (A, L. testis, G. ~ozo (sukero kun kvar
Hoden), ~ito, ~ujo (~sako, karbonoj)
skroto), ~ektomio TIA, (A. Vansient ischemic attack),
testosteron/o, PIV, vira hormono de tempa iskemia atako
testiko tiamin/o. PIV. (A. thiamine).
tetan/o, PIV, 1. fiziologia, daŭra vitamino B1, ~azo, ~pirofosfato
muskola kontrahiĝo (A. G. tibi/o, PIV, anat (A. shinbone, G.
Tetanus); 2. tetanio; 3. tetanoso. Schienbein, L. tibia), ~a eĝo (A.
tetani/o PIV (A tetany, G. Tetanus; tibial edge, G. Tibiakante)
F. tétanie) tif/o, PIV, I. ekzantema ~o (A.
tetanos/o, PIV, (A, G, L. tetanus), typhus, G. Flecktyphus); 2.
infekta malsano kaŭzata de ~oida febro (~oido, A. typhoid
tetanotoksino; anti~a, kontraŭ~a fever, G. Unterleibstyphus, L.
(serumo) typhus abdominalis); para~o (A.
paratyphoid fever, F, G, L. ~ito, ~ismo (abdomena, utera),
paratyphus) ~oplastio
tiflit/o PIV, (A. typhlitis = cecitis; timus/o, PIV, (A. thymus),
Gr. typhlon = cekumo), ~ektomio, ~olimfata stato (L.
cekumito status thymicolymphaticus)
tik/o, PIV, (F. tic), facia ~o (A. ~opatio
facial tic) tini/o, PIV, (A. L. tinea), parazito
tikl/i(tr), PIV, (A. tickle), ~o (A. kaŭzanta favon
tickling), ~ado, ~iĝema tinit/o, (L, A. timitus; F. tintement),
tilom/o, (A. tyloma = Gr. callus = cerba, orela ~o (orelzumo)
kalo) tinktur/o, PIV, (L. tinctura =
tim/i (tr), PIV, ~o, ~emo, ~emeco, kolorigo, A. dying), 1. likva
~ulo kolorigilo; 2. Alkohola aŭ etera
timol/o, PIV, ~o-malklareco-testo solvaĵo, ekz. joda ~o
(A. thymol turbidity test) TIO-, PIV, kem, vortero en
timozin/o (A. thymosin), hormono substancnomoj, sig: "sulfuro".
de timuso ~kinazo, ~klasta fendiĝo, ~ktata
timpan/o, PIV, (Gr. tympanon = acido (tipoata acido, unu de la
tamburo), ~a (kavo, membrano), vitamino-β-komplekso), ~lazo
(β-keto~lazo: enzimo, kiu
katalizas ~klastan fendiĝon), tiroid/o, PIV, (Gr. thyreoeidos =
~sulfata acido (H2S2O3) ŝildoforma), ~a, ~ektomio,
tiol/o, PIV, tioalkoholo (RSH), hiper~ismo, hipo~ismo, ~ito,
~grupo (-SH) ~o-toksikozo
tip/o, PIV, sanga ~o (grupo) titan/o, PIV, kem. elemento (Ti)
tir/i (tr), PIV, (F. tirer), el~i sangon titr/i (tr), PIV, (A. titrate), ~o (A.
(el sangovazo, sangel~i), el~ilo titre G. Titer), ~ado, (A.
tire/o-, PIV, (Gr. thyreos = ŝildo, G. titration), ~ebla acideco
Schild) mallongigo de tireoido. titubaci/o, (L. titubacio = A.
~oaritenida (muskolo), ~oglosa, staggering, stumbling) langa ~o
~ohioidea, ~otomio, ~otropa tof/o, PIV, (L. tophus, pl. tophi),
hormono (~otropino, (de podagro)
tiroidostimulanta hormono, tokel/o, PIV, tropika evidermo-
TSH), ~oido (L. cartilago micetozo
thynoidea) TOKO-, (Gr. tokos = akuŝo),
tiro/o, PIV, mallongigo de tiroido. ~ferolo (vitamino E), ~fobio,
~gena (neŭrozo), ~globulino, ~grafio, ~logio (akuŝo-scienco),
~kalcilonino (kalcitonino), ~logo
~ksino (A. thyroxin), ~tropa toks/o, PIV, (Gr. toxikon =
(hormono), ~zino (A. tyrosine) veneno), scienca nomo de ĉiaj
venenaj substancoj. ~a, ~i (tr), por nomi operacion, kies esenca
~ado, ~adenomo, ~eco, ~iĝi, gesto konsistas en la incizado de
~iĝemulo, ~oido, ~ologio, difinita organo: trakeo~io,
~ologo, sen~igi, sen~igado, lapalo~io; mikro~o
~omanio, ~ (ik)ozo tomografi/o, PIV
toksiko-, (A. toxico-, toxi-, tox-, tond/i (tr), PIV, de~i, el~i, for~i,
toxo-), -dermo (~dermatozo), ~ilo
~dermatito, ~manio, ~zo ton-fork/o, PIV, diapazono (por
toksin/o, PIV, anti~o, konhad~o, testi aŭd-senton)
hemo~o tonografi/o
toksokaroz/o, (A. toxocariasis) toni/o, PIV, (Gr. tonos, L. tonus),
toksoplasmoz/o, (A. toxoplasmosis) hiper~o, hipo~o, sen~o,
toler/i (tr), PIV, ~anco, ~eb/a, simpato~o, vago~n, ~a (A.
~ebleco, ~ema, ~emeco, tonic)
ne~ebla, ne~ema tonik/o, Pl V, (Gr. tonikos, A.
-tom/o, PIV internacia sfs, uzata en tonic), kardio~o, ~a vino
kirurgio, por nomi tranĉan tonril/o, PIV, (L. tonsil/a, A. tonsil),
instrumenton, per kiu oni ~ito, ~ektomio, palata ~o
incizas difinitan organon. ~io: tonus/o, PIV, 1. muskola tonio; 2.
internacia sfs, uzata en kirurgio, nerva ekscitebieco, ~dona
topik/o, PIV, (L. topicus, pl. topica traf/i (tr). PIV
= loka/a, Gr. topos = loko), traduk/o PIV, bk. ~o de gena kodo
medikamento aplikenda sur la (informo)
tegumentojn. ~a traĥe/o, PIV, (L, trachea), = trakeo,
top/o-, (Gr. topos = loko), ~ito, ~obronkito, ~ofono (A
~oencefalografo, ~ofobio, tracheophony), ~otomio,
~ografio ~oskopio, ~ostomio, ~otomo
torak/o, PIV, (A, L. thorax), ~a, trakom/o, PIV, (A. trachoma),
~ooentezo, ~olizo, ~oplastin, okulmalsano
~oskopo, ~otomio, pneŭmo~o, tranĉ/i (tr), PIV, ~o, (2), tre akra
~a dukto (L. ductus thoracicus) koliko
tord/i (tr), PIV, (L. torquere, F. trankviligaĵ/o, PIV, (A.
tordre), artiko~o, kolo~iĝo tranquilizer)
(tortikolo), dis~o, dis~ita, ~a trans, PIV, 1. prepozicio (sur aŭ al
spasmo la alia flanko de io); 2. pfs; 3.
torpid/a, (L. torpidua, F. torpide), kem, antonimo de cis (cis-trans-
neaktiva malvigla, ~eco (A. izomerismo)
sluggishness, numbness) transaminaz/o, enzimo, kiu
torpor/o, PIV, (L. torpor, stupor = katalizas transaminadon.
torpideco)
transdukt/i (tr), ~o, ~ado (A. de DNA kopiiĝas al RNA en
transduction), ~o de energio, ~o proteinbiosintezo)
de geno (en bakterio) transmisi/i (tr), PIV, ~o (A.
transsekci/o, (A. transection) transmission) (de ekscito,
transfekci/o, (A. transfection), ~o infekta malsano); ~ilo (A.
de bakterio (per DNA aŭ RNA) transmitter), neŭro~ilo (A.
transfer/i (tr), ~azo, ~ino (A. neurotansmitter)
transferrin, bk. globulino en transmutaci/i (tr), PIV, ~o
sanga plasmo, kiu transportas (transformo de unu kem
feron) elemento en alian dum
transform/i (tr), PIV, ~ado, ~iĝi radioaktiva kadukiĝo)
(aliformiĝi) transpir/i (ntr), PIV; elimini ŝviton
transfuz/i (tr) PIV, ~o, interŝanĝa tra la haŭto, ~ado, ~o
~o transplant/i (tr), PIV, ~ado (de
transit/i (ntr), PIV. ~o (trairo de organo ka)
nutraĵo tra la nutrokanalo) transport/i (tr), PIV, aktiva ~o
transkrib/i (tr), PIV, kopii (tr), ~ado transud/i (ntr), (laŭ Br. transsudi),
(A. transcription) (en bk, ~o, ~ado, ~aĵo (A. transudate;
procezo, per kiu genaj informoj G. Tlanssudat)
transvers/a, PIV, ~a kojlo, ~e, ~o trepid/i (ntr), PIV, tremi laŭ etaj
(abdomena ~a muskolo, L. m. skuoj. ~o (A. trepidation),
~us abdominis) epilepsioida ~ado
trapas/o, ~a perturbo (A. passage treponem/o, PIV, ~ozo, ~icido, pala
failure) ~o (aganto de sifiliso, L.
trapez/o, PIV anat (m. trapezius, os Treponema pallidum)
trapezium) tribadism/o, PIV, (Gr, tribo = froti),
traŭmat/o, PIV, traŭmo (Gr. trauma safismo
= vundo, pl. traumata) tribo-, PIV, grekdevena scienca
trehaloz/o, unu de la disakaridoj vortero sig: frotado.
trematod/o, PIV, ordo de parazitaj trici/o, PIV, 3H (izotopo de H) (A.
platvermoj tritium)
trem/o, PIV, (L. tremor), ~i (ntr), trigon/o, PIV, (L. trigonum),
~ado, ek~i, intenc~o (A. triangula anatomia elemento;
intention ~or), ~iga paralizo (L. olfakta ~o ktp
paralysis agitans, Parkinsona triĝemin/a, triĝemela (nervo), PIV
morbo) triĥ-, trik-, PIV, grekdevena radiko
treonin/o, unu de la esecaj en sciencaj vortoj, sig: haro.
aminoacidoj ~iazo, ~ozo, ~omicetozo,
trepan/o, PIV, kranioborilo ~opatio, ~oplazio, ~otilomanio
triĥin/o; PIV, (L. Trichinella), ~ozo tripsin/o, PIV, ~ogeno
triĥofit/o, PIV, (L. Trichophyton), triptaz/o, PIV, evitinda; pref.
~ozo tripsino
triketr/o, PIV, anat (L. triquevum), triptofan/o PIV unu de la esencaj
unu de manradikaj ostoj (os aminoacidoj
triquetrum) trism/o, PIV, (L. trismus, A.
trikarboksilatacida ciklo, citratacida lockjaw)
ciklo trisomi/o, (A. trisomy)
trikocefaliaz/o, (A. triton/o, PIV, (A. triton), atomkerno
trichocephaliasis) de tricio
trikuspid/o, PIV, dekstraj atrio- tRNA, (A. transfer RNA), v. sRNA
ventriklaj valvoj. ~a valvo, ~a troĉisk/o, (L. trochincus, A. troche),
nesufiĉeco kutime diskoforma kuracilo por
trimer/o, kem, (A. trimer) gorĝo ka, kiun oni tenas en buŝo
trioz/o, monosakarido kun tri ĝis ĝi solviĝas. Br.
karbonoj trofi/a, PIV, (A. trophic, Gr. trophe
tripanosom/o; PIV = nutrado) hiper~a, hipo~a
triplet/o, triopo, ~a kodo (genetika trofoneŭroz/o, PIV, (A.
kodo, konsistanta el tri trophoneurosis)
nukleotidoj)
trokanter/o, PIV, anat (L. trochanter -trop/a, (Gr. trope = havanta
major k minor) afinecon al aŭ econ direktiĝi al;
trokar/o, PIV, (A. trocar; ruse, A. tropic), kortiko~a (aŭ
tpoakap (troakar)) kortikotrofia), kortiko~ino
trokiter/o, PIV, anat (L. tuberculum tropism/o, PIV, elektro~o, foto~o,
majus k minus), granda k eta ~o kemio~o termo = o
(de humero) tropomiozin/o, (A. tropomyosin A
trokle/o PIV anat. ~a nervo (L.n. k B), proteino de striita muskola
trochlearis) filamento
tromb/o PIV (Gr. thrombos = sanga troponin/o, proteino, kiu
koagulaĵo), ~a, ~angiito, kombiniĝas kun tropomiozino
~arteriito, ~astenio, ~ektomio, kaj kontrolas muskolan
~embolio, ~ino, ~ocito, kontrahiĝon (troponino C, I kaj
~ocitopenio, ~oflebito, oksano, T).
~olizo, ~oplastino, ~ozo tru/o PIV (F. trou), nazo~o
trombidi/o, PIV, (L. Trombidium (aperturo de nazo)
estas arkaika termino de nuna trunk/o, PIV, (L. truncus, A. trunk)
Trombicula), speco de akaro. tsetse/o, PIV, pref, ceceo (A.
~ozo (pref. trombikuliazo), unu tsetse), speco de muŝo en
de la dermatozoonozoj Afriko, kiŭ kaŭzas
dormomalsanon per tuberkul/o, PIV, (L. tuberculum =
tripanosomo. diminutivo de tuber), ~ido,
TSH, tiroido-stimulanta hormono ~ino, ~inizado, ~izado, ~oido,
tsutsugamuŝi/o, v. PIV, ~ozo, ~ozulo, pseŭdo~ozo
cucugamuŝio, (A. tuf/o, PIV, (A. tuft, F. touffe;
tsutsugamushi), kiu entenas portgale, tufo), ~a, ~o da haroj,
rikecion, kaŭzanto de la malpigia ~o (glomerulo)
~morbo. tularemi/o, PIV, (A. ~a, rabbit fever
tub/o, PIV, (L. tubus, A. tube), ~a, ka)
~ado, digesta ~o, orel~o, tumescenc/o, (A. ~e), ŝvelo, ŝveliĝo
prov~o, rentgena ~o, ~ulino tumor/o, PIV, (A. L. tumor,
(proteino de miluo~ulo), rena ŝveliĝo), ~a, pseŭda ~o,
~ulo ~asociita antigeno, ~specifa
tuber/o, PIV, (L. tuber = ŝvelaĵo, antigeno
elstarajo), ~aĵo, ~eto; parietala tunelmalsan/o, tunelsindromo
~o (L. tuber parietale), karotida (malsano simila al kasona
~eto (L. tuberculum caroticum), malsano)
lepra, sifilisa, lupusa ~eto; tunik/o, PIV, (A. tunic, L. tunica),
sebeca ~eto (sebeca kisto) muko~o (mukozo), sero~o
(serozo); intima, meza, ekstera bk), kap~iĝo, ~omalsano
~o (parazita malsano de ŝafo)
turgesk/o, PIV, (A. turgescence = turniket/o, PIV, (F. tourniquet)
ŝveliĝo), plivolumeniĝo pro tus/i (ntr), PIV, (F. tousser, L.
reteno de vejna sango. tussire), ~o (L. tussis), ~a (A.
turgor/o, PIV, (L. turgor = ŝvelo), tussal, tussive), kontraŭ~a,
sukstreĉo ~drogo (A. cough remedy), seka
turicefali/o, (A. turricephaly, L. (malseka) ~o
turris = turo; oxycephaly, Gr. tuŝ/i (tr), PIV, ~o (por korpa
oxys = pinta), konusa kranio ekzameno)
turka selo, anat (L. sella turcica) tuto-aŭ-nenio-leĝo, (A. all-or-none
turn/i (tr), PIV, ~o, ~ado, ~iĝi, law), fiz
metabola re~iĝo (A. turnover,
U
ubikinon/o, (A. ubiquinone, ulcer/o, PIV, (L. ulcus, A. ulcer),
ubiquitous = ĉie troviĝanta), bk, ~a, ~eto, ~iĝi
koenzimo Q uleritem/o, centrifuga ~o = lupuso
UDP uridin-difosfato eritematoda
uln/o, PIV, (L. ulna = kubuto), ~a ricevanto, tiu, kiu havas
olekrano = kubuto sangotipon AB.
ULTRA-, PIV, latindevena vortero unu/o, PIV, (A unit), ~o (de
en sciencaj vortoj, sig: hemolizo, intensiva terapio,
"ekstrema, eksternormala"; resuscito ktp), sub~o (A
~centrifugilo, ~diatermio, subunit)
~filtrado, ~mikroskopo, ~ruĝa uracil/o, unu de la pirimidinbazoj.
(= transruĝa), ~ruĝaj radioj, urak/o, PIV, (A urachus) (L. plica
~sono, ~sonografio, ~strukturo, umbilicalis mediana)
~viola (= transviola), ~viruso urani/o, PIV, kem. etemento (U)
umbilik/o, PIV, (L. umbilicus), ~a uranism/o, PIV, malnova termino
ŝnuro de vira homoseksualeco.
ung/o, PIV, (L. unguis, A. nail), ~i urat/o, ~a acido (A. uric acid, G.
(tr), ~oradiko, ~oluneto Harnsäure)
ungvent/o, PIV, (L. unguentum, A. ure/o, PIV, (A. urea, C. Harnstoff),
ointment) ~azo, ~otela (ekskrecianta
unit/o, PIV; (A. unit), unuo (2), ~a nitrogenon kiel ureon)
tempo universala donanto, tiu, ureid/o, PIV, kombinaĵo de ureo
kiu havas sangotipon O; ~ kun org. acido
uremi/o, PIV, astenia, azotemia, urin/o, PIV; (Gr. ouron, A. urine),
eklampsia ~o, (A. ~a) ~i (ntr), ~a, ~ado, ~ometro,
ureter/o, PIV, (A, L. ureter), lit~ado (enurezo), ~a vojo
~ektazio, ~ektomio, ~ito, -uri/o, PIV glukoz~o, protein~o;
~ocistoskopio, ~ografio hiperkalci~o
uretr/o, PIV, (A, L urethra, G. URO-, PIV, grekdevena vortero,
Harnröhe), ~ito, ~ografio, sig: urina aparato aŭ urino.
~orafio, ~oragio, ~oreo, ~bilino, ~dinamiko, ~eritrino,
~oskopio, ~oskopo, ~ospasmo, ~genera (A. ~genital), ~grafio,
~otomio, ekstera ~a ostio ~kiriazo, ~kromo, ~logio,
urĝ/a, PIV, (A. emergent, F. ~litiazo, ~rozeino, ~sepso,
urgent), ~eco, ~a bandaĝo ~skopio, ~hopino urtikari/o,
(unuahelpa bandaĝo), ~a. PIV, (A. urticaria, L. urtica = A
operacio, ~opredicino nettle, G. Nessel); alergia,
urhidroz/o, ( A. urhidrosis, hemoragia, persistema, veziketa
uridrosis; Gr. hidros = ŝvito), ~o
ekskreciado de uteo k urato en uter/o, PIV, (L. uterus), ~a, ~ito,
ŝvito. ~ografio, ~opeksio, ~optozo
urikotel/a, ekskrecianta nitrogenon (prolapso de ~o), ekster~a
kiel uraton (gravedeco); antaŭ~, laterafa~,
retro~ (deviacio, tlekso, pozicio, uve/o, PIV, (L. A. uvea), (L. tunica
versio); hipoplazia, infaneca, vasculosa bulbi), ~a, ~ito
virgulina, unukorna, dukorna uvul/o, PIV, (L. diminutivo de uva
~o; ~a tubo, ekstera ostio de ~o = vinbero, A. ~a)
utrikl/o, PIV, enat (L. utriculus), ~o
de labilinto, de prostato
V
vademekum/o, (L. vade mecum = vaginal/o, PIV, precipe "tunica
iri kun mi, G. V.) manlibro (A. vaginalis testis", ~ito; ankaŭ
handbook) okulbulba ~o
vag/o, PIV, (L. vagus = A. vagit/o, (L. vagitus), enutera krio de
wandering), ~a nervo (L. nervus feto.
vagus), ~omanio, ~otomio, vakcin/o, PIV, ~i (tr), ~ado, ~ilo,
~otonio, ~otoniulo, ~a reno re~i, sero~ado, ~oterapio,
vagin/o, PIV, (L. A. vagina = ingo), adjuvanta ~o
~a, ~ito, ~ismo, ~algio, vaks/o, PIV, (A. wax, G. Wachs),
~oskopio, vulvo~ito, ~a ŝmiraĵo orel~o (cerumeno), ~a cilindro
(A. ~al smear) (en urina sedimento)
vakuol/o, PIV, (L. diminutivo de vand/o, PIV, 1 = septo, 2 = parieto
"vacuum" = vakuo; A. vacuole) (interna surhavo)
valent/o. PIV, (L. valentia = vang/o, PIV, (G. Wange), ~osto
forteco), kem. ligounuo; unu~a, (zigomosto = L. os
du~a ktp. zygomaticum), puf~a, sid~o
valerat/o, PIV, ~a acido (gluteo)
(C4H9COOH) vapor/o, PIV, (L. ~, A. vapour), ~o
valg/a, PIV, (L. valgus = eksteren de akvo, de etero, de hidrargo;
kurbita), ~a genuo (G. X-bein, ~i (ntr), ~igi, ~igilo, ~iĝi,
A. knock-knee) ~iĝema (A. volatile), ~izi
valin/o; unu de la esencaj (pritrakti korpon per ~o)
aminoacidoj. var/a, (L. varus = eksteren kurbita),
valv/o, PIV, (L. ~a, A. ~e), ~a genuo (L. genu varum, G. O-
atrioventriklaj ~oj (mitralo k Bein, A. bowleg)
trikuspido), ileoceka ~o, ~a vari/i(ntr), PIV, (L. vario =
difekto (G. Klappenfehler, ~a ŝanĝiĝi), ~o, ~ado, ~aĵo, ~ema,
insu icienco), ~eto (semdunaj ~emeco (A. variability), ~anto
~etoj) varicel/o, PIV, (A. varicella)
vanad/o, PIV, kem. elemento (V),
ankaŭ vanadio
varik/o, PIV, (L, A, G. varix), ~a vatt/o, PIV, unuo de mekanika k
(ulcero), ~eto, sluoto-~o, ~ocelo elektra povo, = l ĵulo (107 ergoj)
( ~oke/o, A. varicocele) (J. Watt, 1736-l819, Skoto)
variol/o, PIV, (L. diminutivo de vaz/o, PIV, (mallongigo de
varius = makulita; A. smallpox), vaskulo; L. vas, 1. vessel, G.
~oido, ~ulo Gefäss), ~ektomio (de
varm/a, PIV, (A, G. warm), ~o, spermatodukto), ~oaktiva,
~eco, ~ofrapo (A. heat-stroke), ~odepresoro, ~odilato,
~okvanto (de graso ka, A. ~odilatoro, ~okonstrikto,
heatvalue), ~osento, specifa ~o, ~trunstriktoro, ~oligaturo,
brul~o (A. fuelvalue, G. ~omotora, ~opresino (hormono,
Brerinungswarme), mal~umi ADH), ~aj vazetoj (I vasa
(ntr) vasorum), nokta ~o (por nokta
veskul/o, PIV, (L. vasculum = ~o urinado)
vazeto), ~a, ~aro, ~arito, ~arizi, vazem/o, PIV
~opatio veget/i (ntr), PIV, (F, végéter =
vat/o, PIV, (G. Watte), ~i (tr), sorba kreski), ~ado (L. atio = kresko),
~o ~aĵo (1 = vegetalo, 2 =
patologia produktaĵo surface de
haŭto aŭ mukozo); adenoidaj venen/o, PIV, (L. venenum), ~a, ~i
~aĵoj (tr), ~ado, ~iĝo, ~imuna, ~gaso,
vegetal/o. PIV, vegetaĵo, ~a (dieto), kontraŭ~a, mem~ado, sin~ado
~aro, ~ismo venere/a, PIV, (L. "venereus"
vegetar/a, PIV, ~ano, ~ismo, devenis de Venuso, diino de
lakto~ano (al kiu lakto, ovo, beleco k amo; (A. venereal),
mielo estas permesata) ~ologio, ~a malsano
vegetativ/a, PIV, ~a nerva sistemo (seksmalsano)
vehement/a, (F. vehement) vent/o, PIV (6), (L. ventus), purto,
vehikl/o, PIV furzo; ~a spino (L. spina
vejn/o, PIV, (L. vena, A. vein), ~a, ventosa, malsano de osto)
~aro, ~eto, en~a, intra~a, ventol/i(tr), PIV, (L. ventilare, A.
~ektazio, ~opunkcio, ~ografio, ventilate), ventumi (tr), ~ado
~osekcio, ~osiazo, ~otoniko (A. ventilation), ~ilo
vektoro-kardiografio ventr/o, PIV, (L. venter), ~a, ~ego,
vel/o, PIV, anat (L. velum = A. sail, dis~iĝo (~a hernio inter la du
veil), palata ~o (L. velum abdomenaj rektaj muskoloj),
palatum) el~iĝo, sub~o, dik~a, ~odoloro,
velk/i (ntr), PIV, ~ita vizaĝo, manoj ~ala (L. ventralis, A. ventral =
((vena v. vejno)) ventroflanka)
ventrikl/o, PIV, (L. ventriculus), veronal/o, PIV, (dormigilo)
cerba, kora ~o, ~a fibrilacio, versi/o, PIV, (L. verto = turni, A.
flistado (G. Kammerflimmern), version), turno de naskiĝanto en
~ografio utero; abdomena ~o, bimana ~o,
((venula v. vejneto)) spontana ~o
verbigerad/o, (L. verbum = vorto, vert/o, PIV, (L. vertex, A. top),
gero = kunporti, verbigerare = supra loko de la homa kapo, kie
babiladi), malsana stato, en kiu la haroj faras kirlon.
oni ripetadas sensencajn vortojn vertebr/o, PIV, ~a (kanalo,
k frazojn. kolumno), kolaj (nukaj), torakaj,
vermifug/o, PIV, vermoforiga lumbaj, sakraj ~oj; ~aro, ~uloj,
drogo ~oterapio (kiropraktiko), inter~a
vermis/o, PIV, (L. vermis cerebelfi) (disko), sen~uloj, plata ~o (L.
verm/o, PIV, faden~o (askarido, ~a plana)
trifiino), plat~o (trematodo, vertig/o, PIV, (A. vertigo), malsano
cestodo) de ĉeva1oj ka kun dormemo k
verniks/o, (L. vernix, A. varnish), komato.
grasa substanco, kovranta la vertiĝ/o, PIV, (L. vertigo, A.
haŭton de la feto ĉe naskiĝo (L. dizziness, F. vertige), ~i (ntr)
vernix caseosa) (kapturniĝi)
veruga/o, PIV, grava endemia vezik/o, PIV, (L. vesica), ~a, ~eto,
malsano en Peruo ~ovagina, ~ouretra; urina ~o,
veruk/o, PIV, (L. verruca, A. wart), gala, sperma ~eto, ~a galo, ~iga
~o plata juvenila (senila) (L. v. gaso (haŭt~eto-formanta gaso),
plana juvenilis aŭ senilis) ~iĝi, aer~eto; anat: urin ~a
vulgara ~ozo fundo, korpo, verto, interna
verumontan/o, PIV, (L, colliculus ostio de uretro
seminalis) vibik/o, (L. vibex, vibix, F.
vestibl/o, PIV, (L. vestibulum, A. vibisces), subhaŭta stria
vestibule, G. Vorhof), buŝa, hematomo
labirinta, naza, vagina ~o, ~ito vibr/i (ntr), PIV, ~ado (A.
veterinar/o, PIV, (A. veterinarian, vibration), ~igi, ~ilo, ~atoto
F. vétérinaire), ~a medicino vibri/o, PIV, koleraa ~o, koma ~o,
vetersentem/a, (A. sepsa ~o
meteorosensitive), ~eco (A. vibris/oj, PIV, (L. vibrissae),
sheteoropathy, G. nazharoj
Wetterfühligkeit) vezaliania, vid/o, PIV, ~ado, ~kapablo,
(Andreas Vesalius, belga ~kampo, ~pigmento, ~sento,
anatomo, 1514-1564), ~a osto tra~ebla, ~blanko (A. visual
(L. os vesalianum pedis) white), nebula ~o
vil/o, PIV, (L. villus, pl. villi, G. virg/a, PIV, (L. virginalis, A.
Zotten), intestaj ~oj sinoviaj ~oj virginal), ~eco, ~ulino, ~ulo,
vind/i (tr), PIV, (G. winden), ~o, mal~igo
~igi, ĉirkaŭ~i (suĉinfanon, viricid/o, (A. viricide aŭ virucide),
vunditan brakon ktp), ~otuko medikamento por virusa
vinil/o, PIV, kem. CH2:CH-; infektiĝo.
~klorido, ~alkoholo virilism/o, (A. ~), apero de
VIP, vazoaktiva intesta polipeptido virseksaj karakteroj en virino.
vir/o, PIV, (L virilis = masklo), ~a, viroz/o, PIV, virusozo
~seksa, ~aro, ~eco, ~ino, ~iĝo, (virusmalsano)
~iniĝo, ~iĝeco, ~iniĝeco, virulent/a, PIV, (L. ~us = venena,
~iĝulo, ~iĝulino, ~iginta A. ~), ~eco
~iniĝinta, ~ismo, ~inismo, virus/o, PIV, ~a (malsano), ultra~o,
~inofobio, ~ofobio, ~ulino ~ologio (A. virology), ~o-
(virino kun ~a aspekto aŭ ~aj induktita antigeno, ~oneŭtriga
manieroj), eks~kato (kastrita antigeno; DNA-~o, RNA-~o
virkato) iscer/o, PIV, (L. viscus, pl. viscera;
viremi/o, (A. vitemia aŭ virusemia), A. ~a), ~a, ~algio, ~optozo,
ekzisto de viruso en sango, pref. ~otropa, ~a senso
virusemio
viskoz/a, PIV, (L. viscidus; A. VIV/I- (ntr), PIV, (L. vivus = viva,
viscid, viscous), ~eco (A. A. living, alive), ~o, ~a, ~ebla,
viscosity), ~ometro ~eti, ~isekcio (A. vivisection),
vital/a, PIV, (L. vitalis; vita = vivo; ~odaŭro, ~okapablo, ~onaska,
A. ~), ~eco (A. vitality), ~ismo, ~opova, ~opoveco, ~oteni, ~ulo,
~a kapacito (A. vital capacity), ~ulotranĉo, bon~anto, dum~a,
~a kolorigo (A. vital stain) ekre~i, ĝis~i, liber~ulo, long~i,
vitamin/o, PIV, ~a, ~ologio, por~aĵo (rimedoj por sin nutri),
~oterapio a~ozo (sen~ozo) post~i, re~igi, re~igebla, re~iĝo,
akvosolvebla, grassolvebla ~o sen~a, tra~i, trans~i
vitel/o, PIV, (L. vitellus, A. egg vizaĝ/o PIV (A, F. visage),
yolk), ovoflav~aĵo, ~ino ~aspekto
(tipoproteino en vitelo) vizi/o, PIV, (L. visio, A. vision),
vitilig/o, PIV, (A, L. ~o), vidsensa halucino, ~i (tr), ~ulo
(haŭtmalsano) vizit/i (tr), PIV, rond~ado (de
vitre/o, PIV, ~a (L. vitreus, A. kuracisto ka), ~umo (hospitala
glass-like = vitrosimila), ~a ĉiutaga ekzameno)
korpo (L. corpus vitreum, A. vizual/a, (A. visual), vida, ~a
vitreous body), ~ktomio pigmento (purpuraĵo =
rodopsino)
VLDL, (A. very low density volupt/o, PIV, ~a, ~aĵo, ~eco,
lipoprotein) ~ama, ~avida, ~emo
voĉ/o, PIV, brust~o, kap~o, raŭka volv/i(tr), PIV, ~iĝi, ĉirkaŭ~i
~o, sen~a volvul/o, PIV, (L. volvulus =
voj/o, PIV, ~iro (pasaĝo), digest~o, volviĝo, volvo = volviĝi),
erar~o, urin~o tordiĝo de intesta anso ĉirkaŭ
vol/o, PIV, laŭ~a, sen~a, mem~a, sia mezentero.
propra~a, ~ontulo vom/i (ntr), PIV, (L. vomere, A.
volatil/a, PIV, kem. facile vaporiĝa voinit), ~iga, ~igilo, ~ado,
volfram/o, PIV, kem. elemento el~iga, el~i
(W), (ankaŭ nomata tungusteno, vomer/o, PIV (L. vomer), osto de la
evit.) malantaŭa parto de la naza
volt/o, PIV, ~metro, elektron~o; (A. septo.
Volta, itala fizikisto, 1745- vomit/o, PIV, (L. ~us = vomado),
1827) nigra~o (L. ~us niger) = flava
volumen/o, PIV, urin~o, minuta ~o febro (ĉe kiu hematemezo
(de koro), ~ometra analizo, okazas)
~dozo (integraldozo, rtg) vor/i (tr), PIV, (L. voro = avide
~oreceptoro (fiz) manĝi), ~eco, ~ema, karno~a,
herbo~a
vormian/o, PIV, (L. ossa suturarum, vost/o, PIV, ĉeval~o (L. cauda
A. Wormian bones), nomo de equina), epididima ~o, ~iĝo (A.
nekonstantaj kraniaj ostetoj. (O. tailing, en papera
Worm, 1588-l654, dana kromatografto, bk)
anatomo) vual/o, PIV, ~a, ~eca
vort/o, PIV, ~osurdeco (A. word vultu/a, (F. vultueux ), ruĝa k
deafness), ~oblindeco (A word pufiĝinta (vizaĝo) pro kongesto.
blindness), ~salato (A. word vulv/o, PIV, ~a, ~ito, ~ektomio, ~a
salad) fendiĝo, ~a hemoragio
vorticaj vejnoj de la koroido, (L. vund/i (tr), PIV, ~o, ~a, ~ado,
venae, vorticosae = venae ~ebla, ~eto, ~ito ne~ebla sen~a;
chorioideae majores), PIV eksplod~o, fend~o, infekt~o,
mord~o, paf~o, pik~o, tranĉ~o
Z
zein/o, PIV, proteino en maizo. zim/o, PIV, solvebla fermento;
zeolit/o, permutito (jono- ~ogeno, ~ogramo, ~ologio (pref
interŝanĝilo, kem) enzimologio), ~ozo (arkaika
zigom/o, PIV, (L. os zygomaticum) vorto pref. enzimopatio)
zink/o, PIV, kem. elemento (Zn). ZOO-, (Gr. zoon = animalo),
~a sulfato~malklareco-testo, ~erastio, ~filio (A. ~phylia),
testo de hepata funkcio ~fobio, ~logio; logo, ~nozo
zon/o, PIV, (L. zona), klinike sig. (infekta malsano komuna en
zosteron (zona herpeto); homo kaj animalo), ~psio (A.
imunologie: ~a fenomeno, ~psia).
pro~o, post~o, higiene: zoster/o PIV, (Gr. zoster = zono),
komforta~o (de temperaturo); zona herpeto (A. herpes zoster)
erotogena ~o; ~a centrifugado, ~oida (~oforma, ~osimila)
etektroforezo (kem) zum/i (ntr), PIV, ~a, ~ado, orela ~o
zonul/o, PIV, (L. zonula = zoneto),
ciliara ~o (de Zinn ĉirkaŭ la
kristalino), ~otizo

You might also like