1

12-9-2010 ΧΑΡΑΥΓΗ Συνέντευξη στην Αθηνά Ξενοφώντος

Ετοιμο το πλαίσιο για το δικαίωμα όλων των εργαζομένων να

συνδικαλίζονται

Οπως αποκαλύπτει η υπουργός Εργασίας Σωτηρούλα Χαραλάμπους

Κύπριοι, κοινοτικοί και αλλοδαποί τρίτων χωρών θα ασκούν
αποτελεσματικά το δικαίωμα της συλλογικής διαπραγμάτευσης και της
ρύθμισης των όρων εργασίας

Το δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων για τα καυτά προβλήματα που
αντιμετωπίζει η κοινωνία της εργασίας βάζει η υπουργός Εργασίας
Σωτηρούλα Χαραλάμπους και απαντά με σαφήνεια, αλλά και με στοιχεία
στους ισχυρισμούς της αντιπολίτευσης η οποία αρέσκεται να ρίχνει εύηχους
τίτλους για να προκαλεί εντύπωση. Η αρμόδια υπουργός προκαλεί τους
επικριτές της να απαντήσουν κατά πόσο τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν
για αντιμετώπιση της κρίσης είναι σωστά ή όχι. Η πρωτόγνωρη αύξηση της
ανεργίας, είναι ένα φλέγον ζήτημα που αναζητά άμεση λύση, ωστόσο
σημειώνει δεν υπάρχει ένας μαγικός διακόπτης που θα τον γυρίσουμε ώστε
να φέρουμε την ανάπτυξη στο 3.7% που ήταν το 2007 και 2008. Σε
περιόδους ύφεσης σύμφωνα με την αρμόδια υπουργό το κλειδί της
απασχόλησης είναι η ανάπτυξη και ενόσω θα έλθει υλοποιούνται
προγράμματα και εξειδικευμένα σχέδια κατάρτισης πρόσληψης και
επιδότησης εκατομμυρίων ευρώ ώστε να υποβοηθηθούν την κατάσταση.

Οσον αφορά στη μαύρη εργασία και την εκμετάλλευση κοινοτικών και
αλλοδαπών από τρίτες χώρες, η Σ. Χαραλάμπους υποδεικνύει πως πάντα
υπήρχε, αλλά λόγω της ανάπτυξης κανείς δεν τη θυμόταν. Για πρώτη φορά
σημειώνει έγιναν τόσες πολλές επιθεωρήσεις και ποινικές διώξεις για
παραβάσεις ενώ υπενθυμίζει ότι η υπουργός Εργασίας ανέδειξε το ζήτημα
της ίσης αντιμετώπισης των εργαζομένων ώστε να μην γίνονται αντικείμενο
φτηνής εργασίας.

Οπως αποκαλύπτει η Σ. Χαραλάμπους σε μερικές βδομάδες τίθενται τα

πλαίσια όπου όλοι οι εργαζόμενοι Κύπριοι, κοινοτικοί και αλλοδαποί τρίτων
χωρών θα ασκούν αποτελεσματικά το δικαίωμα της συλλογικής
διαπραγμάτευσης και της ρύθμισης των όρων εργασίας. Οσον αφορά στη
διαφοροποίηση του υπολογισμού της ΑΤΑ υποδεικνύει πως κάποιοι όψιμα
νοιάζονται για τη σμίκρυνση του χάσματος μεταξύ των μισθών. Διερωτάται
ακόμα, εφόσον κόπτονται τόσο για τους χαμηλά αμειβόμενους γιατί όταν η
Κυβέρνηση εισηγήθηκε την αύξηση του κατώτατου μισθού αντέδρασαν
έντονα υποστηρίζοντας πως σε περιόδους κρίσης δεν δίνονται αυξήσεις.
Σχετικά με την κριτική που ασκείται για την επενδυτική πολιτική του Ταμείου
Κοινωνικών Ασφαλίσεων, η Σ. Χαραλάμπους με αφοπλιστική ειλικρίνεια
υποδεικνύει πως τουλάχιστον αυτή η Κυβέρνηση δεν αφήνει τα προβλήματα
να τα επιλύσουν οι επόμενες γενιές όπως έκαναν οι προηγούμενες
κυβερνήσεις. Με νομοσχέδιο αλλάζει το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο όπου
θα εμπλέκονται οι κοινωνικοί εταίροι στο μηχανισμό των αποφάσεων και θα
 2

αξιοποιεί τεχνοκράτες για τη χάραξη της επενδυτικής πολιτικής στη βάση

συγκεκριμένων αρχών.

Σήμερα βιώνουμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση για τα κυπριακά δεδομένα

με την ανεργία να αγγίζει το 7.2%. Πόσο ανησυχεί το Υπουργείο;

Σαφώς δεν βρισκόμαστε στο επίπεδο του 2008 που είχαμε συνθήκες πλήρους
απασχόλησης, αλλά και υπερθέρμανσης της οικονομίας. Αυτή η
υπερθέρμανση όχι μόνο οδήγησε σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης αλλά
και σε έλλειψη εργατικών χεριών με χιλιάδες θέσεις να καταλαμβάνονται
από κοινοτικούς εργαζόμενους ή εργαζόμενους από τρίτες χώρες.

Προσπαθούμε να διαχειριστούμε το κεφάλαιο της απασχόλησης,

αναμένοντας την αναθέρμανση της οικονομίας και την έξοδο από την ύφεση
γιατί η ανάπτυξη είναι που θα φέρει τη λύση του προβλήματος.

Σε καμιά χώρα δεν υπάρχει μηχανισμός που μόνο μέσα από τα σχέδια και τις
πολιτικές στήριξης μπορεί να μειώσει την ανεργία. Η ανεργία είναι η
αντανάκλαση της ανάπτυξης και οι χώρες που παρουσιάζουν σήμερα μια
σταθεροποίηση στην ανεργία είναι αυτές που έχουν περάσει την περίοδο της
ύφεσης και έχουν ήδη μπει σε μια σταθερή αναπτυξιακή πορεία.

Πολλοί κάνουν λόγο όμως, για αναποτελεσματικές πολιτικές.

Εκείνο που πρέπει να κριθεί και το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι
κατά πόσο τα εργαλεία που έχει στα χέρια της η Κυβέρνηση τα έχει
χρησιμοποιήσει.

Εγώ λέω σαφώς και έχουν χρησιμοποιηθεί και μάλιστα σε κάποιο βαθμό
έχουν βοηθήσει. Είναι μέτρα που υλοποιήθηκαν και υλοποιούνται για
αποτροπή των απολύσεων. Εκεί και όπου διαπιστώνεται ότι οι επιχειρήσεις
δυσκολεύονται να κρατήσουν το προσωπικό, τους προτείνουμε τα
προγράμματα της Αρχής Κατάρτισης Ανθρώπινου Δυναμικού (ΑΝΑΔ) και μέσα
από την κατάρτιση διατηρείται το προσωπικό.

Επίσης, δημιουργήσαμε ειδικό σχέδιο Στήριξης της Απασχόλησης και

βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας της επιχείρησης (8 εκ. ευρώ) για το
οποίο ήδη έχουν υποβληθεί 54 αιτήσεις. Αρα αξιοποιήσαμε αυτό το
εργαλείο.

Ναι αλλά ο αριθμός των ανέργων συνεχίζει να είναι μεγάλος...

Το σημαντικό είναι να βοηθηθούν οι άνεργοι με ανάλογη κατάρτιση ώστε να

έχουν τα εφόδια με βάση τα κενά που παρουσιάζονται (υπάρχουν
πλεονάσματα αλλά και τομείς που ζητούν εργατικό δυναμικό) να μπορούν να
εργοδοτηθούν κάπου αλλού.

Πέραν από 2300 άνεργοι έτυχαν κατάρτισης και ενισχύθηκαν με επιδοτήσεις

ύψους 2.5 εκ ευρώ. Επίσης, πέραν από 650 επιχειρήσεις αιτήθηκαν στο
 3

Σχέδιο Πρόσληψης Πτυχιούχων για πρόσληψη 970 πτυχιούχων με δαπάνη

7.2 εκ. ευρώ.

Γνωρίζοντας ότι σε περίοδο κρίσης, ακόμη και οι επιχειρήσεις που θέλουν να

προσλάβουν προσωπικό είναι διστακτικές, μετρούν διπλά και τριπλά το
κόστος της εργασίας, δώσαμε ώθηση στην κάλυψη κενών θέσεων εργασίας
με άνεργους και προχωρήσαμε με τα επιδοτούμενα σχέδια.

Ποια είναι αυτά;

Η ΑΝΑΔ έχει δύο σχέδια, το εξειδικευμένο και στοχευμένο σχέδιο αποφοίτων

τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και το σχέδιο κατάρτισης και επιδότησης
πρόσληψης ανέργων για κάλυψη κενών θέσεων εργασίας και ειδικότερα
αντικατάσταση θέσεων εργασίας που σήμερα καταλαμβάνονται από
εργαζόμενους τρίτων χωρών.

Επίσης, υπάρχουν και τρία σχέδια του Τμήματος Εργασίας, το έκτακτο

σχέδιο πρόσληψης ανέργων ύψους 6 εκ. ευρώ, με επιδότηση 60% για έξι
μήνες, το σχέδιο για τις ευπαθείς ομάδες που συμπεριλήφθηκαν και
εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας αλλά και νέοι που είναι ομάδες που
πλήττονται περισσότερο. Παράλληλα, υπάρχει το σχέδιο για τους
ανάπηρους, καθώς και το σχέδιο επιδότησης της πρόσληψης με ευέλικτες
μορφές απασχόλησης.

Με λίγα λόγια, όσες ομάδες αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα στην

ένταξή τους στην απασχόληση δημιουργήσαμε ειδικά σχέδια και επιπλέον,
ειδικό σχέδιο πρόσληψης ανέργων.

Εντάθηκαν το τελευταίο διάστημα οι επιθεωρήσεις για την παράνομη

εργοδότηση;

Το τρίτο εργαλείο που έχει η Κυβέρνηση στα χέρια της είναι οι επιθεωρήσεις
ώστε να μην υπάρχει μαύρη εργασία, η οποία λειτουργεί ως μηχανισμός
αθέμιτου ανταγωνισμού.

Θέλω να επισημάνω ότι η μαύρη εργασία δεν είναι σημερινό φαινόμενο.

Απλώς επειδή οι προηγούμενες οικονομικές περίοδοι ήταν καλές όλοι τις
ξεχνούν. Τότε όλοι εξασφάλιζαν εργασία και κανένας δεν ενδιαφερόταν για
τη μαύρη εργασία. Σε περιόδους κρίσης όμως, όλοι θυμούνται ότι κάποιοι
εργαζόμενοι τυγχάνουν εκμετάλλευσης και κάποιοι εργαζόμενοι λειτουργούν
ανταγωνιστικά προς άλλους.

Προκαλώ όσους ασκούν κριτική να απαντήσουν πότε και σε ποια άλλη

περίοδο το Υπουργείο έβαλε τις επιθεωρήσεις σε κεντρικό άξονα και
δημιούργησε εξειδικευμένα κλιμάκια, τα οποία είναι στοχοπροσηλωμένα
στην καταπολέμηση της αδήλωτης και παράνομης εργοδότησης.

Να απαντήσουν επίσης, σε ποια άλλη περίοδο ασκήθηκαν 2150 ποινικές

διώξεις από την Υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης, από το Υπουργείο
 4

Εργασίας και από το Τμήμα Εργασιακών Σχέσεων σε ό,τι αφορά παραβιάσεις

των νομοθεσιών.

Εχουν αυξηθεί τελευταία τα κρούσματα εργαζομένων που ζουν σε άθλιες

συνθήκες ή απλώς τώρα δίνεται περισσότερη δημοσιότητα;

Χαίρομαι για την ευαισθησία που επιδεικνύεται, όμως το γεγονός ότι

αναδεικνύονται και βγαίνουν στην επιφάνεια αυτά τα φαινόμενα είναι γιατί
εμείς έστω και την παραμικρή πληροφόρηση που έχουμε την αξιοποιούμε και
τη διερευνούμε. Δεν αφήνουμε τίποτε να περάσει χωρίς διερεύνηση. Οφείλω
επίσης, να πω ότι καθημερινά λαμβάνω δύο και τρεις επιστολές είτε από
εργαζόμενους που καταγγέλλουν ότι άλλοι εργαζόμενοι που εργοδοτούνται
μαζί τους δεν έχουν τις σωστές συνθήκες, είτε παράνομες εργοδοτήσεις.

Ολες ανεξαίρετα οι καταγγελίες αποστέλλονται στα αρμόδια τμήματα και δεν

κλείνει καμιά υπόθεση αν δεν υπάρξει πλήρης διερεύνηση.

Κατά την άποψή σας είναι άδικη η κριτική που ασκείται και ενδεχόμενα
κάτι άλλο να κρύβεται πίσω;

Δεν θέλω να μπω σ’ αυτή τη διαδικασία, υπογραμμίζοντας πως είναι

δύσκολη η περίοδος για την απασχόληση. Ομως, δεν υπάρχει ένας μαγικός
διακόπτης που θα τον γυρίσουμε ώστε να φέρουμε την ανάπτυξη στο 3.7%
που ήταν το 2007 και 2008.

Χρειάζεται χρόνος για να βελτιωθούν οι δείκτες και είναι σημαντικό ότι η

οικονομία άρχισε να δείχνει τα πρώτα θετικά βήματα.

Σε μια δύσκολη περίοδο, αυτά είναι τα εργαλεία που ένα κράτος έχει και
αυτά είναι τα εργαλεία που αξιοποιούν όλες οι χώρες.

Είμαι έτοιμη επί των εργαλείων και των πολιτικών να ακούσω και κριτική
και εισηγήσεις. Επί των πολιτικών που εφαρμόζονται όμως. Οχι συνθήματα
του τύπου «αναλαμβάνω εκστρατεία για πάταξη της παράνομης και
αδήλωτης εργασίας» κ.λπ.

Βέβαια, αυτό είναι το προνόμιο της αντιπολίτευσης να ρίχνει τίτλους.

Εμείς στους τίτλους δίνουμε περιεχόμενο με πολιτικές. Με αυτό το
αντικείμενο θέλω να κριθούμε.

Ενδεχόμενα το φθηνό και πολλές φορές παράνομο εργατικό δυναμικό να

συνέτεινε και στην αύξηση της ανεργίας;

Από την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. η αγορά εργασίας της Κύπρου άρχισε
να επηρεάζεται. Από το 2004 και μετά, όταν πλέον άρχισε να εφαρμόζεται η
αρχή της ελεύθερης διακίνησης, η εργασία στην Κύπρο άρχισε να αλλάζει.
Δεν ήταν πλέον η αγορά που υπήρχαν μόνο Κύπριοι και δίνονταν κάποιες
άδειες εργοδότησης για άτομα τρίτων χωρών.
 5

Πολύ έγκαιρα, από το 2006 οι συνδικαλιστικές οργανώσεις διέβλεψαν την

εξέλιξη της κατάστασης και υπέβαλαν στο Υπουργείο έγγραφο με το οποίο
ζητούσαν να γίνουν παρεμβάσεις στο σύστημα εργασιακών σχέσεων ώστε το
δικαίωμα της οργάνωσης και της κάλυψης των εργαζομένων με συλλογικές
συμβάσεις να διαφυλαχθεί. Ζητούσαν παράλληλα, να εξευρεθούν πρακτικοί
τρόποι εφαρμογής της ισότητας της μεταχείρισης μεταξύ εργαζομένων, λόγω
ακριβώς της έλευσης των κοινοτικών.

Το πρόβλημα είχε εντοπιστεί το 2004. Αρα ο επηρεασμός της αγοράς

εργασίας δεν έγινε σήμερα και δεν φταίει και γι' αυτό η Κυβέρνηση του
Δημήτρη Χριστόφια. Εδώ και κάποια χρόνια ένα μεγάλο μέρος του εργατικού
δυναμικού είναι κοινοτικοί.

Δεν έχω κανένα ενδοιασμό και ευθαρσώς λέω ότι ένα μεγάλο μερίδιο αυτών
των εργαζομένων γίνεται αντικείμενο φτηνής εργασίας. Τους προσφέρονται
όροι απασχόλησης που δεν είναι στα σωστά πλαίσια και λειτουργούν
ανταγωνιστικά προς τους Κύπριους εργαζόμενους.

Ομως το μεγάλο ερώτημα που πρέπει να απαντήσουμε είναι ποιος και τι

έκανε γι’ αυτή την κατάσταση. Οι μόνοι που έκαναν κάτι είμαστε εμείς. Η
υπουργός Εργασίας ανέδειξε το θέμα, επισημαίνοντας πως αυτό είναι ένα
πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί και για να αντιμετωπιστεί πρέπει να
βάλουμε στις προτεραιότητές μας την επιθεώρηση ώστε να εφαρμόζεται η
αρχή της ισότητας μεταξύ εργαζομένων.

Δεύτερο, εμείς είπαμε ότι η στρατηγική απασχόλησης αλλοδαπών από τρίτες

χώρες πρέπει να μπει στη σωστή βάση, όπως αποφασίστηκε το 1992, τότε
που είχε για πρώτη φορά συμφωνήθηκε η στρατηγική.

Τι προνοεί αυτή η στρατηγική;

Προνοεί ότι ο εργαζόμενος από τρίτη χώρα μπορεί να εργοδοτηθεί στην

Κύπρο όταν δεν μπορούν να καλυφθούν οι ανάγκες με ντόπιο προσωπικό. Η
συμφωνία που έγινε μεταξύ κοινωνικών εταίρων, προβλέπει πως την ίδια
ώρα, ο εργοδότης οφείλει να υποδείξει Κύπριο τον οποίο θα εκπαιδεύσει και
θα καταρτίσει έτσι που με τη λήξη της άδειας του αλλοδαπού να μπορεί να
έχει αυτό τον άνθρωπο να καλύψει την ανάγκη.

Ηταν σωστή αυτή η φιλοσοφία γιατί δεν μπορεί μια οικονομία και
συγκεκριμένοι τομείς να στηρίζονται μόνο στους αλλοδαπούς από τρίτες
χώρες.

Κάποιοι όμως, σας κατηγορούν για ρατσισμό λόγω της εκστρατείας που
κάνετε για παράνομη και αδήλωτη εργασία.

Κανένας ρατσισμός. Αυτό που επιθυμώ είναι όλοι οι εργαζόμενοι να

εργοδοτούνται σε σωστό πλαίσιο. Δεν θέλω κάποιοι, κάτω από τον
ισχυρισμό ότι δεν βρίσκουν Κύπριους, να χρησιμοποιούν τους αλλοδαπούς
ως υποχείριά τους και να τους εκμεταλλεύονται.
 6

Ο λόγος που εισήχθηκε το Σχέδιο της ΑΝΑΔ με το οποίο δίνονται κίνητρα για
κατάρτιση είναι ακριβώς για να απαντήσουμε σ’ αυτά που συμφώνησαν οι
κοινωνικοί εταίροι... αλλά κανένας δεν το εφάρμοσε. Επίσης, να τονίσω ότι
ακολουθούμε μια περιοριστική πολιτική στο θέμα της παραχώρησης αδειών
σε εργοδότες. Ηδη τα στοιχεία δείχνουν μια σημαντική μείωση των αδειών
το πρώτο τετράμηνο του 2010. Συγκεκριμένα παραχωρήθηκαν 1870
εγκρίσεις, ενώ για την αντίστοιχη περσινή περίοδο ο αριθμός των εγκρίσεων
ήταν 2480.

Θα κλείσω με μια σημαντική επισήμανση. Δεν λύνεται το πρόβλημα της

ανεργίας με το να πούμε μηδενικές άδειες και έξω όλοι οι αλλοδαποί.

... γιατί προσφέρουν στην οικονομία του τόπου;

Ανεξάρτητα από καταγωγή προσφέρουν στην οικονομία, εκείνο όμως που

είναι σημαντικό για να μην οδηγείται η εργασία σε φαινόμενα αθέμιτου
ανταγωνισμού είναι να μπουν τα σωστά πλαίσια και να γίνεται έλεγχος.

Ποια είναι αυτά τα πλαίσια που θα εισηγηθείτε στους κοινωνικούς

εταίρους;

Από το 2006 ο συντεχνίες υπέβαλαν πλαίσιο εισηγήσεων για τον

εκσυγχρονισμό του συστήματος των εργασιακών σχέσεων. Στο πρόγραμμα
διακυβέρνησης του Προέδρου, υπάρχει η θέση ότι χωρίς να αλλοιώνουμε τις
βάσεις του συστήματος θέλουμε να κάνουμε αλλαγές στο σύστημα που θα
ενισχύουν το δικαίωμα της σύμβασης και της συλλογικής διαπραγμάτευσης
και θα βοηθούν ώστε να εφαρμοστεί στην πράξη μέσα από τους όρους
απασχόλησης η αρχή της ίσης μεταχείρισης.

Γι’ αυτό το θέμα έγινε διάλογος μεταξύ των εταίρων. Το Υπουργείο στη
βάση των προτάσεών τους πολύ σύντομα -τις επόμενες εβδομάδες θα τους
αποστείλει έγγραφο με τις θέσεις του Υπουργείου. Το έγγραφο θα στοχεύει
στην υποβοήθηση του πλαισίου κάτω από το οποίο θα γίνεται η διαδικασία
της προσχώρησης στη συνδικαλιστική οργάνωση και ταυτόχρονα θα βάζει
κάποιους μηχανισμούς ώστε να μην παρουσιάζονται φαινόμενα που κάποιοι
οι εργοδότες να λεν είναι οργανωμένοι και οι εργαζόμενοι ότι δεν είναι.
Αυτό είναι σημαντικό γιατί τελευταία είδαμε και φαινόμενα να εμφανίζουν
εργαζόμενους εναντίον εργαζομένων.

Αυτά τα πλαίσια θα επιδράσουν και στο κεφάλαιο των κοινοτικών

εργαζομένων;

Από τη στιγμή που θα δημιουργηθεί ένα πλαίσιο όπου όλοι οι εργαζόμενοι θα

ασκούν αποτελεσματικά το δικαίωμα της συλλογικής διαπραγμάτευσης και
της ρύθμισης των όρων εργασίας και από τη στιγμή που δεν θα υπάρχουν τα
σημερινά αδιέξοδα, αυτόματα θα αποκαθίσταται η ισορροπία δυνάμεων
μεταξύ των δύο πλευρών.

Αυτή ήταν πάντοτε η παράμετρος που βοήθησε θετικά για να έχουμε

ρυθμισμένους όρους απασχόλησης στην Κύπρο.
 7

Υπάρχουν στοιχεία κατά πόσο έχουν εγκαταλείψει την Κύπρο κοινοτικοί

εργαζόμενοι λόγω της παρατεταμένης ανεργίας;

Στο Υπουργείο δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία, όμως στην Επαρχία

Πάφου ένας αριθμός Ελληνοποντίων επιστρέφει στη χώρα καταγωγής του.
Δεν είναι μαζικοί οι αριθμοί, υπάρχει όμως και μια τάση μετακίνησής τους σε
άλλες επαρχίες. Σε συναντήσεις που είχαμε με τις οργανώσεις των
Ελληνοποντίων, έχουμε εκφράσει τη διάθεση του Υπουργείου πρώτα για να
γίνουν εξειδικευμένα προγράμματα εκμάθησης της Ελληνικής γιατί κάποιοι
δεν έχουν πλήρη γνώση της γλώσσας και ταυτόχρονα να εξευρεθούν τρόποι
υποβοήθησης ώστε να ενταχθούν σε ακόμη μεγαλύτερους αριθμούς στα
προγράμματα κατάρτισης.

Να μετακινηθούμε σε ένα άλλο ζήτημα. Το ΔΝΤ επαναφέρει θέμα

κατάργησης της ΑΤΑ και από δίπλα ο ΔΗΣΥ σεγοντάρει ζητώντας
διαφοροποίησή της;

"Δεν τίθεται θέμα κατάργησης της ΑΤΑ. Ο θεσμός της ΑΤΑ είναι
αποτέλεσμα συλλογικών διαπραγματεύσεων, συναίνεσης και
συναντίληψης μεταξύ των κοινωνικών εταίρων"

Εμείς δεν θέλουμε να κάνουμε αυτό που έκανε η κυβέρνηση Κληρίδη, που
διαφωνούντος μίας μεγάλης μερίδας του συνδικαλιστικού κινήματος
διαφοροποίησε τον τρόπο υπολογισμού της. Εμείς δεν αντιλαμβανόμαστε
έτσι τον κοινωνικό διάλογο και τις συναινέσεις σε διάφορα ζητήματα.
Επίσης, δεν θεωρούμε αυτή τη στιγμή ότι η πρώτη προτεραιότητα είναι η
ΑΤΑ δεδομένου πως πρώτα πρέπει να επικεντρωθούμε στο θέμα της
οικονομίας. Η πρόταση του ΔΗΣΥ γίνεται καθαρά για λόγους τακτικής και
λαϊκισμού, κάτω από τον εύηχο τίτλο να γίνει πιο δίκαιη. Η ΑΤΑ είναι
μηχανισμός αναπλήρωσης της αγοραστικής αξίας. Η Κυβέρνηση αναγνωρίζει
ότι υπάρχουν ανισότητες στα εισοδήματα -δεν είναι βέβαια σημερινό
φαινόμενο, και γι’ αυτό το λόγο από την αρχή της κρίσης είπε πως στην
προσπάθεια να στηριχθούν οι χαμηλά αμειβόμενοι δεν θα τη διακόψει.

Αφού ο κ. Νεοφύτου και ο ΔΗΣΥ νοιάζονται τόσο πολύ για τη σμίκρυνση του
χάσματος μεταξύ των μισθών γιατί όταν το Υπουργείο εισηγήθηκε την
αύξηση του κατώτατου μισθού έσχισε τα ιμάτια του υποστηρίζοντας πως εν
μέσω οικονομικής κρίσης δεν παραχωρούνται αυξήσεις;

Και ποιες ήταν οι αυξήσεις που εισηγηθήκαμε; Η τιμαριθμική

αναπροσαρμογή συν η αύξηση μισθών στα επαγγέλματα που εμπίπτουν στον
κατώτατο μισθό.

Αν θέλουμε λοιπόν να έχουμε θέσεις πρέπει να έχουμε και μια συνάφεια και
όχι ανάλογα με τι είναι εύηχο και ωραίο.

Εμείς τουλάχιστον είμαστε συνεπείς με τις πολιτικές μας.

 8

Πώς σχολιάζετε τη λεγόμενη πράσινη βίβλο της Ε.Ε. σύμφωνα με την

οποία θα πρέπει να παραταθεί το όριο συνταξιοδότησης λόγω των
υπερβολικών ελλειμμάτων που παρουσιάζουν τα συνταξιοδοτικά ταμεία
των κρατών-μελών;

Η πράσινη βίβλος καταθέτει διάφορα ζητήματα σε ό,τι αφορά τα

συνταξιοδοτικά συστήματα, την επάρκεια των συντάξεων, τη σχέση
συνταξιοδοτικών συστημάτων και δημόσιων οικονομικών και εργασιακού
βίου. Το θέμα της βιωσιμότητας των συνταξιοδοτικών συστημάτων, η κάθε
χώρα το αντικρίζει με βάση τα δικά της οικονομικά και δημογραφικά
δεδομένα. Δεν υπάρχει ένα σύστημα κοινωνικής ασφάλισης στην Ευρώπη με
ενιαίες αρχές και ρήτρες.

Εξάλλου, και στο κεφάλαιο κοινωνικής ασφάλισης δεν υπάρχουν οδηγίες

αλλά κανονισμοί που θέτουν το πλαίσιο ότι στη βάση της αρχής ελεύθερης
διακίνησης οπουδήποτε και αν εργαστεί κάποιος υπολογίζεται.

Θεωρούμε ότι το θέμα της βιωσιμότητας του Ταμείου το έχουμε

αντιμετωπίσει με τις τελευταίες αλλαγές και τη διαδικασία των συνεχών
αναλογιστικών μελετών. Το έτος συνταξιοδότησης στην Κύπρο με βάση το
ΤΚΑ είναι το 65ο με κάποιες προϋποθέσεις είναι το 63ο.

Στη δημόσια συζήτηση που θα διεξαχθεί για την πράσινη βίβλο, εκτίμησή μας
είναι πως εκεί που πρέπει να στοχεύσει η Ε.Ε. ως σύνολο είναι πως
δημιουργεί τις προϋποθέσεις και τις δυνατότητες στον εργαζόμενο να έχει
ένα ομαλό και συνεχή εργατικό βίο. Το πιο σημαντικό είναι αυτό, ώστε σε
περιόδους κρίσης και ανεργίας να μη δημιουργούνται ομάδες εργαζομένων
που θα μπαινοβγαίνουν στην αγορά εργασίας. Αυτό δημιουργεί κινδύνους
και επιπλοκές στα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά του δικαιώματα.

Η Κύπρος είναι μια από τις χώρες της Ε.Ε. που έχει ένα από τα ψηλότερα
ποσοστά απασχόλησης εργαζομένων πέραν των 55 ετών.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν αντιμετωπίζουμε και εμείς κινδύνους. Η παρούσα
οικονομική κρίση έχει δείξει ότι ειδικά σ’ αυτή την ηλικία υπάρχει
συσσώρευση ανέργων.

Εκείνο που προσπαθούμε να κάνουμε είναι ποιοτική και σταθερή εργασία,

καθώς και μηχανισμούς προστασίας έτσι που όταν ο εργαζόμενος απολέσει
την εργασία, γρήγορα να επανεντάσσεται. Και στην ίδια την επιχείρηση
βέβαια θα πρέπει να αναπτύσσονται τέτοια συστήματα αξιοποίησης του
ανθρώπινου δυναμικού ώστε η ανάπτυξη της οικονομίας και της τεχνολογίας
να μην διώχνει κάποιους εργαζόμενους γιατί δεν μπορούν να
ανταποκριθούν.

«Δίνουμε λύσεις στο ΤΚΑ, δεν αφήνουμε τα προβλήματα στις επόμενες

γενιές»

Ασκείται κριτική για την επενδυτική πολιτική του Ταμείου Κοινωνικών

Ασφαλίσεων και αφήνονται σαφείς αιχμές ότι δεν υπάρχει πραγματικό
 9

αποθεματικό χαρακτηρίζοντάς το μάλιστα «επικοινωνιακή

παραπλάνηση». Πώς απαντά το Υπουργείο;

- Να δούμε τα πράγματα πού ήταν και πώς έγιναν. Ολες οι κυβερνήσεις

διαχρονικά δανείζονταν τα περισσεύματα του Ταμείου δίνοντας ένα επιτόκιο
και τα χρησιμοποιούσαν για την ανάπτυξη, αλλά και για τη γενικότερη
δημοσιονομική πολιτική. Αυτή η κατάσταση οδήγησε στα σημερινά δεδομένα
όπου το μεγαλύτερο μέρος του αποθεματικού του Ταμείου είναι επενδυμένο
σε κυβερνητικά χρεόγραφα. Οποιαδήποτε κυβέρνηση και να ήταν αυτή τη
στιγμή στην εξουσία δεν έχει τη δυνατότητα να επιστρέψει 6.5 δις ευρώ.

Αυτό για οποιαδήποτε κυβέρνηση σημαίνει κατάρρευση.

Τι κάναμε όμως εμείς που δεν έκανε καμία άλλη κυβέρνηση για να δούμε
αν υπάρχει επενδυτική ή όχι πολιτική;

Αλλάξαμε το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο που αφήνει την απόλυτη εξουσία

και τις αποφάσεις στον υπουργό Οικονομικών. Σήμερα αποφασίζει ο
υπουργός και δίνει οδηγίες στο διευθυντή του Ταμείου. Αυτό θέλουμε να το
αλλάξουμε και εφόσον θα αλλάξει θα πρέπει να βάλουμε κάποιες
διαδικασίες. Δηλαδή αξιοποιώντας τεχνοκρατική γνώση για την ασφάλεια
των χρημάτων όπως η διασπορά, τα ποσοστά για κινητή και ακίνητη
περιουσία κ.α. με βάση αρχές επενδυτικής πολιτικής να μπορούν να
αποφασίζονται οι επενδύσεις του Ταμείου.

Το τρίτο, και πιο σημαντικό είναι η οφειλή του κράτους προς το ΤΚΑ. Καμιά
κυβέρνηση δεν μπορεί να δώσει εφάπαξ αλλά η όποια κυβέρνηση μετά από
μερικά χρόνια θα πρέπει να επιστρέψει τα χρήματα πίσω όταν το Ταμείο θα
τα έχει ανάγκη. Για να μην επιβληθούν φορολογίες μετά από ορισμένα
χρόνια, αυτή η Κυβέρνηση έδωσε απαντήσεις και δεν άφησε το θέμα να το
επιλύσουν οι κάποιοι που θα έλθουν μετά όπως έκαναν όλες οι
προηγούμενες κυβερνήσεις.

Τι απαντήσεις δώσατε;

Απαντούμε με το νομοσχέδιο που βρίσκεται ενώπιον των κοινωνικών

εταίρων και τους εμπλέκει στο μηχανισμό της απόφασης για την επενδυτική
πολιτική. Αξιοποιεί τεχνοκράτες στη χάραξη της επενδυτικής πολιτικής και
βάζει συγκεκριμένες αρχές που σήμερα δεν υπάρχουν στη βάση των οποίων
θα αποφασίζεται η επενδυτική πολιτική.

Η πιο πάνω πολιτική εφαρμόστηκε στα επαγγελματικά συνταξιοδοτικά

ταμεία. Το επόμενο που κάναμε είναι η απόφαση για κατάθεση 200 εκ. κάθε
χρόνο στο Ταμείο ώστε να δημιουργηθεί ένα πραγματικό αποθεματικό και να
βοηθήσει να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα τού τι θα γίνει όταν το ταμείο θα
έχει ανάγκη τα χρήματα.

Θα μπορούσε όμως να εξασφαλιστεί μεγαλύτερο επιτόκιο;

 10

Το γεγονός ότι έχουμε χαμηλό επιτόκιο οφείλεται κύρια στο γεγονός ότι
συνδεθήκαμε με το ευρωπαϊκό επιτόκιο. Ωστόσο θέλω να υπογραμμίσω πως
σε μια συνολική αντίκριση του θέματος το Υπουργείο είναι ανοικτό προς
συζήτηση και για το επιτόκιο όμως με βάση κάποιων αρχών. Οταν, όμως
κλείσει το κεφάλαιο με την έγκριση του νομοσχεδίου - οι κοινωνικοί εταίροι
ήδη το αντικρίζουν θετικά, θα οδηγηθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο και μετά
στη Βουλή για να γίνει νόμος.