Professional Documents
Culture Documents
ఆకశరజ కమరుడైన వసుదనుడ తండర ఆజఞ పరకరం ఇందరలకనక వళళడ. బృహసపతన దరశంచ, నమసకరం చశడ. తనకసం
భూలకం నుండ వచచన ఆకశరజ కమరుడైన వసుదనునక బృహసపత, సదరంగ సవగతం పలక ఒ క శుభసనం మద
కరుచండజశడ. ఆకశరజ పంపన శుభలఖను చదువకననడ. చల సంతషంచడ. వంటన ఒక పరహతున వంట బటుటకన
ఆకశరజ మందరనక వచచడ.
ఆకశరజ, బృహసపతక తగన మరయదలు చశడ. ఆతథయమచచడ. పమమట, ''మహతమ! మరనుమతంచనటలయత, న కమరత అయన
పదమవతన శరనవసునకచచ వవహం చసతను. శరనవసుడ సరవలకలక నయకడ, పరభువ. ఆయనత సంబంధం కలుపకవడం ఒక
గపప వషయం కద! వకళమలక తన కమరుడైన శరనవసునక పదమవతనచచ వవహం చయయమన కరుతూ మ మందరనక
వచచంద. శరనవసున గతరము మదలైన వవరలు చపపంద. మ అంగకరం మట అటుంచండ. ఈ సంబంధనక మరు సంపరణంగ
అంగకరసతన, ఈ వవహం జరపంచడనక ఇషటపడతను' అన ఎంత వనయంగ తలయజశడ.
ఆకశరజ మటలు వన, బృహసపత, ''మహరజ! భూల కంల పరగన మహవృకలను ఆశరయంచ వట ఫలలను అనుభవసూత ఎనన
పరణులు జవసుతననయ. అద వధంగ, మవంట మహరజల ఆశరయం మద మవంటవరు ఎందర ఆధరపడ ఉననరు. నను ఏదయన
అవసరం కలగనపడ మతరమ సవరగలకం నుండ భూలకనక వసూత వంటను. పన కగన తరగ వళళపతను. అందుచత భూలక
వషయలు న కంతగ తలయవ. కన, వయసకమరుడైన శర శుకయగందురడ భూలకంలన ఉననడ కనుక, శరనవసున గురంచ మ
కనన అధకంగ ఆయనక తలుసుతంద. ఇకకడక అయదు కరసుల దూరంల ఉనన ఆశరమంల శర శుక మహరష నవససుతననడ. ఆయనకసం
సగరవంగ వరతమనం పంపంచు. ఆయన న శరయసుసను దృషటల పటుటకన, శరనవసున వృతతంతనన అంతటన నక వవరంగ
తలయజసతడ. అననడ.
శర శుకయగందురన క ఆహవనము:
ఆకశరజ బృహసపత సూచనలనంగకరంచడ. భకతత నమసకరంచడ. బరహమణులంట భకత భవలు గల తన సదరుడ తండమనున
శుక మహరషన ఆహవనంచ తసుక రవడం కసం శుకశరమనక పంపడ. తండ మనుడ కడ చకకన రజధరమనన అధరహంచ,
వయువగంత శుకశరమనక వళళడ. అద సమయనక ధయన నషఠ నుండ లచ వచచన శర శుకనక తండమనుడ వనయంగ నమసక
రంచ ఆశసుసలందు కననడ.
తండమను డ, శర శుకమహరషన చూస, ''మహరష! నన కశ మహరజ యకక సదరుడన, ననున తండ మనుడ అంటరు. ఆయన,
మ కకక వరత తలయజయవలసం దగ న కజఞపం చరు. అందుచతన నను మ ఆశరమనక వచచను. ఆ వరత ఏ మంట, ''మహతమ!
న కమరత పదమవతక వవహచతమైన వయ సుస వచచంద. ఆమను వంకటచల నవస అ యన శరనవసునకచచ వవహం కవంచలన
అభలష సుతననను. మంచ చడడలను గురంచ చరచంచడనక సవరగలకం నుండ బృహసపతులవరు వచచరు. ఈ సందరభంగ సరవద మ
కమనన కంకంచ తము కడ ఉంట, మక నందంగ ఉంటుంద. ఇందుల గల మంచ చడడలను గరహంచ గల మర వవహ లగన పతరకను
వరస ఇయయవలసనదగ కరు చుననను. అవకశనన బటట తమక పరయయం రజమంద రనక వచచయవలసందగ కర పరరథసుతననను'
అన.
తండమనుడ చపపన మటలను శుకమహరష వననడ. కరుచనన చటు నుండ దగుగన లచడ. గర గర తరగడం మదలు పటటడ.
చతల ఉనన కమండలనన నలకస కటటడ. అద ముకకలు ముకకలైపయంద. కరుచనన కృషణ జననన చంచ ముకకలు చశడ.
మణమలను తరంప పసలను వదజలలడ. ఏద తలయన వధంగ నటయం చశడ. ఆ తరువత తండమనను చూస, ''ఓ మహతమ!
మహ బలశల! ఎంత ఆనందకరమైన వషయనన తలయజశవ. శర వంక టచలం మద నవసంచ శరనవసునక కనయక నచచ వవహం
చయయడం పరుషరథ పరదమైన మహకరయం. వర కళయణం లకల ననంటన పవతరం చయ గలద. శరనవసున కటక వకణ పరసరల దవర,
సమసత లక లు పవతరములయయ య. ఆకశరజ, బృహసపత ధనుయలయయ రు; అన పలక పదమ తరథంల సననం చ శడ. మధయహనక
సంధయవందనం పరత చసుకననడ. చనగన పై ఉతతరనన వడచ పటటడ. దరభ లతను, పవలతను ఒక కవ చనన తయరు చశ డ.
కరతత దరభలత ఒక తలపగ నరమంచుక ననడ. తులస మల కలను మడలను చవలక ధరంచడ. ఈ వధంగ సము చతమైన
అలంకరలత పరయణనక సంసదుధడయయడ. తండమనుడయనను గుఱఱం మద కరుచండబటుటకన రజనగరక బయలుదరడ.
శర శుకల వరు వసుతననరనన సంగత తలసకన, ఆకశరజ,; రథ, గజ, తురగ, పదత దళలతను, పరహ తున తను కలస ఆయనక
ఎదురు వళళడ. శుకన రకను వన పటటణంల ఉనన వరందరూ ఆనందంత పంగ ప యరు. ఆకశరజ తన వహనం దగడ. శుక
మహరష దగగరక వచచడ. ఆయనక సషటంగ నమసకరం చశడ. తరగ ఆయనను ఏనుగు మద అలంకరంచన అంబరల
కరుచండజస రజధనక బయలుదరడ.
వదయవంతుడ, వజఞన, సదుగరువ, మహరుషలల ఉతతముడ అయన శుక మహరషన రజభవననక తసుకన వళళడ. యథశసంగ
ఆయనను పజంచడ. తన భకత పరపతుతలను చటుకననడ.
శుక మహరషన ఒక ఉననతసనం మద కరుచండ బటటడ. పరకకన బృహసపత కడ ఉననడ. ఆ సమయంల శుకమహరషన చూస,
''మహతమ! తమరంగకరసత, శర కృషణ సవరూపడైన శరనవసునక, మ కమరత అయన పదమవతనచచ వవహం చయయలనుకంటుననను'';
అననడ, ఆకశరజ.
శుక మహరష, ఆకశరజను చూస, ''ఆకశరజ! న మనసుస నకరథమయంద. నక న కమరత అయన పదమవత అంట ఎంత పరమ.
ఆమను శరనవసునకచచ వవహం చయయడనక ఎంత మతరము సందహంచవలసన పనలదు. నవ పన చయయడనక నరణయం తసుకవడం
వలలన పవతురడ వయయవ. ధనుయడవయయవ. నకలమంత కడ పవతరకృత మైంద. న పతృదవతలు సవరగలకనన పందుతరు. గత
జనమల నవంత పణయం చసుకననవ. అందుచతన శరనవసున అలులనగ పందగలుగుతుననవ. దనవలల లకంల అందర కనన
గపపవడవయయవ. శరనవసుడంట సకతుతగ శర మహ వషుణవ. ఆయన పండరకకడ. సతుపరుషులక మతరమ ఆయన లభసతడ.
వంటన ఈ శుభకరయనన నరవహంచు. నక మము సనహతులం కవడం చత మము కడ ధనుయల మయయమన భవసుతననము.
మము సరవము పరతయజంచ, కందమూలలు తంటూ, ఆకలు అలములు భకసూత, దురభరమైన తపసుసచసూత కడ శరమననరయణున
దరశంచుకలకపయం. న కరణంగ.. న కమరత పదమవత శుభ వవహ కరణంగ, శర మననరయణున దరశంచ భగయం
పందగలుగుతుననం. నత చసుతనన సనహం జనమ జనమల పరయంతము మక శుభపరద మగక!, అన మనం వహంచడ.
శుకయగందురడ పలకన పలుకలు వన ఆకశ రజ ఆనందంచడ. ఆయన, శుకమహరషన పరశంససూత, ''మహతమ! నను
ధనుయడనయయను. మక ధనయవదలు. గరహసంచరము, గరహయగం, నకతరయగము, గతరల కలయక, మగలన బలబలలను గురంచ
ఆలచంచండ'', అననడ.
ఆ మటలు వన, జయతశశసంల వదవంసుడైన బృహసపత, వకళదవన చూస, ''అమమ! వకళదవ! శరన వసున గతరం ఏమట? నకతరం
ఏమట?'', అన అడగడ.
ఆ మటలు వన వకళదవ, ''సవమ! నవ దవతలక గురు డవ. అనన తలసన బరహమణుడవ. నక వషయలు తలయవ? శరనవసున
వవరలు తలయవ?'' అననద.
వకళదవ మటలు వన శుకల వరు, ''అమమ! మనక వదలతను, వగవదలతను పరయజనం ఏమట? నక తలసన వషయలు
చబత, జరుగబయ శుభకరయనక ఉపయగకరంగ ఉంటయ'', అననడ.
అపడ వకళదవ, శరనవసునద వసషఠ గతరం. శరవణ నకతరం. శరనవసున పరవవతరలైన మతసయ, కరమవత రలల ఆతరయస
గతరము, నకతరం మృగశర, కృషణవతరంల గతరం ఆతరయస, నకతరం రహణ,'' అన చపపగన బృహసపత సంతషం వయకతం చశడ. ఆ
తరువత ఆకశరజను చూస, ''రజ! వరున వషయం తలసంద కనుక, నవ నక కవలసన వరత బగుగ ఆలచంచ కనయదనం
గవంచు'', అననడ. రజ తన పరవరంత ఆలచంచ, పదమవత శరనవసుల కళయణనక తన నరణయనన తలయజశడ.
వషుణ సవరూపడైన శరనవసునక వవహమంగళ పరశసతమైన శుభలఖను వరస పంపంచవలసందగ ఆకశర జక బృహసపత చపపడ.
అపడ రజ , శరనవసుడ దవయ శరరనన ధరంచనవడన, అంతట గపపవనక మనవ మతురడైన తను శుభలఖ వరయడం
సముచతంగ ఉండదన చపపడ. అపడ బృహసపత శుభలఖను తన చపపడ. ఆకశరజ లఖ వరశడ.
దవయ మంగళ సవరూపడ, నతుయడ, సచచదనంద సవరూపడ, సవతంతురడ, అదవతయుడ, అనంతరూపడ, శరఙగమును
ధరంచనవడ, భకతలక పరయము కలగంచు వడ, తనను పందదగన భకత సవరూపమును తలయజసవడ, దవదదవలు అందరచత
పజంపదగనవడ, బరహమచ పజంపదగనవడ, వషుణ సవరూపడ, శర కృషుణడ, శర వంకట చలనవసయు అయన శరనవసునక, శర
పతవైన నక, ఆశసుసలు. ఈ లఖను వరస నను న పదపదమలను దరశంచ లన కరకత ఉవవళూళరుతునన ఆకశరజ నమధయుణన.
న బంధుతవనన కరుకంటూ, మమందరమూ కమమన తలయజసుకంటూ ఈ లగనపతరక వరస పంప తుననను.
చైతరశుదధ తరయదశనడ అనగ ఈనాాడాు, న కమరత చరంజవ లకసభగయవత పదమవతన న కచచ వవహం కవంచలన
సంకలపంత ఈ లఖ వరసుతననను. ఈ కళయణనక న వంగకరంచ, వైశఖ శుదధ దశమ శుకర వరంనడ, బంధుమతురలత కలస వచచ, చ||
స|| పదమవతన పరణయమడ, మమమనందంపజయ గరక.''... అన లఖను పరత చశడ. ఆ లఖను శర శుక మహరష కందంచ, దనన
శరనవ సునకరపంచ రవలసందగ కర డ. అద తన మహ భగయంగ శర శుకలు భవంచరు.
శర శుకలవరు; వకళ దవతను, శషుయలతను కలస మధయహన సమయనక వంకట చలనక చరుకననరు. మధయహన సమయం
కవడం చత ఎండ తవరంగ ఉంద. శర శుకలు ఆ సమయంల, వంకటచలం మద శరనవసున దరశంచరు. ఆయన దరశనంత, నడచ
వచచన శరమ అంత ఉపశ మంచంద.
శరనవసుడ, ఆశరమం ల ఉండ, ఇంక తన తలల వకళదవ ఎందుక రలద! అన ఆలచసుతనన సమయంల, వకళదవ శర శుకల
వరత కలస వచచంద.
అద సమయంల, ఆకశరజ పరరథన మద, శరన వసున దరశంప వచచన శుకమహరష, శరనవసునక కనబడడడ. వంటన తన ఆసనం నుండ
లచ, శర శుకమహరషక భకతత నమసకరసూత శరనవసుడ ఎదురు వళళడ.
ఆయననను చూస, ''బరహమణతతమ!'' అన పలు కరసుతనన సమయంల, శరనవసునక శుకమహరష సషటంగ దండ పరణమం చశడ.
శరనవసుడయనను లవనతతడ. ''ఆరయ! న పన సఫలమగున?'' అన అడగడ. దనక శు కడ, ''నక సందహమ అకకరలదు. న పన
సఫలమైనద.'' అన సమధనమచచడ. ఆ మటవన శరనవసుడ, శుకమ హరషన ఆనందంత కగలంచుకననడ.
శుకమహరషన చూస శరనవసుడ, ''మహతమ! వవ హం కదురుచకన సమయలల మనవలు అవసరనన బటట ఎనన అసతయలు
పలుకతూ ఉంటరు. ఆ వధంగ వరనన అనృత భషణలు కవంచనపపటక న పరమపదనన చరుకంటరు. అంత కన వరక పపం
అంటదు. లకంల యజమన, తన భరయ బడడలన, బంధువలన, సనహతునన, అనుచర వరగనన సవకలు మదలైన వరన పషసతడ.
వరనందరన భరసతడ కన, మహతమ! ఈ బరహమండమంత న యలల. బరహమదవడ న నభ కమలం నుండ జనమంచడ. లకదవ న
భరయ. ఇంక, న వలల జనమంచన ఎనభై నలుగు లకల జవకట ఉంద. వరనంద రన రకంచలననద న దక. అటువంట జగతుకటుంబన
అయ న నక పదమవతత వవహం జరపంచదలచన ననున ఈ గఢ లంగనంత తపప మర వధంగ సతకరంచగలను?'' అన మళళ శుక
మహరషన కగలం చుకననడ.
అపడ శుకమహరష, ఆనంద పరవశుడయయడ. అద గమనంచ శరనవసుడ, ''మహతమ! శుకమ హరష! నవంత పణయతుమడవ. ననున
నను ఆలంగనం చసుకవ డం ఎంత పణయపరదం. ఇద వధంగ, సతనవషణ కవంచ, ఆమ వృతతంతనన తలసన హనుమంతునత కలస
సహపంకతన భుజంచను. ఆమ వృతతంతం చపపనందుక, ఆంజనయున సతయలకనక అధ పతన చసూత, భవషయత బరహమగ ఆశరవ
దంచను. నడ, హనుమ చసన ఉపకరం కనన నడ నవ చసన పన ఎంత ఉతృకషటమైనద,'' అన ఎనన వధలుగ శుక మహరషన
పరశంసంచడ. అతన దగగరునన లగన పతరకను చూస, దనన గురంచ పరశనంచడ.
శరనవసున పరశనను వన దనక సమధనంగ, శుకమహరష , పరుషతతమ! ఇద నరయణపరధశుడైన ఆకశరజ తన కమరతను
నకచచ వవహం చయదలచ పంపన లగన పతరక.'' అన దనన శరనవసునక అందజశడ. పమమట, ''మహతమ!
ఆకశమహరజలవరు,వర ధరమపతన ధరణదవ, సదరుడ తండమనుడ, కమరుడ వసుదనుడ కమమ కద!'' అన అడగడ.
శర వంకటశవర మహతయం - 2
శరనవసున మటలు వన, సుఖయగందురడ, ''ఓ జగననయక! నవడగనటుల వరందరూ కశలంగన ఉననరు''. శరనవసుడ, శుక
మహరష అందంచన శుభలగన పతరకను చదువకననడ. ఎంత ఆనందంచడ. ఆ ఆనందతరకంత, తలల వకళదవన చూశడ.
శరనవసున ఆనందనన గమనంచన వకళదవకడ ముస ముస నవవలు నవవకంద. తరువత, శుకమహరషన చూస, ''ఓ మహనుభవ!
మరు తచచన లగనపతరక నకనందనన కలగంచంద. సంతషంచను. నను కడ శర ఆకశ మహరజలక న అంగకర సూచకంగ ఒక
లగనపతరక వరస యసతను. నను వరస య లగనపతరక ఆకశ మహ రజనక సంపరతన చకరుసుతంద. ఆకశరజ దవందురనక
సనహతుడ. అటువంట ఆకశరజ తనక 'మమ' కబతు ననడ. ఆ కరణంగ గతకలంల, అంట కృషణవతరంల రుకమణదవక
వరసనటులగ, ఇపపడ పదమవత దవన వవహం చసుకబతుననననన ఆనందంత, శరనవసుడ ఈ వధంగ లఖ వరశడ.
రజధరజలచ పజంపడనటువంట, సుధరమ మహరజ యకక కమరుడైన ఆకశ మహరజనక మకకల భకత భవంత
పరణమలచరసూత, వంకటచల నవసయైన శరనవసుడ సవయంగ వరసపంపతునన లఖ.
మ శుభ వరతమనం మక అందంద. ఆనంద దయకమైంద. మరు తలయజసనటుల వైశఖ శుదధ దశమ శుకరవరం వవహ ముహరతం
మ కంగకరమ. ఇంతకనన మము వరయవలసనదముననద. శషంచన వశషలనన శర శుకల వరు తలయజసతరు.- ''అన చదవ వనపంచ,
శర శుకలత'', మహతమ! ఆకశరజలవరు, శరనవసున కలగతరలు తలయక కనయదనం ఏ వధంగ చసతను?'' అన సందహనన వయకతం
చశరు అననడ. అపడ శుక మహరష, ''నవ జగతపతవ. నక కల గతరలమట? అననటక అతతుడవ. కల గతరలనరపరచనవడవ.
జరమరణలు, జననము లనవడవ. అందరక వటన నవ కలపంచనవడవ.నవ పరుషుడవ కవ, పరమ పరుషుడవ.
పరుషతతముడవ. లకలనన న లల మతరం చత సంకలపతలు. న మటగ ఆకశరజ తన కనయక యైన పదమవతన నక కనయదనం
చసతడ. ఆయనయందు కరుణ చూపంచు అన వషుణ దరశననందంత పరవశంచన హృదయంత శర శుక మహరష సవమ దగగర అనుమత
తసుకన బయలుదరడ.
వకళమల, మహరజ మందరం నుండ తన ఆశరమనక వచచంద. మధవడమక నమసకరంచడ. ''అమమ! ఇంత ఆలసయమైనదమ?
అకకడ వృతతంతలమట?'' - అన
ఆతరంగ అడగడ. వకళ, ముస ముస నవవలత, ''నయన! శరనవస! అంత శుభమ జరగంద. మహరజ పదమవతన నకచచ
వవహం చయడనక అంగకరంచడ. ఇదంత దైవ ఘ ట .న మనవలసధయమైనద. పదమవతక కడ నవంట ఇషటం. న మద పరణలు
పటుటకంద'' అన వవరంచంద. తలల వకళమల ఈ వధంగ చబుతూ ఉంట శర హర చరునవవలు చందంచడ. తలల సధంచుకన వచచన
కరయనన పరశంసంచ ఈ వధంగ అననడ.
''వవహమైన, వవద మైన సమనులత శభసుతంద. ననకకన. మహరజ బంధు సముదురడ. బంధువలవరూ న పరకకన లరు కద!
నక మహ రజ కనయనల ఇసతడ?'' - అప డ వకళమల, ''నయన! జగ తతంత గలంచన న వంట వడ దరకడ. ఇద సతయం. శర
శుక మహరష అంగరస మున ఈ వవహం కవంచడనక సరవ సననదధంగ వననరు. ఒకా్ సక ాిరబరహమ రుదరందరద దవతలను మనసుల
సమరంచుక. అందరూ న కసం వసతరు'' అంద. వకళ మటలు వన నరయణుడ, ఆదశషున, గరుతమంతున తన మనసుల
తలచుకననడ. వంటన వరదదరూ శరనవసున ముందు పరతయకమయయరు. శరనవసుడ వరన చూచ '' ఓ గరుతమంత! నవ వంటన వళళ
న కమరుడైన బరహమదవన వంటబటుటకన ర, న మనవడైన శర శంకరున ఆదశషుడ తసుకసతడ'' అన వరక చపపడ.
గరుతమంతుడ సతయలకనక వళళడ. భకత శరదధలత బరహమదవనక నమసకరంచడ. అపడ బరహమదవడ ''కశయపన కమరుడవైన ఓ
వైనతయ! నవ చల కలం తరవత మ మందరనక వచచవ. మ తండర కశలమ కద! ఆయన ఇపపడకకడననడ? అన ఏమ
తలయన వన వల పరశనంచడ. ఆయన మటలు వన గరుతమంతుడ ''ఆరయ! శరనవసుడ వంకటచలం మద ఉననడ. ఆయన వవహ
వషయమైన శుభ సందశనన నక తలయజయడనక వచచను. శరనవసుడ మముమ ఆహవనసూత ఒక శుభలక న చతకచచడ. దనన
సవకరంచవలసంద'' అంటూ ఆ శుభలఖను బరహమదవనక అందంచడ.
బరహమదవడ గరుతమంతుడ అందంచన శుభలఖను అందుకన ఈ వధంగ చదవడ.
మహననతమైన న నభ కమలం నుండ జనమంచన బరహమదవనక న తండర పరసుథతం వంకటచల నవసయైన శరనవ సుడ కవంచ అనక
మంగళ శసనములు- ఈ కలయుగంల నర యణపరధశుడైన ఆకశరజ, నక తన కమరత అయన పదమ వతనచచ వవహం
చయయడనక సంకలపంచడ. ఈ శుభలఖ చూచనంతన నవ పతర, మతర, కళతర, బంధు జనలతనూ, లక పలకలతనూ, గంధరువల
తనూ, నగలక నవసుల తనూ, వంకటదరక రముమ. కళయణ మహతసవనన తలకంచ ఆనందంచ వళుళము.
ఆ లఖ చదవ బరహమ సంతషంచడ. తన తండర వవ హనన చూస ఆనందంచలన కరక ఆయనల బయలుదరంద.
వంటన బరహమదవడ దవరపలకలను పలపంచడ. తను , సరసవతదవత కలస భూలకనక పరయణమై వడతునన వషయం అందరక
తలసటటుల భర మృదంగద మంగళ వదయలను మరయంచమన ఆదశంచడ. ఆదశం అందనద తడవగ భూన భంతరళలు
పరతధవనంచటటుల దవ దుందుభులు మరగయ.
బరహమదవన ఆదశం మరక, దవతలు, సకల దకప లకలు, సతయలక నవసులు వచచరు. వరంత చకకగ అలంకరంచుకన తమ తమ
భరయలత కలస ఉతసహంత భూలకనక బయలుదరరు. బరహమదవడ, సరసవతదవత కలస హంసవహనం మద బయలుదరడ.
మగలనవరు కందరు చతర వచతరలంకరలత సగసులనుతునన వమనలను అధరహంచరు. అంతమంద దవతల మధయ , చుకకల
మధయ చందురన మదరగ బరహమదవడ పరకశంచడ.
బరహమదవడ భూలకనక, తన తండర వవహనక బయలుదరన శుభసమయంల, అనకలు భరలు, మదదలు, తపపటలు, ఢకకలు,
బంజరలు, అనక రకలైన చరమ వదయలు, కముమ బూరలు, మృదంగలు, వణలు, మదలైన వదయలత ఆనందతసహలత బయలు
దరరు.
కందరు వణలు వయసుతననరు. కందరు నటయం చసుతననరు. కందరు గనం చసుతననరు హహ, హహ అన పరులగల గంధరువలు,
తుంబురుడ, వణనదం చసూత సతయలకం నుండ బయలుదరరు. వరు తపలకము, జన లకము, మహరలకము, సువరలకము,
సవరగలకలను దట, భూలకనక చరుకంటుననరు.
ఇకకడ వంకటదర మద శరనవసుడ, సమనయ మనవన వల నటసూత, గరుతమంతుడంక రలదమ! అన ఆలచసూత, తలల అయన వకళ
మల దగగరక వచచ, ''అమమ! బరహమదవన తసుకన రమమన గరుతమంతున పంపంచను కద! అతడంత వరక రలదు. మరగమధయంల
ఎవరతనైన కలహంచడం లదు కద! ఏమ! కరణం తలయడం లదు నవమైన ఊహసుతననవ?'' అన అడగడ.
అంతల అకకడక ఒక గూఢచర వచచడ. అతనన చూడగన శరనవసుడ ఆనందనన పరదరశంచడ. చరుడ, శరనవసునత, ''శరనవస!
బరహమదవలవరు ఇకకడక తందరలన రనుననరు'', అన మనవ చశడ. అంతల మరయక గూఢచర వచచ, ''మహతమ!
చతురుమఖులవరు తన పరవరంత కలస గదవర నదన దటుతుననడ; అన చపపడ. ఆ సమయంల గరుతమంతుడ వచచ,
శరనవసునక నమసకరంచడ. బరహమదవన రకను గూరచ వననవంచడ.
చతురుమఖుడ తన పరవరంత కలస, గదవర నదన, కృషణ నదన దట, అహబలం దట, తుంబుర తరథంల సననం చస,
హంసవహనం మద వంకటచలనక వచచడ.
అకకడ, బరహమదవనత ''నయన! దవపర యుగం చవర జరగన వషయమకట నక చపపల. వైకంఠంల, నను శయనంచ ఉనన
సమయంల భృగు మహరష వచచ, లక నవస సథనమైన న వకఃసథలము మద తననడ. ఆ అవమననన భరంచలక న తలల అయన
లకదవ కరవరపరనక వళళ పయంద. ఆ దుఃఖంత నను కడ వైకంఠం వడచపటట, ఈ వంకటచలనక వచచను. నను ఈ పటటన
నవససథనంగ చసుకన ఇకకడ నవసంచను. ఒక ఆవ నక ఆహరంగ పలసుతననదన చూచ, చళరజ ఆలకపర ననున గండరగడడలత
కటటడ. న తలల వకళదవ తన ఆశరమంల నక ఆశరయం కలపంచంద'', అంటూ, అకకడక దగగరల ఉనన వకళదవన చూపంచడ,
బరహమ భకతత వకళదవక నమసకరంచడ. తరువత శరనవసునత,''తండర! ఈ తలలన గతంల ననకకడ చూడలదు. ఈమ ఎవరు? ఎకకడ
జనమంచంద? ఈ వృతతంతం తలుసుకవలన ఎంత కతూహలంగ ఉంద'' అన అడగడ.
అపపడ, శరనవసుడ, ''బరహమదవ! నను శరకృషుణడగ అవతరంచనపపడ, ననున లలంచ, పంచ,పదదచసన మ అమమ యశద ఈ అమమ
వకళమలక. ఆ జనమల న వవహం చూడలన ముచచటపడంద. ఆ కరకను మర జనమల తరుసత నన యశద మతక వగదనం
చశను. అందుక శరనవసుడగ ఉనన నక, వకళమలగ జనమంచన యశదదవ తలల అయంద. ఆశరయమచచంద.
''ఆపదకలతు య రకత
తం వదయతపతరం గురుమ''
ఆపతసమయంల రకం చన వర తండర, ఆయన గురువ. నక ఈ వకళమల రండ కలపంచంద.
ఒక పరయయం వటడ తూ పదమతరథం సమపనక వచచ ను. అకకడక ఆకశరజ కమరత పదమవత చలకతతలత సహ వచచంద.
ననమను అపడకకడ చూశను. ఆమను మహం చను. న మనసుస ఆమను కరు కంద. నవ దగగరుండ న వవ హనన జరపంచు''
అననడ. అంత ల శుభసూచకంగ దుందుభ ధవన వనబడంద.
శరనవసుడ ధవన వనన డ. బరహమత, ''నయన! ఏద దుందుభ వయదయం వనబడ తంద. ఎవరద వయదయం? ఎవరు
వసుతననరంటవ?'' అననడ.
అంతల అకకడక శవడ వచచడ. ఆయనత పరవతదవ,కమర సవమ, పరమథగణలు ఉననరు. వరంత శరనవసునక, బరహమక
అభవదం చశరు.
శరనవసుడ, లక శంకరుడైన శంకరుణన కగలంచు కననడ. అద సమయంల నరవహనుడై అకకడక కబరుడ వచచడ. తన
భరయలైన సవహ, సవధదవలతకలస అగనదవడ వచచడ. వరన చూడగన శరనవసుడ ఆనందంత ఉపపంగ పయడ. యమధరమ,
తన భరయతను, చతరగుపతనతను వచచడ. వరుణుడ, మసల వహనం మద, ఐరవతం అధ రహంచ ఇందురడ శచదవతను,
కమరుడైన జయంతునతను వచచడ.
వయుదవడ జంక వహనం మద, రతమనమథులు గురరం మద, వచచరు. వరకక, కశయప, అతర, భర దవజ,వమదవ,గతమ,
వశవమతర, వసషఠ, వలమక, జమదగన, పలసతయ, దధచ, శునశశఫ,గలవ, గరగయ, వయస, మహరుషలు; గంధరువలు, అపసరసలు, సదధ,సధయ,
యక, కననర, కంపరుషద దవత జతులవరు, శరనవసున కళయణమహతసవనన దరశంచ డనక, వంకటదరక వచచశరు.
వచచనవరనందరన సదరంగ ఆహవనంచ, సవగత సతకరలు జరపడ శరనవసుడ. ఇంతమంద దవతలు తన ఆశరమనక
వచచనందుక వకళదవ ఆనందంత ఉకకర బకకరైపయంద.
వశవకరమ నరమణము
ఆ సమయంల దవశలప అయన వశవకరమ కడ అకకడ ఉననడ. శరనవసుడయనను చూశడ. కంచం కపగంచుకన, దవందురనత,
''దవందర! ఈ వశవకరమ కంటక నను కనబడనటుల లదు. సదరుడైన మయున తలవతటలను తలచ, తను గరవసుతననడ. దనత
అందరను వల ననున కడ చూసుతననడ. ఇద మన మంచకల. ఎందుకన మంచద. ఈ వశవకరమన వడచపటటయయ. భవన నరమణలల
అతయంత నరపర, ఆధునక వధనలత, సదుపయలత భవన నరమణ చతురయం గల మరకరక వశవకరమ సథనంల ఆసథన శలపగ
నయమంచు. ముందు ముందు శరమపడవలసన పన ఉండదు; అననడ.
శరనవసున మటలు వన దవశలపయైన వశవకరమ గజగజవణకపయడ. ''మహతమ! మహనుభవ! పరంధమ! న మనసుల ఉనన కరక
తలుసుకలక పయను. ఆజఞనగ వయవహరంచను. న పరపటు కమంచమన పరరథసుతననను'', అన చతులు జడంచడ. అతన పరరథన
వనన తరవత, శరనవసుడ, ఇందురనత, తన కళయణనక వచచన వరందరక వడవడగ వడదులరపటు చయంచమన చపపడ. వశవకరమ
కడ, ఇందురన ఆజఞనుసరం అందరక నవసలు ఏరపటు చశడ. ఈ నరమణ కరయకరమంల మయుడ కడ, వశవకరమక
సహకరంచడ.
ఆ తరువత, శరనవసుడ; ఇందురనత, '' నవ ఆకశరజ నగరనక వళుళ. వవహనక మనవరంత అకకడక వసతరు కద! వరందరక
తగన వడదులు, ఆకశరజ సమకరచలకపవచుచ. నవ మయున వశవకరమను వంట తసుకనపయ, అకకడ మన వరక,
ఆకశరజనక కవలసన భవన నరమణద కరయకరమలను పరయవకంచు; అననడ.
దవందురడ వంటన నరయణ పరం వళళడ. ఎకకడకకడ ఎటువంట భవనలు, శలలు, నరమంచల, మయు నక, వశవకరమక
ఆజఞపంచడ. వరుకడ, ఇటు శరనవసునక తగనటులగ, అటు ఆకశ రజనక యగయమగు రతన ముతయల శలలు, బంగరు
మందరలు, నరమంచరు. వచచన వరక సరపడనంతక మంచనట వనరులను ఏరపటు చశరు.
ఆ తరువత శరనవసుడ దవతలత ఈ వధంగ చపపడ.
శర వంకటశవర మహతయం - 3
లక వంకటచలనక వచుచట
మంగళసననలు
శర వంకటశవర మహతయం - 5
అగనహతురన ఆహవనంచ తసుకరమమన శరనవసుడ కమరసవమక చపపడ. కమరసవమ, వంటన అగనహతురన దగగరక వళళడ.
శరనవసున యకక ఆజఞ తలయజశడ. వంటన వరదదరూ శరనవసున సననధననక వచచరు. అగన హతురనత శరనవసుడ,
''చూసుతననవ కద! న వవహ నమతతం ఎందరందర వచచరు. వరందరక భజన సదు పయలు చూడవలస ఉంద. కనుక, నవ న
భరయ అయన సవహదవత కలస వడ వడగ వంటకలను తయరు చయంచు! అననడ. ఆ మటలు వన, ''ఓ దవ! నవ చపపవ కద!
చలమంద వచచరన ఇంతమందక వంట చస పటటడనక పతరలు లవ. ఆహర సంభరలు లవ. ఏమ లకండ వడ వడ వంటకలు
తయరు చయయడమంట మటల?'' అననడ.
ఆయన మటలు వన శరనవసుడ ''అగనహతర! అనన ఉంట ఎవరైన చసతరు. ఏమ లనపపడ అననంటన సమకరుచ కవడంలన
నైపణయం ఉంటుంద. అయన అడగవ కనుక చబుతునన, వను. అననం సవమ పషకరణలను, పపప పపవన శన తరథంలను, ఆకశ
గంగజలంత పరమననం, దవ తరథంల కరలు, తుంబుర తరథంల పలహర, కమర తరథంల పండ వంటలు, పండవ తరథంల
పలుసు, ఇంక కందమూలలు, ఫలలు, రసయనలు తయరు చయయ. చయయగలవడవ, చయయ తరగనవడవ అయన నక వర
చపపల? అననడ. అగన అంగకరంచడ. మహరుషలు సంతషంచరు. దవలకనన వడచ భూలకనక వచచన కరణంగ, భూలకనక
చందన ఆకల వరనందరన దహంచసగంద. ఎపపడపపడ రుచకరమైన పదరథలు పడతర! తందమ! అన దవతలందరూ, పటటలు
తడముకంటూ , ఆహరం కసం ఎదురుతనునలు చూసుతననరు.
శరనవసుడ పరదరశంచ మనుషటను కరణలక దవతలంత సంతషంచరు. ఆయన లలలు ఊహలకందవ. మనసుసక మటలక
చకకవ. అగనహతురడ, పలహర, పయ సము, దధయదనము, చకరపంగల, ఉపపపంగల, భకయలు, భజయలు, బషయ లహయలు, శకలు,
పపప మదలైన వనత కడన అనననన తయరు చస శరనవసున కళయణనన తలకంచ డనక వచచన వరందరక వడడంచడ. వరు,
రుచులను కన యడతూ షడరసపతమైన భజననన ఆరగంచడనక సంసదధమయయరు.
అపపడ, శరనవసుడ, చతురుమఖుడైన బరహమత, భగవంతునక నవదంచకండ, బరహమణులక, దవతలక భజనం పటటరదు కద!''
అననడ. అపపడ బరహమ, నర యణునత, ''శరనవస! అనన తలసనవడవ. నత సమనమైన వడ కన, న కంట గపపవడ కన
మరకడ లడ. కనుక, ఇపపడమ చయయమంటవ! చపప; అనగన అహబల నరసంహనక నవదన చయంచమననడ శరనవసుడ.
బరహమ ఆ పరకరంగన చశడ. అందర భజనలు పరతయయయ.
భజననంతరం, మహరుషలు శరనవసున దగగరక చర శరమననరయణ! ఈ కలయుగం పపపంకలమైపయంద. ఈనాాడాు నవ మక
పటటంచన ఈ ఆహరం అమృతంత సమన మైంద. పైగ దనన భుజచడం మకనన సంపదంచుకన సధనం. మము ధనుయలమయయం.
కృతరుథల మయయం! అంటూ తన ఆనందతసహలను పరకటంచరు. ఆ తరువత అందరక తంబూలలు సమరపంచరు. రతర
సమయమైంద. భుకతయ సంత ఎవర తననవరు, సమకడన పరదశంల నదరకపకర మంచరు.
పరయ ణ సననహం
తలలవరంద. సూరయదయమైంద. శరనవసుడ గరుతమంతున పలచడ. ఆయన వచచడ. గరుతమంతునత చపపవలసన వషయలు
శరనవసుడ చపపడ. వంటన గరుతమంతుడ చతురుమ ఖున దగగరక వళళడ. పళళక పరయణ సననహభర మరగంచ మననడ.
బరహమదవడ శరనవసున దగగరక బయలుదరడ. దవతలందరూ పరయణ సననహలల ఉననరు. మంగళవయ దయలు ఎడతరప
లకండ మరగుతుననయ. ఏనుగులు, గురరలు, కలబలము,లత కడన ఒక మహసైనయం పళళ వరం టక బయలుదరంద. బరహమ,
శరనవసున చూస ఇక నవ గరు తమంతున అధరహంచ ఆకశరజనగరనక బయలుదరడమ ఆలసయం అననడ. శరనవసుడ
గరుడవహనం అధరహంచడ.
బరహమదవడ ముందుననడ. ఆయనక దకణంగ పరమశవరుడననడ. వకళదవ ఒక ఉననత వమనం ఎకకంద. ఆదశషుడ
శరనవసునక గడగుపటటడ. వరు వరు అన తడ లకండ అందరూ ఆకశరజ నగరం వైప బయలు దరరు.
శషదర నుండ నరయణపరం వరక జనం నల యననటులగ నండపయరు. అందరూ పదమతరథం చరరు. దవతలు, ఋక, యజస,
సమ, అధరవణ వదలను గనం చయయసగరు.
శుక మహరష చసన ఉపచరలు:
శరనవసుడ పదమతరథ మహపషకరణ దగగరక రగన వయసమహరష కమరుడైన శునక మహరష అకకడక వచచడ. శరనవసునక సషటంగ
దండపరణమం చస, ''పరుషతతమ! ఇంతకలనక న తపసుస ఫలంచంద. బరహమరుదరదులక కడ దరశనమవవక, వదలల మతరమ
దరశనమచచ నువవ ఈనాాడాు నక న దరశనం అనుగరహంచవ. న కనునలత ననున చూడగలుగుతుననను. పతన పతర మతర
శషసహతంగ ఉనన ననున దరశంచ భగయనన పందను'' అంటూ కంద మూలలు శరనవసునకచచ వటన భుజంచమననడ.
అపడ శరనవసుడ, ''శుక మహరష! వరతచరణలత నువవ బగ నరసంచవ. ఏ భగల మద కరక లన వడవ. బరహమచరయ వరత
నషుఠడవ. ధరమచరణల ఆసకత కలవడవ. మము సంసరులం. వషయసకతలం. పరసుతత పరయణంల లకకలు కందనంతమందముననం.
ఈ రజ మము ఆకశ రజనగరమైన నరయణపరం చరుకవల. ఆ మహరజ యకక ఆతథయనన సవకరంచల. ఇద న సంకలపం''
అననడ. ''సవమ! న వకకడవ ఆరగసత అనన లకలవరు ఆరగంచనటల అవతుంద. న కరక మననంచు;'' అంటూ శుకమహరష మళళ
పరరథంచడ.
ఆ యదదర సంభషణ వకళదవ వంద. వన, శరనవసునత ''నయన! న వవహ పరయతనంల శుకలవరు ఎంత శరమపడడరు,'' అంద.
అపడ, శుకయగందురనత శరనవసుడ, ''మహతమ! అమృత తులయమైన మ మటలత నక కడప నండపయంద. మళళ ఈ
కందమూలల భకణ ఎందుక?'', అన ఆపయయంగ పలుకతూ, తనకై నరదశంచన పరణశలల పరవశంచ ఒక దరభసనం మద కరుచననడ.
అనంతరం, శుకమహరష చత ఏరపటు కవంపబడన భజననన భుజంచడ. పమమట వకళదవ భుజంచంద. తమక భజన
సదుపయలు కలపంచలదన దవతలు, మహరుషలు శుకనమద కపంచరు. పదద పదద కకలు వశరు. శపనుగరహ సమరుథలైన మహరుషల
పదధత గరహంచ, శరనవసుడ పరణశలనుండ బయటక వచచడ. పరసథతన అరథం చసుకననడ. వంటన ఒక పదద ఫతకరం కవంచడ. ఆ
ఫతకర ధవనత దవతలు, మునులు కడప నండపయనటులగ ఆనందంచరు.
ఆకశరజ రవడం
మగపళళవరు వసుతననరనన వరత ఆకశరజక తలసంద. వంటన ఆయన భరయయైన ధరుణదవతను, కమరతయన ై పదమవతతను,
తముమడ తండమనునతను, కమరుడ వసుదనునతను, పరహతునతను, చతురంగ బలములత కలస శరనవసున దరశంచడనక
బయలుదరడ. నకతరమధయంల పరకశంచ చందురన మదరగ శరనవసుడ సకల దవతజన మధయంల పరకశసుతననడ. వంటన ఆకశ
రజ, తన కమరత పదమవతన ముందడకన శరనవసున దగగరక వచచడ. ''నను ధనుయడనయయను. కృతకృతుయడన యయను. నక
సవరగం లభంచనంత సంతషంగ ఉంద'', అన చబుతూ ఉండగ, శరనవసున పరకకన ఉనన నరదుడ, ఆకశ రజను చూపసూత,
''శరనవస! ఆయన ఆకశరజ మహరజ, న మమగరు చూడ; అననడ.
నరదున పలుకలు వన , శరనవసుడ, ''నరద! ఇంతట గపపవనత సంబంధము కలసనందుక న జనమ ధనయమైంద. ఈ సంబంధం
నక లభంచడనక గతంల నను చసుకనన పణయం ఎటువంటద కద!'' అననడ. శరనవసుడ మటలు అంటుననపపడ, ఆకశరజ
వసతభరణలత శరన వసున సతకరంచడ. శరనవసున ఓరగాా చూస, పదమవత సగుగపడంద. శరనవసుడ కడ పదమవతన చూశడ.
కబయ దంపతులు ఒకరాినాొకరాు చూసుకన సగుగపడడరు. ముచచట పడడరు. ఆనందపడడరు. మగపళళవరు, ఆడపళళవరు,
ఒకరాినాొకరాు పలుకరంచుకన గరవంచుకననరు.
పదమవత శరనవసులు, వకళదవ, ఆకశరజ దంపతులు సమపంలన ఉనన దురగదవ ఆలయనక వళళరు. కబయ నవ వధూవరులు
దురగదవక నమసకరంచరు. శరనవసుడ తన మనసుల, ''ఈ పదమవతన న అరథంగన చయయ,'' అంటూ మరకకకననడ. పదమవత
కడ, ''ఈ జగదంతరయమన నక పతగ కరుచ తలల!'' అన నమసక రంచ, మరకకకంద. పదమవత ఐరవతము అన పరుగల ఏనుగుపై
ఎకకంద. శరనవసుడ గరుతమంతునపై అధరహంచడ.
వణ వణు మృదంగద ధవనులత, నరతక నరతకల నటయ వనయసలత, సతతరపఠకల సుతతులత పదమవత శరనవసులను ఆకశరజ
నరయణపరంల ఊరగంచడ. అనంతరం శరనవసుకసం ఏరపటు చసన రజగృహంల వడద చయంచడ.
అందరక అనన సదుపయలు చూసన తరవత ఆకశ రజ తన మందరనక వళళడ. ఆయన వళళన తరవత తండమనుడ శరనవసున
దగగరక వచచడ. శరనవసునక ఆకల వసంద. అపపడయన తండమనునత ''వవహనక వచచనవరంత ఎంత ఆకలగ ఉననరు.నను,
న తలల వకళ దవ, లకదవ, మగలనవరు ఆకలగ ఉననరు. కనుక, అందరక భజనసదుపయలు చూసత బగుంటుంద'' అననడ.
అపపడ, తండమనుడ, శరనవసున చూస చరునవవ నవవతూ, ''సవమ, ఈ శరరం నద. ఈ సమసత సృషట న అధనం. సధరణ
మనవన మదరగ భజనం అడగుతుననవ. లకలల ఉనన వరందర ఆకల పగటట శరనవసుడ ఆకలత అలమటసుతనననననడంట
అంతకంట ఆశచరయం ఏముంద?,'' అన అందరక భజన సదు పయలు కలగంచడ. పమమట లల మనుష వగరహడైన శరనవసుడ,
నదర నటసూత ఒక మృదుతలపం మద శయనంచడ.
తలలవరంద. ఆనడ దశమ శుకరవరం. శరనవసుడ మలకననడ. మంగళసననం చశడ. వసషుఠనత వవహ మంగళ పరశసతములైన
వషయలను ముచచటంచడ. ఆకశర జనక చపపవలసన వషయలను కబరునదవర వరతమనంచడ.
ఆకశరజ; తముమడ, కమరుడ వసుదనుడ, పరహతుడ, చతురంగబలములు వంటరగ, శరనవసుడ వడద చసన మందరనక
వళళడ. శరనవసుడసమయంల తన వరందరతను కలస రతనకంబళముపై సుఖసనుడై యుననడ. ఆకశరజ రగన శరనవసుడ
లచ నలబడ, నమసకరంచ, ఆయనను కగలంచుకన, ''పదదవరు మరు రవల? చననవడ వసుదనున పంపవచుచ కద!'' అననడ.
వసషుఠన అనుమతత, అరుంధత దవ సహకరంచగ, ధరణ దవ ఎంత ఆనందంత శరనవసున పజంచంద. ఆ దృశయనన చూస పరకకనునన
సతలు, ''అమమ! ధరణదవ! న వంత పణయతుమ రలవమమ! సృషటక మూలకరణుడైన శరమననర యణున సవయంగ పజంచ
ధనుయరలవయయవ,'' అన పరశంసంచరు.
శరనవసుడ, తన మమగరు తచచన ఐరవతము అన పరు ఏనుగునధరహంచ బంధువలందరతను కలస కళయణమండపనక
బయలుదరడ. కళయణమండప ముఖ ధవరం దగగర, తండమనున భరయ దృషటదష పరమరంగ, కంకనళుళ తస పరబసంద.
హరతనచచంద. తరువత శరనవ సుడ రజత కలస కళయణమండపంల పరవశంచడ. దవతలు మహరుషలు తమ కసం ఏరపటు చసన
సవరణ సంహసనల మద కరుచననరు.
ఆకశరజ, కనయదన సంకలపం చశడ. వరుడైన శరనవసునక మధుపరకం సమరపంచడ. ''సహసర శరష పరుషః'' అన పరుష సూకత
మంతరం పఠసూత ఉండగ, ధరణదవ బంగరు కళశంత నళుళపసూత ఉండగ, ఆకశరజ, శరనవసున పదపదమలను కడగడ. ఆ నళుళ
తను నతతమద చలులకన, ధరణదవ శరసుస మద చలలడ. కమరున శరసుసను తండమ నున మద చలులతూ, శరనవసున పదదకము
చత న జవతం ఈనాాటాికాి సరథకమైంద. ఈనాాడాు మ పతృ దవతలందరూ తరంచరు.
తరువత మంగళషటకలు పఠంచరు. కనయదన సమయంల ఆకశరజ శరనవసునక కట మడలను కను కగ సమరపంచడ.
పమమట నూరు బరువల బంగరముత చసన కరటనన అంత బరువగల కంఠభరణనన, ఇంక ముతయల సరలు, కయూరలు,
కరణభరణలు, వజరవడై రయ, రతన మణకయలు, నఘబరణలు, దండ కడయలు, ఉంగ రలు, వరముదరక, బంగరు మలనూలు,
బంగరు పదుకలు, సమరపంచడ.
శర వంకటశవర మహతయం - 6
వధూవరుల పరవ ర
పమమట బృహసపత పదమవత పరవరను. వసషఠ మహరష శరనవసున యకక పరవరను ఈ వధంగ చదవరు.
బృహసపత :
అతగతర సముదూభతం
సువరసయ పరప తరక మ|
సుధరమణసుత పతరం చ
పతర మకశ భూపతః||
తవమంగకరు గవంద!
కనయం కమలలచనమ|
ఏవముకత మహరజ
ముద రతనంబరం దద||
అతర గతరంల జనమంచనటువంటద, సువరున యకక మున మనుమరలు, సుధరుమన యకక మనుమరలు, ఆకశరజ కమరతయు,
తమర పవల వంట కనునలు గల ఈ పదమవతన నవ భరయగ అంగకరంపము. అన బృహసపత, పదమవతదవ యకక పరవరను
చదవడ. వంటన ఆకశరజ మకకల సంతషంచ, శరనవసునక రంతనంబరలను బహకరంచడ.
ఆ తరువత,
వసషఠ మహరష
పరప తరస య యయతసుత
పతర సయమత తజసః
శూరసనసయ రజందర!
వసుదవసయ భూపతః ||
పతరస య వంకటశసయ
గతర వసషఠ సంజఞక |
జతసయతరక లతపననం
కనయం కనక భూషతం||
గరహ షయమ వయం రజన|
తవ పతరం నృపతతమ |
కనయవర వర వ రయః
ఇతుయచఛరతయ రథ||
ధరణయ సహ రజందరః
కనయదన పరయణః|
పరహ ృషట హృదయః పరహ
శరన వసం పరతపరం ||
యయతక మున మనుమడ, మకకల తజ వరజతుడైన శూరసన మహరజక మనుమడ, వసుదవన కమరుడ వసషఠ
గతరదభవడను అయన ఈ శరనవసునక, అతరకల సంజత, సువరణభరణ భూషత అయన న పతరకను మము సవకరసుతననము, అన
వసషుఠడ శరనవసున పరవర చపపడ.
ఈ వధంగ వధూవరుల పరవరలు చపపన తరవత, తన కమరత అయన పదమవతన శరనవసునకచచ కనయదనం చస వషయంల ఉతసహనన
పరకటంచడ. ధరణ దవత కలస, పరతపరుడైన శరనవసునత ఈ వధంగ చపపడ.
కళయణ మహతసవము:
కనయమమం పరద సయమ
గృహణ పరుషతతమ |
ఇతుయకతవ పరక పదరజ
ధరణయ సరవ తం తద||
మంతరప తం సవమ తరథ
ధరం స కనకంతర|
దకణ శరన వససయ
దద పదమవతం తతః||
''ఓ పరుషతతమ! న కమరత అయన పదమవతన పయుచుండగ, ఆకశరజ, మంతరములచ పవతరమైన సవమ పషకరణ తరథమును,
సువరణ సహతముగ శరనవసున కడచతల పటట, సమరపంచడ. తరువత చందనము శరనవసునక అలద గరవంచడ. శరనవసున చతక
కంకణము కటటడ. పదమవతక బృహసపత కంకణము కటటడ.
తథ మంగలయ సూతరస య
బంధం వైవ హకం తద|
శరన వసన దవన
కరయతసపరహతః ||
ఆ తరువత వవహ సంబంధమైన మంగళ సూతరనన, పదమవత దవ యకక కంఠసమల శరనవసుడ ధరంపజశడ.
అపడ సువసన సతలు, ''అమమ! పదమవత దవ! సవతర దవ మదరగ పకకమంద బడడలను కన సమసత లకలక కడ తలలవ,ై
సరవమంగళలను కలగంచుమన ఆశరవదంచరు.
ఆ తరువత వసషఠ మహరష యజకతవముల లజహమము జరపంచరు. పదమవత దవ తన దసలత దసడ పలలను శరనవసున
చతల పసంద. శరనవసుడ ఆ పలలనున (లజలను) యజరవద మంతరనుసరముగ హమం చశడ. ఈ వధంగ పదమవత
శరనవసుల వవహ సంబంధమైన తంతు ముగసంద. తరువత బృహసపత నవ రతనకతలను మునశవరులక అందంచడ. వద మంతరత
నూతన దంపతులను మహరుషలు ఆశరవదంచ, నవరతనకతలను వధూవరుల శరసుసలమద చలలరు. ఈ దృశయనన చూస, ఆకశ రజ
దంపతులు, వవహనన సందరశంచడనక వచచనవరు, నరయణ పరవసులు కనుల పండవగ తలకంచ ఆనందం చరు.
మహరుషలక, వద వదవంసులక,బరహమణులక ఆకశ రజ భూర దకణలనచచ సతకరంచ, గరవంచడ. వల కలద గవలను
బరహమణులక శరదధ భకతలత దనం చశడ. వచచన వరందరక షడరసపతమైన భజనం పటట సంతృపత పరచడ. శరనవసుడ కడ తలల
అయన వకళదవతనూ భరయ అయన శరదవతను, కరతత పండల కతురైన పదమవతతను కమరుడైన బరహమ దవనతను కలస
భుజంచడ.
ఆకశరజ, ధరణదవ కమరుడైన వసుదనుడ, కలగురువైన బృహసపత, అలులన సహపంకతల కరుచన భజనం చశరు. ఈ వధముగ
అయదు రజలపటు వవహమంగళ పరశసతలయన వందులు వనదలత ఉభయులు అంతులన ఆనందం అనుభవంచరు. అయదవ
రజన నగవలల కరయకర మనన పరతచశరు.
శరనవసున, ఆయన తలల అయన వకళమలను ఆకశరజ దంపతులు నూతన వసతలతనూ సువరణభరణ లతను గరవంచరు.
పలల చతులు ముంచ, పదమవతన అపపగంచరు.
వవహం జరగపయంద. పండల కమరతను అతత వరంటక సగనంపల. ఆ సమయంల ధరణ దవ ఎంత దుఃఖంచంద. అతకషటంత
పదమవతన శరనవసునక అపపగం చంద. ఆ సమయంల, ''శరనవస! న కమరత పదమవతదవన అలలరుముదుదగ పంచ పదద చశను.
ఈనాాడాు ఈమనాు న చతులల పడతుననను. జగరతతగ చూసుక! అంటూ అపపగంచంద.
ఆకశరజ కడ, మకకల దుఃఖసూత పదమవత దవన దగగరక తసుకన, ''అమమ! ననున వడచపటట ననుండగలన? జవంచగలన?నువవ
అతతవరంటక వళళపత న సదరుడైన వసుదనుడవరత కరడసతడ? నవలక మమందరము ఎల భుజంచగలం?; అననడ. ఆయన
మటలు వన వసుదనుడ, ఆకశరజ సదరుడైన తండమనుడ కడ మకకల దుఃఖంచరు.
అపడ తండమనుడ, ''తలల! పదమవత! ననున అతత వరంటక పంపసూతనన మము దరదురలము. దురదృషటవంతు లము. బధతపత
హృదయులం. మక మరణం ఆసననమైంద. న వంట కనయరతనం కలయుగంల మళళ పటటదు. న ఎడబటు ను మమవవరం
తటుటకలము'', అననడ.
సదరుడ వసుదనుడ కడ ఎంత దుఃఖసూత పదమ వతన కగలంచుకన, ''అకక! ధనం సంపదంచుకవలనుకన వడ,
తలలదండరలను, ఇంటన వడచపటట వళళపయటటుల, ననున వడచ ఎకకడక పతుననవ? '', అంటూ బరుమన ఏడచడ. బవమరద
దుఃఖనన గురతంచన శరనవసుడ, మమగరన చూస, ''మహరజ! కతుఉన కననక ఒకరాికాి వవహం చయయక తపపదు. అలులనత
పంపకను తపపదు.మ కమరతను పంపంచ సమయంల దుఃఖం రవడం సహజమ. కన అద మ పరయ ణనక ఆటంకం కకడదు.
నను తందరగ బయలుదరల'', గరుడ వహనం ఎకక కరుచననడ. పదమవతదవ కడ ఆయన పరకకన కరుచంద. గరుతమంతుడ
గగన మరగనక ఎగరడ. దవతలందరు తమ తమ వహనలను అధషఠంచరు. నరయణ పరవసులు పదమవత శరనవసులు గరుడ
వహనం అధషఠంచ వళళ దృశయనన మనహర దృకకలత తలకంచ ఆనందసూత '' ఆకశరజ కమరత అయన పదమవత ఎంత ధనుయరలు.
శరనవసున చంత వదుయలలత మదరగ పరకశసతంద. '', అన పదమవతన అనక వధలుగ పరశంసంచరు.
ఆకశరజ, తన గరవనక తగనటులగ రకరకల సంభరలను, నగలను, వసతలను, దసదస జననన తసుకన, శరనవసున ఇంటక
బయలుదరడ. మమగరైన ఆకశరజను చూస శరనవసుడ,లచ నలబడడడ. ఆయనక నమసకరసూత, ''ఈ సంభరలత మరు
బయలుదర రవల? నను మక అలులణన కదు. పతరతులుయణన. నక మ కమరత పదమవతదవ నచచరు. అద చలు. ఇంక ఈ
కనుకలవవల? నవ ఎంత పణయతుమడవ. మరు నక మమగరగుట వలన నకంత ఆనందంగ ఉంద. నను నజమ చబుతుననను.
న మటలల అసతయం లదు. ననునసందహంచవలసన పనలదు. '' మమ!
న కసుతననను. సవకరంపము'', అన ధరణదవ జలము న మనసుసల ఇంక ఏమైన ఉంట చపప. ఇచచపచుచకన వషయలల
సందహలు పనకరదు; అననడ.
అలులడయన శరనవసుడ చపపన మటలు వన ఆకశరజంత సంతషంచడ. వంటన, ''శరనవస! న దయ వలన అనన శుభంగ
జరగయ. న సననధనంల నలచ నను కరుకవలసందమ లదు. దవ! శర కృషణ! నక నకటుంబ సభుయలక నరంతరము నపద
పదమలను సవంచ నశచల భకతన పరసదంచు,; అన పరరథంచడ. శరనవసుడ ''అటల అగుగక!'' అన వరమసూత తనత సమనమైన
సయుజయనన పరకటంచడ. తన శరరం మద పటుట వసతనన బవమరద వసుదనునక బహకరంచడ. తరువత పదమవతదవ
ఉననచటుక వళళడ. ఆమత, ''అమమ! యగుయడైన వరునక నననచచ వవహం చశను. నను తరగ నరయణపరం వళళపతుననను.
భగవంతుడైన శరనవసున మనసరగ, ఆయనక పరయురలవై నడచుక. అతతవరంటక పంపన కమరతక తలలదండరలు ఇంతకనన యమ
చబుతరు? ఎకకవగ చపపడం కడ సబబు కదు'' అన చపప, ఆకశరజ, కమరునత కలస తన రజధనక వళళపయడ.
శరనవసుడ పదమవతతకలస, సువరణముఖ నద సమపనక వచచడ. తను పదమవతత కలస ఆరుమసల కలం అగసతయశరమంల
ఉంటనన, శషచలనక రనన దక వహంచడ.
తన వవహనక వచచన వరందరన యథచతంగ సతకరంచ పంపంచడ. వరు కడ తమ తమ నలవలక వళళపయరు.
వరందరు వళళపయన తరువత శరనవసుడ పదమవత సహతంగ వసషఠశరమనక వళళరు.
పదమవత శరనవసులు కళయణ ఘట ్ా్ ాాట్్్
ా్
ాి న నవననవరక, వనపంచనవరక, వరసనవరక కడ, కట కనయదనలు చసన పణయం
లభసుతంద. భూదనం చసన ఫలం కలుగుతుంద. వవహం కవలసనవరక, శరనవసున అనుగరహ వశషం చత వంటన వవహం
జరుగుతుంద. అంత కక, తలచన కరకలనన కడ నరవరుతయ. సమసత శుభలు లభసతయ.
గమనక: నూతన దంపతులు వవహమైన ఆరుమసల వరక పసుపబటటలత శషచలం అధరహంచకడదు. అందుక శరనవసుడ
ఆరుమసల కలం, భరయతకలస వసషఠ మహరష ఆశరమంల నవసంచడ.
శర వంకటశవర మహతయం - 7
దూత రవడం
వసషఠశమర ంల శరనవసుడ ఆరుమసల కలం ఎంత సుఖంగ గడపడ. ఒకనాాడాు పదమవత సువరణముఖ నదల సననం
చయయడనక బయలుదరంద. ఆ సమయంల, నరయణపరం నుండ, ఆకశరజ దగగరనుండ శరనవసున సందరశనం కసం ఒక దూత
వచచడ. పదమవత ఆ దూతను చూసంద. ''ఓయ! దూత! న వందుక వచచవ? నననకకడక ఎవరు పంపరు? మ తండర ఆకశరజ
పంపర? మ సదరుడ వసుదనుడ పంపంచడ? లక మ పనతండర తండమనుడ పంపంచడ? మ తండర ఆకశ మహరజ
కమంగ ఉననర? మ తలల ధరణదవ కశలమ కద! మహపరకరమవంతుడైన తండమనుడ కమమ కద! అంతఃపర పరజనం కడ
ఆనందతసహలత నుననరు కద!'', అంటూ పరశనల వరషం కరపంచంద.
పదమవతక దూత కళళలల దైనయం కనబడంద. దూత పదమవతన చూస, ''రజకమర! ఏమ చపపమంటరు? ఈ మధయ మహరజనక
ఆరగయం సరగలదు. పరభువలు అనరగయం బరన పడడరు. ఆ కరణంగ, మహరజ మరణశయయమద ఉననరన చపపక తపపదు. కస
పరణలత కటుటమటటడతుననరు. ఆయన మమమలన, శరనవసులవరన చూడలనుకంటుననరు. ఆ కరణంగ శరనవసున నత
తసుకవళళలన వచచను; అన చపపడ. దూత చపపన మటలు వన పదమవత సృపహ తపప పడపయంద. అగసతయమహరష యకక
ధరమపతన అయన లపముదర, సృపహతపప పడపయన పదమవతన లవనతతంద. శతలపచరలు చసంద. ఆమను మలలగ శరనవసున
దగగరక తసుక వళళంద.
దూత తచచన వరతను శరనవసునక చపపంద. ఆ వరత వనన శరనవసుడ ''అయయయయ! ఎంత కషటమంత కషటము. ఇపపడమ చయయల?
ఎకకడక వళళల? పదమవత చంతంచక; అన అగసతయ మహరషన చూస, ఆరయ! అగసతయ మహరష! పదమవ తన, వకల మలను తసుకన,
ననపపడ ఆకశరజ పటటణమైన నరయణపరనక బయలుదరుతుననను; అన చపపడ. వంటన, తలలన, పదమవతన వంటబటుటకన,
ఆకశరజపరదవర సమపనక చరుకననడ. దవరపలకల నడగ, ఆకశరజ యకక కశల వరతలను తలుసుకననడ. పదమవతత
కలస, అభయంతర మందరంలక పరవశంచడ. మరణనక ఆసనునడై, ఆయసపడతునన ఆకశరజను చూశడ.
ఆకశరజ ముఖము మద ముఖనన, ఉదరం మద తన ఉదరనన, కళళల కళుళపటట, శరనవసుడ, ఆకశరజనక తన అంగ సంశలష
భగయనన అందంచడ. పమమట, ''మహరజ! న కమరుడైన వసుదనున, కమరత అయన పదమవతన, మకకల తలవగలవడైన న
తముమడ తండమనున వడచపటట, ఈ రజయనన రజయంల ఉనన పరజలను వడచపటట, న శరరనన వడచపటట ఎకకడక వడతుననవ నన
తలలతండరలు లనవడన. నక నవ దకక. నక నవ తండరవ. నవ లకపత న కనునలత న ముఖరవందనన ననల
చూడగలుగుతను?
మహరజ!, న కసం వలపసతనన కమర వసుదనున చూడ, న కసమ దుఃఖ సగరంల మునగపయన న కమరత పదమవతన
పరశలంచు, మమమలనందరన దకకలన వళళను చయయక నవ లకపత మమమలనవరు రకసతరు? ఈ పరజలనవరదుకంటరు? అంటూ
శరనవసుడ, సమనయ మనవన మదరగ వలపంచడ. తరువత, ''శరనవస! ననున వడచపటట వళళవదదన ఆనడ నవ చపపనను నను
న మటలను వనలదు. మహరజ! నననంత సప ఈ రకంగ చూసుతననపపటక న కళళక తృపత కలగడం లదు. న యనంతరం ఈ రజయనన
న తముమడైన తండమనుడ పరపలసతడ. న కమరుడ వసుదనున గత ఏమట? న గత ఏమట?'', అన భరుమన
వచరంపసగడ.
ఆ సమయంల వసషఠ మహరష, ఆకశరజను చూస, ''మహరజ! న అలులడ శరనవసుడ, కమరత పదమవత ననున చూడడనక వచచరు.
లచ, వరకదురు వళళ సవగతం పలుక,'' అననడ. ఆ మటలక ఆకశరజక వనబడలదు.మంచం మద నుండ లవనలదు.
ఆకశరజల చలనం లకపయసరక, శరనవసుడ, తరగ సమనయ మనవన మదరగ దుఃఖంచసగడ. ఆ సమయంల ఆకశరజ
ఒకా్ సక ాిరఅందరక ఆనందం కలగసూత బరువగ ఊపర పలుచకననడ. శరనవసుడన చూస, ''శరనవస! దురతదూర! న సదరుడ
తండమనున, న కమరుడ వసుదనున న కపపగసుతననను, వరదదరన కపడ బధయత నద! అన శరనవసునచతల వరదదర చతులు
ఉంచడ. ధరణదవన చూస, ఇంతకలము అనన వషయలలను నువవ ననున అనుసరంచ వచచవ. కన, ఇపపడ ననున వడచ పటట
ఇహలకయతర చలసుతననను; అన చపప పరణలు వడచపటటడ.
ఆకశరజ కసం ఒక దవయ వమనం వచచంద. భరత నడబస జవంచలన ధరణదవ కడ అనుకన రతల పరణలను వడచపటటంద. ఇపపడ
కడ అతనత కలస, దవయ వమననన అధరహంచ సతయలకనక వళళపయంద.
ఆకశరజనక అంతయకరయ లు
ఆకశరజ దంపతుల మరణనక ఆతమయులు, బంధువలు, సంతనము ఎంతగన దుఃఖంచరు. వసషఠ మహరష, గతముడ, అతర,
భరదవజడ మదలైనవరు, తన బవగరైన శరనవసుడ వంట నుండగ బలుడైన వసుదనుడ తండర ఆకశరజనక దహన
సంసకరలు చశడ. ఆ తరువత పరత మసంలను తను తండరక నరవరచవలసన కరయ కలపనన భకత శరదదలత ఆచరంచడ. ఆ
తరువత శరనవసుడ పదమవతత కలస తరగ వససఠశరమనక వళళపయడ.
ఆకశరజ తముమడైన తండమనుడ, '' ఈ రజయము మ సదరుడైన ఆకశరజద. నను ఆయన తరవత, సమరజయనక ఉతతరధకరన.
ఇద సంపరదయము, ఈ రజయము నక సంకరమంచల. ఈ వషయంల ధరమశస నపణులు కడ న వదనన బలపరుసతరు. కనుక, ఈ
రజయము నద. నన మహరజన,'' అన తండమనుడక వదనన లవదశడ.
'' ఈ రజయం మ తండరగరద. ఆయన కమరుడ ఈ రజయనక అధకరన నన గన నవ కదు; అన తన అధకర వరసతవనన
వసుదనుడ తలయజశడ. ఈ రకంగ రజయధకరం కసం, వరదదరూ తగవలడకవసగరు. చవరగ యుదధం చస గలచనవరక ఈ
రజయం సంకరమంచలన, ఓడాినవరాు గలచన వరక దసయం చయయలన ఒక నరణయనక వచచరు. ఇరు పకలవరు జయంచలన
కరుకంటరు కన, అపజయం పందలన ఎవరూ కంకంచరు. ఆ కరణం యుదధనక సదధపడడరు. ఇరుపకలవరక మదధతుగ ఎందర
రజలు తమ తమ సైనక బలంత వచచరు. చల దశల నుండ కరతులను, యుదధ నైపణయము గలవరన, తండమనుడ తనక
సహయముగ రపపంచుకననడ. తనను సవయంగ రండకహణుల సనను సదధం చసుకననడ. ఒక ్ా్ ాొకా్్ క అకహణల
క 21870
రథలు, 21870 ఏనుగులు, 65660 గుఱఱలు, 109350 మంద సైనకలు ఉంటరు. ఆకశరజ కమరుడైన వసుదనునక కడ చల
సైనయం సమకడంద. నరయణపరం దకణప దకకనందునన సువశల పరదశం రణరంగంగ నరణయంపబడంద.
శర వంకటశవర మహతయం - 8
పదమవత సలహ
అంతఃపరంల శరనవసుడ పదమవతన చూశడ. ఆమత, 'దవ! పదమవత! నకక కలషట సమసయ వచచంద.
దనలనుండ ఏ వధంగ బయటపడగలన అరథం కవడంలదు; అననడ. ''ఇంతక మక వచచన సమసయ ఏమట?
సవమ!'' అన అడగంద పదమవత.
'ఏం చపపమంటవ పదమ! న సదరుడ వసుదనుడ, న పన తండర తండమనుడ రజయం కసం
తగవలడకంటూ, సహయం చయయమంటూ ఇదదరూ న దగగరక వచచరు. ఒకరక సహయం చసత మరకరక బధ
కలుగుతుంద. ఎవరక ఏ వధంగ నను సహకరంచగలన అరథం కవడం లదు. ఈ వషయంల నవ బగ ఆలచంచ
నక సముచతమైన సలహఇచచ, ఈ ధరమ సంకటం నుండ కపడ; అంటూ తనక సలహ ఇమమన పదమవతక
చపపడ.
అపపడ పదమవత కణకలం ఆలచంచ, ''శరమననరయణ! శరనవస! నక నను ధరమ వషయంల సలహ
ఇవవగలగన దనన! ధరమము, అధరమము అన ఈ రండ కడ మనవలను ఆశరయంచ, అనుసరంచ ఉంటయ.
తలవైనవడ, బగ ఆలచంచ కరయనరణయం చయయగలవడ ఎలలపపడ ధరమనన అనుసరసతడ. ధరమనన
పరసుతతసతడ. మహతమ నవ ధరమ సవరూపడవ. ధరమనక ఆలంబనమైనవడవ. బలుడ, తలలదండరలు లనవడ,
రణకరకశమైన శరరం లనవడ, దురబలుడ అయన న తముమడ వసుదనునక సహయం చస వనన
రకంచడమ ధరమము-అన నక తచంద. తండమనుడ బలవంతుడ. బలసంపద, ధనసంపద, సైనయ సంపద
కలవడ, అయనపపటక, న తండర రజయనన కడ, న తముమన దరగర నుండ అపహరంచలన చూసుతననడ.
కనుక, తమరు, ధరమసవరూపలు కనుక, వసుదనునక సహకరంచడమ ధరమమన నయయమన నకనపసతంద;,
అన పదమవత శరనవసునక చపపంద.
అనంతరం, శరనవసుడ, వసుదన తండమనల వదదక వచచడ. ''మరదదరూ రణరంగంల న సహయం అరథసూత
వచచరు. గతంల కరుకతర సంగరమంల తమక సహయం చయయమన శరకృషుణన దగగరక
అరుజనుడ,దురయధనుడ వళళరు. బలుడైన అరుజనుడ శరకృషుణన సహయం కరడ. శర కృషుణన దైన సమసత
యదవ సైనయనన దురయధనున పరం చశడ. కనుక, ''ఓ చనమమ! నకనన, నవైన శంఖుచకరలను నక
సమరపసుతననను. వటన నవ ఎవరమదనైన పరయగంచవచుచ. చల శకతమంతములైనవ. నను బలుడైన
వసుదనున పరకకన నలచ, రణరంగకవదుడ కన, యతనక తగన సూచనలసతను; అననడ.
అతయంత పరయజనకరములైన శంఖు, చకరలను తసుకన తండమనుడ వళళపయడ. తనక సహయం
చయయడనక శరనవసుడంగకరంచనందుక వసుదనుడ నందంచడ.
చైత శ
ర ుకల తరయ దశయం
యుదధం పరమ దరుణమ|
కరూణం పండవనం చ
యథయుదధం తథయ భవత||
దవందురన ఉచచైశశరవమన గురరం కనన వగం గల గరుతమంతున శరనవసుడవహన చశడ. వంటన ఆయన ముందు
గరుతమంతుడ పరతయకం అయయడ.
వసుదన, తండమనుల భయంకర యుదధం చైతరశుదధ తరయదశనడ పరరంభమయంద. ఇద చూడడనక కరు
పండవ మహ సంగరమం ఆనడవధంగ సగంద, అద వధంగ జరగంద. పరసపర జయకంకత జరగన ఆ
మహయుదధంల
ఏనుగులు, గురరలు, రథలు, ఎనన నశంచయ. అనకలైన మహవరులు, వరులు, వరమరణం చందరు. రకతం
ఏరులై పరవహంచంద. అయన ఇరుపకలలనూ ఉదరకం నశంచలదు. జయంచలనకరక మరంత తవరతరమైంద.
వరులల ఉతసహనన, ఉదవగనన , ఉదరకనన రచచగటటడనక సంహనదలు చశరు. శంఖధవనులు కవంచరు.
దుందుభ ఘషలు రణరంగంల మరమగయ. ధనుషటంకరలు, గజఘంకరలు, హయహషలు, వృషభల
రంకలు, రథ చకరల చంకరమణలు, గరుతమంతున వనయసలు, సైనయల పదమవయహ, సరపవయహలు, గరుడ
వయహలత ఒకరన మంచ మరకరు రకరకలుగ వజృంభంచరు.
గరుడరూఢడై శరనవసుడ రణరంగ పరవశం చశడ. వసుదనుడకకసర పదబణలను వంట సంధంచ
తండమనునపై పరయగంచడ. ఆ బణ ఘతలక తండమనుడ బధపడడడ. శరనవసుడ
అరథచందరకృతగల సరప బణలను తండమనునపై పరయగంచడ. తండమనున కమరుడ వలద సంఖయల
శరనవసునపై బణ పరయగంచడ. అవ శరనవసున వకసథలనన తకయ. తండమనుడ కడ, ఎదురులన
పరకరమంత శరనవసున మద, వసుదనున మద అనక వధలుగ బణలను పరయగసూత వరన నపపంచడ.
శరనవసుడ తండమనున కమరునపై బణలు పరయగంచడ. ఆతన రథశవలను, సరధన సంహరంచడ.
ఛతరనన, రథనన సరవనశనం చశడ. దనత తండమనుడ రచచపయడ. శరనవసుడచచన శకతమంతమైన
సుదరశనయుధనన, శరనవసున వకసథలం గురచూస పరయగంచడ. ఆ సుదరశనం శరనవసున వకసథలనన తకంద.
నవ భవసత, సృపహ వచచన తరువత శరనవసున రణరంగం నుండ అంతఃపరనక మళళంచు. సతక భరతయ దైవము.
ఆయనక మంచన వడ సతక మరకడ లడ కద! కనుక భరయగ న ధరమనన నవ నరవరతంచు.
న సదరునక గన, న పనతండరక గన, ఎవరక ఒకరక మలగు గక! వరు, వర వర శుభలనవధంగ
చూసుకంటుననర, నవ న భరత శుభనన చూసుక.
''మనస మమ కళయణ!
సంధ యతనః పరశ సయత!
తవభరజయ కరత ర
పత పతర న సంశయః||
కళయణ! వరదదరు వరుసక తండర కడకలు. వరదదరు సంధ చసుకవడమకకట మంచ మరగమన న మనసుక
తసుతననద. ఇదదరు రజయపలనక అరుహల. ఇందు రవంత కడ సందహం లదు'', అన వవరంగ పదమవతక
తలయజశడ.
ఆ మటలు వన పదమవతదవ, అగసతయ మహరషత కలస రణభూమక బయలుదరంద. బంగరు పలలక నకకంద. ఒరల
కతతనుంచుకన, రణరంగంల సృపహ లకండ పడయునన పతదవన, శరనవసున చూచంద. శరనవసున
లవదసంద. చలలన పననటత ఆయన ముఖనన తుడచంద. గరుతమంతుడ, తన రకకలత చలలన గలన వసుతననడ.
ఆ వధంగ కదద సప ఉపచరలు చసూతనన సమయంల శరనవసునక సృపహ వచచంద. పదమవతన , అగసుతయన
చూశడ. సధరణ మనవన అనుకరసూత, సృపహ పంద, మలకననడ. నలుదకకలు కలయజశడ.
మరసర పదమవతన చూశడ. ఆమను చూడగన శరనవసునక కపం వచచంద. కపంత కనుబమలు
ముడపడడయ. అపపడ అగసతయ మహరషత, 'మహరష! ఇద రణరంగము, భయంకరమైన యుదధరంగము. ఇటువంట
సంగరమ రంగంల ఆడవరక పన యమ? ఈ పదమవతన వంటన రణరంగం నుండ అంతఃపరనక
పంపంచవయయండ. వళళపమమన చపపండ'', అననడ. ఆ మటలు వన అగసుతయడ శరనవసునత ,
''సంధ రతర పరకరత వయః
శరనవస సతం గత|
ఉతతషఠ ! సయలక బలం
సమనయ నృపతతమమ||''
ఓ శరనవస! రణరంగం సుదరశనయుధప దబబతన నవ మూరఛ పందవ.
ల, లచ, న బవమరద వసుదనునక, రజైన తండమనునక సంధ చయయడం చల ఆవశయక వషయం. నవ న
బవమరదన, తండమనున రపపంచు', రణ రంగంల
న కపద కలగందన, సృపహ తపప పడపయవన, తన సద రుడైన వసుదనునక పరమదం సంభవసుతందన,
తండమనున, న కపచరం చస కపదరకన త గవంచన ఆతన పతురన సమధన పరచడం కసమ న భరయయైన
పదమవతదవ రణరంగనక వచచంద; అననడ.
ఆ మటలు వన శరనవసుడ కంచం శంతంచడ. రణ రంగంల నునన పదమవతన చూశడ. 'రణరంగనక
ఆడవరు రకడదు.
''అథహం తండమనసయ
శరః కయదథర మయహమ||
తతుసతం తం మహభగం
శరన వసం మహబలం|
హతవరజయం పరద సవమ
వషవకసనయ ధమత||
నను తండమనున శరసును ఖండంచ తసతను. ఆతన కమరుడైన శరనవసున రణంల సంహరంచ,
బుదధమంతుడైన వసుదనునక సమసత సమరజయనన కటటబడతను,'' అనగన పదమవత శరనవసునక చతులు
జడంచ నమసకరంచ, ఆయనత ఈ వధంగ పలకంద
శర వంకటశవర మహతయం - 9
తండమను వసుదనులక సంధ
పండర కక! కరుణనధ! దయసగర! సవమ! యుదధం ఇరుపకలవరన నశనం చసుతంద. ఇపపటక ఎందర
మరణంచరు. రకతం ఏరులై పరవహంచంద. రణరంగంల తము కడ సృపహ కలపయరు. అననదముమల మధయ
చచుచ రపతుంద యుదధము. అనన కమరుడైన వసుదనున మద దండతత చచడ, మ పనతండర
తండమనుడ, యుదధనన వరమంచ ఎవర రజయనన వరు పరపలంచుకవచుచ కద! మ తండర యంతక
ముంద రజయనన రండ వభగలుగ చస, మ పనతండరక, మ తముమడక పంచ యచచరు. ధనగరంల ఉనన
ధననన కడ ఇదదరక సమంగ పంచ యచచ వరదదరక సంధ చయయండ. ఆ వధంగ చసత పరజలు సుఖశంతులత
ఉంటరు. దశం సుభకంగ ఉంటుంద. న దయవలన మ సదరుడ, పనతండర యుదధము వరమంచ శుభలను
పందల'', అన శరనవసున పరరథంచంద.
పదమవత పలుకలు వన శరనవసుడ, ''పదమవత! నక రజకయము తలయదు. రజయం తంతరం తలయదు.
కతరయులక తగన ధరమలు తలయవ. వంటన నువవ ఈ రణభూమనుండ అంతఃపరనక వళళప. తండమనున
కమరుడైన శరనవసున సంహరంచ ననూ తరగ వసతను. ఒకవళ ఈ యుదధముల న బవమరదయైన వసుదనున
కసం న పరణం పయన సర!'' అననడ.
శరనవసున మటలు వన పదమవత; గలక ఊగన అరట చటుట మదరగ గడగడలడపయంద. అగసతయమహరషన
చూస, ''ఓ మహతమ! మరైన శరనవసునక చపప చూడండ. అన పరరథంచంద. పదమవత యకక మనసుసను అరథము
చసకనన అగసతయమహరష, శరనవసున తన మటల నరుపత కంత శంత పరచడ. తరువత, ''శరనవస!
తండమనున, వసుదనున పలపంచు. వరక అంగకరమయయ వధంగ, రజయమును, ధనగరమును వభజంచ
ఇయయ. ఈ పరకరంగ వరదదరక సంధ చయయ'' అననడ. ఆ మటలక శరనవసుడంగకరంచడ. వరదదరన తన
దగగరక రమమన పలచడ. తండమనునత, ''న అభపరయమమట చపప'' అన అడగడ.అపడ,
తండమనుడ, ''ఓ సవమ! ఓ జగతపరభూ! ఓ జగననథ! నవ మక శరణు. న మనసు న యంద లగనమై ఉంద.
నరంతరము ననన కరుకంటుననద'' అననడ. తరువత, వసుదనున పలచ, ''వసుదన! న సదర మ యదదరక
సంధ కలగంచమననద. న అభపరయమమట నశచయముగ తలయ జయయ;'' అననడ.
శరనవసున పలుకలు వన, వసుదనుడ, '' మహతమ! నను నవ చపపనటుల నడచుకనవణన. సవతంతయరం వహంచ
ఏ నరణయము తసకను. ఏద ఏ వధంగ చసత అనువగ ఉంటుంద, నవ ఆ నరణయము తసుక! అన ఎంత
వనయంగ చపపడ. వర మటలు వనన తరువత శరనవసుడ, ఇదదరక నచచజపప, తగు వధంగ
సంధకవంచడ. రజయము, ధనము, చతురంగబలలను వరరువరక పంచ యచచడ. వరు కడ శరనవసున
నరణయనక అంగకరంచరు. అనంతరం, ''మ కమంగ మధయసుథడగ నలచను. యుదధం కడ చశను.
మరణనక ఆసనునడనయయను. కనుక, మరు మ భగలల పదునరవ వంతు నకవవల, ఇవవండ'', అంటూ తన
బుజముపై నునన ఉతతరయనన కరంద పరచడ. శరనవసునక సంతషము కలగ వధంగ, ఇదదరూ చరక పదునరు
గరమలను, ఆయనక భకతశరదదలత సమరపంచుకననరు. తండమనున, తండరజయ నక, వసుదనున
నరయణపరనక పటటభషకతలను కవంచ శరనవసుడ,పదమవతత కలస అగసతయశరమనక వళళడ.
య ఇదం పణయమచచనం
శురణ ుతయత శర వమచచః|
శరన వస పరస దత సః|
సరవమంగళ వన భవత||
ఈ పవతర చరతరను ఎవరు వంటర, ఎవరు వన పసతర , వరు శరనవసున అనుగరహం వలల సరవశుభలను
పందగలరు
''రజ! న సదరుడైన ఆకశరజ దయవలల నక సంస రం ఏరపడంద. ఓ కటుంబం ఏరపడంద. కన, నను,
న కమరత అయన పదమవత కలస కపరం చయయడనక నవసయగయమైన మందరం లదు. ఓ మహరజ! చకకన
మటలత న దుఃఖనన పగటటవ. అయన, ఆకశ మహరజగర అలులడైన శరనవసుడ, ఇతరుల పంచన,
అంట... అగసతయ మహరష ఆశరమంల తలదచుకన, కలకపం చసు ా్తననడనన వషయం తలచుకననపపడలల తరగ
దుఃఖం ననున బధసతంద. కనుక, న అలులడైన నను నవసంచడనక యగయమైన ఒక భవననన నరమంచ ఇయయ. ఓ
మహరజ! పరసుతతం ఈ భూలకంల న కరత పరతషఠలను నలబటటడనక నవ కక మరవవరుననరు? సమరుథడైన
వరవరు? 'అననడ'. తండ మనుడ శరనవసున పలుకలు వంటూన, నను నకక భవ నమును నరమసతను, అన
వగదనం చశడ. తరువత అకకడ నుండ వళళపయడ. శరనవసుడ పదమవతత తండ మనున త కలస
వళళపయడ. మంచ ముహరతము, మంచ లగనము, మంచ నకతరము, మంచ తథ యందు శషచలనన అధ
రహంచడ.
శరనవసుడ, సతసమతంగ వరహసవమన దరశం చడ. వరహసవమ యకక అనుమతత సవమ పషకరణక
దకణ భగంల ఒక సథలనన, తండమనునక చూపంచడ. ఆయ నత, ''మహరజ! ఆ పరదశం బగుంద.
రండ గపరలత, మూడ పరకరలత, ఏడ దవరలత, గడపలక తరణలు కలగ, శరషఠములైన ధవజ
సథంభలత, సరవ శుభ లకణలత కడ, మహ దుభతమైన ఆసథన మండపము, చకకన యగ మండపము, గ
శల, ధనయగరము, పషపమలకలను తయ రుచస గృహము, వసత లను భదర పరచుకన గృ హము, ఘృత
తైలలను దచుకన ఉంచ గృహము, వశలమైన భజనశల, ఆభర ణలను రకంచుకనటందులక యగయమైన
గృహము, పచచ కరూపరము, చందనము, పనుగు, జవవద, కసూతర మద లైన పరమళదరవయలను జగరతత
పరచుకన గృహము, గజశల, అశవ శల, పకశల (వంట యలుల), పకశలకదు రుగ భూతరథము, (నుయయ)
మదలైన వటన నరమంపచయయ. రజ! ఇపపడ నను చపపనవటనననంటన నవ గత జనమల ఏరపటు చసనవ.
వటన అంతకనన సుందరముగ పరసుతతము నవ రతత నరమణం కవంచు,'' అననడ.
శరనవసున మటలు, తండమనునక ఆశచరయం కలగంచయ. వంటన, తండమనుడ, శరనవసునత ఈ వధంగ
అననడ.
శర వంకటశవర మహతయం - 10
''శరనవస! గత జనమల ననవవరవడను? నను న కరక బవనందుక తరవవంచను? అసలు నను ఎవడను? న
జత ఏమట?'' ఈ వషయలననంటన నక వవరంగ తలయజయవలసందగ కరుచుననను'', అన,
తండమనుడ శరనవసున కరడ. అపడ శరనవసుడ ఈ వధంగ చపపసగడ.
తండమన! గత కలంల వైఖనసుడ అన మునందురడండవడ. ఆతడ నరమలంతః కరణుడ. భవషయతుతల
రబయ కృషణవతర చరతరను గూరచ వనన డ. సృషటల కలము, కరమము, శరరము, పరజల యకక అసథరతవనన
గురంచ తలుసుకననడ. అశశవ తమైన శరరం కసం పరక లడడం కనన శశవతమైన భగవ తతతవనన గురంచ
తలుసుకవలన నశచయంచుకననడ. తపసుస పరరం భంచడనక పనుకననడ.
దరవడ దశంల చళమండలం ఉంద. అకకడ దరభలత కడన పవతరదశముంద. ఆహరం వడచపటట, ఇందరయలను
నగరహంచ, ఆచరణ సధయంకన, నయమలను ఏరపటుచసుకన, శర కృషణపరమతమను గురంచ తపసుస చయయడం
మదలుపటటడ. ఈ వధంగ కంతకలం గడచంద. వైఖనసున తపశచరయక ఆనందంచన శర కృషుణడయనక
పరతయకమయయడ.
గలలపలలవన రూపంల తనక పరతయకం అయన శర కృషుణన చూస, ఆనందపరవశుడై,
''పజం కరమ పరుషతతమ పణయ మూరత!
గపలదవ! కరుణకర! దవ! దవ!
ఇతథం సమరత ఉవచ మున శవరం తం
తసయచతం వచనమష మహనుభవః''
''ఓ పరుష తతమ! ఓ పణయమూరత! గపలదవ! కరుణకర! దవదవ! నక సరవద సవలు చసతను'' అన పరరథంచడ.
వైఖనసున పరరథన వనన తరవత భగవంతుడైన శరకృషణపర మతమ ఈ వధంగ చపపడ.
వైఖనస మహరష! నవ శరనవసున గురంచ ధయనంచు. ఈ శర కృషుణన రూపనన కదు. నవ శష చలనక వళుళ.
అకకడ శరనవసున పరతమ ఒక పటటల ఉంద. దనన తసుకన వచచ పజంచు. నవ శషచలనక వళళటపపడ,
మరగమధయంల శర రంగద సుడ అన వయకత ననున కలుసతడ. అతడ శూదురడ. నవ చస సవ కరయకరమలక
శరరంగదసు నక సహకరసతడ అన ఆదశంచడ.
శర కృషుణన ఆదశనుసరము వైఖనసుడ వంకట చలనక బయలుదరడ. శర కృషణపరమతమ చపపనటులగన
మరగమధయంల రంగదసు కలసడ. ఒకరకకరు పరచయ మయయరు. ఇదదరూ కలస శషచలనక
పరయణమయయరు. శషచలనక చరుకనన తరువత, పటటలనునన శరనవసున వగరహనన అనవషంచసగరు. పటట,
పటటల నునన శరనవసున పరతమను కనుగననరు. ఆనందపరవశయంత ఆ వగరహం తసుకననడ వైఖనసుడ. ఒక
పవతరపదర శంల శరనవసున వగరహనన సథపంచడ. పజ కరయకరమం మదలుపటటడ. ఈ కరయకరమంల రంగదసు
పవలు తచచ యవవడం మదలైన కరయకరమలత సహకరంపసగడ.
కలం గడసతంద....
ఒక రజ 'కండలుడ' అన గంధరువడ తన సతలత కలస సంచరం చసుతననడ. అద వసంతకలం. మనుషయ
సంచరం లన ఆ సమయంల సవమ పషకరణల సననం చయయడనక సంకలపంచడ కండలుడ.
సరగ అద సమయనక రంగదసు అకకడక వచచడ. సతలత కలస జలకరడలడతునన కండలుణన చూశడ.
అందచందలత శృంగర భవలను పరదరశసుతనన అపసరసలను చూశడ. అంతట అందనన ఇంతక ముందు
చూస ఎరుగన కరణంగ, రంగదసు మనసుస వకలమైంద. ఆ కరణంగ రతః పతనమైంద. కంతసపటక తనను
తను తలుసుకననడ. జరగన పనక పశచతతపం చందడ. చతల నునన పలమల లను కరందపరశడ. మళళ
కరతతగ పవవలను కశడ. దండలు కటటడ. దవలయనక వళళడ. శరనవసునకదురుగ నలచడ. శరనవసున
పజక ఆలసయమైన కరణంగ వైఖనసునక రంగదసునపై ఆగరహం కలగంద. రంగదసున చూశడ. ఆ
చూపలక రంగదసుడ భయపడడడ.
కపంచన వైఖనసుడ
పజకలహయతకరం తః
చకరప ణరమహతమనః |
కమరథం కృతవన బలః
వలంబం శూదరన ందన||
రంగదసూ! శరనవసును పజకలం దటప యంద. నవందుక ఆలసయం చశవ? అననడ. రంగదసు ఏమ
మటలడలదు. అడగన పరశనన వైఖనసుడ మళళ మళళ అడగసగడ. శరనవసున పజక వళ దటపయందన
బధత వైఖనసుడ, అద పరశనను గురచచ, గురచచ అడగసగడ. రంగదసు మతరం ''ఇద కరణం'' అన
చపపకండ మనం వహంచడ. నలబడ ఉననడ.
ఆ సమయంల శరమననరయణుడ, ''నయన! రంగదస! నవమ భయపడక. సథవర జంగమతమకమైన ఈ సృషట
అంత న మయ వలసమ. ఇపపటక నవ ఎంత పశచతతపం చందవ. న మనసక వకరనన సవమ పషకరణ
సననంత పరకళన చసుక! ఇద పవతర పరదశం. ఈ పరదశంల చనపయన కరణంగ మరుసట జనమల ఉతతమ జనమ
పందు తవ. నవ భవషయ జజనమల నవ తండమండలనక అధపతవ కగలవ. ఆ జనమల నవ తండమనుడ
అన పరుత వయవహ రంపబడతవ. వందమంద నక రణులతరు. న యందు సటలన భకతకలవడవతవ.
ఏకచఛతరధపతయం గల మహరజ వతవ. అంతులన భగభగయలననుభవసతవ. తండమనుడవై కనయదన
ఫలతనన కడ పందగలుగుతవ. సుధరమ మహరజనందనుడగ నవ జనమసతవ. ఆకశరజనక సద రుడవ
కగలవ కనుక, నరహరవై దహతయగం కవంచు'', అన ఆకశవణ రూపంల కరతవయంశనన బధంచడ.
ఆకశరజ పలుకల కనుగుణంగ రంగదసు శరరనన వడచపటటడ.
ఓ తండమనూ! గతజనమల శరరతయగం చసన రంగదసుడవ నవ. ఈ జనమల ఆకశరజ సదరుడవయయవ.
ధరమపరపలకడవైన రజగ పరసదధనందవ. ఆ జనమల అనగ రంగదసుగ నునన జనమల ఉదయనవన పషణ
నమతతమ బవన నరమంచవ. '' అంటూ తండమనున యకక పరవజనమ వృతతంతనన వవరంచడ.
శరనవసున వలన తన పరవజనమ వృతతంతనన తలుసుకననడ. గతజనమల తను తరవవంచన బవన పరశుభరం
చయంచడ. రతనఖచతమైన, వచతరమైన, మకకల ఉననతమైన, నలుదకకల నలుగు వగరహలు కలగన,
గరుడవనరూడఢై, కనువందు గూరుచచునన ఆలయ వమననన నరమంచడ. అదుభ తమైన, సువరణ కలశ
శభతమై, పరవతరహణము చస వచచ భకత జన సందహనక దరశనయమైన గపర నరమణం కవం చడ.
పరవతరహణనక సులువగ నుండ వధంగ సప నలు కటటంచడ. వశరంత మండపలు కటటంచడ. చలవం
దరలు ఏరపటు చశడ. బవలను తరవవంచడ. శరనవసు డజఞపంచన కరయలనననటన నరవహంచడ.
అనంతరం శరనవసున దగగరక వచచడ. ఆయనక భకతత నమసకరంచడ.
తవయ నయమతం దవ!
సరవం సంపరణత మ గతమ
ఆగచఛదయ జగననధ!
చైత యం తవ జనరధన ''
''ఓ మహనుభవ! శరనవస! నవజఞపంచనటులగ ఆలయ నరమణం పరతయంద. న మందరనక నవ వచచ
యవచుచను. ; అన భకత శరదధలత తలయజశడ. అపడ, శరనవసుడ,
రజ! న భకతశరదధలక సంతషంచను. నవ చసన ఈ సతకరయనక న కంత ఆనందమైంద. నవ కరనటులగ నను
తపపక వసతను'' అననడ. ఆ తరువత ఒక శుభసమయంల శరనవసుడ పదమవత సహతుడై ఆలయ
పరవాేశనక బయలుదరడ.
వరదదరతపటు, వైఖనస మునందురడ, వదశస పరంగతులైన బరహమణులు బయలుదరరు. వరు
ఋగవదము, యజరవదము, సమవదము, అధరవణవదములను సుసవరంగ పరయణ చసూత శరనవసున
అనుసరంచరు. బరహమద సమసత దవతలు ఆ దంపతులత బయలుదరరు. మంగళవయదయలు మరగుతూ
ఉండగ, పదమవత శరనవసులు, తండమనుడ నరమంచన నూతన మందరంల పరవశంచరు. ఆ సమయంల
దవతజతులక చందన యక కననర కంపరుష సదధ సధయదులందరూ పదమవత శరనవసులమద పలవన
కరపంచరు. మహరుషలు వమన శరనవసున పజంచరు. పలత అరచంచరు. తండమన నరమంచన ఆనంద
నలయ వమనమున నునన శరనవసుడ భకత జన దరశన సులభుడై పరకశంచడ. ఆ భవనము ఆనందమును
కలగంచునద, ఆనందము నచుచనద కనుక దనక ఆనందనలయము అన పరు వచచనద.
శరనవసుడ, లకదవన పదమసనసనురలన కవంచ తన వకః సథలమున నలుపకననడ. నడమున ఎడమ చత
నుంచుకన, సంసరమగునలైన జవలు ననున సవంచనటలయత వరక సంసర సముదరము మలలతు మతరమ
సుమ! అన తలయజయుచుననడ. కడ చతత తన పద పదమములను చూపసూత, 'ఇవ పజంపదగన
పదములు . ఈ పదములను సవంచనవరక ఉతతమగతులు కలుగునన తలయజసుతననడ. ఈ వధమైన
సవరూపముత శరనవసుడ భకతలక తన దవయ దరశనం పరసదసూత భకతలను రకసుతననడ.
శరనవసున యకక అభవృదధన పరజలక శుభమును కంకసూత బరహమదవడ రండ దపలను వలగంచడ.
శరనవసునత, బరహమ, ''శరనవస! కలయుగంతము వరక ఈ రండ దపలు కంతులనుతూ పరకశంచల.
ఆరపకడదు న కటువంట వరనన అనుగరహంచు'', అన కరడ. దనక శరనవసుడంగకరసూత,
''యద వమన పతనం
యద దప వనశనమ|
తదవతరః సంపరణః
ఇత మ నశచతవధః||
న వమనము పడపయనపపడ, నవ వలగంచన రండ దపములు ఆరపయనపపడ న అవతరము ముగస
పయనదన తలసక'' అద న అవతర సమపత; అననడ.
అనంతరము శరనవసుడ బరహమదవనత, ''చతుర నన! జండనగురవయుట మదలుకన రథతసవము జరుగు
వరక పరతదనము, దనమునకక వహనముపై నూరగంచు నటులగ నక పవతరమగు ఉతసవ వధనమును కటటడ
చయం పము, మూడ వళల యందు రకరకముల నైవదయములను వద శసపరంగతుల వదమంతరములత
జరుపనటుల చయుము. నక నతయ కళయణము జరుపనటులగ ఏరపటు ననరుపము'', అన చపపడ. శరనవసున
మటలు వన, బరహమదవడ తండమన చకరవరతత, 'మహరజ! శరనవసు న ఉతసవములను నరవహంచ నమతతము
రకరకల వహనలను తయరు చయంచుము. రథమును నరమంపము. ఛతర, చమర ములను వశవకరమచ
చయంపము; అన తలపను. తండమన చకరవరత వశవకరమను రపపంచడ. బరహమదవడనతచచన వధముగ
వహనములను తయరుచయంపము; అన ఆజఞపంచడ. వశవకరమ తగన వరన నయమంచ, వహనలు,
రథము, ఛతరము చమరము మదలగు వటన శరనవసున సంతషము మరక నరమంపజశడ.
శరన వస మహతసవము
శర వంకటశవర మహతయం - 11
దవన వగరహ లు
శరన వస మహతసవము
కరమదవజన కథ
తండపనట కరుమడ అన పరు గల బరహమణు డండవడ. ఆయన భరయ పరు మహలక. కమరున పరు
రఘవడ. కరుమన యకక తండర మరణంచడ. తండరగర అసథకలను గంగనదల కలప పతృయజఞం
నరవహంచలన కరుమడలచంచడ. అద కరతక మసం. పరమ పవతరమైన మసం. శవ పరతకరమైన మసం.
ఆయన వశషఠ గతరము నందు జనమంచనవడ. కశక వళళలన ఆలచన రగన పరయణనక తగన సననహలు
ఏరపటు చసుకననడ. తండమన చకరవరత దతయన, రకకడన ఆశరయంచన వరక కంగు బంగరమన తలచన
కరుమడ రజధనక వచచడ. నగరనక బయట ఒక సతరమునందు బస చస భరయ బడడలనసతరమునందుంచ
తనకకడ రజ దరశనం కసం బయలుదరడ. రజధనల అతయంత సులభంగ కరమదవజడ రజయన
తండమన దరశనం పందడ. రజను చూస '' ''మహరజ! శరతకలమందల వననల మదరగ న కరత దశ దశల
వసతరంచంద. నవ మహదతవన, పండతుల కరకలను నరవరుసతవన వన న దగగరక వచచను. నక
శుభమగుగక'' అన చయయతత ఆశరవదంచడ.
కరమదవజన ఆశసుసలకనందంచన తండమన చకరవరత ''వపరతతమ! మదయూరు? ఎకకడవరు? నను మ
కవధంగ ఉపయగపడగలను? అనన వవరంగ తలయజయయండ'' అన కరడ.
ఆ మటలు వన, కరుమడ, ''మహరజ! వృదధపయం కరణంగ మ తండర మరణంచనడ. నను ఆయన
అసుథలను గంగనదల నమజజనం చయవలసయుననద. ఆ కరణంగ వరణసక బయలుదరుతుననను. దైవ
వలసం ఏమన చపపను. పరసుతతం న భరయ గరభవత. కటుంబ సహతంగ కశ నగరనక వళళలన పరసథతఏరపడంద.
న కమరుడ రఘవడ ఐదు సంవతసరల వయసుసవడ. ఇలలలు చూలలు. వరు నత
నడచ రలరు. భరయ, భరతతన ఉండలనన సంగత తమక తలసంద కద! ఒకవళ అటుల కదరక పయనచ,
పటటంట కన, అతతంట కన, మనమమల ఇంట కన, లద సురకతమైన రజమందరంల కన వండల. ఇద
ధరమము.
పతరః సమప వ సనుత
తదభవ సవసురృగహ |
అథవ మతుల గృహ
తవథవ రజమందర||
షడత పతరః సతణ ం
ఇత జనమ తత సథత మ|
తసమత తవం రక రజందర!
సుతం భరయంచ గరభణమ||
మహరజ! తలల దండరలు, అతతమమలు, మనమమ మహరజ ఈ ఆరుగుర దగగర సత నరభయంగ
వండవచుచను. మ తలల దండరలుగన, అతతమమలు, మనమమలు లరు. రకకడవ నవకకడవ, కనుక న
కమరున, గరభణయైన న భరయను న రకణల ఉంచుకనవలసనదగ కరుతుననను'' అన కరుమడ
మహరజను పరరథంచడ. మహరజనందంగ అంగకరంచడ. కశయతరక వళళ కరుమనక కవలసనంత
ధనం ఇచచడ. కరుమడ తనను వడచ వళుతుననందుక ఆయన భరయ మహలక చంతకరంతయై కళళనళుళ
పటుటకననద. ఆమను చూచ, ''దవ! వచరంచక, మముమలను మహరజ చకకగ ఆదరసతడ. ఆయన నక
సదరధకడ. నను కశక వళళ గంగసననం చస తరగ వసతను. ఇకకడ నవ నరభయంగ ఉండవచుచను. చకకన
కమరున పరసవంపము'', అన ఎనన వధల హతముపదశంచడ. అపడమ భరత ముఖము చూస ''ఆరయ!
వరణసక వళళ పన ముగంచుకన, భగరథ సననము కవంచుకన, తందరల తరగ రండ. మ కమరుడ
రఘవడ మకై బంగ పటుటకంట నను సముదయంచలను. మముమ వడచ నను కడ ఉండలను'', అన
దనంగ చపపంద. ఆ వధంగ చపపన భరయను ఓదాార ్ా్ాిచకమరున బుజజగంచ కరమ దవజడ అకకడ నుండ
బయలుదరడ. భరత కనపంచ టంతవరక... కనుచూప మరదక చూసూతన ఉండపయంద మహలక.
కరుమడ వళళన తరవత తండమన చకరవరత మహలకన తదకంగ పరకంచ చూశడ. ఆమ ఎంత సందరయవత.
ఆ సందరయనన చూస రజ ఆశచరయపయ
''తరవ థః పరుషః పరక తః
ధయ సతష ం పృథగవధః|
తసమనమయత యతనన
సథప నయ దవజపరయ ''
లకంల మనవలు మూడ రకలుగ ఉంటరు. ఉతతములు, మధయములు, అధములు... అన అలగ వర వర
పరసథతులక, సథతులక తగనటులగ బుదుధలు కడ ఉంటయ. ఆ బుదుధలు ఎపపడ ఏ వధంగ మరతయ
చపపలము. ఈ బరహమణ అందగతత. ఈమనాు అత జగరతతగ రకంచల. పరుల కంటబడకండగ కపడల, అన
మనసుల భవంచడ. ఆమ నవసనక తగన ఒక మందరం ఏరపటు చశడ. ఆరు మసల వరక సరపడ
భజన సమగరన, ఇతర సంభరలను కలపంచడ. వరక కవలసన సదుపయలను, పర మరశంచడనక దస
దస జననన దూరంగ నయమంచడ.
మహలక కడ మహరణన దరశం చంద. తమక తగన వసత సదుపయలను కలపంచనందుక కృతజఞతలు
తలయ జసుకంద. అనంతరం మహరజ కలపం చన మందరంల కమరునత సహ పరవశంచంద.
కలం గడచపతంద. మహ రజ రజకరయ పరతంతురడ,ై కరమ దవజన కటుంబం సంగత పరతగ
మరచపయడ. మహరజ పరయవకణ లకపయసరక దస జనం కడ నరలపతత వహంచ, మహలక
మందరనకస వళళడమ మనవసరు.
కలగమనంల రండ సంవతసరలు గడచపయయ. కరుమడ, కశ, గయ, పరయగద పణయ కతరలు
దరశంచడ. పదదలక గయ శరదధదులు నరవరతంచడ. పణయనద సననలు పరత చశడ. యతర శుభపరదంగ
ముగసన తరవత తరగ ఇంట ముఖం పటటడ. గంగ కవడన భుజన వసుకననడ. కంత కలం పరయణం చస
తండమన రజయం చరడ. మహరజను దరశంచడ. ఆయనను చూచ
''దరఘయ ురభవ రజందర
పతరవ న జఞన వన భవ|
తవతపరస దన రజందర
కృతం గంగవగహనమ||
గంగవగహనం రజన
కరుషవైత జజల ైః శుభైః |
ఏవ ముకతః స రజరషః
వసృమతం బరహ మణం సమరన||''
''మహరజ ధరఘయుషమంతుడవై వరధలులము. సతసంతన వంతుడవ కముమ. జఞనము సంపదంపము. న
దయవలన నను గంగ సననము చశను. న కరక ఈ కవడత గంగ జలనన తసుకన వచచను. నవ కడ ఈ
గంగజలవ గహనము గవంపము. నకను, గంగ సనన ఫలతము లభం చును'' అన చపపడ. బరహమణున
మటలు వనగన, అంతవరక తను మరచపయన, బరహమణున భరయను, ఆమ కమరున గురంచ సమరంచ,
వరమయయరనన భయంత కంపంచ పయడ. ఆందళనక గురయయడ. కంతసపటక ధైరయం తచుచకననడ.
మనసుసను సవధన పరుచ కననడ. మహరజ! గరభవతయైన న భరయను పతురనత కడ మ రకణల ఉంచ
కశక వళళను. వరల ఉననర ఆమక పతురడ కలగనడ, పతరక జనమంచనద తలుసుకవలన ఆతురతగ
వంద, అననడ. ఆయన మటలు వన తండమనుడ ధైరయంత ''మహతమ! కమరున గురంచ చంతంచవలసన
పన లదు. న భరయ పరసవంచనద. పతరకను పందనద. వరంత సుఖంగ ఉననరు. మరు బంగడలలవలసన
పనలదు.
పరత శుకరవరం వంకటచలంల శరనవసు నక అభషకం జరుగును. దనన తలకంచుటక న పతరకలు వళళర.
వరతపటు శరవర దరశనమునకై న భరయ బడడలు కడ వళళరు. ఒకట రండ దనములల వరంత తరగ
వసతరు. మరు, మ భరయ బడడలను చూచ, ఆనందంచ, మ ఆథతయమును, గరవ సతకరలను సవకరంచ
సవగృహము నక తరగ వళళవచుచను'' అన కరుమనత చపపడ.
అనంతరం తన కమరున పలచ ''నయన! ఈ వపరవరుయన భరయ బడడలకక మందరమునరపటు చశము కద!
నవ సతవరమ వళళ వరన తసుకనర! అన ఆదశంచడ.
రకమరుడ, బరహమణ నవసంచుచునన మందరనక వళళడ. తలుపలు తస చూశడ. ఆశచరయపయడ.
భయభరంతుడయయడ. అకకడ బరహమణున భరయ బడడలు లరు. ఎదురుగ ఎముకల గుటటలు, అసథపంజరలు
ఉననయ. భయంత రకమరుడ వణక ససగడ.
శర వంకటశవర మహతయం - 13
కమమర భమున కథ
తతపద సంభవదవ
సకదభగరథ శుభ|
తవ పతరం వదత తం
చతురవదమయ వధః||
తవసనం సదదవః
వదంత ఫణనం వభ|
సహసర వదనం శషం
సువరణం వహనం వదుః||
శర వంకటశవర మహతయం - 14
శర సూతులవరు శనకదులక వంకటచల మహతమయనన వవరంచడం మదలుపటటరు.
''వంకటదర సమం సథన ం బరహ మండ నసత కంచన
వంకటశ సమదవ నభూత నభవషయత''- అంటూ పరర ంభంచడ.
సముదరగరభంల ఉనన భూమన శర మహవషుణవ శవత వరహ రూపంల ఉదధరంచడ. శర వంకటచలం మద
కంతకలం నవసంచలనుకననడ.
గమత నదక దకణంగ అరవై యజనల దూరంల సువరణ ముఖ నదక ఉతతరంగ దవయ సథలనన
నరణయంచుకననడ. వైకంఠంల ఉనన కరడచలనన గరుతమంతునచ తపపంచుకననడ. తను నరదశంచన పరదశంల
ఆ కరడదరన నలపంచడ. సవమ పషకరణక పడమటగ, శతకట సూరయ పరభభసమైన వమనమునందు
శరనవసుడ వసంచను.
(వరహ పరణం 34 అధయ)
బరహమ, శవడ, ఇందురడ , మరుతుతలు మదలైన దవతలు భయంకర సవరూపంత ఉనన శవత వరహ సవమ
దగగరక వచచరు. భయంకరకరనన ఉపసంహరంచ, దవ మనవలక దరశనయగయమైన ధయనరూపంత,
పరసననంగ దరశనమసూత ఇకకడన వంకటచలం మదన నవసంచుమన కరరు. వరహసవమ వర పరరథనను
అంగకరంచడ.
సవమ నవసంచన పరదశనక సమపంల ఉనన శర సవమ పషకరణ పవతరమైనద. సరవతరథలక జనమసథలము వంటద.
సననమతరం చత సరవపపలను పగడతుంద.
సురపనము, దంగతనము, బంగరమునపహరంచడం వలన కలగన దషములను పగడతుంద.
అంతకక ఈ వషయనన తలయజస పణయకథ ఒకట ఉంద.
బరహమవరత దశంల సరసవత నద ఉంద. అద పవతర మైనద. లకంలన అనన నదులకనన ఉతతమతవనన పందలన
కరకత ఆ నద కంత తపసుస చయయసగంద. ఒకనడ పలసతవబరహమరష అటుగ వచచడ. వచచన మహరషన
సరసవత ఆదరంచ గరవంచలదు. ఆ కరణంగ, ''న వ కరకత తపసుస చసుతననవ ఆ కరక నరవరకపవగక!'',
అన శపంచడ.
సరసవత తనను అనయయంగ పలసుతయడ శపంచడన, కపంచ, 'న వంశంల జనమంచన వరంత రకసులగుదురు
గక!'' అన తరగ శపంచంద. దనక చంతంచ పలసుతయడ సరసవతన పరధయపడడడ. ఆమ కరుణంచ, న
సంతనంల చవరవడ వషుణభకతడగ జనమసతడ'', అన శపనక మరుప సూచంచంద.
సరసవత తరగ తపసుస పరరంభంచంద. ఆమక శర మహవషుణవ పరతయకమయయడ. తనను సరవతరథలలను ఉతతమ
తతమమైన దనగ చయయమన సరసవత వషుణవను పరరథంచంద. అపడ వషుణవ, ''సరసవత! పలసుతయన శపము
నననమయు చయదు. నవ శషదరక పయ 'సవమ పషకరణ' అన పరుత వంకటదరక దకణంగ ఊరధవ భగంల
నవసంచు, ననకకడ నక కడ పరకకన నవససతను. మూడననర కటల పణయ తరథలు పవతరతను
సంపదంచుకవడనక న సననధక వసతయ. ఆ నదకంతలు, న జలలల సననమచరంచ పవతరతను పంద
గలగటటుల ఆదశసతను. పైగ ధనురమసంల శుకలపక దవదశ పరవదనం నడ, న తరథలల సననం చసనవరు,
భూమండ లంలన సరవ తరథలలను సననం చసన పణయం పందుతరు. తరథలల సవమ పషకరణ
తరథదరజముగ పరసదధ పందు తుంద'', అన వరమచచడ.
ఆ పరకరంగ సరసవత వంకటచలనక వళళంద. శరమననరయణుడ కడ తను చపపనటుల సవమ పషకరణక
దకణ భగంల నవసం ఏరపరచుకననడ. (బరహమ పరణము - వంకటచల మహతమయము)
పరకనమహరజ వటక వళళడ. దపపక తరచలదన శమకన మడల మృతసరపమును పడవస రజధనక వళళ
పయడ. ఈ వషయనన శమకన కమరుడైన శృంగ, తన మతురడైన కృశఖుయడ అనువన వలన
తలుసుకననడ. ఆ వషయం గరహంచ, కపంచన శృంగ, నటక ఏడవనడ తకక వషగన చత భసమమగుదువ
కక!'' అన శపంచడ. మహరజను బరతకంచగల మంతరవతతల కసం, మంతురలు దండర వయంచరు.
అద వన, కశయపడన బరహమణుడ తన మంతర పరభవంత పరకతుతను బరతకంచుటక బయలుదరడ. రజ ను
కటువస చంపడనక తకకడ బయలుదరడ. ఇదదరూ ఒకచట కలుసుకననరు. కశయపన మంతరశకతన
పరతయకముగ పరకంచన తకకడ, ఆతనన ధన పరలభనక గురచస వను కక పంపవశడ. తకకడ, పరకతుతను
తన కటుత చంపవశడ.
మహరజను, తన మంతర వదయ పరభ వంచత బరదకంచనం దుక పరులు, హతులు, సనహతులు, బంధువలు,
భరయబడడలు కశయపన నందంచరు. కటుంబం నుండ సంఘము నుండ వలవశరు. దనత ఎవ రక దగగరకక
కశయపడ ఒంటరగ జవసూత దుఃఖంచడ.
ఒకనడ కశయ పడ శకలుయడన మున దగగరక వళళడ. ఆయన కశయపనత, ''నయన! ఎంతట రగం
శరరంల ఉననపపటక వైదయం చయయ కండగ, చయంచకం డగ వడచపటటకడదు. నక వషనన పగటటగల మంతర
వదయ తలుసు. అయన, ధననక పరలభపడ దశనక ఉతతముడైన మహరజ మరణనక కరకడవయయవ.
మరణం ఎవరకైన తపపదు. అయన, నవ చసన పన తపప,'' అన వవరంచడ.
తన తపపదనకదయన పరయశచతత మరగం చూపం చుమన కశయపడ, శకలుయన కరడ. అపడ శకలుయడ,
''కశయప! దనక ననక ఉపయం చబుతను. సువరణముఖ నద తరంల వంకటదర ఉంద. అద శరనవసున నవస
సథనం. ఆ పరవతం మద శర సవమ పషకరణ ఉంద. ఆ పషకరణల సననం చసనంత మతరన బంగరం
దంగలంచన పపము మదలైన మహ పపలు భసమమైపతయ. కనుక నవ ఆ సవమ పషకరణల
సననమచరంచు. అటుపమమట శర శరనవసున దరశంచు;, అన హతముపదశంచడ.
కశయపడ వంకటదరక వళళడ. సవమ పషకరణల సననం చశడ. ఆయన సమసత పపలు భసమమైపయయ.
దనక నదరశనంగ, అంతవరక ఉనన శరర భరం, మనవదన, శరర మలనయలు తలగ పయయ.
అతడ తరగ సవసథననక చరుకగన, అంతక ముందు ఎవరరైత తనను వలవశర వరంత కశయపన
ఆదరంచరు. తమల ఒకనగ చసు కననరు. చటటచవరక, శరసవమ పషకరణ సనన మహతమయం వలన కశయ పడ
వషుణలకనన పం దడ.
(సకంద పరణం- దవత య వైషణవ కండము - శరసవమ పషకరణ మహ తమయముల కశయపన దష నవృతత)
ధరమగుపతన కథ
చందర వంశం ల నందుడ అన రజ ఉననడ. ఆయన కమరుడ ధరమగుపతడ. నంద మహరజ ధరమబదధంగ
రజయపలన చశడ. అనంతరకలంల నందమహరజ తన కమరుడైన ధరమ గుపతనక పటటభషకం చస తను
వన పరసథనక వళళడ. ధరమగుపతడ కడ పరజనురంజకంగ రజయపరపలన చసుతననడ. నత తతపరుడై భూ
పరరకణ కవసుతననడ. ఎనన యజఞలు చశడ. తదదవర రజయంలన పరజలనందరను సంతృపత పరచడ. పరజలు
కడ ధరమం తపపకండగ తమ తమ వధులను నరవహసుతననరు.
ధరమగుపతన రజయంల తసకరద బధలు లవ. ఆద వయధులు లవ. ఒకనడ, ఒక ఉతతమశవనన అధరహంచ
ధరమగుపతడ వటక వళళడ. ఎనన జంతువలను వటడడ. అంతల సయంకలమైంద. ధరమగుపతడక సరవరం
దగగరక వళళడ. సూరుయనక అరఘయం సమరపంచడ. గయతర ను పసంచడ. చకట పడంద. సంహలు,
పలులు, శరభ మృగలు, మదలైన భయంకర జంతువల సంచరం ఎకకవైంద. ధరమగుపత మహరజ సవయరకణ
కసం ఒక పదద చటుట ఎకకడ. ఆ చటుట కమమలు ఎంత వశలంగ ఉననయ. ధరమ గుపతన చంపతనలన సంహం
చటుట కరంద కనపటుటకన ఉంద. దనన చూచ మహరజ భయపడడడ. చటుటమద ఎలుగుబంట, చటుట కరంద
సంహము ఉననయ. మహరజ పరసథత ముందు నుయయ, వనుక గయయ, మదరగ తయరయంద.
అపడ, చటుట మదకకకన రజను ఎలుగుబంట చూసంద, రజత, ''ఓ మహరజ! భయపడక. నను నక ఏ
అపకరము చయయను. ఎందుంట నువవ కరందక దగత చంప తందమన చటుట కరంద సంహం ఎదురుచూసతంద''
కనుక, అరథరతరవరక ననున నను రకసతను. నువవ నదరప. ఆ తరువత నను నదురసతను. ననున నువవ కపడ'',
అంద. తపపనసర పరసథతల ధరమగుపతడ, ఎలుగు బంట చపపన నయమనక అంగకరంచడ. ఎలుగుబంట ఒళళ
తలపటుటకన నదర పయడ.
అద గమనంచన సంహం, ఎలుగుబంటత, ''ఎలుగు రజ! మనవలను నమమక. వళుళ మసగళుళ. ఆ
మనవన కరందక తససత వణన భకంచ నను వళళపత'' అంద. దనక భలూలకము అంగకరంచక, ''ఓ మృగరజ! న
క ధరమం తల యద? అతడ ననున నమమ, న ఒళళ నదరసుతననడ. వశవస ఘతకలక లకంల సథనం లదు.
బరహమ హతయ చసత పపనక నవృతత తలయదుగన, వశవస ఘతకన పపనక నవృతత లదు. పరయశచతతం లదు.
మరు పరవతం ఎంత బరువైనదం టరు. కన, మతరదరహం, వశవస దరహం అంతకనన బరు వైనవ.'' ఆ మటలు
వన ఎలుగుబంట మనంగ ఉండ పయంద.
కంతసపటక ధరమగుపతడ మలుకననడ. ఎలుగుబంట, ధరమగుపతన ఒళళ నదరంచంద. అపడ , సంహం,
ధరమగుపతనత, ''మనవ! తలలవరకముంద ననకకడనుండ వళళపతను. ఆ తరువత, ఎలుగుబంట ననున చంప
తంటుంద. మసం చయయ డంల ఎలుగు చల దటట. కనుక, ఆ ఎలుగున కరందక తస సయయ. న పరణలు
కపడక.. ననున నముమ,'' అంద.
తన పరణలు కపడకవలన ఆలచనత, మంచ చడడలను గురంచ ఆలచంచక, ఎలుగుంబటన కరందక తస
శడ ధరమగుపతడ. కన, మధయల ఎలుగుబంటక మలకవ వచచంద. కరందపడబతూ చటుట కమమను పటుటకంద.
మలలగ ధరమగుపతన దగగరక వచచ, ఆతనత, ''ఓరాి మూరఖ! నను భృగు వంశంల జనమంచనవడను. ననున
ధయనవషుఠడ అంటరు. ఏ రూపం కవలస వసత ఆ రూపం ధరంచగల కమరూపన ఈ సంహం మటలు వన ననున
చంపలనుకననవ. కనుక నట నుండ నవ పచచవడవై సంచరంచు'',అన శపంచం ద. తరువత సంహనన చూ స,
''నవ నజంగ సంహ నవ కదు. కబరున యకక మంతరవ. ఒక పరయయం నవ న పరయురలత కలసరస కరడలు
పరదరశం చవ. అద చూస, గతమ మహరష, న ఆశరమ పరద శంల వవసుతడవగ ఉనన వ కనుక, సంహముగ
మర జవంచు'', అన శపం చడ! ఆ కరణంగ నువవ సంహమయయవ.
న పరు భదురడ. కబరుడ ధరమపరపల కడ. అతన సవకలు కడ అటువంటవర. కన నువవ మతరం
మనవల పరణలను సంహరసుత ననవ. ఈ వషయలననం టన న ధయన మహమ వలన గరహంచను. అనగ
అతడ సంహరూపనన వడచపటట భదురడగ నలచడ. ధయనకషుఠనక నమసకరంచ ''ఆరయ! న గతం అంత
ఇపపడవగతమైంద. గతమ మహరష ననున శపంచనపపడ శపవధన కడ అనుగరహంచడ. మహతమ! నవ
సమనుయడవ కవ. కరన రూపనన పందగల ధయనకషఠమహరషవ'' అన చపప గగననక ఎగరపయడ.
అలకపర పరవశంచడ.
ధరమగుపతడ పచచవడై తరుగుతుననడ. మంతురలు ధరమగుపతన, రవనదతరంల తపసుస చసుకంటునన ఆతన
తండర దగగరక తసుకవళళరు. నంద మహరజ తనకమరున వృతతంతనన తలుసుకననడ.
వంటన నందమహరజ, ధరమగుపతన, జైమన మహరష దగగరక తసుకళళడ. ఆయనక, జరగన వృతతంతమంత
చపపడ. పతురన ఉనమదనన పగటుటమన పరరథంచడ.
నందున మటలు వనన తరువత, జైమన చలసప ధయనంల ఉండపయడ. తరువత, ''మహరజ! ఈ
ఉనమదం నశంచడనక ననక ఉపయం చబు తను. సువరణముఖనద పరంతంల వంకటచలం ఉంద. అకకడ సరవ
పప హరణ అయన సవమ పషకరణ ఉంద. అద పవ తరమన ై వటల పవతర మైనద. మంగళ పరదలైన వట కనన
మంగళ పరద మైనద, వదలల దన పరశసతన వవరంచరు. బరహమ హతయద పపలను కడ దూదపంజ మదరగ
ఎగురగటటగలదు. భసమము చయగలదు. న కమరున అకకడక తసుకవళుళ. సవమ పషకరణల సననం
చయంచు, వంటన ఈతనాి ఉనమదం నశసుతంద'', అననడ.ఆ మటలు వన నందమహరజ ఆనందపరవశు
డయయడ. వంటన సవమ పషకరణక తసుక వళళడ. నయమపరవకంగ, సంకలపం చపపంచ సననం
చయంచడ. సననం చస బయటక వచచన వంటన ఆతన ఉనమదం నశంచ పయంద. ధరమగుపతడ యథసథతక
వచచడ. నందుడనం దంచడ. తను కడ శర సవమ పషకరణల సననమచరం చడ. అనంతరం, సమసత
కళయణ పరదుడైన శర వంకటశవరున
కమరునత సహ వళళ దరశంచుకననడ.
ధరమగుపతడ, పరవప సథతక వచచడనన నమమకం కదరన తరువత, తపసుస చసుకవడనక తరగ తపవననక
వళళపయడ.
మహరజైన ధరమగుపతడ, శర శరనవసునక అపరములైన ధనరసులన కనుకలుగ సమరపంచడ. బరహమణులక
ధనరసులన కనుకలుగ సమరపంచడ. బరహమణులక ధన ధనయ మనయలను దనలు చశడ. తండర, తత,
ముతతతల నుండ పరంపరయముగ సంకరమంచన రజయనన సుఖంగ పరపలంచుకసగడ.
పతృపైత మహం వపర
ధరమ గుపతత ధరమకః|
ఉనమదై రపయపసమరైః
గరహ ై రుదష శ
టై చయనరః||
గరస త భవంత వపరం దరః
తప చతర నమజజన త|
మనవలు ఉనమదము వలనగన, అపసమరము (మూరఛ) మదలగు వయధుల చతగన, దుషట గరహముల చతగన,
పడంపబడతూ ఉననటలయత వరు శరసవమ పషకరణల సననం చసత ఆ రగలనుండ వముకతన పందుతరు.
సవమ పషకరణం తయకతవ
తరథమ నయత పరజ తుతయ ః
సనగధం స గ పయః తయకతవ
సునహ కరం పరయ చత||
సవమ తరథం సవమ తరథం
సవమ తరథమ త దవజః|
తరః పఠంత నర ఏవం
యతర కవప జలశయ|
సనంత సరవ నరసత వై
యసయంత బరహ హణ ః పదమ|
సవమ పషకరణ సనననన వడచపటట మరక తరథనక వళళనవడ, ఆవపలను వడచపటట బమమచముడ యకక
పలను కరుకననటలగును. సవమ తరథము, సవమ తరథము, సవమ తరథము - అన మూడ పరయయలు సమరసూత ఏ
తరథముల సననము చసన సవమ పషకరణ సనన పణయ ఫలం లభసుతంద. అటువంట వరు తపపక బరహమ పదనన
పందుతరు.
శర వంకటశవర మహతయం - 15
శర సవమ పషకరణ మహతమయనన గురంచ సూతులవరు, సుమత అన బరహమణుడ ఒక బయకంత సంగతయంల
తగులకన మదయపనసకతడ,ై శరసవమ పషకరణ సననంత ఏ వధంగ వముకత పందడ, చపపసగరు.
పరవం యజఞదవడన బరహమణుడననడ. ఈయన వద వదంగలు నరచన పండతుడ. మహరష దశయుడ.
దయరధర హృదయుడ. అతథ అభయగతులను ఆదరంచ సవభవం కలవడ. శవకశవలదదరన సమనంగ భవంచ
పజంచవడ. ఆయనక 'సుమత' అన కమరుడననడ. అతనక యుకత వయసుసరగన యజఞదవడక
కనయత వవహం జరపంచడ. ఆమ కడ పదదల యందు వనయవధయతలు కలగ, భరృత సవపరయణురలై
కపరము చసకంటుననద.
సుమత మహరష దశమును వడచ సంపదనరథము ఉతకళ దశనక వళళడ. అకకడ కందరత పరచయలు
ఏరపడడయ. ఆ సందరభముగ సుమతక ఒక బయకంతత కడ పరచయం ఏరపడంద. ఆమను చూడగన
ఎంతట మగడైనసర వయమహంల పడపతడ. ఆ అదను చూసుకన , ఆ బయత పరుషున సంపదను
అపహరసుతంద. సుమత యకక ధననన ఒక బయకంత అపహరంచంద. అతడ దగగర ధనము లకపయనపపటక
కడ ఆమ సుమతన చదరంచుకక, చరదసుకన ఆదరంచంద. ఆమత కలస సహజవనం చసుతనన సుమత, తను
సంపదంచన ధనం ఆమక ఇచచవడ. ఒకకకకపపడ దంగతనం చస తచచన ధననన కడ ఆమకచచ ఆమత
సుఖలను పంచుకనవడ. ఇదదరూ కలస ఒక కంచముల భుజసతరు. ఒక పతరల కలులపసుకన తరగుతరు. ఈ
వధమైన సుఖసంతషలత ఓలలాాడాుతాూ చలకలం గడపరు. ఈ, ఆకరషణత సుమత తన భరయను, కనన తలల
దండరలను కడ మరచపయడ.
ఒకనడ సుమత, కంతమంద కరతులత కలస, తను కడ కరతవషనన ధరంచ, దంగతననక వళలడ. చత
కతతత ఒక యంటల పరవశంచడ. ఆ యంట యజమనన తన కతతత పడచ చంపడ. ఆ మరణంచన వయకత
కడ బరహమణుడ. ఆ కరణంగ సుమతక బరహమహతయ మహపతకం చుటుటకంద. సుమత సకరంచన
ధనంతపటు, బరహరకస కడ సుమతత బయలుదర వచచంద. బరహమరకస నలలన వసతలు ధరంచంద. ఎరరన
తలవంటురకలు, భయంకరటట హసములత సుమతత కలస బయకంత యంటక వచచంద. సుమత
ఎకకడకపత అకకడక బరహమరకస కడ అతనన వననంట పతంద. బరహమరకస బర నుండ తపపంచుకవడనక
సుమత ఈ వరు, ఆవరు అనక ఎనన వళుళతరగడ. బరహమరకస కడ సుమతత కలస అనన వళూళ
తరగంద.
ఈ వధంగ ఊరూరూ తరుగుతూ సుమత ఒక పరయయం తన సవగరమం వళళడ. బరహమరకస ఆ వరూ వచచంద.
చటటచవరక సుమత వళళకడదనుకనన తన యంటక వళళక తపపలదు. బరహమరకస కడ సుమతతపట ఆ
యంటల పరవశంచంద. ఈ బధ భరంచలన సుమత తనను రకంపమన తండర కళళమద పడడడ, శరణు కరడ.
నకమ భయం లదు.. అన తండర, కమరునక అభయపరదనం చశడ. కమరున రకంచడనక సదధపడడడ.
అపడ బరహమ హతయ రూపమైన బరహమరకస సుమత తండరయైన యజఞదవనత ఈ వధంగ చపపంద.
''ఓ యజఞదవ! నవ ఈ సుమతన వడచ పటుట. ఎందుకంట, ఈ సుమత మదరపన పరయుడ. కటుటకనన భరయను
వడచ బయకంతసంగతయంత జవసుతననడ. చరుడ, బరహమణున హతయ చశడ. ఈతడాు, మముమ, తలలన,
భరయను కడ పరతయజంచ పపలు చసన ఘనుడ. ఓ యజఞదవ! నవ కననకడక అన మమకరనక
బదుధడవైత, ననున, న భరయను , ఈతనాి భరయను కడ మరంగసతను. ఈ యంటల ఏ ఒకకరన వడచపటటను. నవ
ఈతనాి నకపపగంచనటలయత, మల ఎవవరక దరహం చయను. ఒకకడ కసం అందరూ బలకవడం మంచద కదు.
నువవ బగ ఆలచంచుక!'' అననడ.
అపడయజఞదవడ, ''కమరునపై గల మమకరనన వయమహనన ఎల వడచపటుటకగలను?'' అననడ బరహమ
రకసత. అపడ బరహమ హతయరూపమైన రకస , ''వడ పపతుమడ, ఆకరణంగపతతుడ. వరణశరమ ధరమలను
వడచపటటన దురమరుగడ. అందుక కలం నుండ బహషకరంప బడడడ. ఇటువంట వడమద మమకరం,
వయమహం పంచుకక. వడ, కననకడకగ మక ఏమ చశడ? కషటలుకలగంచడం తపప'', అంటూ ఆ
బరహమరకస అందరు చూసూత ఉండగన, అరచతత సుమతన ఒకక బదు బదంద. ఆ బధ భరంచలక సుమత,
తండరన చూస, ''తండర! ననున కపడ'', అన గటటగ అరచడ. కననళుళ పటుటకన ఏడవడం మదలుపటటడ.
కమరుడ ఏడసూత ఉంట తలలదండరలు ఏడవసగరు. భరత దురవసథ చూస అతన భరయ ఏడవడం
మదలుపటటంద.
ఆ సమయంల దురవస మహరష అకకడక వచచడ. అద అదృషటంగ భవంచన యజఞదవడ, దురవసున కళళపై
పడడడ. ఆయనను సుతతంచడ. తన కమరున రకంపమన పరధయపడడడ. '' ఓ మహతమ! నవ తపధనుడవ.
సకతూతగ శవంశ సంభూతుడవ. పపతుమలక న దరశనం లభంచదు. ఇడగ, వడ న కమరుడ సుమత.
ఇతడ బరహమ హతయ చశడ. సురపనం చశడ. ఆ కరణంగ బరహమ హతయ ఇతడన వంటడతంద. ఈ
మహపపమునుండ న కమరుడ బయటపడ మరగనన తలయజయయండ. ఈతడాొకా్ కడాే నక
కమరుడ. ఇతడ మరణసత న వంశం నరవంశమైపతుంద. పతృదవతలక పండలు పటటవరు కడ ఎవరూ
ఉండరు. తము మపై అనుగరహంచ, మరగం ఉపదశంచండ.'' అన పరరథంచడ.
యజఞదవన మటలు వననడ దురవసుడ. కళుళ మూసుకన కంత సప ధయనముదరల ఉననడ. ఆ తరువత
యజఞదవనత, ''యజఞదవ! న కమరుడ చసన పపం అంత ఇంత కదు. ఎంత ఘరమైనద. కరరమైనద.
పదవల రకల పరయశచతతలనచరంచనపపటక దనక శంతకలుగదు.
పరయ శచతతం వదషయమ
శురణ ు ననయమన దవజ !!
వంకటదర మహపణయ
సరవపతక నశన |
సవమ పషకరణ చత
వరతత మంగళ పరద ||
సనత చతతవ పతరయ ం
పతకనుమచయత కణత||
అయనపపటక, న కమరుడైన సుమత చసన బరహమహతయ మహపతకం నరూమలనం కవడనక ననక ఉపయం
చబు తను. వంకటదరయందు మహపణయపరదమైనద, సమసత పపలను నశంపజసద అయన శర సవమ పషకరణ
ఉంద. అద మంగళపరదమైనద. దనయందు న కమరుడ భకత శరదధలత సననమచరంచనటలయత, బరహమ హతయ
మహపతకము నుండ వముకత పందుతడ'' అన చపపడ.
దురవసున మటలు వన, యజఞదవడ, సుమతన తసుఒన వంకటచలం వళళడ. శరసవమ పషకరణల
కమరున చత సననం చయంచడ. తనూ చశడ. సననం చసన సుమత, నద తరనక చరడ.
అపపడ ఆకశవణ, ''ఓ యజఞ దవ! శరసవమ పషకరణ సనన మహతమయం వలన న కమరుడ బరహమ హతయ
మహపతకం నుండ వముకత పందడ. పపలన వృకలను తగనరక గడడల వంటద, సవమ పషకరణ సననం,''
అన వనపంచంద.
ఓ మహరుషలర! ఇద చల పరతనము, పవతరము అయన కథ. ఈ కథ వననవరక, చదవనవరక అశవమధ
యగము చసన పణయఫలం లభసుతంద.
కృషణ తరథమ ు
వంకటదరమద నవసంచవరు, వంకటదరన దరశంచ డనక వళళ యతరకలు ఒక ముఖయమైన వషయనన తలుసు
కవల. లకంల ఎనన రకల దనలుననయ. అనన దనల కనన వంటన దతక, దనం సవకరంచనవనక సంతృపత
నచచ దనం ఒకటుంద. అద జలదనం. గురకకడ నళుళ తరగడ నకచచన వడ తృపత, ఆ నళుళ తరగన వడ తృపత
ఇంతంతన వరణంచలము. దపపగననవడ దపప తరుచకడనక ఎవరనైన జలం ఇమమన కరత, వంటన ఇవవల.
అల ఇవవన వరు , పశుపకయదులుగ జనమసతరు. అందున, వంకటదర మద జల దనం చసత వచచ పణయం
అగణయం. ఎందుకంట నరు పరత జవ క అతయంతవశయకమైనద కద! దనక ఉదహరణగ ఒక బరహమ ణునక బలలక
జరగన అదుభతమైన కథ వనపసతను, వనండ.
పరవ కలంల హమంగుడన మహరజననడ. లకంల ఎనన వధలైనదనలుననయ, ఆ మహరజ
అననరకల దనలు చశడ. కన, ఎవరక జలదనం చయయ లదు. అందున, వంకటదరమద అసల జలదనం
చయయలదు. ''ఎకకడ పడత అకకడ ఎంత సులభంగ నరు లభసుతంద నుక, జలదనం చయయడం వలన
పరయజనమమ లదు. ఎంత కషటపడతగన దరుకనద, చల వలువైనద అయన వసుతవ దనం చసత దన గరహత
సంతషసతడ. ఆ దనం సవకరంచ సుఖపడతడ.'' అననద హమంగున ఆలచన. కవలం నరు దనం చయయడం
వలన కలగ పణయం ఏపటద? - ఈ రకమైన ఆలచనత, హతువదంత హమంగభూపత జలదనం చయయలదు.
నరు కవలన కరన వర యడల కడ ఎకకవ సనుభూత పరకటంచలదు.
వకలంగులక, బరహమణులక, పదవరక, ఏ పన చయయలనవరక, దనధరమలు చశడ. బరహమణులను, వదంత
రహసయములను తలసనవరన, వదయధకలను ఎవరైన సతకరసతరు. కనుక, అటువంటవరక కడ ఏమ
ఇవవవలసన పనలదు. దకకలన వరన, దనులను, అనధలను, వకలంగులను చూచవరవరు? వరన రకంచ
ఆదరంచవ రవరు? కనుక, అటువంట వర మదన నను దయ చూపసతను'' అన హమంగమహరజ
భవంచడ. ఆ , ఆలచననుసరం హమంగుడపతురలైన వరన వడచపటట చసన దనలనన అపతురలక
చశడ. దకకలన అనథలను ఆదరంచడం ఎంత గపప వషయమ పతరత నరగ దనం చయకపవడం
అంతకనన గపప తపప. అటువంట మహపతకం చయయడం దవర హమంగుడ, రజగ మరణంచ ఆ తరువత
వరుసగ మూడ జనమలల చతక పకగ జనమంచడ.
ఆ తరువత జనమల మథలనగరనక రజైన శురతకరత రజభవనంల గడనంటపటుటకన జవంచ బలలగ పటటడ.
గద గడల మూలలయందు సంచరంచ పరుగులను పటుటకన తన సథతలక దగజరడ. కన, బలలగ ఉనన
కరణంగ తన పరవ జనమల వవరలవ ఆయనక తలయవ. ఈ వధముగ పరుగులను తంటూ ఎనభై
సంవతసరలు జవంచడ.
కలం గడసతంద. ఒకనడ మధలధపతయైన శురతకరత యంటక, శురతదవడ అన మహరష వచచడ. ఆయన
వచచనద మధయహన సమయం.పైగ అలసపయవచచడ. ఆ కరణంగ వచచన మహరషన అరఘయపదయదులత
శురతకరత సతకరంచడ. శురతదవడ పదలు కడగుకనన జలనన శురతకరత తన శరసున చలులకననడ. భరయ
శరసున చలలడ. ఇలలంత పవతరమతుం దన రజభవనంలన అనన గదులలనూ చలులతూ, గడలమద కడ
చలలడ. దైవకంగ, ఆ నట తుంపరులు బలలగ గడకంటు కన పరుగులను తంటునన హమంగమహరజపై
కడ పడడయ. ఆ జల సపరశత, హమంగునక పరవజనమ సృమత కలగంద. అంతకక, మనవడగ
మటలడగలగన వకఛకత కడ వచచంద. వంటన బలలరూపముల ఉండ హమంగ మహరజ, ''మహరజ!
రకంచు, రకంచు,'' అంటూ అరతనదం చశడ.
శురతదవడ , శురతకరత అంతట పరశలంచ చూశరు. అకకడ ఎవరూ లరు. శురతదవడ నశతంగ పరశలంచ
చూడగ,
ఆయనక గడమద బలల కనపడంద. ఆ మటలు బలల మటలడన మటల అన ఆ మహరష గరహంచడ. మకకల
ఆశచరయంత, 'ఓ లూత! ( ఓ బలల!) నవల మటలడగలుగుతుననవ? ఎందు కడసుతననవ? ఏ పపం చయయడం
వలన న కటువంట దురదశ పరపతంచంద? నవ దవడవ? ఉపదవడవ? దవతవ? గత జనమల రజవ?
బరహమణుడవ? ఇంతక నవవర చపప.నను ననునదధరసతను', అననడ.
ఆ మటలువన, బలల మహరజ శురతకరతత, '' ఓ మహరజ! నను ఇకవక వంశంల జనమంచన హమంగుడ అన
రజన. శసతస వదయలననంటన అభయసంచను. భూమ మద ఎనన రణువలుననయ, ఎనన నటబందువలుననయ,
ఆకశం మద ఎనన నకతరలుననయ అనన గవలను బరహమణు లక దనం చశను. అనన యజఞలుచశను. ఇంక
ఎనన రకరకలైన దనధరమలచరంచను. ధరమనన అణుమతరం మర కండగ ఆచరంచను. ఇనన పణయ
కరయలచరంచనపపటక ఏకరణం చతన నక బలల జనమ సంపరపతంచంద. ఊరధవలకలు నశంచయ. ఇపపటక
మూడ పరయయలు చతక పకగ పటట ను. ఒక పరయయం గరదదగ జనమంచను. ఏడ జనమలు శునక జనమమతతను.
ఇపపడ బలలగ పటటను.
ఓ మహతమ! ఈ మహరజ న పదదకనన పైక చలలగ, ఆ జలం న మద పడంద. ఆ జల సపరశ వలన నక పరవ
జనమ జఞనం కలగంద. ఇటువంట బలల జనమలు ఇంక ఇరవై ఎనమద ననతతవలస యుననటులగ నక తలుసుతననద.
దనత నక భయంగ ఉంద. ఇనన పణయకరయలు చసన నక ఈ పపషట జనమలు ఎందుక సంపరపతమయయయ
తలయడం లదు. మహతమ! మ కమయన తలసత చపపండ,'' అన దనంగ అడ గడ.
ఆ బలల పలుకలు వన శురత దవడ కంచ సప ధయన నమగునడయయడ. తన జఞనశకతచత, ఆ బలల పరవ చరతర
అంత తలుసుకననడ.
బలల రూపంల ఉనన హమంగునత, ' ఓ రజ! నట య దురగతక కరణం చబుతను, వను.నవ మహరజగ
ఉనన కలంల వంకటచలనక వళళవ. అకకడ ఎందరకఎనన దనలు చశవ. కన, ఏ ఒకకరక జలదనం
చయయలదు. జవలంచుచునన అగనలన హమం చయయల కన, బూడదల నయయ పసత దనన హమం అనరు.
బూడదల పయయడం అంటరు. శరమననరయణున తులసదళలత పజంచల గన, దురదగండ ఆకలత
కదుకద! వకలంగులమద, అనథలమద ఆదరం చూపవచుచ. సహకరంచవచుచ. కన, తపససంపనునలను,
వదయవంతులను , వదశస పండతులను, సకత వషుణసవరూపలు అయన వరన వడచపటటకడదు కద! వరన
తపపక పజంచల. గరవంచల. బరహమజఞనులను వసమరంచకడదు. వరు వషుణవనక ఇషటమైనవరు. వరు వషుణ
సవరూపలు. జఞనులను గరవంచకపవడమంట వషుణవన గరవంచకపవడమ. అంట వషుణవను నరలకయం చసన
పపంమూటకటుటకవడమ.పజంపదగనవరల కలల పజంపదగనవడ జఞన. ఈ రకంగ, చల సులభమైనద
కద! మూలయము లనద కద! అన తలక భవంత వంకటదర మద నునన బరహమణులక, ఋషులక పండతులక
నవ జలదనం చయయలదు. సతుపరుషులను సవంచలదు. ఓ రజ! నకకరణంగ ఈ దురగత పటటంద. వంకటదర
యందు నను చసన జలదన పణయముల కంతభగము నక దనము చసుతననను. దనవలన న పపముకంత
శంతసుతంద,'' అనపలక, శురత దవ మహరష తను వంకటచలము మద ఒకనడ చసన జలదన పణయ ఫలతనన
హమంగమహరజక ధరపశడ. ఆ పణయమహమత హమంగుడ, బలల రూపనన వడచపటట, మనవ
రూపనన ధరంచడ.
శురతకరత, శురతదవడ మదలైన వరందరు చూసుత ఉండగన అకకడకక దవయ వమనం వచచంద. హమంగుడ
వంటన సరవలంకర శభతుడయయడ. శురతకరతక, శురతదవనక భకతత పరదకణం చస, నమసకరంచ, దవయ
వమననన అధరహంచ సవరగనక వళళపయడ.
హమంగ మహరజ సవరగంల పదవల సంవతసరలు మహభగలను అనుభవంచడ. పణయం పరత అయన
తరవత , ఆయన భూలకంల కకతుథసడ అన పర జనమంచడ. సపత దవప పరతమైన భూమండలనన
ఏకచఛతరధపతయంగ పరపలంచడ. వదలను అభయసంచడ. దవందురనత సమనమైన కరతన సంపదంచడ.
వసషుఠన శషుయడై సరవ ధరమలను గరహంచడ. చవరగ దవయ జఞన సంపనునడై వషుణ సయుజయనన పందడ.
కనుక , వంకటదర పపనశకము, పణయ పరదము. అకకడ ఎవరకైన జలదనం చసత వషుణ సయుజయం లభసుతంద.
తసమత వంకటశైల ందరః
పణయః పప వనశనః
తసమంశచ జలదనం తు
వషుణల క పరద యకమ||
ఏవం వః కథతం వపర
జలదనసయ వైభ వమ|
వంకటదర మహపణయ
సరవపతక నశన ||
కనుక, వంకటదరయందు శర సవమ పషకరణ జలసననము, జలదనము తపపక ఆచరంచుట వలన పపలు
నశంచడమకక, వషుణ లక పరపత కలుగును.
శరయ ః కంతయ కళయణ నధయ నధయరథన మ||
శర వంకటనవసయ శరన వసయ మంగళమ||
శర వంకటశవర మహతయం - 16
శర వంకటచలం యకక మహమలను గురంచ ఇంక చబుతను. సవధన మనసుకలై వనండ. అంటూ
సూతులవరు ఈ వధంగ చపపసగరు.
భూలకంల ఎనన తరథలు, కతరలు ఉననయ అవనన కడ శర వంకటదర మద ఉననయ. దనక గల కరణం
ఏమటంట.. శర వంకటదర మద శరనవసుడ నవససుతననడ. ఆయన శంఖ చకర గదధర. శుభపరదుడ. పతంబర
ధర. కసుతభలంకృతమైన వకసుస కలవడ. భకతలక అభయపరదత. వశలమైన పదమములవంట నతరలు
కలవడ. దవదవడ. దశములన పలు పరంతలవరు శర వంకటశవరున భకత శరదధలత సవంచడనక వసూత
ఉంటరు. అంత కదు. దవతలు సదుధలు, సధుయలు, సనకద యగ పంగవలు వసతరు.
భదరపదమసంల శర శరనవసున మహతసవలల ఎవరు సవ చసతర వరు పప రహతులతరు. పణయతుమలల
పణయతుమలు వరు. ఈ కనయ మసంల లకపతమహడైన బరహమదవడ, ధవజరహణం కవంచ బరహమతసవలు
పరరంభ సతడ. ఆ కరణంగ సకల దవత జతులవరు, మనవలు బరహమతసవలల శరవర సవల పలగంటరు.
సమసత వదయలలను వదవదయ వలను, మంతరలల ఓంకాారం మదరగనూ, ఇషటమైన వసుతవలల పరణముర తన,
ఆవలల కమధనువలగ, పరవతలల శర వంకటచలం చల మహమనవతమైనద. శరషఠమన ై ద.
సరపలల ఆదశషుడ, పకలల గరుతమంతుడ, దవత లల వషుణమూరత, వరణములల బరహమణుడ మదరగ
పరవత లల శరవంకటదర శరషఠమైనద.
వృకలల కలపవృకము, సనహతులల భరయ, నదులల గంగ, తజవంతులల సూరుయడ మదరగ శర వంకటదర
శరషఠమై నద. ఆయుధలల వజరయుధము, లహములల సువరణము, వషుణభకతలల శవడ, రతనములల
కసుతభము మదరగ కతరములల వంకటచలము పరశసతమన ై ద. వంకటదరక వల శరమననరయణునక పరతన,
సంతషనన కలగంచద మరకట లదు.
చైతరమసంత సమనమైన మసము, కృతయుగంల సమనమైన యుగము, వదముత తులయమైన శసము,
గంగత సమనమైన తరథము, జలదనంత సమనమైన దనము, భరయత కలగ సుఖముత సమనమైన సుఖము,
కృషత సమమైన ధరమము, చూపత సమనమైన కంత, ఆహరముత తులయమైన సంతృపత, వయవసయముత
సరసమనమైన వయపరము, ధరమనక సమనమైన సనహతుడ, సతయవకయముత సమనమైన కరత, వంకటదరత
సమనమైన సథనము లకంల లవ.
వంకటచలం చల గపపద. దవతలు కడ భకత పరపతుతలత వంకటదరక యతరగ వసతరు.ఆ పరవతము మద గల
శర సవమపషకరణ మహతమయనన వరణంచడం ఎవరక సధయం? అనన తరథలు ఈ పషకరణలన ఉననయ.
మహరుషలర! మక వంకటదర యకక కతర మహమను గురంచ వవరంచను. దనన వననవరు, చదవనవరు,
వరసనవరు శశవతంగ వషుణలకంల నవససతరు.
ఇపపడ మక శర వంకటశవరున యకక వైభవనన గురంచ వవరంగ చబుతను. దనన వననవరు సమసత
పపలనుండ వముకతలతరు. వషుణ సయుజయనన పందుతరు. కృతయుగం ల పదసంవతసరలు పణయం చసత
తరతయుగంల ఆ పణయనన మనవడ ఒకక సంవతసరంలన పందుతడ. దవపరయుగం ల అయదు
మసలల పందుతడ. అద పణయనన కల యుగంల ఒకకరజలన పందుతడ. దనక కట రటుల అధకంగ
శర వంకటశవరున దరశంచడం వలన ఒకక నముషంల పందగలుగుతడ. ఆ సవమల దవతలు, మహరుషలు, పతృ
దవతలు మదలైన వరంత ఉననరు. శర వంకటవవరున ఒకకసర రండసరుల, మూడసరుల, నరంతరము
సుతతంచవరు ఇహలక బంధలనుండ వముకతలతరు. ముకతన పందుతరు.
నరయణం పరందవం
వంకటశం పరయ ంత వై|
పజతం శంకరజన
సచచదనంద వగరహ మ||
తసయ సమరణ మతరణ
యమపడపన భవత|
శరన వసం మహదవం
యయరచయంత సకకననరః||
శరమననరయణుడ పరతపరుడ. ఆయనను ఎవరు శరణుపందుతర, శవనచత బరహమచత, ఏ దవడ పజంప
బడతడ, ఎవడ సచచదనంద వగరహ సవరూపడ అటువంట శర వంకటశవరున సమరంచన మనవనక యమున
వలన భయం ఉండదు సుమ!
ఎనన దన ధరమలు చసనపపటక, జప తపలు చసన, యజఞయగలు చసన, దవదవడైన శర వంకటశవరున
సమరంచక పత, వన జనమ వయరధము. వడ అజఞన, మూరుఖడ, మటలునరచన మూగవడ. వనకడ శకత ఉనన
చవటవడ. కళుళనన గురడడవడ. అటువంట వనక సరవనశనం తపప సుఖలు లభం చవ. కనుక ఓ మహరుషలర!
గంగసననం కనన, కశ దరశనం కనన పరయగల సననమచరంచ దైవ దరశనం చసుకవడం కనన, శరనవసున
దరశనం కనన కటల రటుల అధక పణయపరదమన గరహంచండ!
దురలభమైన మనవ జనమను పందనందుక శరనవసున దరశంచడమకకట పరతఫలం.భగ భగయలు, ఆరగయలు,
కవలన కరుకనవరు తపపక వంకటదరక వళళల. శరనవసున దరశంచల. నమసక రంచల.
యన కన చ పపన
జనమ కట కృతనచ|
తన సరవణ నశయంత
వంకటశ దరశనత||
కట జనమలల చసన సమసత పపలు ఒకకసర శర వంకటశవరున దరశంచడం వలల సరవనశనమైపతయ. సవమక
సవకడగ నుండ ట వలన, ఉండలన సంత షం వలన, సవమన దరశంచ న, సమరంచన వరక ఇహలక ముల
కషటలుండవ. పరలకం ల దుఃఖముండదు. శర వంకటశవర సవమన కరతంచడం వలన, అరచంచడం
వలనసవమవర సరూపయము లభసుతంద. అటటవర యందు శరవరక వతసలయ భవం కలుగుతుంద.
యతశవరులు వదంత శస శరవణం వలన ముకత పం దుతరు. ఎందుకంట మూకత, జఞననన ఆశరయంచుకన
ఉంద. యత అంట సనయసం పచుచకనన వడ. భకత వలన, శరనవసుడ మనవలక ముకతన అనుగరహసతడ.
కనుక, చలపపం చశనన భయం అకకరలదు. ఎకకవ పణయం చశనన గరవము పనకరదు. సరవపప సంహర
కరకమైన ఆ వంకటదర మద అందరు సమనుల! ఒకరు ఎకకవ లదు, ఒకరు తకకవ లదు.
శరనవసున యందు భకత కలగ చతులు జడంచ నమసకరంచ భకతనక నలుగు వదలు చదవన వద వదయవంతుడ
కడ సరసమనుడ కడ. ఆతడందరతను కలస వైకంఠధమనన చరుకంటడ. ఈ వధంగ సవమన
సవంచన వన వంశంల ఇరవై ఒకక తరలు వషుణ చకరనన , వషుణ సయుజయనన పందుతరు. కనుక, అత పరయతనం
చత జవతంల ఒకక పరయయమైన శర వంకటశవరున దరశంచల, సమరంచల. ఈ వధమైన శర వంకటశవర వైభవనన
గురంచ వననవరు, పఠంచనవరు సవమన సవంచ సతయ ఫలతనన పందుతరు.
కటనుకటల సరసుసలు, తటకలు, పషకరణులు, కన రులు నదులు, తటలు, ఉదయన వనలు, ఆశరమ లు,
వసషఠద మహరుషలు, సదుధలు, చరణులు, కనన రలు, కంపరుషులు, పణయ పరదలైన కతరలు, అడవలు, శర
భూదవలత కలస శరమననరయణుడ, సవతర సరసవతులత కడన బరహమ
దవడ పరవత సహతుడైన పరమ శవడ, ఇందరద దవతలు, దకపల కలు, కమరసవమ, మగలన దవత
గణలవరు, సరవపప నశనకరమై, లకలను పవతరము చయు శర 'వంకటదర' శఖరన నవససతరు. ఎందుక?
తసయదరశన మతరణ
బుదధస ఖయం, నృణం భవత|
తనూమరథన కృత వసః
సదధ చరణ యషతః||
పజయంత సదకలం
వంకటశం కృపనధం|
కటయ బరహ మ హతయనం
అగమయగమ కటయః||
అంగలగన వనశయంత
వంకటచల మరుతైః ||
వంకటచల శఖర దరశన మతరంచతన మనవదులక బుదధయందు సుఖము కలుగుతుంద. ఆ శఖరము నందు
శశవత నవసము చసకన ఉనన సదధచరణదుల యకక సతలు శరవరన నరంతరం అరచసూత ఉంటరు. కట బరహమ
హతయలు, కట మహపపములు చసన వర పపలు వంకటచలం మద వచ గలక దూద పంజలులగ
ఎగరపతయ.
వంకటచలం మద కలుమప సమయంల, ఆ పరవ తనన ఈ వధంగ పరరథంచల. ''ఓ పరవత రజమ! నవ
బంగరు పరవతనవ, పణయ పరదయనవ. సమసత దవతలచతను ఆరధంపబడదనవ. బరహమద దవతలందరు ననున
భకతశరదధలత సవసతరు. అటువంట న మద కలు మప శరవర దరశనం చయబతుననను. కలు మపడం అన ఈ
పపనన ఆచరసుతనన ననున కమంచు. నను పపతుమడను. అయనపపటక న శఖరమున శశవత నవసం చసకనన
వంకటశవరున నక చూపంచు.; ఈ వధంగ పరరథంచన తరవత వంకటచలం మద మనవడ తన సుననతములైన
పదములనుంచవలను. అనంతరం శరదధ భకతలత శర సవమ పషకరణల సననం చయయల. ఆ తరువత నటల
పతృదవతక తరపణలు వడచపటటల. ఈ వధంగ చయయడం వలన నరకంల కటుటమటటడతునన పతృదవతలు,
నరకనన వడచ సవరగ సుఖలను పందుతరు. సవరగలకంల నందరల తమముంద ఉనన పతరులు మకనన
పందుతరు.
పపవనశనం
మహరుషలర! ఇపపడ పపవనశన తరథము యకక మహమను గురంచ చబుతను. శరదధగ వనండ.
వంకటచలం మద సరవ తరథలలను ఉతతమతతమమై నదన పరసదధగంచన పప వనశన తరథముంద. ఈ తరథనన
ఒకకసర సమరసత చలు. పనరజనమ ఉండదు. ఇద శర సవమ పషక రణక ఉతతరప దశల ఉంద. ఈ తరథంల సననము
చసన వరు తపపక వైకంఠం చరుకంటరు.
మతురలర! హమవతపరవత సమపంల బరహమశరమ ముంద. అకకడ జరగన శుభకరము, పవతరము అయన ఒక
చకకన కథను మక వవరసతను. ''బరహమశరమ పదము'' అన ఆశరమం రకరకల వృకలత నండ వంద. ఆ పరదశంల
సంహలు, ఏనుగులతపటు సదుధలు చరణులు మదలైనవరు కడ సంచరసూత ఉంటరు. వటవలన ఎవరక ఏ
వధమైన ఆపదకన, పరమదంకన ఉండదు. పరసరలల అందలలక పల తట లుననయ. అకకడ
తపసులు,మహరుషలు, యతులు, మహపరుషులు సూరయకంతత సమనమమైన తజసుస గల
బరహమణులుఉననరు. వరందరు, దక తసుకననవర. నయమతహరుల. నశచల మనసుకల. వదధయయన
సంపనునల. బరహమచరులు, గృహసుథలు, వరపరసుథలు, సనయసులు అయన వరంత తమ తమ ఆశరమలక
తగనటులగ అకకడ జవసూతననరు. ఆ యశరమంల అకకడకకడ వలణలయన మహరుషలు కడ ఉననరు.
దృఢమత అనువన కథ
ఒకనడ ఇంతమంద మహరుషలు కల ఆశరమనక దృఢమత అన పరు గలవడ వచచడ. ఇతడ శూదురడ.
ఎంత ఉతసహవంతుడ. అయన, ఏద తందరపటుత అటు వచచడ. బరహమణుల దగగరక వచచడ.
వరతనన సదరంగ ఆహవనంచ, పలుకరంచరు. దృఢమత వరందరక సషటంగ నమసకరలు చశడ. ఒక
పరకక యజఞలు, ఒక పరకక వదఘష, ఒక పరకక శస పఠలు, మరక వంక తప దకలు, కలగ ఉనన ఋష
సముదయనన చూస ఎంతగన ఆనందంచడ. ఈదాృశయలనాు చూసన తరవత దృఢమతక కడ యజఞం
చయయలన కరక కలగంద. వంటన అతడ 'కలపత' అయన మహరష దగగరక వళళడ. ఆయనత, ''ఓ మహతమ!
ఓ తపనధ! మక పరణమలు. మమమలన అందరన చూసన తరవత నక కడ, తపసుస చయయలన, యజఞం
చయయలన కరక కలగంద.
నయందు దయ చూపండ. వధనముపదశంచండ'' అన పరరథంచడ.
అపపడ కలపత, ''నయన! న కరక మంచద, కన, శూదురడైన న చత యజఞం చయంచకడదు. ఇదంత
వదమయం సవర సంబంధమైనద. సవరదషం వలన, అకర దషం వలన, పరమదలు సంభవసతయ. కరన కరకలు
నరవరవ. అంతక న మనసుస వమలమైనదైత సవకరయకరమలల పలగను. నక నను మంతరపదశం
చయయకడదు. ఒకవళ చసత, నవ పలక సవర దషం వలన, న గురువనైన నక పరమదం సంభవసుతంద.కనుక నను
నక సహయపడలను, కదన నక వదయ నరపన, ననున ననున కడ సమజం దూరంగ ఉంచుతుంద. కనుక నవ
న శకత ననుసరంచ బరహమణ సవ చసుక! ఈ వషయనన మనువ మదలైనవరు తమ సృమతులల తలయజశరు.
నవ చయదగన పనన నువవ చయయ. దనన కదన తపసుస చసతను, యజఞలు చసతను, అనడం ధరమం కదు'',
అన హతముపదశంచడ. ఆయన పలుకలు వన దృఢమత ఎంత వచరంచడ. అయత ఇపపడ ననమ
చయయల? కన, నకైత యజఞం చయయలన కరక మనసుసల బలంగ వంద. కనుక, నక తచన వధముగ
జఞనం సంపదంచడనక పరయతనసతను. అన మనసుసల నశచయంచుకననడ.
నరణయంచుకననద తడవగ వరక సమపంల ఒక ఆశరమనన నరమంచుకననడ. ఒక చనన దవలయం
కటుటకననడ. పవతర మంటపలు, పల తట, ఒక చరువ ఏరపటు చసుకననడ. అటు పమమట చస తపససదధ
కసం అభషకలు చశడ. భకతత ఉపవసలుననడ. పండల మతరమ ఆహరంగ తసుకననడ. ఇందరయలను
సవధనం చసుకననడ. దవతలక బలులచచడ. తన ఆశరమనక వచచన అతథులను, బరహమణులను,
మహరుషలను, ఫలపషపదులత గరవసూత ఆతథయమచచడ. ఈ వధంగ చలకలం గడచంద.
ఇల వండగ, ఒకనడ గరగ వంశ సంజతుడైన సుమత అన బరహమణుడ దృడమత యకక ఆశరమనక
వచచడ. సుమత సతయమ పలుకవడ. ఇందరయనగరహముకలవడ. దృఢమత, సుమతక సవగతం పలకడ.
ఫలదులత ఆతథయమచచడ. ఆ ఆతథయనక సుమత సంతషంచడ. ఈ వధముగ తనకనందం కలగసుతనన
దృఢమత ఆశరమనక, సుమత పరతరజ వళళవడ. ఆనందం అనుభవంచవడ. ఈ పరకరంగ, సుమతక,
దృఢమతక మంచ సనహబంధం ఏరపడంద.
ఒకనడ, దృఢమత సుమతన ఈ వధంగ పరశనంచడ. ''మహతమ! హవయకవయలను వనయగంచ వధనం గురంచ
నక ఉపదశంచండ, ఎందుకంట వటన నరుచకవలన ఆలచన నకంద. కనుక మరు నక గురువై ఈ
వదయలను నరపండ; అన కరడ. సుమత, ఆ శూదురనక హవయకవయలను గురంచ వవరంచ చపపడ. దృఢమత
పతృకరయనన కడ నరవరచడ. ఆ తరువత అతడ ఆ బరహమణున వడచపటటశడ.
కలచకరం తరగపతంద. సుమతన, శూదురడన ై దృఢమత ఎంత కలం పషంచడ.కలంతరంల సుమత
మరణంచడ. సుమతన యమభటులు యమలకనక తసుకపయరు.
శర వంకటశవర మహతయం - 17
బరహమణున మటలు వన, అగసుతయడ కనన కణలు ధయనంల ఉండపయడ. ఆ తరువత బరహమణున చూచ, ''ఓ
బరహమణతతమ! న కమరుడ గత జనమల పరంపరల సుమత అన బరహమణుడ. ఈతడాు శూదురడన ై దృఢమత
అన వనక వైదక కరమలను బధంచడ. ఆ కరణంగ సుమత కటలకలద సంవతసరలు నరకలకంల యమ
యతనలను అనుభ వంచడ. ఆ తరువత పశుపకయదులుగను, నచయనుల యందు జనమంచడ. కరమ శషనన
అనుభవసూత; తరగ బరహమ ణుడగ న కమరుడగ జనమంచడ. యమలకనక వళళ వచచన కరణంగ
ఈతడాినాి బరహమరకస సులభంగ ఆవహంచంద.
గత జనమలల న కమరుడ చసన ఘరపపలనుండ బయటపడందుక ననక ఉపయం చపతను. దన వలన
బరహమ రకసన నశనము చయవచుచను. సువరణముఖ నద తరము నందు వంకటదర ఉంద. అద మునులక,
దవతలక నవస సథనము. ఆ పరవతము మద, సమసత పపలను నరూమలంచద, పణయపరదమైనద, పరసదధమైనద
అయన ''పపవనశనము' అనుపరు గల తరథముంద. ఆ పప వనశన తరథముల సననమ చరంచడం వలన,
భూతపరత పశచ భతళ బరహమరకసులు, భయంకరమైన రగలు నవరంపబడతయ.కనుక నవ న కమరున
తసుకన పపవనశన తరథనక వళుళ. అకకడ మూడ దనలు నయమంగ న కమరున చత సననం చయం చు.
న కమరున బరహమ రకస వడచపడతుంద. ఇంతంట మరక ఉపయం లదు'' అన అగసతయ మహరష చపపడ. ఆ
బరహమణుడ, కమరునత సహ అగసతయ మహమునక పదభ వందనం చస, ఆయన అనుమత తసుకన శర
వంకటదరక బయలుదరడ.
ఆ బరహమణుడ, పపవనశన తరథంల మూడ దనలు కమరునచ సననం చయంచడ. తను కడ
సననమచరం చడ. ఆ, పవతర తరథ జలనన తరగడ. మధయహనక కరయ కలపములను పరత చశడ.
పపవనశన తరథంల సననం చసనంతన సుమత నవహంచన బరహమ రకస పరపయంద. సుమతక ఆరగయం
చకరంద. సుందరమైన రూపం వచచంద. ఇంటక తరగ వచచడ. అతనక సమసత భగలు అబబయ. రజగరవం
లభంచంద. అనంతరం వరధకయంల శరనవసున నమజపంత మకననపందడ.
ధృడమత తను శూదురడన ై బరహమణసవ చసూతన ఉననడ. యజఞయగద వైదక కరమలను ఆచరసూతన ఉననడ.
వయసుమద పడన కరణంగ అతడ మరణంచడ. ఆతనన యమదూతలు, యమలకనక తసుకపయరు.
ఎనన నరకయతనలనను భవంచడ. అకకడ నుండ భూలకంల ఎనన నచ జనమలను పందడ. ఒకనడ
ధృడమత వటడతూ వంకటచలనక వళళడ. అకకడ పపవనశ తరథంల సననం చశడ. దపపగనన
కరణంగ, కడపనండ ఆ జలనన తరగడ. వంటన ఆతనకక దవయ శరరం వచచంద. అంతల సవరగం నుండ
దవయ వమనం వచచంద. దన నధరహంచ దృఢమత సవరగనక వళళడ.
ఎంతట పపతుమడైన పపవనశన తరథంల సననం చసత అతడ పపలు, బరహమరకసద దషలు నవరంప
బడతయ.
ఓ మహతుమలర! పపవనశతరథ మహతమయనన గురంచ మక మర కథ వవరసతను. వనండ.
పరవకలంల వదవదంగ వతత అయన బరహమణుడ ఒకడననడ. అతడపరు భదరమత. పదవడ. కటక
దరదురడ. ఇంత పదరకంత కటుటమటటడపతునన భదరమతక ఆరుగురు భరయలుననరు. వరంత ఈతనాి రూప
వయలవణయలను చూస, పదరకనన కడ లకక చయయకండ, సవతులుంటరన భయం లకండ వవహం
చసుకననరు. వరు, కృత-సంధు- యశవత-కమన-మలన-శభ అన పరుల కలవరు. ఈ ఆరుగుర యందు
ఆతనక సుమరు రండ వందల మంద పతురలు జనమంచరు. ఇంతమంద సంతననన భదరమత పషంచ
లకపయడ. పలలలు ఆకలత నకనకలడసగరు. కననబడడలక గుపపడ మతుకలు పటటలకపతునననన భదరమత
కననరు ముననరుగ వలపంచడ.
'ఛ! భగయములన జనమ నరరథకము. ధనంలన వడ బరతుక వయరథము. కరత లనవడ బరతుక తగులబటటడనక?
బడడలక అననం పటటలనవడ బరతకనన చచచన ఒకకట. ఇంటక అతథులు వసత వరన గరవంచలన బరతుక ఒక
బరతుకన?
సుఖంలదు, శంతలదు, బంధువలునన రరు. పరు పరఖయతులు లవ. ఒంట కండకవరంత ఆరుగురన పళళ
చసుకననను. గంపడ సంతనం కననను. పండతయం ఉంద, పరతభ ఉంద, సదుగణలుననయ... అయన ఇవనన
దరదరం అన సముదరంల మునగపయయ. అందుక అవ నల పరకశంచడం లదు. ధనహనున భరయ, బడడలు,
బంధువలు, సనహతులు అందరూ వడచపటటసతరు.'' అన భవంచడ.
ఎంతట బుదధమంతుడైన, ధైరయశల అయన భదరమత ఇంక ఈ వధంగ ఆలచంచడ. బరహమణుడైన,
బరహమణుడ కకపయన ధనవంతుడైతన వనన సమజం గరవసతంద, పజసతంద. దరదురడైనవడ శవంత
సమనం. ధనవంతుడ కఠనంగ పరవరతంచనపపటక అతననవరూ ఏమ అనరు. లకంల ధనవంతునకనన పరు
పరఖయతులు మరవరక ఉండవ. ఆశపరుడైన మనవడ మరంత దుఃఖ భజనుడగుచుననడ. లకలంత
ధననక దసులు.
ఎంత వదయవంతుడైన ధనహనుడైత వడ మూరుఖడత సమనుడ. దరదయరం ఒక మసల లంటద. అద ఎవరన
పటుటకనన నశనమ. పదవడన భరయబడడలు వడచపటట వళళపతరు,'' అంటూ రకరకలుగ తన దరదయరనక
చంతం చడ.
భదరమత భరయలల 'కమన' భరతన దైవంగ భవంచద. మగలన భరయలు ఆతన దరదయరనన గురుత చసూత
హంసంచవరు. భరతన దైవంగ భవంచ కమన మద నపపలు చరగరు. అయన, ఆమ భరత పడ కషటలల తనూ
పలు పంచుకనద. సంసరనన ఈదడాానాికాి, బడడల కడప నంపడనక తనూ కషటపడద.
ఒకనడమ దవలయంల వంకటచల మహతమయనన వవరసుతనన పరణకన దవర పపనశనం గపపదననన,
మహమలను తలుసుకంద. వంటన భదరమత దగగరక వచచంద. పపనశన మహతమయనన వవరంచంద. వంకటదరక
బయలు దర వళళమన భరతకపదశంచంద.
అంతకక తన చనన తనముల తమయంటక వచచన నరద మహరష తన తండరక చపపన వషయనన ఈ వధంగ
తలయజసంద.
''బరహమణతతమ! దనలల భూదనం శరషఠమైనద. ఇద పరలసధకమైనద. సమసత వంఛతములను నరవరుచ
నటటద'', అన నరదుడ చపపగ ఆ బరహమణుడ ఎంత సంత షంచ, వంటన వంకటదరక బయలుదర వళళడ.
అకకడక చర వదవదంగ నషణతుడైన ఒక బరహమణున క కంత భూమన దనం చశడ. ఆ కరణంగ మ తండర
భూలకంల సమసత సుఖలు అనుభవంచడ.కనుక ఓ పతదవ! నవ కడ వంకట చలనక వళుళ. సమసత
కరకలను సదధంపజస భూదననన చయయడనక పరయతనంచు. పప వనశన తరథంల సననం చయయ. దనకయన
పరయతనం చయయల. పరయతనం చయయకండ ఏ పన నరవరదు. మనం పదరకంల ఉననం. రజగడవన సథతల
ఉననం. అయన, భరనన వంకటచలధశున మద వస, పరయతనపరవకంగ వంకటచలనక వళుళ; అంద.
శర వంకటశవర మహతయం - 18
భూదన మహమ
అంతటత ఆగక, వదయవత అయన కమన, ''నధ! భూదన మహమను వరణంచడం ఎవరక సధయం కదు. భూద
నం కవంచనవరు అంతులన ఆనందనన పందుతరు. కంచ మైనను భూమన శరతరయుడ, వద వదయనధ
అయన బరహమణ తతమునక దనం చయయల. ఆ వధంగ చసత పనరవృతతరహ తమైన వషుణలకనన ఆ మనవడ
పందుతడ. భూదనము చసనటలయత సరవదనలు చసనటల. భూ దనము వంకటదరపై చసనవడ
సరవపపములనుండ వముకతడగును. దనము చస టపపడ పతరత నరగ, దనము చయవలను.
భూదనమనరచన వనత సరసమనమైనవడ ములలకములయందును ఎవడను ఉండడ. చరక, గధుమ,
వర, పక పంటలత కడన భూమన దనము చసనవడ వషుణతులుయడగును. పదవడ, బహకంటుంబకడ
అయన బరహమణునక దనము చసనటలయత అతడ వషుణ సయుజయమునందును. భూదతక
గంగతరమునందు వయ అశవమధయగములు చసన పణయము లభంచును. భూద న వషయలను గురంచ,
శరదధగ చదవనను, వననను, అటట వరక వంకటదర యందు భూదన మనరంచన పణయము లభంచును. భరయ
కమన చపపన వషయములను వన భదరమత తనమనసులన శర వంకటశవరున గురంచ ధయనము కవంచ
నడ. వంకటదరక బయలుదరనడ. భరయ సమతుడైన భదరమత సుశల అను నగరమునక వళళనడ. ఆ
నగరము నందు సుఘషుడ అను పరు గల సంపనన బరహమణ గృహసుథ వననడ. అతడ ధరమతుమడ.
నషటగరషుటడ. సుఘషుడ, భదర మత దంపతులక సదరముగ సవగతము పలకనడ. అతనన
యథచతముగ పజంచ సతకరంచనడ. భదరమత కరనటులగ అతనక కంత భూమన దనము చసనడ.
పృథవ వైష ణవ పణయ
పృథవ వషుణ పలత|
పృథ వయసుత పరద నన
పరయ తం మ జనరధన ః||
ఈ భూమ వషుణ సంబంధమైనద. పణయమైనద. వషుణవ చతన పరపలంపబడచుననద. అటువంట ఈ భూమన వషుణ
సవరూప డవైన నక దనము చయుచుననను. వషుణమూరత నయందు సంపరతన పందుగక! అన మంతర పఠనము
గవసూత సుఘ షుడ భదరమతక భూమన ధరపరవకంగ దనం చశడ. ఆ కరణముగ సుఘషుడ తన
వరందరతనూ కడ వషుణలకమును కలంతరముల చరుకననడ.
భదరమత సుశల నగరమునుండ భరయబడడలత వంకటదరక వళళడ. పరసరలను చూస పలకంచపయడ.
పరమ పవతరమన ై శర సవమ పషకరణయందు భరయబడడలత కలస పణయసనన మచరంచడ. శవత వరహ
సవమన దరశంచ
శర వంకటశవర మహతయం - 19
చకరత రథ మహతమయము
శర వంకటశవర మహతయం - 20
పపము అన పశచచత ఆవహంపబడన దురచ రుడ, ఒకనడ జబల తరథనక వళళడ. అపరయతనంగ
జబల తరథమునందు సననమచరంచడ. ఎపపడైత దురచ రుడ, ఆ పవతర జబల తరథమునందు శుచ సననం
చశడ, అపపడ, ఆతనన పటటన భతలుడ దురచరున వడచపటటశడ. ఆతన శరరం తలకయంద. తనను తను
తలసకననడ. తనక తలయకండగ ''అకకడక ఎటుల రగలగన'' అన చంతంచడ.
ఈ రకమైన ఆలచనలత అకకడ నుండ బయలుదరడ. అకకడక సమ పంలన ఉనన జబల మహరష యకక
ఆశరమనక వళళడ. జబల మహరషన దరశంచడ. నమసకరంచడ. ఆయనత, ''మహతమ! ననున దురచరు
డంటరు. నను కవర నద తరవసన. ఇకకడక ఏ వధం గ వచచన నక తలయదు. ఇపపడ ననునన ఈ
పరవతం పరమట కడ నక తలయ దు. నను ఇకకడక ఎల వచచను? తలయజయవలసంద'', అన కరడ.
దురచరున మటలు వనన జబల మహరష కణకలం ధయన నమగునడ యయడ. ఆ కణ కలమతరంలన
ఆయనక దురచరున గురంచన సమసత వషయలు అవగతమయయయ. అనంతరము, దురచరునత ఈ
వధంగ చపపడ.
దురచర! గతంల నవ మహపపతుమలత సనహం చశవ. ఆ కరణంగ న బరహమణతవం అంతరంచంద. ఆ
సమయంల భతలుడ నననవహంచడ. న శరరంల భత లుడ ఉనన కరణం నకమ తలయలదు. ఒళుళ
తలయక ఎకకడక పడత అకకడక తరగవ. నక తలయకండన ఇకకడక వచచవ. ఈ తరథంల నవ సననం
చశవ. నత భతలుడ కడ సననమచరంచడ. న వ తరథముల సననం చసనంతన న పపలనన పటపంచలై
పయయ. భతలుడ ననున వడచ వళళపయడ. ఆ కరణంగ నవ సవసథ చతుతడవయయవ. పంచ
మహపతకలు చసనవరవరైన సర ఇకకడ సననం చసనంత మతరం చతన పనతులతరు.
నననవహంచన భతలుడ కడ ఒక బరహమణుడ. ఆతడ చనపయన తన తండరక సరయైన పదధతల శరదధ కరయ
నచరంపలదు. పతృదవత ల బరహమణున శపంచరు. ఆ కరణంగ ఆతనక భతళ రూపం వచచంద. చనప యన
తలలదండరలక, ఉతతర కరయలు చయయక, తథులల శరదధము పటటక అహంకరం చనవడ భతళ రూపనన
పందుతడ. ఆ తరువత నర కనక పతడ'', అన వవరం చడ.
దురచరుడ సరవపపలను నరూమ లంచ జబల తరథమునందు సననం చసనందువలల ఆతన మహపపలనన
నశంచపయయ. ఆ కరణంగ దురచరుడ, పనరవృతత రహతమైన వషుణలకనన పందడ.
ఎంతటవరైనను సర బరహమణ నంద చయయకడదు. వశవస ఘతకలక, కృతఘునలక అనగ చసన మలు
మరచపయనవరక, సదరున భరయత సంగమంచనవనక పప నషృకత లదు. అటువంట పపతుమలు కడ
జబల తరథముల సననము చయుట వలన తమ పపములను పగటుటకనుచుననరు. ఒకవళ జబల తరథముల
సననము చయు అవకశము లనవరు, ఈ కథ వృతతంతమును వననటలయత వరక జబల తరథ సనన ఫలం
లభసుతంద.
అన చపపన అనంతరం సూతుడ, శనకద మునులక ఈ వధంగ చపపసగడ.
ఎంత పణయం చసకంటన గన, ఏ పణయ తరథంలను సననం చస అదృషటం లభంచదు. ఒక ముఖయ వషయము
చబుతను, వనండ. సూరుయడ మనరశల ఉననపపడ అంట ఫలుగణమసంల పరణమనడ, ఉతతర ఫలుగన
నకతరం ఉం టుంద. ఆనట మధయహన సమయంల గంగద సమసత తరథలు తుంబుర తరథంల వచచ కలుసతయ,
అననడ.
సూతులవర మటలు వన, మహరుషలు, మహతమ! రవ మన రశల ఉననపపడ, గంగద సరవ తరథలు ఘణ
తరథంల ఎందుక కలుసుతననయ? '' అన పరశనంచరు.
ఆ పరశనక సమధనంగ సూతులవరు, ''మహరుష లర! ఒక పరయయం నదకంతలకచట సమవశమయయరు.
వరల రకరకల ఆలచనలు బయలుదరయ. అందుల ఒక నద కంత, సదరమణులర! భూలకవసులైన
మనవలు ఎనన పపలు చసుతననరు. వరు, మనయందు సననమచరంచ, వర పపలను పరకళన
కవంచుకంటుననరు. ఆ పపలనన మనంటుకంటుననయ. మర, ఆ పపలను మనం ఏ వధంగ పరకళన
చసుకవల? అన ఆలచంచరు.
అపడ వరక నరదమహరష చపపన మటలు గురుత వచచయ. 'నదమతలులలర! మరు ఇతరుల పపలను
కడగవసూత, ఆ పపలను మరు మ కంటంచుకంటుననరు. ఇద పణయకరయమ! చల బగుంద. మర, మరు మ
కంటన పపలను కడగ వసకవడం ఎలగన కద! ఆలచసుతననరు. మరు వంకటదరక వళళండ. అకకడ పవతరమన ై
శర సవమ పషకరణల సననమచరంచండ. అటుపైన ఘణ (తుంబుర) తరథంల సననం చయయండ. ఆ చస సననం
రవ మనరశల ఉనన ఫలుగణమసం కవల. అందుల ఫలుగణ పరణమ నడ ఉతతర ఫలుగన నకతరం చందురనత
కలస ఉంటుంద. అద చల పవతరమన ై దనం. ఆనడ మరు తుంబుర తరథంల కనుక సననం చసనటలయత ... మ
పపలు సరవము పరకళతమై పతయ'. ఈ సంగత గురుతనక రగన నద కంతలు, పలుగణ పరణమ నడ ఘణ
తరథంల సననం చశరు. ఆ పరకరంగ వరు, వర వర పపలను పరకళన చసుకననరు.
తుంబుర తరథము, తరథలననంటల ఉతతమమైనద సుమ! తటలను నరకవయువడ, దురమరుగడ, సతలనపహరంచ
అమమవడ, గురరలను వకరయంచవడ, బరహమణున చంపనవడ, దైవ దరవయనన, దచమన యచచన వసుతవలను
అపహరంచవడ, చరువలను పడ చస వడ, వంతనలను కలచవడ, పరసతల త రమంచవడ,
బరహమణునక ఇసతనన చపప ఎగగటటవడ, తనను తను పగడకనవడ, పరశుభరము కన అననమును
తనువడ, పతృశషమైన అనననన భుజంచవడ, తలలదండరలను దవషంచవడ, వృదుధలైన తలలదండరలను
పషంపక భరయబడడలత సుఖపడవడ, సదరున భరయను పందనవడ, దరభలను ధరంచనవడ
మహపపతుమడ. పైగ తుంబుర తరథంల సననం చయవదదన బధంచవడ, మకకల పపతుమడ.
శరణగత హంతరం
సరవతరథ పరజమఖమ |
ఘణ సనన పరతయకతం
తమహః భూరణ హం బుధః||
పతృయజఞ పరతయకతం
తయకత భరయం కలధమమ|
ఘణ సనన పరతయకతం
తమహః గ నఘతుకమ||
రజసవల మటలను, కకక అరుపను వంటూ భజనము చస వనన తుంబుర తరథంల సననం చయయనవనన
సంసరగ దషం అంటుకంటుంద. శరణుకర వచచనవనన చంపనవనన, ఏ పణయ తరథమునందును సననము
చయయన వనన, భూరణ హతయ చసన వడత సమనమంటరు. చనపయన తండరక పతృ యజఞము (కరమ) చయన
వనన, భరయను వడచపటటన వనన, కలధమున, గహతయ చసన వనత సమనుడంటరు. దనక చందన ఒక కథ
చబుతను. శరదగ
ధ ఆల కంచండ.
తుంబురుడను గంధరువన కథ
తుంబురుడను గంధరువడ సరవ వదయ వశరదుడ. ఆతడ తన భరయత, ''దవ! మఘమసము, ఫలుగన
మసము, చైతర మసము - ఈ మూడ మసములను కలప మఘ తరయము ాంటరు. ఈ మూడ మసలు
పవతర సననలు చసత సమసత కలమషలు నశసతయ. కనుక, పరత దనము నత కలస మఘసననమచరంచు.
మఘమసంల సమసత పప సం హరకమైన తుంబుర తరథ తరంల, సూరయదయనక ముందుగ గమయంత
అలక మురగుగలు పటట. వషుణపజనచరంచు. మంగళపరదమైన మఘమసముల శరదధభకతలత పత సవ గవంచు
వషుణపరతగ దపమును వలగంచు. శుచగ వంట చయయ. నత కలస వషుణదవనక పరదకణ నమసకర లనరంచు.
భగవతసవ, భగవతసవ చయయ. వషుణగథలను ఆలకంచు. పజనంతరము, వషుణపద తరథనన సవంచు. కృషణ!
ముకంద! జనరధన! నరయణ! అంటూ వషుణ నమలను ఉచఛరంచు. సవమన కరతంచు. మనసుసలనక
మదమతస రయలను, కపమును, లభమును రనవవక'- ఈ వధంగ మఘమసమంత చసత శర వషుణదవడ
పరసనునడతడ. మకం లభసుతంద' అన ఉపదశంచడ.
తుంబురున హతపదశం వనన, ఆతన భరయ, ''చల బగ చపపరు. మఘసననమంట మటల? అద చల కలం.
ఒళుళ గజగజ వణకపతుంద. దంతలు తట తట కటుటకం టయ. మఘమసమంత మత కలస సననలు
నను చయయ లను. మురగుగలు దపలు పటటడం న వలల కదు, చననటల సననం చస నను బగుసుకపత, ననున
మరు కపడలరు. రకంచలరు. కనుక, నను మరు చపపన పనులు చయయలను. 'చయయను' అన ఖండతంగ
చపససంద. ఆ మటలక తుంబుర నక కపం వచచంద.
''పతరం చ ధరమ వముఖం
భరయం చ పరయ భషణమ|
అబరహ మణయం చ రజనం
సదయః శసన దండయత||''
'ధరమమునక వముఖుడై కమరున, కఠనముగ మటలడ భరయను, వద పఠనం చయయన మహరజను వంటన
శపంచ వలను' - అను ధరమ సూతరనన అనుసరంచ, తుంబురుడ, 'నవ అపరయముగ మటలడనవ. కనుక
వంకటదర మద తుంబుర తరథముంద. దనక సమపంల పదద రవ చటుట ఉంద. దన తరరల నరు దరుకక
బధపడతూ, పదవల సంవతసరలు జవంచు,' అన శపంచడ.
తుంబురుడచచన శపనక ఆమ గడగడలడపయంద. వంటన భరత పదలమద పడంద. తన తపప
మననంచమంద. శప వమచనం అనుగరహంచమంద. కంత సపటక పరశంత చతుతడన ై తుంబురుడ, 'మహతుమడ,
ఇందరయ నగరహము కలవడ అయన అగసతయ మహరష తుంబుర తరథనక వసతడ. ఒక పరణమనడ ఆ మహరష,
తుంబుర తరథ మహతమయనన భకతలక వవరంచ చబుతడ. రవ చటుట తరరల నునన నవ, ఆ మహతమయనన
వంటవ. దనత నక శపవముకత కలుగుతుంద', అననడ.
అంతలన ఆమ కపపగ మరపయంద. మలలగ గంతులు వసూత కంతకలనక వంకటచలం చరుకంద. కరమంగ
ఘణ తరథ సమపంల ఉనన రవచటుట తరరల పరవశంచంద.
కలచకరగమనంల సంవతసరలు గడచపతుననయ. ఒకనడ అగసతయ మహరష శషయ సహతంగ తుంబుర తరథం
దగగరక వచచడ. సననమచరంచడ. వరహసవమన సవం చడ. శరనవసున దరశంచడ. అనంతరం ఘణ
తరథంల సననం చశడ. రవ చటుట నడన కరుచననడ. ఆ తరువత, ఘణ తరథ మహతమయనన శషుయలక
వవరంచడ. ఆ మహతమయ కథననన, రవచటుట తరరల కపపరూపంల ఉనన గంధరువన భరయ వననద. కథ
శరవణమతరం చత ఆమ శపం పయంద. పరవ రూపం ధరంచంద. రక! రక! అంటూ అగసతయ మహమున పదల
మద పడంద.
అగసుతయడమత, ''అమమ! నవవరు? నక మండక రూపం రవడనకమ కరణం? '', అంటూ పరశనంచడ.
అపపడమ, తను భరత నదరంచ మటలడన వషయము, కపంచన భరత శపంచడం, శప వమచనము మదలైన
వృతతంతలను అగసతయ మహరషక వవరంచ చపపంద. ఆమ చపపన వషయలు వనన అగసత మహరష,
'ఓ కంత! న భరత ననున శపంచడం ధరమమ. భరత మటను వనన వరు, ఆయన నదరంచ జవంచువరు, భరతను
కదన సవచఛగ పరవరతంచువరు సృషటల సూరయ చందురలు ననంతవరక నరకంల యమయతనలననుభవసతరు.
సతక పతసవయ ధరమం.
సతయ వషుణ పదం యంత
నచనవై రప సువర త ైః
పతరమత పతరవషుణః
పతరబరహ మ పతః శవః ||
పతరుగర ుః పతసతర మ
థ త
సతణ ం వదురుబధః |
పతరవకయమపకృతయ
యనర సుకృతైః పరైః ||
సదైవ యుజయత సప
నైవ శుదధభ వతసకృత |
ఏ సతక సవతంతయరం పనకరదు. ఏపనచసన భరతత ఆలచంచ చయయల. భరతమటను జవదటకడదు. సతలు
పతవరతయ మహమ వలనన మకమును పందుతరు. ఎనన వరతలు ఆచరంచన, పతసవక సమనం కదు.
అంతకదు, ఆమక పరశుదదత చకరదు. సతక, పతయ జగనమత, వషుణవ, బరహమ, శవడ, భరత. భరయక తరమూరత
సవరూపడ. ఈ వధంగ చపపడం సతన తకకవ చస చపపడం కదు. భరతలన సత, ఎనన వరతలు ఆచరంచన, ఎనన
నములు నచన ఫలం లదు. భరయ భరతను అంటపటుటకన ధరమనన ఆచరంచల. అపడ ఆమ పరపరణ సతమూరత
అవతుంద. భరతత కలస చసన వరతలు సతఫలతననసతయ. భరృత సవపరయణురలైన సత లకదవత సమనం.
కన, నవ భరత చపపన దనన కదన వయతరకముగ పరవరతంచవ. అందుచతన ఈ రవ తరరల ఉండ శప ఫలం
అనుభవంచవ. ఈ తుంబురు తరథ మహతమయ శరవణం చత శపవముకతనందవ.
ఈ తరథం సధరణమైనద కదు. మహపణయ పరదమైనద. కరుకతరంల వయ సువరణ ముదరకలను దనం చసత వచచ
పణయం, ఘణ తరథ సనననక సమనం.
వంకటదరమద ఆరు పణయతరథలుననయ. 1. సవమ పషకరణ 2. ఆకశ గంగ 3. పపవనశనము 4. పండవ
తరథము 5. కమర ధర తరథము 6. తుంబుర తరథము.
మఘమసముల అనన తరథలు కమర తరథముల కలుసతయ. అపపడ మఘపరణమనడ కమర ధరల
సననం చసత రజసూయ యగ ఫలతం లభసుతంద.
ఫలుగణ పరణమనడ సమసత తరథలు మధయహన సమయంల తుంబుర తరథంల కలుసతయ. ఆ సమయంల
అకకడ సననం చసత పనరజనమ ఉండదు. జనమ రహతయమైపతుంద.
చైతర పరణమ దనమున తరథములననయు ఆకశ గంగల చరుతయ. ఆనడ ఆకశగంగ సననమచరసత నూరు
యజఞలు చసన ఫలం లభసుతంద.
వైశఖమసముల శుకల పక దవదశనడ (ఆద వరం కలసవసత మర మంచద) గంగద సరవ తరథలు పండ
తరథంల లుసతయ. ఆనడకకడ సననం చస దనం ఇసత మకం లభ సుతంద.
ఆశవయుజ మసంల శుకల పకంలన సపతమ దనమున (బుధవరం కలస వసత మంచద) ఉతతరషఢ నకతరంల
సమసత తరథలు పపవనశన తరథంల కలుసతయ. ఆనడ పపవన శనంల సలగరమ శలను దనమచచ,
యథశసముగ సననము చసనటలయత శతకట జనమల మహపపలనన కడ భసమమైపతయ. (ఉతతర భదర
నకతరముత కడన దవదశనడ కడ సరవ తరథలు పపవనశనంల కలుసతయ).
ధనురమసముల శుకల పక దవదశనడ, సరవ తరథలు సవమపషకరణల కలుసతయ. అపడ సవమ పషకరణ
సననం చసత సదయముకత లభసుతంద. ఈ అవకశము వయ జనమల పణయం చసకననవరక గన లభంచదు.
లకముల వషుణ కథ శరవణం చసన వరన మతరమ వషుణ భకతలు అంటరు. వషుణ కథలను వనవరక, అనన
సదగతుల కన, దురగతులుండవ. అమృతం తరగత తరగనవడ మతరమ జరరహతుడై అమరుడతడ కన, వషుణ
కథలను వన వయకత తపటు ఆ కటుంబ సభుయలందరూ, వరథకయరహతమైన అమరతవనన పందుతరు.
పరణకలను సరువలు పజంచల. గరవంచల. ఆయనను వషుణ సవరూపడగ భవంచల. శరతలు ఏకగర
మనసుకలై ఉండల. పరణకడ, పరణము చపపనపపడ వరును ఎదురు పరశనలు వస వసగంపరదు.
ఆటంకపరచ కడదు'' అననడ.
ఆ మటలు వన మహరుషలు, సూతులత, ''ఆరయ! వంకటదర మద కటహ తరథముందన వననం. ఆ తరథం తరలక
పరసదధమన కడ వననం. కనుక, మహతమ! మక ఆ తరథ మహతమయమును తలయజయగరుచుననము. అనగన
సూతుడ ఈ వషయమును నరదమహరష గతంల చపపయుననడ. దనన నరదున మటలలన చపపదను,
వనుడ, అన పలకను.
బరహమ మనసపతురడైన నరదుడ నైమశరణయనక వచచడ. అపపడకకడనునన మునులు నరదునక అరఘయపదయ
దులచచ గరవంచరు. అనంతరం నరద మహరష! మరు మహతుమలు. వంకటదర మద 'కటహము' అన
తరథముంద. దనన గురంచ తలయజయగరుచుననము'' అననరు. అపపడ నరదుడ, ''మహరుషలర! కటహ
తరథ మహతమయనన తలసకన గలవరు ములలకలలను ఎవరు లరు. దనన గూరచ తలస నవడ
మహదవడకకడ. పణయ పరదలైన తరథలనన ఈ కటహతరథనన సవసుతననయ. సృషటలన సమసత జతుల మనవలు
కటహతరథ జలనన తరగుదురు. తరగక, తకక పయన, అటటమనవడ కంభపక నరకంల పడపతడ. ఈ
తరథంల సననం చసన బరహమచర అయన, సనయస అయన మకం పందుతడ. కషుఠ మదలైన భయంకర
రగలు కలవరు పరతదనము కటహ తరథ జలమును తరగనటలయత, వర రగలు నశంచును.
ఆరగయవంతులతరు.
కటహతరథనన నరసంచన, అపహసయం చసన, వరు మహ నరకనన పందుతరు. ఇందల నటన అషటకర
మహమంతరమును పఠసూత,జపసూత తరగల.
దనన గురంచ ఒక కథ ఉంద . చబుతను వనండ.
శర వంకటశవర మహతయం - 21
కశవన కథ
బరహ మహచసురపచ
సతయ చ భూతుసత మమ|
పతరం పరహ రుతమ యత
బరహ మ హతయ భయంకర||
తముపయం వదసవదయ
మమపతర దయం కరు|
ఏక ఏవహ పతర మ
ననయసత తనయ మున||
సుత మృతతు వంశమ
సముచఛదయత మూలతః|
తతః పతృభయః పండనం
దతప నభవదృధవ మ||
మహతమ! భరధవజ మహరష! నవ సరవజఞడవ. సరవము తలసన వడవ. నక వవరంచ చపపవలసన పనలదు.
అయన పపటక, పతర వయమహంత చబుతుననను. నవ సకతుత వషుణవ యకక అంశత జనమంచనవడవ. న
దరశనము పణయతుమలక తపప పపతుమలక లభంచదు. న కమరుడైన కశవడ చరుడ. సురపనం చశడ.
బరహమహంత. ఆ కరణంగ వనన సంహ రంచడనక బరహమరకస వంటబడంద. వడ చంపదగనవడ వడ నకకకడ
కమరుడ. ఇతడ చనపత, నక నళుళ వడచందుక, పండపరదనం చసందుక మరవరూ లరు. కనుక న
యందు దయచూపంచండ. న కమరుడైన కశవడ, ఈ బరహమరకస బరన పడ మరణంచకండ ఉండ
ఉపయం చపపండ. న వంశం నలబడతుంద', అన పరరథంచడ. అపడ భరదవజడ, పదమనభునత ఈ
వధంగ చపపడ.
పదమనభ! న కమరుడ చసన పపం అత ఘర మైంద. పదవల పరయశచతతలను చసనపపటక, ఈ మహ పపం
శంతంచదు. అయనపపటక న కసం, న కమరున కసం నక మరగం చబుతను. ఒక పరయశచతత కరమ
ఉపదశసతను.
గంగక దకణ భగంల రండవందల యజనల దూరంలను, తూరుప సముదరనక పడమరగ అయదు యజ
నల దూరంలను, సువరణముఖ నద ఉతతర దశగ కరసు దూరం లను వంకటదర అన పరవతం ఉంద. వంకటదర
సమసత లకల వరచ ఆరధంపబడతంద. వంకటదర, మరువ యకక సంత నం. అద పణయపరదమైన పరవతము.
వైకంఠమునుండ గరుతమం తునచ భూలకనక తసుకరబడంద. వైకంఠంల లకనరయ ణుల కద కరడదర.
ఆ కరడదర మద నరయణుడ, లకదవ, నలదవ, భూదవలత కలస కలువైయుననడ. వంకటదర మదనునన
నరయణుడ, వంకటశవరుడ అన పరుత భకతలక కంగు బంగరమై యుననడ. ఆ వంకటశవరున
ఆలయనక ఉతత రదశల కటహతరథమంద. అద మంగళపరదమైనద. ఆ తరథము బరహమహతయద మహపపలను
నరూమలంచడంల సమరథవంత మైంద. సమసతమైన కరకలను తరచగల శకత కలద. నవ నకమ రునత కలస
కటహ తరథనక వళుళ. ఆ తరథంల ఇదదరూ సననం చయయండ. ఆ తరథ జలనన తరగండ. నకమరుడైన కశవడ
చసన బరహమ హతయ పతకము నశసుతంద. ఈ బరహమ రకస మమమలన ఏమ చయయలదు.' అన వవరంచడ. ఆ
మటలక పదమనభుడ సంతషంచడ. కమరుడైన కశవనత కలస వంకటదరక బయలుదరడ.
వంకటదర మదనునన శరసవమ పషకరణల నయమ పరవకముగ కమరునత కలస సననమచరంచడ.
తరువత శర వరహసవమ వరన దరశంచుకననరు. అటు తరవత శర వంకటశవరున దరశంచుకననరు. ఆలయనక
పరదకణం చశరు. వమన వంకటశవరునక నమసకరంచరు. అనంతరం, కమ రుడైన కశవనత కలస, బరహమ
హతయ మహపతక నశనం చయయగల కటహతరథనక వళళరు. అపపట వరక బరహమరకస వరన వంబడసూత
వసూతన ఉంద. కశవడ, కటహ తరథంలన జలనన తరగడ. వంటన, వనన వంటడతూ వచచన బరహమ రకస
అంతరథనమై పయంద. పదమనభుడ, కశవడ కటహ తరథంల సననం చశరు. వరు తరగ శరనవసున
దరశంచరు. అపడ దయ సముదురడైన శర వంకటశవరుడ వర యదుట పరతయకమయయడ. వరన చూస,
శరనవసుడ,
పదమనభ! భరదవజ మహరష యకక మటనను సరంచ వంకటచలనక న కమరునత కలస వచచవ.
కటహతరథ జలపనం చశవ. బరహమ హతయ మహపపం నుండ న కమరుడ వముకతడయయడ. మరదదరూ
పణయ తుమలయయరు. కటహ తరథ జలపనం చసనవరు సరవపపల నుండ వముకతలై చవరక నలకంల
పరవశసతరు. ననున దరశసతరు. నత కలస సుఖమనుభవసతరు' అన తలప అంతరథనమయయడ.
శర వంకటశవర మహతయం - 22
కటహ తరథ మహతమయనన వనన తరువత మహరుషలు సూతులవరత ఈ వధంగ చపపరు.
''మహపరజ!ఞ సరవ పరణ వరపచన ధురణ! ఎనన తరథలను, నదులను, పరవతలను, కతరలను, సరసుసలను,
వటయకక పరభవనన గురంచ ఎంత వవరంగ చపపరు. ఆ వషయలను వనడం వలల మకంత వజఞనం
కలగంద. ఆనందం కలగంద. అయన మరకక వషయం గురంచ మమమలన అడగదలచం. అగసతయ మహరష
సువరణముఖ నదన భూలకంలక తసుక వచచడ కద! దనక దర తసన పరసథతు లను తలయజయవలసంద.
ఇద మ అభయరథన', అన కరరు.
మహరుషల కరకను చరునవవత అంగకరం చడ, అగసతయ మహరష. అప డ సూతులవరు, పరమశవ రునక ,
నందశవరునక , వయసునక నమసకరంచ ఈ వధ ముగ చపపడం మదలు పటటడ.
'మహరుషలర! చకకగ అడగరు. అద శుభపరదమైన పరశన. సువరణ ముఖ నదన గురంచన కథ వద పరసదధమైనద,
దవయమైనద. కలమషరహతమైనద. పపలను నశంపజసుతంద. ఈ కథను భరదవజ మహరష అరుజనునక చపపడ.
ఆయన చపపన తరులన సువరణముఖనద వృతతంతనన నను మక తలయజసతను. సవధనంగ వనండ.
పండవలు దరపదన వవహం చసుకననరు. తరువత ధృతరషుటన ర ఆహవనం మరక, దురపద పరం నుండ హసతన
పరణనక వళళరు. పండవలను, దరపదన, భషుమడ, ధృత రషుటడ మదలైన వరు పండవలను
ఆదరంచరు. అనంతరం ధృతరషుటరడ కరవ రజయనన రండ భగలుగ వభజంచ , దురయధనునక,
ధరమరజనక ఇచచడ. ఇందరపరసథ పరం రజధనగ ధరమరజ, రజయపరపలన సగంచడ.
ఒక పరయయం నరదులవరు ధరమరజ దగగరక వచచరు. ఒకకకకరు ఒకకకక సంవతసరం దరపదన భరయగ సవక
రంచవలసందన, దరపద ఎవరత ఉననపపటక, ఆ దంపతులు ఏకంతంల ఉననపపడ ఆ మం దరంలక ఏ
సదరుడ పరవ శంపరదన, ఒకవళ ఏ కర ణం చతనయన పరవశసత ఒక సంవతసరకలం పటు తరథ యతరలు
చయలన, నయ మం పరతపదంచడ. నర దున నయమనక పండ వలు, దరపద కడ అంగక రంచరు.
దరపద, ధరమరజ అధనంల ఉంద. కలం గడసతంద. ఒకన డక బరహమణుడ అరుజనున దగగరక వచచడ. అద
రతర సమయం. తన గవను చరులు అపహరంచరన, తన నతయ కరయకరమలక గకరలవసరమన, గవను
వదకయమమన అరుజనున వడకననడ. అరుజనుడ అంగకరంచడ. తర చూసత అరుజనున ధనురబణలు దరపద
ధరమరజల మందరంల ఉననయ. వధలన పరసథతులల అరుజనుడ వర మందరంలక పరవశంచడ. ధనురబణలు
తసుకననడ. గవనపహరంచన చరులను వధంచడ. గవను బరహమణునక అపపగంచడ.
తలలవరంద.
జరగన వృతతంతనన అరుజనుడ, ధరమరజనక సదరులక వవరంచడ. రజయరకణ, ధరమ పరరకణ కరయలు
దషలు కవన, గ బరహమణులక శుభం కలగంచన న తరు సకరమమనన ధరమరజ చపపడ. అయన,
తరథయతరల మద తనక కరక ఉందన, ఈ అవకశనన ఆ వధంగ వనయగంచుకంటనన అరుజనుడ పటుట
పటటడ. ఎవరూ కదనలక, అరుజనున తరథయతరలక అంగకరంచరు. అరుజనున అనుసరసూత జయతషుకలు,
బరహమణులు, వైదుయలు, పండతులు, శలుపలు, రథచదకలు, వందమగధులు, కశధకరులు, సవకలు కడ
బయలుదరరు. మరగ మధయంల అరుజనునక ఏ వధమైన లపము కలుగకడదన ధరమజన ఆలచన.
తన యతర పరసథనంల అరుజనుడ ముమమదటగ వరణసక వళళడ. గంగ సననం చశడ. కశ వశవశవరుణణ
సవంచడ. తూరుప సముదర తరం చరడ. గదవరన సవంచడ. బరహమణులక భూదన, గదన,
సువరణదనలను చశడ. అనంతరం కృషణనదన తరంచ, శరశైలశవరున సవం చడ. పనకనల (పనన)
సననమచరంచడ. అనంతరం వషుణమూరతక సరవవధల పరతపతరమైన వంకటచలనన దరశంచడ. అద
పరవతలల ఉతతమమైన పరవతం. ఆ పరవత పరసరలను, వంకటచలధశుడైన శర వంకటశవరసవమన దరశంచరు.
సరవ శుభలు కలుగలన కరుతూ శరనవసున అరచంచరు. వంకటదర నుండ దగ అగసతయశరమ పరదశంల ఉనన
సువరణముఖ నద తరనక చరడ, అరుజనుడ. సువరణముఖ నద సందరశనం అరుజనునక అపరమతమైన ఆనందం
కలగంచంద. నద తరంల ఉనన పదరళళల గంధరువలు ఆనందంగ గడపతుననరు. సదుధలు, సధుయలు
మదలైనవరు సువరణముఖ తరంగల మదనుండ వచచ చలలన గలులత పరవశంచపతుననరు. ఆ పరదశమంత
హమధూమలత నండ ఉంద. పరసర పరంతలల ఎనన శవలంగలుననయ. నదయందల ఇసుక తననల మద
రజహంసలు కలువదర వశరంత తసుకంటుననయ.
సువరణముఖ నద జలలు సమసత రగలను నరూమలంచ గలవ. ఆ నటన తరగన, ఆ జలలల సననం చసన
జనమక పవతరత, శరరనక నరమలనతవము లభసతయ. జనమల ఒకకసరైన సువరణముఖల సననం చయయడం,
గురకకడ నళుళ తరగడం పరత ఒకకడ చయయవలసన పన. అరుజనుడ, శర కళహసత పరవతనన చూశడ.
సువరణముఖల సననం చశడ. పరవతం మద నునన శరకళహసతశవరున దరశంచడ. అరచంచడ. ఆ పరవతం మద
నునన వంతలను చూశడ. శవధయన పరయణులైన మహరుషలను, యగులను చూచడ. వటక బయలుదరన
బయలను చూశడ. చంచతలత కలస వటడతునన వట కండరను చూచడ.
ఈ వంతలను దరశసూత పణయపరదమైన భరదవజ మహరష ఆశరమనక వచచడ. ఆ పరదశం అశక, తకకల, తడ,
గరకతడ, అరట, కబబర, మమడ, రగు, సంపంగ, గంధప చటలత నండ వంద. అంతకక, పనన, పననగ,
దవదరు, కనుగ, లవంగ, మధఫల, లవల, మరడ, రవ, ఇపప బూరుగ, పగడ, పక, మరువక, వప, నరంజ,
ఉసర, మమడ మదలైన వృకలు, ఫలవృకలు ఉననయ. ఎనన పలచటుల ఉననయ. సరసుసలుననయ. వటల
నరు తయయగ ఆసవదయంగ ఉంటుంద. ఆ పరవతం మద సంహలు, శరభలు, ఏనుగులు, పలులు, సవంగులు,
లళుల మదలైనవ జతవైరం లకండగ సవచఛగ సంచరసుతననయ. ఇదంత అకకడ తపసుస చసకంటునన తపసుల
పరభవమ అనక తపపదు. ఈ వంతలను చూసూత, ఆనందసూత, అరుజనుడ, తనత వచచనవరన అకకడ ఉండమన
ఆదశంచడ. తనకకడ భరదవజ మహరష ఆశరమం లక వళళడ. భరదవజనక భకత శరదధలత నమసకరంచడ.
భరదవజ మహరష పండవమధయముడైన అరుజనునక సదరంగ సవగతం పలకడ. భరదవజన చుటూట ఎందర
మహరుషలు ఉననరు. వరయనను సవసుతననరు. భరదవజడ శరర మందంతట వభూత పలుముకననడ.
మృగచరమనన ధరం చడ. శరసుసనందల కశలు జడలు కటట వరలడతుననయ. ముఖం తజవంతంగ ఉంద.
ఆయన కళలలల శమము, దమము, కంత, కలంత, కరుణ, తృపత తణకసలడతుననయ. ఆ బరహమ వరచసుసక
అరుజనుడ ముగుధడయయడ. మలలగ ఆయనను సమపంచడ. సషటంగ నమసకరం చశడ. తనక
నమసకరంచన అరుజనున భరదవజడ లవదశడ. అతథక చయవలసన మరయదలు చశడ. ఆసనమచచ
కరచమననడ. కరుచనన తరువత కశల పరశనలడగడ. వషయలు తలసకననడ. బయటన ఉంచన
అరుజనున అనుయయులను కడ మహరష, ఆశరమంలనక పలపంచడ. కమధనువను సమరంచ,
వచచనవరందరక చకకన వందు ఏరపటు చశడ. అనంతరం, 'మహతమ! ఈ సువరణముఖ నద నకహలదనన
కలగంచంద. ఈ నద ఎకకడ పటటంద? దన నవరు తసకన వచచరు? తలయజయండ', అన కరడ.
అరుజనున కరకవన భరదవజ మహరష సయంకల కృతయలను నరవరుచకన, అరుజనునత ఈ వధంగ చపపసగడ.
'అరుజన! నవ మహ పరకరమశలవ. కరవ వంశంల పవతురడవ. ధరమరజనక తముమడవైన కరణంగ న
కతయంత పతడవ. నను ఎంత మంద రజలను చూశను. కన, న వంట వనన ఇంతవరక చూడలదు.
అరుజన! శరయ, ధైరయ, సహసలల నవగరగణుయడవ
వంశము, ధనము, వదయ, ఇవ బలవంతులక మదమును కలగసతయ. కన, అవ నయందు శభసుతననయ.
నవడగనద మకకల గపపద. పవతరమన ై ద. నవ తపపక వనదగనద. గతంల నను మహరుషల వదద వనన వషయనన
నక వవరసతను. ఈ కథ శరవణము వలన పపలు నశంచ, పణయలు కలుగుతయ.
పరవకలంల దకయజఞ సమయంల దహతయగం చసన సతదవ, తరువత జనమల మన హమవంతులక పరవత
అన పరుత కమరతగ జనమంచంద. సపత మహరుషల మధయవరత తవంత పరవతదవన పరమశవనక వవహం
చయయడనక మనకదంపతులు అంగకరంచరు.
పరవత పరమశవరులు వవహమంగళపరశసతమైన శుభ వదకగ ఓషధాిపా్ స ాా ా్
ాిథ న న నరణయంచరు. ఆద
్ ర్్్
దంపతుల కళయ ణనక చరచర సమసత పరణులు ఓషధాిపా్ సర్్థం చరుకననయ. ఆ బరువను తటుటకలన ఉతతర
పరంత భూభగం కరందక అణగపయంద. బరువ లన దకణ పరంతప భూమపైక తల పయంద. భూమ దగబడన
కరణంగ, అకకడనునన దవత సముదయలనన హహకరలు చశయ. అపపడ కైలస వసుడ, అగసతయ
మహరషత, 'మహరష! ఈ ఉతపతనన నవరంచడనక న వకకడవ సమరుథడవ. నవ, న తజసుసత ఈ లకలను
రకంచుటక జనమంచవ. న వవహనన చూడలన ఉతసహంత దవతలంత ఇకకడక వచచరు. నవ దకణ
దశనక వళళల. వళళకపత ఈ భూమ సమతవనన పందదు. కనుక నవ బయలుదరు.
''మతపణగరహ ణలలక కతుకయతత బుదధష ు|
ఆగతషు సమసతష ు సథత వయం భవతప చ||
తవం న తషఠ చదతర న కశచత వకృతం భువం|
అపనతుం హ శకనత తదగం తవయం తవయనఘ||
ఇమం గరసుత పణగరహ కళయణ భసురమ|
మూరతం పరద రశయషయమ యతర తషఠస తతర త||''
నవకకడైత ఉంటవ అకకడ మ కళయణ మహతసవనన నవ తలకంచగలవ. అన శవడ, అగసతయ మహరషన
కగలంచు కననడ. అగసుతయడ శవనక నమసకరంచ, అకకడనుండ దకణ దకకగ బయలుదరడ.
అగసుతయడవధంగ ఒకచటక చరసరక భూమ ఎగుడ దగుళుళ లక సమమైంద. అగసుతయడకకడ ఒక పరవతనన
చూచడ. ఆ పరవతం మద మహ మహమనవతలైన గపప ఓషధాులాున ్ా్ ాాయ.
న్ ్ అంతులన రతన
సముదయలుననయ. నమమదగ అగసుతయడ ఆ పరవతం మదక చరుకననడ. అకకడ వతవరణం ఆయనను
బగ ఆకటుటకంద. అకకడ ఒక ఆశరమం నరమంచుకన నవసంచలన భవంచడ. ఆ పరదశం తపసుస
చసకనడనకంత అనుకలంగ ఉంద. అగసుతయడ నవసంచన శైలం కనుక దనక అగసతయశైలం అన పరు వచచంద.
ఒకనడ అగసుతయడ పరతఃకలంల నరవరతంచు కవలసన సంధయవందనద కృతయలను నరవరతంచుకననడ.
శవలయనక వళళడ. ఆ సమయంల,
''ఆకశవణుయవచైవ మగసతయ ం జపతం వరమ|
నద హనహయయం దశః పరస దధప న శభత||
జఞన వజఞన వముఖః సకర ఇవ భూసురః|
దకన దకణ హన జయతసహనవ శరవర||
న వభత నదహన పృథవయం భూసురతతమ |
పరవ రతయ నదం కంచలలక నం హతకమయయ||
అగధ దురతదూభత భత మచన శలనమ|
హత మతతుసరఘనమతనుమన వరరజత మ||
భదరమ తనమనుషయణ మత దచర సువర త |
దవనం ఋష వరయణం భూజననం హతపహమ||
పప పంక పరశ మనం పరవ రతయ మహనదమ||
'ఓ అగసతయ మహరష! ఈ పరదశం చల పరసదధమైంద. పవతరమైంద. జపం చసవరలనూ, తపసుస చసవరలనూ నవ
శరషుఠడవ. ఈ పరదశం ఎంత పవతరమైనదైన, ఋషులక, తపసులక సననపనదులక యగయమైన నద ఒకట
ఇకకడ లదు. ఆ కరణంగ ఈ పరదశం శభయమనంగ లదు. జఞన, వజఞన సముపరజనక ఇషటం చూపంచన
బరహమణున మదరగ, దకణ ఇవవన దకలగ, వననలలన రతర వల, నదలన ఈ పరదశం శభంచడంలదు. కనుక ఓ
మహరష! ఈ పరదశంల ఒక నద పరవహంచటటుల చయయ. అద మనవలక, దవతలక కడ ఇషటనన కలగసుతంద',
అన ఆకశవణ వనపం చంద. ఆకశవణ మటలు అగసుతయనక ఆశచరయం కలగంచయ. శవరధన పరతచసుకనన
అగసతయ మహరష ఆలయం నుండ బయటక వచచడ. అశరరవణ ఆదశనన అకకడనునన వరందరక
తలయజశడ. ఆ వషయలను వన అచట నునన మునమండల హరషతరకనన పరదరశంచంద. వరు, అగసుతయనక
నమసకరంచ య వధంగ చపపరు.
'మహరష! ఇద ఆశచరయలలనకలల ఆశచరయకరవషయం. మకకల శుభకరము. ఓ దయమయ! నవ అనంత శకత
సమనవతుడవ. నవ హంకరంచనంత మతరం చతన నహషుడ ఇందరధపతయనన కలపయడ. రకస
సంహరనమతతం సమసత సముదరనన ఒకక గురకకల మరంగవశవ. వంధయపరవతము తరగ తల ఎతతకండగ
నరధంచవ. న గపపదనలను వరణంచ డనక మమంతవరము? మ అందర అదృషటకరణంగ నవ భూలకంల
జనమంచవ.
ఈ పరదశముల నదలన లటు న వలన తరనుననద. ఇంతకలమునక నద సనన భగయము మక కలుగనుననద.
కనుక, ఇక ఆలసయము చయక నదన తసకన వచుచ వషయంల గటట పరయతనము చయుము', అన కరరు.
వంటన అగసతయ మహరష పరమశవన అరచంచ, తపసుస నక ఉపకరమంచడ. పంచగన మధయమందు కరుచండ
తపమ నరంచడ. ఎంత తవరముగ తపసుస చసనపపటక ఈశవర సకతకరము కలుగలదు. చవరక ధృడ
నశచయంత మకకల భయంకరమైన తపదకను వహంచడ. దనత సమసత లకలు అలలకలలలమైపయయ. ఈ
మహ పరళయనక భయభరంతులైన దవతలు బరహమదవన దగగరక వళళరు. తన సమపనక వచచన సదధ, సధయద
దవత సముదయలత బరహమదవడ అగసుతయన ముందు పరతయకమయయడ. అగసతయ మహరష, బరహమదవన అనక
వధలుగ సుతతంచడ. బరహమ ఆనందంచడ. బరహమ అగసుతయ నత, 'మహరష! నవ శవరధన తతపరుడవ. న
ఉగరతపసుసనక భయపడ దవతలు న సననధక వచచరు. నకమ వరము కవలయున కరుకనుము. అద
యంతట కషటతరమైనదైనను నను నరవరచదను', అన బరహమ అభయమచచడ.
అగసుతయడ, ' ఓ దవదదవ! సృషటకరత! న దయవలన న కరకలనన నరవరయ. ఈ పరదశము నద వరహతము
గనుననద. ఇచట తపసులక, మునులక, సమనయ మనవ లక సననపనములక తగన సదుపయలు లవ.
ఈ భూమన పవనము చయు నదనకదనన వరపహంపజయుము. ఇద న కరక', అననడ.
అపడ చతురుమఖుడ, 'అగసతయ మహరష! న కరక తపపక నరవరుగక! అన పలక గంగదవన సమరంచుకననడ.
వంటన ఆయన యదుట గంగ సకతకరంచంద. గంగను చూచ బరహమ, 'ఓ గంగదవ! న వలన లకపకరము
జరుగవలస ఉననద. ఈ పరదశము నుండ నవ భూలకముల పరవహంపవలను. ననున సమసత దవతలు సవసతరు.
నదులల నుతతమనదగ నవ పరసదధ చందగలవ. ఆ మటలు వన గంగదవన, బరహమ దవన అరచంచను. అంతట
బరహమదవడ అంతరథనమైపయడ. గంగ అగసుతయనత, 'మహరష! ఇదగ! ఇద న అంశ. అన తన అంశను అకకడ
ఉదభవంపజ--ాేసంద. మహరష! న అంశ అయన ఈ గంగ నద రూపనన పంద న వకకడక రమమంట అకకడ
వరక పరవహసూత వసుతంద. ఏ మరగము గుండ పరవహంచల ఆదశంచు' అంద.
శర వంకటశవర మహతయం - 23
అపడగసుతయడ , ఓ మహ గంగ ! నక ఇబబంద కరము కన బటలన నను పరయణం సగసతను. నవ న
వనుకన ర! ', అననడ. ఆ పరవతం మద నుండ అగసుతయడ బయలుదరడ. గంగ, జలరూపం ధరంచ అగసతయ
మహరషన అనుసరంచంద.
అగసుతయన, గంగ (సువరణముఖ) అనుసరంచంద. గంగ భూమ మద పరవహసూత ఉంట దనన అనుసరంచ ఆకశ
మరగన ఇందరద దవతలు అనుసరంచరు. భూమ మదక కరతతగ మరక నద పరవహసూత ఉంట మహరుషలనదక
నమసకరంచ , సుతతంచరు. దవగణలు అగసుతయన సుతతంచయ. ఆ తరువత, బరహమదవన ఆదశముపై
వయుదవడ వధముగ ఆకశవణ రూపమున పలకనడ.
''ఓ మహరుషలర! మ అదృషటము కదద ఈ సువరణ ముఖనద అగసుతయనచ తసకనరబడనద. ఇద మకదయన.
సరవలక పజయమైనద''. ఈ మటలు వన అగసుతయడనందం చడ. బరహమదవన ఆజఞనుసరం సురగంగ
సువరణముఖ అన పరుత అగసతయశరమము నుండ భూలకంల వరవహంచ సగంద. ఆ పరవహ పరయణంల
సువరణముఖ పరవతలను, అరణయలను, మరనన పరదశలను దటంద. చవరగ దకణ సముదరమును చరనద.
మధయల నునన జనసముదయనక సనన పనలక, వయవసయనక ఉపయగపడతూ ఎంత పరసదధన
సంపదంచుకంద. అనంతరం అగసతయ మహరష ఆ పరదశనన వడచ వళళపయడ.
అన, భరదవజడ చపపగ, అరుజనుడ, ''మహతమ! సువరణముఖ నద జనన పరకరనన గురంచ చపపరు. బగన
వంద. అయత ఈ నదకదయన పరభవం కన, మహమ కన ఉంద? ఉంట, అదమట సవసతరంగ
తలయజయయండ'', అన కరడ.
ఆ మటలకనందంచన భరదవజడ, ''మహ పరకరమశల! అరుజన! ఈ నద సమసత శుభదయన. ఈ నద పడమట
దకకన జనమంచనద. ఆ కరణముగ ఈ నద సననము చయుటవలన మనవలక బరహమతవము కలుగుతుంద.
సువరణ ముఖ నదన సమరంచనంత మతరం చతన సకల పపలు భసమమైపతయ.
''అగసతయ చల సంభూత
దకణదధ గమన|
పపన సవరణమ ుఖర
సమరణ దవ నశయత||
సువరణమ ుఖర సనన
లలుపనంతరతమన|
వంఛంత మరతయ తమవ
దవః శకరప రగమః||
పరప యప మనుషం జనమ
సువరణమ ుఖర జల|
యన సననం న కరవంత
తషం జనమ నరరథక మ||''
అగసతయ పరవతంల పటటంద. దకణ సముదరంల కలుసతంద. ఒకకసర సువరణ ముఖన సమరంచుకంట చలు పపలు
పటపంచలైపతయ. ఈ నదల సననం చయయలన కరకత ఇందరదదవతలు కడ మనవలుగ జనమంచలన
భవసతరు. మనవడగ జనమంచన తరువత, ఆ జనమల ఒకకసరైన సువరణముఖర నద సననం చయయకపత ఆ
మనవ జనమ నరరథకం.
సంకలపనుసరం సువరణముఖల ఒకకసర సననం చసత చలు, అద గంగనదల కట పరయయలు సననం చసన
దనక సమనం. ఈ నద, దవతలయందు వషుణవ వల, నకతరములల చందురన వల, మనవలల మహరజవల,
వృకలల కలపవృకము వల, పంచభూతలల ఆకశము వల, శకతలల మయవల, మంతరలల గయతర వల,
ఆయుధలల వజరయుధము వల పరశసతమైనద.
అరుజన! ఈ సువరణముఖర నద జలలల ననున నను శుదధ చసుకంటుననను. శుభ పరంపరలను కరుకన వరు ఈ
నద సననం చయయల.
సూరయగరహణ చందర గరహణ సమయలల ఈ నద యందు సననం చసత అంతులన పణయం వసుతంద. వంశం
పవతరమతుంద. తన జనమ నకతరమునందు, జనన తథయందు, సననం చసనవరు ఆరగయవంతులతరు. సుఖ
సంతషలల ఓలలాాడాుతాారాు. కనసం గప పదమంత భూమన దనమచచన వరు భూమండలననంతటన
దనమచచన ఫలతనన పందుతరు. అంతకక, సుఖమునపకంచువరు అగసతయ వరతమును ఆచరంచ నటలయత
సతఫలతనన పందుతరు'', అన చపపగన అరుజనుడ, 'మహతమ! ఆ, అగసతయ వరతనన ఎల ఆచరంచల చపపండ'',
అన భకతశరదధలత అడగడ.
'నయన! అరుజన! వరషఋతువల అగసతయ నకతరం కనబడదు. నదుల లన నరు నట వరదల బురద లత నండ
పరవహసూత ఉం టుంద. వరష ఋతువ వళళ పయన తరువత, ఆకశం ల అగసతయ నకతరం ఉదయ సుతంద. నదులనన
కలకదర నరమలము సవచఛమయన నట త పరకశసూత ఉంటయ. అగసతయ నకతరము ఆకశమున ఉదయంచననడ
(అగసతయ నక తరదయము పంచంగములల తలు పబడను) నయమపరవకంగ సువరణముఖ నదల సననం చసత
కలపంతము వరక సవరగలక సుఖలను ఆ మనవడ పందుతడ. అగసతయదయము నడ బంగరముత
అగసుతయన రూప వగరహమును తయరు చయం చల. ఆ వగరహనన వదయ వనయసంపనునడైన బరహమణునక
ధరపరవకముగ దనం ఇవవల. ఆ పరకరంగ చసనవరక శశవత బరహమలక సదధ లభసుతంద. గత జనమలలను, ఈ
జనమ లను చసన మహ పపలనన నశసతయ. ఒకవళ ఈ వరతనన సువరణ వగరహంత ఆచరంచలనవరు యథశకత
సననదన దులతనైన ఆ నకతరము నడ పణయనన సంపదంచుకవచుచను'',అన భరదవజడ వవరంచడ.
అపడ, అరుజనుడ, మహతమ! మ వగమృతనన దసళళత తరగనను తృపత తరడం లదు. ఇంక ఇంక ఏవవ
నూతన వషయలు వనలన కరకగ ఉంద. మహనుభవ! ఇంక ఏమయన కరతత సంగతులు చపపండ. ఈ నద
పరవ హంల ఏయ ఘటటలల సననం చసత ఎటువంట ఫలతలు , పణయలు కలుగుతయ? ఏయ పణయ నదులు ఈ
పవతర నదత కలుసుతననయ? ఎకకడ సననం చసత యమ భయం ఉండదు? శవకశవదుల ఆలయలు ఈ నద
పరవహక పరంతంల ఎకకడననయ? ఈ పరశనలక తగన ఉపఖయనలమనన ఉననయ? అంటూ అనకములైన
పరశనలను కరపంచడ.
అపడ భరదవజడ హసనుమఖుడై, ''అరుజన! న వడగన పరశనలననంటక సమధనము చపతను. ఇకకడ అగసతయ
తరథము మదలు సరవ తరథల వైభవనన నక వవరసతను. ఇకకడ అగసతయ పరతషఠతమైన అగసతయశవర లంగముంద. ఈ
నదయందు సనన ము చస అగసతయశవర లంగమును అరచంచన వరు పద అశవ మధ యగములు చసన పణయనన
సంపదంచుకంటరు.
ఉతతరయణ పణయకలంల ఈ నద సననము నచరంచ, అగసతయశవరున అరచంచనవరు సవరగలకంల దవత లచ
అరచంపబడతరు.
ఈ తరథనక ఈశన ా్య భగంల కరసుననర దూరంల దవ, ఋష, పతృ తరథలుననయ. ఇకకడ తరపణములు వడచ
పటటనవరు దవ ఋష పతృ ఋణలనుండ వముకతన పందుతరు. దనక రండ యజనల దూరంల
సువరణముఖ నదల 'వణ' అన మర నద వచచ కలసంద. ఆ రండ నదులు కలసన చట సంకలప పరవకంగ
సననం చసనటలయత పద అశవమధల పణయం లభసుతంద. తనత కలసన వణ నదత కలస సువరణముఖ ఉతతరంగ
పరవహంచంద. అకకడ నుండ సువరణముఖ ఉతతరవహనగ పరవహసతంద. ఆ పరంతంల అనక పణయతరథలుననయ.
దనక సమపంల నునన వయఘరపదము అన నద , సువరణముఖత కలసంద. అకకడ శంఖతరథం ఉంద. అకకడ
శంఖశవరుడ అన పరుత శవలంగం పరతషఠంపబడంద. తరువత సువరణముఖల 'కలయ' అన నద వచచ కలసంద.
కలయ నద యకక జనమసథనము వృషభదర. కలయ సువరణముఖర నదుల సంగమం మకకల పవతరమైంద.
శకతమంతమైనద కడ. ఈ సంగమ పరదశంల 'బరహమశల' అన నద ఉంద. ఇద అంతరవహన. ఇకకడ సననం చసత
బరహమ హతయ దషం తలగపతుంద. అంతకదు, కయ మదలైన దరఘవయధులు కడ నశంచపతయ.
కలయ సువరణముఖర నదుల సంగమ పరదశనక ఉతతరంగ అరథయజనం దూరంల యజనం ఎతుతల వంకట చలం
అన పరఖయత వహంచన పరవతం ఉంద. ఇపపటదక మనం చపపకనన నదులక వంకటచలం సథనమైనద. అంజ
నదర, శషదర, వృషభదర, నలదర, సంహదర, వరహదర అన పరవతలు కడ అకకడననయ. ఈ పరవతనక
సమపంల నరయణ వనం, వంకట వనం అన వనలుననయ.
పరవకలంల శరమననరయణుడ వరహవతరం ధరంచ ఇకకడ సంచరంచడ. ఆ కరణంగ ఈ పరదశనక
వరహ కతరమన పరు వచచంద. వంకటచలం మద శర మహ వషుణవ లకదవత కలస నవససూత ఉంటడ.
శరమననరయణున సదుధలు, సధుయలు, గంధరువలు, మనవలు, మునులు, సవసూత ఉంటరు. ఆ శరహరన ఎవరు
మనసు పటట సవసతర, అరుజన! వర సమస ా్తపప రసులు నశసతయ. శరవర పరమ పదనన పంద
శశవతనందనన పందుతరు'', అననడ.
భరదవజన పలుకలు వన, అరుజనుడ, ''మహతమ! శరపత శరనవసుడగ వంకటదర మద ఎందుక నవససుతననడ,
శర వంకటశవరుడ, వంకటదరపై నవససూత ఏయ భకతలక పరతయకమై, అనుగరహంచడ. నక వషయలను,
శరనవసున మహమను తలుపవలసందగ కరుతుననను'', అన సవన యంగ పరరథంచడ.
దనక భరదవజడ, ''అరుజన! నవడగన వషయం చల సంకలషటమైనద. దనన వవరంచ చపపడనక బరహమదవడ
కడ సమరుథడ కడంట, న వంట వన వలల ఏమతుంద? నక సవమ చరతర వనలనపంచంద. అద గపప
వషయం. పవతరమన ై శరవర వృతతంతనన నక చపపడం వలన న జనమ కడ తరసుతంద.
గతంల గంగ తరంల జనకడ యజఞ దకల ఉననడ. వమదవడ, ఆయనక, నరయణున పవతర చరతరక
సంబంధంచ ఒక కథను వనపంచడ. ఇపపడ నక నన కథను చపతను. సవధనంగ వను.
''సహసర శరష భగవన
సహసరక ః సహసరప త|
యసయ భస జగదదం
వభత స చరచరమ||
తసమ తపరతం తజః
తసమతపరతరం తపః|
తసమతపరతరం జఞన ం
యగసత సమతపర న చ||
శరమననరయణుడ ఆద పరుషుడ. పరుషతతముడ. జగననయకడ. జగతపరభువ. సృషటయందంతటను
వయపంచనవడ భగవంతుడ. వయ శరసుసలు, వయ కనునలు, వయ పదలు కలగన ఆ దవదవన వలనన ఈ
జగతతంత దదపయమనంగ పరకశసతంద. ఆయనను మంచన తజసుస మరకట లదు. ఆ దవన కనన జఞనం,
యగం కన గపపవ కవ. అతడ పరవదయ. సృషటలన సమసత జవరసులు ఆయన ఆధనంలన ఉంటయ. ఆ
దవడ యజఞము, యజవ, సురకక, సురవము, యజఞ ఫలము ఆయన. ఫల పరదత కడ ఆయన. సరవ జవలు
పందదగన వడ ఆయన. ఆయనను చరుకనన వరు ఉననతము, ఉతతమము అయన సథననన పందుతరు.
జఞనగనల హమం చసనవరు వషుణసయుజయనన పందుతరు. హర, హరుడ, బరహమ , ఇందురడ
ఈనాామలన ్ా్ ాీనఒక ఒకక దవదవనవ. అనన ఆయన అన గరహంచల. ఆ, జఞనంత సవమన, సవమ మహమను
తలసకనన వరక పనరజనమ అంటూ ఉండదు. అనన ఆ జనరధనుడ. నరయణున నభ కమలం నుండ బరహమ
ఉదయంచడ. ఆ శరహర సంకరషణ - వసుదవ - పరదుయమన - అనరుదధ, అన నలుగు పరలత పలువబడతూ
ఉంటడ.
అరుజన! ఆదల ఆ దవదవడ సృషట జరపలన సంకలపంచుకననడ. దనత రజస గుణనక అధపతయైన
బరహమదవన సృషటంచడ.
''తసయ దవసయ వదనత
శకరద వః సపవకః
మనససయ భవచచందరః
కరుణ నతయ శతలత||
అపం సరవషధనం చ
వపరణ ం రకకః సద|
నతరభ య ముదభూత| సూరయ
తసయ వశవ పరక శకః||
ఆ శరహర ముఖము నుండ అగనత కలసన ఇందురడ, జనమంచడ. మనసు నుండ చందురడ పటటడ. చందురడ
నటక, ఓషధాులకాు బరహమణులక రకకడ, ఆయన.
(సశషం)
శర వంకటశవర మహతయం - 24
బరహమదవనక ఒక రతర గడచ తలలవరంద. ఆ శుభ సమయంల వషుణవ నదరనుండ లచడ. ఆయనక తరగ సృషట
చయయలన ఆలచన కలగంద. నలుదకకలు పరశలంచ చూచడ. అంత జలమయమై ఉంద. భూమ, నటల
మునగ పయ ఉంద. ఆ భూదవ మకకల భయభరంతమై ఉంద. సృషట కవంచలంట ముందుగ
భూమనుదధరంచల. సమసత పరణులు సవచఛగ సంచరంచదగన లకం భూలకం ఒకకట. ఊరధవలక వసులైన
అధలకవసులైన సంచరంపదగనద భూలకం మతరమ. ఈ వధంగ ఆలచంచన వటపతరశయ, యజఞవరహ
రూపనన ధరంచడ. వరహసవమ యకక కరలు తలలగ చందరరఖమదరగ పరకశసుతననయ. మలలగ
వరహసవమ జలలలనక పరవశంచడ. వరహసవమ యకక కరల కంతక జలంతరభగంల ఆవరంచయునన
చమమచకట తలగపతంద. సముదరప కరటల హరుకనన వరహసవమ చస ఘరుఘర ధవనులు సముదరనన
అలలకలలలం చసుతననయ. వరహసవమ సముదరప అడగున ఉనన భూమన తకడ. ఆ సపరశక భూదవ
పలకంచపయంద. తన ముటటత భూమన పైక లవనతతడ. ఆ పైన భూమండలనన తన దంషటరగరలమద
నలబటటడ. సముదరము నుండ ఉదధరంచ భూమన సముదరపరతలం మదక తచచడ. ఆ సమయంల భూమ,
సముదరనక ఆభరణం మద రగ భసలలంద. సముదర తరంగలు మృదంగలుగ, కరటల మద నుండ వచచన నట
తుంపరలు ముతయల జలులగ, మంగళ కతలుగ, భూమ వరహసవముల శరసుసలను అలకంరం చయ. సవమ
ఆమ నుదధరంచ సముదరజలల మద నలబటటడ. ఆ నటపై భూమ సథరంగ నలచంద. తరగ భూమ నటల
మునగపకండ ఉండడం కసం అషటదగగజలను, ఆదశషున భగవంతుడ నయమంచడ. తను సృజంచన
వరకందరక అనరవచనయమైన తన శకతన సహకరంచటటుల చశడ. అనంతరం బరహమ దవన తన నభకమలం
నుండ వటపతరశయ వషుణవ సృజంచడ. మళళ సృషట పరరంభంచమన నరయణుడ బరహమ నదశంచడ.
''ధత యథ పరవమలపయత'' నరయణున ఆజఞను సరం చతురుమఖ బరహమదవడ, పరళయనక పరవం సృషట
ఏ వధంగ ఉండద అద వధంగ తరగ సృషట పరరంభంచడ. బరహమచ సృషటంపబడన దవతజతులవరు,
శరమననరయణున, యజఞ వరహసవమన సుతతంచరు''
అన, భరదవజ మున అరుజనునక వవరంచడ. అపడ అరుజనుడ 'మహతమ! సృషట ఏ వధంగ
పరరంభంచబడంద వవరంచరు. చల సంతషం. అయత కలపలు, యుగలు, మనవంతరలు అంటుననరు
కద! యుగ పరమణమమట? కలపము అంట ఎంతకలం? దనన వవరంచండ' అన కరడ. అరుజనున
వషయగరహణసకతక ముగుధడన ై భరదవజ మహరష, చరునవవ పదవలమద చందులడతూ వండగ, ''అరుజన!
కలనన కలవడంల అతయంతము అలపమయనద వనడక. అరవై వనడకలు కలసత ఒక నడక. అరవైనడకలు ఒక
దనము. అటువంట ముపపద దనలు ఒక మసము. మసనన రండగ వభజసత అమవసయత అంతమయయద
కృషణపకం. పరణమత పరత అయయద శుకలపకం. అంట మసనక రండ పకలననమట. రండమసలు కలపత
ఒక ఋతువ. మూడ ఋతువల కలయ కత ఏరపడన ఆరుమసలు ఒక ఆయనం. రండ ఆయనలు ఒక
సంవతసరం. సూరుయడ మకరరశల పరవశంచనద మదలు ఉతతరయణం అంటరు. సూరుయడ కరకటకరశల
పరవశంచన నటనుండ దకణయనం పరరంభమవతుంద. సూరుయడ, మషద పండరండ రసులల నలకకక
రశల ఉంటడ. ఇంతకక, వసవకలమన, వరషకలమన, శతకలమన సంవతసరనన మూడ కలలుగ
వభజంచరు. పననమనట నకతరనన బటట ఆ మసనక ఆ పరు పటటరు. ఉదహరణక చతర నకతరం ఉనన పననమత
కడన మసనక చైతరమసం అన పరు పటటరు. ఒకకరజల పగలు, రతర ఉంటయ. పగట భగం దవతలక,
రతరభగం రకసులక సథనలు. అందుక రకసు లను రతరంచరులు అన అంటరు. కలనయమంల
17,28,000 - కృతయుగము
12,96,000 - తరత యుగము
08,64,000 - దవపరయుగము
04,32,000 - కలయుగము
43,20,000 - మహయుగము
(అంట.. కృత, తరత, దవపర, కలయుగముల మతతము కలము) ఇటువంట మహయుగలు 70 కలసత...
అనగ పరత అయత దనన మనవంతరము అంటరు.
మనవంతరము యకక పరమ ణము 30,24,00,000 సంవతసరలు.
పరసుతతము మనక జరుగుచుననద శవతవరహకలపము. ఇటువంట మనవంతరలు 14 ఉననయ. ఒకకకక
మనవంతరనక ఒకకకక అధపతగ ఉంటడ. వరు, 1. సవయంభువ మనువ. 2. సవర చషమనువ. 3. ఉతతమ
మనువ. 4. తమస మనువ. 5. రైవత మనువ. 6. చకష మనువ. 7. వైవసవత మనువ. 8. సూరయసవరణ
మనువ. 9. దక సవరణ మనువ. 10. బరహమ సవరణ మనువ. 11. రుదర సవరణ మనువ. 12. ధరమ సవరణ మనువ.
13. రచయ మనువ. 14. భచయమనువ.
పరసుతతం ఏడవవడైన వైవసవత మనువ కలం జరుగు తంద. అనగ ఆరుగురు మనువలు గడచ పయరు. వర
మనవంతరల కలం 30,24,00,000 ఒ 6 అంట 181,44,00, 000 (నూట ఎనభై ఒకక కటల నలుబద నలుగు
లకల) సంవతస రలు గడచపయన తరవత వచచన వైవసతవమనువ కలంలన, శవతవరహకలపంలన కలయుగం
పరసుతతం జరుగుతంద.
ఇపపటక ఆరుగురు మనువలు గతంచరు. వర కలం ల వంద అశవమధయగలు చసన తజవంతుడ సవరగ
రజయధపతగ ఇందురడతడ. ఇపపటక ఆరుగురు ఇందురలు, దవతలు, తపసులు, మహరుషలు వళలపయరు.
ఇద వైవసవత మనవంతరం. ఏడవద, ఈ మనవంతరంల నను (భరదవజడ), వశవమతురడ, అతర, జమదగన,
కశయపడ, వససుఠడ, గతముడ - అన మము సపతరుషలం. ఈ మనవంతరం అనంతరం సూరయసవరణ మదలైన
వరు మనవంతరధపతులుగ వసతరు. ఈ వధంగ 14 మంద మనువల కలం పరత అయత దనన కలపము
అంటరు. అనగ బరహమదవనక ఒక పగటభగము, తరగ మరక కలపం పరత అయత బరహమక ఒక రతర
అవతుంద. బరహమదన పరమణం రండ కలపలు. ఇటువంట దనలు 365 పరత అయత బరహమకక సంవతసరం
పరత అయనటలననమట. ఈ గణన పరకరం వందసంవతసరల కలం జరగత అద బరహమయురదయం అవతుంద.
(మనం సధరణంగ, దరఘయుషమన భవ!, అన శతయుషమన భవ! అన ఆశరవదసతం కద! అంట బరహమత
సమనమైన ఆయువ కలవడవ కముమ - అన మన పదదలు చసన ఆశరవచనమనన మట). ఈ పరకరంగ మనం
బరహమయువను తలసకననం.
ఈ మధయల గరహంచవలసన మర ముఖయ వషయం ఏమటంట, బరహమదవన ఒక పగట భగం పరతకగన...
దవవసన సమయ
బరహ మణః పండనందన!
జయతయ వగరహ ఘరః
పృథవయం శత వరషక ః||
ఒక మహ పరళయం సంభవసుతంద. ఆ పరళయం భూ లకంల నూరుసంవతసరలుంటుంద.
చతురవధన భూతన
సమయంత పరకయం||
తద తపత శఖకరై
రూపత ఘరమ దధతః|
మయూఖై రగన సదృశైః
వమదభః పవకచఛటః||
అటువంట పరళయ సమయంల పరపంచమందల నరంత ఆవరైపతుంద. భూమల ఇంకపతుంద. అపడ
నలుగు రకలైన నరు, భూమ, ఆకశము, గల అన నలుగు భూతలు నశంచపతయ. పంచభూతలల
ఒకటైన నపప(పరళ యగన) వజృంభసుతంద. ఆ అగన జవల మలకలక గరమలు, పటటణలు, జనపదలు,
అడవలు, కండలు, సమసతము భసమమై పతయ. కలచన, ఎఱఱన, మంటలు, పంగలు, సగలత కడన ఇనుప
గుండ మదరగ భూగళం మరపతుంద.
తత వధతు రగత ర భయః
సముతపనన మహ ఘనః|
ఆచఛదయంత గగనం
గరజత ధవన బంధురః||
సత పతరుణ శయమః
చతర వరణశ చ భషణః|
శైల భ సధ వృకద
ననరూప సమనవతః||
భూయశచ శతవరషణ
వరషం తుయగరం మహ ఘనః|
తదంభస సముదవల
వకృతం యంత వరథయ ః||
అనంతరం బరహమదవన శరరం నుండ భయంకరమైన మఘలు పడతయ. ఆ మఘలు ఆకశనన కపపవసతయ.
భయంకరంగ ఉరుముతయ. నూరు సంవతసరల కలం వశరంత లకండ ఆ మఘలు వరషసయ త . ఆ వరషనక
తలలన, పచచన, ఎఱఱన, నలల ఇంక రకరకలైన రంగులల భయంకరమైన పరవతలు, ఏనుగులు, వృకలు
మదలైనవ రకరకల రూపలల ఆవరభవసతయ. శత సంవతసరలు కరసన వరషం కరణంగ, నూరు
సంవతసరలు అగనగళంగ మరపయన భూమ పరశంతతను పరసననతను పందుతుంద. వంద సంవతసరలు
కరసన నటల భూమ మునగపతుంద. పరపంచమంత ఏక వరణమైపతుంద. మఘలు ఆకశమంత
నండఉంటయ. బరహమదవన నశశస వయువల చత లకమంత ఆవరంచన మఘసముదయలు చలల
చదురైపతయ. ఈ వధంగ బరహమ నశవసంచన వయువ వంద సంవతసరలు వసుతంద. తరువత పరశంతత
ఏరపడతుంద. ఏకరణవంగ ఉనన జల సముదయం మద వటపతరం మద వషుణవ శయనంచ ఉంటడ. అపపటవ
రక ఉనన బరహమదవన కలం పరత అయపతుంద. ఆయన యగనదరలక జరుకంటడ.
యగనదర మవపనత తసమనవదస పదమభూః|
యగనదరన ు షకతస య యత తసయ జగదవభః||
తవత శరవర పరథ దనం యవతపరమ ణకమ|
నశయం సమతతయ మూరజత వగవన పనః||
సృజతయఖల జంతూన వై పరవవత శసనత హరః|
కలప కలప సముచతై రూపైః పత జగదధర ః||
అసమన కలప శవత వరణం పరప తవ న యజఞ పతరత మ|
వరహ వపష దవ వహరననవన తల||
సవపరవ నయత వసం పరప ద వంకటచలమ|
సవమ పషకరణ తర చరంశచర మధకజః||
ఆ వధంగ యగనదరల పరవశంచన బరహమక పగట కలమంత ఉండన అంతకలమునన రతరకలము కడ
గడచపతుంద.
రతర వళళపగన పగలు మళళ వచచంద. బరహమ దవడ యగనదరల నుండ లచడ. తరగ భగవంతుడైన శరహర
ఆజఞనుసరం సృషట కరయకరమనక ఉపకరమసతడ. వషుణవ, లకరకణ పషణ బధయతలను సవకరసతడ. భకత రకణ
పరయణుడైన శరహర ఒకకకక కలపముల ఒకకకక రూపనన ధరసతడ. భూమన సముదధరంచ కరణంగ సవమ
శవత వరహరూపనన ధరంచడ. ఆ రూపంతన సంచరసూత పరవం ల తన పరధన నవసమైన వంకటదర
చరుకననడ. సవమ పషకరణ తరథ పరంతంల ఆశరమం ఏరపటు చసకననడ.
బరహమదవడ వరహసవమ దగగరక వచచ, నమ సకరంచ,
పరతనం నజం సవమన
భజ దవయం తనూమత
గృహతవను నయం తసయ
తయకతవ తం సూకరకృతమ||
ఓ మహతమ! ఓ సవమ! ఈ రూపముకనన పరవపదైన న రూపనన దరశంపజయయ! అన పరరథంచడ. వరంచ పరరథన
మలంచన వషుణదవడ వరహరూపనన పరతయజంచడ. సమసత జగదధరము, సరవ జన సవయము,
జగతుతనకంతక ఆతమ సవరూపము అయన దవయరూపనన పందడ.
అరుజన! ఆ దవయ రూపనన ఎంతకలం చూచన తనవ తరదు. ఆయనను దరశసత ఆకల దపపలుండవ. అంతట
మహతతర రూపమద.'' అన భరదవజ మహరష వవరంచడ.
అరుజనుడ మటలు వన ఆనందపరవశుడయయడ. మహరషత, ''అదుభతము, మహదుభతము అయన వషయనన
తలయజశరు. ఇద సమనయ మనవల ఊహక అందన వష యం. దరశంచడనకకడ అసధయము. అటువంట
య సవమ దరశనము మనవలకవధంగ సధయపడంద? ఎవరవలన సధయపడంద.? ఆ మహనుభవడవరు?
ఆయన ఈ సవమన ఏ వధంగ పరసనునణన చసకననడ? పరతయకం కవంచుకననడ.
మహతమ! వషుణకథలనకరణంచు వనుల కద! వనులు. సవమ వరణనకరణనము వలల మనవలు చసకనన సమసత
పపలు భసమమైపతయంటరు. నవ సరవ వషయలను తలసకనన వడవ. మహనుభవడవ. పణయతుమలల
పణయతుమడవ. అగరగణుయలల అగరగణుయడవ. నవలన సవమ వశషములు తలసకగల అవకశము నక
లభంచనద'', అన వనయంగ వడకననడ.
అపడ భరదవజడ, ''అరుజన! న కరక సముచ తమైనద. శరమననరయణుడ వంకటదర మదక ఏ వధముగ
వచచనడ వవరసతను. వను.
శంఖుడ అను రజ కథ
హైహయ వంశంల శృతుడ అన పరుగల మహ రజండవడ. అతడ ధరమతుమడ. పరజలను కనన బడడలవల
చూసుకంటూ రజయపలన చశడ. శృతునక శంఖుడ అన కమరుడ జనమంచడ. శంఖుడ తండరక తగగ
తనయుడగ సరవ శస వశరదుడ. యుకతవయసుకడ. వదయ వనయ సంప నునడ అయన శంఖునక
శృతుడ రజయపరపలన బధయతల నపపగసూత పటటభషకతణన చశడ.
శంఖుడ తండరమదరగన రజయపలన చయసగడ. శంఖుడ ఇతర వషయల కనన మననగ పండరకకడ,
జగనన ధుడ, దవదవడ, అతయదుభత వైభవపతుడ అయన శర మహ వషుణవ యకక పద పదమలమదన మనసు
లగనం చసుకననడ. ఆ సవమన పజసుతననడ. సవసుతననడ. అరచసుతననడ.
వషుణపరతగ అనక వరతలు చశడ. దనలు చశడ. అశవ మధద అనక యగలను భకత శరదధలత ఆచరంచడ.
వదయవంతులను, మహరుషలను, వదవతతలను, పండతులను, బరహమణులను అనక ధన ధనయదులత సంతృపత
పరచడ. కలనన వయరథం చయయక, భకతవతసలుడైన సవమన గూరచ ఎనన సతకరయలు చశడ. పరణకలను
రపపంచ, వరచ వషుణకథ లను చపపంచుకన వననడ. ఇనన సతకరయలు ఆచరసుతననపపటకక శంఖునక సంతృపత
కలుగలదు. దనక తనంత చసనపపటక తనక వషుణ దరశనము కలుగలదననద కరణము. ఆ కరణముచ
శంఖునక మన వచరము పటుటకంద. దనత శంఖుడ,
పరః సహసరఃై జననైః
అతతైర ుద షృకతం బహ|
కృతం మయ యదపరప తం
హృషకశసయ దరశనమ||
నను గత వలకలద జనమలల మహపపము చస ఉంటను. అందుక హృషకశుడైన శరమననరయణున దరశనము
నక లభంచలదు. సవమ సందరశనం ఒక మహఫలం. ఒక అదృషటం. దనన ననల పందగలను? సవమ న
కనునలముందు ఎల పరతయకమతడ? ఆయనను ననల పరతయకం చసకగలను? సవమ పలక పలుకలు ననల
వనగలను? ఎపపడ వనగలను? సమసత శుభలను ననల పందగలను? నను పపతుమడను. సవమ దయక
దూరమైనవణన. సంసర సముదరంల నమగున డైపయన వణన. అటువంట నను సతఫలతల ఏవధంగ
పందగలను? నుక సవమన దరశంచుకలన జనమ వయరథము.'' అన భవంచ దుఃఖకరంతుడయయడ.
ఆ సమయంల నండ పరలగంల ఉనన శంఖణ మహరజత , అశరరవణ రూపంల శర మహవషుణవ అందరూ
వనటటుల ఈ వధంగ చపపడ.
ఓ శంఖణ మహరజ! దుఃఖంచక. నవ న భకతడవ. ననున శరణు పందనవడవ, అటువంట ననున నను
పరతయజసతన?
అయం వంకనమదర
తరష ులకషు వశురత ః|
వైక ంఠదప మరజన
ఆవసయత పరయ వహః||
తంగతవ భూధర వరం
తవ భకతయ తపసయతః|
గత సహసర వరషణ ం
యసవమయలకనయతమ||
ములలకలలను పరసదధ చందన వంకటదర అన పరుత ఒక పరవతం ఉంద. ఆ వంకటదర నక వైకంఠము కనన
అతయంత పరతకరమైనద. న వకకడక వళుళ. వయ సంవతసరలు తపసుస చయయ. అపపడ నక నను
పరతయకమతను.
న మదరగన అగసుతయడ కడ న దరశనం కంకసూత బరహమను ఈ వధంగ పరశనంచడ. ''ఓ చతురుమఖ! నక
శరమననరయణున దరశనం ఏ వధంగ లభంచును?'' అన. ఆ మటలక బరహమ, ''అగసతయ మహరష! నవ
వృషభచలనక వళుళ. ఇందరయ నగరహంత సవమన గూరచ తపసుస చసనవరక ఆయన అకకడ దరశనము
ఇసతడ. కనుక నవ వృషభదరక వళుళ'', అననడ.
బరహమ అనుమతత అగసతయ మహరష తపశచరయ నమతతము అంజనదరక రగలడ. నవ కడ అకకడక వళుళము.
తపసుస నచరంచుము. నననరధంచుము. అనంతరము నక న దరశన భగయము లభంచును'', అన
వనపంచడ.
శరమననరయణుడ ఆకశవణ రూపంల తనత మటలడనందుక, శంఖుడంత ఆనందంచడ.
ధనుయడనయయ నన భఇంచడ. తన కమరున రజయనక రజగ చస శంఖుడ నరయణదరక
బయలుదరడ. శర సవమ పషకరణ దరశంచడ. సవమ పషకరణ సమసత పపలను నశనం చయయ గల మహమ
కలద. సదుధలు, చరణులు, మహరుషలు, మదలైన వరు పషకరణల నతయము సననమచరసతరు. పషకరణల
సమసత నదులు కలస వననయ. అంతట మహమపతమైన పషకరణ సమపంల శంఖుడ ఒక ఆశరమనన
నరమంచుకననడ. పషకరణ సననం, పషకరణ జలపనలత శంఖుడ తృపతనందు తూ, మనసుసను
సవధనపరచుకననడ. తను చస సతకరమల ఫలతనన శరనవసునక సమరపణ చసూత తపనమగునడయయడ. ఈ
వధంగ కలం గడచపతంద.
శంఖుడ, శర సవమ పషకరణ పరంతంల తపసుస చసకంటునన కలంల, శషయ సముదయంత కలస అగసతయ
మహరష అకకడక వచచడ. బరహమదవన ఆజఞనుసరం అగసతయ మహరష వంకటదరక వచచడ. ముందుగ
వంకటదరక పరదకణ మచరంచడ. అచట వంతలను దరశంచడ. సవమ సందరశ నరథం అచటక వచచన
బరహమను, కమరసవమన, ఇందురడ మదలైన వరన దరశంచడ. కమరధర మదలైన తరథలల
సననమచరంచడ. ఆయ పరదశలల శరవరన అరచంచడ. ఈ వధంగన వయ సంవతసరలు గడపడ.
అయనపపటక శరవర దరశనం అగసతయ మహరషక లభంచలదు. ఆ కరణంగ అగసతయ మహరష వచరనక లనయయడ.
శర వంకటశవర మహతయం - 25
వచరంల మునగ ఉనన అగసతయ మహరష దగగరక, బృహసపత, ఇందురడ ఉపరచరవసుమహరజ, వచచరు.
వరందరూ అగసుతయన దరశంచ, నమసకరంచ, ''ఓ మహరష! మ జవతలు ధనయములయయయ. ఎందుచతననగ,
నవ శరమననరయణునత సమనమైనవడవ. అటువంట ననున చూడగలగము. తము శరవంకటశవర దరశనం
కర బరహమ ఆదశనుసరం ఇకకడక వచచరు. బరహమ మమమదశంచనటల మముమ కడ, ''మరు వంకటదరక
వళళడ. అద శరమనన రయణునక శవత దవపముకంట మకకల పరతపతరమైనద. అకకడ వషుణవను దరశంచగర
శంఖుడన రజ తపసుస చయు చుననడ. అద వధముగ ననున చూడలన కరకత అగసతయ మహరష అకకడక
వళళనడ. వరదదరక వైకంఠనలయుడ దరశనమయనుననడ. ఆ సమయంల దవతలక, ఋషులక కడ
సవమ దరశనం లభంచగలదు. ఇద అత తందరల జర గనుననద. కనుక, మరందరు అగసతయ మహరష ననవషసూత
వంక టదరక వళళండ'' అన ఆదశంచనడ. మ అదృషటవశముగ మముమ చూడగలగము. మత కలస
శంఖమహరజను దరశంప వలనన ఉననద'' అన చపపరు.
బృహసపత పరముఖులు చపపన మటలు వనగన అగసుతయనక వచరం పయంద. ఆనందం కలగంద. వరత కలస
శంఖున దరశంచడనక బయలుదరడ. మరగమధయంల వరు పరకృతలన ఎనన అందలను తలకంచరు. పరమళ
భరతమైన చలలనగల వరక ఆహలదనన కలగంచంద. చలుకల పలుకలు, కకలల గనలు వరక మరగయసం
తలయకండ హయ గలుపతుననయ. కందరు సదుధలు శల వదకల మద కరుచండ శరకృషణలలలను గనం
చసూత ఉంట మహరుషలు కరణరసయనంగ వంటూ పరయణసుతననరు. ఈ వధంగ ముం దుక సగుతూ సవచఛమైన
నటత నండన సవమ పషకరణన దరశంచరు. ఆ తరమునంద తరకరణ శుదధగ వషుణమూరత యందు మనసు నలప
ధయన నమగునలైన శంఖమహరజను చూశరు. శంఖమహరజ కడ మహరుషలను చూచ, వరన సుతతంచ,
యథవధగ గరవ మరయదలు జరపడ. ఈ వధంగ ఒకరనరు గరవంచుకననరు. సథమతముగ కరుచండ
శరమననరయణున యకక గపపదననన గురంచ సంభషంచు కననరు.
ఈ వధంగ వరందరు అకకడ మూడ దనలు గడ పరు. నలుగవ నట రతర తలలవరు సమయంల వరకక కల
వచచంద. ఈ కల ఏ ఒకకరక రలదు. అకకడనన వరంద రక ఈ కల ఒక వధంగ వచచంద. కలల; శంఖచకరతదధ
రయై, పరసనన ముఖరవందముత, వర పరదతయై, వశల నతరలత, హసనుమఖుడై, శరమననరయణుడ
దరశనమసగనడ. తలలవరంద. అందరు నదర లచరు. తమక వచచన కలను గూరచ చరచంచుకననరు. సవమ
పషకరణల పవతర సననలు చశరు. పరతః కల, కలయకరణయలను నరవరుచకననరు. శరమహవషుణవను
వదవధత సుతతంచరు. అగసతయ మహరష, శంఖ మహరజత కలస కంతసప అషటకర మంతర జపం చశడ.
ఆ సమయంల వర ఎదుట ఒక దవయ తజసుస ఆవరభ వంచంద. కటలద సూరయ చందరగునలు, ఒకకటై ఒకక చట
వలసనంత కంత ఆవరభవంచంద. ఆ దవయ తజమయ సవరూ పంల, మహరుషలు, శంఖమహరజ,
శరమననరయణున దరశంచరు. ఆ సవమ, ఊహంచడనక, వరణంచడనక కడ అలవ కకండగ పరకశసుతననడ.
ఆ సవమ సరవైశవరయ పరదత. సహసర బహవలు,సహసర నతరలు, సహసర పదలత వలు గులు చముమతుననడ.
కసుతభ మణ పరకశసుతనన వకః సథలం మద లకదవన ధరంచ ఉననడ. పదునలుగు భువన భండ లను తన
కకత ఇముడచకనన సవమన వరందరు దరశం చరు. అపడ ఆ సవమ ధరంచన ఆయుధలనన కడ సరవ
జగదరకణ కసం సంచరసుతననయ.
సూరయకంతత సమనమైన సుదరశన చకరము, దవయమైన గద, నందకమను పరు గల ఖడగము, చందరకంత
సదృశము, భషణ ఘషణము చయు పంచజనయ శంఖము, జగదరకణ సధనములు, పంచ జనయ శంఖధవన
రకసుల హృదయల భదంచునంతట శకత కలద వషుణమూరత కవంచన పంచజనయ ధవన వన దవతలందరును
అకకడక వచచర. అంతకక, బరహమ రుదురలు, ఇందురడ, సనకడ, ఎందర యగులు, వసషఠ మహరష, గంధరువలు,
కననరులు, నగులు, వషవకసన గరుతమంతులు, సవమ సవకలైన జయవజయులు అకకడక వచచరు.
ఆ సమయమున వరందర మద కలపవృకం , కలపవృక కసుమలు వరషంచంద. అపసరసలు నటయం చశరు.
కననరులు గంధరువలు గనం చశరు. వరందరు సవమక సషటంగ నమసక రములు చశరు.
జయ వషణ కృప సంధ
జయ తమర సకణ|
జయలకైక వరద
జయ భకతర త భంజన||
అనంత మకరం శంతం
అవఙమనస గచరమ|
కవ భవంతం జనత
చదనందమయతమకమ||
ఓ దవద దవ! ఓ వషుణదవ! దయ సముదర! పదమ దళయతకణ! సరవలక వరద! భకతరత భంజన! అనంత!
అకర! శంతసవరూప! అవఙమనస గచర! చదనంద! సృషటల నననరగన వరవరు? నవ పరకృతవ. నవ
పరుషుడవ. నవ అచుయతుడవ. వద సవరూపడవ. న రూపదరశనముచ మము ధనుయలమైతమ, అన అనక
వధములుగ సుతతంచరు. ఈ వధముగ బరహమదులు శరమననరయణున సుతతంచగన, వరత సవమ, ''మ
సుతతకనందంచను. లయ భయంకరము, దురన రకయము అయన ఈ రూపనన ఉపసంహరసతను. శంత పరసనన
మైన రూపనన ధరసతను'' అన పలక మకకల దరశనయమైన మనహరమైన రూపనన సవమ ధరంచడ.
అపపటవరక జగదరకణ కరయమందు నమగనమైన సవమ వర ఆయుధలు తరగ ఆయన చతులక వచచ చరయ.
ఆ రూపనన చూచ బరహమదులు నమసకరంచరు. వషుణవ బరహమదులు కరన కరకలనచచ, తనముందు భకతత వంగ
నమసకరంచుచునన అగసుతయన చూచ సవమ ఈ వధంగ అననడ.
''అగసతయ మహరష! ఎనన రకల వరతలనచరంచవ. తపసుసలు చశవ. ఆ కరణంగ బగ శరమపడడవ. అలస
పయవ. కరుక! న కమ వరం కవల కరుక!'' అననడ.
శరహర పలకన పలుకలు వనన అగసుతయన శరరం గగురపడచంద. ఎంత ఆనందం కలగంద. ఆ ఆనందంత,
యదృధత ం యతత పసతప ం త
యదధతం శురత ం మయ!
ఏషవమవ ధరమతమ
తరష ులకసవః పరభ
అలపయుష నరమూఢ
జఞన యగ పరచుయతః|
న శకనవంట తయం దరష ుటం
వర త ధయయన కరమభః||
సదసమనసథత ః శైల
సరవషంచ జగదుగర |
పరస ద సుముఖదవ
కంకతరథ పరద భవ||
ఓ దవదవ! నవ నపై అనుగరహం చూపంచవ. నను చసన యజఞలు, చసన తపసుస చదవన వదయ. అనన
సఫలమయయయ. మూడ లకలలనూ నను ధనుయడయయను. న కసం అనవషసూత ఉంట, సవమ నవ న సననధ
వచచవ. న దయవలన న సమ సత కరకలు నరవరయ. నవ న కరక తరుసతనననవ. ఏదయన
కరుకమమననవ. కన, కరుకవలసన తద నక కనబడడం లదు. ఈ సువరణముఖ నద పరమ పవతరమైనద. పైగ,
వంకటచల సమపము నుండ పరవహసుతననద. వంకట చలముపై నవ నవసంచుచుననవ. దవ! సువరణముఖల
సననం చస, ననున దరశంచ భకతలక ముకతన పరసదంచు. అలప యుషుకలు, మూరుఖలు, జఞనయగము నుండ
భరషటమైనవరు అయన మనవలు నననరధంచుట వలన పవతురలగుదురు గక! కనుక ఓ దవద దవ! నవ
పరవతమును వచచపటటన ఇకకడ సథరనవసమరపరచుకముమ! భకతల కరక నరవరుసూత, వరక కంగుబంగరమై
యుండము. '' అన పరరథంచడ. అగసుతయన పరరథన వన శరనవసుడ, ''అగసయమహరష! నవ కరనటల యగుగక!
సువరణముఖ నద గంగనదవల , మనవలక కక, దవతల కరకలను గూడ ఈడాేరా్ చగలదాు. ఇందు
సననమచరంచనవరు పప వముకతలగుదురు. భూల కమున సంతనవంతులై ఇషటకమయముల ననుభవసతరు.
మరణనంతరము సవరగశుఖములనుభవసతరు. అటటవరు తరగ భూలకమున జనమంపరు. ఆనందరూపమైన
మకమును వరు పందురు. న సననధయందు నవసంతురు.
అంతకక,...
మం దరష ుటమ గతన సరవన
పరత కయభపసతైః శుభైః
యజ యషటయ మ సతతం
తవదదచ గరవనుమన||
పతరర న థ ం బహన పతరన
ధననచ ధనరథన మ|
తధైవ రగయ కమనం
రగశంతం గరయసమ||
తవరప తపర భూతనం
తదైవ పననవరణం|
దసయమయభపసతన భగన
దురల భనప సరవద||
ననున దరశంపవచచన వర కరకలనననంటన తపపక నరవరుచ దును. సంతనము కరువరక సంతనమును,
ధనరుథలక ధనమును, ఆరగయకములక ఆరగయమును, పరసదంచుదును. ఎవరు ఏయ కరకలత న దగగరక
వతుతర ఆయ కరకలను తపపక నరవరుతను'', అన అగసుతయనత పలక శంఖమహరజను చూచ, బరహమద
దవతలందరు వనుచుండగ, ఈ వధముగ పలకను.
''ఓ శంఖ మహరజ! నశచలము,నరమలము అయన న భకతక ఎంతగన సంతషంచను. న కషటమన ై కరకను కరుక!
పపం! అనక సంవతసరలుగ చసుతనన తపసుసక న శరరం ఎంత కృశంచపయంద'',
ఆ పలుకలు వన శంఖ మహరజ, ''సవమ! న చరణకమల సవ కనన కరుకదగనదముంద? న భకతలు పంద
ఉతతమ గతన నక కడ అనుగరహంచు'', అన వనయ వన మత గతురడై అభయరథంచడ.
ఆతన వనయ వధయతలకనందంచన శరహర, ''అటల అగుగక! భకత! భకతలక లకముల లభంచనదముననద? ఈ
కలపంతము వరక ఇందరలకముల సమసత భగములను అనుభవంచ, అనంతరము న లకమునక రగలవ'',
అన ఆశరవదంచ బరహమదులందరూ చూచుచుండగన శరనవస మహ పరభువ అంతరథనమైపయడ.
అరుజన! ఇద శంఖ మహరజ వృతతంతము. ఆతన చరతరతపటు బరహమదులు, అగసతయ మహరష ధనుయలైన
వధంకడ నక వవరంచను. ఈ కథ పవతరమన ై ద. ఈ కథను వననవరు, వరసనవరు, ఇతరులక వనపంచనవరు
సమసత పపములనుండ వముకతలై ముకతన పందగలరు.
అరుజన!
వంకటదర సమం సథన ం
బరహ మండ నసత కంచన!
వంకటశ నమదవ
నభూత నభవషయత||
వంకటదర సమం సథన ం
నభూత నభవషయత|
సవమ తరథ సరసుతల యం
న కతర పచ వదయత||
ఈ బరహమండంల వంకటదరక సమనమైన సథనము మరకట లదు. వంకటశవరునత సమనుడైన దైవము మరకడ
లడ, ఉండడ, ఉండబడ. సవమ పషకరణత సమనమైన పషకరణ మరకట లదు.
ఉదయమునన లచ ఎవరు శర వంకటశవరున సమరసతర వరక మకము కరతలమలకము సుమ! ఈ వషయంల
సందహము లదు.
వంకటచల మహతమయమును గురంచ నక సంగరహ ముగ మతరమ వవరంచను.
ఇపపడ సువరణముఖనద పరభవం గురంచ వవర సతను. శరదధగ ఆలకంచు.
అంజనదవ తపసుస
అంజనదవ, 'కసర' అను రకసున కమరత. కసర రకసుడైనను గపప శవ భకతడ. ఆతన కమరత అయన
అంజనదవ సంతనం కంకసూత తపసుస చయసగంద. ఒక నడ వషుణభకతడైన మతంగమహమున అంజనదవన
చూచ, ''ఓ అంజన! నవందుకసం తపసుస చసుతననవ? న కరక యమట?'' అన పరశనంచడ.
అపడ అంజన మతంగమహరషత, ''మహతమ! న తండర పరు కసర. రకసుడ. అయన శవభకతడ. న తండర
అయన కసర సంతనం కసం పరమశవన గూరచ తపసుస చశడ. ఆయన తపసుసక మచచన శవడ, పరవత
సహతుడై పరతయకమై, ''కసర! న తపసుస న కనందం కలగంచంద. కన, వధవరత పరకరం న క జనమల సంతన
యగం లదు. అయనపపటక న తపసుస నకనందం కలగంచంద కనుక, న క పతరక కలుగునటులగ
ఆశరవదసుతననను. న కమరత ములల కలయందును పరసదధ చందగలదు. ఆమకక కమరుడ జనమ సతడ.
అతడ బుదధమంతుడ, గుణవంతుడ, బలవంతుడ కగ లడ. ఆతన వలన నకనందము కలుగుతుంద'', అన
ఆశరవ దంచ అంతరథనమయయడ. శవ వరపరసదంగ న తండర కసరక నను జనమంచను. నను మ తండర
పంపకంల పరగ పదదదననయయను. కంతకలనక ననునన వవహమడలన కరకత మ తండర దగగరకక
వనరవరుడ వచచడ. ఆతన పరు కడ, మ తండర పరులగ కసర. వనర వరుడైన కసర ననున తనకమమన మ
తండరన కరడ. న అనుమతత మ తండర ననున వనరుడైన కసరకచచ వవహం చశడ. ఆ సంద రభంల మ
తండర నకనన కనుకలనచచ అతతవరంటక పంపడ.
నను న భరతత కలస ఎంతకలంగ కపరం చసన సంతనం కలుగలదు. దన ధరమలు చశను. నములు
నచను. వరతలచరంచను. ఎందర దవతలక మరకకలు మరకక కననను. అయన ఫలతం కలుగలదు.
సలగరమదనలు, అననదనలు, దపదనలు, గద నలు, తలదనలు, వస దనలు, భూదనలు, జల
దనలు, పషపదనలు, ఈ రకంగ వషుణపరతకరంగ ఎనన దనలు చశను. శరవణ నకతర పజదకలు
సంతృపతకరంగ చశను. అయన పరయజనం మతరం శూనయమ.
ఓ మహతమ! దవడ దగ వచచనటులగ వచచ దరశన మచచవ. నక సంతన లభం కలగ మరగముపదశంచు'',
అంటూ మతంగమునన వడకంద.
అంజన కవంచన పరరథన వన మతంగ మహరష, ''ఓ అంజనదవ! పతర పతరదుల పంద మరగనన నక తలయ
జసతను. వను. ఇకకడక దకణ దశల పదయజనల దూరంల ఘనలచము అన పరుగల పరవతముంద. ఆ
కండపై నరసంహ సవమ నవససూత ఉంటడ. ఆ కండమద బరహమతరథం ఉంద. దనక తూరుపగ పదయజనల
దూరంల సువరణముఖ నద ఉంద. అద చల శరషఠమైన నద. దనక ఉతతరంగ వృషభచలం ఉంద. వృషభచలం
మద సవమ పషకరణ తరథముంద. పషక రణన సమపసత చలు మనసుసక శంత లభసుతంద. మనసుస
పరశుదధమతుంద. ఆ పషకరణల సంకలపం చచపపకన సననం చస వరహసవమన దరశంచుకవల. ఆ తరువత
శర వంకట శవరున దరశంచల.
ఆ కండమద వప, తడ, వలగ, మంచ గంధము మదలైన మహ వృకలుననయ. అకకడ ''వయదగంగ'' అన
పరుత ఒక తరథముంద.
అంజన! నవ తరథంల సంకలపనుసరం, సననం చయయ. ఆ జలనన తరగు. ఆ తరథనక ఎదురుగ నలచ వయు
దవన ఉదదశంచ తపసుస చయయ. అనంతరం న వక కమరున పందగలవ. అతడ శసతసతలచతగన, మయలు ,
మంతరల వలలగన, ఏ ఒకకర శప పరభవం వలనగన మరణంచడ. అతడ చరంజవ కగలడ'', అన మతంగ
మహమున అంజనక చపపడ.
ఆ మటలు వన అంజనదవ మతంగ మహరషక పనః పనః నమసకరలు చసంద. భరత కసరత కలస
వంకటచలనక వళళంద. ముందుగ కపల తరథనక వళళంద. శుచగ సననం చసంద. వంకటదరక వళళ సవమ
పషకరణల సననమచరంచంద. వంకటశవరసవమన, వరహసవమన దరశంచుకంద. ఆకశగంగసననం చస,
జలపనం చస, వయు దవన గూరచ తపసుసనకపకరమంచంద. ఈ తప నరవహణల వపల అన చలకతత అంజనక
సహకరంచంద. వయ సంవతస రలు జరగయ. ఒకనడమక వయుదవడ పరతయకమయయడ. ఆమత,
''అంజనదవ! సూరయదవడ మషరశల పరవశంచన పడ అంట చైతర శుదధ పరణమనడ, న కరకను నను
తరచదను'', అననడ. అపడంజన, దవ! నకక పతురన అనుగరహంచు! అన కరంద. ఆమ కరకను వన
వయుదవడ, నన నక కమరునగ జనమసతనన వరమచచడ. వయువమక మష సంకరమణముల, చైతర శుదధ
పరణమనడ వరపరదనం చశడ. కనుక ఆనడ సవమ పషకరణల సననం చసనవర పణయం ఇంతంతన
వరణంచ చపపలము. గంగద పణయనదులల సననం చస, వరుసగ పననండ సంవతసరలు దనం చసత ఎంత పణయం
లభసుతంద, అంత పణయం చైతరశుదధ పరణమనడ సవమ పషకరణల సననం చసత లభసుతంద.
దనలననంటలనూ అననదనము, వసదనము శరషఠమన ై వ. వంకటదర మద పతృశరదధము చసత ఆ మహమ చల
గపపద'', అన భరదవజ మహరష అరుజనక వవరంచడ. వంకటచల మహతమయనన వన అరుజనుడ
ఆశచరయమగునడయయడ.
య ఏతచృఛణుయననతయం
యశచప పరకరత యత|
సరవపప వనరుమకత
వషుణల కం స గచఛత||
ఇతయతత కథతం పరవం
వయసనైవ మహతమన|
శృణుయదవ పఠదవప
కృతకృతయ భవషయత||
తసయైవ వంశజః సరవ
ముకతం యంత న సంశయః|
ఎవరు వంకటచల మహతమయనన వరసతర, ఎవరు వంటర, ఎవరు పరణకలై వనపసతర వరు సరవ పపల
నుండ వముకతలై వైకంఠనక వడతరు. ఈ వషయనన సవయంగ వయస భగవనుడ చపపడ. వరు, వర వంశంల
జనమంచన వరు కడ ధనుయలు. వరు పనరవృతత రహతమైన వషుణలకనన పందుతరు.
శరవంకటచల మహతమయము
పరథ మ భగము - సంపరణమ ు.
http://srivenkatesham.technicalcontact.biz/index.php?
module=content&id=72