You are on page 1of 39

1

‫‪ ‬ئْذَاء‬

‫ٔ َ‪ ّ٬‬ػِ‪ ٠‬أَْٗف حُ َُِٔٓ‪ٓ ٖ٤‬ل هٔ ٍي حُ َ‬


‫‪ٜ‬خىم ح‪ٝ ٖ٤ٓ٧‬ر ْؼي‪:‬‬ ‫‪٬َ ٜ‬س ‪ٝ‬حُ َ‬
‫رْٔ هلَّلا حُ ََكٖٔ حُ ََك‪ٝ ْ٤‬حُ ه‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫لَّلا طؼخُ‪ٝ ٠‬رًََخط‪ ،ٚ‬طل‪٤‬هش ‪٤١‬زش ُٓزخًٍش ِٗك َ‪ٜ‬خ اُ‪ ٌْ٤‬كِ‪ ٌٙٛ ٢‬ح‪َ٣٧‬خّ حُطخ‪َٛ‬س‬‫ٔ َ‪ ّ٬‬ػِ‪ٍٝ ٌُْ ٤‬كٔش ه‬ ‫حُ ه‬
‫‪ٝ‬حُ ُٔويٓش‪.‬‬

‫حُلِٓش اٗخىسً‬ ‫روخُ‪ ٚ‬حٌَُُ٘ ‪ٝ‬حُظَوي‪٧ َ٣‬ػ‪٠‬خء ُ‬ ‫ُلِٓش حُؼَخُؼَش َ‬


‫‪َ٣‬ظويّ ك َِ‪٣‬ن حُ ِوَحءس حُظَلخػِ‪٤‬ش ٖٓ ح ُ‬
‫ٓخث ِِ‪ ٖ٤‬حُ َٔ‪ ٠ُٞ‬حُوَي‪َ٣‬‬
‫حُٔخ‪٤ٟ‬ش‪َ ،‬‬
‫ِ‬ ‫‪ٝ‬حُـ‪ٜ‬ي حُٔٔظََٔ ‪ٝ‬حُ َؼَٔ حُيإُ‪ٝ‬د ُ ُ‪َٞ ١ ْٜ‬حٍ حُلَظَس‬
‫ُ‬ ‫حُـخى‬
‫رخُظَلخػَ َ‬
‫حُل‪٠‬خٍس َ‬
‫حُوخُيس‪.‬‬ ‫حُوطخ َٗل‪َ٤ٔٓ ٞ‬س َ‬ ‫إٔ ‪ََ٣‬ػ‪ِ ٠‬ؿَحّ حُ‪َ٤‬وظش َ‪ُ٘٘٣ٝ‬ؤ ػَٔ‪َٛ‬خ ًَؤ‪ُ ٍٝ‬‬
‫ٓخ‪ْٛ‬‬‫حُـِ‪ُٔٔ ُ َ٣‬ظَ٘خٍ حُ َٔـٔ‪ٞ‬ػش حُيًُظ‪ ٍٞ‬ػزي حُ ٌََ‪ ْ٣‬ر ٌّخٍ ‪َ َٖٓ ًَٝ‬‬ ‫ٔ‪ ٠‬إٔ ٗظويهّ رخٌَُُ٘ َ‬‫ًَٔخ َ‪َ ٘ٗ ٫‬‬
‫َ‬
‫َ‪ٝ‬ه‪َٝ ٢‬طلخػَ كِ‪ ٌٙٛ ٢‬حُ ُٔزخىٍس حُط‪٤‬زش ‪ٝ‬إٔ ‪ًُ ٌَٕٞ٣‬ي كِ‪َِ٤ٓ ٢‬حٕ َكٔ٘خط‪ ْٜ‬ربًٗ‪ ٚ‬طَؼخُ‪.٠‬‬

‫‪ ‬كَ‪٣‬ن حُوَحءس حُظلخػِ‪٤‬ش (حُلِٓش حُؼخُؼش) ‪:‬‬

‫حٌُظخد ح‪ ٧‬ه‪ :ٍٝ‬ؿيّى َك‪٤‬خطي َُِ٘‪٤‬ن ُٓل ّٔي حُـِحُ‪٢‬‬


‫حُلِٓش‪ :‬حُيًُظ‪ ٍٞ‬ػزي حُ ٌََ‪ ْ٣‬ر ٌّخٍ‬
‫ُٓٔظَ٘خٍ ُ‬
‫حُلِٓش‪َ ٠ٜٗ :‬‬
‫ٓ‪٤‬ي ُٓل ّٔي‬ ‫ُٓ٘ٔن ُ‬
‫حُلِٓش‪ :‬ػَو‪ِ٤‬ش رٖ ‪ِ٣َٞ١‬ش‬
‫َُٓ٘ف ُ‬

‫اػيحى‪:‬‬
‫َ‬
‫‪٬ٛ‬ف حُي‪ٔ٤َٗ | ٖ٣‬خء أك َٔي| ٓل ُٔ‪ٞ‬ى ُٓ٘‪ َ٤‬أكٔي | َٓي‪٘٣‬ش‬ ‫َ‬
‫[ آ‪َ٣‬ش ػ‪٬‬ء حُي‪ َٟٞ ٍَٟ | ٖ٣‬أكٔي | َٗ‪َٔ ٤‬خء َ‬
‫| ََٓ‪ٝ‬س | ‪ُٛ‬ي‪ ٟ‬كِٔ‪] ٢‬‬

‫‪2‬‬
‫‪ ‬ديباجَت‪:‬‬

‫‪٩‬ك ََحم حُ ٌُظذ ًَ‪ ٢‬طُيٓ ََ ػَوخكش‪ُٓ /‬ـظٔ ًؼخ‪ ،‬كوَ ْ‪ ٢‬حًِظق‬
‫‪َ٣‬و‪" Ray Bradbury :ٍٞ‬أٗض َُٔض ِرلخؿ ٍش ْ‬
‫رـؼِ ِ‪َ٣ ْٜ‬ظ‪ٞ‬هلُ‪ ٕٞ‬ػَٖ هَح َءط‪ٜ‬خ"‪.‬‬
‫َ‬
‫ٓخّ حُيُٓظ‪ ٍٞ‬حَُرَخٗ‪" ٢‬ا ْهَأ" َ‪َ٣ٝ‬ظلَع ِك‪َ ًُ ٢‬ي ُ َٔخ‬ ‫َ‬ ‫أ‬ ‫َِ‪٠‬‬
‫ػ‬ ‫ز٘‪٠‬‬ ‫ُ‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪ٝ‬ح‪٧‬ه‪َ٤‬‬ ‫ح‪ٍٝ٧‬‬ ‫‪٠ٜ‬ش‬ ‫َ‬ ‫٘‬ ‫حُ‬ ‫َ‪ٜ‬ذ‬
‫ػ‬ ‫كبٕه‬ ‫ح‬ ‫ُ ٌَ‬
‫رل‪٤‬خس أه ََ‪ ٟ‬أًؼ ََ اطٔخػًخ َ‪ٓٝ‬ؼش ُِ ََ‪٤ٛ‬ي‬ ‫حُل‪٤‬خس َ‬‫ؼخٕ ‪ٝ‬طَلخٓ‪ُ َ٤‬ظزلَ ِك‪ ٢‬ػٔن َ‬ ‫ك‪ٞ‬ط‪ ٚ‬حُ ُٔلَىس ٖٓ َٓ ٍ‬
‫حُلٌَ‪ٝ ١‬حُؼوِ‪ ٢‬حٌُ‪ٌَ٣ ١‬ظٔزُ‪ ٚ‬حَُٔ ُء ‪َٞ ١‬حٍ كظَس َك‪٤‬خط‪.ٚ‬‬

‫حُلظٔ‪٤‬ش إٔ ‪٣‬ظ َـِـَ‬


‫ُِل‪٠‬خٍس ًَخٕ ٗظ‪٤‬ـظ‪َ ٚ‬‬‫كِ‪ ُٖٓ ٢‬أ ْ‪ ََٔ ٛ‬أػظْ ًٍَخثِ حُُ٘‪ٝ ٜٝٞ‬طَـخ‪ َٛ‬حَُِز٘ش ح‪َ ٠ُٝ٧‬‬
‫٘‪٤‬ن طلضَ ٓظَِش ُ‬
‫حُـٔ‪ٞ‬ى حُلٌَ‪ٝ ١‬أًٌ‪ٝ‬رش حُ ُٔٔظل‪.َ٤‬‬ ‫حُـ‪ِ ٝ َٜ‬ى‪٣‬ـ‪ ٍٞ‬حُظَوِق ُ‪َ َ٤‬‬
‫ٗل َ‪ ٞ‬هخع َ‬

‫ُل‪٠‬خٍس ٍَحٗيس‪ٖٓ ،‬‬ ‫‪ٜ‬ل‪ٞ‬س ‪ُٜٔ٣ٝ‬ي َ‬‫ُؼخُْ ‪٘٣‬زُ‪ ٞ‬رخُ َ‬


‫ٍ‬ ‫ٖٓ ‪ٌَٛ‬ح ًِّ‪ًَ ٚ‬خٗض "انمرَاءة انتَفاعهيت" َٓآسً‬
‫ٓؼ‪ٞ‬ح ُٔـي‪َٛ‬خ رٌََ٘ ؿي‪٣‬ي َ‪ٝ‬ػ‪َ٣ ١َٜ‬ؼظٔ ُي ػِ‪ًَ ٠‬حط‪٤‬ش‬ ‫د كُِٔ‪ٞ‬ح ‪ ٛ‬هْ ح‪ٓ٧‬ش ‪َ ٝ‬‬
‫ٍَكْ حُ‪َ٤‬وظش َ‪ٝ‬ػِ‪َ٣ ٠‬ي َٗزخ ٍ‬
‫حُل‪ِ٤ٜ‬ش حُ َٔؼَك‪٤‬هش ُٔو‪َٓ ٞ‬خص حُلٌَ‬
‫ٔخٍ ‪ٝ‬حُـي‪٣‬هش ‪ٝ‬ػِ‪ ٞ‬حُ‪ ٜ‬هٔش ِك‪ٓ ٢‬لخ‪ُٝ‬ش ُ٘ٔخء َ‬ ‫حُظؼِْ َ‪ٝ‬ح‪ٓ٩‬ظل َ‬
‫‪.١ٞ٠‬‬ ‫حُ٘‪َ ٜ‬‬

‫‪ ٢ٛ ,,‬ىػ‪ٞ‬س ُظ٘خ‪ ٍٝ‬ح‪٧‬كٌخٍ رطَ‪٣‬وش ؿ‪٣َ١ َ٤‬وش حُظِوِّ‪ ٢‬كلٔذ‪٣َ١ ٌُٖٝ ،‬وش‬ ‫"انمراءة انتفاعهيَت"‬
‫حُلٌَ ‪ٝ‬ح‪٩‬ريحع‪َٛٗ ،‬ي حُ‪٤‬وظش حُلٌَ‪٣‬ش حُٔؼخ‪َٛ‬س ػ٘ي ٍ‪ٝ‬حى ح‪ٓ٧‬ش ٖٓ حُٔلٌَ‪ٗ ، ٖ٣‬ظزخكغ ٓؼخ ً ك‪٢‬‬
‫‪ٓٝ‬خثَ ططز‪٤‬و‪ٜ‬خ ػِٔ‪٤‬خ ً…‪٤ًٝ‬ق ٗ٘طِن ر‪ٜ‬خ ٖٓ ‪٤ٟ‬ن حُ‪ٜ‬للخص حُظ‪ ٠‬حكظ‪ٞ‬ط‪ٜ‬خ ُل‪٠‬خء ح‪ٓ٧‬ش حُ‪ٞ‬حٓغ‬
‫ُظل ّ‪ٗ ٢‬ل‪ٝ ّٞ‬ط‪ٞ‬هع ‪ٝ ْٔٛ‬طٌَ٘ ٍإ‪٣‬ش ُِل‪٤‬خس‪،،‬‬

‫ُٓزخىٍس طُٔ‪ ْٜ‬ك‪ ٢‬ط ََ‪٬‬هق ح‪٧‬كٌخٍ ُِ‪ٜ٘‬خػش َ‪ٝ‬ػ‪ ٢‬هَ‪ ٢ٓٞ‬كٌَ‪ُ٣ ١‬يٍى حُ ٌُٖٔٔ‬ ‫"انمرَاءة انتفاعهيت"‬
‫حُلِْ َ‪ٔ٣ٝ‬ظَ٘م حُ ُٔٔظوزَ ِرـ ‪َ٣ ..‬وظش كٌَ‪.‬‬
‫َ‪٣ٝ‬لخً‪ُ ٢‬‬

‫‪3‬‬
‫‪ ‬جذٓد دَياتك ‪ ..‬شًَم املَذاور‪:‬‬

‫اإليمان‬

‫عودة‬
‫إنسان ج‪2‬‬
‫الروح ج‪1‬‬

‫ج ّدد‬
‫حياتكـ‬
‫عودة‬
‫إنسان ج‪1‬‬
‫الروح ج‪2‬‬

‫علم وعمل‬

‫‪ ‬جذٓد دَياتك ‪..‬دُرر‪:‬‬


‫تاىحق أّسىْآ وتاىحق ّسه ‪ /‬اصْغ ٍِ اىيََوّح اىَيحح شراتًا حيوًا ‪ /‬تَِ‬
‫اإلٍَاُ واإلىحاد ‪ /‬ال ذْرظر اىشنر ٍِ أحد ‪ /‬قضاء وقدر‪.‬‬

‫اىفطرج اإلّساَّح ‪ /‬جدد حَاذل ‪ /‬ػش فٌ حدود ٍوٍل ‪ /‬اىصثاخ واألّاج واالحرَاه ‪/‬‬
‫َٕوً وسَوً‪.‬‬

‫مَف ّسٍو أسثاب اىقيق ‪ٕ /‬و ذسرثده ٍيَوُ جَْٔ تَا ذَيل ‪ّ /‬قاء اىسر‬
‫واىؼالَّح ‪ /‬روحاَّح اىرسوه ‪ /‬حاسة ّفسل‪.‬‬

‫ػيٌ أشَرٓ ػَو ‪ /‬آفاخ اىفراؽ ‪ /‬اىؼَو تَِ األشرج واإلٍصار‬

‫ال ذدع اىروافٔ ذغية أٍرك ‪ /‬حَاذل ٍِ صْغ أفنارك ‪ /‬اىصَِ اىثإط ىيقصاص‬
‫‪•.‬‬

‫أّد ّسَج وحدك ‪ /‬ال ذثل ػيي فائد ‪ /‬تقدر قََرل ٍنوُ اىْقد اىَوجٔ ىل ‪ /‬مِ‬
‫ػصَا ػيي اىْقد‬
‫‪•.‬‬

‫‪4‬‬
‫‪ ‬تَهخيص انكٔتاب‪:‬‬

‫‪5‬‬
‫‪٘٣‬و‪ ٚ‬حُ٘‪٤‬ن ٓلٔي حُـِحُ‪ ٖٓ ٢‬ريح‪٣‬ش حٌُظخد حُؼِش حُظ‪ ٢‬أ‪ٛ‬خرض حُِٔٔٔ‪ِ٣ٝ ٖ٤‬و‪ٜٜ‬خ ك‪ ٢‬حكظوخى‪ْٛ‬‬
‫ُِوخ‪ٛ‬ش ح‪ٌُٜ ٠ُٝ٧‬ح حُي‪ ٢ٛٝ ٖ٣‬أٗ‪" ٚ‬ى‪ ٖ٣‬حُلطَس"‪.‬‬
‫‪ ٖٓٝ‬ه‪ ٍ٬‬حٌُظخد ‪٣‬لخ‪ ٍٝ‬إٔ ‪٣‬ـَُ ك‪ ٢‬حُوَحء ‪ٌٛ‬ح حُٔؼ٘‪٤ُ ٠‬ـيى ك‪٤‬خط‪٠٣ٝ ْٜ‬غ أ‪٣‬ي‪ ْٜ٣‬ػِ‪ ٠‬حُطَ‪٣‬ن‬
‫حٌُ‪٣ ١‬ؼ‪ٞ‬ى ر‪ ٚ‬حُِٔٔٔ‪ ٕٞ‬اُ‪ ٌٙٛ ٠‬حُلطَس‪ًُٝ ،‬ي ٖٓ ه‪:ٍ٬‬‬
‫‪ٍ - 1‬ر‪ ٢‬حُوِ‪ٞ‬د رَد ح‪ٝ ٍٝ٧‬حُٔٔخء‪ٝ ،‬اٗخػش ح‪ٔ٣٩‬خٕ ‪ٌٓٝ‬خٍّ ح‪٧‬ه‪٬‬م‪.‬‬
‫‪ - 2‬ر‪٤‬خٕ حٌُ‪٤‬ل‪٤‬ش حُظ‪ ٢‬طَه‪ٝ ٠‬طٔظو‪ ْ٤‬ر‪ٜ‬خ حُويٍحص حُ٘لٔ‪٤‬ش ‪ٝ‬حُلٌَ‪٣‬ش ‪ٝ‬حُؼخ‪١‬ل‪٤‬ش َُِٔء ُ‪ِ٤‬ىحى ٖٓ‬
‫ه‪ُٜ٬‬خ حُ٘٘خ‪ ١‬ح‪ٔٗ٩‬خٗ‪ٝ ٢‬ط٘طِن ػِ‪ ٠‬اػَ‪ٛ‬خ حُو‪ ٟٞ‬حٌُخٓ٘ش ُي‪.ٚ٣‬‬
‫‪ - 3‬ط‪ٜ‬ل‪٤‬ق ٓلخ‪ ْ٤ٛ‬حُل‪٤‬خس ك‪ ٢‬ح‪ًٛ٧‬خٕ‪ٝ ،‬ط‪٤ٟٞ‬ق ٖٓ٘ لَّلا ٌُِ‪ٝ ٕٞ‬حُظ‪ ُٖ ٢‬ط‪ِٜ‬ق حُيٗ‪٤‬خ ا‪ ٫‬ر‪ٜ‬خ‪.‬‬

‫ربظ انمهوب برب األرض‬


‫وانسًاء‪ ،‬وئشاعت اإلمياٌ‬ ‫بياٌ انكيفيت انيت ترلي وتستميى هبا‬
‫ويكارو األخالق‬ ‫انمذراث انُفسيت وانفكريت وانعاعفيت‬
‫نهًرء نيزداد يٍ خالهلا انُشاط اإلَساين‬
‫وتُغهك عهي ئثرْا انموى انكايُت نذيّ‪.‬‬

‫تصذيخ يفاْيى احلياة يف األرْاٌ‪،‬‬


‫وتوضيخ سٍُ اهلل نهكوٌ وانيت نٍ‬
‫ضذَّ انفغرة‬ ‫تصهخ انذَيا ئال هبا‪.‬‬

‫‪6‬‬
‫‪ ‬سُإَال؟‬

‫‪ ٫" -1‬طو‪ُٞٞ‬ح ‪ ٌٙٛ‬هلل ‪ُٞٝ‬ؿ‪ ،ٌْٛٞ‬كبٗ‪ٜ‬خ ُ‪ٞ‬ؿ‪ ْ٤ُٝ ،ٌْٛٞ‬هلل ٓ٘‪ٜ‬خ ٗ‪٢‬ء" ‪ٓ َٛ‬ؼ٘‪ًُ ٠‬ي أٗ‪٣ ٚ‬ظ٘خك‪٠‬‬
‫إٔ طٌ‪٤ٗ ٕٞ‬ش حُؼَٔ هلل ‪ُِٝ‬يػْ حُ٘لٔ‪ ٢‬أ‪٠٣‬خً؟‬
‫‪ٍ -2‬ؿْ َٓ‪ ٍٝ‬كظَس ‪ِ٣ٞ١‬ش ػِ‪ٛ ٠‬ي‪ٌٛ ٍٝ‬ح حٌُظخد ا‪ ٫‬أٗ‪٣ ٚ‬ظ٘خ‪ ٍٝ‬حُو‪٠‬خ‪٣‬خ حُظ‪ٓ ٢‬خُحُض ط٘ـِ٘خ اُ‪٠‬‬
‫ح‪ٓ ...ٕ٥‬خ ‪ ٞٛ‬حُلَ ً‪ ٢‬ط‪ٜ‬زق أى‪ٝ‬حص ‪ٝ‬آُ‪٤‬خص حُز٘خء أًؼَ َٓػش ‪ٝ‬طؤػ‪َ٤‬حً ػٖ ٓؼخ‪ ٍٝ‬حُ‪ٜ‬يّ؟‬

‫‪7‬‬
‫|~‬
‫‪٣‬لٌ‪ ٢‬حٌُخطذ ػٖ ٗـل‪ ٚ‬رز‪٤‬خٕ حُٔ٘خر‪ ٚ‬ر‪ ٖ٤‬طَحع ح‪ٝ ّ٬ٓ٩‬حُٔ‪٤‬خٓ‪٤‬ش ‪ٝ‬اك‪ٜ‬خء‪ٝ ٖٓ ٙ‬ؿ‪ ٙٞ‬ح‪٫‬طلخم‪،‬‬
‫ٓخ ىٍ ػِ‪ٛ ٠‬يم حُظطخرن ر‪ٝ ٖ٤‬ك‪ ٢‬حُظـَرش ‪ٝٝ‬ك‪ ٢‬حُٔٔخء‪ًٔ ،‬خ طظلي ح‪٩‬ؿخرش حُٔي‪٣‬يس ػِ‪ ٠‬كْ‬
‫ٗو‪ ٖ٤ٜ‬أُو‪ ٠‬اُ‪ٜٔ٤‬خ ٓئحٍ ‪ٝ‬حكي‪ ،‬حطلي ٓ٘طن حُطز‪٤‬ؼش ح‪ٔٗ٩‬خٗ‪٤‬ش حُ‪ٜ‬خُلش ‪ ٢ٛٝ‬طظلْٔ ‪٣َ١‬و‪ٜ‬خ‬
‫اُ‪ ٠‬حُو‪ٓ َ٤‬غ ٓ٘طن ح‪٣٥‬خص حُٔٔخ‪٣ٝ‬ش ‪ ٠ٛٝ‬ط‪ٜ‬ي‪ ٟ‬حُ٘خّ ؿٔ‪٤‬ؼخ ً اُ‪َٛ ٠‬ح‪ٔٓ ١‬ظو‪٣ٝ ،ْ٤‬زَ‪ ٖٛ‬ك‪٢‬‬
‫ٓويٓظ‪ ٚ‬ػِ‪ًُ ٠‬ي‪.‬‬
‫هطش ح‪ٓ٩‬خّ ك‪ ٢‬حٌُظخد‪ :‬ػَ‪ ٝ‬ح‪ ّ٬ٓ٩‬ك‪ ٢‬ك٘ي‪ٓ ٖ٣‬ظٔخ‪:ٖ٣ِ٣‬‬
‫ح‪ٗ ٜٚٛٞٗ ٖٓ :ٍٝ٧‬لٔ‪ٜ‬خ‪.‬‬
‫ح‪٥‬هَ‪ ٖٓ :‬ح‪٫‬هظزخٓخص حُظ‪ ٢‬طُظخ‪َٛٛ‬خ ك‪ً ٢‬ظخرخص ‪ٝ‬طـخٍد ‪ٞٗٝ‬ح‪ٛ‬ي ى‪ً َ٣‬خٍٗ‪٤‬ـ‪. ٢‬‬

‫ط٘‪ ٚ٣ٞ‬ػٖ ٓ‪ ٕٞٔ٠‬حٌُظخد حٌُ‪٣ ١‬ل‪ٓ ١ٞ‬وخٍٗش ر‪ ٖ٤‬طؼخُ‪ ْ٤‬ح‪ًٔ ّ٬ٓ٩‬خ ‪ِٛٝ‬ض اُ‪٘٤‬خ‪ٝ ،‬ر‪ ٖ٤‬أ‪ٛ‬يم‬
‫‪ٝ‬أٗظق ٓخ ‪ِٛٝ‬ض اُ‪ ٚ٤‬ك‪٠‬خٍس حُـَد ك‪ ٢‬أىد حُ٘لْ ‪ٝ‬حُِٔ‪ٞ‬ى (ٍى ًظخد ى‪ً َ٣‬خٍ‪٘٣‬ـ‪ ٢‬اُ‪ ٠‬أ‪ُٚٞٛ‬‬
‫ح‪٤ٓ٬ٓ٩‬ش) ك‪٤‬غ ك‪ٓ ٚ٤‬ـِض حُلطَس حُِٔ‪ٔ٤‬ش ‪ٛٝ‬خ‪٣‬خ‪ٛ‬خ رؼي طـخٍد ‪ٝ‬حهظزخٍحص ‪ٝ‬حكن كٌْ ؿخء ر‪ٜ‬خ‬
‫حُ٘ز‪ ٢‬حٌَُ‪٤ُ ْ٣‬ظلن ‪ٝ‬ك‪ ٢‬حُٔٔخء ‪ٝٝ‬ك‪ ٢‬حُظـَرش ك‪ٓ ٜٞ‬ؼخٍ كلٔذ ُِو‪ٞ‬حػي حُظ‪ٓ ٢‬زن ح‪ ّ٬ٓ٩‬اُ‪٠‬‬
‫طٔ‪٤ٜ‬ي‪ٛ‬خ‪.‬‬

‫حُلطَس ح‪ٔٗ٩‬خٗ‪٤‬ش‪:‬‬
‫‪ -‬ػظٔش حُلطَس ح‪ٔٗ٩‬خٗ‪٤‬ش حُِٔ‪ٔ٤‬ش ‪ٍٝٝ‬ػظ‪ٜ‬خ ‪ٝٝ‬ظ‪٤‬لظ‪ٜ‬خ ك‪ ٢‬طؼ َُف حُلن ‪ٝ‬طؼَ‪٣‬ل‪ٝ ٚ‬حػظزخٍ ًَ ط٘‪ٚ٣ٞ‬‬
‫‪٣‬ؼظَ‪ٜٟ‬خ ‪٘٣ ًٌٝٗ ٞٛ‬زـ‪ ٢‬إٔ ‪ٌُ٣‬حى ‪ُ٣ٝ‬زخى ‪ ٫‬إٔ ‪٣‬ؼظَف ر‪ٌُٔ٣ٝ ٚ‬ض ػِ‪.ٚ٤‬‬
‫‪ -‬كخؿش حُي‪ُ ٖ٣‬لٔخ‪٣‬ش أ‪ٛ‬لخد حُلطَ حُِٔ‪ٔ٤‬ش ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬ي‪ ْٛ‬ك‪ ٢‬كٖٔ حُظ‪ُ ٍٜٞ‬لوخثن حُي‪ ٖ٣‬رـخٗذ‬
‫‪ٛ‬يم حُؼَٔ ر‪ٜ‬خ ‪.‬‬

‫ى‪ ٖ٣‬حُلطَس‪:‬‬
‫ريأ ٗ‪٤‬و٘خ ًظخر‪ ٚ‬رٔلخ‪ُٝ‬ش ُ٘ي حٗظزخ‪٘ٛ‬خ ُلو‪٤‬وش ٓ‪ٜٔ‬ش ؿ‪٤‬خر‪ٜ‬خ ػٖ ػو‪ُ٘ٞ‬خ ظِْ ح‪ً ّ٬ٓ٩‬ؼ‪َ٤‬حً ‪ ٢ٛٝ‬إٔ‬
‫ح‪ ّ٬ٓ٩‬ى‪ ٖ٣‬كطَس كظؼخُ‪ ٚٔ٤‬حُٔ٘‪ٞ‬ػش ك‪ٗ ًَ ٢‬ؤٕ ٖٓ ٗج‪ ٕٞ‬حُل‪٤‬خس ‪ٗ ٢ٛ‬يحء حُطزخثغ حُِٔ‪ٔ٤‬ش‬
‫‪ٝ‬ح‪٧‬كٌخٍ حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ‪ٝ‬ط‪ٞ‬ؿ‪ٜ٤‬خط‪ ٚ‬حُٔزؼ‪ٞ‬ػش ك‪ ٢‬أ‪ٓ ُٚٞٛ‬ظ٘لْ ‪ِ١‬ن ُٔخ ط٘٘ي‪ ٙ‬حُ٘ل‪.ّٞ‬‬
‫" حُلطَس حُِٔ‪ٔ٤‬ش " ًِٔش كطَس طظٔغ ُي‪٫٫‬ص ٓظزخ‪٘٣‬ش‪ ،‬كوي طوظِق ‪١‬ز‪٤‬ؼش اٗٔخٕ ػٖ آهَ ك‪ ٢‬حُلٌْ‬
‫ػِ‪٢ٗ ٢‬ء ‪ٝ‬حكي هي أً‪ٛ‬ذ أٗخ ُظوز‪٤‬ل‪ٝ ٚ‬أٗض طٌ‪ٛ‬ذ ُظلٔ‪ٝ ٚ٘٤‬حُلطَس حُٔو‪ٜٞ‬ىس ‪٘ٛ‬خ ‪ ٢ٛ‬حُلطَس‬
‫حُِٔ‪ٔ٤‬ش كبٕ ًَ هَِ ‪ِ٣‬لن رخُطز‪٤‬ؼش ‪ٓ ١٧‬زذ ‪٣ ٫‬ـ‪ ُٞ‬إٔ ‪٣‬لٔذ ٓ٘‪ٜ‬خ‪.‬‬

‫‪8‬‬
‫‪ ٖٓ ًْٝ‬كخَٓ كو‪ ْ٤ُ ٚ‬رلو‪:ٚ٤‬‬
‫ك‪ ٢‬طِي حُ٘وطش ك‪ ٢‬ا‪١‬خٍ ط‪٤ٟٞ‬ق حٌُخطذ ُؼ‪٬‬هش حُلطَس ح‪ٔٗ٩‬خٗ‪٤‬ش ر‪ٞ‬ك‪ ٢‬حُٔٔخء ‪ٟٞ٣‬ق إ ًؼَس‬
‫ر‪٠‬خػش حُٔٔخء ‪ ٫‬طـ٘‪ٛ ٢‬خكز‪ٜ‬خ كظ‪ ٬٤‬اًح كوي حُز‪َ٤ٜ‬س حُ‪ٞ‬حػ‪٤‬ش ُل‪ ْٜ‬حُلن ‪ٝ‬طل‪ٟٞ٣ٝ ٚٔ٤ٜ‬ق حٌُخطذ‬
‫إٔ آكش ح‪٧‬ى‪٣‬خٕ ؿخُزخ ٓخ ؿخءص ٖٓ ٓٔخ ‪٣‬ظٔٔ‪ ٕٞ‬رَؿخٍ حُي‪ُ ٖ٣‬ـ‪٤‬خد حُز‪َ٤ٜ‬س ‪ٝ‬حُلطَس حُِٔ‪ٔ٤‬ش‬
‫حُ‪ُٓ٬‬ش ‪ٓ٫‬ظ‪٤‬ؼخد حُي‪.ٖ٣‬‬
‫ػ‪٬‬ػ‪٤‬ش حُلطَس ‪ٝ‬حَُٔؿؼ‪٤‬ش ‪ٝ‬حُؼَٔ‪:‬‬
‫ػ‪٬‬ع ػ٘خ‪ َٛ‬ك‪ٓ ٢‬ؼخىُش ‪ٝ‬حكيس ‪٘٣ ٫‬لي أكي‪ٛ‬خ ػٖ ح‪٥‬هَ ك‪ٜ‬خكذ حُلطَس حُِٔ‪ٔ٤‬ش ‪ٝ‬كي‪ ٞٛ ٙ‬حٌُ‪١‬‬
‫طٔظوَ ك‪ٍٞٛ ًٚ٘ٛ ٢‬س حُي‪ ٖ٣‬ػِ‪ ٢‬حُ٘ل‪ ٞ‬حُز‪ ٌُٖٝ ٖ٤‬حُلطَس حُِٔ‪ٔ٤‬ش ‪ٝ‬حُؼوَ ٓ‪ٜٔ‬خ ٓٔخ ‪ٔ٣ ٫‬ظـ٘‪٢‬‬
‫أريح ػٖ حُ٘وَ ًٔخ إٔ حًٌُخء ‪ٔ٣ ٫‬ظـ٘‪ ٢‬ػٖ ه‪ٞ‬حػي حُؼِْ ‪ٝ‬ك٘‪ ٕٞ‬حُٔؼَكش‪ًٌُ .‬ي طلظخؽ حُلطَس ‪ٝ‬حُؼوَ‬
‫حُِٔ‪َُِٔ ْ٤‬ؿؼ‪٤‬ش حُظ‪ ٢‬ط‪٠‬ز‪ ٢‬ح‪ ٍٞٓ٧‬ك‪ ٢‬ا‪١‬خٍ ٓوخ‪ٛ‬ي ‪٤ًِٝ‬خص حُي‪ٝ ٖ٣‬حُلطَس ‪ٝ‬حَُٔؿؼ‪٤‬ش ‪٣‬ـذ إٔ‬
‫‪ ٌٕٞ٣‬رـخٗز‪ٔ٤ٟٔ ْٜ‬ش أهَ‪ ١‬أ‪ٛ ٢ٛٝ ٫‬يم حُؼَٔ حٌُ‪٘٣ ١‬وَ ح‪ ٍٞٓ٧‬اُ‪ ٢‬أٍ‪ ٝ‬حُ‪ٞ‬حهغ ‪٤ٓٝ‬يحٕ‬
‫ح‪ٗ٩‬ظخؽ ‪ٝ‬حُلخػِ‪٤‬ش‪ ،‬كبٕ ػ‪٬‬ؽ ٌٓ٘‪٬‬ص حُ٘خّ ‪ٝ‬أى‪ٝ‬حط‪٣ ٫ ْٜ‬ويٍ ػِ‪ ٚ٤‬ح‪ٍ٧‬ؿَ كَ ٌٓ٘‪٬‬ص ٗلٔ‪ٚ‬‬
‫‪ٝ‬ىح‪ ١ٝ‬ػِِ‪ٜ‬خ رخُلوخثن حُي‪٤٘٣‬ش حُظ‪٣ ٢‬ؼَ‪ٜٟ‬خ كخُٔؼَكش ‪ ٫‬ه‪ٔ٤‬ش ُ‪ٜ‬خ ري‪ ٕٝ‬إٔ ‪٣‬لَ حَُٔء حُل‪ٍ٬‬‬
‫‪٣ٝ‬لَّ حُلَحّ‪.‬‬

‫كع أٓش ح‪ٝ ّ٬ٓ٩‬حُـَد ٖٓ حُلطَس‪:‬‬


‫‪ٜ٣‬ق حٌُخطذ كخٍ ح‪ٓ٧‬ش ح‪٤ٓ٬ٓ٩‬ش ٓغ حُلطَس ً‬
‫هخث‪ ٬‬إٔ ُِلطَس ك‪ ٢‬ر‪٬‬ى ح‪ً ّ٬ٓ٩‬ظخد ‪٣‬ظِ‪ٝ ٠‬ىٍ‪ّٝ‬‬
‫طِو‪ٗٝ ٢‬ؼ‪ٞ‬د ُ‪ٓ٨‬ق ‪ٛ‬خؿؼش رؼ‪٤‬يس ًَ حُزؼي ػ٘‪ ،ٚ‬أٓخ ك‪ ٢‬حُـَد ك‪ُِ ٢‬لطَس ٍؿخٍ ‪٘٣‬وز‪ ٕٞ‬ػٖ‬
‫‪ٛ‬يح‪٣‬ظ‪ٜ‬خ ًٔخ ‪٘٣‬وذ ػٖ حٌُ‪ٛ‬ذ ك‪ ٢‬أػٔخم حُ‪ٜ‬لخٍ‪ ١‬كبًح ظلَ‪ٝ‬ح ر٘‪٢‬ء ٓ٘‪ ٚ‬أؿِ‪ٞ‬ح هيٍ‪ٝ ٙ‬حٓظلخى‪ٝ‬ح‬
‫ٓ٘‪٣ٝ ٚ‬وظْ ‪ٛٝ‬ل‪ ٚ‬رخُو‪ ٍٞ‬حُٔؤػ‪( ٍٞ‬حُ٘خّ ٍؿ‪ٍ ٕ٬‬ؿَ ٗخّ ك‪ ٢‬حُظ‪ٍٝ ّ٬‬ؿَ أٓظ‪٤‬وع ك‪ ٢‬حُظ‪.)ّ٬‬‬

‫‪9‬‬
‫فٔي انعًُك‪ :‬انتسويف وْى‪:‬‬
‫اهظزخٓخص ٖٓ رلَ "ؿيى ك‪٤‬خطي"‪:‬‬
‫‪ ‬ك‪ٌٓ ٬‬خٕ ُظَ‪ٌ٣‬غ ‪ ..‬كوي ‪٣‬لي حُِٖٓ رؼ‪ُ ٘٣ ٕٞ‬ي ر‪ ٚ‬أػ‪ٜ‬خد حُٔخثَ‪ ٖ٣‬ك‪٣َ١ ٢‬ن حُلن ‪ ،‬أٓخ إٔ‬
‫‪ٜ٣‬ذ حُٔوؼي ‪١‬خهش ػِ‪ ٠‬حُوط‪ ٞ‬أ‪ ٝ‬حُـَ‪ ١‬كٌحى ٓٔظل‪.َ٤‬‬

‫‪ ٫ ‬طؼِن ر٘خء ك‪٤‬خطي ػِ‪ ٠‬أٓ٘‪٤‬ش ‪ِ٣‬ي‪ٛ‬خ حُـ‪٤‬ذ‪ ،‬كبٕ ‪ٌٛ‬ح ح‪ٍ٩‬ؿخء ُٖ ‪٣‬ؼ‪ٞ‬ى ػِ‪٤‬ي رو‪.َ٤‬‬

‫‪ ‬كخثيس إٔ ‪٣‬ؼ‪٤‬ي ح‪ٔٗ٩‬خٕ ط٘ظ‪ٗ ْ٤‬لٔ‪ ٚ‬ر‪ ٖ٤‬حُل‪ٝ ٖ٤‬حُل‪ٝ ،ٖ٤‬إٔ ‪ٗ ََٓ٣‬ظَحص ٗخهيس ك‪ ٢‬ؿ‪ٞ‬حٗز‪ٜ‬خ‬
‫ُ‪٤‬ؼَف ػ‪ٞ٤‬ر‪ٜ‬خ ‪ٝ‬آكخط‪ٜ‬خ ‪ٝ ،‬إٔ ‪ َْٓ٣‬حُٔ‪٤‬خٓخص حُو‪َ٤ٜ‬س حُٔي‪ٝ ٟ‬حُط‪ِ٣ٞ‬ش حُٔي‪٤ُ ٟ‬ظوِ‪ٚ‬‬
‫ٖٓ ‪ ٌٙٛ‬حُ َ‪َٜ٘‬خص حُظ‪ ٢‬طٍُِ‪ ٟ‬ر‪.ٚ‬‬

‫‪ ‬إ ح‪ٔٗ٩‬خٕ أك‪ٞ‬ؽ حُو‪٬‬ثن اُ‪ ٠‬حُظ٘و‪٤‬ذ ك‪ ٢‬أٍؿخء ٗلٔ‪ٝ ٚ‬طؼ‪ُٜ‬ي ك‪٤‬خط‪ ٚ‬حُوخ‪ٛ‬ش ‪ٝ‬حُؼخٓش رٔخ‬
‫‪ٜٜٗٞ٣‬خ ٖٓ حُؼَِ ‪ٝ‬حُظلٌي ‪.‬‬

‫‪ٍَٟٝ ‬س حُؼَٔ حُيحثْ ُظ٘ظ‪ ْ٤‬حُ٘لْ ‪ٝ‬اكٌخّ حَُهخرش ػِ‪ٜ٤‬خ‪.‬‬

‫‪ ‬أكخى‪٣‬غ َُِٓ‪ ٠ِٛ ٍٞ‬لَّلا ػِ‪ ِْٓٝ ٚ٤‬ك‪ٌٛ ٢‬ح حُٔ‪٤‬خم ‪ ٢ٛ‬ؿَػش طُل‪ ٢٤‬ح‪ َٓ٧‬ك‪ ٢‬ح‪ٍ٩‬حىس‬
‫حُٔويٍس ‪ٝ‬ط٘‪ ٜٞ‬حُؼِ‪ٔ٣‬ش حُـخك‪٤‬ش ‪ ٢ٛٝ‬هـِ‪ُ ٠‬ظٔظؤٗق حُٔ‪ َ٤‬اُ‪ ٠‬لَّلا ‪ُٝ‬ظـيى ك‪٤‬خط‪ٜ‬خ رؼي‬
‫‪ِٓ ٝ‬ظ ٍ‪ٔٓ ٞ‬ظٌ‪. ٖ٤‬‬
‫ٓخ ٍ‬

‫‪ ‬لَّلا أر َُ رخُ٘خّ ‪ٝ‬أٓ َُ رؤ‪ٝ‬رش حُؼخثي‪ ٖ٣‬اُ‪ٔٓ ٚ٤‬خ ‪٣‬ظٖ حُوخ‪ !! َٕٝٛ‬ػِ‪ ٠‬إٔ طٌ‪ ٌٙٛ ٕٞ‬حُؼ‪ٞ‬ىس‬
‫ُ‪ٔ٤‬ض ُ‪ٍٝ‬س هخ‪١‬لش ‪َ٣‬طي حَُٔء رؼي‪ٛ‬خ اُ‪ٓ ٠‬خ أُق ٖٓ ك‪ٝ ٠ٟٞ‬آلخف‪ٔ٤ُٝ .‬ض ٓلخ‪ُٝ‬ش‬
‫حُـَِي‪.‬‬
‫كخِٗش ‪٘٣‬و‪ٜٜ‬خ ‪ٛ‬يم حُؼِّ ‪ٝ‬ه‪ٞ‬س حُظلَٔ ‪َ ٍٞ١ٝ‬‬

‫‪ ‬طـي‪٣‬ي حُل‪٤‬خس ‪٣ ٫‬ؼ٘‪ ٢‬اىهخٍ رؼ‪ ٞ‬ح‪٧‬ػٔخٍ حُ‪ٜ‬خُلش ‪ ،‬أ‪ ٝ‬حُ٘‪٤‬خص حُلٔ٘ش ‪ ٢ٓٝ‬ؿِٔش ‪ٟ‬ؤش‬
‫ٖٓ حُؼخىحص حٌُٓ‪ٔ٤‬ش ‪ٝ‬ح‪٧‬ه‪٬‬م حُٔ‪٤‬جش ‪ ،‬ك‪ٌٜ‬ح حُوِ‪٘٘٣ ٫ ٢‬ت ر‪ ٚ‬حَُٔء ٓٔظوز‪ ٬‬كٔ‪٤‬يح‪٫ٝ ،‬‬
‫ٌِٓٔخ ٓـ‪٤‬يحً ‪٣ ٫ٝ‬يٍ ػِ‪ًٔ ٠‬خٍ أ‪ ٝ‬هز‪.ٍٞ‬‬

‫‪ ‬ح‪َٗ٧‬حٍ هي طَٔ ر‪ٔ٠‬خثَ‪ ْٛ‬كظَحص ‪ٛ‬ل‪ ٞ‬هِ‪ َ٤‬ػْ طؼ‪ٞ‬ى رؼي ًُي اُ‪ٓ ٠‬زخط‪ٜ‬خ ‪ًُ ٠ٔٔ٣ ٫ٝ‬ي‬
‫ح‪ٛ‬ظيحء ‪،‬كخ‪ٛ٫‬ظيحء حُط‪ ٍٞ‬ح‪٧‬ه‪ُِ َ٤‬ظ‪ٞ‬رش حُ٘‪ٜٞ‬ف‪.‬‬

‫‪ ‬حُزؼي ػٖ لَّلا ُٖ ‪ُ٣‬ؼَٔ ا‪ ٫‬ػِؤخ ً ‪ٞٓٝ ،‬ح‪ٛ‬ذ حًٌُخء ‪ٝ‬حُو‪ٞ‬س ‪ٝ‬حُـٔخٍ ‪ٝ‬حُٔؼَكش طظل‪ًِٜ ٍٞ‬خ‬
‫اُ‪ٗ ٠‬وْ ‪ٜٓٝ‬خثذ ػ٘يٓخ طظؼَ‪ ٟ‬ػٖ ط‪ٞ‬ك‪٤‬ن لَّلا ‪ٝ‬طُلَّ ٖٓ رًَظ‪.ٚ‬‬

‫‪11‬‬
‫‪ ‬حُظْٔ حُ٘ـخس ػِ‪ ٠‬ػـَ‪ :‬كخهلل ‪٣َ٣‬ي اٗؼخٍ ػزخى‪( ٙ‬ك‪٣ ٖ٤‬و‪ٞ‬ك‪ ٖٓ ْٜ‬ػوز‪ ٠‬ح‪ٓ٩‬ظ‪٤‬لخٕ ٓ٘‪ٚ‬‬
‫) طؼَ‪ُٔ ْٜٟ‬ؼَ ‪ ٌٙٛ‬حُٔؼخ‪١‬ذ ‪ٝ‬حُلظ‪ٞ‬ف اًح ‪ٛ ْٛ‬يك‪ٞ‬ح ػ٘‪ٌُ . ٚ‬ح ‪ ْٜ٤ٛٞ٣‬رؤٕ ‪ِ٣‬ظٔٔ‪ٞ‬ح‬
‫حُ٘ـخس ػِ‪ ٠‬ػـَ (كلَ‪ٝ‬ح اُ‪ ٠‬لَّلا ‪.)..‬‬

‫‪ -‬ؿي ّى‪ :‬كظـ‪ َ٤‬حُل‪٤‬خس ‪٘٣‬زغ ٖٓ حُ٘لْ‪:‬‬


‫طـيى حُل‪٤‬خس ‪٘٣‬زغ هزَ ًَ ٗ‪٢‬ء ٖٓ ىحهَ حُ٘لْ كخَُؿَ حُٔوزَ ػِ‪ ٢‬حُل‪٤‬خس ىحثٔخ ٓخ ‪ِٔ٣‬ي ٗلٔ‪ٚ‬‬
‫‪ٝٝ‬هظ‪ ٚ‬ك‪ ٬‬طو‪٠‬ؼ‪ ٚ‬حُظَ‪ٝ‬ف ‪٣ٝ‬لظلع رلَ‪٣‬ش حُلًَش ُوخء ٓخ ‪ٞ٣‬حؿ‪ٗ ٖٓ ٚ‬ج‪ٜ٣ًَ ٕٞ‬ش‪.‬‬
‫‪ -‬ؿي ّى‪ :‬كخُ‪ٞ‬حهغ ‪ٝ‬كي‪ٜ٘٣ ٙ‬غ حُٔٔظوزَ‪:‬‬
‫كخُلخ‪ َٟ‬حُوَ‪٣‬ذ حُٔخػَ ر‪٣ ٖ٤‬ي‪٣‬ي ‪ٗٝ‬لٔي حُظ‪ ٢‬ر‪ ٖ٤‬ؿ٘ز‪٤‬ي ‪ٝ‬حُظَ‪ٝ‬ف حُزخٓٔش أ‪ ٝ‬حٌُخُلش حُظ‪ ٢‬طِظق‬
‫ك‪ُٞ‬ي ‪ٝ ٢ٛ‬كي‪ٛ‬خ حُيػخثْ حُظ‪٣ ٢‬ظٔل‪ ٚ‬ػ٘‪ٜ‬خ ٓٔظوزِي ك‪ٌٓ ٬‬خٕ ‪٩‬رطخء أ‪ ٝ‬طَ‪٣‬غ كظؼِن حَُٔء‬
‫ر٘‪٢‬ء ٓـ‪ ٍٜٞ‬ك‪ ٢‬حُٔٔظوزَ أ‪٘ٓ ٝ‬خٓزش ٓؼ‪٘٤‬ش ُظـ‪ٝ َ٤٤‬حهؼ‪ ٚ‬ىٍد ٖٓ ىٍ‪ٝ‬د حُ‪ ْٛٞ‬ك‪٤‬غ إٔ حُِٓخٕ‬
‫هي ‪٣‬لي رؼ‪٘٣ ٕٞ‬ي ر‪ ٚ‬أػ‪ٜ‬خد حُٔخثَ‪ ٖ٣‬ػِ‪ ٢‬ىٍد حُلن ‪ٜ٣ ُٖ ٌُٖٝ‬ذ حُٔوؼي ‪١‬خهش ػِ‪ ٢‬حُوط‪ ٞ‬أ‪ٝ‬‬
‫حُـَ‪ ١‬كٌُي ٓٔظل‪.َ٤‬‬
‫‪ -‬ؿي ّى‪ :‬كخُظٔ‪٣ٞ‬ق ٓلٔيس‪:‬‬
‫‪ٟٞ٣‬ق حٌُخطذ إٔ ًَ طؤه‪ٗ٩ َ٤‬لخً ٓ٘‪ٜ‬خؽ طـيى ر‪ ٚ‬ك‪٤‬خطي ‪ٝ‬ط‪ِٜ‬ق ر‪٧ ٚ‬ػٔخُي ‪٣ ٫‬ؼ٘‪ ٢‬ا‪١‬خُش حُلظَس‬
‫حٌُخر‪٤‬ش حُظ‪٣ ٢‬زـ‪ ٢‬حَُٔء حُو‪ٜ٘ٓ ٙ٬‬خ رَ هي ‪ًُ ٌٕٞ٣‬ي ‪٣َ١‬ن أُ‪ ٢‬حٗليحٍ أٗي‪.‬‬

‫‪ -‬ؿي ّى‪ :‬كخكظ‪٤‬خؽ حُ٘لْ َُِٔحؿؼش رخٓظَٔحٍ‪:‬‬


‫إ ح‪ٔٗ٩‬خٕ أك‪ٞ‬ؽ حُو‪٬‬ثن اُ‪ ٢‬حُظ٘و‪٤‬ذ ك‪ ٢‬أٍؿخء ٗلٔ‪ٝ ٚ‬طؼ‪ٜ‬ي ك‪٤‬خط‪ ٚ‬حُوخ‪ٛ‬ش ‪ٝ‬حُؼخٓش ٖٓ حُؼَِ‬
‫‪ٝ‬حُظلٌي ٓخ أؿَٔ إٔ ‪٣‬ؼ‪٤‬ي ح‪ٔٗ٩‬خٕ ط٘ظ‪ٗ ْ٤‬لٔ‪ ٚ‬ر‪ ٖ٤‬حُل‪ٝ ٖ٤‬ح‪٥‬هَ ‪ٝ‬إٔ ‪ٗ ََٓ٣‬ظَحص ٗخهيس ك‪٢‬‬
‫ؿ‪ٞ‬حٗز‪ٜ‬خ ُ‪٤‬ظؼَف ػ‪ٞ٤‬ر‪ٜ‬خ ‪ٝ‬إٔ ‪ َْٓ٣‬حُٔ‪٤‬خٓخص حُو‪َ٤ٜ‬س ‪ٝ‬حُط‪ِ٣ٞ‬ش حُٔي‪٤ُ ٟ‬ـيى ك‪٤‬خط‪.ٚ‬‬
‫‪ -‬ؿي ّى‪ٗ :‬وِش ٖٓ ك‪٤‬خس اُ‪ ٠‬ك‪٤‬خس‪:‬‬
‫‪ ١َ٣‬حٌُخطذ إٔ طـيى حُل‪٤‬خس ُ‪ٓ ْ٤‬ـَى ٗ٘‪ٞ‬س ٗلٔ‪٤‬ش ػخرَس رَ ٗوِش ًخِٓش ٖٓ ك‪٤‬خس اُ‪ ٠‬ك‪٤‬خس‪،‬‬
‫‪ٝ‬كخ‪ ٬ٛ‬هخثٔخ ر‪ ٖ٤‬ػ‪ٜ‬ي‪ٓ ٖ٣‬ظٔخ‪ ٖ٣ِ٣‬كظـيى حُل‪٤‬خس ‪٣ ٫‬ؼ٘‪ ٢‬اىهخٍ رؼ‪ ٞ‬ح‪٧‬ػٔخٍ حُ‪ٜ‬خُلش أ‪ ٝ‬حُ٘‪٤‬خص‬
‫حُلٔ٘ش ‪ ٢ٓٝ‬ؿِٔش ‪ٟ‬ؤش ٖٓ حُؼخىحص حٌُٓ‪ٔ٤‬ش ‪ٝ‬ح‪٧‬ه‪٬‬م حُٔ‪٤‬جش ك‪ٌٜ‬ح حُوِ‪٘٘٣ ٫ ٢‬ت ر‪ ٚ‬حَُٔء‬
‫ٓٔظوز‪ ٬‬كٔ‪٤‬يح ‪ ٕ٧‬حُوِ‪ٞ‬د حُٔظلـَس هي طَٗق رخُو‪ٝ َ٤‬ح‪َٗ٧‬حٍ هي طَٔ ر‪ٔ٠‬خثَ‪ ْٛ‬كظَحص ‪ٛ‬ل‪ٞ‬‬ ‫ً‬
‫هِ‪ َ٤‬ػْ طؼ‪ٞ‬ى رؼي ًُي اُ‪ٓ ٠‬زخط‪ٜ‬خ‪.‬‬

‫‪11‬‬
‫ش فٔي دُذُودٔ يَ ِوئك‪:‬‬
‫فٔي انعًُك‪ :‬عٔ ِ‬
‫حهظزخٓخص ٖٓ رلَ "ؿيى ك‪٤‬خطي"‪:‬‬

‫‪ ‬ػٖ ك‪ ٢‬كي‪ٝ‬ى ‪ٓٞ٣‬ي ك‪ٌٜ‬ح أؿيٍ ري‪ٝ ،‬أ‪ِٛ‬ق ُي‪.‬‬

‫‪ ‬إ ح‪ٓ٧‬خٕ ‪ٝ‬حُؼخك‪٤‬ش ‪ًٝ‬لخ‪٣‬ش ‪ٝ ّٞ٣‬حكي ه‪ ٟٞ‬طظ‪٤‬ق ُِؼوَ حُ٘‪ َ٤‬إٔ ‪٣‬لٌَ ك‪ٛ ٢‬ي‪ٝ‬ء ‪ٝ‬حٓظوخٓش‬
‫طلٌ‪َ٤‬ح هي ‪٣‬ـ‪ َ٤‬ر‪ٓ ٚ‬ـَ‪ ٟ‬حُظخٍ‪٣‬ن ًِ‪ ، ٚ‬رِ‪ ٚ‬ك‪٤‬خس كَى ‪ٝ‬حكي‪.‬‬

‫‪ ‬حُ‪ٞ‬حؿذ إٔ ‪ٔ٣‬ظلظق ح‪ٔٗ٩‬خٕ ‪ًٝ ٚٓٞ٣‬ؤٕ حُ‪ ّٞ٤‬ػخُْ ٓٔظوَ رٔخ ‪٣‬ل‪ُٓ ٖٓ ٚ٣ٞ‬خٕ ‪ٌٓٝ‬خٕ‪،‬‬
‫‪َ٤ٓٝ‬س حَُٓ‪ ٠ِٛ ٍٞ‬لَّلا ػِ‪ ِْٓٝ ٚ٤‬طِلظ٘خ اُ‪ٛ ٠‬لش ‪ ٌٙٛ‬حُطَ‪٣‬وش ك‪ ٢‬طـِثش حُل‪٤‬خس‪،‬‬
‫‪ٝ‬حٓظوزخٍ ًَ ؿِء ٓ٘‪ٜ‬خ ر٘لْ ٓلظ٘يس ‪ٝ‬ػِّ ؿي‪٣‬ي‪.‬‬

‫‪ ‬إ ح‪ً٫‬ظلخء حٌُحط‪ٝ ،٢‬كٖٔ حٓظـ‪ٓ ٍ٬‬خ ك‪ ٢‬حُ‪٤‬ي‪ٗٝ ،‬زٌ ح‪٫‬طٌخٍ ػِ‪ ٠‬حُ ُٔ٘‪ٞٗ ٢ٛ ٠‬حس حُؼظٔش‬
‫حُ٘لٔ‪٤‬ش ‪ َٓٝ‬ح‪ٗ٫‬ظ‪ٜ‬خٍ ػِ‪ ٠‬حُظَ‪ٝ‬ف حُ ُٔؼ٘ظش‪.‬‬

‫‪ٓ ‬خ هَ ‪ًٝ‬ؼَ ه‪ٔٓ َ٤‬خ ًؼَ ‪ٝ‬أُ‪ٌٛ.. ٠ٜ‬ح ح‪٧‬ػَ حُ٘ز‪ ٞٛ ١ٞ‬طل‪ُِ َ٤٠‬وِش حٌُخك‪٤‬ش ػِ‪ ٠‬حٌُؼَس‬
‫حُِٔ‪٤ٜ‬ش ‪ٌٛٝ ..‬ح حُلو‪ ٚ‬ك‪ٓ ٢‬ؼخُـش حُل‪٤‬خس ‪ٍٞ٣‬ع حُٔئٓ٘‪ٗ ٖ٤‬ـخػش ‪ٛ‬خثِش‪.‬‬

‫‪ ‬ك‪ٗ ٢‬طخم حُ‪٣ ّٞ٤‬ظل‪ ٍٞ‬اُ‪ِٓ ٠‬ي ٖٓ ‪ِٔ٣‬ي ٗلٔ‪٣ٝ ٚ‬ز‪ َٜ‬ه‪ٜ‬ي‪.ٙ‬‬

‫‪ ‬حُؼ‪ ٖ٤‬ك‪ ٢‬كي‪ٝ‬ى حُ‪٣ ٫ ّٞ٤‬ؼ٘‪ ٢‬طـخ‪ َٛ‬حُٔٔظوزَ أ‪ ٝ‬طَى ح‪٩‬ػيحى ُ‪ ٚ‬كبٕ ح‪ٛ‬ظٔخّ حَُٔء رـي‪ٙ‬‬
‫‪ٝ‬طلٌ‪ َٙ٤‬ك‪ ٚ٤‬ك‪ٜ‬خكش ‪ٝ‬ػوَ‪.‬‬

‫‪ ‬حُلخ‪ َٟ‬حٌُٔ‪ ٖ٤‬أٓخّ ؿ‪٤‬ي ُٔٔظوزَ ٗخؿق‪ ٖٓٝ ،‬ػَ ًْ ‪٣‬ـذ ٗزٌ حُوِن‪.‬‬

‫‪ ّٞٔٛ -‬حُ‪ ّٞ٤‬أ‪ٝ ٢ُٝ‬أؿي‪ ّٞٔٛ ٖٓ ١‬حُٔٔظوزَ‪:‬‬


‫ٖٓ أهطخء ح‪ٔٗ ٩‬خٕ إٔ ‪ٞ٘٣‬ء ك‪ ٢‬كخ‪ َٟٙ‬رؤػزخء ٓٔظوزِ‪ ٚ‬حُط‪ َ٣ٞ‬كخُؼ‪ ٖ٤‬ك‪ ٢‬كي‪ٝ‬ى حُ‪ ّٞ٤‬أؿيٍ‬
‫رخ‪ٔٗ٩‬خٕ ‪ٝ‬أ‪ِٛ‬ق ُ‪ٌٛٝ ٚ‬ح ‪٣‬ظٔن ٓغ ه‪ ٍٞ‬حَُٓ‪ ٍٞ‬ػِ‪ ٚ٤‬حُ‪٬ٜ‬س ‪ٝ‬حُٔ‪ ٖٓ( ّ٬‬أ‪ٛ‬زق آٓ٘خ ك‪َٓ ٢‬ر‪ٚ‬‬
‫‪ٓ,‬ؼخك‪ ٠‬ك‪ ٢‬ريٗ‪. ٚ‬ػ٘ي‪ ٙ‬ه‪ٞ‬ص ريٗ‪. ٚ‬ػ٘ي‪ ٙ‬ه‪ٞ‬ص ‪, ٚٓٞ٣‬كٌؤٗٔخ ك‪ِ٤‬ص ُ‪ ٚ‬حُيٗ‪٤‬خ رلٌحك‪َٛ٤‬خ ) ‪ٝ‬حُلن إٔ‬
‫حٓظؼـخٍ حُ‪ٞ٠‬حثن حُظ‪٣ ُْ ٢‬لٖ ٓ‪ٞ‬ػي‪ٛ‬خ كٔن ًز‪.َ٤‬‬

‫‪12‬‬
‫‪ ٫ -‬ه‪ٔ٤‬ش ُٔخ‪ ٢ٟ‬كخثض أ‪ٔٓ ٝ‬ظوزَ ٓـ‪:ٍٜٞ‬‬
‫‪ َ٤٘٣‬حٌُخطذ ك‪ٌٛ ٢‬ح حُـِء ٗ‪٢‬ء ٓ‪ ْٜ‬ؿيح أ‪ٓ ٞٛٝ ٫‬زذ ح‪ً٫‬ظجخد حٌُ‪ ١َٔ٣ ١‬ك‪ ٢‬حُ٘ل‪ًٔ ّٞ‬خ‬
‫طَٔ‪ ١‬حُ٘خٍ ك‪ ٢‬حُ‪ ،ْ٤ٜ٘‬ح‪ً٫‬ظجخد ‪٣‬ليع ٖٓ حُزٌخء ػِ‪ ٢‬حُٔخ‪ ٢ٟ‬حُٔ٘و‪ٝ ٢٠‬حُو‪ٞ‬ف ٖٓ حُٔٔظوزَ‬
‫حُٔـ‪ٌٛٝ ٍٜٞ‬ح كٔن كخُٔخ‪٣ ُٖ ٢ٟ‬ؼ‪ٞ‬ى أريح ‪ٝ‬حُٔٔظوزَ ٗ‪٢‬ء ؿ‪ ٕٞٔ٠ٓ َ٤‬رخَُٔس ‪ٔ٣ٝ‬ظ٘‪ٜ‬ي حٌُخطذ‬
‫رو‪ ٍٞ‬أكي حُلٌٔخء (أر‪ ٢‬كخُّ)‪:‬‬
‫أٗٔخ ر‪ٝ ٢٘٤‬ر‪ ٖ٤‬حُِٔ‪ٞ‬ى ‪ٝ ّٞ٣‬حكي أٓخ أْٓ ك‪٣ ٬‬ـي‪ٌُ ٕٝ‬ط‪ٝ ٚ‬أٗخ ‪ ٖٓ ْٛٝ‬حُـي ػِ‪ٝ ٢‬ؿَ ‪..‬‬

‫‪ -‬حُلَم ر‪ ٖ٤‬ح‪٫‬ؿظٔخّ رخُٔٔظوزَ ‪ٝ‬ح‪ٛ٫‬ظٔخّ ر‪:ٚ‬‬


‫‪ٟٞ٣‬ق حٌُخطذ ‪ٝ‬ؿ‪ٞ‬ى كخٍم ر‪ ٖ٤‬ح‪ٛ٫‬ظٔخّ رخُٔٔظوزَ ‪ٝ‬ح‪٫‬ؿظٔخّ ر‪ٝ ٚ‬ر‪ ٖ٤‬ح‪ٓ٫‬ظؼيحى ُ‪ٝ ٚ‬ح‪ٓ٫‬ظـَحم ك‪ٚ٤‬‬
‫ر‪ ٖ٤‬حُظ‪٤‬وع ك‪ ٢‬حٓظـ‪ ٍ٬‬حُ‪ ّٞ٤‬حُلخ‪ٝ َٟ‬ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬ؿْ حَُٔري حُٔل‪ٔٓ َ٤‬خ هي ‪٣‬ل‪٤‬ي ر‪ ٚ‬حُـي‪.‬‬
‫‪ -‬حُلخ‪ َٟ‬حٌُٔ‪ ٞٛ ٖ٤‬أٓخّ حُٔٔظوزَ حُ٘خؿق‪:‬‬
‫‪ٞ٣ٝ‬ح‪ َٛ‬حٌُخطذ ط‪٤١ٞ‬ي كٌَس إٔ حُظَ‪ٝ‬ف حُظ‪ٞٓ ٢‬ف طل‪٤‬خ‪ٛ‬خ ؿيح اٗٔخ ‪ٗ ٢ٛ‬ظخؽ ٓخ ٓ‪ٞ‬ف ط‪ٜ٘‬ؼ‪ٚ‬‬
‫‪٣‬يحى حُ‪ ّٞ٤‬كخ‪ ٠ُٝ٧‬إٔ ط‪ٜ‬ظْ رخُ‪ُ ّٞ٤‬ظٔؼي ر‪ٝ ٚ‬طلظق ك‪ ٢‬حُٔٔظوزَ أكخم ؿي‪٣‬يس ربًٕ ٍري آخ إٔ طوِذ‬
‫حُٔؼخىُش كٔ‪ٞ‬ف ‪َٔ٣‬م ٓ٘ي ػَٔى ى‪ ٕٝ‬إٔ طيٍ‪.١‬‬
‫‪ -‬ه‪ٔ٤‬ش حُل‪٤‬خس إٔ ٗل‪٤‬خ‪ٛ‬خ‪:‬‬
‫‪ٟٞ٣‬ق حٌُخطذ ك‪ ٢‬طِي حُ٘وطش اُ‪ ٠‬ه‪ٛ٬‬ش ٓخ حُو‪ ٍٞ‬إٔ ه‪ٔ٤‬ش حُل‪٤‬خس ك‪ ٢‬إٔ ٗل‪٤‬خ ًَ ٓخػش ك‪ٜ٤‬خ‬
‫كخُلخ‪ َٟ‬هي ‪٣‬ؼ‪٣ٝ ٝٞ‬يح‪ ١ٝ‬ؿَحف حُٔخ‪٣ٝ ٢ٟ‬ـؼَ حُٔٔظوزَ َٓ٘م ‪ٔ٣ٝ‬ظ٘‪ٜ‬ي رو‪ٓ ٍٞ‬ظ‪٤‬لٖ ُ‪ٌٞ٤‬ى‬
‫(ٓخ أػـذ حُل‪٤‬خس ‪٣‬و‪ ٍٞ‬حُطلَ ‪ :‬ػ٘يٓخ أٗذ ‪٣ٝ‬و‪ ٍٞ‬حُـ‪: ّ٬‬ػ٘يٓخ أطَػَع كؤ‪ٛ‬زق ٗخرخ ‪٣ٝ ,‬و‪ٍٞ‬‬
‫حُ٘خد ‪:‬ػ٘يٓخ أطِ‪ٝ‬ؽ ‪ .‬كبًح طِ‪ٝ‬ؽ ‪:‬هخٍ ػ٘يٓخ أ‪ٛ‬زق ٍؿ‪ٓ ٬‬ظلَؿخ ‪ ..‬كبًح ؿخءص ٗ‪٤‬و‪ٞ‬هظ‪ ٚ‬ططِغ‬
‫حَُٔكِش حُظ‪ ٢‬هطؼ‪ٜ‬خ ٖٓ ػَٔ‪. ٙ‬كبًح ‪ ٢ٛ‬طِ‪ٞ‬ف ‪ًٝ‬ؤٕ ٍ‪٣‬لخ رخٍىس حًظٔلظ‪ٜ‬خ حًظٔخكخ ‪...‬أٗ٘خ ٗظؼِْ رؼي‬
‫ك‪ٞ‬حص ح‪ٝ٧‬حٕ إٔ ه‪ٔ٤‬ش حُل‪٤‬خس ك‪ ٢‬إٔ ٗل‪٤‬خ‪ٛ‬خ‪ٗ ،‬ل‪٤‬خ ًَ ‪ٜ٘ٓ ّٞ٣‬خ ‪ٓ ًَٝ‬خػش)‪٣ٝ .‬و‪ ٍٞ‬لَّلا طؼخُ‪َّ ْٞ َ٣َٝ ( ٢‬‬
‫ٔ ُْ ح ُْ ُٔ ْـ َِ ُٓ‪َٓ َٕٞ‬خ َُزِؼُ‪ٞ‬ح َؿ ْ‪َ ََ ٤‬‬
‫ٓخ َػ ٍش)‪.‬‬ ‫ٔخ َػشُ ‪ْ ُ٣‬و ِ‬
‫طَوُ‪ ُّ ٞ‬حُ ه‬

‫‪13‬‬
‫فٔي انعًُك‪ :‬انثَبَاثُ وَانْأََـاة وَانٔادِتٔيَال‪:‬‬
‫ك‪ٓ ٢‬ؼخٗ‪ ٢‬حُؼزخص ‪ٝ‬ح‪ٗ٧‬خس ‪ٝ‬ح‪٫‬كظ‪٤‬خٍ‪:‬‬
‫‪ ‬ك‪ ٢‬أىد حُؼَد ًهخثَ ‪ ٫‬طل‪ٗ ٖٓ ٠ٜ‬ـخػش حَُؿخٍ ك‪ ٢‬حٓظوزخٍ حُٔلٖ‪ ٖٓٝ ،‬كَ‪ ْٜٛ‬ػِ‪٠‬‬
‫حُوَ‪ٝ‬ؽ ٓ٘‪ٜ‬خ ٓوَؿخ ً ‪٣ ٫‬ويٕ حَُٔ‪ٝ‬ءس ‪ٝ‬حَُ٘ف‪.‬‬

‫‪ ‬حَُؿَ حٌُ‪٠٣ ١‬ز‪ ٢‬أػ‪ٜ‬خر‪ ٚ‬أٓخّ ح‪ُٓ٧‬خص ‪ِٔ٣ٝ ،‬ي اىحٍس حُز‪ َٜ‬ك‪ٔ٤‬خ ك‪ ٞٛ ُٚٞ‬حٌُ‪٣ ١‬ظلَ‬
‫ك‪ ٢‬حُ٘‪ٜ‬خ‪٣‬ش رـٔ‪ َ٤‬حُؼخهزش‪ - .‬حُ٘خّ ٖٓ ه‪ٞ‬ف حُلوَ ك‪ ٢‬كوَ‪ ٖٓٝ ،‬ه‪ٞ‬ف حٌٍُ ك‪!! ًٍ ٢‬‬

‫‪ ‬حُٔئٖٓ حَُحٗي ‪٣‬لظَ‪ ٝ‬إٔ أٓ‪ٞ‬أ ٓخ ‪٣‬وِو‪ ٚ‬هي ‪ٝ‬هغ رخُلؼَ ‪ ،‬ػْ ‪٘٣‬ظِع ٓٔخ ‪٣‬ظزو‪ - ُٚ ٠‬رؼي ‪ٌٛ‬ح‬
‫ح‪٫‬كظَح‪ -ٝ‬ػ٘خ‪ َٛ‬ك‪٤‬خس طٌل‪ ،٠‬أ‪ٓ ٝ‬ؼخٗ‪ ٢‬ػِحء ط٘ل‪، ٠‬ػِ‪ٗ ٠‬ل‪ٓ ٞ‬خ هخٍ ٍٓ‪ ٍٞ‬لَّلا ‪٠ِٛ‬‬
‫لَّلا ػِ‪ُ : ِْٓٝ ٚ٤‬ظؼِ حُِٔٔٔ‪ ٖ٤‬ك‪ٜٓ ٢‬خثز‪ ْٜ‬حُٔ‪٤ٜ‬زش ك ً‪ ، ٢‬اٗ‪ٜ٣ ُٖ ْٜ‬خر‪ٞ‬ح رٔؼِ‪ .. ٢‬كوي‬
‫ًخٗض ك‪٤‬خط‪ ُْٜ ٚ‬رًَش ٓخ طؼ‪ ،ٝٞ‬ػْ ك ًْ حُو‪٠‬خء ‪ًٛٝ‬ذ ‪ ،‬كٌَ ٓ‪ٜ‬خد رؼي‪.ًٖ٤ٛ ٙ‬‬

‫‪ ‬إ ح‪ٔٗ٩‬خٕ ‪٣‬ظو ّ‪ٞ‬ف كويحٕ ٓخ أُق‪ ،‬أ‪ٝ ٝ‬ه‪ٞ‬ع ٓخ ‪٣‬ليف كِٔ‪ ٬ًٝ ،ٚ‬ح‪ _ ٖ٣َٓ٧‬رؼي كي‪ٝ‬ػ‪_ ٚ‬‬
‫‪ُٔ٣‬ظوزَ ى‪ ٕٝ‬ػ٘خء ؿٔ‪.ْ٤‬‬

‫‪ ‬أػي‪ٝ‬ح أٗلٌْٔ ُظوزَ حُلو‪٤‬وش كبٕ حُظِٔ‪ ْ٤‬رٔخ كيع ‪ ٞٛ‬حُوط‪ٞ‬س ح‪ ٠ُٝ٧‬ك‪ ٢‬حُظـِذ ػِ‪٠‬‬
‫حُٔ‪ٜ‬خثذ ‪ ْ٤ُٝ ..‬ؿ‪.ْٔ٤‬‬

‫‪ ‬حُظلَٔ ػِ‪ ٠‬حُٔخ‪ ٢ٟ‬حُلخَٗ‪ٝ ،‬حُزٌخء حُٔـ‪ٜ‬ي ػِ‪ٓ ٠‬خ ‪ٝ‬هغ ك‪ ٖٓ ٚ٤‬آ‪ِٛٝ ّ٫‬حثْ ‪ -ٞٛ‬ك‪٢‬‬
‫ٗظَ ح‪ - ّ٬ٓ٩‬رؼ‪ٓ ٞ‬ظخ‪ َٛ‬حٌُلَ رخهلل ‪ٝ‬حُٔو‪ ٢‬ػِ‪ ٠‬هيٍ‪.ٙ‬‬

‫‪ ‬أ‪ٓ ٍٝ‬ؼخُْ حُلَ‪٣‬ش حٌُخِٓش ًأ‪َ٠٣ ٫‬ع حَُؿَ ُلخؿش كوي‪ٛ‬خ‪.‬‬

‫‪ ‬أػَ ح‪ٔ٣٩‬خٕ حُلن ك‪٣ ٜٞ‬ـؼَ حَُؿَ ‪ِٛ‬ذ حُؼ‪ٞ‬ى ‪ٓ َ٤ٔ٣ ٫ ،‬غ ًَ ٍ‪٣‬ق ‪٘٣ ٫ٝ ،‬ل٘‪ٓ ٢‬غ أ‪١‬‬
‫هِش‪.‬‬

‫‪ ‬اًح أك‪٘٤ٜ‬خ حَُؿخٍ حٌُ‪٣ ٫ ٖ٣‬ؤهٌ‪ ْٛ‬حُيّ‪ ٖٛ‬أٓخّ حُٔلخؿآص ػَك٘خ إٔ ُ‪ ٖٓ ْٜ‬أٗلٔ‪ٓ ْٜ‬خ‬
‫‪ ِٕٞ ٜ٣‬ػِ‪ ْٜ٤‬أ‪ٓ ١‬لو‪ٞ‬ى ‪ٓٝ‬خ ‪ ْٜ٤ِٔ٣‬ػٖ ًَ كخثض ‪ٝ ،‬ر‪ٌٜ‬ح حُ٘ؼ‪ ٌْٜ٘ٔ٣ ٍٞ‬إٔ ‪٣‬وظلٔ‪ٞ‬ح ًَ‬
‫ك‪ٜ‬خٍ ط‪َ٠‬ر‪ ْٜ‬ػِ‪ ْٜ٤‬حُِ‪٤‬خُ‪ ٢‬حٌُ‪ٞ‬حُق ‪.‬‬

‫‪٬١ ‬د حٌُٔخٍ ػِ‪ ْٜ٤‬إٔ ‪٣‬ظل‪ٜٞ٘‬ح رٔؼِ‪ ْٜ‬حُؼِ‪٤‬خ ‪ٝ ،‬إٔ ‪ِ٣‬ظٔٔ‪ٞ‬ح حُِٔ‪ ٟٞ‬ك‪ ٢‬ظِ‪ٜ‬خ ‪ٝ ،‬حٕ‬
‫‪٣‬ـي‪ٝ‬ح ك‪ًُ ٢‬ي ػِحء ‪٣ ٫‬ـي‪ ٙ‬حُ٘طخٍ ‪ٝ‬حُلـخٍ ك‪ ٢‬حَُ‪ ٠ٟ‬رٔآٍر‪ ْٜ‬حُيٗ‪٤‬خ ‪.‬‬

‫‪ -‬كو‪٤‬وش ٓخ رؼي حُٔ‪ٞ‬ص‪:‬‬


‫كل‪ ْٜ‬حُٔ‪ٞ‬ص ػِ ‪ ٠‬أٗ‪ ٚ‬ػيّ ٓل‪ٝ ٞ‬أٗ‪ ٚ‬ريح‪٣‬ش ك٘خء ٓطِن ؿِ‪٤٘ٗ ٢‬غ ‪٣ ْٛٝٝ‬وخَٓ حُٔ٘ظلَ‪ ٖ٣‬ػ٘يٓخ‬
‫‪٣‬وٍَ‪ٓ ٕٝ‬ـخىٍس حُل‪٤‬خس‪ ٌٙٛ ،‬أًٌد كَ‪٣‬ش ‪٤٘٣‬ؼ‪ٜ‬خ حُٔزطِ‪ ٕٞ‬كخُلن ك‪ ٢‬ح‪٧‬ى‪٣‬خٕ ًخكش ‪ ٞٛ‬إٔ حُٔ‪ٞ‬ص‬
‫َٓكِش طظِ‪ٛٞ‬خ ك‪٤‬خس أ‪ٟ‬وْ ٖٓ ك‪٤‬خط٘خ ‪ٝ ٌٙٛ‬أػٔن اكٔخٓخ ‪ٝ‬أٍكذ آكخهخ ‪.‬‬

‫‪14‬‬
‫‪ٓ -‬خ رؼي حُٔ‪ٞ‬ص ‪ٍٞ١‬حً آهَ ٖٓ أ‪ٞ١‬حٍ حُ‪ٞ‬ؿ‪ٞ‬ى ح‪ٔٗ٩‬خٗ‪٣ ٢‬ظْٔ رِ‪٣‬خىس حُ‪ٞ‬ػ‪ٝ ٢‬كيس حُ٘ؼ‪.ٍٞ‬‬
‫حُ٘‪ٜ‬ؾ حُو‪ ْ٣ٞ‬إٔ ‪ٜٓ ٌٕٞ٣‬يٍ ‪١‬خهظ٘خ حُٔخى‪٣‬ش ‪ٝ‬حُٔؼ٘‪٣ٞ‬ش ‪ ٞٛ‬حُلن ‪ٝ‬كي‪.ٙ‬‬
‫‪ٞٓ -‬حؿ‪ٜ‬ش حُٔ‪ٜ‬خثذ‪:‬‬
‫ػ٘يٓخ ‪ٜ٣‬ذ حَُٔء ٓ٘خ رٔ‪٤ٜ‬زش ٗـي حُوِن ‪ِ٣‬ظ‪ٝ ٜٚٔ‬حُو‪ٞ‬ف ‪٣‬وظِؼ‪ ٖٓ ٚ‬ؿٌ‪ٝ ٍٙٝ‬حُو‪ٞ‬ف ‪ٝ‬حُوِن ك‪٢‬‬
‫ٓ‪ٞ‬حؿ‪ٜ‬ش حُٔ‪ٜ‬خثذ ؿ‪ٓ َ٤‬ـي‪٣‬خٕ رَ ‪٣ِ٣‬يحٕ حُطخٓش ‪ٝ‬حُؼوَ ‪ٝ‬حُي‪٤ٛٞ٣ ٖ٣‬خٕ رخُ‪ٜ‬ي‪ٝ‬ء ‪ٝ‬حُطٔؤٗ‪٘٤‬ش ك‪٢‬‬
‫ٓ‪ٞ‬حؿ‪ٜ‬ش حُٔ‪ٜ‬خثذ ‪ٟٞ٣ٝ‬ق ى‪ً َ٣‬خٍٗ‪٤‬ـ‪ٜ٘ٓ ٢‬ؾ ك‪ٞٓ ٢‬حؿ‪ٜ‬ش حُٔ‪ٜ‬خثذ ‪٣‬ظلن ٓغ حُي‪ٝ ٖ٣‬حُؼوَ‪:‬‬
‫‪ٗ َٓ - 1‬لٔي ٓخ ‪ ٞٛ‬أٓ‪ٞ‬أ ٓخ ‪ ٌٖٔ٣‬إٔ ‪٣‬ليع ُ‪٢‬؟‬
‫‪ - 2‬ػْ ‪٤ٛ‬ت ٗلٔي ُوز‪ ٍٞ‬أٓ‪ٞ‬أ ح‪٫‬كظٔخ‪٫‬ص‪.‬‬
‫‪ - 3‬ػْ أَٗع ك‪ ٢‬اٗوخً ٓخ ‪ ٌٖٔ٣‬اٗوخً‪ .ٙ‬كخُوِن ‪٣‬زيى حُويٍس ػِ‪ ٢‬حُظلٌ‪ٝ َ٤‬حُظًَ‪ٝ ِ٤‬ػ٘يٓخ ‪٣‬زو‪٢‬‬
‫حُلٌَ ‪٣‬وظًخ ػِ‪ٛ ٢‬ز‪ٞ‬د حَُ‪٣‬ق ٍحر‪ ٢‬حُـؤٕ ‪٣‬وِذ أ‪ٝ‬ؿ‪ ٚ‬حَُأ‪ ١‬حرظـخء ٓوِ‪ٔٓ ٚ‬خ ػَح‪ ٙ‬كؤٕ‬
‫حُ٘ـخف ُٖ ‪٣‬وطج‪.ٚ‬‬

‫‪ -‬حَُٓ‪٣ ٍٞ‬ؼِٔ٘خ حُؼزخص‪:‬‬


‫‪ٝ‬حَُٓ‪ ٍٞ‬ػِ‪ ٚ٤‬حُ‪٬ٜ‬س ‪ٝ‬حُٔ‪٣ ّ٬‬لخ‪ ٍٝ‬إٔ ‪٣‬ؼٔن ٓؼ‪ ٢‬حُؼزخص ‪ٝ‬ح‪٫‬كظٔخٍ هخث‪( ٬‬اٗٔخ حُ‪ٜ‬زَ ػ٘ي‬
‫حُ‪ٜ‬يٓش ح‪ٝ ) ٢ُٝ٧‬ك‪ ٢‬كي‪٣‬غ أهَ ( ُظؼِ حُِٔٔٔ‪ ٖ٤‬ك‪ٜٓ ٢‬خثز‪ ْٜ‬حُٔ‪٤ٜ‬زش ك‪ ٢‬أٗ‪ٜ٣ ُٖ ْٜ‬خر‪ٞ‬ح‬
‫رٔؼِ‪ )٢‬كخُٔئٖٓ حَُحٗي ‪٣‬لظَ‪ ٝ‬أٓ‪ٞ‬أ ٓخ ‪٣‬وِو‪ ٚ‬هي ‪ٝ‬هغ رخُلؼَ ػْ ‪٘٣‬ظِع ٓخ طزو‪٘٣ٝ ٚ٘ٓ ٢‬وٌ ٓخ ‪ٌٖٔ٣‬‬
‫اٗوخً‪. ٙ‬‬
‫‪ -‬حُظِٔ‪ ْ٤‬رخُ‪ٞ‬حهغ‪:‬‬
‫‪َ٘٣‬ف حٌُخطذ ك‪ ٌٙٛ ٢‬حُ٘وطش أ‪ ٢ُٝ‬هط‪ٞ‬حص ٓ‪ٞ‬حؿ‪ٜ‬ش حُ‪ٞ‬حهغ أ‪ ٢ٛٝ ٫‬حُظِٔ‪ ْ٤‬رخُ‪ٞ‬حهغ كظوزَ حُلو‪٤‬وش‬
‫‪ ٞٛ‬حُوط‪ٞ‬س ح‪ ٢ُٝ٧‬ك‪ ٢‬حُظـِذ ػِ‪ ٢‬حُٔ‪ٜ‬خثذ ك‪٤‬غ إٔ ‪ٔ١‬ؤٗ‪٘٤‬ش حٌُ‪٣ ٖٛ‬لٍَ حُؼوَ ٖٓ ه‪ٞ٤‬ى‪ٙ‬‬
‫‪ٝ‬حُ‪٠‬ـ‪ٓٝ ١ٞ‬غ ًُي ‪ً ٕ٧‬ؼ‪ ٖٓ َ٤‬حُ٘خّ ‪َ٣‬ك‪ ٕٞ٠‬حُظِٔ‪ ْ٤‬رخُ‪ٞ‬حهغ حَُٔ ‪َ٣ٝ‬ك‪ ٕٞ٠‬اٗوخً ٓخ ‪ٌٖٔ٣‬‬
‫اٗوخً‪ٝ ٙ‬ري‪ ٖٓ ٫‬إٔ ‪٣‬لخ‪ُٞٝ‬ح ر٘خء أٓخُ‪ ٖٓ ْٜ‬ؿي‪٣‬ي ‪٣‬و‪ٓ ٕٞ٠‬ؼًَش َٓ‪َ٣‬س ٓغ حُٔخ‪ٔ٘٣ٝ ٢ٟ‬و‪ٓ ٕٞ‬غ‬
‫حُوِن حٌُ‪١ ٫ ١‬خثَ ُ‪٣ٝ ٚ‬وق ح‪ ّ٬ٓ٩‬طـخ‪ ٙ‬حُزٌخء ػِ‪ ٢‬حُٔخ‪ٞٓ ٢ٟ‬هق ٗي‪٣‬ي ك‪ ٜٞ‬ك‪ٗ ٢‬ظَ ح‪ّ٬ٓ٩‬‬
‫ٖٓ ٓظخ‪ َٛ‬حٌُلَ رخهلل ‪ٝ‬حُٔو‪ ٢‬ػِ‪ ٢‬هيٍ‪.ٙ‬‬
‫‪ -‬حُظِٔ‪ٝ ْ٤‬ح‪ٓ٫‬ظٔ‪:ّ٬‬‬
‫ر‪ ٖ٤‬حُظِٔ‪ٝ ْ٤‬ح‪ٓ٫‬ظٔ‪ٗ ّ٬‬ؼَس ٓؼخ‪٣ٝ‬ش ٗؤٗ‪ٗ ْٜ‬ؤٕ ًؼ‪ ٖٓ َ٤‬ح‪ً ٍٞٓ٧‬ؼ‪َ٤‬ح ٖٓ حُ٘خّ ‪٣‬وِ‪ ٢‬ر‪ْٜ٘٤‬‬
‫ك‪٤‬وِذ حُظِٔ‪ ْ٤‬حَُٔحى ر‪ ٚ‬حُـؤٕ ‪ٝ‬حُؼزخص ‪ٝ‬اىٍحى حُ‪ٞ‬حهغ ‪ٝ‬حُز٘خء ػِ‪ ٚ٤‬اُ‪ ٢‬ح‪ٓ٫‬ظٔ‪ُِ ّ٬‬ظَ‪ٝ‬ف طؤهٌ‪ٙ‬‬
‫‪ً٘٤ٔ٣‬خ ‪ًَ ٔ٣ٝ‬ح ً‪٤‬لٔخ ط٘خء‪.‬‬
‫‪ -‬حَُؿ‪ُٞ‬ش طٔ‪٘٣ ٖٓ َ٤‬ز‪ٞ‬ع حُ‪٤‬و‪ ٖ٤‬حُلن‪:‬‬
‫ا ٕ حُ‪٘٤‬ز‪ٞ‬ع حٌُ‪ ١‬طٔ‪ٓ ٚ٘ٓ َ٤‬وخ‪ َ٣‬حَُؿ‪ُٞ‬ش حُ٘خ‪ٟ‬ـش ‪ ٞٛ‬حٌُ‪ ١‬طٔ‪ٓ ٚ٘ٓ َ٤‬ؼخٗ‪ ٢‬حُ‪٤‬و‪ ٖ٤‬حُلن ‪ٖٓٝ‬‬
‫أ‪ٓ ٍٝ‬ؼخُْ حُلَ‪٣‬ش أ‪َ٠٣ ٫‬ع حَُؿَ ُلخؿش كوي‪ٛ‬خ ‪ٝ‬ػ٘يٓخ ‪ ٌٕٞ٣‬حَُٔء ػزي ٍؿزش ط٘و‪ ،ٜٚ‬كظِي ػـَس‬
‫ك‪ٍ ٢‬ؿ‪ُٞ‬ظ‪ ٢ٛٝ ٚ‬رخُظخُ‪ ٢‬ػِٔش ك‪ ٢‬ا‪ٔ٣‬خٗ‪ٝ ٚ‬ح‪ٔ٣٩‬خٕ حُلن ‪٣‬ـؼَ حَُؿَ ‪ِٛ‬ذ حُؼ‪ٞ‬ى ‪ٓ َ٤ٔ٣ ٫‬غ ًَ‬
‫ٍ‪٣‬ق‪.‬‬

‫‪15‬‬
‫فٔي انعًُِك‪ًُُْ :‬وو وَسًُُوو‪:‬‬
‫حهظزخٓخص ٖٓ رلَ "ؿيى ك‪٤‬خطي"‪:‬‬

‫‪ ‬حُظ‪ٞ‬ؿ‪ ٚ٤‬حُ٘ز‪ ١ٞ‬ك‪ ٢‬ح‪٧‬كخى‪٣‬غ حُ‪ٞ‬حٍىس ك‪ٌٛ ٢‬ح حُٔ‪٤‬خم ‪٣ ،‬و‪ٜ‬ي ر‪ٜ‬خ رغ حٌُٔ‪٘٤‬ش ك‪ ٢‬ح‪٧‬كجيس‬
‫‪ٝ‬حٓظج‪ٜ‬خٍ ؿَحػ‪ ْ٤‬حُطٔغ ‪ٝ‬حُظ‪ٞ‬ؿغ حُظ‪ ٢‬طُط‪ُ ٢‬ـ‪ٞ‬د ح‪ٔٗ٩‬خٕ ‪ٝ‬طلَٔ‪ ٙ‬ػِ‪ٓ ٠‬خ ‪٣‬ل‪ٞ‬ط‪ٜ٘ٓ ٚ‬خ‪.‬‬

‫‪ٝ ‬حُل‪ ْٜ‬حُوخ‪١‬ت حُٔوِ‪ٞ‬د ُزؼ‪ ٞ‬حُِ‪ٛ‬خى ‪٧‬كخى‪٣‬غ حُ٘ز‪ ٢‬ك‪ٌٛ ٢‬ح حُِ‪ٝ ،ٕٞ‬حٓظويحٓ‪ٜ‬خ ‪٩‬رطخٍ‬
‫أػٔخٍ حُل‪٤‬خس ري‪ ٖٓ ٫‬ط‪٣ٌٜ‬ز‪ٜ‬خ كؤٓخء رٌُي اُ‪ ٠‬حُي‪ٝ ٖ٣‬حُيٗ‪٤‬خ ٓؼخ‪.‬‬

‫‪ٝ ‬إ ٖٓ حُلٔخهش إٔ ‪٣‬ظل‪ ٍٞ‬حُٔخٍ اُ‪ٛ ٠‬يف ٓو‪ٜٞ‬ى ٌُحط‪ ٚ‬طٌ‪ٝ‬د ك‪ ٢‬ؿٔؼ‪ ٚ‬حُٔ‪ٜ‬ؾ‪،‬‬
‫‪ٝ‬طَُطو‪ ٚ‬حُؼخك‪٤‬ش ‪ٝ‬طظٌخػَ حُ‪ٝ ّٜٞٔ‬طُـظٌد ح‪َٓ٧‬ح‪!!ٝ‬‬

‫‪ -‬طؼخُ‪ ْ٤‬ح‪ ّ٬ٓ٩‬ك‪ٞٓ ٢‬هق ح‪ٔٗ٩‬خٕ ٖٓ ىٗ‪٤‬خ‪ٙ‬‬

‫‪٣‬ظـ‪ ٚ‬حرظيحء اُ‪ ٠‬حُوِذ ك‪٤‬ـَّ ك‪ ٚ٤‬حُؼلخف ‪ٝ‬حُظَكغ ‪ ٌَٙ٣ٝ ،‬اُ‪ ٚ٤‬حُـ٘غ ‪ٝ‬حَُ٘ح‪ٛ‬ش‬ ‫‪-‬‬
‫‪ٝ‬حُظطِغ‪.‬‬
‫إ حُطِذ حُـٔ‪ ٖٓ َ٤‬لَّلا طؼخُ‪ ٠‬طٌٔذ حُل‪ ٍ٬‬ك‪ٔٓ ٢‬خكش ‪ٍٝ‬كن ‪ٝ ،‬ح‪َ١‬حف حُلَحّ ك‪٢‬‬ ‫‪-‬‬
‫َُ‪ٛ‬خىس ‪ٝ‬أٗلش ‪ ،‬ػْ طـ‪٢‬ء رؼي ًُي رو‪٤‬ش طؼخُ‪ ْ٤‬ح‪ ّ٬ٓ٩‬حُوخثٔش ػِ‪ ٠‬ح‪ٔ٣٩‬خٕ رخهلل ‪،‬‬
‫‪ٝ‬حُظ‪ٜ‬ي‪٣‬ن رِوخث‪ٝ ، ٚ‬ا‪٣‬ؼخٍ ٓخ ػ٘ي‪ٓٝ ، ٙ‬ؼَكش هيٍ حُيٗ‪٤‬خ رخُ٘ٔزش اُ‪ ٠‬ح‪٧‬هَ‪ ، ٟ‬ػْ‬
‫ٓؼَكش هيٍ لَّلا ؿَ ٗؤٗ‪ ٚ‬رخُ٘ٔزش اُ‪ٓ ٠‬خ ػيح‪ٝ ، ٙ‬أػَ ‪ ٌٙٛ‬حُٔؼَكش ػِ‪.ٚ٤‬‬
‫اًح ؿِزظي أػَح‪ ٝ‬هخ‪َٛ‬س كظِٔزي ‪ٔ١‬ؤٗ‪٘٤‬ظي ‪ٍٟٝ‬خى ‪٘ٛٝ ،‬خ ‪٣‬ـذ ػِ‪٤‬ي إٔ طظ٘زغ‬ ‫‪-‬‬
‫رخُؼ٘خ‪٣‬ش حُؼِ‪٤‬خ ً‪ ٢‬ط٘وٌى ٓٔخ كَ ري ‪ ،‬كبٕ ح‪ٓ٫‬ظٔ‪ُ ّ٬‬ظ‪٤‬خٍ حٌُآرش ريح‪٣‬ش حٗ‪٤ٜ‬خٍ ٗخَٓ‬
‫ك‪ ٢‬ح‪ٍ٩‬حىس ‪٣‬طزغ ح‪٧‬ػٔخٍ ًِ‪ٜ‬خ رخُؼـِ ‪ٝ‬حَُِ٘‪.‬‬
‫طَى‪٣‬ي ًِٔخص ٓؼ‪٘٤‬ش ُ‪ ْ٤‬ا‪ٓ ٫‬لظخكخ ‪٧‬ك‪ٞ‬حٍ ٗلٔ‪٤‬ش ؿي‪٣‬يس طظـ‪ َ٤‬ر‪ٜ‬خ ك‪٤‬خس حَُؿَ ‪ ،‬ػْ‬ ‫‪-‬‬
‫طٔظو‪ ْ٤‬رؼي‪ٛ‬خ هطخ‪ٝ ٙ‬ط‪٬‬كو‪ ٚ‬ػ٘خ‪٣‬ش لَّلا‪.‬‬
‫حُيػخء ‪ ٞٛ‬أ‪ ً٫ٝ‬طلي‪٣‬ي ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬ش ‪ٓ ٍْٓٝ‬ؼَ أػِ‪ ْ٤ُٝ ٠‬طَى‪٣‬ي أٓخٗ‪ٝ ٢‬حٍطوخد كَؽ ٖٓ‬ ‫‪-‬‬
‫حُـي حُٔـ‪.ٍٜٞ‬‬
‫ٗلٖ ٗلذ ‪ٗٝ‬ظٔ٘‪ ٖٓ ٠‬لَّلا إٔ ٌٗ‪ ٕٞ‬ػز‪٤‬ي اكٔخٕ ‪ ٫‬ػز‪٤‬ي حٓظلخٕ ‪ ٌُٖٝ ،‬اًح كيع‬ ‫‪-‬‬
‫‪ٝ‬حٓظ‪٨‬ص آكخه٘خ رخُـ‪ ّٞ٤‬حَُٔػيس ‪ٝٝ‬حؿ‪ ٚ‬حَُٔء ٓخ ‪٘ٛ ٌَٙ٣‬خ ‪٣‬ـ‪٢‬ء ى‪ ٍٝ‬حُ‪ٜ‬زَ حٌُ‪١‬‬
‫‪٣‬طخٍى حُـِع ‪ٝ ،‬حَُ‪ٟ‬خ حٌُ‪٘٣ ١‬ل‪ ٠‬حُٔو‪.٢‬‬
‫أًزَ حُـ٘خثْ ك‪ ٢‬حُل‪٤‬خس حُوِو‪٤‬ش ‪ ٖٓٝ‬أٓزخد ح‪ٔ١٫‬ج٘خٕ ‪ٝ‬حُطٔؤٗ‪٘٤‬ش حَُ‪ٟ‬خ حٌُ‪ٌٕٞ٣ ٫ ١‬‬ ‫‪-‬‬
‫ا‪ ٫‬رؼي طط‪ َ٤ٜ‬حُوِذ ٖٓ حُ‪ٓٞ‬خ‪ ّٝ‬حُ٘لٔ‪٤‬ش ‪ٌٛٝ‬ح حُٔوخّ ‪٣‬لظخؽ اُ‪٣ٍ ٠‬خ‪ٟ‬ش ٗي‪٣‬يس‪.‬‬
‫حٍ‪ ٝ‬ر‪ٓٞ٤‬ي ‪ٝ‬أ ًَٓ ٓخ ‪َٔ٣‬ى ك‪ ٢‬ؿيى‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪16‬‬
‫فٔي انعًُِك‪ :‬انْاميَاٌ‪:‬‬
‫ك‪ ٢‬رلَ ٓؼخٗ‪ ٢‬ح‪ٔ٣٩‬خٕ‪:‬‬

‫حُـخ‪٣‬ش ٖٓ حُطخػخص ُ‪ٔ٤‬ض ٓزخَٗ‪ٍٜٓٞٓ ٙ‬خ حُظخ‪َٛ‬س ‪ٝ‬طؤ‪ ٚ‬أٌٗخُ‪ٜ‬خ ‪ ٌُٖٝ‬حُـخ‪٣‬ش ‪٢ٛ‬‬ ‫‪‬‬
‫إٔ طِ‪٣‬ي كي‪ ٙ‬حُؼوَ ك‪ ٢‬اىٍحى حُلن‪.‬‬
‫ح‪ٔ٣٩‬خٕ رخهلل ‪ٝ‬حُ‪ ّٞ٤‬ح‪٥‬هَ ‪ٝ,‬كَحث‪ ٞ‬حُ‪٬ٜ‬س‪ٝ,‬حًُِخس أٗؼ‪ ٚ‬طظـٔغ ك‪ ٢‬ك‪٤‬خ‪ ٙ‬ح‪ٔٗ٩‬خٕ‬ ‫‪‬‬
‫ُظِ‪ٍٗ ٜٚٔ‬ي‪ٝ ٙ‬طٔيى هطخ‪.ٙ‬‬
‫حُٔئٖٓ رو‪ٓ َ٤‬خ ُْ ‪٣‬ؼؼَ كبًح ػؼَ ‪ُٝ‬ؾ ر‪ ٚ‬حُؼؼخٍ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ًًَ حُٔ‪ٞ‬ص ‪ٝ‬ح‪ٓ٫‬ظؼيحى ُٔخ رؼي‪.ٙ‬‬ ‫‪‬‬
‫حػظيحٍ حُظلٌ‪ َ٤‬ك‪ ٢‬حُل‪٤‬خس ‪ٝ‬حُٔ‪ٞ‬ص كخٕ حػظيٍ حُظلٌ‪ ُْ َ٤‬طظل‪ ٍٞ‬حُٔؼش اُ‪ ٠‬ك‪ُٖٝ ٠ٟٞ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪٣‬ظل‪ ٍٞ‬حُ‪٤٠‬ن اُ‪ٓ ٠‬ـٖ‪.‬‬
‫حُو‪٠‬خء ‪ٝ‬حُويٍ ‪ ٖٓ ٞٛ‬ػ٘ي لَّلا‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٓ ٫‬ؼ٘‪ُ ٠‬ظ‪ٞ‬طَ ح‪٧‬ػ‪ٜ‬خد ‪ٝ‬حٗظيحى حُوِن ربُحء أٓ‪ ٍٞ‬طوَؽ ػٖ ٗطخم اٍحىط٘خ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫حًَُ‪ ٕٞ‬اُ‪ ٠‬حُويٍ ‪ٍٞ٣‬ع ؿَحءس ػِ‪ٞٓ ٠‬حؿ‪ٜ‬ش حُ‪ٝ ّٞ٤‬حُـي‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫حُ٘و‪ ٚ‬حُٔظ٘خثْ ‪ ٌٚ٘٣‬أٓخّ حُظو‪٬٤‬ص حُظ‪ ٢‬ط٘ؼوي ٓلخثز‪ٜ‬خ ٖٓ ٗلٔ‪ٌٛٝ ٚ‬ح ٖٓ ‪ٟ‬ؼق‬ ‫‪‬‬
‫ح‪ٔ٣٩‬خٕ‪.‬‬
‫ح‪ٔ٣٩‬خٕ رخُويٍ ‪٣َ٣‬ق ٖٓ ػ٘خء ًؼ‪.َ٤‬‬ ‫‪‬‬
‫ح‪ٔ٣٩‬خٕ رخُويٍ ػ‪٬‬ؽ ُِوِن ‪ٝ‬حُظ٘خإّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫حُظ‪ٞ‬حًَ ُ‪ ْ٤‬ا‪ٔ٣‬خٗخ رخُويٍ ‪ٛ ٌُٚ٘ٝ‬ل‪.ٌٚٓٞٓٓ ٚ‬‬ ‫‪‬‬
‫ُ‪ ْ٤‬حُظزِي ‪ ٞٛ‬حُي‪ٝ‬حء ُ٘لخء ح‪ٔٗ٩‬خٕ ٖٓ ح‪٧‬كِحٕ ‪ ٌُٖٝ‬حُظِٔ‪ ْ٤‬هلل ‪ ٞٛ‬حُي‪ٝ‬حء حٌُ‪١‬‬ ‫‪‬‬
‫ُ‪ ْ٤‬رؼي‪ ٙ‬ى‪ٝ‬حء‪.‬‬
‫حَُٔ‪ٗٝ‬ش ى‪ُ٫‬ش طؤىد ٓغ لَّلا ‪٘٤ٌٓٝ‬ش ك‪٬ٓ ٠‬هخس حُويٍ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ؿَرض حُِ‪ٝ ٖ٤‬حُٔ‪٤‬ق ك‪ٞ‬ؿيص حُِ‪ ٖ٤‬أهطغ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫حٍ‪ ٝ‬رٔخ هٔٔ‪ ٚ‬لَّلا ُي طٌٖ حؿ٘‪ ٢‬حُ٘خّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ ٫‬ط٘ظظَ ٌَٗح ٖٓٔ أكٔ٘ض اُ‪ ٌُٖٝ ٚ٤‬طًٌَ إٔ طٌَ٘ ٖٓ أكٖٔ اُ‪٤‬ي‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪٘٣ ٫‬ي أ‪ٝ‬ح‪ َٛ‬حُـٔخػخص ًللع حُٔؼَ‪ٝ‬ف ‪ٝ‬اًَحّ أ‪٣ ٫ٝ ِٚٛ‬ل‪ ْٜ‬ػَ‪ ٟ‬ح‪٫‬ثظ‪٬‬ف‬ ‫‪‬‬
‫‪٣ٝ‬ؼَ‪ُ ٝ‬ؼٌحد حُلَهش ا‪ ٫‬ؿٔ‪ ٢‬حُلو‪ٞ‬م ‪ٝ‬ا‪ٔٛ‬خٍ ً‪ٜ٣ٝ‬خ ‪ٝ‬حُظٌَ٘ ُٔخ أٓي‪ ٖٓ ٙٝ‬ؿٔ‪.َ٤‬‬
‫إ ؿٖ حُ٘‪٤‬ش ‪٣‬لٔي حُؼَٔ ‪٣ٝ‬لز‪ ٢‬ح‪٧‬ؿَ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫هيّ ؿٔ‪ِ٤‬ي ػ٘وخ ُ‪ٜ٘‬خثغ حُٔؼَ‪ٝ‬ف ‪ٝ‬حرظـخء ٓخ ُي‪ ٟ‬لَّلا ٖٓ ٓؼ‪ٞ‬رش‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ٓل‪ ٞ‬ػِٔي هلل ‪ٝ‬أٗ٘ي ػ‪ٞ‬حر‪ٝ ٚ‬كي‪ ٫ٝ ،ٙ‬ط٘ظظَ إٔ ‪ٌَ٘٣‬ى حكي ٖٓ حُ٘خّ رَ ط‪ٞ‬هغ إٔ‬ ‫‪‬‬
‫‪٤٠٣‬ن حُ٘خّ ري ‪ٝ‬إٔ ‪٣‬لوي‪ٝ‬ح ػِ‪٤‬ي‪.‬‬
‫حُ‪ٜ‬زَ كزْ حُ٘لْ ػِ‪ٓ ٠‬خ طٌَ‪.ٙ‬‬ ‫‪‬‬
‫حهزَ ‪ٝ‬حهؼي حُٔلَ‪ ٝٝ‬ػْ حطَى حُؼ٘خٕ ُٔ‪ٞ‬ح‪ٛ‬زي طل‪ ٍٞ‬حُٔل٘ش اُ‪٘ٓ ٠‬لش ‪ٝ‬طل‪ٓ ٍٞ‬خ ك‪ٚ٤‬‬ ‫‪‬‬
‫ًيٍ ‪ ٖ٤١ٝ‬اُ‪ٍٝٝٝ ٠‬ى ‪٣ٍٝ‬خك‪.ٖ٤‬‬
‫‪ ٫‬ط٘خكَ ر‪ ٖ٤‬حُؼِْ ‪ٝ‬حُي‪ ٖ٣‬أريح‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ح‪ٔ٣٩‬خٕ رخهلل حُ‪ٞ‬حكي ُ‪ُ ْ٤‬ؼزش ٓ‪٤‬خٓ‪٤‬ش أ‪ ٝ‬طَ٘‪٣‬ؼخ حٓظؼ٘خث‪٤‬خ ً‪ ٬‬حٗ‪ ٚ‬حُلو‪٤‬وش حُظ‪َٟ ٢‬‬ ‫‪‬‬
‫ػ٘‪ٜ‬خ حُـخكِ‪ ٕٞ‬أ‪ ٝ‬حُٔٔظـلِ‪.ٕٞ‬‬
‫إ ح‪ٔ٣٩‬خٕ حُ‪ٞ‬ػ‪٤‬ن هِ‪ٓ ،َ٤‬ؼيٕ هِٔخ طوِ‪ٗ ٚ٘ٓ ٞ‬لْ ػظ‪ٔ٤‬ش‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪17‬‬
‫فٔي انعًُِك‪ :‬بِاْنذَكِّ أََِ َزنَُْاُِ وَباْنذَكِّ َزَل‪:‬‬
‫إ ح‪ ّ٬ٓ٩‬أىحس ُظ٘ظ‪ ْ٤‬ح‪٧‬كٌخٍ ػِ‪ٗ ٠‬ل‪ٓ ٞ‬ؼ‪ ،ٖ٤‬ط٘ظظْ حُٔويّٓخص ُظ٘ظؾ حُ‪ٜٞ‬حد ‪ٝ‬طو ٍَّ حُلن‪ً.‬حى ك‪٢‬‬
‫حُٔـخٍ حُؼوِ‪ ،٢‬أٓخ ك‪ ٢‬حُٔـخٍ حُ٘لٔ‪ٝ ٢‬ح‪٫‬ؿظٔخػ‪ ٢‬ك‪ ٜٞ‬أىحس ُظ٘ظ‪ ْ٤‬حُٔ٘خػَ ‪ٝ‬حُؼ‪ٞ‬ح‪١‬ق ػِ‪ٗ ٠‬ل‪ٞ‬‬
‫‪٘٘٣‬ت حُل‪ِ٤٠‬ش‪٣ٝ ،‬يػْ ح‪٧‬ه‪ٞ‬س‪ ،‬أ‪ ٝ‬ػِ‪ٗ ٠‬ل‪٘٣ ٞ‬ل‪ ٢‬حًَُ‪ِ٣‬ش‪ٔ٣ٝ ،‬لن ح‪َ٧‬ػََس‪.‬‬
‫كخ‪ – ّ٬ٓ٩‬رٔخ ك‪ ٖٓ ٟٞ‬طؼخُ‪ – ْ٤‬اٗٔخ ‪ّٜ ٔ٣‬ي ُِ٘خّ ‪٣َ١‬ن حُ‪ٜ‬يح‪٣‬ش حُظ‪ ٢‬طؤهٌ ر٘‪ٞ‬ح‪ٝ ْٜ٤ٛ‬أكجيط‪ْٜ‬‬
‫اُ‪ ٠‬حُلو‪٤‬وش ‪ٝ‬حٌُٔخٍ‪.‬‬
‫‪ ٌٙٛٝ ‬حُ‪ٜ‬يح‪٣‬ش ك‪ٓ ٢‬ـخ‪٫‬ص حُ٘ظَ ‪ٝ‬حُظلٌ‪ٝ ،َ٤‬ك‪ٓ ٢‬ـخ‪٫‬ص ح‪٧‬ىد ‪ٝ‬حُٔؼخِٓش ‪ ٢ٛ‬حُ٘ظ‪٤‬ـش‬
‫حُٔ٘٘‪ٞ‬ىس ٖٓ ‪ٍٝ‬حء حُؼزخىحص حُٔوٍَس‪.‬‬
‫ٌ‬
‫‪ ‬إ ح‪ٔ٣٩‬خٕ رخهلل ‪ٝ‬حُ‪ ّٞ٤‬ح‪٥‬هَ‪ٝ ،‬كَحث‪ ٞ‬حُ‪٬ٜ‬س ‪ٝ‬حًُِخس أٗؼش طظـ ّٔغ ك‪ ٢‬ك‪٤‬خس ح‪ٔٗ٩‬خٕ‬
‫ُظٔيى َه ْط‪ٝ ٙٞ‬طِ‪ٍُْٗ ٜٚٔ‬ي‪ٝ ،ٙ‬طـؼِ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬حُ‪ٞ‬ؿ‪ٞ‬ى ٓ‪ ً٫ٞٛٞ‬رخُلن ‪٣ ٫‬ظٌَ٘ ُ‪٣ِ٣ ٫ٝ ،ٚ‬ؾ‬
‫ػ٘‪.ٚ‬‬
‫‪ٝ‬حٌُ‪ٔ٣ ٫ ٖ٣‬ظل‪٤‬ي‪ِٛ ٖٓ ٕٝ‬ظ‪ ْٜ‬رخهلل ر‪ ٌٜٙ‬حُ‪ٜ‬يح‪٣‬ش ك‪ ٬‬ه‪ َ٤‬ك‪ ٢‬ػزخىحط‪ ٫ٝ ،ْٜ‬أػَ ُ‪٬ٜ‬ط‪ًُٝ ْٜ‬خط‪.ْٜ‬‬
‫٘ش ً َ‬
‫‪ًٌ ْ٘ ٟ‬خ )‬ ‫٘وَ‪ َْٖٓ َٝ ، ٠‬أَ ْػ ََ َ‬
‫‪ ٝ‬ػَْٖ ًِ ًْ َِ‪ ١‬كَبِٕه َُ‪ِ َٓ ُٚ‬ؼ‪َ ٤‬‬ ‫‪ ١‬كَ َ‪ِ َ٣ ٬‬‬
‫‪ْ َ٣ ٫َ َٝ َُّ ٠‬‬ ‫(كَ َٔ ِٖ حطهزَ َغ ‪ُٛ‬يَح َ‬
‫‪ٝ ‬ح‪ٔ٣٩‬خٕ أ‪٠٣‬خ رخُويٍ ه‪:َٙٗٝ َٙ٤‬‬
‫‪ٔٓٝ‬خ ‪٠٣‬غ كيحً أه‪ٌُ ٠ٜ‬يٍ ح‪ٔٗ٩‬خٕ إٔ ‪٣‬وخٍٕ ر‪ٓ ٖ٤‬خ ُي‪ ٖٓ ٚ٣‬ه‪ٓٝ ،َ٤‬خ ‪٣‬لٔ‪ ٚ‬ح‪ُٞ٧‬ف ٖٓ كَٓخٕ‪،‬‬
‫‪ ُٖٝ‬طؼيّ – اًح كظلض ػ‪٤٘٤‬ي ريهش – ٖٓ طٔظخُ ػِ‪ ْٜ٤‬ك‪ٗ ٢‬لٔ‪ٓٝ ْٜ‬خُي‪َُ٣ ٖٓٝ ،‬ك‪ ٕٞ‬طلض‬
‫‪ٟٞ‬حثن ‪ ٢ٛ‬أػوَ ٓٔخ حرظُِ‪٤‬ض ر‪.)ٚ‬‬
‫‪ٝ‬ػٖ أْٗ ٍ‪ ٢ٟ‬لَّلا ػ٘‪ ٚ‬إٔ ٍٓ‪ ٍٞ‬لَّلا ٓ َّ رٔـِْ ‪٠٣ ْٛٝ‬لٌ‪ ٕٞ‬كوخٍ‪( :‬أًؼَ‪ٝ‬ح ٖٓ ًًَ ‪ٛ‬خىّ‬
‫حٌُِحص – أكٔز‪ ٚ‬هخٍ ‪ :-‬كبٗ‪ ًٌَٙ٣ ُْ ٚ‬أك ٌي ك‪٤ٟ ٢‬ن ٖٓ حُؼ‪ ٖ٤‬ا‪ٓٝ ٫‬ؼ‪ ٫ٝ ..ٚ‬ك‪ٓ ٢‬ؼش ا‪ّ٤ٟ ٫‬و‪ٜ‬خ‬
‫ػِ‪)ٚ٤‬‬
‫كِ‪ ًًَ ْ٤‬حُٔ‪ٞ‬ص ‪٩‬كٔخى حُل‪٤‬خس ‪ٝ‬آخءس حُؼَٔ ك‪ٜ٤‬خ‪ ،‬رَ ُِظول‪٤‬ق ٖٓ ح‪٫‬ؿظَحٍ ر‪ٜ‬خ‪،‬‬
‫كبًح حػظيٍ حُظلٌ‪ َ٤‬كِٖ طظل‪ ٍٞ‬حُٔؼش اُ‪ ٠‬ك‪٣ ُٖٝ ،٠ٟٞ‬ظل‪ ٍٞ‬حُ‪٤٠‬ن اُ‪ٓ ٠‬ـٖ‪.‬‬

‫‪18‬‬
‫صَُع ئٍَ انْهَ ِيًُوَت انًْهذَت شَرَاباً دُ ْهواً‪:‬‬
‫فٔي انعًُِك‪ :‬أ ِ‬
‫ْ حُ٘لْ ػِ‪ٓ ٠‬خ طٌَ‪.ٙ‬‬
‫حُ‪ٜ‬زَ‪ :‬ك ْز ُ‬
‫‪ٌٛٝ‬ح طلٔ‪ َ٤‬كٖٔ اًح ػ٘‪٘٤‬خ ر‪ٞٓ ٚ‬حؿ‪ٜ‬ش حُ٘يحثي رؼزخص ‪ٓ ٌٙٞٗ ٫‬ؼ‪ٝ ،ٚ‬ػوَ ‪٣ ٫‬لوي ط‪ٞ‬حُٗ‪ٚ‬‬
‫‪ٝ‬حػظيحُ‪ ...ٚ‬ؿ‪ َ٤‬إٔ كزْ حُ٘لْ ػِ‪ٓ ٠‬خ ٌَٗ‪ ٙ‬اًح ػ٘‪٘٤‬خ ر‪ ٚ‬ى‪ٝ‬حّ حُ٘ؼ‪ ٍٞ‬رَٔحٍس حُ‪ٞ‬حهغ‪ٍٞ١ٝ ،‬‬
‫كخٍ ٌَٓ٘س ٖٓ حٌُآرش ‪ٝ‬حُظزِّي‪.‬‬
‫ح‪٩‬كٔخّ رٔخ ك‪ٞٓ ٖٓ ٚ٤‬ء ‪ٝ‬أً‪ ،ٟ‬هي ‪٘٣‬ظ‪ ٢ٜ‬رخ‪ٔٗ٩‬خٕ اُ‪ٍ ٠‬‬
‫‪ٜ٣‬ق ك‪ٌٛ ٚ٤‬ح حُظل ّ‪٣ ُٖٝ ،ٍٞ‬ظْ طٌ ّ‪ٝ‬م‬
‫ّ‬ ‫‪ٝ‬ح‪٣ ّ٬ٓ٩‬ؼَٔ ػِ‪ ٠‬طل‪ َ٣ٞ‬حُ‪ٜ‬زَ اُ‪ٍٟ ٠‬خ ك‪ ٢‬حُٔـخٍ حٌُ‪١‬‬
‫ّ‬ ‫ه‬
‫حُ٘لْ ُزَى حَُ‪ٟ‬خ رب‪ٛ‬يحٍ أَٓ ؿخف‪ ،‬أ‪ ٝ‬كَ‪ ٝ‬طٌِ‪٤‬ق أؿ‪ٞ‬ف‪ ،٬ً ،‬كخ‪٣ َٓ٧‬لظخؽ اُ‪ ٠‬طِطق ٓغ‬
‫حُ٘لْ‪ٝ ،‬حٓظيٍحؽ ُٔ٘خػَ‪ٛ‬خ حُ٘خكَس‪ٝ ،‬ا‪ ٫‬ك‪ ٬‬ه‪ٔ٤‬ش ‪ ٕ٧‬طو‪ :ٍٞ‬أٗخ ٍح‪ٗٝ ،ٝ‬لٔي ‪١‬خكلش رخُ‪٤٠‬ن‬
‫‪ٝ‬حُظو ُِّ!!‬
‫د ٓل٘ش ك‪ٜ٤١ ٢‬خ ٓ٘لش‪٣ ٖٓ ،‬يٍ‪١‬؟ ٍرٔخ ًخٗض ‪ٌٙٛ‬‬ ‫د ‪ٟ‬خٍس ٗخكؼش‪ّ ٍُ ،‬‬‫‪ ‬كٖٔ ‪٣‬يٍ‪١‬؟ ٍُ ّ‬
‫حُٔظخػذ حُظ‪ ٢‬طؼخٗ‪ٜ٤‬خ رخرخ ً اُ‪ ٠‬ه‪ٓ َ٤‬ـ‪ٍٜٞ‬‬
‫‪ ‬حُٔظخػذ ‪ٝ‬ح‪ ٢ٛ ّ٫٥‬حُظَرش حُظ‪ ٢‬ط٘زض ك‪ٜ٤‬خ رٌ‪ ٍٝ‬حَُؿ‪ُٞ‬ش‪ٓٝ ،‬خ طلظّوض ٓ‪ٞ‬ح‪ٛ‬ذ حُؼظٔخء‬
‫ا‪ًٍ ٢ٓٝ ٫‬خّ ٖٓ حُٔ٘وخص ‪ٝ‬حُـ‪ٜٞ‬ى‪.‬‬
‫‪ ‬أ‪ٛ‬لخد حُ‪٤‬و‪ٝ ٖ٤‬أ‪ ُٞٝ‬حُؼِّ ‪ِ٣‬وَ‪ ٕٞ‬حُل‪٤‬خس رٔخ ك‪ ٢‬أٗلٔ‪ٍ ٖٓ ْٜ‬كخرش هزَ إٔ طِوخ‪ ْٛ‬رٔخ‬
‫ك‪ٜ٤‬خ ٖٓ َػَ٘ض‪ ،‬كظل ّ‪ٓ ٍٞ‬ل٘ظ‪ ْٜ‬اُ‪٘ٓ ٠‬لش‪٣ٝ ،‬ل ّ‪ٓ ٍٞ‬خ ك‪ً ٖٓ ٚ٤‬يٍ ‪ ٖ٤١ٝ‬اُ‪ٍٝٝ ٠‬ى‬
‫‪٣ٍٝ‬خك‪.ٖ٤‬‬

‫فٔي انعًُِك‪ :‬بَ ِيٍَ انْاِيـًَاٌ وَانْاحلَاد‪:‬‬


‫ٖٓ ‪ ْٛ‬حُِٔلي‪ ٕٝ‬ر٘ظَ حُـِحُ‪٢‬؟ ‪٣ ٖٓ ْٛ‬لٔز‪ ٕٞ‬إٔ حُؼِْ ‪ٝ‬ح‪ٔ٣٩‬خٕ ‪ٟ‬يّحٕ!!‬
‫‪ٝ‬إ ح‪ٍ٫‬طوخء حُؼوخك‪ٜ٣ ٢‬لز‪ ٚ‬كظٔخ ً اه‪ٜ‬خء حُي‪ ٖ٣‬ػٖ حُطَ‪٣‬ن!!‬
‫‪ٌ٘ٔ٣ٝ‬ي إٔ ط‪ ْ٠‬اُ‪ٛ ٠‬ئ‪٫‬ء ح‪٧‬ؿَحٍ ‪١‬خثلش أٗ‪ٜ‬خف حُٔظؼِٔ‪.ٖ٤‬‬
‫‪١ ٢ٛٝ‬خثلش ػَكض رؼ‪ ٞ‬حُلن ‪ٝ‬ؿ‪ِٜ‬ض رؼ‪ ٚ٠‬ح‪٥‬هَ‪ ُْٝ .‬طظَ‪٣‬غ ُظٔظٌَٔ ٓؼَكظ‪ٜ‬خ‪ ،‬رَ أ‪ٛ‬يٍص‬
‫كٌٔ‪ٜ‬خ حُلخْٓ ػِ‪ٟٞ ٠‬ء ٓخ ػَكض كو‪.٢‬‬
‫هخٍ (كَٗٔ‪ ْ٤‬ر‪( :)ٌٕٞ٤‬إ هِ‪ ٖٓ ً٬٤‬حُلِٔلش ‪٣‬ـ٘ق رخُؼوَ اُ‪ ٠‬ح‪ُ٩‬لخى‪ ٌُٖٝ ،‬حُظؼ ّٔن ك‪ ٢‬حُلِٔلش‬
‫هِ‪٤‬ن إٔ ‪٣‬ؼ‪ٞ‬ى رخَُٔء اُ‪ ٠‬حُي‪.)ٖ٣‬‬
‫_إ ح‪ٔ٣٩‬خٕ رخهلل ري‪٣‬غ حُٔٔ‪ٞ‬حص ‪ٝ‬ح‪ًٔ – ٍِ٣ ُْ ٍٝ٧‬خ ًخٕ – هخثٔخ ً رخ‪ٗ٧‬لْ‪ٞٛ ٍِ٣ ُْٝ ،‬ص‬
‫حُلطَس حُؼخُ‪ٝ ،٢‬إ أهلَظَ‪ ٚ‬أك‪٤‬خٗخ ٓخ ‪٣‬ل‪ ٢٤‬ر‪ ٖٓ ٚ‬ا‪ٟ‬خكخص ‪ٟ‬خُّش‪.‬‬

‫‪19‬‬
‫فٔي اْنعًُِك‪ :‬نَا تَ ُِتَظر انشُ ْكرَ ئ ٍِ أَدَذ‬
‫إ ‪ٌٛ‬ح حُظؼ ُِّن رخٌُٔخٍ حُٔطِن ‪ٝ‬ح‪٩‬كٔخٕ حُٔز َّأ أ‪ٓ ّْ ٛ‬خ ‪٣‬طِز‪ ٚ‬ح‪٘ٓ ّ٬ٓ٩‬ي‪ ،‬ك‪ ٖ٤‬طُٔي‪ ١‬اُ‪ ٠‬أك ٍي‬
‫ٓؼَ‪ٝ‬كخ ً هيّّ ؿٔ‪ِ٤‬ي ػ٘وخ ً ُ‪ٜ٘‬خثغ حُٔؼَ‪ٝ‬ف ‪ٝ‬حرظـخء ٓخ ُي‪ ٟ‬لَّلا ٖٓ ٓؼ‪ٞ‬رش‪.‬‬
‫‪ ٫ٝ‬طؼ ِّ‪ ٍٞ‬ػِ‪َ ٠‬ك ْٔي أكي أ‪ ٝ‬طوي‪ًٔ ًٖ .َٙ٣‬خ ‪ٛٝ‬ق لَّلا ح‪٧‬رَحٍ ٖٓ ػزخى‪ْ ُ٣َٝ ) :ٙ‬ط ِؼ ُٔ‪ َٕٞ‬حُطه َؼخ َّ َػَِ‪٠‬‬
‫ٗ ٌُ‪ًٍ ٞ‬ح((‪.)1‬‬ ‫ٔ ٌِ‪ً٘٤‬خ َ‪َ٣ٝ‬ظِ‪ًٔ ٤‬خ َ‪ٝ‬أَ ِ‬
‫ٓ‪ًَ ٤‬ح ‪ ،‬اِٗه َٔخ ُٗ ْط ِؼ ُٔ ٌُ ْْ ُِ َ‪ْ ٞ‬ؿ ِ‪ ٚ‬ه ِ‬
‫لَّلا َ‪ُ ٣َِ ُٗ ٫‬ي ِٓ ْ٘ ٌُ ْْ َؿَِح ًء َ‪ُ ٫َ ٝ‬‬ ‫ُكزِّ ِ‪ْ ِٓ ٚ‬‬
‫‪ َٛ‬حرظـخء ‪ٝ‬ؿ‪ ٚ‬لَّلا ػٔ‪ َ٤‬ػِ‪ ٠‬حُ٘خّ؟‬
‫حُٔئٓق إٔ أؿِذ حُزَ٘ ط‪٤ٜ‬ـ‪ُِ ْٜ‬ؼَٔ ر‪ٞ‬حػغ ٓ٘‪ٞ‬رش‪٣ٝ ،‬طِز‪ ٕٞ‬ر‪ ٚ‬ؿخ‪٣‬خص ٗظ‪ٝ ،٠‬هِ‪ َ٤‬ؿيحً حٌُ‪ٖ٣‬‬
‫‪٣‬ظلًَ‪ ٕٞ‬ريحكغ ٗو ّ‪ .٢‬ك‪َ ٬‬ؿ ََّ إٔ ‪٘٣‬ظي ح‪ ّ٬ٓ٩‬كـ‪ ٢‬طٔل‪ ٚ٤‬حُوِ‪ٞ‬د‪ٝ ،‬اه‪ ٙ٬‬حَُٔحثَ‪ٝ ،‬حٗظَح‪١‬‬
‫‪ٝ‬ؿ‪ ٚ‬لَّلا ك‪ٗ ًَ ٢‬ؤٕ ‪٣‬و‪ ّٞ‬حُ٘خّ ر‪ٝ ،ٚ‬طـَ‪٣‬ي ح‪٧‬ػٔخٍ ٖٓ ًَ ٓ‪٬‬رٔش طويٕ حُ٘‪٤‬ش‪ٝ ،‬ك‪ ٢‬حُلي‪٣‬غ‬
‫(إ لَّلا طزخٍى ‪ٝ‬طؼخُ‪٣ ٠‬و‪( :ٍٞ‬أٗخ ه‪٣َٗ َ٤‬ي‪ ،‬كٖٔ أَٗى ٓؼ‪ٌ٣َٗ ٢‬خ ً ك‪٣ )٢ٌ٣َُ٘ ٜٞ‬خ أ‪ٜ٣‬خ حُ٘خّ‬
‫أهِ‪ٜٞ‬ح أػٔخٌُْ‪ ،‬كبٕ لَّلا طزخٍى ‪ٝ‬طؼخُ‪٣ ٫ ٠‬وزَ ٖٓ ح‪٧‬ػٔخٍ ا‪ٓ ٫‬خ هُِ‪ ٫ٝ.ُٚ ٚ‬طو‪ُٞٞ‬ح ‪ ٌٙٛ‬هلل‬
‫‪َُِٝ‬كْ‪ ،‬كبٗ‪ٜ‬خ َُِكْ ‪ ْ٤ُٝ‬هلل ٓ٘‪ٜ‬خ ٗ‪٢‬ء‪.‬‬
‫(‪1‬‬
‫‪ ٫ٝ‬طو‪ُٞٞ‬ح ‪ ٌٙٛ‬هلل ‪ُٞٝ‬ؿ‪ ،ٌْٛٞ‬كبٗ‪ٜ‬خ ُ‪ٞ‬ؿ‪ ْ٤ُٝ ،ٌْٛٞ‬هلل ٓ٘‪ٜ‬خ ٗ‪٢‬ء)‬
‫‪ ٞ‬ػِٔي هلل‪ٝ ،‬أٗ٘ ْي ػ‪ٞ‬حر‪ٝ ٚ‬كي‪ ٫ٝ ،ٙ‬ط٘ظظَ إٔ ‪ٌَ٘٣‬ى أكي ٖٓ حُ٘خّ‪ ،‬رَ ط‪ٞ‬هّغ إٔ‬ ‫ٓل ْ‬
‫ِّ‬ ‫‪‬‬
‫‪٤٠٣‬ن حُ٘خّ ري!! ‪ٝ‬إٔ ‪٣‬لوي‪ٝ‬ح ػِ‪٤‬ي!! ‪ٝ‬إٔ ‪٣‬زظـ‪ٞ‬ح ُي حَُ‪٣‬زش ‪ٞٔ٘٣ٝ‬ح حُل‪!!َ٠‬‬

‫‪21‬‬
‫فٔي انعًُِك‪ :‬لضاءٌ ولذرْ‪:‬‬
‫اكٔخّ حُٔئٖٓ رؤٕ ُٓخّ حُؼخُْ ُٖ ‪٣‬لِض ٖٓ ‪٣‬ي لَّلا ‪٣‬وٌف رٔوخى‪ً َ٣‬ز‪َ٤‬س ٖٓ حُطٔؤٗ‪٘٤‬ش ك‪ ٢‬كئحى‪.ٙ‬‬
‫ذ َػَِ‪ ٠‬أَ ْٓ َِ ِ‪ٙ‬‬ ‫ْاً ٓ‪ٜٔ‬خ ح‪ٟ‬طَرض ح‪٧‬كيحع ‪ٝ‬طوِزض ح‪٧‬ك‪ٞ‬حٍ كِٖ طزُضّ ك‪ٜ٤‬خ ا‪ ٫‬حُٔ٘‪٤‬جش حُؼِ‪٤‬خ‪ َٝ ):‬ه‬
‫لَّلاُ َؿخ ُِ ٌ‬
‫َ‪ٌِٖ َُٝ‬ه أَ ًْؼَ ََ حُ٘هخ ِ‬
‫(‪)1‬‬
‫ّ َ‪ْ َ٣ ٫‬ؼَِ ُٔ‪( َٕٞ‬‬
‫ك‪ٓ ٬‬ؼ٘‪ُ ٠‬ظ‪ٞ‬طَ ح‪٧‬ػ‪ٜ‬خد ‪ٝ‬حٗظيحى حُوِن اُحء أٓ‪ ٍٞ‬طوَؽ ػٖ ٗطخم اٍحىط٘خ‪.‬‬
‫‪ ٖٓٝ‬ػْ ‪٘٣‬زـ‪ ٢‬إٔ ٗٔظوزَ حُيٗ‪٤‬خ ر‪٤‬و‪ٗٝ ٖ٤‬ـخػش‬
‫لَّلا كَ ِْ‪َ٤‬ظَ َ‪ ٞ‬هً َِ ح ُْ ُٔ ْئ ُِٓ٘‪) َٕٞ‬‬
‫لَّلاُ ََُ٘خ ‪َٗ٫َ ْٞ َٓ َٞ ُٛ‬خ َ‪َ ٝ‬ػَِ‪ ٠‬ه ِ‬ ‫(هُ َْ َُْٖ ‪ِ ُ٣‬‬
‫‪٤ٜ‬زََ٘خ اِ‪٫‬ه َٓخ ًَظ ََذ ه‬

‫‪ٞٓ ‬هق حُٔئٓ٘‪ ٖ٤‬رخ‪٧‬هيحٍ ‪٣‬ظّْٔ رخُو‪ٞ‬س ‪ٝ‬حُظلي‪ٗ ٫ٝ ،١‬خثزش ك‪٣َُ ٚ٤‬زش أ‪ ٝ‬حٓظوٌحء‪.‬‬
‫ؿ‪ َ٤‬إٔ ًؼ‪َ٤‬حً ٖٓ حُ٘خّ ‪٣‬ـ‪ ٌٙٛ ِٕٜٞ‬حُلو‪٤‬وش أ‪٣ ٝ‬ـلي‪ٜٗٝ‬خ‪٣ٝ ،‬زخَٗ‪ ٕٝ‬أػٔخُ‪٣ ْٛٝ ْٜ‬لِٔ‪ ٕٞ‬ر‪ٖ٤‬‬
‫ؿ‪ٞ‬حٗز‪ٓٞٔٛ ْٜ‬خ ً ٓو‪ٔ٤‬ش‪٘ٓٝ ،‬خػَ ػو‪ٔ٤‬ش‪٣ ٫ ْٛٝ.‬ـِػ‪ ٖٓ ٕٞ‬أكِحٕ ط‪٤ٜ‬ز‪ ْٜ‬كلٔذ‪ ،‬رَ ‪٣‬ـِػ‪ٕٞ‬‬
‫ٖٓ أكِحٕ ‪٣‬ظ‪ٞ‬هؼ‪ٜٗٞ‬خ‪٣ٝ ،‬لظَ‪ ٕٟٞ‬إٔ حُٔٔظوزَ هي ‪ ْٜ٤َٓ٣‬ر‪ٜ‬خ‪.‬‬
‫‪ٝ‬حُٔزذ‪ٟ :‬ؼق ح‪ٔ٣٩‬خٕ ٓخىحّ ‪٤ٔ٣‬طَ ػِ‪ ٢‬حُٔظ٘خثْ ك‪٤ٓ ٜٞ‬لظَ‪ ٝ‬حُ٘لْ ٓوز‪ ً٬‬ػِ‪ٓ ٚ٤‬غ أٗيٍ‬
‫ٗٔزش َُِ٘ ‪ ٌٖٔ٣‬إٔ طوغ‪ ُٖٝ ،‬طو َّ ٗل‪ٛ ّٞ‬ئ‪٫‬ء ا‪ ٫‬اًح هخُط‪ٜ‬خ ٓل‪ ٞ‬ح‪ٔ٣٩‬خٕ رخهلل ‪ٝ‬حُظِٔ‪،ُٚ ْ٤‬‬
‫‪ٝ‬حَُ‪ٟ‬خ رٔخ ‪٣‬ويٍ‪.ٙ‬‬
‫‪ٝ‬طوزَُّ أٓ‪ٞ‬أ حُلَ‪ ٝٝ‬ػِ‪ ٠‬أٗ‪ٜ‬خ ه‪٠‬خء لَّلا حٌُ‪ٓ ٫ ١‬ل َّ ٓ٘‪.ٚ‬‬
‫‪ ‬حُٔئٖٓ حٌُ‪٣ ١‬ز‪ َٜ‬ػَٔ لَّلا ك‪ٓ ًَ ٢‬خ ‪٣ ٫ ٚٔٔ٣‬ظوز‪ ٢‬ر‪ ٌٙٛ ٖ٤‬ح‪ٗ٫‬لؼخ‪٫‬ص‪ ،‬ك‪َ٤‬كؼ‪ٌٛ ٚ‬ح اُ‪٠‬‬
‫حُؤش‪٣ٝ ،‬ول‪ًُ ٚ٠‬ي اُ‪ ٠‬حُل‪ٞ٤٠‬؛اٗ‪ ًِٞ٣ ٚ‬رخ‪٫‬ػظيحٍ‪٤ٔ٣ٝ ،‬طَ ػِ‪ ٠‬أػ‪ٜ‬خر‪ٝ ،ٚ‬طِي‬
‫رؼ‪ ٞ‬ػَٔحص ح‪ٔ٣٩‬خٕ رخُويٍ‪..‬‬
‫‪ ‬إ ‪ٝ‬هِحص ح‪٧‬كيحع هي طٌ‪ ٕٞ‬ا‪٣‬وخظخ ً ُ‪ٔ٣٪‬خٕ حُـخك‪ٍٝ ،٢‬ؿؼش رخ‪ٔٗ٩‬خٕ اُ‪ ٠‬لَّلا‪.‬‬
‫‪ٛٝ‬ـٌ‪ ٙ‬حُ٘ظ‪٤‬ـش طلـ ّ‪ ٍٞ‬حُـيحء ى‪ٝ‬ح ًء‪ٝ ،‬حُٔل٘ش ٓ٘لش‪ٝ ،‬طِي ‪٣ٍ ٫‬ذ أٗ‪ ٠ٜ‬ػَٔحص حُ‪٤‬و‪ٝ ،ٖ٤‬حَُ‪ٟ‬خ رٔخ‬
‫ٍد حُؼخُٔ‪ٖ٤‬‬
‫‪ٜ٘٣‬ؼ‪ُّ ٚ‬‬
‫‪( ‬حٍ‪ ٝ‬رٔخ هْٔ لَّلا ُي طٌٖ أؿ٘‪ ٠‬حُ٘خّ)‪.‬‬

‫فٔي انعًُِك‪ :‬انعًََم بَنيَ األَثرة واإليثار‪:‬‬

‫‪21‬‬
‫حُلي‪ٝ‬ى حُلخ‪ِٛ‬ش ر‪ ٖ٤‬كذ حُ٘لْ ‪ٝ‬ح‪٧‬ػَس‪:‬‬

‫‪ - 1‬إ ؿَ‪ِ٣‬س كذ حُ٘لْ ُ‪ٔ٤‬ض َٗحً ٓل‪٠‬خً‪ ،‬كبٕ ٗ٘خ‪ ١‬حُؼَٔحٕ ‪ َٓٝ‬حُظويّ حُؼِٔ‪ٝ ٢‬حٌُ٘‪ٞ‬ف‬
‫حُظ‪ٗ ٢‬وِض حُؼخُْ ٖٓ ‪ ٍٞ١‬اُ‪٣ ،ٍٞ١ ٠‬ؼ‪ٞ‬ى هزَ ًَ ٗ‪٢‬ء اُ‪ٜ٤‬خ‪ٝ ،‬ك‪ ٠‬ػِ‪ ّٞ‬حُ٘لْ حُلي‪٣‬ؼش‬
‫(كذ حُ٘لْ رويٍ) ‪ ٞٛ‬أ‪ ٍٝ‬حُطَ‪٣‬ن ُلذ ح‪٥‬هَ‪.ٖ٣‬‬
‫‪ٝ - 2‬كذ حُ٘لْ ػِ‪ ٚ٤‬حُظؼ‪ًٌُ َ٣ٞ‬ي ك‪ ٢‬اكَحُ ح‪٥‬هَس ‪ٝ‬حُِكِكش ػٖ حُ٘خٍ ‪ٝ‬ىه‪ ٍٞ‬حُـ٘ش‪ْ٤ُٝ ،‬‬
‫‪ٟ‬ؼش رخَُٔء إٔ ‪٣‬ؼزي لَّلا حرظـخء ؿ٘ظ‪ ٚ‬أ‪ ٝ‬ه٘‪٤‬ش ٗخٍ‪.ٙ‬‬
‫‪ٝ - 3‬طظل‪ ٍٞ‬ؿَ‪ِ٣‬س كذ حُ٘لْ اُ‪ ٠‬ح‪٧‬ػَس ػ٘يٓخ طَٔ‪ٝ‬‬
‫‪ٝ‬طظ‪ٝ ٍّٞ‬طظ‪٠‬وْ ‪ٝ‬ط٘ٔ‪( ٞ‬أٗخ) ك‪ ٢‬ح‪ٔٗ٩‬خٕ كظ‪٣ ٠‬و‪:ٍٞ‬‬
‫"أٗخ ٍرٌْ ح‪٧‬ػِ‪ٓٝ ."٠‬غ ًُي هي طٌ‪ ٕٞ‬ه‪ُٞ‬ش (أٗخ) آ‪٣‬ش‬
‫ػِ‪ ٠‬طلَٔ حُظزؼخص حُ‪٠‬ؤش أ‪ ًًَ ٝ‬كو‪٤‬وش ‪٣‬ـذ إٔ‬
‫طٔظوَ ك‪ ٢‬ح‪ًٛ٧‬خٕ؛ ًٔخ ك‪ ٢‬أه‪ٞ‬حٍ ًؼ‪َ٤‬س َُِٓ‪٠ِٛ( ٍٞ‬‬
‫األثرة مثل نقطة مظلمة مصمتة‬ ‫لَّلا ػِ‪ )ِْٓٝ ٚ٤‬ػٖ ٗلٔ‪.ٚ‬‬
‫منغلقة تتورم وتتضخم‬
‫ٓخ‪٤ٛ‬ش ح‪٧‬ػَس ‪ٝ‬ح‪٧‬ػٔخٍ حُٔظ‪ُٞ‬يس ػ٘‪ٜ‬خ‪:‬‬

‫‪ - 1‬ح‪٧‬ػَس ‪ِ١ ٢ٛ‬ذ حُلو‪ٞ‬م ى‪ ٕٝ‬أىحء حُ‪ٞ‬حؿزخص‪ ،‬ك‪٤‬غ ‪٘٣‬طِن حَُٔء ك‪ ٢‬حُيٗ‪٤‬خ ٓظطِؼخً‪ٗ ،‬ؼخٍ‪ٙ‬‬
‫(‪٣ِٓ ٖٓ َٛ‬ي) ٖٓ ؿ‪ً َ٤‬لخ‪٣‬ش ‪ ٫ٝ‬حٓظلوخم‪ٓٝ .‬ؼَ ‪ٌٛ‬ح حُِٔٔي ‪ ٫‬ط‪ ٖٔ٠‬ر‪ ٚ‬ىٗ‪٤‬خ ‪ٜ٣ ٫ٝ‬ق ر‪ٚ‬‬
‫ى‪.ٖ٣‬‬
‫‪ٝ - 2‬طظ‪ َٜ‬ح‪٧‬ػَس ك‪ٟ ٢‬ؼق ح‪ٔ٣٩‬خٕ رخُلن ‪ٝ‬حُـِحء‪ ،‬كخ‪ٗ٧‬خٗ‪٣ ٕٞ٤‬ل‪ ٕٜٞٔ‬حُي‪ٞٗ ٖ٣‬ح‪٣‬خ ر‪ ٬‬ػَٔ‬
‫‪ٝ‬ػَٔس ر‪ ٬‬ؿَّ أ‪ ٝ‬ػوخرخ ً ‪٣‬وغ ػِ‪ ٠‬ح‪٥‬هَ‪ٝ ٖ٣‬كي‪ٌٛٝ .ْٛ‬ح حُ‪ٜ٘‬ق ٖٓ حُ٘خّ ‪ٟ‬ؼ‪٤‬ق‬
‫ح‪٩‬كٔخّ رؤهطخث‪٣ٝ ،ٚ‬ؼظوي إٔ هط‪٤‬جظ‪ ٚ‬حٌُزَ‪ ٟ‬طٌ‪ٝ‬د ٖٓ طِوخء ٗلٔ‪ٜ‬خ ى‪ ٕٝ‬ؿ‪ٜ‬ي ٓ‪َٜٓٝ ٖ٠‬‬
‫‪٣ ٞٛٝ ،َ٣ٞ١‬ؼ‪ ٖ٤‬ك‪ ٠‬كي‪ٝ‬ى ٓطخُز‪ ٚ‬حُوخ‪ٛ‬ش‪ ،‬أٓخ اًح ًخٕ ػِ‪٢ٗ ٚ٤‬ء ك‪ ٌَٛ٣ ٜٞ‬ػ٘‪.ٚ‬‬
‫‪٣ - 3‬وزَ حُل ٌْ ُ‪ٓ ٚٗ٧ ٚ‬ـْ٘ ‪َ٣ٝ‬ك‪ ٞ‬حُلٌْ ػِ‪ٓ ٚٗ٧ ٚ٤‬ـَّ‪ ،‬ؿ‪ٗ َ٤‬خظَ ُؼيحُش أ‪ِٜٓ ٝ‬لش ػخٓش‪،‬‬
‫طؼـز‪ٗ ٚ‬لٔ‪ٝ ٚ‬كي‪ٛ‬خ ‪ٝ‬آٍحإ‪ٝ ٙ‬كي‪ٛ‬خ‪ ،‬كبًح ُْ ‪ٔٔ٣‬غ ُ‪ ٚ‬طَح‪ٓ ٙ‬خهطخ ً ٗخهيحً‪.‬‬
‫ًَ ًُي ُ‪ ٖٓ ٕٞ‬ح‪٧‬ػَس حُـ٘ؼش حُـخثَس (ٗلٔ‪ ٢‬أ‪ٌٛ٤ُٝ ً٫ٝ‬ذ ح‪٥‬هَ‪ ٕٝ‬اُ‪ ٠‬حُـل‪ٝ ،)ْ٤‬ه‪ٛ٬‬ش‬
‫حُو‪" :ٍٞ‬إ َٗ حُ٘خّ ػ٘ي لَّلا ٖٓ ‪َ٣ ٫‬ؿ‪ ٠‬ه‪٣ ٫ٝ َٙ٤‬ئٖٓ َٗ‪."ٙ‬‬

‫ح‪٥‬ػخٍ حُِٔز‪٤‬ش حُٔظَطزش ػِ‪ ٠‬ح‪٧‬ػَس ‪ٝ‬حُظ‪ ٢‬طِلن رخُلَى ‪ٝ‬حُٔـظٔغ‪:‬‬


‫‪ - 1‬ح‪٧‬ػَس ٗؤش ػِ‪ ٠‬أ‪ٛ‬لخر‪ٜ‬خ‪ :‬ك٘ـي إٔ اكٔخّ حَُٔء ر٘لٔ‪ ٚ‬اًح ُحى ػٖ كي‪٣ ٙ‬لـز‪ ٚ‬ػٖ‬
‫ح‪٥‬هَ‪٣ٝ ٖ٣‬ل‪ َٜٙ‬ك‪ ٠‬ػخُْ هخ‪ ٙ‬ر‪ٓ ٚ‬خ‪٤ٟ‬خ ً ك‪ ٢‬طٌز‪ٗ َ٤‬ؤٗ‪ٝ ٚ‬ط‪ ٖ٣ٜٞ‬ؿ‪ٔ٘٣ٝ ،َٙ٤‬ؾ ك‪ ٍٞ‬كٌَ‪ٙ‬‬
‫ؿ‪ُ٬‬ش ٓٔ‪ٌ٤‬ش ٖٓ حُـَ‪.ٍٝ‬‬
‫‪ - 2‬ح‪٧‬ػَس ٗؤش ػِ‪ ٠‬حُٔـظٔغ‪ٝ :‬طظ‪ َٜ‬ك‪ ٢‬ح‪ٟ٫‬طَحد ح‪٫‬ؿظٔخػ‪ ٢‬حٌُ‪ٗ ١‬ؼخٗ‪ٝ ٚ٤‬كويحٕ حُظؼخ‪،ٕٝ‬‬
‫‪ٝ‬هِش ح‪ً٫‬ظَحع ر٘ج‪ ٕٞ‬حُٔـظٔغ‪ٝ ،‬طؤه‪ َ٤‬ح‪ٛ٫‬ظٔخّ رخُزِي حٌُ‪ٗ ١‬ل‪٤‬خ ك‪ٝ ٚ٤‬ح‪ٓ٧‬ش حُظ‪َٗ ٢‬طز‪ ٢‬ر‪ٜ‬خ‬
‫‪ٝ‬حَُٓخُش حُظ‪٘ٗ ٢‬ظٔذ اُ‪ٜ٤‬خ‪ٝ .‬اًح هٔ٘خ ربٓوخ‪ًُ ١‬ي ػِ‪ٝ ٠‬حهؼ٘خ حُلخُ‪٤ٓ ٢‬ظ‪٠‬ق إٔ ٓخ ‪٣‬ليع‬
‫ك‪ ٠‬ر‪٬‬ىٗخ حُؼَر‪٤‬ش ٓخ ‪ ٞٛ‬ا‪( ٫‬أػَس ى‪ ،)ٍٝ‬كٌَ ى‪ُٝ‬ش طو‪( ٍٞ‬أٗخ أ‪ُ٘ٝ )ً٫ٝ‬ظَى حُي‪ ٍٝ‬حُظ‪ ٢‬طؼخٗ‪٠‬‬
‫ٖٓ ح‪٫‬كظ‪ٝ ٍ٬‬حُلَ‪ٝ‬د ى‪ ٕٝ‬ىػْ ‪ٝ‬ػ‪ !! ٕٞ‬اًح ُْ ٗٔظويّ ح‪ٓ ًَ ٕ٥‬خ ُي‪٘٣‬خ ٖٓ ه‪ٞ‬س‬
‫ُٔٔخػيط‪ ْٜ‬كٔظ‪ٔٗ ٠‬ظويٓ‪ٜ‬خ إً؟!‬
‫‪ - 3‬ح‪٧‬ػَس ٗؤش ػِ‪ ٠‬حُي‪ :ٖ٣‬ػ٘يٓخ ‪ ٢ِٔ٣‬ح‪ٗ٧‬خٗ‪ ٕٞ٤‬أكٌخٍ‪ ْٛ‬حُ‪٤٠‬وش ػِ‪ ٠‬حُي‪ٔٔ٣ ،ٖ٣‬و‪ٕٞ‬‬
‫ٗ‪٣ٝ ٜٚٛٞ‬لَك‪ ٕٞ‬حٌُِْ ػٖ ٓ‪ٞ‬ح‪ٟ‬ؼ‪.ٚ‬‬
‫إ ح‪٧‬ػَس ‪٣‬ـذ إٔ طؼخُؾ ٌٓ٘ حُطل‪ُٞ‬ش حُٔزٌَس‪ ،‬كظ‪ ٠‬ط٘زض حُ٘خٗجش ‪ ٠ٛٝ‬ط٘ظَ اُ‪ٗ ٠‬لٔ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬اُ‪٠‬‬
‫ؿ‪َٛ٤‬خ ٗظَس ‪ ٫‬ؿ٘ق ك‪ٜ٤‬خ ‪ ٫ٝ‬ه‪.ٍٜٞ‬‬

‫‪22‬‬
‫حٗظِحع ح‪٧‬ػَس ٖٓ حُ٘لْ‪:‬‬
‫ط٘زغ ح‪ٗ٧‬خٗ‪٤‬ش رخُ٘لْ ًز‪ٝ َ٤‬حُظٔخّ حُؼ‪ ٝٞ‬حُؼخؿَ ػِ‪ ٠‬رٌٍ حُٔؼَ‪ٝ‬ف ٗخثغ ر‪ ٖ٤‬حُ٘خّ ‪ٝ‬ح‪َٓ٧‬‬
‫‪٣‬لظخؽ اُ‪َٓ ٠‬حٕ ‪ٔ٤ً َ٣ٞ١‬خ ‪٣‬وِ‪ ٚ‬حُؼَٔ ٖٓ حُ٘‪ٞ‬حثذ حُظ‪ ٢‬ط٘‪ٌُ ،ٚ٘٤‬ح كبٕ لَّلا ػِ ‪ٝ‬ؿَ هي َٗع‬
‫ُ٘خ ٖٓ حُظؼخُ‪ٓ ْ٤‬خ ‪٣‬ـ٘ز٘خ ٗوخث‪ ٚ‬ح‪٧‬ػَس‪ٓٝ ،‬خ ‪٣‬ـؼَ حُزَ٘ ؿٔخػخص ٓظٌخكِش ٓظؼخ‪ٗٝ‬ش ػِ‪ ٠‬حُزَ‪،‬‬
‫ٓظ‪ٞ‬ح‪٤ٛ‬ش رخَُٔكٔش‪ .‬ا‪ ٫‬إٔ ح‪٣ َٓ٧‬و‪ ّٞ‬أ‪٠٣‬خ ً ‪ ُٖٔ -‬ط‪٤٠‬ن أٗلٔ‪ ْٜ‬رخُ‪ٞ‬ػع حُي‪ -٢٘٣‬ػِ‪ ٠‬كو‪٤‬وش‬
‫ػِٔ‪٤‬ش ‪٣‬ـذ إٔ ‪ٔ٣‬ظ‪ ١ٞ‬حُٔئٓ٘‪ٝ ٕٞ‬حٌُخكَ‪ ٕٝ‬ك‪ ٢‬حكظَحٓ‪ٜ‬خ ك‪ ٢ٜ‬أك‪٣َ١ َ٠‬ن َُحكش أٗلٔ٘خ ‪ٝ‬ى‪ٝ‬حّ‬
‫ٓؼخىط‪ٜ‬خ‪.‬‬
‫ح‪٣٩‬ؼخٍ ر‪ ٖ٤‬حُلو‪ٞ‬م ‪ٝ‬حُ‪ٞ‬حؿزخص‪:‬‬
‫‪ - 1‬إ حُي‪ ٖ٣‬كو‪ٞ‬م ‪ٝٝ‬حؿزخص‪ٝ ،‬إ حُيٗ‪٤‬خ كو‪ٞ‬م ‪ٝٝ‬حؿزخص‪ ًَٝ ،‬ػوي ً‪ ١‬رخٍ ر‪َ١ ٖ٤‬ك‪ ٖ٤‬ك‪ٜٞ‬‬
‫‪٘٣‬ط‪ ١ٞ‬ػِ‪ ٠‬كو‪ٞ‬م ‪ٝٝ‬حؿزخص‪ٝ ،‬ح‪٣٩‬ؼخٍ ‪ ٞٛ‬إٔ طئى‪ٝ ٟ‬حؿزي ‪ٝ‬ط٘ؼَ رؼزج‪ ٚ‬ػِ‪ً ٠‬خ‪ِٛ‬ي ‪٫ٝ‬‬
‫طِظْٔ ٓ٘‪ ٚ‬حُٔ‪ٜ‬خٍد‪ .‬كبًح ‪ٝ‬ك‪٤‬ض رٔخ ػِ‪٤‬ي‪ ،‬كخٗظظَ كوي أ‪ ٝ‬ح‪ِ١‬ز‪ً ٚ‬خٓ‪ ً٬‬كِٖ ‪٣‬ؼ‪٤‬زي أكي‪.‬‬
‫‪ٝ - 2‬هي ؿؼَ ح‪( ّ٬ٓ٩‬ح‪٧‬ه‪ٞ‬س حُؼخٓش) ٗظخٓخ ً ػخى‪ ً٫‬ط‪ٜ‬خٕ ر‪ ٚ‬حُلو‪ٞ‬م ‪ٝ‬حُ‪ٞ‬حؿزخص ‪٣ٝ‬ظْ ك‪ ٚ٤‬طزخىٍ‬
‫حُؼخ‪١‬لش ػِ‪ٗ ٠‬ل‪َ٣ ٞ‬ه‪ ٠‬رخ‪ٔٗ٩‬خٕ‪٣ٝ ،‬ـٔغ ر‪ٓ ٖ٤‬خ ‪٘٘٣‬ي‪ُ٘ ٙ‬لٔ‪ٝ ،ٚ‬ر‪ٓ ٖ٤‬خ ‪٣‬لذ ُ‪٦‬هَ‪.ٖ٣‬‬
‫‪ٝ‬ح‪٣٩‬ؼخٍ هَ‪ ٖ٣‬ح‪ٔ٣٩‬خٕ‪ ،‬ك٘ـي إٔ حُِْٔٔ حٌُخَٓ ‪٘٣‬لغ ح‪ٓ٧‬ش ‪ٜ٣ ٫ٝ‬يٍ ػ٘‪ ٚ‬ا‪ ٫‬حُو‪٣ ٫ٝ َ٤‬ظ‪ٞ‬هغ‬
‫ٓ٘‪ ٚ‬ا‪ ٫‬حُل‪ٝ َ٠‬حُزَ‪ٔ٣ ،‬ؼ‪ ٠‬ك‪ ٌٙٛ ٢‬حُل‪٤‬خس ‪ٝ‬هِز‪ٓ ٚ‬لؼْ رخُٔلزش ‪ُٔٝ‬خٗ‪١ٍ ٚ‬ذ رخُ‪ٞ‬ى‬
‫‪ٝ‬حُٔٔخُٔش ‪٣ٝ‬ي‪ٓ ٙ‬زٔ‪١ٞ‬ش رخُ٘ؼٔش ‪٣‬ل‪٤‬ج‪ٜ‬خ ػِ‪ِ٣ ٖٓ ٠‬وخ‪٣ٝ ٙ‬ويٓ‪ٜ‬خ ‪ ٖٓ-‬ؿ‪ َ٤‬طٌِق‪ -‬اُ‪ٞٓ ٠‬ح‪.ٙ‬‬

‫ٓؼش ىحثَس ح‪٣٩‬ؼخٍ‪:‬‬


‫ُ‪٣٪‬ؼخٍ ىٍؿخص‪ ،‬كٔذ ٓ‪ٞ‬ح‪ٛ‬ذ حُ٘خّ ‪٘ٓٝ‬خُُ‪:ْٜ‬‬
‫‪ - 1‬حُو‪ ٟٞ‬حُـِي‪ًُ :‬خس ه‪ٞ‬ط‪ٝ ٚ‬ؿِي‪ ٙ‬إٔ ‪٣ِ٣‬ي ك‪ ٢‬اٗظخؽ‬
‫ح‪ٓ٧‬ش ‪ٝ‬إٔ ‪ ْٜٔ٣‬ك‪٠ٜٗ ٢‬ظ‪ٜ‬خ حُؼخٓش ‪ٝ‬إٔ ‪َٜ٣‬‬
‫ٗ٘خ‪ ٚ١‬ر٘٘خ‪ ١‬أٗيحى‪ ٙ‬ك‪٤‬ظؼخ‪ٞٗٝ‬ح ػِ‪ ٠‬حُزَ ‪ٝ‬حُظو‪،ٟٞ‬‬
‫ُ‪٘٤‬لغ ٗلٔ‪٣ٝ ٚ‬ئى‪ ٟ‬حُ‪٣َ٠‬زش حُظ‪ ٢‬طـذ ػِ‪ٚ٤‬‬
‫ُِٔـظٔغ‪.‬‬
‫‪ - 2‬كٖٔ ػـِ ػٖ ‪ٌٛ‬ح حُؼَٔ ح‪٣٩‬ـخر‪ ٢‬حُ‪ٞ‬حٓغ‪ ،‬كِٖ‬
‫‪٣‬ؼـِ إٔ ‪ٔ٣‬خػي حُ٘خكؼ‪٘٣ٝ ٖ٤‬ي أٍُ حٌُٔخكل‪.ٖ٤‬‬
‫اإليثار مثل دائرة متسعة تضم فى حناياها‬ ‫‪ٝ - 3‬هي ‪ ٌٕٞ٣‬حُِْٔٔ ك‪َٓ ٢‬طزش ى‪ٝ ٌٙٛ ٕٝ‬طِي‪ ،‬كؼِ‪ٚ٤‬‬
‫الكثير من األفعال التى تتفاوت فى صعوبتها‬ ‫ػ٘يثٌ إٔ ‪ ِِّ٣‬هخ‪ٛ‬ش ٗلٔ‪ ٚ‬ك‪٤‬لؼَ حُو‪٣ٝ َ٤‬ظَى‬
‫ومنزلتها وتأثيرها‬ ‫حَُ٘‪٤ُ ،‬ظٔٔي رخُو‪ِٜ‬ش حُزخه‪٤‬ش ُ‪ٗ ٖٓ ٚ‬ؼذ‬
‫ح‪ٔ٣٩‬خٕ‪.‬‬

‫إ حُٔئٖٓ ه‪ٝ ًِٚ َ٤‬ك‪٤‬خط‪ِِٔٓ ٚ‬ش ٓ‪ُٞٛٞ‬ش حُلِوخص ٖٓ ىػْ حُٔؼَ حُؼِ‪٤‬خ ‪ٝ‬ارَحُ ػ٘خ‪َٛ‬‬
‫حُل‪ِ٤٠‬ش‪ٝ ،‬حُـٔخػش حُٔئٓ٘ش ‪٣‬ـذ إٔ طٌ‪ٍٞٛ ٕٞ‬س ُٔخ ٍػظ‪ ٚ‬طؼخُ‪ ْ٤‬ح‪ ٖٓ ّ٬ٓ٩‬اػظخّ ُو‪ٍ٬‬‬
‫حُو‪ٝ َ٤‬اٌٗخٍ ُو‪ ٍ٬‬حَُ٘‪ٍٞٛ ،‬س طـؼَ أ‪ َٛ‬ح‪ ٍٝ٧‬ؿٔ‪٤‬ؼخ ً ‪٘٣‬ظَ‪ ٕٝ‬اُ‪ ٠‬أٓظ٘خ ربؿ‪ٝ ٍ٬‬اػـخد‪.‬‬

‫انذَ ِرس انثَاَِي‪ :‬عٔهىْ أثًَْرِ انعًََم‬


‫‪ َٔ٣‬حُظؼِْ رؼ‪٬‬ع َٓحكَ ٓظظخُ‪٤‬ش‪ٝ ٢ٛ :‬كَس ح‪٩‬ىٍحى ػْ حٓظل‪٠‬خٍ حُٔزخىة ‪ٝ‬حُو‪ٞ‬حٗ‪ٖ٤‬‬
‫‪ٝ‬حُٔ‪ٜ‬طِلخص‪ٝ ،‬أه‪َ٤‬حً حُؼَٔس حَُٔؿ‪ٞ‬س ‪ ٠ٛٝ‬حٌُِٔش‪ٝ ،‬حُظ‪٣ ٢‬و‪ٜ‬ي ر‪ٜ‬خ حُوزَس حٌُٔظٔزش ٖٓ ٍٓ‪ٞ‬م‬
‫حَُٔء ك‪ٔ٤‬خ ك‪ َٜ‬ػِ‪ٓ ٖٓ ٚ٤‬ؼخٍف‪ ٌٙٛٝ ،‬حٌُِٔش طظؤًي ك‪٘٤‬خ ‪ٝ‬طَٓن أًؼَ ريحهِ٘خ ػ٘يٓخ طظل‪ٍٞ‬‬
‫ح‪٧‬كٌخٍ ‪ٝ‬حُٔؼِ‪ٓٞ‬خص اُ‪ ٠‬ػَٔ‪ٞٓ ،‬حء ك‪ٓ ٢‬ـخٍ حُي‪ ٖ٣‬أ‪ ٝ‬حُيٗ‪٤‬خ‪ ٌٙٛٝ .‬رؼ‪ ٞ‬ح‪ٓ٧‬ؼِش‪:‬‬

‫‪23‬‬
‫‪٣‬ؼَٔ‬ ‫‪٣‬ظل‪ ٍٞ‬اُ‪٠‬‬ ‫حُزيح‪٣‬ش‬
‫ػِْ‬ ‫ػَٔ ططز‪٤‬و‪٢‬‬ ‫ػِْ ٗطَ‪ٟ‬‬ ‫حُظؼِْ‬
‫حٌُِٔش حُظ‪ٔ٣ ٢‬ظ٘‪ َ٤‬ر‪ٜ‬خ‬ ‫‪٣‬ظْ ط٘خهِ‪ ٚ‬ػزَ ح‪ُ٘ٔ٧‬ش ‪٣‬ل‪ ٠٤‬حُوِ‪ٞ‬د رخُٔؼَكش‬ ‫حُٔخ‪٤ٛ‬ش‬
‫حَُٔء‪٣ٝ ،‬ؼَف ٓ٘‪ٜ‬خ‬ ‫حُ‪٤‬وظش حُيحكؼش‬ ‫‪ٝ‬ح‪ٔٓ٧‬خع ‪ٝ‬حُؼو‪ٍٞ‬‬
‫ٓ‪ٞ‬هغ أهيحٓ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬ىٍ‪ٝ‬د‬
‫حُل‪٤‬خس حُٔظ٘خر‪ٜ‬ش‪ٞٛٝ .‬‬
‫حَُٔحٕ‬ ‫ه‪ٛ٬‬ش‬
‫‪ٝ‬حُظـَرش حُظ‪ ٢‬طؼِن‬
‫رؤً‪ٛ‬خٗ٘خ أ‪ ٝ‬رؤً‪ٛ‬خٕ‬
‫حُـ‪َ٤‬‬
‫كيس ك‪ ٢‬ر‪َ٤ٜ‬س حُٔئٖٓ‬ ‫طو‪ ٟٞ‬لَّلا ‪ٝ‬ح‪ٔ٣٩‬خٕ حهظلخء أػَ حَُٓ‪ٍٞ‬‬ ‫أٓؼِش ك‪ٓ ٢‬ـخٍ حُي‪ٖ٣‬‬
‫‪ٝ‬كخٓش ىه‪٤‬وش ‪ ِ٤ٔ٣‬ر‪ٜ‬خ‬ ‫‪ٝ‬اطزخع ٓ٘٘‪ٚٗ٧ ٚ‬‬ ‫رخَُٓ‪ٍٞ‬‬
‫ر‪ ٖ٤‬حُوز‪٤‬غ ‪ٝ‬حُط‪٤‬ذ‪،‬‬ ‫حُظَؿٔخٕ حُؼِٔ‪ ٢‬حُل‪٢‬‬
‫‪ٝ‬هِٔخ طوظِ‪ ٢‬ح‪ٍٞٓ٧‬‬ ‫ُٔخ ك‪ ٢‬حٌُظخد حٌَُ‪ْ٣‬‬
‫ػِ‪ ٠‬كط٘ظ‪ٚ‬‬ ‫ٖٓ ط‪ٞ‬ؿ‪ٞٓٝ ٚ٤‬ػظش‬
‫ك‪٤‬ظو‪ ٠‬حَُٔء حُيٗخ‪٣‬خ‬
‫‪٣ٝ‬لؼَ حُ‪ٞ‬حؿزخص‬
‫‪ٝ‬ح‪٩‬ه‪ٙ٬‬‬ ‫حُو٘‪ٞ‬ع‬ ‫حُ‪ِٜٞ‬حص‬ ‫اهخٓش‬ ‫ىٍ‪ ّٝ‬طؼِْ حُ‪٬ٜ‬س‬
‫‪ٝ‬حُظٔخٓ‪٢‬‬ ‫حٌُٔظ‪ٞ‬رش ًٔخ طؼِٔ‪ٜ‬خ‬
‫حُلَى ػْ اطوخٗ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬اهزخٍ‬
‫حُٔ‪ ٠ِٜ‬ػِ‪ٍ ٠‬ر‪ٚ‬‬
‫كوخثن ِٓ‪٤ًٞ‬ش ك‪٤‬ش ك‪٢‬‬ ‫‪ٝ‬حُظَر‪٤‬ش ‪ ٌٕٞ٣‬حَُٔٗي أ‪ٖٓ ٍٝ‬‬ ‫ح‪٧‬ه‪٬‬م‬
‫‪ٝ‬حًظٔخٍ‬ ‫حُٔـظٔغ‬ ‫‪٣‬لؼَ حُو‪ٔ٣ٝ َ٤‬زن اُ‪٠‬‬ ‫‪ٝ‬ح‪٬ٛ٩‬ف‬
‫ٗلٔ‪ٝ ٢‬حؿظٔخػ‪٢‬‬ ‫حُزؼي ػٖ حَُ٘‬
‫حُٔؼَكش طؼِن رخ‪ًٛ٧‬خٕ‬ ‫طـَ‪٣‬ذ ‪ٝ‬ػَٔ ‪ٝ‬ططز‪٤‬ن‬ ‫حُوَحءس‬ ‫أٓؼِش ك‪ٓ ٠‬ـخٍ حُيٗ‪٤‬خ‬
‫ك‪ ًَ ٢‬كَ‪ٛ‬ش طٔ٘ق‬
‫َُِٔء‬
‫ػوش ‪ٝ‬هزَس ‪ٝ‬حُظؼَف‬ ‫حُٔ‪ٜ٘‬ش حُوخ‪ٛ‬ش أ‪ ٝ‬اطوخٕ ‪ٝ‬حرظٌخٍ ‪َ١‬م‬
‫ػِ‪ ٠‬حُٔ‪ٞ‬ح‪ٛ‬ذ حٌُخٓ٘ش‪،‬‬ ‫حُ٘ز‪ٞ‬ؽ ر‪ٚ‬‬ ‫حُؼَٔ‬
‫‪ٔٗٝ‬خًؽ ٓظٔ‪ِ٤‬س ك‪٠‬‬
‫حُٔـظٔغ‬
‫طلِ‪ َ٤‬حٌُِٔ٘ش‪ٓ :‬خ ‪ ٢ٛ‬حُل‪ ٍٜٞ‬ػِ‪ً ٠‬خكش‬ ‫حٌُٔ٘‪٬‬ص‬
‫حُٔل‪٤‬طش‬ ‫حٌُِٔ٘ش؟ ‪ٓٝ‬خ ‪ ٞٛ‬حُلوخثن‬
‫ٓ٘٘ؤ‪ٛ‬خ؟ ‪ٓٝ‬خ ‪ ٢ٛ‬رخٌُِٔ٘ش ‪ٝ‬حُويٍس ػِ‪٠‬‬
‫حُلِ‪ ٍٞ‬حٌُٔٔ٘ش؟ ‪ٓٝ‬خ كِ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬ط‪٬‬ك‪ ٠‬ح‪٧‬هطخء‬
‫ٓٔظوز‪ً٬‬‬ ‫‪ ٞٛ‬أك‪ َ٠‬حُلِ‪ٍٞ‬؟‬
‫هزَس ‪ُٜٞٝ‬م حُلٖ‬ ‫حُٔ٘خ‪ٍٝ‬حص حُؼٌَٔ‪٣‬ش‬ ‫حُل٘‪ ٕٞ‬حُلَر‪٤‬ش‬
‫حُلَر‪٢‬‬
‫ك‪ ٠‬أٗلْ حُـ٘‪ٞ‬ى‬
‫ط‪ٞ‬حرغ ح‪ً٫‬ظلخء رخُؼِْ حُ٘ظَ‪٣ ١‬ظْ ٗٔ‪٤‬خٗ‪٣ٝ ٚ‬ط‪ ٟٞ‬أَٓ‪ ٙ‬ى‪ٗ ٕٝ‬ظ‪٤‬ـش كؼخُش‪٣ ،‬لظق أر‪ٞ‬حرخ ً ٓو‪ٞ‬كش‬
‫ُِـيٍ حُط‪ُِٝ َ٣ٞ‬ؼَػَس حُوخطِش ُِ‪ٞ‬هض ‪ٝ‬حُـ‪ٜ‬ي‬

‫‪24‬‬
‫رُ ِؤيَـت فٔي كٔتَاب "جَذدٓ دَياتَك"‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫الرؤية تعبر عن وجهة نظر األعضاء المتفاعلين في الحزمة الثالثة‪:‬‬


‫‪٬َ ٛ‬ف حُي‪ٔ٤َٗ - ٖ٣‬خء أك َٔي ‪ٓ -‬ل ُٔ‪ٞ‬ى ُٓ٘‪ َ٤‬أكٔي‬ ‫آ‪َ٣‬ش َ‬
‫ػ‪٬‬ء حُي‪ َٟٞ ٍَٟ - ٖ٣‬أكٔي ‪َٔ ٤َٗ -‬خء َ‬
‫َٓي‪٘٣‬ـش ‪َٓ -‬ـَ‪ٝ‬س ‪ُٛ -‬ـي‪ ٟ‬كِٔ‪٢‬‬

‫‪25‬‬
‫عَ ِو َدةُ انرُوح‪:‬‬
‫‪ٓ -‬ويٓش‬
‫ح‪ ّ٬ٓ٩‬ى‪ ٖ٣‬ك‪٤‬خس‪ً ،‬ؼ‪َ٤‬حً ٓخ ٗٔٔغ ‪َٗٝ‬ىى ‪ ٌٙٛ‬حُٔو‪ُٞ‬ش ‪ٝ ٌُٖٝ‬حهؼ٘خ ‪٣‬و‪ ٍٞ‬ؿ‪ًُ َ٤‬ي كبًح ٗظَص ك‪٢‬‬
‫حُ٘خّ ٖٓ ك‪ُٞ‬ي ُ‪ٞ‬ؿيص ؿؼغ ‪ٛ‬خٓيس ‪ٝٝ‬ؿ‪ ٙٞ‬هخكظش ً‪ ٍٜٞ‬ك‪ ٢‬حُؼَ٘‪ ٖٓ ٖ٣‬ػَٔ‪ ْٛ‬هي طظٖ ًُي ٖٓ‬
‫حُظِ‪ٞ‬ع أ‪ ٖٓ ٝ‬حُِكخّ أ‪ ٝ‬كظ‪ ٖٓ ٠‬حُٔز‪٤‬يحص حُٔظَٔ‪٘١‬ش‪ٝ ،‬هي طٔ‪ٞ‬م ٖٓ ح‪ٓ٧‬زخد حُٔخى‪٣‬ش حُؼَ٘حص‬
‫‪ٝ‬حُؼَ٘حص ‪ ٌُٖٝ‬هزَ ًَ ًُي ً‪ ٍٜٞ‬حُؼَ٘‪ ٖٓ ٖ٣‬ػَٔ‪ ْٛ‬أ‪ٛ‬زظ‪ ْٜ‬حُ٘‪٤‬و‪ٞ‬هش ‪ ٕ٧‬أٍ‪ٝ‬حك‪ٗ ْٜ‬خهض‬
‫هزَ أ‪ٝ‬حٗ‪ٜ‬خ‪ٗ ,‬ؼْ ‪ ٕ٧‬ح‪ٔٗ٩‬خٕ ٓخ ‪ ٞٛ‬ا‪ٍٝ ٫‬ف أًح أ‪٣‬وظظ‪ٜ‬خ أ‪٣‬وظض ٗ‪٤‬ن ك‪ ٢‬حُؼٔخٗ‪ٝ ٖ٤‬اًح هظِظ‪ٜ‬خ هظِض‬
‫ٗخد ك‪ ٢‬حُؼَ٘‪ ٖ٣‬هزَ أ‪ٝ‬حٗ‪ ٚ‬كبًح أٍىٗخ إٔ ٗطزن ٓو‪ُٞ‬ش ح‪ ّ٬ٓ٩‬ى‪ ٖ٣‬ك‪٤‬خس ‪ٜ٣ٝ‬زق ح‪ ٞٛ ّ٬ٓ٩‬حُل‪٤‬خس‬
‫‪ٝ‬حُل‪٤‬خس ‪ ٢ٛ‬ح‪ ّ٬ٓ٩‬ػِ‪ ٠‬حُِٔٔٔ‪ ٕٞ‬إٔ ‪ٔ٣‬ظؼ‪٤‬ي‪ٝ‬ح ٍ‪ٝ‬ف ح‪ ّ٬ٓ٩‬كظ٘ز‪ ٞ‬أؿٔخٓ‪ ْٜ‬رخُل‪٤‬خس َٓس‬
‫أهَ‪. ١‬‬
‫‪ -‬ح‪ٝ ّ٬ٓ٩‬حُلطَس‬
‫ػ٘ي ٓٔخع ًِٔش كطَس أ‪٢ٗ ٍٝ‬ء ‪٣‬ظزخىٍ اُ‪ ٞٛ ٢ً٘ٛ ٢‬كي‪٣‬غ حُؼ‪٬‬ػش حٌُ‪ ٖ٣‬ؿخء‪ٝ‬ح ُ‪ٔ٤‬ؤُ‪ٞ‬ح ػٖ كخٍ‬
‫حُ٘ز‪ ٢‬ك‪ٞ‬ؿ‪ٞ‬ى‪٣ٝ ّٜٞ٣ ٙ‬لطَ ‪٣ٝ‬و‪ ْ٤‬ؿِء ٖٓ حُِ‪ ْ٘٣ٝ َ٤‬ؿِء أهَ ٖٓ حُِ‪٣ٝ َ٤‬ظِ‪ٝ‬ؽ حُ٘ٔخء كَأ‪ٝ‬ح‬
‫ًُي هِ‪ٝ ٬٤‬ك‪ٜٞٔ‬ح ح‪ ّ٬ٓ٩‬حٗ‪ ٚ‬ى‪ ٖ٣‬ه‪٤‬خّ ر‪ ّٞٛٝ ّٞٗ ٬‬ري‪ ٕٝ‬اكطخٍ ‪ٝ‬ػِ‪ٝ‬ف ػٖ حُِ‪ٝ‬حؽ رَ اػَح‪ٝ‬‬
‫ػٖ حُل‪٤‬خس كٌخٕ حُلْٔ ٖٓ حُلز‪٤‬ذ حُٔ‪ٜ‬طل‪ ٢‬إ ًُي اػَح‪ ٝ‬ػٖ ٓ٘ظ‪ٜ٘ٓٝ ٚ‬خؽ ح‪ٝ ّ٬ٓ٩‬رٌُي‬
‫‪ َْٓ٣‬حَُٓ‪ ٍٞ‬حٌَُ‪ ْ٣‬ه‪ٔٓ ٢‬ظو‪ ٖ٤ُِِٔٔٔ ْ٤‬أ‪ ٞٛٝ ٫‬إٔ ح‪ٝ ّ٬ٓ٩‬حُلطَس ٗ‪٢‬ء ‪ٝ‬حكي كخ‪ُْ ّ٬ٓ٩‬‬
‫‪٣‬ؤط‪٤ُ ٢‬ل‪ ٢‬حُ٘خّ ك‪ً ٢‬آرش ‪ٝ‬اػَح‪ ٝ‬ػٖ ًَ ٓظخ‪ َٛ‬حُل‪٤‬خس (رظؼز‪ َ٤‬آهَ حُٔ‪ٞ‬ص ك‪ً٤‬خ) رَ ؿخء‬
‫ُ‪٤‬وَؿ‪ ٖٓ ْٜ‬حُظ‪ ّ٬‬اُ‪ ٢‬حُ٘‪٣ٝ ٍٞ‬ؼ‪٤‬ي‪ُ ْٛ‬لطَط‪ ْٜ‬حُظ‪ ٢‬كطَ‪ ْٛ‬لَّلا ػِ‪ٜ٤‬خ ُ‪٤‬و‪ٞٓٞ‬ح ري‪ ٍْٛٝ‬ك‪ ٢‬حُل‪٤‬خس‬
‫ٖٓ ػز‪ٞ‬ى‪٣‬ش ُِوخُن حُظ‪ ُٖ ٢‬طظْ ا‪ ٫‬رؼٔخٍط‪ ْٜ‬ح‪ ٍٝ٧‬كٌ‪٤‬ق ‪ٔٗ٩‬خٕ إٔ ‪٣‬ؼَٔ حُل‪٤‬خس ‪ٝ‬ح‪ٞٛٝ ٍٝ٧‬‬
‫ًخٍ‪ُ ٙ‬ل‪٤‬خط‪ٗٝ ٚ‬لٔ‪.ٚ‬‬
‫ػ‪ٞ‬ىس حُ٘خّ ُِلطَس حُِٔ‪ٔ٤‬ش ك‪ ٢‬أ‪١‬خٍ حُي‪ٓٝ ٖ٣‬وخ‪ٛ‬ي‪ًِٔ ٕ٧ً ( ٙ‬ش كطَس ًِٔش ك‪٠‬لخ‪ٟ‬ش ‪ٝ‬هي طلَٔ‬
‫ٓؼخٗ‪ً ٢‬ؼ‪َ٤‬س ‪٣ٝ‬لخ‪ ًَ ٍٝ‬اٗٔخٕ إٔ ‪ٌِٜ٘٣‬خ ػِ‪ٞٛ ٢‬ح‪ ٙ‬ك‪ ٬‬ري ُ‪ٜ‬خ ٖٓ َٓؿؼ‪٤‬ش ُ‪٠‬ز‪ ٢‬حُٔؼ٘‪٢ٛ )٢‬‬
‫حُوط‪ٞ‬س ح‪٩ ٢ُٝ٧‬ػخىس حَُ‪ٝ‬ف ُِـؼغ حُ‪ٜ‬خٓيس ‪ٝ‬اَٗحم حُ٘‪ ٖٓ ٍٞ‬ؿي‪٣‬ي ك‪ ٢‬حُ‪ٞ‬ؿ‪ ٙٞ‬حُوخكظش‪.‬‬
‫‪ٝ‬كخٍ حُِٔٔٔ‪ٓ ٖ٤‬غ حُلطَس حُِٔ‪ٔ٤‬ش ‪ٝ‬ه‪ ْ٤‬حُل‪٤‬خس ؿَ‪٣‬ذ كز‪ ٖ٤‬أ‪٣‬ي‪ً ْٜ٣‬ظخد ‪٣‬ظِ‪ٜٗ َ٤ُ ٢‬خٍ ِٓت رخُو‪ْ٤‬‬
‫حُظ‪ ٢‬طؼَٔ ىٗ‪٤‬خ‪ٝ ْٛ‬أهَط‪ ٌُْٜ٘ٝ ْٜ‬ؿخكِ‪ٝ ٕٞ‬ح‪ٗ٧‬ي ٖٓ ًُي ‪ ٢ٛ‬هِذ حُٔلخ‪ٝ ْ٤ٛ‬طَٓ‪٤‬ن ٓلخ‪ْ٤ٛ‬‬
‫هخ‪١‬جش ٖٓ ٗؤٗ‪ٜ‬خ طَٓ‪٤‬ن ‪ٝ‬حهغ َٓ‪ َ٣‬ػِ‪ ٢‬حُؼٌْ ٖٓ كخٍ حُزَ٘ ك‪ ٢‬حُـَد كلظ‪ ٖٓ ْٜ‬حُ‪ٞ‬ك‪ ٢‬هِ‪َ٤‬‬
‫‪ٓٝ‬خىط‪ً ْٜ‬ؼ‪ٞٓ ٖٓ َ٤‬ؿخص ح‪ُ٩‬لخى ‪ٝ‬ك‪ َٜ‬حُي‪ ٖ٣‬ػٖ حُل‪٤‬خس ‪٘٣ ٌُٖٝ‬وز‪ ٕٞ‬ػٖ ه‪ ْ٤‬حُل‪٤‬خس ‪ٓٝ‬ؼخٗ‪٢‬‬
‫حُلطَس ًٔخ ‪٘٣‬وذ حُٔ٘وز‪ ٕٞ‬ػٖ حٌُ‪ٛ‬ذ ًٔخ ‪ٜ٣‬ق كخُ‪ ْٜ‬حُ٘‪٤‬ن حُـِحُ‪٣ٝ ٢‬ؼِ‪ٜ٘ٓ ٕٞ‬خ ‪ٝ‬أ‪ٛ‬زل‪ٞ‬ح‬
‫‪٣‬ل‪ٞ٤‬ح رٌؼ‪ ٖٓ َ٤‬حُو‪ ْ٤‬حُظ‪ ٖٓ ٢ٛ ٢‬ؿ‪ َٛٞ‬ح‪ٝ ّ٬ٓ٩‬ط‪ٞ‬كَص ك‪ ٖ٘ٓ ْٜ٤‬حُؼيٍ ‪ٝ‬حُلن أٓخ حُِٔٔٔ‪ٖ٤‬‬
‫ك‪٤‬لظخؿ‪ٞ‬ح اُ‪ ٢‬ػ‪ٍٞ‬س ػِ‪ ٢‬حُٔلخ‪ ْ٤ٛ‬حُوخ‪١‬جش حُظ‪ٍ ٢‬ؿؼض ر‪ ْٜ‬اُ‪ ٢‬حُوِق‪.‬‬
‫‪ -‬حُظـ‪َ٤٤‬‬
‫ٖٓ أًؼَ حُٔلخ‪ ْ٤ٛ‬حُظ‪ ٢‬طلظخؽ اُ‪ ٢‬ط‪ٜ‬ل‪٤‬ق ‪ٓ ٞٛ‬ل‪ ّٜٞ‬حُظـ‪ َ٤٤‬كخ‪ٓ٧‬ق أٍطز‪ٓ ٢‬ل‪ ّٜٞ‬حُظـ‪ َ٤٤‬ك‪٢‬‬
‫أً‪ٛ‬خٕ حُ٘خّ رطخهش ٓلَ‪٣‬ش أ‪ ٝ‬ه‪ٞ‬س هخٍهش طؤط‪ ٖٓ ْٜ٤‬ك‪٤‬غ ‪٣ ٫‬ؼِٔ‪ ٕٞ‬طـ‪ َ٤‬كخُ‪ ٖٓ ْٜ‬كخٍ اُ‪ ٢‬كخٍ‬
‫ر‪ ٖ٤‬ػ٘‪٤‬ش ‪ٟٝ‬لخ‪ٛ‬خ ‪ٝ‬هي ‪٣‬ؼ‪ٞ‬ى ًُي ُظلٔ‪ٓ َ٤‬ل‪ ّٜٞ‬هخ‪١‬ت ك‪ ٢‬أً‪ٛ‬خٕ حُزَ٘ أ‪ٔ٣ِٛ ٝ‬ش ٗلٔ‪٤‬ش ٗظؼخ‪ٜ٘٣‬خ‬
‫‪ٗٝ‬ظ‪ٍٞ‬حػ‪ٜ‬خ ٖٓ ؿ‪ َ٤‬اُ‪ ٠‬ؿ‪ ،َ٤‬كؤكوي‪ًُ ْٛ‬ي ػوظ‪ ْٜ‬ك‪ ٢‬أٗلٔ‪ٓٝ ْٜ‬ويٍط‪ ْٜ‬ػِ‪ ٠‬حُظـ‪ٝ َ٤٤‬ح‪ٍ٧‬ؿق أٗ‪ٚ‬‬
‫ُٔزذ ‪ٝ‬ح‪ٟ‬ق ‪٘٣‬زض ٖٓ ًحًَس حُطل‪ُٞ‬ش ‪ٌ٣ٝ‬زَ رظ‪ٞ‬حٍع حُو‪ ٖٓ ٜٚ‬ؿ‪ َ٤‬اُ‪ ٠‬آهَ‪ٝ ،‬حُظ‪ٗ ٢‬ؼ‪ ٖ٤‬ر‪ٜ‬خ‬
‫ك‪ ٢‬ػخُْ ٖٓ حُو‪٤‬خٍ ًٔخ حُلخٗ‪ ّٞ‬حُٔلَ‪ٝ ١‬حُؼلَ‪٣‬ض حٌُ‪٣ ١‬ـ‪ َ٤‬حُ‪ٞ‬حهغ‪٣ ،‬وَؽ ٓ٘‪٣ ٚ‬ـ‪ َ٤‬ك‪٤‬خس‬
‫ح‪ٔٗ٩‬خٕ‪ ٌٙٛ ،‬حُلٌَس ‪ٝ‬حكيس ‪ ٌُٖٝ‬حٌَُ٘ حهظِق ك‪ٝ ٢‬حهؼ٘خ كؤ‪ٛ‬زلض حُ‪ٞ‬حٓطش ‪ ٢ٛ‬حَُحكي حٌُ‪١‬‬

‫‪26‬‬
‫ٓ‪٤‬ـ‪ َ٤‬ك‪٤‬خس ح‪ٔٗ٩‬خٕ ‪٣ٝ‬ل‪ ٖٓ َٜ‬ه‪ ُٚ٬‬ح‪ٔٗ٩‬خٕ ػِ‪٢ٗ ًَ ٢‬ء أ‪ ٝ‬اٗٔخٕ أهَ ‪٣‬لَ ٓ٘خًِ‪ًٞ ٚ‬حُي أ‪ٝ‬‬
‫هَ‪٣‬ذ أ‪ ٝ‬كيع هخٍؿ‪٣ ٢‬ـ‪ َ٤‬ك‪٤‬خط‪ٌٛٝ ْٜ‬ح ‪ً ْٛٝ‬ز‪ًٌٝ َ٤‬د ػِ‪ ٢‬حُ٘لْ كخ‪٢ِٓ ّ٬ٓ٩‬ء رخُ٘‪ٜٙٞ‬‬
‫حُظ‪ ٢‬طلخٍد ‪ٝ‬طيك‪ٌٛ ٞ‬ح حُٔل‪ ّٜٞ‬حُٔـِ‪ ١ٞ‬حُظ‪ ٢‬ط‪ٟٞ‬ق أٗ‪ ٚ‬ر‪٤‬يى ‪ٝ‬ر٘لٔي ربًٕ لَّلا ٓ‪ًَ ٌٕٞ٤‬‬
‫ٔ ِ‪ٝ ) ْْ ٜ‬أٗ‪٣ ُٖ ٚ‬ـ٘‪ ٢‬ػ٘ي أكي كل‪ٓ ٢‬ؼ٘‪ ٢‬حُلي‪٣‬غ‬‫لَّلاَ ‪ُ٣ ٫‬ـَ‪َٓ َُ ِّ٤‬خ رِوَ ْ‪َ ٍّ ٞ‬كظه‪َ ُ٣ ٠‬ـ‪َُٝ ِّ٤‬ح َٓخ ِرؤ َ ْٗلُ ِ‬
‫طـ‪( َ٤٤‬إِه ه‬
‫‪ٞ٣‬ؿ‪ ٚ‬حَُٓ‪ ٍٞ‬حٌَُ‪ ْ٣‬ػِ‪ ٚ٤‬أك‪ َ٠‬حُ‪٬ٜ‬س ‪ٝ‬حُٔ‪ ّ٬‬حر٘ظ‪ ٚ‬حُٔ‪٤‬يس كخ‪ٔ١‬ش أٗ‪٣ ُٖ ٚ‬ـ٘‪ ٢‬ػ٘‪ٜ‬خ ٖٓ لَّلا ٖٓ‬
‫ٗ‪٢‬ء ‪ٝ‬ؿ‪َٛ٤‬خ ٖٓ حُ٘‪ ٜٙٞ‬حُظ‪ ٢‬ط‪ٞ‬ؿ‪ ٚ‬ح‪ٔٗ٩‬خٕ إٔ ٓخ أ‪ٛ‬خر‪٢ٗ ٖٓ ٚ‬ء ‪ٔٓ ٞٛ‬خ حهظَكض ‪٣‬يح‪ٙ‬‬
‫‪ٝ‬أهَ‪ ١‬ط‪ٞ‬ؿ‪ ٜٚ‬إٔ حٗ‪ ٚ‬رٔويحٍ ٓؼ‪ٍُ ٌٕٞ٣ ٚ٤‬ه‪.ٚ‬‬
‫‪ُٝ‬ظـ‪ َ٤٤‬حُ٘لْ ػ‪ٞ‬حثن أ‪ٜٔٛ‬خ حُظٔ‪٣ٞ‬ق ك‪٣ ٜٞ‬وَ‪ ٝ‬حُؼَٔ ًٔخ طوَ‪ ٝ‬حُلجَحٕ حُو٘ذ كـؤس ‪ٜ٣‬يّ‬
‫حَُٔء رؤٕ ػَٔ‪ ٙ‬طزوَ ٖٓ ر‪ ٖ٤‬أ‪٣‬ي‪ٝ ٚ٣‬ك‪ٛٝ ٚ٤‬ق ؿٔ‪ َ٤‬ؿيح ُٔظ‪٤‬لٖ ُ‪ٌٞ٤‬ى (ٓخ أػـذ حُل‪٤‬خس ‪٣‬و‪ٍٞ‬‬
‫حُطلَ‪ :‬ػ٘يٓخ أٗذ ‪٣ٝ‬و‪ ٍٞ‬حُـ‪ :ّ٬‬ػ٘يٓخ أطَػَع كؤ‪ٛ‬زق ٗخرخ ‪٣ٝ ,‬و‪ ٍٞ‬حُ٘خد‪ :‬ػ٘يٓخ أطِ‪ٝ‬ؽ‪ .‬كبًح‬
‫طِ‪ٝ‬ؽ‪ :‬هخٍ ػ٘يٓخ أ‪ٛ‬زق ٍؿ‪ٓ ٬‬ظلَؿخ ‪ ..‬كبًح ؿخءص ٗ‪٤‬و‪ٞ‬هظ‪ ٚ‬ططِغ حَُٔكِش حُظ‪ ٢‬هطؼ‪ٜ‬خ ٖٓ ػَٔ‪ٙ‬‬
‫‪.‬كبًح ‪ ٢ٛ‬طِ‪ٞ‬ف ‪ًٝ‬ؤٕ ٍ‪٣‬لخ رخٍىس حًظٔلظ‪ٜ‬خ حًظٔخكخ ‪ ...‬أٗ٘خ ٗظؼِْ رؼي ك‪ٞ‬حص ح‪ٝ٧‬حٕ إٔ ه‪ٔ٤‬ش حُل‪٤‬خس‬
‫ك‪ ٢‬إٔ ٗل‪٤‬خ‪ٛ‬خ‪ٗ ,‬ل‪٤‬خ ًَ ‪ٜ٘ٓ ّٞ٣‬خ ‪ٓ ًَٝ‬خػش) ‪ٌِ٘ٓٝ‬ش حُظٔ‪٣ٞ‬ق ٓغ ح‪٧‬ك‪ٝ ّ٬‬ح‪ٓ٥‬خٍ هي طوق ػ٘ي‬
‫‪٤ٟ‬خػ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬ػيّ طلو‪٤‬و‪ٜ‬خ ‪ ٌُٖٝ‬حُٔ٘خًَ أًزَ ‪ٝ‬أ‪ٛ‬ؼذ كخُظٔ‪٣ٞ‬ق ك‪ ٢‬كَ حٌُٔ٘‪٬‬ص ٓؼ٘خ‪ ٙ‬إٔ حُلظَس‬
‫حٌُخر‪٤‬ش حُظ‪ ٢‬ططزن ك‪ ٚ٤‬حٌُِٔ٘ش ػِ‪ ٢‬حَُٔء ٓظٔظَٔ ‪ٝ‬هي طظ‪٠‬وْ حٌُِٔ٘ش أًؼَ ‪ٝ‬أًؼَ ‪ٝ‬ط‪ٜ‬زق ًٌَس‬
‫حُؼِؾ حُظ‪ ٢‬ط‪ َٜ‬اُ‪َٓ ٢‬كِش طٌظٔق ٖٓ أٓخٓ‪ٜ‬خ‪.‬‬
‫ػوِ‪٤‬ش حَُٔء ‪ ٢ٛ‬حُظ‪ ٢‬طٌَ٘ ك‪٤‬خط‪ٝ ٚ‬طؼخِٓ‪ٓ ٚ‬غ ًَ ٗ‪٢‬ء ك‪ٜ٤‬خ‪ ,‬حُؼوَ حُزَ٘‪٣ ١‬ؼ‪ ٖ٤‬ىحثٔخ ك‪ ٢‬ػ‪٬‬ع‬
‫كِوخص ُٓ٘‪٤‬ش حُٔخ‪ ٢ٟ‬حُلخ‪ٝ َٟ‬حُٔٔظوزَ حُؼ‪٬‬ػش ‪ٌٞٗٞ٣‬ح كخ‪ ٖ٣َٟ‬ك‪ ٢‬حٌُ‪ ٖٛ‬حُزَ٘‪ ١‬ػِ‪ ٢‬طلخ‪ٝ‬ص‬
‫‪ٝ‬حُ٘خّ ك‪ ٢‬طؼخِٓ‪ٓ ْٜ‬غ حُؼ‪٬‬ػش ٌٓح‪ٛ‬ذ أَٗ‪ ْٛ‬ك‪ ٢‬حَُأ‪ٝ ١‬أًؼَ‪ ْٛ‬هَٔحٕ حٌُ‪٣ ١‬ؼ‪٘٣ٝ ٖ٤‬ـَ ً‪ٚ٘ٛ‬‬
‫رخُٔخ‪ٝ ٢ٟ‬حُٔٔظوزَ ‪٣ٝ‬ظَى ٓخر‪٣ ٖ٤‬يح‪ ٖٓ ٙ‬كخ‪ َٟ‬ر٘ـخكخط‪ٝ ٚ‬كَ‪٘ٓٝ ٚٛ‬خًِ‪ٜٓٝ ٚ‬خثز‪٘٣ٝ ٚ‬ـَ‬
‫ٗلٔ‪ ٚ‬رٔخ‪٘ٓ ٢ٟ‬و‪ ٢٠‬رخً‪٤‬خ ػِ‪ ٢‬هٔخثَ حُٔخ‪ ٢ٟ‬أ‪ ٝ‬كظ‪ ٠‬رخً‪٤‬خ ػِ‪ ٢‬أ‪ٓ ٍ٬١‬ـي ٓ٘ظ‪ ٢ٜ‬ري‪ ٕٝ‬إٔ‬
‫‪ٔ٣‬ظل‪٤‬ي رخُظـَرش ٓ‪ٞ‬حء ٗـخف أ‪ ٝ‬كَ٘ ُظ‪٤١ٞ‬ي حُلخ‪ٝ َٟ‬آهَ ‪٣‬ؼ‪ ٖ٤‬ك‪ٔٓ ٢‬ظوزَ ٓـ‪ٓ ٍٜٞ‬ـظْ رٔخ ك‪ٚ٤‬‬
‫ٖٓ ٓ٘خًَ ٓظ‪ٞ‬هؼ‪٣( ٚ‬ـ٘‪ ٢‬ك‪٤ٜٓ ٢‬زش ٓظؤط‪ )٢‬أ‪٣ ٝ‬ؼِن ٗلٔ‪ ٚ‬رَٔحد حُظـ‪ َ٤٤‬حٌُ‪٤ٓ ١‬ليع ك‪٢‬‬
‫حُٔٔظوزَ ‪ ٢ٔ٘٣ٝ‬حُلخ‪ ،َٟ‬حُلخ‪ َٟ‬حٌُ‪ ١‬ك‪ ٚ٤‬ى‪ٝ‬حء ُـَحف حُٔخ‪ٝ ٢ٟ‬ر٘خء ُِٔٔظوزَ‪ ،‬حُؼخهَ ‪ ٞٛ‬حٌُ‪١‬‬
‫‪٣‬يٍى طِي حُلو‪٤‬وش ‪ٜ٘ٓ ّ٬ٓ٪ُٝ‬ؾ ‪ٝ‬ح‪ٟ‬ق ؿيح ك‪ ٢‬حُظؼخَٓ ٓغ ‪ٌٛ‬ح ح‪ َٓ٧‬كخ‪ٔٗ٩‬خٕ ك‪ ٢‬ح‪٣ ّ٬ٓ٩‬ؼ‪ٖ٤‬‬
‫ر‪ ٖ٤‬ؿ٘خك‪ ٢‬حَُ‪ٟ‬خ ‪ٝ‬ح‪ َٓ٧‬كخُٔئٖٓ ٍح‪ ٢ٟ‬رٔخ ًظذ ُ‪ ٚ‬لَّلا هخٗغ ر‪ٝ ٚ‬ىحثٔخ ُ‪ٗ ٚ‬لْ ط‪ٞ‬حهش طظطِغ‬
‫ُِؼِ‪ٍٟٝ ٢‬خ‪ٝ ٙ‬أِٓ‪َٗٞٛٓ ٚ‬خٕ رؼِٔ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬كخ‪.َٟٙ‬‬
‫ًَ ‪ ٌٙٛ‬حُٔؼخٗ‪ٝ ٢‬ح‪٧‬كٌخٍ طٌ‪ ٕٞ‬كخ‪َٟ‬س ك‪ٗٝ ًٖٛ ٢‬لْ حُؼو‪٬‬ء ٖٓ حُ٘خّ ‪ ٌُٖٝ‬حُل‪٤‬خس ‪ِ٣ٞ١‬ش ‪ٝ‬ك‪ٜ٤‬خ‬
‫ٖٓ حُٔ٘خًَ ٓخ ‪ٌٛ٣‬ذ حُؼوَ‪ ،‬كبًح ُْ ُ‪٤‬ظ‪ٜ‬ق حَُٔء رخُؼزخص ‪ٝ‬ح‪٫‬كظٔخٍ ُٖ ‪٣‬ؼزض أٓخّ أ‪٣ٍ ٍٝ‬ق ه‪٣ٞ‬ش‬
‫ط‪ٜ‬ذ ػِ‪ ٖٓٝ ٚ٤‬حُؼوَ إٔ ‪٣‬ظ‪ٜ‬ق حَُٔء رخُ‪ٜ‬ي‪ٝ‬ء ‪ٝ‬حُؼزخص ك‪ٌٜ‬ح ‪ٌٔ٣‬ز‪ ٚ‬هيٍس ًز‪َ٤‬س ػِ‪ ٢‬حُظلٌ‪َ٤‬‬
‫كخُـِع ‪ٝ‬حُو‪ٞ‬ف حٌُِحٕ ‪ِ٣‬ظ‪ٜٔ‬خٕ ح‪ٔٗ٩‬خٕ ػ٘يٓخ طلَ ر‪٤ٜٓ ٚ‬زش ط٘‪ ٕ٬‬هيٍط‪ ٚ‬ػِ‪ ٢‬حُظلٌ‪.َ٤‬‬
‫‪ ًٌَ٣ٝ‬ى‪ً َ٣‬خٍٗ‪٤‬ـ‪ٜ٘ٓ ٢‬ؾ ػو‪ ٢ٗ٬‬ؿيح ك‪ ٢‬حُظؼخَٓ ٓغ حُٔ‪ٜ‬خثذ‪:‬‬
‫أٓخٍ ٗلٔي‪:‬‬
‫ٓخ ‪ ٢ٛ‬أٓ‪ٞ‬ح ح‪٫‬كظٔخ‪٫‬ص؟‬
‫‪٤ٛ‬ت ٗلٔي ُوز‪ ٍٞ‬أٓ‪ٞ‬ح ح‪٫‬كظٔخ‪٫‬ص؟‬
‫ػْ أَٗع ك‪ ٢‬اٗوخً ٓخ ‪ ٌٖٔ٣‬اٗوخً‪ٙ‬؟‬
‫‪ٌٛٝ‬ح ٓ٘‪ٜ‬ؾ ٍحثغ ‪ٝ‬ػِٔ‪ ٢‬ؿيح ‪ٝ‬هزَ ًُي ‪٣‬ظلن ٓغ حُي‪ ٖ٣‬ك‪ ٢‬حُظؼخَٓ ٓغ حُٔ‪ٜ‬خثذ كخُظِٔ‪ ْ٤‬رخ‪ َٓ٧‬أ‪ٍٝ‬‬
‫حُوط‪ٞ‬حص حُؼِٔ‪٤‬ش ُزيء حُظؼخَٓ ٓؼ‪ ٚ‬كؼيّ طوزَ حُ‪ٞ‬حهغ ُٖ ‪٣‬ـي‪٢ٗ ١‬ء ( رظؼز‪ َ٤‬ػخٓ‪ ٢‬أ‪ٛ‬يّ ٍأٓي‬

‫‪27‬‬
‫رخُلخث‪ٝ ٢‬حٗظَ ٓخ أٗض رلخػَ ) ‪٣ٝ‬يػ‪ٗٞ‬خ حَُٓ‪ ٍٞ‬ػِ‪ ٚ٤‬حُ‪٬ٜ‬س ‪ٝ‬حُٔ‪ُِ ّ٬‬ؼزخص ( اٗٔخ حُ‪ٜ‬زَ ػ٘ي‬
‫حُ‪ٜ‬يٓش ح‪.) ٢ُٝ٧‬‬
‫‪٘ٛٝ‬خ ٗوطش ٗظخّ ٓ‪ٜٔ‬ش ؿيح ُٔخ ريأص ً‪ ٢ٓ٬‬ػٖ حُلطَس ‪ًًَٝ‬ص إٔ حُِٔٔٔ‪ُٔ ٖ٤‬خ ‪٣‬طزو‪ٞ‬ح ٓخ ر‪ٖ٤‬‬
‫أ‪٣‬ي‪ٛ ٖٓ ْٜ٣‬ي‪ ١‬رَ ُحى‪ٝ‬ح ػِ‪ًُ ٢‬ي رخٕ حُٔلخ‪ ْ٤ٛ‬حٗوِزض ػ٘ي‪ ٖٓٝ ْٛ‬حُٔلخ‪ ْ٤ٛ‬حُٔـِ‪١ٞ‬ش حُٔ٘ظَ٘س‬
‫ر‪ ٖ٤‬حُ٘خّ رخْٓ حُي‪ٓ ٞٛ ٖ٣‬ل‪ - ّٜٞ‬ح‪ٓ٫‬ظٔ‪ٝ ّ٬‬حُو‪ٞ٠‬ع ُِظَ‪ٝ‬ف ‪ -‬رخْٓ حُ‪ٜ‬زَ ‪ٝ‬حَُ‪ٟ‬خ رخُو‪٠‬خء‬
‫‪ٝ‬حُويٍ ‪ٌٛ‬ح ‪ٝ‬لَّلا ٓـخُطش ٓخ رؼي‪ٛ‬خ ٓـخُطش كخُ‪ٜ‬زَ ك‪ ٢‬ح‪ ّ٬ٓ٩‬كؼَ ا‪٣‬ـخر‪ٗ ُٞٝ ٢‬ظَٗخ ك‪ ٢‬حُوَإٓ‬
‫ُ‪ٞ‬ؿيص ًِٔش حُ‪ٜ‬زَ ٓوظَٗش رخُـ‪ٜ‬خى ‪ٝ‬حُؼزخص ‪ٝ‬حُؼَٔ ‪ٌٛ‬ح ‪٣‬ؼ٘‪ ٢‬إٔ حُ‪ٜ‬زَ كؼَ ا‪٣‬ـخر‪َٓ ٢‬طز‪٢‬‬
‫رخُلًَش ‪ٝ‬حُٔؼ‪ُ٩ ٢‬حُش حُ‪ٞ‬حهغ رٌَ َٗ‪ ْ٤ُٝ ٙ‬كخُش ٖٓ حٌُٔ‪ٝ ٕٞ‬حُز‪٬‬ىس‪.‬‬
‫‪ٝ‬أ‪٠٣‬خ ُ‪ٓ ْ٤‬ؼ٘‪ ٢‬ػيّ ح‪٫‬ؿظٔخّ رخُٔٔظوزَ ‪ ٞٛ‬طًَ‪ٝ ٚ‬ػيّ ح‪ٛ٫‬ظٔخّ ر‪ ٚ‬رَ حُٔؼ٘‪ ٢‬حُٔو‪ٜٞ‬ى ‪ٞٛ‬‬
‫حُظوط‪ ٢٤‬رخُٔٔظوزَ ‪ ْ٤ُٝ‬ح‪٫‬ؿظٔخّ ر‪ٝ ٚ‬حُؼ‪ ٖ٤‬ك‪٘ٓ ٢‬خًِ‪.ٚ‬‬
‫ه‪ٛ٬‬ش طِي حُٔؼخٗ‪ٝ ٢‬ؿ‪َٛ٤‬خ ‪٣‬ـذ إٔ طٌ‪ ٕٞ‬كخ‪َٟ‬س ك‪ٗ ٢‬ل‪٘ٓٞ‬خ ‪ٝ‬أً‪ٛ‬خٗ٘خ ىحثٔخ ُ٘‪ٞ‬هع أٍ‪ٝ‬حك٘خ ٖٓ‬
‫ؿل‪ٞ‬ط٘خ ‪ٗٝ‬ل‪ ٢‬ح‪ ّ٬ٓ٩‬ك‪ٗ ٢‬ل‪٘ٓٞ‬خ ٖٓ ؿي‪٣‬ي‪.‬‬

‫انْايـًَاٌ‪:‬‬
‫رؼي ح‪٬١٫‬ع ػِ‪ً ٠‬ظخد ؿيى ك‪٤‬خطي ُِـِحُ‪ .. ٢‬أٍ‪ ٟ‬إٔ طـي‪٣‬ي حُل‪٤‬خس ‪٣‬ظْ ٖٓ ه‪ ٍ٬‬ػ‪ٞ‬ىس حَُ‪ٝ‬ف‬
‫‪ٝ‬ا‪٣‬وخظ ح‪ٔ٣٩‬خٕ ‪ًُ ٌٕٞ٣ ٝ‬ي رخُؼِْ ‪ٝ‬حُؼَٔ ‪ٝ‬طِي ‪ٓ ٢ٛ‬و‪ٓٞ‬خص أ‪ ١‬اٗٔخٕ ُظـي‪٣‬ي ك‪٤‬خط‪ ٚ‬طـي‪٣‬يح ًخٓ‪٬‬‬
‫طـي‪٣‬ي َُ‪ٝ‬ك‪ُٝ ٚ‬ؼوِ‪ُٝ ٚ‬ـٔي‪ ٙ‬رخُلًَش ‪ٝ‬حُؼِّ ‪ٝ‬حُظ٘ل‪ ٖٓٝ..ٌ٤‬ػْ حُظـي‪٣‬ي ك‪ ٢‬ؿٔي ح‪ٓ٧‬ش ًِ‪ٜ‬خ‪.‬‬
‫كؼ٘يٓخ طـ‪٤‬ذ حَُ‪ٝ‬ف ػٖ حُلَى كبٕ حُ‪ٔ٣ِٜ‬ش حُ٘لٔ‪٤‬ش ٓظ‪٬‬كو‪ ٚ‬كظ‪ ٠‬ط‪٤ٜ‬ز‪ٓٝ ،ٚ‬خ أهطَ طِي حُ‪ٔ٣ِٜ‬ش‬
‫ػِ‪ ٠‬حُلَى‪ٓٝ ،‬خ أٗي ‪ٍَٟٛ‬خ ػِ‪ ٠‬كخ‪ٔٓٝ َٟٙ‬ظوزِ‪ ٚ‬ك‪ ٖ٤‬طٔظلٌْ كِوخط‪ٜ‬خ ك‪ ٍٞ‬ػ٘و‪٤ًٝ ..!!ٚ‬ق ‪٫‬‬
‫‪ٛٝ‬خكز‪ٜ‬خ ‪ٔ٣‬ظِْٔ ُِ‪ٞ‬حهغ‪ٌ٘٣ٝ ،‬لت ػِ‪ً ٠‬حط‪٣ٝ ،ٚ‬زلغ‪ -‬ػزؼخ‪ -‬ػٔخ ‪ ٚ٤ُٔ٘٣ٝ ،ٚ٤ِٜ٣‬أَٓ ٗلٔ‪.ٚ‬‬
‫حُ‪ٔ٣ِٜ‬ش حُ٘لٔ‪٤‬ش ‪ٝ‬ح‪٩‬كزخ‪٣ ١‬وظ‪ ٕ٬‬حُطٔ‪ٞ‬ف‪٣ٝ ،‬ـؼ‪ ٕ٬‬حُ٘ؼ‪ ٍٞ‬رخُ‪٤‬ؤّ ‪٣‬ظَٔد اُ‪٤ً ٠‬خٕ ح‪ٔٗ٩‬خٕ ك‪٬‬‬
‫‪٣‬ـي ُِل‪٤‬خس ‪١‬ؼٔخً‪ُِٔٔ ٫ٝ ،‬ظوزَ ه‪ٔ٤‬ش ‪ًُٗٝ ٫ٝ‬خ‪ .‬كخُٔلز‪ِٞٔٓ ٢‬د ح‪ٍ٩‬حىس ٌٓرٌد حُ٘و‪٤ٜ‬ش ٓ‪َ٠‬د‬
‫حُلٌَ حٗ‪ ِّٜ‬ك‪ ٢‬حُٔؼًَش هزَ إٔ ‪٣‬يهِ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬هَٔ‪ٛ‬خ هزَ إٔ ‪َ٣‬كغ حُٔ‪٬‬ف‪.‬‬
‫‪ٝ‬ػ٘يٓخ طُ‪ٜ‬خد ح‪ٓ٧‬ش رخُ‪ٔ٣ِٜ‬ش حُ٘لٔ‪٤‬ش كبٕ ٓٔظوزِ‪ٜ‬خ ُٖ ‪ ٌٕٞ٣‬أك‪ ٖٓ َ٠‬كخ‪َٟٛ‬خ‪ ،‬رَ هي ‪ ٌٕٞ٣‬أٗي‬
‫ٓخ‪..‬‬
‫هظخٓش ‪ٝ‬رئ ً‬
‫‪ٔٓٝ‬خ ‪٣‬يػ‪ٓ٨ُ ٞ‬ق إٔ ‪٘ٛ‬خى آػخٍحً ًؼ‪َ٤‬سً ُ‪ ٌٜٙ‬حُ‪ٔ٣ِٜ‬ش ‪ِٜٔٔ٣‬خ حُٔيهو‪ٝ ٕٞ‬حَُٔحهز‪٧ ٕٞ‬ك‪ٞ‬حٍ ح‪ٓ٧‬ش‬
‫ح‪٤ٓ٬ٓ٩‬ش‪ ،‬كخ‪ٗ٫‬ز‪ٜ‬خٍ رخُـَد ‪ٝ‬ك‪٠‬خٍط‪ٝ ،ٚ‬حُظزؼ‪٤‬ش ٗز‪ ٚ‬حٌُخِٓش ُ‪ٝ ،ٚ‬حٗطٔخّ حُ‪٣ٜٞ‬ش‪ٓ ...‬خ ‪ ٢ٛ‬ا‪٫‬‬
‫رؼ‪ٓ ٞ‬ظخ‪ َٛ‬طِي حُ‪ٔ٣ِٜ‬ش‪...‬‬
‫‪ٝ‬ك‪٠‬خٍس حُ‪ ٠ٛٝ ّٞ٤‬طٔيى ٓ‪ٜ‬خّ هيحػ‪ٜ‬خ ‪ٞٛ‬د حُوِ‪ٞ‬د حُـخكِش ُظ‪٤ٜ‬ذ ُز‪ٜ‬خ طلظخؽ اُ‪ ٠‬ىٍع ك‪ٖ٤ٜ‬‬
‫طظٌَٔ ػِ‪ٓٝ ٚ٤‬خ ‪ٌٛ‬ح حُيٍع ٓ‪ ٟٞ‬طَر‪٤‬ش ا‪ٔ٣‬خٗ‪٤‬ش ٍحٓوش ط‪ٍٞ‬ع‪:‬‬
‫‪ -‬حُ٘ظَ ك‪ ٢‬حُؼخهزش‬
‫‪ -‬حُ‪٤‬و‪ ٖ٤‬رخ‪٥‬هَس‬
‫‪ -‬حُظ٘خكْ ك‪ ٢‬حُو‪َ٤‬حص‬
‫‪ -‬حُِ‪ٛ‬ي ك‪ ٢‬حُلخٗ‪٤‬خص‬
‫‪28‬‬
‫‪ٌُٜٝ‬ح ٗلٖ رلخؿش اُ‪ ٠‬طـي‪٣‬ي ح‪ٔ٣٩‬خٕ ‪ٝ‬ا‪٣‬وخظ‪ُ٘ٝ ٚ‬ؼِْ إٔ حُ٘خكِش ُٖ طوزَ كظ‪ ٠‬طئى‪ ٟ‬حُلَحث‪ُ٘ٔ ٞ‬خ‬
‫رلخؿش ُِٔ‪٣‬ي ٖٓ حُ‪ٝ ّٜٞ‬حُ‪٬ٜ‬س ‪ٝ‬حًُِخس رويٍ ٓخ ٗلٖ رلخؿش اُ‪ ٠‬إٔ ٗوِ‪ ٚ‬ك‪ٓ ٢‬خ ٗلؼِ‪ٝ ٚ‬إٔ‬
‫ٗـؼَ حُٔو‪ٜ‬ي ٖٓ ًَ ٗ‪٢‬ء (ػزخىحص أ‪ٓ ٝ‬ؼخٓ‪٬‬ص ) ‪" ٞٛ‬لَّلا " كبًح ‪ِ٘ٛٝ‬خ اُ‪ ٠‬لَّلا ‪ِ٘ٛٝ‬خ اُ‪٠‬‬
‫حُٔو‪ٜ‬ي‪.‬‬
‫إ حُ٘لْ اًح ‪ٝ‬ؿيص ٌُس حُؼزخىس ‪ٝ‬ك‪ٝ٬‬س ح‪ٔ٣٩‬خٕ ريى ك‪ٜ٤‬خ ٗ‪ ٍٞ‬حُ‪٤‬و‪ ٖ٤‬ظ‪ ّ٬‬حُٔخىس‬
‫‪٘ٗ ُٖٝ‬خٍ ًُي ا‪ ٫‬رخُٔيح‪ٓٝ‬ش ‪ٝ‬حُ‪ٜ‬زَ ‪ٝ‬حُؼَٔ حُٔٔظَٔ ٓغ حُ٘لْ ‪ ..‬ىح‪ ّٝ‬ط‪َٜ‬‬
‫كب‪ٔ٣‬خٕ ‪٣ ٫‬ظزؼ‪ ٚ‬ػَٔ ‪ٛ‬زخء ‪َٗٝ .......‬حء حُـ٘ش ى‪ ٕٝ‬ىكغ حُؼٖٔ ‪َٛ‬حء‬
‫ٌُ٘٘خ أك‪٤‬خٗخ ٓخ َٗٔ رل‪٤‬خط٘خ رٔ٘ؼطلخص ‪ٝ‬أُٓخص ‪ٌُٜٝ‬ح ‪٘٣‬زـ‪ ٢‬ػِ‪٘٤‬خ إٔ ٗظل‪ ٖٜ‬رخ‪ٔ٣٩‬خٕ رخُو‪٠‬خء‬
‫‪ٝ‬حُويٍ ه‪ َٙٗٝ َٙ٤‬ك‪ ٌٕٞٗ ٬‬ػَ‪ٟ‬ش ‪ٔ٣ِٛ ١٧‬ش طي‪٘ٔٛ‬خ‪.‬‬
‫‪ًٔٝ‬خ ‪٣‬و‪ ٍٞ‬حرٖ حُو‪ ْ٤‬رٔيحٍؽ حُٔخٌُ‪( ٖ٤‬ه‪٠‬خإ‪ُ ٙ‬ؼزي‪ ٙ‬حُٔئٖٓ حُٔ٘غ ػطخء ‪ٝ‬إ ًخٕ ك‪ٍٞٛ ٢‬س حُٔ٘غ‬
‫‪ٗٝ‬ؼٔش ‪ٝ‬إ ًخٗض ٓل٘ش ‪ٝ‬ر‪٬‬إ‪ ٙ‬ػخك‪٤‬ش ‪ٝ‬إ ًخٕ ك‪ٍٞٛ ٠‬س رِ‪٤‬ش ‪ُ ٌُٖٝ‬ـ‪ َٜ‬حُؼزي ‪ٝ‬ظِٔ‪٣ ٫ ٚ‬ؼي‬
‫حُؼطخء ‪ٝ‬حُ٘ؼٔش ‪ٝ‬حُؼخك‪٤‬ش ا‪ٓ ٫‬خ حُظٌ ر‪ ٚ‬ك‪ ٠‬حُؼخؿَ ؛‪ًٝ‬خٕ ٓ‪٬‬ثٔخ ُطزؼ‪ٍُ ُٞٝ ٚ‬م ٖٓ حُٔؼَكش كظخ‬
‫‪ٝ‬حكَح ُؼي حُٔ٘غ ٗؼٔش ‪ٝ‬حُز‪٬‬ء ٍكٔش ‪ٝ..‬طًٌِ رخُز‪٬‬ء أًؼَ ٖٓ ٌُط‪ ٚ‬رخُؼخك‪٤‬ش ‪ٝ‬طًٌِ رخُلوَ أًؼَ ٖٓ ٌُط‪ٚ‬‬
‫رخُـ٘‪ًٝ ٠‬خٕ ك‪ ٢‬كخٍ حُوِش أػظْ ٌَٗح ٖٓ كخٍ حٌُؼَس)‪.‬‬
‫أ‪ٗ ١‬لْ طٌ‪ ٕٞ‬طِي ُ‪ ٞ‬طل‪ٜ٘‬ض رخَُ‪ٟ‬خ !!‬
‫‪ُ٘ٝ‬ؼِْ ًٔخ ‪٣‬و‪ ٍٞ‬ػزي لَّلا رٖ ػ‪( ٕٞ‬إٔ حُؼزي ُٖ ‪٤ٜ٣‬ذ كو‪٤‬وش حَُ‪ٟ‬خ كظ‪ٍٟ ٌٕٞ٣ ٠‬خ‪ ٙ‬ػ٘ي حُلوَ‬
‫ًَ‪ٟ‬خ‪ ٙ‬ػ٘ي حُـ٘‪)٠‬‬
‫(حٍ‪ ٝ‬رٔخ هٔٔ‪ ٚ‬لَّلا ُي طٌٖ أؿ٘‪ ٠‬حُ٘خّ )‬
‫‪ُٔٝ‬خًح حُوِن ‪ٝ‬ح‪ِٜٗ٫‬حّ ػ٘ي أ‪ ١‬أُٓش ٓخى‪٣‬ش أ‪ٓ ٝ‬ؼ٘‪٣ٞ‬ش أ‪ ٝ‬أ‪٤ٜٓ ٟ‬زش ؟!‬
‫‪ٝ‬طَط‪٤‬ذ ح‪ٝ ٍٞٓ٧‬ح‪٧‬كيحع‪ٝ ،‬حُؼ‪٬‬هخص حُٔظ٘خرٌش ر‪ ٖ٤‬ح‪ٗ٧‬وخ‪ٓٝ ،ٙ‬ويحٍ أٍُحه‪ ْٜ‬حُٔخى‪٣‬ش‬
‫‪ٝ‬حُٔؼ٘‪٣ٞ‬ش‪ًُ ًَ ..‬ي ‪ٝ‬ؿ‪٣ َٙ٤‬ظ‪ ٠ُٞ‬لَّلا ػِ ‪ٝ‬ؿَ طير‪ٝ َٙ٤‬طَط‪٤‬ز‪ ٚ‬رٔخ ‪٘٣‬خٓذ ٓ‪ٜ‬خُق ػزخى‪َٓ َُُٚ﴿ ٙ‬وَخ ُِ‪ُ ٤‬ي‬
‫ٔ‪ ُ٢‬حُ َِّ ُْ َ‬
‫م ُِ َٖٔ ‪٣‬هَ٘خ ُء َ‪ْ َ٣ٝ‬و ِي ٍُ اِٗه‪ِ ُٚ‬ر ٌُ َِّ ٗ َْ‪ٍ ٢‬ء َػ ِِ‪﴾ٌْ ٤‬‬ ‫ص َ‪ٝ‬ح‪ِ ٍْ َ٧‬‬
‫‪ْ َ٣ ٝ‬ز ُ‬ ‫ٔ َٔخ َ‪ٝ‬ح ِ‬
‫حُ ه‬
‫‪ ٞٛٝ‬أرَ ر٘خ ‪ٝ‬أكٖ ػِ‪٘٤‬خ ٖٓ أٗلٔ٘خ ‪٣َ٣ ٫ٝ‬ي ُ٘خ ا‪ ٫‬حُو‪ َ٤‬أىٍ‪ ٟ‬رٔخ ‪٘٣‬لؼ٘خ ‪ٓٝ‬خ ‪َٗ٠٣‬خ‪.‬‬
‫‪ ٕ٧ٝ‬ح‪ ًِٚ َٓ٧‬ر‪٤‬ي لَّلا‪ٝ ٞٛٝ ،‬كي‪ ٙ‬حٌُ‪٣ ١‬لَى ح‪٧‬كيحع‪٣ ..ِّٜ٣ٝ َٜ٘٣ ..‬ويّ ‪٣ٝ‬ئهَ‪٣ ..‬ؼط‪٢‬‬
‫‪٘ٔ٣ٝ‬غ‪ٝ ،‬هي ؿؼَ‪ٓ -‬زلخٗ‪ -ٚ‬ػطخء‪ُ ٙ‬ؼزخى‪َٓ ٙ‬طزطخ ً ر‪ٜ‬يه‪ٝ ْٜ‬ه‪ٞ‬س ػِ‪ٔ٣‬ظ‪ٝ ْٜ‬اٍحىط‪ًٔ ،ْٜ‬خ هخٍ‬
‫ٍٓ‪ ٍٞ‬لَّلا ‪ ٠ِٛ‬لَّلا ػِ‪.ِْٓٝ ٚ٤‬‬
‫‪٣ ٖٓٝ« :‬ظل هَ حُو‪ُ٣ َ٤‬ؼط‪َ٣ ٖٓٝ ،ٚ‬ظهن حَُ٘ ‪ُٞ٣‬هه‪ٝ ُٚ‬هخٍ‪« :‬إ ط‪ٜ‬يم لَّلا ‪ٜ٣‬يهي)‬
‫‪ٌُٜٝ‬ح ٗلظخؽ ُظـي‪٣‬ي ح‪ٔ٣٩‬خٕ‬
‫*إٔ ٗـؼَ حُٔو‪ٜ‬ي ٖٓ ًَ أػٔخُ٘خ ػزخىحص ًخٗض أ‪ٓ ٝ‬ؼخٓ‪٬‬ص " لَّلا ٓزلخٗ‪ٝ ٚ‬طؼخُ‪"٠‬‬
‫*‪ٝ‬أ‪ٗ ٫‬ظ٘ظَ حٌَُ٘ ٖٓ أكي ‪ٝ‬إٔ ٗوِ‪ٞٗ ٚ‬ح‪٣‬خٗخ ُ‪.. ٚ‬‬
‫* ‪ٝ‬إٔ ٗئٖٓ رخُويٍ ه‪ٝ َٙٗٝ َٙ٤‬إٔ ٗوزَ ػِ‪ ٠‬حُل‪٤‬خس روِ‪ٞ‬د ٓئٓ٘ش طٔٔظي حُؼ‪ ٖٓ ٕٞ‬لَّلا ‪ٝ‬طٌ‪ٕٞ‬‬
‫ك‪ ٖ٤‬حَُٔحء ًٔخ ‪ ٠ٛ‬رخُ‪َ٠‬حء ‪ٌٛ ْ٤ُٝ‬ح ا‪ُِٔ ٫‬ئٖٓ‬
‫ًٔخ رخُلي‪٣‬غ (ػـزخ ‪ َٓ٧‬حُٔئٖٓ إ أَٓ‪ ًِٚ ٙ‬ه‪ً ْ٤ُٝ ، َ٤‬حى ‪٧‬كي ا‪ُِٔ ٫‬ئٖٓ ؛ إ أ‪ٛ‬خرظ‪َّ ٓ ٚ‬حء‬

‫‪29‬‬
‫ٌَٗ ؛ كٌخٕ ه‪َ٤‬حً ُ‪ٝ ، ٚ‬إ أ‪ٛ‬خرظ‪َّ ٟ ٚ‬حء ‪ٛ‬زَ ؛ كٌخٕ ه‪َ٤‬حً ُ‪ٍٝ . ٚ‬ح‪.. ِْٔٓ ٙ‬‬
‫*‪ٝ‬إٔ ٗ‪ٞ‬ح‪ َٛ‬حُؼَٔ ‪ٝ‬ح‪ٓ٫‬ظؼخٗش رخهلل ‪ٝ‬إٔ ٗـيى ا‪ٔ٣‬خٗ٘خ ‪ٞٗٝ‬هظ‪ًِٔ ٚ‬خ حػظَح‪ّٞٗ ٙ‬‬
‫رؼِّ ‪ٛٝ‬يم ‪(ٝ‬إ لَّلا ‪ َٔ٣ ٫‬كظ‪ ٠‬طِٔ‪ٞ‬ح)‬
‫* ‪ٝ‬إٔ ٗ‪ٜ‬لذ ح‪٧‬ه‪٤‬خٍ ‪ٗٝ‬ـخُْ حُؼخٍك‪ ٖ٤‬كظ‪ ٖٔ٠ٗ ٠‬روخء حَُ‪ٝ‬ف ‪٣ٝ‬وظش ح‪ٔ٣٫‬خٕ كٌٔخ ‪٣‬و‪ ٍٞ‬حرٖ‬
‫حُو‪ٓ ْ٤‬ـخُٔش حُؼخٍف طيػ‪ٞ‬ى اُ‪ٓ ٠‬ض ٖٓ ٓض‪:‬‬
‫ٖٓ حُ٘ي اُ‪ ٠‬حُ‪٤‬و‪ٖ٤‬‬ ‫‪‬‬
‫ٖٓ حَُ‪٣‬خء اُ‪ ٠‬ح‪٩‬ه‪ٙ٬‬‬ ‫‪‬‬
‫ٖٓ حُـلِش اُ‪ ٠‬حًٌَُ‬ ‫‪‬‬
‫ٖٓ حَُؿزش ك‪ ٠‬حُيٗ‪٤‬خ اُ‪ ٠‬حَُؿزش ك‪ ٠‬ح‪٥‬هَس‬ ‫‪‬‬
‫ٖٓ حٌُزَ اُ‪ ٠‬حُظ‪ٞ‬ح‪ٟ‬غ‬ ‫‪‬‬
‫ٖٓ ٓ‪ٞ‬ء حُط‪٣ٞ‬ش اُ‪ ٠‬حُ٘‪٤ٜ‬لش‬ ‫‪‬‬
‫‪ٝ‬هظخٓخ ‪..‬‬
‫حُٔؼًَش ه‪٣ٞ‬ش ‪ٓٝ‬لخٍد ‪ٌٛ‬ح حُؼ‪٬ٓ َٜ‬ك‪ ٚ‬ح‪ٔ٣٩‬خٕ حُو‪ٞ٣ ٟٞ‬حؿ‪ ٚ‬حُظلي‪٣‬خص ‪ًِٔٝ‬خ ‪١‬ل٘ظ‪ ٚ‬ح‪ّ٫٥‬‬
‫‪٣‬وظَد أًؼَ ٌُظ‪٤‬زش حُؼظخّ‬
‫كخٓظؼٖ رخهلل ى‪ٓٝ‬خ ‪ ٫ٝ‬طيهَ حُٔؼًَش ‪ٝ‬كيى ‪٤ًٝ ..‬ق ط‪ٝ ِّٜ‬حٗض ٓؼي حُٔيى ًِ‪٤ً.. ٚ‬ق ‪ٝ‬رـ‪ٞ‬حٍى‬
‫حُو‪ٞ‬س حُظ‪ ٫ ٠‬طـِذ‬
‫‪ ٌٙٛٝ‬ىػ‪ٞ‬س ُ٘ـيى ا‪ٔ٣‬خٗ٘خ ‪ٗٝ‬وظِغ حُ‪٤‬ؤّ ‪ٝ‬ح‪٩‬كزخ‪ٍِٗٝ ١‬ع رٌ‪ ٍٝ‬ح‪ٝ َٓ٧‬حُظلخإٍ ‪ٝ‬حُ‪٤‬و‪ ٖ٤‬رؼِ‪ٔ٣‬ش‬
‫‪ٝ‬ا‪َٛ‬حٍ حُٔلخٍر‪.ٖ٤‬‬

‫صَُع ئٍ انهَيًُوٌ انًْهخ شَرَابّا دُ ْهوّا؟‬


‫َْ ْم يَذٔك أٌ َ ِ‬
‫أ ؿِذ حُ٘خّ ٓ‪٤‬و‪ ٫ ُٕٞٞ‬رخُطزغ كخُِ‪ٓ ٕٞٔ٤‬ؼَ‪ٝ‬ف رٌٔحه‪ ٚ‬حُلخٓ‪ٗ ٞ‬ي‪٣‬ي حٌُِع‪ ٌُٖ ٝ ،‬حُ٘‪٤‬ن‬
‫حُـِحُ‪٣ ٢‬و‪ٜ‬ي ر‪ٌٜ‬ح حُٔؼ٘‪ ٢‬ك‪ً ٢‬ظخرش رخُٔ٘ق ‪ ٝ‬حُٔ‪ٜ‬خثذ ك‪٣ َٜ‬لن حٕ ٗ‪ٜ٘‬غ ٖٓ ‪ ٌٙٛ‬حُٔلٖ ‪ٝ‬‬
‫حُٔ‪ٜ‬خثذ إٔ طٌ‪ٗ ٕٞ‬ؼٔ‪ٚ‬؟؟؟؟‬

‫ح‪٩‬ؿخرش ػِ‪ٌٛ ٢‬ح حُٔئحٍ ‪ٗ ٢ٛ‬ؼْ رخُظؤً‪٤‬ي ٗٔظط‪٤‬غ إٔ ٗوِذ حُٔل٘ش ‪ ٝ‬حُٔ‪ٜ‬خثذ اُ‪ٗ ٢‬ؼٔش ػظ‪ٔ٤‬ش‬
‫(رب‪ٟ‬خكش رؼ‪ ٖٓ ٞ‬حٌَُٔ اُ‪ ٢‬حُِ‪ ٝ ٕٞٔ٤‬حُٔخء) ‪ٝ‬طٔظل‪٤‬ي ٓ٘‪ٜ‬خ حُزَ٘‪٣‬ش ًِ‪ٜ‬خ ‪ ٝ‬ط‪ٞ‬ؿي أٓؼِش ًؼ‪َ٤‬س‬
‫ؿيح ‪ٗ٧‬وخ‪ً ٙ‬خٗ‪ٞ‬ح ‪٣‬ؼخٗ‪ٗ ٖٓ ٕٞ‬و‪ٓ ٚ‬ؼ‪ُ ٖ٤‬ي‪ٗ ٌُٖ ٝ ْٜ٣‬ظ‪٤‬ـش ‪ٌٛ‬ح حُ٘و‪ ٝ ٚ‬حُٔؼخٗخس أٍحى‪ٝ‬ح إٔ‬
‫‪ٞ٣‬ؿ‪ٜٞ‬ح ٗو‪ٌٛ ْٜٜ‬ح ك‪ ٢‬أٗ‪٤‬خء طٔخػي حُزَ٘‪٣‬ش ‪ ٝ‬طئى‪ ١‬اُ‪ ٢‬طط‪ َ٣ٞ‬حُٔـظٔغ ‪ ٝ‬ح‪ٍ٫‬طوخء ر‪ ٝ ٚ‬رخُظخُ‪٢‬‬
‫حُ٘ٔ‪.ٞ‬‬

‫‪ًٔٝ‬خ ‪٣‬و‪ ٍٞ‬ى‪ً َ٣‬خٍ‪٘٣‬ـ‪:٢‬‬

‫" ًِٔخ حُىىص ا‪٣‬ـخ‪ ٫‬ك‪ ٢‬ىٍحٓش ح‪٧‬ػٔخٍ حُؼظ‪ٔ٤‬ش حُظ‪ ٢‬أٗـِ‪ٛ‬خ رؼ‪ ٞ‬حُ٘‪ٞ‬حرؾ حُىىص ا‪ٔ٣‬خٗخ رؤٕ ‪ٌٙٛ‬‬
‫ح‪٧‬ػٔخٍ ًِ‪ٜ‬خ ٓخ طٔض ا‪ ٫‬ريحكغ ٖٓ حُ٘ؼ‪ ٍٞ‬رخُ٘و‪ٌٛ ،ٚ‬ح حُ٘ؼ‪ ٞٛ ٍٞ‬حٌُ‪ ١‬كلِ‪ ْٛ‬اُ‪ ٢‬حُو‪٤‬خّ ر‪ٜ‬خ ‪ٝ‬‬

‫‪31‬‬
‫حؿظ٘خء ػَٔحط‪ٜ‬خ " ٍد ‪ٟ‬خٍس ٗخكؼش‪ٍ ٝ ،‬د ٓل٘ش ك‪ٜ٤١ ٢‬خ ٓ٘لش " ‪ ٝ‬ػٔ‪ ٢‬إٔ طٌَ‪ٞٛ‬ح ٗ‪٤‬جخ ‪ٞٛ ٝ‬‬
‫ه‪ ٝ ٌُْ َ٤‬ػٔ‪ ٢‬إٔ طلز‪ٞ‬ح ٗ‪٤‬جخ ‪َٗ ٞٛ ٝ‬ح ٌُْ ‪ ٝ‬لَّلا ‪٣‬ؼِْ ‪ ٝ‬أٗظْ ‪ ٫‬طؼِٔ‪."ٕٞ‬‬

‫‪ٝ‬اُ‪٤‬ي رزؼ‪ ٞ‬ح‪ٓ٧‬ؼِش‪:‬‬

‫‪ -‬ح‪ٓ٧‬ظخً‪ ٚ١ /‬كٔ‪( ٖ٤‬ػٔ‪٤‬ي ح‪٧‬ىد حُؼَر‪ : )٢‬رخَُؿْ ٖٓ أٗ‪ ٚ‬كوي ر‪ٛ ٞٛ ٝ َٜٙ‬ـ‪ٌُٖ ٝ َ٤‬‬
‫‪ ٌٙٛ‬ح‪٩‬ػخهش ُْ طٔ٘ؼ‪ ٖٓ ٚ‬طٌِٔش ىٍحٓش ‪ ٝ‬حٓظٌٔخُ‪ٜ‬خ ك‪ ٢‬أ‪ٍٝٝ‬رخ ‪ ٝ‬أ‪ٛ‬زق رؼي ًُي ‪َ٣ُٝ‬ح‬
‫ُِظَر‪٤‬ش ‪ ٝ‬حُظؼِ‪ ْ٤‬رخَُؿْ إٔ حُؼ‪ ٢ٛ ٖ٤‬حُ‪ِ٤ٓٞ‬ش حُ‪٣ٍَٝ٠‬ش حُ‪ٞ‬ك‪٤‬يس ُِوَحءس ا‪ ٫‬أٗ‪ ٚ‬طل‪ٞ‬م‬
‫ك‪ٌٛ ٢‬ح حُٔـخٍ ‪ ٝ‬أ‪ٛ‬زق ٖٓ حَُٓ‪ ُٞ‬حُ٘و‪٤ٜ‬ش ‪ ٝ‬حُظ‪ً ٢‬ظزض ك‪ ٢‬حُظخٍ‪٣‬ن ‪ُِ ٌٖٔ٣ ٫ ٝ‬ظخٍ‪٣‬ن‬
‫إٔ ‪ٔ٘٣‬خ‪ٛ‬خ ُوي ٗـق ‪ ٚ١‬كٔ‪ ٖ٤‬ك‪ ٢‬إٔ ‪ٜ٘٣‬غ ٖٓ حُِ‪َٗ ٕٞٔ٤‬حرخ ً كِ‪ٞ‬حً‪.‬‬

‫كِ‪ ْ٤‬أ‪ٗ ْٛ‬ت ك‪ ٢‬حُل‪٤‬خس إٔ طٔظؼَٔ ٌٓخٓزي‪ ،‬كبٕ أ‪ ١‬أرِ‪ٔ٣ ٚ‬ؼ‪ ٚ‬إٔ ‪٣‬لؼَ ‪ٌٛ‬ح ‪.‬‬

‫‪ ٌُٖ ٝ‬حُ٘ت حُٔ‪ ْٜ‬كوخ ‪ ٞٛ‬إٔ طل‪ َ٤‬هٔخثَى اُ‪ٌٓ ٢‬خٓذ ‪ ,‬ك‪ٌٜ‬ح أَٓ ‪٣‬ظطِذ ًًخ ًء ‪ ٝ‬كٌهخ ‪ ٝ ,‬ك‪ٚ٤‬‬
‫‪ ٌٖٔ٣‬حُلخٍم ر‪ٍ ٖ٤‬ؿَ ً‪ٍ ٝ ْ٤‬ؿَ طخك‪ٚ‬؟‬

‫‪ُ ٝ‬ي أٓؼِش أهَ‪ٓ ١‬ؼَ‪:‬‬

‫‪ -‬أ ‪٤ٓ /‬ي هطذ ُ‪ٓ ٫ٞ‬ـ٘‪ُٔ ٚ‬خ أهَؽ اُ‪٘٤‬خ ِِٓٔش ك‪ ٢‬ظ‪ ٍ٬‬حُوَإٓ‪.‬‬
‫‪ -‬حُٔ‪٤ٓٞ‬وخٍ ر‪٤‬ظ‪ٜٞ‬ك‪٤ُ ٌٖ٣ ُْ ٖ٤‬ئُق ٓ‪٤ٓٞ‬وخ‪ ٙ‬حَُك‪٤‬ؼش ُ‪ ٌٖ٣ ُْ ٞ‬أ‪.ْٛ‬‬
‫‪ -‬حرٖ ط‪٤ٔ٤‬ش ُ‪ٔ٣ ُْ ٫ٞ‬ـٖ ُٔخ أهَؽ ُ٘خ ػِٔخ ؿٔخ ٗلغ ر‪ ٚ‬ح‪ٓ٧‬ش ح‪٤ٓ٬ٓ٩‬ش ‪ ٝ‬حٓظٔغ ُ‪ٝ ٚ‬‬
‫‪٣‬و‪ ٍٞ‬إ ٓـ٘‪ ٢‬هِ‪ٞ‬س ‪ٗ ٝ‬ل‪٤ٓ ٢‬خكش ‪ ٝ‬هظِ‪ٜٗ ٢‬خىس‪ ،‬اٗ‪ٜ‬خ ػ٘ي ‪ٌٛ‬ح حَُؿَ حٌُز‪ َ٤‬هي طل‪ُٞ‬ض‬
‫اُ‪ٗ ٢‬ؼْ‪.‬‬

‫ئَِسَاٌ‬
‫طَطٌِ أكٌخٍ حٌُظخد ( ؿيى ك‪٤‬خطي ) ُ‪ٓ٪‬خّ حُـِحُ‪ٍ - ٢‬كٔ‪ ٚ‬لَّلا ‪ -‬ػِ‪ ٠‬ػيس ٓلخ‪ٜٔٓ ٍٝ‬ش؛ ًَ ٓ٘‪ٜ‬خ‬
‫‪٣‬ظطَم اُ‪ٗ ٠‬خك‪٤‬ش ٖٓ ٗ‪ٞ‬حك‪ ٢‬طلٌ‪ َ٤‬ح‪ٔٗ٩‬خٕ‪ٌٛ ،‬ح حُٔوِ‪ٞ‬م حٌُ‪ ١‬أٗؼْ لَّلا ػِ‪ ٚ٤‬ر٘ؼٔش حُؼوَ ‪ٝ‬حُظلِ‪َ٤‬‬
‫‪ٝ‬حُظ٘ظ‪ ْ٤‬حُٔ٘طو‪ُٔٔ ٢‬خٍحص ك‪٤‬خط‪: ٚ‬‬
‫ك‪ٍٞ٤‬ى أ‪ ْٛ‬كٌَس ك‪ ٢‬حٌُظخد ‪ (: ٢ٛٝ‬ك‪٤‬خطي ٖٓ ‪٘ٛ‬غ أكٌخٍى )‪:‬‬
‫إ ً٘ض ٖٓٔ ‪٣‬يك٘‪ ٕٞ‬حُ٘ظَس ح‪٣٩‬ـخر‪٤‬ش ُِل‪٤‬خس كٖٔ حُ‪ٜ‬ؼذ إٔ ط٘طِن ري أٓزخد حُٔؼخىس ُظَ٘ٔ‬
‫ك‪٤‬خطي‪ ٖٓ.‬ؿ‪ٜ‬ش حُل‪٤‬خس ر‪ٜ‬خ ٖٓ حُظَ‪ٝ‬ف حُ‪ٜ‬ؼزش ٓخ ‪٣‬ـؼَ ح‪ٔٗ٩‬خٕ ك‪ُ ٢‬لظخص ٓؼ‪٘٤‬ش ك‪ ٢‬كخُش ػَٔ‬
‫‪ٝ‬كِٕ ٗي‪٣‬ي‪٣ ٫ٝ ، ٖ٣‬ؼ٘‪ًُ ٢‬ي إٔ ‪ٌِ٣‬ل‪ ٚ‬حُظَف حُ‪ٜ‬ؼذ هٔخٍس كَ‪ٛ‬ش إٔ ‪٣‬زظ‪ٜ‬ؾ ‪٘٣ٝ‬ظَ اُ‪ ٠‬ك‪٤‬خط‪ٚ‬‬
‫ػِ‪ ٠‬أٗ‪ٜ‬خ ٓظؼش ٓـِ‪٣‬ش ‪.‬‬
‫كٌؼ‪ ٖٓ َ٤‬ح‪٧‬كٌخٍ( ح‪٣٩‬ـخر‪٤‬ش ) ُ‪ٜ‬خ ه‪ٓ ٜٚ‬غ أ‪ٛ‬لخر‪ٜ‬خ كٔ٘‪ٜ‬خ‪ :‬ه‪ٜ‬ش حُطخُذ حٌُ‪ٗ ١‬خّ ك‪ٜ‬ش‬
‫حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬خص ‪ٔ٣ ُْٝ‬ظ‪٤‬وع ا‪ ٫‬ػ٘ي ٓٔخع ؿَّ حٗظ‪ٜ‬خء حُل‪ٜ‬ش ‪ٝ ،‬ػ٘يٓخ ٗظَ اُ‪ ٠‬حُٔز‪ٍٞ‬س ٍأ‪ٟ‬‬
‫ٓٔؤُظ‪ ٖ٤‬ظٖ أٗ‪ٜٔ‬خ حُ‪ٞ‬حؿذ كٌظز‪ٜٔ‬خ ػِ‪ ٠‬ىكظَ‪ . ٠٠ٓٝ ٙ‬ه‪ٌٛ ٠٠‬ح حُ٘خد ‪ٔ٣ ُْٝ ًِٚ ٚٓٞ٣‬ظطغ كَ‬

‫‪31‬‬
‫حُٔٔؤُظ‪ ٌُٚ٘ٝ ٖ٤‬كخ‪ٞ١ ٍٝ‬حٍ ح‪ٓ٧‬ز‪ٞ‬ع اُ‪ ٠‬إٔ ٗـق ك‪ ٢‬ا‪٣‬ـخى كَ ‪٩‬كيح‪ٛ‬خ ‪ .‬كِٔخ ٍأ‪ ٟ‬حُٔيٍّ أ‪٤ٛ‬ذ‬
‫رخٌُ‪ًُ ٍٞٛ‬ي ‪ ًًَ ٚٗ٧‬حُٔٔؤُظ‪ ٖ٤‬ػِ‪ ٠‬حكظَح‪ ٝ‬أٗ‪ٞ٣ ٫ ٚ‬ؿي كَ ُ‪ٜٔ‬خ !!‬
‫‪ً ُٞٝ‬خٕ ‪ٌٛ‬ح حُطخُذ ‪٣‬ؼِْ رٌُي ُٔخ ٗـق ك‪ ٢‬كَ حُٔٔؤُش ‪ ٌُٚ٘ ،‬ػ٘يٓخ حػظوي إٔ ػِ‪ ٚ٤‬كِه‪ٜ‬خ ٗـق ك‪٢‬‬
‫ًُي ‪.‬كخُؼوش ك‪ ٢‬حُ٘لْ ‪ٝ‬حُظلٌ‪ َ٤‬ح‪٣٩‬ـخر‪٣ ٢‬ـؼَ حَُٔء ٓٔظَٔحً ك‪ ٢‬حؿظ‪ٜ‬خى‪ٍ ٙ‬ؿْ حُظَ‪ٝ‬ف ‪.‬‬
‫‪ًٝ‬ؼ‪ ٖٓ َ٤‬حُ٘ظَ‪٣‬خص حُلي‪٣‬ؼش ك‪ ٢‬ػِْ حُ٘لْ ‪ٝ‬حُطذ هي أًيص إٔ حُ٘لخء ٖٓ رؼ‪ ٞ‬ح‪َٓ٧‬ح‪ٝ‬‬
‫حُٔٔظؼ‪٤ٜ‬ش أَٓ ‪٣‬ظؼِن رٔ‪ٜ‬خٍس حٌُ‪ ٖٛ‬ك‪ ٢‬حُظـِذ ػِ‪ ٠‬آ‪ ّ٫‬حَُٔ‪ٝ ٝ‬حَُٔ‪ ٝ‬أ‪٠٣‬خ ً ‪ٌٛٝ ،‬ح رخُطزغ‬
‫‪٣‬ـؼَ ٍكِش حُؼ‪٬‬ؽ ٓؼظٔيس ػِ‪ ٠‬طلخإٍ حَُٔ‪ٓٝ ٞ٣‬ي‪ ٟ‬طٌٔٔ‪ ٚ‬رخ‪٧‬كٌخٍ ح‪٣٩‬ـخر‪٤‬ش أ‪ ٝ‬حُؼٌْ‪.‬‬
‫أ‪ ١‬إٔ حُٔ٘طِن حُِٔ‪٣ ْ٤‬للِِّ ح‪ٔٗ٩‬خٕ إٔ ‪٣‬ظ٘زغ ػِ‪ ٠‬ح‪٧‬كٌخٍ ح‪٣٩‬ـخر‪٤‬ش حُظ‪ ٢‬طيكؼ‪ ٚ‬اُ‪ ٠‬إٔ ‪ٌٕٞ٣‬‬
‫ه‪٣ٞ‬خً‪ٝ‬ك‪ ٢‬كخُش ٍ‪ٟ‬خ رٌَ٘ ػخّ ك‪ٓ ٌٕٞ٤‬ؼ‪٤‬يحً ‪١‬خُٔخ ًخٗض أكٌخٍ‪ ٙ‬طؼٌْ طِي حُٔؼخىس ‪ٝ‬ط٘ؼٌْ ػِ‪ٜ٤‬خ‬
‫‪ ٌٕٞ٣ٝ ،‬طؼ‪ٔ٤‬خ ً ‪١‬خُٔخ ًخٗض أكٌخٍ‪ ٙ‬حُظ٘خإٓ‪٤‬ش طلِِّن ك‪. ًٚ٘ٛ ٢‬‬
‫‪ َ٤٘٣ٝ‬حٌُظخد اُ‪ ٠‬أَٓ آهَ ‪٣ ٫‬وَ أ‪٤ٔٛ‬ش ػٖ ٓخرو‪ ٞٛٝ ٚ‬إٔ ‪٣ ٫‬ـؼَ ح‪ٔٗ٩‬خٕ ؿ هَ طلٌ‪ َٙ٤‬ك‪٢‬‬
‫ٓلخٓق ح‪ٝ ٍٞٓ٧‬ط‪ٞ‬حك‪ٜٜ‬خ ك‪ٜ٘٤‬ذ ؿَ ح‪ٛ‬ظٔخٓ‪ ٚ‬ر‪ٜ‬خ ‪٣ٝ‬ـ‪٤‬ذ ػ٘‪ ٚ‬رٔزذ ًُي إٔ حُ‪ٞ‬هض حُؼٔ‪ ٖ٤‬حٌُ‪١‬‬
‫‪٣‬و‪ ٚ٤٠‬ك‪ ٢‬طظزغ طِي ح‪ ٍٞٓ٧‬حُ‪ٜ‬ـ‪َ٤‬س أ‪ ٠ُٝ‬رؤٕ ‪٘٣‬ـِ‪ ْٛ ٚ‬ػظ‪ٝ ْ٤‬حُظلٌ‪ َ٤‬ك‪ٔ٤‬خ ‪٣‬لون ُ‪ ٚ‬حُظويّ ك‪٢‬‬
‫ك‪٤‬خط‪. ٚ‬‬
‫ٓخ ٗؼ٘‪ ٚ٤‬رخ‪ َٓ٧‬حُظخك‪ ًَ ٚ‬أَٓ ‪ ٫‬كخثيس ٖٓ حُظلٌ‪ َ٤‬ك‪ٞٓ ، ٚ٤‬حء ًخٕ ػٔ‪٣ ٫ ً٬‬ؼَٔ ٗ‪٤‬جخ ً ‪٣‬ل‪٤‬ي ‪ٛ‬خكز‪ٚ‬‬
‫أ‪ ٝ‬ح‪٥‬هَ‪ ، ٖ٣‬أ‪ٞٓ ٝ‬هق ٓ‪٘٣ ٫ ٠٠‬لغ حُظلٌ‪ َ٤‬ك‪ ٚ٤‬أ‪ ١‬أكي أ‪ ٝ‬كظ‪ ٠‬حٌُ‪ ّ٬‬حٌُ‪٣ ١‬ظ٘خهِ‪ ٚ‬ح‪٥‬هَ‪ٖٓ ٖ٣‬‬
‫هز‪ َ٤‬حُؼَػَس أ‪ٗ ٝ‬وَ ح‪ٗ٩‬خػش ‪ ٖٓ ٝ .‬ح‪ٓ٧‬زخد حُظ‪ ٢‬طـؼَ حُؼوَ ك‪ ٢‬كخُش ط٘ظض اهلخٓ‪ ٚ‬ك‪ِِٔٓ ٢‬ش‬
‫ٖٓ حُ‪ ّٜٞٔ‬حُ‪ٜ‬خٓ٘‪٤‬ش حُظ‪ ٢‬طئػَ ِٓز‪٤‬خ ً ػِ‪ ٠‬اٗظخؽ حُ٘و‪ٓ ٚ‬ؼ٘‪٣ٞ‬خ ً ‪ٓٝ‬خى‪٣‬خ ً ‪.‬‬
‫‪ٝ‬لَّلا ٓزلخٗ‪ٝ ٚ‬طؼخُ‪٣ ٠‬ـلَ (حُِْٔ) ‪٣ٝ‬يهَ طلض ‪ٌٛ‬ح حُٔؼ٘‪٫ُ :٠‬ص حُِٔخٕ ‪ٝ‬ح‪٧‬هطخء حُ‪ٜ‬ـ‪َ٤‬س حُـ‪َ٤‬‬
‫ٓو‪ٜٞ‬ىس ‪ٌٛ ًَٝ ،‬ح إ ى هٍ ػِ‪٢ٗ ٠‬ء اٗٔخ ‪٣‬يٍ ػِ‪ ٠‬إٔ اٗـخٍ حُظلٌ‪ َ٤‬رط‪ ٍٞ‬حُٔلخ‪٫ٝ‬ص ك‪ ٢‬حُ‪ٍٞٛٞ‬‬
‫اُ‪ٛ ٠‬لش حُظٔخّ ‪ ٞٛ‬رخُطزغ أٓ ٌَ ‪ٔ٣‬ظلٖٔ حٓظزؼخى‪ ٙ‬هيٍ ح‪ٌٓ٩‬خٕ ٌُ‪ٔ٣ ٢‬ظلخى ٖٓ حُٔٔخكش حُظ‪٢‬‬
‫‪٘٣‬ـِ‪ ٖٓ ٚ‬حُظلٌ‪ َ٤‬رؤَٓ أؿيٍ ٓ٘‪.ٚ‬‬
‫‪ٗٝ‬ؤط‪ ٢‬اُ‪ ٠‬كوَ آهَ ‪ٔ٣‬ض ‪ِٛ‬ش ؿِث‪٤‬ش ُلوَ حُظلٌ‪ٓٝ َ٤‬خ‪٤ٛ‬ظ‪:ٞٛٝ ٚ‬‬
‫حؿظ٘خد ٓؼخىحس ٖٓ ‪٣ ٫‬ؼ‪ٞ‬ى ػِ‪٤‬ي رخُ٘لغ ٖٓ ٓؼخىحط‪: ْٜ‬‬
‫‪ٝ‬ك‪ٌٛ ٢‬ح ح‪١٩‬خٍ ‪٣‬ظطَم اُ‪ ٠‬حُؼٖٔ حُزخ‪ٛ‬ع ُِو‪ٜ‬خ‪ ٞٛٝ، ٙ‬حُـ‪٠‬ذ ‪٣ٝ ،‬ظليع ػٖ ه‪ٜ‬ش حُيد‬
‫‪ٝ‬حُْ٘ٔ ‪ٌٛ ..‬ح ح‪٧‬ه‪ً َ٤‬خٕ ‪ِ٣‬ػؾ حُيد ر٘ظ‪ ٠‬حُطَم ‪ ،‬ؿ‪ َ٤‬إٔ حُيد ُْ ‪َ٣ ٌٖ٣‬ى ُ‪ٓ ٚ‬خ ًخٕ ‪٣‬لؼَ ر‪ٚ‬‬
‫حُْ٘ٔ ٓغ آٌخٗ‪٤‬ش ٍى حُ‪ٜ‬خع رخُ‪ٜ‬خػ‪ُ ُٞ ٖ٤‬كٔذ ح‪ َٓ٧‬ػِ‪ ٠‬أٓخّ ٖٓ ح‪٧‬ه‪. ٟٞ‬ؿ‪ َ٤‬إٔ حُيد‬
‫ُْ ‪ٔ٣ ٌٖ٣‬ظِي ك‪ ٌٙٛ ٢‬حُو‪ٜ‬ش ًُي حُـ‪٠‬ذ حٌُ‪ُٞ٣ ١‬ي كخكِ ح‪ٗ٫‬ظوخّ‪ٝ .‬ك‪ٔ٤‬خ ‪٣‬و‪ ٚ‬حُـْ٘‬
‫حُزَ٘‪ٗ ١‬ـي أٗخٓخ ً ك‪ ٢‬رؼ‪ ٞ‬حُٔ‪ٞ‬حهق ‪ ٌٖٔ٣ ٫‬إٔ ‪ َٔ٣‬ػِ‪ ْٜ٤‬حٓظلِحُ ٓخ ى‪ ٕٝ‬إٔ ‪٘٣‬لؼِ‪ٞ‬ح ‪ٍ٫‬طٌخد‬
‫ٓخ هي ‪٣‬ئى‪ ١‬ك‪ ٢‬رؼ‪ ٞ‬ح‪٧‬ك‪٤‬خٕ ِٓ‪ًٞ‬خ ً ‪٘٣‬يّ ػِ‪. ٚ٤‬‬
‫كخُـ‪٠‬ذ حٌُ‪٣ ١‬ـؼَ ح‪ٔٗ٩‬خٕ ك‪ ٢‬كخُش طَر‪٧ ٚ‬ه‪ ٚ٤‬ح‪ٔٗ٩‬خٕ ‪ ،‬اٗٔخ ‪ ٞٛ‬ريح‪٣‬ش حُيٓخٍ ُِ٘و‪ٚ‬‬
‫حُـخ‪ٟ‬ذ أ‪ُٝ ً٫ٝ‬ـ‪٣ ٖٔٓ َٙ٤‬ظؤػَ‪ ٕٝ‬رخُِٔ‪ٞ‬ى حُ٘خؿْ ػٖ ‪ٌٛ‬ح حُـ‪٠‬ذ ـ ‪ً ُٞٝ‬خٕ ٓلوخ ً ـ رٔؼ٘‪ ٠‬إٔ‬
‫ح‪ ًٟ٧‬حٌُ‪٣ ١‬ظؼَ‪ ُٚ ٝ‬اٗٔخٕ ٓؼ‪ ٖ٤‬هي ‪٘٣‬ـْ ػ٘‪ ٚ‬رطز‪٤‬ؼش حُلخٍ ٍى كؼَ ىحهِ‪ ٚ٤‬ػِ‪٤ٛ ٠‬جش ٗؼ‪ٍٞ‬‬
‫رخُ‪٠‬ـ‪٘٤‬ش ‪ٝ‬هخٍؿ‪ ٢‬ػِ‪٤ٛ ٠‬جش ط‪َٜ‬ف ػي‪ٝ‬حٗ‪٣ٝ . ٢‬ـيٍ ح‪ٗ٩‬خٍس ‪٘ٛ‬خ إٔ حُ٘ٔزش حٌُز‪َ٤‬س ٖٓ حٌُ‪ٖ٣‬‬
‫‪٣‬ظ‪َٜ‬ك‪ ٕٞ‬طزؼخ ً ‪ٗ٫‬لؼخ‪٫‬ط‪ ْٜ‬أ‪ ٝ‬ك٘و‪ ْٜ‬حُ٘خؿْ ػٖ ‪ٟ‬ـ‪٘٤‬ش ٓخ‪٘٣ ،‬يٓ‪ ٕٞ‬ػِ‪ ًِْٜٞٓ ٠‬حُؼي‪ٝ‬حٗ‪ ٢‬كظ‪ ٠‬إ‬
‫ُْ ‪٣‬ؼظَك‪ٞ‬ح رٌُي ػِ٘خ ً ‪.‬‬

‫‪32‬‬
‫‪ٝ‬ه‪ ( :ُٚٞ‬اًح ٓ ه‪ُٞ‬ض ُو‪ ّٞ‬أٗلٔ‪ ْٜ‬إٔ ‪٤ٔ٣‬ج‪ٞ‬ح اُ‪٤‬ي ‪ ،‬كخٓق ػٖ ٗلٔي ًًَح‪ ٫ٝ ، ْٛ‬طلخ‪ ٍٝ‬ح‪٫‬هظ‪ٜ‬خ‪ٙ‬‬
‫ٓ٘‪ ، ْٜ‬اٗي إ طز‪ِّ٤‬ض ٗ‪ّ٤‬ش ح‪ٗ٫‬ظوخّ طئً‪ٗ ١‬لٔي أًؼَ ٓٔخ طئً‪ٌٛٝ ) ْٜ٣‬ح ‪٣‬ؼ‪ٞ‬ى ر٘خ اُ‪ ٠‬حُ٘وطش ح‪٠ُٝ٧‬‬
‫‪ ٢ٛٝ‬حُظ‪ ٢‬طظؼِهن رـِث‪٤‬ش حُظلٌ‪، َ٤‬كِ‪ ٞ‬هِ٘خ ػٖ حُظلٌ‪ َ٤‬حُِٔز‪ً ٢‬ؤٕ ‪٘٣‬ـَ ح‪ٔٗ٩‬خٕ طلٌ‪ َٙ٤‬ك‪٢‬‬
‫ػيح‪ٝ‬س ٓخ‪،‬هي ‪٣‬ئى‪ًُ ١‬ي ر‪ ٚ‬اُ‪ ٠‬ح‪َٟ٩‬حٍ ر٘لٔ‪ٗ ٚ‬لٔ‪٤‬خ ً أ‪ٝ ً٫ٝ‬إ حٓظَٔ ك‪ًُ ٢‬ي هي ‪ َٜ٣‬اُ‪ ٠‬ؿٔي‪٣‬خ ً‬
‫ٓ٘و‪ ٍٞ‬طزؼخ ً ُِٔ‪٤‬خم إٔ حُظلٌ‪ َ٤‬ح‪٣٩‬ـخر‪ٝ ٢‬حٌُ‪ ١‬ػِ‪٣ ٚ٤‬ظَطذ إٔ ‪٣‬ظَ‪٣‬غ ح‪ٔٗ٩‬خٕ ك‪ ٢‬ط‪َٜ‬كخط‪ ٚ‬كظ‪ٓ ٠‬غ‬
‫حٌُ‪٣ ٖ٣‬ؼخى‪ َٗ ٚٗٝ‬ػيح‪ٝ‬س ُ‪ ْ٤‬حٍطزخًخ ً أ‪ ٝ‬ط‪٠‬ؼ‪٠‬ؼخ ً ػٖ ه‪ٞ‬ط‪، ٚ‬رَ ٌُ‪ُٓ ٌٕٞ٣ ٢‬خّ حُظلٌْ ك‪٣ ٢‬ي‪ٙ‬‬
‫‪ٝ‬حُظ‪ ٢‬طظزغ هط‪ٞ‬حص ػوِ‪ٝ ٚ‬طلٌ‪ َٙ٤‬حُِٔ‪ٌٛٝ ْ٤‬ح حَُٔحى‪.‬‬
‫ٓغ ػيّ ؿ‪ ٞ‬حُطَف ػٖ ٓخ ٓزن ح‪ٗ٩‬خٍس اُ‪ ٖٓ ٚ٤‬أػَ ًُي ػِ‪ ٠‬حُـ‪. َ٤‬‬
‫‪ٝ‬ه‪ٛ٬‬ش ح‪ :َٓ٧‬إٔ حُظـي‪٣‬ي حٌُ‪٣ ١‬ل ِّؼَ اٗظخؿ‪٤‬ش ح‪ٔٗ٩‬خٕ ( ٓخى‪٣‬خ ً ‪ٓٝ‬ؼ٘‪٣ٞ‬خ ً) ‪٣ٝ‬ـؼَ ٓ٘‪ً ٚ‬خث٘خ ً هخىٍحً‬
‫ػِ‪ ٠‬ح‪ٓ٫‬ظَٔحٍ ك‪ ٢‬طلي‪٣‬خص حُل‪٤‬خس رو‪ٞ‬س ‪ٝ‬ؿيحٍس ‪٣‬زيأ ٖٓ (حُظلٌ‪ٌٛٝ )َ٤‬ح ح‪٧‬ه‪( َ٤‬ػِ‪ ٠‬كٔذ‬
‫ٗ‪ٞ‬ػ‪٤‬ظ‪ُٔ٣ )ٚ‬و‪ ٢‬ظ‪ ُٚ٬‬ػِ‪ٞٗ ٠‬ع حُل‪٤‬خس حُظ‪ٗ ٢‬ؼ‪ٜ٘٤‬خ ؿٔ‪٤‬ؼخ ‪.‬‬

‫انعٔ ْهى وَانعًََم‪:‬‬


‫ريح‪٣‬ش‪ ،‬إ حُـخ‪٣‬ش حُٔو‪ٜٞ‬ىس ٖٓ حُؼِْ ‪ ٞٛ‬حُؼَٔ ر‪ ٚ‬ك‪ِ٤ٓٝ ٜٞ‬ش اُ‪ ٠‬حُؼَٔ‪ ،‬ك‪٣ ٬‬ؼي ػِ ًٔخ ٓخ ُْ ‪٣‬ظزؼ‪ٚ‬‬
‫ػَٔ ‪ ٝ‬ى‪٘٘٣‬خ ح‪٣ ٢ٓ٬ٓ٩‬لغ ػِ‪ ٠‬حُظِ‪ٝ‬ى رخُؼِْ ‪ٝ‬ططز‪٤‬و‪ ٚ‬ػِٔ‪٤‬خ ك‪ًِ٘ٞٓ ٢‬خ ‪ٝ‬ك‪٤‬خط٘خ ‪ٓ ْ٤ُٝ‬ـَى‬
‫ًِٔخص طللع أ‪ ٝ‬طل‪ ، ْٜ‬رَ ‪٣‬ـذ إٔ ‪٣‬ظل‪ ٍٞ‬اُ‪ِٞٓ ٠‬ى ‪َٓ٣‬ن ك‪١ ٢‬زخػ٘خ ‪٣ٝ‬ؼيٍ ٖٓ ِٓ‪ً٘ٞ‬خ ‪ ٝ ،‬إٔ‬
‫ٖٓ أٓزخد كلع حُؼِْ ‪ٝ‬طَٓ‪٤‬و‪ ٞٛ ٚ‬حُؼَٔ ر‪ٝ ٚ‬ططز‪٤‬و‪ ،ٚ‬كخُؼَٔ رخُؼِْ ‪٣‬ـؼَ حُلَى أًؼَ طًٌَح ‪ٝ‬طيرَح‬
‫ُ‪ ٚ‬أٓخ ا‪ٔٛ‬خٍ حُؼَٔ ر‪ ٚ‬ك‪ٓ ٜٞ‬زذ ك‪٤ٔٗ ٢‬خٗ‪ًٛٝ ٚ‬خر‪ٓ ٚ‬ي‪.. ٟ‬‬
‫‪ٝ‬هي ًٍِ حٌُخطذ ك‪ ٢‬حٌُظخد ػِ‪ ٌٙٛ ٠‬حُ٘وطش حُ‪ٜ‬خٓش كوخٍ‪:‬‬
‫" إ حُي‪ ٖ٣‬هي ‪ٜ٘ٓ ٌٕٞ٣‬خؿخ ً ًخٓ‪َُِ ٬‬ه‪ٝ ٠‬حُظ‪٣ٌٜ‬ذ‪ ٌُٖٝ ،‬ح‪٩‬كخىس ٓ٘‪ ٫ ٚ‬ط‪ِٜ‬ق ربىحٍس ٓؼِ‪ٓٞ‬خط‪ ٚ‬ر‪ٖ٤‬‬
‫ح‪ُ٘ٔ٧‬ش ‪ٝ‬ح‪ٔٓ٧‬خع‪ ٫ٝ ،‬رخٓظ‪٤‬ؼخد أكٌخٓ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬حٌُحًَس حُـ‪٤‬يس‪ ٫ٝ ،‬رخ‪٧‬ىحء حُ‪ُ ١ٍٜٞ‬ؼزخىحط‪ ٚ‬حُٔوٍَس‬
‫‪ .‬ك‪ٌٜ‬ح حُظ٘خ‪ُِ ٍٝ‬ي‪ ٖ٣‬هِ‪ َ٤‬حُ٘لغ‪ ،‬رَ ػي‪ ْ٣‬حُـي‪ٝ ،ٟٝ‬ك‪ ٠‬ح‪٧‬ػَ‪ :‬حُؼِْ ػِٔخٕ‪ :‬ػِْ ك‪ ٢‬حُوِذ‪ ،‬كٌُي‬
‫حُؼِْ حُ٘خكغ‪ٝ ،‬ػِْ ػِ‪ ٠‬حُِٔخٕ‪ ،‬كٌُي كـش لَّلا ػِ‪ ٠‬حرٖ آىّ " ‪.‬‬
‫‪٣‬و‪ `ٍٞ‬رَٗخٍى ٗ‪ " :` ٞ‬اًح ُو٘ض اٗٔخٗخ ٗ‪٤‬جخ كبٗ‪٣ ُٖ ٚ‬ظؼِْ أريح” ‪٣ .‬و‪ٜ‬ي إٔ حُظِو‪٣ ٫ ٖ٤‬وِن ٖٓ‬
‫حُٔظؼِْ ٗ‪٤‬جخ ً ‪١‬خث‪." ً٬‬‬

‫‪ ٝ‬ػٖ ‪ٛٝ‬ذ رٖ ٓ٘ز‪ ٚ‬هخٍ ‪ :‬هَأص ك‪ ٢‬رؼ‪ ٞ‬حٌُظذ ‪ :‬حرٖ آىّ‪ ٫ ،‬ه‪ُ َ٤‬ي ك‪ ٢‬إٔ طؼِْ ٓخ‪ ٫‬طؼِْ ‪ُْٝ ،‬‬
‫طؼَٔ رٔخ ػِٔض ؛ كبٕ ٓؼَ ًُي ‪ًَ :‬ؿَ حكظطذ كطزخ ً ‪ ،‬كلِّ كِٓش ‪ ،‬كٌ‪ٛ‬ذ ‪٣‬لِٔـ‪ٜ‬خ ‪ ،‬كؼـِ ػ٘‪ٜ‬خ ‪،‬‬
‫ك‪ ْ٠‬اُ‪ٜ٤‬خ أهَ‪. ١‬‬

‫‪ٝ‬هي أًي ػِ‪ًُ ٠‬ي أ‪٠٣‬خ ً حُوط‪٤‬ذ حُزـيحى‪ٍ ١‬كٔ‪ ٚ‬لَّلا ك‪ ٢‬ر‪٤‬خٕ ٓ٘ـُِش رخُؼِْ كوخٍ ‪:‬‬

‫‪33‬‬
‫رٔ‪ٞ‬ؿز‪ ٚ‬كبٕ حُؼِْ‬
‫َ‬ ‫" اٗ‪٤ٛٞٓ ٢‬ي ‪٣‬خ ‪١‬خُذ حُؼِْ ربه‪ ٙ٬‬حُ٘‪٤‬ش ك‪ِ١ ٢‬ز‪ٝ ٚ‬اؿ‪ٜ‬خى حُ٘لْ ػِ‪ ٠‬حُؼَٔ‬
‫ٗـَسٌ ‪ٝ‬حُؼٔ ََ ػَٔسٌ‪ُ٣ ْ٤ُٝ ،‬ؼ ُّي ػخُٔخ ً ٖٓ ُْ ‪ ٌٖ٣‬ػخٓ‪ ً٬‬كبًح ًخٕ حُؼَٔ هخ‪َٛ‬حً ػٖ حُؼِْ ًخٕ حُؼِ ُْ‬
‫ً‪ ًّ٬‬ػِ‪ ٠‬حُؼخُْ ‪ٗٝ‬ؼ‪ ًٞ‬رخهلل ٖٓ ػِْ ػخى ًَ‪ٝ ًّ٬‬أ‪ٍٝ‬ع ً‪ٛٝ ً٫‬خٍ ك‪ٍ ٢‬هزش ‪ٛ‬خكز‪ُ ٚ‬ؿ‪ ،ًّ٬‬كِ‪ ٫ٞ‬حُؼٔ َُ ُْ‬
‫طِذ ػِ ٌْ ‪ َٕ٧ٝ‬أىع حُلن ؿ‪ ً٬ٜ‬ر‪ ٚ‬أكذ اُ ّ‪ ٖٓ ٢‬إٔ أىػ‪ُٛ ٚ‬يحً ك‪." ٚ٤‬‬ ‫‪ْ ُ٣‬‬
‫كؼَٔس حُؼِْ ‪ ٞٛ‬حُؼَٔ ر‪ٓ ْ٤ُٝ ٚ‬ـَى ؿٔؼ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬ػو‪ُ٘ٞ‬خ ‪ًُ ٕ٧‬ي ‪٣‬ئى‪ ١‬اُ‪ًٛ ٠‬خر‪ٝ ٚ‬ح‪ٟٔ‬ل‪ُٚ٬‬‬
‫ك‪ٜ٤‬زق ػِْ ‪ ٫‬كخثيس ٓ٘‪.ٚ‬‬

‫كخُـخ‪٣‬ش اًح ٖٓ حُؼِْ ‪ ٞٛ‬حُؼَٔ ر‪ٝ ٚ‬ططز‪٤‬و‪ٝ ٚ‬طؼ‪٣ٞ‬ي حُـ‪ٞ‬حٍف ػِ‪ ، ٚ٤‬ك‪٘ٓ ٬‬لؼش ك‪ ٢‬حُؼِْ حُٔـَى‬
‫حُٔز٘‪ ٢‬ػِ‪ ٠‬حُظِو‪ٝ ٖ٤‬حُللع كو‪ ٫ٝ ، ٢‬كخثيس ك‪ ٢‬حُٔؼ‪ُ ٢‬ظل‪ ِٚ٤ٜ‬ى‪ ٕٝ‬حُؼَٔ ر‪ٌٛ ٠ٔٔ٣ ٝ ، ٚ‬ح حُؼِْ‬
‫‪ٟ‬خثغ ‪٣َٓ ٍِٝ٤ٓٝ‬ؼخ ً ‪٣ ٫ٝ‬ؼ‪ٞ‬ى رؤ‪٘ٓ ١‬لؼش ػِ‪ٛ ٠‬خكز‪.. ٚ‬‬
‫كل‪ٔ٘٤‬خ ىػخٗخ ح‪ ّ٬ٓ٩‬اُ‪ِ١ ٠‬ذ حُؼِْ ‪ً ،‬خٕ ؿخ‪٣‬ظ‪ًُ ٖٓ ٚ‬ي إٔ ‪٣‬ظْ حُؼَٔ ر‪ٝ ٚ‬طل‪ ِٚ٣ٞ‬اُ‪ِٞٓ ٠‬ى‬
‫‪ٝ‬حهؼ‪ ٖٔ٤ٜ٣ ٢‬ػِ‪ ٠‬ط‪َٜ‬كخص حُلَى ‪ٝ‬أكؼخُ‪ٜ٣ٝ ٚ‬لل‪ٜ‬خ ‪٣ٝ‬و‪ٜٓٞ‬خ ‪ ،،‬ك‪٤‬و‪ ٍٞ‬حٌُخطذ ‪:‬‬
‫كبًح أٍىص إٔ طٔظل‪٤‬ي ٖٓ حُ٘‪ٜ‬خثق حُٔزٌ‪ُٝ‬ش ك‪ ٢‬ط‪٠‬خػ‪٤‬ق ‪ٌٛ‬ح حٌُظخد أ‪ ٝ‬أ‪ً ١‬ظخد كـَر‪ٜ‬خ‪ٝ ،‬حػَٔ‬
‫ر‪ٜ‬خ‪١ٝ ،‬زو‪ٜ‬خ ك‪ ًَ ٢‬كَ‪ٛ‬ش طٔ٘ق ُي ‪ ،‬كبٗي إ ُْ طلؼَ ‪ٌٛ‬ح كٔ‪ٞ‬ف ط٘ٔ‪ٓ ٠‬خ ُو٘ظ‪٣َٓ ٚ‬ؼخ‪.‬‬
‫‪٣ٝ‬ئًي ػِ‪ًُ ٠‬ي ٓخ هخُ‪ٓ ٚ‬خُي رٖ ى‪٘٣‬خٍ أ‪٠٣‬خ ً ‪ :‬إ حُؼخُْ اًح ُْ ‪٣‬ؼَٔ رؼِٔ‪ُُ ، ٚ‬ض ٓ‪ٞ‬ػظظ‪ ٚ‬ػٖ‬
‫حُوِ‪ٞ‬د ‪ًٔ ،‬خ طٍِ حُوطَس ػٖ حُ‪ٜ‬لخ ‪.‬‬
‫كزخُؼَٔ ‪ َٜٔ٣‬ػِ‪٘٤‬خ كلع ٓخ طؼِٔ٘‪َٓ٣ ٝ ٚ‬ن ك‪ ٢‬أٗلٔ٘خ أًؼَ ‪.‬‬
‫‪ٝ‬هي ؿخء ػٖ أكي حُظخرؼ‪ ٖ٤‬هخٍ ‪ً٘“ :‬خ ٗٔظؼ‪ ٖ٤‬ػِ‪ ٠‬كلع أكخى‪٣‬غ ٍٓ‪ ٍٞ‬لَّلا ‪ ٠ِٛ‬لَّلا ػِ‪ِْٓٝ ٚ٤‬‬
‫رخُؼَٔ ر‪ٜ‬خ” ‪ .‬إ حُؼَٔ ‪٣‬ل‪ ٠٤‬حُوِ‪ٞ‬د رخُٔؼَكش حُ‪٤‬وظش حُيحكؼش ‪ٝ .‬حُؼِْ حٌُ‪٘٘٣ ١‬ؤ ػٖ حُؼَٔ ‪ٞٛ‬‬
‫حٌُِٔش حُظ‪ٔ٣ ٢‬ظ٘‪ َ٤‬ر‪ٜ‬خ حَُٔء‪٣ٝ ،‬ؼَف ٓ٘‪ٜ‬خ ٓ‪ٞ‬حهغ أهيحٓ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬ىٍ‪ٝ‬د حُل‪٤‬خس حُٔظ٘خر‪ٜ‬ش ‪.‬‬
‫‪ٝ‬ك‪ٌٛ ٠‬ح ‪٣‬و‪ ٍٞ‬لَّلا ػِ ‪ٝ‬ؿَ‪٣ “ :‬خ أ‪ٜ٣‬خ حٌُ‪ ٖ٣‬آٓ٘‪ٞ‬ح حطو‪ٞ‬ح لَّلا ‪ٝ‬آٓ٘‪ٞ‬ح رَٓ‪٣ ُٚٞ‬ئطٌْ ًلِ‪ٍ ٖٓ ٖ٤‬كٔظ‪ٚ‬‬
‫‪٣ٝ‬ـؼَ ٌُْ ٗ‪ٍٞ‬ح طٔ٘‪ ٕٞ‬ر‪٣ٝ ٚ‬ـلَ ٌُْ ‪ٝ‬لَّلا ؿل‪ٍ ٍٞ‬ك‪. “ ْ٤‬‬
‫‪ ٝ‬ػٖ حرٖ ٓٔؼ‪ٞ‬ى ٍ‪ ٢ٟ‬لَّلا ػ٘‪ ٚ‬هخٍ ‪ً٘ :‬خ ‪ٗ ٫‬ظـخ‪ ُٝ‬حُؼَ٘ آ‪٣‬خص كظ‪ٗ ٠‬ظؼِٔ‪ٜ‬خ كظؼِٔ٘خ حُؼِْ ‪ٝ‬حُؼَٔ‬
‫ٓؼخ ً "‪.‬‬
‫اًحً ُ‪ ْ٤‬حُٔ‪ ٞٛ ْٜ‬كلع ًِٔخص ى‪ ٕٝ‬ػَٔ‪ ،‬رَ ح‪ًُ ٖٓ ْٛ٧‬ي ‪ ٞٛ‬كلع ٓظيرَ ‪ٝ‬حػ‪ ٢‬ػخَٓ رٌُي‪.‬‬

‫ك‪٤‬و‪ ٍٞ‬حٌُخطذ‪:‬‬
‫‪ٓٝ‬وظ‪ ٠٠‬ح‪ٔ٣٩‬خٕ رخَُٓ‪ ٍٞ‬رؼي طو‪ ٟٞ‬لَّلا ‪ ٞٛ‬حهظلخء أػَ‪ٝ ٙ‬اطزخع ٓ٘٘‪ ٚٗ٧ ،ٚ‬حُظَؿٔخٕ حُؼِٔ‪ ٢‬حُل‪٢‬‬
‫ُٔخ ك‪ ٢‬حٌُظخد حٌَُ‪ ٖٓ ْ٣‬ط‪ٞ‬ؿ‪ٞٓٝ ٚ٤‬ػظش ‪ٝ .‬حُٔئٖٓ حُٔ‪ٞ‬حظذ ػِ‪ ٠‬حطوخء حُيٗخ‪٣‬خ ‪ٝ‬كؼَ حُ‪ٞ‬حؿزخص‬
‫‪ٌ٣‬ظٔذ ٖٓ ‪ٌٛ‬ح ح‪٩‬ىٓخٕ كي‪ ٙ‬ك‪ ٢‬ر‪َ٤ٜ‬ط‪ٝ ،ٚ‬كخٓش ىه‪٤‬وش ‪ ِ٤ٔ٣‬ر‪ٜ‬خ حُوز‪٤‬غ ٖٓ حُط‪٤‬ذ ‪.‬‬
‫‪ ٝ‬هي ًّ حُؼِْ حٌُ‪٣ ٫ ١‬ظزؼ‪ ٚ‬ػَٔ ه هَ ًُي حُؼِْ أ‪ً ٝ‬ؼَ ‪..‬‬
‫ك‪٤‬و‪:ٍٞ‬‬

‫‪34‬‬
‫إ حُٔؼِ‪ٓٞ‬خص حُ٘ظَ‪٣‬ش حُظ‪٘٣ ُْ ٢‬وِ‪ٜ‬خ حُؼَٔ ٖٓ ىحثَس حٌُ‪ ٖٛ‬اُ‪ٝ ٠‬حهغ حُل‪٤‬خس ط٘ز‪ ٚ‬حُطؼخّ حٌُ‪ُْ ١‬‬
‫‪٣‬ل‪ ُٚٞ‬حُ‪ ْ٠ٜ‬حٌُخَٓ اُ‪ ٠‬كًَش ‪ٝ‬كَحٍس ‪ٗٝ‬ؼ‪ ٌٙٛٝ . ٍٞ‬حُٔؼِ‪ٓٞ‬خص طزيأ ٓزظَٔس ٓ‪ٜٗٞ‬ش ٓ‪ٜٔ‬خ أؿ‪٤‬ي‬
‫ط‪َٛ٣ٜٞ‬خ ‪.‬‬
‫هخٍ طؼخُ‪َ٣ " : ٠‬خ أَ‪َٜ ُّ٣‬خ حُه ٌِ‪ َٖ٣‬آ َُٓ٘‪ٞ‬ح حطهوُ‪ٞ‬ح ه‬
‫لَّلاَ َ‪ٝ‬هُ‪ُُٞٞ‬ح هَ ْ‪َ ً٫ٞ‬‬
‫ٓ ِي‪٣‬يًح "‬
‫إ حُؼِْ حُ٘خٗت ػٖ حُؼَٔ ‪ ٞٛ‬ه‪ٛ٬‬ش حَُٔحٕ ‪ٝ‬حُظـَرش‪ .‬ك‪ٓ ٢‬ـخٍ حُظَر‪٤‬ش ‪ٝ‬ح‪٬ٛ٩‬ف ‪٫‬ري إٔ طظط‪ٍٞ‬‬
‫حُٔؼِ‪ٓٞ‬خص اُ‪ ٠‬حًظٔخٍ ٗلٔ‪ٝ ٢‬حؿظٔخػ‪٣ ٫ٝ ،٢‬وزَ ٖٓ أكي إٔ ‪٣‬وق ػ٘ي كي‪ٝ‬ى حُو‪ٜٔٓ ٍٞ‬خ ًخٕ‬
‫رِ‪٤‬ـخ‪ ٫ٝ ،‬ػ٘ي كي‪ٝ‬ى حَُ٘ف ٓ‪ٜٔ‬خ ًخٕ ٓٔظل‪٠٤‬خ ‪ .‬اًح أَٓص رخُو‪ َ٤‬كخكؼِ‪ ٚ‬أ‪ٝ ،٫ٝ‬اًح ٗ‪٤ٜ‬ض ػٖ َٗ‬
‫كخٓزن اُ‪ ٠‬حُزؼي ػ٘‪ ،ٚ‬ػْ حؿظ‪ٜ‬ي إٔ ‪٣‬ظل‪ ٍٞ‬أَٓى ‪٤ٜٗٝ‬ي اُ‪ ٠‬كوخثن ك‪٤‬ش ك‪ ٢‬حُٔـظٔغ‪ ،‬رل‪٤‬غ ‪ٌٕٞ٣‬‬
‫طـ‪ َ٤٤‬حٌَُٔ٘ ‪ٝ‬اهَحٍ حُٔؼَ‪ٝ‬ف ؿخ‪٣‬خص ر‪٘٤‬ش ‪َ٣‬حى ا‪٣‬وخػ‪ٜ‬خ رٌَ ‪ِ٤ٓٝ‬ش‪ٝ ،‬رؤه‪ٝ َٜ‬هض‪.‬‬
‫‪ٗ ٝ‬لٖ ك‪ٔ٘٤‬خ ٗيػ‪ ٞ‬اُ‪ ٠‬كلع حُوَإٓ حٌَُ‪ ْ٣‬كٔخ حُلخثيس ٖٓ كلظ‪ ٚ‬إ ًخٕ كلع ٓـَى ًِٔخص ري‪ٕٝ‬‬
‫ػَٔ أ‪ ٝ‬ططز‪٤‬ن أ‪ ٝ‬اهخٓش ُلي‪ٝ‬ى‪ ، ٙ‬كٔخ أَٓٗخ لَّلا رٌُي ‪ٝ‬ا‪ً٘ ٫‬خ ًخُ‪ٜٞ٤‬ى حٌُ‪ ٖ٣‬كٌٍٗخ لَّلا إٔ ٌٗ‪ٕٞ‬‬
‫ٓؼِ‪ ْٜ‬ػ٘يٓخ هخٓ‪ٞ‬ح رللع حُظ‪ٍٞ‬حس ٌُٖ ُْ ‪٣‬ؼِٔ‪ٞ‬ح ر‪ٜ‬خ ‪٣ ُْٝ‬طزو‪ٛٞ‬خ كوخٍ طؼخُ‪:٠‬‬
‫ْْ َٓؼَ َُ ح ُْوَ ْ‪ ِّ ٞ‬حُه ٌِ‪ ًَ َٖ٣‬هٌرُ‪ٞ‬ح‬ ‫" َٓؼَ َُ حُه ٌِ‪ُ َٖ٣‬ك ُِِّٔ‪ٞ‬ح حُظه ْ‪ٍَ ٞ‬حسَ ػُ هْ َُ ْْ ‪ْ َ٣‬ل ُِِٔ‪َٛٞ‬خ ًَ َٔؼَ َِ ح ُْ ِل َٔخ ٍِ ‪ْ َ٣‬ل ِٔ َُ أَ ْ‬
‫ٓلَخ ًٍح رِج َ‬
‫لَّلاُ َ‪ِ ْٜ َ٣ ٫‬ي‪ ١‬ح ُْوَ ْ‪ َّ ٞ‬حُظهخُِ ِٔ‪" َٖ٤‬‬‫لَّلا َ‪ ٝ‬ه‬
‫ص هِ‬ ‫رِآ‪َ٣‬خ ِ‬
‫‪ٝ‬هي كٌٍ أ‪٠٣‬خ ً ٓزلخٗ‪ٝ ٚ‬طؼخُ‪ ٠‬حُٔئٓ٘‪ ٖٓ ٖ٤‬إٔ ‪٣‬و‪ُٞٞ‬ح ى‪ ٕٝ‬ططز‪٤‬ن ُو‪ٌٛ ُْٜٞ‬ح كوخٍ طؼخُ‪: ٠‬‬
‫" ‪َ٣‬خ أَ‪َٜ ٣‬خ حُ ٌِ‪ َٖ٣‬آَ َُٓ٘‪ٞ‬ح ُِ َْ طَوُ‪َٓ َُُٕٞٞ‬خ َ‪ ٫‬طلؼِ‪ًَ ،ٕٞ‬زُ ََ َٓ ْوظخ ً ِػ٘ َي لَّلاِ إَٔ طَوُ‪ُُٞٞ‬ح َٓخ َ‪ ٫‬طَ ْل َؼُِ‪" ، َٕٞ‬‬
‫إ حُ‪ٞ‬ه‪ٞ‬ف رخ‪٬ٛ٩‬ف حُٔ٘٘‪ٞ‬ى ػ٘ي كي حٌُ‪ ّ٬‬حََُٔٓ ‪ٝ‬حُٔوظَكخص حُٔزظ‪ٞ‬طش ‪٣‬لظق أر‪ٞ‬حرخ ً ٓو‪ٞ‬كش‬
‫ُِـيٍ حُط‪ُِٝ ،َ٣ٞ‬ؼَػَس حُوخطِش ُِ‪ٞ‬هض ‪ٝ‬حُـ‪ٜ‬ي‪.‬‬
‫‪٣ ٝ‬ـذ ػِ‪٘٤‬خ ًؤكَحى ػيّ ط‪٤٠‬غ أ‪ٝ‬هخط٘خ ك‪ٔ٤‬خ ‪ ٫‬كخثيس ٓ٘‪ ٚ‬كظ‪ً ُٞ ٠‬خٕ ٓغ ػظٔخء حُو‪ ّٞ‬ك‪٤‬غ أٗ‪ٜ‬خ‬
‫‪ِ٤ٓٝ‬ش ُُِِل‪ًٔ ٠‬خ أهزَ حٌُخطذ ػ٘‪ٜ‬خ اًح ُْ طٌٖ ٖٓ أؿَ ػَٔ ٗخكغ أ‪ٍٓ ٝ‬خُش ‪ٛ‬خٓش ‪.‬‬
‫إ ٓـخُٔش حُؼظٔخء ًٔخ ػِٔظ٘خ حُظـخٍد ‪ِ٤ٓٝ‬ش ُُِِل‪٤٠ٓٝ ،٠‬ؼش ُِ‪ٞ‬هض‪ٗٝ ،‬ـَ ػٖ ‪ٝ‬حؿزخص‬
‫ًؼ‪َ٤‬س‪ٓ .‬خُْ طٌٖ ‪ ٌٙٛ‬حُٔـخُْ ًحص ٓ٘لؼش أ‪ً ٝ‬حص ٍٓخُش ٓ‪ٜٔ‬ش أ‪ ٖٓ ٝ‬أؿَ ػَٔ ‪٣‬ظطِذ طؼخ‪ٕٝ‬‬
‫‪ٗ٩‬ـخك‪ ، ٚ‬ك‪٤‬غ إٔ ك‪ ٢‬رؼ‪ ٌٙٛ ٞ‬حُٔـخُْ ‪ ٌٕٞ٣‬حٌُ‪ ّ٬‬ك‪ ٚ٤‬هِ‪ َ٤‬حُـي‪ ُٞٝ ٟٝ‬إٔ ًَ ‪ٝ‬حكي ٓ٘‪ْٜ‬‬
‫حٗ‪َٜ‬ف اُ‪ٗ ٠‬لٔ‪٣ ٚ‬ظؼ‪ٜ‬ي‪ٛ‬خ‪ٝ ،‬اُ‪ ٠‬ػِٔ‪ ٚ‬حُوخ‪٣ ٙ‬ظو٘‪ٝ ،ٚ‬اُ‪ٝ ٠‬حؿز‪ ٚ‬حُٔ٘‪ ١ٞ‬ر‪٣ ٚ‬ـ‪٤‬ي‪٣ٝ ،ٙ‬زظٌَ‬
‫حُطَم ُِ٘ز‪ٞ‬ؽ ر‪ٚ‬؟ ٌُخٕ ًُي أٍر‪ٗ٪ُ ٠‬ظخؽ‪ٝ ،‬أًُ‪ ٠‬ػ٘ي لَّلا!!‬
‫ك‪٤‬ـذ إٔ ٗلَ‪ٗ ٙ‬لٖ ًؤكَحى ػِ‪ٓ ٠‬لخ‪ُٝ‬ش ططز‪٤‬ن ٓخ ٗظؼِٔ‪ٗ ٝ ٚ‬زيأ ‪ ُٞٝ‬روط‪ٞ‬حص رٔ‪٤‬طش ‪ ،‬كظ‪ُٞ ٠‬‬
‫ًخٕ ًُي رظي‪ٔٓ ٖ٣ٝ‬خٍٓش ػَٔ ‪ٝ‬حكي ‪٤ٓٞ٣‬خ ً طْ طؼِٔ‪ ٝ ٚ‬ططز‪٤‬و‪ ، ٚ‬كبًح طٌٔ٘خ ٓ٘‪ٗ ٚ‬ظيٍد ػِ‪ ٠‬ػَٔ‬
‫ؿي‪٣‬ي آهَ ‪ٌٌٛٝ‬ح ‪..‬‬

‫إ أٓ‪ٞ‬ء ٓخ ٗؼخٗ‪ ٚ٘ٓ ٢‬ح‪ ٕ٥‬ك‪ ٢‬ر‪٬‬ىٗخ ح‪٤ٓ٬ٓ٩‬ش ‪ٝ‬حُٔزذ ك‪ ٢‬طَحؿؼ٘خ ‪ٟٝ‬ؼل٘خ ‪ٞٛ ٝ‬حٗ٘خ حٌُ‪ٗ ١‬ؼ‪ٖ٤‬‬
‫ك‪ ٚ٤‬رٔزذ طَى حُؼَٔ رؤ‪ٝ‬حَٓ ى‪٘٘٣‬خ ك‪ٞ٤‬ؿي ر‪٘٘٤‬خ ػِٔخء ًؼَُ ‪ ٌُٖٝ‬هي ٗـي‪٣ ْٛ‬ؼِٔ‪ ٕٞ‬أًؼَ ٓٔخ ‪٣‬لؼِ‪ٕٞ‬‬
‫‪ ،‬كؤ‪ٛ‬زل٘خ آؼش ٗظزغ ‪ٗٝ‬وِي ‪ٝ‬طًَ٘خ حُؼَٔ ري‪٘٘٣‬خ ‪ٝ‬ح‪ُ٫‬ظِحّ رٔزخىث‪ٝ ٚ‬حُِٔ‪ٞ‬ى حٌُ‪ ١‬ىػخٗخ اُ‪ٝ ٚ٤‬كؼ٘خ‬
‫ػِ‪.ٚ٤‬‬
‫كَ٘‪ ٟ‬حُٔؼِْ ك‪ ٢‬حُٔيٍٓش أ‪ ٝ‬حُـخٓؼش "ا‪ٓ ٫‬خ ٗيٍ ٓ٘‪٣ " ْٜ‬لَ‪ ٙ‬ػِ‪ ٠‬إٔ ‪ ِْ٣‬رخُؼِْ ‪٣ ٝ‬ـ‪٤‬ي َٗك‪ٚ‬‬
‫‪ٝ‬ط٘ٔ‪٤‬ن ًِٔخط‪ ٫ ٌُٖ ٝ ٚ‬ػَٔ ‪ٜ٣‬لذ ‪ٌٛ‬ح حُؼِْ ‪ ،‬ك‪ٗ ٬‬ـي‪٣ ٙ‬طزو‪ ٚ‬ك‪ " ًِٚٞٓ ٢‬حُوي‪ٝ‬س" ‪.‬‬
‫كِٔ‪ ًٚٞ‬ك‪ٝ ٢‬ح ٍى ‪ ٝ‬حُؼِْ حٌُ‪٣ ١‬يٍٓ‪ ٚ‬ك‪ٝ ٢‬ح ٍى أهَ ‪..‬‬
‫‪35‬‬
‫‪ٝ‬هي كٌٍٗخ ٓ٘‪ ٍٍٞٓ ْٜ‬لَّلا ‪ ٠ِٛ‬لَّلا ػِ‪ًٔ ِْٓٝ ٚ٤‬خ ؿخء ك‪ ٢‬حُلي‪٣‬غ حُ‪ٜ‬ل‪٤‬ق‪٣ :‬ـخء رخَُؿَ ‪ّٞ٣‬‬
‫حُو‪٤‬خٓش‪ ،‬ك‪ِ٤‬و‪ ٠‬ك‪ ٢‬حُ٘خٍ‪ ،‬كظ٘يُن أهظخر‪ - ٚ‬أ‪ ١‬أٓؼخء‪ ،- ٙ‬ك‪٤‬ي‪ ٍٝ‬ر‪ٜ‬خ ًٔخ ‪٣‬ي‪ ٍٝ‬حُلٔخٍ رَكخ‪ ، ٙ‬كظـظٔغ‬
‫أ‪ َٛ‬حُ٘خٍ ػِ‪ ، ٚ٤‬ك‪٤‬و‪٣ : ُٕٞٞ‬خ ك‪ٓ ٕ٬‬خ ٗؤٗي ؟ أُٔض ً٘ض طؤَٓ رخُٔؼَ‪ٝ‬ف ‪ ٝ ،‬ط٘‪ ٠ٜ‬ػٖ حٌَُٔ٘ ؟‬
‫ك‪٤‬و‪ً٘ : ٍٞ‬ض آًَْٓ رخُٔؼَ‪ٝ‬ف ‪ ٫ ٝ‬آط‪ ٝ ، ٚ٤‬أٗ‪ٜ‬خًْ ػٖ حَُ٘ ‪ ٝ‬آط‪. ٚ٤‬‬
‫‪ٝ‬حُِٔز‪٤‬خص ًٌُي ك‪٣َ١ ٢‬وش طؼِ‪ ْ٤‬أر٘خث٘خ ك‪ ٢‬حُٔيحٍّ ‪ٝ‬حُـخٓؼخص حُظ‪ ٢‬طٔخٍّ ًظِو‪ُْٜ ٖ٤‬‬
‫‪ ٝ‬طؼ‪٣ٞ‬ي‪ ْٛ‬ػِ‪ ٠‬حُللع حُٔـَى ٖٓ أ‪ٓ ١‬لخ‪ُٝ‬ش ك‪ ٢‬طَٓ‪٤‬ن ‪ٌٛ‬ح حُؼِْ ًِٔ‪ٞ‬ى أ‪ ٝ‬ططز‪٤‬ن ‪ٔ٣‬خٍّ‪.‬‬
‫كخُظؼِ‪ ٌٕٞ٣ ْ٤‬كو‪ٓ ٢‬ـَى ًِٔخص طللع ُ‪٤‬ظْ ٌٓز‪ٜ‬خ ك‪ ٢‬أ‪ٍٝ‬حم ح‪ٓ٫‬ظلخٗخص ‪ ٝ‬رٔـَى حٗظ‪ٜ‬خء‬
‫ح‪ٓ٫‬ظلخٗخص ‪ٌ٣ ٫‬خى ‪٣‬ظًٌَ حُطخُذ ٓٔخ طؼِْ ا‪ ٫‬حُوِ‪ َ٤‬ؿيحً ‪ٝ‬حُزخه‪ ٫ ٢‬كخثيس ٓ٘‪ ٚ‬ك‪٤‬وَؽ ‪ٌٛ‬ح حُلَى ُ‪ْ٤‬‬
‫رخٌُلخءس حُظ‪ً ٢‬خٕ ‪٣‬ـذ ػِ‪ ٠‬حُٔئٓٔش حُظؼِ‪٤ٔ٤‬ش اهَحؿ‪ ٚ‬ر‪ٜ‬خ ‪..‬‬
‫ك‪٤‬ـذ ػِ‪ ٠‬حُٔئٓٔخص حُظؼِ‪ٔ٤‬ش ًٔخ كَ‪ٛ‬ض ػِ‪ ٠‬طوي‪ٜٗ ْ٣‬خىحص ػِ‪ ٠‬حُظل‪ٞ‬م ك‪ ٢‬كلع حُٔ‪ٞ‬حى‬
‫حُؼِٔ‪٤‬ش ‪٣‬ـذ إٔ طلَ‪ ٙ‬ػِ‪ ٠‬إٔ ‪٘ٛ ٌٕٞ٣‬خى ٗ‪ٜ‬خىحص أ‪٠٣‬خ ً ػِ‪ ٠‬ططز‪٤‬ن ‪ٌٛ‬ح حُؼِْ رخُؼَٔ ر‪ٚ‬‬
‫‪٣ٝ‬و‪ٌُُ ٜٚ‬ي حٌُٔخكآص أ‪٠٣‬خ ً ‪ ..‬ك‪٣ ٬‬وَؽ حُطخُذ ٖٓ َٓكِش طؼِ‪٤ٔ٤‬ش ا‪ ٫‬رل‪ ُٜٚٞ‬ػِ‪ٜٗ ٠‬خىس‬
‫طؤًي أٗ‪ ٚ‬ه‪ ٌٙٛ ٍ٬‬حُلظَس حُيٍحٓ‪٤‬ش ػَٔ حُطخُذ ر‪ٌٜ‬ح حُؼِْ ‪ٝ‬كخ‪ ٍٝ‬إٔ ‪٣‬طزو‪ ٚ‬ك‪ًِٚٞٓ ٢‬‬
‫حُ‪ ٢ٓٞ٤‬كظ‪ ٫ ٠‬طٌ‪ ٕٞ‬ىٍ‪ ّٝ‬ػِٔ‪٤‬ش هخُ‪٤‬ش ٖٓ حُظطز‪٤‬ن حُؼِٔ‪ ٢‬ك‪ٜ٤‬زق ػِْ ٓ‪ٜ‬ي‪ ٫ ٍٝ‬كخثيس ٓ٘‪ٚ‬‬
‫‪ًٝ‬ؤٗ‪. ٌٖ٣ ُْ ٚ‬‬

‫ٓؼخٍ ‪ٛ‬ـ‪:َ٤‬‬
‫أطًٌَ ك‪ ٢‬أكي حُٔ‪ٞ‬حى حُظَر‪٣ٞ‬ش ُي‪٘٣‬خ ك‪ ٢‬حُـخٓؼش " ٓخىس ‪َ١‬م طيٍ‪٤ً ، "ْ٣‬ق ٗ‪ٜ‬زق ٓؼِٔخص ‪،‬‬
‫ًخٗض ىًظ‪ٍٞ‬س حُٔخىس طؼِٔ٘خ رٌَ٘ ؿ‪٫ َ٤‬ثن أريحً ٍؿْ ًلخءط‪ٜ‬خ حُؼِٔ‪٤‬ش ك‪ ٢‬حُٔخىس ‪ٌُٜ٘ٝ‬خ طظؼي‪ ٟ‬ػِ‪٘٤‬خ‬
‫أك‪٤‬خٗخ رؤُلخظ ‪ ٫‬ط‪ٜ‬ق إٔ طوخٍ ك‪َٛ ٢‬ف طؼِ‪ ٖٓ ٢ٔ٤‬ح‪ َٛ٧‬كٔخ رخٌُْ ك‪ ٢‬حُـخٓؼش ‪١ٝ‬خُزخص ؿخٓؼ‪٤‬خص‬
‫ك‪ ٬‬طلظَٓ٘خ أريحً ‪ٝ ،‬طَٗيٗخ رؤٕ ٗظزغ ِٓ‪ٞ‬ى ‪ٝ‬أكؼخٍ ‪ ٢ٛ‬رؼ‪٤‬يس ًَ حُزؼي ػ٘‪ٜ‬خ ك‪ ٢‬حُظؼخَٓ ر‪ٜ‬خ ٓؼ٘خ ‪،‬‬
‫كٌ‪٤‬ق ‪ ٌٕٞ٣‬كخٍ حُطخُزش طظٌِٔص ػِ‪ٓ ٠‬ؼَ ‪ ٌٙٛ‬حُيًظ‪ٍٞ‬س ‪ٝ .!!..‬هي هخٍ رَ٘ رٖ حُلخٍع ‪ : :‬إ ُْ‬
‫طؼَٔ‪ ،‬ك‪ ٬‬طو‪ ،ٚ‬كخهلل حُٔٔظؼخٕ‪..‬‬
‫ك‪٤‬ـذ ػِ‪٘٤‬خ ٓخىٓ٘خ َٗ‪٣‬ي إٔ ٗظؼِْ إٔ ٗؼَٔ ػْ ٗؼَٔ ػْ ٗؼَٔ ر‪ٌٜ‬ح حُؼِْ حٌُ‪ ١‬طؼِٔ٘‪ ٚ‬ك‪ٓ ٌٕٞ٣ ٬‬ـَى‬
‫ً‪ٓٞ‬ش أكٌخٍ ‪ًِٔٝ‬خص ‪ٝ‬كَ‪ٝ‬ف هِٗ‪ٜ‬خ ك‪ ٢‬ػو‪ُ٘ٞ‬خ ك٘‪ٜ‬زق ‪ً ٝ‬ؤٗ٘خ ُْ ٗظؼِْ ٖٓ أ‪..َٛ‬‬

‫انعٔ ْهى وَانعًََم بعَ ِيٍٍ ُأ ِخرَى‪:i‬‬


‫إ ه‪٤٠‬ظ‪ ٢‬حُؼِْ ‪ٝ‬حُؼَٔ ٖٓ حُو‪٠‬خ‪٣‬خ حُٔ‪٣َ٤ٜ‬ش حُظ‪ٞ٣ ٢‬حؿ‪ٜٜ‬خ حُِٔٔٔ‪ ،ٕٞ‬ك‪ٜٔ‬خ ٓز‪ َ٤‬حُ٘‪ٜٝٞ‬‬
‫ٖٓ حٌُز‪ٞ‬س حُظ‪٣ ٢‬ؼ‪ٜ٘٤‬خ ػخُٔ٘خ حُؼَر‪ ٢‬ك‪ٓ ٢‬ـخ‪٫‬ص حُل‪٤‬خس ًِ‪ٜ‬خ‪.‬‬
‫كل‪ٓ ٢‬ـخٍ حُؼِْ ‪-‬ػِ‪ٓ ٠‬ز‪ َ٤‬حُٔؼخٍ‪ٗ -‬ـي إٔ ٓ‪ِ٤‬حٗ‪٤‬ش حُزلغ حُؼِٔ‪ ٢‬رخُ٘ٔزش ُِيهَ حُو‪ ٢ٓٞ‬ك‪٢‬‬
‫حُز‪٬‬ى حُؼَر‪٤‬ش ‪ٓ %2.2‬وخٍٗش د ‪ %1.1‬ك‪ ٢‬حُؼخُْ‪ ،‬ك‪ ً٬٠‬ػٖ إٔ حُٔ‪ٞ‬هق حُؼِٔ‪ ٢‬ح‪َٓ٩‬حث‪٢ِ٤‬‬
‫ٓوخٍٗش رخُي‪ ٍٝ‬حُؼَر‪٤‬ش (ٗٔزش اُ‪ ٠‬ػيى حٌُٔخٕ) ‪ٔ٣‬ؼَ (‪ )12‬أ‪ٟ‬ؼخف ح‪٧‬كَحى حُؼِٔ‪َٓ )32( ،ٖ٤٤‬س‬
‫ك‪ ٢‬ح‪ٗ٩‬لخم ػِ‪ ٠‬حُزلغ حُؼِٔ‪َٓ )02( ،٢‬س ك‪ ٢‬حَُ٘٘ حُؼِٔ‪َٓ )1222( ،٢‬س ك‪ ٢‬رَحءحص ح‪٫‬هظَحع‪،‬‬
‫أٓخ ك‪ٓ ٠‬ـخٍ ح‪ٗ٩‬ظخؽ كبٕ ‪ٟ‬ؼل‪ٝ ٚ‬طي‪ ٍٙٞٛ‬ظخ‪ُِ َٛ‬ؼ‪٤‬خٕ‪ًٌُ ،‬ي كبٕ طؤػ‪ َ٤‬حُزلغ حُؼِٔ‪ ٢‬ػِ‪ ٠‬ح‪ٗ٩‬ظخؽ‬
‫[‪]ii‬‬
‫ٗز‪ٓ ٚ‬ؼي‪.ّٝ‬‬

‫‪36‬‬
‫كؤ‪ ٖ٣‬طٌٖٔ ؿٌ‪ ٍٝ‬حٌُِٔ٘ش؟ اٗ‪ٜ‬خ ػٔ‪٤‬وش ‪ٝ‬طظ٘‪ٞ‬ع ر‪ ٖ٤‬أٓزخد ًحط‪٤‬ش ٓؼَ ٓ‪٘٤‬خٍ‪ٛٞ٣‬خص حُؼـِ‬
‫‪ٝ‬حٌَُٔ ك‪ ٢‬ك‪٤‬خط٘خ ‪ٝ‬حُظ‪ ٢‬طؼ ّ‪ٞ‬ه٘خ ‪ٝ‬طٔ٘ؼ٘خ ٖٓ طلو‪٤‬ن حُ٘ظخثؾ حُٔطِ‪ٞ‬رش ‪ ٢ٛٝ‬طظَح‪ٝ‬ف ر‪ ٖ٤‬ط‪ٞ‬هّلخص‬
‫رٔ‪٤‬طش ك‪َ٤ٔٓ ٢‬س طويّٓ٘خ اُ‪ ٠‬ػوزخص ًزَ‪ٝ ٟ‬ػـِ طخّ‪ ،‬حُظٔ‪٣ٞ‬ق‪ ،‬حٗولخ‪ ٝ‬حُ‪ٜٔ‬ش‪ ،‬حُو‪ٞ‬ف ٖٓ‬
‫حُلَ٘‪ًٌُ .‬ي ا‪ٟ‬خػش حُ‪ٞ‬هض حٌُ‪ٝ ٞٛ ١‬ػخء ٌَُ ػَٔ‪ٝ ،‬ا‪ٛ‬يحٍ ح‪٧‬ػٔخٍ‪ ،‬ػيّ ‪ٝ‬ؿ‪ٞ‬ى أ‪ٛ‬يحف ٓليىس‬
‫‪ٗٝ‬يٍس اٗـخُ ح‪ٛ٧‬يحف ‪-‬ك‪ٔ٘٤‬خ ط‪ٞ‬ؿي‪ -‬كخ‪ٗ٩‬ـخُ ُ‪ ْ٤‬رخُٔٔظ‪ ٟٞ‬حٌُ‪ ٜٞ٘٣ ١‬رؤٓظ٘خ ‪ٓٝ‬ـظٔؼ٘خ‪ ،‬حٗل‪ٜ‬خّ‬
‫ك‪ٗ ٢‬و‪٤ٜ‬ش أطزخع ح‪ٓ٧‬ش ح‪٤ٓ٬ٓ٩‬ش ر‪ ٖ٤‬ػخُْ ح‪٫‬ػظوخى ‪ٝ‬ػخُْ حُلؼَ آخ ‪ٗ ٫ ْٜٗ٧‬ؼ‪٣ٍٞ‬خ ً ‪٣‬ي‪ٕٞ٘٣‬‬
‫رو‪٬‬ك‪ٜ‬خ أ‪ ٝ‬إٔ حُؼو‪٤‬يس ُْ طَٓن ك‪ ٢‬أػٔخه‪ُٞٓ ْٜ‬يس ػٔ‪٣ ً٬‬ـ‪ٝ َ٤‬حهؼ‪ً٘ ْٜ‬ظ‪٤‬ـش ُظؤػ‪َ٤‬حص حُز‪٤‬جش‬
‫[‪]iii‬‬
‫‪ٝ‬حُؼوخكخص ح‪ٓ٫‬ظؼٔخٍ‪٣‬ش حُلٌَ‪٣‬ش ‪ٝ‬حُٔ٘خ‪ٛ‬ؾ حُظَر‪٣ٞ‬ش ‪ٝ‬ح‪٩‬ػ‪٤ٓ٬‬ش‪.‬‬
‫إً ٖٓ أ‪ٗ ٖ٣‬زيأ؟ ًؼ‪َ٤‬س ‪ٗ ٢ٛ‬وخ‪ ١‬حُزيح‪٣‬ش‪...‬‬
‫‪ ٌٖٔ٣ ٌُٖٝ‬إٔ ‪ ٌٕٞ٣‬حُظؼِ‪ ْ٤‬رٌخكش َٓحكِ‪ٓ ٚ‬ـخ‪ٍ ً٫‬كزخ ً ‪ٝ‬حٓؼخ ً ٓظٌخٓ‪ٗ٬ُ ً٬‬ط‪٬‬م‪ ٞٛ ،‬حٓظؼٔخٍ‬
‫كو‪٤‬و‪ ٠‬ك‪ ٢‬حُٔٔظوزَ‪ ،‬ك‪٤‬غ أ‪١‬لخٍ حُ‪ ْٛ ّٞ٤‬حُو‪ٞ‬س حُزَ٘‪٣‬ش ‪ٝ‬حُؼَ‪ٝ‬س حُلو‪٤‬و‪٤‬ش ُ‪ٓ٨‬ش ح‪٤ٓ٬ٓ٩‬ش‪ٌُٖٝ .‬‬
‫أ‪ٞٓ ٖ٣‬هغ حُؼَٔ ىحهَ ٓ٘ظ‪ٓٞ‬ش حُظؼِ‪ْ٤‬؟ إ حُؼَٔ كؼَ ٓظٔؼش آكخه‪ٓ ،ٚ‬ظ٘‪ٞ‬ػش أٓخُ‪٤‬ز‪ٓ ،ٚ‬ظ٘ؼزش‬
‫ٓٔخٌُ‪ .ٚ‬كخُطلَ حُ‪ٜ‬ـ‪ُ َ٤‬ؼز‪ ،ٚ‬طؤِٓ‪َُِٛ ٚ‬س‪ ،‬طـَ‪٣‬ل‪َُِٓ ٚ‬خٍ‪ ،‬كَػ‪ُِٔ ٚ‬خء‪ ،‬طؼخ‪ٓ ٚٗٝ‬غ أهَحٗ‪ٞٛ ٚ‬‬
‫ػَٔ‪ٝ .‬حُط‪٬‬د طـَ‪٣‬ز‪ٝ ْٜ‬ططز‪٤‬و‪ُِ ْٜ‬ؼِ‪٣ُ ،ّٞ‬خٍحط‪ ْٜ‬حُٔ‪٤‬يحٗ‪٤‬ش ُٔخ ‪٣‬ظيحٍٓ‪ ٚٗٞ‬ك‪ ٠‬حُظخٍ‪٣‬ن‬
‫‪ٝ‬حُــَحك‪٤‬خ‪٘ٛ ،‬خػظ‪٨ُ ْٜ‬كٌخٍ ُِٔلٌَ‪ًُ ًَ ،ْٜ٘ٓ ٖ٣‬ي ‪ ٞٛ‬ػَٔ ‪ ٫‬طٌظَٔ ى‪ٍٝ‬س حُؼِْ ا‪ ٫‬ر‪.ٚ‬‬
‫‪ٝ‬اًح ًخٗض ٓلخ‪ ْ٤ٛ‬حُظؼِ‪ ْ٤‬حُظ‪ ٢‬ط٘ظٔ‪ ٢‬اُ‪ ٠‬ػِْ حُ٘لْ أ‪ ٝ‬حُظَر‪٤‬ش هي طؼيىص‪ ،‬كبٗ‪ ٌٖٔ٣ ٚ‬طوي‪ْ٣‬‬
‫حُظؼَ‪٣‬ق حُ٘خَٓ ‪ٝ‬حُٔوز‪ ٍٞ‬حُظخُ‪ :٢‬حُظؼِْ ‪ ٞٛ‬حُ٘٘خ‪ ١‬حٌُ‪ ١‬رٔ‪ٞ‬ؿز‪ٌ٣ ٚ‬ظٔذ حُلَى حُٔؼخٍف ‪ٝ‬حُٔ‪ٞ‬حهق‬
‫‪ٝ‬حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُظ‪ ٢‬رل‪ِٜ٠‬خ ‪٘٣‬زغ كخؿخط‪ٝ ٚ‬ى‪ٝ‬حكؼ‪ٗ ٖٓٝ .ٚ‬ظَ‪٣‬خص حُظؼِْ حُٔيٍٓ‪ٗ ٢‬ظَ‪٣‬ش حُ٘ٔ‪ًٞ‬ؽ‬
‫حُِٓ٘‪ًٞٔٗ( ٢‬ؽ ًخٍ‪ )ٍٝ‬حٌُ‪ َٟ٣ ١‬إٔ ٓٔظ‪ ٟٞ‬حُظؼِْ ‪َ٣‬طز‪ ٢‬ر٘‪ٞ‬ػ‪ ٖٓ ٖ٤‬حُؼ‪ٞ‬حَٓ ح‪ٓ٧‬خٓ‪٤‬ش‪:‬‬
‫أ‪ :ً٫ٝ‬ػ‪ٞ‬حَٓ ًحط‪٤‬ش‪:‬‬
‫طظ‪ َٜ‬رٌحط‪٤‬ش حُلَى حُٔظؼِْ‪ ،‬ك‪٤‬غ ‪٣‬يهَ اُ‪ ٠‬طـَرش طؼِٔ‪٤‬ش ‪ِٝٓ ٞٛٝ‬ى رويٍحص ‪ٝ‬حٓظؼيحىحص‬
‫‪ٝ‬هزَحص ٓظ٘‪ٞ‬ػش‪ٓ ،‬ؼَ‪:‬‬
‫‪ -1‬حُويٍس ػِ‪ ٠‬حُظؼِْ‪ ٢ٛٝ :‬حُويٍ حٌُ‪٣ ١‬لظخؿ‪ ٚ‬حُٔظؼِْ ٖٓ حُِٖٓ ُ‪٤‬ظؼِْ ٗ‪٤‬جخ ً ٓخ ك‪ ٢‬ا‪١‬خٍ ‪ٟٝ‬غ‬
‫طؼِ‪ٝ ،٢ٔ٤‬ؿخُزخ ً ٓخ طوظِق ‪ ٌٙٛ‬حُويٍس ٖٓ طِٔ‪ ٌ٤‬اُ‪ ٠‬آهَ ‪ٍ٫‬طزخ‪ٜ١‬خ رٔظـ‪َ٤‬حص أهَ‪ً ٟ‬خُوزَس حُٔخُلش‬
‫ٌَُ ٓظؼِْ‪.‬‬
‫‪ -2‬حُويٍس ػِ‪ ٠‬ك‪ ْٜ‬ػِٔ‪٤‬ش حُظؼِْ‪ :‬أ‪ٓ ١‬ي‪ ٟ‬هيٍس حُٔظؼِْ ػِ‪ ٠‬ك‪ٞٗ ْٜ‬ػ‪٤‬ش حُٔ‪ٜٔ‬ش حُٔطِ‪ٞ‬رش‪،‬‬
‫‪١ٝ‬ز‪٤‬ؼش حُ‪ٓٞ‬خثَ ‪ٝ‬حُؼِٔ‪٤‬خص حُ‪ُٓ٬‬ش ‪ٗ٩‬ـخُ طِي حُٔ‪ٜٔ‬ش‪.‬‬
‫‪ -3‬حُٔؼخرَس‪ٝ :‬ط٘‪ َ٤‬اُ‪ ٠‬حُٔي‪ ٟ‬حُِٓ٘‪ ٢‬حٌُ‪٣َ٣ ١‬ي حُٔظؼِْ إٔ ‪٣‬و‪ ٚ٤٠‬ك‪ ٢‬حُظؼِْ‪.‬‬
‫ػخٗ‪٤‬خ ً‪ :‬ػ‪ٞ‬حَٓ ٓظ‪ِٜ‬ش رخُ‪ٟٞ‬غ حُوخٍؿ‪:٢‬‬
‫‪ -1‬حُِٖٓ حٌُ‪ٔٔ٣ ١‬ق ر‪ ٚ‬حُ‪ٟٞ‬غ حُظؼِ‪ٝ ،٢ٔ٤‬حٌُ‪٘٣ ٫ ١‬زـ‪ ٢‬طـخ‪. ُٙٝ‬‬
‫‪ٞٗ -2‬ػ‪٤‬ش حُظؼِ‪ٝ ، ْ٤‬حٌُ‪٣ ١‬ظ‪ ٖٔ٠‬حُطَ‪٣‬وش حُظ‪٣ ٢‬ؼَٔ ر‪ٜ‬خ حُٔيٍّ‪ ،‬ط٘ظ‪ٝ ْ٤‬طٔ‪ َ٤ٜ‬ح‪٫‬ط‪ٜ‬خٍ‬
‫حُٔظؼِْ رخُٔخىس حُيٍحٓ‪٤‬ش ر‪ٍٜٞ‬س ٓ‪٬‬ثٔش‪ ،‬ػَ‪ٝ ٝ‬طوي‪ ْ٣‬حُوط‪ٞ‬حص حُـِث‪٤‬ش حُظ‪ ٢‬طٌٖٔ ٖٓ اٗـخُ‬
‫حُٔ‪ٜٔ‬ش حُظؼِ‪ٔ٤‬ش ك‪َٓ ٌَٗ ٢‬طذ‪ ،‬حُظٌ‪٤‬ق ٓخ أٌٖٓ ٓغ ٓٔظ‪ ٟٞ‬حُٔظؼِْ ‪ٝ‬ح‪ٓ٫‬ظـخرش ُلخؿخط‪ٚ‬‬
‫‪ٓٝ‬ظطِزخط‪ٓ ،ٚ‬ي‪ ٟ‬ط‪ٞ‬كَ حُز‪٤‬جش حُظؼِ‪٤ٔ٤‬ش حُٔ‪٬‬ثٔش ‪ٝ‬حُ‪ٓٞ‬خثَ ‪ٝ‬حُٔ‪ٞ‬حى حُظؼِ‪٤ٔ٤‬ش حُ‪٣ٍَٝ٠‬ش ‪ٗ٩‬ـخُ ٓ‪ٜ‬خّ‬
‫[‪]iv‬‬
‫حُظؼِْ‪.‬‬

‫‪37‬‬
‫أ‪ ١‬إٔ حُظؼِ‪ ْ٤‬حُٔؼِ‪ٗ ٞٛ ٠‬ظخؽ ُٔـٔ‪ٞ‬ػش ًز‪َ٤‬س ٖٓ حُؼ‪ٞ‬حَٓ حُٔظلخػِش ٓؼخ ً ٓ٘‪ٜ‬خ حُوخػيس‬
‫حُٔؼَك‪٤‬ش‪ٝ ،‬حُظـَرش أ‪ ٝ‬حُظطز‪٤‬ن‪ٝ ،‬اىحٍس ‪ٝ‬هض حُؼِٔ‪٤‬ش حُظؼِ‪٤ٔ٤‬ش‪ .‬ك‪َ٣ َٜ‬حػ‪ًُ ٠‬ي ك‪٣ٍ ٢‬خ‪ ٝ‬ح‪١٧‬لخٍ‬
‫‪ٝ‬حُٔيحٍّ ‪ٝ‬حُـخٓؼخص ك‪ ٢‬حُز‪٬‬ى حُؼَر‪٤‬ش؟‬
‫رظؤَٓ ح‪ٟٝ٧‬خع ‪٣‬ظ‪٠‬ق إٔ ‪٘ٛ‬خى طي‪ٍٞٛ‬حً ‪ٝ‬حهؼخ ً ك‪ٓ ٢‬ـَٔ حُؼِٔ‪٤‬ش ‪ٝ‬حُ٘ظخّ حُظؼِ‪ ٢ٔ٤‬ك‪ً ٠‬ؼ‪ٖٓ َ٤‬‬
‫حُلخ‪٫‬ص رخُز‪٬‬ى حُؼَر‪٤‬ش ٓ‪ٞ‬حء ػِ‪ٔٓ ٠‬ظ‪ ٟٞ‬حُٔ٘خ‪ٛ‬ؾ أ‪ ٝ‬حُٔيٍٓ‪ ٖ٤‬أٗلٔ‪ٝ ْٜ‬ؿ‪٤‬خد حُؼي‪٣‬ي ٖٓ‬
‫ح‪٘ٗ٧‬طش حُظ‪ً ٢‬خٗض طٔؼَ حُز٘خء حُلو‪٤‬و‪ُِ ٢‬ويٍحص رخُ٘ٔزش ُِظ‪ٝ ٌ٤ٓ٬‬ط٘ٔ‪٤‬ش هيٍحط‪ ْٜ‬ح‪٩‬ريحػ‪٤‬ش حُو‪٬‬هش‬
‫ٖٓ ه‪ ٍ٬‬ط٘ٔ‪٤‬ش حُزلغ حُؼِٔ‪ٝ ٢‬ح‪ٛ٫‬ظٔخّ ر‪ٝ .ٚ‬طِػِػض حُؼ‪٬‬هش ر‪( ٖ٤‬ح‪١٧‬لخٍ‪ ،‬حُط‪٬‬د) ‪ٝ‬ر‪ٖ٤‬‬
‫(حَُ‪ٟٝ‬ش‪ ،‬حُٔيٍٓش‪ ،‬حُـخٓؼش)‪ٝ ،‬طل‪ ٍٞ‬حُظؼِ‪ ْ٤‬اُ‪ ٠‬آكش ٗـ٘‪ً ٠‬ر‪ ٍٞ‬أُ‪ٛ‬خٍ‪:ٙ‬‬
‫‪ٓ -‬ظخ‪٤ًِٞٓ َٛ‬ش ‪ٝ‬أٗٔخ‪ ١‬أه‪٬‬ه‪٤‬ش ِٓز‪٤‬ش ٓؼَ حُؼ‪ٜ‬ز‪٤‬ش ‪ٝ‬حُؼ٘ق‪.‬‬
‫‪ٟ -‬ؼق حُو‪٤‬خٍ ‪ٝ‬حَُطخرش ك‪ ٠‬حُظلٌ‪ٝ َ٤‬حُلَى‪٣‬ش ‪ٝ‬ح‪ٗ٧‬خٗ‪٤‬ش‪.‬‬
‫‪ -‬طَٔد ٖٓ حُظؼِ‪ٝ ْ٤‬طل٘‪ ٠‬ظخ‪َٛ‬س ح‪٤ٓ٧‬ش‪.‬‬
‫‪ -‬طوَ‪٣‬ؾ ٗزخد "ٓظؼِْ رٔ‪ٜ‬خٍحص ك‪٤‬خط‪٤‬ش ٓلي‪ٝ‬ىس" ‪ٝ‬ؿ‪ َ٤‬هخىٍ ػِ‪ ٠‬حُؼَٔ ‪ٝ‬ح‪ٗ٩‬ظخؽ ‪ٝ‬رخُظخُ‪٢‬‬
‫ُ‪٣‬خىس حُزطخُش‪ًٌُ ،‬ي أ‪ٛ‬زل‪ٞ‬ح ‪ ٌٌٕٞ٘٣‬ربٌٓخٗ‪٤‬ش ‪ٝ‬كؼخُ‪٤‬ش حُظؼخ‪ٝ ٕٝ‬حُؼَٔ حُـٔخػ‪.٢‬‬
‫‪ -‬حٗؼيحّ حُويٍس ػِ‪ ٠‬حُظوط‪ ٢٤‬ػخٓش ‪ٝ‬ح‪ٓ٫‬ظلخىس ٖٓ كظَحص حُؼط‪٬‬ص ‪ٝ‬ح‪٩‬ؿخُحص ‪ٝ‬ح‪ٝ٧‬هخص‬
‫حُوخٍؿـش ػٖ حُي‪ٝ‬حّ حُٔيٍٓ‪ ٢‬هخ‪ٛ‬ش‪.‬‬
‫‪ -‬حُؼزغ رؤػٖٔ ٓخ ‪ٛٝ‬ز٘خ لَّلا‪ :‬حُ‪ٞ‬هض حٌُ‪ ٞٛ ١‬كَ‪ٛ‬ش ُِظو َّد اُ‪ ٠‬لَّلا‪ ..‬كَ‪ٛ‬ش ُز٘خء حُ٘و‪٤ٜ‬ش‪..‬‬
‫كَ‪ٛ‬ش ُِٔؼَكش‪ ..‬كَ‪ٛ‬ش ٌُِٔذ حُؼوخك‪ ٢‬أ‪ ٝ‬حُٔخىّ‪ ..١‬كَ‪ٛ‬ش ُِظؼخٍف‪ ،‬كزؼي إٔ حطٔؼض أ‪ٝ‬هخص‬
‫كَحؽ حُ٘زخد‪ ،‬أ‪ٛ‬يٍص ٓخػخص ‪ِ٣ٞ١‬ش‪ ،‬ا ّٓخ ك‪ ٢‬حُؼَػَس حُلخٍؿش‪ ،‬أ‪٘ٓ ٝ‬خ‪ٛ‬يس حُظِلخُ‪ ،‬أ‪ٝ‬‬
‫حُظٔ ٌّغ ػِ‪ ٠‬أٍ‪ٛ‬لش حُ٘‪ٞ‬حٍع ر‪ٛ ٬‬يف‪ ،‬أ‪ ٝ‬حُظـ ّ‪ ٍٞ‬أٓخّ حُٔل‪ّ٬‬ص حُظـخٍ‪٣‬ش‪ ،‬أ‪ ٝ‬ؿِٔخص‬
‫حَُٔٔ حُظ‪ٜٗ ٫ ٢‬خ‪٣‬ش ٓليّىس ُ‪ٜ‬خ‪ ،‬ك‪٤‬غ طظَى ٓخثزش ًلزَ ‪٘٘٣‬و‪ ٕٞ‬ر‪ ٚ‬حُ‪ٞ‬هض‪.‬‬
‫‪ُِٝ‬ؼ‪ٞ‬ىس رٔ٘ظ‪ٓٞ‬ش حُظؼِ‪ ْ٤‬اُ‪ٔٓ ٠‬خٍ‪ٛ‬خ حُ‪ٜ‬ل‪٤‬ق ‪٘٣‬زـ‪ ٢‬ػِ‪ ٠‬حُي‪ ٍٝ‬إٔ طظ‪ٔٓ ٠ُٞ‬ج‪٤ُٞ‬ش حُظَر‪٤‬ش‬
‫‪ٝ‬حُظؼِ‪ٝ ،ْ٤‬طوط‪ُٜ ٢‬خ ًَِٓ‪٣‬خً‪ٝ ،‬ط٘‪ ٜٞ‬ربىحٍط‪ٜ‬خ ‪ٝ‬ه‪٤‬خىط‪ٜ‬خ‪ .‬أ‪ ١‬إّٔ حُي‪ُٝ‬ش طظزّ٘‪ٔٓ ٠‬ؤُش ‪٤ٛ‬خؿش حُز٘خء‬
‫ح‪ٔٗ٩‬خٗ‪ٝ ،٢‬ط‪ ٢ٔٗ ْ٤ٜٔ‬حُ٘و‪٤ٜ‬ش ‪ٝ‬حُظلٌ‪٣َ١ٝ َ٤‬وش اػيحى ح‪ٔٗ٩‬خٕ ُِل‪٤‬خس‪ .‬ك‪ ٢ٜ‬حُظ‪ ٢‬طظ‪ ٠ُّٞ‬اػيحى‬
‫حُٔ٘‪ٜ‬ؾ حُٔيٍٓ‪ٝ ،٢‬طَْٓ حُٔ‪٤‬خٓش حُظَر‪٣ٞ‬ش حُؼخ ّٓش‪ٝ .‬رظِي حُ‪ٓٞ‬خثَ ‪ٝ‬ح‪ٌٓ٩‬خٗخص طئػَّ حُي‪ُٝ‬ش ػِ‪٠‬‬
‫‪٣ٞٛ‬ش ح‪ٔٗ٩‬خٕ حُظَر‪٣ٞ‬ش ‪ٗٝ‬و‪٤ٜ‬ظ‪ .ٚ‬آهٌس ك‪ ٠‬ح‪٫‬ػظزخٍ إٔ حُي‪ُٝ‬ش ح‪٤ٓ٬ٓ٩‬ش ‪ ٢ٛ‬ى‪ُٝ‬ش ػوخثي‪٣‬ش كٌَ‪٣‬ش‬
‫ُ‪ٜ‬خ ه‪ ٢‬كٌَ‪ٓ ١‬ظٔ‪ ِّ٤‬حُٔؼخُْ‪ٝ ،‬كِٔلش ك‪٤‬خط‪٤‬ش ٓٔظوِش‪ٌُ ،‬ح ك‪ٔٓ ٢ٜ‬ج‪ُٞ‬ش ػٖ ط‪ٞ‬ؿ‪ ٚ٤‬حُظَر‪٤‬ش‬
‫[ ‪]v‬‬
‫‪ٝ‬حُظوط‪ ٌَُ ٢٤‬ػ٘خ‪َٛٛ‬خ ‪ٝ‬أؿ‪ِٜ‬ط‪ٜ‬خ حُٔيٍٓ‪٤‬ش ُظٔ‪ َ٤‬ك‪ ٢‬حُو‪ ٢‬ح‪.٢ٓ٬ٓ٩‬‬
‫‪ٝ‬ك‪ ٠‬كخُش طوِ‪ ٚ‬ى‪ ٍٝ‬حُي‪ُٝ‬ش أ‪ ٝ‬ػيّ هيٍط‪ٜ‬خ ػِ‪ ٠‬ط‪ ٌٙٛ ٠ُٞ‬حُٔٔج‪٤ُٞ‬ش‪ ،‬كبٗ‪٣ ٚ‬ـذ ػِ‪٠‬‬
‫ٓئٓٔخص حُٔـظٔغ حُٔيٗ‪- ٢‬حُٔؼ٘‪٤‬ش رخُطلَ ‪ٝ‬حُ٘زخد ‪ٝ‬حُظؼِ‪ٝ -ْ٤‬ح‪٧‬كَحى إٔ طظ‪٠‬خكَ ؿ‪ٜٞ‬ى‪ْٛ‬‬
‫ُِ٘‪ ٜٝٞ‬رخُؼِٔ‪٤‬ش حُظؼِ‪٤ٔ٤‬ش ػِ‪ ٠‬إٔ طٌ‪ ٕٞ‬ؿ‪ٜٞ‬ىحً َٓٗش ‪ٓٝ‬ظـيىس رل‪٤‬غ طظٔخٗ‪ٓ ٠‬غ كخؿخص حُٔـظٔغ‬
‫حُٔلِ‪ ٠‬حُٔظ٘‪ٞ‬ػش ‪ٝ‬حُٔظـ‪َ٤‬س‪ًُٝ ،‬ي ٖٓ ه‪:ٍ٬‬‬
‫أ‪َٝ٘ٓ :ً٫ٝ‬ػخص طـَ‪٣‬ز‪٤‬ش ‪٘ٗ٩‬خء َٓحًِ طؼِْ ٓـظٔؼ‪٤‬ش ٓظؼيىس ح‪٧‬ؿَح‪:ٝ‬‬
‫‪ٓ ٠ٛٝ‬ئٓٔخص طَر‪٣ٞ‬ش ٓلِ‪٤‬ش هخٍؽ ح‪١٩‬خٍ حَُٓٔ‪ ٢‬حُظؼِ‪ ٢ٔ٤‬ك‪ ٢‬حُوَ‪ٟٞٝ ٟ‬حك‪ ٢‬حُٔيٕ ‪٣‬ظْ‬
‫[‪]vi‬‬
‫طٔ‪ِٜ٣ٞ‬خ ‪ٝ‬اىحٍط‪ٜ‬خ ٖٓ هزَ حُٔـظٔغ حُٔلِ‪ُ ٠‬ظؤٓ‪ ٖ٤‬كَ‪ ٙ‬طؼِ‪٤ٔ٤‬ش ٓظ٘‪ٞ‬ػش‪.‬‬
‫ػخٗ‪٤‬خ ً‪ٟٝ :‬غ ٓ٘خ‪ٛ‬ؾ طؼِ‪٤ٔ٤‬ش طَحػ‪ ٠‬حُـ‪ٞ‬حٗذ ح‪٥‬ط‪٤‬ش‪:‬‬
‫‪ - 1‬حُـخٗذ حُظَر‪ :١ٞ‬حٌُ‪ٍِ٣ ١‬ع ك‪ ًٖٛ ٢‬حُطخُذ ‪ٗٝ‬لٔ‪ ٚ‬حُو‪ٝ ْ٤‬ح‪٧‬ه‪٬‬م حُ‪ٜ‬خُلش‪٣ٝ ،‬ؼ ِّ‪ٞ‬ى‪ٙ‬‬
‫حُل‪٤‬خس ح‪٫‬ؿظٔخػ‪٤‬ش ‪ٝ‬حُِٔ‪ٞ‬ى حُو‪ .ْ٣ٞ‬ريح‪٣‬ش ٖٓ ح‪ٔ٣٩‬خٕ رخهلل ػْ حُ‪ٜ‬يم ‪ٝ‬حُ‪ٜ‬زَ ‪ٝ‬كذ حُؼِْ‬
‫‪ٝ‬حُظؼخ‪ٝ ٕٝ‬ح‪٣٩‬ؼخٍ ‪ٝ‬حُ٘ـخػش ‪ٝ‬ؿ‪َٛ٤‬خ‪ٌٛٝ ،‬ح حُـخٗذ ‪٣‬ؼظٔي ًؼ‪َ٤‬حً ػِ‪ ٠‬حُوي‪ٝ‬س حُٔظٔؼِش ك‪٢‬‬
‫حُٔيٍٓ‪ٝ ٖ٤‬حَُٔر‪ٝ ٖ٤‬حُظ‪ٛ ٢ٛ ٢‬لخص ‪٣‬ـذ ػيّ حُظ٘خٍُ ػ٘‪ٜ‬خ‪.‬‬
‫‪ - 2‬حُـخٗذ حُؼِٔ‪ٝ ٢‬حُؼوخك‪ َٔ٘٣ٝ :٢‬طيٍ‪ ْ٣‬حُطلَ ٓزخىة حُؼِ‪ٝ ّٞ‬حُٔؼخٍف حُ٘خكؼش‪ٞٓ ،‬حء‬
‫حُطز‪٤‬ؼ‪٤‬ش ٓ٘‪ٜ‬خ أ‪ ٝ‬ح‪٫‬ؿظٔخػ‪٤‬ش‪ٝ ،‬حُظ‪ ٢‬طئ‪٣ ٕ٧ ِٚٛ‬ظؼِْ ك‪ ٢‬حُٔٔظوزَ ػِ‪ٓٞ‬خ ً ‪ٓٝ‬ؼخٍف أٍه‪.٠‬‬

‫‪38‬‬
‫‪ - 3‬حُـخٗذ حُظطز‪٤‬و‪ ٢‬أ‪ ٝ‬حُظـَ‪٣‬ز‪ َٔ٘٣ٝ :٢‬ط٘ٔ‪٤‬ش ٓ‪ٞ‬ح‪ٛ‬ذ حُطلَ ‪ٌِٓٝ‬خط‪ ٚ‬ح‪٧‬ىر‪٤‬ش ‪ٝ‬حُل٘‪٤‬ش‬
‫‪ٝ‬حُـٔٔ‪٤‬ش ‪ٝ‬حُؼوِ‪٤‬ش ػٖ ‪٣َ١‬ن رَحٓؾ طط‪ٞ‬ػ‪٤‬ش ُظؼِْ ك٘‪ ٕٞ‬حٌُظخرش ‪ٝ‬حُوطخرش ‪ٝ‬حَُْٓ‬
‫‪ٝ‬حُظطَ‪ٝ ِ٣‬حُو‪٤‬خ‪١‬ش أ‪ ٝ‬حَُ‪٣‬خ‪ٟ‬ش ‪ٝ‬ح‪ُ٧‬ؼخد حٌُ٘ل‪٤‬ش ‪ٝ‬ح‪٫‬هظَحع ‪ٝ‬ح‪٩‬ريحع‪ًٌُ .‬ي حًظ٘خف‬
‫هخرِ‪٤‬ش حُطلَ ‪ٞٗٝ‬ع حُٔ‪ٜ‬خٍس ‪ٝ‬حُِ‪٤‬خهش حُؼِٔ‪٤‬ش حُظ‪ َ٤ٔ٣ ٢‬اُ‪ٜ٤‬خ ٗلٔ‪٤‬خ ً ‪ٝ‬ط٘ٔ‪٤‬ظ‪ٜ‬خ ُي‪ٝ ،ٚ٣‬ط‪ٞ‬ك‪َ٤‬‬
‫حُٔٔظِِٓخص ح‪٤ُٝ٧‬ش حُظ‪٣ ٢‬لخ‪ ٍٝ‬ر‪ٜ‬خ ‪٘ٛ‬خػش ‪ٝ‬حرظٌخٍ أ‪ ٝ‬طوِ‪٤‬ي رؼ‪ ٞ‬ح‪٧‬ؿ‪ِٜ‬س حُٔزٔطش‬
‫ُظ٘ـ‪٤‬ؼ‪ ٚ‬ػِ‪ ٠‬ح‪٫‬رظٌخٍ ‪ٝ‬حُظ‪ٞ‬ؿ‪ٗ ٚ‬ل‪ ٞ‬ح‪ً٫‬ظ٘خف ‪ٝ‬ح‪٫‬هظَحع‪ .‬ك‪ ً٬٠‬ػٖ حػظٔخى حُٔ٘‪ٜ‬ؾ‬
‫حُطذ‪ٝ ،‬حُلِي‪ٝ ،‬حٌُ‪٤ٔ٤‬خء‪ٝ ،‬حُل‪٣ِ٤‬خء‪ٝ ،‬حُ‪٤ٜ‬يُش‪،‬‬
‫ّ‬ ‫حُظـَ‪٣‬ز‪ٝ ٢‬حُزلغ حُٔوظزَ‪ ١‬ك‪ ٢‬ػِ‪:ّٞ‬‬
‫‪ٝ‬ؿ‪َٛ٤‬خ ٖٓ حُؼِ‪ ّٞ‬حُٔخىّ‪٣‬ش‪...‬حُن‪ ٠ٛٝ ،‬ح‪ ْٓ٧‬حُظ‪ ٢‬هخٓض ػِ‪ٜ٤‬خ ٓيٗ‪٤‬ش أ‪ٍٝٝ‬رّخ حُٔؼخ‪َٛ‬س‬
‫[‪]vii‬‬
‫‪ٝ‬طويّٓ‪ٜ‬خ حُؼِٔ‪٢‬‬
‫‪ - 4‬حُـخٗذ حُِٓ٘‪ :٢‬ؿَّ ه‪ٔ٤‬ش إٔ حُ‪ٞ‬هض ‪ ٞٛ‬حُ٘ؼٔش حُظ‪ ٢‬هِو‪ٜ‬خ لَّلا طٔو‪َ٤‬حً ُ‪ٔٗ٪‬خٕ ُ‪٤‬ؼَٔ‬
‫ح‪ٗ ٠ٛٝ ٍٝ٧‬ؼٔش ‪ ٌٖٔ٣ ٫‬طؼ‪ٜ٠٣ٞ‬خ‪ٝ ،‬ط‪٤ٟٞ‬ق أ‪ ْٛ‬حُل‪ٞ‬حٍم ر‪ ٖ٤‬حُٔ٘‪ٜ‬ـ‪ ٖ٤‬ح‪٢ٓ٬ٓ٩‬‬
‫‪ٝ‬حُـَر‪ ٢‬ك‪ ٢‬حُ٘ظَس اُ‪ ٠‬حُزؼي حُِٓ٘‪ ،٢‬كلؼخُ‪٤‬ظ‪ُ ٚ‬ي‪ ٟ‬حُِٔٔٔ‪ ٖ٤‬طظٔؼَ ك‪ ٢‬آػخٍ حُؼَٔ ه‪ٍ٬‬‬
‫ك‪٤‬خس حُلَى حُيٗ‪٣ٞ٤‬ش ‪ًٌُٝ‬ي ح‪٧‬هَ‪٣ٝ‬ش‪ ،‬ر‪ٔ٘٤‬خ ٗـي‪ ٙ‬ك‪ ٢‬حُٔلخ‪ ْ٤ٛ‬حُ‪ٟٞ‬ؼ‪٤‬ش هخ‪َٛ‬حً ػِ‪ ٠‬حُ٘ظَس‬
‫[‪]viii‬‬
‫ح‪٤ٗ٥‬ش ُِيٗ‪٤‬خ‪.‬‬

‫كبًح ‪ٟٝ‬غ حُٔ٘‪ٜ‬ؾ ر‪ ٌٜٙ‬حُطَ‪٣‬وش حٓظطخع إٔ ‪ٔ٣‬ظ‪ٞ‬ػذ أ‪ٛ‬يحف حُظَر‪٤‬ش ‪٣ٝ‬لون أؿَح‪ٜٟ‬خ‪٣ٝ ،‬ؼ‪٘٘٤‬خ‬
‫ػِ‪ ٠‬هِن ح‪ٔٗ٩‬خٕ حُ‪ٜ‬خُق ‪ٝ‬حُلَى حُ٘خكغ ‪ٝ‬حُٔـظٔغ حُو‪ُ ٟٞ‬ظظويّ أٓظ٘خ ح‪٤ٓ٬ٓ٩‬ش ‪ٜ٣ٝ‬زق ُ‪ٜ‬خ حُٔزن‬
‫‪ٝ‬حُ‪ٜ‬يحٍس ر‪ ٖ٤‬ى‪ ٍٝ‬حُؼخُْ‪.‬‬

‫‪i‬‬

‫حَُٔحؿغ ُـ"حُؼِْ ‪ٝ‬حُؼَٔ رؼ‪ ٖ٤‬أهَ‪:"ٟ‬‬


‫[‪]1‬‬
‫اإلّررّد‪:‬‬ ‫شثنح‬ ‫ٍوقغ‬ ‫اُُ؟‬ ‫ّقف‬ ‫ٍصر‪..‬أٍِ‬ ‫د‪ٍ.‬حَد أتو اىغار‪ ،‬اىثحس اىؼيٌَ فٌ‬
‫‪http://www.march9online.net/pdf%20files/Ghar.ppt‬‬
‫[‪ ]2‬د‪ٍ.‬حَد أٍَِ شحادج (صفر ‪ٕ1421‬ـ)‪ ،‬إدارج اىوقد تَِ اىرراز واىَؼاصرج ‪ ،‬مَف ذْجح فٌ إدارج وقرل وتاىراىٌ‬
‫حَاذل‪ ،‬رسائو جاٍؼَح‪ ،‬دار اتِ اىجو زى ىيْشر واىروزٍغ‪.‬‬
‫[‪ٍ ]3‬حَد اىصدوقي‪ ،‬اىَفَد فٌ اىررتَح‪.‬‬
‫[‪]4‬‬
‫اىَسيٌ‪،‬‬ ‫اىْشء‬ ‫ذرتَح‬ ‫فٌ‬ ‫ٍثادئ‬ ‫اإلّررّد‪،‬‬ ‫شثنح‬ ‫ػيي‬ ‫(تالؽ)‬ ‫ٍوقغ‬
‫‪http://www.balagh.com/matboat/akhlaq/80/index.htm‬‬
‫[‪ ]5‬د‪.‬حجازً إدرٍس (ٍاٍو ‪ٍ ،)2004‬سودج اىَشروع اىؼرتٌ اإلقيٌََ اىرجرٍثٌ حوه ٍرامس اىرؼيٌ اىَجرَؼَح‬
‫اىَرؼددج األغراض ( ىثْاُ‪ ،‬سورٍا‪ ،‬األردُ‪ٍ ،‬صر‪ ،‬فيسطَِ‪ ،‬اىسوداُ‪ ،‬اىَغرب‪ ،‬اىََِ)‪ٍ ،‬نرة اىَوّسنو اإلقيٌََ‬
‫ىيررتَح فٌ اىدوه اىؼرتَح‪ -‬تَروخ‪.‬‬
‫[‪ٍ ]6‬وقغ (تالؽ)‪ٍ ،‬رجغ سثق ذمرٓ‪.‬‬
‫[‪ ]1‬د‪ٍ.‬حَد أٍَِ شحادج (صفر ‪ٕ1421‬ـ)‪ ،‬إدارج اىوقد تَِ اىرراز واىَؼاصرج‪ ،‬مَف ذْجح فٌ إدارج وقرل وتاىراىٌ‬
‫حَاذل‪ ،‬رسائو جاٍؼَح‪ ،‬دار اتِ اىجو زى ىيْشر واىروزٍغ‪.‬‬

‫‪39‬‬

You might also like