Thiết kế hệ thống thông tin

Lê Đắc Nhường
Khoa Toán Tin - Trường Đại học Hải Phòng
E-mail: Nhuongld@yahoo.com
Cell Phone: 0987.394.900
Mục tiêu
 Khái niệm về phân tích và thiết kế hệ thống
 Đánh giá quá trình phân tích thiết kế
 Cân bằng chi phí và lợi ích trước khi đầu
tư dự án mới

2
Nội dung
 Tổng quan
 Vai trò của phân tích và thiết kế (PT&TK) hệ
thống thông tin
 Các sai sót khi PT&TK hệ thống
 Yêu cầu đối với PT&TK hệ thống
 Công cụ PT&TK
 Phân tích hệ thống
 Thiết kế hệ thống

3
Vai trò của phân tích và thiết kế HTTT

 Con người Quản lý

 Nghiệp vụ Phương pháp Mục tiêu

 Môi trường Chi phí

4
Các sai sót khi PT&TK HTTT

Collecting Requirements

5
Các sai sót khi PT&TK HTTT

Painting the Right Picture

6
Các sai sót khi PT&TK HTTT
 Thiếu sự tiếp cận toàn cục cho một áp dụng
 Thu thập trùng lặp thông tin
 Tồn tại các tập tin dư thừa song không phù hợp nhau
 Dùng nhiều thuật ngữ khác nhau để chỉ cùng một khái
niệm
 Tồn tại các hồ sơ riêng lẻ, không đầy đủ, không khai
thác được
 Từ chối hợp tác với người sử dụng
 Thiếu một chuẩn thống nhất
 Chi phí cho sai sót trong PT&TK

7
Các sai sót khi PT&TK HTTT
 Thiếu sự tiếp cận toàn cục cho một áp dụng
 Từ chối hợp tác với người sử dụng
 Người quan trọng hơn trong việc PT&TK
 Không hiểu nhau trong ngôn ngữ diễn tả
 Xung đột lợi ích
 Thiếu một chuẩn thống nhất
 Chi phí cho sai sót trong PT&TK

8
Các sai sót khi PT&TK HTTT
 Thiếu sự tiếp cận toàn cục cho một áp dụng
 Từ chối hợp tác với người sử dụng
 Thiếu một chuẩn thống nhất
 Mỗi nhóm làm theo một cách
 Các phân hệ không giao tiếp được với nhau
 Khó bảo trì
 Khó phát triển kế thừa
 Chi phí cho sai sót trong PT&TK

9
Các sai sót khi PT&TK HTTT
 Thiếu sự tiếp cận toàn cục cho một áp dụng
 Từ chối hợp tác với người sử dụng
 Thiếu một chuẩn thống nhất
 Chi phí cho sai sót trong PT&TK
 Sai sót từ cách tiếp cận, phân tích, thiết kế
 Ảnh hưởng toàn bộ quá trình còn lại
Cần có phương pháp PT&TK để tránh sai sót

10
Nội dung
 Tổng quan
 Công cụ PT&TK
 Phân tích hệ thống
 Thiết kế hệ thống

11
Công cụ PT&TK HTTT
1. Xem xét đánh giá tài liệu
2. Phỏng vấn
3. Bảng câu hỏi
4. Mô hình dữ liệu
5. Mô hình xử lý
6. Đo lường công việc

12
1. Xem xét đánh giá tài liệu
 Tài liệu tổ chức
 Các vấn đề tồn tại
 Các yêu cầu mới
 Cơ cấu tổ chức doanh nghiệp
 Tài liệu cá nhân
 Công việc cá nhân
 Thủ tục thực hiện
 Tiêu chuẩn thực hiện
 Tài liệu xử lý
 Giao tiếp công việc giữa cá nhân-cá nhân, cá nhân-
máy tính
 Các biểu mẫu nhập/xuất

13
2. Phỏng vấn
 Phỏng vấn người quản lý
 Vấn đề tồn tại
 Sự ủng hộ của người quản lý
 Phỏng vấn nhân viên
 Nhiệm vụ
 Công việc
 Sự không phù hợp
 Các ý kiến thay đổi
 Cần chú ý khi phỏng vấn
 Thời điểm
 Thời gian
 Hiệu ứng số đông
 Câu hỏi
 Gợi ý đáp án
14
3. Bảng câu hỏi
 Danh mục các câu hỏi cần đáp án
 Hướng dẫn về các thông tin cần thu thập
 Chú ý cách đặt câu hỏi
 Ưu điểm
 Lấy đáp án của tập thể đông người
 Người phân tích ít kinh nghiệm
 Khuyết điểm
 Khó thăm dò đầy đủ thông tin
 Giảm tính sẵn sàng cung cấp thông tin

15
4. Mô hình dữ liệu
 Tổ chức, thiết kế và mô tả dữ liệu của hệ
thống hiện hành
 Mô tả sự phụ thuộc của dữ liệu vào
phương thức xử lý hoặc quá trình xử lý
 Mô hình quan hệ thực thể - mô hình
hướng đối tượng

16
5. Mô hình xử lý
 Lưu đồ và sơ đồ dòng dữ liệu
 Mô tả quá trình/quy trình xử lý dữ liệu
 Ưu điểm
 Nhận biết các nhu cầu thông tin của người
dùng
 Độc lập kỹ thuật giải quyết
 Dễ hiểu giữa phân tích viên và người dùng
 Dễ kiểm tra/kiểm duyệt về hệ thống

17
6. Đo lường công việc
 Xác định khối lượng/cường độ/thời gian
của công việc
 Ước lượng thời gian/chi phí cho dự án
 Đo theo chức năng nghiệp vụ
 Đo theo kết xuất hệ thống

18
Nội dung
 Tổng quan
 Công cụ PT&TK
 Phân tích hệ thống
 Đề xuất nghiên cứu hệ thống
 Khảo sát
 Nghiên cứu khả thi
 Báo cáo phân tích
 Nhân sự phân tích
 Thiết kế hệ thống

19
Đề xuất nghiên cứu hệ thống
 Lý do đề xuất nghiên cứu hệ thống
 Hệ thống hiện tại có nhiều nhược điểm
 Cân nhắc các thay đổi
 Sự thay đổi của doanh nghiệp
 Các yêu cầu về kiểm soát
 Ứng dụng kỹ thuật mới
 Sự bắt đầu của một dự án
 Thành lập ban chỉ đạo
 Quyền ưu tiên của dự án
 Thiết lập đội ngũ nghiên cứu

20
Khảo sát
 Nội dung khảo sát
 Luồng dữ liệu
 Hiệu lực của hệ thống
 Hiệu quả của hệ thống
 Kiểm soát nội bộ
 Hiệu quả khảo sát
 Đánh giá khách quan hệ thống hiện hành
 Cung cấp thông tin cần thiết cho PT&TK hệ thống mới
 Hỗ trợ sự ủng hộ đối với hệ thống mới

21
Nghiên cứu khả thi
 Mục tiêu
 Mục tiêu của hệ thống
 Đánh giá hệ thống mới có đáp ứng mục tiêu
 Phạm vi hệ thống
 Phạm vi vấn đề cần giải quyết
 Phạm vi ảnh hưởng của hệ thống mới
 Nội dung nghiên cứu khả thi

22
Nội dung nghiên cứu khả thi
 Khả thi về kỹ thuật
 Khoa học công nghệ
 Phương tiện khoa học kỹ thuật của tổ chức
 Rất dễ đánh giá
 Khả thi về hoạt động vận hành
 Khả thi về thời gian
 Khả thi về kinh tế

23
Nội dung nghiên cứu khả thi
 Khả thi về kỹ thuật
 Khả thi về hoạt động vận hành
 Tương thích hệ thống
 Thích ứng người dùng
 Sự mong đợi về hệ thống
 Khả thi về thời gian
 Khả thi về kinh tế

24
Nội dung nghiên cứu khả thi
 Khả thi về kỹ thuật
 Khả thi về hoạt động vận hành
 Khả thi về thời gian
 Thời điểm/Thời gian thực hiện
 Thời gian trang bị kỹ thuật
 Thời gian phát triển phần mềm
 Thời gian tập huấn sử dụng
 Thời gian chuyển đổi hệ thống
 Khả thi về kinh tế

25
Nội dung nghiên cứu khả thi
 Khả thi về kỹ thuật
 Khả thi về hoạt động vận hành
 Khả thi về thời gian
 Khả thi về kinh tế
 Xác định chi phí: phân tích, thiết kế, trang bị,
cài đặt, nhân sự, vận hành
 Xác định lợi ích: chi phí nhân sự, lợi nhuận,
thanh lý hệ thống cũ, niềm tin của đối tác, sự
hài lòng của nhân viên, thuận lợi trong việc ra
quyết định
26
Báo cáo phân tích hệ thống
 Nội dung báo cáo
 Giới thiệu
 Vấn đề cần giải quyết
 Mục tiêu
 Sơ lược về hiện trạng và hệ thống tương lai
 Các thủ tục khảo sát
 Các giải pháp và ưu nhược điểm
 Các lợi ích của hệ thống mới
 Các đề nghị về phần cứng, phần mềm
 Chi phí
 Nhân sự và đào tạo
 Dự kiến thời gian
 Các đề nghị khác
27
Kết quả báo cáo phân tích hệ thống
 Không thay đổi
 Vấn đề chưa đủ quan trọng
 Vấn đề không kéo dài
 Kỹ thuật không đáp ứng được
 Chi phí vượt quá lợi ích
 Cải tiến hệ thống cũ
 Yêu cầu ít nguồn lực
 Chi phí phù hợp với lợi ích
 Thời gian có thể nhanh hơn
 Thiết kế hệ thống mới
 Vấn đề nghiêm trọng
 Chi phí điều chỉnh quá cao
 Cần có hệ thống mới giải quyết
 Bắt đầu thiết kế hệ thống mới

28
Nhân sự phân tích hệ thống
 Ban lãnh đạo
 Chuyên viên phân tích
 Chuyên viên công nghệ thông tin
 Người dùng

29
Nội dung
 Tổng quan
 Công cụ PT&TK
 Phân tích hệ thống
 Thiết kế hệ thống
 Thiết kế sơ bộ
 Thiết kế chi tiết

30
Thiết kế sơ bộ
 Thiết kế các thành phần của hệ thống
 Kết xuất: nội dung, biểu mẫu
 Dữ liệu
 Xử lý
 Nhập dữ liệu
 Chính sách
 Xác định các nguồn lực cho hệ thống
 Báo cáo thiết kế sơ bộ

31
Thiết kế sơ bộ
 Thiết kế các thành phần của hệ thống
 Xác định các nguồn lực cho hệ thống
 Phần mềm: tự làm, mua trọn gói, thuê công ty
phần mềm, thuê nhóm lập trình
 Phần cứng: mua, thuê, đặt hàng
 Nguồn lực kinh tế: phân tích chi phí, lợi ích
 Báo cáo thiết kế sơ bộ

32
Thiết kế sơ bộ
 Thiết kế các thành phần của hệ thống
 Xác định các nguồn lực cho hệ thống
 Báo cáo thiết kế sơ bộ
 Báo cáo cho lãnh đạo
 Tài liệu thiết kế sơ bộ
 Chi phí-Lợi ích
 Các quy định, chính sách cần thiết
 Các khó khăn
 Kết luận

33
Thiết kế chi tiết
 Các thành phần của hệ thống
1. Thiết kế kết xuất
2. Thiết kế chi tiết dữ liệu
3. Thiết kế chi tiết nhập dữ liệu
4. Đặc tả chương trình
5. Ngôn ngữ giả
6. Thiết kế giao diện
 Phương thức hình thành trang thiết bị
 Phương thức hình thành phần mềm
 Báo cáo chi tiết

34
Thiết kế chi tiết
 Các thành phần của hệ thống
 Phương thức hình thành trang thiết bị
1. Dịch vụ tư vấn
2. Nhà cung cấp
3. Đánh giá trang thiết bị: vận hành thực tế, thích
nghi, đáp ứng yêu cầu, hậu mãi, chi phí
 Phương thức hình thành phần mềm
 Báo cáo chi tiết

35
Thiết kế chi tiết
 Các thành phần của hệ thống
 Phương thức hình thành trang thiết bị
 Phương thức hình thành phần mềm
1. Lập kế hoạch phát triển: thời gian, nhân sự, tiêu chuẩn
2. Tìm phần mềm phù hợp: yêu cầu, danh sách ứng viên,
thu hẹp lựa chọn, so sánh ứng viên, ý kiến người
dùng, thử nghiệm phần mềm, lựa chọn
3. Tiêu chuẩn để lựa chọn: đáp ứng yêu cầu, tốc độ xử
lý, tài liệu hướng dẫn, trợ giúp trực tuyến, giao diện
thân thiện, đáp ứng kiểm soát, khả năng cập nhật, khả
năng tùy chỉnh, khách hàng cũ, tính tương thích, hoạt
động hỗ trợ, chi phí
 Báo cáo chi tiết

36
Thiết kế chi tiết
 Các thành phần của hệ thống
 Phương thức hình thành trang thiết bị
 Phương thức hình thành phần mềm
 Báo cáo chi tiết
 Thiết kế chi tiết mục tiêu, phạm vi và thành
phần của hệ thống
 Các tài liệu chứng minh
 Các nhà lãnh đạo ra quyết định điều chỉnh
thiết kế hay thực hiện thiết kế

37