You are on page 1of 22

Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.

com B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

PhÇn I – T×m hiÓu mét sè linh kiÖn


8255
1. CÊu tróc cña 8255
Vi m¹ch 8255 lµ vi m¹ch cì lín LSI, thêng ®îc gäi lµ m¹ch phèi ghÐp vµo/ra
song song lËp tr×nh ®îc. Do kh¶ n¨ng mÒm dÎo trong c¸c øng dông thùc tÕ nã lµ
m¹ch phèi ghÐp ®îc dïng rÊt phæ biÕn cho c¸c hÖ vi xö lý 8, 16, 32 bit, Vi m¹ch 40
ch©n nµy cã c¸c ch©n nh sau:
U1
34 4
33 D0 PA0 3
32 D1 PA1 2
31 D2 PA2 1
30 D3 PA3 40
29 D4 PA4 39
28 D5 PA5 38
27 D6 PA6 37
D7 PA7
5 18
36 RD PB0 19
9 WR PB1 20
8 A0 PB2 21
35 A1 PB3 22
6 RESET PB4 23
CS PB5 24
PB6 25
PB7
14
PC0 15
PC1 16
PC2 17
PC3 13
PC4 12
PC5 11
PC6 10
PC7
8255

Cã 24 ®êng dÉn lèi vµo/ra xÕp thµnh 3 cæng song song ( portA, portB, portC).
Mét nöa cæng C ( PC4 … PC7) thuéc nhãm A, cßn nöa kia thuéc nhãm B.
Ch©n Reset ph¶i ®îc nèi víi tÝn hiÖu Reset chung cña toµn hÖ thèng (khi Reset
c¸c cæng ®îc ®Þnh nghÜa lµ cæng vµo ®Ó kh«ng g©y ra sù cè cho c¸c m¹ch ®iÒu
khiÓn).
TÝn hiÖu CS ®îc nèi cíi m¹ch t¹o xung chän thiÕt bÞ ®Ó ®Æt m¹ch 8255 vµo mét
®Þa chØ c¬ së nµo ®ã. C¸c tÝn hiÖu ®Þa chØ A0, A1 sÏ chän ra 4 thanh ghi bªn trong
8255: mét thanh ghi ®Ó ghi tõ ®iÒu khiÓn (CWR – control word register) cho ho¹t
®éng cña 8255 vµ 3 thanh ghi kh¸c øng víi c¸c cæng lµ PA, PB, PC ®Ó ghi ®äc d÷
liÖu theo b¶ng:

Híng chuyÓn sè liÖu víi


A1 A0 CS RD WR LÖnh (cña VXL) VXL
0 0 0 0 1 §äc PortA PortA →D0 ÷ D7
0 1 0 0 1 §äc PortB PortB →D0 ÷ D7
1 0 0 0 1 §äc PortC PortC →D0 ÷ D7
1 1 0 0 1 Kh«ng cã gi¸ trÞ
0 0 0 1 0 Ghi PortA D0 ÷ D7 → PortA
0 1 0 1 0 Ghi PortB D0 ÷ D7 → PortB
1 0 0 1 0 Ghi PortC D0 ÷ D7 → PortC
1 1 0 1 0 Ghi thanh ghi D0 ÷ D7 → Thanh ghi
®iÒu khiÓn ®iÒu khiÓn
x X 1 x X Vi m¹ch ë tr¹ng Kh«ng cã trao ®æi sè liÖu
th¸i trë kh¸ng
cao
3
T×m hiÓu mét sè linh kiÖn
Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

TÝnh linh ho¹t cña vi m¹ch nµy thÓ hiÖn ë kh¶ n¨ng lËp tr×nh. Ta cã thÓ ®Æt c¸c
mode ho¹t ®éng th«ng qua thanh ghi ®iÒu khiÓn. C¸c ch©n D0 ÷ D7 t¹o nªn kªnh d÷
liÖu 2 híng cã ®é réng 8 bit. TÊt c¶ d÷ liÖu khi truy nhËp ghi hoÆc ®äc ®îc dÉn qua
kªnh d÷ liÖu nµy.
Tr¹ng th¸i logic ghi/®äc ®îc nhËn biÕt qua c¸c tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn CS , RD , WR .
Trao ®æi th«ng tin víi 8255 chØ cã thÓ ®îc tiÕn hµnh khi CS = 0. Khi RD = 0 d÷ liÖu
cña cæng ®îc chän ®îc ®a ra kªnh d÷ liÖu vµ cã thÓ ®îc sö dông bëi c¸c vi m¹ch
kh¸c. Khi WR = 0, th× moi viÖc x¶y ra ngîc l¹i. C¸c bit ®Þa chØ A0 vµ A1 cïng víi
c¸c tÝn hiÖu ghi ®äc b¸o cho biÕt sÏ truy nhËp lªn cæng nµo.
S¬ ®å khèi m« t¶ chøc n¨ng cña 8255:

§iÒu PA0÷PA7
khiÓn 8 PortA
nhãm (8)
A
D0÷D7
§Öm
sè liÖu
PC7÷PC4
4 PortC
nöa
cao (4)

RD
§iÒu PC3÷PC0
WR PortC
khiÓn
4 nöa
Logic nhãm
thÊp
A1 ®iªï B
(4)
khiÓn
A0 ®äc
ghi
Reset PB0÷PB7
PortB

(8)
8
CS
2. C¸c chÕ ®é lµm viÖc cña 8255
Cã 2 lo¹i tõ ®iÒu khiÓn cho 8255:
• Tõ ®iÒu khiÓn ®Þnh nghÜa cÊu h×nh cho c¸c cæng PA, PB, PC.
• Tõ ®iÒu khiÓn lËp/xo¸ tõng bit ®Çu ra cña PC.
Tuú theo lÖnh ghi vµo thanh ghi ®iÒu khiÓn khi khëi ®éng vi m¹ch mµ ta cã
c¸c PortA,B,C ho¹t ®éng ë:
• C¸c chÕ ®é 0, 1, 2 kh¸c nhau.
4
T×m hiÓu mét sè linh kiÖn
Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

• ChiÒu trao ®æi sè liÖu kh¸c nhau.


2.1. Tõ ®iÒu khiÓn ®Þnh nghÜa cÊu h×nh cho c¸c cæng
D¹ng thøc tõ ®iÒu khiÓn ®Ó ®Þnh nghÜa cÊu h×nh cho 8255:
D7 D6 D5 D4 D3 D2 D1 D0
Cê =1 MA1 MA0 A CA MB B CB

Nhãm A Nhãm B
Chän chÕ ®é PCL(thÊp):
00: mode 0
01: mode 1 1: vµo
1x: mode 2 0: ra

PB:
PA:
1: vµo
1: vµo
0: ra
0: ra

PCH: Chän chÕ ®é:


1: vµo
1: vµo 0: ra
0: ra
2.2. Tõ ®iÒu khiÓn lËp xo¸ bit ra PCi
D¹ng thøc cña tõ ®iÒu khiÓn dÓ lËp xo¸ PCi:
D7 D6 D5 D4 D3 D2 D1 D0
0 0 0 0 S/R

1: LËp PCi
0: Xo¸ PCi
1 1 1 1 0 0 0 0
1 1 0 0 1 1 0 0
1 0 1 0 1 0 1 0

3 bit ®Þa chØ


cña 8 bit PC
PC7PC6 PC5PC4 PC3 PC2PC1 PC0

C¸c chÕ ®é lµm viÖc cña 8255 cã thÓ ®îc ®Þnh nghÜa b»ng tõ ®iÒu khiÓn
CWR. 8255 cã 3 chÕ ®é lµm viÖc:
• Mode 0: Vµo/ra c¬ së. Trong chÕ ®é nµy mçi cæng PA, PB, PCH
vµ PCL ®Òu cã thÓ ®îc ®Þnh nghÜa lµ c¸c cæng vµo hoÆc ra.
• Mode 1: Vµo/ra cã xung cho phÐp. Trong chÕ ®é nµy mçi cæng
PA,PB cã thÓ ®îc ®Þnh nghÜa thµnh cæng vµo hoÆc ra víi c¸c tÝn
hiÖu mãc nèi ( handshaking ) do c¸c bit t¬ng øng cña cæng PC
trong cïng nhãm ®¶m nhËn.
• Mode 2: Vµo/ra 2 chiÒu. Trong chÕ ®é nµy chØ riªng cæng PA cã
thÓ ®îc ®Þnh nghÜa thµnh cæng vµo ra 2 chiÒu víi c¸c tÝn hiÖu mãc
5
T×m hiÓu mét sè linh kiÖn
Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

nèi do c¸c bit cña cæng PC ®¶m nhiÖm. Lóc nµy cæng PB cã thÓ
lµm viÖc trong chÕ ®é 0 hoÆc 1.
Trong chÕ ®é 0, ngêi ta cã thÓ dïng c¸c bit cña PC ®Ó lËp xo¸ ®Ó ®iÒu khiÓn
hoÆc ®èi tho¹i víi c¸c thiÕt bÞ ngo¹i vi, chÕ ®é nµy cßn gäi lµ chÕ ®é lËp xo¸
tõng bit cña PC:

WR, RD D0÷ D7
A0,A1,
Mode 0
B C A

PB0÷ PB7 PA0÷ PA7


PC0÷ PC3 PC4÷ PC7

Mode 1
B PC0 PC1 PC2 PC3 PC4 PC5 PC6 PC7 A

IBFB STBB INTRA STBA IBFA I/O I/O PA0÷ PA7


Cöa vµo PB0÷ PB7
INTRB
Cöa ra PB0÷ PB7
OBFACK
B B
I/O I/O ACKOBF
A A PA0÷ PA7

§èi tho¹i cöa B §èi tho¹i cöa A

Mode 2
B PC0 PC1 PC2 PC3 PC4 PC5 PC6 PC7 A

INTRA STBA IBFA


PB0÷ PB7
I/O ( mode 0) ACK A PA0÷ PA7
§èi tho¹i (mode 1)
OBF A
Cöa B ë mode 0 hoÆc 1 §èi tho¹i cöa A

GhÐp nèi 8255 víi hÖ vi xö lý


• 8255 lµm viÖc ë mode 0
Trong chÕ ®é 0, 8255 cho mét kh¶ n¨ng xuÊt vµ nhËp d÷ liÖu ®¬n gi¶n qua 3
cæng A,B,C. PA, PB, PC ®îc sö dông ®éc lËp víi nhau, 3 ®êng d©y ®Òu ®îc dïng ®Ó
trao ®æi sè liÖu hoÆc th«ng tin vÒ ®iÒu khiÓn vµ tr¹ng th¸i mét c¸ch b×nh ®¼ng víi
nhau vµ tuú ý lùa chän:
PA0 ÷ PA7

PC0 ÷ PC3
8255
PC4 ÷ PC7

PB0 ÷ PB7
6
T×m hiÓu mét sè linh kiÖn
Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

• 8255 lµm viÖc ë mode 1


Lµ chÕ ®é vµo/ra cã chèt, tøc lµ cã sù ®èi tho¹i gi÷a ngo¹i vi vµ hÖ vi xö lý th«ng
qua c¸c bit PortC. Cã 2 nhãm:
Nhãm A: gåm PortA dïng ®Ó trao ®æi sè liÖu vµ nöa PortC cao( PC4 ÷ PC7 ) ®Ó
®èi tho¹i gi÷a vi xö lý vµ ngo¹i vi.
Nhèm B: gåm PortB dïng ®Ó trao ®æi sè liÖu vµ nöa PortC thÊp( PC0 ÷ PC3 ) ®Ó
®èi tho¹i gi÷a vi xö lý vµ ngo¹i vi.
Híng vµ chÕ ®é 1 cña PortA, PortB do tõ lÖnh ®iÒu khiÓn quyÕt ®Þnh, c¸c tÝn hiÖu
®èi tho¹i PCi phô thuéc híng cæng vµo hay ra.
• XuÊt d÷ liÖu ra trong mode 1
Cæng PA, PB cã tÝn hiÖu ®èi tho¹i t¬ng tù nhau. TÝn hiÖu OBFA, OPFB b¸o r»ng
bé ®Öm ra ®· ®Çy cho ngo¹i vi biÕt CPU ®· ghi d÷ liÖu vµo cæng ®Ó chuÈn bÞ ®a ra.
TÝn hiÖu nµy thêng nèi víi tÝn hiÖu STR cña thiÕt bÞ nhËn.
TÝn hiÖu ACKA, ACKB lµ tÝn hiÖu cña ngo¹i vi cho biÕt nã ®· nhËn ®îc d÷ liÖu tõ
c¸c cæng PA, PB.
TÝn hiÖu INTRA, ITRB lµ tÝn hiÖu yªu cÇu ng¾t tõ PA, PB.
INTEA, INTEB lµ tÝn hiÖu cña mét m¹ch lËt bªn trong 8255 ®Ó cho phÐp hoÆc
cÊm yªu cÇu ng¾t INTRA hoÆc INTRB cña PA hoÆc PB.
INTEA ®îc lËp/xo¸ th«ng qua bit PC6
INTEB ®îc lËp/xo¸ th«ng qua bit PC2
Khi lµm viÖc ë chÕ ®é xuÊt th«ng tin mode 1, thanh ghi tr¹ng th¸i cña 8255 cung
cÊp c¸c th«ng tin ph¶n ¸nh tr¹ng th¸i hiÖn hµnh cña m×nh
S¬ ®å ghÐp nèi cña 8255 ë mode 1
RA
VµO

INTEA PA0 ÷ PA7


INTEA PA0 ÷ PA7
PC7
OBFA PC4
STBA
PC6
ACKA PC5 IBFA

PC3 INRA PC3 INTE


INTEB
INTEB
PC1
OBFB PC2
STBB
PC2
ACKB PC1 IBFB

PC0 INRB
PC0 INRB

PB0 ÷ PB7 PB0 ÷ PB7


PC4,5 I/O PC6,7 I/O

OBFA (Output Bufer A full) – Cæng A cã d÷ liÖu råi


7
T×m hiÓu mét sè linh kiÖn
Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

OBFB (Output Bufer B full) – Cæng B cã d÷ liÖu råi


INTEA ( Interrupt Enable For PortA) cho phÐp PA ch¹y ë chÕ ®é ng¾t.
INTEB ( Interrupt Enable For PortB) cho phÐp PB ch¹y ë chÕ ®é ng¾t.
INTRA ( Interrupt PortA ) PA ng¾t
INTRB ( Interrupt PortB ) PB ng¾t
Néi dung thanh ghi tr¹ng th¸i cña 8255 ë mode 1 cho híng ra:
D7 D6 D5 D4 D3 D2 D1 D0
OBFA INTEA IO IO INTRA INTEB OBFB INTRB
• NhËn d÷ liÖu vµo trong mode 1
Khi nhËn d÷ liÖuvµo trong mode 1 c¸c cæng PA, PB cã tÝn hiÖu ®èi tho¹i t¬ng tù
nhau:
STB ( cho phÐp chèt d÷ liÖu). Khi d÷ liÖu ®· s½n sµng trªn kªnh PA, PB ngo¹i vi
ph¶i dung STB ®Ó b¸o cho 8255 biÕt ®Ó chèt d÷ liÖu vµo cæng PA hoÆc PB.
Sau khi 8255 chèt ®îc d÷ liÖu do thiÕt bÞ ngo¹i vi ®a ®Õn, nã ®a ra tÝn hiÖu IBF
(In Buffer full) ®Ó b¸o cho ngo¹i vi biÕt.
Néi dung thanh ghi tr¹ng th¸i cña 8255 ë mode 1 cho híng vµo:
D7 D6 D5 D4 D3 D2 D1 D0
IO IO OBFA INTEA INTRA INTEB OBFB INTRB

• 8255 lµm viÖc ë mode 2


ChÕ ®é nµy chØ dïng cho cæng PA víi vµo/ra 2 chiÒu c¸c bit PC3 ÷ PC7 dïng
lµm tÝn hiÖu ®èi tho¹i.
M¹ch logic cña 8255 ë mode 2 vµ c¸c tÝn hiÖu ®èi tho¹i:

Vµo
Ra

INTE 2 PA0 ÷ PA7 INTE 2 PA0 ÷ PA7

PC3 INRA PC3 INRA

PC7 OBFA PC7 OBFA


PC6 ACKA PC6 ACKA
INTE 1
INTE 1
PC5 IBFA PC5 IBFA

PC4 STBA PC4 STBA


PB0 ÷ PB7
PB0 ÷ PB7
OBFB
PC1
PC0,2 I/O PC2 ACKA
PC0
INTRB
8
T×m hiÓu mét sè linh kiÖn
Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

Cæng PB cã thÓ lµm viÖc ë mode 1 hoÆc mode 0 tuú theo bit ®iÒu khiÓn trong
thanh ghi CWR.
INTRA: yªu cÇu ng¾tcho d÷ liÖu 2 chiÒu vµo/ra.
INTE 1, INTE 2: lµ lµ 2 tÝn hiÖu cña 2 m¹ch lËt bªn trong 8255 ®Ó cho phÐp hoÆc
cÊm yªu cÇu ng¾t cña PA, c¸c bit nµy ®îc lËp xo¸ bëi PC6 vµ PC4.
Khi dïng 8255 trong chÕ ®é bus 2 chiÒu ®Ó trao ®æi d÷ liÖu theo c¸ch th¨m dß,
ph¶i kiÓm tra xem bit IBFA cã b»ng 0 (®Öm vµo rçng) hay kh«ng tríc khidïng lÖnh
IN ®Ó nhËn d÷ liÖu tõ cæng PA.
Khi lµm viÖc ë chÕ ®é truyÒn th«ng tin 2 chiÒu cña mode 2, thanh ghi tr¹ng th¸i
cña 8255 cung cÊp c¸c th«ng tin ph¶n ¸nh tr¹ng th¸i hiÖn hµnh cña m×nh.
Néi dung thanh ghi tr¹ng th¸i:
D7 D6 D5 D4 D3 D2 D1 D0
OBFA INTE1 IBFA INTE2 INTRA x x x

Nhãm A Nhãm B

9
T×m hiÓu mét sè linh kiÖn
Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

8254( 8253 )
M¹ch ®Þnh thêi gian lËp tr×nh ®îc 8254/8253 lµ mét m¹ch phô rÊt quan träng
trong c¸c hÖ vi xö lý cña Intel. Nã cã thÓ ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu øng dông kh¸c
nhau trong hÖ vi xö lý: ®Õm thêi gian, ®Õm sù kiÖn, chia tÇn sè, t¹o ra d·y xung …
§Æc ®iÓm cña 8254/8253:
• Ho¹t ®éng ë tÇn sè cùc ®¹i lµ 8MHz.
• Nhê dùa trªn c«ng nghÖ CMOS nªn ®¹t ®îc tèc ®é cao vµ tiªu thô n¨ng lîng
thÊp.
• Ho¹t ®éng ë chÕ ®é hoµn toµn tÜnh.
• Cã 3 bé ®Õm lïi ( Down- counter ) ®éc lËp 16 bit.
• Nguån cung cÊp tõ 3V÷ 6V.
• Cã thÓ ®Õm nhÞ ph©n hoÆc thËp ph©n.
• MSM82C53-2RS cã 24 ch©n.
• MSM82C53-2JS cã 28 ch©n.
• MSM82C53-2GS-VK cã 32 ch©n.
S¬ ®å khèi chøc n¨ng:

CLK0 GATE0 OUT0 CLK1 GATE1 OUT1 CLK2 GATE2 OUT2

Counter Counter Counter


#0 #1 #2

Control
Data bus Read/
word
buffer Write logic
regisrer

Vcc GND
D7÷ D0
WR RD A0 A1 CS

Ch©n chän vá (CS) cña vi m¹ch 8254/8253 ph¶i ®îc nèi víi ®Çu ra cña mét bé
gi¶i m· ®Ó ®Þnh ®Þa chØ c¬ b¶n cho m¹ch. Cïng víi ®Þa chØ c¬ b¶n, c¸c ch©n ®Þa chØ
A1 vµ A0 sÏ cung cÊp c¸c ®Þa chØ cô thÓ cña c¸c thanh ghi bªn trong 8254/8253 khi
ghi ( lËp tr×nh ) hoÆc ®äc th«ng tin cña m¹ch. §ã lµ thanh ghi cho 3 bé ®Õm vµ mét
thanh ghi cho tõ ®iÒu khiÓn. Néi dung ban ®Çu cña mçi bé ®Õm ®Òu cã thÓ lËp tr×nh
tõ CPU ®Ó thay ®æi ®îc. Ngoµi ra cßn cã thÓ ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng cña c¸c bé ®Õm
b»ng tÝn hiÖu tõ bªn ngoµi qua c¸c ch©n cöa ( GATE ) ®Ó cho phÐp b¾t ®Çu ®Õm
( GATE = 1) hay ®Ó kÕt thóc qu¸ tr×nh ®Õm ( GATE = 0). Gi¸ trÞ cña bé ®Õm cã thÓ
®Æt b»ng byte hoÆc word.

TruyÒn d÷ liÖu gi÷a bus d÷ liÖu( data bus ) vµ thanh ghi bªn trong ®îc m« t¶ bëi
b¶ng sau:
10
T×m hiÓu mét sè linh kiÖn
Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

CS RD WR A1 A0 Chøc n¨ng
0 1 0 0 0 Counter#0 ghi d÷ liÖu tõ data bus
0 1 0 0 1 Counter#1 ghi d÷ liÖu tõ data bus
0 1 0 1 0 Counter#2 ghi d÷ liÖu tõ data bus
0 1 0 1 1 Ghi thanh ghi tõ ®iÒu khiÓn
0 0 1 0 0 Data bus ®äc d÷ liÖu tõ counter#0
0 0 1 0 1 Data bus ®äc d÷ liÖu tõ counter#1
0 0 1 1 0 Data bus ®äc d÷ liÖu tõ counter#2
0 0 1 1 1
1 X x X x Data bus ë tr¹ng th¸i cao trë
0 1 1 X x

1. Khëi ®Çu cho 8254/8253


Còng nh c¸c vi m¹ch lËp tr×nh ®îc kh¸c phô trî cho CPU, sau khi bËt ®iÖn m¹ch
8254/8253 ph¶i ®îc khëi ®Çu ®Ó cã thÓ ho¹t ®éng theo ®óng yªu cÇu. Mét ®iÒu cÇn
chó ý lµ tr¹ng th¸i cña 8254/8253 sau khi bËt ®iÖn lµ kh«ng x¸c ®Þnh.
§Ó khëi ®Çu cho 8254/8253 ta ph¶i ghi tõ ®iÒu khiÓn vµo thanh ghi tõ ®iÒu khiÓn
cña nã. D¹ng thøc tõ ®iÒu khiÓn cña 8254/8253 nh sau:

D7 D6 D5 D4 D3 D2 D1 D0
SC1 SC0 RW1 RW0 M2 M1 M0 BCD

Select Chän chÕ


Ghi/®äc
counter ®é

Chän bé ®Õm ( select counter ) qua CS1 vµ CS0:


SC1 SC0 Chän ra
0 0 Counter#0 ®îc chän
0 1 Counter#1 ®îc chän
1 0 Counter#2 ®îc chän
1 1 LÖnh ®äc ngîc

Ghi/®äc :
RW1 RW0
0 0 LÖnh chèt bé ®Õm
0 1 §äc/ghi byte cã träng sè nhá nhÊt(LBS)
1 0 §äc/ghi byte cã träng sè lín nhÊt(MBS)
1 1 §äc/ghi byte LBS, tiÕp theo lµ MBS

§Æt chÕ ®é:


M2 M1 M0
0 0 0 Mode 0- t¹o yªu cÇu ng¾t khi ®Õm hÕt
0 0 1 Mode 1- ®a hµi ®îi lËp tr×nh ®îc
0 1 0 Mode 2- bé chia tÇn sè cho N
0 1 1 Mode 3- t¹o xung vu«ng
1 0 0 Mode 4- t¹o xung cho phÐp mÒm
1 0 1 Mode 5- t¹o xung cho phÐp cøng

11
T×m hiÓu mét sè linh kiÖn
Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

§Æt chÕ ®é ®Õm qua bit BCD: bit BCD = 0 ®Õm nhÞ ph©n 16bit, bit BCD = 1 ®Õm
thËp ph©n 4 decades.
Thanh ghi tõ ®iÒu khiÓn dïng ®Ó chøa tõ ®iÒu khiÓn cho c¶ 3 bé ®Õm. Víi c¸c bit
SC0, SC1 ta cã thÓ chän ra bé ®Õm ®Ó lµm viÖc theo c¸ch thøc do tõ ®iÒu khiÓn quyÕt
®Þnh. Trêng hîp ®Æc biÖt khi SC1 vµ SC0 = 1 ta cã thÓ dïng lÖnh ®äc ngîc ®Ó ®äc ®-
îc néi dung hoÆc tr¹ng th¸i cña bé ®Õm trong thêi ®iÓm hiÖn t¹i.
C¸c bé ®Õm cña 8254/8253 ®Òu lµm viÖc ë chÕ ®é ®Õm lïi. Nh vËy sè ®Õm lín
nhÊt mµ ta cã thÓ ®a vµo bé ®Õm ®Ó b¾t ®Çu ®Õm lµ 10000H hoÆc 10000, v× sau khi
lïi 1 ta cã néi dung míi cña bé ®Õm lµ FFFFH hoÆc 9999 tuú theo bit BCD = 0 hay
BCD =1.
C¸c bit M2,M1,M0 sÏ x¸c ®Þnh c¸c chÕ ®é lµm viÖc cña bé ®Õm, trong ®ã c¸c
®Çu vµo GATE cã nh÷ng t¸c ®éng kh¸c nhau ®Õn c¸c ®Çu ra OUT.
C¸c bit RW1,RW0 cho phÐp chän c¸ch thøc ghi/®äc víi c¸c bé ®Õm. Ta cã thÓ
ghi/®äc t¸ch riªng tõng byte cña bé ®Õm. NÕu muèn ghi/®äc liªn tiÕp 2 byte cña bé
®Õm th× ta ph¶i tu©n theo thø tù byte thÊp tríc vµ tiÕp theo lµ byte cao.
2. C¸c chÕ ®é lµm viÖc cña 8254/8253
Mode 0 – T¹o yªu cÇu ng¾t khi ®Õm xong ( terminal count)
ë chÕ ®é nµy tõ ®iÒu khiÓn CW= 10H, chØ ®äc/ghi LSB vµ chÕ ®é ®Õm theo hÖ 16
cho bé ®Õm sè 0. Sau khi ghi tõ ®iÒu khiÓn vµo thanh ghi tõ ®iÒu khiÓn th× OUT= 0.
TiÕp theo ta hgi LSB = 4lµ phÇn thÊp cña sè ®Õm cho bé ®Õm. Gi¸ trÞ nµy sÏ ®îc
chuyÓn vµo bé ®Õm ë chu k× ®ång hå sau. Lóc nµy GATE = 1 nªn bé ®Õm b¾t ®Çu
®Õm ngîc. Khi bé ®Õm ®¹t tíi 0 th× OUT =1. §iÒu ®ã cã nghÜa nÕu ta n¹p vµo LSB =
N th× sau N+1 xung ®ång hå ta cã OUT = 1. sau khi ®¹t 0000H th× bé ®Õm tiÕp tôc
®Õm lïi tõ FFFFH nÕu nh nã kh«ng ®îc n¹p gi¸ trÞ ®Õm míi. Xung OUT cã thÓ ®îc
dïng nh lµ xung yªu cÇu ng¾t ®èi víi CPU ®Ó b¸o lµ ®· ®¹t sè ®Õm ( terminal
count ).
Khi bé ®Õm ®ang lµm viÖc mµ GATE = 0 th× néi dung cña bé ®Õm ®îc gi÷ kh«ng
®æi cho ®Õn khi GATE = 1, lóc nµy bé ®Õm l¹i tiÕp tôc ®Õm lïi.
Khi bé ®Õm ®ang lµm viÖc mµ cã xung ®iÒu khiÓn n¹p néi dung sè míi, néi dung
míi chØ ®îc ®a ®Õn bé ®Õm t¹i xung ®ång hå tiÕp theo. Sau ®ã bé ®Õm l¹i tiÕp tôc
®Õm lïi víi sè ®Õm míi.
Mode 1- §a hµi ®îi víi thêi gian lËp tr×nh ®îc
ë chÕ ®é nµy ta cã CW = 12H, chØ ®äc/ghi LSB vµ chÕ ®é ®Õm theo hÖ 16 cho bé
®Õm 0. Sau khi ghi tõ ®iÒu khiÓn vµo thanh ghi tõ ®iÒu khiÓn th× OUT = 1. TiÕp theo
ta ghi LSB = 3 lµ phÇn thÊp cña sè ®Õm cho bé ®Õm. Gi¸ trÞ nµy sÏ ®îc chuyÓn vµo
bé ®Õm. Lóc nµy GATE = 0 nªn bé ®Õm cha lµm viÖc. Khi cã xung kÝch GATE = 1
th× bé ®Õm b¾t ®Çu lµm viÖc ë chu k× ®ång hå sau. Tõ ®©y OUT=0 vµ b¾t ®Çu qu¸
tr×nh ®Õm ngîc. Khi bé ®Õm ®¹t tíi 0 th× OUT = 1. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ nÕu ta n¹p
vµo LSB = N vµ GATE = 1 th× OUT = 0 trong N xung ®ång hå. Bé ®Õm sau khi ®¹t
0000H th× sÏ ®Õm lïi tõ FFFFH nÕu nh nã kh«ng ®îc n¹p gi¸ trÞ ®Õm míi vµ mçi khi
cã xung GATE = 1 nã l¹i t¹o ra xung OUT = 0 trong N xung ®ång hå.
Khi bé ®Õm ®ang lµm viÖc vµ cha ®¹t ®îc sè ®Õm mµ cã xung GATE = 1 th× sè
®Õm cò ®îc n¹p l¹i cho bé ®Õm ë chu k× ®ång hå sau. Tõ lóc nµy bé ®Õm l¹i tiÕp tôc
®Õm lïi. OUT = 0 cho ®Õn khi ®Õm hÕt.
Khi bé ®Õm ®ang ho¹t ®éng mµ ta cã xung ®iÒu khiÓn n¹p sè ®Õm míi th× néi
dung míi chØ ®îc ®a ®Õn bé ®Õm t¹i xung ®ång hå tiÕp theo sau khi cã xung GATE
= 1.

12
T×m hiÓu mét sè linh kiÖn
Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

Mode 2-T¹o xung cã tÇn sè fin/N


ë chÕ ®é nµy ta cã CW = 14H, tøc lµ chØ ®äc/ghi LSB vµ chÕ ®é ®Õm theo hÖ 16
cho bé ®Õm sè 0. Sau khi ghi tõ ®iÒu khiÓn vµo thanh ghi tõ ®iÒu khiÓn th× OUT = 1.
tiÕp theo ta ghi LSB = 3 lµ phÇn thÊp cña sè ®Õm cho bé ®Õm. Gi¸ trÞ nµy ®îc chuyÓn
vµo bé ®Õm t¹i chu k× sau cña xung ®ång hå. Lóc nµy GATE= 1 nªn bé ®Õm b¾t ®Çu
lµm viÖc. Tõ ®©y b¾t ®Çu qu¸ tr×nh ®Õm ngîc. Khi bé ®Õm ®¹t ®Õn 1 th× OUT = 0
trong thêi gian 1 xung ®ång håvµ qu¸ tr×nh ®Õm ngîc l¹i ®îc b¾t ®Çu víi OUT = 1
vµ víi sè ®Õm cò. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ khi ta n¹p LSB=N vµo bé ®Õm th× cø sau N
xung ®ång hå, ta cã ë ®Çu ra OUT = 0 trong thêi gian 1 xung ®ång hå.
Khi bé ®Õm ®ang lµm viÖc vµ cha ®¹t ®îc sè ®Õm mµ cã xung GATE = 0 th× gi¸
trÞ hiÖn thêi cña bé ®Õm cò ®îc gi÷ nguyªn trong suèt thêi gian GATE = 0. Khi
GATE = 1 th× bé ®Õm l¹i tiÕp tôc ®Õm lïi.
Khi bé ®Õm ®ang ho¹t ®éng vµ cha ®¹t sè ®Õm mµ cã xung ®iÒu khiÓn n¹p sè
®Õm míi th× bé ®Õm vÉn tiÕp tôc víi sè ®Õm cò, chØ tíi khi bé ®Õm ®· ®Õm ®Õn 1 th×
sè ®Õm míi míi ®îc ¸p dông.
Mode 3- T¹o d·y xung vu«ng
ë chÕ ®é nµy ta cã CW = 16H, chØ ®äc/ghi LSB vµ chÕ ®é ®Õm theo hÖ 16 cho bé
®Õm sè 0. Sau khi ghi tõ ®iÒu khiÓn vµo thanh ghi tõ ®iÒu khiÓn th× OUT = 0. TiÕp
theo ta ghi LSB = 4 lµ phÇn thÊp cña sè ®Õm cho bé ®Õm. Gi¸ trÞ nµy sÏ ®îc chuyÓn
vµo bé ®Õm t¹i xung ®ång hå sau. Lóc nµy GATE = 1 nªn bé ®Õm b¾t ®Çu ngay qu¸
tr×nh ®Õm ngîc. Khi bé ®Õm ®¹t tíi (4/2)=2 th× OUT = 0 trongtrong thêi gian (4/2)
=2 xung ®ång hå cßn l¹i vµ qu¸ tr×nh ®Õm l¹i ®îc b¾t ®Çu víi OUT = 1 vµ víi sè
®Õm cò. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ sau khi ta n¹p LSB = N (sè ch½n) vµo bé ®Õm th× cø sau
N xung ®ång håta cã OUT = 1 trong N/2 xung ®ång hå vµ OUT = 0 trong N/2 xung
®ång hå. NÕu N lµ sè lÎ th× cø sau N xung ®ång hå ta cã OUT = 1 trong (N+1)/2
xung ®ång hå vµ OUT = 0 trong (N-1)/2 xung ®ång hå cßn l¹i.
Khi bé ®Õm ®ang ho¹t ®éng mµ cã xung GATE = 0 th× bé ®Õm kh«ng thay ®æi
néi dung chõng nµo cßn cã GATE = 0, khi GATE = 1 nã tiÕp tôc ®Õm lïi tõ gi¸ trÞ
hiÖn thêi.
Mode 4- T¹o xung cho phÐp b»ng ch¬ng tr×nh
ë chÕ ®é nµy ta cã CW = 18H, chØ/®äc ghi LSB vµ chÕ ®é ®Õm theo hÖ 16 cho bé
®Õm sè 0. Sau khi ghi tõ ®iÒu khiÓn vµo thanh ghi tõ ®iÒu khiÓn thi OUT = 1. TiÕp
theo ta ghi LSB = 3 lµ phÇn thÊp cña sè ®Õm cho bé ®Õm. Gi¸ trÞ nµy sÏ ®îc chuyÓn
vµo bé ®Õm t¹i xung ®ång hå sau. Lóc nµy GATE = 1 nªn bé ®Õm b¾t ®Çu ngay qu¸
tr×nh ®Õm ngîc. Khi bé ®Õm ®¹t tíi 0 th× OUT = 0 trong thêi gian 1 xung ®ång hå vµ
qua tr×nh ®Õm lïi tiÕp tôc tõ FFFFH víi OUT = 1. Tøc lµ nÕu ta n¹p sè ®Õm N th×
sau N+1 xung ®ång hå th× ta sÏ cã ®îc xung cho phÐp tÝch cùc thÊp kÐo dµi 1 xung
®ång hå.
Sau khi bé ®Õm ®îc n¹p sè ®Õm nã vÉn cha lµm viÖc chõng nµo cha cã xung
GATE = 1.
Khi bé ®Õm ®ang ®Õm vµ cha ®¹t sè ®Õm mµ ta cã xung ®iÒu khiÓn n¹p sè ®Õm
míi th× sè ®Õm míi sÏ ®îc n¹p vµ b¾t ®Çu ®Õm lïi t¹i xung ®ång hå tiÕp ngay sau ®ã.
Mode 5- T¹o xung cho phÐp b»ng xung ®iÒu khiÓn GATE
ë chÕ ®é nµy ta cã CW = 1AH, chØ ®äc/ghi LSB vµ chÕ ®é ®Õm theo hÖ 16 cho
bé ®Õm sè 0. Sau khi ghi tõ ®iÒu khiÓn vµo thanh ghi tõ ®iÒu khiÓn th× OUT = 1. TiÕp
theo ta ghi LSB = 3 lµ phÇn thÊp cña sè ®Õm cho bé ®Õm. Lóc nµy GATE = 0 nªn bé
®Õm cha lµm viÖc. Khi cã xung kÝch GATE = 1 th× ë chu k× ®ång hå sau bé ®Õm b¾t
®Çu qu¸ tr×nh ®Õm ngîc. Khi bé ®Õm ®¹t tíi 0 th× OUT = 0trong thêi gian mét xung

13
T×m hiÓu mét sè linh kiÖn
Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

®ång hå vµ qu¸ tr×nh ®Õm lïi tiÕp tôc tõ FFFFH víi OUT = 1 nÕu kh«ng cã xung
GATE =1 míi. Tøc lµ nÕu ta n¹p sè ®Õm lµ N vµ xung GATE=1 th× sau N+1 xung
®ång hå ta sÏ ®îc xung cho phÐp tÝch cùc thÊp kÐo dµi 1 xung ®ång hå.
Khi bé ®Õm ®ang ®Õm lïi vµ cha ®¹t sè ®Õm cã xung GATE = 1 bé ®Õm ®îc n¹p
l¹i sè ®Õm cò vµ nã b¾t ®Çu ®Õm lïi t¹i xung ®ång hå tiÕp ngay sau ®ã.
Khi cã lÖnh n¹p sè míi bé ®Õm vÉn tiÕp tôc ®Õm lïi víi sè ®Õm cò cho tíi khi
nhËn ®îc xung GATE =1 th× sè ®Õm míi míi ®îc ¸p dông ë xung ®ång hå sau.

CW=10 LSB= 4

WR

Clk
GATE

OUT
N N N 4 3 2 1 0 F F
CW=10 LSB=3

WR

Clk

GATE
OUT

N N 3 2 2 2 1 0 F
CW=10 LSB=3 LSB=2

WR

Clk

GATE
OUT
N N 3 2 1 2 1 0 F

BiÓu ®å thêi gian cña 8254/8253 ë mode 0

14
T×m hiÓu mét sè linh kiÖn
Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

CW=12 LSB=3

WR

Clk

GATE

OUT
N N N N 3 2 1 0 F 3 2

CW=12 LSB=3

WR

Clk

GATE

OUT
N N N N 3 2 1 3 2 1 0

CW=12 LSB=2 LSB=4

WR

Clk

GATE

OUT
N N N N 2 1 0 F E 4 3

BiÓu ®å thêi gian cña 8254/8253 ë mode 1

15
T×m hiÓu mét sè linh kiÖn
Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

CW=14 LSB=3

WR

Clk

GATE

OUT
N N N N 3 2 1 3 2 1 3

CW=14 LSB=3

WR

Clk
GATE

OUT
N N N N 3 2 2 3 2 1 3

CW=14 LSB=4 LSB=5

WR

Clk
GATE

OUT
N N N N 4 3 2 1 5 4 3

BiÓu ®å thêi gian cña 8254/8253 ë mode 2

16
T×m hiÓu mét sè linh kiÖn
Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

CW=16 LSB=4

WR

Clk

GATE

OUT
N N N N 4 2 4 2 4 2 4 2

CW=16 LSB=5

WR

Clk
GATE

OUT
N N N N 4 2 0 4 2 4 2 0 4

CW=16 LSB=4

WR

Clk
GATE

OUT
N N N N 4 2 4 2 2 2 4 2 4

BiÓu ®å thêi gian cña 8254/8253 ë mode 3

17
T×m hiÓu mét sè linh kiÖn
Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

CW=18 LSB=3

WR

Clk

GATE

OUT
N N N N 3 2 1 0 F E D C

CW=18 LSB=3

WR

Clk

GATE

OUT
N N N N 3 3 3 2 1 0 F E

CW=18 LSB=3 LSB=2

WR

Clk
GATE

OUT
N N N N 3 2 1 2 1 0 F E

BiÓu ®å thêi gian cña 8254/8253 ë mode 4

18
T×m hiÓu mét sè linh kiÖn
Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

CW=1A LSB=3

WR

Clk

GATE

OUT
N N N N 3 2 1 0 F 3 2 1

CW=1A LSB=3

WR

Clk

GATE

OUT
N N N N N 3 2 3 2 1 0 F
1

CW=1A LSB=3 LSB=5

WR

Clk

GATE

OUT
N N N N N 3 2 1 0 F E 5 4
1
BiÓu ®å thêi gian cña 8254/8253 ë mode 5

19
T×m hiÓu mét sè linh kiÖn
Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

7400 lµ IC gåm 4 phÇn tö NAND 2 ®Çu vµo:


S¬ ®å ch©n:
Vcc
14 13 12 11 10 9 8

IC7400

1 2 3 4 5 6 7
GND

7402 lµ IC gåm 4 phÇn tö NOR 2 ®Çu vµo:


S¬ ®å ch©n:
Vcc
14 13 12 11 10 9 8

IC7402

1 2 3 4 5 6 7
GND

7404 lµ IC gåm 6 phÇn tö NO :


S¬ ®å ch©n:
Vcc
14 13 12 11 10 9 8

IC7404

1 2 3 4 5 6 7
GND

7432 lµ IC gåm 4 phÇn tö OR 2 ®Çu vµo:


S¬ ®å ch©n:
Vcc
14 13 12 11 10 9 8

IC7432

1 2 3 4 5 6 7
GND

20
T×m hiÓu mét sè linh kiÖn
Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

74LS138 lµ m¹ch gi¶i m·:


S¬ ®å ch©n:
Vcc Y0 Y1 Y2 Y3 Y4 Y5 Y6
16 15 14 13 12 11 10 9

74LS138

1 2 3 4 5 6 7 8
A B C G2A G2B G1 Y7 GND
B¶ng chøc n¨ng cña 74LS138:
C¸c ®Çu vµo
C¸c ®Çu ra
Chän Cho phÐp
C B A G2 B G2 A G1 Y 0 Y1 Y2 Y3 Y4 Y5 Y6 Y7
X x x 1 x x 1 1 1 1 1 1 1 1
X x x x 1 x 1 1 1 1 1 1 1 1
X x x x x 0 1 1 1 1 1 1 1 1
0 0 0 0 0 1 0 1 1 1 1 1 1 1
0 0 1 0 0 1 1 0 1 1 1 1 1 1
0 1 0 0 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1
0 1 1 0 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1
1 0 0 0 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1
1 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1
1 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1
1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0

74273 lµ IC gåm 8 D – FF ®ång bé theo sên xung, m¹ch ra 3 tr¹ng th¸i:


S¬ ®å ch©n:
Vcc 8Q 8D 7D 7Q 6Q 6D 5D 5Q Clock

clear1Q 1D 2D 2Q 3D 3Q 4D 4Q GND
74273
B¶ng chøc n¨ng:

Clear Clock D Output(Q)


L x x L
H Î H H
H Î L L
H L x Q0

21
T×m hiÓu mét sè linh kiÖn
Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

S¬ ®å ch©n cña 373:


Vcc 8Q 8D 7D 7Q 6Q 6D 5D 5Q G

Output 1Q 1D 2D 2Q 3D 3Q 4D 4Q GND
Control
373

B¶ng chøc n¨ng cña 373:

Output Control G D Output(Q)


L H H H
L H L L
L L x Q0
H x x T

H: Møc High, L: Møc Low, T: Ba tr¹ng th¸i, Q0: D÷ liÖu ®îc lu nhí
ADC0808, ADC0809. Lµ bé chuyÓn ®æi t¬ng tù sè 8 bits, 8 kªnh ®Çu vµo, ®Çu ra
3 tr¹ng th¸i.
§Æc ®iÓm:
• §é ph©n gi¶i 8 bits.
• Nguån cung cÊp ®¬n 5V.
• 8 kªnh ®Çu vµo.
• C«ng suÊt tiªu thô: 15mW.
• §Çu ra 3 tr¹ng th¸i.
• §iÖn ¸p ®Çu vµo t¬ng tù 0V ÷ 5V.
C¸c ®Çu ra ®¸nh sè tõ 2-8 ÷ 2-1.
C¸c ®Çu chän ®Þa chØ: A, B, C.
S¬ ®å ch©n:

IN2IN1 IN0 A B C ALE 2-1 2-2 2-3 2-4 2-5REF(-)


28 27 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15

ADC0808
ADC0809

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14-7
IN3 IN4 IN5IN6 IN7 EDC 2-8 Clock Vcc GND 2
START REF(+)
Output
Enable

22
T×m hiÓu mét sè linh kiÖn
Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

§Çu chän ®Þa chØ


Chän kªnh vµo
C B A
IN0 L L L
IN1 L L H
IN2 L H L
IN3 L H H
IN4 H L L
IN5 H L H
IN6 H H L
IN7 H H H

DAC0808. Lµ bé biÕn ®æi sè t¬ng tù 8 bits.


§Æc ®iÓm:
• Kh¸ chÝnh x¸c: sai sè ± 0.19%.
• Cæng vµo kh«ng ®¶o, giao tiÕp ®îc víi TTL vµ CMOS.
• Gi¶i ®iÖn ¸p cung cÊp ± 4.5V ÷ ±18V.
• C«ng suÊt 33mW (± 5V).
C¸c gi¸ trÞ danh ®Þnh:
• §iÖn ¸p nguån:
Vcc +18V
VEE - 18V
• §iÖn ¸p ®Çu vµo sè: –10V ÷ +18V.
• §iÖn ¸p ra: -11V ÷ +18V
• Dßng chuÈn: 5mA.
• C«ng suÊt tiªu t¸n theo vá: 1000mW

S¬ ®å ch©n:

1 16
NC COMPENSATION
2 15 VREF(-)
GND
3 14 VREF(+)
VEE
13
I0 4 Vcc
DAC0808
5 12
A1 A8
6 11
A2 A7
10
A3 7 A6
A4 8 9
A5

23
T×m hiÓu mét sè linh kiÖn
Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

245 Thêng dïng lµm bé khuyÕch ®¹i ®Öm


S¬ ®å ch©n:

§Æc ®iÓm:
• Giao diÖn bus 2 chiÒu.
• §Çu ra 3 tr¹ng th¸i.
S¬ ®å chøc n¨ng:

B¶ng chøc n¨ng:

Inputs Inputs/outputs
OE DIR An Bn
L L A=B Inputs
L H Inputs B=A
H x Z Z
Z - tr¹ng th¸i cao trë.
24
T×m hiÓu mét sè linh kiÖn

You might also like