Türk Vergi Sistemi

 Gelir Vergisi Kanununa göre, gelirin gerçeklik

özelliği muhasebe denetimini gerekli kı
lar.
 Vergi borcunun meydana gelebilmesi için gerekli
olanlar: Vergiyi koyan bir kanunun bulunması .
Bütçe kanunu ile izin verilmesi. Vergiyi doğuran
olayın gerçekleşmesi. Verginin tarh edilmesi.
 Kanunda özel olarak sayı lan ticari kazançlar: Maden
ocağıişletilmesi. Coberlik faaliyetleri. Özel okul
iş
letilmesi. Gayrimenkul alı m satı m iş iyle sürekli
uğraş ı
lması .
 Bir vergilendirme döneminde dönem sonu
özsermayesi 40 milyar, dönembaş ıözsermayesi 25
milyar olan 1.sınıf tüccar A'nın aynıdönemde
iş
letmeden çektiği değer, 6 milyar ve iş letmeye
eklediği değer 4 milyar olduğuna göre A'nı n ticari
kazancı17 milyardı r. 40-25=15, 15-4=11, 11+6=17
 Dönembaş ımal mevcudu 3, dönem içi mal alı şları2,
kira tel ve aydı nlatma gideri 1, dönemsonu mal
mevcudu 4, dönem içi yapı lan satı
şlar 3 milyardı r.
Bu bilgilere göre 2.sınıf tüccar B'nin ticari kazancı1
milyardı r. gider:3+2+1=6, gelir: 3+4=7, 7-6=1
 1.sını f tüccar A'nı n işyeri aydı nlatma, ı sı
tma,tel ve
işçilik giderleri 4, işçiler için ödenen sigorta primleri
1 milyar, demirbaşamortismanları500 milyon, iş yeri
emlak vergisi 500 milyon ve ödemişolduğu para
cezaları500 milyon olduğuna göre tüccar A'nı n
hası lattan indireceği gider 6 milyardı r.
 4+1+0,5+0,5=6 , ceza inmez.
 Dar mükellefiyete tabi ve kara ulaştı
rma iş leriyle
uğraşan mükellefin 1999 yı lı
nda elde ettiği hası lat 50
milyar olduğuna göre mükellefin vergiye tabi geliri 6
milyardır.50*%12=6 milyar.
 Serbest meslek kazancıelde edenler yatı
rım
indiriminden yararlanamaz.
 Eskişehir organize sanayi bölgesinde 1999 yılında 60
milyar tutarında yatırı
mıgerçekleş tiren 1.sı
nıf
tüccar A'nın yararlanacağıyatı rım indirimi 60
milyardır.
 Zirai kazancı n tesbitinde gider olarak indirilenler:
İşletmeyle ilgili ilama dayalıtazminatlar. İşçilerin
yemek ve tedavi giderleri. Tohum ve gübre giderleri.
Kira giderleri
 Serbest meslek faaliyetinde bulunan kollektif ş
irketin
geliri "serbest meslek kazancı" gelir unsurunun
kapsamı na girer.
 Biletle girilen yerlerde, faaliyette bulunan dar
mükellefin safi serbest meslek kazancı : Hası
lattan
resimler çı karı ldı
ktan sonra elde edilen tutarın
yarısıdır.
 Serbest meslek faaliyetinin özellikleri: Faaliyetin
bağımsı z olması. Şahsi sorumluluk altı nda yapı lması
.
Uzmanlı ğa dayanması . Faaliyetin sürekli olması .
 TBMM üyelerine faaliyetleri dolayı sı
yla ödenen para
ve benzeri menfaatler kazanç türlerinden ücret
 içinde vergilendirilir.
 Yıllı
k özel indirim tutarı113 400 000 TL olarak
kabul edildiğinde, çalı
şma gücünün %80'ini yitirmiş
olan hizmet erbabı nın yararlanacağısakatlık
indirimi 113400000*8=907200000 TL dir.
 Gayrimenkul sermaye iradı nın tespitinde gider
olarak indirilenler: Aydı nlatma ve ı sı
tma giderleri.
İdare giderleri. Sigorta giderleri. Kiralanan mallar
için ödenen vergi, resim ve harçlar.
 1999 yılında satı
n alınan bir gayrimenkul yı llı
k1
milyar TL'ye kiraya verilmiş tir. Herhangi bir kira
takdiri yapılmamı şolan bu binanı n vergi değeri 40
milyar TL'sıolduğuna göre 1999 yı lıemsal kira
bedeli 2 milyardır. 40*%5=2
 Menkul sermaye iradıolan gelirler: Hisse
senetlerinin vadesi gelmemişkuponları nın satışı
ndan
elde edilen gelirler. Mevduat faizi. Hisse senetleri kar
payı.İ ş
tirak payları ndan doğan kazançlar.
 Mükellef A 1999 yı lı
nda B anonim ş irketinden 30
milyar TL kar payıelde ettiğine göre mükellefin
vergi alacağı6 milyardır. 30*1/5=6
 Ferdi bir işletmenin kanuni mirasçı
lara devrinden
doğan kazançlar vergilendirilmeyecek değer artış
kazancıdı r.
 Değer artışkazançları nın tespitinde maliyet bedeli
bilinmiyorsa maliyet bedeli yerine takdir
komisyonları nca belirlenecek bedel esas alı
nır.
 Hilafı
na hüküm olmadı kça gelir vergisi, mükellefin
veya vergi sorumlusunun Beyan iş lemi üzerine tarh
olunur.
 Gelirden yapı lacak mahsup ve indirimler: Geçmişyı l
zararları. Özel indirim. Sakatlı
k indirimi. Yabancı
ülkelerde ödenen vergiler
 Kaynakta kesintiye tabi tutulan vergiler, vergi
sorumlusu tarafı
ndan vergi dairesine ödenir.
 Münferit beyanname, kazanç ve iratları n iktisap
tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde verilmelidir.
 Müteşebbisin iş
e başladığızaman işletmeye koyduğu
ekonomik değerlerin toplamına sermaye denir.
 Basit usule tabi olan mükelleflerin defter tutma
zorunluluklarıyoktur.
 Dönem sonu özsermayesi 30 milyar TL, dönem baş ı
özsermayesi 25 milyar TL olan çiftçi A'nı n
iş
letmeden çektiği değer 2 milyar TL, iş letmeye
eklediği değer ise 3 milyar TL dir. Buna göre çiftçi A
nın zirai kazancı4 milyardı r. 30-25=5, 5+2=7, 7-3=4
 Konser veren müzik sanatçı ları
nın, gümrük
komisyoncuları nı
n, serbest meslek faaliyetinde
bulunan kollektif şirket ortaklarının, dava
vekillerinin kazancıSerbest meslek kazancı dır.
 Ücretin safi tutarının belirlenmesinde indirilecek
giderler: Kamu kuruluş larıiçin yapı lan yasal
kesintiler, emekli sandıkları na yapılan ödemeler,
sahıs sigortasıprimleri, özel indirim
 Baş ka bir geliri olmayan mükellef A 1999 yılında bir
gayrimenkulünü mesken olarak kiraya vermişve
yıllı
k 3 240 000 000 TL kira geliri elde etmiş
tir. Buna
göre, götürü gider indiriminden yararlanan
mükellefin vergiye tabi kazancı2 250 000 000 TL dir.
(İ
stisna tutarı240 000 000 TL olarak
uygulanacaktı r.) 3 240-240=3000 , 3000*%25=750,
3000-750= 2 250
 Alacak faizi menkul sermaye iradı
dır.
 Ücret,mevduat faizi, konut kirası , tahvil faizi vergi
kesintisine tabidir. İ
şyeri kirasıvergi kesintisine tabi
değildir.
 Tutulmasızorunlu olan defterlerin veya verilen
beyannamelerin gerçek durumu yansı tmadı
ğı na dair
delil bulunursa vergi Res'en tarh yöntemi
kullanı larak tarh edilir.
 1999 yı
lı
nda yalnı z gayrimenkul sermaye iradıelde
eden mükellefler, beyannamelerini Ocak ayı nda
vermek zorundadı rlar.
 Türkiye'de vergi beyannamelerinin ancak %4-5 inin
denetim elemanları nca incelenip diğer mükelleflerin
denetlenememesinin en önemli nedeni denetim
elemanlarının yeterli bilgi düzeyine sahip
olmamaları dır.
 Gelir vergisi mükellefleri ile sermaye ş
irketleri her
yıl Mayıs ayınnın sonuna kadar vergi tarhı na esas
olan kazançlarıile bunlara isabet eden vergi
tutarlarınıgösteren levhayımerkezlerine veya
şubelerine asmak zorundadı rlar.
 Halktan katı lım belgeleri karş ılı
ğında toplanacak
paralarla, belge sahipleri adı na riskin dağıtılması
ilkesi ve inançlımülkiyet esasları na göre menkul
kıymet yatı rım portföyü iş letmek amacı yla kurulan
mal varlı ğıolarak tanımlanan menkul kı ymetler
yatırım fonlarıBankalar tarafı ndan kurulabilir.
 Yalnı z ortaklarıyla işyapan bir tüketim
kooperatifinin gı da ve giyecek işhacmi 5 milyar TL;
genel işhacmi 10 milyar TL ve dönem sonu safi
kazancı2 milyar ise kooperatifin vergiye tabi kazancı
1 milyar TL'dı r 5/10* 2=1 risturn istisnası dı
r. 2-1=1
milyar vergiye tabi kazançtı r. Risturn istisnası=
(Ortaklarla işhacmi/Genel işhacmi) * Dönem sonu
safi kazanç
 Kurumun tesis edilmesi veya yeni bir ş ube açılması
nedeniyle ve karş ılı
ğında maddi bir kıymet elde
edilmeden yapı lan ve kurumlar vergisinde matrahı n
saptanması nda indirimi kabul edilen gider ilk tesis ve
örgüt gideridir.
 Kurumlar vergisi kanununa göre indirilebilecek
giderlerden biri Faizsiz kredi verenlere ödenen kar
paylarıdır.
 İnfisah, iflastan baş ka bir nedenden kaynaklanmı şsa
tasfiyenin baş langıç tarihi infisahı
n Ticaret siciline
tescil ettirildiği tarihtir. İ
flas varsa ticaret
mahkemesinde iflası n açılma tarihidir.
 Özel hesap dönemi 1 Ekim 1998-30 Eylül 1999
tarihleri arası
nda olan bir kurum, kurumlar vergisi
beyannamesini hesap döneminin kapandı ğıayı
 izleyen 4.ay içinde vermek zorundadı
r. Ocak 2000
 Doğal afetler nedeniyle inş a edilen binalarda geçici
muafiyet 10 yı l süreyle uygulanı r.
 Motorlu Taş ıtlar vergisi, taş
ıtları
n kayı
t ve tescilin
yapı ldı
ğıvergi dairesince her yı lı
n Ocak ayıbaş ında
yıllı
k olarak tahakkuk ettirilir.
 Veraset yoluyla intikallerde ölüm Türkiye'de
meydana gelmişve mükellefler de Türkiye'de
meydana gelmişve mükellefler de Türkiye'de
bulunuyorlarsa, Veraset ve İ ntikal Vergisi
beyannamesi 4 ay içinde verilmelidir. Mükellef
yabancıülkede ise 6 ay içinde verilmelidir.
 Katma değer vergisinde matraha dahil edilenler:
Yükleme ve boş altma giderleri. Faiz. Sigorta
giderleri. Vade farkı
.
 Bir takvim yılıiçinde ayrıayrıiş lemlerle hem vergi
ziyaına neden olan hem de usulsüzlük suçu iş leyen
mükellefe her iki suç için ayrıayrıceza kesilir.
 1.1.1999 tarihinden itibaren iş lenen bir vergi suçu ile
vergi kaybı na sebebiyet verilirse Vergi ziyaıcezası
uygulanı r.
 Temyiz davaları
nda Danı ştay bir üst derece
mahkemesi olarak görevlidir.
 Vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede
yapılan hatalar yüzünden haksı z yere fazla veya
eksik vergi istenmesi veya alı
nmasıhalinde
Düzeltme'ye başvurulur.
 Borçlu belirli sürede teminat göstermemişolursa,
Borçludan teminat istenmesini gerektiren durumlar
varsa, Borçlunun ikametgahıbilinmiyorsa, Borçlu
kaçmı şsa ihtiyati hacze gidilemez.
 Gelir Vergisi Kanununun ikametgahıTürkiye'de
bulunanlarıTürkiye'de yerleş mişkabul etmesi Tam
mükellefiyet vergicilik kavramının bir gereğidir.
 Limited şirket ortakları
nı n kazancıticari kazanç
olarak vergilendirilemez.
 Yeni iş
e baş
layanlar basit usulde vergilendirilir.
 Yeniden değerleme oranı nın %80 olarak
belirlendiğini varsayarsak 1999 yı
lı
nda teşvik
belgesiz yatı
rı mlarda uygulanacak olan değerleme
oranıyüzde sı fı
r olur.
 Zirai kazancı n gerçek usulde tespitinde indirilecek
giderler: Tohum, gübre, yem ve ilaç giderleri.
İşletmede çalı şanlara ödenen ücretler. Kira karş ılı
ğı
kullanılan üretim araçlarıiçin yapı lan ödemeler.
İşletmeyle ilgili olarak ödenen sözleşmeye dayalı
tazminatlar.
 Doktor, Gümrük komisyoncuları , Dava vekilleri,
Konser veren müzik sanatçı
larıserbest meslek
erbabı
dı r.
 Ücreti asgari ücrete bağlıolarak tespit edilenler:
Kazançlarıbasit usulde tespit edilenlerin yanı nda
çalı
şanlar. Serbest meslek erbabıyanı nda çalı şanlar.
Gayrimenkul sermaye iradıelde edenlerin yanı nda
çalı
şanlar. Özel inşaatlarda çalı
şan işçiler.
 1999 yılında 2 240 000 000 TL mesken kirasıelde
eden, baş ka bir geliri olmayan ve götürü gider
indiriminden yararlanmak isteyen mükellef A'nı n
vergiye tabi kazancı1 500 000 000 TL'dir. ( İ stisna
240 000 000 TL olarak dikkate alı nacaktır. ) 2 240 -
240=2000, 2000*25/100=500 milyon. , 2milyar-500
milyon=1 500 000 000
 1999 yılında bir kurumdan 21 000 000 000 kar payı
alan tam mükellef bir gerçek kişinin 1999 yı
lı
nda
vergi alacağı4 200 000 000. Vergi alacağı%20 dir.
 Diğer kazanç ve irat olarak menkul kı ymetlerin
elden çıkarı
lması nda iktisap bedeli tevsik
edilemiyorsa Rayiç bedel iktisap bedeli olarak kabul
edilir.
 Serbest meslek erbabı na yapı
lan ödemeler gelir
vergisi kesintisine tabidir.
 1 milyar TL tutarındaki vergi borcunu vade
tarihinden itibaren 6 ay sonra ödeyen mükellefe
tahakkuk ettirilecek gecikme zammı600 000 000 TL
dir. Her ay %10 gecikme zammıalı nır. 1 milyar* %
60=600 milyon.
 Vergi denetim elemanlarınca yapılan vergi
incelemesinin temel amacıvergi alacağınıgüvence
altı
na almaktı r.
 Kurumlar vergisi mükellefi olan kooperatiflerin
özellikleri: Tüzel kiş
iliğe sahip olmamaları .
Kooperatiflerin en az 7 üye ile kurulması . Kar
amacı yla kurulmaması . Ortakların değiş
ir nitelikte
olması .
 X Anonim ş irketi 1999 yılı
nda 100 milyar TL kurum
kazancıelde etmişve aynıyı l Bakanlar Kurulunca
vergi muafiyeti tanı nan bir vakfa makbuz karş ılı
ğı
15 milyar TL bağı şta bulunmuş tur. Buna göre, 1999
yılı
nda kurumun indirebileceği bağı şve yardı
m
tutarı5 milyar TL 'dir. 15-5=10 milyar indirme.
100*%5=5 milyar indirilecek.
 Tasfiye karı
, tasfiye durumundaki bir kurumda vergi
matrahı nıoluş turur.
 Vergi değeri 10 milyar TL olarak beyan edilen ve 5
yıl süre ile geçici muafiyetten yararlanan bir mesken
için ödenecek emlak vergisi 7 500 000 TL'dir.
Muafiyetten yararlanı lacak miktar, vergi değerinin
1/4'üdür. 10 milyar*1/4=2 500 000 000 vergi dı şıdır.
Ödenecek vergi 7.5 milyar üzerinden ödenecek.
Mesken vergisi binde 1 dir. 7.5*1/1000=7.5 milyon
 Veraset ve intikal vergisinde, veraset yoluyla
intikallerde vergi, ölen kiş
inin ikametgahı nın
bulunduğu yerdeki vergi dairesidir.
 Katma değer vergisinde, bir mal üzerindeki tasarruf
hakkını n malik veya onun adına hareket edenlerce,
alı
cıya veya adına hareket edenlere devredilmesine
Teslim denir.
 Katma değer vergisi matrahı na Taş
ıma ve yükleme
giderleri, Sigorta giderleri, Komisyon, Vade farkı
dahil edilir.
 Bölge idare mahkemeleri bölgenin coğrafi durumu
göz önüne alınarak Adalet Bakanlığıtarafından
kurulur.
 Mükellef bir belediye vergisi için vergi davasıaçma
süresi geçtikten sonra 5 yı llı
k zamanaş ımısüresi
içinde vergi hatası nın düzeltilmesi yoluna gitmişve
isteği reddedilmiş tir. Bu durumda mükellef ş ikayet
yoluyla Belediye Baş kanına baş vurabilir.
 Kararları n düzeltilmesinin nedenleri: Kararlara
etkisi olan iddiaların kararda karşı lanmaması .
Kararda birbirine aykı rıhükümler bulunması .
Kararları n usule aykırıbulunması . Kararları
n
kanuna aykı rıbulunması .
 Borçlunun malları
nıkaçı rmasıtehlikesi olduğu
durumlarda İ
htiyati haciz'e baş
vurulur.
Pencereyi Kapat (Close the window)

http://pekiyi.150m.com
Email