You are on page 1of 22

jrefrmjynfom;pmapmif Ed0k ifbmv 2010

twGJ(7)/ trSwf(7) Edk0ifbmv 2010

a':atmifqef;pkMunfjyefvnfvwG af jrmufvmygNyD
(ed k 0 if b mv 13-&uf nae)
a':atmifqef;pk=unf tdr0f if;xJukd yg}uJ';kd
um;oHk;pD; 0ifoGm;onfudk awG@&yg onf?
,if;um;rsm; jyefvnfxGufcGm oGm; +yD;
aemuf +cHa&S@rt S wm; tqD;rsm; z,f&mS ; jypf
aeonfudk awG@&ygonf? vlxk}uD;udk pnf;
urf;&Sd=uyg xkdif=uyg[k arwWm&yf cHaeyg
onf? aemufxyf ygusJ'dk; um;ESpfpD; xyfrH
0ifa&mufaeyg onf? vlxyk &dwf owf}uD;rSm
wuU o d k v f & d y f o mvrf ; r}uD ; wck v H k ;
jynf h a eygonf ? ,if ; ygusJ 'd k ; um;ES p f p D ;
tif;vsm;vrf; bufodk@ jyef vnfxGufcGm
oGm; ygonf? a':atmif qef;pk=unf +cHwcg;
zGifhay;aeyg+yD? vltkyf}uD;rSm wjznf;jznf;
jcH 0 if ; xJ o d k @ a&muf o G m ;yg+yD ? pmwrf ; ES p f
ckcswd q f xJG m; onfukd vnf;awG@ae&ygonf? pmrsuf E S m - 18 od k @ æ

cGetf m;tjynftm;rmef
h tjynfeh a':atmif
UJ qef;pkMk unf
OD ; 0if ; wif e J @ ar;cG e f ; rsm;
(Edk0ifbm 14/ 2010 rdk;rc) ,refae@ naeydkif;u jrefrmjynf&Jh
twdu k t f cHacgi;f aqmif a':atmifqef;pk=k unf tus,cf sKyf&ufaphjyD; jyefvnf
vGwfajrmufvmygw,f? EdkifiHwumeJ@ trsm;jynfolw&yfvkH;u arSsmfvifh
axmufcHwJh 'Drdk ua&pDacgif;aqmifwOD; tusOf;usae&mu vGwfajrmuf
vmwJt h wGuf tm;vk;Hk u aomif;aomif;zszs }udKqdck =hJ uyg w,f? tJonfae@
jrifuGif;eJ@ tajctaeudk ygwD&Jh acgif;aqmifwOD;jzpfol OD;0if;wifeJ@ awG@qkH
ar;jref;cJhygw,f? (Edk0ifbm 13 &uf nydkif; 10 em&D cef@u ar;jref;cJhwm jzpfygw,f) “a':atmifqef;pkk=unf vGwfajrmufvm+yD qdkawmh
bmtpDtpOfawG &So d vJ q&m” eufjzeftwGuf tpDtpOfawG pOf;pm;=uwmayg?h pmrsuf E S m - 19 od k @ æ

jrefrma&$ a
h jymif;= odap ([mo-0wˆ K wd k )
uAsm a-umif; (Public Health) aq;aygif;cwJh- n umwGef;
vGr;f csif;rdcif pmrsuf E S m - 5-rS 6od k @ æ pmrsuf E S m -7 rS 8 od k @ æ pmrsuf E S m (22)od k @ æ
jrefrmjynfom;pmapmif Ed0k ifbmv 2010


"

edik if w
H umtvkyo f rm;or*rsm;tzGJ ch sKyfzJG p h nf;jcif;(4)ESpjf ynf/h
ausmif;om;wyfrawmfarG;ae /h jr0wDrS 'kuo Q nfrsm; rJaqmuf
ywf0ef;usifa&muf&adS omae /h jrefrmjynfwefaqmifwikd y f aJG wmfae /h
xdik ;f ekid if r
H ;D azmifar#myGaJ wmfae E
h iS hf jynfov l x
l k
“atmufwb kd mv”
mv”onf (31)&ufjzifh vukeq f ;kH ojzifh u|eykf w f @kd . jrefrmjynfom;pmapmifonf use&f adS o;aom ajymp&mqdpk &mrsm;udk
wifjy&OD;ayrnf? atmufwdkbmv (31)&ufae@onf 2006 ckESpfu pwifzGJ@pnf;cJhaom edkifiHwum tvkyform;or*~rsm;tzGJ@csKyf
(ITUC). ESpyf wfvnfae@yif jzpfonf? (ITUC)taejzifh jrefrmedkifiHtwGif; tvkyform;tcGifh ta&;udpP/ t"rRvkyftm;ay;ckdif;
apr_udpPrsm;tm; rnfodk@rnfyHk aqmif&Gufrnfqdkonfudk avhvmapmifh=unfh=u&ayrnf?
“edk0ifbmv”
mv”onf tm&Swkduf&Sd jynfolvlxktwGuf aqmif;&moDtcgor,yifjzpfonf? aqmif;&moDumvtcgor,wGif
awG@&cJhaomESif;jrLrsm;ESifh tm;upm;v[k owfrSwfxm;=uaomfvnf; ork'N&m0rf;wxGmtwGuf tjyifodk@ reufapmapmwGif vrf;
yifrav#mufekdif=uawmhaom jrefrmjynfolvlxktm; jrifa,mifrdayonf? ,ckvedk0ifbmv 8-9-10-11 ae@&ufrsm;wGif xkdif;-
jrefrme,fpyfrS jrefrmjynfbufjcrf;rS vlxkonf e,fpyfwkdufyGJrsm;a=umifh rdrdwdk@ touftdk;tdrfpnf;pdrfrsm;udk pGef@cGmum
toufvu k majy;=u&aom “vlxt k ajy;+ydKify”JG rsm;um; 2010 a&G;aumufyEJG iS t hf +ydKif rnfr#txd +rdKifqidk cf ohJ nfukd ,ckwidk f apmif=h unfh
ae=u&ayonf? rJaqmufEiS hf zkwzf &+rdK@e,frsm;qDo@kd a&muf&v dS maom ppfajy;'kuo Q nfrsm;udk xkid ;f ESihf jrefrm a'ocHrsm;u apwem
arwWmrsm;oGe;f avmif;=uyH/k jrefrmppfwyfu aoewfjzifh arwWmxm;=ucsed Yf xdik ;f ppfwyfu &ifbwfjzifh arwWmxm;=uyHu k kd E_id ;f ,SOof ;kH
oyf=uum ,ckwikd f pkww f oyfoyfjzpfae=uqJ&adS vonf? ed0k ifbmv 13 &ufae@ naeydik ;f u vlxak cgi;f aqmif a':atmifqef;pk=unf
jyefvnfvGwfajrmufvmonfudk }udKqdkae=uaom vlxk}uD;tm; axmuf&S_jcif;tm;jzifh jrefrmjynfolwdk@onf tajymif;tvJudk
rnfr#txdvdkvm;a=umif; oufaoaumif;rsm; jyocJh=uay+yD?
“ed0k ifbmv 1 &ufae@”onf 1988 ckEpS f =o*kwv f &Spaf v;vH;k vlxt k a&;awmfy}kH uD;ESit hf wl wqufwpyfwnf; ayguzf mG ;
vmcJhaom jrefrmedkifiHvHk;qkdif&m ausmif;om;rsm;'Drdku&ufwpfwyfOD;(ru'w)ausmif;om;wyfrawmf. 22 ESpfajrmuf ESpfywfvnf
ae@jzpfonf? “vufeufudkifawmfvSefa&;ESifh vlxkwkdufyGJaygif;pyfatmifyGJcH=u” [lIvnf;aumif;/ “awmfvSefa&;onf igwdk@ausmif;/
igwdk@wuUodkvf”[lIvnf;aumif; cGyfa'gif;tm;rmefwdk@udk ,ae@wdkifawG@jrif&qJjzpfonf?
wpfcsdefwnf;rSmyif vlwpfpk/ rlr_&,fwJh q,fukaÉqdkovdk tylay:tylqifhum rwifhw,fvSaom b0taxGaxGwdk@ESifh
&Sifoef&yfwnfae=u&aom jrefrmjynfolvlxk. wefaqmifwdkifyGJawmfae@onf (etz)ppftkyfpk tkyfcsKyfaeor#umvywfvHk;
t+yHK;awGa0pDeidk o f nf r[kwyf gav/ od@k &mwGif jrefrmedik if . H tdref ;D csi;f Ak'b < momekid if w H pfcjk zpfaom xkid ;f ekid if YH vl vGKd if;u&xke;f (ac: )
rD;ar#myGJawmfae@udk t+yHK;jrjr/ tvSa0a0qmqmjzifh usif;y=uawmhrnfjzpfonf?
wmcsDvdwfrS jrefrmjynfom;wdk@onf r,fqkdif+rdK@odk@vnf;aumif;/ jr0wDbufrS jrefrmjynfom;wdk@onf rJaqmuf+rdK@
odk@vnf;aumif;/ aumhaomif;bufrS jrefrmjynfom;wdk@onf &aemif;+rdK@odk@vnf;aumif; }uHK}udKufwkdufqkdifpGmvma&muf=uum xkdif;
edik if .
H wefaqmifwikd yf rJG sm;od@k taysmu f ;l um aysmjf rL;=u&Hrk w S yg; tjcm;a&$;p&m vrf;r&Sad cs? xdik ;f tm%mydik w f @kd u jr0wD/ wmcsv D w d /f
aumhaomif;wdk@bufrS jrefrmjynfom;tcsKd@udk zdwfac:vsuf oufqkdif&m ,Ofaus;r_rsm;udk rJaqmuf/ r,fqkdif/ &aemif;+rdK@rsm;wGif
wifqufjyocJo h nfrsm;udk awG@jrif=u&ygO;D rnf? xkid ;f ekid if aH &muf jrefrma&$@ajymif;tvkyo f rm;rsm;onf vluv kd v l rkd tkycf sKyfaom (rdr. d
trsK;d bmom omoemudyk if wdu k cf u
kd of wfjzwf0ahH om)ppfrpd m> (etz)wd@k vufatmufrS ,m,Dvw G af jrmufvmonfh tcdu k tf wef@wiG f
xdik ;f ekid if .H ,Ofaus;r_rsm;twkid ;f vdrmR yg;eyfpmG pD;ar#mvku d yf gaysm&f i$ ef idk =f uygapownf;? xdik ;f -jrefrme,fpyfw&d;k ESihf jrefrmjynfw0Sr;f
vH;k udk Adv k u f svr$ ;f rd;k aeaom ppftpd;k &udk vlxw k u
dk yf EJG iS hf vufeufuikd w f u dk yf aJG ygi;f pyfum atmify&JG &dS mvrf;rrsm;qDo@kd twlwuGcsw D uf
ekdif=uygapownf;? ? *** jynfolrygæ t&m&m æ bmqdkbmrS r+yD;Edkifygæ?

*** jynfolonfomæ tc&mæ t&m&mudkajymif;vJEdkifonfæ?


*** cGeftm;r#a0æ 'dk@wawGonfæ rvGJraoG/ jynfolawGtwGufæ?
pmrsufEmS (2)
jrefrmjynfom;pmapmif Ed0k ifbmv 2010
a&cwf}uHKcsdef oDa&;oD&m = uAsmpmrsufEm
S
qJAif;tvJAif;
u|efZmwfoGif;yGJ vGr;f csif;rdcif
"m;csi;f vScH si;f &ifqikd =f u ? ?
armifvGrf;%D

zGwf rdausmif;jzpfwa
hJ e h

1? zGwf rdausmif; jzpf


jrpf rcsrf;om
Armjynfysufr,fhae h[m
Ed0k ifbm ckEpS &f uf ae jh zpfw,f? (a':atmifqef;pk=unf jyefvnfvGwfajrmufvmyg+yD )
cGJcGmcJhwm=umayrJh
2? "g;oGm;xufu ysm;&nfpufrsm; om;wkd@&ifxJrSm xm0&&Sdw,f
olcdk;vuf "g;&dk;urf;olrsm;&J h tar²²²²²²²²²²²
rdwaf qG ²² arSmifrdkufaewJh b0awGudk
&ifqdkifzdk@twGuf cGeftm;awGarG;ay;cJhwJh
taumif;jrif0g' xm;=unfhprf;yg
t&Sufw&m; uif;wJhpum; tar²²²²²²²²²²
rdom;pkqdkwmudk +ypfcGm
ppfusGeftjzpf EGHepfcH=ur,fholrsm; udk,fusKd;twGuf r=unfh
+idrf;csrf;a&;udk }udK;pm;cJhwJh
tvkt,uf wd;k a0S h
Armjynfysurf ,fh ae@qD wa&G ah &G ?h tar²²²²²²²²²²²²²²
cg;oD;wJh b0'%f
3? b,fvdkrsdK; wHqdyfawGuyf=uygap jyif;xefwJh uH=urRm
aumufuspfwJh ,kwfrmwJh &ifqdkifum ausmfv$m;cJhwJh
tar&JΠowWdeJ@cGeftm;udk
tkypf zk JG h udu
k jf zwf r_awG xm0& OD;n$wfvSsufyg
Ed0k ifbm ckEpS &f uf ae eh J t
h wl
tar²²²²²²²²²²²²²²
aysmufuG,f ysufokOf; vljzpf&_H;ap&r,f 'Dae@²²²²²²²²²²²² 'D&uf²²²²²²²²² 'Dtcsdef rSm
om;wdk@&JΠtem*wfudk
jynfol@&J h'%f t}udrf}udrftzefzefcH&awmhr,f? vSyaomae@awG xm0&ydkifqdkifzdk@
4? zGwf rdausmif; jzpf tarh&JŒ²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²vufawGeJ@ xkqpfyHkazmfay;ygawmh

jrpf rcsrf;om tar²²²²²²²²²²²²²²²


tar²²²²²²usef;rmygap²²²²²²
Armjynfysufr,fhae@[m
Ed0k ifbm ckEpS &f ufae@ jzpfw,f? (uAsmvnf ; r[k w f y gbl ; ²²²²pmvnf ; r[k w f y gbl ; ²²²²²²²&if x J u
usaemfhwdk@&JŒrdcifacgif;aqmiftarpkudk ajymcsifwJhpum;awGudk
&J&ifhoufZGJ csa&;vdu
k w
f myg) (&m pk opf)
pmrsufEmS (3)
jrefrmjynfom;pmapmif Ed0k ifbmv 2010
(a':atmifqef;pk-unf jyefvnfvw
G a
f jrmufvmyg_yD )

qHr
k w
S f b,folrS tvkyfrrsm;bl;av?
tar
tar²²² tarr&dSwkef; usGefawmfwdk@ em*pfudk odoGm;w,f
aeaumif;yg&JŒvm; tar²²² a&$0ga&mif/ tDvufxa&mepfOya'/ e,fjcm;apmifhwyf/
jcHeyH wf 54 udk a&G;aumufyGJ/ aejynfawmf - 'gawGeJ@vnf; &if;ESD;oGm;w,f
tarhvufeJ@ udk,fwdkifzGihfr,fhwae@udk tajymif;tvJawGuawmh
wuUodkvf&dyfomu opPmawmfrysuf trsm;}uD;ayghtar&,f
apmifhaeqJyg tar²²² &efukefrSm arG;cJhwJhvlawGu
&dSygw,ftar²²² EdkifiHjcm;om;vkyf+yD; jyefvm
usGefawmfholi,fcsif;awGvnf; &dSygao;w,f²²² Zmwdudk &GH&SmovdkvdkeJ@jyef=unhf
olwdk@vnf; aeaumif;=uyg&JŒ? rcsdayr,fh rajymomygbl; tar
wcsKdŒuawmh usGefawmfwdk@u edrfhyg;csdefu;dk?
EdkifiHom;ajymif;vJcH,l&if; tar
jrefrmjynfudk cspfae=uwkef;yJ tar usGefawmfwdk@ wdkufyGJrSm
Zmwdajrudk tvnftywfjyefwdkif; c%c%usqHk;ay;ae&wmu
“t&iftwdkif;yJaemf” vdk@ jyuQ'defpm&GufawGyg tar
0wfauswef;ausE_wfquf a[mwpf&Guf a[mwpf&GufeJ@
aps;0,frysuf=uygbl;? qkwf+zJypfaevdkuf=uwm ²²²
wcsKdŒuawmh tJ'g &uf&mZmawGcsnf;yJqdkwm
'kuQonfa,mifaqmif&if; usGefawmfwdk@ todaemufuscJhygw,f tar?
(olwdk@ta&;twGuf) 'dk@ta&; 'dk@ta&;eJ@ tar
e,l;a,mufuae ajym=unhfyg&ap
tarh vGwfajrmufa&; }udK;yrf;ae=uygowJh? usGefawmfarSsmfvifhaewmuav
tarhygwDvnf; &dSygao;w,f tar²²² 'Drdkua&pDvnf; [kwfcsifrS[kwfr,f
wcsKŒd u rJq, G wf ek ;f rSm wcsKŒd u rJray;zd@k ajym +idrf;csrf;a&;vnf; ygcsifrSygr,f
ygwDzsufodrf;cdkif;umrS arG;ae@yGJvkyfeJ@ tpnf;ta0;vnf; wufcsifrSwuf&ygvdrfhr,f tar?
a=unmcsufrxkwfawmhwmuvGJ&if 'gayr,fh
t&ifvdk crf;crf;em;em;ygyJ tar²²²? EdkifiHom;awG EdkifiHjcm;om; jzpfp&mrvdkawmhwJhae@
&efukefuawmh jcLcsm&Smw,ftar²²² 'kuQonfawG 'kuQo,fp&mrvdkawmhwJhae@
OD;aESmuf,dkpD;r_udk ukpm;wkef; attdkif'Dtufpfjzpf ESpfa,muf&dS&if oHk;zGJ@ruGJawmhwJhae@
rD;pufarmif;oHawG=um;u “pcef;c%vdkufcJhyg” ac:vkdac: ynmwwf&if xrif;riwfwJhae@
q,fwef;orm;awGu tESdyfcef;rSmpmusuf ta&mifrwlwmudk &efolvdk@ rowfrSwfwJhae@
wcsKdŒu xrif;rcsufEdkifawmh tJ'aD e@uykd g tar?
xrif;&nf0,faomuf=u&w,f tar usGefawmfvJoGm;&if tarxlay;yg
bmyJajymajym tar tarhtm;eJ@ raerem;}udKpm;prf;yghr,f
&efukefrSm ausmfoleJ@ axmifrSL; usGefawmfwdk@tm;vHk; &efukefrSm jyefqHk=uzdk@av?
olwdk@ESpfOD;avmufawmh (urBm pd;k rif;)
pmrsufEmS (4)
jrefrmjynfom;pmapmif Ed0k ifbmv 2010
jrefrma&$ hajymif; = odapa-
usef;rma&; aomhcsufrsm; ** Public Health **

aomh(1) WATER
reufa&wpfcGufaomufjcif;onf cE<mudk,fESifha& nDrSsap.?
aomh(2) SLEEP
tdyfcsdef nmapmif;I av;udkif;o¾meftdyfjcif;onf tdyfa&;0ap.?
aomh(3) APPETITE
tpmudk 7yHkrSsomt0pm;jcif;onf cE<mudk,ftm; usef;rmap.?
aomh(4) EXERCISE
tm;upm;vkyfjcif;onf pdwfcE<mtm; wuf=uGap.?
aomh(5) MUSIC.LITERATURE
*Dwonf ESvHk;udk¶$ifap.? pmzwfjcif;onf todOm%fudk wdk;ap.?
aomh(6) BEANS
yJt+rJpm;jcif;jzifh toufudkap&Snfonf?
aomh(7) VICES
aq;vdy/f t&ufukd vufjyE_wq f ufyg?
aomh(8) LOVE.SEX
vdifESifhtcspfudk nDrSsygap?
aomh(9) LONELINESS
txD;usefjcif;u &kef;xGufEdkifvSsif oifusef;rm+yD?
aomh(10) MIND
OD;aESmufudk rjywfoHk;ay;jcif;jzifh tdkrif;jcif;udk umuG,fEdkifonf?
aomh(11) TEA
a&aEG;=urf; t+rJaomufo;kH jcif;onf 0dwu f sap./ uifqmudk umuG,af y;./ t&G,w f if EkysKad p.?
aomh(12) SMILE
b0udk t+yHK;eJ@&ifqdkifyg?
ysif;a=umqef@jcif;
yifyef;EGrf;vscsdef ysif;a=umqef@jcif;jzifh aeomxdkifom&Sdaponf? tvkyfESifhvuf
rjywfolrsm;twGuf ysif;a=umqef@jcif;onf cE<mudk,ftwGuf taumif;qHk;
v_y&f mS ;enf;wpfrsK;d jzpfonf? vlcE<muse;f rmzd@k twGuf t"duta&;ygaomtcsurf mS yHrk eS af oG;vnfywfrj_ zpfonf? ta=umif;rSm
cE<mudk,ftpdwftykdif;rsm;odk@ tm[m&ay;a0jcif;/ rvdktyfonfht&mrsm;udk z,f&Sm;ay;jcif; ponfhtvkyfudk vnfywfaeonfhaoG;u
vkyfaqmifay;aeaoma=umifhjzpfonf? ysif;a=umqef@jcif;onf cE<mudk,f&Sd=uGufom;rsm;udk usHKŒqef@ay;onf?
puUef@ydkif;rSs ysif;a=umtcgcgqef@ay;jcif;jzifh te,fxdkifaeaomaoG;rsm;u ESvHk;qDodk@jyefpD;+yD; aoG;vnfywfr_udk ydkrdkaumif;
rGefaponf? wpfcsdefwnf;rSmyif =uGufom;rsm;usHKŒqef@jcif;jzifh
=uGuo f m;twGi;f &Sd aoG;rsm;udv k nf; vnfywftm;aumif;aponf? =uGuo f m;twGi;f &Sd rvdt k yfonft
h &mrsm;udk o,faqmif
z,f&Sm;ay;ojzifh yifyef;anmif;nmr_udk aysmufap+yD; cE<mudk,fudk vef;qef;wuf=uGaponf?
xdk@tjyif ysif;a=umqef@csdef vltrsm;u vufESpfzufudk aemufodk@ qef@wef;wwfonfhtwGuf &ifbwfv_yf&Sm;r_udk vnf;jzpf
apygonf?
aomufoHk;&efroifhaom a&(5)rsKd;
(1) rD;zdkay:wGif tcsdef=umjrifhpGm qlyGufatmifxm;onfh a&aEG;
(2) "mwfAl;xJwGif &uf=umjrifhpGmxm;onfh rvwfqwfaoma&aEG;
(3) t}udrf}udrfqlAGufatmif }udKcJhaoma&aEG;
(4) wpfnvGefaoma&aEG;udk xyf}udKxm;aoma&aEG; (odk@) xyfr}udKxm;aoma&aEG;
pmrsufEmS (5)
jrefrmjynfom;pmapmif Ed0k ifbmv 2010
(5) xrif;/ [if;aygif;cH&nf
4if;a&rsm; aomufo;kH &efroifjh cif;rSm t}udr}f udrf qlAu G +f yD;aoma&wGif u,fvpD,/H ruf*eDp, D /H *&d&k if;ESihf tjcm;owWKrsm;
ydkrdkwdk;vm+yD; ausmufuyfudk xdcdkufapEdkifaoma=umifhjzpfonf? opfoD;rsm; tvGeftuGsHrpm;oifhay *syefEdkifiH Kyoto University
aq;ynmbmom&yf ya&mfzufqm Teng Tian Ichiro . ajym=um;csuft& opfoD;tvGefuGsHpm;oHk;ygu cE<mudk,fwGif; ADwmrif C
rsm;jym;ap+yD; oxalic acid udk tvG,fwuljzpfay:aponf? oxalic acid ESifh vlcE<mudk,f&SdacGs;rsm; aygif;pyf+yD; ta&jym;=urf;jcif;/
xdcdkufjcif;rsm; jzpfapwwfonf? jyif;xefygu aq;ESifhrwnfhaom ta&jym;a&m*grsm; jzpfapwwfonf? tar&duefynm&Sifrsm;.
qef;ppfcsufrSmvnf; xdkenf;twljzpfonf? rwlaom&moD/ rwlaoma&m*grsm;wGif opfoD; rsm;udka&G;cs,f pm;oHk;oifhonf[k ynm
&Sifrsm;u cef@rSef;=uonf? Oyrm- aqmif;OD;ESifhaqmif;&moDrsm;wGif pdkxdkif;r_enf;aoma=umif; opfawmfoD;ESifh tpma=uvG,faom
iSufaysmoD;/ yef;oD; rsm;udk pm;oHk;oifhonf? ESpf&Snfacsmif;qdk;olrsm; opfawmfoD;udk pm;ay;Edkifovdk ESvHk;tm;enf;ol/ aoG;wdk;&Sdol/
tpmra=u vG,folrsm; Crataegus udk t+rJpm;oifhonf? =uufOrsm; tvGeftuGsH rpm;oifhay tm[m&"mwfrsm; trsm;
tjym;yg0ifaom =uufOonf vlwikd ;f twGuf tm;wd;k aq;jzpf onf? =uufOpm;enf; rsm;pGm&Sad omfvnf; atmufygpm;enf; ESprf sK;d rSm
taumif;qHk;pm;enf;jzpfonf?
(1) =uufOtESpfudk [if;&nfcsufjcif; (odk@) a&aEG;qlxJ azmufxnfh+yD; pm;oHk;jcif;?
(2) =uufO[wfbdGKifa=umf&mwGif o=um;tenf;i,fxnfhjcif;jzifh ydktusKd;&Sdaom tm[m&udk&aponf? vlwcsKdŒu tm[m&"mwf
rsm;aom =uufOudk rsm;rsm;pm;oHk;ay;jcif;jzifh tm[m&rsm;pGm&Edkifonf[k xifrSwfrSm;wwf=uonf? vlwpfOD; rSm ae@pOf=uufOwpf
vHk;rSESpfvHk;xd pm;oHk;jcif;jzifh cE<mudk,ftwGufvdktyfaom y&dkwif;"mwfudk tvHktavmuf&Edkifonf?
rSm;
xrif;rpm;rD [if;&nfwpfcu G af omufz@kd rarhygEiS ?hf xrif;rpm;rD [if;&nfyyl l t&ifaomufjcif;jzifh cE<mud, k 0f wd tf m; xde;f odr;f
ay;onf? tar&duefynm&Sirf sm;u cE<mud, k f 0+zdK;olta,muf(1000)jzifh avhvmqef;ppf&mwGif xrif;rpm;rD [if;&nfyl aomufol
onf? pm;aomxrif;eyfwdkif;wGif u,fvdk&D 55uwf avSsmhenf;&&Sdaponf? omreftm;jzifh xrif;pm;jrefolonf t0vG,fonf?
ta=umif;rSm OD;aESmuftwGif;&Sd (tmom) csifjcif;tuef@rS “pm;0+yD” qdkonfhowif;&zdk@ tcsdeftenf;i,f,l&onf? xdktcsdef
,laepOftwGif;wGif tpm;jrefaomolu ydkvGefaomtpm;rsm; pm;oHk;+yD;jzpfonf? tu,fI xrif;rpm;rD [if;&nfwpfcGuf aomuf
jcif;jzifh xrif;tpm;enf;ap+yD; 0jcif;rSumuG,af y;Edik o f nf? taumif;qH;k a&aomufcsed f a,bk,stm;jzifh vlwpfO;D onf wpfae@vsS if
tenf;qH;k a&(1500cc) aomufoifo h nf? ESv;kH ESihf ausmufuyfaqmif&u G t f m;enf;olrsS vI GJ a&udvk akH vmufpmG aomuf oifo h nf?
txl;ojzifh ylaom(od@k ) avat;pufziG x hf m;aom aetdrEf iS &hf ;kH cef;wGif avxkajcmufuyfaom ae&mwGif ydrk kd aomufoifo h nf? ae@pOf
xrif;oH;k eyf=um;ESihf xrif;pm;csed w f iG f a&r=um c%aomufay;oifo h nf? od@k aomf wpf}udrw f nf; wGif tvGet f rif; raomufoifah y?
reufpm tpm;0&Hkru aumif;aumif;pm;oifhonf? “reufpm 00pm;/ ae@v,fpm aumif; aumif;pm;/ npm enf; enf;pm;”
qdkonfhtwdkif; “reufpm 00&if&+yD” [k vltrsm;u qdk=uonf? xdkxufomru reufpmonf wpfae@wmtwGuf ta&;yg aom
eyfwpf eyfjzpfonf? tm[m&jynfhaom/ y&dkwif;"mwf ygaom reufpmonf *vkukd@udk cE<mxJwGif =um&Snfxdef; xm;ay;Edkifonf?
reufpmwGif hot drink jzpfaom aumfz/D vufzuf &nftjyif aumufyo J ;D ESpH mrsm; (*sKH jzifph rD xH m;aom tpm;tpm)/ wd&p>mefr&S aom
y&dwk if;(EGm;Ed@k / 'decf sO/f =uufO)/ opfo;D (od@k ) opfo;D azsm&f nfEiS hf tcsK"d mwf/ tqD"mwfenf;aom tpm;tpmrsm;udk pm;oH;k oifo h nf?
reufpmudk t0pm;&Hkru taumif;pm;oifhonf?
Posted by Thulay

a&$z&Ho
k ;D 3=vH;k bwf 6000 wJA
h sKdΠ(ay;pm)
xkid ;f -jrefre,fpyf rJaqmuf+rdKŒawmifbufu zkwzf &m;+rdKŒe,frmS +yD;cJw h hJ atmufwb kd mvwke;f u a&$z&Hok ;D wpfv;kH cd;k rdwmeJ@
bwf 6000 avsmaf =u;ay;vdu k &f wJh jzpf&yfuav;udk pmzwfy&dowfrodcsi=f ubl;vm;? jzpf&yfu 'Dvykd gæ zkwzf &m;+rdKŒe,f ptdw k u kd ef ,f
&Gmwpf&GmrSm a&$z&HkoD; 3 vHk;udk rHk(arSsmh)ydkif&Sif&JΠpdkufcif;xJuae udka&$jrefrmtvkyfor ESpfOD;u vlrodatmif cl;oGm;owJhAsm?
tJ'Dvdk cdk;+yD;awmh ygvmwJhtdwfxJ xnfhxm;wmaygh? tJ'Dvdk cdk;xm;xnfhxm;wmudk rHkvlrsKd; tvkyf&Sifudk,fwkdif pdkufcif;xJudk
a&Smifwcifa&mufvm+yD; olrwd@k EpS Of ;D udk vuf&zrf;rdwmayg?h 'gukd jrefrmjynfom;awGua&m? xkid ;f awGuyg ajyvnf&majyvnfa=umif;
nSKd E_id ;f ay;ayr,fh b,fvrkd S r&bl;AsKŒd ? 'Dvkd vdycf wJ nf;vJ tajctaerSm usaemfw@kd ptdw k u dk ef ,f jrefrm&Gmvl}uD;tzG@J e@J ptdw
k u kd ef ,f
&Jpcef;tzGJ@awGu rHkvlrsKd;tvkyf&Sifudk b,favmuf&&if auseyfrSmvJvdk@ ar;&awmhwmaygh? 'DtcgrSm wpfOD;udk bwf 6000 pD&rS
auseyfr,fv@kd rHt k vky&f iS u
f ajymawmhwmayg?h 'ge@J yJ usaemfw@kd u cd;k pm;wJh opfo;D ydck sKo
d vdk jzpfaeolawGukd oem;ayr,fh b,fvrkd S
=um;0ifaphpyf zsefajzay;vdk@r&wJhtqHk;rSm “wpfa,mufudk bwf 3000 pD(tm;vHk;aygif; bwf 6000)”eJ@yJ auseyfygvdk@ =um;xJu
ixGm;cg;emcH+yD; awmif;awmif;yefyef ajym&w,fAsKŒd ? usaemfw@kd jrefrm tvkyo f rm;awGtm;vH;k b,feikd if rH mS yJaeae tcsKt d acsmif&vd@k
vufujrif;csiw f phJ w
d u
f av;awGukd &ifxrJ mS rsKod yd x
f m;=uzd@k tusK;d arsmv
f @kd E_;d aqmfvu dk yf g&apæ? ? =unfph rf;ygO;D ææ a&$z&Ho k ;D 3
vH;k bwf 6000 wJAh sKŒd ææ? =um;vd@k rS aumif;=uao;&JŒvm; t&yfuwd@k ææ? vif;a&mifjcnf atmifci kd f
pmrsufEmS (6)
jrefrmjynfom;pmapmif Ed0k ifbmv 2010
'gawGpw d rf 0ifpm;ygb;l ? ESpaf ,mufom; wD;wd;k wdik yf if ae=uav&JŒ?
aq;aygif;cwJ=h n “aypd&m igajymovdkom vkyfprf;yguGm- 'D, =wm
([mo-0wˆ K wd k ) tvGefaumif;wJh ,=wmyg? rif;uighwynfh rdk@ay; wm/
(td»»»»
k»»»» +rdKŒrd/ +rdKŒz taygif;wdk@&,f»»»» »»»» usef; vlwkdif;udk igray;bl; odvm;? q&mwm}uD; qdkwm
rmawmf r l = u ygpuG , f »»»» » »»» csrf ; omawmf r l = u 'Dacsmif;&d;k wavSsmufrmS emrnf}uD; ygu”G aypdu &doo hJ hJ
ygpuG,»»»» f»»»» &efb,mab;/ uGma0;»»»» jrefjrefrmajy +yHK;&if; “emrnf}uD;w,fqw kd m emrnfukd pmvH;k }uD;}uD;eJ@
ta&;'d@k ta&;»»»» *Dw&dyo f m»»»» ud, k &hf yd f omrSm»»»» a&;vd@k vm; q&mwm}uD;” qdk vku d af wmhæ
awmuf »»»» awmuf»»»» »»»» awmuf»»»» »»»» awmuf*sdef;)2 “a[haumifæ awmfwefwdwf/ ig;a=umfyef;uef
r[maZmf wa,muf ,ae@ b,fvjkd zpfreS ;f rod/ atmuf zdwf tvkyu f kd pdw0f ifpm;prf; =um;vm;/ igajymwJt h wkid ;f vky&f if
ajrbHk&dyfomav;xJrSm wpfa,mufwnf; pmzwf&if; aysmfaerd.? ZD;*Guf ru rif;udk a=uGomG ;rSmrvGb J ;l ” q&mwm}uD; aypDtwGuf
bmha=umifhygvdrfh/ ta=umif;&if;udk&SmvdkufawmhrS/ rdrdrSm ydkufqH ,=wm vkyfay;aeygw,f? ol@&JŒ ,=wmuæ 0g;qpfydwf 0g;&if;
jywfomG ;I aysmrf ad =umif; odvm&.? vl trsm; ESiq hf ef@ usib f uf wkwftpdk 2 awmifwdwdjzwf/ ae@ 12 em&DrSm vrf;ab;uae
jzpfI? vlawGu ydu k q f &H vm&if/ ydu k q f aH wG ayg&if aysm=f u.? pm *gxm&G w f aemuf j yef a cgif ; ay:ausmf + yD ; rsuf p d r S d w f x m;+yD ;
a&;olu 'Dvdkr[kwf? ydkufqHoHk;p&m r&Sdawmh&if tvGefaysmfyg.? ypf & ef j zpf . ? q&mwm }uD ; u ol @ &J ΠtpG r f ; xuf * gxmud k
onf h t wG u f a =umif h v nf ; wa,muf w nf ; aysmf a ysmf & $ i f & $ i f a&SŒuwkdifay;.?
txufygocD si;f av;udq k &kd if;/ yg;pyfjrL;ZpfoaH v;eJ@ [mrdek v D udk +f yD;/ “aypd vku d q f udk mG (OHK txufrmS o=um;/ atmufrmS x
aysmaf erd&mu r=umrD wefaqmifrek ;f v a&muf awmhrnf? onfv nuf/ tv,facgifrSm ajryJ,dk)3 cgqdk+yD; rsufpdrSdwf aemufjyefypf
onf&moDa&muf+yDqdkrSjzifh i,fi,fwHk;u “wuf0if” &Gmav;&JŒ ayawmh/ rif;}udKufaewJh ZD;*Gurf rif;udak =uG+yD;omrSwaf yawmhæ”
wefaqmifwkdifn/ aq;taygif; y˜atmif aq;aygif;cwJhntjzpf “q&mw}uD; ajryJ,ckd snb hf J raumif;bl; ESr;f yspu f av; bmav;
uav;udk awG;rd&mu pmzwfolrsm;odk@ apwem a0jzmI a&$ay rygbl;vm;”aypdu ysufacsmfacsmfar;awmhæ? “a[haumifæ
v$mqufvkdufcsifwmu 'DvdkygwJh cifAsm;æ? aomufpum;rrsm;eJ@ ESrf;yspfu aoG;wdk;eJ@ rwnfhbl;”wJh?
'ga=umifh (udik ;f æ &Gmpm;ausm/f pdeaf bmhyifa&/ ykZeG v f ufr aypdwa,muf 0g;&if;wkww f pfacsmif;eJ@ ae@vnf 12 em&D
uufu&/ rsufESm0ESifh cGifnDawmh/ 0ifpnfawmf,Gef;) aAyHkxD;ef/ rSm xGufcGmoGm;yg+yD;? 'D,=wmatmifjrif&if ol}udKufaewJh t&D;
aAyHxk ;D efæ? wuf0if&mG qdw k m txuftnma&eHacsmif;+rdKŒe,f yif; aomhorD; ZD;*Gurf u ol@uakd =uG+yDqw kd hJ tawG;eJ@ avSsmuf vmvku d f
acsmif;em;rSm&Sdyg.? uwW&mvrf;ab;rSm &SdIvnf;? c&D;vrf; yrf; wm uwW&mvrf;ay:a&mufyg+yD? 'Dtcsed u f um;jywfcsed f qdak wmh
tquftoG,f aumif;ygonf? yif;acsmif;udk trSo D [JjyK+yD;/ udik ;f aypd vrf;ab;uyfrwfwyf&yf 0g;&if;wkwfudk aygif=um; uaecs
oD;ESHrsm;vnf; tvGefxGuf.? txl;ojzifh =uufoGefeD t"du vrf;ay:axmuf rsupf u d ykd w d x
f m;+yD; yg;pyfu *gxm&Gwf aevdu k f
xGufwJha'oyg? xnuf(xef;vsuf)eJ@ =uufoGefeDtrsm;tjym; wm ta0;u=unfh&if rwfwyf&yf+yD; &l&laygifaeovdk ygbJæ? (OKH
xGufawmh pD;yGm;a&;vnf; tqifajyygw,f? &Gmu tdrfajc 100 txufrSmo=um;/ atmufrSmxnuf/ tv,facgifrSm ajryJ,dk)3
ausmaf vmuf&w dS &hJ mG i,fav;yg? &Gmav;u i,fayr,fh jy\emu }udrfqdk+yD;wmeJ@ “atmif+yDa[h”atmf acgif;udkausmf+yD; aemufjyef
ri,fvyS gb;l ? t"du jy\emr=um r=um&Si;f ay;ae&wmuawmh? ypfvu dk w f m “0S;D ” “'kw”f “tm;æ atmifr,fav; ao yg+yDAs”
“udkwm}uD; eJ@ wynfhausmf aypd”ESpfOD;yg? udkwm}uD;u touf atmf oHeJ@twl pufbD;a&mvlygvJusoGm;wmu aps;0,fu
40 ygwf0ef;usif vlysKd}uD;/ &GmvnfacgifrSm udk,fhtdrfeJ@udk,f jyefvmwJh “qdwfodk;” qdwfodk;u pufbD;eJ@ta&muf/ aypd&JŒ
wpfa,mufwnf;orm;/ rdbtarG;tESpfjzpfwJh ,m/ udkif;wdk@udk 0g;&if;wkwu f vJ tuse@J qHrk ad vawmh qdwo f ;kd ezl;uG+J yD; iSuu f x
vkyfzufcspm; bmtvkyfrS r,fr,f&&rvkyfygbl;? aA'ifvdkvdk ndK}uD; qHk;jzwfcsuft& aypdcrsm r&SdrJh&SdrJhaiGxJu ig;axmifusyf
atmufvrf;vdkvdk tvkyfawGvnf;vkyf&JŒ/ tdrfa&SŒrSm qkdif;bkwf usyf avsmfvkduf&ygownf;? aypd vufravsmhao;yg? ol@q&m
a&;+yD; csdwfxm;wm=unfhawmh “q&mwm}uD; tmwy`EMaA'if/ udkwm}uD;udk tusKd;ta=umif; oGm;ajym&.?
aejrif vjrif a[mekid o f nf”wJ?h “q&mwm}uD; b,fvdkqufvkyf=urvJ”qdkawmh udkwm
'Dqkdif;bkwfudk=unfh+yD; &GmxJu “qdwfodk;”u ajymao; }uD; “rylygeJ@uGm- ig}uH+yD;om;yg? vl}uH&if x&Hawmifacs;okwf
w,f? “aeeJ@ veJ@ jrifwmuawmh acG;awGawmif jrifao;/ olajym caemif; jzpfw,fr[kwfvm;uG? 'Dawmhæ 'Dvdkvkyf&atmif 'Dn
rSvm;”wJh &GmxJu tysKdawGuvnf; “udkwm}uD; qdk a0; a0u vjynfhn/ aq;aygif;cwJhn 'gawGrif;wdk@odom;bJ/ tdrfrSm &SdwJh
a&Smif/ tdkatmif rqif;&J”vdk@awmif pmcsKd;=uw,f? udkwm}uD;&JŒ ypPn;f rqd/k 'Dnaq;zuf0ifw,fu/G rif;wd@k a*:rpGu H mvom; awGpk
tjzpfu tJoavmuf cspfuHacygw,f? 'ga=umifhvnf; 'Dt xm;/ pum;awmhvHkyapaemf/ 'DntpDtpOfu qdk+yD;” udkwm}uD;
ouf'Dt&G,fxdatmif a*:rpGH vlysKd}uD;jzpfaewmyg? 'Dae@vnf; aypdem; em;uyf/ wD;wd;k ajymae.? aypduvnf; acgi;f w+idr+hf idrehf @J æ?
wefaqmifrkef;vjynfhae@ &GmxJu vlawG ukodkvfaumif;r_vkyfzdk@ wefaqmifrek ;f vjynfn h . vrif;}uD;u xdex f ed o f mvSsu&f . dS ? wdrf
rD;xGef;zdk@/ uxdefyGJcif;bdk@/ wkdifyif=u/ vkyf=uudkif=u/ tkwftkwf jrLuif;I vrif;ta&mifrSm jzmxGufaeay&m wuf0if&Gmav;.
usuu f suf waysmw f yg;/ udw k m}uD;eJ@ wynfah usmf aypd wd@k u ÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔ
pmrsufEmS (7)
jrefrmjynfom;pmapmif Ed0k ifbmv 2010
&Gmol&Gmom;rsm; xGef;nSdxm;aom za,mif;wdkifrD;/ qDrD;rsm;ESifh “uJawmf+yD awmf+yD/ 'Davmufqkd rif;wd@k ajcmufa,muf
aygif;pyfvkdufygu tvGef=unfEl;p&maumif;vSay.? vdrf;avmuf+yD? ighoGm;awGvJ usifvS+yD? ay;prf; aq;cGuf”qdk+yD;
&Gmv,facgif udw k m}uD;tdrrf mS awmh aypde@J umvom;tzG@J prk yd g+yD? bk&m;aygifay:wif+yD; yg;pyfuvJ bmawG&GwfrSef;rod ElwfyG Elwf
“a[hæ rif;wd@k pk roGm;eJ@ wpfa,mufcsi;f xGu”f vd@k udw k m}uD;u yGe@J æ? watmifah vmuft=umrSmawmh udw k m}uD; bk&m;uyfxm;
ckdif;awmh “q&mwm}uD;b,fudkoGm;&rSmvJ”[k aypduar;.? wJh aq;cGuf(ac: )'eftdk; 'efcGuf ZGef;yef;uefawG aoG;xm;wJh/
“[dk;æ &Gmta&SŒu xef;awmodrfudkoGm;/ za,mif;wkdifrD;cspf t&nfnpfywfawG,l+yD; ol@wynfhawGudk ac:vkdufygw,f?
rsm;rsm;,l/ a&wyH;k eJ@ a&cyfomG ;=u” n &Spef m&Davmuf xef;awm “uJæ tm;vHk;wef;pD/ 'Daq;[m aq;aygif;cwJh ypPnf;
odrfrSm aypdeJ@tzGJ@pkrdyg+yD? odrfxJrSm bk&m;wifjyifacG oHk;ql&Sd.? awGeJ@ az:pyfxm;wJh tpGrf;xufaq; 'Dawmh rif;wdk@ ,Hk,Hk=unf
atmufrmS orHwvif;eJ@qakd wmh tawmf[efus.? tm;vH;k 0kid ;f xkid f =unfeJ@ rsufESmudkvdrf; ntdyf=u/ reufrdk;vif;&ifvJ rsufESmr
vdu k =f uyg+yD? udw k m}uD;u aq;aygi;f cwJh ypPn;f awG ppf.? 'eft;kd / opfeJ@OD;/ rif;wdk@ oabmusaewJh trsKd;orD;tdrfudkoGm;ayawmh
oHyef;uefjym;/ [if;yef;uef/ a=u;ZGef; ypPnf;rsm;pHkvifvS.? uJpvd@k &+yD”ajymvdu k w f meJ@ ol@xufig tvkt,ufvrd ;f vdu k =f u
“a[hæ h qdwo f ;kd rif;u bm,lvmcJw h ek ;f ”qdak wmh qdwf wm/ t&nfcGufvJukefoGm;yg+yD?
od;k u ol@yq k ;kd +cHKxJu ausmufi&kyu f snaf yG@}uD;udk axmifjy &if;æ “tm; q&mwm}uD;/ pyfw,fAs”qdak wmh udw k m}uD;uæ?
“tarhtvpfrmS ,lvmwmAs? jzpfw,fr[kwv f m; q&mwm}uD;” “at;æ pyfwmaumif;w,f/ pyfav/ aq;pGr;f xufavaygu h ”G vd@k
qdkawmh tm;vHk;0dkif;&,f=u.? “a[haumifawG wdk;wdk;vkyfprf;” tm;ay;ygw,f? “Elrvdv k ekd @J ud,
k yf suaf vjcif;” reufr;kd vif; csed f
q&mwm}uD;u aigu+f yD; wmeJ@ “uJ orHovif;udk a&qGw/f rif;wd@k rSmawmh wuf0if&mG wpf&mG vH;k wpfa,mufpum;/ wpfa,muf em;/
ypPn;f awGuv kd J a&qGw+f yD; ememaoG;/ aoG;+yD;om; aq;&nfawGt tkwt f w
k uf suu f suf jzpfuek yf g+yD? “atmifr,fav; ud, k u
f sK;d eJyg+yD
v,facgifu cGufcJudk tm;vHk;pkxnfh=u” awmh usKyf m ;av; rsuf E S m =unf h y gOD ; ” qd w f o d k ; tar id k o H /
“q&mwm 'DaoG;+yD;om; t&nfawG usKyfw@kd bmvky&f rSm aypdtazuvJ “b,frwkef;u iwm}uD; uav;awGudk ajrSmuf
wke;f ” ayvHuar;jyef.? “rif;wd@k rSwx f m;/ 'Dnu aq;aygi;f cwJh ay;w,f? ckawmh rsuEf mS awGa,mifuikd ;f uke+f yD/ rJyyk yf yk ef @J zg;jyKwf
n 'DaoG;xm;wJh aq;&nfawGudk bk&m;rSm igc% uyfr,f? ausmuke;f xvd@k aysmufatmifuak y;&ifay; ray;&if ige@J awG@ r,f?”
+yD;wmeJ@ rif;wdk@rsufESmrSmtm;&yg;&vdrf;/ tJ'g rsufESmyGifhaq;bJ/ 'Dvakd 'goxGu+f yD; udw k m}uD;udk &du
k rf ,f ykwrf ,f/ xd;k r,f
teufcif; a&mufwmeJ@/ &GmxJu rif;wdk@ a*:aewJh aumifrav; }udwrf ,f/ =uKef;0g;=uwJh txJrmS awmh &GmiSuu f x(OuUX)ndK}uD;&JŒ
tdrf oGm;/ rif;wdk@udk wef;+yD;awmh (zspf)a=uGoGm;+yDvdk@ omrSwf a'gooHu a=umufp&mtaumif;qH;k yg “iwm}uD;/ wefaqmifwidk f
ayawmh” (zspq f kd wmu udw k m}uD; vufazsmufw;D vku d f wmyg) nudk t&kyfqdk;atmif vkyfwJhtaumif/ rif;ndK}uD;ta=umif;
“}udKufomG ;+yD/ 'grS 'd@k q&mwm}uD;a[h aoG;=u/ aoG;=u” aumif;aumif;od&r,fa[hæ xrif;0atmif pm;xm;/ =um;vm;/
ajym&if; w*spf*spf wAspfAspfeJ@ orHwvif;eJ@ tdk;cGufyef;uef xrif;0atmifpm;xm;/ xrif;pm;+yD;&if/ rif;a&aomuf”wJhæ?
yGwfwkdufoHrsm; qlnHaeavawmh/ udkwm}uD;rSm oGm;rsm;}udrf; [m',ESvHk; &$if+yHK;ekdif=uygapæ?
vGe;f I yg;pyfuv kd ufe@J ydwx f m;&.? udwk m}uD; aoG;+yD;om;t&nf
cGuu f kd =unf+h yD; vufumjy.? r[maZmf=rauG;

vlyo
D atmif aexkid -f upkŒd
'DaeΠ+refrmElid if H yuwd taetxm; ukd =unf&h ifawmh a&; twGufqkd tcsif;csif;ukd rufvkH;ay;+yD; aoG;cGJaewm rsuf0g;
usaemfwkdŒ wkdif;+ynf[m tqkd;&Gm;qkH;&v'f awmfawmfrsm;rsm;ukd xifxif awGŒjrifae&wmygb?J olwŒdk ay;wJh rufv;Hk av;awGudk wyf
ykid q
f idk x
f m;&Sad ewmukd awGŒ&S&d ygw,f? 'g[m bma=umifv h J qkw
d hJ rufaewmu pvkdŒtckawmh rw&m;wJh Oya'ukd ta+ccHwJh a&G;
ta+zuawmh &Si;f &Si;f av;yg ? olwŒdk uk, d u f sKd ;pD;yGm;uvG+J yD; bm aumufyGJ}uD; jzpfvmyg+yD? 'Dtcsdefxdvnf; wpfa,mufukd wpf
ukrd S tav;rxm;wJh +ynfoŒl vufxu J tm%mukd rw&m; odr;f a,muf vufndK;xkd; pGwfqGJae=uwkef;ygbJ? vuf&Sdtpkd;&u
ykud xf m;wJh ppftm%m&Sif pepfq;dk a=umifq h w dk m tm;vk;H odxm; aumufuspf,kwfrmwJh enf;vrf;awGukd trsdK;rsdK; tokH;cswm
=uygw,f? 'gayr,fh usaemfwkd@ tckcsdefxd olwkdŒvufatmufrSm tm;vkH;od+yD;om;bJ?
&Sad eqJygb?J olwŒdk ukd bk&H efot l +zpf wku d cf udk af csre_ ;f =ur,fvŒdk xifay:ausmf=um;wJh tEkynm&SifawGukdokH;+yD; orkdif;ukd
a=uG;a=umfaewJh tcka&G;aumufyGJ 0ifrnfŒygwDrsm; tygt0if ajymif;jyefveS zf Œdk }udK;pm;w,f/ eHrnf}uD; pma&;q&mawGudk tokH
tzGJŒtpnf;awmfawmfrsm;rsm;u a+ymqkdae=uygw,f? 'gayr,fh cs+yD; orkid ;f ukd apmufx;dk a&;ckid ;f w,f? tJ'v
D al wG uvnf; olwŒdk
wu,fv h ufawGŒrSmawmh ppfreS w f hJ nDnw G af &;ukd tckcsed x f v
d nf; tcGifhta&;&&if +yD;a&mqkd+yD; tm%m&Sift vkdus vkdufvHaqmif
razmfaqmifEldif =uao;ygbl;? &Guf+yD; jynfolvlxk rsufvkH;ukd tqdyfeJ@yufaewmyg? aemufqkH;
vuf&Sdppftm%m&SifawG usifhokH;wJhpepfu e,fcsJŒawG b,favmuftxdq;dk vmvnf;qkad wmh jynfyu Elid if aH &;vkyf &Sm;
usio hf ;Hk wJph epfe@J ody+f yD;xl;+cm;r_r&Svd yS gb;l ? olwŒdk tm%m wnf+rJ aeol rSeo f rSsudk vkypf m;aeygw,fvŒdk pGypf aJG jymqkcd siw
f meJŒa&m+yD;
pmrsufEmS (8)
jrefrmjynfom;pmapmif Ed0k ifbmv 2010
AkdvfcsKyfatmifqef;vkd vlrsdK;ukdawmif jynfolvlxku tjrifrSm; w,f? orkdif;rSm yk*~dKvfa&;awG xnfhawG;+yD; nSmwmpGm okH;oyf
atmif a&;omvmwmukd awGŒ&Sd&ygw,f? EldifiHjcm; wkdif;jynfrSm vkduf&if tem*wfukd opPmazmuf&m a&mufw,fvkdŒ rSwfom;cJh
aexkid +f yD; jrefrmhEidl if aH &;ukd }udK;pm;yrf;pm; aqmif&u G af ewJh vlawG bl;ygw,f?
ukd odr;f }uHK;+yD; vkypf m;ae ygw,fvŒdk ajymwJv h al wG owd xm;oifh vuf&dS wwd, Elid if aH wGrmS jynfajy;vkŒd pGypf aJG +ymqkw d mukd
w,f? jynfwiG ;f rSm tvkyf tudik f rzefw;D ay;Elid v f Œdk Elid if w
H umrSm cHae=u&wJh vlawGubma=umifh jynfyElid if aH wGrmS wdr;f a&Smifae&
jrefrmEldifiHom;awG oef;eJ@csDxGuf+yD; tvkyfvkyfae=uygw,f? wmvnf;? olu, dk w f idk f rodwmawmh r+zpfEild yf gb;l / tpd;k & tvku d s
wkid ;f wyg;rSm a&muf&adS eayr,fh uk, d w
hf idk ;f +ynfudk wk;d wufapcsiv f Œdk odo}d uD;eJŒ csKd ;ESrd +f yD; a&;om;aewmyg? olwŒdk awG[m jrefrmjynfrmS
Elid if t
H a&;ukd vky&f mS ;aeolawG trsm;}uD;yg qkw d mukd olu, dk wf idk f 'Dru dk a&pD vrf;azmufzŒdk }udK;pm;cJ=h uvkŒd tm%m&Sif wkid ;f jynfudk
rodwmvm;/ od&ŒJ om;eJŒ wrifnpf+yD; a&;vku d w f mvm; ynm&Sif wnfaqmufcsifwJh vlawGu rw&m;zrf;qD; ESdyfpufwmudk rcH&
trnfcx H m;+yD; pma&; om;aewmukd pOf;pm;=unfŒvku d &f if tod atmif cwWwrd ;f a&Smifae&wJh vlawGyg? usaemf odoavmuf trSef
om}uD;yg? twkid ;f ajym&&ifawmh rw&m;r_udk acgi;f ikŒH oD;rcHEidl v f Œdk tm%m&Sif
'kŒkd wkid ;f +ynfrmS tvkyt f ukid af wG &Sm;yg;vmvkŒd wkid ;f wyg; awGudk wkdufyGJ0ifcJhwJh vlawmfawmfrsm;rsm; axmifxJrSmeJŒ jynfy
ukd jrefrmElid if o H m;awG tvkyx f u G f vkyaf e&wmukd b,fvedk nf; Elid if aH wGrmS yg? tck=uawmh ajymif;jyefAsm tpk;d & vufo;Hk pum;awG
eJ@tvkyt f ukid f zefw;D ay;=u&if aumif;rvJqw dk m ynm&Sif trnf ukd azmazm oDoD tok;H cs jynfy&muf 'Dru dk a&pD vky&f mS ;olawGu
cH,lxm; olawG taeeJ@ tpkd;&ukd ynmay;zkdΠpOf;pm;=u&r,fh bJ jrefrmhEidl if aH &;ukd &efwu dk af y;aeovkv d dk tawG;tac:awG wifjy
tpm; wkdif;wyg;udk xGufcGmae=u&wmudk jypfwifajymqkdae=u vmwmukdawGŒ&awmh wu,f&ifemrdygw,f? vkyf&Sm;olawG=um;
wm ynm&Sifvm;/ tpkd;& tvkdawmf&Sd ynm&SiftrnfcH vkyfpm; rSm vkypf m;olawG &Sw d m rSeyf gw,f? tJ'v D b dk J tm%m&Sif todik ;f
olvm;qkdwm ukd,fhvkyf&yfeJΠukd,fjyef+yD; pOf;pm;=unfh=uyg? t0kdif;rSmvnf; trSefw&m;ukd cspfjrwfEld;olawG trsm;}uD;yg?
'DaeΠvli,fawG rnHh=uygbl;qkdwm rSefw,f? tifwm jynfyukd a&mufrS Elid if aH &; pwifvyk =f uwm r[kwyf gb;l / jynfwiG ;f
eufudk tok;H jyK+yD; urBm}uD;eJΠ&ifabmifwef;+yD; owif;awG =um; rSm ppfrSefwJhowif;/ orkdif;jzpf&yfrSef/ todynmay;aqmif;yg;awG
od&wmvnf; rSefygw,f? ukd avhvmcGifhr&wJh usaemfwkdΠEldifiHom;awG[m trSefw&m;udk
'gayr,fh jrefrmjynfrSm tifwmeufukd okH;pGJol ta& odvmwJh tcsdefrSm ukd,fodovkd olrsm;awGvnf; odygapqkdwJh
twGuf b,favmuf&Sdw,fqkdwmukd wpfckawmh xnfhoGif;pOf; qENawGeŒJ pwifvyk af qmifvm =uwmyg?
pm;zkŒd arhomG ;w,feŒJ wlygw,f? tJ'v D dk Elid if wH umu todynm usaemf uk, d w f idk f etz rD', D mawG eJŒ 27 vk;H vk;H =uD;jyif;
awG/ owif; tcsuftvufawG ykdrkd&&Sdav/ ukd,fhwkdif;+ynfukd vmcJŒ&wmyg? ygyrD vkd Zmwfum;rsKd ;ukd t[kwx f ifcw hJ ,f?h ABSDF
uk, d af &muf&adS ewJh wkid ;f jynfvdk jzpfapcsiw f hJ usaemfwŒdk wawG&ŒJ ukd t=urf;zufaomif;usef;olvkdŒ ,lqrdcJhw,f? wkdif;&if;om;
apwemukd ynm&SiftrnfcH+yD; ta&mifqkd;jyaewm ynm&Sif vufeufuidk f tzGŒJ tpnf;awGudk olyek v f Œdk xifrcd w hJ ,f? 'gawG[m
vm;? wu,fhtrSefw&m;udkajymif;jyefajymqkdxm;wJh etz rD'D,mawG
[kwfw,f/ EldifiHwumu owif;tcsuftvuf pmay eJŒom xdawGŒqufqcH &hJ vkŒd &&Sv d mwJh aemufqufwJG tusKd ;quf
awG/ enf;ynmawGudk oif,zl wf&&_ wJh tusKd ;qufu tck usaemf awGyg? tck Elid if jH cm;wkid ;f jynfuadk &muf orkid ;f jzpf&yfreS af wG zwf&KS /
'Dpmukd a&;om;&Jjcif;ygb?J rw&m;wmukd acgi;f ik@H caH y;zkŒd vrf;n$ef owif;tppftrSefawG=um;odcGifh&rS EldifiHta&;ukd ykdrkdpdwf0ifpm;
jyowm ynm&Sirf [kw?f trSew f &m;ukd qef@usizf Œdk ajymvku d w f m vmwmyg? uk, d Ehf idl if uH tpk;d &raumif;wm jynfwiG ;f rSmbJ cHpm;
ynm&Sif r[kwb f ;l ? tm%m&Sif tpk;d &ukd rwku d cf u
dk bf J tcsi;f ae&w,fvkdΠxifae=u&if xyfrSm;tkH;r,f? 'DaeΠEldifiHwumrSm
csif;wkdufckdufzkdΠvrf;n$efjyoay;wm ynm&Sif r[kwfbl;? jrefrmvlrsdK;qkdwmtifrwef rsufESmi,fae&yg+yD? t&nftcsif;
wu,f orkid ;f trSeu f dk azmfxw k jf yocsiw f ,fq&dk if q&m csi;f wl&ifawmif jrefrmElid if o H m; qkd ESrd x f m;wwf=uwm tvky&f iS f
atmifoif;vkd e,fvSnfh+yD; pmaya[majymyGJawGrSm b,folrS wkid ;f &JΠoabmxm;yg? bmjzpfv@dk vnf; jrefrmElid if o H m;awGqu D
ra&;ao;wJh orkdif;trSefawGukd azmfxkwfjyay;ygvkdΠawmif;qkd w&m;0if tcGef ,lae=uwJh oH&;Hk qkw d m tvkyo f rm; jy\emwGudk
yg&ap? ocifbaomif;eJΠnDtpfukd w0rf;uGJ q&matmifoif; pdwf r0ifpm;=ubl;av? tcGeaf y;csi&f ifawmif cc,,eJΠawmif;
awmif olŒtrsKd ;ukd t"duxm;+yD; rcs;D =uL;bJ Akv d cf sKyfatmifqef;ukd yef+yD; ay;ae =u&wmukd Elid if w H umuvlawG odae=uw,f? vuf&dS
azmfxkwf csD;=uL; ajymqkdoGm;wmyg? 'gukdbJ ocifbaomif;u tm%m &Siaf wG tkypf ;dk orSs jrefrmElid if o H m;awG jynfawmf rjyefEidl f
Akv
d cf sKyfatmifqef;xuf omoa,mmifa,mif tawG;tac:awGudk wmukd odae=uawmh 0kid ;f +yD; tESrd cf aH e&wmukd tonf;emvGe;f vkŒd
csjywmawmh wu,fraumif;ygb;l ? q&matmifoif; a[majymyGJ uk, d hf wkid ;f jynf wk;d wufapcsiw f hJ apwemeJΠuk, d x
hf rif;uk, d pf m;+yD;
awGukdvnf; vlawmfawmfrsm;rsm; em;axmifbl;ygw,f? Elid if aH &; vkyw f m t+ypfvm;? jynfya&mufrS 'Dru dk a&pDvyk &f mS ;r_
ocifqkdwJhtrnf pwiftokH;jyKwm ocifbaomif;rSef ukd pwifvm=uwm usaemfwŒdk trSm;vm;? trSm;qkw d mukd odwhJ
ygw,f? 'gayr,fh wkid ;f +ynf tusKd ;twGuf wu,fvyk af qmifcw hJ hJ tcsdefup+yD; trSm;ukd ausmckdif;cJh+yD; trSefw&m;ukd OD;xdyfxm;
ae&mrSmawmh AkdvfcsKyfukd rrSDygbl;vkdΠusaemftmrcH+yD; ajym&Jyg cJhwm jrwfAk'<&JΠvrf;n$efcsuf r[kwfbl;vm;?
ÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔÔ
pmrsufEmS (9)
jrefrmjynfom;pmapmif Ed0k ifbmv 2010
t&ifu bmoma&; rdwaf qGawGeŒJ awGŒwkid ;f usaemfudk ol&aJ umif; pdw"f gwaf wG arG;jrL;apcsiw f ,f? uk, d u
f sKd ;p$eŒf
EldifiHa&;buf bma=umifh ajymif;oGm;wmvnf; awmfawmfrsm; tepfemcHcJhwJh acgif;aqmifawGukd av;pm;cspfcif jrwfEld;apcsif
rsm;u ar;=uygw,f? jrwfA'k &< ŒJ vrf;n$ecf suaf =umifh vljzpf&jcif;&JŒ ygw,f? vl+zpf&wJh c%wmav;rSm vlyDoatmif aexkdifcsifwJh
&nf&G,fcsufukd em;vnf oabmaygufvmrdw,f? vlawGrsm;vm&if/ vljzpf&jcif;&JΠ&nf&G,fcsufawG oabmayguf
vljzpf&jcif;&JŒ &nf&G,fcsufukd oabmaygufvmawmh vmwJh vlawGrsm;vm&if usaemfwŒdk wkid ;f jynf r=umcif tm%m
vlyDocsifvmw,f? vl&,fvkdΠjzpfvm&if ukd,fusdK;twWxuf &Sif pepfq;dk atmufu vGwaf jrmuf+yD; ppfreS w f hJ 'Dru
dk a&pD Elid if w
H nf
trsm;tusdK;ukd a&S;&_ygvkdΠjrwfAk'<u vrf;n$efjyocJhwm w&m; aqmufEldifrSm taotcsmyg? 'ga=umifh jrefrmEldifiHom; tm;vkH;
awmfrsm;rSm txift&Sm; &Syd gw,f? 'ga=umifh igqw dk hJ uk,
d u
f sKd ; vlyo D atmif aexkid =f uygpŒdk vkŒd av;pm;pGm wku d wf eG ;f El;d aqmfvu dk f
twWukd a&SŒwef;wif+yD; tm%m&SifawG tvkdus tokH;awmfcH &ygw,f?
b0awmh b,fawmhrS ta&mufrcHawmhb;l vkŒd qk;H jzwfxm;w,f?
'ga=umifhEldifiHa&; vkyfwmygvkdΠjyefajzay;rdygw,f? tJ'Dawmh cifrifav;pm;vSsuf
Eldif&mwm0efukd xrf;wJhtaeeJΠukd,fodxm;orSsukd trsm;udk ArmhaoG;
vnf; odapcsifw,f? jrefrmEldifiHom;awG vlyDoapcsifw,f?

([mo)
Tt&monf }uHz
h y
ŒHG ikd jf zpfaoma-umifh
“T"mwfwkdifonf }uHhzGHŒydkif"mwfwkdif jzpfaoma=umifh &kuQpdk;? ? aumif;ygavhAsm? 'geJ@ }uHhzGHŒu 0efxrf;awGqDu
rnfonfah cG;rS ao;vmryef;&” [k a&;xm;aom pm&Guu f kd }uHzh ŒHG }udKwifraJ wGvnf; twif;tusyf vdu k af umuf aew,fq?kd
acgif;aqmif OD;odef;*defu "mwfwkdifwwdkifwGif uyfvdkufonf? ode;f *def? ? 'guawmhAsmæ vkyx f ;kH vkyef nf;eJ@ tnD aumuf
“Topfyifonf }uHhzGHŒydkif opfyifjzpfaoma=umifh rnf wmygAs?
onfh arsmufrS wufraqmh&” [lI opfyifwyifwGif uyfvdkuf &kupQ ;kd ? ? a&G;aumufyJG aumfr&Siu f ajymawmh }udKwifrq J w kd m
jyefonf? xdo k pfyifrmS &efuek o f @kd a&mufwek ;f a&mufcu kd f OD;&kupQ ;kd aumufcsifwdkif; aumufvdk@ r&bl;qdk?
wnf;aeus opfyifjzpfa=umif; OD;odef;*def roday? ode;f *de?f ? [kww f ,favAsm? aumufcsiw f idk ;f aumufv@kd awmh
pm&Gux f yf}uD;udk udik u f mopfyifatmufwiG f armarmESihf b,f&rvJ? vkdtyfwJh tajctaeawGeJ@ jynfhpHkrS aumufvdk@&wm
xdkifvdkufaom OD;odef;*defa&SŒY OD;&kuQpdk; udk,fxif jyvdkufonf? av? Oyrm - }uHhzGHŒygwDjzpf&r,fayghAsm? wjcm;ygwDawGawmh
ode;f *de?f ? atmifrav;As? vef@vu kd w
f m OD;&kupQ ;kd &,f? toHr aumufcsifwkdif; aumufvdk@ b,f&rvJ?
ay;bmray;eJ@? &kupQ ;kd ? ? awmfawmfav; w&m;rSswr_&ydS gvm;? 'ge@J æ ydu k q f H
&kupQ ;kd ? ? cifAsm; pm&Guf uyfuwnf;u usKyf 'Dopfyifay:uae vkdufacs;wm awmfawmf c&D;a&mufae+yDvm;?
=unfah ewm? 'g usKyf &efuek v f m&if wnf;aeus opfyifAs? b,f ode;f *de?f ? a&mufovm;awmh rar;eJ@? usKyfw@kd acs;wJh ydu k q f u H kd
wkef;u }uHhzGHŒydkif jzpfoGm;wmvJ? jynfolvlxku tm;wufoa&m ,loAs?
ode;f *def? ? (cyfwnfwnfEiS hf OD;&kupQ ;kd ud=k unfI h "mwfwidk u f kd &kupQ ;kd ? ? 'gqkd cifAsm;wd@k ygwu D kd vlawmfawmf odae+yDaygah emf?
vufnêdK;xdk;um) [dk "mwfwkdifudkvnf; =unfhvdkufOD;? "mwfwkdif ode;f *de?f ? odw,f/ odw,f? usKyfukd vlawGu vrf;rSmawGŒ&if
awmif }uHhzGH@ydkifwm opfyifavmufawmh ysif;oem;w,f? aiGw;kd ay;pm;wJh vl}uD;wJh ²²²? awmfawmfukd odae=u+yD?
&kuQpdk;? ? "mwfwkdif }uHhzGHŒydkifwmawmh [kwfyg+yD? bmjzpfvdk@ &kupQ ;kd ? ? Edik if aH wmfu ydu k qf aH wG tawmfuek af &mayg?h
b,facG;rS ao;ryef;&vd@k a&;xm;wmvJAs? acG;awGu pmzwfwwf ode;f *de?f ? ukecf suu f awmh ajymraeeJ@? aejynfawmfrmS 0ift
vdk@vm;? a&G;cHr,fh a&$yef;wd@k uvnf; vlawGukd zke;f awG tvum;ay;w,f/
ode;f *de?f ? tJ'v D akd wmh r[kwb f ;l avAsm? tck[mu urfyed ;f &efukefu atmifodef;ysif;wdk@qdkvnf; &SdorSsvrf;awG ysufysuf
umv r[kwfvm;? usKyfwdk@ }uHhzGHŒudk vlodrsm;av aumif;av rysufysuf tukefcif;w,f? e,fpGefe,fzsm;/ &yfuGuf}udK &yfuGuf
qdak wmh }uHzh ŒHG emrnfyg&if+yD;a&m pmwef;awG a&;+yD; vdu k uf yfwm =um;rSm ta&G;cHr,fah umifawGuvnf; Ekid if aH wmfyu kd q
f H uk,
d yhf u kd f
av? qHq+kd yD; vlwumudk aiGw;kd ay;w,f?
&kupQ ;kd ? ? bmjzpfv@kd }uHzh ŒHG ydik v f u dk vf yk af ewmvJAs? "mwfwidk w f @kd &kupQ ;kd ? ? awmfawmf wd;k wufr_ &Sw d o hJ abmayg?h
opfyifwdk@qdkwm trsm;ydkif jzpf&wm r[kwfbl;vm;? odef;*def? ? tr,fæ usKyfvlawGu vnfoAs? EkdifiHawmfu
ode;f *de?f ? OD;&kupQ ;kd u cufawmhwmyJ? i,fi,fu wkid Of ;D wrf; &efb;kH aiGæ tJavæ &efyakH iGawGukd oH;k csio f vdk oH;k w,fqakd yr,fh
rupm;zl;bl; xifw,f? usaemfw@kd }uHzh ŒHG u &&m ae&mvGwaf wGukd zdwfcsif;zdwf udk,fhtdwfxJ zdwfr,fqdkwJh yHkpHeJ@ oGm;wmaemf?
OD;xm;rS wjcm;ygwDawG rvmrSmayghAs? aemufudk vrf;qHkvrf;cG &kupQ ;kd ? ? &Si;f prf;ygO;D Asm?
awGrmS ADEikd ;f awG/ bDvb f w k }f uD; awGe@J 'Dxuf vlaomufjrifuyfæ odef;*def? ? 'DvdkavAsm ²²²? Oyrmæ atmifodef;ysif; qdk&if
tJav a,mifvdk@ 'Dxufvlydkodatmif vkyfOD;rSmAsm;? Ekid if aH wmfu yduk q f u H kd ol@tw
d xf J t&ifxnfh vdu k w f ,f? vrf;cif;zd@k
pmrsufEmS (10)
jrefrmjynfom;pmapmif Ed0k ifbmv 2010
vdw k hJ ydu k qf u H akd wmh pD;yGm;a&; vkyif ef;&Siaf wGqu
D vnfyif;nêp+f yD; ode;f *de?f ? ordik ;f rSmwifrubl;æ c0J+cHrmS aum tif;pderf mS aum
awmif;w,f? vrf;rSm emrnfwyfawmh }uHzh @HG emrnfwyfw,f? tJ'D wurBmvkH;rSmyg =um;zl;rSm r[kwfbl;? 'gtopfAs?
oabmayghAsm? &kuQpdk;? ? wrsKd ;ygvm;?
&ku
k pQ ;kd ? ? wu,fq&kd if Ekid if aH wmf b¾moH;k +yD; rJq, G f pnf;&H;k &if ode;f *de?f ? t[rf;æ 'gu 'DvAkd s? wvkypf m;zl; ol@aus;Zl;qdw k m
ygwDzsufodrf;&r,f r[kwfbl;vm;? odw,fr[kwv f m;? }uHzh ŒHG qDu wckck ,l&ifyJ jzpfjzpf/ }uHzh ŒHG u twif;
odef;*def? ? [kwfw,favAsm? wjcm;ygwDawG qdk&ifawmh [kwf tusyf wckck twif;vkyaf y;wmudk vufccH sio f nfjzpfap vufrcH
wmaygh? 'gayr,fh rnfodk@yif jzpfapumrl tEkdif&atmif }uHzef csifonfjzpfap vufcH vdkuf&&ifyJ jzpfjzpf 'Dvl[m }uHhzGHŒygwD0if
vkyfr,fh 0ef}uD;csKyf OD;aqmifwJh }uHhzGH@ygwDuawmh vkyfcsifovdk jzpfoGm;+yD?
vkyv f @kd &w,f [J[?J &kupQ ;kd ? ? tJæ wrsKd ;awmif ruygvm;As?
&kuQpdk;? ? awmfvu kd af vAsm? 'ge@J a&p}udKbufrmS }uHzh ŒHG rsupf d odef;*def? ? [kwfygh ²²²? OyrmAsmæ }uHhzGHŒu "mwfwkdifwwdkif
tvum; ukay;wm awmfawmfrsm;rsm; t+yD;uG,u f ek f =uvd@k q?kd axmif+yD; rD;vif;atmif vkyaf y;vdu k &f if tJ'tD vif;a&mifukd &wJh
odef;*def? ? [mæ uG,f&Hkwif b,furvJ/ q&mawmfwyg;qdk rnforl qdæ k ukeu f ek af jymr,f²²² "mwfwidk af tmufu jzwfavSsmuf
rsufvHk;awmif xkwfvdkuf&wm? 'gvnf; apwemAs/ apwem? oGm;wJh acG;utp }uHzh ŒHG ygw0D if jzpf+yD?
apwema=umifh rqdpk avmufav; rSm;oGm;wmudk odyaf jym=uwm &kupQ ;kd ? ? usKyfæ usKyfaum[if?
yJAsm? odef;*def? ? ygwmayg?h 'Dopfyifukd }uHzh ŒHG ydik w f ,fv@kd pmuyfxm;
&kuQpdk;? ? Asmæ vl 50 avmuf rsufpduG,fukefwm apwem wmyJ? 'Dopfyift&dyfcdkwJholawG/ 'Dopfyifay:wufwJh arsmufawG/
a=umifh rqdkpavmufvm;æ &Sif;ygOD;Asm? &kuQpdk;ygrusef }uHhzGHŒygwD0if jzpf+yDAsm?
odef;*def? ? tJ'De,fbufrSm vlawGu rsufpdwdrfpGJwmwdk@/ rsuf &kupQ ;kd ? ? 'gæ 'gqkd ²²²?
crf;pyf jzpfwmwdk@ awmfawmfrsm;w,fav? tJ'g usKyfwdk@ygwDu ode;f *de?f ? [kww f ,f? 'Dopfyifay:rSm em;wJh iSuaf wG/ wufwhJ
apwemeJ@ ukay;csiw f ,f/ q&m0ef tppfawGuvnf; rvdu k cf si=f u ykwo f ifnKd wd@k &SOw hf @kd / arsmufw@kd ygruseæ f taumifyavmif tm;
bl;/ tJ'ge@J &&maygAh sm a'guw f m&rf;ukav;awG ac:oGm;+yD; ukay; vHk;aum OD;&kuQpdk;aum }uHhzGHŒygwD0if jzpfwJhtwGuf }uHhzGHŒygwDudk
vdkufwm ckvdk jzpfukefwmyJ? 'grSm;ovm;Asm? jynfyu rD'D,m rJay;+yD;om;jzpfoGm;+yD? OD;&kuQpdk; bmqufajym&rSef; rodjzpfoGm;
awGu ydu k kd ydv
k eG ;f w,f? pOfæ OD;odef;*defrSm pm&Gufxyf}uD;udkudkifI opfyifatmufrS cyf
&kuQpdk;? ? [kwfwmayghæ [kwfwmaygh? }uHhzGHŒygwD&JŒ rJqG,fpnf; wnfwnf xGufoGm;+yD; vrf;ab;aomufa&tdk;pif wpifa&SŒwGif
&H;k yHu
k akd wmh tar&duefu Ekid if aH &;ygwaD wGawmif twk,al vmuf &yfum pm&Gufw&Gufudk uyfvdkufonf?
ygw,f? OD;&kuQpdk;pum;a=umifh OD;odef;*def b0ifav[yfoGm;+yD; xdkpm&Gufay:wGif “T aomufa&tdk;pifonf }uHhzGHŒ.
“,l&r,fav? ,lukd ,l&rSm? wu,fawmhvnf; pnf;&H;k a&; qif; t&dyftm0goatmufwGif&Sd+yD; }uHhzGHŒydkifjzpfaoma=umifh t&l;rsm;
w,fqdkwm wenf;tm;jzifh ajymr,fqdk&if rJ0,fwm/ aemufw a&cyfraomuf&” [k a&;xm;onf?
enf;u rJord ;f ydu k wf myJAs” [k [efygyg ajymvdu k o
f nf? OD ; od e f ; *d e f r S m ol u yf x m;onf p m&G u f u d k ol @ bmom
&kuQpdk;? ? Asmæ rJ0,fwmuawmh xm;ygawmh/ rJodrf;ydkufw,f auseyfpmG =unfI h a&wcGuu f kd tm;ygw& cyfaomufI +yHK;+yHK;}uD;
qdkwm ordkif;rSm wcgrS r=um;zl;bl;? vkyu f m xdak e&mrS xGucf mG oGm;avawmhonf? ?
shwe htee
-uGuaf xmifacsmuf
=uGu[ f m tufuaJG ewJh tkwef &H H =um;uae v,form; ajr}u;D udak jcaxmufe@J ,uf+y;D tpm&SmaewJ=h uufz}u;D uacgi;f armf=unhf
vifr,m;/ txkyfwpfxkyf ajzaewmudk pdwf0ifwpm; =unhfae +yD;pdwfysufwJh avoHeJ@ajymvkdufw,f?
av&JŒ? txJrSm bmrkef@rsm; ygavrvJvdk@ pdwfxJu arSsmfwvihf atmfæ udk=uGuf&,f/ rif;twGufawmh aowGif;yJvdk@
vihfeJ@ =unhfaew,f? igajymvdk@&ygw,f? 'gayr,hf ig@twGufawmh tvum;yg? bmrS
'gayr,h f ol p d w f y suf p G m jrif a wG Œ vk d u f & wmu r[kwfwJh udpPeJ@ ighacgif;vmr¶_yfeJ@uGm?
=uGufaxmifacsmuf wpfck? =uGufu 0ufbufudk vSnhf+yD; tdrfxJrSm =uGufaxmif
v,form;}uD;[m tdrfxJu wpfae&mrSm oGm;csxm; acsmufwpfck &Sdw,fAsvdk@ ajymvkdufw,f?
vdkufw,f? 0ufu u¶k%moufwhJ rsuEf mS ay;eJ@ =unh+f yD; ajymvdu k f
tJ'gukd jrifvu kd wf hJ =uGu[
f m tm;&yg;&atmf+yD; v,fuiG ;f xJ ajy; wmu tawmfav;udk pdwrf aumif;ygb;l Asm? wu,fawmh usaemf
xGufoGm;w,f? taeeJ@ cifAsm;udk qkawmif;ay;¶Hu k vGv J @kd bmrSrvkyaf y;Ekid yf gb;l ?
tm;vHk;udk odapcsifvdk@ today;wJh oabmayg@? aocsmwmwpfcu k cifAsm;twGuf usaemftjrJ qkawmif;
tdrxf rJ mS =uGuaf xmifacsmuf wpfck &Sw dS ,fAsKŒd ? ay;aeygw,f? =uGufu EGm;bufvSnhf+yD; tdrfxJrSm =uGufaxmif
tdrfxJrSm =uGufaxmifacsmufwpfck &SSdw,fAsKdŒ? acsmuf &SdwJhta=umif; xyfajymvkdufw,f?
pmrsufEmS (11)
jrefrmjynfom;pmapmif Ed0k ifbmv 2010
EGm;u 0dk;æ 0rf;enf;ygw,fAsm? olw@kd awGukd aus;G zd@k arG;zd@k 0ufom;udk azmf&awmhw,f?
'gayr,hf usaemhf ESmacgif;ukdawmh nêyfp&m ta=umif; aemufqHk;awmh trsKd;orD;}uD; b,fvdkrS roufomEkdifbJ uG,f
r&Sbd ;l av? vd@k jyefajymvdu k w
f ,f? 'Dvedk @J =uGu[ f m pdwyf sut f m; vGefoGm;&Smw,f?
i,fpGmeJ@ acgif;idkufpdkuf+yD; tdrfxJudk jyef0ifvmcJhw,f? ema&;rSm vltawmfrsm;rsm; tokb¶SK vm=uw,f?
atmfæ v,form;}uD;&JŒ =uGufaxmifacsmufudk igwpf vmorSsvlawGudk {nhfcHzdk@ v,form;}uD; crsm avmufiSatmif
aumifwnf; &ifqdkif&awmhrSm ygvm;? trJom;[if;udk pDpOf&awmhw,f? ud=k uGuu f awmh jzpforSs tm;
wpfnawmh ajAmif;qdw k thJ oHu tdrx f rJ mS tawmfav; vH;k udk tufuaJG ewJh tkwef &H =H um;uae pdwaf omu}uD;pGmeJ@yJ =unhf
nHomG ;w,f? taumif wpfaumifaumifukd nêyrf v d @kd =uGuaf xmif aerdawmhw,f?
acsmufu jrnfwJhtoHvdkyJ? aemifwpfcsdef vlwpfOD;wpfa,mufu jy\emeJ@ &ifqdkif
v,form;&JΠrde;f ru bmtaumifrsm; rdovJv@kd odcsif ae&wJt h cg ige@J rqkid yf gb;l vd@k awG;vdu k rf &d if owd&yg? usaemfw@kd
aZmeJ@ =uGufaxmifacsmuf&SdwJhqD twif;udk ajy;oGm;w,f? t xJu wpfa,mufa,muf[m +cdrf;ajcmuf cHae&+yD qkd&if tJ'D
arSmifxrJ mS qdak wmh t+rD;nyfv@kd a'gowacsmif;acsmif; xGuaf ewJh tEœ & m,f [ m usaemf w d k @ tm;vH k ; tay: usa&muf v mwmyJ ?
ajrGukd rjrifvu kd rf b
d ;l ? wjcm;olawGtay:rSm rsupf ad 'guaf xmuf+yD; *¶kwpdu k f &So
d iho
f vdk
tJ'Dawmh trsKd;orD;&JΠajcaxmufudk ajrGaygufcHvkduf& wpfa,mufudk wpfa,mufvnf; tm;ay;+yD; tpGrf;ukef ulnD
awmhw,f? aq;ukozd@k twGuf v,form;}uD;[m ol@red ;f rudk aq; wwfz@kd vdyk gw,f? usaemfw@kd tm;vH;k [m b0vd@k ac:wJh c&D;pOfxu J
¶Hktjrefydk@vdkuf&w,f? tdrfjyefa&mufawmh ajrGqdyfa=umihf trsKd; wpfazmifwnf;pD; c&D;oGm;azmfcsif; twlwlyg?
orD;}uD; tzsm;awGwufaew,f? tzsm;wufaewJh vlemudk tm;&Sd 'guawmh awmiftmz&duu Edkb,fvfqk&Sif bkef;awmf
oGm;atmif vwfqwfwhJ =uufpw G jf yKyf vkywf u
kd &f w,fqw kd m vl }uD; 'ufprf eG w
f ;l wl;&JŒ pum;yg? a&SŒuyHjk yife@J rwlayr,hf rqdik o f vdk
wdik ;f odEiS +fh yD;om;yg? 'ge@J v,form;}uD;[m =uufpw G jf yKyf vkyzf @kd aewJh olawGtwGuf Oyrm ay;&mrSmawmh eD;pyfr_ &dyS gw,f?
v,fuGif;xJudk "g;wpfacsmif;eJ@ qif;oGm;av&JŒ? “rw&m;r_wckrmS oif[m =um;aew,fq&dk ifæ oif[m
'gayr,hf trsKd;orD;}uD;&JΠudk,fyl&Sdef[m rusbJ wuf+rJ zdEydS o
f bl ufu vku d zf @dk a&G;cs,v f u
dk wf meJ@ twlwb l ”J
wufaeav&JŒ? tdrfeD;em;csif;awG/ oli,fcsif;awGu vlemvmar; “If you are neutral in a situation of injustice, you have chosen to
&if; aeaumif;apzdk@ enf;vrf;aumif;awGvm+yD; aqG;aEG;ay;=u side with the oppressor.””

w,f? waeukeyf J qdyk gawmh? Silver Moon

'kuo
Q nftwkawGuo
dk wdxm;
'kuQonfqkdwm trsKd;tpm;okH;av;rsKd;tenf;qkH;&Sdw,f? 88-aemufyidk ;f rSm 'Dval wGa=umifh tar&dueJ@tjcm;Ekid if }H uD;awGrmS
txl;ojzifh EkdifiHa&; 'kuQonf(Political Reufgees)/ pm;0wfae jrefrmawGwykH}uD;jzpfukefw,f?
a&;tqifrajyvk@d xu G af jy;vmwJh 'kuo Q nf (Economic Refugees)/ pD ; yG m ;tqif r ajyvd k @ 'k u Q o nf t jzpf a vS s muf o l r sm;
obm0ab; tE W & ,f a =umif h xG u f a jy;vmwJ h 'k u Q o nf 'Dtkyfpkuawmh &Sif;&Sif;ajym&if jrefrmjynfrSm iwfvdk@/
(Enviromental Refugees) qk+d yD;&Sw d ,f? aemufq;Hk 'kuo Q nfuawmh tqif r ajyvk d @ 'k u Q o nf a vS s muf o l a wG j zpf w ,f ? wwd , Ek d i f i H
ppfajy;'kuo Q nf (Refugees from War) qkw d mvnf;&Swd ,f? tm;vk;H wckckukdxGuf&iftenf;qkH; rdom;pktwGuf tqifajyEkdifvkd@qkdwJh
ukd +cKH=unf&h if Ekid if aH &;a=umifh tm;vk;H 'kuaQ &muf=uw,fv@dk em; &nf&, G cf suu f u dk ikd +f yD; Ekid if jH cm;xGuzf @dk twGuf vkyw f ,f? jrefrmjynf
vnfEkdifw,f? jrefrmjynfu 'kuQonftawmfrsm;rsm; e,fpyfrSm uae w&m;0if tar&dueJ@ =opaws;vsvEdk idk if aH wGukd oGm;zk@d vk;H 0
&Sw
d ,f? rav;&Sm;/ tdE, N eJ@tjcm;Ekid if aH wGrmS vnf;&Sw d ,f? wwd, rwufEkdifawmh 'kuQonftjzpfcH+yD;/ xGufwmtaumif;qkH;jzpf
EkdifiHoGm;zkd@qkdwJh&nf&G,fcsufeJ@ ,ltefavSsmuf+yD; xGufzkd@vkyfwJh w,fvkd@ ,lqolawGjzpfw,f? 'DtkyfpkrSm ygwJhvlawGuawmh
'kuQonfawGu trsm;pkjzpfw,f? wcsKd@uawmh ,ltefatmif rJah qufu tvkyo f rm;/ jynfwiG ;f u tvkyo f rm;awG/ Ekid if o
H rm;
vnf; wwd,EkdifiHukd xGufzkd@rvkyf=ubl;? awG&J @trsKd;awG/ rdom;pkawGyg0ifEkdifw,f? vlpkHygyJ?
Ek d i f i H a &;'k u Q o nf obm0ab;tE W & m,f a =umif h 'k u Q o nf j zpf o l r sm;
'Dtkyfpkuawmh EkdifiHa&;vkyfvkd@ rdrdwkdif;jynfukd jyefvkd@r& em;*pfumvrSm tdrfr&Sd/ ,mr&Sdjzpf+yD; b0ysufovkdjzpf
wJhvlawGyg? jyef&if tenf;qkH;tzrf;cH&Ekdifovkd axmifvnf;us aewJh vlawGvnf; 'kuQonfjzpfukefw,f? 'kuQonfpcef;xJ0if+yD;
Ek d i f y gw,f ? ol y k e f t zG J @ tpnf ; awG e J @ twk d u f t cH t if t m;pk u ae&if tenf;qkH; qefqDqm;awmh tvum;&Ekdifw,f? olwkd@
vlawGjzpfw,f? Oyrm NLD/ ABSDF eJ@ tjcm;tzGJ@tpnf;awG twGuf tqifajyEkid w f ,f? uHaumif;&if Ekid if jH cm;udak &mufEidk w f m
jzpfw,f? jynfwiG ;f rSm aer&awmhv@dk xGuaf jy;a&muf&v dS mwJh Ekid if H ayg?h ppfajy;'kuo Q nf
a&;orm;awG/ v_yf&Sm;olawGvnf; 'DtkyfpkxJrSmygw,f? olwkd@ 'Dtyk pf uk awmh etzeJ@ olyek t f zG@J tpnf;awG wkud yf jJG zpfwhJ
a=umifh wwd,EkdifiHawGukd xGufvkd@&w,fvkd@em;vnfEkdifw,f? tcgrmS e,fpyfux dk u G af jy;vmwJw h idk ;f &if;om;awGjzpfw,f? u&if/
pmrsufEmS (12)
jrefrmjynfom;pmapmif Ed0k ifbmv 2010
csif;/ rGefpwJhvlrsKd;awGrsm;ygw,f? olwkd@u e,fpyfu 'kuQonf csrf;omwJhvkyfpm;'kuQonfawGa=umifh 'kuQonfpcef;rSm
pcef;awGrmS trsm;}uD;&Syd gw,f? txufutkypf ak wGudk tar&duef/ tusifhpm&dwWawGazmufjyefukef=u+yD? ESvkH;xD/ csJ/ abmvkH;yGJ'kdifcH/
=opaws;vsEkdifiHtyg t0if csrf;omwJhEkdifiHawGuae Quata zJ&kduf/ twkd;acs;pm;pwJh rormr_awGjzpfaew,f? 'gawGukd xkdif;
pepfeJ@vufcHw,f? Oyrm tar&duefu wpfESpfukdvlta,muf tm%mykdifeJ@pcef;aumfrwDawGuvnf; rodusKd;usGHjyKxm;w,f?
ig;axmif/ =opaws;vsu vlta,mufig;axmif pojzifh ESpfpOf olwdk@twGuf=um;ayguf&w,fqkdawmh +idrfcHae=uw,fvkd@ ,lq
ac:,lvufcw H ,f? ac:wJh &nf&, G cf suu f awmh olw@dk Eidk if rH mS tvkyf w,f? 'Dvkdrormr_awGu 'kuQonfawG&J hb0ukd zsufpD;aeovkd
orm;vkdwma=umifh&,f/ oem;vkd@ac:wma=umifh&,fqkd+yD; vufcH jzpfae+yD? ESpaf ygi;f =um&Snpf mG vlrodorl odawmxJrmS txD;useaf e
ay;w,f? &wJhb0awGukd rpmem/ rdrdaumif;pm;&if+yD;a&mqkdwJh csrf;om
'Dae&mrSm 'kuo Q nfwpfa,mufutenf;qk;H jrefrmjynf wJhvlwpfpku tEkdifusifhaewmukd vufykduf=unfhaevkd@r&yg?
jyef&if ol@b0vkH+cKHa&;ukdxdckdufEkdifw,fvkd@ ta=umif;jyEkdif&if 'kuo Q nftwkawGukd wckcak wmh vkyo f ifyh gw,f? tm%m
ac:w,f? txl;ojzifh jrefrmjynfjyefvkd@r&bl;qkdwJh ta=umif;jy ydkifawGu ta&;r,l&if wm0efodwJh 'kuQonfawGu b,fol/
csufyJ? jyef&ifppftpkd;& zrf;vdkufr,f? owfvdkuf r,faygh? 'gukd b,f0gqkdwmudk tifwmeufacwf}uD;rSm azmfxkwfvdk@&ygw,f?
'kuo Q nfawGjzpfcsio f w
l idk ;f ta=umif;jycsuaf y; &w,f? oufao 'kuQonfpcef;xJrSm w,fvDzkef;/ tifwmeuf/ qufwvkdufawG
taxmuftxm;eJ@aygh? okd@aomf 'Dae&mrSm UNHCR tygt0if/ awmif&adS ewJh acwfqadk wmh vky&f wmvG,yf gw,f? 2010-acwfEpS f
oH&kH;awGuvnf; twdtusrppfaq;Ekdifbl;? jzpfovkdvufcHvkduf 'kuo Q nf pcef;uawmfawmf tqifjh rifv h yS gw,f? wu,fv@kd 'kuQ
wmrsm;w,f? onftwkawGukd wm0efododeJ@ razmfxkwfbl;qkd&if wwd,EkdifiH
'k u Q o nf t wk u d p P awGu ac:wJh Quota pepfrmS vlenf;oGm;ygvrd rfh ,f? aemufq;Hk ajym
'kuo Q nfpcef;awGrmS &efuek o f rd }f uD;aps;u ukeo f nfawG&dS csifwm 'kuQonf twkawGu EkdifiHjcm;udkrsm;rsm;a&muf+yD;/ 'kuQ
w,f? r*kdvrf;u ukvm;olaX;awG&Sdw,f? rJhaqmufu ausmuf onftppfawGu 'kuo Q nfpcef;rSm qufvuf&yfwnfaecsif w,f
ukefonfawGvnf;ygw,f? olwkd@&Sdovkd ppftpkd;&bufut&m&Sd qk&d if 'Dtwkid ;f yJae=uaygAh sm?
om;orD;awG/ aqGrsdK;awG&Sdw,f? =opaws;vsEk d i f i H u 'k u Q o nf r sm;
olaX;}uD;awGEkdifiHjcm;xGufzkd@twGuf 'kuQonfb0uae txufu tkyfpkig;ckae xGufvmwJh 'kuQonfawG =op
xGufwmtvG,fulqkH;/ w&m;0ifqkH;jzpfawmh 'kuQonfcH=uwm a=w;vsEkdifiHrSm okH;av;aomif;&Sdygw,f? =opaws;vsoH&kH;eJ@
&Sdw,f? trsm;qkH;'kuQonfpcef;rSmae&if okH;ESpfaygh? aiG&Sdawmh ,ltefrmS avSsmufawmh olw@dk u 'Dvt dk a=umif;jycsuaf y;ygw,f?
vbfx;dk vku d &f if wpfEpS ef @J awmif xGuv f @dk &w,f? Oyrm =opa=w; Ekid if aH &;vkyvf @dk / ppftpk;d &u ESyd pf ufv@dk / bmoma&;cGjJ cm;vk@d / pD;yGm;
vsEidk if rH mS a&mufaewJh vlwpfcsKd q h &dk if 'kuo Q nfpcef;rSm aebl;wm a&;t&tEkid u f siv hf @dk / usaemfusaemfusrudk owfv@dk / rk'rd ;f usivhf @kd yg
ok;H vygw?hJ xGucf ge;D rS &efuek u f ae befaumufuakd v a=umif;eJ@ qkd+yD; rvmcifrSmavSsmufygw,f? =opa=w;vsEkdifiHa&muf vnf;
vm/ rJah qmufudk av,smOfe@J befaumufuqif;/ +yD;awmh pD;vk;H iSm; a&mufa&m EkdifiHa&;ryuf oufcsifawmhbl;qkd+yD; apmuf&Suf r&Sd
um;eJ@ 'kuQonfpcef;udk 0ifygw,fvdk@ajymjyygw,f? ajym=uw,f? EkdifiHa&;vkyf&if Armjynfjyefvkd@r&rSmpkd;&drfvdk@qkd+yD;
ol=uawmh 'kuo Q nfjzpf&wm awmfawmfru dk wf ,f? 'Dvdk ta=umif;jycsufay;w,f? ajAmifvdrf=uw,f? 'DvkdvlrsKd;awGudk
vlrsKd;awGukd 'kuQonftwkvdk@rajym&if b,fvkdajym&rvJ? olwkd@ vnf; usaemfwkd@ 'kuQonftwkqkdwJh pm&if;xJrSm xnfh&ygvdrhf
a=umifh wu,ftepftemcH&wJh/ wkdif;jynfukd wu,fjyefzkd@rjzpf r,f? Ekid if aH &;rvkycf si/f rvkycf sif bl;vd@k ajAmifajym&if ajzEkid yf gw,f?
Ek d i f w J h v l a wG b,f a vmuf e pf e m&ovJ ? pOf ; pm;=unf h = uaygh ? tckawmh Armjynfrjyef&rSmpkd;vkd@/ EkdifiHa&;eJ@ryufoufcsifvdk@ygvkd@
'kuo Q nfpcef;awGrmS ABSDF KNU NLD-LA DPNS pwJt h zG@J tpnf; ajymwJhpum;udk b,fvkdcHpm; ay;&rSmvJ? 'gqkd&if bmha=umifh
u wu,ftppftrSefawG 10-ESpfavmuf'kuQonfpcef;rSm ykef;ckd oH&kH;rSmavSsmufwkH;u Armjynfjyef vkd@r&bl;qkd+yD; qifajcay;=u
aewmawmif xGufvkd@r&ao;bl;? 'Dtajctaeukd ar;=unfhyg? wmvJ? bmvkd@vdrf+yD; ajym=uwmvJ? 'kuQonftwkawG[m
oGm;=unfyh g? odEidk yf gw,f? 'kuQonftppfawGukd awmfawmfapmfum; ae=u+yD?
www.phonekyaw.blogspot.com

oif= olwkd u
h kd rarhygeJ h
EGm;tzG@J (etz)&J@ tusO;f om;b0udk cH,al e&wJh wdik ;f &if;om; acgi;f aqmif cGex f eG ;f OD;/ 88-rsK;d quf ausmif;
om;acgi;f aqmif udrk if;udek ikd /f omoemhtmZmenf t&Si*f rB&D wd@k tygt0if rdrw d @kd wdik ;f jynfe@J vlrsK;d twGuf tusO;f
axmiftoD;oD;rSm pGe@f vw $ f pGe@f pm; tepfemcHae=uol pkpak ygi;f (2208)
(2208)OD; &Syd gw,f? olw@kd axmifxrJ mS ae&wm[m jrefrm
Edik if rH mS vlxvk w
$ v f yfciG (hf 0g) 'Dru
dk a&pD&&Szd @kdtwGuf wm0eft& aeae=uwmjzpfw,f? 'ga=umifh oif- olw@kdukd wzufwvrf;u
ulnaD y;ygaemf? oif-olw@kd ukd rarhyge@J æ? (AAPP . rSww f rf;t& od&onf?)
jrefrmjynfom;
pmrsufEmS (13)
jrefrmjynfom;pmapmif Ed0k ifbmv 2010

xdik ;f -jrefrme,fpyfwduk yf qJG ufjzpf


oGm;wJo h l wcsKŒd vnf; vH+k cHKa&; tajctaea=umifh uef@owfccH &hJ
ygw,f? 'kuQonf&dSwJh ae&mudkoGm;cJhwJh tvkyform; acgif;
aqmifwOD; jzpfwJh udkrdk;}udK; ajymjywmuæ “aq;¶kHum;awG
toGm;tvm&Sdw,f? aemuf xdkif;wm0ef&Sd vl}uD;awG&JΠtxl;
,mOfwef;awG jzwfoef;wmvnf; awGŒw,f? ppfum;awG toGm;
tvmvnf; &Sdw,f? t&yfom; oGm;vdk@r&bl;? tultnDay;wJh
olawGudkvnf; cGihfjyKcsuf ygvm;vkd@ ar;w,f?” u&ifjynfe,f
=umtif;qdyf}uD;bufrSmvnf; rae@nu vufeuf}uD;usoHawG
cyfpdyfpdyf jzpfay:aea=umif; oHCmwyg;u tckvdk ajymjyygw,f?
“em&D0uftwGif;rSm tvkH; 20 ausmfaygh? tck olwdk@ypfwJhyGJu
** jr0wDbufurf;odk@ 'kuQonfrsm; jyefae=uyHk ** +rdKŒjyifrmS ypfwyhJ yJG ?J ” jrefrmppftpd;k & wyfawGuawmh jr0wD+rdKŒrSm
(11 ed l 0 if b mv 2010/ VOA) xkdif;/ jrefrme,fpyf+rdKŒ vHk+cHKa&; tjynfh,lxm;+yD; e,fjcm;apmifhwyfawGudk jr0wD+rdKŒ
jzpfwJh rJaqmuf+rdKŒ&JŒ wzufurf; jr0wD+rdKŒ&JŒ tajctaeawGu vHk+cHKa&;tjzpf csxm;vkdufygw,f? wcsKdŒ 'kuQonfawGuawmh
tckavmavmq,f +idrfoufoa,mif &SdaeayrJh rae@ujzpfcJhwJh ppftpdk;&wyf&JΠvufcsufa=umifh olwdk@ vufeuf}uD;rSefwmvdk@
wdkufyJGawGa=umifh vufeuf}uD;xdvdk@ '%f&m&olawG &dSaeqJ ajymae=uayrJh ppfwyfuawmh olwkd@taeeJ@ tckxd ypfrdef@r&
jzpfygw,f? rae@n up+yD; u&ifjynfe,f =umtif;qdyf }uD;rSm ao;ygbl; qkd+yD; vlxkawGudk ajym=um;aew,fvdk@ qdkygw,f?
vufeuf}uD;oHawG =um;ae&ovdk xkid ;f Ekid if H wmhccf ¶dik f zkwzf &+rdKŒ jr0wD+rdKŒcH wOD;u tckvkd ajymygw,f? “olw@dk u ypfred @f r&bl;vd@k
e,f&ŒJ wzuf urf; 0g;avqkw d hJ ae&mbufrmS awmh 'Dae@ ae@v,f ajymwmyJ? ,kHawmh r,kHygbl;? 'gayrJh olwkd@uawmh vlwkdif;ukd
avmufxd vufeuf}uD;oHawG =um;&+yD; t&yfom;awG xdcdkufr_ &Sif;jyw,f/ ypfrdef@r&bl; qkdwJhta=umif;? olwdk@vufeufawG
&daS eygw,f? tjynft h pku
H dk rat;at;rmu wifjyay; xm;ygw,f? jrifaewmyJ/ 'DrSm txkdif}uD;awGeJ@/ t}uD;}uD;awGyJ? *sdef; *sdef;eJ@/
xkid ;f / jrefrme,fpyf wmhccf ¶dik f zkwzf &+rdKŒ e,f&ŒJ wzufurf; 0g;av olw@dk yJ 'gawG ok;H Ekid w f ,fav? olw@kd uawmh ajAmifjiif;wm/ tckcsed f
qkw d hJ ae&mrSmawmh vufeuf }uD;eJ@ ypfcwfr_ awGukd =um;ae&qJ xd ypfred @f r&ao;bl;vd@k yJ ajymw,f?” xdik ;f / jrefrm e,fpyf+rdKŒjzpfwhJ
jzpfygw,f? DKBA ppfOD;pD;csKyf AdkvfcsKyf E_wfcrf;arG; &dSEkdifr,fvdk@ jr0wD+rdKŒrSm 8 &ufae@u jzpfcw hJ hJ wku
d yf aGJ wGa=umifh vlxak wG tae
,lq&wJh ae&mawGukd vufeuf}uD;awGe@J ypfcwfra_ wG &Sad eygw,f? eJ@ r+idrof ufao;ovdk DKBA awG&rSd ,fh ae&mawGukd vufeuf}uD;eJ@
zkwzf &+rdKŒe,fxu J a'ocHwOD; ajymjy wmuawmhæ “reufyidk ;f u ypfcwfaeao;wm a=umifh ae@pOf '%f&m&olawG &dSaeqJ jzpfyg
awmh vufeuf}uD;awG ypfaew,f? 10 rdepfjcm;/ 15 rdepfjcm; w,f? rae@uyJ '%f&mjyif;wma=umifh xkdif;bufudk aq;vmuk
wvkH; wvkH; t+rJwrf; ypfaew,f? ae@v,f wem&DavmufrSm olawG vnf; &dSaeygw,f? e,fpyf aomif&if;jrpf eHab;rSmae+yD;
em;oGm;w,f/ vufeuf}uD;ypfwm? vufeuf}uD;awG ypfwJhae&m jr0wD+rdKŒudk jyefoGm;vkduf pkd;&drf&&if jyefvmvkduf vkyfae=uwJh
uvnf; 0g;av &GmxJa&m/ &GmjyifrSma&m ypfaewm? &Gmjyifudk jr0wDvx l u k kd xkid ;f Ekid if eH @J UNHCR wd@k u wwfEidk o f rSs tultnD
ypfaewm awmifapmif;awGu ae+yD;awmh? 'Dvufeuf}uD;a=umifh ay;ayrJh aomif&if;jrpf eHab;rSm 'kuQonfawG tpkt a0;eJ@
&yf&mG xJrmS aewJh &Gmol&mG om;awG/ awmif,mawG pku d cf if;awGrmS jzpfaerSmudak wmh vdv k m;yHk r&ygb;l ? wu,f vufeufawGe@J ypfcwf
&SdaewJh ykef;atmif;aewJh &Gmol&Gmom;awG xdckdufwm&Sdw,f? &if/ wdu k yf aGJ wGjzpf&if jyefvmEkid af =umif; xkid ;f ppfwyfe@J wmhccf ¶dik 0f ef
xdcu dk w f mawG &dw S t
hJ wGuf ta&;ay: vlemum;awG awGŒ&w,f?” uawmh 'kuQonfawGudk ajymcJhygw,f? 'gayrJhvnf; tajctae
vufeuf}uD;eJ@ ypfcwfr_ awGa=umifh 'kuo Q nfawG ae@pOf jyefvu dk /f awG rwnfr+idrf jzpfaeqJrdk@ 'kuQonfawG taeeJ@ pD;yGm;a&;awG
ajy;vdu k f vkyaf ewm awGvnf; 0g;avqdw k hJ ae&mbufrmS &daS eyg vnf; rvkyEf idk /f tvkyt f ukid f &SmazGpm;aomuf zd@k vnf; cufcaJ e
w,f? ypfcwfra_ wG a=umifh xkid ;f Ekid if b H ufu vH+k cKHa&; wif;usypf mG wmrdk@ tultnD ay;vmolawG&JΠpm;eyf&duQmawG udk rSDcdk+yD;
csxm;+yD; 0g;avudk oGm;r,fh ae&mawGrmS *dwaf wGe@J tm%mydik f e,fpyfrmS aexkid af e=uqJ jzpfygw,f?
awGu ae&m,lxm;ygw,f? 'kuQonfawGudk tultnDay;aezdk@
wa,muf wvuf wtm;qdkwm oGufvufwJhjrm;
jzpfovdk xufjrufwJh "m;vnf; jzpfygw,f? tJ'ga=umifh jrefrmjynfom;rsm;ta&; yl;wGv J y_ &
f mS ;r_ aumfrwD
tajymif;tvJ}uD;udk oifvdkvm;w,fqdk&if oifwwfekdifwJh (JACBA)rS jzef@csaD om jrefrmjynfom;pmapmiftm; http:/
bufu yg0if 0ef;&Hay;ygvdk@ wkdufwGef;yg&apæ? /www.jacbaburma.blogspot.com tifwmeufbavmh*w f iG f
(JACBA) vnf; 0ifa&mufzwf&e_ idk yf gonf?
pmrsufEmS (14)
jrefrmjynfom;pmapmif Ed0k ifbmv 2010

acwfopfzufqpf/ acwfopfemZDawmfve
S af &;
twef;xJodk@ 0ifvkdufw,fqdk&ifbJ ausmif;om;awGu tpu rS rausreyfjzpfae&wJh jynfoleJ@ ausmif;om;awG[m
+yHK;pdped @J &Dae=uw,f? ‘r*Fvmyg q&m tcsed rf mS ;0ifvmwmvm;’ aemufq;kH 4-ae0if; tpd;k &udk oydwaf rSmufqENjy=u&awmhw,f?
cuf+yD/ ocsFmq&m orkdif;jyrSmuddk wynfhawGu tHh=oae=uw,f? ausmif;om;awGeJ@ jynfolawGt}uD;tus,f towfjzwfcH=u&
'Dae@jyr,fh ocFef;pmu ‘zufqpf*syefawmfvSefa&;’jzpfw,f? w,f? ydkqdk;wmu (4-5-6)wef; i,f&G,fwJh ausmif;om;uav;
‘zufqpfqdkwmbmvJ’ ‘b,folu xlaxmifovJ’ q&mu awGyg? towfcHcH&&Smw,f? b,favmuf&ifemp&maumif;ovJ/
(Brainstornaing) vk y f w ,f ? ausmif ; om;wpf a ,muf u b,favmufrkdufrJ=uovJ? 'Dtcsuf[m ‘[pfwvm’vufzsm;cg
rwfwwf&yf+yD;? avmufwhJ 4-ae0if; &JΠ&ufpufry_ ?J 'Dta&;tcif;udk &Sp-f av;vH;k
‘zufqpf0g’qdkwm t=urf;zuf0g'ygq&m’ vlawGudk ta&;tcif;vdk@ ac:w,f?
enf;rsK;d pHek @J nSO;f yef;ESyd pf ufowfjzwfcwhJ ,f? ‘rlqv kd ekd ’D u xlaxmif 1990-ckrmS a&G;aumufyJG vkyaf y;w,f? 4-ae0if;}uD;u
ygw,f? ol @ wd k i f ; &if ; om;pnf ; vH k ; nD n G w f a &;ygwD usd e f ; aoek d i f & r,f
‘emZD0g’qdw k muaum b,fvv kd ’J ‘b,fou l xlaxmif vd@k wu G u f ed ;f eJ@ vkywf ,fav? 'Dvjkd zpf&wmuvnf; 4-ae0if;}uD;
ovJ’ ausmif;om;wpfOD;u rwfwwf&yf+yD;? udk ol@&JŒ atmufvufi,fom;(rqv)jyKwfawGu igwdk@ekdifudkekdif
“emZD;0g’qdw k mvJ t=urf;zuf0g'yg q&m/ xlaxmifou l &r,f? igw@kd zufrmS jynfoal wG b,favmuf&yfwnfr&_ w dS ,f? bm
‘[pfwvm’ jzpfygw,f? usL;vlrsKd;awGudk vlrsKd;aysmufatmifxd nmayg?h t[kwrf w S v f @kd wu,fvyk v f udk af wmh wpfeidk if vH ;kH trwf
&uf&ufpufpuf owfjzwfcJhygw,f? tvGefa=umufp&maumif; ae&m (485)ae&mrSm NLD u (392)ae&m&+yD;? tjywftowf
ygw,f q&m?” ek d i f v k d u f a wmh 4-ae0if ; t}uD ; tus,f , l } uH K ;r&jzpf & w,f ?
“zufqpf0g’/ emZD0g' wdk@xuf a=umufp&maumif;wJh 'D a umif a wG u d k ,H k r d v d k @ w&m;rS s wwJ h a&G ; aumuf y G J v k y f r d w m
t=urf;zuf0g'&Sdao;w,f? urBmtqdk;0g;qHk; t&ufpufqHk;0g’aygh rSm;avpGaygh? 'Denf;eJ@ r&&if tjcm;enf;&Sdao;w,f? wkdif;jynf
wynfhwdk@ od=uovm;” r+idro f ufao;bl;? wkid ;f jynftm%mudk ppfwyfu udik x f m;&OD;r,f?
‘om;wd@k rodygb;l q&m’ udk,fcsKd;wJh(zJ)udkawmh udk;usatmifvkyf&awmhr,f r[kwfvm;?
“q&majymjyr,f acwfopfzufqpf0g'/ acwfopfemZD0g’ tek d i f & (NLD) ud k , f p m;vS , f t rwf a vmif ; awG u d k tjypf r &S d
jzpfw,f? xlaxmiflu ‘4-ae0if;’wJh/ jrefrmjynfom;jzpfw,f? tjypf&Sm/ zrf;qD;axmifcsvkyfypfw,f? tm%mudk v$Jay;r,f
'Dae@ 'DocFe;f pmudb k J q&m wynfw h @kd ukd oifr,f?” v$Jay;r,feJ@ tESpf (20)ausmf (30)odk@a&mufawmhr,f? urBmod
“zufqpfawG emZDawGu vlrsKd;jcm;awGudkom nSOf;yef; atmif vdrcf w hJ m 'Dae@xd jrefrmekid if }H uD; Zmwfarsm}uD;b0eJ@ jzpfae
ESdyfpufw,f? owfjzwfw,f? ‘4-ae0if;’xlaxmifwJh acwfopf &&Smw,f wynfhwdk@?
zufqpfemZD0g’}uD;uawmh tjypfrJhwJh udk,fhvlrsKd;/ udk,fhjynfol 4-cifn$ef@/ 4-oef;a&$/ 4-armifat;/ 4-wifOD;wdk@ rif;
awGudk owfjzwfw,f? ESdyfpufw,f? 1962-ckESpf ‘4-ae0if;’ om;acgi;f pGyef @J / q&m}uD;u ae&mv$aJ y;vd@k ae&m &ae=uw,f? 4-
tpdk;&wwfcgpu tjypfrJhwJh ekdifiH&JΠtem*wfom;aumif;&wem/ ae0if;u 4-cifn$ef@wdk@eJ@ r[kwfovdkvdk/ 4-cifn$ef@wdk@tkyfpk
orD;aumif;&wemawGjzpf=uwJh wuUov kd af usmif;ol/ ausmif;om; uvnf; 4-ae0if;eJ@ rywfoufovdkvdk/ aumuf;vdkuf=uwJh
awG u d k &uf & uf p uf p uf owf j zwf c J h w ,f ? vuf o H a jymif w J h ay:vpDawG? 4-ae0if;}uD; uHZmwm ukefcsifvmawmh (world
yGJOD;xGufta&;tcrf;yJG@ wynfhwdk@” Tridecenter) aygufuGJvdk@aoa=u=uwJh udpPrSm tar&duef
1975- ck urB m h u vor*twG i f ; a&;rS L ;csKyf a [mif ; tpd;k &qD 0rf;enf;a=umif; o0%fvm$ ay;yd@k rw d ,f? tar&dueftpd;k
‘OD;oef@’&JŒ Zmy%udpeP @J ywfouf+yD; wuUov kd af usmif;om;awGukd &u ‘OD;ae0if;’tck udpPrSmaoa=u=u&wmudk 0rf;renf;raeeJ@
'kwd,ydaoG;acsmif;pD;atmif owfjzwfjyefw,f? 'Dta&;tcif;udk acwftqufquf cifAsm;}uD;owfcJhvdk@ aooGm;=u&wJh vlawG
‘OD;oef@’ta&;tcif;vdk@ ac:w,f? ‘awmfawmf&ufpufygvm; twGuf0rf;enf;ay;ygOD;wJh? ‘aomufcsufuGJygava&m?’
q&m’ “1988-ck ‘4-ae0if;’ tpd;k &[m olw@kd w&m;0ifxw k x
f m; 4-ae0if}uD; ESvHk;udk t}uD;tus,f xdckdufoGm;w,feJ@
wJh aiGpuUL 75-usyfwef/ (35-usyfwef/ 25-usyfwefawGudk wlw,f? puFmylaq;&Hkodk@ tjrefqHk;yHk@vkduf&w,fav? u,fvdk@
ta=umif;r&Sd ta=umif;&Sm+yD; w&m;r0ifaiGtjzpf a=umfjim r&awmhygbl;? umv0dbufaemufydk;wufvm+yDav? aq;&Hkujyef
jzpfw,f? jynfoal wGrmS reufaps;xGuzf @kd aiG r&Sjd zpfuek =f u&w,f? a&mufvdk@ r=umrDrSmbJ? r&_rvSewf&GmpH uHawmfukef&&Smav&JŒ?
wuUodkvfausmif;om;awGrSmvnf;/ r&SdrJh&SdrJh rdbawGydk@vkdufwJh urB m h a cgif ; aqmif a wG x J r S m tok b yd k @ ol t enf ; qH k ;
aiG a wG ‘aiG r nf ; ’awG j zpf u k e f = uvd k @ oH k ; p&mr&S d j zpf = u&w,f ? ‘yxr’eJ@ o+*FKd[fvkduf&wmudk rsufjrifygbJ wynfhwdk@/ zHG@+zdK;qJ
b,feidk if b H ,ftm%mydik u f rS tckvq kd ;kd 0g;wJh vky&f yfukd rvkycf b hJ ;l jrefrmekid if b H 0rS csw G +f cHKus (okn)atmuf jrefrmekid if H b0od@k ajymif;
vdk@xifw,f? 'Dtcsufu 4-ae0if; [m ‘zufqpfemZD’wdk@xuf ay;cJw h hJ aus;Zl;&Sif tm%m&Si}f uD;&JŒ aemufq;kH Zmwford ;f ed*% k b
f J
omwJhtcsufbJ wynfhwdk@” wynfhwdk@?
pmrsufEmS (15)
jrefrmjynfom;pmapmif Ed0k ifbmv 2010
q&m}uD;r&Sad wmh wynfah wGu wpfacwfxvmjyefw,f? &du
k =f uavawmh '%f&m&ol&/ emolem/ ajy;olajy;/ ppftm%m&Sif
4-cifn$ef@u aysmhaysmif;ovdkvdk/ 4-wifOD;u ukefaps;E_H;acsmh udk wpfeidk if v H ;kH qENjy=uw,f? yckuLU rSm ppftm%m&Siv f ufcsuef @J
csay;csif o vd k v d k e J @ r=umcif r S m bJ 4-wif O D ; crsm r&_ r vS oHCmwpfyg; ysv H eG af wmfr&l w,f? oHCmhtzG@J u rauseyf/ oCmh
Zmwf o d r f ; &&S m w,f ? 4-cif n $ e f @ vnf ; raoaumif ; raysmuf em,utzGJ@udk awmif;yef&r,fvdk@ awmif;qdkvdkufw,f?
aumif; &l;wl;wl; aygawmawm b0udk a&muf&&Smjyefw,f? ppftpd;k &u rvku d af vSsmvd@k wpfeidk if v H ;kH oHCmawG arwWm
bdk;ouf&Snf 4-oef;a&$/ 4-armifat;/ aemufaygufwkd; ydk@ qENjy=uawmhw,f? arwWmudkem;rnf/ &wemoHk;yg;udk rod/
4-a&$ref;eJ@ 4-odef;pdef wdk@tzGJ@udk (e0w)qdkvm;/ ppftm%m igwkd@tm%m+rJ&if+yD;a&mqdkwJh raumif;qdk;0g; ppftm%m&Sif
&Sifqdkvm; ac:=uao;&JΠjynfolawGudkvnf; roufnSm/ urBm (e0w)tpdk;&[m a&$wd*Hkbk&m;ay:rSm qENjyoHCmawG arwWmydk@
udkvdrfvdk@&w,ftxifeJ@ t&Sufr&Sd vdrfaew,f? ta&;tcif; bk&m;&Sdcdk;OD;csaeckduf }udKwif}uHpnfxm;wJhtwkdif; OD;acgif;udk
zef w D ; wwf w J h 4-ae0if ; &J u wynf h } uD ; rsm;yD y D “'D y J , if ; ” &du
k cf aJG wmh tcsKŒd oHCmawmfawG ysv H eG af wmfr=l uw,f? ud;k uG,w f hJ
ta&;tcif;jzpfvmatmif zefwD;=ujyefw,f? oHCmudkowfw,fqdkawmh (e0w)udk ‘[pfwvm’u bk&m;}uD;
4-pdk;edkif udk acgif;aqmifcef@+yD;/ }uHhzGwf/ pGrf;tm;&SifawG vd@k ac:xku d yf gayw,f? bk&m;/ w&m;/ oHCm/ rdb/ q&morm;awG
wynft h iftm;awGe@J a':pke@J tzG@J awGukd orifysKt d yk f aomif;use;f - udk jypfrmS ;&if bmuH xdu k of vJ wynfw h @kd ?
usm;ukyf}uD;u 0ifpD;ovdk tuGufcs}udKwifjyifqifxm;=uwJh ‘yOP%&D,’ uHxu kd yf gw,f q&m?
vlowfyGJ}uD;aygh aowJholao/ '%f&m&ol&/ vGwfatmifajy;ol 'ga=umif h a&$ w d * H k b &m;rS m csuf c sif ; rd k ; }ud K ;ypf w ,f ?
uajy;/ b,fajymaumif;rvJ/ 'DyrJG mS a':pkukd tjywf&iS ;f ypfr,fyh pkH yH ?J oltvSnu hf sawmh a=umufv@dk ajy;vku d =f uwm/ oem;p&m 4-oef;
tzG@J 0ifawGu toufe@J v+J yD;umuG,af y;=uvd@k om toufab;u a&$&ŒJ aumifawG?
oDou D av; vGwv f mcJ&h w,f? 'Dta&;tcif;udk ‘'Dy, J if;’ ta&; &efukef+rdKŒrSm &SdwJh bkef;awmf}uD;ausmif;awG pmoifwkdufawGudk
tcif;vdk@ac:w,f? nbufrSm ppftm%m&SifeJ@ olwdk@tdrfarG; +cHaygufawGu t=urf;
r=umygbl; acgif;aqmif 4-pdk;0if;vnf; wlaomtusKd; zuf0ifp;D =uvd@k bke;f awmf}uD;ausmif;awG aoG;acsmif;pD;=u&w,f?
ay;eJ@ r&_rvSZmwfodrf;&&Smav&JŒ/ 0dbuf. oabm tewW. aiG=um&H y&d,wWdpmoifwkdufudk 'g,um/ 'umrawGu reufrdk;
oabmygavmæ uG,fwdk@? “ta&;tcif;awG+yD;+yDvm; q&m?” vif;wJhtcg vm=unfh=uawmh ausmif;ywf0ef;usifawGrSm aoG;
“ppftm%m&Sif tpdk;&&SdaeorSs umvywfvHk; ta&; tdik /f ausmif;ay:rSmvJaoG;tdik af wGuo kd mawG@&w,f? ig;&meD;yg;&Sw d hJ
tcif;u &SdaeOD;rSmyJ wynfhwdk@?” oHCmawG b,fa&mufukef+yDvJ? 'g,ug/ ',umrawGeJ@ ppf
2007 ckESpfrSm tpcsDvmjyefw,f? 0ef}uD;XmeawGxJrSm tm%m &Sifvufyg;apawG yÉdyuQxyfjzpf=u&w,f? vlxku
tjcm;0ef}uD;XmeawGu ekdifiHjcm;aiG&SmazGekdifw,f? pGrf;tif0ef}uD; taobufuyJ r[kwv f m;? aemufxyfao=uayg?h 'Dta&;tcif;
Xmewpfcu k ekid if jH cm;aiG/ r&SmazGeidk jf zpfae&w,f? rsuEf mS i,fae& udk a&$0ga&mif ta&;tcif;vdk@ac:w,f?
w,faygh? EGm;udkrekdifawmh csKdudk vdrfcsKd;w,fvdk@yJajym&rvm;? ppftm%m&Sif (e0w)&JΠvlowfyGJawG[m az:rjywwf
qkdif;rqifhAHk;rqifh ‘avmifpmqD’aps;E_ef;udk 7-q wdk;jrSifhypfvkduf avmufatmif rsm;jym;ygayw,f? ppfawG+rdKŒ qefjy\em/ &efuek f
w,f? rSwfua&m/ aps;E_ef; 3-q wifzdk@rvG,f? 7-q qdkawmh +rdKŒ qifrvku d tf vkyo f rm;jy\em/ wkid ;f &if;om;&GmawG rD;&dŒ_ zsupf ;D
'DtwWurBmrSm (pH)yJ jzpfvdrfhr,f? wJu h pd /P ydw
k mqGu J pd /P rde;f rysKad wGukd t"rRjyKusiw hf uhJ pd /P +rdKŒ}uD;awG
aemufwpfae@ &efukefrSm vdkif;um; vHk;0 r&SdjzpfoGm;& vlpnfum;wJh yGaJ wmfvakd e&mrsK;d rSm r=umc%AH;k cGw J u hJ pd /P 'gawG[m
w,f? &efuek +f rdKŒ}uD;rSm vkid ;f um; r&S&d if b,fvakd e=urvJ? pOf;pm; ‘4-ae0if;’ arG;cJw h /hJ ‘4-ae0if;’tpysK;d ay;cJw h /hJ ‘4-ae0if;’ vrf;
om=unfh=uawmh? vkdif;um;aps;E_ef;uvnf; 7-q ckefwufyg n$eaf y;cJw h hJ (4-oef;a&$)OD;pD;wJh (e0w)ac:ppftm%m&Si&f ŒJ azmfr
ava&m? tdk;eif; cGufeif;jzpfukef=u+yD? vkdif;um;awGuawmh jyekid af vmufwhJ vl@tcGit hf a&;xyfcgwvJvJ csK;d azmufrb _ J wynfh
aps;E_e;f wufr,f? wjcm;ukeaf wG rwuf&bl;vd@k &&d;k owJv h m;? tp wd@k &,fæ? ?
&Sx
d m;awmh tjcm;ukeaf wGvnf; 7-q ckew f uf=uawmh wmayg?h 'ga=umifh zufqpf*syefudk awmfvSef&rvm;æ´
vpmwcgw;kd ukeaf ps;E_e;f wcgwufvnf;&Sad o;w,f? rcHr&yfeidk w f hJ (e0w) ppftm%m&Sifudk awmfvSef&rvm;æ´
aemufq;kH rSm vdik ;f um; rpD;ekid wf hJ jynfoal wG a&wAl;/ iSuaf ysmoD; wpfwpfwef;vHk; rwfwwf&yf+yD; vufoD; vufarmif;
wpfvHk;pDeJ@ tif;pdefuae +rdKŒxJodk@ +idrf+idrfoufouf qENjy=u wef;um ‘ppftm%m&Sif (e0w)tpd;k &udk awmfveS &f r,f q&m’
awmh w ,f ? tk w f u sif ; bl w m&H k r S w f w d k i f t ausmf Ag'grS w f w d k i f wJæ h ??
ta&mufrSm 4-oef;a&$ wdk@+cHayguf }uHzGwfeJ@ pGrf;tm;&SifawGqD; armifausmfzdk; (av;0wD)
xdik ;f edik if aH &muf jrefrma&$@ajymif;tvkyo
f rm;rsm;taeeJ@ atmufazmf xdkif;-jrefrme,fpyfu wdk@jrefrmjynfom;awG&J@ &kef;uefv_yf
jyyg rJaqmufa'otajcpdkuf xdkif;tzGJ@tpnf;qDudk jrefrmbmomeJ@ qufoG,f &Sm;r_eJ@ b0tarmæaomutylawGudk ae@pOftopfwifaewJh jrefrmjynf
tultnD awmif;cHedkif ygw,f? om;bavmh * f r S m wufzwfygæ? oifhtwGufævmjyDæ vmjyDævmjyD
Oya'abmiftwGif; t}uHOm%fawmif;cHedkifygw,f? xdkif;a&S@ aersm;aumifpD/ jrefrmjynfom;bavmh*fæ? Ph- 087 5232 547
Oya'taxmuftuljyKXme (LLC) (081 7860 925) Blog jacbaburma.blogspot.com / Ph- 087 308 9680
pmrsufEmS (16)
jrefrmjynfom;pmapmif Ed0k ifbmv 2010
Waste Management (okd )h tr+u
d a
f wGudk pDrc
H ef c
h jJG cif;
usaemfwkd@EkdifiHrSm tdrfaxmifpk/ puf&kHeJ@ tvkyf&kHuae +yD;awmh tr_dufykHuae te@Hqkd;awGvnf; &Ekdifygw,f? 'ghtjyif
xGuw f hJ tnpftaus;/ pGe@f ypfypPn;f awGudk pGe@f ypfwahJ e&mrSm pepf tr_dufawG[m =umvmwJhtcgrSm ykyfokd;aqG;ajrh+yD; t&nf aysmf
wusr&Sb d ;l ? jzpfovkd pGe@f ypfvu kd w
f mrsm;w,f? jzpfovkd qkwd mu =uygw,f? tJ't d &nfawG[m tqdyaf &awGjzpfygw,f? +yD; awmh
tr_dufawGukd [kdypf'Dypfvkyfwmudkqkdvkdwmyg? wm0ef&SdwJh+rdK@ ajratmufa&xJtxd pdrfh0ifygw,f? 'gha=umifh tr_dkufusif;em;
awmfpnfyifuvnf; tr_dufum;eJ@o,f/ ae&mwckrSm pkykH+yD; 'D rSm&SdwJh a&wGif;/ jrpfacsmif;tiftkdifawGu a&awGukd aomufokH;
twkdif;yJxm;ygw,f? jrefrmEkdifiHwifruygbl;/ xkdif;EkdifiHrSmvnf; jzpfvmrJhqkd;usKd;ukd rdrdbmompOfpm;=unfhvkd@&ygw,f? 'g[m
'Dvudk pd aP wGudk awG@Eidk yf gw,f? tifwmeufay:rSm rJah qmuftr_u d f npfnrf;a&jzpfygw,f? tqdyaf &vkd raomufoifw h ahJ &jzpfygw,f?
ykHu tr_dufaumuform;awGukd=unfh+yD; ol@wkd@&J husef;rma&;ukd
txl;yJp;dk &drrf v d @kd yg? 'gah =umifh 'Dvadk &;jzpfwmyg? usaemfu Wastes 'gqk d & if a&m*gr&atmif usif ; ud k b,f v k d w l ; rvJ
Management ynm&S i f r [k w f y gbl ; ? avh v mol w pf a ,muf y g?
tr_dufxnfhzkd@ usif;wckukd wl;w,fyJxm;ygpkd@? +yD;&if
usaemfh&J@A[kokwudk &S,fay;wmjzpfwJhtwGuf pusif a usmuf y J j zpf j zpf / *0H a usmuf y J j zpf j zpf
tykdtvkdawmh 'Dae&mrSm&SdEkdifygw,f? (rJ a qmuf t r_ d u f y H k )
a&rpdrfhEkdifwJh ausmuf om;wckukd atmufrSm
tr_ d u f a wG u k d b ,f v k d e nf ; eJ @ pD r H c ef @ cG J E k d i f v J cH a y;&ygw,f ? +yD ; awmh usif ; atmuf a jceJ @
ywfywfvnfrSm yvufpwpftxlpm;ukd cHxm;
usaemfwkd@&J @tr_dufawG pGef@ypfypPnf; ay;&ygw,f? vky&f wJ&h nf&, G cf suu f tr_u d u f ae
awGudk tr_u d yf ;Hk uaewqif/h tr_u
d o f ,fwhJ um; xG u f w J h a&yk y f a&npf a wG u ajr}uD ; xJ u k d
eJ@ tr_dufykH}uD;qDukdyJ a&mufw,fxm;yg? 'Dt JACBA
pd r f h r 0if E k d i f atmif v k d @ yg? ajr}uD ; xJ u ae ajr
r_kdufawGukd usaemfwkd@ 'DvkdyJpkykH+yD;xm;rvm;? atmufa&xJuv dk nf; ra&mufEidk yf gb;l ? 'Dtqifh
'Dae&mrSm pOf;pm; &rSmu tr_u d u f ae obm0wfywf0ef;usif eJ@ +yD;oGm;&if tr_u d af wGudk usi;f xJrmS xnfv h @dk &yg+yD? tr_u d xf nf+h yD;vk@d
vlawG&J husef;rma&; ukd xdckdufvmEkdifwJh ab;xGufqkd;usKd;awG usif ; jynf h w J h t cgrS m tay:uaeajr}uD ; awG u k d cyf x l x l
jzpfygw,f? txl;ojzifh tr_dufa=umifhusaemfwkd@ usef;rma&;udk jyeftkyf&ygw,f? +yD;&ifawmh tr_dufay:rSm tyif }uD;awGpkduf
xdckdufEkdifygw,f? tr_duf (Wastes) vkd@usaemfwkd@ a,bk,sajym ysK;d &ygw,f? 'Dvpdk epfudk +rdK ah wmfpnfyifu t"dutaumiftxnfh
Ekdifygw,f? tJ'dtr_dkufxJrSm tr_dufaygif;pkH&Sdygw,f? yvufpwpf/ azmf&ygw,f? bmjzpfv@dk vq J adk wmh aiGuek af =u; usrsm;ovdk tusK;d
oHwo dk pH / "mwkaA'ypPn;f eJ@ Organic Wastes vk@d ac:wJh obm0 &Sdapygw,f? 'Dae&mrSm tr_dufykHuae xGufwJh Methane Gas
tr_u dk o f &kud af wGygy?J obm0tr_u d of &ku
d q
f w
dk mu tyift&Gu/f ukyd u kd f eJ@pyk +f yD;/ vSsypf pf"mwftm;xkwv f @dk &yg w,f? =opa=w;vs
toD;tESHykwfokd;r_pwJh t&mawGjzpfygw,f? 'Dvkdtr_kdufawGukd Ekid if H rSmqk&d if trdu _ yf rHk mS vm+yD;tr_u d yf pfcsif olawG[m ydu k qf aH y;
usaemfwkd@enf;vrf; &SpfckavmufeJ@ pDrcHcef@cGJEkdifygw,f? 'gayrJh &yg w,f? tr_u d wf wefudk aps;E_;H b,favmuf qkad wm owfrw S f
'Dae&mrSm tokH;rsm;wJh enf;vrf;okH; ckudkyJ wifjyyghr,f? xm;ygw,f? wcsK@d tr_u d af wGudk jyef+yD; ok;H pGyJ gw,f? Oyrm xkid cf t Hk
usGif;wl;jrKyfenf; (Landfills)
a[mif;/ a&cJoawWmta[mif;awGukd Recycling jyefvkyfay;
ygw,f? olw@dk tr_u d yf u Hk tr_u d yf eHk @J rwlb;l ? bmeJ@wo l vJq&dk if aps;
usGif;wl;jrKyfwmukd EkdifiHtawmfrsm;rsm;okH;wJh tavh a&mif;wJhaps;wef;vkdjzpfaeygw,f? 0,fwJh oleJ@a&mif;wJh oleJ@pnf
txjzpf y gw,f ? ae&mus,f w J h =opaws;vsvd k E k d i f i H a wG r S m um;aevkd@yg? tr_dufawGuvnf; vleJ@obm0ywf0ef; usifukd
'Denf;vrf;u tokH;0ifygw,f? ae&musOf;wJh *syefEkdifiHvkdae&m rxdckdufatmif twufEkdifqkH;pDrHcef@ cGJwmqkdawmh awmf awmft
rsK;d rSmawmh tok;H r0ifygb;l ? vlawmifaep&mr&Sw d m tr_u
d q f &dk ifykd usKd;xl;ygw,f? 'DvkdOyrmudk usaemfwkd@ wkdif;jynfeJ hxkdif;EkdifiHrSm
qkd;aygh? qkdawmh *syefu wjcm;enf;vrf;ukd pOf;pm;ygw,f? usaemfavh vm=unfhygw,f? rav;&Sm;rSmvnf; 'DvkdOyrmudkr
usGif;wl;jrKyfenf;uawmh usGif;t}uD;wckukdwl;&ygw,f? wl;+yD;&if awG@&ao;bl;? avhvmr_ rjynfph v Hk @dk vm;awmhrodb;l ? 'DEidk if aH wGrmS
tr_u d af wGudk pkyxHk nf&h w,fv@dk tvG,w f ulem;vnf Ekid yf gw,f? tr_dufawGukd pkHykH+yD; 'Dtwkdif;xm;wmyJawG@&ygw,f? usD;xkd;xkd;
ok@d aomf tr_u d af wGudk pkyx
Hk nf+h yD;wmeJ@ +yD;a&mvm;? obm0ywf v'udu k u
f u kd f *&kpu dk rf _ uif;rJ=h uw,f? tr_u d yf aHk b;rSm acG;aum/
0ef;usifeJ@ vlawGukd rxdEkdifbl;vm;? tajzuawmh 'Dae&mrSm cav;aumpkv H @kd ? vlawGu tr_u d yf eHk m;rSm aewJo h u l ae/ upm;ol
xdEkdifygw,f? b,fvkdxdEkdifvJqkdawmh tr_dufawGxJuae rDodrf; u upm;? pkaH ewmyJ? t"duajymcsiw f mu tpk;d &awGrmS tr_u d pf eG @f
"mwfaiG (Metane Gas) xGuEf ikd yf gw,f? 'D"mwfaiG u h @tr_u d yf Hk ypfwmukd aumif;aumif;pDrcH ef@cEJG idk w f ,fq&dk if ESpOf ;D ESpb f uftusK;d
uae ae@a&mnygxGufygw,f? tr_dufykHem;rSm &SdwJhvlawG/ tyif &Sdap ygw,f? eHygwfwpftcsuftr_dufykHuae 0ifaiG&&Sdygw,f?
awG/ taumifawGukdxdckdufapygw,f? ,m;,HwJha&m*g/ uifqm eHygwEf pS f tcsuu f obm0ywf0ef;usif eJ@ vlawG&J @use;f rma&;udk
a&m*gawGudk jzpfapygw,f? txl;ojzifh ta&jym;a&m*gjzp yf gw,f? umuG,f ay;apygw,f?
pmrsufEmS (17)
jrefrmjynfom;pmapmif Ed0k ifbmv 2010
tr_dufawGukdrD;&_d@zsufqD;jcif; (Incineration) 'Dvkda&; jzpfoGm;wmyg? 'Dae&mrSm usef;rma&;udpPukd txl;ajym
csif y gw,f ? obm 0ywf 0 ef ; usif u d p P u awmh txuf u
usaemfhtdrfaemufaz;rSm tr_dufvSJ+yD;&if usaemfwkd@rD;&_d@ Landsfiills rSm ygom G ;+yD; jzpfwt
hJ wGuf xyf+yD;raqG;aEG;awmhyg?
ygw,f? 'gu vlwpfOD;csif;pDudpPyg? &efukef+rdK @vkdae&mrsKd;rSm tr_dufawGudkpkykHwmqkdawmh tr_dufaygif;pkHygEkdifygw,f? pm;usGif;
tr_u d af wGrsm;vm&if rD;&_zd @dk twGuf puf&t Hk }uD;}uD;wckvydk gw,f? pm;use/f "mwkaA'ypPn;f / yk;d owfaq;/ aq;xk;d tyfpwJh tE &W m,f
rD;&_d@wJhtcgrSm tylaiG@&ygw,f? tylaiG@uae vSsyfppf”mwftm; &Sw
d thJ r_u
dk af ygi;f pk&H dS Ekid yf gw,f? 'Dvdk ab;tE &W m,fu csucf si;f jzpf
"mwf,v l @dk &ygw,f? *syefEidk if u
H =dk unfyh g? *syefawG[m ae&musO;f vm+yD;/ csufcsif;aysmufoGm;wmr[kwfwJhtwGuf txl;owdxm;
awmh 'Denf;vrf;ukdyJokH;ygw,f? olwkd@twGuf wckwnf;aom ukdifwG,f=uapcsifygw,f? jzpfEkdif&if tr_dufawGudk 'DvkdpkHykHxm;+yD;
taumif;qk;H enf;vrf;jzpfv@dk yg? tr_u d af wGudk rD;&_d @zsuq
f ;D jcif;enf; jzpfuwufqef;xm;wm raumif;ygbl;?
vrf;rSmvnf; tm;enf;csuftm;omcsuf&Sdygw,f? tm;omcsuf
uawmh vSsypf pfr;D &Ekid w f ,f? tm;enf;csuu f awmh rD;&_d @wt hJ cgrmS usaemfo h o H ,u rJah qmufujrLeDpy,f[m jrefrmawGudk
umAGef'kdifatmufqkduftygt0if tqdyf&SdwJh"mwfaiG@awG[m acG;vko d abmxm;vk@d 'Dvzdk efw;D aewmvk@d yJ ,lqygw,f? jzpfEidk &f if
avxJukd ysH @apygw,f? vlawGu &_r&d iftenf;qk;H awmh tqkyx f J ukd,fhjrefrmawGtaeeJ@ tr_dufykHem;u jrefrmawGukd tjrefqkH;
ukda&muf+yD; =um&iftqkyfa&m*gjzpfapygw,f? 'Denf;vrf;ukd u,fwif=uapcsifygw,f? 'Djy\emu vuf&Sdtr_dufykHab;u
EkdifiHawmfwmfrsm;rsm;rokH;=uygbl;? t"dutcsufuawmh aps;}uD; rsK;d qufwifruyg²²²²olw@dak rG;vmwJch av;awGtxdoufa&mufr}_u;D ygw,f?
vkd@ygwJh? rJah qmuftr_u d yf u
Hk pd u
P urBmay:rSm wckwnf;aom rodusK;d useG f
jyKr_ eJ@ Duty of Care r&Sdr_udk jywmyJ? 'Dvkd Case Study ukd
jyef v nf t ok H ; jyKjcif ; eJ @ ajraqG ; jyKvk y f j cif ; wjcm;Ekid if aH wGrmS &Sm=unfyh g? b,fEidk if rH S 'Dvrdk &Syd gb;l ? t"du wm
(Recycling and Biological reprocessing) 0ef&SdwJholu xkdif;tm%mykdifawGyJjzpfygw,f? 'DudpPu rJhaqmuf
rJhaqmuftr_dufykH/ ykZGefawmiftr_dufykHudk=unfhyg? 'DvkdykH ujrLeDpy,frSmwm0ef&Sdovkd/ twkduftcHtiftm; pkrSmvnf;
pHuadk wG@Eidk yf gw,f? 'Denf;vrf;ukd urBmay:&St d pk;d &awGuok;H pGzJ @dk udk wm0ef&Sdygw,f? urBmukd us,fus,favmifavmif atmfay;oifh
t"duwkdufwGef;ygaeygw,f? obm0o,HZmwawGudk csKd;+cH ygw,f? b,fvedk nf;eJ@rS tr_u d yf }Hk uD;ukd rScD jdk yK+yD; aexkid cf iG rhf &S&d ygb;l ?
acsw
G mwJt h aeeJ@yg? tr_u d yf u
Hk ae yvufpwpf/ aumfcu G /f oHwo 'gu Ekid if w
dk pH H um Oya'wckjzpfygw,f? t"du vlom;jzpfw,fqw dk hJ
awGuadk umuf+yD; trsK;d rsK;d jyefvnfo;Hk pGEJ idk af wmh rJah qmuftr_u udpPukd pOfpm;=uyg? tr_dufykHem;u[mawGu vlawGjzpfygw,f²²
d yf rHk mS
jrefrmawGpkHykHae=u&+yDaygh? +yD;&if tr_dufykHuajraqG;jzpfoGm;awmh acG;awGr[kwfygbl;?
vSn;f wpfp;D ukd b,favmufq+dk yD;a&mif;pm;Ekid jf yefa&m? awmfawmf uk;d um;======
tvkyjf zpfwehJ nf;vrf;yg? 'garyJh txufu ajymwJh use;f rma&;eJ@
obmywf0ef;usifukd a&&SnfrSm xdckdufEkdifygw,f? 1) http://en.wikipedia.org/wiki/
Waste_management
usef ; rma&;ud p P ES i f h obmywf 0 ef ; usif
2) Tarmalar Park Australia
tr_u d yf eHk m;rSm aewJv h al wG[m wu,fu h t
dk =hH ozk@d aumif;
ygw,f? teH@uqkd;/ ae&xkdif&wm npfywf/ 'Dvkdtajctaeukd 3) Japan’s Waste management
tH}udwf+yD; b0twGuf&kef;uefv_yf&Sm;aewJhjrefrmEkdifiHu vlom;
4) Lecture Note
qkdwJh vlom;r[kwfwJhvlawGukdtxl;oem;rdw,f? 'gha=umifh
a&;om;ol - bke;f ausmf
a':atmifqef;pk-unf jyefvnfvw
G a
f jrmufvmyg_yD
uef@owfe,fajrrS =unfhvSsif vHkxdrf;um;rsm;udk cyfvSrf;vSrf;rS awG@csio f nf[k ajymygonf? reuf jzefae@vnf 12 em&D ¶H;k csKyfrmS
awG@ae&ao;yg onf?² a':atmifqef;pk=unf rSm tdrx f wJ iG &f adS eI qHk=urnf[k ajymqdkcJhygonf? owif;=um;I vma&muf=uaom
vlx}k uD;rSm jcH0ifxwJ iG af &m vrf;wckv;kH wGiyf g jynfEh u
S f aeygonf? y&dwo f wfrsm;rSm aomif;csID vrf;toD;oD;rSm um;rsm;ydwq f @kd vk
vltkyf}uD;xJrS &[ef;wcsKd@ESifh vlwcsKd@udk rD'D,mrsm;rS ar;jref; rwwf a&muf&v dS m=uygonf? a':atmifqef;pk=unf . vufa&;
aeaom toHrsm;udkvnf; =um;&ygonf? 0rf;ajrmuf0rf;omESifh jzifhcsdwfqGJxm;aom pmwrf; 2 ckrSm 1 cku AdkvfcsKyfatmifqef;
ajz=um;aeoH pdwv f y_ &f mS ;pGm ajz=um;ae=uoHw@kd ukd 0rf;omygonf yHkay:wGif (wdkif;jynfudk wcgrS wywfr¶dkufcJh) aemufpmwrf;wck
[laom pum;vHk;wdk@ESifhtwl tm;&yg;& pD;pD;ydkifydkif ajz=um;ae uawmh²²²
onfwdk@udk =um;ae&ygonf? a':atmifqef;pk=unf pum;ajym (wdkif;jynftwGuf jywfjywfom;om; tvkyfvkyf=uyg)
onfukd jrif&/ =um;&zd@k vltyk }f uD;rSm apmifah rSsmaf evSsu&f ydS gonf? (wdkif;jynftwGuf jywfjywfom;om; tvkyfvkyf=uyg)
a':atmifqef;pk=unf xGufvm+yD rawG@&wm=um;vdk@ tm;vHk;udk udkrdk;oD;ZGefbavmhrS ul;,lazmfjyonf?
pmrsufEmS (18)
jrefrmjynfom;pmapmif Ed0k ifbmv 2010
cGet
f m;tjynfh tm;rmeftjynfe
h J h a':atmifqef;pk-k unf
eufjzef ae@cif; 11 em&DrSm oHwrefawGeJ@ awG@r,f? 12 aemuf jynfolvlxk&Jh qENtrSefawGudkvnf; em;axmif csifygw,f wJh?
ykidk ;f rSm vlxek @J awG@jyD; pum;ajymr,f? aemuf ae@vnf 1 em&D/ 1 aemufjyD;awmh jynfov l x l ek @J qufpyfaewJh vkyk if ef; awGuv
kd nf;
em&D cGaJ vmufrmS owif;pm &Si;f vif;yGJ vkyk rf ,f? tJovdrk sL;d awmh ol u d k , f w d k i f yg0if v d k y gw,f wJ h ? 'guawmh jynf o l a wG
t=urf;tm;jzifh pOf;pm;xm;wm &Sw d ,f? “jynfoal wGu q&mwd@k twG u f u awmh onf v d k oabm&d S w ,f v d k @ ajymcsif y gw,f ?
qDrmS tjynfyh aJ emf q&m” vlawGu axmifcs+D yD; &Srd ,f? a&$*w Hk ikd f “q&mwd@k tifet f ,f'yD gweD @J r[mrdwaf wGu oydwaf rSmuf
&k;Hk csKyfrmS aum/ wuUov kd &f yd f omvrf;em;rSmaum? a':atmifqef; xm;wJh a&G;aumufyeJG @J ywfoufjy;D awmhaum q&m&,f ol@t
pkk=unf vGwfajrmufjyD;awmh nae 5 em&D cGJomomavmufrSm aeeJ@ t=urf;tm;jzifh b,fvdk jrifw,fvdk@ xifovJ?”
jcHxdyfudk xGufjyD;awmh vlxkudk pum;ajymw,f? usaemfwdk@u a&G;aumufyu JG pd u P k d ok;Hk oyfwmeJ@ ywfoufjy;D awmh a&G;aumuf
jcHxu J kd 6 em&D 0ef;usirf mS a&muf w,f? awGqpHk um;ajym =ujyD;
awmh n 9 em&DcJG ausmaf usmf avmufrmS jyefvmawmh vlawGu
yGrJ mS rw&m;r_awG jzpfwmawG &Sw d ,faygu h mG ? usaemfw@kd u
&Sdaewkkef;yJ? usaemfwdk @ renf;wdk ;=udwfjyD; xGufvm&w,fAsm? a&G;aumufyrJG 0ifwt hJ wGuf igw@kd e@J rqdik b f ;l / rywfoufb;l vd@k
vlawGu xdik af ewkek ;f yJ? “bmawG xl;ovJq&m/ bmawG ajymjzpf qdw k mrsK;d rpOf;pm;bJe@J usaemfw@kd taeeJ@u a&G;aumufyrJG w
ovJ q&m” ygwDudpPawG/ vli,fudpP/ trsLd;orD;udpP 'gawG &m;r_awGukd rw&m;wmawGukd azmfxw k &f r,f/ uef@uu G o f ifh
ajym=uwm ygyu J mG ? a&S@a&;/ aemufa&; vkyk if ef;pOfawG/ ponfjzifh wmawGukd uef@uu G &f r,fv@kd oabmxm;w,f vd@k ajymcsiyf g
ajymjzpf=uwmygyJ? eufjzefvmr,fh owif;pm&Sif;vif; yGJrSmawmh w,f? “aemufjy;D awmh q&mwd@k ajymxm;wJh Edik if aH &;aygi;f pnf;r_
'gawGu tus,f w0ifh od=u&rSmayg?h “a':atmifqef;pk=k unfu tiftm;tjzpf &yfwnf=ur,f qdw k hJ oabmxm;udak um b,f
q&mud, k wf ikd af wG@&awmh tm; rmeftjynfeh @J yv J m; q&m?” use;f
use;f rmrm/ &$i&f i$ v f ef;vef;/ wufwuf=uG=uG/ jzwfjzwf vwfvwf
vko dk abmxm;ovJ?” 'gukd oabmwlygw,f? tckk Edik if aH &;
yJ? “q&mwdk@ vuf&Sd tifeft,f'DygwD&Jh v_yf&Sm;r_awG/ vkkyfudkif tiftm;pkak wGuk d rypf y,fb;l / usaemfw@k du, kd w f ik d v
f nf; woD;
aewm awGeJ@ ywfoufjyD; a':atmifqef;pkk=unfu auseyfr_ yk*k v ~ awGe@J vnf;awG@qHk pum;ajymw,fqw kd hJ tcsuaf wGukd
&So d vm; q&m?” auseyfr_ &Syd gw,f? bmrS ajymp&modyrf &Syd gb;l ? vnf; a':atmifqef;pkk =unftaeeJ@ vufcyH gw,f? “'kw k , d
tifet f ,f'eD @J twl pDtm&fyyD D tzGŒJ 0ifawG/ pDt;D pDawGe@J a':atmif yifvkHnDvmcHqdkwJh vkkyfief;pOfudkaum rltm;jzifh b,fvdk
qef;pkk=unfeJ@ tckkawG@cJh=uwmayghuGm? ol@taeeJ@ tifeft,f oabmxm;ygovJ q&m?” 'guv k d nf; a':atmifqef;pk=k unf
'DygwD v_yf &Sm;r_awG owif;awGukd tjrJwrf; =um;odaewJt h wGuf taeeJ@u rltm;jzifh vufcHygw,f? tao;pdwf b,fvdk
ol@t aee@J auseyfr_ &Syd gw,f? tar&duef bufu jrefrmuGejf rLeD
wD a wG / rd o m;pk k a wG t aeeJ @ uawmh a':atmif q ef ; pk k = unf
taumiftxnf azmf=ur,fqdkwm qufaqG;aEG;=u&rSm
vGwrf ajrmufcifuwnf;u v_y&f mS ;r,f/ awmif;qdrk ,f ponfjzifh aygu h mG ? 'd@k Eikd if aH &;eJ@ ywfoufv@kd uvnf; awG@qaHk qG;aEG;
ajym=uw,f q&m&,f? jyD;awmh a':pktwGuf qkrk eG af umif;awmif; a&;[m t"duyJ? 'gu awG@qaHk qG;aEG;a&; ac:ac:/ 'dik , f mavmh
wJh/ vGwfajrmufa&; ydk@pu'fawG pmwdkufawGuae ydk@=ur,fvdk@ ac:ac:/ trsK;d om;jyefvnfoifjh rwfa&; ac:ac:/ 'kw k ,d yifvn Hk D
jyifqifae=u wmrsKd;awG &Sdw,f? q&mhtaeeJ@ a':atmifqef;pkk vmcH ac:ac:'gu t"duyJ qdw k m oabmwlw,f? “2008
=unf “vGwf ajrmufvmwJh tajctaetay:rSm ajymcsiw f mawG tajccHOya'udk jyKjyifajymif;vJEik d zf @k d qdw k hJ tcsuu f aum q&m?”
ajymjyay;yg q&m?” tJovdrk sK;d vkyk w f m tvGeaf umif;wJu h pd yP gy?J tJovdk awG@qkkHaqG;aEG;=uwJh tcgusawmh tckkvdk rsKd;
a':atmifqef;pkk=unf udk ,fwdk ifuvnf; acgif;aqmifaumif;/
pnf;&kkH;a&;rSL;aumif;jzpf w,f? b,fawmhrS olrsm;&Jh aus;Zl;udk
v$waf wmfw@k d tpk;dk &,E , W m;wd@k [m 2008 tajccHOya'uae
rarhb;l ? vlxw k &yfv;Hk u ol@uakd xmufcaH ewm/ ol@ygwu D kd axmuf jyD; csLyfuikd x f m;wm jzpfwt hJ wGuf 2008 tajccHOya'udk
cHaewmudk aus;Zl;wif pum;ajymvdu k yf gw,f? vlwOD;csi;f / wEdik if H jyKjyifa&;/ ajymif;vJjyifqifa&;udv k nf; qufjy;D aqmif&u G o f mG ;
csif;tvdkufawG udkvnf; aus;Zl;wifa=umif; pma&;zdk@ tpDtpOf &rSmyJ? 'gudk vnf; oabmwlygw,f? “q&majymovdk
awG & S d w ,f ? jref r mjynf t a&;ud k pOf q uf r jywf a xmuf c H w J h a':atmifqef;pk=k unfu Edik if aH &;t& cGet f m;awG tm;rmefawG
Edk ifiHacgif;aqmifawG qDudk vnf; pma&;r,fvdk @vnf; q&mwdk @ tjynfyh aJ ygah emf q&m?” [kw k yf gw,f? wdik ;f jynf&hJ tajctae
ajymjzpf=uw,f? aemufjyD;awmh Edik if aH ygi;f rsm;pGmrSm &Sad ewJh vli,f awGuk d a':pku tao;pdwf od&edS m;vnfxm;w,f? pOf;pm;xm;
awG ausmif;om; awGe@J awG@qaHk qG;aEG;zd@k w@kd / pum;ajymqd=k uzd@k qw k d hJ
udpaP wGv G nf; ajymjzpf=uygw,f? t"du tcsuu f awmh / t"du
wmawG/ t=uo H pf Om%fopfawG trsm;=u;D &Sad ew,f? awG@qcHk hJ
ol@&Jh zavmfaqmfzDu bmvJqdkawm/h olu a&S@qufavsmufjyD; wJh 3 em&DtwGi;f rSmvnf; tifet f ,f'yD gw&D hJ wavsmufv;Hk
vkkyfr,fh[mu bmvJqdkawmh/ jynfolawG&Jh toHudk emcHcsifyg jzwfoef;cJw h mawGuv k d nf; ajymjzpf=uwmawG &Sw d ,f? jy;D awmh
w,f? jynfolvlxk &Jh tajctaerSefudk vnf; odcsifygw,fwJh? a':atmifqef;pkk=unfwifrubl;/ tifeft,f'DygwD0ifawG
pmrsufEmS (19)
jrefrmjynfom;pmapmif Ed0k ifbmv 2010
wifom rubl;/ wwdik ;f jynfv;kH u jynfov l xl =k u;D w&yfv;Hk ESpcf aJG usmf aecJ&h w,f? 'gayr,fh tckk olvw G af jrmufvmcsed rf mS
ud, k wf ikd u
f tm;rmefawG tjynfeh @J nDnn D w G nf w G f wuf=uG awG@&wJh tcgusawmh a':atmifqef;pk=k unf[m cgwikd ;f vdyk J
aewmudk jrifae&w,f vd@k ajymcsiw f ,f? ygw&D ;Hk cef;awGxrJ mS vef;vef; qef;qef;/ &$i f& $i fj yjy/ xufxufo ef o ef e J @
vl 500 ausmf &Sw d ,f? yvufazmif;ay:rSm [dzk uf 'Dzuf jrefrmhtajctae omrubl;/ urBmtajctaetm;vk;Hk udk
tjynfyh ?J vlawGu pnf;urf;wus/ jidr;f jidr;f csr;f csr;f 0rf;om jcKHiHkodjyD;awmh xufxufoefoef ajymEdkifw,f? aqG;aEG;
tm;&yJ? aumif;wJh tajctaeudk jrifae&ygw,f? vrf;n$ew f mawG vnf; trsm;=u;D vkyk Ef ikd w f ,f? usaemfw@kd vkd
“a':atmifqef;pkk=unfu oabmxm;wif;rmw,fqdkwJh tzk;d =u;D awGaygu h mG / tdrk if;rpGr;f jzpfae=uolawGtaeeJ@awmh
ykpHk aH um &So d vm;q&m?” tawmfukd tm;&p&m aumif;w,f? 'Dvrkd sK;d awG@&wm[m
'ge@J ywfoufjy;D awmh usaemfw@k d &,fp&mawmif ajym=uygao; tif e f t ,f ' D y gwD t wG u f a&S @ tvm;tvmaumif ; vd k @
w,f? a&'D,t kd ifwmAsL;wckrk mS usaemfu h kd ar;wmwck&k w dS ,f ajymcsiyf gw,f?
av? OD;0if;wif[m ygwx D rJ mS oabmxm;wif;rmw,fqjkd y;D ygwaD cgi;f aqmifyik d ;f rSm &Sad ewJh vl=u;D awGe@J E_id ;f ,SOvf u
k d &f ifawmh
tar;cH&awmh usaemfu Edik if aH &;&yfwnfcsurf mS jywfom;wJh tdrk if;rpGr;f jzpfjcif; qdw k hJ vuQ%mawGuk d a':atmifqef;pk=k unf
oabmyJ &Sdygw,f? oabmxm;wif;rmolr[kkwfygbl;/ qDrmS vk;Hk 0 rawG@&bl;vd@k ajymcsiyf gw,f?
usaemfu oabmxm; aysmah jymif;oljzpfygw,fv@kd usaemfu q&mwd@k u n 9 em&DrmS jyefvmcJw h ,f qdak wmh a':atmif
ajzcJah wmh a':atmifqef; pk=k unfu bmajymovJqakd wmh - qef;pk=k unf&hJ aetdrrf mS b,foal wG use&f pfco hJ vJ q&m?
q&mu oabmxm;wif; rmolr[kw k b
f ;l / aysmah jymif;ol jzpf use&f pfygw,f? vli,fawG use&f pfw,f? aqG;aEG;p&mawG
w,fv@k d ajymvdu k af wmh/ usruvnf; q&mhxuf ydjk y;D oabm useaf o;w,f? rd;k ukw k uf reDw@k d use&f pfcw
hJ ,f? ociftek ;f jrif&h hJ
xm;aysmah jymif;ol jzpfygw,fv@kd ajym&rSmaygh q&m&,fv@kd om; udek w D @k d use&f pfw,f? jcx H rJ mS vmapmifah ewJh vli,fawGe@J
olu ajymvdu k yf gw,f? olu tao;pdwaf wGutp odae pum;awG qufajym+yD; use&f pfw,f? npmpm;=uzd@k jyifqif
wmyJ? owif;awG em;axmifjyD;awmh rSwfom;xm;awG jy;D awmh use&f pf=uygw,f? a':atmifqef;pk=k unf[m cGet f m;
trsm;}uD;&Sad ewmyJ vd@k ajymcsiyf gw,f? vlawG eHr,fawGukd tjynf/h tm;rmefawG tjynfeh @J trsm;=u;D tvkyk af wG qufvyk f
vnf; rSwrf w d ,f? a':atmifqef;pk=k unf[m tusO;f xJrmS 7 OD;rSmvd@k ajymcsiyf gw,f?
(rd k ; rc tif w meuf pmrsuf E S m rS ul ; ,l a zmf j yonf ? )

2010 edk0ifbmv tvSL&Sifrsm;pm&if;


(1)(a*satpDbaD t) em,u(1)q&mawmf 100 bwf *k%fxl;aqmifem,u= a':pef;pef;=(MPU)
(2) ? ? (2)q&mawmf 100 bwf twdkifyifcH t,f'Dwm ausmfoufaxG;
(3) OD;aiGvif;ESihf vl@abmifopf 'Dru
kd &ufwpfygwD 300 bwf wm0efcHt,f'Dwm qefwmuavmh(pf)
(4) zd;k aom=um (POSH) 200 bwf 0dkif;awmfom;rsm; &J&ifhatmif / umwGef; 'Jh'dk;
(5) a':vSoed ;f 100 bwf JACBA r[maZmf(rauG;)/
(6) jrefrmrGwq
f vifrw
d af qGwpfO;D 100 bwf c/o.. PO.Box (70) "l0H (zkwfz&m;)
(7) OD;wdwfESifh a':ar=unf 100 bwf
Mae Sot, Tak(63110) O D;ausmfaomi
omif;f (befaumuf)/
(8) tvif;wef;pm=unfw
h u
dk f 250 bwf
rnforl qdk jrefrmjynfom;pmapmifEiS hf ae@opft v,fwef;
Thailand a'vD,m ausmfo&
l e
d f /
ausmif; twGuf tvSLaiGrsm;/ 0wÎK/ uAsm/ aqmif;yg; pmrlrsm;/ a0zef
E-mail- jacbaburmese@gmail.com
newdayjacba@gmail.com
t}uHjyK csuf rsm;udk vGwfvyfpGm aqmif&Gufekdifyg onf? rdrdwdk@ awG@}uHK&aom
Blog- jacbaburma.blogspot.com
tzrf;tqD;ESihf ESyd pf ufc&H r_? tedik hf usichf &H r_ owif;tcsut
f vuf rsm;udv
k nf; Ph- 087 5232 547 (Dtac)
ay;ydk@ ekdifyg onf? zkef; omac:vkdufyg? Ph- 087 3089 680 (Dtac)
(Tpmapmif u d k vpOf y k H r S e f x k w f a 0ek d i f a &; twG u f tvS L aiG r sm;
xnf h 0 if = uyg&ef yef = um;tyf y gonf ? Tpmapmif u d k vpOf r ysuf xk w f a 0cJ h onf r S m
,ck t cg 5-ES p f 3-v &S d y g+yD æ ?
jref r mjynf o m;pmapmif E S i f h bavmh * f
"mwf y H k E S i f h owif ; rsm;ud k
a'guf w mvG % f ; aqG b avmh * f E S i f h tjcm;tif w meuf
pmrsuf E S m rsm;rS ul ; ,l a zmf j yonf ? WE DO, SO WE ARE (JACBA)
pmrsufEmS (20)
jrefrmjynfom;pmapmif Ed0k ifbmv 2010
rav;&Sm;wGif jrefrmrde;f uav;wOD; eihu f ikd gvm+yD; owf+yr,f? eifukd igrvky&f b J ;l r xifeŒJ aemf? tJ'v D kd
towfc& H jcif; t+rJ usdrf;aecJhygw,f? olydkufqHvdkwJhtcg/ zJ&SkH;wJhtcg/ t&ufzdk;
av;pm;&ygaom online rSoli,fcsif;rsm;/ rav;&Sm; r&SdwJhtcg ESif;EkqDvm+yD; ydkufqHvmvm awmif;ygw,f? ESif;Ekudk
rS m &S d a omvl r _ t zG J Œ tpnf ; rS vl = uD ; vl a umif ; rsm;/ rav;&S m ; owfwaJ eŒuta=umif; a+ym+yygr,f? 25§10§2010 n-11em&D
EdkifiHtwGif;&Sd Johor +ynfe,frSoli,fcsif;rsm;udk t"duxm;+yD; avmuf ESi;f Ekqu D kd +ynh+f zdK;a&mufvm ygw,f? t&ufawG trl;vGef
tultnDawmif;cHvykd gw,f? uGserf ud, k u f sG erf rdwqf ufay;yg&ap? aeygw,f? t+yifrmS wckcpk m;&if; pum;a+ymcsiw f ,fq+kd yD; ac:xkwf
a&$ZifrsKd ;yg? ESi;f Ekat;eJŒ w+rdKŒwnf;aexdik f olwpfa,mufyg? rav; oGm;ygw,f? uGserf u ESi;f Ekukd owday;vdu k yf gw,f? zke;f zGix fh m;zdŒk
&Sm;udkxGufvmawmhvnf; twlwl/ tvkyf awmhvnf;twlwl/ rSmvdu k yf gw,f? b,fae&mudk ac:oGm;w,fqw kd mawmh uGserf rod
tdyaf wmhvnf;twlwq l akd wmh ol ta=umif; awmfawmfrsmk ;rsm;udk ygb;l ? olwŒkd ESpaf ,muf pum;rsm;=uygw,f? ol &h J h aemufaumif
uGsefrudk today;wdkifyifygw,f? 'ga=umihf uGsefroli,fcsif; ru olŒud+k zwfzŒkd a+ymw,f qdw k thJ a=umif;? +yD;awmhaemufaumif
towfcH&wJhudpPeJŒ ywfouf+yD; rauseyfwJh twGuf oli,fcsif; rqDu vdkoavmuf aiGr&bJeJŒ r+zwfEdkifa=umif;/ olŒudk+zwfzdkŒ
rsm;eJΠoufqdkif&mvl=uD;rsm;udk today;+yD; vkyfoihfwmudkvkyf a+ymwm[m ESi;f Eka=umihf qd+k yD; +yoem&Smygw,f? aemufyikd ;f pum;
ay;=uygvdkΠarwWm&yfcHtyfygw,f? uGsefrwdkΠta=umif; enf; rsm;=uw,f? uGsefrvnf; zkef;em;axmif&if; toHaysmufoGm;yg
enf;ajymjyyg&ap? rav;&Sm;udka&muf+yD; 6-vavmufae awmh w,f? uGserf xifwmydu k q f H ukew f ,fayg?h tJ'n D u ESi;f Ek+yefvm
ESif;Ekat;u cspfolwpfa,muf&cJhygw,f? tJ'Dcspfol trnfu rtdyfygbl;? 2-&ufavmuf jyefvmrtdyfygbl;? zkef;ac:vnf;
(+ynhf+zdK;/ +yifOD;;vGifom;)wpfa,mufyg? +ynhf+zdK;qdkwJh aumif rudik af wmhb;l ? uGserf uawmh tqifa+yoGm;=u+yDvŒkd xifvu kd w f m?
ta=umif; a+ym+yygr,f? uGserf oli,fcsi;f eJŒ=udKuf+yD; vifr,m;vdk 29§10§2010 aeŒ rSm vrf;utrSKd ufyrkH mS vlaotavmif;wpfck
aexdkifcJh=uygw,f? +yD;awmh uGsefroli,fcsif;qDu ydkufqHcsL awGŒw,fqv kd Œkd oGm;=unhv f u kd wf m ESi;f Ek&t hJ avmif; +zpfaew,f?
pm;xm;wm RM 4500²00 &Sdygw,f? +yD;awmh tJ'Daumif[m qG}J udK;vnf; r&Sad wmhb;l / vufpyG f 2-uGi;f vnf; aysmufaew,f?
t+rJwrf;t&ufaomuf /zJ&u kd f /zke;f vk/ aq;a+cmufa&mif;? +yD;awmh +yD;awmh olŒtavmif;ab;rSm jynh+f zdK;vG,af e=u ausmyd;k tdyu f akd wGŒ
rl;+yD;+yefvm&if ESif;Ekudkyg;&dkuf ydkufqHtwif;awmif; t+rJvkyf ygw,f? ESif;Ekzkef;udk=unhfvdkufawmh SIM card r&Sdawmbl;?
ygw,f? ol&J t h vkyu f pm;aomufqikd w f cku ta=umfq&m tul uGserf twd tusa+ym&Jwmuawmh ESi;f Ekuo kd wfwm +ynh+f zdK;uvGJ
vdŒk od&ygw,f? b,fawmhrS vdypf mudt k wdtus ray;ygb;l ? tck vdŒk b,forl rS +zpfEikd b f ;l ? tck +ynh+f zdK; oli,fcsi;f awG a+ym+ywm
tcsed rf mS b,forl suEf mS rS axmufp&mrvdak wmhb;l ? olŒt a=umif; uawmh JB uaea+y;zdŒk pDpOfaew,f? vlwikd ;f udk qdik af +ymif;&r,fvŒkd
aumif;aumif;od+cif&if JB u Crystal Crown Hotel a&SŒu owif ; v$ i h f x m;ygw,f ? 'D a vmuf , k w f r maewJ h a umif u d k
+refrmqdkifawGrSm oGm;pHkprf;vdkΠ&ygw,f? atmif+refrm/ a&$urBm rav;&Sm;rSm&SdaewJhvlr_tzGJtpnf;awGu bmrSrvkyfEdkif=uawm
2 (zkef; 073359424) awGrSm t&uft+rJaomuf avh&Sdygw,f? bl;vm;? bm+zpfvŒkd rsupf u d ef;/ em;yif;ae=uw,fqw kd m pOf;pm;
pm;aomufqikd rf mS vkyw f hJ +yifO;D ;vGiu f +ynh+f zdK;qdk vlwikd ;f odygw,f? vdŒk r&+zpfaerdygw,f? uln=D uygvŒkd awmif;qdv k u kd yf g&ap? jynh+f zdK;
oludkqufoG,f+cifw,fqdk (hp:0167563264 /08127829610) (0167563264§0127829610) tJ't D aumifqD zke;f ac:r,fq&kd if
r[kww f mvkyw f v hJ +l zpfwt hJ wGuf zke;f udk 2line udik x f m;ygw,f? rdef;uav;ac:wm ydk+yD;tqifa+yygvdrhfr,f? uGsefr Mail twGuf
tJ'Dvdkae&if;eJΠuGsefroli,fcsif;rSm udk,f0ef&vmygw,f? jy\ uGsefrwm0ef,lygw,f? always online rSmuGsefr&Sdaeygw,f?
empvmw,fq&kd if rrSm;ygb;l ? uGserf oli,fcsi;f u rdbawG udzk iG fh +refrmtcsif;csif; 'Davmuf,kwfrmaewmudk =unhfrae=uygeJŒ?
Online rSoil ,fcsi;f rsm;/ Malaysia &St d zGŒJ tpnf;tm;vH;k ulnD
a+ym+yD; vufxyf=u&atmifa+ymawmh jynh+f zdK;qdw k hJ aumifu bm
a+ymvnf;qdak wmh igeihu f w kd u,f cspcf w hJ ,fvŒkd xifaewm vm;? a+z&Si;f ay;=uygvŒkd arwWm&yfct H yfygw,f? tcsed rf D JB uxGurf oGm;
igrh mS rde;f r&Sw
d ,f? Edik if +H cm;rSm aewke;f eihu f t kd aysmw f cJG w
hJ m? eihu
f kd cif &atmifzrf;+yD; axmifcsvdkuf=uyg?
r,lEdkifbl;? eihfAdkufudkvnf; jzwfcsvdkuf/ igwm0efr,lEdkifbl;? eihf av;pm;pGm+zihf a&$ZifrsdK;
ydu
k q f v H nf; +yefray;Edik b f ;l ? wdik cf siw f ahJ e&mwdik /f apmuf*&k rpdu k f
bl;? eifigudk bmaumif rSwfaevJ? 'DudpPawGudkavSsmuf a+ym&if (forward mail rS&ygonf? ,ckupd tP m; tjynft h pHo
k jd yD; towf
eihfudkigowfypfr,f? +yD;awmh igrSm tckcspfolwpfa,muf &Sdae+yD? cH&olred ;f uav;twGuf wckcak qmif&u
G v
f ykd gvsS if ausmx f ;l atmif
eihx f ufyu kd qf yH &kd mS Edik w
f ,f? eifeŒJ igwkd t h a=umif;udk odomG ;wJah eŒ 017 299 6989 odŒk zke;f ac:yg) (owif;= armifygv)

trsKd;om;acgif;aqmif/ vlxkacgif;aqmif a':atmifqef;pk-unf jyef


vnfvGwf ajrmufvm_yD; ekdifiHa&;wm0efrsm;udk jyefvnfxrf;aqmif awmh
rnfjzpfojzifh rdrdwdk h jrefrmjynfom;pmapmifESifh bavm*fh 0dkif;awmf om;rsm;
uvnf;aumif;/ xkdif;ekdifiHa&muf jrefrma&$ hajymif;tvkyform;rsm;u vnf;
aumif;/ *k%f,l0rf;ajrmufpGm }udKqdkvdkufygonf?
a':atmifqef;pk-unf usef;rmygap
pmrsufEmS (21)
jrefrmjynfom;pmapmif Ed0k ifbmv 2010
1300 ckEp
S r
f S 2010 ckEp
S t
f xd ajymif;vJwyfqifca
hJ om jrefrmedi
k i
f a
H wmftvHrsm;

awZol& bavmh*frS ul;,lazmfjyonf

The Joke aiGa-u; oabmobm0


y&yf&mS ;bk&if r[mz&uf'&pfonf tcGeb f ¾mrsm; 0ifa&mufvmaeonfw h ikd af tmif ol. b¾maiGrnfonft h wGuaf =umifh
avsmyh g;oGm;aeygoenf;[k ol. rSL;rwfrsm;twGuf usi;f yaom ekid if aH wmf {nfch yH }JG uD;wpfcw k iG f rif;y&dowfukd ar;vku
d of nf? xdt k cg
jrif;wyfrS ppfol}uD;wpfOD;u ajcmufuyfpGm qdkvkdufonf?
“b¾maiGawG bmjzpfoGm;vJqdkwm usaemfrsKd;jyyghr,f t&Sifrif;}uD;”
olonf a&cJwHk;wpfwHk;udk aumuf,lI trsm;jrifap&ef ajrSmufjyvkdufonf? xdk@aemuf ol@ab;rS vl. vufxJodk@wnfhI
bk&if}uD;xHo@kd ta&muf wpfa,muf+yD; wpfa,muf vufqifu h rf;oGm;=uyg&ef yef=um;vdu k o
f nf? z&uf'&pfxo H @kd ta&muf a&cHw;kH onf
yJaphwpfaphcef@t&G,fom &SdcJhawmhonf?
pdei
f u S &
f ;kd (}uHKorSs bHb
k 0[morsm;rS)
pmrsufEmS (22)

You might also like