²æà ªÀgÀzÉñÀ zÁ¸ÀgÀ fêÀ£À ZÀjvÉæ

°AUÀ¸ÀÄUÀÆj£À ²æà ¥ÁæuÉñÀ zÁ¸ÀgÁAiÀÄgÀ ¥ËvÀægÀÄ ²æà «dAiÀÄgÁAiÀÄgÉA§ÄªÀgÀÄ;EªÀgÀ

zË»vÀægÉà F ZÀjvÉæAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀgÀÄ. °AUÀ¸ÀÄUÀÆjUÉ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 5 ªÉÄå®Ä zÀÆgÀ zÀQët
¢QÌ£À°è ¸ÀAwPÉ®ÆègÀ JA§ UÁæªÀÄ«zÉ.E°èAiÀÄ PÀgÀÄtÂPÀ §AzsÀÄ ªÀUÀðPÉÌ ¸ÉÃjzÀªÀgÀÄ ²æÃ
ºÀ£ÀĪÀÄAvÀgÁAiÀÄgÉA§ÄªÀgÀÄ; CªÀgÀ zsÀªÀÄð¥ÀwßAiÀĪÀgÉà ²æà «dAiÀÄgÁAiÀÄgÀ ¸ÀÄ¥ÀÄwæAiÀÄgÁzÀ
vÀÄAUÀªÀÄä£ÀªÀgÀÄ. ²æúÀ£ÀĪÀÄAvÀgÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀÄAUÀªÀÄä zÀA¥Àw GzÀgÀzÀ°è d¤¹zÀ "²æ ²æÃ
¸Áé«ÄgÁAiÀÄgÉà ªÀgÀzÉñÀ zÁ¸ÀgÀÄ".

²æà ºÀ£ÀĪÀÄAvÀgÁAiÀÄ ºÁUÀÆ vÀÄAUÀªÀÄä£ÀªÀgÀÆ ²æà ºÀj ªÁAiÀÄÄUÀ¼À ¸ÉÃªÉ Cwy-C¨sÁåUÀvÀgÀ

¸ÀvÁÌgÀ ªÀÄÄAvÁzÀ zsÁ«ÄðPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À°è ¸ÀzÁ ¤gÀvÀgÁVzÀÝgÀÄ.AiÉÆÃUÀå PÁ®zÀ°è CAzÀgÉ ²æÃ
±Á.±À.1807£ÉAiÀÄ ¥ÁyðªÀ £ÁªÀÄ ¸ÀAªÀvÀìgÀzÀ C¢üPÀ eÉåõÀ× §ºÀļÀ 13 UÀÄgÀĪÁgÀ PÀÈwÛPÁ
£ÀPÀëvÀæ ¸ÁAiÀÄAPÁ® DgÀÄ UÀAmÉUÉ ²æà ªÀgÀzÉÃAzÀægÀ ¸À¤ß¢üAiÀÄ°è UÀAqÀÄ ²±ÀÄ«UÉ
d£Àä«vÀÛgÀÄ.ªÀÄÄAzÉ ±ÀĨsÀ ªÀÄƺÀÆvÀðzÀ° ²±ÀÄ«UÉ ¸Áé«Ä JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁrzÀgÀÄ.±ÀÄPÀè
¥ÀPÀëzÀ ZÀAzÀæ£ÀAvÉ ¸Áé«ÄAiÀÄÄ ¨É¼ÉAiÀÄÄvÀÛ dUÀ¸Áé«ÄAiÀÄ£Éßà ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ£ÉÆà JA§AvÉ £Àwð¹,
£À°zÀÄ J®ègÀ£ÀÄß £À°¹zÀgÀÄ.zÉʪÀ°Ã¯É «avÀæªÁzÀzÀÄÝ. ¸Áé«ÄgÁAiÀÄgÀÄ 3 ªÀµÀðzÀªÀgÁUÀÄvÀÛ¯ÉÃ
CªÀgÀ d£ÀäzÁvÉAiÀÄÄ PÁ®ªÀ±ÀgÁzÀgÀÄ. PÁgÀt ªÀgÀzÉÃAzÀægÀ DeÉÕAiÀÄAvÉ EªÀgÀ ¸ÉÆÃzÀgÀ
ªÀiÁªÀA¢gÀgÁzÀ ²æà gÁªÀÄtÚ£ÀªÀgÉà EªÀgÀ ¥ÉÆõÀuÉAiÀÄ ¨sÁgÀªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁ¬ÄvÀÄ.
«zsÁå¨sÁå¸À.«ªÁºÀ.ªÀÈwÛ
¸ÉÆÃzÀgÀªÀiÁªÀA¢gÀ°èAiÉÄà EzÀÝ EªÀjUÉ AiÉÆÃUÀå ªÀAiÀĹì£À°è G¥À£ÀAiÀÄ£À,
«zÁå¨Áå¸ÀªÁ¬ÄvÀÄ. EªÀgÀ fêÀ£À °AUÀ¸ÀÄUÀÆj£À°èAiÉÄà ¸ÁVvÀÄ. aPÀÌA¢¤AzÀ¯Éà EªÀgÀ°è
¸ÀzÀÄÎtUÀ¼ÀÄ ¨É¼ÉzÀÄ §AzÀªÀÅ.¥ÀƪÀð d£ÀäzÀ ¸ÀÄPÀÈvÀªÉÇÃ,»jAiÀÄgÀ C£ÀÄUÀæºÀ§®ªÉÇÃ, EA¢£À
fëPÉAiÀÄ ¸ÀÄvÀÛt ªÁvÀªÀgÀtzÀ ¥Àæ¨sÉAiÉÆà JA§AvÉ ¸ÀzÀZÁjUÀ¼ÁV ¨É¼ÉzÀgÀÄ. ªÀQð
¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è vÉÃUÀðqÉ ºÉÆA¢ ªÁVÓëUÀ¼ÁzÀgÀÄ. ¯ËQPÀzÀ°è M¼Éîà ZÁuÁPÀëgÁVzÀÝgÀÄ. vÀĸÀÄ
¢£ÀUÀ¼À°èAiÉÄà EªÀgÀ ªÁUÁÓuÉäAiÀÄ QÃwð ¸ÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄvÀÛ®Æ ¥À¸Àj¹vÀÄ, «¥ÀÄ® zsÀ£ÀªÀ£ÀÆß
QÃwAiÀÄ£ÀÆß UÀ½¹ SÁåvÀgÁzÀgÀÄ. AiÉÆÃUÀå ªÀAiÀĹì£À°è UÉÆgɨÁ¼À PÀÄ®PÀtÂð,²æà PÀÄ¥ÀàtÚ£ÀªÀgÀ
¸ÀÄ¥ÀÄwæ ªÀÈAzÁªÀ£À¨Á¬ÄAiÀĪÀgÉÆA¢UÉ «ªÁºÀªÁ¬ÄvÀÄ PÉ® ¢ªÀ¸ÀUÀ¼À°è MAzÀÄ UÀAqÀÄ
ªÀÄUÀĪÁV d¤¹ PÉ® ¢£ÀUÀ¼À°èAiÉÄà PÁ®ªÀ±ÀªÁAiÀÄÄÛ.
¥ÀjªÀvÀð£É: ªÀÄÄAzÉ PÉ®ªÀÅ ¢£ÀUÀ¼À°è ¨sÁgÀvÁzÀåAvÀ wÃxÀð PÉëÃvÀæUÀ¼À£ÀÄß PÀÄlÄA§ ¸ÀªÉÄÃvÀ
¸ÀAZÀj¹zÀgÀÄ.¢£ÀUÀ¼ÉzÀAvÉ EªÀgÀ ¥ÁgÀªÀiÁxÀð ¸ÀÆàwð EªÀÄär¹vÀÄ. zÉêÀgÀ£ÀÄß ¸Àäj¸ÀĪÀ
UÀzÀågÀÆ¥À, ¥ÀzÀåPÉÌ ªÀiÁ¥ÀðnÖvÀÄ. DUÀ "PÀÄ¦à ©üêÀÄ" £ÉA§,CAQvÀ¢AzÀ zÉêÀgÀ £ÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß
ga¹zÀgÀÄ.¢£ÀªÀÇ vÀ¥ÀàzÉà ²æà PÀĦàéüêÀÄ, ²æà ªÀgÀzÉÃAzÀægÀ£ÀÄß ¸Éë¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. PÀªÀÄðoÀgÁVzÀÄÝ
¥ÀæªÉÄÃAiÀÄdÕgÁVzÀÝgÀÄ. ªÀÄ£ÀªÀÅ ²æà ºÀjAiÀÄ£ÀÄß PÁt®Ä ªÉÆgɬÄvÀÄ. ¸ÀA¸ÁgÀzÀ°è «gÀQÛ
vÀ¯ÉzÉÆÃjvÀÄ." ²æà ¥ÀwAiÉÄ ¤£ÀßzÀAiÀĪÉAvÁºÀzÉÆà | ¥Á¥À PÀªÀÄðªÉà ªÀiÁr fë¸ÀĪÉ
¤gÀÄvÁ||" JAzÀÄ ²æà ºÀjAiÀÄ°è ªÉÆgÉ ElÖgÀÄ. vÁªÀÅ UÉÊzÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ PÀªÀÄðªÀ£ÀÄß
¥ÀgÀªÀiÁvÀä¤UÉ C¦ð¹zÀgÀÄ. PÉÆ£ÉUÉ
"K£ÁzÀgÉƽvÉ ªÀgÀzÉñÀ «oÀ® ¤£Áß |
eÁÕ£ÀĸÁgÀ¢ PÀªÀÄðUÀ¼À ªÀiÁrzÉ ¢£À gÀPÀëPÀ£ÉA§ ©gÀÄzÀÄ ¤d «zÀÝgÁ |
¢üãÀ£ÁzÀªÀ£À£ÀÄzÀÞj¸À®jAiÀiÁ ||"
JAzÀÄ zsÀÈqÀªÁV £ÀA©zÀgÀÄ (12 £Éà ¥ÀzÀå ¥ÀÆtð £ÉÆÃr) ²æà ºÀj¬ÄvÀÛ ªÀÄ£ÀªÉ¼ÉzÀAvÉ
ºÀj ¨sÀPÀÛgÀ ¸ÉÃªÉ ±ÀıÀÆæµÉAiÀÄvÀÛ vÉÆqVzÀÀgÀÄ.ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è ¸ÀzÁPÁ® ¥ÀÄgÁt
¥ÀÄtåPÀxÉUÀ¼ÁUÀÄvÀÛ°zÀݪÀÅ. ¥Àæw¢£ÀªÀÇ Cwy ¸ÀvÁÌgÀ £ÀqÉzÉà EgÀÄwÛvÀÄÛ.
«zsÁAiÀÄPÀ PÁAiÀÄð:ð: °AUÀ¸ÀÄUÀÆgÀ°èAiÀÄ ²æà ªÀgÀzÉÃAzÀægÀ ªÀÄoÀªÀ£ÀÄß «¸ÁÛgÀUÉƽ¹zÀgÀÄ. MAzÀÄ
¥À®èQÌAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁr¹ ¥Àæw UÀÄgÀĪÁgÀ CAzÀuÉÆÃvÀìªÀªÁUÀĪÀAvÉ K¥ÁðlÄ ªÀiÁrzÀgÀÄ.
ªÀÄÄAzÉ MAzÀÄ gÀxÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁr¹ gÀxÁgÀÆqsÀgÁzÀ UÀÄgÀĪÀggÀÀ£ÀÄß £ÉÆÃr, ¥Ár, PÀÄtÂzÀÄ
£À°zÀÄ £À°¹zÀgÀÄ. C£ÀAvÀgÀ ²æà PÀĦàà ¸Áé«ÄAiÀÄ gÀxÀzÀ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¹zÀgÀÄ. DzÀgÉ
¥ÀÆtðªÁzÀ gÀxÀ £ÉÆÃqÀ°gÀ°®è. ªÀÄÄAzÉ ²æà UÉÆgÉèÁ¼À ªÀQî ºÀ£ÀĪÀÄAvÀgÁAiÀÄgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¢ªÀAUÀvÀ ²æ °AUÀ¸ÀÄUÀÆgÀÄ ªÀQî UÁA¢ü ªÉAPÀlgÁAiÀÄgÀÆ PÀÆr CzÀ£ÀÄß ¥ÀÆwð
UÉƽ¹zÀgÀÄ.
¥ÀPÀé PÁ®:
PÁ®: ²æà ±Á.±À 1837 ªÉʱÁR §ºÀļÀ zÁézÀ²UÉ vÀªÀÄä ¨Á®å «ÄvÀægÁzÀ ²æÃ
ªÉAPÀmÉñÀ ºÀ¼ÉîgÁªÀ ªÀQî °AUÀ¸ÀÄUÀÆgÀÄ EªÀgÀ eÉÆvÉUÉ ²æà ªÀÄ£ÀäAvÁæ®AiÀÄ gÁAiÀÄgÀ
zÀ±Àð£ÀPÉÌ ºÉÆÃVzÁÝgÀAvÉ, C°èAzÀ »A¢gÀÄUÀĪÁUÀ CtÄ ªÀÄAvÁæ®AiÀÄzÀ°è ²æà ªÀÄzÀPÉëÆèsÀå
wÃxÀð ªÀÄoÁ¢üñÀégÁzÀ ²æà ªÀÄzÀæWÀÄPÁAvÀ wÃxÀðgÀ ªÀÄvÀÄÛ gÀWÀÄzÁAvÀ wÃxÀðgÀ ¢ªÀå
zÀ±Àð£ÀªÁ¬ÄvÀAvÉ. CAzÀÄ gÁwæAiÀÄ°è eÁUÀgÀuÉ, ¨sÀd£Á¢UÀ¼ÀÄ dgÀÄVzÀªÀ®èzÉà ²æÃUÀ¼ÀªÀgÀ
G¥ÀzÉñÁªÀÄÈvÀ EªÀjUÉ ºÉƸÀ fêÀ£ÀzÀ ºÉƸÀ®°è ©nÖvÉAzÀÄ ºÀÈzÀAiÀÄAUÀªÀĪÁV zÁ¸ÀgÉÃ
§gÉ¢zÁÝgÉ.
C£ÀÄUÀæºÀ: zÁ¸ÀgÁAiÀÄgÀ ¸ÉÆÃzÀgÀ ªÀiÁªÀA¢gÀgÁzÀ ²æà gÁªÀÄtÚ£ÀªÀgÀ eÉõÀ× ¥ÀÄvÀægÁzÀ
ºÀ£ÀĪÀÄAvÀgÁAiÀÄjUÉ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ K¼ÉAlÄ ªÀµÀð ªÀAiÀĹì£À°è vÀÄA¨Á PÁ»¯ÉAiÀiÁAiÀÄÄÛ.
fë¸ÀĪÀ AiÀiÁªÀ D±ÉAiÀÄÆ PÁt°®è. DUÀ zÁ¸ÀgÀÄ gÁAiÀÄZÀÆj£À°èzÀÝgÀAvÉ, F
«µÀAiÀÄ¢AzÉÆqÀUÀÆrzÀ CªÀgÀ ªÀiÁªÀ£ÀªÀgÀ N¯É PÉÊ ¸ÉÃjvÀÄ. zÁ¸ÀgÀÄ DUÀ "ºÀj ¤£Àß
PÀgÀÄt«gÀ¯ÁªÀ ¨sÀAiÀĪÉÇÃ" JAzÀÄ zÉêÀgÀ £ÁªÀÄ ¥ÁqÀÄvÀÛ "EgÀ¼ÀíUÀ®Ä ¤ªÀÄä £ÁªÀÄ
¸Àäj¸ÀĪÀAxÀ | vÀgÀļÀ ¤Ã ¥Àj ¦Ãr¸ÀĪÀzÀÄavÀªÉÃ" JAzÀÄ zsÀ£ÀéAwæªÁ¸ÀÄzÉêÀ£ÁªÀÄPÀ
¸Áé«ÄAiÀÄ ¸ÉÆÛÃvÀæ ªÀiÁrzÀgÀÄ (£ÉÆÃr ¥ÀzÀå 11) £Á¯ÁÌgÀÄ ¢£ÀUÀ¼À°èAiÉÄà PÁ¬Ä¯É
ªÁ¹AiÀiÁAiÀÄÄÛ.
CAQvÀ ¹éÃPÁgÀ: ²æà UÉÆÃ¥Á®zÁ¸ÀgÀ ²µÀå ¸ÀAvÀwUÉ ¸ÉÃjzÀ PÉÆùVAiÀÄ ²æà UÀÄgÀÄ dUÀ£ÁßxÀ
zÁ¸ÀjUÉ ¸ÀÆZÀ£ÉAiÀiÁAiÀÄÛAvÉ.CªÀgÀÄ ¸Áé«ÄgÁAiÀÄgÀ£ÀÄß C£ÀÄUÀ滸À®Ä ºÀnÖAiÉÄA§ UÁæªÀÄPÉÌ
§AzÀªÀgÀÄ ¥ÁzÀZÁjUÀ¼ÁV °AUÀ¸ÀÄUÀÆjUÉÉ §AzÀgÀÄ.PÀÆqÀ¯Éà ¸Áé«ÄgÁAiÀÄgÀÄ ºÁUÀÆ ºÀ¼ÉîÃ
ªÉAPÀlgÁAiÀÄgÀ ¨sÉlÖAiÀiÁV PÀıÀ® ¥Àæ±ÉßUÀ½AzÀ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¥ÀjZÀAiÀĪÁAiÀÄÄÛ. £Á¯ÁÌgÀÄ ¢£ÀUÀ½zÀÄÝ
²æà ¸Áé«ÄgÁAiÀÄgÀ£ÀÄß PÉÆùVUÉ PÀgÉzÉÆAiÀÄÄÝ C°èAiÉÄà «¢üªÀvÁÛV "ªÀgÀzÉñÀ «oÀ×®" JA§
CAQvÀ PÉÆlÖgÀAvÉ.
ªÀÄvÉÆÛªÉÄä PÉÆùV UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ °AUÀ¸ÀÄUÀÆjUÉ DUÀ«Ä¹zÀgÀÄ.DUÀ ²æà gÁAiÀÄgÀ ªÀÄoÀzÀ°è
MA¢£À , PÉÆùV UÀÄgÀÄUÀ½UÉ zÁ¸ÀgÁAiÀÄjUÉ ¥ÀæªÉÄÃAiÀÄ M¼Éîà gÀ¸ÀªÀvÁÛV ¥ÁægÀA¨sÀªÁV
¸ÀÄ¢ÃWÀð ZÀZÉðUÉ §AzÀÄ JµÀÄÖ ºÉÆvÁÛzÀgÀÆ ªÀÄÄVAiÀÄĪÀAvÉ PÁt°®è . C°èAiÉÄà EzÀÝ ²æÃ
ºÀ¼Éîà ªÉAPÀlgÁAiÀÄgÀÄ UÀÄgÀÄUÀ½UÉ J£ÉÆà ºÉýzÀgÀAvÉ .DUÀ CªÀgÀÄ MªÉÄä¯Éà ZÀZÉð ¤°è¹
PÉÆÃ¥ÀUÉÆAqÀgÀAvÉ C¯Éèà ªÀÄ®VzÀgÀÄ . gÁwæAiÀiÁAiÀÄÄÛ, CªÀgÀ£ÀÄß J©â¸ÀĪÀ zsÉÊAiÀÄð AiÀiÁjUÀÆ
DUÀ°®è. ªÀiÁgÀ£Éà ¢£À ¨É½UÉÎ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 8 UÀAmÉAiÀÄ ¸ÀªÀÄAiÀÄ, ªÀgÀzÉñÀzÁ¸ÀgÀÄ ªÀÄoÀPÉÌ
ºÉÆÃzÀgÀÄ; DUÀ UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ MªÉÄä¯Éà JzÀÄÝ PÀĽvÀgÀÄ. CªÀgÀ PÀAUÀ½AzÀ D£ÀAzÁ±ÀÄæUÀ¼ÀÄ
¸ÀÄj¸ÀÄvÀÛ ªÀÄÄwÛ£À ¸ÀgÀzÀAvÉ PÀAqÀªÀÅ DUÀªÀgÀÄ-- "¸Áé«Ä E°è ¨Á, ¤£ÀߣÀÄß £Á£ÀÄ J£ÉÆÃ
JA¢zÉÝ. ¤Ã£ÀÄ ²æà ªÀgÀzÉÃAzÀægÀ ¦æÃw ¥ÁvÀæ£ÀÄ" JAzÀÄ ºÉüÀÄvÀÛ "K¸ÉøÀÄ PÀ®àPÀÄÌ F±À£ÀÄ
¤Ã£ÀAiÀiÁå" JA§ GUÁ¨sÉÆÃUÀ ºÁUÀÆ MAzÀÄ ¥ÀzÀªÀiÁr PÉÆlÖgÀAvÉ. EzÀÄ UÀÄgÀÄ ²µÀågÀ
DwäÃAiÀÄvÉAiÀÄ ¤zÀ±Àð£À ²æà ºÀj ªÁAiÀÄÄUÀ¼À C£ÀÄUÀæºÀ «±ÉõÀzÀ ªÉʲµÉ×öÊ.
¨sËwPÀ D¹Û: zÁ¸ÀgÀÄ °AUÀ¸ÀÆUÀÄgÀ°èAiÉÄà MAzÀÄ ªÀÄ£É PÀnÖ¹ÀzÁÝgÉ. EzÀ£ÀÄß ²æÃ.±Á.±À
1838gÀ°è PÀnÖ¹zÁÝgÉAzÀÄ w½zÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß PÀAqÁUÀ CªÀgÀ fêÀ£ÀzÀ°è DzsÁåwäPÀ
D¸ÀQÛ JµÀÄÖ D¼ÀªÁV £É¯ÉUÉÆArvÀÄAiÉÄA§ÄzÀÄ w½zÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ. F ªÀÄ£É ¦AqÁAqÀ
AiÀÄxÁxÀðeÁÕ£À«ÃAiÀÄ®Ä C£ÀÄPÀÆ®ªÁVzÉ. F ªÀÄ£ÉAiÀÄ ªÉʲµÀ×öåzÀ ªÀtð£ÉAiÀÄ£ÀÄß "¨ÁgÉÆÃ
£ÀÆvÀ£À UÀȺÀPÉ ºÀjAiÉÄÃ" JA§ ¥ÀzÀåzÀ°è ºÀÈzÀAiÀÄAUÀªÀÄAiÀĪÁV ªÀtÂð¹zÁÝgÉ (£ÉÆÃr ¥ÀzÀå
13) MªÉÄä ²æà ªÀgÀzÉÃAzÀæ UÀÄgÀÄUÀ½UÉ PÀ£ÀPÁ©üµÉÃPÀ ªÀiÁr¹zÀgÀÄ. CzÉà PÀ£ÀPÀ¢AzÀ
ºÉÆ®PÉÆAqÀÄ ²æà gÁAiÀÄgÀ ¥ÀÆeÉUÁV PÉÆnÖzÁÝgÉ.
¸Á»vÀå ¸ÉêÉ: zÁ¸ÀgÀÄ PÀ£ÀßqÀ-¸ÀA¸ÀÌøvÀªÀ£ÀÄß ZÉ£ÁßV §®èªÀgÁVzÀÝgÀÄ. GzÀÄð, ¥Á¹ð,
ªÀÄgÁp ¨sÁµÉÉUÀ¼À°èAiÀÄÆ ¸Áé«ÄvÀé«vÀÄÛ. ¥Á¹ð ¨sÁµÉAiÀÄ°èAiÀÄÆ PÀ«vÉ §gÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ. EªÀgÀ
QÃvÀð£ÉUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÁUÀ EªÀjUÉ ¥ÀgÀªÀiÁvÀä£À°èzÀÝ D¼ÀªÁzÀ ¨sÀQÛ «±ÉõÀ, ºÁUÀÄ ¨sÁµÁ
¥ÁArvÀå, ¥ÀæªÉÄÃAiÀÄeÁÕ£À PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ. ²æà ªÀgÀzÉÃAzÀægÀ ¸Àé¥Àß ªÀÈAzÁªÀ£ÁSÁå£À, ²æÃ
¥ÀæºÁèzÀ ZÀjvÉæUÀ¼ÀÄ EªÀgÀ PÀÈw gÀvÀßUÀ¼À°èAiÀÄ ªÀÄÄRå UÀæAxÀUÀ¼ÀÄ. EªÀÅ CZÁÑVªÉ. ²æÃ
ªÀÄAvÁæ®AiÀÄgÁAiÀÄgÀ ZÀjvÉæAiÀÄ£ÀÆß (QvÀÆÛj£ÀzÀÄ) §ºÀÄ ¸ÁégÀ¸ÀåªÁV §gÉ¢zÁÝgÉ. DzÀgÉ CzÀÄ
C¥ÀÆtð«zÉ.
F jÃwAiÀÄ°è zÁ¸À ¸Á»vÀåªÀ£ÀÄß ¨É¼É¹zÀgÀÄ. EªÀgÀÄ ºÉZÁÑV gÁªÀÄ
ZÀjvÉæAiÀÄ£Éßà ªÀtÂð¹zÁÝgÉ.
¤AiÀiÁðt: gÀÆrüAiÀÄAvÉ MªÉÄä UÀÄgÀÄUÀ¼ÁzÀ PÉÆøÀV zÁ¸ÀgÀÄ °AUÀ¸ÀÄUÀÆjUÉ DUÀ«Ä¹zÀgÀÄ.
MAzÀÄ ¢£À ²µÀågÉÆA¢UÉ ²æà ªÀgÀzÉñÀzÁ¸ÀgÀ ªÀÄ£ÉAiÀÄ°èAiÉÄà PÀĽwzÀÝgÀÄ . ²æà ªÀÄAvÁæ®AiÀÄ
gÁAiÀÄgÀ ¸ÉÆÛÃvÀæ ªÀiÁrzÀ "C¥ÀàuÁÚZÁAiÀÄð" gÉA§ ¥Àæ¸ÁÛ¥À ºÉÆgÀnvÀÄ. UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ DzsÁgÀ
¥ÀƪÀðPÀªÁV CªÀgÀ ZÀjvÉæAiÀÄ£ÀÄß ºÉýzÀgÀAvÉ. «µÀAiÀÄ §ºÀÄ CxÀð UÀ©üððvÀªÁVvÀÄÛ.
vÀvÀéeÁÕ¤UÀ¼ÁzÀ zÁ¸ÀgÁAiÀÄgÀÄ CªÀgÀ CAvÀgÁxÀðªÀ£ÀÄß UÀ滹zÀgÀÄ. C¥ÀàuÁÚZÁAiÀÄðgÉà ªÀÄÆgÀÄ
CªÀvÁgÀ ªÀiÁrzÀgÉAzÀÆ ²æÃUÀÄgÀÄdUÀ£ÁßxÀzÁ¸ÀgÉà EªÀgÉAzÀÄ zÁ¸ÀjUÉ zsÀÈqÀªÁ¬ÄvÀÄ.
¨É¼ÀUÁUÀĪÀzÀgÉƼÀUÁV "¸Àäj¹ §zÀÄQgÉÆà UÀÄgÀÄgÁAiÀÄgÀ ¥ÁzÀªÀ | PÉÆqÀĪÀ£ÀÄ ¸ÀA¥ÀzÀªÀ
||" JA§ ªÀÄÆgÀÄ £ÀÄr ¥ÀzÀ ªÀiÁqÀÄvÀÛ
"......²j gÀWÀĪÀgÀ PÀgÀÄt¢ zsÀjAiÉƼÉägɪÀ | J°ègÀÄ«V°ègÀĪÁ ||" JAzÀÄ ¥ÁrzÀgÀÄ.
(£ÉÆÃr ¥ÀzÀå 38 ) D ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¨É½UÉÎ UÀÄgÀÄUÀ½UÉ vÉÆÃj¹zÀgÀÄ .DUÀ UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ "¸Àj ²æÃ
ºÀj avÀÛ E£ÀÄß £À«ÄäêÀðgÀ CªÀvÁgÀ PÁAiÀÄð ªÀÄÄV¬ÄvÀÄ F UÀÄlÖ£ÀÄß ¸ÀzsÀåB AiÀiÁjUÀÆ
ºÉüÀ¢gÀÄ" JAzÀÄ £ÀÄrzÀgÀÄ ªÀÄÄAzÉ MAzÉgÀqÀÄ ¢£ÀUÀ¼À°è PÉÆùVUÉ UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀæAiÀiÁt
ªÀiÁrzÀgÀÄ.
CªÀgÀÄ HjUÉ ºÉÆÃzÀ PÉ® ¢£ÀÀUÀ¼À°è zÁ¸ÀgÀÆ C°èUÉ ºÉÆÃzÀgÀÄ C°èAzÀ £Á¯ÁÌgÀÄ ¢£À
UÀÄgÀÄ ²µÀågÀÄ §ºÀÄ D£ÀAzÀªÁV PÁ® PÀ¼ÉzÀgÀÄ.s
CAzÀÄ ¸ÉÆêÀĪÁgÀ ²æà ±Á.±À 1840 PÁ®AiÀÄÄPÀÛ £ÁªÀÄ ¸ÀAªÀvÀìgzÀÀ D±ÀéAiÀÄÄd ±ÀÄzÀÞ
vÀÈwAiÀiÁ ®AiÀÄ aAvÀ£Á ¥ÀƪÀðPÀªÁV UÀÄgÀÄUÀ¼À ¸À¤ß¢üAiÀÄ°èAiÉÄà zÁ¸ÀgÀÄ EºÀ¯ÉÆÃPÀ AiÀiÁvÉæ
ªÀÄÄV¹ ºÉÆgÀlgÀÄ. UÀÄgÀÄUÀ¼Éà CªÀgÀ CAvÀåQæAiÀiÁ¢UÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄV¹zÀgÀÄ. °AUÀ¸ÀÄUÀÆjUÉ N¯É
§AzÀ £ÀAvÀgÀ CªÀgÀ zsÀªÀÄð¥ÀwßAiÀĪÀgÀÆ ,¦vÀgÀÆ ¨Á®å «ÄvÀægÀÆ C°èUÉ ºÉÆÃzÀgÀAvÉ.
zÁ¸ÀgÀÄ AiÀiÁvÁæ ªÀiÁrzÀ £ÀAvÀgÀ CzÉà ±Á.±À 1840 D±ÀéAiÀÄÄd §ºÀļÀ ¥Àæw¥ÀzÀPÉÌ
UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ AiÀiÁvÉæ ªÀiÁrzÀgÀÄ, zÉêÀvÉUÀ¼À «zsÁ£ÀªÉà »ÃUÉ.
 ²æà ªÀÄzÁ£ÀAzÀ wÃxÀðgÀ D£ÀAzÀzÁAiÀÄPÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÀªÀÄä C£ÀĨsÀªÀzÀ°è vÀAzÀÄ
vÉÆÃjzÀ ¥ÀÄtå ¸ÀägÀtgÁzÀ ²æà zÁ¸ÀgÀ F ZÀjvÉæAiÀÄ£ÀÄß §gÉzÉÆâzÀªÀjUÉ D£ÀAzÀ
zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀgÀ°è AiÀiÁªÀ ¸ÀAzÉúÀ«®è.
"¥Àæ¨sÀÄgÁAiÀiÁ | ¥Àæ¨sÀÄgÁAiÀiÁ || C©üªÀA¢¸ÀĪɣÀÄ ±ÀĨsÀªÀÄw ¥Á°¸ÉÆ ||" JA§ §®èlV ²æÃ
±ÁåªÀĸÀÄAzÀgÀgÀ ªÀZÀ£ÀzÀAvÉ zÁ¸ÀgÀ£ÀÄß ¥Áæyð¹, F PÀÈwAiÀÄ£ÀÄß C¸ÀäzÀÄÎgÀĪÀAvÀUÀðvÀ ²æÃ
ªÀgÀzÉÃAzÀæ gÁWÀªÉÃAzÀæUÀĪÀðÀAvÀUÀðvÀ ²æà ªÀÄzÉéñÀ ²æà PÀȵÀÚ¤UÉ C¦ð¸ÀĪɣÀÄ.
°AUÀ¸ÀÄUÀÆgÀÄ --- ²æäªÁ¸À (¹ÃªÀiÁªÀiÁ)
±Á.±À:1880 °AUÀ¸ÀÄUÀÆgÀÄ

¥sÁ®ÄÎt §ºÀļÀ ¸À¥ÀÛ«Ä