Kannada Vyakarana Darpana PDF

ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ ¸ÀPÁðgÀ
¥ÀoÀå ¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ¼À E¯ÁSÉ

(«zÁå ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À ±ÁSÉ)
PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀt zÀ¥Àðt

(8 , 9 ªÀÄvÀÄÛ 10£É0iÀÄ vÀgÀUÀwUÀ½UÉ)
1971
¨É¯É gÀÆ: 2-00
2
ªÀÄÄ£ÀÄßr
0iÀiÁªÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ£ÁßzÀgÀÆ ±ÀÄzÀÞªÁV ¥Àæ0iÉÆÃUÀ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁzÀgÉ D ¨sÁµÉ0iÀÄ
ªÁåPÀgÀt ¥ÀjZÀ0iÀÄ CvÁåªÀ±ÀåPÀ. ªÁåPÀgÀt eÁÕ£À«®èzÉ ¨sÁµÉ0iÀÄ CzsÀå0iÀÄ£À ¥ÀÇtð
ªÁUÀzÀÄ. ¨sÁµÉ0iÀÄ CzsÀå0iÀÄ£ÀzÀ DgÀA¨sÀzÀ°è ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÁåPÀgÀtzÀ
CjªÀ£ÀÄßAlÄªÀiÁrzÀgÀÆ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀPÀæªÀÄªÁV ªÁåPÀgÀt ±Á¸ÀÛçzÀ ¥ÀjZÀ0iÀÄªÀ£ÀÄß
ªÀiÁr¸ÀÄªÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ¬ÄzÉ. F zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ ¸ÉPÉAqÀj ±Á¯ÉUÀ¼À ¥ÀoÀåPÀæªÀÄzÀ°è
ªÁåPÀgÀt ±Á¸ÀÛçzÀ ªÀÄÄRå «µÀ0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¸À¯ÁVzÉ. ¸ÉPÉAqÀj ºÀAvÀzÀ JAlÄ,
MA§vÀÄÛ ªÀÄvÀÄÛ ºÀvÀÛ£É0iÀÄ vÀgÀUÀwUÀ¼À ¥ÀoÀåPÀæªÀÄzÀ°è ªÀÄPÀÌ½UÉ PÀ°¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ ¸À®ºÉ
ªÀiÁrgÀÄªÀAvÉ ªÁåPÀgÀt, C®APÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ bÀAzÀ¸ÀÄìUÀ¼À CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ PÀ£ÀßqÀ
ªÁåPÀgÀt gÀa¸À®Ä F PÉ¼ÀPÀAqÀ ¸À«Äw0iÀÄ£ÀÄß gÀa¸À¯Á¬ÄvÀÄ:
1. qÁ|| ². ZÀ. £ÀA¢ªÀÄoÀ, JA.J., ¦.ºÉZïr.,

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÉÇæ¥sÉ¸Àgï, PÀ£ÁðlPÀ «±Àé«zÁå¤®0iÀÄ
zsÁgÀªÁqÀ. ... ... ... CzsÀåPÀëgÀÄ
2. ¹. JA. JgÉÃ¹ÃªÉÄ,
PÀ£ÀßqÀ ¥ÀArvÀgÀÄ,
UË|| ¸ÉAlæ¯ï ºÉÊ0iÀÄgï ¸ÉPÉAqÀj ±Á¯É,
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ. ... ... ... ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ
3. r. gÉÃªÀt¥Àà,
PÀ£ÀßqÀ ¥ÀArvÀgÀÄ, nÃZÀgïì mÉæöÊ¤AUï E£ï¹ÖlÆåmï
avÀæzÀÄUÀð. ... ... ... ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ
F ¸À«Äw0iÀÄªÀgÀÄ G¥À0iÀÄÄPÀÛ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ F PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß ¹zÀÞ

UÉÆ½¹gÀÄvÁÛgÉ. ªÉÄÃ®ÌAqÀ ¸À«Äw0iÀÄªÀjUÉ F CªÀÄÆ®å PÁ0iÀÄðPÁÌV E¯ÁSÉ
IÄtÂ0iÀiÁVzÉ.
n. «. wªÉÄäÃUËqÀ,
qÉÊgÉPÀÖgï D¥sï mÉPïì÷Ö §ÄPïì
3
ªÉÆzÀ® ªÀiÁvÀÄ
ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ gÁdåzÀ «zÁå±ÁSÉ0iÀÄ ªÁå¦ÛUÉÆ¼À¥ÀlÖ ¥ËæqsÀ±Á¯ÉUÀ¼À 8, 9, 10
£É0iÀÄ ªÀUÀðUÀ¼À «zÁåyðUÀ¼À G¥À0iÉÆÃUÀPÁÌV £ÀÆvÀ£À C¨sÁå¸ÀPÀæªÀÄPÀÌ£ÀÄ¸Àj¹ MAzÀÄ
ªÁåPÀgÀt ¥ÀoÀå¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀ£ÀÄß gÀa¸À¨ÉÃPÉAzÀÆ, CzÀgÀ°è D0iÀiÁ vÀgÀUÀwUÀ½UÉ ¤0iÀÄ«ÄvÀªÁzÀ
C®APÁgÀ, bÀAzÀ¸ÀÄìUÀ¼À ¨sÁUÀªÀÇ EgÀ¨ÉÃPÉAzÀÆ «zÁå±ÁSÉ0iÀÄªÀgÀÄ wÃªÀiÁð¤¹ MAzÀÄ
¸À«Äw0iÀÄ£ÀÄß ¤0iÀÄ«Ä¹zÀgÀÄ.
«zÁå±ÁSÉ0iÀÄªÀgÀÄ ¤tð¬Ä¹zÀ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄPÀÌ£ÀÄ¸Àj¹ ±Á¯ÁªÀÄPÀÌ¼À ªÀÄlÖªÀ£ÀÄß
UÀªÀÄ£ÀzÀ°èlÄÖPÉÆAqÀÄ “¸ÀÄ®¨sÀ¢AzÀ PÀptPÉÌ” JA§ ¨ÉÆÃzsÀ£ÁvÀvÀÛ÷éPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV
«µÀ0iÀÄ ¤gÀÆ¥ÀuÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛ, ¤0iÀÄ«ÄvÀ CªÀ¢ü0iÀÄ°è0iÉÄÃ F ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀ£ÀÄß gÀa¸À¯ÁVzÉ.
EzÀgÀ°è ¥ÀoÀåPÀæªÀÄzÀ ªÁå¦Û0iÀÄ£ÀÄß «ÄQÌ C®è°è PÉ®ªÀÅ «µÀ0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀæAxÀzÀ
¥Àj¥ÀÇtðvÉUÁV, feÁÕ¸É0iÀÄÄ¼Àî PÀ£ÀßqÀ¨sÁµÁ¨sÁå¹UÀ¼À C£ÀÄPÀÆ®vÉUÁV ºÉÃ½zÀÝgÀÆ
PÀÆqÀ G¥ÁzsÁå0iÀÄgÀÄ CAxÀªÀÅUÀ¼À PÀqÉUÉ ºÉZÀÄÑ ®PÀë÷åPÉÆqÀzÉ PÉÃªÀ® ¥ÀoÀåPÀæªÀÄzÀ
ªÁå¦ÛUÀ£ÀÄUÀÄtªÁV ¨ÉÆÃzsÀ£Á«µÀ0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß Dj¹PÉÆAqÀÄ ¥ÁoÀ ºÉÃ¼À¨ÉÃPÉAzÀÄ
¸ÀÆa¸ÀÄvÉÛÃªÉ.
¸ÀÆvÀæUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¥ÀÇªÀðzÀ°è ¸ÁPÀµÀÄÖ «ªÀgÀuÉ0iÀÄ£ÀÄß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
¸ÀÄ®¨sÀªÁzÀ zÀÈµÁÖAvÀUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸À¯ÁVzÉ. D «ªÀgÀuÉ0iÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆvÀæ
gÀZÀ£É0iÀÄ£ÀÄß ªÀÄPÀÌ½AzÀ¯ÉÃ ªÀiÁr¸ÀÄªÀ ¨ÉÆÃzsÀ£Á¤0iÀÄªÀÄªÀ£ÀÄß ²PÀëPÀgÀÄ C£ÀÄ¸Àj¹,
ªÁåPÀgÀtªÀÅ ¸ÀÄ®¨sÀªÁzÀ «µÀ0iÀÄªÉA§ «±Áé¸ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄPÀÌ¼À°è ªÀÄÆr¸ÀÄªÀÅzÀÄ
¨ÉÆÃzsÀ£ÁZÀvÀÄgÀgÁzÀ G¥ÁzsÁå0iÀÄgÀ PÀvÀðªÀåªÉAzÀÄ £ÁªÀÅ ¨sÁ«¸ÀÄvÉÛÃªÉ. «zÁåyðUÀ¼À
G¥À0iÉÆÃUÀzÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ ºÉZÁÑV zÀÈµÁÖAvÀUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¸À¯ÁVzÉ.
C®APÁgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV ªÀÄPÀÌ¼À ªÀÄ£À¸Àì£ÀÄß £Ál¨ÉÃPÉA§ GzÉÝÃ±À¢AzÀ UÁzÉ0iÀÄ
ªÀiÁvÀÄUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ gÀÆrü0iÉÆ¼ÀV£À ªÀiÁvÀÄUÀ¼À ¸ÀÄ®¨sÀ zÀÈµÁÖAvÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁægÀA¨sÀzÀ°è
w½¹, vÀzÀ£ÀAvÀgÀ ¥ÀzÀåUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃ½; «ªÀgÀuÉªÀiÁr ¸ÀÆvÀæUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃ¼À¯ÁVzÉ. CªÀgÀ
¥ÀoÀå¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ¼À°è §A¢gÀÄªÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀvÀÛ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ºÉZÀÄÑ ®PÀë÷å
ªÀ»¸À¯ÁVzÉ. PÉ®ªÀÅ PÀqÉ ¥ÀoÀå¥ÀÅ¸ÀÛPÀzÀ ºÉÆgÀV£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÆß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
ºÉÊ¸ÀÆÌ°£À (¥ËæqsÀ±Á¯É0iÀÄ) ªÀÄÆgÀÄ vÀgÀUÀwUÀ¼À°è0iÀÄÆ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ
UÀzÀå¥ÀzÀå ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¸Àé®à ¥ÀjZÀ0iÀÄ ªÀiÁrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ C®è°è ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ
GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÆß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. £ÁªÀÄ«¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À «ªÀgÀuÉ ªÀiÁqÀÄªÁUÀ EzÉÃ
zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀzÀ JgÀqÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÆß ºÉÃ¼À¯ÁVzÉ.
¸ÀªÀiÁ¸À ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è C£ÉÃPÀ ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀ, ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀzÀ «±ÉÃµÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À
¥ÀnÖ0iÀÄ£ÀÄß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ ¥ÀæPÀgÀuÁAvÀåzÀ°è ¢ÃWÀðªÁzÀ zsÁvÀÄUÀ¼À
4
¥ÀnÖ0iÉÆAzÀ£ÀÄß PÉÆlÄÖ CzÀgÀ°è ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀ ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ zsÁvÀÄgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ

CªÀÅUÀ¼À CxÀð, Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ MAzÉÆAzÀÄ gÀÆ¥À EªÀ£ÀÄß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. C®èzÉ
ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ¢AzÀ ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀPÉÌ gÀÆ¥ÁAvÀgÀºÉÆAzÀÄªÀ C£ÉÃPÀ ±À§ÝUÀ¼À MAzÀÄ ¥ÀnÖ0iÀÄ£ÀÄß
ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ CzsÁå0iÀÄzÀ°è PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. EzÀÄ §Ä¢ÞªÀAvÀgÁzÀ «zÁåyðUÀ¼À
¨sÁµÁeÁÕ£À ¨É¼É0iÀÄ®Ä G¥À0iÀÄÄPÀÛ CA±ÀªÉAzÀÄ ¨sÁ«¹zÉÝÃªÉ. F UÀæAxÀzÀ°è
zÉÆÃµÀUÀ¼ÀÄ G½0iÀÄ¨ÁgÀzÉAzÀÄ ¸ÁzsÀåªÁzÀµÀÄÖ JZÀÑjPÉ ªÀ»¹zÉÝÃªÉ. DzÀgÉ
¨sÁµÉ0iÉÄA§ÄzÀÄ «¸ÁÛgÀªÁzÀÄzÀjAzÀ®Æ, ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ CUÀtÂvÀªÁzÀÄzÀjAzÀ®Æ,
ªÉÊUÀÄtåUÀ¼ÀÄ C¦àvÀ¦à G½¢zÀÝgÉ ¸ÀºÀÈzÀ0iÀÄ gÁzÀªÀgÀÄ w½¹zÀgÉ ¥ÀÅ£ÀªÀÄÄðzÀætzÀ°è
¸Àj¥Àr¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
ªÀÄPÀÌ¼À C¨sÁå¸À zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ ¥Àæw CzsÁå0iÀÄzÀ PÉÆ£É0iÀÄ°è C¨sÁå¸À ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß
¸ÁPÀµÀÄÖ ªÉÊ«zsÀå¥ÀÇtðªÁV PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. D C¨sÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀ±ÀåªÁV
G¥ÁzsÁå0iÀÄgÀÄ ªÀiÁr¸À¨ÉÃPÁUÀÄªÀÅzÀÄ. DUÀ¯ÉÃ ªÁåPÀgÀt¥ÁoÀ ¥ÀÇtðªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
UÀæAxÁAvÀåzÀ°è ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ¼À §UÉUÉ «ªÀj¸À¯ÁVzÉ.
F ¥ÀÅ¸ÀÛPÀzÀ gÀZÀ£É0iÀÄ PÁgÀåªÀ£ÀÄß £ÀªÀÄUÉ ªÀ»¹PÉÆlÄÖzÀPÁÌV ¥ÀoÀå¥ÀÅ¸ÀÛPÀ «¨sÁUÀzÀ
C¢üPÁjUÀ½UÉ £ÁªÀÅ PÀÈvÀdÕgÁVzÉÝÃªÉ.
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ². ZÀ. £ÀA¢ªÀÄoÀ

14-4-70 (¸À«Äw0iÀÄ ¥ÀgÀªÁV)
5
«µÀ0iÀiÁ£ÀÄPÀæªÀÄtÂPÉ
¥ÀÅl
¦ÃpPÉ-
(i) ªÁåPÀgÀtzÀ GzÉÝÃ±À .. XV
(ii) PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtPÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ .. XVII
UÀæAxÀUÀ¼ÀÄ
CzsÁå0iÀÄ 1. ¸ÀAeÁÕ¥ÀæPÀgÀt .. 1
¸ÀAeÉÕUÀ¼ÀÄ .. 1
I PÀ£ÀßqÀ ªÀtðªÀiÁ¯É .. 1
(1) ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ .. 2
(2) ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ .. 3
(3) 0iÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼ÀÄ .. 3
II ¸ÀégÀUÀ¼À «ZÁgÀ .. 3
III ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ .. 5
IV UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ .. 6
V ¸ÀA0iÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼ÀÄ (MvÀÛPÀëgÀUÀ¼ÀÄ) .. 7
VI CPÀëgÀ ºÀÄlÄÖªÀ ¸ÁÜ£À .. 8
VII ¸ÁgÁA±À .. 9
2 CzsÁå0iÀÄ. ¸ÀA¢ü¥ÀæPÀgÀt .. 12
I ¸ÀA¢ü .. 12
II PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ .. 13
1. ¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü .. 13
2. DUÀªÀÄ ¸ÀA¢ü .. 15
(1) 0iÀÄPÁgÀUÀªÀÄ ¸ÀA¢ü .. 16
(2) ªÀPÁgÀUÀªÀÄ ¸ÀA¢ü .. 17
3. DzÉÃ±À ¸ÀA¢ü .. 19
III ¥ÀæPÀÈw ¨sÁªÀ .. 22
IV ¸ÁgÁA±À .. 25
V ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ .. 28
1. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀégÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ .. 28
6
¥ÀÅl
(1) ¸ÀªÀtð ¢ÃWÀð ¸ÀA¢ü .. 28
(2) UÀÄt¸ÀA¢ü .. 30
(3) ªÀÈ¢Þ ¸ÀA¢ü .. 31
(4) 0iÀÄuï ¸ÀA¢ü .. 33
2. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀåAd£À ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ .. 35
(1) d±ÀÛ÷é¸ÀA¢ü .. 35
(2) ±ÀÄÑvÀé ¸ÀA¢ü .. 37
(3) C£ÀÄ£Á¹PÀ ¸ÀA¢ü .. 38
VI ¸ÁgÁA±À .. 40
CzsÁå0iÀÄ 3. zÉÃ±Àå-C£ÀåzÉÃ±Àå-vÀvÀìªÀÄ-vÀzÀãªÀ ¥ÀæPÀgÀt .. 43

I zÉÃ±Àå CZÀÑUÀ£ÀßqÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ .. 44
II C£ÀåzÉÃ±Àå ±À§ÝUÀ¼ÀÄ .. 44
(1) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ §AzÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ .. 44
(2) »AzÀÆ¸ÁÜ¤Ã ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ §AzÀ .. 45
±À§ÝUÀ¼ÀÄ
(3) EAVèÃ¶¤AzÀ PÀ£ÀßqÀPÉÌ §AzÀÄ .. 45
§¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄwÛgÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ
(4) ¥ÉÇÃZÀÄðVÃ¸ï ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ §AzÀ .. 46
±À§ÝUÀ¼ÀÄ
(5) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ vÀªÀÄä ªÀÄÆ®gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß .. 46
ªÀåvÁå¸ÀªÀiÁrPÉÆAqÀÄ PÀ£ÀßqÀPÉÌ §AzÀ
±À§ÝUÀ¼ÀÄ
III vÀvÀìªÀÄ vÀzÀãªÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ .. 47
CzsÁå0iÀÄ 4. £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ¥ÀæPÀgÀt .. 62

(£ÁªÀÄ¥ÀzÀ-£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw-£ÁªÀÄ«¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ)
I £ÁªÀÄ¥ÀzÀ .. 62
II £ÁªÀÄ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ .. 64
(1) ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ .. 65
(2) UÀÄtªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ .. 66
7
¥ÀÅl
(3) ¸ÀASÁåªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ .. 67
(4) ¸ÀASÉåÃ0iÀÄªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ .. 67
(5) ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ .. 68
(6) ¥ÀjªÀiÁtªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ .. 68
(7) ¥ÀæPÁgÀªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ .. 69
(8) ¢UÁéZÀPÀUÀ¼ÀÄ .. 69
(9) ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ .. 69
1. ¥ÀÅgÀÄµÁxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ .. 70
2. ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ .. 70
3. DvÁäxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ .. 70
III °AUÀUÀ¼ÀÄ .. 71
(1) ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ .. 71
(2) ¥ÀÅ£Àß¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ, ¹ÛçÃ£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ .. 72
¤vÀå£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼ÀÄ
(3) ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ
ªÀÄÆgÀgÀ®Æè ¥Àæ0iÉÆÃUÀªÁUÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ .. 73
[ªÁZÀå°AUÀ («±ÉÃµÁå¢üÃ£À°AUÀUÀ¼ÀÄ)]
IV ªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÄ .. 77
V «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ .. 82
VI £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ £ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ .. 105
§gÀÄªÀ CxÀðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ
VII «¨sÀQÛ¥À®èl .. 113
VIII ¸ÁgÁA±À .. 114
CzsÁå0iÀÄ 5. Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ ¥ÀæPÀgÀt .. 118

I Qæ0iÀiÁ¥ÀæPÀÈw (zsÁvÀÄ) .. 118
1. ªÀÄÆ®zsÁvÀÄ (¸ÀºÀdzsÁvÀÄ) .. 119
2. ¥ÀævÀå0iÀiÁAvÀzsÁvÀÄ (¸Á¢üvÀzsÁvÀÄ) .. 119
II ¸ÀPÀªÀÄðPÀzsÁvÀÄ, CPÀªÀÄðPÀzsÁvÀÄ .. 122
III Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ .. 123
IV Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀÄ«PÉ .. 125
(1) ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®zÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ .. 125
8
¥ÀÅl
(2) ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ .. 126
(3) ¨sÀ«µÀåvïPÁ®zÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ .. 127
(1) «zsÀåxÀð («¢ü+CxÀð) gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ .. 129
(2) ¤µÉÃzsÁxÀðPÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ .. 130
(3) ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðPÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ .. 132
V Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À PÉ®ªÀÅ «±ÉÃµÀ .. 134
gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
(1) ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®zÀ PÉ®ªÀÅ «±ÉÃµÀ .. 134
¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ
(2) ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ PÉ®ªÀÅ «±ÉÃµÀ .. 135
gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
(3) ¨sÀ«µÀåvïPÁ®zÀ PÉ®ªÀÅ «±ÉÃµÀ .. 137
gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À PÁ®¥À®èlUÉÆ¼ÀÄî«PÉ .. 137
(4) «zsÀåxÀðzÀ°è §gÀÄªÀ PÉ®ªÀÅ «±ÉÃµÀ .. 138
gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
(5) ¤µÉÃzsÁxÀðzÀ°è §gÀÄªÀ PÉ®ªÀÅ .. 140
«±ÉÃµÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
(6) ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðzÀ°è §gÀÄªÀ PÉ®ªÀÅ .. 143
«±ÉÃµÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
VI PÀªÀÄðtÂ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ .. 147
VII PÀªÀÄðtÂ¥Àæ0iÉÆÃUÀzÀ°è Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ .. 149
°AUÀªÀåªÀ¸ÉÜ
ªÀÄÄRåªÁzÀ PÉ®ªÀÅ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ-CxÀð- .. 156
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À ¥ÀnÖ
CzsÁå0iÀÄ 6. ¸ÀªÀiÁ¸À ¥ÀæPÀgÀt .. 173

I Cj¸ÀªÀiÁ¸À .. 175
II ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ «zsÀUÀ¼ÀÄ .. 177
(1) vÀvÀÄàgÀÄµÀ¸ÀªÀiÁ¸À .. 177
(2) PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À .. 179
9
¥ÀÅl
(3) ¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À .. 182
(4) CA²¸ÀªÀiÁ¸À .. 184
(5) zÀéAzÀé¸ÀªÀiÁ¸À .. 186
(6) §ºÀÄ«æÃ»¸ÀªÀiÁ¸À .. 187
(7) Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À .. 189
(8) UÀªÀÄPÀ¸ÀªÀiÁ¸À .. 191
ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ, £ÀqÀÄUÀ£ÀßqÀ PÁªÀåUÀ¼À°è .. 193
¥Àæ0iÉÆÃUÀªÁVgÀÄªÀ ªÀÄÄRåªÁzÀ
PÉ®ªÀÅ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À ¥ÀnÖ
III ¸ÁgÁA±À .. 199
IV ¢égÀÄQÛ .. 201
DzsÁå0iÀÄ 7. PÀÈzÀAvÀ, vÀ¢ÞvÁAvÀ ¥ÀæPÀgÀt .. 205

I PÀÈzÀAvÀ¥ÀæPÀgÀt (PÀÈ£ÁßªÀÄ¥ÀæPÀgÀt) .. 205
(1) PÀÈzÀAvÀ £ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ .. 206
(2) PÀÈzÀAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ (¨sÁªÀPÀÈzÀAvÀ) .. 210
(3) PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ (CªÀå0iÀÄPÀÈzÀAvÀ) .. 213
II ¸ÁgÁA±À .. 217
III vÀ¢ÞvÁAvÀUÀ¼ÀÄ .. 220
(1) vÀ¢ÞvÁAvÀ £ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ .. 221
(2) vÀ¢ÞvÁAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ .. 223
(3) vÀ¢ÞvÁAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ .. 224
IV ¸ÁgÁA±À .. 226
DzsÁå0iÀÄ 8. CªÀå0iÀÄ ¥ÀæPÀgÀt .. 229

(1) ¸ÁªÀiÁ£ÁåªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ .. 229
(2) C£ÀÄPÀgÀuÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ .. 230
(3) ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ .. 230
(¤¥ÁvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ)
(4) Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ .. 230
(5) ¸ÀA§AzsÁxÀðPÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ .. 230
(6) PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ .. 231
10
¥ÀÅl
(7) vÀ¢ÞvÁAvÁªÀå0iÀÄ .. 231
(8) CªÀzsÁgÀuÁxÀðPÁªÀå0iÀÄ .. 232
¸ÁgÁA±À .. 232
CzsÁå0iÀÄ 9. ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ .. 235

I C£Àé0iÀiÁ£ÀÄPÀæªÀÄ .. 236
II DzsÁåºÁgÀ .. 237
III ªÁPÀåUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ .. 239
(1) ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁPÀå .. 239
(2) ¸ÀA0iÉÆÃfvÀªÁPÀå .. 240
(3) «Ä±ÀæªÁPÀå .. 240
IV ªÁPÀå«¨sÀd£É .. 241
V gÀÆ¥À¤µÀàwÛ .. 242
VI ¸ÁgÁA±À .. 244
CzsÁå0iÀÄ 10. bÀAzÀ¸ÀÄì .. 247

I bÀAzÉÆÃA§Ä¢ UÀæAxÀ PÀvÀðÈ«£À «ZÁgÀ .. 248
II PÀ£ÀßqÀ PÁªÀåUÀ¼ÀÄ .. 248
III ¥ÀzÀå .. 249
(1) ¥Áæ¸À .. 249
(2) 0iÀÄw .. 251
(3) UÀtUÀ¼ÀÄ .. 252
IV ªÀiÁvÉæ, UÀÄgÀÄ, ®WÀÄUÀ¼ÀÄ .. 252
V ªÀiÁvÁæUÀtzÀ bÀAzÀ¹ì£À ¥ÀzÀåUÀ¼ÀÄ .. 254
(1) PÀAzÀ ¥ÀzÀåzÀ ®PÀët .. 255
(2) µÀlà¢UÀ¼À ®PÀëtUÀ¼ÀÄ .. 256
(1) ±ÀgÀµÀlà¥À¢ .. 256
(2) PÀÄ¸ÀÄªÀÄµÀlà¢ .. 257
(3) ¨sÉÆÃUÀµÀlà¢ .. 258
(4) ¨sÁ«Ä¤ÃµÀlà¢ .. 259
(5) ¥ÀjªÀ¢üð¤ÃµÀlà¢ .. 260
(6) ªÁzsÀðPÀµÀlà¢ .. 261
11
¥ÀÅl
(3) gÀUÀ¼É eÁw0iÀÄ ¥ÀzÀå ®PÀëtUÀ¼ÀÄ .. 262
(1) GvÁìºÀgÀUÀ¼É0iÀÄ ®PÀët .. 263
(2) ªÀÄAzÁ¤®gÀUÀ¼É0iÀÄ ®PÀët .. 264
(3) ®°vÀgÀUÀ¼É0iÀÄ ®PÀët .. 266
VI CPÀëgÀUÀtUÀ¼ÀÄ .. 267
(4) ªÀÈvÀÛeÁw0iÀÄ bÀAzÀ¹ì£À ®PÀëtUÀ¼ÀÄ .. 270
(1) GvÀà®ªÀiÁ¯ÁªÀÈvÀÛzÀ ®PÀët .. 270
(2) ZÀA¥ÀPÀªÀiÁ¯ÁªÀÈvÀÛzÀ ®PÀët .. 271
(3) ±ÁzÀÆð®«QæÃrvÀªÀÈvÀÛzÀ ®PÀët .. 272
(4) ªÀÄvÉÛÃ¨sÀ«QæÃrvÀªÀÈvÀÛzÀ ®PÀët .. 273
(5) ¸ÀæUÀÞgÁªÀÈvÀÛzÀ ®PÀët .. 274
(6) ªÀÄºÁ¸ÀæUÀÞgÁªÀÈvÀÛzÀ ®PÀët .. 275
VII CA±ÀUÀtUÀ¼ÀÄ .. 276
CzsÁå0iÀÄ 11. C®APÁgÀUÀ¼ÀÄ .. 280

I CxÁð®APÁgÀ .. 283
(1) G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ .. 283
(2) gÀÆ¥ÀPÁ®APÁgÀ .. 285
(3) GvÉàçÃPÁë®APÁgÀ .. 287
(4) zÀÈµÁÖAvÁ®APÁgÀ .. 289
(5) CxÁðAvÀgÀ£Áå¸Á®APÁgÀ .. 290
(6) ±ÉèÃµÁ®APÁgÀ .. 292
II ±À¨ÁÝ®APÁgÀUÀ¼ÀÄ .. 295
(C) C£ÀÄ¥Áæ¸À .. 295
(1) ªÀÈvÀÛ÷å£ÀÄ¥Áæ¸À .. 295
(2) bÉÃPÁ£ÀÄ¥Áæ¸À .. 296
(D) 0iÀÄªÀÄPÁ®APÁgÀ .. 297
III ¸ÁgÁA±À .. 298
12
¥ÀÅl
CzsÁå0iÀÄ 12. ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ¼ÀÄ .. 301
(1) ¥ÀÇtð«gÁªÀÄ aºÉß .. 301
(2) CzsÀð«gÁªÀÄ aºÉß .. 301
(3) C®à«gÁªÀÄ aºÉß .. 302
(4) ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ aºÉß .. 303
(5) ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÀ aºÉß .. 303
(6) GzÀÞgÀt aºÉß CxÀªÁ ªÁPÀåªÉÃµÀÖ£À .. 304
aºÉß
(7) DªÀgÀt aºÉß .. 305
(8) «ªÀgÀuÁvÀäPÀ aºÉß .. 306
(9) C¢üPÀ aºÉß .. 306
(10) ¸ÀªÀiÁ£ÁxÀðPÀ aºÉß .. 306
*****
13
¸ÀÆvÀæ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ♣
(1) ¸ÀégÀ (28) vÀzÀãªÀUÀ¼ÀÄ
(2) ªÀåAd£À (29) £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw
(3) 0iÉÆÃUÀªÁºÀ (30) ¥ÀzÀ
(4) MlÄÖªÀtðªÀiÁ¯É0iÀÄ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ (31) £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
(5) ºÀæ¸Àé¸ÀégÀ (32) «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
(6) ¢ÃWÀð¸ÀégÀ (33) £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw¨sÉÃzÀUÀ¼ÀÄ
(7) ¥ÀÅöèvÀ¸ÀégÀ (34) ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ
(8) C®à¥Áæt (35) UÀÄtªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ
(9) ªÀÄºÁ¥Áæt (36) ¸ÀASÁåªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ
(10) C£ÀÄ£Á¹PÀ (37) ¸ÀASÉåÃ0iÀÄªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ
(11) CªÀVðÃ0iÀÄ ªÀåAd£À (38) ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ
(12) UÀÄtÂvÁPÀëgÀ (39) ¥ÀjªÀiÁtªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ
(13) ¸ÀeÁwÃ0iÀÄ ¸ÀA0iÀÄÄPÁÛPÀëgÀ (40) ¥ÀæPÁgÀªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ
(14) «eÁwÃ0iÀÄ ¸ÀA0iÀÄÄPÁÛPÀëgÀ (41) ¢UÁéZÀPÀUÀ¼ÀÄ
(15) ¸ÀA¢ü (42) ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ
(16) ¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü (43) ¥ÀÅ°èAUÀ
(17) DUÀªÀÄ¸ÀA¢ü (44) ¹ÛçÃ°AUÀ
(18) DzÉÃ±À¸ÀA¢ü (45) £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ
(19) ¥ÀæPÀÈw¨sÁªÀ (46) ¥ÀÅ£Àß¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ
(20) ¸ÀªÀtð¢ÃWÀð¸ÀA¢ü (47) ¹ÛçÃ£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ
(21) UÀÄt¸ÀA¢ü (48) ¤vÀå£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ
(22) ªÀÈ¢Þ¸ÀA¢ü (49) ªÁZÀå°AUÀUÀ¼ÀÄ
(23) 0iÀÄuï¸ÀA¢ü (50) KPÀªÀZÀ£À, §ºÀÄªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÄ
(24) d±ÀÛ÷é¸ÀA¢ü (51) §ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è DUÀªÀÄUÀ¼ÀÄ
(25) ±ÀÄÑvÀé¸ÀA¢ü (52) «¨sÀQÛ
(26) C£ÀÄ£Á¹PÀ¸ÀA¢ü (53) «¨sÀQÛ¥À®èl
(27) vÀvÀìªÀÄUÀ¼ÀÄ (54) zsÁvÀÄ
♣
F UÀæAxÀzÀ°è ªÁåPÀgÀt ¸ÀÆvÀæUÀ½UÉ DAUÀè ¸ÀASÉå0iÀÄ£ÀÄß PÀæªÀÄªÁV PÉÆnÖzÉ. EzÀjAzÀ
«zÁåyðUÀ½UÉ ¨ÉÃPÁzÀ «µÀ0iÀÄzÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß ºÀÄqÀÄQPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ ¸ÀÄ®¨sÀªÁUÀÄªÀÅzÉAzÀÄ ¨sÁ«¹
ºÁUÉ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
14
(55) ¸Á¢üvÀzsÁvÀÄ (¥ÀævÀå0iÀiÁAvÀzsÁvÀÄ) (84) UÀªÀÄPÀ ¸ÀªÀiÁ¸À

(56) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ (85) ¢égÀÄQÛ
zsÁvÀÄªÁUÀÄ«PÉ (86) PÀÈzÀAvÀ
(57) ¥ÉæÃgÀuÁxÀðzÀ°è E¸ÀÄ ¥ÀævÀå0iÀÄ (87) PÀÈ£ÁßªÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
(58) ¸ÀPÀªÀÄðPÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ (88) PÀÈzÀAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ
(59) CPÀªÀÄðPÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ (89) PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
(60) Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ (90) vÀ¢ÞvÁAvÀUÀ¼ÀÄ
(61) ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®zÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ (91) ¹ÛçÃ°AUÀzÀ°è vÀ¢ÞvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
(62) ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ (92) vÀ¢ÞvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ
(63) ¨sÀ«µÀåvï PÁ®zÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ (93) vÀ¢ÞvÁAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
(64) «zsÀåxÀðPÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ (94) CªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ:
(65) ¤µÉÃzsÁxÀðPÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ (i) ¸ÁªÀiÁ£ÁåªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
(66) ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðPÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ (ii) C£ÀÄPÀgÀuÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
(67) PÁ®¥À®èl (iii) ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
(68) Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ (iv) Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
(69) PÀªÀÄðtÂ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ (v) ¸ÀA§AzsÁxÀðPÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
(70) PÀvÀðj PÀªÀÄðtÂ ¥Àæ0iÉÆÃUÀzÀ°è (vi) PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄ
°AUÀªÀåªÀ¸ÉÜ (vii) vÀ¢ÞvÁAvÁªÀå0iÀÄ
(71) C£ÉÃPÀ PÀvÀðÈUÀ½gÀÄªÁUÀ °AUÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ (viii) CªÀzsÁgÀuÁxÀðPÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
(72) ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ PÀvÀðÈªÁVgÀÄªÁUÀ (95) ªÁPÀå
(73) °AUÀªÀåªÀ¸ÉÜ (96) DzsÁåºÁgÀ
(74) ¸ÀªÀiÁ¸À (97) ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁPÀå
(75) Cj¸ÀªÀiÁ¸À (98) ¸ÀA0iÉÆÃfvÀªÁPÀå
(76) ¸ÀªÀiÁ¸À «zsÀUÀ¼ÀÄ (99) «Ä±ÀæªÁPÀå
(77) vÀvÀÄàgÀÄµÀ ¸ÀªÀiÁ¸À (100) gÀÆ¥À¤µÀàwÛ
(78) PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸À (101) ¥Áæ¸À
(79) ¢éUÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸À (102) UÀtUÀ¼ÀÄ
(80) CA² ¸ÀªÀiÁ¸À (103) ªÀiÁvÉæ, UÀÄgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ®WÀÄUÀ¼ÀÄ
(81) zÀéAzÀé ¸ÀªÀiÁ¸À (104) MAzÀÄ ªÀiÁvÁæPÁ®zÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ
(82) §ºÀÄ«æÃ» ¸ÀªÀiÁ¸À (105) UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ
(83) Qæ0iÀiÁ ¸ÀªÀiÁ¸À (106) UÀÄgÀÄUÀ¼ÁUÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ
15
(107) PÀAzÀ¥ÀzÀåzÀ ®PÀët (121) ±ÁzÀÆð®«QæÃrvÀªÀÈvÀÛ ®PÀët

(108) ±ÀgÀµÀlà¢ ®PÀët (122) ªÀÄvÉÛÃ¨sÀ«QæÃrvÀªÀÈvÀÛ ®PÀët
(109) PÀÄ¸ÀÄªÀÄµÀlà¢ ®PÀët (123) ¸ÀæUÀÞgÁªÀÈvÀÛ ®PÀët
(110) ¨sÉÆÃUÀµÀlà¢ ®PÀët (124) ªÀÄºÁ¸ÀæUÀÞgÁªÀÈvÀÛ ®PÀët
(111) ¨sÁ«Ä¤µÀlà¢ ®PÀët (125) G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ
(112) ¥ÀjªÀ¢üð¤µÀlà¢ ®PÀët (126) C¨sÉÃzÀgÀÆ¥ÀPÁ®APÁgÀ
(113) ªÁzsÀðPÀµÀlà¢ ®PÀët (127) GvÉàçÃPÁë®APÁgÀ
(114) GvÁìºÀgÀUÀ¼É ®PÀët (128) zÀÈµÁÖAvÁ®APÁgÀ
(115) ªÀÄAzÁ¤®gÀUÀ¼É ®PÀët (129) CxÁðAvÀgÀ£Áå¸Á®APÁgÀ
(116) ªÀÄAzÁ¤®gÀUÀ¼É ®PÀët (130) ±ÉèÃµÁ®APÁgÀ
(117) ®°vÀgÀUÀ¼É ®PÀët (131) ±À¨ÁÝ®APÁgÀ
(118) CPÀëgÀUÀtUÀ¼ÀÄ (132) ªÀÈvÀÛ÷å£ÀÄ¥Áæ¸À
(119) GvÀà®ªÀiÁ¯ÁªÀÈvÀÛ ®PÀët (133) bÉÃPÁ£ÀÄ¥Áæ¸À
(120) ZÀA¥ÀPÀªÀiÁ¯ÁªÀÈvÀÛ ®PÀët (134) 0iÀÄªÀÄPÁ®APÁgÀ
*****
16
¦ÃpPÉ
²æÃªÁUÉÝÃ«UÉ ±À§Ý¢-|
£ÁªÁ«A¢æ0iÀÄzÀ «µÀ0iÀÄªÀÄA ±ÉÆæÃvÀæzÉÆ¼ÀÄ-|
zÁã«¥À ¤ªÀÄð¼ÀªÀÄÆwðV-|
¼ÁªÀAzÉåUÉ ±Á¸ÀÛçªÀÄÄRzÉÆ¼ÀªÀ£ÀvÀ£À¥ÉàA ||
- PÉÃ²gÁd (Qæ.±À.1260)
¯ÉÆÃPÀzÀ°è £ÀqÉ0iÀÄÄªÀ J¯Áè ªÀåªÀºÁgÀUÀ¼ÀÆ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀÅzÀjAzÀ,

§gÉ0iÀÄÄªÀÅzÀjAzÀ £ÀqÉ0iÀÄÄvÀÛªÉ. vÀªÀÄä vÀªÀÄä ªÀÄ£À¹ì£À «ZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß J®ègÀÆ
ªÀiÁw£À ªÀÄÆ®PÀªÉÃ E£ÉÆß§âjUÉ w½0iÀÄ¥Àr¸ÀÄvÁÛgÉ. DrzÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß,
DqÀ¨ÉÃPÁzÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÉÆvÁÛzÀ °¦0iÀÄ ªÀÄÆ®PÀ §gÉ0iÀÄÄªÀÅzÉÃ
§gÀªÀtÂUÉ0iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. §gÉ0iÀÄÄªÀÅzÀÆ, ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀÅzÀÆ ªÀÄÄRåªÁV ±À§ÝUÀ¼À
ªÀÄÆ®PÀªÉÃ DVzÉ. MAzÉÆAzÀÄ ±À§ÝPÀÆÌ MAzÉÆAzÀÄ CxÀð«zÉ. ±À§ÝUÀ¼À
GZÁÑgÀªÁUÀ° §gÀªÀtÂUÉ0iÀiÁUÀ° CxÀð¥ÀÇtðªÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ. ±ÀÄzÀÞªÁV
ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀÅzÀÆ, §gÉ0iÀÄÄªÀÅzÀÆ GvÀÛªÀÄ «zÁåªÀAvÀ£À ®PÀëtªÁVzÉ.
«zÁåªÀAvÀ£É¤ß¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁzÀªÀ£ÀÄ vÁ£ÀÄ §gÉ0iÀÄÄªÀ §gÀªÀtÂUÉ0iÀÄ£ÀÄß ¥ÀÇtð
«ZÁj¹, ±ÀÄzÀÞªÁV §gÉ0iÀÄ¨ÉÃPÁUÀÄªÀÅzÀÄ; C®èzÉ CªÀ£ÀÄ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀÅzÀÆ
CxÀð¥ÀÇtðªÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ. ±À§Ý ªÀÄvÀÄÛ ±À§ÝUÀ¼À ¸ÀA§AzsÀ »ÃUÉ »ÃUÉ0iÉÄÃ
EgÀ¨ÉÃPÉA§ÄzÀ£ÀÄß ªÁåPÀgÀt ±Á¸ÀÛçªÀÅ UÉÆvÀÄÛ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ. DzÀÄzÀjAzÀ ±ÀÄzÀÞªÁV,
CxÀð¥ÀÇtðªÁV ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ §gÉ0iÀÄÄªÀ ±ÀQÛ0iÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉ0iÀÄ¨ÉÃPÁzÀgÉ
CªÀ±ÀåªÁV ªÁåPÀgÀt±Á¸ÀÛçªÀ£ÀÄß C¨sÁå¸À ªÀiÁqÀ¯ÉÃ ¨ÉÃPÁUÀÄªÀÅzÀÄ. dUÀwÛ£À J¯Áè
¨sÁµÉUÀ¼À®Æè D0iÀiÁ0iÀÄ ¨sÁµÉUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À ªÁåPÀgÀt±Á¸ÀÛçªÀ£ÀÄß
C¨sÁå¸À ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ£ÀÄß PÀ°0iÀÄÄªÀªÀgÀÄ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß
CªÀ±ÀåªÁV N¢, CzÀgÀ ±À§ÝUÀ¼À ±ÀÄzÀÞ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÆß, CªÀÅUÀ¼À ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÆß
¸ÀàµÀÖªÁV w½0iÀÄ¨ÉÃPÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
¸ÀªÀð ªÀåªÀºÁgÀUÀ½UÉ ªÀÄÆ®ªÁzÀÄzÀÄ ±À¨ÁÝxÀðUÀ¼À ¤tð0iÀÄªÉÃ
DVzÉ0iÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß F »AzÉ0iÉÄÃ w½¹zÉ. ªÁåPÀgÀt¢AzÀ ¥ÀzÀ, ¥ÀzÀ¢AzÀ CxÀð,
CxÀð¢AzÀ eÁÕ£ÀªÀÅ GAmÁUÀÄvÀÛzÉ∗. ¨sÁµÉ0iÀÄ°è §®èªÀ£É¤ß¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁzÀgÉ,
∗
ªÁåPÀgÀt¢AzÉ ¥ÀzÀªÀiÁ| ªÁåPÀgÀtzÀ ¥ÀzÀ¢£ÀxÀðªÀÄxÀðzÉ vÀvÁÛ÷é
¯ÉÆÃPÀA vÀvÁÛ÷é¯ÉÆÃPÀ¢| £ÁPÁAQë¥À ªÀÄÄQÛAiÀÄPÀÄÌªÀÄzÉ §ÄzsÀUÉð ¥sÀ®A ||10|| ªÀÈwÛ: (¥ÀÅ.w.£ÉÆÃ)
17
PÀÆ®APÀÄµÀªÁV ªÁåPÀgÀt±Á¸ÀÛçªÀ£ÀÄß NzÀ¯ÉÃ ¨ÉÃPÀÄ. ¨sÁµÉ0iÀÄ ¤0iÀÄªÀÄUÀ¼À£ÀÄß

w½0iÀÄ¯ÉÃ ¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄ£À¹ìUÉ §AzÀ ºÁUÉ ¨sÁµÉ0iÀÄ §¼ÀPÉ0iÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄvÀÛ ºÉÆÃzÀgÉ
PÁ¯Á£ÀAvÀgÀzÀ°è ±ÀzÀÞªÁzÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ ¸ÀégÀÆ¥ÀªÉÃ ºÁ¼ÁV ºÉÆÃUÀ§ºÀÄzÀÄ.
±ÀÄzÀÞªÁzÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ£ÀÄß ¨É¼É¹, G½¹PÉÆAqÀÄ §gÀÄªÀ ¸ÀvÀìA¥ÀæzÁ0iÀÄªÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀ
£Ár£À ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ C£ÀÄ¸Àj¸À¨ÉÃPÀÄ. £ÀªÀÄä ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ ±ÀÄzÀÞªÁV §gÉ0iÀÄÄªÀÅzÀ£ÀÆß,
ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀÅzÀ£ÀÆß C¨sÁå¸À ªÀiÁr, ¸ÀÄ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ d£ÁAUÀªÉAzÉ¤¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ.
¥ËæqsÀ±Á¯ÉUÀ¼À°è NzÀÄªÀ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ F ªÁåPÀgÀtzÀ°ègÀÄªÀ J®è ¤§AzsÀ£ÉUÀ¼À£ÀÆß
ZÉ£ÁßV Cj0iÀÄ¨ÉÃPÉA§ ªÀÄÄSÉÆåÃzÉÞÃ±À¢AzÀ F ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀ£ÀÄß gÀa¸À¯ÁVzÉ.
*****
ªÀÈwÛ: ªÁåPÀgÀt¢A ¥ÀzÀ¹¢ÞAiÀÄPÀÄÌA: ¥ÀzÀ¹¢Þ¬ÄAzÀxÀðeÁÕ£ÀªÀÄPÀÄÌA: CxÀðeÁÕ£À¢A

vÀvÀÛ÷é«ZÁgÀªÀÄPÀÄÌA: vÀvÀÛ÷éeÁÕ£À¢A ªÀÄÄQÛ zÉÆgÉPÉÆ¼ÀÄÎA «§ÄzsÀUÀðzÀÄ PÁgÀt¢A
ªÁåPÀgÀtªÀÄÄ¥ÁzÉÃAiÀÄA. -±À§ÝªÀÄtÂzÀ¥ÀðtA -PÉÃ²gÁd
18
PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtPÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ UÀæAxÀUÀ¼ÀÄ

PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ ¥ÁæaÃ£ÀªÁzÀÄzÀÄ. EzÀÄ zÀQët¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥Àæ¹zÀÞªÁVgÀÄªÀ zÁæ«qÀ
¨sÁµÉUÀ¼À ªÀUÀðPÉÌ ¸ÉÃjzÀÄzÀÄ. vÀ«Ä¼ÀÄ, vÉ®ÄUÀÄ, ªÀÄ®0iÀiÁ¼À, vÀÄ¼ÀÄUÀ¼ÀÆ D ªÀUÀðPÉÌÃ
¸ÉÃjzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ. F LzÀÆ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ M§â¼ÉÃ vÁ¬Ä¬ÄAzÀ d£ÀäªÉwÛzÀ CPÀÌvÀAV0iÀÄjzÀÝ
ºÁUÉ. ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 2 ¸Á«gÀ ªÀµÀðUÀ½AzÀ®Æ ‘PÀ£ÀßqÀ’ JA§ £ÁªÀÅ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀ ¨sÁµÉ
§¼ÀPÉ0iÀÄ°èzÉ. ¥ÁæaÃ£ÀPÁ®zÀ F PÀ£ÀßqÀ¨sÁµÉ0iÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÅ ‘ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ’ JAzÀÄ
PÀgÉ0iÀÄÄvÉÛÃªÉ. ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀzÀ F ¨sÁµÉ0iÀÄ ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß w½0iÀÄ¥Àr¸À¯ÉÆÃ¸ÀÄUÀ C£ÉÃPÀ
ªÁåPÀgÀt UÀæAxÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæ¹zÀÞ «zÁéA¸ÀgÀ£ÉÃPÀgÀÄ §gÉ¢zÁÝgÉ. CªÀgÀ ¸ÀAPÉëÃ¥À
¥ÀjZÀ0iÀÄªÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀUÉ PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
(1) 2£É0iÀÄ £ÁUÀªÀªÀÄð

Qæ.±À.¸ÀÄ. 1145 gÀ°èzÀÝ £ÁUÀªÀªÀÄð£ÉA§ÄªÀ£ÀÄ ‘PÀ£ÁðlPÀ ¨sÁµÁ ¨sÀÆµÀt’,
‘PÁªÁåªÀ¯ÉÆÃPÀ£À’UÀ¼ÉA¨ÉgÀqÀÄ UÀæAxÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉzÀ£ÀÄ. PÀªÁåªÀ¯ÉÆÃPÀ£ÀzÀ°ègÀÄªÀ 1£É0iÀÄ
¨sÁUÀzÀ°è ‘±À§Ý¸ÀäöÈw’ JA§ ºÉ¸Àj¤AzÀ §gÉzÀ «ZÁgÀªÉÃ ªÁåPÀgÀt±Á¸ÀÛçPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹
zÀÄzÁVzÉ. F ‘±À§Ý¸ÀäöÈw’0iÀÄ°è ¸ÀA¢ü, £ÁªÀÄ, ¸ÀªÀiÁ¸À, vÀ¢ÞvÀ, DSÁåvÀ-JA§ 5
¨sÁUÀUÀ½zÀÄÝ, §ºÀÄ ¸ÀAPÉëÃ¥ÀªÁV ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀt «µÀ0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß CzÀgÀ°è
«ªÀj¸À¯ÁVzÉ. ‘PÀ£ÁðlPÀ¨sÁµÁ¨sÀÆµÀt’ JA§ UÀæAxÀªÀÅ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀæAxÀ
ªÁzÀgÀÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¨sÁµÉ0iÀÄ°è §gÉ0iÀÄ®ànÖzÉ. F ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ¢AzÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀªÀ£ÀÄß
§®èªÀgÀÆ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀt w½0iÀÄ®Ä ºÉZÀÄÑ C£ÀÄPÀÆ®ªÁVzÉ. C®èzÉ PÀ£ÀßqÀªÀÇ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀµÉÖÃ ªÀÄºÀvÀézÀ ¨sÁµÉ0iÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß vÉÆÃj¹PÉÆqÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁVzÉ.
(2) PÉÃ²gÁd
Qæ.±À.¸ÀÄ. 1260 gÀ°èzÀÝ ‘PÉÃ²gÁd’ JA§ÄªÀ£ÀÄ ‘±À§ÝªÀÄtÂzÀ¥Àðt’ JA§
ºÉ¸Àj£À PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀæAxÀªÀ£ÀÄß gÀa¹zÀ£ÀÄ. EzÀÄ ¸ÀªÀÄUÀæ ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ
¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß w½0iÀÄ¨ÉÃPÉ£ÀÄßªÀªÀjUÉ GvÀÛªÀÄ PÉÊUÀ£Àßr0iÀÄAwzÉ. EªÀ£À vÀAzÉ0iÀiÁzÀ
‘ªÀÄ°èPÁdÄð£À’ JA§ÄªÀ£ÀÆ, ¸ÉÆÃzÀgÀªÀiÁªÀ£ÁzÀ ‘d£Àß’ JA§ÄªÀ£ÀÆ zÉÆqÀØ PÀ«UÀ¼ÀÄ.
vÁvÀ£ÁzÀ (vÁ¬Ä0iÀÄ vÀAzÉ) ‘PÀ«¸ÀÄªÀÄ£ÉÆÃ¨Át’ JA§ÄªÀ£ÀÆ ªÀÄºÁ«zÁéA¸À. EAxÀ
ªÀÄºÁ «zÁéA¸ÀgÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉ0iÀÄ°è ºÀÄnÖzÀ PÉÃ²gÁd£ÀÆ ªÀÄºÁ«zÁéA¸À£ÉÃ
DVzÀÝ£ÉA§ÄzÀÄ CªÀ£ÀÄ §gÉzÀ ±À§ÝªÀÄtÂzÀ¥ÀðtªÉA§ ªÁåPÀgÀt UÀæAxÀ¢AzÀ
UÉÆvÁÛUÀÄªÀÅzÀÄ. F ªÁåPÀgÀt UÀæAxÀzÀ°è ¸ÀA¢ü, £ÁªÀÄ, ¸ÀªÀiÁ¸À, vÀ¢ÞvÀ, DSÁåvÀ,
zsÁvÀÄ, C¥À¨sÀæA±À, CªÀå0iÀÄ JA§ JAlÄ CzsÁå0iÀÄUÀ½ªÉ. UÀæAxÀzÀ PÉÆ£É0iÀÄ°ègÀÄªÀ
19
¥Àæ0iÉÆÃUÀ¸ÁgÀªÉA§ CzsÁå0iÀÄªÀÅ ±À¨ÁÝxÀð¤tð0iÀÄªÀ£ÀÄß w½0iÀÄ®Ä G¥À0iÀÄÄPÀÛªÁVzÉ.

ªÁåPÀgÀtzÀ ¸ÀÆvÀæUÀ¼É®è PÀAzÀ¥ÀzÀåzÀ°èªÉ. MlÄÖ 322 ¸ÀÆvÀæUÀ½ªÉ.
(3) ¨sÀmÁÖPÀ¼ÀAPÀzÉÃªÀ
Qæ.±À. 1604gÀ ¸ÀÄªÀiÁj£À°èzÀÝ ‘¨sÀmÁÖPÀ¼ÀAPÀzÉÃªÀ’£ÉA§ÄªÀ£ÀÄ ‘±À¨ÁÝ£ÀÄ±Á¸À£À’
JA§ ºÉ¸Àj£À §ºÀÄ¥ËæqsÀªÁzÀ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀæAxÀªÀ£ÀÄß §gÉzÀ£ÀÄ. DzÀgÉ EzÀÄ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°èzÉ. FV£À zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯Éè0iÀÄ°ègÀÄªÀ ºÁqÀÄªÀ½î (¸ÀAVÃvÀ¥ÀÅgÀ) JA§
Hj£À°ègÀÄªÀ eÉÊ£ÀgÀ ªÀÄoÀzÀ UÀÄgÀÄªÁVzÀÝ ‘CPÀ¼ÀAPÀzÉÃªÀ’ JA§ÄªÀgÀÄ ¨sÀmÁÖPÀ¼ÀAPÀ£À
UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ. ¨sÀmÁÖPÀ¼ÀAPÀ£ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ, PÀ£ÀßqÀ F JgÀqÀÆ ¨sÁµÉUÀ¼À°è ªÀÄºÁ«zÁéA¸À
£ÁVzÀÝ£ÀÄ. PÀ£ÀßqÀ¨sÁµÉ0iÀÄÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀAvÉ 0iÉÆÃUÀå ¥ÀÅgÀ¸ÁÌgÀ ¥ÀqÉ0iÀÄvÀPÀÌ ¨sÁµÉ0iÉÄA§Ä
zÀ£ÀÄß DV£À ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¨sÁµÁ«zÁéA¸ÀjUÉ vÉÆÃj¹PÉÆqÀÄªÀ GzÉÝÃ±À¢AzÀ F UÀæAxÀªÀ£ÀÄß
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è gÀa¹zÀÄzÀÄ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÉÆAzÀÄ zÉÆqÀØ ºÉªÉÄä0iÀÄ «µÀ0iÀÄ. »AzÉ
¥ÁtÂ¤ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀvÀAd° ªÀÄºÀ¶ðUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¨sÁµÉ0iÀÄ ¸À®ÄªÁV ‘CµÁÖzsÁå¬ÄÃ’
ªÀÄvÀÄÛ ‘ªÀÄºÁ¨sÁµÀå’ JA§ ªÁåPÀgÀtUÀæAxÀUÀ¼À£ÀÄß PÀæªÀÄªÁV gÀa¹zÁÝgÉ. CªÀÅUÀ¼À
ºÁUÉ0iÉÄÃ MAzÀÄ ªÀåªÀ¸ÁÜ§zÀÞ PÀæªÀÄzÀ°è ¨sÀmÁÖPÀ¼ÀAPÀzÉÃªÀ£ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ F
±À¨ÁÝ£ÀÄ±Á¸À£À ªÁåPÀgÀtzÀ ¸ÀÆvÀæUÀ¼À£ÀÆß, CªÀÅUÀ½UÉ ¨sÁµÀåªÀ£ÀÆß gÀa¹zÀ£ÀÄ.
F ¥ÀÇªÀðzÀ°è ºÉÃ¼À®àlÖ £ÁUÀªÀªÀÄð£À ±À§Ý¸ÀäöÈw, PÀ£ÁðlPÀ¨sÁµÁ¨sÀÆµÀt
UÀ¼ÀÆ, PÉÃ²gÁd£À ±À§ÝªÀÄtÂzÀ¥ÀðtªÀÇ, ¨sÀmÁÖPÀ¼ÀAPÀzÉÃªÀ£À ±À¨ÁÝ£ÀÄ±Á¸À£ÀªÀÇ PÀ£ÀßqÀ
¨sÁµÉ0iÀÄ ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß w½¸ÀvÀPÀÌ ªÁåPÀgÀt UÀæAxÀUÀ¼ÀÄ. EA¢£À PÁ®zÀ°è
§¼ÀPÉ0iÀÄ°ègÀÄªÀ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ0iÀÄÄ »A¢£À PÁ®zÀ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉVAvÀ §ºÀ¼À ªÀÄnÖUÉ
ªÀiÁ¥ÁðlÄUÉÆArzÉ. F PÁ®zÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ£ÀÄß ‘ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀ’ JAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄÄvÉÛÃªÉ.
£ÀªÀÄä ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ ªÀÄÄRåªÁV ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ£ÀÄß PÀæªÀÄªÁV C¨sÁå¸À ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀgÀ
eÉÆvÉUÉ ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ ¸ÀÆÜ®ªÁzÀ ¥ÀjZÀ0iÀÄªÀ£ÀÆß ªÀiÁrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
DzÀÄzÀjAzÀ ªÀÄÄRåªÁV ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß NzÀÄªÀÅzÀgÀ eÉÆvÉUÉ
ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß ¥ÀjZÀ0iÀÄ ªÀiÁrPÉÆ¼Àî®Ä ¨ÉÃPÁUÀÄªÀ PÉ®ªÀÅ ªÁåPÀgÀtzÀ CA±ÀUÀ¼À PÀqÉUÉ
UÀªÀÄ£À PÉÆqÀ¨ÉÃPÁUÀÄªÀÅzÀÄ. DzÀgÉ ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÉßÃ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV
w½0iÀÄ¨ÉÃPÁV®è. ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ PÁªÀåUÀ¼À£ÀÄß ¸Àé®à ¸Àé®àªÁV NzÀÄwÛgÀÄªÀ £ÀªÀÄä ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ
D §UÉUÉ C®à¸Àé®à w½zÀgÉ ¸ÁPÀÄ.
*****
20
CzsÁåAiÀÄ 1
¸ÀAeÁÕ ¥ÀæPÀgÀt
¸ÀAeÉÕUÀ¼ÀÄ
I - PÀ£ÀßqÀ ªÀtðªÀiÁ¯É
£ÁªÀÅ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼É®è ªÁPÀåªÁPÀåUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ. ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ ¥ÀzÀUÀ½AzÀ
PÀÆrgÀÄvÀÛªÉ. ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ CPÀëgÀUÀ½AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛªÉ.
“£Á£ÀÄ ¥ÁoÀ±Á¯ÉUÉ ºÉÆÃV §AzÉ£ÀÄ.” F ªÁPÀåzÀ°è ‘£Á£ÀÄ’, ‘¥ÁoÀ±Á¯ÉUÉ’,
‘ºÉÆÃV’, ‘§AzÉ£ÀÄ’ - »ÃUÉ £Á®ÄÌ ¥ÀzÀUÀ½ªÉ. MAzÉÆAzÀÄ ¥ÀzÀzÀ®Æè C£ÉÃPÀ
CPÀëgÀUÀ½ªÉ. ‘£Á£ÀÄ’ JA§°è £ï D £ï G JA§ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ CPÀëgÀUÀ½ªÉ. £ÁªÀÅ
PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ£ÀÄß ªÀiÁvÁqÀÄªÁUÀ EAxÀ 50 CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÉÛÃªÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ F
50 CPÀëgÀUÀ¼À ªÀiÁ¯ÉUÉÃ ‘ªÀtðªÀiÁ¯É’ CxÀªÁ ‘CPÀëgÀªÀiÁ¯É’ J£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
‘¥ÁoÀ±Á¯É’ JA§ ¥ÀzÀzÀ°è JµÀÄÖ CPÀëgÀUÀ½ªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß FUÀ £ÉÆÃqÉÆÃt.
¥ïD, oïC, ±ïD, ¯ïJ_ »ÃUÉ JAlÄ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ F ¥ÀzÀzÀ°è EzÀÝ ºÁUÁ¬ÄvÀÄ.
¥ï, oï, ±ï, ¯ï_ »ÃUÉ F £Á®ÄÌ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ EgÀÄªÀ D, C, D,
J JA§ F £Á®ÄÌ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß GZÁÑgÀ ªÀiÁrzÀAvÉ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV GZÁÑgÀ
ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅ¢®è. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß GZÁÑgÀ ªÀiÁqÀ®Ä ªÀÄÄAzÉ D E K_ EvÁå¢
¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃPÉÃ ¨ÉÃPÀÄ. CxÀªÁ »AzÁzÀgÀÆ ¸ÀégÀ«gÀ¨ÉÃPÀÄ. ºÉÃUÉAzÀgÉ ‘¥ï’ EzÀgÀ
»AzÉ “D” ¸ÀégÀ«zÀÝgÉ ‘D¥ï’ J£Àß§ºÀÄzÀÄ. ªÀÄÄAzÉ EzÀÝgÉ ‘¥À’ J£Àß§ºÀÄzÀÄ, C¢®èzÉ
¥ï oï ±ï ¯ï »ÃUÉ §gÉzÀgÉ ±À§ÝªÀÇ DUÀÄªÀÅ¢®è, GZÁÑgÀ ªÀiÁqÀ®Æ DUÀÄªÀÅ¢®è.
D, E, J, M - EAxÀ CPÀëgÀUÀ¼À£ÁßzÀgÉÆÃ ¸ÀévÀAvÀæªÁV GZÁÑgÀ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
DzÀÝjAzÀ_
(1) ¸ÀévÀAvÀæªÁV GZÁÑgÀªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀégÀUÀ¼ÉAzÀÄ

PÀgÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ.
(2) ¸ÀégÀUÀ¼À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ªÀiÁvÀæ GZÁÑgÀªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß

ªÀåAd£ÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ.
F ¸ÀégÀ ªÀåAd£ÀUÀ¼À®èzÉ E£ÉÆßAzÀÄ §UÉAiÀÄ CPÀëgÀUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrj-

21
‘gÀAUÀ’JA§°è gï C A Uï C - EµÀÄÖ CPÀëgÀUÀ½ªÉ. E°è CPÁgÀzÀ ªÀÄÄAzÉ

¸ÉÆ£ÉßAiÉÆA¢zÉ. DzÀgÉ CzÀÄ UÀtÂvÀ¥ÁoÀzÀ°è §gÀÄªÀ ¸ÉÆ£ÉßAiÀÄ®è. CzÀPÉÌ ¨sÁµÉAiÀÄ°è
‘C£ÀÄ¸ÁégÀ’ J£ÀÄßvÉÛÃªÉ, EzÀgÀ ºÁUÉAiÉÄÃ ‘zÀÄBR’ JA§ ±À§ÝzÀ°è zï G B Sï C
JA§ CPÀëgÀUÀ½ªÉAiÀÄµÉÖ. GPÁgÀzÀ ªÀÄÄAzÉ MAzÀgÀ ªÉÄÃ¯ÉÆAzÀÄ ¸ÉÆ£ÉßUÀ¼À£ÀÄß ‘ B ’
»ÃUÉ §gÉ¢gÀÄªÀ CPÀëgÀªÉÃ ‘«¸ÀUÀð’ JA§ ºÉ¸Àj£ÀzÀÄ. ‘A’ »ÃUÉ §gÉ¢gÀÄªÀ
C£ÀÄ¸ÁégÀªÀ£ÀÆß ‘B’ »ÃUÉ §gÉ¢gÀÄªÀ «¸ÀUÀðªÀ£ÀÆß ‘AiÉÆÃUÀªÁºÀ’UÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ.
AiÉÆÃUÀªÁºÀ (A, B) UÀ¼À£ÀÄß ¥ÀævÉåÃPÀªÁV (¸ÀévÀB) GZÁÑgÀ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅ¢®è.

E£ÉÆßAzÀÄ CPÀëgÀzÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß EªÀÅ ºÉÆA¢zÁUÀ¯ÉÃ GZÁÑgÀ ªÀiÁqÀ®Ä §gÀÄvÀÛªÉ.
‘AiÉÆÃUÀ’ JAzÀgÉ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß, ‘ªÁºÀ’ JAzÀgÉ ºÉÆA¢zÀ, JAzÀÄ CxÀð. DzÀÝjAzÀ
MAzÀÄ CPÀëgÀzÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀ ªÉÄÃ¯ÉAiÉÄÃ GZÁÑgÀ ªÀiÁqÀ®Ä §gÀÄªÀ EªÀPÉÌ
‘AiÉÆÃUÀªÁºÀ’ UÀ¼ÉA§ ºÉ¸ÀgÀÄ §A¢zÉ.
ªÀÄÄRåªÁV EªÀÅ ¸ÀégÀzÀ ¸ÀA§AzsÀ ¥ÀqÉzÀ ªÉÄÃ¯É JAzÀgÉ ¸ÀégÁPÀëgÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ

§AzÁUÀ GZÁÑgÀªÁUÀÄvÀÛªÉ. CA, EA, JA, MA, NA, CB, EB, GB,__ »ÃUÉ
EªÀ£ÀÄß ¸ÀégÀzÀ ¸ÀA§AzsÀ¢AzÀ¯ÉÃ GZÀÑj¸À§ºÀÄzÀ®èzÉ, C¢®èzÉAiÉÄÃ ‘A’ ‘ B ’ »ÃUÉ
AiÀiÁªÀ CPÀëgÀ ¸ÀA§AzsÀ«®èzÉ §gÉzÀgÉ, GZÁÑgÀªÀiÁqÀ®Ä §gÀÄªÀÅzÉÃ E®è.1 DzÀÝjAzÀ
(3) ¸ÀégÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ §gÉzÀÄ GZÀÑj¸À¯ÁUÀÄªÀ C£ÀÄ¸ÁégÀ (A), «¸ÀUÀð (B)

UÀ½UÉ AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.
ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀAvÉ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß (1) ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ, (2) ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ,

(3) AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼ÀÄ _JAzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ¨sÁUÀ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. ºÁUÁzÀgÉ CªÀÅ
AiÀiÁªÀÅªÀÅ? JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀæªÀÄªÁV w½AiÉÆÃt.
(1) ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ
C D E F G H IÄ IÆ J K L M N O 2
JAzÀÄ MlÄÖ ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ ºÀ¢£Á®ÄÌ (14)
1 C£ÀÄ¸ÁégÀ, «¸ÀUÀðUÀ¼À£ÀÄß ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉAiÀÄÆ UïA, gïA »ÃUÉAiÀÄÆ §gÉzÀÄ

GZÀÑj¸À§ºÀÄzÀÄ. EAxÀ GZÁÑgÀ gÀÆrüAiÀÄ°è®è. ªÉÃzÀ, G¥À¤µÀvÀÄÛUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæ GAlÄ.
2 ‘IÆ’ JA§ ¸ÀégÀ¢AzÀ PÀÆrzÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À°è §gÀÄªÀÅzÉÃ E®èªÁzÀÝjAzÀ EzÀ£ÀÄß
PÉÊ©lÖgÀÆ ºÁ¤¬Ä®è. DUÀ MlÄÖ CPÀëgÀUÀ¼À ¸ÀASÉå 50 PÉÌ ¥ÀæwAiÀiÁV 49 DUÀÄªÀÅªÀÅ. DzÀgÉ 50
CPÀëgÀUÀ¼ÉAzÀÄ IÆPÁgÀªÀ£ÀÄß ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ°è ¸ÉÃj¹ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ ªÁrPÉ.
22
(2) ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ
Pï Sï
Uï Wï Yï - PÀªÀUÀð - 5
Zï bï
eï gÀhiï kï - ZÀªÀUÀð - 5
mï oï
qï qsï uï - lªÀUÀð - 5
vï xï
zï zsï £ï - vÀªÀUÀð - 5
¥ï ¥sï ¨ï ¨sï ªÀiï - ¥ÀªÀUÀð -5
AiÀiï gï ¯ï ªï ±ï µï ¸ï ºï ¼ï - 9
(3) AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼ÀÄ∗
C£ÀÄ¸ÁégÀ (A) «¸ÀUÀð (B) - 2
(4) 14 ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ, 34 ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ, 2 AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼ÀÄ; MlÄÖ 50
CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉAiÀÄ°èªÉ. EªÀPÉÌ PÀ£ÀßqÀ ªÀtðªÀiÁ¯É J£ÀÄßªÀgÀÄ.
II - ¸ÀégÀUÀ¼À «ZÁgÀ
ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ 14 ¸ÀégÀUÀ¼À°è C, E, G, IÄ, J, M F DgÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ
ªÀiÁvÉæAiÀÄ PÁ®zÀ°è3 GZÀÑj¸ÀÄvÉÛÃªÉ.
(5) MAzÀÄ ªÀiÁvÉæAiÀÄ PÁ®zÀ°è GZÀÑj¸ÀÄªÀ ¸ÀégÀUÀ½UÉ ºÀæ¸Àé¸ÀégÀUÀ¼É£ÀÄßªÀgÀÄ.
(6) JgÀqÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À PÁ®zÀ°è GZÀÑj¸À®àqÀÄªÀ D, F, H, IÆ, K, L,
N, O F JAlÄ ¸ÀégÀUÀ¼À£ÀÄß ¢ÃWÀð¸ÀégÀUÀ¼É£ÀÄßªÀgÀÄ.
∗
AiÉÆÃUÀ JA§ÄzÀÄ ‘AiÀÄÄeï’ CAzÀgÉ ‘PÀÆqÀÄ’ JAzÀÆ, ‘ªÁºÀ’ EzÀÄ ‘ªÀºï’ JA§ zsÁvÀÄ«¤AzÀ
ºÀÄnÖ ‘PÀÆrºÉÆÃUÀÄ’ JA§ CxÀðªÀ£ÀÆß PÉÆqÀÄvÀÛªÉ. DzÀÝjAzÀ AiÉÆÃUÀªÁºÀªÉAzÀgÉ,
AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀÄ CPÀëgÀ ¸ÀA§AzsÀ«®èzÉ GZÀÑj¸À¯ÁUÀzÀ CPÀëgÀªÉAzÀÄ w½AiÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
3 MAzÀÄ ªÀiÁvÁæ PÁ®ªÉAzÀgÉ ‘C’ JA§ CPÀëgÀªÀ£ÀÄß GZÀÑj¸À®Ä JµÀÄÖ PÁ®ªÀÅ »rAiÀÄÄªÀÅzÉÆÃ
CµÀÄÖ PÁ®. CAzÀgÉ J¼ÉzÀÄ ºÉÃ¼ÀzÀAvÉ, ªÉÆlPÁVAiÀÄÆ ºÉÃ¼ÀzÀAvÉ GZÀÑj¸À¨ÉÃPÀÄ. ‘CzÀÄ’

J£ÀÄßªÁUÀ ‘C’ PÁgÀªÀ£ÀÄß JµÀÄÖ PÁ®zÀ°è GZÀÑj¸ÀÄªÉªÉÇÃ CµÀÄÖ PÁ®PÉÌ MAzÀÄ ªÀiÁvÁæ
PÁ®ªÉ£Àß§ºÀÄzÀÄ. »ÃUÉ ªÉÆlPÁV 1 ªÀiÁvÁæ PÁ®zÀ°è GZÀÑj¸ÀÄªÀ ¸ÀégÀªÉÃ ºÀæ¸Àé¸ÀégÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
EzÉÃ CPÁgÀªÀ£ÀÄß ¸Àé®à ºÉZÀÄÑ J¼ÉzÀgÉ ‘D’ JAzÀÄ JgÀqÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À PÁ® vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ.
ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À PÁ®zÀªÀgÉUÀÆ J¼ÉzÀÄ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
23
ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ ¸ÀégÀUÀ¼À£ÉßÃ JgÀqÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À PÁ®QÌAvÀ®Æ ºÉZÀÄÑPÁ® J¼ÉzÀÄ

ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÆ GAlÄ.
CuÁÚ3 Nr ¨Á.
zÉÃªÀgÉÃ3 PÁ¥ÁqÀÄ
F ªÀiÁvÀÄUÀ¼À°è uï PÁgÀzÀ ªÀÄÄA¢gÀÄªÀ ‘D’ PÁgÀªÀ£ÀÄß, ‘zÉÃªÀgÉÃ’ JA§°è gï
PÁgÀzÀ ªÀÄÄA¢gÀÄªÀ K PÁgÀªÀ£ÀÆß JgÀqÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À PÁ®QÌAvÀ®Æ ºÉZÀÄÑ PÁ® CAzÀgÉ
ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À PÁ®zÀªÀgÉUÉ J¼ÉzÀÄ GZÀÑj¸ÀÄvÉÛÃªÉ. ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ°è4
(PÀgÉAiÀÄÄªÁUÀ) PÉÆ£ÉAiÀÄ ¸ÀégÀªÀ£ÀÄß »ÃUÉ ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À PÁ® vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ
GZÀÑj¸ÀÄvÉÛÃªÉ. EzÉÃ ¥ÀÅöèvÀ¸ÀégÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(7) ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À PÁ®zÀ°è GZÀÑj¸À®àqÀÄªÀ ¸ÀégÀUÀ¼É®è ¥ÀÅöèvÀ

¸ÀégÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ5
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- CPÁÌ3 E°è £ÉÆÃqÀÄ.

CªÀiÁä3 £À£ÀUÉ ºÁ®Ä.
zÉÃªÀgÉÃ3 gÀQë¸ÀÄ.
UÀÄgÀÄUÀ¼ÉÃ3 vÀªÀÄUÉ £ÀªÀÄ¸ÁÌgÀ.
ªÀÄPÀÌ½gÁ3 §¤ßj.
ªÀÄgÀUÀ¼ÉÃ3 ¤ÃªÀÅ ¥sÀ®UÀ¼À£ÀÄß PÉÆr.
(E°è (3) JAzÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄªÀiÁrgÀÄªÀ ¸ÀégÀUÀ¼ÉÃ ¥ÀÅöèvÀUÀ¼ÀÄ)
»ÃUÉ ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀAvÉ ¸ÀégÀUÀ¼À°è ºÀæ¸Àé, ¢ÃWÀð, ¥ÀÅöèvÀUÀ¼ÉAzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ jÃw.
4 ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÉÄAzÀgÉ PÀgÉAiÀÄÄ«PÉ (C©üªÀÄÄTÃPÀgÀt). ‘CuÁÚ’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÁUÀ t PÁgÀzÀ

ªÀÄÄA¢gÀÄªÀ ‘D’ PÁgÀªÉÃ ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ ¸ÀégÀ, ‘CtÚ §AzÀ’ ‘CuÁÚ ¨Á’ JA§°è, ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ
‘CtÚ’ JA§°èAiÀÄ t PÁgÀzÀ ªÀÄÄA¢gÀÄªÀ CPÁgÀ MAzÀÄ ªÀiÁvÉæAiÀÄ PÁ®zÀ°è GZÀÑj¹zÀ
ºÀæ¸ÀéªÁzÀgÉ, ‘CuÁÚ’ JA§°èAiÀÄ tPÁgÀzÀ ªÀÄÄA¢gÀÄªÀ DPÁgÀ ªÀÄÆgÀÄªÀiÁvÉæAiÀÄ ¸ÀégÀ. D ¸ÀégÀUÀ¼À
PÉ¼ÀUÀqÉ (3) JAzÀÄ §gÉ¢gÀÄªÀÅzÀÄ ¥ÀÄèvÀ¸ÀégÀªÉA§ UÀÄgÀÄwUÁV ªÀiÁvÀæ.
5 ºÀæ¸Àé ¢ÃWÀð ¥ÀÅöèvÀUÀ½UÉ MAzÀÄ ¸ÉÆUÀ¸ÁzÀ GzÁºÀgÀuÉ PÉÆqÀ§ºÀÄzÀÄ. “PÀÄ1 PÀÆ2 PÀÆ3......”
JAzÀÄ PÉÆÃ½ PÀÆVzÀÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ »ÃUÉ PÀÆVvÉ£ÀÄßvÉÛÃªÉ. 1£ÉAiÀÄ PÀPÁgÀzÀ ªÀÄÄA¢gÀÄªÀ ‘G’ PÁgÀ
ºÀæ¸ÀéªÁzÀgÉ, JgÀqÀ£ÉAiÀÄ PÀPÁgÀzÀ ªÀÄÄA¢gÀÄªÀ GPÁgÀªÉÃ ¢ÃWÀð, ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ PÀPÁgÀzÀ ªÀÄÄA¢gÀÄªÀ
‘G’ PÁgÀªÉÃ ¥ÀÅöèvÀ. EªÀÅ PÀæªÀÄªÁV MAzÀÄ ªÀiÁvÉæ, JgÀqÀÄ ªÀiÁvÉæ, ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À PÁ®zÀ°è
GZÀÑj¸ÀÄªÀ ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ.
24
III - ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ
ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ 34 ªÀåAd£ÀUÀ¼À°è ªÉÆzÀ°£À 25 ªÀåAd£ÀUÀ¼À£ÀÄß JAzÀgÉ:
PÀPÁgÀ¢AzÀ ªÀÄPÁgÀzÀªÀgÉV£À ªÀåAd£ÀUÀ¼À£ÀÄß LzÉÊzÀgÀ ªÀUÀðUÀ¼À£ÁßV §gÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ.
DzÀÝjAzÀ EªÀ£ÀÄß ‘ªÀVðÃAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ. F ªÀVðÃAiÀÄ
ªÀåAd£ÀUÀ¼À°è ‘C®à¥Áæt’6, ‘ªÀÄºÁ¥Áæt’ ªÀÄvÀÄÛ ‘C£ÀÄ£Á¹PÀ’ JA§ ªÀÄÆgÀÄ jÃwAiÀÄ
CPÀëgÀUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß PÉ¼ÀUÉ £ÉÆÃrj:-
ªÀÄºÁ¥Áæt
ªÀÄºÁ¥Áæt
C®à¥Áæt
C®à¥Áæt
MlÄÖ
ªÀUÀð C£ÀÄ£Á¹PÀ
CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ
PÀªÀUÀð Pï Sï Uï Wï Yï 5
ZÀªÀUÀð Zï bï eï gÀhiï kï 5
lªÀUÀð mï oï qï qsï uï 5
vÀªÀUÀð vï xï zï zsï £ï 5
¥ÀªÀUÀð ¥ï ¥sï ¨ï ¨sï ªÀiï 5
5 5 5 5 5 25
(8) C®à¥Áæt:- ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀUÀðzÀ 1£ÉAiÀÄ, 3£ÉAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ

C®à¥ÁætUÀ¼ÀÄ
(9) ªÀÄºÁ¥Áæt:- ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀUÀðzÀ 2£ÉAiÀÄ, 4£ÉAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ
ªÀÄºÁ¥ÁætUÀ¼ÀÄ
(10) C£ÀÄ£Á¹PÀ:- ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀUÀðzÀ 5£ÉAiÀÄ ªÀåAd£ÀªÀÅ C£ÀÄ£Á¹PÀªÉ¤
¸ÀÄªÀÅzÀÄ. EªÀÅUÀ¼À GZÁÑgÀuÉUÉ ªÀÄÆV£À ¸ÀºÁAiÀÄªÀÅ ¨ÉÃPÁUÀÄªÀÅzÀjAzÀ EªÀ£ÀÄß
C£ÀÄ£Á¹PÀªÉ£ÀÄßªÀgÀÄ.
6 ‘C®à¥Áæt’ JAzÀgÉ PÀrªÉÄ G¹j¤AzÀ GZÀÑj¸ÀÄªÀ ªÀåAd£ÁPÀëgÀ; ‘ªÀÄºÁ¥Áæt’ ªÉAzÀgÉ ºÉZÀÄÑ

G¹j¤AzÀ GZÀÑj¸ÀÄªÀ ªÀåAd£ÁPÀëgÀ; ‘C£ÀÄ£Á¹PÀ’ ªÉAzÀgÉ ªÀÄÆV£À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ GZÀÑj¸ÀÄªÀ
ªÀåAd£ÁPÀëgÀ. (£Á¹PÀ=ªÀÄÆUÀÄ) (¥Áæt=G¹gÀÄ) (C®à=¸Àé®à) (ªÀÄºÁ=ºÉZÀÄÑ). £Á¹PÀªÀ£ÀÄß
C£ÀÄ¸Àj¹ GZÀÑj¸ÀÄªÀ CPÀëgÀªÉÃ C£ÀÄ£Á¹PÀ.
25
ªÉÄÃ°£À F 25 CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß PÀªÀUÀð, ZÀªÀUÀð, lªÀUÀð, vÀªÀUÀðUÀ¼ÉAzÀÄ «¨sÁV¹

ªÀUÁðPÀëgÀUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉ¸ÀjlÖgÉ, AiÀiï gï ¯ï ªï ±ï µï ¸ï ºï ¼ï F MA§vÀÄÛ
CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß AiÀiÁªÀ ªÀUÀðªÀÇ E®èzÉ ºÉÃ¼ÀÄvÉÛÃªÉ. ªÀUÀðzÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ EªÀPÉÌ E®èzÀÄzÀ
jAzÀ EªÀÅ ‘CªÀVÃðAiÀÄ’ ªÀåAd£ÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(11) AiÀÄPÁgÀ¢AzÀ ¼À PÁgÀzÀªÀgÉVgÀÄªÀ 9 ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ CªÀVÃðAiÀÄªÀåAd£ÀUÀ¼É
¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
IV - UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ
ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ‘zïªïgï’ »ÃUÉ §gÉzÀÄ CxÀðªÀvÁÛzÀ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß
ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÉÃ E®è. CªÀÅUÀ½UÉ®è ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀ¯ÉÃ ¨ÉÃPÀÄ. zï+K=zÉÃ,
ªï+C=ªÀ, gï+G=gÀÄ - »ÃUÉ ¸ÀégÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÀ ªÉÄÃ¯ÉAiÉÄÃ “zÉÃªÀgÀÄ” JAzÀÄ
GZÁÑgÀ ªÀiÁqÀ®Ä §gÀÄvÀÛªÉ. CxÀªÁ »AzÉ ¸ÀégÀ«zÀÝgÉ “Czï”, “Cgï” J£Àß§ºÀÄzÀÄ.
F «µÀAiÀÄªÀ£ÀÄß »AzÉ w½¹zÉ. zÉÃªÀgÀÄ JAzÁUÀ CzÀgÀ°ègÀÄªÀ zï K ªï C gï G
ªÀåAd£À ¸ÀégÀUÀ¼À£ÀÄß ©r©rAiÀiÁV §gÉAiÀÄÄªÀÅ¢®è. ªÀåAd£ÀzÀ°è ¸ÀégÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹
MAzÀÄ ºÉÆ¸À DPÁgÀzÀ CPÀëgÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁr §gÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ. PÉ¼ÀUÉ PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß
£ÉÆÃrj:-
ªÀåAd£À ¸ÀégÀ UÀÄtÂvÁPÀëgÀ ªÀåAd£À ¸ÀégÀ UÀÄtÂvÁPÀëgÀ

Pï + C = PÀ mï + K = mÉÃ
Pï + D = PÁ ¥ï + L = ¥ÉÊ
Zï + E = a ¥ï + M = ¥ÉÇ
Zï + F = aÃ ¨ï + N = ¨ÉÆÃ
vï + G = vÀÄ ¨ï + O = ¨Ë
vï + H = vÀÆ Pï + IÄ = PÀÈ
mï + J = mÉ ¨ï + IÆ = §ñ
EzÀgÀAvÉ J¯Áè ¸ÀégÀUÀ¼À£ÀÆß (14 ¸ÀégÀUÀ¼À£ÀÆß) 34 ªÀåAd£ÀUÀ¼À°èAiÀÄÆ ¸ÉÃj¹ ºÉÆ¸À
DPÁgÀzÀ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîvÉÛÃªÉ. EªÉÃ UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉ¬Ä¹PÉÆ¼ÀÄîvÀÛªÉ.
(12) ªÀåAd£ÀUÀ½UÉ ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ7.
7 gÀÆrüAiÀÄ°è ‘PÁUÀÄtÂvÀ’ J£ÀÄßªÀÅzÀÄAlÄ. PÁUÀÄtÂvÀ JAzÀgÉ Pï+C=PÀ, Pï+D=PÁ, Pï+E=Q, »ÃUÉ

PÀPÁgÀzÀ°è ºÀ¢£Á®ÄÌ ¸ÀégÀUÀ¼ÀÆ ¸ÉÃjzÀ ªÉÄÃ¯É DUÀÄªÀ ‘PÀ PÁ Q QÃ……’ JA§ ºÀ¢£Á®ÄÌ
UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼ÉÃ PÁUÀÄtÂvÀUÀ¼ÀÄ. EªÀPÉÌ ‘§½î’ JAzÀÆ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ.
26
V - ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼ÀÄ (MvÀÛPÀëgÀUÀ¼ÀÄ)
(1) ‘CPÀÌ’ JA§ ±À§ÝzÀ°è AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ CPÀëgÀUÀ½ªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÉÆÃrj. C +
Pï + Pï + C - »ÃUÉ £Á®ÄÌ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ PÀÆr ‘CPÀÌ’ ±À§ÝªÁVzÉAiÀÄ®èªÉ? EzÀgÀ
ºÁUÉAiÉÄÃ ‘CtÚ’ JA§°è, C + uï + uï + C JA§ £Á®ÌPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj CtÚ
±À§ÝªÁVzÉ. ‘PÀÌ’ JAzÀgÉ = Pï + Pï + C; ‘tÚ’ JAzÀgÉ = uï + uï + C. E°è
JgÀqÉgÀqÀÄ ªÀåAd£À ¸ÉÃjPÉÆAqÀÄ MAzÀPÀëgÀªÁVzÉ. F JgÀqÀÆ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ MAzÉÃ
eÁwAiÀÄªÀÅ JAzÀgÉ ¸ÀeÁwÃAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ.
(13) MAzÉÃ eÁwAiÀÄ (¸ÀeÁwÃAiÀÄ) JgÀqÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj DUÀÄªÀ

CPÀëgÀªÀÅ ¸ÀeÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ8. EzÀPÉÌ ¢évÀéªÉAzÀÆ ºÉ¸ÀgÀÄ9.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- CPÀÌ (Pï + Pï)

CtÚ (uï + uï)
CdÓ (eï + eï)
PÉlÄÖ (mï + mï)
ºÀÄvÀÛ (vï + vï)
(2) ‘¨sÀPÀÛ’ JA§ ±À§ÝzÀ°è ¨sï+C+Pï+vï+C JA§ LzÀÄ CPÀëgÀUÀ½ªÉ. ‘CµÀÄÖ’

JA§ ±À§ÝzÀ°è C+µï+mï+G JA§ £Á®ÄÌ CPÀëgÀUÀ½ªÉ. ‘¹ÛçÃ’ JA§ ±À§ÝzÀ°è
‘¸ï+vï+gï+F’ JA§ £Á®ÄÌ CPÀëgÀUÀ½ªÉ. ªÉÄÃ°£À F GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è JgÀqÉgÀqÀÄ
ªÀÄÆgÀÄªÀÄÆgÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj MAzÉÆAzÀÄ CPÀëgÀUÀ¼ÁVªÉ. DzÀgÉ »ÃUÉ E°è
¸ÉÃjgÀÄªÀ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ eÁwAiÀÄªÀÅ, JAzÀgÉ «eÁwÃAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ.
‘µÀÄÖ’
JA§ÄzÀÄ µï+mï JA§ ªÀåAd£ÀUÀ½AzÀ®Æ, ‘PÀÛ’ JA§ÄzÀÄ Pï+vï JA§
ªÀåAd£ÀUÀ½AzÀ®Æ, ‘¹ÛçÃ’ JA§ÄzÀÄ ¸ï+vï+gï JA§ ªÀåAd£ÀUÀ½AzÀ®Æ ¸ÉÃj
DVgÀÄªÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ (MvÀÛPÀëgÀ)ªÁVzÉ.
(14) ¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ eÁwAiÀÄ JgÀqÀÄ CxÀªÁ ºÉZÀÄÑ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj DUÀÄªÀ

CPÀëgÀPÉÌ «eÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ J£ÀÄßvÁÛgÉ.
8 ‘¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ’
JAzÀgÉ ZÉ£ÁßV ¸ÉÃj¹zÀ JAzÀÄ CxÀð. JgÀqÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄzsÀåzÀ°è AiÀiÁªÀ PÁ®
«¼ÀA§ªÀÇ E®èzÉ ¸ÉÃgÀÄªÀÅzÉÃ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. (¸ÀA=ZÉ£ÁßV), (AiÀÄÄPÀÛ=¸ÉÃjzÀ)
9 ‘¢évÀé’ JAzÀÄ MAzÉÃ eÁwAiÀÄ JgÀqÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÀiÁvÀæ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ eÁwAiÀÄ ªÀåAd£À ¸ÉÃjzÀgÉ ¢évÀé J¤¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅ¢®è.

27
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ªÀ¸ÀÛç (¸ï + vï + gï)

CPÀëgÀ (Pï + µï)
eÁÕ£À (eï + kï)
¸ÁéxÀð (¸ï + ªï; gï + xï)
±ÀQÛ (Pï + vï)
VI - AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ J¯Éè°è (AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ

¸ÁÜ£ÀzÀ°è) ºÀÄlÄÖvÀÛªÉ?
EzÀÄªÀgÉUÉ 50 CPÀëgÀUÀ¼À §UÉUÉ «ªÀgÀªÁV w½¢¢ÝÃj. F CPÀëgÀUÀ¼É®è ºÉÆPÀÌ¼ÀzÀ
ªÀÄÆ® ¨sÁUÀ¢AzÀ ºÉÆgÀl ±À§ÝªÉÇAzÀjAzÀ ºÀÄlÄÖvÀÛªÉ. ºÁUÉ ºÉÆgÀl ±À§ÝªÀÅ
UÀAl®Ä, zÀªÀqÉ, ªÀÄÆzsÀð (£Á®UÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯ÁãUÀzÀ ¨sÁUÀ), vÀÄn, ºÀ®Äè - EvÁå¢
CªÀAiÀÄªÀUÀ¼À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ CPÀëgÀUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ. ºÁUÁzÀgÉ AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ
CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ J¯Éè°è ºÀÄlÄÖvÀÛªÉ? JA§ §UÉUÉ F PÉ¼ÀV£À «ªÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÉÆÃrj:-
(1) C, D, PÀ, R, UÀ, WÀ, Y, ºÀ ªÀÄvÀÄÛ «¸ÀUÀð (B) - EªÀÅ PÀAoÀzÀ°è

ºÀÄlÄÖvÀÛªÁzÀÝjAzÀ EªÀ£ÀÄß ‘PÀAoÀå’ ªÀtðUÀ¼É£ÀÄßvÁÛgÉ.
(2) E, F, ZÀ, bÀ, d, gÀhÄ, k, AiÀÄ, ±À - EªÀÅUÀ¼ÀÄ vÁ®Ä«£À (zÀªÀqÉAiÀÄ)

¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ºÀÄlÄÖvÀÛªÁzÀÝjAzÀ EªÀ£ÀÄß ‘vÁ®éPÀëgÀ’ UÀ¼É£ÀÄßªÀgÀÄ.
(3) IÄ, IÆ, l, oÀ, qÀ, qsÀ, t, gÀ, µÀ - CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ £Á®UÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯ÁãUÀªÁzÀ
ªÀÄÆzsÀðªÉA§ÄzÀgÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ºÀÄlÄÖvÀÛªÉ. DzÀÄzÀjAzÀ EªÀÅ ‘ªÀÄÆzsÀð£Àå’UÀ¼É
(4) vÀ, xÀ, zÀ, zsÀ, £À, ®, ¸À - CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ºÀ®ÄèUÀ¼À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ

ºÀÄlÄÖvÀÛªÁzÀÝjAzÀ EªÀÅ ‘zÀAvÀå’ ªÀtðUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ. (zÀAvÀ=ºÀ®Äè)
(5) G, H, ¥À, ¥sÀ, §, ¨sÀ, ªÀÄ - CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ vÀÄnAiÀÄ (NµÀ×zÀ) ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ

ºÀÄlÄÖvÀÛªÁzÀÝjAzÀ EªÀ£ÀÄß ‘NµÀ×öå’ ªÀtðUÀ¼É£ÀÄßªÀgÀÄ.
(6) Y, k, t, £À, ªÀÄ - ªÀtðUÀ¼ÀÄ £Á¹PÀzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ºÀÄlÄÖvÀÛªÁzÀÝjAzÀ

EªÀÅ ‘£Á¹PÀUÀ¼ÀÄ’ (C£ÀÄ£Á¹PÀUÀ¼ÀÄ) J¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
28
(7) J, K, L - CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ºÀÄlÖ®Ä PÀAoÀ ªÀÄvÀÄÛ vÁ®Ä (zÀªÀqÉ) UÀ¼ÉgÀqÀgÀ

¸ÀºÁAiÀÄ ¨ÉÃPÁUÀÄªÀÅzÀjAzÀ EªÀÅ ‘PÀAoÀvÁ®Ä’ CPÀëgÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(8) M, N, O - CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ PÀAoÀ ªÀÄvÀÄÛ vÀÄn (NµÀ×) UÀ¼ÉgÀqÀgÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ

ºÀÄlÄÖvÀÛªÁzÀÝjAzÀ EªÀÅ ‘PÀAoÉÆÃµÀ×öå’ ªÀtðUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(9) ªÀ - JA§PÀëgÀªÀÅ ºÀ®Äè (zÀAvÀ) ªÀÄvÀÄÛ vÀÄn (NµÀ×) UÀ¼ÉgÀqÀgÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ

ºÀÄlÄÖvÁÛzÀÝjAzÀ EzÀÄ ‘zÀAvÉÆÃµÀ×öå’ ªÀtðªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(10) C£ÀÄ¸ÁégÀ (A) ªÀÅ - PÀAoÀ ªÀÄvÀÄÛ £Á¹PÀzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ºÀÄlÄÖvÁÛzÀÝjAzÀ

EzÀÄ ‘PÀAoÀ£Á¹PÀ’ ªÀtðªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
F jÃwAiÀÄ°è CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ºÀÄlÄÖªÀ jÃwAiÀÄ£ÀÄß ªÀåªÀ¸ÉÜUÉÆ½¹zÁÝgÉ.
VII - ¸ÁgÁA±À
EzÀÄªÀgÉUÉ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß NzÀÄªÀªÀgÀÄ w½AiÀÄ¨ÉÃPÁzÀ PÉ®ªÀÅ ¸ÀAeÉÕUÀ¼À£ÀÄß
«ªÀj¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀgÀ°è ¸ÀégÀ, ªÀåAd£À, AiÉÆÃUÀªÁºÀ - JA§ LªÀvÀÄÛ
CPÀëgÀUÀ¼À §UÉUÀÆ, ¸ÀégÀUÀ¼À°è ºÀæ¸Àé, ¢ÃWÀð, ¥ÀÅöèvÀUÀ¼À §UÉUÀÆ, ªÀåAd£ÀUÀ¼À°è
ªÀVðÃAiÀÄ, CªÀVðÃAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? ªÀVðÃAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼À°è C®à¥Áæt,
ªÀÄºÁ¥Áæt, C£ÀÄ£Á¹PÀUÀ¼ÉAzÀgÁªÀÅªÀÅ? UÀÄtÂvÁPÀëgÀ, ¸ÀeÁwÃAiÀÄ - «eÁwÃAiÀÄ
¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼ÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ J¯Éè°è ºÀÄlÄÖvÀÛªÉ?
EvÁå¢ CA±ÀUÀ¼À §UÉUÀÆ «ªÀgÀªÁV ºÉÃ¼À¯Á¬ÄvÀÄ. F J¯Áè CA±ÀUÀ¼À£ÀÆß
ªÀÄÄA¢£À ¥ÀÅlzÀ°è ¸ÀÆa¹gÀÄªÀ UÉgÉUÀ¼À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ¸ÀAPÉëÃ¥ÀªÁV w½AiÀÄ
§ºÀÄzÀÄ.
29
PÀ£ÀßqÀ ªÀtðªÀiÁ¯É
50 CPÀëgÀ
¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ-14 ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ-34 AiÉÆÃUÀªÁºÀ-2
ºÀæ¸Àé¸ÀégÀ ¢ÃWÀð¸ÀégÀ ¥ÀÅöèvÀ ¸ÀégÀ C£ÀÄ¸ÁégÀ (A) «¸ÀUÀð (B)

(1 ªÀiÁvÉæAiÀÄ (2 ªÀiÁvÁæ (3 ªÀiÁvÁæ
PÁ®) PÁ®) PÁ®)
ªÀVðÃAiÀÄ ªÀåAd£À-25 CªÀVðÃAiÀÄ ªÀåAd£À-9
(PÀ PÁgÀ¢AzÀ ªÀÄ PÁgÀzÀªÀgÉUÉ) (AiÀÄ PÁgÀ¢AzÀ ¼À PÁgÀzÀªÀgÉUÉ)
C®à¥Áæt ªÀÄºÁ¥Áæt C£ÀÄ£Á¹PÀ
(MlÄÖ-¸ÀégÀ, ªÀåAd£À, AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj 50 CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ)
*****
30
C¨sÁå¸À ¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
(1) ‘CªÀ£ÀÄ’ JA§ ±À§ÝzÀ°ègÀÄªÀ ¸ÀégÀ, ªÀåAd£ÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ §gÉ¬Äj.
(2) ‘zÉÃªÀgÀÄ’ JA§ ±À§ÝzÀ°ègÀÄªÀ ¢ÃWÀð¸ÀégÀUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ?
(3) ‘CPÁÌ, E°è £ÉÆÃqÀÄ’ F ªÁPÀåzÀ°è §A¢gÀÄªÀ ¥ÀÅöèvÀ¸ÀégÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹j.
(4) ‘CuÁÚ, EvÀÛ ºÉÆÃUÀÄ’ F ªÁPÀåzÀ°è §A¢gÀÄªÀ ºÀæ¸Àé, ¢ÃWÀð, ¥ÀÅöèvÀUÀ¼À£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¹j.
(5) Pï C £ï £ï C qï C £ï D qï G - F ªÀåAd£À ¸ÀégÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¹
±À§ÝªÀiÁr §gÉ¬Äj.
(6) ‘CAvÀBPÀgÀt¢AzÀ’ F ¥ÀzÀzÀ°è §A¢gÀÄªÀ C£ÀÄ¸ÁégÀ «¸ÀUÀðUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ
¸ÀégÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ §A¢ªÉ?
(7) ‘ºÀ£ÀÄªÀÄAvÀ£ÀÄ ªÀÄ£ÉUÉ §AzÀ£ÀÄ’ F ªÁPÀåzÀ°è §A¢gÀÄªÀ C£ÀÄ£Á¹PÀ
ªÀtðUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ?
(8) ¹ÛçÃ, ¸ÀÛç - F ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼À°è ¸ÉÃjgÀÄªÀ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ? ©r¹ §gÉ¬Äj.
EªÀ£ÀÄß JAxÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛªÀtðUÀ¼É£ÀÄßªÀgÀÄ?
(9) ‘ªÀÄ°èPÁdÄð£À’ JA§°è §A¢gÀÄªÀ ¸ÀeÁwÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «eÁwÃAiÀÄ
¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß w½¹j.
(10) UÀÄtÂvÁPÀëgÀ, C£ÀÄ£Á¹PÀ, C®à¥Áæt, ªÀÄºÁ¥Áæt, ¥ÀÅöèvÀ ¸ÀégÀUÀ¼ÉAzÀgÉÃ£ÀÄ?
GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ «ªÀj¹j.
(11) F PÉ¼ÀUÉ ©nÖgÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉÆ½¹j:-
(C) ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀUÀðzÀ 1£ÉAiÀÄ, 3£ÉAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ _____________
(D) ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À PÁ®zÀ°è GZÀÑj¸ÀÄªÀ ¸ÀégÀPÉÌ _________ J£ÀÄßvÁÛgÉ.
(E) C£ÀÄ¸ÁégÀ «¸ÀUÀðUÀ½UÉ ___________ JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.
(F) ªÀåAd£ÀUÀ½UÉ ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ___________ J¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(G) JgÀqÀÄ CxÀªÁ C£ÉÃPÀ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj DUÀÄªÀ CPÀëgÀPÉÌ ________
J£ÀÄßªÀgÀÄ.
*****
31
CzsÁå0iÀÄ 2
¸ÀA¢ü¥ÀæPÀgÀt 10
I - ¸ÀA¢ü
£ÁªÀÅ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÁUÀ PÉ®ªÀÅ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ©r©r0iÀiÁV ºÉÃ¼ÀÄªÀÅ¢®è. “HgÀÄ
HgÀÄ” JA¨ÉgÀqÀÄ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ‘HgÀÆgÀÄ’ JAzÀÄ PÀÆr¹0iÉÄÃ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄvÉÛÃªÉ.
‘CªÀ£ÀÄ + C°è’ JA¨ÉgÀqÀÄ ±À§Ý gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ‘CªÀ£À°è’ JAzÀÄ PÀÆr¹ ºÉÃ¼ÀÄvÉÛÃªÉ.
ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½gÀÄªÀ HgÀÄ + HgÀÄ JA§ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÆß, CªÀ£ÀÄ + C°è JA§ ¥ÀæPÀÈw
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÆß PÀÆr¹0iÉÄÃ ºÉÃ¼ÀÄvÉÛÃªÉ. CAzÀgÉ, CªÀ£ÀÄß ¸ÀA¢ü¹0iÉÄÃ ºÉÃ¼ÀÄvÉÛÃªÉ.
MªÉÆäªÉÄä ±À§Ý ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ©r©r¹ ºÉÃ½zÀgÀÆ, ¥ÀPÀÈw ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ
¸ÀA¢ü¹0iÉÄÃ ºÉÃ¼ÀÄvÉÛÃªÉ. CªÀ£ÀÄß ©r©r0iÀiÁV ºÉÃ¼À¯ÁUÀÄªÀÅzÉÃ E®è. F PÉ¼ÀUÉ
£ÉÆÃr:-
¥ÀæPÀÈw + ¥ÀævÀå0iÀÄ = PÀÆr¹zÀ gÀÆ¥À
DqÀÄ + E¸ÀÄ = Dr¸ÀÄ
ªÀÄgÀ + C£ÀÄß = ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß
¥ÀÅ¸ÀÛPÀ + EAzÀ = ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ¢AzÀ
zÉÃªÀgÀÄ + EUÉ = zÉÃªÀjUÉ
¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¹0iÀiÁzÀgÀÆ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ ©r©r0iÀiÁV0iÀÄÆ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.

¥ÀzÀ + ¥ÀzÀ = PÀÆr¹zÀ gÀÆ¥À - PÀÆr¸ÀzÀ gÀÆ¥À
CªÀ£À + CAUÀr = CªÀ£ÀAUÀr - CªÀ£À CAUÀr
CªÀ¤UÉ + E®è = CªÀ¤V®è - CªÀ¤UÉ E®è
ºÀtÂÚ£À + CAUÀr = ºÀtÂÚ£ÀAUÀr - ºÀtÂÚ£À CAUÀr
10 ‘¸ÀA¢ü’
JAzÀgÉ JgÀqÀÄ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ 0iÀiÁªÀ PÁ® «¼ÀA§ªÀÇ E®èzÉ ¸ÉÃgÀÄªÀÅzÀÄ JAzÀÄ
CxÀð. ªÀåAd£ÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ«gÀÄªÀÅzÀÆ MAzÀÄ jÃw¬ÄAzÀ ¸ÀA¢ü0iÉÄÃ DVzÉ. CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ
JqÀ©qÀzÉ CzsÀðªÀiÁvÁæPÁ® ªÀåªÀzsÁ£À«®èzÉ ¸ÉÃgÀÄ«PÉ0iÉÄÃ CxÀªÁ ¸ÀA¢ü¸ÀÄ«PÉ0iÉÄÃ
¸ÀA¢ü0iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. ‘¸ÀA»vÉ’ 0iÉÄAzÀÆ EzÀPÉÌ ºÉ¸ÀgÀÄ. ¥ÀæPÀÈw ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀßAvÀÆ »ÃUÉ ¸ÀA¢ü¹0iÉÄÃ
ºÉÃ¼À¨ÉÃPÀÄ. ¥ÀzÀ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©r©r¹0iÀiÁzÀgÀÆ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ, ¸ÀA¢ü ªÀiÁr0iÀiÁzÀgÀÆ
ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ. CzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀªÀgÀ EZÉÑ. ¥ÀæPÀÈw ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ JAzÀgÉ - GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ‘ªÀÄgÀ’
¥ÀæPÀÈw, ‘C£ÀÄß’ JA§ÄzÀÄ ¥ÀævÀå0iÀÄ - EªÉgÀqÀÆ PÀÆr DzÀ ‘ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß’ gÀÆ¥ÀªÉÃ ‘¥ÀzÀ’ ªÉ¤¹
PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ.
32
ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½gÀÄªÀ C£ÉÃPÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è ¥ÀæPÀÈw ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀÄªÀ°è

CªÀ£ÀÄß PÀÆr¹0iÉÄÃ ºÉÃ¼ÀÄvÉÛÃªÀ®èzÉ ©r©r¹ ºÉÃ¼À®Ä §gÀÄªÀAvÉ0iÉÄÃ E®è. ‘DqÀÄ
E¸ÀÄ’ JAzÀÄ 0iÀiÁgÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅ¢®è. ‘¥ÀÅ¸ÀÛPÀ C£ÀÄß vÁ’ J£Àß¨ÁgÀzÀÄ. ‘Dr¸ÀÄ’
‘¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀ£ÀÄß’ »ÃUÉ PÀÆr¹0iÉÄÃ ºÉÃ¼À¨ÉÃPÀÄ. Dr¸ÀÄ JA§°è (DqÀÄ+E¸ÀÄ) G+E
¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¢ü¸ÀÄvÀÛªÉ. ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ+C£ÀÄß JA§°è C+C ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¢ü¸ÀÄvÀÛªÉ.
CªÉgÀqÀÆ ¸ÀA¢ü¸ÀÄªÁUÀ ªÉÆzÀ°£À ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ JgÀqÀÆ PÀqÉ ºÉÆÃUÀÄvÀÛªÉ. F
¸ÀA¢ü¸ÀÄ«PÉ0iÀÄÄ PÁ®«¼ÀA§«®èzÉ ºÁUÉ DUÀÄvÀÛzÉ. EªÀÅ ¥ÀæPÀÈw ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À
¸ÀA¢ü¸ÀÄ«PÉ0iÀÄ£ÀÄß w½¸ÀÄªÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ.
‘CªÀ£À CAUÀr’ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃPÁzÀgÉ ¸ÀA¢ü0iÀiÁUÀÄªÀAvÉ ‘CªÀ£ÀAUÀr’

JAzÁzÀgÀÆ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ; CxÀªÁ PÁ®ªÀ£ÀÄß ¸Àé®à «¼ÀA§ ªÀiÁr ‘CªÀ£À CAUÀr’
JAzÁzÀgÀÆ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ. CzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀªÀ£À EZÉÒ0iÀÄ£ÀÄß CªÀ®A©¹gÀÄvÀÛzÉ.
‘CªÀ£ÀAUÀr’ J£ÀÄßªÁUÀ (CªÀ£À+CAUÀr) E°è ¸ÀA¢ü¸ÀÄªÀ ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ ‘C+C’ JA§ÄªÀÅ.
EªÀÅUÀ¼À°è ªÉÆzÀ°£À CPÁgÀªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄºÁPÀÄvÉÛÃªÉ. DzÀÝjAzÀ JgÀqÀÄ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀA¢ü¸ÀÄ«PÉ0iÉÄÃ ¸ÀA¢ü0iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÉAzÀºÁUÁ¬ÄvÀÄ. EzÀgÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß »ÃUÉ
ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ:-
(15) JgÀqÀÄ ªÀtðUÀ¼ÀÄ (CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ) PÁ®«¼ÀA§«®èzÀAvÉ ¸ÉÃgÀÄªÀÅzÉÃ

¸ÀA¢ü0iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(i) ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ §AzÀÄ »ÃUÉ ¸ÀA¢ü0iÀiÁzÀgÉ ¸ÀégÀ¸ÀA¢ü0iÉÄ£ÀÄßvÉÛÃªÉ.

(ii) ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ªÀåAd£À §AzÀÄ CxÀªÁ ªÀåAd£ÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ªÀåAd£À §AzÀÄ
¸ÀA¢ü0iÀiÁzÀgÉ ªÀåAd£À¸ÀA¢ü0iÉÄ£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
(iii) »ÃUÉ ¸ÀA¢ü0iÀiÁUÀÄªÁUÀ ºÀ®PÉ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ D ¸ÀA¢ü¹zÀ CPÀëgÀUÀ¼À°è
GAmÁUÀÄªÀÅªÀÅ. CªÀ£ÉßÃ ‘¸ÀA¢üPÁgÀåUÀ¼ÀÄ’ J£ÀÄßvÉÛÃªÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ w½0iÉÆÃt.
II - PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ
1. ¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü
‘HgÀÄ + C°è’ JA§°è ‘G’ JA§ ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ‘C’ JA§ ¸ÀégÀ §A¢zÉ.
PÀÆr¹ §gÉzÀgÉ ‘Hgï C°è’ = ‘HgÀ°è’ JAzÁ¬ÄvÀÄ. CAzÀgÉ gÀPÁgÀzÀ°ègÀÄªÀ ‘G’
PÁgÀ ©lÄÖºÉÆÃ¬ÄvÀÄ. EzÀgÀ ºÁUÉ PÉ¼ÀV£À E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß
£ÉÆÃrj:-
33
ªÀiÁvÀÄ + E®è = ªÀiÁw®è (GPÁgÀ E®èzÁ¬ÄvÀÄ)

(G + E)
DqÀÄ + E¸ÀÄ = Dr¸ÀÄ (GPÁgÀ E®èzÁ¬ÄvÀÄ)
(G + E)
¨ÉÃgÉ + M§â = ¨ÉÃgÉÆ§â (JPÁgÀ E®èzÁ¬ÄvÀÄ)
(J + M)
¤£ÀUÉ + C®èzÉ = ¤£ÀUÀ®èzÉ (JPÁgÀ E®èzÁ¬ÄvÀÄ)
(J + C)
£ÁªÀÅ + J¯Áè = £ÁªÉ¯Áè (GPÁgÀ ©lÄÖºÉÆÃ¬ÄvÀÄ)
(G + J)
ªÉÄÃ°£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À¯Éè¯Áè, JgÀqÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¢ü¸ÀÄªÁUÀ ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ¸ÀégÀªÀÅ
E®èzÀAvÁUÀÄªÀÅzÀÄ (¯ÉÆÃ¥ÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ) PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ PÉ®ªÀÅ PÀqÉUÉ ¸ÀégÀzÀ
ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀªÀÅ §AzÁUÀ ¯ÉÆÃ¥À ªÀiÁrzÀgÉ CxÀðªÀÅ PÉqÀÄªÀÅzÀÄ. F PÉ¼ÀV£À
GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrj:-
ªÀÄ£É + EAzÀ - E°è ¯ÉÆÃ¥ÀªÀiÁrzÀgÉ ‘ªÀÄ¤AzÀ’ JAzÁUÀÄªÀÅzÀÄ
(J + E)
UÀÄgÀÄ + C£ÀÄß - E°è ¯ÉÆÃ¥ÀªÀiÁrzÀgÉ ‘UÀÄgÀ£ÀÄß’ DUÀÄªÀÅzÀÄ
(G + C)
ºÁUÁzÀgÉ CxÀðªÀÅ ºÁ¼ÁUÀÄªÀ°è ¯ÉÆÃ¥À ªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÀÄ. C°è ¨ÉÃgÉ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß
(ªÀiÁUÀðªÀ£ÀÄß) C£ÀÄ¸Àj¸À¨ÉÃPÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ºÁUÁzÀgÉ MnÖ£À°è ¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢üUÉ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß
»ÃUÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ:-
(16) ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀªÀÅ §AzÀÄ ¸ÀA¢ü0iÀiÁUÀÄªÁUÀ ¥ÀÇªÀðzÀ°ègÀÄªÀ
¸ÀégÀªÀÅ CxÀðªÀÅ PÉqÀ¢zÀÝ ¥ÀPÀëzÀ°è ªÀiÁvÀæ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀPÉÌ
¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü0iÉÄAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
HgÀÄ + C°è = HgÀ°è (GPÁgÀ ¯ÉÆÃ¥À)
(G + C)
34
zÉÃªÀgÀÄ + EAzÀ = zÉÃªÀjAzÀ (GPÁgÀ ¯ÉÆÃ¥À)

(G + E)
§¯Éè£ÀÄ + JAzÀÄ = §¯Éè£ÉAzÀÄ (GPÁgÀ ¯ÉÆÃ¥À)
(G + J)
K£ÀÄ + DzÀÄzÀÄ = K£ÁzÀÄzÀÄ (GPÁgÀ ¯ÉÆÃ¥À)
(G + D)
EªÀ¤UÉ + D£ÀÄ = EªÀ¤UÁ£ÀÄ (JPÁgÀ ¯ÉÆÃ¥À)
(J + D)
CªÀ£À + HgÀÄ = CªÀ£ÀÆgÀÄ (CPÁgÀ ¯ÉÆÃ¥À)
(C + H)
2. DUÀªÀÄ ¸ÀA¢ü
ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ ¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü0iÀÄ£ÀÄß CxÀðªÀÅ PÉqÀzÀAwzÀÝgÉ ªÀiÁvÀæ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ,
E®è¢zÀÝgÉ ªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÀÄ JAzÀÄ w½¢¢ÝÃj.
ªÀÄ£É + C£ÀÄß JA§°è ¯ÉÆÃ¥À ªÀiÁrzÀgÉ ‘ªÀÄ£À£ÀÄß’ DUÀÄªÀÅzÀÄ,
UÀÄgÀÄ + C£ÀÄß JA§°è ¯ÉÆÃ¥À ªÀiÁrzÀgÉ ‘UÀÄgÀ£ÀÄß’ DUÀÄªÀÅzÀÄ
JA§ÄzÀ£ÀÄß »AzÉ w½¢¢ÝÃj. ºÁUÁzÀgÉ ªÀÄ£É + C£ÀÄß, UÀÄgÀÄ + C£ÀÄß EªÀÅ
PÀÆqÀÄªÁUÀ ¥ÀzÀzÀ ªÀÄzsÀåzÀ°è ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ §A¢zÉ0iÀiÁzÀÝjAzÀ CªÀ£ÀÄß ©r
©r¹ C£Àß®Æ PÀÆqÀ 0iÉÆÃUÀåªÁUÀÄªÀÅ¢®è. DUÀ D JgÀqÀÆ ¸ÀégÀUÀ¼À ªÀÄzsÀåzÀ°è
PÀÆr¹ ºÉÃ¼À®Ä C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀAvÀºÀ ‘0iÀiï’PÁgÀªÀ£ÉÆßÃ, ‘ªï’ PÁgÀªÀ£ÉÆßÃ ºÉÆ¸ÀzÁV
¸ÉÃj¹zÁUÀ GZÁÑgÀªÀiÁqÀ®Ä C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀÅzÀÄ. »ÃUÉ ºÉÆ¸ÀzÁV ¸ÉÃgÀÄªÀ
CPÀëgÀªÉÃ DUÀªÀiÁPÀëgÀ. ºÁUÉ ºÉÆ¸À CPÀëgÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ºÉÃ¼ÀÄªÀ ¸ÀA¢ü0iÉÄÃ DUÀªÀÄ¸ÀA¢ü.
F PÉ¼ÀV£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrj:-
0iÀÄPÁgÁUÀªÀÄ §gÀÄªÀÅzÀPÉÌ
vÉ£É + C£ÀÄß = vÉ£É + 0iÀiï + C£ÀÄß = vÉ£É0iÀÄ£ÀÄß
PÉÊ + C£ÀÄß = PÉÊ + 0iÀiï + C£ÀÄß = PÉÊ0iÀÄ£ÀÄß
ZÀ½ + C°è = ZÀ½ + 0iÀiï + C°è = ZÀ½0iÀÄ°è
ªÀÄ¼É + EAzÀ = ªÀÄ¼É + 0iÀiï + EAzÀ = ªÀÄ¼É¬ÄAzÀ
35
UÁ½ + C£ÀÄß = UÁ½ + 0iÀiï + C£ÀÄß = UÁ½0iÀÄ£ÀÄß

PÉgÉ + C°è = PÉgÉ + 0iÀiï + C°è = PÉgÉ0iÀÄ°è
ªÀÄgÉ + EAzÀ = ªÀÄgÉ + 0iÀiï + EAzÀ = ªÀÄgÉ¬ÄAzÀ
ªÀPÁgÁUÀªÀÄ §gÀÄªÀÅzÀPÉÌ
UÀÄgÀÄ + C£ÀÄß = UÀÄgÀÄ + ªï + C£ÀÄß = UÀÄgÀÄªÀ£ÀÄß
¦vÀÈ + C£ÀÄß = ¦vÀÈ + ªï + C£ÀÄß = ¦vÀÈªÀ£ÀÄß
ªÀÄUÀÄ + EUÉ = ªÀÄUÀÄ + ªï + EUÉ = ªÀÄUÀÄ«UÉ
D + GAUÀÄgÀ = D + ªï + GAUÀÄgÀ = DªÀÅAUÀÄgÀ
D + HgÀÄ = D + ªï + HgÀÄ = DªÀÇgÀÄ
D + M¯É = D + ªï + M¯É = DªÉÇ¯É
¥ÀÇ + C£ÀÄß = ¥ÀÇ + ªï + C£ÀÄß = ¥ÀÇªÀ£ÀÄß
ªÉÄÃ¯É vÉÆÃj¹gÀÄªÀ 0iÀÄPÁgÀUÀªÀÄ, ªÀPÁgÁUÀªÀÄ ¸ÀA¢ü §A¢gÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À¯Éè®è
¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü0iÀÄ£ÀÄß ªÀiÁr ºÉÃ¼À®Æ ¨ÁgÀzÀÄ, §gÉ0iÀÄ®Æ ¨ÁgÀzÀÄ. ºÁUÉ ¯ÉÆÃ¥À
ªÀiÁrzÀgÉ CxÀðªÀÅ ºÁ¼ÁUÀÄªÀÅzÉAzÀÄ PÀAr¢ÝÃj. DzÀÄzÀjAzÀ F DUÀªÀÄ¸ÀA¢üUÉ
¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ:-
(17) ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀªÀÅ §AzÁUÀ ¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü ªÀiÁrzÀgÉ CxÀðªÀÅ
PÉqÀÄªÀAwzÀÝ°è D JgÀqÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼À ªÀÄzsÀåzÀ°è 0iÀÄPÁgÀªÀ£ÉÆßÃ CxÀªÁ ªÀPÁgÀªÀ£ÉÆßÃ
ºÉÆ¸ÀzÁV ¸ÉÃj¹ ºÉÃ¼ÀÄvÉÛÃªÉ. EzÀPÉÌ ‘DUÀªÀÄ ¸ÀA¢ü’ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
0iÀÄPÁgÁUÀªÀÄ ªÀPÁgÁUÀªÀÄ J¯Éè°è §gÀÄvÀÛªÉA§ÄzÀ£ÀÄß wÃ½0iÉÆÃt:-

(1) 0iÀÄPÁgÁUÀªÀÄ ¸ÀA¢ü:- D, E, F, J, K, L UÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ §AzÀgÉ D
JgÀqÀÆ ¸ÀégÀUÀ¼À ªÀÄzsÀåzÀ°è ‘0iÀiï’ PÁgÀªÀÅ DUÀªÀÄªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- 11PÁ+CzÉ =PÁ+0iÀiï+CzÉ=PÁ0iÀÄzÉ
(D+C)
Vj+C£ÀÄß=Vj+0iÀiï+C£ÀÄß=Vj0iÀÄ£ÀÄß
(E+C)
11‘PÁ’ JA§ÄzÀÄ ‘gÀPÀëuÉ ªÀiÁqÀÄ’ JA§xÀðzÀ°è KPÁPÀëgÀzsÁvÀÄ. ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è ‘PÁ’ zsÁvÀÄ

‘PÁ0iÀiï’ DUÀÄªÀÅzÉAzÀÄ PÉ®ªÀgÀÄ M¥ÀÅöàvÁÛgÉ.
36
12«ÄÃ+C®Ä=«ÄÃ+0iÀiï+C®Ä=«ÄÃ0iÀÄ®Ä
(F+C)
PÉgÉ+C£ÀÄß=PÉgÉ+0iÀiï+C£ÀÄß=PÉgÉ0iÀÄ£ÀÄß
(J+C)
13ªÉÄÃ+E¸ÀÄ=ªÉÄÃ+0iÀiï+E¸ÀÄ=ªÉÄÃ¬Ä¸ÀÄ
(K+E)
ªÉÄÊ+C£ÀÄß=ªÉÄÊ+0iÀiï+C£ÀÄß=ªÉÄÊ0iÀÄ£ÀÄß
(L+C)
(2) ªÀPÁgÁUÀªÀÄ ¸ÀA¢ü:-

(i) G, H, IÄ, N ¸ÀégÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀªÀÅ §AzÀgÉ £ÀqÀÄªÉ ‘ªï’ PÁgÀªÀÅ
DUÀªÀÄªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ªÀÄqÀÄ+C£ÀÄß=ªÀÄqÀÄ+ªï+C£ÀÄß=ªÀÄqÀÄªÀ£ÀÄß
(G+C)
¥ÀÇ+EAzÀ=¥ÀÇ+ªï+EAzÀ=¥ÀÇ«AzÀ
(H+E)
ªÀiÁvÀÈ+C£ÀÄß=ªÀiÁvÀÈ+ªï+C£ÀÄß=ªÀiÁvÀÈªÀ£ÀÄß
(IÄ+C)
UÉÆÃ+C£ÀÄß=UÉÆÃ+ªï+C£ÀÄß=UÉÆÃªÀ£ÀÄß
(N+C)
(ii) CPÁgÀzÀ ªÀÄÄAzÉ CPÁgÀªÉÃ §AzÀgÉ ‘ªï’ PÁgÁUÀªÀÄªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.

(¥ÀæPÀÈw ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÁUÀ ªÀiÁvÀæ F ¸ÀA¢ü0iÀiÁUÀÄªÀÅzÀÄ)
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ºÉÆ®+C£ÀÄß=ºÉÆ®+ªï+C£ÀÄß=ºÉÆ®ªÀ£ÀÄß
£É®+C£ÀÄß= £É®+ªï+C£ÀÄß=£É®ªÀ£ÀÄß
PÀÄ®+C£ÀÄß=PÀÄ®+ªï+C£ÀÄß=PÀÄ®ªÀ£ÀÄß
w®+C£ÀÄß=w®+ªï+C£ÀÄß=w®ªÀ£ÀÄß
ªÀÄ£À+C£ÀÄß=ªÀÄ£À+ªï+C£ÀÄß=ªÀÄ£ÀªÀ£ÀÄß
12 ‘«ÄÃ’ JA§ÄzÀÆ PÀÆqÀ ‘¸Áß£ÀªÀiÁqÀÄ’ JA§xÀðzÀ PÀ£ÀßqÀ KPÁPÀëgÀ zsÁvÀÄ.

13 ‘ªÉÄÃ’ JA§ÄzÀÆ PÀÆqÀ ¥À±ÀÄUÀ¼À DºÁgÀ ¨sÀPÀëuÉ0iÀÄ CxÀðzÀ°è KPÁPÀëgÀ zsÁvÀÄªÁVzÉ.
37
(iii) ‘D’14 JA§ ±À§ÝzÀ ªÀÄÄAzÉ G, H, M, N UÀ¼ÀÄ §AzÀgÉ £ÀqÀÄªÉ ‘ªÀ’ PÁgÀªÀÅ
DUÀªÀÄªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. (¸ÀA¢ü0iÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀzÉ0iÀÄÆ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ)
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- D + GAUÀÄgÀ = D + ªï + GAUÀÄgÀ = DªÀÅAUÀÄgÀ
D + Hl = D + ªï + Hl = DªÀÇl
D + MAmÉ = D + ªï + MAmÉ = DªÉÇAmÉ
D + Nl = D + ªï + Nl = DªÉÇÃl
¸ÀA¢ü ªÀiÁqÀ¢gÀÄªÀÅzÀPÉÌ-D GAUÀÄgÀ, D Hl, D MAmÉ, D Nl (»ÃUÀÆ
ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ)
(iv) ‘F’ ±À§ÝzÀ ªÀÄÄAzÉ G, H, M, N UÀ¼ÀÄ §AzÀgÉ, 0iÀÄPÁgÁUÀªÀÄ
ªÀ£ÁßzÀgÀÆ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ; CxÀªÁ ªÀPÁgÁUÀªÀÄªÀ£ÁßzÀgÀÆ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- F + GzÀPÀ = F + 0iÀiï + GzÀPÀ = F0iÀÄÄzÀPÀ
FªÀÅzÀPÀ
F + HgÀÄ = F + 0iÀiï + HgÀÄ = F0iÀÄÆgÀÄ
FªÀÇgÀÄ
F + Hl = F + 0iÀiï + Hl = F0iÀÄÆl
FªÀÇl
F + M¯É = F + 0iÀiï + M¯É = F0iÉÆ¯É
FªÉÇ¯É
F + MAmÉ = F + 0iÀiï + MAmÉ = F0iÉÆAmÉ
FªÉÇAmÉ
F + NPÀÄ½ = F + 0iÀiï + NPÀÄ½ = F0iÉÆÃPÀÄ½
FªÉÇÃPÀÄ½
F + N¯É = F + 0iÀiï + N¯É = F0iÉÆÃ¯É
FªÉÇÃ¯É
14 ‘D ’
±À§ÝªÉAzÀgÉ, PÉ®ªÀÅ PÀqÉ CªÀ£ÀÄ, CªÀ¼ÀÄ, CzÀÄ JA§ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ½UÉ ‘D’ JA§ÄzÀÄ
DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄ. ºÁUÉ DzÉÃ±ÀªÁV §AzÀ DPÁgÀªÉÃ ‘D’ ±À§ÝªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. GzÁ.:-
CªÀ£ÀÄ+UÀAqÀ¸ÀÄ= D UÀAqÀ¸ÀÄ; CªÀ¼ÀÄ+ºÉAUÀ¸ÀÄ=D ºÉAUÀ¸ÀÄ; CzÀÄ+PÀ®Äè= D PÀ®Äè EzÀgÀAvÉ PÉ®ªÀÅ
PÀqÉ - EªÀ£ÀÄ+UÀAqÀ¸ÀÄ=F UÀAqÀ¸ÀÄ; EªÀ¼ÀÄ+ºÉAUÀ¸ÀÄ=F ºÉAUÀ¸ÀÄ; EzÀÄ+PÀ®Äè=F PÀ®Äè
EvÁå¢ PÀqÉUÀ¼À°è EªÀ£ÀÄ, EªÀ¼ÀÄ, EzÀÄ JA§ÄzÀPÉÌ ‘F’ DzÉÃ±ÀªÁV §AzÀgÉ EzÀ£ÀÄß ‘F’
±À§ÝªÉ£ÀÄßªÀgÀÄ
38
F ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ PÀqÉUÀ¼À°è ¸ÀA¢üUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀzÉ0iÉÄ F GzÀPÀ, F HgÀÄ, F

MAmÉ, F N¯É »ÃUÉ0iÀÄÆ §gÉ0iÀÄ§ºÀÄzÀÄ
(v) N PÁgÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ §AzÀgÉ ‘ªÀ’ PÁgÁUÀªÀÄ §gÀÄªÀÅzÉAzÀÄ »AzÉ
ºÉÃ½zÉ0iÀÄµÉÖ. DzÀgÉ PÉ®ªÀÅ PÀqÉ 0iÀÄPÁgÁUÀªÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- UÉÆÃ + C£ÀÄß = UÉÆÃªÀ£ÀÄß (ªÀPÁgÁUÀªÀÄ §A¢zÉ)
(N + C)
£ÉÆÃ + C®Ä = £ÉÆÃ0iÀÄ®Ä (0iÀÄPÁgÁUÀªÀÄ §A¢zÉ)
(N + C)
3. DzÉÃ±À ¸ÀA¢ü
EzÀÄªÀgÉUÉ ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ §AzÀgÉ ¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü0iÉÆÃ, DUÀªÀÄ¸ÀA¢ü0iÉÆÃ DUÀÄªÀ
«ZÁgÀ £ÉÆÃrzÉªÀÅ. FUÀ ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ªÀåAd£À §AzÁUÀ CxÀªÁ ªÀåAd£ÀzÀ ªÀÄÄAzÉ
ªÀåAd£À §AzÁUÀ K£ÉÃ£ÀÄ ¸ÀA¢üPÁgÀå £ÀqÉ0iÀÄÄªÀÅzÉA§ÄzÀ£ÀÄß w½0iÉÆÃt.
ªÀÄ¼É + PÁ® = ªÀÄ¼ÉUÁ® (ªÀÄ¼É + UïD®)
ZÀ½ + PÁ® = ZÀ½UÁ® (ZÀ½ +UïD®)
¨ÉlÖ + vÁªÀgÉ = ¨ÉlÖzÁªÀgÉ (¨ÉlÖ + zïDªÀgÉ)
PÀuï + PÉlÄÖ = PÀAUÉlÄÖ (PÀA + UïJlÄÖ)
PÀuï + ¥À¤ = PÀA§¤ (PÀA + ¨ïC¤)
ªÉÄÃ°£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°ègÀÄªÀ, ªÀÄ¼É + PÁ® JA¨ÉgÀqÀÄ ±À§ÝUÀ¼À°è 2 £É0iÀÄ ¥ÀzÀ
[GvÀÛgÀ¥ÀzÀ]15 zÀ ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ‘PÀ’ PÁgÀPÉÌ ‘UÀ’ PÁgÀ §A¢zÉ. ‘ZÀ½UÁ®’ JA§°è0iÀÄÆ
EzÀgÀAvÉ0iÉÄÃ PÀPÁgÀPÉÌ UÀPÁgÀ §A¢zÉ. ¨ÉlÖ + vÁªÀgÉ JA¨ÉgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À°è 2 £É0iÀÄ
¥ÀzÀzÀ ªÉÆzÀ®PÀëgÀªÁzÀ vÀ PÁgÀPÉÌ zÀ PÁgÀ §A¢zÉ. [CAzÀgÉ vï JA§ ªÀåAd£ÀPÉÌ zï
JA§ ªÀåAd£À §A¢zÉ] PÀuï + ¥À¤ JA§°è ¥À PÁgÀPÉÌ § PÁgÀ §A¢zÉ. »ÃUÉ ¸ÀA¢ü
0iÀiÁUÀÄªÁUÀ MAzÀÄ CPÀëgÀzÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ CPÀëgÀ §gÀÄªÀÅzÉÃ DzÉÃ±ÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¢üUÀ¼À°è F DzÉÃ±ÀªÁUÀÄ«PÉ0iÀÄÄ GvÀÛgÀ ¥ÀzÀzÀ D¢0iÀÄ°ègÀÄªÀ ªÀåAd£ÀPÉÌ
ªÀiÁvÀæ JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄÄRåªÁV UÀªÀÄ£ÀzÀ°ènÖgÀ¨ÉÃPÀÄ.
15JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ¥ÀzÀ ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ; JgÀqÀ£É0iÀÄ ¥ÀzÀ GvÀÛgÀ¥ÀzÀ. ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è

»ÃUÉ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ ªÁrPÉ. ªÀÄ¼É0iÀÄ + PÁ®-JA¨ÉgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÀÄ¼É0iÀÄ JA§ÄzÀÄ ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ;
PÁ® JA§ÄzÀÄ GvÀÛgÀ ¥ÀzÀ »ÃUÉ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ
39
(18) ¸ÀA¢ü0iÀiÁUÀÄªÁUÀ MAzÀÄ CPÀëgÀzÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è (¸ÀÜ¼ÀzÀ°è) ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ

CPÀëgÀªÀÅ §gÀÄªÀÅzÉÃ DzÉÃ±À¸ÀA¢ü0iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
ºÁUÁzÀgÉ J¯Éè°è F DzÉÃ±À¸ÀA¢ü0iÀiÁUÀÄªÀÅzÀÄ? 0iÀiÁªÀ CPÀëgÀPÉÌ 0iÀiÁªÀ CPÀëgÀ

DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄ? JA§ÄzÀ£ÀÄß «ªÀgÀªÁV w½0iÉÆÃt.
(i) ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è16 GvÀÛgÀ¥ÀzÀzÀ D¢0iÀÄ°ègÀÄªÀ PÀ vÀ ¥À ªÀåAd£ÀUÀ½UÉ

PÀæªÀÄªÁV UÀ zÀ § ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅªÀÅ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
ºÀÄ®Äè + PÁªÀ®Ä = ∗ºÀÄ®Äè + Uï DªÀ®Ä = ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä
(PÀPÁgÀPÉÌ UÀPÁgÁzÉÃ±À)
ºÀ¼À + PÀ£ÀßqÀ = ºÀ¼À + Uï C£ÀßqÀ = ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ
PÀ¼É + PÀÆr = PÀ¼É + Uï Hr = PÀ¼ÉUÀÆr
J¼É + PÀgÀÄ = J¼É + Uï CgÀÄ = J¼ÉUÀgÀÄ
ªÀÄ£É + PÉ®¸À = ªÀÄ£É = Uï J®¸À = ªÀÄ£ÉUÉ®¸À
ªÉÄÊ + vÉÆ¼É = ªÉÄÊ + zï M¼É = ªÉÄÊzÉÆ¼É
(vÀPÁgÀPÉÌ zÀPÁgÁzÉÃ±À)
ªÉÄÃgÉ + vÀ¥ÀÅöà = ªÉÄÃgÉ + zï C¥ÀÅöà = ªÉÄÃgÉzÀ¥ÀÅöà
(vÀPÁgÀPÉÌ zÀPÁgÁzÉÃ±À)
PÀuï + ¥À¤ = PÀuï + ¨ï C¤ = PÀA§¤
(¥ÀPÁgÀPÉÌ §PÁgÁzÉÃ±À)
¨É£ï + ¥ÀvÀÄÛ = ¨É£ï + ¨ï CvÀÄÛ = (¨ÉA§vÀÄÛ)
(¥ÀPÁgÀPÉÌ §PÁgÁzÉÃ±À)
16 ‘¸ÀªÀiÁ¸À’
JAzÀgÉÃ£ÀÄ? JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ ¸ÀªÀiÁ¸À ¥ÀæPÀgÀt JA§ ºÉ¸Àj£À ¨sÁUÀzÀ°è «ªÀj¹zÉ.
DUÀ ¸ÀàµÀÖªÁV w½zÀÄ§gÀÄªÀÅzÀÄ. FUÀ ¸ÀA¢üPÁgÀåUÀ¼À£ÀßµÀÄÖ UÀªÀÄ¤¹zÀgÉ ¸ÁPÀÄ.
∗
E°è ºÀÄ®Äè + PÁªÀ®Ä-JA§°è ºÀÄ®Äè + Pï + DªÀ®Ä = ºÀÄ®ÄèUïDªÀ®Ä = ‘ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä’
JAzÀÄ ‘Pï’ ªÀåAd£ÀPÉÌ ‘Uï’ ªÀåAd£À §A¢zÉ JAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ. EzÀgÀAvÉ G½zÀªÀÅUÀ¼À£ÀÆß
w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
40
PÉ®ªÀÅ PÀqÉ F DzÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ ¨ÁgÀzÉ EgÀÄªÀÅzÀÆ GAlÄ

ªÀÄ£É + PÀlÄÖ = ªÀÄ£ÉPÀlÄÖ
vÀ¯É + PÀlÄÖ = vÀ¯ÉPÀlÄÖ
(ii) ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è GvÀÛgÀ¥ÀzÀzÀ D¢0iÀÄ°ègÀÄªÀ ‘¥À § ªÀÄ’ ªÀåAd£ÀUÀ½UÉ ‘ªÀ’
PÁgÀªÀÅ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄ17
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ¤Ãgï + ¥ÉÇ£À¯ï = ¤Ãgï + ªï M£À¯ï = ¤ÃgÉÆé£À¯ï
(¥ÀPÁgÀPÉÌ ªÀPÁgÁzÉÃ±À)
J¼À + ¥ÉgÉ = J¼À + ªï JgÉ = J¼ÀªÀgÉ
¨ÉªÀÄgï + ¥À¤ = ¨ÉªÀÄgï + ªï C¤ = ¨ÉªÀÄªÀð¤
¨ÉÃgï + ¨ÉgÀ¹ = ¨ÉÃgï + ªï JgÀ¹ = ¨ÉÃgÉégÀ¹
(§PÁgÀPÉÌ ªÀPÁgÁzÉÃ±À)
PÀqÀÄ + ¨É¼ÀÄà = PÀqÀÄ + ªï J¼ÀÄà = PÀqÀÄªÉ¼ÀÄà
J¼À + §½î = J¼À + ªï C½î = J¼ÀªÀ½î
ªÉÄ¯ï + ªÀiÁvÀÄ = ªÉÄ¯ï + ªï DvÀÄ = ªÉÄ¯ÁévÀÄ
(ªÀÄPÁgÀPÉÌ ªÀPÁgÁzÉÃ±À)
£É¯É + ªÀÄ£É = £É¯É + ªï C£É = £É¯ÉªÀ£É
(ªÀÄPÁgÀPÉÌ ªÀPÁgÁzÉÃ±À)
EzÀgÀ ºÁUÉ.......Q¸ÀÄªÀuï, J¸ÀgÉÆé0iÀÄÄÝ, ZÉ¯Éé¼ÀPÀÄ, PÉ£ÉªÁ¯ï, PÉÊ«r,
£ÉgÉ«Ã¢, ¥ÉÇgÉ«ÃqÀÄ EvÁå¢UÀ¼À°è ªÀPÁgÁzÉÃ±À §A¢gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
F DzÉÃ±ÀªÀÅ PÉ®ªÀÅ PÀqÉ §gÀÄªÀÅ¢®è. CzÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉ:-
PÀuï + ¨ÉÃl = PÀuÉâÃl (PÀuÉéÃl DUÀÄªÀÅ¢®è)
Q¼ï + ¥ÉÇqÉ = Q¼ÉÆàqÉ (Q¼ÉÆéqÉ DUÀÄªÀÅ¢®è)
¥Á¼ï + ªÀÄ£É = ¥Á¼Àä£É (¥Á¼Àé£É DUÀÄªÀÅ¢®è)
17 ¥À § ªÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ½UÉ JAzÀgÉ ¥ï, ¨ï, ªÀiïUÀ½UÉ JAzÀÆ, ªÀPÁgÀªÉAzÀgÉ ‘ªï’ JA§
ªÀåAd£ÀªÉAzÀÆ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ. GZÁÑgÀuÉ0iÀÄ ¸Ë®¨sÀå zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ ¥À § ªÀÄ ªÀ-EvÁå¢ §gÉ¢zÉ.
DzÉÃ±À §gÀÄªÀÅzÀÄ PÉÃªÀ® ªÀåAd£ÁPÀëgÀPÉÌÃ JAzÀÄ J®è PÀqÉUÀÆ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
41
(iii) ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è GvÀÛgÀ¥ÀzÀzÀ D¢0iÀÄ°ègÀÄªÀ ¸ÀPÁgÀPÉÌ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV PÉ®ªÀÅ

PÀqÉ ZÀPÁgÀªÀÇ, PÉ®ªÀÅ PÀqÉ dPÁgÀªÀÇ, PÉ®ªÀÅ PÀqÉ bÀPÁgÀªÀÇ DzÉÃ±ÀªÁV
§gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. DzÀgÉ ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀzÀ PÉÆ£É0iÀÄ°è 0iÀiï, ¯ï UÀ¼ÀÄ EgÀ¨ÁgÀzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
(1) ¸ÀPÁgÀPÉÌ ZÀPÁgÀ §gÀÄªÀÅzÀPÉÌ__
E£ï + ¸ÀgÀ = E£ï + Zï CgÀ = EAZÀgÀ
£ÀÄuï + ¸ÀgÀ = £ÀÄuï + Zï CgÀ = £ÀÄtÑgÀ
(2) ¸ÀPÁgÀPÉÌ dPÁgÀ §gÀÄªÀÅzÀPÉÌ__
ªÀÄÄ£ï + ¸ÉgÀAUÀÄ = ªÀÄÄ£ï + eï JgÀAUÀÄ = ªÀÄÄAeÉgÀAUÀÄ
ªÀÄÄ£ï + ¸ÉÆqÀgï = ªÀÄÄ£ï + eï MqÀgï = ªÀÄÄAeÉÆqÀgï
vÀuï + ¸ÉÆqÀgï = vÀuï + eï MqÀgï = vÀuÉÆÓqÀgï
(3) ¸ÀPÁgÀPÉÌ bÀPÁgÀ §gÀÄªÀÅzÀPÉÌ__
Egï + ¸Á¹gÀ = Egï + bï D¹gÀ = EZÁÒð¹gÀ
¥À¢£Éuï + ¸Á¹gÀ = ¥À¢£Éuï + bï D¹gÀ = ¥À¢£ÉuÁÒ¹gÀ
£ÀÆgï + ¸Á¹gÀ = £ÀÆgï + bï D¹gÀ = £ÀÆbÁð¹gÀ
PÉ®ªÀÅ PÀqÉ F ¸ÀPÁgÀPÉÌ 0iÀiÁªÀ DzÉÃ±ÀUÀ¼ÀÆ ¨ÁgÀ¢gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
¨Á0iÀiï + ¸À« = ¨Á0iÀÄì«, ¨É¼Àìj, PÀuÉÆìÃ®, PÀuïì«, ªÉÄ®ìgÀ,
ªÉÄ0iÀÄì«, §¯ÉÆìÃ£É.
III - ¥ÀæPÀÈw ¨sÁªÀ

EzÀÄªÀgÉUÉ PÀ£ÀßqÀzÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÁzÀ ¯ÉÆÃ¥À, DUÀªÀÄ, DzÉÃ±À ¸ÀA¢üUÀ¼À «ZÁgÀªÁV
w½¢j. ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ §AzÀgÉ ¯ÉÆÃ¥À CxÀªÁ DUÀªÀÄUÀ¼À°è 0iÀiÁªÀÅzÁzÀ
gÉÆAzÀÄ ¸ÀA¢ü0iÀiÁUÀ¨ÉÃPÀÄ JAzÀÄ »AzÉ ºÉÃ¼À¯Á¬ÄvÀÄ. DzÀgÉ F PÉ¼ÀV£À PÉ®ªÀÅ
GzÁºÀgÀuÉ £ÉÆÃrj:-
CºÀºÁ + JµÀÄÖ ZÉ£ÁßVzÉ?
C0iÉÆåÃ + EzÉÃ£ÀÄ?
NºÉÆÃ + EzÉÃ£ÀÄ?
NºÉÆÃ + CªÀ£ÀÄ §AzÀ£ÉÃ?
CPÁÌ + EvÀÛ ¨Á
ªÉÄÃ°£À £Á®ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrj. CºÀºÁ + JµÀÄÖ ZÉ£ÁßVzÉ, ‘D’ PÁgÀPÉÌ (ºï
ªÀåAd£ÀzÀ ªÀÄÄA¢£À DPÁgÀPÉÌ) ‘J’ PÁgÀ ¥ÀgÀªÁVzÉ (JzÀÄjUÉ §A¢zÉ). »AzÉ ºÉÃ½zÀ
42
¤0iÀÄªÀÄzÀ ¥ÀæPÁgÀ E°è 0iÀÄPÁgÁUÀªÀÄªÁUÀ¨ÉÃPÁVvÀÛ®èªÉ? CzÀgÀAvÉ, “C0iÉÆåÃ +

EzÉÃ£ÀÄ” JA§°è N PÁgÀzÀ ªÀÄÄAzÉ E PÁgÀ §A¢zÉ. “NºÉÆÃ + EzÉÃ£ÀÄ”
JA§°è N PÁgÀzÀ ªÀÄÄAzÉ E PÁgÀ §A¢zÉ, “CPÁÌ + EvÀÛ” JA§°è0iÀÄÆ D PÁgÀzÀ
ªÀÄÄAzÉ E PÁgÀ §A¢zÉ. F £Á®ÆÌ PÀqÉ0iÀÄ®Æè ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ §A¢zÀÝgÀÆ
¯ÉÆÃ¥ÀªÀ£ÁßUÀ°, DUÀªÀÄªÀ£ÁßUÀ° ªÀiÁqÀ¯ÉÃ¨ÁgÀzÀÄ. CªÀÅ ºÉÃVªÉ0iÉÆÃ ºÁUÉÃ
©qÀ¨ÉÃPÀÄ. »ÃUÉ EzÀÝ jÃw0iÀÄ¯ÉèÃ EgÀÄªÀÅzÀPÉÌ “¥ÀæPÀÈw¨sÁªÀ” JAzÀÄ ªÁåPÀgÀtzÀ°è
ºÉÃ¼ÀÄvÁÛgÉ. DzÀÝjAzÀ ¥ÀæPÀÈw ¨sÁªÀPÉÌ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ:-
(19) ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀªÀÅ §AzÀgÀÆ, PÉ®ªÀÅ PÀqÉUÀ¼À°è ¯ÉÆÃ¥À, DUÀªÀÄ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¸ÀA¢üPÁgÀåUÀ¼ÁUÀzÉ EzÀÝ ºÁUÉ0iÉÄÃ EgÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¥ÀæPÀÈw ¨sÁªÀªÉ£ÀÄßªÀgÀÄ.
ºÁUÁzÀgÉ JAxÀ PÀqÉ F ¥ÀæPÀÈw¨sÁªÀ §gÀÄªÀÅzÉA§ÄzÀ£ÀÄß (¸ÀA¢üPÁgÀåªÁUÀ¢gÀÄ
«PÉ0iÀÄ£ÀÄß) UÀªÀÄ¤¹j:-
(i) ¥ÀÅöèvÀ¸ÀégÀUÀ¼À18 ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ¥ÀgÀªÁzÀgÉ ¸ÀA¢üPÁgÀå ªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÀÄ
(¥ÀæPÀÈw¨sÁªÀ §gÀÄªÀÅzÀÄ).
CuÁÚ(3) + EvÀÛ¨Á = CuÁÚ, EvÀÛ ¨Á
zÉÃªÀgÉÃ(3) + E£ÉßÃ£ÀÄ UÀw = zÉÃªÀgÉÃ, E£ÉßÃ£ÀÄ UÀw
CªÀiÁä(3) + CzÀÄ ¨ÉÃPÀÄ = CªÀiÁä, CzÀÄ ¨ÉÃPÀÄ
gÁªÀiÁ(3) + C°è £ÉÆÃqÀÄ = gÁªÀiÁ, C°è £ÉÆÃqÀÄ
UÀÄgÀÄªÉÃ(3) + GzÀÞj¸ÀÄ = UÀÄgÀÄªÉÃ, GzÀÞj¸ÀÄ
(ii) ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÁzÀ19 CºÀºÁ! C¨Áâ! C0iÉÆåÃ! CPÀÌmÁ! NºÉÆÃ!
bÉÃ! __ EvÁå¢ ±À§ÝUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ ¥ÀgÀªÁzÁUÀ ¸ÀA¢ü PÁgÀåUÀ¼ÁUÀÄªÀÅ¢®è.
(§ºÀÄ±ÀB F ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÁªÀå0iÀÄUÀ¼É®è ¸ÀégÁAvÀUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ¼À
ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ §AzÀgÉ ¥ÀæPÀÈw¨sÁªÀ §gÀÄªÀÅzÀÄ)
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- C0iÉÆåÃ + CªÀ¤UÉÃ£Á¬ÄvÀÄ? = C0iÉÆåÃ! CªÀ¤UÉÃ£Á¬ÄvÀÄ?
C¨Áâ + CzÀÄ ºÁªÉÃ? = C¨Áâ! CzÀÄ ºÁªÉÃ?
CPÀÌmÁ + EAzÀæ¤UÉ ºÁ¤0iÉÄÃ? = CPÀÌmÁ! EAzÀæ¤UÉ ºÁ¤0iÉÄÃ?
NºÉÆÃ + CªÀ£ÉÃ£ÀÄ? = NºÉÆÃ! CªÀ£ÉÃ£ÀÄ?
18 ¥ÀÅöèvÀ¸ÀégÀªÉAzÀgÉ ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£É0iÀÄ°è §gÀÄªÀ ¸ÀégÀ. F GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è(3) F UÀÄgÀÄw¤AzÀ
¸ÀÆa¹gÀÄªÀ ¸ÀégÀUÀ¼É®è ¥ÀÅöèvÀUÀ¼ÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ. »AzÉ ¸ÀégÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃ½zÀ PÀqÉ CAzÀgÉ
¸ÀAeÁÕ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è F «µÀ0iÀÄ w½¹zÉ.
19 F ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÁªÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¤¥ÁvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÉAzÀÆ PÀgÉ0iÀÄÄªÀgÀÄ.
43
J¯Á + CzsÀªÀÄ£ÉÃ? = J¯Á! CzsÀªÀÄ£ÉÃ

bÉÃ + CzÉ°è = bÉÃ! CzÉ°è.
(iii) ‘D’ JA§ ±À§ÝzÀ ªÀÄÄAzÉ C D L O ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ §AzÀgÉ ¸ÀA¢üPÁgÀå
ªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÀÄ (¥ÀæPÀÈw¨sÁªÀ §gÀÄªÀÅzÀÄ).
D + CAUÀr = D CAUÀr D + DPÀ¼ÀÄ = D DPÀ¼ÀÄ
D + CgÀ¸ÀÄ = D CgÀ¸ÀÄ D + O£ÀßvÀå = D O£ÀßvÀå
D + L±ÀégÀå = D L±ÀégÀå D + OzÁgÀå = D OzÁgÀå
D + DqÀÄ = D DqÀÄ
44
IV - ¸ÁgÁA±À
EzÀÄªÀgÉUÉ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ°è §gÀÄªÀ ¯ÉÆÃ¥À, DUÀªÀÄ, DzÉÃ±À ¸ÀA¢üUÀ¼À §UÉUÉ
w½¢j. ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ §AzÀgÉ ¯ÉÆÃ¥À CxÀªÁ DUÀªÀÄ ¸ÀA¢üUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.
¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ªÀåAd£À CxÀªÁ ªÀåAd£ÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ªÀåAd£À §AzÀgÉ DUÀÄªÀ DzÉÃ±À
¸ÀA¢üUÀ¼À ¸ÀÆÜ®¥ÀjZÀ0iÀÄ ªÀiÁrPÉÆArj. C£ÀAvÀgÀ ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ §AzÀgÀÆ
¸ÀA¢ü0iÀiÁUÀzÉ EgÀÄªÀ ¥ÀæPÀÈw¨sÁªÀªÀ£ÀÆß Cjwj. EzÀ£ÀÄß PÉ¼ÀUÉ ¸ÀÆa¹gÀÄªÀ
gÉÃSÁ avÀæUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀÆÜ®ªÁV £É£À¦£À°è ElÄÖPÉÆ½îj.
(1) PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ
¯ÉÆÃ¥À DUÀªÀÄ DzÉÃ±À

¸ÀégÀ+¸ÀégÀ-¥ÀÇªÀðzÀ ¸ÀégÀPÉÌ ¸ÀégÀ+¸ÀégÀ-ªÀÄzsÀåzÀ°è ¸ÀégÀ+ªÀåAd£À,
CxÀðºÁ¤0iÀiÁUÀzÁUÀ 0iÀÄPÁgÀ CxÀªÁ ªÀåAd£À+ªÀåAd£À
¯ÉÆÃ¥À ªÀPÁgÁUÀªÀÄ 1. GvÀÛgÀ¥ÀzÀzÀ D¢0iÀÄ
PÀ vÀ ¥À UÀ¼ÀÄ
UÀ zÀ § UÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.
2. ¥À § ªÀÄ UÀ½UÉ
ªÀPÁgÀ DzÉÃ±ÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
3. ¸À PÁgÀPÉÌ ZÀ d bÀ UÀ¼ÀÄ
DzÉÃ±ÀªÁUÀÄvÀÛªÉ.
(2) ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ §AzÀgÀÆ ¸ÀA¢ü0iÀiÁUÀ¢gÀÄªÀÅzÀÄ ¥ÀæPÀÈw¨sÁªÀ
*****
45
1. ¸ÀA¢ü0iÉÄAzÀgÉÃ£ÀÄ?
2. zÉÃªÀgÀÄ + C°è, HgÀÄ + HgÀÄ, eÁvÉæ + D¬ÄvÀÄ, UÀÄgÀÄ + C£ÀÄß,
ºÉÆ® + C£ÀÄß EzÀ£ÀÄß PÀÆr¹ §gÉzÀÄ 0iÀiÁªÀ ¸ÀA¢ü JA§ÄzÀ£ÀÄß w½¹j.
3. 0iÀÄPÁgÁUÀªÀÄ ªÀPÁgÁUÀªÀÄ ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ J¯Éè°è §gÀÄvÀÛªÉ, w½¹j.
4. ¦vÀÈ + C£ÀÄß, ªÀiÁvÀÈ + C£ÀÄß, ªÀÄ£É + C£ÀÄß, Vj + C£ÀÄß, ¹j + C£ÀÄß
EªÀ£ÀÄß PÀÆr¹ §gÉzÀÄ 0iÀiÁªÀ ¸ÀA¢ü JA§ÄzÀ£ÀÄß w½¹j. E°è ¯ÉÆÃ¥À
ªÀiÁrzÀÝgÉ ºÉÃUÉ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÁUÀÄwÛzÀÝªÀÅ?
5. CªÀ£À°è, HgÀ£ÀÄß, zÉÃªÀgÀ°è, ªÀÄ£É0iÀÄ°è, UÀÄgÀÄªÀ£ÀÄß, ªÀiÁvÀÈªÀ£ÀÄß, ±ÀvÀÄæªÀ£ÀÄß,
ªÀÄ£ÀªÀ£ÀÄß F ¥ÀzÀUÀ¼À°ègÀÄªÀ ¸ÀA¢üUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ §gÉzÀÄ 0iÀiÁªÀ 0iÀiÁªÀ
¸ÀA¢üUÀ¼ÉA§ÄzÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹j.
6. F PÉ¼ÀUÉ ©nÖgÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Àj0iÀiÁzÀ ±À§Ý¢AzÀ vÀÄA©j:-
(i) ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è GvÀÛgÀ¥ÀzÀzÀ D¢0iÀÄ°ègÀÄªÀ PÀvÀ¥À UÀ½UÉ ____________
(ii) ªÀÄ¼É + ______ = ªÀÄ¼ÉUÁ®, E¤zÀÄ + _______ = EAZÀgÀ
¤Ãgï + ______ = ¤ÃgÉÆé£À¯ï, ¨ÉÃgï + _______ = ¨ÉÃgÉégÀ¹
(iii) D JA§ ±À§ÝzÀ ªÀÄÄAzÉ C D L O ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ §AzÀgÉ ____________
(iv) ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ §AzÀgÀÆ PÉ®ªÀÅ PÀqÉ ¯ÉÆÃ¥À, DUÀªÀÄ, DzÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ
DUÀÄªÀÅ¢®è. EzÀPÉÌ ______________
(v) ¸ÀégÀPÉÌ ¸ÀégÀªÀÅ ¥ÀgÀªÁzÁUÀ CxÀðPÉÌ ºÁ¤ ¨ÁgÀ¢zÀÝgÉ __________
¸ÀégÀªÀÅ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
(vi) _______ ¸ÀégÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ §AzÀgÉ £ÀqÀÄªÉ
0iÀÄPÁgÁUÀªÀÄªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
(vii) ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è GvÀÛgÀ¥ÀzÀzÀ D¢0iÀÄ°ègÀÄªÀ ¥À§ªÀÄ UÀ½UÉ _______ ªÀÅ
DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(viii) ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÁªÀå0iÀÄUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ §AzÀgÉ __________
(ix) ¥ÀÅöèvÀPÉÌ ¸ÀégÀ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ ______________
7. F PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è zÉÆÃµÀUÀ½ªÉ. CªÀ£ÀÄß w¢Ý ºÉÃ½j:-
(i) ¥ÀÅöèvÀ¸ÀégÀªÉAzÀgÉ, MAzÀÄ ªÀiÁvÉæ0iÀÄ PÁ®zÀ°è GZÀÑj¸ÀÄªÀ ¸ÀégÀ.
(ii) DUÀªÀÄ ¸ÀA¢ü0iÉÄAzÀgÉ MAzÀÄ CPÀëgÀzÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ CPÀëgÀ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(iii) ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ C PÁgÀ¢AzÀ O PÁgÀzÀªÀgÉUÉ ºÀ¢£Á®ÄÌ.
(iv) MAzÀÄ ªÀåAd£ÀzÀ ªÀÄÄAzÉ E£ÉÆßAzÀÄ ªÀåAd£À §AzÁUÀ
¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü0iÀiÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
46
8. FPÉ¼ÀUÉ ©nÖgÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ DªÀgÀtzÀ°è PÉÆnÖgÀÄªÀ ¸Àj0iÀiÁzÀ MAzÀÄ

GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß Dj¹ §gÉ¬Äj.
(i) HgÀÆgÀÄ=……………… (¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü, DUÀªÀÄ ¸ÀA¢ü, DzÉÃ±À¸ÀA¢ü)
(ii) ªÀÄ£É+C£ÀÄß=………………(DUÀªÀÄ ¸ÀA¢ü, DzÉÃ±À¸ÀA¢ü, ¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü)
(iii) ‘C’ ±À§ÝzÀ ªÀÄÄAzÉ CPÁgÀ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ…………………
(¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü, DUÀªÀÄ¸ÀA¢ü, ¸ÀA¢ü0iÀiÁUÀÄªÀÅ¢®è)
(iv) ¤¥ÁvÁªÀå0iÀÄzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ §AzÀgÉ……………… J¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(¥ÀæPÀÈw¨sÁªÀ, DUÀªÀÄ, DzÉÃ±À)
(v) EPÁgÀPÉÌ ¸ÀégÀ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ……………………
(0iÀÄPÁgÁUÀªÀÄ, ªÀPÁgÁUÀªÀÄ, ¯ÉÆÃ¥ÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ)
(vi) ¸ÀégÀPÉÌ ¸ÀégÀ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ……………… ¸ÀégÀªÀÅ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
(¥ÀÇªÀðzÀ, ªÀÄzsÀåzÀ, GvÀÛgÀzÀ)
(vii) ¥ÀÅöèvÀ¸ÀégÀPÉÌ ¸ÀégÀ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ ………………… §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(0iÀÄPÁgÁUÀªÀÄ, ªÀPÁgÁUÀªÀÄ, ¥ÀæPÀÈw¨sÁªÀ)
(viii) ¥ÀÅöèvÀ¸ÀégÀªÉAzÀgÉ ……………………
(MAzÀÄ ªÀiÁvÁæPÁ®zÀ°è GZÀÑj¸ÀÄªÀ ¸ÀégÀ,
JgÀqÀÄ ªÀiÁvÁæPÁ®zÀ°è GZÀÑj¸ÀÄªÀ ¸ÀégÀ,
ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÁæPÁ®zÀ°è GZÀÑj¸ÀÄªÀ ¸ÀégÀ)
(ix) DzÉÃ±ÀªÉAzÀgÉ……………………
(MAzÀÄ CPÀëgÀzÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è §gÀÄªÀ ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ CPÀëgÀ,
ºÉÆ¸ÀzÁV §gÀÄªÀ CPÀëgÀ, E®èzÀAvÁUÀÄªÀ CPÀëgÀ)
*****
47
V - ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ
1. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀégÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ
(1) gÁªÀiÁ0iÀÄtªÀÅ ªÀÄºÉÆÃ£ÀßvÀ UÀæAxÀ.
(2) ¸ÀÆgÉÆåÃzÀ0iÀÄ ¸ÀªÀÄ0iÀÄªÀÅ CvÀåAvÀ ªÀÄ£ÉÆÃºÀgÀªÁzÀÄzÀÄ.
ªÉÄÃ°£À F JgÀqÀÆ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼ÉÃ C®èªÉ? DzÀgÉ EzÀgÀ°è
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ §AzÀ ±À§ÝUÀ¼ÉÃ ºÉZÁÑVªÉ. ‘gÁªÀiÁ0iÀÄt’ ‘ªÀÄºÉÆÃ£ÀßvÀ’ ‘UÀæAxÀ’
‘¸ÀÆgÉÆåÃzÀ0iÀÄ’ ‘¸ÀªÀÄ0iÀÄ’ ‘CvÀåAvÀ’ ‘ªÀÄ£ÉÆÃºÀgÀ’ -»ÃUÉ F K¼ÀÆ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
±À§ÝUÀ¼ÉÃ DVªÉ. »ÃUÉ £ÀªÀÄä ¨sÁµÉ0iÀÄ°è ¸Á«gÁgÀÄ ªÀµÀðUÀ½AzÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ C£ÉÃPÀ
±À§ÝUÀ¼ÀÄ §AzÀÄ ¸ÉÃjªÉ. £ÀªÀÄä PÀ«UÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä PÁªÀåUÀ¼À°è ¯ÉPÀÌ«®èzÀµÀÄÖ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ PÁªÀå §gÉ¢zÁÝgÉ. DzÀÝjAzÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ PÀ£ÀßqÀPÉÌ §AzÀÄ
§¼À¸À®àqÀÄwÛgÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼À ¸ÀA¢üPÁgÀåUÀ¼ÉÃ£ÉA§ÄzÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÁeÁÕ£ÀzÀ zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ
w½0iÀÄÄªÀÅzÀÄ G¥À0iÀÄÄPÀÛªÁzÀÄzÀÄ.
JgÀqÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¸ÀA¢ü0iÀiÁzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀA¢ü0iÉÄÃ DUÀÄvÀÛzÉ.
MAzÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§ÝªÀÅ PÀ£ÀßqÀ ±À§ÝzÉÆqÀ£É ¸ÉÃj ¸ÀA¢ü0iÀiÁzÀgÉ PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¢ü0iÉÄÃ
DUÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¸ÀégÀPÉÌ ¸ÀégÀ ¥ÀgÀªÁV ¸ÀégÀ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÆ, ªÀåAd£ÀPÉÌ ªÀåAd£À ¥ÀgÀªÁV
ªÀåAd£À ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÆ DUÀÄªÀÅªÀÅ. ªÉÆzÀ®Ä ¸ÀégÀ¸ÀA¢üUÀ¼À «ZÁgÀ w½0iÉÆÃt.
(1) ¸ÀªÀtð ¢ÃWÀð ¸ÀA¢ü

(C) «zÁå¨sÁå¸À ªÀiÁrzÀ£ÀÄ.
(D) gÁªÀiÁ0iÀÄtªÀ£ÀÄß NzÀÄ.
(E) ºÀjÃ±ÀégÀ£ÀÄ PÀ£ÀßqÀ PÀ«.
(F) UÀÄgÀÆ¥ÀzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉ.
F ªÁPÀåUÀ¼À°è ‘«zÁå¨sÁå¸À’ ‘gÁªÀiÁ0iÀÄt’ ‘ºÀjÃ±ÀégÀ’ ‘UÀÄgÀÆ¥ÀzÉÃ±À’ F
±À§ÝUÀ¼À°è DVgÀÄªÀ ¸ÀA¢üPÁgÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
«zÁå + C¨sÁå¸À = «zï0iÀiï + D + ¨sÁå¸À = «zÁå¨sÁå¸À (D + C)
48
E°è ‘D’ JA§ ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ‘C’ JA§ ¸ÀégÀ §A¢zÉ. F JgÀqÀÆ ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀªÀtð¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ20, CAzÀgÉ ¸ÀªÀiÁ£À ¸ÁÜ£ÀzÀ°è ºÀÄnÖzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ. MAzÀÄ ºÀæ¸Àé, MAzÀÄ
¢ÃWÀð CµÉÖ.
EªÀÅ »ÃUÉ MAzÀgÀ ªÀÄÄAzÉ MAzÀÄ §AzÁUÀ CªÉgÀqÀÆ ºÉÆÃV CªÀÅUÀ¼À ¸ÁÜ£ÀzÀ°è
CzÀgÀzÉÃ MAzÀÄ ¢ÃWÀð¸ÀégÀªÀÅ §gÀÄªÀÅzÀÄ. »ÃUÉ §gÀÄªÀÅzÀÄ DzÉÃ±ÀªÉAzÀÄ »AzÉ
w½¢¢ÝÃj. EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ ºÀjÃ±ÀégÀ ±À§ÝªÀÅ_
ºÀj + F±ÀégÀ = ºÀgï + F + ±ÀégÀ = ºÀjÃ±ÀégÀ-JA§°è (E + F)
E PÁgÀzÀ ªÀÄÄAzÉ F PÁgÀ §A¢zÉ. EªÉgÀqÀÆ ºÉÆÃV CªÀÅUÀ¼À ¸ÁÜ£ÀzÀ°è ‘F’
JA§ ¢ÃWÀð¸ÀégÀ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀgÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ
(20) ¸ÀªÀtð¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ MAzÀgÀ ªÀÄÄAzÉÆAzÀÄ §AzÁUÀ CªÉgÀqÀgÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è
MAzÉÃ ¢ÃWÀð¸ÀégÀªÀÅ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀPÉÌ ¸ÀªÀtð¢ÃWÀð¸ÀA¢ü0iÉÄAzÀÄ
ºÉ¸ÀgÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
zÉÃªÀ + ÇÀÄgÀ = zÉÃªÁ¸ÀÄgÀ (CPÁgÀPÉÌ CPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV DPÁgÁzÉÃ±À)
(C + C)
¸ÀÄgÀ + ÇÀÄgÀ = ¸ÀÄgÁ¸ÀÄgÀ (CPÁgÀPÉÌ CPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV DPÁgÁzÉÃ±À)
(C + C)
ªÀÄºÁ + DvÁä = ªÀÄºÁvÀä (DPÁgÀPÉÌ DPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV MAzÀÄ ¢ÃWÀð¸ÀégÀ DzÉÃ±À)
(D + D)
PÀ« + EAzÀæ = PÀ«ÃAzÀæ (EPÁgÀPÉÌ EPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV FPÁgÁzÉÃ±À)
(E + E)
Vj + F±À = VjÃ±À (EPÁgÀPÉÌ FPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV FPÁgÁzÉÃ±À)
(E + F)
®QëÃ + F±À = ®QëÃ±À (FPÁgÀPÉÌ FPÁgÀ¥ÀgÀªÁV FPÁgÁzÉÃ±À)
(F + F)
20CD, EF, GH, IÄIÆ F ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀtð ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ. CC, CD, DD, DC-»ÃUÉ
§AzÀgÀÆ ¸ÀªÀtð ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ. FF, EE, FE, EF-»ÃUÉ §AzÀgÀÆ ¸ÀªÀtð ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ. EzÀgÀ
ºÁUÉ0iÉÄÃ GH, IÄIÆ UÀ¼À ¸ÀªÀtð ¸ÀégÀUÀ¼À «ZÁgÀ PÀÆqÀ.
49
UÀÄgÀÄ + G¥ÀzÉÃ±À = UÀgÀÆ¥ÀzÉÃ±À (GPÁgÀPÉÌ GPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV HPÁgÁzÉÃ±À)

(G + G)
ªÀzsÀÆ + G¥ÉÃvÀ = ªÀzsÀÆ¥ÉÃvÀ (HPÁgÀPÉÌ GPÁgÀ¥ÀgÀªÁV HPÁgÁzÉÃ±À)
(H + G)
(2) UÀÄt¸ÀA¢ü
(C) ¸ÀÄgÉÃ±À£ÀÄ §AzÀ£ÀÄ.
(D) zÉÃªÉÃAzÀæ£À ¸À¨sÉ.
(E) ªÀÄºÉÃ±À£À£ÀÄß £ÉÆÃqÀÄ.
(F) ¸ÀÆgÉÆåÃzÀ0iÀÄªÁ¬ÄvÀÄ.
(G) ªÁ°äÃQ ªÀÄºÀ¶ðUÀ¼ÀÄ §AzÀgÀÄ
F ªÁPÀåUÀ¼À°ègÀÄªÀ ¸ÀÄgÉÃ±À, zÉÃªÉÃAzÀæ, ªÀÄºÉÃ±À, ¸ÀgÉÆåÃzÀ0iÀÄ, ªÀÄºÀ¶ð F
±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ §gÉzÀgÉ ºÉÃUÁUÀÄªÀÅªÀÅ £ÉÆÃrj.
¸ÀÄgÀ + F±À = ¸ÀÄgÉÃ±À (C + F = K)
(C + F)
zÉÃªÀ + EAzÀæ = zÉÃªÉÃAzÀæ (C + E = K)
(C + E)
ªÀÄºÁ + F±À = ªÀÄºÉÃ±À (D + F = K)
(D + F)
¸ÀÆgÀå + GzÀ0iÀÄ = ¸ÀÆgÉÆåÃzÀ0iÀÄ (C + G = N)
(C + G)
ªÀÄºÁ + IÄ¶ = ªÀÄºÀgï¶ (D + IÄ = Dgï)
(D + IÄ)
J¯Áè GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À®Æè ¥ÀÇªÀðzÀ ¸ÀégÀªÀÅ ‘C’ CxÀªÁ ‘D’ DVªÉ. ¥ÀgÀzÀ°è
(JzÀÄj£À°è) E, F, G, IÄ EvÁå¢ ¸ÀégÀUÀ½ªÉ. E CxÀªÁ F ¥ÀgÀªÁzÀ¯Éè¯Áè ‘K’
PÁgÀ §A¢zÉ. ‘G’ ¥ÀgÀªÁzÀ°è ‘N’ PÁgÀ §A¢zÉ. ‘IÄ’ ¥ÀgÀªÁzÀ°è ‘Cgï’ PÁgÀ
§A¢zÉ. CAzÀgÉ ¥ÀÇªÀðzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀgÀzÀ JgÀqÀÆ ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ ºÉÆÃV CªÀÅUÀ¼À ¸ÁÜ£ÀzÀ°è
‘K’ ‘N’ ‘Cgï’ UÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀUÀ¼ÁV §A¢ªÉ JAzÀ ºÁUÁ¬ÄvÀÄ. EzÀPÉÌ ¸ÁªÀiÁ£Àå
¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß »ÃUÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
50
(21) C D PÁgÀUÀ½UÉ E F PÁgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ CªÉgÀqÀgÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è ‘K’

PÁgÀªÀÇ, G H PÁgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ CªÉgÀqÀgÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è ‘N’ PÁgÀªÀÇ, IÄ PÁgÀ
¥ÀgÀªÁzÀgÉ CªÉgÀqÀgÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è ‘Cgï’ PÁgÀªÀÇ DzÉÃ±ÀUÀ¼ÁV §gÀÄvÀÛªÉ. EzÀPÉÌ
‘UÀÄt¸ÀA¢ü’ JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
¸ÀÄgÀ + EAzÀæ = ¸ÀÄgÉÃAzÀæ (CPÁgÀPÉÌ EPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV KPÁgÁzÉÃ±À)
(C + E)
zsÀgÁ + EAzÀæ = zsÀgÉÃAzÀæ (DPÁgÀPÉÌ EPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV KPÁgÁzÉÃ±À)
(D + E)
ªÀÄºÁ + F±ÀégÀ = ªÀÄºÉÃ±ÀégÀ (DPÁgÀPÉÌ FPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV KPÁgÁzÉÃ±À)
(D + F)
ZÀAzÀæ + GzÀ0iÀÄ = ZÀAzÉÆæÃzÀ0iÀÄ (CPÁgÀPÉÌ GPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV NPÁgÁzÉÃ±À)
(C + G)
KPÀ + H£À = KPÉÆÃ£À (CPÁgÀPÉÌ HPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV NPÁgÁzÉÃ±À)
(C + H)
zÉÃªÀ + IÄ¶ = zÉÃªÀ¶ð (CPÁgÀPÉÌ IÄPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV ‘Cgï’ DzÉÃ±À)
(C + IÄ)
ªÀÄºÁ + IÄ¶ = ªÀÄºÀ¶ð (DPÁgÀPÉÌ IÄPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV ‘Cgï’ DzÉÃ±À)
(D + IÄ)
(3) ªÀÈ¢Þ ¸ÀA¢ü

(1) CªÀ£ÀÄ KPÉÊPÀ «ÃgÀ£ÀÄ.
(2) PÀÈµÀÚzÉÃªÀgÁ0iÀÄ CµÉÖöÊ±ÀégÀå¢AzÀ PÀÆrzÀÝ£ÀÄ.
(3) »ªÀiÁ®0iÀÄzÀ°è ªÀ£ËµÀ¢üUÀ¼ÀÄAlÄ.
(4) £ÁgÀt¥Àà ªÀÄºË£ÀßvÀå¢AzÀ PÀÆrzÀ PÀ«.
F ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è §A¢gÀÄªÀ ‘KPÉÊPÀ’, ‘CµÉÖöÊ±ÀégÀå’, ‘ªÀ£ËµÀ¢’, ‘ªÀÄºË£ÀßvÀå’
¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ §gÉzÀgÉ CªÀÅ F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ DUÀÄªÀÅªÀÅ:-
KPÀ + KPÀ = KPï + LPÀ (C + K + L)
(C + K)
CµÀÖ + L±ÀégÀå = CµïÖ + L±ÀégÀå = CµÉÖöÊ±ÀégÀå (C + L = L)
(C + L)
51
ªÀ£À + NµÀ¢ü = ªÀ£ï + OµÀ¢ü = ªÀ£ËµÀ¢ü (C + N = O)

(C + N)
ªÀÄºÁ + O£ÀßvÀå = ªÀÄºï + O£ÀßvÀå = ªÀÄºË£ÀßvÀå (D + O = O)
(D + O)
¥ÀÇªÀðzÀ°è J®è PÀqÉUÀÆ ‘C’ CxÀªÁ ‘D’ ¸ÀégÀUÀ½ªÉ. JzÀÄjUÉ K, L, N, O
¥ÀgÀªÁVªÉ. K CxÀªÁ L ¥ÀgÀªÁzÁUÀ MAzÀÄ ‘L’ PÁgÀªÀÇ, N CxÀªÁ O
¥ÀgÀªÁzÁUÀ MAzÀÄ ‘O’ PÁgÀªÀÇ DzÉÃ±ÀUÀ¼ÁV CAzÀgÉ D JgÀqÀÆ ¸ÀégÀUÀ¼À ¸ÁÜ£ÀzÀ°è
§A¢ªÉ. ºÁUÁzÀgÉ EzÀgÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß »ÃUÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ:-
(22) 21C D PÁgÀUÀ½UÉ K L PÁgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ CªÉgÀqÀgÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è ‘L’
PÁgÀªÀÇ, N O PÁgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ CªÉgÀqÀgÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è ‘O’ PÁgÀªÀÇ
DzÉÃ±ÀUÀ¼ÁV §gÀÄvÀÛªÉ. EzÀPÉÌ ‘ªÀÈ¢Þ¸ÀA¢ü’ 0iÉÄ£ÀÄßªÀgÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
¯ÉÆÃPÀ + KPÀ«ÃgÀ = ¯ÉÆÃPÉÊPÀ«ÃgÀ (CPÁgÀPÉÌ KPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV LPÁgÁzÉÃ±À)
(C + K)
d£À + LPÀå = d£ÉÊPÀå (CPÁgÁPÉÌ LPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV LPÁgÁzÉÃ±À)
(C + L)
«zÁå + L±ÀégÀå = «zÉåöÊ±ÀégÀå (DPÁgÀPÉÌ LPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV LPÁgÁzÉÃ±À)
(D + L)
d® + NWÀ = d¯ËWÀ (CPÁgÀPÉÌ NPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV OPÁgÁzÉÃ±À)
(C + N)
WÀ£À + OzÁgÀå = WÀ£ËzÁgÀå (CPÁgÀPÉÌ OPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV OPÁgÁzÉÃ±À)
(C + O)
ªÀÄºÁ + OzÁgÀå = ªÀÄºËzÁgÀå (DPÁgÀPÉÌ OPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV OPÁgÁzÉÃ±À)
(D + O)
21C D PÁgÀUÀ½UÉ JAzÀgÉ, C CxÀªÁ D PÁgÀUÀ¼À°è 0iÀiÁªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀÄ ¸ÀégÀPÉÌ JAzÀxÀð. K L

PÁgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ JAzÀgÉ, K CxÀªÁ L PÁgÀUÀ¼À°è 0iÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ MAzÀÄ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ JAzÀÄ
CxÀð.
52
(4) 0iÀÄuï ¸ÀA¢ü

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è PÉ®ªÀÅ ¸ÀAeÉÕUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrPÉÆArzÁÝgÉ. CzÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ
‘0iÀÄuï’ JAzÀgÉ “0iÀÄ ªÀ gÀ ®” F £Á®ÄÌ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ. ‘0iÀÄuï’ ¸ÀA¢ü0iÉÄAzÀgÉ F
£Á®ÄÌ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÉÃ DVzÉ. F CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ 0iÀiÁªÀ CPÀëgÀPÉÌ
DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄvÀÛªÉA§ÄzÀ£ÀÄß £ÉÆÃrj:-
(1) CªÀ£ÀÄ CvÀåAvÀ ¥ÀgÁPÀæ«Ä.
(2) F ªÀÄ£ÀéAvÀgÀzÀ°è £ÀqÉ¬ÄvÀÄ.
(3) £ÀªÀÄäzÀÄ ¦vÁæfðvÀªÁzÀ D¹Û.
F ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è §A¢gÀÄªÀ ‘CvÀåAvÀ’ ‘ªÀÄ£ÀéAvÀgÀ’ ‘¦vÁæfðvÀ’ F
±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ §gÉzÀgÉ:-
(1) Cw + CAvÀ = Cvï + 0iÀiï + CAvÀ = CvÀåAvÀ (E + C = 0iÀiïC)
E°è EPÁgÀzÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è ‘0iÀiï’ PÁgÁzÉÃ±ÀªÁVzÉ.
(2) ªÀÄ£ÀÄ + CAvÀgÀ = ªÀÄ£ïªï + CAvÀgÀ = ªÀÄ£ÀéAvÀgÀ (G + C =ªïC)
E°è GPÁgÀzÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è ‘ªï’ PÁgÁzÉÃ±ÀªÁVzÉ.
(3) ¦vÀÈ + DfðvÀ = ¦vïgï + DfðvÀ = ¦vÁæfðvÀ (IÄ + D = gïD)
E°è IÄPÁgÀzÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è ‘gï’ PÁgÁzÉÃ±ÀªÁVzÉ.
ºÁUÁzÀgÉ ¥ÀÇªÀðzÀ°ègÀÄªÀ E, G, IÄ PÁgÀUÀ½UÉ, PÀæªÀÄªÁV 0iÀiï, ªï, gï UÀ¼ÀÄ
DzÉÃ±ÀªÁV §A¢ªÉ0iÉÄAzÀ ºÁUÁ¬ÄvÀÄ. JzÀÄjUÉ JAxÀ ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ EgÀ¨ÉÃPÉA§ÄzÀPÀÆÌ
MAzÀÄ £ÉÃªÀÄ«zÉ. Cw + EZÁÒ »ÃUÉ EPÁgÀzÀ ªÀÄÄAzÉ EPÁgÀªÉÃ §A¢zÀÝgÉ
CwÃZÁÒ JAzÀÄ ‘¸ÀªÀtð¢ÃWÀð’ ¸ÀA¢ü0iÀiÁUÀÄwÛvÀÄÛ. DzÀÝjAzÀ ¸ÀªÀtð¸ÀégÀ JzÀÄjUÉ
§gÀ¨ÁgÀzÉAzÀ ºÁUÁ¬ÄvÀÄ. EzÀgÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
(23) 22E, F, G, H, IÄ PÁgÀUÀ½UÉ ¸ÀªÀtðªÀ®èzÀ ¸ÀégÀ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ E
F PÁgÀUÀ½UÉ ‘0iÀiï’ PÁgÀªÀÇ, G H PÁgÀUÀ½UÉ ‘ªï’ PÁgÀªÀÇ, IÄ PÁgÀPÉÌ ‘gï’
(gÉÃ¥sÀ)ªÀÇ DzÉÃ±ÀUÀ¼ÁV §gÀÄvÀÛªÉ. EzÀPÉÌ 0iÀÄuï ¸ÀA¢ü0iÉÄAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.
22 ‘0iÀÄuï’
JAzÀgÉ ‘0iÀÄ ªÀ gÀ ®’ F £Á®ÄÌ CPÀëgÀUÀ¼ÉAzÀÄ »AzÉ w½¹zÉ0iÀÄµÉÖ. ® PÁgÀªÀÅ
DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ°è E®èªÁzÀÝjAzÀ ¸ÀÆvÀæzÀ°è CzÀ£ÀÄß
PÉÊ©nÖzÉ.
53
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
Cw + CªÀ¸ÀgÀ = CvÀåªÀ¸ÀgÀ (EPÁgÀPÉÌ 0iÀiï PÁgÁzÉÃ±À)
(E + C)
eÁw + CwÃvÀ = eÁvÁåwÃvÀ (EPÁgÀPÉÌ 0iÀiï PÁgÁzÉÃ±À)
(E + C)
PÉÆÃn + C¢üÃµÀ = PÉÆÃlå¢üÃ±À (EPÁgÀPÉÌ 0iÀiï PÁgÁzÉÃ±À)
(E + C)
UÀw + CAvÀgÀ = UÀvÀåAvÀgÀ ( " )
(E + C)
¥Àæw + GvÀÛgÀ = ¥ÀævÀÄåvÀÛgÀ ( " )
(E + G)
¥Àw + CxÀð = ¥ÀvÀåxÀð ( " )
(E + C)
Cw + D±É = CvÁå±É ( " )
(E + D)
C¢ü + DvÀä = CzsÁåvÀä ( " )
(E + D)
UÀÄgÀÄ + DeÉÕ = UÀÄgÁéeÉÕ (GPÁgÀPÉÌ ªï PÁgÁzÉÃ±À)
(G + D)
ªÀÄ£ÀÄ + D¢ = ªÀÄ£Áé¢ (GPÁgÀPÉÌ ªï PÁgÁzÉÃ±À)
(G + D)
ªÀzsÀÆ + D¨sÀgÀt = ªÀzsÁé¨sÀgÀt (HPÁgÀPÉÌ ªï PÁgÁzÉÃ±À)
(H + D)
ªÀzsÀÆ + C£ÉéÃµÀt = ªÀzsÀé£ÉéÃµÀt (HPÁgÀPÉÌ ªï PÁgÁzÉÃ±À)
(H + C)
¦vÀÈ + CxÀð = ¦vÀæxÀð (IÄPÁgÀPÉÌ gï PÁgÁzÉÃ±À)
(IÄ + C)
ªÀiÁvÀÈ + CA±À = ªÀiÁvÀæA±À ( " )
(IÄ + C)
PÀvÀðÈ + CxÀð = PÀvÀæðxÀð ( " )
(IÄ + C)
54
2. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀåAd£À ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ

(1) d±ÀÛ÷é¸ÀA¢ü
‘d±ï’JAzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è d§UÀqÀzÀ F LzÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼À£ÀÄß w½¸ÀÄªÀ
MAzÀÄ ¸ÀAeÉÕ. ‘d±ÀÛ÷é’ JAzÀgÉ F LzÀÄ ªÀtðUÀ¼ÁzÀ d§UÀqÀzÀ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ
DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄ JAzÀÄ CxÀð. 0iÀiÁªÀ CPÀëgÀPÉÌ EªÀÅ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄvÀÛªÉ?
JA§ §UÉUÉ w½0iÉÆÃt.
(1) ¢UÀAvÀzÀ°è ¥À¸Àj¹vÀÄ.
(2) CdAvÀ JAzÀgÉ ¸ÀégÁAvÀ JAzÀÄ ¸ÀAeÉÕ.
(3) µÀtÄäR¤UÉ µÀqÁ£À£À JA§ ºÉ¸ÀgÀÆ GAlÄ.
(4) D ºÀÄqÀÄUÀ£À ºÉ¸ÀgÀÄ ¸ÀzÁ£ÀAzÀ JAzÀÄ.
(5) C©Þ JAzÀgÉ ¸ÁUÀgÀPÉÌ ºÉ¸ÀgÀÄ.
F ªÁPÀåUÀ¼À°è §A¢gÀÄªÀ ‘¢UÀAvÀ’, ‘CdAvÀ’, ‘µÀqÁ£À£À’, ‘¸ÀzÁ£ÀAzÀ’, ‘C©Þ’
F ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ §gÉzÀgÉ__
¢Pï + CAvÀ = ¢Uï + CAvÀ = ¢UÀAvÀ (¥ÀÇªÀðzÀ PÀPÁgÀPÉÌ UÀPÁgÁzÉÃ±À)
(Pï + C = UïC)
CZï + CAvÀ = Ceï + CAvÀ = CdAvÀ (ZÀPÁgÀPÉÌ dPÁgÁzÉÃ±À)
(Zï + C = eïC)
µÀmï + D£À£À = µÀqï + D£À£À = µÀqÁ£À£À (lPÁgÀPÉÌ qÀPÁgÁzÉÃ±À)
(mï + C = qïC)
¸Àvï + D£ÀAzÀ = ¸Àzï + D£ÀAzÀ = ¸ÀzÁ£ÀAzÀ (vÀPÁgÀPÉÌ zÀPÁgÁzÉÃ±À)
(vï + D = zïD)
C¥ï + ¢ü = C¨ï + ¢ü = C©Þ (¥ÀPÁgÀPÉÌ §PÁgÁzÉÃ±À)
(¥ï + ¢ü = ¨ï¢ü)
ªÉÄÃ°£À F LzÀÆ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ®PÀë÷å«lÄÖ £ÉÆÃrzÁUÀ, ¥ÀÇªÀð±À§ÝzÀ
CAvÀåzÀ°ègÀÄªÀ Pï, Zï, mï, vï, ¥ï UÀ½UÉ PÀæªÀÄªÁV Uï, eï, qï, zï, ¨ï UÀ¼ÀÄ
DzÉÃ±ÀUÀ¼ÁV §A¢ªÉ. F ¥ÀÇªÀð ±À§ÝzÀ°ègÀÄªÀ ªÀUÀð¥ÀæxÀªÀÄªÀtðUÀ½UÉ CzÉÃ
ªÀUÀðzÀ ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ ªÀtðUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀUÀ¼ÁV §gÀÄªÀ ¸ÀA¢ü0iÀÄÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§ÝUÀ¼ÉÃ
JgÀqÀÆ DVzÁÝUÀ ªÀiÁvÀæ §gÀÄªÀÅzÀÄ. PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè ‘PÀvÀ¥À’ UÀ½UÉ ‘UÀzÀ§’ UÀ¼ÀÄ
DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. DzÀgÉ ‘PÀvÀ¥À’ UÀ¼ÀÄ GvÀÛgÀ¥ÀzÀzÀ D¢0iÀÄ°ègÀ¨ÉÃPÀÄ. EzÀÄ
PÉÃªÀ® PÀ£ÀßqÀzÀ DzÉÃ±À¸ÀA¢ü0iÉÄAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ. »ÃUÉ ¥ÀÇªÀð ±À§ÝzÀ PÉÆ£É0iÀÄ
55
PÀZÀlvÀ¥À UÀ½UÉ UÀdqÀzÀ§ UÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÉÃ d±ÀÛ÷é¸ÀA¢ü0iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.

EzÀgÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
(24) ¥ÀÇªÀð±À§ÝzÀ PÉÆ£É0iÀÄ°ègÀÄªÀ PÀZÀlvÀ¥À ªÀåAd£ÀUÀ½UÉ 0iÀiÁªÀ ªÀtð
¥ÀgÀªÁzÀgÀÆ (JzÀÄjUÉ §AzÀgÀÆ) ¥Áæ0iÀÄ±ÀB CzÉÃ ªÀUÀðzÀ ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ
ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀUÀ¼ÁV §gÀÄvÀÛªÉ. EzÀPÉÌ d±ÀÛ÷é¸ÀA¢ü0iÉÄ£ÀÄßªÀgÀÄ.
¥Áæ0iÀÄ±ÀB JAzÀÄ ºÉÃ½gÀÄªÀÅzÀjAzÀ PÀR, ZÀbÀ, loÀ, vÀxÀ, ¥À¥sÀ, ¸À, µÀ, Y, k,
t, £À, ªÀÄ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ (JzÀÄjUÉ §AzÀgÉ) ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ
DzÉÃ±ÀªÁV PÉ®ªÀÅ PÀqÉ §gÀÄªÀÅ¢®è. CAzÀgÉ d±ÀÛ÷é¸ÀA¢ü0iÀiÁUÀÄªÀÅ¢®è.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
ªÁPï + zÉÃ« = ªÁUïzÉÃ« = ªÁUÉÝÃ« (PÀPÁgÀPÉÌ UÀPÁgÁzÉÃ±À)
ªÁPï + zÁ£À = ªÁUïzÁ£À = ªÁUÁÝ£À ( ” )
ªÁPï + C¢ü¥À = ªÁUïC¢ü¥À = ªÁUÀ¢ü¥À ( ” )
¢Pï + zÉÃ±À = ¢UïzÉÃ±À = ¢UÉÝÃ±À ( ” )
¢Pï + ¢UÀAvÀ = ¢Uï¢UÀAvÀ = ¢VÝUÀAvÀ ( ” )
¢Pï + zÉÃªÀvÉ = ¢UïzÉÃªÀvÉ = ¢UÉÝÃªÀvÉ ( ” )
23 (ZÀPÁgÀPÉÌ dPÁgÁzÉÃ±À)
CZï + CAvÀ = CeïCAvÀ = CdAvÀ
CZï + D¢ = CeïD¢ = CeÁ¢ ( ” )
µÀmï + D£À£À = µÀqïD£À£À = µÀqÁ£À£À (lPÁgÀPÉÌ qÀPÁgÁzÉÃ±À)
µÀmï + CAUÀ = µÀqïCAUÀ = µÀqÀAUÀ ( ” )
µÀmï + CAUÀ£É = µÀqïCAUÀ£É = µÀqÀAUÀ£É ( ” )
«gÁmï + gÀÆ¥À = «gÁqïgÀÆ¥À = «gÁqÀÆæ¥À ( ” )
¸Àvï + GzÉÝÃ±À = ¸ÀzïGzÉÝÃ±À = ¸ÀzÀÄzÉÝÃ±À (vÀPÁgÀPÉÌ zÀPÁgÁzÉÃ±À)
¸Àvï + GvÀÛgÀ = ¸ÀzïGvÀÛgÀ = ¸ÀzÀÄvÀÛgÀ ( ” )
avï + D£ÀAzÀ = azïD£ÀAzÀ = azÁ£ÀAzÀ ( ” )
¸Àvï + ¨sÁªÀ = ¸Àzï¨sÁªÀ = ¸ÀzÁãªÀ ( ” )
¸Àvï + GzÉÆåÃUÀ = ¸ÀzïGzÉÆåÃUÀ = ¸ÀzÀÄzÉÆåÃUÀ ( ” )
24C¥ï + D = C¨ïd = C§Ó (¥ÀPÁgÀPÉÌ §PÁgÁzÉÃ±À)
25C¥ï + ZÀ = C¨ïzÀ = C§Ý (¥ÀPÁgÀPÉÌ §PÁgÁzÉÃ±À)
23 CZï JAzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è ¸ÀégÀ JAzÀÄ CxÀð. ‘CdAvÀ’ JAzÀgÉ ¸ÀégÁAvÀªÉAzÀÄ
24 C§Ó=PÀªÀÄ®
25 C§Ý=ªÉÆÃqÀ
56
26C¥ï + CA±À = C¨ïCA±À = C§A±À (¥ÀPÁgÀPÉÌ §PÁgÁzÉÃ±À)

27C¥ï + ¢ü = C¨ï¢ü = C©Þ (¥ÀPÁgÀPÉÌ §PÁgÁzÉÃ±À)
d±ÀÛ÷é¸ÀA¢ü0iÀiÁUÀ¢gÀÄªÀÅzÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ
¢Pï+ZÀPÀæ=¢PÀÑPÀæ
¢Pï+vÀl=¢PÀÛl
¸Àvï+PÀ«=¸ÀvÀÌ« E°è J°è0iÀÄÆ ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ ªÀtðzÀ DzÉÃ±À«®è
¢Pï+¸ÀÆa=¢PÀÆìa
ªÁPï+¥Àw=ªÁPÀàw
(2) ±ÀÄÑvÀé ¸ÀA¢ü

‘±ÀÄÑ’
JAzÀgÉ ±ÀPÁgÀ ZÀªÀUÁðPÀëgÀUÀ¼ÀÄ. (±ï=±ÀPÁgÀ, ZÀÄ=ZÀ bÀ d gÀhÄ k) F
DgÀÄ CPÀëgÀUÀ¼ÉÃ ‘±ÀÄÑ’ JA§ ¸ÀAeÉÕ¬ÄAzÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è PÀgÉ¬Ä¹PÉÆ¼ÀÄîvÀÛªÉ.
EªÀÅUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÉÃ ±ÀÄÑvÀé¸ÀA¢ü J¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. ºÁUÁzÀgÉ EªÀÅ 0iÀiÁªÀ
CPÀëgÀUÀ½UÉ 0iÀiÁªÁUÀ CzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄvÀÛªÉA§ÄzÀ£ÀÄß 0iÉÆÃa¸ÉÆÃt.
ªÀÄ£À¸ï + ±ÀÄ¢Þ = ªÀÄ£À±ï + ±ÀÄ¢Þ = ªÀÄ£À±ÀÄê¢Þ
(¸ÀPÁgÀPÉÌ ±ÀPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV ¸ÀPÁgÀPÉÌ ±ÀPÁgÁzÉÃ±À)
0iÀÄ±À¸ï + ZÀA¢æPÉ = 0iÀÄ±À±ï + ZÀA¢æPÉ = 0iÀÄ±À±ÀÑA¢æPÉ
(¸ÀPÁgÀPÉÌ ZÀPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV ¸ÀPÁgÀPÉÌ ±ÀPÁgÁzÉÃ±À)
®¸Àvï + avÀæ = ®¸ÀZï + avÀæ = ®¸ÀaÑvÀæ
(vÀPÁgÀPÉÌ ZÀPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV vÀPÁgÀPÉÌ ZÀPÁgÁzÉÃ±À)
¸Àvï + avÀæ = ¸ÀZï + avÀæ = ¸ÀaÑvÀæ
§ÈºÀvï + bÀvÀæ = §ÈºÀZï + bÀvÀæ = §ÈºÀZÀÒvÀæ
(vÀPÁgÀPÉÌ bÀPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV, vÀPÁgÀPÉÌ ZÀPÁgÁzÉÃ±À)
ªÉÄÃ°£À J®è GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ£À«lÄÖ £ÉÆÃrj. ±À§ÝzÀ CAvÀåzÀ°è ¸ÀPÁgÀ
E®èªÉ vÀªÀUÀðzÀ°è£À LzÀÄ CPÀëgÀUÀ¼À°è 0iÀÄÄªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀÄ CPÀëgÀ«gÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀgÀzÀ°è
(JzÀÄj£À°è) ±ÀPÁgÀ E®èªÉ ZÀªÀUÀðzÀ°è£À 0iÀiÁªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀÄ CPÀëgÀ«zÉ. »ÃUÉ EªÀÅ
26 C§A±À=¤Ãj£À CA±À
27 C©Þ=¸ÀªÀÄÄzÀæ (C¥ï CAzÀgÉ ¤ÃgÀÄ)
57
MAzÀPÉÆÌAzÀÄ ¸ÀA¢ü¹zÁUÀ ‘¸À’ PÁgÀ«zÀÝ¯Éè®è ±ÀPÁgÀªÀÅ, vÀªÀUÀðzÀ CPÀëgÀUÀ½zÀÝ¯Éè®è

ZÀªÀUÀðzÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀUÀ¼ÁV §A¢ªÉ. CAzÀgÉ_
¸À vÀ xÀ zÀ zsÀ £À UÀ½UÉ__
±À ZÀ bÀ d gÀhÄ k CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄvÀÛªÉ JAzÀ
ºÁUÁ¬ÄvÀÄ. EzÀgÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ:-
(25) ¸ÀPÁgÀvÀªÀUÁðPÀëgÀUÀ½UÉ ±ÀPÁgÀ ZÀªÀUÁðPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀªÁzÁUÀ (JzÀÄjUÉ
§AzÁUÀ) ¸ÀPÁgÀPÉÌ ±ÀPÁgÀªÀÇ, vÀªÀUÀðPÉÌ ZÀªÀUÀðªÀÇ DzÉÃ±ÀUÀ¼ÁV §gÀÄvÀÛªÉ.
¥À0iÀÄ¸ï + ±À0iÀÄ£À = ¥À0iÀÄ±ï + ±À0iÀÄ£À = ¥À0iÀÄ±Àê0iÀÄ£À
(¸ÀPÁgÀPÉÌ ±ÀPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV ¸ÀPÁgÀPÉÌ ±ÀPÁgÁzÉÃ±À)
ªÀÄ£À¸ï + ZÀAZÀ® = ªÀÄ£À±ï + ZÀAZÀ® = ªÀÄ£À±ÀÑAZÀ®
ªÀÄ£À¸ï + ZÁ¥À®å = ªÀÄ£À±ï + ZÁ¥À®å = ªÀÄ£À±ÁÑ¥À®å
±ÀgÀvï + ZÀAzÀæ = ±ÀgÀZï + ZÀAzÀæ = ±ÀgÀZÀÑAzÀæ
dUÀvï + eÉÆåÃw = dUÀZï + eÉÆåÃw = dUÀeÉÆÓ÷åÃw
(vÀPÁgÀPÉÌ dPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV vÀPÁgÀPÉÌ ZÀPÁgÁzÉÃ±À, C£ÀAvÀgÀ dPÁgÁzÉÃ±À)
0iÀÄ±À¸ï + ±ÀjÃj = 0iÀÄ±À±ï + ±ÀjÃj = 0iÀÄ±À±ÀêjÃj
EzÀgÀ ºÁUÉ-ZÀ®aÑvÀæ, ZÀ®ZÁÑªÀÄgÀ, dé®eÉÆÓ÷åÃw, §ÈºÀeÉÆÓ÷åÃw, ªÀÄ£À±ÁåAw,
ªÀÄ£À±ÀÑ¥À® EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.
(3) C£ÀÄ£Á¹PÀ ¸ÀA¢ü

Y, k, t, £À, ªÀÄ-F LzÀÄ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ C£ÀÄ£Á¹PÁPÀëgÀUÀ¼ÉAzÀÄ »A¢£À
¸ÀAeÁÕ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è w½¹zÉ. F C£ÀÄ£Á¹PÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀ ¸ÀA¢ü0iÉÄÃ
C£ÀÄ£Á¹PÀ ¸ÀA¢ü0iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. ºÁUÁzÀgÉ EªÀÅ 0iÀiÁªÀ CPÀëgÀPÉÌ 0iÀiÁªÁUÀ DzÉÃ±ÀªÁV
§gÀÄvÀÛªÉ? 0iÀiÁªÀ CPÀëgÀ ¥ÀgÀªÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ? JA§ §UÉUÉ w½0iÉÆÃt.
(1) ªÁPï + ªÀÄ0iÀÄ = ªÁYõï + ªÀÄ0iÀÄ = ªÁYä0iÀÄ
(E°è PÀPÁgÀPÉÌ ªÀÄPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV PÀPÁgÀPÉÌ YPÁgÁzÉÃ±ÀªÁVzÉ)
(2) µÀmï + ªÀÄÄR = µÀuï + ªÀÄÄR = µÀtÄäR
(E°è lPÁgÀPÉÌ ªÀÄPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV lPÁgÀPÉÌ tPÁgÁzÉÃ±ÀªÁVzÉ)
58
(3) ¸Àvï + ªÀiÁ£À = ¸À£ï + ªÀiÁ£À = ¸À£Áä£À

(E°è vÀPÁgÀPÉÌ ªÀÄPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV vÀPÁgÀPÉÌ £ÀPÁgÁzÉÃ±ÀªÁVzÉ)
(4) C¥ï + ªÀÄ0iÀÄ = CªÀiï + ªÀÄ0iÀÄ = CªÀÄä0iÀÄ28
(E°è ¥ÀPÁgÀPÉÌ ªÀÄPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV ¥ÀPÁgÀPÉÌ ªÀÄPÁgÁzÉÃ±ÀªÁVzÉ)
ªÉÄÃ°£À F GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß CªÀ¯ÉÆÃQ¹zÁUÀ ¥ÀÇªÀð±À§ÝzÀ PÉÆ£É0iÀÄ¯Éè®è
ªÀUÀðzÀ ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ CPÀëgÀUÀ¼ÁzÀ Pï, mï, vï, ¥ï EvÁå¢ CPÀëgÀUÀ½ªÉ. JzÀÄjUÉ
C£ÀÄ£Á¹PÁPÀëgÀ §A¢zÉ. DzÀ PÁgÀt¢AzÀ F ªÀUÀðzÀ ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ CPÀëgÀUÀ¼ÁzÀ
PÀ l vÀ ¥À EvÁå¢ ªÀåAd£ÀUÀ½UÉ CzÉÃ ªÀUÀðzÀ C£ÀÄ£Á¹PÁPÀëgÀ (LzÀ£É0iÀÄ ªÀtð)
DzÉÃ±ÀªÁV §A¢zÉ0iÉÄAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ. CAzÀgÉ ªÀUÀðzÀ ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ªÀåAd£ÀPÉÌ
CzÀgÀzÉÃ DzÀ C£ÀÄ£Á¹PÁPÀëgÀ §gÀÄ«PÉ0iÉÄÃ C£ÀÄ£Á¹PÀ ¸ÀA¢ü0iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀgÀ
¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ:-
(26) ªÀUÀð ¥ÀæxÀªÀÄ ªÀtðUÀ½UÉ 0iÀiÁªÀ C£ÀÄ£Á¹PÁPÀëgÀ ¥ÀgÀªÁzÀgÀÆ,
CªÀÅUÀ½UÉ CAzÀgÉ PÀ ZÀ l vÀ ¥À ªÀåAd£ÀUÀ½UÉ PÀæªÀÄªÁV Y k t £À ªÀÄ
ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀUÀ¼ÁV §gÀÄvÀÛªÉ.29
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ¢Pï + £ÁUÀ = ¢Yõï + £ÁUÀ = ¢YõÁßUÀ30
(PÀPÁgÀPÉÌ £ÀPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV YPÁgÁzÉÃ±À)
µÀmï + ªÀiÁ¸À = µÀuï + ªÀiÁ¸À = µÀuÁä¸À
(lPÁgÀPÉÌ ªÀÄPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV tPÁgÁzÉÃ±À)
ªÁPï + ªÀiÁzsÀÄgÀå = ªÁYõï + ªÀiÁzsÀÄgÀå = ªÁYõÁäzsÀÄgÀå31
(PÀPÁgÀPÉÌ ªÀÄPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV YPÁgÁzÉÃ±À)
avï + ªÀÄ0iÀÄ = a£ï + ªÀÄ0iÀÄ = a£Àä0iÀÄ
(vÀPÁgÀPÉÌ ªÀÄPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV £ÀPÁgÁzÉÃ±À)
avï + ªÀÄÆ® = a£ï + ªÀÄÆ® = a£ÀÆä®
(vÀPÁgÀPÉÌ ªÀÄPÁgÀ¥ÀgÀªÁV £ÀPÁgÁzÉÃ±À)
¸Àvï + ªÀÄtÂ = ¸À£ï + ªÀÄtÂ = ¸À£ÀätÂ
(vÀPÁgÀPÉÌ ªÀÄPÁgÀ ¥ÀgÀªÁV £ÀPÁgÁzÉÃ±À)
28 C¥ïªÀÄ0iÀÄ=¤Ãj£À ªÀÄ0iÀÄ, CAzÀgÉ d®ªÀÄ0iÀÄ JAzÀÄ CxÀð.

29 ZÀPÁgÀPÉÌ k PÁgÀ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ ¥Àæ¹zÀÞªÀ®èªÁzÀÝjAzÀ D GzÁºÀgÀuÉ
PÉÆnÖ®è.
30 ¢YõÁßUÀ=¢PÀÄÌUÀ¼À°ègÀÄªÀ D£É (CµÀÖ¢UÀÎdUÀ¼ÀÄ)
31 ªÁYõÁäzsÀÄgÀå=ªÀiÁw£À ªÀiÁzsÀÄgÀå.
59
EzÀgÀAvÉ, ªÁYÆä®32, ªÁYõÁä£À¸À, G£ÁäzÀ, vÀ£Àä0iÀÄ EvÁå¢
VI - ¸ÁgÁA±À
EzÀÄªÀgÉUÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀégÀ¸ÀA¢ü ªÀåAd£À¸ÀA¢üUÀ¼À §UÉUÉ ºÀ®ªÁgÀÄ «µÀ0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß
w½¢gÀÄ«j. CzÀgÀ ¸ÁgÁA±ÀªÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀV£À UÉgÉUÀ½AzÀ ¸ÀÆa¹gÀÄªÀ jÃw0iÀÄ£ÀÄß
£ÉÆÃr £É£À¦£À°èrj.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ
¸ÀégÀ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ ªÀåAd£À¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ
(i) ¸ÀªÀtð¢ÃWÀð¸ÀA¢ü (i) d±ÀÛ÷é¸ÀA¢ü
(¢ÃWÀð¸ÀégÁzÉÃ±À) (d§UÀqÀzÀ DzÉÃ±À)
(ii) UÀÄt¸ÀA¢ü (ii) ±ÀÄÑvÀé¸ÀA¢ü
(K, N, Cgï DzÉÃ±À) (±ÀPÁgÀ ZÀªÀUÁðzÉÃ±À)
(iii) ªÀÈ¢Þ¸ÀA¢ü (iii) C£ÀÄ£Á¹PÀ¸ÀA¢ü
(L, O DzÉÃ±À) (Y,k,t,£À,ªÀÄ UÀ¼À DzÉÃ±À)
(iv) 0iÀÄuï¸ÀA¢ü
(0iÀÄ, ªÀ, gÀ DzÉÃ±À)
*****
32 ªÁYÆä®=ªÀiÁw£À ªÀÄÆ®; ªÁYõÁä£À¸À=ªÀiÁvÀÄ, ªÀÄ£À¸ÀÄì; G£ÁäzÀ=«±ÉÃµÀ ªÀÄzÀ¢AzÀ PÀÆrzÀ;

vÀ£Àä0iÀÄ=¨ÉgÉ0iÀÄÄ«PÉ.
60
(1) gÁªÀiÁ0iÀÄt, zÉÃªÁ¸ÀÄgÀ, CªÀÄgÁj, ¥ÀgÀ§¯ÁAvÀPÀ, ¨sÀPÁë÷å¢, ªÀzsÀÆ¥ÉÃvÀ,
ºÀjÃ±ÀégÀ, 0iÀÄwÃ±ÀégÀ, ªÀÄÄ¤Ã±ÀégÀ-F ¸ÀªÀtð¢ÃWÀð¸ÀA¢üUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ §gÉ¬Äj.
(2) zÉÃªÉÃAzÀæ, ¸ÀÄgÉÃ±À, ªÀÄºÉÃ±À, ¯ÉÆÃPÉÃ±À, zÉÃªÉÃ±À, ¸ÀÆgÉÆåÃzÀ0iÀÄ, ZÀAzÉÆæÃzÀ0iÀÄ,
¨sÁUÉÆåÃzÀ0iÀÄ, zÉÃªÉÇÃ£ÁäzÀ, ¨sÉÆÃUÉÆÃ£ÁäzÀ, zÉÃªÀ¶ð, ªÀÄºÀ¶ð, ªÀ¸ÀAvÀvÀÄð,
gÁd¶ð-F UÀÄt¸ÀA¢üUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ §gÉ¬Äj.
(3) ¯ÉÆÃPÉÊPÀ«ÃgÀ, CvÀåAvÀ, UÀvÀåAvÀgÀ, ªÀÄ£ÀéAvÀgÀ, KPÉÊPÀ, ¢UÀAvÀ, ¸ÀzÁ£ÀAzÀ,
¸À£Áä£À-F ±À§ÝUÀ¼À°è ªÀÈ¢Þ, 0iÀÄuï, d±ÀÛ÷é, C£ÀÄ£Á¹PÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÁzÀ
GzÁºÀgÀuÉUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.
(4) ©nÖgÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÇtðUÉÆ½¹j:-
(i) ¸ÀªÀtð¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ MAzÀgÀ ªÀÄÄAzÉ MAzÀÄ §AzÁUÀ CªÉgÀqÀgÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è
___________ ¸ÀégÀªÀÅ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(ii) UÀÄt¸ÀA¢ü0iÀÄ°è C D PÁgÀUÀ½UÉ E F PÁgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ _________
PÁgÀªÀÇ, ______ PÁgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ N PÁgÀªÀÇ, IÄ PÁgÀªÀÅ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ
______ PÁgÀªÀÇ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅªÀÅ.
(iii) C D PÁgÀUÀ½UÉ K L PÁgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ _____ PÁgÀªÀÅ DzÉÃ±ÀªÁV
§gÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀPÉÌ __________________ ¸ÀA¢ü0iÉÄ£ÀÄßªÀgÀÄ.
(iv) C D PÁgÀUÀ½UÉ N O PÁgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀªÁV……………… PÁgÀªÀÅ DzÉÃ±ÀªÁV
§gÀÄªÀÅzÀPÉÌ……………… ¸ÀA¢ü0iÉÄ£ÀÄßªÀgÀÄ.
(5) PÉ¼ÀUÉ PÉ®ªÀÅ ¸ÀA¢üUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ §gÉ¢zÉ. CzÀ£ÀÄß PÀÆr¹ §gÉzÀÄ ªÀÄÄAzÉ
DªÀgÀtzÀ°è PÉÆnÖgÀÄªÀ MAzÀÄ ¸Àj0iÀÄÄvÀÛgÀªÀ£ÀÄß ºÉÃ½j:-
Cw + D¸É ______________ (¸ÀªÀtð¢ÃWÀð, d±ÀÛ÷é, 0iÀÄuï)
¸ÀvÀå + CxÀð _____________ (0iÀÄuï, ¸ÀªÀtð¢ÃWÀð, UÀÄt)
avï + D£ÀAzÀ ____________ (d±ÀÛ÷é, C£ÀÄ£Á¹PÀ, ¸ÀªÀtð¢ÃWÀð)
(6) F PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è vÀ¥ÀÅöàUÀ½ªÉ. D vÀ¥ÀÅöàUÀ¼À£ÀÄß ¸Àj¥Àr¹j:-
(i) ±À¨ÁÝAvÀzÀ°ègÀÄªÀ EPÁgÀPÉÌ ¸ÀªÀtðªÀ®èzÀ ¸ÀégÀ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ ªÀPÁgÀªÀÅ
DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(ii) ªÀUÀð¥ÀæxÀªÀÄ ªÀtðUÀ½UÉ 0iÀiÁªÀ C£ÀÄ£Á¹PÁPÀëgÀªÀÅ ¥ÀgÀªÁzÀgÀÆ CzÉÃ
ªÀUÀðzÀ ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ ªÀtðªÀÅ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(iii) C D PÁgÀUÀ½UÉ K L PÁgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀªÁV L PÁgÀªÀÅ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÀPÉÌ
UÀÄt¸ÀA¢ü0iÉÄ£ÀÄßªÀgÀÄ.
(iv) ±À¨ÁÝAvÀzÀ°ègÀÄªÀ ªÀUÀð ¥ÀæxÀªÀÄ ªÀtðUÀ½UÉ CzÉÃ ªÀUÀðzÀ ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ ªÀtð
DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀ ¸ÀA¢üUÉ ±ÀÄÑvÀé¸ÀA¢ü0iÉÄ£ÀÄßªÀgÀÄ.
61
(v) ±À¨ÁÝAvÀåzÀ°ègÀÄªÀ E G IÄ PÁgÀUÀ½UÉ ¸ÀªÀtðªÀ®èzÀ ¸ÀégÀ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ

PÀæªÀÄªÁV 0iÀÄ, ªÀ, gÀ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀ ¸ÀA¢üUÉ
¸ÀªÀtð¢ÃWÀð¸ÀA¢ü0iÉÄ£ÀÄßªÀgÀÄ.
*****
62
CzsÁå0iÀÄ 3
zÉÃ±Àå-C£ÀåzÉÃ±Àå-vÀvÀìªÀÄ-vÀzÀãªÀ ¥ÀæPÀgÀt
0iÀiÁªÀÅzÉÃ zÉÃ±ÀzÀ ¨sÁµÉ0iÀiÁUÀ°, CzÀÄ vÀ£Àß ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛt ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¨sÁµÉUÀ¼À
¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉ0iÀÄvÁÛ, D0iÀiÁ ¨sÁµÉ0iÀÄ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß vÀ£Àß°è ¸ÉÃj¹PÉÆAqÀÄ
¨É¼É0iÀÄÄvÀÛzÉ. £ÁªÁqÀÄªÀ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ®Æè F vÀvÀÛ÷éPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV C£ÉÃPÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ
¸ÉÃjªÉ. £ÀªÀÄä PÀ£ÀßqÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÆ PÀÆqÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¨sÁµÉUÀ¼À®Æè ¸ÉÃjªÉ. ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ
»ÃUÉ PÉÆqÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ ªÀåªÀºÁgÀ¢AzÀ ¨É¼É0iÀÄÄvÀÛªÉ. ¨ÉÃgÉ ¨sÁµÉUÀ½AzÀ »ÃUÉ
±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹PÉÆAqÀgÀÆ vÀ£Àß ªÀÄÆ® ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ PÉÊ©qÀ¨ÁgÀzÀÄ. CªÀÇ
EgÀ¨ÉÃPÀÄ; ¥ÀgÀ¨sÁµÁ ±À§ÝUÀ¼ÀÆ EgÀ¨ÉÃPÀÄ. DUÀ¯É ¨sÁµÉ0iÀÄ ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ ºÉZÀÄÑªÀÅzÀÄ. F
PÉ¼ÀV£À MAzÀÄ GzÁºÀgÀuÉ0iÀÄ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j:-
“ªÉÆÃmÁgÀÄUÀ¼À°è d§zÀð¹Û¤AzÀ NqÁqÀÄªÀÅzÉÃ fÃªÀ£ÀzÀ ªÀÄÄRå
UÀÄj0iÀÄ®èªÉAzÀÄ £ÁªÀÅ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.”
F ªÁPÀåªÀÅ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ ªÁPÀåªÁzÀgÀÆ, PÀ£ÀßqÀ ±À§ÝUÀ¼À eÉÆvÉUÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ
¨sÁµÉUÀ¼À ±À§ÝUÀ¼ÀÆ EzÀgÀ°è ºÉZÁÑVªÉ.
(i) ªÉÆÃmÁgÀÄ - EzÀÄ EAVèÃµï ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ §AzÀ ±À§Ý.
(ii) d§zÀð¸ïÛ - EzÀÄ »A¢Ã ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ §AzÀ ±À§Ý.
(iii) fÃªÀ£À ªÀÄÄRå - F ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ §AzÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ.
(iv) NqÁqÀÄ, UÀÄj, £ÁªÀÅ, w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ - EªÀÅ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ
±À§ÝUÀ¼ÀÄ.
C®èzÉ-C°è, EAzÀ, E£À, EUÉ, G-EvÁå¢ PÀ£ÀßqÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ EAVèÃµï,
»A¢, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§ÝUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ §AzÀÄ, CªÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀ ±À§ÝUÀ¼À£ÁßV ªÀiÁrªÉ.
ªÉÄÃ°£À GzÁºÀgÀuÉ¬ÄAzÀ £ÀªÀÄä PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ°è ¥ÀgÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ
¸ÉÃjPÉÆArªÉ JA§ÄzÀÄ UÉÆvÁÛUÀÄªÀÅzÀÄ. £ÀªÀÄä PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ zÁæ«qÀ ªÀUÀðPÉÌ ¸ÉÃjzÀ
¨sÁµÉ0iÉÄAzÀÄ w½¢¢ÝÃj. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉ D0iÀÄðgÀ ¨sÁµÉ. DgÀåjUÀÆ zÁæ«qÀjUÀÆ
§ºÀÄ ¥ÁæaÃ£À PÁ®¢AzÀ¯ÉÃ ¸ÀA§AzsÀ ¨É¼ÉzÀÄ, CªÀgÁqÀÄwÛzÀÝ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ-¥ÁæPÀÈvÀ
¨sÁµÉUÀ¼À ±À§ÝUÀ¼ÀÄ «±ÉÃµÀªÁV CA¢¤AzÀ¯ÉÃ ¸ÉÃgÀÄvÀÛ §AzÀªÀÅ. C£ÀAvÀgÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ
«zÉÃ²Ã0iÀÄgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð¢AzÀ, ¥Á¹ð ¨sÁµÁ ±À§ÝUÀ¼ÀÆ, EAVèÃµï, ¥ÉÇÃZÀÄðVÃ¸ï
¨sÁµÁ±À§ÝUÀ¼ÀÆ ¸ÉÃjºÉÆÃzÀªÀÅ. »ÃUÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¨sÁµÉUÀ½AzÀ §AzÀ ±À§ÝUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ?
£ÀªÀÄä CZÀÑUÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÁ±À§ÝUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ? JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆÜ®ªÁV w½0iÀÄ§ºÀÄzÀÄ.
63
CZÀÑUÀ£ÀßqÀ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ‘zÉÃ±Àå’ ±À§ÝUÀ¼É£ÀÄßvÉÛÃªÉ. G½zÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ‘C£ÀåzÉÃ±Àå’

±À§ÝUÀ¼É£ÀÄßvÉÛÃªÉ. C®èzÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ-¥ÁæPÀÈvÀ ±À§ÝUÀ¼À£ÉÃPÀªÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀ¨sÁµÉ0iÀÄ
UÀÄtPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV C®à¸Àé®à §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ½AzÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÉaÑ£À ªÀåvÁå¸ÀUÀ½AzÀ
ªÀiÁ¥Àðr¹PÉÆAqÀÄ, CªÀPÉÌ vÀzÀãªÀUÀ¼ÀÄ JA§ ºÉ¸ÀjnÖzÉÝÃªÉ. PÉ®ªÀÅ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß 0iÀiÁªÀ ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÆß ªÀiÁqÀzÉ CzÉÃ CxÀðzÀ°è G¥À0iÉÆÃV¸ÀÄvÉÛÃªÉ.
CªÀ£ÀÄß vÀvÀìªÀÄUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÉÛÃªÉ. FUÀ F J¯Áè zÉÃ±Àå, C£ÀåzÉÃ±Àå, vÀvÀìªÀÄ, vÀzÀãªÀUÀ¼À
«ZÁgÀªÁV ¸ÀÆÜ®ªÁV w½zÀÄPÉÆ¼ÉÆîÃt.
I - zÉÃ±Àå CZÀÑUÀ£ÀßqÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ

ªÀÄ£É, ºÉÆ®, UÀzÉÝ, »wÛ®Ä, PÀzÀ, ªÀÄgÀ, VqÀ, £É®, D¼ÀÄ, vÉAPÀt, ªÀÄÆqÀt,
¥ÀqÀÄªÀt, §qÀUÀt, vÉªÀgÀÄ, vÀUÀÄÎ, E½, £ÉÃ¸ÀgÀÄ, wAUÀ¼ÀÄ, PÀ®Äè, £É®Äè, ºÉÆ¼É,
ºÉÆÃUÀÄ, ºÉÆUÀÄ, §gÀÄ, w£ÀÄß, MAzÀÄ, JgÀqÀÄ, £ÀÆgÀÄ, ºÉZÀÄÑ, PÀrªÉÄ, ªÉÄ®èUÉ,
ZÉ£ÁßV, w½ªÀ½PÉ, £ÀqÉªÀ½PÉ, ¤ÃgÀÄ, «ÄÃ£ÀÄ, ¨Á£ÀÄ, ¨ÉÆÃ£À, CgÀ¸ÀÄ, ºÀÄqÀÄPÀÄ, CV,
C®gÀÄ, CgÉ, £ÀÄj, GqÀÄ, vÉÆqÀÄ, PÉÊ, PÁ®Ä, ¨Á¬Ä, PÀtÄÚ, vÀ¯É, Q«, ªÀÄÆUÀÄ,
PÉ¤ßÃgÀÄ, ¨É¤ßÃgÀÄ, ¨ÉZÀÑUÉ, vÀtÚUÉ, PÀªÀÄäUÉ, ¸ÀtÚ, zÉÆqÀØ, ©½zÀÄ, PÀjzÀÄ, »jzÀÄ,
eÉÃ£ÀÄ, vÀÄ¥Àà, ºÁ®Ä, ªÉÆ¸ÀgÀÄ, ªÀÄfÓUÉ, CªÀÅ, PÀgÀÄ, DPÀ¼ÀÄ, vÀÄgÀÄ, £ÉgÉ, ¸ÉÃgÀÄ, PÁgÀÄ,
»ÃgÀÄ, ¸ÉÆÃgÀÄ, ¸ÁgÀÄ, ºÀÄ½, ºÀÄgÀÄ½, ºÀÄ®Äè, gÁV, eÉÆÃ¼À, ¨É®è, J¼ÀÄî, JuÉÚ, ¨ÉuÉÚ
-EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.
II - C£ÀåzÉÃ±Àå ±À§ÝUÀ¼ÀÄ
(1) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ §AzÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ 33
¨sÀÆ«Ä, ¥ÀÈyé, £À¢, DgÀå, C£ÁgÀå, gÁwæ, ¢ªÀ¸À, ¸ÀAzsÁå, ¸ÀA¸ÁÜ, gÁªÀÄ, ®PÀë÷ät,
¨sÀgÀvÀ, ±ÀvÀÈWÀß, ªÀÄºÁ¨sÁgÀvÀ, PÀÄªÀiÁgÀ, ¦vÀÈ, ªÀiÁvÀÈ, ¸ÀºÉÆÃzÀgÀ, ¸ÀºÉÆÃzÀj, CAUÀ,
CAUÀ«PÀ®, ¸ÀAUÀ, ¸ÀAUÀªÀÄ, ¸ÀªÀiÁUÀªÀÄ, zÉÃªÀvÁ, 0iÀiÁvÁæ, zÉÃªÁ®0iÀÄ, IÄ¶, ªÀÄÄ¤,
33 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ PÀ£ÀßqÀPÉÌ §AzÀ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß w½0iÀÄ®Ä ¸ÀÆÜ®ªÁV PÉ¼ÀUÀt «µÀ0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß

£É£À¦£À°èqÀ¨ÉÃPÀÄ:-
(i) IÄ, ±À, µÀ, PÀë, dÕ, vÀæ «¸ÀUÀð, ¹ÛçÃ, ¸ÀÛç CPÀëgÀUÀ½gÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ;
(ii) ªÀÄºÁ¨sÁgÀvÀ, gÁªÀiÁ0iÀÄtUÀ¼ÉÃ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¥ÀÅgÁt UÀæAxÀUÀ¼À°è §gÀÄªÀ ªÀåQÛ, ¸ÀÜ¼À, ¥ÀgÀévÀ,
£À¢, IÄ¶UÀ¼ÉÃ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ IÄvÀÄ, ªÀiÁ¸À, ¢ªÀ¸À, £ÀPÀëvÀæ, 0iÉÆÃUÀ, PÀgÀtUÀ¼ÀÄ;
(iii) «, C, C£ï, ¸ÀÄ, ¸À, ¤¸ï, ¤gï, ¤B, zÀÄB, zÀÄ¸ï, zÀÄgï EvÁå¢ G¥À¸ÀUÀð ¥ÀÇªÀðPÀ
±À§ÝUÀ¼ÀÄ, GzÁ:-«ZÀ°vÀ, CZÀ°vÀ, zÀÄgÁZÁgÀ, C£ÀUÀvÀå, «±ÉÃµÀ ... ... ... EvÁå¢;
(iv) EªÀ®èzÉ E£ÀÆß C£ÉÃPÀ ±À§ÝUÀ½ªÉ. E°è ºÉÃ½gÀÄªÀÅzÀÄ PÉÃªÀ® ¸ÀÆÜ®ªÀiÁvÀæ.
64
IÄt, IÄvÀÄ, ªÉÃzÀ, ¥ÀÅgÁt, ±Á¸ÀÛç, ±Á¹ÛçÃ, DUÀªÀÄ, G¥À¤µÀvÀÄÛ, CgÀtå, ¨ÁæºÀät,
PÀëwæ0iÀÄ, ªÉÊ±Àå, ±ÀÆzÀæ, ¥ÀAZÀ, vÀæ0iÀÄ, zÀ±À, KPÀ, CµÀÖ, ¸À¥ÀÛ, D¢vÀåªÁgÀ, ¸ÉÆÃªÀÄªÁgÀ,
ªÀÄAUÀ¼ÀªÁgÀ, §ÄzsÀªÁgÀ, £ÀPÀëvÀæ, UÀæºÀ, UÀÈºÀ, UÀÈ»tÂÃ, UÀÈºÀ¸ÀÜ, §æºÀäZÁj, «zÁåyð,
C£Àß, ¥ÀPÁé£Àß, wÃxÀð, ÇÁzsÀå, C±ÀPÀå, C±ÀPÀÛ, C±ÀQÛ, ¤±ÀêQÛ, «±ÉÃµÀ, eÁÕ£À, «zÁå,
«zÁådð£É, ±Á¯Á, «±Àé«zÁå®0iÀÄ, WÀnPÁ, WÀnPÉÆÃvÀìªÀ, «ªÁºÀ, ®UÀß, ®UÀß¥ÀvÀæ,
¥ÀÅvÀæ, «ÄvÀæ, PÀ¼ÀvÀæ, DUÀªÀÄ, DzÉÃ±À, ¯ÉÆÃ¥À, CUÀæºÁgÀ, ¥ÀÅgÀ, ¥ÀÅj, £ÀUÀgÀ, UÁæªÀÄ,
C¢üPÁgÀ, ªÀÄAwæ, gÁd£ï, gÁtÂ, ZÀPÀæªÀwð, ¸ÁªÀÄAvÀ, ªÀÄAqÀ¯ÉÃ±ÀégÀ, ¸ÁªÀiÁædå,
ZÀPÁæ¢ü¥ÀvÀå, ±À§Ý, CPÀëgÀ, ¥ÀzÀ, ¥ÀæPÀÈw, ªÁPÀå, UÀæAxÀ, ¸ÀA¥ÀÅl, ªÀÄvÀ, zsÀªÀÄð, ªÉÆÃPÀë,
¸ÀéUÀð, £ÀgÀPÀ, «µÀ0iÀÄ, CzsÁå0iÀÄ, ¥ÀæPÀgÀt, ¥ÀjZÉÒÃzÀ, DªÀÄèd£ÀPÀ, d®d£ÀPÀ, «ªÀiÁ£À,
DPÁ±À, ¥sÀ®, ¥sÀ¯ÁºÁgÀ, UÀAzsÀ, ZÀAzÀ£À, ¯ÉÃ¥À£À, PÀÄAPÀÄªÀÄ, ²gÀ, ºÀ¸ÀÛ, ¥ÁzÀ, £ÉÃvÀæ,
ªÀÄÄR, zÀAvÀ, ¥ÀAYÂÛ, £ÀPÉë, ¯ÉÃR£À, ¯ÉÃR, ¥ÀvÀæ, ±ÀvÀÄæ, GvÀÛgÀ, zÀQët, ¥ÀÇªÀð,
¥À²ÑªÀÄ, £ÉÊIÄvÀå, DUÉßÃ0iÀÄ, F±Á£Àå, ªÁ0iÀÄÄªÀå, DPÁ±À, UÀUÀ£À, ªÁ0iÀÄÄ,
ªÁ0iÀÄÄªÀÄAqÀ®, dUÀvï, ªÀÄºÁ, G£ÀßvÀ, ²RgÀ, gÁ², ¥ÀÅAd, ¥ÀÅµÀà, ¥ÀvÁæªÀ½,
¥sÀ¯ÁªÀ½, ¥sÀ®, ¨sÉÆÃd£À, ¨sÀÄAd£À, ¸À¥Àð, GgÀUÀ, OµÀzsÀ, ªÉÊzÀå, D0iÀÄÄµÀå, ªÀµÀð,
0iÀÄÄUÀ, ±ÀvÀ, ±ÀvÀªÀiÁ£À, ±ÀvÀPÀ, ªÀvÀðªÀiÁ£À, ¸ÀAUÀæºÀ, 0iÀÄÄzÀÞ, UÀzÁ, zÀAqÀ, ¨Át,
¨Át¥Àæ0iÉÆÃUÀ, zsÀ£ÀÄ, zÀjzÀæ, ¢Ã£À, zÀ°vÀ, ªÀiÁUÀð, ªÀÄzsÀå, zsÀÆ°, zÁégÀ, UÀÄºÁ,
¸ÀºÀ¸Àæ, ¥ÁqÀå«ÄÃ, KPÁzÀ²Ã, zÁézÀ²Ã, ¢ÃPÁë, zÉÊ£Àå, ¢£ÁAPÀ, ¸ÁägÀPÀ, ¥ÀPÀë, wy,
¥ÀAZÁAUÀ, ¥ÀAZÁ®, zËæ¥À¢, zsÀÈvÀgÁµÀÖç, PÁªÉÃj, PÀÈµÁÚ, UÉÆÃzÁªÀj, £ÀªÀÄðzÁ,
§æºÀä¥ÀÅvÁæ, UÀAUÁ, 0iÀÄªÀÄÄ£Á, ¸ÀgÀ¸Àéw, ²ªÀ, «µÀÄÚ, §æºÀä, ªÀÄºÉÃ±À, F±ÀégÀ, £À±ÀégÀ
-EvÁå¢.
(2) »AzÀÆ¸ÁÜ¤Ã ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ §AzÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ

Cfð, PÀZÉÃj, vÀ0iÀiÁgï, §zÀ¯ï, PÁSÁð£É, SÁ£ÉÃµÀÄªÀiÁgï, ¸ÀgÁÌgÀ, gÉÊvÀ,
¸À¯ÁªÀÄÄ, PÁ£ÀÆ£ÀÄ, d«ÄÃ£ÀÄ, §zÀ¯ÁªÀuÉ, ZÀÄ£ÁªÀuÉ, ªÀÄAdÆgÀÄ, ºÀÄPÀÄA, zÀ¨ÁðgÀÄ,
ÇÀ°, £ÀPÀ°, gÀ¸ÉÛ, PÀÄað, d«ÄÃ£ïzÁgï, UÀÄ¯ÁªÀÄ, SÁf, ¸ÀÄ¨ÉÃzÁgï, zÀ¥ÉÃzÁgï,
ºÀªÁ¯ÁÝgï, zÁR¯ï, zÀÄPÁ£ï, CªÀÄ¯ÁÝgï, ¸ÀªÁgÀ, zÀªÁSÁ£É, PÁUÀzÀ, §AzÀÆPÀ,
ºÀÄdÆgÀÄ, SÁªÀAzï, d£Á¨ï, ªÀÄºÀ¯ï, Q¯Áè-ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ.
(3) EAVèÃ¶¤AzÀ PÀ£ÀßqÀPÉÌ §AzÀÄ §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄwÛgÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ

gÉÆÃqï, gÉÊ¯ï, PÉÆÃmïð, ¨ÁåAPï, ZÉPï, ZÀ®£ï, ¯Á0iÀÄgï, ¦nÃ¯ï,
ºÁgÉÆäÃ¤0iÀÄA, ¨ÉAZï, ¥ÉèÃUÀÄ, ªÉÄÊ®Ä, ¥ÉÇÃ°Ã¸ï, ¥ÉÇÃ¸ïÖ, PÁqÀÄð, PÀªÀgÀÄ, nPÉmï,
ºÉÆmÉ¯ï, ZÉÃgÀªÀÄ£ï, gÀÆA, ¸ÀÆÌ¯ï, PÁ¯ÉÃeï, 0iÀÄÆ¤ªÀ¹ðn, jPÁqïð, DQìd£ï,
65
ºÉÊqÉÆæÃd£ï, D¹qï, ¦üûÃ¸ï, jf¸ÀÖgï, ¥sóÀ¤ðZÀgï, eÉÊ¯ï, qÉæ¸ï, §Æmïì,

¥ÀÅmï¥Ávï, ¨ÉÊ¸ïPÀ¯ï, ¸ÀÆÌlgï, eÁ«Änæ, «ÄµÀ£ï, rVæ, qÁPÀÖgï, ¥Áè£ï, ¨Éæqï,
PÁ¦üûÃ, nÃ, ¨ÉÆÃqïð, ¥ÉmÉÆæÃ¯ï, ¯ÉÊmï, J¯ÉQÖçPï, r¥ÁmïðªÉÄAmï,
UÀªÀ£ÀðªÉÄAmï, C¥Á¬ÄAmïªÉÄAmï, DqÀðgï, ¥ÉæöÊªÀÄj, «ÄqÀ¯ï, £À¸Àðj, ºÉÊ¸ÀÆÌ¯ï,
CVæPÀ®Ñgï, ¸ÉÆÃ¥ï, ºÁåAqï©¯ï, §ÄPï, £ÉÆÃmïì, ¥ÉÃeï, J¸ï.J¸ï.J¯ï.¹., ©.J.,
JA.J., J¯ïJ¯ï.©., D£À¸ïð, ªÀiÁµÀÖgï, ¯ÉPÀÑgÀgï, ¥ÉÇæ¥sÉ¸Àgï, jÃqÀgï, ¯ÉÊ§æj,
¥Éæ¸ï, qÉæöÊªÀgï, £ÀA§gï, ªÀiÁPïìð, ¥Á¸ï, ¥sÉÃ¯ï, ¸ÉÊ£ïì, CqÁé£ïì, ªÀiÁå¥ï,
¹£ÉªÀiÁ, ¦üû¯ïä, ¸Ànð¦üûPÉÃmï, °Ãªï, JdÄåPÉÃµÀ£ï, PÁAUÉæÃ¸ï, ¥Ánð, QæPÉmï,
¥ÀÅmï¨Á¯ï, ªÁ°¨Á¯ï, ºÁQ, mÉæöÊ¤AUï, PÁæ¥ïPÀnAUï, r¹ÖçPïÖ, ¸ÀPÀð¯ï, ¸ÉÆ¸ÉÊn,
«Ä¯ï, ¥É¤ì¯ï, ¥É£ï, EAPï, ¨Ál¯ï, ¹àÃqï, ¹éZï, ¯ÉÊmï, §¯ïâ-EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.
(4) ¥ÉÇÃZÀÄðVÃ¸ï ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ §AzÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ

C®ªÀiÁgÀÄ, ¸Á§Æ£ÀÄ, ¥Á¢æ, ªÉÄÃdÄ-EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.
(5) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ vÀªÀÄä ªÀÄÆ®gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ªÀåvÁå¸ÀªÀiÁrPÉÆAqÀÄ

PÀ£ÀßqÀPÉÌ §AzÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ
«±ÉÃµÀ:-34EzÀgÀ°è C®à¸Àé®à §zÀ¯ÁªÀuÉ ºÉÆA¢zÀªÀÅ, ºÉZÀÄÑ §zÀ¯ÁªÀuÉ
ºÉÆA¢zÀªÀÅ JAzÀÄ JgÀqÀÄ ¨sÁUÀ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
(i) C®à¸Àé®à §zÀ¯ÁªÀuÉ ºÉÆA¢ §AzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ:
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ¹ÃvÉ, ®Që÷ä, ªÀiÁ¯É, zÉÃªÀvÉ, gÁd, ªÀÄºÀ, 0iÀÄ±À, §ÈºÀvÀÄÛ,
ªÀÄºÀvÀÄÛ, «¥ÀvÀÄÛ, «0iÀÄvÀÄÛ, ¸ÀjvÀÄÛ-EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.
(ii) ºÉZÀÄÑ §zÀ¯ÁªÀuÉ ºÉÆA¢ §AzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ:
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ¸ÀPÀÌgÉ, ¸Á«gÀ, §¸ÀªÀ, ¸ÀAvÉ, ¥ÀlPÀ, ¸ÀgÀ, vÁt, ¢Ã«UÉ,
§wÛ, §¸À¢, ¤ZÀÑ, PÀdÓ, CAZÉ, PÀAvÉ, CdÓ, PÀªÀ¼À-EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.
34 C£ÉÃPÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ vÀzÀãªÀ gÀÆ¥À ºÉÆA¢ £ÉÃgÀªÁV ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ¯ÉÃ §A¢®è. ¥ÁæPÀÈvÀ JA§
¨sÁµÉ¬ÄAzÀ®Æ §A¢ªÉ.
66
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ ÇÀASÁåvÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀPÉÌ vÀzÀãªÀ gÀÆ¥ÀªÁV

§A¢gÀÄªÀÅzÀjAzÀ, CªÀÅUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀPÉÌ §AzÀ PÀæªÀÄªÀ£ÀÄß «¸ÁÛgÀªÁV0iÉÄÃ
w½0iÀÄ¨ÉÃPÁzÀÄzÀÄ CªÀ±ÀåªÁzÀÄzÀÄ. D §UÉUÉ FUÀ «ZÁgÀ ªÀiÁqÉÆÃt.
III - vÀvÀìªÀÄ vÀzÀãªÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ 35
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁæPÀÈvÀUÀ½AzÀ D ¨sÁµÉ0iÀÄ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀPÉÌ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÁUÀ

ºÀ®PÉ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸À ªÀiÁr PÀ£ÀßrUÀgÀÄ PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¸ÉÃj¹PÉÆArzÁÝgÉAzÀÄ F »AzÉ0iÉÄÃ
«ªÀj¸À¯ÁVzÉ.
(27) vÀvÀìªÀÄUÀ¼ÀÄ-¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ «PÁgÀ ºÉÆAzÀzÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼À¸À®àqÀÄªÀ
±À§ÝUÀ¼ÀÄ vÀvÀìªÀÄUÀ¼ÀÄ. vÀvï JAzÀgÉ CzÀPÉÌ, ¸ÀªÀÄ JAzÀgÉ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀÄzÀÄ-E°è
CzÀPÉÌ JAzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀPÉÌ ¸ÀªÀiÁ£À (JAzÀÄ CxÀð) EªÀ£ÀÄß PÉ®ªÀgÀÄ ‘¸ÀªÀÄ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ’
UÀ¼ÉAzÀÆ PÀgÉ0iÀÄÄªÀgÀÄ (PÀ£ÀßqÀPÀÆÌ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀPÀÆÌ EªÀÅ ¸ÀªÀiÁ£ÀgÀÆ¥ÀUÀ¼ÉAzÀÄ
vÁvÀà0iÀÄð). C®èzÉ vÀzÀãªÀ ±À§ÝUÀ¼À ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ‘vÀvÀìªÀÄ’ UÀ¼ÉAzÉÃ
PÀgÉ0iÀÄÄªÀÅzÀÄ gÀÆrüUÉ §A¢zÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- gÁªÀÄ, ©üÃªÀÄ, PÁªÀÄ, ªÀ¸ÀAvÀ, ¸ÉÆÃªÀÄ, ZÀAzÀæ, ¸ÀÆgÀå, UÀæºÀ,
PÀvÀðÈ, ±ÀvÀÄæ, ¹ÛçÃ, ²æÃ, ªÀ£À, ªÀÄzsÀÄ, PÀªÀÄ®, ¨sÀÄªÀ£À, ¨sÀªÀ£À, ±À0iÀÄ£À, ±ÀÄæw, ¸ÀäöÈw,
±ÀÄ¢Þ, ¹¢Þ, PÀ«, PÁªÀå, gÀ«, Vj, °¦, ¥À±ÀÄ, ²±ÀÄ, j¥ÀÅ, ¨sÁ£ÀÄ, 0iÀÄw, ªÀÄw, ¥Àw,
UÀw-EvÁå¢.
35 (i) vÀvÀìªÀÄ vÀzÀãªÀUÀ¼À «ZÁgÀªÁV FUÀ gÀÆrü0iÀÄ°ègÀÄªÀ «ZÁgÀPÀÆÌ PÉÃ²gÁeÁ¢ ªÁåPÀgÀtPÁgÀgÀ

«©ü¥Áæ0iÀÄPÀÆÌ ¸Àé®à ªÀåvÁå¸À«zÉ. ‘vÀvÀìªÀÄ’ JAzÀgÉ PÀ£ÀßqÀPÀÆÌ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀPÀÆÌ ¸ÀªÀÄªÁzÀ ±À§Ý JAzÀÄ
CxÀð. F ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀ ±À§ÝzÉÆqÀ£É0iÀÄÆ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§ÝzÉÆqÀ£É0iÀÄÆ ¸ÉÃj¹ ¸ÀªÀiÁ¸À
ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ JA§ÄzÉÃ F PÀ£ÀßqÀPÀÆÌ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀPÀÆÌ ¸ÀªÀÄ JA§xÀðzÀ vÁvÀàgÀå. FUÀ
gÀÆrü0iÀÄ°ègÀÄªÀ vÀzÀãªÀzÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ gÀÆ¥ÀªÉÃ ‘vÀvÀìªÀÄ’ JA§xÀð DUÀ EgÀ°®è. ‘vÀvÀìªÀÄ’
±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß PÉÃ²gÁd£ÀÄ ªÀÄtÂ, ªÀÄAZÀ, vÉÆÃgÀt ........ EvÁå¢ 21 ±À§ÝUÀ¼À ¥ÀnÖ ªÀiÁr EªÉÃ
‘vÀvÀìªÀÄ’ JAzÀÄ ºÉ¸Àj¹©nÖzÁÝ£É.
(ii) C®à ¸Àé®à ªÀåvÁå¸À¢AzÀ PÀ£ÀßqÀPÉÌ §AzÀ ±À§ÝUÀ¼À£Éß®è PÉÃ²gÁd£ÀÄ ¸ÀªÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ JAzÀÄ
PÀgÉ¢zÁÝ£É. GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ªÀiÁ¯Á-ªÀiÁ¯É, ¹ÃvÁ-¹ÃvÉ. FUÀ gÀÆrü0iÀÄ°è ¸ÀªÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
JA§ÄzÀÄ §¼ÀPÉ¬Ä®è.
(iii) «±ÉÃµÀ ªÀåvÁå¸À¢AzÀ CAzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ vÀªÀÄä ªÀÄÆ® gÀÆ¥ÀªÀ£ÉßÃ PÀ¼ÉzÀÄPÉÆAqÀÄ PÀ£ÀßqÀPÉÌÃ
§AzÀªÀÅUÀ¼ÉÃ vÀzÀãªÀUÀ¼ÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ±ÀPÀðgÁ-¸ÀPÀÌgÉ, ªÀÈµÀ¨sÀ-§¸ÀªÀ__ EvÁå¢. EzÉÃ
±Á¹ÛçÃ0iÀÄªÁzÀ C©ü¥Áæ0iÀÄ. FUÀ gÀÆrü0iÀÄ°è F C©ü¥Áæ0iÀÄ ¸Àé®à §zÀ¯ÁªÀuÉ ºÉÆA¢zÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§Ý «PÁgÀ ºÉÆA¢zÀgÉ vÀzÀãªÀªÉAzÀÄ, vÀzÀãªÀzÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ gÀÆ¥À vÀvÀìªÀÄªÉAzÀÆ, 0iÀiÁªÀ
«PÁgÀªÀ£ÀÆß ºÉÆAzÀ¢gÀÄªÀÅzÀÄ PÀÆqÀ vÀvÀìªÀÄªÉAzÀÆ PÀgÉ0iÀÄ®àqÀÄwÛzÉ.
67
(28) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ PÀ£ÀßqÀPÉÌ §gÀÄªÁUÀ C®à¸Àé®à «PÁgÀªÀ£ÁßUÀ°, ¥ÀÇtð

«PÁgÀªÀ£ÁßUÀ°, ºÉÆA¢ §A¢gÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß vÀzÀãªÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄÄªÀgÀÄ (vÀvï
JAzÀgÉ CzÀjAzÀ JAzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ ¨sÀªÀ JAzÀgÉ ºÀÄnÖzÀ CxÀªÁ ¤µÀà£ÀßªÁzÀ
JAzÀÄ CxÀð).
(C®à¸Àé®à «PÁgÀ ºÉÆA¢zÀ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀÄ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ JAzÀÄ
PÀgÉ0iÀÄÄªÀÅzÀÆ ªÁrPÉ)
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ªÀiÁ¯É, ¹ÃvÉ, GªÉÄ, «ÃuÉ, CdÓ, §AeÉ, ¹j, ¨Á«, zÀ¤,
dªÀ¤PÉ, ¤zÉÝ, UÀAmÉ, eÉÆÃV, gÁ0iÀÄ, QÃ¯ÁgÀ, ¥ÀlPÀ, ¸ÀAvÉ, ¥ÀPÀÌ, ¥ÀQÌ, avÁÛgÀ, §lÖ,
D¸É, PÀvÀÛj-EvÁå¢.
(i) C®à¸Àé®à ªÀåvÁå¸À ºÉÆA¢ PÀ£ÀßqÀPÉÌ §A¢gÀÄªÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§ÝUÀ¼À ¥ÀnÖ:-
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ gÀÆ¥À ªÀåvÁå¸À gÀÆ¥À ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ gÀÆ¥À ªÀåvÁå¸À gÀÆ¥À
zÀ0iÀiÁ zÀ0iÉÄ, zÀ0iÀÄ VæÃªÁ VæÃªÉ, VæÃªÀ
PÀgÀÄuÁ PÀgÀÄuÉ, PÀgÀÄt ±ÀªÀiÁ ±ÀªÉÄ
£ÁjÃ £Áj ªÀzsÀ ªÀzsÉ
£À¢Ã £À¢ C©ü¯ÁµÀ C©ü¯ÁµÉ
ªÀzsÀÆ ªÀzsÀÄ ¥Àæ±Àß ¥Àæ±Éß
¸ÀgÀ0iÀÄÆ ¸ÀgÀ0iÀÄÄ GzÁºÀgÀuÉ GzÁºÀgÀuÉ
¸Àé0iÀÄA¨sÀÆ ¸Àé0iÀÄA¨sÀÄ ¸ÀgÀ¸ÀéwÃ ¸ÀgÀ¸Àéw
ªÀiÁ¯Á ªÀiÁ¯É ®Që÷äÃ ®Që÷ä
¹ÃvÁ ¹ÃvÉ UËjÃ UËj
¨Á¯Á ¨Á¯É ¨sÁ«Ä¤Ã ¨sÁ«Ä¤
°Ã¯Á °Ã¯É PÁ«Ä¤Ã PÁ«Ä¤
UÀAUÁ UÀAUÉ PÀÄªÀiÁjÃ PÀÄªÀiÁj
¤AzÁ ¤AzÉ UÉÆÃzÁªÀjÃ UÉÆÃzÁªÀj
±Á¯Á ±Á¯É PÁªÉÃjÃ PÁªÉÃj
gÀªÀiÁ gÀªÉÄ ±Á¹ÛçÃ ±Á¹Ûç
GªÀiÁ GªÉÄ ©üPÁë ©üPÁë, ©üPÉë
zÀªÀiÁ zÀªÉÄ 0iÀiÁvÁæ 0iÀiÁvÉæ
PÀëªÀiÁ PÀëªÉÄ eÁé¯Á eÁé¯É
D±Á D±É gÉÃSÁ gÉÃSÉ
¸ÀA¸ÁÜ ¸ÀA¸ÉÜ ªÀÄÄzÁæ ªÀÄÄzÉæ
68

¤zÁæ ¤zÉæ zÁæPÁë zÁæPÉë
0iÀÄªÀ¤PÁ 0iÀÄªÀ¤PÉ ªÀiÁvÁæ ªÀiÁvÉæ
zËæ¥À¢Ã zËæ¥À¢ ±ÁSÁ ±ÁSÉ
ªÉÃ¼Á ªÉÃ¼É ªÁ®ÄPÁ ªÁ®ÄPÀ
¨sÁµÁ ¨sÁµÉ UÁAzsÁjÃ UÁAzsÁj
-EvÁå¢UÀ¼ÀÄ
ªÉÄÃ°£À J®è GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è ªÀÄÄRåªÁV ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ‘D’ PÁgÀAvÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ‘J’
PÁgÁAvÀUÀ¼ÁVªÉ (ªÀiÁ¯Á-ªÀiÁ¯É EvÁå¢); PÉ®ªÀÅ ‘C’ PÁgÁAvÀUÀ¼ÀÆ ‘J’
PÁgÀAvÀUÀ¼ÁVªÉ (ªÀzsÀ-ªÀzsÉ); PÉ®ªÀÅ ¢ÃWÁðAvÀUÀ¼ÀÄ ºÀæ¸ÁéAvÀUÀ¼ÁVªÉ (®Që÷äÃ-
®Që÷ä); PÉ®ªÀÅ DPÁgÀAvÀUÀ¼ÀÄ CPÁgÁAvÀUÀ¼ÁV0iÀÄÆ DVªÉ (zÀ0iÀiÁ-zÀ0iÀÄ); »ÃUÉ
¸ÀÆÜ®ªÁV w½0iÀÄ§ºÀÄzÀÄ. »ÃUÉ C®à¸Àé®à ªÀåvÁå¸ÀUÉÆAqÀ ªÉÄÃ¯É EªÀÅ PÀ£ÀßqÀzÀ
¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÁUÀÄªÀÅªÀÅ. EªÀÅUÀ¼À ªÉÄÃ¯É PÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÀZÀÑ§ºÀÄzÀÄ. (EAxÀªÀ£ÉßÃ
¸ÀªÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÉ®ªÀgÀÄ PÀgÉ0iÀÄÄªÀgÉAzÀÄ »AzÉ w½¹zÉ).
(ii) ±À§ÝzÀ PÉÆ£É0iÀÄ°ègÀÄªÀ IÄPÁgÀªÀÅ C CgÀ JAzÀÄ ªÀåvÁå¸ÀUÉÆ¼ÀÄîªÀÅªÀÅ.
PÉ®ªÀÅ JPÁgÁAvÀUÀ¼ÀÆ DUÀÄªÀÅªÀÅ. C£ÀAvÀgÀ PÀ£ÀßqÀ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÁUÀÄªÀÅªÀÅ.
PÀvÀðÈ PÀvÀð, PÀvÁðgÀ £ÉÃvÀÈ £ÉÃvÁgÀ
zÁvÀÈ zÁvÀ, zÁvÁgÀ ¸À«vÀÈ ¸À«vÁgÀ
¦vÀÈ ¦vÀ, ¦vÀgÀ ¨sÀvÀðÈ ¨sÀvÁðgÀ
ªÀiÁvÀÈ ªÀiÁvÉ ºÉÆÃvÀÈ ºÉÆÃvÁgÀ
(iii) PÉ®ªÀÅ £ÀPÁgÁAvÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ PÉÆ£É0iÀÄ £ÀPÁgÀªÀ£ÀÄß ¯ÉÆÃ¥À ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ

PÀ£ÀßqÀ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÁUÀÄªÀÅªÀÅ.
gÁd£ï gÁd §æºÀä£ï §æºÀä
PÀj£ï PÀj ¥ÀÅgÀÆgÀªÀ£ï ¥ÀÅgÀÆgÀªÀ
DvÀä£ï DvÀä 0iÀÄÄªÀ£ï 0iÀÄÄªÀ
zsÁªÀÄ£ï zsÁªÀÄ ªÀÄÆzsÀð£ï ªÀÄÆzsÀð
69
(iv) PÉ®ªÀÅ ªÀåAd£ÁAvÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ PÉÆ£É0iÀÄ ªÀåAd£ÀªÀ£ÀÄß ¯ÉÆÃ¥À

ªÀiÁrPÉÆAqÁUÀ°Ã CxÀªÁ E£ÉÆßAzÀÄ CzÉÃ ªÀåAd£À ªÀÄvÀÄÛ GPÁgÀzÉÆqÀ£ÁUÀ°Ã
ªÀåvÁå¸ÀUÉÆAqÀÄ PÀ£ÀßqÀ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ gÀÆ¥À §zÀ¯ÁªÀuÉ0iÀiÁzÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ

zsÀ£À¸ï zsÀ£ÀÄ zsÀ£ÀÄ¸ÀÄì (¸ï + G)
²gÀ¸ï ²gÀ ²gÀ¸ÀÄì (¸ï + G)
0iÀÄ±À¸ï 0iÀÄ±À 0iÀÄ±À¸ÀÄì (¸ï + G)
ªÀÄ£À¸ï ªÀÄ£À ªÀÄ£À¸ÀÄì (¸ï + G)
vÉÃd¸ï vÉÃd vÉÃd¸ÀÄì (¸ï + G)
ªÀ0iÀÄ¸ï ªÀ0iÀÄ ªÀ0iÀÄ¸ÀÄì (¸ï + G)
¥À0iÀÄ¸ï ¥À0iÀÄ ¥À0iÀÄ¸ÀÄì (¸ï + G)
±ÉæÃ0iÀÄ¸ï ±ÉæÃ0iÀÄ ±ÉæÃ0iÀÄ¸ÀÄì (¸ï + G)
(v) PÉ®ªÀÅ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀPÀÛ÷åAvÀ KPÀªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä PÉÆ£É0iÀÄ

ªÀåAd£ÀzÉÆqÀ£É E£ÉÆßAzÀÄ CzÉÃ ªÀåAd£À ªÀÄvÀÄÛ GPÁgÀ ¸ÉÃj¹PÉÆAqÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ
¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è
«PÁgÀUÉÆAqÀ «PÁgÀUÉÆAqÀ
¥ÀæxÀªÀiÁ ¥ÀæxÀªÀiÁ
gÀÆ¥À gÀÆ¥À
KPÀªÀZÀ£ÀzÀ gÀÆ¥À KPÀªÀZÀ£ÀzÀ gÀÆ¥À
¥Àæw¥Àvï ¥Àæw¥ÀvÀÄÛ ¢Pï ¢PÀÄÌ
PÀÄëvï PÀÄëvÀÄÛ vÀéPï vÀéPÀÄÌ
¸ÀA¥Àvï ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ ªÁPï ªÁPÀÄÌ
«0iÀÄvï «0iÀÄvÀÄÛ ¸À«Ävï ¸À«ÄvÀÄÛ
«¥Àvï «¥ÀvÀÄÛ
(vi) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ0iÀÄ §ºÀÄªÀZÀ£ÁAvÀªÁVgÀÄªÀ PÉ®ªÀÅ ¥ÀÅ°èAUÀ

ªÀåAd£ÁAvÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä PÉÆ£É0iÀÄ «¸ÀUÀðªÀ£ÀÄß ¯ÉÆÃ¥ÀªÀiÁrPÉÆAqÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ
¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.
70
¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛ «PÁgÀ ¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛ «PÁgÀ

§ºÀÄªÀZÀ£À gÀÆ¥À §ºÀÄªÀZÀ£À gÀÆ¥À
gÀÆ¥À gÀÆ¥À
«zÁéA¸ÀB - «zÁéA¸À ¨sÀUÀªÀAvÀB - ¨sÀUÀªÀAvÀ
ºÀ£ÀÄªÀÄAvÀB - ºÀ£ÀÄªÀÄAvÀ ²æÃªÀÄAvÀB - ²æÃªÀÄAvÀ
±Áé£ÀB - ±Áé£À
(vii) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ PÉ®ªÀÅ ªÀåAd£ÁAvÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ D ªÀåAd£ÀzÀ ªÀÄÄAzÉ, MAzÀÄ
‘C’ PÁgÀzÉÆqÀ£É CAzÀgÉ CPÁgÁAvÀUÀ¼ÁV PÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.
ªÀåAd£ÁAvÀ «PÁgÀUÉÆAqÀ ªÀåAd£ÁAvÀ «PÁgÀUÉÆAqÀ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§Ý gÀÆ¥À ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§Ý gÀÆ¥À
¢ªï ¢ªÀ ªÉÃzÀ«zï ªÉÃzÀ«zÀ
ZÀvÀÄgï ZÀvÀÄgÀ ¸ÀA¥Àzï ¸ÀA¥ÀzÀ
§Äzsï §ÄzsÀ ªÀÄgÀÄvï ªÀÄgÀÄvÀ
PÀÄPÀÄ¨sï PÀÄPÀÄ¨sÀ UÀÄt¨sÁeï UÀÄt¨sÁd
F ªÉÄÃ¯É EzÀÄªÀgÉUÉ ºÉÃ½zÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ PÀ£ÀßqÀPÉÌ §gÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ PÉÆ£É0iÀÄ°è
C®à¸Àé®à «PÁgÀºÉÆA¢zÀ §UÉUÉ ¸ÀÆÜ®ªÁV w½¢¢ÝÃj. EªÀ£ÀÄß C®à¸Àé®à «PÁgÀªÀ£ÀÄß
PÉÆ£É0iÀÄ°è ºÉÆA¢zÀ vÀzÀãªÀ ±À§ÝUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉÃ¼À¨ÉÃPÀÄ (EªÀ£ÀÄß PÉ®ªÀgÀÄ ¸ÀªÀÄ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
JAzÀÆ ºÉÃ¼ÀÄªÀgÉAzÀÄ »AzÉ w½¹zÉ).
FUÀ ±À§ÝzÀ ªÉÆzÀ®Ä, ªÀÄzsÀåzÀ°è0iÀÄÆ ºÉZÁÑV «PÁgÀ ºÉÆA¢zÀ C£ÉÃPÀ ±À§ÝUÀ¼À
¸ÀÆÜ® ¥ÀjZÀ0iÀÄ ªÀiÁrPÉÆ¼ÉÆîÃt.
(viii) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ±À, µÀ UÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è
¸ÀPÁgÀªÁVgÀÄªÀ, ªÀÄvÀÄÛ 0iÀÄPÁgÀPÉÌ dPÁgÀ §A¢gÀÄªÀ vÀzÀãªÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ (PÀ£ÀßqÀ
¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ) DUÀÄvÀÛªÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ «PÁgÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ «PÁgÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ «PÁgÀ
gÀÆ¥À gÀÆ¥À gÀÆ¥À gÀÆ¥À gÀÆ¥À gÀÆ¥À
±À² ¸À¹ OµÀzsÀ O¸ÀzÀ 0iÉÆÃzsÀ eÉÆÃzÀ
±ÀAPÁ ¸ÀAPÉ ±ÉÃµÁ ¸ÉÃ¸É 0iÀÄÄzÀÞ dÄzÀÝ
±ÁAw ¸ÁAw ªÀÄ¶ ªÀÄ¹ 0iÀÄªÁ dªÉ
71

DPÁ±À (i) DUÀ¸À ¥ÁµÁt ¥Á¸Át «zÁå ©eÉÓ
(ii) DPÁ¸À 0iÀÄ±À d¸À ªÀAzsÁå §AeÉ
²gÀ ¹gÀ 0iÀÄªÀ¤PÁ dªÀ¤PÉ zsÁå£À eÁ£À
PÀ®±À PÀ¼À¸À 0iÀÄªÀÄ dªÀ 0iÀÄw dw
±ÀÆ® ¸ÀÆ® PÁgÀå PÀdÓ 0iÀÄAvÀæ dAvÀæ
±ÀÄa ¸ÀÄa 0iÀiËªÀ£À dªÀé£À 0iÀÄÄUÀ dÄUÀ
CAPÀÄ±À CAPÀÄ¸À 0iÀiÁvÁæ eÁvÉæ 0iÀÄÄUÀä dÄUÀÄªÀÄ
±ÀÄAp ¸ÀÄAn 0iÉÆÃV£ï eÉÆÃV «zÁåzsÀgÀ ©eÉÆÓÃzÀgÀ
¥À±ÀÄ ¥À¸ÀÄ gÁ² gÁ¹ GzÉÆåÃUÀ GdÄÓUÀ
ºÀµÀð ºÀgÀÄ¸À ±Át ¸ÁuÉ ¸ÀAzsÁå ¸ÀAeÉ
ªÀµÀð ªÀgÀÄ¸À ¥ÀgÀ±ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀÄ zÀÆåvÀ dÆdÄ
¨sÁµÁ ¨Á¸É ¢±Á zÉ¸É
ªÉÃµÀ ªÉÃ¸À zÀ±Á zÀ¸É
(ix) ªÀUÀðzÀ ¥ÀæxÀªÀiÁPÀëgÀUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ C£ÉÃPÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ CzÉÃ

ªÀUÀðzÀ ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ ªÀtðUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ. CªÀÅ EAxÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è0iÉÄÃ EgÀ¨ÉÃPÉA§
¤0iÀÄªÀÄ«®è.
qÀªÀÄgÀÄPÀ qÀªÀÄgÀÄUÀ ¸ÀÆa ¸ÀÆf eÁw eÁ¢
DPÁ±À DUÀ¸À ªÀZÁ §eÉ ªÀ¸Àw §¸À¢
¢Ã¦PÁ ¢Ã«UÉ PÀlPÀ PÀqÀUÀ ZÀvÀÄgÀ ZÀzÀÄgÀ
ªÀÄ°èPÁ ªÀÄ°èUÉ Cl« CqÀ« ¨sÀÆw §Æ¢
¥ÉÊvÀÈPÀ ºÉÊwUÉ vÀl vÀqÀ zÀÆw zÀÆ¢
72
(x) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ªÀÄºÁ¥ÁæuÁPÀëgÀUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ C£ÉÃPÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ

C®à¥ÁætUÀ¼ÁV PÀ£ÀßqÀ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.
bÀAzÀ ZÀAzÀ WÀlPÀ UÀqÀUÉ zsÀ£À zÀ£À
bÁAzÀ¸À ZÁAzÀ¸À WÉÆÃµÀuÁ UÉÆÃ¸ÀuÉ zsÀÆ¥À zÀÆ¥À
bÀ« ZÀ« UÉÆÃ¶× UÉÆnÖ ¤zsÁ£À ¤zÁ£À
PÀApPÁ PÀAnPÉ WÀÆPÀ UÀÆUÉ zsÀÆ¸ÀgÀ zÀÆ¸ÀgÀ
±ÀÄAp ¸ÀÄAn CWÀð CUÀÎ zsÀÆ½ zÀÆ½
¥sÁ® ¥Á® gÀhÄlw drw «¢ü ©¢
¥sÀtÂ ¥ÀtÂ qsÀPÉÌ qÀPÉÌ PÀÄ¸ÀÄA¨sÀ PÀÄ¸ÀÄ¨É
WÀAmÁ UÀAmÉ gÀÆrü gÀÆr
(xi) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ PÉ®ªÀÅ RPÁgÀªÀÅ¼Àî ±À§ÝUÀ¼ÀÄ UÀPÁgÀUÀ¼ÁV bÀPÁgÀzÀ MwÛ¤AzÀ

PÀÆrzÀ CPÀëgÀªÀÅ C®à¥ÁætzÀ MwÛ¤AzÀ PÀÆr oÀPÁgÀªÀÅ qÀPÁgÀªÁV, bÀPÁgÀªÀÅ
¸ÀPÁgÀªÁV0iÀÄÆ, xÀPÁgÀªÀÅ zÀPÁgÀªÁV0iÀÄÆ ªÀÄvÀÄÛ lPÁgÀªÁV0iÀÄÆ,
ºÀPÁgÀªÁV0iÀÄÆ gÀÆ¥ÁAvÀgÀ ºÉÆA¢ PÀ£ÀßqÀ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ:
RPÁgÀ bÀPÁgÀªÀÅ oÀPÁgÀ
UÀPÁgÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀPÁgÀªÁVgÀÄªÀÅzÀPÉÌ qÀPÁgÀªÁzÀÄzÀPÉÌ
ªÀÄÄR ªÉÆUÀ bÀÄjPÁ ¸ÀÄjUÉ PÀÄoÁgÀ PÉÆqÀ°
ªÉÊ±ÁR ¨ÉÃ¸ÀUÉ bÀwæPÁ ¸ÀwÛUÉ ªÀÄoÀ ªÀÄqÀ
xÀPÁgÀªÀÅ xÀPÁgÀªÀÅ xÀPÁgÀªÀÅ

zÀPÁgÀªÁzÀÄzÀPÉÌ lPÁgÀªÁzÀÄzÀPÉÌ ºÀPÁgÀªÁzÀÄzÀPÉÌ
«Ãy ©Ã¢ UÀæAy UÀAlÄ UÁxÉ UÁºÉ
bÀPÁgÀzÀ MvÀÛPÀëgÀªÀÅ C®à¥ÁætzÀ MwÛ¤AzÀ

PÀÆrzÀÄzÀPÉÌ
EZÁÒ EZÉÑ
73
E£ÀÆß C£ÉÃPÀ «PÁgÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß F PÉ¼ÀUÉ UÀªÀÄ¤¹j:-

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ «PÁgÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ «PÁgÀ
- -
gÀÆ¥À gÀÆ¥À gÀÆ¥À gÀÆ¥À
PÀ¦¯É - PÀ«¯É PÀÄgÀÄAl - UÉÆÃgÀmÉ
wæ¥À¢ - wªÀ¢ ªÀiÁ£ÀÄµÀå - ªÀiÁ£À¸À
¦±ÀÄ£À - »¸ÀÄt ªÀÄjÃZÀ - ªÉÄt¸ÀÄ
¦¥Àà° - »¥Àà° C£Áå0iÀÄ - C£Éß0iÀÄ
¥ÁzÀÄPÁ - ºÁªÀÅUÉ ¸ÁºÀ¸À - ¸Á¸À
¥ÀgÀªÀ±À - ºÀgÀªÀ¸À UÀºÀ£À - UÁ£À
PÀ§¼À - PÀªÀ¼À PÀÄPÀÄÌl - PÉÆÃ½
¹©PÁ - ¹«UÉ ¤µÁ× - ¤mÉÖ
ªÀ±Á - §¸É CªÀÄÈvÀ - CªÀÄzÀÄð
ªÀAZÀ£Á - §AZÀ£É CAUÀÄµÀ× - GAUÀÄl
ªÀ¸ÀAvÀ - §¸ÀAvÀ ¦µÀÖ - »lÄÖ
«ÃuÁ - ©ÃuÉ EµÀÖPÁ - EnÖUÉ
«ÃgÀ - ©ÃgÀ PÀÆµÁäAqÀ - PÀÄA§¼À
ªÁ® - ¨Á® zÁrªÀÄ - zÁ½A¨É
±ÀæªÀt - ¸ÀªÀt vÀÈwÃ0iÀiÁ - vÀ¢UÉ
¥Àæ¸ÀgÀ - ¥À¸ÀgÀ ZÀvÀÄyðÃ - ZËw
¥ÀwªÀævÉ - ºÀ¢§zÉ ªÀzsÀðªÀiÁ£À - §zÀÝªÀt
ªÉÃvÀæ - ¨ÉvÀÛ (OqÀ®)
¸ÀÆwæPÁ - ¸ÀÄwÛUÉ «£Á0iÀÄPÀ - ¨É£ÀPÀ
ªÀÈµÀ¨sÀ - §¸ÀªÀ ¸ÀÄgÀ¥ÀtÂðÃ - ¸ÀÄgÀºÉÆ£Éß
ªÁåWÀæ - §UÀÎ ªÀÄgÀÄªÀPÀ - ªÀÄgÀÄUÀ
gÀPÁë - gÀPÉÌ ¸ÀªÀð - ¸À§â
¥ÀPÀë - ¥ÀPÀÌ ²æÃRAqÀ - ¹jPÀAqÀ
®PÀë - ®PÀÌ «ÃgÀ²æÃ - ©ÃgÀ¹j
CPÀëgÀ - CPÀÌgÀ CAzÉÆÃ°PÁ - CAzÀt
©üPÁë - ©PÉÌ ¨ÁºÀÄªÀ®0iÀÄ - ¨ÁºÀÄ§¼É
PÀë¥Àt - ¸ÀªÀt wæUÀÄt - wUÀÄt
PÁëgÀ - PÁgÀ wæªÀ½ - wªÀ½
0iÀÄªÀÄ¼À - dªÀ¼À ªÀ°è - §½î
74

- -
ZÀªÀÄð - ¸ÀªÀÄä ªÀ¸Àw - §¸À¢
ZÀªÀÄðPÁgÀ - ¸ÀªÀÄäPÁgÀ ²ÃµÀðPÀ - ¹Ã¸ÀPÀ
²°àUÀ - a¦àUÀ ªÀwð - §wÛ
±ÀµÀÄÌ° - ZÀPÀÄÌ° PÀvÀðj - PÀvÀÛj
ºÀA¸À - CAZÉ ±ÀPÀðgÁ - ¸ÀPÀÌgÉ
vÀÄ¼À¹ - vÉÆ¼Àa PÀPÀð±À - PÀPÀÌ¸À
PÁA¸Àå - PÀAZÀÄ gÁPÀë¸À - gÀPÀÌ¸À
¤vÀå - ¤ZÀÑ CPÀð - JPÀÌ
«¸ÁÛgÀ - ©vÀÛgÀ zÉÆæÃtÂ - zÉÆÃtÂ
ªÀåªÀ¸Á0iÀÄ - ¨ÉÃ¸Á0iÀÄ ¨sÀæªÀÄgÀ - §ªÀgÀ
±À0iÀiÁå - ¸ÀeÉÓ ¥Àæ¨sÁ - ºÀ¨É
dmÁ - dqÉ ¥ÀætÂvÉ - ºÀtvÉ
vÉÊ°PÀ - vÉ°èUÀ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ - ºÉÆvÀÛUÉ
E¼Á - J¼É PÀÄ¸ÀÄÛA§gÀ - PÉÆvÀÄÛA§j
¸Àà±Àð - ¥ÀgÀÄ¸À §æºÀä - ¨ÉÆªÀÄä
¸ÀànPÀ - ¥À½UÉ gÀvÀß - gÀ£Àß
±Àä±Á£À - ªÀÄ¸Àt ¥Àædé® - ¥ÀdÓ¼À
vÁA§Æ® - vÀA§Ä® ©®é¥ÀvÀæ - ¨É®èªÀvÀÛ
DgÁªÀÄ - CgÀªÉ PÀ£ÀåPÁ - PÀ¤ßPÉ
§AzsÀÆPÀ - §AzÀÄUÉ ªÀÄÈvÀÄå - «Ä¼ÀÄÛ
UÉÆÃzsÀÆªÀÄ - UÉÆÃzÀÄªÉ PÁªÀå - PÀ§â
§¨sÀÆðgÀ - ¨ÉÆ§Äâ½ zÀAµÀÖç - zÁqÉ
¥Àæ0iÀiÁt - ¥À0iÀÄt PÀºÀ¼Á - PÁ¼É
¢éwÃ0iÀiÁ - ©¢UÉ IÄ¶ - j¹
C±ÉÆÃPÀ - ÇÀÄUÉ ªÀÄÈUÀ - «ÄUÀ
GzÉÆåÃUÀ - GdÄÓUÀ ¨sÀÈAUÁgÀ - ©AUÁgÀ
¸ÀAeÁÕ - ¸À£Éß ¥ÀæUÀæºÀ - ºÀUÀÎ
0iÀÄeÁÕ - d£Àß D±ÀÑgÀå - CZÀÑj
PËæAZÀ - PÉÆAZÉ ¸ÀéUÀð - ¸ÀUÀÎ
75

- -
¸ÀÄzsÁ - ¸ÉÆzÉ eÉÆåÃwµÀ - eÉÆÃ¬Ä¸À
¨sÀÄdAUÀ - ¨ÉÆdAUÀ CªÀiÁªÁ¸Áå - CªÀiÁ¸É
PË¦Ã£À - PÉÆÃªÀt zsÀé¤ - zÀ¤
ªÀÄ0iÀÄÆgÀ - ªÉÆÃgÀ dégÀ - dgÀ
UÀÆdðgÀ - UÀÄdÓgÀ ¸ÀgÀ¸Àéw - ¸ÀgÀ¸Àw
DgÀå - CdÓ ªÀzsÀðQ - §qÀV
ªÀåªÀºÁgÀ - ¨ÉÃºÁgÀ PÁµÀ× - PÀrØ
¤0iÀÄªÀÄ - £ÉÃªÀÄ ZÀvÀÄzÀðAvÀ - ZËzÀAvÀ
¥ÀvÀÛ£À - ¥ÀlÖt zÀÈ¶Ö - ¢lÖ
CvÀ¹Ã - CUÀ¸É ¢±Á§° - zÉ¸É§°
vÀéjvÀ - vÀÄjºÀ KPÀ±ÀgÀ - JPÀÌ¸ÀgÀ
DeÉÕ - DuÉ ZÀvÀÄµÀÌ - ZËPÀ
±Át - ¸ÁuÉ ZÀvÀÄªÉðÃ¢ - ZËªÉÃ¢
fÃjPÁ - fÃjUÉ ¸ÀºÀzÉÃªÀ - ¸ÁzÉÃªÀ
«eÁÕ£À - ©£Àßt ¸ÀºÀªÁ¹ - ¸ÁªÁ¹
PÀ®ªÀiÁ - PÀ¼ÀªÉ ªÀÄºÁ¥ÁvÀPÀ - ªÀiÁ¥ÁvÀPÀ
PÀA§® - PÀA§½ ¥ÀAdgÀ¥ÀQë - ºÀAdgÀªÀQÌ
CUÀð® - CUÀÄ½ ¢±Á§° - zÉ¸ÉªÀ°
PÀÄzÁÝ® - UÀÄzÀÝ° gÀvÀßªÀÄtÂ - gÀ£ÀßªÀtÂ
zÀÆåvÀ - dÆdÄ CAvÀB¥ÀÅgÀ - CAvÀ¥ÀÅgÀ
UÀæAy - UÀAlÄ CZÀÑªÀÄ°èPÁ - CZÀÑªÀÄ°èUÉ
PÀÄQë - PÀÄPÉÌ CPÀëgÀªÀiÁ¯Á - CPÀÌgÀªÀiÁ¯É
ZÀªÀÄð¥ÀnÖPÁ - ZÀªÀÄänUÉ QëÃgÁUÁgÁ - QÃ¯ÁgÀ
zÉÃªÀPÀÄ® - zÉÃUÀÄ® UÀÆqsÁUÁgÀ - UÀÆqÁgÀ
¢Ã¥ÁªÀ½PÁ - ¢ÃªÀ½UÉ
»ÃUÉ C£ÉÃPÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ-¥ÁæPÀÈvÀ ¨sÁµÁ±À§ÝUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀPÉÌ §gÀÄªÁUÀ gÀÆ¥ÁAvÀgÀ

ºÉÆA¢ §gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß EzÀÄªÀgÉUÉ ¸ÀÆÜ®ªÁV ºÉÃ¼À¯ÁVzÉ.
EzÀÄªÀgÉUÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ C£ÉÃPÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ gÀÆ¥ÁAvÀgÀ ºÉÆA¢ PÀ£ÀßqÀPÉÌ §AzÀ §UÉUÉ
w½¢gÀÄ«j. PÀ£ÀßqÀzÀ C£ÉÃPÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ PÁ®PÁ®PÉÌ gÀÆ¥ÁAvÀgÀ ºÉÆA¢ªÉ.
76
ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀzÀ C£ÉÃPÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ FV£À PÀ£ÀßqÀzÀ°è (ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è) gÀÆ¥ÁAvÀgÀ

ºÉÆA¢ ¥Àæ0iÉÆÃUÀªÁUÀÄwÛªÉ. CªÀÅUÀ¼À §UÉUÉ FUÀ ¸ÀÆÜ®ªÁV ªÀÄÄRåªÁzÀ PÉ®ªÀÅ
CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ CªÀ±Àå w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
(1) ¥ÀPÁgÁ¢0iÀiÁzÀ C£ÉÃPÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ºÀPÁgÁ¢0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ.
ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ - ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀ ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ - ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀ
¥Á¯ï - ºÁ®Ä ¥ÀA§°¸ÀÄ - ºÀA§°¸ÀÄ
¥Áªï - ºÁªÀÅ ¥ÀuÉ - ºÀuÉ
¥Á¸ÀÄ - ºÁ¸ÀÄ ¥ÀgÀqÀÄ - ºÀgÀqÀÄ
¥Àj - ºÀj ¥ÀgÀzÀ - ºÀgÀzÀ
¥À§Äð - ºÀ§Äâ ¥À®ªÀÅ - ºÀ®ªÀÅ
¥ÉÇgÀ¼ï - ºÉÆgÀ¼ÀÄ ¥À°è° - ºÀ°è®èzÀ
¥ÉÇ¼É - ºÉÆ¼É ¥À°è°ªÁ0iÀiï - ºÀ°è®zÀ ¨Á¬Ä
¥ÉÇgÉ - ºÉÆgÉ ¥ÀªÀé£É - ºÀªÀé£É
¥ÀÇ - ºÀÆ ¥À¼Àî - ºÀ¼Àî
¥À¤ - ºÀ¤ ¥ÀQÌ - ºÀQÌ
¦AqÀÄ - »AqÀÄ ¥ÀUÉ - ºÀUÉ
¥ÀvÀÄÛ - ºÀvÀÄÛ ¥ÉÇgÀªÀÄqÀÄ ºÉÆgÀºÉÆgÀqÀÄ
¥ÀÅ° - ºÀÄ° ¥ÉZÀÄð - ºÉZÀÄÑ
¥Àuï - ºÀtÄÚ ¥ÀÅUÀÄ - ºÀÄUÀÄ
¥ÀAzÉ - ºÀAzÉ ¥ÉÇUÀÄ - ºÉÆUÀÄ
¥ÀAzÀgÀ - ºÀAzÀgÀ ¦AUÀÄ - »AUÀÄ
¥ÀUÀ¯ï - ºÀUÀ®Ä ¦AvÉ - »AzÉ
¥ÀA¢ - ºÀA¢ ¥À½ - ºÀ½
¥ÀAzÉ - ºÀAzÉ ¥ÉÇÃ¼ï - ºÉÆÃ¼ÀÄ
¥ÉÇ¸À - ºÉÆ¸À ¥À°è - ºÀ°è
¥ÉÇÃUÀÄ - ºÉÆÃUÀÄ ¥À¯ï - ºÀ®Äè
¥ÀZÀÄð - ºÀAZÀÄ ¥À¹ - ºÀ¹
¥ÀgÀ¸ÀÄ - ºÀgÀ¸ÀÄ ¥À¸ÀÄgï - ºÀ¸ÀÄgÀÄ
¦Ãgï - »ÃgÀÄ ¥ÁqÀÄ - ºÁqÀÄ
¥ÀÅzÀÄUÀÄ - ºÀÄzÀÄUÀÄ ¥ÀÅ§Äð - ºÀÄ§Äâ
¦j0iÀÄ - »j0iÀÄ ¥À§Äð - ºÀ§Äâ
77
ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ - ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀ ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ - ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀ

¥ÀzÀÄ¼À - ºÀzÀÄ¼À ¥ÉªÉÄð - ºÉªÉÄä
¥ÀzÀÄð - ºÀzÀÄÝ ¦jzÀÄ - »jzÀÄ
¥À§ÄðUÉ - ºÀ§Äâ«PÉ
ªÉÄÃ°£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ PÀqÉ CAvÀåzÀ°ègÀÄªÀ ¯ï ªï JA§ ªÀåAd£ÁAvÀ

±À§ÝUÀ¼ÀÄ GPÁgÁAvÀUÀ¼ÁVgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j. (GzÁ:- ¥Á¯ï-ºÁ®Ä, ¥Áªï-
ºÁªÀÅ__EvÁå¢)
FUÀ PÉÆ£É0iÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ 0iÀiÁªÀ 0iÀiÁªÀ ªÀåvÁå¸À ºÉÆAzÀÄvÀÛªÉA§ÄzÀ£ÀÄß w½¬Äj.
(2) £À, t, ®, gÀ, ¼À ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ CAvÀåzÀ°è G¼Àî PÉ®ªÀÅ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ
GPÁgÁAvÀUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ. PÉ®ªÀÅ EzÉÃ E£ÉÆßAzÀÄ ªÀåAd£À¢AzÀ PÀÆr ¢évÀé
(MvÀÛPÀëgÀ) UÀ¼É¤¸ÀÄvÀÛªÉ. 0iÀÄPÁgÁAvÀUÀ¼ÀÄ EPÁgÁAvÀUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ ¢évÀéªÀÅ¼Àî
ªÀÅUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
(i) £ÀPÁgÁAvÀªÀÅ GPÁgÁAvÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ ¢évÀézÉÆqÀ£É GPÁgÁAvÀ
ªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ:-
£Á£ï- £Á£ÀÄ ¤Ã£ï-¤Ã£ÀÄ
K£ï-K£ÀÄ CªÀ£ï-CªÀ£ÀÄ
D£ï-D£ÀÄ w£ï-w£ÀÄß
¹Ã£ï-¹Ã£ÀÄ ¥ÉÇ£ï-¥ÉÇ£ÀÄß (ºÉÆ£ÀÄß)
vÁ£ï-vÁ£ÀÄ J£ï-J£ÀÄß
(ii) tPÁgÁAvÀUÀ¼ÀÄ GPÁgÁAvÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ ¢évÀé¢AzÀ PÀÆrzÀ

GPÁgÁAvÀUÀ¼ÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ:-
PÀuï-PÀtÄÚ ¥ÀÅuï-ºÀÄtÄÚ ¥Éuï-ºÉtÄÚ
Guï-GtÄÚ ¥Àuï-ºÀtÄÚ PÁuï-PÁtÄ
ªÀÄuï-ªÀÄtÄÚ ªÀiÁuï-ªÀiÁtÄ
78
(iii) ®PÁgÀAvÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¢évÀé¢AzÀ PÀÆr GPÁgÁAvÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ

¢évÀé«®èzÉ GPÁgÁAvÀUÀ¼ÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ
©¯ï - ©®Äè CgÀ¯ï - CgÀ®Ä ¸ÉÆ¯ï - ¸ÉÆ®Äè
¤¯ï - ¤®Äè ¸ÉÆÃ¯ï - ¸ÉÆÃ®Ä PÁ¯ï - PÁ®Ä
PÀ¯ï - PÀ®Äè MgÀ¯ï - MgÀ®Ä ¥Á¯ï - ¥Á®Ä
¥ÀÅ¯ï - ºÀÄ®Äè eÉÆÃ¯ï - eÉÆÃ®Ä ¹r¯ï - ¹r®Ä
PÉÆ¯ï - PÉÆ®Äè £ÀÆ¯ï - £ÀÆ®Ä Cj¯ï - Cj®Ä
ªÀÄr¯ï - ªÀÄr®Ä ¥ÉÇÃ¯ï - ¥ÉÇÃ®Ä £ÀgÀ¯ï - £ÀgÀ®Ä
§¼À¯ï - §¼À®Ä ZÀ¯ï - ZÀ®Äè
(iv) ¼ÀPÁgÁAvÀUÀ¼ÁzÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ GPÁgÁAvÀUÀ¼ÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ E£ÉÆßAzÀÄ

¼ÀPÁgÀzÉÆqÀ£É GPÁgÁAvÀUÀ¼ÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ
ªÀÄgÀ¼ï - ªÀÄgÀ¼ÀÄ GUÀÄ¼ï - GUÀÄ¼ÀÄ GgÀÄ¼ï - GgÀÄ¼ÀÄ
ªÀÄgÀÄ¼ï - ªÀÄgÀÄ¼ÀÄ vÀ¼ï - vÀ¼ÀÄî ¥ÉÇgÀ¼ï - ¥ÉÇgÀ¼ÀÄ
¹Ã¼ï - ¹Ã¼ÀÄ ªÀÄÄ¼ï - ªÀÄÄ¼ÀÄî £ÀÄ¸ÀÄ¼ï - £ÀÄ¸ÀÄ¼ÀÄ
vÁ¼ï - vÁ¼ÀÄ eÉÆ¼ï - eÉÆ¼ÀÄî PÀÆ¼ï - PÀÆ¼ÀÄ
ªÀÄÄ¸ÀÄ¼ï - ªÀÄÄ¸ÀÄ¼ÀÄ ¥ÀÅgÀÄ¼ï - ºÀÄgÀÄ¼ÀÄ PÉÃ¼ï - PÉÃ¼ÀÄ
MgÀ¼ï - MgÀ¼ÀÄ D¼ï - D¼ÀÄ ¥Á¼ï - ºÁ¼ÀÄ
CgÀ¼ï - CgÀ¼ÀÄ §UÀÄ¼ï - §UÀÄ¼ÀÄ PÀ¼ï - PÀ¼ÀÄî
¨Á¼ï - ¨Á¼ÀÄ (¨ÉÆUÀ¼ÀÄ) PÉÆ¼ï - PÉÆ¼ÀÄî
(v) gÀPÁgÁAvÀUÀ¼ÁzÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ GPÁgÁAvÀUÀ¼ÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ

£Ágï-£ÁgÀÄ §¹gï-§¹gÀÄ
PÁgï-PÁgÀÄ vÀ½gï-vÀ½gÀÄ
¸ÉÆÃgï-¸ÉÆÃgÀÄ ªÉÆ¸Àgï-ªÉÆ¸ÀgÀÄ
¸ÉÃgï-¸ÉÃgÀÄ ¨ÉªÀÄgï-¨ÉªÀgÀÄ (¨ÉªÀÄgÀÄ)
vÉªÀÄgï-vÉªÀgÀÄ G¹gï-G¹gÀÄ
79
(vi) 0iÀÄPÁgÁAvÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ EPÁgÁAvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¢évÀé¢AzÀ PÀÆrzÀ EPÁgÁAvÀ

UÀ¼ÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ
vÁ0iÀiï-vÁ¬Ä PÁ0iÀiï-PÁ¬Ä §0iÀiï-§¬Äå
£Á0iÀiï-£Á¬Ä PÀ0iÀiï-PÀ¬Äå ¥ÉÇ0iÀiï-¥ÉÇ¬Äå
¸Á0iÀiï-¸Á¬Ä ªÉÄ0iÀiï-ªÉÄ¬Äå £É0iÀiï-£É¬Äå
(vii) C£ÀÄ¸ÁégÀ¢AzÀ PÀÆrzÀ JµÉÆÖÃ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ C¢®èzÉ ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è

gÀÆ¥ÁAvÀgÀªÁVªÉ.
vÉÆÃAl-vÉÆÃl £ÉÆgÀAdÄ-£ÉÆgÀdÄ ¹qÀÄA§Ä-¹qÀÄ§Ä
PÀÄ¸ÀÄA¨É-PÀÄ¸ÀÄ¨É vÀÄ¼ÀÄAPÀÄ-vÀÄ¼ÀÄPÀÄ ¸ÉÃAzÀÄ-¸ÉÃzÀÄ
¥ÉÇ¸ÀAw¯ï-ºÉÆ¸Àw®Ä §tAfUÀ-§tfUÀ PÀgÀAqÀUÉ-PÀgÀqÀUÉ
§tA¨É-§tªÉ vÀÄgÀÄA§Ä-vÀÄgÀÄ§Ä f£ÀÄAUÀÄ-f£ÀÄUÀÄ
PÉÆqÀAw-PÉÆqÀw £ÁAzÀÄ-£ÁzÀÄ ªÀÄÄ¸ÀÄAPÀÄ-ªÀÄÄ¸ÀÄUÀÄ
PÀªÀÅAPÀÄ¼ï-PÀAPÀÄ¼À ¥À®ÄA§Ä-ºÀ®Ä§Ä ¸ÉgÉAUÀÄ-¸ÉgÀUÀÄ
MgÀAvÉ-MgÀvÉ «ÄÃAlÄ-«ÄÃlÄ ¨ÉqÀAUÀÄ-¨ÉqÀUÀÄ
vÉÆÃAnUÀ-vÉÆÃnUÀ
(viii) E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ gÀÆ¥ÁAvÀgÀUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrj.
PÀ¼ÉÛ36-PÀvÉð-PÀvÉÛ J¼ï£É0iÀiï-JuÉÚ
UÀ¼ÉÝ-UÀzÉð-UÀzÉÝ ¨É¼ï£É0iÀiï-¨ÉuÉÚ
¥ÉÇ¼ÀÄÛ-¥ÉÇvÀÄÛ-ºÉÆvÀÄÛ PÁuÉÌ-PÁtÂPÉ
C¥ÀÅöàzÀÄ-CºÀÄzÀÄ-ºËzÀÄ ¥ÀÇuÉÌ-¥ÀÇtÂPÉ (ºÀÆtÂPÉ)
vÀ£ÀvÀÄÛ-vÀ£ÀßvÀÄ-vÀ£Àß §¼À¯ÉÌ-§¼À°PÉ
¤£ÀvÀÄÛ-¤£ÀßvÀÄ-¤£Àß MgÉä-MªÉÄä
J¤vÀÄÛ-J¤vÀÄ, J¸ÀÄlÄ-JµÀÄÖ £ÀÄUÀÄð-£ÀÄUÀÄÎ
C¤vÀÄÛ-C¤vÀÄ, ÇÀÄlÄ-CµÀÄÖ vÀUÀÄð-vÀUÀÄÎ
ZÀÄZÀÄð-ZÀÄZÀÄÑ UÀÄzÀÄð-UÀÄzÀÄÝ
PÀZÀÄð-PÀZÀÄÑ ¥ÀzÀÄð-ºÀzÀÄÝ
©zÀÄð-©zÀÄÝ vÉÆÃ¥Àð-vÉÆÃgÀÄªÀ
36 E°è0iÀÄ ¼ÀPÁgÀªÀÅ gÀ¼ÁPÀëgÀªÁzÀgÀÆ ºÁUÉ §gÉ¢®è. gÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ PÀÄ¼ÀUÀ¼À ¤0iÀÄªÀÄªÀ£ÁßUÀ°,

±ÀPÀlgÉÃ¥sÀ ¤0iÀÄªÀÄªÀ£ÁßUÀ° J°è0iÀÄÆ ¥Á°¹®è. «zÁåyðUÀ¼À zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ CµÉÆÖAzÀÄ
¸ÀÆPÀë÷äªÁV «ZÁgÀ ªÀiÁqÀzÉ ¸ÀÆÜ®ªÁV ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÉÃ ªÀÄÄSÉÆåÃzÉÝÃ±À.
80
GzÀÄð-GzÀÄÝ PÁzÀð-PÁjzÀ
E¥Àð-EgÀÄªÀ C®èA-C®è
¦ÃzÀðA-»ÃjzÀ£ÀÄ vÀtÄÚ-vÀA¥ÀÅ
¸ÉÃzÀðA-¸ÉÃjzÀ£ÀÄ vÉ¼ÀÄ-w¼ÀÄªÀÅ
PÀ¥ÀÅð-PÀ¥ÀÅöà £ÉÃ¥ÀÅð-£ÉÃgÀ
PÉ¥ÀÅð-PÉgÀ PÀ®ÄÛ-PÀ°vÀÄ
¨É¼ÀÄà-©¼ÀÄ¥ÀÅ
*****
81
CzsÁå0iÀÄ 4
£ÁªÀÄ¥ÀzÀ ¥ÀæPÀgÀt ∗
(£ÁªÀÄ¥ÀzÀ-£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw-£ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ)
I - £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
£ÁªÀÅ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À°è C£ÉÃPÀ §UÉ0iÀÄ ±À§ÝUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. D ±À§ÝUÀ½UÉ
£ÁªÀÅ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ºÉ¸ÀgÀÄ PÉÆnÖgÀÄvÉÛÃªÉ. CAzÀgÉ MAzÉÆAzÀÄ eÁwÃ0iÀÄ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß
MAzÉÆAzÀÄ UÀÄA¥ÀÅ ªÀiÁr ªÁåPÀgÀtzÀ°è ºÉÃ¼ÀÄvÉÛÃªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ F PÉ¼ÀV£À
ªÀiÁvÀÄUÀ¼À°è0iÀÄ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrj.
1. DvÀ£ÀÄ ªÀÄ£É0iÀÄ£ÀÄß ZÉ£ÁßV PÀnÖzÀ£ÀÄ.
2. MPÀÌ°UÀgÀÄ PÀµÀÖ¢AzÀ ¨É¼É0iÀÄ£ÀÄß ¨É¼É0iÀÄÄªÀgÀÄ.
F ªÁPÀåUÀ¼À°è:-
1. DvÀ£ÀÄ, ªÀÄ£É0iÀÄ£ÀÄß, MPÀÌ°UÀgÀÄ, PÀµÀÖ¢AzÀ, ¨É¼É0iÀÄ£ÀÄß-EªÉ®è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.
2. PÀnÖzÀ£ÀÄ, ¨É¼É0iÀÄÄªÀgÀÄ-EªÀÅ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.
3. ZÉ£ÁßV-JA§ÄzÀÄ CªÀå0iÀÄ.
»ÃUÉ £ÁªÀÅ DqÀÄªÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄRåªÁV ªÀÄÆgÀÄ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÁV ªÀiÁqÀÄvÉÛÃªÉ.
(1) £ÁªÀÄ¥ÀzÀ (2) Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ (3) CªÀå0iÀÄ-EªÉÃ D ªÀÄÆgÀÄ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÀÄ.
ªÀÄ£É0iÀÄ£ÀÄß ªÀÄ£É0iÀÄzÉ¸É¬ÄAzÀ
ªÀÄ£É¬ÄAzÀ ªÀÄ£É0iÀÄ
ªÀÄ£ÉUÉ ªÀÄ£É0iÀÄ°è
EªÉ®è ‘£ÁªÀÄ¥ÀzÀ’UÀ¼ÀÄ. F ¥ÀzÀUÀ¼À¯Éè®è ‘ªÀÄ£É’ JA§ÄzÀÄ ªÀÄÆ®gÀÆ¥À. F
ªÀÄÆ®gÀÆ¥ÀªÁzÀ ‘ªÀÄ£É’ JA§ ±À§ÝªÀ£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ ªÀÄÆ®gÀÆ¥À CxÀªÁ
‘£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw’ J£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
PÀnÖzÀ£ÀÄ, PÀlÄÖªÀ£ÀÄ, PÀlÄÖvÁÛ£É, PÀnÖzÀgÀÄ, PÀlÖ£ÀÄ, PÀlÄÖªÀ¼ÀÄ, PÀlÖ°-EªÉ®è

Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. EªÀÅUÀ½UÉ ªÀÄÆ®gÀÆ¥À, ‘PÀlÄÖ’ JA§ÄzÀÄ. F ‘PÀlÄÖ’ JA§
ªÀÄÆ®gÀÆ¥ÀªÀÅ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ ªÀÄÆ®gÀÆ¥À. EzÀPÉÌ ‘zsÁvÀÄ’ JA§ E£ÉÆßAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄAlÄ.
∗
‘£ÁªÀÄ’ ªÉAzÀgÉ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ.

Qæ0iÉÄ0iÀÄ£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÉÃ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
82
ZÉ£ÁßV, £ÉlÖUÉ, ªÉÄ®èUÉ ªÀÄvÀÄÛ DzÀgÉ-EAxÀ PÉ®ªÀÅ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¨sÁµÉ0iÀÄ°è

§gÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ¼ÀÄ MAzÉÃ gÀÆ¥ÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ. £ÁªÀÄ¥ÀzÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀAvÉ ¨ÉÃgÉ
¨ÉÃgÉ gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆAzÀÄªÀÅ¢®è. EªÀÅ ¨ÉÃgÁªÀ ªÀÄÆ®gÀÆ¥À¢AzÀ®Æ ºÀÄnÖ®è.
EªÉÃ ªÀÄÆ®gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß CªÀå0iÀÄªÉAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄ§ºÀÄzÀÄ.
»ÃUÉ £ÁªÁqÀÄªÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÀÄ, ¥ÀzÀzÀ ªÀÄÆgÀÄ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÁzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ,
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ E®èªÉ CªÀå0iÀÄUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ; EªÀÅUÀ¼À°è FUÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À
«ZÁgÀªÁV w½0iÉÆÃt.
‘¥ÀzÀ’ JAzÀgÉ ªÀÄÆ®gÀÆ¥À ¥ÀæPÀÈwªÉÇAzÀPÉÌ ¥ÀævÀå0iÀÄ ºÀwÛzÀ gÀÆ¥À. F PÉ¼ÀUÉ
£ÉÆÃrj:-
£ÁªÀÄ ¥ÀæPÀÈw + £ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ = £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
ªÀÄ£É + G = ªÀÄ£É0iÀÄÄ
PÀ®Äè + C£ÀÄß = PÀ®è£ÀÄß
ºÉÆ® + EAzÀ = ºÉÆ®¢AzÀ
£É® + PÉÌ = £É®PÉÌ
±Á¯É + C°è = ±Á¯É0iÀÄ°è
E°è ªÀÄ£É, PÀ®Äè, ºÉÆ®, £É®, ±Á¯É-ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ. G,
C£ÀÄß, EAzÀ, PÉÌ, C°è-EªÉ®è £ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ. ªÀÄ£É0iÀÄÄ, PÀ®è£ÀÄß,
ºÉÆ®¢AzÀ, £É®PÉÌ ±Á¯É0iÀÄ°è-EªÉ®è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
(29) £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw:-£ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ ªÀÄÆ®gÀÆ¥ÀªÁV0iÀÄÆ, Qæ0iÉÄ0iÀÄ CxÀðªÀ£ÀÄß
PÉÆqÀzÉ0iÀÄÆ EgÀÄªÀ ±À§ÝªÉÃ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw0iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. EªÀPÉÌ ¥Áæw¥À¢PÀUÀ¼ÀÄ
JA§ ºÉ¸ÀgÀÆ GAlÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-ªÀÄgÀ, £É®, ªÀÄtÄÚ, G¥ÀÅöà, ºÀÆªÀÅ, §½î, PÁ¬Ä, CqÀ«, £ÀUÀgÀ,
¥ÀlÖt, d£À, ºÉtÄÚ, UÀAqÀÄ, ºÀÄqÀÄUÀ, ²±ÀÄ, ¨Á®PÀ, ªÀÄAZÀ, ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ, §¼À¥À, ¸ÀÄtÚ,
§tÚ, PÀnÖUÉ, zÀ£À,-EvÁå¢.
(30) ¥ÀzÀ:-¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ‘¥ÀzÀ’ UÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(31) £ÁªÀÄ¥ÀzÀ:-£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ £ÁªÀÄ«¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj
‘£ÁªÀÄ¥ÀzÀ’ UÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(32) «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ:- ¸ÀévÀAvÀæªÁV CxÀð«®èzÉ, £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ

¸ÉÃj, ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ CxÀðªÀ£ÀÄßAlÄªÀiÁqÀÄªÀ G, C£ÀÄß, EAzÀ, UÉ, PÉÌ, zÉ¸É¬ÄAzÀ,
C, C°è, K, EgÁ, F, D, EvÁå¢UÀ½UÉ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼É£ÀÄßªÀgÀÄ.
83
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw + £ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ = £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
ºÀÄqÀÄUÀ + G = ºÀÄqÀÄUÀ£ÀÄ
ªÀÄAZÀ + C£ÀÄß = ªÀÄAZÀªÀ£ÀÄß
§mÉÖ + EAzÀ = §mÉÖ¬ÄAzÀ
zÀ£À + PÉÌ = zÀ£ÀPÉÌ
ªÀÄÄzÀÄPÀ + zÉ¸É¬ÄAzÀ = ªÀÄÄzÀÄPÀ£À zÉ¸É¬ÄAzÀ
CPÀÌ + C = CPÀÌ£À
vÁ¬Ä + C°è = vÁ¬Ä0iÀÄ°è
vÀAzÉ + K = vÀAzÉ0iÉÄÃ
gÁªÀÄ + D = gÁªÀiÁ
ªÉÄÃ°£À F £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À°è ºÀ®ªÁgÀÄ jÃw0iÀÄ ±À§ÝUÀ½ªÉ. ªÀÄ£ÀÄµÀågÀ, ¥ÁætÂUÀ¼À,

ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À-EvÁå¢ C£ÉÃPÀ §UÉ0iÀÄ ±À§ÝUÀ½gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j. E£ÀÆß C£ÉÃPÀ §UÉ0iÀÄ
±À§ÝUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼À «ªÀgÀªÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀUÉ £ÉÆÃrj:-
II - £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ
1. ¸ÀºÀdªÁzÀ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ 2. ¸Á¢üvÀ (¤µÀà£Àß) UÀ¼ÁzÀ

(i) ªÀÄ£ÀÄµÀågÀ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ
ºÉÃ¼ÀÄªÀAxÀªÀÅ (i) JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj
(ii) ¥ÁætÂUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀAxÀªÀÅ MAzÀÄ¥ÀzÀªÁUÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
(iii) ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À UÀÄt, ¸Àé¨sÁªÀUÀ¼À£ÀÄß (ii) Qæ0iÀiÁ¥ÀæPÀÈw (zsÁvÀÄ)¬ÄAzÀ
ºÉÃ¼ÀÄªÀAxÀªÀÅ ºÀÄnÖzÀ PÀÈzÀAvÀ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ
(iv) PÁ®, ¸ÁÜ£À, C¼ÀvÉ, ¢PÀÄÌ, (iii) vÀ¢ÞvÀ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃj GAmÁzÀ
¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ vÀ¢ÞvÁAvÀ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ
F ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀAvÉ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄRåªÁV JgÀqÀÄ §UÉ0iÀÄªÀÅ:

(1) ¸ÀºÀd £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ (2) ¸Á¢üvÀUÀ¼ÁzÀ ¸ÀªÀiÁ¸À, PÀÈzÀAvÀ,
vÀ¢ÞvÁAvÀUÀ¼ÀÄ.
84
(1) ¸ÀºÀd £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ_

GzÁºÀgÀuÉUÉ:-ºÉÆ®, £É®, d£À, ªÀÄ£É, ªÀÄgÀ, PÀ®Äè, ¥ÀÇªÀð, ªÀÄÆqÀt,
JgÀqÀÄ, PÀjzÀÄ, zÉÆqÀØ, ¸ÀtÚ-EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.
(2) ¸Á¢üvÀ (¤µÀà£Àß) £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ_
(i) ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ37-ªÀÄ¼ÉUÁ®, zÉÆqÀØªÀÄgÀ, ºÉ¨ÁâV®Ä, ªÀÄÄPÀÌtÚ, EPÉÌ®,
ºÉeÉÓÃ£ÀÄ, ºÉzÉÆÝgÉ-ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ.
(ii) PÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ38-ªÀiÁrzÀ, ªÀiÁqÀÄ«PÉ, ªÀiÁl, Nl, NzÀÄªÀ, N¢zÀ, w£ÀÄßªÀ,
EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.
(iii) vÀ¢ÞvÁAvÀUÀ¼ÀÄ39-MPÀÌ°UÀ, UÁtÂUÀ, ºÁªÁrUÀ, ªÉÆÃ¸ÀUÁgÀ, MPÀÌ®ÄVwÛ,
eÁuÉ, zÉÆqÀØvÀ£À, ªÀiÁ¯ÉUÁgÀ-EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.
ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹gÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸À, PÀÈzÀAvÀ, vÀ¢ÞvÁAvÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄA¢£À ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ
CzsÁå0iÀÄUÀ¼À°è «ªÀgÀªÁV w½0iÀÄÄ«j. FUÀ ¸ÀºÀd £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw, «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ,
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «ZÁgÀ w½0iÉÆÃt.
(33) £ÁªÀÄªÁZÀPÀ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À°è ªÀÄÄRåªÁV: (1) ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ,
(2) UÀÄtªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ, (3) ¸ÀASÁåªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ, (4) ¸ÀASÉåÃ0iÀÄªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ,
(5) ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ, (6) ¥ÀjªÀiÁtªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ, (7) ¥ÀæPÁgÀªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ,
(8) ¢UÁéZÀPÀUÀ¼ÀÄ, (9) ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ -JAzÀÄ C£ÉÃPÀ UÀÄA¥ÀÅ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
(1) ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ
(34) ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼É®è ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ZÉÃvÀ£ÀªÀÅ¼Àî ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ-ªÀÄ£ÀÄµÀå, ºÉAUÀ¸ÀÄ, §¸ÀªÀ, PÀÈµÀÚ,
ªÀÄÄzÀÄPÀ, JvÀÄÛ, JªÉÄä, £Àj, £Á¬Ä-ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ.
37¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉAzÀgÉ JgÀqÀÄ CxÀªÁ C£ÉÃPÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ CxÀðPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV ¸ÉÃj MAzÀÄ ¥ÀzÀªÁUÀÄ«PÉ.

VqÀªÀÄgÀ, ªÀÄgÀUÁ®Ä, CgÀªÀÄ£É-EªÀÅ ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ (¸ÀªÀiÁ¸À) ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. EªÀÅUÀ¼À°è
VqÀªÀÇ+ªÀÄgÀªÀÇ=VqÀªÀÄgÀ JAzÀÆ, ªÀÄgÀzÀ+PÁ®Ä=ªÀÄgÀUÁ®Ä JAzÀÆ, CgÀ¸À£À+ªÀÄ£É=CgÀªÀÄ£É
JAzÀÆ JgÀqÉgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
38 zsÁvÀÄUÀ½UÉ (Qæ0iÀiÁ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ) PÀÈvï ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj PÀÈzÀAvÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
ªÀiÁqÀÄ+C=ªÀiÁqÀÄªÀ, EzÀgÀAvÉ-ºÉÆÃUÀÄªÀ, §gÀÄªÀ, £ÉÆÃl, ªÀiÁl, Nl EvÁå¢.

39 £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ºÀ®ªÁgÀÄ CxÀðUÀ¼À°è UÁgÀ, PÁgÀ, DrUÀ EvÁå¢ ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃj DzÀ-
ªÉÆÃ¸ÀUÁgÀ, ªÀiÁ¯ÉUÁgÀ, ºÁªÁrUÀ, ºÀÆªÁrUÀ, UÁtÂUÀ EvÁå¢UÀ¼ÀÄ vÀ¢ÞvÁAvÀUÀ¼ÀÄ.

85
ZÉÃvÀ£À«®èzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ-PÀ®Äè, ªÀÄgÀ, £É®, d®, J¯É, ºÀÆ, ºÀtÄÚ, PÁ¬Ä, ¨ÉlÖ,
CqÀ«, ªÀÄoÀ, ªÀÄ£É, ±Á¯É,-ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ.
F ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀUÀ¼À£ÀÄß (1) gÀÆqsÀ£ÁªÀÄ, ( 2) CAQvÀ£ÁªÀÄ,
(3) C£ÀéxÀðPÀ£ÁªÀÄ-JAzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ «¨sÁUÀ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
(1) gÀÆqsÀ£ÁªÀÄ-gÀÆrü¬ÄAzÀ §AzÀ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ gÀÆqsÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-£À¢, ¥ÀªÀðvÀ, ªÀÄ£ÀÄµÀå, ºÉAUÀ¸ÀÄ, ºÀÄqÀÄUÀ, ¥ÀlÖt, zÉÃ±À-
EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.
E°è §A¢gÀÄªÀ ‘£À¢’ EvÁå¢ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ J®è £À¢UÀ½UÀÆ C£Àé¬Ä¸ÀÄªÀ
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ.
(2) CAQvÀ£ÁªÀÄ-ªÀåªÀºÁgÀzÀ G¥À0iÉÆÃUÀPÉÌ ElÄÖPÉÆAqÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼É®è CAQvÀ
£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-UÀAUÁ, §æºÀä¥ÀÅvÁæ, PÁªÉÃj, »ªÀiÁ®0iÀÄ, «AzÁå¢æ, gÁªÀÄ,
PÀÈµÀÚ, ±ÀAPÀgÀ, gÀAUÀ, ¸Á«wæ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ, ¨sÁgÀvÀ, PÀ£ÁðlPÀ, D®, ¨ÉÃªÀÅ-EvÁå¢UÀ¼ÀÄ
(EªÉ®è gÀÆqsÀ£ÁªÀÄUÀ½UÉ ElÖ ºÀ¸ÀgÀÄUÀ¼ÉÃ DVªÉ).
(3) C£ÀéxÀðPÀ£ÁªÀÄ-CxÀðPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV ElÖ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼É®è C£ÀéxÀðPÀ
£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-PÀÄAl, ºÉ¼ÀªÀ, QªÀÅqÀ, ªÁå¥Áj, «zÁéA¸À, gÉÆÃV, 0iÉÆÃV-
EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.
(2) UÀÄtªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ
F PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j_
(1) PÉA¥ÀÅ§mÉÖ0iÀÄ£ÀÄß vÀAzÀ£ÀÄ. (4) ºÀ¼É0iÀÄ CQÌ ¨ÉÃPÀÄ
(2) zÉÆqÀØ PÀ®Äè EzÉ. (5) PÀj0iÀÄ £Á¬Ä EzÉ
(3) aPÀÌªÀÄPÀÌ¼ÀÄ EgÀÄvÁÛgÉ.
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è ‘PÉA¥ÀÅ’ JA§ÄzÀÄ §mÉÖ0iÀÄ §tÚzÀ UÀÄtªÀ£ÀÆß, ‘zÉÆqÀØ’
JA§ÄzÀÄ PÀ°è£À jÃw0iÀÄ£ÀÆß, ‘aPÀÌ’ JA§ÄzÀÄ ªÀÄPÀÌ¼À jÃw0iÀÄ£ÀÆß, ‘ºÀ¼É0iÀÄ’ JA§ÄzÀÄ
CQÌ0iÀÄ UÀÄtªÀ£ÀÆß, ‘PÀj0iÀÄ’ JA§ÄzÀÄ £Á¬Ä0iÀÄ §tÚzÀ jÃw0iÀÄ£ÀÆß w½¸ÀÄªÀ
±À§ÝUÀ¼ÀÄ. EªÀÅUÀ½UÉ «±ÉÃµÀtUÀ¼ÉAzÀÆ ºÉ¸ÀgÀÄ.
86
(35) ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À UÀÄt, jÃw, ¸Àé¨sÁªÀUÀ¼À£ÀÄß w½¸ÀÄªÀ «±ÉÃµÀtUÀ¼É¯Áè

UÀÄtªÁZÀPÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-zÉÆqÀØ, aPÀÌ, QjzÀÄ, M¼Éî0iÀÄ, PÉlÖzÀÄ, ©½zÀÄ, PÀjzÀÄ,
ºÉÆ¸ÀzÀÄ, ºÀ¼É0iÀÄ, ¦jzÀÄ, »jzÀÄ, QjzÀÄ, J¼ÀzÀÄ-ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ.
F «±ÉÃµÀtUÀ¼É®è 0iÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ºÉÃ½zÉ0iÉÆÃ CAxÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ «±ÉÃµÀåUÀ¼ÀÄ.
«±ÉÃµÀt «±ÉÃµÀå
PÀj0iÀÄ £Á¬Ä
zÉÆqÀØ PÀ®Äè
aPÀÌ ªÀÄUÀÄ
E°è PÀj0iÀÄ, zÉÆqÀØ, aPÀÌ F ±À§ÝUÀ¼É®è «±ÉÃµÀtUÀ¼ÀÄ. £Á¬Ä, PÀ®Äè, ªÀÄUÀÄ
EvÁå¢ ±À§ÝUÀ¼É®è «±ÉÃµÀåUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(3) ¸ÀASÁåªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ
(36) ¸ÀASÉå0iÀÄ£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼É®è ¸ÀASÁåªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-MAzÀÄ, JgÀqÀÄ, ºÀvÀÄÛ, ¸Á«gÀ, ®PÀë-EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.
(MAzÀÄ ªÀÄ£É, JgÀqÀÄ PÀÄzÀÄgÉ, ¸Á«gÀ D£É-»ÃUÉ ¸ÀASÁåªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ UÀÄtªÁZÀPÀUÀ
¼ÀAvÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ «±ÉÃµÀtUÀ¼ÀÆ DVgÀÄvÀÛªÉ).
(4) ¸ÀASÉåÃ0iÀÄªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ
ªÀÄÆªÀgÀÄ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ, £Á®égÀÄ ±Á¹ÛçUÀ¼ÀÄ, LªÀgÀÄ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ-JA§ F
ªÁPÀåUÀ¼À°è ªÀÄÆªÀgÀÄ, £Á®égÀÄ, LªÀgÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ F ¯ÉPÀÌzÀ ¸ÀASÉå¬ÄAzÀ
PÀÆrzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß w½¸ÀÄvÀÛzÀ®èªÉ? EAxÀ ±À§ÝUÀ½AzÀ ¸ÀASÉå0iÀÄÆ, ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÆ
w½ªÀ½PÉUÉ §gÀÄvÀÛªÉ.
(37) ¸ÀASÉå¬ÄAzÀ PÀÆrzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼É®è
¸ÀASÉåÃ0iÀÄªÁZÀPÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ¸ÀASÉå ¸ÀASÉåÃ0iÀÄ
ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆªÀgÀÄ, ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ
JgÀqÀÄ E§âgÀÄ, JgÀqÀ£É0iÀÄ
LzÀÄ LªÀgÀÄ, LzÀ£É0iÀÄ
87
(5) ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ
(38) ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ Qæ0iÉÄ0iÀÄ ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß w½¸ÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼É®è
¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ40.
©½zÀgÀ ¨sÁªÀ - ©¼ÀÄ¥ÀÅ (vÀ¢ÞvÁAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ)
PÀjzÀgÀ ¨sÁªÀ - PÀ¥ÀÅöà (vÀ¢ÞvÁAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ)
»jzÀgÀ ¨sÁªÀ - »jªÉÄ (vÀ¢ÞvÁAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ)
¦jzÀgÀ ¨sÁªÀ - ¥ÉgÉä=(ºÉªÉÄä) (vÀ¢ÞvÁAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ)
£ÉÆÃqÀÄªÀÅzÀgÀ ¨sÁªÀ - £ÉÆÃl (PÀÈzÀAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ)
ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀgÀ ¨sÁªÀ - ªÀiÁl (PÀÈzÀAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ)
PÉÆqÀÄªÀÅzÀgÀ ¨sÁªÀ - PÀÆl (PÀÈzÀAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ)
EzÀgÀ ºÁUÉ-¨É¼ÀÄà (ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀ), PÀ¥ÀÅð (ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀ), PÉA¥ÀÅ=PÉZÀÑ£É0iÀÄzÀgÀ ¨sÁªÀ,
¥ÉA¥ÀÅ (ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀ) EªÀ£ÀÆß w½0iÀÄ§ºÀÄzÀÄ.
(6) ¥ÀjªÀiÁt ªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ

(1) CµÀÄÖ zÉÆqÀØ PÀ®Äè (2) EµÀÄÖ d£ÀgÀ UÀÄA¥ÀÅ (3) JµÀÄÖ PÁ¸ÀÄUÀ¼ÀÄ? -
EvÁå¢ ªÁPÀåUÀ¼À°è CµÀÄÖ, EµÀÄÖ, JµÀÄÖ-EvÁå¢ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ UÉÆvÁÛzÀ C¼ÀvÉ,
¸ÀASÉå0iÀÄ£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀÅ¢®è, CAzÀgÉ ¤¢ðµÀÖ¥Àr¹zÀ C¼ÀvÉ, ¸ÀASÉå E°è E®è. EAxÀ
±À§ÝUÀ¼ÀÄ PÉÃªÀ® ¥ÀjªÀiÁtUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ w½¸ÀÄvÀÛªÉ. EAxÀ ±À§ÝUÀ¼À£ÉßÃ ¥ÀjªÀiÁt
ªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÁÛgÉ.
(39) ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ¸ÁªÀiÁ£Àå C¼ÀvÉ, ¥ÀjªÀiÁt, UÁvÀæ-EvÁå¢UÀ¼À£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀ
±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¥ÀjªÀiÁtªÁZÀPÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-CµÀÄÖ, EµÀÄÖ, ºÀ®ªÀÅ, PÉ®ªÀÅ, C¤vÀÄ, E¤vÀÄ, J¤vÀÄ,
¥À®ªÀÅ-EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.
¥ÀjªÀiÁtPÉÌ:- ºÀ®ªÀÅ ¢£ÀUÀ¼ÀÄ, PÉ®ªÀÅ HgÀÄUÀ¼ÀÄ-EvÁå¢.
UÁvÀæPÉÌ:- UÀÄqÀØzÀµÀÄÖ, D£É0iÀÄµÀÄÖ, ¥À®èzÀ¤vÀÄ-EvÁå¢.
C¼ÀvÉUÉ:- CµÀÄÖ zÀÆgÀ, EµÀÄÖ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ¼ÀÄ-EvÁå¢.
40¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼À°è zsÁvÀÄUÀ½AzÀ ºÀÄlÖvÀPÀÌªÉ®è PÀÈzÀAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÉAzÀÆ, £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw

UÀ½AzÀÄAmÁUÀÄªÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ‘vÀ¢ÞvÁAvÀ’ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÉAzÀÆ ºÉÃ¼ÀÄªÀgÀÄ. F «µÀ0iÀÄªÀ£ÀÄß
D0iÀiÁ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À°è «ªÀgÀªÁV w½0iÀÄÄwÛÃj. D «µÀ0iÀÄªÀ¤ß°è ¸ÀÆÜ®ªÁV w½¹zÉ, CµÉÖ.
88
(7) ¥ÀæPÁgÀªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ
(1) CAxÀ ªÀÄ£ÀÄµÀå£ÀÄAmÉÃ? (2) CAvÀºÀ «ZÁgÀ ¨ÉÃqÀ. (3) JAxÀ §tÚ.
(4) EAxÀªÀgÀÆ GAmÉÃ? - EvÁå¢ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ¹Üw, jÃwUÀ¼À£ÀÄß w½¸ÀÄvÀÛªÉ.
(40) ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ¹Üw CxÀªÁ jÃwUÀ¼À£ÀÄß w½¸ÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼É®è
¥ÀæPÁgÀªÁZÀPÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ. EªÀÇ MAzÀÄ §UÉ0iÀÄ UÀÄtªÁZÀPÀUÀ¼ÉÃ CºÀÄzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- CAxÀ, CAxÀºÀÄzÀÄ, EAxÀ, EAxÀzÀÄ, EAxÀºÀÄzÀÄ, JAvÀºÀ,
JAxÀ, CAxÀªÀ£ÀÄ, CAxÀªÀ¼ÀÄ, CAxÀzÀÄ, CAvÀºÀ£ÀÄ, EAvÀºÀ£ÀÄ, CAvÀºÀÄzÀÄ-EvÁå¢.
(8) ¢UÁéZÀPÀUÀ¼ÀÄ
(41) ¢PÀÄÌUÀ¼ÀÄ (¤lÄÖUÀ¼À) ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼É®è ¢UÁéZÀPÀUÀ¼É
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- GvÀÛgÀ, zÀQët, ¥ÀÇªÀð, ¥À²ÑªÀÄ, F±Á£Àå, ªÁ0iÀÄÄªÀå,
DUÉßÃ0iÀÄ, £ÉÊIÄvÀå, ªÀÄÆqÀ®Ä, vÉAPÀ®Ä, §qÀUÀ®Ä, ¥ÀqÀÄªÀ®Ä, DZÉ, FZÉ-EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.
(9) ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ
²æÃgÁªÀÄ£ÀÄ PÁrUÉ ºÉÆÃzÀ£ÀÄ. CªÀ£À ¸ÀAUÀqÀ ¹ÃvÁ®PÀë÷ätgÀÆ ºÉÆgÀlgÀÄ.
CªÀgÀÄ C°è ¥Àtð±Á¯É0iÀÄ°è ªÁ¹¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ.
F ªÁPÀåUÀ¼À°è “CªÀ£À ¸ÀAUÀqÀ” JAzÀgÉ gÁªÀÄ£À ¸ÀAUÀqÀ JAzÀÄ CxÀð. “CªÀgÀÄ
C°è” JAzÀgÉ gÁªÀÄ®PÀë÷ät¹ÃvÉ0iÀÄgÀÄ D PÁr£À°è JAzÀÄ CxÀð. “CªÀ£ÀÄ, CªÀgÀÄ,
C°è” EvÁå¢ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÁÜ£ÀzÀ°è §¼À¸ÀÄªÀ ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ §UÉ0iÀÄ
±À§ÝUÀ¼ÀÄ. »ÃUÉ ¸ÀªÀð ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀUÀ¼À ¸ÁÜ£ÀzÀ®Æè CªÀPÉÌ §zÀ¯ÁV PÉ®ªÀÅ ¨ÉÃgÉ
§UÉ0iÀÄ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæ0iÉÆÃV¸ÀÄvÉÛÃªÉ. EAxÀ ±À§ÝUÀ¼ÉÃ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.
(42) ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀUÀ¼ÁzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÁÜ£ÀzÀ°è ¤AvÀÄ CªÀ£ÀÄß ¨ÉÆÃ¢ü¸ÀÄªÀ
(¸ÀÆa¸ÀÄªÀ) ±À§ÝUÀ¼É®è ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- CzÀÄ, EzÀÄ, 0iÀiÁªÀÅzÀÄ, J¯Áè (J®è), K£ÀÄ, CªÀ£ÀÄ, EªÀ£ÀÄ,
0iÀiÁªÀ£ÀÄ, CªÀ¼ÀÄ, EªÀ¼ÀÄ, 0iÀiÁªÀ¼ÀÄ, vÁ£ÀÄ, vÁªÀÅ, ¤Ã£ÀÄ, ¤ÃªÀÅ, DªÀÅzÀÄ, DgÀÄ,
89
Dgï∗, K£ÀÄ, K£ï*, DA (D£ï)*, £ÁA (£Á£ï)*, ¤ÃA (¤Ã£ï)* -EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.

ªÉÄÃ°£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è §A¢gÀÄªÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ ¨sÁUÀ
ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
(1) ¥ÀÅgÀÄµÁxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.
(2) ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.
(3) DvÁäxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.
1. ¥ÀÅgÀÄµÁxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-(i) £Á£ÀÄ-£ÁªÀÅ EªÀÅ GvÀÛªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.
(ii) ¤Ã£ÀÄ-¤ÃªÀÅ EªÀÅ ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.
(iii) CªÀ£ÀÄ-CªÀgÀÄ
CªÀ¼ÀÄ-CªÀgÀÄ EªÀÅ ¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀµÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ
CzÀÄ-CªÀÅ
2. ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- 0iÀiÁªÀÅzÀÄ, K£ÀÄ, KvÀgÀzÀÄ, DªÀÅzÀÄ, K£ÀÄ, K£ï EvÁå¢UÀ¼ÀÄ
¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ. (EªÉ®è ¥Àæ±ÉßUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ ±À§ÝUÀ¼ÁzÀÝjAzÀ
ºÁUÉ ºÉ¸ÀgÀÄ).
3. DvÁäxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- vÁ£ÀÄ-vÁªÀÅ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß DvÁäxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ
ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ ªÁrPÉ.
EzÀÄªÀgÉUÉ ºÉÃ½zÀ (1) ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀ, (2) UÀÄtªÁZÀPÀ, (3) ¸ÀASÁåªÁZÀPÀ, (4)
¸ÀASÉåÃ0iÀÄªÁZÀPÀ, (5) ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ, (6) ¥ÀjªÀiÁtªÁZÀPÀ, (7) ¥ÀæPÁgÀªÁZÀPÀ,
(8) ¢UÁéZÀPÀ, (9) ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ-¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ
UÀ½AzÀ®Æ, KPÀªÀZÀ£À, §ºÀÄªÀZÀ£À ¨sÉÃzÀUÀ½AzÀ®Æ, G, C£ÀÄß, EAzÀ, UÉ, PÉÌ,
zÉ¸É¬ÄAzÀ, C, C°è, K, EgÁ, F, D, EvÁå¢ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ½AzÀ®Æ C£ÉÃPÀ
gÀÆ¥À ¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß ¨sÁµÉ0iÀÄ°è ¥ÀqÉ0iÀÄÄªÀÅªÀÅ. CªÀÅUÀ¼À «ªÀgÀªÀ£ÀÄß FUÀ w½0iÉÆÃt.
∗
F ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼É®è ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀÄ°èªÉ. ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ PÁªÀåUÀ¼À£ÀÄß NzÀÄªÀ
«zÁåyðUÀ¼ÁzÀ ¤ÃªÀÅ EªÀÅUÀ¼À §UÉUÉ w½¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.

K, EgÁ, F, D, «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ½UÉ ºÀvÀÄÛªÀÅ¢®è.
90
III - °AUÀUÀ¼ÀÄ
(1) ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ
(i) ©üÃªÀÄ£ÀÄ ªÀÄUÀ¤UÉ §Ä¢Þ ºÉÃ½zÀ£ÀÄ.
(ii) ¹ÃvÉ G½zÀ ¹ÛçÃ0iÀÄjUÉ §Ä¢Þ ºÉÃ½zÀ¼ÀÄ.
(iii) PÀvÉÛ ºÀÄ®è£ÀÄß ªÉÄÃ0iÀÄÄvÀÛzÉ.
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è ©üÃªÀÄ£ÀÄ, ªÀÄUÀ¤UÉ, ¹ÃvÉ, ¹ÛçÃ0iÀÄjUÉ, ºÀÄ®è£ÀÄß-JA§ £ÁªÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼À°è ©üÃªÀÄ, ªÀÄUÀ - JA¨ÉgÀqÀÄ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß GZÀÑj¹zÁUÀ £ÀªÀÄä ªÀÄ£À¹ìUÉ
‘UÀAqÀ¸ÀÄ’ JA§xÀð ºÉÆ¼É0iÀÄÄªÀÅzÀÄ. ¹ÃvÉ, ¹ÛçÃ - JA§ ±À§ÝªÀ£ÀÄß CAzÁUÀ ªÀÄ£À¹ìUÉ
‘ºÉAUÀ¸ÀÄ’ JA§ CxÀð ºÉÆ¼É0iÀÄÄªÀÅzÀÄ. PÀvÉÛ, ºÀÄ®Äè-±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæ0iÉÆÃUÀ
ªÀiÁrzÁUÀ ºÉAUÀ¸À®èzÀ, UÀAqÀ¸À®èzÀ ¨ÉÃgÉ ¥ÀzÁxÀðªÉA§xÀðªÀÅ ¨ÉÆÃzsÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ
(ºÉÆ¼É0iÀÄÄªÀÅzÀÄ). EzÀ£ÀÄß £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀªÉ£ÀÄßªÀgÀÄ. ºÁUÁzÀgÉ ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ,
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀUÀ½UÉ ¸ÀÆvÀæUÀ¼À£ÀÄß F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
(43) ¥ÀÅ°èAUÀ:- 0iÀiÁªÀ ±À§Ý ¥Àæ0iÉÆÃUÀ ªÀiÁrzÁUÀ ‘UÀAqÀ¸ÀÄ’ JA§xÀðªÀÅ
ªÀÄ£À¹ìUÉ ºÉÆ¼É0iÀÄÄªÀÅzÉÆÃ CzÀÄ ¥ÀÅ°èAUÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- zÉÆqÀØªÀ£ÀÄ, ªÀÄÄzÀÄPÀ, PÀ¼Àî, ªÀÄ£ÀÄµÀå, ±ÀAPÀgÀ, §¸ÀªÀ,
ºÀÄqÀÄUÀ, PÉlÖªÀ£ÀÄ, CgÀ¸ÀÄ, ¥ÀæzsÁ¤, ªÀÄAwæ, dnÖ, ±ÀQÛªÀAvÀ, vÀAzÉ, ªÀiÁªÀ,
¸ÀºÉÆÃzÀgÀ, CtÚ, vÀªÀÄä, aPÀÌ¥Àà, ¸ÀaªÀ, gÁªÀÄ, PÀÈµÀÚ, ±ÀAPÀgÁZÁgÀå, ªÀÄzÀÄªÀÄUÀ,
zÁ¸À, PÀ«, «ªÀÄ±ÀðPÀ,-EvÁå¢.
ªÉÄÃ°£À 0iÀiÁªÀ ±À§ÝªÀ£ÀÄß ºÉÃ½zÀgÀÆ £ÀªÀÄä ¨sÁªÀ£ÉUÉ UÀAqÀ¸ÀÄ JA§xÀð
ºÉÆ¼É0iÀÄÄªÀÅzÀÄ. DzÀÝjAzÀ EªÀÅ ¥ÀÅ°èAUÀUÀ¼ÀÄ.
(44) ¹ÛçÃ°AUÀ:- 0iÀiÁªÀ ±À§Ý ¥Àæ0iÉÆÃUÀ ªÀiÁrzÁUÀ £ÀªÀÄä ¨sÁªÀ£ÉUÉ
‘ºÉAUÀ¸ÀÄ’ JA§ CxÀðªÀÅ ºÉÆ¼É0iÀÄÄªÀÅzÉÆÃ CzÀÄ ¹ÛçÃ°AUÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- zÉÆqÀØªÀ¼ÀÄ, ªÀÄÄzÀÄQ, CvÉÛ, aPÀÌªÀÄä, zÉÆqÀØªÀÄä, ºÉAqÀw,

vÀAV, ¸ÀºÉÆÃzÀj, ¥ÁªÀðw, CPÀÌ, CgÀ¹, gÁtÂ, vÁ¬Ä, CfÓ, «zÀÄ¶, ZÀ®ÄªÉ,
MPÀÌ®ÄVwÛ, ºÁªÁqÀVwÛ, PÉlÖªÀ¼ÀÄ, M¼Éî0iÀÄªÀ¼ÀÄ, ¨ÁæºÀätÂw, G¥ÁzsÁå0iÉÄ, CzsÀåPÉë,
¸ÀaªÉ, ªÀÄUÀ¼ÀÄ, ¨Á°PÉ, ¹ÛçÃ, ºÉAUÀ¸ÀÄ-EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.
(45) 0iÀiÁªÀ ±À§ÝªÀ£ÀÄß ¥Àæ0iÉÆÃUÀ ªÀiÁrzÁUÀ ºÉAUÀ¸ÀÄ UÀAqÀ¸ÀÄ JgÀqÀÆ
C®èzÀ CxÀðªÀÅ ªÀÄ£À¹ìUÉ ºÉÆ¼É0iÀÄÄªÀÅzÉÆÃ CzÀÄ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
91
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ªÀÄ£É, £É®, ¨ÉAQ, UÀzÉÝ, vÉÆÃl, PÀvÉÛ, PÀÄzÀÄgÉ, PÉÆÃt, JvÀÄÛ,
£Àj, £Á¬Ä, PÀnÖUÉ, PÀ®Äè, EnÖUÉ, ºÀ¸ÀÄ, V½, ºÀzÀÄÝ, ªÀÄ¼É, ªÉÆÃqÀ, d®, ºÉÆ¼É,
ºÀ¼Àî, ªÀÄAZÀ, ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ, J¯É, §½î, ºÀÆ, ºÀtÄÚ, PÁ¬Ä, PÀA§, ªÀÄgÀ, UÉÆÃqÉ, ºÀ®UÉ,
§¼À¥À, ¨É½î, §AUÁgÀ, DPÁ±À-EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.
(2) ¥ÀÅ£Àß¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ, ¹ÛçÃ£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ, ¤vÀå£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ

ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀAvÉ °AUÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆgÀÄ §UÉ0iÀiÁzÀgÀÆ MªÉÆäªÉÄä PÉ®ªÀÅ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß
(1) ¥ÀÅ°èAUÀ£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼À®Æè, (2) PÉ®ªÀ£ÀÄß ¹ÛçÃ£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼À®Æè, (3)
PÉ®ªÀ£ÀÄß ¤vÀåªÁV £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼À®Æè, (4) ªÀÄvÉÛ PÉ®ªÀ£ÀÄß ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ,
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ ªÀÄÆgÀgÀ®Æè ¥Àæ0iÉÆÃUÀ ªÀiÁqÀÄvÉÛÃªÉ. CªÀÅUÀ¼À §UÉUÉ w½0iÉÆÃt.
(46) ¥ÀÅ£Àß¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼ÀÄ:- ¸ÀÆgÀå, ZÀAzÀæ, ±À¤, ªÀÄAUÀ¼À-EvÁå¢
UÀæºÀªÁZÀPÀ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÅ°èAUÀzÀAvÉ0iÀÄÆ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀzÀAvÉ0iÀÄÆ, ¥Àæ0iÉÆÃV¸ÀÄ
vÉÛÃªÉ. DzÀÝjAzÀ EªÀ£ÀÄß ¥ÀÅ£Àß¥ÀÅA¸ÀPÀUÀ¼ÉAzÀÆ PÀgÉ0iÀÄÄvÉÛÃªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
¸ÀÆgÀå ªÀÄÆrvÀÄ (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)
¸ÀÆgÀå ªÀÄÆrzÀ£ÀÄ (¥ÀÅ°èAUÀ)
±À¤0iÀÄÄ PÁqÀÄvÀÛzÉ (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)
±À¤0iÀÄÄ PÁqÀÄvÁÛ£É (¥ÀÅ°èAUÀ)
ZÀAzÉÆæÃzÀ0iÀÄªÁ¬ÄvÀÄ (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)
ZÀAzÀæ GzÀ0iÀÄªÁzÀ£ÀÄ (¥ÀÅ°èAUÀ)
(E°è ¸ÀÆgÀå, ZÀAzÀæ, ±À¤-±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¥ÀÅ°èAUÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼ÉgÀqÀgÀ®Æè
¥Àæ0iÉÆÃUÀªÁVgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ)
(47) ¹ÛçÃ£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼ÀÄ:- zÉÃªÀvÁªÁZÀPÀUÀ¼ÁzÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¹ÛçÃ°AUÀ
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼ÉgÀqÀgÀ®Æè ¥Àæ0iÉÆÃV¸À®àqÀÄvÀÛªÉ. EAxÀªÀ£ÀÄß ¹ÛçÃ£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ
UÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄÄªÀgÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- zÉÃªÀvÉ M°¬ÄvÀÄ (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)
zÉÃªÀvÉ M°zÀ¼ÀÄ (¹ÛçÃ°AUÀ)
®Që÷ä M¯É/M°¬ÄvÀÄ (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)
®Që÷ä M¯ÉzÀ¼ÀÄ (¹ÛçÃ°AUÀ)
¸ÀgÀ¸Àéw PÀÈ¥É ªÀiÁrvÀÄ (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)
¸ÀgÀ¸Àéw PÀÈ¥É ªÀiÁrzÀ¼ÀÄ (¹ÛçÃ°AUÀ)
92
ºÀÄqÀÄV NzÀÄvÀÛzÉ (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)

ºÀÄqÀÄV NzÀÄªÀ¼ÀÄ (¹ÛçÃ°AUÀ)
ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½gÀÄªÀ zÉÃªÀvÉ, ®Që÷ä, ¸ÀgÀ¸Àéw, ºÀÄqÀÄV-EvÁå¢ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¹ÛçÃ°AUÀ
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼ÉgÀqÀgÀ®Æè ¥Àæ0iÉÆÃV¸À®ànÖgÀÄªÀÅzÀjAzÀ EªÀÅ ¹ÛçÃ£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ
UÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉ¬Ä¹PÉÆ¼Àî®àqÀÄvÀÛªÉ.
(48) ¤vÀå£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼ÀÄ:- ²±ÀÄ, ªÀÄUÀÄ, zÀAqÀÄ, d£À41, PÀÆ¸ÀÄ -
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ 0iÀiÁªÁUÀ®Æ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀzÀ°è0iÉÄÃ ¥Àæ0iÉÆÃV¸À®àqÀÄªÀÅ
zÀjAzÀ EªÀ£ÀÄß ¤vÀå£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄÄªÀgÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
²±ÀÄ d¤¹vÀÄ.
ªÀÄUÀÄ C¼ÀÄvÀÛzÉ.
d£À ¸ÉÃjzÉ.
zÀAqÀÄ §AvÀÄ.
PÀÆ¸ÀÄ ªÀÄ®VzÉ.
²±ÀÄ, PÀÆ¸ÀÄ, ªÀÄUÀÄ-EªÀÅ UÀAqÀÄ ªÀÄUÀÄªÁzÀgÀÆ DVgÀ§ºÀÄzÀÄ, ºÉuÁÚzÀgÀÆ
DVgÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ ¥Àæ0iÉÆÃUÀ ªÀiÁvÀæ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀzÀ°è JAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ. ‘d£À’
JA§°è ‘ºÉtÄÚ, UÀAqÀÄ’ JgÀqÀÆ DVgÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ ¥Àæ0iÉÆÃUÀ ªÀiÁvÀæ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ
°AUÀzÀ°è JAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ. ‘zÀAqÀÄ’ JA§ÄzÀgÀ°è ªÀÄ£ÀÄµÀå, ¥ÁætÂ, ºÉAUÀ¸ÀÄ
K£ÁzÀgÀÆ EgÀ§ºÀÄzÀÄ. ¥Àæ0iÉÆÃUÀ ªÀiÁvÀæ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀzÀ°è. DzÀÄzÀjAzÀ d£À,
zÀAqÀÄ, ªÀÄUÀÄ, ²±ÀÄ-EAxÀ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¤vÀå£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼ÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
(3) ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ ªÀÄÆgÀgÀ®Æè

¥Àæ0iÉÆÃUÀªÁUÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ
[ªÁZÀå°AUÀ («±ÉÃµÁå¢üÃ£À°AUÀUÀ¼ÀÄ)]
(1) ¤Ã£ÀÄ vÀAzÉ. (E°è ‘¤Ã£ÀÄ’ ±À§ÝªÀÅ ¥ÀÅ°èAUÀ)
(2) ¤Ã£ÀÄ vÁ¬Ä. (E°è ‘¤Ã£ÀÄ’ ±À§ÝªÀÅ ¹ÛçÃ°AUÀ)
(3) ¤Ã£ÀÄ ¥À±ÀÄ. (E°è ‘¤Ã£ÀÄ’ ±À§ÝªÀÅ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)
41‘d£À’ ±À§ÝªÀÅ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀªÁzÀgÀÆ, zÀÄdð£À, ¸ÀdÓ£À, PÀÄd£À, ¸ÀÄd£À JA§ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ
¥ÀÅ°èAUÀUÀ¼ÀÄ. (d£À ±À§ÝªÀÅ zÀÄgï, ¸Àvï, PÀÄ, ¸ÀÄ-EvÁå¢ G¥À¸ÀUÀð¥ÀÇªÀðPÀªÁzÀgÉ ¥ÀÅ°èAUÀªÉAzÀÄ
w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ. G¥À¸ÀUÀð=¥ÀÇªÀð¥ÀævÀå0iÀÄ)
93
ªÉÄÃ°£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è ‘¤Ã£ÀÄ’ JA§ ±À§ÝªÀÅ 0iÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ºÉÃ¼À®àqÀÄªÀÅzÉÆÃ

(«±ÉÃµÀtªÁV ºÉÃ¼À®àqÀÄªÀÅzÉÆÃ) CzÉÃ °AUÀªÀ£ÀÄß ºÉÆAzÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ D ±À§ÝªÀÅ
«±ÉÃµÀåzÀ °AUÀªÀ£ÀÄß ºÉÆAzÀÄvÀÛzÁzÀÝjAzÀ EzÀPÉÌ «±ÉÃµÁå¢üÃ£À°AUÀªÉAzÀÆ,
ªÁZÀå°AUÀªÉAzÀÆ ºÉÃ¼ÀÄªÀgÀÄ.
‘¤Ã£ÀÄ vÀAzÉ’-JA§°è ‘vÀAzÉ’ JA§ ¥ÀÅ°èAUÀPÉÌ C¢üÃ£ÀªÁzÀÝjAzÀ C°è
¥ÀÅ°èAUÀªÉ¤¹zÉ.
‘¤Ã£ÀÄ vÁ¬Ä’-JA§°è ‘vÁ¬Ä’ JA§ ¹ÛçÃ°AUÀPÉÌ C¢üÃ£ÀªÁzÀÝjAzÀ C°è
¹ÛçÃ°AUÀªÉ¤¹zÉ.
‘¤Ã£ÀÄ ¥À±ÀÄ’-JA§°è ‘¥À±ÀÄ’ JA§ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀPÉÌ C¢üÃ£ÀªÁzÀÝjAzÀ C°è
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀªÉ¤¹zÉ.
DzÀÝjAzÀ ‘¤Ã£ÀÄ’ JA§ÄzÀPÉÌ ¸ÀévÀAvÀæªÁV 0iÀiÁªÀ °AUÀªÀ£ÀÆß ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀPÉÌ
DUÀÄªÀÅ¢®è. DzÀÝjAzÀ EAxÀ ±À§ÝUÀ½UÉ®è «±ÉÃµÁå¢üÃ£À°AUÀ CxÀªÁ ªÁZÀå°AUÀ
UÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄÄªÀgÀÄ.
(49) ªÁZÀå°AUÀ («±ÉÃµÁå¢üÃ£À°AUÀUÀ¼ÀÄ):- £Á£ÀÄ, ¤Ã£ÀÄ, vÁ£ÀÄ JA§
¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÆ, M¼Éî0iÀÄ, PÉlÖ, ©½0iÀÄ, PÀj0iÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ UÀÄtªÁZÀPÀ
±À§ÝUÀ¼ÀÆ, ºÀ®ªÀÅ, PÉ®ªÀÅ, J¯Áè-EvÁå¢ ±À§ÝUÀ¼ÀÆ ªÀÄÆgÀÄ °AUÀUÀ¼À®Æè
MAzÉÃjÃw ¥Àæ0iÉÆÃV¸À®àqÀÄªÀÅzÀjAzÀ EªÀ£ÀÄß «±ÉÃµÁå¢üÃ£À°AUÀUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ
ªÁZÀå°AUÀUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀgÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- (i) ‘£Á£ÀÄ’-JA§ÄzÀPÉÌ-
£Á£ÀÄ zÉÆqÀØªÀ£ÀÄ (¥ÀÅ°èAUÀ)
£Á£ÀÄ zÉÆqÀØªÀ¼ÀÄ (¹ÛçÃ°AUÀ)
£Á£ÀÄ zÉÆqÀØzÉA¢vÀÄ (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)
(ii) ‘¤Ã£ÀÄ’-JA§ÄzÀPÉÌ-
¤Ã£ÀÄ UÀAqÀ¸ÀÄ (¥ÀÅ°èAUÀ)
¤Ã£ÀÄ ºÉAUÀ¸ÀÄ (¹ÛçÃ°AUÀ)
¤Ã£ÀÄ PÀ®Äè (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)
(iii) ‘vÁ£ÀÄ’-JA§ÄzÀPÉÌ-
vÁ£ÀÄ aPÀÌªÀ£ÉAzÀÄ w½zÀ£ÀÄ (¥ÀÅ°èAUÀ)
vÁ£ÀÄ aPÀÌªÀ¼ÉAzÀÄ w½zÀ¼ÀÄ (¹ÛçÃ°AUÀ)
vÁ£ÀÄ ¸ÀtÚzÉAzÀÄ ¨sÁ«¹vÀÄ (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)
94
(iv) ‘M¼Éî0iÀÄ’-JA§ÄzÀPÉÌ-
M¼Éî0iÀÄ ºÀÄqÀÄUÀ (¥ÀÅ°èAUÀ)
M¼Éî0iÀÄ ºÀÄqÀÄV (¹ÛçÃ°AUÀ)
M¼Éî0iÀÄ £Á¬Ä (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)
(v) ‘PÉlÖ’-JA§ÄzÀPÉÌ-
PÉlÖ ªÀÄ£ÀÄµÀå (¥ÀÅ°èAUÀ)
PÉlÖ ºÉAUÀ¸ÀÄ (¹ÛçÃ°AUÀ)
PÉlÖ £Á¬Ä (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)
(vi) ‘J¯Áè’-JA§ÄzÀPÉÌ-
J¯Áè UÀAqÀ¸ÀgÀÄ §AzÀgÀÄ (¥ÀÅ°èAUÀ)
J¯Áè ºÉAUÀ¸ÀgÀÄ §AzÀgÀÄ (¹ÛçÃ°AUÀ)
J¯Áè zÀ£ÀUÀ¼ÀÄ ºÉÆÃzÀªÀÅ (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)
EzÀÄªÀgÉUÉ (1) ¥ÀÅ°èAUÀ (2) ¹ÛçÃ°AUÀ (3) £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ (4)
¥ÀÅ£Àß¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ (5) ¹ÛçÃ£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ (6) ¤vÀå£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ (7)
«±ÉÃµÁå¢üÃ£À°AUÀ (ªÁZÀå°AUÀ)-JA§ K¼ÀÄ §UÉ0iÀÄ °AUÀªÀ£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀPÀÈwUÀ¼ÀÄ
ºÉÃUÉ ºÉÆAzÀÄvÀÛªÉA§ §UÉUÉ w½¢¢ÝÃj.
FUÀ °AUÀ¢AzÀ ±À§ÝUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥À ºÉÃUÉ ªÀåvÁå¸ÀUÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÉA§ÄzÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÉÆÃt.
(i) UÀÄtªÁZÀPÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆgÀÄ °AUÀUÀ¼À®Æè ºÉÃUÉ ªÀåvÁå¸ÀUÉÆ¼ÀÄîvÀÛªÉ?
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ ¥ÀÅ°èAUÀ ¹ÛçÃ°AUÀ
M½îvÀÄ (M¼Éî0iÀÄzÀÄ) M¼Éî0iÀÄªÀ£ÀÄ M¼Éî0iÀÄªÀ¼ÀÄ
(¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀUÀ¼À°è M½îvÀÄ JA§ÄzÀgÀ ªÀÄÄAzÉ CªÀ£ÀÄ-CªÀ¼ÀÄ JA§
¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÉÃ §gÀÄvÀÛªÉ. M½îvÀÄ+CªÀ£ÀÄ-M¼Éî0iÀÄªÀ£ÀÄ JA§°è vÀÄPÁgÀ¯ÉÆÃ¥À, ¼À
PÁgÀzÀ ªÀÄÄA¢gÀÄªÀ E PÁgÀPÉÌ J PÁgÁzÉÃ±ÀªÁVgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j).
E¤zÀÄ (E¤0iÀÄzÀÄ) E¤0iÀÄ£ÀÄ E¤0iÀÄ¼ÀÄ
zÉÆqÀØzÀÄ zÉÆqÀØªÀ£ÀÄ zÉÆqÀØªÀ¼ÀÄ
aPÀÌzÀÄ aPÀÌªÀ£ÀÄ aPÀÌªÀ¼ÀÄ
J¼ÀzÀÄ (J¼É0iÀÄzÀÄ) J¼É0iÀÄ£ÀÄ J¼É0iÀÄ¼ÀÄ
ºÀ¼ÉzÀÄ (ºÀ¼É0iÀÄzÀÄ) ºÀ¼É0iÀÄ£ÀÄ ºÀ¼É0iÀÄ¼ÀÄ
ºÉÆ¸ÀvÀÄ (ºÉÆ¸ÀzÀÄ) ºÉÆ¸À§£ÀÄ ºÉÆ¸À§¼ÀÄ
95
ªÉÄÃ°£À GzÁºÀgÀuÉUÀ½AzÀ ¥ÀÅ°èAUÀ ¹ÛçÃ°AUÀUÀ¼À°è, CªÀ£ÀÄ, CªÀ¼ÀÄ JA§°è

C£ÀÄ, C¼ÀÄ-JA§ÄªÀÇ, ºÉÆ¸ÀvÀÄ JA§°è ªÀiÁvÀæ ‘§£ÀÄ’ ‘§¼ÀÄ’ JA§ÄªÀÇ
¸ÉÃgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
(ii) ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆgÀÄ °AUÀUÀ¼À°è ºÉÃUÉ gÀÆ¥À zsÀj¸ÀÄvÀÛªÉA§ÄzÀ£ÀÄß
UÀªÀÄ¤¹j.
CzÀÄ CªÀ£ÀÄ CªÀ¼ÀÄ
EzÀÄ EªÀ£ÀÄ (FvÀ£ÀÄ) EªÀ¼ÀÄ (FPÉ)
DªÀÅzÀÄ DªÀ£ÀÄ DªÀ¼ÀÄ
0iÀiÁªÀÅzÀÄ 0iÀiÁªÀ£ÀÄ 0iÀiÁªÀ¼ÀÄ
£Á£ÀÄ £Á£ÀÄ £Á£ÀÄ (ªÁZÀå°AUÀ)
¤Ã£ÀÄ ¤Ã£ÀÄ ¤Ã£ÀÄ (ªÁZÀå°AUÀ)
vÁ£ÀÄ vÁ£ÀÄ vÁ£ÀÄ (ªÁZÀå°AUÀ)
(iii) ¸ÀASÁåªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆgÀÄ °AUÀUÀ¼À®Æè ºÉÃUÉ gÀÆ¥À ºÉÆAzÀÄvÀÛªÉA§Ä
zÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
MAzÀÄ M§â£ÀÄ M§â¼ÀÄ
JgÀqÀÄ E§âgÀÄ E§âgÀÄ
ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆªÀgÀÄ ªÀÄÆªÀgÀÄ
JgÀqÀÄ ªÉÆzÀ¯ÉÆÎAqÀÄ ªÀÄÄA¢£À ¸ÀASÁåªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀUÀ¼À°è
MAzÉÃgÀÆ¥À zsÀj¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(iv) PÉ®ªÀÅ CPÁgÀAvÀ ¥ÀÅ°èAUÀ ±À§ÝUÀ½UÉ ¹ÛçÃ°AUÀzÀ°è E, J, ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
¸ÉÃj ¹ÛçÃ°AUÀUÀ¼É¤¸ÀÄvÀÛªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
CPÁgÁAvÀ ¥ÀÅ°èAUÀ ¹ÛçÃ°AUÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
CgÀ¸À CgÀ¹ (E ¥ÀævÀå0iÀÄ)
CtÄUÀ CtÄV (E ¥ÀævÀå0iÀÄ)
¤qÀÄªÀÄÆUÀ ¤qÀÄªÀÄÆV∗ (E ¥ÀævÀå0iÀÄ)
∗
§ºÀÄ«æÃ»¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è »ÃUÁUÀÄvÀÛªÉ.
96
eÁt eÁuÉ (J ¥ÀævÀå0iÀÄ)

zÀqÀØ zÀqÉØ (J ¥ÀævÀå0iÀÄ)
ºÀÄqÀÄUÀ ºÀÄqÀÄV (E ¥ÀævÀå0iÀÄ)
ªÀÄÄzÀÄPÀ ªÀÄÄzÀÄQ (E ¥ÀævÀå0iÀÄ)
-EvÁå¢UÀ¼ÀÄ
IV - ªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÄ
‘ªÀZÀ£À’ JAzÀgÉ ¸ÀASÉå. ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ CxÀªÁ E£ÀÆß ºÉZÁÑV ¯ÉPÀÌ
ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. CAxÀ ¸ÀªÀÄ0iÀÄzÀ°è ªÀ¸ÀÄÛ CxÀªÁ ªÀåQÛ MAzÁVzÀÝgÉ CAxÀzÀ£ÀÄß
‘KPÀªÀZÀ£À’ J£ÀÄßvÉÛÃªÉ. JgÀqÀÄ CxÀªÁ CzÀQÌAvÀ ºÉZÁÑVzÀÝgÉ ‘§ºÀÄªÀZÀ£À’
J£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
(50) MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛ JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼É®è KPÀªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÄ. MAzÀQÌAvÀ
ºÉZÁÑzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÉAzÀÄ w½¸ÀÄªÀ ±À§ÝPÉÌ §ºÀÄªÀZÀ£ÀªÉ£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ°è KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£ÀUÀ¼ÉAzÀÄ JgÀqÉÃ ªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÄ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
¨sÁµÉ0iÀÄ°è KPÀªÀZÀ£À, ¢éªÀZÀ£À, §ºÀÄªÀZÀ£ÀUÀ¼ÉAzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ §UÉUÀ¼ÀÄAlÄ. (PÀtÄÚUÀ¼ÀÄ,
PÁ®ÄUÀ¼ÀÄ, PÉÊUÀ¼ÀÄ-EªÀÅ ¢éªÀZÀ£ÀUÀ¼ÁzÀgÀÆ EªÀPÉÌ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¢éªÀZÀ£ÀzÀ ¨ÉÃgÉ
¥ÀævÀå0iÀÄ«®è. DzÀÝjAzÀ MAzÀQÌAvÀ ºÉZÁÑVgÀÄªÀÅzÉ®è §ºÀÄªÀZÀ£ÀªÉAzÉÃ
PÀgÉ0iÀÄ®àqÀÄvÀÛªÉ).
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À
CgÀ¸ÀÄ CgÀ¸ÀgÀÄ (CgÀ¸ÀÄ+CgÀÄ)
CgÀ¹ CgÀ¹0iÀÄgÀÄ (CgÀ¹+CgÀÄ)
¤Ã£ÀÄ ¤ÃªÀÅ (¤Ã£ÀÄ+ªÀÅ)
£Á£ÀÄ £ÁªÀÅ (£Á£ÀÄ+ªÀÅ)
ªÀÄgÀ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ (ªÀÄgÀ+UÀ¼ÀÄ)
Q« Q«UÀ¼ÀÄ (Q«+UÀ¼ÀÄ)
ªÀÄ£É ªÀÄ£ÉUÀ¼ÀÄ (ªÀÄ£É+UÀ¼ÀÄ)
CtÚ CtÚA¢gÀÄ (CtÚ+CA¢gÀÄ)
vÀAzÉ vÀAzÉUÀ¼ÀÄ (vÀAzÉ+UÀ¼ÀÄ)
vÁ¬Ä vÁ¬Ä0iÀÄgÀÄ (vÁ¬Ä+CgÀÄ)

EªÀ£ÀÄß vÀ¢ÞvÀ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀgÀÄ. D ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è EzÀgÀ §UÉUÉ ºÉÃ½zÉ.
97
ªÉÄÃ°£À §ºÀÄªÀZÀ£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹zÁUÀ ªÀÄÄRåªÁV UÉÆvÁÛUÀÄªÀ

«µÀ0iÀÄªÉÃ£ÉAzÀgÉ -£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À£ÀÄß §ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è ºÉÃ½zÁUÀ CªÀÅUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ
CgÀÄ, ªÀÅ, UÀ¼ÀÄ, CA¢gÀÄ-EvÁå¢ §ºÀÄªÀZÀ£À¸ÀÆZÀPÀ DUÀªÀÄUÀ¼ÀÄ §A¢gÀÄªÀÅªÀÅ. F
§ºÀÄªÀZÀ£À¸ÀÆZÀPÀ DUÀªÀÄUÀ¼ÀÄ 0iÀiÁªÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è §gÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j:-
¥ÀæPÀÈw + DUÀªÀÄ + ¥ÀævÀå0iÀÄ = £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
CgÀ¸ÀÄ + UÀ¼ÀÄ + G = CgÀ¸ÀÄUÀ¼ÀÄ
CgÀ¸ÀÄ + UÀ¼ÀÄ + C£ÀÄß = CgÀ¸ÀÄUÀ¼À£ÀÄß
CgÀ¸ÀÄ + UÀ¼ÀÄ + EAzÀ = CgÀ¸ÀÄUÀ½AzÀ
CgÀ¸ÀÄ + CgÀÄUÀ¼ÀÄ + EAzÀ = CgÀ¸ÀgÀÄUÀ½AzÀ
CtÚ + CA¢gÀÄ + EUÉ = CtÚA¢jUÉ
CtÚ + CA¢gÀÄUÀ¼ÀÄ + EUÉ = CtÚA¢gÀÄUÀ½UÉ
vÀAzÉ + CgÀÄUÀ¼ÀÄ + C£ÀÄß = vÀAzÉ0iÀÄgÀÄUÀ¼À£ÀÄß
vÁ¬Ä + CgÀÄUÀ¼ÀÄ + EUÉ = vÁ¬Ä0iÀÄgÀÄUÀ½UÉ
F GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À ªÉÄÃ°AzÀ w½zÀÄ§gÀÄªÀÅzÉÃ£ÉAzÀgÉ ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ §ºÀÄªÀZÀ£À
¸ÀÆZÀPÀ DUÀªÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀæPÀÈwUÀÆ ¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ (£ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ) ªÀÄzsÀåzÀ°è
§gÀÄªÀÅªÉA§A±À. ºÁUÁzÀgÉ ªÀÄÄRåªÁV §gÀÄªÀ F DUÀªÀÄUÀ¼À «ZÁgÀªÀ£ÀÄß PÀæªÀÄªÁV
w½0iÉÆÃt.
(51) §ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è ¥ÀæPÀÈwUÀÆ ¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ ªÀÄzsÀåzÀ°è ∗CgÀÄ, UÀ¼ÀÄ,
CgÀÄUÀ¼ÀÄ, CA¢gÀÄ, CA¢gÀÄUÀ¼ÀÄ, EgÀÄ, «gÀÄ, ªÀÅ, CªÀÅ, PÀ¼ÀÄ, ªÀgÀÄ-EvÁå¢
DUÀªÀÄUÀ¼ÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
(i) ‘CgÀÄ’ §gÀÄªÀÅzÀPÉÌ:- ¥ÀÅ°èAUÀ ¹ÛçÃ°AUÀUÀ¼ÉgÀqÀgÀ®Æè, ‘CgÀÄ’ DUÀªÀÄªÀÅ
§gÀÄªÀÅzÀÄ.
CgÀ¸ÀÄ + CgÀÄ + G = CgÀ¸ÀgÀÄ
CgÀ¸ÀÄ + CgÀÄ + C£ÀÄß = CgÀ¸ÀgÀ£ÀÄß
ºÀÄqÀÄUÀ + CgÀÄ + EAzÀ = ºÀÄqÀUÀjAzÀ
∗
ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è F ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÉÃ Cgï, UÀ¼ï, CgÀÎ¼ï, CPÀð¼ï, CA¢gï, CA¢gïUÀ¼ï, Egï, «gï,
¢gï-EvÁå¢ gÀÆ¥À zsÀj¸ÀÄvÀÛªÉ. ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è EªÉÃ GPÁgÁAvÀUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ. UÀ¼ï PÉ®ªÀÅ PÀqÉ
PÀ¼ï DUÀÄvÀÛzÉ.
98
EzÀgÀAvÉ-ºÀÄqÀÄUÀgÀÄ, ºÀÄqÀÄV0iÀÄgÀÄ, ªÀÄÄzÀÄPÀgÀ£ÀÄß, ªÀÄÄzÀÄQ0iÀÄgÀ£ÀÄß,

zÁ¹0iÀÄjAzÀ, zÁ¹0iÀÄjUÉ, zÁ¸ÀgÀ°è, zÁ¸ÀjUÉ, Qj0iÀÄgÀ£ÀÄß, Qj0iÀÄjAzÀ, Qj0iÀÄjUÉ,
»j0iÀÄgÀÄ, »j0iÀÄgÀ£ÀÄß, »j0iÀÄgÀ°è-EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.
(ii) ‘UÀ¼ÀÄ’ §gÀÄªÀÅzÀPÉÌ:- F DUÀªÀÄªÀÅ ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ
ªÀÄÆgÀgÀ®Æè PÉ®ªÀÅ PÀqÉ §gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
(C) ¥ÀÅ°èAUÀPÉÌ: vÀAzÉ + UÀ¼ÀÄ + G = vÀAzÉUÀ¼ÀÄ42
vÀAzÉ + UÀ¼ÀÄ + C£ÀÄß = vÀAzÉUÀ¼À£ÀÄß
UÀÄgÀÄ + UÀ¼ÀÄ + EAzÀ = UÀÄgÀÄUÀ½AzÀ
(D) ¹ÛçÃ°AUÀPÉÌ: ºÉtÄÚ + UÀ¼ÀÄ + G = ºÉtÄÚUÀ¼ÀÄ
ºÉtÄÚ + UÀ¼ÀÄ + C£ÀÄß = ºÉtÄÚUÀ¼À£ÀÄß
ºÉtÄÚ + UÀ¼ÀÄ + EAzÀ = ºÉtÄÚUÀ½AzÀ
EzÀgÀAvÉ-ªÀzsÀÄUÀ¼ÀÄ, CªÀÄäUÀ¼ÀÄ, CPÀÌUÀ¼ÀÄ-EvÁå¢.
(iii) CgÀÄUÀ¼ÀÄ:- ¥ÀÅ°èAUÀ ¹ÛçÃ°AUÀUÀ¼ÉgÀqÀgÀ®Æè F ‘CgÀÄUÀ¼ÀÄ’ JA§
DUÀªÀÄªÀÅ §ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(C) ¹ÛçÃ°AUÀPÉÌ:- ¹ÛçÃ + CgÀÄUÀ¼ÀÄ + G = ¹ÛçÃ0iÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ
ºÉAUÀ¸ÀgÀÄ + CgÀÄUÀ¼ÀÄ + C£ÀÄß = ºÉAUÀ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß
vÁ¬Ä + CgÀÄUÀ¼ÀÄ + EAzÀ = vÁ¬Ä0iÀÄgÀÄUÀ½AzÀ
(D) ¥ÀÅ°èAUÀPÉÌ:- ¥ÀÅgÀÄµÀ + CgÀÄUÀ¼ÀÄ + C£ÀÄß = ¥ÀÅgÀÄµÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß

¥ÀÅgÀÄµÀ + CgÀÄUÀ¼ÀÄ + EUÉ = ¥ÀÅgÀÄµÀgÀÄUÀ½UÉ
EzÀgÀAvÉ-zÉÆqÀØªÀgÀÄUÀ¼ÀÄ, aPÀÌªÀgÀÄUÀ¼ÀÄ, vÀAzÉ0iÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ, «zÁéA¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ,
PÀ¼ÀîgÀÄUÀ¼ÀÄ, ªÀÄÆRðgÀÄUÀ¼ÀÄ-EvÁå¢.
(iv) CA¢gÀÄ:- F DUÀªÀÄªÀÅ ¥ÀÅ°èAUÀ ¹ÛçÃ°AUÀUÀ¼ÉgÀqÀgÀ®Æè
§gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
(C) ¥ÀÅ°èAUÀPÉÌ:- CtÚ + CA¢gÀÄ + G = CtÚA¢gÀÄ
CtÚ + CA¢gÀÄ + C£ÀÄß = CtÚA¢gÀ£ÀÄß
CtÚ + CA¢gÀÄ + EAzÀ = CtÚA¢jAzÀ
EzÀgÀAvÉ-vÀªÀÄäA¢gÀÄ, ªÀiÁªÀA¢gÀÄ, CdÓA¢gÀÄ-EvÁå¢.
42vÀAzÉUÀ¼ÀÄ, UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ JA§°è EªÀÅ M§âgÀ£ÉßÃ PÀÄjvÀÄ ºÉÃ½zÀgÀÆ UËgÀªÁxÀðzÀ°è

§ºÀÄªÀZÀ£À¸ÀÆZÀPÀ DUÀªÀÄUÀ¼ÀÄ §AzÀÄ EªÀÅ §ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀAvÉ0iÉÄÃ ¥Àæ0iÉÆÃV¸À®àqÀÄvÀÛªÉ. DzÀÝjAzÀ
UËgÀªÀzÀ°è §ºÀÄªÀZÀ£À ¥Àæ0iÉÆÃUÀªÉAzÀÄ ¨sÁ«¸À¨ÉÃPÀÄ.
99
(D) ¹ÛçÃ°AUÀPÉÌ:- CPÀÌ + CA¢gÀÄ + G = CPÀÌA¢gÀÄ

CPÀÌ + CA¢gÀÄ + C£ÀÄß = CPÀÌA¢gÀ£ÀÄß
EzÀgÀAvÉ-vÁ0iÀÄA¢gÀÄ, CªÀÄäA¢gÀÄ, ¸ÉÆ¸É0iÀÄA¢gÀÄ-EvÁå¢.
(v) CA¢gÀÄUÀ¼ÀÄ43:- CA¢gÀÄ JA§ DUÀªÀÄªÀÅ §A¢gÀÄªÉqÉUÀ¼À¯Éè¯Áè
‘UÀ¼ÀÄ’ JA§ÄzÀÄ ªÀÄÄAzÉ ¸ÉÃj ‘CA¢gÀÄUÀ¼ÀÄ’ JAzÀÄ DUÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- CtÚA¢gÀÄUÀ¼ÀÄ, CPÀÌA¢gÀÄUÀ¼À£ÀÄß, vÁ0iÀÄA¢gÀÄUÀ½UÉ,
vÀªÀÄäA¢gÀÄUÀ¼À°è -EvÁå¢.
(vi) EgÀÄ:- ºÉAqÀw JA§ ¥ÀæPÀÈw0iÀÄ ªÉÄÃ¯É ‘EgÀÄ’ JA§ DUÀªÀÄªÀÅ
§ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è §gÀÄªÀÅzÀÄ. DUÀ ‘w’ JA§ÄzÀPÉÌ ¯ÉÆÃ¥À §gÀÄªÀÅzÀÄ.
ºÉAqÀw + EgÀÄ + G = ºÉArgÀÄ
ºÉAqÀw + EgÀÄ + C£ÀÄß = ºÉArgÀ£ÀÄß - EvÁå¢.
(vii) «gÀÄ44:- ¹ÛçÃ°AUÀzÀ°è ªÀiÁvÀæ PÀéavÁÛV F ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ DUÀªÀÄªÁV
§gÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- CvÉÛ«gÀÄ (CvÉÛ«gï ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ gÀÆ¥À)
vÁ¬ÄégÀÄ (vÁ¬Äégï ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ gÀÆ¥À)
(viii) ‘ªÀÅ’:- PÉÃªÀ® ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ, UÀÄtªÁZÀPÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ, §ºÀÄªÀZÀ£À
zÀ°è ªÀiÁvÀæ F ‘ªÀÅ’ JA§ÄzÀÄ DUÀªÀÄªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄ. DUÀ ¥ÀæPÀÈw0iÀÄ PÉÆ£É0iÀÄ
CPÀëgÀªÀÅ (ªÀåAd£À ¸ÀégÀ ¸À»vÀªÁzÀ UÀtÂvÁPÀëgÀªÀÅ) ¯ÉÆÃ¥ÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- CzÀÄ + ªÀÅ + G = CªÀÅ (zÀÄPÁgÀ¯ÉÆÃ¥À)
CzÀÄ + ªÀÅ + C£ÀÄß = CªÀ£ÀÄß (zÀÄPÁgÀ¯ÉÆÃ¥À)
0iÀiÁªÀÅzÀÄ + ªÀÅ + C£ÀÄß = 0iÀiÁªÀÅªÀ£ÀÄß (zÀÄPÁgÀ¯ÉÆÃ¥À)
aPÀÌzÀÄ + ªÀÅ + CPÉÌ = aPÀÌªÀPÉÌ (zÀÄPÁgÀ¯ÉÆÃ¥À)
aPÀÌzÀÄ + ªÀÅ + G = aPÀÌªÀÅ (zÀÄPÁgÀ¯ÉÆÃ¥À)
zÉÆqÀØzÀÄ + ªÀÅ + C£ÀÄß = zÉÆqÀØªÀ£ÀÄß (zÀÄ¯ÉÆÃ¥À)
J®è + ªÀÅ + C£ÀÄß = J®èªÀ£ÀÄß ( E°è 0iÀiÁªÀ¯ÉÆÃ¥ÀªÀÇ E®è)
43‘CA¢gÀÄ, CA¢gÀÄUÀ¼ÀÄ’-¸ÉÃjzÀ CtÚA¢gÀÄ, CtÚA¢gÀÄUÀ¼ÀÄ EªÀÅUÀ¼À CxÀðzÀ°è ¨sÉÃzÀ«®è¢zÀÝgÀÆ

ºÁUÉ ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ.
44 ‘«gÀÄ’ DUÀªÀÄªÀ£ÀÄß¼Àî CxÀªÁ ‘«gï’ DUÀªÀÄªÀ£ÀÄß¼Àî §ºÀÄªÀZÀ£À gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀiÁvÀæ
PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛªÉ. PÉÃ²gÁd£ÀÄ ±À§ÝªÀÄtÂzÀ¥ÀðtzÀ ¸ÀÆvÀæ 101 gÀ°è ºÉÃ½zÁÝ£É.

100
ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½gÀÄªÀ ‘ªÀÅ’ JA§ §ºÀÄªÀZÀ£À ¸ÀÆZÀPÀ DUÀªÀÄ §AzÀ¯Éè®è ‘ªÀÅ’ PÁgÀzÀ
ªÀÄÄAzÉ ‘UÀ¼ÀÄ’ JA§ÄzÀÆ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. DzÀgÉ ‘0iÀiÁªÀÅzÀÄ?’ JA§
¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄzÀ ªÀÄÄAzÉ §gÀÄªÀÅ¢®è.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- CzÀÄ + ªÀÅ + UÀ¼ÀÄ + G = CªÀÅUÀ¼ÀÄ
CzÀÄ + ªÀÅ + UÀ¼ÀÄ + C£ÀÄß = CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
CzÀÄ + ªÀÅ + UÀ¼ÀÄ + EAzÀ = CªÀÅUÀ½AzÀ
CzÀÄ + ªÀÅ + UÀ¼ÀÄ + EUÉ = CªÀÅUÀ½UÉ
EzÀgÀAvÉ-zÉÆqÀØªÀÅUÀ¼ÀÄ aPÀÌªÀÅUÀ¼ÀÄ J®èªÀÅUÀ¼ÀÄ-EvÁå¢.
(ix) ‘CªÀÅ’ :- £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀzÀ°è PÉ®ªÀÅ PÀqÉ ‘CªÀÅ’ JA§ÄzÀÄ DUÀªÀÄªÁV
§gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- E¤zÀÄ + CªÀÅ + G = E¤0iÀÄªÀÅ
E¤zÀÄ + CªÀÅ + C£ÀÄß = E¤0iÀÄªÀ£ÀÄß
QjzÀÄ + CªÀÅ + CPÉÌ = Qj0iÀÄªÀPÉÌ
»jzÀÄ + CªÀÅ + C£ÀÄß = »j0iÀÄªÀ£ÀÄß-EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.
(x) ‘PÀ¼ÀÄ’:- ªÀÄUÀÄ, ªÀÄUÀ¼ÀÄ, ªÀÄUÀ-F ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÉÄÃ¯É §ºÀÄªÀZÀ£À
zÀ°è ‘PÀ¼ÀÄ’ JA§ÄzÀÄ DUÀªÀÄªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄ. DUÀ UÀÄ, UÀ¼ÀÄ, UÀ, JA§ÄzÀPÉÌ ‘Pï’
JA§ CPÀëgÀ DzÉÃ±ÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
ªÀÄUÀÄ + PÀ¼ÀÄ + G = ªÀÄPï + PÀ¼ÀÄ + G = ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ
ªÀÄUÀ¼ÀÄ + PÀ¼ÀÄ + EAzÀ = ªÀÄPï + PÀ¼ÀÄ + EAzÀ = ªÀÄPÀÌ½AzÀ
ªÀÄUÀ + PÀ¼ÀÄ + C£ÀÄß = ªÀÄPï + PÀ¼ÀÄ + C£ÀÄß = ªÀÄPÀÌ¼À£ÀÄß-EvÁå¢
(xi) ‘ªÀgÀÄ’:- ¸ÀASÉåÃ0iÀÄªÁZÀPÀUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæ ‘ªÀgÀÄ’ JA§ÄzÀÄ DUÀªÀÄªÁV
§gÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ªÀÄÆgÀÄ + ªÀgÀÄ + C£ÀÄß = ªÀÄÆªÀgÀ£ÀÄß
ªÀÄÆgÀÄ + ªÀgÀÄ + G = ªÀÄÆªÀgÀÄ
£Á®ÄÌ + ªÀgÀÄ + EAzÀ = £Á®éjAzÀ45
EzÀgÀAvÉ-EªÀðgÀÄ, LªÀgÀÄ, £ÀÆgÀégÀÄ, £Á®égÀÄ, ¸Á¹ªÀðgÀÄ, L£ÀÆgÀégÀÄ-EvÁå¢.
(EªÀðgÀÄ JA§°è JgÀqÀÄ JA§ÄzÀÄ ‘Egï’ JAzÀÆ, ªÀÄÆªÀgÀÄ JA§°è ªÀÄÆgÀÄ
45 £Á®ÄÌ+ªÀgÀÄ+EAzÀ-E°è £Á®ÄÌ JA§°è PÉÆ£É0iÀÄ ¸ÀA0iÀÄÄPÁÛPÀëgÀ ‘®ÄÌ’ JA§ÄzÀÄ ®PÁgÀªÁV

‘£Á¯ï’ JAzÀÄ G½0iÀÄÄªÀÅzÀÄ.
101
JA§ÄzÀÄ ‘ªÀÄÆ’ JAzÀÆ, ¸Á¹gÀégÀÄ JA§°è ¸Á¹gÀ JA§ÄzÀÄ ¸Á¹gï JAzÀÆ

G½0iÀÄÄªÀÅzÀÄ. L£ÀÆgÀégÀÄ JA§°è L£ÀÆgï JAzÀÆ G½0iÀÄÄªÀÅzÀÄ.)
V - «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
EzÀÄªÀgÉUÉ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw, °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£ÀUÀ¼À §UÉUÉ CjwgÀÄ«j. F
£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ 8 «zsÀªÁzÀ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ46 C£ÉÃPÀ PÁgÀPÁxÀðUÀ¼À°è
¸ÉÃgÀÄªÀÅªÀÅ. FUÀ ºÁUÉ §gÀÄªÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ? CªÀÅUÀ¼À ¥Àæ0iÉÆÃd£ÀªÉÃ£ÀÄ
JA§ÄzÀ£ÀÄß w½0iÉÆÃt. F PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrj:-
“©üÃªÀÄ£ÀÄ
vÀ£Àß §®UÁ°¤AzÀ ZÉAqÀ£ÀÄß MzÉzÀ£ÀÄ” F ªÁPÀåªÀÅ-©üÃªÀÄ, vÁ£ÀÄ,
§®UÁ®Ä, ZÉAqÀÄ-»ÃUÉ PÉÃªÀ® £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À£ÉßÃ ºÉÃ½ MzÉzÀ£ÀÄ JA¢zÀÝgÉ
CxÀðªÁUÀÄwÛgÀ°®è.
“©üÃªÀÄ,vÁ£ÀÄ, §®UÁ®Ä, ZÉAqÀÄ” F £Á®ÄÌ ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ªÁPÀåzÀ°è
MAzÀÄ ¸ÀA§AzsÀ«zÉ. F ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ GAlÄªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ.
ºÉÃUÉA§ÄzÀ£ÀÄß £ÉÆÃrj.
‘©üÃªÀÄ’ JA§ ¥ÀæPÀÈw0iÀÄ ªÉÄÃ¯É ‘G’ ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃjzÁUÀ ‘©üÃªÀÄ£ÀÄ’ JA§
PÀvÀðÈ¥ÀzÀªÁV MzÉ0iÀÄÄªÀ PÉ®¸À ªÀiÁrzÀ£ÀÄ JA§ CxÀðªÀÅ ºÉÆ¼É0iÀÄÄªÀÅzÀÄ-ªÀÄÄA¢£À
¥Àæ±Éß ‘K£À£ÀÄß’ MzÉzÀ£ÀÄ? JA§ÄzÀÄ. DUÀ ‘ZÉAqÀÄ’ JA§ ¥ÀæPÀÈw0iÀÄªÉÄÃ¯É PÀªÀiÁðxÀðzÀ
‘C£ÀÄß’ ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃj ‘ZÉAqÀ£ÀÄß’ JA§ PÀªÀÄð¥ÀzÀªÁ¬ÄvÀÄ. MzÉ0iÀÄÄªÀÅzÀPÉÌ EzÀÄ
PÀªÀÄðªÁ¬ÄvÀÄ. EzÀgÀAvÉ ªÀÄÄAzÉ 0iÀiÁªÀÅzÀjAzÀ? JA§ ¥Àæ±Éß ºÀÄlÄÖªÀÅzÀÄ. DUÀ
‘§®UÁ®Ä’ JA§ ¥ÀæPÀÈw0iÀÄ ªÀÄÄAzÉ ¸ÁzsÀ£ÁxÀðPÀ (PÀgÀuÁxÀðPÀ) ‘EAzÀ’ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ
¸ÉÃj ‘§®UÁ°¤AzÀ’ JA§ PÀgÀuÁxÀðPÀ ¥ÀzÀzÀ ¸ÀA§AzsÀªÀÅmÁ¬ÄvÀÄ. ‘vÁ£ÀÄ’ JA§
¥ÀæPÀÈw0iÀÄ ªÉÄÃ¯É ‘C’ JA§ ¸ÀA§AzsÁxÀðPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃj ‘vÀ£Àß’ ¸ÀA§AzsÀªÁzÀ
§®UÁ° ¤AzÀ JA§ ¸ÀA§AzsÀªÀÅ ¸ÀÆavÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
E°è §A¢gÀÄªÀ £Á®ÄÌ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÉÄÃ®Æ_
1. ‘©üÃªÀÄ£ÀÄ’ JA§°è0iÀÄ ‘G’ ¥ÀævÀå0iÀÄ PÀvÀðÈxÀðzÀ®Æè,
2. ‘ZÉAqÀ£ÀÄß’ JA§°è0iÀÄ ‘C£ÀÄß’ ¥ÀævÀå0iÀÄ PÀªÀiÁðxÀðzÀ®Æè,
46 «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ K¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ. ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£É0iÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÀgÉ JAmÁUÀÄªÀÅªÀÅ. DzÀgÉ

¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£É0iÀÄÄ ¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛ0iÀÄ°è0iÉÄÃ ¸ÉÃj ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á ¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ0iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. E°è
¸ÀàµÀÖvÉUÉÆÃ¸ÀÄUÀ 8 «¨sÀQÛ0iÉÄAzÀÄ ºÉÃ½zÉ. EªÀÅUÀ¼À°è µÀ¶ÖÃ, ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£É0iÀÄ£ÀÄß½zÀÄ G½zÀ DgÀÄ
«¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ PÁgÀPÁxÀðUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
102
3. ‘vÀ£Àß’ JA§°è0iÀÄ ‘C’ ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÀA§AzsÀzÀ®Æè,

4. ‘§®UÁ°¤AzÀ’ JA§°è0iÀÄ ‘EAzÀ’ ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÁzsÀ£ÁxÀðzÀ®Æè JAzÀgÉ
PÀgÀuÁxÀðzÀ®Æè ¸ÉÃj ªÁPÀåzÀ°è ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄßAlÄªÀiÁqÀÄªÀÅªÀÅ.
PÉÃªÀ® ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À£ÉßÃ ¥Àæ0iÉÆÃUÀ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ ¸ÁzsÀå«®è. ¥Àæ0iÉÆÃUÀ ªÀiÁqÀ®Æ
¨ÁgÀzÀÄ JA§ÄzÀÄ ªÉÄÃ°£À «ªÀgÀuÉ¬ÄAzÀ CxÀðªÁUÀÄªÀÅzÀÄ. C®èzÉ G, C£ÀÄß,
EAzÀ,-EvÁå¢ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÆ ¥Àæ0iÉÆÃUÀPÉÌ 0iÉÆÃUÀåªÀ®è. PÉ®ªÀÅ PÀqÉ ªÁPÀåUÀ¼À°è
«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ E®èzÀAvÉ PÀAqÀÄ§AzÀgÀÆ CªÀÅ §AzÀÄ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁVªÉ0iÉÄAzÀÄ
¨sÁ«¸À¨ÉÃPÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
“©üÃªÀÄ£ÀÄ ZÉAqÀ£ÀÄß J¸ÉzÀ£ÀÄ” -JA§ ªÁPÀåªÀÅ “©üÃªÀÄ ZÉAqÀ£ÀÄß
J¸ÉzÀ£ÀÄ”-»ÃUÉ ¥Àæ0iÉÆÃV¸À®àlÖgÉ ‘©üÃªÀÄ’ JA§ÄzÀgÀ ªÉÄÃ¯É «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄªÉÃ
§A¢®èªÉAzÀÄ ºÉÃ¼À¯ÁUÀzÀÄ. DzÀgÉ C°è ‘G’ JA§ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ §AzÀÄ
¯ÉÆÃ¥ÀªÁVzÉ JAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ. ºÁUÁzÀgÉ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄªÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? JA§ §UÉUÉ
PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
(52) PÀvÀðÈ, PÀªÀÄð, PÀgÀt, ¸ÀA¥ÀæzÁ£À, C¥ÁzÁ£À, D¢üPÀgÀuÁ¢üPÁgÀPÁxÀð
UÀ¼À£ÀÄß «¨sÁV¹PÉÆqÀÄªÀ ±À§ÝgÀÆ¥ÀªÉÃ «¨sÀQÛ J¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ0iÀÄÄ PÁgÀPÁxÀðUÀ¼À°è ¸ÉÃj®è. CzÀgÀ ºÁUÉ ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á «¨sÀQÛ0iÀÄÆ
¸ÉÃj®è. PÉÃªÀ® ¥ÀæxÀªÀiÁ, ¢éwÃ0iÀiÁ, vÀÈwÃ0iÀiÁ, ZÀvÀÄyðÃ, ¥ÀAZÀ«ÄÃ, ¸À¥ÀÛ«ÄÃ
F DgÀÄ «¨sÀQÛUÀ¼ÉÃ PÁgÀPÁxÀðUÀ¼À£ÀÄß «¨sÁV¹ PÉÆqÀÄªÀAxÀªÀÅUÀ¼ÀÄ. CªÀÅUÀ¼À
«µÀ0iÀÄªÀ£ÀÄß FUÀ w½0iÉÆÃt.
103
«¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ-PÁgÀPÁxÀðUÀ¼ÀÄ-¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ-¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
CxÀðUÀ¼ÀÄ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀASÉå «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ
(PÁgÀPÁxÀðUÀ¼ÀÄ) ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀ ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À
1 ¥ÀæxÀªÀiÁ47 PÀvÀæðxÀð G ªÀiï gÁªÀÄ£ÀÄ gÁªÀÄgÀÄ gÁªÀÄªÀiï gÁªÀÄgï
2 ¢éwÃ0iÀiÁ PÀªÀiÁðxÀð C£ÀÄß CA gÁªÀÄ£À£ÀÄß gÁªÀÄgÀ£ÀÄß gÁªÀÄ£ÀA gÁªÀÄgÀA
EAzÀ EA, gÁªÀÄ¤AzÀ gÁªÀÄjAzÀ gÁªÀÄ¤A gÁªÀÄjA
PÀgÀuÁxÀð
3 vÀÈwÃ0iÀiÁ EAzÀÄ, gÁªÀÄ¤AzÀA gÁªÀÄjAzÀA
(¸ÁzsÀ£ÁxÀð)
EAzÉ gÁªÀÄ¤AzÉ gÁªÀÄjAzÉ
¸ÀA¥ÀæzÁ£À UÉ, EUÉ, UÉ, PÉ, gÁªÀÄ¤UÉ gÁªÀÄjUÉ gÁªÀÄAUÉ gÁªÀÄUÉð
4 ZÀvÀÄyðÃ
(PÉÆqÀÄ«PÉ) PÉÌ, CPÉÌ48 PÉÌ
47 ¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀ-ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ JgÀqÀgÀ®Æè E®èªÉAzÀÆ, ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÉÃ ¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀPÀÛ÷åAvÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉAzÀÆ

DzsÀÄ¤PÀ ¨sÁµÁ±Á¸ÀÛçdÕgÀ C©ü¥Áæ0iÀÄªÁVzÉ.
48 PÉ®ªÀÅPÀqÉ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆgÀÄ £Á®ÄÌ EzÀÄÝ MAzÉÃ ¥ÀæPÀÈw0iÀÄ ªÉÄÃ¯É CªÉ®èªÀÇ §gÀÄvÀÛªÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÁgÀzÀÄ. MAzÉÆAzÀÄ
PÀqÉ0iÀÄ°è MAzÉÆAzÀÄ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ §gÀÄvÀÛzÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ. ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è vÀÈwÃ0iÀiÁ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ ‘J’ JAzÀÄ PÉ®ªÀÅPÀqÉ CPÁgÁAvÀ
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ ±À§ÝUÀ½UÉ ªÀiÁvÀæ §gÀÄªÀÅzÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ:- PÀæªÀÄzÉ, £À0iÀÄzÉ-EvÁå¢.
104
CxÀðUÀ¼ÀÄ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

¸ÀASÉå «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ
(PÁgÀPÁxÀðUÀ¼ÀÄ) ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀ ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À
zÉ¸É¬ÄAzÀ CvÀÛtÂA, gÁªÀÄ£À gÁªÀÄgÀ gÁªÀÄ£ÀvÀÛtÂA gÁªÀÄgÀvÀÛtÂA
C¥ÁzÁ£À zÉ¸É¬ÄAzÀ zÉ¸É¬ÄAzÀ
5 ¥ÀAZÀ«ÄÃ49
(CUÀ°PÉ) CvÀÛtÂAzÀA gÁªÀÄ£ÀvÀÛtÂAzÀA gÁªÀÄgÀvÀÛtÂAzÀA
CvÀÛtÂAzÉ gÁªÀÄ£ÀvÀÛtÂAzÉ gÁªÀÄgÀvÀÛtÂAzÉ
6 µÀ¶×Ã50 ¸ÀA§AzsÀ C C gÁªÀÄ£À gÁªÀÄgÀ gÁªÀÄ£À gÁªÀÄgÀ
C°è, M¼ï gÁªÀÄ£À°è gÁªÀÄgÀ°è gÁªÀÄ£ÉÆ¼ï gÁªÀÄgÉÆ¼ï
7 ¸À¥ÀÛ«ÄÃ C¢üPÀgÀt C°, gÁªÀÄ£À° gÁªÀÄgÀ°
M¼ÀÄ, J gÁªÀÄ£ÉÆ¼ÀÄ gÁªÀÄgÉÆ¼ÀÄ
PÀgÉ0iÀÄÄ«PÉ D, EgÁ, D, EgÁ, gÁªÀiÁ gÁªÀÄjgÁ gÁªÀiÁ gÁªÀÄjgÁ
8 ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á51
(C©üªÀÄÄTÃPÀgÀt) K, F K, F gÁªÀÄ£ÉÃ gÁªÀÄgÀÄUÀ¼ÉÃ gÁªÀÄ£ÉÃ gÁªÀÄUÀð½gÁ
49 ¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ PÀ£ÀßqÀzÀ°è E®èªÉAzÀÆ, CzÀgÀ PÁgÀåªÀ£ÀÄß vÀÈwÃ0iÀiÁ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄªÉÃ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÉAzÀÆ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ

ªÁåPÀgÀtzÀ°èzÀÝ ºÁUÉ PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè ¥ÀAZÀ«ÄÃ «¨sÀQÛ EgÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ w½zÀÄ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtPÁgÀgÀÄ »A¢¤AzÀ®Æ D «¨sÀQÛ0iÀÄ£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄvÀÛ
§A¢gÀÄªÀgÉAzÀÆ DzsÀÄ¤PÀ «zÁéA¸ÀgÀ ªÀÄvÀ.
50 µÀ¶×Ã«¨sÀQÛUÉ ¸ÀA§AzsÁ£Àé0iÀÄªÀ®èzÉ PÁgÀPÁ£Àé0iÀÄ«®è. J®è PÁgÀPÁxÀðUÀ¼À ¸ÀA§AzsÀzÀ®Æè µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ §gÀÄvÀÛzÁzÀÝjAzÀ EzÀÄ £ÉÃgÀªÁV
PÁgÀPÁxÀð«®èzÉÝAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
51 ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£É0iÉÄA§ÄzÀÄ JAl£É0iÀÄ «¨sÀQÛ0iÀÄ®è. EzÀ£ÀÄß ¥ÀæxÀªÉÄ0iÀÄ°è0iÉÄÃ ¸ÉÃj¸ÀÄªÀgÀÄ. EzÀÄ PÁgÀPÁxÀðªÀ®è. ‘EgÁ’ ¥ÀævÀå0iÀÄ
§ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è ªÀiÁvÀæ §gÀÄªÀÅzÀÄ.

105
«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¸ÉÃgÀÄªÁUÀ §gÀÄªÀ PÉ®ªÀÅ DUÀªÀiÁPÀëgÀ

UÀ¼À£ÀÄß FUÀ £ÉÆÃqÉÆÃt.
[‘DUÀªÀiÁPÀëgÀ’ JAzÀgÉ ¥ÀæPÀÈwUÀÆ ¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ ªÀÄzsÀåzÀ°è §gÀÄªÀ (ºÉÆ¸ÀzÁV §gÀÄªÀ)
CPÀëgÀ CxÀªÁ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ.]
(1) ‘C’ PÁgÁAvÀ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw ‘CtÚ’ ±À§Ý_
¥ÀæxÀªÀiÁ - Ct + G = Ct + £ + G = CtÚ£ÀÄ CtÚA¢gÀÄ
Ú Ú À
¢éwÃ0iÀiÁ - Ct + C£ÀÄß = Ct + £ + C£ÀÄß = CtÚ£À£ÀÄß CtÚA¢gÀ£À
Ú Ú À Äß
vÀÈwÃ0iÀiÁ - Ct + EAzÀ = Ct + £ + EAzÀ = CtÚ¤AzÀ CtÚA¢jA
Ú Ú À zÀ
ZÀvÀÄyðÃ - Ct + EUÉ = Ct + £ + EUÉ = CtÚ¤UÉ CtÚA¢jUÉ
Ú Ú À
¥ÀAZÀ«ÄÃ - Ct + zÉ¸É¬ÄAz = Ct + £ + zÉ¸É¬ÄAz = CtÚ£À CtÚA¢gÀ
Ú À Ú À À
zÉ¸É¬ÄAz zÉ¸É¬ÄAzÀ
À
µÀ¶×Ã - Ct + C = Ct + £ + C = CtÚ£À CtÚA¢gÀ
Ú Ú À
¸À¥ÀÛ«ÄÃ - Ct + C°è = Ct + £ + C°è = CtÚ£À°è CtÚA¢gÀ°
Ú Ú À è
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£ - Ct + K = Ct + £ + K = CtÚ£ÉÃ CtÚA¢gÉÃ
Á Ú Ú À
Ct + D = Ct + D = CuÁÚ CtÚA¢gÁ
Ú Ú
‘CtÚ’ JA§ CPÁgÁAvÀ ¥ÀÅ°èAUÀzÀ°è KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ J®è

PÀqÉUÀÆ ¥ÀæPÀÈwUÀÆ ¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ ªÀÄzsÀåzÀ°è ‘£À’ PÁgÀªÀÅ DUÀªÀÄªÁV §gÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£É0iÀÄ°è ‘D’ ¥ÀævÀå0iÀÄ ¥ÀgÀªÁzÁUÀ ªÀiÁvÀæ ‘£À’ PÁgÁUÀªÀÄªÁUÀÄªÀÅ¢®è.
(2) ‘C’ PÁgÁAvÀ ¹ÛçÃ°AUÀ ‘CPÀÌ’ ±À§Ý_
¥ÀæxÀªÀiÁ - CPÀ + G = CPÀ + £ + G = CPÀÌ£ÀÄ CPÀÌA¢gÀÄ
Ì Ì À
¢éwÃ0iÀiÁ - CPÀ + C£ÀÄß = CPÀ + £ + C£ÀÄß = CPÀÌ£À£ÀÄß CPÀÌA¢gÀ£ÀÄß
Ì Ì À
vÀÈwÃ0iÀiÁ - CPÀ + EAzÀ = CPÀ + £ + EAzÀ = CPÀÌ¤AzÀ CPÀÌA¢jAz
Ì Ì À À
106
ZÀvÀÄyðÃ - CPÀ + EUÉ = CPÀ + £ + EUÉ = CPÀÌ¤UÉ CPÀÌA¢jUÉ

Ì Ì À
¥ÀAZÀ«ÄÃ - CPÀ + zÉ¸É¬ÄAz = CPÀ + £ + zÉ¸É¬ÄAz = CPÀÌ£À CPÀÌA¢gÀ
Ì À Ì À À
zÉ¸É¬ÄAz zÉ¸É¬ÄAzÀ
À
µÀ¶×Ã - CPÀ + C = CPÀ + £ + C = CPÀÌ£À CPÀÌA¢gÀ
Ì Ì À
¸À¥ÀÛ«ÄÃ - CPÀ + C°è = CPÀ + £ + C°è = CPÀÌ£À°è CPÀÌA¢gÀ°è
Ì Ì À
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£ - CPÀ + K = CPÀ + £ + K = CPÀÌ£ÉÃ CPÀÌA¢gÉÃ
Á Ì Ì À
CPÀ + D = CPÀ + D = CPÁÌ CPÀÌA¢gÁ
Ì Ì
¥ÀÅ°èAUÀzÀAvÉ0iÉÄÃ F ¹ÛçÃ°AUÀ CPÁgÁAvÀ ¥ÀæPÀÈw0iÀÄ ªÉÄÃ¯É KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è

«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÁUÀ §ºÀÄ±ÀB J®è PÀqÉUÀÆ ‘£À’ PÁgÁUÀªÀÄ §A¢gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß
PÁt§ºÀÄzÀÄ. ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£É0iÀÄ°è ‘D’ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃjzÁUÀ ªÀiÁvÀæ ‘£À’ PÁgÁ
UÀªÀÄ«®è52.
ªÉÄÃ¯É w½¹zÀAvÉ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV CPÁgÁAvÀ ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀUÀ¼À°è KPÀªÀZÀ£ÀzÀ
«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÁUÀ ‘£À’PÁgÀªÀÅ DUÀªÀÄªÁUÀÄvÀÛzÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
§ºÀÄªÀZÀ£À zÀ°è §gÀÄªÀÅ¢®è. C°è ¨ÉÃgÉ §ºÀÄªÀZÀ£À ¸ÀÆZÀPÀ DUÀªÀÄªÀÅ §gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß
»AzÉ0iÉÄÃ w½¹zÉ.
FUÀ E£ÉÆßAzÀÄ §UÉ0iÀÄ DUÀªÀÄ §gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß PÉ¼ÀV£À CPÁgÁAvÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀzÀ°è
UÀªÀÄ¤¹j.
(3) ‘ªÀÄgÀ’ JA§ ‘C’ PÁgÁAvÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ ¥ÀæPÀÈw_
«¨sÀQÛ KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À
¥ÀæxÀªÀiÁ - ªÀÄgÀ + G = ªÀÄgÀ + ªÀ + G = ªÀÄgÀªÀÅ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ
¢éwÃ0iÀiÁ - ªÀÄgÀ + C£ÀÄß = ªÀÄgÀ + ªÀ + C£ÀÄß = ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ - ªÀÄgÀ + EAzÀ = ªÀÄgÀ + zÀ + EAzÀ = ªÀÄgÀ¢AzÀ ªÀÄgÀUÀ½AzÀ
ZÀvÀÄyðÃ - ªÀÄgÀ + PÉÌ = ªÀÄgÀ + + PÉÌ, EUÉ = ªÀÄgÀPÉÌ ªÀÄgÀUÀ½UÉ
52CtÚ, CPÀÌ JA§ ±À§ÝUÀ¼À ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ PÀæªÀÄªÁV PÉ¼ÀV£ÀAvÁUÀÄvÀÛªÉ.

CtÚA, CtÚ£ÀA, CtÚ¤A, (CtÚ¤AzÀA, CtÚ¤AzÉ), CtÚAUÉ, CtÚ£ÀvÀÛtÂA, (CtÚ£ÀvÀÛtÂAzÀA,
CtÚ£ÀvÀÛtÂAzÉ), CtÚ£À, CtÚ£ÉÆ¼ï, CuÁÚ, CtÚ£ÉÃ-EvÁå¢, CPÀÌA, CPÀÌ£ÀA, CPÀÌ¤A, (CPÀÌ¤AzÀA,
CPÀÌ¤AzÉ), CPÀÌAUÉ, CPÀÌ£ÀvÀÛtÂA, CPÀÌ£ÀvÀÛtÂAzÀA, CPÀÌ£ÀvÀÛtÂAzÉ, CPÀÌ£À, CPÀÌ£ÉÆ¼ï, CPÁÌ, CPÀÌ£ÉÃ-
EvÁå¢.
107
¥ÀAZÀ«ÄÃ - ªÀÄgÀ + zÉ¸É¬ÄAzÀ = ªÀÄgÀ + zÀ + zÉ¸É¬ÄAzÀ = ªÀÄgÀzÀ ªÀÄgÀUÀ¼À

zÉ¸É¬ÄAzÀ zÉ¸É¬ÄAzÀ
µÀ¶×Ã - ªÀÄgÀ + C = ªÀÄgÀ + zÀ + C = ªÀÄgÀzÀ ªÀÄgÀUÀ¼À
¸À¥ÀÛ«ÄÃ - ªÀÄgÀ + C°è = ªÀÄgÀ + zÀ + C°è = ªÀÄgÀzÀ°è ªÀÄgÀUÀ¼À°è
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á - ªÀÄgÀ + ªÀ = ªÀÄgÀ + ªÀ + K = ªÀÄgÀªÉÃ ªÀÄgÀUÀ½gÁ
‘ªÀÄgÀ’
JA§ CPÁgÁAvÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw0iÀÄ ªÉÄÃ¯É 8 «zsÀªÁzÀ
£ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÀaÑzÁUÀ ¥ÀæxÀªÀiÁ, ¢éwÃ0iÀiÁ, ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼À°è ‘ªÀ’
PÁgÀªÀÇ, ZÀvÀÄyð0iÀÄ£ÀÄß½zÀÄ ¨ÉÃgÉ PÀqÉUÀ¼À°è ‘zÀ’ PÁgÀªÀÇ DUÀªÀÄUÀ¼ÁV §A¢ªÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
DzÀÝjAzÀ CPÁgÁAvÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÉÄÃ¯É KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è «¨sÀQÛ
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÁUÀ ¥Áæ0iÀÄ±ÀB ¥ÀæxÀªÀiÁ, ¢éwÃ0iÀiÁ, ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£ÀUÀ¼À°è ‘ªÀ’
PÁgÀªÀÇ, vÀÈwÃ0iÀiÁ, ¥ÀAZÀ«ÄÃ, µÀ¶×Ã, ¸À¥ÀÛ«ÄUÀ¼À°è ‘zÀ’ PÁgÀªÀÇ DUÀªÀÄªÁV
§gÀÄªÀÅªÀÅ.
¥Áæ0iÀÄ±ÀB §gÀÄªÀÅªÀÅ JAzÀÄ ºÉÃ½gÀÄªÀÅzÀjAzÀ ¥ÁætÂªÁZÀPÀUÀ¼ÁzÀ CPÁgÁAvÀ

£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ PÀqÉ zÀPÁgÀªÀÅ §gÀÄªÀÅ¢®è.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
CPÁgÁAvÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ PÉÆÃt±À§Ý:- PÉÆÃtªÀÅ, PÉÆÃt£À£ÀÄß, PÉÆÃt¤AzÀ,
PÉÆÃt¤UÉ, PÉÆÃt£À zÉ¸É¬ÄAzÀ, PÉÆÃt£À, PÉÆÃt£À°è, PÉÆÃtªÉÃ (PÉÆÃt£ÉÃ)
CPÁgÁAvÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ UÀgÀÄqÀ ±À§Ý:- UÀgÀÄqÀªÀÅ, UÀgÀÄqÀ£À£ÀÄß, UÀgÀÄqÀ¤AzÀ,
UÀgÀÄqÀ¤UÉ, UÀgÀÄqÀ£À zÉ¸É¬ÄAzÀ, UÀgÀÄqÀ£À, UÀgÀÄqÀ£À°è, UÀgÀÄqÀªÉÃ (UÀgÀÄqÀ£ÉÃ).
ªÉÄÃ°£À ‘PÉÆÃt’ ‘UÀgÀÄqÀ’ F JgÀqÀÆ CPÁgÁAvÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÉÄÃ¯É
¢éwÃ0iÀiÁ, vÀÈwÃ0iÀiÁ, ZÀvÀÄyðÃ, ¥ÀAZÀ«Ä, µÀ¶×Ã, ¸À¥ÀÛ«ÄÃ UÀ¼À°è ¥ÀÅ°èAUÀzÀAvÉ
£ÀPÁgÁUÀªÀÄªÀÇ, ¥ÀæxÀªÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼À°è ‘ªÀ’ PÁgÀªÀÇ, ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£É0iÀÄ°è
«PÀ®à¢AzÀ53 ‘£À’ PÁgÀªÀÇ, vÀÈwÃ0iÉÄÃ0iÀÄ°è «PÀ®à¢AzÀ ‘PÉÆÃt¢AzÀ’, ‘UÀgÀÄqÀ¢AzÀ’
JAzÀÄ DzÁUÀ ‘zÀ’ PÁgÀªÀÇ DUÀªÀÄUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
(4) ‘E£À’ JA§ DUÀªÀÄ §gÀÄªÀ «ZÁgÀ
UÀÄgÀÄ, HgÀÄ, ªÀÄUÀÄ, ªÀzsÀÄ-ªÉÆzÀ¯ÁzÀ GPÁgÁAvÀ ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ vÀÈwÃ0iÀiÁ,
¥ÀAZÀ«Ä, µÀ¶×Ã, ¸À¥ÀÛ«ÄÃ «¨sÀQÛUÀ¼À°è ‘E£À’ JA§ DUÀªÀÄ «PÀ®àªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄ.
53«PÀ®à JAzÀgÉ 0iÀiÁªÀÅzÉÃ MAzÀÄ ºÉÃ½zÀ PÁgÀåªÀÅ PÉ®ªÀÅ PÀqÉ §gÀÄªÀÅzÀÄ, PÉ®ªÀÅ PÀqÉ
§gÀ¢gÀÄªÀÅzÀÄ, PÉ®ªÀÅ PÀqÉ ¨ÉÃgÉ PÁgÀå §gÀÄªÀÅzÀÄ JAzÀÆ CxÀð.
108
(«PÀ®àªÁV §gÀÄªÀÅzÉAzÀÄ ºÉÃ½gÀÄªÀÅzÀjAzÀ ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ DUÀªÀÄªÀÇ §gÀÄªÀÅzÉAzÀÄ

w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ. CxÀªÁ 0iÀiÁªÀ DUÀªÀÄªÀÇ ¨ÁgÀzÉ EgÀÄªÀÅzÉAzÀÆ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ).
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
(i) UÀÄgÀÄ«¤AzÀ (E£ÁUÀªÀÄ) UÀÄgÀÄ«¤AzÀ (ªÀPÁgÁUÀªÀÄ)
(ii) Hj¤AzÀ (E£ÁUÀªÀÄ) HjAzÀ (0iÀiÁªÀ DUÀªÀÄªÀÇ E®è)
vÀÈwÃ0iÀiÁ (iii) ªÀzsÀÄ«¤AzÀ (E£ÁUÀªÀÄ) ªÀzsÀÄ«¤AzÀ (ªÀPÁgÁUÀªÀÄ)
(iv) ªÀÄUÀÄ«¤AzÀ (E£ÁUÀªÀÄ) ªÀÄUÀÄ«¤AzÀ (ªÀPÁgÁUÀªÀÄ)
(i) UÀÄgÀÄ«£ÀzÉ¸É¬ÄAzÀ (E£ÁUÀªÀÄ) --

(ii) Hj£ÀzÉ¸É¬ÄAzÀ (E£ÁUÀªÀÄ) HgÀzÉ¸É¬ÄAzÀ (0iÀiÁªÀ DUÀªÀÄªÀÇ E®è)
¥ÀAZÀ«ÄÃ (iii) ªÀzsÀÄ«£ÀzÉ¸É¬ÄAzÀ (E£ÁUÀªÀÄ) --
(iv) ªÀÄUÀÄ«£ÀzÉ¸É¬ÄAzÀ (E£ÁUÀªÀÄ) --
(i) UÀÄgÀÄ«£À (E£ÁUÀªÀÄ) --

(ii) Hj£À (E£ÁUÀªÀÄ) HgÀ (0iÀiÁªÀ DUÀªÀÄªÀÇ E®è)
µÀ¶×Ã (iii) ªÀzsÀÄ«£À (E£ÁUÀªÀÄ) --
(iv) ªÀÄUÀÄ«£À (E£ÁUÀªÀÄ) --
(i) UÀÄgÀÄ«£À°è (E£ÁUÀªÀÄ) --

(ii) Hj£À°è (E£ÁUÀªÀÄ) HgÀ°è(0iÀiÁªÀ DUÀªÀÄªÀÇ E®è)
¸À¥ÀÛ«ÄÃ (iii) ªÀzsÀÄ«£À°è (E£ÁUÀªÀÄ) --
(iv) ªÀÄUÀÄ«£À°è (E£ÁUÀªÀÄ) --
(5) ‘CgÀ’ JA¨ÁUÀªÀÄ §gÀÄªÀ «ZÁgÀ

(i) GPÁgÁAvÀUÀ¼ÁzÀ »jzÀÄ, QjzÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ UÀÄtªÁZÀPÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ, (ii) MAzÀÄ
JA§ ¸ÀASÁåªÁZÀPÀ ¥ÀzÀ (iii) CzÀÄ, EzÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ (iv) PÉÆqÀÄªÀÅzÀÄ,
ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ EvÁå¢ ‘GzÀÄ’ ¥ÀævÀå0iÀiÁAvÀ PÀÈzÀAvÀUÀ½UÉ vÀÈwÃ0iÀiÁ, ¥ÀAZÀ«ÄÃ, µÀ¶×Ã,
¸À¥ÀÛ«ÄÃ «¨sÀQÛUÀ¼À°è ‘CgÀ’ JA¨ÁUÀªÀÄªÀÅ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
( i) UÀÄtªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ - »jzÀÄ, QjzÀÄ-EvÁå¢

«¨sÀQÛ ±À§Ý:- »jzÀÄ
vÀÈwÃ0iÀiÁ »jzÀÄ + CgÀ + EAzÀ = »jzÀjAzÀ (CgÀ DUÀªÀÄ)
¥ÀAZÀ«ÄÃ »jzÀÄ + CgÀ + zÉ¸É¬ÄAzÀ = »jzÀgÀzÉ¸É¬ÄAzÀ (CgÀ DUÀªÀÄ)
µÀ¶×Ã »jzÀÄ + CgÀ + C = »jzÀgÀ (CgÀ DUÀªÀÄ)
109
¸À¥ÀÛ«ÄÃ »jzÀÄ + CgÀ + C°è = »jzÀgÀ°è (CgÀ DUÀªÀÄ)
±À§Ý:- QjzÀÄ
vÀÈwÃ0iÀiÁ QjzÀÄ + CgÀ + EAzÀ = QjzÀjAzÀ (CgÀ DUÀªÀÄ)
¥ÀAZÀ«ÄÃ QjzÀÄ + CgÀ + zÉ¸É¬ÄAzÀ = QjzÀgÀzÉ¸É¬ÄAzÀ (CgÀ DUÀªÀÄ)
µÀ¶×Ã QjzÀÄ + CgÀ + C = QjzÀgÀ (CgÀ DUÀªÀÄ)
¸À¥ÀÛ«ÄÃ QjzÀÄ + CgÀ + C°è = QjzÀgÀ°è (CgÀ DUÀªÀÄ)
(ii) ¸ÀASÁåªÁZÀPÀ - MAzÀÄ

vÀÈwÃ0iÀiÁ MAzÀÄ + CgÀ + EAzÀ = MAzÀjAzÀ (CgÀ DUÀªÀÄ)
¥ÀAZÀ«ÄÃ MAzÀÄ + CgÀ + zÉ¸É¬ÄAzÀ = MAzÀgÀzÉ¸É¬ÄAzÀ (CgÀ DUÀªÀÄ)
µÀ¶×Ã MAzÀÄ + CgÀ + C = MAzÀgÀ (CgÀ DUÀªÀÄ)
¸À¥ÀÛ«ÄÃ MAzÀÄ + CgÀ + C°è = MAzÀgÀ°è (CgÀ DUÀªÀÄ)
(iii) ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ - CzÀÄ, EzÀÄ-EvÁå¢UÀ¼ÀÄ

±À§Ý:- CzÀÄ
vÀÈwÃ0iÀiÁ CzÀÄ + CgÀ + EAzÀ = CzÀjAzÀ (CgÀ DUÀªÀÄ)
¥ÀAZÀ«ÄÃ CzÀÄ + CgÀ + zÉ¸É¬ÄAzÀ = CzÀgÀzÉ¸É¬ÄAzÀ (CgÀ DUÀªÀÄ)
µÀ¶×Ã CzÀÄ + CgÀ + C = CzÀgÀ (CgÀ DUÀªÀÄ)
¸À¥ÀÛ«ÄÃ CzÀÄ + CgÀ + C°è = CzÀgÀ°è (CgÀ DUÀªÀÄ)
±À§Ý:- EzÀÄ
vÀÈwÃ0iÀiÁ EzÀÄ + CgÀ + EAzÀ = EzÀjAzÀ (CgÀ DUÀªÀÄ)
¥ÀAZÀ«ÄÃ EzÀÄ + CgÀ + zÉ¸É¬ÄAzÀ = EzÀgÀzÉ¸É¬ÄAzÀ (CgÀ DUÀªÀÄ)
µÀ¶×Ã EzÀÄ + CgÀ + C = EzÀgÀ (CgÀ DUÀªÀÄ)
¸À¥ÀÛ«ÄÃ EzÀÄ + CgÀ + C°è = EzÀgÀ°è (CgÀ DUÀªÀÄ)
(iv) ‘GzÀÄ’ ¥ÀævÀå0iÀiÁAvÀ PÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ - PÉÆqÀÄªÀÅzÀÄ, ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ-EvÁå¢

±À§Ý:- PÉÆqÀÄªÀÅzÀÄ
vÀÈwÃ0iÀiÁ PÉÆqÀÄªÀÅzÀÄ + CgÀ + EAzÀ = PÉÆqÀÄªÀÅzÀjAzÀ (CgÀ DUÀªÀÄ)
¥ÀAZÀ«Ä PÉÆqÀÄªÀÅzÀÄ + CgÀ + zÉ¸É¬ÄAzÀ = PÉÆqÀÄªÀÅzÀgÀzÉ¸É¬ÄAzÀ (CgÀ DUÀªÀÄ)
µÀ¶×Ã PÉÆqÀÄªÀÅzÀÄ + CgÀ + C = PÉÆqÀÄªÀÅzÀgÀ (CgÀ DUÀªÀÄ)
¸À¥ÀÛ«ÄÃ PÉÆqÀÄªÀÅzÀÄ + CgÀ + C°è = PÉÆqÀÄªÀÅzÀgÀ°è (CgÀ DUÀªÀÄ)
±À§Ý:- ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ
110
vÀÈwÃ0iÀiÁ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ + CgÀ + EAzÀ = ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀjAzÀ (CgÀ DUÀªÀÄ)

¥ÀAZÀ«ÄÃ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ + CgÀ + zÉ¸É¬ÄAzÀ = ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀgÀ (CgÀ DUÀªÀÄ)
zÉ¸É¬ÄAzÀ
µÀ¶×Ã ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ + CgÀ + C = ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀgÀ (CgÀ DUÀªÀÄ)
¸À¥ÀÛ«ÄÃ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ + CgÀ + C°è = ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀgÀ°è (CgÀ DUÀªÀÄ)
EzÀÄªÀgÉUÉ ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÁUÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è §gÀÄªÀ ‘£À’ ‘zÀ’

‘E£À’ ‘CgÀ’ JA§ DUÀªÀÄUÀ¼À ¸ÀÆÜ®¥ÀjZÀ0iÀÄ ªÀiÁrPÉÆAr¢ÝÃj. ‘ªÀ’ PÁgÁUÀªÀÄªÀAvÀÆ
«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÀ®èµÉÖÃ C®è. ¸ÀA¢ü0iÀÄ ¤0iÀÄªÀÄzÀAvÉ CzÀÄ §gÀ¨ÉÃPÁzÀ¯Éè®è
§AzÉÃ §gÀÄvÀÛzÉ.
(6) FUÀ ZÀvÀÄyðÃ ¸À¥ÀÛ«ÄÃ ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£É ªÉÆzÀ¯ÁzÀ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß
MAzÀQÌAvÀ ºÉZÁÑV ºÉÃ½zÉ. J°è J°è 0iÀiÁªÀ 0iÀiÁªÀ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ
§gÀÄvÀÛzÉA§ÄzÀ£ÀÄß w½0iÉÆÃt.
(i) ZÀvÀÄyð “UÉ-EUÉ PÉÌ-CPÉÌ” «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ.
(C) UÉ:- ºÀjUÉ, zÉÆgÉUÉ, ®Që÷äUÉ, PÉÊUÉ, ªÉÄÊUÉ, «¢üUÉ, CvÉÛUÉ, vÁ¬ÄUÉ,
ªÀÄ£ÉUÉ.
(D) J, L PÁgÁAvÀ ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ‘UÉ’ ¥ÀævÀå0iÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(E) EUÉ:- gÁªÀÄ¤UÉ, ©üÃªÀÄ¤UÉ, PÁªÀÄ¤UÉ, zÉÃªÀjUÉ, ¨ÁæºÀät¤UÉ, gÁªÀÄjUÉ,
©üÃªÀÄjUÉ, PÁªÀÄjUÉ, ¨ÁæºÀätjUÉ, zÉÃªÀjUÉ, PÀgÀÄ«UÉ, ºÀ¸ÀÄ«UÉ, CPÀÌ¤UÉ,
PÀgÀÄUÀ½UÉ, ºÀ¸ÀÄUÀ½UÉ, CPÀÌA¢gÀÄUÀ½UÉ.
(¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV CPÁgÀAvÀ, GPÁgÁAvÀ, ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ,
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼À KPÀªÀZÀ£À, §ºÀÄªÀZÀ£ÀUÀ¼ÉgÀqÀgÀ®Æè ‘EUÉ’ JA§ ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ
§gÀÄªÀÅzÀÄ)
(F) PÉÌ:- £É®PÉÌ, ºÉÆ®PÉÌ, PÀtPÉÌ, w®PÉÌ, vÉÊ®PÉÌ, ¥ÀÅ¸ÀÛPÀPÉÌ, - EvÁå¢.
(¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV CPÁgÁAvÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀPÉÌ ‘PÉÌ’ JA§ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ §gÀÄªÀÅzÀÄ.)
(G) CPÉÌ:- MAzÀÄ+CPÉÌ=MAzÀPÉÌ. EzÀgÀAvÉ- JgÀqÀPÉÌ, ºÀvÀÛPÉÌ, JµÀÖPÉÌ, CµÀÖPÉÌ
-EvÁå¢.
(¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ‘CPÉÌ’ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ ‘G’ PÁgÁAvÀUÀ¼ÁzÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÉÄÃ¯É
§gÀÄvÀÛzÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.)
(ii) ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£É0iÀÄ ‘D, K, EgÁ, F’ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ J¯Éè°è §gÀÄvÀÛªÉA§Ä

zÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
111
(C) D354 :- gÁªÀiÁ3, CuÁÚ3, ©üÃªÀiÁ3, PËgÀªÁ3, CPÁÌ3, EvÁå¢ CPÁgÁAvÀ

¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£É0iÀÄ ‘D’ PÁgÀªÀÅ KPÀªÀZÀ£À
zÀ°è ªÀiÁvÀæ §gÀÄªÀÅzÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
(D) K3, F3 :- gÁªÀÄ£ÉÃ3, CtÚ£ÉÃ3, ©üÃªÀÄ£ÉÃ3, PËgÀªÀ£ÉÃ3, vÁ¬Ä0iÉÄÃ3,
CfÓ0iÉÄÃ3 -EvÁå¢. vÀAVÃ3, vÁ¬ÄÃ3-E°è ‘F’ §A¢zÉ.
CPÁgÁAvÀ ¥ÀÅ°èAUÀzÀ°è £ÀPÁgÁUÀªÀÄ §AzÀ¯Éè®è ªÀÄvÀÄÛ EPÁgÁAvÀ
¹ÛçÃ°AUÀUÀ¼À°è, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼À°è, GPÁgÁAvÀ ¥ÀÅ°èAUÀzÀ°è ‘K3’ JA§
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á «¨sÀQÛ0iÀÄÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV J®è PÀqÉUÀÆ §gÀÄvÀÛzÉ.
(E) EgÁ3:- CtÚA¢gÁ3, vÁ0iÀÄA¢gÁ3, gÁªÀÄgÀÄUÀ½gÁ3, ªÀÄgÀUÀ½gÁ3,
vÁ¬Ä0iÀÄgÀÄUÀ½gÁ3, CPÀÌA¢gÀÄUÀ½gÁ3, ªÀ£ÀUÀ½gÁ3, ªÀzsÀÄUÀ½gÁ3,
VqÀUÀ½gÁ3, PÀªÀÄ®UÀ½gÁ3, PÉÆÃV¯ÉUÀ½gÁ3, zÉÃªÀgÀÄUÀ½gÁ3-EvÁå¢.
(§ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀzÀ J®è
¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÉÄÃ®Æ, ‘EgÁ3’ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ ¸ÉÃgÀÄªÀÅzÀÄ. DUÀ §ºÀÄªÀZÀ£À ¸ÀÆZÀPÀ
CgÀÄ, UÀ¼ÀÄ, CgÀÄUÀ¼ÀÄ, CA¢gÀÄ, CA¢gÀÄUÀ¼ÀÄ-EvÁå¢ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
DUÀªÀÄUÀ¼ÁV §gÀÄvÀÛªÉ.)
(iii) ¸À¥ÀÛ«ÄÃ0iÀÄ°è C°è, C°, M¼ÀÄ, J-JAzÀÄ £Á®ÄÌ «zsÀªÁzÀ «¨sÀQÛ
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃ½gÀÄªÉªÀµÉÖ. CªÀÅ J¯Éè°è §gÀÄªÀÅªÉA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
(C) C°è:- gÁªÀÄ£À°è, ©üÃªÀÄ£À°è, vÁ¬Ä0iÀÄ°è, CPÀÌ£À°è, ªÀÄgÀzÀ°è,
£É®zÀ°è-EvÁå¢.
(¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀzÀ J®è ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÉÄÃ®Ä
‘C°è’ JA§ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ ¸ÉÃgÀÄªÀÅzÀÄ.)
(D) C°:- gÁªÀÄ£À°, ©üÃªÀÄ£À°, ªÀÄgÀzÀ°, ºÉÆ®zÀ°, £É®zÀ°, PÀ°è£À°,
ªÀÄÄ½î£À°-EvÁå¢.
(¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV £ÀqÀÄUÀ£ÀßqÀ ±ÉÊ°0iÀÄ §gÀªÀtÂUÉ0iÀÄ°è ‘C°’ ¥ÀævÀå0iÀÄzÀ
¥Àæ0iÉÆÃUÀ «±ÉÃµÀ. ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀzÀ®Æè PÉ®ªÀgÀÄ ¥Àæ0iÉÆÃV¸ÀÄvÁÛgÉ. EzÀÆ
PÀÆqÀ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV J¯Áè ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÉÄÃ®Æ §gÀÄvÀÛzÉ.)
54‘D’ »ÃUÉ DPÁgÀzÀ PÉ¼ÀUÉ ‘3’ £ÀÄß §gÉzÀÄ vÉÆÃj¹gÀÄªÀÅzÀgÀ GzÉÝÃ±À »AzÉ ¸ÀAeÁÕ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è
w½¹gÀÄªÀAvÉ ‘¥ÀÅöèvÀ¸ÀégÀ’ JA§ÄzÀgÀ UÀÄgÀÄwUÁV. D DPÁgÀªÀÅ ¢ÃWÀð¸ÀégÀªÀiÁvÀæ C®è. 3
ªÀiÁvÉæUÀ¼À PÁ®zÀªÀgÉUÉ J¼ÉzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀ ¥ÀÅöèvÀ¸ÀégÀªÉA§ w½ªÀ½PÉUÁV. UÀæAxÁ¢UÀ¼À°è ºÁUÉ
§gÉ0iÀÄÄªÀÅ¢®è. ªÁåPÀgÀtzÀ F ¥ÀÅ¸ÀÛPÀzÀ°è ºÁUÉ §gÉ¢gÀÄªÀÅzÀÄ PÉÃªÀ® w½ªÀ½PÉUÁV ªÀiÁvÀæ.
112
(E) M¼ÀÄ:- gÁªÀÄ£ÉÆ¼ÀÄ, ©üÃªÀÄ£ÉÆ¼ÀÄ, ªÀÄgÀzÉÆ¼ÀÄ, PÀ°è£ÉÆ¼ÀÄ, ªÀÄ£É0iÉÆ¼ÀÄ,

gÁªÀÄgÉÆ¼ÀÄ, ©üÃªÀÄgÉÆ¼ÀÄ, ªÀÄgÀUÀ¼ÉÆ¼ÀÄ, PÀ®ÄèUÀ¼ÉÆ¼ÀÄ, ªÀÄ£ÉUÀ¼ÉÆ¼ÀÄ,
CªÀÄä£ÉÆ¼ÀÄ, CPÀÌ£ÉÆ¼ÀÄ, CªÀÄäA¢gÉÆ¼ÀÄ, CPÀÌA¢gÉÆ¼ÀÄ-»ÃUÉ ¥ÀÅ°èAUÀ
¹ÛçÃ°AUÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ ªÀÄÆgÀgÀ KPÀªÀZÀ£À, §ºÀÄªÀZÀ£ÀUÀ¼À®Æè ‘M¼ÀÄ’
¸À¥ÀÛ«ÄÃ «¨sÀQÛ0iÀÄ£ÀÄß §¼À¸ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. ªÀÄÄRåªÁV £ÀqÀÄUÀ£ÀßqÀ ±ÉÊ°0iÀÄ°è
EzÀÄ «±ÉÃµÀªÁV PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛzÉ. ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀzÀ®Æè §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ.
(F) J:- ªÉÄÃ¯É, PÉ¼ÀUÉ, M¼ÀUÉ, ºÉÆgÀUÉ, »AzÉ, ªÀÄÄAzÉ-EvÁå¢ ¢UÁéZÀPÀUÀ¼À
ªÉÄÃ¯É ‘J’ JA§ ¸À¥ÀÛ«ÄÃ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ ¥Àæ0iÉÆÃV¸À®àqÀÄªÀÅzÀÄ.
(7) FUÀ, ‘vÁ£ÀÄ, £Á£ÀÄ, ¤Ã£ÀÄ, K£ÀÄ’ EvÁå¢ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É
«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÁUÀ DUÀÄªÀ gÀÆ¥ÁAvÀgÀUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃqÉÆÃt.
(¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ½UÉ ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á«¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÀÅ¢®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß eÁÕ¥ÀPÀzÀ°è
qÀ¨ÉÃPÀÄ.)
(C) ‘vÁ£ÀÄ’ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ ¥ÀæPÀÈw
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - vÁ£ÀÄ+G=vÁ£ÀÄ vÁ£ÀÄ+ªÀ+G=vÁªÀÅ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - vÁ£ÀÄ+C£ÀÄß=vÀ£Àß£ÀÄß vÁ£ÀÄ+C£ÀÄß=vÀªÀÄä£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - vÁ£ÀÄ+EAzÀ=vÀ¤ßAzÀ vÁ£ÀÄ+EAzÀ=vÀ«ÄäAzÀ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - vÁ£ÀÄ+UÉ=vÀ£ÀUÉ vÁ£ÀÄ+UÉ=vÀªÀÄUÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - vÁ£ÀÄ+zÉ¸É¬ÄAzÀ=vÀ£ÀßzÉ¸É¬ÄAzÀ vÁ£ÀÄ+zÉ¸É¬ÄAzÀ=vÀªÀÄäzÉ¸É¬ÄAzÀ
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - vÁ£ÀÄ+C=vÀ£Àß vÁ£ÀÄ+C=vÀªÀÄä
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - vÁ£ÀÄ+C°è=vÀ£Àß°è vÁ£ÀÄ+C°è=vÀªÀÄä°è
EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ ‘¤Ã£ÀÄ’ ±À§Ý

¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - ¤Ã£ÀÄ (¤Ã£ÀÄ+G) ¤ÃªÀÅ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - ¤£Àß£ÀÄß ¤ªÀÄä£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - ¤¤ßAzÀ ¤«ÄäAzÀ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - ¤£ÀUÉ ¤ªÀÄUÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - ¤£Àß zÉ¸É¬ÄAzÀ ¤ªÀÄä zÉ¸É¬ÄAzÀ
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - ¤£Àß ¤ªÀÄä
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - ¤£Àß°è ¤ªÀÄä°è
EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ ‘£Á£ÀÄ’ ±À§Ý

113
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - £Á£ÀÄ £ÁªÀÅ

¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - £À£Àß£ÀÄß £ÀªÀÄä£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - £À¤ßAzÀ £À«ÄäAzÀ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - £À£ÀUÉ £ÀªÀÄUÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - £À£Àß zÉ¸É¬ÄAzÀ £ÀªÀÄä zÉ¸É¬ÄAzÀ
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - £À£Àß £ÀªÀÄä
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - £À£Àß°è £ÀªÀÄä°è
EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ ‘K£ÀÄ’ ±À§Ý
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - K£ÀÄ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - K£À£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - KvÀjAzÀ (‘K£ÀÄ’ ±À§ÝzÀ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - KvÀPÉÌ §ºÀÄªÀZÀ£À gÀÆ¥À«®è)
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - KvÀgÀ zÉ¸É¬ÄAzÀ
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - KvÀgÀ
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - KvÀgÀ°è
ªÉÄÃ°£À vÁ£ÀÄ, £Á£ÀÄ, ¤ÃªÀÅ, K£ÀÄ ±À§ÝUÀ¼À ¹zÀÞgÀÆ¥À £ÉÆÃrzÀgÉ-vÁ£ÀÄ, ¤Ã£ÀÄ,
£Á£ÀÄ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ0iÀÄ£ÀÄß½zÀÄ G½zÀ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÁUÀ
PÀæªÀÄªÁV vÀ£Àß, ¤£Àß, £À£Àß-JA§ gÀÆ¥À zsÀj¹ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆAzÀÄvÀÛªÉ.
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÁUÀ ªÀiÁvÀæ vÀ£À, ¤£À, £À£À-gÀÆ¥À zsÀj¸ÀÄvÀÛªÉ. ‘K£ÀÄ’
JA§ ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄªÀÅ ¥ÀæxÀªÀiÁ, ¢éwÃ0iÀiÁ, ZÀvÀÄyðÃ «¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß½zÀÄ
G½zÀ PÀqÉUÉ ‘KvÀgÀ’ JAzÀÆ, ¢éwÃ0iÉÄ0iÀÄ°è ‘K£ÀÄ’ JAzÀÆ, ZÀvÀÄyðÃ0iÀÄ°è ªÀiÁvÀæ
‘KvÀ’ JAzÀÆ gÀÆ¥À zsÀj¹ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ ºÉÆAzÀÄvÀÛªÉ.
(8) zÉÆqÀØzÀÄ, ¸ÀtÚzÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ UÀÄtªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß

ºÉÆAzÀÄªÁUÀ DUÀÄªÀ ªÁåPÀgÀt Qæ0iÉÄ0iÀÄ£ÀÄß F PÉ¼ÀUÉ £ÉÆÃrj:-
(C) ‘zÉÆqÀØzÀÄ’ ±À§Ý ¥ÀÅ°èAUÀzÀ°è:-
¥ÀæxÀªÀiÁ - zÉÆqÀØ+CªÀ£ÀÄ+G=zÉÆqÀØªÀ£ÀÄ zÉÆqÀØ+CªÀgÀÄ+G=zÉÆqÀØªÀgÀÄ
¢éwÃ0iÀiÁ - zÉÆqÀØ+CªÀ£ÀÄ+C£ÀÄß=zÉÆqÀØªÀ£À£ÀÄß zÉÆqÀØ+CªÀgÀÄ+C£ÀÄß=zÉÆqÀØªÀgÀ£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ - zÉÆqÀØ+CªÀ£ÀÄ+EAzÀ=zÉÆqÀØªÀ¤AzÀ zÉÆqÀØ+CªÀgÀÄ+EAzÀ=zÉÆqÀØªÀjAzÀ
ZÀvÀÄyðÃ - zÉÆqÀØ+CªÀ£ÀÄ+EUÉ=zÉÆqÀØªÀ¤UÉ zÉÆqÀØ+CªÀgÀÄ+EUÉ=zÉÆqÀØªÀjUÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ - zÉÆqÀØ+CªÀ£ÀÄ+zÉ¸É¬ÄAzÀ=zÉÆqÀØªÀ£À zÉÆqÀØ+CªÀgÀÄ+zÉ¸É¬ÄAzÀ=zÉÆqÀØªÀgÀ
114
µÀ¶×Ã - zÉÆqÀØ+CªÀ£ÀÄ+C=zÉÆqÀØªÀ£À zÉÆqÀØ+CªÀgÀÄ+C=zÉÆqÀØªÀgÀ
¸À¥ÀÛ«ÄÃ - zÉÆqÀØ+CªÀ£ÀÄ+C°è=zÉÆqÀØªÀ£À°è zÉÆqÀØ+CªÀgÀÄ+C°è=zÉÆqÀØªÀgÀ°è
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á - zÉÆqÀØ+CªÀ£ÀÄ+K=zÉÆqÀØªÀ£ÉÃ zÉÆqÀØ+CªÀgÀÄ+K=zÉÆqÀØªÀgÉÃ
(D) ‘¸ÀtÚzÀÄ’ ±À§Ý ¥ÀÅ°èAUÀzÀ°è:-

¥ÀæxÀªÀiÁ - ¸ÀtÚ+CªÀ£ÀÄ+G=¸ÀtÚªÀ£ÀÄ ¸ÀtÚ+CªÀgÀÄ+G=¸ÀtÚªÀgÀÄ
¢éwÃ0iÀiÁ - ¸ÀtÚ+CªÀ£ÀÄ+C£ÀÄß=¸ÀtÚªÀ£À£ÀÄß ¸ÀtÚ+CªÀgÀÄ+C£ÀÄß=¸ÀtÚªÀgÀ£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ - ¸ÀtÚ+CªÀ£ÀÄ+EAzÀ=¸ÀtÚªÀ¤AzÀ ¸ÀtÚ+CªÀgÀÄ+EAzÀ=¸ÀtÚªÀjAzÀ
ZÀvÀÄyðÃ - ¸ÀtÚ+CªÀ£ÀÄ+EUÉ=¸ÀtÚªÀ¤UÉ ¸ÀtÚ+CªÀgÀÄ+EUÉ=¸ÀtÚªÀjUÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ - ¸ÀtÚ+CªÀ£ÀÄ+zÉ¸É¬ÄAzÀ=¸ÀtÚªÀ£À ¸ÀtÚ+CªÀgÀÄ+zÉ¸É¬ÄAzÀ=¸ÀtÚªÀgÀ
µÀ¶×Ã - ¸ÀtÚ+CªÀ£ÀÄ+C=¸ÀtÚªÀ£À ¸ÀtÚ+CªÀgÀÄ+C=¸ÀtÚªÀgÀ
¸À¥ÀÛ«ÄÃ - ¸ÀtÚ+CªÀ£ÀÄ+C°è=¸ÀtÚªÀ£À°è ¸ÀtÚ+CªÀgÀÄ+C°è=¸ÀtÚªÀgÀ°è
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á - ¸ÀtÚ+CªÀ£ÀÄ+K=¸ÀtÚªÀ£ÉÃ ¸ÀtÚ+CªÀgÀÄ+K=¸ÀtÚªÀgÉÃ
EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ ‘aPÀÌ’ ±À§Ý ¥ÀÅ°èAUÀzÀ°è:-

¥ÀæxÀªÀiÁ - aPÀÌ+CªÀ£ÀÄ+G=aPÀÌªÀ£ÀÄ aPÀÌ+CªÀgÀÄ+G=aPÀÌªÀgÀÄ
¢éwÃ0iÀiÁ - aPÀÌ+CªÀ£ÀÄ+C£ÀÄß=aPÀÌªÀ£À£ÀÄß aPÀÌ+CªÀgÀÄ+C£ÀÄß=aPÀÌªÀgÀ£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ - aPÀÌ+CªÀ£ÀÄ+EAzÀ=aPÀÌªÀ¤AzÀ aPÀÌ+CªÀgÀÄ+EAzÀ=aPÀÌªÀjAzÀ
ZÀvÀÄyðÃ - aPÀÌ+CªÀ£ÀÄ+EUÉ=aPÀÌªÀ¤UÉ aPÀÌ+CªÀgÀÄ+EUÉ=aPÀÌªÀjUÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ - aPÀÌ+CªÀ£ÀÄ+zÉ¸É¬ÄAzÀ=aPÀÌªÀ£À aPÀÌ+CªÀgÀÄ+zÉ¸É¬ÄAzÀ=aPÀÌªÀgÀ
µÀ¶×Ã - aPÀÌ+CªÀ£ÀÄ+C=aPÀÌªÀ£À aPÀÌ+CªÀgÀÄ+C=aPÀÌªÀgÀ
¸À¥ÀÛ«ÄÃ - aPÀÌ+CªÀ£ÀÄ+C°è=aPÀÌªÀ£À°è aPÀÌ+CªÀgÀÄ+C°è=aPÀÌªÀgÀ°è
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á - aPÀÌ+CªÀ£ÀÄ+K=aPÀÌªÀ£ÉÃ aPÀÌ+CªÀgÀÄ+K=aPÀÌªÀgÉÃ
ªÉÄÃ°£À zÉÆqÀØzÀÄ, ¸ÀtÚzÀÄ, aPÀÌzÀÄ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¥ÀÅ°èAUÀzÀ°è zÉÆqÀØ, ¸ÀtÚ, aPÀÌ,

JAzÁV, KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è ‘CªÀ£ÀÄ’ JA§ÄzÀÆ, §ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è ‘CªÀgÀÄ’ JA§ÄzÀÆ
¥ÀæPÀÈwUÀÆ ¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ ªÀÄzsÀåzÀ°è §gÀÄvÀÛªÉ. ¥ÀAZÀ«ÄÃ0iÀÄ°è ‘CªÀ£ÀÄ’ JA§ÄzÀÄ ‘CªÀ£À’
JAzÀÆ, ‘CªÀgÀÄ’ JA§ÄzÀÄ ‘CªÀgÀ’ JAzÀÆ G½0iÀÄÄªÀÅzÀÄ.
115
(9) EªÉÃ zÉÆqÀØzÀÄ, ¸ÀtÚzÀÄ, aPÀÌzÀÄ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¹ÛçÃ°AUÀzÀ°è

ºÉÃUÁUÀÄvÀÛªÉA§ÄzÀ£ÀÄß PÉ¼ÀUÉ £ÉÆÃrj:-
(C) ‘zÉÆqÀØzÀÄ’ ±À§Ý ¹ÛçÃ°AUÀzÀ°è:-
¥ÀæxÀªÀiÁ - zÉÆqÀØ+CªÀ¼ÀÄ+G=zÉÆqÀØªÀ¼ÀÄ zÉÆqÀØ+CªÀgÀÄ+G=zÉÆqÀØªÀgÀÄ
¢éwÃ0iÀiÁ - zÉÆqÀØ+CªÀ¼ÀÄ+C£ÀÄß=zÉÆqÀØªÀ¼À£ÀÄß zÉÆqÀØ+CªÀgÀÄ+C£ÀÄß=zÉÆqÀØªÀgÀ£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ - zÉÆqÀØ+CªÀ¼ÀÄ+EAzÀ=zÉÆqÀØªÀ½AzÀ zÉÆqÀØ+CªÀgÀÄ+EAzÀ=zÉÆqÀØªÀjAzÀ
ZÀvÀÄyðÃ - zÉÆqÀØ+CªÀ¼ÀÄ+UÉ=zÉÆqÀØªÀ½UÉ zÉÆqÀØ+CªÀgÀÄ+EUÉ=zÉÆqÀØªÀjUÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ - zÉÆqÀØ+CªÀ¼ÀÄ+zÉ¸É¬ÄAzÀ=zÉÆqÀØªÀ¼À zÉÆqÀØ+CªÀgÀÄ+zÉ¸É¬ÄAzÀ=zÉÆqÀØªÀgÀ
µÀ¶×Ã - zÉÆqÀØ+CªÀ¼ÀÄ+C=zÉÆqÀØªÀ¼À zÉÆqÀØ+CªÀgÀÄ+C=zÉÆqÀØªÀgÀ
¸À¥ÀÛ«ÄÃ - zÉÆqÀØ+CªÀ¼ÀÄ+C°è=zÉÆqÀØªÀ¼À°è zÉÆqÀØ+CªÀgÀÄ+C°è=zÉÆqÀØªÀgÀ°è
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á - zÉÆqÀØ+CªÀ¼ÀÄ+K=zÉÆqÀØªÀ¼ÉÃ zÉÆqÀØ+CªÀgÀÄ+K=zÉÆqÀØªÀgÉÃ
(D) EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ ‘¸ÀtÚzÀÄ’ ±À§Ý ¹ÛçÃ°AUÀzÀ°è

¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - ¸ÀtÚªÀ¼ÀÄ ¸ÀtÚªÀgÀÄ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - ¸ÀtÚªÀ¼À£ÀÄß ¸ÀtÚªÀgÀ£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - ¸ÀtÚªÀ½AzÀ ¸ÀtÚªÀjAzÀ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - ¸ÀtÚªÀ½UÉ ¸ÀtÚªÀjUÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - ¸ÀtÚªÀ¼À zÉ¸É¬ÄAzÀ ¸ÀtÚªÀgÀ zÉ¸É¬ÄAzÀ
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - ¸ÀtÚªÀ¼À ¸ÀtÚªÀgÀ
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - ¸ÀtÚªÀ¼À°è ¸ÀtÚªÀgÀ°è
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á - ¸ÀtÚªÀ¼ÉÃ ¸ÀtÚªÀgÉÃ
(E) ‘aPÀÌzÀÄ’ ±À§Ý ¹ÛçÃ°AUÀzÀ°è (ªÉÄÃ°£ÀªÀÅUÀ¼À ºÁUÉ0iÉÄÃ)
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - aPÀÌªÀ¼ÀÄ aPÀÌªÀgÀÄ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - aPÀÌªÀ¼À£ÀÄß aPÀÌªÀgÀ£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - aPÀÌªÀ½AzÀ aPÀÌªÀjAzÀ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - aPÀÌªÀ½UÉ aPÀÌªÀjUÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - aPÀÌªÀ¼À zÉ¸É¬ÄAzÀ aPÀÌªÀgÀ zÉ¸É¬ÄAzÀ
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - aPÀÌªÀ¼À aPÀÌªÀgÀ
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - aPÀÌªÀ¼À°è aPÀÌªÀgÀ°è
116
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á - aPÀÌªÀ¼ÉÃ aPÀÌªÀgÉÃ

ªÉÄÃ°£À F ªÀÄÆgÀÄ zÉÆqÀØzÀÄ, ¸ÀtÚzÀÄ, aPÀÌzÀÄ ±À§ÝUÀ¼À ¹ÛçÃ°AUÀzÀ
GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrzÀgÉ, PÀæªÀÄªÁV EªÀÅ zÉÆqÀØ, aPÀÌ, ¸ÀtÚ-JA§ gÀÆ¥ÀzsÀj¹
«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ ºÉÆAzÀÄªÁUÀ ‘CªÀ¼ÀÄ’ JA§ÄzÀÄ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ®Æè, ‘CªÀgÀÄ’ JA§ÄzÀÄ
§ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ®Æè ¥ÀæPÀÈwUÀÆ ¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ ªÀÄzsÀåzÀ°è DUÀªÀÄUÀ¼ÁV §gÀÄªÀÅªÀÅ.
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ ºÀvÀÄÛªÁUÀ ‘CªÀ¼ÀÄ’ JA§ÄzÀÄ ‘CªÀ¼À’ JAzÀÆ, ‘CªÀgÀÄ’
JA§ÄzÀÄ ‘CªÀgÀ’ JAzÀÆ G½0iÀÄÄªÀÅªÀÅ.
(10) £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀzÀ°è F zÉÆqÀØzÀÄ, ¸ÀtÚzÀÄ, aPÀÌzÀÄ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ
ºÉÃUÁUÀÄvÀÛªÉ £ÉÆÃrj:-
(C) ‘zÉÆqÀØzÀÄ’ ±À§Ý £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀzÀ°è
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - zÉÆqÀØzÀÄ zÉÆqÀØªÀÅ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - zÉÆqÀØzÀ£ÀÄß zÉÆqÀØªÀ£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - zÉÆqÀØzÀjAzÀ zÉÆqÀØªÀÅUÀ½AzÀ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - zÉÆqÀØzÀPÉÌ zÉÆqÀØªÀÅUÀ½UÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - zÉÆqÀØzÀgÀ zÉ¸É¬ÄAzÀ zÉÆqÀØªÀÅUÀ¼À zÉ¸É¬ÄAzÀ
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - zÉÆqÀØzÀgÀ zÉÆqÀØªÀÅUÀ¼À
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - zÉÆqÀØzÀgÀ°è zÉÆqÀØªÀÅUÀ¼À°è
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á - zÉÆqÀØzÉÃ zÉÆqÀØªÀÅUÀ¼ÉÃ
(D) ¸ÀtÚzÀÄ, aPÀÌzÀÄ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀzÀ°è

«¨sÀQÛ KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - ¸ÀtÚzÀÄ ¸ÀtÚªÀÅ aPÀÌzÀÄ aPÀÌªÀÅ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - ¸ÀtÚzÀ£ÀÄß ¸ÀtÚªÀ£ÀÄß aPÀÌzÀ£ÀÄß aPÀÌªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - ¸ÀtÚzÀjAzÀ ¸ÀtÚªÀÅUÀ½AzÀ aPÀÌzÀjAzÀ aPÀÌªÀÅUÀ½AzÀ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - ¸ÀtÚzÀPÉÌ ¸ÀtÚªÀÅUÀ½UÉ aPÀÌzÀPÉÌ aPÀÌªÀÅUÀ½UÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - ¸ÀtÚzÀgÀ ¸ÀtÚªÀÅUÀ¼À aPÀÌzÀgÀ aPÀÌªÀÅUÀ¼À
zÉ¸É¬ÄAzÀ zÉ¸É¬ÄAzÀ zÉ¸É¬ÄAzÀ zÉ¸É¬ÄAzÀ
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - ¸ÀtÚzÀgÀ ¸ÀtÚªÀÅUÀ¼À aPÀÌzÀgÀ aPÀÌªÀÅUÀ¼À
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - ¸ÀtÚzÀgÀ°è ¸ÀtÚªÀÅUÀ¼À°è aPÀÌzÀgÀ°è aPÀÌªÀÅUÀ¼À°è
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á - ¸ÀtÚzÉÃ ¸ÀtÚªÀÅUÀ¼ÉÃ aPÀÌzÉÃ aPÀÌªÀÅUÀ¼ÉÃ
117
ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀAvÉ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀzÀ°è F ªÀÄÆgÀÄ UÀÄtªÁZÀPÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ J®è

«¨sÀQÛUÀ¼À KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è EzÀÝ ºÁUÉ0iÉÄÃ EzÀÄÝ, vÀÈwÃ0iÀiÁ, ¥ÀAZÀ«ÄÃ, µÀ¶×Ã, ¸À¥ÀÛ«ÄÃ
«¨sÀQÛUÀ¼À°è ‘CgÀ’ JA§ ‘DUÀªÀÄ’ ªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß zsÀj¹gÀÄvÀÛªÉ.
§ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è J®è PÀqÉUÀÆ, zÉÆqÀØ, ¸ÀtÚ, aPÀÌ gÀÆ¥À zsÀj¹ ¥ÀæxÀªÉÄ0iÀÄ°è ‘CªÀÅ’
JA¨ÁUÀªÀÄªÀ£ÀÆß, G½zÀ J®è PÀqÉUÀÆ ‘CªÀÅUÀ¼ÀÄ’ JA¨ÁUÀªÀÄªÀ£ÀÆß zsÀj¹ «¨sÀQÛ
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß zsÀj¸ÀÄvÀÛªÉ.
ªÀÄÆqÀ®Ä, vÉAPÀ®Ä, ¥ÀqÀÄªÀ®Ä, §qÀUÀÄ, ªÀÄÄAzÀÄ, »AzÀÄ, £ÀqÀÄªÉ, CvÀÛ, EvÀÛ, JvÀÛ
ªÀÄÄAvÁzÀ ¢UÁéZÀPÀ ±À§ÝUÀ½UÉ ‘Ct’ JA§ÄzÀÄ DUÀªÀÄªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ªÀÄÆqÀt, ¥ÀqÀÄªÀt, vÉAPÀt, §qÀUÀt, £ÀqÀÄªÀt, CvÀÛt, EvÀÛt,
JvÀÛt. »ÃUÉ ‘Ct’ DUÀªÀÄªÀÅ §AzÀ£ÀAvÀgÀ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÀÅªÀÅ.
(11) FUÀ ªÀÄÄRåªÁzÀ PÉ®ªÀÅ ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼À°è£À
±À§ÝUÀ¼À ¹zÀÞgÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£ÀUÀ¼ÉgÀqÀgÀ®Æè £ÉÆÃrj.
(C) CPÁgÁAvÀ ¥ÀÅ°èAUÀ (D) CPÁgÁAvÀ ¥ÀÅ°èAUÀ
‘ºÀÄqÀÄUÀ’ ±À§Ý ‘ªÀÄ£ÀÄµÀå’ ±À§Ý
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - ºÀÄqÀÄUÀ(£ÀÄ) ºÀÄqÀÄUÀgÀÄ ªÀÄ£ÀÄµÀå(£ÀÄ) ªÀÄ£ÀÄµÀågÀÄ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - ºÀÄqÀÄUÀ£À£ÀÄß ºÀÄqÀÄUÀgÀ£ÀÄß ªÀÄ£ÀÄµÀå£À£ÀÄß ªÀÄ£ÀÄµÀågÀ£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - ºÀÄqÀÄUÀ¤AzÀ ºÀÄqÀÄUÀjAzÀ ªÀÄ£ÀÄµÀå¤AzÀ ªÀÄ£ÀÄµÀåjAzÀ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - ºÀÄqÀÄUÀ¤UÉ ºÀÄqÀÄUÀjUÉ ªÀÄ£ÀÄµÀå¤UÉ ªÀÄ£ÀÄµÀåjUÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - ºÀÄqÀÄUÀ£À ºÀÄqÀÄUÀgÀ ªÀÄ£ÀÄµÀå£À ªÀÄ£ÀÄµÀågÀ
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - ºÀÄqÀÄUÀ£À ºÀÄqÀÄUÀgÀ ªÀÄ£ÀÄµÀå£À ªÀÄ£ÀÄµÀågÀ
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - ºÀÄqÀÄUÀ£À°è ºÀÄqÀÄUÀgÀ°è ªÀÄ£ÀÄµÀå£À°è ªÀÄ£ÀÄµÀågÀ°è
- ºÀÄqÀÄUÀ£ÉÃ ºÀÄqÀÄUÀjgÁ ªÀÄ£ÀÄµÀå£ÉÃ ªÀÄ£ÀÄµÀågÉÃ
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á
ºÀÄqÀÄUÁ ºÀÄqÀÄUÀgÀÄUÀ½gÁ ªÀÄ£ÀÄµÁå ªÀÄ£ÀÄµÀågÀÄUÀ½gÁ
EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ-UÁtÂUÀ, MPÀÌ°UÀ, ªÉÆÃ¸ÀUÁgÀ, ±ÀAPÀgÀ, gÁªÀÄ-ªÀÄÄAvÁzÀ

±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
(E) EPÁgÁAvÀ ¥ÀÅ°èAUÀ (F) EPÁgÁAvÀ
‘PÀ«’ ±À§Ý ¥ÀÅ°èAUÀ ‘ºÀj’ ±À§Ý
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - PÀ« (0iÀÄÄ) PÀ«UÀ¼ÀÄ ºÀj(0iÀÄÄ) ºÀjUÀ¼ÀÄ
118
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - PÀ«0iÀÄ£ÀÄß PÀ«UÀ¼À£ÀÄß ºÀj0iÀÄ£ÀÄß ºÀjUÀ¼À£ÀÄß

vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - PÀ«¬ÄAzÀ PÀ«UÀ½AzÀ ºÀj¬ÄAzÀ ºÀjUÀ½AzÀ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - PÀ«UÉ PÀ«UÀ½UÉ ºÀjUÉ ºÀjUÀ½UÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - PÀ«0iÀÄ PÀ«UÀ¼À ºÀj0iÀÄ ºÀjUÀ¼À
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - PÀ«0iÀÄ PÀ«UÀ¼À ºÀj0iÀÄ ºÀjUÀ¼À
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - PÀ«0iÀÄ°è PÀ«UÀ¼À°è ºÀj0iÀÄ°è ºÀjUÀ¼À°è
PÀ«0iÉÄÃ PÀ«UÀ¼ÉÃ ºÀj0iÉÄÃ ºÀjUÀ¼ÉÃ
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á -
PÀ«UÀ½gÁ ºÀjUÀ½gÁ
(G) GPÁgÁAvÀ ¥ÀÅ°èAUÀ (H) GPÁgÁAvÀ ¥ÀÅ°èAUÀ

‘UÀÄgÀÄ’ ±À§Ý ‘ªÀÄ£ÀÄ’ ±À§Ý
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - UÀÄgÀÄ (ªÀÅ) UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄ£ÀÄ (ªÀÅ) ªÀÄ£ÀÄUÀ¼ÀÄ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - UÀÄgÀÄªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄ£ÀÄªÀ£ÀÄß ªÀÄ£ÀÄUÀ¼À£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - UÀÄgÀÄ«AzÀ UÀÄgÀÄUÀ½AzÀ ªÀÄ£ÀÄ«¤AzÀ ªÀÄ£ÀÄUÀ½AzÀ
UÀgÀÄ«¤AzÀ ªÀÄ£ÀÄ«AzÀ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - UÀÄgÀÄ«UÉ UÀÄgÀÄUÀ½UÉ ªÀÄ£ÀÄ«UÉ ªÀÄ£ÀÄUÀ½UÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - UÀÄgÀÄ«£À UÀÄgÀÄUÀ¼À ªÀÄ£ÀÄ«£À ªÀÄ£ÀÄUÀ¼À
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - UÀÄgÀÄ«£À UÀÄgÀÄUÀ¼À ªÀÄ£ÀÄ«£À ªÀÄ£ÀÄUÀ¼À
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - UÀÄgÀÄ«£À°è UÀÄgÀÄUÀ¼À°è ªÀÄ£ÀÄ«£À°è ªÀÄ£ÀÄUÀ¼À°è
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á - UÀgÀÄªÉÃ UÀÄgÀÄUÀ¼ÉÃ ªÀÄ£ÀÄªÉÃ ªÀÄ£ÀÄUÀ¼ÉÃ
UÀÄgÀÄUÀ½gÁ ªÀÄ£ÀÄUÀ½gÁ
(IÄ) IÄPÁgÁAvÀ ¥ÀÅ°èAUÀ (IÆ) IÄPÁgÁAvÀ

‘¦vÀÈ’ ±À§Ý ¥ÀÅ°èAUÀ
‘¨sÁævÀÈ’ ±À§Ý
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - ¦vÀÈ (ªÀÅ) ¦vÀÈUÀ¼ÀÄ ¨sÁævÀÈ (ªÀÅ) ¨sÁævÀÈUÀ¼ÀÄ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - ¦vÀÈªÀ£ÀÄß ¦vÀÈUÀ¼À£ÀÄß ¨sÁævÀÈªÀ£ÀÄß ¨sÁævÀÈUÀ¼À£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - ¦vÀÈ«AzÀ ¦vÀÈUÀ½AzÀ ¨sÁævÀÈ«¤AzÀ ¨sÁævÀÈUÀ½AzÀ
¦vÀÈ«¤AzÀ ¨sÁævÀÈ«AzÀ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - ¦vÀÈ«UÉ ¦vÀÈUÀ½UÉ ¨sÁævÀÈ«UÉ ¨sÁævÀÈUÀ½UÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - ¦vÀÈ«£À ¦vÀÈUÀ¼À ¨sÁævÀÈ«£À ¨sÁævÀÈUÀ¼À
119

µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - ¦vÀÈ«£À ¦vÀÈUÀ¼À ¨sÁævÀÈ«£À ¨sÁævÀÈUÀ¼À
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - ¦vÀÈ«£À°è ¦vÀÈUÀ¼À°è ¨sÁævÀÈ«£À°è ¨sÁævÀÈUÀ¼À°è
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á - ¦vÀÈªÉÃ ¦vÀÈUÀ¼ÉÃ ¨sÁævÀÈªÉÃ ¨sÁævÀÈUÀ¼ÉÃ
¦vÀÈUÀ½gÁ ¨sÁævÀÈUÀ½gÁ
¹ÛçÃ°AUÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ
(C) CPÁgÁAvÀ ¹ÛçÃ°AUÀ (D) CPÁgÁAvÀ ¹ÛçÃ°AUÀ
‘CPÀÌ’ ±À§Ý ‘CªÀÄä’ ±À§Ý
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - CPÀÌ (£ÀÄ) CPÀÌA¢gÀÄ CªÀÄä (£ÀÄ) CªÀÄäA¢gÀÄ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - CPÀÌ£À£ÀÄß CPÀÌA¢gÀ£ÀÄß CªÀÄä£À£ÀÄß CªÀÄäA¢gÀ£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - CPÀÌ¤AzÀ CPÀÌA¢jAzÀ CªÀÄä¤AzÀ CªÀÄäA¢jAzÀ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - CPÀÌ¤UÉ CPÀÌA¢jUÉ CªÀÄä¤UÉ CªÀÄäA¢jUÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - CPÀÌ£À CPÀÌA¢gÀ CªÀÄä£À CªÀÄäA¢gÀ
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - CPÀÌ£À CPÀÌA¢gÀ CªÀÄä£À CªÀÄäA¢gÀ
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - CPÀÌ£À°è CPÀÌA¢gÀ°è CªÀÄä£À°è CªÀÄäA¢gÀ°è
CPÀÌ£ÉÃ CPÀÌA¢gÁ CªÀÄäA¢gÁ
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á - CªÀiÁä
CPÁÌ CPÀÌUÀ½gÁ CªÀÄäA¢gÀÄUÀ½gÁ
(C) EPÁgÁAvÀ ¹ÛçÃ°AUÀ (D) FPÁgÁAvÀ

‘CfÓ’ ±À§Ý ¹ÛçÃ°AUÀ
‘¹ÛçÃ’ ±À§Ý
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - CfÓ (0iÀÄÄ) CfÓ0iÀÄgÀÄ ¹ÛçÃ (0iÀÄÄ) ¹ÛçÃ0iÀÄgÀÄ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - CfÓ0iÀÄ£ÀÄß CfÓ0iÀÄgÀ£ÀÄß ¹ÛçÃ0iÀÄ£ÀÄß ¹ÛçÃ0iÀÄgÀ£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - CfÓ¬ÄAzÀ CfÓ0iÀÄjAzÀ ¹ÛçÃ¬ÄAzÀ ¹ÛçÃ0iÀÄjAzÀ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - CfÓUÉ CfÓ0iÀÄjUÉ ¹ÛçÃUÉ ¹ÛçÃ0iÀÄjUÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - CfÓ0iÀÄ CfÓ0iÀÄgÀ ¹ÛçÃ0iÀÄ ¹ÛçÃ0iÀÄgÀ
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - CfÓ0iÀÄ CfÓ0iÀÄgÀ ¹ÛçÃ0iÀÄ ¹ÛçÃ0iÀÄgÀ
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - CfÓ0iÀÄ°è CfÓ0iÀÄgÀ°è ¹ÛçÃ0iÀÄ°è ¹ÛçÃ0iÀÄgÀ°è
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á - CfÓÃ CfÓ0iÀÄjgÁ ¹ÛçÃ0iÉÄÃ ¹ÛçÃ0iÀÄjgÁ
120
CfÓ0iÉÄÃ CfÓ0iÀÄgÀÄUÀ½gÁ ¹ÛçÃ0iÀÄgÀÄUÀ½gÁ
(G) GPÁgÁAvÀ ¹ÛçÃ°AUÀ (H) IÄPÁgÁAvÀ

‘ªÀzsÀÄ’ ±À§Ý ¹ÛçÃ°AUÀ
‘ªÀiÁvÀÈ’ ±À§Ý
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - ªÀzsÀÄ (ªÀÅ) ªÀzsÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀÈ (ªÀÅ) ªÀiÁvÀÈUÀ¼ÀÄ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - ªÀzsÀÄªÀ£ÀÄß ªÀzsÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀÈªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀÈUÀ¼À£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - ªÀzsÀÄ«¤AzÀ ªÀzsÀÄUÀ½AzÀ ªÀiÁvÀÈ«¤AzÀ ªÀiÁvÀÈUÀ½AzÀ
ªÀiÁvÀÈ«AzÀ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - ªÀzsÀÄ«UÉ ªÀzsÀÄUÀ½UÉ ªÀiÁvÀÈ«UÉ ªÀiÁvÀÈUÀ½UÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - ªÀzsÀÄ«£À ªÀzsÀÄUÀ¼À ªÀiÁvÀÈ«£À ªÀiÁvÀÈUÀ¼À
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - ªÀzsÀÄ«£À ªÀzsÀÄUÀ¼À ªÀiÁvÀÈ«£À ªÀiÁvÀÈUÀ¼À
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - ªÀzsÀÄ«£À°è ªÀzsÀÄUÀ¼À°è ªÀiÁvÀÈ«£À°è ªÀiÁvÀÈUÀ¼À°è
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á - ªÀzsÀÄªÉÃ ªÀzsÀÄUÀ¼ÉÃ ªÀiÁvÀÈªÉÃ ªÀiÁvÀÈUÀ¼ÉÃ
ªÀzsÀÄUÀ½gÁ ªÀiÁvÀÈUÀ½gÁ
(IÄ) JPÁgÁAvÀ ¹ÛçÃ°AUÀ (IÆ) JPÁgÁAvÀ ¹ÛçÃ°AUÀ

‘CvÉÛ’ ±À§Ý ‘¸ÉÆ¸É’ ±À§Ý
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - CvÉÛ (0iÀÄÄ) CvÉÛ0iÀÄgÀÄ ¸ÉÆ¸É (0iÀÄÄ) ¸ÉÆ¸É0iÀÄgÀÄ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - CvÉÛ0iÀÄ£ÀÄß CvÉÛ0iÀÄªÀgÀ£ÀÄß ¸ÉÆ¸É0iÀÄ£ÀÄß ¸ÉÆ¸É0iÀÄªÀgÀ£ÀÄß
- CvÉÛ¬ÄAzÀ CvÉÛ0iÀÄgÀÄUÀ½AzÀ ¸ÉÆ¸É¬ÄAzÀ ¸ÉÆ¸É0iÀÄgÀÄUÀ½AzÀ
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ
¸ÉÆ¸É0iÀÄjAzÀ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - CvÉÛUÉ CvÉÛ0iÀÄgÀÄUÀ½UÉ ¸ÉÆ¸ÉUÉ ¸ÉÆ¸É0iÀÄgÀÄUÀ½UÉ
¸ÉÆ¸É0iÀÄjUÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - CvÉÛ0iÀÄ CvÉÛ0iÀÄgÀÄUÀ¼À ¸ÉÆ¸É0iÀÄ ¸ÉÆ¸É0iÀÄgÀ
¸ÉÆ¸É0iÀÄgÀÄUÀ¼À
zÉ¸É¬ÄAzÀ
121
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - CvÉÛ0iÀÄ CvÉÛ0iÀÄgÀ ¸ÉÆ¸É0iÀÄ ¸ÉÆ¸É0iÀÄgÀ

CvÉÛ0iÀÄgÀÄUÀ¼À ¸ÉÆ¸É0iÀÄgÀÄUÀ¼À
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - CvÉÛ0iÀÄ°è CvÉÛ0iÀÄgÀ°è ¸ÉÆ¸É0iÀÄ°è ¸ÉÆ¸É0iÀÄgÀ°è
CvÉÛ0iÀÄgÀÄUÀ¼À°è ¸ÉÆ¸É0iÀÄgÀÄUÀ¼À°è
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á - CvÉÛ0iÉÄÃ CvÉÛ0iÀÄgÀÄUÀ¼ÉÃ ¸ÉÆ¸É0iÉÄÃ ¸ÉÆ¸É0iÀÄjgÁ
CvÉÛ0iÀÄgÀÄUÀ½gÁ ¸ÉÆ¸É0iÀÄgÀÄUÀ¼ÉÃ
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀzÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ
(C) CPÁgÁAvÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ (D) CPÁgÁAvÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ
‘£É®’ ±À§Ý ‘¥ÀÅ¸ÀÛPÀ’ ±À§Ý
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - £É® (ªÀÅ) £É®UÀ¼ÀÄ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ (ªÀÅ) ¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ¼ÀÄ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - £É®ªÀ£ÀÄß £É®UÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀ£ÀÄß ¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - £É®¢AzÀ £É®UÀ½AzÀ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ¢AzÀ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ½AzÀ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - £É®PÉÌ £É®UÀ½UÉ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀPÉÌ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ½UÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - £É®zÀ £É®UÀ¼À ¥ÀÅ¸ÀÛPÀzÀ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ¼À
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - £É®zÀ £É®UÀ¼À ¥ÀÅ¸ÀÛPÀzÀ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ¼À
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - £É®zÀ°è £É®UÀ¼À°è ¥ÀÅ¸ÀÛPÀzÀ°è ¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ¼À°è
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á - £É®ªÉÃ £É®UÀ¼ÉÃ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÉÃ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ¼ÉÃ
EzÀgÀAvÉ ºÉÆ®, ªÉÆ®, eÉÆÃ¼À, vÉÆÃ¼À, ¨ÉlÖ-EvÁå¢ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß
£ÀqÉ¬Ä¸À¨ÉÃPÀÄ.
(E) EPÁgÁAvÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ (F) EPÁgÁAvÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ

‘£Á¬Ä’ ±À§Ý °AUÀ ‘Vj’ ±À§Ý
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - £Á¬Ä (0iÀÄÄ) £Á¬ÄUÀ¼ÀÄ Vj (0iÀÄÄ) VjUÀ¼ÀÄ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - £Á¬Ä0iÀÄ£ÀÄß £Á¬ÄUÀ¼À£ÀÄß Vj0iÀÄ£ÀÄß VjUÀ¼À£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - £Á¬Ä¬ÄAzÀ £Á¬ÄUÀ½AzÀ Vj¬ÄAzÀ VjUÀ½AzÀ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - £Á¬ÄUÉ £Á¬ÄUÀ½UÉ VjUÉ VjUÀ½UÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - £Á¬Ä0iÀÄ £Á¬ÄUÀ¼À Vj0iÀÄ VjUÀ¼À
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - £Á¬Ä0iÀÄ £Á¬ÄUÀ¼À Vj0iÀÄ VjUÀ¼À
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - £Á¬Ä0iÀÄ°è £Á¬ÄUÀ¼À°è Vj0iÀÄ°è VjUÀ¼À°è
122
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á - £Á¬Ä0iÉÄÃ £Á¬ÄUÀ½gÁ Vj0iÉÄÃ VjUÀ¼ÉÃ

£Á¬ÄUÀ¼ÉÃ VjUÀ½gÁ
EzÀgÀAvÉ PÀj, ªÀÄj, PÀÄj, ºÉÆÃj, V½, £À¢, £Àj, ¹j-F ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß
(G) GPÁgÁAvÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ (H) GPÁgÁAvÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ

°AUÀ ‘PÀgÀÄ’ ±À§Ý °AUÀ ‘PÀ®Äè’ ±À§Ý
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - PÀgÀÄ (ªÀÅ) PÀgÀÄUÀ¼ÀÄ PÀ®Äè PÀ®ÄèUÀ¼ÀÄ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - PÀgÀÄªÀ£ÀÄß PÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀ®è£ÀÄß PÀ®ÄèUÀ¼À£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - PÀgÀÄ«¤AzÀ PÀgÀÄUÀ½AzÀ PÀ°èAzÀ PÀ®ÄèUÀ½AzÀ
PÀgÀÄ«AzÀ PÀ°è¤AzÀ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - PÀgÀÄ«UÉ PÀgÀÄUÀ½UÉ PÀ°èUÉ PÀ®ÄèUÀ½UÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - PÀgÀÄ«£À PÀgÀÄUÀ¼À PÀ°è£À PÀ®ÄèUÀ¼À
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - PÀgÀÄ«£À PÀgÀÄUÀ¼À PÀ°è£À PÀ®ÄèUÀ¼À
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - PÀgÀÄ«£À°è PÀgÀÄUÀ¼À°è PÀ°è£À°è PÀ®ÄèUÀ¼À°è
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á - PÀgÀÄªÉÃ PÀgÀÄUÀ¼ÉÃ PÀ¯ÉèÃ PÀ®ÄèUÀ¼ÉÃ
PÀgÀÄUÀ½gÁ
EzÀgÀAvÉ PÀtÄÚ, ªÀÄtÄÚ, vÀÄgÀÄ-EvÁå¢ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß £ÀqÉ¬Ä¸À¨ÉÃPÀÄ.
(IÄ) JPÁgÁAvÀ (IÆ)JPÁgÁAvÀ

£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ
‘ªÀÄ£É’ ±À§Ý ‘£À£É’ ±À§Ý (£À£É-ºÀÆªÀÅ)
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - ªÀÄ£É(0iÀÄÄ) ªÀÄ£ÉUÀ¼ÀÄ £À£É (0iÀÄÄ) £À£ÉUÀ¼ÀÄ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - ªÀÄ£É0iÀÄ£ÀÄß ªÀÄ£ÉUÀ¼À£ÀÄß £À£É0iÀÄ£ÀÄß £À£ÉUÀ¼À£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - ªÀÄ£É¬ÄAzÀ ªÀÄ£ÉUÀ½AzÀ £À£É¬ÄAzÀ £À£ÉUÀ½AzÀ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - ªÀÄ£ÉUÉ ªÀÄ£ÉUÀ½UÉ £À£ÉUÉ £À£ÉUÀ½UÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - ªÀÄ£É0iÀÄ ªÀÄ£ÉUÀ¼À £À£É0iÀÄ £À£ÉUÀ¼À
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - ªÀÄ£É0iÀÄ ªÀÄ£ÉUÀ¼À £À£É0iÀÄ £À£ÉUÀ¼À
123
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - ªÀÄ£É0iÀÄ°è ªÀÄ£ÉUÀ¼À°è £À£É0iÀÄ°è £À£ÉUÀ¼À°è

£À£ÉUÀ¼ÉÃ
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á - ªÀÄ£É0iÉÄÃ ªÀÄ£ÉUÀ¼ÉÃ £À£É0iÉÄÃ
£À£ÉUÀ½gÁ
EzÀgÀAvÉ PÉgÉ, vÉgÉ, C¯É, UÉgÉ, wgÉ, vÉÆgÉ, ªÀÄ¯É-EvÁå¢ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß

(J) LPÁgÁAvÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ (K) LPÁgÁAvÀ
‘PÉÊ’ ±À§Ý £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ ‘ªÉÄÊ’
±À§Ý
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - PÉÊ (0iÀÄÄ) PÉÊUÀ¼ÀÄ ªÉÄÊ(0iÀÄÄ) ªÉÄÊUÀ¼ÀÄ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - PÉÊ0iÀÄ£ÀÄß PÉÊUÀ¼À£ÀÄß ªÉÄÊ0iÀÄ£ÀÄß ªÉÄÊUÀ¼À£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - PÉÊ¬ÄAzÀ PÉÊUÀ½AzÀ ªÉÄÊ¬ÄAzÀ ªÉÄÊUÀ½AzÀ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - PÉÊUÉ PÉÊUÀ½UÉ ªÉÄÊUÉ ªÉÄÊUÀ½UÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - PÉÊ0iÀÄ PÉÊUÀ¼À ªÉÄÊ0iÀÄ ªÉÄÊUÀ¼À
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - PÉÊ0iÀÄ PÉÊUÀ¼À ªÉÄÊ0iÀÄ ªÉÄÊUÀ¼À
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - PÉÊ0iÀÄ°è PÉÊUÀ¼À°è ªÉÄÊ0iÀÄ°è ªÉÄÊUÀ¼À°è
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á - PÉÊ0iÉÄÃ PÉÊUÀ¼ÉÃ ªÉÄÊ0iÉÄÃ ªÉÄÊUÀ¼ÉÃ
‘K£ÀÄ’ JA§ ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄªÀÅ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è ªÀiÁvÀæ

«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆAzÀÄvÀÛzÉ. (¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£É0iÀÄ°è 0iÀiÁªÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ½UÀÆ
«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ ºÀvÀÄÛªÀÅ¢®è.)
(L) ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ ‘K£ÀÄ’ ±À§Ý
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - K£ÀÄ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - K£À£ÀÄß F ±À§ÝªÀÅ
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - KvÀjAzÀ §ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - KvÀPÉÌ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆAzÀÄªÀÅ¢®è
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - KvÀgÀ zÉ¸É¬ÄAzÀ
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - KvÀgÀ
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - KvÀgÀ°è
124
(M) J¯Áè (J®è) ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ ±À§Ý gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ

¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - J®è (J¯Áè) (J®èzÀÄ) J®èªÀÅ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - J®èzÀ£ÀÄß J®èªÀ£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - J®èzÀjAzÀ J®èªÀÅUÀ½AzÀ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - J®èzÀPÉÌ J®èªÀÅUÀ½UÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - J®èzÀgÀ zÉ¸É¬ÄAzÀ J®èªÀÅUÀ¼À zÉ¸É¬ÄAzÀ
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - J®èzÀgÀ J®èªÀÅUÀ¼À
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - J®èzÀgÀ°è J®èªÀÅUÀ¼À°è
ªÉÄÃ°£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß CªÀ¯ÉÆÃQ¹zÁUÀ ‘K£ÀÄ’ ±À§Ý vÀÈwÃ0iÀiÁ ªÉÆzÀ¯ÉÆÎAqÀÄ

J®è «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ ºÀvÀÄÛªÁUÀ ‘KvÀgÀ’ JAzÀÄ gÀÆ¥À zsÀj¸ÀÄªÀÅzÀÄ. ‘J¯Áè’ (J®è)
±À§ÝzÀ ªÀÄÄAzÉ J®è «¨sÀQÛUÀ¼À®Æè KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è ‘CzÀÄ’ ªÀÄvÀÄÛ §ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è ‘CªÀÅ’
JA§ÄªÀÅ §AzÀÄ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAzÉ ºÀvÀÄÛvÀÛªÉ. ¥ÀæxÀªÉÄ0iÀÄ°è ªÀiÁvÀæ
¥ÀæPÀÈwgÀÆ¥ÀªÉÃ G½0iÀÄÄªÀÅzÀÄ.
(N) ªÀÄÆqÀ®Ä, ¥ÀqÀÄªÀ®Ä, vÉAPÀ®Ä, §qÀUÀÄ

-ªÀÄÄAvÁzÀ ¢UÁéZÀPÀ ±À§ÝUÀ¼À ¹zÀÞgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ:-
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ - ªÀÄÆqÀ®Ä+Ct+G=ªÀÄÆqÀtªÀÅ ªÀÄÆqÀtUÀ¼ÀÄ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - ªÀÄÆqÀ®Ä+Ct+C£ÀÄß=ªÀÄÆqÀtªÀ£ÀÄß ªÀÄÆqÀtUÀ¼À£ÀÄß
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ - ªÀÄÆqÀ®Ä+Ct+EAzÀ=ªÀÄÆqÀtÂAzÀ ªÀÄÆqÀtUÀ½AzÀ
(ªÀÄÆqÀ®Ä+Ct+EAzÀ=ªÀÄÆqÀt¢AzÀ)
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ - ªÀÄÆqÀ®Ä+Ct+PÉÌ=ªÀÄÆqÀtPÉÌ ªÀÄÆqÀtUÀ½UÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ - ªÀÄÆqÀ®Ä+Ct+zÉ¸É¬ÄAzÀ=ªÀÄÆqÀtzÀ ªÀÄÆqÀtUÀ¼À
zÉ¸É¬ÄAzÀ, (ªÀÄÆqÀtzÉ¸É¬ÄAzÀ) zÉ¸É¬ÄAzÀ
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ - ªÀÄÆqÀ®Ä+Ct+zÀ+C=ªÀÄÆqÀtzÀ ªÀÄÆqÀtUÀ¼À
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ - ªÀÄÆqÀ®Ä+Ct+zÀ+C°è=ªÀÄÆqÀtzÀ°è ªÀÄÆqÀtUÀ¼À°è
125
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á - ªÀÄÆqÀ®Ä+Ct+K=ªÀÄÆqÀtªÉÃ ªÀÄÆqÀtUÀ½gÁ,

ªÀÄÆqÀtUÀ¼ÉÃ
ªÀÄÆqÀ®Ä ±À§ÝPÉÌ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÁUÀ ‘Ct’ JA¨ÁUÀªÀÄªÀÅ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
PÉÆ£É0iÀÄ ‘®Ä’ PÁgÀªÀÅ ¯ÉÆÃ¥À ºÉÆAzÀÄªÀÅzÀÄ. §qÀUÀÄ ±À§ÝzÀ ‘UÀÄ’ CPÀëgÀPÉÌ ¯ÉÆÃ¥À
vÀÈwÃ0iÀiÁ, ¥ÀAZÀ«ÄÃUÀ¼À°è «PÀ®à¢AzÀ®Æ, µÀ¶×Ã, ¸À¥ÀÛ«ÄÃUÀ¼À°è ¤vÀåªÁV0iÀÄÆ ‘Ct’
¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ ªÀÄzsÀåzÀ°è ‘zÀ’ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ DUÀªÀÄªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄ.
EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ ¥ÀqÀÄªÀ®Ä, §qÀUÀÄ, vÉAPÀ®Ä ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß £ÀqÉ¬Ä¸À¨ÉÃPÀÄ.
VI - £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ £ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ §gÀÄªÀ

CxÀðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ
EzÀÄªÀgÉUÉ ¤ÃªÀÅ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÁUÀ DUÀÄªÀ
PÁgÀåUÀ¼ÁªÀÅªÉA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆÜ®ªÁV w½¢j. 0iÀiÁªÀ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ 0iÀiÁªÀ
PÁgÀPÁxÀðzÀ°è §gÀÄªÀÅzÉA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆÜ®ªÁV w½¢j. D «µÀ0iÀÄªÀ£ÀÄß E£ÉÆßªÉÄä
eÁÕ¦¹PÉÆ½îj.
‘G’-JA§ ¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ0iÀÄÄ PÀvÀæðxÀðzÀ®Æè (PÀvÀðÈ«£À CxÀðzÀ®Æè),
‘C£ÀÄß’-JA§ ¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ0iÀÄÄ PÀªÀiÁðxÀðzÀ®Æè,
‘EAzÀ’-JA§ vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ0iÀÄÄ PÀgÀt JAzÀgÉ ¸ÁzsÀ£ÀzÀ CxÀðzÀ®Æè,
‘UÉ, E, PÉÌ, CPÉÌ’-EvÁå¢ ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¥ÀæzÁ£À(PÉÆqÀÄ«PÉ)zÀ CxÀðzÀ®Æè,
‘zÉ¸É¬ÄAzÀ’-JA§ ¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ0iÀÄÄ C¥ÁzÁ£À (CUÀ®Ä«PÉ) zÀ CxÀðzÀ®Æè,
‘C’-JA§ µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ0iÀÄÄ J®è CxÀðUÀ¼À ¸ÀA§AzsÀzÀ®Æè,
‘C°è, M¼ÀÄ’-EvÁå¢ ¸À¥ÀÛ«ÄÃ «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ C¢üPÀgÀt (DzsÁgÀ)zÀ CxÀðzÀ®Æè,
‘D, K, F, EgÁ’-EvÁå¢ ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á«¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ PÀgÉ0iÀÄÄ«PÉ (C©üªÀÄÄTÃPÀgÀt)
0iÀÄ®Æè §gÀÄvÀÛªÉ.
FUÀ F «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ MªÉÆäªÉÄä ¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ CxÀðUÀ¼À®Æè §gÀÄvÀÛªÉ JA§
«µÀ0iÀÄªÀ£ÀÄß w½0iÉÆÃt.
(1) ¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ:-
(C) PÀvÀæðxÀðPÉÌ-
126
(i) ∗PÀÆ¸ÀÄ ªÀÄ®VvÀÄ-E°è ªÀÄ®UÀÄªÀ Qæ0iÉÄ0iÀÄ£ÀÄß PÀÆ¸ÀÄ ªÀiÁrzÀÄzÀjAzÀ

CzÉÃ PÀvÀðÈ ¥ÀzÀªÁV ¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ0iÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉ¬ÄvÀÄ. EzÀÄ CPÀªÀÄðPÀªÁPÀå.
(ii) *ªÀÄUÀÄ ºÁ®£ÀÄß PÀÄr¬ÄvÀÄ-ºÁ®£ÀÄß PÀr0iÀÄÄªÀ PÁgÀå ªÀiÁrzÀÄzÀÄ
ªÀÄUÀÄ ªÁzÀÝjAzÀ CzÉÃ PÀvÀðÈ¥ÀzÀªÁV ¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀPÀÛ÷åAvÀªÁ¬ÄvÀÄ. EzÀÄ
¸ÀPÀªÀÄðPÀªÁPÀå.
(D) PÀªÀiÁðxÀðzÀ°è ¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ §gÀÄªÀÅzÀPÉÌ-
(iii) ºÀÄqÀÄUÀ¤AzÀ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀÅ NzÀ®ànÖvÀÄ-E°è NzÀÄªÀ PÁgÀåPÉÌ ºÀÄqÀÄUÀ£ÉÃ
PÀvÀðÈªÁzÀgÀÆ, ºÀÄqÀÄUÀ JA§ÄzÀgÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ §gÀzÉ PÀªÀÄðªÁzÀ ‘¥ÀÅ¸ÀÛPÀ’
JA§ ¥ÀæPÀÈw0iÀÄ ªÉÄÃ¯É ¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ §A¢zÉ.
(2) ¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ:-
(C) PÀªÀÄðzÀ°è ¢éwÃ0iÉÄ §gÀÄªÀÅzÀPÉÌ-
(i) ºÀÄqÀÄUÀ£ÀÄ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀ£ÀÄß N¢zÀ£ÀÄ.
(ii) ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ ±Á¯É0iÀÄ£ÀÄß PÀnÖzÀgÀÄ. - F JgÀqÀÆ ªÁPÀåUÀ¼À°è ‘¥ÀÅ¸ÀÛPÀ’
‘±Á¯É’ JA§ÄªÀÅ PÀªÀÄð¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ. CªÀÅUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ §A¢zÉ.
(D) MAzÀÄ PÁgÀå ¸ÀvÀvÀªÁV (JqÀ©qÀzÉ) £ÀqÉ¬ÄvÀÄ JA§xÀðzÀ°è

¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(i) CªÀ£ÀÄ ºÀgÀzÁj0iÀÄ£ÀÄß £ÀqÉzÀ£ÀÄ.
(ii) gÁªÀÄ£ÀÄ JgÀqÀÄ UÁªÀÅzÀUÀ¼À£ÀÄß NrzÀ£ÀÄ. - E°è ºÀgÀzÁj, UÁªÀÅzÀ
UÀ¼À£ÀÄß £ÀqÉ0iÀÄÄªÀ, NqÀÄªÀ PÁgÀå C«aÒ£ÀßªÁV (¸ÀvÀvÀªÁV) £ÀqÉ¬ÄvÀÄ. DzÀÄzÀjAzÀ
ºÀgÀzÁj, UÁªÀÅzÀ-EvÁå¢ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ §A¢zÉ.
(E) PÀgÉ, ¨ÉÃqÀÄ, PÉÃ¼ÀÄ-EvÁå¢ zsÁvÀÄUÀ½UÉ JgÀqÀÄ PÀªÀÄðUÀ¼ÀÄ
(¢éPÀªÀÄðUÀ¼ÀÄ) §gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
(i) ¶ºÀ¸ÀÄªÀ£ÀÄß ºÁ®£ÀÄß PÀgÉzÀ£ÀÄ.
(ii) CgÀ¸À£À£ÀÄß ºÀtªÀ£ÀÄß ¨ÉÃrzÀ£ÀÄ.
∗
PÀÆ¸ÀÄ, ªÀÄUÀÄ - EªÉgÀqÀÆ GPÁgÁAvÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ. PÀÆ¸ÀÄ+G=PÀÆ¸ÀÄ;
ªÀÄUÀÄ+G=ªÀÄUÀÄ-JAzÉÃ CªÀÅUÀ¼À gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ. ¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ §AzÀÄ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁVzÉ
JAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄUÀÄ+G=ªÀÄUÀÄªÀÅ - JAzÀÆ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ. DUÀ ªÀÄzsÀåzÀ°è ‘ªÀ’
PÁgÁUÀªÀÄªÁVzÉ 0iÉÄAzÀÄ ¨sÁ«¸À¨ÉÃPÀÄ.
¶ F ªÀÄÆgÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è ºÁ®£ÀÄß, ºÀtªÀ£ÀÄß, D²ÃªÁðzÀªÀ£ÀÄß JA©ªÉÃ ªÀÄÄRå
PÀªÀÄð¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. F ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ PÀæªÀÄªÁV ºÀ¸ÀÄ«¤AzÀ ºÁ®£ÀÄß PÀgÉzÀ£ÀÄ, CgÀ¸À¤AzÀ ºÀtªÀ£ÀÄß

¨ÉÃrzÀ£ÀÄ. UÀÄgÀÄ«¤AzÀ D²ÃªÁðzÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÃrzÀ£ÀÄ. »ÃUÀÆ DUÀ§ºÀÄzÀÄ.
127
(iii) UÀÄgÀÄªÀ£ÀÄß D²ÃªÁðzÀªÀ£ÀÄß PÉÃ½zÀ£ÀÄ.
(3) vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ:-
(C) PÀgÀuÁxÀðzÀ°è-
(i) PÉÆqÀ°¬ÄAzÀ ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß PÀrzÀ£ÀÄ.
(ii) ¯ÉPÀÌtÂPÉ¬ÄAzÀ CPÀëgÀªÀ£ÀÄß §gÉzÀ£ÀÄ. -E°è ¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼ÁzÀ PÉÆqÀ°,
¯ÉPÀÌtÂPÉ JA§ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ‘EAzÀ’ JA§ vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ §A¢zÉ.
(D) PÀªÀÄðtÂÃ¥Àæ0iÉÆÃUÀzÀ°è PÀvÀæðxÀðzÀ°è vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ §gÀÄªÀÅzÀÄ.-
(i) ºÀÄqÀUÀ¤AzÀ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀÅ NzÀ®ànÖvÀÄ.
(ii) ªÀÄPÀÌ½AzÀ ±Á¯É0iÀÄÄ PÀlÖ®ànÖvÀÄ. -E°è ºÀÄqÀÄUÀ£ÀÄ, ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ
JA¨ÉgÀqÀÆ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ NzÀÄªÀ, PÀlÄÖªÀ PÁgÀåzÀ PÀvÀðÈUÀ¼ÀÄ. DzÀÄzÀjAzÀ EªÀÅUÀ¼À ªÉÄÃ¯É
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ §A¢zÉ.
(E) PÁgÀuÁxÀðzÀ®Æè vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ0iÀÄÄ §gÀÄªÀÅzÀÄ:-
(i) «zÁå¨sÁå¸À¢AzÀ 0iÀÄ±À¸ÀÄì ¹UÀÄªÀÅzÀÄ.
(ii) zÀÄrªÉÄ¬ÄAzÀ ºÀt ¹UÀÄªÀÅzÀÄ. -0iÀÄ±À¸ÀÄì zÉÆgÉ0iÀÄ®Ä «zÁå¨sÁå¸ÀªÀÇ,
ºÀt ¹UÀÄªÀÅzÀPÉÌ zÀÄrªÉÄ0iÀÄÆ PÁgÀtUÀ¼ÁzÀÝjAzÀ F PÁgÀuÁxÀðUÀ¼À°è
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ §A¢zÉ.
(F) ®PÀëtPÁ0iÀÄð¢AzÀ PÁgÀtªÀ£ÀÄß w½0iÀÄÄ«PÉ0iÀÄ°è vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ
§gÀÄªÀÅzÀÄ:-
(i) ºÉÆUÉ¬ÄAzÀ ¨ÉAQ0iÀÄ£ÀÄß w½zÀ£ÀÄ.
(ii) ¥ÀjªÀÄ¼À¢AzÀ ºÀÆªÀ£ÀÄß CjzÀ£ÀÄ. - ¨ÉAQ EzÉ JAzÀÄ w½0iÀÄ®Ä
ºÉÆUÉ0iÀÄÆ, ºÀÆ«zÉ JAzÀÄ w½0iÀÄ®Ä ¥ÀjªÀÄ¼ÀªÀÇ PÁgÀtUÀ¼ÁzÀÝjAzÀ ºÉÆUÉ,
¥ÀjªÀÄ¼À JA§ ±À§ÝUÀ¼À ªÉÄÃ¯É vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ §A¢zÉ.
(G) MAzÀÄ PÉ®¸ÀªÀÅ JqÀ©qÀzÉ £ÀqÉ¬ÄvÀÄ JAzÀÄ vÉÆÃgÀÄªÁUÀ
vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ §gÀÄªÀÅzÀÄ-
(i) £ÀªÀÄä ªÀÄUÀ£ÀÄ ªÀµÀð¢AzÀ D UÀæAxÀ N¢zÀ£ÀÄ.
(ii) MAzÀÄ wAUÀ½AzÀ ¸ÁzsÀ£É ªÀiÁrzÉÝÃ£É.-E°è NzÀÄªÀ PÁgÀå, ¸Á¢ü¹zÀ
PÁgÀåUÀ¼ÉgÀqÀÆ ªÀµÀð¢AzÀ ªÀÄvÀÄÛ wAUÀ½AzÀ C«aÒ£ÀßªÁV £ÀqÉ¢ªÉ. DzÀÄzÀjAzÀ
ªÀµÀð, wAUÀ¼ÀÄ-F JgÀqÀÆ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ‘EAzÀ’ JA§ vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ
§A¢zÉ.
128
(H) ¸ÀPÀªÀÄðPÀzsÁvÀÄªÀÅ ¥ÉæÃgÀuÁxÀðzÀ°è E¸ÀÄ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀ£ÀÄß

ºÉÆA¢zÁUÀ ¥ÉæÃgÀåPÀvÀðÈªÁZÀPÀzÀ ªÉÄÃ¯É vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ0iÀÄÄ §gÀÄªÀÅzÀÄ.-
(i) CgÀ¸À£ÀÄ ²°àUÀ½AzÀ UÀÄr0iÀÄ£ÀÄß PÀnÖ¹zÀ£ÀÄ.
(ii) vÁ¬Ä0iÀÄÄ ªÀÄPÀÌ½AzÀ ¥ÁoÀªÀ£ÀÄß N¢¹zÀ¼ÀÄ. - E°è ²°àUÀ¼ÀÄ, ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ
JA©ªÀÅ ¥ÉæÃgÀåPÀvÀðÈ CAzÀgÉ E£ÉÆß§âgÀ ¥ÉæÃgÀuÉ¬ÄAzÀ PÁgÀåªÀiÁrzÀªÀgÀÄ. CAxÀ
¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÁzÀ ²°àUÀ¼ÀÄ, ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ-JA§ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ‘EAzÀ’ JA§ vÀÈwÃ0iÀiÁ
«¨sÀQÛ §A¢zÉ.
(4) ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ:-
(C) ¸ÀA¥ÀæzÁ£ÁxÀð:- ¸ÀA¥ÀæzÁ£ÁxÀðzÀ°è JAzÀgÉ PÉÆqÀÄªÀ ªÀ¸ÀÄÛªÀÅ
0iÀiÁgÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄªÀÅzÉÆÃ C°è ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(i) ªÀÄPÀÌ½UÉ wAr0iÀÄ£ÀÄß ºÀAazÀgÀÄ.
(ii) «zÁåyðUÀ½UÉ UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃrzÀgÀÄ. -E°è wAr0iÀÄÄ
ªÀÄPÀÌ½UÀÆ, eÁÕ£ÀªÀÅ «zÁåyðUÀ½UÀÆ ¸ÉÃjvÀÄ. DzÀÄzÀjAzÀ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ∗ «zÁåyð JA§
¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ‘EUÉ’ JA§ ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ §A¢zÉ.
(D) 0iÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ MAzÀÄ GzÉÝÃ±À CxÀªÁ PÁgÀt«zÁÝUÀ D ±À§ÝUÀ½UÉ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(1) GzÉÝÃ±ÀPÉÌ-
(C) «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ±Á¯ÉUÉ NzÀ®Ä ºÉÆÃUÀÄvÁÛgÉ.
(D) wgÀÄPÀgÀÄ ©üPÉëUÉ ªÀÄ£ÉªÀÄ£É wgÀÄUÀÄvÁÛgÉ.
(E) F ªÀÄgÀªÀÅ vÉÃjUÉ ¨ÉÃPÁVzÉ.
(G) F §AUÁgÀªÀÅ §¼ÉUÉ ¨ÉÃPÀÄ.
ªÉÄÃ°£À £Á®ÄÌ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À®Æè ±Á¯ÉUÉ, ©üPÉëUÉ, vÉÃjUÉ, §¼ÉUÉ-
EvÁå¢ GzÉÝÃ±À ªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ¬ÄAzÀ PÀÆrgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
(2) PÁgÀtPÉÌ-
(C) zÀÄ§Äð¢Þ ºÀÄlÄÖªÀÅzÀÄ PÉÃrUÉ.
(D) DUÀÄªÀÅzÉ®è M¼Éî0iÀÄzÀPÉÌ.
(E) zÀÄr0iÀÄÄwÛgÀÄªÀÅzÀÄ ºÉÆmÉÖUÉ ªÀÄvÀÄÛ §mÉÖUÉ.
ªÉÄÃ°£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è PÁgÀuÁxÀðPÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÁzÀ-PÉÃrUÉ, M¼Éî0iÀÄzÀPÉÌ,
ºÉÆmÉÖUÉ, §mÉÖUÉ-JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀPÀÛ÷åAvÀUÀ¼ÁVgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
∗
‘ªÀÄUÀÄ’ JA§ÄzÀgÀ §ºÀÄªÀZÀ£À gÀÆ¥ÀªÉÃ ‘ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ’ JA§ ±À§ÝgÀÆ¥ÀªÁVzÉ.
129
(E) ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ÇÀºÀ£É, zÉÆæÃºÀ, ªÀiÁvÀì0iÀÄð, ¨sÀ0iÀÄ, D¢üPÀå

(ºÉZÉÑAzÀÄ vÉÆÃgÀÄ«PÉ), ¸Àé¨sÁªÀ, £ÀªÀÄ¸ÁÌgÀ, »vÀ, C»vÀ, ºÉÆÃ°PÉ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀÄªÀÅ vÉÆÃgÀÄªÁUÀ®Æ ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ0iÀÄÄ §gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
(1) ÇÀºÀ£ÉUÉ:- ªÁå¥ÁjUÉ ªÁå¥Áj0iÀÄÄ ºÉÆmÉÖQZÀÄÑ vÉÆÃgÀÄªÀ£ÀÄ.
(2) zÉÆæÃºÀPÉÌ- zÀÄdð£ÀgÀÄ ¸ÀdÓ£ÀjUÉ zÉÆæÃºÀ §UÉ0iÀÄÄªÀgÀÄ.
(3) ªÀiÁvÀì0iÀÄðPÉÌ:- ¸ÀªÀwUÉ ¸ÀªÀw0iÀÄÄ ªÀiÁvÀìgÀå vÉÆÃgÀÄªÀ¼ÀÄ.
(4) ¨sÀ0iÀÄPÉÌ:- ¸ÀvÀÄàgÀÄµÀgÀÄ ¥Á¥ÀPÉÌ CAdÄªÀgÀÄ.
(5) D¢üPÀå:- EzÀÄ CzÀPÉÌ zÉÆqÀØzÀÄ. (EzÀÄ CzÀQÌAvÀ zÉÆqÀØzÀÄ)
(EzÀÄ CzÀPÀÆÌ zÉÆqÀØzÀÄ♣).
(6) ¸Àé¨sÁªÀ:- ªÀÄPÀÌ½UÉ ZÁ¥À®å ¸ÀºÀdªÁzÀÄzÀÄ.
(7) C»vÀPÉÌ:- ¯ÉÆÃPÀPÉÌ ªÀÄ¼É0iÀiÁUÀ¢gÀÄªÀÅzÀÄ C»vÀªÁzÀzÀÄÝ.
(8) »vÀPÉÌ:- gÉÆÃVUÉ OµÀzsÀªÉÃ »vÀªÁzÀzÀÄÝ.
(9) ºÉÆÃ°PÉUÉ:- zÉÃªÉÃAzÀæ¤UÉ zÀÄµÀåAvÀ£ÀÄ ¸ÀªÀiÁ£À£ÀÄ.
(F) w£ÀÄß, GtÄÚ, PÀÄr, PÀ°, ªÉÆzÀ¯ÁzÀ C±À£ÁxÀðPÀ, ¨ÉÆÃzsÀ£ÁxÀðPÀ
zsÁvÀÄUÀ½UÉ ¥ÉæÃgÀuÁxÀðzÀ°è ‘E¸ÀÄ’ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ §AzÀÄ w¤ß¸ÀÄ, GtÂÚ¸ÀÄ, PÀÄr¸ÀÄ,
¨ÉÆÃ¢ü¸ÀÄ JA§ÄªÁV CªÀÅ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ ºÉÆA¢ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÁzÁUÀ
¥ÉæÃgÀåPÀvÀðÈªÁZÀPÀzÀ ªÉÄÃ¯É ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ¶vÁ¬Ä0iÀÄÄ ªÀÄUÀÄ«UÉ wAr0iÀÄ£ÀÄß w¤¹zÀ¼ÀÄ. -E°è
ªÀÄUÀÄ«UÉ wAr0iÀÄ£ÀÄß w£ÀÄßªÀAvÉ ªÀiÁrzÀ¼ÁzÀÝjAzÀ ªÀÄUÀÄªÀÅ ¥ÉæÃgÀåPÀvÀðÈªÁ¬ÄvÀÄ.
vÁ¬Ä ¥ÉæÃgÀtPÀvÀðÈ. ¥ÉæÃgÀåPÀvÀðÈªÁzÀ ‘ªÀÄUÀÄ’ ¥ÀæPÀÈw0iÀÄ ªÉÄÃ¯É ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ
§A¢zÉ. EzÀgÀAvÉ-
vÀAzÉ ªÀÄUÀ¤UÉ ºÁ®Ä PÀÄr¹zÀ£ÀÄ.
CPÀÌ vÀ£Àß ªÀÄUÀ¤UÉ C£ÀßªÀ£ÀÄß GtÂÚ¹zÀ¼ÀÄ.
G¥ÁzsÁå0iÀÄgÀÄ ²µÀåjUÉ ¥ÁoÀ PÀ°¹zÀgÀÄ.
- E°è ªÀÄUÀ, ²µÀå-JA©ªÀÅ ¥ÉæÃgÀåPÀvÀðÈUÀ¼ÁzÀÝjAzÀ CªÀÅUÀ¼À ªÉÄÃ¯É
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ §A¢zÉ.
♣
CzÀPÀÆÌ zÉÆqÀØzÀÄ. (CzÀPÉÌ+H=CzÀPÀÆÌ. E°è ‘G’ JA§ÄzÀÄ CªÀå0iÀÄ). CzÀQÌAvÀ zÉÆqÀØzÀÄ-
EvÁå¢0iÀiÁV0iÀÄÆ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. (CzÀPÉÌ+EAvÀ=CzÀQÌAvÀ - E°è ‘EAvÀ’ JA§ÄzÀÄ
ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ0iÀÄ ªÀÄÄAzÉ §gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ),
¶ ªÀÄUÀÄªÀÅ wAr0iÀÄ£ÀÄß wA¢vÀÄ. »ÃUÉ E¢ÝzÀÝgÉ ªÀÄUÀÄªÉÃ ¥ÀæzsÁ£À PÀvÀðÈªÁUÀÄwÛvÀÄÛ.
130
(5) ¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ:-
(C) C¥ÁzÁ£ÁxÀð:- C¥ÁzÁ£À (CUÀ®Ä«PÉ) vÉÆÃgÀÄªÁUÀ 0iÀiÁªÀÅzÀgÀ
zÉ¸É¬ÄAzÀ CUÀ°PÉ0iÀÄÄAmÁ¬ÄvÉÆÃ D ¥ÀæPÀÈw0iÀÄ ªÉÄÃ¯É ¥ÀAZÀ«Ä0iÀÄ ‘zÉ¸É¬ÄAzÀ’
JA§ ¥ÀævÀå0iÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(i) ªÀÄgÀzÀzÉ¸É¬ÄAzÀ ºÀtÄÚ GzÀÄjvÀÄ.
(ii) DPÁ±ÀzÀzÉ¸É¬ÄAzÀ ªÀÄ¼É ©¢ÝvÀÄ. -E°è ªÀÄgÀ ªÀÄvÀÄÛ DPÁ±ÀUÀ¼À
zÉ¸É¬ÄAzÀ ºÀtÄÚ, ªÀÄ¼ÉUÀ¼ÀÄ CUÀ°PÉ (C¥ÁzÁ£À) UÉÆAqÀÄªÁzÀÝjAzÀ D ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À
ªÉÄÃ¯É ‘zÉ¸É¬ÄAzÀ’ JA§ ¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ §A¢vÀÄ.
(D) ¤«ÄvÀÛ PÁgÀt vÉÆÃgÀÄªÁUÀ ¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(i) ¨ÉAQ0iÀÄ zÉ¸É¬ÄAzÀ ºÉÆUÉ ºÉÆgÀnvÀÄ.
(ii) eÁÕ£ÀzÀ zÉ¸É¬ÄAzÀ¯ÉÃ ªÉÆÃPÀë ¹UÀÄªÀÅzÀÄ. -E°è ºÉÆUÉ ºÉÆgÀqÀ®Ä
¨ÉAQ PÁgÀt, ªÉÆÃPÀë zÉÆgÉ0iÀÄ®Ä eÁÕ£À PÁgÀt; DzÀÝjAzÀ ¨ÉAQ, eÁÕ£À, JA§
¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ‘zÉ¸É¬ÄAzÀ’ JA§ ¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ §A¢zÉ.
(E) ‘¨sÀ0iÀÄ’ vÉÆÃgÀÄªÁUÀ 0iÀiÁªÀÅzÀjAzÀ ¨sÀ0iÀÄªÀÅ vÉÆÃgÀÄªÀÅzÉÆÃ CzÀgÀ
ªÉÄÃ¯É ¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(i) PÀ¼ÀîgÀ zÉ¸É¬ÄAzÀ CAfPÉ.
(ii) eÉÃ§ÄUÀ¼ÀîgÀ zÉ¸É¬ÄAzÀ ºÉzÀjPÉ0iÀiÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
(iii) ºÀÄ°0iÀÄ zÉ¸É¬ÄAzÀ C¼ÀÄPÁUÀÄªÀÅzÀÄ. -E°è PÀ¼Àî, eÉÃ§ÄUÀ¼Àî, ºÀÄ°-F
ªÀÄÆgÀÄ ¨sÀ0iÀÄªÀ£ÀÄßAlÄªÀiÁqÀÄªÀAxÀªÀÅ; DzÀÝjAzÀ D ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ
§A¢zÉ.∗
(6) µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ:-
J¯Éè°è ¸ÀA§AzsÀ vÉÆÃgÀÄªÀÅzÉÆÃ, C¯Éè®è µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
G½zÀ DgÀÆ «¨sÀQÛUÀ¼À PÁgÀPÁxÀð¸ÀA§AzsÀzÀ¯Éè®è EzÀÄ §gÀÄªÀÅzÀjAzÀ ‘µÀ¶×Ã’
JA§ÄzÀÄ ¥ÀævÉåÃPÀ PÁgÀPÀ «¨sÀQÛ0iÀÄ®èªÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
¨sÀÆ«Ä0iÀÄ CgÀ¸ÀÄ. PÁ® PÀqÀUÀ.
V½0iÀÄ »AqÀÄ. ªÀÄ£É0iÀÄ ºÀAZÀÄ.
D£É0iÀÄ §¼ÀUÀ. zÉÃªÀgÀ UÀÄr.
∗
¨sÀ0iÀÄPÉÌ PÁgÀtªÁzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ §gÀÄªÀÅzÉA§ÄzÀjAzÀ EzÀ£ÀÄß PÁgÀt
(¤«ÄvÀÛ) «¨sÁUÀzÀ¯ÉèÃ ¸ÉÃj¸À§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÀÆ ¸ÀàµÀÖvÉUÉÆÃ¸ÀÄUÀ ¨sÁUÀ ªÀiÁrzÉ0iÀÄµÉÖ.
131
PÉÊ0iÀÄ ¨ÉgÀ¼ÀÄ. d£ÀgÀ ¸ÀAvÉ.

±ÀAPÀgÀ£À §¼ÀUÀ. ªÀÄ¹0iÀÄ §gÀºÀ.
¥ÀÅ¸ÀÛPÀzÀ ºÁ¼É. vÉÃj£À PÀ¼À¸À.
ªÉÄÃ°£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß CªÀ¯ÉÆÃQ¹zÀgÉ ¸ÀA§AzsÀªÉA§ÄzÀÄ C£ÀAvÀªÉAzÀÄ
w½0iÀÄ¢gÀzÀÄ. CgÀ¸À¤UÉ ¨sÀÆ«Ä0iÀÄ ¸ÀA§AzsÀ, »ArUÉ V½0iÀÄ ¸ÀA§AzsÀ, §¼ÀUÀPÉÌ D£É0iÀÄ
¸ÀA§AzsÀ...... »ÃUÉ J¯Éè°è ¸ÀA§AzsÀ«gÀÄªÀÅzÉÆÃ C¯Éè®è µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(7) ¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ:-
(C) C¢üPÀgÀuÁxÀðzÀ°è ¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÄ. -
C¢üPÀgÀtªÉAzÀgÉ DzsÁgÀªÉAzÀxÀð. ‘eÉÃ©£À°è zÀÄqÀÄØ EzÉ’ JA§°è eÉÃ§Ä DzsÁgÀ
CxÀªÁ C¢üPÀgÀt. zÀÄqÀÄØ DzsÉÃ0iÀÄ.
(i) ¥ÀÅ¸ÀÛPÀzÀ°è «ªÀgÀuÉ¬ÄzÉ. - «ªÀgÀuÉUÉ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ DzsÁgÀ, «ªÀgÀuÉ
DzsÉÃ0iÀÄ.
(ii) PÀtdzÀ°è PÁ¼ÀÄ vÀÄA©zÉ. - PÁ½UÉ PÀtd DzsÁgÀ, PÁ¼ÀÄ DzsÉÃ0iÀÄ.
(iii) ±Á¯É0iÀÄ°è ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ EzÁÝgÉ. - ±Á¯É DzsÁgÀ, ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ DzsÉÃ0iÀÄ.
EzÀgÀAvÉ-DPÁ±ÀzÀ°è ¥ÀQëUÀ¼À ºÁgÁl, PÁr£À°è ªÀÄÈUÀUÀ¼À §¼ÀUÀ, ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è
«ÄÃ£ÀÄUÀ½ªÉ. -EvÁå¢.
(D) UÀÄA¦¤AzÀ (¸ÀªÀÄÄzÁ0iÀÄ¢AzÀ) MAzÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¹ ºÉÃ¼ÀÄªÁUÀ
UÀÄA¦£À ±À§ÝzÀ ªÉÄÃ¯É ¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(i) HgÀÄUÀ¼À°è £ÀªÀÄÆägÉÃ ZÉAzÀ.
(ii) gÁµÀÖçUÀ¼À°è £ÀªÀÄä gÁµÀÖçªÉÃ ZÉAzÀ.
(iii) ªÀÄ£ÀÄµÀågÀ°è ¸ÁºÀ¹0iÉÄÃ ±ÉæÃµÀ×.
(iv) ºÀtÄÚUÀ¼À°è ªÀiÁ«£À ºÀtÄÚ gÀÄa. -E°è ¸ÀªÀÄÄzÁ0iÀÄ ªÁZÀPÀUÀ¼ÁzÀ
HgÀÄ, gÁµÀÖç, ªÀÄ£ÀÄµÀå, ºÀtÄÚ-EvÁå¢ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ §A¢zÉ.
(E) ¤¥ÀÅt, PÀÄ±À®, ¸ÁzsÀÄ, ZÀvÀÄgÀ-EvÁå¢ CxÀðUÀ¼ÀÄ vÉÆÃgÀÄªÁUÀ
¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ0iÀÄÄ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- (i) ªÀiÁw£À°è ¤¥ÀÅt. (ii) ºÀÄqÀÄUÀgÀ°è ¸ÁzsÀÄ.
(iii) PÁgÀåzÀ°è PÀÄ±À®. (iv) PÉ®¸ÀzÀ°è ZÀvÀÄgÀ.
(8) ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á«¨sÀQÛ:-
132
PÀgÉ0iÀÄÄ«PÉ=C©üªÀÄÄTÃPÀgÀt-zÀÆgÀzÀ°èzÀÝªÀgÀ£ÁßUÀ°, ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°èzÀÝªÀgÀ
£ÁßUÀ° PÀgÉ0iÀÄÄªÁUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÆgÉ¬ÄqÀÄªÁUÀ, K£À£ÁßzÀgÀÆ PÀÄjvÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÁUÀ
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£É0iÀÄ C, K, F, EgÁ EvÁå¢ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ KPÀªÀZÀ£À,
§ºÀÄªÀZÀ£ÀUÀ¼À°è §gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
(i) ∗ªÀÄUÀÄªÉÃ3 EvÀÛ¨Á. (KPÁgÀ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ)
(ii) CPÁÌ3 ¨ÉÃUÀ ¨Á. (DPÁgÀ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ)
(iii) vÀAVÃ3 E°è ¨Á. (FPÁgÀ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ)
(iv) zÉÃªÀgÉÃ3 PÁ¥ÁqÀÄ. (KPÁgÀ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ)
(v) CuÁÚ3 vÀAzÉ »ÃUÉ ºÉÃ½zÀ£ÀÄ. (DPÁgÀ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ)
(vi) CtÚA¢gÁ3 §¤ßj. (EgÁ PÁgÀ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ)
VII - «¨sÀQÛ¥À®èl
(53) £ÁªÀÅ ªÀiÁvÁ£ÁqÀÄªÁUÀ ±À§ÝUÀ½UÉ ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ 0iÀiÁªÀ0iÀiÁªÀ
«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÀaÑ ºÉÃ¼À¨ÉÃPÉÆÃ CzÀ£ÀÄß ©lÄÖ ¨ÉÃgÉ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß
ºÀaÑ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. »ÃUÉ §gÀ¨ÉÃPÁzÀ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄPÉÌ ¥Àæw0iÀiÁV ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ
«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ §gÀÄªÀAvÉ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÉÃ ‘«¨sÀQÛ ¥À®èl’ ªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
(C) (i) §Ar0iÀÄ£ÀÄß ºÀwÛzÀ£ÀÄ.
(ii) HgÀ£ÀÄß ¸ÉÃjzÀ£ÀÄ.
(iii) ¨ÉlÖªÀ£ÀÄß ºÀwÛzÀ£ÀÄ.
»ÃUÉ ¢éwÃ0iÀiÁ «¨sÀQÛ0iÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ºÉÃ¼À¨ÉÃPÁzÀ PÀqÉUÀ¼À°è-
(i) §ArUÉ ºÀwÛzÀ£ÀÄ.
(ii) HjUÉ ¸ÉÃjzÀ£ÀÄ.
(iii) ¨ÉlÖPÉÌ ºÀwÛzÀ£ÀÄ.
∗
ªÀÄUÀÄªÉÃ3-»ÃUÉ ‘3’ £ÀÄß §gÉ¢gÀÄªÀÅzÀÄ E°ègÀÄªÀ ¸ÀégÀªÉÃ (K JA§ ¸ÀégÀ) ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á
«¨sÀQÛ0iÉÄAzÀÆ, EzÀÄ ¥ÀÅöèvÀ¸ÀégÀ (ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À PÁ®zÀ°è GZÀÑj¸À®àqÀ¨ÉÃPÁzÀ ¸ÀégÀ) ªÉAzÀÆ
w½0iÀÄ¯ÉÆÃ¸ÀÄUÀ ªÀiÁvÀæ. C£ÀåvÀæ »ÃUÉ §gÉ0iÀÄÄªÀ ¥Àj¥ÁoÀ«®è. E°è w½ªÀ½PÉUÉÆÃ¸ÀÄUÀ ªÀiÁvÀæ
vÉÆÃj¸À¯ÁVzÉ.
133
»ÃUÉ ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ0iÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ ªÁrPÉ. DzÀÝjAzÀ E°è

¢éwÃ0iÀiÁxÀðzÀ°è ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ §A¢zÉ0iÉÄAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
(D) (i) ªÀÄgÀzÀ zÉ¸É¬ÄAzÀ ºÀtÄÚ GzÀÄjvÀÄ.
(ii) DvÀ£À zÉ¸É¬ÄAzÀ PÉÃqÁ¬ÄvÀÄ.
»ÃUÉ ¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ §gÀÄªÉqÉUÀ¼À°è-
(i) ªÀÄgÀ¢AzÀ ºÀtÄÚ GzÀÄjvÀÄ.
(ii) DvÀ¤AzÀ PÉÃqÁ¬ÄvÀÄ.
EvÁå¢ vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ0iÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. DzÀÝjAzÀ EzÀ£ÀÄß
¥ÀAZÀ«ÄÃ CxÀðzÀ°è vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ ¥À®èlªÁVzÉ0iÉÄAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
(E) (i) ªÀÄ£É0iÀÄ 0iÀÄdªÀiÁ£À.
(ii) £ÀªÀÄä G¥ÁzsÁå0iÀÄgÀÄ.
»ÃUÉ µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ0iÀÄÄ §gÀ¨ÉÃPÁzÉqÉ0iÀÄ°è-
(i) ªÀÄ£ÉUÉ 0iÀÄdªÀiÁ£À.
(ii) £ÀªÀÄUÉ G¥ÁzsÁå0iÀÄgÀÄ.
EvÁå¢ ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ0iÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. DzÀÄzÀjAzÀ EzÀ£ÀÄß µÀ¶×Ã
CxÀðzÀ°è ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ ¥À®èlªÁV §A¢zÉ0iÉÄAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
(G) (i) ºÀ¼ÀîzÀ°è ©zÀÝ£ÀÄ.

(ii) CªÀ£À°è ¸ÁªÀÄxÀåð«®è.
»ÃUÉ ¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ §gÀ¨ÉÃPÁzÀ PÀqÉUÀ¼À°è-
(i) ºÀ¼ÀîPÉÌ ©zÀÝ£ÀÄ.
(ii) CªÀ¤UÉ ¸ÁªÀÄxÀåð«®è.
EvÁå¢ ¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀPÀÛ÷åAvÀªÁV ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ ªÁrPÉ. EzÀ£ÀÄß ¸À¥ÀÛ«ÄÃ
CxÀðzÀ°è ¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ ¥À®èlªÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
VIII - ¸ÁgÁA±À
£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ
¸ÀºÀd£ÁªÀÄ ¥ÀæPÀÈw ¸Á¢üvÀ£ÁªÀÄ ¥ÀæPÀÈw

134
( i) ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀ ( i) PÀÈzÀAvÀ

ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ (ii) vÀ¢ÞvÁAvÀ
(ii) ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À UÀÄtªÀ£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀ (iii) ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
UÀÄtªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ
(iii) ¸ÀASÁåªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ
(iv) ¸ÀASÉåÃ0iÀÄªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ
(v ) ¥ÀjªÀiÁtªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ
(vi) ¥ÀæPÁgÀªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ
(vii) ¢UÁéZÀPÀUÀ¼ÀÄ
(viii) ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ
(ix) ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ
ªÉÄÃ°£À F 9 vÀgÀzÀ ¸ÀºÀd£ÁªÀÄ ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÀÆ, ¸Á¢üvÀUÀ¼ÁzÀ PÀÈzÀAvÀ,

vÀ¢ÞvÁAvÀ, ¸ÀªÀiÁ¸À £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÉÄÃ®Æ £ÁªÀÄ«¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼É¤¸ÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ½UÉ °AUÀ ªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÆ GAlÄ.
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
°AUÀ ªÀZÀ£À «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ

( i) ¥ÀÅ°èAUÀ (i) KPÀªÀZÀ£À ( i) ¥ÀæxÀªÀiÁ (G)
(ii) ¹ÛçÃ°AUÀ (MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛ) (ii) ¢éwÃ0iÀiÁ (C£ÀÄß)
(iii) £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ (ii) §ºÀÄªÀZÀ£À (iii) vÀÈwÃ0iÀiÁ (EAzÀ)
(iv) ¥ÀÅ£Àß¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ (MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ (iv) ZÀvÀÄyðÃ
(v) ¹ÛçÃ£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ ªÀ¸ÀÄÛ) (UÉ, EUÉ, PÉÌ, CPÉÌ)
(vi) ªÁZÀå°AUÀ (v) ¥ÀAZÀ«ÄÃ
(«±ÉÃµÁå¢üÃ£À°AUÀ) (zÉ¸É¬ÄAzÀ)
(vi) µÀ¶×Ã (C)
(vii) ¸À¥ÀÛ«ÄÃ
135
(C°è, C°, M¼ÀÄ, J)

(viii) ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á
(D, K, EgÁ, F)
(C) ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ J®è «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¸ÉÃgÀÄªÁUÀ

DUÀÄªÀ gÀÆ¥ÁAvÀgÀUÀ¼ÀÄ:- ªÀÄÄRåªÁV zÀ, ªÀ, £À, E£À, CgÀ DUÀªÀÄUÀ¼ÀÄ
KPÀªÀZÀ£ÀzÀ®Æè,
(D) §ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è-UÀ¼ÀÄ, CgÀÄ, CgÀÄUÀ¼ÀÄ, CA¢gÀÄ, CA¢gÀÄUÀ¼ÀÄ, EgÀÄ,
«gÀÄ, ªÀÅ, CªÀÅ, PÀ¼ÀÄ, ªÀgÀÄ-EvÁå¢UÀ¼ÀÆ §gÀÄvÀÛªÉ.
(E) ªÀÄÄRåªÁzÀ PÉ®ªÀÅ ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ
«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃj 0iÀiÁªÀ gÀÆ¥À ¥ÀqÉ0iÀÄÄvÀÛªÉA§ §UÉUÉ w½¢¢ÝÃj.
(F) ¥Àæ0iÉÆÃUÀ «zsÁ£ÀzÀ°è 0iÀiÁªÀ 0iÀiÁªÀ CxÀðzÀ°è «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
¥ÀæPÀÈw0iÀÄ ªÉÄÃ¯É ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉA§ §UÉUÉ w½¢¢ÝÃj.
(G) «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¥À®èlªÁV ¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ CxÀðUÀ¼À°è ºÉÃUÉ
¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉA§ÄzÀ£ÀÄß w½¢¢ÝÃj.
*****
(1) C¥Áà, £À£ÀUÉ vÀ¥À¹ì£À ªÉÄÃ¯É ªÀÄ£À¸ÁìVzÉ. F ªÀ0iÀÄ¹ì£À°è CgÀtåªÁ¸ÀªÀÅ £ÀªÀÄä
PÀÄ®PÉÌ §AzÀzÀÄÝ. £Á£ÀÆ ¨ÉÃPÁzÀµÀÄÖ PÁ® ¤ªÉÆäqÀ£É EzÉÝ£ÀÄ.
-F ªÁPÀåUÀ¼À°è §A¢gÀÄªÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ ±À§ÝUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ?
(2) ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀ, UÀÄtªÁZÀPÀ, ±À§ÝUÀ¼ÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? ºÀvÀÄÛ ºÀvÀÄÛ ±À§ÝUÀ¼À ¥ÀnÖ ªÀiÁrj.
(3) GvÀÛgÀ, ªÀiÁqÀ®Ä, CvÀÛ, CªÀ£ÀÄ, PÀÄgÀÄqÀ, PÀ®Äè, CµÀÄÖ, CAxÀ, ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ-F
¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ 0iÀiÁªÀ 0iÀiÁªÀ UÀÄA¦UÉ ¸ÉÃgÀÄªÀ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ?
(4) d£À, ªÀÄUÀÄ, PÉÆÃt, ¸ÀÆgÀå, ±À¤, £Á£ÀÄ, ¤Ã£ÀÄ-F ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ 0iÀiÁªÀ 0iÀiÁªÀ
°AUÀUÀ¼ÀÄ?
(5) ªÀÄ£É0iÀÄ£ÀÄß, zÉÃªÀgÀ°è, ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀÅ, PÀ°èUÉ, ºÀÄ°0iÀÄzÉ¸É¬ÄAzÀ, zÉÃªÀgÉÃ, ªÀÄPÀÌ½gÁ,
ªÀÄAZÀ¢AzÀ, £É®PÉÌ, UÀÄgÀÄ«UÉ-F ¥ÀzÀUÀ¼À ¥ÀæPÀÈw ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ §gÉzÀÄ
D ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ 0iÀiÁªÀ «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ? CªÀÅUÀ¼À CxÀðªÉÃ£ÀÄ w½¹j.
(6) vÀªÀÄäA¢gÀÄ, CPÀÌA¢gÀÄUÀ¼ÀÄ, vÁ¬Ä0iÀÄgÀÄ, F ¥ÀzÀUÀ¼À°ègÀÄªÀ ¥ÀæPÀÈw-¥ÀævÀå0iÀÄ-
136
DUÀªÀÄUÀ¼ÀÄ 0iÀiÁªÀÅªÉA§ÄzÀ£ÀÄß ©r¹ §gÉzÀÄ vÉÆÃj¹j.

(7) (C) gÁªÀÄ-PÁqÀÄ MAzÀÄ ¥Àtð±Á¯É-PÀnÖPÉÆAqÀÄ ªÁ¹¸ÀÄwÛzÀÝ£ÀÄ.
(D) «ÄÃ£ÀÄ-¤ÃgÀÄ-ªÁ¸ÀªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
-ªÉÄÃ°£À F JgÀqÀÆ ªÁPÀåUÀ¼À°è PÉ¼ÀUÉ UÉgÉ J¼É¢gÀÄªÀ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ 0iÀiÁªÀ
«¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÀaÑzÀgÉ, ªÁPÀåªÀÅ CxÀðªÀvÁÛUÀÄªÀÅzÀÄ? «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄªÀ£ÀÄß
¸ÉÃj¹ §gÉ¬Äj.
(8) (C) CªÀ£ÀÄ ªÀÄ£É E®è (D) vÁ¬Ä zÉÃªÀgÀÄ w½.
-EªÀ£ÀÄß CxÀð¥ÀÇtðªÁzÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÁßV ªÀiÁrj.
(9) PÉ¼ÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ©nÖgÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è ªÀÄÄAzÉ DªÀgÀtzÀ°è PÉÆnÖgÀÄªÀ
MAzÀÄ ¸Àj0iÀiÁzÀ GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß ºÀÄqÀÄQ §gÉ¬Äj.
(i) £Á£ÀÄ JA§ÄzÀÄ………………… (ªÁZÀå°AUÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ, ¥ÀÅ°èAUÀ)
(ii) CªÀ£ÀÄ JA§ÄzÀÄ………………… (UÀÄtªÁZÀPÀ, ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ, ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ)
(iii) ªÀÄPÀÌ½gÁ, JA§ÄzÀÄ………… (ZÀvÀÄyðÃ«¨sÀQÛ, vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ, ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£Á
«¨sÀPÀÛ÷åAvÀ ¥ÀzÀ)
(iv) CvÀÛ JA§ÄzÀÄ…………… (¥ÀjªÀiÁtªÁZÀPÀ, ¢UÁéZÀPÀ, ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ)
(v) PÉÆqÀ°¬ÄAzÀ JA§ ¥ÀzÀªÀÅ……………… (¥ÀAZÀ«ÄÃ, vÀÈwÃ0iÀiÁ, ¸À¥ÀÛ«ÄÃ
«¨sÀPÀÛ÷åAvÀªÁVzÉ)
(vi) ¸ÀA¥ÀæzÁ£ÁxÀðzÀ°è……………… (vÀÈwÃ0iÀiÁ, ZÀvÀÄyðÃ, ¥ÀAZÀ«ÄÃ«¨sÀQÛ
§gÀÄªÀÅzÀÄ)
(vii) ¸ÀgÀ¸Àéw M°zÀ¼ÀÄ. E°è ‘¸ÀgÀ¸Àéw’ JA§ ¥ÀæPÀÈw0iÀÄÄ………… (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ,
¹ÛçÃ°AUÀ, ¹ÛçÃ£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)
(viii) ºÀÆªÁqÀVwÛ JA§ÄzÀÄ…………… (¹ÛçÃ°AUÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ, ¥ÀÅ°èAUÀ)
(ix) ºÀÄqÀÄUÀ JA§ÄzÀÄ…………… (ªÁZÀå°AUÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ, ¥ÀÅ°èAUÀ)
(x) ºÀÄqÀÄV JA§ÄzÀÄ…………… (CAQvÀ£ÁªÀÄ, C£ÀéxÀð£ÁªÀÄ, gÀÆqsÀ£ÁªÀÄ)
(10) PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è vÀ¥ÀÅöàUÀ½ªÉ. CªÀ£ÀÄß w¢Ý ¸Àj¥Àr¹j:-
(i) £Á£ÀÄ, £ÁªÀÅ, ¤Ã£ÀÄ, ¤ÃªÀÅ-JA§ÄªÀÅ ¥ÀÅ°èAUÀUÀ¼ÀÄ.
(ii) ¥ÀzÀPÉÌ ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃj ¥ÀzÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(iii) PÀvÀðj ¥Àæ0iÉÆÃUÀzÀ°è PÀªÀiÁðxÀðzÀ°è ¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(iv) zsÁvÀÄUÀ¼ÀªÉÄÃ¯É £ÁªÀÄ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(v) CªÀ£ÀÄ, CªÀ¼ÀÄ, CzÀÄ, CªÀÅ-EªÀÅ ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.
(vi) £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ ªÀÄÆ®gÀÆ¥ÀPÉÌ Qæ0iÀiÁ¥ÀæPÀÈw0iÉÄ£ÀÄßªÀgÀÄ.
(vii) ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£É0iÀÄ°è §gÀÄªÀ PÉÆ£É0iÀÄ ¸ÀégÀªÀÅ ¢ÃWÀð¸ÀégÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(viii) ¥ÀÅöèvÀ¸ÀégÀªÉAzÀgÉ MAzÀÄ ªÀiÁvÁæPÁ®zÀ°è GZÀÑj¸ÀÄªÀ ¸ÀégÀ.
(ix) d£À ±À§ÝªÀÅ ¥ÀÅ°èAUÀ.
137
(x) ¸ÀÆgÀå ±À§ÝªÀÅ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ.
*****
CzsÁå0iÀÄ 5
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ ¥ÀæPÀgÀt
I - Qæ0iÀiÁ¥ÀæPÀÈw (zsÁvÀÄ)
»A¢£À CzsÁå0iÀÄzÀ°è, £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw-£ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ-£ÁªÀÄ¥ÀzÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
¥ÀæPÀÈwUÀ¼À «zsÀUÀ¼ÀÄ, ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À «zsÀUÀ¼ÀÄ EªÀÅUÀ¼À §UÉUÉ w½¢¢ÝÃj. FUÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
UÀ¼À ºÁUÉ0iÉÄÃ E£ÉÆßAzÀÄ jÃw0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À «ZÁgÀªÀ£ÀÄß w½0iÉÆÃt. ¥ÀzÀªÉAzÀgÉ
¥ÀæPÀÈwUÉ ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃj DzÀ ±À§ÝgÀÆ¥ÀªÉAzÀÄ ¤ªÀÄUÉ w½¢zÉ.
(i) vÁ¬Ä0iÀÄÄ CrUÉ0iÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄvÁÛ¼É.
(ii) vÀAzÉ0iÀÄÄ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁrzÀ£ÀÄ.
(iii) CtÚ HlªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀ£ÀÄ.
(iv) zÉÃªÀgÀÄ M¼Éî0iÀÄzÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ°.
(vi) CªÀ£ÀÄ £Á¼É0iÀÄ¢£À ªÀiÁqÁ£ÀÄ (ªÀiÁr0iÀiÁ£ÀÄ).
138
(vii) CªÀ£ÀÄ HlªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ£ÀÄ.

ªÉÄÃ¯É EgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è UÉgÉ J¼É¢gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÁzÀ- ªÀiÁqÀÄvÁÛ¼É, ªÀiÁrzÀ£ÀÄ,
ªÀiÁqÀÄªÀ£ÀÄ, ªÀiÁqÀ°, ªÀiÁqÁ£ÀÄ (ªÀiÁr0iÀiÁ£ÀÄ), ªÀiÁqÀ£ÀÄ -EªÉ®è MAzÉÆAzÀÄ
Qæ0iÉÄ0iÀÄÄ ¥ÀÇtðUÉÆAqÀ CxÀðPÉÆqÀÄªÀAxÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÁVªÉ. DzÀÄzÀjAzÀ »ÃUÉ
¥ÀÇtðUÉÆAqÀ MAzÀÄ Qæ0iÉÄ0iÀÄ CxÀðPÉÆqÀÄªÀ-¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ‘Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ’
J£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ DgÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÉ®è ªÀÄÆ® ‘ªÀiÁqÀÄ’ JA§ ±À§ÝªÁVzÉ. EzÀÄ
Qæ0iÉÄ0iÀÄ CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀÄªÀ ‘ªÀÄÆ®’ gÀÆ¥ÀªÉÃ DVzÉ.
ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É
ªÀiÁrzÀ£ÀÄ
ªÀiÁqÀÄªÀ£ÀÄ
ªÀiÁqÀ° ‘ªÀiÁqÀÄ’
ªÀiÁqÁ£ÀÄ
ªÀiÁqÀ£ÀÄ
‘ªÀiÁqÀÄ’ JA§ F ªÀÄÆ®gÀÆ¥ÀPÉÌ C£ÉÃPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjzÀ ªÉÄÃ¯É CzÀÄ ««zsÀ
gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ ««zsÀªÁzÀ Qæ0iÉÄ0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ. EAxÀ
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ ªÀÄÆ®gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ‘Qæ0iÀiÁ¥ÀæPÀÈw’ CxÀªÁ ‘zsÁvÀÄ’ J£ÀÄßªÀgÀÄ. EzÀgÀ
¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß ªÀÄÄA¢£ÀAvÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
(54) Qæ0iÀiÁxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀÄªÀÅzÁV0iÀÄÆ, ¥ÀævÀå0iÀÄªÀ£ÀÄß ºÉÆAzÀzÉ0iÀÄÆ
EgÀÄªÀ ±À§ÝPÉÌ ‘Qæ0iÀiÁ¥ÀæPÀÈw’ CxÀªÁ ‘zsÁvÀÄ’ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
EAxÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ JgÀqÀÄ «zsÀ.
zsÁvÀÄ
ªÀÄÆ® zsÁvÀÄ ¥ÀævÀå0iÀiÁAvÀ zsÁvÀÄ
(1) ªÀÄÆ®zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ- GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ªÀiÁqÀÄ, w£ÀÄß, ºÉÆÃUÀÄ, §gÀÄ, ªÀÄ®UÀÄ,

K¼ÀÄ, £ÀqÉ, £ÉÆÃqÀÄ, NqÀÄ, ¤®Äè, NzÀÄ, DUÀÄ, ºÉÆ¼É, §zÀÄPÀÄ, EPÀÄÌ, ªÀÄÄV, vÀÆUÀÄ,
»UÀÄÎ, £ÀqÀÄUÀÄ, «ÄAZÀÄ, ªÉÄlÄÖ, ºÀAZÀÄ, CAdÄ, FdÄ, GdÄÓ, zÁlÄ, ºÀÄlÄÖ, MPÀÄÌ,
vÀÄA§Ä, ªÀÄÄZÀÄÑ, »r, PÉÆqÀÄ, ºÀgÀqÀÄ, EqÀÄ, ¥ÀqÉ, PÀÄtÂ, PÁtÄ, ¸ÀÄvÀÄÛ, MvÀÄÛ, JvÀÄÛ,
©vÀÄÛ, vÉgÀÄ, MzÉ, wzÀÄÝ, ºÉÆqÉ, §r, §gÉ, £É£É, J£ÀÄß, M¥ÀÅöà, vÀ¥ÀÅöà, £ÀA§Ä, G§Äâ,
PÁ, ¨ÉÃ, «ÄÃ, ªÉÄÃ, aªÀÄÄä, ºÉÆ0iÀiï, §0iÀiï, ¸ÀÄ0iÀiï, PÉÆ0iÀiï, vÉ0iÀiï, ¸ÀÄj, Cj,
139
»ÃgÀÄ, ¸ÉÃgÀÄ, ¸ÉÆÃ®Ä, ºÉÆ°, §°, ºÉÃ¸ÀÄ, CgÀ¸ÀÄ, ºÀÄqÀÄPÀÄ, §¼À¸ÀÄ, UÀÄr¸ÀÄ, ZÉ®Äè,
vÉÆ¼É, ¨É¼ÀUÀÄ, §r¸ÀÄ, E½, KgÀÄ, ºÉÆUÀ¼ÀÄ, vÉUÀ¼ÀÄ, ¨Á¼ÀÄ, ©Ã¼ÀÄ, vÁ¼ÀÄ, J¼É, PÀ½,
¸É¼É, w½, ¸ÀÄ½, PÉÆgÉ-EvÁå¢.
ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀªÀÅUÀ¼À®èzÉ E£ÀÆß C£ÉÃPÀ zsÁvÀÄUÀ½ªÉ. F J®è zsÁvÀÄUÀ½AzÀ DzÀ
««zsÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ ªÀvÀðªÀiÁ£À, ¨sÀÆvÀ, ¨sÀ«µÀåvïPÁ®UÀ¼À®Æè «zsÀåxÀð,
¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀð, ¤µÉÃzsÁxÀðUÀ¼À®Æè £ÁªÀÅ C£ÉÃPÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæw¤vÀå
¨sÁµÉ0iÀÄ°è §¼À¸ÀÄvÉÛÃªÉ.
(2) ¸Á¢üvÀ zsÁvÀÄ (¥ÀævÀå0iÀiÁAvÀ zsÁvÀÄ)- MªÉÆäªÉÄä £ÁªÀÅ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À£ÉßÃ
zsÁvÀÄUÀ¼À£ÁßV ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ ºÀvÀÄÛªÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ ºÀaÑ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À
£ÁßV ªÀiÁr ºÉÃ¼ÀÄvÉÛÃªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- CªÀ£ÀÄ D UÀæAxÀªÀ£ÀÄß PÀ£Àßr¹zÀ£ÀÄ. ‘PÀ£ÀßqÀ’ JA§ÄzÀÄ
£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw0iÀiÁVzÉ. EzÀÄ zsÁvÀÄªÀ®è. EzÀgÀ ªÉÄÃ¯É ‘E¸ÀÄ’ ¥ÀævÀå0iÀÄ ºÀaÑ ‘PÀ£Àßr¸ÀÄ’
JAzÀÄ DUÀÄªÀÅ¢®èªÉ? »ÃUÉ ‘PÀ£Àßr¸ÀÄ’ JAzÁzÀ ªÉÄÃ¯É EzÀÄ zsÁvÀÄªÉ¤¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ
ªÉÄÃ¯É zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¸ÉÃgÀ¨ÉÃPÁzÀ J®è ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj-PÀ£Àßr¸ÀÄvÁÛ£É,
PÀ£Àßr¹zÀ£ÀÄ, PÀ£Àßr¸ÀÄªÀ£ÀÄ, PÀ£Àßr¸À°, PÀ£Àßr¸Á£ÀÄ, PÀ£Àßr¸À£ÀÄ-EvÁå¢ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÁV
§¼À¸À®àqÀÄvÀÛªÉ. EAxÀ zsÁvÀÄUÀ¼À£ÉßÃ £ÁªÀÅ ¸Á¢üvÀzsÁvÀÄ CxÀªÁ ¥ÀævÀå0iÀiÁAvÀzsÁvÀÄ
UÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄÄvÉÛÃªÉ.
(55) ¥ÀævÀå0iÀiÁAvÀ zsÁvÀÄ (¸Á¢üvÀ zsÁvÀÄ):- PÉ®ªÀÅ £ÁªÀÄ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À
ªÉÄÃ®Æ, zsÀUÀ zsÀUÀ, bÀl bÀl ªÉÆzÀ¯ÁzÀ C£ÀÄPÀgÀt ±À§ÝUÀ¼À ªÉÄÃ®Æ ‘E¸ÀÄ’ JA§
¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃjzÁUÀ CªÀÅ ¥ÀævÀå0iÀiÁAvÀ zsÁvÀÄUÀ¼É¤¸ÀÄvÀÛªÉ. EªÀPÉÌ ¸Á¢üvÀ
zsÁvÀÄUÀ¼ÉAzÀÆ ºÉ¸ÀgÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
£ÁªÀÄ ¥ÀæPÀÈw + E¸ÀÄ = zsÁvÀÄ - Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ
PÀ£ÀßqÀ + E¸ÀÄ = PÀ£Àßr¸ÀÄ - PÀ£Àßr¹zÀ£ÀÄ
N®UÀ + E¸ÀÄ = N®V¸ÀÄ - N®V¸ÀÄvÁÛ£É
C§âgÀ + E¸ÀÄ = C§âj¸ÀÄ - C§âj¸ÀÄªÀ£ÀÄ
C£ÀÄPÀgÀt ±À§ÝUÀ¼ÀÄ zsÁvÀÄUÀ¼ÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉ:-

£ÁªÀÄ ¥ÀæPÀÈw + E¸ÀÄ = zsÁvÀÄ - Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ
zsÀUÀ zsÀUÀ + E¸ÀÄ = zsÀUÀzsÀV¸ÀÄ - zsÀUÀzsÀV¸ÀÄvÁÛ£É
140
xÀ¼À xÀ¼À + E¸ÀÄ = xÀ¼ÀxÀ½¸ÀÄ - xÀ¼ÀxÀ½¸ÀÄvÁÛ£É

UÀªÀÄ UÀªÀÄ + E¸ÀÄ = UÀªÀÄUÀ«Ä¸ÀÄ - UÀªÀÄUÀ«Ä¸ÀÄªÀÅzÀÄ
bÀl bÀl + E¸ÀÄ = bÀlbÀn¸ÀÄ - bÀlbÀn¸ÀÄvÀÛzÉ
(56) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ PÉ®ªÀÅ £ÁªÀÄ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÁzÀ 0iÀÄvÀß, ¥Àæ0iÀÄvÀß, gÀPÁë, ¥ÀÇeÁ,

¨sÁªÀ, ¨sÀAUÀ, ¥Àæ¯Á¥À, ¹¢Þ, ¨sÉÃzÀ, ¤tð0iÀÄ, zÀÄBR, ¥Á®£Á, ¸ÉÃªÀ£Á-
ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ½UÉ PÀ£ÀßqÀzÀ ‘E¸ÀÄ’ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ §AzÀÄ CªÀÅ PÀ£ÀßqÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÉÃ DV,
¥ÀævÀå0iÀiÁAvÀ zsÁvÀÄUÀ¼É¤¸ÀÄvÀÛªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ + PÀ£ÀßqÀzÀ = zsÁvÀÄ - Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ
£ÁªÀÄ ¥ÀæPÀÈw ‘E¸ÀÄ’ ¥ÀævÀå0iÀÄ
0iÀÄvÀß + E¸ÀÄ = 0iÀÄwß¸ÀÄ - 0iÀÄwß¸ÀÄvÁÛ£É
¥Àæ0iÀÄvÀß + E¸ÀÄ = ¥Àæ0iÀÄwß¸ÀÄ - ¥Àæ0iÀÄwß¹zÀ£ÀÄ
¨sÁªÀ + E¸ÀÄ = ¨sÁ«¸ÀÄ - ¨sÁ«¹zÀ£ÀÄ
¨sÀAUÀ + E¸ÀÄ = ¨sÀAV¸ÀÄ - ¨sÀAV¸ÀÄvÁÛ£É
gÀPÁë + E¸ÀÄ = gÀQë¸ÀÄ - gÀQë¸À£ÀÄ
¥Àæ¯Á¥À + E¸ÀÄ = ¥Àæ¯Á¦¸ÀÄ - ¥Àæ¯Á¦¹zÀ£ÀÄ
¹¢Þ + E¸ÀÄ = ¹¢Þ¸ÀÄ - ¹¢Þ¸ÀÄvÀÛzÉ
zÀÄBR + E¸ÀÄ = zÀÄBT¸ÀÄ - zÀÄBT¸ÀÄvÁÛ£É

¤tð0iÀÄ + E¸ÀÄ = ¤tð¬Ä¸ÀÄ - ¤tð¬Ä¸ÀÄvÁÛ£É
¥Á®£É + E¸ÀÄ = ¥Á°¸ÀÄ - ¥Á°¹zÀ£ÀÄ
¸ÉÃªÀ£É + E¸ÀÄ = ¸ÉÃ«¸ÀÄ - ¸ÉÃ«¸ÀÄvÁÛ£É
‘E¸ÀÄ’¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ PÀqÉUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæªÉÃ §gÀÄvÀÛzÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÁgÀzÀÄ.
EzÀÄ ¸ÀºÀdzsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ®Æ ¥ÉæÃgÀuÁxÀðzÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV §gÀÄvÀÛzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
(i) vÁ¬Ä ªÀÄUÀÄ«UÉ C£ÀßªÀ£ÀÄß GtÂÚ¹zÀ¼ÀÄ.
(ii) vÀAzÉ ªÀÄUÀ¤UÉ CAV0iÀÄ£ÀÄß vÉÆr¹zÀ£ÀÄ.
(iii) vÁ¬Ä ªÀÄUÀÄªÀ£ÀÄß ªÀÄ®V¹zÀ¼ÀÄ.
ªÉÄÃ°£À GzÁºÀgÀuÉUÉ¼À°è GtÂÚ¹zÀ¼ÀÄ JAzÀgÉ GtÄÚªÀAvÉ ªÀiÁrzÀ¼ÀÄ JAzÀÄ
CxÀð. vÁ¬Ä0iÀÄ ¥ÉæÃgÀuÉ¬ÄAzÀ C£ÀßªÀ£ÀÄß ªÀÄUÀÄ GArvÀÄ. EzÀgÀAvÉ vÉÆr¹zÀ£ÀÄ,
141
ªÀÄ®V¹zÀ¼ÀÄ JA©ªÀÇ ¥ÉæÃgÀuÁxÀðPÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. EªÀÅUÀ¼À°è JgÀqÀÄ PÀvÀðÈ

¥ÀzÀUÀ½ªÉ. ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ªÁPÀåzÀ°è ‘vÁ¬Ä’ ¥ÉæÃgÀuÁxÀðPÀ PÀvÀðÈ, ‘ªÀÄUÀÄ’ ¥ÉæÃgÀåPÀvÀðÈ.
(57) ¥ÉæÃgÀuÁxÀðzÀ°è J®è zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ®Æ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ‘E¸ÀÄ’
¥ÀævÀå0iÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:
¸ÀºÀd ¥ÉæÃgÀuÁxÀðzÀ°è ¥ÉæÃgÀuÁxÀðPÀ ¥ÉæÃgÀuÁxÀðPÀ
+ = -
zsÁvÀÄ E¸ÀÄ zsÁvÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ
ªÀiÁqÀÄ + E¸ÀÄ = ªÀiÁr¸ÀÄ - ªÀiÁr¸ÀÄvÁÛ£É
w£ÀÄß + E¸ÀÄ = w¤ß¸ÀÄ - w¤ß¸ÀÄvÁÛ£É
NqÀÄ + E¸ÀÄ = Nr¸ÀÄ - Nr¸ÀÄvÁÛ£É
§gÉ + E¸ÀÄ = §gÉ¸ÀÄ - §gÉ¸ÀÄvÁÛ£É
PÀ° + E¸ÀÄ = PÀ°¸ÀÄ - PÀ°¸ÀÄvÁÛ£É
ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀAvÉ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ (Qæ0iÀiÁ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ) ¸ÀºÀdªÁzÀÄªÀÅ ºÁUÀÄ E¸ÀÄ

¥ÀævÀå0iÀiÁAvÀUÀ¼ÁzÀ ¸Á¢üvÀzsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ JgÀqÀÄ §UÉ JAzÀ ºÁUÁ¬ÄvÀÄ.
II - ¸ÀPÀªÀÄðPÀ, CPÀªÀÄðPÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ

(1) ¸ÀPÀªÀÄðPÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ
F PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j:-
“gÁªÀÄ£ÀÄ ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß PÀrzÀ£ÀÄ”. F ªÁPÀåzÀ°è K£À£ÀÄß PÀrzÀ£ÀÄ? JAzÀÄ
¥Àæ²ß¹zÀgÉ, ‘ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß’ JA§ GvÀÛgÀ §gÀÄvÀÛzÉ. 0iÀiÁgÀÄ? JAzÀÄ ¥Àæ±Éß ªÀiÁrzÀgÉ
‘gÁªÀÄ’ JA§ GvÀÛgÀ §gÀÄvÀÛzÉ. PÀr0iÀÄÄªÀ PÉ®¸À ªÀiÁrzÀ£ÁzÀÝjAzÀ ‘gÁªÀÄ£ÀÄ’ JA§
¥ÀzÀªÀÅ ‘PÀvÀðÈ¥ÀzÀ’ªÉ¤¹vÀÄ. K£À£ÀÄß PÀrzÀ£ÉÆÃ CzÉÃ PÀªÀÄð. DzÀÝjAzÀ ‘ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß’
JA§ÄzÀÄ PÀªÀÄð¥ÀzÀ. ‘PÀrzÀ£ÀÄ’ JA§ÄzÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ. ‘PÀrzÀ£ÀÄ’ - JA§ Qæ0iÉÄUÉ
K£À£ÀÄß? JA§ ¥Àæ±Éß ªÀiÁrzÁUÀ §gÀÄªÀ GvÀÛgÀªÉÃ PÀªÀÄð. F ªÁPÀåªÀÅ
PÀªÀÄð¥ÀzÀªÀ£ÀÄß¼Àî ªÁPÀåªÉAzÀºÁUÁ¬ÄvÀÄ. EzÀgÀ ºÁUÉ PÉ¼ÀV£À PÉ®ªÀÅ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß
£ÉÆÃrj:
142
PÀvÀðÈ¥ÀzÀ PÀªÀÄð¥ÀzÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ zsÁvÀÄ

zÉÃªÀgÀÄ ¯ÉÆÃPÀªÀ£ÀÄß gÀQë¸ÀÄªÀ£ÀÄ gÀQë¸ÀÄ
²°àUÀ¼ÀÄ UÀÄr0iÀÄ£ÀÄß PÀnÖzÀgÀÄ PÀlÄÖ
«zÁåyðUÀ¼ÀÄ ¥ÁoÀªÀ£ÀÄß N¢zÀgÀÄ NzÀÄ
ºÀÄqÀÄUÀgÀÄ ªÀÄ£É0iÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃjzÀgÀÄ ¸ÉÃgÀÄ
E°è gÀQë¸ÀÄªÀ£ÀÄ, PÀnÖzÀgÀÄ, N¢zÀgÀÄ, ¸ÉÃjzÀgÀÄ EvÁå¢ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß¼Àî
ªÁPÀåUÀ¼À°è PÀªÀÄð¥ÀzÀ EzÉÝÃ EgÀ¨ÉÃPÀÄ. gÀQë¸ÀÄªÀ£ÀÄ JA§ Qæ0iÉÄUÉ K£À£ÀÄß JA§ ¥Àæ±Éß
ºÀÄmÉÖÃ ºÀÄlÄÖvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ ‘gÀQë¸ÀÄ’ JA§ zsÁvÀÄ PÀªÀÄð¥ÀzÀªÀ£ÀÄß C¥ÉÃQë¸ÀÄªÀ
zsÁvÀÄ. EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ PÀlÄÖ, NzÀÄ, ªÀiÁqÀÄ, w£ÀÄß, §gÉ EvÁå¢ zsÁvÀÄUÀ½UÉ
PÀªÀÄð¥ÀzÀ ¨ÉÃPÉÃ ¨ÉÃPÀÄ. EAxÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÉÃ ¸ÀPÀªÀÄðUÀ¼ÀÄ.
(58) PÀªÀÄð¥ÀzÀªÀ£ÀÄß C¥ÉÃQë¸ÀÄªÀ zsÁvÀÄUÀ¼É®è ¸ÀPÀªÀÄðPÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ªÀiÁqÀÄ, PÉÆqÀÄ, PÉgÉ, ©qÀÄ, GtÄÚ, vÉÆqÀÄ, EPÀÄÌ, GdÄÓ,
zÁlÄ, ªÉÄlÄÖ, wzÀÄÝ, vÀÄA§Ä, £ÀA§Ä, ºÉÆqÉ, vÀqÉ, »ÃgÀÄ, ¸ÉÃgÀÄ, ºÉÆ0iÀiï, ¸É0iÀiï,
PÉvÀÄÛ, PÀr, vÀgï (vÀgÀÄ), PÉÆ0iÀiï, ªÀÄÄZÀÄÑ, vÉgÉ, PÀvÀÛj¸ÀÄ-EvÁå¢.
(2) CPÀªÀÄðPÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ

PÉ®ªÀÅ zsÁvÀÄUÀ½UÉ PÀªÀÄð¥ÀzÀzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ EgÀÄªÀÅ¢®è. PÉ¼ÀV£À F ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß
UÀªÀÄ¤¹j:-
PÀvÀðÈ¥ÀzÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ zsÁvÀÄ
(i) PÀÆ¸ÀÄ ªÀÄ®VvÀÄ ªÀÄ®UÀÄ
(ii) gÁªÀÄ£ÀÄ NrzÀ£ÀÄ NqÀÄ
(iii) DPÁ±À ºÉÆ¼É0iÀÄÄvÀÛzÉ ºÉÆ¼É
(iv) CªÀ£ÀÄ §zÀÄQzÀ£ÀÄ §zÀÄPÀÄ
(v ) VqÀªÀÅ ºÀÄnÖvÀÄ ºÀÄlÄÖ
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è PÀªÀÄð¥ÀzÀUÀ½®è. ‘ªÀÄ®VvÀÄ’ JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ ‘K£À£ÀÄß?’
JA§ ¥Àæ±Éß ªÀiÁqÀ®Ä GvÀÛgÀ §gÀÄªÀÅ¢®è. ‘K£À£ÀÄß ªÀÄ®VvÀÄ?’ JAzÀÄ 0iÀiÁgÀÆ
PÉÃ¼ÀÄªÀÅ¢®è. CzÀgÀAvÉ ‘K£À£ÀÄß NrvÀÄ?’ JAzÀÄ 0iÀiÁgÀÆ PÉÃ¼ÀÄªÀÅ¢®è. CAzÀgÉ F
Qæ0iÉÄUÀ½UÉ PÀªÀÄð¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃPÁV®è.
(59) PÀªÀÄð¥ÀzÀzÀ C¥ÉÃPÉë¬Ä®èzÀ zsÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß CPÀªÀÄðPÀ zsÁvÀÄUÀ¼É£ÀÄßªÀgÀÄ.
143
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ªÀÄ®UÀÄ, NqÀÄ, EgÀÄ, §zÀÄPÀÄ, ¨Á¼ÀÄ, ºÉÆÃUÀÄ, §gÀÄ,

£ÁZÀÄ, ºÉzÀgÀÄ, ©Ã¼ÀÄ, K¼ÀÄ, ¸ÉÆÃgÀÄ, E½, GgÀÄ¼ÀÄ-EvÁå¢.
FUÀ CPÀªÀÄðPÀ ¸ÀPÀªÀÄðPÀ ªÁPÀå £ÉÆÃrj
CPÀªÀÄðPÀ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ ¸ÀPÀªÀÄðPÀ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ
(1) ªÀÄUÀÄ ªÀÄ®VvÀÄ ªÀÄUÀÄ ºÁ®£ÀÄß PÀÄr¬ÄvÀÄ
(2) ºÀÄqÀÄUÀ NrzÀ£ÀÄ ºÀÄqÀÄUÀ£ÀÄ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀ£ÀÄß
N¢zÀ£ÀÄ
(3) vÀAzÉ EzÁÝgÉ vÀAzÉ HlªÀ£ÀÄß ªÀiÁrzÀ£ÀÄ
(4) CªÀ£ÀÄ §zÀÄQzÀ£ÀÄ CªÀ£ÀÄ zÉÃªÀgÀ£ÀÄß £É£ÉzÀ£ÀÄ
(5) CPÀÌ §AzÀ¼ÀÄ CPÀÌ CrUÉ0iÀÄ£ÀÄß ªÀiÁrzÀ¼ÀÄ
(6) CªÀ£ÀÄ ¨Á½zÀ£ÀÄ CªÀ£ÀÄ HgÀ£ÀÄß ¸ÉÃjzÀ£ÀÄ
(E°è PÀªÀÄð¥ÀzÀzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ E®è) (E°è PÀªÀÄð¥ÀzÀ ¨ÉÃPÉÃ ¨ÉÃPÀÄ)
III - Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ
F ¥ÀÇªÀðzÀ°è zsÁvÀÄªÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? CªÀÅ JµÀÄÖ ¥ÀæPÁgÀ? JA§ÄzÀ£ÀÄß Cjwj. FUÀ
zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ ‘Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ’ UÀ¼ÁUÀÄªÀ jÃw0iÀÄ£ÀÄß w½0iÉÆÃt. F PÉ¼ÀUÉ PÉ®ªÀÅ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ
UÀ¼À£ÀÄß PÉÆnÖzÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ £ÉÆÃqÉÆÃt.
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ zsÁvÀÄ PÁ®¸ÀÆZÀPÀ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ
+ +
KPÀªÀZÀ£À ¥ÀævÀå0iÀÄ (§ºÀÄªÀZÀ£À)
(1) ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É - ªÀiÁqÀÄ + GvÀÛ + D£É-(ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ)
(2) ªÀiÁqÀÄvÁÛ¼É - ªÀiÁqÀÄ + GvÀÛ + D¼É-(ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ)
(3) ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ - ªÀiÁqÀÄ + GvÀÛ + CzÉ-(ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ)
(4) ªÀiÁqÀÄwÛÃ0iÉÄ - ªÀiÁqÀÄ + GvÀÛ + F0iÉÄ-(ªÀiÁqÀÄwÛÃj)
(5) ªÀiÁqÀÄvÉÛÃ£É - ªÀiÁqÀÄ + GvÀÛ + K£É-(ªÀiÁqÀÄvÉÛÃªÉ)
(1) ºÀÄnÖzÀ£ÀÄ - ºÀÄlÄÖ + zÀ + C£ÀÄ-(ºÀÄnÖzÀgÀÄ)

(2) ºÀÄnÖzÀ¼ÀÄ - ºÀÄlÄÖ + zÀ + C¼ÀÄ-(ºÀÄnÖzÀgÀÄ)
(3) ºÀÄnÖvÀÄ - ºÀÄlÄÖ + zÀ + EvÀÄ-(ºÀÄnÖzÀªÀÅ)
(4) ºÀÄnÖzÉ - ºÀÄlÄÖ + zÀ + J-(ºÀÄnÖ¢j)
(5) ºÀÄnÖzÉ£ÀÄ - ºÀÄlÄÖ + zÀ + J£ÀÄ-(ºÀÄnÖzÉªÀÅ)
144
(1) §gÀÄªÀ£ÀÄ - §gÀÄ + ªÀ + C£ÀÄ-(§gÀÄªÀgÀÄ)

(2) §gÀÄªÀ¼ÀÄ - §gÀÄ + ªÀ + C¼ÀÄ-(§gÀÄªÀgÀÄ)
(3) §gÀÄªÀÅzÀÄ - §gÀÄ + ªÀ + GzÀÄ-(§gÀÄªÀÅªÀÅ)
(4) §gÀÄªÉ - §gÀÄ + ªÀ + J-(§gÀÄ«j)
(5) §gÀÄªÉ£ÀÄ - §gÀÄ + ªÀ + J£ÀÄ-(§gÀÄªÉªÀÅ)
ªÉÄÃ¯É LzÉÊzÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÆgÀÄ UÀÄA¥ÀÅUÀ½ªÉ. ªÉÆzÀ°£À LzÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ
UÀ¼À°è-‘ªÀiÁqÀÄ’ zsÁvÀÄ«£À ªÀÄÄAzÉ J®è PÀqÉUÀÆ ‘GvÀÛ’ JA§ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ §AzÀÄ
CzÀgÀ ªÀÄÄAzÉ D£É, D¼É, CzÉ, F0iÉÄ, K£É JA§ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ®Æè,
§ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è DgÉ, DgÉ, CªÉ, Fj, KªÉ JA§ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÆ §A¢ªÉ.
JgÀqÀ£É0iÀÄ LzÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À°è ‘ºÀÄlÄÖ’ JA§ zsÁvÀÄ«£À ªÀÄÄAzÉ ‘zÀ’ JA§
¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ J®è PÀqÉUÀÆ §AzÀÄ CzÀgÀ ªÀÄÄAzÉ C£ÀÄ, C¼ÀÄ, EvÀÄ, J, J£ÀÄ JA§
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ®Æè, CgÀÄ, CgÀÄ, CªÀÅ, Ej, JªÀÅ JA§ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
§ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ®Æè §A¢ªÉ.
ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ LzÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À°è ‘§gÀÄ’ JA§ zsÁvÀÄ«£À ªÀÄÄAzÉ ‘ªÀ’ JA§
¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ J®è PÀqÉUÀÆ §AzÀÄ CzÀgÀ ªÀÄÄAzÉ C£ÀÄ, C¼ÀÄ, GzÀÄ, J, J£ÀÄ JA§
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ®Æè, CgÀÄ, CgÀÄ, CªÀÅ, Ej, JªÀÅ JA§ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
§ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ®Æè §A¢ªÉ.
ªÀÄzsÀåzÀ°è ªÀÄÆgÀÄ PÀqÉUÉ §A¢gÀÄªÀ GvÀÛ, zÀ, ªÀ - JA§ÄªÀÅ PÁ®¸ÀÆZÀPÀ
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ∗ CAzÀgÉ ‘GvÀÛ’ JA§ÄzÀÄ ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®ªÀ£ÀÆß, ‘zÀ’ JA§ÄzÀÄ ¨sÀÆvÀPÁ®
ªÀ£ÀÆß, ‘ªÀ’ JA§ÄzÀÄ ¨sÀ«µÀåvï PÁ®ªÀ£ÀÆß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ JAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
PÉÆ£É0iÀÄ°è §A¢gÀÄªÀ D£É, D¼É, DgÉ, DgÉ, CzÉ, CªÉ, F0iÉÄ, Fj, K£É, KªÉ
EvÁå¢ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼É®è DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ.
DzÀÝjAzÀ ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ ªÀÄÆgÀÄ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÉÆzÀ°£À LzÀÄ
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À UÀÄA¥ÀÅ ‘ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®zÀ’ (FUÀ £ÀqÉ0iÀÄÄwÛgÀÄªÀ) Qæ0iÉÄ0iÀÄ£ÀÆß,
JgÀqÀ£É0iÀÄ LzÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À UÀÄA¥ÀÅ »AzÉ £ÀqÉzÀ Qæ0iÉÄ0iÀÄ CAzÀgÉ
‘¨sÀÆvÀPÁ®zÀ’ Qæ0iÉÄ0iÀÄ£ÀÆß, ªÀÄÆgÀ£É LzÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À UÀÄA¥ÀÅ ªÀÄÄAzÉ
∗
EªÀPÉÌ «PÀgÀt ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÉAzÀÆ PÀgÉ0iÀÄÄªÀgÀÄ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è PÀgÉ0iÀÄÄªÀ ¥ÀzÀÝw0iÀÄAvÉ
PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè ‘«PÀgÀt’ ¥ÀævÀå0iÀÄªÉ£ÀÄßvÁÛgÉ. DzÀgÉ EªÀÅ PÁ®ªÀ£ÀÄß (ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®, ¨sÀÆvÀPÁ®,
¨sÀ«µÀåvïPÁ®) ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÁzÀÝjAzÀ PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÉAzÉÃ PÀgÉ0iÀÄÄªÀgÀÄ.
145
£ÀqÉ0iÀÄÄªÀ CAzÀgÉ ‘¨sÀ«µÀåvïPÁ®zÀ’ Qæ0iÉÄ0iÀÄ£ÀÆß UÉÆvÀÄÛ¥Àr¸ÀÄªÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÉAzÀ

ºÁUÁ¬ÄvÀÄ. ºÁUÁzÀgÉ ‘Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ’ JAzÀgÉÃ£ÉA§ §UÉUÉ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß PÉ¼ÀV£ÀAvÉ
(60) zsÁvÀÄUÀ½UÉ DSÁåvÀ ¶¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
»ÃUÉ DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÁUÀ ªÀvÀðªÀiÁ£À, ¨sÀÆvÀ, ¨sÀ«µÀåvï
PÁ®UÀ¼À°è zsÁvÀÄ«UÀÆ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ ªÀÄzsÀåzÀ°è PÀæªÀÄªÁV GvÀÛ, zÀ, ªÀ
JA§ PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ DUÀªÀÄªÁV §gÀÄvÀÛªÉ.
IV - Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀÄ«PÉ

J®è zsÁvÀÄUÀ½UÀÆ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ (1) ªÀvÀðªÀiÁ£À, (2) ¨sÀÆvÀ, (3)
¨sÀ«µÀåvïPÁ®UÀ¼À®Æè, (1) «zsÀåxÀð, (2) ¤µÉÃzsÁxÀð, (3) ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀð
UÀ¼ÉA§ ªÀÄÆgÀÄ CxÀðUÀ¼À®Æè ¸ÉÃj DgÀÄ ¥ÀæPÁgÀzÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀÄ
vÀÛªÉ. FUÀ MAzÉÆAzÀgÀ «ZÁgÀªÀ£ÀÆß PÀæªÀÄªÁV w½0iÉÆÃt.
(1) ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ®zÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

(61) zsÁvÀÄUÀ½UÉ ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ®zÀ°è DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj
ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ® Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ®zÀ°è zsÁvÀÄUÀ½UÀÆ DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ ªÀÄzsÀåzÀ°è ‘GvÀÛ’ JA§
PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- zsÁvÀÄ: ºÉÆÃUÀÄ
zsÁvÀÄ + PÁ®¸ÀÆZÀPÀ DSÁåvÀ = KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À
¥ÀævÀå0iÀÄ ¥ÀævÀå0iÀÄ
(¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ, ¥ÀÅ°èAUÀ) CªÀ£ÀÄ -
ºÉÆÃUÀÄ + GvÀÛ + D£É = ºÉÆÃUÀÄvÁÛ£É ºÉÆÃUÀÄvÁÛgÉ
(¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ, ¹ÛçÃ °AUÀ) CªÀ¼ÀÄ -
ºÉÆÃUÀÄ + GvÀÛ + D¼É = ºÉÆÃUÀÄvÁÛ¼É ºÉÆÃUÀÄvÁÛgÉ
(¥Àæ. ¥ÀÅ., £À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀ) CzÀÄ-
ºÉÆÃUÀÄ + GvÀÛ + CzÉ = ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ ºÉÆÃUÀÄvÀÛªÉ
¶ DSÁåvÀ JAzÀgÉ ¨sÁªÀ¥ÀæzsÁ£ÀªÁzÀÄzÀÄ (‘¨sÁªÀ¥ÀæzsÁ£ÀªÀiÁSÁåvÀA’)

146
(ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ) ¤Ã£ÀÄ∗ - ºÉÆÃUÀÄ+ GvÀÛ + F0iÉÄ = ºÉÆÃUÀÄwÛÃ0iÉÄ ºÉÆÃUÀÄwÛÃj
(GvÀÛªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ) £Á£ÀÄ* - ºÉÆÃUÀÄ+ GvÀÛ + K£É = ºÉÆÃUÀÄvÉÛÃ£É ºÉÆÃUÀÄvÉÛÃªÉ
EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®zÀ°è G½zÀ zsÁvÀÄUÀ½UÀÆ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è D£É,

D¼É, CzÉ, F0iÉÄ, K£É-JA§ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÆß, §ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è DgÉ, DgÉ,
CªÉ, Fj, KªÉ-JA§ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÆß ºÀaÑ ºÉÃ¼À¨ÉÃPÀÄ.
(2) ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

(62) zsÁvÀÄUÀ½UÉ ¨sÀÆvÀ PÁ®zÀ°è DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
¨sÀÆvÀPÁ®zÀ°è ‘zÀ’ PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV J®è PÀqÉUÀÆ
§gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ♣.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- zsÁvÀÄ: w½
zsÁvÀÄ + PÁ®¸ÀÆZÀPÀ + DSÁåvÀ = KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À
(¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ, ¥ÀÅ°èAUÀ) CªÀ£ÀÄ -
w½ + zÀ + C£ÀÄ = w½zÀ£ÀÄ w½zÀgÀÄ
(¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ) CªÀ¼ÀÄ -
w½ + zÀ + C¼ÀÄ = w½zÀ¼ÀÄ w½zÀgÀÄ
( ¥Àæ. ¥ÀÅ. , £À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀ) CzÀÄ -
w½ + zÀ + EvÀÄ = w½¬ÄvÀÄ w½zÀªÀÅ
(ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ) ¤Ã£ÀÄ - w½ + zÀ + J = w½zÉ w½¢j
(GvÀÛªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ) £Á£ÀÄ - w½ + zÀ + J£ÀÄ = w½zÉ£ÀÄ w½zÉªÀÅ
* ¤Ã£ÀÄ, £Á£ÀÄ JA§ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÁZÀå°AUÀ CxÀªÁ «±ÉÃµÁå¢üÃ£À °AUÀUÀ¼ÁzÀÝjAzÀ-¥ÀÅ°èAUÀ,

¹ÛçÃ°AUÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼À°è MAzÉÃ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉA§ÄzÀ£ÀÄß eÁÕ¥ÀPÀzÀ°èqÀ¨ÉÃPÀÄ.
♣
G, J, EPÁgÁAvÀ zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ
¸ÉÃjzÁUÀ ‘zÀ’ JA§ PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ §AzÀÄ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁUÀÄvÀÛzÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ. £ÀqÉ¬ÄvÀÄ,
ªÀiÁrvÀÄ, ºÉÆÃ¬ÄvÀÄ-EvÁå¢. ‘EvÀÄ’ DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄ §AzÉqÉ0iÀÄ¯Éè®è ‘zÀ’ PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ
§AzÀÄ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁVzÉ0iÉÄAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
147
EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ J®è zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ®Æ C£ÀÄ-CgÀÄ, C¼ÀÄ-CgÀÄ, EvÀÄ-CªÀÅ, J-

Ej, J£ÀÄ-JªÀÅ JA§ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ºÉÃ¼À¨ÉÃPÀÄ.
(3) ¨sÀ«µÀåvïPÁ®zÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

(63) zsÁvÀÄUÀ½UÉ ¨sÀ«µÀåvïPÁ®zÀ°è DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¨sÀ«µÀåvï
PÁ®zÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
¨sÀ«µÀåvïPÁ®zÀ°è zsÁvÀÄ«UÀÆ, DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ ªÀÄzsÀåzÀ°è ‘ªÀ’ JA§
PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ DUÀªÀÄªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄ. PÉ®ªÀÅ PÀqÉ ‘GªÀ’ JA§ÄzÀÆ
§gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. ‘GªÀ’ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ £ÀqÉ, w½ EvÁå¢ JPÁgÁAvÀ DPÁgÁAvÀ zsÁvÀÄUÀ¼À
ªÉÄÃ¯É §gÀÄªÀÅzÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- zsÁvÀÄ: PÉÆqÀÄ
zsÁvÀÄ + PÁ®¸ÀÆZÀPÀ + DSÁåvÀ = KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À
(¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ, ¥ÀÅ°èAUÀ) CªÀ£ÀÄ
PÉÆqÀÄ + ªÀ + C£ÀÄ = PÉÆqÀÄªÀ£ÀÄ PÉÆqÀÄªÀgÀÄ
(¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ, ¹ÛçÃ °AUÀ) CªÀ¼ÀÄ
PÉÆqÀÄ + ªÀ + C¼ÀÄ = PÉÆqÀÄªÀ¼ÀÄ PÉÆqÀÄªÀgÀÄ
( ¥Àæ. ¥ÀÅ. , £À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀ) CzÀÄ
PÉÆqÀÄ + ªÀ + CzÀÄ = PÉÆqÀÄªÀzÀÄ PÉÆqÀÄªÀÅªÀÅ
♠
(PÉÆqÀÄ + ªÀ + GzÀÄ = PÉÆqÀÄªÀÅzÀÄ PÉÆqÀÄªÀÅªÀÅ)
(ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ) ¤Ã£ÀÄ PÉÆqÀÄ + ªÀ + J = PÉÆqÀÄªÉ PÉÆqÀÄ«j
(GvÀÛªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ) £Á£ÀÄ - PÉÆqÀÄ + ªÀ + J£ÀÄ = PÉÆqÀÄªÉ£ÀÄ PÉÆqÀÄªÉªÀÅ
EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ J®è zsÁvÀÄUÀ½UÀÆ C£ÀÄ-CgÀÄ, C¼ÀÄ-CgÀÄ, CzÀÄ-CªÀÅ, (GzÀÄ-

GªÀÅ), J-Ej, J£ÀÄ-JªÀÅ JA§ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ ºÀaÑ ºÉÃ¼À¨ÉÃPÀÄ.
FUÀ MAzÉÃ zsÁvÀÄ«£À ªÀvÀðªÀiÁ£À, ¨sÀÆvÀ, ¨sÀ«µÀåvï PÁ®UÀ¼À ªÀÄÆgÀÄ ¹zÀÞ
gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÆß PÉ¼ÀUÉ £ÉÆÃrj:-
♠
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è GzÀÄ, §ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è GªÀÅ JA§ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ
§gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ:- w½zÀªÀÅ, w½zÀÄªÀÅ. F JgÀqÀÆ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÁzsÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ
¨sÁ«¸À¨ÉÃPÀÄ. EzÀgÀAvÉ - ªÀiÁqÀÄªÀÅªÀÅ, ªÀiÁrzÀÄªÀÅ; wAzÀªÀÅ, wAzÀÄªÀÅ EvÁå¢.
148
zsÁvÀÄ - ‘§gÀÄ’
ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ® ¨sÀÆvÀPÁ® ¨sÀ«µÀåvï PÁ®
KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À
§gÀÄvÁÛ£É - §gÀÄvÁÛgÉ ∗ - §AzÀgÀÄ §gÀÄªÀ£ÀÄ - §gÀÄªÀgÀÄ
§AzÀ£ÀÄ
§gÀÄvÁÛ¼É - §gÀÄvÁÛgÉ §AzÀ¼ÀÄ - §AzÀgÀÄ §gÀÄªÀ¼ÀÄ - §gÀÄªÀgÀÄ
§gÀÄvÀÛzÉ - §gÀÄvÀÛªÉ §A¢vÀÄ - §AzÀªÀÅ §gÀÄªÀzÀÄ - §gÀÄªÀªÀÅ
(§AzÀÄªÀÅ) (§gÀÄªÀÅzÀÄ - §gÀÄªÀÅªÀÅ)
§gÀÄwÛÃ0iÉÄ - §gÀÄwÛÃj §AzÉ - §A¢j §gÀÄªÉ - §gÀÄ«j
§gÀÄvÉÛÃ£É - §gÀÄvÉÛÃªÉ §AzÉ£ÀÄ - §AzÉªÀÅ §gÀÄªÉ£ÀÄ - §gÀÄªÉªÀÅ
zsÁvÀÄ - ‘w£ÀÄß’
ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ® ¨sÀÆvÀPÁ® ¨sÀ«µÀåvï PÁ®
w£ÀÄßvÁÛ£É - w£ÀÄßvÁÛgÉ ∗
wAzÀ£ÀÄ - wAzÀgÀÄ w£ÀÄßªÀ£ÀÄ - w£ÀÄßªÀgÀÄ
w£ÀÄßvÁÛ¼É - w£ÀÄßvÁÛgÉ ∗
wAzÀ¼ÀÄ - wAzÀgÀÄ w£ÀÄßªÀ¼ÀÄ - w£ÀÄßªÀgÀÄ
w£ÀÄßvÀÛzÉ - w£ÀÄßvÀÛªÉ ∗
wA¢vÀÄ - wAzÀªÀÅ w£ÀÄßªÀzÀÄ - w£ÀÄßªÀªÀÅ
(wAzÀÄªÀÅ)¶ (w£ÀÄßªÀÅzÀÄ - w£ÀÄßªÀÅªÀÅ)
w£ÀÄßwÛÃ0iÉÄ - w£ÀÄßwÛÃj ∗
wAzÉ - wA¢j w£ÀÄßªÉ - w£ÀÄß«j
w£ÀÄßvÉÛÃ£É - w£ÀÄßvÉÛÃªÉ ∗
wAzÉ£ÀÄ - wAzÉªÀÅ w£ÀÄßªÉ£ÀÄ - w£ÀÄßªÉªÀÅ
EzÀÄªÀgÉUÉ ªÀvÀðªÀiÁ£À, ¨sÀÆvÀ, ¨sÀ«µÀåvï PÁ®zÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
ºÉÃUÁUÀÄvÀÛªÉA§ «µÀ0iÀÄªÀ£ÀÄß PÀæªÀÄªÁV w½¢¢ÝÃj. FUÀ «zsÀåxÀð, ¤µÉÃzsÁxÀð,
¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðzÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÁUÀÄvÀÛªÉ? JA§ §UÉUÉ w½0iÉÆÃt.
(1) «zsÀåxÀð («¢ü+CxÀð) gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ

(i) zÉÃªÀgÀÄ ¤£ÀUÉ M¼Éî0iÀÄzÀÄ ªÀiÁqÀ°.
(ii) CªÀgÀÄ ¥ÁoÀªÀ£ÀÄß NzÀ°.
(iii) ¤Ã£ÀÄ D PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄ.
(iv) CªÀ¤UÉ d0iÀÄªÁUÀ°.
(v ) CªÀ£ÀÄ ºÁ¼ÁV ºÉÆÃUÀ°.
∗
§gÀÄ, w£ÀÄß ªÉÆzÀ¯ÁzÀ zsÁvÀÄUÀ½UÉ ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ°è DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÁUÀ zsÁvÀÄ«£À
PÉÆ£É0iÀÄ CPÀëgÀUÀ½UÉ (gÀÄ-£ÀÄß JA§ªÀÅUÀ½UÉ) C£ÀÄ¸ÁégÀªÀÅ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄ.
¶ E°è PÀæªÀÄªÁV GzÀÄ, GªÀÅ JA§ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ §A¢ªÉ JAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
149
E°è ªÉÄÃ¯É §A¢gÀÄªÀ ªÀiÁqÀ°, NzÀ°, ªÀiÁqÀÄ, DUÀ°, ºÉÆÃUÀ° EvÁå¢

Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À°è- ‘zÉÃªÀgÀÄ ¤£ÀUÉ M¼Éî0iÀÄzÀÄ ªÀiÁqÀ°’ J£ÀÄßªÁUÀ M¼Éî0iÀÄ
‘ºÁgÉÊPÉ0iÀÄÆ’, ‘CªÀgÀÄ ¥ÁoÀªÀ£ÀÄß NzÀ°’ J£ÀÄßªÁUÀ ‘¸ÀªÀÄäw0iÀÄÆ’, ‘¤Ã£ÀÄ D
PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄ’ J£ÀÄßªÀ°è ‘DeÉÕ0iÀÄÆ’, ‘CªÀ¤UÉ d0iÀÄªÁUÀ°’ J£ÀÄßªÁUÀ
‘D²ÃªÁðzÀªÀÇ’, ‘CªÀ£ÀÄ ºÁ¼ÁV ºÉÆÃUÀ°’ J£ÀÄßªÁUÀ ‘PÉlÖ ºÁgÉÊPÉ0iÀÄÆ’
vÉÆÃj§gÀÄvÀÛzÉ.
»ÃUÉ MAzÀÄ Qæ0iÉÄ0iÀÄ «µÀ0iÀÄzÀ°è ‘«¢ü’ vÉÆÃgÀÄªÀÅzÉÃ ‘«zsÀåxÀð’ J¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
EzÀPÉÌ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
(64) «zsÀåxÀðPÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ:- D²ÃªÁðzÀ, C¥ÀàuÉ, DeÉÕ, ºÁgÉÊPÉ
EªÀÅUÀ¼ÀÄ vÉÆÃgÀÄªÁUÀ zsÁvÀÄUÀ½UÉ DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj «zsÀåxÀðPÀ
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
‘ªÀiÁqÀÄ' zsÁvÀÄ (E°è 0iÀiÁªÀ PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÆ §gÀÄªÀÅ¢®è)
zsÁvÀÄ + DSÁåvÀ = KPÀªÀZÀ£À - §ºÀÄªÀZÀ£À
¥ÀævÀå0iÀÄ
(¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ, ¥ÀÅ°èAUÀ)
CªÀ£ÀÄ ªÀiÁqÀÄ + C° = ªÀiÁqÀ° - ªÀiÁqÀ°
(¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ, ¹ÛçÃ °AUÀ)
CªÀ¼ÀÄ ªÀiÁqÀÄ + C° = ªÀiÁqÀ° - ªÀiÁqÀ°
(¥Àæ. ¥ÀÅ. , £À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀ)

CzÀÄ ªÀiÁqÀÄ + C° = ªÀiÁqÀ° - ªÀiÁqÀ°
(ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ) ¤Ã£ÀÄ
ªÀiÁqÀÄ + C°∗ = ªÀiÁqÀÄ - ªÀiÁrj
∗
«zsÀåxÀðzÀ ªÀÄzsÀåªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è ‘C°’ JA§ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ §AzÀÄ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁVzÉ
JAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ. DUÀ zsÁvÀÄªÉÃ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è G½0iÀÄÄªÀÅzÀÄ. PÉ®ªÀgÀÄ E°è 0iÀiÁªÀ
DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÇ §gÀÄªÀÅ¢®èªÉAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀgÀÄ.
150
(GvÀÛªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ) £Á£ÀÄ -

ªÀiÁqÀÄ + J = ªÀiÁqÀÄªÉ ªÀiÁqÀÄ+ªÁ=ªÀiÁqÀÄªÁ¶
(ªÀiÁqÉÆÃt, ªÀiÁqÀÄªÀ)
E°è ¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀzÀ KPÀªÀZÀ£À, §ºÀÄªÀZÀ£ÀUÀ¼À°è DgÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÆ MAzÉÃ jÃw

EgÀÄvÀÛªÉ. ªÀÄzsÀåªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ. §ºÀÄ
ªÀZÀ£ÀzÀ°è Ej ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÇ, GvÀÛªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è ‘J’ JA§ÄzÀÆ, §ºÀÄªÀZÀ£À
zÀ°è ªÁ, GªÁ, ªÀ, GªÀ, Nt-EvÁå¢ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
(2) ¤µÉÃzsÁxÀðPÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ

(i) CªÀ£ÀÄ C£ÀßªÀ£ÀÄß w£Àß£ÀÄ, (ii) CªÀ£ÀÄ ¨ÁgÀ£ÀÄ EvÁå¢ ªÁPÀåUÀ¼À°è §A¢gÀÄªÀ
w£Àß£ÀÄ, ¨ÁgÀ£ÀÄ JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ w£ÀÄßªÀÅ¢®è, §gÀÄªÀÅ¢®è-JA§ CxÀðzÀªÀÅ.
JAzÀgÉ Qæ0iÉÄ0iÀÄÄ £ÀqÉ0iÀÄ°®è JA§xÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ.
(65) Qæ0iÉÄ0iÀÄÄ £ÀqÉ0iÀÄ°®è JA§xÀð vÉÆÃgÀÄªÁUÀ zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É DSÁåvÀ
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj, ¤µÉÃzsÁxÀðPÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
‘w£ÀÄß’
zsÁvÀÄ
zsÁvÀÄ + DSÁåvÀ = Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ
¥ÀævÀå0iÀÄ KPÀªÀZÀ£À - §ºÀÄªÀZÀ£À
CªÀ£ÀÄ w£ÀÄß + C£ÀÄ = w£Àß£ÀÄ - w£ÀßgÀÄ
(¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ) CªÀ¼ÀÄ
w£ÀÄß + C¼ÀÄ = w£Àß¼ÀÄ - w£ÀßgÀÄ
¶ GvÀÛªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ §ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è ªÀiÁqÀÄªÁ, ªÀiÁqÉÆÃt, ªÀiÁqÀÄªÀ-EvÁå¢ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ

¥Àæ0iÉÆÃUÀzÀ°è ¹UÀÄvÀÛªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ:- £ÁªÀÅ ªÀiÁqÉÆÃt, £ÁªÀÅ ªÀiÁqÀÄªÁ, £ÁªÀÅ ªÀiÁqÀÄªÀ.
PÉ®ªÀÅ PÀqÉ ‘GªÀ’ ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃj w½0iÀÄÄªÀ JAzÀÆ, ‘GªÁ’ ¸ÉÃj w½0iÀÄÄªÁ JAzÀÆ
gÀÆ¥ÀUÀ¼ÁUÀÄªÀÅªÀÅ.
151
( ¥Àæ. ¥ÀÅ., £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ) CzÀÄ

w£ÀÄß + CzÀÄ = w£ÀßzÀÄ - w£ÀßªÀÅ
(ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ) ¤Ã£ÀÄ w£ÀÄß+ J = w£Éß - w£Àßj
(GvÀÛªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ) £Á£ÀÄ w£ÀÄß + J£ÀÄ = w£Éß£ÀÄ - w£ÉßªÀÅ
»ÃUÉ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è C£ÀÄ, C¼ÀÄ, CzÀÄ, J, J£ÀÄ JA§ DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÆ,

§ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è CgÀÄ, CgÀÄ, CªÀÅ, Cj, JªÀÅ-JA§ DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÆ J®è
zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ.
E£ÉÆßAzÀÄ «±ÉÃµÀ gÀÆ¥ÀzÀ GzÁºÀgÀuÉ £ÉÆÃrj
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
♣
‘§gÀÄ’ zsÁvÀÄ
zsÁvÀÄ + DSÁåvÀ = KPÀªÀZÀ£À - §ºÀÄªÀZÀ£À
¥ÀævÀå0iÀÄ
(¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ, ¥ÀÅ°èAUÀ)CªÀ£ÀÄ
§gÀÄ + C£ÀÄ = ¨ÁgÀ£ÀÄ - ¨ÁgÀgÀÄ
(¥Àæ.¥ÀÅ., ¹ÛçÃ°AUÀ) CªÀ¼ÀÄ §gÀÄ + C¼ÀÄ = ¨ÁgÀ¼ÀÄ - ¨ÁgÀgÀÄ
(¥Àæ.¥ÀÅ.£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ) CzÀÄ§gÀÄ + CzÀÄ = ¨ÁgÀzÀÄ - ¨ÁgÀªÀÅ
(ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ) ¤Ã£ÀÄ §gÀÄ+ J = ¨ÁgÉ - ¨ÁgÀj
(GvÀÛªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ) £Á£ÀÄ §gÀÄ + J£ÀÄ = ¨ÁgÉ£ÀÄ - ¨ÁgÉªÀÅ
(3) ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðPÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
(i) CªÀ£ÀÄ £Á¼É §AzÁ£ÀÄ.
(ii) C£ÀßªÀ£ÀÄß DvÀ wAzÁ£ÀÄ.
(iii) CzÀÄ ªÉÄÃ®PÉÌ KjÃvÀÄ.
EvÁå¢ ªÁPÀåUÀ¼À°è §A¢gÀÄªÀ §AzÁ£ÀÄ, wAzÁ£ÀÄ, KjÃvÀÄ-JA§
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÁgÀå £ÀqÉ0iÀÄÄªÀ°è ¸ÀA±À0iÀÄ CxÀªÁ HºÉ0iÀÄ£ÀÄß w½¸ÀÄvÀÛªÉ.
‘§AzÁ£ÀÄ’ JA§°è §gÀÄªÀ «µÀ0iÀÄ°è ¸ÀA±À0iÀÄªÁUÀÄvÀÛzÀ®èzÉ ¤±ÀÑ0iÀÄ«®è. §AzÀgÉ
♣
vÀgÀÄ-§gÀÄ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ ¤µÉÃzsÁxÀðzÀ°è vÁgï, ¨Ágï gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉ0iÀÄÄvÀÛªÉ JAzÀÄ
w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ. vÀgÀÄ zsÁvÀÄ«£À gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ- vÁgÀ£ÀÄ, vÁgÀgÀÄ, vÁgÀ¼ÀÄ, vÁgÀgÀÄ, vÁgÀzÀÄ, vÁgÀªÀÅ,
vÁgÉ, vÁjj, vÁgÉ£ÀÄ, vÁgÉªÀÅ -JAzÁUÀÄvÀÛªÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
152
§gÀ§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ ¨ÁgÀzÉ0iÀÄÆ EgÀ§ºÀÄzÀÄ. EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ wAzÁ£ÀÄ, KjÃvÀÄ-

JA§°è0iÀÄÆ PÀÆqÀ ¸ÀA±À0iÀÄ, HºÉUÀ¼ÀÄ vÉÆÃgÀÄvÀÛªÉ. EAxÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ
¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðPÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ UÀ¼ÀÄ. EzÀPÉÌ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
(66) ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðPÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ:- Qæ0iÉÄ0iÀÄÄ £ÀqÉ0iÀÄÄ«PÉ0iÀÄ°è ‘¸ÀA±À0iÀÄ’
CxÀªÁ ‘HºÉ’ vÉÆÃgÀÄªÀ°è zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj
¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðPÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
‘ºÉÆÃUÀÄ’ zsÁvÀÄ
zsÁvÀÄ + DSÁåvÀ = Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ
¥ÀævÀå0iÀÄ KPÀªÀZÀ£À - §ºÀÄªÀZÀ£À
CªÀ£ÀÄ ºÉÆÃUÀÄ + D£ÀÄ = ºÉÆÃzÁ£ÀÄ - ºÉÆÃzÁgÀÄ
(¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ, ¹ÛçÃ °AUÀ)
CªÀ¼ÀÄ ºÉÆÃUÀÄ + D¼ÀÄ = ºÉÆÃzÁ¼ÀÄ - ºÉÆÃzÁgÀÄ
(¥Àæ. ¥ÀÅ. , £À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀ) CzÀÄ
ºÉÆÃUÀÄ + FvÀÄ = ºÉÆÃ¢ÃvÀÄ - ºÉÆÃzÁªÀÅ
(ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ) ¤Ã£ÀÄ
ºÉÆÃUÀÄ + F0iÉÄ = ºÉÆÃ¢Ã0iÉÄ - ºÉÆÃ¢Ãj
(GvÀÛªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ) £Á£ÀÄ
ºÉÆÃUÀÄ + K£ÀÄ = ºÉÆÃzÉÃ£ÀÄ - ºÉÆÃzÉÃªÀÅ
‘ºÉÆÃUÀÄ’ JA§ zsÁvÀÄ«£À ªÉÄÃ¯É ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðPÀ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjzÁUÀ

zsÁvÀÄ«£À PÉÆ£É0iÀÄ ‘UÀÄ’ PÁgÀPÉÌ ‘zÀ’ PÁgÀ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j. EzÀgÀ
ºÁUÉ J¯Áè zsÁvÀÄUÀ½UÀÆ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è D£ÀÄ, D¼ÀÄ, FvÀÄ, F0iÉÄ, K£ÀÄ-JA§
DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÆß §ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è DgÀÄ, DgÀÄ, DªÀÅ, Fj, KªÀÅ JA§ DSÁåvÀ
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÆß ¸ÉÃj¹ ºÉÃ¼À¨ÉÃPÀÄ.
FUÀ «zsÀåxÀð, ¤µÉÃzsÁxÀð, ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀð-F ªÀÄÆgÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ MAzÉÃ
zsÁvÀÄ«UÉ ºÉÃUÁUÀÄvÀÛªÉA§ÄzÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀV£À GzÁºÀgÀuÉ¬ÄAzÀ vÀÄ®£É ªÀiÁr
£ÉÆÃrj.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
153
‘§gÉ’ zsÁvÀÄ
«zsÀåxÀð ¤µÉÃzsÁxÀð ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀð
§gÉ0iÀÄ° §gÉ0iÀÄ° §gÉ0iÀÄ£ÀÄ §gÉ0iÀÄgÀÄ §gÉzÁ£ÀÄ §gÉzÁgÀÄ
§gÉ0iÀÄ° §gÉ0iÀÄ° §gÉ0iÀÄ¼ÀÄ §gÉ0iÀÄgÀÄ §gÉzÁ¼ÀÄ §gÉzÁgÀÄ
§gÉ0iÀÄ° §gÉ0iÀÄ° §gÉ0iÀÄzÀÄ §gÉ0iÀÄªÀÅ §gÉ¢ÃvÀÄ §gÉzÁªÀÅ
§gÉ §gÉ¬Äj §gÉ0iÉÄ §gÉ¬Äj §gÉ¢Ã0iÉÄ §gÉ¢Ãj
§gÉ0iÀÄÄªÀ §gÉ0iÉÄ£ÀÄ §gÉ0iÉÄªÀÅ §gÉzÉÃ£ÀÄ §gÉzÉÃªÀÅ
§gÉªÉ §gÉ0iÀÄÄªÁ
§gÉ0iÉÆÃt -EvÁå¢
ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è FUÀ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ‘§gÉ0iÉÄ’ ‘w£Éß’ JA§ ªÀÄzsÀåªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ
KPÀªÀZÀ£ÀgÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÆß, ‘§gÉ¬Äj’ ‘w¤ßj’ JA§ §ºÀÄªÀZÀ£À gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÆß 0iÀiÁgÀÆ
ºÉZÁÑV §¼À¸ÀÄªÀÅzÉÃ E®è. CzÀPÉÌ ¥Àæw0iÀiÁV §gÉ0iÀÄ¯Ájj (§gÉ0iÀÄ¯ï + Djj),
w£Àß¯Ájj (w£Àß¯ï + Djj), §gÉ0iÀÄÄªÀÅ¢®è (§gÉ0iÀÄªÀÅzÀÄ+E®è), w£ÀÄßªÀÅ¢®è
(w£ÀÄßªÀÅzÀÄ + E®è) EvÁå¢0iÀiÁV JgÀqÀÄ Qæ0iÉÄUÀ½AzÀ ¤µÉÃzsÀgÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ
¥Àj¥ÁoÀªÁVzÉ. ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðPÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆqÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ ‘§gÉzÁ£ÀÄ’ JA§ÄzÀ£ÀÄß
‘§gÉ0iÀÄ§ºÀÄzÀÄ’ JAzÀÄ KPÀªÀZÀ£À, §ºÀÄªÀZÀ£ÀUÀ¼ÉgÀqÀgÀ®Æè ¥ÀÅA¹ÛçÃ£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ
ªÀÄÆgÀgÀ®Æè ¸ÀºÀ MAzÉÃ jÃw0iÀÄ gÀÆ¥À¢AzÀ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ ªÁrPÉ0iÀiÁVzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
CªÀ£ÀÄ §gÉ0iÀÄ§ºÀÄzÀÄ - CªÀgÀÄ §gÉ0iÀÄ§ºÀÄzÀÄ
CªÀ¼ÀÄ §gÉ0iÀÄ§ºÀÄzÀÄ - CªÀgÀÄ §gÉ0iÀÄ§ºÀÄzÀÄ
CzÀÄ §gÉ0iÀÄ§ºÀÄzÀÄ - CªÀÅ §gÉ0iÀÄ§ºÀÄzÀÄ
¤Ã£ÀÄ §gÉ0iÀÄ§ºÀÄzÀÄ - ¤ÃªÀÅ §gÉ0iÀÄ§ºÀÄzÀÄ
£Á£ÀÄ §gÉ0iÀÄ§ºÀÄzÀÄ - £ÁªÀÅ §gÉ0iÀÄ§ºÀÄzÀÄ -EvÁå¢
V - Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À PÉ®ªÀÅ «±ÉÃµÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
EzÀÄªÀgÉUÉ ªÀvÀðªÀiÁ£À, ¨sÀÆvÀ, ¨sÀ«µÀåvï PÁ®zÀ°è DUÀÄªÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÆß
«¢ü, ¤µÉÃzsÀ, ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðUÀ¼À°è DUÀÄªÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀgÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÆß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV
w½¢¢ÝÃj. FUÀ D DgÀÆ gÀÆ¥ÀUÀ¼À°è£À PÉ®ªÀÅ «±ÉÃµÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß PÉ¼ÀUÉ
«ªÀj¸À¯ÁVzÉ. CªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ£À«lÄÖ £ÉÆÃrj.
(1) ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ®zÀ PÉ®ªÀÅ «±ÉÃµÀ ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ

154
EgÀÄ zsÁvÀÄªÀÅ ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®zÀ°è JgÀqÀÄ gÀÆ¥À zsÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. ‘GvÀÛ’ JA§

PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ §gÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ §gÀ¢gÀÄªÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ (CªÀ£ÀÄ) (i) EgÀÄvÁÛ£É-EgÀÄvÁÛgÉ (ii) EzÁÝ£É-EzÁÝgÉ
(CªÀ¼ÀÄ) EgÀÄvÁÛ¼É-EgÀÄvÁÛgÉ EzÁÝ¼É-EzÁÝgÉ
(CzÀÄ) EgÀÄvÀÛzÉ-EgÀÄvÀÛªÉ EzÉ-EªÉ
ªÀÄzsÀåªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ (¤Ã£ÀÄ) EgÀÄwÛÃ0iÉÄ-EgÀÄwÛÃj E¢ÝÃ0iÉÄ-E¢ÝÃj
GvÀÛªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ (£Á£ÀÄ) EgÀÄvÉÛÃ£É-EgÀÄvÉÛÃªÉ EzÉÝÃ£É-EzÉÝÃªÉ
ªÉÄÃ°£À ‘EgÀÄ’ zsÁvÀÄ«£À JgÀqÀÄ §UÉ0iÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÆß £ÉÆÃrzÀgÉ, £ÀªÀÄUÉ
UÉÆvÁÛUÀÄªÀ CA±ÀªÁªÀÅzÉAzÀgÉ, ‘EgÀÄ’ zsÁvÀÄ«UÉ ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®zÀ°è ‘GvÀÛ’ JA§
PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ«®èzÉ0iÉÄ EgÀÄ+zï+zÀ+D£É=EzÁÝ£É EvÁå¢ gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÆß
zsÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. E£ÉÆßAzÀÄ ‘GvÀÛ’ JA§ PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÀªÉÄÃvÀ gÀÆ¥ÀzsÀj¸ÀÄvÀÛzÉ.
PÉ®ªÀgÀÄ-EgÀÄvÉÛ, §gÀÄvÉÛ, w£ÀÄßvÉÛ ……EvÁå¢0iÀiÁV §gÉ0iÀÄÄªÀ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀ
gÀÆrü0iÀÄÄAlÄ. EzÀÄ vÀ¥ÁàzÀ ¥Àæ0iÉÆÃUÀªÉÃ DVzÉ.
(iii) ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ®zÀ°è ‘GAlÄ’ JA§ Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄzÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
(C) ‘CªÀ£ÀÄ ªÀÄ£É0iÀÄ°è EgÀÄvÁÛ£É’. F ªÁPÀåzÀ°è ‘EgÀÄvÁÛ£É’ JA§
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ ¥Àæw0iÀiÁV,
(D) ‘CªÀ£ÀÄ ªÀÄ£É0iÀÄ°è GAlÄ’-»ÃUÉ ‘GAlÄ’ JA§ gÀÆ¥À ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV F gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®zÀ°è ¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ, ªÀÄzsÀåªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ
GvÀÛªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ J®è Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ®Æè ºÉÃ¼ÀÄvÉÛÃªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
(i) ¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀPÉÌ-
¥ÀÅ°èAUÀ (CªÀ£ÀÄ) - CªÀ£ÀÄ ªÀÄ£É0iÀÄ°è GAlÄ CªÀgÀÄ ªÀÄ£É0iÀÄ°è GAlÄ
¹ÛçÃ°AUÀ (CªÀ¼ÀÄ) - CªÀ¼ÀÄ ªÀÄ£É0iÀÄ°è GAlÄ CªÀgÀÄ ªÀÄ£É0iÀÄ°è GAlÄ
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ (CzÀÄ) - CzÀÄ ªÀÄ£É0iÀÄ°è GAlÄ CªÀÅ ªÀÄ£É0iÀÄ°è GAlÄ
(ii) ªÀÄzsÀåªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀPÉÌ-
KPÀªÀZÀ£À-¤Ã£ÀÄ ªÀÄ£É0iÀÄ°è ‘GAlÄ’ JAzÀÄ ¨sÁ«¹zÉÝ (EgÀÄwÛÃ0iÉÄ JAzÀÄ)
155
§ºÀÄªÀZÀ£À-¤ÃªÀÅ ªÀÄ£É0iÀÄ°è ‘GAmÉAzÀÄ’ ¨sÁ«¹zÉÝ (EgÀÄwÛÃj JAzÀÄ)

(iii) GvÀÛªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀPÉÌ-
KPÀªÀZÀ£À-£Á£ÀÄ ªÀÄ£É0iÀÄ°è ‘GAlÄ’ JAzÀÄ §UÉ¢zÉÝ0iÀiÁ? (EgÀÄvÉÛÃ£ÉAzÀÄ)
§ºÀÄªÀZÀ£À-£ÁªÀÅ ªÀÄ£É0iÀÄ°è ‘GAlÄ’ JAzÀÄ §UÉ¢zÉÝ0iÀiÁ? (EgÀÄvÉÛÃªÉ JAzÀÄ)
»ÃUÉ-‘GAlÄ’ JA§ gÀÆ¥ÀªÀÅ ‘EgÀÄ’ JA§ zsÁvÀÄ«£À ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ®zÀ
J®è Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ°è §gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. EzÀ£ÀÄß Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄ JAzÀÄ
PÀgÉ0iÀÄÄªÀgÀÄ.∗
(2) ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ PÉ®ªÀÅ «±ÉÃµÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ

(i) ªÀiÁqÀÄ, NqÀÄ, wÃqÀÄ, PÀÆqÀÄ EvÁå¢ GPÁgÁAvÀ zsÁvÀÄUÀ½UÉ ¨sÀÆvÀPÁ®
¸ÀÆZÀPÀ ‘zÀ’ JA§ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ DUÀªÀÄªÁV §AzÁUÀ zsÁvÀÄ«£À PÉÆ£É0iÀÄÄ ‘G’ PÁgÀPÉÌ
‘E’ PÁgÀªÀÅ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄ.
ªÀiÁqÀÄ + zÀ + C£ÀÄ = ªÀiÁrzÀ£ÀÄ

ªÀiÁqÀÄ + zÀ + CgÀÄ = ªÀiÁrzÀgÀÄ
ªÀiÁqÀÄ + zÀ + C¼ÀÄ = ªÀiÁrzÀ¼ÀÄ
ªÀiÁqÀÄ + zÀ + EvÀÄ = ªÀiÁrvÀÄ -EvÁå¢
EzÀgÀAvÉ-NrzÀ£ÀÄ, wÃrzÀ£ÀÄ, PÀÆrzÀ£ÀÄ, -EvÁå¢ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
(ii) EgÀÄ, vÀgÀÄ, §gÀÄ-EvÁå¢ PÉ®ªÀÅ GPÁgÁAvÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÁzÀgÉÆÃ F ªÉÆzÀ®Ä
ºÉÃ½zÀ GPÁgÁAvÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÁzÀ ªÀiÁqÀÄ, NqÀÄ-EvÁå¢UÀ¼ÀAvÉ gÀÆ¥À zsÀj¸ÀÄªÀÅ¢®è.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
EgÀÄ zsÁvÀÄ vÀgÀÄ zsÁvÀÄ §gÀÄ zsÁvÀÄ
EzÀÝ£ÀÄ - EzÀÝgÀÄ vÀAzÀ£ÀÄ - vÀAzÀgÀÄ §AzÀ£ÀÄ - §AzÀgÀÄ
EzÀÝ¼ÀÄ - EzÀÝgÀÄ vÀAzÀ¼ÀÄ - vÀAzÀgÀÄ §AzÀ¼ÀÄ - §AzÀgÀÄ
EvÀÄÛ - EzÀÝªÀÅ vÀA¢vÀÄ - vÀAzÀªÀÅ §A¢vÀÄ - §AzÀªÀÅ
∗
‘GAlÄ’ JA§ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀªÀÅ ‘G¼ï’ JA§ zsÁvÀÄ«¤AzÀ ¤µÀàwÛ0iÀiÁzÀ gÀÆ¥ÀªÉAzÀÆ PÉ®ªÀgÀÄ
ºÉÃ¼ÀÄªÀgÀÄ.
¤®ÄèªÀÅzÀÄAlÄ, EgÀÄªÀÅzÀÄAlÄ-EvÁå¢ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ «±ÉÃµÀªÁV §¼ÀPÉ0iÀÄ°èªÉ. EªÀ£ÀÄß-‘EgÀÄªÀÅzÀÄ
JA§ÄzÀÄ GAlÄ’ ‘¤®ÄèªÀÅzÀÄ JA§ÄzÀÄ GAlÄ’ JAzÀÄ CxÀðªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. F Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
‘EgÀÄvÀÛªÉ’, ‘¤®ÄèvÀÛªÉ’ JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ CxÀðzÀ°è MªÉÆäªÉÄä ¸ÀA±À0iÀÄ vÉÆÃgÀÄªÀAvÉ0iÀÄÆ
¨sÁ¸ÀªÁUÀÄvÀÛªÉ. ‘¤®ÄèªÀÅzÀÄAlÄ’ JAzÀgÉ ¤®è¢gÀÄªÀÅzÀÆ GAlÄ, JA§ CxÀðzÀ®Æè
¥Àæ0iÉÆÃUÀªÁUÀÄvÀÛªÉ.
156
E¢ÝÃ0iÉÄ - E¢ÝÃj vÀAzÉ - vÀA¢j §AzÉ - §A¢j

EzÉÝÃ£É - EzÉÝÃªÉ vÀAzÉ£ÀÄ - vÀAzÉªÀÅ §AzÉ£ÀÄ - §AzÉªÀÅ
ªÉÄÃ°£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrzÁUÀ ‘EgÀÄ’ zsÁvÀÄ«UÉ ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ
DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÆ PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÇ §AzÁUÀ ‘Ezï’ JA§ gÀÆ¥ÀªÀÅ
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ «£Á J®èPÀqÉUÀÆ DUÀÄªÀÅzÀÄ. £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è
ªÀiÁvÀæ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ ‘EvÀÄÛ’ JA§ gÀÆ¥À ºÉÆAzÀÄªÀÅzÀÄ.
vÀgÀÄ, §gÀÄ, zsÁvÀÄUÀ¼À PÉÆ£É0iÀÄ ‘gÀÄ’ PÁgÀUÀ½UÉ C£ÀÄ¸ÁégÀªÀÅ DzÉÃ±ÀªÁV §AzÀÄ
‘vÀA-§A’ JA§ gÀÆ¥À zsÀj¹zÀ ªÉÄÃ¯É, PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
PÀæªÀÄªÁV ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ.
(iii) QÃ¼ÀÄ, ©Ã¼ÀÄ, K¼ÀÄ, ¨ÁUÀÄ-EvÁå¢ ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ¸ÀégÀªÀÅ ¢ÃWÀðªÁV G¼Àî
zsÁvÀÄUÀ¼À gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ DUÀÄvÀÛªÉ-
(C) QÃ¼ÀÄ zsÁvÀÄ (D) ©Ã¼ÀÄ zsÁvÀÄ (E) K¼ÀÄ zsÁvÀÄ (F) ¨ÁUÀÄ zsÁvÀÄ
QvÀÛ£ÀÄ-QvÀÛgÀÄ ©zÀÝ£ÀÄ-©zÀÝgÀÄ JzÀÝ£ÀÄ-JzÀÝgÀÄ §VÎzÀ£ÀÄ-§VÎzÀgÀÄ
QvÀÛ¼ÀÄ-QvÀÛgÀÄ ©zÀÝ¼ÀÄ-©zÀÝgÀÄ JzÀÝ¼ÀÄ-JzÀÝgÀÄ §VÎzÀ¼ÀÄ-§VÎzÀgÀÄ
QwÛvÀÄ-QvÀÛªÀÅ ©¢ÝvÀÄ-©zÀÝªÀÅ J¢ÝvÀÄ-JzÀÝªÀÅ §VÎvÀÄ-§VÎzÀªÀÅ
QvÉÛ-QwÛj ©zÉÝ-©¢Ýj JzÉÝ-J¢Ýj §VÎzÉ-§VÎ¢j
QvÉÛ£ÀÄ-QvÉÛªÀÅ ©zÉÝ£ÀÄ-©zÉÝªÀÅ JzÉÝ£ÀÄ-JzÉÝªÀÅ §VÎzÉ£ÀÄ-§VÎzÉªÀÅ
(iv) PÉÆqÀÄ, ©qÀÄ, ¸ÀÄqÀÄ, GqÀÄ, vÉÆqÀÄ, EqÀÄ-ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ‘qÀÄ’

PÁgÁAvÀUÀ¼ÁzÀ zsÁvÀÄUÀ¼À ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ-
(1) PÉÆqÀÄ zsÁvÀÄ (2) ©qÀÄ zsÁvÀÄ (3) ¸ÀÄqÀÄ zsÁvÀÄ

PÉÆlÖ£ÀÄ-PÉÆlÖgÀÄ ©lÖ£ÀÄ-©lÖgÀÄ ¸ÀÄlÖ£ÀÄ-¸ÀÄlÖgÀÄ
PÉÆlÖ¼ÀÄ-PÉÆlÖgÀÄ ©lÖ¼ÀÄ-©lÖgÀÄ ¸ÀÄlÖ¼ÀÄ-¸ÀÄlÖgÀÄ
PÉÆnÖvÀÄ-PÉÆlÖªÀÅ ©nÖvÀÄ-©lÖªÀÅ ¸ÀÄnÖvÀÄ-¸ÀÄlÖªÀÅ
PÉÆmÉÖ-PÉÆnÖj ©mÉÖ-©nÖj ¸ÀÄmÉÖ-¸ÀÄnÖj
PÉÆmÉÖ£ÀÄ-PÉÆmÉÖªÀÅ ©mÉÖ£ÀÄ-©mÉÖªÀÅ ¸ÀÄmÉÖ£ÀÄ-¸ÀÄmÉÖªÀÅ
(4) GqÀÄ zsÁvÀÄ (5) vÉÆqÀÄ zsÁvÀÄ (6) EqÀÄzsÁvÀÄ

GlÖ£ÀÄ-GlÖgÀÄ vÉÆlÖ£ÀÄ-vÉÆlÖgÀÄ ElÖ£ÀÄ-ElÖgÀÄ
157
GlÖ¼ÀÄ-GlÖgÀÄ vÉÆlÖ¼ÀÄ-vÉÆlÖgÀÄ ElÖ¼ÀÄ-ElÖgÀÄ

GnÖvÀÄ-GlÖªÀÅ vÉÆnÖvÀÄ-vÉÆlÖªÀÅ EnÖvÀÄ-ElÖªÀÅ
GmÉÖ-GnÖj vÉÆmÉÖ-vÉÆnÖj EmÉÖ-EnÖj
GmÉÖ£ÀÄ-GmÉÖªÀÅ vÉÆmÉÖ£ÀÄ-vÉÆmÉÖªÀÅ EmÉÖ£ÀÄ-EmÉÖªÀÅ
ªÉÄÃ°£À J®è gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrzÀgÉ zsÁvÀÄ«£À PÉÆ£É0iÀÄ ‘qÀÄ’ PÁgÀPÉÌ ‘mï’ PÁgÀªÀÇ
¨sÀÆvÀPÁ® ¸ÀÆZÀPÀªÁzÀ ‘zÀ’ PÁgÀPÉÌ ‘l’ PÁgÀªÀÇ J®è PÀqÉUÀÆ §A¢gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß
w½0iÀÄ§ºÀÄzÀÄ.
(3) ¨sÀ«µÀåvï PÁ®zÀ PÉ®ªÀÅ «±ÉÃµÀgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ

¨sÀ«µÀåvï PÁ®zÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ºÉaÑ£À §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÁªÀÅªÀÇ DUÀÄªÀÅ¢®è.
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀzÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è ‘CzÀÄ’ CxÀªÁ ‘GzÀÄ’ JA§ DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÇ,
§ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è ‘CªÀÅ’ CxÀªÁ ‘GªÀÅ’ JA§ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÆ zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É
¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ªÀiÁqÀÄªÀzÀÄ (CzÀÄ-DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄ)
ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ (GzÀÄ-DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄ)
ªÀiÁqÀÄªÀªÀÅ (CªÀÅ-DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄ)
ªÀiÁqÀÄªÀÅªÀÅ (GªÀÅ-DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄ)
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À PÁ®¥À®èlUÉÆ¼ÀÄî«PÉ
CªÀ£ÀÄ WÀAmÉ0iÀÄ £ÀAvÀgÀ Hl ªÀiÁqÀÄªÀ£ÀÄ (¨sÀ«µÀåvïPÁ®)
CªÀ£ÀÄ WÀAmÉ0iÀÄ £ÀAvÀgÀ Hl ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É (ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®)
¨sÀ«µÀåvïPÁ®zÀ MAzÀÄ Qæ0iÉÄ0iÀÄÄ ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®PÉÌ wÃgÀ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°è EzÀÝgÉ
CzÀ£ÀÄß ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®zÀAvÉ0iÉÄÃ ¥Àæ0iÉÆÃUÀªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ gÀÆrü0iÀÄ°èzÉ. ªÉÄÃ°£À
GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è “WÀAmÉ0iÀÄ £ÀAvÀgÀ Hl ªÀiÁqÀÄªÀ£ÀÄ” JA§ÄzÀÄ ¨sÀ«µÀåvï
PÁ®ªÉÃ DVzÉ. DzÀgÉ CzÀ£ÀÄß “WÀAmÉ0iÀÄ £ÀAvÀgÀ Hl ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É” JAzÀÄ
ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ®zÀ°è0iÉÄÃ ¥Àæ0iÉÆÃUÀ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ gÀÆrü.
CªÀ£ÀÄ £Á¼É0iÀÄ ¢£À §gÀÄªÀ£ÀÄ (¨sÀ«µÀåvï PÁ®)
CªÀ£ÀÄ £Á¼É0iÀÄ ¢£À §gÀÄvÁÛ£É (ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®)
158
(67) MAzÀÄ PÁ®zÀ°è £ÀqÉ0iÀÄÄªÀ Qæ0iÉÄ0iÀÄ£ÀÄß ¨ÉÃgÉ PÁ®zÀ Qæ0iÀiÁ

gÀÆ¥À¢AzÀ ºÉÃ¼ÀÄªÀ ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ ¨sÁµÉ0iÀÄ°è GAlÄ. EzÀ£ÉßÃ “PÁ®¥À®èl”∗
JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀgÀÄ.
¨sÀ«µÀåvïPÁ®zÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®zÀ®Æè, ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®zÀ
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¨sÀ«µÀåvïPÁ®zÀ®Æè ¥Àæ0iÉÆÃUÀªÁUÀÄvÀÛªÉ.
(i) ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®zÀ Qæ0iÉÄUÉ ¨sÀ«µÀåwÛ£À Qæ0iÉÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀPÉÌ-
GzÁºÀgÀuÉ:-
(C) CªÀ£ÀÄ M¼ÀUÉ Hl ªÀiÁqÀÄªÀ£ÀÄ. (D) CUÉÆÃ C°è §gÀÄªÀ£ÀÄ, £ÉÆÃqÀÄ.
E°è ‘M¼ÀUÉ Hl ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É, CUÉÆÃ §gÀÄvÁÛ£É’ JA§ ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ®zÀ°è
¥Àæ0iÉÆÃV¸À¨ÉÃPÁzÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ ¨sÀ«µÀåwÛ£À°è ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÉÆArzÉ.
(ii) ¨sÀ«µÀåvïPÁ®zÀ Qæ0iÉÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®zÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ
¥Àæ0iÉÆÃUÀPÉÌ-
GzÁºÀgÀuÉ:-
(C) CªÀ£ÀÄ £Á¼É PÉÆqÀÄvÁÛ£É. (D) ªÀÄÄA¢£ÀªÁgÀ §gÀÄvÉÛÃ£É. EvÁå¢.
(4) «zsÀåxÀðzÀ°è §gÀÄªÀ PÉ®ªÀÅ «±ÉÃµÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ

(i) «zsÀåxÀðzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ, JgÀqÀÆ
ªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÄ EªÀÅUÀ¼À¯Éè¯Áè ‘C°’ JA§ DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV J®è
zsÁvÀÄUÀ½UÀÆ §gÀÄvÀÛzÉ.
¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ CªÀ£ÀÄ ªÀiÁqÀ°
CªÀgÀÄ ªÀiÁqÀ°
¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀµÀ CªÀ¼ÀÄ ªÀiÁqÀ°
¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ CzÀÄ ªÀiÁqÀ° CªÀÅ ªÀiÁqÀ°
(ii) ªÀÄzsÀåªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è ªÀiÁvÀæ PÉÃªÀ® zsÁvÀÄªÉÃ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

¤Ã£ÀÄ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ NzÀÄ (zsÁvÀÄªÀÇ ‘NzÀÄ’)
∗
»A¢£À ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è §AzÀ «¨sÀQÛ ¥À®èlªÀ£ÀÄß eÁÕ¦¹PÉÆ½î. C°è MAzÀÄ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄªÀ£ÀÄß
¥Àæ0iÉÆÃUÀ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁzÀ PÀqÉ ¨ÉÃgÉ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄªÀ£ÀÄß ¥Àæ0iÉÆÃUÀ ªÀiÁr ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. CzÀgÀAvÉ
E°è MAzÀÄ PÁ®zÀ°è ºÉÃ¼À¨ÉÃPÁzÀ Qæ0iÉÄ0iÀÄ£ÀÄß ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ PÁ®zÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ¢AzÀ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ
ªÁrPÉ.
159
¤Ã£ÀÄ F PÁgÀå ªÀiÁqÀÄ

¤Ã£ÀÄ PÀ®è£ÀÄß ºÉÆgÀÄ
NzÀÄ, ªÀiÁqÀÄ, ºÉÆgÀÄ-JA§ÄªÀÅ zsÁvÀÄgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÆ ºËzÀÄ. «zsÀåxÀðzÀ
ªÀÄzsÀåªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ ºËzÀÄ. DzÀgÉ E°è ‘C°’ JA§
DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ §AzÀÄ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁVzÉ0iÉÄAzÀÄ ¨sÁ«¸À¨ÉÃPÀÄ.¶
(iii) vÀgÀÄ, §gÀÄ, PÉÆ0iÀiï, §0iÀiï, £É0iÀiï JA§ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÆ KPÁPÀëgÀ
zsÁvÀÄUÀ¼ÁzÀ ¸Á, £ÉÆÃ, ¨ÉÃ EvÁå¢UÀ¼ÀÆ, «zsÀåxÀðzÀ ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ
KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è zsÁvÀÄgÀÆ¥ÀªÁV0iÉÄÃ G½0iÀÄzÉ ¨ÉÃgÉ gÀÆ¥À zsÀj¸ÀÄvÀÛªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
(1) vÀgÀÄ ¤Ã£ÀÄ D PÀ®è£ÀÄß vÁ∗ (vÀgÀÄ zsÁvÀÄ ‘vÁ’ gÀÆ¥À)
(2) §gÀÄ ¤Ã£ÀÄ ¨ÉÃUÀ ¨Á* (§gÀÄ zsÁvÀÄ ‘¨Á’ gÀÆ¥À)
(3) PÉÆ0iÀiï ¤Ã£ÀÄ ºÀÆªÀÅ PÉÆ¬Äå (PÉÆ0iÀiï+0iÀiï+E=PÉÆ¬Äå)
(4) §0iÀiï ¤Ã£ÀÄ §¬Äå (§0iÀiï+0iÀiï+E=§¬Äå)
(5) £É0iÀiï ¤Ã£ÀÄ §mÉÖ0iÀÄ£ÀÄß £É¬Äå (£É0iÀiï+0iÀiï+E=£É¬Äå)
(6) ¸Á ¤Ã£ÀÄ ¸Á¬Ä (¸Á0iÀiï+E=¸Á¬Ä)
(7) £ÉÆÃ ¤Ã£ÀÄ UÁ0iÀÄ¢AzÀ £ÉÆÃ¬Ä (£ÉÆÃ0iÀiï+E=£ÉÆÃ¬Ä)
(8) ¨ÉÃ ¤Ã£ÀÄ ¨ÉAQ¬ÄAzÀ ¨ÉÃ¬Ä (¨ÉÃ0iÀiï+E=¨ÉÃ¬Ä)
(iv) ªÀÄzsÀåªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£ÀUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ ¸À® ‘¨Á, §¤ßj’
JA§ÄªÀPÉÌ ¥Àæw0iÀiÁV ‘§gÀÄªÀÅzÀÄ’ ªÀÄvÀÄÛ ‘PÉÆqÀÄ, PÉÆrj’ JA§ÄªÀPÉÌ ¥Àæw0iÀiÁV
‘PÉÆqÀÄªÀÅzÀÄ’ JA§ MAzÉÃ gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ¥Àæ0iÉÆÃV¸ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
(i) ¤Ã£ÀÄ F ¢£À HlPÉÌ §gÀÄªÀÅzÀÄ (¨Á JA§ÄzÀPÉÌ ¥Àæw0iÀiÁV)
(ii) ¤ÃªÀÅ F ¢£À HlPÉÌ §gÀÄªÀÅzÀÄ (§¤ßj JA§ÄzÀPÉÌ ¥Àæw0iÀiÁV)
(iii) ¤Ã£ÀÄ J®èjUÀÆ PÉÆqÀÄªÀÅzÀÄ (PÉÆqÀÄ JA§ÄzÀPÉÌ ¥Àæw0iÀiÁV
(iv) ¤ÃªÀÅ J®èjUÀÆ PÉÆqÀÄªÀÅzÀÄ (PÉÆrj JA§ÄzÀPÉÌ ¥Àæw0iÀiÁV)
¶ PÉÃªÀ® ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ ¥Àæ0iÉÆÃUÀPÉÌ CºÀðªÁzÀÄªÀ®è. DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄ«®èzÉ

Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÁUÀÄªÀAvÉ0iÀÄÆ E®è. DzÀÝjAzÀ E°è DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ §AzÀÄ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁzÀÄzÁV
¨sÁ«¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀgÀÄ.
∗
ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è F zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ vÀgï, §gï JA§ gÀÆ¥À¢A¢gÀÄvÀÛªÉ. C°è «zsÀåxÀð
ªÀÄzsÀåªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è EªÀÅUÀ¼À gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ vÁgÀ, ¨ÁgÀ-JAzÀÆ §ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è EªÀÅ vÀ¤ßA,
§¤ßA-JAzÀÆ gÀÆ¥À ºÉÆAzÀÄvÀÛªÉ.
160
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV F gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß UËgÀªÁxÀðzÀ°è J®è zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ®Æ ‘GªÀÅzÀÄ’

¥ÀævÀå0iÀÄ ºÀaÑ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. DUÀ KPÀªÀZÀ£À, §ºÀÄªÀZÀ£ÀUÀ¼À°è F gÀÆ¥À MAzÉÃ
jÃw¬ÄgÀÄvÀÛzÉ.
(v) GvÀÛªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è ªÀiÁvÀæ ¥ÀævÀå0iÀÄªÉÃ E®èªÉAzÀgÉ vÀ¥Àà®è.
KPÉAzÀgÉ vÀ£ÀUÉ vÁ£ÉÃ DeÉÕ, D²ÃªÁðzÀ «¢ü¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ? DzÀgÀÆ
‘ªÀiÁqÀÄªÉ’ ‘£ÉÆÃqÀÄªÉ’ JAzÀÄ ªÁåPÀgÀtzÀ°è ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ ªÁrPÉ. §ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è
ªÀiÁqÉÆÃt, £ÉÆÃqÉÆÃt, ªÀiÁqÀÄªÁ, £ÉÆÃqÀÄªÁ-EvÁå¢ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
¥Àæ0iÉÆÃV¸ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. DzÀgÉ ‘ªÀiÁqÀÄªÁ’ ‘£ÉÆÃqÀÄªÁ’ EvÁå¢ ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ
ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è gÀÆrü0iÀÄ°è®è.
(vi) ªÁPÀåªÀÅ ¥Àæ±ÁßxÀðPÀªÁVzÀÝgÉ ªÀiÁvÀæ «zsÀåxÀðzÀ GvÀÛªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ KPÀªÀZÀ£À
zÀ°è ‘C°’ JA§ DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ §gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
(C) vÁ¬Ä0iÀÄ ºÁ¯ÉÃ «µÀªÁV PÉÆAzÀgÉ, 0iÀiÁgÀ£ÀÄß zÀÆgÀ°?
(D) vÀAzÉ0iÉÄÃ ¨ÉÃqÀªÉAzÀgÉ, ºÉÃUÉ ºÉÆÃUÀ°?
(E) ¨ÉÃqÀªÉAzÀ ªÉÄÃ¯É £Á£ÀÄ ºÉÃUÉ PÉÆqÀ°? -EvÁå¢
(5) ¤µÉÃzsÁxÀðzÀ°è §gÀÄªÀ PÉ®ªÀÅ «±ÉÃµÀgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ

(i) ªÀiÁqÀ£ÀÄ, ªÀiÁqÀgÀÄ, ªÀiÁqÀ¼ÀÄ, ªÀiÁqÀgÀÄ, ªÀiÁqÀzÀÄ, ªÀiÁqÀªÀÅ, ªÀiÁqÉ,
ªÀiÁqÀ°, ªÀiÁqÉ£ÀÄ, ªÀiÁqÉªÀÅ. EªÉ®è ‘ªÀiÁqÀÄ’ zsÁvÀÄ«£À ¤µÉÃzsÁxÀðPÀ
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. F ¤µÉÃzsÀgÀÆ¥ÀUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ£ÀÄß FVÃUÀ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ
PÀrªÉÄ0iÀiÁVzÉ. CªÀPÉÌ ¥Àæw0iÀiÁV ‘E®è’ JA§ Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄªÀ£ÀÄß PÀÈzÀAvÀPÉÌ
eÉÆÃr¹ ¤µÉÃzsÀgÀÆ¥À ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÉÃ ºÉZÀÄÑ. GzÁºÀgÀuÉUÉ F PÉ¼ÀUÉ £ÉÆÃrj-
(ii) CªÀ£ÀÄ ªÀiÁqÀ£ÀÄ - JA§ÄzÀ£ÀÄß CªÀ£ÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅ¢®è ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ+E®è
JAzÀgÉ CªÀ£ÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ JA§ÄzÀÄ E®è. »ÃUÉ ¤µÉÃzsÀgÀÆ¥À ºÉÃ¼ÀÄvÉÛÃªÉ.
(iii) »ÃUÉ ‘E®è’ JA§ Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄªÀ£ÀÄß §¼À¹ ¤µÉÃzsÀgÀÆ¥ÀªÀiÁr
ºÉÃ¼À®àlÖ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ KPÀªÀZÀ£À, §ºÀÄªÀZÀ£ÀUÀ¼À®Æè ªÀÄÆgÀÄ °AUÀUÀ¼À®Æè MAzÉÃ
jÃw¬ÄgÀÄvÀÛªÉ.
¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀzÀ°è
KPÀªÀZÀ£À - CªÀ£ÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅ¢®è (ªÀiÁqÀ£ÀÄ JA§ gÀÆ¥ÀPÉÌ ¥Àæw0iÀiÁV)
(1) ¥ÀÅ°èAUÀ
§ºÀÄªÀZÀ£À - CªÀgÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅ¢®è (ªÀiÁqÀgÀÄ JA§ÄzÀPÉÌ ¥Àæw0iÀiÁV)
161
KPÀªÀZÀ£À - CªÀ¼ÀÄ w£ÀÄßªÀÅ¢®è (w£Àß¼ÀÄ JA§ÄzÀPÉÌ ¥Àæw0iÀiÁV)

(2) ¹ÛçÃ°AUÀ
§ºÀÄªÀZÀ£À - CªÀgÀÄ w£ÀÄßªÀÅ¢®è (w£ÀßgÀÄ JA§ÄzÀPÉÌ ¥Àæw0iÀiÁV)
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ KPÀªÀZÀ£À - CzÀÄ §gÀÄªÀÅ¢®è (¨ÁgÀzÀÄ JA§ÄzÀPÉÌ ¥Àæw0iÀiÁV)

(3)
°AUÀ §ºÀÄªÀZÀ£À - CªÀÅ §gÀÄªÀÅ¢®è (¨ÁgÀªÀÅ JA§ÄzÀPÉÌ ¥Àæw0iÀiÁV)
ªÀÄzsÀåªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀzÀ°è
(4) ¤Ã£ÀÄ £ÉÆÃqÀÄªÀÅ¢®è (£ÉÆÃqÉ-JA§xÀðzÀ°è)
¤ÃªÀÅ £ÉÆÃqÀÄªÀÅ¢®è (£ÉÆÃqÀj-JA§xÀðzÀ°è)
GvÀÛªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀzÀ°è
(5) £Á£ÀÄ §gÉ0iÀÄÄªÀÅ¢®è (§gÉ0iÉÄ£ÀÄ-JA§xÀðzÀ°è)
£ÁªÀÅ §gÉ0iÀÄÄªÀÅ¢®è (§gÉ0iÉÄªÀÅ-JA§xÀðzÀ°è)
(iv) ‘¸ÁªÀÄxÀåð«®è’-JA§xÀð vÉÆÃgÀÄªÁUÀ®Æ, ¸ÀA±À0iÀÄ vÉÆÃgÀÄªÁUÀ®Æ ∗DgÀ£ÀÄ,
DgÀ¼ÀÄ, DgÀgÀÄ, DgÀzÀÄ, DgÉ, Djj¶, DgÉ£ÀÄ, DgÉªÀÅ-JA§ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ zsÁvÀÄUÀ½UÉ
¸ÉÃgÀÄªÀÅªÀÅ. »ÃUÉ ¸ÉÃgÀÄªÁUÀ zsÁvÀÄ«UÀÆ, DgÀ£ÀÄ-EvÁå¢ ¤µÉÃzsÀ gÀÆ¥ÀUÀ½UÀÆ
ªÀÄzsÀåzÀ°è ‘C¯ï’ JA§ÄzÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
HgÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀ¯ÁgÀ£ÀÄ (¸ÉÃgÀÄ+C¯ï+DgÀ£ÀÄ)
CªÀ¼ÀÄ ºÉÆÃUÀ¯ÁgÀ¼ÀÄ (ºÉÆÃUÀÄ+C¯ï+DgÀ¼ÀÄ)
CªÀgÀÄ w£Àß¯ÁgÀgÀÄ (w£ÀÄß+Cgï+DgÀgÀÄ)
CzÀÄ §gÀ¯ÁgÀzÀÄ (§gÀÄ+C¯ï+DgÀzÀÄ)
¤Ã£ÀÄ §gÀ¯ÁgÉ (§gÀÄ+C¯ï+DgÉ)
¤ÃªÀÅ E½0iÀÄ¯Ájj (E½+C¯ï+Djj¶)
£Á£ÀÄ NzÀ¯ÁgÉ£ÀÄ (NzÀÄ+C¯ï+DgÉ£ÀÄ)
£ÁªÀÅ §gÉ0iÀÄ¯ÁgÉªÀÅ (§gÉ+C¯ï+DgÉªÀÅ)
(v) ¤µÉÃzsÁxÀðzÀ°è DeÉÕ vÉÆÃgÀÄªÁUÀ ‘PÀÆqÀzÀÄ’ ‘¨ÉÃqÀ’ JA©ªÀÅ zsÁvÀÄ«£À
PÉÆ£É0iÀÄ°è §gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
∗
‘Dgï’
JA§ÄzÀÄ ‘¸ÁªÀÄxÀåð’ JA§xÀðzÀ zsÁvÀÄªÉÃ DVzÉ. DzÀgÉ EzÀgÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ PÉÃªÀ®
¤µÉÃzsÁxÀðzÀ°è0iÉÄÃ ¥Àæ0iÉÆÃV¸À®àqÀÄvÀÛªÉ.
¶ Cjj JA§ gÀÆ¥ÀªÀÇ GAlÄ.
¶ Cjj JA§ gÀÆ¥ÀªÀÇ GAlÄ.

162
DUÀ ‘PÀÆqÀzÀÄ’ §AzÁUÀ GPÁgÁAvÀ zsÁvÀÄUÀ¼À GPÁgÀPÉÌ CPÁgÀªÀÅ

DzÉÃ±ÀªÁV0iÀÄÆ, ‘E-J’ PÁgÁAvÀUÀ¼ÁzÀ zsÁvÀÄUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ CPÁgÀªÀÅ DUÀªÀÄªÁV0iÀÄÆ
§gÀÄªÀÅzÀÄ. ¨ÉÃqÀ JA§ÄzÀÄ §AzÁUÀ zsÁvÀÄ«£À ªÀÄÄAzÉ ‘GªÀÅzÀÄ’ JA§ÄzÀÄ
§gÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
¤Ã£ÀÄ §gÀPÀÆqÀzÀÄ (§gÀÄ=§gÀ+PÀÆqÀzÀÄ)
¤ÃªÀÅ §gÀPÀÆqÀzÀÄ (§gÀÄ=§gÀ+PÀÆqÀzÀÄ)
CªÀ£ÀÄ §gÀPÀÆqÀzÀÄ (§gÀÄ=§gÀ+PÀÆqÀzÀÄ)
CªÀ¼ÀÄ §gÀPÀÆqÀzÀÄ (§gÀÄ=§gÀ+PÀÆqÀzÀÄ)
CªÀgÀÄ §gÀPÀÆqÀzÀÄ (§gÀÄ=§gÀ+PÀÆqÀzÀÄ)
¤Ã£ÀÄ Cj0iÀÄPÀÆqÀzÀÄ (Cj+C+PÀÆqÀzÀÄ)
¤ÃªÀÅ Cj0iÀÄPÀÆqÀzÀÄ (Cj+C+PÀÆqÀzÀÄ)
CªÀ£ÀÄ Cj0iÀÄPÀÆqÀzÀÄ (Cj+C+PÀÆqÀzÀÄ)
CªÀ¼ÀÄ Cj0iÀÄPÀÆqÀzÀÄ (Cj+C+PÀÆqÀzÀÄ)
¤Ã£ÀÄ £ÀqÉ0iÀÄPÀÆqÀzÀÄ (£ÀqÉ+C+PÀÆqÀzÀÄ)
¤ÃªÀÅ £ÀqÉ0iÀÄPÀÆqÀzÀÄ (£ÀqÉ+C+PÀÆqÀzÀÄ)
CªÀ£ÀÄ £ÀqÉ0iÀÄPÀÆqÀzÀÄ (£ÀqÉ+C+PÀÆqÀzÀÄ)
(vi) ‘¨ÉÃqÀ’ JA§ ¤µÉÃzsÀ gÀÆ¥ÀªÀÅ §gÀÄªÀÅzÀPÉÌ- GzÁºÀgÀuÉ:-
CªÀ£ÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÄ ¨ÉÃqÀ ¤Ã£ÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÄ ¨ÉÃqÀ
CªÀ¼ÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÄ ¨ÉÃqÀ ¤ÃªÀÅ w£ÀÄßªÀÅzÀÄ ¨ÉÃqÀ
CªÀgÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÄ ¨ÉÃqÀ £Á£ÀÄ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ ¨ÉÃqÀ
CzÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÄ ¨ÉÃqÀ £ÁªÀÅ ¤®ÄèªÀÅzÀÄ ¨ÉÃqÀ
‘¨ÉÃqÀ’ JA§ ¤µÉÃzsÀgÀÆ¥ÀªÀÅ ªÀÄzsÀåªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ KPÀªÀZÀ£À, §ºÀÄªÀZÀ£ÀUÀ¼À°è
§AzÁUÀ, ‘PÀÆqÀzÀÄ’ JA§ ¤µÉÃzsÀªÁa0iÀÄÄ §AzÁUÀ 0iÀiÁªÀ gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß zsÁvÀÄªÀÅ
ºÉÆAzÀÄªÀÅzÉÆÃ CzÉÃ gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆAzÀÄvÀÛzÉ. §ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è ‘¨ÉÃqÀ’ JA§ÄzÀgÀ
ªÀÄÄAzÉ ‘Ej’ ¥ÀævÀå0iÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
¤Ã£ÀÄ §gÀ¨ÉÃqÀ ¤Ã£ÀÄ w£Àß¨ÉÃqÀ ¤Ã£ÀÄ PÀgÉ0iÀÄ¨ÉÃqÀ
¤ÃªÀÅ §gÀ¨ÉÃrj ¤ÃªÀÅ w£Àß¨ÉÃrj ¤ÃªÀÅ PÀgÉ0iÀÄ¨ÉÃrj
(vii) ¤µÉÃzsÁxÀðzÀ°è E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j

163
1 DgÀPÉÌ KgÀ 3 CªÀ£ÀÄ 0iÀiÁgÀ£ÀÆß ¨ÉÃqÀ

2 ªÀÄÆgÀPÉÌ E½0iÀÄ 4 ºÀtÚ£ÀÄß w£Àß
KgÀ, E½0iÀÄ, ¨ÉÃqÀ, w£Àß, EªÀÅ PÀæªÀÄªÁV KgÀÄ, E½, ¨ÉÃqÀÄ, w£ÀÄß zsÁvÀÄUÀ¼À
¤µÉÃzsÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ. E°è zsÁvÀÄ«£À PÉÆ£É0iÀÄ ¸ÀégÀPÉÌ CPÁgÀªÀÅ J®è PÀqÉUÀÆ
DzÉÃ±ÀªÁV §A¢zÉ. F CPÁgÀªÉÃ ¤µÉÃzsÀ¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄªÉ¤¹zÉ. E½ J£ÀÄßªÀ°è
CPÁgÀªÀÅ zsÁvÀÄ«£À ªÀÄÄAzÉ §A¢zÉ.
(6) ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðzÀ°è §gÀÄªÀ PÉ®ªÀÅ «±ÉÃµÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ

(i) ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðzÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ‘zÀ’ JA§ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ zsÁvÀÄUÀ½UÀÆ, DSÁåvÀ
¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ ªÀÄzsÀåzÀ°è §gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
KPÀªÀZÀ£À ºÉÆÃzÁ£ÀÄ, ºÉÆÃzÁ¼ÀÄ, ºÉÆÃ¢ÃvÀÄ, ºÉÆÃ¢Ã0iÉÄ, ºÉÆÃzÉÃ£ÀÄ
‘ºÉÆÃUÀÄ’ zsÁvÀÄ
§ºÀÄªÀZÀ£À ºÉÆÃzÁgÀÄ, ºÉÆÃzÁgÀÄ, ºÉÆÃzÁªÀÅ, ºÉÆÃ¢Ãj, ºÉÆÃzÉÃªÀÅ
KPÀªÀZÀ£À §AzÁ£ÀÄ, §AzÁ¼ÀÄ, §A¢ÃvÀÄ, §A¢Ã0iÉÄ, §AzÉÃ£ÀÄ
‘§gÀÄ’ zsÁvÀÄ
§ºÀÄªÀZÀ£À §AzÁgÀÄ, §AzÁªÀÅ, §A¢Ãj, §AzÉÃªÀÅ
KPÀªÀZÀ£À wAzÁ£ÀÄ, wAzÁ¼ÀÄ, wA¢ÃvÀÄ, wA¢Ã0iÉÄ, wAzÉÃ£ÀÄ
‘w£ÀÄß’ zsÁvÀÄ
§ºÀÄªÀZÀ£À wAzÁgÀÄ, wAzÁªÀÅ, wA¢Ãj, wAzÉÃªÀÅ
KPÀªÀZÀ£À EzÁÝ£ÀÄ, EzÁÝ¼ÀÄ, E¢ÝÃvÀÄ, E¢ÝÃ0iÉÄ, EzÉÝÃ£ÀÄ
‘EgÀÄ’ zsÁvÀÄ
§ºÀÄªÀZÀ£À EzÁÝgÀÄ, EzÁÝªÀÅ, E¢ÝÃj, EzÉÝÃªÀÅ
KPÀªÀZÀ£À ¨ÉAzÁ£ÀÄ, ¨ÉAzÁ¼ÀÄ, ¨ÉA¢ÃvÀÄ, ¨ÉA¢Ã0iÉÄ, ¨ÉAzÉÃ£ÀÄ
‘¨ÉÃ’ zsÁvÀÄ
§ºÀÄªÀZÀ£À ¨ÉAzÁgÀÄ, ¨ÉAzÁªÀÅ, ¨ÉA¢Ãj, ¨ÉAzÉÃªÀÅ
KPÀªÀZÀ£À ©zÁÝ£ÀÄ, ©zÁÝ¼ÀÄ, ©¢ÝÃvÀÄ, ©¢ÝÃ0iÉÄ, ©zÉÝÃ£ÀÄ
‘©Ã¼ÀÄ’ zsÁvÀÄ
§ºÀÄªÀZÀ£À ©zÁÝgÀÄ, ©zÁÝªÀÅ, ©¢ÝÃj, ©zÉÝÃªÀÅ
KPÀªÀZÀ£À «ÄAzÁ£ÀÄ, «ÄAzÁ¼ÀÄ, «ÄA¢ÃvÀÄ, «ÄA¢Ã0iÉÄ, «ÄAzÉÃ£ÀÄ
‘«ÄÃ’ zsÁvÀÄ
§ºÀÄªÀZÀ£À «ÄAzÁgÀÄ, «ÄAzÁªÀÅ, «ÄA¢Ãj, «ÄAzÉÃªÀÅ
ªÉÄÃ°£À F Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrzÁUÀ-D£ÀÄ, D¼ÀÄ, DgÀÄ, FvÀÄ, DªÀÅ,

F0iÉÄ, Fj, K£ÀÄ, KªÀÅ-JA§ DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ zsÁvÀÄ«UÀÆ ªÀÄzsÀåzÀ°è ‘zÀ’
¥ÀævÀå0iÀÄ §A¢gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
§gÀÄ, w£ÀÄß zsÁvÀÄUÀ¼À ‘gÀÄ’ ªÀÄvÀÄÛ ‘£ÀÄß’ CPÀëgÀUÀ½UÉ C£ÀÄ¸ÁégÀªÀÇ, ¨ÉÃ, «ÄÃ
EvÁå¢ KPÁPÀëgÀ zsÁvÀÄUÀ¼À ¢ÃWÀðªÀÅ ºÀæ¸ÀéªÁV C£ÀÄ¸ÁégÀ¢AzÀ PÀÆr «ÄA, ¨ÉA
164
JAzÀÆ gÀÆ¥À ¥ÀqÉ0iÀÄÄvÀÛªÉ, CAzÀgÉ §A, wA, «ÄA, ¨ÉA CPÀëgÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ zÀPÁgÀªÀÇ
CzÀgÀ ªÀÄÄAzÉ DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÆ §AzÀÄ ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ JAzÀÄ
(ii) PÉÆqÀÄ, ©qÀÄ, ¸ÀÄqÀÄ, GqÀÄ, vÉÆqÀÄ, EqÀÄ, ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ‘qÀÄ’ PÁgÁAvÀ
D¢ºÀæ¸Àé¸ÀégÀ¢AzÀ PÀÆrzÀ zsÁvÀÄUÀ¼À ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆÃ®ÄvÀÛªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
KPÀªÀZÀ£À PÉÆmÁÖ£ÀÄ, PÉÆmÁÖ¼ÀÄ, PÉÆnÖÃvÀÄ, PÉÆnÖÃ0iÉÄ, PÉÆmÉÖÃ£ÀÄ.
‘PÉÆqÀÄ’ zsÁvÀÄ
§ºÀÄªÀZÀ£À PÉÆmÁÖgÀÄ, PÉÆmÁÖgÀÄ, PÉÆmÁÖªÀÅ, PÉÆnÖÃj, PÉÆmÉÖÃªÀÅ.
KPÀªÀZÀ£À ©mÁÖ£ÀÄ, ©mÁÖ¼ÀÄ, ©nÖÃvÀÄ, ©nÖÃ0iÉÄ, ©mÉÖÃ£ÀÄ

‘©qÀÄ’ zsÁvÀÄ
§ºÀÄªÀZÀ£À ©mÁÖgÀÄ, ©mÁÖgÀÄ, ©mÁÖªÀÅ, ©nÖÃj, ©mÉÖÃªÀÅ.
KPÀªÀZÀ£À ¸ÀÄmÁÖ£ÀÄ, ¸ÀÄmÁÖ¼ÀÄ, ¸ÀÄnÖÃvÀÄ, ¸ÀÄnÖÃ0iÉÄ, ¸ÀÄmÉÖÃ£ÀÄ

‘¸ÀÄqÀÄ’ zsÁvÀÄ
§ºÀÄªÀZÀ£À ¸ÀÄmÁÖgÀÄ, ¸ÀÄmÁÖgÀÄ, ¸ÀÄmÁÖªÀÅ, ¸ÀÄnÖÃj, ¸ÀÄmÉÖÃªÀÅ.
KPÀªÀZÀ£À GmÁÖ£ÀÄ, GmÁÖ¼ÀÄ, GnÖÃvÀÄ, GnÖÃ0iÉÄ, GmÉÖÃ£ÀÄ

‘GqÀÄ’ zsÁvÀÄ
§ºÀÄªÀZÀ£À GmÁÖgÀÄ, GmÁÖgÀÄ, GmÁÖªÀÅ, GnÖÃj, GmÉÖÃªÀÅ.
EªÀÅUÀ¼À ºÁUÉ0iÉÄÃ G½zÀ zsÁvÀÄgÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß Cj0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ

(iii) qÀÄPÁgÁAvÀUÀ¼ÁzÀ-ªÀiÁqÀÄ, PÀÆqÀÄ, ¨ÉÃqÀÄ, wÃqÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ D¢
¢ÃWÀð¸ÀégÀ¢AzÀ PÀÆrzÀ zsÁvÀÄUÀ¼À gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À ºÁUÉ
DUÀÄªÀÅ¢®è. CªÀÅUÀ¼À gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß F PÉ¼ÀUÉ £ÉÆÃrj.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ªÀiÁqÁ£ÀÄ (ªÀiÁr0iÀiÁ£ÀÄ), ªÀiÁqÁ¼ÀÄ (ªÀiÁr0iÀiÁ¼ÀÄ),
ªÀiÁqÁgÀÄ (ªÀiÁr0iÀiÁgÀÄ), ªÀiÁrÃvÀÄ, ªÀiÁqÁªÀÅ, ªÀiÁr0iÀiÁªÀÅ-EvÁå¢.
ªÉÄÃ°£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è ªÀiÁqÁ£ÀÄ JA§ÄzÀÄ ªÀiÁr0iÀiÁ£ÀÄ JAzÀÆ DUÀÄªÀÅzÀÄ.
DUÀ zsÁvÀÄ«£À GPÁgÀPÉÌ EPÁgÁzÉÃ±ÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ¸ÀA¢ü0iÀÄ ¤0iÀÄªÀÄzÀAvÉ 0iÀÄPÁgÀªÀÅ
DUÀªÀÄªÁV §AzÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¹¢Þ¸ÀÄªÀÅªÀÅ. EzÀgÀ ºÁUÉ G½zÀ zsÁvÀÄUÀ¼À ¹zÀÞgÀÆ¥À
UÀ¼À£ÀÄß w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
(iv) ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðPÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ
gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆÃ®ÄvÀÛªÉ. PÉ¼ÀUÉ PÉÆnÖgÀÄªÀ ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðzÀ
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À ºÉÆÃ°PÉ0iÀÄ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j. (¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ ¥ÀÅ°èAUÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß
ªÀiÁvÀæ PÉÆnÖzÉ. G½zÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß EªÀÅUÀ¼À ºÁUÉ0iÉÄÃ w½¬Äj.)
165
¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ ¥ÀÅ°èAUÀ
¨sÀÆvÀPÁ® ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀð
zsÁvÀÄ KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À
w£ÀÄß - wAzÀ£ÀÄ - wAzÀgÀÄ wAzÁ£ÀÄ - wAzÁgÀÄ
§gÀÄ - §AzÀ£ÀÄ - §AzÀgÀÄ §AzÁ£ÀÄ - §AzÁgÀÄ
wj - wjzÀ£ÀÄ - wjzÀgÀÄ wjzÁ£ÀÄ - wjzÁgÀÄ
ºÀÄj - ºÀÄjzÀ£ÀÄ - ºÀÄjzÀgÀÄ ºÀÄjzÁ£ÀÄ - ºÀÄjzÁgÀÄ
¸ÀÄj - ¸ÀÄjzÀ£ÀÄ - ¸ÀÄjzÀgÀÄ ¸ÀÄjzÁ£ÀÄ - ¸ÀÄjzÁgÀÄ
w½ - w½zÀ£ÀÄ - w½zÀgÀÄ w½zÁ£ÀÄ - w½zÁgÀÄ
©qÀÄ - ©lÖ£ÀÄ - ©lÖgÀÄ ©mÁÖ£ÀÄ - ©mÁÖgÀÄ
vÉÆqÀÄ - vÉÆlÖ£ÀÄ - vÉÆlÖgÀÄ vÉÆmÁÖ£ÀÄ - vÉÆmÁÖgÀÄ
PÉÆqÀÄ - PÉÆlÖ£ÀÄ - PÉÆlÖgÀÄ PÉÆmÁÖ£ÀÄ - PÉÆmÁÖgÀÄ
EqÀÄ - ElÖ£ÀÄ - ElÖgÀÄ EmÁÖ£ÀÄ - EmÁÖgÀÄ
vÉÆÃqÀÄ - vÉÆÃrzÀ£ÀÄ - vÉÆÃrzÀgÀÄ vÉÆÃr0iÀiÁ£ÀÄ - vÉÆÃr0iÀiÁgÀÄ
(vÉÆÃqÁ£ÀÄ - vÉÆÃqÁgÀÄ)
ªÀiÁqÀÄ - ªÀiÁrzÀ£ÀÄ - ªÀiÁrzÀgÀÄ ªÀiÁqÁ£ÀÄ - ªÀiÁqÁgÀÄ
vÀgÀÄ - vÀAzÀ£ÀÄ - vÀAzÀgÀÄ vÀAzÁ£ÀÄ - vÀAzÁgÀÄ
PÁtÄ - PÀAqÀ£ÀÄ - PÀAqÀgÀÄ PÀAqÁ£ÀÄ - PÀAqÁgÀÄ
¨ÉÃ - ¨ÉAzÀ£ÀÄ - ¨ÉAzÀgÀÄ ¨ÉAzÁ£ÀÄ - ¨ÉAzÁgÀÄ
PÀr - PÀrzÀ£ÀÄ - PÀrzÀgÀÄ PÀrzÁ£ÀÄ - PÀrzÁgÀÄ
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀðzÀ°è §gÀÄªÀ PÉ®ªÀÅ ¨ÉÃgÉ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ (Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ).

(i) CªÀ¤UÉ «ªÉÃPÀ GAlÄ∗
(ii) £À£ÀUÉ ¸Àé®à ºÀt ¨ÉÃPÀÄ
(iii) CªÀ¤UÉ 0iÀiÁªÀÅzÀÆ ¨ÉÃqÀ
(iv) £À£Àß°è ºÀt E®è
(v) CzÀÄ £À£Àß ªÀÄ£É C®è
(vi) CªÀÅ fAPÉUÀ¼ÉÃ ºËzÀÄ (CºÀÄzÀÄ)
∗
GAlÄ-JA§ÄzÀÄ ‘G¼ï’ zsÁvÀÄ«¤AzÀ ¤µÀà£ÀßªÁzÀ gÀÆ¥ÀªÉAzÀÄ PÉ®ªÀgÀ ªÀÄvÀ. DzÀgÉ EzÀÄ
°AUÀªÀZÀ£Á¢UÀ½AzÀ ªÀåvÁå¸ÀªÁUÀÄªÀ ±À§ÝgÀÆ¥ÀªÁzÀÝjAzÀ EzÀ£ÀÄß Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄªÉAzÀÆ
PÉ®ªÀgÀÄ C©ü¥Áæ0iÀÄ ¥ÀqÀÄvÁÛgÉ.
166
ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ EAxÀ-¨ÉÃPÀÄ, ¨ÉÃqÀ, E®è, C®è, GAlÄ, ºËzÀÄ-ªÉÆzÀ¯ÁzÀ

¥ÀzÀUÀ¼À ¥Àæ0iÉÆÃd£ÀªÀÅ ºÉZÀÄÑ. EªÀÅ 0iÀiÁªÁUÀ®Æ vÀªÀÄä gÀÆ¥ÀzÀ°è ªÀåvÁå¸ÀUÉÆ¼ÀÄî
ªÀÅ¢®è. EzÀ£ÀÄß Qæ0iÉÄ0iÀÄ CxÀðPÉÆqÀÄªÀ ‘CªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ’ J£ÀÄßvÁÛgÉ.
(68) Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ:- Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ CxÀðPÉÆqÀÄªÀ ¨ÉÃPÀÄ, ¨ÉÃqÀ,
GAlÄ, E®è, C®è, ¸ÁPÀÄ, ºËzÀÄ-EvÁå¢ CªÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄ
UÀ¼É£ÀÄßªÀgÀÄ.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV F Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀévÀAvÀæªÁV0iÀÄÆ, PÉ®ªÀÅ ¸À® vÀªÀÄä
»AzÉ E£ÉÆßAzÀÄ Qæ0iÉÄ¬ÄAzÀ PÀÆr ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÆ GAlÄ. CxÀªÁ vÀªÀÄä
ªÀÄÄAzÉ E£ÉÆßAzÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ¢AzÀ PÀÆr ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÆ GAlÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
(i) »AzÉ Qæ0iÉÄ EgÀÄªÀÅzÀPÉÌ-
CrUÉ DV®è. (DV+E®è)
ºÀtÄÚ w£Àß¨ÉÃPÀÄ. (w£Àß+¨ÉÃPÀÄ
(ii) ªÀÄÄAzÉ Qæ0iÉÄ EgÀÄªÀÅzÀPÉÌ-
£À£ÀUÉ CzÀÄ ¨ÉÃqÀªÁVzÉ. (¨ÉÃqÀ+DVzÉ)
ºÀt ¨ÉÃPÁVzÉ. (¨ÉÃPÀÄ+DVzÉ)
(iii) ¸ÀévÀAvÀæªÁV ¥Àæ0iÉÆÃUÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ-
£À£Àß°è ºÀt E®è.
ºÀvÀÄÛ gÀÆ¥Á¬Ä ¨ÉÃPÀÄ.
E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrj-
(1) CzÀPÉÌ ¨É¯É GAmÁ¬ÄvÀÄ (GAlÄ+D¬ÄvÀÄ)
(2) CªÀ¤UÉ CzÀÄ ¨ÉÃPÁ¬ÄvÀÄ (¨ÉÃPÀÄ+D¬ÄvÀÄ)
(3) £À£ÀUÉ Hl ¸ÁPÁVvÀÄÛ (¸ÁPÀÄ+DV+EvÀÄÛ)
(4) gÁd£ÀÄ ºËzÉAzÀ£ÀÄ (ºËzÀÄ+JAzÀ£ÀÄ)
(5) CªÀ£À°è CzÀÄ E®è¢®è (E®èzÉ+E®è)
(6) CªÀ¤UÉ ¨ÉÃPÁV®è (¨ÉÃPÀÄ+DV+E®è)
(7) £À£ÀUÉ ¸ÁPÁVzÉ (¸ÁPÀÄ+DV+EzÉ)
(8) £À£Àß°è E®èªÁVzÉ (E®è+DVzÉ)
(9) D¸É0iÀÄÄAmÁVzÉ (GAlÄ+DVzÉ)
(10) £ÁªÀÅ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄAlÄ (ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ+GAlÄ)
167
ªÉÄÃ°£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrzÀgÉ, F Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ‘DUÀÄ’

zsÁvÀÄ«£À Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. CxÀªÁ EªÀÅUÀ¼À »AzÉ C£ÉÃPÀ zsÁvÀÄUÀ¼À
C¥ÀÇtðQæ0iÉÄUÀ¼ÀÄ, PÀÈzÀAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÀÅzÀÆ GAlÄ.
VI - PÀªÀÄðtÂ ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ
EzÀÄªÀgÉUÉ PÀvÀðj ¥Àæ0iÉÆÃUÀzÀ°è ¸ÀPÀªÀÄðPÀ, CPÀªÀÄðPÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À gÀÆ¥ÀUÀ¼À §UÉUÉ
C£ÉÃPÀ «µÀ0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß w½¢¢ÝÃj. F PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
1 £É0iÀÄ UÀÄA¥ÀÅ 2 £É0iÀÄ UÀÄA¥ÀÅ
(i) ©üÃªÀÄ£ÀÄ C£ÀßªÀ£ÀÄß GAqÀ£ÀÄ. (i) ©üÃªÀÄ¤AzÀ C£ÀßªÀÅ GtÚ®ànÖvÀÄ.
(ii) gÁªÀÄ£ÀÄ gÁªÀt£À£ÀÄß PÉÆAzÀ£ÀÄ. (ii) gÁªÀÄ¤AzÀ gÁªÀt£ÀÄ PÉÆ®è®àlÖ£ÀÄ.
(iii) CtÚ£ÀÄ £À£Àß£ÀÄß PÀgÉzÀ£ÀÄ. (iii) CtÚ¤AzÀ £Á£ÀÄ PÀgÉ0iÀÄ®àmÉÖ£ÀÄ.
(iv) ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀ£ÀÄß N¢zÀgÀÄ. (iv) ªÀÄPÀÌ½AzÀ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀÅ NzÀ®ànÖvÀÄ.
(v) G¥ÁzsÁå0iÀÄgÀÄ ¥ÁoÀªÀ£ÀÄß (v) G¥ÁzsÁå0iÀÄjAzÀ ¥ÁoÀªÀÅ
ºÉÃ½zÀgÀÄ. ºÉÃ¼À®ànÖvÀÄ.
(vi) ªÀÄ£ÀÄµÀå£ÀÄ ZÀAzÀæ£À£ÀÄß PÀAqÀ£ÀÄ. (vi) ªÀÄ£ÀÄµÀå¤AzÀ ZÀAzÀæ£ÀÄ PÁt®àlÖ£ÀÄ.
(vii) d£ÀgÀÄ eÁvÉæ0iÀÄ£ÀÄß ªÀiÁrzÀgÀÄ. (vii) d£ÀjAzÀ eÁvÉæ0iÀÄÄ ªÀiÁqÀ®ànÖvÀÄ.
E°è MAzÀ£É0iÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀ£É0iÀÄ UÀÄA¦£À ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ MAzÉÃ CxÀðªÀ£ÀÄß
PÉÆqÀÄªÀAxÀªÀÅUÀ¼ÀÄ. DzÀgÀÆ PÀvÀðÈ, PÀªÀÄð, Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¸ÉÃjgÀÄªÀ
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ0iÀiÁVªÉ. MAzÀ£É0iÀÄ UÀÄA¦£À°ègÀÄªÀ ©üÃªÀÄ£ÀÄ, gÁªÀÄ£ÀÄ,
CtÚ£ÀÄ-EvÁå¢ PÀvÀðÈ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀPÀÛ÷åAvÀªÁVªÉ. JgÀqÀ£É0iÀÄ UÀÄA¦£À°ègÀÄªÀ
C£ÀßªÀ£ÀÄß, gÁªÀt£À£ÀÄß-ªÀÄÄAvÁzÀ PÀªÀÄð¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¢éwÃ0iÀiÁAvÀªÁVªÉ. JgÀqÀ£É0iÀÄ
UÀÄA¦£À°ègÀÄªÀ PÀªÀÄð¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀPÀÛ÷åAvÀªÁVªÉ. GAqÀ£ÀÄ-PÉÆAzÀ£ÀÄ JA§
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ GtÚ®ànÖvÀÄ (GtÄÚ+C®àqÀÄ+zÀ+EvÀÄ) PÉÆ®è®àlÖ£ÀÄ (PÉÆ®Äè+
C®àqÀÄ+zÀ+C£ÀÄ) EvÁå¢ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À°è zsÁvÀÄ«£À ªÀÄÄAzÉ ‘C®àqÀÄ’ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ
§AzÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÁVzÉ. EAxÀ ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼À£ÉßÃ PÀªÀÄðtÂ ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼É£ÀÄßªÀgÀÄ.
(69) PÀªÀÄðtÂ¥Àæ0iÉÆÃUÀ∗:- ¸ÀPÀªÀÄðPÀ zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É C®àqÀÄ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ

¸ÉÃjzÀ ªÉÄÃ¯É PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÇ, DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÆ ¸ÉÃj PÀªÀÄðtÂ
¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.
∗
PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ°è PÀªÀÄðtÂ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼À §¼ÀPÉ wÃgÁ PÀrªÉÄ. DzÀgÀÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ°è
«±ÉÃµÀªÁVgÀÄªÀ F ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß C£ÀÄPÀgÀt ªÀiÁr PÀ£ÀßqÀzÀ°è0iÀÄÆ PÉ®ªÀÅ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ.
¸ÀÆÜ®ªÁV F «µÀ0iÀÄ w½zÀgÉ ¸ÁPÀÄ.
168
PÀªÀÄðtÂ ¥Àæ0iÉÆÃUÀzÀ°è PÀvÀðÈ¥ÀzÀªÀÅ vÀÈwÃ0iÀiÁAvÀªÁV0iÀÄÆ, PÀªÀÄð¥ÀzÀzÀ

¥ÀæxÀªÀiÁAvÀªÁV0iÀÄÆ EgÀÄvÀÛªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
‘ªÀiÁqÀÄ’ zsÁvÀÄ ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®
¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ-¥ÀÅ°èAUÀ - ªÀiÁqÀÄ+C®àqÀÄ+GvÀÛ+D£É = ªÀiÁqÀ®àqÀÄvÁÛ£É.
¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ-¹ÛçÃ°AUÀ - ªÀiÁqÀÄ+C®àqÀÄ+GvÀÛ+D¼É = ªÀiÁqÀ®àqÀÄvÁÛ¼É.
¥ÀxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ-£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ - ªÀiÁqÀÄ+C®àqÀÄ+GvÀÛ+CzÉ = ªÀiÁqÀ®àqÀÄvÀÛzÉ.
ªÀÄzsÀåªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ - ªÀiÁqÀÄ+C®àqÀÄ+GvÀÛ+F0iÉÄ = ªÀiÁqÀ®àqÀÄwÛÃ0iÉÄ.
GvÀÛªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ - ªÀiÁqÀÄ+C®àqÀÄ+GvÀÛ+K£É = ªÀiÁqÀ®àqÀÄvÉÛÃ£É.
EzÀgÀAvÉ ªÀiÁqÀ®àqÀÄvÁÛgÉ, ªÀiÁqÀ®àqÀÄvÀÛªÉ, ªÀiÁqÀ®àqÀÄwÛÃj, ªÀiÁqÀ®àqÀÄvÉÛÃªÉ
EvÁå¢ §ºÀÄªÀZÀ£À gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
¨sÀÆvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀ«µÀåvï PÁ®zÀ PÀªÀÄðtÂ ¥Àæ0iÉÆÃUÀzÀ ¹zÀÞgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ:
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ‘PÀgÉ’ zsÁvÀÄ
¨sÀÆvÀPÁ® ¨sÀ«µÀåvïPÁ®
PÀgÉ0iÀÄ®àlÖ£ÀÄ - PÀgÉ0iÀÄ®àlÖgÀÄ PÀgÉ0iÀÄ®àqÀÄªÀ£ÀÄ - PÀgÉ0iÀÄ®àqÀÄªÀgÀÄ
PÀgÉ0iÀÄ®àlÖ¼ÀÄ - PÀgÉ0iÀÄ®àlÖgÀÄ PÀgÉ0iÀÄ®àqÀÄªÀ¼ÀÄ - PÀgÉ0iÀÄ®àqÀÄªÀgÀÄ
PÀgÉ0iÀÄ®ànÖvÀÄ - PÀgÉ0iÀÄ®àlÖªÀÅ PÀgÉ0iÀÄ®àqÀÄªÀÅzÀÄ - PÀgÉ0iÀÄ®àqÀÄªÀÅªÀÅ
PÀgÉ0iÀÄ®àmÉÖ - PÀgÉ0iÀÄ®ànÖj PÀgÉ0iÀÄ®àqÀÄªÉ - PÀgÉ0iÀÄ®àqÀÄ«j
PÀgÉ0iÀÄ®àmÉÖ£ÀÄ - PÀgÉ0iÀÄ®àmÉÖªÀÅ PÀgÉ0iÀÄ®àqÀÄªÉ£ÀÄ - PÀgÉ0iÀÄ®àqÀÄªÉªÀÅ
(«zsÀåxÀð-¤µÉÃzsÁxÀð-¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀð gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß EzÀgÀAvÉ0iÉÄÃ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
C®èzÉ F gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ CµÉÆÖAzÀÄ ¥Àæ¹zÀÞªÀÇ C®è.)
VII - PÀªÀÄðtÂ ¥Àæ0iÉÆÃUÀzÀ°è Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ °AUÀªÀåªÀ¸ÉÜ
PÀvÀðj ¥Àæ0iÉÆÃUÀ PÀªÀÄðtÂ ¥Àæ0iÉÆÃUÀ
gÁªÀÄ£ÀÄ ºÉÆ®ªÀ£ÀÄß PÉÆAqÀ£ÀÄ gÁªÀÄ¤AzÀ ºÉÆ®ªÀÅ PÉÆ¼Àî®ànÖvÀÄ
©üÃªÀÄ£ÀÄ C£ÀßªÀ£ÀÄß GAqÀ£ÀÄ ©üÃªÀÄ¤AzÀ C£ÀßªÀÅ GtÚ®ànÖvÀÄ
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è PÀvÀðj ¥Àæ0iÉÆÃUÀzÀ°ègÀÄªÀ gÁªÀÄ£ÀÄ-©üÃªÀÄ£ÀÄ-JA§ F
PÀvÀðÈ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÅ°èAUÀUÀ¼ÁVzÀÄÝ, F PÀvÀðÈ¥ÀzÀzÀ °AUÀªÀ£ÉßÃ-PÉÆAqÀ£ÀÄ, GAqÀ£ÀÄ
JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ºÉÆA¢ CªÀÇ ¥ÀÅ°èAUÀUÀ¼ÁVªÉ. PÀªÀÄðtÂ ¥Àæ0iÉÆÃUÀzÀ°è
»ÃUÁUÀÄªÀÅ¢®è. C°è Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÁzÀ PÉÆ¼Àî®ànÖvÀÄ, GtÚ®ànÖvÀÄ - JA§
169
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ºÉÆ®ªÀÅ, C£ÀßªÀÅ JA§ PÀªÀÄð¥ÀzÀUÀ¼À °AUÀªÀ£ÀÄß JAzÀgÉ-

£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ.
(70) Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ PÀvÀðj¥Àæ0iÉÆÃUÀzÀ°è (¸ÀPÀªÀÄðPÀ, CPÀªÀÄðPÀ PÀvÀðj
¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼À°è) PÀvÀðÈ«£À °AUÀªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÆ, PÀªÀÄðtÂ ¥Àæ0iÉÆÃUÀzÀ°è PÀªÀÄð¥ÀzÀzÀ
°AUÀªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÆ §gÀÄvÀÛªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
PÀvÀðj - ±ÀAPÀgÀ£ÀÄ HgÀ£ÀÄß ¸ÉÃjzÀ£ÀÄ. (¥ÀÅ°èAUÀ)
PÀªÀÄðtÂ - ±ÀAPÀgÀ¤AzÀ HgÀÄ ¸ÉÃgÀ®ànÖvÀÄ. (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)
PÀvÀðj - PÀ«0iÀÄÄ PÁªÀåªÀ£ÀÄß §gÉ0iÀÄÄvÁÛ£É. (¥ÀÅ°èAUÀ)
PÀªÀÄðtÂ - PÀ«¬ÄAzÀ PÁªÀåªÀÅ §gÉ0iÀÄ®àqÀÄvÀÛzÉ. (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)
PÀvÀðj - vÁ¬Ä0iÀÄÄ ºÁ®£ÀÄß PÉÆqÀÄªÀ¼ÀÄ. (¹ÛçÃ°AUÀ)
PÀªÀÄðtÂ - vÁ¬Ä¬ÄAzÀ ºÁ®Ä PÉÆqÀ®àqÀÄªÀÅzÀÄ. (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)
PÀvÀðj - CªÀ£ÀÄ £À£Àß£ÀÄß ºÉÆqÉzÀ£ÀÄ. (¥ÀÅ°èAUÀ)
PÀªÀÄðtÂ - CªÀ¤AzÀ £Á£ÀÄ ºÉÆqÉ0iÀÄ®àmÉÖ£ÀÄ. (¥ÀÅ°èAUÀ)
PÀvÀðj - vÀAzÉ0iÀÄÄ ªÀÄUÀÄªÀ£ÀÄß gÀQë¸ÀÄªÀ£ÀÄ. (¥ÀÅ°èAUÀ)
PÀªÀÄðtÂ - vÀAzÉ¬ÄAzÀ ªÀÄUÀªÀÅ gÀQë¸À®àqÀÄªÀÅzÀÄ. (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)
MAzÀÄ Qæ0iÉÄUÉ C£ÉÃPÀ PÀvÀðÈUÀ¼ÀÄ EzÁÝUÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ gÀÆ¥À ºÉÃUÁUÀÄvÀÛzÉ?

(1) D£É0iÀÄÆ, PÀÄzÀÄgÉ0iÀÄÆ, MAmÉ0iÀÄÆ, ªÀÄ£ÀÄµÀågÀÆ §AzÀgÀÄ.
(2) ªÀÄ£ÀÄµÀågÀÆ, PÀÄzÀÄgÉUÀ¼ÀÆ, D£ÉUÀ¼ÀÆ, zÀ£ÀUÀ¼ÀÆ §AzÀªÀÅ.
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è ‘§AzÀgÀÄ’ JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß «ZÁj¹ £ÉÆÃrj. F
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ PÀvÀðÈ¸ÁÜ£ÀzÀ°è D£É0iÀÄÆ, PÀÄzÀÄgÉ0iÀÄÆ, MAmÉ0iÀÄÆ, ªÀÄ£ÀÄµÀågÀÆ JA§
£Á®ÄÌ §UÉ0iÀÄ PÀvÀðÈ¥ÀzÀUÀ½ªÉ. EªÀÅUÀ¼À°è D£É, PÀÄzÀÄgÉ, MAmÉ EªÀÅ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ
°AUÀUÀ¼ÀÄ. ªÀÄ£ÀÄµÀågÀÄ JA§ PÀvÀðÈ¥ÀzÀ ¥ÀÅ°èAUÀªÁV PÉÆ£É0iÀÄ PÀvÀðÈ¥ÀzÀªÁVzÉ.
DzÀÝjAzÀ ‘§AzÀgÀÄ’ JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ PÉÆ£É0iÀÄ PÀvÀðÈ¥ÀzÀªÁzÀ ¥ÀÅ°èAUÀzÀ
°AUÀªÀ£ÉßÃ ºÉÆA¢zÉ.
JgÀqÀ£É0iÀÄ ªÁPÀåzÀ°è ªÀÄ£ÀÄµÀågÀÄ, D£ÉUÀ¼ÀÄ, PÀÄzÀÄgÉUÀ¼ÀÄ, zÀ£ÀUÀ¼ÀÄ-JA§ £Á®ÄÌ
PÀvÀðÈ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ‘§AzÀªÀÅ’ JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ EªÉ. ªÀÄ£ÀÄµÀå JA§ ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ¥ÀzÀ
¥ÀÅ°èAUÀªÁVzÀÄÝ G½zÀ ªÀÄÆgÀÄ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼ÁVªÉ. PÉÆ£É0iÀÄ PÀvÀðÈ¥ÀzÀªÁzÀ
170
zÀ£ÀUÀ¼ÀÄ JA§ÄzÀÄ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀªÉÃ DVzÀÄÝ ‘§AzÀªÀÅ’ JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÀÇ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ

°AUÀªÉÃ DVzÉ. CzÀÝjAzÀ-
(71) ©ü£Àß©ü£ÀßªÁzÀ C£ÉÃPÀ PÀvÀðÈ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ Qæ0iÉÄUÉ EgÀÄªÁUÀ PÉÆ£É0iÀÄ
PÀvÀðÈ¥ÀzÀzÀ °AUÀªÉÃ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ¨ÉÃmÉUÁgÀ£ÀÆ, £Á¬ÄUÀ¼ÀÆ §AzÀªÀÅ. (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)
£Á¬ÄUÀ¼ÀÆ, ¨ÉÃmÉUÁgÀ£ÀÆ §AzÀgÀÄ. (¥ÀÅ°èAUÀ)
ºÀ¸ÀÄªÀÇ, JvÀÆÛ, ºÀÄqÀÄUÀ£ÀÆ §AzÀgÀÄ. (¥ÀÅ°èAUÀ)
ºÀÄqÀÄUÀ£ÀÆ, ºÀ¸ÀÄªÀÇ, JvÀÆÛ §AzÀªÀÅ. (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)
¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ PÀvÀðÈ¥ÀzÀªÁVzÁÝUÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÁUÀÄvÀÛªÉ?
(C) CªÀ£ÀÆ, ¤Ã£ÀÆ, PÀÆr §A¢j.
(D) CªÀ¼ÀÆ, ¤ÃªÀÇ, MnÖUÉ §A¢j.
(E) ¤Ã£ÀÆ, DvÀ£ÀÆ PÀÆr ºÉÆÃ¢j.
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è ‘CªÀ£ÀÄ’ JA§ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄªÀÅ ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ªÁPÀåzÀ°èzÀÄÝ
PÀvÀðÈ¥ÀzÀªÁVzÉ. CzÀÄ ¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ ¥ÀÅ°èAUÀªÁVzÉ. JgÀqÀ£É0iÀÄ PÀvÀðÈªÁzÀ
‘¤Ã£ÀÄ’ JA§ÄzÀÄ ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ. Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÁzÀ ‘§A¢j’ JA§ÄzÀÆ ªÀÄzsÀåªÀÄ
¥ÀÅgÀÄµÀªÉÃ DVzÉ.
2 £É0iÀÄ ªÁPÀåzÀ°è ‘CªÀ¼ÀÄ’ JA§ PÀvÀðÈ¥ÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ, ¤ÃªÀÅ
JA§ÄzÀÄ ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ. ‘§A¢j’ JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÀÇ PÀÆqÀ ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀªÉÃ
DVzÉ.
3 £É0iÀÄ ªÁPÀåzÀ°è ‘¤Ã£ÀÄ’ JA§ PÀvÀðÈ¥ÀzÀ ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ, ‘DvÀ£ÀÄ’ JA§ PÀvÀðÈ
¥ÀzÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ, Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÀÇ PÀÆqÀ ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀªÉÃ D¬ÄvÀÄ.
(72) ¤Ã£ÀÄ JA§ ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄªÀÅ PÀvÀðÈªÁV, eÉÆvÉUÉ

¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄzÀ PÀvÀÈð¥ÀzÀ ¨ÉÃgÉ EzÀÝgÀÆ Qæ0iÀiÁ ¥ÀzÀªÀÅ ªÀÄzsÀåªÀÄ
¥ÀÅgÀÄµÀzÀ°è EgÀÄvÀÛzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ¤Ã£ÀÆ gÁªÀÄ£ÀÆ §A¢j.
gÁªÀÄ£ÀÆ ¤Ã£ÀÆ §A¢j.
¹ÃvÉ0iÀÄÄ, gÁªÀÄ£ÀÆ, ¤Ã£ÀÆ §A¢j.
EzÀgÀAvÉ0iÉÄÃ
171
(73) £Á£ÀÄ JA§ GvÀÛªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄªÀÇ, EvÀgÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÆ

MAzÉÃ Qæ0iÉÄUÉ PÀvÀðÈUÀ¼ÁVzÁÝUÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ GvÀÛªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀªÉÃ DUÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- £Á£ÀÆ, CªÀ£ÀÆ, ¤Ã£ÀÆ §AzÉªÀÅ.
¤Ã£ÀÆ, £Á£ÀÆ PÀÆr ºÉÆÃzÉªÀÅ.
CªÀ£ÀÆ, £Á£ÀÆ ¸ÉÃj GAqÉªÀÅ.
VIII - ¸ÁgÁA±À
Qæ0iÀiÁ¥ÀæPÀÈw (zsÁvÀÄ)
¸ÀºÀdzsÁvÀÄ E¸ÀÄ ¥ÀævÀå0iÀiÁAvÀ zsÁvÀÄ

(¸Á¢üvÀ zsÁvÀÄ)
172
¸ÀPÀªÀÄðPÀ CPÀªÀÄðPÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ

(PÀªÀÄð¥ÀzÀªÀ£ÀÄß (PÀªÀÄð¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ‘E¸ÀÄ’ ¥ÀævÀå0iÀÄ §AzÀÄ DzÀ
C¥ÉÃQë¸ÀÄªÀ zsÁvÀÄ) C¥ÉÃQë¸ÀzÀ zsÁvÀÄ) zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ.
ªÀiÁqÀÄ, w£ÀÄß, §gÉ, NzÀÄ ªÀÄ®UÀÄ, K¼ÀÄ, NqÀÄ (C) ¨sÁ«¸ÀÄ
(i) PÀ£ÀßqÀ £ÁªÀÄ ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ ‘E¸ÀÄ’ ºÀwÛzÀªÀÅ.

(ii) C£ÀÄPÀgÀt ±À§ÝPÉÌ ‘E¸ÀÄ’ ºÀwÛzÀªÀÅ.
(C) PÀ£Àßr¸ÀÄ (D) zsÀUÀzsÀV¸ÀÄ
F ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ ¸ÀºÀd zsÁvÀÄ, E¸ÀÄ ¥ÀævÀå0iÀiÁAvÀ zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É

ªÀvÀðªÀiÁ£À, ¨sÀÆvÀ, ¨sÀ«µÀåvï PÁ®UÀ¼À®Æè, «zsÀåxÀð, ¤µÉÃzsÁxÀð,
¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðUÀ¼À®Æè DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.
¸ÀPÀªÀÄðPÀ zsÁvÀÄUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ‘C®àqÀÄ’ ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃj PÀªÀÄðtÂ
¥Àæ0iÉÆÃUÀªÉ¤¸ÀÄvÀÛzÉ.
*****
(1) zsÁvÀÄªÉAzÀgÉÃ£ÀÄ?
(2) zsÁvÀÄUÀ¼À°è JµÀÄÖ «zsÀ? GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÉÆqÀ£É «ªÀj¹j.
(3) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ £ÁªÀÄ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÁUÀÄªÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ?
(4) ªÀiÁqÀÄvÁÛ¼É, ªÀiÁrvÀÄ, £ÉÆÃqÀÄªÀ£ÀÄ, w£Àß°, ºÉÆÃUÁ£ÀÄ, PÀgÉzÁ£ÀÄ -F
173
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ §gÉzÀÄ EªÀÅ 0iÀiÁªÀ PÁ® CxÀªÁ CxÀðzÀ

Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÉA§ÄzÀ£ÀÄß w½¹j.
(5) CªÀgÀÄ ªÀÄ£É0iÀÄ°è ‘E®è’. E°è ‘E®è’ JA§ÄzÀÄ JAxÀ ¥ÀzÀ?
(6) Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? «ªÀj¹.
(7) Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
(8) PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? «ªÀj¹.
(9) PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è ©nÖgÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è ¸Àj0iÀiÁzÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹j:-
(i) ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ®zÀ°è zsÁvÀÄ«UÀÆ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ ªÀÄzsÀåzÀ°è
…………………… PÁ® ¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(ii) ‘zÀ’ JA§ PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ ………………… PÁ®zÀ°è …………… UÀÆ
…………… PÀÆÌ ªÀÄzsÀåzÀ°è §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(iii) ¨sÀ«µÀåvï PÁ®zÀ°è zsÁvÀÄ«UÀÆ ………… PÀÆÌ ªÀÄzsÀåzÀ°è …………… JA§
……………… ¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(iv) ‘ªÀiÁqÀ£ÀÄ’ JA§ÄzÀÄ …………… zsÁvÀÄ«£À …………… CxÀðzÀ°è §gÀÄªÀ
¥ÀæxÀªÀÄ …………… KPÀªÀZÀ£À Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ.
(v) ªÀiÁqÀÄ zsÁvÀÄ«£À «zsÀåxÀðPÀ ¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ gÀÆ¥ÀªÀÅ
…………… ªÀZÀ£ÀzÀ gÀÆ¥ÀªÁVzÉ.
(vi) w½zÁ£ÀÄ JA§ÄzÀÄ ……………… zÀ°è §gÀÄªÀ ……………… ¥ÀÅgÀÄµÀ
…………… ªÀZÀ£ÀzÀ gÀÆ¥ÀªÁVzÉ.
(vii) CPÀªÀÄðPÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÉAzÀgÉ ………… £ÀÄß C¥ÉÃQë¸À¢gÀÄªÀAxÀªÀÅUÀ¼ÀÄ.
(viii) PÀªÀÄð¥ÀzÀªÀ£ÀÄß C¥ÉÃQë¸ÀÄªÀ zsÁvÀÄUÀ½UÉ ………… zsÁvÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.
(10) PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è ©nÖgÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è ªÀÄÄAzÉ DªÀgÀtzÉÆ¼ÀUÉ PÉÆnÖgÀÄªÀ

MAzÀÄ ¸Àj GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß ºÀÄqÀÄQ §gÉ¬Äj.
(i) zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ………… ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÁUÀÄªÀÅªÀÅ.
(DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄ, £ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ, vÀ¢ÞvÀ¥ÀævÀå0iÀÄ)
(ii) PÀªÀÄðtÂ ¥Àæ0iÉÆÃUÀzÀ°è zsÁvÀÄ«£À ªÀÄÄAzÉ ……… ¥ÀævÀå0iÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÄ.

(D£É-zÀ-ªÀ, C®àqÀÄ)
(iii) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ PÉ®ªÀÅ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ……… ¥ÀævÀå0iÀÄ §AzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ
zsÁvÀÄUÀ¼ÁUÀÄªÀÅªÀÅ. (GvÀÛ, C®àqÀÄ, E¸ÀÄ)
(iv) ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ°è zsÁvÀÄ«UÀÆ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ ªÀÄzsÀåzÀ°è §gÀÄªÀ
‘zÀ’ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀ£ÀÄß ……… J£ÀÄßªÀgÀÄ.
174
(DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄ, ¨sÁªÁxÀðPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ, PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ)

(v) ‘GvÀÛ’ JA§ PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ ………… PÁ®zÀ°è zsÁvÀÄ«UÀÆ
DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ ªÀÄzsÀåzÀ°è §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(¨sÀÆvÀ, ¨sÀ«µÀåvï, ªÀvÀðªÀiÁ£À)
(vi) »AzÉ £ÀqÉzÀ Qæ0iÉÄ0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ PÁ®ªÀ£ÀÄß ………… J£ÀÄßªÀgÀÄ.
(¨sÀÆvÀPÁ®, ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®, ¨sÀ«µÀåvïPÁ®)
(vii) ‘ªÀiÁqÀ£ÀÄ’ JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ ………… CxÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀð, «zsÀåxÀð, ¤µÉÃzsÁxÀð)
(viii) PÀªÀÄðtÂ ¥Àæ0iÉÆÃUÀzÀ°è PÀvÀðÈ¥ÀzÀªÀÅ ………… «¨sÀPÀÛ÷åAvÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
(¥ÀæxÀªÀiÁ, ¢éwÃ0iÀiÁ, vÀÈwÃ0iÀiÁ)
(ix) ¥ÉæÃgÀuÁxÀðzÀ°è zsÁvÀÄUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ………… ¥ÀævÀå0iÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(GvÀÛ, zÀ, ªÀ, E¸ÀÄ)
(11) PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è vÀ¥ÀÅöàUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸Àj¥Àr¹j:

(i) ‘§gÀÄvÁÛ£É’ JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ ¨sÀ«µÀåvÁÌ® ªÀÄzsÀåªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ KPÀªÀZÀ£À.
(ii) ‘§AzÀ£ÀÄ’ JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ GvÀÛªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ KPÀªÀZÀ£À.
(iii) zsÁvÀÄUÀ½UÉ £ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃj Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(iv) EgÀÄ-ªÀÄ®UÀÄ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀPÀªÀÄðPÀUÀ¼ÀÄ.
(v) ¸ÀPÀªÀÄðPÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÉAzÀgÉ PÀªÀÄð¥ÀzÀªÀ£ÀÄß C¥ÉÃQë¸À¢gÀÄªÀAxÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ.
(vi) ‘gÁªÀÄ£ÀÄ ªÀÄ£É0iÀÄ£ÀÄß PÀnÖzÀ£ÀÄ’ JA§ ªÁPÀåzÀ°è ªÀÄ£É0iÀÄ£ÀÄß JA§ÄzÀÄ
PÀvÀðÈ¥ÀzÀªÁVzÉ.
(vii) PÀvÀðj ¥Àæ0iÉÆÃUÀzÀ°è PÀªÀÄð¥ÀzÀªÀÅ ¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀPÀÛ÷åAvÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
(viii) ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ°è zsÁvÀÄ«UÀÆ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ ªÀÄzsÀåzÀ°è ‘GvÀÛ’
JA§ PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
(ix) ‘ªÀiÁqÀ®àqÀÄvÀÛzÉ’ JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ PÀvÀðj¥Àæ0iÉÆÃUÀzÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÁVzÉ.
(x) Qæ0iÉÄ0iÀÄÄ £ÀqÉ0iÀÄ¢gÀÄ«PÉ0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðPÀ
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÉ¤¹zÉ.
(12) ªÀiÁqÀÄ zsÁvÀÄ«£À ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®-¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ-¥ÀÅ°èAUÀ, §ºÀÄªÀZÀ£À
gÀÆ¥À ºÉÃ½j.
(13) ‘w£ÀÄßªÀ£ÀÄ’ F Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ-zsÁvÀÄ, PÁ®, ¥ÀÅgÀÄµÀ, °AUÀªÀZÀ£ÀUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ?
175
*****
ªÀÄÄRåªÁzÀ PÉ®ªÀÅ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ

PÀ£ÀßqÀ §gÀªÀtÂUÉ0iÀÄ°è §gÀÄªÀ ªÀÄÄRåªÁzÀ PÉ®ªÀÅ zsÁvÀÄUÀ¼À ¥ÀnÖ0iÀÄ£ÀÄß F PÉ¼ÀUÉ
PÉÆqÀ¯ÁVzÀÄÝ zsÁvÀÄ«£À CxÀð ªÀÄvÀÄÛ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ MAzÀÄ gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ
PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
zsÁvÀÄ - CxÀð - Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ
C®gÀÄ - ºÀÆªÁUÀÄ - C®jvÀÄ
CgÀ¼ÀÄ - ºÀÆªÁUÀÄ - CgÀ½vÀÄ
176
CqÀgÀÄ - KgÀÄ - CqÀjzÀ£ÀÄ

C¥ÀÅöà - vÀ©âPÉÆ¼ÀÄî - C¦àzÀ£ÀÄ
CqÀÄ - CrUÉ ªÀiÁqÀÄ - ClÖ£ÀÄ
CV - ºÀ°è¤AzÀ CV0iÀÄÄ«PÉ - CVzÀ£ÀÄ
CgÉ - CgÉ0iÀÄÄ«PÉ - CgÉzÀ£ÀÄ
CUÉ - £É®vÉÆÃqÀÄ - CUÉzÀ£ÀÄ
CgÀ¸ÀÄ55 - ºÀÄqÀÄPÀÄ - CgÀ¸ÀÄªÀ£ÀÄ
CAlÄ - ªÉÄvÀÄÛ - CAnvÀÄ
CqÀUÀÄ - ªÀÄÄaÑPÉÆ - CqÀVvÀÄ
Cj - PÀvÀÛj¸ÀÄ - CjzÀ£ÀÄ
Cj55 - w½ - CjzÀ£ÀÄ
C¢gÀÄ - C¯ÁèqÀÄ - C¢jvÀÄ
C¯É - wgÀÄUÀÄ - C¯ÉzÀ£ÀÄ
C¼À®Ä56 - ¸ÀAPÀl¥ÀqÀÄ - C¼À°zÀ£ÀÄ
C¼É - C¼ÀvÉªÀiÁqÀÄ - C¼ÉzÀ£ÀÄ
CAdÄ - ºÉzÀgÀÄ - CAfzÀ£ÀÄ
C½ - ¸Á0iÀiï - C½zÀ£ÀÄ
C¼ÀÄ - gÉÆÃzÀ£ÀªÀiÁqÀÄ - C¼ÀÄvÁÛ£É
C½¸ÀÄ - E®èzÀAvÉªÀiÁqÀÄ - C½¹zÀ£ÀÄ

CªÀZÀÄ - C¦àPÉÆ - CªÀazÀ£ÀÄ
D¼ÀÄ - gÁdå¨sÁgÀ ªÀiÁqÀÄ - D½zÀ£ÀÄ
D£ï - zsÀj¸ÀÄ - DAvÀ£ÀÄ
DgÀÄ - MtUÀÄ - DjvÀÄ
D°¸ÀÄ - PÉÃ¼ÀÄ - D°¹zÀ£ÀÄ
DUÀÄ - ªÀÄÄV - D¬ÄvÀÄ
Dgï - D¨sÀðn¸ÀÄ - DzÀð£ÀÄ (DzÀðA)
55 CgÀ¸ÀÄ JA§°è gÀPÁgÀªÀÇ, Cj JA§°è ‘j’ PÁgÀªÀÇ ±ÀPÀl gÉÃ¥sÀUÀ¼ÁzÀgÀÆ §¼ÀPÉ0iÀÄ°è F
ªÀtðªÀ£ÀÄß FUÀ PÉÊ©nÖgÀÄªÀÅzÀjAzÀ gÉÃ¥sÀ gÀPÁgÀªÀ£ÉßÃ §gÉ0iÀÄ¯ÁVzÉ. J®è PÀqÉUÀÆ D
¤0iÀÄªÀÄªÀ£ÀÄß ¥Á°¹®è.
56 C¼À®Ä-JA§°è ¼ÀPÁgÀªÀÅ gÀ¼À ¼ÀPÁgÀ. D ¤0iÀÄªÀÄªÀ£ÀÄß ¥Á°¸ÀzÉ J®è PÀqÉUÀÆ ¼À PÁgÀªÀ£ÉßÃ
§gÉ0iÀÄ¯ÁVzÉ.
177
Dgï - ¸ÁªÀÄxÀåð - DgÀ£ÀÄ

EqÀÄ - EqÀÄ«PÉ - ElÖ£ÀÄ
EPÀÄÌ - ¤ÃqÀÄ - EQÌzÀ£ÀÄ
EPÀÄÌ - ªÀÄÄZÀÄÑ - PÀzÀªÀ£ÀÄß EQÌzÀ£ÀÄ
EPÀÄÌ - ºÉÆqÉ-PÉÆ®Äè - EQÌzÀ£ÀÄ
EgÀÄ - EgÀÄ«PÉ - EzÁÝ£É
E¸ÀÄ - ¨Át¥Àæ0iÉÆÃUÀ ªÀiÁqÀÄ - JZÀÑ£ÀÄ
Ej - PÀvÀÛj¸ÀÄ - EjzÀ£ÀÄ
E½ - PÉ¼ÀUÉ ºÉÆÃUÀÄ - E½zÀ£ÀÄ
EAUÀÄ - E®èzÁUÀÄ - EAVvÀÄ
FqÁqÀÄ - ZÉ¯ÁèqÀÄ - FqÁrzÀ£ÀÄ
F0iÀiï - PÀgÀÄºÁPÀÄ - F¬ÄvÀÄ-(F¢vÀÄ)
FAlÄ - PÀÄr - FAnzÀ£ÀÄ
F¸ÀÄ - F¹zÀ£ÀÄ
- ¤Ãj£À°è F¸ÀÄ«PÉ
FdÄ - FfzÀ£ÀÄ
GqÀÄ - GqÀÄ«PÉ - GlÖ£ÀÄ
GV - J¼É0iÀÄÄªÀÅzÀÄ - GVªÉ£ÀÄ
GUÀ¼ÀÄ - GUÀÄ¼ÀÄ«PÉ - GUÀÄ½zÀ£ÀÄ
GªÀÄä½¸ÀÄ - zÀÄBT¸ÀÄ - GªÀÄä½¹zÀ£ÀÄ
G¸ÀÄgÀÄ - ºÉÃ¼ÀÄ - G¸ÀÄjzÀ£ÀÄ
G½ - «ÄPÀÄÌ - G½¢zÉ
GPÀÄÌ - ºÉÆgÀ¸ÀÆ¸ÀÄ - GQÌ¸ÀÄ
G¢gÀÄ - G¢jvÀÄ
- PÉ¼ÀUÉ ©Ã¼ÀÄ
GzÀÄgÀÄ - GzÀÄjvÀÄ

GgÀÄ¼ÀÄ - GgÀÄ¼ÀÄ«PÉ - GgÀÄ½vÀÄ
G§Äâ - GvÁìºÀUÉÆ¼ÀÄî-zÀ¥ÀàªÁUÀÄ - G©âzÀ£ÀÄ
Gj - ¨ÉAQ ºÀvÀÄÛ - Gj0iÀÄÄvÀÛzÉ
GUÀÄÎ - vÀqÉzÀÄªÀiÁvÁqÀÄ - GUÀÄÎvÁÛ£É
GdÄÓ - wPÀÄÌ - GfÓzÀ£ÀÄ
G¼ÀÄPÀÄ - £ÀgÀUÀ¼ÀvÉÆqÀPÀÄ - G¼ÀÄQzÉ
178
GzÀÄÝ - wPÀÄÌ - GzÀÄÝvÀÛzÉ

G½¸ÀÄ - «ÄQÌ¸ÀÄ - G½¹zÀ£ÀÄ
G¼ÀÄ - ¨sÀÆªÀåªÀ¸Á0iÀÄ ªÀiÁqÀÄ - GvÀÛ£ÀÄ
HgÀÄ - £ÉqÀÄ - ¸À¹HjzÀ£ÀÄ
HqÀÄ - HlªÀiÁrzÀ£ÀÄ - Hr¹zÀ£ÀÄ
HzÀÄ - UÁ½0iÀÄ£ÀÄß©qÀÄ - H¢zÀ£ÀÄ
JtÂ¸ÀÄ - ¯ÉPÀÌªÀiÁqÀÄ - JtÂ¹zÀ£ÀÄ
J¸É - ZÉ®Äè - J¸ÉzÀ£ÀÄ
J¸ÀUÀÄ - ªÀiÁqÀÄ - J¸ÀVzÀ£ÀÄ
J£ÀÄß (Jò) - ºÉÃ¼ÀÄ - JAzÀ£ÀÄ
JgÉ - ¤ÃqÀÄ - JgÉzÀ£ÀÄ
JgÉ - ¨ÉÃqÀÄ - JgÉzÀ£ÀÄ
J¼É - dUÀÄÎ - J¼ÉzÀ£ÀÄ
JgÀUÀÄ - ªÉÄÃ¯É ©Ã¼ÀÄ - JgÀVvÀÄ
K¼ÀÄ - JzÀÄÝ¤®Äè - JzÀÝ£ÀÄ
JgÀUÀÄ - £ÀªÀÄ¸ÀÌj¸ÀÄ - JgÀVzÀ£ÀÄ
J¼À¸ÀÄ - C¥ÉÃQë¸ÀÄ - J¼À¹zÀ£ÀÄ
KzÀÄ - vÉÃUÀÄ - KzÀÄvÁÛ£É
MUÉ - ºÀÄlÄÖ - MUÉ¬ÄvÀÄ
M0iÀiï - ¸ÁV¸ÀÄ-¨ÉÃgÉqÉUÉM¬Äå - M0iÀÄÝ£ÀÄ
M¼À¸ÁgÀÄ - M¼ÀUÉºÉÆÃUÀÄ - M¼À¸ÁjvÀÄ
M¸ÀgÀÄ - f£ÀÄUÀÄ - M¸ÀjvÀÄ
MgÀUÀÄ - ªÀÄ®UÀÄ-D±Àæ¬Ä¹¤®Äè - MgÀVzÀ£ÀÄ-©Ã¼ÀÄ
MgÉ - ºÉÃ¼ÀÄ - MgÉzÀ£ÀÄ

MqÀA§qÀÄ - M¥ÀÅöà - MqÀA§lÖ£ÀÄ
MqÉ - ¹Ã¼ÀÄ-CgÀ¼ÀÄ - MqÉ¬ÄvÀÄ
-¨sÁUÀªÀiÁqÀÄ-©j
M¸É - ¦æÃw - M¸ÉzÀ£ÀÄ
M¯É - ¦æÃwºÉÆAzÀÄ-C£ÀÄUÀæ»¸ÀÄ - M¯É¬ÄvÀÄ
MPÀÌ°PÀÄÌ - PÉÆ®Äè-ªÀÄÄV¸ÀÄ - MPÀÌ°QÌzÀ£ÀÄ
MqÀÄØ - JzÀÄgÁUÀÄ-¨ÉÃqÀÄ - MrØzÀgÀÄ- PÉÊMrØzÀgÀÄ
179
MtUÀÄ - ±ÀÄµÀÌªÁUÀÄ - MtVvÀÄ

MvÀÄÛ - »¸ÀÄPÀÄ-¥ÀPÀÌPÉÌvÀ¼ÀîÄ - MwÛzÀ£ÀÄ
NzÀÄ - NzÀÄ«PÉ - N¢zÀ£ÀÄ
N¯ÉÊ¸ÀÄ - D±Àæ¬Ä¸ÀÄ - N¯ÉÊ¹zÀ£ÀÄ
NªÀÅ - ¸ÀAgÀQë¸ÀÄ - N«zÀ£ÀÄ
NPÀj¸ÀÄ - ªÁAwªÀiÁqÀÄ - NPÀj¹zÀ£ÀÄ
NqÀÄ - NqÀÄ«PÉ - NrzÀ£ÀÄ
OAPÀÄ - »¸ÀÄPÀÄ - OAQzÀ£ÀÄ
CªÀÅAPÀÄ - »ZÀÄPÀÄ - CªÀÅAQzÀ£ÀÄ
OvÀÄPÉÆ¼ÀÄî - CqÀUÀÄ - OvÀÄPÉÆAqÀ£ÀÄ
PÀ¢ - PÀ¼ÀªÀÅªÀiÁqÀÄ - PÀzÀÝ£ÀÄ
PÀj - PÀj0iÀÄÄ«PÉ - JuÉÚ0iÀÄ°è PÀjzÀ£ÀÄ
PÀgÉ - ¸ÀÄj¸ÀÄ - ºÁ®ÄPÀgÉzÀ£ÀÄ
- ªÀÄ¼ÉPÀgÉ¬ÄvÀÄ
PÀgÉ - PÀgÉ0iÀÄÄ«PÉ - PÀgÉzÀ£ÀÄ
PÀ£À®Ä - PÉÆÃ¥ÀUÉÆ¼ÀÄî - PÀ£À°zÀ£ÀÄ
PÀ« - ªÀÄÄ¸ÀÄPÀÄ - PÀ«¬ÄvÀÄ
PÀ° - w½ - PÀ°vÀ£ÀÄ
PÀ®¸ÀÄ - ¨ÉgÀ¸ÀÄ - PÀ®¹zÀ£ÀÄ
PÀ¼ÀÄ - PÀ¢0iÀÄÄ«PÉ - PÀzÀÝ£ÀÄ
PÀr - bÉÃ¢¸ÀÄ - PÀrzÀ£ÀÄ
PÀ®PÀÄ - PÀ®PÀÄ«PÉ - ¤ÃgÀÄPÀ®QvÀÄ
PÀZÀÄÑ - ºÀ°è¤AzÀPÀr - PÀaÑzÀ£ÀÄ

PÀlÄÖ - §A¢ü¸ÀÄ - PÀnÖzÀ£ÀÄ
PÀ¹ - C¥ÀºÀj¸ÀÄ - PÀ¹zÀ£ÀÄ
PÀqÉUÀtÂ¸ÀÄ - wgÀ¸ÀÌj¸ÀÄ - PÀqÉUÀtÂ¹zÀ£ÀÄ
PÀAUÉÆ½¸ÀÄ - ¥ÀæPÁ²¸ÀÄ - PÀAUÉÆ½¸ÀÄvÀÛzÉ
PÀzÀPÀÄ - PÀzÀPÀÄ«PÉ - PÀzÀQzÀ£ÀÄ
PÀzÀqÀÄ - PÀzÀqÀÄ«PÉ - PÀzÀrzÀ£ÀÄ
180
PÀzÀÄðPÀÄ - PÉÆQÌ¤AzÀ PÀÄPÀÄÌ - PÀzÀÄðQvÀÄ

PÀ£À®Ä - PÉÆÃ¥ÀUÉÆ¼ÀÄî - PÀ£À°zÀ£ÀÄ
PÀ£ÀªÀj¸ÀÄ - §qÀ§r¸ÀÄ - PÀ£ÀªÀj¹zÀ£ÀÄ
PÀgÀUÀÄ - «°Ã£ÀªÁUÀÄ - PÀgÀVvÀÄ
PÀ¼ÀÄºÀÄ - PÀ¼ÀÄºÀÄ«PÉ - PÀ¼ÀÄ»zÀ£ÀÄ
PÀ½¸ÀÄ - PÀ¼ÀÄºÀÄ«PÉ - PÀ½¹zÀ£ÀÄ
PÁ(PÁ0iÀiï) (PÁ¬Ä) - gÀQë¸ÀÄ - PÁ0iÀÄÄvÁÛ£É-PÁ0iÀÄÝ£ÀÄ
PÁtÄ - £ÉÆÃqÀÄ - PÀAqÀ£ÀÄ
PÁzÀÄ - dUÀ¼ÀªÁqÀÄ - PÁ¢zÀ£ÀÄ
PÁ¥ÁqÀÄ - gÀQë¸ÀÄ - PÁ¥ÁrzÀ£ÀÄ
PÁ0iÀÄÄ(PÁ¬Ä) - ©¹0iÉÄÃgÀÄ - PÁ¬Ä¹zÀ£ÀÄ-PÁ¬ÄÝzÉ
PÁqÀÄ - PÁlPÉÆqÀÄ - PÁqÀÄvÁÛ£É
QqÀÄ (PÉqÀÄ) - PÉqÀÄ«PÉ - PÉlÖ£ÀÄ
QÃ¼ï - QÃ¼ÀÄ«PÉ - QvÀÛ£ÀÄ
QÃ - QÃªÁUÀÄ«PÉ - QÃwzÉ
PÀÄAzÀÄ - MvÀÄÛ - PÀÄA¢zÉ (PÀrªÉÄ0iÀiÁUÀÄ)
PÀÄPÀÄÌ - PÀÄPÀÄÌ«PÉ - PÀÄPÀÄÌvÀÛzÉ
(ZÀÄAa¤AzÀ PÀÄPÀÄÌªÀÅzÀÄ) - PÀÄQÌvÀÄ
PÀÄr - PÀÄr0iÀÄÄ«PÉ - PÀÄrzÀ£ÀÄ
PÀÄqÀÄ (PÉÆqÀÄ) - PÉÆqÀÄ«PÉ - PÉÆlÖ£ÀÄ
PÀÄ¢ - PÀÄ¢0iÀÄÄ«PÉ (PÀgÀÄ§Ä«PÉ) - PÀÄ¢ÝvÀÄ
(ªÀÄ£ÀzÀ°è PÀÄzÀÝ£ÀÄ)
PÀÄ¥Àà½¸ÀÄ - ºÁgÀÄ - PÀÄ¥Àà½¸ÀÄvÁÛ£É
PÀÄUÀÄÎ (PÀÄUÀÄð) - ¸ÀtÚzÁUÀÄ (GqÀÄUÀÄ) - PÀÄVÎzÀ£ÀÄ
PÀÄ®ÄPÀÄ - C¯Áèr¸ÀÄ - PÀÄ®ÄQzÀ£ÀÄ

PÀÆqÀÄ - ¨ÉgÉ - PÀÆrzÀ£ÀÄ
PÀÆUÀÄ - PÀÆUÀÄ«PÉ - PÀÆVzÀ£ÀÄ
PÉZÀÄÑ - £ÀÆ®Ä PÉZÀÄÑ«PÉ - PÉaÑzÀ£ÀÄ
PÉqÀºÀÄ(PÉqÀªÀÅ) - £É®PÉÌ ©Ã¼ÀÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄ - PÉqÀ»zÀ£ÀÄ(PÉqÀ«zÀ£ÀÄ)
PÉqÉ - ©Ã¼ÀÄ - PÉqÉzÀ£ÀÄ
PÉgÉ - vÀÄj¸ÀÄ - PÉgÉzÀ£ÀÄ
181
PÉtPÀÄ - gÉÃV¸ÀÄ - PÉtQzÀ£ÀÄ

PÉvÀÄÛ - ¸ÀªÀgÀÄ - PÉwÛzÀgÀÄ
PÉr¸ÀÄ - ºÁ¼ÀÄªÀiÁqÀÄ - PÉr¹zÀ£ÀÄ
PÉgÀ¼ÀÄ - ¹nÖUÉÃ¼ÀÄ - PÉgÀ½zÀ£ÀÄ
PÉ®¸ÁgÀÄ - ºÀwÛgÀPÉÌ ¨Á - PÉ®¸ÁjzÀ£ÀÄ
PÉÃ¼ÀÄ - PÉÃ¼ÀÄ«PÉ - PÉÃ½zÀ£ÀÄ
PÉÃgÀÄ - ºÀ¸À£ÀÄªÀiÁqÀÄ - PÉÃjzÀ£ÀÄ
(zsÁ£Àå±ÀÄ¢Þ ªÀiÁqÀÄ«PÉ)
PÉÊUÀÆqÀÄ - PÉÊUÉ¹UÀÄ - PÉÊUÀÆrvÀÄ
PÉÊ©qÀÄ - vÀåf¸ÀÄ - PÉÊ©lÖ£ÀÄ
PÉÊ¸ÁgÀÄ - ªÀ±ÀªÁUÀÄ - PÉÊ¸ÁjvÀÄ
PÉÆqÀÄ(PÀÄqÀÄ) - PÉÆqÀÄ«PÉ - PÉÆlÖ£ÀÄ
PÉÆAqÁqÀÄ - ºÉÆUÀ¼ÀÄ - PÉÆAqÁrzÀ£ÀÄ
PÉÆ£ÀgÀÄ - aUÀÄgÀÄ - PÉÆ£ÀjvÀÄ
PÉÆ®Äè(PÉÆ¯ï) - ¸Á¬Ä¸ÀÄ - PÉÆAzÀ£ÀÄ
PÉÆZÀÄÑ - ZÀÆgÀÄªÀiÁqÀÄ - PÉÆaÑzÀ£ÀÄ
PÉÆqÀªÀÅ - PÉÆqÀªÀÅ«PÉ - PÉÆqÀ«zÀ£ÀÄ
PÉÆgÀUÀÄ - ªÀå¸À£À¥ÀqÀÄ - PÉÆgÀVzÀ£ÀÄ
PÉÆgÉ - PÀvÀÛj¸ÀÄ - PÉÆgÉzÀ£ÀÄ
PÉÆ0iÀiï - PÉÆ0iÀÄÄå«PÉ - PÉÆ0iÀÄÝ£ÀÄ
PÉÆ¼É - PÉÆ¼É0iÀÄÄ«PÉ - PÉÆ¼ÉwzÉ
PÉÆÃgÀ¬Ä¸ÀÄ - PÀuïPÀÄPÀÄÌ - PÉÆÃgÉÊ¸ÀÄvÀÛzÉ
PÉÆÃgÀÄ - §0iÀÄ¸ÀÄ - PÉÆÃjzÀ£ÀÄ
UÀzÀgÀÄ - ¹lÄÖªÀiÁqÀÄ UÀzÀÝj¸ÀÄ - UÀzÀjzÀ£ÀÄ
UÀ¼À¥ÀÅ - ºÀgÀlÄ - UÀ¼À¦zÀ£ÀÄ

UÀ½¸ÀÄ - PÀÆqÀÄºÁPÀÄ - UÀ½¹zÀ£ÀÄ
UÀÄzÀÄÝ - ªÀÄÄ¶Ö¬ÄAzÀ ºÉÆqÉ - UÀÄ¢ÝzÀ£ÀÄ
UÀÄr¸ÀÄ - ¸ÀéZÀÒªÀiÁqÀÄ - UÀÄr¹zÀ£ÀÄ
UÀÄqÀÄUÀÄ - UÀzÀj¸ÀÄ - UÀÄqÀÄVzÀ£ÀÄ
UÉ¯ï (UÉ®Äè) - UÉzÉÝ - UÉzÉÝ£ÀÄ
UÉ0iÀiï (UÉ¬Äå) - ªÀiÁqÀÄ«PÉ - UÉ0iÀÄÝ£ÀÄ
182
UÉÆÃgÀÄ - vÀ¼ÀPÉÌ ºÀaÑªÉÆUÉ0iÀÄÄ«PÉ - UÉÆÃjzÀ£ÀÄ

UÉÆÃ½qÀÄ - ºÉZÁÑV zÀÄBR¥ÀqÀÄ - UÉÆÃ½lÖ£ÀÄ
ZÉ®Äè - ©¸ÁqÀÄ - ZÉ°èzÀ£ÀÄ
ZÉZÀÄÑ (ddÄÓ) - dfÓºÁPÀÄ - ZÉaÑzÀ£ÀÄ
aV - PÉÆ£ÀgÀÄ«PÉ - aVwvÀÄ
aÃgÀÄ - UÀnÖ0iÀiÁV PÀÆUÀÄ - aÃjzÀ£ÀÄ
ZÁZÀÄ - ªÀÄÄAzÀÄªÀiÁqÀÄ - ZÁazÀ£ÀÄ
aªÀÄÄä - ¨ÉgÀ½¤AzÀ £ÀÆPÀÄ - a«ÄäzÀ£ÀÄ
ZÀÄZÀÄÑ - ZÀÄZÀÄÑ«PÉ - ZÀÄaÑvÀÄ
avÉÛöÊ¸ÀÄ - PÉÃ¼ÀÄ - avÉÛöÊ¹zÀ£ÀÄ
aªÀÅlÄ - GUÀÄj¤AzÀ ZÀÄZÀÄÑ - aªÀÅnzÀ£ÀÄ
aªÀÄÄQ¸ÀÄ - aªÀÄÄQ¸ÀÄ«PÉ - ¤ÃgÀÄ aªÀÄÄQ¹zÀ£ÀÄ
aÃ¥ÀÅ - aÃ¥ÀÅ«PÉ - aÃ¥ÀÅvÁÛ£É
ddÄÓ - dfÓºÁPÀÄ - dfÓzÀ£ÀÄ
eÁgÀÄ - eÁgÀÄ«PÉ - eÁjzÀ£ÀÄ
dUÀÄ¼ÀÄ - eÁgÀÄ«PÉ - dUÀÄ¼ÀÄvÀÛzÉ
dr - ºÉÆqÉ - drzÀ£ÀÄ
f£ÀÄUÀÄ (f£ÀÄAUÀÄ) - ¸ÀtÚUÉ M¸ÀgÀÄ«PÉ - f£ÀÄUÀÄvÀÛzÉ
vÀUÀ®Ä - ¸ÉÆAPÀÄ - vÀUÀ°vÀÄ
vÀtÂ - vÀÈ¦ÛUÉÆ¼ÀÄî - vÀtÂzÀ£ÀÄ
vÀUÀÄÎ - ¨ÁUÀÄ - vÀVÎzÀ£ÀÄ
vÀ¼ÀÄî - £ÀÆPÀÄ - vÀ½îzÀ£ÀÄ
vÀqÀªÀÅ - PÉÊ¬ÄAzÀ - vÀqÀ«zÀ£ÀÄ
ªÀÄÄnÖ£ÉÆÃqÀÄ«PÉ

vÀlÄÖ - §r - vÀnÖzÀ£ÀÄ
vÀqÉ - ¤°è¸ÀÄ, JzÀÄj¸ÀÄ, - vÀqÉzÀ£ÀÄ
¥Àæw§A¢ü¸ÀÄ
vÀtÂ - vÀÈ¦Û¥ÀqÀÄ - vÀtÂzÀ£ÀÄ
vÀ¼É - ºÉÆAzÀÄ, zsÀj¸ÀÄ - vÀ¼ÉzÀ£ÀÄ
vÀ½ - aªÀÄÄQ¸ÀÄ - ¤ÃgÀÄvÀ½zÀ¼ÀÄ
183
vÀzÉ - ºÉÆqÉ - vÀzÀÝ£ÀÄ

vÀgÀÄ§Ä - ¤°è¸ÀÄ - vÀgÀÄ©zÀ£ÀÄ
vÀ¥ÀÅöà - ZÀÄåwºÉÆAzÀÄ - vÀ¦àzÀ£ÀÄ
vÀ§Äâ - D®AV¸ÀÄ - vÀ©âzÀ£ÀÄ
vÀj - PÀvÀÛj¸ÀÄ - vÀjzÀ£ÀÄ
vÀ®Ä¥ÀÅ - ¸ÉÃgÀÄ - vÀ®Ä¦zÀ£ÀÄ
vÀ®ètÂ¸ÀÄ - ¸ÀAPÀl¥ÀqÀÄ - vÀ®ètÂ¹zÀ£ÀÄ
vÀ¼ÀÄªÀÅ - vÀqÀªÀiÁqÀÄ - vÀ¼ÀÄ«zÀ£ÀÄ
vÀ¼É - ºÉÆAzÀÄ (zsÀj¸ÀÄ) - vÀ¼ÉzÀ£ÀÄ
vÁPÀÄ (vÁUÀÄ) - ªÀÄÄlÄÖ, JzÀÄgÁUÀÄ - vÁQzÀ£ÀÄ
vÁ¼ÀÄ - ¸ÉÊj¸ÀÄ - vÁ½zÀ£ÀÄ
vÁUÀÄ - ¸ÉÆAPÀÄ - ªÉÄÊvÁVvÀÄ
w½ - w½0iÀÄÄ«PÉ - w½zÀ£ÀÄ
wgÀÄUÀÄ - C¯É, ªÀÄgÀ¼ÀÄ - wgÀÄVzÀ£ÀÄ
w£ÀÄß - ¨sÀQë¸ÀÄ - wAzÀ£ÀÄ
wj - wj0iÀÄÄ«PÉ - wjzÀ£ÀÄ
w« - ZÀÄZÀÄÑ - w«zÀ£ÀÄ
wzÀÄÝ - ¸Àj¥Àr¸ÀÄ - w¢ÝzÀ£ÀÄ
wPÀÄÌ - GdÄÓ - wQÌzÀ£ÀÄ
wÃqÀÄ - ©Ã¸ÀÄ - wÃrvÀÄ
wÃgÀÄ - ªÀÄÄV - wÃjvÀÄ
wÃªÀÅ - vÀÄA§Ä - wÃ«zÉ
vÀÄA§Ä - vÀÄA§Ä«PÉ - vÀÄA©zÉ
vÀÄgÀÄPÀÄ - ©gÀÄ¹¤AzÀ EqÀÄ - vÀÄgÀÄQzÀ£ÀÄ

vÀÄqÀÄ (vÉÆqÀÄ) - zsÀj¸ÀÄ - vÉÆlÖ£ÀÄ
vÀÄ¼ÀÄPÀÄ - ºÉÆgÀZÉ®Äè - vÀÄ¼ÀÄQvÀÄ
vÀÄ½ - ªÉÄlÄÖ - vÀÄ½zÀ£ÀÄ
vÀÄj¸ÀÄ - PÉgÉ - vÀÄj¹zÀ£ÀÄ
vÀÄqÀÄPÀÄ - DvÀÄgÀ¢AzÀ »r - vÀÄqÀÄQzÀ£ÀÄ
vÀÆUÀÄ - C¯Áèr¸ÀÄ, C¼ÀvÉªÀiÁqÀÄ - vÀÆVzÀ£ÀÄ
184
vÉUÉ - vÉUÉ0iÀÄÄ«PÉ - vÉUÉzÀ£ÀÄ

vÉgÉ - PÁtÄªÀºÁUÉ ªÀiÁqÀÄ - vÉgÉzÀ£ÀÄ
vÉUÀ¼ÀÄ - wgÀ¸ÀÌj¸ÀÄ - vÉUÀ½zÀ£ÀÄ
vÉgÀÄ - PÉÆqÀÄ - vÉvÀÛ£ÀÄ
vÉÃUÀÄ - vÉÃUÀÄ«PÉ (vÉÃAPÀÄ) - vÉÃVzÀ£ÀÄ
vÉÃ®Ä - vÉÃ®Ä«PÉ - vÉÃ®ÄvÀÛzÉ
vÉÆqÀÄ - vÉÆqÀÄ«PÉ, zsÀj¸ÀÄ«PÉ - vÉÆlÖ£ÀÄ
vÉÆqÀUÀÄ - PÁgÀåzÀ°è ¥ÀæªÀÈvÀÛ£ÁUÀÄ - vÉÆqÀVzÀ£ÀÄ
vÉÆ¼ÀUÀÄ - ¥ÀæPÁ²¸ÀÄ - vÉÆ¼ÀVvÀÄ
vÉÆ®UÀÄ - zÀÆgÀ¸Àj - vÉÆ®VvÀÄ
vÉÆqÉ - zsÀj¸ÀÄ, ºÀZÀÄÑ - vÉÆqÉzÀ£ÀÄ
vÉÆqÉ - ¸ÀÄUÀAzsÀªÀ£ÀÄß vÉÆqÉzÀ£ÀÄ - vÉÆqÉzÀ£ÀÄ
vÉÆ0iÀiï - MzÉÝ0iÀiÁUÀÄ - vÉÆ0iÀÄÝ£ÀÄ
vÉÆÃgÀÄ - PÁtÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄ - vÉÆÃjzÀ£ÀÄ
zÀtÂ - D0iÀiÁ¸À ºÉÆAzÀÄ - zÀtÂzÀ£ÀÄ
zÁlÄ - DZÉ zÀqÀ ¸ÉÃgÀÄ - zÁnzÀ£ÀÄ
zsÀÄªÀÄÄPÀÄ - ºÁjPÉÆ¼ÀÄî«PÉ - zsÀÄªÀÄÄQzÀ£ÀÄ
zÉÆgÉ - ¹UÀÄ - zÉÆgÉ¬ÄvÀÄ
zÉÆgÀPÀÄ - ¹UÀÄ - zÉÆgÀQvÀÄ
zÉÆÃZÀÄ - ®ÆnªÀiÁqÀÄ - zÉÆÃazÀ£ÀÄ
£ÀqÉ - ZÀ°¸ÀÄ«PÉ - £ÀqÉzÀ£ÀÄ
£ÀqÀÄUÀÄ - PÀA¦¸ÀÄ - £ÀqÀÄVvÀÄ
£ÀA§Ä - «±Áé¸À«qÀÄ - £ÀA©zÀ£ÀÄ
£ÀAzÀÄ - DgÀÄ«PÉ - £ÀA¢vÀÄ
£ÀUÀÄ - £ÀUÀÄ«PÉ - £ÀPÀÌ£ÀÄ

£ÀgÀ¼ÀÄ - £ÀgÀ¼ÀÄ«PÉ - £ÀgÀ½zÀ£ÀÄ
£À®ÄUÀÄ - ¨ÉÃ£É¬ÄAzÀ §vÀÄÛ«PÉ - £À®ÄVzÀ£ÀÄ
£À° - ¸ÀAvÉÆÃµÀ¥ÀqÀÄ - £À°zÀ£ÀÄ
£ÁlÄ - ZÀÄZÀÄÑªÀÅzÀÄ - £ÁnvÀÄ
£ÁZÀÄ - ®eÉÓ¥ÀqÀÄ - £ÁazÀ£ÀÄ
£ÁgÀÄ - ªÁ¸À£É §gÀÄ«PÉ - £ÁgÀÄªÀÅzÀÄ
¤®Äè - ¤®Äè«PÉ - ¤AvÀ£ÀÄ
185
¤«ÄgÀÄ - JzÀÄÝ¤®Äè«PÉ - PÀÆzÀ®Ä ¤«ÄjzÀªÀÅ

- (Q« ¤«ÄjzÀªÀÅ)
¤ÃqÀÄ - ºÁPÀÄ, PÉÆqÀÄ - ¤ÃrzÀ£ÀÄ
¤ÃUÀÄ - zÀÆgÀªÁUÀÄ - ¤ÃVvÀÄ
£ÀÄr - ªÀiÁvÁqÀÄ - £ÀÄrzÀ£ÀÄ
£ÀÄAUÀÄ - £ÀÄAUÀÄ«PÉ - £ÀÄAVzÀ£ÀÄ
£ÀÄ¸ÀÄ¼ÀÄ - eÁjºÉÆÃUÀÄ«PÉ - £ÀÄ¸ÀÄ½zÀ£ÀÄ
£ÀÄj - ¸ÀtÚUÉ ªÀiÁqÀÄ - £ÀÄj¬ÄvÀÄ
£ÀÆAPÀÄ (£ÀÆPÀÄ) - £ÀÆPÀÄ«PÉ - £ÀÆAQzÀ£ÀÄ
- (£ÀÆQzÀ£ÀÄ)
£ÀÆ®Ä - £ÀÆ®Ä«PÉ - £ÀÆvÀ£ÀÄ
£ÉUÀ¥ÀÅ (£ÉUÀºÀÄ) - JvÀÄÛ«PÉ - £ÉUÀ¦zÀ£ÀÄ (£ÉUÀ»zÀ£ÀÄ)
£ÉUÉ - ºÁgÀÄ - £ÉUÉzÀ£ÀÄ
£É£É - ¸ÉÆÛÃvÀæ ªÀiÁqÀÄ - £É£ÉzÀ£ÀÄ
£É0iÀiï - §mÉÖ£ÉÃ0iÀÄÄ«PÉ - £ÉÃ0iÀÄÝ£ÀÄ
£É®¸ÀÄ - ¹ÜgÀªÁV ¤®Äè - £É®¹zÉ
£ÉgÉ - ¸ÉÃgÀÄ - £ÉgÉzÀgÀÄ
£ÉUÀ¼ï - ªÀiÁqÀÄ«PÉ - £ÉUÀ¼ÀÝ£ÀÄ
- (¥Àæ0iÀÄvÀß ªÀiÁqÀÄ«PÉ)
£ÉÆÃ (£ÉÆÃ0iÀiï) - £ÉÆ0iÀÄÄå«PÉ - £ÉÆAzÀ£ÀÄ
£ÉÆÃ£ï (£ÉÆÃ£ÀÄ) - ªÀævÀªÀiÁqÀÄ - £ÉÆÃAvÀ£ÀÄ
¥ÀqÉ - ºÉÆAzÀÄ - ¥ÀqÉzÀ£ÀÄ
¥Àj - ºÀj0iÀÄÄ«PÉ - ¥ÀjzÀ£ÀÄ

ºÀj - vÀÄAqÀÄªÀiÁqÀÄ«PÉ - ºÀjzÀ£ÀÄ
¥À§Äð - J®èPÀqÉUÀÆ «¸ÁÛgÀªÁUÀÄ - ¥À§Äð
ºÀ§Äâ - J®èPÀqÉUÀÆ «¸ÁÛgÀªÁUÀÄ - ¥À§Äâ
¥ÀqÀÄ - ªÀÄ®UÀÄ«PÉ - ¥ÀlÖ£ÀÄ
¥ÀvÀÄÛ (ºÀvÀÄÛ) - KgÀÄ«PÉ - ¥ÀwÛzÀ£ÀÄ (ºÀwÛzÀ£ÀÄ)
¥ÀgÀ¸ÀÄ (ºÀgÀ¸ÀÄ) - D²ÃªÁðzÀ ªÀiÁqÀÄ, - ¥ÀgÀ¹zÀ£ÀÄ
186
PÉÆÃgÀÄ (ºÀgÀ¹zÀ£ÀÄ)
¥ÀgÀ¥ÀÅ (ºÀgÀºÀÄ) - ºÀgÀqÀÄ«PÉ - ¥ÀgÀ¦zÀ£ÀÄ
(ºÀgÀ»zÀ£ÀÄ)
¥ÀªÀr¸ÀÄ - ªÀÄ®UÀÄ - ¥ÀªÀr¹zÀ£ÀÄ
¥Á¸ÀÄ (ºÁ¸ÀÄ) - ºÁ¸ÀÄ«PÉ - ¥Á¹zÀ£ÀÄ (ºÁ¹zÀ£ÀÄ)
¥ÁqÀÄ (ºÁqÀÄ) - ºÁqÀÄ«PÉ - ¥ÁrzÀ£ÀÄ (ºÁrzÀ£ÀÄ)
¥ÀÅUÀÄ - ¥ÀæªÉÃ²¸ÀÄ«PÉ - ¥ÉÇPÀÌ£ÀÄ (ºÉÆPÀÌ£ÀÄ)
(ºÉÆUÀÄ) (ºÀÄUÀÄ)
¥ÀÅzÀÄV¸ÀÄ - ºÀÄzÀÄV¸ÀÄ«PÉ - ¥ÀÅzÀÄV¹zÀ£ÀÄ
ºÀÄzÀÄV¸ÀÄ - CqÀV¸ÀÄ«PÉ - ºÀÄzÀÄV¹zÀ£ÀÄ
¥ÀÇuï (ºÀÆuï) - ¥ÀæweÉÕªÀiÁqÀÄ - ¥ÀÇtÝ£ÀÄ (ºÀÆtÝ£ÀÄ)
¥ÀÇ¸ÀÄ (ºÀÆ¸ÀÄ) - ¯ÉÃ¦¸ÀÄ - ¥ÀÇ¹zÀ£ÀÄ (ºÀÆ¹zÀ£ÀÄ)
¥ÉZÀÄð - ºÉZÁÑUÀÄ«PÉ - ¥ÉaðvÀÄ
¥ÉÃ¼ï (ºÉÃ¼ÀÄ) - ºÉÃ¼ÀÄ«PÉ - ¥ÉÃ½zÀ£ÀÄ (ºÉÃ½zÀ£ÀÄ)
(¥ÉÃ¼ÀÝ£ÀÄ)
¥ÉÇgÀªÀÄqÀÄ - ºÉÆgÀ©Ã¼ÀÄ - ¥ÉÇgÀªÀÄlÖ£ÀÄ
¥ÉÇgÉ (ºÉÆgÉ) - ¸ÀAgÀQë¸ÀÄ - ¥ÉÇgÉzÀ£ÀÄ (ºÉÆgÉzÀ£ÀÄ)
¥ÉÇ¼É (ºÉÆ¼É) - ¥ÀæPÁ²¸ÀÄ - ¥ÉÇ¼É¬ÄvÀÄ
(ºÉÆ¼É¬ÄvÀÄ)
¥ÉÇzÀÄð - ºÉÆAzÀÄ - ¥ÉÇ¢ðzÀ£ÀÄ
¥ÉÇ¸É (ºÉÆ¸É) - ¥ÉÇ¸É0iÀÄÄ«PÉ - ¥ÉÇ¸ÉzÀ£ÀÄ (ºÉÆ¸ÉzÀ£ÀÄ)
¥ÉÇÃgï (ºÉÆÃgÀÄ) - ºÉÆÃgÁqÀÄ«PÉ - ¥ÉÇÃzÀð£ÀÄ
(ºÉÆÃjzÀ£ÀÄ)
¥ÉÇÃUÀÄ (ºÉÆÃUÀÄ) - ºÉÆÃUÀÄ«PÉ - ¥ÉÇÃzÀ£ÀÄ (ºÉÆÃzÀ£ÀÄ)

¥ÉÃ¼ï (¥ÉÃ¼ÀÄ) - ºÉÃ¼ÀÄ«PÉ - ¥ÉÃ½zÀ£ÀÄ (ºÉÃ½zÀ£ÀÄ)
(ºÉÃ¼ÀÄ)
¦AUÀÄ (»AUÀÄ) - zÀÆgÀªÁUÀÄ - ¦AVvÀÄ (»AVvÀÄ)
¦Ãgï (»ÃgÀÄ) - »ÃgÀÄ«PÉ - ¦ÃjzÀA (»ÃjzÀ£ÀÄ)
§gÉ - §gÉ0iÀÄÄ«PÉ - §gÉzÀ£ÀÄ
§UÉ - aAw¸ÀÄ, 0iÉÆÃa¸ÀÄ - §UÉzÀ£ÀÄ
187
§¹ - vÉÆnÖPÀÄÌ, f£ÀÄUÀÄ - §¹¬ÄvÀÄ

§gÀÄ - §gÀÄ«PÉ - §AzÀ£ÀÄ
§zÀÄPÀÄ - fÃ«¸ÀÄ - §zÀÄQzÀ£ÀÄ
§V - vÉÆÃqÀÄ - §VzÀ£ÀÄ
§aÑqÀÄ - ªÀÄÄaÑqÀÄ - §aÑlÖ£ÀÄ
§vÀÄÛ - EAUÀÄ - §wÛvÀÄ
§¼À®Ä - D0iÀiÁ¸ÀUÉÆ¼ÀÄî - §¼À°zÀ£ÀÄ
§¼À¸ÀÄ - ¸ÀÄwÛ§gÀÄªÀÅzÀÄ - §¼À¹zÀ£ÀÄ
(ªÉZÀÑªÀiÁqÀÄ)
§¼É (¨É¼É) - ªÀÈ¢Þ0iÀiÁUÀÄ - §¼ÉzÀ£ÀÄ
¨É¼É0iÀÄÄ«PÉ - (¨É¼ÉzÀ£ÀÄ)
§¼ÀÄPÀÄ - §¼ÀÄPÀÄ«PÉ - §¼ÀÄQzÀ¼ÀÄ
¨ÁUÀÄ - ¨ÁUÀÄ«PÉ - ¨ÁVzÀ£ÀÄ
¨ÁqÀÄ - §vÀÄÛªÀÅzÀÄ - ¨ÁrvÀÄ
¨ÁZÀÄ - MlÄÖUÀÆqÀÄ - ¨ÁazÀ£ÀÄ
¨Á¬ÄéqÀÄ - C¼ÀÄ«PÉ - ¨Á¬ÄélÖ¼ÀÄ
(¨Á¬Ä©qÀÄ) (PÀÆUÀÄ«PÉ) (¨Á¬Ä©lÖ¼ÀÄ)
¨Á¼ÀÄ - §zÀÄPÀÄ«PÉ - ¨Á½zÀ£ÀÄ
¨Á¸ÀtÂ¸ÀÄ - ªÀÄÄZÀÄÑ - ¨Á¸ÀtÂ¹zÀ£ÀÄ
©qÀÄ - vÀåf¸ÀÄ - ©lÖ£ÀÄ
©j - CgÀ¼ÀÄ, ¹Ã¼ÀÄ - ©j¬ÄvÀÄ
©PÀÄÌ - ©PÀÄÌ«PÉ - ©QÌzÀ£ÀÄ
©V - §A¢ü¸ÀÄ - ©VzÀ£ÀÄ
©vÀÄÛ - ©ÃdºÁPÀÄ - ©wÛzÀ£ÀÄ

©ZÀÄÑ - PÀlÄÖ GlÄÖ - ©aÑzÀ£ÀÄ
©¸ÀÄqÀÄ - J¸É0iÀÄÄ«PÉ - ©¸ÀÄl£ÀÄ
©ÃUÀÄ - UÀªÀð¥ÀqÀÄ - ©ÃVzÀ£ÀÄ
©Ã¸ÀÄ - ©Ã¸ÀÄ«PÉ - M¯É ©Ã¹zÀ£ÀÄ
(J¸É0iÀÄÄ«PÉ)
©Ã¼ÀÄ - £É®PÉÌ ©Ã¼ÀÄ - ©zÀÝ£ÀÄ
188
¨É¼ÀUÀÄ - ¥ÀæPÁ²¸ÀÄ - ¨É¼ÀVvÀÄ

¨ÉzÀgÀÄ - CAdÄ - ¨ÉzÀjzÀ£ÀÄ
¨ÉgÀ¸ÀÄ - «Ä±ÀæªÀiÁqÀÄ - ¨ÉgÀ¹zÀ£ÀÄ
¨É¸À¸ÀÄ - C¥ÀàuÉ ªÀiÁqÀÄ - ¨É¸À¹zÀ£ÀÄ
¨É¸É - eÉÆÃr¸ÀÄ (CAn¸ÀÄ) - ¨É¸ÉzÀ£ÀÄ
¨ÉAUÉÆ¼ÀÄî - ¨É£ÀÄßºÀvÀÄÛ - ¨ÉAUÉÆAqÀ£ÀÄ
¨ÉZÀÄð (¨ÉZÀÄÑ) - ¨ÉZÀÄÑ©Ã¼ÀÄ«PÉ - ¨ÉaðzÀ£ÀÄ
(¨ÉaÑzÀ£ÀÄ)
¨ÉÃqÀÄ - 0iÀiÁa¸ÀÄ - ¨ÉÃrzÀ£ÀÄ
¨ÉÃ - ¸ÀÄqÀÄ«PÉ - ¨ÉA¢vÀÄ (¨É0iÀiï)
¨ÉÆ©âj - UÀnÖ0iÀiÁV PÀÆUÀÄ - ¨ÉÆ©âjzÀ£ÀÄ
ªÀÄ¸ÀUÀÄ - «dÈA©ü¸ÀÄ - PÉÊPÉÊªÀÄ¸ÀVvÀÄ
ªÀÄqÀUÀÄ - EqÀÄ - ªÀÄqÀVzÀ£ÀÄ (ªÀÄqÀÄUÀÄ)
ªÀÄgÀÄUÀÄ - ªÀå¸À£À¥ÀqÀÄ - ªÀÄgÀÄVzÀ£ÀÄ
ªÀÄr - ¸Á0iÀiï - ªÀÄrzÀ£ÀÄ
ªÀÄgÀ¼ÀÄ - PÀÄ¢0iÀÄÄ«PÉ - ªÀÄgÀ¼ÀÄvÀÛzÉ
ªÀÄgÀ¼ÀÄ - »A¢gÀÄUÀÄ - ªÀÄgÀ½zÀ£ÀÄ
ªÀÄgÉ - ªÀÄgÉ0iÀÄÄ«PÉ - ªÀÄgÉvÀ£ÀÄ
ªÀÄgÀ¸ÀÄ - ªÀÄgÉ0iÀÄÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄ - ªÀÄgÉ¹zÀ£ÀÄ
(PÁtzÀAvÉªÀiÁqÀÄ)
ªÀÄ¯É - UÀªÀð¢AzÀ JzÀÄj¹ ¤®Äè - ªÀÄ¯ÉvÀ£ÀÄ
ªÀÄ¸É - wPÀÄÌ, ZÀÆ¥ÀÅUÉÆ½¸ÀÄ - ªÀÄ¸ÉzÀ£ÀÄ
ªÀiÁqÀÄ - ªÀiÁqÀÄ«PÉ - ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É
ªÀiÁgÀÄ - ªÀiÁgÁlªÀiÁqÀÄ«PÉ - ªÀiÁjzÀ£ÀÄ

ªÀiÁUÀÄ - ºÀuÁÚUÀÄ«PÉ - ªÀiÁVvÀÄ
ªÀiÁ¸ÀÄ - PÉÆ¼É0iÀiÁUÀÄ - ªÀiÁ¹zÉ
ªÀiÁuï (ªÀiÁtÄ) - ©qÀÄ«PÉ - ªÀiÁt°
¤µÉÃ¢ü¸ÀÄ, ¤°è¸ÀÄ
ªÀiÁ£ÀÄðr - JzÀÄgÀÄªÀiÁvÁqÀÄ - ªÀiÁ£ÀÄðrzÀ£ÀÄ
«Ä¸ÀÄPÀÄ - «Ä¸ÀÄPÀÄ«PÉ - ¤zÉÝ0iÀÄ°è «Ä¸ÀÄQzÀ£ÀÄ
189
«Ä£ÀÄUÀÄ - ¥ÀæPÁ²¸ÀÄ - «Ä£ÀÄUÀÄvÀÛzÉ

«ÄPÀÄÌ - G®èAX¸ÀÄ - «ÄQÌzÀ£ÀÄ
«ÄAZÀÄ - ºÉÆ¼É0iÀÄÄ«PÉ - «ÄAavÀÄ
«Är - ¨ÉgÀ½¤AzÀ ¨Áj¸ÀÄ - «ÄrzÀ£ÀÄ
«Ä¢ - £ÁzÀÄªÀÅzÀÄ - «Ä¢0iÀÄÄvÁÛ£É
«ÄÃ («ÄÃ0iÀiï) - ¸Áß£ÀªÀiÁqÀÄ - «ÄAzÀ£ÀÄ
«ÄÃAlÄ - ªÀÄÄAzÉvÀ¼ÀÄî - «ÄÃAnzÀ£ÀÄ
«ÄÃgÀÄ - «ÄPÀÄÌ - «ÄÃjzÀ£ÀÄ
ªÀÄÄlÄÖ - ªÀÄÄlÄÖ«PÉ, vÀ®¥ÀÅ«PÉ - ªÀÄÄnÖzÀ£ÀÄ
ªÀÄÄ½ - ¹mÁÖUÀÄ - ªÀÄÄ½zÀ£ÀÄ
ªÀÄÄr - zsÀj¸ÀÄ - ºÀÆ ªÀÄÄrzÀ¼ÀÄ
ªÀÄÄzÀÄqÀÄ - ªÀÄÄzÀÄrPÉÆ¼ÀÄî«PÉ - ªÀÄÄzÀÄrPÉÆAqÀ£ÀÄ
ªÀÄÄV - ªÉÆUÁÎUÀÄ, PÉÊeÉÆÃr¸ÀÄ - ªÀÄÄVzÀ£ÀÄ
wÃjºÉÆÃUÀÄ
ªÀÄÄ¸ÀÄPÀÄ - PÀ«0iÀÄÄ«PÉ - ºÉÆUÉ ªÀÄÄ¸ÀÄQvÀÄ
ªÀÄÄPÀÄÌ½¸ÀÄ - ¤ÃgÀÄ ªÀÄÄPÀÄÌ½¸ÀÄ«PÉ - ¤ÃgÀÄ ªÀÄÄPÀÄÌ½¹zÀ£ÀÄ
ªÀÄÄPÀÄÌ - w£ÀÄß, £ÀÄAUÀÄ - ªÀÄÄQÌzÀ£ÀÄ
ªÀÄÄUÀÄÎ - eÉÆÃ°ºÉÆÃUÀÄ - gÁV ªÀÄÄVÎzÉ
- zsÁ£ÀåUÀ¼ÀÄ ªÁ¸À£É §gÀÄ«PÉ
ªÀÄÄUÀÎj¸ÀÄ - eÉÆÃ°ºÉÆÃUÀÄ«PÉ - ªÀÄÄUÀÎj¹zÀ£ÀÄ
ªÀÄÄj - ZÀÆgÀÄ ªÀiÁqÀÄ - ªÀÄÄjzÀ£ÀÄ
ªÀÄÄ¼ÀÄUÀÄ - PÁtzÀAvÁUÀÄ - ªÀÄÄ¼ÀÄVvÀÄ
ªÀÄÆqÀÄ - ºÀÄlÄÖ - ªÀÄÆrvÀÄ
ªÀÄÆ¸ÀÄ - ªÁ¸À£É vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ - ªÀÄÆ¹zÀ£ÀÄ

ªÉÄgÉ - qÀA¨sÁZÁgÀ¢AzÀ wgÀÄUÀÄ - ªÉÄgÉ0iÀÄÄvÁÛ£É
ªÉÄZÀÄÑ - M¥ÀÅöà, ¥Àæ¸À£Àß£ÁUÀÄ - ªÉÄaÑzÀ£ÀÄ
ªÉÄ®Äè - w£ÀÄß - ªÉÄzÀÝ£ÀÄ
ªÉÄlÄÖ - vÀÄ½ - ªÉÄnÖzÀ£ÀÄ
ªÉÄÃ (ªÉÄÃ0iÀiï) - ¥À±ÀÄUÀ¼ÀÄ DºÁgÀ w£ÀÄß«PÉ - ªÉÄÃ0iÀÄÄvÀÛzÉ
ªÉÆ¼É - ªÉÆ¼ÀPÉ0iÉÆqÀ0iÀÄÄ«PÉ - ªÉÆ¼É¬ÄvÀÄ
190
ªÉÆ¼ÀUÀÄ - ªÁzÀåUÀ¼ÀÄ zsÀé¤ªÀiÁqÀÄ«PÉ - ªÉÆ¼ÀVzÀªÀÅ

ªÉÄÃWÀzsÀé¤
ªÉÆÃzÀÄ - ºÉÆqÉ0iÀÄÄ«PÉ, - UÀzÉ¬ÄAzÀ
¥Àæ0iÉÆÃV¸ÀÄ«PÉ ªÉÆÃ¢zÀ£ÀÄ
gÉÃUÀÄ - ¹mÁÖUÀÄ - gÉÃVzÀ£ÀÄ
¸À®ºÀÄ - ¸ÀAgÀQë¸ÀÄ - ¸À®»zÀ£ÀÄ
¸Àj - ¥ÀPÀÌPÉÌ ºÉÆÃUÀÄ«PÉ - ¸ÀjzÀ£ÀÄ
¸ÀAvÀ«qÀÄ - ¸ÀAvÉÆÃµÀ¥Àr¸ÀÄ - ¸ÀAvÀ«lÖ£ÀÄ
¸ÀAvÉÊ¸ÀÄ«PÉ
¸À« - gÀÄa£ÉÆÃqÀÄ, w£ÀÄß - ¸À«zÀ£ÀÄ
¸Àr®Ä - PÀlÄÖ¸Àr¯ÁUÀÄ«PÉ - ¸Àr°zÉ
¸ÀzÉ - ºÉÆqÉ, §r - ¸ÀzÉzÀ£ÀÄ
¸Á (¸Á0iÀiï) - ªÀÄgÀtºÉÆAzÀÄ - ¸ÀvÀÛ£ÀÄ
¸ÁPÀÄ - gÀQë¸ÀÄ - ¸ÁQzÀ£ÀÄ
¸Áj¸ÀÄ - ¸ÁgÀuÉ ªÀiÁqÀÄ«PÉ - ¸Áj¹zÀ¼ÀÄ
¸ÁgÀÄ - ¥ÀæPÀl¥Àr¸ÀÄ - ¸ÁjzÀgÀÄ
ºÀwÛgÀPÉÌ ºÉÆÃUÀÄ
¸ÁUÀÄ - ºÉÆÃUÀÄ, £ÀqÉ - ¸ÁVzÀ£ÀÄ
¹UÀÄ - PÉÊ¸ÉÃgÀÄ - ¹QÌvÀÄ
¹Ã£ï (¹Ã£ÀÄ) - ¹Ã£ÀÄ«PÉ - ¹ÃvÀ£ÀÄ
¹Ã0iÀiï - ¸ÀÄqÀÄ«PÉ - C£Àß ¹ÃwzÉ
PÀªÀÄgÀÄ«PÉ, ºÉÆvÀÄÛ«PÉ (¹Ã¢zÉ)
¹®ÄPÀÄ - §AzsÀ£ÀPÉÆÌ¼ÀUÁUÀÄ - ¹®ÄQzÀ£ÀÄ
ºÀ¸ÀÛUÀvÀªÁUÀÄ

¹UÀÄ - ºÀ¸ÀÛUÀvÀªÁUÀÄ - ¹QÌvÀÄ
¸ÀÄV - ¸ÀÄV0iÀÄÄ«PÉ - ¸ÀÄVzÀ£ÀÄ
¸ÀÄ0iÀiï - G¹gÀÄ©qÀÄ - ¸ÀÄ0iÀÄÝ£ÀÄ
¸ÀÄ° - ¹¥Éà¸ÀÄ°0iÀÄÄ«PÉ - ¸ÀÄ°zÀ£ÀÄ
¸ÀÄ½ - wgÀÄUÀÄ«PÉ - ¸ÀÄ½zÀ£ÀÄ
¸ÀÆ¸ÀÄ - vÀÄA§Ä - ¸ÀÆ¹zÉ
191
¸Ét¸ÀÄ - 0iÀÄÄzÀÞªÀiÁqÀÄ - ¸Ét¹zÀ£ÀÄ

¸É¼É - dUÀÄÎ - ¸É¼ÉzÀ£ÀÄ
¸ÉÆ°è¸ÀÄ - ªÀiÁvÁqÀÄ«PÉ - ¸ÉÆ°è¹zÀ£ÀÄ
¸ÉÆÃ¯ï (¸ÉÆÃ®Ä) - C¥Àd0iÀÄ - ¸ÉÆÃvÀ£ÀÄ
ºÀgÀqÀÄ - ºÀgÀqÀÄ«PÉ - ºÀgÀrzÀ£ÀÄ
ºÀªÀtÂ¸ÀÄ - C¥ÉÃQë¸ÀÄ, EaÑ¸ÀÄ - ºÀªÀtÂ¹zÀ£ÀÄ
¹zÀÞ¥Àr¸ÀÄ
ºÀAZÀÄ - ºÀAZÀÄ«PÉ - ºÀAazÀ£ÀÄ
ºÀvÀÄÛ - KgÀÄ - ºÀwÛzÀ£ÀÄ
ºÀ¤ - vÉÆnÖPÀÄÌ - ºÀ¤0iÀÄÄvÀÛzÉ
ºÀ¤¸ÀÄ - JgÉ0iÀÄÄ«PÉ - ºÀ¤¹zÀ£ÀÄ
ºÀgÀ¸ÀÄ - D²ÃªÁðzÀªÀiÁqÀÄ - ºÀgÀ¹zÀ£ÀÄ
»AqÀÄ - »AqÀÄ«PÉ - gÀ¸À»ArzÀ£ÀÄ
vÉÆAzÀgÉPÉÆqÀÄ«PÉ
ºÀÄj - ºÀÄj0iÀÄÄ«PÉ - ºÀÄjzÀ£ÀÄ
ºÀj - ºÀj0iÀÄÄ«PÉ - ºÀj¬ÄvÀÄ
»j - ºÉÆgÀUÉ¼É - »jzÀ£ÀÄ
ºÀ§Äâ - «¸ÁÛgÀªÁUÀÄ - ºÀ©âvÀÄ
ºÀ½ - ¤A¢¸ÀÄ - ºÀ½zÀ£ÀÄ
ºÁgÀÄ - fV0iÀÄÄ«PÉ, £ÉUÉ0iÀÄÄ«PÉ - ºÁjzÀ£ÀÄ
ºÁgÀÄ - JzÀÄgÀÄ£ÉÆÃqÀÄ - ºÁjzÀ£ÀÄ
ºÁqÀÄ - ¸ÀAVÃvÀ ºÉÃ¼ÀÄ«PÉ - ºÁrzÀ£ÀÄ
»AUÀÄ - ¤ÃUÀÄ, ©lÄÖ©qÀÄ - »AVvÀÄ
»AdÄ - »AdÄ«PÉ - ºÀwÛ0iÀÄ£ÀÄß »AfzÀ£ÀÄ

»¸ÀÄPÀÄ - MvÉÆÛ«PÉ - »¸ÀÄQzÀ£ÀÄ
(»ZÀÄPÀÄ) »ZÀÄQzÀ£ÀÄ
»ÃgÀÄ - »ÃgÀÄ«PÉ - gÀ¸À »ÃjzÀ£ÀÄ
ºÀÄV - £É®zÀ°è ªÀÄÄZÀÄÑ - ºÀÄVzÀ£ÀÄ
ºÉgÀÄ - ¥Àæ¸ÀªÀQæ0iÉÄ0iÀÄ°è - ºÉvÀÛ¼ÀÄ
ºÉtUÀÄ - 0iÀÄwß¸ÀÄ - ºÉtVzÀ£ÀÄ
192
ºÉÃgÀÄ - ¨sÁgÀºÉÃgÀÄ«PÉ - ¨sÁgÀºÉÃjzÀ£ÀÄ

ºÉÃªÀj¸ÀÄ - £ÁZÀÄ - ºÉÃªÀj¹zÀ£ÀÄ
ºÉÆgÉ - gÀPÀëuÉªÀiÁqÀÄ - ºÉÆgÉzÀ£ÀÄ
ºÉÆAzÀÄ - ¸ÉÃgÀÄ, ¥ÀqÉ - ºÉÆA¢zÀ£ÀÄ
ºÉÆ¼É - ¥ÀæPÁ²¸ÀÄ - ºÉÆ¼É0iÀÄÄvÀÛzÉ
ºÉÆÃgÀÄ - 0iÀÄÄzÀÞªÀiÁqÀÄ - ºÉÆÃjzÀ£ÀÄ
dUÀ¼ÀªÁqÀÄ
ºÉÆÃ®Ä - ¸ÀªÀÄ£ÁUÀÄ - ºÉÆÃ®ÄvÁÛ£É
ºÉÆÃ°PÉ0iÀÄ°è
*****
CzsÁå0iÀÄ 6
¸ÀªÀiÁ¸À ¥ÀæPÀgÀt
(1) CgÀ¸À£À-ªÀÄ£É0iÀÄ°è-¸ÀA¨sÀæªÀÄ §ºÀ¼À
F ªÁPÀåzÀ°è PÉ¼ÀUÉ UÉgÉ ºÁQgÀÄªÀ ‘CgÀ¸À£À’ JA§ ¥ÀzÀzÀ, ‘ªÀÄ£É0iÀÄ°è’ JA§
¥ÀzÀzÀ CxÀðUÀ¼ÀÆ ¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ. DzÀgÉ CzÉÃ CxÀðªÉÃ §gÀÄªÀAvÉ CªÉgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
‘CgÀªÀÄ£É0iÀÄ°è’ JA§ MAzÉÃ ¥ÀzÀ ªÀiÁr ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ. »ÃUÉ MAzÉÃ ¥ÀzÀ ªÀiÁr
193
ºÉÃ½zÀÄzÀjAzÀ ¸Àé®à PÁ®ªÀÇ, zsÀé¤0iÀÄÆ, §gÉ0iÀÄÄªÀ ±ÀæªÀÄªÀÇ PÀrªÉÄ0iÀiÁ¬ÄvÀ®èªÉ?

CxÀðªÀÇ PÉqÀÄªÀÅ¢®è.
(2) »jzÁzÀ vÉÆgÉ0iÀÄÄ ºÀj0iÀÄÄwÛvÀÄÛ-
F ªÁPÀåzÀ®Æè, ‘»jzÁzÀ’ ‘vÉÆgÉ0iÀÄÄ’ JA¨ÉgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ½ªÉ. EªÀ£ÀÄß
ªÉÄÃ°£ÀAvÉ ‘ºÉzÉÆÝgÉ’ ºÀj0iÀÄÄwÛvÀÄÛ J£Àß§ºÀÄªÀÅzÀÄ.
(3) PÁ°£À §¼ÉUÀ¼À£ÀÄß vÀAzÀ£ÀÄ-
F ªÁPÀåzÀ®Æè ‘PÁ°£À’ ‘§¼ÉUÀ¼À£ÀÄß’ JA¨ÉgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ‘PÁ®Ä§¼ÉUÀ¼À£ÀÄß’
vÀAzÀ£ÀÄ-JAzÀÄ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
(4) F HgÀ d£ÀgÀÄ PÉgÉUÀ¼À, PÀmÉÖUÀ¼À, ¨Á«UÀ¼À, ¸Ë®¨sÀå ¥ÀqÉ¢zÁÝgÉ.-
E°è PÉgÉUÀ¼À, PÀmÉÖUÀ¼À, ¨Á«UÀ¼À JA§ F ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
‘PÉgÉPÀmÉÖ¨Á«UÀ¼À’ JAzÀÄ MAzÀÄ ¥ÀzÀ ªÀiÁr ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ. »ÃUÉ JgÀqÀÄ, ªÀÄÆgÀÄ
CxÀªÁ ºÉZÀÄÑ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MAzÉÃ ¥ÀzÀ ªÀiÁr ºÉÃ½zÁUÀ £ÀªÀÄUÉ PÁ®zÀ
G½vÁ0iÀÄªÁUÀÄvÀÛzÉ; §gÉ0iÀÄÄªÀÅzÀPÉÌ G¥À0iÉÆÃV¸ÀÄªÀ ±ÀQÛ0iÀÄ G½vÁ0iÀÄªÁUÀÄvÀÛzÉ.
C£ÀÄßªÀÅzÀPÉÌ (ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀPÉÌ) G¥À0iÉÆÃV¸ÀÄªÀ zsÀé¤±ÀQÛ0iÀÄ G½vÁ0iÀÄªÁUÀÄvÀÛzÉ.
ªÀÄ£ÀÄµÀå£ÀÄ 0iÀiÁªÁUÀ®Æ ¸Ë®¨sÁåPÁAQë0iÀÄ®èªÉ? ¨sÁµÉ0iÀÄ®Æè F vÀgÀzÀ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À£ÀÄß
ªÀÄ£ÀÄµÀå ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîvÁÛ£É. DzÀgÉ »ÃUÉ J®è PÀqÉUÀÆ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¹
MAzÀÄ ¥ÀzÀ ªÀiÁr ºÉÃ¼À®Ä ±ÀPÀå«®è. JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀªÁUÀÄªÀÅzÉÃ
ºÉZÀÄÑ. PÉ®ªÀÅ PÀqÉ ªÀÄÆgÀÄ £Á®ÄÌ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ ¸ÉÃj ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
(1) CgÀ¸À£À ªÀÄ£É-EªÉgÀqÀÆ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß PÀÆr¹ MAzÉÃ ¥ÀzÀ ªÀiÁr ºÉÃ½zÁUÀ
‘CgÀ¸ÀÄ’ ¥ÀæPÀÈw0iÀÄ ªÀÄÄAzÉ EgÀÄªÀ ‘C’ JA§ µÀ¶×Ã «¨sÀQÛ0iÀÄÆ, CzÀgÀ ¤«ÄvÀÛªÁV
§AzÀ ‘£À’ PÁgÁUÀªÀÄªÀÇ, ºÉÆÃUÀÄªÀÅªÀÅ. EzÀÆ C®èzÉ MªÉÆäªÉÄä ¥ÀæPÀÈw0iÀÄ°ègÀÄªÀ ‘¸À’
PÁgÀªÀÇ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. »ÃUÉ EªÉ®è ¯ÉÆÃ¥ÀªÁV ‘CgÀ’ JA§ ¥ÀæPÀÈw0iÀÄ MAzÀÄ
¨sÁUÀªÀÅ½zÀÄ ‘CgÀªÀÄ£É’ JA§ CgÀ¸À£À ¸ÀA§AzsÀªÁzÀ ªÀÄ£É JA§ CxÀð §gÀÄªÀ
¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀªÀÅ ¹zÀÞªÁ¬ÄvÀÄ.
(2) »jzÁzÀ vÉÆgÉ-EªÉgÀqÀÆ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ MAzÀÄ ¥ÀzÀ ªÀiÁr ºÉÃ½zÁUÀ
‘»jzÀÄ’ JA§ ¥ÀæPÀÈw0iÀÄÄ ‘ºÉzï’ JA§ gÀÆ¥À zsÀj¸ÀÄªÀÅzÀÄ. ‘vÉÆgÉ’ JA§°è0iÀÄ
ªÉÆzÀ® ªÀåAd£ÀªÁzÀ ‘vï’ PÁgÀªÀÅ zÀPÁgÀªÁV ‘ºÉzÉÆÝgÉ’ JA§ ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀªÁ¬ÄvÀÄ.
»ÃUÉ®è ªÀÄÆ®¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ gÀÆ¥ÁAvÀgÀ ºÉÆA¢ ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀUÀ¼ÁUÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
(3) PÁ°£À §¼É-EªÉgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ ¥ÀzÀ ªÀiÁr ºÉÃ¼ÀÄªÁUÀ
‘PÁ®Ä’ JA§ ¥ÀæPÀÈw0iÀÄ ªÀÄÄAzÉ §AzÀ ‘C’ «¨sÀQÛ0iÀÄÆ, D «¨sÀQÛ0iÀÄ ¤«ÄvÀÛªÁV
194
§AzÀ ‘£À’ PÁgÁUÀªÀÄªÀÇ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁV ‘PÁ®Ä’ JA§ ¥ÀæPÀÈw ªÀiÁvÀæ G½zÀÄ ‘PÁ®Ä§¼É’
JA§ ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀ ¹zÀÞªÁ¬ÄvÀÄ.
(4) PÉgÉUÀ¼À, PÀmÉÖUÀ¼À, ¨Á«UÀ¼À JA§ F ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À°è EgÀÄªÀ ‘C’ JA§
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ0iÀÄÆ, §ºÀÄªÀZÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ‘UÀ¼ÀÄ’ JA§ DUÀªÀÄªÀÇ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁV
‘PÉgÉ, PÀmÉÖ, ¨Á«’ JA§ ¥ÀæPÀÈw ªÀiÁvÀæ G½zÀÄ ‘PÉgÉPÀmÉÖ¨Á«’ JA§ ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀ
¹zÀÞªÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ªÀÄÄAzÉ ‘UÀ¼ÀÄ’ JA§ §ºÀÄªÀZÀ£À ¸ÀÆZÀPÀ DUÀªÀÄªÀÇ ‘C’ JA§
µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ0iÀÄÆ ¸ÉÃj “PÉgÉPÀmÉÖ¨Á«UÀ¼À” JA§ µÀ¶×Ã«¨sÀPÀÛ÷åAvÀ ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀªÀÅ
¹zÀÞªÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ªÉÄÃ°£À «ªÀgÀuÉ¬ÄAzÀ ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ ¹¢Þ¸ÀÄvÀÛªÉA§ÄzÀgÀ
PÀ®à£É0iÀiÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ¸ÉÃgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ CxÀð¸ÀA§AzsÀ ¥ÀqÉ¢gÀ¨ÉÃPÀÄ. MªÉÆäªÉÄä
¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÆ «PÁgÀUÀ¼ÁUÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. ‘CgÀ¸ÀÄ’ JA§ ¥ÀæPÀÈw0iÀÄÄ ‘CgÀ’ JAzÀÆ,
‘»jzÀÄ’ JA§ÄzÀÄ ‘ºÉzï’ JAzÀÆ G½¢gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß w½¢¢ÝÃj. EAxÀ ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ
¥ÀzÀªÀ£ÉßÃ ‘¸ÀªÀiÁ¸À’ JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄvÁÛgÉ. EzÀgÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ
ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
(74) ¸ÀªÀiÁ¸À-JgÀqÀÄ CxÀªÁ C£ÉÃPÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ CxÀðPÀÌ£ÀÄ¸ÁgÀªÁV ¸ÉÃj
ªÀÄzsÀåzÀ°ègÀÄªÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀ£ÀÄß ¯ÉÆÃ¥À ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ MAzÀÄ ¥ÀzÀªÁUÀÄªÀÅzÉÃ
¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è §gÀÄªÀ ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ¥ÀzÀªÀÅ ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÉAzÀÆ, JgÀqÀ£É0iÀÄ
¥ÀzÀªÀÅ GvÀÛgÀ¥ÀzÀªÉAzÀÆ PÀgÉ¬Ä¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ. ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ©r¹ §gÉ0iÀÄÄ
ªÀÅzÀPÉÌ «UÀæºÀªÁPÀåªÉ£ÀÄßªÀgÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ + GvÀÛgÀ¥ÀzÀ = ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀ (¸ÀªÀiÁ¸À)
ªÀÄ¼É0iÀÄ + PÁ® = ªÀÄ¼ÉUÁ®
ªÀÄgÀzÀ + PÁ®Ä = ªÀÄgÀUÁ®Ä
PÁ°£À + §¼É = PÁ®Ä§¼É
zÉÃªÀgÀ + ªÀÄA¢gÀ = zÉÃªÀªÀÄA¢gÀ
»jzÀÄ + vÉÆgÉ = ºÉzÉÆÝgÉ
»jzÀÄ + eÉÃ£ÀÄ = ºÉeÉÓÃ£ÀÄ
zÉÆqÀØzÁzÀ + PÀ®Äè = zÉÆqÀØPÀ®Äè
PÉÊ0iÀÄ + ªÀÄÄAzÀÄ = ªÀÄÄAUÉÊ
PÁ°£À + »AzÀÄ = »AUÁ¯ï
ZÀPÀæªÀÅ + ¥ÁtÂ0iÀÄ°è (DªÀAUÉÆÃ) = ZÀPÀæ¥ÁtÂ («µÀÄÚ)
195
ªÀÄÆgÀÄ + PÀtÄÚ (G¼ÀîªÀ) = ªÀÄÄPÀÌtÚ (²ªÀ)

»ÃUÉ £ÁªÀÅ ¸ÀªÀiÁ¸À ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÀÆÌ PÉ®ªÀÅ ¤§AzsÀ£ÉUÀ½ªÉ. £ÁªÁqÀÄªÀ PÀ£ÀßqÀ
¨sÁµÉ0iÀÄ°è ‘C£ÀåzÉÃ±Àå’ ±À§ÝUÀ¼ÉµÉÆÖÃ EªÉ0iÉÄAzÀÄ »A¢£À ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À°è w½¢¢ÝÃj.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄä ¨sÁµÉ0iÀÄ°è «±ÉÃµÀªÁV ¸ÉÃjºÉÆÃVªÉ.
I- Cj¸ÀªÀiÁ¸À
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ-¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§ÝUÀ¼ÉÃ ¸ÉÃj ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁUÀ§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ PÀ£ÀßqÀ-PÀ£ÀßqÀ
±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁUÀ§ºÀÄzÀÄ. vÀzÀãªÀ-vÀzÀãªÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁUÀ
§ºÀÄzÀÄ. CxÀªÁ CZÀÑUÀ£ÀßqÀ ±À§Ý vÀzÀãªÀ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ¸ÀªÀiÁ¸À
ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀ-¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ¸ÀªÀiÁ¸À ªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÀÄ.
DzÀgÀÆ C£ÉÃPÀ »A¢£À ªÀÄºÁPÀ«UÀ¼ÀÄ ºÁUÉ ¸ÉÃj¹ ¸ÀªÀiÁ¸À ªÀiÁrzÁÝgÉ. ºÁUÉ
DVºÉÆÃVgÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ½UÉ ºÉÆgÀvÁV ªÀÄ£À¹ìUÉ §AzÀ ºÁUÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ-PÀ£ÀßqÀ
±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ¸ÀªÀiÁ¸À ªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÀÄ. »ÃUÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ-PÀ£ÀßqÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj
DUÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÀ£ÀÄß Cj¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄvÁÛgÉ. Cj¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉAzÀgÉÃ£ÀÄ?
JA§ÄzÀPÉÌ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
(75) PÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀzÉÆqÀ£É ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ¸ÀªÀiÁ¸À ªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÀÄ.
ºÁUÉ ªÀiÁrzÀgÉ CzÀ£ÀÄß ‘Cj¸ÀªÀiÁ¸À’ ªÉ£ÀÄßªÀgÀÄ.
DzÀgÉ ¥ÀÇªÀð PÀ«UÀ¼ÀÄ ªÀiÁrgÀÄªÀ°è zÉÆÃµÀªÉtÂ¸À¨ÁgÀzÀÄ. ©gÀÄzÁªÀ½UÀ¼À°è
zÉÆÃµÀ«®è. UÀªÀÄPÀ¸ÀªÀiÁ¸À, Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À°è zÉÆÃµÀ«®è.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- (1) ¥ÀÇªÀðPÀ«UÀ¼ÀÄ ªÀiÁrzÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ-
ªÀÄ¼É0iÀÄ + PÁ® = ªÀÄ¼ÉUÁ®
vÀÄgÀÄUÀzÀ + zÀ¼À = vÀÄgÀÄUÀzÀ¼À
ªÀÄAUÀ¼ÀzÀ + DgÀw = ªÀÄAUÀ¼ÁgÀw
zÀ¼ÀzÀ + ¥Àw = zÀ¼À¥Àw
ªÉÄÃ°£À ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À°è-ªÀÄ¼É0iÀÄ, zÀ¼À, DgÀw, zÀ¼ÀzÀ EªÉ®è PÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.
PÁ®, vÀÄgÀÄUÀ, ªÀÄAUÀ¼À, ¥Àw-EªÉ®è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. EªÀÅ PÀÆr ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁUÀÄ
ªÀÅzÀÄ vÀgÀªÀ®è. DzÀgÀÆ »A¢¤AzÀ PÀ«UÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä PÁªÀåUÀ¼À°è ªÀiÁr,
¥Àæ0iÉÆÃV¹©nÖzÁÝgÁzÀÝjAzÀ EªÀÅ ¸ÁzsÀÄªÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ. EzÀgÀ ºÁUÉ
PÀrzÀÄ + gÁUÀ = PÀqÀÄgÁUÀ

196
ªÉÆUÀzÀ + gÁUÀ = ªÉÆUÀgÁUÀ

PÀÆjvÁÛzÀ + C¹ = PÀÆgÀ¹
ªÀiÁgÁAvÀ + §® = ªÀiÁ§ð®
¦jzÀÄ + §® = ¥É§ð®
JgÀqÀÄ + ¨sÁUÀ = E¨ÁãUÀ
¥ÀgÀªÀÄ + ¨ÉÆªÀÄä = ¥ÀgÀ¨ÉÆªÀÄä
ªÀÄºÁ + PÁ½ = ªÀiÁPÁ½
¥ÀAZÀ + ¸ÀgÀ = ¥ÀAZÀ¸ÀgÀ
EvÁå¢ ¥ÀÇªÀðPÀ« ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼À°è zÉÆÃµÀªÉtÂ¸À¨ÁgÀzÀÄ. DzÀgÉ ºÉÆ¸ÀzÁV F

jÃw0iÀÄ ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ£ÀÄß PÉr¸À¨ÁgÀzÉAzÀÄ
PÀlÄÖ¥ÁqÀÄ ªÀiÁrzÁÝgÉAzÀÄ ¨sÁ«¸À¨ÉÃPÀÄ.
(2) ©gÀÄzÁªÀ½UÀ¼À°è zÉÆÃµÀªÉtÂ¸À¨ÁgÀzÀÄ-zÀ¼ÀªÀÄÄRzsÀªÀ¼À,

gÁ0iÀÄPÉÆÃ¯ÁºÀ®, zÀ¼ÀªÀÄÄSÁ¢vÀå, CAPÀwæuÉÃvÀæ-EvÁå¢UÀ¼ÀÄ ©gÀÄzÁªÀ½UÀ¼ÀÄ.
0iÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ MAzÀÄ ªÀÄºÀvÀézÀ 0iÀÄÄzÀÞzÀ¯ÁèUÀ°, CxÀªÁ ªÀÄºÀvÀézÀ

PÁgÀåzÀ¯ÁèUÀ°, E£ÁßªÀÅzÁzÀgÀÆ Cw±À0iÀÄªÁzÀ PÁgÀåzÀ°è ºÉ¸ÀgÀÄªÁ¹0iÀiÁzÁUÀ¯ÉÃ
gÁdgÀÄ PÉ®ªÀjUÉ ©gÀÄzÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. EzÀÄ »A¢£À ¥ÀzÀÞw. ªÉÄÃ¯É
ºÉÃ½zÀ ©gÀÄzÀÄUÀ¼ÀÄ CAxÀªÀÅ. EªÉ®è £ÀªÀÄä PÀ£ÀßqÀ PÁªÀåUÀ¼À°è §A¢ªÉ.
EAxÀªÀÅUÀ½UÉÃ £ÁªÀÅ ©gÀÄzÁªÀ½UÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÉÛÃªÉ. ªÉÄÃ°£À ©gÀÄzÁªÀ½UÀ¼À°è ‘zÀ¼À’
‘gÁ0iÀÄ’ ‘CAPÀ’ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ. EªÀÅ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§ÝUÀ¼ÉÆqÀ£É
¸ÉÃj ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀUÀ¼ÁVªÉ.
zÀ¼ÀzÀ + ªÀÄÄRPÉÌ + zsÀªÀ¼À = zÀ¼ÀªÀÄÄRzsÀªÀ¼À57

gÁ0iÀÄgÀ°è + PÉÆÃ¯ÁºÀ® = gÁ0iÀÄPÉÆÃ¯ÁºÀ®58
zÀ¼ÀzÀ + ªÀÄÄRPÉÌ + D¢vÀå = zÀ¼ÀªÀÄÄSÁ¢vÀå59
57 zÀ¼ÀªÀÄÄRzsÀªÀ¼À-¸ÉÊ£ÀåzÀ ªÀÄÄA¨sÁUÀzÀ°è «±ÉÃµÀ ¥ÀæPÁ±ÀªÀiÁ£À£ÁzÀªÀ JAzÀÄ MlÄÖ CxÀð

ºÉÃ¼À¨ÉÃPÀÄ. zÀ¼À=¸ÉÊ£ÀåzÀ, ªÀÄÄR=ªÀÄÄA¨sÁUÀPÉÌ, zsÀªÀ¼À=zsÀªÀ¼ÀªÀtð¢AzÀ PÀÆrzÀªÀ-JAzÀgÉ
¥ÀæPÁ±ÀªÀiÁ£À£ÁzÀªÀ CxÀªÁ ±ÉÆÃ¨sÉvÀgÀÄªÀªÀ-JAzÀÄ CxÀð.
58 gÁ0iÀÄPÉÆÃ¯ÁºÀ®-ªÉÊjgÁdgÀ°è PÉÆÃ¯ÁºÀ®ªÀ£ÀÄßAlÄªÀiÁqÀÄªÀ ¸ÁªÀÄxÀåð ¥ÀqÉzÀªÀ.
59 zÀ¼ÀªÀÄÄSÁ¢vÀå-¸ÉÊ£ÀåzÀ ªÀÄÄA¨sÁUÀzÀ°è ¸ÀÆgÀå£ÀAvÉ ¥ÀæPÁ²¸ÀÄªÀªÀ.

197
CAPÀzÀ°è + wæuÉÃvÀæ = CAPÀwæuÉÃvÀæ60

(3) UÀªÀÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À°è Cj¸ÀªÀiÁ¸À zÉÆÃµÀ«®è¢gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß
ªÀÄÄAzÉ D0iÀiÁ0iÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¹gÀÄªÀ°è w½0iÀÄÄwÛÃj.
ªÉÄÃ°£À PÉ®ªÀÅ ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ JAxÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆqÀ£É ¸ÀªÀiÁ¸À ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ,
ªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÀÄ JA§ §UÉUÉ ºÀ®ªÀÅ «µÀ0iÀÄ w½¢j. FUÀ »ÃUÉ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß JµÀÄÖ
«zsÀUÀ¼À°è ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ? JA§ §UÉUÉ w½0iÉÆÃt.
II - ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ «zsÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀªÀiÁ¸À ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ ¥ÀzÀªÁUÀÄ«PÉ0iÀÄ£ÀÄß JAlÄ «zsÀUÀ¼À°è «AUÀr¸ÀÄªÀÅzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è
gÀÆrü. CªÀÅUÀ½UÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉÆnÖzÁÝgÉ.
(76) ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ MlÄÖ (1) vÀvÀÄàgÀÄµÀ (2) PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ (3) ¢éUÀÄ
(4) CA² (5) zÀéAzÀé (6) §ºÀÄ«æÃ» (7) Qæ0iÀiÁ61 (8) UÀªÀÄPÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉAzÀÄ
JAlÄ «zsÀ.
(1) vÀvÀÄàgÀÄµÀ¸ÀªÀiÁ¸À
‘CgÀªÀÄ£É’ JA§ ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ©r¹zÁUÀ CgÀ¸À£À+ªÀÄ£É JAzÀÄ DUÀÄªÀÅzÀÄ.
E°è CgÀ¸À£À JA§ ¥ÀzÀzÀ CxÀð ªÀÄÄRåªÉÇÃ? ‘ªÀÄ£É’ JA§ ¥ÀzÀzÀ CxÀð ªÀÄÄRåªÉÇÃ?
JAzÀgÉ-‘ªÀÄ£É’ JA§ ¥ÀzÀzÀ CxÀðªÉÃ ªÀÄÄRå. 0iÀiÁgÀ ªÀÄ£É? JA§ ¥Àæ±ÉßUÉ ‘CgÀ¸À£À’
¸ÀA§AzsÀªÁzÀ ªÀÄ£É JAzÀÄ UÉÆvÁÛUÀÄªÀÅzÀÄ. DzÀÄzÀjAzÀ ‘ªÀÄ£É’ JA§ ‘¥ÀzÀ’ F
¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀzÀ°è ªÀÄÄRå.
‘PÁ®Ä§¼É’ JA§ ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀzÀ®Æè »ÃUÉ0iÉÄ PÁ°£À ¸ÀA§AzsÀªÁzÀ ‘§¼É’ JA§xÀð
§gÀÄªÀÅzÀÄ. ‘§¼É’ UÀ¼ÀÄ C£ÉÃPÀ «zsÀ. DzÀgÉ ‘PÁ°£À’ JA§ ¥ÀzÀªÀÅ PÁ°UÉ
¸ÀA§A¢ü¹zÀ ‘§¼É’ JA§ ¥ÀzÀzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß ¥ÀæzsÁ£ÀªÉAzÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀiÁr
vÉÆÃj¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
CgÀªÀÄ£É, PÁ®Ä§¼É F ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀUÀ¼À°è JgÀqÀÆ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ DVªÉ
ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀzÀ°ègÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀðªÉÃ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁVzÉ. DzÀÝjAzÀ EzÀgÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß
»ÃUÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
60 CAPÀwæuÉÃvÀæ-0iÀÄzÀÞzÀ°è wæuÉÃvÀæ¤UÉ ¸ÀªÀiÁ£ÁzÀªÀ£ÀÄ. CAPÀ ±À§ÝPÉÌ ºÀ®ªÁgÀÄ CxÀðUÀ¼ÀÄAlÄ.

E°è 0iÀÄÄzÀÞ±À§ÝªÉÃ ¸ÁzsÀÄªÁzÀÄzÀÄ.
61 Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÀ£ÀÄß PÉ®ªÀgÀÄ ¢éwÃ0iÀiÁ vÀvÀÄàgÀÄµÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉAzÀÆ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
198
(77) vÀvÀÄàgÀÄµÀ¸ÀªÀiÁ¸À:- JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁzÁUÀ

GvÀÛgÀ¥ÀzÀzÀ CxÀðªÀÅ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV G¼Àî ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ vÀvÀÄàgÀÄµÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉ£ÀÄßªÀgÀÄ.
(¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÀÅ vÀÈwÃ0iÀiÁ¢ «¨sÀQÛUÀ½AzÀ ªÉÆzÀ¯ÉÆÎAqÀÄ ¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ0iÀÄ ªÀgÉUÉ
0iÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ «¨sÀPÀÛ÷åAvÀªÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ. DUÀ ªÉÆzÀ®¥ÀzÀzÀ «¨sÀQÛ 0iÀiÁªÀÅzÉÆÃ CzÀgÀ
ºÉ¸Àj£À°è ¸ÀªÀiÁ¸À ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ ªÁrPÉ62.)
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- (i) PÀ£ÀßqÀ-PÀ£ÀßqÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁVgÀÄªÀÅzÀPÉÌ-
ªÀÄgÀzÀ + PÁ®Ä = ªÀÄgÀUÁ®Ä (µÀ¶×ÃvÀvÀÄàgÀÄµÀ)
¨ÉlÖzÀ + vÁªÀgÉ = ¨ÉlÖzÁªÀgÉ ( ” )
PÀ°è£À + ºÁ¹UÉ = PÀ®ÄèºÁ¹UÉ ( ” )
vÀ¯É0iÀÄ°è + £ÉÆÃªÀÅ = vÀ¯É£ÉÆÃªÀÅ (¸À¥ÀÛ«ÄÃvÀvÀÄàgÀÄµÀ)
ºÀUÀ°£À°è + PÀ£À¸ÀÄ = ºÀUÀ®ÄUÀ£À¸ÀÄ ( ” )
vÉÃjUÉ + ªÀÄgÀ = vÉÃgÀÄªÀÄgÀ (ZÀvÀÄyðÃvÀvÀÄàgÀÄµÀ)
PÀtÂÚ¤AzÀ + PÀÄgÀÄqÀ = PÀtÄÚPÀÄgÀÄqÀ (vÀÈwÃ0iÀiÁvÀvÀÄàgÀÄµÀ)
(ii) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ-¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁVgÀÄªÀÅzÀPÉÌ-
PÀ«UÀ½AzÀ + ªÀA¢vÀ = PÀ«ªÀA¢vÀ (vÀÈwÃ0iÀiÁvÀvÀÄàgÀÄµÀ)
ªÁåWÀæzÉ¸É¬ÄAzÀ + ¨sÀ0iÀÄ = ªÁåWÀæ¨sÀ0iÀÄ (¥ÀAZÀ«ÄÃvÀvÀÄàgÀÄµÀ)
GvÀÛªÀÄgÀ°è + GvÀÛªÀÄ = GvÀÛªÉÆÃvÀÛªÀÄ (¸À¥ÀÛ«ÄÃvÀvÀÄàgÀÄµÀ)
zÉÃªÀgÀ + ªÀÄA¢gÀ = zÉÃªÀªÀÄA¢gÀ (µÀ¶×ÃvÀvÀÄàgÀÄµÀ)
zsÀ£ÀzÀ + gÀPÀëuÉ = zsÀ£ÀgÀPÀëuÉ (µÀ¶×ÃvÀvÀÄàgÀÄµÀ)
ªÀ0iÀÄ¹ì¤AzÀ + ªÀÈzÀÞ = ªÀ0iÉÆÃªÀÈzÀÞ (vÀÈwÃ0iÀiÁvÀvÀÄàgÀÄµÀ)
«ZÁgÀ:- ªÉÄÃ¯É «ªÀgÀuÉ ªÀiÁrgÀÄªÀAvÀºÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁVgÀÄªÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è

ªÀÄ¼ÉUÁ®, ªÀÄgÀUÁ®Ä, ¨ÉlÖzÁªÀgÉ-F ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À°è ‘PÁ®’ JA§°è0iÀÄ PÀPÁgÀPÉÌ
UÀPÁgÀªÀÇ, ‘PÁ®Ä’ JA§°è PÀPÁgÀPÉÌ UÀPÁgÀªÀÇ63, vÁªÀgÉ JA§°è vÀPÁgÀPÉÌ zÀPÁgÀªÀÇ
DzÉÃ±ÀUÀ¼ÁV §A¢gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j. »ÃUÉ ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è GvÀÛgÀ¥ÀzÀzÀ D¢0iÀÄ°è
gÀÄªÀ PÀvÀ¥À ªÀåAd£ÀUÀ½UÉ PÀæªÀÄªÁV UÀzÀ§ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÆ, ¥À§ªÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ½UÉ
62 PÁ°£À+§¼É=PÁ®Ä§¼É, ªÉÆzÀ°£À ¥ÀzÀzÀ°è µÀ¶×Ã«¨sÀQÛ EzÀÄÝ CzÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁzÁUÀ

¯ÉÆÃ¥ÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ. DzÀÝjAzÀ EzÀ£ÀÄß µÀ¶×ÃvÀvÀÄàgÀÄµÀ¸ÀªÀiÁ¸À JAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄÄªÀÅzÀÄ ªÁrPÉ.
63 ‘Pï’ JA§ÄzÀPÉÌ ‘Uï’ JA§ÄzÀÄ JAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ. ªÀåAd£ÀPÉÌ CzÉÃ ªÀåAd£À ±ÉÃµÀªÁV
§gÀÄvÀÛzÉ.
199
ªÀPÁgÀªÀÇ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. ¨ÁgÀ¢gÀÄªÀÅzÀÆ PÉ®ªÀÅ PÀqÉUÀÄAlÄ. F

«ZÁgÀªÀ£ÀÄß »A¢£À ¸ÀA¢ü¥ÀæPÀgÀtzÀ°è DzÉÃ±À ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ JA§°è «µÀzÀªÁV ºÉÃ½zÉ.
eÁÕ¦¹PÉÆ½î.
(2) PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸À

zÉÆqÀØªÀ£ÀÄ + ºÀÄqÀÄUÀ£ÀÄ = zÉÆqÀØºÀÄqÀÄUÀ£ÀÄ
zÉÆqÀØªÀ¼ÀÄ + ºÉAUÀ¸ÀÄ = zÉÆqÀØºÉAUÀ¸ÀÄ
»j0iÀÄgÀÄ + ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ = »j0iÀÄªÀÄPÀÌ¼ÀÄ
aPÀÌªÀjAzÀ + ªÀÄPÀÌ½AzÀ = aPÀÌªÀÄPÀÌ½AzÀ
ªÉÄÃ°£À F GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrzÀgÉ-zÉÆqÀØªÀ£ÀÄ, zÉÆqÀØªÀ¼ÀÄ, »j0iÀÄgÀÄ,
aPÀÌªÀgÀÄ EvÁå¢ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀæªÀÄªÁV ºÀÄqÀÄUÀ£ÀÄ, ºÉAUÀ¸ÀÄ, ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ, ªÀÄPÀÌ½AzÀ-JA§
¥ÀzÀUÀ½UÉ «±ÉÃµÀtUÀ¼ÁVªÉ. £Á®ÄÌ PÀqÉ0iÀÄ®Æè «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁVªÉ. CAzÀgÉ-
zÉÆqÀØªÀgÀÄ JA§ÄzÀÄ ¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ0iÀiÁzÀgÉ ºÀÄqÀÄUÀ£ÀÄ JA§ÄzÀÆ
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ0iÀiÁVzÉ. aPÀÌªÀjAzÀ JA§ÄzÀÄ vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ0iÀiÁzÀgÉ ªÀÄPÀÌ½AzÀ
JA§zÀÆ vÀÈwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ0iÉÄÃ DVzÉ. ªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÆ (KPÀªÀZÀ£À, §ºÀÄªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÆ)
¸ÀªÀiÁ£ÀªÁV0iÉÄÃ EªÉ. C®èzÉ °AUÀUÀ¼ÀÆ ¸ÀªÀÄ£ÁVªÉ. CAzÀgÉ - ¥ÀÇªÉÇðÃvÀÛgÀ
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ °AUÀ, ªÀZÀ£À, «¨sÀQÛUÀ½AzÀ ¸ÀªÀÄ£ÁVgÀÄvÀÛªÉ JAzÀÄ CxÀð. F ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ
¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
(78) PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸À:- ¥ÀÇªÉÇðÃvÀÛgÀ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ °AUÀ, ªÀZÀ£À,
«¨sÀQÛUÀ½AzÀ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVzÀÄÝ, «±ÉÃµÀt «±ÉÃµÀå ¸ÀA§AzsÀ¢AzÀ PÀÆr DUÀÄªÀ
¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉ£ÀÄßªÀgÀÄ.
EzÀgÀ®Æè GvÀÛgÀ¥ÀzÀzÀ CxÀðªÉÃ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁVgÀÄªÀÅzÀÄ64.

GzÁºÀgÀuÉUÉ:- (i) PÀ£ÀßqÀ PÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁVgÀÄªÀÅzÀPÉÌ-
»jzÀÄ + eÉÃ£ÀÄ = ºÉeÉÓÃ£ÀÄ
64 PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÀÅ vÀvÀÄàgÀÄµÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ MAzÀÄ ¨sÉÃzÀªÉÃ DVzÉ. EzÀgÀAvÉ ªÀÄÄAzÉ

ºÉÃ¼À¯ÁUÀÄªÀ ‘UÀªÀÄPÀ’ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉA§ÄzÀÆ F PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ MAzÀÄ ¨sÉÃzÀªÉÃ DVzÉ.
ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ PÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÁVzÀÝgÉ UÀªÀÄPÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉAzÀÆ,
¸ÀASÁåªÁZÀPÀªÀÅ ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÁVzÀÝgÉ ‘¢éUÀÄ’ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉAzÀÆ, ¨sÉÃzÀ ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ. ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¸ÀASÁåªÁZÀPÀ, UÀÄtªÁZÀPÀ PÀÈzÀAvÀ, ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÁVzÀÝgÉ
UÀªÀÄPÀ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉ£ÀÄßvÁÛgÉ.
200
ºÀ¼É0iÀÄzÀÄ + PÀ£ÀßqÀ = ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀ (PÀPÁgÀPÉÌ UÀPÁgÁzÉÃ±À)

ºÉÆ¸ÀzÀÄ + PÀ£ÀßqÀ = ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀ ( ” )
E¤zÀÄ + ¸ÀgÀ = EAZÀgÀ (¸ÀPÁgÀPÉÌ ZÀPÁgÁzÉÃ±À)
»jzÀÄ + ªÀÄgÀ = ºÉªÀÄägÀ
E¤zÀÄ + ªÀiÁªÀÅ = EªÀiÁäªÀÅ
»jzÀÄ + ¨ÁV®Ä = ºÉ¨ÁâV®Ä
aPÀÌªÀ¼ÀÄ + ºÀÄqÀÄV = aPÀÌºÀÄqÀÄV
aPÀÌzÀÄ + ªÀÄUÀÄ = aPÀÌªÀÄUÀÄ
ºÀ¼É0iÀÄzÀÄ + §mÉÖ = ºÀ¼É0iÀÄ§mÉÖ
ªÉÄ°èvÀÄ + ªÀiÁvÀÄ = ªÉÄ¯ÁévÀÄ (ªÀÄPÁgÀPÉÌ ªÀPÁgÁzÉÃ±À)
ªÉÄ°èvÀÄ + £ÀÄr = ªÉÄ®Äßr
ªÉÄ°èvÀÄ + ¥Á¸ÀÄ = ªÉÄ¯Áé¸ÀÄ (¥ÀPÁgÀPÉÌ ªÀPÁgÁzÉÃ±À)
©½zÀÄ + PÉÆqÉ = ¨É¼ÉÆÎqÉ (PÀPÁgÀPÉÌ UÀPÁgÁzÉÃ±À)
(ii) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁVgÀÄªÀÅzÀPÉÌ-

¤Ã®ªÁzÀ + GvÀà® = ¤Ã¯ÉÆÃvÀà®65 (¤Ã®PÀªÀÄ®)
±ÉéÃvÀªÁzÀ + ªÀ¸ÀÛç = ±ÉéÃvÀªÀ¸ÀÛç (©½0iÀÄªÀ¸ÀÛç)
±ÉéÃvÀªÁzÀ + bÀvÀæ = ±ÉéÃvÀbÀvÀæ (©½0iÀÄPÉÆqÉ)
§ÈºÀvÁÛzÀ + ªÀÈPÀë = §ÈºÀzÀéöÈPÀë (zÉÆqÀØVqÀ)
¤Ã®ªÁzÀ + ±ÀgÀ¢ü = ¤Ã®±ÀgÀ¢ü
¤Ã®ªÁzÀ + ¸ÀªÀÄÄzÀæ = ¤Ã®¸ÀªÀÄÄzÀæ
±ÉéÃvÀªÁzÀ + ªÀtð = ±ÉéÃvÀªÀtð
ªÀÄvÀÛªÁzÀ + ªÁgÀt = ªÀÄvÀÛªÁgÀt (ªÀÄzÁÝ£É)
¦ÃvÀªÁzÀ + ªÀ¸ÀÛç = ¦ÃvÀªÀ¸ÀÛç
¦ÃvÀªÁzÀ + CA§gÀ = ¦ÃvÁA§gÀ
¢ªÀåªÁzÀ + ¥ÀæPÁ±À = ¢ªÀå¥ÀæPÁ±À
ªÉÄÃ°£À PÀ£ÀßqÀ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À¯Éè®è ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ «±ÉÃµÀtUÀ¼ÁVzÀÄÝ
GvÀÛgÀ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ «±ÉÃµÀåUÀ¼ÁVªÉ. EªÀÅUÀ½UÉ «±ÉÃµÀt ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ
JAzÀÄ ¸ÀàµÀÖ¥Àr¹ ºÉÃ¼ÀÄªÀ ¥Àj¥ÁoÀªÀÅAlÄ.
65 ‘¤Ã®ªÁzÀ’-(¤Ã®§tÚ¢AzÀ PÀÆrzÀ JAzÀxÀð) JAzÀÄ «UÀæºÀªÁPÀå ªÀiÁqÀÄªÁUÀ ‘DzÀ’ ‘DzÀAxÀ’

JA§ ¥ÀzÀ ¸ÉÃj¹ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ gÀÆrü; ¸ÀàµÀÖw½ªÀ½PÉUÉÆÃ¸ÀÌgÀ CµÉÖÃ. C®èzÉ, ‘DzÀ’ ‘DzÀAxÀ’
JA§ÄªÀÅ ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è ¸ÉÃgÀ¨ÉÃPÁzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À®è.
201
(iii) PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è G¥ÀªÀiÁ£ÉÆÃ¥ÀªÉÄÃ0iÀÄ¨sÁªÀ ¸ÀA§AzsÀ¢AzÀ®Æ

¥ÀÇªÉÇðÃvÀÛgÀ ¥ÀzÀUÀ½gÀÄvÀÛªÉ.
vÁªÀgÉ0iÀÄAvÉ + PÀtÄÚ = vÁªÀgÉUÀtÄÚ (G¥ÀªÀiÁ£À¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ)
¥ÀÅAqÀjÃPÀzÀAvÉ + CPÀëUÀ¼ÀÄ = ¥ÀÅAqÀjÃPÁPÀëUÀ¼ÀÄ ( ” )
(iv) G¥ÀªÀiÁ£ÀªÀÅ GvÀÛgÀ¥ÀzÀzÀ°è0iÀÄÆ EgÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
CrUÀ¼ÀÄ + vÁªÀgÉ0iÀÄAvÉ = CrzÁªÀgÉ
ªÀÄÄRªÀÅ + PÀªÀÄ®zÀAvÉ = ªÀÄÄRPÀªÀÄ®
¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ + PÀªÀÄ®UÀ¼ÀAvÉ = ¥ÁzÀPÀªÀÄ®
PÀgÀªÀÅ + PÀªÀÄ®zÀAvÉ = PÀgÀPÀªÀÄ®
(v) PÉ®ªÀÅ PÀqÉ CªÀzsÁgÀuÉ0iÀÄ JAzÀgÉ ¤zsÀðj¹ ºÉÃ¼ÀÄªÀ CxÀðzÀ ‘K’ JA§
¸ÀégÀªÀÅ CAvÀåzÀ°è G¼Àî¥ÀzÀªÀÅ ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÁV ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. EzÀPÉÌ
CªÀzsÁgÀuÁ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀPÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸À J£ÀÄßªÀgÀÄ.
¥sÀ®ªÉÃ + DºÁgÀ =
¥sÀ¯ÁºÁgÀ66
£ÀRªÉÃ + D0iÀÄÄzsÀ =
£ÀSÁ0iÀÄÄzsÀ
«±ÀéªÉÃ + gÀAUÀ¨sÀÆ«Ä =
«±ÀégÀAUÀ¨sÀÆ«Ä
¸ÀÄRªÉÃ + fÃªÀ£À =
¸ÀÄRfÃªÀ£À
ªÁvÀªÉÃ + DºÁgÀ ªÁvÁºÁgÀ=
- EvÁå¢.
(vi) E£ÀÄß PÉ®ªÀÅ PÀqÉ ¸ÀA¨sÁªÀ£É ªÀiÁrzÁUÀ CAzÀgÉ HºÉ ªÀiÁrzÁUÀ (EAxÀ
ºÉ¸ÀjzÉ JAzÀÄ HºÉ ªÀiÁr ºÉÃ½zÁUÀ) PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
EªÀÅ ¸ÀA¨sÁªÀ£Á¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ67.
PÁªÉÃjÃ JA§ £À¢ = PÁªÉÃjÃ£À¢.
£À¼À£ÉA§gÁd = £À¼ÀgÁd.
¹ÛçÃ JA§ zÉÃªÀvÉ = ¹ÛçÃzÉÃªÀvÉ.
¨sÀÆ«Ä0iÉÄA§ ªÀiÁvÉ = ¨sÀÆªÀiÁvÉ.
66 E°è ‘ªï’ PÁgÀzÀ ªÀÄÄA¢gÀÄªÀ KPÁgÀªÉÃ CªÀzsÁgÀuÉ0iÀÄ KPÁgÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. CªÀzsÁgÀuÉ JAzÀgÉ

¤zsÁðgÀ ªÀiÁr ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ. C£ÉÃPÀ DºÁgÀUÀ¼À°è ‘¥sÀ®ªÉÃ’ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¹ ºÉÃ¼À¯ÁVzÉ.
67 PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è E£ÀÆß, «±ÉÃµÀuÉÆÃ¨sÀ0iÀÄ¥ÀzÀPÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ
«±ÉÃµÀuÉÆÃvÀÛgÀ¥ÀzÀPÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ, ®Ä¥ÀÛªÀÄzsÀåªÀÄ¥ÀzÀPÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ-EvÁå¢ ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß

ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. CªÉ®è CµÀÄÖ ªÀÄÄRåªÀ®èªÉAzÀÄ E°è w½¹®è.
202
«AzsÀåªÉA§ ¥ÀªÀðvÀ = «AzsÀå¥ÀªÀðvÀ.

FUÀ PÉ¼ÀUÉ PÉ®ªÉÇAzÀÄ PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀUÀ¼À ¥ÀnÖ0iÀÄ£ÉßÃ PÉÆnÖzÉ. EªÉ®è
ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀPÁªÀåUÀ¼À°è «±ÉÃµÀªÁV ¥Àæ0iÉÆÃV¸À®àqÀÄvÀÛªÉ. C®à ¸Àé®à ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ UÀzÀå
¥ÀzÀå ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß NzÀÄªÀ ¤ÃªÀÅ EªÀÅUÀ¼À ¸ÀÆÜ®¥ÀjZÀ0iÀÄ ªÀiÁrPÉÆAqÀgÉ ¸ÁPÀÄ.
(vii) ZÉAUÀtV¯É, PÉAUÀtV¯É, ZÉAzÉAUÀÄ, PÉAzÉAUÀÄ, ZÉA§ªÀ¼ï, ZÉAzÀ½gï,

PÉAzÀ½gï, PÉÃ¸ÀQÌ, ¥ÉªÀÄðgï, ¥É¨ÁðV¯ï, PÉªÀÄätÄÚ, PÉAeÉqÉ, ¤qÀÄUÀuï, ¤lÄÖ¹gï,
¤mÉÆÖÃl, PÉªÀÄÄäV¯ï, PÉ¤ßÃgï, ¨É¤ßÃgï, ¨ÉA§Æ¢, ¨ÉAUÀ¢gï, vÀAUÀ¢gï, ¥ÉÃgÁ£É,
¥ÉÃgÀqÀ«, ¥ÉÃgÁ®, vÉ¼Àé¹gï, Q¸ÀÄªÀÄuï, ¥Éjé¢gï, ¥ÀgÉÆézÀgï, vÉ¼ÀÎzÀA¥ÀÅ, M¼ÀÎ£ÀßqÀ,
¨É¼ÀÄäV¯ï, §®ÄäUÀÄ¼ï, ¨É¼ÁÝªÀgÉ, PÀnÖgÀÄ¼ï, PÀnÖgÀÄªÉ, PÀmÁÖ¼ï, vÀtÂÚ¼À¯ï, vÀA¨É®gï,
vÀAUÁ½-EvÁå¢.
(3) ¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À
JgÀqÀÄ+PÉ®=EPÉÌ® (EPÉð®), ªÀÄÆgÀÄ+ªÀÄr=ªÀÄÄªÀÄär -EPÉÌ®, ªÀÄÄªÀÄär EvÁå¢
¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÇªÀðzÀ ¥ÀzÀªÀÅ ¸ÀASÁåªÁZÀPÀªÁV GvÀÛgÀzÀ°ègÀÄªÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆqÀ£É
¸ÉÃj DVªÉ. ¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉAzÀgÉ ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÀÅ ¸ÀASÁåªÁZÀPÀªÁV0iÉÄÃ EgÀ¨ÉÃPÀÄ.
(79) ¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À:- ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÀÅ ¸ÀASÁåªÁZÀPÀªÁVzÀÄÝ, GvÀÛgÀzÀ°ègÀÄªÀ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆqÀ£É ¸ÉÃj DUÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉÃ ¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. (EzÀÆ
PÀÆqÀ vÀvÀÄàgÀÄµÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ MAzÀÄ ¨sÉÃzÀªÉÃ JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀgÀÄ.)
(i) PÀ£ÀßqÀ - PÀ£ÀßqÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj DzÀÄzÀPÉÌ-
GzÁgÀºÀuÉUÉ:-
MAzÀÄ + PÀlÄÖ = MUÀÎlÄÖ (PÀPÁgÀPÉÌ UÀPÁgÁzÉÃ±À)
JgÀqÀÄ + ªÀÄr = EªÀÄär
ªÀÄÆgÀÄ + ªÀÄr = ªÀÄÄªÀÄär
£Á®ÄÌ + ªÀÄr = £Á®ér (ªÀÄPÁgÀPÉÌ ªÀPÁgÁzÉÃ±À)
LzÀÄ + ªÀÄr = LªÀr (LzÀÄªÀÄr) ( ” )
JgÀqÀÄ + ¨Á¼ï = EªÁð¼ï
JgÀqÀÄ + vÉgÀ = JgÀ¼ÉÛgÀ (EgÉÛgÀ)
JgÀqÀÄ + ¥ÉArgï = EgÉéArgï (EgÉàArgï)
JgÀqÀÄ + ªÀiÁvÀÄ = JgÀ¼ÁävÀÄ
ªÀÄÆgÀÄ + UÁªÀÅzÀ = ªÀÄÆUÁªÀÅzÀ
203
ªÀÄÆgÀÄ + PÀtÄÚ = ªÀÄÄPÀÌtÄÚ

MAzÀÄ + PÀtÄÚ = MPÀÌtÄÚ
(ii) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ - ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁVgÀÄªÀÅzÀPÉÌ68-

¥ÀAZÀUÀ¼ÁzÀ + EA¢æ0iÀÄUÀ¼ÀÄ = ¥ÀAZÉÃA¢æ0iÀÄUÀ¼ÀÄ
¸À¥ÀÛUÀ¼ÁzÀ + CAUÀUÀ¼ÀÄ = ¸À¥ÁÛAUÀUÀ¼ÀÄ
¥ÀAZÀUÀ¼ÁzÀ + ªÀlUÀ¼ÀÄ = ¥ÀAZÀªÀlUÀ¼ÀÄ
zÀ±ÀUÀ¼ÁzÀ + ªÁ0iÀÄÄUÀ¼ÀÄ = zÀ±ÀªÁ0iÀÄÄUÀ¼ÀÄ
zÀ±ÀUÀ¼ÁzÀ + ªÀÄÄRUÀ¼ÀÄ = zÀ±ÀªÀÄÄRUÀ¼ÀÄ
wæ DzÀ + £ÉÃvÀæUÀ¼ÀÄ = wæ£ÉÃvÀæUÀ¼ÀÄ
¸À¥ÀÛUÀ¼ÁzÀ + ¯ÉÆÃPÀUÀ¼ÀÄ = ¸À¥ÀÛ¯ÉÆÃPÀUÀ¼ÀÄ
CµÁÖzÀ±ÀUÀ¼ÁzÀ + ¥ÀÅgÁtUÀ¼ÀÄ = CµÁÖzÀ±À¥ÀÅgÁtUÀ¼ÀÄ
¸À¥ÀÛUÀ¼ÁzÀ + ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ = ¸À¥ÀÛ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ
KPÀªÁzÀ + CAUÀ = KPÁAUÀ
¢é DzÀ + ²gÀ = ¢é²gÀ
¸À¥ÀÛUÀ¼ÁzÀ + ¸ÁUÀgÀUÀ¼ÀÄ = ¸À¥ÀÛ¸ÁUÀgÀUÀ¼ÀÄ
(4) CA²¸ÀªÀiÁ¸À
CAUÉÊ, ªÀÄÄAUÉÊ-F ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÊ0iÀÄ+Cr69=CAUÉÊ, PÉÊ0iÀÄ+ªÀÄÄAzÀÄ=
ªÀÄÄAUÉÊ - EvÁå¢0iÀiÁV ©r¹ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ. F JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À°è-MAzÀÄ ‘PÉÊ’
JA§ ¥ÀzÀªÀÇ, E£ÉÆßAzÀÄ CzÀgÀ (PÉÊ0iÀÄ) MAzÀÄ CA±ÀªÀ£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀ ‘Cr’ JA§
¥ÀzÀªÀÇ EªÉ. PÉÊ 0iÉÄA§ÄzÀÄ C£ÉÃPÀ CA±ÀUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ CA², ‘Cr’ JA§ÄzÀÄ
CA±À. »ÃUÉ MAzÀÄ CA² MAzÀÄ CA±À EªÀÅUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁUÀÄªÀÅzÉÃ
CA²¸ÀªÀiÁ¸À. E°è ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ, GvÀÛgÀzÀ JgÀqÀÆ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÁzÀ
68 E°è PÉÆnÖgÀÄªÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼É®è PÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼À¸À®àqÀÄvÀÛªÉ. ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ‘DzÀ’,
‘UÀ¼ÁzÀ’ EvÁå¢ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀiÁ¸À ©r¹ ºÉÃ¼ÀÄªÁUÀ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ ªÁrPÉ.
69 PÉÊ0iÀÄ + Cr = CAUÉÊ-EvÁå¢0iÀiÁV ©r¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀÝw »A¢¤AzÀ §A¢zÉ. ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁzÀªÉÄÃ¯É
¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ GvÀÛgÀ¥ÀzÀªÁV, GvÀÛgÀ¥ÀzÀ ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÁV ¤®ÄèvÀÛzÉ. EzÀÄ PÉÃªÀ® ¥ÀzÀÝw0iÉÄÃ

ºÉÆgÀvÀÄ ¨ÉÃgÉ K£ÀÆ C®è-EzÀPÉÌ ¥Àæw0iÀiÁV Cr+PÉÊ-»ÃUÉ ºÉÃ½zÀgÉÃ£ÀÆ ¨ÁzsÀPÀ«®è.
204
ªÉÄÃ¯É (CAUÉÊ-ªÀÄÄAUÉÊ »ÃUÁzÀ ªÉÄÃ¯É) Cr, ªÀÄÄAzÀÄ-JA§ ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀUÀ¼À

CxÀðªÉÃ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è »ÃUÉ ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀzÀ CxÀð ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV
G¼Àî ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ CªÀå¬ÄÃ¨sÁªÀªÉ£ÀÄßªÀgÀÄ. CzÀ£Àß£ÀÄ¸Àj¹ PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè PÉ®ªÀgÀÄ F
CA²¸ÀªÀiÁ¸ÀªÀ£ÀÄß ‘CªÀå¬ÄÃ¨sÁªÀ’ JAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄÄªÀÅzÀÄAlÄ70.
(80) CA²¸ÀªÀiÁ¸À:- ¥ÀÇªÉÇðÃvÀÛgÀ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ CA±ÁA²¨sÁªÀ ¸ÀA§AzsÀ¢AzÀ
¸ÉÃj ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀzÀ DxÀðªÀÅ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV G¼Àî ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ CA² ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉ£ÀÄßªÀgÀÄ.
(EzÀ£ÀÄß PÉ®ªÀgÀÄ CªÀå¬ÄÃ¨sÁªÀªÉAzÀÆ PÀgÉ0iÀÄÄªÀÅzÀÄAlÄ.)
PÉÊ0iÀÄ + Cr = CAUÉÊ - (Cr ±À§ÝzÀ°ègÀÄªÀ ‘r’ CPÀëgÀPÉÌ C£ÀÄ¸ÁégÁzÉÃ±À
ªÀÄvÀÄÛ PÀPÁgÀPÉÌ UÀPÁgÁzÉÃ±À)
PÁ® + Cr = CAUÁ®Ä - (Cr ±À§ÝzÀ°ègÀÄªÀ ‘r’ PÁgÀPÉÌ C£ÀÄ¸ÁégÀ,
PÀPÁgÀPÉÌ UÀPÁgÁzÉÃ±À)
PÉÊ0iÀÄ + ªÀÄÄAzÀÄ = ªÀÄÄAUÉÊ - (ªÀÄÄAzÀÄ JA§ÄzÀgÀ°è£À zÀÄPÁgÀ ¯ÉÆÃ¥À)
PÁ®Ä + ªÉÄÃ®Ä = ªÉÄÃAUÁ¯ï - (ªÉÄÃ®Ä ±À§ÝzÀ°ègÀÄªÀ ‘®Ä’ PÁgÀPÉÌ C£ÀÄ¸ÁégÀ,
PÀPÁgÀPÉÌ UÀPÁgÁzÉÃ±À)
PÉÊ0iÀÄ + ªÉÄÃ®Ä = ªÉÄÃAUÉÊ - ( ” )
PÁ® + ªÀÄÄAzÀÄ = ªÀÄÄAUÁ¯ï
¥ÀUÀ°£À + ªÀÄÄAzÀÄ = ªÀÄÄA§UÀ¯ï
E®è + ¦AvÀÄ = ¦wÛ¯ï71

vÀ¯É0iÀÄ + »AzÀÄ = »AzÀ¯É
vÀ¯É0iÀÄ + ªÀÄÄAzÀÄ = ªÀÄÄAzÀ¯É
ªÀÄÆV£À + vÀÄ¢ = vÀÄ¢ªÀÄÆUÀÄ
ºÀÄ©â£À + PÉÆ£É = PÉÆ£ÉºÀÄ§Äâ
ºÀÄ©â£À + PÀÄr = PÀÄrºÀÄ§Äâ
PÀtÚ + PÀqÉ = PÀqÉUÀtÄÚ
70 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ‘CªÀå¬ÄÃ¨sÁªÀ’, PÀ£ÀßqÀzÀ ‘CA²’ EªÀÅUÀ½UÉ ¨sÉÃzÀ«zÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ CªÀå¬ÄÃ¨sÁªÀzÀ°è

MAzÀÄ ¥ÀzÀ CªÀå0iÀÄ«zÉÝÃ EgÀÄvÀÛzÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ°è ºÁUÉÃ£ÀÆ EgÀÄªÀÅ¢®è. E°è CA±ÁA²¨sÁªÀ
ªÀÄÄRå.
71 E¯ï=ªÀÄ£É, E¯ï + C = E®è JAzÀÄ µÀ¶×«¨sÀPÀÛ÷åAvÀªÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ. ‘E®è’ JAzÀgÉ
ªÀÄ£É0iÀÄ JAzÀÄ CxÀð.

205
PÉÆÃmÉ0iÀÄ + PÉ¼ÀUÀÄ = PÉ¼ÀUÉÆÃmÉ

PÉgÉ0iÀÄ + PÉ¼ÀUÀÄ = PÉ¼ÀUÉgÉ (Q¼ÉÌgÉ-ºÀ.UÀ.)
PÉÆÃmÉ0iÀÄ + ªÉÄÃUÀÄ = ªÉÄÃUÉÆÃmÉ
¥ÉÇqÉ0iÀÄ + PÉ¼ÀUÀÄ = Q¼ÉÆàqÉ (PÉ¼ÀUÀÄ ±À§ÝPÉÌ Q¼ï DzÉÃ±À)
ªÉÄÊ0iÀÄ + ºÉÆgÀUÀÄ = ºÉÆgÀªÉÄÊ
ªÉÄÊ0iÀÄ + M¼ÀUÀÄ = M¼ÀªÉÄÊ
vÀÄn0iÀÄ + PÉ¼ÀUÀÄ = PÉ¼ÀzÀÄn
(i) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ CªÀå¬ÄÃ¨sÁªÀ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ-
GzÁºÀgÀuÉ:-
PÁ®ªÀÅ + CwPÀæ«Ä¸ÀzÀAvÉ G¼ÀîzÀÄÝ = 0iÀÄxÁPÁ®72
CxÀðªÀÅ + CwPÀæ«Ä¸ÀzÀAvÉ G¼ÀîzÀÄÝ = 0iÀÄxÁxÀð
¹Üw0iÀÄ£ÀÄß + CwPÀæ«Ä¸ÀzÀAvÉ G¼ÀîzÀÄÝ = 0iÀÄxÁ¹Üw
¤«ÄvÀÛªÀ®èzÀÄzÀÄ = ¤¤ð«ÄvÀÛ
ªÉÄÃ°£À ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ CªÀå¬ÄÃ¨sÁªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è 0iÀÄxÁ, ¤gï-EvÁå¢ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ,
CªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ, PÁ®, CxÀð, ¹Üw, ¤«ÄvÀÛ-ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. »ÃUÉ MAzÀÄ
CªÀå0iÀÄªÀÅ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆqÀ£É ¸ÉÃj ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁV CªÀå¬ÄÃ¨sÁªÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. PÀ£ÀßqÀzÀ°è
F ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ CAzÀgÉ 0iÀÄxÁxÀð, 0iÀÄxÁ¹Üw-EvÁå¢ ¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ°ègÀÄªÀÅzÀjAzÀ
E°è F GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆnÖzÉ.
(5) zÀéAzÀé¸ÀªÀiÁ¸À
(C) DvÀ£ÀÄ ºÉÆ®ªÀÄ£É ªÀiÁrPÉÆArzÁÝ£É.
(D) PÉgÉPÀmÉÖUÀ¼À£ÀÄß PÀnÖ¹zÀ£ÀÄ.
EvÁå¢ ªÁPÀåUÀ¼À°è §A¢gÀÄªÀ ºÉÆ®ªÀÄ£É, PÀgÉPÀmÉÖ F JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹
§gÉzÀgÉ ºÉÆ®ªÀ£ÀÄß + ªÀÄ£É0iÀÄ£ÀÄß = ºÉÆ®ªÀÄ£ÉUÀ¼À£ÀÄß CxÀªÁ ºÉÆ®ªÀÄ£É0iÀÄ£ÀÄß
JAzÀÆ, PÀgÉ0iÀÄ£ÀÄß + PÀmÉÖ0iÀÄ£ÀÄß, PÀgÉPÀmÉÖUÀ¼À£ÀÄß CxÀªÁ PÉgÉPÀmÉÖ0iÀÄ£ÀÄß - EvÁå¢0iÀiÁV
E°è F ¥ÀÇªÀðzÀ°è §AzÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀAvÉ ¥ÀÇªÀðzÀ CxÀªÁ GvÀÛgÀzÀ
0iÀiÁªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀÄ ¥ÀzÀzÀ CxÀðPÉÌ ¥ÀæzsÁ£ÀvÉ EgÀzÉ, J®è ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀðªÀÇ
72 0iÀÄxÁPÁ®zÀ°è «zÁå¨sÁå¸ÀªÀiÁrzÀ£ÀÄ-JAzÀgÉ PÁ®ªÀÅ CwPÀæ«Ä¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä «zÁå¨sÁå¸À
ªÀiÁrzÀgÀÄ JAzÀÄ CxÀð. CwPÀæ«Ä¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä JAzÀgÉ «ÄÃgÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä JAzÀÄ
CxÀð.
206
¥ÀæzsÁ£ÀªÁVgÀÄªÀÅªÀÅ. ºÉÆ®ªÀ£ÀÄß ªÀiÁrPÉÆAqÀ£ÀÄ. ªÀÄ£É0iÀÄ£ÀÄß ªÀiÁrPÉÆAqÀ£ÀÄ-

JAzÀgÉ ºÉÆ®, ªÀÄ£É JgÀqÀÆ ¥ÀzÀUÀ½UÉ ‘¸ÀºÀ0iÉÆÃUÀ’ vÉÆÃgÀÄvÀÛzÉ. ºÉÆ®PÉÌ ªÀÄ£É0iÀÄ,
ªÀÄ£ÉUÉ ºÉÆ®zÀ ¸ÀºÀ0iÉÆÃUÀ PÀvÀðÈ«UÉ EzÉ JAzÀÄ CxÀð. EzÀÄ ºÁUÉ0iÉÄ PÉgÉ0iÀÄ£ÀÄß,
PÀmÉÖ0iÀÄ£ÀÄß EªÉgÀqÀÄ ±À§ÝUÀ½UÀÆ PÀvÀðÈ¥ÀzÀPÀÆÌ ¸ÀºÀ0iÉÆÃUÀ«gÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ ¸ÀºÀ0iÉÆÃUÀ
vÉÆÃgÀÄªÀAvÉ ºÉÃ¼ÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉÃ zÀéAzÀé¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. F ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è
JgÀqÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ EgÀ§ºÀÄzÀÄ. F ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß PÉ¼ÀV£ÀAvÉ
(81) zÀéAzÀé¸ÀªÀiÁ¸À:- JgÀqÀÄ CxÀªÁ C£ÉÃPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÀ0iÉÆÃUÀ
vÉÆÃgÀÄªÀAvÉ ¸ÉÃj J®è ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀðUÀ¼ÀÆ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV G¼Àî ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ
zÀéAzÀé¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- (i) PÀ£ÀßqÀ - PÀ£ÀßqÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ:
PÉgÉ0iÀÄÆ + PÀmÉÖ0iÀÄÆ + ¨Á«0iÀÄÆ = PÉgÉPÀmÉÖ¨Á«UÀ¼ÀÄ CxÀªÁ
= PÉgÉPÀmÉÖ¨Á«
VqÀªÀÇ, ªÀÄgÀªÀÇ, §½î0iÀÄÆ, ¥ÉÇzÉ0iÀÄÆ = VqÀªÀÄgÀ§½î¥ÉÇzÉUÀ¼ÀÄ
= VqÀªÀÄgÀ§½î¥ÉÇzÉ
D£É0iÀÄÆ, PÀÄzÀÄgÉ0iÀÄÆ, MAmÉ0iÀÄÆ = D£ÉPÀÄzÀÄgÉMAmÉUÀ¼ÀÄ
= D£ÉPÀÄzÀÄgÉMAmÉ
UÀÄqÀÄUÀÄ, ¹r®Æ, «ÄAZÀÄ = UÀÄqÀÄUÀÄ¹r®Ä«ÄAZÀÄUÀ¼ÀÄ
= UÀÄqÀÄUÀÄ¹r®Ä«ÄAZÀÄ
E°è zÀéAzÀé¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁzÀ ªÉÄÃ¯É ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀªÀÅ §ºÀÄªÀZÀ£ÁAvÀªÁV0iÀÄÆ,
KPÀªÀZÀ£ÁAvÀªÁV0iÀÄÆ ¤®ÄèªÀÅzÀÄAlÄ. CzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀªÀgÀ EZÉÑ. KPÀªÀZÀ£ÁAvÀªÁV
¤AvÀgÉ ‘¸ÀªÀiÁºÁgÀzÀéAzÀé’ ªÉAzÀÆ, §ºÀÄªÀZÀ£ÁAvÀªÁV ¤AvÀgÉ ‘EvÀgÉÃvÀgÀÄ0iÉÆÃUÀ
zÀéAzÀé’ ªÉAzÀÆ ºÉ¸ÀgÀÄ.
(ii) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ - ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ:-
Vj0iÀÄÆ+ªÀ£ÀªÀÇ+zÀÄUÀðªÀÇ=VjªÀ£ÀzÀÄUÀðUÀ¼ÀÄ=VjªÀ£ÀzÀÄUÀð
¸ÀÆgÀå£ÀÆ+ZÀAzÀæ£ÀÆ+£ÀPÀëvÀæªÀÇ=¸ÀÆgÀåZÀAzÀæ£ÀPÀëvÀæUÀ¼ÀÄ=¸ÀÆgÀåZÀAzÀæ£ÀPÀëvÀæ
PÀj0iÀÄÆ+vÀÄgÀUÀªÀÇ+gÀxÀªÀÇ=PÀjvÀÄgÀUÀgÀxÀUÀ¼ÀÄ=PÀjvÀÄgÀUÀgÀxÀ - EvÁå¢.
(6) §ºÀÄ«æÃ» ¸ÀªÀiÁ¸À

207
ºÀuÉUÀtÚ, ªÀÄÄPÀÌtÚ, ¤qÀÄªÀÄÆUÀ -F ¸ÀªÀiÁ¸À¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹§gÉzÀgÉ

ºÀuÉ0iÀÄ°è+PÀtÄÚG¼ÀîªÀ, ªÀÄÆgÀÄ+PÀtÄÚG¼ÀîªÀ, ¤rzÀÄ+ªÀÄÆUÀÄG¼ÀîªÀ - »ÃUÉ
DUÀÄvÀÛªÉ. ºÀuÉ0iÀÄ°è+PÀtÄÚ -F JgÀqÀÆ ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀðªÀÅ E°è ªÀÄÄRåªÉÃ C®è.
F JgÀqÀÆ ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð¢AzÀ ºÉÆ¼É0iÀÄÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è®èzÀ ‘²ªÀ’ JA§ C£Àå ¥ÀzÀzÀ
CAzÀgÉ ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ ¥ÀzÀzÀ CxÀðªÉÃ ®PÀë÷å (ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÀÄ), ªÀÄÆgÀÄ+PÀtÄÚ
G¼ÀîªÀ£ÀÄ 0iÀiÁgÉÆÃ CªÀ£ÀÄ-CAzÀgÉ ‘²ªÀ’ JA§ÄzÀgÀ CxÀð ªÀÄÄRå. CzÀgÀAvÉ
¤rzÁzÀ ªÀÄÆUÀÄ G¼Àî ªÀåQÛ 0iÀiÁgÉÆÃ CªÀ£ÉÃ ªÀÄÄSÁåxÀð. E°è ‘²ªÀ’ JA§ ¥ÀzÀPÉÌ
ºÀuÉ0iÀÄ°è PÀtÄÚ-JA¨ÉgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ «±ÉÃµÀtUÀ¼ÀÄ. CxÀªÁ EªÉgÀqÀÆ ¥ÀzÀUÀ½UÉ
‘²ªÀ’ JA§ÄzÀÄ «±ÉÃµÀåªÁ¬ÄvÀÄ. EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ G½zÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
»ÃUÉ ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°ègÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀðPÉÌ ¥ÁæzsÁ£ÀåvÉ0iÉÄÃ E®èzÉ C£ÀåªÁzÀ ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ
¥ÀzÀzÀ CxÀðªÀÅ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV E°è EgÀÄvÀÛzÉ.
(82) §ºÀÄ«æÃ» ¸ÀªÀiÁ¸À:- JgÀqÀÄ CxÀªÁ C£ÉÃPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj
¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁzÁUÀ ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ ¥ÀzÀzÀ (C£Àå¥ÀzÀzÀ) CxÀðªÀÅ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV G¼Àî
¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ §ºÀÄ«æÃ» ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉ£ÀÄßªÀgÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ: (i) PÀ£ÀßqÀ - PÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ-
ªÀÄÆgÀÄ+PÀtÄÚ-G¼ÀîªÀ=ªÀÄÄPÀÌtÚ (‘ªÀÄÆgÀÄ’ ¥ÀzÀPÉÌ ‘ªÀÄÄPï’ DzÉÃ±À)
£Á®ÄÌ+ªÉÆUÀ-G¼ÀîªÀ=£Á¯ÉÆäUÀ (‘£Á®ÄÌ’ ¥ÀzÀPÉÌ ‘£Á¯ï’ DzÉÃ±À)
PÉA¥ÀÅ(DzÀ) PÀtÄÚ-G¼ÀîªÀ=PÉAUÀtÚ.
qÉÆAPÀÄ(DzÀ) PÁ®Ä-G¼ÀîªÀ=qÉÆAPÀÄUÁ®.
PÀrzÀÄ(DzÀ) ZÁUÀ-G¼ÀîªÀ-PÀqÀÄZÁV.
ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ J®è GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrzÀgÉ ¥ÀÇªÀðzÀ GvÀÛgÀzÀ

¥ÀzÀUÀ¼ÉgÀqÀÆ ¸ÀªÀiÁ£À «¨sÀQÛ¬ÄAzÀ PÀÆrªÉ. CAzÀgÉ MAzÉÃ «¨sÀPÀÛ÷åAvÀªÁVªÉ. »ÃUÉ
¥ÀÇªÉÇðÃvÀÛgÀ¥ÀzÀUÀ¼ÉgÀqÀÆ ¸ÀªÀiÁ£À «¨sÀQÛ¬ÄAzÀ PÀÆrzÀÝgÉ CzÀ£ÀÄß ‘¸ÀªÀiÁ£Á¢üPÀgÀt’
§ºÀÄ«æÃ» JAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄÄªÀgÀÄ. ©ü£Àß ©ü£Àß (¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ) «¨sÀQÛUÀ½AzÀ PÀÆrzÀÝgÉ
‘ªÀå¢üPÀgÀt’ §ºÀÄ«æÃ» J£ÀÄßªÀgÀÄ. ªÀå¢üPÀgÀt §ºÀÄ«æÃ»UÉ PÉ¼ÀUÀt GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß
£ÉÆÃrj.
« + C¢üPÀgÀt - ªÀå¢üPÀgÀt = «UÀvÀªÁzÀ C¢üPÀgÀt
ºÀuÉ0iÀÄ°è + PÀtÄÚ - G¼ÀîªÀ = ºÀuÉUÀtÚ (²ªÀ)
QZÀÄÑ + PÀtÂÚ£À°è - DªÀAUÉÆÃ CªÀ£ÀÄ = QZÀÄÑUÀtÚ (²ªÀ)
208
EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è §gÀÄªÀ PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrj.

PÉÆAQzÀÄzÀÄ+©¯ï-DªÀAUÉÆÃ=PÉÆAPÀÄ«®è (¸ÀªÀiÁ£Á¢üPÀgÀt)
C®UÀð¼ï+PÀuÉUÀ¼ï-DªÀAUÉÆÃ=C®UÀðuÉ0iÀÄ (¸ÀªÀiÁ£Á¢üPÀgÀt)
§UÀÎzÀ vÉÆªÀ®Ä+GrUÉ-DªÀAUÉÆÃ=§UÀÎzÉÆªÀ®ÄqÉ0iÀÄA (¸ÀªÀiÁ£Á¢üPÀgÀt)
EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ «ÄÃ£À£ÀÄß PÉÆ®ÄèªÀªÀ-«ÄÃAUÀÄ°, ºÀ®Äè E®èzÀÄzÀÄ-ºÀ°è°,
PÀ§â£ÀÄß ©¯ÁèV G¼ÀîªÀ-PÀ§Äð«®è. (PÀ§â£ÀÄß+©¯ÁèV G¼ÀîªÀ PÀ¥ÀÅð«®è).
ªÉÄÃ°£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrzÀgÉ, ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁzÀ ªÉÄÃ¯É ‘C’ CxÀªÁ ‘E’ JA§
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjzÀÄzÀÄ PÀAqÀÄ§gÀÄªÀÅzÀÄ. ‘qÉÆAPÀÄUÁ®’ JA§°è ‘C’ JA§ÄzÀÆ,
‘PÀqÀÄZÁV’ JA§°è ‘E’ JA§ÄzÀÆ §A¢ªÉ. EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ J®è PÀqÉUÀÆ
§ºÀÄ«æÃ»¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è ‘C’ CxÀªÁ ‘E’ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ. EªÀPÉÌ ¸ÀªÀiÁ¸ÁAvÀ
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄÄªÀgÀÄ.
(ii) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ - ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉ:-
ZÀPÀæªÀÅ+¥ÁtÂ0iÀÄ°è DªÀAUÉÆÃ CªÀ£ÀÄ=ZÀPÀæ¥ÁtÂ (ªÀå¢üPÀgÀt)
¥sÁ®zÀ°è+£ÉÃvÀæªÀ£ÀÄß G¼ÀîªÀ£ÀÄ=¥sÁ®£ÉÃvÀæ (ªÀå¢üPÀgÀt)
EPÀÄëªÀ£ÀÄß+PÉÆÃzÀAqÀªÀ£ÁßV G¼ÀîªÀ=EPÀÄëPÉÆÃzÀAqÀ (¸ÀªÀiÁ£Á¢üPÀgÀt)
EzÀÄªÀgÉUÉ §ºÀÄ«æÃ» ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ ºÀ®ªÁgÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß w½¢j. E£ÀÆß
PÉ®ªÀÅ jÃw0iÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄUÉ E°è PÁt§gÀÄvÀÛªÉ. PÉ¼ÀUÉ «ªÀj¹gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß
£ÉÆÃrj.
“CªÀjUÉ zÉÆqÀØ ‘ºÀuÁºÀtÂ’ 0iÉÄÃ D¬ÄvÀÄ” »ÃUÉ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. ‘ºÀuÁºÀtÂ’
JAzÀgÉ ºÀtÂ0iÀÄÄªÀÅzÀjAzÀ, ºÀtÂ0iÀÄÄªÀÅzÀjAzÀ DzÀ 0iÀÄÄzÀÞªÉÃ ‘ºÀuÁºÀtÂ’ E°è
dUÀ¼ÀªÉÃ C£Àå¥ÀzÀªÁ¬ÄvÀÄ. EzÀgÀAvÉ-
PÉÆÃ°¤AzÀ+PÉÆÃ°¤AzÀ ªÀiÁrzÀ dUÀ¼À-PÉÆÃ¯ÁPÉÆÃ°.
RqÀÎ¢AzÀ+RqÀÎ¢AzÀ ªÀiÁrzÀ dUÀ¼À-RqÁÎ RrÎ.
ºÀuÁºÀtÂ, PÉÆÃ¯ÁPÉÆÃ°, RqÁÎRrÎ EvÁå¢ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ‘ªÀåwºÁgÀ ®PÀët’
ªÉAzÀÄ §ºÀÄ«æÃ»¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è MAzÀÄ §UÉ0iÀiÁV ºÉÃ¼ÀÄªÀgÀÄ.
(7) Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À
(i) ªÀÄ£ÉPÀnÖzÀ£ÀÄ (iii) PÀuÁÎtzÉ EzÀÝ£ÀÄ
209
(ii) HgÀÄ¸ÉÃjzÀ£ÀÄ (iv) ªÉÄÊªÀÄgÉzÀÄ PÀÄ½vÀ£ÀÄ

ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è UÉgÉ J¼É¢gÀÄªÀ ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹zÀgÉ-
ªÀÄ£É0iÀÄ£ÀÄß + PÀnÖzÀ£ÀÄ PÀtÚ£ÀÄß + PÁtzÉ
HgÀ£ÀÄß + ¸ÉÃjzÀ£ÀÄ ªÉÄÊ0iÀÄ£ÀÄß + ªÀÄgÉvÀÄ
JAzÀÄ DUÀÄªÀÅªÀÅ. ¥ÀÇªÀðzÀ°ègÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼É®è ¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀPÀÛ÷åAvÀUÀ¼ÁzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
UÀ¼ÁVªÉ. GvÀÛgÀzÀ°è ªÀiÁvÀæ PÀnÖzÀ£ÀÄ, ¸ÉÃjzÀ£ÀÄ JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ, PÁtzÉ,
ªÀÄgÉvÀÄ EvÁå¢ C¥ÀÇtð Qæ0iÉÄUÀ¼ÀÆ (PÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÆ)73 EªÉ. CAzÀgÉ GvÀÛgÀ
¥ÀzÀUÀ¼É®è Qæ0iÉÄ¬ÄAzÀ PÀÆrªÉ J£Àß§ºÀÄzÀÄ. MnÖ£À°è ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ J®è
¥ÀÇªÀð¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¢éwÃ0iÀiÁAvÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½AzÀ®Æ, GvÀÛgÀ¥ÀzÀªÀÅ ‘Qæ0iÉÄ’¬ÄAzÀ®Æ
PÀÆrªÉ J£Àß§ºÀÄzÀÄ. PÉ®ªÀÅ PÀqÉ-¤Ãj¤AzÀ+PÀÆr=¤ÃUÀÆðr, »ÃUÉ vÀÈwÃ0iÀiÁAvÀ
ªÁV0iÀÄÆ ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ«gÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ ¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀPÀÛ÷åAvÀªÁVgÀÄªÀÅzÉÃ ºÉZÀÄÑ.
(83) Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À:- ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÀÅ ¥Áæ0iÀÄ±ÀB ¢éwÃ0iÀiÁAvÀªÁVzÀÄÝ
GvÀÛgÀzÀ°ègÀÄªÀ Qæ0iÉÄ0iÉÆqÀ£É ¸ÉÃj DUÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÀ£ÀÄß Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉ£ÀÄßªÀgÀÄ.
‘¥Áæ0iÀÄ±ÀB’JAzÀÄ ¸ÀÆvÀæzÀ°è ºÉÃ½gÀÄªÀÅzÀjAzÀ ¨ÉÃgÉ «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ
§gÀÄvÀÛªÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ. F ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è Cj¸ÀªÀiÁ¸À zÉÆÃµÀ«®è.
(i) PÀ£ÀßqÀ - PÀ£ÀßqÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj DUÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉ-

ªÉÄÊ0iÀÄ£ÀÄß + vÀqÀ« = ªÉÄÊzÀqÀ« (vÀPÁgÀPÉÌ zÀPÁgÁzÉÃ±À)
PÉÊ0iÀÄ£ÀÄß + ªÀÄÄnÖ = PÉÊªÀÄÄnÖ
PÀtÚ£ÀÄß + ªÀÄÄaÑ = PÀtÄÚªÀÄÄaÑ
vÀ¯É0iÀÄ£ÀÄß + PÉÆqÀ« = vÀ¯ÉUÉÆqÀ« (PÀPÁgÀPÉÌ UÀPÁgÁzÉÃ±À)
(vÀ¯ÉPÉÆqÀ«)
ªÉÄÊ0iÀÄ£ÀÄß + ªÀÄÄaÑ = ªÉÄÊªÀÄÄaÑ
vÀ¯É0iÀÄ£ÀÄß + vÉUÉzÀ£ÀÄ = vÀ¯ÉzÉUÉzÀ£ÀÄ (vÀPÁgÀPÉÌ zÀPÁgÁzÉÃ±À)
PÀtÚ£ÀÄß + vÉgÉzÀ£ÀÄ = PÀtÄÚ vÉgÉzÀ£ÀÄ
PÀtÚA + vÉgÉ = PÀuÉÝgÉ (ºÀ.UÀ. gÀÆ¥À) (vÀPÁgÀPÉÌ zÀPÁgÁzÉÃ±À)
73 C¥ÀÇtð Qæ0iÉÄUÀ¼ÀÄ (PÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ) EªÀÅUÀ¼À §UÉUÉ ªÀÄÄAzÉ «ªÀj¸À¯ÁUÀÄªÀ PÀÈzÀAvÀ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è

w½0iÀÄÄwÛÃj. PÀÈzÀAvÀUÀ¼ÉAzÀgÉ zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É PÀÈvï ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃj DzÀ gÀÆ¥À,
(PÀÈvï+CAvÀ=PÀÈzÀAvÀ) PÀÈvï CAzÀgÉ MAzÀÄ ¥ÀævÀå0iÀÄ.
210
PÉÊ0iÀÄ£ÀÄß + ¦rzÀÄ = PÉÊ«rzÀÄ (¥ÀPÁgÀPÉÌ ªÀPÁgÁzÉÃ±À)

ªÀÄuÉ0iÀÄ£ÀÄß + EvÀÄÛ = ªÀÄuÉ¬ÄvÀÄÛ
§mÉÖ0iÀÄ£ÀÄß + vÉÆÃgÀÄ = §mÉÖzÉÆÃgÀÄ (vÀPÁgÀPÉÌ zÀPÁgÁzÉÃ±À)
PÉÊ0iÀÄ£ÀÄß + PÉÆlÖ£ÀÄ = PÉÊPÉÆlÖ£ÀÄ
zÁj0iÀÄ£ÀÄß + PÁt£ÀÄ = zÁjUÁt£ÀÄ (PÀPÁgÀPÉÌ UÀPÁgÁzÉÃ±À)
(ii) ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÀÅ ¨ÉÃgÉ «¨sÀPÀÛ÷åAvÀ vÀgÀÄªÀÅzÀPÉÌ-
¤Ãj¤AzÀ + PÀÆr = ¤ÃUÀÆðr (PÀPÁgÀPÉÌ UÀPÁgÀ)
¨ÉÃj¤AzÀ + ¨ÉgÀ¹ = ¨ÉÃgÀÄªÉgÀ¹ (§PÁgÀPÉÌ ªÀPÁgÀ)
PÀtÂÚ¤AzÀ + PÉqÀÄ = PÉAUÉqÀÄ (PÀPÁgÀPÉÌ UÀPÁgÀ)
¨ÉÃj¤A + ¨ÉgÀ¹ = ¨ÉÃgÉégÀ¹ (§PÁgÀPÉÌ ªÀPÁgÀ)
¤Ãj£À°è + «ÄAzÀÄ = ¤ÃgÀÄ«ÄAzÀÄ74
(iii) ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ-
ªÉÄÊ0iÀÄA + vÉÆ¼ÉzÀÄ = ªÉÄÊzÉÆ¼ÉzÀÄ
M¼ÀÄîtÂ¸ÀA + EQÌ = M¼ÀÄîtÂ¹QÌ
ªÀÄÄzÀÝA + UÉÊzÀÄ = ªÀÄÄzÀÄÝUÉÊzÀÄ
«¼Á¸ÀªÀÄA + ªÉÄgÉzÀÄ = «¼Á¸ÀAªÉÄgÉzÀÄ
¨ÉÃj£ÀA + ¨ÉgÉ¹ = ¨ÉÃgÉégÀ¹75
PÉÊ0iÀÄA + vÉÆ¼ÉzÀÄ = PÉÊzÉÆ¼ÉzÀÄ
(iv) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆqÀ£É PÀ£ÀßqÀzÀ Qæ0iÉÄ0iÀÄÄ ¸ÉÃj DUÀÄªÀ Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ
GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ-
PÁgÀåªÀ£ÀÄß + ªÀiÁrzÀ£ÀÄ = PÁgÀåªÀiÁrzÀ£ÀÄ
¸ÀvÀåªÀ£ÀÄß + £ÀÄrzÀ£ÀÄ = ¸ÀvÀå£ÀÄrzÀ£ÀÄ
ªÀiÁ£ÀåªÀ£ÀÄß + ªÀiÁrzÀ£ÀÄ = ªÀiÁ£ÀåªÀiÁrzÀ£ÀÄ
PÁªÀåªÀ£ÀÄß + §gÉzÀ£ÀÄ = PÁªÀå§gÉzÀ£ÀÄ
(8) UÀªÀÄPÀ¸ÀªÀiÁ¸À
74 “«ÄÃ”
zsÁvÀÄ ¸Áß£ÀªÀiÁqÀÄ JA§xÀðzÀÄÝ. E°è ¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ0iÀÄ ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÁVgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß
UÀªÀÄ¤¸À§ºÀÄzÀÄ. »ÃUÉ §gÀÄªÀ GzÁgÀuÉUÀ¼ÀÄ wÃgÀ PÀrªÉÄ.
75 ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ vÀÈwÃ0iÀiÁ «¨sÀPÀÛ÷åAvÀªÁVzÉ.
211
D ªÀÄ£É, D HgÀÄ, F ªÀÄ£ÀÄµÀå, F ºÉAUÀ¸ÀÄ EvÁå¢ ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «UÀæºÀ

ªÁPÀå ªÀiÁrzÀgÉ (©r¹ §gÉzÀgÉ), CzÀÄ+ªÀÄ£É=D ªÀÄ£É, CzÀÄ+HgÀÄ=D HgÀÄ,
EªÀ£ÀÄ+ªÀÄ£ÀÄµÀå=F ªÀÄ£ÀÄµÀå, EªÀ¼ÀÄ+ºÉAUÀ¸ÀÄ=F ºÉAUÀ¸ÀÄ EvÁå¢ gÀÆ¥ÀUÀ¼Á
UÀÄªÀÅªÀÅ. E°è ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀUÀ¼É®è CzÀÄ, EªÀ£ÀÄ, EªÀ¼ÀÄ EvÁå¢ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ
¼ÁVªÉ. »ÃUÉ ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÀÅ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄªÁV GvÀÛgÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆqÀ£É ¸ÉÃj
¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁVªÉ.
¸ÀÄqÀÄUÁqÀÄ, ºÀÄjUÀqÀ¯É-EvÁå¢ ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ §gÉzÀgÉ,
¸ÀÄqÀÄªÀÅzÀÄ+PÁqÀÄ, ºÀÄjzÀÄzÀÄ+PÀqÀ¯É-»ÃUÉ DUÀÄvÀÛzÉ. E°è0iÀÄ F «UÀæºÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß
UÀªÀÄ¤¹zÀgÉ, ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀÄqÀÄªÀÅzÀÄ, ºÀÄjzÀÄzÀÄ-EvÁå¢ PÀÈzÀAvÀ £ÁªÀÄUÀ½AzÀ
PÀÆrªÉ. GvÀÛgÀzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½ªÉ. »ÃUÉ ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÀÅ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄªÁzÀgÀÆ
DVgÀ§ºÀÄzÀÄ; PÀÈzÀAvÀªÁzÀgÀÆ DVgÀ§ºÀÄzÀÄ. GvÀÛgÀzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀ«gÀ¨ÉÃPÀÄ.
»ÃUÁUÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÀ£ÉßÃ “UÀªÀÄPÀ¸ÀªÀiÁ¸À” ªÉ£ÀÄßvÁÛgÉ76. EzÀgÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹.
(84) UÀªÀÄPÀ¸ÀªÀiÁ¸À:- ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÀÅ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ PÀÈzÀAvÀUÀ¼À°è MAzÁVzÀÄÝ,
GvÀÛgÀzÀ°ègÀÄªÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆqÀ£É PÀÆr DUÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÀ£ÀÄß UÀªÀÄPÀ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉAzÀÄ
PÀgÉ0iÀÄÄªÀgÀÄ. F ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è ‘Cj¸ÀªÀiÁ¸À’ zÉÆÃµÀªÀ£ÀÄß JtÂ¸ÀPÀÆqÀzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- (i) ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÀÅ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ¢AzÀ PÀÆrgÀÄªÀÅzÀPÉÌ-

CªÀ£ÀÄ + ºÀÄqÀÄUÀ = D ºÀÄqÀÄUÀ
CªÀ¼ÀÄ + ºÉAUÀ¸ÀÄ = D ºÉAUÀ¸ÀÄ
CzÀÄ + PÀ®Äè = D PÀ®Äè
EªÀ£ÀÄ + UÀAqÀ¸ÀÄ = F UÀAqÀ¸ÀÄ
EªÀ¼ÀÄ + ªÀÄÄzÀÄQ = F ªÀÄÄzÀÄQ
EzÀÄ + £Á¬Ä = F £Á¬Ä
(ªÉÄÃ°£À CªÀ£ÀÄ, CªÀ¼ÀÄ, CzÀÄ-JA§ÄzÀPÉÌ ‘D’ JA§ÄzÀÆ, EªÀ£ÀÄ, EªÀ¼ÀÄ,
EzÀÄ-JA§ÄzÀPÉÌ ‘F’ JA§ÄzÀÆ DzÉÃ±ÀUÀ¼ÁV §A¢ªÉ.)
76 ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÀÅ UÀÄtªÀZÀ£À, ¸ÀASÁåªÁZÀPÀ, ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ, PÀÈzÀAvÀUÀ¼À°è MAzÁVzÀÄÝ GvÀÛgÀzÀ°è£À

£ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆqÀ£É ¸ÉÃj DUÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÀ£ÀÄß UÀªÀÄPÀ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉAzÀÄ PÉgÉ0iÀÄÄªÀÅzÀÄ ¥ÁæaÃ£ÀgÀ
C©ü¥Áæ0iÀÄ. DzÀgÉ ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è UÀÄtªÀZÀ£À ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÁVzÀÝgÉ ‘PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ’ ªÉAzÀÆ,
¸ÀASÁåªÁZÀPÀªÀÅ ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÁVzÀÝgÉ ‘¢éUÀÄ’ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉAzÀÆ ºÉÃ¼À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. UÀªÀÄPÀ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÀ£ÀÄß
PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄzÀ MAzÀÄ ¨sÉÃzÀªÉAzÀÆ ºÉÃ¼ÀÄªÀgÀÄ.
212
(ii) ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ PÀÈzÀAvÀªÁVgÀÄªÀÅzÀPÉÌ-

ªÀiÁrzÀÄzÀÄ + CrUÉ = ªÀiÁrzÀrUÉ
wAzÀÄzÀÄ + PÀÆ¼ÀÄ = wAzÀPÀÆ¼ÀÄ
CgÀ¼ÀÄªÀÅzÀÄ + ªÉÆUÀÄÎ = CgÀ¼ÀÄªÉÆUÀÄÎ
¸ÉÆQÌzÀÄzÀÄ + D£É = ¸ÉÆPÁÌ£É
PÀqÉ0iÀÄÄªÀÅzÀÄ + PÉÆÃ®Ä = PÀqÉUÉÆÃ®Ä
GqÀÄªÀÅzÀÄ + zÁgÀ = GqÀÄzÁgÀ
¨ÉAzÀÄzÀÄ + CrUÉ = ¨ÉAzÀrUÉ
DjzÀÄzÀÄ + CrUÉ = DjzÀrUÉ
¹r0iÀÄÄªÀÅzÀÄ + ªÀÄzÀÄÝ = ¹rªÀÄzÀÄÝ
(iii) GvÀÛgÀzÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÀzÀzÉÆqÀ£É PÀÆrgÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ-
wAzÀÄzÀÄ + C£Àß = wAzÀC£Àß
¨ÉÃ¬Ä¸ÀÄzÀÄzÀÄ + ¥ÀPÁé£Àß = ¨ÉÃ¬Ä¹zÀ ¥ÀPÁé£Àß
CªÀ£ÀÄ + ªÀÄ£ÀÄµÀå = D ªÀÄ£ÀÄµÀå
ªÀiÁrzÀÄzÀÄ + PÁgÀå = ªÀiÁrzÀ PÁgÀå
©Ã¸ÀÄªÀÅzÀÄ + ZÁªÀÄgÀ = ©Ã¸ÀÄªÀZÁªÀÄgÀ
¥ÉÇqÉªÀÅzÀÄ + ¨sÉÃj = ¥ÉÇqÉªÀ¨sÉÃj
¥ÀÇ¹zÀÄzÀÄ + ¨sÀ¸Àä = ¥ÀÇ¹zÀ¨sÀ¸Àä
PÀAqÀÄzÀÄ + «ZÁgÀ = PÀAqÀ«ZÁgÀ
£ÉÆÃrzÀÄzÀÄ + zÀÈ±Àå = £ÉÆÃrzÀ zÀÈ±Àå
£É0iÀÄÄÝzÀÄ + ªÀ¸ÀÛç = £É0iÀÄÝ ªÀ¸ÀÛç
vÉ0iÀÄÄÝzÀÄ + ²æÃUÀAzsÀ = vÉ0iÀÄÝ ²æÃUÀAzsÀ
-EvÁå¢.
EzÀÄªÀgÉUÉ PÀ£ÀßqÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À §UÉUÉ «ªÀgÀªÁV C£ÉÃPÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß w½¢¢ÝÃj.
FUÀ ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀ, £ÀqÀÄUÀ£ÀßqÀ PÁªÀåUÀ¼À°è ¥Àæ0iÉÆÃUÀªÁVgÀÄªÀ ªÀÄÄRåªÁzÀ PÉ®ªÀÅ
¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À ¥ÀnÖ0iÀÄ£ÀÄß PÉÆnÖzÉ. CªÀÅUÀ¼À ¸ÀÆÜ®ªÁzÀ eÁÕ£À ªÀiÁrPÉÆ½îj.
£ÀÄtÑgÀ - £ÀÄtÂÚvÀÄ + ¸ÀgÀ = £ÀÄtÑgÀ (PÀ.zsÁ.¸À.)
EAZÀgÀ - E¤zÀÄ + ¸ÀgÀ = EAZÀgÀ (PÀ.zsÁ.¸À.)
E¤ªÁvÀÄ - E¤zÀÄ + ªÀiÁvÀÄ = E¤ªÁvÀÄ (PÀ.zsÁ.¸À.)
£ÀÄtÎzÀ¥ÀÅ - £ÀÄtÂÚvÀÄ + PÀzÀ¥ÀÅ = £ÀÄtÎzÀ¥ÀÅ (PÀ.zsÁ.¸À.)
ºÉzÉÝÃUÀ - »jzÀÄ + vÉÃUÀ = ºÉzÉÝÃUÀ (PÀ.zsÁ.¸À.)
ºÉªÀiÁäj - »jzÀÄ + ªÀiÁj = ºÉªÀiÁäj (PÀ.zsÁ.¸À.)
ºÉzÁÝj - »jzÀÄ + zÁj = ºÉzÁÝj (PÀ.zsÁ.¸À.)
213
ºÉÃgÀqÀ« - »jzÀÄ + CqÀ« = ºÉÃgÀqÀ« (PÀ.zsÁ.¸À.)

ºÉÃgÁ£É - »jzÀÄ + D£É = ºÉÃgÁ£É (PÀ.zsÁ.¸À.)
¥ÉÃgÁ£É - ¦jzÀÄ + D£É = ¥ÉÃgÁ£É (PÀ.zsÁ.¸À.)
¥ÉÃgÀqÀ« - ¦jzÀÄ + CqÀ« = ¥ÉÃgÀqÀ« (PÀ.zsÁ.¸À.)
¥ÉgÀägÀ - ¦jzÀÄ + ªÀÄgÀ = ¥ÉgÀägÀ (PÀ.zsÁ.¸À.)
¥É«ð¢gï - ¦jzÀÄ + ©¢gï = ¥É«ð¢gï (PÀ.zsÁ.¸À.)
¥ÉªÉÇðzÀgï - ¦jzÀÄ + ¥ÉÇzÀgï = ¥ÉªÉÇðzÀgï (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÉAzÀ½gÀÄ - PÉZÀÑ£É + vÀ½gÀÄ = PÉAzÀ½gÀÄ (PÀ.zsÁ.¸À.)
ZÉAzÀ½gÀÄ - PÉZÀÑ£É + vÀ½gÀÄ = ZÉAzÀ½gÀÄ (PÀ.zsÁ.¸À.)
ZÉAzÉAUÀÄ - PÉZÀÑ£É + vÉAUÀÄ = ZÉAzÉAUÀÄ (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÉAzÉAUÀÄ - PÉZÀÑ£É + vÉAUÀÄ = PÉAzÉAUÀÄ (PÀ.zsÁ.¸À.)
ZÉAUÀtV¯É - PÉZÀÑ£É + PÀtV¯É = ZÉAUÀtV¯É (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÉAUÀtV¯É - PÉZÀÑ£É + PÀtV¯É = PÉAUÀtV¯É (PÀ.zsÁ.¸À.)
ZÉA§ªÀ¼À - PÉZÀÑ£É + ¥ÀªÀ¼À = ZÉA§ªÀ¼À (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÉA§ªÀ¼À - PÉZÀÑ£É + ¥ÀªÀ¼À = PÉA§ªÀ¼À (PÀ.zsÁ.¸À.)
Q¸ÀÄªÀuï - PÉZÀÑ£É + ¥Àuï = Q¸ÀÄªÀuï (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÉÃ¸ÀQÌ - PÉZÀÑ£É + CQÌ = PÉÃ¸ÀQÌ (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÉAeÉÃ¼ÀÄ - PÉZÀÑ£É + ZÉÃ¼ÀÄ = PÉAeÉÃ¼ÀÄ (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÉAeÉqÉ - PÉZÀÑ£É + dqÉ = PÉAeÉqÉ (PÀ.zsÁ.¸À.)
Q¸ÀÄ¸ÀAeÉ - PÉZÀÑ£É + ¸ÀAeÉ = Q¸ÀÄ¸ÀAeÉ (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÉAUÀtÄÚ - PÉZÀÑ£É + PÀtÄÚ = PÉAUÀtÄÚ (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÉ¤ßÃgÀÄ - PÉZÀÑ£É + ¤ÃgÀÄ = PÉ¤ßÃgÀÄ (PÀ.zsÁ.¸À.)

¨ÉA§Æ¢ - ¨ÉZÀÑ£É + §Æ¢ = ¨ÉA§Æ¢ (PÀ.zsÁ.¸À.)
¨É¤ßÃgÀÄ - ¨ÉZÀÑ£É + ¤ÃgÀÄ = ¨É¤ßÃgÀÄ (PÀ.zsÁ.¸À.)
©¹¤ÃgÀÄ - ©¹0iÀiÁzÀ + ¤ÃgÀÄ = ©¹¤ÃgÀÄ (PÀ.zsÁ.¸À.)
ZÉAzÀÄn - PÉZÀÑ£É + vÀÄn = ZÉAzÀÄn (PÀ.zsÁ.¸À.)
ZÉ£ÉßöÊ¢¯É - PÉZÀÑ£É + £ÉÊ¢¯É = ZÉ£ÉßöÊ¢¯É (PÀ.zsÁ.¸À.)
ZÉA¨ÉÆ£ï - PÉZÀÑ£É + ¥ÉÇ£ï = ZÉA¨ÉÆ£ï (PÀ.zsÁ.¸À.)
©¸ÀÄ¸ÀÄ0iÀiï - ¨ÉZÀÑ£É + ¸ÀÄ0iÀiï = ©¸ÀÄ¸ÀÄ0iÀiï (PÀ.zsÁ.¸À.)
¨ÉAUÀ¢gï - ¨ÉZÀÑ£É + PÀ¢gï = ¨ÉAUÀ¢gï (PÀ.zsÁ.¸À.)
©¹UÀ¢gÀÄ - ©¹zÀÄ + PÀ¢gÀÄ = ©¹UÀ¢gÀÄ (PÀ.zsÁ.¸À.)
214
vÀtÎ¢gï - vÀtÚ£É + PÀ¢gï = vÀtÎ¢gï (PÀ.zsÁ.¸À.)

vÀtÎ¢gÀ - vÀtÚ£É0iÀÄ + PÀ¢gï G¼ÀîªÀ = vÀtÎ¢gÀ (§ºÀÄ«æÃ»)
¨ÉAUÀ¢gÀ - ¨ÉZÀÑ£É0iÀÄ + PÀ¢gÀÄG¼ÀîªÀ = ¨ÉAUÀ¢gÀ (§ºÀÄ«æÃ»)
PÀmÁÖ¼ï - PÀrzÀÄ + D¼ï = PÀmÁÖ¼ï (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÀlÄÖ§â¸À - PÀrzÀÄ + G§â¸À = PÀlÄÖ§â¸À (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÀmÁÖ¸Àgï - PÀrzÀÄ + D¸Àgï = PÀmÁÖ¸Àgï (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÀlÄÖ¨ÉâUÀ - PÀrzÀÄ + G¨ÉâUÀ = PÀlÄÖ¨ÉâUÀ (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÀlÖ¥ÀàuÉ - PÀrzÀÄ + C¥ÀàuÉ = PÀlÖ¥ÀàuÉ (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÀqÀÄUÀvÀÛ¯É - PÀrzÀÄ + PÀvÀÛ¯É = PÀqÀÄUÀvÀÛ¯É (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÀlÖqÀ« - PÀrzÀÄ + CqÀ« = PÀlÖqÀ« (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÀqÀÄgÁUÀ - PÀrzÀÄ + gÁUÀ = PÀqÀÄgÁUÀ (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÀqÀÄªÀÄªÀÄvÉ - PÀrzÀÄ + ªÀÄªÀÄvÉ = PÀqÀÄªÀÄªÀÄvÉ (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÀqÀÄZÁUÀ - PÀrzÀÄ + ZÁUÀ = PÀqÀÄZÁUÀ (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÀÄgÀÄªÀuÉ - QjzÀÄ + ªÀÄuÉ = PÀÄgÀÄªÀuÉ (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÀÄgÀÄVqÀ - QjzÀÄ + VqÀ = PÀÄgÀÄVqÀ (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÀgÀÄªÀiÁqÀÄ - QjzÀÄ + ªÀiÁqÀÄ = PÀgÀÄªÀiÁqÀÄ (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÀÄvÉÛ¸À¼ï - QjzÀÄ + J¸À¼ï = PÀÄvÉÛ¸À¼ï (PÀ.zsÁ.¸À.)
¨É¼ÀémÉÖ - ©½zÀÄ + §mÉÖ = ¨É¼ÀémÉÖ (PÀ.zsÁ.¸À.)
¨É¼ÉÆÎqÉ - ©½zÀÄ + PÉÆqÉ = ¨É¼ÉÆÎqÉ (PÀ.zsÁ.¸À.)
¨É¼ÀÄäV¯ï - ©½zÀÄ + ªÀÄÄV¯ï = ¨É¼ÀÄäV¯ï (PÀ.zsÁ.¸À.)
vÀA¨É®gï - vÀtÚ£É + J®gï = vÀA¨É®gï (PÀ.zsÁ.¸À.)
vÀAUÁ½ - vÀtÚ£É + UÁ½ = vÀAUÁ½ (PÀ.zsÁ.¸À.)

vÀAUÀÆ¼ï - vÀtÚ£É + PÀÆ¼ï = vÀAUÀÆ¼ï (PÀ.zsÁ.¸À.)
vÀtÂÚÃgï - vÀtÚ£É + ¤Ãgï = vÀtÂÚÃgï (PÀ.zsÁ.¸À.)
ªÉÄ¯Éè®gï - ªÉÄ°èvÀÄ + J®gï = ªÉÄ¯Éè®gï (PÀ.zsÁ.¸À.)
ªÉÄ¯ÉèzÉ - ªÉÄ°èvÀÄ + JzÉ = ªÉÄ¯ÉèzÉ (PÀ.zsÁ.¸À.)
ªÉÄ¯ÁévÀÄ - ªÉÄ°èvÀÄ + ªÀiÁvÀÄ = ªÉÄ¯ÁévÀÄ (PÀ.zsÁ.¸À.)
ªÉÄ¯Áé¸ÀÄ - ªÉÄ°èvÀÄ + ¥Á¸ÀÄ = ªÉÄ¯Áé¸ÀÄ (PÀ.zsÁ.¸À.)
ªÉÄ®Äßr - ªÉÄ°èvÀÄ + £ÀÄr = ªÉÄ®Äßr (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÁjgÀÄ¼ï - PÀjzÀÄ + EgÀÄ¼ï = PÁjgÀÄ¼ï (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÁgÉÆqÀ¯ï - PÀjzÀÄ + MqÀ¯ï = PÁgÉÆqÀ¯ï (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÁgÉÆäÃqÀ - PÀjzÀÄ + ªÉÆÃqÀ = PÁgÉÆäÃqÀ (PÀ.zsÁ.¸À.)
215
PÁgÀqÀ« - PÀjzÀÄ + CqÀ« = PÁgÀqÀ« (§ºÀÄ«æÃ»)

PÀªÀÄä®gï - PÀªÀÄä£É + ªÀÄ®gï = PÀªÀÄä®gï (§ºÀÄ«æÃ»)
PÀªÉÄä®gï - PÀªÀÄä£É + J®gï = PÀªÉÄä®gï (PÀ.zsÁ.¸À.)
J¼ÀªÀ½î - J¼ÀzÀÄ + §½î = J¼ÀªÀ½î (PÀ.zsÁ.¸À.)
J¼ÀUÀgÀÄ - J¼ÀzÀÄ + PÀgÀÄ = J¼ÀUÀgÀÄ (PÀ.zsÁ.¸À.)
J¼ÀUÁ½ - J¼ÀzÀÄ + UÁ½ = J¼ÀUÁ½ (PÀ.zsÁ.¸À.)
¤ÃgÉÆé£À¯ï - ¤Ãj£À + ¥ÉÇ£À¯ï = ¤ÃªÉÇð£À¯ï (µÀ.vÀ.¸À.)
¤ÃgÁéªÀÅ - ¤Ãj£À + ¥ÁªÀÅ = ¤ÃªÁðªÀÅ (µÀ.vÀ.¸À.)
¤ÃgÀÄÎr - ¤ÃgÀA + PÀÄr = ¤ÃUÀÄðr (Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À)
¨ÉÃgÉégÀ¹ - ¨ÉÃj¤A + ¨ÉgÀ¹ = ¨ÉÃgÉégÀ¹ (Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À)
¤ÃUÀÆðr - ¤Ãj¤A + PÀÆr = ¤ÃUÀÆðr (Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À)
§¼ÉzÉÆlÖA - §¼É0iÀÄA + vÉÆlÖA = §¼ÉzÉÆlÖA (Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À)
PÉ¼ÉUÉÆlÖA - PÉ¼É0iÀÄA + PÉÆlÖA = PÉ¼ÉUÉÆlÖA (Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À)
ªÀÄgÉªÉÇPÀÌA - ªÀÄgÉ0iÀÄA + ¥ÉÇPÀÌA = ªÀÄgÉªÉÇPÀÌA (Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À)
¦æ0iÀÄA£ÀÄr - ¦æ0iÀÄªÀÄA + £ÀÄr = ¦æ0iÀÄA£ÀÄr (Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À)
gÀAUÀA¨ÉÆPÀÌA - gÀAUÀªÀÄA + ¥ÉÇPÀÌA = gÀAUÀA¨ÉÆPÀÌA (Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À)
PÀqÀAUÉÆAqÀA - PÀqÀªÀÄA + PÉÆAqÀA = PÀqÀAUÉÆAqÀA (Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À)
§¼À¥ÀAUÉÆ¼É - §¼À¥ÀªÀÄA + PÉÆ¼É = §¼À¥ÀAUÉÆ¼É (Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À)
ªÀdæAUÉÆ¼É - ªÀdæªÀÄA + PÉÆ¼É = ªÀdæAUÉÆ¼É (Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À)
ZÀPÀæAUÉÆ¼É - ZÀPÀæªÀÄA + PÉÆ¼É = ZÀPÀæAUÉÆ¼É (Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À)
©¯ÉÆÎ¼É - ©®èA + PÉÆ¼É = ©¯ÉÆÎ¼É (Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À)

JgÀ¼ÁävÀÄ - JgÀqÀÄ + ªÀiÁvÀÄ = JgÀ¼ÁävÀÄ (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
JgÀ¼ÉÛgÀ - JgÀqÀÄ + vÉgÀ = JgÀ¼ÉÛgÀ (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
EªÁð¼ï - JgÀqÀÄ + ¨Á¼ï = EªÁð¼ï (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
EªÉðArgï - JgÀqÀÄ + ¥ÉArgï = EªÉðArgï (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
EPÀðlÄÖ - JgÀqÀÄ + PÀlÄÖ = EPÀðlÄÖ (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
EvÀðr - JgÀqÀÄ + vÀr = EvÀðr (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
EvÉðgÀ - JgÀqÀÄ + vÉgÀ = EvÉðgÀ (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
EvÀÛAqÀ - JgÀqÀÄ + vÀAqÀ = EvÀÛAqÀ (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
EPÉÌð® - JgÀqÀÄ + PÉ® = EPÉÌð® (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
216
EªÀÄär - JgÀqÀÄ + ªÀÄr = EªÀÄär (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)

ªÀÄÆªÁ¼ï - ªÀÄÆgÀÄ + ¨Á¼ï = ªÀÄÆªÁ¼ï (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
ªÀÄÄªÀÄär - ªÀÄÆgÀÄ + ªÀÄr = ªÀÄÄªÀÄär (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
ªÀÄÆªÀr - ªÀÄÆgÀÄ + ªÀÄr = ªÀÄÆªÀr (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
£Á®ér - £Á®ÄÌ + ªÀÄr = £Á®ér (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
M£ÀÄðr - MAzÀÄ + £ÀÄr = M£ÀÄðr (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
M¦ðr - MAzÀÄ + ¦r = M¦ðr (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
KªÀAzÀA - KvÀPÉð + §AzÀA = KªÀAzÀA (Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À)
KªÉÇÃzÀA - KvÀPÉð + ¥ÉÇÃzÀA = KªÉÇÃzÀA (Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À)
KªÉÃ¼ÉéA - K£ÀA + ¥ÉÃ¼ÉéA = KªÉÃ¼ÉéA (Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À)
KUÉ0iÀÄÝA - K£ÀA + UÉÊzÀA = KUÉÊzÀA (Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À)
QvÀÛr - QjzÀÄ + Cr = QvÀÛr (§ºÀÄ«æÃ»¸ÀªÀiÁ¸À)
PÀÄvÀÛr - QjzÀÄ + Cr = PÀÄvÀÛr (§ºÀÄ«æÃ»¸ÀªÀiÁ¸À)
QwÛÃ¼É - QjzÀÄ + F¼É = QwÛÃ¼É (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÀÄvÉÛ¸À¼ï - QjzÀÄ + J¸À¼ï = PÀÄvÉÛ¸À¼ï (PÀ.zsÁ.¸À.)
QvÉÛ¸À¼ï - QjzÀÄ + J¸À¼ï = QvÉÛ¸À¼ï (PÀ.zsÁ.¸À.)
¥ÀAzÉÆUÀ¯ï - ¥ÀZÀÑ£É + vÉÆUÀ¯ï = ¥ÀAzÉÆUÀ¯ï (PÀ.zsÁ.¸À.)
¥ÀAzÀ¯É - ¥ÀZÀÑ£É + vÀ¯É = ¥ÀAzÀ¯É (PÀ.zsÁ.¸À.)
Q¸ÀÄUÀtV¯É - PÉZÀÑ£É + PÀtV¯É = Q¸ÀÄUÀtV¯É (PÀ.zsÁ.¸À.)
¥ÀAzÀ½gï - ¥ÀZÀÑ£É + vÀ½gï = ¥ÀAzÀ½gï (PÀ.zsÁ.¸À.)
PÀÆj° - PÀÆgï + E®èzÀÄzÀÄ = PÀÆj° (§ºÀÄ«æÃ»¸ÀªÀiÁ¸À)
¥À°è° - ¥À¯ï + E°èzÀÄzÀÄ = ¥À°è° (§ºÀÄ«æÃ»¸ÀªÀiÁ¸À)

CV°° - CV¯ï + E®èzÀÄzÀÄ = CV°° (§ºÀÄ«æÃ»¸ÀªÀiÁ¸À)
«ÄÃAUÀÄ° - «ÄÃ£ÀA + PÉÆ®ÄèªÀªÀ = «ÄÃAUÀÄ° (§ºÀÄ«æÃ»¸ÀªÀiÁ¸À)
CgÀUÀÄ° - CgÀªÀÄA + PÉÆ®ÄèªÀªÀ = CgÀUÀÄ° (§ºÀÄ«æÃ»¸ÀªÀiÁ¸À)
¨É¼ÀUÀ° - ¨É¼ÀPÀÄ + E®èzÀÄzÀÄ = ¨É¼ÀUÀ° (§ºÀÄ«æÃ»¸ÀªÀiÁ¸À)
£ÁtÂ° - £Áuï + E®èzÀÄzÀÄ = £ÁtÂ° (§ºÀÄ«æÃ»¸ÀªÀiÁ¸À)
PÀqÀÄZÁV - PÀrzÀÄ + eÁUÀªÀÅ¼ÀîªÀ = PÀqÀÄZÁV (§ºÀÄ«æÃ»¸ÀªÀiÁ¸À)
PÀqÀÄgÁV - PÀrzÀÄ + gÁUÀªÀÅ¼ÀîªÀ = PÀqÀÄgÁV (§ºÀÄ«æÃ»¸ÀªÀiÁ¸À)
ªÀÄÆªÀmÉÖ - ªÀÄÆgÀÄ + §mÉÖ = ªÀÄÆªÀmÉÖ (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
ªÀÄÆ¯ÉÆÃPÀ - ªÀÄÆgÀÄ + ¯ÉÆÃPÀ = ªÀÄÆ¯ÉÆÃPÀ (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
ªÀÄÄPÉÆÌqÉ - ªÀÄÆgÀÄ + PÉÆqÉ = ªÀÄÄPÉÆÌqÉ (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
217
ªÀÄÄ¥ÉÇà¼À¯ï - ªÀÄÆgÀÄ + ¥ÉÇ¼À¯ï = ªÀÄÄ¥ÉÇà¼À¯ï (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)

ªÀÄÄ¥Ààj - ªÀÄÆgÀÄ + ¥ÀÅj = ªÀÄÄ¥Ààj (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
ªÀÄÄªÀiÁävÀÄ - ªÀÄÆgÀÄ + ªÀiÁvÀÄ = ªÀÄÄªÀiÁävÀÄ (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
ªÀÄÄZÉÆÑÃlÄ - ªÀÄÆgÀÄ + ZÉÆÃlÄ = ªÀÄÄZÉÆÑÃlÄ (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
ªÀÄÆUÉÃuï - ªÀÄÆgÀÄ + UÉÃuï = ªÀÄÆUÉÃuï (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
ªÀÄÆUÁªÀÅzÀA - ªÀÄÆgÀÄ + UÁªÀÅzÀA = ªÀÄÆUÁªÀÅzÀA (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
ªÀÄÄ0iÀÄår - ªÀÄÆgÀÄ + Cr = ªÀÄÄ0iÀÄår (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
LUÀAqÀÄUÀ - LzÀÄ + PÀAqÀÄUÀ = LUÀAqÀÄUÀ (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
£Á¯ÉégÀ¯ï - £Á®ÄÌ + ¨ÉgÀ¯ï = £Á¯ÉégÀ¯ï (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
DgÀÄªÀÄr - DgÀÄ + ªÀÄr = DgÀÄªÀÄr (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
£ÀlÖqÀ« - CqÀ«0iÀÄ + £ÀqÀÄ = £ÀlÖqÀ« (CA²¸ÀªÀiÁ¸À)
£ÀnÖgÀÄ¼ï - EgÀÄ½£À + £ÀqÀÄ = £ÀnÖgÀÄ¼ï (CA²¸ÀªÀiÁ¸À)
£ÀqÀÄªÀUÀ¯ï - ¥ÀUÀ°£À + £ÀqÀÄ = £ÀqÀÄªÀUÀ¯ï (CA²¸ÀªÀiÁ¸À)
£ÀqÀÄªÀÄ£É - ªÀÄ£É0iÀÄ + £ÀqÀÄ = £ÀqÀÄªÀÄ£É (CA²¸ÀªÀiÁ¸À)
£ÀqÀÄ¨É£ÀÄß - ¨É¤ß£À + £ÀqÀÄ = £ÀqÀÄ¨É£ÀÄß (CA²¸ÀªÀiÁ¸À)
PÀÄrªÀÅªÀÅð - ¥ÀÅ©ð£À + PÀÄr = PÀÄrªÀÅªÀÅð (CA²¸ÀªÀiÁ¸À)
vÀÄ¢ªÀÄÆUÀÄ - ªÀÄÆV£À + vÀÄ¢ = vÀÄ¢ªÀÄÆUÀÄ (CA²¸ÀªÀiÁ¸À)
ªÀÄÄAzÀ¯É - vÀ¯É0iÀÄ + ªÀÄÄAzÀÄ = ªÀÄÄAzÀ¯É (CA²¸ÀªÀiÁ¸À)
»AzÀ¯É - vÀ¯É0iÀÄ + »AzÀÄ = »AzÀ¯É (CA²¸ÀªÀiÁ¸À)
Q¨ÉÆâmÉÖ - ºÉÆmÉÖ0iÀÄ + PÉ¼ÀUÀÄ = Q¨ÉÆâmÉÖ (CA²¸ÀªÀiÁ¸À)
GAUÀÄgÀa£Àß - GAUÀÄgÀPÉÌ + a£Àß = GAUÀÄgÀa£Àß (vÀvÀÄàgÀÄµÀ¸ÀªÀiÁ¸À)

vÉÃªÀÄðgÀ - vÉÃjUÉ + ªÀÄgÀ = vÉÃªÀÄðgÀ (vÀvÀÄàgÀÄµÀ¸ÀªÀiÁ¸À)
¥ÀQÌUÀÆqÀÄ - ¥ÀQÌ0iÀÄ + UÀÆqÀÄ = ¥ÀQÌUÀÆqÀÄ (vÀvÀÄàgÀÄµÀ¸ÀªÀiÁ¸À)
C£ÉªÀÄj - D£É0iÀÄ + ªÀÄj = C£ÉªÀÄj (vÀvÀÄàgÀÄµÀ¸ÀªÀiÁ¸À)
ªÀÄgÀUÁ¯ï - ªÀÄgÀzÀ + PÁ¯ï = ªÀÄgÀUÁ¯ï (vÀvÀÄàgÀÄµÀ¸ÀªÀiÁ¸À)
ªÀÄgÀªÁ¼ï - ªÀÄgÀzÀ + ¨Á¼ï = ªÀÄgÀªÁ¼ï (vÀvÀÄàgÀÄµÀ¸ÀªÀiÁ¸À)
¨ÉÃºÀÄZÀzÀÄgÀ - ¨ÉÃ»£À°è + ZÀzÀÄgÀ = ¨ÉÃºÀÄZÀzÀÄgÀ (vÀvÀÄàgÀÄµÀ¸ÀªÀiÁ¸À)
JuÉÝ¸É - JAlÄ + zÉ¸É = JuÉÝ¸É (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
ªÀÄÆ¯ÉÆÃPÀ - ªÀÄÆgÀÄ + ¯ÉÆÃPÀ = ªÀÄÆ¯ÉÆÃPÀ (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
LUÁªÀÅzÀ - LzÀÄ + UÁªÀÅzÀ = LUÁªÀÅzÀ (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)
218
£Á¯ÉÆäUÀ - £Á®ÄÌ + ªÉÆUÀ = £Á¯ÉÆäUÀ (¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À)

£Á¯ÉÆäUÀA - £Á®ÄÌ + ªÉÆUÀ G¼ÀîªÀ = £Á¯ÉÆäUÀA (§ºÀÄ«æÃ»¸ÀªÀiÁ¸À)
PÀA¥ÀÅtÂ - PÀA¥À£ÀÄß + GtÄâzÀÄ = PÀA¥ÀÅtÂ (§ºÀÄ«æÃ»¸ÀªÀiÁ¸À)
DªÀÅzÉÆÃ
PÀ®ÄÎnUÀ - PÀ®è£ÀÄß + PÀÄlÄÖªÀªÀ£ÀÄ = PÀ®ÄÌnUÀ (§ºÀÄ«æÃ»¸ÀªÀiÁ¸À)
III - ¸ÁgÁA±À
¸ÀªÀiÁ¸À
JgÀqÀÄ CxÀªÁ C£ÉÃPÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj MAzÀÄ ¥ÀzÀªÁUÀÄ«PÉ.
1 GvÀÛgÀ¥ÀzÁxÀð ¥ÀæzsÁ£ÀªÁzÀÄzÀÄ vÀvÀÄàgÀÄµÀ¸ÀªÀiÁ¸À.
2 «±ÉÃµÀt «±ÉÃµÀ¨sÁªÀ ¸ÀA§AzsÀ-ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁ£Á¢üPÀgÀtUÀ¼ÀÄ¼ÀîzÀÄÝ
PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À.
3 ¸ÀASÁå¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÁV G¼ÀîzÀÄÝ ¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À.
219
4 CA±ÁA²¨sÁªÀ¸ÀA§AzsÀªÀÅ¼ÀîzÀÄÝ CA²¸ÀªÀiÁ¸À.
5 ¸ÀªÀð¥ÀzÁxÀð ¥ÀæzsÁ£ÀªÁzÀÄzÀÄ zÀéAzÀé.
6 C£Àå¥ÀzÁxÀð ¥ÀæzsÁ£ÀªÁzÀzÀÄÝ §ºÀÄ«æÃ»¸ÀªÀiÁ¸À.
7 ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ-¸ÀªÀð£ÁªÀÄ CxÀªÁ PÀÈzÀAvÀUÀ¼À°è MAzÁVzÀÄÝ GvÀÛgÀzÀ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆqÀ£É PÀÆr DUÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸À UÀªÀÄPÀ.
8 ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ ¢éwÃ0iÀiÁAvÀªÁVzÀÄÝ GvÀÛgÀzÀ Qæ0iÉÄ0iÉÆqÀ£É PÀÆr DUÀÄªÀ
¸ÀªÀiÁ¸À Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À.
9 Cj¸ÀªÀiÁ¸À:- PÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆqÀ£É ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ¸ÀªÀiÁ¸À
ªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÀÄ. ªÀiÁrzÀgÉ Cj¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(i) ¥ÀÇªÀðPÀ« ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼À°è zÉÆÃµÀ«®è.
(ii) ©gÀÄzÁªÀ½0iÉÄÃ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À°è zÉÆÃµÀªÉtÂ¸À¨ÁgÀzÀÄ.
(iii) Qæ0iÀiÁ-UÀªÀÄPÀ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À°è zÉÆÃµÀ«®è.
*****
(1) ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? ¸ÀÆvÉÆæÃzÁºÀgÀt ¥ÀÇªÀðPÀ «ªÀj¹j.
(2) ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À°è JµÀÄÖ«zsÀ?
(3) Cj¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉAzÀgÉÃ£ÀÄ?
(4) J¯Éè°è Cj¸ÀªÀiÁ¸À zÉÆÃµÀªÀ£ÀÄß JtÂ¸ÀPÀÆqÀzÀÄ?
(5) F PÉ¼ÀUÉ PÉ®ªÀÅ ¸ÀªÀiÁ¸À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÆnÖzÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ §gÉzÀÄ
¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ ºÉ¸ÀgÀÄ w½¹j:-
CgÀªÀÄ£É, ªÀÄgÀUÁ®Ä, EªÀÄär, EPÉÌ®, ªÀÄÄPÀÌtÄÚ, ªÀÄÄPÀÌtÚ, ¤qÀÄªÀÄÆUÀÄ,
¤qÀÄªÉÆUÀ, ºÉªÀÄägÀ, ºÉzÁÝj, ¨É¼ÉÆÎqÉ, gÁªÀÄPÀÈµÀÚgÀÄ, VqÀªÀÄgÀ§½î, ªÀÄÄAzÀ¯É,
PÀqÉUÀtÄÚ, D ªÀÄ£ÀÄµÀå, vÉÆÃgÀÄUÀA§, ºÀÄjUÀqÀ¯É,-EvÁå¢.
220
(6) PÉ¼ÀUÉ PÉ®ªÀÅ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß «UÀæºÀªÁPÀå ªÀiÁr §gÉ¢zÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¹

§gÉzÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ ºÉ¸ÀgÀÄ w½¹j.
EªÀ¼ÀÄ+ªÀÄÄzÀÄQ, EªÀ£ÀÄ+ªÀÄÄzÀÄPÀ, zÉÃªÀgÀ+ªÀÄA¢gÀ, wAzÀÄzÀÄ+C£Àß, JgÀqÀÄ+PÉ®
ªÀÄÆgÀÄ+¥ÀÅj, ªÀÄgÀzÀ+¨Á¼ï, PÉZÀÑ£É+dqÉ, JgÀqÀÄ+PÀqÉ, £ÀÄtÂÚvÀÄ+¸ÀgÀ,
vÀtÚ£É+¤ÃgÀÄ PÀrzÀÄ+C¥ÀàuÉ, E¤zÀÄ+¸ÀgÀ, CgÀ¼ÀÄªÀÅzÀÄ+ªÉÆUÀÄÎ,
¨ÉZÀÑ£É0iÀÄ+PÀ¢gÀÄ+G¼ÀîªÀ -EvÁå¢.
(7) PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è ©nÖgÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è ¸Àj0iÀiÁzÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ºÁQ ªÁPÀåªÀ£ÀÄß
¥ÀÇtðªÀiÁrj:-
(C) PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ¸ÀªÀiÁ¸À ªÀiÁrzÀgÉ ____ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
(D) ¥ÀÇªÉÇðÃvÀÛgÀ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ CA±ÁA²¨sÁªÀ ¸ÀA§AzsÀ¢AzÀ PÀÆrzÀÝgÉ_______
¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(E) PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è ¥ÀÇªÉÇðÃvÀÛgÀ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ__¸ÀA§AzsÀ¢AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛªÉ.
(F) §ºÀÄ«æÃ»¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è _________ ¥ÀzÀzÀ CxÀðªÀÅ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
(G) Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è GvÀÛgÀ¥ÀzÀªÀÅ __________ ¬ÄAzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛzÉ.
(H) ¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÀÅ _________ ªÁZÀPÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
(IÄ) ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÀÅ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ, PÀÈzÀAvÀUÀ¼À°è MAzÁVzÀÄÝ GvÀÛgÀ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆqÀ£É ¸ÉÃj DUÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÀ£ÀÄß ________ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
(IÆ) UÀªÀÄPÀ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÀÅ ___________ zÀ MAzÀÄ ¥Àæ¨sÉÃzÀªÁVzÉ.
(8) F PÉ¼ÀUÉ DªÀgÀt aºÉß0iÀÄ°è PÉÆnÖgÀÄªÀ MAzÀÄ ¸Àj0iÀiÁzÀ GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß Dj¹
©nÖgÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è ¸ÉÃj¹ §gÉ¬Äj:-
(C) ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è GvÀÛgÀ¥ÀzÀzÀ D¢0iÀÄ°ègÀÄªÀ PÀvÀ¥ÀUÀ½UÉ PÀæªÀÄªÁV UÀzÀ§UÀ¼ÀÄ
___________ §gÀÄvÀÛªÉ. (DUÀªÀÄªÁV, DzÉÃ±ÀªÁV, ¯ÉÆÃ¥ÀªÁV)
*****
IV - ¢égÀÄQÛ (¢éB GQÛ = ¢égÀÄQÛ)
¢égÀÄQÛ0iÉÄAzÀgÉ MAzÀÄ ±À§ÝªÀ£ÀÄß JgÀqÀÄ ¸À® GZÀÑj¸ÀÄªÀÅzÉAzÀÄ CxÀð. PÉ¼ÀV£À

ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrj.
1. ©PÀÄëPÀgÀÄ ªÀÄ£ÉªÀÄ£ÉUÀ¼À£ÀÄß wgÀÄV ©PÉë ¨ÉÃrzÀgÀÄ.
2. ªÀÄUÀ£ÉÃ, ¨ÉÃUÀ¨ÉÃUÀ ¨Á.
3. ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ NrNr zÀtÂzÀgÀÄ.
4. CPÀÌlPÀÌmÁ! PÀµÀÖPÀµÀÖ!
5. FVÃUÀ CªÀ£ÀÄ ZÉ£ÁßV NzÀÄvÁÛ£É.
6. zÉÆqÀØzÉÆqÀØ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ §AzÀgÀÄ.
221
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è PÉ¼ÀUÉ UÉgÉ J¼É¢gÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrj. E°è ªÀÄ£É ªÀÄ£É,
¨ÉÃUÀ ¨ÉÃUÀ, Nr Nr, CPÀÌmÁ CPÀÌmÁ, FUÀ FUÀ, zÉÆqÀØ zÉÆqÀØ-EvÁå¢
±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß JgÀqÉgÀqÀÄ ¸À® ¥Àæ0iÉÆÃV¸À¯ÁVzÉ.
“ªÀÄ£ÉªÀÄ£ÉUÀ¼À£ÀÄß
wgÀÄV” JA§°è ¥Àæw0iÉÆAzÀÄ ªÀÄ£É0iÀÄ£ÀÆß wgÀÄV JA§xÀðªÀÇ,
“¨ÉÃUÀ¨ÉÃUÀ ¨Á” JA§°è CªÀ¸ÀgÀ(vÀégÉ)ªÀÇ ªÀåPÀÛªÁUÀÄªÀÅzÀÄ. “NrNr zÀtÂzÀgÀÄ”
JA§°è D¢üPÀå(ºÉZÀÄÑ NrzÀ£ÉA§ D¢üPÀå)ªÀÇ ªÀåPÀÛªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
»ÃUÉ £ÁªÀÅ MAzÀÄ ±À§ÝªÀ£ÀÄß MAzÀÄ «±ÉÃµÁxÀðªÀ£ÀÄß ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀPÉÆÌÃ¸ÀÄUÀ
JgÀqÉgÀqÀÄ ¸À® ¥Àæ0iÉÆÃV¸ÀÄªÀÅzÀÄ GAlÄ.
(85) ¢égÀÄQÛ:- MAzÀÄ «±ÉÃµÁxÀðªÀ£ÀÄß ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV MAzÀÄ
¥ÀzÀªÀ£ÉÆßÃ, MAzÀÄ ªÁPÀåªÀ£ÉÆßÃ JgÀqÉgÀqÀÄ ¸À® ¥Àæ0iÉÆÃUÀ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ
¢égÀÄQÛ0iÉÄ£ÀÄßªÀgÀÄ.
¢égÀÄQÛ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV GvÁìºÀ, ºÉZÀÄÑ (D¢üPÀå) JA§xÀðzÀ°è, ¥Àæw0iÉÆAzÀÄ
(«Ã¥Áì) JA§xÀðzÀ°è, PÉÆÃ¥À, ¸ÀA¨sÀæªÀÄ, D±ÀÑgÀå, DPÉëÃ¥À, ºÀµÀð, M¦àUÉ (¸ÀªÀÄäw),
CªÀ¸ÀgÀ (vÀégÉ), C£ÀÄPÀæªÀÄ, DzÀgÀ, C£ÉÃPÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À°è MAzÀ£ÉßÃ UÀÄgÀÄw¹ ºÉÃ¼ÀÄªÁUÀ-
»ÃUÉ C£ÉÃPÀ CxÀðUÀ¼À°è §gÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀV£À GzÁºÀgÀuÉUÀ½AzÀ
w½0iÀÄ§ºÀÄzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
(1) GvÁìºÀzÀ°è-
(i) ºËzÀÄ ºËzÀÄ! £Á£ÉÃ UÉzÉÝ.
(ii) ¤®Äè ¤®Äè! £Á£ÀÆ §gÀÄvÉÛÃ£É.
(iii) EUÉÆÃ! £Á£ÀÆ §AzÉ, £Á£ÀÆ §AzÉ.
(2) ºÉZÀÄÑ (D¢üPÀå) JA§xÀðzÀ°è-

(i) zÉÆqÀØ zÉÆqÀØ PÁ¬Ä ©nÖzÉ.
(ii) ºÉZÀÄÑ ºÉZÀÄÑ d£À ¸ÉÃgÀ¨ÉÃPÀÄ.
(3) ¥Àæw0iÉÆAzÀÆ JA§xÀð («Ã¥Áì) zÀ°è-

(i) ªÀÄ£ÉªÀÄ£ÉUÀ¼À£ÀÄß wgÀÄVzÀ£ÀÄ.
222
(ii) PÉÃjPÉÃjUÀ¼À°è C¯ÉzÀ£ÀÄ.

(iii) HgÀÆgÀÄ wgÀÄV ¨ÉÃ¸ÀvÀÛ£ÀÄ.
(4) PÉÆÃ¥ÀzÀ°è-
(i) J¯É¯Á! ªÀÄÆRð, ¤®Äè ¤®Äè! §AzÉ.
(ii) J¯É¯É! ¤£Àß£ÀÄß PÉÆ®èzÉ ©qÀÄªÉ£É?
(iii) PÀ¼Áî PÀ¼Áî ¤£Àß£ÀÄß ¸ÀÄªÀÄä£É ©qÀÄªÉ£É?
(5) ¸ÀA¨sÀæªÀÄzÀ°è-
(i) CUÉÆÃ CUÉÆÃ! JµÀÄÖ ZÉ£ÁßVzÉ!
(ii) §¤ß §¤ß! PÀÄ½vÀÄPÉÆ½î.
(iii) ºÀwÛgÀ ¨Á, ºÀwÛgÀ ¨Á.
(iv) ªÉÄÃ¯É PÀÆrj! ªÉÄÃ¯É PÀÆrj!
(6) D±ÀÑgÀåzÀ°è-
(i) C§â¨Áâ! (C¨Áâ+C¨Áâ) JAxÀ gÀªÀÄå £ÉÆÃl«zÀÄ!
(ii) CºÀºÁ? FvÀ£À Dl D±ÀÑgÀåPÀgÀ.
(7) DPÉëÃ¥ÁxÀðzÀ°è-
(i) ¨ÉÃqÀ ¨ÉÃqÀ CªÀ¤UÉ PÉÆqÀ¨ÉÃqÀ.
(ii) £ÀqÉ £ÀqÉ zÉÆqÀØªÀgÀ jÃw CªÀ¤UÉÃPÉ?
(iii) J¯É¯Á! ¤£ÀßAxÀªÀ£ÀÄ ºÁUÉ £ÀÄr0iÀÄ§ºÀÄzÉÃ?
(8) ºÀµÀðzÀ°è-
(i) CºÀºÁ (CºÁ+CºÁ) £ÁªÉÃ zsÀ£ÀågÀÄ.
(ii) CªÀiÁä, CªÀiÁä, £Á£ÉÃ FavÀæ §gÉzÀªÀ£ÀÄ.
(iii) ¤°è ¤°è! £Á£ÀÆ £ÉÆÃqÀ®Ä §gÀÄvÉÛÃ£É.
(9) M¦àUÉ (¸ÀªÀÄäw) 0iÀÄ CxÀðzÀ°è-

(i) ºËzÀÄ ºËzÀÄ 0iÉÆÃUÀå¤UÉÃ ¸ÀA¨sÁªÀ£É zÉÆgÀQzÉ.
(ii) DUÀ° DUÀ° ¤ÃªÀÅ §gÀÄªÀÅzÀÄ ¸ÀAvÉÆÃµÀPÀgÀ.
(iii) EgÀ° EgÀ° GvÀÛªÀÄ£ÁzÀªÀ£ÉÃ EgÀ°.
(10) CªÀ¸ÀgÀ (vÀégÉ) zÀ CxÀðzÀ°è-

(i) NqÀÄ NqÀÄ, ¨ÉÃUÀ¨ÉÃUÀ NqÀÄ.
223
(ii) £ÀqÉ £ÀqÉ ºÉÆvÁÛ¬ÄvÀÄ.

(iii) ¨Á ¨Á ¨ÉÃUÀ¨ÉÃUÀ ¨Á.
(11) C£ÀÄPÀæªÀÄzÀ CxÀðzÀ°è-
(i) VqÀªÀÅ ªÉÆzÀªÉÆzÀ®Ä aPÀÌaPÀÌ J¯ÉUÀ¼À£ÀÆß, DªÉÄÃ¯É zÉÆqÀØ
zÉÆqÀØ J¯ÉUÀ¼À£ÀÆß ©qÀÄvÀÛzÉ.
(ii) aPÀÌaPÀÌ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ ªÉÆzÀ®Ä Hl ªÀiÁqÀ°. DªÉÄÃ¯É zÉÆqÀØ
zÉÆqÀØ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ Hl ªÀiÁqÀ°.
(iii) zÉÆqÀØ zÉÆqÀØ «ZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß zÉÆqÀØzÉÆqÀØªÀjAzÀ¯ÉÃ PÉÃ¼À¨ÉÃPÀÄ.
(12) DzÀgÀzÀ CxÀðzÀ°è-

(i) CuÁÚ ¨Á¨Á, ªÉÆzÀ®Ä Hl ªÀiÁqÀÄ.
(ii) EvÀÛ §¤ß, EvÀÛ §¤ß, ªÉÄÃ¯É PÀÄ½vÀÄPÉÆ½î.
(iii) ¨sÁªÀ §AzÀ, ¨sÁªÀ §AzÀ, PÁ°UÉ ¤ÃgÀÄ PÉÆqÀÄ, ¤ÃgÀÄ PÉÆqÀÄ.
(13) C£ÉÃPÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À°è MAzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄ«PÉ0iÀÄ°è-

(i) F £ÁtåzÀ aÃ®zÀ°è MAzÉÆAzÀÄ PÁ¸ÀÄ vÉUÉzÀÄ M§â§â¤UÉ ºÀAZÀÄ.
(ii) F ºÀtÄÚUÀ¼À°è aPÀÌaPÀÌªÀ£ÀÄß Dj¹ ¨ÉÃgÉ EqÀÄ.
(iii) zÉÆqÀØ zÉÆqÀØ PÀ®ÄèUÀ¼À£ÉßÃ JwÛ vÁ.
¢égÀÄQÛ0iÀÄ°è §gÀÄªÀ PÉ®ªÀÅ «±ÉÃµÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ-

ªÉÆzÀ®Ä+ªÉÆzÀ®Ä=ªÉÆlÖªÉÆzÀ®Ä-ªÉÆvÀÛªÉÆzÀ®Ä
PÀqÉUÉ+PÀqÉUÉ=PÀlÖPÀqÉUÉ-PÀqÉPÀqÉUÉ
£ÀqÀÄªÉ+£ÀqÀÄªÉ=£ÀlÖ£ÀqÀÄªÉ=£ÀqÀÄ£ÀqÀÄªÉ
§0iÀÄ®Ä+§0iÀÄ®Ä=§lÖ§0iÀÄ®Ä
vÀÄ¢+vÀÄ¢=vÀÄvÀÛvÀÄ¢-vÀÄlÖvÀÄ¢
PÉÆ£ÉUÉ+PÉÆ£ÉUÉ=PÉÆ£ÉPÉÆ£ÉUÉ
ªÉÄ®è£É+ªÉÄ®è£É=ªÉÄ®èªÉÄ®è£É
ªÉÆzÀ®Ä+ªÉÆzÀ®Ä JA§°è ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ‘ªÉÆzÀ®Ä’ ¥ÀzÀªÀÅ ‘ªÉÆlÖ’ CxÀªÁ
‘ªÉÆvÀÛ’ JAzÀÆ, PÀqÉUÉ+PÀqÉUÉ JA§°è ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ‘PÀqÉUÉ’ ¥ÀzÀªÀÅ ‘PÀlÖ’ JAzÀÆ
224
‘PÀqÉ’JAzÀÆ G½0iÀÄÄªÀÅzÀÄ. EzÀgÀ ºÁUÉ G½zÀ PÀqÉUÀ¼À°è ¢égÀÄQÛ0iÀiÁzÁUÀ DUÀÄªÀ

gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃr w½¬Äj.
ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ ¢égÀÄQÛ0iÀÄ ºÁUÉ0iÉÄ E£ÉÆßAzÀÄ jÃw0iÀÄ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÅ
¨sÁµÉ0iÀÄ°è ¥Àæ0iÉÆÃV¸ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. CªÀÅ ¢égÀÄQÛUÀ¼À ºÁUÉ PÀAqÀgÀÆ ¢égÀÄQÛUÀ¼À®è.
CªÀÅ MAzÀÄ jÃw0iÀÄ eÉÆÃqÀÄ £ÀÄrUÀlÄÖUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉÃ¼À¨ÉÃPÀÄ. CªÀÅUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ
¥ÀzÀPÉÌ CxÀðªÀÅAlÄ. JgÀqÀ£É0iÀÄ ¥ÀzÀPÉÌ PÉ®ªÀÅ PÀqÉ CxÀðªÀÅAlÄ. DzÀgÉ PÉ®ªÀÅ PÀqÉ
CxÀð«gÀÄªÀÅ¢®è. GzÁºÀgÀuÉUÉ PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è zÀ¥ÀàCPÀëgÀzÀ°ègÀÄªÀAxÀ
¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrj.
(1) PÁ¬ÄPÀ¸ÀgÀÄ ¨É¼É0iÀÄÄvÉÛÃ£É-PÁ¬Ä-PÀ¸ÀgÀÄ JA§°è ‘PÀ¸ÀgÀÄ’ ¥ÀzÀPÉÌ CxÀð«®è.
(2) zÉÃªÀgÀÄVÃªÀgÀ PÁl EzÉ0iÉÆÃ? - E°è ‘VÃªÀgÀÄ’ JA§ ¥ÀzÀPÉÌ CxÀð«®è.
(3) §mÉÖ§gÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆAqÀ£ÀÄ-E°è ‘§gÉ’ JA§ ¥ÀzÀPÉÌ CxÀð«®è.
(4) ªÀÄPÀÌ¼ÀÄVPÀÌ¼ÀÄ EªÉ0iÉÆÃ? - E°è ‘VPÀÌ¼ÀÄ’ JA§ ¥ÀzÀPÉÌ CxÀð«®è.
(5) ¸ÉÆ¥ÀÅöà¸ÉzÉ ¨É¼É0iÀÄÄvÁÛ£É-E°è ‘¸ÉzÉ’ JA§ ¥ÀzÀPÉÌ CxÀð«®è.
(6) ªÀÄPÀÌ¼ÀÄªÀÄj eÉÆÃ¥Á£À ªÀiÁrzÀ£ÀÄ-E°è ‘ªÀÄj’ JA§ ¥ÀzÀPÉÌ CxÀðªÀÅAlÄ.
(7) ¸Á®¸ÉÆÃ® ªÀiÁrzÁÝ£É-E°è ‘¸ÉÆÃ®’ JA§ ¥ÀzÀPÉÌ CxÀð«®è.
(8) ºÀÄ¼ÀÄºÀÄ¥ÀàrUÀ½zÁÝªÀÅ? - E°è ‘ºÀÄ¥Ààr’ JA§ ¥ÀzÀPÉÌ CxÀð«®è.
F ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À°è, UÀæAxÀUÀ¼À°è PÉ®ªÀjAzÀ ¥Àæ0iÉÆÃV¸À®à
qÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅ MAzÉÃ jÃw0iÀÄ JgÀqÀÄ ±À§ÝUÀ¼À ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼À®è. ¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ jÃw0iÀÄ
JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. JgÀqÀ£É0iÀÄ ±À§ÝPÉÌ ªÁZÁxÀð«®è¢zÀÝgÀÆ ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ±À§ÝzÀ
CxÀðPÉÌ ¥ÀÅ¶Ö0iÀÄ£ÀÄß PÉÆqÀ®Ä G¥À0iÉÆÃV¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÁVªÉ.
*****
CzsÁå0iÀÄ 7
PÀÈzÀAvÀ, vÀ¢ÞvÁAvÀ ¥ÀæPÀgÀt

I - PÀÈzÀAvÀ¥ÀæPÀgÀt (PÀÈ£ÁßªÀÄ¥ÀæPÀgÀt)
£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw
¸ÀºÀd£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw ¸Á¢üvÀ£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw
225
PÀÈzÀAvÀ(PÀÈ£ÁßªÀÄ)¥ÀæPÀÈw vÀ¢ÞvÁAvÀ¥ÀæPÀÈw ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
»AzÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ £Á®ÄÌ ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÉAzÀÄ w½¹zÉ.

(1) ¸ÀºÀd£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ (2) PÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ (3) vÀ¢ÞvÁAvÀUÀ¼ÀÄ
(4) ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ - JAzÉÃ D £Á®ÄÌ«zsÀªÁzÀ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ.
¸ÀºÀd£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? CªÀÅ £ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃj, £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁUÀÄ
«PÉ, CªÀÅUÀ¼À °AUÀ, ªÀZÀ£Á¢UÀ¼À §UÉUÀÆ, ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? CªÀÅUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀUÀ¼À
§UÉUÀÆ »A¢£À ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À°è w½¢¢ÝÃj. FUÀ PÀÈzÀAvÀ, vÀ¢ÞvÁAvÀUÀ¼ÉAzÀgÉÃ£ÉA§
§UÉUÉ w½¬Äj.
ªÉÆzÀ®Ä ‘PÀÈzÀAvÀ¥ÀæPÀgÀt’zÀ°è PÀÈzÀAvÀUÀ¼À §UÉUÀÆ, C£ÀAvÀgÀ vÀ¢ÞvÁAvÀ
¥ÀæPÀgÀtzÀ°è vÀ¢ÞvÁAvÀUÀ¼À §UÉUÀÆ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrj.
PÀÈzÀAvÀ
zsÁvÀÄ - Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ - - PÀÈzÀAvÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw
(1) ªÀiÁqÀÄ - ªÀiÁrzÀ£ÀÄ - ªÀiÁrzÀ - ªÀiÁrzÀªÀ£ÀÄ, ªÀiÁrzÀªÀ£À£ÀÄß,
ªÀiÁrzÀªÀ¤AzÀ -EvÁå¢
(2) ºÉÆÃUÀÄ - ºÉÆÃUÀÄªÀ£ÀÄ - ºÉÆÃUÀÄªÀ - ºÉÆÃUÀÄªÀªÀ£ÀÄ, ºÉÆÃUÀÄªÀªÀ£À£ÀÄß,
ºÉÆÃUÀÄªÀªÀ¤AzÀ -EvÁå¢
(3) w£ÀÄß - w£ÀÄßvÁÛ£É - w£ÀÄßªÀ - w£ÀÄßªÀªÀ£ÀÄ, w£ÀÄßªÀªÀ£À£ÀÄß,
w£ÀÄßªÀªÀ¤UÉ, w£ÀÄßªÀªÀ£À°è -EvÁå¢
(4) §gÉ - §gÉ0iÀÄÄªÀ£ÀÄ - §gÉ0iÀÄÄªÀ - §gÉ0iÀÄÄªÀªÀ£ÀÄ, §gÉ0iÀÄÄªÀªÀ£À£ÀÄß
-EvÁå¢
ªÉÄÃ°£À £Á®ÄÌ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è-ªÀiÁqÀÄ, ºÉÆÃUÀÄ, w£ÀÄß, §gÉ-F £Á®ÄÌ
zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ-ªÀiÁrzÀ£ÀÄ, ºÉÆÃUÀÄªÀ£ÀÄ, w£ÀÄßvÁÛ£É, §gÉ0iÀÄÄªÀ£ÀÄ F £Á®ÄÌ jÃw0iÀÄ
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÁVªÉ. EªÀÅ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÁUÀÄªÀ jÃw0iÀÄ£ÀÄß »A¢£À Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ
¥ÀæPÀgÀtzÀ°è w½¢¢ÝÃj. CªÀÅUÀ¼À ªÀÄÄA¢gÀÄªÀ ªÀiÁrzÀ, ºÉÆÃUÀÄªÀ, w£ÀÄßªÀ,
§gÉ0iÀÄÄªÀ- EªÀÅ PÀæªÀÄªÁV - ªÀiÁqÀÄ+zÀ+C=ªÀiÁrzÀ, ºÉÆÃUÀÄ+ªÀ+C=ºÉÆÃUÀÄªÀ,
w£ÀÄß+ªÀ+C=w£ÀÄßªÀ, §gÉ+GªÀ+C=§gÉ0iÀÄÄªÀ - »ÃUÁVªÉ. EªÀÅ J¯Áè PÀqÉUÀÆ
PÉÆ£É0iÀÄ°è ‘C’ JA§ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀ£ÀÆß ªÀÄzsÀåzÀ°è zÀ, ªÀ, GªÀ EvÁå¢ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÆß
ºÉÆA¢ªÉ. zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ »ÃUÉ - ªÀiÁrzÀ, ºÉÆÃUÀÄªÀ, w£ÀÄßªÀ, §gÉ0iÀÄÄªÀ - EvÁå¢
gÀÆ¥À ¥ÀqÉzÀ ªÉÄÃ¯É zsÁvÀÄ«¤AzÀ ºÀÄnÖzÀ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼É¤¹zÀªÀÅ. CxÀªÁ
PÀÈzÀAvÀ£ÁªÀÄ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼É¤¹zÀªÀÅ. E£ÀÄß EªÀÅUÀ¼À ªÉÄÃ¯É-G, C£ÀÄß, EAzÀ, UÉ, EUÉ,
PÉÌ, CPÉÌ, zÉ¸É¬ÄAzÀ, C, C°è - EvÁå¢ ¸À¥ÀÛ «zsÀªÁzÀ £ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÆ
226
¸ÉÃj PÀÈzÀAvÀ£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼É¤¸ÀÄvÀÛªÉ. EAxÀªÀ£ÉßÃ £ÁªÀÅ ¸Á¢üvÀ £ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÉÛÃªÉ.

ªÉÄÃ°£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è PÉÆ£É0iÀÄ°è §A¢gÀÄªÀ ‘C’ JA§ÄzÉÃ PÀÈvï¥ÀævÀå0iÀÄ. EAxÀ
PÀÈvï¥ÀævÀå0iÀÄªÀ£ÀÄß CAvÀzÀ°è G¼ÀîzÉÝÃ PÀÈzÀAvÀ. ªÀÄzsÀåzÀ°è §A¢gÀÄªÀ ‘zÀ’, ‘ªÀ’,
‘GªÀ’UÀ¼ÀÄ PÁ®ªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ. EªÀPÉÌ PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼É£ÀÄßªÀgÀÄ.
ºÁUÁzÀgÉ PÀÈzÀAvÀªÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? JA§ §UÉUÉ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
(86) PÀÈzÀAvÀ:- zsÁvÀÄUÀ½UÉ PÀÈvï¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj PÀÈzÀAvÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
EªÀPÉÌ PÀÈ£ÁßªÀÄUÀ¼ÉAzÀÆ ºÉ¸ÀgÀÄ.
PÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ - PÀÈzÀAvÀ£ÁªÀÄ (PÀÈ£ÁßªÀÄ), PÀÈzÀAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ, PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄ
UÀ¼ÉAzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ «zsÀ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
PÀÈzÀAvÀ£ÁªÀÄ PÀÈzÀAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄ
ªÀiÁrzÀ ªÀiÁl ªÀiÁr
w£ÀÄßªÀ w£ÀÄß«PÉ wAzÀÄ
£ÀqÉ0iÀÄÄªÀ £ÀqÉvÀ £ÀqÉ0iÀÄÄvÀÛ
ºÉÆÃUÀzÀ ºÉÆÃUÀÄ«PÉ ºÉÆÃUÀ®Ä
(1) PÀÈzÀAvÀ £ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ

(87) PÀÈzÀAvÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ:- zsÁvÀÄUÀ½UÉ PÀvÀðÈ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ CxÀðUÀ¼À°è
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ‘C’ JA§ PÀÈvï¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ §gÀÄªÀÅzÀÄ. DUÀ zsÁvÀÄ«UÀÆ
PÀÈvï¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ ªÀÄzsÀåzÀ°è ªÀvÀðªÀiÁ£À, ¨sÀ«µÀåvïPÁ®UÀ¼À°è ‘ªÀ’ ‘GªÀ’ JA§
PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÆ, ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ°è ‘zÀ’ JA§ PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÇ,
¤µÉÃzsÁxÀðzÀ°è ‘CzÀ’ JA§ÄzÀÆ DUÀªÀÄUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ. EªÀ£ÉßÃ PÀÈzÀAvÀ£ÁªÀÄUÀ¼É
£ÀÄßªÀgÀÄ.
EªÀÅ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼É¤¹zÀÝjAzÀ EªÀÅUÀ¼À ªÉÄÃ¯É £ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁUÀÄªÀÅªÀÅ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
(i) ªÀvÀðªÀiÁ£À PÀÈzÀAvÀPÉÌ-
ªÀiÁqÀÄ + ªÀ + C = ªÀiÁqÀÄªÀ
w£ÀÄß + ªÀ + C = w£ÀÄßªÀ
§gÉ + GªÀ + C = §gÉ0iÀÄÄªÀ
227
EzÀgÀAvÉ-ºÉÆÃUÀÄªÀ, §gÀÄªÀ, w£ÀÄßªÀ, £ÉÆÃqÀÄªÀ, NqÀÄªÀ, £ÀqÉ0iÀÄÄªÀ, PÁtÄªÀ,

PÉÆqÀÄªÀ77.
(ii) ¨sÀÆvÀ PÀÈzÀAvÀPÉÌ-
ªÀiÁqÀÄ + zÀ + C = ªÀiÁrzÀ
w£ÀÄß + zÀ + C = wAzÀ
ºÉÆÃUÀÄ + zÀ + C = ºÉÆÃzÀ
EzÀgÀAvÉ §gÉzÀ, £ÉÆÃrzÀ, £ÀqÉzÀ, PÀAqÀ, PÀgÉzÀ-EvÁå¢.
(iii) ¤µÉÃzsÀ PÀÈzÀAvÀPÉÌ-
ªÀiÁqÀÄ + CzÀ + C = ªÀiÁqÀzÀ
w£ÀÄß + CzÀ + C = w£ÀßzÀ
EzÀgÀAvÉ ºÉÆÃUÀzÀ, §gÀzÀ, £ÉÆÃqÀzÀ, £ÀÄr0iÀÄzÀ, §gÉ0iÀÄzÀ-EvÁå¢.
ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ ªÀvÀðªÀiÁ£À, ¨sÀ«µÀåvï, ¨sÀÆvÀ, ¤µÉÃzsÁxÀð PÀÈzÀAvÀ£ÁªÀÄUÀ¼É®è FUÀ
£ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ ºÀvÀÛ®Ä ¹zÀÞªÁzÀªÀÅ. EªÀÅUÀ¼À ªÉÄÃ¯É £ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
¸ÉÃgÀÄªÁUÀ ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼À°è DUÀÄªÀ ªÁåPÀgÀt «±ÉÃµÀUÀ¼À£ÀÄß F
PÉ¼ÀUÉ £ÉÆÃrj.
(i) ¥ÀÅ°èAUÀzÀ°è-
PÀÈzÀAvÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
ªÀiÁqÀÄªÀ - ªÀiÁqÀÄªÀ + CªÀ£ÀÄ + G = ªÀiÁqÀÄªÀªÀ£ÀÄ
ªÀiÁqÀÄªÀ + CªÀgÀÄ + G = ªÀiÁqÀÄªÀªÀgÀÄ
ªÀiÁqÀÄªÀ + CªÀ£ÀÄ + C£ÀÄß = ªÀiÁqÀÄªÀªÀ£À£ÀÄß
ªÀiÁrzÀ + CªÀ£ÀÄ + G = ªÀiÁrzÀªÀ£ÀÄ (K.ªÀ.)
ªÀiÁrzÀ + CªÀgÀÄ + G = ªÀiÁrzÀªÀgÀÄ (§.ªÀ.)
ªÀiÁrzÀ + CªÀgÀÄ + EAzÀ = ªÀiÁrzÀªÀjAzÀ (§.ªÀ.)
ªÀiÁqÀzÀ + CªÀ£ÀÄ + G = ªÀiÁqÀzÀªÀ£ÀÄ (K.ªÀ.)
ªÀiÁqÀzÀ + CªÀ£ÀÄ + C°è = ªÀiÁqÀzÀªÀ£À°è (K.ªÀ.)
77ªÀvÀðªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀ«µÀåvï PÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ MAzÉÃ gÀÆ¥ÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ. EªÉgÀqÀÄ PÀÈzÀAvÀUÀ¼À®Æè

PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ MAzÉÃ vÉgÀ£ÁVgÀÄvÀÛzÉ. PÉ®ªÀgÀÄ ªÀvÀðªÀiÁ£À PÀÈzÀAvÀUÀ¼ÉÃ EgÀÄªÀÅ¢®è
JAzÀÆ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
228
ªÀiÁqÀzÀ + CªÀgÀÄ + C°è = ªÀiÁqÀzÀªÀgÀ°è (§.ªÀ.)
(ii) ¹ÛçÃ°AUÀzÀ°è-
§gÉzÀ - §gÉzÀ + CªÀ¼ÀÄ + G = §gÉzÀªÀ¼ÀÄ (K.ªÀ.)
§gÉzÀ + CªÀ¼ÀÄ + C£ÀÄß = §gÉzÀªÀ¼À£ÀÄß (K.ªÀ.)
§gÉzÀ + CªÀgÀÄ + EAzÀ = §gÉzÀªÀjAzÀ (§.ªÀ.)
§gÉzÀ + CªÀ¼ÀÄ + EUÉ = §gÉzÀªÀ½UÉ (K.ªÀ.)
§gÉzÀ + CªÀgÀÄ + EUÉ = §gÉzÀªÀjUÉ (§.ªÀ.)
§gÉzÀ + CªÀ¼ÀÄ + C°è = §gÉzÀªÀ¼À°è (K.ªÀ.)
§gÉzÀ + CªÀ¼ÀÄ + K = §gÉzÀªÀ¼ÉÃ (K.ªÀ.)
w£ÀßzÀ + CªÀ¼ÀÄ + G = w£ÀßzÀªÀ¼ÀÄ
w£ÀßzÀ + CªÀgÀÄ + C£ÀÄß = w£ÀßzÀªÀgÀ£ÀÄß
w£ÀßzÀ + CªÀ¼ÀÄ + EAzÀ = w£ÀßzÀªÀ½AzÀ
(iii) £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀzÀ°è-
ºÉÆÃUÀÄªÀ - ºÉÆÃUÀÄªÀ + GzÀÄ + G = ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ
ºÉÆÃUÀÄªÀ + GzÀÄ + C£ÀÄß = ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß
ºÉÆÃUÀÄªÀ + GªÀÅ + C£ÀÄß = ºÉÆÃUÀÄªÀÅªÀ£ÀÄß
ºÉÆÃUÀÄªÀ + GzÀÄ + CgÀÄ + EAzÀ = ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀjAzÀ
ºÉÆÃUÀÄªÀ - ºÉÆÃUÀÄªÀ + GzÀÄ + CPÉÌ = ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀPÉÌ
ºÉÆÃUÀÄªÀ + GzÀÄ + CgÀÄ + C°è = ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀgÀ°è
ºÉÆÃUÀÄªÀ + GªÀÅ + UÀ¼ÀÄ + C°è = ºÉÆÃUÀÄªÀÅªÀÅUÀ¼À°è
(CªÀÅ) ºÉÆÃUÀÄªÀªÀÅUÀ¼À°è
ºÉÆÃzÀ + GzÀÄ + C£ÀÄß = ºÉÆÃzÀÄzÀ£ÀÄß
ºÉÆÃzÀ + GªÀÅ + UÀ¼ÀÄ + EAzÀ = ºÉÆÃzÀÄªÀÅUÀ½AzÀ
-EvÁå¢
229
ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£Éß®è £ÉÆÃrzÀgÉ PÀÈzÀAvÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É

£ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÁUÀ PÀÈzÀAvÀPÀÆÌ, £ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ ªÀÄzsÀåzÀ°è
¥ÀÅ°èAUÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è ‘CªÀ£ÀÄ’ JA§ÄzÀÆ, §ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è ‘CªÀgÀÄ’ JA§
¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÆ DUÀªÀÄUÀ¼ÁV §gÀÄvÀÛªÉ.
¹ÛçÃ°AUÀzÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è ‘CªÀ¼ÀÄ’ §ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è ‘CªÀgÀÄ’ JA§ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ
§gÀÄvÀÛªÉ.
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀzÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è GzÀÄ (CzÀÄ) ªÀÄvÀÄÛ §ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è GªÀÅ
(CªÀÅ) JA§ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ78.
(1) EzÀÄªÀgÉUÉ w½¹zÀ PÀÈzÀAvÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «±ÉÃ¶¸ÀÄvÀÛªÉ.
(i) ªÀvÀðªÀiÁ£À¨sÀ«µÀåvï PÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «±ÉÃ¶¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ-
ªÀiÁqÀÄªÀ PÉ®¸À
ºÁqÀÄªÀ ¥ÀzÀ
£ÉÆÃqÀÄªÀ PÁgÀå
w£ÀÄßªÀ ¥ÀzÁxÀð - EvÁå¢.
(ii) ¨sÀÆvÀPÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «±ÉÃ¶¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ-

ªÀiÁrzÀ PÉ®¸À
ºÁrzÀ ¥ÀzÀ
£ÉÆÃrzÀ PÁgÀå
wAzÀ ¥ÀzÁxÀð - EvÁå¢.
(iii) ¤µÉÃzsÀPÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «±ÉÃ¶¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ-
ªÀiÁqÀzÀ PÉ®¸À
ºÁqÀzÀ ¥ÀzÀ
£ÉÆÃqÀzÀ PÁgÀå
78£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀzÀ°è-ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀjAzÀ-EvÁå¢UÀ½UÉ ¥Àæw0iÀiÁV ºÉÆÃUÀÄªÀAvÀºÀÄzÀjAzÀ,

£ÀqÉ0iÀÄÄªÀAxÁzÀÝjAzÀ, w£ÀÄßªÀªÀÅUÀ½AzÀ JA§ÄzÀPÉÌ w£ÀÄßªÀAvÀºÀªÀÅUÀ½AzÀ, w£ÀÄßªÀAxÀªÀÅUÀ½AzÀ-
EvÁå¢0iÀiÁV ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è G¥À0iÉÆÃV¸ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. £ÀqÉ0iÀÄÄªÀÅzÀ£ÀÄß, £ÀqÉ0iÀÄÄªÀzÀ£ÀÄß-»ÃUÉ
JgÀqÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ¼À ¥Àæ0iÉÆÃUÀªÀÇ gÀÆrü0iÀÄ®ÄèAlÄ. KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è ‘CªÀ£ÀÄ’ JA§ÄzÀÆ,
§ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ°è ‘CªÀgÀÄ’ JA§ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÆ DUÀªÀÄUÀ¼ÁV §gÀÄvÀÛªÉ.
230
w£ÀßzÀ ¥ÀzÁxÀð - EvÁå¢.
(2) PÀÈzÀAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ (¨sÁªÀPÀÈzÀAvÀ)

(i) DvÀ£À Nl ZÉ£ÁßVvÀÄÛ
(ii) CzÀgÀ £É£À¥ÀÅ E®è
(iii) UÀrUÉ0iÀÄ ªÀiÁl ¸ÉÆUÀ¸ÀÄ
(iv) EzÀgÀ PÉÆgÉvÀ ºÀ¸À£ÁVzÉ
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è PÉ¼ÀUÉ UÉgÉ J¼É¢gÀÄªÀ Nl, ªÀiÁl, £É£À¥ÀÅ, PÉÆgÉvÀ-F
±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
NqÀÄªÀ jÃw0iÉÄÃ Nl - NqÀÄ + l.
ªÀiÁrgÀÄªÀ jÃw0iÉÄÃ ªÀiÁl - ªÀiÁqÀÄ + l.
£É£É0iÀÄÄªÀ jÃw0iÉÄÃ £É£À¥ÀÅ - £É£É + C¥ÀÅ.
PÉÆgÉ¢gÀÄ«PÉ0iÉÄÃ PÉÆgÉvÀ - PÉÆgÉ +vÀ.
EªÉ®è Qæ0iÉÄ0iÀÄ ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß w½¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀÄzÀjAzÀ EªÀ£ÀÄß PÀÈzÀAvÀ
¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ ¨sÁªÀPÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÁÛgÉ.
(88) PÀÈzÀAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ-zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¨sÁªÁxÀðzÀ°è PÀÈvï
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj PÀÈzÀAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:
zsÁvÀÄ + ¨sÁªÁxÀðzÀ°è = PÀÈzÀAvÀ - EzÀgÀAvÉ EgÀÄªÀ
PÀÈvÀàçvÀå0iÀÄ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ EvÀgÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
ªÀiÁqÀÄ + ªÀÅzÀÄ79 = ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ - £ÉÆÃqÀÄªÀÅzÀÄ, w£ÀÄßªÀÅzÀÄ
79 ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV J®è zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ®Æ ¨sÁªÁxÀðzÀ°è ªÀÅzÀÄ, «PÉ - JA§ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ

§gÀÄvÀÛªÉ. ‘«PÉ’ ¥ÀævÀå0iÀÄPÉÌ ¥Àæw0iÀiÁV PÉ®ªÀgÀÄ ‘EPÉ’ §gÀÄvÀÛzÉAzÀÄ ºÉÃ½ £ÉÆÃqÀÄ«PÉ
(£ÉÆÃqÀÄ+ªï+EPÉ=£ÉÆÃqÀÄ«PÉ) EvÁå¢ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ DUÀÄvÀÛªÉ£ÀÄßvÁÛgÉ.. DzÀgÉ EªÉgÀqÀÆ
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ0iÉÄÃ DVªÉ.
231
w£ÀÄß + EPÉ = w£ÀÄß«PÉ - £ÉÆÃqÀÄ«PÉ, §gÉ0iÀÄÄ«PÉ,

PÉÆgÉ0iÀÄÄ«PÉ
CAdÄ + EPÉ = CAfPÉ - £ÀA©PÉ, ºÉÆUÀ½PÉ,
vÉUÀ½PÉ, D½PÉ,
£ÁaPÉ, §¼À°PÉ, PÀ°PÉ
GqÀÄ + EUÉ = GrUÉ - vÉÆrUÉ, CrUÉ,
ªÀÄÄwÛUÉ, ºÁ¹UÉ, K½UÉ
GqÀÄ + UÉ = GqÀÄUÉ - vÉÆqÀÄUÉ, £ÀA§ÄUÉ,
ºÉÆ°UÉ, K¼ÉÎ
§gÀÄ + CªÀÅ = §gÀªÀÅ - ¸É¼ÀªÀÅ, ªÀÄgÀªÀÅ,
M®ªÀÅ, PÀ¼ÀªÀÅ, vÉgÀªÀÅ
¸Á + ªÀÅ = ¸ÁªÀÅ - £ÉÆÃªÀÅ, ªÉÄÃªÀÅ,
zÀtÂªÀÅ, CjªÀÅ
PÉÆgÉ + vÀ = PÉÆgÉvÀ - ¸É¼ÉvÀ, PÀmÉvÀ, EjvÀ,
w«vÀ, PÀÄtÂvÀ, MUÉvÀ
NqÀÄ + l = Nl - ªÀiÁl, PÀÆl, £ÉÆÃl,
Dl, PÁl
£ÀqÉ + ªÀ½ = £ÀqÉªÀ½ - £ÀÄrªÀ½, ¸À®ÄªÀ½,
»rªÀ½, PÀÆqÀÄªÀ½,
ªÀÄÄVªÀ½
PÁ + ¥ÀÅ = PÁ¥ÀÅ - ªÉÄÃ¥ÀÅ, wÃ¥ÀÅð, w½¥ÀÅ,
ºÉÆ¼É¥ÀÅ, £É£É¥ÀÅ,
ºÉÆ¼É + C¥ÀÅ = ºÉÆ¼À¥ÀÅ - £É£À¥ÀÅ
ªÀÄÄUÀÄÎ + C®Ä = ªÀÄÄUÀÎ®Ä - MtUÀ®Ä, eÁgÀ®Ä,

©PÀÌ®Ä, MPÀÌ®Ä
£ÀUÀÄ + J = £ÀUÉ - ºÉÆgÉ
¨ÉgÉ + CPÉ = ¨ÉgÀPÉ - ªÉÆ¼ÀPÉ
¨É¼É + ªÀ½PÉ = ¨É¼ÉªÀ½PÉ - w½ªÀ½PÉ, £ÀqÉªÀ½PÉ
ªÉÄgÉ + ªÀtÂUÉ = ªÉÄgÉªÀtÂUÉ - ¨É¼ÀªÀtÂUÉ, §gÉªÀtÂUÉ
C¼É + CvÉ = C¼ÀvÉ - £ÀqÀvÉ
ªÀÄÄ½ + ¸ÀÄ = ªÀÄÄ½¸ÀÄ - vÉÆ¼É¸ÀÄ, ªÀÄÄ¤¸ÀÄ
ªÀÄÄj + CPÀÄ = ªÀÄÄgÀPÀÄ - ºÀgÀPÀÄ
232
£ÀqÀÄUÀÄ + GPÀ = £ÀqÀÄPÀ - ªÀÄÄgÀÄPÀ

M¥ÀÅöà + EvÀ = M¦àvÀ - vÀ¦àvÀ
(1) PÉ®ªÀÅ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ C®à¸Àé®à ªÀåvÁå¸À¢AzÀ ¨sÁªÀPÀÈzÀAvÀ (¨sÁªÀ£ÁªÀÄ)

UÀ¼ÁUÀÄªÀÅªÀÅ.
zsÁvÀÄ ¨sÁªÀPÀÈzÀAvÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
QqÀÄ PÉÃqÀÄ PÉÃqÀ£ÀÄß, PÉÃr¤AzÀ.
©qÀÄ ©ÃqÀÄ ©ÃqÀ£ÀÄß, ©Ãr¤AzÀ, ©ÃrUÉ.
¥ÀqÀÄ ¥ÁqÀÄ ¥ÁqÀ£ÀÄß, ¥Ár¤AzÀ, ¥ÁrUÉ.
(2) PÉ®ªÀÅ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ EzÀÝ gÀÆ¥ÀzÀ°è0iÉÄÃ ¨sÁªÀPÀÈzÀAvÀ (PÀÈzÀAvÀ
¨sÁªÀ£ÁªÀÄ) UÀ¼ÁUÀÄªÀÅªÀÅ.
zsÁvÀÄ ¨sÁªÀPÀÈzÀAvÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
£ÀqÉ £ÀqÉ £ÀqÉ0iÀÄ£ÀÄß, £ÀqÉ¬ÄAzÀ
£ÀÄr £ÀÄr £ÀÄr0iÀÄÄ, £ÀÄr0iÀÄ£ÀÄß, £ÀÄr¬ÄAzÀ,
£ÀÄrUÉ-EvÁå¢
NzÀÄ NzÀÄ NzÀÄ, NzÀ£ÀÄß, N¢¤AzÀ, N¢£À°è-
EvÁå¢
PÀlÄÖ PÀlÄÖ PÀlÄÖ, PÀlÖ£ÀÄß, PÀnÖ¤AzÀ, PÀnÖUÉ,
PÀnÖ£À°è
CAlÄ CAlÄ CAl£ÀÄß, CAn£À zÉ¸É¬ÄAzÀ, CAn£À°è
»r »r »r0iÀÄ£ÀÄß, »r¬ÄAzÀ
Gj Gj Gj0iÀÄ£ÀÄß, Gj¬ÄAzÀ
ºÉÃgÀÄ ºÉÃgÀÄ ºÉÃgÀ£ÀÄß, ºÉÃj¤AzÀ, ºÉÃj£À°è
GUÀÄ¼ÀÄ GUÀÄ¼ÀÄ GUÀÄ¼À£ÀÄß, GUÀÄ½£À, GUÀÄ½£À°è

ºÀÄlÄÖ ºÀÄlÄÖ ºÀÄlÖ£ÀÄß, ºÀÄnÖ£À, ºÀÄnÖ£À°è
aUÀÄgÀÄ aUÀÄgÀÄ aUÀÄgÀ£ÀÄß, aUÀÄj£À°è
¨É¼É ¨É¼É ¨É¼É0iÀÄ£ÀÄß, ¨É¼É0iÀÄ°è
¸À« ¸À« ¸À«0iÀÄ£ÀÄß, ¸À«0iÀÄ°è
UÀÄzÀÄÝ UÀÄzÀÄÝ UÀÄzÀÝ£ÀÄß, UÀÄ¢Ý£À°è
§zÀÄPÀÄ §zÀÄPÀÄ §zÀÄPÀ£ÀÄß, §zÀÄQ£À°è
233
(3) ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀzÀ PÉ®ªÀÅ PÀÈzÀAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è

gÀÆ¥ÁAvÀgÀ ºÉÆAzÀÄvÀÛªÉ.
K¼ÉÎ-K½UÉ, ¸À¯ÉÎ-¸À°UÉ, PÁuÉÌ-PÁtÂPÉ, M¯Éä-M®ÄªÉÄ, ¥ÀÇuÉÌ-¥ÀÇtÂPÉ -
EvÁå¢.
(3) PÀÈzÁAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ (CªÀå0iÀÄPÀÈzÀAvÀ)

zsÁvÀÄ«¤AzÀ ºÀÄnÖ CªÀå0iÀÄzÀ UÀÄtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀAxÀ ±À§Ý gÀÆ¥ÀUÀ¼ÉÃ
PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ CªÀå0iÀÄPÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ. F PÉ¼ÀV£À PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉ
£ÉÆÃrj.
(1) gÁªÀÄ£ÀÄ GtÚzÉ ªÀÄ®VzÀ£ÀÄ.
(2) ªÀÄ¼É §gÀ®Ä PÀgÉ vÀÄA©vÀÄ.
(3) CªÀ£ÀÄ §gÀÄvÀÛ wAzÀ£ÀÄ.
(4) CzÀ£ÀÄß §gÉzÀÄ PÀ¼ÀÄ»¹zÀ£ÀÄ.
(5) C°èUÉ ºÉÆÃUÀ°PÉÌ vÀqÀªÁ¬ÄvÀÄ.
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è zÀ¥ÀàPÀëgÀ ±À§ÝUÀ¼ÁzÀ GtÚzÉ, §gÀ®Ä, §gÀÄvÀÛ, §gÉzÀÄ,
ºÉÆÃUÀ°PÉÌ-ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ GtÄÚ+CzÉ, §gÀÄ+C®Ä, §gÀÄ+GvÀÛ, §gÉ+zÀÄ,
ºÉÆÃUÀÄ+C°PÉÌ-»ÃUÉ zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É-CzÉ, C®Ä, GvÀÛ, zÀÄ, C°PÉÌ-EvÁå¢
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ §AzÀÄ DzÀ ±À§ÝgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ. EªÀÅ ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ
UÀ¼À®Æè, KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£ÀUÀ¼À®Æè MAzÉÃ gÀÆ¥ÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ. C®èzÉ EªÀÅUÀ¼À
ªÉÄÃ¯É E£ÁßªÀ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÆ §gÀÄªÀÅ¢®è. DzÀÝjAzÀ-EAxÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ
CªÀå0iÀÄzÀ80 UÀÄtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀªÀÅ. DzÀÝjAzÀ¯ÉÃ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß CªÀå0iÀÄPÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ
PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßªÀgÀÄ. PÉ¼ÀV£À ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
(89) zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É GvÀ, GvÀÛ, CzÉ, zÀgÉ, C®Ä, C°PÉÌ, C, E, zÀÄ-
EvÁå¢ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
EªÀÅ ¥ÀÇtðQæ0iÀiÁxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀzÉ, E£ÉÆßAzÀÄ Qæ0iÉÄ0iÀÄ£Àß¥ÉÃQë¸ÀÄªÀÅzÀjAzÀ
EªÀ£ÀÄß C¥ÀÇtðQæ0iÉÄ CxÀªÁ £ÀÆå£ÀQæ0iÉÄUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄÄªÀgÀÄ.
(1) gÁªÀÄ£ÀÄ GtÄÚvÁÛ ªÀiÁvÁrzÀ£ÀÄ.
80 CªÀå0iÀÄ JAzÀgÉ °AUÀ, ªÀZÀ£À, «¨sÀQÛUÀ½AzÀ ªÀåvÁå¸ÀªÁUÀzÀ ±À§ÝgÀÆ¥À. EªÀÅUÀ¼À «µÀ0iÀÄªÀ£ÀÄß

ªÀÄÄAzÉ w½0iÀÄÄwÛÃj.
234
JA§ F ªÁPÀåzÀ°è gÁªÀÄ£ÉA§ PÀvÀðÈªÀÅ GtÄÚªÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀ

Qæ0iÉÄUÀ¼ÉgÀqÀ£ÀÆß ªÀiÁrzÀ£ÁzÀÝjAzÀ EAxÀªÀÅ KPÀPÀvÀðÈPÀ Qæ0iÉÄUÀ¼ÀÄ.
(2) ªÀÄ¼É §gÀ®Ä PÉgÉ vÀÄA©vÀÄ.
JA§ F ªÁPÀåzÀ°è §gÀ®Ä JA§ Qæ0iÉÄUÉ ªÀÄ¼É0iÀÄÆ, vÀÄA§ÄªÀ Qæ0iÉÄUÉ PÉgÉ0iÀÄÆ
PÀvÀðÈUÀ¼ÁzÀÝjAzÀ EªÉgÀqÀÆ Qæ0iÉÄUÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ PÀvÀðÈUÀ¼ÀÄ EzÀÝºÁUÁ¬ÄvÀÄ.
EAxÀªÀ£ÀÄß ©ü£ÀßPÀvÀðÈUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÁÛgÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ - zsÁvÀÄ + ¥ÀævÀå0iÀÄ = CªÀå0iÀÄPÀÈzÀAvÀ
GvÀ - ªÀiÁqÀÄ + GvÀ = ªÀiÁqÀÄvÀ, EzÀgÀAvÉ £ÉÆÃqÀÄvÀ, ªÀiÁgÀÄvÀ,
§gÀÄvÀ
GvÀÛ81 - w£ÀÄß + GvÀÛ = w£ÀÄßvÀÛ, EzÀgÀAvÉ £ÉÆÃqÀÄvÀÛ, £ÀqÉ0iÀÄÄvÀÛ,
§gÀÄvÀÛ
CzÉ - ªÀiÁqÀÄ + CzÉ = ªÀiÁqÀzÉ, EzÀgÀAvÉ £ÉÆÃqÀzÉ, w£ÀßzÉ, §gÉ0iÀÄzÉ
C®Ä - §gÀÄ + C®Ä = §gÀ®Ä, EzÀgÀAvÉ w£Àß®Ä, GtÚ®Ä, £ÉÆÃqÀ®Ä,
£ÀÄr0iÀÄ®Ä, §gÉ0iÀÄ®Ä
C°PÉÌ - w£ÀÄß + C°PÉÌ = w£Àß°PÉÌ, EzÀgÀAvÉ ªÀiÁqÀ°PÉÌ, w½0iÀÄ°PÉÌ,
§gÀ°PÉÌ, £ÀqÉ0iÀÄ°PÉÌ
C - ºÉÃ¼ÀÄ + C = ºÉÃ¼À82, EzÀgÀAvÉ ªÀiÁqÀ, £ÉÆÃqÀ, £ÀÄr0iÀÄ
E - ªÀiÁqÀÄ + E = ªÀiÁr, EzÀgÀAvÉ ºÉÃ½, PÉÃ½, £ÉÆÃr
zÀÄ - w£ÀÄß + zÀÄ = wAzÀÄ, EzÀgÀAvÉ £ÀÄrzÀÄ, £ÀqÉzÀÄ, PÀgÉzÀÄ,
§gÉzÀÄ
FUÀ KPÀPÀvÀðÈPÀ PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ©ü£ÀßPÀvÀðÈPÀ PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼À°è

0iÀiÁªÀ 0iÀiÁªÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ §gÀÄvÀÛªÉA§ÄzÀgÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ0iÀÄ£ÀÄß £ÉÆÃrj.
(1) KPÀPÀvÀðÈPÀ PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ.
(i) MAzÀÄ PÀvÀðÈ«¤AzÀ JgÀqÀÄ Qæ0iÉÄUÀ¼ÀÄ £ÀqÉzÁUÀ ªÉÆzÀ®Ä ºÉÃ¼ÀÄªÀ
Qæ0iÉÄ0iÀÄ°è ¨sÀÆvÀPÁ® vÉÆÃjzÀgÉ ‘zÀÄ’ CxÀªÁ ‘E’ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ.
83(C) CzÀ£ÀÄß wAzÀÄ ºÉÆÃzÀ£ÀÄ (w£ÀÄß+zÀÄ=wAzÀÄ)
81 GvÀÛ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀ£ÀÄß ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è PÉ®ªÀgÀÄ ‘GvÁÛ’ JAzÀÄ ºÉÃ½ ºÉÆÃUÀÄvÁÛ, §gÀÄvÁÛ,

w£ÀÄßvÁÛ EvÁå¢0iÀiÁV PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
82 ºÉÃ¼À §AzÀ£ÀÄ, ºÉÃ¼À §AzÀ¼ÀÄ, ªÀiÁqÀ §AzÀ¼ÀÄ, £ÀÄr0iÀÄ §AzÀ£ÀÄ, £ÀÄr0iÀÄ §A¢vÀÄ-
EvÁå¢UÀ¼ÀÄ F ±À§ÝUÀ¼ÀÄ §AzÀ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ.

235
(D) D PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁr §AzÉ£ÀÄ (ªÀiÁqÀÄ+E=ªÀiÁr)

83
-E°è ‘wAzÀÄ, ªÀiÁr’ JA§ÄªÉgÀqÀÆ ªÉÆzÀ® Qæ0iÉÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄVzÀÄ ºÉÆÃzÀ (¨sÀÆvÀ)

PÁ®ªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛªÁzÀÝjAzÀ, ‘zÀÄ, E’ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ §A¢ªÉ.
(ii) MAzÉÃ PÀvÀðÈ«¤AzÀ KPÀPÁ®zÀ°è JgÀqÀÄ Qæ0iÉÄUÀ¼ÀÄAmÁzÁUÀ
ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ Qæ0iÉÄ0iÀÄ ªÉÄÃ¯É GvÀÛ (GvÁÛ) ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÇ, ¤µÉÃzsÀ vÉÆÃjzÀgÉ
‘CzÉÃ’ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÇ §gÀÄªÀÅªÀÅ.
(C) CªÀ£ÀÄ GtÄÚvÀÛ ªÀiÁvÀ£ÁrzÀ£ÀÄ (KPÀPÁ®zÀ°è £ÀqÉzÀ Qæ0iÉÄUÀ¼ÀÄ)
(D) CªÀ£ÀÄ GtÚzÉ ºÉÆÃzÀ£ÀÄ (¤µÉÃzsÀ)
-E°è ªÉÆzÀ® ªÁPÀåzÀ°è ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀ Qæ0iÉÄ, GtÄÚªÀ Qæ0iÉÄUÀ¼ÀÄ
M§â¤AzÀ¯ÉÃ KPÀPÁ®zÀ°è DVªÉ. DzÀÝjAzÀ ‘GvÀÛ’ JA§ÄzÀÆ, JgÀqÀ£É0iÀÄ ªÁPÀåzÀ°è
¤µÉÃzsÀ Qæ0iÉÄ, ºÉÆÃUÀÄªÀ Qæ0iÉÄUÀ¼ÉgÀqÀÆ M§â PÀvÀðÈ«¤AzÀ £ÀqÉ¢ªÉ. DzÀÝjAzÀ ‘CzÉ’
JA§ÄzÀÄ ªÉÆzÀ® Qæ0iÉÄ0iÀÄ ªÉÄÃ¯É §A¢zÉ.
(iii) MAzÀÄ PÀvÀðÈ«¤AzÀ KPÀPÁ®zÀ°è JgÀqÀÄ Qæ0iÉÄUÀ¼ÀÄAmÁzÁUÀ
¥Àæ0iÉÆÃd£À vÉÆÃjzÀgÉ ‘C®Ä’ ‘C°PÉÌ’ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ Qæ0iÉÄ0iÀÄ ªÉÄÃ¯É
§gÀÄvÀÛªÉ.
(C) CªÀ£ÀÄ w£Àß®Ä ºÉÆÃzÀ£ÀÄ (¥Àæ0iÉÆÃd£À)
(D) CªÀ£ÀÄ w£Àß°PÉÌ ºÉÆÃzÀ£ÀÄ ( " )
-ªÉÄÃ°£À JgÀqÀÆ ªÁPÀåUÀ¼À°è ºÉÆÃUÀÄªÀ Qæ0iÉÄ0iÀÄÄ w£ÀÄßªÀ ¥Àæ0iÉÆÃd£ÀPÁÌV.
DzÀÝjAzÀ ªÉÆzÀ® Qæ0iÉÄ0iÀÄ ªÉÄÃ¯É C®Ä, C°PÉÌ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ §A¢ªÉ.
(2) ©ü£ÀßPÀvÀðÈPÀ PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
(i) ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ PÀvÀðÈUÀ½AzÀ JgÀqÀÄ Qæ0iÉÄUÀ¼ÀÄAmÁzÁUÀ PÁgÀt vÉÆÃgÀÄªÁUÀ
‘C®Ä’ ªÀÄvÀÄÛ ‘zÀÄ’ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ªÉÆzÀ® Qæ0iÉÄ0iÀÄ ªÉÄÃ¯É §gÀÄvÀÛªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:
(C) ºÉÆ® ¨É¼É0iÀÄ®Ä gÉÊvÀ£ÀÄ ¸ÀÄR ºÉÆA¢zÀ£ÀÄ.
(D) ºÉÆ® ¨É¼ÉzÀÄ gÉÊvÀ¤UÉ ¸ÀÄR §A¢vÀÄ.
83 ªÀiÁr, wAzÀÄ, £ÉÆÃr, ¤Ãr, GAqÀÄ, PÉÆlÄÖ EªÉ®è ¨sÀÆvÀ£ÀÆå£ÀUÀ¼ÀÄ.

236
(ii) ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ PÀvÀðÈUÀ½AzÀ JgÀqÀÄ Qæ0iÉÄUÀ¼ÀÄ KPÀ PÁ®zÀ°è vÉÆÃjzÀgÉ

GvÀÛ, zÀÄ, CzÉ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ §AzÁUÀ CªÀÅUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ‘EgÀ®Ä’ ‘EgÀ¯ÁV’
JA§ÄªÀÅ ¸ÉÃgÀÄªÀÅªÀÅ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:
(C) CªÀ£ÀÄ §gÀÄwÛgÀ®Ä J®ègÀÆ NrzÀgÀÄ.
(D) CªÀ£ÀÄ §gÀÄwÛgÀ¯ÁV J®ègÀÆ NrzÀgÀÄ.
(E) CªÀ£ÀÄ §gÀ¢gÀ®Ä £ÁªÀÅ ªÀÄ£ÉUÉ ºÉÆÃzÉªÀÅ.
(F) CªÀ£ÀÄ §gÀ¢gÀ¯ÁV £ÁªÀÅ ªÀÄ£ÉUÉ ºÉÆÃzÉªÀÅ.
(G) CªÀ£ÀÄ §A¢gÀ®Ä £ÁªÉÃPÉ §gÀ¨ÁgÀzÀÄ.
(H) CªÀ£ÀÄ §A¢gÀ¯ÁV £ÁªÉÃPÉ §gÀ¨ÁgÀzÀÄ.
(iii) JgÀqÀÄ Qæ0iÉÄUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ PÀvÀðÈUÀ½AzÀ £ÀqÉzÁUÀ ¥ÀPÁëxÀð vÉÆÃjzÀgÉ
‘zÀgÉ’ JA§ÄzÀÆ, ¨sÁªÁxÀð vÉÆÃjzÀgÉ ‘C’ JA§ÄzÀÆ §gÀÄªÀÅªÀÅ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:
(1) ¥ÀPÁëxÀðPÉÌ
(C) ªÀÄ¼É §AzÀgÉ, PÀgÉ vÀÄA§ÄªÀÅzÀÄ.
(D) ¤ÃªÀÅ §AzÀgÉ £ÁªÀÅ §gÀÄvÉÛÃªÉ.
(2) ¨sÁªÁxÀðPÉÌ
(C) CªÀ£ÀÄ £À£Àß£ÀÄß ºÉÆÃUÀ ºÉÃ½zÀ£ÀÄ. (ºÉÆÃUÀÄ+C=ºÉÆÃUÀ)
(D) CªÀ¤UÉ C°è ªÀiÁqÀ PÉ®¸À«®è. (ªÀiÁqÀÄ+C=ªÀiÁqÀ)
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è£À ‘ªÀiÁqÀ’ ‘ºÉÆÃUÀ’ EªÀÅ ¨sÁªÁxÀðPÀ Qæ0iÉÄUÀ¼ÉAzÀÄ
II - ¸ÁgÁA±À
237
PÀÈzÀAvÀ (PÀÈvï+CAvÀ)
(zsÁvÀÄ+PÀÈvï¥ÀævÀå0iÀÄ=PÀÈzÀAvÀ)
(1) PÀÈzÀAvÀ£ÁªÀÄ (2) PÀÈzÀAvÀ (3) PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄ

¨sÁªÀ£ÁªÀÄ (CªÀå0iÀÄPÀÈzÀAvÀ)
zsÁvÀÄ+C JA§ PÀÈvï (¨sÁªÀPÀÈzÀAvÀ)
¥ÀævÀå0iÀÄ zsÁvÀÄ+C®Ä, C°PÉÌ,
(ªÀ-GªÀ-zÀ-CzÀ zsÁvÀÄ+¨sÁªÁxÀðzÀ°è GvÀÛ, zÀgÉ
DUÀªÀÄ) PÀÈvï ¥ÀævÀå0iÀÄ -EvÁå¢ ¥ÀævÀå0iÀÄ
ªÀiÁqÀÄªÀ, ªÀiÁrzÀ, ªÀiÁqÀÄ«PÉ, ªÀiÁl, ªÀiÁqÀ®Ä, ªÀiÁqÀ°PÉÌ,
ªÀiÁqÀzÀ PÉÆgÀvÉ EvÁå¢ ªÀiÁrzÀgÉ, ªÀiÁqÀÄvÀÛ-
EvÁå¢.
*****
(1) (C) PÀÈzÀAvÀ£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÉÆqÀ£É «ªÀj¹j.
238
(D) ªÀvÀðªÀiÁ£À, ¨sÀÆvÀ, ¨sÀ«µÀåvï PÀÈzÀAvÀUÀ¼À°è §gÀÄªÀ DUÀªÀÄUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ?

EªÀÅUÀ½UÉ K£ÉAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ?
(E) PÀÈzÀAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? GzÁºÀgÀuÉ0iÉÆA¢UÉ «ªÀj¹j.
(F) PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? GzÁºÀgÀuÉ0iÉÆA¢UÉ «ªÀj¹j.
(2) F PÉ¼ÀUÉ DªÀgÀt aºÉß0iÉÆ¼ÀV£À ¸Àj0iÀiÁzÀ GvÀÛgÀzÀ ¥ÀzÀªÉÇAzÀ£ÀÄß Dj¹
©nÖgÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è ºÁQj.
(C) zsÁvÀÄUÀ½UÉ _________ ¸ÉÃj PÀÈzÀAvÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(£ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ, DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄ, PÀÈvï¥ÀævÀå0iÀÄ)
(D) zsÁvÀÄUÀ½UÉ PÀÈvï¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÁUÀ
¤µÉÃzsÁxÀðzÀ°è_________¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ DUÀªÀÄªÁV§gÀÄªÀÅzÀÄ.
(zÀ, ªÀ, CzÀ, GªÀ)
(E) PÀÈzÀAvÀ£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÉÄÃ¯É £ÁªÀÄ«¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÁUÀ ¥ÀÅ°èAUÀzÀ°è
______ JA§ÄzÀÄ PÀÈzÀAvÀPÀÆÌ £ÁªÀÄ«¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ ªÀÄzsÀåzÀ°è
§gÀÄªÀÅzÀÄ. (CzÀÄ, CªÀ¼ÀÄ, CªÀ£ÀÄ)
(F) zsÁvÀÄUÀ½UÉ _________ zÀ°è PÀÈvï¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃj PÀÈzÀAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ
UÀ¼ÁUÀÄªÀÅªÀÅ. (¤µÉÃzsÁxÀðzÀ°è, «zsÀåxÀðzÀ°è, ¨sÁªÁxÀðzÀ°è)
(G) ‘ªÀiÁl’ JA§°è ¨sÁªÁxÀðzÀ°è zsÁvÀÄ«£À ªÉÄÃ¯É ______ ¥ÀævÀå0iÀÄ
§A¢zÉ. (qÀÄ, qÀ, l)
(H) ‘PÉÆgÉvÀ’ JA§ÄzÀÄ ____(PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄ, PÀÈzÀAvÀ, PÀÈzÀAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ)
(3) PÉ¼ÀUÀt ªÁPÀåUÀ¼À°è vÀ¥ÀÅöàUÀ½ªÉ. CªÀ£ÀÄß ¸Àj¥Àr¹j.
(C) zsÁvÀÄ«£À ªÉÄÃ¯É PÀvÀæðxÀðzÀ°è ‘C’ JA§ PÀÈvï¥ÀævÀå0iÀÄ §AzÁUÀ
¨sÀ«µÀåvïPÁ®zÀ°è ‘zÀ’ JA§ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÇ, ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ°è ‘CzÀ’ JA§
¥ÀævÀå0iÀÄªÀÇ zsÁvÀÄ«UÀÆ DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ ªÀÄzsÀåzÀ°è §gÀÄªÀÅªÀÅ.
(D) PÀÈzÀAvÀ£ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÁUÀ ¥ÀÅ°èAUÀzÀ°è ‘CªÀ¼ÀÄ’
JA§ÄzÀÆ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀzÀ°è ‘CªÀ£ÀÄ’ JA§ÄzÀÆ PÀÈzÀAvÀ ªÀÄvÀÄÛ
£ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ½UÉ ªÀÄzsÀåzÀ°è §gÀÄªÀÅªÀÅ.
(E) zsÁvÀÄUÀ½UÉ ¤µÉÃzsÁxÀðzÀ°è PÀÈvï¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj
PÀÈzÀAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(F) zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É C®Ä, C°PÉÌ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ §AzÀÄ
PÀÈzÀAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(G) ªÀiÁqÀÄ«PÉ, ªÀiÁl - F gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ.
(H) ‘PÀÄtÂvÀ’ JA§°è ‘PÀÄtÂvÀ’ JA§ zsÁvÀÄ«£À ªÉÄÃ¯É ‘C’ JA§
PÀÈvï¥ÀævÀå0iÀÄ §A¢zÉ.
(IÄ) UÀÄgÀÄªÀÅ ¨ÉÆÃ¢ü¸À®Ä ²µÀå£ÀÄ PÀ°vÀ£ÀÄ-F ªÁPÀåªÀÅ KPÀPÀvÀðÈPÀQæ0iÉÄ
239
¬ÄAzÀ PÀÆrzÉ.
(IÆ) ‘£Á£ÀÄ w£ÀÄßvÀÛ §AzÉ£ÀÄ’ F ªÁPÀåªÀÅ ©ü£ÀßPÀvÀðÈPÀ ªÁPÀåªÉ¤¹zÉ.
(J) zsÁvÀÄUÀ½UÉ DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj PÀÈzÀAvÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(K) zsÁvÀÄUÀ½UÉ PÀÈvï ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
*****
III - vÀ¢ÞvÁAvÀUÀ¼ÀÄ (vÀ¢ÞvÀ+CAvÀ)

‘vÀ¢ÞvÀ’JA§ ºÉ¸Àj£À ¥ÀævÀå0iÀÄªÀ£ÀÄß CAvÀzÀ°è G¼ÀÄîzÉÃ vÀ¢ÞvÁAvÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
F PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrj.
240
(1) ªÉÆÃ¸ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀªÀ£ÀÄ EzÁÝ£É.

(2) C°è PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß §®èªÀgÀÄ §ºÀ¼À d£ÀjzÀÝgÀÄ.
(3) ºÁªÀ£ÀÄß Dr¸ÀÄªÀªÀ£ÀÄ §AzÀ£ÀÄ.
(4) ªÀÄr0iÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀªÀ£ÀÄ E£ÀÆß §A¢®è.
ªÉÄÃ°£À £Á®ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À°è PÉ¼ÀUÉ UÉgÉ J¼É¢gÀÄªÀ JgÀqÉgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
¸ÉÃj¹ CzÉÃ CxÀð§gÀÄªÀAvÉ MAzÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÁßV ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ ºÁUÉ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. »ÃUÉ
£ÁªÀÅ ¸ÀAPÉëÃ¥ÀUÉÆ½¹ ºÉÃ½zÁUÀ PÁ®, ±ÀæªÀÄ, zsÀé¤ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À
G½vÁ0iÀÄªÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ºÁUÁzÀgÉ D ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß 0iÀiÁªÀ PÀæªÀÄ¢AzÀ PÀÆr¸ÀÄvÉÛÃªÉ?
EvÁå¢UÀ¼À §UÉUÉ PÉ¼ÀUÉ £ÉÆÃrj.
(1) ªÉÆÃ¸ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀªÀ£ÀÄ-JA§°è ªÉÆÃ¸ÀªÀ£ÀÄß JA§ ¥ÀzÀzÀ ªÀÄÄAzÉ
ªÀiÁqÀÄªÀªÀ£ÀÄ JA§xÀðzÀ°è ‘UÁgÀ’ ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃj¹ ªÉÆÃ¸ÀªÀ£ÀÄß+UÁgÀ ªÀiÁqÀÄvÉÛÃªÉ.
MAzÉÃ ¥ÀæPÀÈw0iÀÄ ªÉÄÃ¯É JgÀqÀÄ ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÀÅ¢®è. ‘C£ÀÄß’ JA§ ¥ÀævÀå0iÀÄ vÉUÉzÀÄ-
ªÉÆÃ¸À+UÁgÀ=ªÉÆÃ¸ÀUÁgÀ »ÃUÉ MAzÀÄ ºÉÆ¸À gÀÆ¥À ¹zÀÞªÁ¬ÄvÀÄ. E°è ‘UÁgÀ’
JA§ÄzÉÃ vÀ¢ÞvÀ¥ÀævÀå0iÀÄ.
(2) PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß §®èªÀ£ÀÄ-JA§°è PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß JA§ÄzÀgÀ ªÉÄÃ¯É §®èªÀ£ÀÄ
JA§xÀðzÀ°è ‘EUÀ’ ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃjzÁUÀ PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß+EUÀ=PÀ£ÀßqÀ+EUÀ=PÀ£ÀßrUÀ JA§
gÀÆ¥À ¹zÀÞªÁ¬ÄvÀÄ. E°è ‘EUÀ’ JA§ÄzÉÃ vÀ¢ÞvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ.
(3) ºÁªÀ£ÀÄß Dr¸ÀÄªÀªÀ£ÀÄ-JA§°è ºÁªÀ£ÀÄß JA§ ¥ÀzÀzÀ ªÉÄÃ¯É ‘Dr¸ÀÄªÀªÀ£ÀÄ’
JA§xÀðzÀ°è ‘DrUÀ’ JA§ vÀ¢ÞvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ §AzÀÄ ºÁªÀ£ÀÄß+DrUÀ=ºÁªÀÅ+DrUÀ=
ºÁªÁrUÀ JA§ gÀÆ¥À ¹zÀÞªÁ¬ÄvÀÄ.
(4) ªÀÄr0iÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀªÀ£ÀÄ-JA§°è ‘ªÀiÁqÀÄªÀªÀ£ÀÄ’ JA§xÀðzÀ°è ªÀ¼À
(ªÁ¼À) JA§ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ §AzÀÄ ªÀÄr0iÀÄ£ÀÄß+ªÀ¼À=ªÀÄr+ªÀ¼À=ªÀÄrªÀ¼À JA§
gÀÆ¥ÀªÁ¬ÄvÀÄ.
ªÉÆÃ¸ÀªÀ£ÀÄß-ªÀiÁqÀÄªÀªÀ£ÉA§xÀðzÀ°è-UÁgÀ.
PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß-§®èªÀ£ÀÄ JA§xÀðzÀ°è-EUÀ.
ºÁªÀ£ÀÄß-Dr¸ÀÄªÀªÀ£ÀÄ JA§xÀðzÀ°è-DrUÀ.
ªÀÄr0iÀÄ£ÀÄß-ªÀiÁqÀÄªÀªÀ£ÀÄ JA§xÀðzÀ°è-ªÀ¼À.
»ÃUÉ ºÀ®ªÁgÀÄ CxÀðUÀ¼À°è-UÁgÀ, EUÀ, DrUÀ, ªÀ¼À -JA§ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É §AzÀÄ ºÉÆÃ¸À §UÉ0iÀÄ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÁUÀÄªÀÅªÀÅ. E°è §A¢gÀÄªÀ EAxÀ
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÀ¢ÞvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼É£ÀÄßªÀgÀÄ. EAxÀ vÀ¢ÞvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß CAvÀzÀ°è G¼Àî
±À§ÝgÀÆ¥ÀªÉÃ ‘vÀ¢ÞvÁAvÀ’ ªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀgÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
241
(90) vÀ¢ÞvÁAvÀ-£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ºÀ®ªÁgÀÄ CxÀðUÀ¼À°è UÁgÀ, PÁgÀ,

EUÀ, DrUÀ, ªÀAvÀ, ªÀ¼À, EPÀ, D½-EvÁå¢ vÀ¢ÞvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj
vÀ¢ÞvÁAvÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
F vÀ¢ÞvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÁUÀ ¥Áæ0iÀÄ±ÀB ªÀÄzsÀåzÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ
¯ÉÆÃ¥ÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ. EªÀÅUÀ¼À°è- (1) vÀ¢ÞvÁAvÀ £ÁªÀÄ (2) vÀ¢ÞvÁAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ
(3) vÀ¢ÞvÁAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ §UÉ.
(1) vÀ¢ÞvÁAvÀ £ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ

£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É UÁgÀ, PÁgÀ, EUÀ, ªÀAvÀ EvÁå¢ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ §AzÀÄ
vÀ¢ÞvÁAvÀ £ÁªÀÄUÀ¼ÁUÀÄªÀ §UÉ0iÀÄ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:
vÀ¢ÞvÀ - £ÁªÀÄ¥ÀzÀ + CxÀð = vÀ¢ÞvÀ - vÀ¢ÞvÁAvÀ
¥ÀævÀå0iÀÄ ¥ÀævÀå0iÀÄ £ÁªÀÄ
UÁgÀ - ªÀiÁ¯É0iÀÄ£ÀÄß + PÀlÄÖªÀªÀ£ÀÄ = UÁgÀ - ªÀiÁ¯ÉUÁgÀ
§¼É0iÀÄ£ÀÄß + ªÀiÁgÀÄªÀªÀ£ÀÄ = UÁgÀ - §¼ÉUÁgÀ
ªÉÆÃ¸ÀªÀ£ÀÄß + ªÀiÁqÀÄªÀªÀ£ÀÄ = UÁgÀ - ªÉÆÃ¸ÀUÁgÀ
¥Á®£ÀÄß + ºÉÆAzÀÄªÀªÀ£ÀÄ = UÁgÀ - ¥Á®ÄUÁgÀ
bÀ®ªÀ£ÀÄß + ºÉÆA¢zÀªÀ£ÀÄ = UÁgÀ - bÀ®UÁgÀ
PÁgÀ - N¯É0iÀÄ£ÀÄß + vÀgÀÄªÀªÀ£ÀÄ = PÁgÀ - N¯ÉPÁgÀ
PÉÆÃ®£ÀÄß + »r0iÀÄÄªÀªÀ£ÀÄ = PÁgÀ - PÉÆÃ®ÄPÁgÀ
PÉÊzÀ£ÀÄß + »r¢gÀÄªÀªÀ£ÀÄ = PÁgÀ - PÉÊzÀÄPÁgÀ
EUÀ - PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß + §®èªÀ£ÀÄ = EUÀ - PÀ£ÀßrUÀ
¯ÉPÀÌªÀ£ÀÄß + §®èªÀ£ÀÄ = EUÀ - ¯ÉQÌUÀ
ZÉ£Àß£ÀÄß + G¼ÀÄîªÀ = EUÀ - ZÉ¤ßUÀ
UÀAzÀªÀ£ÀÄß + ªÀiÁgÀÄªÀªÀ£ÀÄ = EUÀ - UÀA¢UÀ
UÁtªÀ£ÀÄß + Dr¸ÀÄªÀªÀ£ÀÄ = EUÀ - UÁtÂUÀ
ªÀAvÀ - ºÀtªÀ£ÀÄß + G¼ÀîªÀ£ÀÄ = ªÀAvÀ - ºÀtªÀAvÀ
¹j0iÀÄ£ÀÄß + G¼ÀîªÀ£ÀÄ = ªÀAvÀ - ¹jªÀAvÀ
ªÀ¼À - ªÀÄr0iÀÄ£ÀÄß + ªÀiÁqÀÄªÀªÀ£ÀÄ = ªÀ¼À - ªÀÄrªÀ¼À
= (ªÁ¼À) - ªÀÄrªÁ¼À
ºÀqÀ¥ÀªÀ£ÀÄß + DZÀj¸ÀÄªÀªÀ£ÀÄ = ªÀ¼À - ºÀqÀ¥ÀªÀ¼À
242
DrUÀ - ºÁªÀ£ÀÄß + Dr¸ÀÄªÀªÀ£ÀÄ = DrUÀ - ºÁªÁrUÀ

ºÀÆªÀ£ÀÄß + PÀlÄÖªÀªÀ£ÀÄ = DrUÀ - ºÀÆªÁrUÀ
EPÀ - PÀj0iÀÄzÀ£ÀÄß + G¼ÀîªÀ£ÀÄ = EPÀ - PÀjPÀ
(§tÚªÀ£ÀÄß)
©½0iÀÄzÀ£ÀÄß + G¼ÀîªÀ£ÀÄ = EPÀ - ©½PÀ
(§tÚªÀ£ÀÄß)
D½ - ªÀiÁvÀ£ÀÄß + ºÉZÀÄÑ DqÀÄªÀ = D½ - ªÀiÁvÁ½
¸Àé¨sÁªÀªÀÅ¼ÀîªÀ£ÀÄ
NzÀ£ÀÄß + ºÉZÀÄÑ = D½ - NzÁ½
DZÀj¸ÀÄªÀªÀ£ÀÄ
D½ - dÆzÀ£ÀÄß + DqÀÄªÀªÀ£ÀÄ = D½ - dÆzÁ½
UÀÄ½ - ®AZÀªÀ£ÀÄß + vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀªÀ£ÀÄ = UÀÄ½ - ®AZÀUÀÄ½
C£É0iÀÄ - ºÀvÀÄÛ + ¸ÀASÉå0iÀÄ£ÀÄß¼ÀÄîzÀÄ = C£É0iÀÄ - ºÀvÀÛ£É0iÀÄ
MAzÀÄ + ¸ÀASÉå0iÀÄ£ÀÄß¼ÀÄîzÀÄ = C£É0iÀÄ - MAzÀ£É0iÀÄ
DgÀ - PÀÄA§ªÀ£ÀÄß + ªÀiÁqÀÄªÀªÀ£ÀÄ = DgÀ - PÀÄA¨ÁgÀ84
PÀªÀÄäªÀ£ÀÄß + DZÀj¸ÀÄªÀªÀ£ÀÄ = DgÀ - PÀªÀiÁägÀ84
EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄ G½zÀ PÀqÉUÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ §AzÀÄ vÀ¢ÞvÁAvÀUÀ¼ÁUÀÄvÀÛ
ªÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
¹ÛçÃ°AUÀzÀ°è §gÀÄªÀ vÀ¢ÞvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ

(91) ¹ÛçÃ°AUÀzÀ°è Ew, EwÛ, VwÛ, w, E, J EvÁå¢ vÀ¢ÞvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
§AzÀÄ ¹ÛçÃ°AUÀzÀ vÀ¢ÞvÁAvÀUÀ¼ÀÄ ¹¢Þ¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ: Ew - ©ÃVw, ¨ÁæºÀätÂw
EwÛ - MPÀÌ®VwÛ, ºÀÆªÁqÀVwÛ
VwÛ - £Á¬ÄAzÀVwÛ, CUÀ¸ÀVwÛ
w - UÉÆ®èw, ªÀqÀØw, ªÀiÁ¯ÉUÁjÛ
E - CgÀ¹, CtÄV
J - PÀ¼Éî, eÁuÉ, UÀÄtªÀAvÉ, EvÁå¢-
84PÀÄA¨sÀPÁgÀ, PÀªÀÄðPÁgÀ-JA§ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ vÀzÀãªÀªÁV, PÀÄA¨ÁgÀ, PÀªÀiÁägÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

¹¢Þ¹zÉ JA§ÄzÀÄ PÉ®ªÀgÀ ªÀÄvÀ. DzÀgÉ ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è ‘DgÀ’ ¥ÀævÀå0iÀÄ §AzÀÄ PÀÄA§gÀ, PÀªÀÄägÀ
JAzÁzÀ F ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è PÀÄA¨ÁgÀ, PÀªÀiÁägÀ-JAzÀÄ DzÀÄªÉAzÀÄ w½0iÀÄÄªÀÅzÀÄ 0iÀÄÄPÀÛ.
243
(2) vÀ¢ÞvÁAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ

(C) §qÀvÀ£À ¹jvÀ£ÀUÀ¼ÀÄ ¹ÜgÀªÀ®è.
(D) F HgÀ UËrPÉ gÁªÀÄtÚ£ÀzÀÄ.
(E) £ÀªÀÄUÉ CzÉÆAzÀÄ »jªÉÄ.
F ªÉÄÃ°£À ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è PÉ¼ÀUÉ UÉgÉ J¼É¢gÀÄªÀ §qÀvÀ£À, ¹jvÀ£À, UËrPÉ,
»jªÉÄ-F ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß 0iÉÆÃa¹ £ÉÆÃrzÀgÉ-§qÀªÀ£À ¨sÁªÀªÉÃ-‘§qÀvÀ£À’;
¹jªÀAvÀ£À ¨sÁªÀªÉÃ-‘¹jvÀ£À’; UËqÀ£À ¨sÁªÀªÉÃ-‘UËrPÉ’; »j0iÀÄzÀgÀ ¨sÁªÀªÉÃ-
‘»jvÀ£À’ JAzÀÄ CxÀðªÁUÀÄªÀÅzÀÄ. E°è §A¢gÀÄªÀ vÀ£À, EPÉ, ªÉÄ-¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
¨sÁªÁxÀðzÀ°è §qÀªÀ£À, ¹jªÀAvÀ£À, UËqÀ£À, »j0iÀÄzÀgÀ-EvÁå¢ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À
ªÉÄÃ¯É §A¢ªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß PÉ¼ÀUÉ UÀªÀÄ¤¹j.
§qÀªÀ-§qÀvÀ£À (§qÀªÀ£À ¨sÁªÀ-vÀ£À)
¹j - ¹jvÀ£À (¹j G¼ÀîªÀ£À ¨sÁªÀ-vÀ£À)
UËqÀ-UËrPÉ (UËqÀ£À ¨sÁªÀ-EPÉ)
»jzÀÄ-»jªÉÄ (»jzÀgÀ ¨sÁªÀ-ªÉÄ)
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV F ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼É®è µÀ¶×Ã«¨sÀPÀÛ÷åAvÀUÀ¼ÁzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É
§A¢ªÉ. DzÀÄzÀjAzÀ F §UÉUÉ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß »ÃUÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
(92) vÀ¢ÞvÁAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ-¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV µÀ¶×Ã«¨sÀPÁÛ÷åAvÀUÀ¼ÁzÀ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ¨sÁªÁxÀðzÀ°è vÀ£À, EPÉ, ¥ÀÅ, ªÉÄ - EvÁå¢
vÀ¢ÞvÀ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj vÀ¢ÞvÁAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:
¥ÀævÀå0iÀÄ - £ÁªÀÄ¥ÀzÀ - ¨sÁªÁxÀðzÀ°è - vÀ¢ÞvÁAvÀ
¥ÀævÀå0iÀÄ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ
vÀ£À - zÉÆqÀØªÀ£À (¨sÁªÀ) - vÀ£À - zÉÆqÀØvÀ£À
eÁt£À (¨sÁªÀ) - vÀ£À - eÁtvÀ£À; EzÀgÀAvÉ
zÀqÀØvÀ£À, aPÀÌvÀ£À, ¸ÀtÚvÀ£À
ºÀÄqÀÄUÀvÀ£À, QjvÀ£À, PÀ¼ÀîvÀ£À,

PÉlÖvÀ£À, ¸ÉÆÃªÀiÁjvÀ£À,
-EvÁå¢
244
EPÉ - ¨ÁæºÀät£À (¨sÁªÀ) - EPÉ - ¨ÁæºÀätÂPÉ

ZÀ®Ä«£À (¨sÁªÀ) - EPÉ - ZÀ®Ä«PÉ; EzÀgÀAvÉ
UËrPÉ, G£ÀßwPÉ,
vÀ¼ÀªÁjPÉ, -EvÁå¢
G - QªÀÅqÀ£À (¨sÁªÀ) - G - QªÀÅqÀÄ
PÀÄ¼Àî£À (¨sÁªÀ) - G - PÀÄ¼ÀÄî; EzÀgÀAvÉ PÀÄgÀÄqÀÄ,
PÀÄAlÄ, ªÀÄÆPÀÄ, vÉÆzÀ®Ä,
-EvÁå¢.
¥ÀÅ - ©½zÀgÀ (¨sÁªÀ) - ¥ÀÅ - ©¼ÀÄ¥ÀÅ85
PÀjzÀgÀ (¨sÁªÀ) - ¥ÀÅ - PÀ¥ÀÅöà85
E¤zÀgÀ (¨sÁªÀ) - ¥ÀÅ - EA¥ÀÅ
vÀtÚ£É0iÀÄzÀgÀ (¨sÁªÀ) - ¥ÀÅ - vÀA¥ÀÅ85
£ÀÄtÚ£É0iÀÄzÀgÀ (¨sÁªÀ) - ¥ÀÅ - £ÀÄtÄ¥ÀÅ85
ªÉÄ - eÁt£À (¨sÁªÀ) - ªÉÄ - eÁuÉä
eÁuÉ0iÀÄ (¨sÁªÀ) - ªÉÄ - eÁuÉä
PÀÆjvÀÛgÀ (¨sÁªÀ) - ªÉÄ - PÀÆgÉä
¦jzÀgÀ (¨sÁªÀ) - ªÉÄ - ¥ÉgÉä
»jzÀgÀ (¨sÁªÀ) - ªÉÄ - »jªÉÄ
(3) vÀ¢ÞvÁAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
(C) CªÀ£ÀÄ gÁªÀÄ£ÀAvÉ PÁtÄªÀ£ÀÄ
(D) HgÀªÀgÉUÉ £ÀqÉzÀ£ÀÄ
(E) ªÀÄ£É0iÀÄvÀ£ÀPÀ PÀ½¸ÀÄ
(G) CªÀ¤UÉÆÃ¸ÀÄUÀ §AzÉ£ÀÄ
(H) CªÀ¤VAvÀ aPÀÌªÀ£ÀÄ
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è PÉ¼ÀUÉ UÉgÉ J¼É¢gÀÄªÀ gÁªÀÄ£ÀAvÉ, HgÀªÀgÉUÉ,
ªÀÄ£É0iÀÄvÀ£ÀPÀ, CªÀ¤UÉÆÃ¸ÀÄUÀ, CªÀ¤VAvÀ - EvÁå¢ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹zÀgÉ
gÁªÀÄ£À+CAvÉ, HgÀ+ªÀgÀUÉ, ªÀÄ£É0iÀÄ+vÀ£ÀPÀ, CªÀ¤UÉ+N¸ÀÄUÀ, CªÀ¤UÉ+EAvÀ-
»ÃUÁUÀÄªÀÅªÀÅ. E°è §A¢gÀÄªÀ CAvÉ, ªÀgÉUÉ, vÀ£ÀPÀ, N¸ÀÄUÀ, EAvÀ-EvÁå¢
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ¸ÉÃgÀÄªÀÅªÀÅ. DUÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°ègÀÄªÀ C, C, C,
85 ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è EªÀÅUÀ¼À gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¨É¼ÀÄà, PÀ¥ÀÅð, vÀÄtÄà, £ÀÄtÄà-EvÁå¢0iÀiÁV DUÀÄªÀÅªÀÅ.

245
UÉ, UÉ-F £ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁUÀÄªÀÅ¢®è. EAxÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß

vÀ¢ÞvÁAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄÄªÀÅzÀÄ ªÁrPÉ.
(93) £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ CAvÉ, ªÉÇ¯ï, ªÉÇ®Ä, ªÉÇÃ¯ï, ªÉÇÃ®Ä, vÀ£ÀPÀ,
ªÀgÉUÉ, ªÀÄnÖUÉ, N¸ÀÌgÀ, EAvÀ, DV, N¸ÀÄUÀ-EvÁå¢ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj
vÀ¢ÞvÁAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
F ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ §AzÁUÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ°ègÀÄªÀ «¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁUÀÄªÀÅ¢®è.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:
CAvÉ -gÁªÀÄ£ÀAvÉ, ZÀAzÀæ£ÀAvÉ, ©üÃªÀÄ£ÀAvÉ, CªÀ£ÀAvÉ
ªÉÇ¯ï -gÁªÀÄ£ÀªÉÇ¯ï, ZÀAzÀæ£ÀªÉÇ¯ï, ©üÃªÀÄ£ÀªÉÇ¯ï, CªÀ£ÀªÉÇ¯ï
ªÉÇ®Ä -gÁªÀÄ£ÀªÉÇ®Ä, ZÀAzÀæ£ÀªÉÇ®Ä, ©üÃªÀÄ£ÀªÉÇ®Ä, ¤£ÀßªÉÇ®Ä
ªÉÇÃ®Ä -ªÀÄ£É0iÀÄªÉÇÃ®Ä, CªÀ£ÀªÉÇÃ®Ä, ZÀAzÀæ£ÀªÉÇÃ®Ä
ªÉÇÃ¯ï -ªÀÄ£É0iÀÄªÉÇÃ¯ï, CªÀ£ÀªÉÇÃ¯ï, ZÀAzÀæ£ÀªÉÇÃ¯ï
vÀ£ÀPÀ -ªÀÄ£É0iÀÄvÀ£ÀPÀ, HgÀvÀ£ÀPÀ, C°è0iÀÄvÀ£ÀPÀ
ªÀgÉUÉ -HgÀªÀgÉUÉ, ZÀAzÀæ£ÀªÀgÉUÉ
ªÀÄnÖUÉ -CªÀ£ÀªÀÄnÖUÉ, £À£ÀßªÀÄnÖUÉ, ¤£ÀßªÀÄnÖUÉ
N¸ÀÌgÀ -CªÀ¤UÉÆÃ¸ÀÌgÀ, gÁªÀÄ¤UÉÆÃ¸ÀÌgÀ
¸À®ÄªÁV -£À£Àß ¸À®ÄªÁV, ¤£Àß ¸À®ÄªÁV
EAvÀ -CªÀ¤VAvÀ, EªÀ¤VAvÀ
DV -CªÀ¤UÁV, £À£ÀUÁV, ¤£ÀUÁV
N¸ÀÄUÀ -gÁªÀÄ¤UÉÆÃ¸ÀÄUÀ, PÀ¼Àî¤UÉÆÃ¸ÀÄUÀ
IV - ¸ÁgÁA±À
246
vÀ¢ÞvÁAvÀ (vÀ¢ÞvÀ+CAvÀ) ªÀÄÆgÀÄ§UÉ
(1) (2) (3)

vÀ¢ÞvÁAvÀ£ÁªÀÄ vÀ¢ÞvÁAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ vÀ¢ÞvÁAvÁªÀå0iÀÄ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ¨sÁªÁxÀðzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À

ºÀ®ªÁgÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ vÀ£ÀPÀ,
CxÀðUÀ¼À°è ªÉÄÃ¯É vÀ¢ÞvÀ¥ÀævÀå0iÀÄ ªÀgÉUÉ, EvÁå¢
vÀ¢ÞvÀ¥ÀævÀå0iÀÄ ¹jvÀ£À, §qÀvÀ£À, UËrPÉ, ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
ªÉÆÃ¸ÀUÁgÀ, -EvÁå¢ HgÀvÀ£ÀPÀ, ªÀÄ£ÉvÀ£ÀPÀ
ªÀiÁ¯ÉUÁgÀ, -EvÁå¢ - EvÁå¢
(4) ¹ÛçÃ°AUÀzÀ°è
Ew, EwÛ, VwÛ, E, J ¥ÀævÀå0iÀÄ.
©ÃVw, ¨ÁæºÀätÂw, MPÀÌ®VwÛ, ºÀÆªÁqÀVwÛ, £Á¬ÄAzÀVwÛ, CUÀ¸ÀVwÛ
UÉÆ®èw, ªÀqÀØw, CgÀ¹, CtÄV, PÀ¼Éî, eÁuÉ, UÀÄtªÀAvÉ, - EvÁå¢
*****
247
(1) (C) vÀ¢ÞvÁAvÀ £ÁªÀÄUÀ¼ÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? «ªÀj¹j.

(D) vÀ¢ÞvÁAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? «ªÀj¹j.
(E) vÀ¢ÞvÁAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? «ªÀj¹j.
(F) vÀ¢ÞvÁAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ, PÀÈzÀAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ½UÉ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÉÃ£ÀÄ?
«ªÀj¹j.
(2) PÉ¼ÀUÉ ©nÖgÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è ¸Àj0iÀiÁzÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ CxÀðªÀÅ ¸ÀjºÉÆÃUÀÄªÀAvÉ
ªÀiÁrj.
(C) ____ ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ºÀ®ªÁgÀÄ CxÀðUÀ¼À°è UÁgÀ, PÁgÀ, EUÀ EvÁå¢
_________ ¸ÉÃj vÀ¢ÞvÁAvÀUÀ¼ÁUÀÄªÀÅªÀÅ.
(D) £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ vÀ£À, EPÉ, G-EvÁå¢ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ____
J¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(E) £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ______ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj
vÀ¢ÞvÁAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(F) Ew, VwÛ, JA©ªÀÅ _______ °AUÀzÀ°è §gÀÄªÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ.
(3) F PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è ©nÖgÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è DªÀgÀtzÀ°è PÉÆnÖgÀÄªÀ MAzÀÄ
¸Àj0iÀÄÄvÀÛgÀªÀ£ÀÄß Dj¹ ºÁQj.
(C) ___ ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ºÀ®ªÁgÀÄ CxÀðUÀ¼À°è vÀ¢ÞvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ §AzÀÄ
vÀ¢ÞvÁAvÀUÀ¼ÁUÀÄªÀÅªÀÅ. (Qæ0iÀiÁ, £ÁªÀÄ, zsÁvÀÄ)
(D) vÀ¢ÞvÀ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ ¸ÉÃjzÁUÀ ªÉÆzÀ® ¥ÀzÀzÀ £ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄªÀÅ
____ DUÀÄªÀÅzÀÄ. (¯ÉÆÃ¥À, DUÀªÀÄ, DzÉÃ±À)
(E) ¨ÁæºÀätw JA§ÄzÀÄ _______ gÀÆ¥À.
(¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)
(F) £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ _______ zÀ°è vÀ£À, EPÉ, G EvÁå¢
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ §AzÀÄ vÀ¢ÞvÁAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(¤±ÀÑ0iÀiÁxÀð, ¸ÀA±À0iÀiÁxÀð, ¨sÁªÁxÀð)
(G) £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ vÀ£ÀPÀ, ªÀgÉUÉ EvÁå¢ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ §AzÀÄ DzÀ
gÀÆ¥ÀPÉÌ ____ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
(PÀÈzÁAvÁªÀå0iÀÄ, vÀ¢ÞvÁAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ, vÀ¢ÞvÁAvÁªÀå0iÀÄ)
(H) ‘gÁªÀÄ£À ªÉÇ¯ï’ JA§ÄzÀÄ ______ J¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(PÀÈzÀAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ, vÀ¢ÞvÁAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ, vÀ¢ÞvÁAvÁªÀå0iÀÄ)
(IÄ) ‘»jvÀ£À’ JA§ÄzÀÆ ______ J¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(vÀ¢ÞvÁAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ, PÀÈzÀAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ, vÀ¢ÞvÁAvÁªÀå0iÀÄ)
(IÆ) zsÁvÀÄUÀ½UÉ ¨sÁªÁxÀðzÀ°è PÀÈvÀàçvÀå0iÀÄ ¸ÉÃj PÀÈzÀAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄªÁzÀgÉ
_____ UÀ½UÉ ¨sÁªÁxÀðzÀ°è vÀ¢ÞvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃj vÀ¢ÞvÁAvÀ
248
¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÁUÀÄªÀÅªÀÅ. (Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ, £ÁªÀÄ¥ÀzÀ, zsÁvÀÄ)

(4) PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è vÀ¥ÀÅöàUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸Àj¥Àr¹j.
(C) zsÁvÀÄUÀ½UÉ vÀ¢ÞvÀ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj vÀ¢ÞvÁAvÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(D) £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ PÀÈvï¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj PÀÈzÀAvÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(E) Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÉ ¨sÁªÁxÀðzÀ°è vÀ¢ÞvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj vÀ¢ÞvÁAvÀ
¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(F) £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÆ®gÀÆ¥ÀªÉÃ zsÁvÀÄªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(G) Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÆ®gÀÆ¥ÀªÉÃ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw0iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(H) zsÁvÀÄUÀ½UÉ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃj £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(IÄ) £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ CAvÉ, ªÉÇ¯ï, N¸ÀÌgÀ EvÁå¢ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj
vÀ¢ÞvÁAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
*****
CzsÁå0iÀÄ 8
CªÀå0iÀÄ ¥ÀæPÀgÀt
249
(1) CªÀ£ÀÄ ZÉ£ÁßV N¢zÀ£ÀÄ.

(2) CªÀ¼ÀÄ ZÉ£ÁßV N¢zÀ¼ÀÄ.
(3) CªÀgÀÄ ZÉ£ÁßV N¢zÀgÀÄ.
(4) CzÀÄ ZÉ£ÁßV NzÀÄvÀÛzÉ.
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À¯Éè¯Áè §A¢gÀÄªÀ ‘ZÉ£ÁßV’ JA§ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß «ZÁj¹j. CzÀÄ
¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼À®Æè, KPÀªÀZÀ£À, §ºÀÄªÀZÀ£ÀUÀ¼À®Æè 0iÀiÁªÀ
ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÆß ºÉÆAzÀzÉ MAzÉÃ jÃw0iÀiÁVzÉ. ‘ZÉ£ÁßV’ JA§ÄzÀgÀ ªÉÄÃ¯É 0iÀiÁªÀ
«zsÀªÁzÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÆß ºÀZÀÑ¯ÁUÀÄªÀÅ¢®è. EzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ºÁUÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À
ºÁUÉ gÀÆ¥ÀzÀ°è 0iÀiÁªÀ ¨sÉÃzÀªÀ£ÀÆß ºÉÆAzÀÄªÀÅ¢®è; EzÀÝ ºÁUÉ0iÉÄÃ 0iÀiÁªÁUÀ®Æ
EgÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ °AUÀ, ªÀZÀ£À, «¨sÀQÛUÀ½AzÀ 0iÀiÁªÀ ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÆß ºÉÆAzÀzÀ C£ÉÃPÀ
±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¨sÁµÉ0iÀÄ°è §¼À¸ÀÄvÉÛÃªÉ. ¸ÀÄªÀÄä£É, £ÉlÖUÉ, ªÉÄ®èUÉ, ¸ÀÄvÀÛ®Æ,
vÀgÀÄªÁ0iÀÄ, E®è-EAxÀªÉ®è EzÉÃ ªÀUÀðPÉÌ ¸ÉÃjzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ. EAxÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ‘CªÀå0iÀÄ’
JAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄÄvÁÛgÉ. EAxÀ CªÀå0iÀÄUÀ¼À §UÉUÉ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ
(94) £ÁªÀÄ¥ÀzÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀAvÉ °AUÀ, ªÀZÀ£À, «¨sÀQÛUÀ½AzÀ
gÀÆ¥À¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß ºÉÆAzÀzÉ, KPÀgÀÆ¥ÀªÁVgÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ CªÀå0iÀÄUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
EAxÀ CªÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß-(1) ¸ÁªÀiÁ£ÁåªÀå0iÀÄ (2) C£ÀÄPÀgÀuÁªÀå0iÀÄ
(3) ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÁªÀå0iÀÄ (¤¥ÁvÁªÀå0iÀÄ) (4) Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄ
(5) ¸ÀA§AzsÁxÀðPÁªÀå0iÀÄ (6) PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄ (7) vÀ¢ÞvÁAvÁªÀå0iÀÄ
(8) CªÀzsÁgÀuÁxÀðPÁªÀå0iÀÄ-EvÁå¢0iÀiÁV UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
EªÀÅUÀ¼À «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß PÉ¼ÀUÉ £ÉÆÃrj:-
(1) ¸ÁªÀiÁ£ÁåªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ:- 0iÀiÁªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀÄ Qæ0iÉÄ £ÀqÉzÀ jÃw0iÀÄ£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄ
ªÀAxÀ CªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÁåªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ. EªÀÅ ¥Áæ0iÀÄ±ÀB Qæ0iÉÄUÉ «±ÉÃµÀtUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ: ZÉ£ÁßV, £ÉlÖUÉ, vÀlÖ£É, ©ªÀÄä£É, ©ªÀÄäUÉ, ¸ÀÄªÀÄä£É, ¸ÀÄªÀÄäUÉ,
PÀªÀÄä£É, PÀªÀÄäUÉ, ¨ÉÃUÀ£É, ªÉÄ®èUÉ, ªÉÄ®è£É, ¸ÉÆUÀ¸ÁV, ¸À¯É, PÀgÀA, ºÁUÉ, »ÃUÉ,
CAvÀÄ, EAvÀÄ, ¨ÉÃgÉ, §½PÀ, vÀgÀÄªÁ0iÀÄ, E£ÀÄß, MqÀ£É, PÀÆqÀ¯É, ¨ÉÃUÀ, ¸ÀÄvÀÛ®Ä-
EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.
(2) C£ÀÄPÀgÀuÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ:- CxÀð«®èzÀ zsÀé¤«±ÉÃµÀtUÀ¼À£ÀÄß vÁ£ÀÄ PÉÃ½zÀAvÉ
¥ÀÅ£ÀB C£ÀÄPÀgÀt ªÀiÁr ºÉÃ¼ÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼É®è C£ÀÄPÀgÀuÁªÀå0iÀÄUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ: ¤ÃgÀÄ zÀ§zÀ§ ©¢ÝvÀÄ. ¥Àl¥Àl ªÀÄ¼É ¸ÀÄj¬ÄvÀÄ.
250
E°è ‘zÀ§zÀ§ ¥Àl¥Àl’ EªÀÅ C£ÀÄPÀgÀuÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ. EzÀgÀAvÉ ZÀlZÀl, PÀgÀPÀgÀ,

ZÀÄgÀÄZÀÄgÀÄ, ¹«Ä¹«Ä, zsÀUÀzsÀUÀ, vÀlvÀl, gÉÆ0iÀÄå£É, ¸ÀÄ0iÀÄå£É, ¢üV®£É, ¨sÉÆÃgÀ£É,
WÀÄ¼ÀÄWÀÄ¼ÀÄ, UÀÄqÀÄUÀÄqÀÄ, zÀqÀzÀqÀ-EvÁå¢.
(3) ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ (¤¥ÁvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ):- ªÀÄ£À¹ì£À°è GAmÁUÀÄªÀ
PÉÆÃ¥À, ºÀµÀð, zÀÄBR, ªÉÄZÀÄÑUÉ, DPÉëÃ¥À, wgÀ¸ÁÌgÀ-EvÁå¢ ¨sÁªÀUÀ¼À£ÀÄß
ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀÄªÁUÀ PÉ®ªÀÅ CxÀð«®èzÀ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÉÛÃªÉ. EªÀ£ÀÄß
¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÁªÀå0iÀÄUÀ¼É£ÀÄßªÀgÀÄ. EªÀPÉÌ ¤¥ÁvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÉAzÀÆ ºÉ¸ÀgÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ: J¯Á! C0iÉÆåÃ! CPÀÌmÁ! CPÀlPÀmÁ! DºÁ! ¨sÀ¯ÉÃ! ¨sÀ¯Á! ¨sÀ½gÉÃ!
bÉÃ! xÀÆ! C¨Áâ! CºÀºÁ! DºÁ! NºÉÆÃ! ºÉÆÃ! ºÉÆÃºÉÆÃ! CB! J¯É¯Á! N! K! DB!
ºÀºÀºÀ! EvÁå¢.
(4) Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ:- Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è ¤AvÀÄ ªÁPÀåzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß
¥ÀÇtðUÉÆ½¸ÀÄªÀ PÉ®ªÀÅ CªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ86.
GzÁºÀgÀuÉUÉ: GAlÄ, ¨ÉÃPÀÄ, ¨ÉÃqÀ, C®è, CºÀÄzÀÄ, ºËzÀÄ, ¸ÁPÀÄ, E®è-
EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.
(5) ¸ÀA§AzsÁxÀðPÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ:- JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÁßUÀ°, CxÀªÁ ºÀ®ªÀÅ ¥ÀzÀ
¸ÀªÀÄÄZÀÑ0iÀÄUÀ¼À£ÁßUÀ°, ªÁPÀåUÀ¼À£ÁßUÀ°, eÉÆÃr¸ÀÄªÀAxÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA§AzsÀUÉÆ½¸ÀÄªÀAxÀ
±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¸ÀA§AzsÁxÀðPÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ: H, GA, ªÀÄvÀÄÛ, CxÀªÁ, DzÀÝjAzÀ, DzÀÄzÀjAzÀ, C®èzÉ.
(i) ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß eÉÆÃr¸ÀÄ«PÉ:-
(1) gÁªÀÄ£ÀÆ (H), ©üÃªÀÄ£ÀÆ (H), ¹ÃvÉ0iÀÄÆ (H) §AzÀgÀÄ.
(2) gÁªÀÄ£ÀÄA (GA87), ©üÃªÀÄ£ÀÄA (GA), ¹ÃvÉ0iÀÄÄA (GA) §AzÀgï.
86 Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄUÀ¼À §UÉUÉ »A¢£À Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è «±ÀzÀªÁV w½¢¢ÝÃj. C°è

§A¢gÀÄªÀ Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄUÀ¼À §UÉUÉ D ¥ÀæPÀgÀtªÀ£ÀÄß £ÉÆÃrj.
87 ‘G’ JA§ ¸ÀA§AzsÁxÀðPÁªÀå0iÀÄªÀÅ ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è §gÀÄvÀÛzÉ. ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀzÀ ‘H’ JA§ÄzÀÄ
EzÀPÉÌ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ ¸ÀªÀÄÄZÀÑ0iÀiÁªÀå0iÀÄ. ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀzÀ°è F ‘GA’ JA§ÄzÀÄ MªÉÆäªÉÄä ¥ÀæPÀÈwUÀÆ
251
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è gÁªÀÄ ©üÃªÀÄ ¹ÃvÉ0iÀÄgÀ£ÀÄß ªÀÄzsÀåzÀ°ègÀÄªÀ ‘H’ JA§

¸ÀA§AzsÁxÀðPÁªÀå0iÀÄªÀÇ ªÀÄvÀÄÛ ‘GA’ JA§ ¸ÀA§AzsÁxÀðPÁªÀå0iÀÄªÀÇ eÉÆÃr¹ªÉ
(¸ÀA§AzsÀUÉÆ½¹ªÉ).
(ii) JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß eÉÆÃr¸ÀÄ«PÉ:-
CªÀ£ÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÆ (H) ¨ÉÃqÀ; D PÉ®¸ÀªÁUÀÄªÀÅzÀÆ (H) ¨ÉÃqÀ.
ªÉÄÃ°£À GzÁºÀgÀuÉ0iÀÄ°è §gÀÄªÀÅzÀÄ+H, DUÀÄªÀÅzÀÄ+H JA§°è ‘H’
§A¢gÀÄªÀÅzÀjAzÀ JgÀqÉgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß eÉÆÃr¸ÀÄªÀ F ‘H’ PÁgÀªÀÅ
¥ÀzÀ¸ÀªÀÄÄZÀÑ0iÀÄªÀ£ÀÄß eÉÆÃr¹zÀAvÁ¬ÄvÀÄ.
(iii) CªÀ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¤Ã£ÀÄ E§âgÀÆ ºÉÆÃVj:
E°è ‘ªÀÄvÀÄÛ’ JA§ÄzÀÄ CªÀ£ÀÄ, ¤Ã£ÀÄ JA¨ÉgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA§AzsÀUÉÆ½¹ªÉ.
(iv) vÀAzÉvÁ¬ÄUÀ¼À ¸ÉÃªÉ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ DeÉÕ0iÀÄ£ÀÄß ¥Á°¸À¨ÉÃPÀÄ.
E°è ‘ªÀÄvÀÄÛ’ JA§ÄzÀÄ JgÀqÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA§AzsÀUÉÆ½¹zÉ. EªÀÅUÀ¼À ºÁUÉ0iÉÄ
G½zÀ ¸ÀA§AzsÁxÀðPÁªÀå0iÀÄUÀ¼À §UÉUÉ PÉ¼ÀV£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrj.
(v) (C) DzÀÝjAzÀ-CªÀ£ÀÄ §gÀ°®è DzÀÝjAzÀ £Á£ÀÄ §gÀ°®è.
(D) DzÀgÉ-ªÀÄ¼É§A¢vÀÄ DzÀgÉ PÉgÉ vÀÄA§°®è.
(E) DzÀÄzÀjAzÀ-CªÀ£ÀÄ §gÀ°®è DzÀÄzÀjAzÀ PÉÆqÀ°®è.
(F) E£ÀÆß-ºÀvÀÄÛ ªÀÄÆmÉ §AvÀÄ, E£ÀÆß LzÀÄ ªÀÄÆmÉ §gÀ¨ÉÃPÀÄ.
(G) ºÁUÁzÀgÉ-¤Ã£ÀÄ §gÀ¨ÉÃPÉ? ºÁUÁzÀgÉ ¨ÉÃUÀ ¨Á.
(H) CxÀªÁ-MAzÀÄ ªÀÄÆmÉ CQÌ PÉÆqÀÄ, CxÀªÁ £ÀÆgÀLªÀvÀÄÛ
gÀÆ¥Á¬ÄPÉÆqÀÄ.
(IÄ) DUÀ-¤Ã£ÀÄ E°èUÉ ¨Á, DUÀ J®èªÀÇ ¸Àj ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ.
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è PÉ¼ÀUÉ UÉgÉ J¼ÉzÀ CªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ JgÀqÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀA§AzsÀUÉÆ½¹zÀ ¸ÀA§AzsÁxÀðPÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ ªÀÄzsÀåzÀ°è §gÀÄªÀÅzÀÄ. GzÁ: gÁªÀÄ+GA+CA=gÁªÀÄ£ÁªÀÄA, ©üÃªÀÄ£ÁªÀÄA-EvÁå¢.

gÁªÀÄ£À£ÀÆß, ©üÃªÀÄ£À£ÀÆß JAzÀÄ EªÀÅUÀ¼À CxÀð.
252
(6) PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄ:- (7) vÀ¢ÞvÁAvÀªÀå0iÀÄ:- F JgÀqÀÆ eÁw0iÀÄ CªÀå0iÀÄ

¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÈzÀAvÀ vÀ¢ÞvÁAvÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À°è «±ÀzÀªÁV w½¢¢ÝÃj. D
¥ÀæPÀgÀtªÀ£ÀÄß ¥ÀÅ£ÀB £ÉÆÃr EªÀÅUÀ¼À «µÀ0iÀÄªÁV eÁÕ¦¹PÉÆ½îj.
(8) CªÀzsÁgÀuÁxÀðPÁªÀå0iÀÄ:- MAzÀÄ ¤±ÀÑ0iÀiÁxÀðzÀ°è §gÀÄªÀ CªÀå0iÀÄªÉÃ
CªÀzsÁgÀuÁxÀðPÁªÀå0iÀÄ. ºÀ®ªÀÅ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À°è MAzÀ£ÀÄß ¤±ÀÑ¬Ä¸ÀÄªÀÅzÉÃ
CªÀzsÁgÀuÉ0iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:
(i) CzÉÃ £À£Àß ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ.
F ªÁPÀåzÀ°è (CzÀÄ+K) zÀPÁgÀzÀ ªÀÄÄA¢gÀÄªÀ ‘K ’ PÁgÀªÉÃ
CªÀzsÁgÀuÁxÀðPÁªÀå0iÀÄªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀgÀAvÉ-
(ii) £Á£ÉÃ CzÀ£ÀÄß §gÉzÉ£ÀÄ.
E°è (£Á£ÀÄ+K) £Á£ÉÃ JAzÀÄ §gÀªÀtÂUÉ0iÀÄ£ÀÄß ªÀiÁrzÀ «µÀ0iÀÄzÀ°è ¤±ÀÑ¬Ä¹
ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀjAzÀ ‘K’ JA§ÄzÀÄ CªÀzsÁgÀuÁxÀðPÁªÀå0iÀÄªÉ¤¹vÀÄ.
¸ÁgÁA±À
CªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
(°AUÀ ªÀZÀ£À «¨sÀQÛUÀ½AzÀ ªÀåvÁå¸ÀªÁUÀzÀ ±À§ÝgÀÆ¥À)
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV 8 §UÉ
C£ÀÄPÀgÀuÁ Qæ0iÀiÁxÀð PÀÈzÀAvÁ CªÀzsÁgÀuÁxÀð

ªÀå0iÀÄ PÁªÀå0iÀÄ ªÀå0iÀÄ PÁªÀå0iÀÄ
¸ÁªÀiÁ£Áå ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÁ ¸ÀA§AzsÁxÀð vÀ¢ÞvÁAvÁ

ªÀå0iÀÄ ªÀå0iÀÄ PÁªÀå0iÀÄ ªÀå0iÀÄ
*****
253
1. (C) CªÀå0iÀÄ JAzÀgÉÃ£ÀÄ? CªÀå0iÀÄUÀ¼À ¥Àæ¨sÉÃzÀ w½¹j.
(D) PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄ, vÀ¢ÞvÁAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? «ªÀj¹j.
(E) C£ÀÄPÀgÀuÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ?
(F) ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ?
2. F PÉ¼ÀUÀt ªÁPÀåUÀ¼À°è §A¢gÀÄªÀ C£ÀÄPÀgÀuÁªÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹j.
(C) ºÁªÀÅ ¸ÀgÀ¸ÀgÀ ºÀj¬ÄvÀÄ.
(D) DPÁ±ÀzÀ°è UÀÄqÀUÀÄqÀÄ JAzÀÄ UÀÄqÀÄVvÀÄ.
(E) ªÀÄ£É vÀlvÀl ¸ÉÆÃgÀÄvÀÛzÉ.
(F) PÀgÀPÀgÀ ºÀ®Äè PÀrzÀ£ÀÄ
(G) ¨ÉAQ0iÀÄ°è G¥ÀÅöà ZÀlZÀl ¹r0iÀÄÄªÀÅzÀÄ.
3. PÉ¼ÀUÀt ªÁPÀåUÀ¼À°è §A¢gÀÄªÀ ¨sÁ¸ÀÆZÀPÁªÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹j.
(C) C0iÉÆåÃ! ±ÀAPÀgÀ¤UÉ PÉÃqÁ¬ÄvÉ?
(D) DºÁ! JAxÀ gÀªÀÄåªÁzÀ £ÉÆÃl«zÀÄ?
(E) D zÀÈ±ÀåªÀ£ÀÄß £É£É¹PÉÆAqÀgÉ C¨Áâ! J¤¸ÀÄvÀÛzÉ.
(F) ®PÀë÷ät£ÀÄ CPÀÌmÁ! E£ÉßÃ£ÀÄ ªÀiÁqÀ¯ÉAzÀÄ ºÀ®Ä©zÀ£ÀÄ.
(G) cÃ! CªÀ£À£ÀÄß ºÉÆUÀ¼À¨ÉÃqÀ.
4. PÉ¼ÀUÉ §A¢gÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è£À ¸ÁªÀiÁ£ÁåªÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÆß, Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÆß,
CªÀzsÁgÀuÁxÀðPÁªÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÆß UÀÄgÀÄw¹j.
(C) CªÀ£ÀÄ D ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀ£ÉßÃ ZÉ£ÁßV NzÀ°®è.
(D) ¤Ã£ÀÄ ¸ÀÄªÀÄä£É E°è0iÉÄÃ EgÀÄ, C°èUÉ MªÉÄä¯ÉÃ ºÉÆÃUÀ¨ÉÃqÀ.
(E) D ªÀiÁwUÉ vÀlÖ£É GvÀÛgÀ PÉÆqÀ¯ÉÃ¨ÉÃqÀ.
(F) ªÉÄ®èUÉ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀÅzÀ£ÉßÃ CªÀ£ÀÄ PÀ°w®è.
(G) D §½PÀ §AzÀªÀ£ÀÄ gÁªÀÄ£ÉÃ ºËzÀÄ.
5. F PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è §A¢gÀÄªÀ ¸ÀA§AzsÁxÀðPÁªÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹j.
(C) CªÀ£ÀÆ §gÀ°; ¤Ã£ÀÆ ¨Á.
(D) CªÀj§âgÀÆ, MnÖUÉÃ §gÀ°.
(E) ±ÀAPÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÀ£À vÀAV E§âgÀÆ §AzÀgÀÄ.
(F) ¤Ã£ÀÄ §gÀ¨ÉÃPÀÄ DUÀ J®è ¸ÀjºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ.
(G) CªÀ¤UÉ CzÀÄ ¨ÉÃPÁV®è, DzÀÝjAzÀ £ÁªÀÇ PÉÆqÀ°®è.
6. PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è §A¢gÀÄªÀ PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄ, vÀ¢ÞvÁAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹j.
(D) CªÀ£ÀAvÉ ªÀtÂð¸ÀÄªÀªÀgÁgÀÄ?
(D) CªÀ£À ºÁUÉ ¤Ã£ÀÆ ¥Àæ0iÀÄwß¸ÀÄ.
254
(E) ¤Ã£ÀÄ ºÉÆÃzÀgÉ ªÀiÁvÀæ ¸ÁzsÀå.

(F) D PÁgÀåªÀiÁqÀ°PÉÌ EªÀ£ÀAvÉ ¨ÉÃgÉÆ§â ¸ÀªÀÄxÀð¤®è.
(G) HgÀvÀ£ÀPÀ §AzÀÄ PÀ½¹zÀgÉ ¸ÁPÀÄ.
7. PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è ©nÖgÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è ªÀÄÄAzÉ DªÀgÀtzÀ°è PÉÆnÖgÀÄªÀ MAzÀÄ
¸Àj GvÀÛgÀ §gÉ¬Äj.
(D) ______ £ÀªÀÄUÉ vÉÆAzÀgÉ PÉÆqÀÄªÀÅzÀÄ ¸Àj0iÀÄ®è.
(¸ÀÄªÀÄä£É, £ÉlÖUÉ, PÀªÀÄäUÉ)
(D) F ºÀÆªÀ£ÀÄß zÉÃªÀgÀ ¥ÀÇeÉUÉ G¥À0iÉÆÃV¸ÀÄ ___ ªÀÄPÀÌ½UÁzÀgÀÆ PÉÆqÀÄ.
(ªÀÄvÀÄÛ, DzÀgÉ, CxÀªÁ)
(E) ªÀÄ¼É0iÉÄÃ£ÉÆÃ §A¢vÀÄ ______ PÉgÉ vÀÄA§°®è.
(DzÀÝjAzÀ, DzÀÄzÀjAzÀ, DzÀgÉ)
(F) UÀÄr¸À°UÉ ¨ÉAQ©vÀÄÛ _______ CVß±ÁªÀÄPÀzÀ¼ÀzÀªÀgÀÄ Dj¹zÀgÀÄ.
(ªÉÄ®èUÉ, £ÉlÖUÉ, PÀÆqÀ¯É)
(G) «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ________ G¥ÁzsÁå0iÀÄgÀÄ ¸ÉÃj F ±Á¯É PÀnÖzÀgÀÄ.
(ªÀÄvÀÄÛ, CxÀªÁ, DzÀÝjAzÀ)
*****
255
CzsÁå0iÀÄ 9
ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ
£ÁªÀÅ £ÀªÀÄä ªÀÄ£À¹ì£À C©ü¥Áæ0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß EvÀgÀjUÉ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ w½0iÀÄ¥Àr¸ÀÄ
vÉÛÃªÉ. CxÀªÁ §gÉªÀtÂUÉ¬ÄAzÀ w½0iÀÄ¥Àr¸ÀÄvÉÛÃªÉ.
(1) ªÀÄUÀÄªÀÅ NrvÀÄ.
(2) zÉÃªÀgÀÄ ¯ÉÆÃPÀªÀ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀÄªÀ£ÀÄ.
(3) ©üÃªÀÄ¤AzÀ §PÁ¸ÀÄgÀ£ÀÄ PÉÆ®è®àlÖ£ÀÄ.
»ÃUÉ ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½gÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼É®è MAzÀÄ ¸ÀA¥ÀÇuÁðxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀvÀPÀÌªÀÅUÀ¼ÀÄ. F
ªÁPÀåUÀ¼À°è MAzÉÆAzÀÄ ¥ÀzÀªÀÅ E®è¢zÀÝgÀÆ CxÀðªÀÅ ¥ÀÇtðªÁUÀzÉ ¥ÀÅ£ÀB ¥Àæ±Éß
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
(1) NrvÀÄ:- »ÃUÉ MAzÉÃ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ ºÉÃ½zÁUÀ NrzÀÄzÀÄ 0iÀiÁªÀÅzÀÄ? JA§
¥Àæ±Éß §AzÉÃ §gÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀÇuÁðxÀðªÀÅ F MAzÉÃ ¥ÀzÀ¢AzÀ DUÀzÀÄ. DzÀÝjAzÀ
CzÀ£ÀÄß ªÁPÀåªÉ£Àß¯ÁUÀÄªÀÅ¢®è.
(2) zÉÃªÀgÀÄ ¯ÉÆÃPÀªÀ£ÀÄß:- »ÃUÉ PÀvÀðÈ PÀªÀÄð JgÀqÀ£ÉßÃ ºÉÃ½zÁUÀ, zÉÃªÀgÀÄ
¯ÉÆÃPÀªÀ£ÀÄß K£ÀÄ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ? JA§ ¥Àæ±Éß K¼ÀÄªÀÅzÀÄ. DUÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ ¨ÉÃPÉÃ
¨ÉÃPÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
(3) ©üÃªÀÄ¤AzÀ PÉÆ®è®àlÖ£ÀÄ:- JAzÁUÀ PÉÆ®è®àlÖªÀ£ÁgÀÄ? JA§ PÀªÀÄð¥ÀzÀzÀ
§UÉUÉ ¥Àæ±Éß JzÉÝÃ K¼ÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁzÀgÉ ªÁPÀåªÉAzÀgÉ, PÀvÀðÈ, PÀªÀÄð, Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ½AzÀ
PÀÆrzÀ ¥ÀzÀ ¸ÀªÀÄÆºÀªÉAzÀºÁUÁ¬ÄvÀÄ. DzÀgÉ PÉ®ªÀÅ ªÁPÀåUÀ¼À°è PÀªÀÄð¥ÀzÀzÀ
CªÀ±ÀåPÀvÉ EgÀÄªÀÅ¢®è. KPÉAzÀgÉ Qæ0iÀiÁ ¥ÀzÀªÉÃ PÀªÀÄðªÀ£ÀÄß C¥ÉÃQë¸ÀÄªÀÅ¢®è. ‘ªÀÄUÀÄ
NrvÀÄ’ JA§°è PÀªÀÄð¥ÀzÀzÀ CxÀð«®è.
(1) aPÀÌªÀÄUÀÄªÀÅ ºÁqÀÄvÁÛ PÀÄtÂ0iÀÄÄvÁÛ NrvÀÄ.
(2) ªÀÄºÁ±ÀPÀÛ£ÁzÀ zÉÃªÀgÀÄ ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ ¯ÉÆÃPÀUÀ¼À£ÀÄß ¦æÃw¬ÄAzÀ PÁ¥ÁqÀÄªÀ£ÀÄ.
(3) ªÀÄºÁ±ÀÆgÀ£ÁzÀ ©üÃªÀÄ¤AzÀ zÀÄµÀÖ£ÁzÀ §PÀ£ÀÄ ¥ÀÇªÀðPÁ®zÀ°è PÉÆ®è®àlÖ£ÀÄ.
ªÉÆzÀ®Ä ºÉÃ½zÀ ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ ºÉÆ¸À¥ÀzÀ ¸ÉÃj¹ ªÁPÀå
ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. ªÉÆzÀ® ¸À®-
‘ªÀÄUÀÄ NrvÀÄ’ EµÉÖÃ ºÉÃ½vÀÄÛ. FUÀ aPÀÌ ªÀÄUÀÄªÀÅ ºÁqÀÄvÀÛ PÀÄtÂ0iÀÄÄvÀÛ NrvÀÄ.
E°è- (i) ªÀÄUÀÄªÀÅ-aPÀÌªÀÄUÀÄ
(ii) NrzÀÄzÀÄ-ºÁqÀÄvÀÛ, PÀÄtÂ0iÀÄÄvÀÛ.
256
ºÁUÁzÀgÉ ªÀÄUÀÄ JA§ PÀvÀðÈ¥ÀzÀPÉÌ ‘aPÀÌªÀÄUÀÄ’ JA§ÄzÀÆ, ‘NrvÀÄ’ JA§ÄzÀPÉÌ

ºÁqÀÄvÀÛ, PÀÄtÂ0iÀÄÄvÀÛ, JA§ÄªÀÇ «±ÉÃµÀtUÀ¼ÀÄ.
(95) PÀvÀðÈ¥ÀzÀ, PÀªÀÄð¥ÀzÀ, Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ½AzÀ CªÀÅUÀ¼À «±ÉÃµÀtUÀ½AzÀ
PÀæªÀÄªÁV §gÉzÀ ¥ÀzÀ¸ÀªÀÄÆºÀªÉÃ ªÁPÀåªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
C£ÉÃPÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA§AzsÀªÀÅAmÁUÀÄªÀAvÉ eÉÆÃr¸ÀÄªÀÅzÉÃ
ªÁPÀågÀZÀ£É J¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
I - C£Àé0iÀiÁ£ÀÄPÀæªÀÄ
ªÁPÀåzÀ°è PÀvÀðÈ¥ÀzÀ ªÉÆzÀ®Ä, PÀªÀÄð¥ÀzÀ D£ÀAvÀgÀ, Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ PÉÆ£É0iÀÄ°è
§gÀÄvÀÛzÉ. «±ÉÃµÀtUÀ¼ÀÄ D0iÀiÁ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À »AzÉ EgÀÄvÀÛªÉ. EzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¤0iÀÄªÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:
“ªÀÄºÁ±ÀÆgÀ£ÁzÀ ²æÃ gÁªÀÄZÀAzÀæ£ÀÄ zÀÄµÀÖ£ÁzÀ gÁªÀt£À£ÀÄß wÃPÀë÷ÚªÁzÀ
¨ÁtUÀ½AzÀ PÉÆAzÀ£ÀÄ”.
E°è- ²æÃgÁªÀÄZÀAzÀæ£ÀÄ - PÀvÀðÈ
gÁªÀt£À£ÀÄß - PÀªÀÄð
PÉÆAzÀ£ÀÄ - Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ
ªÉÆzÀ®Ä PÀvÀðÈ¥ÀzÀ; CzÀgÀ »AzÉ D PÀvÀðÈ¥ÀzÀPÉÌ «±ÉÃµÀtªÁzÀ ‘ªÀÄºÁ±ÀÆgÀ£ÁzÀ’
JA§ «±ÉÃµÀt, C£ÀAvÀgÀ PÀªÀÄð¥ÀzÀ, CzÀgÀ »AzÉ CzÀgÀ «±ÉÃµÀtªÁzÀ ‘zÀÄµÀÖ£ÁzÀ’
JA§ «±ÉÃµÀt88. C£ÀAvÀgÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ; CzÀgÀ »AzÉ 0iÀiÁªÀ ¸ÁzsÀ£À¢AzÀ PÉÆAzÀ£ÉÆÃ
D ¸ÁzsÀ£ÀªÉÃ Qæ0iÀiÁ«±ÉÃµÀtªÁV Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ »AzÉ §A¢zÉ.
F C£Àé0iÀiÁ£ÀÄPÀæªÀÄªÀÇ ªÀåvÁå¸ÀªÁV »ÃUÉ0iÀÄÆ DUÀ§ºÀÄzÀÄ-
“zÀÄµÀÖ£ÁzÀ gÁªÀt£À£ÀÄß, wÃPÀë÷ÚªÁzÀ ¨ÁtUÀ½AzÀ ªÀÄºÁ±ÀÆgÀ£ÁzÀ,
²æÃgÁªÀÄZÀAzÀæ£ÀÄ PÉÆAzÀ£ÀÄ”.
E°è ªÉÆzÀ®Ä PÀªÀÄð¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ «±ÉÃµÀt, C£ÀAvÀgÀ Qæ0iÉÄUÉ ¸ÁzsÀ£ÀªÁzÀ
¨ÁtUÀ½AzÀ JA§¥ÀzÀ; C£ÀAvÀgÀ ªÀÄºÁ±ÀÆgÀ£ÁzÀ gÁªÀÄ£ÀÄ JA§ PÀvÀðÈ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ
CzÀgÀ «±ÉÃµÀt; PÉÆ£É0iÀÄ°è Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ. »ÃUÉ C£À£Àé0iÀÄªÁV0iÀÄÆ EgÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
¥ÀzÀåUÀ¼À°è F jÃw0iÀÄÄ «±ÉÃµÀªÁV §gÀÄvÀÛzÉ. KPÉAzÀgÉ CªÀgÀÄ (¥ÀzÀå
§gÉ0iÀÄÄªÀªÀgÀÄ) ¥Áæ¸À, bÀAzÀ¸ÀÄì, UÀt-EvÁå¢UÀ¼À£ÀÄß ¥Á°¸ÀÄªÀÅzÀPÉÆÌÃ¸ÀÄUÀ PÀvÀðÈ,
88 PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è, F «±ÉÃµÀtUÀ¼ÀÄ «±ÉÃµÀåzÀ ªÀÄÄAzÉ0iÀÄÆ §gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.

257
PÀªÀÄð, Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀæªÀÄªÁV §gÉ¢gÀÄªÀÅ¢®è. £ÁªÀÅ D ¥ÀzÀåPÉÌ CxÀð

ºÉÃ¼ÀÄªÁUÀ C£Àé0iÀÄPÀæªÀÄzÀ°è0iÉÄÃ ºÉÃ¼À¨ÉÃPÁUÀÄªÀÅzÀÄ. CAzÀgÉ ªÉÆzÀ®Ä PÀvÀðÈ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß
D ¥ÀzÀåzÀ°è ºÀÄqÀÄQ, C£ÀAvÀgÀ PÀªÀÄð¥ÀzÀ ºÀÄqÀÄQ, PÉÆ£ÉUÉ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ CxÀð
ºÉÃ¼À¨ÉÃPÀÄ. »ÃUÉ ¥ÀzÀåPÉÌ CxÀð ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀ£ÉßÃ C£Àé0iÀiÁ£ÀÄPÀæªÀÄzÀ°è CxÀð «ªÀgÀuÉ
ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ-
“ªÀiÁrPÉÆAqÀ£ÀÄ ¥ÀgÀªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ£ÀPÀÆqÀ vÉÆÃn0iÀÄ ¹zÀÞgÁªÀÄ£ÀÄ”
E°è Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ ‘ªÀiÁrPÉÆAqÀ£ÀÄ’ JA§ÄzÀÄ. EzÀÄ ªÉÆzÀ¯ÉÃ §A¢zÉ.
‘ªÀiÁrPÉÆAqÀ£ÀÄ’ JA§ÄzÀPÉÌ ‘0iÀiÁgÀÄ’ JAzÀÄ ¥Àæ±ÉßªÀiÁrzÀgÉ ‘¹zÀÞgÁªÀÄ£ÀÄ’ JA§
PÀvÀðÈ¥ÀzÀ §gÀÄªÀÅzÀÄ. ‘K£À£ÀÄß ªÀiÁrPÉÆAqÀ£ÀÄ’ JAzÀÄ ¥Àæ²ß¹zÁUÀ ‘vÉÆÃn0iÀÄ£ÀÄ89’
JA§ PÀªÀÄð¥ÀzÀ §gÀÄªÀÅzÀÄ. ºÁUÁzÀgÉ ªÁPÀåzÀ°è-
‘¹zÀÞgÁªÀÄ£ÀÄ vÉÆÃn0iÀÄ£ÀÄß ªÀiÁrPÉÆAqÀ£ÀÄ’ »ÃUÉ PÀvÀðÈ PÀªÀÄð Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ
UÀ¼ÀÄ PÀæªÀÄªÁV §gÀÄªÀAvÉ CxÀð ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÉÃ C£Àé0iÀiÁ£ÀÄPÀæªÀÄªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. EªÀÅUÀ½UÉ
«±ÉÃµÀtUÀ¼ÉÃ£ÁzÀgÀÆ EªÉ0iÉÄÃ £ÉÆÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. PÀvÀðÈ«UÁUÀ°Ã PÀªÀÄðPÁÌUÀ° E°è
«±ÉÃµÀtUÀ¼ÀÄ E®è. ‘ªÀiÁrPÉÆAqÀ£ÀÄ’ JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ ‘¥ÀgÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ£ÀPÀÆqÀ’
JA§ ¥ÀzÀ¸ÀªÀÄÄZÀÑ0iÀÄªÀÅ «±ÉÃµÀtªÁVzÉ. »ÃUÉ C£À£Àé0iÀÄªÁVgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß
C£Àé0iÀiÁ£ÀÄPÀæªÀÄzÀ°è CxÀð ºÉÃ¼À¨ÉÃPÁzÀÄzÀ£ÀÄß ªÀÄÄRåªÁV UÀªÀÄ¤¸À¨ÉÃPÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
II - DzsÁåºÁgÀ
ªÁPÀå CxÀðªÀvÁÛVgÀ¨ÉÃPÁzÀgÉ PÀvÀðÈ PÀªÀÄð Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ½gÀ¨ÉÃPÉAzÀÆ PÉ®ªÀÅ PÀqÉ
PÀªÀÄð¥ÀzÀ«gÀÄªÀÅ¢®èªÉAzÀÆ F »AzÉ w½¢¢ÝÃj. DzÀgÉ PÉ®ªÀÅ PÀqÉ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ
ªÀÄvÀÄÛ PÀvÀðÈ¥ÀzÀUÀ½®èzÉ0iÉÄÃ ªÁPÀåUÀ½gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:
(i) X90 FUÀ §AzÀ£ÀÄ (E°è PÀvÀðÈ¥ÀzÀ«®è)
JA§°è ‘§AzÀ£ÀÄ’ JA§ MAzÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ ªÀiÁvÀæ EzÉ. ‘0iÀiÁgÀÄ?’ JAzÀÄ
¥Àæ²ß¹zÁUÀ §AzÀ£ÀÄ JA§ÄzÀÄ ¥ÀÅ°èAUÀªÁVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ ‘CªÀ£ÀÄ’ - ‘DvÀ£ÀÄ’ JA§
0iÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ MAzÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ‘DzsÁåºÁgÀ’ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
89 ‘vÉÆÃn0iÀÄ£ÀÄ’
JA§ ¥Àæ0iÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß ‘vÉÆÃn0iÀÄ£ÀÄß’ JA§ ¥ÀzÀPÉÌ ¥Àæw0iÀiÁV £ÀqÀÄUÀ£ÀßqÀzÀ°è
G¥À0iÉÆÃV¸ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. E°è ¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ ‘C£ÀÄ’ JAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
90 E®è¢gÀÄªÀ ¥ÀzÀzÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è X UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. C°è ªÁPÀåzÀ°ègÀÄªÀ EvÀgÀ ¥ÀzÀUÀ¼À
DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É EgÀ¨ÉÃPÁzÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß H»¹ ºÉÃ¼À¨ÉÃPÀÄ.
258
(ii) ºÀÄqÀÄUÀ£ÀÄ §Ä¢ÞªÀAvÀ X

E°è Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÉÃ E®è. ºÀÄqÀÄUÀ£ÀÄ, §¢ÞªÀAvÀ, F JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À DzsÁgÀzÀ
ªÉÄÃ¯É ¥ÀÅ°èAUÀªÀ£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ«gÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ H»¹ ‘DVzÁÝ£É, DUÀÄvÁÛ£É,
DzÀ£ÀÄ’-JA§ KPÀªÀZÀ£ÁAvÀªÁzÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß D0iÀiÁ ¸ÀAzÀ¨sÀðPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV
‘DzsÁåºÁgÀ’ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
(iii) CªÀ£ÀÄ X wAzÀ£ÀÄ
E°è PÀvÀðÈ¥ÀzÀ«zÉ, Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ«zÉ. wAzÀ£ÀÄ JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ ¸ÀPÀªÀÄðPÀªÁzÀÝjAzÀ
PÀªÀÄð¥ÀzÀ ¨ÉÃPÉÃ¨ÉÃPÀÄ. DUÀ F ªÁPÀå §AzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðªÀ£ÀÄß w½zÀÄ C£ÀßªÀ£ÀÄß,
wAr0iÀÄ£ÀÄß, ºÀtÚ£ÀÄß ...... EvÁå¢0iÀiÁzÀ MAzÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß H»¹
ºÉÃ¼À¯ÉÃ¨ÉÃPÁUÀÄªÀÅzÀÄ. DzÀgÉ PÀªÀÄð¥ÀzÀUÀ¼À DzsÁåºÁgÀ wÃgÀ PÀrªÉÄ. PÀvÀðÈ¥ÀzÀ
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À DzsÁåºÁgÀzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀð «±ÉÃµÀªÁV §gÀÄvÀÛzÉ.
(96) ªÁPÀåzÀ°è ©lÄÖºÉÆÃVgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÁPÁåxÀðzÀ ¥ÀÇwðUÁV EgÀÄªÀ
¥ÀzÀUÀ¼À DzsÁgÀ¢AzÀ H»¹PÉÆAqÀÄ ¸ÉÃj¸ÀÄªÀÅzÉÃ ‘DzsÁåºÁgÀ’ ªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:
(i) PÀvÀðÈ¥ÀzÀUÀ¼À DzsÁåºÁgÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉ-
(1) X FUÀ ºÉÆÃzÀ£ÀÄ (CªÀ£ÀÄ)
(2) X £Á¼É §gÀÄvÉÛÃ£É (£Á£ÀÄ)
(3) X ªÉÆ£Éß §AzÀ£ÀÄ (CªÀ£ÀÄ)
(4) X MAzÀÄ wAUÀ¼À £ÀAvÀgÀ ºÉÆÃUÉÆÃt (£ÁªÀÅ)
(ii) PÀªÀÄð¥ÀzÀUÀ¼À DzsÁåºÁgÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉ-
FUÀvÁ£É X CªÀ£ÀÄ wAzÀ£ÀÄ
(E°è ºÀtÚ£ÀÄß, wAr0iÀÄ£ÀÄß-EvÁå¢ ¸ÀAzÀ¨sÀðPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV
DzsÁåºÁgÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß H»¸À¨ÉÃPÀÄ)
(iii) Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À DzsÁåºÁgÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉ-
(1) CªÀgÀ ªÀÄ£É J°è X ? (EzÉ)
(2) ¤£Éß PÉÆlÖ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÉ°è X ? (EzÉ)
(3) £Á£ÀÄ ªÀiÁzsÀå«ÄPÀ ±Á¯É0iÀÄ «zÁåyð X (DVzÉÝÃ£É)
(4) CzÀÄ §ºÀÄ zÉÆqÀØ «ZÁgÀ X (DVzÉ)
(5) J®èªÀÇ vÀ£ÀUÉÃ X JAzÀ£ÀÄ (¨ÉÃPÀÄ)
(6) £À£ÀUÉ LªÀgÀÄ ¥ÀÅvÀægÀÄ X (EgÀÄªÀgÀÄ)
(7) FvÀ£ÉÃ »j0iÀÄªÀÄUÀ X (DVzÁÝ£É)
(8) C°è DqÀÄªÀªÀ¼ÉÃ £À£Àß ªÀÄUÀ¼ÀÄ X (DVzÁÝ¼É)
259
(9) gÁªÀÄ §AzÀ£ÀÄ, ©üÃªÀÄ£ÀÆ PÀÆqÀ X (§AzÀ£ÀÄ)

»ÃUÉ ªÁPÀåUÀ¼À°è ©lÄÖ ºÉÆÃVgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß C°ègÀÄªÀ EvÀgÀ ¥ÀzÀUÀ¼À
¸ÀºÁ0iÀÄ¢AzÀ H»¹ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÉÃ DzsÁåºÁgÀªÉAzÀ ºÁUÁ¬ÄvÀÄ.
III - ªÁPÀåUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ

¸ÁªÀiÁ£Àå ªÁPÀå, ¸ÀA0iÉÆÃfvÀ ªÁPÀå, «Ä±ÀæªÁPÀåUÀ¼ÀÄ
EzÀÄªÀgÉUÉ ªÁPÀåªÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? ªÁPÀåzÀ°è C£Àé0iÀiÁ£ÀÄPÀæªÀÄ, DzsÁåºÁgÀUÀ¼ÉAzÀgÉÃ£ÀÄ?
JA§ §UÉUÉ ¸ÀÆÜ®ªÁV PÉ®ªÀÅ «µÀ0iÀÄ w½¢gÀÄ«j. FUÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ
jÃw0iÀÄ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁzÀ ¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ w½zÀgÉ ¸ÁPÀÄ.
(1) ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÁPÀå

F PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrj.
(C) SÁ£ÀzÉÃ±ÀªÀÅ ªÀÄ¯ÉÃj0iÀiÁzÀ vÀªÀgÀÆgÁVvÀÄÛ.
(D) SÁ£ÀzÉÃ±ÀzÀ°è «±ÉéÃ±ÀégÀ0iÀÄå£ÀªÀgÀÄ ªÀÄ¯ÉÃj0iÀiÁ ¨ÉÃ£É¬ÄAzÀ §¼À°zÀgÀÄ.
(E) «±ÉéÃ±ÀégÀ0iÀÄå£ÀªÀgÀÄ zÉÃºÁgÉÆÃUÀåªÀ£ÀÄß PÁ¥ÁrPÉÆ¼Àî®Ä ªÀUÀðPÉÌ Cfð
ºÁQzÀgÀÄ.
(F) «±ÉéÃ±ÀégÀ0iÀÄå£ÀªÀgÀ£ÀÄß gÀ¸ÉÛ ªÀÄvÀÄÛ PÀlÖqÀUÀ¼À ªÉÄÃ°éZÁgÀuÉ0iÀÄ «¨sÁUÀPÉÌ ªÀUÀð
ªÀiÁrzÀgÀÄ.
F £Á®ÆÌ ªÁPÀåUÀ¼ÀÆ MAzÉÆAzÀÄ ¥ÀÇtðQæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÉÆqÀ£É ¸ÀévÀAvÀæ
ªÁPÀåUÀ¼ÁVªÉ.
(97) MAzÀÄ ¥ÀÇtðQæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÉÆqÀ£É ¸ÀévÀAvÀæªÁVgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼ÉÃ ¸ÁªÀiÁ£Àå
ªÁPÀåUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
¸ÁªÀiÁ£Àå ªÁPÀåzÀ°è Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ MAzÀÄ ªÀiÁvÀæ EgÀ¨ÉÃPÀÄ. ¸Á¥ÉÃPÀë
Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄzsÀåzÀ°è §gÀ§ºÀÄzÀÄ. F PÉ¼ÀUÉ ¸Á¥ÉÃPÀë Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ½AzÀ
PÀÆr, MAzÉÃ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ¢AzÀ ¥ÀÇtðUÉÆAqÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÁPÀå £ÉÆÃrj.
“SÁ£ÀzÉÃ±ÀªÀÅ ªÀÄ¯ÉÃj0iÀiÁ¢AzÀ PÀÆr, «±ÉéÃ±ÀégÀ0iÀÄå£ÀªÀgÀ DgÉÆÃUÀåzÀ ªÉÄÃ¯É
zÀÄµÀàjuÁªÀÄ ªÀiÁr, CªÀgÀÄ C°èAzÀ ªÀUÀðªÁUÀÄªÀAvÉ ªÀiÁrvÀÄ”.
E°è ‘ªÀiÁrvÀÄ’ JA§ MAzÉÃ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ«zÀÄÝ ‘PÀÆr, ªÀiÁr’ JA§ ¸Á¥ÉÃPÀë
Qæ0iÉÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄzsÀåzÀ°è §A¢ªÉ.
260
(2) ¸ÀA0iÉÆÃfvÀ ªÁPÀå

“SÁ£ÀzÉÃ±ÀªÀÅªÀÄ¯ÉÃj0iÀiÁzÀ vÀªÀgÀÆgÉ¤¹vÀÄÛ; DzÀÝjAzÀ «±ÉéÃ±ÀégÀ0iÀÄå£ÀªÀgÀÆ
C°è ªÀÄ¯ÉÃj0iÀiÁ¢AzÀ §¼À®¨ÉÃPÁ¬ÄvÀÄ; F PÁgÀt¢AzÀ¯ÉÃ CªÀgÀÄ C°èAzÀ ªÀUÀð
ªÀiÁr¹PÉÆAqÀgÀÄ”.
ªÉÄÃ°£À F ªÁPÀå ¸ÀªÀÄÆºÀzÀ°è ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ½ªÉ. DzÀgÉ D
ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ MAzÀPÉÆÌAzÀÄ ¸ÀA0iÉÆÃd£ÉUÉÆAqÀÄ MAzÀÄ ¥ÀÇuÁðxÀðzÀ ªÁPÀåªÁVzÉ.
»ÃUÉ-
(98) ¸ÀévÀAvÀæ ªÁPÀåUÀ¼ÁV ¤®è§®è C£ÉÃPÀ G¥ÀªÁPÀåUÀ¼ÉÆqÀ£É MAzÀÄ
¥ÀÇuÁð©ü¥Áæ0iÀÄzÀ ªÁPÀåªÁVzÀÝgÉ, CzÀÄ ¸ÀA0iÉÆÃfvÀ ªÁPÀåªÉ¤¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:
²æÃgÁªÀÄ£À C±ÀéªÉÄÃzsÀ0iÀiÁUÀzÀ PÀÄzÀÄgÉ0iÀÄÄ ªÁ°äÃQUÀ¼À ¥ÀÅuÁå±ÀæªÀÄzÀ G¥ÀªÀ£ÀªÀ£ÀÄß
ºÉÆQÌvÀÄ; DUÀ D vÉÆÃlzÀ PÁªÀ®Ä ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝ ®ªÀ£ÀÄ CzÀ£ÀÄß PÀnÖºÁQzÀ£ÀÄ;
DzÀÝjAzÀ ®ªÀ£À£ÀÄß PÀÄzÀÄgÉ0iÀÄ PÁªÀ°£À ¨sÀlgÀÄ »rzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃzÀgÀÄ.
E°è-
(i) ²æÃgÁªÀÄ£À C±ÀéªÉÄÃzsÀ0iÀiÁUÀzÀ PÀÄzÀÄgÉ0iÀÄÄ ªÁ°äÃQUÀ¼À ¥ÀÅuÁå±ÀæªÀÄzÀ G¥ÀªÀ£À
ªÀ£ÀÄß ºÉÆQÌvÀÄ.
(ii) DUÀ D vÉÆÃlzÀ PÁªÀ®Ä ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝ ®ªÀ£ÀÄ CzÀ£ÀÄß PÀnÖºÁQzÀ£ÀÄ.
(iii) DzÀÝjAzÀ ®ªÀ£À£ÀÄß PÀÄzÀÄgÉ0iÀÄ PÁªÀ°£À ¨sÀlgÀÄ »rzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃzÀgÀÄ.
F ªÀÄÆgÀÄ ¸ÀévÀAvÀæ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ¼Àî ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ MAzÀPÉÆÌAzÀÄ ‘DUÀ’ ‘DzÀÝjAzÀ’
-JA§ ±À§ÝUÀ¼À ¸ÀA§AzsÀ¢AzÀ MAzÀÄ C©ü¥Áæ0iÀÄªÀ£ÀÄß ¥ÀÇtð ºÉÃ¼ÀÄªÀ ¸ÀA0iÉÆÃfvÀ
ªÁPÀåªÉ¤¹zÉ.
(3) «Ä±ÀæªÁPÀå
(C) £ÀªÀÄä ¥ÀjÃPÉë ªÀÄÄV¬ÄvÉAzÀÄ, vÀAzÉUÉ ªÀÄUÀ£ÀÄ w½¹zÀ£ÀÄ.
E°è ¥ÀæzsÁ£À Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ ‘w½¹zÀ£ÀÄ’ JA§ÄzÀÄ, ‘£ÀªÀÄä ¥ÀjÃPÉë ªÀÄÄV¬ÄvÀÄ JAzÀÄ’
JA§ F G¥ÀªÁPÀåªÉÃ ‘w½¹zÀ£ÀÄ’ JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ PÀªÀÄðªÁ¬ÄvÀÄ.
(D) ±ÀAPÀgÀ¤UÉ «zÁåyðªÉÃvÀ£À ¹QÌvÉA§ÄzÀ£ÀÄß CªÀ¤AzÀ¯ÉÃ PÉÃ½zÉ£ÀÄ.
E°è ‘PÉÃ½zÉ£ÀÄ’ JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ ¥ÀæzsÁ£À Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ. F Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ
ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ªÁPÀåªÁzÀ ‘±ÀAPÀgÀ¤UÉ «zÁåyðªÉÃvÀ£À ¹QÌvÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß’ JA§ÄzÀÄ
261
PÀªÀÄðªÁV C¢üÃ£À ªÁPÀåªÉ¤¹zÉ. ‘PÉÃ½zÉ£ÀÄ’ JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ PÀvÀðÈªÀÅ E°è

ºÉÃ¼À®ànÖ®è. ‘£Á£ÀÄ’ JAzÀÄ DzsÁåºÁgÀ ªÀiÁrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. EAxÀ-
(99) MAzÀÄ CxÀªÁ C£ÉÃPÀ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁPÀåPÉÌ
C¢üÃ£ÀUÀ¼ÁVzÀÝgÉ CAxÀ ªÁPÀåªÀ£ÀÄß «Ä±ÀæªÁPÀåªÉ£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:
K£ÁzÀgÀÆ ªÀiÁr ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆÃmÁgÀÄ PÁSÁð£É0iÀÄ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À®Ä
«±ÉéÃ±ÀégÀ0iÀÄå£ÀªÀgÀÄ ¤zsÀðj¹zÀgÁzÀgÀÆ, CªÀgÀ ¤zsÁðgÀPÉÌ ©ænÃµï ¸ÀgÀPÁgÀzÀ
C¥ÀàuÉ zÉÆgÉ0iÀÄ°®èªÉA§ «µÀ0iÀÄ w½zÁUÀ §ºÀÄªÁV ªÀÄgÀÄVzÀgÀÄ.
E°è ‘§ºÀÄªÁV ªÀÄgÀÄVzÀgÀÄ’ JA§ ¥ÀæzsÁ£À ªÁPÀåPÉÌ - (1) K£ÁzÀgÀÆ ªÀiÁr
¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆÃmÁgÀÄ PÁSÁð£É0iÀÄ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À®Ä «±ÉéÃ±ÀégÀ0iÀÄå£ÀªÀgÀÄ ¤zsÀðj¹zÀgÀÄ.
(2) CªÀgÀ ¤zsÁðgÀPÉÌ ©ænÃµï ¸ÀgÀPÁgÀzÀ C¥ÀàuÉ zÉÆgÉ0iÀÄ°®è. JA§ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ
G¥ÀªÁPÀåUÀ¼É¤¹ EzÀÄ «Ä±ÀæªÁPÀåªÉ¤¹zÉ.
IV - ªÁPÀå«¨sÀd£É
EzÀÄªÀgÉUÉ-¸ÁªÀiÁ£Àå ªÁPÀå, ¸ÀA0iÉÆÃfvÀªÁPÀå, «Ä±ÀæªÁPÀåUÀ¼À ¸ÁªÀiÁ£Àå ¥ÀjZÀ0iÀÄ
ªÀiÁrPÉÆArj. MAzÉÆAzÀÄ ªÁPÀåzÀ®Æè PÀvÀðÈ, PÀªÀÄð (¸ÀPÀªÀÄðPÀ zsÁvÀÄªÁVzÀÝgÉ
ªÀiÁvÀæ), Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄRåªÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ. MªÉÆäªÉÄä ªÁPÀåzÀ°è F ¥ÀzÀUÀ¼À°è
0iÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ MAzÀÄ ¥ÀzÀ«gÀ¢zÀÝgÉ, ¸ÀAzÀ¨sÀð ªÀÄvÀÄÛ EgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀðzÀ
¸ÀºÁ0iÀÄ¢AzÀ EgÀ¨ÉÃPÁzÀ ¥ÀzÀzÀ DzsÁåºÁgÀ ªÀiÁrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. »ÃVgÀÄªÀ
PÀvÀðÈ, PÀªÀÄð, Qæ0iÉÄUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ ªÁPÀåzÀ°è PÀvÀðÈ«UÀÆ PÀªÀÄðPÀÆÌ, Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀPÀÆÌ
«±ÉÃµÀt ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ EgÀÄvÀÛªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ-
zÉÆqÀØ zÉÆqÀØ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ vÀAzÉ vÁ¬ÄUÀ¼À PÁgÀåzÀ°è vÀªÀÄä PÉÊ¯ÁzÀ
¸ÀºÁ0iÀÄªÀ£ÀÄß CªÀ±ÀåªÁV ªÀiÁqÀ¯ÉÃ¨ÉÃPÀÄ.
F ªÁPÀåzÀ°è ‘ªÀiÁqÀ¯ÉÃ¨ÉÃPÀÄ’-JA§ÄzÉÃ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ. ‘ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ’-PÀvÀðÈ,
‘¸ÀºÁ0iÀÄªÀ£ÀÄß’-PÀªÀÄð. CAzÀgÉ ‘ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ ¸ÀºÁ0iÀÄªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ¯ÉÃ¨ÉÃPÀÄ’ JA§ F
ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀæªÀÄªÁV PÀvÀðÈ, PÀªÀÄð, Qæ0iÉÄUÀ¼ÁzÀgÉ-EªÀÅUÀ½UÉ MAzÉÆAzÀPÀÆÌ
«±ÉÃµÀt ¥ÀzÀUÀ½ªÉ.
(i) ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ-JA§ÄzÀPÉÌ ‘zÉÆqÀØ zÉÆqÀØ’ JA©ªÀÅ «±ÉÃµÀtUÀ¼ÀÄ.
(ii) ¸ÀºÁ0iÀÄªÀ£ÀÄß-JA§ÄzÀPÉÌ vÀAzÉ vÁ¬ÄUÀ¼À PÁgÀåzÀ°è JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ,
262
(iii) ªÀiÁqÀ¯ÉÃ¨ÉÃPÀÄ91-JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ ‘CªÀ±ÀåªÁV’ JA§ÄzÀÆ «±ÉÃµÀtUÀ¼ÀÄ.

»ÃUÉ PÀvÀðÈ, PÀªÀÄð, Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ EvÁå¢ ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀUÀ½UÉ EgÀÄªÀ PÀvÀðÈ
«±ÉÃµÀtUÀ¼ÀÄ, PÀªÀÄð«±ÉÃµÀtUÀ¼ÀÄ, Qæ0iÀiÁ«±ÉÃµÀtUÀ¼ÉÃ ªÉÆzÀ¯ÁzÀÄªÀ£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À
¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¹ ºÉÃ¼ÀÄªÀ «zsÁ£ÀªÉÃ ªÁPÀå«¨sÀd£É0iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. F
PÀæªÀÄ¢AzÀ £ÀªÀÄUÉ ªÁPÀå gÀZÀ£É ¸ÀàµÀÖªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
V - gÀÆ¥À¤µÀàwÛ
(100) ¨sÁµÉ0iÀÄ°è £ÁªÀÅ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ §gÉ0iÀÄÄªÀ, PÁªÀåUÀ¼À°è
§gÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ªÁåPÀgÀtzÀ 0iÀiÁªÀ ¤0iÀÄªÀÄPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV ¹zÀÞªÁVªÉ? CªÀÅUÀ¼À
PÁgÀå ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ0iÉÆÃd£ÀUÀ¼ÉÃ£ÀÄ? ¸ÀA§AzsÀªÉÃ£ÀÄ? JA§ÄzÀ£ÀÄß w½¸ÀÄªÀÅzÉÃ
gÀÆ¥À¤µÀàwÛ0iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ F ªÁPÀåªÀ£ÀÄß £ÉÆÃrj.
(i) gÁd£ÀÄ gÁdåªÀ£ÀÄß D¼ÀÄvÁÛ£É.
F ªÁPÀåzÀ°è ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀzÀUÀ½ªÉ. gÁd£ÀÄ JA§ÄzÀÄ PÀvÀðÈ¥ÀzÀ, gÁdåªÀ£ÀÄß
PÀªÀÄð¥ÀzÀ, D¼ÀÄvÁÛ£É JA§ÄzÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ. MAzÉÆAzÀÄ ¥ÀzÀªÀÇ ºÉÃUÉ gÀÆ¥À
¹¢Þ0iÀÄ£ÀÄß ªÁåPÀgÀt zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ ¥ÀqÉ¢zÉ, JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÉÆÃrj.
(1) gÁd£ÀÄ -‘gÁd’ JA§ CPÁgÁAvÀ ¥ÀÅ°èAUÀ ¥ÀæPÀÈw0iÀÄ ªÉÄÃ¯É ‘G’ JA§
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ §AzÀÄ, £ÀqÀÄªÉ £ÀPÁgÁUÀªÀÄªÁV ‘gÁd£ÀÄ’
JA§ gÀÆ¥ÀªÉÇA¢, ‘D¼ÀÄvÁÛ£É’ JA§ Qæ0iÉÄUÉ PÀvÀðÈªÁ¬ÄvÀÄ.
(2) gÁdåªÀ£ÀÄß-‘gÁdå’ JA§ CPÁgÁAvÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ ¥ÀæPÀÈw0iÀÄÄ
¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ KPÀªÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ ‘gÁdåªÀ£ÀÄß’ JA§
¥ÀzÀªÁV ‘D¼ÀÄvÁÛ£É’ JA§ Qæ0iÉÄUÉ PÀªÀÄðªÁ¬ÄvÀÄ
(PÀªÀÄð¥ÀzÀªÁ¬ÄvÀÄ).
(3) D¼ÀÄvÁÛ£É-‘D¼ÀÄ’ JA§ GPÁgÁAvÀ zsÁvÀÄ«UÉ ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®zÀ ¥ÀæxÀªÀÄ
¥ÀÅgÀÄµÀ ¥ÀÅ°èAUÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ DSÁåvÀ¥ÀævÀå0iÀÄ §AzÀÄ
‘D¼ÀÄvÁÛ£É’ JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ gÀÆ¥À¹¢Þ ¥ÀqÉ¬ÄvÀÄ.
»ÃUÉ ªÁPÀåzÀ°ègÀÄªÀ ¥Àæw ±À§ÝzÀ gÀÆ¥À¹¢Þ0iÀÄÄ ªÁåPÀgÀt ¤0iÀÄªÀÄzÀAvÉ

ºÉÃUÁ¬ÄvÉAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÉÃ gÀÆ¥À¤µÀàwÛ0iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
91 ‘ªÀiÁqÀ¯ÉÃ¨ÉÃPÀÄ’
JA§°è ‘¨ÉÃPÀÄ’ JA§Ä¢µÉÖÃ CªÀå0iÀÄQæ0iÀiÁ¥ÀzÀ. (Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄ)
‘ªÀiÁqÀ¯ÉÃ¨ÉÃPÀÄ’ JAzÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÁV vÉÆÃj¸ÀÄªÀÅzÀÄ PÉÃªÀ® ¸ÀàµÀÖvÉUÉÆÃ¸ÀÌgÀ ªÀiÁvÀæ.
263
PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåzÀ°è §A¢gÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼À gÀÆ¥À¤µÀàwÛ0iÀÄ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.

(i) «±ÉéÃ±ÀégÀ0iÀÄå£ÀªÀgÀÄ GzÉÆåÃUÀªÀ£ÀÄß ºÀÄqÀÄQPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀ°®è; GzÉÆåÃUÀªÉÃ
CªÀgÀ£ÀÄß ºÀÄqÀÄQPÉÆAqÀÄ §A¢vÀÄ.
(1) «±ÉéÃ±ÀégÀ0iÀÄå£ÀªÀgÀÄ-‘«±ÉéÃ±ÀégÀ0iÀÄå’ JA§ CPÁgÁAvÀ¥ÀÅ°èAUÀ£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÉ
UËgÀªÁxÀðzÀ°è ¥ÀæxÀªÀiÁ §ºÀÄªÀZÀ£À. ‘ºÉÆÃUÀ°®è92’
JA§ Qæ0iÉÄUÉ PÀvÀðÈ¥ÀzÀ.
(2) GzÉÆåÃUÀªÀ£ÀÄß-‘GzÉÆåÃUÀ’ JA§ CPÁgÁAvÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw.
‘C£ÀÄß’ JA§ ¢éwÃ0iÀiÁ«¨sÀQÛ KPÀªÀZÀ£À. ‘ºÉÆÃUÀ°®è’
JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ PÀªÀÄð¥ÀzÀ.
(3) ºÀÄqÀÄQPÉÆAqÀÄ-‘ºÀÄqÀÄQPÉÆ¼ÀÄî’ JA§ ¸ÀA0iÀÄÄPÀÛ zsÁvÀÄ«£À ¨sÀÆvÀ £ÀÆå£À.
‘ºÀÄqÀÄQPÉÆ¼ÀÄî’ zsÁvÀÄ«£À ªÉÄÃ¯É ‘zÀÄ’ ¥ÀævÀå0iÀÄ §AzÀÄ
‘ºÀÄqÀÄQPÉÆAqÀÄ’ JA§ PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄªÁVzÉ. EzÀÄ
‘ºÉÆÃUÀ°®è’ JA§ Qæ0iÉÄUÉ «±ÉÃµÀtªÁV §A¢zÉ.
(4) ºÉÆÃUÀ°®è93-‘ºÉÆÃUÀ®Ä’ ‘E®è’, JA§ JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ½ªÉ. ‘ºÉÆÃUÀ®Ä’
JA§ÄzÀÄ ‘ºÉÆÃUÀÄ’ zsÁvÀÄ«£À ªÉÄÃ¯É ‘C®Ä’ JA§ ¥ÀævÀå0iÀÄ
§AzÀÄ ‘ºÉÆÃUÀ®Ä’ JA§ PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄªÁVzÉ. ‘E®è’
JA§ÄzÀÄ ¤µÉÃzsÁxÀðPÀ Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄ.
(5) GzÉÆåÃUÀªÀÅ-‘GzÉÆåÃUÀ’ JA§ CPÁgÁAvÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ £ÁªÀÄ ¥ÀæPÀÈw.
¥ÀæxÀªÀiÁ«¨sÀQÛ KPÀªÀZÀ£À, ‘§A¢vÀÄ’ JA§ Qæ0iÉÄUÉ PÀvÀðÈ¥ÀzÀ.
(6) ‘K’ CªÀzsÁgÀuÁxÀðPÀ CªÀå0iÀÄ.
(7) CªÀgÀ£ÀÄß-‘CªÀ£ÀÄ’ GPÁgÁAvÀ ¥ÀÅ°èAUÀ. ¥ÀÅgÀÄµÁxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ
(¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ¥ÀÅ°èAUÀ) zÀ ªÉÄÃ¯É UËgÀªÁxÀðzÀ°è ¢éwÃ0iÀiÁ
§ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ £ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀå0iÀÄ §AzÀÄ ‘CªÀgÀ£ÀÄß’ JA§
gÀÆ¥ÀªÁVzÉ.
(8) ºÀÄqÀÄQPÉÆAqÀÄ-‘ºÀÄqÀÄQPÉÆ¼ÀÄî’ JA§ ¸ÀA0iÀÄÄPÀÛ zsÁvÀÄ«£À ¨sÀÆvÀ £ÀÆå£À.
‘ºÀÄqÀÄQPÉÆ¼ÀÄî’ zsÁvÀÄ«£À ªÉÄÃ¯É ‘zÀÄ’ ¥ÀævÀå0iÀÄ §AzÀÄ,
‘ºÀÄqÀÄQPÉÆAqÀÄ’ JA§ PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄªÁVzÉ. EzÀÄ
92 ºÉÆÃUÀ®Ä ‘E®è’. ‘E®è’ JA§ CªÀå0iÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ (Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄ) §gÀÄªÁUÀ ‘ºÉÆÃUÀ®Ä’

JA§ PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄzÀ eÉÆvÉUÉ §A¢zÉ. ‘ºÉÆÃUÀ®Ä’ JA§ÄzÀÄ ‘ºÉÆÃUÀÄ’ zsÁvÀÄ«£À ªÉÄÃ¯É ‘C®Ä’
¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃj PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄªÁVzÉ.
93 ‘E®è’ JA§ ¤µÉÃzsÁxÀðPÀ Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄªÀÅ PÉ®ªÀÅ PÀqÉ, ‘C®Ä’ ¥ÀævÀå0iÀiÁAvÀ PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄzÀ
eÉÆvÉUÉ ¥Àæ0iÉÆÃUÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ-GzÁºÀgÀuÉUÉ: ªÀiÁqÀ°®è, w£Àß°®è, £ÉÆÃqÀ°®è-EvÁå¢. PÉ®ªÀÅ

PÀqÉ ¸ÀévÀAvÀæªÁV0iÀÄÆ EgÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. £À£Àß°è CzÀÄ E®è, DvÀ£ÀÄ ªÀÄ£É0iÀÄ°è E®è-EvÁå¢.
264
‘CªÀgÀ£ÀÄß’
JA§ ¥ÀzÀzÉÆqÀ£É ‘§A¢vÀÄ’ JA§ Qæ0iÉÄUÉ
«±ÉÃµÀtªÁVzÉ.
(9) §A¢vÀÄ-‘§gÀÄ’ zsÁvÀÄ, ¨sÀÆvÀPÁ®, ¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ,
KPÀªÀZÀ£À Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ.
F jÃw ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ ºÁUÉ ªÁPÀåUÀ¼À°è §gÀÄªÀ ¥Àæw ¥ÀzÀPÀÆÌ gÀÆ¥À¤µÀàwÛ0iÀÄ£ÀÄß
ºÉÃ¼À¨ÉÃPÀÄ.
VI - ¸ÁgÁA±À
(C) ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ
(1) ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁPÀå (2) ¸ÀA0iÉÆÃfvÀ ªÁPÀå (3) «Ä±ÀæªÁPÀå
JAzÀÄ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆgÀÄ §UÉ
(C) ¥Àæw0iÉÆAzÀÄ ªÁPÀåzÀ®Æè PÀvÀðÈ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ «±ÉÃµÀtUÀ¼ÀÄ,

PÀªÀÄð¥ÀzÀ CzÀgÀ «±ÉÃµÀtUÀ¼ÀÄ, Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ CzÀgÀ «±ÉÃµÀtUÀ¼ÀÆ
EgÀÄvÀÛªÉ. «±ÉÃµÀtUÀ¼ÀÄ E®èzÉ0iÀÄÆ EgÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
(D) CPÀªÀÄðPÀzsÁvÀÄ«£À Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ¼Àî ªÁPÀåzÀ°è PÀªÀÄð¥ÀzÀ«gÀÄªÀÅ¢®è.
(E) C£Àé0iÀiÁ£ÀÄ PÀæªÀÄªÉAzÀgÉ - ªÉÆzÀ®Ä PÀvÀðÈ¥ÀzÀ, DªÉÄÃ¯É PÀªÀÄð¥ÀzÀ
C£ÀAvÀgÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ §gÀÄªÀAvÉ eÉÆÃr¸ÀÄ«PÉ. PÀvÀðÈ, PÀªÀÄð,
Qæ0iÉÄUÀ½VgÀÄªÀ «±ÉÃµÀtUÀ¼À£ÀÄß EªÀÅUÀ¼À »AzÉ0iÉÄÃ eÉÆÃr¹ ºÉÃ¼À¨ÉÃPÀÄ.
(F) PÀvÀðÈ, PÀªÀÄð, Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ MªÉÆäªÉÄä ªÁPÀåUÀ¼À°è ©lÄÖºÉÆÃVzÀÝgÉ,
EgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀðzÀ ¸ÀºÁ0iÀÄ¢AzÀ EgÀ¨ÉÃPÁzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß H»¹
¸ÉÃj¸ÀÄªÀÅzÀÄ DzsÁåºÁgÀ.
(G) ªÁPÀåzÀ°è §gÀÄªÀ ¥Àæw0iÉÆAzÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß CzÀÄ ªÁåPÀgÀtzÀ zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ
ºÉÃUÉ gÀÆ¥À¹¢Þ0iÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉ¬ÄvÉA§ÄzÀ£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ gÀÆ¥À¤µÀàwÛ0iÉÄ¤
¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
*****
265
(1) ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆÜ®ªÁV JµÀÄÖ «zsÀUÀ¼ÁV «AUÀr¸À§ºÀÄzÀÄ?
(2) ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÁPÀåªÉAzÀgÉÃ£ÀÄ?
(3) ¸ÀA0iÉÆÃfvÀ ªÁPÀåªÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? GzÁºÀgÀuÉ0iÉÆA¢UÉ «ªÀj¹j.
(4) «Ä±ÀæªÁPÀåPÉÌ MAzÀÄ GzÁºÀgÀuÉ PÉÆrj.
(5) DzsÁåºÁgÀªÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? ‘EªÀ£ÀÄ £À£Àß ªÀÄUÀ’ F ªÁPÀåzÀ°è ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁzÀ
‘DzsÁåºÁgÀ’ ¥ÀzÀªÁªÀÅzÀÄ?
(6) Nr§AzÉ£ÀÄ. NrºÉÆÃUÀÄ. CªÀ¸ÀgÀ¢AzÀ ¨Á. £Á¼É ºÉÆÃUÀÄ«0iÀÄAvÉ.
£À£ÀUÉ £Á®ÄÌ d£À ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ. F ªÁPÀåUÀ¼À°è 0iÀiÁªÀ 0iÀiÁªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
DzsÁåºÁgÀ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ?
(7) gÁªÀÄ¤UÉ CªÀ¸ÀgÀªÁVvÀÄÛ; DzÀÝjAzÀ ªÉÃUÀªÁV NqÀÄwÛzÀÝ£ÀÄ; DUÀ PÀ®è£ÉßqÀ«
©zÀÝ£ÀÄ; ©zÀÝ PÁgÀt¢AzÀ PÁ®Ä ªÀÄÄj¬ÄvÀÄ. - F ªÁPÀå ªÀÈAzÀªÀ£ÀÄß JAxÀ
ªÁPÀåªÉ£ÀÄßwÛÃj? KPÉ? «ªÀj¹j.
(8) £Á£ÀÄ ¥ÀjÃPÉë0iÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À UÀ½¹zÉ£ÉA§ÄzÀÄ FUÀvÁ£É §AzÀ F
¥ÀvÀæ¢AzÀ w½¬ÄvÀÄ. - F ªÁPÀåªÀÅ JAxÀ ªÁPÀå? KPÉ? «ªÀj¹j.
(9) gÀÆ¥À¤µÀàwÛ0iÉÄAzÀgÉÃ£ÀÄ? ‘gÁªÀÄ£ÀÄ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀ£ÀÄß NzÀÄvÁÛ£É’ F ªÁPÀåzÀ°è
§A¢gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À gÀÆ¥À¤µÀàwÛ0iÀÄ£ÀÄß ºÉÃ½j.
(10) (i) ‘ªÀiÁqÀÄ’ zsÁvÀÄ«£À ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®zÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ, ¥ÀÅ°èAUÀ,
KPÀªÀZÀ£À gÀÆ¥À §gÉ¬Äj.
(ii) ‘w£ÀÄß’ zsÁvÀÄ«£À ¨sÀÆvÀPÁ® ªÀÄzsÀåªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ gÀÆ¥À¹¢Þ
ºÉÃUÉ?
(iii) ‘ªÀÄ£É’ JA§ ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ ¢éwÃ0iÀiÁ §ºÀÄªÀZÀ£À
gÀÆ¥À¹¢Þ ºÉÃUÁUÀÄªÀÅzÀÄ?
(11) PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ vÀ¦à¤AzÀ PÀÆrªÉ. D vÀ¥ÀÅöàUÀ¼À£ÀÄß ¸Àj¥Àr¹ §gÉ¬Äj.
(i) ‘wAzÀ£ÀÄ’ JA§ÄzÀÄ ‘wAzÀÄ’ zsÁvÀÄ«£À ¨sÀ«µÀåvï PÁ®zÀ
¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ ¥ÀÅ°èAUÀ§ºÀÄªÀZÀ£ÀgÀÆ¥À.
(ii) ‘ªÀiÁqÀÄvÉÛÃ£É’ JA§ÄzÀÄ ªÀiÁqÀÄ zsÁvÀÄ«£À ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ®
¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ¥ÀÅ°èAUÀ KPÀªÀZÀ£ÀgÀÆ¥À.
(iii) ºÉÆ®zÀ°è-JA§ÄzÀÄ ºÉÆ®zÀ JA§ CPÁgÁAvÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ
¥ÀæPÀÈw0iÀÄ vÀÈwÃ0iÀiÁ «¨sÀQÛ §ºÀÄªÀZÀ£ÀgÀÆ¥À.
(iv) ZÉ£ÁßV-JA§ÄzÀÄ MAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ.
(12) F PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è ©nÖgÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è DªÀgÀtzÀ°ègÀÄªÀ MAzÀÄ
¸Àj0iÀÄÄvÀÛgÀªÀ£ÀÄß Dj¹ §gÉ¬Äj.
266
(i) ªÀiÁrzÀ£ÀÄ JA§ÄzÀÄ ªÀiÁqÀÄ zsÁvÀÄ«£À ¨sÀÆvÀPÁ® .............. ¥ÀÅ°èAUÀ

KPÀªÀZÀ£À. (ªÀÄzsÀåªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ, GvÀÛªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ, ¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ)
(ii) PÉÆ¼ÀÄîvÁÛ£É-JA§ÄzÀÄ PÉÆ¼ÀÄî zsÁvÀÄ«£À ............. PÁ®zÀ ¥ÀæxÀªÀÄ
¥ÀÅgÀÄµÀ ¥ÀÅ°èAUÀ KPÀªÀZÀ£À gÀÆ¥À. (ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®, ¨sÀÆvÀ,
¨sÀ«µÀåvï)
(iii) HjUÉ-JA§ ¥ÀzÀªÀÅ HgÀÄ JA§ GPÁgÁAvÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀzÀ
.......... «¨sÀQÛ KPÀªÀZÀ£À. (¥ÀAZÀ«ÄÃ, ZÀvÀÄyðÃ, ¸À¥ÀÛ«ÄÃ)
(iv) ‘ªÀiÁqÀ®Ä’ JA§ÄzÀÄ ‘ªÀiÁqÀÄ’ zsÁvÀÄ«£À ªÉÄÃ¯É ‘C®Ä’ JA§ ¥ÀævÀå0iÀÄ
§AzÀÄ ............. J¤¹zÉ.
(PÀÈzÀAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ, PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄ, ¨sÁªÀPÀÈzÀAvÀ)
(v ) ‘E®è’ JA§ÄzÀÄ MAzÀÄ ¤µÉÃzsÁxÀðPÀ .......... DVzÉ.
(zsÁvÀÄ, Qæ0iÀiÁxÀðPÁªÀå0iÀÄ, ¨sÁªÀPÀÈzÀAvÀ)
*****
267
CzsÁå0iÀÄ 10
bÀAzÀ¸ÀÄì
F ¥ÀÅ¸ÀÛPÀzÀ°è EzÀÄªÀgÉUÉ ºÉÃ½zÀ ªÁåPÀgÀt±Á¸ÀÛçzÀ ¤0iÀÄªÀÄUÀ½AzÀ ±ÀÄzÀÞªÁV
ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀÅzÀPÀÆÌ, ªÁPÀågÀZÀ£ÉUÀÆ, ªÁPÀågÀÆ¥ÀªÁzÀ ¥Àæ§AzsÀ gÀZÀ£ÉUÀÆ vÀPÀÌ ªÀÄnÖUÉ
C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ ¥ÀzÀåUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃUÉ gÀa¸À¨ÉÃPÀÄ? C°è 0iÀiÁªÀ
¤0iÀÄªÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀ«UÀ¼ÀÄ C£ÀÄ¸Àj¸ÀÄvÁÛgÉ? JA§ «µÀ0iÀÄªÀ£ÀÄß w½0iÀÄ¨ÉÃPÁzÀgÉ
CªÀ±ÀåªÁV bÀAzÀ±Áå¸ÀÛçzÀ ¥ÀjZÀ0iÀÄ ªÀiÁrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁUÀÄªÀÅzÀÄ. £ÀªÀÄä «zÁåyðUÀ¼ÀÄ
vÁªÀÅ NzÀÄwÛgÀÄªÀ PÀ£ÀßqÀ ¥ÀoÀå ¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ¼À°è CzÉµÉÆÖÃ §UÉ0iÀÄ ¥ÀzÀåUÀ¼À£ÀÄß NzÀÄvÁÛgÉ.
D J®è ¥ÀzÀåUÀ¼À£ÀÄß gÀZÀ£É ªÀiÁrzÀ PÀ«UÀ¼ÀÄ ºÀ®PÉ®ªÀÅ ¤0iÀÄªÀÄUÀ¼À£Àß£ÀÄ¸Àj¹ D
¥ÀzÀåUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹gÀÄvÁÛgÉ. 0iÀiÁªÀ ¤0iÀÄªÀÄªÀ£ÀÄß C£ÀÄ¸Àj¹ F ¥ÀzÀåUÀ¼ÀÄ gÀavÀªÁVªÉ,
JA§ÄzÀ£ÀÄß w½0iÀÄzÉ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß N¢zÀgÉ ¸ÁPÁzÀµÀÄÖ ¥Àæ0iÉÆÃd£ÀªÁUÀ°QÌ®è.
DzÀÄzÀjAzÀ £ÀªÀÄä ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ bÀAzÀ±Áå¸ÀÛçzÀ ¸ÀÆÜ®ªÁzÀ ¥ÀjZÀ0iÀÄ ªÀiÁrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁ
UÀÄªÀÅzÀÄ. F zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀAUÀæºÀªÁV F «µÀ0iÀÄªÀ£ÀÄß w½¸À¯ÁVzÉ.
ªÁåPÀgÀt ±Á¸ÀÛçªÀÅ UÀzÀå ¥ÀzÀåUÀ¼ÉgÀqÀPÀÆÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ±Á¸ÀÛçªÁzÀgÉ, bÀAzÀ¸ÀÄì PÉÃªÀ®
¥ÀzÀåUÀ½UÉ ªÀiÁvÀæ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ±Á¸ÀÛçªÁVzÉ. £ÁªÀÅ NzÀÄªÀ ¥ÀzÀåUÀ¼ÀÄ £Á£Á
vÀgÀªÁVªÉ. PÉ®ªÀÅ £Á®ÄÌ ¸Á°£ÀªÀÅ, PÉ®ªÀÅ DgÀÄ ¸Á°£ÀªÀÅ, PÉ®ªÀÅ ªÀÄÆgÀÄ ¸Á°£ÀªÀÅ,
PÉ®ªÀÅ ¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ GzÀÝ, PÉ®ªÀÅ aPÀÌªÀÅ. »ÃUÉ £Á£Á §UÉ0iÀÄÄ ¥ÀzÀåUÀ¼À°è
PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛªÉ. CªÀÅUÀ¼É®èªÀÅUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß w½0iÀÄ¢zÀÝgÀÆ ªÀÄÄRåªÁzÀ PÉ®ªÀÅ
¥ÀzÀåUÀ¼À jÃw¤Ãw UÀ¼À£ÀÄß w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
¥ÀzÀåUÀ¼ÀÄ «¸ÁÛgÀªÁzÀ «µÀ0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAPÉëÃ¥ÀªÁV w½¸À®Æ, gÀ¸ÀªÀvÁÛzÀ
CAvÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁégÀ¸Àå ªÀiÁvÀÄUÀ½AzÀ ªÀtÂð¸À®Æ, ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄ®¨sÀªÁV
eÁÕ¥ÀPÀzÀ°èlÄÖPÉÆ¼Àî®Æ C£ÀÄPÀÆ®ªÁzÀªÀÅ. C®èzÉ gÁUÀªÁV ºÁr, vÁªÀÇ D£ÀAzÀ
¥ÀqÀ§ºÀÄzÀÄ. EvÀgÀgÀ£ÀÆß D£ÀAzÀUÉÆ½¸À§ºÀÄzÀÄ. EAxÀ ªÀÄºÀvÀézÀ PÁªÀå¨sÁUÀUÀ¼ÁzÀ
¥ÀzÀåUÀ¼À gÀZÀ£ÁPÀæªÀÄzÀ §UÉUÉ ®PÀëtªÀ£ÀÄß w½¸ÀÄªÀ UÀæAxÀªÉAzÀgÉ ªÀÄÄRåªÁV
‘bÀAzÉÆÃA§Ä¢ü’ JA§ÄzÀÄ. EzÀÄ ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀåUÀ¼À°è gÀa¸À®ànÖzÉ. EzÉÃ PÀ£ÀßqÀ
bÀAzÀ¸Àì£ÀÄß «±ÀzÀªÁV w½¸ÀÄªÀ UÀæAxÀªÁVzÉ.
268
I - bÀAzÉÆÃA§Ä¢ü UÀæAxÀ PÀvÀðÈ«£À «ZÁgÀ

bÀAzÉÆÃA§Ä¢ü JA§ PÀ£ÀßqÀ bÀAzÀ¸Àì£ÀÄß w½¸ÀÄªÀ UÀæAxÀªÀ£ÀÄß Qæ.±À. 990 gÀ
¸ÀÄªÀiÁj£À°è 1£É0iÀÄ £ÁUÀªÀªÀÄð£ÉA§ÄªÀ£ÀÄ94 §gÉzÀ£ÀÄ. EªÀ£ÀÄ PÀ£ÁðlPÀ
PÁzÀA§j0iÉÄA§ E£ÉÆßAzÀÄ UÀæAxÀªÀ£ÀÆß §gÉ¢zÁÝ£É. ªÉAV «µÀ0iÀÄzÀ°è£À ¸À¥ÀÛ
UÁæªÀÄUÀ¼À°è ªÀÄ£ÉÆÃºÀgÀªÁzÀ ªÉAV¥À¼ÀÄ«£À°èzÀÝ ‘PËAr£Àå UÉÆÃvÀæ’ zÀ ªÉtÚªÀÄ0iÀÄå
JA§ ¨ÁæºÀät£À ªÀÄUÀ; vÁ¬Ä ºÉÆÃPÀ¼ÀªÉé. EªÀ¤UÉ PÀ«gÁdºÀA¸À, §ÄzsÁ§ÓªÀ£ÀPÀ¼À
ºÀA¸À, PÀAzÀPÀAzÀ¥Àð-EvÁå¢ C£ÉÃPÀ ©gÀÄzÀÄUÀ½zÀÝªÀÅ. FvÀ£ÀÄ 0iÀÄÄzÀÞ«ÃgÀ£ÁVzÀÝ
ºÁUÉ0iÀÄÆ vÉÆÃgÀÄªÀÅzÀÄ. ±ÀæªÀt¨É¼ÉÆÎ¼ÀzÀ UÉÆªÀÄämÉÃ±ÀégÀ£À «UÀæºÀªÀ£ÀÄß PÉwÛ¹
¥Àæ¹zÀÞ£ÁVgÀÄªÀ ZÁªÀÅAqÀgÁ0iÀÄ£ÉA§ÄªÀ£ÀÄ EªÀ£À D±Àæ0iÀÄzÁvÀ£ÀÄ. CfvÀ¸ÉÃ£ÀzÉÃªÀ
£ÉA§ÄªÀgÀÄ EªÀ¤UÉ UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ.
bÀAzÉÆÃA§Ä¢ü JA§ F UÀæAxÀzÀ°è, PÀ£ÀßqÀ bÀAzÀ¹ìUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ J¯Áè
«µÀ0iÀÄUÀ¼ÀÆ ºÉÃ¼À®ànÖªÉ.
II - PÀ£ÀßqÀ PÁªÀåUÀ¼ÀÄ
PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ°è PÁªÀåUÀ¼ÀÄ ¥ÀA¥ÀPÀ« (Qæ.±À. 941) VAvÀ®Æ ªÉÆzÀ¯ÉÃ
gÀavÀªÁVzÀÝªÀÅ. DzÀgÉ D PÁ®zÀ ¸ÀªÀÄUÀæ PÁªÀåUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄUÉ ¹QÌ®è. ¥ÀA¥ÀªÀÄºÁPÀ«
§gÉzÀ «PÀæªÀiÁdÄð£À«d0iÀÄ, D¢ ¥ÀÅgÁtUÀ¼ÉÃ FUÀ G¥À®§Þ«gÀÄªÀ UÀæAxÀUÀ¼À°è
ªÉÆzÀ°£ÀªÀÅ. ¥ÀÇªÀðzÀ UÀæAxÀUÀ¼ÀÄ ¹UÀ¢zÀÝgÀÆ Qæ.±À. 9£É0iÀÄ ±ÀvÀPÀzÀ°è £ÀÈ¥ÀvÀÄAUÀ¤AzÀ
gÀavÀªÁzÀ ‘PÀ«gÁdªÀiÁUÀð’zÀ°è GvÀÛªÀÄ PÁªÀåªÀÄ0iÀÄªÁzÀ ¥ÀzÀåUÀ¼À£ÀÄß
GzÁºÀj¹zÁÝ£É. EzÀjAzÀ £ÀÈ¥ÀvÀÄAUÀ¤VAvÀ®Æ ªÉÆzÀ®Ä GvÀÛªÀÄªÁzÀ PÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀå
PÁªÀåUÀ¼ÀÄ EzÀÄÝªÉAzÀÄ w½0iÀÄ§ºÀÄzÀÄ. ªÀÄvÀÄÛ PÀ®ÄèUÀ¼À ªÉÄÃ¯É PÉwÛzÀ C£ÉÃPÀ ¥ÀzÀåUÀ¼ÀÄ
¹UÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ¼À ªÉÄÃ°AzÀ Qæ.±À. 6£É0iÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ ºÉÆwÛ£À°è0iÉÄÃ
bÀAzÉÆÃ§zÀÞªÁzÀ ¥ÀzÀåUÀ¼À£ÀÄß £ÀªÀÄä PÀ«UÀ¼ÀÄ §gÉ0iÀÄÄwÛzÀÝgÉAzÀÄ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ. ¥ÀA¥À
(Qæ.±À. 941), gÀ£Àß (Qæ.±À. 993), C©ü£ÀªÀ ¥ÀA¥À (Qæ.±À. 1100), d£Àß (Qæ.±À. 1209)
EvÁå¢ ªÀÄºÁPÀ«UÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÈvÀÛ eÁw0iÀÄ bÀAzÀ¸Àì£ÀÄß §¼À¹ zÉÆqÀØ zÉÆqÀØ
ZÀA¥ÀÇPÁªÀåUÀ¼À£ÀÄß §gÉzÀgÀÄ. ZÀA¥ÀÇPÁªÀåUÀ¼ÉAzÀgÉ UÀzÀå¥ÀzÀåUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ PÁªÀåUÀ¼ÀÄ.
Qæ.±À.¸ÀÄ. 1216 gÀ ¸ÀÄªÀiÁj£À°èzÀÝ ºÀjºÀgÉÃ±ÀégÀ£ÉA§ PÀ« gÀUÀ¼ÉUÀ¼À bÀAzÀ¹ì£À°è
94 £ÁUÀªÀªÀÄð£ÉA§ ºÉ¸Àj£À PÀ«UÀ½§âgÀÄ. ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ £ÁUÀªÀªÀÄð (Qæ.±À. 990) £ÀÄ

bÀAzÉÆÃA§Ä¢ü0iÀÄ£ÀÆß, PÀ£ÁðlPÀ PÁzÀA§j JA§ ZÀA¥ÀÇ UÀæAxÀªÀ£ÀÆß gÀa¹zÀ£ÀÄ. JgÀqÀ£É0iÀÄ
£ÁUÀªÀªÀÄð£ÉA§ÄªÀ£ÀÄ Qæ.±À. 1145 gÀ zÀªÀ£ÀÄ. EªÀ£ÀÄ PÁªÁåªÀ¯ÉÆÃPÀ£À, PÀ£ÁðlPÀ
¨sÁµÁ¨sÀÆµÀt, ªÀ¸ÀÄÛPÉÆÃ±ÀUÀ¼ÉA§ ªÀÄÆgÀÄ UÀæAxÀUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹zÁÝ£ÉAzÀÄ PÀ« ZÀjvÉæPÁgÀgÀÄ
w½¹zÁÝgÉ.
269
C£ÉÃPÀ PÁªÀå §gÉzÀ£ÀÄ. EªÀ£À C½0iÀÄ£ÁzÀ gÁWÀªÁAPÀ£ÀÄ (Qæ.±À. 1216) µÀlà¢UÀ¼À

bÀAzÀ¹ì£À°è C£ÉÃPÀ PÁªÀåUÀ¼À£ÀÄß §gÉzÀ£ÀÄ. µÀlà¢0iÀÄ£ÀÄß §¼À¹ ªÀÄÄAzÉ UÀzÀÄV£À
£ÁgÀt¥Àà (Qæ.±À. 1430) £ÉÃ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀgÀÄ PÁªÀå §gÉzÀgÀÄ. gÀvÁßPÀgÀªÀtÂð (Qæ.±À.
1557) 0iÀÄÄ ¸ÁAUÀvÀåªÉA§ zÉÃ²Ã0iÀÄ bÀAzÀ¹ì£À°è ¨sÀgÀvÉÃ±À ªÉÊ¨sÀªÀªÀ£ÀÄß §gÉzÀ£ÀÄ.
»ÃUÉ C£ÉÃPÁ£ÉÃPÀ bÀAzÉÆÃ§zÀÞªÁzÀ ¸Á»vÀågÁ² PÀ£ÀßqÀPÉÌ EzÉ. F J®è bÀAzÀ¸ÀÄìUÀ¼À
®PÀëtªÀ£ÀÄß w½0iÀÄÄªÀÅzÀÄ CªÀ±ÀåªÁzÀgÀÆ ¥ËæqsÀ±Á¯ÉUÀ¼À°è ªÁå¸ÀAUÀªÀiÁqÀÄªÀ £ÀªÀÄä
ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ, ªÀÄÄRåªÁV PÀ£ÀßqÀzÀ°è «±ÉÃµÀªÁV §¼ÀPÉ0iÀÄ°ègÀÄªÀ GvÀà®ªÀiÁ¯Á,
ZÀA¥ÀPÀªÀiÁ®, ±ÁzÀÆð®«QæÃrvÀ, ªÀÄvÉÛÃ¨sÀ«QæÃrvÀ, ¸ÀæUÀÞgÁ, ªÀÄºÁ¸ÀæUÀÞgÁ-EvÁå¢
ªÀÈvÀÛUÀ¼À ®PÀëtUÀ¼À£ÀÆß, µÀlà¢UÀ¼ÀÄ, gÀUÀ¼ÉUÀ¼ÀÄ PÀAzÀ ¥ÀzÀåUÀ¼ÉÃ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À
®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß w½0iÀÄ¨ÉÃPÁzÀÄzÀÄ CªÀ±ÀåPÀ. CAvÉ0iÉÄÃ ¸ÀAPÉëÃ¥ÀªÁV ªÀÄÄAzÉ D
«µÀ0iÀÄªÀ£ÀÄß ºÉÃ¼À¯ÁVzÉ.
III - ¥ÀzÀå
MAzÀÄ UÉÆvÁÛzÀ ¸Á®ÄUÀ¼À (¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ) ¤0iÀÄªÀÄ¢AzÀ §gÉzÀªÀÅUÀ¼ÉÃ ¥ÀzÀåUÀ¼ÀÄ.
CAzÀgÉ ¥ÀzÀåUÀ¼ÀÄ ¥ÁzÀ (¸Á®Ä) UÀ½AzÀ®Æ, ¥Àæw0iÉÆAzÀÄ ¥ÁzÀªÀÇ ¥Áæ¸À, 0iÀÄw,
UÀtUÀ¼À ¤0iÀÄªÀÄ¢AzÀ®Æ PÀÆrgÀÄvÀÛªÉ. FUÀ F «ZÁgÀªÁV MAzÉÆAzÁV
w½0iÉÆÃt.
(1) ¥Áæ¸À
(101) ¥ÀzÀåUÀ¼À ¥Àæw0iÉÆAzÀÄ ¸Á°£À MAzÀ£É0iÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀ£É0iÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼À
ªÀÄzsÀåzÀ°è MAzÉÃ jÃw0iÀÄ ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ §gÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¥Áæ¸ÀªÉ£ÀÄßvÁÛgÉ. F
¥Áæ¸ÀªÀ£ÀÄß PÉ®ªÀgÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À (¥ÁzÀUÀ¼À) PÉÆ£É0iÀÄ®Æè §gÀÄªÀºÁUÉ ¥ÀzÀå
gÀa¸ÀÄvÁÛgÉ. ¥ÁzÁAvÀzÀ°è §gÀÄªÀ F ¥Áæ¸ÀzÀ ¤0iÀÄªÀÄªÀÅ PÉÃªÀ® gÀUÀ¼ÉUÀ¼À°è
ªÀiÁvÀæ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ.
F ¥Áæ¸ÁPÀëgÀzÀ »AzÉ ºÀæ¸Àé¸ÀégÀ«zÀÝgÉ J®è ¸Á®ÄUÀ¼À°è ºÀæ¸Àé¸ÀégÀªÀÇ
¢ÃWÀð¸ÀégÀ«zÀÝgÉ J®è PÀqÉUÉ ¢ÃWÀð¸ÀégÀªÀÇ, C£ÀÄ¸ÁégÀ «¸ÀUÀðUÀ½zÀÝgÉ J®è PÀqÉUÉ
C£ÀÄ¸ÁégÀ «¸ÀUÀðUÀ¼ÀÆ §A¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
¨sÀªÀzÀ£ÀÄd£ÀgÀÄt d®ªÀÄA |
¸À«£ÉÆÃrzÉ¤AvÀÄ ¤£Àß §®d®¤¢ü0iÀÄA |
¸À«£ÉÆÃrzÉ¤Ã PÉÆ¼À£ÀA |
vÀªÉ¦ÃzÀÄð §½PÉÌ ¤£Àß ¸À«0iÀÄA £ÉÆÃ¼ÉàA ||
270
F ¥ÀzÀåzÀ°è ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ¸ÀégÀ-‘¨sÀ’ PÁgÀzÀ ªÀÄÄA¢gÀÄªÀ CPÁgÀ, 2£É0iÀÄ ¸ÀégÀ ‘ªÀ’

PÁgÀzÀ ªÀÄÄA¢gÀÄªÀ CPÁgÀ. EªÉgÀqÀgÀ ªÀÄzsÀåzÀ°è ‘ªï’ JA§ ªÀåAd£À«zÉ. EzÀgÀAvÉ
2£É0iÀÄ ¸Á°£À°è CPÁgÀ EPÁgÀUÀ¼À ªÀÄzsÀåzÀ°è ‘ªï’ ªÀåAd£À«zÉ. 3£É0iÀÄ ¸Á°£À°è
CPÁgÀ EPÁgÀUÀ¼À ªÀÄzsÀåzÀ°è ‘ªï’ PÁgÀ«zÉ. £Á®Ì£É0iÀÄ ¸Á°£À°è CPÁgÀ JPÁgÀUÀ¼À
ªÀÄzsÀåzÀ°è ‘ªï’ PÁgÀ«zÉ. »ÃUÉ £Á®ÄÌ ¸Á®ÄUÀ¼À°è0iÀÄÆ EgÀÄªÀ MAzÀ£É0iÀÄ JgÀqÀ£É0iÀÄ
¸ÀégÀUÀ¼À ªÀÄzsÀåzÀ°è ‘ªï’ JA§ ªÀåAd£À«gÀÄªÀÅzÀÄ UÉÆvÁÛUÀÄªÀÅzÀÄ. F ‘ªÀ’ PÁgÀªÉÃ
¥Àæ¸ÁPÀëgÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. C®èzÉ ¥Áæ¸ÁPÀëgÀzÀ »AzÉ J®è PÀqÉUÀÆ ºÀæ¸Àé¸ÀégÀªÉÃ EgÀÄªÀÅzÀÄ.
FUÀ MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ªÀåAd£ÀUÀ¼À ¥Áæ¸ÁPÀëgÀªÁVgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
§®Î0iÀÄå £ÀÈ¥ÀgÀAf vÀqÉ0iÀÄzÉ gÀWÀÆzÀéºÀ£À |
¸ÉÆ¯ÉÎÃ½ £À«Ä¸À°¼É0iÉÆ¼ï ZÀj¸ÀÄvÀzsÀégÀzÀ |
£À®ÄÎzÀÄgÉ §AzÀÄ ªÁ°äÃQ0iÀÄ ¤eÁ±ÀæªÀÄzÀ «¤0iÉÆÃUÀzÀÄ¥ÀªÀ£ÀzÉÆ¼ÀÄ||
¥ÀÅ®Î¼À¥À¸ÀÄUÉð¼À¹ ¥ÉÇPÉÆÌqÁ vÉÆÃlUÁ- |
ªÀ¯ÉÎ vÀ£ÉÆßqÀ£ÁrUÀ¼À PÀÆr °Ã¯É«ÄUÉ |
©¯ÉÆÎAqÀÄ £ÀqÉvÀAzÀ£ÀA PÀAqÀ£ÀaðvÀ ¸ÀÄªÁf0iÀÄA «ÃgÀ®ªÀ£ÀÄ ||
1£É0iÀÄ ¸Á®Ä-§®Î0iÀÄå ‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹ C + ¯ï Uï + C
2£É0iÀÄ ¸Á®Ä-¸ÉÆ¯ÉÎÃ½ ‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹ M + ¯ï Uï + K
3£É0iÀÄ ¸Á®Ä-£À®ÄÎzÀÄgÉ ‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹ C + ¯ï Uï + G
4£É0iÀÄ ¸Á®Ä-¥ÀÅ®Î¼À ‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹ G + ¯ï Uï + C
5£É0iÀÄ ¸Á®Ä-ªÀ¯ÉÎvÀ£ÉÆß ‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹ C + ¯ï Uï + J
6£É0iÀÄ ¸Á®Ä-©¯ÉÆÎAqÀÄ ‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹‹ E + ¯ï Uï + M
J®è ¸Á®ÄUÀ¼À®Æè MAzÀ£É0iÀÄ JgÀqÀ£É0iÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼À ªÀÄzsÀåzÀ°è MAzÉÃ jÃw
ªÀåAd£ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrj.
ªÉÄÃ°£À F ¥ÀzÀåzÀ°è ‘¯ï Uï’ F JgÀqÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ DgÀÆ ¸Á®ÄUÀ¼À°è
¥Áæ¸ÁPÀëgÀUÀ¼ÁV §A¢gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j. ªÀÄvÀÄÛ ¥Áæ¸ÁPÀëgÀUÀ¼À »AzÉ C, M, C,
G, C, E-EvÁå¢ ºÀæ¸Àé¸ÀégÀUÀ¼ÉÃ §A¢gÀÄªÀÅzÀ£ÀÆß UÀªÀÄ¤¹j. EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ
PÉ®ªÀÅ PÀqÉ ¥Àæ¸ÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ½AzÀ®Æ PÀÆrgÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. PÉ®ªÀÅ
¸ÀeÁwÃ0iÀÄ ¸ÀA0iÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ½AzÀ®Æ PÀÆrgÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.95
95 (i) MAzÀÄ JgÀqÀ£É0iÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ MAzÉÃ «zsÀzÀ MAzÀÄ ªÀåAd£ÀªÀÅ §AzÀ »A¢£À ¸ÀégÀ
ºÀæ¸ÀéªÁVzÀÝgÉ ‘¹AºÀ¥Áæ¸À’. EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ ¥Àæ¸ÁPÀëgÀzÀ ¥Áæ¸ÁPÀëgÀUÀ¼À-
(ii) »A¢£À ¸ÀégÀªÀÅ ¢ÃWÀðªÁVzÀÝgÉ ‘UÀd¥Áæ¸À’.
271
MªÉÆäªÉÄä zÉÆqÀØ zÉÆqÀØ PÀ«UÀ¼ÀÆ F ¥Áæ¸ÀzÀ ¤0iÀÄªÀÄzÀ°è C®à¸Àé®à ªÀåvÁå¸À

ªÀiÁrgÀÄªÀÅzÀÆ GAlÄ. ºÁUÁVgÀÄªÀÅzÀÄ J¯ÉÆèÃ PÉ®ªÀÅ PÀqÉ ªÀiÁvÀæ. DzÀgÉ J®è
PÀqÉUÀÆ ¥Áæ¸ÀzÀ ¤0iÀÄªÀÄªÀ£ÀÄß ¥ÁæaÃ£À PÀ«UÀ¼ÀÄ ¥Á°¹PÉÆAqÉÃ §A¢zÁÝgÉ.
gÀUÀ¼ÉUÀ¼À°è EzÀÄªÀgÉUÉ ºÉÃ½zÀ D¢ ¥Áæ¸ÀzÀ eÉÆvÉUÉ CAvÀåzÀ°è0iÀÄÆ F ¥Áæ¸ÀzÀ
¤0iÀÄªÀÄªÀ£ÀÄß ¥Á°¹gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.-
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- DqÀÄªÀ UÀAqÀ0iÀÄå£À ºÉÆ¸À £ÀÈvÀåA
£ÉÆÃqÀÄªÀ ²ªÀ£ÀA ªÀÄÄnÖvÀÄ ¸ÀvÀåA
E°è ªÉÆzÀ® ¸Á°£À PÉÆ£É0iÀÄ JgÀqÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼ÁzÀ (£ï IÄ + vï 0iÀiï + CA)
IÄPÁgÀ CPÁgÀUÀ¼À ªÀÄzsÀåzÀ°è ‘vï 0iÀiï’ JA§ÄªÀÅ ¥Áæ¸ÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ 2£É0iÀÄ ¸Á°£À°è
PÉÆ£É0iÀÄ JgÀqÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼ÁzÀ (¸ï C + vï 0iÀiï + CA) CPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ CPÁgÀUÀ¼À
ªÀÄzsÀåzÀ°è ‘vï 0iÀiï’ JA©ªÀÅ ¥Áæ¸ÁPÀëgÀUÀ¼ÁVªÉ.
ªÉÄÃ°£À JgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À gÀUÀ¼É0iÀÄ bÀAzÀ¹ì£À°è D¢¥Áæ¸ÀªÀÅ ‘qï’ ªÀåAd£ÀªÁVzÀÝgÉ,
CAvÀå ¥Áæ¸ÀªÀÅ ‘vï 0iÀiï’ JA¨ÉgÀqÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÁVªÉ. F vÀgÀzÀ°è CAvÀå¥Áæ¸ÀzÀ
¤0iÀÄªÀÄªÀ£ÀÄß gÀUÀ¼É0iÀÄ®è®èzÉ §ºÀÄ±ÀB G½zÀ PÀqÉUÉ PÁtÄªÀÅzÀÄ C¥ÀgÀÆ¥À.
(2) 0iÀÄw
0iÀÄw 0iÉÄAzÀgÉ ¥ÀzÀåUÀ¼À£ÀÄß NzÀÄªÁUÀ ¤°è¸ÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼ÀÄ. »ÃUÉ ¤°è¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ
UÉÆvÁÛzÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è ¤°è¹zÀgÉ CxÀð PÉqÀÄªÀAwgÀ¨ÁgÀzÀÄ. C°èUÉ ¥ÀzÀ ªÀÄÄV¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.
PÀ£ÀßqÀ PÀ«UÀ¼ÀÄ ¥Áæ¸À ¤0iÀÄªÀÄªÀ£ÀÆß ¥Á°¹ 0iÀÄw0iÀÄ ¤0iÀÄªÀÄªÀ£ÀÄß ¥Á°¸ÀÄªÀÅzÀÄ
PÀµÀÖªÉAzÀÄ ¥Áæ¸ÀPÉÌÃ ¥ÁæzsÁ£ÀåvÉ PÉÆlÄÖ, 0iÀÄw0iÀÄ ¤0iÀÄªÀÄªÀ£ÀÄß «ÄQÌzÁÝgÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
PÀ«UÀ¼ÀÄ ¥Áæ¸À¤0iÀÄªÀÄªÀ£ÀÄß ¥Á°¸ÀzÉ 0iÀÄw0iÀÄ ¤0iÀÄªÀÄªÀ£ÀÄß J®è PÀqÉUÀÆ ¥Á°¹zÁÝgÉ.
DzÀÝjAzÀ 0iÀÄw0iÀÄ ¤0iÀÄªÀÄªÀÅ PÀ£ÀßqÀ PÁªÀåUÀ¼À°è CµÀÄÖ ªÀÄÄRåªÀ®è. CzÀgÀ
«µÀ0iÀÄªÁV ºÉaÑUÉ w½0iÀÄ¨ÉÃPÁzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ¬Ä®è.
(iii) ¥Áæ¸ÁPÀëgÀzÀ »AzÉ C£ÀÄ¸ÁégÀ (A) «zÀÝgÉ ‘ªÀÈµÀ¨sÀ¥Áæ¸À’.

(iv) ¥Áæ¸ÁPÀëgÀzÀ »AzÉ «¸ÀUÀð (B) «zÀÝgÉ ‘Cd¥Áæ¸À’.
(v) ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ eÁw0iÀÄ JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ ¥Áæ¸ÁPÀëgÀUÀ¼ÁVzÀÝgÉ ‘±ÀgÀ¨sÀ¥Áæ¸À’.
(vi) MAzÉÃ eÁw0iÀÄ JgÀqÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ ¥Áæ¸ÁPÀëgÀUÀ¼ÁVzÀÝgÉ ‘ºÀ0iÀÄ¥Áæ¸À’. »ÃUÉ ¥Áæ¸ÀzÀ°è DgÀÄ
«zsÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. F DgÀÄ ¥Áæ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß £É£À¦£À°èqÀ®Ä F PÉ¼ÀV£À ¥ÀzÀå ¸ÀºÀPÁj.
¤d¢A MAzÉÆqÉ¹AºÀA || UÀd¢ÃWÀðA ©AzÀÄªÀÈµÀ¨sÀ ªÀåAd£À±ÀgÀ¨sÀA ||
Cd£ÀÄ «¸ÀUÀðA ºÀ0iÀÄ£ÀA || §ÄdªÀÄÄTzÀqÀØPÀÌgÀAUÀ½ªÀÅ µÀmï ¥Áæ¸ÀA||
¹AºÀ, UÀd, ªÀÈµÀ¨sÀ, ±ÀgÀ¨sÀ, Cd, ºÀ0iÀÄ-F DgÀÆ ¥Áæ¸ÀUÀ¼À ¸ÀAPÉëÃ¥À ®PÀët F ¥ÀzÀåzÀ°è EzÉ.
272
(3) UÀtUÀ¼ÀÄ
(102) UÀt JAzÀgÉ ‘UÀÄA¥ÀÅ’ ‘¸ÀªÀÄÆºÀ’ JAzÀÄ CxÀð. bÀAzÀ±Áå¸ÀÛçzÀ°è UÀt
JAzÀgÉ-¥ÀzÀåzÀ ¥Àæw0iÉÆAzÀÄ ¥ÁzÀzÀ®Æè «¨sÁV¸ÀÄªÀ ªÀiÁvÉæUÀ¼À CxÀªÁ CPÀëgÀUÀ¼À
UÀÄA¥ÀÅ ªÀÄvÀÄÛ CA±ÀUÀ¼À UÀÄA¥ÀÅ.
ªÀiÁvÉæUÀ¼À ¯ÉPÀÌ¢AzÀ-ªÀÄÆgÀÄªÀiÁvÉæ CxÀªÁ £Á®ÄÌªÀiÁvÉæ ªÀÄvÀÄÛ LzÀÄªÀiÁvÉæUÀ¼À
UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÀÄ PÉ®ªÀÅ ¥ÀzÀåUÀ¼À°è §gÀÄvÀÛªÉ. CªÉ®è ªÀiÁvÁæUÀtUÀ¼ÀÄ. PÉ®ªÀÅ ¥ÀzÀåUÀ¼À°è
ªÀÄÆgÀÄ CPÀëgÀUÀ¼À UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À£ÀÄß «¨sÁV¸ÀÄªÀgÀÄ. CªÉ®è CPÀëgÀUÀtUÀ¼ÀÄ. PÉ®ªÀÅ
¥ÀzÀåUÀ¼À°è MAzÉÆAzÀÄ CA±ÀPÉÌ MAzÉÆAzÀÄ UÀtªÀ£ÀÄß «AUÀr¸ÀÄªÀgÀÄ. CªÉ®è
CA±ÀUÀtUÀ¼ÀÄ. ªÀÄÄRåªÁV FUÀ ªÀiÁvÁæUÀt, CPÀëgÀUÀtUÀ¼À «µÀ0iÀÄªÀ£ÀÄß w½zÀgÉ ¸ÁPÀÄ.
IV - ªÀiÁvÉæ, UÀÄgÀÄ, ®WÀÄUÀ¼ÀÄ

(103) ªÀiÁvÉæ96:- ‘C’ JA§ CPÀëgÀªÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ J¼É0iÀÄzÀAvÉ,
ªÉÆlPÀÄUÉÆ½¸ÀzÀAvÉ GZÁÑgÀ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¨ÉÃPÁUÀÄªÀ PÁ®ªÉÃ MAzÀÄ ªÀiÁvÁæ
PÁ®. MAzÀÄ ªÀiÁvÁæPÁ®zÀ°è GZÁÑgÀ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼É®è ®WÀÄUÀ¼É¤¸ÀÄ
ªÀÅªÀÅ. ®WÀÄªÀ£ÀÄß ‘ ‰ ’ »ÃUÉ UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÁrPÉ.
MAzÀÄ ªÀiÁvÁæPÁ®zÀ°è GZÀÑj¸À®àqÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ:-

(104) ºÀæ¸Àé¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀæ¸Àé¸ÀégÀUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼É®è
®WÀÄUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ. ®WÀÄUÀ¼ÁVgÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ‘97‰ ’ »ÃUÉ bÀAzÀ¹ì£À°è
UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÁrPÉ.
96 (i) UÀÄ©â0iÀÄ ‘aPï’ J£ÀÄßªÀ PÁ®ªÀ£ÀÄß 1 ªÀiÁvÁæPÁ®ªÉAzÀÆ PÁUÉ0iÀÄÄ PÁ PÁ - JAzÀÄ PÀÆUÀÄªÀ

PÁ®ªÀ£ÀÄß 2 ªÀiÁvÁæPÁ®ªÉAzÀÆ, £À«®Ä MAzÀÄ ¸À® PÀÆUÀÄªÀ PÁ®ªÀ£ÀÄß 3 ªÀiÁvÁæPÁ®ªÉAzÀÄ
ªÀÄÄAUÀÄ°0iÀÄÄ zsÀé¤ªÀiÁqÀÄªÀ PÁ®ªÀ£ÀÄß ½ ªÀiÁvÁæPÁ®ªÉAzÀÆ ¸ÀÆÜ®ªÁV w½0iÀÄÄvÁÛgÉ CxÀªÁ
PÉÆÃ½0iÀÄÄ ¥ÁævÀBPÁ®zÀ°è PÀÆUÀÄªÀ-
(ii) PÀÆ PÀÆ PÀÆ - JA§°è ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ PÀÆUÀÄ KPÀªÀiÁvÁæPÁ®, JgÀqÀ£É0iÀÄzÀÄ ¢éªÀiÁvÁæPÁ®,
ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄzÀÄ wæªÀiÁvÁæPÁ® (¥ÀÅöèvÀ) JAzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV UÀæ»¸ÀÄvÁÛgÉ.
97 ®WÀÄ«£À aºÉß0iÀÄ£ÀÄß "Š" »ÃUÀÆ, UÀÄgÀÄ«£À aºÉß0iÀÄ£ÀÄß "‰" »ÃUÀÆ ¥ÁæaÃ£ÀPÁ®¢AzÀ®Æ
UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀÞw¬ÄvÀÄÛ. EwÛÃZÉUÉ CzÀÄ ¸Àé®à ªÀåvÁå¸ÀªÁV UÀÄgÀÄªÀ£ÀÄß "Š" »ÃUÀÆ ®WÀÄªÀ£ÀÄß
"‰" »ÃUÀÆ UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÁrPÉ0iÀÄ°è §A¢zÉ.
273
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
‰ ‰ ‰ ‰ ‰ ‰
C E G IÄ J M
‰ ‰ ‰ ‰ ‰ ‰
PÀ Q PÀÄ ZÀ l vÀ
‰ ‰ ‰ ‰ ‰ ‰
PÉ PÉÆ ¸ÀÄ ¸ÉÆ ¸ÀÈ PÀÈ
ªÉÄÃ¯É ºÀæ¸Àé¸ÀégÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÀæ¸Àé¸ÀégÀUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼É®è MAzÀÄ
ªÀiÁvÁæPÁ®zÀ°è GZÀÑj¸À®àqÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼ÁzÀÄzÀjAzÀ CªÀÅUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ‘ ‰ ’ »ÃUÉ
UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrzÉ.
(105) UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ:- JgÀqÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À PÁ®zÀ°è GZÀÑj¸À®àqÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼É®è
UÀÄgÀÄUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ. UÀÄgÀÄUÀ¼ÁVgÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ‘ Š ’ »ÃUÉ UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀÅzÀÄ
ªÁrPÉ.
(106) UÀÄgÀÄUÀ¼ÁUÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ:- ¢ÃWÀð¸ÀégÀ, ¢ÃWÀð¸ÀégÀ¢AzÀ PÀÆrzÀ
UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ C£ÀÄ¸ÁégÀ «¸ÀUÀðUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ, MvÀÛPÀëgÀzÀ »A¢£À
CPÀëgÀ, ªÀåAd£ÁPÀëgÀzÀ »A¢£À CPÀëgÀ µÀlà¢ ¥ÀzÀåUÀ¼À°è §gÀÄªÀ 3£É0iÀÄ 6£É0iÀÄ
¸Á°£À PÉÆ£É0iÀÄ°ègÀÄªÀ CPÀëgÀ (®WÀÄªÁVzÀÝgÀÆ) UÀÄgÀÄUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ: (i) ¢ÃWÀð¸ÀégÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄUÀ¼ÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ-
Š Š Š Š Š Š Š
D F H IÆ K L N
(ii) ¢ÃWÀð¸ÀégÀ¢AzÀ PÀÆrzÀ UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ-
PÁ QÃ ZÉÃ ZÉÊ ¸ÉÊ SÁ £ÉÆÃ
(iii) C£ÀÄ¸ÁégÀ «¸ÀUÀðUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ-
CA CB vÀA vÀB ¸ÀA ¸ÀB PÀA
(iv) MvÀÛPÀëgÀzÀ »A¢£À CPÀëgÀ UÀÄgÀÄªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ-
Š‰ Š‰ Š ‰ Š ‰‰
PÀ®Äè ªÀÄtÄÚ ¤®Äè ªÉÄvÀÛUÉ
274
(E°è MvÀÛPÀëgÀzÀ »A¢£À CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄUÀ¼ÁVzÀÄÝ, G½zÀªÀÅ ®WÀÄªÁVzÀÝgÉ ®WÀÄ

aºÉß0iÀÄ£ÀÆß UÀÄgÀÄªÁVzÀÝgÉ UÀÄgÀÄ aºÉß0iÀÄ£ÀÆß ºÁPÀ¨ÉÃPÀÄ)
(v) ªÀåAd£ÁPÀëgÀzÀ »A¢£À CPÀëgÀ UÀÄgÀÄªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ-
Š Š Š Š Š Š Š Š
PÀ¯ï ¤¯ï ¥Àuï w£ï ªÉÄÃuï PÁ¯ï ªÉÄÃ¯ï vÁ0iÀiï
ªÉÄÃ¯É ªÀåAd£ÁPÀëgÀzÀ »A¢£À CPÀëgÀ UÀÄgÀÄUÀ¼ÁVgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j. ‘ªÉÄÃuï’
JA§°è ‘ªÉÄÃ’ JA§ÄzÀÆ, ‘PÁ¯ï’ JA§°è ‘PÁ’ JA§ÄzÀÆ, ‘ªÉÄÃ¯ï’ JA§°è ‘ªÉÄÃ’
JA§ÄzÀÆ, ‘vÁ0iÀiï’ JA§°è ‘vÁ’ JA§ÄzÀÆ ¢ÃWÁðPÀëgÀUÀ¼ÁVzÀÝjAzÀ ¸ÀºÀdªÁV
CªÀÅ UÀÄgÀÄUÀ¼ÉÃ DVzÀÝgÀÆ, ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ »A¢gÀÄUÀÄªÀÅzÀjAzÀ®Æ CªÀÅ UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ.
»ÃUÉ CªÀÅ UÀÄgÀÄUÀ¼ÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ JgÀqÀÄ PÁgÀtUÀ½zÀÝgÀÆ MAzÉÃ UÀÄgÀÄ. ªÉÄÃ°£À
GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼ÁzÀ ¯ï, uï, 0iÀiï ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ ®WÀÄUÀ¼ÀÆ C®è,
UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÆ C®è. CªÀPÉÌ 0iÀiÁªÀ aºÉß0iÀÄ£ÀÄß ºÁPÀ¨ÁgÀzÀÄ. MAzÀÄ CPÀëgÀ UÀÄgÀÄªÁUÀ®Ä
JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ PÁgÀtUÀ½zÀÝgÀÆ MAzÉÃ UÀÄgÀÄªÉAzÀÄ ¨sÁ«¸À¨ÉÃPÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- Š ‰ Š‰
±Á¸ÀÛç PÁAPÉë
ªÉÄÃ°£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è ‘±Á’ CPÀëgÀ UÀÄgÀÄªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ JgÀqÀÄ PÁgÀtUÀ½ªÉ.
CzÀÄ ¢ÃWÀðªÁzÀÝjAzÀ UÀÄgÀÄ, MvÀÛPÀëgÀzÀ »A¢£À CPÀëgÀªÁzÀÝjAzÀ UÀÄgÀÄ. ‘PÁ’
JA§ÄzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ PÁgÀt ºÉÆA¢zÉ. ¢ÃWÀðªÁVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ UÀÄgÀÄ;
C£ÀÄ¸ÁégÀ«gÀÄªÀÅzÀjAzÀ UÀÄgÀÄ; MvÀÛPÀëgÀzÀ »A¢£À CPÀëgÀªÁzÀÝjAzÀ®Æ UÀÄgÀÄ.
(vi) ±ÀgÀ, PÀÄ¸ÀÄªÀÄ, ¨sÉÆÃUÀ, ¨sÁ«Ä¤Ã, ¥ÀjªÀ¢üð¤Ã, ªÁzsÀðPÀ-
EvÁå¢ DgÀÄ eÁw0iÀÄ µÀlà¢ ¥ÀzÀåUÀ¼À°è §gÀÄªÀ ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ,
DgÀ£É0iÀÄ ¸Á°£À PÉÆ£É0iÀÄ CPÀëgÀ ®WÀÄªÁVzÀÝgÉ UÀÄgÀÄ CPÀëgÀªÉAzÀÄ
¨sÁ«¸À¨ÉÃPÀÄ.
V - ªÀiÁvÁæUÀtzÀ bÀAzÀ¹ì£À ¥ÀzÀåUÀ¼ÀÄ

ªÀiÁvÁæUÀtUÀ¼ÀÄ JAzÀgÉ ªÀÄÆgÀÄ, £Á®ÄÌ, LzÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼ÀÄ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À
¯ÉPÀÌ«lÄÖPÉÆAqÀÄ «¨sÁV¸ÀÄªÀ UÀtUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÁæUÀtUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅzÉAzÀÄ F »AzÉ
«ªÀj¹zÉ.
275
¥ÀzÀåzÀ°è£À ¸Á®ÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄ®WÀÄUÀ½AzÀ UÀÄgÀÄw¹zÀ ªÉÄÃ¯É UÀÄgÀÄ«UÉ JgÀqÀÄ

ªÀiÁvÉæ, ªÀÄvÀÄÛ ®WÀÄ«UÉ MAzÀÄ ªÀiÁvÉæ0iÀÄ ¯ÉPÀÌºÁQ ªÀÄÆgÀÄ, £Á®ÄÌ, LzÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À
UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À£ÀÄß MAzÉÆAzÀÄ UÀtªÁV «AUÀr¸ÀÄªÀ UÀtUÀ¼É®è ªÀiÁvÁæUÀtUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
¥ÀzÀåUÀ¼À ¸Á®ÄUÀ¼À CPÀëgÀUÀ½UÉ UÀÄgÀÄ®WÀÄUÀ¼À UÀÄgÀÄvÀÄªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ‘¥Àæ¸ÁÛgÀ’ JAzÀÄ
ºÉ¸ÀgÀÄ.
ªÀiÁvÁæUÀtUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ ¥ÀzÀåeÁwUÀ¼ÉAzÀgÉ-PÀAzÀ, µÀlà¢UÀ¼ÀÄ98, gÀUÀ¼É99
ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ. FUÀ MAzÉÆAzÁV ªÀiÁvÁæUÀtzÀ ¥ÀzÀåUÀ¼À ®PÀëtªÀ£ÀÄß w½¬Äj.
(1) PÀAzÀ ¥ÀzÀåzÀ ®PÀët

PÀAzÀ ||
4 4 4
‰‰ ‰ ‰ Š Š ‰ ‰‰‰
M qÉ 0iÀÄ ® eÁA qÀA PÀÄ ® V j |
4 4 4 4 4
‰‰ Š ‰‰ Š ‰ Š ‰ ‰‰Š ‰‰ Š
PÀ qÉ 0iÀÄ ¯ï ¦ ½ 0iÀÄ ¯ÉÌ zsÁ wæ ¢ « d gï £À qÀÄ UÀ |
4 4 4
‰ ‰‰‰ ‰ Š ‰ Š ‰ ‰
¯ÉÆÌ qÀ j ¸ÀÄ « £ÀA d mÁ ¸ÀÄ gÀ |
4 4 4 4 4
‰ Š ‰ ‰‰ Š ‰Š ‰ Š Š Š Š
» rA § § PÀ ªÉÊ j ¹A ºÀ £Á zÀA UÉ 0iÀÄÝA ||
ªÉÄÃ°£À F PÀAzÀ ¥ÀzÀåPÉÌ ¥Àæ¸ÁÛgÀ ºÁQ UÀtUÀ¼À£ÀÄß (ªÀiÁvÁæUÀtUÀ¼À£ÀÄß) «AUÀr¹zÉ.
F ¥ÀzÀåzÀ°è ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæ0iÀÄ CxÀªÁ LzÀÄ ªÀiÁvÉæ0iÀÄUÀtUÀ¼À£ÀÄß «AUÀr¸À®Ä
§gÀÄªÀAw®è. EzÀgÀ°è £Á®ÄÌ £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæ0iÀÄ UÀtUÀ¼À£ÉßÃ «AUÀr¸À¨ÉÃPÀÄ.
98 µÀlà¢UÀ¼ÀÄ JAzÀgÉ-±ÀgÀ, PÀÄ¸ÀÄªÀÄ, ¨sÉÆÃUÀ, ¨sÁ«Ä¤, ¥ÀjªÀ¢üð¤, ªÁzsÀðPÀUÀ¼ÉA§ DgÀÄ eÁw0iÀÄ

µÀlà¢UÀ¼ÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
99 gÀUÀ¼ÉUÀ¼ÉAzÀgÉ-ªÀÄAzÁ¤®gÀUÀ¼É, GvÁìºÀgÀUÀ¼É, ®°vÀgÀUÀ¼ÉUÀ¼ÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
276
(107) ®PÀët:- £Á®ÄÌ ¸Á®ÄUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ ¥ÀzÀå; MAzÀ£É0iÀÄ ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ

¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVzÀÄÝ £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæ0iÀÄ ªÀÄÆgÀÄ UÀtUÀ½AzÀ PÀÆrªÉ.
JgÀqÀ£É0iÀÄ, £Á®Ì£É0iÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÀÄÝ £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæ0iÀÄ LzÀÄ UÀtUÀ½AzÀ
PÀÆrªÉ.
¥ÀÇªÁðzsÀðzÀ°è JAlÄ UÀtUÀ¼ÀÆ, GvÀÛgÁzsÀðzÀ°è JAlÄ UÀtUÀ¼ÀÆ EªÉ.
¥ÀÇªÁðzsÀð GvÀÛgÁzsÀðUÀ¼À «µÀªÀÄ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼À°è JAzÀgÉ 1, 3, 5, 7£É0iÀÄ UÀtUÀ¼À
¸ÁÜ£ÀzÀ°è "‰Š‰" F jÃw0iÀÄ ªÀÄzsÀå UÀÄgÀÄªÀÅ¼Àî UÀtªÀÅ §gÀPÀÆqÀzÀÄ. ¥ÀÇªÁðzsÀð
GvÀÛgÁzsÀðUÀ¼À 6£É0iÀÄ UÀtªÀÅ ªÀiÁvÀæ £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæUÀ¼À ‰‰‰‰ »ÃVgÀÄªÀ UÀtªÁUÀ°,
ªÀÄzsÀå UÀÄgÀÄªÀÅ¼Àî ‰Š‰ »ÃVgÀÄªÀ UÀtªÁUÀ° §gÀ¨ÉÃPÀÄ. ¥ÀÇªÁðzsÀð GvÀÛgÁzsÀðUÀ¼À°è
PÉÆ£ÉUÉ UÀÄgÀÄ §gÀÄªÀ "Š Š" EAxÀ UÀtªÁUÀ°, "‰‰Š" EAxÀ UÀtªÁUÀ° §gÀ¨ÉÃPÀÄ.
ªÉÄÃ°£À PÀAzÀ ¥ÀzÀåzÀ°è ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½gÀÄªÀ ®PÀëtUÀ¼É®è §A¢gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
E£ÀÄß DgÀÄ eÁw0iÀÄ µÀlà¢UÀ¼À ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß PÀæªÀÄªÁV w½0iÉÆÃt. (µÀmï=DgÀÄ,
¥À¢=¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ¼ÀîzÀÄÝ JAzÀÄ CxÀð).
(2) µÀlà¢UÀ¼À ®PÀëtUÀ¼ÀÄ

(1) ±ÀgÀµÀlà¢
4 4
Š‰‰ ‰‰‰‰
F±À£À PÀgÀÄuÉ0iÀÄ
4 4
Š‰‰ ‰‰‰‰
£Á²¸ÀÄ «£À0iÀÄ¢
4 4 4 1UÀÄgÀÄ
Š‰‰ Š‰‰ Š‰‰ Š
zÁ¸À£À ºÁUÉ0iÉÄ ¤ÃªÀÄ£À ªÉÃ |
4 4
Š‰‰ ‰‰‰‰
PÉèÃ±ÀzÀ «zsÀ« zsÀ
277
4 4
Š‰‰ ‰‰‰‰
¥Á±ÀªÀ ºÀj zÀÄ«
4 4 4 1UÀÄgÀÄ
Š‰‰ Š‰‰ ‰‰‰‰ Š
¯Á¸À¢ ¸À vÀåªÀ w½ªÀÄ £À ªÉÃ ||
(-¥ÀzÀå¸ÁgÀ)
(108) F ªÉÄÃ°£À ¥ÀzÀåªÀÅ DgÀÄ ¸Á®ÄUÀ½AzÀ PÀÆrzÉ. 1, 2, 4, 5 £É0iÀÄ
¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÀÄÝ 4 ªÀiÁvÉæ0iÀÄ 2 UÀtUÀ½AzÀ PÀÆrªÉ. 3 ªÀÄvÀÄÛ 6
£É0iÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÀÄÝ 4 ªÀiÁvÉæ0iÀÄ 3 UÀtUÀ½AzÀ®Æ,
ªÉÄÃ¯ÉÆAzÀÄ UÀÄgÀÄ«¤AzÀ®Æ PÀÆrªÉ. ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÀ£É0iÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À
PÉÆ£É0iÀÄPÀëgÀ ®WÀÄªÁVzÀÝgÀÆ UÀÄgÀÄªÉAzÉÃ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ. F eÁw0iÀÄ ¥ÀzÀåzÀ°è
ªÀÄzsÀåUÀÄgÀÄªÀÅ¼Àî "‰Š‰" F jÃw0iÀÄ UÀtªÀÅ J°è0iÀÄÆ §gÀPÀÆqÀzÀÄ. EAxÀ
®PÀët¢AzÀ PÀÆrzÀ ¥ÀzÀåUÀ¼ÀÄ ±ÀgÀµÀlà¢UÀ¼ÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
(2) PÀÄ¸ÀÄªÀÄµÀlà¢
5 5
Š‰‰‰ ‰‰ ‰ Š
¸ÀAvÀw0iÀÄ ¥ÀqÉ0iÉÄ¨sÀÆ |
5 5
Š ‰ ‰ ‰ ‰‰ ‰ Š
PÁAvÀ£À £ÀÄ ¢£ÀªÀÄÄ«ÄA |
5 5 5 1UÀÄgÀÄ
Š ‰ Š ‰‰ ‰ ‰ ‰ Š ‰ Š Š
wAvÀÄ£ÀA ¢¤0iÀÄ£ÀÄ¥À ZÁgÀ¢A zÀ ||
5 5
Š‰‰‰ Š ‰ Š
¸ÀAvÀ¬Ä¥À £ÉÆÃA¦0iÀÄA |
278
5 5
Š Š ‰ Š‰‰‰
£ÉÆÃAvÉÃPÀ «A±À w¢ |
5 5 5 1UÀÄgÀÄ
ŠŠ‰ ‰‰ ‰ ‰‰ Š‰Š Š
£ÀAvÀ£Àß ¸Àw0iÉÆqÀ£É ¸ÉÃªÉUÉÊ zÀA ||
(-¢°Ã¥ÀZÀjvÉ)
(109) DgÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ¼Àî ¥ÀzÀå. 1, 2, 4, 5 £É0iÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ
¸ÀªÀÄ£ÁVzÀÄÝ LzÉÊzÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À JgÀqÀÄ UÀtUÀ½AzÀ PÀÆrªÉ. ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
DgÀ£É0iÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÀÄÝ LzÉÊzÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À ªÀÄÆgÀÄ
UÀtUÀ½AzÀ®Æ ªÉÄÃ¯É MAzÀÄ UÀÄgÀÄ«¤AzÀ®Æ PÀÆrªÉ. 3 ªÀÄvÀÄÛ 6 £É0iÀÄ
¸Á°£À PÉÆ£É0iÀÄ CPÀëgÀ ®WÀÄªÁVzÀÝgÀÆ UÀÄgÀÄªÉAzÀÄ ¨sÁ«¸À¨ÉÃPÀÄ. F eÁw0iÀÄ
¥ÀzÀåzÀ°è "‰Š‰‰" »ÃVgÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ "‰ŠŠ" »ÃVgÀÄªÀ UÀtªÀÅ §gÀPÀÆqÀzÀÄ. F
®PÀëtUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ ¥ÀzÀåUÀ¼ÉÃ PÀÄ¸ÀÄªÀÄ µÀlà¢UÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(3) ¨sÉÆÃUÀµÀlà¢
3 3 3 3
‰‰‰ Š‰ Š‰ Š‰
ªÉÄgÉ0iÀÄÄ w zÀÝ ¨sÁUÀå ªÉ ®è
3 3 3 3
‰‰‰ Š ‰ ‰‰ ‰ ‰‰ ‰
ºÀjzÀÄ ºÉÆÃ¬Ä vÉ £ÀÄ vÀ w gÀÄ PÀ
3 3 3 3 3 3 UÀÄ
‰‰‰ Š‰ Š ‰ Š‰ ‰‰‰ Š ‰ Š
ªÀÄgÀ½ £Áa ¥ÉÇÃUÀÄ w zÀÝ ªÀÄgÀÄ¼À £ÀAvÉ 0iÉÄ
3 3 3 3
‰‰‰ Š ‰ Š‰ Š‰
zsÀgÉ0iÀÄ ¨sÉÆÃUÀ ªÀ £ÀÄß ªÉÄaÑ
279
3 3 3 3
‰ ‰‰ ‰ ‰ ‰ ‰ ‰ ‰ Š ‰
¥ÀgÀªÀ ªÀÄgÉvÀÄ PÉ qÀ ®Ä ¨ÉÃqÀ
3 3 3 3 3 3 UÀÄ
‰‰‰ Š ‰ ‰‰‰ Š‰ Š‰ Š ‰ Š
zsÀgÉ0iÀÄ ¨sÉÆÃUÀ PÀ £À ¹ £ÀAvÉ PÉÃ¼ÀÄ ªÀiÁ£À ªÁ ||
(-ªÀÄÄ¦à£À µÀqÀPÀëj)
(110) DgÀÄ ¸Á®ÄUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ ¥ÀzÀå. 1, 2, 4, 5 £É0iÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ
MAzÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÀÄÝ ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæ0iÀÄ £Á®ÄÌ UÀtUÀ½AzÀ PÀÆrªÉ.
ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÀ£É0iÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÀÄÝ ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À
DgÁgÀÄ UÀtUÀ½AzÀ®Æ, ªÉÄÃ¯ÉÆAzÀÄ UÀÄgÀÄ«¤AzÀ®Æ PÀÆrgÀÄvÀÛªÉ. ªÀÄÆgÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ DgÀ£É0iÀÄ ¸Á°£À PÉÆ£É0iÀÄ CPÀëgÀ ®WÀÄªÁVzÀÝgÀÆ UÀÄgÀÄªÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F
eÁw0iÀÄ bÀAzÀ¹ì£À ¥ÀzÀåzÀ°è "‰ Š" »ÃUÉ EgÀÄªÀ ªÀiÁvÁæUÀt §gÀPÀÆqÀzÀÄ. EAxÀ
®PÀëtUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ ¥ÀzÀåªÉÃ "¨sÉÆÃUÀµÀlà¢" J¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(4) ¨sÁ«Ä¤Ã µÀlà¢
3 4 3 4
Š‰ ‰‰‰‰ Š‰ ‰‰Š
PÀAqÀÄ R¼À¨É gÀ UÁzÀ ¤ ªÀ£ÀÄ
3 4 3 4
Š ‰ ‰‰Š ‰‰ ‰ Š‰‰
zÀÝAqÀ vÀ £À ªÀ ZÀÑ j 0iÀÄ ¯ÁºÀj
3 4 3 4 3 4 1UÀÄgÀÄ
Š ‰ ‰ ‰‰ ‰ ‰‰‰ ‰ ‰Š ‰ ‰‰ ‰‰‰‰ Š
RAqÀ ¥À gÀ ±ÀÄ UÀ ¼À¼ÀÄPÀÄ ªÀ gÀÄvÀ £ÉÆßqÀ£É vÉÆqÀPÀÄªÀ gÉ |
3 4 3 4
Š ‰ Š‰‰ Š‰ ‰‰ Š
§Ar vÀÄA©zÀ PÀÆ¼À ¤ ªÀ ¤A
280
3 4 3 4
Š ‰ ‰ ‰‰ ‰ Š ‰ Š ‰‰
zÀÄAqÀÄ § zÀÄ PÀ ° HgÀ ¥ÁªÀðgÀ
3 4 3 4 3 4 1UÀÄgÀÄ
Š ‰ ‰‰‰‰ ‰‰‰ ‰ ‰‰‰ ‰‰‰ ‰‰Š Š
»AqÀÄ ªÉ£ÀÄ¬ÄªÀ ¸À » vÉ £ÀÄ vÀ ºÀ®Ä ªÉÆgÉzÀ £À ªÀÄgÁ j ||
(-UÀzÀÄV£À ¨sÁgÀvÀ)
¸ÀªÀÄ£ÁVzÀÄÝ ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæUÀ¼À £Á®ÄÌ UÀtUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. (ªÉÆzÀ®Ä
ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæ0iÀÄ UÀt C£ÀAvÀgÀ 4 ªÀiÁvÉæ0iÀÄ UÀt F PÀæªÀÄzÀ°è MlÄÖ £Á®ÄÌ
UÀtUÀ½gÀÄvÀÛªÉ.) 3£É0iÀÄ 6£É0iÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÀÄÝ, ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
£Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæUÀ¼À DgÀÄUÀtUÀ½AzÀ®Æ ªÉÄÃ¯ÉÆAzÀÄ UÀÄgÀÄ«¤AzÀ®Æ PÀÆrgÀÄvÀÛªÉ.
ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÀ£É0iÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À PÉÆ£É0iÀÄ CPÀëgÀ ®WÀÄªÁVzÀÝgÀÆ
UÀÄgÀÄªÁUÀÄvÀÛzÉ. F eÁw0iÀÄ ¥ÀzÀåzÀ°è "‰ Š ‰" F jÃw0iÀÄ ªÀÄzsÀå UÀÄgÀÄªÀÅ¼Àî
UÀtªÀÅ J°è0iÀÄÆ §gÀPÀÆqÀzÀÄ. EAxÀ ®PÀëtªÀÅ¼ÀîªÀÅ ¨sÁ«Ä¤Ã µÀlà¢UÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
(5) ¥ÀjªÀ¢üð¤ÃµÀlà¢
4 4 4 4
‰ ‰ ‰‰ Š ‰ ‰ ‰ ‰ ‰ ‰ Š ‰ ‰
zÀÄjvÀªÀ £ÀA¨É ¼É ªÀÅzÀPÉ ¥ÉÇ ®APÉÆ¯É
4 4 4 4
‰ ‰ ‰‰ ‰‰ ‰‰ Š ‰ ‰ ‰ ‰ Š
¥Àj PÀ° ¹zÀ£ÀªÀ zÉÆÃºÀ¼À ªÀÄ£ÀÈvÀA
4 4 4 4 4 4 1UÀÄgÀÄ
‰ ‰ Š ‰ ‰‰‰ ‰‰‰‰ ŠŠ Š Š ‰‰Š Š
¥Àj PÁ ®ÄzÀPÀªÀÄ zÀPÉPÀ¼À ªÀ£Àå ¹ÛçÃ¸ÀA UÀªÉÄUÉ 0iÉÄä |
4 4 4 4
‰ ‰ Š ‰ ‰ ‰‰ Š ‰ ‰ ‰‰‰ ‰
¥Àj gÀ PÀëuÉ0iÀÄw PÁAPÉë0iÀÄ zÀj£ÀªÀÅ
281
4 4 4 4
‰‰Š Š ‰ ‰ ŠŠ Š‰‰
¤gÀÄvÀA ¥ÉÇzÀÄðzÉÆ r®èA ¸ÀA¸ÀÈw
4 4 4 4 4 4 1 UÀÄgÀÄ
‰‰Š ‰‰Š ‰ ‰ ‰ ‰ Š ‰‰ Š ‰‰ Š Š Š
0iÀÄÄgÀÄQ °âµÀªÉÄ °è0iÀÄzÀÄ «ZÁj¸É ¨sÀªÀåd £ÉÆÃvÀÛA ¸Á ||
(-PÀ£ÀßqÀ PÉÊ¦r)
¸ÀªÀÄ£ÁVzÀÄÝ, £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæ0iÀÄ £Á®ÄÌ UÀtUÀ½AzÀ PÀÆrªÉ. 3 ªÀÄvÀÄÛ 6£É0iÀÄ
¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÀÄÝ £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæ0iÀÄ DgÀÄ UÀtUÀ½AzÀ®Æ
ªÉÄÃ¯ÉÆAzÀÄ UÀÄgÀÄ«¤AzÀ®Æ PÀÆrgÀÄvÀÛªÉ. F ¥ÀzÀåzÀ°è "‰ Š ‰" F
jÃw¬ÄgÀÄªÀ UÀtªÀÅ J°è0iÀÄÆ §gÀPÀÆqÀzÀÄ. ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÀ£É0iÀÄ ¸Á°£À
PÉÆ£É0iÀÄ CPÀëgÀ ®WÀÄªÁVzÀÝgÀÆ UÀÄgÀÄªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. F ®PÀët¢AzÀ PÀÆrzÀ
¥ÀzÀåªÀÅ ¥ÀjªÀ¢üð¤ÃµÀlà¢0iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(6) ªÁzsÀðPÀµÀlà¢
5 5 5 5
Š Š ‰ ‰ ‰ Š ‰ ‰‰ ‰ ‰‰ Š ‰ ‰ ‰
§®Î0iÀÄå £ÀÈ¥ÀgÀAf vÀqÉ0iÀÄzÉgÀ WÀÆzsÀéºÀ£À |
5 5 5 5
Š Š ‰ ‰‰ ‰ ‰‰ Š ‰‰ ‰ Š ‰ ‰‰
¸ÉÆ¯ÉÎÃ½ £À«Ä¸À°¼É 0iÉÆ¼ÀÑj¸ÀÄ vÀzsÀégÀzÀ |
5 5 5 5 5 5 2
Š ‰ ‰ ‰ Š ‰ Š Š ‰ ‰ ‰ Š ‰ ‰ ‰ ‰‰ Š ‰ ‰ ‰ ‰‰ ‰ Š
£À®ÄÎzÀÄgÉ §AzÀÄªÁ °äÃQ0iÀÄ¤ eÁ±ÀæªÀÄzÀ «¤0iÉÆÃUÀ zÀÄ¥ÀªÀ£ÀzÉÆ ¼ÀÄ|
5 5 5 5
Š ‰ ‰‰ Š‰ ‰‰ Š ‰ Š Š ‰Š
¥ÀÅ®Î¼À¥À ¸ÀÄUÉð¼À¹ ¥ÉÇPÉÆÌqÁ vÉÆÃlUÁ |
282
5 5 5 5
Š ‰ Š ‰ ‰ Š ‰ ‰‰ Š ‰ Š ‰ ‰ ‰
ªÀ¯ÉÎvÀ £ÉÆßqÀ£Ár UÀ¼ÀPÀÆr °Ã¯É«ÄUÉ |
5 5 5 5 5 5 2
Š Š ‰ ‰ ‰ Š ‰ Š Š ‰ Š ‰ ‰ ‰ Š ‰ Š Š ‰ ‰‰ Š
©¯ÉÆÎAqÀÄ £ÀqÉvÀAzÀ ªÀAPÀAqÀ £ÀaðvÀ¸ÀÄ ªÁf0iÀÄA «ÃgÀ®ªÀ £ÀÄ ||
(113) DgÀÄ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ¼Àî ¥ÀzÀå. 1, 2, 4, 5 £É0iÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ

¸ÀªÀÄ£ÁVzÀÄÝ 5 ªÀiÁvÉæ0iÀÄ 4 UÀtUÀ½AzÀ PÀÆrzÉ. ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÀ£É0iÀÄ
¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÀÄÝ 5 ªÀiÁvÉæ0iÀÄ DgÀÄUÀt ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄÃ¯ÉÆAzÀÄ
UÀÄgÀÄ«¤AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛªÉ. 3, 6 £É0iÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À PÉÆ£É0iÀÄ CPÀëgÀ ®WÀÄªÁVzÀÝgÀÆ
UÀÄgÀÄªÁUÀÄvÀÛzÉ. EAxÀ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ¼Àî ¥ÀzÀåUÀ¼ÉÃ ªÁzsÀðPÀµÀlà¢UÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
EzÀÄªÀgÉUÉ PÀAzÀ¥ÀzÀå, ±ÀgÀ, PÀÄ¸ÀÄªÀÄ, ¨sÉÆÃUÀ, ¨sÁ«Ä¤Ã, ¥ÀjªÀ¢üð¤Ã,
ªÁzsÀðPÀUÀ¼ÉA§ ªÀiÁvÁæUÀtUÀ¼À bÀAzÀ¹ì£À ¥ÀzÀåUÀ¼À ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß w½¢j. EªÉ®è
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV, ªÀÄÆgÀÄ, £Á®ÄÌ, LzÀÄ, ªÀiÁvÉæUÀ¼À ¯ÉPÀÌ¢AzÀ «¨sÁV¹PÉÆAqÀ UÀtUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¹ gÀa¸À®àlÖ ¥ÀzÀåUÀ¼ÀÄ. FUÀ ªÀiÁvÉæUÀ¼À UÀtzÀ ¯ÉPÀÌ¢AzÀ¯ÉÃ gÀa¸À®ànÖgÀÄªÀ
E£ÉÆßAzÀÄ §UÉ0iÀÄ ¥ÀzÀåUÀ¼À ®PÀët w½0iÉÆÃt.
(3) gÀUÀ¼É eÁw0iÀÄ ¥ÀzÀå®PÀëtUÀ¼ÀÄ

‘gÀUÀ¼É’ JA§ÄzÀÄ ‘gÀWÀmÁ’ JA§ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§ÝzÀ vÀzÀãªÀ ¥ÀzÀ. PÀ£ÀßqÀzÀ°è
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV GvÁìºÀgÀUÀ¼É, ªÀÄAzÁ¤®gÀUÀ¼É, ®°vÀgÀUÀ¼É JAzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ «zsÀªÁzÀ
gÀUÀ¼ÉUÀ¼ÀÄ ¥Àæ¹zÀÞªÁVªÉ. gÀUÀ¼É0iÀÄ ¥ÀzÀåUÀ¼À°è EzÀÄªÀgÉUÉ ºÉÃ½zÀ £Á®ÄÌ CxÀªÁ DgÀÄ
¸Á®ÄUÀ¼À ¥ÀzÀåUÀ¼ÀAvÉ, EµÉÖÃ ¸Á®ÄUÀ½gÀ¨ÉÃPÉA§ ¤0iÀÄªÀÄªÉÃ E®è. JµÀÄÖ ¨ÉÃPÁzÀgÀÆ
¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ ºÁUÉ0iÉÄÃ ¨É¼É0iÀÄÄvÀÛ ºÉÆÃUÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ J®è ¸Á®ÄUÀ¼ÀÆ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ
ªÀiÁvÁæUÀtUÀ½AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛªÉ. ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÉgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è ¥Áæ¸ÀzÀ ¤0iÀÄªÀÄ«gÀÄ
vÀÛzÉ. CAvÀå¥Áæ¸ÀªÀÇ EgÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
283
(1) GvÁìºÀgÀUÀ¼É0iÀÄ ®PÀët

(i)
3 3 3 3
‰‰‰ Š ‰ Š‰ Š‰
100PÀÄ½ªÀð ¥ÉÇUÉÆÃ ¼ÀAUÀ ¼À °è
3 3 3 3
‰‰ ‰ Š ‰ Š ‰ Š ‰
vÀ½gÀ PÁªÀ tAUÀ ¼À °è
3 3 3 3
Š‰ Š‰ Š‰ Š‰
vÀÄA© «Ar £ÀAvÉ ¥Ár
3 3 3 3
Š‰ Š‰ Š ‰ Š‰
dPÀÌ ªÀ QÌ 0iÀÄAvÉ PÀÆr
(-PÀ©âUÀgÀPÁªÀ)
£Á®ÄÌ¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ¼Àî F GvÁìºÀgÀUÀ¼É0iÀÄ°è ¥Àæw0iÉÆAzÀÄ ¸Á°£À®Æè ªÀÄÆgÀÄ

ªÀiÁvÉæ0iÀÄ £Á®ÄÌ UÀtUÀ¼ÀÄAlÄ. ªÉÆzÀ°£À JgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è D¢¥Áæ¸ÀªÀÇ EzÉ,
CAvÀå¥Áæ¸ÀªÀÇ EzÉ. E£ÉßgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è D¢¥Áæ¸À«®è, CAvÀå¥Áæ¸À«zÉ. PÉ®ªÀÅ
PÀqÉ »ÃUÀÆ EgÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. DzÀgÉ D¢¥Áæ¸À«gÀÄªÀÅzÉÃ ºÉZÀÄÑ. »ÃUÉ-
(114) JgÀqÉgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è ¥Áæ¸À¤0iÀÄªÀÄ«lÄÖPÉÆAqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæ0iÀÄ
£Á®ÄÌ UÀtUÀ¼À UÀt¤0iÀÄªÀÄ¢AzÀ ¸Á®ÄUÀ¼À ¤0iÀÄªÀÄ«®èzÉ EgÀÄªÀ ¥ÀzÀå eÁw0iÉÄÃ
GvÁìºÀgÀUÀ¼É0iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
100 ‘PÀÄ½ªÀð’JA§°è ‘ªÀð’ JA§ÄzÀÄ ¸ÀA0iÀÄÄPÁÛPÀëgÀªÁVzÀÄÝ »A¢£À ‘½’ JA§PÀëgÀ

UÀÄgÀÄªÁUÀ¨ÉÃPÁVvÀÄÛ. DzÀgÉ ºÁUÉ DV®è. KPÉAzÀgÉ-ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è PÉ®ªÀÅ PÀqÉ PÉ®ªÀÅ
¢évÁéPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ²y®ªÁV GZÀÑj¹ CAxÀªÀ£ÀÄß ±Ày®¢évÀé JAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄÄvÁÛgÉ. »ÃUÉ
²y®¢évÀéªÁV GZÀÑj¹zÀ ¸ÀA0iÀÄÄPÁÛPÀëgÀzÀ »A¢£À CPÀëgÀ UÀÄgÀÄªÁUÀÄªÀÅ¢®è. §¢ð®, UÀzÀÄðUÀÄ,
CªÀÄzÀÄð, JzÉð, PÀzÀÄðAPÀÄ, §zÀÄðAPÀÄ, dUÀÄ¼ÀÝA, ¤«ÄªÀð, vÉÆqÀzÀð¥ÀA, CªÀÄUÀÄðA, £ÀÄ¸ÀÄ¼ÉÎ-
EAxÀªÉ®è ²y®¢évÀéUÀ¼ÁUÀÄªÀÅªÀÅ. E£ÀÆß C£ÉÃPÀ PÀqÉ ±Ày®¢évÀé §gÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀzÀåPÉÌ ‘PÀÄ½ªÀð’
JA§°è ‘ªÀð’ JA§ÄzÀÄ ±Ày®¢évÀéªÉAzÀÄ w½zÀgÉ ¸ÁPÀÄ. F jÃw ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀiÁvÀæ
EgÀÄvÀÛzÉ.
284
(ii) F GvÁìºÀgÀUÀ¼É0iÀÄ°è E£ÀÆß MAzÀÄ «zsÀªÀÅAlÄ. PÉ¼ÀV£À ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß

£ÉÆÃrj:-
3 3 3 1UÀÄgÀÄ
Š ‰ ‰‰ ‰ Š ‰ Š
ªÀiÁ« £Àr0iÉÆ ¼ÁqÀÄ vÀÄA
3 3 3 1UÀÄgÀÄ
Š ‰ Š‰ Š‰ Š
¥ÁqÀ ªÉ0iÉÄÝ PÉÃ¼ÀÄ vÀÄA
3 3 3 1UÀÄgÀÄ
Š ‰ Š ‰ ‰‰ ‰ Š
¥ÉÇ¼ÀÛ ¤AvÀÄ PÀ¼É0iÀÄÄ vÀÄA
3 3 3 1UÀÄgÀÄ
‰‰‰ Š‰ ‰‰‰ Š
vÉÆ®UÀ ¢zÀð gÉ¸É0iÀÄÄ vÀÄA
(-PÀ©âUÀgÀ PÁªÀ)
ªÉÄÃ°£À JgÀqÀ£É0iÀÄ jÃw0iÀÄ GvÁìºÀgÀUÀ¼É0iÀÄ°è J®è ¸Á®ÄUÀ¼ÀÆ ªÀÄÆgÀÄ

ªÀiÁvÉæ0iÀÄ ªÀÄÆgÀÄUÀtUÀ½AzÀ®Æ ªÉÄÃ¯ÉÆAzÀÄ UÀÄgÀÄ«¤AzÀ®Æ PÀÆrªÉ. ªÉÆzÀ¯ÉgÀqÀÄ
¸Á®ÄUÀ¼À°è D¢¥Áæ¸À CAvÀå¥Áæ¸ÀUÀ¼ÉgÀqÀÆ EªÉ. PÉÆ£É0iÀÄ JgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è
CAvÀå¥Áæ¸À ªÀiÁvÀæ EzÉ.
»ÃUÉ ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæ0iÀÄ ªÀÄÆgÀÄUÀt ªÉÄÃ¯ÉÆAzÀÄ UÀÄgÀÄ«¤AzÀ PÀÆrzÀ
ªÀåªÀ¸ÉÜ¬ÄAzÀ®Æ GvÁìºÀgÀUÀ¼É0iÀÄ bÀAzÀ¹ì£À ¥ÀzÀåUÀ½gÀÄvÀÛªÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
(2) ªÀÄAzÁ¤®gÀUÀ¼É0iÀÄ ®PÀët
(i)
4 4 4 4
Š‰‰ Š Š ‰‰‰‰ ŠŠ
DqÀÄªÀ UÀÄAqÀ 0iÀÄå£ÀºÉÆ¸À £ÀÈvÀåA |
285
4 4 4 4
Š ‰ ‰ ‰‰ Š Š ‰ ‰ Š Š
£ÉÆÃqÀÄªÀ ²ªÀ£ÀA ªÀÄÄnÖvÀÄ ¸ÀvÀåA |
4 4 4 4
‰‰Š Š Š Š Š Š Š
¸ÀÄRzÁ lAvÀ £ÀßA¨ÉA §vÀÛ¯ï
4 4 4 4
‰‰‰‰ Š Š ‰‰Š ŠŠ
¸ÀÄRªÀÄÄR ¢AzÀA ªÀÄ£ÀªÀÄA ¸ÀÄvÀÛ¯ï
(-PÀÄA¨ÁgÀ UÀÄAqÀ0iÀÄå£À gÀUÀ¼É)
ªÉÄÃ°£À ªÀÄAzÁ¤®gÀUÀ¼É0iÀÄ ¥ÀzÀåzÀ°è ¥Àæw0iÉÆAzÀÄ ¥ÁzÀzÀ®Æè £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæ0iÀÄ
£Á®ÄÌ UÀtUÀ½ªÉ. ªÉÆzÀ¯ÉgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è ‘qï’ ¥Áæ¸ÁPÀëgÀªÀÇ, G½zÉgÀqÀÄ
¸Á®ÄUÀ¼À°è ‘Sï’ ¥Áæ¸ÁPÀëgÀªÀÇ EzÉ. CAvÀå ¥Áæ¸ÀªÀÇ JgÀqÉgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è ¨ÉÃgÉ
¨ÉÃgÉ EzÉ. »ÃUÉ-
(115) £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæ0iÀÄ £Á®ÄÌ UÀt ¥Àæw¥ÁzÀzÀ®Æè §AzÀÄ JgÀqÉgÀqÀÄ
¸Á®ÄUÀ½UÉ ¥Áæ¸À¤0iÀÄªÀÄ«gÀÄªÀ ¥ÀzÀåeÁwUÉ ªÀÄAzÁ¤®gÀUÀ¼É0iÉÄ£ÀÄßªÀgÀÄ.
CAvÀå¥Áæ¸ÀªÀÇ PÉ®ªÀÅ PÀqÉ EgÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
(ii) F ªÀÄAzÁ¤®gÀUÀ¼É0iÀÄ°è E£ÀÆß MAzÀÄ «zsÀªÀÅAlÄ. F PÉ¼ÀUÀt ¥ÀzÀå
£ÉÆÃrj.
3 5 3 5
Š ‰ Š ‰ Š ‰ ‰‰ ‰ ‰ ‰ Š
£ÀAzÀ £ÀAUÀ¼ÉÆ¼ï ¸ÀÄ½ªÀ ©gÀ¬Ä¬ÄA
3 5 3 5
Š ‰ Š‰ ‰ ‰ Š ‰ ‰‰‰Š
PÀA¥ÀÅ PÀtä¯É0iÀÄ ¥ÀÇvÀ ¸ÀÄgÀ¬Ä¬ÄA
3 5 3 5
Š‰ Š ‰‰‰ ‰‰‰ Š‰Š
¸ÀÄvÀÛ ®ÄA¥Àj ªÀ dj ¥ÉÇ £À®Î½A
286
3 5 3 5
Š‰ Š ‰‰‰ ‰‰‰ Š‰Š
JvÀÛ ®ÄA £À°ªÀ ¥ÉÇ¸À £À «®Î½A (-¥ÀA¥À¨sÁgÀvÀ)
ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀAvÉ ¥Àæw0iÉÆAzÀÄ ¥ÁzÀzÀ®Æè ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ LzÀÄ ªÀiÁvÉæ0iÀÄ
£Á®ÄÌ UÀt (MlÄÖ 16 ªÀiÁvÉæUÀ¼ÀÄ) UÀ¼À ¯ÉPÀÌ¢AzÀ®Æ ªÀÄAzÁ¤®gÀUÀ¼É0iÀÄ
¥ÀzÀåUÀ½gÀÄªÀÅzÀÆ GAlÄ. ªÉÆzÀ¯ÉgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è D¢¥Áæ¸À ¤0iÀÄªÀÄ«®è. DzÀgÉ
‘©gÀ¬Ä¬ÄA’ ‘¸ÀÄgÀ¬Ä¬ÄA’ JAzÀÄ CAvÀå¥Áæ¸À«zÉ. PÉÆ£É0iÉÄgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è
D¢¥Áæ¸ÀªÀÇ CAvÀå¥Áæ¸ÀªÀÇ EzÉ. »ÃUÉ-
(116) ªÀÄÆgÁzÀ ªÉÄÃ¯É LzÀÄ ªÀiÁvÉæ0iÀÄUÀt¢AzÀ PÀÆrzÀ, MlÄÖ £Á®ÄÌ
ªÀiÁvÁæUÀt¢AzÀ PÀÆr JgÀqÉgÀqÀÄ ¸Á°£À°è D¢¥Áæ¸ÀªÁUÀ° CAvÀå ¥Áæ¸ÀªÁUÀ°,
CxÀªÁ JgÀqÀÄ PÀqÉUÀÆ ¥Áæ¸À ¤0iÀÄªÀÄ«gÀÄªÀ ¥ÀzÀå eÁw0iÀÄÆ
ªÀÄAzÁ¤®gÀUÀ¼É0iÀÄ°è JgÀqÀ£É0iÀÄ «zsÀªÁVzÉ.
(3) ®°vÀgÀUÀ¼É0iÀÄ ®PÀët

5 5 5 5
‰‰‰‰‰ ‰‰‰ ‰ ‰ ‰ ‰ ‰‰‰ Š ‰ ‰‰
C½0iÉÄ gÀ UÀ zÀ ¤ ® £À ®Ä UÀ zÀ gÀ«PÀ gÀA¥ÀÅUÀzÀ
5 5 5 5
‰‰Š ‰ ‰‰Š‰ ‰‰‰‰‰ ‰‰‰‰‰
¸ÀÄ½UÉÆAqÀÄ zÀ ¼ÀªÉÃ j ºÀ ¸ÀÄgÀ ½zÀÄ ¨É ¼À ½¥ÀÅzÀÄ
5 5 5 5
‰ ‰ ‰ ‰ ‰ Š‰ Š ‰‰ Š ‰ Š Š ‰
¸ÀÄgÀÄagÀ ªÉÄ ¤¥Àà«ÄÃ ¸À®ªÉÆUÉÎ 0iÀÄAPÉÆAqÀÄ
5 5 5 5
‰ ‰ Š‰ Š ‰ ‰ ‰ ‰ ‰ ‰ ‰ ‰ Š Š ‰
101EgÀªÀAw 0iÉÆ¼ïªÉÄgÉªÀ ©jªÀÄÄUÀÄ¼ÀÎ ¼ÀAPÉÆAqÀÄ
(-§¸ÀªÀgÁdzÉÃªÀgÀ gÀUÀ¼É)
101 F ¸Á°£À°è ‘ªÀÄÄUÀÄ¼ÀÎ¼ÀA’ JA§ ¥ÀzÀzÀ°ègÀÄªÀ ‘¼À’ JA§ÄzÀÄ MvÀÛPÀëgÀªÁzÀÝjAzÀ CzÀgÀ »A¢£À
‘UÀÄ’ JA§ÄzÀÄ UÀÄgÀÄªÁUÀ¨ÉÃPÀÄ; DzÀgÉ F »AzÉ Crn¥ÀàtÂ0iÀÄ°è «ªÀj¹zÀAvÉ CzÀ£ÀÄß ‘²y®¢évÀé’
ªÉAzÀÄ ¨sÁ«¹zÀÝjAzÀ CzÀgÀ »A¢gÀÄªÀ ‘UÀ’ JA§PÀëgÀ ®WÀÄªÁVzÉ.
287
ªÉÄÃ°£À F ®°vÀgÀUÀ¼É0iÀÄ ¥ÀzÀåzÀ ¥Àæw0iÉÆAzÀÄ ¸Á°£À°è0iÀÄÆ LzÀÄ ªÀiÁvÉæ0iÀÄ

£Á®ÄÌ UÀtUÀ½ªÉ. JgÀqÉgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è D¢¥Áæ¸À¤0iÀÄªÀÄ«zÉ. CAvÀå¥Áæ¸ÀªÀÇ
JgÀqÉgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ½UÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ0iÀiÁV0iÉÄÃ EzÉ.
(117) F jÃw0iÀÄ°è ¥ÁzÀ (¸Á®Ä)UÀ¼ÀÄ EAwµÉÖÃ EgÀ¨ÉÃPÉA§

¤0iÀÄªÀÄ«®èzÉ, ¥Àæw0iÉÆAzÀÄ ¥ÁzÀzÀ®Æè LzÉÊzÀÄ ªÀiÁvÉæ0iÀÄ £Á®ÄÌ UÀtUÀ¼À¤ßlÄÖ
JgÀqÉgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è ¥Áæ¸À¤0iÀÄªÀÄªÀ£ÀÄß ªÀÄÄRåªÁV D¢0iÀÄ°è ¥Á°¹PÉÆAqÀÄ
§gÉ0iÀÄ®àlÖ ¥ÀzÀåUÀ¼ÀÄ ‘®°vÀgÀUÀ¼É’UÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ. CAvÀå ¥Áæ¸ÀzÀ ¤0iÀÄªÀÄªÀÇ
JgÀqÉgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ½UÉ EgÀ§ºÀÄzÀÄ. PÉ®ªÀÅ PÀqÉ D¢¥Áæ¸À«®èzÉ PÉÃªÀ® CAvÀå
¥Áæ¸ÀªÀÇ EgÀ§ºÀÄzÀÄ. EAxÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ wÃgÀ PÀrªÉÄ.
EzÀÄªÀgÉUÉ ªÀiÁvÁæUÀtzÀ ¯ÉPÀÌ¢AzÀ gÀa¸À®àlÖ C£ÉÃPÀ «zsÀ bÀAzÀ¹ì£À ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß
«ªÀgÀªÁV Cjw¢ÝÃj. ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ J®è bÀAzÉÆÃeÁwUÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ, £Á®ÄÌ,
LzÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À£ÀÄß (UÀtUÀ¼À£ÀÄß) «AUÀr¸ÀÄªÀ jÃw¤ÃwUÀ¼À §UÉUÉ Cjw¢ÝÃj.
FUÀ E£ÉÆßAzÀÄ jÃw0iÀÄ UÀt «AUÀqÀuÉ¬ÄAzÀ PÀÆrzÀ ¥ÀzÀå eÁwUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃqÉÆÃt.
VI - CPÀëgÀUÀtUÀ¼ÀÄ
(118) CPÀëgÀUÀtUÀ¼ÉAzÀgÉ ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ CPÀëgÀUÀ¼À UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À£ÀÄß
MAzÉÆAzÀÄ UÀtªÉAzÀÄ w½0iÀÄÄªÀ UÀtUÀ¼ÀÄ. ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ CPÀëgÀUÀ¼À UÀÄA¦£À°è
ªÀiÁvÉæUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆgÉ EgÀ§ºÀÄzÀÄ, £Á®ÄÌ, LzÀÄ, DgÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼ÀÆ EgÀ§ºÀÄzÀÄ.
CzÀÄ ªÀÄÄRåªÀ®è. E°è ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄRå. »ÃUÉ ªÀÄÆgÀÄ
ªÀÄÆgÀÄ CPÀëgÀUÀ¼À ¯ÉPÀÌ¢AzÀ UÀtUÀ¼À£ÀÄß «AUÀr¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÈvÀÛeÁw0iÀÄ
bÀAzÀ¸ÀÄìUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæ. ªÀÈvÀÛUÀ¼ÀÄ ºÀ®ªÁgÀÄ «zsÀUÀ¼ÀÄAlÄ. CªÀÅUÀ¼ÉÆqÀ£É
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀÄÄRåªÁV §gÀÄªÀ GvÀà®ªÀiÁ®ªÀÈvÀÛ, ZÀA¥ÀPÀªÀiÁ¯ÁªÀÈvÀÛ,
±ÁzÀÆð®«QæÃrvÀªÀÈvÀÛ, ªÀÄvÉÛÃ¨sÀ«QæÃrvÀªÀÈvÀÛ, ¸ÀæUÀÞgÁªÀÈvÀÛ, ªÀÄºÁ¸ÀæUÀÞgÁªÀÈvÀÛ
UÀ¼ÉA§ DgÀÄ eÁw0iÀÄ ªÀÈvÀÛUÀ¼À ¥ÀjZÀ0iÀÄªÀ£ÀÄß ¥ËæqsÀ±Á¯É0iÀÄ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ w½zÀgÉ
¸ÁPÀÄ. DzÀÝjAzÀ ªÉÆzÀ®Ä CPÀëgÀUÀtUÀ¼À ¥ÀjZÀ0iÀÄªÀ£ÀÄß ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ ªÀÈvÀÛUÀ¼À°è
CªÀÅ ºÉÃUÉ §¼À¸À®àqÀÄvÀÛªÉA§ÄzÀ£ÀÄß w½¬Äj.
288
CPÀëgÀUÀtUÀ¼ÀÄ MlÄÖ 8 «zsÀ. CªÀÅUÀ¼À «£Áå¸ÀªÀÅ F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ EzÉ-

Š Š Š
(1) ªÀÄUÀt Š Š Š ¨ÉÃ ªÉÃ ±ÀA
‰ ‰ ‰
(2) £ÀUÀt ‰ ‰ ‰ ¸À » vÀ
Š ‰ ‰
(3) ¨sÀUÀt Š ‰ ‰ ¸Á UÀ gÀ
‰ Š Š
(4) 0iÀÄUÀt ‰ Š Š ªÀÄ ºÉÃ ±ÀA
‰ Š ‰
(5) dUÀt ‰ Š ‰ ªÀÄ ºÀ vÀé
Š ‰ Š
(6) gÀUÀt Š ‰ Š ¸À dÓ £ÀA
‰ ‰ Š
(7) ¸ÀUÀt ‰ ‰ Š ¸À » vÀA
Š Š ‰
(8) vÀUÀt Š Š ‰ ¸Á » vÀå
ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀAvÉ ªÀÄÆgÀÄ UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ §gÀÄªÀ ªÀÄÆgÀÄ CPÀëgÀzÀ UÀt ‘ªÀÄUÀt’.
ªÀÄÆgÀÄ ®WÀÄ §gÀÄªÀ ªÀÄÆgÀPÀëgÀzÀ UÀt ‘£ÀUÀt’. UÀÄgÀÄ ªÉÆzÀ®Ä §AzÀÄ JgÀqÀÄ ®WÀÄ
§gÀÄªÀ UÀtªÉÃ ‘¨sÀUÀt’. ®WÀÄ ªÉÆzÀ®Ä §AzÀÄ JgÀqÀÄ UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ §gÀÄªÀ UÀtªÉÃ
‘0iÀÄUÀt’. UÀÄgÀÄ £ÀqÀÄªÉ §gÀÄªÀÅzÀÄ ‘dUÀt’. ®WÀÄ £ÀqÀÄªÉ §gÀÄªÀÅzÀÄ ‘gÀUÀt’. UÀÄgÀÄ
PÉÆ£É0iÀÄ°è §gÀÄªÀ UÀt ‘¸ÀUÀt’. ®WÀÄ PÉÆ£É0iÀÄ°è §gÀÄªÀ UÀt ‘vÀUÀt’. »ÃUÉ JAlÄ
¥ÀæPÁgÀzÀ°è F CPÀëgÀ UÀtzÀ «£Áå¸ÀUÀ½ªÉ. F JAlÆ UÀtUÀ¼À «£Áå¸ÀªÀ£ÀÄß
¸ÀÄ®¨sÀªÁV w½0iÀÄ®Ä F PÉ¼ÀUÀt ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß PÀAoÀ¥ÁoÀ ªÀiÁrzÀgÉ
C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀÅzÀÄ:-
UÀÄgÀÄ-®WÀÄ ªÀÄÆjgÉ ªÀÄ-£ÀUÀt |
UÀÄgÀÄ-®WÀÄ ªÉÆzÀ®°è §gÀ®Ä zsÀ-0iÀÄUÀtªÉÄA§gï |
UÀÄgÀÄ-®WÀÄ £ÀqÀÄ«gÉ d-gÀUÀt |
UÀÄgÀÄ-®WÀÄ PÉÆ£É0iÀÄ°è §gÀ®Ä ¸À-vÀUÀtªÀÄPÀÄÌA ||
UÀÄgÀÄ ªÀÄÆjgÉ ªÀÄUÀt; ®WÀÄ ªÀÄÆjgÉ £ÀUÀt; UÀÄgÀÄ ªÉÆzÀ®°è §gÀ®Ä ¨sÀUÀt;
®WÀÄ ªÉÆzÀ®°è §gÀ®Ä 0iÀÄUÀt; UÀÄgÀÄ £ÀqÀÄ«gÉ dUÀt; ®WÀÄ £ÀqÀÄ«gÉ gÀUÀt; UÀÄgÀÄ
PÉÆ£É0iÀÄ°è §gÀ®Ä ¸ÀUÀt; ®WÀÄ PÉÆ£É0iÀÄ°è §gÀ®Ä vÀUÀt-JAzÀÄ F ¥ÀzÀåzÀ CxÀð.
289
CxÀªÁ F JAlÆ UÀtUÀ¼À w½ªÀ½PÉUÉ E£ÀÆß MAzÀÄ jÃw0iÀÄ «zsÁ£ÀªÀÅAlÄ. PÉ¼ÀUÀt

F ¸ÀÆvÀæ £ÉÆÃrj:-
“0iÀÄªÀiÁvÁgÁd¨sÁ£À¸À®UÀA”
F ¸ÀÆvÀæ¢AzÀ UÀtUÀ¼À UÀÄgÀÄ ®WÀÄ «£Áå¸ÀªÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ w½0iÀÄ¨ÉÃPÉAzÀgÉ-‘0iÀÄ, ªÀÄ,

vÀ, gÀ, d, ¨sÀ, £À, ¸À’ JAlÄ UÀtUÀ¼À°è £ÀªÀÄUÉ 0iÀiÁªÀ UÀtzÀ «£Áå¸À ¨ÉÃPÁzÁUÀ®Æ
‘0iÀÄªÀiÁvÁgÁd¨sÁ£À¸À®UÀA’ F ¸ÀÆvÀæzÀ°è D0iÀiÁ CPÀëgÀ¢AzÀ ªÉÆzÀ¯ÉÆÎAqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ
CPÀëgÀUÀ½UÉ ¥Àæ¸ÁÛgÀ ºÁQPÉÆAqÀgÉ D UÀtzÀ «£Áå¸À §gÀÄvÀÛzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ
0iÀÄUÀtPÉÌ ¸ÀÆvÀæzÀ°è0iÀÄ 0iÀÄPÁgÀ¢AzÀ ªÀÄÆgÀPÀëgÀ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ.
‰ Š Š
0iÀÄ ªÀiÁ vÁ ‰ Š Š 0iÀÄUÀt
Š Š Š
ªÀiÁ vÁ gÁ Š Š Š ªÀÄUÀt
Š Š‰
vÁ gÁ d Š Š ‰ vÀUÀt
Š ‰ Š
gÁ d ¨sÁ Š ‰ Š gÀUÀt
‰ Š ‰
d ¨sÁ £À ‰ Š ‰ dUÀt
Š ‰‰
¨sÁ £À ¸À Š ‰ ‰ ¨sÀUÀt
‰ ‰ ‰
£À ¸À ® ‰ ‰ ‰ £ÀUÀt
‰ ‰ Š
¸À ® UÀA ‰ ‰ Š ¸ÀUÀt
‘®’ JAzÀgÉ ®WÀÄ (‰); ‘UÀÄ’ JAzÀgÉ UÀÄgÀÄ (Š) JAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
EzÀÄªÀgÉUÉ JAlÄ «zsÀªÁzÀ CPÀëgÀ UÀtUÀ¼À «£Áå¸À PÀæªÀÄªÀ£ÀÄß w½¢j. E£ÀÄß F
JAlÆUÀtUÀ¼À ¤0iÀÄªÀÄ¢AzÀ gÀa¸À®àlÖ ªÀÈvÀÛ eÁw0iÀÄ bÀAzÀ¹ì£À ®PÀët w½0iÉÆÃt.
290
(4) ªÀÈvÀÛeÁw0iÀÄ bÀAzÀ¹ì£À ®PÀëtUÀ¼ÀÄ

(1) GvÀà®ªÀiÁ¯ÁªÀÈvÀÛzÀ ®PÀët
¨sÀ gÀ £À ¨sÀ ¨sÀ gÀ ®+UÀÄ

Š‰‰ Š ‰Š‰‰‰ Š‰‰ Š ‰‰ Š‰Š ‰Š
ZÁUÀzÀ ¨sÉÆÃUÀzÀ PÀÌ gÀzÀ UÉÃ0iÀÄzÀ UÉÆnÖ0iÀÄ ®A¦¤A ¥ÀÅUÀ.|
Š ‰ ‰ Š ‰ Š ‰‰‰ Š ‰ ‰ Š ‰ ‰ Š ‰ Š ‰ Š
¼ÁÎUÀgÀ ªÀiÁqÀªÀiÁ ¤¸ÀgÉ ªÀiÁ¤¸À gÀAvÀªÀ gÁV¥ÀÅ lÖ¯ÉÃ-|

Š‰‰ Š ‰ Š ‰‰‰ Š‰‰ Š‰‰ Š‰Š ‰ Š
£ÁV0iÀÄÄ ªÉÄÃ£ÉÆwÃ zÀð¥ÀÅzÉ wÃgÀzÉÆ qÀAªÀÄj zÀÄA©0iÀiÁ VªÉÄÃuï|

Š ‰ ‰ Š ‰Š ‰ ‰ ‰ Š ‰‰ Š ‰ ‰ Š ‰ Š ‰ Š
PÉÆÃV¯É 0iÀiÁV¥ÀÅ lÄÖªÀÅzÀÄ £ÀAzÀ£À zÉÆÃ¼ï§£À ªÁ¹zÉÃ ±ÀzÉÆ¼ï||
(-«PÀæªÀiÁdÄð£À «dAiÀÄ)
(119) £Á®ÄÌ ¸ÀªÀiÁ£À ¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ¼Àî ¥ÀzÀå. ¥Àæw¸Á°£À®Æè 20 CPÀëgÀUÀ½ªÉ.
(ªÀåAd£ÀªÀtðUÀ¼À£ÀÄß ¯ÉPÀÌPÉÌ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀîPÀÆqÀzÀÄ.) ¥Àæw ¸Á°£À®Æè ¨sÀ, gÀ, £À,
¨sÀ, ¨sÀ, gÀ UÀtUÀ¼ÀÆ, ªÉÄÃ¯É MAzÀÄ ®WÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ UÀÄgÀÄ »ÃUÉ §gÀÄªÀ
ªÀÈvÀÛªÉÃ GvÀà®ªÀiÁ¯ÁªÀÈvÀÛªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
F ®PÀëtªÀ£ÀÄß ¸ÀÄ®¨sÀªÁV £É£À¦£À°èqÀ®Ä F PÉ¼ÀV£À ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.

¸ÀÆvÀæ102:- GvÀà®ªÀiÁ¯É0iÀÄ¥ÀÅöàzÀÄ ¨sÀgÀA £À¨sÀ¨sÀA gÀ®UÀA £ÉUÀ½ÝgÀ¯ï
102

Š‰‰ Š ‰Š ‰‰‰ Š‰‰ Š‰‰ Š‰Š ‰Š
GvÀà® ªÀiÁ¯É0iÀÄ ¥ÀÅöàzÀÄ¨sÀ gÀA£À¨sÀ ¨sÀAgÀ® UÀA£ÉUÀ ½ÝgÀ¯ï
F ¸ÀÆvÀæPÉÌ ¥Àæ¸ÁÛgÀ ºÁQzÀgÀÆ ªÀÈvÀÛzÀ ®PÀëtªÉÃ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
291
(2) ZÀA¥ÀPÀªÀiÁ¯ÁªÀÈvÀÛzÀ ®PÀët

£À d ¨sÀ d d d gÀ
‰ ‰‰ ‰ Š ‰ Š ‰‰ ‰ Š ‰ ‰ Š ‰ ‰ Š ‰ Š‰Š
J£É£À ¸ÀÄ£ÀPÀÄÌ ªÀiÁgÀj ¥ÀÅªÁvÀ £ÀzsÉÊgÀå ªÀÄ£ÁvÀ £ÉÃ¼ÉÎªÉ
‰‰‰‰Š‰ Š‰‰ ‰Š‰ ‰Š‰ ‰Š‰ Š‰Š
vÀÛ£ÀÄUÀ vÀ±Ë gÀå ªÀÄA§½ 0iÉÆ½¥Àð UÀeÁvÉ UÉ¸ÀÆa ¸ÀÄvÉÛ¥ÀÅ
‰‰‰ ‰Š‰ Š ‰‰ ‰Š‰ ‰Š‰ ‰Š ‰ Š‰Š
©ð£ÀPÉÆ ªÉ¸À £Éß ¬ÄUÉÆgÀ ªÀ ¤ £Àß 0iÀÄ±ËgÀå ªÀÄ¢ PÉð RqÀÎ«ÄÃ
‰‰‰ ‰Š‰ Š‰‰ ‰Š‰ ‰Š‰ ‰Š‰ Š‰Š
zsÀ£ÀÄUÀ gÀªÉÄ vÀÛ ¤£Àß vÀ ¥ÀªÉÄvÀÛ « a vÀæ «ÄzÀ¯ÉÛ zsÁwæ0iÉÆ¼ï
(-±À§gÀ±ÀAPÀgÀ«¯Á¸À)
(120) £Á®ÄÌ ¸ÀªÀiÁ£À¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ¼Àî ¥ÀzÀå. ¥Àæw0iÉÆAzÀÄ ¥ÁzÀzÀ®Æè 21
CPÀëgÀUÀ½ªÉ. ¥Àæw ¥ÁzÀzÀ°è0iÀÄÆ £À, d, ¨sÀ, d, d, d, gÀ JA§ K¼ÀÄ
UÀtUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. EAxÀ ªÀÈvÀÛUÀ¼É®è ZÀA¥ÀPÀªÀiÁ¯ÁªÀÈvÀÛUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
ZÀA¥ÀPÀªÀiÁ¯ÁªÀÈvÀÛzÀ F PÉ¼ÀUÀt ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß PÀAoÀ¥ÁoÀªÀiÁrj.
¸ÀÆvÀæ103:- £Àd¨sÀddAdgÀA §UÉUÉÆ¼ÀÄwÛgÉ ZÀA¥ÀPÀªÀiÁ¯É0iÉÄAzÀ¥Àgï
103
‰ ‰‰ ‰ Š ‰ Š ‰ ‰ ‰ Š ‰ ‰ Š ‰ ‰ Š ‰ Š‰Š
£Àd¨sÀ ddAd gÀAMUÉ UÉÆ¼ÀÄwÛ gÉZÀA¥À PÀªÀiÁ¯É 0iÉÄAzÀ¥Àgï
F ¸ÀÆvÀæPÉÌ ¥Àæ¸ÁÛgÀ ºÁQzÀgÉ ªÀÈvÀÛzÀ ®PÀëtªÉÃ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
292
(3) ±ÁzÀÆð®«QæÃrvÀªÀÈvÀÛzÀ ®PÀët
ªÀÄ ¸À d ¸À vÀ vÀ +UÀÄ
ŠŠŠ ‰‰Š ‰Š‰ ‰‰Š ŠŠ‰ Š Š‰ Š
EAwÃPÁ ªÀåªÀÄ£ÉÆ ®ÄÝPÉÃ¼ÀÝ «¨sÀÄzÀgï ªÉÄÊªÉdð PÉÆAqÁqÉ ¥ÉÃ |
ŠŠŠ ‰‰Š ‰Š‰ ‰‰ Š ŠŠ‰ Š Š‰ Š
¼ÉÝAvÁªÉÆ ªÀð£É¸ÁA §±ÀA¨sÀÄ PÀÈ¥É¬ÄA zÉÃPÁ§Ý zÉÆ¼ï¥ÀÇtð ªÀÄ |
Š Š Š ‰ ‰Š ‰ Š ‰ ‰ ‰ Š Š Š ‰ Š Š ‰ Š
¥ÀàAvÉÆÃgÀA vÉµÀqÀ PÀëgÁgÀå £À £À WÀA ¸Á»vÀå ±Á ¸ÀÛç dÕ £À |
ŠŠŠ ‰‰Š ‰Š‰ ‰‰Š Š Š ‰ Š Š‰ Š
±ÁæAvÀ²æÃ ²ªÀ °A UÀ ¸ÀAUÀ vÀªÀÄºÁ ªÀiÁºÉÃ±Àé gÀA¨sÀQÛ ¬ÄA |
(-gÁd±ÉÃRgÀ«¼Á¸À)
(121) £Á®ÄÌ ¸ÀªÀiÁ£À¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ¼Àî ¥ÀzÀå. ¥Àæw ¥ÁzÀªÀÇ 19 CPÀëgÀUÀ½AzÀ
PÀÆrzÉ. ¥Àæw ¥ÁzÀzÀ®Æè ªÀÄ, ¸À, d, ¸À, vÀ, vÀ JA§ DgÀÄ UÀtUÀ¼ÀÆ ªÉÄÃ¯É
MAzÀÄ UÀÄgÀÄªÀÇ EgÀÄvÀÛªÉ. EAxÀ ªÀÈvÀÛUÀ½UÉ®è ±ÁzÀÆð®«QæÃrvÀªÀÈvÀÛUÀ¼É£ÀÄß
ªÀgÀÄ. EzÀgÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß PÉ¼ÀUÉ PÉÆnÖzÉ. PÀAoÀ¥ÁoÀ ªÀiÁrj.
¸ÀÆvÀæ104:- PÀuÉÆÎ¥Àà¯ï ªÀÄ¸ÀdA¸ÀvÀvÀAUÀªÀÄÄªÀiÁ ±ÁzÀÆð®«QæÃrvÀA
104
ªÀÄ ¸À d ¸À vÀ vÀ +UÀÄgÀÄ
ŠŠ ŠŠ ‰‰Š ‰Š‰ ‰‰ Š Š Š ‰ ŠŠ‰ Š
PÀuÉÆÎ¥Àà¯ï ªÀÄd¸ÀA ¸ÀvÀvÀA UÀªÀÄÄªÀiÁ ±ÁzÀÆð® «QæÃr vÀA
¸ÀÆvÀæPÉÌ ¥Àæ¸ÁÛgÀ ºÁQzÀgÉ ªÀÈvÀÛ®PÀëtªÉÃ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
293
(4) ªÀÄvÉÛÃ¨sÀ«QæÃrvÀªÀÈvÀÛzÀ ®PÀët
¸À ¨sÀ gÀ £À ªÀÄ 0iÀÄ ®+UÀÄ

‰‰Š Š‰‰ Š‰Š ‰‰‰ Š ŠŠ ‰ŠŠ ‰ Š
PÉ®ªÀA §®èªÀ jAzÀ PÀ ®ÄÛPÉ® ªÀA±Á¸ÀÛçA UÀ¼ÀA PÉÃ ¼ÀÄvÀA

‰‰Š Š‰‰ Š‰Š‰‰‰ Š ŠŠ ‰ŠŠ ‰ Š
PÉ ®ªÀA ªÀiÁ¼ÀàªÀ jAzÀPÀA qÀÄPÉ® ªÀA¸ÀÄeÁÕ £À¢A£ÉÆÃ qÀÄvÀA

‰ ‰ Š Š ‰‰ Š ‰ Š ‰ ‰ ‰ Š Š Š ‰ Š Š ‰ Š
PÉ®ªÀA ¸ÀdÓ£À ¸ÀAUÀ¢A zÀ®j 0iÀÄ¯ï¸ÀªÀð dÕ£À¥ÀàA £ÀgÀA

‰‰Š Š‰‰ Š‰Š ‰‰‰ ŠŠŠ ‰Š Š ‰Š
¥À®ªÀÅA ¥À ¼Àî¸À ªÀÄÄzÀæªÉÊ ºÀgÀºÀ gÁ²æÃZÀ £Àß¸ÉÆÃªÉÄÃ ±ÀégÁ
(-¸ÉÆÃªÉÄÃ±ÀégÀ ±ÀvÀPÀ)
(122) £Á®ÄÌ ¸ÀªÀiÁ£À ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ¼Àî ¥ÀzÀå. ¥Àæw ¥ÁzÀzÀ®Æè E¥ÀàvÀÄÛ
CPÀëgÀUÀ½ªÉ. ¥Àæw¥ÁzÀªÀÇ ¸À, ¨sÀ, gÀ, £À, ªÀÄ, 0iÀÄ UÀtUÀ½AzÀ®Æ ªÉÄÃ¯ÉÆAzÀÄ
®WÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄUÀÄgÀÄ«¤AzÀ®Æ PÀÆrzÀ ¥ÀzÀåeÁw0iÀÄÄ ªÀÄvÉÛÃ¨sÀ«QæÃrvÀªÀÈvÀÛ
ªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. F ªÀÈvÀÛ ®PÀëtªÀ£ÀÄß w½¸ÀÄªÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß PÀAoÀ¥ÁoÀ ªÀiÁrj.
¸ÀÆvÀæ105:- ¸À¨sÀgÀA£ÀAzÀÄ0iÀÄ®AUÀªÀÄÄA §UÉUÉÆ¼À¯ï ªÀÄvÉÛÃ¨sÀ«QæÃrvÀA
105

‰‰Š Š‰‰ Š‰ Š ‰‰‰ Š ŠŠ ‰‰Š ‰Š
¸À¨sÀgÀA £ÀA0iÀÄ0iÀÄ ®AUÀªÀÄÄA §UÉUÉÆ ¼À¯ïªÀÄvÉÛÃ ¨sÀ«QæÃ rvÀA
¸ÀÆvÀæPÉÌ ¥Áæ¸ÁÛgÀ ºÁQzÀgÉ ªÀÈvÀÛ ®PÀëtªÉÃ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
294
(5) ¸ÀæUÀÞgÁªÀÈvÀÛ ®PÀët
ªÀÄ gÀ ¨sÀ £À 0iÀÄ 0iÀÄ 0iÀÄ

Š Š Š Š ‰ Š Š ‰ ‰ ‰‰ ‰ ‰ Š Š ‰ Š Š ‰ Š Š
PÁgÀÄtåA UÉ0iÀÄÄÝ¸À ¢ÝÃPÉë0iÀÄ £É¸À V ®¸À aÑ wÌç0iÀiÁªÀiÁ UÀðªÉÄA¥ÉÃ

ŠŠŠ Š‰ Š Š‰‰‰ ‰‰ ‰ŠŠ ‰ Š Š ‰Š Š
¼ÁÝgÁd vÀÆà£ÀÄUÁ ZÁgÀåvÉ 0iÀÄ£ÉÆ¸É zÀÄvÁ¤ vÀÄÛ«ÄÃ±Á eÉÕ¬ÄA¢A

ŠŠŠ Š‰ Š Š‰‰ ‰ ‰‰ ‰ ŠŠ ‰ŠŠ ‰ŠŠ
wÃgÉÃ¼ÀÆß ªÀðvÀìgÀA UÀ¼Éß gÉ 0iÉÄ¨sÀgÀ zÉÆ¼ÁPÉÆ °è¥ÁQÃ ±À£ÉÆ¼ÉÆà

Š Š Š Š ‰ Š Š ‰ ‰ ‰‰ ‰ ‰ Š Š ‰ Š Š ‰ Š Š
PÁÌgÁzsÀåA ªÀÄÄQÛgÁ ªÀiÁgÀªÀÄ t£É ¤ ¹zÀAgÉÃ tÄPÁZÁ 0iÀÄðªÀgÀåA
(-gÁd±ÉÃRgÀ «¼Á¸À)
(123) £Á®ÄÌ ¸ÀªÀiÁ£À ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ¼Àî ¥ÀzÀå. ¥Àæw¥ÁzÀzÀ°è0iÀÄÆ E¥ÀàvÉÆÛAzÀÄ

CPÀëgÀUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. ¥Àæw0iÉÆAzÀÄ ¥ÁzÀzÀ®Æè ªÀÄ, gÀ, ¨sÀ, £À, 0iÀÄ, 0iÀÄ, 0iÀÄ
UÀtUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. F jÃw0iÀÄ ªÀÈvÀÛ eÁwUÉ ‘¸ÀæUÀÞgÁªÀÈvÀÛ’ ªÉ£ÀÄßªÀgÀÄ. EzÀgÀ
¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
¸ÀÆvÀæ106:-vÉÆÃgÀ¯ï ªÀÄAgÀA¨sÀ£ÀAªÀÄÆ0iÀÄUÀtªÀÄÄªÀÄzÉ vÁA ¸ÀæUÀÞgÁªÀÈvÀÛªÀÄPÀÄÌA.
106

ŠŠ Š Š‰Š Š ‰‰ ‰‰‰ ‰ŠŠ ‰ŠŠ ‰ŠŠ
vÉÆÃgÀ¯ïªÀÄA gÀA¨sÀ£ÀA ªÀÄÆ0iÀÄUÀ tªÀÄÄªÀÄ zÉvÁA¸Àæ UÀÞgÁªÀÈ vÀÛªÀÄPÀÄÌA
¸ÀÆvÀæPÉÌ ¥Àæ¸ÁÛgÀ ºÁQzÀgÉ ªÀÈvÀÛ®PÀëtªÀÅ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
295
(6) ªÀÄºÁ¸ÀæUÀÞgÁªÀÈvÀÛ ®PÀët
¸À vÀ vÀ £À ¸À gÀ gÀ UÀÄ
‰‰Š ŠŠ‰ Š Š‰ ‰‰‰ ‰‰Š Š‰Š Š‰ Š Š
ºÀj¸ÀA zsÁ£ÀPÉÌ ªÀAzÀAzÀ ªÀ UÀ r ¹zÀºÀA PÁgÀªÉÄ ®èvÉÆÛPÀÈ µÁÚA
‰‰Š ŠŠ‰ Š Š ‰ ‰‰‰ ‰ ‰Š Š‰ Š Š ‰Š Š
§gÀ PÉÃ ±ÁPÀÈ¶Ö 0iÀÄAªÀiÁr ¹zÀªÀÄ zÀ ªÀÄ zÉ °èvÉÆÛPËA vÉÃ0iÀÄgÀA ªÀÄ
‰‰Š Š Š‰ Š Š‰ ‰‰ ‰ ‰‰Š Š ‰ ŠŠ ‰Š Š
ZÀÑgÀ¢A PÁAvÁgÀ zÉÆ¼ïwgÀæ £É w j ¦zÀ¸ÉÆ QðÃUÀ ¼ÉÃ £ÁzÀÄzÉA zÁ
‰‰Š ŠŠ‰ Š Š ‰ ‰‰‰‰‰Š Š ‰Š Š ‰ Š Š
PÀÄgÀÄªÀA ±Á¢üÃ±À £ÀAªÀÄÆzÀ ° ¹zÀ £ÀzÀlA ©üÃªÀÄ£ÀÄ zÁÝªÀÄ©üÃ ªÀÄA
(-UÀzÁAiÀÄÄzÀÞ)
(124) £Á®ÄÌ ¸ÀªÀiÁ£À ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ¼Àî ¥ÀzÀå. ¥Àæw ¸Á°£À®Æè 22 CPÀëgÀUÀ½ªÉ.
¥Àæw ¸Á®Æ ¸À, vÀ, vÀ, £À, ¸À, gÀ, gÀ UÀtUÀ½AzÀ®Æ, ªÉÄÃ¯ÉÆAzÀÄ UÀÄgÀÄ«¤AzÀ®Æ
PÀÆrgÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ ¸ÀÆvÀæªÀÅ PÉ¼ÀUÉ EzÉ. CzÀ£ÀÄß PÀAoÀ¥ÁoÀ ªÀiÁrj.
¸ÀÆvÀæ107:- ¸ÀvÀvÀA £ÀA ¸ÀA gÀgÀAUÀA £ÉgÉzÉ¸É0iÉÄ ªÀÄºÁ¸ÀæUÀÞgÁªÀÈvÀÛªÀÄPÀÄÌA
ªÀÄÄRåªÁV PÀ£ÀßqÀzÀ°è §gÀÄªÀ DgÀÄ ªÀÈvÀÛUÀ¼ÁzÀ GvÀà®ªÀiÁ¯Á, ZÀA¥ÀPÀªÀiÁ¯Á,
±ÁzÀÆð®«QæÃrvÀ, ªÀÄvÉÛÃ¨sÀ«QæÃrvÀ, ¸ÀæUÀÞgÁ, ªÀÄºÁ¸ÀæUÀÞgÁªÀÈvÀÛUÀ¼À ®PÀëtªÀ£ÀÄß
EzÀÄªÀgÉUÉ w½¢¢ÝÃj. GvÀà®ªÀiÁ¯É0iÀÄÄ 20 CPÀëgÀUÀ½AzÀ®Æ ZÀA¥ÀPÀªÀiÁ¯É0iÀÄÄ 21
CPÀëgÀUÀ½AzÀ®Æ ±ÁzÀÆð®«QæÃrvÀªÀÅ 19 CPÀëgÀUÀ½AzÀ®Æ ªÀÄvÉÛÃ¨sÀ«QæÃrvÀªÀÅ 20
107
‰ ‰ Š Š Š ‰ Š Š ‰ ‰‰‰ ‰ ‰ Š Š ‰ Š Š ‰ Š Š
¸ÀvÀvÀA £ÀA¸ÀAgÀ gÀAUÀA£É gÉzÉ¸É 0iÉÄªÀÄºÁ ¸ÀæUÀÞgÁ ªÀÈvÀÛªÀÄ PÀÄÌA
¸ÀÆvÀæPÉÌ ¥Àæ¸ÁÛgÀ ºÁQzÀgÉ ªÀÈvÀÛ ®PÀëtªÉÃ §gÀÄªÀÅzÀÄ.
296
CPÀëgÀUÀ½AzÀ®Æ ¸ÀæUÀÞgÉ0iÀÄÄ 21 CPÀëgÀUÀ½AzÀ®Æ ªÀÄºÁ¸ÀæUÀÞgÉ0iÀÄÄ 22 CPÀëgÀUÀ½AzÀ®Æ

(¥Àæw¸Á°£À°è) PÀÆrgÀÄvÀÛªÉ. F DgÀÆ ªÀÈvÀÛUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄ®¨sÀªÁV ¸ÀÆÜ®ªÁV
UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ MAzÀÄ ¥ÀzÀå«zÉ. CzÀ£ÀÄß w½zÀgÉ ¸ÀÆÜ®ªÁV F DgÀÆ ªÀÈvÀÛUÀ¼À£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ EzÀÄ CµÉÆÖAzÀÄ ¤RgÀ¸ÁzsÀ£ÀªÀ®è. ¸ÀÆÜ®¸ÁzsÀ£ÀªÉA§ÄzÀ£ÀÄß
£É£À¦£À°èqÀ¨ÉÃPÀÄ.
UÀÄgÀÄªÉÇAzÁ¢0iÉÆ¼ÀÄvÀà®A UÀÄgÀÄªÉÆzÀ¯ï ªÀÄÆgÁUÉ±ÁzÀÆð®ªÀiÁ |
UÀÄgÀÄ£Á¯ÁÌVgÀ®AvÀÄ ¸ÀæUÀÞgÉ ®WÀÄzÀéAzÀéA UÀÄgÀÄzÀéAzÀéªÀiÁ |
VgÉ ªÀÄvÉÛÃ¨sÀ ®WÀÄzÀé0iÀÄ wæUÀÄgÀÄ«AzÀPÀÄÌA ªÀÄºÁ¸ÀæUÀÞgÁ |
¥ÀjuÁQëÃ, ®WÀÄ £Á®ÄÌ ZÀA¥ÀPÀ«ÄªÁgÀÄA108 SÁåvÀPÀ£ÁðlPÀA ||
CxÀð:- D¢0iÀÄ°è MAzÀÄ UÀÄgÀÄ §AzÀÄzÉÃ GvÀà®ªÀiÁ¯Á; D¢0iÀÄ°è ªÀÄÆgÀÄ
UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ §AzÀÄzÀÄ ±ÁzÀÆð® «QæÃrvÀ; D¢0iÀÄ°è PÀæªÀÄªÁV £Á®ÄÌ UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ
§AzÀgÉ ¸ÀæUÀÞgÉ; D¢0iÀÄ°è JgÀqÀÄ ®WÀÄ §AzÀÄ C£ÀAvÀgÀ JgÀqÀÄ UÀÄgÀÄ §AzÀgÉ
ªÀÄvÉÛÃ¨sÀ«QæÃrvÀ; D¢0iÀÄ°è ªÉÆzÀ®Ä JgÀqÀÄ ®WÀÄ §AzÀÄ ªÀÄÄAzÉ ªÀÄÆgÀÄ UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ
§AzÀgÉ ªÀÄºÁ¸ÀæUÀÞgÁªÀÈvÀÛ; £Á®ÄÌ ®WÀÄUÀ¼ÀÄ PÀæªÀÄªÁV §AzÀgÉ ZÀA¥ÀPÀªÀiÁ¯ÁªÀÈvÀÛ.
»ÃUÉ DgÀÆ ªÀÈvÀÛUÀ¼À ¸ÀÆÜ® ¥ÀjZÀ0iÀÄªÀÅ F ¥ÀzÀå¢AzÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
EzÀÄªÀgÉUÉ ªÀtðUÀ¼À «ZÁgÀªÁV w½zÀÄ, CªÀÅUÀ¼À ¤0iÀÄªÀÄ¢AzÀ ¥ÀzÀå gÀa¸ÀÄªÀ
DgÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÀÈvÀÛUÀ¼À «ZÁgÀ w½¢¢ÝÃj. ªÀtðUÀt ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁvÁæUÀtUÀ½VAvÀ
©ü£ÀßªÁzÀ E£ÉÆßAzÀÄ jÃw0iÀÄ UÀtUÀ¼À ¯ÉPÀÌ¢AzÀ ¥ÀzÀå gÀZÀ£É ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. CªÉÃ
‘CA±ÀUÀt’ JA§ ºÉ¸Àj£À UÀtUÀ¼ÀÄ.
VII - CA±ÀUÀtUÀ¼ÀÄ
CA±ÀUÀtUÀ¼ÀÄ wæ¥À¢, ¸ÁAUÀvÀå, CPÀÌgÀ EvÁå¢ C£ÉÃPÀ ºÉ¸Àj£À bÀAzÀ¹ì£À°è
§¼À¸À®àqÀÄvÀÛªÉ. ¸Àé®à vÉÆqÀQ£À D CA±ÀUÀtUÀ¼À «µÀ0iÀÄªÁV ¸ÀzÀåPÉÌ w½0iÀÄÄªÀ
CªÀ±ÀåPÀvÉ¬Ä®è. ªÀÄÄA¢£À vÀgÀUÀwUÀ¼À°è CªÀÅUÀ¼À «µÀ0iÀÄªÀ£ÀÄß PÀæªÀÄªÁV
w½0iÀÄÄ«j.
108 E°è0iÀÄ gÀPÁgÀªÀÅ ±ÀPÀlgÉÃ¥ÀªÉÃ DVzÉ. EzÀÄªÀgÉUÉ bÀAzÀ¹ì£À°è GzÁºÀj¹zÀ ¥ÀzÀåUÀ¼À°è

§gÀÄªÀ ±ÀPÀlgÉÃ¥sÀUÀ¼À ¸ÁÜ£ÀzÀ°è gÀPÁgÀªÀ£ÀÆß, gÀ¼ÁPÀëgÀUÀ¼À ¸ÁÜ£ÀzÀ¯Éè®è ¼ÀPÁgÀªÀ£ÀÆß §¼À¹zÉ.
«zÁåyðUÀ½UÉ vÉÆqÀPÁUÀ¨ÁgÀzÉA§ÄzÉÃ EzÀgÀ GzÉÞÃ±À.
297
VIII - ¸ÁgÁA±À
(1) ¥ÀzÀågÀZÀ£ÁPÀæªÀÄªÀ£ÀÄß w½¸ÀÄªÀ ±Á¸ÀÛç bÀAzÀ±Áå¸ÀÛç.
(2) ¥ÀzÀåªÀÅ ¥ÁzÀUÀ½AzÀ, ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ 0iÀÄwUÀt ¥Áæ¸ÀUÀ½AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛªÉ.
(3) 0iÀÄw JAzÀgÉ ¥ÀzÀå ºÉÃ¼ÀÄªÁUÀ UÉÆvÁÛzÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è ¤°è¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
PÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀåUÀ¼À°è 0iÀÄw ªÀÄÄRåªÀ®è.
(4) UÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄRåªÁV ªÀiÁvÁæUÀt-CPÀëgÀUÀtUÀ¼ÉAzÀÄ JgÀqÀÄ §UÉ.
(5) ¥Áæ¸ÀªÉAzÀgÉ ¥ÀzÀåzÀ ¥Àæw¸Á°£À MAzÀ£É0iÀÄ, JgÀqÀ£É0iÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼À
£ÀqÀÄªÉ MAzÉÃ jÃw0iÀÄ ªÀåAd£À §gÀÄ«PÉ.
(6) ªÀiÁvÁæUÀtUÀ¼ÀÄ PÀAzÀ, gÀUÀ¼É, µÀlà¢UÀ¼À°è §¼À¸À®àqÀÄvÀÛªÉ. PÉ®ªÀÅ
PÀqÉ ªÀÄÆgÀÄ, £Á®ÄÌ, LzÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À UÀtUÀ¼À£ÀÄß «AUÀr¸ÀÄvÁÛgÉ.
(7) ªÀtðUÀtUÀ¼ÀÄ MlÄÖ JAlÄ; CªÀÅ ªÀÈvÀÛUÀ¼À°è §¼À¸À®àqÀÄvÀÛªÉ.
(8) PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀÄÄRåªÁV 6 ªÀÈvÀÛUÀ¼ÀÄ ºÉZÀÄÑ §¼ÀPÉ0iÀÄ°èªÉ.
(9) MAzÀÄ ªÀiÁvÁæPÁ®zÀ°è ºÉÃ¼ÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼É®è ®WÀÄUÀ¼ÀÄ.
(10) JgÀqÀÄ ªÀiÁvÁæ PÁ®zÀ°è GZÀÑj¸À®àqÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼É®è UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ.
(11) ¢ÃWÀð¸ÀégÀ, ¢ÃWÀð¸ÀégÀ¢AzÀ PÀÆrzÀ UÀÄtÂvÁPÀëgÀ MvÀÛPÀëgÀzÀ »A¢£À
CPÀëgÀ, C£ÀÄ¸ÁégÀ «¸ÀUÀðUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ªÀåAd£ÁPÀëgÀzÀ
»A¢£À CPÀëgÀ, µÀlà¢0iÀÄ ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ DgÀ£É0iÀÄ ¸Á°£À PÉÆ£É0iÀÄ
CPÀëgÀUÀ¼É®è UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ; G½zÀÄªÉ®è ®WÀÄUÀ¼ÀÄ. UÀÄgÀÄ ®WÀÄUÀ¼À£ÀÄß
PÀæªÀÄªÁV bÀAzÀ¹ì£À°è ‘ Š ’ ‘ ‰ ’ F aºÉßUÀ½AzÀ UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀgÀÄ.
*****
298
(1) 0iÀÄw0iÉÄAzÀgÉÃ£ÀÄ? PÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀåUÀ¼À°è 0iÀÄw0iÀÄ ¤0iÀÄªÀÄPÉÌ ¥ÁæzsÁ£ÀåvÉ¬Ä®è KPÉ?
(2) ¥Áæ¸ÀªÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? GzÁºÀgÀuÉ0iÉÆqÀ£É «ªÀj¹.
(3) UÀÄgÀÄUÀ¼ÁUÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ 0iÀiÁªÀÅªÀÅ?
(4) CPÀëgÀUÀtUÀ¼ÉµÀÄÖ §UÉ? CªÀÅUÀ¼À «£Áå¸À PÀæªÀÄªÀ£ÀÄß «ªÀj¹j.
(5) ªÁzsÀðPÀ µÀlà¢0iÀÄ°è §¼À¸À®àqÀÄªÀ UÀtUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ? EzÀgÀ ®PÀët «ªÀj¹j.
(6) F PÉ¼ÀUÀt ªÁPÀåUÀ¼À°è ©lÄÖºÉÆÃVgÀÄªÀ PÀqÉ ¸Àj0iÀiÁzÀ ¥ÀzÀ ºÁQ ªÁPÀåªÀ£ÀÄß
CxÀðªÀvÁÛV ªÀiÁrj.
(i) PÀAzÀ ¥ÀzÀåzÀ°è .. .. .. .. ¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ¸ÀªÀÄ; .. .. .. .. ¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ
E£ÉÆßAzÀÄ ¸ÀªÀÄ.
(ii) µÀlà¢UÀ¼À¯Éè®è 1, 2, 3, 4 £É0iÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ .. .. .. .. .. EgÀÄvÀÛªÉ.
(iii) ¥ÀzÀåzÀ ¥Àæw ¥ÁzÀzÀ .. .. .. .. ¸ÀégÀUÀ¼À ªÀÄzsÀåzÀ°è MAzÉÃ jÃw0iÀÄ
ªÀåAd£À §gÀÄªÀÅzÀPÉÌ .. .. .. .. J£ÀÄßªÀgÀÄ.
(iv) gÀUÀ¼ÉUÀ¼À°è JgÀqÉgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è .. .. .. .. ¤0iÀÄªÀÄªÀÅ PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛzÉ.
(v) gÀUÀ¼ÉUÀ¼À°è EAwµÉÖÃ .. .. .. .. UÀ½gÀ¨ÉÃPÉA§ ¤0iÀÄªÀÄ«®è.
(vi) PÀAzÀ ¥ÀzÀåzÀ «µÀªÀÄ¸ÁÜ£ÀzÀ°è .. .. .. .. UÀtªÀÅ §gÀPÀÆqÀzÀÄ.
(vii) ¨sÁ«Ä¤ÃµÀlà¢0iÀÄ°è J°è0iÀÄÆ .. .. .. .. F jÃw0iÀÄ UÀt §gÀPÀÆqÀzÀÄ.
(viii) PÀAzÀ¥ÀzÀåzÀ ¥ÀÇªÁðzsÀðzÀ DgÀ£É0iÀÄ UÀt ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÁzsÀðzÀ DgÀ£É0iÀÄ
UÀtªÀÅ.. .. .. .. .. F «£Áå¸ÀzÀ UÀtªÁUÀ° CxÀªÁ .. .. .. .. F
«£Áå¸ÀzÀ UÀtªÁUÀ° DVgÀ¨ÉÃPÀÄ.
(ix) ®°vÀgÀUÀ¼É0iÀÄ ¥Àæw¥ÁzÀªÀÇ .. .. .. .. ªÀiÁvÉæUÀ¼À .. .. .. .. UÀtUÀ½AzÀ
PÀÆrgÀÄvÀÛzÉ.
(7) F PÉ¼ÀUÉ ©nÖgÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è DªÀgÀtzÀ°è PÉÆnÖgÀÄªÀ MAzÀÄ ¸Àj0iÀÄÄvÀÛgÀªÀ£ÀÄß
Dj¹ §gÉ¬Äj.
(i) µÀlà¢UÀ¼À°è .. .. .. .. UÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ.
(ªÀiÁvÁæUÀt, CPÀëgÀUÀt, CA±ÀUÀt)
(ii) PÀAzÀ ¥ÀzÀåzÀ°è .. .. .. .. UÀtUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ.
(3 ªÀiÁvÉæ0iÀÄ, 4 ªÀiÁvÉæ0iÀÄ, 5 ªÀiÁvÉæ0iÀÄ)
(iii) GvÀà®ªÀiÁ¯ÁªÀÈvÀÛªÀÅ .. .. .. .. CPÀëgÀUÀ¼À ªÀÈvÀÛªÀÅ.
(19, 20, 21)
(iv) CPÀëgÀUÀtUÀ¼ÀÄ MlÄÖ .. .. .. .. §UÉ.
(K¼ÀÄ, JAlÄ, DgÀÄ)
299
(v) UÀÄgÀÄ«UÉ .. .. .. .. ªÀiÁvÉæUÀ¼ÀÄ.

(MAzÀÄ, JgÀqÀÄ, ªÀÄÆgÀÄ)
(vi) ¥Áæ¸ÀªÉAzÀgÉ MAzÀ£É0iÀÄ JgÀqÀ£É0iÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼À ªÀÄzsÀåzÀ°è §gÀÄªÀ MAzÉÃ
jÃw0iÀÄ .. ..
(¸ÀégÀ, ¥ÀÅöèvÀ¸ÀégÀ, ªÀåAd£À CxÀªÁ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ)
(vii) gÀUÀ¼É0iÀÄ bÀAzÀ¹ì£À°è .. .. .. .. ¤0iÀÄªÀÄ«®è.
(CPÀëgÀUÀ¼À, ¥Áæ¸ÀUÀ¼À, ¥ÁzÀUÀ¼À)
(viii) ªÀÈvÀÛUÀ¼ÀÄ .. .. .. .. UÀtUÀ¼À, ¤0iÀÄªÀÄ¢AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛªÉ.
(ªÀiÁvÁæUÀt, CA±ÀUÀt, CPÀëgÀUÀt)
(8) F PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è vÀ¥ÀÅöàUÀ½ªÉ. CªÀ£ÀÄß ¸Àj¥Àr¹j.
(i) ªÀtðUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À ¯ÉPÀÌ¢AzÀ «AUÀr¸À®àqÀÄvÀÛªÉ.
(ii) ªÀÄÆgÀÄ UÀÄgÀÄUÀ¼À «£Áå¸ÀªÀÅ¼Àî UÀtªÀÅ £ÀUÀtªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(iii) D¢UÀÄgÀÄ C£ÀAvÀgÀ JgÀqÀÄ ®WÀÄUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ CPÀëgÀUÀtªÀÅ
0iÀÄUÀtªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(iv) gÀUÀ¼ÉUÀ¼À°è CPÀëgÀUÀtUÀ¼ÀÄ §¼À¸À®àqÀÄvÀÛªÉ.
(v) ªÁzsÀðPÀµÀlà¢0iÀÄ°è ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæ0iÀÄ UÀtUÀ¼ÀÄ
§¼À¸À®àqÀÄvÀÛªÉ.
*****
300
CzsÁå0iÀÄ 11
C®APÁgÀUÀ¼ÀÄ
ªÀÄ£ÀÄµÀå£ÀÄ ZÉ£ÁßV PÁtÄªÀ GzÉÝÃ±À¢AzÀ CxÀªÁ ¸ÀÄAzÀgÀªÁV PÁtÂ¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÉA§
PÁgÀt¢AzÀ §mÉÖ §gÉ, ªÀ¸ÀÄÛ, MqÀªÉ-EvÁå¢UÀ¼À£ÀÄß zsÀj¹PÉÆ¼ÀÄîvÁÛ£É. EªÀ£À F
C®APÁgÀ¢AzÀ d£ÀgÀÆ DPÀ¶ðvÀgÁUÀÄvÁÛgÉ. EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÁUÀ®Æ,
PÉÃ¼ÀÄªÀªÀjUÉ ºÀµÀðªÁUÀÄªÀAvÉ, Q«UÉ EA¥ÁUÀÄªÀAvÉ ZÀªÀÄvÁÌgÀªÁzÀ jÃw0iÀÄ°è
ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀÅzÀÆ GAlÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ ‘¤ªÀÄä ºÉ¸ÀgÉÃ£ÀÄ?’ JAzÀÄ PÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀPÉÌ
§zÀ¯ÁV ‘vÀªÀÄä ºÉ¸ÀgÀÄ 0iÀiÁªÀ CPÀëgÀUÀ½AzÀ C®APÀÈvÀªÁVzÉ?’ JAzÀÄ PÉÃ½zÁUÀ
JgÀqÀÆ ªÀiÁw£À CxÀð MAzÉÃ DzÀgÀÆ JgÀqÀ£É0iÀÄ ªÀiÁw£À°è ZÀªÀÄvÁÌgÀzÀ ªÁtÂ
PÁtÄªÀÅzÀÄ. EzÀgÀ ºÁUÉ ‘¥ÀÇªÀð¢QÌ£À°è ¸ÀÆgÀå ºÀÄnÖzÀ£ÀÄ’ J£ÀÄßªÀ ªÀiÁvÀ£ÀÄß-
¥ÀÇªÀð¢QÌ£À°è ºÀÄnÖzÀ ¸ÀÆgÀå£ÀÄ ªÀÄÄvÉÛöÊzÉ0iÀÄ ºÀuÉ0iÀÄ PÀÄAPÀÄªÀÄzÀAvÉ
PÁtÄwÛzÀÝ£ÀÄ. »ÃUÉ ºÉÃ½zÁUÀ ¸ËAzÀgÀåzÀ avÀæ, CxÀð ZÀªÀÄvÁÌgÀ, PÉÃ¼ÀÄªÀªÀgÀ
ªÀÄ£À¹ì£À ªÉÄÃ¯É ¥ÀjuÁªÀÄPÁj0iÀiÁUÀÄªÀÅzÀÄ. EªÉ®è C®APÁgÀzÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÀÄ.
EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄ ±À§ÝUÀ¼À eÉÆÃqÀuÉ0iÀÄ£ÀÆß ZÀªÀÄvÁÌgÀªÁV ªÀiÁr PÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀPÉÌ
»vÀªÁVgÀÄªÀAvÉ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀÅzÀÆ GAlÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ-
(1) §®èªÀ£ÉÃ §®è ¨É®èzÀ gÀÄa0iÀÄ.
(2) PÀvÉÛUÉ UÉÆvÉÛ? ºÉÆvÀÛ PÀvÀÄÛj0iÀÄ ¥ÀjªÀÄ¼À?
(3) J¼ÉV½UÀ¼À §¼ÀUÀUÀ¼ÀÄ £À¼À£À¼À¹ ¨É¼ÉzÀ PÀ¼ÀªÉ0iÀÄ J¼É0iÀÄ PÁ½UÉ
D²¹ §AzÀªÀÅ.
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è MAzÉÃ ªÁPÀåzÀ°è-§®è, ¨É®è, §®è EvÁå¢ ±À§ÝUÀ¼ÀÆ, PÀvÉÛ,
ºÉÆvÀÛ, UÉÆvÉÛ, PÀvÀÄÛj EvÁå¢ ±À§ÝUÀ¼ÀÆ, J¼É, V½, UÀ¼É, §¼ÀUÀ, UÀ¼ÀÄ, £À¼À, £À¼À
PÀ¼ÀªÉ, J¼É, PÁ¼ÀÄ-EvÁå¢ MAzÉÃ ±À§Ý CxÀªÁ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀzÉÃ ¥ÀzÉÃ §AzÀÄ ±À§ÝUÀ¼À
gÀZÀ£É0iÀÄ°è §Ä¢ÞªÀAwPÉ PÀAqÀAvÁV PÉÃ¼ÀÄªÀªÀjUÉ MAzÀÄ §UÉ0iÀÄ »vÀªÀ£ÀÄßAlÄ
ªÀiÁqÀÄªÀÅªÀÅ. EªÉ®è ±À§ÝUÀ¼À C®APÁgÀUÀ¼ÀÄ.
»ÃUÉ CxÀðzÀ ZÀªÀÄvÁÌgÀ¢AzÀ®Æ, ±À§ÝUÀ¼À ZÀªÀÄvÁÌgÀ¢AzÀ®Æ ªÀiÁw£À
¸ËAzÀgÀåªÀ£ÀÄß ºÉZÀÄÑ ªÀiÁr ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀÅzÀÆ MAzÀÄ PÀ¯É; PÀ«UÀ¼ÀÄ PÁªÀåUÀ¼À°è §gÉzÀ
F jÃw0iÀÄ ZÀªÀÄvÁÌgÀzÀ £ÀÄrUÀ¼ÀÄ D PÁªÀåPÉÌ MAzÀÄ §UÉ0iÀÄ C®APÁgÀ. CAzÀgÉ,
MqÀªÉUÀ¼ÀÄ ªÀ¸ÀÛçUÀ¼ÀÄ ±ÀjÃgÀPÉÌ ºÉÃUÉ ¨sÀÆµÀtªÉÇÃ ºÁUÉ0iÉÄ EAvÀºÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÀÄ PÁªÀåPÉÌ
¨sÀÆµÀt CxÀªÁ C®APÁgÀUÀ¼ÀÄ.
301
PÁªÀåUÀ¼À°è£À PÀ«UÀ¼À EAvÀºÀ C®APÁgÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÀÄ CxÀðZÀªÀÄvÁÌgÀ¢AzÀ PÁªÀåzÀ

¸ÉÆ§UÀ£ÀÄß ºÉaÑ¹zÀÝgÉ, CªÀÅUÀ½UÉ ‘CxÁð®APÁgÀ’ UÀ¼É£ÀÄßªÀgÀÄ. ±À§ÝUÀ¼À ZÀªÀÄvÁÌgÀ
¢AzÀ PÁªÀåzÀ ¸ÉÆ§UÀÄ ºÉZÀÄÑªÀAvÉ gÀa¹zÀÝgÉ, CAxÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ‘±À¨ÁÝ®APÁgÀ’ UÀ¼ÉAzÀÄ
PÀgÉ0iÀÄÄªÀgÀÄ.
(i) CxÁð®APÁgÀPÉÌ PÉ¼ÀV£À MAzÀÄ GzÁºÀgÀuÉ0iÀÄ£ÀÄß £ÉÆÃrj-
“§gÀÄ
±ÀoÀUÀ£À ¨sÀQÛ ¢lªÉAzÀÄ £ÀA§¨ÉÃqÀ; ªÀÄoÀzÉÆ¼ÀUÀt ¨ÉPÀÄÌ E°0iÀÄ PÀAqÀÄ
¥ÀÅl£ÉUÉzÀAvÁ¬ÄvÀÄÛ PÁuÁ gÁªÀÄ£ÁxÀ”109 (-zÉÃªÀgÀzÁ¹ªÀÄ0iÀÄå)
E°è ªÀZÀ£ÀPÁgÀ£À ªÀiÁvÀÄUÀ¼À°è ‘qÁA©üPÀ£ÁzÀ ªÀÄ£ÀÄµÀå£À ¨sÀQÛ0iÀÄ£ÀÄß £ÀA§¯ÁUÀzÀÄ’
JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀ ªÀiÁwUÉ ‘ªÀÄoÀzÉÆ¼ÀUÉ ªÁ¸ÀªÀiÁqÀÄªÀ ¨ÉQÌ£À ºÉÆÃ°PÉ¬ÄzÉ’. ªÀÄoÀzÀAxÀ
¥À«vÀæ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è ¨ÉPÀÄÌ JµÉÖÃ ¢£À ªÁ¸ÀªÁVzÀÝgÀÆ, CzÀPÉÌ ªÀÄoÀzÀ ¸À¨sÀåvÉ UÉÆwÛzÀÝgÀÆ,
ªÀÄoÀzÀ°è CzÀPÉÌ GvÀÛªÀÄ wArw£À¸ÀÄUÀ¼ÀÄ ¹UÀÄwÛzÀÝgÀÆ, E°0iÀÄ£ÀÄß PÀAqÀPÀÆqÀ¯É, CzÀgÀ
ªÀÄÆ®»A¸É0iÀÄ UÀÄtªÀÅ ¥ÀæPÀlUÉÆAqÀÄ E°0iÀÄ ªÉÄÃ¯É £ÉUÉzÀÄ CzÀ£ÀÄß w£ÀÄßªÀ
Qæ0iÉÄ0iÀÄ£ÀÄß ªÀiÁr©qÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ ‘qÀA¨sÁZÁgÀ ¨sÀQÛ0iÀÄ£ÀÄß £Àn¸ÀÄªÀ
ªÀÄ£ÀÄµÀå’. CªÀ£ÀÄ JµÉÖÃ ¢£À qÀA¨sÀ¢AzÀ PÀÆrzÀ ¨sÀQÛ0iÀÄ£ÀÄß DZÀj¹zÀgÀÆ CzÀÄ
¤dªÁzÀ ¨sÀQÛ DUÀÄªÀÅ¢®è. ¤dªÁzÀ ¨sÀQÛfÃªÀ£À¢AzÀ GAmÁUÀÄªÀ ¸ÀA¸ÁÌgÀ
GAmÁUÀÄªÀÅ¢®è.-EvÁå¢ CxÀð ZÀªÀÄvÁÌgÀ D JgÀqÀÄ ¸ÀtÚ ªÁPÀåUÀ¼À°è CqÀPÀªÁVzÉ.
»ÃUÉ CxÀð ZÀªÀÄvÁÌgÀªÀÅAmÁUÀÄªÀAvÉ ºÉÃ¼ÀÄªÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÉÃ CxÁð®APÁgÀUÀ¼ÀÄ.
(ii) ±À¨ÁÝ®APÁgÀPÉÌ PÉ¼ÀV£À E£ÉÆßAzÀÄ ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j-
F ªÀ£ÀzÀ £ÀqÀÄ£ÀqÀÄªÉ vÉÆ¼ÀvÉÆ¼ÀUÀÄwgÀÄwºÀ
¸ÀgÉÆÃªÀgÀ ªÀgÀzÉÆ¼É zÀ¼ÉzÀ¼ÉzÀÄ ¨É¼É¨É¼ÉzÀÄ
gÁfÃªÀzÀ®gÀ®gÀ, vÀÄ½vÀÄ½zÀÄ Er¢rzÀ
§AqÀ£ÉÆqÀ£É ¸À«zÀÄ ¸À«zÀÄ-
CªÀUÀªÀÄUÀ®zÉ 0iÀÄÄUÀ0iÀÄÄUÀªÀiÁV £ÉgÉ£ÉgÉzÀÄ,
PÁªÀ¸ÉÆUÀ¸ÉÆUÀ¹£À° £À°zÀÄ ªÉÆgÉªÉÆgÉªÀ,
§ÈAUÁªÀ½0iÀÄ UÁªÀ½0iÀÄ, PÀ¼ÀPÀ¼ÀAUÀ¼É
£ÉÆÃqÀÄ£ÉÆÃqÀÄ gÀ«vÀ£À0iÀÄ vÀ£À0iÀÄ
-eÉÊ«Ä¤ ¨sÁgÀvÀ
109 ‘¸Á»vÀå ªÀÄAzÁgÀ’ IX ¸ÁÖAqÀgïØ ¥ÀoÀå¥ÀÅ¸ÀÛPÀ, 1969-70 gÀ ªÀÄÄzÀæt.

302
CgÀtåªÀÄzsÀåzÀ ¸ÀgÉÆÃªÀgÀªÉÇAzÀgÀ°è CgÀ½gÀÄªÀ PÀªÀÄ®zÀ°è zÀÄA©UÀ¼ÀÄ ªÀÄPÀgÀAzÀ

¥Á£ÀªÀiÁr, eÉÆvÉeÉÆvÉ0iÀiÁV gÉhÄÃAPÁgÀªÀiÁqÀÄvÀÛ £À°0iÀÄÄwÛgÀÄªÀ zÀÈ±ÀåzÀ F
ªÀtð£É0iÀÄ°è MAzÉÃ C£ÀÄ¥ÀÇ«ð0iÀÄ C£ÉÃPÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ eÉÆvÉeÉÆvÉ0iÀiÁV §AzÀÄ, £ÀÈvÀå
ªÀiÁqÀÄªÁUÀ PÁ®°è PÀnÖPÉÆAqÀÄ zsÀé¤ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÀ UÉeÉÓUÀ¼À ¸À¢Ý£ÀAvÉ ¥ÀzÀåzÀ°è
MAzÀÄ §UÉ0iÀÄ ±À§Ý ¸ËAzÀgÀåªÀ£ÀÄßAlÄªÀiÁqÀÄwÛªÉ. F jÃw ±À§ÝUÀ½AzÀ ¥ÀzÀåzÀ
¸ËAzÀgÀå ºÉaÑzÁUÀ CzÀPÉÌ £ÁªÀÅ ‘±À¨ÁÝ®APÁgÀ’ JAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄÄvÉÛÃªÉ. »ÃUÉ
PÁªÀåUÀ¼À°è CxÁð®APÁgÀ ±À¨ÁÝ®APÁgÀUÀ¼ÀÄ JµÀÄÖ §UÉ0iÀiÁV §gÀÄvÀÛªÉ? CªÀÅUÀ¼À
®PÀëtªÉÃ£ÀÄ? JAvÀÄ? JA§ §UÉUÉ C£ÉÃPÁ£ÉÃPÀ UÀæAxÀUÀ¼ÀÄ ºÀÄnÖªÉ. EªÀÅUÀ¼À §UÉUÉ
UÀæAxÀ §gÉzÀªÀgÀ£ÀÄß ‘¯ÁPÀëtÂPÀgÀÄ’ J£ÀÄßvÁÛgÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è, PÀ£ÀßqÀzÀ°è C£ÉÃPÀ
¯ÁPÀëtÂPÀgÀÄ C®APÁgÀ UÀæAxÀ §gÉ¢zÁÝgÉ. F PÉ¼ÀUÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀiÁvÀæ C®APÁgÀ UÀæAxÀ
§gÉzÀ ¯ÁPÀëtÂPÀgÀ §UÉUÉ ¸ÀÆÜ®ªÁzÀ ¥ÀjZÀ0iÀÄPÉÆnÖzÉ. CªÀgÀ ¥ÀjZÀ0iÀÄ ªÀiÁrPÉÆ½îj.
(1) £ÀÈ¥ÀvÀÄAUÀ (Qæ.±À.814)

gÁµÀÖçPÀÆl ZÀPÀæªÀwð0iÉÄ¤¹zÀÝ £ÀÈ¥ÀvÀÄAUÀ£ÀÄ, ‘PÀ«gÁdªÀiÁUÀð’ ªÉA§ ®PÀëtUÀæAxÀ
§gÉ¢zÁÝ£É. EzÀgÀ°è C®APÁgÀUÀ¼À §UÉUÉ C£ÉÃPÀ «µÀ0iÀÄUÀ¼ÀÄ ºÉÃ¼À®ànÖªÉ.
(2) £ÁUÀªÀªÀÄð II (Qæ.±À.1145)

2£É0iÀÄ £ÁUÀªÀªÀÄð£ÉA§ÄªÀ£ÀÄ §gÉzÀ ‘PÁªÁåªÀ¯ÉÆÃPÀ£À’ JA§ UÀæAxÀªÀÅ GvÀÛªÀÄ
ªÀÄlÖzÀ ®PÀëtUÀæAxÀªÉ¤¹zÉ. EzÀgÀ°è C®APÁgÀUÀ¼À «µÀ0iÀÄzÀ°è C£ÉÃPÀ «ªÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ
§A¢ªÉ110.
(3) wgÀÄªÀÄ¯ÁgÀå (Qæ.±À.1672)

£ÁUÀªÀªÀÄð£À C£ÀAvÀgÀ ®PÀëtUÀæAxÀ §gÉzÀªÀgÀ°è wgÀÄªÀÄ¯ÁgÀå£ÉÃ ªÀÄÄRå£ÁzÀªÀ£ÀÄ.
ªÉÄÊ¸ÀÆj£À aPÀÌzÉÃªÀgÁdgÀ D¸ÁÜ£À ¥ÀArvÀ£ÁzÀ FvÀ£ÀÄ ‘C¥ÀæwªÀÄ«ÃgÀ ZÀjvÉæ’ JA§
C®APÁgÀ UÀæAxÀ §gÉ¢zÁÝ£É. aPÀÌzÉÃªÀgÁd MqÉ0iÀÄgÀ ZÀjvÉæUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ C£ÉÃPÀ
¥ÀzÀåUÀ¼À£ÀÄß vÁ£ÉÃ gÀa¹ C®APÁgÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆnÖzÁÝ£É. EzÀgÀ°è MlÄÖ
120 C®APÁgÀ ºÉÃ¼À¯ÁVzÉ.
(4) eÁ0iÀÄ¥ÀàzÉÃ¸Á¬Ä (Qæ.±À. 1735)

vÉÆgÀUÀ¯ï ¹ÃªÉÄUÉ zÉÆgÉ0iÉÄ¤¹zÀÝ eÁ0iÀÄ¥ÀàzÉÃ¸Á¬Ä0iÉÄA§ zÉÆgÉ0iÀÄÄ ‘PÀ£ÀßqÀ
PÀÄªÀ®0iÀiÁ£ÀAzÀ’ ªÉA§ ºÉ¸Àj£À ®PÀët UÀæAxÀ §gÉ¢zÁÝ£É111. FvÀ£ÀÄ vÀ£Àß F ®PÀët
110 £ÀÈ¥ÀvÀÄAUÀ£À £ÀAvÀgÀ GzÀ0iÀiÁ¢vÀå, ªÀiÁzsÀªÀ JA§ E§âgÀÄ ¯ÁPÀëtÂPÀgÀÄ C®APÁgÀUÀ¼À §UÉUÉ
®PÀëtUÀæAxÀ §gÉ¢zÁÝgÉ.
111 F UÀæAxÀªÀ£ÀÄß qÁ|| J¸ï.¹. £ÀA¢ÃªÀÄoÀ, CªÀgÀÄ EwÛÃZÉUÉ ¸ÀA¥Á¢¹ ¥ÀæPÀn¹zÁÝgÉ.
303
UÀæAxÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉ (®PÀë÷å) UÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀ µÀlà¢UÀæAxÀUÀ½AzÀ D0iÀÄÄÝPÉÆArzÁÝ£É.

100 C®APÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ ºÉÃ½gÀÄªÀ F UÀæAxÀªÀ£ÀÄß, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°ègÀÄªÀ
C¥Àà0iÀÄå¢ÃQëvÀgÀ ‘PÀÄªÀ®0iÀiÁ£ÀAzÀ’ ªÉA§ C®APÁgÀUÀæAxÀªÀ£ÀÄß C£ÀÄ¸Àj¹ §gÉzÀAvÉ
ºÉÃ½PÉÆArzÁÝ£É. PÀ£ÀßqÀzÀ°ègÀÄªÀ C®APÁgÀ UÀæAxÀUÀ¼À°è EzÀÄ GvÀÛªÀÄªÁVzÉ.
EzÀÄªÀgÉUÉ C®APÁgÀªÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? PÀ«UÀ¼À PÁªÀåUÀ¼À°è 0iÀiÁªÀ zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ
C®APÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀÄvÁÛgÉ? CªÀÅUÀ½AzÀ PÁªÀåPÉÌ JµÀÖgÀªÀÄnÖUÉ ¥Àæ0iÉÆÃd£À? EAxÀ
C®APÁgÀ UÀæAxÀUÀ¼ÀÆ, UÀæAxÀ PÀvÀðgÀÆ PÀ£ÀßqÀzÀ°è 0iÀiÁgÀÄ 0iÀiÁgÀÄ? EvÁå¢ CA±ÀUÀ¼À
§UÉUÉ ¸ÀÆÜ®ªÁV ¥ÀjZÀ0iÀÄ ªÀiÁrPÉÆAr¢ÝÃj. ¥ËæqsÀ±Á¯ÉUÀ¼À°è NzÀÄªÀ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ
£ÀÆgÁgÀÄ C®APÁgÀUÀ¼À°è ªÀÄÄRåªÁzÀ JAlÄ C®APÁgÀUÀ¼À §UÉUÉ w½zÀgÉ ¸ÁPÀÄ.
ªÀÄÄA¢£À vÀgÀUÀwUÀ¼À°è EªÀÅUÀ¼À §UÉUÉ ºÉaÑUÉ w½0iÀÄÄ«j.
I - CxÁð®APÁgÀ
(1) G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ
F PÉ¼ÀV£À ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
(i) D ªÀÄUÀÄ«£À ªÀÄÄRªÀÅ ZÀAzÀæ£À ªÀÄÄRzÀAvÉ ªÀÄ£ÉÆÃºÀgÀªÁVzÉ.
(ii) ¤ÃZÀjUÉ ªÀiÁrzÀ G¥ÀPÁgÀªÀÅ ºÁ«UÉ ºÁ¯ÉgÉzÀAvÉ.
ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ªÁPÀåzÀ°è ªÀÄUÀÄ«£À ªÀÄÄRzÀ°è£À CºÁèzÀPÀvÀéªÀÇ, ZÀAzÀæ£À°ègÀÄªÀ
CºÁèzÀPÀvÀéªÀÇ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ ªÀÄUÀÄ«£À ªÀÄÄRªÀ£ÀÄß ZÀAzÀæ¤UÉ ºÉÆÃ°¹zÉ.
ZÀAzÀæ£À£ÀÄß £ÉÆÃrzÁUÀ GAmÁUÀÄªÀ ªÀÄ£ÉÆÃºÀgÀvÀéªÀÅ ªÀÄUÀÄ«£À ªÀÄÄR £ÉÆÃrzÁUÀ®Æ
DUÀÄvÀÛzÉ. F CxÀð ZÀªÀÄvÁÌgÀ D ªÁPÀåzÀ°è CqÀVzÉ.
JgÀqÀ£É0iÀÄ ªÁPÀåzÀ°è ºÁ«UÉ ºÁ¯ÉgÉzÀgÉ «µÀªÉÃ ªÀÈ¢Þ0iÀiÁUÀÄªÀÅzÀ®èzÉ ¨ÉÃj®è.
EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ ¤ÃZÀjUÉ G¥ÀPÁgÀ ªÀiÁrzÀgÉ CªÀgÀÄ C¥ÀPÁgÀªÀ£ÉßÃ ªÀiÁqÀÄªÀgÀ®èzÉ
¥Àæw0iÀiÁV G¥ÀPÁgÀ ªÀiÁqÀÄªÀÅ¢®è. E°è ¤ÃZÀjUÉ ªÀiÁrzÀ G¥ÀPÁgÀªÀ£ÀÄß ºÁ«UÉ
ºÁ¯ÉgÉ0iÀÄÄªÀ Qæ0iÉÄUÉ ºÉÆÃ°¸À¯ÁVzÉ. »ÃUÉ §gÀÄªÀ ºÉÆÃ°PÉUÀ½UÉ ‘G¥ÀªÀiÁ£À’
ªÉ£ÀÄßvÁÛgÉ. 0iÀiÁªÀÅzÀPÉÌ F ºÉÆÃ°PÉ0iÀÄ£ÀÄß PÉÆqÀÄªÉªÉÇÃ CzÀÄ ‘G¥ÀªÉÄÃ0iÀÄ’. CAvÉ
ºÁUÉ-JAzÀÄ ºÉÆÃ°PÉUÉ ¸ÀA§AzsÀ PÀ°à¸ÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ G¥ÀªÀiÁªÁZÀPÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
F ºÉÆÃ°PÉUÀ¼À°è §gÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ£ÀvÉ0iÉÄÃ ¸ÀªÀiÁ£ÀzsÀªÀÄðªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:
ªÉÆzÀ®£É ªÁPÀåzÀ°è
(1) ªÀÄUÀÄ«£À ªÀÄÄR .. .. .. .. G¥ÀªÉÄÃ0iÀÄ
(2) ZÀAzÀæ .. .. .. .. G¥ÀªÀiÁ£À
304
(3) ªÀÄUÀÄ«£À ªÀÄÄR ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁ£ÀzsÀªÀÄð,

ZÀAzÀæ£À°ègÀÄªÀ DºÁèzÀPÀvÀé (¸ÁzsÁgÀtzsÀªÀÄð)
(4) ZÀAzÀæ£À ªÀÄÄRzÀAvÉ JA§°ègÀÄªÀ G¥ÀªÀiÁªÁZÀPÀ
‘CAvÉ’ JA§ ±À§ÝªÉÃ
JgÀqÀ£É0iÀÄ ªÁPÀåzÀ°è
(1) ¤ÃZÀjUÉ ªÀiÁrzÀ G¥ÀPÁgÀ .. .. .. .. G¥ÀªÉÄÃ0iÀÄ
(2) ºÁ«UÉ ºÁ¯ÉgÉ0iÀÄÄ«PÉ .. .. .. .. G¥ÀªÀiÁ£À
(3) ºÁ«£À°è «µÀºÉZÀÄÑ«PÉ
¤ÃZÀjAzÀ C¥ÀPÁgÀªÁUÀÄ«PÉ- ¸ÀªÀiÁ£ÀzsÀªÀÄð
JA§ JgÀqÀjAzÀ®Æ ¥ÀjuÁªÀÄzÀ°è (¸ÁzsÁgÀtzsÀªÀÄð)
C¥ÀPÁgÀªÁUÀÄ«PÉ
(4) ºÁ¯ÉgÀzÀAvÉ JA§°è §A¢gÀÄªÀ G¥ÀªÀiÁªÁZÀPÀ
‘CAvÉ’ JA§ÄzÀÄ ±À§Ý
»ÃUÉ F G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀzÀ°è G¥ÀªÉÄÃ0iÀÄ, G¥ÀªÀiÁ£À, ¸ÀªÀiÁ£ÀzsÀªÀÄð

G¥ÀªÀiÁªÁZÀPÀ-F £Á®ÆÌ §A¢zÀÝgÉ CzÀÄ ¥ÀÇuÉÆðÃ¥ÀªÀiÁ®APÁgÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ112.
EzÀgÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
(125) G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ:- JgÀqÀÄ ªÀ¸ÀÄÛUÀ½UÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀªÁV EgÀÄªÀ
ºÉÆÃ°PÉ0iÀÄ£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÉÃ G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ113.
(ºÉÆÃ°PÉ0iÉÄAzÀgÉ DPÀµÀðPÀªÁzÀ ºÉÆÃ°PÉ)
GzÁºÀgÀuÉ :- (i)
©gÀÄUÁ½¥ÉÇqÉ0iÀÄ¯ÉÌ PÀA¦¹ ¥sÀ°vÀ PÀzÀ½| ªÀÄÄj¢¼ÉUÉÆgÀUÀÄªÀAvÉ ®PÀë÷ät£À
ªÀiÁvÀÄ Q«zÉgÉUÉ ©Ã¼ÀzÀªÀÄÄ£Àß ºÀªÉÄäöÊ¹©zÀÝ¼ÀAUÀ£É zsÀgÉUÉ £ÀqÀÄ£ÀqÀÄUÀÄvÀ||
(-eÉÊ«Ä¤ ¨sÁgÀvÀ)
112 G¥ÀªÉÄÃ0iÀÄ, G¥ÀªÀiÁ£À, ¸ÀªÀiÁ£ÀzsÀªÀÄð, G¥ÀªÀiÁªÁZÀPÀUÀ¼À°è MAzÁzÀgÀÆ, PÉ®ªÁzÀgÀÆ

¸ÀàµÀÖªÁV ºÉÃ½gÀ¢zÀÝgÉ CzÀÄ ®Ä¥ÉÇÛÃ¥ÀªÉÄ0iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
113 “G¥ÀªÀiÁ0iÀÄvÀæ ¸ÁzÀÈ±Àå ®Që÷äÃgÀÄ®è¸Àw zÀé0iÉÆÃB” ||
CxÀð:- ¥Àæ¸ÀÄÛvÀªÁzÀ ªÀ¸ÀÄÛ«UÉ ¥ÉgÀvÉÆAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛ«£ÉÆqÀ£É MAzÀÄ zsÀªÀÄð¢A ¸ÁzÀÈ±ÀåªÀåPÀÛªÁV

vÉÆÃgÉ0iÀÄzÀÄ G¥ÀªÉÄÃ0iÉÄ¤¥ÀÅzÀÄ (- C¥ÀæwªÀÄ«ÃgÀZÀjvÉ) («±ÉÃµÀ w½ªÀ½PÉUÁV C¥ÀæwªÀÄ «ÃgÀ
ZÀjvÉ0iÀÄ°è£À «µÀ0iÀÄ PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.)
305
(²æÃgÁªÀÄZÀAzÀæ£À ªÀiÁw£ÀAvÉ ¹ÃvÁzÉÃ«0iÀÄ£ÀÄß PÁrUÉ ©lÄÖ§gÀ®Ä ºÉÆÃzÀ

®PÀë÷ät£ÀÄ ²æÃgÁªÀÄ£À C¥ÀàuÉ0iÀÄ£ÀÄß ¹ÃvÁzÉÃ«UÉ w½¹zÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è £ÀqÉzÀ
WÀl£É¬ÄzÀÄ.)
CxÀð:-©gÀÄUÁ½ ©Ã¸À¯ÁV, UÉÆ£É©lÖ ¨Á¼É ªÀÄgÀªÀÅ C¯Áèr ªÀÄÄjzÀÄ ¨sÀÆ«ÄUÉ
©Ã¼ÀÄªÀAvÉ vÀÄA§Ä UÀ©üðtÂ0iÀiÁzÀ ¹ÃvÁzÉÃ«0iÀÄÄ ®PÀë÷ät£À ªÀiÁvÀÄ PÀtð¥Àl®
(Q«zÉgÉ) PÉÌ ©Ã¼ÀzÀ ªÀÄÄ£Àß ºÀªÉÄäöÊ¹ £ÀqÀÄ£ÀqÀÄV ¨sÀÆ«ÄUÉ ©zÀÝ¼ÀÄ.
E°è ¨sÀÆ«ÄUÉ ©zÀÝ ¹ÃvÁzÉÃ« ‘G¥ÀªÉÄÃ0iÀÄ’ ¥sÀ°vÀ ¨Á¼É0iÀÄ ªÀÄgÀ ‘G¥ÀªÀiÁ£À’
zsÀgÉUÉ ©Ã¼ÀÄ«PÉ0iÉÄÃ ‘¸ÁzsÁgÀtzsÀªÀÄð’ (¸ÀªÀiÁ£ÀzsÀªÀÄð). ‘CAvÉ’ JA§ÄzÉÃ
G¥ÀªÀiÁªÁZÀPÀ. DzÀÄzÀjAzÀ EzÀÄ ¥ÀÇuÉÆðÃ¥ÀªÀiÁ®APÁgÀªÁ¬ÄvÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉ:- (ii)
¨Á®PÀj®èzÀ ¨Á°zÁåvÀgÀ d£Àä|
¨ÁrUÉ0iÉÄvÀÄÛ zÀÄrzÀAUÀ| ¨Á¼É¯É0iÀÄ|
ºÁ¸ÀÄåAqÀÄ ©Ã¹ MUÉzÀAUÀ||
(-eÁ£À¥ÀzÀ ¸Á»vÀå¢AzÀ)
CxÀð:- ¨Á®PÀj®èzÀ ¨Á¯É0iÀÄ d£ÀäªÉÃvÀgÀzÀÄ? ¨ÁrUÉ JvÀÄÛ zÀÄrzÀ ºÁUÉ.
ªÀÄvÀÄÛ ¨Á¼É0iÉÄ¯É0iÀÄ£ÀÄß ºÁ¹ HlªÀiÁr ©Ã¹ MUÉzÀ ºÁUÉ. E°è ªÀÄPÀÌ½®èzÀ
ºÉtÄÚªÀÄUÀ½UÉ ¨ÁrUÉ JwÛ£À zÀÄrªÉÄUÀÆ, ¨Á¼É0iÀÄ J¯É0iÀÄ£ÀÄß ºÁ¹ HlªÀiÁr
©¸ÁqÀÄ«PÉUÀÆ JgÀqÀÄ ºÉÆÃ°PÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. EzÀÆ G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ.
(2) gÀÆ¥ÀPÁ®APÁgÀ 114
ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÁUÀ MªÉÆäªÉÄä »ÃUÉ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.

(i) «zÁéA¸À£ÁzÀ DvÀ£ÀÄ ¸ÁPÁëvï ¸ÀgÀ¸Àéw.
(ii) D ªÀÄ£ÀÄµÀå ¤dªÁV zÉÃªÀgÀÄ.
(iii) F ±Á¯ÉUÉ D «zÁåyð0iÉÆAzÀÄ gÀvÀß.
114 “«µÀ0iÀÄå¨sÉÃzÀ
vÁzÀÆæ¥ÀågÀAd£ÀA «µÀ0iÀÄ¸Àå0iÀÄvï gÀÆ¥ÀPÀA.. .. ..”
CxÀð:-ªÀtÂð¸ÀÄªÀ ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄ¥ÀªÀiÁ£ÀªÀ¸ÀÄÛªÉAzÉÃ ¥ÉÃ¼ÀÄézÀÄ C¨sÉÃzÀgÀÆ¥ÀPÀA.
(-C¥ÀæwªÀÄ«ÃgÀZÀjvÉæ)
(F C®APÁgÀzÀ°è DgÀÄ §UÉ. ¥ÀæPÀÈvÀ C¨sÉÃzÀgÀÆ¥ÀPÀªÉÇAzÀ£ÀÄß w½zÀgÉ ¸ÁPÀÄ. ¸ÀÆvÀæzÀ°è
vÁzÀÆæ¥ÀågÀÆ¥ÀPÀzÀ ¥Àæ¸ÁÛ¥ÀªÀÇ EzÉ. CzÀÄ C£ÀªÀ±ÀåPÀ.)
306
(1) E°è ªÉÆzÀ® ªÁPÀåzÀ°è-«zÁéA¸À£ÀÆ ¸ÁPÁëvï ¸ÀgÀ¸Àéw0iÀÄÆ MAzÉÃ JAzÀÄ

¨sÉÃzÀ«®èzÉ ºÉÃ¼À¯ÁVzÉ.
(2) JgÀqÀ£É0iÀÄ ªÁPÀåzÀ°è-ªÀÄ£ÀÄµÀå£ÀÆ, zÉÃªÀgÀÆ MAzÉÃ JAzÀÄ ¨sÉÃzÀ«®èzÉ
(C¨sÉÃzÀªÁV) ºÉÃ½zÉ.
(3) ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ ªÁPÀåzÀ°è-«zÁåyð0iÀÄÆ gÀvÀßªÀÇ MAzÉÃ JAzÀÄ ¨sÉÃzÀ«®èzÉ
(C¨sÉÃzÀªÁV) ºÉÃ¼À¯ÁVzÉ.
E°è ªÀÄÆgÀÆ ªÁPÀåUÀ¼À°è MAzÀgÀAvÉ E£ÉÆßA¢zÉ JAzÀÄ ºÉÃ½®è. G¥ÀªÀiÁ£À
G¥ÀªÉÄÃ0iÀÄUÀ¼ÀÄ JgÀqÀÆ MAzÉÃ JAzÀÄ »ÃUÉ ¨sÉÃzÀ«®èzÉ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÉÃ
gÀÆ¥ÀPÁ®APÁgÀ. E°è C¨sÉÃzÀ¢AzÀ ºÉÃ½gÀÄªÀÅzÀjAzÀ EzÀÄ ‘C¨sÉÃzÀ gÀÆ¥ÀPÀ’ ªÉAzÀÄ
ºÉÃ¼À®àqÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀgÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
(126) C¨sÉÃzÀgÀÆ¥ÀPÁ®APÁgÀ:- ªÀtÂð¸ÀÄªÀ ªÀ¸ÀÄÛªÀÅ E£ÉÆßAzÀgÀAvÉ
(G¥ÀªÀiÁ£ÀzÀAvÉ) EzÉ JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀzÉ, JgÀqÀÆ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ JAzÀgÉ G¥ÀªÉÄÃ0iÀÄ
G¥ÀªÀiÁ£ÀUÀ¼ÉgÀqÀÆ MAzÉÃ JAzÀÄ ¨sÉÃzÀ«®èzÀAvÉ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÉÃ
C¨sÉÃzÀgÀÆ¥ÀPÁ®APÁgÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉ:- (i) ¥ÀÅgÀzÀ¥ÀÅtåA ¥ÀÅgÀÄµÀgÀÆ¦AzÀ ¥ÉÇÃUÀÄwzÉ|
¥Àjd£ÀzÀ ¨sÁUÀåªÀqÀ«UÉ £ÀqÉ0iÀÄÄwzÉ||
(-ºÀj±ÀÑAzÀæ PÁªÀå)
F ¥ÀzÀå¨sÁUÀªÀÅ-ºÀj±ÀÑAzÀæ£ÀÄ «±Áé«ÄvÀæ¤UÉ vÀ£Àß gÁeÁå¢UÀ¼À£ÀÄß PÉÆlÄÖ, ¥ÀlÖt
©lÄÖ ºÉÆÃUÀÄªÁUÀ C0iÉÆÃzsÁå£ÀUÀgÀzÀ d£ÀgÀÄ UÉÆÃ½qÀÄªÀ ¸À¤ßªÉÃ±ÀzÀÄÝ.
CxÀð:- ¥ÀÅgÀzÀ ¥ÀÅtåªÀÅ ¥ÀÅgÀÄµÁPÁgÀ¢AzÀ ºÉÆÃUÀÄwÛzÉ.
¸ÉÃªÀPÀ d£ÀzÀ ¨sÁUÀåªÀÅ CqÀ«UÉ ºÉÆÃUÀÄwÛzÉ.
E°è ºÀj±ÀÑAzÀæ£ÉA§ G¥ÀªÉÄÃ0iÀÄªÀÇ ¥ÀÅgÀzÀ ¥ÀÅtåªÉA§ G¥ÀªÀiÁ£ÀªÀÇ MAzÉÃ
JAzÀÆ, JgÀqÀ£É0iÀÄ ªÁPÀåzÀ°è ºÀj±ÀÑAzÀæ£ÉA§ G¥ÀªÀiÁ£ÀªÀÇ ¥Àjd£ÀgÀ ¨sÁUÀåªÉA§
G¥ÀªÀiÁ£ÀªÀÇ MAzÉÃ JAzÀÆ G¥ÀªÀiÁ£ÉÆÃ¥ÀªÉÄÃ0iÀÄUÀ¼À°è ¨sÉÃzÀ«®èzÉ CAzÀgÉ
C¨sÉÃzÀªÁV ªÀtÂð¹gÀÄªÀÅzÀjAzÀ EzÀÄ C¨sÉÃzÀgÀÆ¥ÀPÁ®APÁgÀªÉ¤¹vÀÄ. EzÀgÀAvÉ-
GzÁºÀgÀuÉ:- (ii) ªÀÄ£É0iÉÄÃ zsÀªÀiÁð±ÀæªÀÄ, ªÀÄ£ÉªÁ¼ÉÛ0iÉÄÃ zsÀªÀÄð|
«¤0iÀÄ£ÀÆ½UÀ zÉÃªÀ¥ÀÇeÉ||
ªÀÄ£À£À«ªÀ£À £É£ÉªÀÅzÉ ¸Á¢üé0iÀÄjUÉ|
ªÀÄÄ¤¸Àw0iÀÄgÀ ªÉÆÃr0iÉÄÃ£ÀÄ?
(-ºÀ¢§zÉ0iÀÄ zsÀªÀÄð)
307
E°è ¸Á¢üé0iÀiÁzÀ ºÉtÄÚªÀÄUÀ¼ÀÄ vÀ£Àß UÀÈ»tÂÃ zsÀªÀÄðzÀ°è £ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ

£ÀqÉªÀ½PÉ0iÀÄÄ ªÀtÂðvÀªÁVzÉ.
CxÀð:- ¸Á¢üé0iÀÄjUÉ ªÀÄ£É0iÀÄÄ zsÀªÀiÁð±ÀæªÀÄ, ªÀÄ£É0iÀÄ ¨Á¼ÀÄªÉ zsÀªÀÄð,
UÀAqÀ£À¸ÉÃªÉ zÉÃªÀgÀ ¥ÀÇeÉ, ¥Àw0iÀÄ£ÀÄß £É£ÉªÀÅzÀÄ zÉÃªÀgÀzsÁå£À.
E°è ªÀÄ£É ªÀÄvÀÄÛ zsÀªÀiÁð±ÀæªÀÄ JgÀqÀÆ MAzÉÃ. ¨Á¼ÀÄªÉ ªÀÄvÀÄÛ zsÀªÀÄð JgÀqÀÆ
MAzÉÃ, ¥Àw0iÀÄ ¸ÉÃªÉ-zÉÃªÀgÀ ¥ÀÇeÉ EªÉgÀqÀÆ MAzÉÃ-EvÁå¢0iÀiÁV G¥ÀªÉÄÃ0iÀÄ-
G¥ÀªÀiÁ£ÀUÀ¼À°è C¨sÉÃzÀªÀÅ ºÉÃ¼À®àlÖ PÁgÀt C¨sÉÃzÀgÀÆ¥ÀPÁ®APÁgÀªÉ¤¹vÀÄ.
(3) GvÉàçÃPÁë®APÁgÀ 115
®ªÀPÀÄ±ÀgÀÄ ²æÃgÁªÀÄ®PÀë÷ätgÉÆqÀ£É 0iÀÄzÀÞPÉÌ vÉÆqÀVzÁV£À gÁªÀiÁ±ÀéªÉÄÃzsÀzÀ°è£À

¥Àæ¸ÀAUÀzÀ ªÀtð£É0iÀÄ£ÀÄß F PÉ¼ÀUÉ £ÉÆÃrj.
“gÀPÀÛzÀ
¸ÀªÀÄÄzÀæPÉÌ ¸ÉÃvÀÄªÉ0iÀÄ£ÀÄß PÀlÖ®Ä F jÃw aPÀÌ aPÀÌ ¨ÉlÖUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆ¸ÀzÁV ºÀgÀrgÀÄªÀgÉÆÃ J£ÀÄßªÀAvÉ ¸ÀvÀÄÛ ©zÀÝ D£ÉUÀ¼À »AqÀÄ PÁtÄwÛvÀÄÛ.”
(-gÁªÀiÁ±ÀéªÉÄÃzsÀzÀ°è£À ªÀtð£É0iÀÄ ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀgÀÆ¥ÁAvÀgÀ)
E°è ¸ÀvÀÄÛ ©zÀÝ D£ÉUÀ¼ÀÄ gÀtgÀAUÀzÀ ¸ÀÄvÉÛvÀÛ®Æ ºÀgÀr ©¢ÝzÀÝªÀÅ. gÀtgÀAUÀªÉ®è
gÀPÀÛªÀÄ0iÀÄªÁVvÀÄÛ. F ¸À¤ßªÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß PÀ« ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ jÃw0iÀÄ°è PÀ°à¹PÉÆAqÀ£ÀÄ
(¸ÀA¨sÁ«¹zÀ£ÀÄ). gÁªÀÄ®PÀë÷ätgÀÄ »AzÉ ¸ÀªÀÄÄzÀæPÉÌ ¸ÉÃvÀÄªÉ PÀlÖ®Ä ¨ÉlÖUÀ¼À£ÀÄß QvÀÄÛ
vÀAzÀÄ ºÀgÀr¹zÀÝgÉA§ ¥Àæ¹zÁÞA±ÀªÀ£ÀÄß eÁÕ¦¹PÉÆAqÀ PÀ«, FUÀ CªÀ£À ªÀÄPÀÌ¼ÉÃ DzÀ
®ªÀPÀÄ±ÀgÀÄ gÀPÀÛzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæPÉÌ ¸ÉÃvÀÄªÉ PÀlÖ®Ä aPÀÌ aPÀÌ ¨ÉlÖUÀ¼À£ÀÄß vÀj¹
ºÀgÀr¹gÀÄªÀgÉÆÃ-J£ÀÄßªÀ ºÁUÉ gÀPÀÛªÀÄqÀÄ«¤AzÀ PÀÆrzÀ gÀtgÀAUÀzÀ°è ¸ÀvÀÄÛ ©zÀÄÝ
¸ÀÄvÀÛ®Æ ºÀgÀrPÉÆArgÀÄªÀ D£ÉUÀ¼ÀÄ PÀAqÀªÉAzÀÄ PÀ°à¹ ºÉÃ½zÁÝ£É. »ÃUÉ PÀ«
PÀ°àvÀeÁÕ£À¢AzÀ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ GvÉàçÃPÉë0iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀgÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ
(127) GvÉàçÃPÁë®APÁgÀ:- MAzÁ£ÉÆAzÀÄ ¥ÀzÁxÀðªÀ£ÉÆßÃ, CxÀªÁ
¸À¤ßªÉÃ±ÀªÀ£ÉÆßÃ ªÀÄvÉÆÛAzÀ£ÁßV ¸ÀA¨sÁ«¹ (PÀ°à¹) ªÀtÂð¸ÀÄªÀÅzÉÃ
GvÉàçÃPÉë0iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
115 “¸ÀA¨sÁªÀ£Á¸ÀÄågÀÄvÉàçÃPÁë
......” (“¸ÀA¨sÁªÀ£Á¸ÁåzÀÄvÉàçÃPÁë.. .. .. ”)
ªÀtÂð¸ÀÄªÀ G¥ÀªÉÄÃ0iÀÄPÉÌ G¥ÀªÀiÁ£ÀzÀ ¸ÁzÀÈ±Àå«¥ÀÅðzÀjAzÀ G¥ÀªÀiÁ£ÀªÉÄAzÉtÂ¸ÀÄªÀÅzÀÄ
(H»¸ÀÄªÀÅzÀÄ), GvÉàçÃPÉë0iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. (JAzÀgÉ ªÀ¸ÀÄÛ¸ÀégÀÆ¥À¢AzÀ MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß E£ÉÆßAzÀÄ
ªÀ¸ÀÄÛªÁV ¸ÀA¨sÁ«¸ÀÄªÀÅzÀÄ, JAzÀgÉ PÀ°à¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ CA±À.)
308
DzÀgÉ ªÀtÂð¸ÀÄªÀ ªÀ¸ÀÄÛ«£À°è CxÀªÁ ¸À¤ßªÉÃ±ÀzÀ°è ¸ÀA¨sÁªÀ£É ªÀiÁqÀÄªÀ

(PÀ°à¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ) ªÀ¸ÀÄÛ«£À zsÀªÀÄðªÀÅ EzÉÝÃ EgÀ¨ÉÃPÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉ:- (i)
D¸ÉÃ£ÁgÀd¢A ¥Àj
zsÀÆ¸ÀgÀªÀiÁzÀÄzÀÄ ¤eÁAUÀªÀÄA vÉÆ¼É0iÀÄ¯ÉÌAzÉÆÃ¸Àj¸ÀzÉ ¥ÉÇPÀÌAwgÉ
ªÁ¸ÀgÀPÀgÀ£À¥ÀgÀ ªÁj¤¢ü0iÀÄA ¥ÉÇPÀÌA||
(-PÀ£ÀßqÀ PÉÊ¦r)
EzÉÆAzÀÄ 0iÀÄzÀÞ ¸ÀªÀÄ0iÀÄzÀ ¸Á0iÀÄAPÁ®zÀ ªÀtð£É.
CxÀð:- ¸ÉÃ£É0iÀÄ PÁ®ÄÛ½vÀ¢AzÀ JzÀÝ zsÀÆ¼ÀÄ ªÉÄÊUÉ ªÉÄvÀÛ¯ÁV, CAxÀ PÉA¥ÀÅ
zsÀÆ½¤AzÀ zsÀÆ¸ÀgÀªÁzÀ vÀ£Àß zÉÃºÀªÀ£ÀÄß vÉÆ¼É0iÀÄÄªÀÅzÀPÉÆÌÃ¸ÀÄUÀ ¥À²ÑªÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÄß
¸ÀÆgÀå£ÀÄ ºÉÆPÀÌ£ÀÄ.
¸ÀºÀdªÁV ªÀÄÄ¼ÀÄVzÀ ¸ÀÆgÀå£À£ÀÄß, PÀ« ¸Áß£ÀPÉÆÌÃ¸ÀÄUÀªÉÃ ¥À²ÑªÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæPÉÌ
ªÀÄÄ¼ÀÄVzÀ£ÉAzÀÄ PÀ°à¹ ºÉÃ½zÁÝ£É.
¸Á0iÀÄAPÁ®zÀ°è ¸ÀÆgÀå£À §tÚ PÉA¥ÁVgÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥À²ÑªÀÄzÀ°è CªÀ£ÀÄ
ªÀÄgÉ0iÀiÁUÀÄvÁÛ£É. DzÀÝjAzÀ PÀ°à¹ ºÉÃ¼ÀÄªÀ zsÀÆ¼ÀÄªÉÄwÛ PÉA¥ÁzÀ ªÉÄ¬Äå,
¥À²ÑªÀÄzÀ°ègÀÄªÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è PÁtzÁUÀÄªÀ£É£ÀÄßªÀ°è£À zsÀªÀÄðªÀÅ EzÉ. DzÀÝjAzÀ EzÀÄ
GvÉàçÃPÁë®APÁgÀªÉ¤¹vÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉ:- (ii) ¥Á®ÄÝ©AzÀ ¸Á¯ÉÝ£ÉUÀ¼À|
£É®ÄÝgÀÄUÀ®£ÉÆ®ÄÝ ¹Ã½V½¨sÀ0iÀÄ ¨sÀgÀ¢A||
eÉÆÃ°Ý¼ÉV½ªÀAwgÀ§A|
§¯ïzÉgÉ0iÉÆ¼ï ¥ÉÇ¼ÉzÀÄ ªÀÄr0iÀÄ ¤ÃgÉÆÃ¼ï vÉÆÃPÀÄðA||
UÀzÉÝ0iÀÄ°è ¤ÃjzÉ. D ¤Ãj£À°è §vÀÛzÀ vÉ£ÉUÀ¼À ¥Àæw©A§ PÁtÄwÛzÉ.
CxÀð:- ºÁ®ÄvÀÄA©zÀ ¸Á®Ä¸Á¯ÁV PÁtÄªÀ §vÀÛzÀ vÉ£ÉUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä£ÀÄß V½UÀ¼ÀÄ
§AzÀÄ ¹Ã½©qÀÄvÀÛªÉA§ ¨sÀ0iÀÄ¢AzÀ ¨sÀÆ«ÄUÉ E½zÀÄºÉÆÃzÀªÉÇÃ JA§AvÉ UÀzÉÝ0iÀÄ
¤Ãj£À°è CªÀÅ ¥Àæw¥sÀ°¹ PÁtÄwÛzÀÝªÀÅ.
E°è ¸ÀºÀdªÁV ¤Ãj£À°è ¥Àæw¥sÀ°¹ PÁtÄªÀ §vÀÛzÀ vÉ£ÉUÀ¼À D ¸À¤ßªÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß
PÀ«0iÀÄÄ ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ PÁgÀt PÉÆlÄÖ PÀ°à¹ V½UÀ¼À ¨sÀ0iÀÄ¢AzÀ CªÀÅ ¨sÀÆ«ÄUÉ E½zÀÄ
ºÉÆÃVªÉ JAzÀÄ ¸ÀA¨sÁªÀ£É ªÀiÁr ºÉÃ¼ÀÄªÀ EzÀÄ GvÉàçÃPÁë®APÁgÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
309
(4) zÀÈµÁÖAvÁ®APÁgÀ 116
(i) HgÀÄ G¥ÀPÁgÀ Cj0iÀÄzÀÄ; ºÉt ±ÀÈAUÁgÀ Cj0iÀÄzÀÄ.

(ii) ClÖªÉÄÃ¯É M¯É Gj¬ÄvÀÄ; PÉlÖªÉÄÃ¯É §Ä¢Þ§AvÀÄ.
(iii) ªÀiÁvÀÄ§®èªÀ¤UÉ dUÀ¼À«®è; Hl§®èªÀ¤UÉ gÉÆÃUÀ«®è.
EvÁå¢0iÀiÁV ºÉÃ¼ÀÄªÀ £ÁtÄÚrUÀ¼À£ÀÄß «ZÁgÀ ªÀiÁrzÀgÉ, ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ªÁPÀåzÀ°è
HjUÉ G¥ÀPÁgÀ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÆ, ºÉtPÉÌ ±ÀÈAUÁgÀªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÆ MAzÉÃ. JgÀqÀ£É0iÀÄ
ªÁPÀåzÀ°è CrUÉ0iÀiÁzÀ ªÉÄÃ¯É M¯É Gj0iÀÄºÀwÛvÀÄ. ªÀÄ£ÀÄµÀå PÉlÖ ªÉÄÃ¯É §Ä¢Þ
§AvÀÄ. ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ ªÁPÀåzÀ°è ªÀiÁw£À ªÀÄºÀvÀé w½zÀªÀ£ÀÄ dUÀ¼À ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁzÀ
¥ÀæªÉÄÃ0iÀÄªÉÃ E®è; HlzÀ ªÀÄªÀÄðªÀjvÀªÀ£ÀÄ gÉÆÃUÀ¢AzÀ £ÀgÀ¼ÀÄªÀ ¨sÀ0iÀÄ«®è.
EvÁå¢0iÀiÁV JgÀqÉgÀqÀÄ ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÀÄ CxÀðzÀ ¸ÁzÀÈ±Àå¢AzÀ MAzÀPÉÆÌAzÀÄ ©A§
¥Àæw©A§UÀ¼ÀAvÉ PÁtÄvÀÛªÉ. ©A§ ¥Àæw©A§ªÉAzÀgÉ vÁ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£Àßr0iÀÄ°è PÁtÄªÀ
vÀ£Àß ¥Àæw©A§«zÀÝ ºÁUÉ. »ÃUÉ ªÀtÂð¸ÀÄªÀ «µÀ0iÀÄPÉÌ ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ «µÀ0iÀÄzÀ
zÀÈµÁÖAvÀªÀÅ ¥Àæw©A§zÀ ºÁUÉ PÁtÄªÀAwzÀÝgÉ CzÀÄ zÀÈµÁÖAvÁ®APÁgÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
EzÀgÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
(128) zÀÈµÁÖAvÁ®APÁgÀ:- JgÀqÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ (ªÀtÂð¸ÀÄªÀ
«µÀ0iÀÄzÀ ªÁPÀå CªÀtåð«µÀ0iÀÄ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ) CxÀð¸ÁzÀÈ±Àå¢AzÀ MAzÀPÉÆÌAzÀÄ
©A§ ¥Àæw©A§ªÁzÀAvÉ (MAzÀgÀ ¥Àæw©A§ ªÀÄvÉÆÛAzÉ£ÀÄßªÀ ¨sÁªÀzÀAvÉ)
vÉÆÃgÀÄwÛzÀÝgÉ CzÀÄ zÀÈµÁÖAvÁ®APÁgÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉ:- (i) ¤A¢¸ÀÄªÀgï zÀÄdð£Àgï JA|
¨ÉÆAzÀÄ¨sÀ0iÀÄA¨ÉvÀÄÛ ¸ÀÄPÀ«gÀa¸À£ÉPÀÈw0iÀÄA?||
ªÀÄAzÉÃºÀgÀ¨sÀ0iÀÄ¢AzÀgÀ|
«AzÀ¸ÀRA ¤dªÀÄ0iÀÄÆR£ÀA ¥Àæ¸Àj¸À£ÉÃ?||
(-gÁd±ÉÃRgÀ «¯Á¸À)
CxÀð:- zÀÄdð£ÀgÀÄ ¤A¢¸ÀÄvÁÛgÉ JA§ ºÉzÀjPÉ¬ÄAzÀ M¼Éî0iÀÄ PÀ«0iÀiÁzÀªÀ£ÀÄ
PÀÈw0iÀÄ£ÀÄß gÀa¸ÀÄªÀÅ¢®èªÉ? CAzÀgÉ gÀa¹0iÉÄÃ gÀa¸ÀÄvÁÛ£É. PÀvÀÛ¯É0iÀÄ ¨sÀ0iÀÄ¢AzÀ
¸ÀÆgÀå£ÀÄ vÀ£Àß QgÀtUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæ¸Àj¸ÀÄªÀÅ¢®èªÉ? CAzÀgÉ ¥Àæ¸Àj¹0iÉÄÃ ¥Àæ¸Àj¸ÀÄvÁÛ£É.
116 “ZÉÃ¢âA§
¥Àæw©A§vÀéA zÀÈµÁÖAvÀ¸ÀÛzÀ®APÀÈwB”
CxÀð:- JgÀqÀÄ ªÁPÀåAUÀ¼ï ¨ÉÃgÁV MAzÀPÉÆðAzÀÄ ¸ÁzÀÈ±Àå¢A ¥Àæw©A§zÀAvÉ vÉÆÃgÉ0iÀÄzÀÄ
zÀÈµÁÖAvÁ®APÁgÀA. (-C¥ÀæwªÀÄ«ÃgÀZÀjvÉæ)
310
E°è-zÀÄdð£ÀgÀÄ ¤AzÉ ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉA§ ºÉzÀjPÉ0iÀÄ£ÀÄß UÀt£ÉUÉ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀîzÉ

¸ÀvÀÌ«0iÀiÁzÀªÀ£ÀÄ PÀÈw gÀa¹0iÉÄÃ gÀa¸ÀÄvÁÛ£ÉA§ ªÀiÁwUÀÆ, PÀvÀÛ¯É0iÀÄ ºÉzÀjPÉ¬ÄAzÀ
¸ÀÆgÀå£ÀÄ ¸ÀÄªÀÄä¤gÀzÉ vÀ£Àß QgÀtUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæ¸Àj¹0iÉÄÃ ¥Àæ¸Àj¸ÀÄvÁÛ£É-JA§ ªÀiÁwUÀÆ
CxÀð ¸ÁzÀÈ±Àå¢AzÀ ©A§¥Àæw©A§ ¨sÁªÀªÀÅ G¥ÀªÉÄÃ0iÀÄ-G¥ÀªÀiÁ£ÀUÀ¼ÉgÀqÀPÀÆÌ
vÉÆÃgÀÄªÀÅzÀjAzÀ EzÀÄ zÀÈµÁÖAvÁ®APÁgÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ-
GzÁºÀgÀuÉ:- (ii) J¤vÉÆ¼ÀªÀ¥Á0iÀÄ PÉÆÃnUÀ|
¼À¤vÀPÀðA UÉÃºÀªÀÄ¯ÉÛ zÉÃºÀ«ÄzÀA£É|
lÖ£É ¥ÉÇvÀÄÛ ¸ÀÄRªÀ£ÀgÀ¸ÀÄªÀ|
ªÀÄ£ÀÄdA ªÉÆgÀr0iÉÆ¼É ªÀiÁzÀÄ¥sÀ¼ÀªÀÄ£ÀgÀ¸À¢gÀA||
(-0iÀÄ±ÉÆÃzsÀgÀ ZÀjvÉ)
CxÀð:- C¥Á0iÀÄUÀ¼É¶ÖªÉ0iÉÆÃ CµÉÖ®èPÀÆÌ ªÀÄ£É0iÀÄAwgÀÄªÀ F zÉÃºÀªÀ£ÀÄß zsÀj¹
¸ÀÄRªÉÃ ¨ÉÃPÀÄ; zÀÄBRªÀÅ ¨ÉÃqÀ; J£ÀÄßªÀ ªÀÄ£ÀÄµÀå£ÀÄ PÀ®Äè ªÉÆgÀr0iÀÄ°è ªÀiÁzÀ¼À
¥sÀ®ªÀ£ÀÄß CgÀ¸ÀzÉ EgÀÄªÀ£ÉÃ?
E°è-C£ÉÃPÀ C¥Á0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉ0iÀÄÄªÀÅzÀPÉÌ PÁgÀtªÁzÀ F zÉÃºÀªÀ£ÀÄß zsÀj¹
PÉÃªÀ® ¸ÀÄRªÉÃ ¨ÉÃPÀÄ J£ÀÄßªÀ ªÀÄ£ÀÄµÀå£ÀÆ, PÀ®ÄèªÉÆgÀr0iÀÄ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ªÀiÁzÀ¼À
ºÀtÚ£ÀÄß ºÀÄqÀÄPÀÄªÀ ªÀÄ£ÀÄµÀå£ÀÆ MAzÉÃ. KPÉAzÀgÉ PÀ®ÄèªÉÆgÀr0iÀÄ°è ªÀiÁzÀ¼À ¥sÀ®ªÀÅ
¹UÀzÀÄ. CzÀgÀAvÉ ªÀÄ£ÀÄµÀå zÉÃºÀPÀÆÌ C¥Á0iÀÄUÀ¼ÀÄ C¤ªÁgÀå. CªÀÅ §AzÉÃ §gÀÄvÀÛªÉ.
»ÃUÉ G¥ÀªÉÄÃ0iÀÄ-G¥ÀªÀiÁ£À ªÁPÀåUÀ½UÉ ©A§ ¥Àæw©A§¨sÁªÀ vÉÆÃgÀÄªÀÅzÀjAzÀ EzÀÄ
zÀÈµÁÖAvÁ®APÁgÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
(5) CxÁðAvÀgÀ£Áå¸Á®APÁgÀ 117
(i) DvÀ£ÀÄ ¥ÀjÃPÉë0iÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉzÀÄ GwÛÃtð£ÁzÀ£ÀÄ;

§Ä¢ÞªÀAvÀgÁzÀ ªÀÄPÀÌ½UÉ ¥ÀjÃPÉë0iÉÆAzÀÄ ¯ÉPÀÌªÉ?
(ii) DvÀ£ÀÄ GAqÀªÀÄ£ÉUÉ PÉÃqÀÄ§UÉzÀ£ÀÄ; PÀÈvÀWÀßgÀÄ K£À£ÀÄß vÁ£É ªÀiÁqÀÄªÀÅ¢®è?
EvÁå¢0iÀiÁV ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. E°è ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ªÁPÀåzÀ°è ‘DvÀ£ÀÄ
¥ÀjÃPÉë0iÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£ÀUÀ½¹ GwÛÃtð£ÁzÀ£ÀÄ’ JAzÀÄ ªÀtÂð¸ÀÄªÀ «±ÉÃµÀ
117 “GQÛgÀxÁðAvÀgÀ£Áå¸ÀB ¸Áåvï ¸ÁªÀiÁ£Àå «±ÉÃµÀ0iÉÆÃB”
CxÀð:- ¸ÁªÀiÁ£Àå «±ÉÃµÀAUÀ¼ÀA ¥ÉÃ¼ÀézÀÄ CxÁðAvÀgÀ£Áå¸ÀA. CzÀÄªÀÅA ¥Àæ¸ÀÄÛvÀªÀiÁzÀxÀðA
«±ÉÃµÀªÀiÁV, C¥Àæ¸ÀÄÛvÀªÀiÁzÀxÀðA ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀiÁUÉ0iÀÄzÀÄ (1) ¸ÁªÀiÁ£Àå¢A «±ÉÃµÀ ¸ÀªÀÄxÀð£À
gÀÆ¥ÀªÀiÁzÀ CxÁðAvÀgÀ£Áå¸ÀA. ¸ÁªÀiÁ£ÀåA ¥Àæ¸ÀÄÛvÀªÀiÁUÉ «±ÉÃµÀA C¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ªÀiÁUÉ (2) «±ÉÃµÀ¢A
¸ÁªÀiÁ£Àå ¸ÀªÀÄxÀð£À gÀÆ¥ÀªÀiÁzÀ CxÁðAvÀgÀ £Áå¸Á®APÁgÀA. (-C¥ÀæwªÀÄ«ÃgÀ ZÀjvÉ)
311
ªÁPÀåªÀ£ÀÄß-¯ÉÆÃPÀzÀ°è J®è §Ä¢ÞªÀAvÀ ªÀÄPÀÌ½UÀÆ C£Àé0iÀÄªÁUÀÄªÀAxÀ §Ä¢ÞªÀAvÀgÁzÀ

ªÀÄPÀÌ½UÉ ¥ÀjÃPÉë0iÉÆAzÀÄ ¯ÉPÀÌªÉ? JA§ ¸ÁªÀiÁ£Àå £ÀÄr¬ÄAzÀ ¸ÀªÀÄxÀð£É ªÀiÁrzÉ.
CzÀgÀAvÉ, JgÀqÀ£É0iÀÄ ªÁPÀåzÀ°è0iÀÄÆ PÀÆqÀ ‘GAqÀªÀÄ£ÉUÉ PÉÃqÀÄ §UÉzÀ£ÀÄ’ JA§ F
ªÀtåðªÁzÀ ªÀiÁvÀ£ÀÄß PÀÈvÀWÀßvÁ §Ä¢Þ0iÀÄÄ¼Àî d£ÀUÀ¼ÀÄ K£À£ÀÄß vÁ£É ªÀiÁqÀÄªÀÅ¢®è?
CAzÀgÉ-J®è PÉqÀÄPÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉA§ ¯ÉÆÃPÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀiÁw¤AzÀ ¸ÀªÀÄxÀð£É ªÀiÁr
ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. EzÀgÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ F PÉ¼ÀV£À ªÀiÁvÀ£ÀÄß £ÉÆÃrj.
“¥ÀgÀªÀiÁvÀä£ÀÄ
vÀ£Àß ¨sÀPÀÛgÀ£ÀÄß ¸ÀzÁ PÁ¥ÁqÀÄvÁÛ£É. ¨sÀPÀÛ£ÁzÀ ¥ÀæºÁèzÀ¤UÉ
vÀAzÉ¬ÄAzÀ UÀAqÁAvÀgÀ §AzÁUÀ ¥ÀgÀªÀiÁvÀä£ÀÄ PÁ¥ÁrzÀ£ÀÄ.”
F ªÀiÁw£À°è ‘¥ÀgÀªÀiÁvÀä£ÀÄ vÀ£Àß ¨sÀPÀÛgÀ£ÀÄß ¸ÀzÁ PÁ¥ÁqÀÄvÁÛ£É’ JA§ÄzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå
ªÁPÀå; KPÉAzÀgÉ J®è ¥ÀgÀªÀiÁvÀä£À ¨sÀPÀÛjUÀÆ C£Àé0iÀÄªÁUÀÄªÀ ªÀiÁvÀÄ CzÀÄ. F
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁzÀ ªÀiÁvÀ£ÀÄß ¨sÀPÀÛ£ÁzÀ ¥ÀæºÁèzÀ¤UÉ UÀAqÁAvÀgÀ ¥Áæ¥ÀÛªÁzÁUÀ ¥ÀgÀªÀiÁvÀä£ÀÄ
¸ÀAgÀQë¹zÀ£ÉA§ «±ÉÃµÀ ªÁPÀå¢AzÀ F ªÀiÁw£À°è ¸ÀªÀÄxÀð£É ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. »ÃUÉ
CxÀð ZÀªÀÄvÁÌgÀ¢AzÀ ªÀtÂð¸ÀÄªÀ C®APÁgÀªÉÃ CxÁðAvÀgÀ£Áå¸Á®APÁgÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(129) CxÁðAvÀgÀ£Áå¸Á®APÁgÀ:- MAzÀÄ «±ÉÃµÀ ªÁPÀåªÀ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£Àå
ªÁPÀå¢AzÁUÀ° CxÀªÁ ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÁPÀåªÀ£ÀÄß «±ÉÃµÀ ªÁPÀå¢AzÁUÀ° ¸ÀªÀÄxÀð£É
ªÀiÁqÀÄªÀÅzÉÃ CxÁðAvÀgÀ£Áå¸Á®APÁgÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. (C°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁPÀå «±ÉÃµÀ
ªÁPÀåUÀ¼ÉgÀqÀÆ GPÀÛªÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ)118
GzÁºÀgÀuÉUÉ (i) J£ÀUÉ »vÀA ¨ÁæºÀät ¤Ã-|
vÀ£É£ÀßzÉ C«ªÉÃQ0iÀiÁV ²ªÀ¨sÀÆw vÉÆ-|
lÖ£É §UÉzÀ£À»vÀªÀÄA|
vÀzÀé£ÀZÀgÀA ‘JAvÀÄA PÀÈvÀWÀßgÉÃ£ÀA ªÀiÁqÀgï’?
(-¥ÀAZÀvÀAvÀæ)
CxÀð:- ‘£À£ÀUÉ F ¨ÁæºÀät£ÀÄ »vÀªÀ£ÀÄßAlÄªÀiÁrzÀªÀ£ÀÄ, JAzÀÄ 0iÉÆÃa¸ÀzÉ D
¨ÉÃqÀ£ÀÄ MªÉÄä¯É CªÀ¤UÉ PÉÃqÀ£ÀÄß §UÉzÀ£ÀÄ. PÀÈvÀWÀßgÁzÀªÀgÀÄ K£À£ÀÄß vÁ£É
ªÀiÁqÀÄªÀÅ¢®è?’
E°è ªÀtÂð¸À®àqÀÄªÀ «µÀ0iÀÄªÁzÀ ¨ÉÃqÀ£ÀÄ ¨ÁæºÀät¤UÉ C»vÀªÀ£ÀÄß 0iÉÆÃa¹zÀ
«±ÉÃµÀ «µÀ0iÀÄªÀ£ÀÄß ‘PÀÈvÀWÀßgÁzÀªÀgÀÄ K£É®èªÀ£ÀÆß ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ’ JA§
zÀÈµÁÖAvÀªÁV ºÉÃ½zÀ «ZÁgÀªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁzÀ ªÀiÁvÁV ¯ÉÆÃPÀ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÀÝgÉ

118
CxÁðAvÀgÀ£Áå¸Á®APÁgÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
312
¯ÉÆÃPÀ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁzÀ ¥Àæ¹zÀÞ «µÀ0iÀÄ¢AzÀ ¸ÀªÀÄxÀð£É ªÀiÁrzÀÄzÀjAzÀ EzÀÄ

CxÁðAvÀgÀ£Áå¸Á®APÁgÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ. E°è «±ÉÃµÀªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£Àå¢AzÀ ¸ÀªÀÄyðvÀªÁVzÉ.
GzÁºÀgÀuÉ: (ii) zÉÆgÉ0iÉÆ¼ï¸Ét¸ÀÄUÉ vÀ¤ßA|
119
¦j0iÀÄgÉÆ¼ÀÄgÀªÀtÂ¹ ¥ÉÇtzÉÆðqÉ C½ªÀÅzÀÄ ¢l«ÄÃ|

£ÀgÀ¥Àw0iÉÆ¼ï ¥ÉÇtzÀÄð C½zÀgï||
¥ÀjQ¥ÉÇqÁ PÉ¼À¢, ªÀÄzsÀÄgÉ, ¨ÉÃqÀ, ªÀÄgÁlgï||
(-C¥ÀæwªÀÄ«ÃgÀZÀjvÉ)
CxÀð:- ¸Àj¸ÀªÀiÁ£ÀgÁzÀªÀgÀ°è 0iÀÄzÀÞªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. vÀ£ÀVAvÀ®Æ §°µÀ×gÁzÀªÀgÀ°è
0iÀÄzÀÞªÀiÁrzÀgÉ ¸Á0iÀÄÄªÀÅzÀÄ ¤±ÀÑ0iÀÄ. ªÀÄºÁgÁd£ÁzÀ aPÀÌzÉÃªÀgÁd MqÀ0iÀÄ£ÉÆqÀ£É
0iÀÄzÀÞªÀiÁr PÉ¼À¢0iÀÄªÀgÀÆ, ªÀÄzsÀÄgÉ0iÀÄªÀgÀÆ, ¨ÉÃqÀgÀÆ, ªÀÄgÁmÉ0iÀÄªÀgÀÆ ¸ÀvÀÛgÀÄ.
E°è-‘vÀ£ÀUÉ ¸Àj¸ÀªÀiÁ£ÀgÁzÀªÀgÉÆqÀ£É ¸Ét¸À¨ÉÃPÀ®èzÉ, vÀ£ÀVAvÀ®Æ ¥ÀgÁPÀæªÀÄ±Á°
UÀ¼ÁzÀªÀgÀ°è ¸Ét¸À¨ÁgÀzÀÄ’ JA§ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁzÀ CAzÀgÉ ¯ÉÆÃPÀ ¥Àæ¹zÀÞªÁzÀ
ªÀiÁvÀ£ÀÄß, aPÀÌzÉÃªÀgÁdgÀAvÀºÀ §°µÀ×gÉÆqÀ£É ¸Ét¹ PÉ¼À¢0iÀÄªÀgÀÆ, ªÀÄzsÀÄgÉ0iÀÄªÀgÀÆ,
¨ÉÃqÀgÀÆ, ªÀÄgÁmÉ0iÀÄªÀgÀÆ ¸ÀvÀÛgÀÄ JA§ «±ÉÃµÀ ªÁPÀå¢AzÀ CAzÀgÉ ªÀtåðªÁzÀ
ªÀiÁw¤AzÀ ¸ÀªÀÄxÀð£É ªÀiÁrgÀÄªÀÅzÀjAzÀ EzÀÄ «±ÉÃµÀ¢AzÀ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄxÀð£É
ªÀiÁrzÀ CxÁðAvÀgÀ£Áå¸Á®APÁgÀªÉ¤¹vÀÄ.
(6) ±ÉèÃµÁ®APÁgÀ 120
F PÉ¼ÀV£À MAzÀÄ ªÁPÀåªÀ£ÀÄß «ZÁgÀªÀiÁrj-

“D «ªÁºÀ ªÀÄAl¥ÀªÀÅ ¥ÀÅgÀAzÀgÀ ¥ÀÅgÀzÀAvÉ
¸ÀzÁgÀA¨sÁ¤évÀ «§ÄzsÀ«Ä½vÀªÁVvÀÄÛ”
EzÉÆAzÀÄ «ªÁºÀ ªÀÄAl¥ÀzÀ ªÀtð£É. CzÀÄ ¥ÀÅgÀAzÀgÀ£À JAzÀgÉ zÉÃªÉÃAzÀæ£À
¥ÀlÖtzÀ ºÁUÉ ¸ÀzÁgÀA¨sÁ¤évÀªÁVvÀÄÛ. ªÀÄvÀÄÛ «§ÄzsÀjAzÀ «Ä½vÀªÀÇ DVvÀÄÛ. E°è
gÀA¨sÁ ±À§ÝPÀÆÌ ‘«§ÄzsÀ’ JA§ ±À§ÝPÀÆÌ «ªÁºÀªÀÄAl¥ÀzÀ ¥ÀgÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ
EAzÀæ£ÀUÀgÀªÁzÀ CªÀÄgÁªÀw0iÀÄ¥ÀgÀªÁV ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ CxÀðªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
119aPÀÌzÉÃªÀgÁdgÀ ±Ë0iÀÄðªÀ£ÀÄß ªÀtÂð¸ÀÄªÀ MAzÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ ¥ÀzÀå.

120“£Á£ÁxÀð ¸ÀA±Àæ0iÀÄB ±ÉèÃµÀB ªÀuÁðªÀuÉÆåðÃ ¨sÀ0iÀiÁvÀäPÀA”
CxÀð:- ªÁPÀåzÉÆ¼ï ¥ÀzÀAUÀ¼ï £Á£ÁxÀðªÀiÁVgÉ CzÀÄ ±ÉèÃµÁ®APÁgÀªÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ. (EzÀgÀ°è
ºÀ®ªÁgÀÄ «zsÀUÀ¼ÀÄAlÄ. D ¥ÀæPÁgÀUÀ¼É®è ¥ÀæPÀÈvÀ C£ÀªÀ±Àå.) (-C¥ÀæwªÀÄ«ÃgÀ ZÀjvÉ)
313
«ªÁºÀ ªÀÄAl¥ÀªÀÅ-(i) gÀA¨sÁ¤évÀªÁVvÀÄÛ JAzÀgÉ ¨Á¼É VqÀUÀ½AzÀ PÀÆrvÀÄÛ.

JAzÀÄ CxÀðªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. (gÀA¨sÁ=¨Á¼É) (ii) «§ÄzsÀ «Ä½vÀªÁVvÀÄÛ. JAzÀgÉ
¨ÁæºÀätgÀ ¸ÀªÀÄÆºÀ¢AzÀ PÀÆrvÀÄÛ-JAzÀÄ CxÀðªÀiÁqÀ ¨ÉÃPÀÄ. («§ÄzsÀ=¨ÁæºÀät)
CªÀÄgÁªÀw0iÀÄÄ-(iii) gÀA¨sÁ¤évÀªÁVvÀÄÛ JAzÀgÉ gÀA¨sÉ0iÉÄA§ C¥ÀìgÀ ¹ÛçÃ¬ÄAzÀ
PÀÆrvÀÄÛ JAzÀxÀð ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. gÀA¨sÁ=C¥ÀìgÉ (M§â¼ÀÄ). (iv) «§ÄzsÀ
«Ä½vÀªÁVvÀÄÛ. JAzÀgÉ zÉÃªÀvÉUÀ½AzÀ vÀÄA©vÀÄÛ JAzÀÄ CxÀð ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
(«§ÄzsÀ=zÉÃªÀvÉ)
»ÃUÉ ‘gÀA¨sÁ’ ±À§ÝªÀÅ ¨Á¼É-C¥ÀìgÀ ¹ÛçÃ0iÉÄAzÀÆ, ‘«§ÄzsÀ’ ±À§ÝªÀÅ ¨ÁæºÀät ªÀÄvÀÄÛ
zÉÃªÀvÉ0iÉÄAzÀÆ JgÀqÀxÀðUÀ½AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛªÉ. MAzÉÃ ±À§ÝªÀÅ ªÀtÂð¸ÀÄªÀ «ªÁºÀ
ªÀÄAl¥ÀzÀ ¥ÀgÀªÁV0iÀÄÆ, ªÀtÂð¸ÀÄªÀ «µÀ0iÀÄªÀ®èzÀ zÉÃªÉÃAzÀæ£À CªÀÄgÁªÀw0iÀÄ
¥ÀgÀªÁV0iÀÄÆ JgÀqÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ CxÀð PÉÆqÀÄvÀÛzÉ. EAxÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ ‘±ÉèÃµÉ’
0iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ. EzÀgÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
(130) ±ÉèÃµÁ®APÁgÀ:- ¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ CxÀðUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀ MAzÉÃ ±À§ÝªÀÅ
ªÀtÂð¸ÀÄªÀ «µÀ0iÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀtåðªÁzÀ «µÀ0iÀÄUÀ¼À ¥ÀgÀªÁV ¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ CxÀð
PÉÆqÀÄªÀÅzÉÃ ±ÉèÃµÁ®APÁgÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.121
GzÁºÀgÀuÉUÉ: PÀ°0iÀÄAvÉ ¸À±ÀgÀA, CA§gÀ|
vÀ®zÀAvÉ ¸ÀºÀA¸ÀA, CªÀÄgÀ¥ÀÅgÀªÉÄ£É¸ÀÄªÀÄ£ÉÆÃ|
¤®0iÀÄA ¸ÀPÀ« £ÀÈ¥À¸À¨sÁ|
vÀ®zÀAvÉ C»0iÀÄAvÉ ¸À«µÀªÉÆ¦àzÀÄzÀÄ ¸ÀgÀA||
EzÀÄ MAzÀÄ ¸ÀgÉÆÃªÀgÀzÀ ªÀtð£É0iÀiÁVzÉ. D ¸ÀgÀªÀÅ M¦àzÀÄzÀÄ ºÉÃUÉ? CzÀgÀ
CxÀð £ÉÆÃrj;
D ¸ÀgÀªÀÅ- (i) PÀ°0iÀÄAvÉ ¸À±ÀgÀªÁVvÀÄÛ.
(ii) CA§gÀ vÀ®zÀAvÉ ¸ÀºÀA¸ÀªÁVvÀÄÛ.
(iii) CªÀÄgÀ¥ÀÅgÀzÀAvÉ ¸ÀÄªÀÄ£ÉÆÃ¤®0iÀÄªÁVvÀÄÛ.
(iv) £ÀÈ¥À¸À¨sÉ0iÀÄAvÉ ¸ÀPÀ«0iÀiÁVvÀÄÛ.
(v) ºÁ«£ÀAvÉ ¸À«µÀªÁVvÀÄÛ.
121 ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß MqÉzÀÄ ¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ CxÀð ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÆ GAlÄ. MqÉ0iÀÄzÉ ¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ CxÀð
ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÆ GAlÄ. ±À§ÝªÀ£ÀÄß MqÉzÀÄ ¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ CxÀð ªÀiÁrzÀgÉ ¸À¨sÀAUÀ ±ÉèÃµÉ0iÉÄAzÀÆ
MqÉ0iÀÄzÉÃ CxÀð ªÀiÁrzÀgÉ C¨sÀAUÀ±ÉèÃµÉ0iÉÄAzÀÆ PÀgÉ0iÀÄÄªÀgÀÄ. ¸À¨sÀAUÀ±ÉèÃµÉ ¥ÀæPÀÈvÀ C£ÀªÀ±ÀåPÀ.
314
»ÃVvÀÄÛ. FUÀ ¸À±ÀgÀ, ¸ÀºÀA¸À, ¸ÀÄªÀÄ£ÉÆÃ¤®0iÀÄ, ¸ÀPÀ«, ¸À«µÀ-F LzÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À

CxÀðUÀ¼ÀÆ ¸ÀgÉÆÃªÀgÀzÀ ¥ÀgÀªÁV ¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ CxÀð PÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ. ¸À±ÀgÀ CAzÀgÉ
±ÀgÀ¸ÀªÉÄÃvÀ JAzÀÄ CxÀð. EzÀgÀAvÉ ‘¸À’ §A¢gÀÄªÀ¯Éè®è ¸ÀªÉÄÃvÀ JAzÀÄ CxÀð
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
¸ÀgÉÆÃªÀgÀ ¥ÀgÀªÁV PÀ°0iÀÄ ¥ÀgÀªÁV
(i) ±ÀgÀ:- ¤ÃgÀÄ ¨Át
¸ÀgÉÆÃªÀgÀ ¥ÀgÀªÁV CA§gÀvÀ® DPÁ±À
¥ÀgÀªÁV
(ii) ¸ÀºÀA¸À:- ºÀA¸À¥ÀQë¬ÄAzÀ PÀÆrvÀÄÛ ¸ÀÆgÀå¤AzÀ PÀÆrvÀÄÛ
(ºÀA¸À=ºÀA¸À¥ÀQë) (ºÀA¸À=¸ÀÆgÀå)
¸ÀgÉÆÃªÀgÀ ¥ÀgÀªÁV CªÀÄgÀ¥ÀÅgÀzÀ ¥ÀgÀªÁV
(iii) ¸ÀÄªÀÄ£ÉÆÃ¤®0iÀÄ:- (vÁªÀgÉ) ºÀÆUÀ½AzÀ zÉÃªÀvÉUÀ½AzÀ PÀÆrvÀÄÛ
PÀÆrvÀÄÛ
(¸ÀÄªÀÄ£À=ºÀÆªÀÅ) (¸ÀÄªÀÄ£À=zÉÃªÀvÉ)
(iv) ¸ÀPÀ«:- ¸ÀgÉÆÃªÀgÀ ¥ÀgÀªÁV £ÀÈ¥À¸À¨sÉ0iÀÄ¥ÀgÀªÁV
¤ÃgÀÄºÀQÌ¬ÄAzÀ PÀÆrvÀÄÛ PÀ«UÀ½AzÀ PÀÆrvÀÄÛ
(PÀ«=¤ÃgÀÄºÀQÌ) (PÀ«-PÁªÀå §gÉ0iÀÄÄªÀªÀ)
¸ÀgÉÆÃªÀgÀ ¥ÀgÀªÁV ºÁ«£À ¥ÀgÀªÁV
(v) ¸À«µÀ:- ¤Ãj¤AzÀ PÀÆrvÀÄÛ «µÀ¢AzÀ PÀÆrvÀÄÛ
(«µÀ=¤ÃgÀÄ)
»ÃUÉ-
(1) ±ÀgÀ = (i) ¨Át (2) ¸ÀÄªÀÄ£À = (i) ºÀÆªÀÅ (3) ºÀA¸À = (i) ºÀA¸À ¥ÀQë
(ii) ¤ÃgÀÄ (ii) zÉÃªÀvÉ (ii) ¸ÀÆgÀå
(4) PÀ« = (i) ¤ÃgÀÄºÀQÌ (5) «µÀ = (i) ¤ÃgÀÄ
(ii) PÀ« (ii) «µÀ
MAzÉÃ ±À§ÝªÀÅ ªÀtÂð¸ÀÄªÀ ¸ÀgÉÆÃªÀgÀzÀ ¥ÀgÀªÁV0iÀÄÆ CªÀtåðªÁzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ
«µÀ0iÀÄzÀ ¥ÀgÀªÁV0iÀÄÆ ¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ CxÀðUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀÄªÀÅzÀjAzÀ
±ÉèÃµÁ®APÁgÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
315
II - ±À¨ÁÝ®APÁgÀUÀ¼ÀÄ
(131) ±À§Ý eÉÆÃqÀuÉ0iÀÄ ZÀªÀÄvÁÌgÀ¢AzÀ PÁªÀåzÀ ¸ÉÆ§UÀÄ ºÉaÑzÀgÉ
‘±À¨ÁÝ®APÁgÀ’ ªÉ£ÀÄßªÀgÉAzÀÄ F ¥ÀÇªÀðzÀ°è GzÁºÀgÀuÉ ¸ÀªÉÄÃvÀ «ªÀj¸À¯ÁVzÉ.
F ±À¨ÁÝ®APÁgÀUÀ¼ÀÄ JgÀqÀÄ «zsÀ.
±À¨ÁÝ®APÁgÀ
C£ÀÄ¥Áæ¸À 0iÀÄªÀÄPÀ
(1) ªÀÈvÀÛ÷å£ÀÄ¥Áæ¸À (2) bÉÃPÁ£ÀÄ¥Áæ¸À
(C) C£ÀÄ¥Áæ¸À
(1) ªÀÈvÀÛ÷å£ÀÄ¥Áæ¸À 122
F UÁzÉUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrj
(1) vÀÄ¥ÀàzÀ ªÀiÁwUÉ M¦àPÉÆAqÀÄ w¥Éà¥Á¯ÁzÀ
(2) vÀÄAl£ÁzÀªÀ ªÀÄAl¥ÀzÀ°è PÀÆvÀgÀÆ vÀAmÉ ©qÀ¯ÁgÀ
EvÁå¢ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À°è MAzÉÃ CPÀëgÀ JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ¸À® §AzÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À ¸ÉÆ§UÀ£ÀÄß
ºÉaÑ¹zÉ. ºÁUÉ0iÉÄÃ F PÉ¼ÀV£À MAzÀÄ ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß £ÉÆÃr.
“ªÀÄÄgÁj ±ÀA§gÁj ªÁUÀégÁj ¤dðgÁfðvÉÃ
zsÀgÁzsÀgÉÃ±ÀégÁvÀäeÉÃºÀgÀ ¦æ0iÉÄÃ d0iÀiÁA©PÉ||”
(-ªÀÈµÀ¨sÉÃAzÀæ «d0iÀÄ)
F ¥ÀzÀåzÀ°è gÀPÁgÀªÀÅ ºÀ®ªÁgÀÄ ¸À® ¥ÀÅ£ÀgÀÄPÀÛªÁV ¥ÀzÀåzÀ ¸ËAzÀgÀåªÀÅ ±À§ÝUÀ½AzÀ
ºÉaÑzÉ. EzÀPÉÌ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß »ÃUÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
122KPÀ¢é¥Àæ¨sÀÈwÃ£ÁAvÀÄ ªÀåAd£Á£ÁA 0iÀÄzÁ ¨sÀªÉÃvï ¥ÀÅ£ÀgÀÄQÛgÀ¸Ë £ÁªÀÄ ªÀÈvÀå£ÀÄ¥Áæ¸À EµÀåvÉÃ.

CxÀð:- MAzÀPÀÌgÀªÀiÁzÉÆqÀA JgÀqÀPÀÌgÀªÀiÁzÉÆqÀA ¥À®ªÀÅA ªÉÃ¼É0iÉÆ¼ï §¼À¹ §gÀÄwÛgÉ0iÀÄzÀÄ
ªÀÈvÀÛ÷å£ÀÄ¥Áæ¸ÀªÉ¤¥ÀÅöàzÀÄ. (-C¥ÀæwªÀÄ«ÃgÀ ZÀjvÉ)
316
(132) ªÀÈvÀÛ÷å£ÀÄ¥Áæ¸À:- MAzÁUÀ°, JgÀqÁUÀ° ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÅ£ÀB ¥ÀÅ£ÀB

ºÉÃ¼À®ànÖzÀÝgÉ CzÀÄ ªÀÈvÀÛ÷å£ÀÄ¥Áæ¸ÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ: J¼ÉV½UÀ¼À §¼ÀUÀA UÀ¼À
UÀ¼À¤½ vÀAzÉ¼À¹ §¼À¹ ¸ÀÄ½zÉÆ¼ÀªÀÅUÀÄvÀÄA
£À¼À£À½¹ ¨É¼ÉzÀÄ PÀ½0iÀÄzÀ |
PÀ¼ÀªÉ0iÀÄPÀtÂ±ÀAUÀ¼ÀA PÀgÀA RAr¸ÀÄUÀÄA ||
CxÀð:- J¼É0iÀÄ V½UÀ¼À ¸ÀªÀÄÆºÀªÀÅ UÀ¼ÀUÀ¼À£É E½zÀÄ §AzÀÄ §vÀÛzÀ ºÁ®ÄUÁ¼À£ÀÄß
§0iÀÄ¹ ¸ÀÄvÀÄÛvÁÛ, ¸ÀÄ½0iÀÄÄvÁÛ £À¼À£À½¹ ¨É¼ÉzÀÄ¤AvÀ §vÀÛzÀ J¼ÉUÁ¼ÀÄUÀ¼À UÉÆ£ÉUÀ¼À£ÀÄß
¹Ã¼ÀÄwÛzÀÝªÀÅ.
E°è ¼À PÁgÀªÀÅ C£ÉÃPÀ ¸À® ¥ÀÅ£ÀgÀÄQÛUÉÆAqÀÄ ¥ÀzÀåzÀ ¸ËAzÀgÀåªÀÅ ºÉaÑzÉ.
DzÀÝjAzÀ EzÀÄ ‘ªÀÈvÀÛ÷å£ÀÄ¥Áæ¸À’ C®APÁgÀªÉ¤¹zÉ.
(2) bÉÃPÁ£ÀÄ¥Áæ¸À 123
(i) “ªÀiÁr ªÀiÁr PÉlÖgÀÄ ªÀÄ£À«®èzÉ

¤Ãr ¤Ãr PÉlÖgÀÄ ¤d«®èzÉ” (-§¸ÀªÀtÚ)
(ii) “ºÁr ºÁr gÁUÀ §AvÀÄ
GUÀÄ½ GUÀÄ½ gÉÆÃUÀ §AvÀÄ” (-UÁzÉ)
ªÉÄÃ°£À MAzÀÄ ªÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ UÁzÉ EªÀÅUÀ¼À°è §A¢gÀÄªÀ JgÀqÉgÀqÀÄ
ªÀåAd£ÀUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ ±À§ÝUÀ¼À DªÀÈwÛ0iÀÄÄ D ªÀiÁvÀÄUÀ¼À ¸ËAzÀgÀåªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¹zÉ.
‘ªÀiÁr ªÀiÁr’ JA§°è ªÀÄPÁgÀ qÀPÁgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjzÀ ±À§Ý JgÀqÀÄ ¸À® §A¢zÉ.
C£ÀAvÀgÀ ‘¤Ãr ¤Ãr’ JA§ ±À§Ý JgÀqÀÄ ¸À® §A¢zÉ. CzÀgÀAvÉ UÁzÉ0iÀÄ®Æè
JgÀqÉgÀqÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ ±À§Ý eÉÆvÉ eÉÆvÉ0iÀiÁV §A¢ªÉ. »ÃUÉ §AzÀgÉ
CzÀÄ ‘bÉÃPÁ£ÀÄ¥Áæ¸À’ ªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
EzÀgÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
123 ¨sÀªÉÃzÀªÀåªÀzsÁ£ÉÃ£À zÀé0iÉÆÃªÀåðAd£À 0iÀÄÄUÀä0iÉÆÃB |

DªÀÈwÛgÀåvÀæ ¸À §ÄzsÉÊB bÉÃPÁ£ÀÄ¥Áæ¸À EµÀåvÉÃ ||
CxÀð:- MAzÀÄ ¥ÀzÀåzÉÆ¼ï JgÀqÉgÀqÀÄA CPÀÌgÀA dvÉdvÉ0iÀiÁV ¥À®ªÀÅA §½0iÉÆ¼ï §gÉ, CzÀÄ
bÉÃPÁ£ÀÄ¥Áæ¸ÀªÉ¤¥ÀÅzÀÄ. (-C¥ÀæwªÀÄ«ÃgÀ ZÀjvÉ)
317
(133) bÉÃPÁ£ÀÄ¥Áæ¸À:- JgÀqÉgÀqÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ ±À§ÝªÀÅ ¥ÀÅ£ÀB

¥ÀÅ£ÀB (DªÀÈwÛ0iÀiÁV) ¥ÀzÀåzÀ°è §A¢zÀÝgÉ CzÀÄ bÉÃPÁ£ÀÄ¥Áæ¸ÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ¸ÀÄvÀÄÛ®ÄA ¥ÀjªÀ ¥ÀæZÁgÀ¢A ¥ÀÇgÀ¢A|
zÉÆwÛj¹§¥Àð §¯ÉÝgÉUÀ½A £ÉÆgÉUÀ½A|
zÉvÉÛvÀÛ¯ÉÆUÉªÀ ¸ÀªÀé¼ÉUÀ½A ¸ÀÄ½UÀ½A £Á£Á¥ÀæPÁgÀ¢AzÉ||
MwÛ¨sÉÆÃUÀðgÉªÀ gÀªÀzÀÄ©ð¤A ¥À©ð¤A|
ºÀvÉÆÛAzÀÄUÀÆr «¹ÛÃtð¢A ¥ÀÇtð¢A|
vÀÄwÛzÀÄzÀÄ ¸ÀPÀ®¯ÉÆÃPÀAUÀ¼ÀA wAUÀ¼ÀA ¥ÉÇÃvÀÛªÀA¨ÉgÀUÁUÀ®Ä||
(-ZÀ£Àß§¸ÀªÀ ¥ÀÅgÁt)
EzÀÄ d®¥Àæ¼À0iÀÄªÁzÀ MAzÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ ªÀtð£É. ¥ÁªÀðw0iÀÄÄ F±ÀégÀ£À PÀtÚ£ÀÄß
»A¢¤AzÀ §AzÀÄ ªÀÄÄaÑzÀ¼ÀÄ. F±ÀégÀ£À D£ÀAzÁ±ÀÄæUÀ¼ÀÄ ¥ÁªÀðw0iÀÄ ¨ÉÆUÀ¸É0iÀÄ°è
vÀÄA©zÀªÀÅ. D D£ÀAzÁ±ÀÄæUÀ¼ÀÄ ¥ÁªÀðw0iÀÄ ºÀvÀÄÛ ¨ÉgÀ¼ÀÄUÀ½AzÀ ºÀvÀÄÛ £À¢UÀ¼ÁV
ºÀjzÀÄ dUÀvÀÛ£Éß®è D ¤ÃgÀÄ DªÀj¹ d® ¥Àæ¼À0iÀÄªÁ¬ÄvÉAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀ MAzÀÄ
¨sÀªÀåªÀtð£É¬ÄzÀÄ. E°è JgÀqÉgÀqÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼À DªÀÈwÛ0iÀÄÄ ºÀ®ªÁgÀÄ PÀqÉUÀ¼À°è
§AzÀÄ ¥ÀzÀåzÀ ¸ËAzÀgÀåªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¹ªÉ. DzÀÝjAzÀ EzÀÄ bÉÃPÁ£ÀÄ¥Áæ¸À.
(D) 0iÀÄªÀÄPÁ®APÁgÀ 124
(134) ªÀÄÆgÀÄ CxÀªÁ CzÀQÌAvÀ ºÉaÑ£À CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ¼Àî ¥ÀzÀªÉÇÃ,

¥ÀzÀ¨sÁUÀªÉÇÃ MAzÀÄ ¥ÀzÀåzÀ D¢, ªÀÄzsÀå, CAvÀå ¸ÁÜ£ÀUÀ¼À°è J°è0iÀiÁzÀgÀÆ
¤0iÀÄvÀªÁV §A¢zÀÝgÉ CzÀÄ 0iÀÄªÀÄPÁ®APÁgÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁ:- §gÀºÉÃ¼ï ¤PÀÄA¨sÀ£ÀA ±ÀÄA¨sÀ£ÀA dA¨sÀ£ÀA|
§gÀºÉÃ¼ï ¸À±À§®£ÀA, ¥Àæ§®£ÀA, ¸ÀÄ§®£ÀA|
§gÀºÉÃ¼ï ¥Àæ«ÃgÀ£ÀA, WÉÆÃgÀ£ÀA, ±ÀÆgÀ£ÀA, §gÀºÉÃ¼ï ªÀÄºÁ£Á¨sÀ£ÀA||
§gÀºÉÃ¼ï ¤±ÀÄA¨sÀ£ÀA PÀÄA¨sÀ£ÀA ®A§£ÀA|
§gÀºÉÃ¼ï ¸ÀÄ«¥ÀÅ¼À£ÀA ZÀ¥À¼À£ÀA PÀ¦¼À£ÀA|
§gÀºÉÃ¼ï ªÀÄÄºÀÄAqÀ£ÀA ªÀÄÄAqÀ£ÀA ºÀÄAqÀªÀÄÄRågÀ£É£ÀÄvÀÄÛjzÉzÀÝ£ÀÄ||
(-ZÉ£Àß§¸ÀªÀ¥ÀÅgÁt)
124
“0iÀÄªÀÄPÀA
¥Ë£ÀgÀÄPÉÛÃvÀÄ ¸ÀégÀªÀåAd£À 0iÀÄÄUÀä0iÉÆÃB”
CxÀð:- ¸ÀégÀ¨sÉÃzÀ«Ä®èzÉ, ¥À®ªÀÅªÀÄPÀÌgÀAUÀ¼ï, JgÀqÀÄA ¥ÁzÀzÉÆ¼ÁzÉÆqÀA, «Äw0iÀiÁzÀ
vÁtzÉÆ¼ï §¼À¹§gÉ CzÀÄ 0iÀÄªÀÄPÀªÉÄ¤¥ÀÅzÀÄ. (-C¥ÀæwªÀÄ«ÃgÀ ZÀjvÉ)
(F C®APÁgÀªÀ£ÀÄß ºÉaÑ£À w½ªÀ½PÉUÁV ªÀiÁvÀæ PÉÆnÖzÉ. ºÉÊ¸ÀÆÌ®ÄUÀ¼À°è NzÀÄªÀ ªÀÄPÀÌ½UÉ
bÉÃPÁ£ÀÄ¥Áæ¸À w½zÀgÉ ¸ÁPÀÄ.)
318
CAzsÀPÁ¸ÀÄgÀ£ÀÄ ²ªÀ£À ªÉÄÃ¯É 0iÀÄzÀÞPÉÌ ºÉÆgÀmÁV£À ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ MAzÀÄ ¥ÀzÀå«zÀÄ.

E°è DgÀÆ ¸Á®ÄUÀ¼À D¢0iÀÄ°è ‘§gÀºÉÃ¼ï’ JA§ £Á®ÄÌ ªÀåAd£ÀUÀ¼À ±À§ÝªÉÇAzÀÄ
PÀæªÀÄªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄ. DzÀÝjAzÀ EzÀÄ ‘0iÀÄªÀÄPÁ®APÁgÀ’ ªÁ¬ÄvÀÄ.
(0iÀÄªÀÄPÁ®APÁgÀUÀ¼À°è »ÃUÉ MAzÉÃ ±À§Ý MAzÀÄ UÉÆvÁÛzÀ PÀqÉ §A¢zÀÝgÀÆ
MAzÉÆAzÀÄ PÀqÉ0iÀÄ°è MAzÉÆAzÀxÀðªÁUÀÄªÀAvÀºÀ jÃw0iÀÄ®Æè EgÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. ¥ÀæPÀÈvÀ
CAxÀ ¥ÀzÀåzÀ «ªÀgÀuÉ C£ÀªÀ±ÀåPÀ.)
III - ¸ÁgÁA±À
(1) ªÀÄ£ÀÄµÀå£ÀÄ vÁ£ÀÄ ZÉ£ÁßV PÁt®Ä GrUÉ vÉÆrUÉUÀ¼À£ÀÄß zsÀj¸ÀÄªÀAvÉ,
PÁªÀåªÀÅ DPÀµÀðPÀªÁUÀÄªÀAvÉ CxÀðªÉÊavÀæ÷å¢AzÀ PÀÆrzÀ, ±À§ÝªÉÊavÀæ÷å¢AzÀ
PÀÆrzÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÁªÀåUÀ¼À°è ¥Àæ0iÉÆÃV¸ÀÄvÁÛgÉ. EAxÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÉÃ
C®APÁgÀUÀ¼ÀÄ.
(2) CxÀðªÉÊavÀæ÷å¢AzÀ PÁªÀåzÀ ¸ÉÆ§UÀÄ ºÉaÑzÀgÉ CzÀÄ CxÁð®APÁgÀ. ±À§Ý
ªÉÊavÀæ÷å¢AzÀ PÁªÀåzÀ ¸ÉÆ§UÀÄ ºÉaÑzÀgÉ ±À¨ÁÝ®APÁgÀ.
(3) PÀ£ÀßqÀzÀ°è C®APÁgÀ UÀæAxÀ §gÉzÀ ¯ÁPÀëtÂPÀgÀÄ ªÀÄÄRåªÁV £ÀÈ¥ÀvÀÄAUÀ,
£ÁUÀªÀªÀÄð, wgÀÄªÀÄ¯ÁgÀå, eÁ0iÀÄ¥ÀàzÉÃ¸Á¬Ä ªÀÄÄAvÁzÀªÀgÀÄ. EªÀgÀÄ PÀæªÀÄªÁV
PÀ«gÁdªÀiÁUÀð, PÁªÁåªÀ¯ÉÆÃPÀ£À, C¥ÀæwªÀÄ«ÃgÀZÀjvÉ, PÀ£ÀßqÀPÀÄªÀ®0iÀiÁ£ÀAzÀ-
EvÁå¢ UÀæAxÀ §gÉ¢zÁÝgÉ.
*****
319
(1) zÀÈµÁÖAvÁ®APÁgÀzÀ ªÀÄÄRå ®PÀëtªÉÃ£ÀÄ? G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀPÀÆÌ EzÀPÀÆÌ
¨sÉÃzÀªÉÃ£ÀÄ? «ªÀj¹j.
(2) ‘GvÉàçÃPÁë®APÁgÀ’ JAzÀgÉÃ£ÀÄ? zÀÈµÁÖAvÀ ¥ÀÇªÀðPÀ «ªÀj¹j.
(3) ‘eÁ° ªÀÄgÀzÀ £É¼À®Ä £É¼À®®è; ªÀÄ£ÉUÉ ªÀiÁvÀÄ vÀAzÀªÀ¼ÀÄ ªÀÄUÀ¼À®è’ - F
UÁzÉ0iÀÄ°è CqÀVgÀÄªÀ C®APÁgÀªÉÃ£ÀÄ?
(4) G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀPÉÌ ¸ÀÆvÀæ §gÉzÀÄ GzÁºÀgÀuÉ0iÉÆqÀ£É «ªÀj¹j.
(5) “F ºÀÄqÀÄV ¸ÁPÁëvï ®Që÷ä” F ªÀiÁw£À°è 0iÀiÁªÀ C®APÁgÀªÀqÀVzÉ?
(6) ‘w½UÉÆ¼À£ÀA §¼À¹ ¸ÀÄ½ªÉ¼ÀUÁ½’-F ªÁPÀåªÀ£ÀÄß 0iÀiÁªÀ ±À¨ÁÝ®APÁgÀªÉ£ÀÄß«j?
KPÉ?
(7) ±ÉèÃµÁ®APÁgÀªÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? ¸ÀÆvÉÆæÃzÁºÀgÀt ¥ÀÇªÀðPÀ «ªÀj¹j.
(8) “¸ÀªÀÄÄzÀæªÀÅ vÀ£Àß ¤ÃgÀ£ÀÄß ªÉÆÃqÀUÀ½UÉ ¦æÃw¬ÄAzÀ CvÀÛ PÉÆlÖgÉ-EvÀÛ £À¢0iÀÄ
¤ªÀÄð® d®ªÀÅ C¢üPÀªÁV §AzÀÄ ¸ÉÃgÀÄwÛvÀÄÛ. PÉÆlÖªÀ¤UÉ §qÀvÀ£À
§gÀÄªÀÅzÉÃ?” F ªÁPÀåªÀÈAzÀUÀ¼À°è 0iÀiÁªÀ C®APÁgÀªÀqÀVzÉ?
F PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è ©nÖgÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è DªÀgÀtaºÉß0iÀÄ°è£À MAzÀÄ ¸Àj0iÀÄÄvÀÛgÀªÀ£ÀÄß

ºÀÄqÀÄQ §gÉ¬Äj.
(1) ªÀtåð ªÀÄvÀÄÛ CªÀtåðUÀ½UÉ ©A§ ¥Àæw©A§ ¨sÁªÀªÀÅ ªÀåPÀÛªÁUÀÄwÛzÀÝgÉ ...........
C®APÁgÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(GvÉàçÃPÉë, zÀÈµÁÖAvÀ, G¥ÀªÉÄ)
(2) MAzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÁPÀå¢AzÀ «±ÉÃµÀªÁPÀåªÀÇ, «±ÉÃµÀ ªÁPÀå¢AzÀ
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁPÀåªÀÇ ¸ÀªÀÄyðvÀªÁVzÀÝgÉ ......................... C®APÁgÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
(G¥ÀªÀiÁ, GvÉàçÃPÉë, CxÁðAvÀgÀ£Áå¸À)
(3) G¥ÀªÉÄÃ0iÀÄ G¥ÀªÀiÁ£ÀªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ MAzÀgÀAvÉ E£ÉÆßA¢zÉ JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀzÉ, MAzÀÄ
ªÀÄvÉÆÛAzÉÃ DVzÉ JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ ................ C®APÁgÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(zÀÈµÁÖAvÀ, gÀÆ¥ÀPÀ, G¥ÀªÀiÁ)
(4) MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÉÆßÃ ¸À¤ßªÉÃ±ÀªÀ£ÉÆßÃ ªÀÄvÉÆÛAzÀ£ÁßV ¸ÀA¨sÁªÀ£É ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ
(PÀ°à¹ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ) ................ C®APÁgÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(GvÉàçÃPÉë, bÉÃPÁ£ÀÄ¥Áæ¸À, zÀÈµÁÖAvÀ)
F PÉ¼ÀUÀt ªÁPÀåUÀ¼À°è vÀ¥ÀÅöàUÀ½ªÉ ¸Àj¥Àr¹j.

(1) MAzÀÄ ªÀåAd£ÀªÁUÀ° JgÀqÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÁUÀ° MAzÀÄ ¥ÀzÀåzÀ°è ¥ÀÅ£ÀB ¥ÀÅ£ÀB
ºÉÃ¼À®ànÖzÀÝgÉ CzÀÄ bÉÃPÁ£ÀÄ¥Áæ¸À.
320
(2) JgÀqÀÄ ªÁPÀåUÀ½UÉ ©A§ ¥Àæw©A§ ¨sÁªÀªÀÅ vÉÆÃgÀÄwÛzÀÝgÉ G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ.

(3) MAzÀÄ «±ÉÃµÀªÁPÀåªÀ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁPÀå¢AzÀ ¸ÀªÀÄxÀð£É ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ
gÀÆ¥ÀPÁ®APÁgÀ.
*****
321
¯ÉÃR£ÀaºÉßUÀ¼ÀÄ 125
§gÀªÀtÂUÉ0iÀÄ°è ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ¼À ¥ÁvÀæ CvÀåAvÀ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀÄzÀÄ. ¯ÉÃR£À

aºÉßUÀ½®èzÀ §gÀªÀtÂUÉ0iÀÄÄ ¸ÀàµÁÖxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀzÉ C£ÉÃPÀ vÉÆqÀPÀÄUÀ½UÉ
PÁgÀtªÁUÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. DzÀÄzÀjAzÀ ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ¼À PÀqÉUÉ CvÀåAvÀ ®PÀë÷å CªÀ±ÀåPÀ.
F PÉ¼ÀUÉ J°è J°è JAxÀ JAxÀ ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ½gÀ¨ÉÃPÉA§ §UÉUÉ «ªÀj¸À¯ÁVzÉ.
CzÀ£ÀÄß ®PÀë÷åzÀ°èlÄÖ £ÀªÀÄä «zÁåyðUÀ¼ÀÄ CªÀ±ÀåªÁV vÀªÀÄä §gÀªÀtÂUÉ0iÀÄ°è ¯ÉÃR£À
aºÉßUÀ¼À£ÀÄß G¥À0iÉÆÃV¸ÀÄªÀ C¨sÁå¸ÀªÀ£ÀÄß §®¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ. EzÀjAzÀ CªÀgÀ
§gÀªÀtÂUÉUÉÆAzÀÄ ¨É¯É §AzÀºÁUÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
¯ÉÃR£ÀaºÉßUÀ¼À jÃwUÀ¼ÀÄ
(1) ¥ÀÇtð«gÁªÀÄ-(.) - MAzÀÄ ¥ÀÇtðQæ0iÉÄ¬ÄAzÀ PÀÆrzÀ ªÁPÀåzÀ PÉÆ£É0iÀÄ°è
F ¥ÀÇtð «gÁªÀÄ aºÉß0iÀÄ£ÀÄß §gÉ0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉ: gÁªÀÄ£ÀÄ ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß PÀrzÀ£ÀÄ.
ªÀÄUÀÄªÀÅ ªÀÄ®VvÀÄ.
E°è ¥ÀÇtðQæ0iÉÄ0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ PÀrzÀ£ÀÄ. ªÀÄ®VvÀÄ.-JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À
ªÀÄÄAzÉ ¥ÀÇtð «gÁªÀÄ«zÉ.
(2) CzsÀð«gÁªÀÄ-(;) - C£ÉÃPÀ G¥ÀªÁPÀåUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ¥ÀæzsÁ£À ªÁPÀåPÉÌ C¢üÃ£À
ªÁVzÁÝUÀ, G¥À ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄVzÀ¯Éè®è CzsÀð«gÁªÀÄzÀ ‘ ; ’ F aºÉß0iÀÄ£ÀÄß
G¥À0iÉÆÃV¸À¨ÉÃPÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉ:
(i) CªÀ£ÀÄ PÁ²gÁªÉÄÃ±ÀégÀUÀ½UÉ ºÉÆÃV§AzÀ£ÀÄ; DzÀgÀÆ PÉlÖ §Ä¢Þ0iÀÄ£ÀÄß
©qÀ°®è.
(ii) D ¢£À ªÀÄ¼É §A¢vÀÄÛ; DzÀÄzÀjAzÀ DlªÁqÀ°®è; EzÀÄ DlUÁgÀjUÉ ¸Àé®à
¤gÁ¸É0iÀÄ£ÀÄßAlÄªÀiÁrvÀÄ.
125 PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ¼ÀÄ ªÉÆzÀ®Ä gÀÆrü0iÀÄ°ègÀ°®è. PÀ£ÀßqÀ ºÀ¸ÀÛ¥ÀæwUÀ¼À®Æè

¯ÉÃR£ÀaºÉßUÀ¼ÀÄ J®Æè PÀAqÀÄ§gÀÄªÀÅ¢®è. ±Á¸À£ÀUÀ¼À®Æè E®è. DAUÀè¨sÁµÁ ¥Àæ¨sÁªÀ¢AzÀ PÉ®ªÀÅ
aºÉßUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ®Æè gÀÆrü0iÀÄ°è §A¢ªÉ. CªÀÅUÀ¼À ¥ÀjZÀ0iÀÄ «zÁåyðUÀ½UÉ DUÀ¨ÉÃPÉA§
GzÉÝÃ±À¢AzÀ, F «µÀ0iÀÄ «ªÀj¸À¯ÁVzÉ.
322
ªÉÄÃ°£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ªÁPÀåzÀ°è MAzÀÄ G¥ÀªÁPÀåªÀÇ

JgÀqÀ£É0iÀÄzÀgÀ°è JgÀqÀÄ G¥ÀªÁPÀåUÀ¼ÀÆ EzÀÄÝ C°è ‘ ; ’ F jÃw0iÀÄ CzsÀð«gÁªÀÄ
aºÉß0iÀÄ£ÀÄß §gÉ¢zÉ. CzÀ£ÀÄß ®PÀë÷åzÀ°èlÄÖ C£ÀÄ¸Àj¸À¨ÉÃPÀÄ.
(3) C®à«gÁªÀÄ-(,) - ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£É0iÀÄ ªÀÄÄAzÉ, C£ÉÃPÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ
«±ÉÃµÀtUÀ¼ÀÄ PÀvÀðÈ¥ÀzÀPÁÌUÀ°, PÀªÀÄð¥ÀzÀPÁÌUÀ°, Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀPÁÌUÀ°,
«±ÉÃµÀtUÀ¼ÁVzÁÝUÀ PÉÆ£É0iÀÄ «±ÉÃµÀtªÀ£ÀÄß½zÀÄ G½zÀªÀÅUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ C®à«gÁªÀÄ
aºÉß §gÉ0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ. C£ÉÃPÀ PÀvÀðÈUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ PÀªÀÄðUÀ¼ÀÄ §AzÁUÀ, PÉÆ£É0iÀÄzÀ£ÀÄß½zÀÄ
G½zÀªÀÅUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ C®à«gÁªÀÄ §gÉ0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ. EªÀÅ ªÀÄÄRåªÁV C®à«gÁªÀÄ §gÀÄªÀ
¸ÀÜ¼ÀUÀ¼ÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- (i) ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£É0iÀÄ ªÀÄÄAzÉ C®à«gÁªÀÄPÉÌ-
(C) gÁªÀiÁ, HlªÀiÁqÀÄ.
(D) ¥ÀgÀªÀiÁvÁä, PÁ¥ÁqÀÄ.
(E) ªÀÄPÀÌ¼ÉÃ, §¤ßj.
(ii) PÀvÀðÈ PÀªÀÄð Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÉ C£ÉÃPÀ «±ÉÃµÀtUÀ½zÁÝUÀ-
(C) ±ÀÆgÀ£ÀÆ, GzÁj0iÀÄÆ, ¥ÀæeÁgÀAdPÀ£ÀÆ DzÀ
gÁd£ÁVzÀÝ£ÀÄ.
E°è ‘gÁd£ÀÄ’ JA§ PÀvÀðÈ¥ÀzÀPÉÌ ªÀÄÆgÀÄ «±ÉÃµÀtUÀ½zÀÄÝ ªÉÆzÀ°£À JgÀqÀÄ
«±ÉÃµÀtUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ C®à«gÁªÀÄ (,) aºÉß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. PÉÆ£É0iÀÄ «±ÉÃµÀtPÉÌ
PÉÆqÀ¨ÉÃPÁzÀÄ¢®è.
(D) DvÀ£ÀÄ zÉÆqÀØzÀÆ, ¨sÁgÀªÀÅ¼ÀîzÀÆ, G¥À0iÀÄÄPÀÛªÀÇ DzÀ PÀ®è£ÀÄß
JwÛ vÀAzÀ£ÀÄ.
E°è PÀ®è£ÀÄß JA§ PÀªÀÄð ¥ÀzÀPÉÌ ªÀÄÆgÀÄ «±ÉÃµÀtUÀ½ªÉ. ªÉÆzÀ¯ÉgÀqÀÄ
«±ÉÃµÀtUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ C®à«gÁªÀÄ §A¢zÉ.
(E) DvÀ£À §gÀªÀtÂUÉ £ÉÆÃqÀ®Ä CAzÀªÁV0iÀÄÆ, ªÀÄ£ÀªÉÆÃºÀPÀ
ªÁV0iÀÄÆ, ¸ÀÄàlªÁV0iÀÄÆ, CZÀÄÑPÀmÁÖV0iÀÄÆ PÁtÄvÀÛzÉ.
E°è Qæ0iÉÄUÉ £Á®ÄÌ «±ÉÃµÀtUÀ½ªÉ. ªÉÆzÀ® ªÀÄÆgÀÄ «±ÉÃµÀtUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ
C®à«gÁªÀÄ (,) §gÉ0iÀÄ¯ÁVzÉ.
(F) MAzÉÃ Qæ0iÉÄUÉ C£ÉÃPÀ PÀvÀðÈUÀ½zÁÝUÀ-
eÁvÉæ0iÀÄ°è ªÀÄPÀÌ¼ÀÆ, ¹ÛçÃ0iÀÄgÀÆ, ªÀÄÄzÀÄPÀgÀÆ, vÀgÀÄtgÀÆ
§ºÀÄ¸ÀASÉå0iÀÄ°è ¸ÉÃjzÀÝgÀÄ.
323
E°è ¸ÉÃgÀÄªÀ Qæ0iÉÄUÉ £Á®ÄÌ PÀvÀðÈ ¥ÀzÀUÀ½ªÉ. ªÉÆzÀ® ªÀÄÆgÀÄ PÀvÀðÈ¥ÀzÀUÀ¼À

ªÀÄÄAzÉ C®à «gÁªÀÄ (,) aºÉß §A¢zÉ.
(G) MAzÉÃ Qæ0iÉÄUÉ C£ÉÃPÀ PÀªÀÄð¥ÀzÀUÀ½zÁÝUÀ-
ºÀ¹zÀ DvÀ£ÀÄ gÉÆnÖ0iÀÄ£ÀÆß, C£ÀßªÀ£ÀÆß, ºÀvÀÄÛ
¨Á¼ÉºÀtÄÚUÀ¼À£ÀÆß, vÀA©UÉ ºÁ®£ÀÆß PÀÄrzÀ£ÀÄ.
E°è PÀÄr0iÀÄÄªÀ Qæ0iÉÄUÉ £Á®ÄÌ PÀªÀÄð¥ÀzÀUÀ½ªÉ. ªÉÆzÀ® ªÀÄÆgÀÄ PÀªÀÄð¥ÀzÀUÀ¼À
ªÀÄÄAzÉ C®à «gÁªÀÄ (,) aºÉß0iÀÄ£ÀÄß §gÉ0iÀÄ¯ÁVzÉ.
»ÃUÉ C®à «gÁªÀÄªÀÅ C£ÉÃPÀ PÀqÉ §gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. EzÀÆ C®èzÉ ¸Á¥ÉÃPÀë
Qæ0iÉÄUÀ¼ÁzÀ PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ0iÀÄÆ C®à «gÁªÀÄ aºÉß0iÀÄ£ÀÄß §gÉ0iÀÄÄªÀ
¥ÀzÀÞw0iÀÄÆ GAlÄ.-
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- (i) £ÀªÀÄUÉ PÁgÀå ªÀÄÄV0iÀÄzÉ, vÀÈ¦Û0iÀÄÄAmÁUÀÄªÀÅ¢®è.
(ii) ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ PÀÄtÂ0iÀÄÄvÁÛ, NrºÉÆÃzÀgÀÄ.
(iii) ¤ÃªÀÅ §AzÀgÉ, D PÁgÀå ¸À¥sÀ®.
ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è §A¢gÀÄªÀ ‘ªÀÄÄV0iÀÄzÉ’ ‘PÀÄtÂ0iÀÄÄvÁÛ’ ‘§AzÀgÉ’ EvÁå¢
¸Á¥ÉÃPÀë Qæ0iÉÄUÀ¼ÁzÀ PÀÈzÀAvÁªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ªÁPÀåzÀ°è JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ PÀqÉ §A¢zÀÝgÉ
PÉÆ£É0iÀÄ ¸Á¥ÉÃPÀë Qæ0iÉÄ0iÀÄ£ÀÄß½zÀÄ G½zÀªÀÅUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ C®à «gÁªÀÄ aºÉß0iÀÄ£ÀÄß
PÉÆqÀªÀ ¥ÀzÀÞw PÉ®ªÀgÀ°èzÉ. DzÀgÉ PÉ®ªÀgÀÄ PÉÆqÀzÉ EgÀÄªÀÅzÀÆ GAlÄ.
(4) ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ aºÉß-(?) - ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ
¥Àæ±ÁßxÀðPÀªÁzÀ ‘ ? ’ F aºÉß0iÀÄ£ÀÄß ºÁPÀ¨ÉÃPÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- (i) KPÉ? 0iÀiÁªÀÅzÀÄ?
(ii) EzÀÄ ¤£ÀUÉ ¨ÉÃPÉ?
(iii) ¤£Àß ªÀ0iÀÄ¸ÀÄì K£ÀÄ?
(iv) CªÀ¤UÉ CzÀÄ ¨ÉÃPÉ?
¤ÃªÀÅ JµÀÄÖ ºÉÆwÛ£ÀªÀgÉUÉ NzÀÄwÛÃj? E°è ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ±À§Ý ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À
ªÀÄÄAzÉ ¥Àæ±ÁßxÀðPÀªÁzÀ ‘ ? ’ F aºÉß §A¢gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
(5) ¨sÁªÀ ¸ÀÆZÀPÀ aºÉß-(!) - ºÀµÀð, D±ÀÑgÀå, ¸ÀAvÉÆÃµÀ, «µÁzÀ, zÀÄBR,
PÉÆÃ¥À, D£ÀAzÀ-EvÁå¢ ¨sÁªÀ ¸ÀÆZÀPÀ ±À§ÝUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ‘ ! ’ F jÃw0iÀÄ ¨sÁªÀ
¸ÀÆZÀPÀ aºÉßUÀ¼À£ÀÄß §gÉzÀgÉ D ªÀiÁvÀÄUÀ¼À CxÀð ¸ÀÄàlªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
324
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- (i) DºÁ! JµÀÄÖ ¸ÉÆUÀ¸ÁVzÉ!

(ii) C0iÉÆåÃ! CªÀ¤UÉ PÉÃqÉÃ!
(iii) CPÀÌmÁ! vÀ¥Áà¬ÄvÀÄ!
(iv) cÃ! ªÀÄÆSÁð vÉÆ®UÀÄ! -EvÁå¢.
(6) GzÀÞgÀt aºÉß CxÀªÁ ªÁPÀåªÉÃµÀÖ£À aºÉß-(“ ”) - E£ÉÆß§âgÀÄ »ÃUÉ

ºÉÃ½zÀgÉAzÀÄ M§âgÀ ªÀiÁvÀ£ÀÄß GzÀÞj¹ §gÉ0iÀÄÄªÁUÀ CxÀªÁ E£ÉÆß§âgÀ £ÉÃgÀ
ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄªÁUÀ F aºÉß0iÀÄ£ÀÄß G¥À0iÉÆÃV¸À¨ÉÃPÀÄ. EzÀgÀ°è JgÀqÀÄ
jÃw0iÀÄ aºÉßUÀ½gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß £ÉÆÃrj.
(i) “ ” - »ÃUÉ ªÉÆzÀ®Ä PÉ¼ÀªÀÄÄRªÁzÀ JgÀqÀÄ C®à«gÁªÀÄ aºÉßUÀ¼ÀÆ,
C£ÀAvÀgÀ ªÉÄÃ®ÄäRªÁzÀ JgÀqÀÄ C®à «gÁªÀÄ aºÉßUÀ¼ÀÆ G¼Àî UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß E£ÉÆß§âgÀ
ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß GzÀÞj¹ §gÉzÁUÀ D ªÀiÁvÀÄ J¶ÖzÉ0iÉÆÃ CµÀÖPÉÌ F aºÉß ºÁPÀ¨ÉÃPÀÄ.
(ii) ‘ ’ »ÃVgÀÄªÀ aºÉß0iÀÄ£ÀÄß §gÀªÀtÂUÉ0iÀÄ°è ¥Áj¨sÁ¶PÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¹zÁUÀ D ¥ÀzÀPÀÆÌ CxÀªÁ ªÁPÀåPÀÆÌ, »ÃUÉ ºÉÃ¼ÀÄvÁÛgÉ, JAzÀÄ MAzÀÄ
0iÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ ¥ÀzÀ ºÉÃ½zÀgÉ, CAxÀ ¥ÀzÀPÀÆÌ ºÁPÀ§ºÀÄzÀÄ. E£ÀÆß ºÀ®ªÀÅ PÀqÉ
G¥À0iÉÆÃV¸À§ºÀÄzÀÄ. PÉ¼ÀV£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è £ÉÆÃrj.
(iii) ªÁPÀåªÉÃµÀÖ£ÀPÉÌ (GzÀÞgÀtPÉÌ), £ÉÃgÀªÀiÁvÀÄUÀ½UÉ-
(C) ¤£Éß ¨sÁµÀtzÀ°è £ÀªÀÄä ªÀÄÄSÉÆåÃ¥ÁzsÁå0iÀÄgÀÄ “¥Àæw0iÉÆ§â «zÁåyð0iÀÄÆ
PÀµÀÖ¥ÀlÄÖ NzÀ¨ÉÃPÀÄ” JAzÀÄ ºÉÃ½zÀgÀÄ.
E°è ªÀÄÄSÉÆåÃ¥ÁzsÁå0iÀÄgÀÄ ºÉÃ½zÀ ªÀiÁvÀÄ 0iÀiÁªÀÅzÉÆÃ CzÀ£ÀÄß GzÀÞj¹ CzÀPÉÌ
“ ” F aºÉß ºÁPÀ¯ÁVzÉ.
(D) ªÀÄºÁ¨sÁgÀvÀzÀ°è “zsÀªÀÄðPÉÌ d0iÀÄ GAlÄ” JAzÀÄ ºÉÃ½zÉ.

E°è ªÀÄºÁ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉÃ½zÀ zsÀªÀÄðPÉÌ d0iÀÄ JA§ ªÀiÁvÀ£ÀÄß GzÀÞj¹ CzÀPÉÌ
GzÀÞgÀt aºÉß ºÁPÀ¯ÁVzÉ.
(E) DUÀ zsÀÈvÀgÁµÀÖç£ÀÄ zsÀªÀÄðgÁ0iÀÄ¤UÉ “C¥Áà, £À£ÀUÉ vÀ¥À¹ì£À ªÉÄÃ¯É
ªÀÄ£À¸ÁìVzÉ. £À£ÀUÉ PÁrUÉ ºÉÆÃUÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw PÉÆqÀÄ.” JAzÀÄ PÉÃ¼À¯ÁV
zsÀªÀÄðgÁ0iÀÄ£ÀÄ “J°è0iÀiÁzÀgÀÆ GAmÉ! F ªÀÄÄ¦à£À°è ¤ÃªÀÅ PÁrUÉ ºÉÆÃUÀÄªÀÅ
zÉAzÀgÉÃ£ÀÄ?” JAzÀ£ÀÄ.
325
F ªÁPÀåªÀÈAzÀzÀ°è zsÀÈvÀgÁµÀÖç ªÀÄvÀÄÛ zsÀªÀÄðgÁ0iÀÄgÀ £ÉÃgÀ ªÀiÁvÀÄUÀ½UÉ “ ” F

aºÉß0iÀÄ£ÀÄß ºÁPÀ¯ÁVzÉ. »ÃUÉ ªÁPÀåªÀÈAzÀUÀ¼À°è §gÀÄªÀ £ÉÃgÀ ªÀiÁvÀÄUÀ½UÉ GzÀÞgÀt
aºÉß ºÁQzÁUÀ ªÀiÁw£À ¸ÀàµÁÖxÀðªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
(F) (1) ¥Áj¨sÁ¶PÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß G¥À0iÉÆÃV¹zÁUÀ-
(1) PÀ£ÀßqÀzÀ°è C£ÉÃPÀ ‘EAVèÃµï’ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj §¼ÀPÉUÉ §A¢ªÉ.
(2) ¤£Éß G¥ÁzsÁå0iÀÄgÀÄ ‘ºÉÊqÉÆæÃd£ï’ «µÀ0iÀÄzÀ°è ¥ÁoÀ ºÉÃ½zÀgÀÄ.
E°è ¥Áj¨sÁ¶PÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÁzÀ ‘EAVèÃµï’ ‘ºÉÊqÉÆæÃd£ï’ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ½UÉ ‘ ’ F
aºÉß ºÁPÀ¯ÁVzÉ.
(2) MAzÀÄ «µÀ0iÀÄªÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ºÀ®ªÀÅ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢¹ §gÉzÀgÉ, D
ªÁPÀåUÀ¼À UÀÄA¦UÉ ‘ªÀÄºÁªÁPÀå’ ªÉ£ÀÄßªÀgÀÄ. EzÀ£ÀÄß ‘ªÁPÀåªÀÈAzÀ’, ‘ªÁPÀågÁ²’ -
JAzÀÆ PÀgÉ0iÀÄÄªÀÅzÀÄAlÄ.
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåªÀÈAzÀzÀ°è ‘»ÃUÉ ºÉÃ¼ÀÄvÁÛgÉ’ JAzÀÄ CxÀð§gÀÄªÀ ‘ªÀÄºÁªÁPÀå’,
‘ªÁPÀåªÀÈAzÀ’, ‘ªÁPÀågÁ²’ - EvÁå¢ ¥ÀzÀUÀ½UÉ F aºÉß ºÁPÀ¯ÁVzÉ.
(3) ¢ªÀAUÀvÀ J.Dgï. PÀÈµÀÚ±Á¹ÛçUÀ¼ÀÄ ‘¨sÁ¸ÀPÀ«’, ‘¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ £ÁlPÀUÀ¼ÀÄ’,

‘¤ªÀÄð® ¨sÁgÀwÃ’, ‘PÀxÁªÀÄÈvÀ’, ‘ªÀZÀ£À¨sÁgÀvÀ’ ªÀÄÄAvÁzÀ UÀæAxÀUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹zÁÝgÉ.
F ªÁPÀåzÀ°è EAxÀ EAxÀ UÀæAxÀ §gÉ¢zÁÝgÉ£ÀÄßªÀ°è 0iÀiÁªÀ 0iÀiÁªÀ UÀæAxÀUÀ¼ÉÆÃ

CªÀPÉÌ®è ‘ ’ F aºÉß0iÀÄ£ÀÄß §¼À¸À¯ÁVzÉ.
(4) ²æÃ ©.JA. ²æÃPÀAoÀ0iÀÄå£ÀªÀgÀ PÁªÀå£ÁªÀÄ ‘²æÃ’ JAzÀÄ.
ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½gÀÄªÀ, C£ÉÃPÀ PÀqÉUÀ¼À°è §gÀÄªÀ F aºÉß0iÀÄ §UÉUÉ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ CjvÀÄ
§gÉ0iÀÄ ¨ÉÃPÀÄ.
(7) DªÀgÀt aºÉß-() - MAzÀÄ ±À§ÝªÀ£ÉÆßÃ CxÀªÁ ªÁPÀåªÀ£ÉÆßÃ ºÉÃ½, CzÀPÉÌ
¸ÀªÀiÁ£ÁxÀðPÀ ±À§ÝªÀ£ÉÆßÃ ªÁPÀåªÀ£ÉÆßÃ ºÉÃ¼ÀÄªÁUÀ F DªÀgÀt aºÉß0iÀÄ£ÀÄß
G¥À0iÉÆÃV¸À¨ÉÃPÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉ:- (i) MAzÀÄ ¢£À MAzÀÄ £Àj0iÀÄÄ PÉÆPÀÌgÉ0iÀÄ£ÀÄß (¤ÃgÀÄ ºÀQÌ0iÀÄ£ÀÄß)
vÀ£Àß ªÀÄ£ÉUÉ HlPÉÌ PÀgÉ¬ÄvÀÄ.
(ii) ¤ÃgÀ£ÀÄß «¨sÀf¹zÀgÉ DªÀÄèd£ÀPÀ (DQìd£ï), d®d£ÀPÀ
(ºÉÊqÉÆæÃd£ï) UÀ¼ÀÄ GvÀàwÛ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ.
326
(8) «ªÀgÀuÁvÀäPÀ aºÉß-(:) - MAzÀÄ C©ü¥Áæ0iÀÄzÀ «ªÀgÀuÉ ªÀÄÄA¢£ÀAvÉ EzÉ,

JAzÀÄ vÉÆÃj¸ÀÄªÁUÀ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ‘ : ’ F aºÉß ºÁPÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
GzÁºÀgÀuÉ:- (i) EzÀÄªÀgÉUÉ £À¼À£À ¥ÁPÀ±Á¸ÀÛç £ÉÊ¥ÀÅtå ºÉÃ½zÁÝ¬ÄvÀÄ. E£ÀÄß
©üÃªÀÄ¸ÉÃ£À£À «ZÁgÀ: ©üÃªÀÄ¸ÉÃ£À ºÀÄnÖzÀ wy, ªÁgÀ, £ÀPÀëvÀæ ..............
E°è ©üÃªÀÄ¸ÉÃ£À£À «ZÁgÀzÀ «ªÀgÀuÉ ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀ°è ‘ : ’ F aºÉß
ºÁPÀ¯ÁVzÉ. EzÀÄ ©üÃªÀÄ¸ÉÃ£À£À «ZÁgÀzÀ°è «ªÀgÀuÉ ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄªÀ ¸ÀÆZÀ£ÉUÁV
ºÁQzÀÄzÉAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
(ii) E£ÀÄß ¥ÀA¥À ªÀÄºÁPÀ«0iÀÄ «ZÁgÀ: ¥ÀA¥À PÀ«0iÀÄÄ PÀ£ÀßqÀzÀ §ºÀÄ
zÉÆqÀØ PÀ« ........ EvÁå¢.
E°è ¥ÀA¥À PÀ«0iÀÄ «ZÁgÀ-JA§ ¥ÀzÀzÀ ªÀÄÄAzÉ «ªÀgÀuÁvÀäPÀªÁzÀ ‘ : ’ F aºÉß
ºÁPÀ¯ÁVzÉ.
»ÃUÉ : F aºÉß0iÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ «ªÀgÀuÉ ªÀiÁrzÉ JA§xÀðzÀ°è ºÁPÀ¨ÉÃPÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
(9) C¢üPÀ aºÉß - (+) - JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÉÆßÃ, CxÀªÁ ¥ÀæPÀÈw ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÉÆßÃ,
PÀÆr¹ ¸ÀA¢üªÀiÁr ºÉÃ¼ÀÄªÁUÀ, JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¹ ¸ÀªÀiÁ¸À ªÀiÁqÀÄªÁUÀ,
CxÀªÁ JgÀqÀÄ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¹zÉ JA§xÀð ¸ÀÆZÀ£É ªÀiÁqÀÄªÁUÀ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV
‘+’ F aºÉß §¼À¸ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. EzÀPÉÌ C¢üPÀ (ºÉZÀÄÑ) aºÉß JAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄÄvÁÛgÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ: (i) ¸ÀA¢üªÀiÁqÀÄªÁUÀ

ªÀÄ£É + C°è = ªÀÄ£É0iÀÄ°è
CªÀ£À + HgÀÄ = CªÀ£ÀÆgÀÄ
(ii) ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÀiÁqÀÄªÁUÀ
zÉÃªÀgÀ + ªÀÄA¢gÀ = zÉÃªÀªÀÄA¢gÀ
PÉÊ0iÀÄ + ªÀÄÄAzÀÄ = ªÀÄÄAUÉÊ
(iii) ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¸ÀÄªÁUÀ
8 + 4 = 12. EvÁå¢.
(10) ¸ÀªÀiÁ£ÁxÀðPÀ aºÉß - (=) - JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð ¸ÀªÀiÁ£ÀªÉ£ÀÄßªÁUÀ,
EªÉgÀqÀÄ ¸ÉÃj EzÀPÉÌ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÉ£ÀÄßªÁUÀ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ‘=’ F aºÉß
G¥À0iÉÆÃV¸ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. EzÀPÉÌ ‘¸ÀªÀiÁ£ÁxÀðPÀ aºÉß’ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
327
GzÁºÀgÀuÉUÉ:- (i) CxÀð¸ÀªÀiÁ£ÀvÉ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀPÉÌ

ÇÀÄgÀ = gÁPÀë¸À.
E°è ‘ÇÀÄgÀ’ JA§ ¥ÀzÀzÀ CxÀð ªÀÄÄA¢gÀÄªÀ ‘gÁPÀë¸À’ JA§ ¥ÀzÀzÀ CxÀðPÉÌ
¸ÀªÀiÁ£À - JAzÀÄ w½0iÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
(ii) JgÀqÀÆ ¸ÉÃj ªÀÄÄA¢£À ¥ÀzÀPÉÌ ¸ÀªÀiÁ£À JA§xÀðzÀ°è
(C) CgÀ¸À£À + ªÀÄ£É = CgÀªÀÄ£É
(D) 8 + 4 = 12.
E°è CgÀ¸À£À ¥ÀzÀªÀÇ, ªÀÄ£É ¥ÀzÀªÀÇ ¸ÉÃj CgÀªÀÄ£É JA§ ¥ÀzÀzÀ CxÀðPÉÌ ¸ÀªÀiÁ£À
JA§xÀðzÀ°è ‘ = ’ F aºÉß §gÉ0iÀÄ¯ÁVzÉ, EzÀgÀAvÉ JgÀqÀ£É0iÀÄ GzÁºÀgÀuÉ0iÀÄ°è
8 + 4 JgÀqÀÆ ¸ÉÃj 12 PÉÌ ¸ÀªÀiÁ£À JA§xÀðzÀ°è 8 + 4 gÀ ªÀÄÄAzÉ ‘ = ’ F
aºÉß0iÀÄ£ÀÄß §¼À¸À¯ÁVzÉ.
ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀ ºÁUÉ C£ÉÃPÀ «zsÀªÁzÀ ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÅ £ÀªÀÄä
§gÀªÀtÂUÉ0iÀÄ°è CjvÀÄ §¼À¹zÀgÉ §gÀªÀtÂUÉ CxÀð¥ÀÇtðªÁUÀÄªÀÅzÀÄ. NzÀÄªÀªÀjUÀÆ
EzÀjAzÀ ¸ÀàµÀÖªÁzÀ CxÀðªÁUÀÄªÀAvÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
*****
328
¸ÀÆZÀ£É
F ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀÅ ¸ÀPÁðgÀzÀ §ÄPï r¥ÉÇÃ E¯ÁSÉ¬ÄAzÀ
¤0iÀÄ«Ä¸À®ànÖgÀÄªÀ KeÉAlgÀÄUÀ¼À°è ¥ÀÅ¸ÀÛPÀzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀÄÄ¢æ¹gÀÄªÀ
¨É¯ÉUÉ zÉÆgÉ0iÀÄÄvÀÛzÉ. F ¥ÀÅ¸ÀÛPÀzÀ ¥ÀæwUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä°è
zÉÆgÉ0iÀÄÄªÀÅ¢®èªÉAzÁUÀ°, EvÀgÀgÀÄ F ¥ÀÅ¸ÀÛPÀPÉÌ gÀa¹gÀÄªÀ
“£ÉÆÃlì”£ÀÄß PÉÆAqÀÄPÉÆAqÀ ºÉÆgÀvÀÄ, F ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀ£ÀÄß
ªÀiÁgÀÄªÀÅ¢®èªÉAzÁUÀ° ºÉÃ¼ÀÄªÀ CxÀªÁ F ¥ÀÅ¸ÀÛPÀzÀ ªÉÄÃ¯É
PÉÆnÖgÀÄªÀ ¨É¯ÉVAvÀ ºÉZÁÑzÀ ¨É¯É0iÀÄ£ÀÄß ºÁQ ªÀiÁgÀÄªÀ
KeÉAlgÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀgÀ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÆß, «¼Á¸ÀªÀ£ÀÆß ¥ÀoÀå¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ¼À
E¯ÁSÉ0iÀÄ qÉÊgÉPÀÖgïgÀªÀjUÉ §gÀºÀ ªÀÄÆ®PÀ PÀÆqÀ¯É
w½0iÀÄ¥Àr¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ PÉÆÃjzÉ.
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ n. «. wªÉÄäÃUËqÀ,
qÉÊgÉPÀÖgÀÄ,
£ÀªÉA§gï 1969 ¥ÀoÀå ¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ¼À E¯ÁSÉ
Printed at: Bhagavan Printers, Malleswaram, Bangalore-3.

50,000 copies – 1971

Kannada Vyakarana Darpana PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kannada Vyakarana Darpana PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ ¸ÀPÁðgÀ

¥ÀoÀå ¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ¼À E¯ÁSÉ

PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀt zÀ¥Àðt

1. qÁ|| ². ZÀ. £ÀA¢ªÀÄoÀ, JA.J., ¦.ºÉZïr.,

F ¸À«Äw0iÀÄªÀgÀÄ G¥À0iÀÄÄPÀÛ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ F PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß ¹zÀÞ

¥ÀnÖ0iÉÆAzÀ£ÀÄß PÉÆlÄÖ CzÀgÀ°è ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀ ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ zsÁvÀÄgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ². ZÀ. £ÀA¢ªÀÄoÀ

CzsÁå0iÀÄ 3. zÉÃ±Àå-C£ÀåzÉÃ±Àå-vÀvÀìªÀÄ-vÀzÀãªÀ ¥ÀæPÀgÀt .. 43

CzsÁå0iÀÄ 4. £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ¥ÀæPÀgÀt .. 62

CzsÁå0iÀÄ 5. Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ ¥ÀæPÀgÀt .. 118

CzsÁå0iÀÄ 6. ¸ÀªÀiÁ¸À ¥ÀæPÀgÀt .. 173

DzsÁå0iÀÄ 7. PÀÈzÀAvÀ, vÀ¢ÞvÁAvÀ ¥ÀæPÀgÀt .. 205

DzsÁå0iÀÄ 8. CªÀå0iÀÄ ¥ÀæPÀgÀt .. 229

CzsÁå0iÀÄ 9. ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ .. 235

CzsÁå0iÀÄ 10. bÀAzÀ¸ÀÄì .. 247

CzsÁå0iÀÄ 11. C®APÁgÀUÀ¼ÀÄ .. 280

(55) ¸Á¢üvÀzsÁvÀÄ (¥ÀævÀå0iÀiÁAvÀzsÁvÀÄ) (84) UÀªÀÄPÀ ¸ÀªÀiÁ¸À

(107) PÀAzÀ¥ÀzÀåzÀ ®PÀët (121) ±ÁzÀÆð®«QæÃrvÀªÀÈvÀÛ ®PÀët

¯ÉÆÃPÀzÀ°è £ÀqÉ0iÀÄÄªÀ J¯Áè ªÀåªÀºÁgÀUÀ¼ÀÆ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀÅzÀjAzÀ,

PÀÆ®APÀÄµÀªÁV ªÁåPÀgÀt±Á¸ÀÛçªÀ£ÀÄß NzÀ¯ÉÃ ¨ÉÃPÀÄ. ¨sÁµÉ0iÀÄ ¤0iÀÄªÀÄUÀ¼À£ÀÄß

ªÀÈwÛ: ªÁåPÀgÀt¢A ¥ÀzÀ¹¢ÞAiÀÄPÀÄÌA: ¥ÀzÀ¹¢Þ¬ÄAzÀxÀðeÁÕ£ÀªÀÄPÀÄÌA: CxÀðeÁÕ£À¢A

PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtPÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ UÀæAxÀUÀ¼ÀÄ

(1) 2£É0iÀÄ £ÁUÀªÀªÀÄð

¥Àæ0iÉÆÃUÀ¸ÁgÀªÉA§ CzsÁå0iÀÄªÀÅ ±À¨ÁÝxÀð¤tð0iÀÄªÀ£ÀÄß w½0iÀÄ®Ä G¥À0iÀÄÄPÀÛªÁVzÉ.

(1) ¸ÀévÀAvÀæªÁV GZÁÑgÀªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀégÀUÀ¼ÉAzÀÄ

(2) ¸ÀégÀUÀ¼À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ªÀiÁvÀæ GZÁÑgÀªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß

F ¸ÀégÀ ªÀåAd£ÀUÀ¼À®èzÉ E£ÉÆßAzÀÄ §UÉAiÀÄ CPÀëgÀUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrj-

‘gÀAUÀ’JA§°è gï C A Uï C - EµÀÄÖ CPÀëgÀUÀ½ªÉ. E°è CPÁgÀzÀ ªÀÄÄAzÉ

AiÉÆÃUÀªÁºÀ (A, B) UÀ¼À£ÀÄß ¥ÀævÉåÃPÀªÁV (¸ÀévÀB) GZÁÑgÀ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅ¢®è.

ªÀÄÄRåªÁV EªÀÅ ¸ÀégÀzÀ ¸ÀA§AzsÀ ¥ÀqÉzÀ ªÉÄÃ¯É JAzÀgÉ ¸ÀégÁPÀëgÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ

(3) ¸ÀégÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ §gÉzÀÄ GZÀÑj¸À¯ÁUÀÄªÀ C£ÀÄ¸ÁégÀ (A), «¸ÀUÀð (B)

ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀAvÉ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß (1) ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ, (2) ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ,

JAzÀÄ MlÄÖ ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ ºÀ¢£Á®ÄÌ (14)

1 C£ÀÄ¸ÁégÀ, «¸ÀUÀðUÀ¼À£ÀÄß ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉAiÀÄÆ UïA, gïA »ÃUÉAiÀÄÆ §gÉzÀÄ

CµÀÄÖ PÁ®. CAzÀgÉ J¼ÉzÀÄ ºÉÃ¼ÀzÀAvÉ, ªÉÆlPÁVAiÀÄÆ ºÉÃ¼ÀzÀAvÉ GZÀÑj¸À¨ÉÃPÀÄ. ‘CzÀÄ’

ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ ¸ÀégÀUÀ¼À£ÉßÃ JgÀqÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À PÁ®QÌAvÀ®Æ ºÉZÀÄÑPÁ® J¼ÉzÀÄ

(7) ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À PÁ®zÀ°è GZÀÑj¸À®àqÀÄªÀ ¸ÀégÀUÀ¼É®è ¥ÀÅöèvÀ

GzÁºÀgÀuÉUÉ:- CPÁÌ3 E°è £ÉÆÃqÀÄ.

»ÃUÉ ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀAvÉ ¸ÀégÀUÀ¼À°è ºÀæ¸Àé, ¢ÃWÀð, ¥ÀÅöèvÀUÀ¼ÉAzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ jÃw.

4 ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÉÄAzÀgÉ PÀgÉAiÀÄÄ«PÉ (C©üªÀÄÄTÃPÀgÀt). ‘CuÁÚ’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÁUÀ t PÁgÀzÀ

(8) C®à¥Áæt:- ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀUÀðzÀ 1£ÉAiÀÄ, 3£ÉAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ

6 ‘C®à¥Áæt’ JAzÀgÉ PÀrªÉÄ G¹j¤AzÀ GZÀÑj¸ÀÄªÀ ªÀåAd£ÁPÀëgÀ; ‘ªÀÄºÁ¥Áæt’ ªÉAzÀgÉ ºÉZÀÄÑ

ªÉÄÃ°£À F 25 CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß PÀªÀUÀð, ZÀªÀUÀð, lªÀUÀð, vÀªÀUÀðUÀ¼ÉAzÀÄ «¨sÁV¹

ªÀåAd£À ¸ÀégÀ UÀÄtÂvÁPÀëgÀ ªÀåAd£À ¸ÀégÀ UÀÄtÂvÁPÀëgÀ

7 gÀÆrüAiÀÄ°è ‘PÁUÀÄtÂvÀ’ J£ÀÄßªÀÅzÀÄAlÄ. PÁUÀÄtÂvÀ JAzÀgÉ Pï+C=PÀ, Pï+D=PÁ, Pï+E=Q, »ÃUÉ

(13) MAzÉÃ eÁwAiÀÄ (¸ÀeÁwÃAiÀÄ) JgÀqÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj DUÀÄªÀ

GzÁºÀgÀuÉUÉ:- CPÀÌ (Pï + Pï)

(2) ‘¨sÀPÀÛ’ JA§ ±À§ÝzÀ°è ¨sï+C+Pï+vï+C JA§ LzÀÄ CPÀëgÀUÀ½ªÉ. ‘CµÀÄÖ’

(14) ¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ eÁwAiÀÄ JgÀqÀÄ CxÀªÁ ºÉZÀÄÑ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj DUÀÄªÀ

¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ eÁwAiÀÄ ªÀåAd£À ¸ÉÃjzÀgÉ ¢évÀé J¤¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅ¢®è.

GzÁºÀgÀuÉUÉ:- ªÀ¸ÀÛç (¸ï + vï + gï)

VI - AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ J¯Éè°è (AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ

(1) C, D, PÀ, R, UÀ, WÀ, Y, ºÀ ªÀÄvÀÄÛ «¸ÀUÀð (B) - EªÀÅ PÀAoÀzÀ°è

(2) E, F, ZÀ, bÀ, d, gÀhÄ, k, AiÀÄ, ±À - EªÀÅUÀ¼ÀÄ vÁ®Ä«£À (zÀªÀqÉAiÀÄ)

(4) vÀ, xÀ, zÀ, zsÀ, £À, ®, ¸À - CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ºÀ®ÄèUÀ¼À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ

(5) G, H, ¥À, ¥sÀ, §, ¨sÀ, ªÀÄ - CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ vÀÄnAiÀÄ (NµÀ×zÀ) ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ

(6) Y, k, t, £À, ªÀÄ - ªÀtðUÀ¼ÀÄ £Á¹PÀzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ºÀÄlÄÖvÀÛªÁzÀÝjAzÀ

(7) J, K, L - CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ºÀÄlÖ®Ä PÀAoÀ ªÀÄvÀÄÛ vÁ®Ä (zÀªÀqÉ) UÀ¼ÉgÀqÀgÀ

(8) M, N, O - CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ PÀAoÀ ªÀÄvÀÄÛ vÀÄn (NµÀ×) UÀ¼ÉgÀqÀgÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ

(9) ªÀ - JA§PÀëgÀªÀÅ ºÀ®Äè (zÀAvÀ) ªÀÄvÀÄÛ vÀÄn (NµÀ×) UÀ¼ÉgÀqÀgÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ

(10) C£ÀÄ¸ÁégÀ (A) ªÀÅ - PÀAoÀ ªÀÄvÀÄÛ £Á¹PÀzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ºÀÄlÄÖvÁÛzÀÝjAzÀ

F jÃwAiÀÄ°è CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ºÀÄlÄÖªÀ jÃwAiÀÄ£ÀÄß ªÀåªÀ¸ÉÜUÉÆ½¹zÁÝgÉ.

¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ-14 ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ-34 AiÉÆÃUÀªÁºÀ-2