Tâm lý học lứa tuổi THCS Nhóm 3

ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP.HCM

ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
Khoa Toán-Tin học
*****

Báo cáo đề tài:

TÂM LÝ LỨA TUỔI

HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ
(THIẾU NIÊN)

Môn: Tâm Lý Học Sư Phạm

Giáo viên hướng dẫn: Th.S Phan Nguyễn Ái Nhi

Các thành viên trong nhóm:

Nguyễn Hiếu 0911047
Nguyễn Thị Kiều Anh 0911004
Nguyễn Văn Kiều
Lý Chí Cường 0911018
Huỳnh Văn Hiếu 0911046

1
Tâm lý học lứa tuổi THCS Nhóm 3

Mục lục:
Lời cám ơn.....................................................................................................................................................3
Lời nói đầu.....................................................................................................................................................4
I. Vị trí và ý nghĩa của giai đoạn phát triển tâm lý lứa tuổi học sinh trung học cơ sở...................................5
I.1- Vị trí............................................................................................................................................5
I.2- Ý nghĩa........................................................................................................................................5
II. Phát triển tâm lí ở lứa tuổi học sinh trung học cơ sở.................................................................................5
II.1 Những sự thay đổi về tâm-sinh lý...............................................................................................5
II.2 Gia đình và nhà trường có vai trò như thế nào trong đội tuổi này..............................................6
III. Một số quan niệm về “Khủng hoảng” trong sự phát triển tâm lí học sinh trung học cơ sở.....................7
IV. Những câu hỏi cần được giải đáp……………………………………………………………………….7
V. Quá trình phát triển và hình thành nhân cách...........................................................................................8

Tài liệu tham khảo.........................................................................................................................................9

2
Tâm lý học lứa tuổi THCS Nhóm 3

Lời cảm ơn:

Cảm ơn ThS. Phan Nguyễn Ái Nhi đã cung cấp tư vấn tài liệu và tận tình hướng dẫn trong suốt quá trình làm
báo cáo!
Cảm ơn các bạn đã tham gia thảo luận để bài báo cáo được hoàn chỉnh hơn!
Chân thành cám ơn!

3
Tâm lý học lứa tuổi THCS Nhóm 3

4
Tâm lý học lứa tuổi THCS Nhóm 3

I. Vị trí và ý nghĩa của giai đoạn phát triển tâm lý lứa tuổi học sinh trung học cơ sở.

I.1- Vị trí
Lứa tuổi học sinh trung học cơ sở hay lứa tuổi thiếu niên, là giai đoạn phát triển của các em từ
11, 12 đến 14, 15 tuổi, (11-15) đây là giai đoạn có vị trí đặc biệt. Những cái tên như “tuổi khó bảo”,
“tuổi khủng hoảng”, “tuổi bất trị”…cùng những bước phát triển nhảy vọt về mọi mặt nói lên tính phức
tạp cũng như tầm quan trọng của lứa tuổi này trong quá trình phát triển của các em.
Có một nhận xét rất hay:
“Thiếu niên không còn là trẻ con, nhưng cũng chưa hẳn là người lớn” (trong tài liệu cô phát,
trang 23) – tai sao lai co kieu trich dan nhu vay?
Nói cách khác, đây chính là giai đoạn chuyển từ tuổi “trẻ con” sang tuổi “người lớn”.
I.2- Ý nghĩa
Lứa tuổi này có sự khác biệt rõ rệt so với các lứa tuổi khác, cơ thể các em phát triển một cách
mạnh mẽ làm mất đi sự cân đối, sự phát dục và sự hình thành những phẩm chất mới về trí tuệ, tinh thần,
đạo đức, tình cảm…Chính những sự biến đổi về cơ thể, cũng như trí tuệ, đạo đức, tình cảm, sự tự ý
thức, cùng với các mối quan hệ cũng như hoạt động xã hội…hình thành trong đời sống các em, chẳng
những giúp các em trưởng thành về mặt thể chất, mà còn trưởng thành về khía cạnh xã hội.
Em chua noi gi den dac diem, dua y nghia vao day lam nguoi doc “boi roi”. Toi khong hieu duoc
gi o day ca. Toi nghi phan nay cac em nen chuyen xuong thanh phan ket luan, nhung tat nhien phai viet
lai
I.2.1- Sự phát triển nhân cách.
Các em tích cực tham gia các hoạt động mang tính xã hội nhằm tiếp thu những giá trị,
những chuẩn mực nhất định đồng thời gầy dựng các mối quan hệ xã hội với người lớn, với bạn
bè, và cuối cùng là du nhập vào xã hội đó. Trong những hoạt động đó, vô hình, các em đã xây
dựng nên nhân cách cho mình, và có một cái gì đó là “người lớn” dần hình thành trong các em.
I.2.2- Sự phát triển tính người lớn.
+ Hoàn cảnh sống
+ Giao tiếp
+ Hoạt động
+ Giáo dục
Em dang muon noi dieu gi o day? Em dua thong tin nay vao chang cu the, o lua tuoi nao cung co nhung dieu
nay. Y em muon noi gi?

II. Phát triển tâm lí ở lứa tuổi học sinh trung học cơ sở.
Tại sao nói lứa tuổi trung học cơ sở là lứa tuổi của sự thay đổi? Vì nó có sự thay từ bậc tiểu học lên bâc
trung học cơ sở : môi trường học mới, quen bạn bè mới, được nhiều thầy cô dạy nhiều hơn và đặt biệt lứa tuổi
trung học cơ sở cũng có thể được coi là lứa tuổi dậy thì.
II.1 Những sự thay đổi về tâm-sinh lý.
II.1.1 Sự thay đổi về mặt tâm lý.
-Khi bước vào trường cấp 2, với nhiều sự thơ ngây, bở ngỡ . Đôi khi còn có sự sợ sệt trong đó
nhưng trải qua quá trình học thì dần dần thích nghi.
-Càng lớn thì mỗi người có sự suy nghĩ chính chắn, táo bạo hơn và cũng không tránh khỏi tư
tưởng là ta đã lớn nên chuyện gì cũng có thể tự giải quyết được.
-Đời sống tinh thần: hiểu biết rộng hơn, tiếp cận công nghệ thông tin tiến bộ nên sự hiểu biết về
các lĩnh vực xã hội, khoa học, giáo dục...được nâng lên.

5
Tâm lý học lứa tuổi THCS Nhóm 3

-Ở độ tuổi dậy thì những tâm trạng, tính cách, nhân cách có sự thay đổi và kèm theo đó là sự
lung túng, trăng trở.
-Độ tuổi học đường thì tình yêu tuổi học trò là không thể tránh khỏi, ở lứa tuổi mà con người
muốn yêu và được yêu thì bất chấp mọi thứ để đạt được những thứ mình muốn. Cảm giác về tính người
lớn thực sự của mình, cảm giác về tình cảm giới tính mới lạ, quan tâm tới người khác giới.
-Định hướng nghề nghiệp trong tương lai đã được định hình, sự yêu thích nghề nghiệp đã được
thu gọn lại để quyết tâm đạt được những gì mình đã đề ra.
Cac em tu nghi ra de viet a?
II..1.2 Sự thay đổi về mặt sinh lý.
-Chiều cao tăng lên đột ngột, hằng năm có thể tăng từ 5 - 6 cm
-Trọng lượng cơ thể mỗi năm tăng từ 2,4 - 6 kg; tăng vòng ngực…là những yếu tố đặc biệt
trong sự phát triển thể chất của trẻ.
-Con trai cao lên, vai rộng ra, con gái tròn trặn dần, xương chậu rộng ra…
-Sự trưởng thành về mặt sinh dục là yếu tố quan trọng nhất ở giai đoạn trung học cơ sở.
-Tuổi dậy thì của các em nữ thường vào khoảng 12 - 14 tuổi, các em nam bắt đầu và kết thúc
chậm hơn các em gái khoảng 1,5 - 2 năm.
-Con trai có hiện tượng giấc mơ ướt, có râu, tay chân có sự thay đổi cơ bắp rắn chắc, vỡ giọng…
-Con gái có hiện tượng kinh nguyệt, người thon thả hơn , sự thay đổi vòng 1, xương chậu nở
rộng.
Tai lieu trich dan dau?
II.2 Gia đình và nhà trường có vai trò như thế nào trong độ tuổi này. (khong the dat tieu de nhu
the nay => co dong lai va dung ngon ngu khoa hoc)
II.2.1 Gia đình.
Với những thay đổi ở độ tuổi trung học cơ sở thì gia đình phải nắm bắt kịp thời những tâm tư
nguyện vọng của con em mình trong giai đoạn này, tư vấn những thứ ở ngoài đời, cái gì nên, cái gì
không nên, vẫn biết đã thực hiện ở giai đoạn tiểu học nhưng mức độ có tầm rộng hơn và nhiều vấn đề
phức tạp hơn.
Lứa tuổi dậy thì có sự lo lắng có khi nó ảnh hưởng tới nhiều chuyện khác nên các bậc cha mẹ
hoặc anh chị cần nắm rõ những kiến thức y học để tư vấn khi những lúc cần thiết, nhưng cần lưu ý là
phải thực tế nhị trong chuyện này.
Xử lý kịp thời khi lứa tuổi này đã để ý đến người khác giới, chỉ ra mặt trái, mặt phải của vấn đề
có sự lựa chọn chính xác nhất.
II.2.2 Nhà trường.
Là nơi mà lứa tuổi này bị ảnh hưởng bởi ngoại cảm nhiều nên nhà trường phải tạo điều kiện
thuận lợi nhất để học sinh hiểu và nắm rõ những vấn đề xã hội cũng như là hình thành nhân cách, tính
cách của bản thân.
Quản lý học sinh một cách khoa học như là chỉ ra mặt đúng, mặt sai chứ không mang hình thức
áp đặt.
Giáo viên chủ nhiên có thể coi là kim chỉ nam của học sinh vì vậy giáo viên chủ nhiệm phải hiểu
rõ tâm lý học sinh trong giai đoạn này, bỏ qua cái tôi cá nhân để giúp các em biết là mình cần và thiếu
cái gì.

Toi khong ro nhom co nam bat duoc tinh than cua bai lam khong? Khi cac ban phan tich su
ph/trien tam sinh , qua trinh nhan thuc, muc do tu duy,… o lua tuoi nay, co nhung dac diem gi cu the, ro
rang => dua tren do ma gia dinh can lam giao duc ntn? giao vien va nha truong can dao tao ra sao? Em
noi moi thu qua chung chung => toi khong thay tinh giai phap o day!

6
Tâm lý học lứa tuổi THCS Nhóm 3

(da co tai lieu rat cu the cho nhom => nhom phai doc ky va van dung de phan tich 1 cach khoa
hoc cho bai lam?)
II.3 Những tích cực ở giai đoạn này:
Có sự suy nghĩ rõ rang nên nghề nghiệp cũng đã được định hướng cựu thể và có ý chí quyết tâm
để đại được những thứ mà mình đã đặt ra.
Tính cách, nhân cách được hoàn thiện, chính trực hơn trong mọi chuyện, giao tiếp và quen biết
được mở rộng nên cá tính của mỗi người đã được khăng định ở mức đáng kể.
Do đã lớn nên trách nhiệm là vấn đề quan trọng, lứa tuổi biết được mình cần nói gì và không
được nói gì, mình phải làm gì và không được làm gì, sẵn sàn chịu tránh nhiệm với những việc mình làm.
(chac khong? Nguon tai lieu nao?)
II.4 Những tiêu cực ở giai đoạn này :
Suy nghĩ nhiều về mọi thứ nhưng cũng không thể tránh khỏi sự ganh ghét, hơn thua trong học
tập, vật chấ , tình cảm, người ta có gì là mình phải có cái đó vừa ảnh hưởng đến học hành, kinh tế gia
đình...mà còn tạo ra một tính cách xấu về sau…
Hoản loạn trong học tập, tình cảm gia đình đâm ra chán nản muốn tìm một chỗ để tinh thần mình
được thoải mái...đi tìm tình yêu để giải tỏa.
Khi gặp những mâu thuẩn gia đình sẽ có thái độ vô lễ, tự ý bỏ nhà đi có khi dính vào những tệ
nạn xã hội ….
Giai đoạn này đã có sự lệch lạc về giới tính vì không tin vào người khác giới …
(chac khong? Nguon tai lieu nao?)
III. Một số quan niệm về “Khủng hoảng” trong sự phát triển tâm lí học sinh trung học cơ sở => chinh lai
tieu de!
Chắc các bạn đã nghe đến cuộc “khủng hoảng dầu mỏ”, tức là có nhiều vấn đề xảy ra về “dầu mỏ”, mà
quan trọng nhất là về giá cả và nguồn cung cấp => toi khogn phai doc bai BC ma hinh nhu dang thay em thuyet
trinh => cac em can phan biet ro 1 bai thuyet trinh va mot bai viet!
Hoặc là “cuộc khủng hoảng kinh tế tài chính” mà “người ta cho rằng nguyên nhân bắt đầu từ sự sụp đổ
tài chính phố Wall với chính sách tín dụng dưới chuẩn, hay còn gọi là tín dụng thế chấp bất động sản rủi ro cao,
Cục Dự Trử Liên bang Mỹ thực thi chính sách tiền tệ nới lỏng làm cho Đô la rẻ so với các đơn vị tiền tệ khác
trên thế giới”.
Và sự “khủng hoảng” trong phát triển tâm lí lứa tuổi học sinh trung học cơ sở(hsthcs) cũng vậy, “khủng
hoảng” là do có quá nhiều vấn đề nảy sinh cũng như tác động đến các em trong giai đoạn này, về hoàn cảnh gia
đình, về giải phẫu tâm lí, điều kiện sống thay đổi( gia đình, trường học, xã hội)…
Ta có những quan niệm khác nhau về sự “khủng hoảng” trong tâm lí lứa tuổi hsthcs. Một quan niệm xưa
cho rằng, “những đặc điểm và sự phát triển đột biến ở lứa tuổi học sinh trung học cơ sở là do nguyên nhân sinh
vật” như “điên loạn”, “thô bạo”, “vô chính phủ”…
Còn các nhà nhân chủng học chống lại quan niệm trên, và họ đã chứng minh giai đoạn “khủng hoảng”
này do hoàn cảnh cụ thể của cuộc sống quyết định:
“
+ Có hay không có cuộc “khủng hoảng”, sự xung đột, những khó khăn của lứa tuổi này.
+ Bản chất của sự chuyển từ trẻ con sang người lớn.”( tài liệu cô phát, trang 31)

1. Khong copy nguyen xi tu tltd khi ma co the dien giai lai

2. Toi khong huong dan cac em cach trich dan nhu vay!

Mà các bạn đã được nghe ở các phần trên.???

7
Tâm lý học lứa tuổi THCS Nhóm 3

IV Những câu hỏi cần được giải đáp: (cau truc bai lam cua em, phan nay thuoc ve phan nao? Ung dung?
Mo rong? => toi khogn hieu)
1. Khi lứa tuổi này yêu và ảnh hưởng tới việc học thì phải làm gì ?
2. Khi lứa tuổi này dậy thì trễ hay sớm hơn thì phải làm sao ?
3.Tuổi dậy thì : tâm lý , sinh lý thì vấn đề phải giải quyết ngay bây giờ là gì ?
4. Sự lệch lạc về giới tính thì gia đình và nhà trường phải làm sao ?
5.Những mặc cảm trong cuộc sống , gia đình , giàu nghèo , chúng ta phải làm gì để giải quyết ?

Ket luan?
TLTK?

Toi hi vong cac ban chinh sua lai de co 1 bai lam hoan chinh.
Cac ban se phai gui cho cac nhom kiem tra tltk truoc, xem xet su danh gia cua nhom do, chinh sua lai roi
moi gui den toi!

8
Tâm lý học lứa tuổi THCS Nhóm 3

V. Quá trình phát triển và hình thành nhân cách.

Ở lứa tuổi này tình cảm bắt đầu biết phục vụ lý trí.
Ban đầu chịu ảnh hưởng của những người thân. (Trong mối quan hệ xã hội.)
Sau đó là ý kiến tự chủ.

Những vấn đề cần lưu ý:

+Ở em trai: bắt đầu bộc lộ tính khí thích phiêu lưu mạo hiểm. Khao khát uy tín với mọi người
xung quanh mà đặc biệt là bạn cùng trang lứa.
+Nhưng vẫn chưa hệ thống được tất cả những việc mình cần phải làm.
+Sự phát triển của xã hội đã làm cho sự phát triển về mặt thể chất của các em sớm hơn trong khi
sự trưởng thành về mặt xã hội thì chưa đủ. Đây có thể là một nguy cơ. Phải tăng cường giáo dục giới
tính cho các em.
+Tổ chức thêm nhiều hoạt động ngoại khóa.
Thảo luận và kết luận:
Trong quá trình trưởng thành của một con người, đây là giai đoạn mà luôn có những biến động
phức tạp, có nhiều cử chỉ dể thương mà cũng không ít hành vi đáng giận, đôi khi mang lại những khó
khăn trong cách ứng xử, giao tiếp với mọi người. Ta vẫn thấy nhiều ông bố, bà mẹ gặp căng thẳng, tỏ
ra khó xử trong giao tiếp với con cái và cũng không ít những thầy cô bối rối, hoang mang khi đối diện
với các cô cậu học trò tuổi ô-mai này. Cái tuổi đang hình thành nhận thức lối sống, tạo tiền đề quyết
định để xây dựng một con người. Là tốt hay xấu? Các em sẽ là một công dân có ích cho đất nước, hay
trở thành một gánh nặng cho gia đình và xã hội. Vậy làm thế nào để thầy cô, cha mẹ - những bậc tiền
bối những đấng sinh thành mang trọng trách hoàn thiện tri thức và nhân cách cho các em có thể hiểu
hơn về tâm lý tuổi ô mai.
Thiết nghĩ đó cũng là một trăn trở của xã hội, để khám phá ra câu trả lời, bạn và tôi hãy đi vào
những góc sâu nhất của tâm hồn các em thiếu niên, từ đó tìm ra cách giáo duc phù hợp hướng các em
đến nhửng con đường tốt đẹp trong tương lai.

9
Tâm lý học lứa tuổi THCS Nhóm 3

Tài liệu tham khảo

"http://www.nbk.edu.vn/index.php?option=com_content&view=article&id=272:tam-li&catid=58:tam-su-tuoi-
hong"&HYPERLINK "http://www.nbk.edu.vn/index.php?option=com_content&view=article&id=272:tam-
li&catid=58:tam-su-tuoi-hong"catid=58:tam-su-tuoi-hong

10