c
c 


 c ccc  

Trong quá trình lão hóa, nhӳng biӃn đәi theo tuәi thưӡng biӇu hiӋn rõ rӋt ӣ
vùng răng miӋng và có các đһc điӇm riêng ӣ răng, mô nha chu, niêm mҥc, khӟp
thái dương hàm, khӟp cҳn, và các chӭc năng vùng miӋng«
 !"!#$%&'()*!#
Lão hóa đưa đӃn nhӳng thoái triӇn dҫn, không phөc hӗi vӅ hình thái và chӭc
năng cӫa răng và mô nha chu. Trong các công trình nghiên cӭu ngưӡi ta nhұn thҩy
các biӃn đәi sau đây:
• •






 




aô cӭng cӫa răng gӗm men và ngà có nhӳng biӃn đәi cҧ vӅ lưӧng và chҩt.
aàu thân răng trӣ nên vàng hơn, cҩu trúc núm rãnh trên mһt nhai và các tiӃp điӇm
giӳa hai răng ӣ mһt bên đӅu có nhӳng biӃn đәi dҫn trong suӕt quá trình sӕng.
* VӅ khӕi lưӧng
a n mһt nhai: tùy theo cá nhân nhưng m n tăng lên theo tuәi, thưӡng là
m n không đӅu thùy theo khӟp cҳn cҧu tӯng ngưӡi. a n có thӇ làm mҩt hӃt lӟp
men đӇ lӝ ra lӟp ngà và nó nhanh chóng đәi thành màu nâu. aӭc đӝ và tӕc đӝ m n
phө thuӝc vào đӝ cӭng cӫa men ngà, tính chҩt cӫa thӭc ăn, yӃu tӕ nghӅ nghiӋp và
thói quen nghiӃn răng. Ӣ mӝt sӕ nưӟc, nguyên nhân m n c n phҧi kӇ đӃn là thói
quen ăn cӭng, nhai trҫu«a n nhiӅu có thӇ làm biӃn đәi khӟp cҳn, khӟp cҳn mҩt
әn đӏnh và hiӋu quҧ nhai kém. Bӕn mӭc đӝ m n thưӡng đưӧc chia là: (1) a n mһt
nhai chưa hӣ ngà. (2) a n mҩt mӝt phҫn men và làm hӣ phҫn ngà (thưӡng ӣ núm
răng). (3) a n mһt nhai làm mҩt hoàn toàn lӟp men và đӇ hӣ toàn bӝ ngà. (4) Lӟp
ngà bӏ m n tӟi gҫn sát tӫy.
a n mһt bên: m n mһt bên làm cho điӇm tiӃp xúc giӳa các răng trӣ thành
diӋn tiӃp xúc kèm theo sӵ di lӋch gҫn. a n mһt bên sӁ làm giҧm chiӅu dài trưӟc
sau cӫa cung răng (khoҧng 5mm) vào khoҧng đӝ tuәi 40, tҥo ra sӵ chênh lӋch trưӟc
sau vùng răng hàm và khӟp cҳn đҫu chҥm đҫu ӣ phía trưӟc. Thêm nӳa, m n gây
ra nhӳng biӃn đәi ӣ tӫy và sӵ sөp đә cӫa toàn bӝ trө men làm cho bӡ răng trӣ nên
lӣm chӣm, sҳc cҥnh, gây sang chҩn cho niêm mҥc miӋng.
* VӅ chҩt lưӧng:
aô cӭng cӫa răng trӣ nên cӭng hơn song khҧ năng thҭm thҩu, chuyӇn hóa
cơ bҧn cӫa men và nga đӅu giҧm. Theo thӡi gian sӕng, tӹ lӋ chҩt khoáng và kích
thưӟc các tinh thӇ bӅ mһt men răng tăng lên. Ӣ ngưӡi trҿ, ӕng tӫy thưӡng rӝng, dây
Tome thưӡng đi tӟi gҫn đưӡng ranh giӟi men ngà; nhưng ӣ ngưӡi già, dây Tome
thưӡng thoái hóa ngҳn lҥi, ӕng Tome bӏ bӏt kín, dây Tome biӃn mҩt dҫn. L ng các
ӕng ngà thu hҽp do sӵ bӗi đҳp ngà thӭ phát, bӏ vôi hóa hҽp dҫn và ngà trӣ nên
trong nên đưӧc gӑi là ngà xơ. Do sӵ thoái hóa tӫy, tҥo ngà bào bӏ giҧm hoһc mҩt
nên mӝt sӕ ӕng ngà không có dây Tome, ngà ӣ đây không có sӵ chuyӇn hóa nên
đưӧc gӑi là ngà chӃt. ViӋc tăng tӍ lӋ khoáng chҩt ӣ ngà, tăng ngà xơ, có vùng ngà
chӃt, giҧm tҥo ngà thӭ phát làm cho răng ngưӡi già mӝt mһt có khҧ năng chӕng đӥ
sӵ tҩn công cӫa acid gây sâu răng tӕt hơn, khi chӳa răng cҧm giác ê buӕt có thӇ ít
hơn; nhưng mһt khác lҥi giҧm khҧ năng bҧo vӋ tӫy. Do ngà khoáng hóa cao vӅ mһt
cơ hӑc nên dӉ gãy hơn và thưӡng răng bӏ gãy khi có miӃng trám to hoһc có gҳn
chӕt ӣ các chân răng đã chӳa tӫy.
• 





 

*Thay đәi kích thưӟc ӣ buӗng tӫy và tӫy chân
Do có sӵ hình thành ngà thӭ phát sinh lý theo tuәi và ngà thӭ phát bӋnh lý (
vì sâu, m n, tiêu cә«) dүn đӃn buӗng tӫy hҽp dҫn lҥi. BiӇu hiӋn tӯ mҩt sӯng
buӗng tӫy đӃn trҫn buӗng thӫy bӏ thҩp xuӕng (đôi khi trҫn tӫy sát hoһc chҥm vào
sàn buӗng tӫy ).
*Thay đәi đӕi vӟi mô tӫy răng
Theo tuәi, mұt đӝ tӃ bào đӋm bӏ giҧm đi, trong khi đó hiӋn tưӧng tăng sӧi
làm gia tăng thӇ tích các bó collagen trong mô tӫy. Ngà răng tiӃp tөc đưӧc bӗi dҳp
và làm hҽp dҫn thӇ tích cӫa buӗng tӫy. Các tҥo ngà bào không c n nguyên vҽn và
có sӵ giҧm kích thưӟc và sӕ lưӧng. Các tӃ bào thҫn kinh và mҥch máu cũng có
nhӳng biӃn đәi tương tӵ. Tӯ 40 tuәi trӣ lên, tuӹ răng c n rҩt ít đӝng mҥch ӣ cuӕng
răng, nhánh tұn ӣ buӗng tӫy bӏ ít đi, vôi hóa nhiӅu. Có xơ cӭng đӝng mҥch, nӝi mô
dҫy, tăng sҧn sӧi chun. Do cҩu trúc thay đәi nên mô buӗng tӫy cũng như tӫy chân
bӏ khoáng hóa lӝn xӝn xen lүn vӟi hiӋn tưӧng vôi hóa, do đó hình thành các sҥn tӫy
làm cho ӕng tӫy hҽp lҥi. ĐiӅu này gây khó khăn và hiӋu quҧ kém khi điӅu trӏ nӝi
nha.
• 



 
 

Đӝ dày cӫa lӟp xương răng tăng lên theo tuәi. Xương răng bӏ phì đҥi do ҧnh
hưӣng cӫa các hoҥt đӝng chӭc năng. Do đưӧc bӗi đҳp, xương ӣ cuӕng răng và
vùng khe giӳa các chân răng ӣ răng nhiӅu chân đã làm bít tҳc dҫn các lӛ chóp chân
răng dүn đӃn giҧm tuҫn hoàn đi vào nuôi dưӥng tӫy. Quá trình đҳp thêm xương ӣ
chop nhҵm duy trì kích thưӟc dӑc, bù đҳp các mҩt mát do m n răng ӣ mһt nhai, әn
đӏnh chiӅu cao khӟp cҳn. NӃu quá trình bӗi đҳp này quá mӭc sӁ làm cho chân răng
phình ra có hình như dùi trӕng, gây khó khăn khi cҫn phҧi nhә.
• 





Tác đӝng lão hóa lên mô lien kӃt lӧi đưӧc đһc trưng bӡi nhӳng thoái triӇn ӣ
mҥch máu và thҫn kinh. aҥch máu ӣ lӧi giҧm vӅ sӕ lưӧng và khҧ năng thҭm thҩu
cũng như có lҳng đӑng hyaline trong các tiӇu đӝng mҥch. HӋ thӕng thҫn kinh ӣ lӧi
có sӵ xơ hóa các đҫu tұn và bao ngoài các dây thҫn kinh tăng đӝ dày cùng vӟi sӕ
lưӧng các sӧi thҫn kinh giҧm đi. VӅ mһt mô hӑc nói chung thì thì sӵ hoҥt đӝng
phân bào, lӟp sӯng hóa cӫa biӇu mô lӧi giҧm. Lӧi mҩt dҫn tính đàn hӗi, bӅ mһt mҩt
hình thái lҩm tҩm da cam, có vҿ hơi phù nӅ và bóng láng. Lӧi bӏ co và teo lҥi gây
hӣ chân răng có khi hӣ tӟi 2/3 chiӅu dài cӫa chân răng. HiӋn tưӧng này không phҧi
chӍ do nhiӅu tuәi đơn thuҫn mà c n phө thuӝc vào nhiӅu nguyên nhân như : vӋ sinh
răng miӋng không tӕt, răng mӑc lӋch, lӧi bӏ chҩn thương kéo dài do bàn chҧi cũng
như ҧnh hưӣng cӫa các bӋnh toàn thân khác«
•



 

 

Sӵ mҩt cân bҵng giӳa tҥo xương và tiêu xương dүn đӃn giҧm chiӅu cao
xương ә răng theo tuәi. BiӇu hiӋn trên lâm sang là hiӋn tưӧng lӧi co vӅ phía cuӕng
răng. Lӧi co thưӡng do cҧ hai yӃu tӕ sinh lý và bӋnh lý kӃt hӧp. Sӵ hӣ bӅ mһt chân
răng do co lӧi là điӅu kiӋn thuұn lӧi cho sâu cә răng phát triӇn, đӗng thӡi gây cҧm
giác ê buӕt thұm chí có thӇ gây tәn thương tӫy. Lӧi co ӣ khoҧng giӳa hai răng sӁ
tҥo ra khoҧng trӕng rӝng gây ӭ đӑng mҧng bám răng, thӭc ăn và vi khuҭn, dүn đӃn
viêm kӁ và sâu răng mһt bên.
• !
"#
$


%

& 
' 

aôi trưӡng miӋng ӣ ngưӡi cao tuәi có sӵ biӃn đәi vӅ sinh hóa mà chӫ yӃu là
giҧm tiӃt nưӟc bӑt làm tăng đӝ acid, dӉ gây sâu răng. HӋ sinh thái vi khuҭn cũng
thay đәi, môi trưӡng miӋng mҩt đi cӵ cân bҵng vӕn có vӟi sӵ tăng lên cӫa các
chӫng vi khuҭn có hҥi.
www.nhakhoanhungoc.com