TEMEL

MUHASEBE
MUHASEBEYE GİRİŞ 8
TEK DÜZEN HESAP PLANI
Ticari Alacaklar-Uygulama Örn.
120 – ALICILAR
Örnek)İşletme 13 Nisan tarihinde alıcı Aydın Ltd.Şti’ne 9.000.000.000.-TL’lık
malı kredili olarak satıyor.(%18 KDV hariç).
______________ 13.04.2004 ______________
120 ALICILAR 10.620.000.000.-
600 YURT İÇİ SATIŞLAR 9.000.000.000.-
391 HESAPLANAN KDV 1.620.000.000.-
______________________________________

Örnek ) İşletme 16 Nisan tarihinde alıcı Çoksatar Paz.Ltd.Şti’ne 3.000.000.000.-

ve %18 KDV bedelli malı kredili olarak satıyor.
______________ 16.04.2004 ______________
120 ALICILAR 3.540.000.000.-
600 YURT İÇİ SATIŞLAR 3.000.000.000.-
391 HESAPLANAN KDV 540.000.000.-
______________________________________
120 – ALICILAR

Örnek) Yurtdışı alıcılardan Denoux firmasına 10.000 Euroya satılan malın yurt
dışı edildiği tarih 21 Nisan 2004 tarihidir. Bu tarihte 1Euro=1.800.000 TL’dır.
Bilanço günündeki değerleme kuru ise ise 1 Euro=1.830.000 TL’dir.
______________ 21.04.2004 _____________
120 ALICILAR 18.000.000.000.-
601 YURT DIŞI SATIŞLAR 18.000.000.000.-
_____________________________________
______________ 31.12.2004 _____________
120 ALICILAR 300.000.000.-
601 YURT DIŞI SATIŞLAR 300.000.000.-
_____________________________________
121 – ALACAK SENETLERİ
a)Alacak Senedi Alınması :
Örnek) İşletme alıcı Aydın Ltd.Şti.’nden olan alacağına karşılık 15 Nisan
Tarihinde 4.000.000.000 TL’lık 2 adet alacak senedi alıyor.
______________ 15.04.2004 _______________
121 ALACAK SENETLERİ 8.000.000.000.-
120 ALICILAR 8.000.000.000.-
_______________________________________
b) Tahsile verilmesi
Örnek) İşletme portföyündeki 4.000.000.000 TL’lık alacak senedini tahsil
edilmek üzere T.İş bankasına veriyor.
______________ 18.05.2004 _______________
121 ALACAK SENETLERİ 4.000.000.000.-
121.10 Tahsildeki senetler
121 ALACAK SENETLERİ 4.000.000.000.-
121.00 Portföydeki Senetler
_______________________________________
121 – ALACAK SENETLERİ
c) Ciro edilmesi:
Örnek: İşletme Alıcı Aydın Ltd.Şti’nden aldığı 4.000.000.000.-TL tutarında-
ki alacak senedini 18 Nisan tarihinde Satıcı Ateşler A.Ş.’ne ciro ediyor.
_______________ 18.04.2004 ____________
320 SATICILAR 4.000.000.000.-
121 ALACAK SENETLERİ 4.000.000.000.-
_____________________________________
122 – ALACAK SENETLERİ REESKONTU(-)
Örnek ) İşletmenin dönem sonunda sahip olduğu alacak senetlerinin tutarları
ve vadeleri aşağıdaki gibidir.Değerlemede uygulanan faiz oranı %60’tır.
VADE TUTAR
15.01.2005 2.500.000.000.-TL
02.02.2005 4.000.000.000.-TL
17.02.2005 3.000.000.000.-TL
20.02.2005 1.000.000.000.-TL
10.03.2005 10.000.000.000.-TL

Çözüm:
Uygulamada hesaplamanın yaygın olarak dış iskonto formülüne göre yapılma-
sına karşılık iç iskonto formülü ile hesaplama işlemin esasına daha uygun-
dur.
İÇ İSKONTOYA GÖRE ÇÖZÜM:
1.Senet = 2.500.000.000x15x60 = 60.160.428.-TL
36.500+(15x60)

2.Senet = 4.000.000.000x33x60 = 205.821.206.-TL

36.500+(33x60)

3.Senet = 3.000.000.000x48x60 = 219.400.711.-TL

36.500+(48x60)

4.Senet = 1.000.000.000x51x60 = 77.350.859.-TL

36.500+(51x60)

5.Senet = 5.000.000.000x69x60 = 509.350.394.-TL

36.500+(69x60)

TOPLAM = 1.072.083.598.-TL
Kayıt
_____________ 31.12.2004 _____________
657 REESKONT FAİZ GİDERLERİ 1.072.083.598.-
122 ALACAK SENETLERİ
REESKONTU (-) 1.072.083.598.-
____________________________________

Yeni yılın başında aşağıdaki gibi bir işlemle 122 nolu hesap kapatılır.
____________ 01.01.2005 ______________
122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU(-) 1.072.083.598.-
647 REESKONT FAİZ GELİRLERİ 1.072.083.598.-
____________________________________
DIŞ İSKONTOYA GÖRE ÇÖZÜM:
1.Senet = 2.500.000.000x15x60 = 61.643.836.-TL
36.500

2.Senet = 4.000.000.000x33x60 = 216.986.381.-TL

36.500

3.Senet = 3.000.000.000x48x60 = 236.712.329.-TL

36.500

4.Senet = 1.000.000.000x51x60 = 83.835.618.-TL

36.500

5.Senet = 5.000.000.000x69x60 = 567.123.288.-TL

36.500

TOPLAM = 1.166.301.452.-TL
Kayıt
_____________ 31.12.2004 _____________
657 REESKONT FAİZ GİDERLERİ 1.166.301.452.-
122 ALACAK SENETLERİ
REESKONTU (-) 1.166.301.452.-
____________________________________

Yeni yılın başında aşağıdaki gibi bir işlemle 122 nolu hesap kapatılır.
____________ 01.01.2005 ______________
122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU(-) 1.166.301.452.-
647 REESKONT FAİZ GELİRLERİ 1.166.301.452.-
____________________________________
126 – VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR
a)Depozito ve Teminatın Ödenmesi:
Örnek) İGDAŞ’a doğalgaz hat bedeli depozitosu olarak 425.000.000 TL
yatırılmış aynı zamanda bir resmi dairenin açtığı ihaleye girmek üzere
18.000.000.000 TL nakdi teminat yatırılmıştır.
_____________ 05.04.2004 ___________
126 VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR 18.425.000.000.-
126.01 Verilen Depozitolar 425.000.000.-
126.02 Verilen Teminatlar 18.000.000.000.-
100 KASA 18.425.000.000.-
___________________________________
b) Teminatın geri alınması:
Örnek) Resmi dairenin ihalesi işletmenin üzerinde kalmadığından teminat
15.04.2004 tarihinde geri alınmıştır.
______________ 15.04.2004 ___________
100 KASA 18.000.000.000.-
126 VER.DEP.VE TEM. 18.000.000.000.-
___________________________________
127 – DİĞER TİCARİ ALACAKLAR
Örnek) 21.04.2004 tarihinde alıcı Murat ŞAŞMAZ’a 121376 nolu Finansbank’a
ait Kredi Kartı hesabı karşılığında %18 Kdv Dahil 118.000.000 TL’lık mal
satılmıştır.

______________ 21.04.2004 ____________

127 DİĞER TİCARİ ALACAKLAR 118.000.000.-
127.10 Kredi Kartlarından Alacaklar
600 YURT İÇİ SATIŞLAR 100.000.000.-
391 HESAPLANAN KDV. 18.000.000.-
____________________________________
128 – ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR
Örnek) Protesto edilmesine rağmen tahsil edilemediğinden kanuni takibe ge-
çilen ve 850.000.000.-TL protesto ve dava giderleri ile birlikte “121.80
Protestolu ve İade Edilmiş TL Senetler” hesabına alınmış olan
17.500.000.000 TL’lık bir senetli alacak dönem sonunda Şüpheli Alacak
olarak değerlendirilerek,alacak miktarı kadar,karşılık ayrılıyor.
____________ 31.12.2004 ___________
128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR 18.350.000.000.-
121 ALACAK SENETLERİ 18.350.000.000.-
121.80 Protestolu Ve İade Ed.Snt.
____________ 31.12.2004 ___________
654 KARŞILIK GİDERLERİ 18.350.000.000.-
129 ŞÜPHELİ TİC.ALAC.
KARŞILIĞI (-) 18.350.000.000.-
_________________________________
129 – ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR
KARŞILIĞI(-)
Örnek) İşletme önceki yıl sonunda Şüpheli Alacaklar hesabına aldığı
18.350.000.000 TL’lık senetli alacak için aynı miktar karşılık ayırmış durum-
dadır. 15.02.2005 tarihinde mahkemede sözkonusu alacağın 5.350.000.000
TL’lık kısmından sulh yolu ile vazgeçiliyor ve kalanı tahsil ediliyor.
______________ 15.02.2005 ____________
100 KASA 13.000.000.000.-
129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALAC.
KARŞILIĞI (-) 18.350.000.000.-
128 ŞÜPHELİ TİC.ALAC. 18.350.000.000.-
644 KONUSU KALMAYAN KARŞ. 13.000.000.000.-
____________________________________