Professional Documents
Culture Documents
Khao Sat He Thong Thong Tin Ve Tinh Vien Thong
Khao Sat He Thong Thong Tin Ve Tinh Vien Thong
-------Η-------
ÑEÀ TAØI:
Ñeå hoaøn thaønh ñöôïc ñeà taøi naøy thì tröôùc tieân em xin chaân
thaønh caûm ôn Ban giaùm hieäu Tröôøng ÑAÏI HOÏC SÖ PHAÏM
KYÕ THUAÄT, caùc thaày coâ trong Ban chuû nhieäm KHOA ÑIEÄN
vaø caùc thaày coâ boä moân ñaõ taïo ñieàu kieän cho em ñöôïc hoïc taäp vaø ñaõ
truyeàn thuï nhieàu kieán thöùc cho em laøm neàn taûng hoïc vaán treân con
ñöôøng coâng danh söï nghieäp cuûa mình.
Sau ñoù laø em voâ cuøng caûm ôn thaày Traàn Vónh An laø ngöôøi thaày
ñaõ tröïc tieáp ñònh höôùng vaø höôùng daãn em nghieân cöùu veà moät lónh vöïc
khaù laø môùi meû so vôùi nhöõng kieán thöùc maø em ñaõ hoïc ñöôïc ôû tröôøng,
giuùp em môû roäng taàm hieåu bieát veà moät lónh vöïc ñang phaùt trieån vôùi
toác ñoä raát laø nhanh choùng vaø voâ cuøng höõu ích trong cuoäc soáng.
Chöông 1: TÌM HIEÅU VEÀ HEÄ THOÁNG THOÂNG TIN VEÄ TINH ------------- trang1
1.1 GIÔÙI THIEÄU TOÅNG QUAÙT VEÀ THOÂNG TIN VEÄ TINH------------- trang1
1.1.1 Thoâng Tin Veä Tinh------------------------------------------------------- trang 1
1.1.1.1 Nguyeân lyù thoâng tin veä tinh --------------------------------------- trang 1
1.1.1.2 Caùc ñaëc ñieåm cuûa thoâng tin veä tinh ------------------------------ trang 2
1.1.1.3 Caáu hình cuûa caùc veä tinh thoâng tin ------------------------------- trang 4
1.1.1.4 Quyõ ñaïo cuûa veä tinh ------------------------------------------------ trang 5
1.1.1.5 Quaù trình phoùng veä tinh-------------------------------------------- trang 5
1.1.2 Caùc Heä Thoáng Thoâng Tin Veä Tinh ------------------------------------ trang 6
1.1.2.1 Caùc heä thoáng thoâng tin veä tinh quoác teá -------------------------- trang 6
1.1.2.2 Caùc heä thoâng thoâng tin veä tinh khu vöïc ------------------------- trang 6
1.2 CAÙC ÑAËC TÍNH TAÀN SOÁ TRONG THOÂNG TIN VEÄ TINH--------- trang6
1.2.1 Soùng Voâ Tuyeán Ñieän Vaø Taàn Soá -------------------------------------- trang 6
1.2.2 Phaân Ñònh Taàn Soá -------------------------------------------------------- trang 6
1.2.3 Caùc Taàn Soá Söû Duïng Trong Thoâng Tin Veä Tinh Coá Ñònh---------- trang 7
1.2.4 Phaân Cöïc Soùng Trong Thoâng Tin Veä Tinh --------------------------- trang 9
1.2.4.1 Khaùi nieäm------------------------------------------------------------ trang 9
1.2.4.2 Phaân cöïc thaúng ------------------------------------------------------ trang 9
1.2.4.3 Phaân cöïc troøn -------------------------------------------------------- trang 9
1.2.5 Söï Truyeàn Lan Soùng Voâ Tuyeán Trong Thoâng Tin Veä Tinh -------- trang 11
1.2.5.1 Khaùi nieäm------------------------------------------------------------ trang 11
1.2.5.2 Söï tieâu hao trong khoâng gian töï do------------------------------- trang 11
1.2.5.3 Cöûa soå voâ tuyeán----------------------------------------------------- trang 12
1.2.5.4 Taïp aâm trong truyeàn lan soùng voâ tuyeán ------------------------- trang 12
1.2.5.5 Söï giaûm khaû naêng taùch bieät phaân cöïc cheùo do möa ----------- trang 13
1.2.5.6 Söï nhieãu loaïn do caùc soùng can nhieãu ---------------------------- trang 14
1.3 HEÄ THOÁNG ÑIEÀU CHEÁ VAØ TRUYEÀN DAÃN ---------------------------- trang16
1.3.1 Heä Thoáng Ñieàu Cheá ----------------------------------------------------- trang 16
1.3.1.1 Khaùi nieäm------------------------------------------------------------ trang 16
1.3.1.2 Caùc loaïi ñieàu cheá --------------------------------------------------- trang 16
1.3.2 Heä Thoáng Keânh Truyeàn ------------------------------------------------- trang 17
1.3.2.1 Ña truy nhaäp --------------------------------------------------------- trang 17
1.3.2.2 Ña truy nhaäp phaân chia theo taàn soá: FDMA -------------------- trang 17
1.3.2.3 Ña truy nhaäp phaân chia theo thôøi gian: TDMA----------------- trang 18
1.3.2.4 Ña truy nhaäp traûi phoå: CDMA ------------------------------------ trang 19
1.3.3 Kyõ Thuaät Trong Truyeàn Daãn ------------------------------------------- trang 20
1.3.3.1 Kyõ thuaät ñoàng boä --------------------------------------------------- trang 20
1.3.3.2 Kyõ thuaät ñoàng boä TDMA ------------------------------------------ trang 21
1.3.3.3 Söûa loãi maõ ----------------------------------------------------------- trang 22
1.3.3.4 Kyõ thuaät ñieàu khieån loãi -------------------------------------------- trang 23
1.3.3.5 Caùc chæ tieâu trong truyeàn daãn ------------------------------------- trang 23
1.3.4 Vaán Ñeà Nhieãu Trong Ñöôøng Truyeàn ---------------------------------- trang 24
1.3.4.1 Nhieãu khaùc tuyeán --------------------------------------------------- trang 24
1.3.4.2 Nhieãu cuøng tuyeán --------------------------------------------------- trang 26
1.3.4.3 Suy hao do taïp aâm -------------------------------------------------- trang 26
1.4 TRAÏM MAËT ÑAÁT -------------------------------------------------------------- trang29
1.4.1 Caáu Hình Cuûa Moät Traïm Maët Ñaát ------------------------------------- trang 29
1.4.1.1 Caáu hình vaø nguyeân lyù hoaït ñoäng -------------------------------- trang 29
1.4.1.2 Caùc coâng ngheä quan troïng ñoái vôùi traïm maët ñaát --------------- trang 30
1.4.2 Coâng Ngheä Maùy Phaùt ---------------------------------------------------- trang 31
1.4.2.1 Maùy phaùt coâng suaát cao-------------------------------------------- trang 31
1.4.2.2 Phaân loaïi caùc boä khueách ñaïi coâng suaát cao --------------------- trang 31
1.4.2.3 Caáu hình cuûa moät maùy phaùt --------------------------------------- trang 32
1.4.2.4 Ñaëc tröng khaû naêng phaùt: EIRP----------------------------------- trang 33
1.4.3 Coâng ngheä Maùy Thu ----------------------------------------------------- trang 33
1.4.3.1 Khueách ñaïi taïp aâm thaáp ------------------------------------------- trang 33
1.4.3.2 Nhieät taïp aâm -------------------------------------------------------- trang 33
1.4.3.3 Caùc loaïi khueách ñaïi taïp aâm thaáp --------------------------------- trang 34
1.4.3.4 Ñaëcn tröng khaû naêng thu: G/T ------------------------------------ trang 37
1.4.4 Coâng Ngheä Anten Trong Thoâng Tin Veä Tinh ------------------------ trang 38
1.4.4.1 Yeâu caàu ñoái vôùi anten trong thoâng tin veä tinh ------------------ trang 38
1.4.4.2 Phaân loaïi anten ----------------------------------------------------- trang 39
1.4.4.3 Heä thoáng quay baùm veä tinh --------------------------------------- trang 40
1.4.4.4 Caùc tính chaát veà ñieän cuûa moät anten----------------------------- trang 40
Chöông 2: TRUYEÀN HÌNH VEÄ TINH --------------------------------------- trang43
2.1 Caùc Phöông Thöùc Truyeàn Hình Veä Tinh ----------------------------------- trang 43
2.1.1 Truyeàn hình tröïc tieáp:DBS ---------------------------------------------- trang 43
2.1.2 Truyeàn hình qua TVRO ------------------------------------------------- trang 43
2.2 Caùc Heä Truyeàn Hình ---------------------------------------------------------- trang 43
2.2.1 Heä NTSC ----------------------------------------------------------------- trang 43
2.2.2 Heä SECAM --------------------------------------------------------------- trang 43
2.2.3 Heä PAL -------------------------------------------------------------------- trang 44
2.2.4 Hoï truyeàn hình Component MAC-------------------------------------- trang 45
2.3 Bieán Ñoåi Soá Tín Hieäu Video ------------------------------------------------- trang 51
2.4 Öùng Duïng ADC-DAC Trong Truyeàn Hình -------------------------------- trang 52
2.4.1 Bieán ñoåi töông töï qua soá ADC------------------------------------------ trang 52
2.4.2 Bieán ñoåi soá qua töông töï DAC------------------------------------------ trang 52
2.5 Giaûm Toác Ñoä Bit Cuûa Tín Hieäu Veo Soá ------------------------------------ trang 53
2.5.1 Phöông phaùp DPCM ----------------------------------------------------- trang 55
2.5.2 Maõ chuyeån vò ------------------------------------------------------------- trang 56
2.6 Truyeàn Tín Hieäu Truyeàn Hình Qua Veä Tinh------------------------------- trang 57
2.7 Coâng Suaát Maùy Phaùt Hình Treân Veä Tinh----------------------------------- trang 59
2.8 Veä Tinh Vaø Caùc Thieát Bò ----------------------------------------------------- trang 62
Chöông 3: MAÙY THU HÌNH VEÄ TINH TVRO -------------------------------- trang63
3.1 Moät Soá Khaùi Nieäm Coù Lieân Quan Giöõa Traùi Ñaát Vaø Veä Tinh ------ trang 63
3.1.1 Kinh tuyeán vaø vó tuyeán -------------------------------------------------- trang 63
3.1.2 Ñòa cöïc vaø ñòa töø --------------------------------------------------------- trang 63
3.1.3 Goùc ngaång, goùc phöông vò vaø goùc phaân cöïc -------------------------- trang 64
3.1.3.1 Goùc ngaång ----------------------------------------------------------- trang 64
3.1.3.2 Goùc phöông vò------------------------------------------------------- trang 66
3.1.3.3 Goùc phaân cöïc -------------------------------------------------------- trang 67
3.2 Traïm Thu Hình Veä Tinh TVRO --------------------------------------------- trang 67
3.2.1 Sô ñoà khoái ----------------------------------------------------------------- trang 67
3.2.2 Aten vaø pheãu thu soùng--------------------------------------------------- trang 71
3.2.2.1 Chaûo parabol -------------------------------------------------------- trang 71
3.2.2.2 Pheãu thu soùng- Feedhord ------------------------------------------ trang 76
3.2.2.3 Truï vaø giaù ñôõ anten ------------------------------------------------ trang 79
3.2.3 Boä khueách ñaïi dòch taàn vaø maùy thu TVRO --------------------------- trang 81
3.2.3.1 Boä khueách ñaïi dòch taàn -------------------------------------------- trang 81
3.2.3.2 Khoái thu veä tinh----------------------------------------------------- trang 83
3.2.3.3 Tuner veä tinh (Maùy thu TVRO) ---------------------------------- trang 85
3.2.4 Laép ñaët, caân chænh vaø doø tìm veä tinh ---------------------------------- trang 88
Quyõ
ñaïo
N
Elip
1200
N
36.000 Km
Quyõ
Traùi ñaát N ñaïo
ñòa
tónh
Veä tinh quyõ ñaïo thaáp. Veä tinh ñòa tónh.
+Veä tinh ñòa tónh: laø veä tinh ñöôïc phoùng leân quyõ ñaïo troøn ôû ñoä cao khoaûng
36.000 km so vôùi ñöôøng kính xích ñaïo. Veä tinh naøy bay xung quanh traùi ñaát 1 voøng maát 24
giôø . Do T bay cuûa veä tinh baèng T quay cuûa Traùi ñaát vaø cuøng höôùng (höôùng Ñoâng ), bôûi
vaäy veä tinh döôøng nhö ñöùng yeân khi quan saùt töø maët ñaát; goïi laø veä tinh ñòa tónh.
-Neáu duøng 3 veä tinh ñòa tónh ñöôïc ñaët caùch ñeàu nhau treân xích ñaïo thì coù theå thieát
laäp ñöôïc thoâng tin haàu heát caùc vuøng treân quaû ñaát, baèng caùch chuyeån tieáp qua 1 hoaëc 2 veä
tinh.
Ñieàu naøy cho pheùp xaây döïng moät maïng thoâng tin treân toaøn Theá giôùi.
-Caáu hình khaùi quaùt cuûa moät heä thoáng veä tinh goàm:
Moät veä tinh ñòa tónh (treân quyõ ñaïo)
Caùc traïm maët ñaát (caùc traïm naøy coù theå truy caäp ñeán veä tinh)
Ñöôøng höôùng töø traïm maët ñaát phaùt ñeán veä tinh ñöôïc goïi laø ñöôøng leân.
Ñöôøng veä tinh ñeán traïm maët ñaát goïi laø ñöôøng xuoáng.
Satellite
N
Ñöôøng leân Ñöôøng xuoáng
6.GHz: …………………………………………… ……………………. : 4.GHz -> Baêng C
14.GHz: …………………………………. …………… : 11. GHz ->Baêng Ku
30.GHz ………………………………….. ……: 20.GHz -> Baêng Ka
1 Khung TDMA
A
f1 f2 f3 f4 f f0 f
FDMA TDMA
-Yeâu caàu ôû TDMA soùng mang phaùt ñi töø moãi traïm maët ñaát caàn phaûi ñöôïc ñieàu
khieån chính xaùc sao cho soùng mang cuûa chuùng naèm trong khoaûng thôøi gian ñöôïc phaân phoái
baèng caùch:
+Truyeàn tín hieäu moät caùch giaùn ñoaïn
+Döï phoøng moät khoaûng thôøi gian baûo veä giöõa caùc ñaøi phaùt giaùn ñoaïn sao
cho chuùng khoâng bò choàng laán leân nhau.
Vì vaäy phaûi coù moät traïm chuaån ñeå phaùt ñi tín hieäu chuaån.
-CDMA: laø moät phöông phaùp ña truy nhaäp, trong ñoù moãi traïm maët ñaát phaùt ñi moät
taàn soá soùng mang nhö nhau, nhöng soùng mang naøy tröôùc ñoù ñaõ ñöôïc ñieàu cheá baèng moät
maãu bit ñaëc bieät quy ñònh cho moãi traïm maët ñaát tröôùc khi phaùt tín hieäu ñaõ ñieàu cheá.
Ôû loaïi naøy, ngay caû khi coù nhieàu tín hieäu ñieàu cheá ñöôïc ñöa vaøo moät boä phaùt ñaùp,
taïi traïm thu coù theå taùch tín hieäu caàn thu baèng moät maãu bit ñaëc bieät ñeå giaûi ñieàu cheá.
-Neáu xeùt ña truy nhaäp theo quan ñieåm phaân phoái keânh thì coù theå ñöôïc chia ra laøm
hai loaïi laø Ña truy nhaäp phaân phoái tröôùc vaø ña truy nhaäp phaân phoái theo yeâu caàu.
+Ña truy nhaäp phaân phoái tröôùc: laø phöông phaùp truy nhaäp trong ñoù caùc keânh veä
tinh ñöôïc phaân boá coá ñònh cho caùc traïm maët ñaát khaùc, baát chaáp coù hay khoâng caùc cuoäc goïi
phaùt ñi.
+Ña truy nhaäp phaân phoái theo nhu caàu: laø phöông phaùp truy nhaäp trong ñoù caùc
keânh veä tinh ñöôïc saép xeáp laïi moãi khi coù yeâu caàu thieát laäp keânh ñöôïc ñöa ra töø caùc traïm
maët ñaát coù lieân quan.
DEM MUX
Bao goàm :
+Taûi nhieäm vuï (Pay load): thöïc hieän nhieäm vuï cuûa veä tinh
+Thaân veä tinh (Back) : ñeå mang taûi nhieäm vuï
-Taûi nhieäm vuï bao goàm: Anten thu phaùt vaø boä phaùt ñaùp
Treân laø caáu hình cuûa boä phaùt ñaùp. Noù thöïc hieän chöùc naêng chính cuûa veä tinh
thoâng tin laø : thu soùng voâ tuyeán ñieän töø caùc traïm maët ñaát, sau ñoù khueách ñaïi vaø bieán ñoåi
taàn soá cuûa chuùng roài phaùt trôû laïi caùc traïm thu ôû maët ñaát. Noù laø moät boä phaùt ñaùp tích cöïc
nhöng yeâu caàu ñoä tin caäy cao, nhoû goïn, tieâu thuï ít coâng suaát vaø töï cung caáp coâng suaát caàn
thieát.
-Thaân veä tinh goàm chuû yeáu caùc loaïi thieát bò nhö sau:
+Thieát bò ñieàu khieån ño löôøng töø xa
+Thieát bò ñieàu khieån veä tinh
+Boä phaän ñaåy
+Thieát bò ñieàu khieån nhieät
+Caáu truùc con taøu vuõ truï
1.1.1.4 Quyõ ñaïo cuûa veä tinh ñòa tónh:
-Quyõ ñaïo cuûa veä tinh ñòa tónh laø moät ñöôøng troøn 3600 duy nhaát xung quanh quaû
ñaát vaø coù ñoä cao khoaûng 36.000 km treân ñöôøng xích ñaïo neân noù laø moät nguoàn taøi nguyeân
coù haïn. Vôùi ñaø phaùt trieån hieän nay cuûa thoâng tin veä tinh, noù khoâng chæ giôùi haïn bôûi caùc veä
tinh thoâng tin quoác teá, maø coøn bao goàm moät soá veä tinh noäi ñòa vaø khu vöïc. Cho neân vaán ñeà
uøn taéc treân quyõ ñaïo ñòa tónh laø moät vaán ñeà lôùn.
-Vì vaäy ngöôøi ta thöïc hieän caùc bieän phaùp sau:
+Giôùi haïn moät soá veä tinh phoùng
+Söû duïng laïi taàn soá baèng caùch duøng phaân cöïc vuoâng goùc
+Söû duïng ñieàu cheá soá nhieàu möùc, nhieàu pha ñeå taêng soá bit truyeàn.
1.1.1.5 Quaù trình phoùng veä tinh.
-Moãi veä tinh ñöôïc ñöa leân quyõ ñaïo theo moät trong hai caùch sau:
+Duøng teân löûa ñaåy nhieàu taàng
+Duøng phöông tieän phoùng söû duïng nhieàu laàn: taøu con thoi.
-Ta xeùt 1 ví duï veà vieäc phoùng veä tinh duøng teân löûa ñaåy 3 taàng:
Ñaàu tieân veä tinh ñöôïc phoùng leân quyõ ñaïo chôø, nhôø söû duïng taàng thöù nhaát vaø
thöù hai. Ñoù laø quyõ ñaïo troøn coù ñoä cao ( 200 ÷ 300 km) so vôùi maët ñaát.
Sau ñoù ñöôïc ñöa leân quyõ ñaïo chuyeån tieáp baèng söùc ñaåy cuûa taàng thöù 3. Laø quyõ
ñaïo Elip coù caän ñieåm laø quyõ ñaïo chôø, vieãn ñieåm laø treân quyõ ñaïo ñòa tónh.
Veä tinh treân quyõ ñaïo chuyeån tieáp ñöôïc döa vaøo quyõ ñaïo ñòa tónh taïi vieãn ñieåm
baèng 1 teân löûa goïi laø ñoäng cô ñaåy vieãn ñieåm (AKM) ñaët trong veä tinh.
Tuy nhieân veä tinh ñeán ñaây khoâng laäp töùc trôû thaønh veä tinh ñòa tónh, thöïc chaát
noù ñöôïc ñaët treân quyõ ñaïo tröôït, ôû gaàn quyõ ñaïo ñòa tónh, sau ñoù ñöôïc ñöa ñeán vò trí ñaõ ñònh
tröôùc vaø cuoái cuøng ñaït tôùi ñieåm cuûa quyõ ñaïo ñòa tónh cho hoaït ñoäng cuûa boä phaän ñaåy nhoû.
à ñieåm
TT Daûi taàn soá Baêng taàn Phaân loaïi theo ÖÙng duïmg trong
böôùc soùng.
1 30 -> 300 Hz ULF: Taàn soá cöïc Söû duïng trong Sieâu aâm , aâm thanh.
kyø thaáp . vaät lyù , Y hoïc .
300 -> 3000 Hz ELF: Taàn soá cöïc nt nt
thaáp.
3 3 -> 30 KHz VLF: Taàn soá raát Soùng Mm Voâ tuyeán haøng haûi ,thoâng
thaáp. (Chuïc nghìn tin di ñoäng haøng haûi.
meùt).
4 30 -> 300 KHz LF:Taàn soá thaáp Soùng Km Voâ tuyeán haøng haûi ,di
ñoäng haøng khoâng.
5 300 -> 3000 KHz MF:Taàn soá trung Soùng Hectomet Thoâng tin haøng haûi ,phaùt
bình. (Traêm meùt). thanh , Thoâng tin quoác teá.
6 3 -> 30MHz HF:Taàn soá cao Soùng Decamet Thoâng tin quoác teá,phaùt
(Chuïc meùt). thanh soùng ngaén ,TT di
ñoäng.
7 30 -> 300 MHz VHF:Taàn soá raát Soùng meùt Phaùt thanh FM,Truyeàn
cao. hình,TT di ñoäng.
8 300 -> 3000 MHz UHF: Taàn soá raát Soùng dm Truyeàn hình ,TT di ñoäng
raát cao. ,TT coá ñònh.
9 3 -> 30 GHz SHF: Taàn soá sieâu Soùng Cm TT veä tinh ,Ra ña ,TT vieãn
cao. thoâng. voâ tuyeán thieân vaên.
10 30 ->300 GHz EHF:Taàn soá voâ Soùng mm Ra ña soùng mm,voâ tuyeán
cuøng cao. thieân vaên.
1.2.3 Caùc taàn soá söû duïng cho thoâng tin veä tinh coá ñònh:
Vieäc phaân ñònh taàn soá cho caùc dòch vuï thoâng tin veä tinh coá ñònh, nghóa laø thoâng tin veä
tinh giöõa caùc ñieåm coá ñònh ñöôïc trình baøy nhö baûng sau:
*Ghi chuù:
-R1, R2, R3 töông öùng vôùi 3 khu vöïc do ITU phaân ñònh
-Baêng C (6/4 GHz; cho ñöôøng leân ≈ 6 GHz, ñöôøng xuoáng ≈ 4 GHz):
Naèm ôû khoaûng giöõa cöûa soå taàn soá, baêng taàn naøy ít bò suy hao do möa, baêng naøy
truøng vôùi heä thoáng Viba döôùi maëït ñaát. Noù ñöôïc söû duïng ôû caùc heä thoáng Intelsat, thoâng tin
khu vöïc vaø noäi ñòa.
-Baêng Ku [ caùc baêng (14/12 vaø 14/11) GHz]:
Baêng naøy ñöôïc söû duïng tieáp sau Baêng C cho vieãn thoâng coâng coäng. Ñöôïc duøng
nhieàu cho thoâng tin noäi ñòa vaø giöõa caùc coâng ty. Do taàn soá cao cho pheùp söû duïng caùc Anten
kích thöôùc nhoû.
-Baêng Ka (30/20 GHz)
Vì taàn soá cao baêng taàn naøy cho pheùp söû duïng caùc traïm maët ñaát nhoû, söû duïng trong
thoâng tin noäi ñòa. Nhöng suy hao lôùn do möa neân giaù thaønh thieát bò töông ñoái cao, nhöng
noù ít gaây nhieãu cho heä thoáng Viba soá.
-Baûng söû duïng caùc baêng taàn cho thoâng tin veä tinh:
Baêng taàn Teân thoâng duïng Ñaëc tính vaø öùng duïng
6/4 GHz Baêng C Phuø hôïp cho thoâng tin veä tinh,
Duøng cho TT quoác teá& noäi ñòa.
14/12 GHz Baêng Ku Duøng cho TT quoác teá& noäi ñòa.
(Bò suy hao do möa)
30/20 GHz Baêng Ka Söû duïng cho TT noäi ñòa
(Bò suy hao nhieàu do möa)
Soùng phaân cöïc ngang Soùng phaân cöïc ñöùng Höôùng ñi cuûa soùng
t=0
t=T/8
t=T/4
t=3T/8
T t=T/2
t=5T/8
t=3T/4
t=7T/8
t=T
t=9T/8
t = T/4
t=T/2 t=0.T
t=3T/4
1.2.5 Söï truyeàn lan soùng trong thoâng tin veä tinh:
1.2.5.1 Khaùi nieäm
-Ta bieát hieän khoâng coù moät moâi tröôøng truyeàn soùng naøo laø lyù töôûng, maø khoaûng
caùch töø traïm maët ñaát tôùi veä tinh laïi raát xa, vì theá söï suy hao laø ñaùng keå. Ngoaøi ra soùng voâ
tuyeán ñieän trong thoâng tin veä tinh chòu aûnh höôûng cuûa caùc taùc ñoäng nhö tieâu hao do soùng bò
haáp thuï ôû taàng ñieän ly, khí quyeån vaø möa. Ñoààng thôøi seõ bò can nhieãu bôûi taàng ñieän ly, khí
quyeån, möa vaø treân maët ñaát.(Baûng quan heä giöõa taàn soá vaø suy hao trang sau)
1.2.5.2 Tieâu hao trong khoâng gian tö ï do
-Trong thoâng tin veä tinh soùng voâ tuyeán ñieän ñi qua khoaûng khoâng vuõ truï , gaàn nhö
chaân khoâng.
-Trong moät moâi tröôøng nhö vaäy coù raát ít chaát coù theå suy hao soùng hoaëc laøm leäch
höôùng truyeàn lan cuûa noù. Söï suy hao soùng gaây ra chæ do söï khuyeách taùn töï nhieân cuûa noù.
Moâi tröôøng nhö vaäy goïi laø khoâng gian töï do.
-Khi soùng voâ tuyeán ñieän truyeàn trong khoâng gian töï do thì tyû soá coâng suaát phaùt
treân coâng suaát thu taïi ñieåm caùch nôi phaùt moät khoaûng R(m) seõ laø:
γ= (4πR/λ )2
Vôùi λ laø böôùc soùng cuûa soùng voâ tuyeán ñieän.
-Tyû soá naøy goïi laø tieâu hao trong khoâng gian töï do.Tyû soá naøy chæ ñuùng khi anten
thu vaø phaùt laø voâ höôùng ( coù heä soá baèng taêng ích = 0 dB).
Noùi chung treân ñöôøng truyeàn thì caû anten phaùt vaø thu ñeàu coù moät trò soá taêng ích
khaùc [O] neân tyû soá thöïc cuûa coâng suaát phaùt treân coâng suaát thu nhoû hôn tieâu hao trong
khoâng gian töï do (α) moät löôïng baèng heä soá taêng ích .
Deã thaáy: γ ~ R2
-Trong thoâng tin veä tinh thì haàu heát söï truyeàn lan soùng ñi trong khoâng gian laø chaân
khoâng neân söï suy hao ñöôøng truyeàn coù theå coi nhö laø baèng (α). Tuy vaäy R lôùn ( 36.000
km) neân suy hao lôùn. Do vaäy caàn söû duïng caùc maùy phaùt coâng suaát lôùn vaø maùy thu ñoä nhaïy
cao, cuõng nhö anten thu, phaùt phaûi coù heä soá taêng ích cao.
1.2.5.3 Cöûa soå voâ tuyeán:
-Soùng voâ tuyeán ñieän trong thoâng tin veä tinh ngoaøi suy hao ñöôøng truyeàn do cöï ly
xa coøn chòu aûnh höôûng cuûa taàng ñieän ly vaø khí quyeån.
+Ta bieát taàng ñieän ly caùch maët ñaát 50 ÷400km laø moät lôùp khoâng khí loaõng bò ion
hoùa bôûi caùc tia vuõ truï vaø noù coù tính chaát haáp thuï vaø phaûn xaï soùng. Tuy nhieân noù chæ aûnh
höôûng nhieàu vôùi baêng soùng ngaén, taàn soá caøng cao thì caøng ít bò aûnh höôûng. Caùc taàn soá ôû
baêng soùng viba khoâng bò aûnh höôûng bôûi taàng ñieän ly neân chuùng ñöôïc söû duïng cho thoâng tin
veä tinh.
+Trong khí quyeån caàn phaûi tính ñeán aûnh höôûng cuûa khoâng khí , hôi nöôùc vaø möa,
nhöng vôùi caùc taàn soá ≤ 30 GHz coù theå boû qua, vì theá chuùng ñöôïc taän duïng trieät ñeå trong
thoâng tin veä tinh.
Heä soá taêng
ích Anten
100
Suy hao do Suy hao
50 taàng ñieän ly do möa
30
20
10 Cöûa soå
voâ tuyeán
5
0.1 1 10 50 100
f(GHz)
-Töø ñoà thò ta thaáy soùng truyeàn trong khoaûng taàn soá giöõa 1÷10 GHz thì suy hao keát
hôïp do taàng ñieän ly vaø möa laø khoâng ñaùng keå. Hay coøn goïi laø “Cöûa soå taàn soá voâ tuyeán”.
Neáu soùng trong cöûa soå voâ tuyeán söû duïng cho thoâng tin veä tinh thì tieâu hao truyeàn lan gaàn
baèng tieâu hao trong khoâng gian töï do, do ñoù cho pheùp thieát laäp caùc ñöôøng thoâng tin veä tinh
oån ñònh.
-Tuy nhieân daûi taàn naøy laïi ñöôïc söû duïng caû cho caùc ñöôøng thoâng tin viba treân maët
ñaát Muoán caùc traïm maët ñaát ( khoâng bò can nhieãu vôùi caùc traïm viba) ta phaûi xaùc ñònh vò trí
cuõng nhö taàn soá hoaït ñoäng moät caùch khoa hoïc.
1.2.5.4 Taïp aâm trong trong truyeàn lan soùng voâ tuyeán ñieän:
-Caùc chaát khí (cuûa khí quyeån) vaø möa khoâng chæ haáp thuï soùng voâ tuyeán ñieän maø
coøn laø caùc nguoàn böùc xaï taïp aâm nhieät. Taïp aâm do caùc chaát khí trong khí quyeån aûnh höôûng
khoâng nhieàu ñeán söï lan truyeàn soùng voâ tuyeán ôû thoâng tin veä tónh so vôùi suy hao lôùn do taïp
aâm gaây ra do möa. Vì vaäy trong khi thieát keá ñöôøng thoâng tin ngoaøi vieäc tính söï suy hao
cuûa soùng coøn phaûi tính theâm taïp aâm do möa.
-Hình sau cho thaáy söï taêng taïp aâm do möa:
-Cuõng coù taïp aâm maët ñaát phaùt sinh trong khi truyeàn lan soùng. Ñaây laø taïp aâm nhieät
gaây ra bôûi quaû ñaát, gaàn nhö nhieät beà maët cuûa maët ñaát. ÔÛ phía traïm maët ñaát, böùc xaï anten
huôùng leân baàu trôøi do ñoù taïp aâm töø maët ñaát seõ khoâng aûnh höôûng nhieàu ñeán traïm. Tuy
nhieân ôû phía veä tinh, böùc xaï höôùng tôùi maët ñaát neân coù aûnh höôûng nhieät taïp aâm cuûa maët ñaát
ñoái vôùi veä tinh laø 2500 k÷ 3000k.
Nhieät taïp aâm (0K)
300
250
200
150
100
50
0
0 5 10 15 Suy hao do möa
1.2.5.5 Söï giaûm khaû naêng taùch bieät phaân cöïc cheùo do möa:
Ñieän tröôøng cuûa hai soùng vuoâng goùc vôùi nhau ñoâi khi keát hôïp vôùi nhau thaønh moät
vaø taïo ra moät soùng “phaân cöïc cheùo”. Moät soùng nhö vaäy coù theå duøng moät anten ñeå taùch ra
caùc soùng rieâng bieät. Tuy nhieân khi soùng ñi qua möa, caùc haït möa coù hình deït seõ laøm
nghieâng phaân cöïc cheùo, do ñoù sinh ra caùc thaønh phaàn vuoâng goùc hoãn hôïp treân thaønh phaàn
mong muoán ñöôïc goïi laø “söï taùch bieät phaân cöïc cheùo”. Ñeå haïn cheá taùc ñoäng giaûm taùch bieät
phaân cöïc cheùo, ngöôøi ta duøng caùch saép xeáp xen keõ taàn soá nhö ôû hình veõ cho eä thoáng FM
ñeå truyeàn daãn tín hieäu tivi. Vì ñoái vôùi tín hieäu ñieàu taàn, coâng suaát cuûa noù taäp trung xung
quanh trung taâm baêng taàn söû duïng, do ñoù vôùi caùch saép xeáp taàn soá nhö hình veõ seõ giaûm söï
hoãn hôïp thaønh phaàn vuoâng goùc baèng boä loïc. Soùng ñi qua haït möa
(Phaân cöïc Elip)
W Höôùng truïc nhoû Y Z
Haït möa
Höôùùng soùng tôùi haït möa
Haït (Phaân cöïc thaúng)
möa
0 X
OZ: Thaønh phaàn ñoàng phaân cöïc sau khi ñi qua haït möa.
Ow: Thaønh phaàn phaân cöïc cheùo sau khi ñi qua haït möa.
*)-Söï khöû phaân cöïc gaây ra do haït möa deït:
Coâng suaát
θ θ
Tín hieäu
can nhieãu Ñoà thò böùc xaï
N Veä tinh
thoâng tin Traïm vi ba gaây
nhieãu vôùi traïm
thu veä tinh
Traïm vi ba
höôùng leân quyõ
ñaïo veä tinh
Traïm thu
veä tinh
1.3 HEÄ THOÁNG ÑIEÀU CHEÁ VAØ TRUYEÀN DAÃN TRONG THOÂNG TIN VEÄ
TINH
1.3.1 Heä Thoáng Ñieàu Cheá :
1.3.1.1 Ñieàu cheá.
Laø chuyeån tín hieäu goác thaønh tín hieäu khaùc phuø hôïp vôùi moâi tröôøng vaø phöông
thöùc truyeàn tin sao cho noäi dung veà tin töùc khoâng thay ñoåi.
+ Muïc ñích cuûa ñieàu cheá
-Nhôø ñieàu cheá tín hieäu phuø hôïp vôùi moâi tröôøng thoâng tin ñeå taêng khaû naêng choáng
nhieãu vaø giaûm suy hao treân ñöôøng tryeàn.
-Coù khaû naêng gheùp ñöôïc nhieàu keânh thoâng tin treân moät moâi tröôøng truyeàn (taêng
hieäu suaát keânh truyeàn).
+ Giaûi ñieàu cheá laø quaù trình ngöôïc cuûa ñieàu cheá tín hieäu.
+ Sô ñoà toùm taét heä thoáng nhö sau:
Beân phaùt Beân thu
Nguoàn
taïp aâm
-Boä bieán ñoåi beân phaùt goïi laø boä ñieàu cheá.
-Boä bieán ñoåi beân thu goïi laø boägiaûi ñieàu cheá.
N Veä tinh
thoâng tin
Phaùt f6
thu f3
Phaùt f5
Phaùt : f1 ,f2 ,f3 thu f2
Thu : f4 ,f5 ,f6.
Phaùt f4
thu f1
f1 f2 f3 f4 f5 f6
D A B C D A
Moät khung
1.3.2.4 Ña truy nhaäp traûi phoå (CDMA) (Code Division Multiple Access - Ña truy
nhaäp phaân chia theo maõ)
-Khi caàn göûi ñi döõ lieäu daïng nhò phaân (hình a), ñeå thöïc hieän ñieàu cheá PSK cho tín
hieäu naøy tröôùc heát ngöôøi ta maõ hoùa caùc bit 0’, 1’ thaønh maõ toác ñoä cao hôn, sau ñoù ñöa vaøo
ñieàu cheá PSK nhö hình veõ, nhö theá seõ traûi phoå cuûa tín hieäu ra caû baêng taàn.
-Hình (d) cho thaáy vieäc söû duïng SSMA trong moät boä phaùt ñaùp.
VC
a) Data.
- VC
Vm
b) Maõ hoùa
- Vm Ñieàu cheá laàn ñaàu
• SSMA
Töø tram:D
Töø tram:C
Töø tram:B
Töø tram:A
Bít khung
Vôùi heä thoáng TDMA, taát caû caùc traïm maët ñaát söû duïng cuøng taàn soá soùng mang coù
daïng ngaét quaõng, theo thôøi gian ñöôïc phaân chia sao cho tín hieäu giöõa caùc traïm phaùt khoâng
bò truøng nhau taïi moïi thôøi ñieåm.
Ñoàng boä trong heä thoáng TDMA bao goàm ñoàng boä soùng mang vaø ñoàng boä cuïm.
a -Ñoàng boä ñoàng hoà soùng mang:
Ôû ñaàu tín hieäu xung trong heä thoáng TDMA coù moät phaàn goïi laø “Phaàn maøo
ñaàu” chöùa maõ khoâi phuïc soùng mang vaø maõ khoâi phuïc ñoàng hoà.
Caùc maõ naøy cho pheùp ñoàng hoà vaø soùng mang ñöôïc khoâi phuïc trong moät thôøi
gian ngaén taïi moät maïch khoâi phuïc soùng mang vaø maïch khoâi phuïc ñoàng hoà.
b)-Ñoàng boä cuïïm:
-Boä giaûi ñieàu cheá baét ñaàu laøm vieäc bình thöôøng khi ñaõ thieát laäp ñoàng boä ñoàng
hoà soùng mang, noù seõ taùch ra caùc töø ñoàng boä UW (Unique Word) laø moät chuoãi caùc bit coù
maãu xaùc ñònh tröôùc.
-Moãi moät traïm phaùt ñöôïc phaân phoái moät maãu khaùc. Moãi traïm thu nhaän ñöôïc
caùc UW töø traïm chuaån taïi caùc khoaûng thôøi gian caùch ñeàu nhau, thì caùc ñònh thôøi chuaån
trong caùc khung ñöôïc thieát laäp vaø ta coù theå thu ñöôïc caùc tín hieäu caàn thieát (ñoàng boä thu).
-Khi ñoàng boä thu ñaõ ñöôïc thieát laäp thì caàn phaûi xaùc ñònh thôøi ñieåm phaùt. Do
khoaûng caùch töø caùc traïm phaùt tôùi veä tinh khaùc nhau , thôøi gian truyeàn daãn tín hieäu khaùc
neân caàn xaùc ñònh thôøi ñieåm phaùt ngay sau khi thieát laäp ñoàng boä thu: goïi laø söï thu nhaän. Söï
thu nhaän ñöôïc chia laøm: thu nhaän voøng hôû vaø voøng kheùp kín.
+ Thu nhaän voøng hôû : Ñònh thôøi phaùt cuïm ñöôïc xaùc ñònh gaàn ñuùng thoâng qua
tính toaùn döïa treân cô sôû ño löôøng hoaëc ñaùnh giaù vò trí veä tinh. Moät cuïm ngaén chæ chöùa phaàn
maøo ñaàu ñöôïc phaùt taïi gaàn giöõa khe thôøi gian ñöôïc phaân phoái. Ta seõ coù ñoàng boä voøng
kheùp kín khi cuïm phaùt naøy ñöôïc phaùt voøng trôû laïi töø veä tinh vaø thu ñöôïc.
+ Thu nhaän voøng kín: Moät tín hieäu ñaëc bieät khi PN (taïp aâm giaû) ñöôïc phaùt taïi
moät möùc thaáp ñeán noãi khoâng gaây ra nhieãu lôùn, thaäm chí neáu nhö noù choàng laãn vaøo caùc
cuïm khaùc. Thôøi ñieåm phaùt ñöôïc xaùc ñònh baèng vieäc so saùnh tín hieäu thu phaùt trôû laïi töø veä
tinh tôùi vò trí cuïm chuaån.
-Moãi traïm maët ñaát chuyeån tôùi traïng thaùi thoâng tin bình thöôøng sau khi thu nhaän.
Tuy nhieân phaûi ñieàu khieån lieân tuïc ñeå caùc cuïm khoâng choàng leân nhau. Söï ñieàu khieån naøy
ñöôïc goïi laø “Ñoàng boä phaùt” ñeå phaân bieät vôùi söï thu nhaän (ñoâi khi khoâng phaân bieät roõ raøng
ñöôïc). Ñoàng boä phaùt cuõng ñöôïc chia laøm 2 loaïi:
+ Ñoàng boä voøng hôû:
Ñaây laø moät phöông thöùc ñeå xaùc ñònh thôøi ñieåm phaùt cuïm, baèng caùch tính toaùn
khoaûng caùch töø veä tinh xuoáng moãi traïm maët ñaát döïa treân cô sôû ño löôøng hoaëc ñaùnh giaù vò
trí veä tinh. Phöông phaùp naøy yeâu caàu thôøi gian baûo veä daøi vì thieáu khaû naêng ñeå ñaït ñöôïc
ñoàng boä chính xaùc cao neân hieäu quaû söû duïng khung thaáp.
+ Ñoàng boä voøng kheùp kín:
Ôû moãi traïm thu cuïm maø chính noù phaùt ra cuïm naøy ñaõ ñöôïc phaùt trôû laïi töø veä
tinh. Noù ñoái chieáu phaùt cuïm baèng caùch so saùnh cuïm ñaõ voøng trôû laïi vôùi cuïm chuaån, vì theá
seõ xaùc ñònh khe thôøi gian cuûa noù chính xaùc. Coù hai tröôøng hôïp ño loãi ñònh thôøi gian cuûa
cuïm voøng trôû laïi:
Tröôøng hôïp 1: Traïm ño cuïm maø noù ñaõ phaùt
Tröôøng hôïp 2: Traïm chuaån ño cuïm ñoù vaø thoâng baùo keát quaû thoâng qua veä tinh vôùi
traïm ñaõ phaùt cuïm.
1 Khung PCM
Phaàn
môû 1 2 .... 16 1 2
ñaàu 16 Khung PCM(2ms) = 1 khung TDMA
Soùng ñieàu cheá
pha cheá ñoä cuïm
DATA DATA
1.3.3.3 Söûa loãi maõ:
- Do tín hieäu nôi thu cöïc kyø beù neân loãi maõ do taïp aâm gaây ra laø khoâng theå traùnh
khoûi.
- Coù hai caùch söûa loãi maõ:
+ FEC (Forward Error Correction) duøng ñeå söûa loãi taïi beân thu, trong ñoù chæ coù
beân thu kieåm tra vaø xaùc ñònh vò trí loãi vaø söûa soá lieäu bò loãi.
+ ARQ (Automatic Repeat Request) laø loaïi yeâu caàu phaùt laïi töï ñoäng, trong ñoù
phía thu chæ phaùt hieän caùc loãi vaø yeâu caàu phía phaùt laïi soá lieäu.
- Ñieän thoaïi vaø TV söû duïng FEC vì noù ñoøi hoûi thôøi gian thöïc, coøn ARQ söû duïng
trong truyeàn soá lieäu vì noù khoâng caàn thieát truyeàn daãn theo thôøi gian thöïc.
1.3.3.4 Kyõ thuaät ñieàu khieån loãi:
- Khi truyeàn döõ lieäu khoâng ñoøi hoûi ôû thôøi gian thöïc hieän moät caùch khaét khe nhö laø
thoaïi truyeàn hình. Tuy nhieân noù laïi ñoøi hoûi ñoä chính xaùc cao do ñoù ngöôøi ta söû duïng söûa loãi
taïi beân thu (FEC) khi caàn thieát vaø yeâu caàu ARQ,, thuû tuïc ñieàu khieån soá hieäu möùc cao
(HDLC) cuõng ñöôïc söû duïng.
- Khi söû duïng caùc kyõ thuaät naøy, phía phaùt phaùt ñi moät soá goùi nhaát ñònh tôùi phía
thu, phía thu seõ göûi laïi thoâng baùo keát quaû phaùt hieän loãi. Thoâng tin theo kieåu naøy maát 0,5s
treân maïch veä tinh, trong thôøi gian naøy khoâng theå phaùt ñöôïc döõ lieäu neân hieäu quaû truyeàn
daãn giaûm.
- Khi coù loãi phía thu seõ yeâu caàu phaùt laïi nhöõng thoâng tin bò loãi baèng 2 phöông
phaùp:
+ Phöông phaùp REJ
Khi phaùt hieän ñöôïc loãi ôû nöûa chöøng, thì moät khung REJ seõ quay trôû laïi. Vaø taát caû
caùc khung keá tieáp khung bò loãi ñeàu ñöôïc phaùt laïi (hieäu quaû thaáp).
+ Phöông phaùp SREJ
Gioáng REJ chæ khaùc laø phía phaùt phaùt laïi khung naøo ñöôïc baùo loãi (hieäu quaû hôn
REJ).
Phía phaùt Phía thu Phía phaùt Phía thu
11 11
12 12
13 13
14 14
15 15
16 16
17 REJ2 17 SREJ2
18 18
19 19
110 110
12 12
Phaùt laïi 13 Phaùt laïi 111
Veä tinh
thoâng tin
Traïm vi ba gaây
nhieãu vôùi traïm
thu veä tinh
Traïm vi ba
höôùng leân quyõ
ñao veä tinh
Caùc tuyeán nhieãu .
Traïm TT
veä tinh
Trong thiÕt kÕ tuyÕn thùc tÕ, ta ph¶i ®Æt tr¹m mÆt ®Êt
sao cho nhiÔu x¶y ra Ýt nhÊt, víi nhiÔu C/N nhá nhÊt b»ng c¸ch
sö dông c¸c antenna cã ®Æc tÝnh bóp phô tèt.
Mét c¸ch kh¸c ®Ó tr¸nh nhiÔu lµ c¸c ®åi, c¸c tßa nhµ ...
nh- mét tÊm ch¾n chèng l¹i nhiÔu c¸c sãng v« tuyÕn. MÆc dï môc
tiªu c¬ b¶n thiÕt kÕ tuyÕn ®èi víi vÖ tinh th«ng tin lµ ®Ó
lo¹i bá nhiÔu, nÕu ®iÒu nµy kh«ng thÓ thùc hiÖn ®-îc, th×
trong thiÕt kÕ tuyÕn ph¶i bao hµm c¶ l-îng nhiÔu cho phÐp gÆp
ph¶i.
NhiÔu tõ c¸c tÝn hiÖu kh¸c cã thÓ ®-îc xem nh- lµ t-¬ng
®-¬ng víi t¹p ©m nÕu nh- møc c«ng suÊt cña tÝn hiÖu lµ ®ñ
thÊp. Sau ®ã, viÖc tÝnh to¸n C/N cã thÓ lµm ®èi víi t¹p ©m
nhiÔu ( I ), nh- miªu t¶ d-íi ®©y:
Tr-íc tiªn x¸c ®Þnh C/I b»ng ph-¬ng tr×nh sau:
C/I = PR-I
TÇn
Ô Ô
Nhieãu keânh laân caän .
§¬n vÞ cña C/N, C/I vµ C/N + I lµ dB, v× thÕ tæng cña t¹p
©m vµ nhiÔu cÇn biÕn ®æi thµnh mét sè thùc. §Ó x¸c ®Þnh chÊt
l-îng tuyÕn tõ C/N + I , th× thay thÕ C/N trong ®Æc tuyÕn C/N-
BER hoÆc ®Æc tuyÕn C/N-S/N b»ng C/N + I.
1.3.4.2 NhiÔu cïng tuyÕn.
Ta ®· xÐt nhiÔu tõ c¸c tuyÕn th«ng tin kh¸c, nh-ng nhiÔu
còng cã thÓ ®-îc t¹o ra ngay trong tuyÕn. Lo¹i ®Çu ®-îc gäi lµ
nhiÔu kh¸c tuyÕn vµ lo¹i sau ®-îc gäi lµ nhiÔu cïng tuyÕn.
NhiÔu cïng tuyÕn cã thÓ lµ do c¶ : T¹p ©m nhiÔu khö ph©n cùc
vµ T¹p ©m nhiÔu kªnh l©n cËn.
NhiÔu khö ph©n cùc x¶y ra trong hÖ thèng th«ng tin ph©n
cùc kÐp. Lo¹i nµy bÞ chi phèi bëi c¸c ®Æc tÝnh cña antenna.
MÆc kh¸c, ®èi víi nhiÔu kªnh l©n cËn th× thµnh phÇn kªnh l©n
cËn cã cïng ph©n cùc víi tuyÕn vÖ tinh th«ng tin bÞ ®iÒu h-ëng
bëi c¸c ®Æc tÝnh bé läc m¸y thu.
Cã thÓ triÖt nhiÔu kªnh l©n cËn b»ng mét bé läc cã ®Æc
tÝnh c¾t nhän, mÆt kh¸c cã mét giíi h¹n cã thÓ thay ®æi bao
nhiªu XPD (kh¶ n¨ng ph©n biÖt ph©n cùc chÐo) cña antenna ®Ó
triÖt t¹p ©m nhiÔu khö ph©n cùc. NghÜa lµ, XPD cña antenna
kho¶ng 30dB, kho¶ng 50dB víi mét hÖ thèng ®iÒu chÕ FM dïng
c¸ch xen dßng còng ph¶i chó ý ®é gi¶m XPD do m-a t¹i tÇn sè
kho¶ng 10GHz.
1.3.4.3 Suy hao do tap aâm.
T¹p ©m nhiÖt ®-îc t¹o ra trong m¸y ph¸t vµ nã kÕt hîp víi t¹p
©m bªn ngoµi ®i vµo antenna thu vµ t¹p ©m bªn trong t¹o ra tõ
trong m¸y thu, antenna vµ hÖ thèng fi®¬. MÆc dï sè l-îng t¹p
©m ®-îc t¹o ra ë m¸y ph¸t lµ ®¸ng kÓ, nh-ng nã gi¶m däc theo
®-êng truyÒn lan, v× thÕ kh«ng cÇn xÐt ®Õn lo¹i t¹p ©m nµy.
Tuy nhiªn, ta cÇn xÐt ®Õn lo¹i t¹p ©m bªn trong vµ bªn ngoµi.
T¹p ©m
m¸y ph¸t M¸y
Maùy thu
Ñöôøng phiñô
(oáng daãn soùng)
Thay ®æi cña møc t¹p
NhiÖt t¹p ©m anten vµ t¹p ©m hÖ thèng fi®¬ ®-îc xem nh-
lµ suy hao hÖ thèng fi®¬. Ta cã thÓ biÓu diÔn t¹p ©m tæng t¹i
®Çu vµo m¸y thu b»ng nhiÖt t¹p ©m nh- sau:
TA + TO(LF – 1)
TIN = --------------------- + TR
LF
TSYS = TS + TR
Thieát bò thoâng tin goàm coù moät anten, moät maùy coâng suaát cao, moät maùy thu taïp
aâm thaáp cuõng nhö thieát bò ña truy nhaäp, ñieàu cheá vaø giaûi ñieàu cheá. Nhö hình sau :
Thieát bò ña
Heä thoáng Boä dao ñoä ngnhaäp
truy
fiñô
Nhaän xeùt :
Vì ñeøn soùng chaïy (TWT) coù baêng taàn roäng, coù theå phuû taát caû caùc baêng taàn phaân
ñònh cho truyeàn daãn, ñieàu ñoù coù lôïi cho vieäc söû duïng nhieàu soùng mang hôn.
Maëc duø Klytron coù ñoä roäng baêng taàn töông ñoái thaáp, nhöng taàn soá khueách ñaïi coù
theå ñieàu chænh ñeán baát kyø giaù trò naøo trong khoaûng taàn soá phaân ñònh cho truïyeàn daãn ,
thöôøng coù theå choïn 5 ñeán 10 keânh cho moät boä ñieàu höôûng.
Loûaïi FET ñöôïc söû duïng ôû traïm dung löôïng thaáp, khi coâng suaát ra nhoû. Coøn muoán
coù coâng suaát ra lôùn thì ta coù theå maéc song song caùc FET laïi vôùi nhau.
1.4.2.3 Caáu hình cuûa moät maùy phaùt.
Maùy phaùt coâng suaát cao goàm coù moät boä khueách ñaïi trung taàn, moät boä bieán ñoåi
taàn soá phaùt vaø moät boä khueách ñaïi coâng suaát cao.
Boä khueách ñaïi trung taàn khueách ñaïi tín hieäu töø boä ñieàu cheá ñöa tôùi, taàn soá soùng
sau ñoù ñöôïc bieán ñoåi thaønh taàn soá soùng cöïc ngaén nhôø boä ñoåi taàn. Sau ñoù tín hieäu ñöôïc boä
khueách ñaïi coâng suaát cao khueách ñaïi leân ñeán möùc yeâu caàu ñeå phaùt ñeán veä tinh.
Coù hai loïai maùy phaùt coâng suaát cao nhö sau:
a. Maùy phaùt khueách ñaïi ñoàng thôøi nhieàu soùng mang:
Caáu hình nhö sau.
U/C MOD
Combiner
U/C MOD
Söû duïng moät HPA
Trong tröôøng hôïp naøy caàn naøy caàn thoûa maõn caùc yeâu caàu sau:
Ñoä roäng baêng thoâng ñuû roäng ñeå khueách ñaïi moät soùng mang vôùi baát kyø taàn soá
naøo vaø coâng suaát ra coù ñoä döï tröõ ñuû sao cho meùo ñieàu cheá phaùt sinh töø söï khueách ñaïi ñoàng
thôøi nhieàu tín hieäu ôû döôùi möùc quy ñònh Caáu hình naøy thöôøng maéc khi soá soùng mang nhoû,
nhöng thöôøng thuaän lôïi cho khai thaùc.
b.Moãi soùng mang ñöôïc khueách ñaïi rieâng baèng moät boä khueách ñaïi coâng suaát cao
HPA.
Maùy thu
S1/N1 S0/N0
Tuy nhieân khi laøm vieäc vôùi caùc tín hieäu yeáu nhö trong tröôøng hôïp thoâng tin veä
tinh, thì nhieät taïp aâm ñöôïc söû duïng thay theá cho heä soá taïp aâm F
Nhieät taïp aâm laø nhieät cuûa moät ñieän trôû gaây ra taïp aâm töông ñöông, sinh ra do boä
khueách ñaïi. Noùi caùch khaùc coâng suaát taïp aâm (Pn) sinh ra do moät ñieän trôû ñöôïc bieåu thò
baèng coâng thöùc sau:
Pn = kTB
ÔÛ ñaây : k laø haèng soá Bolzôman, baèng 1.38 x 10-23J/0K
T laø nhieät ñoä tuyeät ñoái (273 + 0C)
B laø ñoä roäng baêng taàn.
Bieåu thöùc treân bieåu thò giaù trò taïp aâm sinh ra do boä khueách ñaïi. Sau ñaây ta coù coâng
suaát taïp aâm ñaàu ra No laø:
No = Gk(To + Te)B
Neân heä soá taïp aâm ñuôïc bieåu thò nhö sau:
S.√kTo.B
F= = 1 + Te/To
GS.√Gk.(To+Te).B
0
1979 1980 1981 1982 1983
⊕ ⊕ ⊕ ⊕ ⊕ ⊕
Daûi daãn
Phaàn töû cho
ion hoùa (Si)
Daûi hoùa trò
(b)
Caáu taïo cuûa HEMT
Giöõa daûi daãn cuûa AlGaAs coù moät sai khaùc naêng löôïng, daûi naøy kích thích loïai
n, coøn GaAs khoâng ñöôïc kích thích. Vì vaäy hình thaønh moât lôùp giaøu ñieän töû trong AlGaAs ,
gaàn beà maët tieáp giaùp vôùi GaAs. Khi ñaët moät ñieän tröôøng song song vôùi lôùp tieáp giaùp giaøu
ñieän töû naøy, caùc ñieän töû seõ chuyeån ñoäng vôùi ñoä linh hoïat ñieän töû raát cao vì chuùng khoâng bò
baát kì söï taùn xaï naøo bôûi caùc “nguyeân töû cho”, vì chuùng ñöôïc phaân khoâng gian khoûi caùc
“nguyeân töû cho” cuûa caùc vaät lieäu sinh ra chuùng.Caùc ñaëc tính taïp aâm thaáp toát hôn so vôùi
GaAs-FET, vôùi chieàu daøi ñieän nhö nhau cuûa cöïc coång nhôø ñoä linh ñoäng cao. Hieäu öùng naøy
ñaëc bieät toát khi cô caáu ñöôïc laøm laïnh.
HEMT coù ñaëc tính noåi baät nhö baêng taàn roäng, kích thöôùc nhoû, giaù thaønh thaáp,
deã baûo döôõng vaø thuaän lôïi cho saûn xuaát haøng loïat. Bôûi vaäy noù ñaõ baét ñaàu ñöôïc söû duïng
roäng raõi.
Coù hai phöông phaùp laøm laïmnh ñöôïc söû duïng nhö sau:
* Laøm laïnh nhieät ñieän (ñoä laïnh xuoáng tôùi khoaûng –400C, söû duïng hieäu öùng Peltieâ)
* Laøm laïnh baèng khí Heli ( ñoä laïnh giaûm xuoáng khoaûng –2500C trong moät caùi
bình ôû ñoù khí Heli hoùa loûng tröôùc khi chaïy qua).
Phöông phaùp thöù hai hieän nay ít duøng do giaù thaønh maéc, baûo döôõng phöùc taïp.
Sau ñaây laø baûng so saùnh caùc boä taïp aâm thaáp:
LNA Khueách ñaïi thoâng soá GaAs-FET HEMT
Ñieàu kieän laøm vieäc Laøm laïnh Laøm laïnh Khoâng Laøm laïnh Laøm laïnh nhieät ñieän
baèng khí baèng laøm laïnh nhieät
Heli nhieät nhieät ñoä ñieän
ñieän trong
phoøng
Baêng Baêng 4GHz Xaáp xæ Xaáp xæ Xaáp xæ Xaáp xæ Xaáp xæ 52K
taàn 15K 32K 55K 45K
Baêng 10GHz --- 900K 180K Xaáp xæ Xaáp xæ 120K
hoaëc thaáp hoaëc thaáp 120K
hôn hôn
Baêng 20GHZ --- 220K 300K 200K Xaáp xæ 160K
hoaëc thaáp hoaëc thaáp hoaëc thaáp
hôn hôn hôn
Baûo döôõng Khoù Vöøa Deã Vöøa Deã
Tính naêng Taïp aâm thaáp Chaát löôïng gaàn baèng Taïp aâm thaáp
Baêng taàn roäng khueách ñaïi thoâng soá Kích thöôùc voâ cuøng
Kích thöôùc nhoû, troïng nhoû
löôïng nheï, giaù thaønh Gía thaønh thaáp
thaáp
Goùc ngaång 90
500
Trong
300 möa
Trong thôøi
100 tieát toát
1 2 5 10 20 f(Hz)
Göông chính
Ñaây laø Anten coù caáu truùc ñôn giaûn vaø giaù thaønh thaáp nhaát. Noù ñöôïc duøng chuû
yeáu ôû caùc traïm chæ thu vaø caùc traïm nhoû ñaëc bieät vôùi dung löôïng thaáp . Tuy nhieân caùc ñaëc
tính cuûa noù nhö heä soá taêng ích, buùp soùng phuï khoâng ñöôïc toát. Moät nhöôïc ñieåm khaùc nöõa
laø caùp noái töø loa thu phaùt ñeán maùy phaùt thu thöôøng daøi bôûi vaäy noù khoâng ñöôïc söû duïng ôû
caùc traïm maët ñaát thoâng thöôøng.
b. Anten cassegrain.
Minh hoïa nhö sau:
Göông
phuï
Göông
chính
Laø loïai anten coù theâm moät göông phaûn xaï phuï vaøo göông phaûn xaï chính, do ñoù
heä soá taêng ích cuûa anten ñöôïc naâng cao vaø ñaëc tính buùp phuï cuõng ñöôïc caûi thieän chuùt ít.
Anten ñöôïc söû duïng cho caùc traïm bình thöôøng coù quy moâ trung bình. Caûi tieán quan troïng
nhaát cuûa anten Cassegrain so vôùi anten parapol laø khoaûng caùch giöõa maùy phaùt vaø anten coù
theå ñöôïc ruùt ngaén vì vaäy cho pheùp khai thaùc deã daøng.
c. Anten leäch .
Anten leäch coù boä phaän fiñô, göông phaûn xaï phuï ñaët leäch moät ít so vôùi höôùng
truïc cuûa göông phaûn xaï chính ñeå caùc boä fiñô vaø göông phaûn xaï khoâng chaën ñöôøng ñi cuûa
soùng. Do ñoù buùp phuï ñöôïc caûi thieän raát lôùn so vôùi anten Cassegrain, daãn ñeán heä soá taêng
ích lôùn hôn.
Coù hai loïai anten khaùc cuõng thuoäc loïai anten leäch laø: anten Gregorian leäch coù
göông phaûn xaï phuï daïng elip vaø anten Cassegrain leäch coù göông phuï daïng hypepbol. Caùc
anten naøy coù hieäu quaû ñaëc bieät khi caàn thieát giaûm can nhieãu töø caùc ñöôøng thoâng tin viba
treân maët ñaát hoaëc caùc veä tinh khaùc ôû vò trí keà nhau treân quyõ ñaïo.
Anten parapol leäch Aten Gregorian leäch
1.4.4.3 Heä thoáng quay baùm veä tinh.
Maëc duø veä tinh ñöôïc ñaët treân quyõ ñaïo ñòa tónh, vò trí cuûa chuùng luoân thay ñoåi
khoaûng ± 0,10 theo caùc höôùng ñoâng, taây, nam, baéc. Bôûi vaäy caàn ñieàu khieån Anten treân maët
ñaát baùm theo veä tinh. Sau ñaây laø caùc loïai heä thoáng quay anten baùm veä tinh:
* Heä thoáng xung ñôn: Heä thoáng naøy luoân xaùc ñònh taâm buùp soùng anten coù höôùng
ñuùng vaøo veä tinh hay khoâng, ñeå ñieàu khieån höôùng cuûa anten.
Trong heä thoáng naøy ñeå coù theå bieát chaéc anten coù höôùng chính xaùc vaøo veä tinh
hay khoâng baèng caùch söû duïng 4 böùc xaï, moãi caùi böùc xaï coù höôùng hôi khaùc vôùi höôùng buùp
soùng chính hoaëc moät soùng baäc cao hôn cuûa oáng daãn soùng troøn ñeå laáy ra caùc tín hieäu sai loãi.
Heä thoáng naøy yeâu caàu phaûi coù moät heä thoáng fiñô phöùc taïp vaø giaù thaønh cao hôn do söû
duïng nhieàu maùy thu. Tuy nhieân ñöôïc aùp duïng trong tröôøng hôïp anten ñöôøng kính lôùn maø
ñoä roäng buùp soùng ôû möùc moät nöûa coâng suaát laø 0,10 hoaëc nhoû hôn vaø phaûi baét ñöôïc tín hieäu
veä tinh ôû taâm buùp soùng.
* Heä thoáng baùm töøng naác: Heä thoáng naøy dòch chuyeån nheï vò trí anten ôû caùc
khoaûng thôøi gian nhaát ñònh ñeå ñieàu chænh höôùng sao cho möùc tín hieäu thu laø cöïc ñaïi.
Heä thoáng naøy ñöôïc keát caáu vôùi caùc thieát bò saép xeáp theo moät caáu truùc ñôn giaûn
vaø ñöôïc söû duïng cho cacù anten kích thöôùc trung bình hoaëc nhoû khi chaát löôïng thu phaùt
khoâng bò aûnh höôûng nhieàu. Ñoái vôùi caùc anten nhoû maø ñoä roäng buùp soùng ôû möùc nöûa coâng
suaát laø 0,20 ñeá 0,30 hoaëc lôùn hôn, thì söû duïng phöông phaùp coá ñònh höôùng anten hoaëc thænh
thoûang ñieàu chænh baèng tay cho ñuùng höôùng khi caàn thieát.
* Heä thoáng ñieàu khieån theo chöông chình: Heä thoáng naøy ñieàu khieån anten döïa
treân cô sôû döï ñoaùn tröôùc veà quyõ ñaïo veä tinh.
1.4.4.4 Caùc tính chaát veà ñieän cuûa moät Anten.
a. Heä soá taêng ích cuûa Anten.
Heä soá taêng ích cuûa ten laø moät thoâng soá quan troïng, quyeát ñònh khoâng höõng chaát
löôïng cuûa anten maø coøn caû quy moâ cuûa traïm maët ñaát. Quan heä giöõa dieän tích hieäu duïng A,
böôùc soùng λ, hieäu suaát η vaø heä soá taêng ích cuûa aten G ñöôïc bieåu thò baèng coâng thöùc:
4Π
G = ---------.Aη
λ2
Bieåu thöùc naøy cho thaáy khi nhìn töø ñaàu phaùt, möùc ñoä coù theå taäp trung soùng voâ
tuyeán vaøo moät höôùng xaùc ñònh so vôùi tröôøng hôïp soùng böùc xaï ñoàng ñeàu vôùi moïi höôùng;
bieåu thöùc naøy cho pheùp ôû ñaàu thu döï ñoaùn khaû naêng thu soùng khueách taùn yeáu.
η bieåu thò hieäu suaát, vôùi caùc ten parapol thoâng thöôøng thì η khoaûng töø 0,5 ñeán
0,7.
Trong tröôøng hôïp ten göông troøn vôùi ñöôøng kính D (m). Khi ñoù:
Π.D2
A = ----------
4
Suy ra :
4Π Π.D2 Π.D2
G = --------- . --------- . η = -------- . η
λ2 4 λ2
Neáu ta thay böôùc soùng λ baèng taàn soá f (GHz) theo quan heä C = fλ, ta coù:
G = (10ΠfD/3)2. η
Giaû söû η = 0,6 vaø tính theo ñôn vò dB, ta coù:
G = 20lg(10Π/3) + 20lgD + 20lgf + 10lgη
= 28,18 + 20lgD + 20lgf
Ví duï vôùi Anten laøm vieäc ôû baêng Ku ta coù:
F = 14GHz
G = 41,1 + 20lgD
Neáu D = 1m thì G = 41,1 dB
Neáu D = 2m thì G = 47,1 dB
Neáu D = 4m thì G = 53,1 dB
Vaäy heä soá taêng ích cuûa Anten tæ leä vôùi bình phöông ñöôøng kính Anten D
vaø vôùi bình phöông taàn soá laøm vieäc f.
b. Ñoà thò böùc xaï cuûa anten.
Coù hai caùch veõ ñoà thò böùc xaï cuûa anten nhö sau:
* Ñoà thò böùc xaï ôû vuøng gaàn truïc:
Ñoà thò böùc xaï ôû vuøng gaàn truïc bieåu thò ñaëc tính taêng ích xung quanh truïc
chính. Ñoä roäng cuûa buùp soùng chính ñöôïc bieåu thò baèng goùc giöõa hai ñieåm maø ôû ñoù heä soá
taêng ích giaûm ñi 3dB. Noù coøn ñöôïc goïi laø ñoä roäng buùp soùng nöûa coâng suaát. Xem hình sau:
0 dB
3 dB
Ñoä roäng buùp soùng
100 00 100
Ñoä roäng buùp soùng nöûa coâng suaát
Ñoái vôùi moät anten thoâng thöôøng , ñoä roäng buùp soùng nöûa coâng suaát ∅1/2 xaùc
ñònh gaàn ñuùng theo D (m) vaø f (GHz) nhö sau:
∅1/2 = 70λ/D = 21/Df
* Ñoà thò böùc xaï goùc roäng cuûa anten.
Ñoà thò böùc xaï goùc roäng cuûa anten laø ñaëc tính taêng ích ôû caùc höôùng caùch truïc
chính buùp soùng 10 hoaëc lôùn hôn, coøn goïi laø ñaëc tính buùp soùng phuï.
Caùc ten leäch coù ñaëc tính buùp soùng phuï raát toát vì khoâng coù söï caûn trôû cuûa
göông phuï vaø caùc thanh ñôõ, chuùng ñöôïc söû duïng khi coù nhu caàu nghieâm ngaët giaûm can
nhieãu trong thieát keá maïch.
* Caùc ñaëc tính phaân cöïc.
Caùc ñaëc tính phaân cöïc bieåu thò möùc ñoä taùch bieät phaân cöïc khi moät taàn soá
ñöôïc söû duïng cho hai soùng phaân cöïc vuoâng goùc (hoaëc phaân cöïc phaûi hay phaân cöïc traùi
trinh tröôøng hôïp soùng phaân cöïc troøn) taïi cuøng thôøi ñieåm. Möùc ñoä taùch bieät ñöôïc goïi laø khaû
naêng taùch bieät phaân cöïc cheùo.
Chöông 2
TRUYEÀN HÌNH VEÄ TINH
2.1 CAÙC PHÖÔNG THÖÙC TRUYEÀN HÌNH VEÄ TINH:
-Treân theá giôùi hieän nay coù 2 phöông aùn truyeàn hình töø veä tinh do caùc toå hôïp truyeàn
hình veä tinh caïnh tranh ñeå giaønh thò tröôøng . Ñoù laø:
2.1.1 Truyeàn hình tröïc tieáp DBS (Direct Broadcating Satellite).
Phöông phaùp naøy seõ ñöa thaúng tín hieäu töø veä tinh tröïc tieáp ñeán maùy thu hình (TV)
cuûa töøng hoä gia ñình. Ñeå ñaït ñöôïc yeâu caàu naøy thì tín hieäu hình phaùt ñi töø veä tinh phaûi
ñöôïc ñieàu bieân vôùi taàn soá mang hình ñeå cho TV coù theå nhaän ñöôïc. Ngoaøi ra, ñeå giaûm can
nhieãu cuûa soùng viba ôû maët ñaát vaø giaûm nhoû ñöôøng kính ten parabol neân phaûi phaùt treân
baêng Ku. Theâm nöõa, laø baêng Ku tuy coù tính ñònh höôùng cao nhöng laïi bò toån hao lôùn treân
ñöôøng truyeàn, coøn ñoä nhaïy ôû caùc TV laïi nhoû (50÷ 150 μv) neân caàn phaûi taêng coâng suaát
phaùt (Downlink). Maët khaùc laïi tuøy thuoäc vaøo quy cheá cuûa moãi quoác gia cho pheùp daân
chuùng baét tröïc tieáp hay khoâng?
Do caùc lyù do treân maø toå hôïp truyeàn hình DBS sôùm bò thaát baïi vaø nhöôøng choã cho
truyeàn hình caùp CATV, phaùt treân baêng C.
2.1.2 Truyeàn hình qua TVRO (Television Receive only).
Phöông phaùp naøy seõ thu tín hieäu cöïc nhoû töø veä tinh , khuyeách ñaïi dòch taàn nhieãu thaáp
vaø xöû lyù tín hieäu cho phuø hôïp vôùi T.V.
Caùc chöông trình truyeàn hình treân theá giôùi hieän nay phaàn nhieàu phaùt treân baèng taàn C
ñeå phuïc vuï töøng khu vöïc nhö Asiasat, Palapa… Caùc veä tinh quoác teá nhö Intelsat, vaøi khu
vöïc Aâu-Myõ thöôøng phaùt song song hai baêng taàn C vaø Ku treân moät veä tinh. Kyõ thuaät truyeàn
hình ñöôïc duøng nhieàu nhaát laø heä Pal, phoå bieán ôû caùc nöôùc Chaâu Aâu vaø caùc nöôùc khaùc söû
duïng löôùi ñieän 50Hz. Heâ NTSC chuû yeáu duøng ôû Myõ vaø caùc nöôùc phuï thuoäc, duøng ñieän löôùi
–60Hz. Heä SECAM chuû yeáu duøng ôû Lieân xoâ cuõ, Phaùp vaø moät soá nöôùc phuï thuoäc khaùc.
Hieän nay ôû caùc nöôùc coâng nghieäp tieân tieán ñang phaùt trieån chöông trình truyeàn hình
coù ñoä neùt cao HDTV (High Difinition Television), ñoù laø heä CMAC (Combined
Multiplexed Analogue Component) vaø D2MAC (heä MAC ñieàu cheá nhò phaân keùp: duo-
binary modulation).
6μHz
Ñoä choùi töông töï
Tín hieäu
Ñoàng boä
Thoâng tin maøu töông töï
SECAM
12μs 52μs
64μs
Phaân boá tín hieäu PAL-SECAM
Bôûi vì tín hieäu maøu naèm trong tín hieäu choùi vaø caùc thoâng tin ñeàu duøng phöông phaùp
analog neân coù nhöõng khuyeát ñieåm sau:
+ Ñoä phaân giaûi ngang khoâng cao, vì do soùng mang phuï maøu naèm ngay trong tín
hieäu choùi.
+ Do söï xuyeân nhieãu ñieàu cheá giöõa tín hieäu maøu vaø choùi neân gaây ra vaân giao thoa.
+Aâm thanh khoâng theå toát baèng ñieàu cheá soá (digital).
64μs
Vieäc ñònh khoaûng thôøi gian noùi treân do taàn soá nhòp cuûa heä thoáng laáy maãu xaùc
ñònh.
Vieäc neùn thôøi gian caùc tín hieäu töông töï Y, U, V ñöôïc thöïc hieän baèng caùch laáy
maãu, löu maãu vaøo boä nhôù phuï caùc maãu naøy vaø ñoïc ra töø boä nhôù baèng taàn soá cao hôn vôùi
heä soá 1,5 cho tín hieäu choùi vaø 3 cho tín hieäu hieäu soá maøu.
Vieäc laáy maãu ñöôïc thöïc hieän nhôø ñieàu bieân xung PAM. Taàn soá laáy maãu ñöôïc
choïn keát hôïp vôùi tieâu chuaån aâm thanh soá fs,y = 13,5MHz cho tín hieäu choùi vaø fs,CR = fsCB =
6,75MHz cho moãi tín hieäu hieäu soá maøu vôùi:
CB = 0.73(B-Y)
CR = 0,93(R-Y)
Theo caùch laáy maãu treân thì tín hieäu choùi coù baêng taàn ñeán 5,6MHz ñieàu ñoù cho
pheùp ñoä phaân giaûi cao hôn so vôùi heä thoáng 5MHz thoâng thöôøng. Caùc tín hieäu hieäu soá maøu
coù baêng taàn ñaït cöïc ñaïi ñeán 2,8MHz.
Vieäc laáy maãu ñöôïc thöïc hieän baèng caùc xung heïp vôùi ñoä roäng TS,Y = 74ns cho tín
hieäu choùi vaø TS,CB = TS,CR = 148ns cho caùc tín hieäu hieäu soáâ maøu. Theo tieâu chuaån taïi studio
coù 720 maãu keânh choùi ñöôïc söû duïng cho phaàn doøng video tích cöïc (chæ chöùa caùc thoâng tin
hình aûnh), coøn caùc tín hieäu hieäu soá maøu coù 360 maãu.
Theo moãi doøng coù taát caû 697 maãu ñoái vôùi tín hieäu choùi vaø 349 maãu cho tín hieäu
hieäu soá maøu CB vaø CR ñöôïc löu vaøo boä nhôù . Boä nhôù seõ ñoïc ra taïi taàn soá fs = 20,25MHz
cho tín hieäu choùi cuõng nhö caùc tín hieäu hieäu soá maøu theo caùc heä soá neùn (1,5 cho tín hieäu
choùi vaø 3 cho tín hieäu hieäu soá maøu).
Vôùi chu kyø ñoàng hoà Ts = 49,38ns, ñoä roäng cuûa tín hieäu choùi Y ñöôïc neùn thôøi gian
laø
TY neùn = 697.49,38ns = 34,4μs
Vaø caùc tín hieäu CB, CR
TCBneùn = TCRneùn = 349.49,38ns = 17,2μs
0,5V 0,5V Y
CB:CR 1VCC
0,5V 0,5V
a b c T1 T3 k
e T2 h
64μs
Trong ñoù:
a laø ,khoaûng thôøi gian 206 chu kyø ñoàng hoà, 206 bit, cho ñoàng boä doøng vaø tín
hieäu aâm thanh .
b laø khoaûng thôøi gian 4 chu kyø ñoàng hoà keát thuùc burst soá lieäu, chöùa bieân tín hieäu
döông.
c laø khoaûng thôøi gian 15 chu kyø ñeå ghim vaø chuaån 0 cho caùc tín hieäu CB,CR
T1 laø khoaûng thôøi gian goàm 10 chu kyø ñoàng hoà vaø 5 chu kyø ñoàng hoà cho vieäc
ñoåi tín hieäu hieäu soá maøu.
e laø khoaûng thôøi gian 349 chu kyø ñoàng hoà cho tín hieäu hieäu soá maøu coù neùn.
T2 laø khoaûng thôøi gian 5 chu kyø ñoàng hoà cho vieäc chuyeån ñoåi töø tín hieäu hieäu
soá maøu ñeán tín hieäu choùi.
h laø khoaûng thôøi gian 697 chu kyø ñoàng hoà cho tín hieäu choùi coù neùn.
T3 laø khoaûng thôøi gian 6 chu kyø ñoàng hoà cho vieäc chuyeån ñoåi töø tín heäu choùi
ñeán chuaån 0.
k laø khoaûng thôøi gian 4 chu kyø ñoàng hoà, chuyeån dòch taïi ñieåm baét ñaàu burst soá
lieäu, goàm bieân aâm cuûa tín hieäu.
Toaøn boä coù 1296 chu kyø ñoàng hoà vôùi 1296.49,38ns = 64μs.
Heä CMAC cho pheùp truyeàn toái ña 8 tín hieäu aâm thanh chaát löôïng cao vôùi soá lieäu
phuï (döôùi daïng 1 tín hieäu 3 Mbit/s hoaëc 0,0791 Mbit/s).
Trong heä CMAC naøy tín hieäu taûi taàn RF ñöôïc ñieàu taàn vôùi tín hieäu video coù neùn vaø
ñieàu cheá burst soá lieäu baèng BPSK hay QPSK. Theo maõ vi sai, möùc 1 trong tín hieäu soá lieäu
laøm dòch pha taûi taàn +900 coøn möùc 0 laøm dòch pha -900.
Sau ñaây laø sô ñoà khoái maïch maõ hoaù CMAC:
G U Laáy maãu
töï
Boä
fs,CB
nhôù
B V Laáy maãu
fs,CB,CR fs Tín hieäu MAC
fs,CR
Aâm thanh
Tieàn Ñieàu Ñieàu cheá
Gheùp BPSK-QPSK CMAC
nhaán cheá FM
keânh Boä
Taûi RF
Gheùp keânh soá
soá nhôù
ADC
Soá lieäu Aâm thanh / soá lieäu cuûa MAC
Ñoàng boä
Ñeå neùn caùc thaønh phaàn chung nhau (taïo nhieãu aliasing) Trong quaù trình laáy maãu
tín hieäu, hai tín hieäu hieäu soá maøu caàn phaûi ñöôïc loïc theâm theo maønh. Phaàn loïc naøy khoâng
ñöôïc trình baøy trong sô ñoà.
Tín hieäu tam giaùc 25MHz coù theå ñöôïc loàng vaøo tín hieäu MAC, tín hieäu naøy taïo ñoä
di taàn ± 300KHz trong maïch ñieàu taàn FM vaø baûo ñaûm naêng löôïng phaân boá ñeàu treân phoå
FM.
Trong maïch ñieàu cheá FM maïch preemphasis khueách ñaïi tín hieäu video ôû phaàn taàn
soá , trong khi ñoù maïch giaûi ñieàu cheá FM söû duïng maïch deemphasis ñeå giaûm bieân ñoä ôû
phaàn taàn soá cao. Keát quaû cho pheùp naâng cao tæ soá tín hieäu treân nhieãu S/N.
Xem sô ñoà khoái maïch giaûi maõ CMAC ôû döôùi.
Caùc thaønh phaàn tín hieäu video ñöôïc giaûi ñieàu cheá ñoäc laäp trong maïch giaûi ñieàu cheá
FM thoâng thöôøng, trong luùc ñoù tín hieäu soá lieäu phaûi duøng taùch soùng ñoàng boä. Trong phaàn
tín hieäu video seõ ghim (vôùi thôøi gian 8 doøng) thaønh phaàn chuaån vaø neùn tín hieäu coù naêng
löôïng taùn xaï. Sau maïch deemphasis tín hieäu ñeán maïch taùch keânh, töø ñaây tín hieäu choùi vaø
tín hieäu hieäu soá maøu ñöôïc ñoïc rieâng vaøo caùc boä nhôù ñeäm ñeå chuaån bò daõn tôøi gian. Khi
ñoïc ra taïi taàn soá ñoàng hoà (ñeå laáy maãu) fS,Y ta coù tín hieäu choùi vôùi baêng taàn ban ñaàu töø 0
ñeán 5,6MHz. Loïc theo maønh caùc tín hieäu hieäu soá maøu seõ neùn ñöôïc caùcd tphaàn tín hieäu
truøng nhau 9aliasing) vaø cuøng vôùi maïch taùch keânh ta seõ coù caùc tín hieäu CB,CR. Maïch loïc
thoâng thaáp seõ haïn cheá caùc tin hieäu naøy trong giôùi haïn töø 0 ñeán 2,8MHz.
PAMY
Taùch Boä nhôù
keânh
Taùch Ghim Deem töông fs fs,Y PAMCB
soùng FM phasis töï
Boä nhôù
PAMCR
fs fY,CB,CR
Giaûi maõ
BPSK-QPSK Taùch keânh soá Taùch
Boä keânh
nhôù soá
ADC
Khoâi phuïc
taûi taàn
R Y
Ma traän
G CB
Loïc maønh
B CR
synchr
64 μs
D2-MAC
colour
Digital U/V
Sound/data (compressed)
Y sinal
(compressed)
0,4V
0,5V 0,5V
A c T1 e T2 h T3 k
64μs
Thôøi gian truyeàn döõ lieäu a : goàm 209 clock cycles, gaàn xaáp xæ 10,32μs.105 bits
cho ñoàng boä, digital tieáng, döõ lieäu .
- Packet maøu goàm : Tín hieäu hieäu soá maøu U = B-Y ñöôïc truyeàn ñi ôû caùc doøng
thöù 1, thöù 3, thöù 5, thöù 7.
Tín hieäu hieäu soá maøu V = R-Y ñöôïc truyeàn ñi ôû caùc doøng thöù 2, 4, 6, 8 .
Thôøi gian truyeàn döõ lieäu e : goàm 349 clock cycles = 17,23μs. Tín hieäu maøu ñöôïc
neùn laïi vôùi tæ leä 3/1 (20,26/3 = 6,75 MHz) .
- Packet choùi Y ñöôïc truyeàn trong khoaûng thôøi gian h = 697 clock cycles = 34,2μs.
Tín hieäu choùi cuõng ñöôïc neùn laïi vôùi tæ leä 3/2 (20,25 : 2/3 = 13,5 MHz) .
- Khoaûng ghim c = 15 clock cycles = 0,74μs, chu kyø ghi naøy ñeå caùch ly giöõa tieáng
vaø maøu, giaûm thieåu söï xuyeân nhieãu ñieàu cheá laãn nhau.
- Khoaûng an toaøn b = 4 clock cycles = 0,2μs, laø khoaûng chuyeån tieáp ôû ñaàu cuoái
cuûa digital tieáng vôùi ñoaïn döõ lieäu .
- Khoaûng chuyeån tieáp maøu T1 = 10 clock cycles = 0,49μs, cuûa tín hieäu hieäu soá
maøu .
- Khoaûng chuyeån tieáp giöõa hieäu soá maøu vaø choùi T2 = 5 clock cycles = 0,25μs.
- Khoaûng chuyeån tieáp ôû ñoaïn cuoái tín hieäu choùi T3 = 6 clock cycles = 0,30μs.
Khoaûng chuyeån tieáp ñeán digital tieáng/ñoaïn döõ lieäu h = 1 clock cycles = 0,05μs.
Thôøi gian truyeàn tín hieäu cuûa baêng taàn goác BB ôû moät doøng nhö sau :
1 doøng = 64μs = 1.296 clock cycles ,
1.296 clock cycles = 15.625 doøng = 20,25 MHz (nhòp ñoàng boä)
Heä D2MAC tieâu chuaån coù caùc lôïi theá sau ñaây :
• Giaûm caùc xuyeân nhieãu ñieàu cheá giöõa tieáng vaø maøu, giöõa maøu vaø choùi .
• Chæ phaùt treân 1 taàn soá mang tieáng (trong luùc ôû heä PAL laø 4) neân giaûm ñöôïc
coâng suaát cung caáp ôû veä tinh vaø giaûm nhoû kích thöôùc anten parapol ôû traïm thu
cuoái.
• Naâng cao chaát löôïng tieáng vaø hình .
• Tín hieäu Video vaø Sound coù theå ñöôïc maõ hoùa ñôn giaûn .
• Coù theå duøng töông thích vôùi caùc heä phaùt tröïc tieáp maø khoâng caàn giaûi maõ rieâng.
• Coù khaû naêng thay ñoåi kích thöôùc hình aûnh baèng caùch thay ñoåi tæ leä neùn .
1/ Maïch loïc thoâng thaáp ñeå haïn cheá baêng taàn töông töï vaøo
2/ Maïch taïo xung ñoàng hoà vaø xung laáy maãu ( xung heïp duøng ñeå laáy maãu vaø ñoàng
boä taát caû caùc khaâu cuûa maïch ADC.
3/ Maïch laáy maãu
4/ Maïch maõ hoùa nhanh (saép xeáp thích hôïp soá nhò phaân cho moãi maãu vaø bidedens
tín hieäu rôøi raïc thaønh tín hieäu soá laøm vieäc ñöôïc trong caùc maïch noái tieáp , song song hay
noái tieáp-song song.
Nhieäm vuï cuûa maïch loïc thoâng thaáp laø ngaên ngöøa meùo cheùo (caùc tín hieäu khaùc nhau
choàng leân nhau). Ñaëc tröng cuûa noù phaûi ñöôïc choïn sao cho khoâng laøm xuaát hieän meùo tín
hieäu töông töï caàn laáy maãu. Do ñoù maïch loïc caàn phaûi laøm suy giaûm maïnh tín hieäu ngoaøi
baêng taàn, coù ñaëc tröng bieân ñoä ñeàu vaø ñaëc tröng tuyeán tính veà pha trong baêng taàn tín hieäu
caàn laáy maãu, ñoàng thôøi caàn coù ñaëc tuyeán thích hôïp cho baêng taàn tín hieäu coù ích.
2.4.2 Bieán ñoåi soá qua töông töï: DAC
Nhieäm vuï cuûa boä bieán ñoåi DAC laø bieán ñoåi caùc tín hieäu döôùi daïng maõ soá thaønh tín
hieäu töông töï töông öùng. Noù bao goàm caùc quaù trình sau: Taïo laïi caùc tín hieäu vaøo, giaûi maõ
vaø phaân chia caùc thaønh phaàn cô baûn töø phoå caùc tín hieäu laáy maãu. Maïch cô baûn cuûa DAC
nhö sau: 4
1 2 5 6
Xung
laáy maãu
3
1/ Maïch logic coù nhieäm vuï taïo laïi tín hieäu soá vaøo.
2/ Maïch giaûi maõ soá-töông töï coù nhieäm vuï bieán tín hieäu soá thaønh tín hieäu rôøi raïc
töông öùng döôùi daïng caùc xung coù bieân ñoä thay ñoåi.
3/ Maïch taïo xung laáy maãu vaø xung ñoàng hoà coù nhieäm vuï taïo ra xung laáy maãu vaø
ñoàng boä caùc quùa trình coøn laïi trong DAC.
4/ Maïch laáy maãu thöù caáp coù nhieäm vuï laø khöû nhieãu (xuaát hieän do chuyeån maïch
nhanh ôû ñaàu ra cuûa maïch DAC).
5/ Maïch loïc thoâng thaáp ñeå taùch baêng taàn cô baûn cuûa tín hieäu laáy maãu.
6/ Khueách ñaïi tín hieäu video ra.
2.5 GIAÛM TOÁC ÑOÄ BÍT CUÛA TÍN HIEÄU VIDEO SOÁ
Neáu söû duïng PCM tuyeán tính ñeå bieán ñoåi soá tín hieäu video töông töï thì toác ñoä bít seõ
raát cao, do ñoù thieát bò video soá cuõng nhö thieát bò truyeàn daãn soá caàn coù daûi thoâng raát lôùn so
vôùi baêng thoâng tín hieäu video töông töï (≈10 laàn). Vì lyù do treân ñeå soá hoùa toaøn boä keânh
truyeàn hình , caàn phaûi giaûm thieåu toác ñoä bit tín hieäu video soá vaø giaûm baêng taàn cuûa tín
hieäu soá.
Ngöôøi ta thaáy raèng caùc thoâng tin ñöôïc truyeàn treân 2 doøng keà nhau chæ khaùc nhau raát
ít. Töông töï cuõng xaûy ra ñoái vôùi 2 maønh (nöûa aûnh) vaø 2 aûnh keà nhau. Do ñoù ñeå taïo laïi aûnh
moät caùch ñuùng ñaén, khoâng nhaát thieát phaûi truyeàn taát caû caùc thoâng tin chöùa trong caùc doøng,
maønh vaø aûnh lieân tuïc. Ñaây laø ñaëc ñieåm döïa treân luaän cöù laø trong tín hieäu coù haøng chuoãi
thoâng tin khoâng caàn thieát ñeå khoâi phuïc laïi hình aûnh moät caùc ñuùng ñaén vaø noù ñöôïc goïi laø dö
thöøa. Hay noùi moät caùch khaùc, moät soá thoâng tin nhaát ñònh trong tín hieäu video coù theå ñöôïc
khoâi phuïc laïi ôû phía thu maø khoâng caàn truyeàn noù ôû phía phaùt.
Ngoaøi ra moät soá ñaëc ñieåm sinh lyù cuûa maét ngöôøi coù aûnh höôûng ñeán vieäc xaùc laäp caùc
thoâng soá cuûa heä thoáng truyeàn hình nhö:
+ Ñoä nhaïy cuûa maét
+ Caùc ñaëc ñieåm veà phoå cuûa maét
+ Khaû naêng phaân bieät cuûa maét
+ Ñoä löu aûnh cuûa voõng maïc
Toaøn boä löôïng thoâng tin hình aûnh maø maét ngöôøi coù theå nhaän bieát ñöôïc laø coù giôùi
haïn: trong ñoù giöõa caùc thoâng soá cuûa hình aûnh (nhö soá löôïng cöïc ñaïi caùc ñieåm aûnh vaø baäc
ñoä töông phaûn), toàn taïi moät moái lieân heä chaët cheõ.
Ñoä phaân giaûi hoaøn haûo chæ caàn thieát ñoái vôùi caùc hình aûnh tónh vaø noù giaûm daàn khi
ta taêng toác ñoä chuyeån ñoäng cuûa aûnh. Quan heä giöõa hai ñaïi löôïng (ñoä phaân giaûi aûnh vaø toác
ñoä chuyeån ñoäng aûnh) tuaân theo ñònh luaät ñöôøng cong hyperbol. Töông töï nhö vaäy, ta coù
quan heä giöõa ñoä phaân giaûi aûnh vaø baäc ñoä töông phaûn, toác ñoä chuyeån ñoäng cuûa aûnh vaø baäc
ñoä töông phaûn (Hình veõ).
PCM DPCM Maõ chuyeån Noäi suy Maõ thoáng keâ Caùc phöông
Tuyeán tính Coù döï baùo vò Nngoaïi suy phaùp khaùc
a. coá ñònh a. coá ñònh a. coá ñònh a. laáy maãu a. coá ñònh a. maõ
-Karhunen -Ñieàu khieån -Huffman ñöôøng
-Loeve thích nghi -Shannon- bieân
-Hadamar Fano
-Cosinur
b. Ñieàu khieån b. Ñieàu b. Ñieàu b. Khoâng gian b. Ñieàu khieån b. Maõ coù
thích nghi khieån khieån thôøi gian thích nghi giaûm ñoä daøi
thích nghi thích nghi töø.
-Döï baùo -Chuyeån vò c.Maõ dieän
-Coù ñieàu kieän -Choïn caùc heä (maët).
-Maõ coù treã soá
P(x
b
a
x
Phöông phaùp DPCM coøn söû duïng ñaëc ñieå 0 m cuûa maét ngöôøi (keùm nhaïy caûm vôùi möùc
löôïng töû coù cheânh leäch lôùn veà ñoä choùi giöõa caùc löôïng töû hoùa cheânh leäch nhoû) vaø cho pheùp
duøng ñaëc tröng phi tuyeán veà löôïng töû hoùa.
Maïch bieán ñoåi töông töï-soá vi sai bao goàm keânh hoài tieáp vaø tín hieäu döï baùo ñöôïc taïo
baèng phöông phaùp töông töï hoaëc soá.
Nguyeân lyù hoaït ñoäng nhö sau:
Tín hieäu video töông töï vaøo laø Xa(t) coù baêng taàn (0÷fgh), ñöôïc laáy maãu vôùi taàn soá
thích hôïp fsa; keát Xpquaû ñöôïc chuoãi caùc maãu Xn (n=1,2,…). Maãu xp ñöôïc so saùnh trong maïch
tröø vôùi trò soá döï baùo xâp (taïo töø maïch döï baùo treân cô sôû caùc maãu tröôùc ñoù). Hieäu (goïi laø sai
soá döï baùo). ep= xâp - xp ñöôïc löôïng töû hoùa vaø maõ hoùa , ñoàng thôøi ñöôïc daãn ñeán maïch hoài
tieáp (Sau khi coäng trong maïch coäng tröø döï baùo xp, ta coù trò cuûa maãu x’p, khaùc vôùi maãu xp
ñuùng baèng meùo löôïng töû). Trò x’p ñöôïc daãn ñeán maïch taïo döï baùo vaø toång hôïp vôùi thoâng tin
(ôû ñoù) veà caùc maãu tröôùc ñoù, ñeå taïo döï X’p
baùo maãu tieáp theo.
Phía thu cuõng coù maïch taïo döï baùo cuõng nhö ôû phaàn phaùt. Sau khi giaûi maõ ep ñöôïc
coäng vaøo xâp (nhôø maïch coäng); keát quaû cho trò x’p. Chuoãi caùc maãu xn (sau khi loïc) seõ taïo
Xa(t)
laïi tín hieäu töông töï ñaàu vaøo xa(t).
Trong truyeàn hình caùc heä DPCM ñöôïc chia laøm hai nhoùm:
+ DPCM trong maønh (Intraframe DPCM)
Tín hieäu döï baùo ñöôïc taïo töø caùc maãu naèm trong cuøng moät maønh, maõ maãu ñöôïc
bieán ñoåi naèm treân cuøng moät doøng queùt (goïi laø maõ giöõa caùc pixel), cuøng vôùi caùc doøng queùt
laân caän (maõ giöõa caùc doøng).
+ DPCM giöõa caùc maønh (Interframe DPCM)
Tín hieäu döï baùo ñöôïc taïo treân cô sôû caùc maãu ôû caùc maønh keà nhau tröôùc ñoù.
Loaïi thöù nhaát söû duïng khi xöû lyù aûnh ñoäng, coù chaát löôïng cao hôn duøng cho phaùt soùng
truyeàn hình. Loaïi thöù 2 thích hôïp cho aûnh tónh (video-phone).
Sau ñaây laø sô ñoà khoái maïch maõ hoùa vaø giaûi maõ DPCM:
ep
X’p
Laáy maãu Tröø Löôïng töû Maõ ADC Ggiaûi maõ Coäng
ADC
XÂp ep
XÂp
Coäng
XÂp Taïo döï
baùo
Maïch ra
ADC
DAC
S(t)
S(t)
Tín hieäu
Tín hieäu
töông töï
töông töï
Trong heä thoáng PCM&DPCM ngöôøi ta caên cöù vaøo thoâng tin veà bieân ñoä tín hieäu;
coøn maõ chuyeån vò thì döïa vaøo vieäc chuyeån ñeán tín hieäu ôû mieàn thôøi gian sang mieàn taàn soá
nhôø pheùp bieán ñoåi Fourier, hoaëc bieán ñoåi baèng caùch khaùc coù cuøng yù nghóa toaùn hoïc, maø
khoâng lyù giaûi veà vaät lyù moät caùch ñaày ñuû.
Ngöôøi ta nhaän thaáy theo chieàu taêng cuûa taàn soá, bieân ñoä caùc thaønh phaàn tín hieäu
video giaûm daàn ôû taàn soá cao, vì vaäy ta coù theå bieåu dieãn caùc thaønh phaàn taàn soá cao baèng
caùc töø maõ ngaén.
Thöïc teá bieán ñoåi Fourier khoâng thích hôïp vôùi ñaëc tröng tín hieäu soá. Do ñoù thöôøng
söû duïng caùc pheùp bieán ñoåi döïa treân caùc haøm khaùc ñeå chuyeån thaønh chuoãi höõu haïn nhôø
thuaät toaùn ñôn giaûn. Baèng caùch naøy coù theå giaûm toác ñoä bít qua caùc pheùp quay caùc ñieåm
aûnh taïo tín hieäu thaønh aûnh khoâi phuïc.
Ngoaøi ra ngöôøi ta coøn duøng phöông phaùp bieán ñoåi tuyeán tính goàm caùc böôùc sau ñaây:
1/ Chia aûnh thaønh caùc tieåu aûnh.
2/ Bieán ñoåi tuyeán tính caùc phaàn töû (maãu) cuûa tín hieäu moãi tieåu aûnh (hoaëc bieán ñoåi
thaønh tín hieäu soá vaø bieán ñoåi tuyeán tính tín hieäu naøy).
3/ Maõ hoùa caùc phaàn töû cuûa tín hieäu.
Sô ñoà maïch maõ hoùa vaø giaûi maõ nhö sau:
P1 Y1 Y’1 P’1
P2 Y2 Y’2 P’2
Pn Yn Y’n P’n
t
Δϕ=1800 Δϕ=00 Δϕ=900
Söï thay ñoåi pha trong tín hieäu ñieàu cheá pha vi sai taûi taàn.
Söï thay ñoåi phaù coù theå xuaát hieän taïi nhieàu giaù trò töùc thôøi khaùc nhau cuûa taûi taàn
(hình veõ döôùi) vaø do ñoù xuaát hieän caùc khoaûng naêng löôïng giöõa söôøn tröôùc vaø söôøn sau ñaëc
tuyeán ñieàu cheá, cho neân coù theå laøm taêng ñoä meùo tín hieäu. Ñeå loaïi tröø meùo, caàn ñaûm baûo
ñoàng boä giöõa ñaêïc tuyeán ñieàu cheá vaø taûi taàn.
F(η)
….Ñoà thò (b)
t --- Ñoà thò (a)
ω0 Taàn soá
0 0.5 1 1.5 2 ωη = ω0
Söï thay ñoåi pha 1800 taïi caùc Maät ñoä phoå cuûa böôùc nhaûy pha
0
Δϕ=180
tri töùc thôøi cuûa taûi taàn. a. Böôùc nhaûy taûi taàn cöïc ñaïi.
b. Böôùc nhaûy taïi thôøi ñieåm taûi taàn coù giaù trò 0.
Giaù trò ñieàu cheá pha W bieåu dieãn soá löôïng vi sai pha Δϕi. Ñeå xaùc suaát thu gioáng nhau
t
cuûa moãi vò sai pha Δϕi. Ñeå xaùc ñònh xaùc suaát thu gioáng nhau cuûa moãi Δϕi , caàn ñaûm baûo
khoaûng caùch coá ñònh d giöõa chuùng:
π
d= 2 -----
W
Khi truyeàn caùc tín hieäu truyeàn hình soá qua veä tinh, thöôøng duøng ñieàu cheá pha 2, 4 vaø
8 trò (thöôøng duøng nhaát laø ñieàu cheá 4 trò).
Ñeå thöïc hieän ñieàu cheá pha 4 trò, caàn xaùc ñònh khaû naêng 4 laàn thay ñoåi pha vôùi d=π/2.
Moãi laàn thay ñoåi pha seõ saép xeáp 1 ñoâi symbol nhò phaân. Tín hieäu ñieàu cheá soá ñöôïc chia
thaønh ñoâi bit ñeå thay ñoåi pha taûi taàn. Trong thöïc teá, coù theå duøng 2 loaïi saép xeáp nhö vaäy (2
bieán theå cuûa maõ ñieàu cheá). Trong tröôøng hôïp saép xeáp nhö treân, neáu xuaát hieän sai pha do
nhieãu, thì chæ bò phaù boû 1 bit. Ñieàu cheá pha taûi taàn ñöôïc thöïc hieän theo 2 phaàn töû soá lieäu
vôùi toác ñoä nhoû hôn ½ toác ñoä bit cuûa tín hieäu. Caùc ñaëc tuyeán tín hieäu ñieàu cheá theo caû 2
bieán theå maõ (cho tín hieäu soá) ñöôïc cho treân hình veõ sau:
a)
b)
c)
Tröôøng hôïp duøng maõ theo bieán theå B, tín hieäu ñieàu cheá chieám ñoä roäng baêng taàn lôùn
hôn so vôùi tröôøng hôïp A. Maõ B coù ñaëc tính ñoàng boä toát hôn, vì söï thay ñoåi pha xuaát hieän ôû
moãi ñoâi bit truyeàn. Trong tröôøng hôïp A, söï laëp laïi nhieàu laàn ñoâi bit 00 coù theå gaây ra maát
ñoàng boä giöõa maùy phaùt vaø maùy thu. Söùc chòu ñöïng nhieãu cuûa caû hai loaïi A, B laø nhö nhau,
nhöng thaáp hôn tröôøng hôïp ñieàu cheá pha 2 trò, vì khi pha vi sai (taûi tin) nhoû ñi seõ laøm thay
ñoåi pha (do nhieãu coù trò nhoû hôn).
Baèng caùch töông töï, coù theå taïo ra tín hieäu baèng caùch ñieàu cheá pha 2 vaø 8 trò. Ñoái vôùi
ñieàu cheá pha 2 trò, söï thay ñoåi pha (d=π) duøng ñeå saép xeáp symbol 0 vaø 1, coøn vôùi ñieàu cheá
pha 8 trò seõ coù 8 trò khaùc nhau veà pha (caùch nhau d=π/4) vaø ñöôïc saép xeáp cho moãi 3 bit
töông öùng.
Ñieàu cheá pha cuûa taûi taàn (cao taàn) vôùi tín hieäu video ñöôïc thöïc hieän baèng PSK. Ñieàu
cheá vaø giaûi ñieàu cheá ñöôïc thöïc hieän trong maïch chung, goïi laø modem (modem:
modulation-demodulation). Caùc boä ñieàu cheá coù theå laøm vieäc trong maïch ñieàu cheá pha
töông töï (coù dòch pha 900) theo ñaëc tuyeán bình phöông vaø toång caùc ñaëc tuyeán. Noù cuõng coù
theå laøm vieäc baèng chuyeån maïch coù dòch pha (ñaëc tuyeán taûi taàn vaø toång caùc ñaëc tuyeán).
Coù 3 phöông phaùp giaûi ñieàu cheá caùc tín hieäu baèng PSK: (1) töï hieäp bieán
(autocorrelation), (2) hieäp bieán (correlation) vaø (3) lieân keát (coherent) – phöông phaùp töï
hieäp bieán xaùc ñònh pha vi sai tín hieäu taûi taàn (giöõa caùc pha sau vôùi nhau) baèng caùc phaàn töû
tín hieäu ñieàu cheá lieân tieáp. Phöông phaùp hieäp bieán so saùnh pha tín hieäu thu vôùi pha cuûa 2
tín hieäu (vuoâng goùc vôùi nhau) taûi taàn chuaån (taïo töø boä dao ñoäng ñòa phöông). Phöông phaùp
leân keát, coøn goïi laø taùch soùng ñoàng boä, so saùnh pha tín hieäu thu vôùi pha tín hieäu chuaån (taïo
töø maùy thu). Phöông phaùp naøy coù söùc chòu ñöïng nhieãu treân ñöôøng truyeàn lôùn nhaát.
Î PN. GN . GO .c2
( P0/ Pn) = ----------------------------------------
2 2
(4∏L) .f .S. k.T.B
Ñaây laø tæ soá tín hieäu treân taïp aâmtaïi ñaàu vaøo maùy thu. Tæ soá tín hieäu treân taïp aâmtaïi ñaàu
ra maùy thu nhö sau:
( P/ Pn) = PN + GN + GO + GM –F + 204 –10lgB + 20lg(c/4pLf) –S.
Vôùi : - P: Coâng suaát tín hieäu taïi ñaàu ra maùy thu.
- GM : heä soá ñieàu cheá.
- F : heä soá nhieãu cuûa maùy thu.
Ta coù theå so saùnh caùc thoâng tính toaùn cho nhieàu phöông aùn cuûa heä thoáng truyeàn hình veä
tinh( daûi taàn 12GHz , chaát löôïng thu hình aûnh cao, ( P0/ Pn) = 45dB) nhôø baûng sau:
Hieän nay coâng suaát ra cuûa maùy phaùt treân veä tinh thöôøng nhoû hôn 1kW (söû duïng baêng
taàn FM).
Neáu goùc ngaång cuûa anten nhoû nhaát laø 250, thì giaù trò maät ñoä soùng caàn ñaûm baûo cho vieäc
thu caù nhaân (-136dBw/ m 2/4kHz) lôùn hôn 8Db so vôùi giaù trò cöïc ñaïi cho pheùp. Heä thoáng
truyeàn hình ôû giaûi taàn 12GHz coù theå thoûa maõn nhieàu yeâu caàu vaø coù nhieàu öu ñieåm hôn .
¬
Chöông 3
MAÙY THU HÌNH TVRO
3.1 MOÄT SOÁ KHAÙI NIEÄM COÙ LIEÂN QUAN GIÖÕA TRAÙI ÑAÁT VAØ VEÄ TINH
3.1.1. Kinh tuyeán vaø Vó tuyeán
Traùi ñaát ñöôïc chia ra thaønh caùc kinh tuyeán vaø caùc vó tuyeán ñeå xaùc ñònh vò trí ñòa lyù
cuûa caùc quoác gia, laõnh thoå hay moät vò trí ñòa lyù cuï theå naøo ñoù…
Caùc ñöôøng kinh tuyeán ñeàu quy veà hai cöïc Baéc – Nam vaø ñöôïc chia thaønh 3600. Kinh
ñoä goác ñöôïc choïn laø ñöôøng ñi qua Greenwich (Anh), nôi ñaët ñaøi thieân vaên ñaàu tieân lôùn
nhaát. Töø kinh ñoä (00) veà höôùng Ñoâng bao goàm 1800 vaø veà höôùng Taây bao goàm 1800 Taây.
Caùc ñöôøng vó tuyeán ñeàu caét vaø ngang qua caùc ñöôøng kinh tuyeán. Vó ñoä laø ñöôøng xích
ñaïo chia traùi ñaát laøm hai phaàn: baùn caàu Baéc vaø baùn caàu Nam. Vó ñoä 900 N laáy ôû ñòa cöïc
Baéc (Baéc cöïc) vaø 900S laáy ôû ñòa cöïc Nam (Nam cöïc). Caùc ñöôøng kinh tuyeán vaø vó tuyeán
ñöôïc moâ taû nhö hình veõ sau:
1600
1600
0
140
1400
Kinh tuyeán
1200
1000 1200
1000
1000
Xích ñaïo 60
80 40
A 80
20
Vó tuyeán 60
O 60
200
40 40
20 20
O
Vieät nam naèm ôû toïa ñoä 80 ÷240 vó Baéc vaø 100÷1100 kinh Ñoâng. Haø Noäi laø 21004 vó
Baéc vaø 105084 kinh Ñoâng. TP Hoà Chí Minh 10058 vó Baéc vaø 106062 kinh Ñoâng.
3.1.2 Ñòa cöïc vaø ñòa töø
Caùc ñöôøng kinh tuyeán ñeàu taäp trung veà 2 ñòa cöïc neân goïi laø Baéc vaø Nam ñòa lyù. Coøn
la baøn seõ chæ höôùng Baéc töø tröôøng cuûa quaû ñaát neân goïi laø Baéc ñòa töø.
Vó tuyeán
900
Goùc leäch
N O0
Quyõ ñaïo
ñòa tónh
Do caùc traïm thu ñeàu naèm treân caùc kinh tuyeán vaø vó tuyeán ñòa lyù neân coù söï khaùc bieät
vôùi höôùng ñòa töø moät goùc , goïi laø goùc leäch.
Goùc leäch thay ñoåi theo vó tyeán vaø kinh tuyeán, hay cuï theå hôn laø noù taêng tyû leä vôùi vó
ñoä. Ví duï vôùi vó ñoä 50÷ 750 thì goùc leäch 0,770÷ 8,330. Goùc leäch cuûa Haø noäi 3017 vaø TP
HCM 1066.
3.1.3 Goùc ngaång (Elevation), Goùc phöông vò (Azimith) vaø Goùc phaân cöïc (Angle of
polavisation)
Ba thoâng soá caàn thieát vaø quan troïng ñeå xaùc ñònh ñuùng toïa ñoä veä tinh vaø höôùng phaân
cöïc cuûa noù laø goùc ngaång, goùc phaân cöïc vaø goùc phöông vò. Thieát bò coù lieân quan tôùi 3 thoâng
soá naøy laø anten parabol vaø phaàn thu soùng.
3.1.3.1 Goùc ngaång (θe)
- Laø goùc taïo thaønh giöõa tieáp tuyeán taïi ñieåm thu ôû maët ñaát vaø ñöôøng noái
ñieåm thu ñeán veä tinh. Ñöôïc moâ taû nhö hình veõ:( Trang beân)
- Goùc ngaång taïi xích ñaïo lôùn nhaát baèng 900 vaø caøng ñi veà hai cöïc thì noù
caøng giaûm.
-Trong phaïm vi heïp ta coù theå taïm coi maët ñaát nôi ñaët anten laø ñöôøng tieáp tuyeán.
Caùch tìm hay döïng goùc ngaång raát khoù. Bôûi vaäy ta coù theå tìm goùc nghieâng cuûa noù ñeå laép
ñaët deã daøng hôn. Ta tính ñöôïc goùc ngaång nhö sau:
θe = 900 – goùc nghieâng (i)
Goùc nghieâng taïo bôûi maët phaúng mieäng chaûo vaø maët ñaát, nhö hình veõ:
Goù
Goùc cngaång
å
Xích ñao
Tieáp tuyeán ngang
Goùc leäch (d) laø goùc thay ñoåi theo vó ñoä vaø do söï sai leäch giöõa ñòa cöïc vôùi ñòa töø neân
ñoái vôùi cô caáu doø tìm ñoàng boä caàn phaûi tính ñeán goùc naøy ñeå anten quay theo ñuùng quyõ ñaïo
veä tinh töø Ñoâng sang Taây. Luùc naøy goùc ngaång ñöôïc tính:
N
Goùc ngaång θe
( 90- θe)
Goùc nghieâng: ( 90- θe)
Maët phaúng ñaát
Nord N South
Goùc ngaång θe
d Ñöôøng ngang song song vôùi maët
i ñaát
Giaù trò goùc leäch vaø goùc nghieâng ñöôïc cho ôû baûng sau (theo tö lieäu cuûa taïp chí Böu
chính Vieân thoâng 7/82):
Vó ñoä Goùc nghieâng (i) Goùc leäch (d)
0
10 80 - TP.HCM 11,5 1,66
210 04 – TP.HAØ NOÄI 21,48 3,17
Khi bieát vó ñoä nôi thu ta coù theå tìm ra goùc ngaång.
3.1.3.2 Goùc phöông vò (Azimith) [ϕa]
Cöc
450 300
South
N N
Veä tinh 1 Veä tinh 2
Caùc veä tinh ñeàu treo treân quyõ ñaïo ñòa tónh naèm trong maët phaúng xích ñaïo. Moãi moät
traïm thu ôû maët ñaát chæ coù theå nhìn thaáy veä tinh ôû nöûa phaàn quaû ñaát, töø kinh tuyeán 00÷ 1800.
Trong caùc bieåu ño ñöôïc laáy chuaån ôû kinh tuyeán 00, reõ veà höôùng Taây vaø höôùng Ñoâng
–900. Thöïc teá do söï che khuaát cuûa beà maët traùi ñaát, chæ coøn ±700 veà höôùng Taây-Ñoâng.
Goùc phöông vò laø goùc daãn höôùng cho anten quay tìm veä tinh treân quyõ ñaïo ñòa tónh
theo höôùng töø Ñoâng sang Taây. Goùc phöông vò ñöôïc xaùc ñònh bôûi ñöôøng thaúng höôùng tôùi veä
tinh. (Nhö hình veõ treân)
Goùc ñöôïc tính theo chieàu kim ñoàng hoà, theo coâng thöùc:
ϕa= 1800 + kinh ñoä Taây
hoaëc ϕa= 1800 - kinh ñoä Ñoâng
Goùc phöông vò phuï thuoäc vaøo kinh ñoä cuûa ñieåm thu vaø kinh ñoä cuûa veä tinh.
3.1.3.3 Goùc phaân cöïc
Khi ñöôøng truïc taâm chaûo parabol thu höôùng thaúng ñeán taâm buùp soùng chính cuûa
anten phaùt (Dowlink) cuûa veä tinh thì maët chaûo anten thu seõ nhaän ñöôïc gaàn nhö toaøn boä
naêng löôïng cuûa chuøm soùng chính trong maët phaúng phaân cöïc. Neáu nhö anten thu naèm leäch
taâm vôùi chuøm soùng chính cuûa tín hieäu veä tinh, hieäu suaát thu naêng löôïng giaûm vaø coøn gaây
ra caùc taùc haïi khaùc nhö laøm meùo daïng tín hieäu, taêng taïp nhieãu. Vì vaäy caàn phaûi hieäu chænh
laïi goùc phaân cöïc baèng ñaàu doø phaân cöïc ôû ñaàu thu.
N
Soùng ñöôïc phaân
Anten phaùt soùng
cöïc phaúng .
cuûa veä tinh .
Goùc phaân cöïc cuõng thay ñoåi theo vó tuyeán vaø kinh tuyeán giöõa taâm chuøm soùng böùc
xaï vôùi ñieåm thu. Thoâng thöôøng giaù trò cuûa noù ñöôïc tính saün theo vó ñoä vaø kinh ñoä.
Khi duøng cô caáu ñoàng boä ñeå doø tìm tín hieäu caùc veä tinh treân quyõ ñaïo ñòc tón, neáu
ñaët caùc goùc khoâng ñuùng thì anten seõ khoâng baùm theo ñuùng quyõ ñaïo ñòa tónh. Tröôøng hôïp
naøy seõ khoâng thu ñöôïc tín hieäu cuûa taát caû veä tinh treân quyõ ñaïo.
UHF
2a
SHF SHF
UHF
UHF
Sô ñoà khoái moâ taû möùc tín hieäu cung taïi ñieåm thu maët ñaát cho pheùp vôùi traïm thu caù
nhaân TVRO vaøo khoaûng –130dBw/m2. Sau khi anten khuyeách ñaïi 50dB, naâng möùc tín
hieäu ñeán ngoõ vaøo LNB laø –80dB. Ñoä lôïi cuûa boä khuyeách ñaïi dòch taàn khoaûng 50dB, naâng
möùc tín hieäu ôû ngoõ ra laø –30dB. Ñöôøng daây caùp truyeàn tín hieäu 0,95÷1,7GHz töø khoái beân
ngoaøi ñeán khoái beân trong, suy giaûm tín hieäu deán –20dB (möùc cho pheùp). Neáu ñöôøng caùp
truyeàn daøi quaù 100ft thì caàn phaûi coù maïch khuyeách ñaïi caùp tuyeán tính. Tuøy theo ñoä daøi
caùp maø boä khuyeách ñaïi caùp phaûi buø toån hao, thoâng thöôøng ñoä lôïi cho pheùp töø 15÷20dB. Do
vaäy möùc tín hieäu sau boä khuyeách ñaïi caùp coù giaù trò töø -55÷ -30dB. ÔÛ ñaây laáy möùc chuaån –
50dB. Tín hieäu qua maïch trung taàn phaân nhaùnh (distributor) khoâng bò suy giaûm, neân möùc
ñöa ñeán ngoõ vaøo maùy thu töø -55÷ -30dB, laáy chuaån ôû –50dB. Möùc tín hieäu ôû ngoõ ra ñöôïc
tieâu chuaån hoùa ôû möùc ñænh 1Vp-p. Ñaây laø möùc tín hieäu toång hôïp Video + Sound cuûa baêng
taàn goác Baseband.
Sô ñoà khoái moâ taû caùch xöû lyù tín hieäu hình vaø tieáng sau baèng taàn goác Baseband.Trang
sau:
2 SHF 4
VF
5 MHz
1 A
3 5 6 4
RF
Baseband
10Hz to 8MHz
6.6/6.6/6.65
3
Left
7.02 5 7 4
B AF
Stereo
7.02 5 7 4
3 Right
F
d
D
a) b) c)
D2
F= ________
16d
Thoâng soá quan troïng nhaát laø ñöôøng kính chaûo anten.
Ñöôøng kính D phuï thuoäc vaøo 3 yeáu toá:
- Böôùc soùng cuûa baêng taàn laøm vieäc, ôû ñaây laø baêng C vaø Ku.
- Cöôøng ñoä tröôøng EIRP taïi ñieåm thu, ñöôïc cho ôû caùc catalog cuûa töøng veä tinh
hoaëc coù theå tính ñöôïc theo caùc thoâng soá veà coâng suaát phaùt (Dowlink) cuûa veä tinh (P hoaëc
EIRP), veà khoaûng caùch töø veä tinh ñeán ñieåm thu, veà caùc toån hao treân ñöôøng truyeàn…
- Ñoä lôïi cuûa anten , coù theå xaùc ñònh ñöôïc theo cöôøng ñoä tröôøng EIRP taïi ñieåm
thu vaø ñoä nhaïy ngoõ vaøo cuûa taàng khuyeách ñaïi dòch taàn LNB.
Ñoä lôïi anten cuûa baêng C vaø Ku bieán ñoäng töø 32 dB ñeán 60dB. Vôùi cöôøng ñoä tröôøng
EIRP nhö ôû Vieät nam (35dBw) thì ñoä lôïi anten vaøo khoaûng 38dB laø coù theå chaáp nhaän
ñöôïc.
Sau khi ñaõ choïn ñöôïc ñöôøng kính D (hay mua chaûo coù saün treân thò tröôøng) thì choïn tæ
soá F/D thích hôïp. Tæ soá F/D phuï thuoäc vaøo ñoä roäng chuøm soùng ôû meùp rìa vaønh chaûo hay
goùc môû (aperture) cuûa chuøm soùng phaùt ra töø taâm pheãu höùng soùng (feedhorn). Tæ soá F/D
nhoû, coù nghóa goùc môû lôùn, seõ laøm taêng taïp nhieãu ôû maët chaûo phaûn xaï. Coøn F/D lôùn, goùc
môû luùc naøy nhoû, seõ laøm giaûm ñoä lôïi anten.
Tæ soá naøy coøn cho pheùp ñaùnh giaù ñöôïc hieäu suaát anten. Thöïc teá cho thaáy naêng
löôïng phaûn xaï ôû meùp rìa vaønh chaûo giaûm hôn ôû loøng chaûo, maëïc duø ñaõ duøng 3 ñeán 4 voøng
troøn ñoàng taâm goùp soùng ñaët ôû mieäng pheãu, coù theå ñieàu chænh ñöôïc. Do hieäu öùng phaûn xaï
laïi cuûa chuøm soùng neân khi choïn ñoä lôïi cöïc ñaïi thì möùc naêng löôïng thu ñöôïc ôû rìa vaønh
chaûo seõ nhoû hôn 10dB so vôùi taâm chaûo, luùc naøy buùp soùng chính seõ coù theâm muùi phuï. Ñeå
khoâng coù muùi phuï thì möùc naêng löôïng ôû vaønh chaûo seõ nhoû hôn taâm chaûo laø 20dB, luùc naøy
ñoä lôïi seõ giaûm.
Vì vaäy tæ soá F/D thöôøng ñöôïc choïn töø 0,3÷0,5.
Sau khi ñaõ choïn tæ soá F/D vaø D ñaõ bieát thì seõ tìm ñöôïc ñoä saâu d roài ñieàu chænh laïi
ñoâi chuùt trong luùc thöû nghieäm.
b. Caùc thoâng soá ñieän
* Ñoä lôïi G: thoâng soá quan troïng cuûa anten laø ñoä lôïi G, noù phuï thuoäc vaøo
böôùc soùng vaø tieát dieän mieäng chaûo (hay ñöôøng kính D). Hay noùi moät caùch khaùc laø noù phuï
thuoäc vaøo goùc môû hay ñoä roäng cuûa buùp soùng.
Ñoä lôïi anten ñöôïc tính theo coâng thöùc gaàn ñuùng sau ñaây:
27.000 ÷ 30.000
G= ______________
αβ
α, β laø ñoä roäng buùp soùng chính ñöôïc tính ôû möùc –3dB cuûa maët ngang vaø maët
ñöùng buùp soùng.
Bôûi vaäy khi goùc α, β nhoû seõ ñoàng nghóa vôùi tính ñònh höôùng cuûa anten toát, laøm taêng
ñoä lôïi vaø giaûm ñöôïc taïp nhieãu.
Ñoä lôïi coøn coù theå tính ñöôïc theo böôùc soùng vaø kích thöôùc anten theo coâng thöùc:
Trong ñoù:
πD2
s= ______ :laø tieát dieän
4
D laø ñöôøng kính chaûo
kef laø heä soá hieäu duïng
λ laø böôùc soùng laøm vieäc
Heä soá kef thöôøng laáy giaù trò 0,65. Noù bieåu thò cho naêng löôïng phaûn xaï coù ích cuûa
loøng chaûo anten. Thoâng soá naøy phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá sau:
- Ñoä chính xaùc cuûa maët parabol
- Heä soá phaûn xaï cuûa maët parabol
- Caùc toån hao trong keát caáu anten nhö feedhorn, giaù ñôõ, sôn phuû daøy hay haït
buïi lôùn
- Ñieåm hoäi tuï cuûa caùc tia phaûn xaï khoâng ñuùng tieâu cöï
Giaù trò hieäu duïng theo ñöôøng kính chaûo, ñöôïc tính ôû baêng Ku theo baûng sau:
Pn
T(OK) = ______
KBFΔf
Nhieät ñoä nhieãu T coù aûnh höôûng ñeán ñoä lôïi anten, qua tæ soá G/T.
Ví duï, vôùi ñöôøng kính chaûo D=1,8 ÷3,6m thì heä soá G/T = 15÷ 20,5 dB/K.
Nhieät ñoä nhieãu T coøn aûnh höôûng ñeán chaát löôïng hình qua tæ soá C/T.
Ví duï vôùi Asiasat veà caùc thoâng soá ñoù coù giaù trò nhö sau:
Nhieãu vaøo soùng mang ôû traïm Uplink (C/T)u = -126 dBw/K
Nhieãu vaøo soùng mang ôû traïm Downlink (C/T)d = -143,2 dBw/K
Nhieãu gia thoa vaøo soùng mang (C/T)i = coù giaù trò nhoû.
* Heä soá soùng ñöùng – VSWR
Nguyeân nhaân phaùt sinh soùng ñöùng laø do coù moät soá tia soùng phaûn xaï ôû caùch xa taâm
loøng chaûo cheânh leäch veà khoaûng caùch vôùi chuøm soùng chính ôû taâm chaûo khi taäp trung veà
tieâu ñieåm. Thôøi gian cheânh leäch aáy laøm cho sai pha gaây neân soùng ñöùng. Ngoaøi ra coøn do
loøng chaûo goà gheà, meùo moù vaø do giaù ñôõ pheãu gaây neân. Tæ soá cho pheùp khoâng vöôït quaù 2,0.
Giaù trò laøm vieäc trong phaïm vi cho pheùp VSWR=1,5/1.
Bôûi vì pheãu thu soùng vöøa thu caùc soùng phaûn xaï töø beà maët chaûo ñoàng thôøi phaûi phaân
bieät caùc loaïi soùng phaân cöï ñöùng hay ngang, quay voøng phaûi hay traùi. Coù theå ñöa thoâng soá
caùch ly naøy vaøo chæ tieâu cuûa caû chaûo anten. Giaù trò cuûa ñoä phaân bieät naøy (isolation) khoâng
nhoû hôn 25dB.
Coøn moät thoâng soá nöõa laø ñoä suy hao phaûn xaï trôû veà pheãu cuûa caùc tia phaûn xaï phuï
khoâng nhoû hôn –15dB.
Ñieàu khoâng ñöôïc queân laø tín hieäu ñeán beà maët chaûo cöïc kyø nhoû, neân caàn phaûi giöõ
loøng chaûo saïch seõ. Vôùi lôùp buïi coù haït côõ 0,1mm seõ laøm giaûm ñoä lôïi ñeán 3%, haït to ñeán
1mm seõ laøm giaûm ñoä lôïi ñeán 20%.
Vaät lieäu laøm chaûo toát nhaát laø nhoâm, nhöïa deûo phuû nhoâm hay löôùi kim loaïi khoâng gæ
phuû nhöïa moûng. Noù seõ cho giaù trò veà ñoä lôïi, hieäu suaát vaø tæ soá soùng ñöùng toát nhaát.
S
S
Focal
Microware
c) Soùng tôùi vaø phaûn xa
Cöôøng ñoä tröôøng seõ quyeát ñònh ñeán ñoä lôïi hay ñöôøng kính anten. Theo anten thöông
maïi cuûa caùc nöôùc, vôùi möùc EIRP=32÷36dBw (Asiasat 1), coù theå duøng ñöôøng kính anten coù
ñoä lôïi trung bình theo baûng sau:
Thöïc teá cho thaáy, ñöôøng kính anten 1,8m seõ nhaän ñöôïc hình aûnh toát.
Pheãu thu soùng goàm coù pheãu vaø oáng daãn soùng ñöôïc gaén chung vôùi boä dòch
taàn LNB nhö moâ taû ôû hình veõ.
Vaønh pheãu coù daïng hình loa hay daïng hình vaønh khuyeân. Pheãu hình vaønh
khuyeân ñöôïc duøng phoå bieán hôn hình loa. Noù ñöôïc ñuùc baèng nhoâm coù töø 3 ñeán 4 voøng,
loàng vaøo oáng daãn soùng ñeå coù theå di ñoäng theo ñuùng tieâu cöï cuøng vôùi oáng daãn soùng.
Caùc vaønh khuyeân aáy coù nhieäm vuï thu gom naêng löôïng phaûn xaï töø loøng chaûo
vôùi cöôøng ñoä tröôøng raát nhoû (khoaûng döôùi moät picrowatt) ñöa vaøo oáng
daãn soùng. Caùc tia soùng tôùi loøng chaûo roài phaûn xaï laïi, taäp trung vaøo pheãu ñaët taïi tieâu ñieåm
nhö hình veõ.
Oáng daãn soùng coù daïng hình truï, beân trong ñöôïc khoeùt troøn vaø hình chöõ nhaät
ñeå coù theå vöøa thu ñöôïc soùng ñieän tröôøng vaø töø tröôøng. Noù ñöôïc ñuùc baèng hôïp kim nhoâm
hay baèng gang, maët trong phaûi ñöôïc xöû lyù nhaün boùng ñeå giaûm toån hao naêng löôïng. Phía
cuoái oáng laø bieán aùp module khoâng toån hao naêng löôïng nhaèm phoái hôïp giöõa oáng daãn soùng
vôùi que doø ñaët ngay taïi bieán aùp ñeå truyeàn naêng löôïng ñeán ngoõ vaøo LNB.
Que doø coù theå thu naêng löôïng ñieän töø tröôøng, hoaëc laø phaân cöïc ngang (H)
hay phaân cöïc ñöùng (V), hoaëc laø phaân cöïc troøn quay phaûi (R) hay quay traùi (L). Loaïi ñöôïc
gaén coá ñònh vaøo feedhorn coù daïng chöõ thaäp, neân khi tìm phaân cöïc thì quay caû feedhorn.
Loaïi naøy phaûi ñieàu chænh baèng tay duøng trong traïm thu TVRO chæ baét soùng cuûa 1 veä tinh.
Neáu muoán tìm soùng cuûa moät veä tinh khaùc laïi phaûi quay tìm phaân cöïc laïi cuøng vôùi
feedhorn.
Loaïi daàu doø di ñoäng thöôøng coù hình moùc caâu, quay troøn ñöôïc trong oáng daãn
soùng. Noù ñöôïc laøm quay baèng heä thoáng Palarotor, ñieàu khieån töø maùy thu TVRO. Phöông
phaùp ñieàu khieån baèng xung cuûa maïch logic TTL. Ñoä roäng xung raát heïp, töø 0,65÷2,2μs, chu
450
E‘H
Feedhorn
X
Eh 45
Dish
kyø xung vaøo khoaûng 18μs. Nguoàn caáp cho Palarotor thöôøng duøng ôû möùc 5VDC, doøng tieâu
thuï töø 300÷500mA.
Khi chuøm naêng löôïng chaïy trong oáng daãn soùng seõ taïo neân tröôøng ñieän töø
theo taâm cuûa chuøm soùng. Caùc ñöôøng söùc cuûa ñieän töø tröôøng seõ tröïc giao nhau. Neáu xeùt
rieâng veà ñieän tröôøng trong oáng daãn soùng troøn, ta coù caùc ñöôøng söùc nhö hình (a). Khi coâng 2
soùng phaân cöïc ñöùng vaø phaân cöïc ngang laïi seõ cho moät phaân cöïc toång, vôùi goùc leäch laø 450
so vôùi caû 2 loaïi kia. Ñoái vôùi oáng daãn soùng hình chöõ nhaät cuõng seõ coù daïng phaân cöïc töông
töï nhö hình (b).
Do vaäy neân khi tieán haønh laép ñaët, ñaët feed horn sao cho truïc cuûa noù phaûi
leäch 45 so vôùi truïc polar nhö hình (c ). Sôû dó ñaët leâïch 450 nhö vaäy laø ñeå feedhorn coù theå
0
vöøa thu ñöôïc soùng phaân cöïc ñöùng vaø phaân cöïc ngang trong luùc môùi baét ñaàu tìm soùng. Sau
ñoù tuøy theo daïng phaân cöïc cuûa soùng veä tinh maø ñieàu chænh laïi. Maët khaùc, ñaët leäch nhö vaäy
ñeå cho goùc quay phaâân cöïc ñaït möùc toái ña 1350 (trong luùc goùc quay phöông vò coù theå quay
ñöôïc 1400) ñeå queùt troïn maët phaúng phaân cöïc ñöùng vaø ngang.
Loaïi ñaàu doø baèng thanh ferrite ñaët trong oáng daãn soùng ñöôïc thay ñoåi goùc phaân cöïc
baèng doøng ñieän töø maø khoâng caàn laøm quay ñaàu doø. Phöông phaùp naøy laøm thay ñoåi phaân
cöïc baèng caùch laøm thay ñoåi cöôøng ñoä tröôøng chaïy trong oáng daãn soùng coù ñaët thanh ferrite.
Noù ñöôïc nhieãm töø ñeå laøm thay ñoåi goùc pha cuûa taâm chuøm soùng. Nguoàn ñieän cung caáp
thöôøng duøng +5VDC vôùi doøng tieâu thuï nhoû, khoaûng 30÷50mA.
Trong phaàn naøy thaáy caàn phaûi noùi roõ theâm veà phaân cöïc tuyeán tính vaø phaân cöïc
quay troøn.
Nhö ñaõ bieát, cöôøng ñoä tröôøng chaïy tron anten (thöôøng laø doøng ñieän) thay ñoåi seõ taïo
ra ñieän töø tröôøng chaïy xung quanh noù. Neáu anten ñaët thaúng goùc vôùi beà maët traùi ñaát thì caùc
ñöôøng söùc ñieän tröôøng thaúng goùc vôùi maët ñaát, goïi laø phaân cöïc ñöùng. Coøn caùc ñöôøng söùc
cuûa töø tröôøng naèm trong maët phaúng tröïc giao vôùi maët phaúng chöùa caùc ñöôøng söùc ñieän
tröôøng. Khi doøng ñieän ñoåi cöïc thì tröôøng tónh ñieän gaàn bò trieät tieâu, coøn caùc ñöôøng söùc ôû xa
anten laïi bò “maéc keït” trong khoâng gian, neân khoâng bò trieät tieâu vaø taïo thaønh tröôøng tónh
ñieän thay ñoåi theo söï taêng tröôûng hay bò trieät tieâu cuûa tröôøng. Tröôøng naøy ñöôïc böùc xaï
trong khoâng gian. Khi caùc ñöôøng söùc cuûa ñieän töø tröôøng bieán ñoåi vaø giöõ nguyeân vò trí töông
ñoái giöõa chuùng vôùi nhau trong quaù trình di chuyeån thì goïi laø phaân cöïc tuyeán tính.
Phaân cöïc troøn ñöôïc taïo ra baèng caùch phaùt ñi 2 ñöôøng phaân cöïc tuyeán tính tröïc giao
nhau nhöng leäch pha vôùi nhau moät goùc 900. Tuøy theo cöïc cuûa goùc leäch pha ñeå taïo ra chieàu
quay phaûi hay traùi.
Trong caùc traïm thu TVRO ñaét tieàn ngöôøi ta ñieàu khieån goùc phaân cöïc baèng moâtô
qua boä polarotor coù maïch ñieàu khieån ñaët trong maùy thu TVRO nhö hình veõ.
Boä ñieàu
khieån phaân
cöïc
Polarotor SERVO
SATELLITE RFCEIVER
ÔÛ moät soá traïm thu TVRO, thöïc hieän ñieàu khieån phaân cöïc vöøa baèng polarotor cô khí
vaø doøng ñieän töø qua ferrite.
Ngoaøi ra coøn coù caùc loaïi ñaàu doø ñoâi, chuùng ñöôïc noái vôùi nhau qua chuyeån maïch.
Loaïi naøy phaûi duøng 2 ñöôøng caùp cho 2 cöïc tính V-H rieâng reõ. Noù duøng ñeå thu ña keânh raát
tieän lôïi, coù theå vöøa thu vaøi veä tinh cuøng moät luùc vôùi nhieàu chöông trình khaùc nhau.
Ba phaàn töû goàm pheãu, oáng daãn soùng vaø boä quay que doø phaân cöïc caàn phaûi ñaûm baûo
3 tính naêng trong giôùi haïn cho pheùp sau ñaây:
- Khaû naêng taùch phaân cöïc : >20dB (typ)
- Tæ soá soùng ñöùng SVWR : < 1,4/1 (1,25 typ)
- Ñoä suy hao caùc soùng phaûn xaï laïi = -15dB (-20dB typ)
Trong thöïc teá moät soá feed horn thöông maïi ñaït giaù trò cao hôn ñoâi chuùt.
- Khaû naêng taùch phaân cöïc (isolation) : >25dB (giöõa V vaø H)
- Tæ soá soùng ñöùng VSWR = 1,18 ÷1,25
- Ñoä suy hao soùng phaûn xaï laïi (return): >-15dB
- Toån hao do nhieãu nghòch ñaûo (invertion)= 0,001dB
Toaøn boä feed horn, LNB vaø servo motor ñöôïc treo beân treân loøng chaûo (tieâu ñieåm)
parabol baèng caùch giaù ñôõ chaéc chaén theo 2 kieåu sau ñaây:
+ Neáu loaïi ñieàu chænh phaân cöïc baèng tay hay baèng doøng ñieän töø thì thoâng thöôøng
ñôõ baèng moät oáng saéùt uoán cong gioáng nhö daïng coå coø.
+ Neáu loaïi ñieàu chænh baèng moâtô, caàn phaûi coù boä giaù ñôõ chaéc chaén goàm töø 3 ñeán 4
thanh ñôõ.
Giaù ñôõ vaø cuïm feed horn naèm ôû ngay tieâu ñieåm ñaõ laøm caûn trôû soùng truyeàn vaø laøm
taùn xaï caùc tia soùng phaûn xaï töø beà maët loøng chaûo gaây neân toån hao naêng löôïng chuøm soùng
chính vaøo khoaûng 1,2dB.
3.2.2.3 Truï ñôõ vaø giaù ñôõ anten
Chaûo anten phaûi ñöôïc ñònh vò thaúng ñöùng treân beä beâtoâng chaéc chaén. Caàn
phaûi tính theâm troïng löôïng taêng leân khi gaëp gioù maïnh vaø baõo lôùn. Vôùi söùc gioù 40m/s
(144km/h) seõ laøm taêng troïng löôïng chaûo leân 100kg. Truï ñôõ ñöôïc laøm baèng theùp oáng daøy
coù pha keõm khoâng gæ. Ñöôøng kính vaø chieàu cao oáng phuï thuoäc vaøo ñöôøng kính chaûo theo
baûng sau:
Ñöôøng kính chaûo 0,90m 3,00m
Ñöôøng kính oáng 0,50cm 1,40cm
Chieàu cao oáng 0,60m 1,20m
Truï phaûi coù thieát bò choáng seùt vaø tieáp ñaát toát. Ñieän trôû tieáp daát cho pheùp khoaûng 1
(Ω) typ.
Coù theå laøm heä thoáng daây ñaát rieâng baèng daây ñoàng hay nhoâm 3mm. Phaàn choân saâu
döôùi ñaát 10cm baèng taám væ saét daøy hay caùc khoanh daây ñoàng coù dieän tích khoaûng 1m2, ñaët
ôû nôi aåm öôùt hay coù nöôùc. Neáu chaûo ñaët treân nhaø cao taàng thì coù theå haøn chaéc vaøo coät oáng
nöôùc baèng saét pha keõm roài noái vôùi vaøi ba truï saét choân xuoáng ñaát.
Giaù ñôõ chaûo coù 2 loaïi: loaïi ñôn naêng vaø loaïi ña naêng.
* Loaïi ñôn naêng chæ coù khaû naêng doø baét tín hieäu cuûa moät veä tinh naèm treân quyõ
ñaïo ñòa tónh. Noù chæ quay tìm ñöôïc goùc ngaång vaø goùc phöông vò cuûa moät toïa ñoä ñaõ cho.
Loaïi naøy coù kyù hieäu thöông maïi laø AzEi (Azimuth-Elevation).
- Loaïi ña naêng coù cô caáu quay ñoàng boä. Coù theå naâng leân xuoáng ñeå tìm goùc ngaång,
quay tìm goùc ñòa cöïc, vaø quay goùc phöông vò baùm theo maët phaúng xích ñaïo. Khi thay ñoåi
goùc phöông vò thì goùc ngaång cuõng thay ñoåi theo moät caùch ñoàng boä nhôø cô caáu ñaëc bieät.
Loaïi naøy coù theå quay tay roài vít coá ñònh, ñaùnh daáu ñeå nhôù vò trí.
Trong caùc traïm lôùn, anten coù ñöôøng kính töø 10÷12 feets thì phaûi duøng moâtô qua
boä ñieàu khieån Positioner duøng nguoàn DC 24V hay 36V/3A.
Maïch ñieàu khieån töø xa ñaët ôû khoái trong nhaø, noù coù theå ñieàu khieån quay tìm veä tinh
moät caùch töï ñoäng ñoàng boä töø –700 Kinh Ñoâng ñeán +700 Kinh Taây. Sau moãi laàn doø tìm heát
caùc veä tinh töø Ñoâng sang Taây treân quyõ ñaïo ñòa tónh.
3.2.3 Boä khuyeách ñaïi dòch taàn vaø maùy thu TVRO
Boä khuyeách ñaïi dòch taàn nhieãu thaáp LNB vaø maùy thu TVRO laø 2 thieát bò
chuû yeáu ñeå xöû lyù tín hieäu thu töø veä tinh .
3.2.3.1 Maïch tieàn khuyeách ñaïi vaø dòch taàn
Tín hieäu veä tinh ñöôïc quy ñònh cho thu TVRO (caù nhaân) laø –130dBw. Sau
khi qua anten khuyeách ñaïi 50dB (typ), möùc tín hieäu ñeán ngoõ vaøo LNB: -80dB. Ñoä lôïi cuûa
LNB trong giôùi haïn chuaån =50dB (typ) vaø toái thieåu =48dB (min). Möùc tín hieäu ngoõ ra: -
30dBm/75Ω ≈1μw.
Möùc tín hieäu ngoõ vaøo : -80dB ≈10 picowatts laø cöïc kyø nhoû, coù theå bò taïp
nhieãu laán aùt. Cho neân chæ tieâu quan troïng cuûa taàng naøy laø heä soá taïp nhieãu, ñöôïc tính theo
dB hay nhieät ñoä tuyeät ñoái Kenvin. Ñeå khuyeách ñaïi ñöôïc tín hieäu cöïc nhoû naøy , ôû taàng ñaàu
LNB phaûi duøng linh kieän coù heä soá taïp nhieãu rieâng F0 raát nhoû, khoaûng töø 1,2÷ 2dB. Caùc
linh kieän thöôøng duøng laø FET coù taïp nhieãu F0 nhoû. FET coù diode Shottky, hay diode Tunel
coù heä soá nhieät aâm. Coù theå keå ra vaøi loaïi FET sau ñaây:
Haõng Mitsubishi: MGF1403 (F0=1,8dB, MGF1405, MGF1425 (F0=1,4dB)
Haõng Siemens: CF18-18 (F0=1,8Db, cfy18-20 (F0=2dB)
Trong caùc boä dòch taàn LNB thöông maïi, heä soá taïp nhieãu tuyeät ñoái ñöôïc ghi laø Noise
figure, cho pheùp töø 230K ÷750K. Giaù trò 0K caøng nhoû, taïp nhieãu caøng thaáp. Caùc loaïi LNB
loaïi chaát löôïng trung bình töø 45÷ 750K nhö cuûa Nga, Ñaøi Loan. Caùc loaïi LNB toát nhaát hieän
nay nhö cuûa Myõ vaø Nhaät , nhieät ñoä nhieãu ñaït ñeán 230K. Vì vaäy, moãi khi caàn mua LNB thì
phaûi bieát ñöôïc nhieät ñoä nhieãu ghi ôû nhaõn LNB.
Ôû traïm thu hình coù 2 loaïi: dòch taàn 1 laàn (Single down) vaø dòch taàn 2 laàn (Block
down).
Loaïi dòch taàn 1 laàn duøng boä khuyeách ñaïi dòch taàn LNA (Low noise
amplifier) ñoåi taàn töø 3,7÷4,2GHz xuoáng 70MHz. Tín hieäu töø LNA khuyeách ñaïi roài truyeàn
qua caùp RG213/U daøi 10ft (3m05), ñeán boä Down converter ñeå cho ra taàn soá 70MHz ñöa
vaøo maùy thu.
Loaïi dòch taàn 2 laàn duøng boä khuyeách ñaïi dòch taàn LNB (Low noise block
down-converter) thöïc hieän ñoåi taàn laàn thöù nhaát:
Töø baêng C (3,7÷4,2GHz) xuoáng 0,95÷1,45GHz
Töø baêng Ku (10,95÷12,75GHz) xuoáng 0,95÷1,75GHz
Tín hieäu 950÷1450MHz ôû ngoõ ra LNB truyeàn qua caùp daøi 125ft (38m) ñaõ bò toån hao
17,5dB (vôùi caùp RG59/U, ôû 1GHz, daøi 100ft, toån hao 14dB), neân phaûi ñöôïc buø toån hao
baèng taàng khuyeách ñaïi tuyeán tính KSL-10 vôùi ñoä lôïi 10dB, qua boä phaân nhaùnh KSP-2,
chia 2 ñöôøng cho 2 maùy thu. Taïi maùy thu tín hieäu seõ ñöôïc dòch taàn laàn thöù 2. Taàn soá dòch
taàn laàn thöù 2 theo quy ñònh cuûa moãi nöôùc vaø tuøy theo baêng taàn C hay Ku. Taàn soá trung taàn
naøy thöôøng ñöôïc duøng nhieàu laø 140MHz cho rieâng baêng C, vaø 479,5MHz cho caû 2 baêng C
vaø Ku. Taàn soá dòch taàn thöôøng ñöôïc goïi laø trung taàn (IF). Trung taàn 2 (IF2) thöôøng laáy sau
boä phaân nhaùnh cuûa baêng toång hôïp Video-Audio, goïi laø boä IF Distributor.
Boä dòch taàn LNB coù daïng hình chöõ nhaät ñöôc hoaøn toaøn boïc kín, chæ chöøa 2 ñaàu nhaän
vaø ñöa tín hieäu ra. Ñaàu nhaän tín hieäu ñöôïc gheùp noái vôùi oáng daãn soùng, ñaàu laáy ra baèng
jack caùi F (Female).
Maïch ñieän trong LNB ñöôïc caáu taïo baèng thoâng soá phaân boá, keát caáu chính xaùc, chaéc
chaén vaø ñöôïc baûo veä hoaøn haûo ñeå traùnh möa aåm, buïi vaø rung ñoäng cô. Khoâng theå ño ñaïc
baèng phöông phaùp thoâng thöôøng, bôûi vaäy khoâng neân tuøy tieän thaùo ra kieåm tra. Caàn traùnh
va chaïm vaø khoâng ñeå gaàn nôi coù töø tröôøng maïnh, nhieät ñoä cao.
Maïch tieàn khuyeách ñaïi vaø dòch taàn nhieãu thaáp (LNA vaø LNB) tuy ñöôïc thieát keá
Ngoaïi sai
10GHz
chung trong moät khoái , nhöng coù theå phaân bieät thaønh hai phaàn: maïch tieàn khuyeách ñaïi
nhieãu thaáp LNA (Low Noise Amplifier) vaø maïch dòch taàn soá nhieãu thaáp ( LNB (Low
0,9 – 1,7556
11.7 – 12,56 Hz
Hz
Noise Blockdownconverter), bao goàm maïch ngoaïi sai, maïch troän taàn. Toaøn boä maïch LNA
vaø LNB ñöôïc thieát keá chung trong moät khoái vaø ñaët saùt ngay anten (nguoàn ñieän ñöôïc cung
caáùp rieâng). Tín hieäu ôû ñaàu ra laø tín hieäu FM vôùi taàn soá khoaûng 1 GHz. Tín hieäu naøy ñöôïc
daãn baèng caùp ñeán khoái thu veä tinh (ñaët gaàn maùy thu hình trong nhaø).Sô ñoà khoái nhö sau:
Maïch dòch taàn soá nhieãu thaáp (LNB)laø maïch vaøo cuûa khoái thu sieâu cao taàn(KTSCT).
Maïch LNB vaø Anten thu quyeát ñònh ñoä nhaïy cuûa KTSCT.
Bieán aùp Module (naèm giöõa oáng daãn soùng vaø daây daãn daûi) , ñöa tín hieäu (khoâng suy
giaûm) töø oáng daãn soùng vaøo daây daãn daûi (daây daãn sieâu cao taàn döôùi daïng maïch in).Nhö
hình sau:
Fef = F1 + (F2 –1)/ K1 + (F3 –1)/ K1. K2 +…………….. (Fn –1)/ K1. K2 …. Kn-1
Trong ñoù FI vaø KI laø heä soá nhieãu vaø ñoä khueách ñaïi cuûa maïch 4 cöïc thöù i.
Töø coâng thöùc treân ta suy ra : Neáu ñoä khueách ñaïi cuûa maïch 4 cöïc thöù nhaát ñuû lôùn ,
thì nhieãu cuûa noù quyeát ñònh bôûi thaønh phaàn nhieãu ( Vôùi ñieàu kieän heä soá nhieãu taát caû caùc
maïch 4 cöïc laø nhö nhau ) cuûa taát caû caùc maïch 4 cöïc .
3.2.3.2 Khoái thu veä tinh:
Khoái thu veä tinh (Satellite receiver) coù chöùc naêng bieán ñoåi loaïi ñieàu cheá FM
thaønh AM cho thích hôïp vôùi maùy thu hình thoâng duïng. Khoái thu veä tinh ñöôïc thieát keá
chung trong moät hoäp nhö maùy ghi hình video cassette. Taïi ñaây coù theå ñieàu chænh vieäc choïn
keânh veä tinh, ñieàu chænh goùc phöông vò, ñieàu chænh phaân cöïc cuûa anten. Sô ñoà nhö sau:
Anten
Loïc thoâng Anten
Loïc thoâng
Ñieàu bieân
Television
Trong nhieàu thieát keá hieän nay, ngöôøi ta duøng ñioât Shottky cho maïch troän taàn (heä
soá nhieãu 9-11 dB). Maïch troän taàn coù baêng taàn roäng (khoâng coù khaû naêng tinh chænh), noù cho
pheùp thu taát caû caùc keânh phaùt naèm trong toaøn boä baêng taàn treân, tieän cho vieäc thu caù nhaân.
Maïch ngoaïi sai duøng thaïch anh vôùi boä nhaân taàn hoaëc töï dao ñoäng (ñieàu khieån töï ñoäng) coøn
laø vaán ñeà tieáp tuïc nghieân cöùu cho heä thu caù nhaân: trong luùc ñoù ñoái vôùi heä thu taäp theå thì
maïch ngoaïi sai duøng thaïch anh coù ñoä oån ñònh cao laø vaán ñeà khaúng ñònh.
Neáu xeùt phöông phaùp thieát keá caùc maïch tieáp theo cuûa khoái thu sieâu cao taàn, thì noù
phuï thuoäc vaøo giaûi phaùp maïch maùy thu, cuï theå laø nguyeân taéc moät hoaëc hai laàn bieán ñoåi
(dòch) taàn soá.
Maïch KTSCT moät laàn dòch taàn seõ ñôn giaûn, nhöng khoù choïn cho giaù trò trung taàn.
Do suy hao tín hieäu göông, taàn soá trung taàn caàn phaûi coù giaù trò lôùn nhaát. Neáu ñeå cho ñôn
giaûn vaø giaù thaønh thöïc hieän maïch KTSCT reû cuõng nhö ñaûm baûo ñöôïc caùc ñieàu kieän laøm
vieäc cuûa discriminator, thì taàn soá trung taàn phaûi nhoû. Vì lyù do naøy maø trong thöïc teá maïch
hai laàn dòch taàn ñöôïc söû duïng phoå bieán.
Neáu taïo dao ñoäng khoâng duøng thaïch anh, ta coù theå tinh chænh maïch dao ñoäng
(ñieàu chænh taàn soá dao ñoäng) ñeå choïn keânh tín hieäu caàn thu, ngöôïc laïi, neáu söû duïng dao
ñoäng thaïch anh, thì toaøn boä baêng taàn ñöôïc chuyeån tieáp ñeå choïn keânh caàn thu (nhôø caùc boä
loïc ôû ñaàu ra maïch giaûi ñieàu cheá vaø söû duïng maïch ñieàu bieân). Vieäc choïn keânh ñöôïc thöïc
hieän nhôø chuyeån maïch trong maùy thu hình.
Tín hieäu töø ñaàu ra maïch troän taàn laàn thöù hai sau khi khuyeách ñaïi vaø haïn cheá, ñöôïc
ñöa ñeán taàng taùch soùng FM, roài ñeán maïch ñieàu bieân AM. Tín hieäu nhaän ñöôïc laø tín hieäu
truyeàn hình cao taàn (thuoäc baêng III vaø IV cuûa truyeàn hình). Do söû duïng ñieàu bieân aâm AM,
tín hieäu sau khoái thu sieâu cao taàn ñöôïc ñöa ñeán ñaàu vaøo maùy thu hình thoâng duïng.
Tín hieäu hình phaùt töø veä tinh vôùi coâng suaát coá ñònh. Bieân ñoä tín hieäu hình thu ñöôïc
laø keát quaû cuûa vieäc truyeàn lan trong khí quyeån (suy hao do caùc nguyeân nhaân bieán ñoäng
trong khí quyeån nhö möa, tuyeát, baõo…). Chaát löôïng hình aûnh thu ñöôïc phuï thuoäc raát nhieàu
vaøo ñieàu kieän truyeàn soùng trong khoâng gian vuõ truï vaø trong khí quyeån cuûa traùi ñaát. Möa coù
theå laøm taêng ñoä suy hao tín hieäu treân 7dB, coù theå daãn ñeán laøm giaùn ñoaïn vieäc thu (trong
thöïc teá khoâng xaûy ra thöôøng xuyeân). Thöôøng khí quyeån coù söï bieán ñoäng trong khi möa vaø
laøm suy hao trong phaïm vi 2dB. Hieän töôïng naøy thöôøng coù lieân quan ñeán vieäc phaù vôõ ñònh
höôùng truyeàn soùng.
Nhieàu thöïc nghieäm vaø ño ñaïc thoáng keâ ôû nhieàu nôi cho thaáy raèng, suy hao treân
2dB thöôøng xaûy ra khoaûng 0,06% thôøi gian thu, coøn treân 4,5dB laø 0,01% thôøi gian thu
(khoaûng 50phuùt/naêm).
Möùc ñoä nhaän thaáy nhieãu treân hình aûnh thu phuï thuoäc vaøo tyû soá C/N (xem baûng).
Ñeå ñaûm baûo tyû soá tín hieäu thu treân nhieãu (S/N) taïi ñieåm thu, caàn ñaûm baûo caùc
thoâng soá sau ñaây:
-ñoä taêng ích cuûa anten: 48,5 dB (anten thu 3m)
-nhieät ñoä nhieãu cuûa anten: 23 K
-nhieät ñoä xung quanh: 295 K
-heä soá nhieãu cuûa maïch dòch taàn soá: 3dB
-cöôøng ñoä tröôøng taïi ñieåm thu: -120 dBW/m2.
Choïn keânh
Nhaät ñaõ xuaát hieän loaïi maùy naøy, duøng cho vieäc thu hình coù ñoä phaân tích cao
(HDTV).
Caùc maïch tuner veä tinh cuï theå raát ña daïng. Tuy nhieân ta coù theå bieåu dieãn baèng sô
ñoà khoái nhö hình veõ. ÔÛ ñaàu vaøo laø maïch thoâng daûi cho 0,95-1,75GHz. Nhieäm vuï cuûa maïch
loïc thoâng daûi laø suy giaûm caùc tín hieäu coù taàn soá göông vaø caùc tín hieäu naèm ôû phía döôùi
baêng taàn treân (ví duï caùc ñaøi truyeàn hình coäng taùc ôû döôùi daûi taàn 0,95-1,75GHz vôùi coâng
suaát lôùn ôû baêng UHF) hoaëc caùc tín hieäu thoâng tin khaùc. Tín hieäu trung taàn ñaàu (sau khi loïc)
ñöôïc khuyeách ñaïi daûi roäng, sau ñoù ñöôïc ñöa ñeán maïch loïc thoâng daûi (cuøng vôùi ngoaïi sai
2). Maïch loïc naøy choïn keânh caàn thu , suy giaûm caùc tín hieäu ôû caùc keânh laân caän vaø tín hieäu
coù taàn soá göông, phaân chia cho taàng troän (töø ñaàu vaøo tuner), giaûm nhieãu ñieän töø tröôøng
beân ngoaøi aûnh höôûng vaøo. Tín hieäu keânh caàn thu seõ ñeán maïch troän taàn. Taïi ñaây, tín hieäu
ngoaïi sai seõ troän vôùi tín hieäu vaøo. Caùc tuner veä tinh coù chaát löôïng cao thöôøng taïo tín hieäu
ngoaïi sai töø maïch toång hôïp taàn soá.
Taàng troän noái vôùi maïch thoâng daûi coù taàn soá trung taàn baèng trung taàn hai. Neáu taêng
loaïi caùc taàn soá göông seõ deã daøng. Thôøi gian ñaàu ngöôøi ta duøng taàn soá 134 MHz, coøn hieän
nay laø 479,5 MHz vaø coøn gaëp trung taàn hai vôùi taàn soá 612 MHz. Maïch loïc noái vôùi maïch
troän taàn xaùc ñònh ñoä choïn loïc böôùc ñaàu, khoâng cho nhöõng tín hieäu khaùc qua maïch khuyeách
ñaïi trung taàn hai. Ñoä choïn loïc caàn thieát cuûa trung taàn hai coù theå ñaït ñöôïc nhôø maïch loïc
baèng soùng aâm SAW.
Maïch khuyeách ñaïi trung taàn hai chöùa maïch töï ñoäng ñieàu khuyeách AGC ñeå laøm
cho möùc tín hieäu khoâng phuï thuoäc caùc ñieàu kieän thu vaø baûo veä maïch khuyeách ñaïi trong
tröôøng hôïp khuyeách ñaïi quaù lôùn. Ngöôøi ta thöôøng goïi phaàn tuner noùi treân laø ñaàu tuner veä
tinh.
Tín hieäu trung taàn hai ñöôïc khuyeách ñaïi vaø haïn bieân seõ ñeán maïch taùch soùng taàn
soá. Maïch taùch soùng taàn soá chuyeån tín hieäu coù baêng taàn cô baûn veà daûi taàn 25 Hz – 8MHz.
Maïch taùch soùng taàn soá chaát löôïng cao phaûi coù maïch haïn bieân. Nhieäm vuï cuûa
maïch haïn bieân ñaõ laøm cho hoaït ñoäng cuûa maïch taùch soùng taàn soá khoâng phuï thuoäc vaøo söï
thay ñoåi bieân ñoä tín hieäu trung taàn.
Keânh hình cuûa tuner veä tinh coù nhieäm vuï xöû lyù tín hieäu nhaän töø maïch taùch soùng
taàn soá, nhaèm taïo tín hieäu caàn thieát cho maùy thu hình heä PAL vaø SECAM. Möùc tín hieäu
hình ôû ñaàu ra laø 1Vpp treân 75Ω. Xöû lyù tín hieäu bao goàm vieäc söûa ñaëc tuyeán taàn soá, hieäu
chænh tín hieäu vaø khuyeách ñaïi.
Tín hieäu Ra hình
trung taàn 2 1vpp ,75
Ngoaïi sai
Choïn TT Ra tieáng
tieáng 0,7vpp ,1k Ω
Keânh tieáng trong tuner veä tinh phaûi thoûa maõn caùc ñaëc tröng caàn thieát. Coù nhieàu giaûi
phaùp cho keânh tieáng. Caùc maïch ôû hình veõ laø caùc maïch thöôøng gaëp trong thöïc teá. Maïch thu
caùc tín hieäu tieáng (phaûi ôû caùc taûi taàn khaùc nhau) duøng taàng phuï bieán ñoåi taàn soá vaø dòch taûi
taàn ñeán 10,7 MHz. Tín hieäu naøy tieáp theo ñöôïc ñieàu cheá vaø khuyeách ñaïi. Noù cho pheùp thu
caùc tín hieäu tieáng phaùt ôû taûi taàn baát kyø trong daûi 5,5 – 8MHz. Tuner veä tinh coù theå thu hai
keânh tieáng.
Taùch Tieàn Loïc thaáp Deemfar K/ñ hình
soùng khueách ñaïi -sis –khöû sai
1vpp ,75 Ω
Phöông aùn khaùc laø duøng hai keânh tieáng ñieàu chænh treân taàn soá caùc daûi taàn tieáng,
ñaëc bieät toát cho vieäc truyeàn hai keânh tieáng hoaëc aâm thanh laäp theå.
Ñeå thu caùc tín hieäu phaùt ôû tieâu chuaån MAC, trong tuner veä tinh phaûi coù theâm
maïch decoder (maïch giaûi maõ MAC) thích hôïp.
Caùc thoâng soá cuûa tuner veä tinh cho maùy thu hình tieâu chuaån
- Ñaàu tieân laø xung vuoâng vôùi thôøi gian taêng cuûa 200ns duøng ñeå ñaùnh giaù sai leäch
daûi ñaëïc tuyeán taàn soá tín hieäu phaùt töø 15KHz ñeán 250KHz. Cuï theå laø ñeå phaùt hieän sai leäch
veà saéc maøu (Tilt) vaø ñöôøng uoán cong (rounding) ôû cuoái söôøn leân cuûa möùc traéng vaø ôû cuoái
söôøn giaûm xuoáng ôû möùc ñen.
- Tieáp ñeán laø xung 2T cuûa haøm sin2 (sin2 2T) vôùi ½ bieân ñoä cuûa 200ns. ÔÛ heä soá
PAL, fc=5MHz, neân T=1/2 fc=100ns. Xung naøy ñeå phaùt hieän meùo daïng tín hieäu do treã
nhoùm ôû khoaûng giöõa daûi taàn, töùc laø kieåm tra ñoä choùi.
-Sau cuøng laø xung 20T vôùi ½ bieân ñoä cuûa 2μs. Haøm soá sin2 20T bieåu thò xung naøy
ñöôïc ñieàu cheá bôûi taàn soá phuï mang maøu 4,43MHz. Noù kieåm tra meùo daïng maøu do treã
nhoùm gaây ra. 3 xung naøy xuaát hieän töø beân traùi maøn hình vôùi 3 daûi vaùch traéng töø heïp ñeán
roäng. Caàn phaûi hieäu chænh sao cho caùc daûi traéng naøy thaät saïch nhieãu, saéc neùt, coù aâm thanh
1000Hz trong treûo.
4. Aán phím V/H ñeå ñieàu chænh thoâ goùc phaân cöïc ngang hoaëc doïc cho hình
aûnh toát hôn.
5. Aán tieáp phím SKEW ñeå tinh chænh theâm goùc phaân cöïc cho hình toát theâm
6. Aán phím Audio ñeå ñieàu chænh aâm thanh cho thaät trong treûo
7. Sau khi ñaõ hieäu chænh vaøi ba laàn caùc böôùc treân ñeå cho hình aûnh vaø aâm
thanh hoaøn haûo thì aán phím nhôù STORE ñeå löu giöõ tín hieäu veä tinh naøy, roài tieáp tuïc tìm
caùc veä tinh khaùc.
Neáu nhö ñaõ xaùc ñònh vaø ñieàu chænh thaät ñuùng caùc goùc ngaång vaø phöông vò thì coù theå
quay anten doø tìm ñöôïc taát caû veä tinh treân quyõ ñaïo ñòa tónh. Coøn xaùc ñònh caùc goùc khoâng
ñuùng thì seõ xaûy ra tình traïng nhö hình veõ. Luùc naøy seõ khoâng nhaän ñöôïc tín hieäu cuûa moät soá
veä tinh, maëc duø noù ñang treo lô löûng treân quyõ ñaïo.
Phaàn 2
Head End
F F F F CHIA 4 CHIA 4
RF
R1 R2 R3 R4 R1 R2 R3 R4
AV
M1 M2 M3 M4 M1 M2 M3 M4
RF RF RF RF
RF
ch7 ch9 ch21 ch28 ch31 ch33 ch35 ch37 ch39 ch41 ch43 ch45
COMBINER
Thöïc teá ñeå ñaùp öùng vôùi yeâu caàu thöïc teá cuûa khaùch saïn vaø caùc thieát bò hieän coù treân
thò tröôøng, ta coù theå duøng moät heä thoáng HEAD END nhö sau:
SÔ ÑOÀ THIEÁT KEÁ KHOÁI THU TVRO
VHF Antenna
Parabol Antenna Parabol Antenna
UHF Antenna Satellite 1 Satellite 2
NIP-4DP NIP-4DP
BW-40AS
R1 R2 R3 R4 R1 R2 R3 R4
M1 M2 M3 M4 M1 M2 M3 M4
COMBINER COMBINER
BW_40AS NIF_8D
HEAD END
¾ Phaàn caùp phaân phoái :
Coù hai kieåu thoâng duïng nhö sau:
NIF TV NIF TV
TAP
TV TAP TV TV T
TAP
TAP
TV TV
TV TAP TV
TV TV
TV TAP TV
TV TV
TV NIF TV
-Ñoái vôùi loaïi caáu truùc hình xöông caù : Coù öu ñieåm tieát kieäm ñöôïc daây , nhöng
seõ phaûi duøng nhieàu boä chia nhaùnh hôn ( Toån hao ñöôøng truyeàn lôùn) vaø ñoä an toaøn seõ
keùm , chæ caàn 1 boä chia nhaùnh hoûng seõ maát toaøn boä tín hieäu cho caùc thueâ bao sau noù,
hoaëc khi daây ñöùt cuõng xaåy ra tröôøng hôïp töông töï ) khoù khaên cho söûa chöõa thay theá .
-Ñoái vôùi loaïi caáu truùc hình caây : Tuy coù toán daây hôn nhöng noù khaéc khuïc ñöôïc
caùc nhöôïc ñieåm cuûa loaïi caáu truùc hình xöông caù.
Töø phaân tích treân trong thieát keá naøy ta choïn caáu hình (b) . Sô ñoà thieát keá cho moãi
taàng töø taàng 1 ñeán taàng 6 theo maët caét ngang nhö sau :
Haønh lang
4m 8m 8m
6m
TV TV TV TV TV TV TV TV
OUTLET Phoøng ôû
SÔ ÑOÀ THIEÁT KEÁ HEÄ THOÁNG THEO MAËT CAÉT ÑÖÙNG
NIF
3,8m
NIF
3,8m
6m
PROVIDING CABLE SYSTEM OF THE HOTEL
NIF_8D
Caàu thang
TV TV TV TV TV TV TV TV
NIF 4D NIF 2D NIF 4D
TV TV TV TV Caàu thang TV TV TV TV
NIF 4D NIF 2D NIF 4D
Caàu thang
TV TV TV TV TV TV TV TV
NIF 4D NIF 2D NIF 4D
Caàu thang
TV TV TV TV TV TV TV TV
NIF 4D NIF 2D NIF 4D
Caàu thang
TV TV TV TV TV TV TV TV
NIF 4D NIF 2D NIF 4D
Caàu thang
TV TV TV TV TV TV TV TV
NIF 2D
TV TV
3. LÖÏA CHOÏN THIEÁT BÒ VAØ TÍNH TOAÙN CHI TIEÁT:
3.1 Antenna:
Löïa choïn ñöôøng kính cuûa Anten parabole cho thieát bò thu, tuøy thuoäc :
- Coâng suaát thaáp nhöùt cuûa veä tinh trong caùc veä tinh caàn thu .
- Heä soá tieáng oàn cuûa ñaàu SHF (LNB).
- Nôi laép ñaët traïm thu, laø cho caù nhaân hay cho taäp theå.
Döôùi ñaây laø baûng cho kích thöôùc Anten caàn löïa ,tuøy thuoäc vaøo caùc yeáu toá nhö :
Coâng suaát cuûa veä tinh thu taïi maët ñaát ( PIRE) tính baèng dBW ,heä soá tieáng oàn toái ña cuûa
ñaàu SHF , ñoái töôïng laép ñaët traïm thu (cho caù nhaân hay cho taäp theå) .
Caên cöù vaøo khaû naêng, yeâu caàu cuûa khaùch haøng vaø keát quaû khaûo saùt nôi ñaët maùy cuõng
nhö veä tinh phaùt maø ta mua loaïi antena cho phuø hôïp . Ví duï ta choïn loaïi coù giaù ñôõ AZ-E 1
coù saün ôû thò tröôøng Vieät Nam duøng thu ôû baêng Ku.
Duøng Antenna loaïi daøn ñeå thu ñaøi ñòa phöông , ôû ñaây ta choïn 2 daøn , 1 cho thu keânh
UHF vaø 1 cho keânh VHF . Hieän coù raát nhieàu loaïi coù baùn treân thò tröôøng thaønh phoá , tuy
nhieân khi mua ta mua loaïi coù maùc do caùc ñôn vò coù ñaêng kyù chaát löôïng cuõng nhö ñòa chæ roû
raøng.
3.2 Choïn boä LNA vaø LNB:
Ta ñaõ bieát ñaàu thu SHF seõ quyeát raát lôùn tôùi chaát löôïng tín hieäu hình thu thu tuø veä tinh
. Khi choïn caàn chuù yù caùc chæ soá sau:
¾ Daûi taàn coâng taùc.
¾ Heä soá tieáng oàn [N( dB )] ,phaûi oån ñònh treân toaøn boä giaûi taàn ( thöôøng 1,5
– 2,5 dB caøng nhoû caøng toát).
¾ Ñoä lôïi phaæ ñeàu treân daûi taàn (40 – 55 dB ).
¾ Tyû soá soùng ñöùng [ROS < 1,3].
3.3 Choïn maùy thu TVRO:
Duøng loaïi ñaàu coù caû tuner ,mod , combiner :HEMR-870G4.
3.4 Choïn boä Booter:
Vì duøng 2 Antenna ñeå thu ôû 2 baêng taàn UHF vaø VHF. Ñeå cho tieän lôïi ta coù theå choïn
moät boä Booter daûi roäng duøng cho caû 2 keânh , cuï theå ta duøng loaïi BW-40AS vôùi caùc thoâng
soá keøm theo Catalogue cuûa haõng NIPPON ANTENNA ôû phaàn phuï luïc .
3.5 Choïn cable :
Ta duøng loaïi caùp INDOOR ,thoâng duïng mhaát laø loaïi 5C cuûa Nhaät hoaëc Myõ laø toát
nhaát ñeå giaûm toån hao. Trong thieát keá caùp ñöôïc duøng laø loaïi 6 RISER SERIER –CATVR
cuûa NEC coù caùc thoâng soá treân Catalogue ôû phaàn phuï luïc. Cuøng vôùi caùc ñaàu noái 5C ôû
Catalogue.
3.6 Choïn caùc boä phaân vaø chia ñöôøng:
Tuøy theo chöùc naêng vaø yeâu caàu töøng vò trí maø ta löïa choïn cho phuø hôïp . Ví duï : ta
choïn cuï theå nhö trong sô ñoà thieát keá toång quaùt . Ngoaøi ra taïi caùc ñaàu cuoái moãi thueâ bao
coøn theâm moät boä OUTLET CSW-7-7 ñeå caém tröïc tieáp ra TV.
3.7 Tính toaùn suy hao:
Ñeå ñôn giaûn cho vieäc tính toaùn ,ta chæ caàn tính möùc suy hao cuï theå cuûa thueâ bao coù
möùc suy hao lôùn nhaát vaø nhoû nhaát taïi moãi taàng tôùi ñaàu ra cuûa boä khueách ñaïi coâng suaát.
Töø yeâu caàu cuï theå, sô ñoà thieát keá heä thoáng thu TVRO, sô ñoà caùc maët caét cuûa khaùch
saïn vaø chæ soá suy hao cuûa caùc thieát bò theo Catalogue ta thaáy löïa choïn linh kieän nhö vaäy laø
toái öu vì möùc suy hao laø nhoû nhaát töø ñoù tính toaùn ñöôïc möùc suy hao max vaø min cho moãi
taàng nhö sau:
• Taàng 6:
Thueâ bao coù möùc suy hao lôùn nhaát:
Möùc suy hao cuûa OUTLET CSW-7-7 = 3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_4D = 8.5 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_2D = 4.3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_8D = 12.5
dB
Möùc suy hao cuûa daây noäi taàng: (6+8+8+3.8)m = 4.52
dB
Möùc suy hao toång: = 32.82
dB
Thueâ bao coù möùc suy hao nhoû nhaát:
Möùc suy hao cuûa OUTLET CSW-7-7 = 3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_4D = 8.5 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_2D = 4.3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_8D = 12.5 dB
Möùc suy hao cuûa daây noäi taàng: (6+8+3.8)m = 3.12 dB
Möùc suy hao toång: = 31.42 dB
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
• Taàng 5
Thueâ bao coù möùc suy hao lôùn nhaát:
Möùc suy hao cuûa OUTLET CSW-7-7 = 3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_4D = 8.5 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_2D = 4.3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_8D = 12.5 dB
Möùc suy hao cuûa daây noäi taàng: (6+8+8+3.8)m = 4.52 dB
Möùc suy hao cuûa daây lieân taàng: 3.8m = 0.665 dB
Möùc suy hao toång: = 33.49 dB
Thueâ bao coù möùc suy hao nhoûnhaát:
Möùc suy hao cuûa OUTLET CSW-7-7 = 3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_4D = 8.5 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_2D = 4.3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_8D = 12.5 dB
Möùc suy hao cuûa daây noäi taàng: (6+8+3.8)m = 3.12 dB
Möùc suy hao cuûa daây lieân taàng: 3.8m = 0.665 dB
Möùc suy hao toång: = 32.09 dB
• Taàng 4:
Thueâ bao coù möùc suy hao lôùn nhaát:
Möùc suy hao cuûa OUTLET CSW-7-7 = 3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_4D = 8.5 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_2D = 4.3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_8D = 12.5 dB
Möùc suy hao cuûa daây noäi taàng: (6+8+8+3.8)m = 4.52 dB
Möùc suy hao cuûa daây lieân taàng: (3.8+3.8)m = 1.33 dB
Möùc suy hao toång: = 34,15 dB
Thueâ bao coù möùc suy hao nhoû nhaát:
Möùc suy hao cuûa OUTLET CSW-7-7 = 3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_4D = 8.5 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_2D = 4.3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_8D = 12.5 dB
Möùc suy hao cuûa daây noäi taàng: (6+8+3.8)m = 3.12 dB
Möùc suy hao cuûa daây lieân taàng: (3.8+3.8)m = 1.33 dB
Möùc suy hao toång: = 32.76 dB
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
• Taàng 3:
Thueâ bao coù möùc suy hao lôùn nhaát:
Möùc suy hao cuûa OUTLET CSW-7-7 = 3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_4D = 8.5 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_2D = 4.3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_8D = 12.5 dB
Möùc suy hao cuûa daây noäi taàng: (6+8+8+3.8)m = 4.52 dB
Möùc suy hao cuûa daây lieân taàng: (3.8+3.8+3.8)m = 1.99 dB
Möùc suy hao toång: = 34.82 dB
Thueâ bao coù möùc suy hao nhoû nhaát:
Möùc suy hao cuûa OUTLET CSW-7-7 = 3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_4D = 8.5 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_2D = 4.3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_8D = 12.5 dB
Möùc suy hao cuûa daây noäi taàng: (6+8+3.8)m = 3.12 dB
Möùc suy hao cuûa daây lieân taàng: (3.8+3.8+3.8)m = 1.99 dB
Möùc suy hao toång: = 33.43 dB
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
• Taàng 2:
Thueâ bao coù möùc suy hao lôùn nhaát:
Möùc suy hao cuûa OUTLET CSW-7-7 = 3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_4D = 8.5 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_2D = 4.3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_8D = 12.5 dB
Möùc suy hao cuûa daây noäi taàng: (6+8+8+3.8)m = 4.52 dB
Möùc suy hao cuûa daây lieân taàng: (3.8+3.8+3.8+3.8)m = 2.66 dB
Möùc suy hao toång: = 35.49 dB
Thueâ bao coù möùc suy hao nhoû nhaát:
Möùc suy hao cuûa OUTLET CSW-7-7 = 3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_4D = 8.5 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_2D = 4.3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_8D = 12.5 dB
Möùc suy hao cuûa daây noäi taàng: (6+8+3.8)m = 3.12 dB
Möùc suy hao cuûa daây lieân taàng: (3.8+3.8+3.8+3.8)m = 2.66 dB
Möùc suy hao toång: = 34.10 dB
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
• Taàng 1:
Thueâ bao coù möùc suy hao lôùn nhaát:
Möùc suy hao cuûa OUTLET CSW-7-7 = 3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_4D = 8.5 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_2D = 4.3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_8D = 12.5 dB
Möùc suy hao cuûa daây noäi taàng: (6+8+8+3.8)m = 4.52 dB
Möùc suy hao cuûa daây lieân taàng: (3.8+3.8+3.8+3.8+3.8)m = 3.33 dB
Möùc suy hao toång: = 36.16 dB
Thueâ bao coù möùc suy hao nhoû nhaát:
Möùc suy hao cuûa OUTLET CSW-7-7 = 3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_4D = 8.5 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_2D = 4.3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_8D = 12.5 dB
Möùc suy hao cuûa daây noäi taàng: (6+8+3.8)m = 3.12 dB
Möùc suy hao cuûa daây lieân taàng: (3.8+3.8+3.8+3.8+3.8)m = 3.33 dB
Möùc suy hao toång: = 34.76 dB
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Taàng treät coù 2 phoøng (coi nhö gaàn caàu thang nhaát) vaø coi möùc suy hao laø nhö nhau khi
ñoù ta coù möùc suy hao cho thueâ bao ôû döôùi taàng treät ñöôïc tính nhö sau:
Möùc suy hao cuûa OUTLET CSW-7-7 = 3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_2D = 4.3 dB
Möùc suy hao cuûa NIF_8D = 12.5 dB
Möùc suy hao cuûa daây noäi taàng: (5+6+3.8)m = 2.60 dB
Möùc suy hao cuûa daây lieân taàng: (3.8+3.8+3.8+3.8+3.8+3.8)m = 3.99 dB
Möùc suy hao toång: = 26.39 dB
Ta coù keát quaû toång hôïp nhö sau:
1 36.16 34.76
2 35.49 34.10
3 34.82 33.43
4 34.15 32.76
5 33.49 32.09
6 32.82 31.42
3.8 Choïn maùy khueách ñaïi coâng suaát:
Ta bieát ñeå ñaûm baûo cho TV thu ñöôïc tín hieäu toát nhaát , thì möùc tín hieäu ñaàu vaøo cho
pheùp töø (5 -> 15) dB .
Caên cöù vaøo keát quaû tính toaùn vaø möùc tín hieäu cho pheùp , ta thaáy suy hao tôùi thueâ bao
coù möùc suy hao lôùn nhaát ôû taàng 1 laø lôùn nhaát so vôùi caùc thueâ bao khaùc trong toaøn khaùch
saïn vaø möùc suy hao ñoù laø: 36.16 dB.
Nhö vaäy ta choïn boä khueách ñaïi coâng suaát BW-40AS laø ñuû vaø coù caùc thoâng soá ñöôïc
cho trong Catalogue.
4. LAÉP ÑAËT VAØ TRIEÅN KHAI HEÄ THOÁNG
4.1 Ñieàu tra vaø nghieân cöùu vò trí ñeå thieát laäp nôi thu tín hieäu .
Vò trí taïi nôi thu, phaûi troáng traûi, vaø nhöùt laø höôùng veä tinh caàn thu thì khoâng ñöôïc che
khuaát.
Muoán nhö vaäy, thì phaûi xaùc ñònh höôùng nam ñòa lyù, vaø goùc caàn chænh lyù giöõa höôùng
Baéc töø tröôøng vaø Baéc ñòa lyù, baèng la baøn. Chuùng ta seõ coù truïc Baéc - Nam. Sau ñoù tính caùc
goùc phöông vò vaø goùc ngaång cuûa caùc veä tinh caàn thu .
Nhöõng phöông phaùp tính toaùn naøy seõ ñöôïc nghieân cöùu chi tieát trong phaàn sau.
Ngöôøi ta coù theå xem xeùt taïi choã, baèng maét, goùc ngaång (goùc naâng) coù bò vaät caûn ngaïi
hay khoâng ñeå coù theå thu veä tinh naøy hay veä tinh khaùc .
Neáu coù vaät caûn ngaïi, thì phaûi tìm bieän phaùp khaéc phuïc, hoaëc thay ñoåi vò trí hoaëc
naâng cao Anten khoûi vaät caûn ngaïi .
4.2 Keá hoaïch laép ñaët .
Moät Anten Parabol phaûi coù söùc chòu ñöïng vôùi gioù, nhöùt laø ñoái vôùi nhöõng loaïi coù
ñöôøng kính lôùn. Vì vaäy phaûi tính toaùn thaän troïng, vaø nghieâm tuùc.
Vieäc xaây döïng Anten ñöôïc luaät phaùp cho pheùp, ñuùng vôùi caùc quy ñònh cuûa luaät leä.
Neáu ngöôøi chuû xaây döïng laïi laø ngöôøi thueâ muôùn nhaø ñaát, hoaëc ngöôøi cuøng hôïp taùc
lieân doanh, thì nhaát thieát phaûi coù söï chaáp thuaän cuûa ngöôøi chuû nhaø ñaát hay ngöôøi cuøng hôïp
taùc.
Vieäc thieát laäp moät maïng caùp ñeå phaân phoái tín hieäu thì phaûi ñöôïc pheùp cuûa cô quan
vieãn thoâng quoác gia .
a.Laép ñaët Anten Parabol:
Moät aêngen parabole goàm coù:Truï ñôõ, giaù ñôõ, parabole (chaûo), ñaàu SHF, coù theå coù
moät phaàn moâtô.
• Coá ñònh truï ñôõ Anten:
Truï ñôõ phaûi ñöôïc coá ñònh thaúng ñöùng vaø baét buoäc luoân luoân phaûi ôû vò trí oån
ñònh.
Thoâng thöôøng oáng truï ñöôïc laøm baèng saét maï keõm baèng nhieät. Ñöôøng kính
trong khoaøng 50 mm cho caùc loaïi Anten 85/ 90 cm, cho ñeán 140 mm cho caùc Anten coù 300
cm ñöôøng kính. Chieàu daøi truï ñôõ coù töø 60 ñeán 12 0cm.
Neáu truï ñôõ ñöôïc laép ñaët trong vöôøn hoa, thì chieàu cao cuûa truï ñôõ coù theå cao hôn
ñeå vöôït qua caùc chöôùng ngaïi vaät coù theå coù moùng truï ñöôïc chaân baèng beâtoâng, saâu trong
loøng ñaát. Cuõng coù theå ñaët truï treân saøn thöôïng. Nhö vaäy thì phaûi haøn chaân truï vaøo keát caáu
theùp cuûa truï nhaø, vaø ñöôïc noái ñaát.
Cuõng coù theå laép ñaët Anten vaøo töôøng hay vaøo oáng khoùi cuûa nhaø beáp treân noùc
nhaø, trong tröôøng naøy thì phaûi coù caùc phuï tuøng ñaët bieät cho keát caáu cuøa truï ñôõ. Caùc vaùch
töôøng daày töø 40 ñeán 45 cm coù theå laép ñaët ñöôïc Anten töø 180 cm ñöôøng kính coù moâtô coâng
suaát maïnh, cho caùc Anten coù giaù ñôõ theo xích ñaïo. Boán ñieåm keát noái vaøo töôøng phaûi ñaët
bieät chaêm soùc. Loaïi truï ñôõ naøy cuõng phaûi ñöôïc noái ñaát.
Ñöøng bao giôø laép ñaët moät Anten coù kích thöôùc lôùn maø truï ñôõ khoâng ñuû söùc ñaûm
baûo vöõng chaéc. Trong khi laép ñaët phaûi chuù yù truï ñôõ phaûi thaät thaúng ñöùng treân neàn.
Trong nhieàu tröôøng hôïp phaûi chuù yù ñeán ñieàu kieän thoaùt nöôùc trong vöôøn hay
treân neàn ciment.
Caùc ñöôøng daây ñieän phaûi ñaët trong oáng nhöïa, bao goàm caùc daây cung caáp nguoàn
ñieän , daây tín hieäu, vaø caùc loaïi daây ñieàu khieån Anten.
Hieän nay treân thò tröôøng coù baùn loaïi daây nhieàu sôïi goàm coù :hai daây caùp ñoàng
truïc , moät daây caùp nguoàn coù 5 daây daãn cho moâtô vaø ñieàu khieån ñaûo cöïc polarotor . Caùc
loaïi naøy daønh ñeå trang bò cho caùc traïm thu coù Anten ñöôïc cô giôùi hoùa .
Thieát bò noái ñaát coù theå duøng löôùi ñöôïc traùng keõm choân döôùi maët ñaát ,hay noái
vaøo ñöôøng daây cuûa maïng löôùi ñieän hay ñöôøng oáng nöôùc . Caùc truï Anten vaø caùc maïch ñieän
thieát bò Anten phaûi noái vaøo heä thoáng naøy .
Coá ñònh giaù ñôõ vaø maët phaûn xaï .
• Giaù ñôõ AZ- EL :
Tröôùc tieân ñaët giaù ñôõ coá ñònh vaøo truï . Sau ñoù, haõy laép ñaët vaø ñieàu chænh
phöông huôùng , höôùng cho phaûn xaï theo höôùng daãn cuûa nhaø saûn xuaát trong baûng höôùng
daãn keøm theo thieát bò . Haõy löu yù xem maët phaûn xaï coù bò hö hoûng khi chuyeân chôû hay
khoâng , vaø caån thaän trong laép raùp . Chuùng ta ñaõ bieát raèng ñoä lôïi Anten seõ giaûm khi maët
phaûn xaï bò meùo daïng .Ñöôøng kính cuûa truï ñôõ , ñöôïc quy ñònh theo höôùng daãn cuûa ngöôøi
saûn xuaát .
• Giaù ñôõ theo xích ñaïo :
Vieäc laép raùp giaù ñôõ theo xích ñaïo , phöùc taïp hôn . Noù ñöôïc coá ñònh treân truï ñôõ ,
vaø ñöôïc ñieàu chænh tröôùc theo höôùng truïc Baéc – Nam , nhôø la baøn ñieàu chænh ñeå nhaän ñöôïc
höôùng Baéc ñòa lyù . Ngöôøi ta söû duïng phöông phaùp thöù hai ñeå tính goùc leäch ngoaøi vaø goùc
nghieâng ñeå tìm ra goùc naâng. Sau ñoù , thì môùi laép ñaët maët phaûn xaï vôù taát caû söï thaän troïng
caàn thieát .
Neáu laø loaïi Anten coù tieâu ñieåm leäch ( off set) , giaù ñôõ theo xích ñaïo seõ khaùc ,
nhöng phaàn ñieàu chænh tröôùc laø gioáng nhau.
b. Laép ñaët toaøn boä giaù ñôõ pheãu vaø ñaàu SHF:
Tröôùc tieân laø laép ñaët pheãu treân ñaàu SHF , nhôø moät mieáng ñeäm ñaët ôû giöõa hai voøng
keïp cuûa oáng daãn soùng…
Thoâng thöôøng ñaàu cuûa pheãu ñöôïc baûo veä baèng moät mieáng che ñaäy kín baèng nhöïa
.
Toaøn boä ñöôïc coá ñònh taïi tieâu ñieåm cuûa phaûn xaï baèng giaù ñôõ coù 3 chaân hay baèng
giaù ñôõ cuûa loaïi Anten coù tieâu ñieåm leäch .
Nhaø saûn xuaát cho khoaûng caùch tieâu ñieåm cuûa Anten . Chuùng ta coù theå duøng thöôùc
ñeå ño khoaûng caùch naøy , töø ñaùy Anten parabole ñeán ñaàu vaøo pheãu . Coù nhieàu loaïi Anten
coù theå tinh chænh ñöôïc khoaûng caùch naøy vôùi ñaàu pheãu . Thoâng thöôøng caùc Anten ñöôïc giao
vôùi ñaàu SHF ñaõ ñöôïc laép ñaët vaø ñieàu chænh saún , ñaët bieät laø ñoái vôùi Anten tieâu ñieåm leäch .
Ñaàu SHF phaûi ñöôïc ñieàu chænh ñuùng , coù nghóa laø truïc cuûa noù phaûi truøng vôùi truïc
cuûa parabole . Taát caû nhöõng vieäc laøm naøy , phaûi tieán haønh thaän troïng vaø thaät chính xaùc .
Coù nhöõng phuï tuøng ñaët bieät ñeå laép ñaët SHF vaø tieâu ñieåm cuûa moät Anten parabole
ñeå coù theå ñaët ñöôïc hai nguoàn : Moät nguoàn vaøo ñuùng tieâu ñieåm , coøn caùi thöù hai coù tieâu cöï
leäch ñeå coù theå nhaän ñöôïc veä tinh thöù hai coù khoaûng caùch vôùi veä tinh thöù nhaát laø 3 ñoä treân
quyû ñaïo ñòa tónh .
Moät muõ baèng chaát deûo loaïi khoâng nhaïy caûm vôùi caùc soùng sieâu cao, ñöôïc laép ñaët
ñeå che ñaäy caùc ñaàu SHF , maïch ñaûo cöïc , vaø maïch choïn ñaàu . Noù phaûi ñaûm baûo phuû ñöôïc
kín caùc thieát bò naøy .
Caùc ñöôøng caùp ñoàng truïc vaø caùp ñieàu khieån , ñöôïc laép ñaët daøi theo giaù ñôõ cuûa
parabole vaø coá ñònh theo chaân truï ñôõ .
c. Ñieàu chænh ñaàu doø hay ñaûo cöïc - palarotor .
Ñaàu choïn phaân cöïc coù ñaàu doø di ñoäng maø söï di chuyeån ñöôïc khieån töø xa taïi maùy
thu. Ñaàu doø coù theå di chuyeån treân 900 töø vò trí phuø hôïp vôùi phaân cöïc ngang ñeán vò trí laø
phaân cöïc ñöùng. Laø 1 thieát bò tinh chænh ñöôïc laép ñaët gaàn maùy thu. Söï di chuyeån cuûa ñaàu doø
phaûi lôùn hôn 900, sao cho söï ñieàu chænh khoâng bò caûn ngaïi taïi moãi vò trí. Nhö vaäy thì môùi
coù theå tinh chænh ñöôïc .
Vieäc ñieàu chænh ñöôïc thöïc hieän theo töøng xung moät töø 0,8 ñeán 2,2 µs vôùi moät nhòp
ñieäu theo chu kyø töø 17 ñeán 21 µs, nguoàn ñieän laø 5 voân moät chieàu .
d. Cô giôùi hoùa caùc anten theo xích ñaïo .
- Moâtô thöïc hieän di chuyeån tuyeán tính hay truïc kích .
Hình veõ cho thaáy chi tieát cuûa truïc kích. Moâtô keùo vít voâ taän , ñöôïc tröôït trong
oáng, coù heä thoáng baùnh raêng ñöïng trong hoäp .
Motor
Treân oáng coù moät voøng sieát chaët phaàn coá ñònh cuûa Anten parabole. Khôùp caàu
ñöôïc noái vaøo phaàn di ñoäng .
Moâtô ñöôïc ñieàu khieån töø maùy thu coù thoâng baùo vò trí cuûa Anten, vaø coù boä nhôù
ghi nhaän vaøi vò trí caàn thieát ñaõ ñöôïc ñieàu chænh töø tröôùc.
Maùy thu ñöôïc noái vôùi moâtô baèng ñöôøng daây caùp coù ba daây daãn coù kích thöôùc
ñuû taûi doøng ñieän : 3 x 0,3 mm2 hoaëc : 3 x 0,5 mm2 . Moâtô vaø truïc vít ñöôïc khôùp noái sao cho
khi co laïi, thì hai truïc song song ôû vaøo vò trí toái ña. Coù nghóa laø goùc taïo thaønh giöõa truïc vít
vaø phaàn di ñoäng cuûa Anten trong khoaûng 900 .
Moâtô ñöôïc cung caáp ñieän moät chieàu vôùi 24 hoaëc 36 Voân , vôùi 2A. Giôùi haïn di
chuyeån , ñöôïc thöïc hieän baèng moät maïch ngaét ñieän raát nhoû .
Maïch caûm nhaän laøm baèng moät chieát aùp 10 kom, 10 voøng vaø moät maùy taïo xung
baèng tieáp xuùc töø .
- Moâtô queùt roäng . (horizon-horizon)
Loaïi moâtô naøy ñöôïc coá ñònh tröïc tieáp treân oáng ñôõ , taïi phaàn coá ñònh. Coøn phaàn
di ñoäng ñöôïc noái vaøo giaù ñôõ xích ñaïo cuûa maët phaûn xaï parabole .
Loaïi moâtô queùt roäng coù khaû naêng phuû soùng moät vuøng roäng treân quyõ ñaïo ñòa
tónh . Nhö vaäy vieäc laép ñaët seõ deã daøng hôn, vaø taïo ñöôïc moät söï chính xaùc trong vieäc ñieàu
chænh phöông höôùng khoâng ñoàng ñeàu .
Moâtô ñöôïc cung caáp vôùi 36 voân moät chieàu, 3 A khi taûi ñaày ñuû. Maïch caûm nhaän
laø moät ILS ñieàu khieån baèng 5 thoûi nam chaâm. Ñieàu chænh ñöôïc chính xaùc ñeán 0,120 . Noù
ñöôïc giao vôùi caùc boä phoái hôïp cho Anten töø 90-120-150-180 cm ñöôøng kính vaø vôùi caùc truï
ñôõ töø 50 ñeán 76 mm .
Dó nhieân noù cuõng ñieàu khieån töø xa taïi maùy thu cung caáp cho moâtô caùc xung
ñoäng löïc .
4.3 Cho caùc thieát bò khôûi ñoäng .
a. Khôûi ñoäng thieát bò vôùi anten theo xích ñaïo.
Trong quaù trình laép raùp Anten vaø ñaàu SHF, thieát bò cuõng ñaõ ñöôïc ñieàu chænh theo
caùc chæ daãn ñaõ cho. Neân laëp laïi caùc vieäc ñieàu chænh naøy, ñeå laøm cho thieát bò hoaït ñoäng thaät
chính xaùc sao cho coù theå nhaän ñöôïc tín hieäu toái ña cuûa nhieàu veä tinh treân quyõ ñaïo ñòa tónh .
Khi ñaõ laép ñaët xong vaø ñaõ ñi daây hoaøn chænh, thì coù theå cho maùy thu hoaït ñoäng
theo cheá ñoä queùt maët (SCAN). Moät ngöôøi ñöùng gaàn Anten ñeå ñieàu chænh , vaø coù theå lieân
laïc baèng voâ tuyeán ñieän vôùi ngöôøi ngoài taïi maùy thu vaø Tivi ñeå xem keát quaû .
Neáu tröôøng hôïp laép ñaët taïi vöôøn hoa, hoaëc treân saân thöôïng , thì toát nhaát laø ñeå maùy
thu vaø Tivi gaàn Anten. Nhö vaäy vieäc ñieàu chænh seõ thuaän lôïi hôn vaø nhanh hôn.
Nhöõng vieäc laøm ñeå ñieàu chænh sau cuøng, ñöôïc thöïc hieän theo thöù töï nhö sau :
• Ñieàu chænh Anten theo truïc Baéc-Nam vôùi ñoä chính xaùc sau nhöùt .
• Ñieàu chænh goùc ñoä töông öùng vôùi vó tuyeán taïi nôi thu. Ñoù laø goùc nghieâng.
• Ñieàu chænh goùc leäch ngoaøi (offset) , tuøy thuoäc vaøo vó tuyeán cuûa nôi thu .
• Kieåm tra laïi ví trí ñaàu pheãu vaø ñaàu SHF baèng caùch choïn löïa tín hieäu sao cho
ñaït toái ña, thì coù theå bieát ñöôïc vò trí cuûa noù coù ñuùng vôùi truïc cuûa Anten hay
khoâng.
• Kieåm tra laïi hoaït ñoäng cuûa truïc kích, vaø cuûa moâtô queùt roäng (horizon-horizon)
• Haõy tìm baét moät tín hieäu töø veä tinh ôû saâu veà phía NAM. Ñieàu chænh laïi hình
aûnh, vaø phaân cöïc ñeå nhaän ñöôïc toái ña tín hieäu. Haõy tinh chænh laïi goùc nghieâng
vaø goùc leäch ngoaøi vaø coù theå tinh chænh laïi höôùng Baéc - Nam sao cho nhaän ñöôïc
hình aûnh ñeïp nhaát .
• Haõy tìm tín hieäu cuûa veä tinh ôû saâu veà phía Ñoâng. Ñieàu chænh hình aûnh vaø phaân
cöïc . Tinh chænh laïi höôùng Baéc - Nam vaø goùc leäch ngoaøi ñeå cho tín hieäu toái ña.
• Sau cuøng haõy queùt heát quyõ ñaïo ñòa tónh vaø kieåm tra xem coù nhaän ñöôïc ñaày ñuû
vaø toát cuûa taát caû veä tinh töø höôùng Ñoâng ñeán Taây. Neáu coù tröôøng hôïp nhaän xaáu,
hoaëc khoâng nhaän ñöôïc gì caû, thì ñoù laø do ñieàu chænh chöa thaät chính xaùc .
• Sau cuøng cho taát caû thieát bò hoaït ñoäng, theo caùc höôùng daãn treân, vaøo oån ñònh .
b. Khôûi ñoäng thieát bò vôùi anten coù giaù ñôõ az-e1 .
Vieäc khôûi ñoäng loaïi thieát bò naøy ñôn giaûn hôn, vì raèng noù chæ caàn thu nhaän moät veä
tinh .
Chuùng ta coù theå tính toaùn goùc naâng vaø goùc phöông vò cuûa Anten, khi bieát toïa ñoä
cuûa nôi thu, vaø cuûa veä tinh caàn thu .
Chuùng ta haõy höôùng veà höôùng Nam, roài sau ñoù xoay theo goùc phöông vó ñaõ ñöôïc
tính toaùn nhôø vaøo caùc voøng coá ñònh treân truïc cuûa truï ñôõ. Ñeå laøm vieäc ñoù, chuùng ta caàn söû
duïng thöôùc ño goùc coù caùc vaïch phaân ñoä .
Sau ñoù, chuùng ta haõy nghieâng Anten theo goùc naâng ñaõ ñöôïc tính. Ñeå coù theå deã
daøng khi thöïc hieän chuùng ta haõy baét ñaët moät caây thöôùc treân parabole vaø duøng nghieâng keá
ño goùc leäch cuûa Anten (900-E1).
Cho maùy thu hoaït ñoäng ôû vò trí queùt maët (SCAN) , theo baêng taàn cuûa veä tinh. Neáu
khoâng nhaän ñöôïc tín hieäu thì haõy tinh chænh laïi caùc goùc phöông vò, vaø goùc naâng cho ñeán
khi nhaän ñöôïc hình aûnh .
Coù theå tinh chænh laïi ñaàu SHF vaø maïch ñaûo cöïc polarotor neáu coù.
Khi naøo nhaän ñöôïc toát tín hieäu thì haõy khoùa chaët caùc nôi ñaõ ñöôïc ñieàu chænh .
Vieäc thu caùc veä tinh coù coâng suaát lôùn vôùi Anten parabole töø 30 ñeán 60cm ñöôøng
kính laø ñôn giaûn vaø nhöõng ngöôøi chôi nghieäp dö cuõng coù theå thöïc hieän deã daøng, khoâng caàn
coù trình ñoä hieåu bieát gì nhieàu .
Nhö vaäy laø luaän aùn toát nghieäp cuûa em vôùi ñeà taøi Khaûo Saùt heä Thoáng Thoâng
Tin Veä Tinh vaø Thieát Keá Heä Thoáng Thu CATV Cho Moät Khaùch Saïn ñaõ
ñöôïc hoaøn thaønh maëc duø thôøi gian thöïc hieän khaù laø eo heïp.
Nhìn chung trong cuoán luaän aùn naøy ñaõ ñeà caäp ñöôïc moät caùch khaùi qquaùt nhöõng
vaán ñeà quan troïng cuûa moät heä thoáng thoâng tin veä tinh. Töø ñoù laøm cô sôû ñeå thieát keá
moät heä thoáng thu CATV cho 1 khaùch saïn.
Tuy nhieân nhö ñaõ ñeà caäp laø vôùi thôøi gian thöïc hieän khaù laø eo heïp vaø söï giôùi haïn
dung löôïng cuûa ñeà taøi (khoa yeâu caàu) neân cuõng coøn nhieàu vaán ñeà chöa ñöôïc ñeà caäp
ñeán. Vì vaäy khaùch quan maø nhaän xeùt thì noäi dung cuûa ñeà taøi naøy töông ñoái laø ñaày
ñuû nhöng noäi dung chöa thaät saâu.
Phaàn thieát keá heä thoáng thu CATV thì ñaây môùi chæ laø moät heä thoáng vôùi quy moâ
khaù nhoû, khi ñoù vaán ñeà coâng suaát vaø nhieãu treân ñöôøng truyeàn ñeán caùc thueâ bao chöa
thöïc söï laø moät vaán ñeà caàn phaûi quan taâm, nhöng neáu vôùi moät heä thoáng lôùn phaân phoái
cho caû moät khu vöïc hay caû moät thaønh phoá thì vaán ñeà naøy caàn phaûi ñöôïc xem xeùt kyõ
löôõng hôn.
Do ñoù vôùi moät lónh vöïc lôùn nhö vaäy thì 100 trang coù leõ chöa phaûi laø nhieàu. Vaø
nhöõng vaán ñeà ñaõ neâu ra maø chöa giaûi quyeát ñöôïc ño chính laø nhöõng vaán ñeà naâng cao
noäi dung cuûa ñeà taøi hay noùi moät caùch khaùc ñoù chính laø höôùng phaùt trieån cuûa ñeà taøi.
THE END
Phuï luïc A
Uc
a) Soùng mang .
- Uc
Ui
b) Soùng tín hieäu .
- Ui
Ui = m.Uc
c) Soùng AM .
- m.Uc / 2 m.Uc / 2
f
(fc – fi) fc (fc + fi )
Ta thaáy neáu daûi thoâng cuûa baûn tin laø (ω) thì daûi thoâng truyeàn daãn caàn thieát ñeå phaùt
tín hieäu ñieàu cheá bieân ñoä laø 2ω. Vì vaäy ñaây laø moät phöông phaùp khoâng hieäu quaû.
-Ta bieát soùng mang khoâng coù thoâng tin neân ta coù theå boû ñi. Vaäy ñieàu cheá AM coù trieät
soùng mang goïi laø ñieàu cheá bieân ñoä hai daûi bieân (DSB), khi ñoù tín hieäu coù daïng:
S(t)= (mUc/2)cos(ωc + ωi)t + (Uc/2)cos(ωc -ωi)t
-Nhöng daûi thoâng truyeàn daãn vaãn laø 2ω neân laõng phí. Ñeå giaûm ñöôïc ngöôøi ta söû duïng
phöông phaùp ñieàu cheá ñôn bieân (SSB). Thöïc teá ngöôøi ta coù theå chæ trieät moät phaàn cuûa daûi
bieân: ñieàu cheá daûi bieân soùt (VSB). Baèng caùch cho tín hieäu DSB ñi qua boä loïc daûi treân
(USSB) hoaëc boä loïc daûi döôùi (LSSB) khi ñoù S(t) coù daïng:
Veà coâng suaát truyeàn daãn : SSB chieám ½ cuûa DSB, VSB naèm giöõa DSB vaø SSB.
Phoå taàn soá nhö sau :
Tín hieäu
Bieân döôùi Bieân treân VSB
fo fo
2/ Ñieàu cheá goùc
Khaùc vôùi ñieàu cheá bieân ñoä tuyeán tính trong ñoù goùc pha ñöôïc coá ñònh coøn bieân ñoä
thì bieán ñoåi, ñieàu cheá goùc seõ coá ñònh veà bieân ñoä vaø thay ñoåi goùc pha moät caùch tyû leävôùi tín
hieäu cuûa baûn tin.
Ñieàu cheá goùc coøn ñöôïc goïi laø ñieàu cheá haøm soá muõ khoâng tuyeán tính vaø soùng ñieàu
cheá trôû thaønh daïng haøm soá muõ khi soùng ñöôïc ñieàu cheá trôû thaønh kieåu ñònh pha. Coù hai
kieåu ñieàu cheá ñöôïc aùp duïng trong ñieàu cheá haøm soá muõ laø: ñieàu cheá taàn soá (FM) vaø ñieàu
cheá pha (PM).
Hai loaïi naøy coù ñaëc tính choáng taïp aâm toát hôn (AM) vaø (FM) giaûm taïp aâm toát hôn
(PM). Neáu goùc θC(t) laø goùc pha cuûa tín hieäu ñieàu cheá thì tín hieäu ñieàu cheá goùc S(t) coù
daïng toång quaùt nhö sau:
S(t)=ACcos[ωc t + φ(t)] = Acosφ C (t)
PM coù nghóa laø pha töông ñoái φ(t) tyû leä vôùi tín hieäu baûn tin v(t), neáu haèng soá di pha
laø kp thì soùng S(t) cuûa PM laø:
SPM(t)=ACcos[ωc + kp.v (t)]
FM coù nghóa laø ñieåm dòch taàn soá tyû leä vôùi tín hieäu tin töùc v(t), khi haøng soá dòch taàn
soá laø kf thì soùng S(t) cuûa FM laø:
SFM(t)=ACcos[ωc t + kf∫v (t).dt]
VC
a) Soùng mang .
- VC
Vm
b) Soùng tín hieäu .
- Vm
c) Soùng FM
(fo)
VC
a) Soùng mang .
- VC
Vm
b) Soùng tín hieäu .
- Vm
c) Soùng ASK
a) Soùng mang .
- VC
Vm
b) Soùng tín hieäu .
- Vm
c) Soùng FSK
Soùng mang
( AC. cosWCt )
Nguyeân lyù: Tín hieäu soá laøm thay ñoåi goùc pha ban ñaàu (Φi) cuûa soùng mang.
Öu ñieåm: Ñieàu cheá PSK hôn haún caùc loaïi ñieàu cheá soá khaùc. Vì tín hieäu soá chæ
ñieàu cheá veà pha cuûa soùng mang, trong khi nhieãu cuûa moâi tröôøng chæ laøm bieán ñoåi bieân ñoä
cuûa soùng mang, ñoàngthôøi so vôùi FSK thì daûi taàn cuûa noù heïp tieát kieäm ñöôïc soá keânh truyeàn.
Hay noùi caùch khaùc laø noù coù theå gheùp ñöôïc nhieàu keânh treân cuøng moät ñöôøng truyeàn so vôùi
FSK.
Nhöôïc ñieåm: Ñieàu cheá PSK maïch ñieàu cheá vaø giaûi ñieàu cheá phöùc taïp hôn nhieàu so
vôùi FSK. Xaùc suaát giaûi ñieàu cheá bò sai nhieàu hôn so vôùi FSK. Ñöôïc söû duïng trong caùc thieát
bò chuyeân duïng.
+) Ñieàu cheá PSK bao goàm:
1. Ñieàu cheá BPSK (Binary Phare Shift Key)
VC
a) Soùng mang .
- VC
Vm
b) Soùng tín hieäu .
- Vm
c) Soùng BPSK
0 1 - 450
1 0 + 1350
1 1 - 1350
Nhaän xeùt:
Goùc pha ñaàu (Φi) seõ bieán ñoåi theo 4 traïng thaùi cuûa töøng caëp bit. Vì theá toác ñoä bit truyeàn
taêng gaáp ñoâi so vôùi (BPSK) maø taàn soá gaàn nhö khoâng ñoåi, tuy nhieân thieát bò seõ phöùc taïp
hôn.
-Daïng soùng nhö sau:
VC
a) Soùng mang .
- VC
Vm
b) Soùng tín hieäu .
- Vm
c) Soùng QPSK
AC.cosωC.t . Cos(φi)
Cos(φi)
NHAÂN
AC.cosωC.t
Data Ghi Maïch
dòch taïo heä
2bit Dòch V(t)
soá TRÖØ
pha
900
AC.SinωC.
NHAÂN
AC.SinωC.t .
Sin(φi)
Theo baûng sau ta thaáy maïch taïo heä soá cho caùc giaù trò cosϕi, sin ϕi töông öùng vôùi caùc
caëp bit (OK goùc).
DATA φi Cos(φi) Sin(φi)
0 0 + 450 √2 / 2 √2 / 2
0 1 - 450 √2 / 2 - √2 / 2
1 0 + 1350 - √2 / 2 √2 / 2
1 1 - 1350 - √2 / 2 - √2 / 2
fi fq φi Caëp bits
AC.√2 / 2 - AC.√2 / 2 + 450 0 0
AC.√2 / 2 AC.√2 / 2 - 450 0 1
- AC.√2 / 2 - AC.√2 / 2 + 1350 1 0
- AC.√2 / 2 AC.√2 / 2 - 1350 1 1
Tín hieäu Laáy Löôïng Maõ Taùi taïo Giaûi Boä Tín hieäu
töông töï vaøo maãu töû hoùa hoùa tuø maõ maõ loïc töông töï
Boä A/D Boä D/A
010110…. 010110….
Tín hieäu Analog lieân tuïc theo t coù phoå aâm taàn ñöôïc ñöa qua heä thoáng laáy maãu ñeå taïo
thaønh chuoãi tín hieäu rôøi raïc PAM nhöng vì quy luaät bieán ñoåi cuûa tin töùc thoaïi coù tính ngaãu
nhieân neân giaù trò caùc xung PAM laø moät con soá voâ cuøng lôùn , ñeå ñôn giaûn vaø gaàn ñuùng thì
caùc xung PAM ñöôïc ñöa qua moät boä neùn haïn bieân goïi laø boä löôïng töû hoùa (quantizen) . YÙ
nghóa quan troïng cuûa boä löôïng töû hoùa laø gaàn ñuùng hoùa caùc xung PAM coù bieân ñoä xuaát hieän
xung quanh möùc chuaån PAM0 , vaäy PAM0 = PAM ± x. Trong ñoù x laø moät ñaïi löôïng sai soá
löôïng töû, sau ñoù tín hieäu ñöôïc ñöa vaøo boä maõ hoùa (encoder) ñeå chuyeån ñoä lôùn bieân ñoä caùc
xung sang daïng soá ño nhò phaân goàm 2 bit bieåu bieãn laø 0 vaø 1, quaù trình treân ñöôïc goïi laø
chuyeån ñoåi A/D. Nhö vaäy tín hieäu truyeàn qua keânh truyeàn laø tín hieäu soá ñöôïc truyeàn laàn
llöôït töøng cuïm bit B1 ÷ Bn maõ moãi cuïm bit töø B1 ÷ Bn seõ bieåu dieãn cho moät soá ño xung
PAM. Treân ñöôøng truyeàn caùc töø maõ seõ bò nhieãu xen vaøo vaø khi ñeán ñaàu thu tín hieäu seõ bò
meùo daïng xung, do ñoù tröôùc khi giaûi maõ ta phaûi coù maïch phuïc hoài vaø söûa laïi daïng xung ñeå
ñoàng boä laïi daïng xung vaø phuïc hoài laïi chuoãi xung nhòp ñoàng hoà. Sau ñoù tín hieäu ñöôïc ñöa
vaøo maïch giaûi maõ ñeå phuïc hoài laïi tín hieäu, cöù töøng cuïm bit B1 ÷ Bn noái tieáp seõ ñöôïc
chuyeån thaønh song song vaøo boä giaûi maõ ñeå phuïc hoài laïi daïng xung PAM sau ñoù qua boä loïc
ta seõ ñöôïc tín hieäu ban ñaàu.
Fs ≥ 2fa
Hay Ts (max)≤ ½ Ta
-Ts (max): ñöôïc goïi laø khoaûng Nyquist vaø laø khoaûng thôøi gian daøi nhaát ñöôïc
duøng ñeå laáy maãu tín hieäu.
Meùo do Ts lôùn hôn khoaûng Nyquist goïi laø meùo xeáp choàng nhö hình veõ:
Xung laáy
Bieân ñoä maãu 8kHz
laáy maãu
Xung laáy
Bieân ñoä maãu 7kHz
laáy maãu
3 4 7 10 11 14
Maïch ñieän duøng ñeå laáy maãu thöôøng laø laáy maãu vaø duy trì nhö sau:
2V 2V
Q= ------ = -----
2n-1 N-1
(vaø N=2n)
Tín
Bieân ñoä hieäu Xq(t)
X7ä
vaøo
m7ä
X(t)
X5
m5
X3 a
m3
X1
m1 Q
X0
-m1 0 Ts 2TS 3Ts 4Ts 5Ts 6Ts 7Ts
X1
-m3
X3 a
-m5
X5
-m7
X7
Vôùi: - (n) laø chieàu daøi töø maõ cuûa moät ñôn vò thoâng tin
-V: Taàm bieân ñoä cöïc ñaïi
( n caøng taêng thì sai soá löôïng töû hoùa caøng giaûm)
100 .Vm
n = 3.32 log10 ( --------------- + 1)
% q .| Va|
+) Maõ hoùa:
Laø maõ hoùa moãi möùc löôïng töû hoùa coá ñònh baèng moät daõy nhò phaân goïi laø töø
maõ.
Ta bieát soá löôïng möùc löôïng töû hoùa : N=2n. Töùc 1 töø maø coù 2n bit.
Ví duï: Neáu coù 16 möùc löôïng töû thì (n) =4 goàm caùc töø maõ:
0000 = 0v
0001 =1v
----------
1111 = 12v
Theo khuyeán nghò cuûa CCITT caùc heä thoáng PCM coù 8 bit cho moät töø maõ nghóa laø
coù 256 töø maõ (256 möùc).
Tín hieäu soá PCM coù theå truyeàn tröïc tieáp ôû cöï ly ngaén hoaëc phaûi xöû lyù ôû baêng taàn cô
baûn hoaëc duøng ñeå ñieàu cheá soùng mang.
+) Ñoä roäng baèng taàn trong PCM {BW}
br
BW = ----------
2
br : toác ñoä truyeàn kyù hieäu PCM vaø: br = n.fs
Vôùi : n laø soá bit truyeàn
fs laø taàn soá laáy maãu (KHz)
2/ Ñieàn xung maõ vi sai (DPCM):
Moät phöông phaùp laøm giaûm ñoä roäng baêng taàn [BW]coøn moät nöûa laø giaûm soá bit (n)
cuûa töø maõ ñi moät nöûa. Ngöôøi ta ñöa ra phöông phaùp DPCM , trong ñoù chæ truyeàn ñi ñoä
cheânh leäch giöõa caùc maãu caïnh nhau ñaõ ñöôïc maõ hoùa . Vì ñoä cheânh leäch giöõa caùc maäu
caïnh nhau thöôøng nhoû hôn trò soá bieân ñoä cuûa xung laáy maãu neân ñaëc tröng cho ñoä cheânh
leäch naøy caàn soá bit ít hôn.
Ñaëc bieät ñieàu naøy xaûy ra trong caùc tín hieäu video , trong ñoù aâm neàn hoaëc caùc trò
soá aâm thay ñoåi khoâng roõ reät giöõa caùc thôøi ñieåm laáy maãu. Ví duï:
Tín hieäu truyeàn hình ñen traéng söû duïng PCM coù 256 möùc vaø töø maõ 8 bit. Khi söû
duïng DPCM coù cuøng chaát löôïng nhö PCM chæ söû duïng 8 möùc löôïng töû vaø töø maõ laø 3 bit.
Nhö vaäy BW (DPCM) = 3/8 (PCM)
Tuy nhieân phöông phaùp naøy sai soá löôïng töû lôùn do tín hieäu analog coù söï thay ñoåi
raát nhanh töø möùc naøy sang möùc khaùc. Maët khaùc maùy thu giaûi maõ ñoä cheânh leäch cuûa tín
hieäu ñaõ göûi ñi, tích phaân laïi vaø coäng noù vôùi tín hieäu ñaõ khoâi phuïc tröôùc ñoù. Vì theá chæ caàn 1
loãi laø coù theå coäng vaøo suoát trong quaù trình phuïc hoài caáu truùc.
Sô ñoà maïch vaø daïng tín hieäu ñieàu cheá nhö sau:
S(t),f(in)
Comparator
D Q
e(t)
S'(t) Latch
CK
fs
∫e(t)d
t
(OSC)
Tín hieäu keø Intearator
∫e(t)d
t
S'(t) (OSC)
Trong ñoù: S(t) laø tín hieäu Analog coù phoå taàn fin daïng xung PAM
S’(t) laø tín hieäu hoài tieáp veà ñeå so saùnh laø xung bieân ñoä tröôùc ñoù
e(t) laø tín hieäu soá haøi
+)-Nhieãu löôïng töû:
Laø do tín hieäu vi phaân l(t) taêng hay giaûm töø ñoù sinh ra tín hieäu S’(t) dao ñoäng keø
xung quang tín hieäu analog (khoâng theå traùnh ñöôïc), Ñeå khaéc phuïc ta taêng fs(Ts giaûm) thì
Step giaûm. Tuy nhieân BW taêng vaø phöùc taïp khi thieát keá.
+)-Quaù taûi ñoä doác:
Khi α < β : Tín hieäu keø theo khoâng kòp sinh quaù taûi ñoä doác neân tín hieäu bò meùo
daïng.
Khaéc phuïc: Giaûm Ts vaø giaûm Step (h) vaø choïn:
fs .h
fin =
2π .Vm
Raát lôùn khoâng theå laø chæ tieâu thieát keá (do fs quaù lôùn)
Nngöôøi ta duøng loaïi ñieàu cheá Delta coù ñoä doác bieán ñoåi (VSDM), vaø loaïi ñieàu cheá
Delta coù ñoä doác bieán ñoåi lieân tuïc (CVSD): Baèng caùch kieåm tra 3 bit (1) hoaëc 3 bit (0) ñeå
taêng hay giaûm (h) baét kòp S(t) , khi S(t) thay ñoåi ñoät ngoät.
Nöôùc Thaønh phoá Goùc ngaång θ (0) Coâng suaát phuû Ñöôøng kính
soùng (dBW) anten thu caù
nhaân (m)
Haøn Quoác Seoul 40 35 4,5
Trung Quoác Baéc Kinh 40 35 4,5
Quaûng Chaâu 60 35 4,5
Chengdu 55 36 4,5
Nhaät Toâkyo 35 30 8,1
Osaka 40 33 5,5
Moâng Coå Ulan Bator 25 31 7,0
Hoàng Koâng 60 35,4 4,5
Ñaøi Loan Taipei 55 34 5,0
Philipin Manila 65 28 9,0
Vieät Nam Haø Noäi 65 33-35 4,5
TP. HCM 75 35 4,5
Laøo Vieâng Chaên 70 30-36 4,5
Campuchia Phnom Peânh 75 36,5 3,7
Thaùi Lan Bangkok 75 37 3,7
Malaysia Kuala Lumper 85 33 5,5
Singapo 89 32 ,0
Brunei BSB 80 29 8,1
Inñonesia Medan 85 23 5,5
Jakarta 80 24 13,0
Mieán Ñieän Rangoân 70 26-36 4,5
Banglades Danka 60 32-33,5 5,0
Nepal Katmadu 50 33,4-33,5 5,0
Aán Ñoä Delhi 45 32-37 3,7
Bombay 45 33 5,5
Madras 50 25 13,0
Pakistan Karachi 40 35 4,5
Iran Islamabad 35 31,5-33,5 3,7
Teheran 25 33 5,5
Irac Baghdad 15 30 7,0
Oman 30 30 8,1
Gulf States 25 30 8,1
Syria Damacus 10 29 8,1
Thoå Nhó Kyø Ankara 5 28 9,0
Saudi Arabia Riyadh 20 28 9,0
BAÛNG
CAÙC KEÂNH VEÄ TINH ASIASAT 1 (Cho maùy thu)
Keânh Taàn soá maùy thu (GHz) Taàn soá maùy phaùt töø maët ñaát leân veä tinh (GHZ)
1H 3,720 5,965
2H 3,760 6,005
3H 3,800 6,045
4H 3,840 6,085
5H 3,880 6,125
6H 3,920 6,165
7H 3,960 6,205
8H 4,000 6,245
9H 4,040 6,285
10H 4,080 6,325
11H 4,120 6,365
12H 4,160 6,405
1V 3,740 5,945
2V 3,780 5,985
3V 3,820 6,025
4V 3,860 6,065
5V 3,900 6,105
6V 3,940 6,145
7V 3,980 6,185
8V 4,020 6,225
9V 4,060 6,265
10V 4,100 6,305
11V 4,140 6,345
12V 4,180 6,385
Keânh Taàn soá maùy thu (GHz) Taàn soá maùy phaùt töø maët ñaát leân veä tinh (GHZ)
1H 3,720 5,965
2H 3,760 6,005
3H 3,800 6,045
4H 3,840 6,085
5H 3,880 6,125
6H 3,920 6,165
7H 3,960 6,205
8H 4,000 6,245
9H 4,040 6,285
10H 4,080 6,325
11H 4,120 6,365
12H 4,160 6,405
1V 3,740 5,945
2V 3,780 5,985
3V 3,820 6,025
4V 3,860 6,065
5V 3,900 6,105
6V 3,940 6,145
7V 3,980 6,185
8V 4,020 6,225
9V 4,060 6,265
10V 4,100 6,305
11V 4,140 6,345
12V 4,180 6,385
I(t)
Q(t)
Q(t) vaø I(t) laø tín hieäu baêng goác coù daïng soùng nhö sau:
I(t)
b1 b3 b5 b7
Q(t)
b2 b4 b6 b8
LPF D
I(t)
BPF CR
CLR
π/2
Q(t)
LPF D
Phuï luïc D