BAB 9: WARISAN KESULTANAN MELAYU

SISTEM PEMERINTAHAN DAN PENTADBIRAN

1. Sistem pemerintahan ialah cara……………………dan …………………. Sesebuah kerajaan
2. negeri-negeri melayu mengamalkan sistem………………………….
3. raja menjadi…………………….dalam sistem pemerintahan ini
4. struktur pentadbiran bermula dari peringkat……………….., ………………… atau
………………… dan seterusnya ………………….
5. mengapakah terdapat pembahagian dalam struktur pentadbiran negeri-negeri
melayu?...............................................................................................................
6. Lengkapkan struktur pemerintahan dan pentadbiran negeri-negeri melayu di bawah

Sultan

SISTEM PEMERINTAHAN DAN PENTADBIRAN NEGERI-NEGERI MELAYU

Sultan atau Raja

1. pentadbiran tertinggi negeri diketuai oleh …………………
2. Raja dibantu oleh …………………….dan …………………
3. raja menjadi lambang………………….
4. raja yang berdaulat memiliki………………………….,………………….dan …………………dalam
mentadbir kerajaannya
5. kedaulatan sultan diperkukuh dengan
a) alat kebesaran i) cap mohor diraja dugunakan sebagai…………………………….. dan
……………………………………………………………..
ii) Alat kebesaran lain seperti………………………………………
…………………………………………………………… dan tepak sirih
b) Warna i) warana kunig sebagai hiasan pada………………, ……………,
………………….dan ………………..
ii) payung………………….. digunakan untuk raja
iii) payung ………………..digunakan untuk raja

c) Nobat i) nobat ialah ………………………………….

ii) dimainkan semasa upacara …………………….., …………………….
atau …………………
1
 iii) alat-alat muzik terdiri daripada
…………………………………………………................................
…………………………………………………………………………….
d) bahasa dalam i) rakyat dilarang menggunakan bahasa ini
Bahasa biasa Bahasa dalam
Saya
Meninggal dunia
Sakit
Bertolak
Makan
mandi
6. segala perintah raja wajib dilaksanakan
7. sesiapa yang menderhaka atau tidak menurut perintah raja akan ditimpa…………….. Tulah
ialah…………………………………………………..

Pembesar peringkat Negeri

1. membantu pentadbiran dan melaksanakan perintah sultan. Mereka diberi kuasa mentadbir dan
……………….. di kawasan tertentu
2. Pembesar dilantik oleh raja melalui pemberian ……………………….

Pembesar peringkat daerah dan Jajahan

1. Tugas utama pembesar peringkat daerah dan jajahan ialah
a)
b)
c)
d)
e)
Penghulu peringkat kampong
1. ketua kamppung juga dikenali sebagai …………………atau…………………..
2. tugas mereka ialah
a)
b)
c)
d)
e)
3. Golongan agama merupakan……………………………………. Mereka menjadi penasihat kepada
………………., ……………..,…………….atau ……………………..
4. di kampong ahli agama menjadi ………………….., ………………, …………….dan ……………..
5. ahli Magis seperti ……………….dan …………………. Mahir dalam bidang ………………………..

2
SISTEM PEMERINTAHAN DAN PENTADBIRAN NEGERI SEMBILAN

Yamtuan Besar

Struktur pemerintahan dan pentadbiran negeri sembilan

Yamtuan Besar
- Pemerintah tertinggi di Negeri Sembilan
- Ketua Negeri

Undang
- ketua …………….atau………………….
- tugas utama memilih…………………….
- Ada 4 orang luak ………………., ……………………, ……………….dan Johol
Lembaga
- ketua ……………….
- Berperanan i) memilih……….............
ii) jaga …………………dan……………….
iv) selesaikan…………………………………………………………..
v) urusakan ………………………………………
vi) orang perantaraan antara……………………………………………….
Buapak
- ketua…………………….
- Setiap anggota perut adalah ……………………….
- Menjadi tempat………………………………………………….

Alat kebesaran Negeri Sembilan

a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)

3
SISTEM PERUNDANGAN NEGERI MELAYU
1. sistem perundangan negeri melayu meliputi …………………………..dan …………………………..
2. undang- undang adat
- undang-undang adat merupakan
…………………………………………………………………..
- undang-undang ini ……………….secara…………………………………………….
- undang-undang adapt terdiri daripada…………………………..dan ……………………
Perkara Adat Temenggung Adapt Pepatih
Pengasas ……………………………….. …………………………………
Asal-usul i) ……………………….. i)……………………………
ii) Diperkenalkan di tanah Melayu ii) diperkenalkan setelah orang
setelah keturunan raja palembang Minangkabau berhijrah ke Tanah Melayu
datang ke ……………….. dan menetap di Negeri Sembilan dan
Naning
Negeri Diamalkan di………………………..kecuali Diamalakan di……………………..
Negeri Sembilan
i) sistem pemerintahan i) menekankan unsure
Sistem bercorak……………………………. ………………….dan
Pemerintahan ……………………….
Sistem Tujuan hukuman Undang-undang bertujuan
perundangan untuk……………………………… ………………………………………
Adat Perkahwinan dijalankan Dilarang berkahwin
perkahwinan mengikut……………………………….. …………………………………
Keturunan i) mengikut sebelah ……………..dan Keluarga sebelah …………….. diutamakan
keluarga ………….. kerana jurai inilah yang melahirkan suku
ii) lelaki menjadi ………………dan nasab
keturunan dikira dari sebelah bapa
Pewarisan Pembahagian harta pusaka mengutamakan Pembahagian harta pusaka diberatkan
harta pusaka …………………………… sebelah …………………………………….

3. undang-undang bertulis
- undang-undnag bertulis merupakan……………………………………….
- Undnag-undang terawal ialah…………………………………dan ………………………..
- Lengkapkan Undang-undang bertulis berikut:

Hukum Kanun Melaka Undang-undang laut Melaka

- contoh undang-undang bertulis yang lain ialah

………………………………………………………………………………………………………
.

4
KEGIATAN EKONOMI DI NEGERI-NEGERI MELAYU

1. pertanian – i) jenis tanaman sbg sumber makanan yang penting ialah

………………………………………………………………………………………………
ii) kawasan utam pertanian tertumpu di kawasan
a)
b)
c)
iii) anatara kawasan penanaman padi utama ialah……………….dan………………
iv) antara peralatan pertanian ialah…………………………………………………

2. Perikanan – i) peralatan tradisional yang digunakan ialah ………………………………………..

ii) hasil tangkapan akan diperdagangkan. Manakala lebihan akan
dijadikan………………………………………………………………………
3. kraftangan - masyarakat melayu mahir dalam membuat……………….., …………………… dan
………………………………………..
4. Perlombongan – hasil lombong seperti …………………dan ………………….
Kawasan utama perlombongan di ………………….., ……………dan …………..
iii) kemahiran tradisional yang digunakan oleh masyarakat melayu
ialah………………, ……………………dan ………………….
5. Sistem percukaian i) cukai dikenakan ke atas ……………………………………………………..
…………………………………………………………………………….
ii) cukai merupakan sumber pendapatan…………………………..
iii) jenis-jenis cukai
a) b)
c) d)
6. Sistem serah ialah……………………………………………………………………………….
7. sistem kerah ialah………………………………………………………………………………..
8. sistem perdagangan tukar barang juga dikenali sebagai…………………….
9. Meramu ialah…………………………………………………………………………………..
10 .kesan perkembangan ekonomi membawa kepada penggunaan sistem mata wang.:
i) siput geweng dan siput Gerus
ii) mata wang …………………..,…………………..dan ………………….
iii) abad ke-15…………………………………digunakan di Melaka
iv) wang Terengganu : ……………………………………………………………………………….
v) wang kelantan …………………………………………………………………………………….
vi) wang kedah………………………………………………………………………………………
vii) wang selangor,pahang dan perak…………………………………………………………………
11. lengkapkan jadual dibawah:
Ukuran Unit Barangan
Isi padu
Berat
Keluasan
Jarak
Jarak

5
Pengangkutan
1. pengangkutan air - penting kerana perhubungan dan ……………………………………………….
- antara pengankutan air ialah…………………………………………………….
2. Denai Penarikan – menghubungankan ……………………..dan …………………………
- melalui jalan ini masa perjalanan dpt disingkatkan
3. pengangkutan darat- menggunakan …………….,…………….atau……………untuk mengangkut barang.

SOSIOBUDAYA

Merangkumi corak kehidupan yang menjadi amalan masyarakat. Corak kehidupan boleh dilihat dalam
……………………………….,………………………………….dan …………………………………..

Struktur Masyarakat Melayu Tradisional

1. struktur masyarakat merupakan ……………………………………..............................................................
……………………………………………………………….
2. kedudukan individu boleh berubah melalu 2 cara iaitu
a) Taraf sedia ada iaitu……………………………………………………………………………………….
b) Taraf Pencapaian iaitu…………………………………………………………………………………….
3. lengkapkan susun lapis masyarakat melayu

4. Golongan Pemerintah – terdiri daripada raja atau sultan, keluarga dan kaum kerabatnya, pembesar,ulama
dan pendeta. Sistem pengantian raja diPerak menggunakan ………………………..
5. Golongan Diperintah terdiri daripada golongan merdeheka dan hamba
A) Golongan merdeheka ialah…………………………………………………………………………..
- rakyat biasa menjadi……………………………………………………………………………….
- rakyat asing menjadi……………………………………………………………………………….
B) Golongan Hamba merupakan …………………………………………………………………………
- terdaapt 3 jenis hamba iaitu………………………………………………………………………..
- biasanya mereka membuat kerja-kerja berkaitan ………………………………………………….

Gaya Hidup Golongan Bangsawan dan Golongan rakyat

6
Gaya Hidup Golongan Bangsawan

1.Gaya hidup raja dan kerabat diamalkan di istana. Merangkumi adat istiadat, bahasa dan cara berpakaian
a) Semasa upacara pertabalan Sultan Melaka, ……………………….duduk berhampiran dengan
singgahsana. Manakala Laksamana dan…………………....membawa……………………………….
b) Kemangkatan raja atau sultan, jenazah baginda akan disempurnakan mengikut………………………..
- mengikut adat kemangkatan raja, ………………………akan diturunkan dan digantikan dengan
………………………..
- ……………………………. dilepaskan bagi menghebahkan kepada rakyat tentang kemangkatan raja
c)Menjunjung duli - dilakukan oleh ……………………sebagai tanda…………………………………
- diadakan di ………………………ketika menhadap dan menyembah raja
- semasa menghadap raja mesti mengunakan istilah………………dan …………….
- dilarang menggunakan …………………atau bahasa dalam
d) Upacara menyambut tetamu – dibuat berdasarkan………………………………………………………….
e) Pakaian – pakaian diraja dibuat dengan menggunakan…………………………………………………….
- alat perhiasan yang dipakai pula terdiri daripada…………………………………………………

Gaya hidup golongan rakyat

1.Mempunyai nilai-nilai murni yang menjadi amalan harian

a) Amalan gotong royong – dilakukan semasa…………………………………………………………………
b) Menghormati Jiran – jiran diaggap keluarga terdekat
- hormat- menghormati menjadi budaya masyarakat melayu. Budaya menghormati
…………………..dan ………………………ditunjukkan melalui pelbagai cara
c) Mengamalkan budaya ziarah- menziarahi
d) Amalan tolong menolong

KEGIATAN SOSIOBUDAYA

1. Masa Lapang

a) Masa lapang bagi golongan pemerintah ialah…………………………………………………………….

- melakukan pelbagai aktiviti seperti……………………………………………………………………….
- mendengar hiburan daripada…………………………………………………………………………….
b) masa lapang rakyat pula………………………………………………………………………….
- mengisi masa lapang dengan …. ………………, …………………….,………………dan …………...
- ada dikalangan mereka yang pandai ……………….., ……………., dan …………………..

2.Karya Persuratan

- karya persuratan dihasilkan dalam pelbagai bidang.

- Antaranya ialah……………………………………………………………………………………………..
- karya yang ditulis terdiri daripada………………………………………………………………………….
- sastera lisan disampaikan oleh……………………………………………………………………………..
-antara sastera lisan yang disampaikan ialah cerita penglipur lara,……………………, cerita binatang dan
…………………………

7
3. Kesenian Rakyat merupakan………………………………….

a) Seni Muzik - antaranya ialah………………….dan………………….. .

- Alat muzik yang digunakan ialah…………………………………………………………….
b) Seni Tari dan Seni suara - Tarian tradisional seperti……………………………………………………….
- lagu yang terkenal ialah ………………………………………………………..
c) Seni Ukir - Masyarakat melayu mahir ……………………………………serta…………………………..
- jenis ukiran berbentuk…………………………………………………………………………..
- tema ukiran……………………………………………………………………………………..
d) Seni Tekat- kraftangan yang popular di kalangan masyarakat melayu.kain baldu dijadikan kain dasar dan
………………………………….
e) Seni Tenun – terkenal di kelantan, terengganu dan Pahang. Tiga jenis tenunan iaitu
……………………………………………………
f) Seni pertahankan diri – keseniaan ini dapat ………………………dan membantu ketahanan seseorang
menghadapi musuh

4. Adat Resam

a) Adat Perkahwinan iaitu

i) ii)
iii) iv)
b ) Adat menyambut kelahiran bayi
-diadakan selepas seminggu bayi dilahirkan. Kenduri dan upacara mencukur rambur bayi dilakukan.
c) Adat Berkhatan- kanak-kanak lelaki yang sudah baligh atau cukup umur akan dikhatankan

5. Pendidikan

1. Terbahagi kepada 2 iaitu

a)Pendidikan tidak formal (tidak Rasmi)
- perkara yang dipelajari ialah ………………….,……………..dan ………………….
- dipelajari daripada ibubapa atau ……………………………………..
- dipelajari secara tidak langsung melalui cerita lisan, ……………… , ………………dan………….
- kemahiran…………………dan ……………….juga diajar secara tidak formal
b) Pendidikan Formal
- berkembang selepas…………………………….. masyarakat mula mempelajari………………
dan …………………, ………………, …………………, …………………., dan ……………
- diajar di istana , ……………………, …………………, ……………….atau
……………………….