ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΑ ΓΙΑΚΟΥΜΑΚΗ

Γραμματική
Α. Φωνήεντα
∪ ∪ ∪ ∪∪
Βραχύχρονα: ο ε Μακρόχρονα: ω η Δίχρονα: α ι υ
Β. Σύμφωνα
Επίμετρο
Ουρανικά
Άφωνα Χειλικά
Οδοντικά
Άφωνα Ημίφωνα
Ψιλόπνοα Μέσα Δασύπνοα υγρά μ λ
Ουρανικά κ γ χ Ένρινα ν Ν
Χειλικά π β φ Συριστικό σ/-ς δ
οδοντικά τ δ θ
Διπλά ξ, ψ, ζ

Γ. Δίφθογγοι (ζεύγη φωνηέντων που προφέρονται σαν μια

συλλαβή)

Κύριοι: αι ει οι υι αυ ευ ηυ ου

Καταχρηστικοί: ᾳ ῃ ῳ
Υπογεγραμμένη

ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΗΡΙΑ ΚΑΙΣΑΡΗ 1
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΑ ΓΙΑΚΟΥΜΑΚΗ

Γενικοί κανόνες τονισμού

1. ΚΑΜΙΑ λέξη δεν τονίζεται πιο πάνω από την προπαραλήγουσα: λέγομεν ‐ ἐλέγομεν ‐ ἐλεγόμεθα 
2. Η προπαραλήγουσα όταν τονίζεται παίρνει ΠΑΝΤΟΤΕ οξεία: πείθομαι, παρήγορος, τιμώμεθα, νήπιον, ἀσώματος 
3. Η  προπαραλήγουσα  ΔΕΝ  τονίζεται,  όταν  η  λήγουσα  είναι  ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΗ:  ἄμεσος  αλλά  →ἀμέσως,  ἄνθρωπος,  αλλά 
→ἀνθρώπου 
4. Κάθε ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΗ συλλαβή, όταν τονίζεται, παίρνει πάντοτε ΟΞΕΙΑ. Δηλαδή όταν τονίζεται το ε, ο πάντα → έ ό: 
νέφος, τόπος, ἀγαθός 
5. Μακρό (μακρόχρονη συλλαβή) προ μακρού οξύνεται: θήκη, κώμη, παιδεύω, κλαίω 
6. Μακρό προ βραχέως (βραχύχρονης συλλαβής) περισπάται: κῆπος, χῶρος, φεῦγε 
7. Οι δίφθογγοι ΓΕΝΙΚΑ είναι μακρόχρονοι 
Βραχύχρονοι: στο ΤΕΛΟΣ ασυναίρετης λέξης που κλίνεται ναῦται, κῆποι 
αι , οι  Μακρόχρονοι: στην κατάληξη της ευκτικής, στο ΤΕΛΟΣ επιρρημάτων και επιφωνημάτων 
οἴκοι (επίρρημα), παιδεύοι (ευκτική) παπαῖ (επιφώνημα) 
8. Η κατάληξη –α των ουδετέρων, όλων των πτωτικών, είναι βραχύχρονη: τά δῶρα, τά μῆλα 
9. Η μακροκατάληκτη ΓΕΝΙΚΗ και ΔΟΤΙΚΗ των πτωτικών, όταν τονίζεται στη λήγουσα, παίρνει περισπωμένη: τοῦ ποιητοῦ, 
τῶ ποιητῆ 

Άσκηση:Να τονιστούν οι παρακάτω λέξεις: Φερω, φερομενη, φευγε, ἀποφευγε, ἀγαθος, τιμω, δωρον, λυω, λυουσιν, ἡ βασιλισσα, 

της βασιλισσης, πειθομαι, παρερχομαι, γιγνομαι, ἀγωνιζομεθα, παιδευει, οἱ κηποι, τοις κηποις, ναος, ὁ ναυτης, ἡ πολις, οἱ 

λεοντες, ἑκαστος, οἱ λογοι, τυφλος, βουλεται, καλον, λεγω, ἀγαπω, των ἀνθρωπων, ἡ ἁμαξα, ῥοδον, ὡραιος, ὡριμος, ἡ ἡμερα, 

ὁ ἡμερος, ὁ ἱκανος, ὁ ἡρως, των κηπων, των νησων, των ὁδων, των δωρων, τοις ἀνθρωποις, τοις φυτοις, νησοις, ὁ σχοινος, τα 

δωρα, τα μηλα, ἐκεινα, τα γενναια, ω προγονοι, ω ωκεανε, τω ποταμω, τη νησω, τω λυκω

ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΗΡΙΑ ΚΑΙΣΑΡΗ 2