Professional Documents
Culture Documents
Η
(In), νεοδύμιο (Nd), δυσπρόσιο (Dy), δη-
«πράσινη» ανάπτυξη των φω-
μήτριο (Ce), ευρώπιο (Eu), τέρβιο (Tb),
τοβολταϊκών, των ψηφιακών
λανθάνιο (La), Λίθιο (Li), γάλλιο (Ga),
υπηρεσιών, των καινοτόμων
έρβιο (Er) κλπ από τα οποία, έστω και
οικολογικών τεχνολογιών και της πα-
σε μικρές ποσότητες, εξαρτάται άμεσα
γκοσμιοποίησης, θεωρεί τη «μεταλλεία»
η μετάβαση στη βιώσιμη παραγωγή και
αναχρονιστική και a priori μη βιώσιμη.
στα φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα.
Εντούτοις, ο πυρετός για τον πράσινο
Τα μέταλλα αυτά διαδραματίζουν σημα-
«χρυσό», οι πράσινες τεχνολογίες και οι
ντικό ρόλο στην ανάπτυξη καινοτόμων
εναλλακτικές δυνατότητες των ΑΠΕ βα-
τεχνολογιών για την αύξηση της ενερ-
σίζονται στη χρήση ορυκτών πόρων, των
γειακής απόδοσης και τη μείωση των
σπάνιων γαιών. Κι ο ψηφιακός μας κό-
εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Επίσης
σμος, στηρίζει τα πόδια του στo «coltan»
ορισμένα από αυτά είναι απαραίτητα Το Νεοδύμιο (Nd) και το δισπρόσιο (Dy)
(ταντάλιο) των μαύρων του Κονγκό και
για την μαζική παραγωγή ηλεκτρικών/ έχουν τέτοιες μαγνητικές ιδιότητες που
φυσικά στο πυρίτιο.
20
Άρθρο
Μάλιστα προβλέποντας έγκαιρα την κα- Όλη η αμερικανική βιομηχανία εκτός των
τακόρυφη αύξηση της ζήτησης, εφαρ- πολυκρυσταλλικών κυψελών (p-Si) έχει
μόζει όλο και περισσότερο στρατηγικές στρέψει την προσοχή της στην ανάπτυ-
και περιοριστικά μέτρα που αποσκοπούν ξη των τεχνολογιών λεπτής μεμβράνης/
Η σπανιότητα (metal scarcity) για περί- στην προστασία των ίδιων πόρων της, thin-film και στα φωτοβολταϊκά συγκε-
που 15 χημικά στοιχεία σπάνιων γαιών, ώστε να εξασφαλίσουν ειδικά πλεονε- ντρωτικού τύπου (concentrating solar-
όπως είναι πλέον ευρέως παραδεκτό, κτήματα για τις βιομηχανίες τους στα thermal technology). Επιπλέον, γίνονται
αποτελεί το νέο μείζον πολιτικό ζήτημα επόμενα στάδια της μεταποίησης. Τα προσπάθειες για τη χρησιμοποίηση και
από το οποίο εξαρτάται σε μεγάλο βαθ- μέτρα όμως αυτά, πχ. εξαγωγικοί φόροι άλλων στοιχείων όπως αρσενικούχο γάλ-
21
λιο (GaAs), θειούχο κάδμιο (CdS), τελου- ότι εκεί υπάρχουν σε αφθονία σπάνια ή ούτε χρωματισμένο. Είναι ένας διαρκής
ριούχο καδμιο (CdTe), φωσφορούχο ίνδιο λιγότερο σπάνια ορυκτά. Ειδικά στη Σε- και υπεύθυνος αναπτυξιακός αγώνας
(InP), που έχουν μεγαλύτερη απόδοση λήνη, ήδη σχεδιάζονται ορυχεία από τις για την μετάβαση στη βιώσιμη κοινωνία.
(8-13%) από αυτή του άμορφου πυριτί- υπερδυνάμεις, όχι για κοιτάσματα πολύτι- Με βασικούς μοχλούς την βιομηχανική
ου (a-Si). Ακόμη και μεταλλιζέ μπαλόνια μων μετάλλων, αλλά για την εξόρυξη με- οικολογία, την οικο-αποδοτικότητα, την
(σαν αυτά από Αl των παιδικών πάρτυ) γάλων ποσοτήτων του σπάνιου (στη Γη) στοχευμένη έρευνα, την περιβαλλοντι-
έχουν δοκιμαστεί στους ηλιακούς συλλέ- ισοτόπου του στοιχείου ηλίου 3 (3He), ως κή καινοτομία. Και μέσα του χωράει σε
κτες, επιβεβαιώνοντας ότι τα ορυκτά και ασφαλούς και φιλικού προς το περιβάλ- ισοδύναμα ποσοστά, τόσο την πρωτογενή
ειδικότερα τα μεταλλικά παράγωγά τους λον υποψήφιου καυσίμου για τους θερ- παραγωγή, όσο και την μεταποίηση, τον
αποτελούν την κινητήρια δύναμη σε κάθε μοπυρηνικούς αντιδραστήρες σύντηξης, οικιακό τομέα και τις υπηρεσίες.
νέα τεχνολογία. οι οποίοι αποτελούν την άλλη απώτερη
αλλά μεγάλη ελπίδα της ανθρωπότητας
Η αποθήκευση του υδρογόνου, που θε- για οριστική λύση του ενεργειακού μας.
ωρείται από ορισμένους ως μεγάλη ελ-
πίδα για την επίλυση του ενεργειακού Είναι λοιπόν προφανές ότι η εξόρυξη των
Ακόμη και στη Σελήνη
προβλήματος, μπορεί να επιτευχθεί με
τη χρήση δεξαμενών Μεταλλικών Υδρι-
δίων (βορίου, λιθίου, νατρίου κλπ) που
σπανίων αυτών ορυκτών, ακόμη κι αν δεν
παράγονται στην Ελλάδα, πρέπει να μας
ενδιαφέρει αφού θέλουμε να χρησιμο-
και τον Άρη
μπορούν να αντιδράσουν βιαίως με το
νερό. Τα προηγμένα απαιτούμενα υλικά
ποιούμε και μάλιστα ευρέως τα «πράσι-
να» παράγωγά τους, στα οποία (πρέπει
έχουν επεκταθεί
(Sodium Borohydride, Lithium Aluminum
Hydride, Ammonia Borane κλπ) παράγο-
νται από ορυκτά. Οι ενώσεις του βορίου
να) ενσωματώνονται τόσο το βασικό όσο
και το «σκιώδες» κόστος τους. Δυστυ-
χώς ή ευτυχώς η εξορυκτική δραστη-
οι έρευνές μας,
παράγονται από το ορυκτό βόρακα και
προσφέρουν καλή ενεργειακή πυκνότητα
ριότητα δεν μπορεί να αποκλειστεί από
την ατζέντα της πράσινης ανάπτυξης. Θα
για ορυκτά πετρώματα
αλλά και ελεγχόμενο κόστος.
22
Eγκαταστάσεις επεξεργασίας
περλίτη-μπεντονίτη, Βούδια, Μήλος
photo by Tzeferis Peter ©
23
Άρθρο
Κίσσηρις (ελαφρόπετρα)
Η ελαφρόπετρα, που εξορύσσεται στο σύνολό της από το ορυ-
χείο στο νησί Γυαλί, είναι ελαφροβαρές αδρανές υλικό που Ατταπουλγίτης
πέραν των κατεξοχήν οικοδομικών χρήσεων με καθαρά οικο- Πρόκειται για ένα σπάνιο είδος ελαφροβαρούς αργίλου, που
λογικό χαρακτήρα (κισσηρόλιθοι, παραγωγή ελαφροβαρών προ- εξορύσσεται στη Δυτική Μακεδονία (Κνίδη Γρεβενών). Τα προϊ-
κατασκευασμένων στοιχείων, μονωτικών επιχρισμάτων κλπ), όντα ατταπουλγίτη καλύπτουν πολλές περιβαλλοντικές χρήσεις.
χρησιμοποιείται σε πλείστες γεωργικές (βελτιωτικό εδαφών, Επεξεργασμένα προϊόντα ατταπουλγίτη χρησιμοποιούνται ως
υδροπονικές καλλιέργειες, Roof greening), γεωτεχνικές και βιο- συνεκτικό υλικό για χρήση σε μοριακά φίλτρα, βοηθητικό ροής/
μηχανικές χρήσεις (πετροπλύσιμο υφασμάτων κ.α). anti-caking agents, ως αποχρωστικά σπορέλαιων, παραφινών και
λιπαντικών, σε βιομηχανικά απορροφητικά υλικά, σε προϊόντα
gel και thickeners, όπως βοηθητικά αιωρημάτων και προϊόντα
ελέγχου θιξοτροπίας κλπ.
Ζεόλιθος
Ο ζεόλιθος, με σημαντικά κοιτάσματα σε αρκετές περιοχές της
Βόρειας Ελλάδας, είναι ένα πορώδες ορυκτό με τεράστια ιοντο-
ανταλλακτική ικανότητα και λόγω αυτής, μπορεί να φιλτράρει το
νερό δεσμεύοντας μέταλλα και οργανικές ενώσεις. Μπορεί να
Παραγωγή Ελαφρόπετρας, Γυαλί Νισύρου
χρησιμοποιηθεί στο φιλτράρισμα των υγρών βιομηχανικών απο-
photo by Tzeferis Peter ©
βλήτων, δεσμεύοντας διάφορα τοξικά και ραδιενεργά ιόντα και
στην ανακύκλωση των νερών που προέρχονται από την βιομη-
χανική δραστηριότητα.. Δυστυχώς, η χρήση του στον τόπο μας,
παρά την ύπαρξη σημαντικών κοιτασμάτων, είναι περιορισμένη.
24
Η γύψος, ο Έχουμε ορυκτή γύψο στην Ελλάδα; Φυ-
σικά. Στην Αιτωλοακαρνανία (Κατούνα,
Κονοπίνα, περιοχή Αμφιλοχίας κλπ), στην
Η γύψος και η εξόρυξη πάνω στο βουνό,
αυτές από κάτω στους ορμίσκους και στα
νησάκια...
Τ
α χελιδονάκια μετέτρεψαν την χνίας και εκμαγείων. Είναι η ίδια γύψος μένο πέτρωμα που μετά από επεξεργασία
Γκριζούπουλη σε ...παραδεισού- που στη διάφανη μορφή της (σεληνίτης) τοποθετείται ανάμεσα στις γυψοσανίδες
πολη, μια πόλη με σπιτάκια από χρησιμοποιήθηκε στην αρχαία Ελλάδα για (και όχι μόνο) ως θερμο- και ηχο-μονωτικό
γύψο, γυψοσανίδες, πετροβάμβακα και την κατασκευή εκμαγείων σε αντίγραφα υλικό. Πρόκειται για μια ακόμη εξαγωγική
τσιμεντοσανίδες, ώστε να είναι πιο ελληνικών αγαλμάτων. Και είναι η ίδια δραστηριότητα της εξορυκτικής βιομηχα-
ασφαλή πιο ανθεκτικά στο σεισμό και περιοχή (στη Ζάκυνθο) που η εξόρυξη νίας που προσφέρει στην ελληνική περι-
την υγρασία, πιο ζεστά το χειμώνα, πιο καταφέρνει να επιβιώσει για πολλά χρό- φέρεια δουλειά και αξιοπρέπεια... Λ
δροσερά το καλοκαίρι, πιο φιλικά στο νια μαζί με τις χελώνες καρέτα-καρέτα
περιβάλλον. στον κόλπο του Λαγανά και τα Σεκάνια.
25