Fulbright Economics Teaching ProgramMicroeconomics

KINH TEÁ HOÏC VI MOÂ BAØI GIAÛNG 2 – CAÀU, CUNG VAØ THÒ
TRÖÔØNG

Trong neàn kinh teá thò tröôøng, ña soá caùc quyeát ñònh veà giaù caû
vaø saûn löôïng ñöôïc xaùc ñònh trong thò tröôøng thoâng qua caùc löïc
Cung vaø Caàu.

A. CAÀU

SOÁ LÖÔÏNG CAÀU laø soá löôïng cuûa moät maët haøng maø ngöôøi
tieâu duøng saün loøng mua taïi moãi möùc giaù trong moät ñôn vò thôøi
gian. Ví duï, soá löôïng chai soâ-ña moät caù nhaân seõ mua trong moät
thaùng laø Qd , hay soá löôïng caàu ñoái vôùi chai soâ-ña.

Haøm caàu thöôøng ñöôïc bieåu dieãn laø:

Qd = Qd (Giaù, Thu nhaäp, Sôû thích hay Thò hieáu, Giaù maët haøng
thay theá vaø maët haøng boå sung, Soá ngöôøi tieâu duøng)

QUY LUAÄT CAÀU: Khi giaù maët haøng taêng (P⇑), soá löôïng caàu maët
haøng giaûm(Qd ⇓) vaø khi giaù maët haøng giaûm (P⇓), soá löôïng caàu
maët haøng taêng (Qd ⇑), giöõ nguyeân caùc yeáu toá khaùc khoâng ñoåi.
Moät caùch deã daøng ñeå vieát quy luaät caàu laø:

Khi P ⇑ ⇒ Qd⇓ vaø khi P⇓ ⇒ Qd⇑, giöõ nguyeân caùc yeáu toá khaùc
khoâng ñoåi

THAY ÑOÅI SOÁ LÖÔÏNG CAÀU – Söï di chuyeån doïc theo ñöôøng caàu
do söï thay ñoåi giaù cuûa maët haøng. ÔÛ ñaây giöõ nguyeân moïi yeáu
toá khaùc khoâng ñoåi.

THAY ÑOÅI CAÀU – Söï dòch chuyeån ñöôøng caàu do thay ñoåi yeáu toá
khaùc chöù khoâng phaûi giaù cuûa maët haøng ñoù.

Nhöõng yeáu toá chuû yeáu laøm dòch chuyeån ñöôøng caàu hay gaây ra
Söï thay ñoåi Caàu bao goàm:
1). Thay ñoåi trong thu nhaäp

a). Haøng hoùa bình thöôøng – I ⇑ ⇒ D⇑

b). Haøng hoùa thöù caáp – I ⇑⇒ D⇓

2). Thay ñoåi sôû thích hay thò hieáu

T ⇑ ⇒ D ⇑ vaø T ⇓ ⇒ D ⇓

3). Haøng thay theá – Giaù cuûa haøng thay theá taêng – Caàu cuûa maët
haøng taêng
Dennis C. McCornac 1 Ngöôøi dòch:
Hieáu Haïnh
Ngöôøi
hieäu ñính: Vaên Thanh
Fulbright Economics Teaching ProgramMicroeconomics

Giaù cuûa haøng thay theá giaûm – Caàu cuûa maët

haøng giaûm

4). Haøng boå sung – Giaù cuûa haøng boå sung taêng – Caàu cuûa maët
haøng giaûm
Giaù cuûa haøng boå sung giaûm – Caàu cuûa maët
haøng taêng

B. CUNG

SOÁ LÖÔÏNG CUNG laø soá löôïng cuûa moät maët haøng maø caùc coâng
ty muoán saûn xuaát taïi moãi möùc giaù trong moät ñôn vò thôøi gian. Ví
duï, soá löôïng chai soâ-ña nhaø saûn xuaát nöôùc giaûi khaùt seõ saûn
xuaát moãi thaùng laø Qs , hay soá löôïng cung chai soâ-ña.

Haøm cung thöôøng ñöôïc bieåu dieãn laø: Qs = Qs (Giaù, Giaù Nhaäp
löôïng, Coâng ngheä, Soá Coâng ty)

QUY LUAÄT CUNG: Khi giaù maët haøng taêng (P⇑), soá löôïng cung cuûa
maët haøng taêng (Qs⇑ ) vaø khi giaù maët haøng giaûm (P⇓), soá löôïng
cung cuûa maët haøng giaûm (Qs ⇓), giöõ nguyeân caùc yeáu toá khaùc
khoâng ñoåi.

Moät caùch deã daøng ñeå vieát quy luaät cung laø:

Khi P ⇑ ⇒ Qs ⇑ vaø khi P ⇓ ⇒ Qs ⇓ giöõ nguyeân caùc yeáu

toá khaùc khoâng ñoåi

Cuõng nhö coù söï khaùc nhau giöõa thay ñoåi soá löôïng caàu vaø thay
ñoåi caàu, ta coù theå phaân bieät giöõa thay ñoåi soá löôïng cung vaø
thay ñoåi cung.

THAY ÑOÅI SOÁ LÖÔÏNG CUNG – Söï di chuyeån doïc theo ñöôøng cung
do thay ñoåi giaù cuûa maët haøng. ÔÛ ñaây giöõ nguyeân moïi yeáu
toá khaùc khoâng ñoåi.

THAY ÑOÅI CUNG – Söï dòch chuyeån ñöôøng cung do thay ñoåi yeáu
toá khaùc chöù khoâng phaûi giaù cuûa maët haøng ñoù.

Nhöõng yeáu toá chuû yeáu laøm dòch chuyeån ñöôøng cung hay gaây ra
Söï thay ñoåi Cung bao goàm:

1). Giaù nhaäp löôïng

Giaù nhaäp löôïng ⇑ ⇒ S ⇓ Giaù nhaäp löôïng ⇓ ⇒ S⇑

2). Coâng ngheä

Coâng ngheä ⇑ ⇒ S⇑ Coâng ngheä ⇓ ⇒ S ⇓
Dennis C. McCornac 2 Ngöôøi dòch:
Hieáu Haïnh
Ngöôøi
hieäu ñính: Vaên Thanh
Fulbright Economics Teaching ProgramMicroeconomics

3). Soá löôïng coâng ty

Soá löôïng coâng ty ⇑ ⇒ S⇑ Soá löôïng coâng ty ⇓ ⇒ S ⇓

C. TOÅNG HÔÏP CAÀU VAØ CUNG

Hai löïc cung vaø caàu quyeát ñònh giaù caû vaø saûn löôïng caân baèng.

TOÙM TAÉT:

Caàu taêng : D⇑ ⇒ Pe ⇑ vaø Qe ⇑

Caàu giaûm: D⇓ ⇒ Pe ⇓ vaø Qe ⇓
Cung taêng : S⇑ ⇒ Pe ⇓ vaø Qe ⇑
Cung giaûm: S ⇓ ⇒ Pe ⇑ vaø Qe ⇓

Taùc ñoäng cuûa söï can thieäp töø chính phuû

Giaù traàn – Giaù toái ña coù theå ñònh treân thò tröôøng
Giaù saøn hay giaù hoã trôï – Giaù toái thieåu coù theå ñònh treân thò
tröôøng

Haõy xem caùc bieåu ñoà

Cung vaø Caàu – Caùch tieáp caän toaùn hoïc

Giaû söû ñöôøng cung vaø caàu laø nhöõng ñöôøng thaúng, caùc haøm
soá coù theå vieát döôùi daïng:

Cung: Qs = a + bP Caàu: Qd = c – dP Trong caân baèng: Qs = Qd

Ñeå thöïc taäp, anh chò coù theå tính ra ñieåm caân baèng vaø
cho thaáy caàn phaûi ñaët nhöõng giôùi haïn naøo vaøo caùc heä
soá ñeå tình traïng caân baèng toàn taïi.

Thò tröôøng gaïo

Theo nghieân cöùu thoáng keâ, ta bieát raèng ñöôøng cung gaïo naêm
2001 xaáp xæ nhö sau:

Cung: Qs = 3000 + 400P

Giaù ñöôïc ño baèng haøng chuïc ngaøn ñoàng vaø löôïng ñöôïc ño baèng
haøng trieäu giaï moãi naêm.

Dennis C. McCornac 3 Ngöôøi dòch:

Hieáu Haïnh
Ngöôøi
hieäu ñính: Vaên Thanh
Fulbright Economics Teaching ProgramMicroeconomics

Nghieân cöùu thoáng keâ cho thaáy ñöôøng caàu naêm 2001 laø:

Caàu: Qd = 5000 - 350P

Vôùi nhöõng thoâng tin treân, giaù caân baèng treân thò tröôøng gaïo coù
theå ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch ñaët cung baèng caàu:

3000 + 400P = 5000 - 350P

750P = 2000
P = 2,67 (x 10.000) or P = 26.700 ñoàng/gòa

Noùi theâm veà Haøm Caàu

Phöông trình sau coù theå laø phöông trình cuûa moät ñöôøng caàu:

Qd = 800 - 6 Px - 5Py + 10I

Ta dieãn giaûi ñieàu naøy nhö theá naøo? “Daáu tröø” cho ta bieát
ñieàu gì?

Noù cho ta bieát ñoä doác vaø bieát raèng ñaây thöïc söï laø moät ñöôøng
caàu bôûi vì theo quy luaät caàu, giöõa soá löôïng caàu vaø giaù coù moái
quan heä nghòch bieán.

Daáu tröø ôû tröôùc PY cho ta bieát ñieàu gì?

Noù coù nghóa laø neáu giaù cuûa moät maët haøng coù lieân quan taêng
leân thì caàu ñoái vôùi X giaûm xuoáng. Do vaäy, maët haøng naøy phaûi
laø haøng boå sung (nhö bia vaø ñaäu phoäng). Neáu ñoù laø daáu
coäng, nhöõng maët haøng naøy phaûi laø haøng thay theá (nhö caùc
loaïi bia khaùc nhau).

Daáu coäng ôû tröôùc thu nhaäp cho ta bieát ñieàu gì?

Noù coù nghóa laø neáu thu nhaäp taêng leân, caàu ñoái vôùi X taêng –
do vaäy ñoù laø haøng hoùa thoâng thöôøng. Neáu noù laø daáu tröø ,
ñoù laø haøng thöù caáp.

Ta cuõng coù theå dieãn taû haøm cung theo caùch töông töï. Anh chò
haõy cho moät soá ví duï.

Nhöõng ÖÙng duïng cuûa Phaân tích Caàu vaø Cung

I. Thueá do ai chòu (ai traû?û)

Chuùng ta seõ trình baøy bieåu ñoà trong lôùp hoïc.

Dennis C. McCornac 4 Ngöôøi dòch:

Hieáu Haïnh
Ngöôøi
hieäu ñính: Vaên Thanh
Fulbright Economics Teaching ProgramMicroeconomics

Thueá giaùn tieáp: thueá ñaùnh vaøo vieäc baùn moät maët haøng cuï
theå
laø khoaûng caùch giöõa möùc giaù maø ngöôøi mua
phaûi traû (Pc) vaø möùc giaù maø ngöôøi baùn nhaän ñöôïc (Pp)

Thueá ñôn vò: t treân ñôn vò

Ghi chuù:
(i) ai chính thöùc traû khoâng quan troïng
(ii) phaàn chòu thueá cuûa moãi beân phuï thuoäc vaøo ñoä doác vaø ñoä
co giaõn
(iii) phaân boå: saûn xuaát vaø tieâu duøng ít hôn.

II. Taùc ñoäng phaân boå do ñaùnh thueá

Neàn kinh teá môû, nhoû

Giaù
Price
CungSupply
Domestic noäi ñòa nhoû= khoâng coù
taùc ñoäng leân
giaù theá giôùi,
môû = cho töï do
trao ñoåi thöông
maïi
Giaù
Giaùtöï
töïtuùc
Autarky tuùctöï
töï
price caân baèng cuïc
caáp caáp boä = xeùt moät
Giaù theá giôùi ngaønh rieâng leû
World price giaù töï tuùc töï
caáp = giaù khi
Nhaäp
Imports Caàu noäi ñòa
Domestic demand khoâng coù thöông
khaåu maïi
QD = D(p)
Production Consumption
Saûn xuaát Tieâu duøng SoáQuantity
löôïng QS = S(p)
p = pw
Nhaäp khaåu thuaàn
= QD-QS

Dennis C. McCornac 5 Ngöôøi dòch:

Hieáu Haïnh
Ngöôøi
hieäu ñính: Vaên Thanh
Fulbright Economics Teaching ProgramMicroeconomics

Price Thueá nhaäp

khaåu:
thueá ñaùnh vaøo
Domestic Supply haøng nhaäp
khaåu (khoâng
phaûi haøng hoùa
saûn xuaát trong
nöôùc)
ai chòu thueá:
World price + tariff ngöôøi tieâu duøng
traû
R phaân boå: saûn
World price löôïng saûn xuaát
trong nöôùc nhieàu
Imports Demand hôn, nhaäp khaåu ít
hôn, tieâu duøng ít
Quantity hôn
Production Consumption
Ghi chuù:
- Domestic Supply: Cung trong - Quantity: Löôïng
nöôùc. - Price : Giaù
- World price + tariff: Giaù theá - Consumption: Tieâu duøng
giôùi + thueá quan - Production: Saûn xuaát
- World price: Giaù theá giôùi - Imports: : Nhaäp khaåu
- Demand: Caàu

Dennis C. McCornac 6 Ngöôøi dòch:

Hieáu Haïnh
Ngöôøi
hieäu ñính: Vaên Thanh