Fulbright Economics Teaching Program Microeconomics Lecture 9

KINH TEÁ HOÏC VI MOÂ

BAØI GIAÛNG 9

TOÁI ÑA HOÙA LÔÏI NHUAÄN VAØ CUNG CAÏNH TRANH

Ñònh nghóa: Moät thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo bao goàm caùc
coâng ty laøm ra nhöõng saûn phaåm nhö nhau vaø baùn cuøng moät
giaù. Xuaát löôïng cuûa moãi coâng ty quaù nhoû so vôùi toaøn boä caàu
thò tröôøng ñeán noãi khoâng moät coâng ty naøo gaây ñöôïc aûnh
höôûng leân giaù thò tröôøng.

Chính thöùc hôn:

1. Caùc coâng ty saûn xuaát nhöõng saûn phaåm khoâng khaùc bieät,
vôùi yù nghóa laø ngöôøi tieâu duøng nhaän thöùc chuùng laø nhö
nhau.
2. Ngöôøi tieâu duøng coù ñöôïc thoâng tin hoaøn haûo veà möùc giaù
maø moïi ngöôøi baùn trong thò tröôøng ñöa ra.
3. Söùc mua cuûa moãi ngöôøi mua thaáp ñeán möùc ngöôøi mua coù
aûnh höôûng khoâng theå nhaän thaáy leân giaù thò tröôøng.
4. Söùc baùn cuûa moãi ngöôøi baùn thaáp ñeán möùc ngöôøi baùn
coù aûnh höôûng khoâng theå nhaän thaáy leân giaù thò tröôøng.
Söùc mua nhaäp löôïng cuûa moãi ngöôøi baùn thaáp ñeán möùc
ngöôøi baùn khoâng coù aûnh höôûng leân giaù nhaäp löôïng.
5. Taát caû caùc coâng ty (trong ngaønh vaø môùi gia nhaäp ngaønh)
coù khaû naêng tieáp caän nhö nhau ñeán nguoàn löïc (coâng
ngheä, nhaäp löôïng).

YÙù nghóa cuûa caùc ñieàu kieän

Ñònh luaät moät giaù: Ñieàu kieän (1) vaø (2) haøm yù laø chæ coù moät
möùc giaù taïi ñoù giao dòch xaûy ra.

Ngöôøi chaáp nhaän giaù: Ñieàu kieän (3) vaø (4) haøm yù ngöôøi mua
vaø ngöôøi baùn chaáp nhaän giaù saûn phaåm khi quyeát ñònh vieäc
mua vaø quyeát ñònh xuaát löôïng cuûa mình.

Töï do gia nhaäp ngaønh: Ñieàu kieän (5) haøm yù moïi coâng ty coù haøm
chi phí daøi haïn nhö nhau.

Giaû thuyeát toái ña hoùa lôïi nhuaän

Ta seõ giaû ñònh laø caùc coâng ty muoán toái ña hoùa lôïi
nhuaän....Ñieàu naøy coù thoûa ñaùng khoâng?

Dennis C. McCornac 1 Ngöôøi dòch: Hieáu Haïnh

Ngöôøi hieäu ñính: Vaên Thanh
Fulbright Economics Teaching Program Microeconomics Lecture 9

Lôïi nhuaän Kinh teá (π)= Doanh thu baùn haøng (Pq) – Chi phí kinh teá
(cô hoäi)

Ñieàu kieän toái ña hoùa lôïi nhuaän

Chuù yù: Ta ñang xeùt haønh vi cuûa moät coâng ty neân ta bieåu dieãn
soá löôïng = q.

Muïc ñích cuûa coâng ty laø tìm möùc xuaát löôïng (q) coù theå toái ña
hoùa lôïi nhuaän (π)

Max π(q) = Pq – TC(q) π = TR – TC

d dTR dTC
  0
dq dq dq => MR  MC  0 hay MR  MC

Anh/chò coù theå cho thaáy ñieàu kieän baäc hai ñeå coù d 2π toái
<0
ña hoùa aùp duïng ôû ñaây, . dq 2

Neáu P > MC, lôïi nhuaän taêng neáu xuaát löôïng taêng.
Neáu P < MC, lôïi nhuaän giaûm neáu xuaát löôïng taêng.
Nhö vaäy, lôïi nhuaän chæ coù theå ñöôïc toái ña hoùa neáu P = MC

Neáu anh chò nhôù töø khaùi 1 nieäm ñoä co giaõn

MR = P (1 + )
vaø vì coâng ty thuoäc loaïiø Ed chaáp

nhaän giaù, neân giaù trò ñoä co giaõn cuûa ñöôøng caàu cuûa coâng ty
1
MR = P (1 + ) = P (1 + 0) = P
laø ∞ . Nhö vaäy, ∞

Coâng ty toái ña hoùa lôïi nhuaän baèng caùch saûn xuaát ôû

möùc xuaát löôïng sao cho:
MR = MC = P = AR
Coù theå bieåu dieãn ñieàu naøy baèng ñoà thò.

Ñöôøng cung ngaén haïn cuûa coâng ty

Ñònh nghóa: Ñöôøng cung ngaén haïn cuûa coâng ty cho ta bieát xuaát
löôïng nhaèm toái ña hoùa lôïi nhuaän thay ñoåi nhö theá naøo khi giaù
thò tröôøng thay ñoåi.

Neáu coâng ty quyeát ñònh saûn xuaát moät saûn löôïng döông, P = MC
cho bieát ñöôøng cung ngaén haïn cuûa coâng ty...

Coâng ty seõ quyeát ñònh saûn xuaát moät saûn löôïng döông chæ khi:

Dennis C. McCornac 2 Ngöôøi dòch: Hieáu Haïnh

Ngöôøi hieäu ñính: Vaên Thanh
Fulbright Economics Teaching Program Microeconomics Lecture 9

Loã do saûn xuaát nhoû hôn loã do khoâng saûn xuaát

π hay loã = Pq – TC(q). Neáu coâng ty khoâng saûn xuaát, noù phaûi traû
ñònh phí trong ngaén haïn, TFC(0)

Coâng ty neân saûn xuaát chæ khi Pq – TC(q) >TFC(0).

Chia caû hai veá cho q, Pq TC TFC ta coù: hay P  AC  AFC hay
 
AC  AFC  P q q q

hay AVC  P hay P  AVC

Ñònh nghóa: Giaù maø döôùi möùc ñoù coâng ty quyeát ñònh khoâng
saûn xuaát ñöôïc goïi laø giaù ñoùng cöûa, P s. Trong tröôøng hôïp naøy, Ps
laø ñieåm toái thieåu treân ñöôøng AVC.

Do ñoù, haøm cung ngaén haïn cuûa coâng ty ñöôïc ñònh nghóa bôûi:

P= MC ngaén haïn, trong ñoù ñöôøng MC ngaén haïn doác leân chöøng
naøo maø P > Ps

Xuaát löôïng baèng khoâng (0) khi P < Ps

Ñieàu naøy nghóa laø moät coâng ty caïnh tranh hoaøn haûo coù theå
quyeát ñònh hoaït ñoäng trong ngaén haïn ngay caû khi lôïi nhuaän kinh
teá laø aâm.

Ta laïi coù theå bieåu dieãn ñieàu naøy baèng ñoà thò.

Ví duï: STC(q) = 100 + 20q + q2 TFC = 100 (ñaây laø chi

phí chìm)

TVC(q) = 20q + q2 AVC(q) = 20 + q SRMC(q) = 20 +

2q

Möùc toái thieåu cuûa AVC laø ñieåm ôû ñoù AVC = SRMC hay…

20+q = 20+2q q=0 AVC nhoû nhaát taïi 20

Khi ñoù, ñöôøng cung ngaén haïn cuûa coâng ty laø:

P < Ps = 20: qs = 0

P > Ps = 20: P = SRMC 

P = 20+2q 
qs = -10 + ½P

Dennis C. McCornac 3 Ngöôøi dòch: Hieáu Haïnh

Ngöôøi hieäu ñính: Vaên Thanh
Fulbright Economics Teaching Program Microeconomics Lecture 9

Caân baèng daøi haïn

Tham khaûo ñoà thò

Ñieàu kieän caàn ñeå coù caân baèng daøi haïn laø soá löôïng cung baèng
soá löôïng caàu vaø khoâng coù lôïi nhuaän kinh teá (vaäy P = MR = MC =
AC). Neân nhôù coâng ty ñang hoaït ñoäng vôùi quy moâ toái öu – söï
caïnh tranh buoäc coâng ty phaûi hoaït ñoäng ôû möùc ñoù chöù khoâng
phaûi do coâng ty.

Ñaëc lôïi kinh teá

Ñònh nghóa: Ñaëc lôïi kinh teá laø söï khaùc bieät giöõa soá toái ña
maø caùc coâng ty saün loøng traû ñeå coù ñöôïc moät nhaäp löôïng coá
ñònh vaø soá toái thieåu maø hoï phaûi traû.

Ñoù laø lôïi nhuaän kinh teá coù ñöôïc töø nhöõng nhaäp löôïng höõu ích
khan hieám coù cung coá ñònh.

Ñaëc lôïi kinh teá laø thöôùc ño soá “thaëng dö, ñöôïc duøng cho moät
nhaäp löôïng khan hieám. Khaùi nieäm Lôïi nhuaän kinh teá ñöôïc duøng
cho moät coâng ty.

Ñöôøng cung cuûa ngaønh trong daøi haïn

Nhöõng ñaëc ñieåm cuûa ñöôøng cung daøi haïn

1. Ñoù khoâng phaûi laø toång theo chieàu ngang cuûa caùc ñöôøng
chi phí bieân cuûa taát caû moïi coâng ty.
2. Lôïi nhuaän kinh teá baèng 0 taïi moïi ñieåm treân LRSC. Hay noùi
caùch khaùc, moãi ñieåm treân LRSC bieåu dieãn moät ñieåm caân
baèng. Noù töông töï nhö ñöôøng caàu ta ñaõ tìm ñöôïc.
3. Caùc coâng ty coù ñuû thôøi gian ñieàu chænh hoaït ñoäng cuûa
mình (nghóa laø coù soá löôïng voán vaø lao ñoäng toái öu v..v..). Vì
vaäy, ñieàu naøy giaû ñònh ngaàm laø khoâng coù chuyeän gì xaûy
ra trong khi nhöõng coâng ty ñang ñieàu chænh.
4. Ñoä doác cuûa ñöôøng LRSC cho ta bieát ñoâi ñieàu veà loaïi
ngaønh ñang toàn taïi – ngaønh coù chi phí taêng daàn, giaûm daàn
hay khoâng ñoåi.

Taùc ñoäng cuûa thueá ñoái vôùi coâng ty

1. Thueá lôïi nhuaän – thueá laø moät phaàn coá ñònh cuûa lôïi nhuaän

π = TR − TC − t (TR − TC ) t laø thueá suaát.

Tìm möùc q nhaèm toái ña hoùa lôïi nhuaän:

Dennis C. McCornac 4 Ngöôøi dòch: Hieáu Haïnh

Ngöôøi hieäu ñính: Vaên Thanh
Fulbright Economics Teaching Program Microeconomics Lecture 9

d
 MR  MC  t ( MR  MC )  0
dq

MR  MC  t ( MR  MC )  0

vì (1 − t ) ≠ 0 MR  MC  0

Coâng ty saûn MR = MC xuaát ôû

2. Thueá khoaùn (Thueá goäp)

  TR  TC  TAX
THUE THUEÁ laø moät soá
Á khoâng ñoåi
Tìm möùc q nhaèm toái ña hoùa lôïi nhuaän:

d
 MR  MC  0  0
dq

Coâng ty saûn MR = MC xuaát ôû

Thueá lôïi nhuaän vaø thueá khoaùn dòch chuyeån ñöôøng chi phí trung
bình leân treân (MC khoâng ñoåi)

3. Thueá haøng hoùa – thueá ñaùnh treân moãi ñôn vò xuaát löôïng

  TR  TC  tq

d
 MR  MC  t  0
dq

Coâng ty saûn MR = MC + t xuaát ôû

Thueá haøng hoùa dòch chuyeån ñöôøng chi phí trung bình vaø ñöôøng
chi phí bieân leân treân (giaù cao hôn vaø soá löôïng ít hôn).

Ñeå thöïc haønh, anh chò coù theå veõ nhöõng ñoà thò cho thaáy
taùc ñoäng cuûa caùc loaïi thueá khaùc nhau.

Dennis C. McCornac 5 Ngöôøi dòch: Hieáu Haïnh

Ngöôøi hieäu ñính: Vaên Thanh