Professional Documents
Culture Documents
Access bir veritaban programdr. Veritaban, bir konuyla ilgili ok sayda kaydn tutulduu bir bilgi havuzu olarak nitelendirilebilir. Veritaban programlar, veritaban denilen bilgi havuzunu oluturmak ve veritabanndan istenilen bilgiyi istenildii ekilde alp kullanabilmeyi salar. Access programna girdiimizde ilk gelen ekranda 3 ayr seenek bulunur. Yeni bir veritaban oluturmak istiyorsak bunlardan Bo veritaban seeneini seip Tamam dmesine baslr. Daha sonra veritabanna bir dosya ismi vermemizi isteyen bir ekran gelir. Burada veritabann hangi klasre kaydedeceimizi seer ve dosya ad olarak da bir isim yazarz. rnein dosya ad olarak renci ismini verelim. Alan veritabannda u blmler bulunur : Tablolar : Veritabannn temel nesnesi tablolardr. Bilgilerin asl tutulduu yer tablodur. Dier veritaban nesneleri tablolar esas alnarak oluturulur. Bir veritabannda birden ok tablo bulunabilir. Sorgular : Tablolardaki ok sayda kayt ierisinden istenilen kriterlere uyan kaytlar seerek grebilmek iin oluturulan bir nesnedir. Formlar : Tablolara dorudan bilgi girii yapmak daha zor ve skc olabilir. Formlar tablolara bilgi giriini kolaylatran ve daha anlalr bir ekran grnts ile almay salayan nesnelerdir. Paket programlardaki kullanc ara yz olarak dnlebilir. Raporlar : Tablolardaki bilgileri kada dkebilmek iin deiik ekillerde sayfa dizaynlar oluturmak iin kullanlr. Makrolar : Veritabannda birden ok admdan oluan bir ilemin bir seferde yaplabilmesini salayan kk program paralardr. Modller : Makrolar ile ayn amaca sahip olmakla birlikte Visual Basic programlama dili komutlar ile yazlan kk program paralardr.
TABLO OLUTURMAK
Veritabannda ilk nce tablo oluturmak gerekir. Tablo oluturmak iin Tablolar blmnde iken sa taraftaki Yeni dmesine baslr. Burada tablo oluturma seenekleri gelir. Tablo alanlarn ve alan zelliklerini tek tek kendimiz belirleyeceksek Tasarm grnm seenei seilerek Tamam dmesine baslr. Tasarm grnmnde tablo hazrlarken tablonun balklarn oluturacak her bir alann alan adn, veri trn ve alann zelliklerini ayr ayr belirleriz. Alan ad verilirken boluk verilebilir, Trke noktal harf kullanlabilir. Alan ad en fazla 64 karakter uzunluunda olabilir.
Veri trleri
O alana girilecek bilginin trn belirtir. Veri trleri unlardr : Metin : Alfabetik ve saysal trde her trl bilgi girilebilen alan trdr. En fazla 255 karakter bilgi alr. Not : Bir tablo alan iin metin trnn uzunluu yetmiyorsa Not tr seilebilir. Bu tr alanlara 65535 karaktere kadar bilgi girilebilir. Say : Tabloda zerinde ilem yaplabilecek saysal deerlerin girilebilecei alan trdr. Saysal alanlarn alan boyutunu belirlerken aadaki boyut trleri seilebilir : - Bayt : 0 ile 255 arasnda deer girilebilir. - Tamsay : -32768 ile 32767 arasnda deer girilebilir. - Uzun tamsay : -2.147.483.648 ile 2.147.483.647 arasnda deer girilebilir. - Tek ve ift : ok byk saylar iin ve ondalkl saylar iin kullanlan veri tipleridir. Tarih/Saat : Tarih ve saat trndeki bilgiler iin tanmlanr.
Para birimi : Parasal deerler iin tanmlanr. Bu tr alanlara 15 basamak tamsay, ondalktan sonra da 4 basamak bilgi girilebilir. Otomatik say : Bu tr alandaki say deeri girilen her kaytta otomatik olarak artar. Evet/Hayr : Mantksal alan trdr. ki ihtimalli bilgiler iin kullanlr. rnein; Askerliini yapt/yapmad, disiplin cezas var/yok gibi. Kpr : Internet zerinden balant kurulacak web adresleri girilecekse bunun iin kpr tr alan tanmlanr. Bu alandaki bilgiye tklandnda eer internet balants varsa belirtilen web adresine gidilebilir. OLE nesnesi : Veritabanna resim, ses, film gibi nesnelerin eklenmesi iin kullanlr.
Alan biimi
Bir alana girilen bilginin o alandaki yerleimi ve grnm alan zelliklerinde biim zellii ile gsterilir. zellikle metin trndeki alanlarn biimini tanmlarken aadaki karakterler kullanlabilir : KARAKTER @ < > LEV Bir karakterlik bilgi iin kullanlr. Byk harfle girilen bilginin kk harfte grnmesini salar. Kk harfle girilen bilginin byk harfle grnmesini salar.
Giri Maskesi
Bir alana bilgi girii yaparken kullancnn bilgi girmesine yardmc olmak ve snrlama getirerek yanl bilgi girilmesini nlemek iin oluturulan bir yapdr. Giri maskesi tanmlamak iin u karakterler kullanlabilir: KARAKTER 0 9 # L ? A a & C LEV 0 ile 9 arasnda bir deer girilmesine izin verir. Bu tanmlama yapldnda bilgi girii zorunludur. Bu tanmlama yapld zaman bilgi girii zorunlu deildir. Veya daha az rakam girilebilir. Rakamlar arasnda boluk verilebilir. Bu alana hi bilgi girilmeden geilebilir. Tek bir rakam veya boluk girilmesi iin kullanlr. Bilgi girii zorunlu deildir. Tanmlanandan daha az veri girilebilir. Sadece alfabetik karakterlerin giriine izin verir. Tanmland adet kadar bilgi girii zorunludur. Karakterler arasnda boluk verilemez. Sadece alfabetik bilgi veya boluk giriine izin verir. Tanmland adetten daha az bilgi girilebilir. Sadece harf ve rakam giriine izin verir. Tanmland say kadar bilgi girii zorunludur. Harf, rakam ve boluk giriine izin verir. Tanmland kadar bilgi girii zorunlu deildir. Herhangi bir karakter girii yaplabilir. Tanmland adet kadar bilgi girii zorunludur. Herhangi bir karakter girii yaplabilir. Tanmland adet kadar bilgi girii zorunlu deildir.
Resim Yazs
Bilgi girii srasnda, bilgi alanlar tanmlanm adlaryla grntlenir. Eer bilgi alannn balnn baka bir metin olmas isteniyorsa bu baln resim yazs kutusuna yazlmas gerekir.
Varsaylan deer
Hazrlanan bir tabloya bilgi girii yaplrken o alanda balangta grntlenmesi istenen deerdir. Bilgi girii yaplrken
Geerlik Kural
Bir alana girilecek bilgiye giri snrlamas getirmek iin kullanlan bir zelliktir. rnein 0 ile 100 arasnda olmasn istiyorsak, BETWEEN 0 AND 100 veya >=0 AND <=100 eklinde deer girilebilir.
Geerlik metni
Geerlik kural verilen alana bilgi girii srasnda girilen bilgi bu kurala uymuyorsa ekranda grlecek hata uyars bu zellikte belirtilir.
Gerekli
Tablodaki bir alana bilgi giriini zorunlu tutmak istiyorsak bu zellik iin Evet seili olmaldr.
Sral
Tablo kaytlarnn o alandaki bilgiye gre sralanp sralanmayaca bu zellikte belirtilir. Burada Evet (yineleme var) seili ise o alana gre sralama olur ve o alanda ayn deeri tayan birden fazla kayt bulunabilir. Evet (yineleme yok) seili ise olana gre sralama yine olur, ancak o alana ayn deeri tayan birden fazla kayt girilemez.
Unicode Sktrma
Bu zellik 2 bytelk bilgiyi 1 byte yer tutacak ekilde sktrr. Bu zellik sadece metin tr alanlarda geerlidir.
Yeni kayt eklemek iin bu dmeye basldnda tablonun en son satrndaki bo kayt satrna gider. Tablodan herhangi bir kayd silmek iin o kayda gidip bu dmeye baslr. Silme ilemine onay verilip silinir. Birden fazla kayt silinecekse fareyi tablonun sol tarafndan basl tutup srkleyerek seilir ve yine bu dmeye baslarak silinir. Tablonun hangi alanna gre sralama yaplacaksa o alana geilip bu dmelerden birine baslr. (Artan sralama veya azalana sralama) Tabloda herhangi bir alandaki bilgiye gre szme yaplacaksa o alandaki bilgi fare ile srkleyerek seilir ve bu dmeye baslr. Szgeci kaldrmak iin ise Szgeci kaldr dmesine baslr.
Biim mens alp Yaztipi seeneine girildiinde bu ekran gelir. Buradan istenilen yaztipi, yaztipi stili, boyutu, rengi zellikleri seilip Tamam dmesine baslr.
Biim mensnden Veri sayfas seeneine girildiinde bu ekran gelir. Buradan istenilen zellikler belirlenip Tamam dmesine baslr.
Stunlar dondurmak iin tablonun sol tarafndan istenilen stunlar setikten sonra Biim mensnden Stunlar dondur seenei seilir. Tabloda saa doru kayarken bu stunlar kaybolmaz.
Bunun iin Biim mensnden Stunlar gster seeneine girildiinde yandaki gibi bir liste gelir. Bu listeden istenilen stunlarn iareti kaldrlp gizlenebilir veya gizli stunlar seilerek geri getirilebilir.
BRANI ALANI N : retmenler tablosunda BRANI alanna retmenin bran kodunun girileceini varsayalm. Bunun iin BRANLAR adnda yardmc bir tablo oluturalm. Bu tabloda BRANS KODU ve BRANS ADI alanlar olsun ve BRANS KODU alan her branta farkl olaca iin birinci anahtar olsun. Daha sonra retmenler tablosunun tasarmna geip BRANI alann veri tr listesini aarak Arama Sihirbazn seelim. Sihirbazn ilk ekrannda Deerler tablo veya sorgudan alnsn seeneini seelim.
Bir sonraki admda Branlar tablosunu seip yine leri dmesi ile devam edelim. Sonraki admda Bran Kodu ve Bran Ad alanlarn ekilde grlen dmeler ile sa tarafa atalm.
Daha sonraki admda Bran Kodu alan birinci anahtar olduu iin listede grnmemektedir. Bran kodu alanndaki bilgi zerinde altmz alana girilecei iin bu seenei kaldryoruz. leri ile devam.
Son admda Etiketin ne olmasn istersiniz sorusu geliyor. Bu soruyu o alan iin baka bir etiket yazlabilecei gibi aynen de kalabilir. Son dmesi ile ilem tamamlanr. Bu ilem sonunda retmenler tablosunun Bran alan ile Branlar tablosunun Bran Kodu alan arasnda bir iliki kurulmu olur. Bunu grmek iin Aralar mensnden likiler blmne girebilirsiniz.
CNSYET N : retmenler tablosundaki CNSYET alanda girilebilecek deerler az olduu iin Arama Sihirbazna girildiinde istediim deerleri ben yazacam seenei kullanlabilir.
ekilde grld gibi St1 adndaki stun ierisine bu alana girilebilecek deerler alt alta yazlr. leri dmesi ile devam edilir. Son aamada yine etiket ksm olduu gibi kalabilir. Son dmesi ile ilem tamamlanr.
FORM OLUTURMAK
Form, tabloya bilgi giri yapmann baka bir yoludur. Paket programlardaki kullanc ara yz gibi ekranlar oluturulur.
3- Sonraki ekranda form zerinde grlecek alanlar sol taraftan sa tarafa atlr. Bunun iin iki blme arasnda bulunan saa dnk oklar kullanlr. leri dmesine baslr. 4- Daha sonra alanlarn form zerine nasl yerleeceini belirleyen seeneklerden biri seilir ve yine leri dmesine baslarak devam edilir. 5- Sonra formun zemin rengi ve alanlarn renkleri ile ilgili seenekler ieren Hangi stili istersiniz sorusu gelir. Bu ekranda istenilen stil seilir ve leri dmesine baslarak devam edilir.
6- Son ekranda form baln yazp Son dmesine basarak formun oluturulmas salanr.
Form oluup ortaya ktnda artk bilgi girii yaplabilir veya istenirse Tasarm Grnmne geerek sihirbazn tasarlad formun zerinde dzenleme yaplabilir.
3- Tablolar/Sorgular blmnden NOTLAR tablosunu seerek bu tablodaki tm alanlar da sa tarafa atn. leri ile devam.
4- Bir sonraki admda gre OGRENCILER ve gre NOTLAR eklinde alt alta iki seenek gelir. Burada renci bilgileri ana form, rencinin notlar alt form olaca iin gre RENCLER seili olmaldr. 5- Yine ayn ekranda Alt formlar olan form ve Bal formlar adnda iki seenek daha vardr. Bu rnekte ilkini seiyoruz. stenirse dieri de seilebilir. leri ile devam. 6- Sonraki admda alt form iin nasl bir yerleim istenildii sorulmaktadr. Bu iki seenekten yine istenilen seilebilir.
7- Daha sonra ana form iin hangi stili istediimiz sorulmaktadr. Buradan da istenilen seilebilir.
8- Son aamada ana form ve alt form iin bir isim verilmesi istenir. Buralara da form ieriine uygun birer isim yazlp Son dmesi ile ilem tamamlanr.
Alt form
Ana formun kayt dmeleri Alt formun kayt dmeleri Ana formda bir rencinin okul numaras, ad ve soyad grnrken alt formda bu rencinin ald tm dersler ve bu derslere ait notlar girilebilir ve incelenebilir. Alttaki resimde de grld gibi veritaban penceresinin Formlar blmnde oluturulan ana form ile alt form ayr ayr grlebilir. stenirse ana formun tasarm veya alt formun tasarm deitirilebilir.
Alt Form Ana Form Ana form ile alt formu birbirine balayan bir alan vardr. rnein yukardaki rnekte OKUL NO alan hem renci bilgilerini gsteren ana formda hem de renci notlarn gsteren alt formda mevcuttur. Alt forma bilgi girii yaplrken ana formdaki OKUL NO bilgisi otomatik olarak alt formun OKUL NO alanna gelir. OKUL NO bilgisinin hem ana formda hem de alt formda grnmesi gereksizdir. Bu nedenle alt formun tasarmna girip OKUL NO alann formdan silebiliriz.
SORGU OLUTURMAK
Sorgular, tablolardaki ok sayda kayt ierisinden istenilen kriterlere uyan kaytlar szerek grmemizi salayan veritaban nesneleridir.
Sorgu lt
7- Sorgu sonucunda ilikili tablodaki tm kaytlar deil, belli bir kritere uyan kaytlar grmek istiyorsak kriter belirtilecek alan iin lt blmne istenilen kriter bilgisi yazlr. Eer ayn alan iin birden fazla lt yazlacaksa alt alta bunlar yazlr. Bu durumda ltler arasndaki bala veya olur. Eer birden fazla alana lt yazlrsa bu durumda ltler arasndaki bala ve olur. rnek;
Bu sorgu tasarmnn cmlesel ifadesi u ekilde sylenebilir : retmenler tablosundan Okul kodu 121515 VEYA 121539 olan kaytlarn MEBSIS NO, ADI, SOYADI, BRAN KODU alanlarndaki kaytlar bran koduna gre artan sral olarak grntle. rnek;
Bu sorgu tasarmnn cmlesel ifadesi u ekilde sylenebilir : retmenler tablosundan Okul kodu 121515 olan VE Bran kodu 1314 olan kaytlarn MEBSS NO, ADI, SOYADI alanlarndaki kaytlar soyadna gre artan sral olarak grntle. Hazrlanan sorguyu altrmak ve sonucunu grmek iin ara ubuundaki dmesine altr baslabilir. Sorgu son halini alm ise kaydedilip saklanabilir.
Parametre metinleri keli parantez ierisinde yazlr. Parametre metni kullanldnda sorguyu her altrdmzda bu metni ieren parametre giri penceresi gelir. Bu pencerede her seferinde farkl bir deer girmek suretiyle sorguyu daha genel kullanabiliriz.
Birbiriyle ilikili tablolardan ayr ayr alanlar alp sorguya eklemek mmkndr. Yukardaki ekranda yer alan sorguda Branlar tablosunun Bran Kodu alan ile retmenler tablosunun Bran Kodu alan ilikili olduu iin Branlar tablosundaki Bran Ad alan sorguya ekleniyor. Ayn ekilde Okullar tablosundaki Okul Kodu ile retmenler tablosundaki Okul Kodu alan ilikili olduu iin Okullar tablosundan le Ad ve Okul Ad alanlar sorguya eklenebiliyor. Bu ilikilerle ilgili olarak u cmle sylenebilir : retmenler tablosunun Bran Kodu, Branlar tablosundaki bran koduna eit ise Branlar tablosundaki Bran Ad alann getir. Yine; retmenler tablosundaki Okul Kodu, Okullar tablosundaki Okul Koduna eit ise Okullar tablosundaki le Ad ve Okul Ad alanlarn getir.
RAPOR OLUTURMAK
Rapor, tablolardaki bilgileri dzenli bir sayfa dizayn oluturarak kada dkmek iin kullanlr. Raporlar dorudan tabloyu esas alarak hazrlanrsa tablodaki tm kaytlar getirir. Tablodan sadece istenilen kaytlar kada dkmek istiyorsak, raporu hazrlamak iin bir Sorguyu esas almak daha uygun olacaktr.
4- Daha sonraki ekranda eer raporu bir sorguya gre hazrlyorsak ve sorguda birden fazla tablo varsa bu tablolardan hangisine gre listeleme olaca sorulmaktadr. Buradan raporun zelliine gre istenilen tablo seilir. leri dmesine baslarak devam edilir.
5- Bir sonraki ekranda, eer rapor dkmnde gruplandrma yapmak istiyorsak hangi alana gre gruplandrma yaplaca seilir. leri dmesi ile devam edilir.
6- Sonraki ekranda, rapordaki kaytlar belli alanlara gre sralanm olarak listelemek istiyorsak sralama yapacamz alanlar seilebilir. Yine ileri dmesi ile devam edilir.
7- Daha sonra, raporun sayfa zerindeki yerleimini gsteren seenekler yer alr. Bunlardan istenilen biri seilir. Ayrca sayfann yatay veya dikey kullanm da buradan deitirilebilir. leri dmesi ile devam edilir.
8- Bir sonraki admda raporun kada dkl stili ile ilgili seenekler mevcuttur. Bunlardan istenilen biri seilip yine devam edilir.
9- Son admda rapora bir ad verilir ve Son dmesine baslarak raporun olumas salanr. 10Sorguya dayal olarak hazrlanm raporlarda, eer sorguda parametre metni tanmlanm ise, bu sorguyu esas alan raporun almas srasnda da ayn parametre metni gelir. Bir raporun Bask nizleme grnts yandaki gibidir. Bu durumda Yazdr dmesini kullanarak rapor yazcdan kada dklebilir. Yazdr Sihirbaz kullanlarak oluturulan bir raporun tasarm Tasarm grnmne geerek rapor Grnmne tasarmnda deiiklik yaplabilir.
Gei
Yandaki rnek raporun tasarm grnmnde; Rapor st bilgisi blmnde grlen metin, bu raporun basks srasnda sadece ilk sayfann stnde gzkr. Rapor alt bilgisi ise raporun son sayfasnn altnda kar. Ayrnt blmnde, grlen kutucuklar rapora kaynaklk eden tablonun alanlardr. Yani bu ksmda tablodan gelen bilgiler grlr. Sayfa st bilgisindeki kutucuklar, ayrnt blmndeki bilgilerin balklarn oluturan etiket metinleridir. Rapor tasarmnda etiket metinleri istenildii gibi deitirilebilir. Sayfa alt bilgisi blmnde her sayfann altnda grlmesi istenilen metinler bulunabilir. rnein rapor ktsnn alnd tarih, sayfa numaras gibi. Rapor tasarmnda kullanmak istemediimiz blmleri alt kenarndan fare ile tutup yukar ekerek kapatabiliriz.
Kaynak: 1. http://www.bilgisayarogren.com/