TEKN K RES M

Ders Notlar: Mehmet evik

2010

Geometrik izimler-2

Dokuz Eyll niversitesi

2/20

Geometrik izimler - 2
Bir doru ile bir noktay teet yayla birletirmek Bir nokta ile doru zerindeki bir noktay yayla birletirmek Birbirine dik iki doruyu bir yayla birletirmek Dar a yapan iki doruyu yayla birletirmek Geni a yapan iki doruyu yayla birletirmek ki doruya teet bir yay izmek Bir doru ile bir yay iten teet bir yayla birletirmek Bir doru ile yay dtan teet bir yayla birletirmek ki daireyi bir yayla iten teet birletirmek ki daireyi bir yayla dtan teet birletirmek ki daireyi bir yayla iten ve dtan teet birletirmek Daire ve noktay verilen bir yayla teet birletirmek Elips Verilen bir elipsin merkezlerinin bulunmas Elips izimi (1.Yntem) Elips izimi (2.Yntem) Elips izimi (3.Yntem)
Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii Blm

Geometrik izimler-2

3/20

Bir doru ile bir noktay teet yayla birletirmek

1. Verilen doruya R uzaklkta paralel doru izilir. 2. P noktas merkez olmak zere R yarapl yayla doru, C noktasnda kesilir. 3. C noktasndan verilen doruya dikme inilerek T noktas bulunur. 4. C merkez olarak R yarapl yayla P ve T noktalar birletirilir.

Geometrik izimler-2

Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii Blm

4/20

Bir nokta ile doru zerindeki bir noktay yayla birletirmek

1. P noktas ile doru zerindeki A noktasn birletiren doru izilir. 2. PA dorusunun orta dikmesi izilir ve doru zerindeki A noktasndan da doruya dik doru izilir. 3. ki dikmenin kesitii B noktas merkez olmak zere A ve P noktalarndan geen yay izilir.

Geometrik izimler-2

Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii Blm

5/20

Birbirine dik iki doruyu bir yayla birletirmek

1. Dorularn kesime noktas A merkez olmak zere R yarapl yayla dorular kesitirilir. 2. Bulunan noktalar T teet noktalardr. T noktalar merkez olmak zere R yaylaryla O merkez noktas bulunur. 3. Pergel akl bozulmadan T noktalar aras R yayyla birletirilir.

Geometrik izimler-2

Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii Blm

6/20

Dar a yapan iki doruyu yayla birletirmek

1. Dar aya ait dorulara pergel yardmyla R yarap mesafesinde paralel dorular izilir. 2. Bu dorularn kesime noktas O merkez noktasdr. T teet noktalar iin O merkez noktasndan a kollarna dik dorular izilir. 3. R yarapl yay, O merkezi olarak T teet noktalar arasna izilir.

Geometrik izimler-2

Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii Blm

7/20

Geni a yapan iki doruyu yayla birletirmek

1. Geni a yapan dorulara pergel yardmyla R yarap mesafesinde paralel dorular izilir. 2. Bu dorularn kesitii O merkez noktas bulunur. O noktasndan a kollarna dik dorular izilerek T teet noktalar bulunur. 3. R yarapl yay, O merkezine gre T teet noktalar arasna izilir.

Geometrik izimler-2

Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii Blm

8/20

ki doruya teet bir yay izmek

Geometrik izimler-2

Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii Blm

9/20

Bir doru ile bir yay iten teet bir yayla birletirmek
1. Verilen doruya R mesafesinde paralel doru izilir. 2. O merkezli yayn yarapna R yarap ilave edilerek (R + R1) yarapl yay ile doru kesitirilir ve C noktas bulunur. 3. Bulunan C noktas ile O noktas birletirilerek T, C noktasndan doruya dikme inilerek T1 noktas elde edilir. 4. C merkez olmak zere T ve T1 noktalar R yarapl yayla birletirilir. Geometrik izimler-2

Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii Blm

10/20

Bir doru ile yay dtan teet bir yayla birletirmek

1. Verilen doruya R mesafesinde paralel doru izilir. 2. R1 yarapl dairenin O merkezine gre (R1 R) deerinde yeni bir yay izilerek C kesime noktas bulunur. 3. Bulunan C noktas ile O noktas birletirilip uzatlarak T, C noktasndan doruya dikme inilerek T1 noktas elde edilir. 4. C merkez olmak zere T ve T1 noktalar R yayyla birletirilir. Geometrik izimler-2

Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii Blm

11/20

ki daireyi bir yayla iten teet birletirmek

1. Birinci dairenin O1 merkezinden (R1 + R) yarapl bir yay izilir. 2. kinci dairenin O2 merkezinden (R2 + R) yarapl yay izilir. 3. ki yayn kesitii A noktas iaretlenir. O1 ve O2 merkezleriyle A noktasn birletiren dorular izilip daire zerinde T1 ve T2 teet noktalar bulunur. 4. A merkezinden R yarapl yayla T1 ve T2 noktalar aras iten birletirilir. Geometrik izimler-2

Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii Blm

12/20

ki daireyi bir yayla dtan teet birletirmek

1. Birinci dairenin O1 merkezinden (R R1) yarapl yay, O2 merkezinden (R R2) yarapl yay izilir. 2. Yaylarn kesitii A noktasyla O1 ve O2 merkezleri birletirilip uzatlr. 3. izilen dorularn daireleri d tarafta kestii noktalar T1 ve T2 noktalar aras dtan birletirilir.

Geometrik izimler-2

Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii Blm

13/20

ki daireyi bir yayla iten ve dtan teet birletirmek

1. O1 merkezine gre (R + R1) yarapl, O2 merkezine gre (R R2) yarapl yaylar izilir. 2. ki yayn kesitii A noktas iaretlenir. 3. A noktas O1 merkeziyle birletirildiinde T1 noktas O2 merkezleriyle birletirilip uzatldnda T2 teet noktas bulunur. 4. A merkez olmak zere R yarapl yayla T1 ve T2 noktalar aras birletirilir. Geometrik izimler-2

Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii Blm

14/20

Daire ve noktay verilen bir yayla teet birletirmek

1. P noktas merkez olmak zere R yarapl yay izilir. 2. O merkezine gre (R + R1) yarapl bir yay daha izilerek kesitirilir. 3. A kesime noktas ile O merkezi birletirilip T teet noktas bulunur. 4. A kesime noktas merkez olmak zere R yarapl yayla P ve T noktalar aras birletirilir.

Geometrik izimler-2

Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii Blm

15/20

Elips
Bir dairesel yzeyin iz dmleri, temel iz dm dzlemlerine gre eik tutularak izildiinde elde edilen ekle elips ad verilir. Silindir, koni, kre gibi cisimler tabanlarna veya eksenlerine gre eik kesildiklerinde bu yzeylerin grnlerindeki ekil elipstir.

Geometrik izimler-2

Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii Blm

16/20

Elips
Elipsin iki merkezi vardr. Elips zerindeki her noktann bu merkezlere uzaklklar toplam sabit olup elipsin byk eksenine eittir.

Geometrik izimler-2

Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii Blm

17/20

Verilen bir elipsin merkezlerinin bulunmas

1. Yntem: Merkezi C noktasnda, yarap byk eksenin yars kadar olan yaylarn AB dorusunu kestii yerlerdir. 2. Yntem: Merkezi C noktasnda, yarap byk eksenin yars kadar olan yaylarn AB dorusunu kestii yerlerdir.

Geometrik izimler-2

Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii Blm

18/20

Elips izimi (1.Yntem)

Pergel ile izim
1. 2. 3. 4. Yatay ve dikey eksenler izildikten sonra, AB byk ekseni ve CD kk ekseni iaretlenir. F1 ve F2 merkez noktalar iaretlenir. F1 ile O arasnda istenen sayda nokta iaretlenir (rnein 5 nokta) Pergelin inesi A noktasna batrlp 3 noktasna kadar alr, F1 ve F2 merkezli st ve alt yaylar izilir. Pergelin inesi B noktasna batrlp 3 noktasna kadar alr. F2 odak noktasna konup daha nceki yay kesecek ekilde B3 yarapl yaylarla drt tane 3 noktas bulunur. Ayn ilemler dier noktalar iin uygulanp 1, 2, 4, 5 noktalar bulunur. Bulunan noktalar eri izgilerle veya eri cetveli yardmyla birletirilip elips izimi tamamlanr.
Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii Blm

Geometrik izimler-2

5.

6. 7.

19/20

Elips izimi (2.Yntem)

Emerkezli daireler yntemi
1. aplar elipsin byk ve kk eksenine eit olan emerkezli iki daire izilir. 2. izilen bu daireler merkezden geen istenilen sayda diyagonal ile blnr. 3. Diyagonallerin byk ve kk daireleri kestii noktalar iaretlenir. 4. Ayn diyagonal zerinde, byk dairedeki noktalardan dikey, kk dairedeki noktalardan yatay izgiler izilerek kesitirilirler. 5. Kesime noktalar serbest elle veya eri cetveli yardmyla birletirilerek elips oluturulur.
Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii Blm

Geometrik izimler-2

20/20

Elips izimi (3.Yntem)

Paralelkenar yntemi
1. Kenarlar elipsin eksenlerine paralel bir paralelkenar (veya dikdrtgen) izilir. 2. AO ve AJ uzunluklar ayn sayda eit paralara blnr. 3. AJ zerindeki noktalar C noktasyla birletirilir.

Geometrik izimler-2

4. D noktasndan balayp AO arasndaki noktalardan geen dorular izilerek, daha nce izilmi dorular kesecek ekilde uzatlr. 5. Dorularn kesime noktalar elipse ait noktalardr. 6. Elde edilen noktalar birletirilerek elips tamamlanr.

Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii Blm