Zaman Nedir?

Zaman, iki hareket arasndaki sredir. Hareket ve maddenin nesnel hali zamanla belirir. Zamann olmad yerde, nesnellikte yoktur! Bu nedenle zaman cismin kesinlikle belirleyici faktrdr. Hareketin hz zamann da hzdr. Grelilik ve kuantum varsaymlarna gre zaman ile uzay birbirleriyle dorudan ilikili ve balantldr. Zaten zaman ile uzay birlikte anlamldr. Biri olmadan dierinin olmas mmkn deildir. Bunu yle zetleyelim: elektrik yknn evresindeki elektrik alan, o elektrik yknn bir balantsdr. Tpk bunun gibi geometri ile kinamatik 'den oluan eri yada dz uzay-zaman metrik alan da zdein (maddenin) bir balantsdr. Elektrik yk olmadka, elektrik alan nasl olmaz ise; maddesiz bir '' metrik alan'', e anlamyla ''uzay-zaman'' da varolamaz. Uzayla zaman, dnsel tasarmlar deil, maddesel nesnenin iinde bulunan nesnel zaman-uzay madde somutluundan olumu bir btndr. Bylece uzayn boyutlar kadar zaman boyutunun kendiside uzay boyutlarnn bir devam niteliinde bir nesnel uzam boyutu olarak varolmaktadr. Madde znde ma kuatlarndan oluma bir yapdr. Bu ma kuantlar kendilerini zde zamansal bir varolu olarak, bir frekans olarak bir zaman yaps olarak ortaya koyarlar. Zaten Birleik Alanlar Teoreminin zndeki ana fikir'de k kuantlar dzeyinde elektrik alan - manyetik alan ve gravitasyon alanlarn tek bir alan yaps altnda formllemekten baka bir ey deildir. Bu ise elektro-gravitasyon alan denebilecek yeni bir alan anlayn ngrecektir. Eer elektrik- manyetik ve gravitik alanlar ierisinden zaman kaymas -boyut deiimi hadiselerini aklayabilirsek bir Birleik Alan Kuram anlayna sahibiz demektir. Einstein izafiyet teorisini ortaya attndan bu yana, fizikiler dnya zerinde drt boyut bulunduunu kabl ediyorlar. (Hatta yerekiminin kendisi bile boyutlu uzayn bir drdnc boyuta doru eim yaparak bklmesidir.) O zamana kadar bilinen ve kabl gren boyut olan uzunluk, ykseklik ve genilie ek olan dier fiziksel boyut ise zaman olarak biliniyor. Matematiksel olarak da kabl gren 4'nc boyut, dier boyuta eit deer tayor.Ancak insanlar dnya zerinde boyutta, her ynde hareket edebiliyorlar yani, yukar ve aa, sola ve saa, ileri ve geri. Ancak zamanda sadece ileri doru hareket edebiliyorlar, zamanda geriye doru hareket hibir zaman gereklemiyor. Fakat fizik kanunlarnda, zamann geriye doru hareket edemeyeceini syleyen bir kural mevcut deil. Zaten Einstein'in bu konuda ispatlad hareket denklemi de zaman geriye dndrldnde gayet iyi alyor. Ancak henz hi kimse zamanda geriye seyahat etmeyi baaramad. zafiyet Teorisi nedir? Tam Trkesi ''Grecelik Teorisi'' olan izafiyet teorisi blme ayrlr.Bir blm eitli hzlardaki aralar veya maddelerde geen zamann, uzay-zaman iinde deiik konumlarda bulunan gzlemcilere gre ''greceli'' olduunu varsayan bir teoridir.nl fiziki Einstein, sonlu ve erisel olduunu dnd evrenin drt boyutlu olduunu, drdnc boyutun zaman olduunu ileri srmt.Mesela k hzna yakn bir sratle giden bir uzay gemisini, dnyada ikizi bulunan birinin kullandn varsayalm.10 yllk bir seyahate kp dnyaya geri dndnde, uzay gemisini kullanan ikiz, dnyada kendisini bekleyen ikizinden daha gen olarak dnyaya ayak basacaktr.Uzay gemisini kullanan ikiz k hzna yakn bir sratle hareket ettii iin, onun saatiyle on yl , dnyadaki kardeinin saatiyle 15-20 yl olabilecektir. Zaman, deimeyen deiimler btndr! Dier bir tanma gre: ... Pekala, bakn siz insanlar zaman dorusal (lineer) biimde alglyorsunuz. Zaman aslnda dorusal deildir. Bilmelisiniz ki zaman, uzay gibi erilebilir-katlanabilir-genileyebilir, daraltlabilir bir yapdr.Zaman ok esnek ve ok boyutlu olan plastiksi bir akmdr (eer onu dorusal bir ak gibi grrsek). Ve zaman stste bindirilip katlanabilir bir yapdr. Bir zaman noktas bir frekans yapsnda olup baka zaman frekanslaryla senkonize biimde rttrlp aktrlabilir. Bir bakma zaman, toplumumuzun onu lt gibi dorusal biimden ok daha farkl ve karmak olan bir eydir. ''Zaman Makinesi'' romannda bile H.G. Wells, zamann drdnc boyut olduunu ve nasl balonlarla iki boyutlu yer dzleminden kurtulup bir ncsnde gezebiliyorsak, zaman makinesiyle de drdnc boyut olan zamanda dolalabileceini syleyerek zamann ve yolculuun esaslarn anlatr. Zaman kimilerine gre kendi stne doru bir sarmal izerek gelecee ve gemie uzanan sonsuz bir sarmal yapdadr (Zaman akm salyangozun eri sarmal izileri gibi kendi stne bklp kapanarak sonsuza uzanan izilermidir?) Zaman daha iyi tanmlayabilmek iin bir kutu iindeki bir filim rulosunu dnn. O ruloda birbirinden ayr kareler (zaman ereveleri) iinde grntler vardr. Tm zamanlar iine alan ''sonsuz imdi'' ye bir rula halinde baktmzda, byle ayr ayr zaman dilimi erevelerinin olduunu grmek kolaydr. Bununla birlikte eer onlardaki sreklilii anlamak isterseniz, drdnc boyutta duran bu boyutlu film rulosunu bir projektrden geirmek zorundasnz. Bylece drdnc boyut stnde hareket eden bilincinizin bir tr projektr olduunu syleyebiliriz ve o film kareleri ister gemiinize ait olsun, ister bu yaamnza ait olsun ister gelecekteki grntlere ait yaamlar olsun, o film rulosundaki karelerden birine her ne zaman bakarsanz, o ereve iindeki donmu resmi grebilirsiniz. Ancak, sreklilii grmek isterseniz, film rulosundaki her bir karenin birbiri ardna bandan sonuna dek drdnc boyut dorultusunda ilerleyen bilincimizin stne yanstlarak gz nnden geirilmesi lazm. Fakat zaten tm zaman kareleri (zaman dilimleri)'nin hepsi o film rulosunda mevcuttur. [...Bir ok kez ben imdiden sz ederken, bu ''imdi'' sizin iin ok daha ileri bir tarihte yaanacaktr. Ben bir drdnc boyut varl olarak boyutlu olaylar hepsi ayn anda oluyormu gibi grrm. Yaanan olaylar dizisi sizin iin bir yol boyunca dorusal bir yer igal etmitir. Sizin bu kavram hemen kavramanz bekleyemem, ama size bu konuda basit bir benzetme sunabilirim: Eer elinize bir sinema filminin rulosunu alrsanz, o bakldnda dorusal zamann bir kronolojisini temsil edecektir. Ancak o sizin elinizdeyken, potansiyel zamann tm ayn anda sizin elinizdedir; onun tm imdi'dedir. Filmin yirmibeinci dakikasnda ne olabilecei hakknda konutuunuzda, onu grmek iin yirmi be dakika beklemeniz gerekmez. Bir bakasnn gemiinin olduu gibi, geleceinin o blm de imdi sizin elinizdedir. Bu bak asnda ''zaman'' kapal dairesel bir realite olarak karmza kar.] Zaten kendi evrenimizin boyutlar ierisinde zaman fenomeninide ierisine alacak bir Birleik Alan Kuram sonucunda st boyutlara geebilmek ve baka zaman yada uzay noktalarna geit verebilecek fizik dinamiklerindede deimeler

yaratabilecek bilgiye sahip olmu oluruz. Zaman yolculuunun mmkn olmas iin klasik anlamda lineer olarak dndmz srekli/kesintisiz bir zaman izisi anlay yerine, zaman izisini oluturan her bir noktasal AN'n birbiri ardna sralanmasndan olumu kesikli bir zaman izgisi anlayn kabul etmeliyiz. Yani zaman ak srekli bir ak deil kesikli/titreimli bir aktr. Her bir AN bir dalga vuruunu ifade eder. Aslnda zaman'n fizik yapsyla k enerjisinin fizik yaps arasnda dorudan benzer bir iliki vardr. Bu gibi zaman akmnn kendiside hem drt boyutlu bir bak asnda kendi iinde kesiksiz bir btnlktr. Hem de boyutlu bir bak as ierisinde parackl/kesikli bir aktr. Bu durum gn bir parack akmm yoksa srekli bir dalga akmm olduu sorusuyla benzer bir tartma sorusudur. Hatta ayn meselenin bir dier eklidir desekte yanl olmaz. nk zaman akm k enerjisiyle fiziksel ve matematiksel bir baa sahiptir. Hareket, zaman ve mekan iinde tanmlanr. Zaman ise mekan (uzayda bir noktay) temsil eden enerji dalgasnn drdnc boyut izgisi boyunca yer alan nceki ve sonraki salnm deerlerinin bir toplamdr. Gemi - gelecek ve imdi olmak zere zaman dalgas vardr. Bu zaman dalgas bir drdnc boyut uzaynda yanyana gelirler. boyutlu uzayda ise farkl zaman boyutlar i-ie gemi yada s-ste binmi frekanslar manzumesi olarak alglanr. Zamann bir ok tanm vardr. Peki ZAMAN 'n bir alt snr, yani elemanter bir zaman var mdr? Enerjiyi kuantlatrabildiimize gre evrendeki sinyallerin maksimum bir hz olduuna gre bu gayet mantkl bir sorudur. En ksa zaman var mdr? sorusu, sinyallerin yaylma hznn snrl oluu yznden, en ksa mesafenin var olup olmad sorusuyla ayn eydir. En ksa zamana en yksek frekans tekabl ettiinden, en ksa zaman sorusu, ayn zamanda enerji kuantumu iin bir tavan deeri olas gerekir ve bu en yksek frekans deeri k hznda titreen bir foton noktasn temsil eder. Foton lineer hz olarak(k hz) zamann ak hzyla ede bir hza sahiptir eer bir foton hz frekans olarak yaklak 12,3 x 10 * zeri 22 Hz / sn 'lik bir titreim hzna eriir ve bu frekansn tesine geerse bizim boyutumuzu terk eder. Yani bir st boyuta bir st hz frekans denen baka bir zaman ak hz ierisine girer. Ia ait dalga boyunun ksalmasyla n frekansyla doru orantl olan enerji deeri de byr.Ksaca dalga uzunlunun giderek ksalmas ile enerji deeri de giderek ykselir ve n en yksek titreim hz olan k hzna karlk gelen yksek frekans dzeyinde k vibrasyonlar en yksek hzda titreirler ve en yksek enerji deerine ularlar. Ve bu enerji dzeyi bizim boyutumuzun kuantum enerji dzeyini simgeler. Bu enerji duvarnn bir frekans sramas ile almas ile bir baka kuantum enerji dzeyini ifade eden bir st boyutun kuantum enerji havuzuna yani st evrene gemi oluruz. Nasl ki enerjinin kendi ierisinde frekanslar eklinde kuantum enerji fazlar eklinde geiler varsa boyutsal dzlemler arasnda da enerji yasalarna dayal bir geiten bahsedebiliriz ve bu yeni boyutta en ksa zamann genilii bizim boyutumuzun iki katdr. Bir foton yada k dalgas n hz duvarn boyutlu uzayda lineer bir yaylma hzyla geemez. Ama bir drdnc boyut dorultusunda alm gsteren n i titreim hz sayesinde yerinde titreimler eklinde bir hzlanmayla k titreimleri kendi yaylma hzn (k hzn) aarak bir st uzaya srayabilir.Bylece boyutlu kresel bir enerji havuzu olutururcasna yaylan k dalgas bir drdnc boyuta doru saparak ortadan kaybolur ve bir foton bu hz aarsa kendini gemi ve gelecee doru yayarak zamanda sramalar yapar. KUANTUM ALAN KURAMI: Bir ka cmle ile kuantum alan kuram yle anlatlabilir: Ktle ve enerji Einstein'n E= m.c2 formlne gre birbirine evrilebilir. Bo uzay gerekte o kadar da bo deildir (casimir etkisi). Saniyenin 10 milyar kere trilyonda biri (10* zeri 22) sresince ortaya kp kaybolan paracklarla doludur. ki temel parack aralarnda kuantum alann ileten parack yani ''kuantum alannn kuantumu'' (Aslnda bir paracgn alansal yapsn yine bir parack cinsinden elemanter parack kmeleri etkisi ve dalmyla aklamak bir paradokstur) al verii yaparak etkileirler. Bu yorumla bo uzayda bile parack kart parack iftlerinin srgit kendiliklerinden oluup - yokolmalar (vakum alkalanmalar) aklanabilmektedir. Kuantum alan kuramnda paracklarn (proton, ntron,elektron,pozitronlar, mezonlar...) kuantum vakumunda nasl ortaya kp kaybolduklar henz tam olarak anlalm deildir. Ama Einstein'n genel grecelik ve Maxwell'in elektromanyetik kuramlar erevesinde salt uzay-zaman levhasndaki mikroskopik noktalarda meydana gelen bklmelerin atom alt leklerde yeni paracklarn olumasn salayabileceini biliyoruz. Bu balamda kuantum kuramnn genel grecelik kuramnn ayaklar stnde durduunu sylemek yanl olmaz. Peki ama salt uzay-zaman levhas nedir. In ierisinden yayld ortam tam olarak nedir. Ik gerekten bir ey iinde mi yaylr. Yada zaman ve uzayn izgileri n elektromanyetik alansal izilerinin bir ifadesimidir? kuantum alan kuram; k fotonlarnn yada dalgalarnn yada elektron, proton, ntron.. gibi atom paracklarnn ortaya k ve kaybolu sreci hakknda tam bir fikir sahibi olmasada bu iki sre arasnda her tr paracn sanp dalmas esnasndaki devinim sreci boyunca bu paracklara ait davranlarn bir dizi olaslk hesaplar (kuantum dalga fonksiyonu) cinsinden ifade edilmesine yarayan matematiksel bir teknik dildir. Eer Zaman ve Ik zerine tam bir biliye sahip olsaydk uzay/zaman da solucan deliklerini, boyut deitirmeyi, kart yerekimi dalgalarn, zaman kaymas fenomenini, zaman yolculuunu tam olarak anlayabilirdik ve uzay gemilerimizi k hz ve st hzlarda zaman akmlar boyunca yrtebilirdik. Uzay/zaman'n dz izilerini istediimiz gibi eip -bkebilirdik. Boluk dediimiz alana hayali mikroskoplarmz yneltip baktmzda orda bir k frekans havuzunu grecektik. Mikroskopun gr gcn arttrdmzda karmza salt uzay/zaman izilerine brnm elektromanyetik bir kpk kacakt! Ve bu bolukta bir var olan bir yok olan parak bulutuyla karlaacaktk. Bu durumda kendimize sorarz ''bir eye ne zaman tam olarak parack denir ve ne zaman bu paracklar bo uzayn bir gesi olarak ele alnabilir?'' te fiziin tm gizemi bu atom alt lekteki dnyada gizlidir. Tam bu noktada 'alan' paraca, parack'ta alan'a dnr ve uzay-zaman izileri birbirine karr. Kuantum kpnde, kuantum fiziinin denklemleriyle genel grecelik denklemleri birbiri ierisinde eriyerek tek bir ''etki kuantumunun'' gizli ve derin yapsn anlatan yeni bir denkleme dnr. Bu yeni denklemler paraklar; boyutlu uzay-zaman kafes izilerinin bir drdnc boyut dorultusunda kendi stne kp girdaplaarak oluan boyutlu kresel k vorteksleri olarak tanmlar. Bu durum enerjinin maddesel bir paraca dnmesidir. Buna gre bir paracn yok olmas o parac oluturan 'kendi stne dmlenen uzay-zaman izgilerinin' alp serbest kalmas anlamna gelir.Bu bir baka anlamda maddenin enerjiye evrilmesidir. yi ama bu durum kendi uzay yada zaman boyutumuzun dna kmak anlamna gelmez! Peki bir parack orijinal haliyle zaman-uzayn kapal izileri boyunca nasl yerdeitirebilir.Parackla birlikte parac yanstan uzayzaman erevesini kesip baka bir uzay-zaman erevesi ile kaynatrp birletirmek nasl mmkn olabilir.Belli byklkteki bir parack iin kuantum vakumu dalgalanmalar hissedilmeyecek kadar zayftr.Byle bir parack kendi evresindeki uzay-zaman kafesini bozup ynlendirerek kendisini yerekimsel bir dalga stnde uzay-zamann kafes

izgileri boyunca srf yaparcasna kaydrp sevk edebilir. In davrann anlamak iin hiperuzaya ve yksek boyutlara almaktan baka are yoktur. Benim aratrmalarm gstermitir ki k enerjisi uzayda yer igal eden ve uzaydan ayr bir dalga formu deildir. Ik enerjisi uzay dokusu yada alan denebilecek vakum enerjisinin kendisidir. Yani buna gre k, uzayda yaylan bir ey deildir. Ik, zaman akm boyunca uzaysal enerji dokusunun ''kaynatlarak kpkletirilip dalgalar biiminde'' geen zaman ierisinde uzayda yaylyormu gibi gsterime sokulan bir zaman dalgalanmasdr. In yaylmas, boyutlu enerjinin kendini st boyuta doru (kendi boyutunu) aarak kendisini titreimler biimde uzatp-aarak-genileterek- enerjinin srdrlen hareketi biiminde kendisini bir zaman akm olarak -gstermesinden ibarettir. Zaman akm ve n yaylmas -isel titreim dngs- arasnda bir balant vardr. Bu formle edilebilirse zaman akmnn fiziksel bir gerek olduu ortaya konulabilir. Ik enerjisinin i titreim modlarna dorudan bir etki ile fiziksel olarak zaman akmn yavalatmak hzlandrmak yada zaman akmnn ilerisine ve gerisine doru uzay/zaman da bklmeler yaratmak olas hale gelir. Bu kuramn kuantum biimindeyse kabaca uzayn her noktasnda bir kuantum harmonik osilatr bulunur. Ve bu ''nokta'' zamanla zdeletirilebilecek bir parametredir. Zamann akm hz ve bu harmonik osilatrn temel k hzyla zde hz frekans birbirine senkronizedir. Enerji ile zaman ilikisine dair zamann, enerjinin retilme ''ritmi'' ne daha dorusu enerjinin kendi deerini aynen-tekrarlama (yani kendini aynen-yeniden- retme) frekansna bal olduunu bilmeliyiz. Alan, her yere dalm fiziksel bir sistem olduu iin, her noktada ayn dalga frekans ''f '' geerlidir; bylece her noktada (uzay-zaman noktas) enerjileri h x f ' nin tam say katlar olan ''alan tanecikleri'' yani fotonlar retilebilir ve alan yaratanda yada dz uzay/zaman levhasna neden olan eyde bu her bir nokta arasndaki ezamanllk uyumudur. Evrendeki herey bu k titreimlerinden bu foton noktalarndan oluur. Titreim frekanslarnda milyonlarca deimeler vardr. Ancak, bilindii gibi hi bir ey k hzndan daha hzl titremez. Ia ait her bir renk band yada frekans farkl bir hzda titreir. Bilim adamlar yada evren denen bu elektromanyetik k havuzunu birbirinden ayr bant ve dalga boylarndaki ma gamlarndan ve hz frekanslarndan olumu bir frekans havuzu gibi gryorlar. Biz bu alana sfr nokta enerjisi yada kuantum boluu adn veriyoruz. Eer evreni k hz frekansnda titreen tek bir k frekans ve dalga boyu band gibi grebilirsek (tek bir evrensel dalga fonksiyonu = Zaman Dalgas = Bir An) ve evreni tek bir btnsel yap olarak grebilirsek Einstein'n salt uzay -zaman alanna ulaabiliriz.

Bylece zamann ak hz zaman/uzay salt alannn temel titreim oranna (frekansna) ve devir adedine bal olmu olur. te zaman/uzay salt alannn bu temel titreim devrindeki harmonik sapmalar salt uzay/zaman geometrisinde boyutsal bir faz deiimi olan uzay/zaman erilii olarak karmza kar bu balamda yerekiminide uzay/zamanla birlikte varolabilen bir fenomen olarak ortaya koymu oluruz. Bir bakma yerekimi zaman ierisinde meydana gelen hafif bir zaman kaymasdr. Yani yerekimi denen uzay erilii, uzay alan ierisindeki kuantum vakumuna ait her bir noktann dier bir noktayla olan ezamanllk uyumunun yitirilerek zamansal bir faz farknnn meydana gelmesi olaydr.Ve bu da ktleekiminin kuantum harmonik osilatrndeki titreimsel bir sapma olarak ortaya ktn gstermi olur. Bylece ''uzay/zaman izilerine bal bir maddeyi'' oluturan atom-alt zerrelerin elektromanyetik enerjisini hzlandrarak bir tr zaman kaymas etkisi denebilecek boyutsal bir faz deiimi yaratabiliriz ve bylelikle PHILADELPHIA DENEY'nde sz edilen geminin, ''alansal enerjilerin karlkl rezonans ve attrlmas ilkesiyle'' maddenin (geminin) zaman faznda da bir deime yaratabilmemiz ve geminin ortadan kaybolmas olanakl hale gelmektedir. Bu deney bir yalan yada bir fantezi rn olsada bu dnce bir gerektir! Zamann zaman yolculuuna ilikin niteliini aklarken u iki soru vardr: Birincisi zaman nelerden oluur sorusu -birbirine kopmaz zincirlerle bal tarih rgsnden mi ya da stste veya yanyana konmu "AN" lardan m? Bir drdnc boyutta st-ste binen ya da yanyana gelen iki ayr zaman dilimindeki- iki ayr olay - boyutlu zihnimizle hayal edebilmek olduka gtr.Zaman' fiziksel bir uzunluk olarak grebilmeyi baardmzda onu eip-bkerek gemiin ve gelecein fiziksel noktalaryla bititirebileceimiz gerei ortaya kar. Zaman, ok plastiksi bklp-katlanlabilen bir aktr, bir boyuttur ya da bir uzamdr derken 'zaman fenomeninin' enerji alanlarna bal bir titreimsel ritmin yansmas olduunu bilmeliyiz. Uzaya bal bu farkl zaman frekanslarnn -birbirine devreden zaman titreimlerinin- uzayda yaratlacak gl elektromanyetik uyaranlar karsnda birbirleriyle senkron hale gelebileceini ve bu frekanslarn stste binip atabileceini ifade etmek istiyorum. Dev elektromanyetik dzeneklerce 'uzay-zamann enerji vakumu' ierisinde yaratlan atma alanlarnn ortasna den insanlar ve cisimler, gemiler ve uaklarda uzay-zamann makroskopik leklerde kendi stne bklp- erilen izilerince zamanda ya da mekanda kaymalara urayabilirler. Aslnda zaman boyutlarnn drdnc boyutta asl duran elektromanyetik bir frekanslar btn olduunu kavradmzda, kat sandmz, gerek dediimiz tm yaammz paylatmz herey tm binalar, bu gezegen, yldzlar, hatta uzay boluunun kendisi bile ve hatta tm bunlar yanstan-iine alan 'Gemi-imdi-Gelecek' dediimiz zaman kalplarnn bile dev bir elektromanyetik seraptan baka bir ey olmadn idrak ederiz.Bu bilgi bize kendi zaman boyutumuzu nasl etkileyerek deitirebileceimize dair derin bir ngr sunar! Sonuta basit bir anlamda zaman makinesi modeli yksek g ve frekanslarda elektromanyetik alanlar reten bir ara olarak karmza kar. Bu ara kendi alansal enerjisiyle ''bir alan frekans yapsnda olan zaman'a'' dorudan etki ederek bir tr frekans band yapsnda olan zaman dalgalar(boyutu) ierisinde ileri ve geri yerdeitirebilir.

Zaman'n, maddeyi oluturan enerjinin titreimsel bir ritmi oluu, zaman'n maddeden ayrlmaz olmas anlamna gelir. Zaman burada, maddesel oluumun yapsna karan bir e durumundadr.yleyse enerji denetimi ile zaman'n akda (ritmi) denetlenebilir. Ayrca konuya yle bir yaklamda da bulunabiliriz; Evren, doa, insan ve zaman ayr ayr dnmek yerine, hepsini iie dnmek ve bir btnn paralar gibi alglamak gerekir. ncesiz ve sonrasz zaman, evrenin yaratlna paralel olarak dndmzde ortaya evrensel zaman kmaktadr.Bu zaman kavram, hereyi iine alan bir karekterdedir. Zaman deyince, insan aklnn snrlarn zorlayan zaman kavram budur. Aslnda tm evren tek bir evrensel zaman dalgas kalb ierisnde kendini gsterir.Fakat zaman o kadar plastiksi bir yapdadr ki evrendeki madde ve enerji dalmna bal olarak farkl yerlerde farkl hzlarda akarak zaman/uzay erevesini delmeyecek ekilde esneklikler gsterebilmektedir. Yani temel zaman dalgas harmonik sapmalar ve esnemeler yapmaktadr. Ama hi bir madde ve enerji olaan koullar zorlamadka temel zaman alannn dna kmaz. Her varln yap ve konumlar itibariyle, izafi zamanlar vardr. Zaman, evren boyunca ne kadar esneyip kaslsada ''zaman'' heryerde geerli olmak zere genel bir an olarak nitelemek yerinde olur. Buradan hareketle, doas asndan zamann teklii ve sabitlii sylenebilir. Zaman boyutlar iinde farkllklar gsterir.Bizim iin ok nemli olan zaman olgusu, farkl bir boyutta belki hi nemli olmayacaktr. An,evrenin heryerinde imdi deildir.Her yerin, her sistemin kendine zg bir zaman vardr. Bu nedenle, bir olayla ilgili, her sistemin yaamakta olduu zaman, bu sistemin dier sistemlere olan relatif, yani izafi durumunu belirlemezsek, o olayn imdi ve bu anda olduunu sylememiz imkansz olur. Bizim iin imdi ve sonra kavramlar, baka bir boyutta, farkl bir imdi ve sonra kavram haline dnr. O halde bizim iin 'an' imdi olmakla birlikte, baka bir boyutta imdi deildir.Acaba evren insann bildii boyuttanm olumutur? Baka boyutlar var mdr? Ancak zaman, mekan iinde bir drdnc boyuttur. Evet baka zaman/uzay sreklilikleride vardr. Zaten boyut farkna neden olan ey farkl zaman ak hzlar yada farkl zaman fazlar denen eydir. Aslnda ne ilgintir ki kendi zaman ve mekanlarna sahip farkl boyutlar burda bizim zamanmzda kesiiyorlar. Yani i-ie farkl boyutsal realiteler vardr. ve her boyut bir temel titreim dzeyini (temel zaman alann) ifade eder. Buna gre bu boyutlardan birine ait bir maddenin titreim frekansnn bir ekilde dier boyutlardan etkilenerek bir anda dierine atlamas anlalmaz birey deil! Cisimler bir anda baka bir boyuta geiyor ve sonra yeniden kendi boyutunun frekansna dnyor. Zaman frekanslar bizim u anmzdan gemi ve gelecee doru alan bir zaman izgisini oluturmakla birlikte, u AN'n zaman frekas dalgasn geniletecek olursak bizim gemi ve geleceimizde yer almayan farkl bir uzay/zaman sreklilii ierisine doru kendimizi kaydrm oluruz. Bu zamanda yolculuk deildir. Sadece farkl bir paralel evrene geitir. Orann kendine gre farkl bir zaman ak hz vardr. O boyut bizim zaman/uzay srekliliimizden ayr bir maddesel realitedir.

Bilinmelidir ki gemi, gelecek ve imdi, ardardna gelen, devreler halinde birbirini takip eden titreimler serisidir. imdi'ki zaman' belirleyen titreim dalgasnn genlii-dalga boyu ve vuru genilii stnde bir sapma yaratarak zaman frekanslar arasnda karklk yaratarak bir zaman diliminden dierine srayabiliriz. Zaman izisinin kendisi st-ste binen boyutlu elektromanyetik frekanslardan kurulu bir hologramlar btnn temsil eder. Her bir AN bir uzay/zaman hologram'n ifade eder. Bu hologramn fiziksel yaps ' boyutlu elektromanyetik bir k havuzu' olarak grlmeli. Matematiksel olarak nokta hareketle iziyi, izi hareketle yzeyi meydana getirdii gibi AN'sal noktalar (biribirine devreden titreimsel atmalar) da hareketle zaman izisini meydana getirir ve bylece stste binerek, yanyana gelerek birbirini tamamlayan boyutlar silsilesi ortaya kar. Aslnda iinde bulunduumuz gereklik zaman yolcular tarafndan binlerce kez deitirilmi orijinal gerekliin arptlm bir hali olabilir. nsan anlar ve bellei de zaman ve uzay matriksinin bir paras olduu iin zamann iindeki insan bu

deiiklii asla fark edemez! Bize sanki gemi hep ayn gemi gibi gelir. Ama 'gerek' grmek istemeyeceiniz kadar esnek, kaotik ve plastiksi bir yapdr. Sonsuz gemi ve gelecek birbiriyle kuvantum vakumu dzeyinde grift bir balant ierisindedir. Gemi ve gelecek i ie frekanslar halinde yaanr. Gemitekiler bizi kendi ''imdi'' lerinden alglayabilecekleri gibi bizde imdiden gelecee ait grnt, ses ve bilgileri yakalayabiliriz. Tarihin deitirilebilecei dncesi atallaan zaman/tarih dncesini de beraberinde getirir. Yani gemii deitirirseniz, zgn zaman akna -ki zgnlg her zaman bir soru iareti tar zaman yolculuu olaslnn kabullenilmesiyle beraber- paralel yeni bir zaman ak oluabilir. Nazi Almanya'snn dnya savan kazand bir tarih bunun olmad bir tarihle yanyana ayr bir evren olarak var olabilir. Bunlara en iyi rnekler "alternatif tarih" ykleridir. "Paralel dnyalar" ya da "paralel zamanlar" evrenin ve zamann, zaman yolculuuna izin veren yapsn aklar. Aslnda bir gereklik ve tek bir dnya vardr. Fakat olas potansiyeller sonsuzdur. Yani belki dnyada ilk syleyen kiilerden biri olacam fakat zamann derin srrn anlayanlar sanld gibi ayn AN'da bir ok alternatif dnyann ille de bir arada olmasna gerek olmadn anlayabilirler. Sanld gibi bir yerlerde varolduu sanlan ''alternatif zaman izileri'' sadece matematiksel olarak evrenin olas eilimleri dizgesinin soyut bir lm olarakta varolabilir. Fakat gerekte olan tek bir dnyadr, bir ok dnya gerei deil..! Sz konusu olan tek bir gerekliktir.

ok gl elektromanyetik dalgalarla uzay/zamann bir noktasnda yaratlacak elektromanyetik frtnalar uzay/zaman geometrisini bozarak baka boyutlara doru yerekimsel bir tnel etkisi denen uzay/zamansal bklmeleri yaratabilir. Youn elektromanyetik alanlar altnda uzay/zamann dz izileri bir drdnc boyuta doru ''erilip sipiralleerek / bklerek'' uzay/zaman izilerinin burulmasndan olumu yerekimsel bir girdap etkisi ya da bir eit tnel etkisi' ne (solucan delii) neden olur. "Zaman'n var olduu hangi anlamda sylenebilir?" nk Aristo'ya gre kaba bir tanmla sadece ekil ve maddenin karm olan eylerin var olduu sylenebilir. Geri kalan her ey bunlara atfedilen niteliklerdir.Zaman bir cismin (mesela bir saatin ya da yldzlarn) hareketleri ile tanmlanr daha dorusu bu "hareketlerin saysdr zaman". Bununla birlikte hareket cisimlerin bir niteliidir. yleyse zaman da cisimlerin bir nitelii olmaldr. Yani bir uzayda cisim yoksa orada hareketten bahsedilemeyecei gibi zamandan da bahsedilemez. Plotinus bu tanma pek ok bakmdan kar kar. Hereyden nce ona gre zaman bir say sras deildir ancak saylarla "numaralanan" eydir. kinci olarak ona gre zaman harekete deil,hareket zamana ihtiya duyar. nk hareket bir cismin srekli bir "anlar serisi" iinde srekli bir noktalar serisinde bulunmasyla gerekleir. Yani Plotinus'a gre cisimler dursa bile zaman akmaya devam eder,hareket de durgunluk da zaman iinde yer alan eylerdir fakat zaman hi birey iinde yer almaz. Esasnda Aristotales de tanmndaki bir eksikliin farkndadr ve yle yazar:"Zaman hareketle lyoruz ve hareketi de zamanla..." "Zaman" dediimiz (Einstein'n 4. boyut adn takt) kavram, tamamen enerji - madde ve mekan lsne bal bir geliimdir; madde - enerji - mekan sistemleri sabit, deimez kalrlarsa, zaman diye bir ey olumuyor. "Olay" dediimiz kavram, bir enerji akm veya aktarmn yanstr. Sokaktaki insanlarn ve dier elerin bir an iin her trl enerji dnmn kestiklerini dnn: Hibir insann hibir hcresi enerji al-verii yapmayacak; dolaysyla hibir organ hareket etmeyecek ve insanlar bir heykel gibi o anki konumlarnda donup kalacaklar; dnya dnmeyecek, scaklk deimeyecek, hava hep ayn aydnlk derecesinde kalacak, rzgar olmayacak, vs. Bunun anlam, her trl enerji aknn durmu olmas ve hibir "olay" olmamasdr. Dnn, yukarda anlatlan film eridinde sahnelerde hi bir deiiklik olmasa, her sahne bir dierinin ayn olsa, "zaman" denilen farkllama belirtisi nasl alglanabilirdi? Bir insan hi deimese, evresindeki hi bir ey deimese, gne hep ayn konumunda kalsa, aalar bymese, rzgar esmese, ksacas, her ey bir resim gibi dondurulmu olsa, zaman kavramyla neyi kastedecektik? Dolaysyla, "zaman", madde

-enerji- mekan ls arasndaki deiim ve dnmn gstergesidir. Deiim ve dnm, enerjinin bir yerden baka bir yere akmas sonucu oluan bir olaydr. Bu deiim ve dnm hem canllar hem de canszlar aleminde vardr; deiim ve dnmn ksa tanm da "EVRM" olduuna gre, evrim hem canllar aleminde, hem de canszlar aleminde sz konusudur. Dolaysyla, evrim (deiim) zaman kavramnn e anlamls olmaktadr. Bu anlamda ''hareket -enerji ve zaman'' ayn eyi ifade eden kavramdr. Bu kavram tek bir kavramda birleir bu kavram IIK'tr. Yazan: etin Bal