HAZIRLAYAN ve SUNAN: HATCE BRKL

ALT KAZANIM: Cebir

KAZANIMLAR:
Kazanm-1:kinci Dereceden bir bilinmeyenli denklemlerin
kklerini ve zm kmesini belirler.
Kazanm-2:kinci dereceden bir bilinmeyenli denklemlerin
kklerini veren banty gsterir ve kklerin varln
diskriminant iaretine gre belirler.

Kpr kemerinin ykseklii ve genilii neye gre hesaplanp yaplyor?
Kemer eklindeki grafiin denklemleri hakknda neler syleyebilirsiniz?
Kemer eklindeki bir grafiin x eksenini kestii noktalar ile ilgili neler
syleyebilirsiniz?

ETKNLK
Yandaki krokide verilen
koordinat sistemine gre
kprnn pembe renkle
izilen bir kemerinin
denklemi -x
2
+26x-25=0
dr.Buna gre kemerin x
1

ve x
2
arasndaki
geniliini nasl
hesaplarsnz?




ax
2
+bx+c=0 denklemini salayan x gerel
saylarna denklemin kk, kkleri bulmak iin
yaplan ilemlere de denklemi zmek denir.
Merhaba ben zm
taraycsym. Sisteme gelen
her denklemi inceler ve
duruma gre zm
neririm.
Sizlerle gnlk
hayatta srekli
karlatm bir
problemin
zmne nasl
bir neri
getirdiimi
gstererek
balamak
istiyorum.

Dersin banda verilen
Kpr kemerini hatrlaynz.
Kpr kemer denklemi
-x
2
+26x-25=0 olarak verilmiti.Bu tip
denklemler birinci dereceden iki polinomun
arpm biiminde yazlabildiinden
nerdiim zm yolu arpanlarna
Ayrarak zme metodudur.
YAN..
-x
2
+26x-25=0
-x
+x
+1
-25
(-x+1)(x-25)=0

-x+1=0 v x-25=0
x=1 v x=25
Evet arkadalar
demek ki zm
kmemiz;
={1,25}
Baz polinom denklemleri
ekildeki gibi alan (a+b)
2
olan bir
karenin paral alanlar
toplam biiminde verilmi
olabilir.te bu tip denklemler
iin nerdiim zm Tam kare
yaparak zme metodudur.
Yani polinom denklemi (x+m)
2
=n
biiminde ise iki yann karekk
alnarak gerek kkler bulunur.




YAN..

2x
2
+4x +5=0 denkleminin
kklerini inceleyelim.
x
2
-4x +3=0 denkleminin
kklerini inceleyelim.
x
2
+2x+5/2=0
x
2
+2x+(2/2)
2
(2/2)
2
+5/2=0
(x+1)
2
-1+ 5/2=0

(x+1)
2
= -3/2



iin (x+1)
2
0

olduundan
bu eitilii salayan bir gerek
say yoktur.

=






x e
C
x
2
-4x +3=0
x
2
+4x +4-1=0
(x-2)
2
-1=0
(x-2)
2
=1
x-2=1 v x-2=-1
x=3 v x=1
={3,1}

Evet arkadalar demek ki tam kare
yaparak zme metodunda zm
kmesinin varl iin (x+m)
2
=n
biiminde yazlmasnn yan sra n0
ise kklerin varlndan sz edebiliriz.
Bu yntemlerin dnda ax
2
+bx+c=0
denkleminin kklerini a,b ve c
trnden bulunmasna GENEL
ZM metodu denir.
2 2
2 2
2 2
2 2
2 2
2
2 2
2
0 0
2 2
4
0
2 4 2 4
4
2 2
4 4
........ .........
2 2 2 2
4
2
b c b b b c
x x x x
a a a a a a
b b c b b ac
x x
a a a a a
b b ac
x
a a
b b ac b b ac
x ve x
a a a a
b b ac
x
a
| | | |
+ + = + + + =
| |
\ . \ .

| | | |
+ + = + =
| |
\ . \ .

+ =

+ = + =

=
ax
2
+bx+c=0 denklemini tam kare ifadeye evirelim;
DELTA / DSKRMNANT

FENOTP
GENOTP
b
2
-4ac
KKLER
FENOTP
GENOTP
2
4
2
b b ac
a
+
KKLER
FENOTP
GENOTP
2
4
2
b b ac
a

Bir gn anne delta ve iki ocuu
x
1
ve x
2
, reel saylar dnyasna
girebilmek iin yola karlar

Reel saylar dnyasna
girebilmek iin ncelikle
gvenlikten gemek
zorundadrlar
Merhaba ben Reel
Saylar Dnyasnn
Gvenlikisi Bay Kk
Kontrolm
Anne delta gvenlie doru gider.

En yi htimalle.
Bir htimalle.
ki ocuum da
eit,ben onlar
nasl ayrrm
En Kt htimalle.
>0
=0
<0
=
DEERLENDRME SORULARI
Aadaki tabloyu doldurunuz.


2
4 b ac A =
DENKLEM a b c
m
2
+5m-6=0
2x
2
tx+4x+7=0
-2x
2
-4x+1=0
m x
2
-3x+1=0 ikinci derece denkleminin iki reel
kk varsa mnin araln belirleyiniz.
x
2
-kx-15=0 ikinci derece denkleminin bir kk
-1 ise knn deeri katr?
KAYNAKA
Kaplan,E;(2008).Ortaretim Matematik Ders
Kitab,Ankara:Paa Yaynclk