Qun l hc C

Cu 1. Hy phn tch v cho v d minh ho v vai tr chung ca qun l? Tr li: QL ra i t rt xa xa, n xut hin t th bnh minh ca XH loi ngi. Con ngi sinh sng theo tp qun qun t cng ng, c nhiu vic ny sinh m mt ngi khng th lm c hoc lm c nhng HQ km, cn phi c phi hp lin kt vi s ng cng thc hin. T nhng yu cu khch quan , dn dn hnh thnh t chc. QL din ra trong mi t chc t n gin n phc tp, t QM nh n Qm ln. N chnh l yu t quyt nh s thnh cng hay tht bi ca mi TC. Theo F.W Taylor: QL l bit chnh xc iu bn mun ngi khc lm v sau bit c rng h thc hin cng vic mt cch tt nht v r nht. Theo Henrry Fayol: QL l mt tin trnh bao gm tt c c khu: lp k hoch, t chc, phn cng iu hin v kim sot cc n lc ca c nhn, b phn v s dng c hiu qa cc ngun lc vt cht khc ca TC t c mc tiu ra. Theo M.P..Follet: QL l ngh thut t mc tiu thng qua con ngi. nh ngha QL l s tc ng c TC c nh hng ca ch th qun l ln cc khch th l i tng ca QL nhm thay i cc hnh vi, cc qu trnh ca i tng t c mc tiu ra. Vai tr: - To ra s thng nht ch gia cc c nhn b phn trong TC - XD nh hng ngn hn v di hn cho s pht trin ca TC. Hng n lc ca cc nhn, b phn trong TC t n mc tiu chung ra. - To ra ng lc cho cc c nhn, b phn trong TC, thc y h hnh ng t kt qu mong mun. - Phi hp iu ho cc ho ng ca c nhn, b phn trong mi TC t c hiu qu hot ng cao nht. - To mi trng thch hp cho s pht trin ca TC v mi c nhn trong tng thi k. - Xc nh chc nng nhim v c th cho mi c nhn, b phn trong TC. - B tr nhn s v cng c L ph hp nht vi trnh chuyn mn v nng lc ca mi ngi pht huy ti nng, pht trin c th lc v tr lc. - Phi hp nhp nhng cc b phn trong TC t c MT chung, to ra nhng sn phm cho tiu dng XH. - Cng c a v ca TC trong mi trng bng cch duy tr tt s tn ti ca TC thng qua kt qu hot ng ca TC ng gp cho XH. Cu2: Trnh by c s hnh thnh khoa hc Q.l?

C s hnh thnh khoa hc QL: Cng nh cc KH khc, KHQL ra i, tn ti v pht trin nh mt tt yu KQ. Theo tin trnh pht trin ca thi i, i tng, ni dung v pp nghin cu ca khoa hc QL khng ngng c hon thin v c quy m v trnh . C c kt qu pht trin nh ngy nay KHQL tri qua nhng chng ng LS lu di, vi nhiu th thch, tm kim hnh thnh nn mt khoa hc c lp. Bui bnh minh dn n vic thai nghn cho ngnh KH mi ny l t tng qun l ca nhng nh KH tin bi. T tng QL xut hin t kh sm do yu cu ca hip tc v phn cng L. Cc nh KH tin bi cho rng hiu qu ca qu trnh hip tc v phn cng L khng th gii quyt bng thn hc, trit hc hay s hc m n cn c l gii bng khoa hc thit k v iu hnh phi hp c th ca cc qu rnh hot ng v mc ch dn sinh. T khi khm ph nhng mu thun trong thc t, cc nh KH dy cng vun p cho nim QL tr thnh mt t tng chnh thng trong i sng XH. Mc d l mt t tng mi, phi c xt thng xuyn vi i sng KT-XH nhng cc nh KH tin bi kin tr mi da cho n tr thnh tinh tu trong nhn thc ca i sng XH. T tng QL bin i cng rt phc tp nhng chng ta cn nghin cu n thy c ton b qu trnh pht trin ca cy khoa hc QL v qua nm bt c yu cu thc t khch quan v qun l cc hot ng KT-Xh trong tng thi k LS. Trn c s , chng ta s tip thu mt cch c chn lc t tng QL ca cc trng phi KH vn dng c hiu qu nht vo QL cc i tng thuc lnh vc cng tc ca mnh. T vic nghin cu tin trnh vn ng ca cc t tng qun l chng ta c th nhn thy c s khoa hc ca QL c xc nh trn c phng din l lun, thc tin v php lut. 1 C s l lun T nguyn l nhn thc TGKQ ca cc nh trit hc m xng cc l thuyt QL th gii VC nhm to dng mt trt t TG mi. Cc nh trit hc duy vt bin chng cho rng TGVC tn ti KQ trong th vn ng khng ngng. Trong qu trnh V , cc dng VC s tc ng ln nhau v chuyn ho cho nhau theo cc quy lut vn c ca n. Kt qu V trn y khng phi lc no cng mang li li ch cho con ngi, trong khi nhu cu ca i sng XH li khng ngng tng ln theo cp s nhn. T thc t , con ngi lun lun c nguyn vng ci to TGVC phc v cho nhu cu cuc sng ngy cng cao ca mnh. Xut pht t c nguyn ln lao , nhng ngi tin phong trong XH tm cch xp t li cc yu t VC theo mt trt t nht nh iu khin chng hot ng c hiu qu hn. Nguyn l V ny tng bc to nn mng vng chc cho mt khoa hc mi ra i v pht trin l khoa hc qun l. 2. C s thc tin Tnh tt yu khch quan trn y v s ra i v pht trin ca KHQL cho ta thy tnh thc tin ca n. Ni nh vy l v cc nc thang pht trin ca t tng QL hay trng phi QL cng c coi l CS thc tin ca KH ny. Nn tng l lun trn y khng phi sinh ra t duy ch m c c kt t thc tin sinh ng chinh phc TGKQ ca con ngi. Khi c tp th ngi cng

tham gia mt hot ng c th no th cng sinh ra nhu cu hip tc, phn cng v phi hp hot ng. VD: nhng cng vic i hi phi cng nhau hnh ng nh cng khing, vc hay vn chuyn mt vt nng th khng th mnh ai ny lm m cn lm theo mt mnh lnh thng nht, c th l tn hiu m thanh hay hnh nh to nn sc mnh cng ng. Hnh vi ra tn hiu chnh l QL mc s khai. Khi qu trnh hot ng XH phc tp hn ln i hi con ngi phi i chuyn su vo ngh nghip th lc tt yu ny sinh nhu cu phn cng lao ng. Chuyn mn ho nhm nng cao nng sut L nhng cc c th li phi phi hp vi nhau mi tr thnh kt qu chung ca mt tp th hay cng ng, hot ng hip tc lc cng phi c duy tr bng qun l. Thc t s t ra hng lot tnh hung phc tp m ch th phi tm cch ng ph. Cch gii quyt c th khng tun theo quy lut V m ch l cch vn dng sng to ca ch th gii quyt tnh hung mi pht sinh. Nhng li l nn tng thc t hon thin QL c v KH v ngh thut. C nh vy, theo trnh V ca cc yu t VC, QL ngy cng c cng c v pht trin theo yu cu ca i sng XH. 3. C s php l. Chnh s tn ti v pht trin khng ngng ca KHQL cho ta thy tnh php l mt cch r rng. Nu khng c s tha nhn chung ca XH th lm sao QL c ng o cc nh l lun v thc tin tham gia nghin cu, ng dng. K t khi ra i, KHQL mang li nhng li ch to ln cho i sng con ngi. V th n cng c cc nh KH tp trung nghin cu nhiu gc khc nhau. S tha nhn tnh c lp ca KHQL vn dng rng ri vo mi lnh vc ca i sng KT-XH, k c trong QLNN, cng khng nh tnh php l ca mt mn KH. Do c XH tha nhn nn KHQL c truyn b rng ri tt c mi QG v khu vc, ng thi c coi l mn hc c s hay chuyn ngnh trong nhiu trng i hc, vin nghin cu, cc trng chuyn nghip v dy ngh

Cu3. Cc yu t cu thnh QL v cc dng QL - Ch th QL: Con ngi l yu t to ra tc ng QL trong mi qu trnh hot ng. Ch th c th l c nhn hay TC tc ng ln i tng QL bng cc cng c vi nhng PP QL thch hp theo cc nguyn tc nht nh. i tng QL rt phong ph v a dng, c th l gii v sinh, gii sinh vt v c th l con ngi, TC ngi. - Khch th QL: l yu t tip nhn s tc ng ca ch th QL, l nhng hnh vi thc th (c nhn, TC s vt hay mi trng), cng c th l sn phm trc tip ca i tng QL, mi quan h gia cc thc th cc qu trnh trong qu trnh vn ng ca chng. - Mc tiu QL: L cn c ch th pht ra cc tc ng QL cng nh la chn PPQL thch hp, l ci ch c ch th v khch th QL cn phi t

c ti mt thi im xc inh trong tng lai do ch th v khch th nh trc. - Mi trng QL: L nhng yu t bn ngoi bao gm c M. rng t nhin v M. trng Kt, Ch.tr, X.hi nh hng n yu t bn trong l qu trnh QL cng nh mc tiu QL. Trong cc M.trng khc nhau, Ch th QL phi tm kim, s dng cc cng c, Ph.php QL cho ph hp.. M.trng va t ra M.tiu, va to ra a bn v ng lc cho mi TC hot ng v vy n cng l mt yu t quan trong trong QL. C th khi qut cc yu t tham gia qu trnh QL theo s sau: Ch th qu n l Phng php qun l l Khc h th qun l Cng c qun M c tiu qu n l

Cc dng QL QL c mt trong mi qu trnh hot ng ca i sng Kt-X.hi nn i tng ca QL cng rt a dng phong ph. Cc i tng c th tn ti c lp hoc kt thnh thc th. QL gn lin vi qu trnh vn ng ca thc th, do vy cc i tng thc th khc nhau tt s cn n c dng QL khc nhau. Cn c vo , ngi ta phn chia QL thnh c dng sau y: a. QL gii v sinh: y l nhng ti sn vt ho nh: rung t, hm m, nh xng l dng QL cho hp ch th tc ng trong bt k thi gian, khng gian no cng c th mang li hiu qu. b. QL gii sinh vt: Gm nhng thc th sng gn lin vi ti sn vt ho c chu k sinh trng ring nh cy trng, vt nui l dng QL m ch th phi tc ng n i tng QL da vo chu trnh sinh trng v pht trin ca n. c. QL x hi: Bao gm cc thc th ca con ngi, thc th c TC, c l tr kt thnh h thng cht ch. y l dng QL phc tp nht v i tng QL l con ngi, c l tr v cc mi quan h lun lun ny sinh lin tc, khng ngng. XH cng pht trin th mi QH gia h cng phong ph, a dng, phc tp c b rng ln chiu su, c v hnh ln v hnh. * c trng ca QLXH: - C ch th v khch th QL u l con ngi v cc t chc ngi. - QLXH lun lun c mc tiu chung, l l do tn ti v quyt nh s tn ti ca TC. - QLXH lun cn phi c thng tin. Th.tin chnh l ph.tin, l c s cn bn m bo cho hot ng QL c th thc hin c mi lin h gia ch th QL

vi i tng QL, gia cc ch th QL vi nhau, gia cc b phn trong TC vi nhau. - Hot ng QLXH bao gi cng din ra trong TC v v vy m n lun lun mang tnh TC. TC chnh l nn tng thc hin hnh ng QL. C TC th s c QL gip QL t c mc tiu. Quan h TC c th hin gia ch th v khch th, l QH gia cp trn vi cp di, gia ngi lnh o vi ngi b lnh o Tnh TC cn th hin mi quan h ngay trong QL, l s quan h gia cc nh QL vi nhau v gia cc c nhn trong TC vi nhau. - QLXH phi lun c quyn hnh, Quyn hnh c coi l ph. tin ch th QL s dng tc ng ln i tng QL. N c i tng QL tha nhn v tun th. Cu4. Hy ph tch s tc ng ca cc yu t con ngi, ch tr, t chc n qu trnh QL? Cho v d minh ho? a. Yu t con ngi Thc cht l phi gii quyt mi QH gia con ngi vi con ngi. Con ngi l ch th ch ng vn hnh cc ngun lc vt cht trong mi t chc, l ch th huy ng v to dng cc ngun lc VC khc trong TC v l yu t quyt nh mi thnh cng hay tht bi ca mi TC. Con ngi ng vai tr rt quan trng, n tc ng trc tip n hot ng qan l. Nh QL chnh l ngi nh thc nhng nng lc tim n trong mi con ngi, huy ng tinh thn on kt, ng tm hip lc trong cng vic, tnh tng thn tng i, khai thc ti a kh nng ca h vo hot ng v mc tiu chung. Mun lm c iu , nh QL phi bit to ra /kin vt cht k thut, trang thit b, mi trng lm vic c th nng cao nng sut ca ngi lao ng. Ngi QL phi lun t hon thin mnh lm gng cho cp di v c o c, tc phong v trnh , nng lc hon thnh nhim v, xng ng vi a v QL ca mnh. Phi to ra bu kh.kh tt, tm l tt cho tp th, t pht huy c tinh thn K, tng thn tng i, to ra c s gn kt gia cc c nhn vi TC. Phi quan tm n ch , chnh sch vi ngi L nh: tin lng, tin thng, ph cp, bo him c nh hng n s chuyn tm cho cng vic ca ngi L. Phi quan tm n ch o to, bi dng nng cao ng lc cho ngi L. b. Yu t chnh tr, php l Bt c mt TC no cng u tn ti v pht trin trong mt mi trng c th, trong mi trng ch.tr c v tr ht sc quan trng. Yu t ch.tr chi phi mc tiu v nh hng hnh ng ca mi c nhn, TC cho d TC hot ng trn lnh vc no ca nn Kt-X.hi (Kdoanh, ngh thut, t thin hay QL NN) Ch ch.tr quy nh mc tiu ca c QG, trong c cc TC v c nhn tn ti v chi phi ng li, chnh sch, php lut ca NN vi tnh cch l ch

th QL ca ton dn, ton din mi qu trnh hot ng ca TC trong khun kh mi trng CT v PL . Tm li, yu t ch.tr l yu t lnh o, nh hng cho ton XH. Thc hin nh hng , NN cn to lp MT chnh tr thch hp v hnh chnh cho cc c nhn, TC pht trin trong tng thi k. c. Yu t T chc QL ra i v xut hin t nhu cu hip tc v phn cng L chung trong TC v vy TC c coi l nn tng ca cc hot ng QL. Ngc li QL thng qua hot ng lm cho TC t c MT. Gia QL v TC c mi QH bin chng vi nhau. C TC th phi c QL, QL th phi c TC. Hai vn ny ging nh 2 cc ca mt thanh nam chm, bt k TC no d QM ln hay nh cng u phi c QL. c QL, trc tin cc ch th tc cc nh QL phi XD cho mnh 1 c cu TC, thit lp nn h thng TC vi i ng nhn s tng ng. Trn gc ny, TC l s tp hp cc yu t nhn s v vt cht cn thit theo mt c cu ph hp vi nhim v xc nh trong tng thi k, nhm thc hin MT ca TC. Ni dung c th ca hot ng ny l huy ng cc ngun lc, thit lp cc b phn theo trt t, quy nh chc nng nhim v quyn hn ca tng b phn v c nhn trong TC, quy nh mi QH dc, ngang gia cc b phn nhm phi hp hon thnh nhim v ca TC. Cu5. Hy ph.tch s tc ng ca cc yu t q.lc, th.tin, vn ho t chc n qu trnh QL v cho v d minh ho? Yu t quyn lc Quyn lc c xem l iu kin v phng tin quan trng ch th QL tc ng ln i tng QL nhm dt mc tiu nh trc. QLc cng l c im phn bt ch th v i tng QL. C.Mc ni: Quyn lc l s ph thuc ch ca h thng ny i vi 1 h thng khc. Khi ni n quyn lc QL l ni n quyn ch huy, lnh o iu hnh, l kh nng chi phi ca ch th i vi i tng QL. l s sai khin, p t ch ca mt nhm ngi ny i vi mt nhm ngi khc hay l kh nng ca mt c nhn, nhm c nhn nh hng n hnh vi v suy ngh ca c nhn, 1 nhm c nhn khc. Qlc c th l kh nng ca ch th QL nh hng n hnh vi v suy ngh ca i tng QL Quyn lc c cu thnh bi 2 b phn:thm quyn v uy quyn. Thm quyn l quyn hn ca mt c nhn trong t chc lnh o c nhn cp di trn c s nhim v c giao v kh nng s dng ch ti. c im ca thm quyn l n tng ng vi phng din chnh thc ca t chc, n c bt ngun t t chc v c t chc giao cho c nhn c la chn thc hin Thm quyn c cc c nhn cp di tha nhn, tun th. Nu khng tun th s b p dng ch ti.

Uy quyn l kh nng ca mt c nhn trong t chc thu ht s nht tr cao v lng nhit tnh ca cc c nhn khc i vi nim tin ca v mc tiu m ngi theo ui. Uy quyn tng ng vi phng din phi chnh thc ca t chc v c hnh thnh t uy tn, kh nng chuyn mn, t kinh nghim giao tip, m phn, kh nng ngoi giao, kh nng thuyt phc. Khc vi thm quyn, c im ca uy quyn l n c mi ngi tun theo mt cch t nguyn, v thc. Trong phng din quyn lc ca ngi qun l, ngoi vic c trao thm quyn bi c cu chnh thc, t bn thn h phi t gic xy dng v cng c quyn lc ca mnh thng qua vic hon thin bn thn v c nng lc chuyn mn, t cch o c v phm cht chnh tr. C nh vy mi m ng c s mnh lnh o, iu hnh m t chc giao cho. Yu t thng tin. QL din ra v c thc hin l nh cc tn hiu lu chuyn bn trong v bn ngoi TC, l thng tin. QL c hiu qu, cc nh QL cn nm vng tnh hnh bn trong v bn ngoi TC mt cch chnh xc, kp thi bng nhng d liu c th ca TT u vo, trn CS thc t ca TC, mun ra mt Q iu hnh cn phi c thng tin, v th TT tr thnh khu u tin, nn tng c bn ca QL Ch th QL mun tc ng ln i tng QL th phi a ra mt thng tin iu khin di cc hnh thc khc nhau nh Q qun l (mnh lnh, ch th, ngh quyt ) Sau khi a ra cc Q QL cng cc m bo VC cho i tng thc hin th ch th phi thng xuyn theo di kt qu thc hin ca cc i tng thng qua thng tin phn hi h thng. i tng QL mun nh hng hot ng ca mnh th phi tip nhn cc thng tin iu khin ca ch th cng cc m bo VC khc t tnh ton, iu chnh ly hot ng ca mnh nhm thc thi mnh lnh ca ch th. V vy, qu trnh QL chnh l qu trnh x l TT. Ngy nay vai tr ca TT trong QL ngy cng c tng cng mnh m, lm cho khoa hc QL c pht trin thm mt lnh vc QL mi l QL TT. Theo quaqn nim , TT l mt dng tim nng khc ca QL, bn cnh cc tim nng v L, thit b cng ngh, my mc, nguyn vt liu, tin vn to ra ca ci vt cht v dch v cho XH. Nh vy TT l mt .kin khng th thiu c trong QL, l cn c ch th QL ra Q QL v t chc thc hin Q c hiu qu. Yu t vn ho t chc Trong qu trnh hnh thnh tn ti v pht trin ca TC th n dn dn hnh thnh nhng yu t quy nh cch x s ca c thnh vin trong TC, iu ny mang li cho TC nhng bn sc ring, l VHTC. Ni cch khc, VHTC l ton b nhng gi tr, nim tin, truyn thng, thi quen c kh nng quy nh, iu phi hnh vi ca cc thnh vin trong TC, n c hnh thnh cng vi s hnh thnh ca TC, n ngy cng c lm giu thm ln theo thi gian, c th thay i theo thi gian v to nn cho mi TC 1 bn sc ring. Vai tr ca VHTC i vi QL rt quan trng, n c th hin ngay trong chnh khi nim VHTC.

- N quy nh hnh vi ca c nhn trong TC 1 cch t nhin, 1 cch v thc nhiu cp trn nhiu lnh vc - Thng qua VHTC n to nn cht keo gn kt ngi L vi TC. - N mang bn sc ring ca TC, n quyt nh s tn ti ca TC. S tn ti ca TC ph thuc vo s bo v bn sc VH ring . Nh QL cn phi ch n nhn cch v tc phong ca mnh bi v nhn cch v tc phong ca nh QL gp phn quan trong hnh thnh nn VH ca TC. Nh QL cn phi tm ra nhng mt tch cc ca VHTC cng nh nhng mt hn ch t tm cch pht huy, thc y cc mt tch cc, hn ch v i n trit tiu cc mt tiu cc. Cu6. Hy trnh by c s hnh thnh v ni dung ch yu ca t tng c tr ca Khng T v rt ra nhng im tch cc v hn ch ca t tng QL ny? Hon cnh lch s Ra i vo thi k Xun Thu (1770 1403 TCN) y l giai on suy tn ca Nh Chu Trung Quc. Thi k ny, SX nng nghip gi vai tr ch o cng vi L th cng nn nn nng sut L rt thp, i sng nhn dn i kh, tht hc, m ch. Bin gii gia cc QG canh phng khng nghim ngt, dn chng i li t do t nc ny sang nc khc. Nc no KT thnh vng, d lm n th dn ko n lm n sinh sng ng c, ngc lii nhng nc no i kh, p bc bc lt nng n th dn chng b i Tiu s Khng T l mt nh t tng v i trong lch s ca dn tc Trung Hoa, ng sinh nm 551, mt nm 479 TCN thuc thi Xun Thu. ng va l nh gio gii va l nh QL ti ba xut sc. ng tng nm gi nhiu chc quan li nh: T li, U li, Trung t, Thng th b hnh, Thng th b cng v chc quan cao nht m ng nm gi l Tng quc th nh (sau Vua) ng c t chc VHKHGD Lin hp Quc UNESSCO cng nhn l danh nhn VHTG. C s trit hc Bt ngun t quan nim ca ng: Con ngi sinh ra vn c tnh thin nhng do tri ph cho ti nng v hon cnh sng khc nhau hnh thnh nhng con ngi khng ging nhau. C hai loi ngi l qun t v tiu nhn. Ngi qun t th c ngha, cn k tiu nhn th ch chm lo t li. Tuy nhin bng s hc tp, tu dng v rn luyn thng xuyn s gip hnh thnh nn bn cht ngi v tr thnh ngi nhn y l nhng ngi c s mnh gio ho XH, cai tr XH, gio ho iu nhn cho mi ngi Ni dung

Ni dung thuyt c tr ca Khng T ch yu bn v l phi trong qun l. ng coi cai tr XH l phi dng c tr, tc l dng o c dn dt, lm gng cho k di noi theo. ng t ra tiu chun i vi cc nh QL l phi la chn v o to c mt tng lp Nho s, t hnh thnh nn mt i ng quan li l nhng nh QL chuyn nghip, l nhng ngi u t c s mnh gio ho iu nhn cho mi ngi, thc hin vic cai tr XH. ng t ra tiu chun cho h l phi chnh tm, tu thn, t gia tr quc bnh thin h. T gia tr quc cn phi c chnh danh. Chnh danh trong QL l phi lm vic xng ng vi danh hiu, chc v m ngi c giao. Mun chnh danh th phi c nhn tm, khng xo tr, lc la, khng lm dng chc quyn. ng a ra 6 phm cht cn phi c ca nh QL bao gm : Nhn Lim Dng Ngha Tr Tn. Theo : + Nhn: l yu thng con ngi nh yu thng chnh bn thn mnh v nhng ngi thn thch ca mnh. Nhn khng c ngha l nhu nhc, dung tng ti li ca dn m phi kin quyt trng tr nhng ngi vi phm trt t an ninh chung. + Tr: l s sng sut, hiu bit ngi, bit yu nhng ngi ng yu v bit ght nhng k ng ght. Bit b tr con ngi theo cng vic, ng ngi ng vic, bit gip ngi khc nhng khng hi ngi, khng hi ta. + Dng: l qu cm, kin cng, dm hy sinh thn mnh v ngha ln. + Ngha: l lm nhng iu ph hp vi lun thng o l gia phong, phi gi c cam kt ca mnh trc dn, phi trung vi Vua. + Lim: l tht th, trung thc trong vic thc hin nhim v, khng c tranh cng ca ngi khc, khng c lm dng chc quyn tham nhng, p bc bc lt nhn dn. +Tn: l h qu ca tt c cc phm cht trn. Khi c tn ri th s thu phc c nhn tm, s huy ng c sc dn * Chnh sch QL nhn s - Nh QL phi bit chn ngi hin ti, c ch c hiu bit b tr ng ngi, ng vic. Chn la con ngi phi trn c s ti-c ch khng cn c vo giai cp, huyt thng. Quan trng l ngi phi c Tr v phi chnh trc, ngay thng. t ngi chnh trc ln k cong queo th s bin k cong queo thnh ngi chnh trc ng ly yu cu ti-c lm c s phn bit quan li, ly lm tiu ch phn cng cng vic. ng chia quan li ra lm 3 hng: i thn, C thn v u sao. Phi c ch i ng cao i vi quan li, ng cao ch i ng v quan li l tng lp cao trong XH, cn phi c chnh sch mi ngi vn ti. * Chnh sch cai tr dn

ng chia ra lm 2 C/S ln: Dng dn v Gio dn. Dng dn: l lm cho nhn dn no , gia c. Vua phi bit tit kim cho dn. Ci g khng c li cho dn th ng tiu. VD: Vic nh thu dn v nh vic vt sa b. Thu nh th dn kho, ch bt dn i xu khi rnh vic. ng cao C/S phn phi qun bnh, theo khng s thiu m ch s PP khng qun bnh. PP qun bnh lm cho dn s khng ngho, chnh quyn khng nghing , x tc s yn n. Gio dn: l cch yu thng dn, dn c hiu bit mi d b cai tr. Gio dn cng l nguyn nhn thnh tr ca mi QG ng a ra 2 cch gio dn: lm gng cho dn v dy dn, vn bt c d mi phi dng hnh pht. * Chnh sch hnh pht (chnh hnh) ng ly c lm trng, ly c cai tr. ng ni: Dng o c dn dt, dng l a dn vo khun cch, dn thy h thn m theo ng chnh. Hc thuyt c tr ca Khng T tng l mt cng c bo v cho nn PK Trung Hoa sut 2 ngn nm v c coi l hc thuyt tiu biu trong QLNN ca XH phng ng. Nhn xt nh gi: * Tch cc: Hc thuyt c tr ca Khng T tuy c nhng im bo th nhng vo thi k c tc dng thit thc a nc L t ch lo lc, ngho i tr thnh mt nc thnh tr ch trong 6 nm. Hc thuyt tr thnh nn tng t tng trit trong XH phong kin TQ, n c coi l quc gio trong sut hn 2000 nm qua, ng thi n cn c nh hng mnh m n nhiu QG khc Phng ng nh VN, Nht Bn, HQ. - Ch ra c phm cht, tiu chun cn phi c /v nh QL - Ch ra c c s qun l nhn s tin b, chn ngi da trn c s ti c - cao C/s i ng thu ht, tp hp ngi hin ti - Ch ra C/s cai tr dn * Hn ch: - Qu cao c tr, cao hnh pht (lm dng uy quyn), d lm gim hiu qu QL - C nhng im mang tnh bo th, o tng, thiu dn ch. - i hi qu cao /v nh QL, n ch ph hp vi tng giai on LS nht nh. Trong thi di ca ng, PL cn rt hn ch, quyn lc thc s ch tp trung vo tay nh vua v cc tng lp cai tr, cn ngi dn ngho i khng t bo v c mnh. Trong hon cnh , Khng T mun XD mt XH l tng c trt t t trn xung di trong cn c s gng mu ca cc nh QL. Nh vy, nhng hn ch trn khng lm thuyn gim gi tr ca hc thuyt Khng T.

Cu7 Trnh by c s hnh thnh v ni dung ca t tng php tr ca Hn Phi T v rt ra nhng im tch cc v hn ch ca t tng QL ny? Tr li: Hon cnh LS: Ra i vo thi k Chin quc 403 224 TCN. Thi k ny chnh tr bt n, chin tranh lin min nhng Kt li kh pht trin: st c s dng lm cng c lao ng, t ai NN c m rng. Nng xut L thi k ny tng ln ng k. V chnh tr: o c XH suy i, con ngi lun tranh ginh nhau quyn li. Quan li tham , hi l, n chi sa o, p bc bc lt, nhng nhiu nhn dn. Tiu s: Sinh nm 280 mt nm 223 TCN. ng vn l mt cng t nc Hn, hc rng ti cao, bit c o nho ca Khng T, lo T nhng li t ra yu thch t tng ca phi php gia, ng h ch chuyn ch phong kin. HPT chu nh hng rt su sc ca nhng bin ng trong thi Chin quc C s trit hc - ng nu ln ngun gc giu ngho l do bt bnh ng sinh ra, ng quan nim bn cht con ngi lun mu cu li ch cho bn thn mnh. Li ch l bn cht mi hnh vi con ngi. S d bc s ngm ming ht mu vt thng cho bnh nhn chng qua l v li. ng k tha mt s t tng dng lut tr nc ca cc bc hin ti thi trc ng, i su nghin cu v pht trin thnh t tng php tr ca mnh. T ng cho rng php lut l cng c rt quan trng iu chnh XH, PL khng phn bit i x vi cc tng lp khc nhau. Mi ngi bnh ng trc PL - Quan nim ca ng l l lun phi hp thi. Phong tc xa v nay khc nhau th bin php cng phi khc nhau Ni dung: Th thut php + Th: L s tn trong quyn lc ti cao, Vua phi nm c c 3 quyn: LP-HP-TP th mi ngn cn ht mi ti li, mi duy tr c k cng XH. ng cho rng LSXH lun bin i, khng c ch XH no l vnh vin, k cm quyn phi cn c vo nhu cu KQ ng thi v xu th thi cuc m lp ra ch mi. c th, Vua phi c mi ngi tn trng v tun theo trit . Vua cn phi nm ht cc quyn thng pht. Vic thng pht phi tun theo nguyn tc. Thng th phi tn, pht th phi tt (cng quyt). Thng hu pht nng. Trng pht khng cha quan li, thng khng b st dn thng + Thut: c ng chia ra lm 2 loi: K thut v Tm thut K thut: l cch thc, bin php tuyn dng, kim tra v nh gi quan li. Trong KT li chia ra Thut dng ngi v Thut tr gian. Dng ngi l ci ti ca ngi QL, th hin s dng sc v dng tr ca mt ngi.

Tr gian l cch thc loi b gian thn. ng rt cao thut dng ngi, la chn ngi khng c thut th s bi, v ngi c ti cha hn ng tin, ngi c c cha hn c ti. ng ch ra PP la chn ngi l: - Phi bit lng nghe b ti ni - Phi c PP kim tra li ni ca h c ng khng - Phi bit b tr cng vic kim tra nng lc ca h Tm thut: (mu m ca nh QL) L nhng ci mu m che mt ngi khc, khng cho cp di bit c suy ngh v tm tht, tnh cm tht ca mnh. Nh vy mi dng c ngi, tr c gian. + Php: ng v Php nh ci khun ci thc, ci trt t, ci tiu chun o lng hnh vi con ngi. Khng c nc no lun mnh hay lun yu. Nc no thi hnh php lut cng cng th nc mnh, ngc li th nc s yu. Vua l ngi c quyn ban hnh lut php. Nhng vic ban hnh LP cn phi c quan tm n nguyn tc v phi tun theo nguyn tc. - PL phi kp thi. Thi thay m PL khng i th nc bin, i thay m cm lnh khng i th t nc b chia ct, cho nn thnh nhn tr dn th PL phi theo thi m bin - PL phi d hiu, d thc hin. Ci g ch nhng k s c u c tinh t mi hiu c th khng nn ban hnh v khng phi ai cng u c u c tinh t c. iu g ch nhng bc thnh hin mi lm c th khng nn ban hnh lm php tc - PL phi bo v k yu, bo v thiu s. ng t ra hnh pht nghim cu ho cho dn, tr ho cho thin h, cho m ng khng hip p s t, k mnh khng ln t ngi yu, ngi gi c hng ht tui tri, tr em m ci c nui ln - PL phi mang tnh ph cp, ph bin, phi c tuyn truyn rng ri n mi ngi dn khng ai c th vin c v khng hiu bit PL m vi phm. ng cn cao vic u quyn cho quan li. Vua c rt nhiu vic ln khng th trc tip cai tr dn m nn u thc vic cho quan li. Vua qun l quan li thng qua C/s thng pht Nhn xt nh gi: * Tch cc: - L t tng QL tin b tch cc, nhiu ni dung vn cn nguyn gi tr n ngy nay v c tnh bin chng rt cao. - L lun phi hp thi - Ch ra con ng cho cc nh QL to dng quyn lc Ql cho mnh. - Ch ra 2 phng din ca hot ng QL: PD Khoa hc: ch ra hng lot vn : PP cch thc la chn, tuyn dng, nh gi quan li. nh gi da trn 2 tiu chun l ti v c. PD Ngh thut: L PP, con ng gii quyt hiu qu nht mi quan h gia con ngi vi con ngi trong hot ng QL.

ng c bit cao vai tr ca nh QL trong TC. - ng ch ra rng, PL l cng c ht sc c bn, quan trng trong hot ng cai tr - Ch ra hng lot tiu ch xy dng PL v h thng PL. - a ra phng thc qun l hu hiu l thng pht * Hn ch: - Tn sng ch chuyn quyn c on, hn ch ng k quyn t do ca nhn dn - ng quan nim hi thi qu v con ngi: sinh ra l c. ng ch nhn thy mt sinh hc ca con ngi l bn cht v mi hnh vi u v li m khng thy ht nhng mt khc trong thuc tnh con ngi. Hc thuyt php tr ca HPT l r nim say m quyn lc n mc c c, lnh lng v tn nhn. Nhng nhn li cuc i ca ng, ta thy l con ngi c tr tu rt uyn thm, l con ngi dm hy sinh v s nghip. Thuyt php tr ca ng tr thnh nh cai tr ch yu cho cc triu i PK tp quyn Trung Quc v phng ng ni chung.

Cu8. Hy trnh by c s hnh thnh v ni dung ch yu ca hc thuyt qun l theo khoa hc ca F.W. Taylor v rt ra nhng im tch cc v hn ch ca t tng QL ny? Tr li: Hon cnh ra i Cc hc thuyt v QL ra i trong thi k cui th k 19 u th k 20 khng nh s ra i ca khoa hc QL. Cui TK 19 u TK 20, di tc ng mnh m ca cuc C/m KHKT, nn i CN ca cc nc TB phng Ty pht trin ht sc mnh m, k c v quy m v t chc hot ng. Cc X nghip CN di thi TB c m rng v quy m, sn lng L ngy cng tng. My mc thit b ngy cng nhiu. Dn n vic qun l theo kinh nghim nh trc y t ra khng c hiu qu na. Thc t ny t ra yu cu khch quan l cn phi c mt h thng cc l thuyt lm c s l lun dn ng cho hot ng qun l. Trc thc t , c rt nhiu nh KH, nh Ql i su nghin cu cc hnh ng QL. T hnh thnh nn mt h thng hc thuyt v QL rt phong ph a dng m ngi ta gi l mt rng hc thuyt. y l thi m nh du s ra i ca KH QL. Thuyt qun l theo khoa hc ca Fredrich Winslow Taylor a. Tiu s Sinh nm 1856 mt nm 1915. Sinh ra trong mt G lut s giu c ngi M. Nm 18 tui ng thi vo trng i hc Harvard nhng do th lc gim st nn phi ngh hc. Mt thi gian sau xin vo lm vic ti Nm Hydranlie Works vi t cch l mt ngi hc ngh ch to v thit k mu. Sau

chuyn sang lm vic ti Nm thp Midval vi t cch l 1 ngi th bnh thng. Tuy nhin vi s cn c v tr thng minh ca mnh, cha y 10 nm lm vic tr thnh c cng, ri tng C.trnh s, k s trng. ng thi trong thi gian ny theo hc H ti chc Ton L ti trng H Harvard cho n nm 1883 dnh c hc v tin s ti Vin k thut Steven. Nm 1885 tham gia H.hi cc nh k s c kh v tr thnh ch tch HH ny. Nm 1911 cho xut bn cun sch ni ting Nhng nguyn tc Qun l mt cch khoa hc Ngoi ra cn cho XB nhiu cun sch ni ting khc nh: Tr lng theo sn phm; Qun l Nh my Vi nhng ng gp rt thit thc, F.W. Taylor c nh gi l cha ca mt trong nhiu hc thuyt QL hin i nht, vi t tng ct yu l l cn phi c cch QL ring vi tng lnh vc mt cch khoa hc v phi quan tm n con ngi trong qu trnh hot ng. b. C s trit hc Xut pht t quan nim mang tnh ch o l con ngi l mt ng vt kinh t, v cn gi l con ngi Kt. Bn cht ca nhng con ngi th rt khc nhau nhng u thng nht mt im l li ch KT. Trn CS , i su nghin cu mi QH gia ch v th. i n KL: C ch v th u c chung mt nhu cu l lm giu, kim tin. Nhu cu chnh ng ch c p ng khi m nng sut v hiu qu L c tng ln. c. Ni dung + l ngi u tin a ra nh ngha phn nh y bn cht ca QL: QL l bit chnh xc iu bn mun ngi khc lm v sau bit c rng h hon thnh cng vic mt cch tt nht v r nht + t ra yu cu phi ci to mi QHQL gia ngi ch v ngi th. Ngi QL l ngi ch, l ngi quyt nh tt c mi vn ca SX nh: Tin lng, tin thng, nh mc L Ngi ch th lun lun tm cch bc lt sc L ca ca ngi th, thm ch cn ct xn bt nhng khon thu nhp chnh ng khc ca h Ngi th lm thu th tm cch ph hoi my mc thit b hn ch u ra mt cch h thng v h lm nhiu hay t cng khng thay i mc tin cng. Thc t dn n mu thun ch th ngy cng gia tng. T , F.W Taylor theo ui ng li l lm th no to ra mi QH hp tc thn thin gia ch v th. Nu thu np ca ch tng ln th thu nhp ca ngi th cng phi tng ln tng ng. t ra mt lot yu cu i vi h.ng QL: + Phi tiu chun ho cng vic. y chnh l s phn chia cng vic thnh cc khu, cc cng on nh mc L mt cch hp l. KQ ca yu cu

ny ny l hot ng dy chuyn c hnh thnh chuyn mn ho lao ng. * i vi ngi ch: - Ng ch phi l ngi lp k hoch, xc nh MT nhim v, ch o v t chc thc hin cc k hoch, ng thi kim tra vic tun theo cc th tc trong qu trnh thc hin. - Trong Ql phi tm ra c nhng ngi th gii nht nh mc L mt cch hp l v lm gng cho nhng ngi khc noi theo. - Ngi ch phi o to th tr thnh ngi lao ng chuyn nghip. + Phi tiu chun ho cng c lao ng. Ngay c ngi th gii nht cng cn phi c cng c L ph hp, trch nhim ny thuc v ngi ch, ngi QL. Trn CS nguyn tc hnh dng, kch thc, trng lng, th cht ca con ngi, tnh cht ca cng vic, ngi ch phi chun ho cng c L cho ph hp vi nhn chng hc ca con ngi. + Phi ci to iu kin lm vic ni lm vic, thng qua s b tr ni lm vic hp l, u t trang thit b, my mc cng vi nhng iu kin khc lm gim cc thao tc, cc ng tc c nh hng n sc kho ngi lao ng, gp cho N/sut L tng ln. + ra ch tr lng theo sn phm. Nu ngi L lm vt nh mc th h s c hng 125% lng. Ngc lai khng hon thnh nh mc th ch c hng 80% lng d. Nhn xt nh gi * Tch cc: - L ngi u tin a ra nh ngha v QL phn nh y , chnh xc hot ng QL. - Xc nh r vai tr ngi ch ca nh QL trong TC vi nhiu trch nhim khc nhau. - Mang li nhiu thnh tu KH quan trng /v hot ng QL - Thc y s pht trin nh v bo ca nn i CN cc nc TBCN. - Lm dy ln phong tro QL theo KH, phong tro Taylor. - a hot ng QL t trng thi hn n theo kinh nghim tr thnh khoa hc. * Hn ch: - Quan nim phin din v con ngi, ch nhn thy mt sinh hc ch cha nhn thy mt XH trong con ngi. - Cha thy c ng lc thc y hot ng ca con ngi l c hnh thnh t mt h thng cc nhu cu li ch ch khng n thun ch l li ch KT - Qu cao s chuyn mn ho (qu mc)

- Ngi L khng c tham gia vo ton b tin trnh cng vic. Khng c hon v c/vic, bin h thnh nhng rbt, h lm vic nh nhng ci my, to ra tm l n iu, nhm chn lm gim hiu qu L. - Lm ny sinh bnh ngh nghip do chuyn mn ho qu mc. - Xem thng mi lin h ch th nn khng pht huy c tnh sng to ca ngi L.

Cu9. Hy trnh by c s hnh thnh v ni dung ch yu ca hc thuyt QL hnh chnh ca H.Fayol v rt ra nhng im tch cc v hn ch ca t tng QL ny? Tr li: Thuyt QL Hnh chnh ca Henrry Fayol a. Tiu s Sinh nm 1841 trong mt G TTS ngi Php, mt nm 1925. Nm 1860 tt nghip Trng H M, v lm vic ti khu m Xanhdica Php. Sau tr thnh TG khu m ny. l ngi c cng a khu m t mt hng KD ang hp hi tr nn thnh vng. Nm 77 tui ngh hu v nghin cu hnh chnh ti TT nghin cu HC do ng lp ra. Cng vi F.W Taylor, c nh ga l cha ca mt trong nhng hc thuyt QL hin i nht. b. C s trit hc - Quan nim: hiu qu 1 hng KD l ph thuc vo hiu qu ca hot ng QL i su nghin cu ci h thn kinh (b my QL) ca cc hng KD ln v i n KL: Hiu qu ca QL th ph thuc vo nng lc ca nh QL, nhng nng lc ca nh QL c c khng ch do bm sinh m, phn ln ph thuc vo vic hc tp, nghin cu cc nguyn tc, PP khoa hc trong QL Hot ng QL t ch ch l nhng hot ng tr thnh mt ngh. c. Ni dung + a ra c nh ngha v QL: QL l mt tin trnh bao gm tt c cc khu lp KH, t chc phi hp hng dn iu khin v kim sot cc n lc ca cc thnh vin trong XH, ng thi s dng c hiu qu cc ngun lc vt cht khc ca TC t MT ra. + phn chia hot ng ca mt hng KD thnh 6 nhm ln: - Nhm H K thut - Nhm - Thng mi - Nhm - Ti chnh - Nhm - Hch ton thng k - Nhm - An ninh - Nhm - Qun l Hnh chnh

Nhm QLHC l tp hp ca cc nhm cn li, nhm ny to ra sc mnh cho TC Cp QLHC cng cao th kin thc v QLHC cng nhiu, cp QLHC cng thp th kin thc chuyn mn l quan trng nht. Cp cao nht m khng c kin thc v QL th hot ng ca TC s gim dn v s i ti 0. + ch ra 5 chc nng cho hot ng QL. - C/n Lp k hoch: L c/n c bn u tin ca QL, n lng trc c ri ro, trnh do d khi c lp KH, to ra CS thc hin cng vic. K hoch ch mang tnh tng i thc hin c/n ny, nh QL cn phi c phm cht c bit, phi l ngi c kin thc, c kinh nghim, dm lm v dm chu trch nhim, bit dng ngi, bit phn cng L. - C/n T chc: C/n ny gm 2 kha cnh: TC vt cht v TC con ngi. TCXC l cung cp nhng th cn thit cho SX nh: nguyn vt liu, vn, lao ng TC con ngi l vic phn cng L, phn cp QL. phn QL ra lm 3 cp: Cp cao, cp Trung gian v cp C s. - C/n phi hp: L s kt ni cc c nhn, b phn trong TC, m bo s cn bng v VC, mi trng, nhu cu li ch ca TC cng nh lm cho cc c/n trong TC quan h vi nhau, lin h vi nhau. - C/n iu khin: K l vic khi ng TC a TC t n ci ch t ra, t MT d kin trong k hoch - C/n Kim sot (kim tra): y l c/n cui cng ca QL, l vic nghin cu nhng nhc im, sai lm v c bin php khng n tip tc xy ra. Phi thu thp thng tin phn hi mi c th tin hnh kim tra, kim sot c. K.tra phi c tin hnh thc hin mt cch thng xuyn nhng cng phi nhanh chng v hiu qu trnh v qu ham kim tra m c th lm nh hng n hot ng SX. + Ch ra nguyn tc ca QL Nguyn tc chung nht c th c p dng cho mi TC nhng khng c p dng mt cch my mc m phi ph hp vi hon cnh c th. a ra 14 nguyn tc: - Ng. tc chuyn mn ho ph hp vi kh nng L. - Ng. tc quyn hn i i vi trch nhim - Ng. tc k lut trong TC. - Ng. tc thng nht trong iu khin - Ng. tc thng nht trong lnh o

- Ng. tc khen thng - Ng. tc s hy sinh li ch c nhn v li ch chung - Ng. tc tp trung quyn lc trong QL - Ng. tc trt t ho th bc trong QL - Ng. tc trt t, khng xo trn nhim v ca cc cp QL - Ng. tc n nh trong tuyn dng - Ng. tc hp tnh hp l li ch, mc tiu ca TC - Ng. tc tnh sng to, khuyn khch pht huy sng kin. - Ng. tc tinh thn ng i, chng quan liu giy t. + Vn con ngi v o to con ngi. Phi la chn c con ngi cn thit, b tr h vo nhng v tr ph hp pht huy c ht nng lc ca h. Phi la chn c nhng ngi c t cch. c, ti. Ti l nhng kin thc, hiu bit rng v lnh vc chuyn mn ang m nh v phi c kinh nghim. c l phi c sc kho, phi c tinh thn dm lm, dm chu trch nhim. Phi bit s dng cp di, s dng nhn ti. Ngi lao ng: phi k kt c hp ng L, phi bit pht huy tnh sng to v khuyn khch tinh thn ngi L o to: Nh QL chnh l tinh hoa tri thc ca t nc, h phi c o to mt cch c bn v c h thng. Cc nh QL phi thng xuyn c s trao i kinh nghim gia cc nh QL hin ti vi nhng nh QL tng lai (chuyn giao th h) i vi nhn vin: Cn phi c o to ph hp vi tng mc khc nhau. + Ch ra chc trch, nhim v /v cc nh QL: - Phi chun b k hoch 1 cch khoa hc, y v phi nghim chnh thc hin KH . - Phi thit lp c 1 c quan ch o duy nht c nng lc hot ng mnh. Phi xc nh r nhim v trong TC /v tng c nhn v cc b phn trong TC. - Phi l ngi c kh nng ra quyt nh nhanh v chnh xc - Phi l ngi bit khen thng /v nhng ngi hon thnh xut sc nhim v cng nh phi bit trng pht i vi nhng li lm khuyt im ca cp di. - Phi bit tuyn dng c hiu qu - Phi bit t li ch chung ln trn ht - Phi bit duy tr k lut - Phi kim tra tt c mi cng vic - Phi thng nht mnh lnh - Phi pht huy tinh thn sng to - Phi u tranh chng li nhng hin tng tham tham nhng, hch dch ca quyn.

d. Nhn xt nh gi * Tch cc - ng xy dng c mt h thng cc nguyn tc qun l c gi tr rt thit thc cho qun l SXKD v c th m rng p dng cho c h thng cc c quan quyn lc nh nc. - Hc thuyt ca ng cn c tc dng cho c lnh vc tm l con ngi v cng tc o to cn b qun l * Hn ch Cha to lp c mi trng x hi cho lao ng v cc mi quan h cung cu, v cnh tranh bnh ng. Cu10. Cho bit nguyn tc QL l g? Hy phn tch cc nguyn tc ? 1. Khi nim nguyn tc trong QL: Nguyt tc l nhng iu c bn nht thit phi c tun theo trong mt lot cc vic lm. Hot ng QL l hot ng c mc ch v vy phi xc nh nguyn tc trong qu trnh hot ng, gip cho ch th QL thc hin c hiu qa cng vic ca mnh t c mc tiu QL Nguyn tc QL c hiu l nhng t tng ch o nhm nh hng cho cc ch th QL khi thc hin nhim v QL * Tnh cht v c im + Nguyn tc l do con ngi t ra nhng n xut pht t yu cu khch quan, mang tnh khch quan + Mang tnh bt buc ch th QL phi tun th trong qu trnh thc hin hnh ng QL + Nguyn tc QL lin tc c pht trin v hon thin v XH lun lun vn ng bin i. + i tng ca QL rt da dng v phong ph, gn lin vi nhiu lnh vc c th khc nhau nn bn cnh nguyn tc QL chung c bn c th vn dng cho mi hot ng QL th mi lnh vc c th s gn vi cc nguyn tc c th i km. Ni dung cc nguyn tc qun l a. Nguyn tc mc tiu + L do tn ti ca TC l mc tiu. TC c hnh thnh l do yu cu cng thc hin mt mc tiu xc nh. MT gn lin vi TC trong sut qu trnh tn ti. Do c th khng nh rng MT l vn c tnh ct li, c bn nht ca bt k mt TC no. Trong qu trnh tn ti TC phi tm cch thc hin MT v t c MT, lc li ch ca TC mi c tho mn. Cc TC v tng thnh vin trong TC mun tn ti v pht trin th nht thit phi t c MT.

Yu cu: Phi quan tm vn dng, trin khai nguyn tc MT trong sut qu trnh thc hin hot ng QL, c bit l phi quan tm my vn c bn l xc nh MT v t chc thc hin MT Xc nh MT phi xut pht t nhu cu c bn ca mi thnh vin trong TC v ca c XH trong tng giai on pht trin. xc nh nh hng, TC phi vn ng t ti trong sut qu trnh tn ti v pht trin Vic TC thc hin MT, phi c th ho MT chung ca TC thnh cc MT c th v phn cng cho cc c nhn, b phn trong TC thc hin. Ch khi TC t c MT th mi tho mn c li ch. MT l mi quan tm hng u ca mi CQ, TC n v nn hot ng QL phi coi MT l nguyn tc c bn hng u nh hng, chi phi cc nguyn tc khc. b. Nguyn tc thu ht s tham gia ca tp th + L do: Khai thc tr tu ca ng o tp th trong TC l vic rt cn thit. MT ca TC khng ch l nhim v ca nh QL m cn l nhim v chung ca ca c TT, ca c TC. Do thu ht s tham gia ca TT cng c ngha l thu ht h vo vic thc hin MT ca TC. Thng qua , to ra c s thng nht ch v lm gia tng ng c tham gia hot ng thc hin MT ca cc thnh vin trong TC + Yu cu: Va phi tp trung thng nht trong hot ng QL va phi dn ch cng khai c th huy ng v khai thc c tr tu ca TT, gip cho ch th QL lun lun ch ng trong vic t chc iu hnh cng nh dm bo s tc ng ca ch th ln i tng QL trong bt k hon cnh iu kin no. Mt khc vic quan tm thu ht s tham gia ca TT yu cu khng th coi nh to ra s thng nht ch ca c ch th vi i tng cng hng ti thc hin MT ca TC. To cho mi quan h gia cc nh QL vi i tng QL c s ci m v tc ng qua li nhau mt cch tch cc. + Yu cu: Cn phi c kt hp hi ho cc li ch ngay t khi hoch nh v pht trin TC Li ch hp l l li ch xut pht t quy lut li ch i t thp n cao, t n gin n phc tp. Li ch phi c dung ho v chia s. Thng qua gii quyt tt mi quan h li ch s to nn tnh thng nht trong TC, m bo cho TC hot ng ng b thng sut, t ny sinh cc mu thun cc b. d. Nguyn tc hiu qu + L do: Hiu qu l mc ch ca mi hot ng QL. Hot dng QL l hot ng c nh hng, c ch ch. Vic t c MTQL s lm tho mn nhng li ch m TC mong mun. Tuy nhin t ti li ch mt cch ti a vi cc chi ph hp l nht th cc nh QL phi quan tm n hiu qu. + Yu cu: Phi lun lun t hiu qu QL ln hng u, phi coi n l chun mc ca mi qu trnh QL trong iu kin hin nay, cho d MT ca QL l ln lao v quan trng nhng khng th t n MT vi bt c gi no, m cc nh QL cn phi quan tm cn i xem xt gia kt qu thc hin MT mang li vi

vic s dng chi ph v nhn lc, vt lc cng nh nhng chi ph v hnh khc m ch th cn phi b ra c th thc hin MT . e. Nguyn tc thch ng linh hot + L do: Bt k mt TC no cng u tn ti trong mi trng m mi trng li lun lun vn ng bin i theo nhng quy lut khch quan vn c ca n. iu c ngha l TC mun tn ti v pht trin th buc phi thch ng c vi nhng thay i ca mi trng chung quanh. Nh QL phi c c t duy mm do, linh hot, nhy cm v khch quan trong vic nhn nhn nh gi vn , trnh li t duy bo th, tr tr, cng nhc, quan liu, v nhng thi quen ny s ph hng s tn ti ca TC v s pht trin ca TC. g. Nguyn tc khoa hc hp l + L do: Hot ng qun l khng th da theo kinh nghim m phi da vo nhng cn c khoa hc, khoa hc ch ng. + Yu cu: Phi quan tm n nhng vn c tnh khoa hc, da trn nhng vn khoa hc, m bo tnh khch quan v bin chng. Hot ng QL khng th cng nhc m phi c s linh hot, m bo tnh hp l. h. Nguyn tc phi hp hot ng cc bn c lin quan + L do: V TC khng th ng ring l mt mnh trong XH m phi c s lin kt phi hp v hp tc, to ra sc mnh. + Yu cu: Nh QL phi bit lin kt phi hp vi cc TC khc khai thc ht tim nng ca h, tng cng sc mnh cho mnh v hn ch nhng im yu ca TC mnh. Cu11. Cho bit phng php QL l g? Trnh by ni dung cc PPQL? Khi nim PPQL - Theo nghi hp th PPQL l tng th nhng cch thc m ch th QL s dng tc ng ln i tng QL t c MT ra. Theo ngha rng th PPQL cn bao hm cch thc hot ng ca chnh bn thn ch th, cch thc gii quyt cc vn c th pht sinh trong qu trnh QL. PPQL l mt yu t rt nng ng trong qun l nn n c th pht huy tc dng tc th n kt qu qun l. Nu s dng PPQL ng s lm cho MT hot ng ca TC t c tt c v lng v cht, cn ngc lai th khng nhng khng t c m cn ph c v t chc. c trng: + QL lm cho ncc yu t trong TC c vn hnh thng sut, hng n MT d kin, ch th vn hnh cc yu t trong TC l ngi L c phnn cng mt cch c th nn xt cho cng i tng hng ti ca cc PPQL l con ngi. Con ngi trong TC tn ti vi t cch l mt thc th hon chnh, c t duy v hnh ng mt cch ch ng trong tng hon cnh cu th. Khng ch c vy, con ngi cn tn ti gn b vi mi trng thng qua cc mi quan h phong ph, phc tp nhiu cp khc nhau nn PP khc nhau.

+ Hot ng ca i sng KT-XH chu s tc ng ca nhiu loi quy lut khc nhau nn chng thng xuyn bin i v tc ng n mi con ngi trong TC, bi vy PPQL cng rt nng ng ph hp vi nhng bin i trn. + Trong TC hay XH, con ngi khng hot ng bit lp m mang tnh tp th, cng ng trn c s phn cng L. Mun tng cao nng sut L ca mi c nhn th PPQL khng ch tc ng trc tip n c nhn m cn phi tc ng n c cng ng to ra bu khng kh lm vic c hiu qu. + Con ngi tn ti lun lun c hai mt i lp l tt v xu. Vic iu chnh li hai mt i lp khng phi hon ton do chnh con ngi quyt nh m cn chu nh hng rt ln ca mi trng. qun l c hiu qa con ngi PPQL khng ch cha ng yu t thc y mt tch cc m cn bao hm c yu t km hm s chuyn ho thnh mt tiu cc ca con ngi. S tc ng n i tng QL thng xuyn bin i phong ph v a dng l con ngi trong TC th hin c c trng c bn ca PPQL. Cc phng php QL a. PP Kinh t + L PP tc ng gin tip n hnh vi ca cc i tng QL thng qua vic s dng nhng n by KT tc ng ln li ch ca con ngi + Ni dung ca PP ny chnh l s QL bng li ch thng qua li ch ca con ngi. Li ch l im trung tm ca PP KT, n quyt nh hiu qu tc ng. Cc c nhn, tp th l i tng b tc ng v li ch thit thn ca mnh s phi t xc nh v la chn phng n gii quyt vn . PP ny s dng cc cng c n by KT nh: quyn t ch SXKD, ch hch ton KT, ch khen thng, % doanh s nhm to ra iu kin vt cht thun li v nhng s kch thch li ch ng vin cc i tng QL pht huy nng lc, s trng, s sng to ca mnh, la chn cch tt nht hon thnh nhim v, s dng c hiu qu nht ti sn c giao, pht huy ti a kh ng sn c ca h. + u im: - Tc ng ln i tng QL mt cch nh nhng, khng gy ra sc p tm l, to ra bu khng kh thoa mi, d c chp nhn. - Tnh dn ch rt cao, cc i tng QL c quyn la chn hnh ng theo mnh. - N kch thch kh nng sng to, pht huy tnh sng to trong cng vic, mang li hiu qu rt cao. - c p dng linh hot, ph hp vi nhiu i tng trong nhiu iu kin hon cnh v trong nhiu lnh vc. + Nhc im: - Khng c s dm bo thc hin cao v n khng bt buc. - D b i tng QL xem thng nu khng km theo cc PP tc ng khc. - i hi phi c iu kin v quyn lc, v VC i km theo. b. PP Hnh chnh

+ L PPQL bng cc tc ng trc tip ca ch th QL ln i tng QL thng qua cc quyt nh dt khot mang tnh mnh lnh, i hi v bt buc mi ngi trong h thng phi chp hnh, nu khng s b x l bng ch ti. y thc cht l PP tc ng da vo cc mi QH, k lut, t chc ca h thng QL. c trng ca PP ny l: s dng quyn uy ca TC ra cc mnh lnh n phng p t cho i tng buc h phi thc hin, nu khng s phi chu cc ch ti ca TC. PP ny tc ng theo 2 hng: hng t chc v hng iu chnh hnh vi con ngi. - Hng TC: thnh lp c cu sp nhp gii th cc b phn, cc n v ca TC - Hng iu chnh hnh vi: ban hnh cc quy tc, quy nh, iu l iu chnh hnh vi nh : quyt nh k lut, iu ng lun chuyn + u im: C uy lc, c tnh m bo cho vic thc hin MT ca TC. To ra c s tp trung thng nht ca TC trong QL lm cho hot ng ca TC din ra theo mun ca ch th. Khi s dng khng cn phi i km nhng PP khc m vn m bo hiu qu. + Nhc im: To ra p lc, sc p tm l, lm gim kh nng sng to. Nh QL phi l nhng ngi rt c bn lnh quan st nm bt c i tng c s tc ng chun xc, ph hp th mi c hiu qu trong QL c. PP gio dc thuyt phc ng vin + L PP vn dng cc quy lut cc nguyn tc hot ng ca tm l, gio dc v x hi tc ng ln tm l, tnh cm ca con ngi lm cho nhng mt tch cc trong con ngi h thc dy v lm lng qun hay km nn nhng mt tiu cc t n kt qu lm vic cao. c trng ca PP ny l tnh thuyt phc. Nh QL lm cho i tng c th hiu v phn bit c phi tri, ng sai, tt xu, p xu, li hi, thin c t nng cao tnh t gic v s s gn b vi h thng. PP ny c s dng di nhiu hnh thc rt phong ph v a dng. Chia s tm t ngun vng vi cp di, quan tm kp thi nm bt nhng kh khn, vng mc, gn gi ng vin khuyn khch kp thi, nh gi cng bng, khch quan. Khi dy tnh t nguyn, t gic ca ngi L, kch thch h lm vic hng hi vi tt c tr tu v kh nng cao nht. Mun p dng c hiu qu PPny, cc nh QL cn phi c uy tn trc tp th v phi i su tm hiu tm t nguyn vng ca mi thnh vin trong TC c cch ng x hp l. ng thi cng cn kt hp vi cc PP QL khc cho thch hp. + u im:

Khng gy sc p tm l cho i tng, tri li i tng cm thy c quan tm nn s to ra c s phn khi, hng hi, khng khlm vic si ni, i khi mang li nhng kt qu vt xa s mong i. + Hn ch: D lm cho ngi L li trng ch vo tp th hoc a ra yu sch qu sc /v TC. Tnh hiu lc khng cao, khng m bo thc hin chc chn, nn khi s dng vn cn phi c kt hp i km cc PP khc. N t ra yu cu cho nh QL phi l ngi c uy tn, c iu kin v c thi gian quan tm chm sc, ng vin cp di. d. PP qun l theo mc tiu (MBO) L qu trnh xc nh c MT thc hin thng qua s tham gia gia cp trn v cp di, lun c s xem xt nh k, s tin trin hng ti MT v c s khen thng theo tin trin hng ti MT . y l mt trong nhng PP gip cc nh QL DN khai thc trit cc l thuyt khoa hc QL c nhiu nh KH nghin cu ng dng. + Yu cu: Phi xc nh, xy dng MT c s tham gia phi hp ca c cp QL v tt c nhng ngi tha hnh hon thnh nn MT tng th. Mi c nhn, b phn t xc nh MT cho mnh trn c s MT tng th. Xy dng MT l mt cng vic kh, yu cu phi xut pht t cp thp nht l cp CS ln n cp cao. * c trng: - To ra tnh cu th, MT c xc nh c th r rng gn vi tng c nhn, b phn ca TC. - Nhng Q trong TC th c s tham gia ca cc thnh vin trong TC nht l nhng Q chung ca TC. - N c tnh thi hn c th - Lun lun c thng tin phn hi v s tin trin ca MT. - N c s khen thng ng vin kp thi e. PPQL cht lng ton b theo ISO + y l PP mi, c thnh lp 1947 ti Thu S. L mt trong nhng PP hin i lc u ch c p dnh trong cc DN hin nay vn ang c vn dng trong hu ht cc t chc, doanh nghip k c cc TC Nh nc nhm nng cao hiu qu, cht lng hng ho DV cung cp cho khch hng. Thut ng ISO ang ng hnh vi cht lng ca HH, DV. * nh ngha: - QL cht lng ton b (TQM) l PPQL ca mt TC trong nh hng vo cht lng da trn s tham gia ca mi thnh vin nhm em li s thnh cng di hn thng qua s tho mn khch hng. MT ca PP ny chnh l vic ci tin cht lng SP v lm tho mn khch hng mc tt nht cho php. + Yu cu:

Phi XD c mt h thng QL cht lng gm rt nhiu yu t: XD c cu TC, XD cc quy trnh, cc ngun lc, cc th tc nhm bo m cho HH v DV tho mn nhu cu khch hng mc cao nht. Yu cu ca PP ny l phi vn dng c cc tiu chun XD a vo p dng trong cng tc QL. + c trng: - N cung cp mt h thng ton din cho cng tc QL v ci tin mi kha cnh lin quan n cht lng ng thi n huy ng c s tham gia ca mi c nhn, b phn trong TC nhm t c MT ra. - Gip nng cao cht lng HHDV, gp phn nng cao nng sut L. Bn cnh n to ra c mt c ch HHDV lin tc c ci tin cht lng lm tng s cng nhn ca khch hng v cht lng v lm tho mn ti a nhu cu ca khch hng. - Gip nng cao o c ca ngi L. Cu12. Chc nng QL l g? Cho bit chc nng c bn ca QL? Hy phn tch ni dung chc nng hoch nh v cho v d? Khi nim QL l mt hot ng ht sc a dng v phc tp. thun li cho vic thc hin c th phn chia hot ng QL thnh nhng nhm hot ng chuyn bit c cng tnh cht chuyn mn, t giao cho cc b phn c kh nng m nhim. l qu trnh phn cng chuyn mn ho lao ng QL. Kt qu l hnh thnh cc chc nng QL. C th ni cc c/n QL l nhng hnh ng chuyn bit ca hot ng QL. L sn phm ca qu trnh phn cng , chuyn mn ho LQL Phn loi a. Cch phn loi ca Henry Fayol: . phn chia thnh 5 loi c/n: Lp k hoch, T chc, Phi hp, iu khin v Kim tra. Phn loi theo 2 hc gi: Luther Gulick v Luydal Urwich, cc ng a ra c/n QL theo m hnh POSDCoB, m hnh ny c 7 c/n: - Lp KH: P - T chc: O - Nhn s: S - iu khin: D - Phi hp: Co - Lnh o: L - Kim sot: C Chc nng hoch nh Hoch nh l mt tin trnh tr tu ca con ngi nhm xc nh MT tng lai cn dt c v cc phng tin thch hp t ti MT .

c/n hoch nh c vai tr rt quan trng, n gip nh QL lng trc c nhng s thay i trong tng lai, tm c phng n ti u nht hoc hp l nht t MT ca TC. Hoch nh cn l c s cc c nhn, b phn cn c vo thc hin. Sn phm ca hoch nh l cc bn k hoch, chng trnh, n Thng qua hoch nh, cc c nhn, b phn cn c vo cc bn KH,CT,A thc hin. Tin trnh hoch nh phi tri qua cc giai on sau: + Giai on1: Xc nh mc tiu: L vic tuyn b chnh xc kt qu cn t ti trong tng lai. thc hin: - Phi xc nh, phn tch nhu cu, lm sng t tng lai ca TC, thu thp x l TT, m hnh ho, d on, kim tra nhu cu mong mun ca TC. - Phn tch ngun lc: hin c cng nh nghin cu tim nng ca TC, trn CS cn i n vi nhu cu TC c xc nh trn. Nu ngun lc ln hn hoc bng nhu cu th nhu cu l ph hp v c tnh kh thi. Nu ngun lc nh hn nhu cu th phi XD li nhu cu ca TC. + Giai on 2: thit k cc k hoch hnh ng. L vic xc nh cc hot ng cn phi tin hnh thng qua vic XD cc k hoch nh: thc thi ngn sch, XD th tc thc hin v phn cng cho cc c nhn, b phn. + Giai on 3. Thm nh cc kt qu: l vic o lng cc kt qu t c, so snh n vi MT chun, vi chi ph xc nh hiu qu, c th a ra bin php hiu chnh kp thi. Cc nguyn tc ca hoch nh. + Nguyn tc mc tiu: i hi khi thc hin c/n hoch nh phi hng c n lc ca cc c nhn, b phn vo thc hin MT chung ca TC . + Nguyn tc hiu qu: Phi quan tm n nguyn tc hiu qu trn CS so snh kt qu t c vi chi ph cubngx nh nhng hu qu m khng lng trc c ca vic lp KH. + Nguyn tc hng u: Phi t vic hoch nh ln hng u v phi thc hin c/n hoch nh trc tt c cc c/n khc. + Nguyn tc xc nh nhn t hn ch: i hi trong qu trnh hoch nh phi xc nh trc cc nhn t hn ch v ra cc bin php khc phc: - S bin i m khng d bo chnh xc trc c, Phi d bo nhiu tnh hung c th xy ra, tm ra bin php d phng. - Hn ch v mt thi gian (khng th.i gian)

- Tm l con ngi b tc ng + Nguyn tc linh hot Cc k hoch phi m bo tnh linh hot gim thiu nhng hu qu ca nhng vic khng lng trc c xy ra. + Nguyn tc m bo cam kt Phi cam kt thc hin ng k hoch c t ra. Nh QL phi kin tr, phi c lp trng vng vng bo v k hoch a ra khi c nhng kin mun thay i. Cu13. Chc nng QL l g? cho bit cc loi chc nng c bn ca QL? Hy phn tch ni dung chc nng t chc v cho v d? Tr li: Khi nim : QL l mt hot ng ht sc a dng v phc tp. thun li cho vic thc hin c th phn chia hot ng QL thnh nhng nhm hot ng chuyn bit c cng tnh cht chuyn mn, t giao cho cc b phn c kh nng m nhim. l qu trnh phn cng chuyn mn ho lao ng QL. Kt qu l hnh thnh cc chc nng QL. C th ni cc c/n QL l nhng hnh ng chuyn bit ca hot ng QL. L sn phm ca qu trnh phn cng , chuyn mn ho LQL Ni dung : Chc nng t chc L mt tin trnh QL thng qua nh QL duy tr s n nh ca TC, loi b nhng mu thunn gia con ngi vi cng vic ho trch nhim v thanh flp mt mi trng lm vic tp th. Tp hp cc c nhn thanh fmt th thng nht. Tin trnh ny phi tri qua cc bc sau: + Thit lp c cu TC l vic xc nh cc c cu, cu trc ca TC, xc nh cc mi quan h v quyn hn trch nhim trong TC, tm ra c cu ph hp. + Ph.cng cng vic & t chc thc hin cng vic * Ni dung ca c/n t chc gm 7 bc: - Xc nh mc tiu - Xc nh cc hot ng cn phi tin hnh v phn loi cc hot ng . - Nhm cc hot ng tng ng vi nhau li c th ti u ho vic s dng con ngi cng nh cc ngun lc vt cht - Xy dng, thit lp cc b phn tng ng vi cc nhm hot ng xc nh - Phn cng cc cng vic cho cc c nhn, b phn. - Tin hnh u quyn cho cc c nhn, b phn hoc ngi ng u h c th thc hin c cc cng vic c giao. - Kt hp hot ng ca cc c nhn, b phn trn CS mi quan h quyn hnh chc nng.

* Nguyn tc khi thc hin c/n t chc - Ng.tc thng nht mc tiu: Hot ng ca TC phi hng c s n lc ca cc c nhn, b phn vo vic thc hin MT chung. - Ng.tc hiu qu: C cu t chc phi to thun li cho TC t c MT ra. - Ng.tc thng nht iu khin: TC phi m bo nguyn tc cp di ch chu trch nhim trc 1 cp trn duy nht. - Ng.tc u quyn: Quyn hnh trao cho cp di phi cp di thc hin nhim v. - Ng.tc s ngang bng quyn hn v trch nhim: Trch nhim cp di khng c nh hn hoc ln hn quyn hnh trao cho h. QH phi i i v ngang bng vi trch nhim. QH ln hn trch nhim s dn n s dng QH ba bi. QH t hn trch nhim s khng m bo cho cp di thc thi nhim v. - Ng.tc linh hot: C cu TC phi m bo tnh linh hot, thch ng vi s thay i ca mi trng. - Ng.tc phn cng cng vic: Ph.cng c/v phi ph hp vi kh nng ca c nhn, b phn, ph. cng c/v cho b phn phi cn c vo c/n, ph.cng c/v cho c nhn phi cn c vo nng lc ca h. Cu14. Phn tch ni dung chc nng nhn s v cho v d ? Tr li: Chc nng nhn s a. Khi nim: L mt c/n QL bao gm cc hot ng cung cp con ngi, duy tr con ngi, v pht trin con ngi. b. Ni dung: + Tuyn dng: l cng vic m bo ca nh QL, bao gm cc vn sau: - Tuyn m: Xc nh nhu cu tuyn dng ca TC c v s lng, cht lng, ngnh ngh. Nh QL thng bo nhu cu tuyn dng, tiu chun tuyn dng, nhn h s, lp danh sch nhng ngi tham gia tuyn dng. - La chn: cn c vo h s ca nhng ngi tham gia tuyn dng nh QL xem xt tiu chun, yu cu c th thi tuyn hay c th gii thiu. - B nhim, tp s. + Qun l h s nhn s: Gip cc nh QL theo di s bin ng v pht trin ca nhn s. + S dng nhn s: B tr, sp xp con ngi c th m nhn cng vic v tr hp l pht huy ht nng lc ca h. + nh ga nhn s : Gip i ng nhn s bit c tnh trng, kh nng thc hin cng vic, mc hon thnh cng vic. + o to, bi dng nng cao nng lc, trnh nhn s. Phi tm ra c c ch, chnh sch o to nhn s c hiu qu nht s dng lu di. + iu ng, lun chuyn, bit phi cn b.

+ Chm dt khi nhim s: hon thnh h s th tc , chnh sch cho nhn s. c. Nguyn tc khi thc hin c/n nhn s: - Ng.tc mc tiu: MT l phi la chn c nhng con ngi c kh nng, tiu chun, sn sng m nhim chc v, cng vic. - Ng.tc b tr nhn s: Phi xc nh tiu chun chc danh, yu cu ca cng vic i vi ngi thc hin, xc nh tiu chun nhn s cn phi p ng. - Ng.tc nh ga nhn s: Phi cn c vo nhng mc tiu, tiu chun c th r rng, tiu ch nh gi r rng, phi m bo cng bng, khch quan v dn ch. Xc nh phng php nh gi v pht trin nhn s b tr mt cch hp l nht. - Ng.tc pht trin nhn s: Cc chng trnh pht trin nhn s khng ch m bo cho h c kh nng m nhim cng vic hin ti m cn phi m nhim c nhng cng vic trong tng lai. - Ng.tc t pht trin: Phi to ra mt c ch khuyn khch v thc y nhn s t pht trin.

Cu 15. Ph.tch chc nng lnh o v cho v d? Tr li: Chc nng lnh o a. Khi nim: y l c/n nhm gii quyt mi QH gia lnh o vi i ng nhn vin cp di. Lnh o l vic hng dn, thc y cp di lm vic t c MT nh trc, ng ngha vi vic hng dn, ch huy iu khin ngi khc cng mnh hoc t h lm mt cng vic c th no nhm t ti MT ra. N cng ng ngha vi vic hng dn iu khin ch huy ngi khc thc hin cc cng vic m nh QL mong mun. C 2 phng thc lnh o c bn: ng vin, khuyn khch, thc y v Ra mnh lnh. b. Ni dung: - Tp hp v iu ho lc lng cc c nhn b phn, phn u v MT chung ca TC. - ng vin khuyn khch thc y cc thnh vin trong TC nhm pht huy tim nng ca mi thnh vin dt hiu qu cao trong cng vic. - Xo b quan nim v s cch bit cp trn-cp di. - Tng cng lng tin ca cp di i vi cc thnh vin trong TC. - To ra s kt dnh trong TC. - Thng pht hp l, c thi cng bng, trnh s thin v. * Mi quan h gia lnh o v qun l: QL m khng c lnh o th QL mt nh hng, cn lnh o m khng c QL th ch l lnh o sung. c. Cc nguyn tc lnh o

- Ng.tc ng gp vo mc tiu: lnh o phi hng c c nhn, b phn vo MT ca TC. - Ng.tc hi ho mc tiu: lnh o phi lm cho mi ngi trong TC nhn thy rng MT ca TC ph hp vi MT ca cc c nhn ang theo ui. - Ng.tc gim st trc tip: Cn phi gim st i vi cng vic ca cp di. - Ng.tc lnh o: Trong hot ng lnh o phi tm ra ng c v c ch hot ng ca ng c con ngi, vn dng vo hot ng lnh o. - Ng.tc lnh o c phng php: Khi mi trng, mc tiu v con ngi thay i th phng php lnh o cng phi thay i theo. d. K nng lnh o (tr.151) 1. K nng lng nghe kin ca nhn vin, thnh vin trong TC: Lng nghe tch cc i lp vi lng nghe th ng. Mi cch lng nghe ngi khc trnh by u c ngha khc nhau cho cc nh QL. Nghe th ng ging nh mt chic my ghi m, ch l s nhn thng tin hn l hiu ht ngha ca TT. Cn nghe ch ng l ngi nghe phi tp trung, phi thu cm, tip nhn v mong mun tham gia c nhng phn ng cn thit vi TT. Mt s k nng nghe cn ch : - S dng nh mt nh l mt biu hin. - S dng nhng cng c khc th hin s ch (ghi chp, nh du nhng ch cn ) - Hi li mt vi cu hi nh. - Gii thch li vn bng ngn ng ring trao cho ngi bo co mt nim tin. - Trnh cc biu hin th hin mun chm dt cuc tip xc (nhn ng h, in thoi, xem b/co khc ) - Khng tm cch ngt li ngi i thoi mt cch t ngt. - Khng ni di dng nu phi bo co. - Lm mt s chuyn giao nh nhng gia ngi ni v ngi nghe. 2. K nng phn hi thng tin Phn hi TT c th quan nim theo 2 chiu: cp trn nu kin ca mnh cp di bit v ngc li cp di a TT phn hi cho cp tren h c th iu chnh tt hn cc hot ng ca TC. TT phn hi thng c hai loi: TT tch cc phn nh nhng din bin tt ca qu trnh v TT phn hi khng tch cc, c 2loi u cn thit, tuy nhin trn thc t cc TC thng thch nhn c TT phn hi tch cc cn cc TT khng tch cc thng b bin dng khi cung cp. TT phn hi 2 chiu c hiu qu cn phi: - Tp trung TT phn hi vo cc hnh vi c bit - Gi cho TT phn hi trung lp, v nhn xng. - TT phn hi nh hng vo MT. - Cung cp TT phn hi vo lc thch hp.

- Bo m TT phi c hiu ng, khng a ngha. - TT phn hi khng tch cc caanf trc tip hng n cc hnh vi ca nhng ngi c lin quan to ra s thay di. 3. K nng u quyn U quyn thc cht l trao mt s quyn hn cp di, m bo cho hot ng ca TC thc hin ng theo k hoch m nh QL khng th trc tip s dng ht tt c quyn lc ca mnh trong nhiu trng hp. U quyn ph thuc vo mt s yu t sau: - Quy m TC ln hay nh. - Tm quan trng ca nhim v ca nh QL v nhng Q ca cp di c u quyn. - Tnh phc tp ca nhim v. - Vn ho TC. - Cht lng, nng lc, trnh , kh nng lnh o, kim sot ca cp di. kim sot u quyn, cn phi quan tm: - Lm r ci g s u quyn v u quyn cho ai. - Xc nh phm vi c u quyn. - Khuyn khch s tham gia ca cp di trong vic xc nh ni dung u quyn. - Thng bo cho nhng ai lin quan v u quyn. - Thit lp thng tin kim sot. 4. K nng bt buc thnh vin trong TC tun th cc chun mc v quy tc ca TC. Nh QL cn phi c nhng k nng nht nh ra lnh, bt buc cc thnh vin tun th, thc hin cc chun mc, quy tc quy ch nhng vn m bo cho TC vn hnh trong mt khng kh dn ch, khng b coi l c ti. Nhiu loi hnh thc k lut c th c s dng, c nhng hnh thc mang tnh cng bc thc hin ngay, c nhng hnh thc nhc nh, cnh co. x l nhng sai lch ca nhn vin, nh QL cn: - Tip xc vi h mt cch bnh tnh, khch quan v theo phng thc quan tm n h khng phi pht h. - Ch ra vn c th. - Gi cho cuc tip xc, tho lun khch quan. - Cho php gii thch hn l cm. - Duy tr khng kh kim sot i vi cc cuc trao i v khuyt tt, khng tr thnh cuc ci v v TC. - i n mt s tho thun v cch x l nu lp li trong tng lai. - Chn mt hnh thc k lut c tnh gia tng gn lin vi iu kin c th ca mi trng bn ngoi. 5. K nng gii quyt mu thun

- Cn phi hiu thut ng mu thun khng c ngha l khng tch cc, n khng ch l s tri ngc nhau, khng ging nhau m cn c th to ra nhng c hi hon thin c nhn vin v nh QL - Mu thun l mt hin tng ph bin trong mi TC. Nu TC khng c mu thun khng c vn th l TCang c vn . - Ty thuc vo mc hot ng, nng ng ca TC theo nhng chc nng m nh QL phi bit nh gi tnh trng hp l hay xu ca mu thun. - Khuyn khch thc y nhn vin trong bi cnh c mu thun cn phi bit cch gii quyt MT gia ngi ny vi ngi khc nhng phi lu khuyn khch mt ngi c th gy thua thit cho ngi khc, cng nh gii quyt mc tiu ny c th dn n sai lch cc mc tiu khc. 6. K nng m phn m phn l mt trong nhng k nng cn thit gp phn thc y, khuyn khch ngi L tham gia cng vic TC. m phn l mt qu trnh m hai hay nhiu ngi trao i vi nhau cc loi HHDV v c gng t c mc no ca t l trao i. Trn thc t, m phn hay mc c gia cc bn vi nhau cng c ngha tng t nhau. Mc tiu ca m phn l tt c cc bn u ginh c thng li, cng c li, cc bn t cm nhn v hi lng vi nhau. m phn gip cho cc nh QL thc hin tt hn chc nng khuyn khch, thc y, iu khin cc thnh vin TC lm vic tt hn. m phn c hiu qu, cn quan tm: - Nghin cu k lng nhng bn tham gia qu trnh m phn. - Quan tm v bt u t nhng ngh tch cc. - B sung thm nhng vn nhng khng v mc ch ring. - t ch n nhng ngh ban u. - Nhn mnh cch gii quyt cc bn u hi lng. M rng s tham gia tr gip ca bn th ba (cng on, on thanh nin ) Cu16. Ph.tch ni dung ch.nng kim sot v cho v d? a. Khi nim: L mt chc nng khng th thiu c ca QL nhm m bo hot ng ca mi thnh vin, nhm v c TC tun th cc quy nh, thc hin tt c cc nhim v din ra theo ng d kin vtong trng hp cn thit pht hin nhng sai st, nhng vi phm t a ra bin php iu chnh cn thit nhm khc phc, ti thiu ho s sai lch, sai st v x l nhng vi phm. Thc t kim sot c coi nh l mt cch thc cc c nhn, t chc c th hon thin h tt hn. Nh vy kim sot gn lin vi qu trnh gim st nhng ng thi cng s ch ra nhng bin php cn thit khc phc nhng sai lch ca k hoch. Hot ng kim sot c thc hin trn nhiu hnh thc, c th l hot ng thanh tra, hot ng kim tra, hot ng gim st hay l kim st. b. Ni dung:

+ o lng hot ng thc t. Phi xc nh o ci g v o nh th no. Phi tm ra mt s tiu ch chung cho nhiu TC xc nh, la chn ci g cn phi o lng. VD: tiu ch s hi lng ca ngi L hay nhng ngi c lin quan; o v s dng ngn sch hay chi ph cho hot ng; s lng sn phm c SX theo qu, nm. Nhng cng c kh nhiu trng hp kh c th lng ho hay o lng bng s c th nh: cc n v cung cp dch v, ch c th s dng ch s mc tiu hi lng nhiu hay t m thi. Cch o lng cng l mt vn trong kim sot. S dng cc phng php khc nhau o cng chnh l s dng cc bin php khc nhau gim st. Mi cch thc gim st u c tnh 2 mt ca n. S kt hp cc PP c th to ra c hi cho nh QL thc hin gim st tt hn. Nhng PP nh: quan st, bo co thng k, bo co ming, bo co vit cng l cch thc kim sot. + So snh, i chiu hot ng thc t vi tiu chun c vch ra trong k hoch y l mt bc quan trng ca kim sot. Trn thc t, mi mt chun hot ng u cho php c nhng sai lch nht nh, khi t c kt qu hot ng nm trong khong sai lch cho php, cc nh QL khng cn phi tin hnh cc bin php iu chnh cn thit. Cc TC hot ng trn cc lnh vc chnh xc, sai s hay khong sai lch cho php cng hp. + Tin hnh cc hot ng iu chnh cn thit nhm m bo t MT ra. C nhng hot ng nh QL phi iu chnh ngay nhm a hot ng tr li trng thi ng ca n nhng cng c nhng hot ng cc nh QL cn phi xem xt li nhng nn tng c bn c th gy nn sai lch. S iu chnh ny i hi cc nh QL phi hiu y hot ng ca cc thnh vin ang tin hnh. Mt loi iu chnh phc tp hn l nhng tiu ch, tiu chun vch ra thiu c s khoa hc, c thng qua trong iu kin khng y v thng tin, cc nh tc nghip khng c c hi thc hin. y l mt s iu chnh phc tp v ni dung vn cng nh cc mi quan h lin quan n rt nhiu ngi trong vic thit lp nn tiu chun. VD: Th no l mt sinh vin gii c nhn hc bng loi A, thng th tiu ch ny do nh trng ban hnh da trn quy nh ca B GD-T, tiu ch do nhiu ngi thng qua, c khi trn thc t khng th thc hin c v iu chnh n i hi rt nhiu thi gian. * Mt s ni dung cn quan tm trong kim sot: + Kim sot con ngi: l ni dung c quan tm nht v con ngi trong TC l ci m nh QL hon thnh c MT thng qua h v cng vi h. Cn phi bit ngi L ang lm nhng g m nh QL mong mun. Vic kim sot con ngi c th bng nhiu cch khc nhau nhm m bo cho ngi lao ng thc hin c nhng g m nh QL mong mun.

+ Kim sot ti chnh: l mt hot ng rt cn thit m bo vic s dng c hiu qu ngun lc ti chnh trong TC gip nng cao hiu qu hot ng, gim thiu chi ph, gim gi thnh, tng cht lng, tng cnh tranh. + Kim sot cc tc nghip c th: l vic gim st cc hot ng SXKD m bo din ra theo ng lch trnh, nng lc cung cp nhm to ra c hng ho m bo ng s lng, cht lng. + Kim sot thng tin: Kim sot chnh xc, trung thc ca TT, v thiu TT hay TT khng kp thi, b sai lch s gy tn tht cho hot ng. + Kim sot hot ng chung ca TC: l kim sot cc cc gi tr mang tnh bn cht ca TC. Thng thng c th tin hnh kim sot TC thng qua: - Tip cn theo MT ca TC kim sot. - Xem TC nh l mt h thng kim sot. - KS theo tng khu vc mang tnh chin lc c. Nguyn tc: - Ng.tc mc tiu: KS phi c mc tiu, phi da trn MT v phi nhm thc y vic thc hin t MT. - Ng.tc thng xuyn lin tc: hot ng KS phi c thc hin mt cch thng xuyn v lin tc m bo cho hot ng ca TC din ra theo ng d kin. - Ng.tc chn on v hiu chnh: Phi nh gi hnh thc, mc , nguyn nhn ca nhng sai lch, sai st so snh n vi tiu chun v hot ng loi b nhng sai st sai lch./. Cu17. Trnh by khi nim QL v nh QL? Phn tch nhng yu cu v phm cht cn c ca nh QL? Khi nim L mt c nhn c TC trao cho trch nhim qun l mt b phn hay ton b TC. Mt s cch hiu nh qun l nh sau: + L mt c nhn trong TC ch huy ngi khc hot ng v thng qua nhng ngi khc t c cc mc tiu. + L bt k mt ai phi chu trch nhim i vi cp di v /v cc ngun lc ca TC (tin, ti sn, nguyn vt liu) + Trong mt khi nim hp hn, nh qun l (qun tr) l ngi chu trch nhim qun l, iu hnh mt b phn hay ton b mt TC. iu ny cng c ngha l c th c nhiu loi nh QL(Q.tr). + Theo t in Oxford, nh QL c hiu l ngi kim sot DN hoc mt TC tng t; ngi hun luyn v t chc mt i th thao; ngi c lin quan n cc hot ng KD hay th thao; mt ngi kim sot ngi, nh hay tin bc theo mt cch ring.

+ Thng thng c nhiu ngi cho rng nh QL v nh lnh o c th s dng chung, thay th cho nhau trong mt TC (manager v leader) tuy nhin c mt s phn bit: - Nh QL l ngi c b nhim. Quyn lc ca h mang tnh php l x l nhng vn trong TC theo quy tc, quy ch ca TC nh thng, pht, ui vic Nng lc ca h nh hng n ngi khc tm thy trn CS quyn c trao cho v tr m h nm gi. - Nh lnh o c th c b nhim, cng c th l ngi xut hin trong tp hp cc c nhn ca mt TC, h c th nh hng n hot ng ca ngi khc khng ch dng li quyn c trao. - Nh QL va phi c nng lc lnh o va phi c nng lc QL. Trong khi nhiu ngi cho rng cc nh lnh o (c bit l cc nh lnh o cao cp, khng cn c nng lc qun l). - Cc nh QL thng phi gn lin vi hot ng QL (management) QL l mt qu trnh lm th no cho cc hot ng c thc hin v hon thnh mt cch c hiu qu nht thng qua v trong s phi hp vi nhng ngi khc. Do , qu trnh QL ny gn lin vi nhiu hot ng m cc nh nghin cu gi l cc chc nng ca qu trnh QL hay l ca cc nh QL. Nhng c/n ny tp hp cc hot ng tr thnh mt c/n thng c phn chia theo nhiu cch khc nhau + Khi nghin cu v nh QL cn phn bit lnh o vi QL bng vic hiu bn cht ca lnh o. + Lnh o l mt t ng mang tnh cht chnh tr hn l QL. + Lnh o l ch nhng ngi c kh nng nh hng n ngi khc. + Lnh o l nhng ngi c quyn lc mang tnh nh lng. * Cc cp qun l. - QL cp chin lc. - QL cp trung gian. - QL cp c s. Yu cu cn c ca nh QL Cng vic QL l mt cng vic c bit. khng ch l s dng nng lc ca c nhn nh QL m iu quan trng hn i hi cc nh QL l kh nng, nng lc phi hp hot ng ca nhiu ngi nhm t c MT ca TC. Nu nng lc ca cc nh QL gio cho h nhn nhn vn t hn th nng lc QL c ngha quan trng hn cho vic hon thnh s mnh ca TC. * K nng cn c: + K nng nhn thc v thit k: cp cng cao cng cn nhiu. - K nng v mt nhn thc, tc l kh nng tin on, kh nng on trc cc xu th vn ng v pht trin c th. l nhng t duy mang tnh vt trc. - K nng thit k tc l bit cch xy dng cc phng php, phng n c th gii quyt vn (nng lc gii quyt cc loi vn ).

+ K nng k thut, cp cng thp cng cn nhiu hn. K thut l nhng kin thc v ti nng trong cc lnh vc hot ng bao gm PP quy trnh, qu trnh gii quyt cc cng vic. + K nng quan h con ngi: Nh nhau cho mi cp QL. l nhng k nng cn thit lm vic vi cp di, vi c nh QL khc v vi khch hng. Tt c k nng cn phi c ca nh QL cc cp khng phi l yu t c nh m lun vn ng, pht trin nhm p ng i hi cao hn ca TC. Tu thuc vo cp QL m i hi s dng cc loi k nng trn s khc nhau. * c trng, phm cht, c tnh cn c ca nh QL - Phi c c mun lm nh QL - Quan h vi nhng ngi lin quan vi s ng cm. - Chnh trc v trung thc. - C qu trnh cng tc tt, c kinh nghim thc t (vi t cch QL). - C cc loi nng lc cn thit hot ng. - C bn lnh lnh o v bit lnh o. - C nng lc lp k hoch v t chc cc hot ng. - Bit phi hp cc hot ng. - C nng lc phn tch cc vn , gii quyt vn , c bit l mu thun. - C nng lc m phn, giao tip, thit lp cc mi quan h vi bn ngoi. - C nng lc hun luyn thnh vin i d n t n MT. - Nhn thc v pht hin nhng im khc nhau trong tng thnh vin. - Gip cp di nhn thc c vn . - Bit cch lm cho thnh vin nhn thc c vai tr ca h trong d n chng trnh. *10 bn lnh nh QL cn c: 1. C tm nhn v c kh nng giao dch tm quc t 2. S dng thnh tho ting Anh v tin hc. 3. C trch nhim cao vi XH, c ti giao dch vi cc c quan QL nh nc. 4. C tm nhn chin lc 5. C kh nng sng to QL 6. Coi trng con ngi v theo ui pht trin h 7. Nhy cm vi kha cnh vn ho. 8. C u c i mi. 9. Khng ngng hc tp vn ln. 10. Lin kt vi mng li kinh doanh. Cu18. Quyt nh QL l g? Phn loi QQL v mc ch ca vic phn loi ? Khi nim

Quyt nh l mt khi nim ch mt vn , mt s kin c thit lp cch thc gii quyt. Trong hot ng QL, cc nh QL a ra nhng Q c lin quan n cng vic ca TC u c gi l Q qun l. Hin c kh nhiu cch tip cn v khi nim QQL. - QQL l hnh vi sng to ca cc nh QL nhm nh ra chng trnh v tnh cht hot ng ca TC gii quyt cc vn chn mui, trn CS hiu bit cc quy lut vn ng khch quan ca h thng b QL v vic phn tch cc thng tin v hin tng ca h thng. - QQL l hnh vi c tnh ch th ca ch th QL nh hng TC v kch thch mi ngun ng lc trong h thng QL, chi phi s vn ng pht trin ca ton b h thng QL nhm thc hin cc MT ra. - Ra QQL l qu trnh xc nh vn v la chn mt chng trnh hnh ng thch hp trong s nhiu chng trnh hnh ng khc nhau c chun b nhm p ng yu cu ca tnh hung. Trn c s ca nhiu cch tip cn khc nhau c th khi qut v QQL: L mt hoc mt lot hnh ng c la chn t nhiu phng n c th c, l s la chn nhng phng n hoc gii php v t chc thc hin ph/n la chn. QQL l s la chn nhng ph/n hoc gii php ca ch th QL truyn xung cho i tng QL t chc huy ng h chp hnh nhm t c MT hoc thc hin cc nhim v c th trong qu trnh QL. QQL l sn phm ca mt qu trnh nh QL da vo c th tin hnh gii quyt cc vn trong TC nhm t MT ca TC. * Ra QQL cn quan tm my vn : + Ra QDQL va l mt chc nng va l mt tin trnh trong TC, v ra QQL l trch nhim ca nh QL. Trong qu trnh QL, chc nng ca cc nh QL l lun phi bit quyt nh ci g cn lm, lm u, lm vo lc no, ai lm v cch lm nh th no. cn l mt tin trnh v Q dn n hnh vi ca TC. + Ra QQL l mt cng vic ht sc kh khn v phc tp. + Ra QQL c th tc ng v lin quan n nhiu lnh vc khc nhau. C th c th hin bng nhiu QQL khc nhau. V vy khi ban hnh QQL nh QL phi ch n tnh ton din v tnh h thng ca vic ban hnh Q. + Mt Q ca nh QL khi ban hnh cn phi c lun chng mt cch y , khch quan, khoa hc, trnh s ch quan tu tin duy ch. + QQL c th d on trc hnh vi ca nhiu ngi khc nn khi ban hnh phi tnh n kh nng iu chnh ca i tng cng nh phi hun luyn o to h cp di hiu c nh QL cn lm g v mun lm g. Phn loi a. Cn c

+ Cn c vo mc tng quan, QQL c chia ra hai loi: Q chin lc v Q chin thut. Q chin lc l nhng Q v nhng MT c bn lu di, rng ln v phm vi, lnh vc, thng c thi gian thc hin di, do cp QL cao nht ban hnh. Q chin thut l nhng Q v nhng vn c th c phm vi p dng hp, thi gian thc hin ngn, thng do cp QL trung gian v cp CS ban hnh. + Cn c vo thm quyn QL, QQL c chia ra 3 loi: - Q cp cao nht do cc nh QL chin lc ban hnh - QQL cp trung gian do cc nh QL cp TG ban hnh. - QQL cp c s do cc nh QL cp c s ban hnh * ngha: - Cho thy tnh th bc ca Q ca TC. - Q cp di khng tri vi Q cp trn - V c bn l thc hin Q ca cp trn. + Cn c vo lnh vc iu chnh ca Q, gn vi mi lnh vc th c Q tng ng vi lnh vc . VD: cc lnh vc Ti chnh, T chc, Nhn s, Tin lng, Khoa hc * ngha: - Cho thy tnh chuyn mn ca vic son tho v c vic ban hnh. - QQD thuc lnh vc chuyn mn no s c giao cho b phn chuyn mn son tho v c th c ban hnh. - Gip ch cho cng tc vn th lu tr. + Cn c vo i tng tc ng v phm vi thc hin QQL c chia ra 2 loi: ton b v b phn. Q ton b l lai Q tc ng ln ton b TC cn Q b phn ch tc ng ln tng b phn, tng phn ca TC. * ngha: - Xc nh c i tng cn phi ly kin cng nh cn phi tuyn truy gio dc trong qu trnh ban hnh v t chc thc hin Q. + Cn c vo thi hn c hiu lc ca Q, phn chia ra 3 loi: - Loi c hiu lc lu di: y l loi Q khng xc nh thi hn ht hiu lc, n ch ht hiu lc khi c mt Q khc thay th. - Loi c hiu lc trong thi gian nht nh: L loi Q m trong ni dung n xc nh r thi hn ht hiu lc, n s ht hiu lc khi n hn. Yu cu nh QL trong qu trnh t chc thc hin phi lun lun c hot ng kim tra, nh gi mc , tin thc hin. - Loi c hiu lc mt ln: L loi Q s ht hiu lc sau khi p dng + Cn c vo ni dung v tm quan trng, QQL c chia ra 2 loi: Q c bn v Q thng thng.

- Q c bn l loi Q c cam kt thc hin di hn MT, c s u t chi ph ln v ti chnh. N c tm quan trng n mc mt sai st nh s lm nh hng nghim trng n phc li ca TC. - Q thng thng l nhng Q c ban hnh lp i lp li. Mc quan trng tng i thp, c th ban hnh hng lot khi cn. + Cn c vo mc chng trnh ho ca vic ban hnh, QQL c chia ra 2 loi: Q chng trnh ho v Q phi chng trnh ho. - Q chng trnh ho: L nhng Q ban hnh v nhng vn c xc nh, trnh t th tc ban hnh c xc nh r rng, khi cn c th ban hnh hng lot. Q ny thng c lm theo nhng chnh sch, quy tc, quy ch, th tc c TC quy nh. - Q phi chng trnh ho: L Q v nhng vn khng thng xuyn, vn mi l, phi cu trc, trnh t th tc ban hnh cha c xc nh mt cch r rng. Trong trng hp ny, quy nh c lm theo t duy nhiu hn ca cc nh QL hn l cc quy tc, quy ch. Trong hot ng QL, cc nh QL thng phi i u vi lai Q ny hn l vi lai Q theo chng trnh, n i hi nng lc cao ca nh QL.

Cu19. Phn tch cc bc tin hnh v t chc thc hn QQL? Cho v d? 1. Giai on ban hnh: 5 bc Bc 1: Xc nh vn Q: L nhng vn tn ti ti hoc ny sinh m theo nhn thc ca nh QL th cn phi c gii quyt. Nh QL ng trc 1 s vic mt vn d ban u bt k th c th tin hnh xem xt tnh hnh thc t v tin hnh nhn thc tnh hnh thc t . Phi cn c vo c/n nhim v, vo thm quyn, vo mong mun ca nh QL ri tin hnh i chiu. Nu khng c s chnh lch, vn thc t vn nm trong s mong mun ca nh QL th khong phi vn ra QQL. Nhng tnh hnh thc t c s chnh lch so vi mong mun ca nh QL, vt ra ngoi mong mun th ny sinh vn buc phi can thip, y l vn ra QQL. Nhn thc ca nh QL khc nhau s c QQL khc nhau. Xc nh ng vn ra QQL l mt vic kh v c ngha rt quan trng. Bc 2: Phn tch vn Mt s yu cu c t ra: - Phi thu thp thng tin - X l thng tin thu thp, nh gi TT, cc PP lun cho trng s ca TT v cch thc cho trng s TT. - Xc nh nguyn nhn ca vn . - Xc nh mc tiu ca Q (gq MT g) Bc 3: Xy dng cc phng n Q

y l vic tm ra cch thc t c MTQ, phi tm ra c tt c nhng phng n, lp danh mc ph/n. Cc phng n phi tho mn yu cu sau: - Ph hp vi MT Q - Phi trit tiu c nguyn nhn ca vn - Phi ph hp vi ngun lc m TC c, nh QL c. - Phi mang tnh c th, r rng. - Phi tnh n nhng tc ng ngc Trong giai on ny phi tm kim ht tt c cc kh nng c th gip cho vic gii quyt nhng sai lch gia thc t v mong mun. Cng c nhiu ph/n cng c li cho vic quyt nh. S tm kim nhiu ph/n mang tnh sng to l mt trong nhng i hi ca mt nh QL hiu qu. Bc 4: La chn mt phng n ti u L s kt hp mang tnh khch quan vi kin ch quan ca nh QL, l qu trnh xem xt cc phng n X tm ra 1 ph/n ti u nht. Da trn nhng cn c vo hiu qa, vo trng s ca cc yu t Q. *Yu cu: - Phi ph hp vi MTQ. - Phi trit tiu c nguyn nhn vn . - Phi l ph/n c chi ph thp. - Phi c kh nng thnh cng cao, tnh kh thi cao, c phm vi tc ng ph hp, linh hot. - Phi nhn c s ng h cng nhiu cng tt t cc i tng. Bc 5: Son tho v thng qua Q. y chnh l qu trnh chp bt hon thnh nn d tho Q. Thng qua l qu trnh ly kin v i n thng nht ni dung ca Q. C 4 ni dung ct li: 1. Xc nh vn . 2. Xc nh tnh hnh thc t. 3. Ch ra nguyn nhn. 4. Phng n, gii php. 2. Giai on t chc thc hin: 3 bc Bc 6: Trin khai Q Yu cu nh QL trin khai n i tng bng con ng ngn nht, nhanh nht. C nhiu cch trin khai khc nhau v ph thuc vo tng giai on Bc 7: T chc, trin khai thc hin Q. Phn cng cng vic cho cc c nhn, b phn. Cung cp iu kin ngun lc u vo: vt cht, ti chnh ... Gii quyt u ra. Hng dn v thng nht PP thc hin, gii quyt ch tc, ri ro, kh khn. Bc 8: Hiu chnh

Phi thu thp thng tin phn hi kp thi iu chnh nhm t chc thc hin t hiu qu. 3. Giai on tng kt, nh gi y l qu trnh o lng cc kt qu t c v so snh n vi MT tiu chun ra xc nh xem vic ban hnh v thc hin c t mc ch khng. * Yu cu: - nh gi kt qu t c, nh gi mc vn c gii quyt (%). - nh gi hiu qu ca chi ph. - Ch ra im cha t, tn ti. - Ch ra nguyn nhn ch quan, kh.quan. - Rt ra bi hc kinh nghim.

Cu20.Th.tin QL l g? V/tr ca TT trong QL? Cho v d? a. Khi nim TT + Thng tin c hnh thnh t h thng d liu, d liu l s liu v d kin, l nhng thng tin dng th ban u phn nh mt cch ri rc cc hin tng,, cc s kin, hot ng ca cc c nhn, t chc Cc d liu l ngun gc c bn cho s ra i thng tin. Thng tin l tp hp tt c nhng d liu phn nh v i tng c x l, sp xp hay m ho gip cho con ngi nhn thc c i tng. Thng tin cng ging nh bc tranh, khi cc yu t, mu sc ring l vi nhau th khng ni ln ngha g nhng khi c ngi ho s sp xp li theo mt trnh t nht nh th n tr nn c gi tr v thm ch tr thnh v gi. Trong qun l, thng tin l nhng g m nh QL cn cho vic ra Q. + Thng tin qun l: l tt c nhng thng tin c thu nhn, cm th v c nh gi l c ch cho vic ra Q qun l hoc gii quyt cc vn , nhim v c th trong qu trnh QL. b. c im TT + TT l s sp xp, x l cc d kin nn thng mang tnh ch quan ca ngi cung cp TT bn cnh tnh khch quan thc tin ca d liu. Nh QL cn phi xem xt c 2 kha cnh + Cn lu n cc loi TT khng chnh thc c cung cp theo nhiu cch khc nhau v chng c th l TT ng hoc c th l loi TT c gi tr vt trc loi TT cung cp chnh thc. + Mi loi TT ch c ga tr nht nh khi n c s dng cho cc mc ch khc nhau ca QL, gi tr ca TT khng th lng ho theo khi nim. + TT c th b mt gi tr rt nhanh khi dc cung cp, i hi cn s dng ti a, nhanh nht gi tr ca TT c cung cp chnh thc.

+ TT c cp nht mang tnh thng xuyn s lm tng gi tr c v hon thin hot ng ca nh QL. * Yu cu: + Mt l: Phi khch quan, chnh xc. y l mt yu cu rt kh khn ca TT. Nhiu TT v cc hin tng b x l theo nhng mc ch ring ca nhng ngi cung cp TT, cc TT trc khi n vi cc nh QL b lc qua nhiu phin lc vi nhng khc nhau do phi c h thng kim tra tnh khch quan ca TT + Hai l: Phi kp thi, ng lc, ng thi gian mi c gi tr nm bt thi c. Nu a mun s khng c tc dng, nu a sm c th cng khng hu ch v c th b lng qun hoc s b lc hu. + Ba l: Phi y v a dng, v dung lng TT trn mt lnh vc v a dng, a chiu cc ngun TT. Mt QQL i hi khng phi ch c mt loi TT + Bn l: TT phi c tnh cht lng, c ch, c gi tr phc v cho yu c ca hot ng QL + Nm l: TT phi ph hp, s ph hp ca TT s em li cho cc nh QL c hi a ra Q nhanh hn, hp l hn + Su l: TT phi n gin, d hiu. 2. Thng tin trong qun l a. Khi nim: L mt tn trnh 2 chiu gia ngi gi v ngi nhn thng ip thng qua cc knh nhm thit lp s hiu bit chung. b. Vai tr - Thng tin l yu t m bo cho s ch o trc tip ca cc nh QL cp cao, cc nh gim st i vi cc cp QL cng nh s ch o ca cc nh QL cp c s i vi thnh vin ca mnh. - Thng tin l yu t caanf thit m bo s tc ng ca cc ch th QL n cc khch th thng qua cc hnh ng nhm t mc tiu. T cc n v SXKD n cc c quan QLNN u i hi pha c TT a ra cc Q c th v gi, v cnh tranh, th trng. - Thng tin l mt ngun lc quan trng c vai tr quyt nh ca TC. VD: Mt DN c y cc yu t: ti chnh mnh, i ng cng nhn, k s lnh ngh, c trnh , kh nng, c cc nh QL c o to tt nhng thiu thng tin v tr trng, gi c, v Nh nc th DN khng th ttn ti v pht trin. - Thng tin l mt loi ngun lc c gi tr v c sc mnh hn rt nhiu so vi vt cht. VD: cc thng tin tnh bo, qun s, kinh t. Mt thng tin c x l ca ip vin c th ngn chn c s tn cng ca c mt mt trn; mt thng ti v sn phm mi dem li cho DN khi lng li nhun cao gp i iu kh c th lng ho v vt cht nh nhng loi hng ho theo ngha hp ca n.

Vn ct li ca vai tr thng tin trong mt TC khng phi kha cnh c TT m quan trng l vn x l v s dng TT nh th no. Thng thng TT c s dng vo nhiu mc ch: - XD v ph bin cc mc tiu. - Lp k hoch. - T chc v qun l cc ngun lc trong ni b TC. - La chn, nh gi, bt cn b. - Lnh o, hng dn. - Kim tra hot ng. Vai tr ca TT trong QL th hin r nht qua h thng kim sot hot ng ca mt TC. Trong TC, nhiu cu hi cn c tr li theo nguyn l khng nh hay ph nh. Vn cung cp TT tr li cc cu hi c hay khng c ngha rt ln i vi cc nh QL trong vieecj a ra Q nhm can thip vo qu trnh hot ng ca TC, m bo t ti MT ca TC ra. Thng qua hot ng KS v da trn cc ngun TT c c, cc nh QL c th a ra cc Q nhm t ti MT.

Cu21. Khi nim t chc v c cu t chc? Trnh by ni dung c bn ca c cu TC trc tuyn v iu kin vn dng CC ny? V s minh ho. Khi nim TC c hiu nh l mt thc th, mt h thng ca nhng n lc ca hai hay nhiu ngi trn mt lnh vc nht nh nhm i n mt MT chung. Tnh h thng ca TC cng c ngha l l mt s kt hp c TC.. TC l mt thc th sng, vn ng v pht trin. Thut ng TC theo ngha ny l ch mt TC c th nh DN, CQ nh nc hay cc TC ch.tr-XH. Theo mt cch tip cn khc, TC c hiu theo 2 ngha: Th nht, TC l mt th ch, mt CQ, mt TC c thit lp ra nhm nhng M.ch c th (bnh vin, trng hc, CQ Nh nc ) TC ra i l mt tt yu nhm gii quyt nhng loi hnh MT rt phc tp, bo v nhng gi tr cn thit ca XH, gip con ngi to ra c s thay i v QL c nhng s thay i . TC cng l nhng yu t ca s n nh. TC cng chnh l cc ngun chc nghip quan trng cho con ngi trong pht trin. Cch tip cn ny ca TC l nghin cu cc cu trc bn trong (tnh) ca TC. Th hai, TC c tip cn theo quan im qu trnh hay cn gi l qu trnh TC, tc l nghin cu s phn b, phn cng trong cc thnh vin ca TC nhm t c MT. Theo ngha chung nht, TC chnh l c cu tn ti ca s vt. S vt s khng th tn ti nu khng c hnh thc lin kt cc yu t v ni dung ca n. TC l nhm c nhn hp tc vi nhau di s lnh o ca ngi QL t MT.

TC l mt kiu hp tc gia nhng ngi c cn nhc, c thc v c mc ch thng nht. T khi con ngi ra i c s hnh thnh TC, l TC x hi ca con ngi v n ngy cng pht trin, hon thin. * c trng: - TC phi c t hai ngi tr ln. - TC c mc tiu, mc ch thng nht ca cc thnh vin. - TC phi c ngi lnh o, c ngi QL. - Phi c s phn cng v phi hp cng hng n MT, thc hin MT. - Mi quan h vi bn ngoi c thit lp thng qua cc knh thng tin. TC khng c ngha l c lp. - TC phi c mt c cu TC chnh thc. Vic thit lp c cu TC l trch nhim ca nh QL. Du hiu hay c trng ca TC ch c ngha tng i v trn thc t c rt nhiu loi TC c phn theo nhiu tiu ch khc nhau v cng l nhng nt c trng ca cc TC . * C cu TC: - L mt khi nim ch cu trc ca h thng bao gm cc b phn c mi quan h bin chng vi nhau. N mang tnh chnh th v tnh tri cho h thng. - C cu TC chnh thc: l mt cc xc nh bao gm cc b phn c mi QH tng i n nh, cc b phn ny c chc nng nhim v xc nh. - C cu TC phi chnh thc: c hnh thnh t nhin t trong CCTC chnh thc. * Chc nng trc tuyn: - y l nhng c/n lin quan trc tip n vic thc hin MT ca TC, b phn c giao thc hin c/n ny c gi l b phn trc tuyn. Ngi ng u b phn ny gi l ngi iu hnh TT. * Chc nng Tham mu: - y l c/n thc hin cc hot ng t vn, phc v trong TC (VP, TCCB) n ng vai tr thc hin c/n tham mu. B phnny gi l bphn thamm mu, ngi ng u gi l ngi iu hnh TM. C cu TC trc tuyn L loi hnh CCTC n gin nht, lu i nht. - ng u l th trng - Di TT l cc b phn TT. - Di b phn TT l ngi /hnh TT. - Di ngi /hnh TT l ngi QL c s, gim st c s. - Cui cng l ngi tha hnh. * c im: + Quyn hnh c u quyn t trn xung di.

+ Ch c cc nh iu hnh TT, khng c cc nh /hnh tham mu nn cc nh /hnh TT phi kim c c/n /hnh TM. + Cp di ch chu trch nhim duy nht trc mt cp trn trc tip. Cc c nhn cng cp nhng khc b phn th c lp vi nhau. * u im: - n gin, th hin tuyn quyn hnh v ng trch nhim, chu trch nhim n. - To iu kin cho vic ra cc Q QL. - To s linh hot, thun li cho hot ng kim sot ca cp trn vi cp di. * Nhc im - Gii hn vic m rng quy m TC. - To ra kh khn cho vic o to v tuyn dng cc nh /hnh TT v n i hi phi c trnh chuyn mn su trong lnh vc QL v phi c kin thc rng. * iu kin p dng: - Ch ph hp vi TC c Q.m nh, hot ng n nh. - C th p dng cho dng chi nhnh ca cc Cng ty ln v c th tn dng chi ph v ti chnh. VD: ca hng may mc Cu22. Trnh by ni dung c bn ca c cu t chc trc tuyn-tham mu v iu kin vn dng CC ny? V s minh ho. C cu TC trc tuyn tham mu. y l loi hnh cc ph bin nht hin nay c p dng cho cc TC c quy m ln hot ng phc tp. - ng u l th trng TT - Di TTTT l ngi gim st, qun l c s. - Cui cng l ngi tha hnh. Bn cnh TC trc tuyn cn t chc thm b phn TM. - ng u l th trng TM - Di TTTM l nhng ngi tha hnh. * c im: - Trong TC c 2 loi b phn: TT v TM B phn TT trc tip thc hin cc k hoch, chng trnh, n theo thm quyn. B phn TM thc hin cc hot ng t vn phc v cho lnh o v cho b phn TT. Th trng l ngi c quyn hn v phi hp hot ng 2 b phn ca TC. * u im: - m bo nguyn tc trch nhim v chu trch nhim n.

- Ngi iu hnh TT nhn c s h tr ca cc nh /hnh TM, nht l v cng tc TCCB, VP Cc nh iu hnh TT c nhiu thi gian hn tp trung vo c/n chnh khng phi thc hin c/n khng lin quan n l c/n TM. - To iu kin thun li cho o to v tuyn dng cc nh QL nng lc thc hin nhim v. * Nhc im: - D lm xut hin mu thun gia cc nh iu hnh TT vi iu hnh TM, c bit l khi c/n nhim v ca 2 b phn ny khng c xc nh r rng, h d trch nhim cho nhau. - Cc nh iu hnh e do ln nhau. - Kin thc ca cc nh iu hnh TT c th b thiu ht trn mt s lnh vc quan trng nh: TCCB, TCKT. * iu kin p dng: - c p dng kh ph bin v rt ph hp vi thc t cuc sng XH. - V m hnh TC c quan. _________________________________________________ * S dng thi gian trung bnh ca cc nh QL cho cc vai tr khc nhau: 1.Giao tip, truyn thng, x l ti liu, dng in thoi, tr li cc yu cu, c v vit bo co (chim khong 1/3 thi gian) 2. QL cc cng vic mang tnh truyn thng nh m t chc nng QL nh: lp KH, ra Q, kim sot, xc nh MT, gii quyt cc mu thun, theo di hot ng (chim khong 1/3 thi gian) 3. QL ngun nhn lc, khuyn khch ng vin, o to, gii quyt mu thun c nhn, thng tin phn hi, nghe ngng hot ng (chim khong 1/5 thi gian) 4. Ho nhp chung vo XH, cng ng, t chc (chim khong 1/5 thi gian) iu tra v phn b thi gian ca c nh QL cho cc nhim v, Mahoney v cng s xc nh cc hnh vi QL trong tng thi gian hng ngy ca cc nh QL v c phn b nh sau: 1. Bng phn b thi gian cho cc hot ng ca nh QL. T l Chc th nng i gia n G i m 28, st 4 K 19, hoch 5 P h i 15, T l th Chc nng i gia n iu tra xem 12, xt 6 Tho lun, m 6,0 phn Cng tc cn 4,0

hp 5 b n h 12, Ngoi giao, i 1,8 gi 7 din Nu tp trung vo bn nhm c/n c bn ca nh QL, phn b thi gian ph tuc vo v tr ca cc nh QL. S phn b thi gian ny rt khc nhau gia cc nh QL cp cao v cp thp. 2. Bng phn b thi gian cho 4chc nng ch yu (%) K T Ch Kim Cp QL hoch chc huy sot Cp c 15 24 51 10 s Cp tr 18 33 36 13 gian Cp 28 36 22 14 cao Nghin cu phn b thi gian cho bn nhim v ca cc nh QL thnh cng v khng thnh cng cng ch ra cho thy s phn b thi gian khng ng u 3. Bng phn b thi gian ca cc nh QL (%) Truyn Giao Ngun Lin Nh QL thng tip nh. lc kt Trung bnh 32 29 20 19 Thnhcng 13 28 11 48 Hiu qu 19 44 26 11 _______________________ H Ni, 11/2006. Khoa Hnh chnh hc Hc vin Hnh chnh Quc gia ---------------------------------------------------------------------------------

www.hanhchinhvn.com