Nht Hnh

HIU LC CU NGUYN
(Ging chung cho Pht t v tn hu C c)

Phn Mt I TNG SIU HNH

Trong kha tu ma ng va qua [1] chng ta c nhc ti Thin nh mt truyn thng, trong hnh gi nng vo t lc nhiu hn tha lc. iu ny c ngha l mnh phi nm ly vn mnh ca mnh trong tay, ch khng nn ch trng cy vo mt k khc, d ngi l Bt. Nhng nu nh vy th vai tr ca s cu nguyn l nh th no? Chng ta c nn cu nguyn khng, v chng ta c th cu c g? Ti cn nh hm cc s c nh Nghim v Gii Nghim i thm v chia x mt n tu vin Cng gio Saint tienne v, cc s c c tm s rng: Thy my b x trong tu vin, ci g h cng khon trng cho Cha, cng hon ton trng cy vo Cha, ph thc cho Cha, v nh vy cc b khi phi lm g ht! Mnh thy m ham! Cn bn o Bt th mnh phi lo mi th: Phi thc tp thin hnh, thin ta, phi nm ly hi th v vn mng ca mnh trong tay, nhiu khi cng cm thy mt! Cu ni cn nm trong tim ca ti, v v vy trong bi ging hm nay ti s tm cch gii p cho hai v , cng nh cho nhng ai thng thc mc v vn linh ng ca s cu nguyn.

NHNG NGHI VN KHI CU NGUYN

Khi i din vi vic cu nguyn, chng ta thng c nhiu nghi vn. Nghi vn u tin l cu nguyn c kt qu khng? Cu hi c rt nhiu ngi t ra, trong C-c gio cng nh trong cc truyn thng tn gio khc. Ti sao vy? Ti v nu c linh ng th mnh mi cu, cn nu khng th ti sao mnh li cu? V vy m mnh phi tr li cu hi ny trc, ri sau mi i tm cu tr li cho cc nghi vn khc. S tht l mnh thy s cu nguyn nhiu khi c hiu lc, nhiu khi li chng c hiu lc g c! Cho nn ni c l sai m ni khng cng khng ng. C mt em b ngi M hi cn su tui, mt hm ra sn chi vi con chut trng ca mnh, con chut m em thch nht. Khng bit em chi vi con chut ra sao m con chut chui vo mt ci l, ri i thng xung t m khng tr ln na! Bun qu tri t, em b qu xung, khn cu Cha Cha em con chut ln cho em. Ngoi m em ra th con chut l k thn vi em nht, l ngi bn s mt trong thin ng tui th ca em. Khng c con chut th em bun kh v cng, em khng mun sng na. V vy nn em qu xung, hai tay chp li vi tt c tri tim cu nguyn Cha xin Cha em con chut tr ln cho mnh. Bt chc m, em lm nhm khn cu: Con tin tng hon ton ni Cha, nu Cha mun th Cha c th em con chut tr ln cho con! Em b qu sut mt ting, ri hai ting ng h, vi tt c s ch thnh ca mnh m con chut vn khng chu tr ln! Rt cuc th em phi vo nh n cm. Khng c con chut, em bun kh v cng! Mt vi cu chuyn nh vy xy ra trong i cu b, cho nn cu khng cn tin vo s cu nguyn na. Ln ln vo trung hc, cu chn ngnh m nhc. Hm u tin vo lp, chng thy gio s nhc ca chng l mt ng gi ln tui, bnh hon, ging ni hi run run. c bit l sng no vo lp ng

cng cu nguyn, cu nguyn ti 15 pht, lm hc tr trong lp ru lm. Ti v ci cch thc cu nguyn ca ng khng hay ho v hp dn g c! Trc khi bt u, ng thng hi: Anh c iu g cu nguyn khng? Ch c iu g cu nguyn khng? ng ghi li ht tt c nhng iu m cc hc tr ca ng mun cu ri bt c lp ci u xung, v ng bt u cu nguyn cho tt c mi ngi. Nhng iu cu xin c lc rt bun ci, v d: Ngy mai l ngy chng con i picnic, xin tri nng ro, ng ma! V vy m i vi anh chng hc sinh i hc nhc kia th 15 pht cu nguyn trc gi hc l 15 pht chn ngy, anh chng tin g ht! Vy m ng thy vn tip tc lm mt cch rt ch thnh, rt tinh chuyn! Mt hm c mt n sinh vo lp, khc nc n. C ni rng bc s va khm ph ra mt ci bu trong c ca m c, v bc s cn ni l s b ta khng sng ni qua tun ny! C khc st mt rt l ti nghip, lm tt c mi ngi trong lp xc ng! Lc y ng gio bn ng dy, ging mt nhn c lp bng mt ci nhn rt l mnh lit, ri tuyn b: Trong lp ny c ai khng tin vo kh nng cu cha ca Thng th i ra hnh lang ng, ti v chng ti s cu nguyn cho m ca c n sinh ny. Sau khi cu nguyn xong th ti s cho ngi ra n cc v vo li! Anh chng ca chng ta nh ng dy i ra, ti v anh khng tin g vo s cu nguyn c. Nhng khng bit ti sao anh li khng can m i ra, nn anh ngi nn li. ng gio yu cu mi ngi ci u xung, v ng bt u cu nguyn. Li cu nguyn tuy ngn gn nhng ging ng li rt hng trng. Trong t th ci u, chp tay, v khp mt, ng ni rng: Chng con xin cm n Thng cha lnh cho m c Nancy ngay trong gi pht ny. Nhn danh Cha Kit, Amen! (Lord! We thank you for healing Nancys mother right now. In the name of Jesus Christ, Amen!) ng ch ni c chng ! Hai tun sau ngi ta bo tin rng b m ca Nancy lnh bnh. Bc s ri king, lm scanner v thy khng cn mt du tch ti thiu no ca ci bu ngy xa na. ng l mt php l! B lnh lp tc ch khng tri qua mt thi gian tr liu no ht! Lc anh chng sinh vin ca chng ta mi bt u tin vo kh nng cu cha ca Thng . Anh tin vo s linh ng ca vic cu nguyn, v anh bt u cu nguyn cho ng thy dy nhc ca mnh. Anh cu nguyn vi tt c tm thnh, ti v chuyn cha lnh cho b m ca Nancy l mt php l m anh chng kin. Anh cu nguyn vi tt c tri tim anh cho sc khe ca ng thy dy nhc. Nhng mt nm sau th ng gio qua i! Nh vy c ngha l, tr li cho nghi vn th nht, ta c th ni rng cu nguyn c khi thnh cng, c khi khng thnh cng. V vy cu hi th hai c t ra l ti sao cu nguyn c khi thnh cng, c khi khng thnh cng? C mt phng thc cu nguyn no bo m em li kt qu khng? Nu ngi no c phng thc th mnh s bng lng mua vi gi rt cao, v nu lm ng theo phng thc th th no cu nguyn cng c kt qu. Nhng ai l ngi ang nm ci phng thc cu nguyn c kt qu ? Nh ni trn, khi i din vi vic cu nguyn, ta thng gp rt nhiu nghi vn. V vy m khi ang tm cu tr li cho cu hi th hai, th mt thc mc khc li hin n. l cu hi th ba: Nu Tri quyt nh nh vy, nu Thng an bi nh vy ri, th cu nguyn lm g na? Cc nh thn hc ni rng nu Thng mun nh vy th ci nguyn ca Thng s thnh tu (Que ta volont soit faite) vy th ta cu lm g na? Nu tt c u c Thng sp t ri, v d nh ngi n tui th s phi b bnh ung th, th ti sao ta li cn cu nguyn cho mt cng? Ngi quyt nh ri m! Cng nh ng v phng din nhn qu v nghip bo, v ngi kia lm nhng iu c, cho nn ti gi pht th phi b bnh ny, th lm sao cu nguyn m c th thay i c? Mt bn l ci ch ca Thng , mt bn l ci nghip bo ca chng sanh. Nghip nh vy ri th lm sao c th thay i c qu?

Ci gi l ch (volont) ca Thng trong o Ki-t cng tng ng vi ci nghip bo trong o Bt. Cha ht, nghi vn th t t t l din: Nu cu nguyn khng c kt qu, c phi l ti c tin ca mnh ang yu km hay khng? Thnh kinh c ni rng Nu c tin ca anh vng chi th anh c th di mt ngn ni t ch ny sang ch kia! Vy th c tin ca mnh lc no mi thc s gi l y , l vng chi? i vi cu chuyn chut chui vo h su ca cu b trn y, th mt cu b su tui, qu xung cu nguyn nh vy, l cu c mt c tin rt ln. Cu vng tin rng nu Thng mun th chc chn c! Lc nu c ai hi v nim tin ca cu, th cu s ni rng c tin ca cu rt ln, ti v n c un c trong bit bao nhiu nm thng! Mi m cu u c cu nguyn theo li ch dn ca m, vy m ti sao ln ny cu li khng thnh cng trong vic cu nguyn? Hay l ti trong khi cu nguyn cu ch c mun c tho mn ci ham mun ca mnh, ci a thch c con chut lm bn vi mnh, m cu khng tht s thng con chut ang b hon nn trong h su? V vy nu cu nguyn m khng c kt qu, th c phi l do mnh khng c tnh thng hay khng? Nhiu khi mnh tin rng mnh cu nguyn ht lng, cu nguyn vi tt c mi t bo trong c th ca mnh, vi tt c mi git mu trong con ngi ca mnh, vy m cu nguyn cng khng thnh cng! Mnh thng ngi qu chng, ngi ang hp hi, vy m ni l mnh khng c tnh thng sao c? Mnh tht s c thng m! Tuy vy, nu nhn su vo th ta s thy tnh thng ny i khi khng hn l tnh thng mnh hng v cho ngi , m ch l v mnh s b b v, mnh lo b thiu vng! Nu mnh lm ln tnh thng vi s s hi v ci b v ca mnh, th c phi l tnh thng, hay ch l mt ci c mun, c mun ngi c sng cho mnh khi b v? Cho nn khng phi tht s l tnh thng mnh dnh cho ngi , m ch l tnh thng hng v cho chnh mnh. l nhng cu hi c t ra trong khi mnh thc tp nhn su vo vn . Tt c nhng cu hi ny cng cn phi c tr li. Ngoi ra, trong vn cu nguyn ta cn mt cu hi cui, cu hi th nm: Ngi mnh cu nguyn l ai? Thng l ai? Bt l ai? B tt Quan Th m l ai? c m Maria l ai? Ni r ra, cu hi cui cng trong vn cu nguyn: Khi cu, ta cu ai?

T lc v Tha lc trong Cu nguyn

Chng ta bit rng khi ta c mt ng dy in thoi, mun cho in thoi ca chng ta c th s dng c, th trong ng dy phi c in. Cng ging nh khi mnh s dng my qut, t lnh, hay bng n, th trong dy in phi c dng in chy qua. S cu nguyn cng vy. Trong lc cu nguyn phi c mt nng lng. Nng lng l c tin, l tnh thng yu. Nu cu nguyn m khng c nng lng ca c tin v ca tnh thng th cng ging nh mt ng dy khng c in, hnh ng cu nguyn s khng a ti mt kt qu no ht. Trong o Bt, chng ta c danh t tng kinh. Tng kinh c ngha l n li, c li nhng li Bt dy. C khi chng ta tng mt mnh, c khi chng ta tng vi tng thn. C khi chng ta tng thm, c khi chng ta tng thnh ting. C lc trong khi tng, ta c nng lng ca chnh nim, ca c tin, ca tnh thng. C lc chng ta tng nh nhng con vt, ch n m iu ngn nga ca cu kinh ting k, m khng g n ngha l ca li kinh. Ta nn t hi tng kinh lm g? Trc ht, tng kinh l chng ta c c hi tip xc vi li Bt dy, tip xc vi tu gic ca Bt. ng thi ta c dp ti tm nhng ht ging p, lnh, v ti tt trong ta.

Tng kinh nh th c th gi l cu nguyn hay khng? Nu chng ta hiu ch cu nguyn theo ngha su ca n th chng ta c th ni rng tng kinh cng l cu nguyn. ng vy, tng kinh l cu nguyn, v ngoi nhng kinh vn, chng ta cn c nhng bi c tnh cch cu nguyn hn, nh l bi Nguyn tr ct tng, d ct tng, Tr d lc thi hng ct tng (Nguyn ngy an lnh, m an lnh, m ngy su thi u an lnh). l mt c m, l mt li cu nguyn. Nhng hnh ng cu nguyn ny khng phi l mt s m c sung, ti v ng sau lng ca li cu nguyn c mt s thc tp: S thc tp tr tng kinh ch, v thc tp chnh nim. Thnh ra li cu nguyn ny khng hon ton cn c trn tha lc. N c cn c trn t lc, v ta bit rng khi khng c t lc th cng khng c tha lc. Trong bi Hi Hng Tiu Tr Nghip Chng c cu: Nguyn tiu tam chng tr phin no, Nguyn c tr tu chn minh liu. Nguyn tiu tam chng tr phin no, l mt c m, v mnh a c m y hng v Bt, Bt c th gip cho mnh tiu tr c tam chng, thot ra khi nhng phin no, v t ti ci tr tu c th thy c chn tng ca s vt. Khi c nhng cu kinh ny chng ta bit rng y khng phi l chuyn khon trng cho mt ngi ngoi ta. Chng ta bit s d chng ta m ming ra v c: Nguyn tiu tam chng, tr phin no, Nguyn c tr tu chn minh liu, Ph nguyn ti chng tt tiu tr, Th th thng hnh B tt o, l v chng ta ang thc tp theo nhng li dy ca c Th Tn, ca cc v B tt, cho nn chng ta mi c c ci th ng c th cu nguyn nh vy. Nh vy l chng ta ang phi hp th ng ca t lc vi th ng ca tha lc. R rng hn na, chng ta hy nhc li mt vi cu trong bi t knh ly, mt bi tng rt ph bin Vit-nam, m Pht t ngi ln cng nh cc em trong Gia nh Pht t u thuc lng: t lu i lu kip, Nghip chng nng n, Tham, gin, kiu cng, Si, m, lm, lc, Ngy nay nh Pht, Bit s li lm, Thnh tm sm hi. l mt li cu nguyn hay khng phi l mt li cu nguyn? Khng, y mi ch l mt s soi chiu, mt s soi gng c c tu gic v s tht xy ra cho mnh. t lu i lu kip, Nghip chng nng n, Tham, gin, kiu cng, si, m, lm, lc. Ngy nay nh Pht, bit s li lm. Thnh tm sm hi. mi ch l s hnh tr, cha phi l li cu nguyn. mi l em nh sng chnh nim soi chiu vo tnh trng ca mnh, mnh thy rng trong qu kh mnh c nhng vng di v li lm, v nay nh nh sng t bi ca Bt m mnh thy c nhng vng di v li lm , ri mnh quyt tm s khng tip tc lm nh th na. mi ch l mt s thc tp. Th trnh iu d, Nguyn lm vic lnh (bn ch Hn l Ch c mc tc, Chng thin phng hnh). Nhng cu ny l ghi nhn rng nh thy c gio l ca Bt ngi hnh gi nguyn p dng gio l y vo cuc sng. K n mi l li cu nguyn: Ngng trng n Pht, T bi gia h, Thn khng tt bnh, Tm khng phin no.

Tu tp cng nh cu nguyn, l cho hai mt ca s sng ca mnh l thn v tm u c an lnh. Nhng mun Thn khng tt bnh, Tm khng phin no l lm g? Khng phi chy theo dc vng, m : Ngy ngy an vui, Tu tp php Pht nhim mu, mau ra khi lun hi. Ta cu nguyn nh vy . Cu cho thn khng tt bnh, tm khng phin no, l hng ngy c th an vui tu tp php Bt nhim mu m thot khi lun hi; tu tp t ti s minh tm kin tnh m thot cho mi loi chng sanh. l mt li i nguyn. Bi t knh ly l mt bi tiu biu cho tinh thn cu nguyn ca o Bt. Cu nguyn nhng tt c u cn c trn s hnh tr tu tp ca mnh. Y vo t lc nhng cng y vo tha lc, ti v ta bit rng nu khng c t lc th tha lc cng khng c. Ranh gii gia t v tha l ci m mnh phi qun chiu. Ch no l ch chm dt ci t, v ch no l ch bt u ca ci tha? l mt cu hi rt ln, n thuc v cu hi th nm: Cu ai? Ai l ngi mnh cu nguyn? Trong o Bt, c th cu hi (i tng ca cu nguyn l ai?) l cu hi cn bn. Nu chng ta tm c li gii p ca cu hi ny th i vi nhng cu hi khc, chng ta c th gii quyt c mt cch khng kh khn g. Trong truyn thng tu tp ca ngi Pht t, mi khi chp tay li trc i tng ca s l bi, chng ta phi qun chiu bit mnh l ai, v ngi ngi hoc ng trc mt mnh m mnh sp ly l ai. Trc ht ta phi thy gia hai ta c lin h g vi nhau, gia ta vi Bt c lin h g vi nhau, ri ta mi nn ly xung. Nu anh tng rng Bt l mt thc ti hon ton bit lp vi anh, khng dnh lu g ti anh c, anh ng di ny, cn Bt ngi trn kia, ri anh ly xung, th ci ly ca anh khng ng chnh php, ti v ci ly ca anh cn c trn mt t kin gi l Ng. Bt c mt ci ng ring bit, hon ton khc vi anh, v anh c mt ci ng ring bit hon ton khc vi Bt. Ci ly l mt ci ly m tn! Khi ng chp tay trc c Th Tn, mnh phi qun tng. V ci hnh tng d lm bng ng, bng ciment, bng ngc thch, hay bng kim cng, cng u khng hn l c Th Tn. ch l mt biu tng m thi. Tng ging nh c mt ngoi ta, nhng c Th Tn th khng phi nh vy. c Th Tn hay l B tt Qun Th m khng phi l nhng thc ti nm ngoi ta nh l mt tng hay mt tng ng. Cho nn trnh thot, ng b kt vo ci quan nim sai lm ng chp ca s knh ly, chng ta phi qun tng. Chng ta bt u s qun tng bng cu Nng l s l tnh khng tch. Nu mnh l mt ch b 16 tui, mi i tu, c cu trc khi ly xung, th mnh cha hiu c ngha l ca n. Nhng v thy dy mnh phi hc thuc cu , cho nn mnh hc c trc khi ly vy thi. C th l 10 nm hay 20 nm sau, mnh mi c tu gic c cu ny mt cch su sc. Nng l s l tnh khng tch, c ngha l ngi ly v ngi c ly, c hai u c tnh cch trng rng. Mt tn hu C-c gio m nghe iu ny th c th s rt ly lm l, v c th rng mnh! Ti sao mt tn m li dm ni vi v Gio ch ca mnh: Ngi l rng, Ngi khng c mt ci ng ring bit? ng vy, cu ny c ngha l th tnh ca Bt v ca chng sanh, u l rng, u l lng. Ha thng Thin Siu dch cu ny l Pht, chng sanh tnh thng rng lng. Nhng dch ra ting Vit nh th ri, c mmh vn khng hiu nh thng! Trong cun Thng yu theo phng php Bt dy, chng ta c mt bn dch ca bi Qun tng v ly ny[2] . Ngi ly v ngi c ly, c hai u khng c bn cht ring bit. Mnh v Bt khng phi l hai thc th ring bit. Mnh trong Bt v Bt trong mnh, phi thy cho c iu trc khi ly xung.

y l mt im rt c bit ca o Bt. Nhng ht ging ca tu gic ny c th c mt trong truyn thng C-c gio, v trong cc tn gio khc, nhng khng biu l ra mt cch qu r rt nh trong o Bt. Nng l l ngi ly, Ce lui qui fait la prosternation. S l l ngi c ly, Ce lui qui reoit la prosternation. C hai u rng rut, ngha l c hai u khng c mt ci ng ring bit. Hai ta c dnh lu ti nhau.

Cu nguyn cho mnh

Ma h nm ri c mt thin sinh b bnh, n Lng Mai thc tp. Trong c th ca ngi c nhng t bo ang mc ln mt cch ln xn. Khi nhng t bo mc ln khng c qui c, mnh gi l ung th. C th ta b ung th l v np sng ca ta hng ngy khng c chnh n lm. Lo lng qu nhiu, sng khng c chng mc, n ung khng iu . S c Chn Khng dy cho ngi thin sinh y phng php cu nguyn. Trc ht l cu ng ch v cu b ngoi ca c ta, v sau khi ni chuyn vi v thin sinh ny, S c bit rng ngi c mt b ngoi v mt ng ch sng rt lu, sng n 94, 95 tui. Cho nn S c ni: o hu c thy khng? Nhng t bo trong ng ch, trong b ngoi rt mnh, rt khe, v vy cho nn o hu phi ku cu ti ng ch v b ngoi: ng ch i n gip con vi, b ngoi i n gip con vi! Phi cu nguyn nh vy l ti trong c th mnh c ng ch, c b ngoi. iu ny l iu c tht. Nu mnh khng c th b ngoi cng khng c, nu b ngoi khng c th mnh cng khng c. B ngoi v mnh l hai thc th tng tc vi nhau. Nhng t bo rt tt ca ng ch, ca b ngoi hin ang c mt trong mnh, v mnh phi ku gi chng ln gip mnh. Tuy rng ng ch hin khut ni, v b ngoi cng khng cn na, nhng nhng t bo ca h vn cn c mt trong mnh, ngha l h cn c mt trong c th mnh. V vy m khi mnh ku gi ng ch, ku gi b ngoi, th mnh thy r mnh v ng ch l mt, mnh v b ngoi l mt. Hm v o hu kia thc tp rt thnh khn, thc tp vi mt nim tin. Nim tin ny khng phi cn c trn s m tn, trn ci gi tng, ti v ngi thy c mt cch rt r rng, rt khoa hc l mnh cng c kh nng ca ng ch, mnh cng c kh nng ca b ngoi, nhng ti mnh lm n nh th no m by gi tnh trng li sanh ra nh th ny! iu quan trng l mnh phi chnh n np sng hng ngy ca mnh li trong khi mnh cu nguyn ng ch v b ngoi. S c Chn Khng ch cn dy trong vng 15 pht m ngi t ti mt nim tin rt ln, mt chnh tn, v s cu nguyn ca ngi c t trn nhn thc tr tu ch khng phi trn m tn, d oan.

Cu nguyn cho ngi

Ti hm qua trong khi ngi thin, ti c gi nng lng ca ti cho s ch m Nguyn H-ni. Khi thc tp t bi qun th mnh thc tp tnh thng, cho nn s truyn nng lng ny l mt hnh thc ca cu nguyn. Chuyn s ch lnh bnh hay khng lnh bnh, l chuyn khc. Khi tri tim mnh trn y yu thng (s yu thng ca mt v thy, s an lc v s vng chi ca v thy l mt loi nng lng c tht), trong giy pht y mnh gi ci nng lng ny cho ngi hc tr, mi l vn quan yu. Ngi hc tr ca mnh c bit hay khng bit, iu khng quan trng lm. iu quan trng l ch ci nng lng n c, v ci ch, lng thng yu, lng u i n c, v tt c nhng nng lng c gi i. Nh vy th khi ci bn cht ca s thng yu, ca lng t bi c mt trong ta, v nu bn cht c gi i, th chnh l mt s cu nguyn. Hnh ng nh vy, trc ht mnh thy trong lng mnh c mt s thay i, th s cu nguyn bt u c kt qu, kt qu ngay trong lng ca mnh. Cn s ch nhn c ci nng lng , s ch lnh bnh ngy hm nay, hay phi i n 30

nm sau mi lnh, chuyn cn ty thuc vo nhiu yu t khc. Nu s ch sng trong thanh thn, sng khng s hi, s ch tip tc i thin hnh, s ch tip tc th trong chnh nim th ci hiu qu ca s cu nguyn s biu l mt cch mau chng hn, r rng hn. Chuyn s xy ra, d s ch bit hay khng bit rng bn ny ti c cu nguyn cho s ch. Trong thi gian s ch bn ny, cc s em lo cho s ch rt nhiu, biu l s thng yu rt nhiu. S c nh Nghim a s ch i nh thng rt nhiu ln. Tt c nhng yu thng , nhng nng lng chng vn cn nm trong s ch, v cn nm ngay trong mi chng ta. Nu chng ta tr v tip xc vi nhng nng lng cha tr ci thn v ci tm ca mi ngi trong chng ta, khng phi ch mt mnh s ch m Nguyn mi tip nhn c s cha tr .

PHNG THC CU NGUYN

Thit lp s giao cm
Ngi cu nguyn v ng c cu nguyn l hai thc ti gi l khng php, tc l hai thc ti khng tch ri nhau c. Khng php c th c dch l interrelated realities. iu l rt cn bn trong o Bt. Ti tin chc rng trong C-c gio, nhng ngi gic ng, nhng ngi tu lu, nhng ngi c tu gic, cng thy c nh vy. H thy rng Cha trong tri tim ca mnh, Cha l mnh, v mnh l Cha, khng phi mnh v Cha l hai thc ti ring bit. Chng ta khng b chia cch bi nhng danh t. Nu tht s tu hc th chng ta c cng mt bn cht ca tnh thng, ca chnh nim, ca tu gic vi Bt, vi Cha. V vy cho nn c nhng tn hu Ki-t thy rt r rng i tng ca cu nguyn v ngi cu nguyn khng phi l hai i tng tch bit. Nng l, s l tnh khng tch, the one who bows and the one who is bowed to, are both by nature empty. Empty l khng, l trng rng. l gio php v snyat ca o Bt. Trng rng y khng c ngha l khng c mt. Trng rng y c ngha l chng c mt ci thc th ring bit. Thng v ta l cng mt bn cht. Gia ta vi Cha khng c mt s phn bit, cng nh ngi thin sinh trn y vi ng ch, vi b ngoi ca c, khng phi l ba ci thc ti tch bit. Phi thy cho c nh vy. Cho nn khi i sang cu qun nim th hai th ta mi hiu c: Cm ng o giao nan t ngh, ngha l v vy cho nn s cm thng, s giao tip gia hai bn n khng th no din t c. Ting Anh mnh c th dch l Therefore the communication between them is inexpressibly perfect. V vy cho nn s truyn thng gia i ta (mnh v ng mnh cu) l mu nhim v cng. N khng l thuc vo thi gian, n khng cn ti khng gian, v khi mnh qun nim nh vy, khi mnh thit lp c s lin h cht ch gia mnh v ngi m mnh cu, khi mnh thy c tnh cch tung tc gia mnh v ngi mnh cu nguyn ri, th lc s cm thng, s cm ng mi c thc hin, v thc hin lin lp tc. Lc trong ng dy mi tht c lung in, nu khng th hon ton khng c hiu qu, totally flat! T cu hi th nm (Cu ai?) chng ta tr li cu hi th hai (C mt phng thc no m bo em li kt qu cho s cu nguyn hay khng?), th qua hai cu qun nim: Nng l, s l tnh khng tch, Cm ng o giao nan t ngh, chng ta thong thy ci nguyn tc u ca phng php cu nguyn. l: Ci cm ng o giao, ci s thng cm gia ta v ng ta cu nguyn phi c thit lp trc. S thng cm khng cn thi gian, m cng khng b khng gian chi phi.

Chng ta bit rng khi i truyn hnh ABC gi nhng tn hiu ln v tinh vin thng v nhng tn hiu t trn v tinh pht chiu xung cho my truyn hnh ca ta tip nhn, th cng cn mt khong thi gian ngn cc ln sng truyn qua khng gian. Nhng trong trng hp cu nguyn, khi chng ta thit lp c cm thng gia chng ta bi Bt, th s cm thng hon ton vt khi ranh gii thi gian v khng gian. Chng ta khng cn i mt vi ngy sau mi thy c kt qu, kt qu c tc thi! Khi pha c-ph lm sn, instant coffee, th tuy h gi l instant, nhng chng ta cng phi nu nc si, phi cn th gi pha c-ph, th mi c c-ph ung. Cn y, ta khng cn ch i cht no c, d ch l mt st-na[3]. Nh vy th ci phng thc cu nguyn c hiu qu c lm bng mt s nhng yu t, nhng nguyn tc. u tin l nguyn tc Nng l s l tnh khng tch, cho nn Cm ng o giao nan t ngh. Ni khc i, trc tin ta phi thit lp cho c s lin h khng th ngh bn gia ta v ng ta cu nguyn. N tng ng vi vic thit lp ng dy trong vn truyn thng bng in thoi.

Nng lng tu tp
Yu t th hai ca s cu nguyn l phi c nng lng, tng ng vi vn phi c dng in trong ng dy in thoi. Trong s cu nguyn, dng in l tnh thng, l chnh nim, l chnh nh. Phi c nim, phi c nh, phi c tu, v phi c tnh thng (tc l t v bi), th mi c hy vng thnh cng trong s cu nguyn. Nh vy tin trnh ca vic cu nguyn l trc ht ta phi thit lp s lin h, tc l ni cho c ng dy; k ta phi chuyn nng lng ca chnh nim qua ng dy . D trong t th ngi, trong t th ng, trong t th qu, hay trong t th nm, nu chng ta c nng lng ca nim, ca nh, ca t, v ca bi th chng ta c th cu nguyn c, v hiu qu ca s cu nguyn c th tc thi, xy ra cng mt lc vi s cu nguyn. Nu hnh tr nh vy m kt qu ca s cu nguyn vn khng thy, th chng ta thng phn vn vi cu hi th t: Nu cu nguyn khng c kt qu, c phi l do c tin yu km hay khng? c phi l do tnh thng khng c mt, hoc cn yu km hay khng? ng vy! Nu cu nguyn m khng nim, m thiu nh, thiu t, thiu bi, th vic cu nguyn s khng thnh cng. Cc yu t l nhng nng lng cn c chuyn vo ng dy. Khi tri tim ca anh cha m ra, lm sao anh thy khe c? Khi tri tim anh m ra ri th anh thy khe lin lp tc, anh thy s cu nguyn c hiu qu lin lp tc, r nht l trong thn v trong tm ca chnh anh, anh khng cn th gi ch i kt qu. Khng nhng c tin cn phi c tnh thng, m cn cn phi c nim. Theo s thc tp ca chng ta ti Lng Mai th nim l s c mt ch thc ca thn v tm. Thn v tm v cng mt mi, trong gi pht hin ti. Nu khng c iu th chng ta khng cu nguyn c, d chng ta l ngi C-c gio hay l ngi Hi gio. Nu anh khng c mt th ai l ngi ang cu nguyn y? Cho nn anh phi c mt ch thc, thn v tm anh phi an n tm v mt mi ngay trong giy pht , tc l anh phi c nim trong lc anh cu nguyn. Khi c nim th anh c nh, tc l c iu kin dn n ci thy su sc (Tu). Ci m chng ta ni l nguyn tc u tin, s cm ng o giao, nng l s l tnh khng tch, l mt ci tu. Ci tu c th c gi l Khng, l Tng tc, the nature of interbeing. Khi chng ta chp tay li v qun tng Nng l, s l tnh khng tch l chng ta em ci tu gic Bt nh, ci tu gic tng tc vo thit lp s lin h gia ta v ng ta cu nguyn. Nu khng c ci th cu nguyn s khng thnh. Nu khng c ci th s khn vi ch l mt s m tn. Khi ta cu ng ni, b ngoi, hay l ng ch, chng ta phi c ci tu gic tng tc ny th chng ta mi chm ti c nhng t bo ca ng ch, ca b ngoi trong ta. Nh vy m nhng t bo mi bt u sng dy trong ta, bt u hot ng gip nhng t bo khc tng trng, nhng nng lng gip chng ta bit i thin hnh, bit th, bit nui dng, chm sc nhng t bo khc

trong chng ta. Ngay lc chng ta chm c ti ng ni, b ngoi, ng ch th nhng t bo ti tt bt tay vo vic lin lp tc, khng cn ch i mt thi gian no c. Cng vy, khi chng ta tip xc c vi Bt trong ta ri, khi chng ta tip xc c vi B tt Qun Th m trong ta ri, th khng i thi gian na, ci nng lng ca ta v ca Bt giao nhau v trong ta bt u c s chuyn i.

Nghip bo v s cu nguyn
Chng ta i sang cu hi th ba: Nu Thng quyt nh nh vy, nu ci nghip lc n nh vy ri, th lm sao chng ta c th thay i c m cu nguyn cho mt cng? Cu hi m chng ta c th hi li l Ti sao khng? Trong o Bt chng ta hc c rng tt c u l v thng, ngha l c th thay i c. Hm nay khe, ngy mai bnh; hm nay bnh ngy mai c th ht bnh. Tt c u vng theo lut nhn qu.V vy nu chng ta c mt nng lng mi, c mt tu gic mi, c mt nim tin mi, th chng ta c th m ra mt giai on mi ca thn v ca tm. V vy cho nn khi ngi li thc tp em thn, tm v mt mi, v a nng lng tnh thng ca mnh v cho b con hoc s ch, hay s em ca mnh, th lc chng ta ang ch tc ra mt nng lng mi. Nng lng lp tc lm cho tri tim ta m ra. Chng ta c cam l, c t bi, v ci khong t Lng Mai n H-ni khng c ngha g c. Khong cch so vi khong cch t y n v tinh vin thng ngn hn rt nhiu. M ngay c khong cch t y n v tinh vin thng cng chng c ngha g c so vi vic thit lp giao cm gia ngi cu v ngi c cu trong o Bt. Trong s cm thng khng th ngh, khng th bn, trong ci nguyn tc nng l, s l tnh khng tch th thi gian v khng gian khng l mt tr ngi no c. Vy th ci ch ca Thng , ci volont ca Thng cng l ci ch ca ta, ti v Thng v ta khng phi l hai thc ti ring bit. Nu ta mun thay i th Thng cng s chiu ta. C Nguyn Du cng thy iu : Khi nn tri cng chiu ngi, Nh nhng nghip trc, n bi duyn sau. Vn chnh l anh c chu thay i hay khng, anh c mun thay i hay vn thch m ly ci th au thng, ci thch th hn trong mng? Nu anh thc tm mun thay i th Thng cng s chiu anh thay i. Khi nn tri cng chiu ngi, tri y l ci tha lc, m tri v ta khng phi l hai thc th cch bit. Gia cha v con cng vy, gia m v con cng vy, nu con thay i th m thay i, nu con thay i th cha cng s thay i. Qu h l ci nng lng pht xut t ngi con, n lm thay i trong tri tim ca ngi con trc, ri n s to ra s thay i trong tri tim ca ngi cha, ngi m sau. S d nh vy l v chng ta khng phi l nhng thc ti c lp vi nhau. Cho nn tuy Thng an bi nh vy, Thng mun nh vy, nhng chng ta vn c th thay i c, ti v ni theo ngn ng ca C-c gio, chng ta l con ca Thng . Gia to ha (Thng ) v to vt (v tr chng sanh) c lin h g? Mt bn l Creator, mt bn l Creature. Mt bn l Creator, mt bn l Creature. Mt bn l Nng sng to, mt bn l S sng to, Nu c dnh lu g, nu c lin h g th mi gi l Nng vi S, nu khng th ti sao gi l Nng v S? Nng sng to l Thng , S sng to l th gii v tr ca chng ta. Gia ci nng v ci s c mt lin h mt thit, nh gia ci tri v ci phi, ci ngy v ci m, ci no v ci i. Cng nh vt thy v vt b thy, theo nh lut tia ti v tia phn chiu trong quang hc, chng c lin h mt thit vi nhau. Gc ti thay i, th gc phn chiu i theo lin lp tc. V vy cho nn ci m chng ta gi l ch ca Thng , La volont de Dieu, cng dnh lu ti ci volont ca ta, ci ch ca ta. Thnh ra nghip bo c th thay i c.

MC CH CA CU NGUYN

Ba iu cu nguyn thng thng

Chng ta c nhng mong c, c nhng iu tm nguyn, v chng ta mun nhng iu c thc hin, v vy m chng ta cu nguyn. i a s chng ta mong c g? Trc ht l mong c v sc khe. Tt c chng ta ai cng mong c c sc khe. Chng ta mong c g na? Mong c s thnh cng. Lm g chng ta cng mun thnh cng, i tu cng mun thnh cng ch ng ni l i bun. Chng ta thng chc Tt nhau v hai mt thnh cng v thnh vng. iu th ba chng ta mong c l s hi ha. Thiu iu th ba ny chng ta khng sng hnh phc c. Chng ta c lin h vi nhng ngi khc, v nu lin h gia ta vi nhng ngi ny khng c tt p th ta khng c hnh phc, v vy m ta cu cho s lin h hng ngy gia ta vi ngi kia c s hi ha. i-bc c mt ph n rt au kh v chng i nh bc. B khng bit lm g hn l n cha cu nguyn, xin c B tt lm sao chng mnh b bi bc, nu khng th mi lin h gia mnh vi chng s rt cc nhc, rt kh au. Mt bn lm lng, bun bn to tn, mt bn phung ph tin bc, khng g n v con. l v vn lin h. Ngi n b ny khng cu tin bc, khng cu thnh cng, khng cu sc khe, m ch cu xin c B tt cu gip, xui khin cho chng mnh b bi, b bc. C mt ph n khc, ti cha cu nguyn ngi n b kia bung chng mnh ra, ti v chng mnh ang b t di nh hng ca mt ngi n b y. Chng ta hy tng tng mt ngi n b ang au kh, ngy m khc thm, ti v chng mnh b ri mnh i theo mt ngi n b khc! Trong lng b cha cht nhng au kh, nhng on hn, nhng ganh t. Nhng nim au, ni kh biu l ra trong i sng hng ngy. Con mt b cha y on trch, li ni b cha y cay ng. Nhng b cng lm nh vy th ng chng b li cng chn v cng bm st ly ngi n b kia. By gi ngi v ch c cch n cha ly c B tt Qun Th m, cu cho ngi n b kia bung th chng mnh ra. Cu nguyn nh vy c ng khng, nht l trong tinh thn o Bt? C cn s thc tp no i theo s cu nguyn hay khng? Trong s cu nguyn ny c nim, c nh, c tu, c t, c bi hay khng? Hay ch c s gin hn, s trch mc, s ganh t, s ut hn m thi? Nu khng c nhng nng lng ca nim, ca nh, ca tu, ca tnh thng th lm sao ng dy c in? Lm sao li cu ca mnh thu n tai B tt c? Phi c tr tu thy rng mnh, chng mnh, v ngi n b kia c lin h mt thit vi nhau. Phi c nhng nng lng pht xut t chnh mnh th mnh mi c th thit lp c lin h vi chng, v vi ngi n b kia. Tt c nhng iu u thuc phm vi thc tp. Chng ta cu nguyn bng cch no? Chng ta phi cu nguyn bng c thn, c ming v c , ngha l ta phi cu nguyn bng , bng li, v bng s sng hng ngy ca ta. Thn-khu- phi hp nht li trong nim, v trong tnh trng gi l thn tm nht nh , chng ta mi c th ch tc ra c ci nng lng ca c tin, ca thng yu, v chng ta mi thay i c tnh trng. Chng ta hy nhn vo ba iu cu nguyn thng thng ca mi ngi. Trc ht l cu xin sc khe. Phn ln chng ta u l nhng ngi ngho m ham, u l nhng thng m mong c g ca nh tri! Chng ta mong mnh c ci sc khe gi l ton ho, perfect health. Nhng ci gi l sc khe ton ho ch l mt nim, n khng bao gi c tht trong s sng. S d chng ta cn sng y l nh chng ta tng c bnh. Nu khng bnh th chng ta khng th no sng c. Ngi no trong chng ta cng u tri qua ci thi gian au vt vnh, m lin min, nht l trong thi th u. Con ngi l mt cu lau, mt sinh vt yu ui, lun lun b hm da

bi nhng con vi khun, nhng con nm c. Chng y dy trong khng kh, trong nc ung, trong thc n. Ba loi sinh vt li ti lun lun rnh rp, hm da chng ta, l Vi trng (Bacteria), Vi khun (Virus), v Nhin khun (Fungus). Chnh nh nhng ln au vt vnh, chnh nh lun lun b bao vy, b tn cng bi nhng con vi sinh , m trong ngi ca chng ta mi pht trin ra c mt h thng khng th, phng th v bo v cho ta. Nh vy th nh c bnh, nn mnh mi bit t v sng cn. Cho nn ng ham l mnh c c mt sc khe gi l khng tt bnh, mt sc khe tuyt i. Khng c bnh th khng c sc khe! Chng ta phi nhn thc iu v phi bit sng ha bnh, an lc vi bnh ca mnh. Trong bng hi y hi th ng ni rng v y hi nn mnh ngi thin khng c! Phi tp ngi thin vi mt t hi trong bao t. C hi trong bao t m ngi thin c an lc th mi gi l bit tu tp, mi l c iu kin tu tp. ng bao gi ngh rng chng no mnh ht y hi th mnh mi ngi thin an lc c! Nu vy th khng bao gi mnh c th to c an lc trong khi ngi thin! Trong chng ta ngi no cng c mt t bnh, chng ta phi k mt hip c sng chung an lc vi bnh ca mnh. V vy m trong s cu nguyn ng bao gi m tng ti ci gi l hon ton khng c bnh. Trong bi t knh ly, mnh phi hiu cu Thn khng tt bnh l khng tt bnh n khng tu tp c. Phi c mt sc khe ti thiu no th mi tu tp thnh cng c. V d trong khu vn ca chng ta c ba trm cy rt p, no cy tng, cy bch, cy b , cy liu, cy hnh, cy l, cy to v.v Trong khu vn ca chng ta cng c th c ba bn cy b cht. Nhng khng phi v vy m khu vn khng p. Mnh ng than khc khi thy ba, bn cy trong vn b cht kh. Mnh phi vui ln v c n ba trm cy trong vn cn khe mnh! Trong c th mnh cng vy. Mnh c mt bnh, hai bnh, ba bnh. Nhng nhng b phn khc ca c th mnh ang cn tt. Phi thy nh vy. Mt ca anh cn tt khng? Hai l phi ca ch cn tt khng? Hai chn ch cn i vng khng? Ti sao mnh khng sung sng nhn din nhng yu t ca sc khe, m c ni rng ti sao ti c au ci ny nhc ci kia hoi! Mnh phi nhn din nhng yu t tch cc. Mnh phi bit trong ngi ca mnh c th c ti by mi, tm mi, hoc chn mi phn trm c phn cn tt. ng bao gi than phin, ng bao gi mong cu mt tnh trng sc khe gi l ton ho. Ci khng bao gi c. Ngay c c Bn S, ngi cng cn c c A-Nan xoa bp, ngi cng tng b bnh au bng. Nu mnh c vi ba bnh, v nu cc tt bnh khng trm trng n c th ngn cn s tu tp ca mnh, th c xem l thn khng tt bnh. Vi nhng m au lt vt, mnh vn c th hng ngy an vui tu tp php Bt nhim mu, mau ra khi lun hi v gip c cho nhiu ngi khc ri. Nu chng ta c mt cng thc cu nguyn cho mi ngi u c sc khe tuyt i th mi nh thng u ng ca, tt c cc y t, cc bc s u tht nghip! Thnh ra chng ta phi thc t, ng m tng nhng iu trn my. Bnh tt l mt thc ti m chng ta phi chp nhn, chng ta phi k mt hip c sng chung an lc vi chng. Mnh ch cn mt sc khe tng i. V vy, trong khi cu nguyn, chng ta ng qu i hi. Nu tt c mi ngi khng bnh, khng cht, th lm g c ch chng ta ngi trong thin ng ny? Tri t cng s khng ch cha! Chng ta phi bit rng ci bnh v ci cht l mt phn ca s sng. iu cu nguyn th hai l s thnh cng. Ai cng mun thnh cng. Nh bun mun thnh cng vi t cch nh bun; nh vn mun ni ting, mun sch bn chy; ngi lm phim mun phim ca mnh c nhiu hng mua. Ai cng mun thnh cng c. Ngi no cng mun cu nguyn cho s lm n ca mnh thnh vng, thnh cng. Mi khi Tt n chng ta thng chc nhau thnh vng, nhng s thnh vng c hn l ci yu t khng th c ca hnh phc khng? l cu ng hi. Ngoi ra, s thnh vng ca mt ngi c phi ko theo s khng thnh vng ca ngi khc hay khng? Nu mt nc sn xut la go nh Vit-nam m khng xut cng c la go th nguy lm. Nu tt c cc nc u c th sn xut go cho nc mnh th ai l ngi mua s la go thng d ca cc nc khc? Cho nn thnh thong phi c nhng nm mt ma. Th gii c nhng nc cn

mua la, mua go th nhng nc sn xut la go mi c th lm n c. V vy cho nn tt c ch c gi tr tng i m thi. iu cu nguyn th ba l s hi ha. Hi ha cng vy, hi ha l lm th no c tnh thng, lm th no c s ha iu gia mnh v ngi mnh thng, gia mnh v gia nh mnh, gia mnh v x hi mnh. y l mt yu t khc ca hnh phc. Chng ta c th lm g v chng ta c th cu nguyn cho iu ny khng? V cu nguyn theo li no, theo cng thc no? l ba i tng cu nguyn ca rt ng ngi trong chng ta, nh cng nh ln. Thng thng chng ta cu nguyn cho chnh chng ta trc, ri mi cu nguyn cho ngi ta thng. Thng thng th ta khng cu nguyn cho ngi dng nc l, v nht l khng cu nguyn cho nhng ngi chng ta ght, nhng ngi lm kh ta.

iu cu nguyn ca ngi tu
Ngi xut gia c mt nim khc v cu nguyn. Ngay trong bi t knh ly, bi cu nguyn ph thng nht ca gii Pht t Vit-nam, c ni rt r v mc ch ca s cu nguyn. nh chng ta cu thn khng tt bnh, tm khng phin no. Nhng chng ta khng cu nhn hai iu nh l hai cu cnh, ti v chng ta mun i xa hn na. Nn nh rng bi ny khng phi ch dnh cho gii xut gia m chung cho tt c mi ngi ti gia, v nhng em rt tr trong Gia nh Pht t Vit-nam na. Nga trng n Pht t bi gia h, thn khng tt bnh, tm khng phin no lm g? hng ngy an vui tu tp php Pht nhim mu, mau ra khi lun hi, minh tm kin tnh. l cu tng ca ngi xut gia. Ra khi lun hi, vt thot sanh t, l li cu nguyn ca nhng ngi xut gia. Ngi xut gia c th cu nguyn sc khe, c th cu nguyn thnh cng, c th cu nguyn hi ha trong tng thn khng? C! Nhng chng cha . Ngi xut gia phi i n mt mc su sc hn, l gii thot sanh t c th tha mn c nhng nhu yu rt su m ngi ti gia cha thy c. l bit r ti t u ti, ti sao ti c mt y, ti s i v u, sau khi cht ti cn hay khng, ti vi Bt c lin h g khng, ci bn lai din mc ca ti l g? l nhng iu cu nguyn su sc nht ca ngi tu. Nu l ngi tu m ch cu nguyn ba iu thng thng l sc khe, thnh cng v hi ha, th cha phi l ngi tu ch thc. Ngi tu ch thc phi cu nguyn ti mc su sc hn. Mnh phi lm th no trong i sng hng ngy, mnh c th c ci nhn chc thng c bnh din tch mn, i ti bn mn, m thy c ci bn cht tng tc ca vn s, vn vt. Mnh phi thy c ci Nh Lai tng, ci chn nh, ci bn th, ci nit bn th lc mnh mi t ti s tha mn ln lao ca ngi tu. S tha mn c ri th du c sc khe nhiu hay sc khe t, mnh vn c hnh phc nh thng. D thnh cng hay khng thnh cng trong cng vic, trong s to dng cha chin, hoc trong t chc tng thn, th mnh vn khng au kh g c. C nhin khi mnh c hnh phc ri th mnh s khng tranh chp, khng gy chin tranh, khng to kh au. S hi ha do t nhin n c. Nh vy th chng ta khc nhau ch no? Khc nhau trnh cu nguyn ca chng ta. Khi chng ta tip xc c vi bn mn ri, ngha l tip xc c vi nit bn, vi chn nh, vi Nh Lai tng, khi chng ta bc vo c th gii ca Hoa Nghim, tip xc c vi nc Cha, vi Thng ri, th ci g xy ra trong tch mn ta cng chp nhn c c, chng ta i vo trong ci an lc, khng cn au kh na. Sng thm mi nm na cng c, m sng thm na nm na cng khng sao. Lc , chng ta thay i hn cch nhn ca chng ta. Trc kia nu khng c ci ny, ta s au kh v cng, nhng khi tip xc c vi chn nh ri th khng c ci ny cng khng sao. Trc kia khng c s thnh cng ny, ta xem nh c cuc i tht bi, nhng khi tip xc c vi bn mn ri th d cha ca mnh c b chy, d ngi ta bi xu mnh, ngi ta gn cho mnh nhng iu

oan c, th mnh vn mm ci, an lc c nh thng. Ci m ta cho l s thnh cng, cn bn hnh phc ca i ta, ta khng cn na, ti v hnh phc ca ta trong bn mn c, v rt ln, n vt thot khi ci thnh ci bi. Ngoi ra, khi mnh thy c mnh v tt c chng sanh l cng mt bn th, th lm g c s chia cch m khng c s hi ha? Ta v bt l mt, th lm g c s chia cch na? V vy cho nn ngi tu phi bit cch cu nguyn, v ci c mun su sc nht ca ngi tu l tip xc c vi bn mn. Tip xc c vi bn mn ri th t nhin sc khe ca chng ta tng tin, chng ta s thnh cng trong s tu hc v ha , chng ta s to c tng thn rt an lc, rt hnh phc, rt hi ha. Nhng d cho s thnh cng khng ti mc m ta mong c, chng ta vn khng thy kh. Cho nn chng ta thy rng s cu nguyn ca ngi tu l rt su sc, n khng ch nm trn bnh din tch mn. Chng ta ng ngh rng sc khe ca chng ta l quan trng nht, s thnh cng ca chng ta l quan trng nht, hay ci lin h ca chng ta vi ngi thng, vi gia nh, vi x hi l quan trng nht. Ci quan trng nht ca ngi tu l chng ta chc thng c bc mn tch mn i vo th gii ca bn mn, thy c s lin h, thy c ci tng tc gia ta v Bt, gia ta v tt c nhng hin tng khc ca s sng quanh ta. V vy khi cu nguyn, chng ta phi c tr t. a s chng ta khi cu nguyn thng mun c B tt lm cho chng ta iu ny iu kia, mun Thng ban cho chng ta ci ny ci n. Chng ta tng rng nu Bt, nu B tt, nu Thng lm cho ta ci , ta s c hnh phc. Nhng ci tr tu ca chng ta u c chng ta t ra mt chng trnh cho Bt, cho B tt, hoc cho Thng lm theo? V d v sinh mi. Chng ta mun cu nguyn nh th no? Chng ta cu nguyn cho cy ng b n, cho cc loi chng sanh ng b st hi, khng b dit chng. Nhng ci thy ca chng ta c chng ta a ra mt chng trnh v nh Thng thc hin gim khng? Ti v trong chng trnh ca Thng , c s sinh n, c s tiu dit. Nhng con chu chu nu khng cht, mi khi hng trm triu con p xung, th ch trong vi giy ng h l chng c th lm cho ma mng ca c mt vng b tiu tan. C nhng con vi khun c th n nhng con vi khun khc. Chng ta c tr tu thit k mt sinh mi hay khng? Trong s sinh n phi c s dit. Phi c nhng loi ny tn cng nhng loi khc v to thnh mt th thng bng s sng c th c mt c. Chng ta c tr tu thit lp ra s thng bng hay khng? Nu chng ta khng c kh nng m vn mun s vic xy ra theo mnh, th s cu nguyn ca chng ta ch biu l s ngu si, s tham lam ca chng ta m thi. Tr tu ca chng ta v s sng nh th no, t bi ca chng ta c bao nhiu m chng ta mun lm mt danh sch cng vic bt Thng phi lm theo? Cho nn trong khi cu nguyn ta phi c tr tu, chng ta ng i hi qu ng nh i hi mt sc khe ton ho, mt perfect health, mt i hi rt l v l! Chng ta cu nguyn cho bn thn ta, cu nguyn cho nhng ngi thng ca ta, v chng ta i hi nhng iu m nu Thng lm, nu c B tt lm th s to ra mt s xo trn rt ln trong th gii ny, v s gy ra rt nhiu au kh. Cho nn phi c tr tu trong khi cu nguyn. Lm sao c tr tu? Mun c tr tu th ta phi qun chiu, phi i v bn mn. Mt iu m chng ta c th bit c l khi nng lng ca t bi, ca tr tu, ca chnh nim khi dy ri, th chng ta c th thay i c tnh trng, thay i c hon cnh. Thay i khng phi bng c nhn ca ta m thi, m bng c tm thc cng ng. Tm thc cng ng l ci cha kha ca tt c s thay i. Larry Dossey, mt bc s ngi M, ni rng: Thng l mt v tinh vin thng. Tt c nhng c mun ca mnh phi c phng ln trn , ri Thng s gi phn quyt ca ngi li cho ngi mnh mun cu nguyn. V d mnh l A, mnh mun cu nguyn cho B, hai bn xa nhau. Mnh phi hng li cu nguyn ti Thng v Thng s phn chiu li gim mnh. Mnh cu cho B c lmh bnh th B s c lnh bnh. V vy m Thng c v nh l mt v tinh vin thng.

Ci v tinh vin thng m Larry Dossey gi l Thng , o Bt gi l Tm thc cng ng, tc l A-li-gia thc, trong Bt v chng ta l mt. Nu c mt s chuyn bin trong tm thc c nhn th c s chuyn bin trong tm thc cng ng. M khi c chuyn bin trong tm thc cng ng th c s chuyn bin tnh trng ca i tng cu nguyn ca chng ta. V vy cho nn ta ni rng tt c l u do tm. Tm ca chng ta l mt sng to phm ca tm thc cng ng. Nu chng ta mun c s thay i, th chng ta phi tr v vi tm. Tm ca chng ta l mt trung tm ch bin nng lng. T trung tm in lc , ta mi c th thay i c th gii, v tr. Thay i bng nhng nng lng c tht, v do chnh ta ch tc ra. l cch cu nguyn hu hiu nht.

[1] Nm 95-96 ti Lng Mai, Php [2] Xem Thng Yu theo Phng Php Bt dy, Nht Hnh, L Bi, Walnut Creek, USA, 1995, tr.192. [3] Mt n v thi gian rt ngn.

Phn Hai CU I TNG HIN HU

Chng ta bit rng khi gi ln v tinh nhn to mt chng trnh truyn hnh, th tuy khng tn bao nhiu thi gian, nhng chng ta cng cn mt t th gi cc ln sng di chuyn. Khi v tinh vin thng y gi ngc tn hiu v tri t, th tuy gn nh l ng thi, nhng n cng cn th gi nhng tn hiu truyn i trong khng gian. Ti v d ln sng in di chuyn bng tc ca nh sng, th nh sng cng cn ti mt giy ng h mi i c 300 ngn cy s. Vy th chng ta ng vi vng khi trng i kt qu ca cu nguyn. Thng m ng bc s gi l v tinh vin thng , xa l xa lc ngoi v tr kia. Khi chng ta gi mt li cu nguyn ln Thng , Thng s em nng lng gi v ngi chng ta mun cu nguyn hoc h nim cho. Theo li suy ngh ca ngi trn, chng ta c cm tng rng li ca ngi cu nguyn (tc l A trong hnh 1) phi c th gi mi ln n ca nh Tri, mi i n tn ni m chng ta mun n cu xin. Ngoi ra, chng ta cng cn c thi gian th ci nng lng m chng ta xin c, mi i ti tay ngi ta thng (tc l B). l v chng ta c nim rng ta vi v tinh vin thng l hai thc th xa cch nhau hng trm triu dm. Nhng trong C-c gio cng nh trong o Bt, chng ta bit rng i tng m chng ta cu nguyn ang nm trong ta ch khng phi ngoi ta. Bt nm ngay trong tri tim ca ta, m Thng cng nm trong tri tim ca ta. Ngh rng Bt v Thng ngoi ta l mt s sai lm, khng phi ch sai vi gio l o Bt, m cn sai vi Kinh Thnh ca o C-c na. Vy tt hn ht l chng ta vit ch A, tng trng cho ngi cu nguyn, v ch B, tng trng cho i tng ca s cu nguyn, vo ngay trong vng trn tng trng cho Thng , th chng ta bt c mt lp vng tng in o v s phn bit, v ci nim rng ta vi Bt l hai, ta vi Thng l hai.

nht tm (Thng )

nht tm (Thng ) A B

Hnh: Thng , ngi cu v ngi c cu

Ci v tinh vin thng ny, trong o Bt chng ta c th gi tn n l Nht tm, The one mind. N c th c nhiu tn. hc Duy biu chng ta bit rng tm thc cng ng lm ra tm thc c nhn, v tm thc c nhn lm ra tm thc cng ng. Hai ci lm ra nhau, khng c ci no trc, khng c ci no sau. Cng nh ci trn v ci di, hai ci c ng thi mt lc. Ci trong v ci ngoi cng vy. Ci ta v ci khng phi ta (ng v phi ng), hai ci y cng c cng mt lt, v chng lm ra nhau. This is because that is, that is because this is. l li ca Bt. Ci ny c v ci kia c . Ci kia c v ci ny c .

Nh vy th chng ta c th ni Nht tm l tm thc cng ng, m chng ta cng c th ni l tm thc c nhn, ti v tm thc c nhn c lm bng tm thc cng ng. Ci ny trong ci kia, c hai u c tnh cch tng tc v tng nhp. Trong o Ki-t chng ta c th gi v tinh vin thng l Thng . Chng ta ng b nhng danh t nh la. iu quan trng l chng ta tip xc c vi ci thc ti. Gi n l tri chui cng c, m gi n l banana cng c. Ti v ch chui v ch banana tuy rt khc nhau, nhng chng cng ch mt thc th. Lm sao ta chm ti c ci nht tm, chm ti c Thng ? Lm th no ta gi c ci nng lng ca ta v nht tm, v Thng , xc tc c vi nng lng ca Thng , v cho ci nng lng v cng v bin chuyn ng ci tnh trng ca ta? Ngi thng ca chng ta ang b au kh, ang b him nguy, chng ta cn bao bc ngi thng ca chng ta bng nhng nng lng lnh ngi c che ch v c sc vt qua c cn him nguy. Chng ta cn c nhng gip cho nn chng ta mi cu nguyn. Khi cu nguyn, mun chm ti c Thng , chng ta c th dng mt trong ba ci cha kha ca o Bt, kt li thnh mt chm gi l Tam Php n. y l nhng dng c rt mu nhim. C ba ci cha kha th d u ta cng c th m c ca ca rt nhiu kho tng v gi. Ba cha kha tn l V thng, V ng v Nit bn. Ai m khng chp nhn s tht v thng? Ngi o Bt chp nhn v thng, m ngi o Cha cng chp nhn v thng. Ti v c ci g thng u? V ng chng qua ch l mt mt khc ca v thng. S vt l v thng, bin chuyn v khng c mt thc th ring bit, mt ci ta c lp. Chng ta hc rng ngi cu nguyn v ngi c cu nguyn (tc l mnh v Bt), u trng rng, ngha l u khng c mt ci ta ring bit. Gia tm thc cng ng v tm thc c nhn cng vy. Tm thc cng ng khng c ci ng ring bit, tm thc c nhn cng khng c ci ng ring bit, v vy cho nn trong tm thc c nhn c tm thc cng ng, v trong tm thc cng ng c tm thc c nhn. Cng nh ci tu gic v v ng m chng ta di ch A v ch B vo trong vng trn tng trng cho Nht tm (Hnh 1). Ti chng ta bit rng A, B v nht tm (hay Thng ) khng phi l nhng thc th bit lp. Thng c v ta c y. Nu khng c ta y th lm sao ta bit rng Thng c ? Cho nn ci nguyn tc v ng ny l mt cha kha rt mu nhim, n m ra cho chng ta nhng cnh ca rt ln. S d ti khm ph ra c nhng iu m cc ngi Ki-t hu rt thch, l ti v ti i vo truyn thng C-c gio bng ba ci cha kha ny. Vi chm cha kha Tam Php n, ti m ra khng bit bao nhiu cnh ca, v tm ra khng bit bao nhiu chu bu trong kho tng gio l ca C-c gio, m c th nhiu bn C-c cha thy. Nu cc bn C-c bit s dng ba cha kha ny th qu v s khm ph rt nhiu iu v cng qu gi, n tng trong Thnh kinh, m c th lu nay qu v khng s dng c. Cha kha th ba l Nit bn. Nit bn l g? Nit bn c phi l mt thc th tch bit ra khi th gii sanh t m chng ta ang sng y hay khng? Nit bn v sanh t c phi l hai ci bit lp hay khng? Theo ci cha kha th hai th Nit bn v sanh t, tuy gi l hai nhng k thc l mt. Cng nh sng v nc. Sng khc vi nc. Nhng ngoi sng khng c nc, ngoi nc khng c sng. Nc v sng tng tc, nc v sng v ng. V vy cho nn ng v phng din hin tng th chng ta gi n l th gii sinh t, nhng ng v phng din bn cht th chng ta gi n l Nit bn. Cng vy, vi ci cha kha ny ta c th m ra rt nhiu kho chu bu trong C-c gio. Chng ta hy nhn su hn bit lm th no m tip xc c vi Thng . Nhiu nh thn hc Ki-t gio ni rng Thng l nn tng ca hin hu. God is the ground of beings. Mt trong nhng ngi l Paul Tillich thn hc gia ngi c va t trn cch y khng lu. Theo nh ngha , nu Thng l bn cht ca hin hu, l nn tng ca hin hu, th hin hu l g? Hin hu l nhng sng to phm ca Thng . Nh vy th lm ht no tip xc vi Thng nu ta khng tip xc c vi to vt?

Chng ta c hai ch Creator l to ha v Creature l to vt. Chng ta ch c th tip xc c vi Thng qua to vt m thi. Cng nh chng ta ch tip xc c vi nc qua sng m thi. V vy cho nn trong khi cu nguyn, chng ta c th tip xc vi th gii hin tng. Hin tng no cng mang theo bn cht trong n. Hin tng ting Php l Phnomne, v bn cht l Noumne. Phnomne no cng mang trong n bn cht ca Noumne. Bn cht l ci thc th. V d khi chng ta ni n Bt Thch Ca, th Bt l mt hin tng, c tn, c ngy sinh, thng , c cha, c m, c nhng vng a d trong ngi c sinh ra, sng, thc tp, dy d; ngi c hc tr gii cng nh hc tr d, v Bt thng ht. Ngy xa Bt c mt ngi hc tr xut gia, hc rt chm. V y hc n my thng m vn khng thuc c mt bi k bn cu. Nh bt rt kin nhn cho nn cui cng v cng chng c qu A-La-Hn, vt ln trn nhiu ngi tr thc. l nh Bt thy trong ngi t chm ny cng c Pht tnh, cng c kh nng thnh o. Bt cn thy ngi phi n cng c kh nng thnh o, cho nn Bt chp nhn ph n vo trong gio on ca Ngi. l v Bt thy c ci bn cht Bt trong mi hin tng. Bt l hin tng, nhng bn cht ca Bt l Pht tnh (Buddhat). Tt c chng ta u c tnh Bt hay l Pht tm. Nh vy nu mun tip xc vi Pht tnh th chng ta tip xc vi Bt, tc l nu mun tip xc vi bn th, chng ta phi tip xc vi hin tng. Chng ta cng c Pht tnh, l mt tin rt mng do Bt khai m trong kinh Php Hoa: Tt c chng sinh u c kh nng thnh Pht v bn cht ca chng sinh l Pht tnh. V vy cho nn khi ta cu Bt, ta ng c ti ci Pht tnh, v khi ta cu ta, ta cng ng ti c ci Pht tnh. y l iu ti qun chiu v thy c. Vit-nam chng ta thng c tc l cu nguyn qu thn, tc l nhng ngi cht v ha hin linh thing. Chng ta cng cu nguyn t tin, cu nguyn cha m qua i, v chng ta tin chc rng khi chng ta tip xc c vi cc v th h s gi nng lng ti gip chng ta. iu ny l iu c hng ngn nm Vit-nam. H con chu c vn l h t nhang cu nguyn ng b. Cu nguyn thnh cng dn mc no th ta cha bit, nhng nh trn ni, c mt phng thc cu nguyn c th to ra nng lng nhiu hn nhng phng thc cu nguyn khc. l trong khi cu nguyn chng ta phi thn tm nht nh, phi c chnh nim, phi c nh, phi c tu th nng lng ca s cu nguyn mi ln. Trong chng ta, c nhng ngi cu nguyn khng c thnh cng lm, l ti phm cht ca s cu nguyn ca h cn yu km. Mnh khng ni phm cht ca li cu nguyn m mnh ni phm cht ca s cu nguyn. Ti v cu nguyn theo ng phng php l phi thn, khu, hp nht. Cho nn y khng phi ch l li cu nguyn m l tm cu nguyn, La prire du coeur, v thn cu nguyn, La prire du corp. Bn pha C-c gio cc bn hay ni tm cu nguyn nhng cha ni nhiu n s cu nguyn ca c th. Tuy vy cc bn bn cng bit rng ci thn rt quan trng. Cho nn mi khi cu nguyn, h u qu xung, chp tay, ci u. H cng bit rng ba nghip thanh tnh, hp nht v mnh c mt tht s, c thn ln tm, l mt iu rt thit yu cho s cu nguyn. Nu cu nguyn bng li khng th cha . Thiu nim, thiu nh v thiu tu th cu nguyn s khng thnh. Trong qu trnh thc tp ti c khm ph ra mt iu. l khng nhng chng ta c th cu nguyn c vi qu thn, vi ng b cha m, vi nhng ngi khut, m ng thi ta cng c th cu nguyn vi nhng ngi ang sng. Ti v nhng ngi ang sng cng c nng lng, h cng c vng chi, c thnh thi, c hnh phc. Khi a tm ta hng v h, th nhng ngi cng c th hin tng cho ta thm nng lng, nhiu hay t l ty vo mc vng chi ca ngi . iu ny khng phi l chuyn hoang ng. Qu v thy trong tng thn c nhng ngi ti mt, vng chi, thnh thi. Mi khi mnh phng tm ti ngi , ngh ti ngi , th mnh thy trong ngi mnh c nhiu nng lng hn ln. Thnh thong ti c mt ngi hc tr hi bun, hi thiu vng chi, ti ngh: Con c th vo phng thy ngi mt mnh c. Ti v trong phng ti c nng lng ca mt ngi thy. Khng phi ci phng c nng lng, m ngi trong phng th

ging nh mnh ang ngi vi thy. M ngi vi thy th th no cng c mt t nng lng ca thy truyn qua. cng l mt hnh thi ca s cu nguyn. Trong nhng cn nguy bin, trong nhng lc kh khn, nu tm ca mnh duyn ti mt ngi c vng chi, c thnh thi, mt ngi mnh tin cy c, th lc mnh c thm nng lng vt qua nhng kh khn m mnh ang trc din. V vy cho nn cu nguyn vi nhng ngi ang cn sng l chuyn c th thc hin c! V d mnh c mt tng thn c hnh phc, hng ngy khng lm php l g nhiu, ch i thin hnh, n cm im lng, v sng vi nhau ha hp thi. Trong nhng lc i xa, khi mnh thm mt, khi mnh bun, hay gp kh khn m mnh ngh ti tng thn, th t nhin mnh thy hng hi ln, c nng lng thm ln. Vy th ti sao mnh ch cu nguyn vi nhng ngi khut? Nhng ngi khut mnh bit h cn , th nhng ngi ang sng cng ang cn m! Khi mt ngi m mnh gi l cht ri, mt ri, th c ngi ngh rng ngi khng cn na. Nhng theo gio l o Bt, ngi lun lun cn . Chng ta ng dng ci khng gian v thi gian c l ca tm thc nhn din ngi . Trong lnh vc y khoa c nhiu trng hp bc s chng nhn rng ngi cht ri, nhng thc ra th ngi cha cht. Ba ng bc s ti v chng thc rng ngi cht ri, vy m ba bn ngy sau ngi sng dy! Nh vy trong ba bn ngy , ngi c hay l khng c vi ta? Hc o Bt, chng ta bit rng khi thiu mt iu kin th s vt khng biu hin c. Ngi kia khng tnh dy ni ci vi mnh l ti thiu mt iu kin thi, ch khng phi l ngi khng c mt. Nm 1964, ti mt nh xc New York, mt v bc s c lnh n lm Autopsy mt xc cht xem ngi ny cht v l do no. Xc cht ti nh xc ba, bn ngy. ng bc s ci o xc cht, ly dao bt u m bng ngi ny. Khi nht dao va m vo bng th ngi ny tnh li, bt ngi dy v nm c ng bc s lc lia, lc la! ng bc s s qu nn ng ln ra cht. y l chuyn c tht. ng cht v ng ngh y l mt hn ma bo on. S qu nn ng b ng tim! Vy th trong ba bn ngy qua, ngi c mt hay khng c mt? Ta phi ni rng ngi c mt nhng v thiu mt diu kin no nn khng sinh hot nh ngi m chng ta gi l ang sng. Ci iu kin c th l mt lt dao ct vo bng lm cho c th hot ng tr li! Vo th k th 9, thnh ph La M, c Gio Hong Pie IX c mt ngi hu cn tn l Luigi Vittori. im c bit v anh chng ny l anh thng mang sng bo v c Gio Hong lc theo hu cn ngi. Mt hm anh ln cn suyn nng, v ln ra cht. Ngi ta anh nm ba bn ngy trc khi chn. V bc s n khm nghim t thi lc , cn thn hn ng bc s New York trn y rt nhiu. Trc khi k giy chng thc anh ny cht, ng t ln mt ngn n cy, a vo tn mt ca anh, d ngn la n cy vo l mi ca anh. T nhin anh chng rng mnh mt ci v sng li! Ha ra anh chng cha cht! Sau , anh chng cn tip tc sng cuc i hu cn c Gio Hong c thm mi my nm na! Nm 1964, mt c ngi M tn l Elsie Waring, 35 tui. C b bt tnh, nn c a vo nh thng Willesden General Hospital, v c khng tnh li. Tim c cng ngng p t lu. Sau khi ba ng bc s n khm nghim, quan st rt k v ng vi nhau rng c ny cht, h k mt t khai t ri ra v. Mi ting ng h sau, khi ngi ta b c vo quan ti th c nc ct mt ci ri ngi dy! Nhng chuyn ny l nhng chuyn c tht, xy ra rt nhiu, chng ta c th k ra hng ngn trng hp. Nhiu khi ngi ta chn sng nhng ngi m h gi l cht. V vy cho nn Vit-nam, ngi ta khng bao gi cho php chn ngi cht sm. Phi i vi ngy, ri em xc cht xung t, xem th hi lnh ca t c th lm cho ngi cht sng dy hay khng. Hoc ngi ta em mt ci o ca ngi cht, leo ln mi nh, dng ra v h gi ba hn by va hay chn va ca ngi cht v, may ra th hn ngi cht nghe m tr v nhp li vo thn xc ngi . Ngi Vit-nam c tp tc lm cch trc khi chn ngi cht, ti v h khng mun ri vo mt s sai lm qu ln lao.

V vy cho nn khi ng ch ca mnh m mnh ngh l cht ri, ba ca mnh m mnh ngh l cht ri, ang khng c mt gi ny, th mnh phi ngh li. V theo li dy ca c Th Tn th khng c g sanh ra m cng khng c g mt i. ng ch ca mnh cng nh ba ca mnh, c th ang biu hin u nhng v con mt chp tng ca mnh m mnh khng nhn din c. Cc v lun lun c . V vy mnh cu nguyn ng ch, mnh cu nguyn ba mnh, th th no cng c kt qu, ti l nhng ngi mnh bit. Khi mnh bit r v mt i tng th s cu nguyn s d c kt qu hn. Thay v cu nguyn mt ngi m chng ta cha c bit, cu nguyn nhng ngi m chng ta c c hi tip xc v bit n rt r khi ngi cn sanh tin, th nng lng c th pht sinh ra mt cch d dng hn v mnh m hn. Thng thng, chng ta cu nguyn cc v B tt, cc v Bt Th Tn. Theo ti th mi chng ta c mt tri gic, mt kinh nghim kh su sc v c Th Tn, ti v chng ta hc gio php ca ngi, chng ta hc v cuc i ca ngi, chng ta em nhng gio php ca ngi ra p dng v chng ta thy c kt qu. Nh vy khng phi chng ta ch thy Bt nh l mt hnh tng trn bn th, m chng ta bit Bt, chng ta tip xc vi Bt ngay trong bn cht ca Bt, ngha l chng ta c th tip xc vi Pht tnh. V d c mt ngi no gp Bt ang i trn ni Thu, nhng cha bit g v i sng ca ngi, v tm ca ngi, v gio l ca ngi v v hnh phc ca ngi, th tuy ngi c nhn thy trc tip hnh dng Bt ang i, nhng h khng c mt tri gic su sc v Bt. Cn chng ta, tuy cha bao gi thy hnh dng , nhng chng ta tip xc su sc hn vi Bt, ti v chng ta bit c tri tim ca Bt qua s hc hi v tu tp ca chng ta. Bt ngay ti y, chng ta khng cn i v ni Thu. D h qung co cch no i na th chng ta cng khng b nh la, ti v chng ta bit rng Phm s hu tng giai th h vng, c ngha l nhng g ch c tng u l mt s nh la. i vi ti th Bt khng cn l mt ci tng na, mt ci tn na, m l mt thc ti, v ti sng vi Bt hng ngy. n cm, ti cng ngi n vi ngi, i b, ti cng i vi ngi, v ngay trong gi pht ni Php thoi ny, ti cng ang sng vi ngi. Nu em i Bt bn cht ny vi mt hnh dng Bt, th ti s khng i. Chng ta khng vi v ghi tn vo hng du lch bay qua n , leo ln ni Thu, l v vy. Chng ta c Bt ngay ti y. Mi khi i thin hnh, chng ta c th nm ly tay Bt cng i. l ngha ca cu i chi trong bn mn, tay ta nm tay ngi. Vi c B tt Qun Th m, vi c B tt a Tng, vi c B tt Ph Hin cng vy. Ngi ta c th ni cc v B tt khng c mt s tht lch s, nhng mnh khng cn iu , ti v mnh bit rng bn cht ca B tt Qun Th m l tnh thng. M tnh thng l ci g c tht trn i ny. Vi hnh tng ny hay hnh tng khc, l n b hay n ng, l em b hay nh chnh tr, h tnh thng c mt l c mt B tt Qun Th m. Thnh ra nh s hc khng th no lm cho ti mt nim tin ni c Qun Th m B tt c. Ti v ti bit qu r rng tnh thng l mt ci g c tht, v tnh thng c biu hin trn rt nhiu hnh thc. Ha-lan c mt ph n, bn ngoi khng ging B tt Qun Th m nh nh tng c sn trong tm ca mnh. Nhng ch thc Qun Th m B tt l ngi . Trong th chin th hai, ngi n b ny, mt mnh cu c t nht l 30 ngn ngi Do thi khi phi i vo l hi ngt ca ngi pht xt. Mt ngi m c th lm c cng vic chuyn ngi i h khi b tn st, th ngi l ai nu khng phi l c Qun Th m B tt? D ngi y l da trng hay l da en, da vng hay l da , n ng hay l n b th mnh cng phi gi ngi l mt hin thn ca B tt Qun Th m. B ta hin cn sng v ln ny sang Ha-lan, cc th gi ca ti s dc gp ngi . Trong thi chin tranh Vit-nam, c rt nhiu c nhi Vit-nam mt cha, mt m, c ngi nui dng. Ti cu nguyn Bt, ti cu nguyn c B tt, ti cu nguyn t tin, ti cu nguyn cha, ti cu nguyn m. Mi khi cu nguyn, ti bit rng ti tip xc c vi ci nng lng ca Nht tm qua cc v . Qua Bt cng c, qua B tt cng c, qua t tin cng c, qua cha cng c, qua m cng c. V vy cho nn qu v c th cu nguyn cha v m ca qu v. D cha m cn sng, cha m vn c th tip tr nng lng cho qu v. Nu cha m qua i, mnh cng c th cu nguyn: M i, m gip con. M i, m gip em con. Ba i ba gip con vi, th mnh vn tip nhn c thm nng lng. c khi ti cu nguyn vi c hc tr ca ti! Ti v hc tr ca ti, c ngi c rt nhu nng lng ca s vng chi, ca s thnh thi, ca s hnh phc, v ti cn ti h nh nhng i tng

cu nguyn. Ti cng cu nguyn tng thn mi ni ca ti, ti v tng thn cng c nhng cht liu . Vy th ci cha kha th ba trong chm Tam Php n, cha kha nit bn c th m ra thm cho ta mt cnh ca: Chng ta c th tip xc c vi th gii hin tng. Nu chng ta bit tip xc su sc v nhn din ci tnh cch vng chi thnh thi v ti mt ca nhng hin tng , th qua th gii hin tng, chng ta c th tip xc c vi th gii ca bn th, th gii ca nit bn. V vy cho nn chng ta cng c th cu nguyn c vi cy tng, vi mt trng, vi cc v sao. Cy tng kh vng chi, mt trng rt ng hn, v nhng v sao kia lun lun c mt cho mnh, thnh thi, trong sng. Cho nn khng nhng ta cu nguyn c vi Bt, vi B tt, vi thnh tng, vi t tin cha m, v vi tng thn, m chng ta cn c th cu nguyn vi cy tng, vi tng . C ngha l nu chng ta tip xc c vi cy tng mt cch su sc, th chng ta tip xc c vi ci nht tm, tip xc c vi Thng . M tip xc c vi Thng th ngi c th truyn cho chng ta nng lng. V vy cho nn cy tng cng c th truyn cho chng ta nng lng ca Thng . C mt ng thy tu C-c gio tn l Jean Franois dAssise, trong mt ma ng cy ci hon ton tri l, i thin hnh v gp mt cy hnh nhn. ng dng li trc cy hnh nhn th v cu nguyn: Cy hnh nhn i! Cy hy ni cho ti nghe v Thng i. Th t nhin cy hnh nhn n hoa y c cc cnh, ngay trong ma ng gi but! Trong th gii tch mn th cy hnh nhn cha c hoa, nhng trong th gii bn mn th cy hnh nhn c hoa t mun tha. ng v phng din tch mn th chng ta cha thnh Bt, nhng ng v phng din bn mn, chng ta l Bt. V vy cho nn tip xc c vi cy hnh nhn th chng ta c th tip xc c vi Thng . Cho nn ng i tm mt Thng tru tng, ng cu nguyn Thng nh mt nim tru tng. l mt iu rt quan trng. Phi n vi Thng qua nhng g rt c th, l nhng biu tng ca Thng trong tch mn. Gio l ca Gio hi Chnh thng (Eglise Orthodox), c ni rt r rng: Con ngi cng c cht thnh ca Thng v cng cng chia s ci bn cht thnh thin ca Thng . Lc u tuy cu nguyn cha gii, nhng chng ta bt u c nng lng. T t thc tp thm v gii, v nh, v tu, th s cu nguyn ca chng ta s c nhiu hng lc hn ln. Chng ta cn bit rng, trong truyn thng o Bt, cu nguyn vi tnh cch tng thn mnh hn cu nguyn vi tnh cch c nhn rt nhiu. Sau khi thy Mc Kin Lin khm ph ra m mnh ang au kh, thy rt bun. Bt dy cho thy cch nng ta vo sc ch nguyn ca tng on. Mnh c sc ch nguyn, mnh cng c th gi tinh lc ca mnh v Pht tm. Nhng nu c hai ngi nh mnh, nu c nm ngi nh mnh, nu c 100 ngi nh mnh trong tng thn ng thi cng thc tp vic gi tinh lc , th mnh s d thnh cng hn. Cho nn nhng lc i chng cu nguyn cho m mnh, cu nguyn cho cha mnh, l nhng lc rt quan trng cho i mnh. Mnh l mt trong s nhng ngi , s nht tm ca mnh l ci cha kha, v s nht tm ca nhng ngi bn tu trong tng thn, li l mt ci cha kha ln hn m ca php thn. Khi mt tng thn mt trm ngi hay mt ngn ngi cng thc tp ba nghip thanh tnh, thn tm hp nht gi nng lng, th ci nng lng s rt ln, s rt hng mnh, c th chuyn i c tnh trng m o Bt gi l nghip, nh trong cu kinh Cu xin chuyn nghip ta b. C th khi l mt trng hp rt kh v chng ta cn ti mt nng lng mnh hn na. Nhng d sao th ci nng lng m chng ta gi i l mt ci g ri. Nu chng ta c mt tng thn vng chi, thnh thi cng h nim, th ci nng lng to c chc chn s ln hn. i lc, khi cu nguyn mnh thy li cu nguyn c hiu qu, ging nh Thng ni c, Yes! i khi chng ta t ti mt kt qu gi l Cha c, Not yet! i khi chng ta nhn c mt kt qu gi l C th, Maybe! i khi chng ta nhn c mt cu tr li gi l Khng, No! Tuy vy, chng ta phi bit rng y khng phi l s t chi ca Thng , ca Bt, ca B tt, m v ci nng lng gi i cha mnh chuyn i tnh trng. Chng ta cn thm mt hay hai iu kin khc na.

Ni r ra, cu nguyn bao gi cng c kt qu, nhng ci mc thnh cng ca s cu nguyn khc nhau. Khi cu tr li l khng th cha chc l khng c hiu qu! c hiu qu ri, nhng mnh khng thy c, cho nn mnh cho l khng. Ti v mnh u bit c ci nhu yu ch thc ca mnh? Trong khi th ci Tm thc cng ng, ci nht tm hay l Thng , bit r hn mnh, bit ci g tt cho mnh hn, cho nn mnh c ci , v khng c ci m mnh cu xin. V d khi cu cho mnh thi u. Mnh cu nguyn nhiu qu m mnh vn khng u, cho nn mnh ni rng s cu nguyn ca mnh khng c kt qu. Tuy vy, trong s thi rt c th c s sp t. V d nu hng k ny th k sau mnh s vng chi hn, d thnh t hn trn ng i. Chuyn ny xy ra nhiu ln, nht l trong lch s thi c Vit-nam. Hi c mt chng trai rt thng minh. Chng i thi v lm bi ng c chm u th khoa, nhng cc quan trng bn vi nhau rng th sinh ny gii tht, nhng chng ta cn tr qu. Nu cho u cao kha ny th s lng hiu thng ca chng cha c mi gia. V vy k ny nn nh hng chng i, v k sau s cho chng u u. V vy cc quan trng cho chng hng thi! Rt l oan c cho chng! Nhn b ngoi th ging nh l mt s oan c, nhng quc gia o to ngi l c ngi gii v mi mt. Khng phi ch gii v phng din tr thc, m cn gii v phng din c hnh na. Cc quan trng hnh ng theo nguyn tc , gip mi gia ci hiu thng ca ngi s t kia. Nu chng ta c ch ln th ch thm ba nm na d kha thi k cng khng n ni g. i vi tui cn tr ca chng th u c vn ? Ngi ta phi c ch rt ln, ngi ta phi c hoi bo cao, th ngi ta mi tr thnh mt v B tt ha qun sanh, hoc mi tr thnh mt ngi ti c gip dn gip nc c. K thi ba nm sau , chng s t kia u th khoa, v khi vo kinh d nh Th, u Thm hoa v tr nn mt ngi rt hu dng cho t nc. Khi thi rt, anh chng c th au kh, nhng chng khng bit rng tt c nhng ci l cho mnh ln hn ln, gii hn ln m thi. Khi cu nguyn cng vy, chng ta tng l mnh khng nhn c iu mnh cu nguyn. Nhng chng ta khng bit rng mnh c th s nhn c mt iu khc, ln hay nh l cn ty. Ti v ci nht tm, ci Pht tnh bit r chng ta hn chnh chng ta, bit r iu no tt cho chng ta hn. Ci tu gic ca chng ta ang cn nh, chng ta cha bit .

Cu nguyn trong o Ki-t

Sau khi phn tch phng cch cu nguyn trong o Bt qua bi t knh ly, by gi chng ta hy c vi cu trong bi Ly Cha, mt bi cu nguyn rt ph thng ca cc tn hu C-c gio: Ly Cha chng con trn tri, chng con nguyn danh Cha c sng, nc Cha tr n (Our Father in Heaven, Hallowed be your Name, your Kingdom come, your will be done, on earth as it is in heaven Ting Php l Notre Pre qui es aux Cieux, que ton nom soit sanctifi). Trong nhng cu kinh trn, nu mnh nhn bng con mt ca ngi Pht t bit qun chiu, th y mnh thy rng mnh ang thc tp tip xc vi bn mn. Mnh ang i tm kim g? Tm mt ci rt ln. Khng phi ci nho nh nh Ly Cha hm nay cho tri nng chng con i picnic. Mnh khng phi ch i tm nhng ht u phng nho nh m mnh i kim mt ci g tht ln. Ci gi l Nc Cha. Mc tiu u tin ca s cu nguyn l tm cu nc Cha. Ly Cha chng con trn tri, tc l ci bn th ca mnh n nm bn mn. Trn tri c ngha l khng nm bnh din th gii hin tng. Chng ta khng th em Thin Cha, em Thng ra so snh vi nhng vt th to! Chng ta khng th em Thin Cha mt bn con sng, hay t

cnh mt tri ni, ri ni y l Thin Cha, cn y l tri ni. Cng nh chng ta khng em nc ra so snh vi t sng c, v mt bn l bn th v mt bn l hin tng. Chng ta c th em mt t sng ny so snh vi mt t sng khc, nhng chng ta khng th em nc so snh vi sng. Chng ta c th em nc so snh vi tuyt, vi my. Nhng chng ta khng th em H2O so snh vi nc, vi tuyt hay vi my. Ti v mt bn l tng, cn mt bn l tnh. Mt bn l hin tng (nc, tuyt, my), mt bn l bn th (H2O). Bn th, tuy n l bn cht ca hin tng nhng khng th t chng ngang hng vi hin tng. Ti v n l bn th, v bt c mt danh t, tnh t hoc mt hnh dung t no cng khng th dng dt tn hoc miu t cho bn th c. Mnh gi l Thng , mnh gi l Allah, l ng sng to v.v... th ch l nhng cch gi m thi. Tt c nhng danh t v nhng nim mnh c v Thng , u v hiu trong mun din t Thng . Nit bn cng vy. Nit bn l mt thc ti m ta c th tip xc v sng c vi, nhng nit bn khng phi l mt tn gi. Tn nit bn ch l mt tn gi tm thi. Nit bn c ngha l s tt ngm, s tt ngm ca tt c nim, s tt ngm lun ca tt c cc danh t. V vy cho d chng ta gi l God, hay Dieu, hay Thng , hay Allah th ch l nhng ci tn, v nhng ci tn khng sc dung cha ci thc ti nhim mu kia m c khi ta gi Ci chn nh, hoc Ci bn mn. C khi chng ta gi nit bn l vng chi, l thnh thi. Nhng nit bn cn hn th nhiu nhiu na. Ly Cha chng con trn tri, chng con nguyn danh Cha c sng. Chng ta u mun Thng ni ting trong x hi loi ngi, bi v Thng u c cn ni ting nh mt c o chiu bng, hay l mt ng tng thng? Thng u c phi l nhng ht u phng chng ta tranh ginh? Thng cng u c mun tranh ua vi chng ta ni ting hn chng ta u? Danh cha c sng tc l s tip xc c vi thc ti nhim mu ca bn th. Phi thot ra khi danh th mi nm dc ci sng chn tht. o c Kinh ni rng:

o kh o, phi thng o. Danh kh danh, phi thng danh.

c ngha l ci o m cn c th m lun c th cha phi l o chn thng. Ci tn m c th gi c tn th cha phi l tn chn thng. Vy th Danh Cha c sng l th danh , ci danh m khng th gi c, bt kh t, bt kh ngh, bt kh thuyt. Ci mi ng l Thng . Ngi C-c gio cng vy, trong khi cu nguyn cng phi bit rng c nhng ci th t, c nhng ci u tin, v nim ao c, ln nht, ni u t ln nht ca ngi hnh o l t ti bn mn, t ti s sng khng sinh, khng dit. l Thng , l nc Cha. Trong khi chng ta i thin hnh, ngi n cm im lng, l chng ta mun nit bn c mt, mun nit bn n vi chng ta trong giy pht hin ti. S cu nguyn ca cc bn Ki-t cng nh vy. H n Bnh thnh, h lm l ci, h lm m ma, h ht thnh ca, tt c nhng iu u l nhng li cu nguyn cho nc Cha tr n (Que ton rgne vienne Your Kingdom come), tc l cho nc Cha c mt trong giy pht hin ti. em bn mn v c mt trong tch mn v chng ta sng c trong c hai mt. Va sng c trong bn mn, va sng c trong tch mn. Cha th hin di t cng nh trn tri (Your will be done, on Earth as it is in Heaven). Ci bt sanh bt dit , ci hnh phc, ci vng chi, ci thnh thi , n khng phi ch nm bn mn m n cn nm tch mn na. l nh ci cha kha ca o Bt, nh ba ci cha kha trong chm Tam php n m mnh mi thy c rng ci vng chi, ci thnh thi, ci bt sanh bt dit kia khng phi ch tm c trong nit bn, m cn c tm thy ngay trong sinh dit, trn tri cng nh di t ny. Cng v vy m mt thin s Vit-nam, khi t hi: Con i tm s bt sinh bt dit u? th v tr li rt r rng: Con i tm s bt sinh bt dit ngay trong ch sinh dit. Tm nc ngay trong sng, rt l r rng! Cho nn chng ta ni rng Cha th hin di t cng nh trn tri, l iu ln nht ca s cu nguyn trong o Ki-t. Xin Cha cho chng con hm nay lng thc hng ngy, (Donnez nous aujourdhui notre pain de ce jour). Bn dch ting Php rt hay. Cu ny l mt s thc tp chnh nim. Con khng i phi c lng thc cho ngy mai, ngy mt v nhiu nm thng sp ti. Con ch xin c thc n trong ngy

hm nay m thi. Con mun sng su sc trong giy pht hin ti. Give us this day our daily bread (Donne nous aujourdhui notre pain de ce jour). Cu dch ting Anh khng hay bng cu dch ting Php. Notre pain khng phi de tous les jours m de ce jour, rt hay! Ch aujourdhui hay ri, nhng ch de ce jour li cng hay hn. Cng nh kinh Bt ni rng Sc tc th khng th cha , m phi ni Khng tc th sc na th mi trn vn. Cng v l do , cng trong ngha m qu v thng nghe ti dng nhiu li khc nhau gii thch cng mt trong nhng bi php thoi. Trong i sng hng ngy, chng ta c nhiu lo lng, chng ta tham lam, mun tch tr. Chng ta khng bit rng giy pht hin ti l quan trng. S sng ch c mt trong giy pht hin ti. Nu chng ta ch lo u t cho ngy mai l chng ta c th b qun s sng mu nhim trong gi pht hin ti. V vy cho nn chng ta phi tr v vi giy pht hin ti sng cho su sc, cho ng hong. Sng nh th no nc Cha c mt ngay trong giy pht hin ti. l mt li cu nguyn phi c thc tp 24 ting ng h mi ngy. Ti v mun sng trong giy pht hin ti v sng su sc trong mi giy mi pht, th li cu nguyn u c phi ch trc khi i ng mi c c ln? Phi c c ngy ch! Chng ta c nhng iu kin c hnh phc ngy hm nay, chng ta phi cu nguyn nh th no chng ta c th tip xc c vi nhng iu kin hnh phc trong ta v chung quanh ta. Chng ang c sn. Chng ta ng tham lam, ng i hi s sng ko di i i! S sng i i lm sao c c nu ngay trong gi pht hin ti khng c s sng? Tha n cho chng con nh chng con cng tha n cho k n chng con vy (Pardonnez-nous nos offenses, come nous pardonnons aussi ce qui nous ont offenss And forgive us our debits as we have also forgiven our debtors). Nhng mn n ni y l nhng lm li m chng ta lm i vi ngi thng ca chng ta. Chng ta ni mt cu, chng ta lm mt hnh ng, chng ta c mt t tng. Cu ni, hnh ng v t tng y gy kh au cho ngi kia, v l nhng mn n su dy ca chng ta. Sng nh th no mi ngy ta c th tha th c cho nhng ngi khc, v h cha c chnh nim, h cha c hiu bit, h cha c thng yu, h cn c nhng tri gic sai lm, v chng ta phi bung b. Ti v chng ta cng lm l nh vy i vi nhng ngi khc. Nu chng ta mun c Cha Tri b qua cho chng ta th thng ta cng phi b qua cho nhng ngi khc, nhng li lm, nhng n nn m h gy ra. Trong i sng, chng ta c th lm nhng li lm i vi cha m, vi anh em, vi b bn, v chng ta mun c tha th. V vy cho nn chng ta phi tha th nhng thiu st, nhng vng di, nhng li lm, trc tin l ca nhng ngi trong gia nh huyt thng ca chng ta. l mt s thc tp, l mt s cu nguyn, cu nguyn bng hnh ng, bng s sng. Nn nh rng nhng li cu nguyn ny l do chnh Cha Ki-t dy cho tn , ch khng phi do nhng con chin ca Cha sng tc ra. Nhiu khi chng ta cu nguyn cng kh ri, nhng trong chng ta cha bit c ci ngh thut cu nguyn su sc nht. Chng ta c vn , chng ta gi Bt, gi B tt, gi Thng ti cu chng ta. iu khng sao ht, chng ta c quyn lm. Nhng nhng li cu nguyn chng ta khng lm di bi cnh ca nhng li cu nguyn ln, tc l cu nguyn nh th no vt thot sinh t. Thng thng khi cu nguyn, gn nh mnh mun nh Bt lm chuyn m mnh khng lm c, nh Thng lm chuyn m mnh khng lm c: Thng i, ngi thng ca con ang b nght tim, xin Thng cu ngi thng ca con ra khi tnh trng nguy ngp !I Chng ta gi cho Thng nhng thng ip nh th. Hoc l Thng i! nh b ung th! Xin Thng cha lnh cho nh. Theo nguyn tc, Thng bit ngi cn lm g, nhng thng thng th ta ch mun ra toa cho Thng thi! Lm nh l ngi khng bit, cho nn mnh phi ni r ra l ung th, hay l ng tim. Ci nht tm kia tht ra n sng sut hn mnh nhiu lm!

Bun ci hn na, nhiu khi mnh mc c vi Bt, vi Thng : Ly Bt, nu Bt cho con ci th con s co u, con s n chay ba thng! ng l mnh tr gi! Hoc c khi ta ra gi r rng hn: Nu con ca con thi u th con s i cng 10 cha! C mt ln cch y mi my nm, ti nghe s c Chn Khng cu nguyn mt iu tng t nh vy: Ly Bt lm sao cho thy con sng lu thm, ti v nu thy con sng lu thm th rt nhiu ngi c hng ci li lc ca chnh php. D sao th trong li cu nguyn cng c trao i: C nhiu ngi c chnh php v tu tp, tc l c li cho Bt, thnh ra tt hn ht l Bt nn cho thy con sng lu hn! Tri tim ca s c rt ln khi cu nguyn nh vy. Hnh nh s c ngh rng im yu ca Bt l mun cho gio php c trng tn, mun nhiu ngi c cu , cho nn s c mi dng ci cn cn . Ly Bt, nu Bt cho thy con sng thm 10 nm na th khng bit bao nhiu ngi s c tha hng s dy d ca thy con. C phi l mt hnh thi mc c khng, tuy rng n khng th bng chuyn Nu con ca con thi u th con s cng 10 cha, hay l con s co u. Lm nh khi mnh co u th Bt s c li lm! Nu quan chiu su hn cht na v li cu nguyn ca s c Chn Khng, mnh s thy mt iu na cng rt d thng nhng s c khng ni iu y ra. l s c ngh rng thy l ngi nng ta ca mnh, mnh cha vng chi m nu thy mnh khng cn vi mnh na, th mnh s cm thy hi ht hng! Cho nn s c Chn Khng cng c ci tm trng nh tt c cc s em ca s c: Mun cho thy sng cng lu cng tt. V vy trong li cu nguyn c mt cht v k, l mun mnh ng b b v, mun mnh c ni nng ta lu di hn. C phi nh vy khng cc s c Phc Nghim v Thiu Nghim? C phi cc con cng mun cho thy sng thm, sng cng lu cng tt cho nhiu ngi c li lc, v cc con cn c ch nng ta khng? Mi xut gia cha lu m s ng tch th ru qu! Li cu nguyn y cng d thng, cng tt. Nhng khi cu nguyn m mnh bit qun chiu th mnh s bit c chiu su ca tm mnh. Cu nguyn nh vy nghe rt cm ng, nhng mnh phi qun chiu thm thy r rng d mnh l ngi o Bt hay o Ki-t th trong khi cu nguyn mnh cng thng c khuynh hng mun mc c vi Thng , vi Bt, d mc c mt cch rt d thng. Your Kingdom come. Ch Kingdom, nc Cha tr, l dch t ch Basileia. Kingdom c th dch bng ba cch: Mt l royaume tc l Vng quc, l nc Cha. l ng v phng din tng. Th hai, Kingdom cng c th dch l royaut tc l tnh cht ca Vng quc, La nature du royaume, ti v ci Vng quc n c tnh cht ca hnh phc, ca vnh cu, ca an lc. Ting Anh l Kingdomness, The nature of the Kingdom, ci th ca tng. Royaut l ci th cn Royaume l ci tng. Cng nh trong ting Anh, Kingdom l ci tng v Kingdomness l ci th. Th l nit bn, tng l ci th tng sinh dit, tc l c tng v c tnh. Cch dch th ba l rgne, tc l tr, ci hnh ng tr, tc l lm th no cho nc , i sng trong din bin ra. Rgne l thuc v hnh ng. Nh vy th Royaume l thuc v tng (tch mn); Royaut l thuc v bn th (bn mn); v Rgne l thuc v hnh ng (hnh mn). Bn mn, the ultimate dimension dimention de lutile (Royaut), l nit bn, l Ground of Being. Tch mn, the historical dimension dimention historique (Royal), l nc Cha, l Beings, l th gii hin tng, l th gii sinh t. Trong th gii sinh t c s c mt ca nit bn. Cui cng l Hnh mn, The dimension of action Dimension de laction (Rgne), The functioning of the Kingdom, l tr, nc Cha tr an, lm th no ci nc c an lc, c hnh phc, ngi trong nc phi bit sng nh th no c an lc, c hnh phc. Ci l hnh. Bn mn thuc v th, tch mn thuc v tng, v hnh mn thuc v dng. Tng Thin Thai m i biu l thy Tr Gi, nghin cu kinh Php Hoa v chia kinh ra lm hai mn l Tch mn v Bn mn, m khng cp n Hnh mn. Tuy vy trong kinh Php Hoa c nhng phm ni v cc v B tt ln nh Thng Bt Khinh, Dc Vng, Dc Thng, Diu m,

Qun Th m v.v... Nhng phm ni v mn th ba l Hnh mn. Lng Mai chng ta khm ph ra rng ci kha cnh th ba, kha cnh Hnh mn rt quan trng. em o Bt i vo cuc i, lm cho th gii ta b tr nn tnh , l cng tc ca cc v B tt. Cho nn Lng Mai ngh a thm phn Hnh mn vo kinh Php Hoa v xp t li th t cc phm ca kinh chia thnh ba phn l Tch mn, Bn mn v Hnh mn[1].

[1] Xem Sen N Tri Phng Ngoi, Nht Hnh, L Bi San Jose, 2001.

Phn Ba VAI TR CA CU NGUYN TRONG Y KHOA

Trn y ta c ni rng trong khi cu nguyn, ta c th cu vi nhng ngi cn sng. Chng ta cng i xa hn bng cch ni rng mnh cng c th cu nguyn vi trng sao, v vi cy tng trc ng! L do l v qua trng sao, qua cy tng trc ng, v qua nhng ngi cn sng, chng ta c th tip xc c vi nng lng ca bn mn. Hi Bt cn ti th, ngi ta bt u thc tp nh vy ri. Cc thy nim: Con v nng ta Bt, Buddham Saranam Gacchami. Khng i Bt nit bn ri ta mi thc tp quay v nng ta Bt. Ngoi ra, hi ngi ta cng cu tng. Thy Mc Kin Lin khn cu tng thn ch nguyn cho m ca thy. Ngha l cc thy cng thc tp Con v nng ta Tng, Sangham Saranam Gacchami. Ti v khi cc v xut gia v ti gia ngi li vi nhau, em nng lng chnh nim ca mnh m ch nguyn, th cc v c th tip xc v nh ng ti ci nng lng ca cc v Bt, cc v B tt, ci nng lng ca bn mn, em n mt s thay i. Nng lng chnh nim l mt nng lng c tht, m h l nng lng th n c th thay i. V d nng lng mt tri c th thay i s sng trn tri t. Gi cng l nng lng, nc cng l nng lng. Chnh nim ca ta cng l mt loi nng lng. Nng lng ny c th thay i c tnh trng ca th gii, ca con ngi. Cho nn to c nng lng chnh nim, l chng ta c th cu nguyn. Trong mt bi php thoi trc y, ti c ni rng trong tng thn chng ta c nhng v B tt sng. Nhng v B tt c kh nng nghe chng ta, hiu chng ta, v c th em sc ca mnh, em tri tim ca mnh ti gip ngi khc c. iu ny c tht. Nhng v B tt i khi cn rt tr. Chng ta ng i tm cc v B tt trn my. Ngay trong tng thn ny cng c rt nhiu v B tt, v c khi ng chung phng vi mt v B tt m qu v khng hay! Qu v c chuyn g, c lo bun no, c s kh khn no, th v B tt ang ng chung phng vi qu v cng c th gip qu v m qu v khng bit. V B tt bng xng bng tht kia l ch ca mnh, l anh ca mnh, hay l em ca mnh, m mnh khng bit. Mnh a i tm mt v B tt trong tranh! C th ti ang trong mt ngi nh, trong c n ba bn v B tt m ti dng dng, v coi thng. B tt l g? B tt l mt con ngi c nng lng ca hiu, c nng lng ca thng, v c nng lng ca hnh ng. Khi mnh lm nguy, khi mnh gp kh khn th v B tt c th n cu mnh. Hiu ngha ca B tt nh vy th qu tht chng ta c nhng v B tt sng, ang sng ngay trong tng thn ca chng ta. H ang tu, ang chng mi ngy. Tu v chng l chuyn ang xy ra hng ngy trong tng thn. Bc mi bc trong chnh nim l tu. C s an lc thnh thi trong mi bc l chng. Tu chng khng phi l vn xa vi. C nhng ci tu chng nh a ti ci tu chng ln. Chng ta thc s u l nhng ngi c tu v c chng. Chng ta phi thy nh vy ng c mc cm trn bc ng tu hc. Trn y, chng ta c dp tm hiu bi cu nguyn ca cc tn hu Ki-t: Bi Ly Cha. Chng ta hy c cu cui ca bi ny: Xin ch chng con sa trc cm d, nhng cu chng con ra khi s d, Amen. (Do not lead us into trial, but save us from Evil Ne nous soumets pas la pentation, mais dlivre nous du Mal). Xin ch chng con sa trc cm d, nhng cm d ny l nhng cm d ca tham, ca gin, ca chua cay, ca nghi ng. Cm d ca Sa-tng, cm d ca ba nghip chng[1], ca ng dc[2]. Theo kinh ngim thc tp ca chng ta th khi mt mnh, chng ta rt d b cm d, rt d b sa vo s cm d. Nhng khi chung trong mt tng thn, vi s anh, s em, hay vi s ch, s em, th chng ta c bo bc bi ci nng lng ca tng thn, v chng ta s khng d dng sa vo s cm d. S cm d c th l s s hi. S hi cng l mt s cm d.

V vy cho nn cu nguyn cng c th thc hin bng hnh ng, ch khng phi ch bng li ni. Khi chng ta c chnh nim, khi chng ta c tng thn th chng ta vo mt v tr vng chi hn nhiu. Chng ta khng b cm d, chng ta khng b sa vo nhng con ng gi l c o, ri vo ba con ng d; con ng ca ng qu (tc l loi qu i, i hiu bit, i tnh thng v.v...), ca a ngc, v ca sc sanh. Sc sanh l nhng sinh vt (trong c con ngi) khng bit t l g, bi l g, khng c tri tim thng yu v hiu bit. Chng ta bit rng trong x hi ngy nay c bit bao nhiu thanh nin, bao nhiu thiu n ang trong a ngc. a ngc ca ma ty, ca s c n, ca s tuyt vng, nhiu lm, nhiu nhiu lm! C nhng ngi sng khng phi nh nhng con ngi, m nh nhng loi th vt trong th gii ring ca h. C nhng ngi to ra a ngc chung quanh h, c nhng ngi git chc, nhng ngi cp git, nhng ngi hip dm. C bit bao nhiu l qu i ang i lang thang. i tnh thng, i hiu bit, i gia nh, i l tng! Chng ta cu nguyn khng b sa vo ba con ng d . S cu nguyn ca mnh c th rt l c th khi mnh chp nhn mt hng i, khi mnh quay v nng ta tng, khi mnh thc tp con ng do Cha Ki-t vch ra, do Bt Thch Ca ch dy. Nh m mnh khng bao gi sa ng trc s cm d, khng bao gi sa vo ba c o l a ngc, ng qu, v sc sanh. Nh vy th ngi Pht t cng khng thy c kh khn no khi cu nguyn theo chiu hng ca bi Ly Cha ca Ki-t gio. Ch c iu l ngi Pht t hiu rng danh t Cha y l ch cho ci Bn mn, ci Nht tm, ci Pht tnh.

TIN TRNH CA Y KHOA

Ba mc ch thng thng ca s cu nguyn m chng ta ni n trn y, trc ht l sc khe; th hai l s thnh cng, s hanh thng hoc s phn thnh; v th ba l ci lin h gia ngi vi ngi. Chng ta thng cu cho ci lin h gia ta v ngi ta thng c tt p hn, ta c th ni chuyn vi ngi , ta c th c hnh phc vi ngi , v quan trng hn ht l c ta ln ngi khng v phin no m sinh bnh hon.

Y Khoa C Gii
ng v phng din sc khe, Y khoa i qua nhiu giai on khc nhau. Trc ht, chng ta tng c mt quan nim hi my mc v y hc. Chng ta ni rng khi c bnh th l v m dng trong c th ca ta khng dc iu ha. V vy cho nn nu thit lp c m dng iu ha trong c th, th ng nhin chng ta c sc khe. Ci nim khng sai, nhng cha hon ton ng. Ti v trong ci nim chng ta cha thy s lin h ca tm i vi thn. Quan nim gi l quan nim Y khoa C gii. La mdicine mcanique Mechanical medicine. Chng ta c ngh rng ch cn sa cha nhng g trong phm vi ca thn th l chng ta c th em li sc khe. Chng ta khng ch trng nhiu ti ci kha cnh tm l. Y khoa C gii ch nhn bnh ni thn m thi. Danh t ca o Bt gi thn l sc, sc thn, ting Phn l Rpa, ting Anh l Form. Tuy vy trong bn nm mi nm qua, Y khoa tin b rt nhiu. Y khoa thy rng sc khe ca thn th rt ty thuc vo sc khe tm thn ca chng ta. C nhiu triu chng au nhc v kh chu trong thn pht hin t ci tm ca chng. Nu chng ta bit thc tp, bit gii quyt nhng vn kh khn, bit khai thng nhng b tc ca tm th nhng ci au nhc ca thn t nhin bin mt. i khi chng ta c bnh ngoi da rt nng, cha th no cng khng bt, v chng ta khng bit rng l do s lo lng, do s bun kh m ra. i khi bao t ca chng ta thng rt au n, chng ta

ung th th thuc nhng khng bt. Chng ta khng bit rng cng l do s lo lng m ra. Chng ta c nhng ung th, c nhng ung nht, sc khe ca chng ta ang xung dc, chng ta c tng l ti chng ta thiu sinh t, thiu ci ny, thiu ci khc. K thc nhng triu chng c th pht hin t nhng ci b tc, nhng iu lo lng, nhng ni kh au trong tm ca ta.

Y khoa Thn tm
Ngy nay chng ta c mt quan nim v y khoa rng ri hn, gi l Y khoa Thn tm, thn v tm l mt hay thn tm nht nh. Ting Php c th dch l La mdicine Psychosomatique. Psycho l danh, Somatique l sc. Ch danh trong o Bt (Nma), c ngha l tm. Danh sc c ngha l tm thn. Hai ci i i vi nhau, khng tch ri nhau c. Con ngi l mt hp th ca thn tm, m danh t chuyn mn gi l mt hp th danh sc (Nma-Rpa). Khi Y khoa tin ti ch thn tm nht nh, l Y khoa cng nhn rng yu t danh c nh hng ti yu t sc, v yu t sc c nh hng n yu t danh. Nu mnh lo lng qu th mnh c th au bao t. Nu mnh au bao t th mnh tr nn bi quan, hai ci c nh hng ln nhau.Cho nn mt bc s thng minh l mt bc s bit nhn c hai mt ca con ngi cha tr. Anh chng b bnh ngoi da m cha hoi khng lnh , nu mnh by cho anh ta cch i thin hnh, by cho phng php bung th, th c th anh s ht bnh m khi phi ung thuc hay bi thuc g c. Ngnh Y khoa gi l Mechanical medicine c thay th bng Psychosomatique medicine trong vng 40 nm nay. Mt bc tin rt ln ca nn y hc.

Y khoa Cng nghip

Ngy nay, chng ta ang ngng ca giai on th ba ca Y khoa. Chng ta tm thy rng c nhng yu t cha tr ngoi sc, v ngoi danh, tc l ngoi c thn ln tm! Bnh tt ca chng ta c th ti t mt nguyn do khng phi t tm hay t thn ca chng ta. nh hng c th n t mt i tng rt xa ta, trong khng gian cng nh trong thi gian. Ti t trong khng gian, v d ngi thng ca chng ta qu nh khng c hnh phc, th y chng ta bnh! Hoc l ngi ta th bom nguyn t i Dng Chu, th bn ny chng ta cng c th v nh hng ca vic th bom m b bnh. nh hng cng c th ti t trong thi gian. V d hm nay chng ta bnh, th c th l 20 i v trc, t tin ca chng ta lm mt iu khng lnh! Hon cnh thi gian v khng gian c nh hng ti ta nh vy , rt l lng, rt d s! Giai on y khoa th ba ny, mnh tm t tn l Y khoa Cng biu, Collective manifestation, hay Cng nghip, Collective Karma, hoc l Cng thc, tc l Tm thc cng ng, Collectie conciousness. V tm thc cng ng bnh cho nn chng ta bnh theo. M tm thc cng ng ca x hi ngy hm nay ang bnh lm! V vy m chng ta phi bit bo v chng ta, phi bit phng h v chuyn ha cho mnh. Mun vy, chng ta phi to ra mt tng thn, to ra mt tm thc cng ng bo v cho chng ta. trong thnh ph, ch cn nhn, ch cn nghe, ch cn tip xc vi mt s ngi l chng ta bnh. Nhng v tu vin, chng ta ng cnh ca li, chng ta m ra nhng cnh ca tm linh ca tng thn, th chng ta ht bnh. Nhng nguyn do ca bnh hon nm trong tm, trong thn, v chng cn nm trong mt mi trng ln lao hn, l mi trng ca Tm thc Cng ng. V d ngoi i c nhiu ngi ngh rng khi mnh khng c kh nng u c mt bng cp gi l Tin s, hay tt nghip mt chng trnh gi l k s; hoc khi mnh khng c mt cng n vic lm ng hong; hay khi mnh khng c mt chic xe hi, th mnh khng phi l mt con ngi bnh

thng c gi! Mnh c m t nh l mt con ngi khng c kh nng. Ci gi tr ca con ngi c nh gi ch mnh c mt ci bng cp, mnh c mt cng n vic lm, v mnh c mt chic xe hi! Nhng suy ngh to thnh mt tm thc cng ng. Khi mnh khng c nhng th th chnh mnh cng nh gi mnh rt thp, mnh cho mnh khng phi l ngi bnh thng. Trong khi , tht s ai l ngi bnh thng? Ai l ngi c hnh phc? mi chnh l cu hi. Bit bao nhiu ngi c bng cp, bit bao nhiu ngi c cng vic lm n, bit bao nhiu ngi c xe hi nhng h vn au kh. Lm lc h ngh l h ang sng mt cuc i khng ng sng! Trong khi th c rt nhiu ngi khng cn bng cp , khng cn cng vic kia, khng cn chic xe hi n, m vn sng rt hnh phc, v h gy c hnh phc cho rt nhiu ngi. Nu mnh c cho ci tm v ci thn ca mnh b nh hng bi ci t duy ca cng ng kia, bi nhng nim tin kia, bi ci quan nim kia th mnh s trch mnh, mnh ni mnh l ngi bt lc, khng c kh nng! S su kh, s tht vng s lm cho mnh b bnh. Trong khi th ngi tu bit ng i ca h. H bit rng hnh phc ca h khng ty thuc vo bng cp y, vo cng n vic lm y, vo chic xe hi y, nh vy m h c sc khe, h rt thnh thi. Cho nn chng ta c th dch Y Khoa cng nghip hay Y khoa cng ng l La mdicine de la manifestation collective, v ting Anh l Collective manifestation medicine. Mnh s tm mt danh t khc hay hn, nhng y mnh tm dng cc danh t ny. Mnh cng c th dng danh t Y khoa Nht tm, The medicine of one mind. Nht tm l tm thc cng ng, trong c tm thc ca cc v B tt, ca ch Bt, v ca chng ta. Trong nht tm c phn chn tm v phn vng tm. Mt iu g xy ra trong khng gian v trong thi gian u c nh hng ti ci nht tm ny c. Phi thy nh vy th chng ta mi hiu c giai on th ba ny ca y khoa. Nhng ci xy ra c th rt xa trong khng gian, cng nh trong thi gian. Ngy xa khi nh khoa hc Kepler[3] khm ph ra rng tri t b nh hng ca mt trng, ng tm thy rng thy triu trn mt t l do sc ht v s vn chuyn ca mt trng to ra. Lc khng ai chu nghe ng, ti v hai tinh cu xa nhau qu, v c dnh lu g nhau u m ni tri t b nh hng ca mt trng? Cho nn khi Galileo[4] nghe Kepler ni vy th cho rng anh chng ny cn tr qu, ch bit ni chi! Ngy nay th ai cng bit rng thy triu trn tri t l hon ton do sc ht v s vn chuyn ca mt trng to ra. Sc khe ca chng ta cng vy. ng ni nhng ngi gn ta, c nhng ngi xa ta ngn dm, m cng gp sc lm ra sc khe ca chng ta! Nhng g xy ra, nhng g ngi lm, ngi suy ngh, u c nh hng n sc khe ca chng ta. V vy cho nn trong giai on Y khoa Cng nghip ny, bc s phi bit cu nguyn cho bnh nhn. Ti v ci nng lng ca bc s, ci chnh nim ca bc s v ci tnh thng ca bc s, c lin h trc tip n sc khe ca bnh nhn. Bc s khng cn c th lm vic vi t cch ca mt ci my na. V d nh: Ci o ra; th vo i; th ra i; h ming ra v l li ra cho ti xem, ni i. Khm xong th y l toa thuc, mua v v ung i v.v... Bc s khng cn c th ch lm nhng iu . Trong giai on thi nay, bc s phi lm khc i. Bc s phi bit ni: Ti s cu nguyn cho anh, ti s cu nguyn cho ch, chng ta ngi y, chng ta th i, chng ta dng ci tm ca chng ta li cho n an tnh. Th no sc khe ca anh, ca ch cng s tng tin, bnh tt ca anh, ca ch cng s thuyn gim. Mt v bc s ca thi i ny, trc khi n phng mch, phi ngi thin, phi thc tp hi th vo, ra. Sau khi khm xong, cho toa ri, v nh, bc s phi cu nguyn cho cc bnh nhn ca mnh. Nu mnh khng phi l ngi bnh, m l anh ca ngi bnh, ch ca ngi bnh, m ca ngi bnh, th mnh cng phi lm nh ngi bc s kia. Mnh khng th ni rng em ca mnh au, mnh a n n bc s l mnh lm trn nhim v. Trong ci thy th ba ny v y khoa, mnh chu trch nhim v sc khe ca ngi mnh thng. Mnh sng cho thoi mi, mnh sng cho chnh nim,

trong tm mnh phi c nng lng ca thng yu, ca cu nguyn, th ci sc khe ca ngi mnh thng mi c th phc hi c. Trc y ti c nhc n bi vit ca bc s Larry Dossey. ng cn ni rng trong thi i ny, chng ta phi m ca cho nn y khoa th ba . ng ngh mt ng bc s m khng cho php ngi ta cu nguyn cho bnh ca mnh, th bc s c th b a ra ta. Ti v cu nguyn, tnh tm, sng an lc, th c th to c ngun nng lng cha tr cho ngi bnh. V vy nu cm khng cho cu nguyn l c th phm vo php lut. Thnh ra cc nh lm lut phi a iu ny vo b lut mi. Ni nh vy c ngha l khi cha bnh, bc s khng ch cha tr bng ci kin thc v y khoa ca mnh, m cn phi cha bng tri tim ca mnh, bng s cu nguyn ca mnh na. L mt tng thn, chng ta bit rng ci chnh nim, ci an lc v ci thnh thi ca chng ta rt c lin h n bnh tnh ca ngi thng ca chng ta. Cho nn trong nhng bui ngi thin, tng thn phi phng t qun v bi qun v cho nhng ngi thn ca mnh. Ti v khi mnh ch tc c nng lng ca t v bi trong tm mnh, th nng lng y trc ht cha tr cho mnh. K n, nng lng mi cha tr cho ngi mnh thng. Ci nng lng nm trong tm thc cng ng, cho nn n khng cn phi i t im ny n im khc trong khng gian nh chng ta thng ngh. D s ch m Nguyn ang H-ni, nhng ci giy pht m ti ngi thin phng t qun v cho s ch, th s ch nhn c lin lp tc. Cng nh thin sinh Jim Foster, my ngy hm nay trong cc thi thin, ti u c phng ci nng lng ca t qun v bi qun cho anh ta, cng nh cho thn ph ca thy Sariputra, v cho thy Thin Tr. Ti tin chc t nhiu g cng c kt qu. C th l n t hn mnh mong i, nhng chc chn l c. Thnh ra khi cc thn hu v t ca ti cu nguyn cho ti, chc chn l ti c nhn c, v khi m ti cu nguyn cho h th h cng nhn thm c nng lng. Ti v mnh bit nhau, mnh thng nhau cho nn rt d cho mnh ch tc ra nng lng ca t bi v ca thng yu t tri tim ca mnh. Ci m bc s Larry Dossey gi l v tinh vin thng hay Thng , l ci Nht tm. Trong ci Nht tm , c nhng khi nng lng rt ln. Nu chng ta dng ci nng lng ca t qun v bi qun ca chng ta m xc chm ci nng lng ca Nht tm , th chng ta c th chuyn ha, c th thay i c tnh trng ca chng ta. Nh vy trong lch s Y hc, giai on u ca y khoa l Y khoa C gii. Giai on th hai l Y khoa Thn tm Nht nh, v giai on hin ti m y khoa ang vn ti l Y khoa Nht tm. Y khoa Thn tm Nht nh, danh t o Bt cn gi l Y khoa Danh Sc. Chng ta bit rng trong gio l 12 nhn duyn, ta hc rng t thc m pht hin danh sc; danh sc l mt giai on ca s pht hin ca cng biu, ca s pht hin cng ng. Thc y l Tng Thc, l A-li-gia. Danh l tm ca ta, v sc l thn ca ta. T danh sc s pht hin ra lc nhp. Lc nhp tc l su cn tip xc vi su trn. Khi su cn tip xc vi su trn th danh sc c th b xao xuyn, b rung ng, b vng mc, b bnh. Cho nn phi tu hc cho lc nhp ng l ci ngun gc ca bnh tt. S thc tp ca chng ta Lng Mai l khi su cn tip xc vi su trn, th chng ta em thc tinh chuyn phng h, tc l ta phi phng h su cn ng lm bnh. Nhng danh sc t u m c? Danh sc t thc. Thc y l tm thc cng ng, cn danh y l tm thc c nhn, tuy n vn chuyn ch trong n tm thc cng ng. Thc l t A-li-gia thc (layavijna Store consciousness) pht hin ra. Con ngi chng ta gm c tm v thn. Ci sc khe ca thn-tm ny, mt phn do lc nhp to ra, mt phn do thc to ra. V vy m y khoa ngy nay phi i tm ngun gc ca bnh tt trong A-li-gia thc, tc l trong ci tm thc cng ng. Bc s hc su nm trng Y khoa khng , ti v ti trng i hc Y khoa ngi ta khng dy php chn bnh bng cch i thm him trong vng tng thc. Tuy rng cc bc s tm l c c dy v phng php chn bnh trong vng v thc, nhng vng v thc ch l mt phn nh ca A-li-gia thc m thi.

Sng trong mt mi trng bnh hon, b nh hng cch suy t, ni nng, v hnh ng tiu cc ca mi trng y, sm mun g ta cng ng bnh. Trong mi trng ny, thin h i tm tha mn nhng dc vng, gy ra kh au, tuyt vng v chn chng, tn hi thn tm, bt lp tng lai. Mun ht bnh, ta phi cng quyt ly khai mi trng y, tm ti mt mi trng lnh mnh, thc tp sng mt cuc sng lnh mnh, nng theo ba quy v nm gii, c s bo h ngy m ca Bt, cc v B tt, v mt tng thn ang i trn ng hng thin th ta mi c bo h, v mi c c hi tr liu. V y s ca nn Y khoa Nht Tm phi bit hng dn bnh nhn ca mnh i trn con ng ny. A-li-gia thc l tm thc cng ng. A-li-gia thc pht hin ra sng, ra ni, ra h, ra ao, ra khng kh, ra nc, ra con chim, con c. A-li-gia lm pht hin ra y bo. Y bo tt p hay xu xa cng do ta bit ly khai con ng xu c hi nhp vo mt mi trng lnh mnh. Qu v hc Duy biu th bit iu ny. Rt nhiu bnh tt ca thn v ca tm chng ta, pht sinh t ci tm thc cng ng. S tr liu cho thn tm chng ta ty thuc mt phn ln tnh trng ca tm thc cng ng , cho nn nu ngi thng ca chng ta, nu bc s ca chng ta, nu tng thn ca chng ta bit cch to dng, ch tc nng lng ca tnh thng yu, ca cu nguyn chiu v ta, bao bc ly ta, th ta s lnh bnh. Nhng vin thuc, nhng chai thuc mua nh thuc khng sc tr liu chng bnh ca chng ta. Nhng phng php luyn tp m bc s dy cho chng ta, cng vn cn khng thiu g trong vic tr liu. Bc s phi tm ti tm thc cng ng v gip ta i vo mt tm thc cng ng lnh mnh th s cha tr mi thm phn hiu lc. S cu nguyn, s h nim cho ngi bnh nh trong o Bt thng lm, l rt quan trng cho s cha tr bnh tt. Trong o Bt, chng ta rt tin nng lng cu nguyn m chng ta gi l h nim. Tin nhng chng ta khng m tn, v chng ta bit rng s cu nguyn ny, s h nim ny n cn c trn nhng s tht rt khoa hc, l: Khi tng thn ngi li vi nhau v ch tc ra ci nng lng ca s h nim, th chc chn nng lng y s c nh hng rt ln, c th chuyn i c tnh trng ngi thng ca chng ta. Chng ta cn bit thm rng thc ny cng c th c nui dng, c to tc bi ci v minh, ting Anh gi l Ignorance. Ci ignorance cng nhiu chng no th chng ta cng c nhiu nguyn do ca bnh chng . S tu tp mi ngy ca ta, ca bn ta, v ca x hi ta to ra ci minh, nh m ci v minh c chuyn ha v vng mt dn dn. Khi ci minh c to ra th ta c t, c bi. Minh y c ngha l hiu bit, t v bi y l c ngha l thng yu. M c nhiu hiu bit hn, c nhiu thng yu trong tm thc cng ng, th tnh trng sc khe ca c nhn s kh hn. Ta s t cn i bc s hn!

[1] Nghip c ngha l hnh ng. Ba chng nghip l ba hnh ng bt thin v c ca thn, khu, v . Chnh chng s tc ng s ti sinh, to nn s lun hi ca ngi gy nghip. [2] L s tham i i tng thuc v nm gic quan (mt, tai, mi, li, v thn) v s tha mn ni cc i tng : Sc, thanh, hng, v, v xc. [3] Johann Kepler, Thin vn v Ton hc gia ngi c (1571-1630) [4] Galileo Galilei, nh Vt l, Ton hc v Thin vn hc ngi (1564-1642), pht minh ra Vin vng knh Thin vn u tin (1609) quan st v tr.