KS MHENDSLK FAKLTES NAAT MHENDSL BLM MALZEME ARASINAV ADI: SOYADI: NO: 11.12.

2009 Snav Sresi 90 dakika

A GRUBU (%5) 1- Aada gsterilen gerilme-ekil deiim grafiklerinden hangileri elastik malzemedir.. 1) 2) 3) 4) 5)

2-Emniyet gerilmesi 24 kg/cm2, uzunluu 4 m olan kare kesitli bir konsol kiriin serbest ucuna 10 kg deerinde yk etkimektedir. Bu kiri elemann gvenle tanabilmesi iin gerekli olan kiriin bir kenar ka cm dir?.. A)10 B)20 C)30 D)40 E)Hibiri

3- Malzemelerin mekanik, fiziksel, kimyasal zelliklerin ynlere gre farkllk gstermesine ne deni? A) zotropi B) Allotropi C) Homojen D) Anizotropi E) Heterojen

4- Kesit alan 6x20 mm, elastisite modl 200000 MPa olan 200 cm uzunluunda bir elik ubuk akmasz 60 kN ekme kuvveti tadnda ne kadar cm uzama yapar?

A)
E)0,5

0,3

B)0,35

C) 0,4

D) 0,45

5- Camlar hakknda verilen bilgilerden hangisi doru deildir. A) Camlar amorf i yapldr. B) Camn ana maddesi SiO2 dir. C) Hidroflorik asit cam matlatrma ilemlerinde kullanlr. D) Camn ekme gerilmesi basn gerilmesinden byktr. E) Cama yanstclk ve datcl PbO verir. (%60) Aadaki tanmlar yapnz 6-Kafes yap: 7-Hacim merkezli kbik nedir? ekille anlatnz. 8-Atomsal dolgu faktr: 9-zotrop: 10-Kristal yap kusurlar: 11-Hook kanunu yaznz. 12-Tokluk nedir? ekille anlatnz. 13-Snek malzeme nedir? Eride gsteriniz. 14-Termoplastik nedir? rnek veriniz. 15-Gevrek malzemelerin basn mukavemeti nelere baldr? 16-Eilme dayanm nasl yaplr? ekille anlatnz. 17-Eilme dayanm iin tek yada iki noktada yk uygulamalarn karlatrnz. 18-Sertlik nedir? 19-nce agregada nem oran nasl belirlenir? 20-Malzemelerde su emme oran nelere baldr? 21-Birim arlk nedir? Nasl belirlenir? 22-Amorf yap nedir?rnek veriniz. 23-Atomlaras ba kuvvetlerini ekille anlatnz. 24-Agregalarda skk birim arlk nasl belirlenir? 25-Malzemelerde i yapnn nemi nedir? 26-Walans elektronu ve nemi nedir? 27-Kristal sistemleri nelerdir? 28-Malzemelerde durabilite nedir? 29-Korozyon nedir?Mekanizmay ekille anlatnz.

30-Korozyon nasl nlenebilir?

(%25) Aadaki boluklar doldurunuz 31-Malzemelerin plastik ekil deitirme yeteneini ve dayanmn temsil eden ...., mukavemet ve sertlik gibi zellikler i yapya ve deney koullarna baldr. Akma snr . plastik ekil deitirme oluturan gerilme olarak tanmlanr. Belirli bir atoma temas eden atomlarn says veya en yakn komularn says .. Dislokasyona kayma gerilmesi uygulandnda atomlar yer deitirir bu dislokasyonun kayma ynnde bir .. vektr kadar hareket etmesi ile olur. Kuvvetli bala bal C atomlarndan oluan elmas doada bulunan en sert cisimdir. Metallerin zellikleri byk lde .. baldr. Birim hacimdeki atomlarn saysn bulmak iin atomlarn dizili biimi ilebilinmesi gerekir. Malzemelerin i yapsnn olumasnda ana etken olan . , elektron yaplarndan kaynaklanr. Bir arada bulunan atomlarn d kabuundaki . .. etkileerek daha .., dolays ile daha karal bir dzen oluturma eilimi gsteririler ve sonuta ..oluur. Elektronlar etrafnda belirli yrngeler zerinde srekli hareket halindedir ve belirli .. ..sahiptir. Bir enerji dzeyinde bulunan bir elektrona yeterli enerji verilirse, . .. seviyeye atlayabilir. ..modeline gre kararl bir yapya sahip olan H atomunda elektron bir kre zerinde dairesel yrnge hareketi yapar ve belirli enerji dzeyine sahiptir. Atomlaras ba kuvvetleri atomlar bir arda tutarak olutururlar. Malzemelerin mukavemeti, elektriksel ve sl zellikleri byk lde . baldr. Balar kuvvetli olursa elastisite modl, mukavemet ve grime scakl yksek, . dk olur. Atomlar birbirine elektron vererek, elektron alarak veya .. elektriksel ykl hale gelirler. Metallerin tm .. yaplara, gazlar, svlar, canlar, plastiklerin ou ve baz ar hzla soumu metaller yapya sahiptir. Malzemelerin i yap ynnden farl olan ksmlarna..denir. Suda.ba oluur. yonsal ba. nitelikli olup boyutta etkilidir. Kovalan balar .. ba niteliindedir. (%10) 32- 80 mm boyunda bir malzemeye ait ekme-uzama diyagram yandaki gibi elde edilmitir. Bu malzemenin kesiti 6x6mm2dir. a) Ka N yk uygulandnda plastik b) Elastik Modl ka MPa? c) Maksimum gerek ekme gerilmesi nedir? d) ekme gerilmesinde iken % uzama deeri nedir? Ve Gerek uzama deeri nedir? e) Toplam ve kopma uzama % oranlar nedir. ekil deitirme (Akma) balar?
700 600

Muhendislik Gerilmesi (MPa)

500 400 300 200 100 0

% uzama

KS MHENDSLK FAKLTES NAAT MHENDSL BLM MALZEME 2.QUIZ ADI: SOYADI: NO: B GRUBU (%5) 1- Camlar hakknda verilen bilgilerden hangisi doru deildir? F) Camlar amorf i yapldr. G) Camn ana maddesi SiO2 dir. H) Hidroflorik asit cam matlatrma ilemlerinde kullanlr. I) Camn ekme gerilmesi basn gerilmesinden byktr. J) Cama yanstclk ve datcl PbO verir. 2- Eksenel ekme yk 2P, boyu 2L, kesit alan A, elastisite modl E olan bir elastik ubuun uzamasn veren forml aadakilerden hangisidir? A) 3PL / 2AE B) PL / 4AE C) 4PL / AE D) 8PL/AE E) PL /AE 11.12.2009 Snav Sresi 90 dakika

3- Su kaynadnda nce vander vals balar kopar ve su buharlar. Suyun bileiminde bulunan hidrojen ve oksijen birbirlerine hangi bala baldr? A) vander vals B) iyonik C) kovalent D) Metalik E) zayf 4- Malzemelerin mekanik zellikleri ile ilgili verilen bilgilerden hangisi dorudur? A) Enine ekil deitirmenin boyuna ekil deitirmeye oran birim ekil deiimidir. B) Kopma dayanm akma anndaki ykn orijinal alana blnmesiyle bulunur. C) Pekleme olay malzeme akmadan nce oluur. D) Akma noktas yumuak elikte daha belirgindir. E) Sert eliklerde % 0.2 kalc birim uzamaya karlk gelen deerden ilk orantlk snr iindeki doruya paralel izilerek akma dayanm elde edilir. 5-Emniyet gerilmesi 60 kg/cm2 olan bir boyutu 20 cm olan kare kesitli bir kiriin orta noktasna 80 kg deerinde yk etkimektedir. Bu kiri elemann gvenle tanabilmesi iin gerekli olan kiri boyu ka mdir? A)50 B)40 C)30 D)20 E)hibiri

(%60) Aadaki tanmlar yapnz 6-Kenar dislokasyonu ve ekli: 7-Yzey merkezli kbik nedir?ekille anlatnz.: 8:Anizotrop: 9-Kuru yzey doygun agrega nedir?: 10-Cam nedir?Nasl bir malzemedir? 11-ekil deitire ifadesini yaznz. 12-Gevrek malzeme nedir? Eride gsteriniz. 13-Termoset nedir? rnek veriniz. 14-eliin karbon miktarna bal gerilme-deformasyon grafiini iziniz. 15-Basn dayanm nasl bulunur? ekille anlatnz. 16-ekme dayanm nasl bulunur? ekille anlatnz. 17-Sertlik hangi yntemler ile belirlenir? 18-Betonun basn dayanm ile ekme dayanm arasndaki iliki nedir? 19-Kuru yzey doygun agrega nedir? 20-Kristal yap nedir? rnek veriniz. 21-Cam, cruf, beton, elik hangi grup malzemelerdir? 22-Atomik dolgu faktr nedir? Nasl hesaplanr? 23-Atomlaras balar nelerdir?Aklaynz. 24-Ba enerjisi nedir? ekille aklaynz. 25-Malzemelerde boluk yapsn aklaynz. 26-Durabilite etkinsiz rneklerle aklaynz. 27- Korozyon nlemem yntemleri nelerdir? 28-Sertlik nedir?Hangi yntemlerle belirlenir? 29-Malzemeleri snflandrnz.

30-Ayn malzeme ile retilen betonlarn kp dayanm neden silindir dayanmndan daha byktr? (%25) Aadaki boluklar doldurunuz 31-Dk gerilmeler altnda ekil deitirmeler elastik, yani. Gerilme elastik snr aarsa kalc yani ekil deitirme olur. Atomik dizilme kat bir maddenin . ve davranlarn belirlemede nemli rol oynamaktadr. ., bir elemannn yapld malzemenin mekanik zelliklerine ekline ve boyutlarna bal olarak ve deneysel olarak belirlenen mukavemet deerlerinden hareketle seilen sz konusu elemann gvenle dayanabilecei en st gerilme snrdr. Dayanm ve sneklii yksek olan malzemenin.. da iyidir. Ba kuvvetleri kuvvetli ve balar olmak zere iki trldr. Kuvvetli balar genellikle atomlar aras elektron alverii veya elektron alverii veya elektron, zayf balar ise atomlar veya molekller iinde elektronlarn .. dalndan kaynaklanan . .. sonucu oluur. Atomlaras ba kuvvetleri koparmak iin gerekli Fc kuvvetine . .. denir. Atomlaras ba kuvvetleri uzakla bal olup . kuvveti niteliindedir ve uzaklk arttka artar, ilk hale geri dnnce . olur. Enerji ukurunun derinlii malzemenin mukavemeti, elastisite modl, ergime scakl ve .. ile yakndn ilgilidir. Atomlaras uzakla etkiyen etkenler: scaklk, iyonsallk derecesi, kovalanlk derecesi ve .. . Bir atoma teet birinci derecede komularn saysna . . denir. Malzemelerin zellikleri ba trne, ba enerjisine ve . . byk lde baldr. Atomlarn kristal sistemlerdeki dizili biimine gre . yapy olutururlar. Kpn her kesinde birer atom ve merkezde bir atom bulunur ve ke atomlar merkez atoma teet ise bu tr kafes yaplara. .. . Birim hcrenin kelerinde birer ve yzeylerin merkezinde de birer atom varsa bu tr kafes yaplara.. . .. Elmasta.ba oluur. ki atom arasnda kovalanlk derecesi arttka birbirini daha kuvvetli ve dolays ile aralarnda uzaklk .. (%10) 32- 90 mm boyunda bir malzemeye ait ekme-uzama diyagram yandaki gibi elde edilmitir. Bu malzemenin kesiti 6x6mm2dir. ekil deitirme (Akma) balar? b) Elastik Modl ka MPa? c) Maksimum gerek ekme gerilmesi nedir? d) ekme gerilmesinde iken % uzama deeri nedir? Ve Gerek uzama deeri nedir? e) Toplam ve kopma uzama % oranlar nedir.
700 600

Muhendislik Gerilmesi (MPa)

a) Ka N yk uygulandnda plastik

500 400 300 200 100 0

% uzama

KS MHENDSLK FAKLTES NAAT MHENDSL BLM MALZEME 2.QUIZ ADI: SOYADI: NO: 17.11.2009 Snav Sresi 60 dakika

A GRUBU (%10) 1- Aada gsterilen gerilme-ekil deiim grafiklerinden hangileri elastik malzemedir.. 1) 2) 3) 4) 5)

A) sadece 1

B) sadece 2

C) 4-5

D) 3-4-5

E)1-2

2- evre ve kullanm koullarnn malzemeyi etkileyi biimleriyle ilgili verilen bilgilerden hangisi yanltr. A) Dk hzl yklemelerde enerji yutma kapasitesi daha fazla kar. B) Scaklk dtnde elikler krlganl azalr. C) Eilmi burulmu metallerin plastik ekil deiim blgeleri anot reaksiyonu gsterir. Bu blgelerde korozyon daha iddetli olur. D) Kapal yerlerde ak yerlere gre daha fazla paslanma grlr.. E) Havadaki CO2 beton gzeneklerinden yaylarak bnyedeki kireci karbonatlatrr. Zamanla ilerleyen karbonatlama eliin korozyonuna sebep olur. 3-Emniyet gerilmesi 24 kg/cm2, uzunluu 4 m olan kare kesitli bir konsol kiriin serbest ucuna 10 kg deerinde yk etkimektedir. Bu kiri elemann gvenle tanabilmesi iin gerekli olan kiriin bir kenar ka cm dir.. A)10 B)20 C)30 D)40 E)Hibiri

4- Malzemelerin mekanik, fiziksel, kimyasal zelliklerin ynlere gre farkllk gstermesine ne denir. A) zotropi B) Allotropi C) Homojen D) Anizotropi E) Heterojen

5- Kesit alan 6x20 mm, elastisite modl 200000 MPa olan 200 cm uzunluunda bir elik ubuk akmasz 60 kN ekme kuvveti tadnda ne kadar cm uzama yapar. B) 0,3 B)0,35 C) 0,4 D) 0,45 E)0,5 (%65) Aadaki tanmlar yapnz 6-Kafes yap: 7-Hacim merkezli kbik nedir? ekille anlatnz. 8-Atomsal dolgu faktr: 9-zotrop: 10-Kristal yap kusurlar: 11-Hook kanunu yaznz. 12-Tokluk nedir? ekille anlatnz. 13-Snek malzeme nedir? Eride gsteriniz. 14-Termoplastik nedir? rnek veriniz. 15-Gevrek malzemelerin basn mukavemeti nelere baldr? 16-Eilme dayanm nasl yaplr? ekille anlatnz. 17-Eilme dayanm iin tek yada iki noktada yk uygulamalarn karlatrnz. 18-Sertlik nedir? 19-nce agregada nem oran nasl belirlenir? (%20) Aadaki boluklar doldurunuz 20-Malzemelerin plastik ekil deitirme yeteneini ve dayanmn temsil eden ....(sneklik), mukavemet ve sertlik gibi zellikler i yapya ve deney koullarna baldr. Akma snr .(%2) plastik ekil deitirme oluturan gerilme olarak tanmlanr. Belirli bir atoma temas eden atomlarn says veya en yakn komularn says .(koordinasyon saysdr). Dislokasyona kayma gerilmesi uygulandnda atomlar yer deitirir bu dislokasyonun kayma ynnde bir ..(Burgers) vektr kadar hareket etmesi ile olur.

Kuvvetli .(4 kovalan) bala bal C atomlarndan oluan elmas doada bulunan en sert cisimdir. KS MHENDSLK FAKLTES NAAT MHENDSL BLM MALZEME 2.QUIZ ADI: SOYADI: NO: B GRUBU (%10) 1- Camlar hakknda verilen bilgilerden hangisi doru deildir. K) Camlar amorf i yapldr. L) Camn ana maddesi SiO2 dir. M) Hidroflorik asit cam matlatrma ilemlerinde kullanlr. N) Camn ekme gerilmesi basn gerilmesinden byktr. O) Cama yanstclk ve datcl PbO verir. 2- Eksenel ekme yk 2P, boyu 2L, kesit alan A, elastisite modl E olan bir elastik ubuun uzamasn veren forml aadakilerden hangisidir? A) 3PL / 2AE B) PL / 4AE C) 4PL / AE D) 8PL/AE E) PL /AE 17.11.2009 Snav Sresi 60 dakika

3- Su kaynadnda nce vander vals balar kopar ve su buharlar. Suyun bileiminde bulunan hidrojen ve oksijen birbirlerine hangi bala baldr? A) vander vals B) iyonik C) kovalent D) Metalik E) zayf 4- Malzemelerin mekanik zellikleri ile ilgili verilen bilgilerden hangisi dorudur. F) Enine ekil deitirmenin boyuna ekil deitirmeye oran birim ekil deiimidir. G) Kopma dayanm akma anndaki ykn orijinal alana blnmesiyle bulunur. H) Pekleme olay malzeme akmadan nce oluur. I) Akma noktas yumuak elikte daha belirgindir. J) Sert eliklerde % 0.2 kalc birim uzamaya karlk gelen deerden ilk orantlk snr iindeki doruya paralel izilerek akma dayanm elde edilir. 5-Emniyet gerilmesi 60 kg/cm2 olan bir boyutu 20 cm olan kare kesitli bir kiriin orta noktasna 80 kg deerinde yk etkimektedir. Bu kiri elemann gvenle tanabilmesi iin gerekli olan kiri boyu ka mdir. A)50 B)40 C)30 D)20 E)hibiri

(%70) Aadaki tanmlar yapnz 6-Kenar dislokasyonu ve ekli: 7-Yzey merkezli kbik nedir?ekille anlatnz.: 8:Anizotrop: 9-Miller endisleri: 10-Cam nedir?Nasl bir malzemedir? 11-ekil deitire ifadesini yaznz. 12-Gevrek malzeme nedir? Eride gsteriniz. 13-Termoset nedir? rnek veriniz. 14-eliin karbon miktarna bal gerilme-deformasyon grafiini iziniz. 15-Basn dayanm nasl bulunur? ekille anlatnz. 16-ekme dayanm nasl bulunur? ekille anlatnz. 17-Sertlik hangi yntemler ile belirlenir? 18-Betonun basn dayanm ile ekme dayanm arasndaki iliki nedir? 19-Kuru yzey doygun agrega nedir? (%20) Aadaki boluklar doldurunuz 19-Dk gerilmeler altnda ekil deitirmeler elastik, yani(Tersinirdir). Gerilme elastik snr aarsa kalc yani(plastik) ekil deitirme olur. Atomik dizilme kat bir maddenin .(mikro yap ) ve davranlarn belirlemede nemli rol oynamaktadr. ..(Emniyet gerilmesi), bir elemannn yapld malzemenin mekanik zelliklerine ekline ve boyutlarna bal olarak ve deneysel olarak belirlenen mukavemet deerlerinden hareketle seilen sz konusu elemann

gvenle dayanabilecei en st gerilme snrdr. Dayanm ve sneklii yksek olan malzemenin.. (tokluu) da iyidir. Vize sorusu zm

a) Diyagramda Akma gerilmesinin 400 MPa olduu grlmektedir. a= Fa ise F=a.A0=400.36=14400 N yk uygulanrsa malzmede kalc ekil deitirme balar. A0 grebilirsiniz. Buna gre elastik modl E=

b) Akma gerilmesinde iken % uzama=0,5 yani birim uzama e=0,005 olduunu diyagramdan

a 400 = =80000 MPa dr ea 0,005

c) Diyagramda muhendislik gerilmesi muh =600MPa dr muh= Fmax ise Fmax=600.36=21600 N yk bulunur A0 Fmax olduuna gre As son kesit alann bulmak lazm. As

Gerek ekme gerilmesi ger= l0.A0=ls.As dan As=

l 0. Ao ancak ls deerini de bilmek gerekir. ls

Bunun iin max ekme gerilmesinde iken malzemede % 3 lk bir uzama yani 0,03 birim uzama gereklemitir. e= ls l0 l 80 ise 0,03= s den ls=82,4 mm bulunur. imdi l0 80 l 0. Ao 80.36 da yerlerine konursa As= =34,95mm2 bulunur ls 82,4 Fmax 21600 da yerine konursa ger= =618 MPa bulunur. As 34,95

As=

ger=

d) Max ekme gerilmesinde iken muh % uzama= %3 (yani muh birim uzamas e=0.03) Gerek birim uzama eger=ln(ls/l0)=ln(82,4/80)=0,029 (yada =%2,9) e) Toplam %uzama oran =%5 Kopma uzama oran = %4,5 olduunu diyagramdan aka grebilirsiniz.