Luan Van - Nguyen Vat Lieu Nha May

LuËn v¨n tèt nghiÖp
Lêi nãi ®Çu
Trong c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn nay mçi doanh nghiÖp võa lµ ngêi
s¶n xuÊt ®ång thêi võa lµ ngêi trùc tiÕp tiªu thô s¶n phÈm lµm ra
víi môc tiªu cuèi cïng lµ ®¹t lîi nhuËn cao nhÊt. ThÞ trêng lu«n lu«n
thay ®æi vµ trë thµnh mét vÊn ®Ò quyÕt ®Þnh sù tån vong cña
doanh nghiÖp . V× vËy mäi doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn
ph¶i ¸p dông tæng hîp çc biÖn ph¸p trong ®ã mét trong nh÷ng
biÖn ph¸p quan träng hµng ®Çu lµ hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc kÕ
to¸n cña doanh nghiÖp nãi chung còng nh c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu
nãi riªng.
KÕ to¸n vËt liÖu dï kh«ng khã kh¨n vµ phøc t¹p nh kÕ to¸n chi
phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hµng ho¸ nh-
ng nã còng lµ mét trong nh÷ng nghiÖp vô kh«ng thÓ thiÕu trong
c«ng t¸c kÕ to¸n cña doanh nghiÖp. §Æc biÖt trong çc doanh
nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu chiÕm tû träng rÊt cao trong chi phÝ s¶n
xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Cã lÏ chÝnh v× lý do nµy cho nªn em
®· chän ®Ò tµi :
“ Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu ë c«ng ty c¬ khÝ chÝnh
x¸c sè 1“
Néi dung cña ®Ò tµi nµy lµ tæ chøc hîp lý qu¸ tr×nh h¹ch to¸n
vËt liÖu bao gåm c¶ qu¸ tr×nh h¹ch to¸n vËt liÖu mua vµo, xuÊt ra,
ph¬ng ph¸p kÕ to¸n, ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸, tæ chøc sæ kÕ to¸n. §Ò
tµi nµy còng gãp phÇn vµo lµm s¸ng tá mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ
thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu trong qu¶n lý vµ tæ chøc kinh
doanh.
Bè côc cña luËn v¨n gåm 3 ch¬ng :
1
Ch¬ng I : Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ c«ng t¸c tæ chøc vËt

liÖu trong çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
Ch¬ng II : Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu ë c«ng ty c¬ khÝ
chÝnh x¸c sè I.
Ch¬ng III: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n
vËt liÖu ë c«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c sè I.
Trªn ®©y lµ toµn bé phÇn lý luËn chung vµ thùc tr¹ng t×nh
h×nh h¹ch to¸n vËt liÖu . Do thêi gian thùc tËp qu¸ ng¾n vµ kh¶
n¨ng cña b¶n th©n cßn h¹n chÕ nªn b¶n luËn v¨n nµy kh«ng tr¸nh
khái nh÷ng thiÕu sãt . Em rÊt mong nhËn ®îc ý kiÕn ®ãng gãp cña
thÇy c« gi¸o , çc çn bé kÕ to¸n c«ng ty vµ çc b¹n ®Ó bµi viÕt cña
em ®îc hoµn thiÖn h¬n.
2
Ch¬ng i :
nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ c«ng t¸c tæ chøc vËt liÖu
trong çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt
I. Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu ë çc
doanh nghiÖp s¶n xuÊt :
1. VÞ trÝ cña nguyªn vËt liÖu trong s¶n xuÊt :
1.1. Kh¸i niÖm :
Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña bÊt kú doanh nghiÖp
nµo ®Òu ph¶i dùa trªn 3 yÕu tè : t liÖu lao ®éng, , ®èi tîng
lao ®éng vµ ngêi lao ®éng.
Con ngêi dïng søc lao ®éng cña m×nh sö dông çc t liÖu
lao ®éng nh m¸y mãc , c«ng sô , dông cô ... t¸c ®éng vµo ®èi
tîng lao ®éng nh nguyªn vËt liÖu ®Ó t¹o ra s¶n phÈm. Trong
doanh nghiÖp s¶n xuÊt nguyªn vËt liÖu lµ ®èi tîng lao ®éng,
3
lµ mét trong 3 yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ c¬ së

vËt chÊt cÊu thµnh nªn thùc thÓ s¶n phÈm .
VËy ®èi tîng lao ®éng lµ g× ? Theo M¸c “ TÊt c¶ mäi vËt
trong thiªn nhiªn ë quanh ta mµ lao ®éng cã Ých t¸c ®éng vµo
®Ó t¹o ra cña c¶i vËt chÊt cho x· héi ®Òu lµ ®èi tîng lao
®éng. §èi tîng lao ®éng trë thµnh nguyªn vËt liÖu khi cã lao
®éng cña con ngêi t¸c ®éng vµo “ ChÝnh v× vËy kh«ng ph¶i
bÊt cø ®èi tîng nµo còng lµ nguyªn vËt liÖu. VD : S¾t n»m
trong quÆng kh«ng ph¶i lµ nguyªn vËt liÖu mµ chØ sau khi con
ngêi tiªu hao lao ®éng ®Ó t×m ra nã cung cÊp cho ngµnh
c«ng nghiÖp th× s¾t míi ®îc gäi lµ nguyªn vËt liÖu .
1.2. §Æc ®iÓm:

Trong qu¸ tr×nh tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh, vËt liÖu chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt nhÊt
®Þnh, kh«ng gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu mµ biÕn
®æi cÊu thµnh nªn thùc thÓ chÝnh cña s¶n phÈm vµ kÕt
chuyÓn toµn bé gi¸ trÞ mét lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh trong kú
XÐt trªn hai ph¬ng diÖn gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt , vËt liÖu lµ
mét trong nh÷ng yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu cña bÊt kú qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt nµo. Díi h×nh th¸i hiÖn vËt , nã biÓu hiÖn lµ mét bé
phËn quan träng cña s¶n phÈm lao ®éng , cßn díi h×nh th¸i gi¸
trÞ vËt liÖu lµ thµnh phÇn quan träng cña vèn lu ®éng , ®Æc
biÖt lµ vèn dù tr÷ . Do vËy viÖc qu¶n lý vËt liÖu chÝnh lµ qu¶n
lý vèn s¶n xuÊt kinh doanh vµ tµi s¶n cña doanh nghiÖp .
4
1.3. Vai trß cña vËt liÖu ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt :
Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt , chi phÝ vÒ çc lo¹i nguyªn
vËt liÖu thêng chiÕm tû träng lín trong toµn bé chi phÝ s¶n
xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm . Mçi sù biÕn ®éng vÒ chi phÝ
nguyªn vËt liÖu còng lµm ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn gi¸ thµnh
s¶n phÈm . Ngµy nay trong c¬ chÕ thÞ trêng viÖc phÊn ®Êu h¹
gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ vÊn ®Ò mµ bÊt cø mét doanh nghiÖp
nµo còng quan t©m, bëi cã h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm doanh
nghiÖp míi cã ®iÒu kiÖn ®Ó t¨ng lîi nhuËn, më réng ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh , cñng cè vÞ trÝ cña doanh nghiÖp
trªn thÞ trêng. Do ®ã ®ßi hái mçi doanh nghiÖp ph¶i chó ý
tiÕt kiÖm triÖt ®Ó chi phÝ nguyªn vËt liÖu sao cho cïng mét
®èi tîng vËt t nh cò cã thÓ s¶n xuÊt ra mét khèi lîng s¶n phÈm
nhiÒu h¬n mµ chÊt lîng vÉn ®¶m b¶o ®Ó nh»m n©ng cao uy
tÝn s¶n phÈm cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng . Nh vËy cã thÓ
khÈng ®Þnh rÇng vËt liÖu ®ãng vai trß hÕt søc quan träng
®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §iÒu
nµy ®ßi hái ph¶i t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu , gãp
phÇn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó gióp çc doanh nghiÖp cã thÓ
c¹nh tranh vµ ®øng v÷ng trong c¬ chÕ thÞ trêng .
2. Yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu :

§Ó s¶n xuÊt ra mét s¶n phÈm ph¶i sö dông rÊt nhiÒu lo¹i
nguyªn vËt liÖu kh¸c nhau , mµ mçi thø vËt liÖu l¹i mua tõ
nhiÒu nguån cung cÊp . V× vËy ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt diÔn ra liªn tôc kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n th× viÖc cung
cÊp nguyªn vËt liÖu ph¶i kÞp thêi vµ ®óng thêi gian qui ®Þnh.
5
Do ®ã c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu lµ v« cïng quan träng vµ cÇn

ph¶i ®îc tæ chøc tèt.
Yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu lµ ®ßi hái ph¶i qu¶n lý
chÆt chÏ mäi kh©u tõ kh©u thu mua , b¶o qu¶n ®Õn kh©u sö
dông vµ dù tr÷.
- Kh©u thu mua : §ßi hái ph¶i qu¶n lý qu¸ tr×nh thu mua
sao cho ®ñ vÒ sè lîng , ®óng vÒ chñng lo¹i, chÊt lîng
®¶m b¶o , gi¸ c¶ hîp lý vµ chi phÝ thu mua thÊp nhÊt.
- Kh©u b¶o qu¶n : Ph¶i theo ®óng chÕ ®é qui ®Þnh ®èi
víi tõng lo¹i vËt liÖu, tæ chøc tèt kho tµng bÕn b·i, trang
bÞ ®Çy ®ñ çc ph¬ng tiÖn c©n ®o ®Ó tr¸nh h háng,
mÊt m¸t hao hôt.
- Kh©u dù tr÷ : §Ó qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc tiÕn hµnh liªn
tôc th× tæ chøc t«t kh©u nµy , ph¶i dù tr÷ vËt liÖu víi sè
lîng hîp lý ®Ó kh«ng g©y ø ®äng vèn mµ vÉn ®¶m b¶o
cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra b×nh thêng.
- Kh©u sö dông : Khi ®ang sö dông nguyªn vËt liÖu ph¶i
thùc hiÖn theo ®óng ®Þnh møc tiªu hao ®èi víi tõng thø ,
tõng lo¹i vËt liÖu, ®¶m b¶o sö dông tiÕt kiÖm , hîp lý, cã
hiÖu qu¶ gãp phÇn h¹ thÊp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trong
gi¸ thµnh s¶n phÈm
Tãm l¹i , qu¶n lý chÆt chÏ vËt liÖu tõ kh©u thu mua tíi kh©u
b¶o qu¶n, sö dông vµ dù tr÷ lµ mét trong nh÷ng néi dung
quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý tµi s¶n ë doanh nghiÖp.
3. Vai trß vµ t¸c dông cña kÕ to¸n vËt liÖu :

3.1. Vai trß vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n vËt liÖu :
6
Tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n trong doanh nghiÖp híng tíi

môc tiªu c¬ b¶n lµ tho¶ m·n ®Çy ®ñ , kÞp thêi th«ng tin cho
qu¶n lý víi chi phÝ Ýt nhÊt . XuÊt ph¸t tõ nh÷ng yªu cÇu vÒ
qu¶n lý vËt liÖu ®· tr×nh bµy trªn, cã thÓ thÊy ®îc vai trß
quan träng cña tæ chøc h¹ch to¸n vËt liÖu ®èi víi viÖc qu¶n lý
vµ sö dông vËt liÖu
- H¹ch to¸n kÕ to¸n vËt liÖu chÝnh x¸c , kÞp thêi, ®Çy ®ñ
th× l·nh ®¹o doanh nghiÖp míi n¾m chÝnh x¸c ®îc t×nh
h×nh thu mua , dù tr÷, xuÊt dïng vËt liÖu c¶ vÒ kÕ ho¹ch
vµ thùc hiÖn tõ ®ã cã biÖn ph¸p qu¶n lý thÝch hîp
- MÆt kh¸c chÊt lîng cña c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n vËt
liÖu cã ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn chÊt lîng cña c«ng t¸c
h¹ch to¸n gi¸ thµnh , cho nªn muèn h¹ch to¸n gi¸ thµnh
chÝnh x¸c th× kh©u ®Çu tiªn còng ph¶i h¹ch to¸n vËt
liÖu chÝnh x¸c vµ khoa häc.
XuÊt ph¸t tõ vÞ trÝ vµ yªu cÇu qu¶n lý vËt liÖu cña kÕ to¸n
trong qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý doanh nghiÖp, nhµ níc ®· qui
®Þnh nhiÖm vô cña kÕ to¸n vËt liÖu trong çc xÝ nghiÖp s¶n
xuÊt nh sau :
- Tæ chøc ph©n lo¹i vËt liÖu theo tiªu thøc qu¶n lý cña
doanh nghiÖp vµ thuËn tiÖn cho c«ng viÖc ghi sæ kÕ
to¸n, tÝnh to¸n vµ qu¶n lý vËt liÖu .
- Tæ chøc hÖ thèng sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ sæ kÕ to¸n chi
tiÕt
- Lùa chän ph¬ng ph¸p kÕ to¸n vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p
kiÓm kª ®Þnh kú hay ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn, tõ
7
®ã qui ®Þnh ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n vµ ghi sæ kÕ to¸n

cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña doanh nghiÖp.
- Lùa chän ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vËt liÖu xuÊt dïng cho
®¬n gi¶n, tiÖn lîi, phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ.
- KiÓm tra viÖc b¶o qu¶n vµ sö dông çc lo¹i vËt liÖu ë çc
bé phËn vµ ®èi tîng liªn quan, kiÓm tra, kiÓm so¸t chÕ
®é kiÓm kª vËt liÖu, ®¸nh gi¸ tµi s¶n.
- Tham gia viÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn
kÕ ho¹ch mua, t×nh h×nh thanh to¸n víi ngêi b¸n, ngêi
cung cÊp vµ t×nh h×nh sö dông vËt liÖu trong qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt kinh doanh .
3.2. T¸c dông cña kÕ to¸n vËt liÖu :

- Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu nghiªm chØnh, kÞp thêi
vµ chÝnh x¸c lµ c¬ së ®Ó cung cÊp sè liÖu cho viÖc h¹ch
to¸n gi¸ thµnh ë mçi xÝ nghiÖp thµnh viªn. NÕu kÕ to¸n
vËt liÖu trùc tiÕp kh«ng tèt sÏ g©y ¶nh hëng kh«ng nhá
®Õn viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÉn ®Õn t×nh h×nh
nhµ qu¶n lý kh«ng n¾m b¾t ®îc t×nh h×nh s¶n xuÊt
kinh doanh mét çch chÝnh x¸c.
- H¹ch to¸n vËt liÖu cung cÊp nh÷ng th«ng tin gióp cho xÝ
nghiÖp cã kÕ ho¹ch thu mua dù tr÷ nguyªn vËt liÖu tr¸nh
t×nh tr¹ng lµm gi¸n ®o¹n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
- Nhê c«ng t¸c h¹ch to¸n vËt liÖu xÝ nghiÖp míi biÕt ®îc
t×nh h×nh sö dông vèn lu ®éng, tõ ®ã ®a ra çc biÖn
ph¸p nh»m lµm t¨ng nhanh vßng quay vèn lu ®éng , b¶o
toµn vèn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông cña ®ång vèn
8
II. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ tæ chøc kÕ to¸n vËt liÖu trong çc
doanh nghiÖp s¶n xuÊt :
1. Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ vËt liÖu :
1.1. Ph©n lo¹i vËt liÖu :
Trong çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu bao gåm nhiÒu
thø, nhiÒu lo¹i kh¸c nhau víi c«ng dông trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt vµ tÝnh n¨ng lý ho¸ häc kh¸c nhau. §Ó cã thÓ qu¶n lý mét
çch chÆt chÏ vµ tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt tíi tõng thø, tõng
lo¹i, tõng nhãm vËt liÖu phôc vô cho nhu cÇu qu¶n trÞ doanh
nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i chóng theo nh÷ng
tiªu thøc phï hîp.
* Tríc hÕt c¨n cø vµo néi dung kinh tÕ vµ yªu cÇu kÕ to¸n
qu¶n trÞ trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu ®îc chia thµnh
çc lo¹i sau :
- Nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh (bao gåm c¶ nöa thµnh phÈm
mua ngoµi): ®èi víi çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt nguyªn
vËt liÖu chÝnh lµ ®èi tîng lao ®éng chñ yÕu cÊu thµnh
nªn thùc thÓ cña s¶n phÈm nh s¾t thÐp trong çc doanh
nghiÖp chÕ t¹o m¸y, c¬ khÝ, x©y dùng c¬ b¶n, b«ng
trong çc doanh nghiÖp dÖt kÐo sîi, v¶i trong çc doanh
nghiÖp may...§èi víi nöa thµnh phÈm mua ngoµi víi môc
®Ých tiÕp tôc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. VÝ dô nh :
Sîi mua ngoµi trong çc doanh nghiÖp dÖt còng ®îc coi lµ
nguyªn vËt liÖu chÝnh.
9
- VËt liÖu phô : vËt liÖu phô chØ cã t¸c dông phô trong qu¸
tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm nh lµm t¨ng chÊt lîng
nguyªn vËt liÖu chÝnh, t¨ng chÊt lîng s¶n phÈm, hoÆc
phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý, phôc vô s¶n xuÊt cho viÖc
b¶o qu¶n, bao gãi s¶n phÈm nh çc lo¹i thuèc nhuém,
thuèc tÈy, s¬n, dÇu nhên, xµ phßng, giÎ lau...
- Nhiªn liÖu : Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhiªn liÖu bao
gåm çc thµnh phÇn ë thÓ láng, khÝ, r¾n dïng ®Ó phôc
vô cho c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, cho çc ph¬ng
tiÖn vËn t¶i nh m¸y mãc, thiÕt bÞ ho¹t ®éng trong qu¸
trÝnh s¶n xuÊt kinh doanh nh x¨ng dÇu, than , h¬i ®èt...
- Phô tïng thay thÕ : lµ nh÷ng chi tiÕt, phô tïng m¸y mãc,
thiÕt bÞ mµ xÝ nghiÖp mua s¾m, dù tr÷ cho viÖc phôc
vô s÷a ch÷a çc ph¬ng tiÖn m¸y mãc thiÕt bÞ nh çc
vßng bi, vong ®Öm, s¨m lèp... chø kh«ng ph¶i xÝ nghiÖp
tù s¶n xuÊt ra ®îc hoÆc mua ngoµi ®Ó l¾p r¸p, gia c«ng
thªm s¶n phÈm cña xÝ nghiÖp.
- ThiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n : bao gåm çc lo¹i thiÕt bÞ, ph-
¬ng tiÖn ®îc sö dông cho c«ng viÖc x©y dùng c¬ b¶n
(c¶ thiÕt bÞ cÇn l¾p, kh«ng cÇn l¾p, c«ng cô, khÝ cô vµ
vËt kÕt cÊu dïng ®Ó l¾p ®Æt vµo çc c«ng tr×nh x©y
dùng c¬ b¶n).
- VËt liÖu kh¸c : lµ lo¹i vËt liÖu lo¹i ra trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm nh gç, s¾t, thÐp vôn hoÆc phÕ
liÖu thu nhÆt, thu håi trong qu¸ tr×nh thanh lý tµi s¶n cè
®Þnh.
10
Tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi tiÕt, cô thÓ
cña tõng lo¹i doanh nghiÖp mµ trong tõng lo¹i vËt liÖu nªu trªn l¹i ®-
îc chia thµnh tõng nhãm, tõng thø qui çch...
* C¨n cø vµo môc ®Ých, c«ng dông cña vËt liÖu còng nh néi
dung, qui ®Þnh ph¶n ¸nh chi phÝ vËt liÖu trªn çc tµi kho¶n kÕ to¸n
th× vËt liÖu cña doanh nghiÖp ®îc chia thµnh :
- Nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp dïng cho s¶n xuÊt , chÕ tao s¶n
phÈm
- Nguyªn vËt liÖu dïng cho çc nhu cÇu kh¸c : phôc vô, qu¶n lý
ë çc ph©n xëng, tæ, ®éi s¶n xuÊt, cho nhu cÇu b¸n hµng, qu¶n lý
doanh nghiÖp...
* C¨n cø vµo nguån nhËp vËt liÖu ®îc chia thµnh :
VËt liÖu do mua ngoµi
VËt liÖu tù gia c«ng chÕ biÕn
§¸nh gi¸ vËt liÖu
§¸nh gi¸ vËt liÖu lµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña chóng theo nh÷ng
nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh , ®¶m b¶o yªu cÇu ch©n thùc vµ chÝnh x¸c
. §¸nh gi¸ vËt liÖu cã chÝnh x¸c , trung thùc th× míi ®¶m b¶o ®îc
cho viÖc qu¶n lý vËt liÖu chÆt chÏ vµ cã hiÖu qu¶. VÒ nguyªn t¾c
vËt liÖu lµ tµi s¶n dù tr÷ s¶n xuÊt thuéc tµi s¶n lu ®éng ph¶i ®îc
®¸nh gi¸ theo gi¸ trÞ thùc tÕ cña vËt liÖu mua s¾m, gia c«ng , chÕ
biÕn . Tøc lµ gi¸ trÞ cña vËt liÖu ph¶n ¸nh trªn çc sæ s¸ch kÕ to¸n
tæng hîp, trªn b¶ng tæng kÕt tµi s¶n vµ çc b¸o ço kÕt qu¶ kh¸c
nhÊt thiÕt ph¶i theo gi¸ trÞ thùc tÕ. Song do ®Æc ®iÓm vËt liÖu cã
nhiÒu lo¹i , nhiÒu thø thêng xuyªn biÕn ®éng trong qu¸ tr×nh ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ yªu cÇu cña c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu
ph¶i ph¶n ¸nh kÞp t«õi hµng ngµy t×nh h×nh biÕn ®éng vµ sè hiÖn
11
cã cña vËt liÖu nªn trong c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu cßn cã thÓ ®îc
®¸nh gi¸ theo gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu .
Gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt liÖu nhËp kho :
Trong çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu ®îc nhËp tõ nhiÒu
nguån nhËp mµ gi¸ thùc tÕ cña chóng trong tõng trêng hîp ®îc x¸c
®Þnh cô thÓ nh sau :
§èi víi vËt liÖu mua ngoµi th× gi¸ trÞ vèn thùc tÕ nhËp kho lµ
gi¸ trÞ mua ghi trªn ho¸ ®¬n (bao gåm c¶ kho¶n thuÕ nhËp khÈu,
thuÕ kh¸c nÕu cã) céng víi çc chi phÝ mua thùc tÕ (bao gåm c¶ chi
phÝ vËn chuyÓn, bèc xÕp, b¶o qu¶n, ph©n lo¹i, b¶o hiÓm, chi phÝ
thuª kho thuª b·i, tiÒn ph¹t, tiÒn båi thêng...) trõ çc çc kho¶n chiÕt
khÊu gi¶m gi¸ hµng mua ®îc hëng .
§èi víi vËt liÖu tù s¶n xuÊt : TÝnh theo gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc
tÕ.
TrÞ- gi¸ vèn Gi¸ thùc tÕ cña vËt Çc chi phÝ
thùc tÕ nhËp = liÖu xuÊt gia c«ng + gia c«ng chÕ
- kho chÕ biÕn biÕn
Víi vËt liÖu thuª ngoµi gia c«ng, chÕ biÕn : Gi¸ thùc tÕ gåm gi¸
trÞ vËt liÖu xuÊt chÕ biÕn cïng çc chi phÝ liªn quan (tiÒn thuª gia
c«ng, chÕ biÕn, chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì...)
Víi vËt liÖu nhËn ®ãng gãp tõ çc ®¬n vÞ tæ chøc , ç nh©n
tham gia liªn doanh : gi¸ thùc tÕ lµ gi¸ tho¶ thuËn do çc bªn x¸c
®Þnh.
Víi phÕ liÖu :Gi¸ íc tÝnh thùc tÕ cã thÓ sö dông ®îc hay gi¸ trÞ
thu håi tèi thiÓu.
Gi¸ vËt liÖu ®îc tÆng, thëng: Gi¸ thùc tÕ tÝnh theo gi¸ thÞ tr-
êng t¬ng ®¬ng
12
Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho :

VËt liÖu mua nhËp kho thêng xuyªn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau,
do vËy gi¸ thùc tÕ cña tõng ®ît nhËp kho kh«ng hoµn toµn gièng
nhau. V× thÕ khi xuÊt kho , kÕ to¸n ph¶i tÝnh to¸n , x¸c ®Þnh ®îc
gi¸ thùc tÕ xuÊt kho cho çc nhu cÇu ®èi tîng sö dông kh¸c nhau
theo ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho ®· ®¨ng ký ¸p dông vµ
ph¶i ®¶m b¶o tÝnh nhÊt qu¸n trong niªn ®é kÕ to¸n. §Ó tÝnh gi¸ trÞ
thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu xuÊt kho cã thÓ ¸p dông mét trong çc
ph¬ng ph¸p sau :
Ph¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n:
Theo ph¬ng ph¸p nµy gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng trong kú
®îc tÝnh theo gi¸ trÞ b×nh qu©n ( b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷, hay
b×nh qu©n cuèi kú tríc hoÆc b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp)
Gi¸ thùc tÕ Sè lîng vËt Gi¸ ®¬n
= ×
vËt liÖu liÖu xuÊt vÞ b×nh
xuÊt dïng dïng qu©n
Trong ®ã :
Gi¸ ®¬n vÞ Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån ®Çu kú vµ

=
b×nh qu©n c¶ nhËpthùc
Lîng trong
tÕkú
vËt liÖu tån ®Çu kú vµ
kú dù tr÷ nhËp trong kú
Ph¬ng ph¸p gi¸ b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷ tuy ®¬n gi¶n, dÔ
lµm nhng ®é chÝnh x¸c kh«ng cao. H¬n n÷a , c«ng viÖc tÝnh to¸n
dån vµo cuèi th¸ng, g©y ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c quyÕt to¸n nãi
chung
Gi¸ ®¬n vÞ Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån ®Çu kú hoÆc

=
b×nh qu©n cuèi thùc
Lîng kú tríc
tÕ vËt liÖu tån ®Çu kú hoÆc
cuèi kú tríc cuèi kú tríc
13
Ph¬ng ph¸p nµy mÆc dÇu kh¸ ®¬n gi¶n vµ ph¶n ¸nh kÞp thêi
t×nh h×nh biÕn ®éng vËt liÖu trong kú tuy nhiªn kh«ng chÝnh x¸c
v× kh«ng tÝnh ®Õn sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ vËt liÖu kú nµy.
Gi¸ ®¬n vÞ Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån tríc khi nhËp
b×nh qu©n = céng sè nhËp
sau mçi lÇn Lîng thùc tÕ vËt liÖu tån tríc khi nhËp céng l
nhËp îng nhËp
Ph¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp l¹i kh¾c
phôc ®îc nhîc ®iÓm cña c¶ hai ph¬ng ph¸p trªn, võa chÝnh x¸c,
võa cËp nhËt. Nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ tèn nhiÒu c«ng
søc, tÝnh to¸n nhiÒu lÇn
Ph¬ng ph¸p nhËp tríc , xuÊt tríc FIFO:

Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¶ thiÕt r»ng sè vËt liÖu nµo nhËp tríc
th× xuÊt tríc, xuÊt hÕt sè nhËp tríc råi míi ®Õn sè nhËp sau theo gi¸
thùc tÕ cña tõng sè hµng xuÊt. Nãi çch kh¸c , c¬ së cña ph¬ng
ph¸p nµy lµ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu mua tríc sÏ ®îc dïng lµm gi¸ ®Ó
tÝnh gi¸ thùc tÕ sè vËt liÖu xuÊt tríc vµ do vËy gi¸ trÞ vËt liÖu tån
kho cuèi kú sÏ lµ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu mua vµo sau cïng. Ph¬ng
ph¸p nµy thÝch hîp trong trêng hîp gi¸ c¶ æn ®Þnh hoÆc cã xu híng
gi¶m.
Ph¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tríc:
Ph¬ng ph¸p nµy gi¶ ®Þnh nh÷ng vËt liÖu mua sau cïng sÏ ®îc
xuÊt tríc tiªn, ngîc l¹i víi ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tríc ë trªn. Ph-
¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tríc thÝch hîp trong trêng hîp l¹m ph¸t
Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp :
14
Theo ph¬ng ph¸p nµy, vËt liÖu ®îc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ theo ®¬n
chiÕc hay tõng l« vµ gi÷ nguyªn tõ lóc nhËp vµo cho ®Õn lóc xuÊt
dïng (trõ trêng hîp ®iÒu chØnh). Khi xuÊt vËt liÖu nµo sÏ tÝnh theo
gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu ®ã. Do vËy, ph¬ng ph¸p nµy cßn cã tªn gäi
lµ ph¬ng ph¸p ®Æc ®iÓm riªng hay ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých
danh vµ thêng sö dông víi çc loaÞ vËt liÖu cã gi¸ trÞ cao vµ cã tÝnh
t¸ch biÖt.
Ph¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n :
Theo ph¬ng ph¸p nµy, toµn bé vËt liÖu biÕn ®éng trong kú ®-
îc tÝnh theo gi¸ h¹ch to¸n (gi¸ kÕ ho¹ch hoÆc mét lo¹i gi¸ æn ®Þnh
trong kú). Cuèi kú kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh tõ gi¸ h¹ch to¸n
sang gi¸ thùc tÕ theo c«ng thøc :
Gi¸ thùc tÕ vËt Gi¸ h¹ch to¸n vËt HÖ sè

HÖ sè
liÖu xuÊt dïng = thÓ
gi¸ cã liÖutÝnh
xuÊtcho ×
dïngtõng lo¹i , gi¸
tõng nhãm hoÆc tõng thø
hoÆc tån kho hoÆc tån kho vËt liÖu
vËt liÖu chñ yÕu tuú thuéc vµo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý.
cuèi kú cuèi kú
2- kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu

2.1- chøng tõ kÕ to¸n vËt liÖu
vËt liÖu lµ mét trong nh÷ng ®èi tîng kÕ to¸n , çc lo¹i tµi s¶n
ph¶i ®îc tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt kh«ng chØ mÆt gi¸ trÞ mµ c¶
mÆt hiÖn vËt , kh«ng chØ theo tõng kho mµ chi tiÕt theo tõng lo¹i ,
nhãm , thø vµ ph¶i ®îc tiÕn hµnh ®ång thêi ë çc kho vµ phßng kÕ
to¸n trªn cïng c¬ së lµ chøng tõ nhËp xuÊt kho . çc doanh nghiÖp
ph¶i tæ chøc hÖ thèng chøc tõ , më çc sæ hÖ thèng kÕ to¸n chi
tiiÕt vµ lùa chän , vËn dông ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu
cho phï hîp nh»m t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý tµi s¶n nãi chung ,
c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu nãi riªng
15
theo chÕ ®é chøc tõ kÕ to¸n qui ®Þnh ban hµnh theo quyÕt ®Þnh
1141 / TC / C§KT ngµy 1 / 11 / 1995 cña bé trëng , bé tµi chÝnh , çc
chøng tõ vÒ kÕ to¸n vËt liÖu bao gåm
phiÕu nhËp kho ( mÉu 01 – VT )
phiÕu xuÊt kho ( mÉu 02 – VT )
phiÕu xuÊt kho kiªm v¹n chuyÓn näi bé ( mÉu 03 – VT )
ho¸ ®¬n cíc phÝ vËn chuyÓn ( mÉu 03 – BH )
ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho ( mÉu 02 – BH )
ho¸ ®¬n kiªm GTGT ( mÉu 01 – GTGT ) vµ hãa ®¬n b¸n hµng
( mÉu 02 – GTGT )
ngoµi çc chøng tõ mang tÝnh chÊt b¾t buéc sö dông thèng nhÊt
theo quy ®Þnh cña nhµ níc , trong doanh nghiÖp cã thÓ sö dông
thªm çc chøng tõ kÕ to¸n nh :
phiÕu xuÊt vËt t theo h¹n mø c ( mÉu 04 – VT )
biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t ( mÉu 05 – VT )
phiÕu b¸o vËt t cßn l¹i cuèi kú ( mÉu 07 – VT )
§èi víi çc chøng tõ thèng nhÊt b¾t buéc ph¶i ®îc lËp kÞp thêi, ®Çy
®ñ theo ®óng qui ®Þnh vÒ mÉu biÓu, néi dung, ph¬ng ph¸p lËp.
Ngêi lËp chøng tõ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÝnh hîp lý, hîp ph¸p
cña çc chøng tõ, vÒ çc nghiÖp vô kinh tÕ -tµi chÝnh ph¸t sinh.Mäi
chøng tõ kÕ to¸n vÒ vËt liÖu ph¶i ®îc tæ chøc lu©n chuyÓn theo
tr×nh tù vµ thêi gian hîp lý, do kÕ to¸n trëng qui ®Þnh phôc vô cho
viÖc ph¶n ¸nh ghi chÐp vµ tæng hîp sè liÖu kÞp thêi cña çc bé
phËn, ç nh©n cã liªn quan.
2.2 sæ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu. Tuú thuéc vµo ph¬ng ph¸p kÕ to¸n
chi tiÕt ¸p dông trong doanh nghiÖp mµ sö dông çc sæ ( thÎ) kÕ
to¸n nh sau:
16
- Sæ (thÎ) kho.
- Sæ (thÎ) kkÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu.
- Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn .
- Sæ sè d...
- Sæ (thÎ) kho (mÉu 06 - VT) ®îc sö dông ®Ó theo sè lîng nhËp -
xuÊt tån kho cña tõng thø vËt liÖu theo tõng kho. ThÎ kho do phßng
kÕ to¸n lËp vµ ghi çc chØ tiªu: tªn, nh·n hiÖu, qui çch, ®¬n vÞ
tÝnh, m· sè vËt liÖu... sau ®ã giao cho thñ kho ®Ó ho¹ch to¸n
nghiÖp vô ë kho, kh«ng ph©n biÖt kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph-
¬ng ph¸p nµo. Çc sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, sæ ®èi chiÕu
lu©n chuyÓn, sæ sè d vËt liÖu ®îc sö dông ®Ó ho¹ch to¸n t×nh
h×nh nhËp khÈu - xuÊt - tån kho vËt liÖu vÒ mÆt gi¸ trÞ hoÆc c¶ l-
îng vµ gi¸ trÞ tuú thuéc vµo ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu ¸p
dông trong doanh nghiÖp.
Ngoµi çc sæ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu nªu trªn, cßn cã thÓ më thªm
çc b¶ng kª nhËp- xuÊt -luü kÕ tæng hîp, nhËp - xuÊt - tån kho vËt
liÖu phôc vô cho viÖcghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt ®îc ®¬n gi¶n nhanh
chãng vµ kÞp thêi.
2.3 çc ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu.
ViÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh cña thñ kho vµ kÕ to¸n, còng nh kiÓm tra
®èi chiÕu sè liÖu gi÷ h¹ch to¸n nghiÖp vô ë kho vµ phßng kÕ to¸n
®îc tiÕn hµnh theo çc ph¬ng ph¸p sau.
- Ph¬ng ph¸p thÎ song song
- Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn.
- Ph¬ng ph¸p sæ sè d
Néi dung ghi chÐp nh sau:
17
- ë kho: c¶ ba ph¬ng ph¸p viÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh t×nh h×nh nhËp
- xuÊt tån kho vËt liÖu ®Òu thùc hiÖn trªn thÎ kho vµ do thñ kho ghi
chÐp. ThÎ kho chØ ph¶n ¸nh chØ tiªu sè lîng vËt liÖu nhËp - xuÊt -
tån kho. ThÎ kho ®îc më cho tõng thø, tõng lo¹i vËt liÖu phï häp víi
yªu cÇu qu¶n lý vµ ph©n lo¹i vËt liÖu. Hµng ngµy thñ kho c¨n cø
vµo chøng tõ nhËp - xuÊt nguyªn vËt liÖu kiÓm tra tÝnh hîp lý, hîp
ph¸p cña chøng tõ ®Ó tiÕn hµnh ghi sèlîng,lîng thùc nhËp, thùc
xuÊt vµo thÎ kho cã liªn quan. Cuèi ngµy thñ kho tÝnh ra sè tån kho
ghi vµo thÎ kho ®Þnh kú, thñ kho göi çc chøng tõ nhËp - xuÊt ®· ®-
îc ph©n lo¹i theo tõng thø vËt liÖu lªn phßng kÕ to¸n.
- ë phßng kÕ to¸n: C¨n cø ®Ó tiÕn hµnh ghi chÐp ®Òu lµ çc phiÕu
nhËp, phiÕu xuÊt mµ thñ kho göi lªn. Tuy nhiªn ë mçi ph¬ng ph¸p cã
kh¸c nhau vÒ çch më sæ nhng môc ®Ých cuèi cïng lµ qu¶n lý vËt
liÖu ë mÆt gi¸ trÞ.
*ph¬ng ph¸p thÓ song song
S¬ ®å 1: kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p ghi thÎ song
song.
ThÎ kho
Chøng tõ
Chøng tõ
xuÊt
nhËp
Sæ kÕ to¸n chi
tiÕt
B¶ng kª tæng hîp N -

X-T
18
Ghi hµng ngµy

§èi chiÕu kiÓm tra
Ghi cuèi th¸ng
Ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song cã u ®iÓm ghi chÐp ®¬n gi¶n,
dÔ kiÓm tra, ®èi chiÕu. Nhng nhîc ®iÓm lín nhÊt lµ viªc ghi chÐp
gi÷a thñ kho vµ phßng kÕ to¸n trïng lÆp vÒ chØ tiªu sè lîng, viÖc
kiÓm tra, ®èi chiÕu chñ yÕu tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng .thêng ¸p
dông víi çc doanh nghiÖp cã Ýt chñng lo¹i vËt liÖu khèi lîng nghiÖp
vô nhËp xuÊt Ýt, kh«ng thêng xuyªn vµ cã tr×nh ®é nghiÖp vô
chuyªn m«n cña çn bé cßn h¹n chÕ.
* Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn.
Tõ chøng tõ nhËp - xuÊt kÕ to¸n lËp b¶ng kª nhËp - xuÊt. Cuèi
th¸ng, kÕ to¸n tiÕn hµnh më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. Sæ ®èi
chiÕu lu©n chuyÓn ®îc theo dâi c¶ chØ tiªu sè lîng vµ chØ tiªu gi¸
trÞ.
s¬ ®å 2: kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu
ThÎ kho
Chøng tõ
Chøng tõ
xuÊt
nhËp
B¶ng kª
B¶ng kª xuÊt
nhËp
Sæ ®èi chiÕu lu©n

chuyÓn
19
Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn gi¶m ®îc khèi lîng ghi
chÐp, do chØ ghi mét lÇn vµo cuèi th¸ng, gi¶m ®îc sè lîng sæ s¸ch.
VÉn ghi trïng lÆp chØ tiªu sè lîng víi thñ kho, ¸p dông thÝch hîp víi
çc doanh nghiÖp cã khèi lîng nghiÖp vô nhËp - xuÊt kh«ng nhiÒu,
kh«ng bè trÝ nh©n viªn kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu.
* Ph¬ng ph¸p sæ sè d:
Khi nhËn ®îc çc phiÕu nhËp, xuÊt vËt liÖu, kÕ to¸n lËp
b¶ng kª nhËp - xuÊt .Tõ b¶ng kª nhËp, b¶ng kª xuÊt lËp b¶ng luü kª
nhËp, luü kÕ xuÊt . Cuèi th¸ng tõ b¶ng luü kÕ nhËp, xuÊt lËp b¶ng
tæng hîp nhËp, xuÊt, tån kho theo tõng nhãm, lo¹i vËt liÖu theo chØ
tiªu gi¸ trÞ.
s¬ ®å 3: kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p sæ sè d
ThÎ kho
Chøng tõ
Chøng tõ
xuÊt
nhËp
Sæ sè d B¶ng kª
B¶ng kª xuÊt
nhËp
B¶ng luü kÕ
B¶ng luü kÕ
xuÊt
nhËp
Sæ ®èi chiÕu lu©n

chuyÓn
Ghi hµng ngµy

§èi chiÕu kiÓm tra
Ghi cuèi th¸ng
20
Ph¬ng ph¸p sæ sè d ®· gi¶m bít khèi lîng kÕ to¸n, c«ng viÖc

®îc tiÕn hµnh ®Òu trong th¸ng. Nhng nhîc ®iÓm lµ do kÕ to¸n chØ
theo dâi chØ tiªu gi¸ trÞ, nªn qua sè liÖu kh«ng thÓ biÕt ®îc sè hiÖn
cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña tõng thø vËt liÖu mµ ph¶i xem tªn
thÎ kho míi cã thÓ biÕt ®îc ®iÒu ®ã. Ngoµi ra, viÖc kiÓm tra, ph¸t
hiÖn sai sãt, nhÇm lÉn sÏ khã kh¨n ¸p dông thÝch hîp víi çc doanh
nghiÖp cã khèi lîng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vÒ nhËp, xuÊt vËt
liÖu diÔn ra thêng xuyªn, nhiÒu chñng lo¹i vËt liÖu vµ ®· x©y dùng
tríc hÖ thèng danh ®iÓm vËt liÖu, dïng gÝa h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n
hµng ngµy t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho vµ tr×nh ®é qu¶n lý,
tr×nh ®é çn bé kÕ to¸n cña doanh nghiÖp t¬ng ®èi cao.
3. KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu
KÕ to¸n tæng hîp lµ viÖc sö dông çc tµi kho¶n kÕ to¸n ®Ó
ph¶n ¸nh kiÓm tra vµ gi¸m s¸t çc ®èi tîng kÕ to¸n cã néi dung kinh
tÕ díi d¹ng tæng qu¸t.
vËt liÖu lµ tµi s¶n lu ®éng, thuéc nhãm hµng tån kho cña doanh
nghiÖp.ViÖc më tµi kho¶n tæng hîp, ghi chÐp sæ kÕ to¸n vµ x¸c
®Þnh gi¸ trÞ hµng tån kho, gi¸ trÞ hµng b¸n ra hoÆc xuÊt dïng tuú
thuéc vµo doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn
hay ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. ViÖc vËn dông ph¬ng ph¸p nµo
ph¶i ®îc thùc hiÖn nhÊt qu¸n trong niªn ®é kÕ to¸n.
3.1 ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn lµ ph¬ng ph¸p theo dâi vµ
ph¶n ¸nh thêng xuyªn, liªn tôc, cã hÖ thèng t×nh h×nh nhËp, xuÊt,
tån kho vËt t,hµng ho¸ trªn sæ kÕ to¸n.
Trong trêng hîp ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn, çc
tµi kho¶n kÕ to¸n hµng tån kho ®îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh
21
biÕn ®éng t¨ng gi¶m vËt t, hµng ho¸ .V× vËy gi¸ trÞ cña vËt t hµng
ho¸ tån kho trªn sæ kÕ to¸n cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh ë bÊt kú thêi
®iÓm nµo trong kú kÕ to¸n.
Cuèi kú kÕ to¸n c¨n cø vµo sè liÖu kiÓm kª thùc tÕ vËt t, hµng
ho¸ tån kho, so s¸nh ®èi chiÕu víi vËt t hµng ho¸ tån kho trªn sæ kÕ
to¸n. VÒ nguyªn t¾c sæ tån kho thùc tÕ lu«n phï hîp víi sè tån kho
trªn sæ kÕ to¸n. NÕu cã chªnh lÖch ph¶i truy t×m nguyªn nh©n vµ
cã gi¶i ph¸p xö lý kÞp thêi. Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn cã thÓ
¸p dông cho mäi lo¹i doanh nghiÖp. KÕto¸n vËt liÖu theo ph¬ng
ph¸p KKTX ta sö dông çc tµi kho¶n sau:
- Tµi kho¶n 152:"nguyªn vËt liÖu". Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh
trÞ gi¸ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng çc lo¹i vËt liÖu, nguyªn
liÖu cña doanh nghiÖp.Tµi kho¶n 152 cã thÓ më thµnh tµi kho¶n
cÊp 2, cÊp 3... ®Ó kÕ to¸n chi tiÕt theo tõng lo¹i, nhãm, thø vËt liÖu
tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp.
Tµi kho¶n 331:"ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n". Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó
ph¶n ¸nh t×nh h×nh thanh to¸n vÒ çc kho¶n nî ph¶i tr¶ cña doanh
nghiÖp cho ngêi b¸n vËt t, hµng ho¸, ngêi cung cÊp, lao cô, dÞch
vô theo hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt .Tµi kho¶n 331 ®îc më sæ theo
dâi chi tiÕt tõng ®èi tîng cô thÓ, tõng ngêi b¸n, ngêi nhËn thÇu.
- Tµi kho¶n 151:"hµng mua ®ang ®i dêng" tµi kho¶n nµy dïng ®Ó
ph¶n ¸nh tri gi¸ cña çc lo¹i hµng ho¸, vËt t (nguyªn liÖu, vËt
liÖu, c«ng cô, dông cô) mua ngoµi ®· thuéc quyÒn së h÷u cña
doanh nghiÖp nhng cha vÒ nhËp kho cña doanh nghiÖp, cßn ®ang
trªn ®êng vËn chuyÓn ë bÕn c¶ng, bÕn b·i hoÆc ®· vÒ ®Õn
doanh nghiÖp nhng kiÓm nghiÖm nhËp kho. Ngoµi ra cßn nhiÒu TK
22
kh¸c nh tk 111, 112, 154, 621, 622, 627... KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu
theo ph¬ng ph¸p KKTX ®îc kh¸i qu¸t b»ng s¬ ®å sau :
S¬ ®å 4: s¬ ®å kÕ toÊn tæng hîp vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p KKTX.

TK 151 TK 152
TK 331
NhËp kho hµng ®i ® êng ChiÕt khÊu mua
hµng
23
cña kú tríc ®îc hëng, gi¶m gi¸ hµng

mua
TK 111.112.141 TK
627.641.642
NVL mua ngoµi nhËp kho XuÊt kho NVL dïng
cho
SXKD vµ
XDCB
TK 333
TK 632 (157)
ThuÕ nhËp khÈu tÝnh XuÊt b¸n , göi
b¸n
vµo gi¸ trÞ NVL nhËp kho
TK 411
TK 154
NhËn cÊp ph¸t, t¨ng thëng NVL xuÊt kho thuª
ngoµi
vèn gãp liªn doanh gia c«ng
TK 338
TK 128.222
NVL thõa ki kiÓm kª XuÊt gãp vèn liªn
doanh
TK 154
TK 138.334.821
24
NVL thuª ngoµi chÕ biÕn NVL thiÕu khi

kiÓm kª
nhËp kho
TK 128.222
TK 621
NhËn l¹i vèn gãp liªn doanh XuÊt dïng trùc
tiÕp cho
s¶n xuÊt s¶n
phÈm
TK 412
TK 412
C hªnh lÖch t¨ng do ®¸nh gi¸ Chªnh lÖch gi¶m do
®anh gi¸
l¹i tµi s¶n l¹i tµi s¶n
Sè d cuèi kú xxx
3.2 Ph¬ng ph¸p kiÓm kª kiÓm tra ®Þnh kú.
Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú (KKTX) lµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n
c¨n cø vµo kÕt qu¶ thùc tÕ ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån kho cuèi kú vËt
t, hµng ho¸ trªn sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ tõ ®ã tÝnh gi¸ trÞ cña hµng
ho¸ vËt t ®· xuÊt trong kú theo c«ng thøc:
TrÞ gi¸ = Tæng trÞ gi¸ ± chªnh lÖch trÞ gi¸
tån kho cuèi
hµng xuÊt hµng nhËp k ú vµ ®Çu
kú.
Theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú, mäi biÕn ®éng cña vËt t,
hÇng ho¸ (nhËp kho, xuÊt kho) kh«ng theo dâi, ph¶n ¸nh trªn çc tµi
25
kho¶n kÕ to¸n hµng tån kho. Gi¸ trÞ cña hµng ho¸ mua vµ nhËp kho
trong kú ®îc theo dâi ph¶n ¸nh trªn mét tµi kho¶n kÕ to¸n riªng ( TK
611:mua hµng).
C«ng t¸c kiÓm kª hµng ho¸, vËt t ®îc tiÕn hµnh cuèi mçi kú kÕ
to¸n ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ vËt t, hµng ho¸ tån kho thùc tÕ lµm c¨n cø
ghi sæ kÕ to¸n cña çc tµi kho¶n hµng tån kho.§ång thêi c¨n cø vµo
trÞ gi¸ vËt t, hµng ho¸ tån kho ®Ó x¸c ®Þnh trÞ gÝa vËt t hµng ho¸
xuÊt kho trong kú(tiªu dïng cho s¶n xuÊt hoÆc xuÊt b¸n) lµm c¨n cø
ghi sæ kÕ to¸n cña TK611 -"mua hµng". Nh vËy khi ¸p dông ph¬ng
ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú, çc tµi kho¶n kÕ to¸n hµng tån kho chØ sö
dông ë ®Çu kú kÕ to¸n ( ®Ó kÕt chuyÓn sè d ®Çu kú) vµ cuèi kú
kÕ to¸n (®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ thùc tÕ hµng tån kho cuèi kú).
Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú thÝch hîp víi çc doanh nghiÖp
cã chñng lo¹i hµng ho¸, vËt t v«øi qui çch, mÉu m· rÊt kh¸c
nhau,gi¸ trÞ thÊp, hµng ho¸, vËt t xuÊt dïng xuÊt b¸n thêng xuyªn
( cöa hµng b¸n lÎ..).
Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú hµng tån kho cã u ®iÓm lµ ®¬n
gi¶n,gi¶m nhÑ khèi lîng c«ng viÖc h¹ch to¸n. Nhng ®é chÝnh x¸c vÒ
gi¸ trÞ vËt t, hµng ho¸ xuÊt dïng, xuÊt b¸n bÞ ¶nh hëng cña chÊt l-
îng c«ng t¸c qu¶n lý t¹i kho, quÇy, bÕn b·i.
Çc tµi kho¶n sö dông trong ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú:
- TK 611: TK nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ nguyªn liÖu, vËt liÖu,
c«ng cô, dông cô, hµng ho¸ mua vµo trong kú.
- TK 151, 152, 153.
- TK 623: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn cña thµnh
phÈm hµng ho¸, lao vô, dÞch vô xuÊt b¸n trong kú.
26
- Ngoµi ra cßn nhiÒu tµi kho¶n liªn quan kh¸c nh:çc tµi kho¶n 331,
333, 311, 111, 112..
KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú ®îc
kh¸i qu¸t b»ng s¬ ®å sau:
S¬ ®å 5: s¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p KK§K.
TK 152 TK 611
TK 153.152
KÕt chuyÓn gi¸ trÞ vËt liÖu Gi¸ thùc tÕ tån kho
cuèi kú
tån kho ®Çu kú
TK 111.112.331
TK 111.112.331
TrÞ gi¸ thanh to¸n cha cã VAT ChiÕt khÊu mua hµng ®-
îc hëng
TK 133 gi¶m gi¸ hµng
mua tr¶ l¹i
VAT ®Çu vµo
TK 632
®îc khÊu trõ XuÊt kho vËt liÖu
®Ó b¸n
TK 333
TK 641.138.334
ThuÕ nhËp khÈu VËt liÖu bÞ thiÕu hôt
mÊt m¸t
vµo gi¸ trÞ NVL nhËp kho
27
TK 411
TK 621.622
NhËn vèn gãp liªn doanh XuÊt dïng cho
SXKD
TK 412
TK 412
Chªnh lÖch t¨ng do Chªnh lÖch gi¶m
do ®¸nh
®¸nh gi¸ l¹i TS gi¸ l¹i tµi s¶n
3.3 HÖ thèng sæ kÕ to¸n sö dông trong kÕ to¸n tæng

hîp vËt liÖu.
C«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu ë çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt bao giê
còng xuÊt ph¸t tõ chøng tõ gèc vµ kÕt thóc b»ng hÖ thèng b¸o ço
®Þnh kú th«ng qua qu¸ tr×nh ghi chÐp, theo dâi, tÝnh to¸n vµ xö lý
sè liÖu trong hÖ thèng sæ kÕ to¸n.
ViÖc më hÖ thèng sæ kÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu phô thuéc vµo
tõng h×nh thøc kÕ to¸n mµ doanh nghiÖp ®ã ¸p dông.
a. Víi h×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung th× sæ kÕ to¸n tæng
hîp vËt liÖu bao gåm:
- Sæ nhËt ký chung: ph¶n ¸nh t×nh h×nh nhËp, xuÊt kho vËt
liÖu theo tr×nh tù thêi gian, bªn c¹nh ®ã nã thÓ hiÖn quan hÖ ®èi
øng tµi kho¶n (®Þnh kho¶n kÕ to¸n) nh»m phôc vô viÖc ghi sæ çi.
- Sæ çi tµi kho¶n 152:Ghi chÐp nhiÖm vô nhËp, xuÊt kho vËt
liÖu ph¸t sinh trong niªn ®é kÕ to¸n.
28
- NhËt ký mua hµng:lµ sæ nhËt ký ®Æc biÖt ®Ó ghi chÐp vô

mua nguyªn vËt liÖu theo c¶ hai h×nh thøc mua chÞu vµ tr¶ tiÒn
ngay.
S¬ ®å 6:Tr×nh tù h¹ch to¸n theo h×nh thøc nhËt ký chung.
Chøng tõ
gèc
NhËt ký Sæ (thÎ)
NhËt ký chung
chuyªn h¹ch to¸n
dïng chi tiÕt
Sæ çi
B¶ng tæng
hîp chi tiÕt
29
B¶ng c©n ®èi tµi
kho¶n
B¸o ço kÕ to¸n
Ghi hµng ngµy.

Ghi ®Þnh kú (5, 7 ngµy).
Quan hÖ ®èi chiÕu.
Ghi cuèi th¸ng.
b.H×nh thøc nhËt ký sæ çi th× sæ kÕ to¸n tæng hîp vËt

liÖu bao gåm:
- NhËt ký sæ çi: Çc nghiÖp vô liªn quan ®Õn nhËp xuÊt kho
vËt liÖu ®Òu ®îc ph¶n ¸nh trªn cïng mét sæ nµy.
NhËt ký sæ çi lµ sæ kÕ to¸n tæng hîp chung gåm 2
phÇn:PhÇn nhËt ký ph¶n ¸nh nghiÖp vô vÒ vËt liÖu ph¸t sinh theo
thoêi gian, phÇn sæ çi ph¶n ¸nh theo néi dung nhËp, xuÊt vËt liÖu.
c. H×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ th× sæ kÕ to¸n
tæng hîp vËt liÖu bao gåm:
- Sæ ®¨ng ký chhhøng tõ ghi sæ: ph¶n ¸nh çc nghiÖp vô
nhËp, xuÊt kho vËt liÖu theo tr×nh tù thêi gian (nhËt ký). Sæ nµy
cßn dïng ®Ó ®¨ng ký nghiÖp vô nhËp, xuÊt kho vËt liÖu, qu¶n lý
chøng tõ ghi sæ võa ®Ó kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu víi b¶ng c©n
®èi ph¸t sinh.
- Sæ çi tµi kho¶n 152: ghi chÐp kiÓm tra, ®èi chiÕu víi sè liÖu
vÒ nguyªn vËt liÖu ghi trªn sæ ®¨ng ký chøng tõghi sæ, çc sæ, thÎ
kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu dïng ®Ó lËp b¸o ço tµi chÝnh.
30
Tæng sè tiÒn trªn sæ = Tæng sè ph¸t sinh bªn nî

(hoÆc bªn cã) cña
®¨ng ký chøng tõ ghi sæ tÊt c¶ çc TK trong sæ
çi (hay BC§KT)
S¬ ®å 7:Tr×nh tù h¹ch to¸n theo h×nh thøc chøng tõ ghi sæ.
Chøng tõ gèc sæ (thÎ) h¹ch

Sæ quü
B¶ng kª tæng to¸n chi tiÕt
hîp
Chøng tõ ghi
Sæ ®¨ng ký sæ
C- T - G - S Sæ çi B¶ng tæng hîp
chi tiÕt
B¶ng c©n ®èi

tµi kho¶n
B¸o ço kÕ
to¸n
Ghi hµng ngµy
Quan hÖ ®èi chiÕu
Ghi cuèi th¸ng
d- H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký - chøng tõ, sæ kÕ to¸n

tæng hîp vËt liÖu bao gåm:
- NhËt ký chøng tõ: ph¶n ¸nh theo vÕ cã cña tµi kho¶n.
+ NhËt ký chøng tõ sè 1: Ghi cã TK 111 ghi nî TK152: mua
nguyªn vËt liÖu b»ng tiÒn mÆt.
31
+ NhËt ký chøng tõ sè 2: Ghi cã TK 112 ghi nî TK152: mua

nguyªn vËt liÖu b»ng tiÒn göi ng©n hµng.
+ NhËt ký chøng tõ sè 4: Ghi cã TK 311, 341 ghi nî TK152:
mua nguyªn vËt liÖu b»ng tiÒn vay ng¾n h¹n, dµi h¹n.
+ NhËt ký chøng tõ sè 5 : Ghi cãTK 331, ghi nî TK 152: mua
nguyªn vËt liÖu cha thanh to¸n.
+ NhËt ký chøng tõ sè 6: Ghi cã TK 151, ghi nî TK 152: nguyªn
vËt liÖu ®i ®êng ®· vÒ tíi kho.
+ NhËt ký chøng tõ sè 7: Ghi cã TK 152, ghi nî TK 621:xuÊt
nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cho s¶n xuÊt.
+ NhËt ký chøng tõ sè 10: Ghi cã TK 141, ghi nî TK 152: mua
nguyªn vËt liÖu b»ng tiÒn t¹m øng.
- B¶ng kª: §èi víi nh÷ng b¶ng kª cã liªn quan ®Õn nguyªn vËt
liÖu ®îc sö dông trong trêng hîp çc chØ tiªu h¹ch to¸n kh«ng thÓ
hiÖn trùc tiÕp trªn çc nhËt ký chøng tõ.
Trong kÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu ®¸ng chó ý ®Õn lµ b¶ng kª sè
3 dïng ®Ó tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ vËt liÖu.
- Sæ çi TK 152: Ph¶n ¸nh sè ph¸t sinh nî, sè ph¸t sinh cã vµ sè
d cuèi th¸ng hä¨c cuèi kú.
+ Sè ph¸t sinh cã cña TK 152: ®îc ph¶n ¸nh trªn sæ çi theo
tæng sè lÊy tõ nhËt ký chøng tõ ghi cã tµi kho¶n 152, sè ph¸ sinh nî
®îc ph¶n ¸nh chi tiÕt theo tõng tµi kho¶n ®èi øng cã lÊy tõ çc nhËt
ký cã liªn quan.
Sæ çi TK 152 chØ ghi mét lÇn vµo ngµy cuèi th¸ng hoÆc cuèi
quý sau khi ®· kho¸ sæ vµ kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu trªn çc nhËt
kký chøng tõ.
32
H×nh thøc nhËt ký chøng tõ thÝch hîp víi çc doanh nghiÖp lín,
sè lîng nghiÖp vô nhiÒu vµ ®iÒu kiÖn kÕ to¸n thñ c«ng dÔ chuyªn
m«n ho¸ çn bé kÕ to¸n. Tuy nhiªn tr×nh ®é nghiÖp vô cña çn bé
kÕ to¸n ph¶i cao. MÆt kh¸c kh«ng phï hîp víi viÖc kÕ to¸n b»ng m¸y.
S¬ ®å 8: Tr×nh tù h¹ch to¸n theo h×nh thøc nhËt ký chøng tõ.
Sæ quü Chøng tõ gèc Sæ (thÎ) ho¹ch

to¸n chi tiÕt
B¶ng kª B¶ng ph©n bæ
NhËt ký chøng tõ
Sæ çi
B¸o ço kÕ to¸n B¶ng tæng

hîp chi tiÕt
Ghi hµng ngµy

Quan hÖ ®èi chiÕu
Ghi cuèi th¸ng
Trªn ®©y lµ toµn bé phÇn lý luËn chung vÒ vËt liÖu vµ tæ
chøc kÕ to¸n vËt liÖu trong çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Nî lµ c¬ së
h¹ch to¸n ë tõng doanh nghiÖp. Song lý luËn kh«ng thÓ bao qu¸t
hÕt nh÷ng ®Æc thï cña doanh nghiÖp.
Ta cã thÓ t×m hiÓu ®iÒu nµy qua thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n vËt
liÖu t¹i c«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c sè 1.
33
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu ë c«ng
ty c¬ khÝ chÝnh x¸c sè 1
I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty C¬ khÝ
chÝnh x¸c sè 1.
C«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c sè 1 ®Æt trô së t¹i 275 ®êng
NguyÔn Tr·i QuËn Thanh Xu©n thµnh phè Hµ Néi. Lµ doanh nghiÖp
nhµ níc thuéc Tæng C«ng Ty M¸y §éng Lùc vµ m¸y N«ng NghiÖp Bé
C«ng NghiÖp. C«ng ty ®îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 1091/CL -
CB ngµy 4-12-1978 trªn c¬ së s¸t nhËp Nhµ m¸y C¬ khÝ §iÖn ¶nh
vµ ph©n xëng Thñy Lùc cña C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi. Cho tíi nay
c«ng ty ®· cã mét qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn l©u dµi.
- Thêi kú míi thµnh lËp( 1978-1981 ).
Tõ mét xÝ nghiÖp nhá ®i lªn, c¬ së vËt chÊt kü thuËt nghÌo
nµn, s¶n xuÊt cha æn ®Þnh, cha cã ph¬ng ¸n s¶n xuÊt phï hîp víi
kh¶ n¨ng vµ nhiÖm vô s¶n xuÊt. Mét sè danh môc s¶n xuÊt lóc ®ã
díi d¹ng ®¬n chiÕc, nhu cÇu thÞ trêng cha tËp trung, nhiÒu s¶n
phÈm do c«ng ty s¶n xuÊt trªn thÞ trêng nh: La bµn l©m nghiÖp,
Panen thñy lùc... §a sè s¶n phÈm cha cã gi¸ trÞ, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt
cßn thÊp.
Lóc ®Çu gi¸ trÞ tæng s¶n lîng cßn thÊp tõ 1,2 -> 2 triÖu
®ång/n¨m, tæ chøc s¶n xuÊt cßn nhiÒu mÆt h¹n chÕ, vèn cè ®Þnh
kh«ng ®¸ng kÓ. M¸y mãc thiÕt bÞ th« s¬, nghÌo nµn, chuyªn m«n
ho¸ theo d¹ng c«ng nghÖ thÊp, çc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
cha t¹o ®îc nÕp trong trong mét xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp. Qua 3 n¨m
kÓ tõ khi thµnh lËp, c«ng ty ®· ®a vµo s¶n xuÊt 18 lo¹i s¶n phÈm.
34
Cuèi cïng c«ng ty ®· t×m ®îc lo¹i s¶n phÈm míi phï hîp víi kh¶ n¨ng,
nhu cÇu thÞ trêng ®ã lµ qu¹t ®iÖn vµ mét sè s¶n phÈm kh¸c.
- Thêi kú thø hai( 1982-1989 ).
Sau khi ®Þnh híng ®îc s¶n xuÊt c«ng ty ®· ph¸t triÓn kh«ng
ngõng, gi¸ trÞ tæng s¶n lîng ®· t¨ng dÇn lªn, møc t¨ng b×nh qu©n
tõ 1982 -> 1989 lµ 1,283 lÇn. Thêi kú nµy c«ng ty ®a d¹ng ho¸ s¶n
phÈm, ®¸p øng ba ch¬ng tr×nh kinh tÕ cña §¶ng lµ: phôc vô s¶n
xuÊt n«ng nghiÖp, xuÊt khÈu vµ hµng tiªu dïng. §Ó cã nhiÒu lo¹i s¶n
phÈm phôc vô cho nhu cÇu x· héi, c«ng ty ®· tõng bíc tËp trung
®Çu t chiÒu s©u, võa c¶i tiÕn nh÷ng c«ng nghÖ s½n cã, võa
nhanh chãng øng dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ míi
vµo s¶n xuÊt ®Ó tæ chøc x©y dùng míi nh÷ng d©y chuyÒn phï hîp
víi nhiÖm vô ph¸t triÓn. HÇu hÕt c¬ së vËt chÊt phôc vô cho s¶n
xuÊt ®· ®îc c¶i tiÕn l¹i toµn bé, mét sè ph©n xëng míi ®îc h×nh
thµnh. Çc phßng ban míi ®îc s¾p xÕp, nhiÒu m¸y mãc thiÕt bÞ míi
®îc bæ sung, hµng ngµn khu«n mÉu cã gi¸ trÞ cao ®îc t¹o ra. §éi
ngò çn bé c«ng nh©n viªn ®îc trëng thµnh vÒ mäi mÆt, nhµ xëng
kho tµng ®îc x©y dùng, ®êi sèng çn bé c«ng nh©n viªn ®· ®îc c¶i
thiÖn toµn diÖn.
- Thêi kú xo¸ bao cÊp (1989 - 1994).
Khi nhµ níc ta cã chñ tr¬ng chuyÓn ®æi c¬ chÕ qu¶n lý tËp
trung quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ h¹ch to¸n kinh doanh x· héi
chñ nghÜa, mét lÇn n÷a, c«ng ty l¹i ®øng tríc nh÷ng khã kh¨n vµ
thö th¸ch míi, nhng trong thêi kú nµy c«ng ty ®· cè g¾ng nhanh
chãng thÝch nghi víi c¬ chÕ thÞ trêng. §Ó ®Þnh híng ®óng cho s¶n
xuÊt, c«ng ty ®· g¾n kÕ ho¹ch s¶n xuÊt víi tiªu thô s¶n phÈm. Th-
êng xuyªn nghiªn cøu thÞ trêng, th«ng qua thÞ trêng ®Ó s¶n xuÊt
35
ra nh÷ng mÆt hµng mµ thÞ trêng cÇn, tõ ®ã x¸c ®Þnh ®îc hiÖu
qu¶ kinh tÕ vµ cã ch¬ng tr×nh ®Çu t kÜ thuËt phï hîp. S¶n phÈm
do c«ng ty s¶n xuÊt ra kh«ng ngõng ®îc c¶i tiÕn, chÊt lîng ngµy
cµng ®îc n©ng cao, h×nh thøc mÉu m· ®Ñp, më réng tÝnh n¨ng sö
dông cña s¶n phÈm, gi¸ c¶ phï hîp ®îc ngêi tiªu dïng chÊp nhËn, s¶n
xuÊt ®Õn ®©u tiªu thô ngay ®Õn ®ã. S¶n phÈm míi ®îc s¶n xuÊt
nhanh, kÞp thêi nªn c¹nh tranh ®îc víi çc s¶n phÈm cïng lo¹i kh¸c
trªn thÞ trêng. S¶n phÈm cña c«ng ty s¶n xuÊt ®îc tÝn nhiÖm cao
vµ cã chç ®øng t¬ng ®èi v÷ng ch¾c trªn thÞ trêng.
- Thêi kú míi (1994 - 1999).
Cã thÓ nãi thêi kú nµy lµ thêi kú ph¸t triÓn cña c«ng ty, s¶n
phÈm qu¹t ®iÖn cña c«ng ty ®îc tiªu thô m¹nh trªn thÞ trêng c¶ níc.
§Æc biÖt trong 2 n¨m 1994 ÷ 1995, c«ng ty s¶n xuÊt vµ tiªu thô mét
khèi lîng qu¹t lín, vßng quay cña vèn t¨ng nhanh 4 -> 5 lÇn/ n¨m,
cao nhÊt tõ tríc ®Õn nay. Tuy cã gÆp khã kh¨n trong kh©u tiªu thô
n¨m 1996 nhng trong n¨m 1997, c«ng ty l¹i t×m ®îc thÞ trêng tiªu
thô do c¶i tiÕn mÉu m· s¶n phÈm, chÊt lîng s¶n phÈm t¨ng lªn phï
hîp víi nhu cÇu thÞ trêng ngµy cµng cao.
H¬n hai m¬i n¨m ho¹t ®éng, mÆc dï tr¶i qua nhiÒu bíc
th¨ng trÇm thay ®æi ,víi nghÞ lùc, tÝnh s¸ng t¹o vµ sù n¨ng ®éng
d¸m nghÜ d¸m lµm, d¸m chÞu tr¸ch nhiÖm cïng víi sù phÊn ®Êu nç
lùc cña tËp thÓ çn bé c«ng nh©n viªn. C«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c
sè 1 ®· lín m¹nh kh«ng ngõng. Tõ chç c¬ së vËt chÊt cßn nghÌo nµn,
l¹c hËu, çn bé kü thuËt cßn Ýt, m¸y mãc thiÕt bÞ kh«ng ®ång bé.
Tíi nay c«ng ty ®· ph¸t triÓn c¶ vÒ quy m« vµ chÊt lîng víi diÖn tÝch
22.000m2, cã 225 thiÕt bÞ c¾t gät, ®ét dËp, h¬n 400 çn bé c«ng
nh©n viªn cã tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô vµ tay nghÒ kh¸.
36
C«ng ty ®· tõng bíc kh¼ng ®Þnh chç ®øng cña m×nh trong c¬ chÕ
thÞ trêng.
II. Nh÷ng ®Æc ®iÓm kinh tÕ - kü thuËt vµ ho¹t ®éng s¶n

xuÊt kinh doanh cña c«ng ty.
§Æc ®iÓm vÒ nhiÖm vô vµ tÝnh chÊt s¶n xuÊt cña c«ng ty.
Lµ mét doanh nghiÖp nhµ níc, c«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c sè 1
chuyªn s¶n xuÊt çc lo¹i qu¹t ®iÖn, ®éng c¬, b¬m thuû lùc, b¶o d-
ìng çc ph¬ng tiÖn vËn t¶i ®êng bé, kinh doanh xe g¾n m¸y vµ s¶n
xuÊt çc phô kiÖn xe g¨n m¸y Honda. Bíc sang c¬ chÕ thÞ trêng tù
h¹ch to¸n ®éc lËp th× tõ kh©u NVL, s¶n xuÊt, qu¶n lý, ®iÒu hµnh...
®Õn tiªu thô ®ßi hái c«ng ty ph¶i t×m riªng cho m×nh mét híng ®i
thÝch hîp. V× vËy, muèn s¶n phÈm cña m×nh s¶n xuÊt ra ®îc thÞ
trêng chÊp nhËn th× nhµ s¶n xuÊt ph¶i ®Æc biÖt quan t©m ®Õn
vÊn ®Ò tiªu thô vµ nghiªn cøu sao cho s¶n phÈm s¶n xuÊt ra phï hîp
víi thêi ®iÓm trªn thÞ trêng, ®¶m b¶o chÊt lîng, mÉu m· kiÓu d¸ng
®Ñp...
Do kÕt cÊu tÝnh chÊt s¶n phÈm rÊt phøc t¹p ®ßi hái çn bé
c«ng nh©n viªn chøc võa lµ ngêi cã kinh nghiÖm, kü n¨ng, kü x¶o,
võa lµ ngêi cã ãc tiÕp thu nhanh nh÷ng tiÕn bé cña khoa häc kÜ
thuËt, cã lßng nhiÖt t×nh h¨ng say víi c«ng viÖc vµ lu«n ph¸t huy
nh÷ng s¸ng t¹o míi.
§Æc ®iÓm vÒ c«ng nghÖ chÕ t¹o s¶n phÈm cña c«ng ty.
Lµ mét ®¬n vÞ chuyªn s¶n xuÊt s¶n phÈm c¬ khÝ phôc vô tiªu
dïng vµ mét bé phËn khai th¸c má, nguyªn vËt liÖu chÝnh lµ: s¾t,
thÐp, kim lo¹i mµu vµ nhùa dÎo.
37
Qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm ph¶i qua 3 giai ®o¹n c«ng nghÖ. Cã
thÓ tãm t¾t nh sau:
- Qu¸ tr×nh t¹o gãi.
- Qu¸ tr×nh gia c«ng c¾t gät.
- Qu¸ tr×nh l¾p r¸p thµnh phÈm.
S¬ ®å quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt.
Nguyªn T¹o ph«i Gia c«ng L¾p r¸p

vËt liÖu (rÌn, nhiÖt c¬ khÝ. thµnh
luyÖn, phÈm.
Qu¹t ®iÖn lµ mét mÆt hµng s¶n xuÊt chñ yÕu cña c«ng ty, quy
tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt qu¹t ®iÖn lµ quy tr×nh s¶n xuÊt phøc t¹p
theo kiÓu liªn tôc. S¶n phÈm qu¹t ®iÖn ph¶i tr¶i qua nhiÒu ph©n x-
ëng s¶n xuÊt míi hoµn thµnh vµ nhËp kho. Do tÝnh chÊt s¶n xuÊt vµ
quy tr×nh c«ng nghÖ nh vËy mµ çc lo¹i nguyªn vËt liÖu sö dông
cho çc ph©n xëng s¶n xuÊt ®Òu mang nh÷ng nÐt ®Æc trng kh¸c
nhau.
VÝ dô:
- Ph©n xëng khëi phÈm chuyªn sö dông vËt liÖu lµ kim lo¹i mµu
nh: thÐp, ®ång, nh«m.. ®Ó t¹o ra ph«i phÈm ®Çu tiªn.
- Ph©n xëng l¾p r¸p I, II sö dông chñ yÕu çc lo¹i s¬n, b¸n thµnh
phÈm mua ngoµi vµ b¸n thµnh phÈm tù chÕ do ph©n xëng
kh¸c cung cÊp ®Ó l¾p r¸p qu¹t ë kh©u cuèi cïng.
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ë çc ph©n xëng cã thu ®îc phÕ liÖu nh:
s¾t, thÐp, ®ång, nh«m vôn... hay nh÷ng s¶n phÈm háng bÞ lo¹i ra
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. PhÕ liÖu thu håi kh«ng ®îc sö dông l¹i
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sau nhng gi¸ trÞ cña nã ®îc tinh gi¶m chi
38
phÝ s¶n xuÊt. Ngoµi nguyªn vËt liÖu th× m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô
cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt qu¹t ®iÖn còng ®a d¹ng nh m¸y phay, m¸y
bµo, m¸y tiÖn, m¸y mµi, çc lo¹i ®ång hå ®o... Tuy nhiªn, m¸y mãc
thiÕt bÞ cña c«ng ty ®a sè ®· cò, l¹c hËu nh m¸y v¹n n¨ng cña Liªn
X«, Trung Quèc, Ph¸p... nªn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cha cao.
Võa qua, c«ng ty cã thay ®æi d©y chuyÒn l¾p r¸p qu¹t, mét sè
m¸y mãc thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn gia c«ng chÝnh x¸c ®¸p øng cho quy
tr×nh s¶n xuÊt qu¹t ®iÖn cña c«ng ty.
S¬ ®å qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt qu¹t ®iÖn:
NVL, BTP
PX c¬ khÝ Kho Px Px
I II BTP tù ®éng c¬
Px khëi Px l¾p r¸p Kho thµnh

phÈm I II phÈm
3.§Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý vµ tæ chøc s¶n xuÊt ë c«ng ty.

3.1.§Æc ®iÓm vÒ tæ chøc bé m¸y qu¶n lý.
Lµ mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp, c«ng ty c¬ khÝ chÝnh
x¸c sè 1 tæ chøc, qu¶n lý theo c¬ cÊu trùc tuyÕn - chøc n¨ng. Ban
gi¸m ®èc c«ng ty l·nh ®¹o vµ chØ ®¹o trùc tiÕp tíi tõng ph©n xëng
s¶n xuÊt. C«ng ty quy ®Þnh mét sè nh©n viªn kinh tÕ, kü thuËt
thuéc biªn chÕ cña ph©n xëng. Çc phßng ban chøc n¨ng ®îc tæ
chøc theo yªu cÇu qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh, chÞu sù chØ ®¹o
39
trùc tiÕp vµ gióp viÖc cho ban gi¸m ®èc, ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng
s¶n xuÊt cña c«ng ty th«ng suèt.
- §øng ®Çu lµ gi¸m ®èc c«ng ty chÞu tr¸ch nhiÖm chung, trùc tiÕp
chØ ®¹o çc phßng ban, çc ph©n xëng vÒ mäi mÆt s¶n xuÊt kinh
doanh cña c«ng ty.
- Hai phã gi¸m ®èc cã nhiÖm vô gióp gi¸m ®èc chØ ®¹o trùc tiÕp
çc bé phËn ®îc ph©n c«ng, uû quyÒn.
+ Mét phã gi¸m ®èc phô tr¸ch s¶n xuÊt kü thuËt.
+ Mét phã gi¸m ®èc phô tr¸ch khèi hµnh chÝnh qu¶n trÞ.
C«ng ty cã 07 phßng ban, mçi phßng ban ®Òu cã nhiÖm vô, chøc
n¨ng riªng vµ ®Òu híng vµo môc ®Ých tæ chøc phôc vô tèt c«ng t¸c
s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty .
- Phßng qu¶n trÞ - y tÕ: cã nhiÖm vô ch¨m lo ®êi sèng søc khoÎ
cho çn bé c«ng nh©n viªn vµ gióp ®ì çc phßng ban kh¸c hoµn
thµnh nhiÖm vô.
- Phßng tæ chøc lao ®éng vµ tiÒn l¬ng: cã nhiÖm vô bè trÝ s¾p
xÕp lao ®éng trong c«ng ty vÒ sè lîng, tr×nh ®é tay nghÒ
tõng phßng ban, ph©n xëng. Thùc hiÖn chÕ ®é chÝnh s¸ch cña
nhµ níc vÒ lao ®éng tiÒn l¬ng.
- Phßng kinh doanh tæng hîp cã nhiÖm vô lµ gióp gi¸m ®èc
trong viÖc tæ chøc tiªu thô thµnh phÈm, ®ång thêi theo dâi sù
biÕn ®éng cña thµnh phÈm vÒ chØ tiªu sè lîng.
- Phßng kÕ ho¹ch - vËt t: nhiÖm vô cña phßng lµ mua s¾m, cung
cÊp nguyªn vËt liÖu phôc vô s¶n xuÊt, tham mu cho gi¸m ®èc
vÒ kÕ ho¹ch th¸ng, quý, n¨m.
- Phßng kü thuËt (KCS): phô tr¸ch viÖc thùc hiÖn çc quy tr×nh
c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®¶m b¶o chÊt lîng s¶n phÈm, nghiªn cøu
40
chÕ thö s¶n phÈm míi, theo dâi söa ch÷a thiÕt bÞ, ®a ra çc dù
¸n mua s¾m thiÕt bÞ míi, kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm nhËp
kho.
- Phßng tµi vô: cã nhiÖm vô lµ gióp gi¸m ®èc tæ chøc chØ ®¹o
thùc hiÖn toµn bé c«ng t¸c thèng kª, kÕ to¸n, tµi chÝnh cña
c«ng ty. Thùc hiÖn ®óng çc chÕ ®é, çc quy ®Þnh vÒ qu¶n lý
tiÒn, tµi s¶n vµ çc chÕ ®é kh¸c cña nhµ níc.
Phã gi¸m ®èc
hµnh chÝnh
- Phßng b¶o vÖ: cã nhiÖm vô gióp gi¸m ®èc c«ng t¸c b¶o vÖ, tù
b¶o vÖ
Phßng
qu¶n trÞ
Ph©n
xëng
vÒ, phßng chèng ch¸y næ, gi÷ g×n ®¶m b¶o trËt tù, an ninh
dËp
gß
trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
-Qu¶n ®èc ph©n xëng.
Phßng
qu¶n
trÞ Y
tÕ
®éng
xëng
PhÉn
c¬
Qu¶n ®èc ph©n
Gi¸m ®èc
doanh
tæng
Kinh
hîp
Ph©n
xëng
xëng
l¾p
r¸p
M« h×nh tæ chøc qu¶n lý cña c«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c sè 1.
Phßng
tµi vô
Ph©n
xëng
®iÖn
C¬
Phã gi¸m ®èc
s¶n xuÊt kü
çn bé
Phßng
chøc
L§TL
thuËt
tæ
Ph©n x
ëng C¬
II
khÝ
I
Phßng
(KCS )
thuËt
kü
phÈm
Ph©n
xëng
khëi
41
Phßng
ho¹ch
vËt t
xuÊt
s¶n
kÕ
Nh×n vµo s¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý cña c«ng ty cho ta thÊy

c«ng ty cã mét c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý gän nhÑ, linh ho¹t, cã mèi
liªn hÖ chÆt chÏ víi nhau.
3.2 §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt.
C«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c sè 1 lµ ®¬n vÞ s¶n xuÊt hµng c«ng

nghiÖp tiªu dïng hµng lo¹t theo nhu cÇu cña thÞ trêng. Tæ chøc s¶n
xuÊt cña c«ng ty gåm cã 6 ph©n xëng s¶n xuÊt chÝnh vµ mét ph©n
xëng phôc vô. Mçi ph©n xëng cã chøc n¨ng vµ nhiÖm vô kh¸c nhau,
kÕt hîp hç trî lÉn nhau trong qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm. NhiÖm vô
cña tõng ph©n xëng nh sau:
42
- Ph©n xëng khëi phÈm: gåm nh÷ng c«ng viÖc nh ®óc, rÌn,
nhiÖt luyÖn.
- Ph©n xëng gß dËp: bao gåm gß, hµn, s¬n, m¹.
- Ph©n xëng c¬ khÝ: chia lµm hai ph©n xëng.
+ Ph©n xëng c¬ khÝ sè I: gåm çc d©y chuyÒn nh tiÖn,
khoan bµo, mµi, phay, nguéi, gia c«ng c¬ khÝ.
+ Ph©n xëng c¬ khÝ sè II: chñ yÕu lµm khu«n mÉu g¸ l¾p
phôc vô cho ph©n xëng s¶n xuÊt chÝnh vµ ®¶m nhiÖm chÕ
t¹o s¶n phÈm míi, cã nhiÖm vô t¹o ph«i phÈm bao gåm
nh÷ng c«ng nghÖ nh: ®óc, dËp, rÌn, s¬n, m¹, gß, hµn...
- Çc ph©n xëng l¾p r¸p: ®îc tæ chøc thµnh 2 d©y chuyÒn l¾p
r¸p lµ ph©n xëng l¾p r¸p I vµ ph©n xëng l¾p r¸p II. Hai ph©n
xëng cã nhiÖm vô l¾p r¸p thµnh phÈm tõ çc chi tiÕt, phô tïng
ë çc ph©n xëng, çc b¸n thµnh phÈm tù chÕ hoÆc mua ngoµi
®îc ®a vµo ph©n xëng ®Ó l¾p r¸p thµnh çc s¶n phÈm hoµn
chØnh. Sau khi ®îc kiÓm tra chÊt lîng, ®ñ tiªu chuÈn, çc s¶n
phÈm nµy sÏ ®îc nhËp kho thµnh phÈm.
- Ph©n xëng c¬ ®iÖn cã nhiÖm vô b¶o qu¶n, söa ch÷a m¸y mãc
thiÕt bÞ cho çc bé phËn vµ ph©n xëng s¶n xuÊt, cung øng
®iÖn n¨ng phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh cña toµn c«ng ty.
Ngoµi ra mçi ph©n xëng ®îc tæ chøc thµnh çc tæ s¶n xuÊt
chuyªn ngµnh theo quy tr×nh c«ng nghÖ. Cã tæ chøc phôc vô gÇn
kho tµng, vËn chuyÓn né bé, vÖ sinh ph©n xëng.
4. §Æc ®iÓm bé m¸y kÕ to¸n ë c«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c sè
1.
Phßng kÕ to¸n tµi vô cña c«ng ty cã nhiÖm vô tæ chøc c«ng t¸c
h¹ch to¸n kÕ to¸n trong toµn c«ng ty, cung cÊp sè liÖu phôc vô yªu
43
cÇu l·nh ®¹o cña ban gi¸m ®èc c«ng ty vµ yªu cÇu qu¶n lý cña çc
c¬ quan chøc n¨ng nhµ níc nh thuÕ...
Do ®Æc ®iÓm tæ chøc vµ qui m« s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng
ty, víi t×nh h×nh ph©n cÊp qu¶n lý, khèi lîng c«ng viÖc nhiÒu... bé
m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ®îc tæ chøc theo h×nh thøc kÕ to¸n tËp
trung vµ vËn dông h×nh thøc sæ kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ. MÆt
kh¸c do ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt , sè lîng, chñng lo¹i vËt t hµng ho¸ vµ
yªu cÇu qu¶n lý hµng tån kho ®îc h¹ch to¸n theo ph¬ng ph¸p kª
khai thêng xuyªn. Khi ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy kÕ to¸n cã thÓ theo
dâi vµ ph¶n ¶nh mét çch thêng xuyªn liªn tôc, cã hÖ thèng t×nh
h×nh nhËp - xuÊt - tån kho vËt t, hµng ho¸ trªn sæ kÕ to¸n vµ gi¸
trÞ hµng ho¸ tån kho cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh ë bÊt kú thêi ®iÓm nµo
trong kú kÕ to¸n.
Mäi chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông t¹i c«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c sè 1 ®îc
¸p dông thèng nhÊt trong niªn ®é kÕ to¸n b¾t ®Çu tõ ngµy 1/1 vµ
kÕt thóc vµo ngµy 31/12 hµng n¨m.
Kú kÕ to¸n cña c«ng ty lµ hµng th¸ng víi c«ng viÖc ghi sæ vµ
quyÕt to¸n, toµn bé c«ng viÖc kÕ to¸n ®îc tËp trung t¹i phßng kÕ
to¸n. Cßn ë çc ph©n xëng kh«ng tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n riªng mµ
chØ bè trÝ çc nh©n viªn h¹ch to¸n thèng kª lµm nhiÖm vô híng dÉn
thùc hiÖn viÖc h¹ch to¸n ban ®Çu, thu thËp, kiÓm tra chøng tõ, ghi
chÐp vµo sæ s¸ch çc nghiÖp vô kÕ to¸n ph¸t sinh trong ph¹m vi xÝ
nghiÖp, bé phËn cña ®¬n vÞ m×nh, phôc vô yªu cÇu qu¶n lý xÝ
nghiÖp, lËp çc b¸o ço kÕ to¸n nghiÖp vô (nh b¸o ço kho thµnh
phÈm – vËt liÖu...) ®Þnh kú chuyÓn çc chøng tõ b¸o ço ®ã vÒ
phßng kÕ to¸n cña c«ng ty ®Ó xö lý vµ tiÕn hµnh c«ng viÖc kÕ to¸n
trong toµn bé c«ng ty.
44
• T¹i phßng kÕ to¸n cña c«ng ty.

Víi nhiÖm vô tæ chøc, híng dÉn vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn toµn bé
c«ng t¸c thu thËp, xö lý çc th«ng tin kÕ to¸n ban ®Çu, phßng kÕ
to¸n cña c«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c sè 1 ®· thùc hiÖn ®Çy ®ñ chÕ
®é ghi chÐp h¹ch to¸n vµ chÕ ®é qu¶n lý tµi chÝnh theo ®óng quy
®Þnh cña bé Tµi chÝnh. §· cung cÊp mét çch ®Çy ®ñ, kÞp thêi,
chÝnh x¸c nh÷ng th«ng tin toµn c¶nh vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña
c«ng ty, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ kÕt qu¶n ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh. Tõ ®ã ®Ò ra çc biÖn ph¸p, quyÕt ®Þnh phï hîp vÒ ®êng lèi
ph¸t triÓn cña c«ng ty. XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thùc tÕ vµ yªu cÇu
qu¶n lý cña c«ng ty, ®éi ngò çn bé kÕ to¸n gåm 6 ngêi ®øng ®Çu
lµ kÕ to¸n trëng vµ ®îc tæ chøc nh sau:
- KÕ to¸n trëng ®ång thêi lµ kÕ to¸n tæng hîp: lµ ngêi gióp cho
gi¸m ®èc c«ng ty tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty, chÞu sù
chØ ®¹o trùc tiÕp cña c«ng ty, chÞu sù kiÓm tra vÒ mÆt
chuyªn m«n cña c¬ quan tµi chÝnh cïng cÊp. Do ®ã kÕ to¸n tr-
ëng cã nhiÖm vô lµ tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n ®¶m b¶o cho gän
nhÑ, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. KÕ to¸n trëng tæ chøc vµ kiÓm
tra viÖc ghi chÐp, chÊp hµnh chÕ ®é b¸o ço thèng kª ®Þnh
kú, tæ chøc qu¶n lý hå s¬ tèt theo ®óng chÕ ®é lu tr÷. §ång
thêi ®óc rót kinh nghiÖm, vËn dông s¸ng t¹o, c¶i tiÕn h×nh
thøc vµ ph¬ng ph¸p kÕ to¸n ngµy cµng hîp lý, chÆt chÏ phï hîp
víi t×nh h×nh cña c«ng ty.
- KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kiªm kÕ
to¸n TSC§: cã nhiÖm vô hµng th¸ng khi nhËn çc b¸o ço tõ xÝ
nghiÖp göi lªn, lËp b¸o ço nguyªn vËt liÖu, c¨n cø vµo b¶ng
ph©n bè sè 1, b¶ng tËp hîp chi phÝ ®Ó cuèi th¸ng ghi vµo
45
b¶ng kª sè 4, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph¬ng ph¸p thÝch
hîp. Ngoµi ra, kÕ to¸n cßn ghi chÐp, theo dâi sæ hiÖn cã vµ sù
biÕn ®éng cña TSC§ trong c«ng ty, tÝnh vµ trÝch khÊu hao
TSC§. Cuèi th¸ng kÕ to¸n lËp b¶ng ph©n bæ sè 3, nhËt ký
chøng tõ sè 9
- KÕ to¸n hµng tån kho (chØ theo dâi VL, CCDC). KÕ to¸n tån kho
cã nhiÖm vô tæ chøc, ®¸nh gi¸, ph©n lo¹i vËt liÖu, c«ng cô
dông cô phï hîp víi çc nguyªn t¾c, yªu cÇu qu¶n lý thèng nhÊt
cña nhµ níc. Tæ chøc chøng tõ. Tæ chøc chøng tõ, sæ kÕ to¸n
phï hîp víi ph¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho cña c«ng ty ®Ó
ghi chÐp, ph©n lo¹i tæng hîp sè liÖu vÒ sè hiÖn cã vµ t×nh
h×nh biÕn ®éng cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô trong qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt kinh doanh.
- KÕ to¸n tiÒn mÆt kiªm kÕ to¸n tiÒn l¬ng, BHXH, BHYT, KPC§.
KÕ to¸n cã nhiÖm vô theo dâi t×nh h×nh thu chi tiÒn mÆt,
ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ chÝnh x¸c thêi gian vµ kÕt qu¶ lao ®éng cña
c«ng nh©n viªn trong c«ng ty. TÝnh to¸n vµ ph©n bæ hîp lý,
chÝnh x¸c chi phÝ vÒ tiÒn c«ng vµ trÝch BHXH, BHYT vµ KPC§
cho çc ®èi tîng sö dông cã liªn quan.
- KÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô, b¸n hµng vµ theo dâi c«ng nî. KÕ
to¸n cã nhiÖm vô theo dâi, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ kÞp
thêi vµ gi¸m s¸t chÆt chÏ chç hiÖn cã, t×nh h×nh biÕn ®éng
cña tõng lo¹i thµnh phÈm. KÕ to¸n theo dâi qu¸ tr×nh tiªu thô,
çc kho¶n nî, çc kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng vµ t×nh h×nh
thanh to¸n.
- Thñ quü: ChÞu tr¸ch nhiÖm vÒ quü tiÒn mÆt cña c«ng ty. Hµng
ngµy c¨n cø vµo çc phiÕu thu, chi... hîp lÖ ®Ó xuÊt nhËp quü,
46
ghi sæ quü phÇn thu chi, cuèi ngµy ®èi chiÕu víi sæ quü cña
kÕ to¸n tiÒn mÆt, nÕu cã sai sãt ph¶i söa ch÷a kÞp thêi. Khi cã
yªu cÇu cña cÊp trªn, thñ quü cïng çc bé phËn cã liªn quan
tiÕn hµnh kiÓm kª l¹i quü tiÒn mÆt hiÖn cã. NÕu thiÕu hôt ph¶i
t×m ra nguyªn nh©n vµ cã biÖn ph¸p xö lý.
Cã thÓ thÊy râ h¬n c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c
sè 1 qua s¬ ®å sau:
S¬ ®å: M« h×nh tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty c¬ khÝ chÝnh
x¸c sè 1.
KÕ to¸n trëng
kiªm kÕ to¸n
tæng hîp
KÕ to¸n KÕ KÕ to¸n KÕ to¸n

tËp hîp to¸n tiÒn mÆt thµnh
chi phÝ hµng kiªm kÕ phÈm Thñ
vµ tÝnh tån to¸n tiÒn tiªu thô, quü
gi¸ thµnh kho l¬ng, b¸n hµng
s¶n phÈm BHXH, vµ theo
kiªm kÕ BHYT vµ dâi c«ng
to¸n tµi 47
KPC§ nî
Nh©n viªn thèng kª t¹i çc ph©n

xëng
5. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng
ty.
Cã thÓ nãi vµo ®Çu nh÷ng n¨m 90, nÒn kinh tÕ cña níc ta míi thùc
sù chuyÓn m×nh ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng. §©y lµ thêi gian
rÊt nhiÒu doanh nghiÖp nhµ níc lµm ¨n thua lç ®øng tríc bê vùc ph¸
s¶n. V× vËy çc doanh nghiÖp ®Òu ph¶i tæ chøc l¹i s¶n xuÊt ®Ó cã
thÓ thÝch nghi víi t×nh h×nh míi.
N¨m 1994, c«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c sè 1 thùc hiÖn chia t¸ch theo
ph¬ng ¸n tæ chøc l¹i s¶n xuÊt, tæ chøc çn bé, mÆt b»ng s¶n xuÊt,
m¸y mãc thiÕt bÞ, vËt t gi¸ c¶ vµ lao ®éng...
Tõ n¨m 1995, c«ng ty ®· tho¸t khái t×nh tr¹ng lµm ¨n thua lç vµ cho
tíi nay, lîi nhuË ngµy cµng t¨ng.
ChØ tiªu ®¹t ®îc qua çc n¨m (1996 – 1999).
§¬n vÞ 1.000 ®ång.
ChØ tiªu 1996 1997 1998 1999
- Gi¸ trÞ tæng s¶n l- 14.000.00 16.000.00 17.200.00
îng. 0 0 0 19.500.000
- Doanh thu b¸n 11.000.00 11.500.00 14.200.00
hµng. 0 0 0 15.200.000
48
- Nguån vèn kinh

doanh. 7.050.000 7.106.000 7.125.000 7.140.000
Trong ®ã:
+ Vèn ng©n s¸ch. 5.530.000 5.530.000 5.530.000 5.530.000
+ Vèn tù bæ sung. 1.520.000 1.576.000 1.595.000 1.610.000
- Vèn vay. 6.200.000 4.500.000 4.000.000 3.800.000
III. Thùc tr¹ng tæ chøc kÕ to¸n vËt liÖu ë c«ng ty.

1. §Æc ®iÓm, ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ vËt liÖu ë c«ng ty.
1.1 §Æc ®iÓm vËt liÖu cña c«ng ty.
§Ó cã thÓ s¶n xuÊt ra çc lo¹i qu¹t ®iÖn vµ mét sè s¶n phÈm kh¸c
nh b¬m BRA, bµn n©ng h¹, gi¸ ®ì vËn chuyÓn xe Honda cung cÊp
cho thÞ trêng, c«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c sè 1 ph¶i sö dông rÊt nhiÒu
lo¹i nguyªn vËt liÖu kh¸c nhau (trªn díi lín h¬n 1000 thø çc lo¹i).
VËt liÖu cña c«ng ty chñ yÕu lµ çc kim lo¹i mµu nh s¾t thÐp,
®ång nh«m, çc lo¹i s¬n, d©y emay... Çc lo¹i vËt liÖu nµy tríc ®©y
ph¶i nhËp ngo¹i, nay trong níc ®· s¶n xuÊt ®îc nªn rÊt thuËn lîi cho
c«ng ty. Ngoµi ra cßn cã mét sè chi tiÕt kh¸c cña qu¹t nh c«ng t¾c,
çnh qu¹t, bÇu qu¹t, lång qu¹t, çc lo¹i nh·n m¸c qu¹t kh«ng ¶nh h-
ëng ®Õn tÝnh chÊt vµ chÊt lîng cña qu¹t th× c«ng ty mua cña çc
®¬n vÞ kh¸c trong níc. Do ®ã nguån cung cÊp vËt liÖu rÊt phong
phó, ®a d¹ng cho phÐp c«ng ty chñ ®éng ®îc trong s¶n xuÊt. TÊt
c¶ çc lo¹i nguyªn vËt liÖu sau khi mua vÒ ®Òu ®îc kiÓm nghiÖm,
phï hîp víi tiªu chuÈn kü thuËt vµ nhËp kho. Çc lo¹i vËt liÖu trªn lµ
dïng cho s¶n xuÊt qu¹t ®iÖn çc lo¹i, ngoµi ra vËt liÖu cßn ®îc xuÊt
dïng cho s¶n xuÊt bµn n©ng t¹, b¬m BRA, tñ s¾t...
Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn khiÕn cho c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu cã
nh÷ng nÐt riªng biÖt, yªu cÇu c«ng ty ph¶i ®a ra nh÷ng biÖn ph¸p
49
qu¶n lý chÆt chÏ nguyªn vËt liÖu, sö dông tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶
vËt liÖu. ChÝnh v× vËy, tiÕn hµnh ph©n lo¹i vËt liÖu còng lµ mét
trong nh÷ng biÖn ph¸p gãp phÇn qu¶n lý tèt nguyªn vËt liÖu.
1.2. Ph©n lo¹i vËt liÖu.
Víi mét khèi lîng lín nguyªn vËt liÖu bao gåm nhiÒu thø, nhiÒu
nhãm, lo¹i kh¸c nhau, mçi lo¹i cã vai trß c«ng dông rÊt kh¸c nhau.
Muèn qu¶n lý tèt ®îc vËt liÖu vµ h¹ch to¸n chÝnh x¸c vËt liÖu th×
ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu mét çch khoa häc, hîp lý.
ë c«ng ty c¨n cø vµo néi dung kinh tÕ vµ yªu cÇu qu¶n lý vËt liÖu
th× vËt liÖu ®îc chia thµnh çc lo¹i sau ®©y:
• VËt liÖu chÝnh: lµ nh÷ng vËt liÖu khi tham gia vµo qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt nã cÊu thµnh nªn thùc thÓ cña s¶n phÈm. VÝ dô nh
thÐp, ®ång, nh«m, d©y emay... hay çc b¸n thµnh phÈm mua
ngoµi nh m«t¬, bÇu qu¹t, çnh qu¹t...
• VËt liÖu phô: tuy kh«ng cÊu thµnh nªn thùc thÓ cña s¶n phÈm
song vËt liÖu phô cã nh÷ng t¸c dông nhÊt ®Þnh trong qu¸
tr×nh s¶n xuÊt nh: lµm thay ®æi mµu s¾c, t¨ng vÎ ®Ñp bªn
ngoµi cho s¶n phÈm (s¬n cÈm th¹ch, s¬n ®á tæng hîp). Hay
nh÷ng vËt liÖu liÖu phô cÇn thiÕt t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh
chÕ t¹o ra s¶n phÈm nh: keo d¸n m¸c, dung m«i pha s¬n, x¨ng
(®Ó röa chi tiÕt cho s¹ch)...
• Nhiªn liÖu: lµ çc lo¹i x¨ng, dÇu ho¶, than cñi,, phôc vô cho ho¹t
®éng s¶n xuÊt cña c«ng ty.
• Phô tïng thay thÕ söa ch÷a: ®ã lµ çc lo¹i phô tïng, chi tiÕt
dïng ®Ó thay thÕ söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn vËn
t¶i nh d©y curoa, vßng bi...
50
• PhÕ liÖu thu håi: chñ yÕu lµ çc lo¹i vËt liÖu lo¹i ra trong qu¸
tr×nh s¶n xuÊt nh: s¾t thÐp, ®ång, nh«m vôn.
§Ó phôc vô yªu cÇu qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu th× trong
tõng lo¹i vËt liÖu l¹i ®îc ph©n lo¹i chi tiÕt h¬n thµnh tõng nhãm vËt
liÖu vµ trong tõng nhãm l¹i ph©n chia thµnh tõng thø vËt liÖu kh¸c
nhau.
VÝ dô: VËt liÖu chÝnh trong c«ng ty ®îc chia thµnh çc nhãm vËt
liÖu sau ®©y:
TK 1521 bao gåm:
 TK 1521.N: Nh«m çc lo¹i.
 TK 1521.T: ThÐp çc lo¹i.
 TK 1521.E: D©y emay çc lo¹i.
 TK 1521.BTP: B¸n thµnh phÈm çc lo¹i.
Trong nhãm vËt liÖu chÝnh, thÐp l¹i ®îc chia thµnh çc thø thÐp
kh¸c nhau nh:
 ThÐp gãc 25 x 25 x 4.
 ThÐp giã vu«ng P18.
 ThÐp lôc gi¸c S17.
 ThÐp calÝp ∅10.
 ThÐp ∅70 x 80.
Nãi chung ®Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi tiÕt vËt
liÖu c«ng ty ®· tiÕn hµnh ph©n chia vËt liÖu thµnh tõng lo¹i, tõng
nhãm, tõng thø kh¸c nhau vµ viÖc ph©n lo¹i t¬ng ®èi cô thÓ râ
rµng.
Tuy nhiªn, víi ®Æc ®iÓm cña vËt liÖu mµ c«ng ty sö dông bao
gåm nhiÒu chñng lo¹i, quy çch, phÈm chÊt kh¸c nhau nhng c«ng ty
cha x©y dùng ®îc sæ danh ®iÓm vËt t, viÖc m· ho¸ cho tõng thø
51
vËt liÖu vÉn cha ®îc thùc hiÖn. §iÒu nµy g©y kh«ng Ýt khã kh¨n
cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n vËt liÖu nhËt lµ viÖc thùc hiÖn c¬
giíi ho¸ c«ng t¸c kÕ to¸n.
1.3 §¸nh gi¸ vËt liÖu.
§¸nh gi¸ vËt liÖu lµ viÖc biÓu hiÖn vËt liÖu b»ng chØ tiªu thíc ®o
tiÒn tÖ theo nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý vµ
h¹ch to¸n vËt liÖu. §¸nh gi¸ vËt liÖu lµ kh©u quan träng trong viÖc
tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu. §¸nh gi¸ vËt liÖu cã ®Çy ®ñ,
chÝnh x¸c míi biÕt ®îc chi phÝ thùc tÕ NVL trong s¶n xuÊt, ph¶n
¸nh ®Çy ®ñ chi phÝ vËt liÖu trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. VËt liÖu
c«ng ty sö dông ®îc thu mua tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau ë trong níc.
Víi çc nguån thu mua kh¸c nhau th× gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt liÖu
nhËp kho còng kh¸c nhau.
* §èi víi vËt liÖu mua ngoµi:
PhÇn lín çc ®¬n vÞ dÞch vô cung cÊp NVL cho c«ng ty ®Òu chÞu
tr¸ch nhiÖm chuyªn chë ®Õn tËn n¬I vµ chi phÝ vËn chuyÓn ®îc
tÝnh vµo gi¸ mua. Do ®ã gi¸ vèn thùc tÕ vËt liÖu nhËp kho chÝnh
lµ gi¸ trÞ ghi trªn ho¸ ®¬n dßng “céng tiÒn hµng”. C«ng ty nép
thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ cho nªn nÕu tiÒn ho¸ ®¬n
mua hµng cã thuÕ GTGT th× gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt liÖu nhËp kho
kh«ng bao gåm thuÕ GTGT, mµ thuÕ GTGT ®îc ®îc theo dâi ë TK
133 “thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ”.
VÝ dô: Theo ho¸ ®¬n GTGT sè 034911 ngµy 15/1/2000 c«ng ty mua
thÐp hîp kim ∅70 x 80 cña c«ng ty vËt t thiÕt bÞ toµn bé. TiÒn ho¸
®¬n GTGT ghi râ rµng:
Céng tiÒn hµng: 36.066.964®.
Céng tiÒn GTGT (10%): 3.606.696®.
52
Céng tiÒn thanh to¸n: 39.673.660®.

Nhng gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt liÖu nhËp kho chØ lµ: 36.066.964.
§èi víi vËt liÖu c«ng ty tù chÕ:
Gi¸ vèn thùc tÕ cña = Gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu + Chi phÝ
chÕ biÕn (tiÒn l¬ng
vËt liÖu nhËp kho xuÊt kho chÕ biÕn c«ng nh©n
trùc tiÕp, gi¸n tiÕp * * §èi víi vËt liÖu thu håi:
Gi¸ thùc tÕ lµ gi¸ íc tÝnh cã thÓ tiªu thô ®îc trªn thÞ trêng. Ngoµi ra
do c«ng ty sö dông nhiÒu chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu kh¸c nhau, viÖc
nhËp xuÊt diÔn ra thêng xuyªn, liªn tôc. V× vËy sö dông gi¸ thùc tÕ
®Ó h¹ch to¸n hµng ngµy t×nh h×nh biÕn ®éng (nhËp, xuÊt) vËt
liÖu lµ kh¸ phøc t¹p vµ tèn nhiÒu c«ng søc. Do vËy, ®Ó gi¶m bít ®îc
khèi lîng c«ng t¸c kÕ to¸n hµng ngµy vµ ph¸t huy ®îc vai trß cña kÕ
to¸n trong c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu, c«ng ty ®· sö dông gi¸ h¹ch
to¸n phôc vô cho h¹ch to¸n chi tiÕt hµng ngµy t×nh h×nh nhËp,
xuÊt, tån kho vËt liÖu.
Gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu lµ gi¸ do kÕ to¸n vËt liÖu tù qui ®Þnh vµ
®îc sö dông æn ®Þnh trong thêi gian dµi. Gi¸ h¹ch to¸n ®îc lÊy lµ
gi¸ ghi trªn ho¸ ®¬n mua ®Çu tiªn cña vËt liÖu ®ã trong n¨m (nÕu
®Çu n¨m vËt liÖu ®ã kh«ng cã tån kho). Trong trêng hîp vËt liÖu
nµo ®ã ®Çu n¨m cã tån kho th× gi¸ h¹ch to¸n ®îc sö dông trong
n¨m vÉn chÝnh lµ gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu tån kho ®Çu n¨m. Gi¸
h¹ch to¸n ë c«ng ty thêng ®îc sö dông trong 2 niªn ®é kÕ to¸n.
VÝ dô: Ngµy 1.1.2000 sè lîng tån kho ®Çu n¨m trªn thÎ kho cña vËt
liÖu “s¬n cÈm th¹ch” lµ 6kg víi ®¬n gi¸ h¹ch to¸n lµ 23.000®/1kg.
53
Do ®ã trong n¨m 2000, kÕ to¸n vÉn sö dông gi¸ 23.000®/1kg lµm

gi¸ h¹ch to¸n cho vËt liÖu “s¬n cÈm th¹ch”.
Gi¸ h¹ch to¸n kh«ng cã ý nghÜa trong viÖc thanh to¸n vµ h¹ch to¸n
tæng hîp vÒ vËt liÖu, khi sö dông gi¸ h¹ch to¸n hµng ngµy, kÕ to¸n
ghi sæ vÒ nhËp xuÊt, tån kho vËt t theo gi¸ h¹ch to¸n.
Gi¸ h¹ch to¸n = Sè lîng vËt t * §¬n gi¸ h¹ch
to¸n.
vËt t (nhËp, xuÊt) (nhËp, xuÊt)
§Õn cuèi kú h¹ch to¸n, kÕ to¸n tiÕn hµnh ®iÒu chØnh gi¸ h¹ch to¸n
thµnh gi¸ thùc tÕ theo çc bíc sau:
- X¸c ®Þnh hÖ sè gi¸ cña tõng lo¹i vËt liÖu.
Gi¸ thùc tÕ Gi¸ thùc tÕ cña

cña VL ®Çu VL nhËp trong kú
HÖ sè gi¸
(H) Gi¸ h¹ch to¸n VL Gi¸ h¹ch to¸n cña
tån ®Çu kú VT nhËp trong kú
- X¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt trong kú.
VÝ dô: Trong th¸ng 1/2000 vËt liÖu phô s¬n cÈm th¹ch sè lîng xuÊt
Gi¸ thùc tÕ Gi¸ HT VL

cña VL xuÊt HÖ sè gi¸
xuÊt trong kú
trong kú.
kho lµ 63 kg, ®¬n gi¸ h¹ch to¸n 23.000 ®/1kg. TrÞ gi¸ h¹ch to¸n s¬n
cÈm th¹ch xuÊt kho trong th¸ng lµ: 63kg x 23.000 ®/kg = 1.449.000
®.
C¨n cø vµo b¶ng kª sè 3 (b¶ng tÝnh gÝ thùc tÕ vËt liÖu) th¸ng
1/2000, hÖ sè gi¸ tÝnh chung cho tÊt c¶ çc lo¹i nguyªn vËt liÖu
trong th¸ng H=1,0036. VËy gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt liÖu phô s¬n
54
cÈm th¹ch xuÊt kho trong th¸ng 1/2000 lµ: 1.449.000 x 1,0036 =
1.454.216®.
2. Tæ chøc c«ng t¸c thu mua vËt t ë c«ng ty.
* KÕ ho¹ch thu mua v©t t.
Hµng n¨m, cïng víi viÖc lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, phßng kÕ ho¹ch - vËt
t còng tiÕn hµnh lËp kÕ ho¹ch thu mua nguyªn vËt liÖu. KÕ ho¹ch
thu mua vËt liÖu ®îc x©y dùng dùa trªn c¬ së lµ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt
®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu vÒ bguyªn vËt liÖu ë tõng th¸ng, quý trong
n¨m kÕ ho¹ch. Së dÜ ph¶i lµm nh vËy bëi nhu cÇu thu nguyªn vËt
liÖu cho tõng th¸ng, quý lµ kh¸c nhau, thêng lµ th¸ng 1, 2, 3 ,4 nhu
cÇu vÒ nguyªn vËt liÖu lµ rÊt lín ®Ó s¶n xuÊt qu¹t phôc vô thÞ tr-
êng trong mïa hÌ. Do vËy, hµng n¨m c¨n cø vµo kh¶ n¨ng s¶n xuÊt
cña c«ng ty, kh¶ n¨ng ®¸p øng cña çc nguån cung cÊp vËt t trong
n¨m th× phßng kÕ ho¹ch vËt t tiÕn hµnh c©n ®èi gi÷a nhu cÇu vµ
kh¶ n¨ng ®¸p øng vËt t cña tõng nguån cung cÊp ®Ó x©y dùng kÕ
ho¹ch thu mua vËt t.
Nguån cung cÊp vËt t:
VËt t phôc vô cho c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña c«ng ty chØ mua ë çc
®¬n vÞ trong níc (kh«ng ph¶i nhËp khÈu) ®©y lµ ®iÒu kiÖn kh¸
thuËn lîi cho c«ng t¸c thu mua vËt liÖu. Bëi ®Þa ®iÓm thu mua vËt
t sÏ ¶nh hëng ®Õn gi¸ c¶ thu mua vËt liÖu (do bao gåm c¶ chi phÝ
vËn chuyÓn) tõ ®ã sÏ ¶nh hëng ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt, thu nhËp vµ
lîi nhuËn.
Çc ®¬n vÞ thêng xuyªn cung cÊp vËt liÖu cho c«ng ty nh: C«ng ty
vËt t thiÕt bÞ toµn bé cung cÊp thÐp, c«ng ty ho¸ chÊt s¬n Hµ Néi
cung cÊp s¬n çc lo¹i, c«ng ty Minh Thµnh (Bé Quèc Phßng) cung
cÊp çc chi tiÕt qu¹t, c«ng ty vËt liÖu ®iÖn cung cÊp çc lo¹i d©y...
55
Ngoµi ra c«ng ty cßn mua mét sè vËt liÖu kh¸c cña çc tæ chøc s¶n
xuÊt nh: HTX Kh¬ng Trung mua nh·n m¸c qu¹t, c¬ së TiÕn Ph¸t -
miÒn Nam mua chi tiÕt qu¹t.
Víi çc kh¸ch hµng thêng xuyªn trªn, c«ng ty chñ yÕu ¸p dông ph-
¬ng ph¸p mua hµng tr¶ chËm, ®«i khi mua theo ph¬ng thøc tr¶
tiÒn ngay. Trong mét vµi trêng hîp, nÕu ngêi cung cÊp ®ång ý th×
c«ng ty mua theo ph¬ng thøc hµng ®æi hµng. VÝ dô: ®æi qu¹t
®iÖn lÊy nh«m... Theo quy ®Þnh cña c«ng ty, khi mua nguyªn vËt
liÖu yªu cÇu ph¶i cã ho¸ ®¬n ®á do Bé Tµi chÝnh ph¸t hµnh kÌm
theo, trong Ýt trêng hîp mua cña ç nh©n kh«ng cã ho¸ ®¬n ®á
th× nh©n viªn tiÕp liÖu ph¶i yªu cÇu ngêi b¸n viÕt giÊy biªn nhËn
ghi râ lo¹i vËt liÖu mua vÒ sè lîng, ®¬n gi¸, thµnh tiÒn.
T×nh h×nh c«ng t¸c qu¶n lý vËt t ë c«ng ty.
§Ó tæ chøc tèt c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu nã chung vµ h¹ch to¸n vËt
liÖu nãi riªng ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. §iÒu
kiÖn quan träng ®Çu tiªn lµ çc doanh nghiÖp ph¶i cã ®Çy ®ñ kho
tµng ®Ó b¶o qu¶n vËt liÖu.
Thùc tÕ cho thÊy r»ng nÕu vËt liÖu mua vÒ nhËp kho dï cã ®¶m
b¶o quy çch, chÊt lîng nhng nÕu kh©u tæ chøc b¶o qu¶n kh«ng
tèt, kh«ng khoa häc sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng vËt liÖu bÞ hao hôt, mÊt
m¸t, kÐm phÈm chÊt. §iÒu nµy sÏ g©y ¶nh hëng kh«ng nhá tíi qu¸
tr×nh s¶n xuÊt, tíi chÊt lîng cña s¶n phÈm.
ChÝnh v× vËy, tæ chøc hÖ thèng kho tµng ®Ó b¶o qu¶n vËt t lµ
®iÒu cÇn thiÕt vµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc ë bÊt kú doanh nghiÖp s¶n
xuÊt nµo, ë c«ng ty, vËt t ®îc tæ chøc thµnh 4 kho:
- Kho 1: Toµn bé s¾t thÐp, nh«m, ®ång, x¨ng, s¬n, dÇu...
- Kho 2: Bao gåm d©y emay, d©y ®iÖn tõ, çc lo¹i vÝt, gen...
56
- Kho 3: Bao gåm toµn bé b¸n thµnh phÈm mua ngoµi nh m« t¬,
tô ®iÖn, çnh qu¹t, lång qu¹t...
- Kho 4: Kho BTP tù chÕ nh: stato, r«to, th©n, bÖ qu¹t...
ë mçi kho do 1 thñ kho qu¶n lý vµ ®îc trang bÞ ®Çy ®ñ ph¬ng tiÖn
c©n ®o. HÖ thèng kho vËt liÖu ë c«ng ty ®Òu ®îc x©y dùng gÇn
víi çc ph©n xëng s¶n xuÊt t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho qu¸ tr×nh
chuyªn trë vËt liÖu tõ kho ®Õn ph©n xëng.
VÝ dô: Kho s¾t thÐp, ®ång, nh«m ®îc x©y dùng gÇn víi ph©n x-
ëng c¬ khÝ. Kho BTP gÇn ph©n xëng l¾p r¸p.
§Ó phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu chÆt chÏ vµ cã hiÖu qu¶,
c«ng ty ®· tiÕn hµnh x©y dùng ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu
cho tõng lo¹i s¶n phÈm. Bëi mçi mét lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau th×
®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu çc lo¹i còng kh¸c nhau.
VÝ dô: §Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu çc lo¹i ®Ó s¶n xuÊt ra
qu¹t c©y kh¸c víi qu¹t bµn vµ qu¹t treo têng.
Phßng kü thuËt c«ng nghÖ cã nhiÖm vô nghiªn cøu vµ x©y dùng
®Þnh møc tiªu hao vËt liÖu cho tõng chi tiÕt cña qu¹t, tõng lo¹i qu¹t.
Khi çc ph©n xëng cã nhu cÇu lÜnh vËt t th× phßng kÕ ho¹ch - vËt
t sÏ viÕt phiÕu xuÊt kho (PXK) dùa trªn nhiÖm vô kÕ ho¹ch s¶n xuÊt
mµ c«ng ty giao cho tõng ph©n xëng vµ ®Þnh møc tiªu hao vËt liÖu
cho tõng chi tiÕt, tõng s¶n phÈm.
Nãi ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý vËt t th× kh«ng thÓ kh«ng nãi ®Õn vai
trß cña thñ kho. Bëi thñ kho ngoµi tr¸ch nhiÖm qu¶n lý vµ b¶o qu¶n
tèt nguyªn vËt liÖu cã trong kho cÇn ph¶i cËp nhËt sæ s¸ch hµng
ngµy, theo dâi tõng sæ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng (nhËp -
xuÊt) cña tõng thø vËt liÖu ë trong kho vÒ mÆt sè lîng. Trong ®iÒu
kiÖn nµo ®ã, thñ kho cßn cã tr¸ch nhiÖm ph¸t hiÖn çc trêng hîp
57
vËt liÖu tån ®äng l©u trong kho do nhËp vÒ qu¸ nhiÒu, g©y t×nh
tr¹ng ø ®äng vèn cña c«ng ty. NÕu thñ kho kh«ng ®¶m b¶o vÒ sè l-
îng vËt liÖu khi kiÓm kª th× ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm båi thêng vËt
liÖu tuú theo møc ®é.
KÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu.
H¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu lµ c«ng viÖc h¹ch to¸n kÕt hîp gi÷a kho
vµ phßng kÕ to¸n trªn cïng c¬ së çc chøng tõ nhËp xuÊt kho. H¹ch
to¸n chi tiÕt kh«ng chØ vÒ mÆt gi¸ trÞ mµ c¶ vÒ mÆt sè lîng,
kh«ng chØ theo tõng kho mµ ph¶i chi tiÕt theo tõng lo¹i, tõng nhãm,
tõng thø... §Ó ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ, kÞp thêi sù biÕn ®éng
cña vËt liÖu, lµm c¬ së ®Ó ghi sæ kÕ to¸n vµ kiÓm tra, gi¸m s¸t sù
biÕn ®éng cña nguyªn vËt liÖu. Phßng kÕ to¸n vµ ë kho sö dông çc
chøng tõ sau:
- PhiÕu nhËp kho (PNK).
- PhiÕu xuÊt kho (PXK).
- Ho¸ ®¬n kiÓm phiÕu xuÊt kho.
- Ho¸ ®¬n cíc phÝ vËn chuyÓn.
- Biªn b¶n kiÓm kª vËt t, s¶n phÈm, hµng ho¸.
ë c«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c sè 1, kÕ to¸n ¸p dông ph¬ng ph¸p sæ
sè d ®Ó h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu.
4.1. §èi víi vËt liÖu nhËp kho.
Theo quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n tÊt c¶ çc lo¹i vËt t (vËt liÖu)
khi vÒ ®Õn c«ng ty th× ®Òu ph¶i lµm thñ tôc kiÓm nghiÖm vµ
nhËp kho. ë c«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c sè 1 thñ tôc nhËp kho vËt
liÖu nh sau:
Khi vËt liÖu vÒ ®Õn c«ng ty, nh©n viªn tiÕp liÖu ®em ho¸ ®¬n
mua hµng )trong ho¸ ®¬n bªn b¸n ®· ghi çc chØ tiªu nh chñng lo¹i
58
v©t t, ®¬n gi¸, sè lîng, thµnh tiÒn, h×nh thøc thanh to¸n) lªn phßng
kÕ ho¹ch - vËt t. Phßng kÕ ho¹ch - vËt t kiÓm tra ho¸ ®¬n, nÕu néi
dung ghi trªn ho¸ ®¬n phï hîp ( vËt liÖu mua vÒ ®óng hîp ®ång ®·
ký kÕt vÒ chñng lo¹i, quy çch), phßng sÏ lËp phiÕu nhËp kho ®Ò
nghÞ thñ kho nhËp kho.
Tríc khi cho nhËp kho vËt liÖu, thñ kho kiÓm tra cô thÓ, nÕu sè vËt
liÖu mua vÒ ®óng chïng lo¹i, quy çch, chÊt lîng ghi trong PNK vµ
®· qua kiÓm nghiÖm (tøc lµ trªn phiÕu nhËp kho ph¶i cã ®Çy ®ñ
ch÷ ký cña çc phßng cã liªn quan, ®Æc biÖt lµ phßng KCS) th×
tiÕn hµnh cho nhËp kho vµ thñ kho ký x¸c nhËn sè lîng thùc nhËp
vµo PNK. Ban kiÓm nghiÖm bao gåm: 1 ®¹i diÖn cña phßng kÕ
ho¹ch vËt t, 1 ®¹i diÖn cña phßng KCS vµ 1 thñ kho. Ban kiÓm
nghiÖm tiÕn hµnh kiÓm tra sè lîng thùc cã, nÕu quy çch, phÈm
chÊt cña tõng thø vËt liÖu ®¶m b¶o th× ®Ò nghÞ thñ kho cho nhËp
kho.
Tuy nhiªn, ban kiÓm nghiÖm kh«ng lËp biªn b¶n kiÓm nghiÖm nµ
chØ kÝ x¸c nhËn vµo phiÕu nhËp kho do phßng kÕ ho¹ch - vËt t lËp
thµnh 3 liªn:
- 1 liªn phßng kÕ ho¹ch – vËt t gi÷.
- 1 liªn giao cho nh©n viªn tiÕp liÖu.
- 1 liªn giao cho thñ kho gi÷, sau khi ghi vµo thÎ kho sÏ chuyÓn
cho phßng kÕ to¸n lµm c¨n cø ®Ó ghi sæ.
C¨n cø vµo sè liÖu trªn PNK, thñ kho ghi vµo thÎ kho vµ chØ theo dâi
chØ tiªu sè lîng cña vËt liÖu nhËp, xuÊt, tån kho, kh«ng theo dâi trªn
gi¸ trÞ. Çc lo¹i vËt liÖu mua vÒ c«ng ty ®Òu ®îc nhËp kho theo
®óng kho qui ®Þnh. Thñ kho cã tr¸ch nhiÖm s¾p xÕp çc lo¹i vËt
liÖu cã ë trong kho sao cho khoa häc, hîp lý, ®¶m b¶o yªu cÇu b¶o
59
qu¶n tõng thø, tõng lo¹i vËt liÖu thuËn tiÖn cho viÖc theo dâi sæ
hiÖn cã vµ cho c«ng t¸c nhËp xuÊt vËt liÖu.
VÝ dô: trong th¸ng 1/2000 c«ng ty mua s¬n cÈm th¹ch cña c«ng ty
ho¸ chÊt s¬n Hµ Néi. Ho¸ ®¬n GTGT do bªn b¸n göi kÌm nh sau:
Ho¸ ®¬n GTGT

(Liªn 2 giao cho kh¸ch hµng)
Sè 002746.
Ngµy 17 th¸ng 1 n¨m 2000.
§¬n vÞ b¸n hµng: C«ng ty ho¸ chÊt s¬n Hµ Néi.
§Þa chØ: Thanh Tr×, Hµ Néi.
Hä tªn ngêi mua: NguyÔn Hång D¬ng.
§Þa chØ: C«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c sè 1.
H×nh thøc thanh to¸n: Tr¶ chËm 16 ngµy.
TT Tªn hµng §vÞ Sè l- §¬n Thµnh tiÒn
ho¸, dÞch vô tÝn îng gi¸
h
1 S¬n cÈm Kg 135 22.37 3.019.950
th¹ch 0
2 ... ...
...
Céng tiÒn hµng: 3.019.950®.
TiÒn thuÕ GTGT: 0.301.995®.
Sè viÕt b»ng ch÷: Ba triÖu, ba tr¨m hai m¬i mèt
C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT do bªn b¸n lËp, phßng kÕ ho¹ch - vËt t ®·
lËp PNK nh sau:
60
PhiÕu nhËp kho. Nî TK 133.

Ngµy 18 th¸ng 1 n¨m 2000. Nä TK 152.
Sè 09.
Hä tªn ngêi giao hµng: C«ng ty ho¸ chÊt s¬n Hµ Néi.
Theo ho¸ ®¬n sè 002746 ngµy 17 th¸ng 1 n¨m 2000.
NhËp t¹i kho 1: (s¾t thÐp, s¬n...)
TT Tªn hµng §¬n Sè lîng §¬n Thµnh
ho¸, dÞch vô vÞ Theo Thùc gi¸ tiÒn
tÝnh chøng nhË
tõ p
1. S¬n cÈm kg 135 22.37 3.019.95
th¹ch. 0 0
ThuÕ GTGT: 301.995®
ViÕt b»ng ch÷: ...
4.2. §èi víi vËt liÖu xuÊt kho.
ë c«ng ty kh«ng chØ cã çc kho vËt t chung toµn c«ng ty mµ ë mçi
ph©n xëng ®Òu cã kho vËt liÖu riªng vµ bè trÝ mét thñ kho (thèng
kª ph©n xëng. Thñ kho ph©n xëng cã tr¸ch nhiÖm ghi sæ, theo dâi
vËt t nhËp, xuÊt, tån kho ë ph©n xëng , ®Ó khi ph©n xëng cã nhu
cÇu vÒ nguyªn vËt liÖu phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt th× thñ kho
ph©n xëng viÕt ®¬n xin lÜnh vËt t: liÖt kª danh môc vËt liÖu cÇn
lÜnh cô thÓ vÒ quy çch, phÈm chÊt (dùa trªn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt
mµ ph©n xëng ®îc giao) vµ qu¶n ®èc ph©n xëng ký x¸c nhËn vµo
®¬n xin lÜnh vËt t nµy.
Sau ®ã thñ kho ph©n xëng cÇm ®¬n xin lÜnh vËt t xuèng phßng
kÕ ho¹ch - vËt t vµ phßng kÕ ho¹ch - vËt t sÏ c¨n cø vµo kÕ ho¹ch
s¶n xuÊt cña tõng ph©n xëng vµ ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt
liÖu ®Ó lËp phiÕu xuÊt kho. Thñ kho cña c«ng ty sÏ c¨n cø vµo PXK
61
nµy ®Ó xuÊt vËt liÖu cho çc ph©n xëng. Sè lîng vËt liÖu xuÊt kho
®îc ghi vµo cét thùc xuÊt trªn PXK, PXK ®îc lËp thµnh 3 liªn:
- 1 liªn do phßng kÕ ho¹ch – vËt t gi÷.
- 1 liªn giao cho thñ kho ph©n xëng.
- 1 liªn do thñ kho gi÷ sau khi vµo thÎ kho theo chØ tiªu sè lîng.
C«ng ty quy ®Þnh NVL ®· xuÊt cho s¶n xuÊt nÕu kh«ng sö dông
hÕt sÏ ph¶i nhËp kho cña c«ng ty. PNK còng do phßng kÕ ho¹ch – vËt
t lËp vµ chØ kh¸c PNK vËt liÖu mua ngoµi ë chç trªn PNK vËt liÖu
thõa kh«ng ghi dßng:
"Theo H§... sè... ngµy..." vµ chØ ghi sè lîng vËt liÖu nhËp kho, kh«ng
ghi ®¬n gi¸ VL nhËp kho.
§«i khi ë c«ng ty x¶y ra trêng hîp xuÊt kho vËt liÖu ®em b¸n (xuÊt
b¸n chi tiÕt qu¹t). Phßng kinh doanh tæng hîp lËp "Ho¸ ®¬n kiªm
phiÕu xuÊt kho" thµnh 3 liªn: §¬n gi¸ ghi trªn PXK lµ gi¸ thùc tÕ b¸n
cho kh¸ch hµng. Ho¸ ®¬n kiªm PXK sÏ ®îc chuyÓn cho thñ trëng vµ
kÕ to¸n trëng c«ng ty ký duyÖt, sau ®ã giao cho kh¸ch hµng. NÕu
kh¸ch hµng thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt hoÆc sÐc, kh¸ch hµng ®Õn
thñ quü lµm thñ tôc tr¶ tiÒn vµ thñ quü ®ãng dÊu "§· thu tiÒn" vµo
ho¸ ®¬n kiªm PXK. Thñ kho c¨n cø vµo ho¸ ®¬n kiªm PXK, xuÊt
giao vËt liÖu vµ cïng víi kh¸ch hµng ký tªn vµo c¶ 3 liªn:
- 1 liªn giao cho ngêi nhËn hµng.
- 1 liªn giao cho phßng kinh doanh tæng hîp.
- 1 liªn thñ kho gi÷ tríc khi ghi vµo thÎ kho sau ®ã chuyÓn cho
phßng kÕ to¸n.
VÝ dô: Th¸ng 1/2000 c«ng ty xuÊt kho VL s¬n cÈm th¹ch vµ phßng
kÕ ho¹ch vËt t lËp
PXK nh sau:
62
PhiÕu xuÊt kho. Nî TK 621.

Ngµy 20 th¸ng 1 n¨m 2000 Cã TK 152.
Sè 250
Hä vµ tªn ngêi nhËn hµng: Ph©n xëng l¾p r¸p sè 1.
Lý do xuÊt kho: S¬n qu¹t trÇn + qu¹t treo têng.
XuÊt t¹i kho 1 (s¨t thÐp, s¬n...)
T Tªn nh·n §vÞ Sè lîng §¬n Thµnh
T hiÖu quy tÝn Yªu cÇu Thùc gi¸ tiÒn
çch VT h xuÊt
1 S¬n cÈm Kg 18 18 23.00 414.00
th¹ch 0 0
2 ...
..
.
ViÕt b»ng ch÷: Bèn tr¨m mêi bèn ngh×n ®ång.
Cét sè lîng thùc xuÊt: do thñ kho ghi khi xuÊt kho.
63
Cét ®¬n gi¸: sÏ do kÕ to¸n vËt liÖu ghi khi nh©n PXK do thñ kho
chuyÓn ®Õn (kÕ to¸n ghi ®¬n gi¸ h¹ch to¸n vµo).
4.3 ë kho.
Thñ kho sö dông thÎ kho ®Ó ghi chÐp hµng ngµy t×nh h×nh
nhËp, xuÊt, tån kho cña tõng thø vËt liÖu theo chØ tiªu sè lîng. C¨n
cø vµo çc chøng tõ nhËp, xuÊt, tån kho vËt liÖu, mçi mét thø vËt
liÖu ®îc më mét thÎ kho trªn mét sè tê sæ nhÊt ®Þnh tuú thuéc vµo
khèi lîng nhËp, xuÊt hµng ngµy cña vËt liÖu ®ã, thÎ kho ®îc më cho
c¶ n¨m vµ do kÕ to¸n vËt liÖu më.
§Ó thuËn tiÖn cho viÖc ghi chÐp, kiÓm tra, ®èi chiÕu vµ qu¶n lý
tõng thø vËt liÖu th× kÕ to¸n vËt liÖu më cho mçi nhãm vËt liÖu
mét quyÓn thÎ kho ®Ó ghi chÐp sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh nhËp,
xuÊt hµng ngµy cña tõng thø vËt liÖu vµ thèng nhÊt gi÷a sè hiÖu
(sè thø tù) cña tõng thø vËt liÖu trong quyÓn thÎ kho víi sè thø tù
vËt liÖu trong b¶ng kª tæng hîp nhËp - xuÊt - tån kho (®ång thêi lµ
sæ sè d). Xem biÓu 02.
VÝ dô: KÕ to¸n më cho nhãm vËt liÖu chÝnh "thÐp" mét "quyÓn thÎ
kho cã kÌm theo trang môc lôc liÖt kª tÊt c¶ çc thø thÐp kh¸c nhau
theo mét thø tù nhÊt ®Þnh nh:
1. ThÐp lôc gi¸c S 19.
2. ThÐp giã vu«ng P 18.
3. ThÐp hîp kim ∅ 70 x 80.
4. ThÐp gãc 25 x 25 x 4.
5. ...
Khi nhËn ®îc çc chøng tõ nhËp xuÊt kho vËt liÖu, thñ kho kiÓm tra
tÝnh hîp ph¸p, hîp lý cña chøng tõ, sau ®ã ®èi chiÕu sè lîng vËt
64
liÖu thùc tÕ nhËp xuÊt víi sè lîng ghi trªn PNK, PXK vµ ghi sè lîng vËt
liÖu thùc nhËp, thùc xuÊt trªn chøng tõ vµo thÎ kho cña tõng thø vËt
liÖu.
§Þnh kú (10 ngµy) sau khi ghi thÎ kho xong, thñ kho tiÕn hµnh
ph©n lo¹i chøng tõ theo PNK, PXK vµ chuyÓn cho phßng kÕ to¸n c¶
thÎ kho vµ PNK, PXK. t¹i c«ng ty, thñ kho chØ sö dông thÎ kho mµ
kh«ng sö dông sæ sè d ®Ó theo dâi NVL tõng thø vÒ mÆt sè lîng
mµ sæ sè d do phßng kÕ to¸n më vµ ghi chÐp c¶ vÒ chØ tiªu sè lîng
còng nh chØ tiªu gi¸ trÞ cña tõng thø vËt t.
VÝ dô: ThÎ kho xem biÓu 01.
4.4 T¹i phßng kÕ to¸n.
§Þnh kú (10 ngµy) kÕ to¸n vËt liÖu nhËp ®îc chøng tõ PNK, PXK vµ
thÎ kho do thñ kho chuyÓn lªn. KÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh s¾p xÕp PNK,
PXK theo thø tù t¨ng dÇn trªn c¬ së "sæ chøng tõ" cña tõng lo¹i
chøng tõ ®ã ®Ó dÔ dµng cho viÖc ®èi chiÕu, kiÓm tra sè lîng vËt
liÖu ghi trªn PNK, PXK víi sè lîng vËt liÖu ghi trªn thÎ kho.
Sau ®ã kÕ to¸n kiÓm tra viÖc tÝnh to¸n sè d cuèi ngµy trªn thÎ kho,
nÕu thÊy chÝnh x¸c kÕ to¸n ký x¸c nhËn vµo thÎ kho. §ång thêi víi
viÖc ®èi chiÕu kiÓm tra ®é chÝnh x¸c cña sè d cuèi ngµy cña tõng
thø vËt liÖu ë tõng thÎ kho. KÕ to¸n ghi ®¬n gi¸ h¹ch to¸n (cã ë trªn
thÎ kho) cña tõng thø vËt liÖu ®ã vµo PNK, PXK vµ tÝnh tiÒn ngay
trªn PNK, PXK.
Ngoµi ra, kÕ to¸n cßn x¸c ®Þnh ngay trªn PNK, PXK ®Ó thuËn lîi cho
viÖc h¹ch to¸n sau nay. Do vËt liÖu liªn quan tiÒn mÆt ®Õn çc
kho¶n t¹m øng, kho¶n nî ngêi cung cÊp vËt liÖu. §Ó ®Þnh kho¶n
chÝnh x¸c, kÕ to¸n vËt liÖu sö dông c¶ çc chøng tõ kh¸c cã liªn
quan ®Õn PNK vËt liÖu nh: PhiÕu chi tiÒn mÆt, ho¸ ®¬n mua hµng
65
(ho¸ ®¬n GTGT, ho¸ ®¬n ®á) hay giÊy ®Ò nghÞ t¹m øng, giÊy
thanh to¸n t¹m øng.
Cuèi th¸ng, trªn c¬ së sè liÖu cña tõng thø c«ng ty cã ë trªn thÎ kho,
kÕ to¸n chuyÓn sè liÖu nµy vµo b¶ng kª tæng hîp nhËp xuÊt, tån
(®ång thêi lµ sæ sè d) xem biÓu 02. (C«ng viÖc nµy ®îc thùc hiÖn
trªn m¸y vi tÝnh).
Tr×nh sè liÖu ë b¶ng kª tæng hîp nhËp, xuÊt, tån kho cña nhãm vËt
liÖu phô "s¬n" trong th¸ng 1/2000 vµ thÎ kho cña vËt liÖu phô "s¬n
cÈm th¹ch" nh sau:
ThÎ kho
66
Ngµy lËp thÎ 1/1/2000 Tªn kho: Kho

1( s¾t, thÐp, s¬n ).
Tê sè 1
Tªn nh·n hiÖu quy çch vËt t: S¬n cÈm th¹ch.
§¬n vÞ tÝnh : kg
§¬n gi¸ h¹ch to¸n : 23.000 ®
M· sè :
BiÓu 01
Sè Chøng tõ N TrÝch yÕu Sè lîng Ký x¸c
TT Sè N gµy N X Tån nhËn
gµy N-X cña kÕ
to¸n
Sè d 1/1/2000 . 6
09 18/1 18/1 C«ng ty ho¸ chÊt 13 14
S¬n HN 5 1
24 19/1 19/1 Ph©n xëng l¾p r¸p I 9 13
6 . 2
25 20/1 20/1 Ph©n xëng l¾p r¸p 18 11
0 II . 4
25 21/1 21/1 Ph©n xëng l¾p r¸p 9 10
1 II . 5
26 28/1 28/1 Ph©n xëng l¾p r¸p I 27 78
0 .
Céng ph¸t sinh 13 63
5
Sè d 31/1/2000 . 78
67
68
B¶ng kª tæng hîp nhËp, xuÊt, tån vËt liÖu (sæ sè d)

Th¸ng 1/2000
TK 1522.S – Nhãm vËt liÖu phô s¬n çc lo¹i.
BiÓu 02 §¬n vÞ: ®ång.
§¬n Tån 1/1/2000 Th¸ng 1/2000 Tån 31/1/2000

S Tªn vµ quy §¬n
gi¸
T çch vËt vÞ NhËp XuÊt T
h¹ch Sè l- Thµnh Tæng Sè l- Thµnh
T liÖu tÝnh æng
to¸n îng tiÒn Sè l- Thµnh CK sè tiÒn îng tiÒn
CK II KP ... LR I LR II xuÊt
îng tiÒn I
1 S¬n xanh kg 20.000 17,0 341.00 0 0 0 0 17,05 641.000
lam 5 0
2 S¬n cÈm kg 23.00 6 138.00 135 3.105.00 36 27 63 1.449.0 78 1794.00
th¹ch 0 0 0 00 0
7 S¬n çch kg 27.000 10 270.00 180 4.860.00 47 33 80 2.160.0 110 2.970.0

®iÖn 0 0 00 00
14 S¬n tr¾ng kg 19.500 65,1 1.269.4 0 0 2 2 39.000 63,1 1.230.4

AM 50 50
Céng 2.438.0 4.502.4 6.792.1

00 00 50
69
Cã thÓ thÊy râ h¬n qui tr×nh ghi chÐp kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu ë
c«ng ty qua s¬ ®å sau:
S¬ ®å:
PhiÕu nhËp ThÎ kho PhiÕu xuÊt

kho kho
B¶ng kª tæng hîp N-

X-T ®ång thêi lµ sæ
sè d
Ghi hµng ngµy

Ghi cuèi th¸ng
Nh×n chung, c«ng ty sö dông ph¬ng ph¸p ghi sæ sè d ®Ó h¹ch

to¸n chi tiÕt vËt liÖu gióp cho viÖc ghi chÐp ®îc dÔ dµng, ®èi
chiÕu sè liÖu vµ qu¶n lý chÆt chÏ c¶ chØ tiªu sè lîng lÉn chØ tiªu gi¸
trÞ cña tõng lo¹i vËt liÖu.
5. KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu.
KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu lµ mét kh©u quan träng trong tiÕn
tr×nh h¹ch to¸n vËt liÖu bëi nã ®ãng vai trß cung cÊp nh÷ng sè
liÖu cÇn thiÕt phôc vô c«ng t¸c qu¶n lý ®iÒu hµnh çc ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh. Thíc ®o tiÒn tÖ lµ thíc ®o chñ yÕu mµ kÕ
to¸n tæng hîp sö dông. KÕ to¸n tæng hîp sö dông çc tµi kho¶n kÕ
to¸n ®Ó ph¶n ¸nh, kiÓm tra vµ gi¸m s¸t çc ®èi tîng kÕ to¸n cã néi
dung kinh tÕ ë d¹ng tæng qu¸t.
Do ®Æc ®iÓm vËt liÖu ë c«ng ty ®a d¹ng vµ phong phó, c«ng ty
¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chøng tõ( NKCT ) theo ph¬ng
70
ph¸p kª khai thêng xuyªn ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc kiÓm
tra, ®èi chiÕu sè liÖu vµ cung cÊp th«ng tin kÞp thêi cho çc bé
phËn liªn quan. Bëi ®©y lµ h×nh thøc kÕ to¸n ®îc x©y dùng trªn
nguyªn t¾c kÕt hîp chÆt chÏ viÖc ghi chÐp çc nghiÖp vô kinh tÕ
ph¸t sinh theo thø tù thêi gian víi viÖc hÖ thèng ho¸ çc nghiÖp vô
theo néi dung kinh tÕ, kÕt hîp réng r·i gi÷a kÕ to¸n tæng hîp vµ kÕ
to¸n chi tiÕt, gi÷a viÖc ghi chÐp hµng ngµy vµ viÖc tæng hîp sè
liÖu kÕ to¸n. §Ó hiÓu râ h¬n xin h·y xem quy tr×nh ghi chÐp kÕ
to¸n tæng hîp vËt liÖu sau ®©y:
S¬ ®å: H×nh thøc NhËt ký chøng tõ ë c«ng ty .
Chøng tõ gèc.
- Ho¸ ®¬n mua hµng (bªn
b¸n lËp).
- PhiÕu mua hµng.
- Ho¸ ®¬n cíc vËn
chuyÓn.
- PhiÕu nhËp, phiÕu xuÊt.
Sæ chi tiÕt Sæ chi tiÕt

thanh to¸n NKCT 1,2 ghi TK 141
víi ngêi Nî TK 152
cung cÊp. Cã TK 111, 112
NKCT sè 5 ghi NKCT sè

Nî TK 152 10:
B¶ng kª sè 3 Nî TK 152
Cã TK 331 tÝnh gi¸ trÞ Cã TK 141
nguyªn vËt liÖu.
B¶ng ph©n bæ Sæ kÕ to¸n

sè 2. chi tiÕt vËt
71
liÖu.
NKCT sè 7 ghi
Nî çc TK.
Cã TK 152
Sæ çi TK 152
Ghi hµng ngµy

Ghi cuèi th¸ng
§èi chiÕu
5.1 KÕ to¸n tæng hîp nhËp vËt liÖu.

Cïng víi viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu hµng ngµy th× kÕ
to¸n tæng hîp nhËp vËt liÖu lµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong c«ng t¸c
h¹ch to¸n vËt liÖu. Nguyªn vËt liÖu mµ c«ng ty sö dông chñ yÕu ®îc
nhËp tõ nguån mua bªn ngoµi. Do vËy kÕ to¸n tæng hîp nhËp vËt
liÖu lu«ng lu«n g¾n liÒn víi kÕ to¸n c«ng nî, yªu cÇu ph¶n ¸nh
®óng ®¾n, ®Çy ®ñ, kÞp thêi gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu mau ngoµi
nhËp kho.
Gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu = gi¸ mua ( ghi trªn + Chi phÝ
thu mua
mua ngoµi nhËp kho ho¸ ®¬n ®á )
thùc tÕ
Trong h×nh thøc kÕ to¸n NKCT, kÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu sö dông
çc TK, NKCT vµ sæ chi tiÕt sau:
72
- TK 152: " Nguyªn liÖu, vËt liÖu ".

- TK 331: " Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n ".
- TK 331: " TiÒn mÆt ".
- TK 112: " TiÒn göi ng©n hµng ".
- TK 141 : " T¹m øng ".
- TK 311 : " Vay ng¾n h¹n ".
Sæ chi tiÕt TK 331 -> vµo nhËt ký chøng tõ sè 5( ghi Cã TK 331 ).
Sæ chi tiÕt TK 141 -> ghi vµo NKCT sè 10( ghi Cã TK 141 ).
NhËt ký chøng tõ sè 1( ghi Cã TK 111 ).
NhËt ký chøng tõ sè 7.
ë c«ng ty víi nh÷ng vËt liÖu nhËp kho tõ nguån thu mua bªn ngoµi
chØ x¶y ra 2 trêng hîp: hµng vµ ho¸ ®¬n cïng vÒ trong th¸ng hoÆc
hµng vÒ trong th¸ng nhng cuèi th¸ng ho¸ ®¬n cha vÒ. Kh«ng x¶y
ra trêng hîp ho¸ ®¬n vÒ nhng cuèi th¸ng hµng cha vÒ, do ®ã, c«ng
ty kh«ng më TK 151:" hµng mua ®ang ®i trªn ®êng " còng nh
NKCT sè 6 ®Ó theo dâi hµng ®i ®êng.
Trong th¸ng 1/2000 ë c«ng ty kh«ng ph¸t sinh nghiÖp vô chuyÓn
tiÒn göi ng©n hµng
tr¶ tiÒn mua nguyªn vËt liÖu nªn kh«ng më NKCT sè 2 ghi Cã TK
112. Ngoµi nhËp kho vËt liÖu do mua ngoµi, ë c«ng ty cßn nhËp kho
vËt liÖu do c«ng ty tù chÕ, ®«i khi nhËp kho vËt liÖu do xuÊt dïng
cho s¶n xuÊt nhng kh«ng sö dông hÕt hay nhËp kho phÕ liÖu thu
håi.
5.1.1 NhËp kho vËt liÖu tõ nguån thu mua bªn ngoµi.
a /. Trêng hîp 1: Hµng vµ ho¸ ®¬n cïng vÒ trong th¸ng.
Trong th¸ng khi cã vËt liÖu mua ngoµi vÒ nhËp kho cïng víi ho¸
®¬n do ngêi b¸n göi kÌm theo, sau khi vËt liÖu ®îc nhËp kho b»ng
73
h×nh thøc kÕ to¸n NKCT, kÕ to¸n c«ng nî tiÕn hµnh ghi vµo sæ chi
tiÕt TK 331 " thanh to¸n víi ngêi b¸n ".
* Sæ chi tiÕt TK 331: §îc më cho c¶ n¨m vµ më cho tõng ngêi b¸n
trªn mét tê sæ nhÊt ®Þnh tuú thuéc vµo khèi lîng, chñng lo¹i nguyªn
vËt liÖu cung cÊp cho c«ng ty nhiÒu hay Ýt.
KÕt cÊu xem biÓu: 03.
Sæ chi tiÕt TK 331.

Th¸ng 1/2000.
BiÓu 03
§¬n vÞ: ®ång.
§¬n vÞ b¸n: C«ng ty vËt t thiÕt bÞ Toµn bé.
Ho¸ Chøng tõ DiÔn gi¶i TK SPS Sè d
N C N C
®¬n nhËp ®èi
Sè Ngµy
øng
74
Sè d 0
1/1/2000
0349 04 18/1 SPS trong
11 th¸ng 152 39.673.6
09 22/1 NhËp kho 311 23.524.7 60
UN thÐp HK φ 00
chi 70x80 23.524.7 16.148.96
Tr¶ H§ 00 0
034911
Céng SPS
SD
31/1/2000
§¬n vÞ b¸n: C«ng ty Ho¸ chÊt S¬n Hµ Néi
SD: 1/1/2000 13.739.10
SPS trong 0
PhiÕu 37 14/1 th¸ng 111 6.408.90
chi 09 20/1 Tr¶ H§ 152 0 3.321.94
0274 047974 5
6 NhËp kho
S¬n cÈm
th¹ch 135 kg 6.408.90 3.321.94
Céng SPS 0 5 10.652.14
SD 5
31/1/2000
Sæ chi tiÕt TK 331 bao gåm c¶ sè ph¸t sinh cã vµ sè ph¸t sinh nî TK

331. ViÖc theo dâi trªn sæ chi tiÕt sè 2( TK 331 ) ®îc thùc hiÖn víi
nguyªn t¾c: Mçi ho¸ ®¬n ghi mét dßng vµ ®îc ghi theo thø tù thêi
gian ph¸t sinh ho¸ ®¬n( chøng tõ ) cho tõng ngêi b¸n.
- Sè d ®Çu th¸ng.
75
Ph¶n ¸nh sè tiÒn mµ c«ng ty cßn nî ngêi b¸n( nÕu d Cã ) hay sè

tiÒn mµ c«ng ty øng tríc cho ngêi b¸n hoÆc sè tiÒn tr¶ thõa cho ng-
êi b¸n( nÕu d Nî ).
- Sè ph¸t sinh trong th¸ng.
+ NÕu cha thanh to¸n víi ngêi ¸n.
Hµng ngµy kÕ to¸n vËt liÖu c¨n cø vµo ho¸ ®¬n phiÕu nhËp kho
®Ó ghi vµo sæ chi tiÕt sè 2( TK 331 ) theo çc cét ho¸ ®¬n, chøng
tõ, diÔn gi¶i, sè ph¸t sinh sao cho phï hîp theo ®Þnh kho¶n:
Nî TK 152.
Cã TK 331.
Sè tiÒn ghi vµo cét SPS cã trong sæ chi tiÕt TK 331 lµ sè tiÒn thùc
tÕ ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n bao gåm c¶ thuÕ GTGT( nÕu cã ).
VÝ dô: C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT sè 034911 ngµy 17/1/2000 vµ PNK
sè 04 ngµy 18/1/2000 cña c«ng ty vËt t thiÕt bÞ Toµn bé víi sè tiÒn
ghi trªn ho¸ ®¬n ë dßng céng tiÒn hµng lµ:
36.066.964 ®.
TiÒn thuÕ GTGT( 10% ) : 3.606.696 ®.
Tæng céng tiÒn thanh to¸n : 39.673.660 ®.
+ NÕu ®· thanh to¸n víi ngêi b¸n.
KÕ to¸n c¨n cø vµo chøng tõ thanh to¸n cïng dßng ho¸ ®¬n ®îc
thanh to¸n ®ang theo dâi trªn sæ chi tiÕt TK 331 cho phï hîp.
♦ Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt:
C¨n cø vµo phiÕu chi, kÕ to¸n ghi vµo cét SPS nî ë sæ chi tiÕt
TK 331 sè tiÒn øng víi sè tiÒn ghi trong phiÕu chi theo §K:
Nî TK 331.
Cã TK 111.
♦ Thanh to¸n b»ng TGNH.
76
C¨n cø vµo giÊy b¸o nî mµ ng©n hµng göi ®Õn, kÕ to¸n ghi vµo
cét SPS nî ë sæ chi tiÕt TK 331 sè tiÒn øng víi sè tiÒn trong giÊy b¸o
nî theo §K:
Nî TK 331.
Cã TK 112.
♦ Thanh to¸n theo ph¬ng thøc hµng ®æi hµng.
C¨n cø vµo " Ho¸ ®¬n kiªm PXK " do phßng kinh doanh tæng hîp
lËp( gi¸ trÞ tiÒn hµng ghi trªn ho¸ ®¬n kiªm PXK t¬ng ®¬ng víi gi¸
trÞ vËt liÖu mua vÒ nhËp kho trªn PNK ) kÕ to¸n c«ng nî ghi sæ chi
tiÕt TK 331 ë cét SPS nî theo §K:
Nî TK 331.
Cã TK 131.
♦ Thanh to¸n b»ng tiÒn vay ng¾n h¹n ng©n hµng.
C¨n cø vµo UNC, kÕ to¸n ghi vµo cét SPS nî ë sæ chi tiÕt TK 331
sè tiÒn øng víi sè tiÒn trong UNC theo §K:
Nî TK 331.
Cã TK 311.
VÝ dô: C«ng ty thanh to¸n tiÒn mua s¬n cÈm th¹ch cho c«ng ty ho¸
chÊt s¬n Hµ Néi theo ho¸ ®¬n sè 047974.
C¨n cø vµo phiÕu chi sè 37 nµy 14/1/2000 sè tiÒn lµ 6.408.900 ®
kÕ to¸n c«ng nî sÏ ghi vµo cét SPS nî, dßng tr¶ ho¸ ®¬n sè 047974
trªn sæ chi tiÕt TK 331 sè tiÒn lµ 6.408.900 ®.
- Sè d cuèi th¸ng:
Ph¶n ¸nh sè tiÒn mµ c«ng ty cßn nî ngêi b¸n cuèi th¸ng( sè d cã )
hay sè tiÒn c«ng ty øng tríc cho ngêi b¸n, tr¶ thõa cho ngêi b¸n( sè
d nî ).
77
Cuèi th¸ng kÕ to¸n kho¸ sá chi tiÕt TK 331 theo tõng kh¸ch hµng.
Toµn sè liÖu ë dßng céng cho tõng ngêi b¸n sÏ ®îc chuyÓn sang ghi
vµo nhËt ký chøng tõ sè 5 víi nguyªn t¾c mçi kh¸ch hµng mét dßng
bao gåm c¶ ph¸t sinh Cã TK 331 / ghi Nî TK 152,153... vµ phÇn ph¸t
sinh Nî TK 331 / Cã TK 111,112...
* NKCT sè 5-ghi Cã TK 331.
NhËt ký chøng tõ sè 5 lµ mét lo¹i sæ kÕ to¸n tæng hîp ®îc më ®Ó
ph¶n ¸nh vµ theo dâi t×nh h×nh thanh to¸n víi kh¸ch hµng cña toµn
c«ng ty, ®ång thêi còng lµ c¬ së ®Ó tæng hîp gi¸ trÞ nguyªn vËt
liÖu mua ngoµi nhËp kho. Cuèi th¸ng kho¸ sæ NhËt ký chøng tõ sè 5
x¸c ®Þnh tæng sè ph¸t sinh bªn cã TK 331 ®èi øng nî çc TK kh¸c
cã liªn quan.
- Sè d ®Çu th¸ng: C¨n cø vµo cét sè d cuèi th¸ng cña NKCT sè 5
th¸ng tríc ®Ó ghi t¬ng øng víi tõng ngêi b¸n.
# Sè d nî: Ph¶n ¸nh sè tiÒn c«ng ty ®· tr¶ tríc cho ngêi b¸n nhng
cuèi th¸ng hµng cha vÒ nhËp kho.
# Sè d cã: Ph¶n ¸nh sè tiÒn mµ c«ng ty cßn nî ngêi b¸n.
- SPS trong th¸ng: Ghi Cã TK 331 vµ ghi Nî TK 331.
C¨n cø vµo sæ chi tiÕt " thanh to¸n víi tõng ngêi b¸n " lÊy sè liÖu
dßng céng SPS trong th¸ng cña tõng ngêi b¸n ghi vµo çc cét cho
phï hîp, mçi ngêi b¸n trong sæ chi tiÕt TK 331 ®îc ghi vµo mét dßng
trong NKCT sè 5.
- Sè d cuèi th¸ng: C¨n cø vµo sè s ®Çu th¸ng vµ sè ph¸t sinh Nî, sè
ph¸t sinh Cã trong th¸ng cña tõng ngêi b¸n ®Ó tÝnh ra sè d cuèi
th¸ng( sè d Nî hay sè d Cã ).
Sè d ®Çu th¸ng, sè ph¸t sinh trong th¸ng, sè d cuèi th¸ng cña
tõng ngêi b¸n trªn NKCT sè 5 ph¶i khíp víi sæ chi tiÕt TK 331 cña
78
tõng ngêi b¸n ë çc cét ®ã. Sè liÖu cña NKCT sè 5 dïng ®Ó ghi vµo
B¶ng kª sè 3 cïng th¸ng.
- KÕt cÊu: Xem biÓu 04.
79
C«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c sè 1.

phßng tµi chÝnh – kÕ to¸n.
Ghi cã TK 331: Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n
Th¸ng 1/2000
S Sè d ®Çu th¸ng Ghi cã TK 331, nî çc TK Ghi nî TK 331, cã çc TK Sè d cuçi th¸ng
Tªn ®¬n vÞ
T
hay ç nh©n Céng cã Céng nî TK
T N C TK 152 TK 133 TK kh¸c TK 111 TK 311 N C
TK 331 331
1 Cty vËt t thiÕt 36.066.9 30060.6 39.637.66 23.524.7 23.524.700 16.148.
bÞ toµn bé. 64 96 0 00 960
4 Cty ho¸ chÊt 13.739.100 3.019.950 301.995 3.321.945 6.408.900 6.408.900 10.652.1
s¬n HN 45
9 Cty Minh 489.970.0 49.879.0 548.867.0 0 548.867
Thµnh 00 00 00 000
10 Cty nhùa §¹i 12.272.80 1.227.30 13.500.000 0 13.500.0
Kim. 0 0 . 00
15 C¬ së VY – VY. 8.800.000 8.800.000. 0 8.800.00
0
Céng 50.941.7 3.460.488. 559.129.7 57.314.7 659.137.94 830.186.9 121.985.0 1.058.171.9 277.453. 3.309.39
00 157 14 14 9. 00 44 44 100 2.262
80
Hµng ngµy nÕu ph¸t sinh çc kho¶n chi tiÒn mÆt ®Ó thu mua
nguyªn vËt liÖu, cuèi ngµy kÕ to¸n tiÒn mÆt c¨n cø vµo NKCT sè 1
®Ó ghi vµo sæ quü kiªm b¸o ço quü, ®ång thêi ghi vµo NKCT sè 1.
NKCT sè 1 lµ sæ kÕ to¸n tæng hîp dïng ®Î ph¶n ¸nh toµn bé çc
nghiÖp vô kÕ to¸n tµi chÝnh ph¸t sinh theo vÕ Cã TK 111 " TiÒn
mÆt ". ViÖc ghi chÐp theo dâi trªn NKCT sè 1 ®îc thùc hiÖn theo
nguyªn t¾c mçi phiÕu chi ghi trªn mét dßng vµ ®îc ghi theo thø tù
thêi gian ph¸t sinh ghi trªn phiÕu chi thanh to¸n ®ã.
C«ng ty më NKCT sè 1 thµnh quyÓn trong 1 th¸ng theo ®óng mÉu
sæ quy ®Þnh. Néi dung, ph¬ng ph¸p ghi NKCT sè 1 ®· t¹o ®iÒu
kiÖn cho doanh nghiÖp x¸c ®Þnh, theo dâi ®îc mét phÇn gi¸ trÞ
nguyªn vËt liÖu mua ngoµi nhËp kho vµ viÖc sö dông quü tiÒn mÆt
cña c«ng ty. §ång thêi còng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ®èi
chiÕu, kiÓm tra çc sè liÖu kÕ to¸n.
Ph¬ng ph¸p ghi sæ NKCT sè 1.
- Trêng hîp c«ng ty øng tríc tiÒn hµng cho ngêi b¸n b»ng tiÒn mÆt
hay tr¶ tiÒn cho ngêi b¸n sau khi ®· mua vËt liÖu th× kÕ to¸n c¨n
cø vµo phiÕu chi tiÒn mÆt ®Ó ghi vµo NKCT sè 1 ë çc cét theo
®Þnh kho¶n:
Nî TK 331.
Cã TK 111.
- Trêng hîp c«ng ty thuª ngoµi chuyªn chë vËt liÖu vÒ kho vµ ph¶i
trae tiÒn ngay th× c¨n cø vµo ho¸ ®¬n biªn lai cíc phÝ vËn chuyÓn
vµ phiÕu chi tiÒn mÆt kÕ to¸n ghi vµo NKCT sè 1 theo ®Þnh kho¶n:
Nî TK 152.
Cã TK 111.
81
- Trêng hîp c«ng ty t¹m øng tiÒn cho c«ng nh©n viªn ®i mua vËt
liÖu. C¨n cø vµo phiÕu b¸o gi¸ do ®¬n vÞ b¸n göi ®Õn vµ ®¬n ®Ò
nghÞ t¹m øng, kÕ to¸n lËp phiÕu chi tiÒn mÆt, vµ cuèi ngµy c¨n cø
vµo phiÕu chi ®Ó ghi NKCT sè 1 theo ®Þnh kho¶n:
Nî TK 141
Cã TK 111.
- KÕt cÊu: Xem biÓu 05.
c«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c sè 1 .
phßng tµi chÝnh - kÕ to¸n .
NhËt ký - chøng tõ sè 1 .
Ghi Cã TK 111 - TiÒn mÆt .
Th¸ng 1 n¨m 2000 .
§¬n vÞ : ®ång .
Sè N Ghi Cã Tk 111 - ghi Nî TK 111
TT gµy TK 152 TK 141 TK 331 TK 334 TK Céng cã
kh¸c TK 111
6 4/1 412.800
9 14/1 6.408.900
15 15/1 3.687.00
0
18 20/1 6.184.00
0
30 28/1 853.200 4.320.00
0
7.450.00 65.902.1 860.186.9 122.137. 1.424.515.
0 40 00 968 356
+ VÝ dô 1: C¨n cø vµo phiÕu chi sè 37 ngµy 14/1/2000 c«ng ty tr¶

tiÒn mua s¬n theo ho¸ ®¬n sè 07974 cho c«ng ty ho¸ chÊt s¬n Hµ
Néi sè tiÒn tr¶ ghi trong phiÕu chi lµ 6.408.900 ® ( Trong ngµy 14/1
82
chØ cã 1 phiÕu chi ®Ó thanh to¸n tiÒn cho ngêi b¸n ). Cuèi ngµy kÕ
to¸n ghi vµo NKCT sè 1 ë cét TK 331 sè tiÒn lµ 6.408.900 ®.
+ VÝ dô 2: C¨n cø vµo phiÕu chi sè 53 ngµy 20/1/2000, c«ng ty tr¶
tiÒn chi phÝ vËn chuyÓn chi tiÕt qu¹t mua cña c¬ së Liªn Ph¸t( MiÒn
Nam ) sè tiÒn ghi trªn phiÕu chi lµ 2.500.000 ®.
C¨n cø vµo phiÕu chi sè 54 ngµy 20/1/2000 c«ng ty chi tiÒn mua
d©y emay cña c«ng ty VËt liÖu ®iÖn I, sè tiÒn ghi trªn phiÕu chi lµ
3.386.000 ®.
Cuèi ngµy 20/1/2000 kÕ to¸n tæng hîp sè liÖu ®Ó ghi vµo NKCT sè
1 ë cét TK 152 sè tiÒn lµ 6.184.000 ®.
Qua biÓu sè 5 cho thÊy: viÖc sö dông quü tiÒn mÆt cña c«ng ty cã
hiÖu qu¶, cô thÓ doanh nghiÖp ®· dïng tiÒn mÆt ®Ó tr¶ hÇu hÕt
çc kho¶n thu mua vµ tr¶ nî ngay ®îc ngêi b¸n. §iÒu ®ã cho thÊy
c«ng ty cã mét nguån vèn lu ®éng dåi dµo, kh¶ n¨ng thanh to¸n
nhanh, tèt, chiÕm u thÕ trong viÖc giao dÞch mua nguyªn vËt liÖu.
Cuèi th¸ng kÕ to¸n kho¸ sæ NKCT sè , céng theo cét TK 152 ®Ó lÊy
sè liÖu nµy ghi vµo B¶ng kª sè 3 cïng th¸ng.
* Sæ chi tiÕt TK 141.
Hµng ngµy kÕ to¸n c¨n cø voµ giÊy thanh to¸n tiÒn t¹m øng,
phiÕu nhËp kho, ho¸ ®¬n thanh to¸n ®Ó ghi vµo sæ kÕ to¸n chi
tiÕt TK 141-t¹m øng. Sæ chi tiÕt TK 141 lµ mét lo¹i sæ kÕ to¸n chi
tiÕt, ®îc më ®Ó theo dâi chi tiÕt t×nh h×nh thanh to¸n b»ng tiÒn
t¹m øng gåm c¶ ph¸t sinh Cã vµ ph¸t sinh Nî TK 141.
ViÖc ghi chÐp theo dâi sæ chi tiÕt TK 141 theo nguyªn t¾c sau: Mçi
giÊy ®Ò nghÞ t¹m øng, giÊy thanh to¸n tiÒn t¹m øng ®îc ghi trªn 1
dßng vµ ®îc ghi theo thø tù thêi gian ph¸t sinh çc chøng tõ ®ã. Sæ
83
chi tiÕt TK 141 ®îc më cho c¶ n¨m vµ më cho tõng c«ng nh©n viªn
t¹m øng trªn mét sè tê sæ nhÊt ®Þnh.
C¬ së sè liÖu vµ ph¬ng ph¸p ghi.
- Sè d ®Çu th¸ng: Lµ sè d cuèi th¸ng tríc cña sæ chi tiÕt TK 141,
ph¶n ¸nh sè tiÒn mµ c«ng ty t¹m øng cho c«ng nh©n viªn ®i mua
nguyªn vËt liÖu nhng cha thanh to¸n.
- Sè ph¸t sinh trong th¸ng:
+ Hµng th¸ng c¨n cø vµo çc chøng tõ liªn quan ®Õn t¹m øng cho
c«ng nh©n viªn ®i mua nguyªn vËt liÖu nh phiÕu chi, c¾t sÐc kÕ
to¸n ghi vµo sæ chi tiÕt TK 141 theo çc dßng, sét cho phï hîp:
Nî TK 141.
Cã TK 111( nÕu t¹m øng b»ng tiÒn mÆt )
Cã TK 112( nÕu t¹m øng b»ng sÐc )
Sè tiÒn ghi vµo cét SPS cî trªn sæ chi tiÕt TK141 lµ sè tiÒn thùc tÕ
t¹m øng cho c«ng nh©n viªn.
VÝ dô: C¨n cø vµo phiÕu chi sè 39 ngµy 15/1, c«ng ty t¹m øng tiÒn
cho nh©n viªn NguyÔn Hång D¬ng sè tiÒn lµ 3.687.00 ®ång ®Ó
mua lång qu¹t HS 400.
Do ®ã kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi vµo sæ chi tiÕt TK 141 cét SPS nî víi sè
tiÒn lµ: 3.687.000 ®.
+ C¨n cø vµo ho¸ ®¬n vµ PNK vËt liÖu liªn quan ®Õn phiÕu chi t¹m
øng tiÒn cho c«ng nh©n viªn ®i mua vËt liÖu, kÕ to¸n ghi vµo sæ
chi tiÕt TK 141 ë çc dßng, cét cho phï hîp theo ®Þnh kho¶n:
Nî TK 152.
Cã TK 141.
VÝ dô: C¨n cø vµo ho¸ ®¬n sè 25418 vµ PNK sè 14 ngµy 18/1/2000
liªn quan ®Õn phiÕu chi t¹m øng cho c«ng nh©n viªn ®i mua lång
84
qu¹t HS 400 sè tiÒn ghi trªn PNK cã c¶ thuÕ GTGT lµ 3.850.200 ®

( thuÕ GTGT lµ 350.000 ®, thuÕ suÊt 10% ). KÕ to¸n ghi vµo sæ chi
tiÕt TK 141 cét SPS cã sè tiÒn lµ 3.580.200 ®.
- Sè d cuèi th¸ng
Ph¶n ¸nh sè tiÒn mµ c«ng ty t¹m øng cho c«ng nh©n viªn mua
nguyªn vËt liÖu nhng cha thanh to¸n trong th¸ng( vËt liÖu cha vÒ
nhËp kho )
- KÕt cÊu xem biÓu sè 06.
Sæ chi tiÕt tk 141.

Th¸ng 1 / 2000.
Tªn ngêi nhËn t¹m øng: NguyÔn Hång D¬ng.
Chøng tõ TK ®èi SPS Sè d
Ho¸ ®¬n DiÔn gi¶i
Sè Ngµy øng N C N C
Sè d 1/1/2000
PhiÕu 39 15/1 Mua lång qu¹t HS400 111 3.687.000. 19737.049..
chi
...
25418 14 18/1 Mua lång qu¹t 152 3.850.200
HS400
PhiÕu 62 28/1 Mua ®ång ®óc 111 4.320.000. .

chi
85
Céng SP trong th¸ng. 10.247.000. 3.850.200
Sè d 21/1/2000 26.133.849.
Víi néi dung vµ ph¬ng ph¸p ghi sæ chi tiÕt TK 141 t¹o ®iÒu kiÖn
®Ó doanh nghiÖp x¸c ®Þnh vµ theo dâi ®îc mét phÇn gi¸ trÞ vËt
liÖu mua ngoµi vÒ nhËp kho, t×nh h×nh thanh to¸n b»ng tiÒn t¹m
øng.
Cuèi th¸ng kÕ to¸n céng sæ chi tiÕt TK 141 theo tõng c«ng nh©n
viªn nhËn t¹m øng mua vËt liÖu vµ lÊy sè liÖu ë dßng SPS trong
th¸ng ®Ó ghi vµo NKCT sè 10.
* NhËt ký chøng tõ sè 10.
NhËt ký chøng tõ sè 10 ®îc sö dông ®Ó theo dâi tæng hîp t×nh
h×nh t¹m øng cho c«ng nh©n viªn cña c«ng ty.
C¬ së sè liÖu vµ ph¬ng ph¸p ghi( t¬ng tù nh NKCT sè 5 ). Cuèi
th¸ng kho¸ sæ NKCT sè 10 x¸c ®Þnh sè ph¸t sinh bªn Cã TK 131 vµ
lÊy sè tæng céng cña NKCT sè 10 ®Ó ghi vµo sæ çi TK 152.
Sè liÖu cña NKCT sè 10 ph¶i khíp víi sæ chi tiÕt TK 141 cña tõng
c«ng nh©n viªn( sè d ®Çu th¸ng, sè ph¸t sinh trong th¸ng, sè d cuèi
th¸ng ) vµ sè liÖu nµy dïng ®Ó ghi vµo B¶ng kª sè 3 cïng th¸ng.
Mçi c«ng nh©n viªn ë sæ chi tiÕt TK 141 ®îc ghi 1 dßng trªn NKCT
sè 10.
KÕt cÊu : Xem biÓu 07.
86
NhËt ký - chøng tõ sè 10 .
Ghi Cã TK 141 , Nî TK kh¸c .
Th¸ng 1/2000 .
§¬n vÞ : §ång
Sè Tªn ngêi Sè d Ghi nî TK Céng Nî Ghi Cã TK 141 , Nî Céng Cã Sè d
TT nhËn t¹m 1/1/2000 141 TK 141 TK kh¸c TK 141 Nî C
Nî C TK 152 .. TK ã
øng Ghi Cã
ã . 133
TK 111
1 NguyÔn 19.737.0 10.247.00 10.247.00 3.500.2 350.00 3.850.20 26.133.84
Hoµng D¬ng 49 0 0 00 0 0 9
Céng 3.500.2
00
87
b /. Trêng hîp 2: Hµng vÒ trong th¸ng nhng ®Õn cuèi th¸ng

ho¸ ®¬n cha vÒ.
NÕu x¶y ra trêng hîp hµng vÒ trong th¸ng nhng ®Õn cuèi
th¸ng ho¸ ®¬n cha vÒ th× phßng kÕ ho¹ch vËt t vÉn lËp
PNK. Trªn PNK ghi râ sè lîng vËt liÖu thùc tÕ nhËp kho theo
®¬n gi¸ t¹m tÝnh( th«ng thêng c«ng ty sö dông gi¸ h¹ch to¸n
lµm gi¸ t¹m tÝnh ). C¨n cø vµo PNK kÕ to¸n c«ng nî tiÕn hµnh
ghi vµo sæ chi tiÕt TK 331 ë çc dßng, çc cét cho phï hîp
theo ®Þnh kho¶n:
Nî TK 152
Ghi theo gi¸ t¹m tÝnh.
Cã TK 331
Sang th¸ng, sau khi nhËn ®îc ho¸ ®¬n ®á so ®¬n vÞ b¸n
göi ®Õn, nÕu cã sù chªnh lÖch gi÷a sè tiÒn trªn ho¸ ®¬n
vµ sè tiÒn ghi theo gi¸ t¹m tÝnh th× trªn c¬ së: PNK ®· lËp
tõ tríc vµ ho¸ ®¬n ®á th× phßng kÕ ho¹ch-vËt t tiÕn hµnh
lËp thÖm PNK. Trª PNK nµy ghi râ " §iÒu chØnh gi¸ thùc tÕ vµ
gi¸ b¸n t¹m tÝnh( gi¸ h¹ch to¸n ) cña l« hµng nµo? nhËp kho
ngµy nµo? " vµ kÑp 2 PNK l¹i. C¨n cø vµo 2 PNK ®ã, kÕ to¸n
c«ng nî sÏ ®iÒu chØnh sè liÖu trong sæ chi tiÕt TK 331
- NÕu sè tiÒn ghi trªn hã ®¬n ®á lín h¬n sè tiÒn ghi theo
gi¸ t¹m tÝnh th× kÕ to¸n c«ng nî ghi ®á sè chªnh lÖch vµo
sæ chi tiÕt TK 331 ë çc cét, dßng cho phï hîp theo ®Þnh
kho¶n:
Nî TK 152 Ghi ®en sè tiÒn chªnh
Cã TK 331 lÖch.
88
- NÕu sè tiÒn ghi trªn hã ®¬n ®á nhá h¬n sè tiÒn ghi theo
gi¸ t¹m tÝnh th× kÕ to¸n c«ng nî ghi ®á sè chªnh lÖch vµo
sæ chi tiÕt TK 331 ë çc cét, dßng cho phï hîp theo ®Þnh
kho¶n:
Nî TK 152 Ghi ®á sè tiÒn chªnh lÖch.
Cã TK 331
( NghiÖp nµy trong th¸ng 1/2000 kh«ng x¶y ra ë c«ng ty ).
5.1.2 NhËp kho vËt liÖu do c«ng ty tù chÕ.
§èi víi vËt liÖu do c«ng ty tù chÕ, phßng kÕ to¸n kh«ng më
sæ s¸ch ®Ó ghi chÐp, theo dâi chi phÝ ®Ó tÝnh gÝ thµnh
vËt liÖu tù chÕ nhËp kho mµ c«ng ty giao cho ph©n xëng tù
h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh vËt liÖu tù chÕ nhËp
kho. Sau ®ã vËt liÖu tù chÕ sÏ ®îc nhËp kho b¸n thµnh
phÈm tù chÕ cña c«ng ty vµ xuÊt cho 2 ph©n xëng l¾p r¸p I
vµ l¾p r¸p II. Phßng kÕ to¸n chØ theo dâi, ghi chÐp khi xuÊt
kho vËt liÖu ®em tù chÕ vµ khi nhËp kho vËt liÖu tù chÕ. Do
®ã sè liÖu vËt liÖu xuÊt, nhËp k ho do c«ng ty tù chÕ kh«ng
liªn quan ®Õn B¶ng kª sè 3.
Nh©n viªn h¹ch to¸n ë ph©n xëng cã nhiÖm vô ghi chÐp,
tËp hîp vµ tÝnh gi¸ thµnh vËt liÖu tù chÕ c¨n cø vµo:
+ C¨n cø vµo ®¬n gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu xuÊt kho.
+ C¨n cø vµo ®¬n gi¸ l¬ng mµ c«ng ty ®· x©y dùng cho
tõng lo¹i c«ng viÖc.
+ C¨n cø vµo ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu cho tõng
chi tiÕt s¶n phÈm.
89
Cuèi th¸ng phßng kÕ ho¹ch vËt t c¨n cø vµo B¶ng kª s¶n

phÈm nhËp kho do ph©n xëng göi lªn ®Ó lËp PNK. §¬n gi¸
thùc tÕ vËt liÖu ghi trªn PNK chÝnh lµ ®¬n gi¸ cña s¶n
phÈm ë B¶ng kª s¶n phÈm nhËp kho. Thñ tôc nhËp kho vËt
liÖu so c«ng ty tù chÕ t¬ng tù nh ®èi víi vËt liÖu nua ngoµi(
phßng KCS kiÓm tra chÊt lîng ).
VÝ dô: Ph©n xëng ®éng c¬ cña c«ng ty chuyªn s¶n xuÊt ra
r«to vµ stato cña qu¹t. Víi stato mua ngoµi vÒ ph©n xëng cã
nhiÖm vô quÊn d©y emay vµ mét sè vËt liÖu kh¸c t¹o thµnh
mét stato hoµn chØnh( lâi thÐp ) cña qu¹t.
Th¸ng 1/2000 c«ng ty giao nhiÖm vô cho ph©n xëng lµ
quÊn 3000 stato qu¹t HS6 víi ®Þnh møc chi phÝ vËt liÖu nh
sau:
+ 1 stato lµ 26.418 ®.
+ §¬n gi¸ l¬ng trùc tiÕp ®Ó quÊn 1 stato lµ 456 ®.
+ §¬n gi¸ l¬ng gi¸n tiÕp ®îc tÝnh b»ng 15% ®¬n gi¸ l¬ng
trùc tiÕp vµ b»ng:
456 x 15% = 68,4 ®/stato.
C¨n cø vµo ®Þnh møc trªn ph©n xëng lËp b¶ng tÝnh gi¸
thµnh b¸n thµnh phÈm tù chÕ nh sau:
B¶ng tÝnh gi¸ thµnh BTP tù chÕ.

Th¸ng 1/2000.
STT Tªn BTP ®¬n Chi phÝ §¬n gi¸ §¬n gi¸ §gi¸ BTP
tù chÕ vÞ VL 1 ®vÞ trùc gi¸n nhËp
tÝnh sp tiÕp tiÕp kho
1 Stato HS6 çi 26.418 456 68,4 26.942,4
90
B¶ng kª s¶n phÈm nhËp kho.

§¬n vÞ: ®ång.
Tªn BTP §¬n vÞ tÝnh Sè lîng §¬n gi¸ nhËp
kho
Stato HS6 çi 2830 26.942,4
phiÕu nhËp kho.

Ngµy 29/1/2000.
Sè 52.
Hä tªn ngêi giao hµng: Ph©n xëng ®éng c¬.
NhËp kho 4 (BTP tù chÕ).
§¬n vÞ: ®ång.
STT Tªn nh·n hiÖu §¬n Sè lîng §¬n gi¸ Thµnh
quy çch phÈm vÞ tiÒn
chÊt tÝnh
1 stato qu¹t HS6 çi 2830 26.942,4 76.246.9
92
5.1.3 NhËp kho vËt liÖu thõa, phÕ liÖu thu håi.
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, cã khi x¶y ra trêng hîp vËt liÖu
xuÊt dïng cho s¶n xuÊt nhng kh«ng sö dông hÕt. Ttheo quy
®Þnh cña c«ng ty lµ ph¶i nhËp l¹i kho. Hay phÕ liÖu lo¹i ra
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt( nÕu kh«ng b¸n ngay ) còng ®îc
nhËp kho.
C¨n cø vµo PNK vËt liÖu, phÕ liÖu do phßng kÕ ho¹ch vËt t
lËp vµ ®¬n gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu nhËp kho hay gi¸ íc
91
tÝnh cña phÕ liÖu cã thÓ thu ®îc. KÕ to¸n sÏ ghi vµo NKCT sè
7 dßng, cét cho phï hîp theo ®Þnh kho¶n:
Nî TK 152.
Cã TK 621.
* NhËt ký chøng tõ sè 7.
Dïng ®Ó tæng hîp toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh
cña doanh nghiÖp vµ dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè ph¸t sinh bªn cã
çc tµi kho¶n kiªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh.
NKCT sè 7 gåm cã 3 phÇn
- PhÇn I: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh toµn doanh
nghiÖp, ph¶n ¸nh toµn bé sè ph¸t sinh bªn cã cña çc tµi
kho¶nliªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh.
- PhÇn II: Chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè.
- PhÇn III: Lu©n chuyÓn néi bé kh«ng tÝnh vµo chi phÝ s¶n
xuÊt kinh doanh.
Sè liÖu ë NKCT sè 7 ®îc dïng ®Ó ghi vµo B¶ng kª sè 3 cïng
th¸ng ë c¶ 2 cét gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n.
nhËt ký chøng tõ sè 7
Th¸ng 1 n¨m 2000.
TK C
ghi TK TK éng
TK 152 TK 141 ... TK 111 TK 331
cã ghi 621 chi
nî phÝ
TK 621 396.554.
938
TK 627 2.699.55
5
TK 641
TK 642 400.208.
92
314
Céng A
TK 111
TK 152 3.500.2 7.450.0 18.00 559.129.
00 00 0 714
TK 141
Céng B
A+B 400.208.
314
5.2 KÕ to¸n tæng hîp xuÊt vËt liÖu.

ë c«ng ty vËt liÖu xuÊt kho chñ yÕu cho viÖc s¶n xuÊt s¶n
phÈm, qu¶n lý vµ phôc vô qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®ã.
Ngoµi ra vËt liÖu cßn ®îc xuÊt kho cho çc nhu cÇu kh¸c cña
c«ng ty nh xuÊt b¸n, xuÊt ®Ó tù chÕ biÕn.
Trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt hµng ho¸ theo nguyªn t¾c h¹ch
to¸n kinh doanh, gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng cho s¶n xuÊt s¶n
phÈm ®îc x¸c ®Þnh lµ mét trong nh÷ng yÕu tè cÊu thµnh
nªn chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. Bëi
vËy kÕ to¸n tæng hîp xuÊt vËt liÖu trong doanh nghiÖp ph¶i
ph¶n ¸nh kÞp thêi, tÝnh to¸n, ph©n bæ chÝnh x¸c gi¸ thùc
tÕ vËt liÖu xuÊt dïng cho çc ®èi tîng sö dông, còng nh cho
tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
Do c«ng ty võa ®¸nh gi¸ vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ, võa ®¸nh
gi¸ vËt liÖu theo gi¸ h¹ch to¸n nªn kÕ to¸n tæng hîp nhËp vËt
liÖu lËp B¶ng kª sè 3 tÝnh gi¸ trÞ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng.
B¶ng kª sè 3 ®îc thiÕt lËp hµng th¸ng.
93
* B¶ng kª sè 3: ( B¶ng kª tÝnh gi¸ trÞ thùc tÕ cña vËt liÖu ).

C¬ së sè liÖu vµ ph¬ng ph¸p ghi:
- sè d ®Çu th¸ng:
C¨n cø vµo dßng sè d cuèi th¸ng cña B¶ng kª sè 3 th¸ng tríc
®Ó ghi.
- Sè ph¸t sinh trong th¸ng.
+ Cét gi¸ thùc tÕ: C¨n cø vµo sè liÖu tæng céng ë cét ghi Nî
TK 152 trªn NKCT sè, NKCT sè 5, NKCT sè 10.
+ Cét gi¸ h¹ch to¸n: C¨n cø vµo çc PNK( do trªn PNK kÕ to¸n
®· ghi gi¸ h¹ch to¸n ).
NKCT sè 7 c¨n cø vµo dßng ghi Nî TK 152 ®èi øng Cã TK
621 cïng th¸ng ®Ó ghi vµo c¶ cét gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch
to¸n.
- Sè d vµ sè ph¸t sinh trong th¸ng .
LÊy sè liÖu ë dêng sè d ®Çu th¸ng céng dßng sè ph¸t sinh
trong th¸ng theo tõng cét gi¸ h¹ch toans vµ cét gi¸ thùc tÕ
cho phï hîp
- HÖ sè chªnh lÖch.
LÊy sè liÖu ë dßng " Céng sè d vµ SPS trong th¸ng " cña cét
gi¸ thùc tÕ chia cho cét gi¸ h¹ch to¸n.
- XuÊt dïng trong th¸ng.
LÊy sè liÖu ë dßng trªn B¶ng ph©n bæ sè 2 ®Ó ghi sang cét
gi¸ h¹ch to¸n vµ cét gi¸ thùc tÕ cho phï hîp.
- Sè d cuèi th¸ng:
94
LÊy dßng " Céng sè d vµ sè ph¸t sinh trong th¸ng " trõ dßng "
xuÊt dïng trong th¸ng " theo tõng cét gi¸ h¹ch to¸n vµ cét gi¸
thùc tÕ cho phï hîp.
- KÕt cÊu xem biÓu sè 10.
b¶ng kª sè 3 .
B¶ng kª tÝnh gi¸ trÞ thùc tÕ vËt liÖu.
Th¸ng 1 / 2000
§¬n vÞ :
®ång .
ST ChØ tiªu TK 152
Gi¸ h¹ch Gi¸ thùc tÕ
T
to¸n
1 I . Sè d ®Çu th¸ng 1 / 2000 1.335.510.5 1.335.460.5
86 86
2 II . Sè ph¸t sinh trong th¸ng 563.260.61 570.097.91
4 4
3 Tõ NKCT sè 1 ( ghi Cã TK 7.450.000
111 )
4 Tõ NKCT sè 5 ( ghi Cã TK 559.784.41 559.129.71
331 ) 4 4
5 Tõ NKCT sè 7 ( ghi Cã TK 18.000 18.000
621 )
6 Tõ NKCT sè 10 ( ghi Cã TK 3.458.200 3.500.200
141)
7 ........
8 III. Céng sè d ®Çu th¸ng vµ 1.898.771.2 1.905.558.5
sè ph¸t sinh trong th¸ng 00 00
9 IV . HÖ sè chªnh lÖch 1,0036
10 V . XuÊt dïng trong th¸ng 398.772.73 401.458.31
4 4
95
11 VI . Tån kho cuèi th¸ng 1.499.998.4 1.504.100.1

66 86
VÝ dô: Trong th¸ng 1/2000 qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cã lo¹i ra phÕ
liÖu thu håi lµ n¾p qu¹t bµn HS6 vµ n¾p qu¹t trÇn( dã thö
nghiÖm ) b»ng nh«m. KÕ to¸n c¨n cø vµo PNK phÕ liÖu sè 46
ngµy 24/1/2000( cã kÌm theo giÊy b¸o háng ) sè lîng nh«m
thu ®îc lµ 12 kg, kÕ to¸n íc tÝnh gi¸ trÞ cã thÓ thu ®îc lµ
18.000 ® vµ ghi vµo NKCT sè 7 ë çc dßng, cét phï hîp theo
®Þnh kho¶n:
Nî TK 152
18.000®.
Cã TK 621
Cïng víi lËp B¶ng kª sè 2( B¶ng kª tÝnh gi¸ thùc tÕ vËt liÖu )
th× hµng th¸ng kÕ to¸n còng tiÕn hµnh lËp B¶ng ph©n bæ
vËt liÖu ®Ó ph©n bæ gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng tÝnh cho çc
®èi tîng sö dông liªn quan.
* B¶ng ph©n bæ sè 2.
Dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ vËt liÖu, xuÊt kho trong th¸ng
theo gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n. Ph©n bæ gi¸ trÞ vËt liÖu
xuÊt dïng cho çc ®èi tîng sö dông hµng th¸ng.
Nî çc tµi kho¶n cã liªn quan.
Cã TK 152.
KÕt cÊu vµ néi dung chñ yÕu cña B¶ng ph©n bæ sè 2: Çc
cét däc ph¶n ¸nh çc lo¹i vËt liÖu xuÊt dïng trong th¸ng tÝnh
theo gi¸ h¹ch to¸n vµ gi¸ thùc tÕ. Çc dßng ngang ph¶n ¸nh
96
çc ®èi tîng sö dông vËt liÖu. C¬ së ®Ó lËp B¶ng ph©n bæ

sè 2 lµ c¨n cø vµo çc chøng tõ xuÊt kho vËt liÖu vµ hÖ sè
chªnh lÖch gi÷a gi¸ h¹ch to¸n vµ gi¸ thùc tÕ cña tõng lo¹i vËt
liÖu lÊy tõ B¶ng kª sè 3( tÝnh gi¸ thµnh thùc tw vËt liÖu ).
KÕt cÊu : xem biÓu 11.
b¶ng ph©n bæ sè 2 .
( B¶ng ph©n bæ Nguyªn vËt liÖu ) .
Th¸ng 1 / 2000 .
§¬n vÞ :
®ång .
STT Ghi Cã TK TK 152 ( hÖ sè 1,0036)
§èi tîng sö Gi¸ h¹ch Gi¸ thùc tÕ
dông ghi Nî çc TK to¸n
97
1 TK 621: chi phÝ nguyªn vËt liÖu 395.132.46 396.554.9

trùc tiÕp 2 38
Qu¹t çc lo¹i 388.402.79 389.801.0
2 42
B¬m BRA 50 + 32 5.685.660 5.706.128
Bµn n©ng h¹ 1.044.010 1.047.768
2 TK 627 : Chi phÝ s¶n xuÊt chung 2.689.872 2.699.555

3 TK 641 : Chi phÝ b¸n hµng
4 TK 642 : Chi phÝ qu¶n lý doanh 950.400 953.821
nghiÖp
5 TK 632 : XuÊt b¸n chi tiÕt
Céng 398.772.73 400.208.3
4 14
VÝ dô: Sè liÖu trong th¸ng 1/2000 tõ çc phiÕu xuÊt kho kÕ

to¸n tËp hîp ë tõng kho vµ lªn B¶ng ph©n bæ sè 2 nh sau:
- Kho I: ( Kho s¾t, thÐp, s¬n, ®ång...)
• TK 621: Qu¹t çc lo¹i 7.748.740.
B¬m BRA 50+32 4.919.040.
Bµn n©ng h¹ 1.044.010.
• TK 627 Chi phÝ qu¶n lý ph©n xëng 1.457.522.
• TK 642 Chi phÝ qu¶n lý c«ng ty 396.500.
- Kho II: ( Kho d©y emay d©y ®iÖn 5 mµu... )
• TK 621: Qu¹t çc lo¹i 138.620.400.
B¬m BRA 50+32 766.620.
• TK 627 Chi phÝ qu¶n lý ph©n xëng 569.700.
- Kho III: ( Kho b¸n thµnh phÈm ).
98
• TK 621: Qu¹t çc lo¹i 176.342.350.

• TK 627 Chi phÝ qu¶n lý ph©n xëng 662.650.
- Kho IV: ( Kho b¸n thµnh phÈm tù chÕ ).
• TK 621: Qu¹t çc lo¹i 65.691.302.
• TK 642 Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp 553.900.
ë c«ng ty thêng x¶y ra 4 trêng hîp xuÊt kho nh sau:
 Trêng hîp 1: XuÊt kho vËt liÖu dïng cho s¶n xuÊt s¶n
phÈm:
C¨n cø vµo PXK( sau khi ®· ph©n lo¹i cho tõng ®èi tîng sö
dông ) kÕ to¸n vËt liÖu tæng céng sè tiÒn ghi trªn PXK ®ã,
lÊy sè liÖu nµy kÕ to¸n ghi vµo cét gi¸ h¹ch to¸n trªn B¶ng
ph©n bæ sè 2 lÇn lît theo ®Þnh kho¶n:
Nî TK 621.
Chi tiÕt: Qu¹t çc lo¹i .
B¬m BRA 50+32.
Bµn n©ng h¹.
Cã TK 152.
 Trêng hîp 2: XuÊt kho vËt liÖu phôc vô cho qu¶n lý ph©n
xëng, qu¶n lý doanh nghiÖp.
C¨n cø vµo PXK( sau khi ®· ph©n lo¹i cho tõng bé0 phËn sö
dông ) kÕ to¸n vËt liÖu tæng céng sè tiÒn ghi trªn PXK ®ã,
lÊy sè liÖu nµy kÕ to¸n ghi vµo cét gi¸ h¹ch to¸n trªn B¶ng
ph©n bæ sè 2 lÇn lît ë çc dßng theo ®Þnh kho¶n:
Nî TK 627( nÕu xuÊt dïng vËt liÖu cho qu¶n lý ph©n xëng ).
Nî TK 642( nÕu xuÊt dïng vËt liÖu cho qu¶n lý doanh nghiÖp
).
99
Nî TK 641( nÕu xuÊt dïng vËt liÖu cho bé phËn b¶o hµnh
theo ®Þnh møc ).
Cã TK 152.
 Trêng hîp 3: XuÊt kho vËt liÖu ®Ó b¸n:
VÝ dô: XuÊt b¸n çc chi tiÕt qu¹t: bÇu qu¹t, ®Õ qu¹t, çnh
qu¹t... kÕ to¸n céng tæn sè tiÒn trªn ho¸ ®¬n theo gi¸ h¹ch
to¸n, lÊy sè liÖu kÕ to¸n ghi vµo cét gi¸ h¹ch to¸n trªn B¶ng
ph©n bæ sè 2 theo ®Þnh kho¶n:
Nî TK 632.
Cã TK 152.
 Trêng hîp 4: XuÊt kho vËt liÖu ®em tù chÕ.
KÕ to¸n vËt liÖu kh«ng ®Þnh kho¶n nghiÖp vô nµy mµ chØ
theo dâi sè lîng vµ gi¸ trÞ cña vËt liÖu xuÊt kho( còng nh
nhËp kho ) ë B¶ng kª tæng hîp nhËp, xuÊt, tån kho vËt liÖu
vµ ë thÎ kho.
Gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt kho tù chÕ kh«ng liªn quan ®Õ b¸n
thµnh phÈm sè 2 còng nh B¶ng kª sè 3.
♦ Sæ çi TK 152.
Sæ çi TK 152 ®îc më cho c¶ n¨m trªn mét tê sæ, ph¶n ¸nh
sè ph¸t sinh nî, sè ph¸t sinh cã vµ sè d cuèi th¸ng.
C¬ së sè liÖu vµ ph¬ng ph¸p ghi:
- C¬ së sè liÖu ®Ó ghi sæ çi TK 152 lµ çc NKCT cã liªn
quan.
+ Dßng TK 621, TK 111, TK 331, TK 141 lÇn lît c¨n cø vµo çc
NKCT sè 7, NKCT sè 1, NKCT sè 5, NKCT sè 10.
+ Dßng " Tång sè ph¸t sinh Cã" c¨n cø vµo NKCT sè 7 ghi:
100
Cã TK 152 vµ Nî çc TK kh¸c.

+ Dßng " Sè d cuèi th¸ng " c¨n cø vµo sè d ®Çu n¨m, tæng
sè ph¸t sinh Nî, tæng sè ph¸t sinh Cã ®Ó tÝnh.
Cuèi th¸ng sau khi ®· kho¸ sæ vµ kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu
trªn çc NKCT, kÕ to¸n míi tiÕn hµnh lÊy sè liÖu tõ çc NKCT
®Ó ghi vµo sæ çi.
KÕt cÊu: xem biÓu sè 12.
bé c«ng nghiÖp nÆng. sæ çi
§¬n vÞ: c«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c sè 1 TK 152:"nguyªn liÖu, vËt
liÖu"
N¨m
2000.
Sè d ®Çu n¨m
Nî Cã
1.335.460.586
BiÓu 12. §V: ®ång

Ghi cã çc TK ®èi øng víi nî TK Th¸ng 1 Th¸n Th¸ng ...
152 g2 3
TK 621 18.000
TK 111 7.450.000
TK 331 559.129.71
TK 141 4
3.500.200
Tæng sè PS nî 570.097.91
Tæng sè PS cã 4
400.208.31
4
101
Sè d cuèi th¸ng Nî 1.505.350.

Cã 186
102

Luan Van - Nguyen Vat Lieu Nha May

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Luan Van - Nguyen Vat Lieu Nha May

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Lêi nãi ®Çu

Ch¬ng I : Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ c«ng t¸c tæ chøc vËt

lµ mét trong 3 yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ c¬ së

1.2. §Æc ®iÓm:

2. Yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu :

Do ®ã c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu lµ v« cïng quan träng vµ cÇn

3. Vai trß vµ t¸c dông cña kÕ to¸n vËt liÖu :

Tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n trong doanh nghiÖp híng tíi

®ã qui ®Þnh ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n vµ ghi sæ kÕ to¸n

3.2. T¸c dông cña kÕ to¸n vËt liÖu :

Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho :

Gi¸ ®¬n vÞ Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån ®Çu kú vµ

Gi¸ ®¬n vÞ Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån ®Çu kú hoÆc

Ph¬ng ph¸p nhËp tríc , xuÊt tríc FIFO:

Gi¸ thùc tÕ vËt Gi¸ h¹ch to¸n vËt HÖ sè

2- kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu

B¶ng kª tæng hîp N -

Ghi hµng ngµy

Sæ ®èi chiÕu lu©n

Sæ ®èi chiÕu lu©n

Ghi hµng ngµy

Ph¬ng ph¸p sæ sè d ®· gi¶m bít khèi lîng kÕ to¸n, c«ng viÖc

S¬ ®å 4: s¬ ®å kÕ toÊn tæng hîp vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p KKTX.

cña kú tríc ®îc hëng, gi¶m gi¸ hµng

NVL thuª ngoµi chÕ biÕn NVL thiÕu khi

3.3 HÖ thèng sæ kÕ to¸n sö dông trong kÕ to¸n tæng

- NhËt ký mua hµng:lµ sæ nhËt ký ®Æc biÖt ®Ó ghi chÐp vô

S¬ ®å 6:Tr×nh tù h¹ch to¸n theo h×nh thøc nhËt ký chung.

B¸o c¸o kÕ to¸n

Ghi hµng ngµy.

b.H×nh thøc nhËt ký sæ c¸i th× sæ kÕ to¸n tæng hîp vËt

Tæng sè tiÒn trªn sæ = Tæng sè ph¸t sinh bªn nî

Chøng tõ gèc sæ (thÎ) h¹ch

B¶ng c©n ®èi

d- H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký - chøng tõ, sæ kÕ to¸n

+ NhËt ký chøng tõ sè 2: Ghi cã TK 112 ghi nî TK152: mua

Sæ quü Chøng tõ gèc Sæ (thÎ) ho¹ch

B¶ng kª B¶ng ph©n bæ

B¸o c¸o kÕ to¸n B¶ng tæng

Ghi hµng ngµy

II. Nh÷ng ®Æc ®iÓm kinh tÕ - kü thuËt vµ ho¹t ®éng s¶n

Nguyªn T¹o ph«i Gia c«ng L¾p r¸p

Px khëi Px l¾p r¸p Kho thµnh

3.§Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý vµ tæ chøc s¶n xuÊt ë c«ng ty.

Nh×n vµo s¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý cña c«ng ty cho ta thÊy

C«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c sè 1 lµ ®¬n vÞ s¶n xuÊt hµng c«ng

• T¹i phßng kÕ to¸n cña c«ng ty.

KÕ to¸n KÕ KÕ to¸n KÕ to¸n

Nh©n viªn thèng kª t¹i c¸c ph©n

- Nguån vèn kinh

III. Thùc tr¹ng tæ chøc kÕ to¸n vËt liÖu ë c«ng ty.

Céng tiÒn thanh to¸n: 39.673.660®.

Do ®ã trong n¨m 2000, kÕ to¸n vÉn sö dông gi¸ 23.000®/1kg lµm

Gi¸ thùc tÕ Gi¸ thùc tÕ cña

Gi¸ thùc tÕ Gi¸ HT VL

Ho¸ ®¬n GTGT

PhiÕu nhËp kho. Nî TK 133.

4.2. §èi víi vËt liÖu xuÊt kho.

PhiÕu xuÊt kho. Nî TK 621.

ViÕt b»ng ch÷: Bèn tr¨m mêi bèn ngh×n ®ång.

Ngµy lËp thÎ 1/1/2000 Tªn kho: Kho

B¶ng kª tæng hîp nhËp, xuÊt, tån vËt liÖu (sæ sè d)

§¬n Tån 1/1/2000 Th¸ng 1/2000 Tån 31/1/2000