3.karayolu Güvenliği Sempozyumu Bildiri - Ozetleri

T.C.
ULATIRMA, DENZCLK VE HABERLEME BAKANLII
3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU VE SERGS

16 - 18 Mays 2012 Congresium (ATO Kongre Merkezi) / ANKARA
BLDR ZETLER
BRL YAPAN KURUMLAR
T.C. ULATIRMA, DENZCLK VE HABERLEME BAKANLII
www.karayolutrafiksempozyumu.com
3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU VE SERGS
BLDR ZETLER
AJANSFA Basm Yayn Da. Org. San. ve Tic. Ltd. ti. Kore ehitleri Cad. Yonca Apt. K:1 D: 5 Zincirlikuyu - ili / STANBUL Tel: 0212 272 61 06 Faks: 0 212 272 61 07 www.ajansfa.com info@ajansfa.com SAYFA ve KAPAK TASARIMI AJANSFA BASKI Ajans ES Grsel Sanatlar Litros Yolu 2. Matbaaclar Sit. No: ZC7 Topkap-STANBUL Tel: 0212 493 24 84 BLDR ZETLER KTABI SPONSORU
Sempozyum Bildiri zetleri Kitab Emniyet Genel Mdrlnn izni alnmadan baslamaz, oaltlamaz ve datlamaz. Bu kitap cretsiz olup, satlamaz.
3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII
TAKDM
Deerli Katlmclar, 2010 ve 2011 yllarnda Emniyet Genel Mdrl Trafik Hizmetleri Bakanl ve Polis Akademisi Bakanl ibirlii ile gerekletirilen Karayolu Trafik Gvenlii Sempozyum ve Fuar beklenilenin zerinde bir katlm ve ilgi grmtr. Geleneksel hale gelen ve bu yl daha geni bir katlm ve profesyonel bir organizasyonla Karayolu Trafik Gvenlii Sempozyum ve Sergisi ad ile ncsn dzenlediimiz sempozyuma hogeldiniz. Karayolu trafiinde meydana gelen arpmalar sonucunda oluan lm ve yaralanmalar ile bunlarn sosyal ve ekonomik maliyeti, trafik sorununun btn ynleriyle sistematik bir ekilde ele alnmasn zorunlu klmaktadr. Trafik gvenliinin salanmas; resmi kurumlarn, sanayi sektrnn, sivil toplum rgtlerinin ve uluslararas kurulularn kararlln ve salkl kararlar almalarn; bilim adamlar, yol mhendisleri, motorlu tat tasarmclar, yasalar uygulamakla grevli olanlar, salk alannda alanlar ve yol kullanclar gibi eitli kesimlerin katlmlarn gerektirmektedir. Bu dorultuda, trafik gvenliinin bilimsel bir platformda, btn paydalarn katlmyla ok ynl olarak analiz edilmesi ve bilimsel neri ve deerlendirmelerin ele alnarak zm nerileri gelitirilmesi sempozyumun ana hedefidir. Sempozyuma sunulan bildirilerin say ve kalitesindeki belirgin art, dzenleme kurulu olarak bizleri ziyadesiyle memnun etmitir. Bu yl sempozyuma sunulan toplam (153) bildiri zetinden (85) tanesi szl sunum iin, (65) tanesi de poster sunum iin seilmitir. Her biri kendi alannda deerli bildiriler arasndan seim yapmann zorluu ve ksa sempozyum sresi ierisinde mmkn olduunca ok bildirinin sunulmasn istediimizden, ierik asndan zengin ve doyurucu bir program olutuu kanaatindeyiz. Bu balamda, oturumlarn ilgiyle takip edilerek bilgi al-veriine imkan salanmasn mit etmekteyiz. Sempozyuma bildiri zetlerini gndererek almalarn, aratrma sonularn ve birikimlerini ortaya koyan btn katlmclara ve sempozyum programnn dzenlenmesinde ve yrtlmesinde emei geen herkese dzenleme kurulu adna teekkr ediyoruz. smail BA Emniyet Genel Mdr Yardmcs V. Dzenleme Kurulu Bakan
3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU DZENLEME KURULU

smail BA Emniyet Genel Mdr Yardmcs Prof. Dr. Hasan Hseyin EVK Polis Akademisi Bakan Vekili Yusuf AVAN Trafik Eitim ve Aratrma Dairesi Bakan Ylmaz BATU Trafik Planlama ve Destek Dairesi Bakan Yksel ELK Trafik Uygulama ve Denetleme Dairesi Bakan Prof. Dr. Remzi FINDIKLI Polis Akademisi Gvenlik Bilimleri.Enstits Mdr Dr. Emin SEMZ Trafik Aratrma Merkezi Mdr Yrd. Do. Dr. Orhan FLZ Polis Akademisi Bakanl Ylmaz KILAVUZ Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl, Karayolu Dzenleme Genel Mdrl Prof. Dr. Mustafa ILICALI Baheehir niversitesi Yrd. Do. Dr. hsan KELE Gazi niversitesi N. Sabri YILDIZ Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl, Karayollar Genel Mdrl Koray ZCAN TVTURK
III. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUM VE SERGS BLM KURULU LSTES (2012)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
Prof.Dr. H.Hseyin EVK Ylmaz BATU Prof. Dr. Remzi FINDIKLI A.Alper DURMU Prof. Dr. Hayri SEVER Ylmaz KILAVUZ Yaar ASLER Kamil PEKER Osman ZTRK Mustafa IIK Ahmet BULUT Prof Dr. Nebi SMER Prof.Dr. .Mete KOKAR Prof.Dr. Turgut GKSU Prof.Dr.Ertan BEE Prof.Dr.Arif KKTA Prof.Dr.Ahmet Hamdi AYDIN Prof.Dr. Mustafa ILICALI Prof.Dr.Nail NSAL Prof. Dr. M. Akif UKURAYIR Prof. Dr. Ali Osman ATAHAN Prof. Dr. Turgut ZDEMR Prof.Dr.Kemal BALAR Do.Dr.Yeim YASAK
Polis Akademisi Bakanl Bilim Kurulu Bakan Trafik Planlama ve Destek Dairesi Bakan Bilim Kurulu Bakan Yrd. Polis Akademisi Bakanl Trafik Eitim ve Aratrma Dairesi Bakan Yardmcs Hacettepe niversitesi Kara Ulatrmas Genel Mdrl Kara Ulatrmas Genel Mdrl Karayollar Genel Mdrl Tefti Kurulu Bakanl Karayollar Genel Mdrl TVTURK Ortadou Teknik niversitesi Anadolu niversitesi Polis Akademisi Bakanl Polis Akademisi Bakanl Polis Akademisi Bakanl St mam niversitesi Baheehir niversitesi Gazi niversitesi Seluk niversitesi Mustafa Kemal niversitesi Balkesir niversitesi Polis Akademisi Bakanl TOF Psikoteknik De.Merkezi
25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51
Do.Dr.Hlag KAPLAN Do.Dr.Metin ENBL Do.Dr.Erten GKE Do.Dr.Abdulkerim SNMEZ Yrd.Do.Dr.brahim ATILGAN Yrd.Do.Dr.Seda HATPOLU Yrd. Do Dr. Murat NDER Yrd.Do.Dr.Ebru A. ZTRK Yrd.Do.Dr.Krat UBUK Yrd.Do.Dr.M.Vefa AKPINAR Yrd.Do.Dr. Hediye Tyde Yrd.Do.Dr.Orhan FLZ Yrd.Do.Dr.Ahmet HASKSE Yrd.Do.Dr.hsan KELE Yrd.Do. Dr.Mesut DZGN Dr. Nilgn AMKESEN Yrd.Do.Dr.Tuncay DURNA Dr. Muammer BUAK Dr. Bedrettin MURAT Dr. Sibel CANDAN Dr. lhami ARSEVEN Dr. Murat ZYABA Mete ORER Serap ENER Hitay GNER Yasemin BAYRAKKAYA afak FDAN
Gazi niversitesi Gazi niversitesi Ankara niversitesi Hacettepe niversitesi Gazi niversitesi Gazi niversitesi ASGEM Bakan Gazi niversitesi Gazi niversitesi Karadeniz Teknik niversitesi Orta Dou Teknik niversitesi Polis Akademisi Bakanl Erciyes niversitesi Gazi niversitesi Gazi niversitesi Baheehir niversitesi Polis Akademisi (TUGAM) Personel Daire Bakanl Sivas Polis Meslek Yksekokulu Mdrl Ulatrma Bakanl Traf. Eit. ve Ara. Dair. Bakanl Uluda niversitesi Gazi niversitesi Dnya Salk rgt Trkiye Temsilcisi Trkiye Trafik Kazalarn nleme Dernei Bakan Balkesir niversitesi Bigadi Meslek Yksek Okulu Mersin Teknik Bilimler Meslek Yksek Okulu
III. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUM VE SERGS YRTME KURULU LSTES

Yusuf AVAN Trafik Eitim ve Aratrma Dairesi Bakan Ylmaz KILAVUZ Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl, Karayolu Dzenleme Genel Mdrl A. Alper DURMU Trafik Eitim ve Aratrma Daire Bakan Yardmcs Ufuk GKSEL Trafik Uygulama ve Denetleme Daire Bakan Yardmcs smail ULA Trafik Planlama ve Destek Daire Bakan Yardmcs Yrd. Do. Dr. Tuncay DURNA Polis Akademisi retim yesi Dr. Fatih VURSAVA Trafik Aratrma Merkezi Mdrl
III. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUM VE SERGS SEC KURUL LSTES

Ylmaz BATU Trafik Planlama ve Destek Dai. Bakan (Bk.) Yksel ELK Trafik Uygulama ve Denetleme Dairesi Bakan A. Alper DURMU Trafik Eitim ve Ar. Dai. Bk. Yrd. Dr. Emin SEMZ Trafik Aratrma Merkezi Mdr Yrd. Do. Dr. hsan KELE Gazi niversitesi retim yesi Yrd. Do. Dr. Nilgn CAMKESEN Baheehir niversitesi retim yesi Yrd. Do. Dr. Tuncay DURNA Polis Akademisi Bakanl retim yesi M. Kamil EKMEK Trafik Eitim ve Aratrma Dai. Bk.l Dr. lhami ARSEVEN Trafik Eitim ve Aratrma Dai. Bk.l
NDEKLER
BLDR NO: 101 Trkiyenin Yol Gvenlii Asndan Mevcut Durumunun Turizm Sektr Asndan Deerlendirilmesi .......................................................................................14 BLDR NO: 102 Karayollarndaki Gvenlik nlemlerinin Otomotiv Sektrne Bal thalat Azaltc Etkisi .....................................................................................................................15 BLDR NO: 103 Trafik Kltrnn Cinsiyet, Ya ve Yaanlan Blgeye Gre Farkllklar .......16 BLDR NO: 104 Dini Meyyide Bakmndan Trafik Sular ...............................................................17 BLDR NO: 105 Gvenli Trafik Projesi ......................................................................................................18 BLDR NO: 106 Kentsel Yaam Kalitesi ve Trafik Sorunsal, Erzurum rnei .............................20 BLDR NO: 107 Ulusal Stratejik Kararlarn stanbul Trafii ve Yaam Kalitesine Etkileri ........21 BLDR NO: 108 Karayolu Tasarm Ve Toplum-Devlet-Trafik Dngs ........................................22 BLDR NO: 109 Bir Kentii Ulam Modu Olarak Kablolu Sistemler ve Trafik Gvenlii Asndan Deerlendirilmesi .......................................................................................24 BLDR NO: 110 Outdoor Reklamlarn ve Yol Kenarlarndaki Dier Grsellerin Sr Gvenlii zerindeki Etkileri .......................................................................................26 BLDR NO: 111 2012 l Emniyet Mdrleri Bilgi Paylam Toplants Trafik Hizmetleri, Ulam Gvenlii altaynn Karayolu Trafik Gvenliine Etkisi .................................27 BLDR NO: 112 Bykehir Trafik Denetim Hizmetlerinde Personel stihdamnda Tahsisli Verimlilik lkesinin Uygulanmas ................................................................................28 BLDR NO: 113 Hz Kavramlar ve Trafik Gvenlii .............................................................................29 BLDR NO: 114 Hz ve Alkol Denetimlerinin Trafik Kazalar zerindeki Etkilerini nceleyen Bir Alan Aratrmas ........................................................................................................30 BLDR NO: 115 Karayolu Trafii ve Trafik Psikolojisi...........................................................................31 BLDR NO: 116 Kiilik Yapsnn Kaza Yapma Olasl zerine Etkisi ...........................................33 BLDR NO: 117 Trkiyedeki Uzun Yol Otobs frlerinde Obstrktif Uyku Apne Riskinin Belirlenmesinde Drt Soru Anketinin Karlatrlmas ......................................34 BLDR NO: 118 lkyardm Hizmetleri .......................................................................................................35 BLDR NO: 201 Konyadaki Baz lkretim Okullarnda Trafik Gvenlii Eitiminin ncelenmesi .......................................................................................................................36 BLDR NO: 202 Kara Yollar Trafiinin lkretim rencilerinin Yaam Kalitesinde Etkisi ..37 BLDR NO: 203 Trafik Bilinci Ve Duyarllnn Kazanlmasnda Medya Ve Kitle letiim Aralarnn Etkisinin niversiteli renciler Asndan Deerlendirilmesi 39 9

BLDR NO: 204 Plc Tabanl Bir Scada Program Kullanarak Bir Trafik Kava Sinyalizasyon Uygulamas ........................................................................................................................40 BLDR NO: 205 Koridor Hz Denetim Sistemi .......................................................................................41 BLDR NO: 206 Trafik hlalleriyle Mcadele Teknolojiden Faydalanma ......................................42 BLDR NO: 207 Otobsl Kazalar Sebep Sonu likileri ve zm nerileri ..........................44 BLDR NO: 208 Ara inde ocuk Gvenlgi - ocuk Oto Koltuklar Alannda Yeni Gelimeler ..........................................................................................................................46 BLDR NO: 209 Ankarada Bir le Esnafnn ocuk Oto Gvenlii Koltuu Kullanm Davranlar ve Bilgileri ..................................................................................................47 BLDR NO: 210 Bitkisel Tasarmn Karayolu Trafik Gvenliinde nemi: anakkale rnei ............................................................................................................49 BLDR NO: 211 Akll Ulam Sistemleri Yardmyla Karayolu Trafiinde Tat ve Yol Gvenliinin Artrlmas ................................................................................................50 BLDR NO: 212 3N Ar Hizmet Otokorkuluunun arpma Davrannn Bilgisayar Simlasyonu ve arpma Testiyle Belirlenmesi...................................................51 BLDR NO: 301 Trkiye Karayollar Tnellerinin Tarihesi ve Gvenlii ......................................52 BLDR NO: 302 Osmanldan Cumhuriyete Seyrsefer Yani Trafik................................................54 BLDR NO: 303 Tip Onay Belgelendirme Sreci Ve nemi ............................................................56 BLDR NO: 304 Trafik Sicili Rejimi .............................................................................................................57 BLDR NO: 305 Modern Dnel Kavak zeti ........................................................................................58 BLDR NO: 306 Trafik Ve Yol Gvenlii Sektrnde alanlarn Meslek i Eitimi ve Gvenlik Tedbirleri ..........................................................................................................59 BLDR NO: 307 Tvturk Ara Muayene stasyonlarnda Karma renme .................................60 BLDR NO: 308 Trafik Birimlerinde alan Polislerin z Anlaylar ile letiim Becerileri Arasndaki likinin Baz Deikenler Asndan ncelenmesi ..........................61 BLDR NO: 309 niversite rencileri Arasnda Emniyet Kemeri Kullanm.............................62 BLDR NO: 310 Polis Halk Elele Trafikte Sorunsuz Gnlere ..........................................................63 BLDR NO: 311 Otobs Duraklar evresinde Yaya Gvenliinin Corafi Bilgi Sistemleri Kullanlarak Deerlendirilmesi ...................................................................................64 BLDR NO: 312 Neden Hz Yaparz? .........................................................................................................65 BLDR NO: 313 Trkiyede Motosiklet Kltr: Betimsel Bir alma...........................................66 BLDR NO: 314 Trafik Kazalarnn Azaltlmasnda Alan Analizi Uygulamas..............................67 BLDR NO: 315 Mobil-Smart Trafik Uygulamalar ...............................................................................68 BLDR NO: 316 Trafikte Kameral Denetime Kar Src Tepkileri: Bursa rnei .................69 10

BLDR NO: 317 Ankara Kent Merkezindeki Hz Kameralarnn lm ve Yaralanmalarn nlenmesindeki Etkililii..............................................................................................70 BLDR NO: 318 Elektronik Kimlikli Gvenilir Trafik Denetimi .........................................................71 BLDR NO: 319 Karayolu Ulamnda Kapasite Kullanmnn yiletirilmesi ve Trafik Gvenliinin Arttrlmas in Akll Sistem zmleri .......................................73 BLDR NO: 401 Aklamal Trafik aret Levhalarnn Gereklilii le rnekler ve Konya Uygulamalar.....................................................................................................................74 BLDR NO: 402 Hz Ynetimi ......................................................................................................................75 BLDR NO: 403 Ankaradaki Mevcut Otobs Gzergahlarnn Tespiti ve ayyolu-ankaya Hatt in Dzenleme nerileri ...............................................76 BLDR NO: 404 Trafik Zabtasnn Grev ve Yetkileri Asndan Trkiye ve ngiltere Karlatrmas...................................................................................................................77 BLDR NO: 405 Ara Srclerinintehlikeyi nleme Ykmll (Garantrl) ve Trafik Kazas Sonrasnda Ortaya kan Src Davranlarnn Ceza Hukuku Bakmndan ncelenmesi ..............................................................................................78 BLDR NO: 406 Karayolu Trafik Gvenliini Kasten Tehlikeye Sokma Suu (Trk Ceza Kanunu Madde 179) .......................................................................................................80 BLDR NO: 407 Trafikte Sorumluluk Hareketi Projesi ........................................................................81 BLDR NO: 408 Trafik Denetlemede Gnlllk flas m Ediyor? ..................................................83 BLDR NO: 409 Kent Yol Gvenliinin Salanmasnda Emniyet, Belediye, STK birlii ..84 BLDR NO: 410 Konya linde 0-15 Yas Grubu ocuklarn Kart Trafik Kazalarnn Corafi Bilgi Sistemi Yardmyla Mekansal Analizi ve Halk Sal Asndan nemi .....................................................................................85 BLDR NO: 411 Trafikte Denetim ve Kaza likisi .................................................................................86 BLDR NO: 412 Karayollarnda Gerekleen Tehlikeli Madde Kazalarnn Aratrlmasnda Karlalan Glkler ve Bir Yntem nerisi .........................................................88 BLDR NO: 501 Trafik Gvenliini Salamada Dinin Rol ...............................................................89 BLDR NO: 502 Trafik Ahlk (Dini Deerler Balamnda Bir Yaklam) .......................................90 BLDR NO: 503 Trafik Gvenliinde Bir Eitim Faktr Olarak Din Eitimi ...............................91 BLDR NO: 504 Eitim Dzeyine Gre Emniyet Kemeri Kullanm ve Kaza likisinin ncelenmesi .......................................................................................................................93 BLDR NO: 505 Yerleim Yeri ve Yerleim Yeri Dndaki lml Trafik Kazalarna Etki Eden Faktrlerin Lojistik Regresyon Modeli le ncelenmesi: Trkiye 2011 rnei .......................................................................................................94 BLDR NO: 506 Trafik Kaza Analizlerindeki Kare ve Snflandrma Analiz Yntemlerinin Kullanm.............................................................................................................................95 11

BLDR NO: 507 Motorlu Tat Src Kurslar ve Konya rnei ....................................................96 BLDR NO: 508 Trafik Gvenlii Dersinde Edeb Metinlerden Yararlanma................................97 BLDR NO: 509 Trkiyede Src Eitimi ve Sorunlar ....................................................................98 BLDR NO: 510 Trafik Gvenliini Kasten Tehlikeye Sokma Suu.................................................99 BLDR NO: 511 Trafik Kazalarnn Mevzuat Asndan Deerlendirilmesi ..................... 100 BLDR NO: 512 Trafik Gvenliini Tehlikeye Sokma Suu ve Alkoll Ara Kullanma Kabahati.............................................................................. 101 BLDR NO: 601 Srdrlebilir Gvenlik - Hollanda......................................................................... 102 BLDR NO: 602 Evrensel Trafik Uygulamalar erevesinde ABD Trafik Uygulamalarnn Deerlendirilmesi......................................................................................................... 103 BLDR NO: 603 nsan Odakl Trafik Anlay Kapsamnda Trafik Etiinden Trafik Ahlakna ............................................................................................................... 104 BLDR NO: 604 Ankara linde Meydana Gelen Trafik Kazalarnn Birliktelik Analizi le ncelenmesi .................................................................................................................... 106 BLDR NO: 605 Kadn Srclerin Trafik Kazalar zerindeki Etkilerini nceleyen Bir Alan Aratrmas ...................................................................................................................... 107 BLDR NO: 606 Bayram Tatillerinin Trafik Kazalarna Etkisi........................................................... 108 BLDR NO: 607 Polis Vatanda Temasnda Vatanda Memnuniyetini Etkileyen Temel Faktrler ........................................................................................................................... 109 BLDR NO: 608 Karayolu Trafik Gvenlii Kampanyalarnn Deerlendirme ltleri ...... 111 BLDR NO: 609 lkretim Birinci Snf ocuklarna Uygulanan Trafik Eitimi Projesinin Deerlendirilmesi......................................................................................................... 112 BLDR NO: 610 Can Dostlar Hareketi Projesi .................................................................................... 113 BLDR NO: 611 Trkiyede Trafik ve Yol Gvenliinde STKnn Yetersizliinin Mevzuatta ve Uygulamada rdelenmesi .......................................................................................... 114 BLDR NO: 612 Trafik Hayattr! ............................................................................................................... 116
12
SUNUM ZETLER
13

Bildiri No: 101 TRKYENN YOL GVENL AISINDAN MEVCUT DURUMUNUN TURZM SEKTR AISINDAN DEERLENDRLMES mer Zafer GVEN Mehmet ERDEM Ulatrma, turizm pazarlamasnn en nemli unsurlarndan birisidir. Turizm pazarlamasnda turistlerin turistik rnlerin retildii blgeye getirilmesi sz konusudur. Bu nedenle, turizm pazarlamasnda ulatrma ilevi, dorudan doruya turistlerin tanmas ile ilgili faaliyetleri ieren bir insan tamacldr. Bir lkenin turizm zenginliklerinin deerini arttrmak, ulatrma sisteminin iyi bir ekilde kurulup iletilmesine bal olmaktadr. Corafi konumu itibariyle Trkiye, dnyann her blgesinden turistlerin geldii, bunun yan sra Avrupadan Asyaya karlkl karayolu transit geilerinin olduu nemli bir kavak noktas konumundadr. Bu balamda transit geilerle birlikte yabanc uyruklu vatandalarn Trkiyeye giri says yllk yaklak 30 milyonu bulmakta, bu rakam Trkiye nfusunun yaklak %40na karlk gelmektedir. Trkiyeye turist olarak gelen veya transit geen yabanc uyruklu kiilerden yaklak 200 kii her yl trafik kazalarnda yaamn yitirmekte ve binlercesi de yaralanmaktadr. Trafik gvenlii asndan lkemizin mevcut durumu zellikle Avrupa Birlii lkeleriyle karlatrldnda ileri dzeyde bir sorun olarak deerlendirilebilir. Bu olumsuz durumun turizm sektrn de olumsuz ynde etkiledii bilinen bir gerektir. Trafik kazalar zellikle d basnda geni yank bulmakta ve uluslararas kamuoyundaki Trkiye imajn lekelemektedir. Bunun sonucunda d turistik talebin rakip lkelere kaymas ve turizm gelirlerin azalmas sz konusu olabilmektedir. Trkiyenin turizmde geldii nokta ve yllar itibaryla srekli artan yabanc turist says dikkate alndnda turizm sektrnn en nemli sorunlarndan biri olan ulam konusundaki aksaklklarn bir an nce giderilmesini artk zorunlu hale gelmitir. Bu almada, lkemizde arlkl olarak tercih edilen karayolu ulam sistemindeki mevcut durum analiz edilerek zellikle yol gvenlii asndan yaanan sorunlarn turizm sektrne olan etkileri tartlmtr. lkemizdeki d turizmin daha da iyi seviyelere ekilebilmesi iin yol gvenlii anlamnda alnmas gereken nlemler ve zm nerileri ortaya konulacaktr. Anahtar Kelimeler: Karayolu, Gvenlik, Turizm
14

Bildiri No: 102 KARAYOLLARINDAK GVENLK NLEMLERNN OTOMOTV SEKTRNE BALI THALATI AZALTICI ETKS Y. Do. Dr. Ouz KAYMAKCI, Sakarya niversitesi BF Uzman. Okan ZTUTKAN, Kamu Ynetimi ZET lkemizde zellikle 1950den gnmze uygulanan ulatrma sektryle ilgili politikalar sonucunda karayolu ulam, hava, deniz ve demiryolu ulamna kyasla ok daha yaygn bir hale gelmitir/getirilmitir. Karayolu ulamnn, dier ulam trlerine gerek dnyada gerekse lkemizde ulatrma maliyetleri asndan ekonomik etkinlii tartlabilecek bir konudur. Bu almada 1950lerde oluan bu politikann geerlilii sorgulanarak, hem maliyet hem de karayolundaki ara younluuna bal olarak oluabilecek gvenlik zafiyetlerine etkisi incelenecektir. almann dier boyutunu ise; lkemizin d ticaretinde ithalatn srekli ihracat hacminin zerinde oluu nedeniyle, kazalarn yedek para ve yeni ara ithalatn krkleyen etkisi de ele alnarak, gvenlik zafiyetlerinden kaynaklanan da dviz transferi olgusu oluturacaktr. alma, sre iindeki datalara dayanarak ampirik bir analizle ve sonu nerileri ile desteklenerek karayolundaki gvenlik artrc tedbirlerin makro ekonomik adan ortaya karaca deer kazancn vurgulamay amalamaktadr. phesiz bu faydann yan sra can kayb, yaralanma ve i grememe (kalc ve geici) risklerini azaltc boyutu ise ilk etkiden daha da nemli bir durumdur. Anahtar Kelimeler: Karayollar ve Gvenlik, Karayollarndaki Gvenliin D Ticaret zerindeki Etkileri
15

Bildiri No: 103 TRAFK KLTRNN CNSYET, YA VE YAANILAN BLGEYE GRE FARKLILIKLARI Dr. Leyla NAL1 Nuray NAL, Y. Mhendis ZET lkemizde trafik kazalar nemli toplumsal problemlerimizden biri olarak yllardr zmlenmesi ve zerinde daha youn allmas gerekli bir alan olarak beklemektedir. Her yl lkemizde 8.000-10.000 kiinin yaamn yitirdii trafik kazalar sadece teknik bir olay olmaktan te pek ok disiplinden (mhendis, planc, psikolog, sosyolog, iletiimci, felsefeci, vb.) uzmanlarn zerinde ciddi zaman harcamas gerekli bir konudur. Trafik kazalarnn en nemli nedeni (%99 mertebesinde) insan ve insan hatasdr. Ancak insann neden hata yapt, neden hata yapmaya meyilli olduu, zerindeki etkiler, neler hata yaptryor, hangi nlemler hata yapmasn engeller, sosyal ve demografik farkllklarn etkileri, hata m yapyor yoksa kastl ihlal mi, bilerek mi davran sergiliyor, bilgi eksiklii mi var ve hepsinden nemlisi kltrel farkllklar ve etkileri daha ska ele alnmaldr. Bu etkilerin ele alnabilmesi iin ise daha sk ve geni kapsaml anketler uygulanmaldr. Bu almann amac trafik kltr, dier bir deyile trafikteki davranlar ve bilgi konusunda cinsiyet farkllklarnn etkileri, yan etkileri ve blgesel farkllklarn etkileri ortaya konulmaya allacaktr. Bu nedenle bu bildiride, 2010 ylnda Nuray nal tarafndan 1246 kii zerinde Toplumda Baz Srclerde Trafik Kltr konulu yksek lisans tezinde (2011) uygulad anketin verileri, blgesel, cinsiyet, ya vb. girdiler asndan deerlendirilerek, zellikle; Ankara, stanbul ve zmirde yaayan ve trafikte ara kullananlarn trafikte sergiledikleri davranlarnda kltrel farkllklarnn olup olmad ynlerinden ele alnarak analiz edilecektir. Konu kltr kavramnn karmakl erevesinde eldeki anket verileri ile deerlendirilmeye allacaktr. zellikle erkeklerin ve genlerin riskli ara kullandklar, eitim gibi baz faktrlerin etkili olup olmad, yaanlan blgenin etkileri, gelir seviyelerinin etkileri, srclk tecrbeleri, vb. faktrler asndan src tutumlar ele alnacaktr.
1 Karayollar Genel Mdrl, Ankara
16

Bildiri No: 104 DN MEYYDE BAKIMINDAN TRAFK SULARI Yasin KURBAN1 Nfusun ve tat saysnn her geen gn artmasna bal olarak trafik sular da artmaktadr. Sz konusu trafik sularnn azaltlmasna ynelik, gerek yol standartlarnn gerekse ara gvenlik standartlarnn artrlmasna ramen zellikle insan kaynakl trafik sular azaltlamamaktadr. Bu problemin zmnde kanaatimizce takip edilmesi gereken metotlardan biride insanlarn inancna ve vicdanna hitap etmektir. yle ki trafik suu ilemi birine uygulanan hukuki yaptrmlarn yannda dini sorumluluklarnda nemli olduu vurgusunun yaplmas insan kaynakl trafik sularnn azaltlmasnda etkili olacaktr. Hak konusunda orijinal diyebileceimiz bir nazariye gelitiren slam hukuku zellikle kul hakk konusunda evrensel ilkeler koymutur. Bu balamda bilerek yasal hz snrlarn ap trafik kazalarnda len veya lme sebep olanlarn intihar etmi saylma veya dini literatr asndan katil olarak saylp saylmamalar konusunda son dnemde ortaya kan tartmalar olduka manidardr. kiyi bilerek ve kendi iradesiyle eline alp ien birinin iledii sularn cezasnda hafifletici neden aranmakszn bu fiili iradi ilemi gibi cezalandrlabilecei meselesi etrafnda yaplan tartmalar yine trafik sularnn azaltlmas ekseninde yeni almlar yapabilecek zemine sahiptir. Bu alma trafik sularna ynelik dini meyyide balamnda farkl bir yaklam getirmeyi hedeflemektedir.
1 Yrd. Do. Dr., Mu Alparslan ni. ktisadi ve dari bilimler Fakltesi Kamu Ynetimi blm retim yesi.
17

Bildiri No: 105 GVENL TRAFK PROJES Serap ENER1, Fatih VURSAVA2, Sinem AYDIN3
2
Dnya Salk rgt, Gvenli Trafik Projesi Koordinatr EGM, Trafik Aratrma Merkezi Mdrl, Ankara, Trkiye
1,3
Bata Dnya Salk rgt (DS) olmak zere, uluslararas kurulularn yapt istatistiksel almalar, trafik kazalar nedeniyle her yl dnyada 1.3 milyondan fazla kiinin hayatn kaybettiini ortaya koymaktadr. Bunun yan sra, yine tm dnyada trafik kazlarnda ylda 20 50 milyon kii yaralanmakta ve bu kiilerin nemli bir blmnde kalc hasarlar meydana gelmektedir. Gnmz koullar srd durumda, trafik kazalarnn 2030 ylnda tm dnyada ilk be lm nedeni arasnda yer almas beklenmektedir. Bu nedenle Yol Gvenlii, DS tarafndan ncelikli halk sal sorunlar arasnda ele alnmaktadr. lkemizde ise ylda 8 10 bin kiinin trafik kazalarnda hayatn yitirdii tahmin edilmektedir. Ayrca, her yl trafik kazalar nedeni ile 200.000 insan yaralanmaktadr. 2009 ylnda yaynlanan bir rapora gre, Trkiyedeki trafik kazalarnn 2002 ylndaki maliyeti yaklak 9 milyar Avrodur. Trkiyede yol trafiinde meydana gelen olaylar ve yol at sorunlar gerek kamuoyu gerekse ynetsel mekanizmalarda ilk sralarda yer alan nemli sorunlardr. Gvenli bir trafik ortamnn oluturulmas amacyla, ilgili kamu kurum ve kurulular, sivil toplum rgtleri, zel kurulular ve niversitelerin ilgili birimlerinin yapt eitli almalarla toplumsal farkndal artrma ve bilgilendirmeyi amalamaktadrlar. DS, nemli baz uluslararas ortaklaryla birlikte 10 lkede, Yol Gvenlii Projesini 2010 ylnda balatmtr. lkemizin de aralarnda yer ald on proje lkesinde karayollarnda meydana gelen trafik kazalarna bal lm ve sakatlanma vakalarnn azaltlmas iin model programlar gelitirilmesi amalanmaktadr. Projenin koordinasyon grevi DS lke Ofisinde, yrtlme sorumluluu ise ileri Bakanl Emniyet Genel Mdrl ile. Salk Bakanlndadr. Proje kapsamnda kurulan ynlendirme komitesi ve alma gruplar tarafndan, emniyet kemeri kullanmnn dk olmas ve hz limitlerinin ihlal edilmesi lkemiz iin en nemli ve ncelikli iki risk faktr olarak belirlenmitir. Yine proje kapsamnda yaplan almalar iin iki pilot il, Afyonkarahisar ve Ankara seilmitir. Birinci uygulama dnemi 2010 2011 ikinci uygulama dnemi ise 2012 2014 olan projenin temel uygulama alanlar syle belirlenmitir: Yol Gvenlii ile ilgili ok sektrl bir ibirlii mekanizmas oluturulmas, Hz ynetimi ve emniyet kemeri kullanmnn yaygnlamas ile ilgili nlemler gelitirilmesi ve uygulanmas, Seilen risk faktrlerine ilikin mevzuatn gzden geirilmesi, iyiletirme i plan yaplmas ve uygulanmas, 18

Ulusal ve yerel dzeylerde, profesyonellerin bilgi ve becerilerini arttracak eitim programlar gelitirilmesi ve uygulanlmas, Proje blgelerinde sosyal pazarlama kampanyalar gelitirilmesi ve uygulanlmas, Proje blgelerindeki mdahalelerin etkilerinin izlenilmesi ve deerlendirilmesidir. Anahtar Kelimeler: Farkndal Artrma, Sosyal Pazarlama Kampanyalar, Risk Faktrler
19

Bildiri No: 106 KENTSEL YAAM KALTES VE TRAFK SORUNSALI, ERZURUM RNE Senem narba AKIN, ehir Plancs-Emniyet Amiri Fatih TERZ, 4. Snf Emniyet Mdr Suat ZDEMR, 3. Snf Emniyet Mdr Kentsel yaam kalitesi; toplum, ekonomi ve evre ekseninde, yaam kalitesi ve evre kalitesinin karlkl etkileiminde gerekleen nesnel ve znel deerlendirme ltleri ile ifade edilebilen bir kavramdr. Kentsel yaam kalitesinin algya dayal, esenlik, salk, gvenlik, huzur vb. deerleri znel bileenlerini olutururken; yapl evre, doal evre, ekonomik ve sosyal fonksiyon alanlar gibi somut deerler ise nesnel bileenlerini oluturmaktadr. evresel kalite, kalite ile nitelendirilebilen bir blgenin paralarnn birleimi yada bu paralarn toplamdr. Birleen paralar ierisinde her biri kendi zelliklerine ve kalitelerine sahip olan doa, ak ve yeil alanlar, altyap, yapl evre, doal kaynaklar vb. yer almaktadr. Kentsel yaam kalitesi fiziksel evre, sosyal evre ve ekonomik evre kalitesine ynelik bileenlerden olumaktadr. Ekonomik evre kalitesi yaam maliyeti ve alm gc gibi zellikler ile tanmlanrken; Sosyal evre kalitesi yaam biimi (life style), eitim ve salk hizmetlerine eriim (ulalabilirlik/denebilirlik), rgtllk ve gnlllk esasna dayal toplumsal faaliyetler, gvenlik, bir yerde topluma ait olma duygusu, kimlik (fiziksel ve sosyal evrenin kesime noktas), yerellik (ballk asndan) vb. zellikler ile tanmlanabilir. Fiziksel evre kalitesi ise ak ve yeil alan varl, ulam a (eriebilirlik) - ulam tr - toplutam, altyap ve belediye hizmetleri, iletiim (eriebilirlik), sosyo-kltrel aktiviteler, doal ve tarihi deerlerin korunmas, konut ve yaam evresinin planl olmas, konut tipi ve kalitesi, alma alanlarnn evresel etkilerinin azaltlmas, rekreasyon alanlarnn varl gibi zellikler ile tanmlanabilir. Bu almada devlet memuru olarak Erzuruma atanan ve yaayanlarn Erzurum ili kentsel yaam kalitesinde trafik sorununun yeri hakknda bilgi, dnce ve davranlarn lmeye ynelik anket sonularnn deerlendirilmesi ve kentsel yaam kalitesine ulamak iin neriler gelitirilecektir.
20

Bildiri No: 107 ULUSAL STRATEJK KARARLARIN STANBUL TRAF VE YAAM KALTESNE ETKLER Fahrettin ELDEMR, Fatih niversitesi, stanbul, Trkiye Tufan AKTULGALI, Fatih niversitesi, stanbul, Trkiye zgr UYSAL, Fatih niversitesi, stanbul, Trkiye Cumhuriyetimiz 100. ylna yaklarken, belirlenen ulusal hedefler, blgede g ve denge unsuru olmann gerektirdii artlar ve lkemiz ekonomisinde grlen iyilemeler en ok stanbulu etkilemektedir. Trkiyenin blgedeki ve dnyadaki arl arttka, buna paralel olarak, stanbulun cazibesi ve kente olan ilgi de hzla artmaktadr. Nfs younluu artan kentin problemleri de katlanarak bymektedir. ehrin, hava kirlilii, temiz ime suyu temini, evsel, endstriyel ve tbbi atklar gibi problemleri nemli lde zlrken; ulam, kentte zm bekleyen en nemli problem olarak ne kmtr. Metrobs hatt, karayolu tnelleri, kavak dzenlemeleri, yol geniletme ve erit arttrma almalar v.b. iyiletirmeler stanbul trafiinde ksmi rahatlama salasa da yeterli ve kapsaml bir zm olmaktan hala uzaktr. Bir yandan stanbul ulamna zm aranrken, dier yandan, ulusal lekteki dev projelerin stanbul trafii zerinde oluturabilecei negatif etki gz ard edilmektedir. Bu almada, kenti dorudan etkileyecek, eitim, ekonomi ve kentleme ile ilgili ulusal stratejik kararlar detayl olarak ele alnmtr. Bu karalarn, kentteki ulam nasl etkileyecei tartlmtr. Yaam kalitesi, trafik younluu ile saysal olarak ilikilendirilmitir. stanbul Ulam Master plan erevesinde stanbul Bykehir Belediyesi tarafndan yaplan 2008 anket sonularndan elde edilen O-D (Origin-Destination: Balang veVar) seyahat verileri, gn iindeki ehirii yaplan toplam yolculuk says olarak kullanlmtr. Bu verilerden yola karak ve 2008 ten 2011e yolculuk artlar gz nnde bulundurularak 2011 verileri tahmin edilmitir. ebeke Ak Algoritmalar kullanlarak ulam sistemi hizmet performans kriteri ortaya konmutur. Trafik sistemindeki darboazlar belirlenmi ve bu blgelerde yaplan almalarn trafik hizmet performans deerine olan katklar hesaplanmtr. Mevcut alt yapda deiiklik yaplmadan, ulusal stratejik kararalarn uygulamaya konulmasnn trafie etkisi saysal olarak deerlendirilmitir. Anahtar Kelimeler: ebeke Ak Algoritmalar, stanbul Trafik A, Trafik Performans Kriteri
21

Bildiri No: 108 KARAYOLU TASARIMI VE TOPLUM-DEVLET-TRAFK DNGS Mahir DEMR Karayollar Genel Mdrl 9.Blge Mdrl Yol Ett Proje Bamhendislii DYARBAKIR nsan-Ulam likisi, insanlk var olduu gnden bu yana sren bir durumdur. nsann Tekerlei kefetmesinden ok daha nce yaratcnn insana verdii ulam aralar olan bacaklar ve ayaklar ile gerekletirilen ulam olay yaratcnn Dnyay ve insan yaratrken kulland mantn temelinde yer almaktadr. Zaman ierisinde artan ihtiyalar, insanlarn hem gebe yaantlarnda ve daha sonra yerleik yaamlarnda ,yaratlan dnya zerinde iki nokta arasnda ulama ihtiyacn farkl canl ve nesneleri kullanma zorunluluunda brakmtr. ve nihayetinde bugnn dnyasnda modern ehirler toplumlarn farkl ihtiyalar iin birbirleri ile iliki iinde olmalarna gereksinim duymalar ulam ihtiyacnn bir bilim dal olmasna yol am ve hemen hemen tm bilim dallar ulam bilimi iin direkt ya da dolayl olarak planl bir biimde almaya balamlardr. Yazmzn devamnda Karayolu ulamnn ehirlerde yaayan insanlarn psikolojilerinde ve Toplumsal hareketlerde nasl bir etki yaratt ve Toplum-Trafik arasnda oluan dngnn sonular Devletin Trafii kontrol altna alarak Toplum zerinde nasl bir adalet ve varlk duygusu oluturaca konular ilenecektir. Karayolu Tasarm ve Toplum-Devlet-Trafik Dngs Devlet-nsan likisinde Devletin varln en ok hissettirdii alanlardan birisi olan Ulam ihtiyacnda devletin insanlar karmaay ve can gvenliini riske etmeyi nlemek iin belli kurallara uymaya zorlamas ve bunu yaparken hem belli kurallar koymas hem de Karayollarn Kurallara uymaya zorlayacak ekilde tasarlamas olarak tanmlanabilir. Sonucunda ise Toplumun devletin varln hissetmesi ve Kiinin Aile yaantsna kadar etki edecek Bir toplum-devlet-trafik dngs oluur. lkemizde Karayolu Tasarm ve Toplum-Devlet-Trafik Dngs lkemizdeki Karayolu Ulam Politikas herkesi memnun etme politikasna dayand iin Bu dngnn lkemiz iin anlatlmas ok zordur. Ulam Politikas devletin Karayolu ierisinde hareket eden aralara iki nokta arasnda ulam salarken geii ve kullanabildii hz iin verdii izin olarak tanmlanabilir. Devlet Trafik dzenini olutururken elbette belli kurallar koymutur.ancak kurallara uyma zorunluluunu insanlara brakm ve zellikle ehir ilerindeki ulam ihtiyalarnda insanlara en ksa yoldan ulama imkan vermitir. lkemizde karayolu ulam politikas farkl kurumlarca birbirlerine bal grnmekle beraber tamamen bamsz bir biimde dzenlenmektedir. ehirler aras yol a ve ehir geileri Karayollar Genel Mdrl kontrolnde ehir ii yollar ise Belediyelerce dzenlenmektedir. Karayollar Genel Mdrl kontrolndeki yollar tasarm asndan nispeten daha iyi ancak belediyelerce dzenlenen ve insanlarn daha ok kulland ehir ii yollar tamamen kendi hali22

ne braklm durumdadr. ehir ii yollarda Belediyeler herhangi bir kurala bal kalmadan tamamen kendi ihtiyalarna gre ve insanlar memnun etmek anlayna bal kalarak yol dzenlemelerini yapmlar ve sonu olarak ta ehirlerdeki belediyelerin almalarna gre karmak ve adna bilimsel anlamda yol denemeyecek modern patikalar hazrlanmtr.Bu tasarmdan ve bilimden mahrum yollar zerinde ise milyonlarca insan her gn bir karmaa ierisinde ulam ihtiyalarn gidermektedir.Bunlarn yannda bir de belediyelerin ve devletin kontrolnde olmas gereken toplu tama aralar ve kamu kurum ve kurulularnda alan aralarn disiplinsiz ara kullanma ve kural ihlalleri gelince insanlar iin ulamda devletin varln hissetme olana ortadan kalm olmakta ve Toplum-Devlet-Trafik Dngsne Devlet unsuru olayn dna itilmektedir.Olay Toplum-Bozuk Trafik dngsne dnd iinde insanlarn aile yaantlarna kadar ulaan bir travma olumaktadr.Yazmzda Bu durum ayrntlaryla ilenecek ve zm iin alnabilecek nlemler belirtilecektir. Anahtar Kelimeler: Yol, Ara,Toplum,Ulam
23

Bildiri No: 109 BR KENT ULAIM MODU OLARAK KABLOLU SSTEMLER VE TRAFK GVENL AISINDAN DEERLENDRLMES Mustafa ILICALI, Baheehir niversitesi, stanbul, Trkiye Nilgn CAMKESEN, Baheehir niversitesi, stanbul, Trkiye Mehmet KIZILTA, Baheehir niversitesi, stanbul, Trkiye Gnmzde her geen gn artmakta olan kentii yolcu hareketliliinin karlanmas iin, gerek evre etkilerinin az olmas gerekse de yatrm ve iletme maliyetlerinin dier ulam modlarna nazaran dk olmas sebebiyle, kablolu sistemler tm dnyada yaygn olarak kullanlmaya balanmtr. Kentiinde her geen gn artan trafik skklnn azaltlmas, yol gvenliinin ve kaza saylarnn azaltlmas asndan kablolu sistemler, gvenli,hzl,konforlu bir ulam modu haline gelmitir. Kablolu Sistemlerin tarihine baktmzda; binlerce yl ncesinde, Ulatrma Problemleri oktan iplerin yardmyla zlmt. Yzyllar ncesinde kablolu hatlarn insanlar ve eyalar tamak zere alacak derecede ilerlemi dzeyde kullanlm olmasna kar, Modern Kablolu Sistem ilk deneyimini henz 19.yzyln ortalarnda gsterdi. Bunun iin gerekli ivmelenme; Endstri Devrimi srecinde buhar mhendislii, demiryollar ve tel halatlar ile saland. 1900 lerle birlikte; yksek performansl teleferikler ayn zamanda yolcu tamacl iinde retilmeye baland ve kendilerini esas olarak Alpler ve evresinde gsterdiler. ABD de 1920 lerde ve Avrupa da 1945 lerde otomobilin kefi ile birlikte kablolu sistemler ehir dna tand. Yinede, dalk alanlarda k turizminin gelimesinin bir sonucu olarak; takip eden on yllarda teleferik teknolojisi hzl teknik geliimler kaydetti. Bugn kablolu sistemler ulamda; oturmu, verimli ve konforlu bir aratr. Esneklik ve maliyet verimlilii gibi zel karakteristikler ve kentsel planlama ile geliim balamnda; teleferikler ehir ii ulamnda nemini tekrar kazanyorlar. Kentiinde; gn getike artan trafik skkl ve kaza oranlarna kar kablolu sistemler gvenli,dik eimleri rahatlkla aabilen, kendi gzergah trafiini bir baka ulam modu ile paylamak durumunda olmayan bir ulam kompozisyonu sunmaktadr. Gnmzde; zellikle bykehirlerde artan ulam talebi, Karayolu zerindeki yk arttrmakta, bu durum tkanmalarn yannda trafik gvenlii zerinde de olumsuz etki oluturarak, lml ve yaralanmal kazalarn saysn arttrmaktadr. Bu kazalarn aratrmasnda; byk bir payn yol zerinde yolcu,yaya,src olarak bulunan insana ait olduu grlmektedir. Olumsuz hava koullar; kar,buz, sis v.b. trafik kaza saylarn daha da arttrmaktadr. Trafik Gvenlii nin salanmasnda; Karayolu zerinde alnacak ok sayda tedbirin yan sra daha gvenli ulam sistemlerinin kullanlmasnnda nemli bir katks olacaktr. Burada; teknolojik gelimelere ak, gvenli, yakt tketimi evreci ve dk maliyetli, kendi gzergahn baka bir ulam modu ile paylamak durumunda olmayan Kablolu Sistemler alternatif bir kentii toplu ulam modu olarak n plana kmaktadr. Mmkn olan en st dzey sistem gvenlik ve emniyetini salamak iin; kablolu sistemdeki btn ana sr elemanlar kapsaml bir sistemde donanmldr. rnein sr sistemi vardr: (1) bir yada iki elektrik motorlu bir ana sr sistemi, (2) G ebekesinden bamsz alan yardmc bir sr sistemi ve ayn zamanda (3) Direk sondaj arkna balanan ve kendi motoruyla alan bir acil sr sistemi. Vitessiz srm imkan da 24

mevcuttur ki; motor vites olmakszn direk sondaj arkna balanarak kablo ekim srn salar. Ayn zamanda frenlerde farkl tasarm imkanlarna sahiptir. letim boyunca; frenleme ilevini jeneratrler yada elektrik kaynaklarnca salayan elektrik motorlarnca yaplr. Ayrca; direk sondaj arknca altrlan bir servis freni ve acil sr freni vardr. Kablolu Sistemler; modern trafik mhendislii talepleri ile rtmektedir, bunun iin birok toplu tama sistemine uyarlanabilirler. Toplu ulam aralarnn eriilebilirlii; hatlar ve alar boyuncadr ve bu, byk zonlar aras optimum dzeyde bir hizmet dourur. Modern Kent Geliimi ve Planlamasnda; karma ulam kullanm n plana kmtr. nk; eer ehrin nfusu yakn evresindeki btn iletmelere rahat ulaabiliyorsa, bu sadece mesafelerin ksa olmas demek deildir ve ayn zamanda ehrin hayat kalitesinde art demektir. Yerel bir toplu tama sisteminin kurulumunda; gerekli olan ulatrma kapasiteleri ana faktrdr. Emniyet ve dakiklik balamnda kablolu sistemler; gzergahn bakalaryla paylamak zorunda olmad iin otobs ve tramvaylara stndrler. Trmanma kabiliyeti balamnda; kablolu sistemler- raya monteli yada yol zerinde giden sistemlere nazaran ok daha stndrler. Genel artlarda; btn kyaslamalarda bir ana kural vardr: iyi yada kt sistem yoktur. Belirli ihtiyalara binaen; yeterli yada az yeterli(yetersiz) sistemler vardr. Sonu olarak; Kablolu Sistemler dik eimleri rahatlkla aabilen, teknolojik gelimelere ak, maliyet ve tama ynnden elverili, geni kullanm alanl olup trafik gvenlii asndan kentii toplu tama da r ac olacaktr. lkemiz zelinde; trafik gvenlii bata olmak zere, ok ynl bir uygulanabilirlii vardr. Bu bildiride; bu sistemlerin Dnya ve lkemizdeki uygulamalar, kentii yol gvenliine getirdikleri ve trafik kazalarnn azaltlmasndaki etkilerine ait bilgiler verilip, dier ulatrma modlaryla karlatrlmas yaplacaktr.
25

Bildiri No: 110 OUTDOOR REKLAMLARIN VE YOL KENARLARINDAK DER GRSELLERN SR GVENL ZERNDEK ETKLER Prof. Dr. Osman ZSOY Hali niversitesi letme Fakltesi Halkla likiler ve Tantm Blm Bakan stanbul Etiler Polis MYO Hocas ZET Sr gvenlii artrmaya ve trafik kazalarn azaltmaya ynelik almalar tm dnyada devam etmektedir. Konu tm ynleriyle ele alnmaya allmaktadr. Srcnn emniyetli sr iin kurallara uymas, aracn teknik zellikleri ve yol kalitesi gibi temel etkenlerin yansra, evreden srcye ulaan grsel ve iitsel mesajlarn da sr gvenliini ekileyen temel faktrler arasnda olduu yaplan aratrmalarla ortaya konulmutur. stelik karayollar kenarndaki outdoor reklamlarn ve dier grsellerin srcler zerindeki etkilerinin srcnn cinsiyetine, reklamn niteliine, mesajn ieriine ve srcnn o anki psikolojisine gre farkl etkiler ortaya koyduu tespit edilmitir. Bildiride, karayollar kenarndaki grsel unsurlarn sr gvenlii zerindeki etkileri yaplan aratrmalar nda tm ynleri ile ele alnacaktr. Anahtar kelimeler: Outdoor Reklam, sr gvenlii, karayollar, alglama, dikkat kayb.
26

Bildiri No: 111 2012 L EMNYET MDRLER BLG PAYLAIM TOPLANTISI TRAFK HZMETLER, ULAIM GVENL ALITAYININ KARAYOLU TRAFK GVENLNE ETKS Dr. Emin SEMZ EGM, Trafik Aratrma Merkezi Mdrl, Ankara, Trkiye Giri: lkemizde gnde ortalama 360 lml veya yaralanmal trafik kazas meydana gelmektedir. Bu kazalar sonucunda olay yerinde yaklak bir gnde 11 kii hayatn kaybetmekte, 649 kii yaralanmakta veya sakat kalmaktadr. lkemizde, 30 gnlk tedavi srecindeki lmler dhil, bir ylda 8.000 civarnda kiinin hayatn kaybettii tahmin edilmektedir. lkemizde yaanan trafik kazalar ve bu kazalar sonucunda meydana gelen lm ve yaralanmalarn azaltlmas iin yaplmas gerekenleri tartmak ve karayolu trafik arpmalarn azaltma almalarna katk salamak amacyla 2022 ubat 2012 tarihleri arasnda l Emniyet Mdrleri Bilgi Paylam toplants yaplmtr. Bu toplant ierisinde ise Trafik Hizmetleri, Ulam Gvenlii ile ilgili altayda; Yaanan trafik kazalar ve bu kazalar sonucunda meydana gelen lm ve yaralanmalarn azaltlmas iin yaplmas gerekenler ele alnmtr. Sonu: Toplant sonucunda aadaki konular ne karak bu balklar ile ilgili yaplmas gerekenler eylem planna evrilecek ve karayolu trafik gvenliine katks tartlacaktr. 1. Trafik denetimlerinin daha etkin hale getirilmesi, 2. Trafik hizmetlerinde grev yapmann zendirilmesi, 3. Trafiin tm srelerinde uluslar aras taahhtlerden ve uygulamalardan yararlanlmas, 4. Ara tescil ve src belgesi ilemleri ile denetleme hizmetlerinin birbirinden ayrlmas, 5. Src aday eitiminin ve snav sisteminin daha iyi srcler yetitirecek ekilde deitirilmesi, 6. Muayene istasyonlarnda ar kusur verilen aralarla ilgili nleyici tedbirler alnmas 7. Halkn bilinlendirilmesi iin, her trl yerli film ve dizilerde trafik kurallarna riayet edilmesi. Anahtar kelime: trafik gvenlii, mevzuat, trafik denetimleri
27

Bildiri No: 112 BYKEHR TRAFK DENETM HZMETLERNDE PERSONEL STHDAMINDA TAHSSL VERMLLK LKESNN UYGULANMASI Prof. Dr. Hasan Hseyin EVK, Dr. Muammer BUAK Kentsel alanlarda trafik hizmetleri be kategoride sunulmaktadr. Bu ilevlerden tanesi trafik klarnn dzenlenmesi, trafik levhalarnn dzenlenmesi ve yollarn yapm belediyelere aittir. Dier iki ilev trafik denetimi ve tescil ilemleri ise polis tekilat tarafndan salanmaktadr. Vatandalarn bu hizmetlerde en ok yz yze geldii alan trafik denetleme alandr. Trafik hizmetlerinde denetim ayr bir neme sahiptir. Gnlk ara trafiinin ileyiinin ve trafik park alanlarnn denetimi vatandan trafik dzenine uymasndaki algsn etkilemektedir. Gelimi Bat lkelerinde trafik denetiminin iyi ve sk yapldna dair kanaat bu lkelerin vatandalarnn trafik kurallarna uyulmas noktasna katk yapmaktadr. Trafik denetimi iki ekilde olmak zere personel eliyle ve teknolojik aralar yoluyla yaplmaktadr. Bu almada personel marifetiyle yaplan denetim konusu ele alnacaktr. Trafik denetleme hizmetlerinde personel istihdam ve planlamas bu hizmetlerin verimli ve etkili yaplmas iin nemlidir. Verimli hizmet sunmada denetime ihtiya duyulan yere gre personel grevlendirilmesi tahsisli verimlilik tersi ise tahsisli verimsizlik olarak tanmlanabilir. Bu ynyle Trkiyede merkez ileleri olan Bykehirlerde trafik denetleme grevlilerinin sevk ve idaresi, planlamas, motivasyonu ve dier ilgili faaliyetlerde sorunlar denetleme hizmetlerinin kalitesini, halk memnuniyetini ve hizmetin niteliklerini olumsuz etkilemektedir. te bu bildiride zellikle merkez ilesi olan trafik denetleme hizmetlerinin merkezi olarak sunulduu Bykehirlerdeki personel istihdam sorunlarnn verimlilik ve etkililik ilkeleri balamnda tartlmas ve zm nerilerinin yaplmas amalanmaktadr. almada verimlilik, etkililik, kalite, personel istihdam ve trafik denetleme ile ilgili nemli kavramlar tanmlanacak, zellikle Bykehirlerdeki trafik denetleme hizmetlerindeki mevcut durum ortaya konarak sorunlar saptanacak ve sonuta zm nerileri ortaya konacaktr.
28

Bildiri No: 113 HIZ KAVRAMLARI VE TRAFK GVENL Yldz TERZOLU ZET Hz sadece trafik gvenliini etkilemez ayn zamanda yakt tketimini, emisyon dzeyini, trafik grlt seviyesini ve yola yakn yerde alan veya yaayan insanlarn yaam kalitelerini ksaca evreyi de etkiler. Bu nedenle hz istatistikleri ok farkl alardan deerlendirilebilinir. Ancak genelde hzn hareketlilik ve trafik gvenliine olan etkisi dikkate alnr ve incelenir. Yeni bir karayolu yol kullanclar tarafndan zaman, konfor, gvenlik ve tasarruf edilen para asndan deerlendirilir. Hz, seyahat edenlerin alternatif gzergah seerken veya tama trn seerken dikkate aldklar en nemli faktrdr. Trafik hzlar hemen hemen herkesin ilgi alannda olan bir husustur. Bir src olarak bir yolcu olarak veya bir yaya olarak tercih ettiimiz hzlar birbirinden olduka farkldr. Yksek hz, seyahat sresinin azalmasna neden olur bu da ekonomik ynden ve hareketlilik asndan pozitif etki yapar. Seyahat sresinin belirgin bir ekilde azalmas ulusal ekonominin, blgesel ekonominin gelimesine katkda bulunur. Mal ve hizmetin abuk ve kolay ulatrlmas eitimden, ticarete, turizme kadar birok faaliyetin gelimesine ve istihdamn artmasna neden olur. Ancak yksek hz trafik gvenlii asndan da risk oluturabilir. ou karayolu gvenlii uzman karayolu lmlerinde en nemli etmenin hz yapma olarak yorumlanan ar hzdan (hz snrnn zerinde ara kullanma) veya uygun olmayan hzdan (yasal hz snrna uygun ancak artlara gre ok hzl ara kullanma) kaynakland konusunda gr birlii iindedir. Karayolu trafiindeki kayplarda hz, hem karayolunda meydana gelen arpma ihtimalini hem de bunlardan kaynaklanan kayplarn vahametini etkileyen kilit risk etmenlerinden biri olarak tanmlanmaktadr (Kresel Karayolu Gvenlii Ortakl, 2008:3,6). Bu almada hz ile ilgili tanm ve kavramlar verilmi, hz tanmlar arasndaki farkllklar aklanm, tasarm hz, iletme hz ve yasal hz snrlar arasndaki ilikiler incelenmi ve makul (mantkl) hz snr tespit edilmesinde dikkat alnan kriterler deerlendirilmitir. Ayrca hz ve trafik gvenlii arasndaki iliki irdelenmi ve Devlet Yollar zerinde gerekletirilen noktasal hz etd sonular deerlendirmi ve hz ynetiminin nemi vurgulanmtr. Anahtar Kelimeler: letme hz, tasarm hz, yasal hz snr, noktasal hz ettleri
29

Bildiri No: 114 HIZ VE ALKOL DENETMLERNN TRAFK KAZALARI ZERNDEK ETKLERN NCELEYEN BR ALAN ARATIRMASI Murat DELCE, Yavuz BAL Erzurum l Emniyet Mdrl Trafik kazalar hem lkemizde hem de dnyada byk kayplara sebep olan ciddi bir problemdir. Dnyada bir milyonu akn kii, lkemizde ise on bini akn kii her yl trafik kazalarnda lmektedir. Dnyada milyonlarca, lkemizde ise yz binlerce kii yine trafik kazalarnda yaralanmakta ve sakat kalmaktadr. Ayrca trafik kazalar lke ekonomileri iin byk kayplara sebep olmaktadr. TUIK verilerine gre trafik kazalarnn en nemli nedenlerinden birisi hz limitleri zerinde ara kullanmak ve bir dieri de alkoll ara kullanmaktr. Trafik kazlarna sebep olan bu ihlalleri nlemek iin nerilen zmlerin en etkililerinden birisi trafik denetimleridir. Trafik denetimlerinin kuramsal alt yaps su teorilerinden Caydrclk Teorisine dayanmaktadr ve saysz ampirik alma trafik denetimlerinin ve denetimlerde uygulanan cezalarn trafik kazalarn ve kazalarn olumsuz sonularn azaltmakta etkili olduunu gstermitir. lkemizde de trafik polisleri bu iki trafik kural ihlaline kar denetimlerini srdrmektedir. Ancak bu denetimlerin etkili olup olmadna ve gerekten trafik kazalarn nlemede bir rol olup olmadna ilikin bilimsel almalar yeterince yaplmamtr. Bu aratrmada korelasyon analizi kullanlarak polislerin 81 ilde yaptklar hz denetimleri ve alkol denetimleri saylar ile illerdeki trafik kazalar saylar arasndaki iliki incelenecektir. Bu ihlallere kar uygulanan denetimler arttka trafik kazalarnda bir azalma olaca varsaylmaktadr. Bu aratrmada bu varsaym test edilecek ve sonularn paylalacaktr. Bu aratrma her bir ilin 2010 ve 2011 yllarna ait uygulanan hz ve alkol denetimleri saylarn, meydana gelmi trafik kazalar saylarn ve src saylarn veri olarak kullanlacaktr. Aratrmadan elde edilen bulgularn trafik denetimlerinde kaliteyi artrmak ve alternatif denetim mekanizmalar gelitirmek konusunda yararl olaca deerlendirilmektedir. Anahtar Kelimeler: Trafik Kazas, Denetim, Alkol Denetimi, Hz Denetimi, Caydrclk Teorisi
30

Bildiri No: 115 KARAYOLU TRAF VE TRAFK PSKOLOJS Mesut BA, Semenler Mesleki Yeterlilik Merkezi, Ankara, TRKYE Serdar MEML, Semenler Mesleki Yeterlilik Merkezi, Ankara, TRKYE Trafik psikolojisi, Psikolojinin uygulamal alt dallarndandr. Yaya ve srclerin trafikteki davranlarnn altnda yatan psikolojik sreleri inceler. Balca amac trafik kazalarn ve bu kazalarn sonucu olan lmleri azaltabilmektir. Srclerin ara srme eylemi srasndaki alg, dikkat ve bili sreleri, src kiilii, risk alma davran, srclerin tutumlar ve duygular trafik psikolojisinin alma alanlarndandr. Trafik psikolojisi, trafik tanm altnda belirtilmi yerlerdeki en bata srclerin, yayalarn ve yolcularn zerinde etkide bulunan isel ve dsal psikolojik ve fiziksel faktrlerin aprazlama etkisi altnda kalan bireyin n dnme sreleriyle birlikte ortaya karaca veya karabilecei potansiyel davranlarn o an iin birey tarafndan yanstlmam (ama her an yanstlabilecek) halidir. (1) Srclerin duygularn lmek ve deerlendirmek iin Psiko-Teknik Viyana Trafik Test Sistemi (2005 Normlar) uygulanmaktadr. Srcleri izleme, alglama, deerlendirme uygulamalarn psikologlar yapmaktadrlar. Psikologlarn, Psiko-Teknik Deerlendirme Merkezlerinde (PDM) uygulama yapmalar iin ncelikle Viyana Test Sistemi hakknda eitime katlmalar gerekmektedir. (2) Psiki-Teknik Deerlendirme Testi; srclerin gvenli ara kullanmasn salayan zihinsel ve psikomotor yetenek dzeylerinin belirli testler aracl ile llmesidir. (3) Psiko-Teknik Deerlendirme Raporlar nceleri sadece 2918 Sayl Karayollar Trafik Kanununa dayal Karayolu Trafik Ynetmelii (Madde 79) kanunun ilgili maddelerinde tanmlanan nitelikteki trafik sularn ileyen srcler iin verilmekteydi. Buna ilaveten gnmzde Karayolu Tama Ynetmeliinin (KTY), 36-d maddesi kapsamndaki srclerinde her 5 (be) ylda bir Psiko-Teknik Deerlendirme Raporlarn almalar gerekmektedir. Psiko-Teknik Deerlendirmede deerlendirilen yetenekler unlardr: Zihinsel Yetenek ve Beceriler Dikkat Anlama ve Deerlendirme Yetenei(Muhakeme) Hz ve Mesafe Alglama Geni Gr Alan inde Uyaran Fark Etme ekil Alglamada Grsel Sreklilik Psikomotor Yetenek ve Beceriler Tepki Hz Koordinasyon Dzeyi (2) (2) Viyana Test Sistemi 2005 Normlarna Dayal Deerlendirme Psiko-Teknik Deerlendirmeye dayal olarak Psikiyatrik Muayene Raporlar dzenlenerek 31

ilgili Salk Mdrlne tasdik ettirilmektedir. Bu raporlarn, lke ve trafik gvenlii bakmndan istenen ve beklenen amaca uygun olduu sylenemez. nk Psiko-Teknik Deerlendirme Sistemi Hakknda eitim alan ve srcye uygulayan Psikologun olumlu ya da olumsuz raporunun geerli olmas Psikiyatri Doktorunun onayna baldr. Bu kabul edilemez bir durumdur. Srcy birebir olarak gzlemleyen, onun eksiklerini gren, ofrlk mesleine uygun olup olmadn deerlendirecek kii psikologlar olmaldr. Ya da Psikiyatri doktorlaryla da grme yaplmas gerekmektedir. Psiko-Teknikle Deerlendirme ile ilgili ynetmelikte Psikologlarn, Psikiyatri Uzmanlar gzetiminde alacaklarna ilikin bir hkm yoktur. Fakat, Psikologlarn tek balarna almalarna engel olan 1928 ylnda karlm <tababet ve uabati sanatlarinin tarzi icrasina dair kanun> Salk Bakanl tarafndan uygulanmakta ve Psikiyatri Uzmanlarn art komaktadr. Psiko-Teknik Deerlendirme hakknda Psikologlar Meslek Yasas kartma gayretindedirler. Hzla gelien, deien ilerleyen bir ada 84 yllk yasann en ksa zamanda TBMM tarafndan deitirilmesini ummaktayz. YNTEM 1. Karayolu Trafii ve Trafik Psikolojisinin Trkiyede ve Dnyadaki durumu nedir? 2. Trkiyedeki Psiko-Teknik Deerlendirme Merkezlerinin (PDM) durumu ile olumlu ve olumsuz yanlar 3. Psiko-Teknik Deerlendirme Merkezlerine gelen srcler Ya Cinsiyet Eitim Dzeyleri Src Belgeleri 4. Bilgi Toplama Aralar 5. lem Yolu 6. Tablolar SONULAR 1. Bulgular 2. Tablolar 3. Tartma ve Yorum 4. neriler 5. zet KAYNAKA 1. http://tr.wikipedia.org/wiki/Trafik_psikolojisi 2. Viyana Test Sistemi 2005 Normlarna Dayal Deerlendirme Salk Bakanl (Tedavi Hizmetleri Genel Mdrl)
32

Bildiri No: 116 KLK YAPISININ KAZA YAPMA OLASILII ZERNE ETKS Fatih PL1, Adnan SZEN2 1 Emniyet Mdrl , Elaz 2 Gazi . Teknoloji Fakltesi, Enerji Sistemleri Mhendislii, Teknikokullar, Ankara ZET Trkiye gibi gelimekte ve gen nfusa sahip olan lkeler nfus art hzna bal olarak sosyal refah erevesinde artan ara says ile birlikte trafik kazalarndaki art doru orantl olarak artmaktadr. Trafik kazalar lkemizde en nemli lm sebeplerinden birisidir. Her yl ortalama 4000 dolaylarnda kii trafik kazalarnda hayatn kaybetmektedir. Bu duruma yol aan birok faktr bulunmaktadr. Bunlar trafik planlamas, dizayn ve inaat, yol artlar, meteorolojik artlar saylabilir. lmcl faktr ise insan hatalardr. Literatr verilerine gre trafik kazalarnn %95inin src davran, src becerileri ve kazaya yatknlk gibi insan hatalarndan meydana geldiini belirtmektedir. Bunlar trafik kurallarn ve yol artlarn bilmeme, src becerisinin ktl, kt karar verme, deien koullara ayak uyduramama ve en nemlisi srcnn kiilik yapsdr. Bu almann temel amac src davranlarn trafik ierisindeki deiimini gzlemek ve bu davranlarn trafik gvenlii ve trafik kazalarndaki etkilerini belirlemektir. Bununla beraber src tiplerini incelemek ve tm bu bilgiler nda trafik kazalarn azaltc zmler retmek almann kapsamnda yer almaktadr. Srclerin srclk deneyimleri, gemileri, alkol kullanma alkanlklar, ka defa kazaya kartklar ve demografik zellikleri belirlenerek Ki-kare Bamszlk Testi ile deerlendirilmi, deikenler arasndaki iliki katsaylar saptanmtr. Ayrca deikenler arasndaki iliki uyum analizi ile incelenmitir.
33

Bildiri No: 117 TRKYEDEK UZUN YOL OTOBS FRLERNDE OBSTRKTF UYKU APNE RSKNN BELRLENMESNDE DRT SORU ANKETNN KARILATIRILMASI Dr. Hikmet FIRAT*, Dr. Melike YCEEGE*, Dr. Ahmet DEMR**, Dr. Sadk ARDI* *SB Dkap Yldrm Beyazt Eitim&Ara. Hast. Gs Hast Klinii **Hacettepe nv Tp Fakltesi Gs Hastalklar Anabilim Dal ZET Ama: Trkiye de 45 ya zeri ve Beden kitke indeksi (BK) > 25kg/m2 olan ar vasta src adaylarna polisomnografi yaplmas zorunludur, ancak kanundaki bu madde bavuru saysnn ok fazla olmas nedeniyle gz ard edilmektedir. Bu almada daha nce standardize edilmi olan 4 anket formu Berlin, STOP, STOP-BANG ve OSA50 kullanlarak uzun yol otobs frlerinde Obstrktif Uyku apne (OUA) riski belirlenmeye alld. Materyal-Metod: 90 uzun yol otobs frne 4 anket doldurulup hepsine polisomnografi uyguland. Ayrca olas diabet, hipotroidi gibi ek hastalklarn belirlenmesi iin kan tetkikleri yaplp kulak burun boaz tarafndan endoskopik muayeneleri yapld. Bulgular: Boyun evresi, BK, gbek evresi, OUA ve metabolic sendrom skl, oksijen desaturasyon indeksi ve uykuda oksijen saturasyonunun %90 n altnda olduu sure 45 ya zeri frlerde 45 ya altndaki frlere gre belirgin olarak yksekken, uykuda olan ortalama oksijen saturasyon ise belirgin olarak dk bulunmutur. STOP-BANG anketi hastal belirlemekte en yksek sensitiviteye (% 87) ve negative prediktif deere (%76) sahip olduu bulunmutur. Sonu: Uzun yol otobs frlerinde OUA riskini taramak iin 45 ya snr uygundur. 4 anket iinde STOP-BANG anketi uzun yol otobs frlerinde OUA riskini belirlemekte en yksek sensitiviteye ve negative prediktif deere sahip olmas nedeniyle bu grup kiilerde gvenli olarak tarama amal kullanlabilir.
34

Bildiri No: 118 LKYARDIM HZMETLER lknur KUBLAY Salk Bakanl Temel Salk Hizmetleri Genel Mdrl ZET Toplumda ilkyardm bilincinin gelitirilmesi, ilkyardm eitimi alm kiilerin saysnn artrlmas ve konuya gereken duyarlln gsterilmesi amacyla; 2002 ylnda lkyardm Ynetmeliinin yrrle girmesinden sonra, lkyardm Eitici Eitimlerine balanmtr. lkyardm ve eitici eitimlerinde standardizasyonu salamak, farkl uygulamalar ortadan kaldrmak iin uluslar aras standartlar dorultusunda eitim konular belirlenerek yaynlanmtr. Bu almalarla birlikte; sertifikal ilkyardm eitimlerine balanm olup; 2011 ylsonu itibaryla 138 lkyardm eitici eitmeni, 1199 ilkyardm eitmeni ve 343885 ilkyardmc yetitirilmitir. Bakanlmz hedefleri dorultusunda kurum ve kurulularla yaplan eitim ibirlii protokolleri, zel ilkyardm eitim merkezleri allar ile ilkyardmc saylarnn artrlmas planlanmaktadr. Anahtar Kelimeler: Toplum, ilkyardm, ilkyardmc, lkyardm Eitmeni, lkyardm Eitici Eitmeni
35

Bildiri No: 201 KONYADAK BAZI LKRETM OKULLARINDA TRAFK GVENL ETMNN NCELENMES Osman Nuri ELK1 Mehmet Ali LORASOKKAY2 M. Levent AIRDIR3 ZET Trafik sorunlar ve trafik kazalar lkemizde zlmesi gereken ncelikli sorunlardan bir tanesidir. lkemizde yaplan istatistikler incelendiinde trafik kazalarndaki kusur oranlarnda birinci srada insan faktr gelmektedir. Trafik gvenliinin bilinlendirilmesinde trafik eitimi en nemli unsurdur. Eitim, insanlarn tm yaam boyunca muhta olduu bir sretir. Eitim eksiklii trafik kazalarnn meydana gelmesinde en nemli faktrdr. Trafik eitimine sadece srcler deil tm yol kullanclar iin srdrlebilir bir eitim verilmelidir. Bu almada; lkemizdeki trafik eitimi ile gelimi lkelerdeki trafik eitimleri karlatrlmtr. Ayrca, Konyada baz lkretim okullarnda okul yneticilerine ve rencilere okulda trafik eitimine ynelik anket almas yaplarak trafik gvenlii eitimindeki eksiklikler ve sorunlar saptanarak, trafik eitimine ynelik neriler sunulmutur. Anahtar Kelimeler: Trafik Gvenlii, Eitim, Konya, lkretim, Anket
1 2 3
Prof. Dr. Seluk niversitesi Mhendislik Mimarlk Fakltesi, naat Mhendislii Blm, 42031, Konya. r. Gr., Seluk niversitesi Teknik Bilimler M. Y. O., naat Teknolojisi Blm, 42031, Konya. r. Gr. Dr. Seluk niversitesi Mhendislik-Mimarlk Fakltesi, naat Mh. Blm, 42031, Konya.
36

Bildiri No: 202 KARA YOLLARI TRAFNN LKRETM RENCLERNN YAAM KALTESNDE ETKS Morteza GHASEMY AQDAMY Hacettepe niversitesi Eitim Ynetimi, Teftii, Planlamas ve Ekonomisi Doktora rencisi
nsan eitimsiz yaayamaz Yaamn devam etmek iin, insann doutan getirdii davranlaryla snrldr nsan davranlarnn ounluunu bakalarnn etkisiyle rendiinden bakalarnca eitiliyor demektir Bu eitim yaam boyu srmektedir Eitim sisteminin belli bir dzene gre ilemesine karlk, hayat okulu dzensiz ve karktr. Bu da, eitimin ne gl bir siyasal ara olduunu, aka ortaya koyuyor. amzda gelien lkelerde eitim n safhadadr ve btn baarlarn temellinde gl ve baarl bir eitim grnmektedir Gnmzdeki teknolojiyi gelitiren insan, ald eitim bilginin dorultusunda kullanmaktadr nsan dnyann gelimesine yapt almalar sonucu yn vermektedir Bu almalar yapabilmeleri iin belirli bir zaman ierisine o almalarla ilgili bilgilendirilme eitimi almaktadr. phesiz en iyi eitim vermek yeri okullardr. Okullar arasnda da lkretim okullar yeni nesilli eitilmek iin ok ama ok nem tamaktadr. yi bir yurtta yetitirmek iin bu noktadan hareket etmek gerekir. Yaadmz hayatta kreselleme ve teknolojinin getirisi daha hzl ulamn eitli aralardr. Bu teknolojinin sonularnn biriside kara yollar trafiidir. Trafiin temelinde kurallar vardr. Kuralsz trafik asla dnlemez Kuralsz yaanan trafik, trafik deil bir korkun canavardr 2001 ylnda trafik kaza says 66243 olurken 2010 ylnda 116804 sayya ve Sadece 2010 ylnda l says 4045 ve yarar says 211496 kiiye ulamtr. Okullarda her konunun kitap olarak zorunlu eitimi verildi mzik resim beden eitimi elii beceri dersleri zorunlu olarak okutuldu eitimi verildi Fakat gelecein meslek sahibi olacak bu insanlarn karayollarnda trafii kullanaca unutularak trafik eitimi o insanlara zorunlu ders olarak okutulmad eitimi verilmedi, o insanlar karayollarnda trafik nasl kullanacaklarn bilmediklerinden dolay bir ou hayatn trafik kazalarnda karayollarnda kaybettiler Trkiyede nice deerli ve kariyer sahibi, lkeye faydal olacak insanlar trafik kazalarnda hayatlarn kaybettiler Bu lke iin bir yetimi insan gc kayplardr Bu tr zc rnekler Trkiyede yaanmtr ve hala yaanmaktadr lkenin her konuda gelimiliini salamak iin ileri gelecei imdiden grmek gereklidir Bu zellik trafik iinde geerlidir Bu gne kadar lkenin her bireyini trafik konusunda bilinlendirmek iin okullarda trafik bilgisi dersi eitimi yaplmadndan dolay karayollarnda ister yaya ister src olarak kurallar uygulamadan kurallardan yoksun olarak trafii kullanmaya kalkyoruz ve sonu kazalara neden oluyoruz Trkiye bu eitimsizliin nedeni ile bir trafik bilinsizlikle kar karya kalmaktadr Bu durumun dzeltilmesi ancak okullarda zorunlu olarak verilmesi gerekli olan trafik bilgisi dersi eitimi ile baarlabilinir Trafik nsanlar
37
3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII iin atlanacak geri plana itilecek bir konu deildir nk trafii ierii insan faktrdr insan varldr Dahas trafik insan zellikle ilkretim rencilerinin yaam kalitesini etkilemektedir. Bu almada lkretim ders kitaplarnn konular inceleyecek ve bir anket hazrlayarak kara yollarnda trafiin ilkretim rencilerinim yaam kalitesinde etkisini deerlendirecektir. Anahtar Kelimeler: Kara yollar trafii, Eitim, lkretim rencileri, Yaam kali-
tesi
38

Bildiri No: 203 TRAFK BLNC VE DUYARLILIININ KAZANILMASINDA MEDYA VE KTLE LETM ARALARININ ETKSNN NVERSTEL RENCLER AISINDAN DEERLENDRLMES Yaar Ahmet KURTBEYOLU, Rize ayeli le Emniyet Mdrl,Rize-Trkiye zet Kitle iletiim aralar, eitimde nemli bir role sahiptir. zellikle ekonomik kaynaklarn snrll nedeniyle, toplumun her kesiminin eitim sunusundan yararlanmas, istenilen lde olanakl olamamaktadr. Ayrca, ulam, nfus ve corafi koullar da eitimin yeterli lde salanmasn engelleyen etmenler arasnda yer almaktadr. Bu balamda, toplumun belli konularda aydnlatlmasnda ve eitsel yaynlarla bilgi sahibi olmasnda kitle iletiim aralarnn nemi gzard edilemez. Bu nedenle karayolu kullanclarnn eitimi ve trafik bilincinin kazandrlmasnda kullanlan kitle iletiim aralarnn nemi ok fazladr. Gnmzde medya faktrnn insanlarn bilin alglama dzeylerine etkisinin olduunu, herkes tarafndan ayn farkndala sebep olmad bilinmektedir. nsanlarn grsel, iitsel ve yazmsal medyatik aralarn etkisine maruz kald grlmekte olup; bilin duyarllnn olumasnda iletiim aralarnn etkisi ve nemi her geen yenilenen teknolojiyle beraber artmaktadr. Kitle iletiim aralarnn (gazete, televizyon, internet) Trafik bilinci ve duyarllnn salanmasnda, niversite rencileri tarafndan nasl algland ve en ok hangi iletiim aracnn farkndalk ve etkileim yarattnn belirlenmesi bu almann temel amacn oluturmaktadr. Aratrmada nicel betimsel yntem kullanlm ,veriler SPSS 16.0 paket program girilerek sonular analiz edilmitir. Rize ili ayeli Eitim Fakltesinde okuyan niversite rencilerine ynelik gelitirilmi olan, Kitle letiim Ara Alglama lei ( KAA ) uygulanmtr. rneklem ilkretimde trafik dersi 4 ve 5 snflarda temel oluturduundan 150si snf retmenliinde okuyan toplam 250 niversite rencisinden olumaktadr. Bu almann nda retmen adaylar karayolu trafik eitiminde kitle iletiim aralarndan bilgisayar etkileimi ile oluturulan slayt ve televizyonlarda yer alan spot filmlerin trafik bilinci ve duyarllklarnn kazanlmasnda dier kitle iletiim aralarna gre daha fazla etkili olduunu dndklerini belirtmilerdir. Anahtar Kelimeler: Kitle iletiim aralar, Medya, Trafik Bilinci ve Duyarllk
39

Bildiri No: 204 PLC TABANLI BR SCADA PROGRAMI KULLANARAK BR TRAFK KAVAI SNYALZASYON UYGULAMASI lhan TARIMER Mula niversitesi Mehmet N Mula l Emniyet Mdrl Kadir CENGZ Mula niversitesi Uur ARDI DHM Mula Dalaman Havaliman Gnmzde trafik sinyalizasyonu iin birok kontrol yntemi gelitirildii bilinmektedir. Bu kontrol yntemlerinden sabit periyotlu kavak sinyalizasyonu, lkemizde de yaygn olarak kullanlan bir yntemdir. Ancak trafik younluunun artmas, trafik denetiminde sabit periyotlu kavak sinyalizasyonunu yetersiz brakmaktadr. Kavakta oluan trafik younluunun durumuna gre farkl gn ve saatlerdeki gei sreleri ayarlanarak trafikte tkanklk meydana gelmesi ve olas gecikmelerin azaltlmas, trafik akn daha rahat ve gvenli hale getirebilir. Bu almada, haftann farkl zaman diliminde (hafta ii, hafta sonu, gece) trafik younluuna gre alan trafik klar noktas, bir programlanabilir mantk denetleyicisi ile kontrol edilmek ve izlenmek istenmektedir. alma kapsamnda herhangi bir nedenle trafik sinyalizasyonu kontrol ve onun izlenmesine mdahale edilmesi gerektiinde bu i, bilgisayar zerindeki bir grsel yazlm sistemi olan denetimli kontrol ve veri toplama sistemi (SCADA) vastasyla yaplmaktadr. Yaplan almada kavaa bal her bir yoldan geen ara says, trafiin younlat saatler gz nnde bulundurularak kartlmtr. Ara younluunun daha fazla olduu yollardaki aralar iin gei hakk dierlerine gre uzun tutularak daha fazla aracn geii salanabilecektir. Tasarlanan ve prototip uygulamas yaplan sistemin stnl, herhangi bir yolda alma olduunda bu yol ve dolaysyla sistem, yeniden optimize edilebilmektedir. Bu tr deiiklikler, uzun bir alma yaplmadan, hazrlanan SCADA yazlm zerinden kolaylkla yaplabilecektir. Bylece dier yoldan gelen aralarn gereksiz yere beklemeleri nlenmi olacaktr. Anahtar Kelimeler: Trafik sinyalizasyon, PLC, SCADA, kavak.
40

Bildiri No: 205 KORDOR HIZ DENETM SSTEM K. ENSOY, A. NAL, M.N. ERTA - stanbul Bykehir Belediyesi stanbul - Trkiye Karayolu trafik gvenliinin maksimum seviyeye ykseltilerek can ve mal kayplarnn minimuma indirilmesi iin trafik mhendislii hizmetlerinin geliimi ve trafik eitim hizmetlerinin yani sra, etkin bir trafik denetim hizmetinin de yrtlmesi gerekmektedir. lkemizde sadece 2010 ylda meydana gelen trafik kazalarna sebep olan unsurlara dair yaplan incelemede, src kusurlar orannn % 87 deerlerine ulat grlmtr. Kazalara neden olan src kusurlar incelendiinde ise yaplan 14 ana snflandrma ierisinde Hz kusuru yani Ara hzn yol, hava ve trafiin gerektirdii artlara uydurmamak, % 34 gibi bir orana denk gelmektedir. Bu nedenle karayolu trafik gvenliinin sreklilii iin hz kusurlarnn farkl denetim ve azaltlma yntemleri ile kontrol altna alnmas gerekmektedir. ehir ii yollarda hz kusuru (Ara hzn yol, hava ve trafiin gerektirdii artlara uydurmamak) nedeni ile meydana gelen kazalar nleyerek mal ve can gvenliinin salanmas. Birim zamanda yolun kapasitesi zerinde tat geiini engelleyerek trafik aknn optimize edilmesi amac ile ehir ii yollarda noktasal bazl hz denetimi yerine belirlenen blgelerde uzun mesafeli Koridor Hz Denetimi yapmak. Denetimin temel amac, daha fazla ceza yazarak srcleri cezalandrmak deil, yol kullanclarnn yakalanma riski algsn arttrarak, trafik gvenlii asndan tehlike yaratan davranlar zerinde caydrc etki yaratmaktr. Koridor Hz Denetimi uygulamas dier yntemlere gre daha uzun bir mesafede srekli, standart ve adil bir denetimi mmkn klan elektronik bir sistemdir.
41

Bildiri No: 206 TRAFK HLALLERYLE MCADELE TEKNOLOJDEN FAYDALANMA Yavuz ZBARAN anlurfa Emniyet Mdrl Krmz k ihlalleri, hatal parklar, hatal erit deitirmeler ve hz ihlalleri srcler tarafndan sklkla hissedilen can skc ve zc neticelere yol aan trafik ihlalleridir. Ekonomik iyilemeye paralel olarak hzla artan ara says ve bu arta paralel olarak art gstermeyen yol ve otopark alanlar, hepsinden nemli olarak trafik bilincinden yoksun olan srcler yaanan ihlallerin temel nedenleridir. Bu sorunlarn zmn mhendislik ve eitim alanlarnda aramak gerekirken bu zmler uzun bir sre ve byk para kaynaklar gerektirdiinden bunlarn yerine trafik deneticilerini kullanarak zm retme yoluna gidilmektedir. Bu noktada sorulmas gereken soru trafik denetilerinin zm iin ngrlen denetim hizmetlerini ne kadar etkili bir ekilde gerekletirebildikleridir. Kabul etmek gerekir ki gerek ehir iinde gerekse ehirleraras yollarda trafik denetilerinin says kontrol etmeleri gereken alann byklne ve ihlal saylarna nazaran ok dk seviyede kalmaktadr. Kolluk kuvvetlerinin elindeki trafik personelini ihtiyac karlayacak kadar artrmas mmkn olmadndan yaplmas gereken denetlemeyi trafik personeli yerine yapacak teknolojilerden faydalanmaktr. Gnmz trafik denetleme birileri trafik kural ihlallerinin nne geebilmek adna alglanan yakalanma riskinin artrlmas stratejisini benimsemektedir. zellikle trafik kltrn benimsememi srclerle mcadele asndan bu stratejinin kabul edilebilir ve etkili olduu ngrlmektedir. Bu noktada bilinmesi gereken bu strateji iin ulalabilinecek son noktann elektronik denetleme sistemlerinin yaygnlatrlmas ve bu sistemlerin varlnn btn srcler tarafndan bilinmesinin salanmas olduudur. Elektronik denetim sistemlerinin kullanm amac src davranlarn hem genel caydrclk yaparak hem de ferdi kural ihlalcileri cezalandrarak ekillendirmektir. Bu sistemlerle hem ihlali yapan cezalandrlmakta hem de trafik kurallarna uyma bilinci glendirilmektedir. Bu konuyla alakal olarak Feldman, Farmer, Williams ve Retting in 1998 ylnda Oxnard California da yaptklar almada krmz k ihlal tespit sistemlerinin krmz k ihlalleri zerine etkisinin incelemilerdir. Aratrmaclar 9 kameral 3 kamerasz ve 2 kontrol kavanda yaptklar almada krmz k ihlal tespit kameralar kullanlmaya balamadan 1 ay ncesi ve kameralar kullanlmaya baladktan sonra 4 aylk srete yaplan krmz k ihlallerini saymlardr. Sonular gstermitir ki kamera konulan kavaklarda ihlaller %42 orannda azalmtr. Ayrca ilgi ekici bir ekilde kamera konmayan kavaklarda da krmz k ihlallerinde %40 azalma olduu tespit edilmitir. Benzer ekilde Retting, Allan, Williams, Farmer ve Feldman1999 ylnda Virginia eyaletinin Fairfax ehrinde KTS in krmz k ihlallerine etkisi hakknda alma yapmtr. Aratrmaclar 6 kameral 3 kamerasz kavsak alannda bu almay gerekletirmitir. Bu 9 alanda krmz k ihlal tespit sistemi uygulamaya gemeden nceki 1 aylk zaman diliminde gereklesen krmz k ihlal saylar sistem almaya baladktan 3 ay ve 1 sene sonraki ihlal saylaryla karslatrmtr. alma kameral kavaklarda ilk 3 ay ierisinde %9 bir yl ierisinde %40 orannda krmz k ihlallerinin azaldn gstermitir. Ayrca kamera bulunmayan kavaklarda da bir yl sonra %14 orannda bir ihlal azalmas olduu tespit edilmitir. 42

Bahsedilen 2 almadan da anlalabilecei gibi kavaklarda kamera olduu algs yaygnlatka hem kameral hem de kamerasz kavaklarda ihlal oranlar azalmaktadr. Benzer ekilde yasak alanlara park eden aralar iin gelitirilecek yasak park tespit sistemi, hz ihlali iin kurulacak otomatik radar sistemleri, hatal erit deiimleri iin kurulabilecek yol izleme sistemleri, tek yon yol uygulamalarn ihlal eden aralar iin kullanlabilecek kamera sistemleri de kural ihlalleri yapan srclerin yakalanma riskini artracandan kural ihlallerini azaltacaktr. Buda denetleme birimlerimizin alglanan yakalanma riskinin artrlmas stratejisi iin kullanlabilecek en uygun aracn elektronik denetim sistemlerinin olduu gereini ortaya koymaktadr.
43

Bildiri No: 207 OTOBSL KAZALAR SEBEP SONU LKLER VE ZM NERLER Mehmet ERDOAN; TOFED (Trkiye Otobsler Federasyonu) stanbul-Trkiye Ama: Bu bildirinin amac ve ierii; sektrmzn, dolaysyla yolcularmzn ve genel karayolu/ trafik gvenlii iin sorunlar, boyutlarn, etkilerini ve zm nerilerini sunmak olacaktr. Giri: Otobs denildiinde, sektrmzn anlad; yaps, kapasitesi vb zellikleri ile ehirleraras yolcu tamacl yapan otobslerdir. Halen 355 firmaya kaytl 21.599 otobsmze ramen, tanm karmaasndan; trafie kaytl 200 bine yakn otobs tanml (9 koltukdan itibaren) tatlarn kart her kaza; medyada ve istatistiklerde verili biemiyle sektrmzn olumsuz alglanmasna/etkilenmesine yol amaktadr. Ayrca, otobsl kazalarn genel ve zgn sebeplerini ayrarak meseleye bakmakta ve zmleri doru yakalayabilmekte kanlamazlk bulunmaktadr. Yol kusurlar ayr ve ac bir ulusal gereimiz iken, bu etkenlerle karlan kazalarda, bunlar yerine src kusuru- ile balayan otobs(c) sulamas da hem sektrmz kt etkilemekte olduu kadar, -yol kusurlarnn ve tehlikelerinin srdrlebilirliini salamaktadr. Otobs yangnlarnn ortaya koyduu bir gerek de, retim teknolojilerindeki yanllklar ve eksikliklerdir. Yntem: Sektrmzn en st kuruluu TOFED in i almalar, kaza yeri inceletme- zel raporlar yan sra, medya haberleri taranarak, resm ve zel kurumlarn verilerinden yararlanlmtr. neriler: Gvenli otobs retim teknolojisi iin; yeni, salam, aleve dayankl i malzemeler, donanmlar, otomatik yangn sndrme sistemleri, kamera kayt ve ileti sistemleri (d n-arkayanlar ve ieriyi, motor ve yolcu blmlerini, srcy grerek) donanmlar iin yeni yasal dzenlemeler, 0-7 ya grubu iin Zorunlu Koltuk Sigortas kapsamnda, ok ynl (ocuk, Aile, Otobs/c) mevcut maduriyetleri giderici yasal dzenlemeler, Yol kusurlarnn btn donanmlaryla giderilmesi (viraj yokken bile, komple saa/sola yzey yatkl, zemin bozukluklar, yatay/dey iaretleme, aydnlatma, kenar bariyerleme, yola amur/su akmalarn engelleme, bitki sulamalarnda yollarn slak/kaygan edilmesini engelleme, su birikmelerini engelleme, kavak tehlikelerinin giderilmesi ) ve kaza tespit tutanaklarnn gereki olmas ve yol sunanlarn/denetleyenlerin sorumluluklar iin yasal dzenlemeler, Sektrmzn i ve kamu adna denetim grevleri yapabilmesi iin yetkili klnma mevzuat dzenlemeleri, Otobsl Kaza intiba veren vd karklklarn zm iin, Trafik, Karayolu Tama, 44

Karayollar Genel Mdrl Yasalarnda, Ynetmeliklerinde (9, 9-27, 27 koltuklu ve zeri gibi tatlara, mini bus, midi bus, otobs gibi) ayrtrma tanmlarnn getirilmesi dzenlemeleri, Tnellerdeki otomatik Yangn Sndrme Sistemlerinin yaygnlatrlmas/say artrlmas dzenlemeleri vb. Anahtar Kelimeler: Otobs ve yolcu gvenlii, yol gvenlii, tneller, sektr otobsleri, retim gvenlii, zm vardr.
45

Bildiri No: 208 ARA NDE OCUK GVENLIG - OCUK OTO KOLTUKLARI ALANINDA YEN GELMELER Aye SMER, ANEC, Brksel, Belika Ronald VROMAN, Consumentenbond, Lahey, Hollanda Bu almann amac ocuk oto koltuklar alannda Avrupadaki gncel gelimeleri ve uygulamalar tantarak trafik kazalarnda meydana gelen ocuk lmlerin azaltlmas konusunda cocuk koltuklar kullanmnn nemini paylamak ve Trkiyede de kullanlmasn yaygnlatrmaya ynelik tevikler sunmaktr. Bu koltuklar doru ekilde kullanldklar/monte edildikleri takdirde ocuk lmlerinin yaklask % 75, agr yaralanmalarn % 67 orannda azaltlmasna katk salar. Avrupa Birlii lkelerinde btn ocuklarn, boylar 1.35 metre veya 1.50 metreye ulaana kadar (lkeye gre degismekte), Birlemi Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE) Standard olan ECE R44.03 veya ECE R44.04 ile uyumlu ocuk oto koltuunda seyahat etme zorunluluu kanunla teminat altna alnmtr. ocuk oto koltuklarnn kullanm zorunlu ve yaygn olmas nedeniyle trafik kazalarnda ocuk lm ve yaralanmalar Avrupa Birlii lkelerinde nemli lde azalmtr. Avrupa Birliinin CARE veritabanna gre ocuk lmleri 1999-2008 yllar arasnda, 19 Avrupa Birlii lkesinin toplamnda %55 gibi byk bir oranda azalmtr. Kazalarda yaamn kaybeden ocuk says 1999 ylnda 2155 iken, 2008 ylnda bu rakam 980 olarak kaydedilmitir (15 ya alt ocuklar kapsar). Avrupa Komisyonunun 2010-2020 yol gvenlii eylem plan ise bu sayy yarya indirmeyi hedeflemektedir. sve bu konuda Vizyon Sfr stratejisi (trafik kazalarnda sfr lm) ile bir ok Avrupa lkesine nclk yapmaktadr. svein bu stratejisi dier lkelerde de uyguland takdirde, trafik kazalarnda ocuk lmlerinin yarya indirilebilecei ngrlmektedir. Son 20 yldan bu yana sveliler ocuklarn en az drt yana ulaana kadar ara iinde geriye dnk monte edilmi koltuklarda seyahat ettirmektedirler. sve rnegi ve son yllarda yaplan bir ok sayda arastrmalar sonucu, ocuklarn gvenlii iin aralarda en az drt yana kadar geriye dnk oturtulmalar gerektii konusunda salk uzmanlar ve diger aratrmac kurumlar mutabk kalmlardr. Bu dorultuda ocuklarn daha uzun sre geriye dnk oturtulmalarn zorunlu hale getirecek yeni bir ocuk oto koltuu standartn uzmanlarca gelistirilmi olup, Birlemi Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu Pasif Gvenlik Sistemleri alma Grubu (UNECE GRSP) tarafndan Aralk 2011de kabul edilmitir. Bu yeni standartn Ocak 2013de yrrle girmesi beklenmektedir. Trkiyede trafik kazalarnda yaamn kaybeden ocuklarn saysna baktgmz takdirde (2010 ylnda Trkiyede len 14 ya alt ocuk says 308, yaral 15335) Avrupada halihazrda uygulanmakta olan kanun ve ynetmeliklerin baarl uygulanmasndan elde edilen tecrbelerinden faydalanarak acil bir eylem plannn gelitirilmesinin ve uygulamaya konulmasnnn elzem olduu gzlemlenmektedir. ocuk oto koltuu kullanm halen 1 Haziran 2010 tarihli yasayla zorunlu hale getirilmi olsada, ocuk oto koltuklarnn salad gvenlik hakknda bilincin yeterli dzeyde yaygn olmad gzlemlenmektedir. Anahtar Kelime: ocuk oto koltuu, trafik kazalar
46

Bildiri No: 209 ANKARADA BR LE ESNAFININ OCUK OTO GVENL KOLTUU KULLANIMI DAVRANILARI VE BLGLER B. KK BER*, H. ZCEBE*, H. KACEMER**, E. KARAAA**, U. LGEN** *Hacettepe niversitesi Tp Fakltesi Halk Sal Anabilim Dal ** Hacettepe niversitesi Tp Fakltesi
Amalar: Her yl trafik kazalarnda yksek sayda ocuk yaralanmakta ve/veya hayatn kaybetmek, ocuklar motorlu ara ii trafik kazalarnda korumann en etkili yolu ocuk oto koltuu sistemi kullanmaktr. Bu nedenle OGK kullanmnn zorunluluu ou lkede olduu gibi lkemizde de Haziran 2010da yasa karlarak salanmtr. Ebeveynler, ara iinde bebek ve ocuklarn gvenli yolculuk yapmasn salamak iin ncelikle OGKyi tanmal, OGKnin nemini kavramal ve OGK kullanmann gerekli olduuna inanmaldrlar. Bu aratrma OGK hakknda bilgi, kullanm skl, kullanm etkileyen faktrlerin ve yasa hakkndaki farkndaln saptanmas amacyla yaplmtr. Gere ve Yntem: Tanmlayc tipte olan aratrma; Keiren lesi Fatih Caddesi, 2. Cadde ve Ahska Caddesi esnafnn bazlaryla yz yze anket uygulanmas yntemiyle yaplmtr. Sosyodemografik zellikler, OGK kullanmn etkileyen faktrler, OGK kullanm ve OGK kullanm ile ilgili bilgiler blmlerinden olmak zere toplam 32 soruluk bir anket formu kullanlmtr. Anket formu, sorularn bazlarnn daha iyi anlalmas iin grsel materyal ile desteklenmitir Toplam 300 kiiye ulalmtr. Analizlerde PASW Statistics 18.0 Paket Program; frekans dalmlar, ortalama, ortanca, standart sapma deerleri ve Ki - kare testi kullanlmtr. Bulgular: Aratrmaya 83 iletmede bulunan toplam 300 kii katlmtr. Katlmclarn %67si erkek, %47si 30 ya alt ve %52si lise mezunudur. Katlanlarn emniyet kemeri kullanm durumlarna bakldnda ehirleraras yolculuklarda emniyet kemeri kullanmnn belirgin artt grlmektedir. Srcler src olmayanlarla karlatrldnda, n koltukta yolcuyken daha az emniyet kemeri takmaktadr. Kadn srclerin erkek srclere gre srcyken ve n koltukta yolcuyken emniyet kemerini takma yzdeleri daha fazladr. Arka koltukta yolcuyken emniyet kemeri takma yzdeleri cinsiyete veya src olmaya gre deimemektedir ve olduka dktr. Aratrmaya katlan kiilerin ocuklarnda OGK kullanm dktr. 1-4 ya grubu ocuklarn %56s n koltukta ve anne kucanda seyahat ederken 5-12 ya grubu her iki ocuktan biri arka yan koltukta tek balarna ve emniyet kemeri kullanmadan seyahat etmektedirler. almaya katlanlarn sahip olduklar 113 ocuktan yalnzca 11i halen OGK kullanmaktadr. OGK kullanan 11 kiinin, 10u gvenlik sebebiyle OGK kullanyorken, 1i yasal zorunluluk olduu iin kullanmaktadr. OGK hakkndaki bilgi dzeyi 36 ya ve st olan grubun daha yksektir. renim dzeyi ykseldike bilgi dzeyi de artmaktadr. Src belgesi 47

olanlarn, srcyken ve n koltukta emniyet kemeri kullanm skl yksek olanlarn OGK hakkndaki bilgileri daha fazladr. Kiinin 12 ya alt ocuunun olmas bilgi dzeyini arttrmamaktadr (p<0,05). almamzda araba kullanmayanlarn OGK kullanmnn araba kullananlara kyasla daha fazla olduu, bununla beraber araba kullanan kadnlarn kullanmayan kadnlara gre daha ok OGK kulland bulunmutur (p<0,05). Sonu ve neri: OGK ve emniyet kemeri kullanmnn artrlmas iin toplumun bu konudaki bilgisinin artrlmas gerekmektedir. Bu amala medya etkin bir ekilde kullanlmaldr. Salk personelinin de ocuk izlemleri srasnda bu konuyu gndeme getirmesi trafik gvenlii asndan nemlidir. . Anahtar Kelimeler: ocuk oto gvenlik koltuu, OGK hakknda bilgi, OGK kullanm, kullanm skl
48

Bildiri No: 210 BTKSEL TASARIMIN KARAYOLU TRAFK GVENLNDE NEM: ANAKKALE RNE Alper SALIK, anakkale Onsekiz Mart niversitesi/anakkale/Trkiye Fsun ERDURAN, anakkale Onsekiz Mart niversitesi/anakkale/Trkiye Elif SALIK, anakkale Onsekiz Mart niversitesi/anakkale/Trkiye Kent ii yaya ve tat sirklasyonunu salayan yollar, caddeler, meydan ve bulvarlar; ulam, mekanlar birbirine balama veya ayrma gibi ilevlerinin yan sra, kent ak yeil alan sisteminin en nemli parasdr. Kent ii yollarda gvenli bir sirklasyon salanmas ve kentli saln tehdit eden unsurlarn minimal orana indirilebilmesi iin bu yollarda bitkisel tasarm ilkeleri dorultusunda uygulamalar yaplmas zorunludur. Kent ierisindeki yol aalandrmalar trafik teknii ynnden; ynlendirme, kimi noktalarn vurgulanmas, srcnn ilgi alann snrlama, duran trafiin glgelenmesi, yayalarn gvenlii, dikey ve yatay yndeki olumsuz grnmleri nleme, yol boyunca yap ve mekanlar balama/ayrma konularnda ilevler stlenirler. Bu almada, gvenli bir trafiinin salanmasnda bitkisel tasarmn tad nem ve tasarm ilkeleri rneklerle aklanmtr. Bu dorultuda anakkale kent iindeki mevcut yollar kullanmlarna gre snflandrlarak, bitkisel potansiyelleri, tasarm ilkeleri, ilevsel ve estetik kullanmlar asndan irdelenmitir. anakkale kenti 928 km2 yz lmnde olmakla beraber kent iinde 200 km uzunlukta yollara sahiptir. Bu yollarn trafik gvenlii, kent-kentli sal ve kent ekoloji asndan kalitesinin artrlabilmesi iin tasarm nerileri gelitirilmitir. Anahtar Kelimeler: Bitkisel Tasarm, anakkale, Gvenlik, Karayolu, Trafik.
49

Bildiri No: 211 AKILLI ULAIM SSTEMLER YARDIMIYLA KARAYOLU TRAFNDE TAIT VE YOL GVENLNN ARTIRILMASI Hakk SOY, Karamanolu Mehmetbey niversitesi, Karaman Mehmet BAYRAK, Mevlana niversitesi, Konya Giri Karayollarnda ulam daha gvenli hale getirmek iin kullanlan eitli sensor ve haberleme teknolojileri zerindeki aratrma ve gelitirme almalar her geen gn artarak devam etmektedir. Ana yollarda trafik skkl ve bunun sonucunda ortaya kan trafik kazalarnn nlenmesi ou zaman trafik ynetiminde zm bekleyen problemlerin banda gelir. Bugn otomotiv teknolojisinde gelinen noktada karayollarnda seyreden tatlara sensorlar, radar, kamera gibi gelimi teknolojiler entegre edilerek evresel ortam alglayabilme yetenei kazandrlmtr. Bunun tesinde son yllarda kablosuz haberleme sistemlerinde yaanan hzl geliim sonucunda tat haberleme sistemlerinin otomotiv teknolojisinde kullanm da byk bir ivme kazanmtr. Yakn gelecekte tat haberleme sistemleri (Vehicular Communication Systems, VCS) sayesinde retilecek tatlarn yol kenarlarnda bulunan haberleme alt yaps ile (Roadto-Vehicle Communication, RVC) ve hatta kendi aralarnda haberlemesi (Inter-Vehicle Communication, IVC) planlanmaktadr. Yntem Akll ulam sistemleri (Intelligent Transportation Systems, ITS); kablosuz haberleme teknolojileri kullanlarak karayolunda seyahat eden tatlar arasnda veya tatlar ile karayolu haberleme alt yaps arasnda bilgi al veriine imkn salayan, bu ekilde karayollarnda trafik gvenliini, ulam etkinliini ve seyahat konforunu artrmak hedefiyle gerekletirilmi, ayn zamanda evre korumasna katkda bulunmay amalayan gelimi trafik ynetim sistemleridir. Karayolu ve birbirleri ile balantl aralar akll ulam sistemlerinin temel yap ta olup bu ekilde sr konforu ve gvenlik art amal ok sayda uygulama salanabilir. Uygulamalar karayolu gvenliini artrma amal ve sr konforunu artrma amal olmak zere iki grupta incelenir. Gvenlik amal uygulamalara rnek olarak yol koullarnn ve yakn aralarn grntlenmesi, arpma uyars, otomatik frenleme gibi sistemlerle kaza nleme, kaza uyars, acil durum tatlarna (amblans, itfaiye, vb.) ncelik salama verilebilir. Konfor amal uygulamalara rnek olarak ise aktif trafik ynetimi, trafik bilgisi izleme, yol planlama, eitli multimedya servisleri verilebilir. Standardizasyon almalar sonucunda, fiziksel (PHY) ve ortam eriim kontrol (MAC) katmanlar IEEE 802.12p alma grubu tarafndan belirlenen DSRC (Dedicated Short Range Communications) standard haberleme tabanl otomotiv uygulamalar iin yaygn olarak yol gsterici teknoloji olarak kabul edilmektedir. Sonular Bu bildiride karayollarnda seyahat eden tatlar iin yol ve sr gvenliinin artrlmasna ynelik kablosuz haberleme teknolojilerinin yeni uygulamalar hakknda bilgi verilmesi amalanmtr. Anahtar Kelimeler: Tat haberleme sistemleri, yol-ara haberleme, akll ulam sistemleri. 50

Bildiri No: 212 3N AIR HZMET OTOKORKULUUNUN ARPIMA DAVRANIININ BLGSAYAR SMLASYONU VE ARPIMA TESTYLE BELRLENMES Ayhan ner YCEL, Mustafa Kemal . naat Mh. Blm Hatay, Trkiye Ali Osman ATAHAN, Mustafa Kemal . naat Mh. Blm Hatay, Trkiye Orhan GVEN, ALKA San. n. ve Tic. A.. Gebze-Kocaeli, Trkiye ZET Karayollarmzda kullanlacak her trl gvenlik tertibatnn Avrupa arpma Test Standard EN1317deki artlar salamas 1.1.2011 tarihinden itibaren zorunlu hale gelmitir. Bu sebeple, karayollarmzda halen kullanlmakta olan 3N AHO kodlu ar hizmet otokorkuluunun arpma davrannn belirlenmesi zaruri hale gelmitir. Bu davran elde edebilmek iin iki aamal bir alma yaplmtr. lk aamada 3N AHO sistemi bilgisayar ortamnda modellenmi ve dinamik arpma simlasyonlar literatrde bu analizleri yapabilen LS-DYNA program kullanlarak gerekletirilmitir. Bu simlasyonlar gerek arpma testlerinde kullanlacak olan 900 kg. lk otomobil ve 13 tonluk otobs ile yaplmtr. Simlasyon sonularna gre baarl olduu belirlenen 3N AHO sistemi gerek arpma testlerinde denenmitir. 900 kg. ve 13 tonluk aralarla yaplan testler de baarl olmu ve sonularn yaplan simlasyonlarla uyumlu olduu belirlenmitir. Sistem EN1317 standardndaki H2 seviyesi iin CE belgesi almaya uygun bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Karayolu Gvenlii, Ar Hizmet Otokorkuluu, H2 Seviyesi, arpma Testi, EN 1317, Sonlu Elemanlar Analizi, LS-DYNA, CE Belgesi
51

Bildiri No: 301 TRKYE KARAYOLLARI TNELLERNN TARHES VE GVENL Ahmet rfan NAL/ Karayollar Genel Mdrl / Ankara / Trkiye Tneller sayesinde karayollar zerindeki corafi engeller alarak ulusal ve uluslararas ulamda ok byk avantajlar salanmaktadr. Corafi ynden dalk bir arazi yapsna sahip olan Trkiyede tnel says dier lkelere nazaran olduka fazladr ve 2023 ylna kadar bu say ve uzunluklar nceki yllara gre daha da fazla artacaktr. Karayollar Genel Mdrl ve ilgili tm kurum kurulular iin tnel gvenlii bundan sonra daha fazla nem kazanacandan gerekli minimum gvenlik kriterleri tnellere uygulanmaldr. Trkiyedeki tnellerin yapmna 1950li yllarda balanm, ilk ina edilen tneller ksa tulde olup lardan ve heyelanlardan korunmak amal ina edilmitir. 1980lerin sonlarnda otoyollarn yapmna hz verilmesiyle; tnel yapmnda yeni ekipmanlar ve Yeni Avusturya Tnel Metodu (NATM) gibi yapm teknolojileri ile tanlmtr. Bu gelimeler, Karayollar Genel Mdrln ve Trk Mteahhitlerini yeni ve daha uzun tnellerin yapm konusunda cesaretlendirmitir. lk defa uluslararas olarak stanbulda gerekletirilen 10. Ulatrma urasnda 2023 ylna kadar Karayollar Genel Mdrl hedefleri arasnda Trkiyenin ve hatta Avrupann en uzun tnelini yapmak ve yeni tnel ama ekipman olan Tnel Delme Makinesi (TDM) ile daha uzun tneller alarak Kuzey-Gney koridorlarn oluturmak bulunmaktadr. Tneller, karayollarnn btnleyici parasn oluturan byk sanat yaplarndandr. Karayollarnda ulam kolaylatran, uzun mesafeleri ksaltarak gemeye olanak salayan tnellerde yeterli gvenlik nlemleri alnmadnda ok ar sonular douran kazalar meydana gelebilmektedir. zellikle tehlikeli madde tayan aralarn sebep olduu yangnl kazalarda bu nlemlerin gereklilii daha iyi anlalmaktadr. Karayollarnda tnel gvenliinin salanmas, altyap nlemlerinin alnmas yannda, gvenlik ekipmanlarnn oluturulmasndan, kamuoyunun bilinlendirilmesine kadar ok geni bir alan kapsamaktadr. Avrupa Parlamentosu ve Konseyi 29 Nisan 2004 tarihinde 2004/54/EC sayl Direktif ile Trans-Avrupa Karayolu A Tnelleri iin minimum gvenlik gereksinimlerini belirlemitir. Trkiyede ise bu Direktife karlk olarak Karayollar Genel Mdrlnn 08 Mart 2005 tarihli Tnellerin Asgari Gvenlik Gereksinimlerine likin Proje Kriterleri ile ilgili bir Genelge hazrlanmtr. Tnellerin projelendirilmesinde birinci safhada jeolojik ettler ve ett sonularna gre gzergah tespiti yaplr. kinci safhada ise Karayollar Genel Mdrlnce onaylanan Genelge dorultusunda tnel projelerinde gvenlik kriterleri dikkate alnarak projelendirmesi tamamlanr. Tnel gvenlii iin belirlenen gvenlik kriterlerini sralarsak: eim, yaya yollar, acil klar, enine geiler, refj geileri, snma cepleri, aydnlatma cihazlar, havalandrma bacalar, acil durum istasyonlar, su temini, kontrol merkezi, izleme sistemleri, tnel kapatma ekipman, haberleme sistemleri, acil g kayna ve trafik iaretleridir. Avrupa Birlii mktesebat almalarnda ortak ulatrma politikas kapsamnda karayolu tnel gvenlii konusu mevzuata girmitir. Bundan sonra atlacak adm Avrupa Birlii Direktifi ile Trkiyede hazrlanan Genelgenin farkllklar ve eksikliklerinin bir an nce belirlenip tek52

nik almann bitirilmesidir. Avrupa Birliinde ve Trkiyede mallarn deiimi ve insanlarn gvenli seyahat etmesi ekonomik gelime ve medeniyet iin temel faktrdr. Bu mmkn olan en iyi koullarda gvenlik ve uygun trafik akn tnellerimizde de gerekletirmekle mmkndr. 2023 ylna kadar daha uzun tnellerin saysnn artmas ile tnellerin ilevleri ve tnel gvenlii daha da nemli olacaktr. Bu nedenle Karayollar tnellerinde alanlar grevlerinin nemini bilerek srekli, dikkatle ve gvenlik nlemlerini uluslararas standartlarda gerekletirmeye almaldr. Anahtar Kelimeler:Tnel Gvenlii, Avrupa Birlii, Direktif, TDM (Tnel Delme Makinesi)
53

Bildiri No: 302 OSMANLIDAN CUMHURYETE SEYRSEFER YAN TRAFK Eyp AHN / EGM. Ariv Dairesi Bakan lk lml trafik kazas 1821 ylnda ilk buharl posta arac ve sonradan buharl yangn sndrme arac olarak kullanlan arala yapld. Bu aracn sebep olduu lm, karayollarndaki motorlu trafik dneminin ilk lml kazas olarak tarihe geti1. Karayollar zerinde kontroll ve gvenli geiin yaplmas iin ilk trafik lambas, otomobillerin youn olarak kullanlmasndan nce, 1868 ylnda Londrada kullanld. OSMANLI DNEMNDE SEYRSEFER YAN TRAFK Osmanl Devletinin en parlak yllar olan devirde, bakenti olan stanbulun nfusu 850 000 binle-re dayanmt. Bylesine byk bir kentin seyrsefer yani trafik hareketleri de o oranda youn ve kar-mak haldeydi. Bu dnemde payitaht ikiye blen boaz zerindeki deniz seyrseferi yani trafii her iki ktaya iki tarafl geilerin mutlaka bir deniz aracyla yaplmas zorunluluunu getiriyordu. Bu d-nemin stanbulunda, kent ii ulamda iki farkl ulam biimi vard. Birincisi deniz ulam, dieri ise, kara ulamyd2. DENZDE SEYRSEFER YAN TRAFK Osmanl Devletinin payitahtnda da, fethi takiben kayk ve motorlarla boazn her iki yakasna yk ve insan tamacl yaplmaya baland. Zamanla artan deniz aralarnn belli bir kural iinde seyrseferlerini yani trafiini, gven iinde yerine getirebilmeleri iin dzenlemeler yapld. On altnc yzyldaki seyrsefere yani trafie ait belgelerden, stanbulun o sralarda Boaz ve Hali kylar arasnda yolcu ve yk tayan gemilerin, seyrsefer ya da trafik gvenlii bakmndan ciddi bir disiplin altna alnd anlalmaktadr. KARADA SEYRSEFER YAN TRAFK Osmanl Devletinin Payitaht, fethi takiben, Bizansllardan ald mirasn zerinde fazla oyna-mad. Geen zamana bal olarak gelien stanbulda ok da geni olmayan caddelerin yaplmasna karlk, Arnavut kaldrm olarak tabir edilen dar sokaklar da yapld. Yaya kaldrmsz olarak ina edilen yollarda, yayalar serbeste dolarlard. Bunun yannda, sokak ortasnda seyyar berberlik yapan-lar da vard. Bunlar, tra esnasnda herhangi bir aracn gemesi durumunda mterisini, oturduu san-dalyesiyle birlikte kaldrp kenara eker ve aralarn gemesini takiben ayn yere gelerek iine devam ederdi3. Dier seyyar esnaf da ayn davran ierisinde dnldnde, kazalara sebebiyet vermemek iin, tramvaylarn nnde, elinde boru olan ve Vardac adyla adlandrlan grevliler bulunurdu. Vardaclar, hzl koan delikanllardan seilirlerdi. Bu vardaclar, ellerindeki boruyu gerektiinde tt-rp Vardaa diye bararak yolu aarlard4.
1 Trafiin Ksa Tarihi. 2 Hseyin imek, Osmanl Dnemi Eitim Sorunlar: Yol Gvenlii (Trafik) ve Okul Servisiliine Dair Tarihsel Bir nceleme, www.kes.aku.edu.tr, Ulam Tarihi: 11 ubat 2012. 3 hsan Birinci, stanbulda lk Trafik Hayat Tarih Mecmuas, y.12, c.2, s.9, stanbul, 01 Eyll 1976, Sf: 91. 4 hsan Birinci, a g m Sayfa: 91.
54

SONU Bilimin ve onun retimi olan teknolojinin srekli olarak gelimesi; karayollar zerinde hareket eden otomobillerin eitlenmesini ve hzlanmasn salad. Bu aralarn hareket edebilecei karayol-larnn da ayn gelimeye paralel olarak modernize edilmesi istenmeye baland. Bu konuda sorumlu konumunda olan ynetimler, zm iin araylara baladlar. Bu araylar sonucunda; seyrseferin yani trafiin, gnn ihtiyalar dorultusunda srekli olarak yenilenmesi saland. Ayn ekilde, zerinde seyrseferin yani trafiin hareket halinde bulunduu ka-rayollarnda da nemli deiiklikler yapld. ncelikli olarak, tek eritli ve gidi-gelili olarak ina edi-len yollar, daha sonralar duble yol olarak tabir edilen biimde ina edildiler. Duble yollar, otobanlar takip etti. Bu yollar zerinde hareket eden aralarn hzlar da yollar orannda deiiklie urad.
55

Bildiri No: 303 TP ONAYI BELGELENDRME SREC VE NEM Sfyan EMROLU, Mustafa Zuhurat AYCI, Glderen OUZ, Aye Feyza DNLER Sanayi Genel Mdrl Otomotiv sektr lkemizde ve dnyadaki en nemli sektrlerden birisidir. Otomotiv sanayi ve yan sanayisi ile birlikte ekonomiye ve isdihdama byk katk salamaktadr. Demir-elik, petro-kimya, hafif metal, tekstil, cam, elektrik-elektronik gibi temel sanayi kollarndan salad hammadde ile turizm, altyap, inaat, ulatrma ve tarm sektrlerinin ihtiya duyduu her eit motorlu arac nihai rn olarak sunan kendi geliimi ile ilikili sektrlerinde gelimesine katk salayan ve bu srete yenilikleri, teknolojiyi yakndan takip eden en byk yatrmlarn yapld byk sektrlerden birisidir. Bu nedenlerle de gnmzde lkemizde ve dier lkelerde birok kamu kurumu ve zel sektr, otomotiv sanayinde birlikte hareket etmek durumundadr. retilen nihai rnlerin insanlarn hizmetine sunulmas ve insanlar tarafndan gvenli bir ekilde kullanlabilmesi iin eitli kanun, ynetmelik ve standartlara uymas gereklidir. Bu almada otomotiv sanayi nihai rnlerinde can ve mal gvenliinin salanmas amacyla, sz konusu rnlerin standartlara uygunluunu gsteren tip onay belgelerinin nemi vurgulanmaktadr. Ayrca, Tip Onay Belgelendirmesinin nemi ile birlikte lkemizde onaylama sreci hakknda bilgiler, belgelendirmenin trafik gvenliine etkileri belirtilmekte, karlalan problemler ve zm nerileri sunulmaktadr. Sonu olarak, lkemizde, 2011 ylnda 1192726 adet ara tescil edildii dnldnde bu aralarn yasal mevzuat gereklerine uygun retilmesini salamak ve insanlarn hizmetine sunmann ne kadar nemli bir unsur olduu ortaya kmaktadr.
56

Bildiri No: 304 TRAFK SCL REJM Yrd. Do. Dr. Ekrem KURT Kadir Has niversitesi Hukuk Fakltesi stanbul, Trkiye Trafik sicili de, tpk tapu sicili, nfus sicili gibi, devletin yetkili organlar tarafndan tutulan resmi bir sicildir. Ancak tapu sicilinin aksine bu sicil kamuya ak olmayp yalnzca yetkili makamlar ve mahkemeler bu sicili grebilir. Trafik sicili aslnda kendisine gvenlik, mlkiyet, mlkiyet kstlamalar, idari cezalarn tatbiki, icra takibi, vergilendirme gibi genellikle birbirinden ok farkl ilevlerin yklendii bir resmi kaytlar sistemidir. Bununla birlikte trafik siciline yaplacak tescilin, mlkiyeti yahut dier haklar kurucu bir rol bulunmamakta, yalnzca aklayc bir rol oynamaktadr. Acaba bylesine yklce bir grev yklenmi bir sicilin kamuya ak olmamasnn nedeni nedir? Dier syleyile, gndz plakasn aldmz bir arac, akam eve gittiimizde internet zerinden sorguladmzda, bunun kime ait olduunu, modelini, vb. bilgileri renmemizde bir saknca var mdr? Aslnda bu bilgilerin bir ksm herkese sorgulanabilmektedir: Aracn zerinde rehin, haciz gibi bir hak kstlamasnn yahut bir vergi borcunun veya tahakkuk etmi bir trafik cezasnn bulunup bulunmad hususlar bugn bilgi mahiyetinde de olsa sorgulanabilmektedir. Yine aracn kaza-sigorta tazminat gemii internetten veya mobil telefonlarn ksa mesaj servisleri araclyla sorgulanabilmektedir. Ancak yetkili makamlarn dndaki kiilerin sorgulamalar bununla snrldr. Aracn kime ait olduu, adresi vb. bilgilere ulalamaz. Bu bilgileri kolluk gleri, trafik zabtas, noterler, mahkemeler ve icra daireleri elektronik ortamda grebilmekte ve ilem yapabilmektedirler. Bylece trafik sicillerinin bir de elektronik kopyas ortaya km bulunmaktadr. Ancak hukuk dzeni burada yer alan bilgilerin her isteyen tarafndan kolayca grlebilmesini eitli nedenlerle uygun bulmamtr. Bu sakncalar muhtemelen sahtecilik, kopya belge ve plaka retme, change tabir olunan motor/asi numaralar ile ilgili yolsuzluklar, kiisel bilgilerin gizlilii, gvenlik gibi unsurlar olmaldr. Sistemimizde tescilli motorlu aralarn sat ve sair devir amac gden trampa, balama gibi szlemelerin mnhasran noter tarafndan resen dzenlenmesi gerekmektedir. Son yllardaki dzenlemelerle noterlere, sat yaplan motorlu arac ile elektronik ortamdaki sicil bilgilerini karlatrma ve aracn tescil belgesi ile elektronik bilgilerin uyumsuzluu halinde szlemeyi yapmama grevi verilmitir. Sicilin nemli bir ilevi de aslnda bir tanr mal olan motorlu aralarn rehninin sicile yaplacak bir tescil ile gerekleebilmesidir. Bu yntem sayesinde normalde alacaklya yahut nc kiiye teslime gerek kalmadan rehin ilemi gerekleecektir; ancak burada bir sorun vardr, o da sicilin kamuya ak olmamas nedeniyle rehinden haberi olmayan bir ahsn arac devralmas durumunda, aracn rehinli olarak alcya gemesi ihtimalidir. O halde rehin kaydnn aracn tescil belgesine de (ruhsat) ilenmesi gerekir. Motorlu aralarn tanr birer mal olmas nedeniyle intifa hakk dndaki bir irtifak hakknn kurulmasna ve dolaysyla da trafik siciline ilenmesine imkan yoktur. Anahtar Kelimeler: Trafik sicili, motorlu ara, tescil, mlkiyet 57

Bildiri No: 305 MODERN DNEL KAVAK ZET Orhan YCE, Ulatrma Bakanl Karayolu Trafik Gvenlii Genel Mdrl Avrupa Komisyonun yaynlad 2004 Yl altyap Gvenlik Ynetimi Raporunda karayollar zerinde meydana gelen trafik kazalarnn % 27si, toplam lml kazalarnn ise %10nun kavaklarda meydana geldii belirtilmektedir. Benzer ekilde lkemizde de srclerin alglamasn gletiren kavaklarn karayollar zerinde nemli kaza noktalar olduu bilinmektedir. Genel olarak kavak atma noktalar dikkate alndnda 4 kollu hemzemin kavaklarda 32 adet tat-tata atma varken benzer modern dnel bir kavakta)MDK) bu deer 8e dmekte ve potansiyel kaza noktas %75 seviyesinde azalmaktadr. Bylece MDKlarn projesi teknik elemanlar tarafndan uygulanmas zellikle kaza noktalarnn azaltlmas asndan faydal grlmektedir. Bu kapsamda Modern Dnel Kavaklar; yol kullanclarn temel beklenti ve ihtiyalarnn ncelikle ortaya konulmas ile kapasite, trafik gvenlii ve maliyet parametrelerinin dengelenmesine uygun bir kavak tipi olarak karmza kmaktadr. Modern Dnel Kavaklarn uyguland pek ok lkede uygulama sonras yaplan gzlemlerde lml kazalarda %80ler dzeyinde bir azalma olduu grlm olup, bu kavaklar edzey kavaklar iinde olduka gvenli bir tr olarak kabul grmektedir. Trkiyede Pilot uygulamalarndan biri olan ve 2005 ylnda iletmeye alan ve Y.O.G.Tsi 37 345 ara olan Gaziantep li Bapnar kavann Modern Dnel Kavak yaplmadan nceki 3 yllk verileri ve Modern Dnel Kavak yapldktan sonraki 5 yllk kaza verilerini ieren sunumdaki tablolardan anlalaca zere kaza says 11den 4e, l says 1den 0a ,yaral says ise 22dan 0a ve maddi hasarl ara says ise 16den 6ya dt grlmektedir.
58

Bildiri No: 306 TRAFK VE YOL GVENL SEKTRNDE ALIANLARIN MESLEK ETM ve GVENLK TEDBRLER Ahmet TRKOLU, Yksek Trafik Gvenlii Kurumu Dernei-STANBUL-TRKYE Ama: Bu almann amac; ehir iinde ve dnda yol yapm, sunum/iletim, bakm, onarm almalarndaki hizmetler srasnda meydana gelen aksaklklarn/yanllklarn ve bunlarn rettikleri kt sonular, boyutlarn, etkilerini, sonularn ve zm nerilerini tespit ederek sunmaktr. Giri: nsanlarn yaadklar, pek ounun altklar alanlar, yerel ynetimlerin yetki ve sorumluluklar kapsamndadr. Bu balamda, lke genelinde bir standardizasyon erevesinde uygulama birliiyle Trafik ve Yol Gvenlikleri salanmas, her insan iin ihtiyatr. Trafik de ok ciddi bir bilim daldr. Bu alanda yaplacak olanlar da bilimsel olmas gerektiinden, yerel ynetimlerin de bu konuda cidd kadrolar olmas gereklidir. Kadrolarn kurulmasnda ve altrlmasnda her ne kadar, bir takm yasal engellerden bahsediliyorsa da; gvenlik, sz konusu olunca - ki insanlar iindir-, tm engeller geerliliklerini yitirmelidirler. Yntem: Mevcut durumun, yol atklar sorunlarn, boyutlarnn, etkilerinin, sonularnn tespitinden sonra, nerilere geilmitir. K.yollar Gn. Md. nn Yol almalarnda Geici aretleme El Kitabndan, i yaptrd yklenicilerle yapt yazmalardan, artnamelerden, proje rneklerinden, olumsuzluklarn sonularna dair medya yaynlarndan, ilgili mahkeme safhalarndan, kararlarndan, modern lkelerin yol almalarndaki uygulama rneklerinden yararlanlmtr. Yazar, otobsl kazalarn olay yerlerini inceleyip, olay yeri ve ekli ile ilgili grlerini, trafikzede ve sektrn dier mensuplar otobslere, mesleki st kurulua rapor ederek; KAZA SONRASI HUKUKUNA ve YOL KUSURLARININ GDERLMESNE katk iin almalar yapmaktadr. neriler: Yapm, bakm, onarm almalar yap(tr)lrken, kadro ve ekipman ihtiyalar tam tespit edilerek, gerekli organizasyon emalarn kurmak, bunlara gre kadrolar oluturmak ve altrmak zorunluluu yansra, alacaklar konuya ilikin temel eitimlerden geir(t)erek, sertifikalandrarak, yetki ve sorumluluk altnda altrmak; gerekli ve modern ekipmanlar salayp, alma ve denetim alanlarna gndermek, alma alanlarn da srekli denetim altnda bulundurmak gerekmektedir. alanlarn, periyodik eitimlere alnmalar da gerekecektir. Yol almalar, Geici Zorunlu aretlemeler , yollarn YOGT (Ylda Ortalama Gnlk Trafik) saylarna gre proje-onay-uygulama-onay sonrasnda balatlmal, ii yaptran kurum, yklenicisince/kendisince yaplan almalar sresinde de 7/24 kesintisiz denetimini yap(tr) maldr. Geici aretleme; Geici Sinyalizasyonu da kapsamaldr. Bu alanda da AR GE almalar yaplmaldr. Bunlar iin de gerekli yasal dzenlemeler yaplmaldr. () Bildirinin btnnde; yararlanlan kaynaklara da yer verilerek, somut baz iyi ve kt sonularla, konunun ciddiyeti vurgulanacaktr. Anahtar Kelimeler: Trafik/Yol Gvenlii Hizmetleri, Meslekii Eitim, Sertifikal Personel 59

Bildiri No: 307 TVTURK ARA MUAYENE STASYONLARINDA KARMA RENME Erman KSE TVTURK Kuzey Tat Muayene stasyonlar Yapm ve letim A.. stanbul, Trkiye. Emre BYKKALFA TVTURK Kuzey Tat Muayene stasyonlar Yapm ve letim A.. stanbul, Trkiye. TVTURK olarak, ara muayenelerine ynelik bir kamusal zorunluluu, mutlak mteri memnuniyetini ve kaliteli hizmet vermeyi hedefleyerek faaliyet gstermekteyiz. Bu amala, Trkiye apnda 81 ilde, 193 sabit, 73 gezici istasyonumuz ve yaklak 3000 alanmz ile hizmet vermekteyiz. Verdiimiz hizmetteki temel hedeflerimiz, srekli renen, yenilikleri yakndan takip eden ve TVTURKn kurumsal vizyonunu benimsemi alanlarmz ile beraber muayene kalitesini artrmaktr. TVTURK bu balamda tm Ara Muayene stasyonlarnda alan ve aday personeline teknik eitimleri kendi bnyesinde snf eitimleri ve elektronik eitimler olarak iki farkl yntemle vermektedir. Snf eitimleri Teknik Eitmenler, stasyon Amirleri veya stasyon Amirinin belirledii eitici Teknisyenler tarafndan aday personele ve mevcut alan personele verilmektedir. Elektronik eitimler ise web tabanl bir yazlm zerinden eitim konularnn renci tarafndan bilgisayar ortamnda izlenmesi ile verilmektedir. Buradan da anlalaca zere TVTURKte karma bir renme sistemi uygulanmaktadr. Bu bildiride karma renme uygulamalar incelenecek ve TVTURKte karma renmenin nasl kullanld ve uygulamaya alnd belirtilecektir. Anahtar Kelimler: E-renme, Karma renme, Harmanlanm renme.
60

Bildiri No: 308 TRAFK BRMLERNDE ALIAN POLSLERN Z ANLAYILARI LE LETM BECERLER ARASINDAK LKNN BAZI DEKENLER AISINDAN NCELENMES Dr. Ruhi YT, Konya, l Emniyet Mdr Yardmcs Abubekir ERDOAN, Polis Memuru zet Bu aratrmann amac trafik birimlerinde alan polislerin z anlaylar ile iletiim becerileri arasndaki ilikinin baz deikenler asndan incelenmesidir. Aratrma genel tarama modeline uygun olarak yaplmtr. Aratrmann alma evreni Konya il Emniyet Mdrlne bal Blge Trafik, Trafik Denetleme ve Trafik Tescil ubelerinde alan personelden olumaktadr. z anlay bireylerin yaantlarnda gndeme gelen en nemli kavramlardan biridir. Bireyler yaamn belirli dnemlerinde ac, znt, tkenmilik ve baarszlk gibi olumsuz duygular yaarlar. Bireyin bu olumsuz duygularla baa kabilmesi iin, kendilerini rahatlatmalar, sakinletirmeleri ve en nemlisi de kendilerine zarar vermeden bu negatif duygulardan kurtulmalar gerekmektedir. Bireyleri bu olumsuz duygulardan kurtaran ve hayatlarn daha yaanlabilir ve daha anlalabilir hale getirmek iin onlarn z-anlaylar (Self Compassion ) gelitirilmelidir. nsan ilikilerinin youn olarak yaand mesleklerden birisi de polisliktir. Polisler arasnda da vatandalarla en ok iletiime giren guruplardan biri trafik polisleridir. Kiileraras iletiimde etkili olma, yardm etme ve danmanlk becerileri her polis tarafndan renilmeli ve mesleki yaama geirilmelidir. Kiiler aras iletiimde baarl olabilmek iin iletiim becerilerinin kullanmna gereksinim duyulur. letiim becerileri, kiiler aras ilikilerde dnce ve duygu alveriin de mesajlarn doru olarak alglanmasdr. Yaplan bu alma ile trafik birimlerinde alan personelin z anlaylar ile iletiim becerileri arasndaki iliki incelenerek elde edilen bulgular ortaya konacaktr. Anahtar Kelimeler: Trafik Birimleri, Trafik Polisleri, z anlay, Kiileraras ilikiler, letiim Becerileri
61

Bildiri No: 309 NVERSTE RENCLER ARASINDA EMNYET KEMER KULLANIMI Prof. Dr. Hilal ZCEBE Prof. Dr. Bahar Giz DOAN Dr. Dilek HAZNEDAROLU Prof. Dr. Mnevver BERTAN Trafikte gvenli davranlarn en nemlilerinden birisi de src ya da yolcu iken emniyet kemeri kullanmadr. Genlik dnemi ise otomobil kullanma izninin yasal olarak balad ve srcyken emniyet kemeri kullanma davrannn yerlemesi gereken bir dnemdir. Bu aratrmada dokuz niversitedeki birinci ve drdnc snflar arasndan toplam 5.227 renci ile yz yze grme yaplmtr. Aratrmada src belgesine sahip olma ve otomobil kullanma ya ile beraber artmakla beraber src belgesiz otomobil kullanma davrannn olduu belirlenmitir. Otomobil kullanrken ve yolcu iken emniyet kemeri kullanma yzdeleri olduka dk olup, ailenin sosyal yaps (zellikle anne) gvenli davranlar artrmaktadr. Kadnlar ve src belgesine sahip olanlar arasnda hem src iken hem de yolcu iken emniyet kemerinin kullanm artmaktadr. Genler arasnda emniyet kemeri kullanmnn artrlmas iin ncelikle bu davrann aile iinde kabul edilen ve uygulanan bir davran haline gelmesi gerekmektedir. Genlere ynelik mesajlarn iletilmesi de doru davranlarn benimsenmesini salayacaktr. En nemli mdahale ise toplumun sosyal olarak gelimesine ynelik yaplmaldr. Anahtar Kelimeler: Genler, Emniyet Kemeri Uygulama, Src, Yolcu
62

Bildiri No: 310 POLS HALK ELELE TRAFKTE SORUNSUZ GNLERE Hakan KIRMACI, Emniyet Mdrl, Ordu, Trkiye Fuat TOPRAK, Emniyet Mdrl, Ordu, Trkiye Faruk GK, Emniyet Mdrl, Ordu, Trkiye PROJE 1.TANIM 1.1 Projenin Bal: POLS-HALK ELELE TRAFKTE SORUNSUZ GNLERE 1.2 Projenin Uygulanaca Yerler: Ordu l Merkezi Polis Sorumluluk blgesi. 1.3 Proje Maliyeti: Projenin Toplam Uygulama Maliyeti 5.500 TL 1.4 zet : Ordu il merkezinde son yllarda fiziki artlarn yetersizlii, ara saysnn artmas ile birlikte kuralsz ara parklar nedeniyle belli blgelerde trafik ak engellenmekte ve vatandalarmzn trafik kurallar konusunda duyarsz olmalar nedeniyle trafik sorunlar byyerek hayat olumsuz etkilemektedir. Bu amala; Toplum Destekli Polislik alt grev alanlarnda grevlendirilen trafik grevlileri vastasyla; Cezalandrc deil de vatanda bilinlendirip, desteini salayarak zellikle trafik sorununun youn olarak yaand blgeler bata olmak zere alma yaparak vatandan gvenini kazanp, bilinlendirerek sorunlar en aza indirmektir. Projenin Sresi Projenin Hedef Kitlesi 1 (Bir) Yl Ordu l Merkezindeki Tm Vatandalar Ordu Emniyet Mdrl Ortaklar Ordu Belediye Bakanl Ordu Milli Eitim Mdrl Ordu ofrler ve Otomobilciler Odas Bakanl Projede alacak Personel Says 11
63

Bildiri No: 311 OTOBS DURAKLARI EVRESNDE YAYA GVENLNN CORAF BLG SSTEMLER KULLANILARAK DEERLENDRLMES rem YKSEKOL- Hediye TYDE YAMAN Yayalar, trafik gvenlii asndan en hassas kara yolu kullanclar olarak tanmlanabilirler. zellikle yaya-ara kazalarnda kazalarn iddetinin (lml ya da yaralanmal kaza olumas) yksek olmas ciddi bir sorun olarak karmza kmaktadr. Gerek srdrlebilir ulam odakl almalar ve gerekse trafik gvenlii almalar zellikle kentsel blgelerde toplu tama sistemlerinin kullanmnn ve yaya eriiminin arttrlmasn nermektedirler. Bu iki kavramn bir baka iliki noktas da toplu tama kullanclarnn, toplu tama yolculuundan nce ya da sonra genellikle yaya olarak yolculuk etmeleridir. Bu nedenle, toplu tam duraklar yaya aktivitesinin doal ekim ve oluum blgeleridir. Bununla birlikte, toplu tam duraklarnn, tasarmnn yeterli dzeyde yaplmamas durumunda, durak ve evresinde yayalar iin gvenlik problemi oluturabilmesi bu almann ana odan oluturmaktadr. Karayolu Trafik Gvenlii Kurulu (KTGK) gndeminde ele alnan kent ii trafiinde otobs duraklar civarnda yaya gvenliinin incelenmesi iin kurulan alt komisyon almalarndan birisi Ankara ili merkezinde seilecek ana arterler zerindeki yaya kazalarnn otobs duraklaryla ilikisinin incelenmesi ODT Ulam Aratrma Merkezi tarafndan gerekletirilmitir. Gelitirilen analiz ynteminde nce seilmi koridorlar boyunca yaplan bir dizi Corafi Bilgi Sistemleri (CBS) analizi ile koridorlarn kaza karakteristikleri karlmtr. Kaza saylar, kaza younluu ve kaza iddetini gsteren tematik haritalarn karlatrlmas, yaya gvenlii asndan kazaya meyilli noktalarn tespit edilmesi iin kullanlmtr. kinci aamada yaya kazalar, otobs duraklaryla, duraklarda etki alanlar farzedilerek ilikilendirilmitir. Otobs duraklarnn GPS koordinatlar ve tasarm zellikleri bizzat toplanp durak etrafnda seilen etki alanlar (tampon blgeler) iine den kaza saysna gre younluk haritalar karlmtr. alma alan, Ankara ierisindeki yaya kaza younluunun yksek olduu ana koridorlar ve blgelerden seilmi ve Merkezi Alan (MA) ve MA dan deiik blgelere hizmet veren 4 ana arteri iermektedir. Motorize ve yaya aknn yksek olduu koridorlardaki otobs duraklar dierlerine gre daha kritik bulunmutur. Bulanan sonular KTGK aracl ile dier belediyelerle paylalmtr. Anahtar Kelimeler: Otobs duraklar, Yaya gvenlii, CBS analizleri Not: Szl sunum yaplacaktr.
64

Bildiri No: 312 NEDEN HIZ YAPARIZ? Pnar BIAKSIZ1; Burak DORUYOL1; Prashanti PUVANACHANDRA2; Trker ZKAN1; H. Connie HOE.2; Timo LAJUNEN1; Adnan HYDER2
2
Orta Dou Teknik niversitesi, Ankara, Trkiye Johns Hopkins University Bloomberg School of Public Health, Baltimore MD, ABD
1
Trafik kazalarnn en nemli sebeplerinden biri de ar hzda ara kullanma davrandr. Dnya Salk rgtnn 2011 Eyll tarihli ve Karayolu Trafik Yaralanmalar (Road Traffic Injuries) balkl bilgi notunda, ortalama hzdaki artn arpma olasl ve arpma sonucu oluacak yaralanmann ciddiyetiyle dorudan ilikili olduu belirtilmitir. Bu nedenle, srclerin ar hz yapma eilimlerinin sebeplerinin aratrlmas, bu eilimin nne geilebilmesi ve dolaysyla meydana gelen kazalarn ve can kaybnn nlenmesi asndan ok nemli ve gereklidir. Bu ama dorultusunda, Afyon ve Ankara illerindeki karayolu kullanclarnn trafikte hz yapma sklklar ve bu eilimin sebepleri uluslararas ok paydal bir ibirlii projesinin Trkiye ayanda (RS-10: Trkiye) incelemitir alma dahilinde Ankarada toplam 672 ve Afyonda toplam 307 katlmcyla mlakatlar yaplmtr. Betimsel istatistiklere gre, Ankara ilinde katlmclarn % 11.7si her zaman; %17.8i ise neredeyse her zaman belirtilen hz limitinden en az 10 km daha hzl ara kullandn ifade etmitir. Afyon ilinde ise katlmclarn %15i her zaman; % 8.1i ise neredeyse her zaman hz limitinden en az 10 km daha hzl ara kullandn belirtmitir. Ankara ilindeki katlmclarn % 17.5i getiimiz sene hz cezas aldklarn belirtirken, Afyon ilinde bu oran % 27dir. Ankara ilindeki katlmclarn % 3.7si, Afyon ilinde ise katlmclarn % 2.9u getiimiz yl iinde ar hz nedeniyle kaza geirdiini belirtmitir. Lojistik regresyon analizi sonular gstermitir ki eer dikkatli/gvenli ara kullanlyorsa hz snrn amann sakncal olmadna inananlarn getiimiz yl iinde hz cezas alm olan grupta yer alma olasl daha fazladr. Ayrca, katlmclarn ya arttka getiimiz yl ar hzdan dolay kaza yapm olma olasl artmaktadr. Ayn ekilde, getiimiz yl toplam ara kullanlan kilometre says arttka getiimiz yl ar hzdan dolay kaza yapm olma olasl artmaktadr. Son olarak, oklu regresyon analizi sonularna gre katlmclarn ya arttka hz limitinden en az 10 km daha hzl ara kullanma davran artmtr. Bununla beraber, hzl ara kullanmann kaza nedenlerinden biri olduu fikrine katlmayan katlmclarn, hz cezalarnn hkmetin gelirlerini artrma amac tadna inanan katlmclarn ve eer dikkatli/ gvenli ara kullanlyorsa hz snrn amann sakncal olmadna inanan katlmclarn hz limitinden en az 10 km daha hzl ara kullandklarn daha ok beyan ettikleri bulunmutur. almann bulgular ilgili literatr nda tartlacaktr. Anahtar Kelimeler: Hz, Src Davranlar
65

Bildiri No: 313 TRKYEDE MOTOSKLET KLTR: BETMSEL BR ALIMA Oktay ELK, E.G.M. Babakanlk Koruma Dairesi Bakanl Aratrmann genel amac Trkiyede motosiklet dernek, kulp ve gruplarna ye olan motosiklet srclerinin profilleri, trafik eitim ve sr alkanlklar ile ilgili tutumlarnn genel olarak ortaya konulmasdr. Bu alma ile Trkiyede ki motosiklet kltrnn bir kesit olarak resminin ortaya karlarak, kazlarn azaltlmas, motosiklet eitimlerinin yeniden yaplandrlmas ve yeni almalara k tutmas asndan nemli olaca inancndayz. Aratrmada ihtiya duyulan veriler anket tekniiyle toplanmtr. Katlmclarn, motosiklet durumlar, eitim, motosiklet alma sebepleri, sr alkanlklar, gvenlik, risk ve trafik konularna ilikin grleri alnmtr. alma grubunu; motosiklet dernek, kulp ve gruplarna ye olan motosiklet kullanclar oluturmaktadr. nternette web sayfas bulunan motosiklet gruplarna ye olan yaklak 2500 hobi amal src tespit edilmitir. nternetteki gruplarla temasa geilerek 300 motosiklet srcsne ulalm, 260 adet geri bildirim alnmtr.Anket yoluyla elde edilen veriler bilgisayar ortamnda SPSS paket program kullanlarak zmlenmitir. Veri zmlemede frekans, yzde ve ki-kare testi kullanlmtr. almamzn demografik sonularna baktmzda,(motosikleti hobi amal kullanan) katlmclarn zellikle byk ehirlerde yaadklar, motosiklet kullanclarnn byk bir ounluunun 20 ile 40 yalar arasnda olduu, gelir seviyesi bakmndan Trkiye standartlarnn biraz zerinde olduklar ok byk bir orannn ise eitim dzeyinin yksek olduu gibi veriler tespit edilmitir. Anket sonular incelendiinde; Kadnlarn daha ok, dk hacimli motosikletleri tercih etmekteyken, erkeklerin daha byk hacimli motosikletler tercih ettii, katlmclarn motosiklet alrken olumsuz pekitirmeler ve olumsuz duygular ile kar karya kaldklar, Trkiyedeki motosiklet eitimlerini ve A2 ehliyeti alma kstaslarn yetersiz bulduklar gibi sonular ortaya kmtr. Bu almada katlmclarn eitim seviyelerinin yksek oluu; motosiklet ve yol gvenlii asndan aldklar tedbirlerin yeterli olduunu bu sebeple ayn zamanda bilinli olduklarn da bizlere gstermektedir. Cinsiyete gre alnan ktlar incelendiinde ise; kadnlarn erkeklere gre trafik kurallarna uyma konusunda daha hassas olduu sonucu dikkat ekicidir. Her konuda olduu gibi, eitimin nemi, bu almada da ortaya kmtr. Trafik gvenliinin artmas iin, motosikleti kullanm amac ne olursa olsun, gelir seviyesi veya eitim durumu ne olursa olsun, tm motosiklet kullanclar elinden geleni yapmaldrlar. Trafik kurallarna tam anlamyla herkes uymal bunun yannda niversiteler, sivil toplum rgtleri, motosiklet irketleri, medya ve devlet tan altna elini sokarak, bu kltr layk olduu yere getirmelidirler.
66

Bildiri No: 314 TRAFK KAZALARININ AZALTILMASINDA ALAN ANALZ UYGULAMASI Mustafa ILICALI, Nilgn CAMKESEN, Mehmet KIZILTA Baheehir niversitesi, stanbul, Trkiye Trafik kazalar, gnmzde uygulanan tm azaltma nlemlerine ramen artan boyutlarda lke gndeminin nemli bir paras olmaya devam etmektedir. 2011 yl istatistiklerine gre, meydana gelen 277.976 trafik kazasnda 2586 kii hayatn kaybetmi, 193.096 kii yaralanmtr. Bu rakamlar sadece kaza raporlarna yansyan deerler olup gerek saylarn bunlarn zerinde olduu da bilinmektedir. Meydana gelen trafik kazalarnn istenildii oranda azaltlamamasnn en nemli nedenlerinden birisi de, kazalarn gerek oluum nedenlerinin yeterince incelenmemesi, hazrlanan dzenli istatistiklerle kazalarn azaltlacann sanlmas ve bu konuda alan kurum ve kurulular arasnda yeterli ibirliinin salanamamas, kamuoyunda istenen bilin dzeyinin tam olarak oluturulamamas yatmaktadr. Trafik kazalarnn azaltlabilmesi iin, bu iin bir mhendislik almas gerektirdii ve sadece ulatrma mhendislerinin deil tm ilgili disiplinleri biraraya getirmesi gerektirdii gereine gre hareket edilmelidir. Bu bildiride ncelikle, trafik kazalarnn azaltlmasna ynelik olarak tm dnyada kullanlan , kaza nedenlerini kaza sonrasnda tutulan raporlar yardmyla, fiziksel ve geometrik zellikler asndan ortaya ckaran bir analiz yntemi olan KAZA ALAN ANALZ hakknda bilgi verilecektir. Analiz iin allacak alann belirlenmesi, bu alana ait veri tabannn oluturulmas, oluturulan verilerin yardmyla oluan kazalarn analizi, analiz sonularna gre yaplacak iyiletirme trlerine nasl karar verilecei ve iyiletirme sonularnn nasl deerlendirilecei anlatlacaktr. Daha sonra bu analiz ynteminin stanbul Beikta ilesinde belirlenen bir alanda yaplan uygulamas, bu uygulama sonucunda elde edilen kaza nedenleri ve kazalarn azaltlmasna ynelik yaplmas nerilen iyiletirmeler hakknda bilgi verilecektir. Anahtar Kelimeler: Karayolu gvenlii, trafik kazalar, analiz
67

Bildiri No: 315 MOBL-SMART TRAFK UYGULAMALARI A. NAL, M.N. EERTA - stanbul Bykehir Belediyesi stanbul - Trkiye Anlk Trafik bilgisine her zaman ve her yerde ulalmas konseptinden hareketle gnmzn en etkin ve yaygn iletiim aralarnn en banda yer alan TV ve nternet platformunun kullanm kanlmaz olmutur. Kent geneli gncel trafik bilgisinin web tabanl Mobil ve Smart uygulamalar aracl ile src yolcu ve yayalarn anlk olarak iletilmesi hedefinden hareketle BBCepTrafik ve BBSmart Trafik adl iki adet uygulama gelitirilmitir. Trafik ve yol bilgilerine, seyahat ncesinde sahip olma imkn tanyan BBCepTrafik ve BBSmart Trafik uygulamas ile, src yolcu ve yayalarn, cep telefonlarn ve Smart TV sistemini kullanarak, gnn her saatinde anlk trafik durum bilgilerine ulamalar salanmaktadr. stanbul kent genelindeki yolculuklara rehberlik eden ve trafik younluuna gre alternatif gzergah sunulan programda, kullanclar trafik kamera grntlerini canl olarak izleyebilir ve trafik lm dedektr ile hazrlanan Trafik Younluk Haritasndan, younluk bilgilerine anlk olarak erimektedirler.
68

Bildiri No: 316 TRAFKTE KAMERALI DENETME KARI SRC TEPKLER: Bursa rnei Abdlkerim SNMEZ1, Yksel ELK2, Fatih VURSAVA3, Senem INARBA AKIN4 1 Hacettepe niversitesi, Sosyoloji Blm, Ankara, Trkiye 2 EGM, Trafik Uygulama ve Denetleme Dairesi Bakanl, Ankara, Trkiye 2 EGM, Trafik Aratrma Merkezi Mdrl, Ankara, Trkiye 3 Erzurum Emniyet Mdrl, Trafik Tescil ve Denetleme ube Mdrl Trafikte kameral denetim fiili denetim dzeyi ile srcler tarafndan alglanan denetlenme olasl arasndaki mesafeyi ortadan kaldrarak btn src kategorilerinin srekli ve eit dzeyde denetlenmesine imkn tanmaktadr. Ancak kameral denetim bir kentin ya da gzerghn belli blge veya noktalar ile snrl bir uygulama olarak kaldnda denetleme yaplan blge veya nokta iindeki src davranlar ile bunlarn dndaki nokta veya blgeler arasndaki src davranlar arasnda bir farkllk olutuu genel bir gzlem olarak ska ifade edilmektedir. te yandan, bir denetleme sisteminin yrrle konulmas teknolojik yaps ve uygulanma biimine bal olarak farkl srcleri farkl derecede etkileme gcne sahip bir giriimi temsil eder ve bu etkilerin ve bunlardan hareketle oluan src tepkilerinin neler olduklarnn gzetlenmesi de etkinlik deerlendirmesinin nemli bir vehesini oluturur. Bu tebli, Bursada 1 Ocak 2011de alt kavakta krmz k, dokuz noktada da hz denetimi yapmak amacyla uygulamaya konulmu olan kameral denetim uygulamasnn etkinlii hakknda yrtlmekte olan bir ampirik aratrmann baz n sonularn sunmak amacndadr. Teblide, tamaclk faaliyetleri ya da olaan ulam gzerghlar bu denetim noktalarndan geen 1200 akn srcyle Kasm 2011de yaplan mlakat sonularndan hareketle drt temel konuya ilikin src tepkileri incelenecektir. Bunlar: (1) Kameral krmz k ve hz denetiminin balamasndan nceki ile kyaslandnda srclerin kendilerinin belli trafik kurallarna uyma davranlarnn, trafikte kendilerini gvende hissetme duygularnn ve dier yol kullanclara kar baz tutum ve tavrlarnn ne ynde deitii, (2) Kameral krmz k ve hz denetiminin balatlmasnn trafik ortam ve src davranlar zerinde dourduu iddia edilen kimi olumlu etkileri ne derece doru ve yerinde bulduklar, (3) Kameral krmz k ve hz denetiminin balatlmasnn trafik ortam ve src davranlar zerinde dourduu iddia edilen kimi olumsuz etki ve sonular ne derece doru ve yerinde bulduklar ve (4) Srclerin, kameral krmz k ve hz denetimi uygulamasnn bundan sonra almas gereken biimin ne olmas gerektii hakkndaki grleri. Srclerin bu konu balklar altnda sorulan sorulara verdikleri cevaplar kameral denetime kar tepkilerin tek biimli ve tek ynl olmadklarn, aksine onlarn demografik, toplumsal nitelikleri, trafik ortamna dhil olmakta yatan iktisadi karlarna ve genel anlamda trafik gvenliine kar tavr allarna bal olarak nemli farkllklar olduuna iaret etmektedir. Bu teblide sz konusu farkllklarn sadece toplumsal cinsiyet, src snf ve trafik gvenliine kar genel tavr allar eksenine bal olarak gzlemlenen farkllklar ele alnacaktr. Anahtar Kelimeler: Elektronik Denetim Sistemleri, Alglanan Yakalanma Riski 69

Bildiri No: 317 ANKARA KENT MERKEZNDEK HIZ KAMERALARININ LM VE YARALANMALARIN NLENMESNDEK ETKLL Bnyamin POLAT, Ankara Emniyet Mdrl, Ankara, TRKYE TK verilerine gre 2010 ylnda 4045 vatandamz trafik kazalarnda yaamn yitirmitir. Son on ylda (2001 ve 2010 yllar dahil) lkemizde 43.691 vatandamz trafik kazalarnda hayatn kaybetmi; 1.595.802 vatandamz da yaralanmtr. Bu sonularn olumasnda hzl ya da uygun olmayan hzda ara kullanma ile dk emniyet kemeri kullanm iki nemli etken olarak ortaya kmaktadr. Bu kapsamda Kent Gvenlik Ynetim Sisteminin (KGYS) ve denetim yapan hz kameralarnn etkililiinin trafik kazalarndan kaynaklanan lm ve yaralanmalar nlemede nemli olduu deerlendirilmektedir. Ancak bu hususlar bilimsel almalarla yeteri olarak deerlendirilmemitir. Bu almada, 25 Ekim 2010 tarihinde hizmete giren Ankara Kent Gvenlik Ynetim Sistemi bnyesinde Ankara kent merkezinde hz ihlal denetimi yapan kameralarn yer ald ana arterlerde (Mevlana Bulvar, Eskiehir Yolu, Fatih Sultan Mehmet Bulvar, 19 Mays Bulvar vb.) belirtilen tarihten nce ve sonraki lml ve yaralanmal trafik kazalar, meydana gelen lmler ve ciddi yaralanmalar incelenmektedir. Elde edilen istatistiksel verilerin analizi sonucunda ortaya kan bulgular dorultusunda, hz kameralarnn trafik kazalarn ve bu kazalar sonucu meydana gelen lm ve yaralanmalar nlemedeki etkililii tartlmaktadr. Anahtar Kelimeler: Hz kameralar, denetim, trafik kazas, lmler ve ciddi yaralanmalar.
70

Bildiri No: 318 ELEKTRONK KMLKL GVENLR TRAFK DENETM Mustafa GEN1, Rza BOZABALI1, Seluk MLEK1, Mehmet Erol LGEN2 Sleyman Demirel niversitesi, Mhendislik-Mimarlk Fakltesi Elektronik ve Haberleme Mhendislii Blm, Isparta, TRKYE 2 Emniyet Mdrl, Trafik Denetleme ube Mdrl, Isparta, TRKYE
Mevcut uygulamalar ile trafik denetiminde pek ok sorunlar yaanmaktadr. Kameral okuma ve ileme sistemlerinde gecikme, hata pay ve kullanmnda istenmeyen zorluklar gibi durumlar bulunmaktadr. Trafii kontrol altna almak amacyla oluturulmu tamamen grnt ilemeye dayal alan bu sistemlerin evresel etkenlerden etkilenmeleri ve srclerin bu eksiklikleri bilerek bunlardan faydalanmalar, bu eksiklikleri ortadan kaldracak yeni bir sistem kurulmas gerektiinin gstergesidir. Yeni oluturulacak olan sistemin evresel faktrlerden etkilenmemesi iin almas grnt ilemeye ynelik deil tamamen elektronik olmas gerekmektedir. Bylece karar aamasnda insan hatalar en aza inecektir. Mevcut durumda RFID (Radyo Frekansl Tanma) teknii paketleme, okuma ve dier kimliklendirme alanlarnda baaryla uygulanmaktadr. Bu almada karayollarndaki tm aralarn RFID etiket ile etiketlenerek plaka deerlerinin ve ruhsat bilgilerinin etiket zerinden okunmas amalanmaktadr. Belirlenecek yerlere yerletirilerek oluturulacak olan kontrol noktalarda RFID okuyucular ile etiket deerleri okunarak aralarn geileri denetim altnda tutulabilecektir. u an yaklak 16 milyon ara karayollarmzda bulunmaktadr. Bu aralara ait ruhsat bilgileri; ortalama bir bilgisayarn ileyebilecei hacmi gememektedir. Her ara yaptrmas gereken ilk muayenede birka noktasndan ve aracn kolay ulalamayacak yerlerinden etiketlenecektir. RF okuyucu/yazc cihaz ile bir kez yazlp genel veri tabanna kaydedilecektir. Karayollarnn muhtelif bilinen ve bilinmeyen noktalarna yerletirilmi okuyucular aralardaki pasif RFID etiketi uzaktan okuyabilecek biimde yerletirilecektir. zellikle ehirleraras yollarda yaplan denetimlerde kullanlacak olan bu sistem ile kontrol noktasna gelen aralarn plaka bilgileri daha nceden belirlenen bir uzaklkta RFID okuyucular ile okunarak bu bilgiler kontrol noktasna iletilecektir. Daha sonra bu noktada gelen plaka bilgileri ile aracn durumu incelenerek evirmeler bu bilgilerle birlikte daha doru bir ekilde yaplabilinecektir. Bu sayede denetimler rasgele evirmelere gre deil aracn nceki verilerine dayanarak yaplacaktr. Hz limiti kontrolnde de kullanlabilecek bu sistem ile karayollarnda iki farl noktaya yerletirilecek olan RFID okuyucular ile aralarn ortalama hzlar tespit edilebilecek ve bu bilgiler de plaka bilgileriyle birlikte kontrol noktalarna iletilebilecektir. Ya da iki RFID okuyucu aras mesafe ksa tutularak aralarn anlk hzlar da tespit edilebilecektir. Ayrca gnmzde geceleri yaplan denetimlerde ortamn karanlk olmas gibi artlardan yaanan zorluklar ortadan kalkacaktr. Krmz k ihlallerine ynelik alnan tedbirlere ek olarak aralarn yaya geitlerine yaptklar ihlaller de bu sistem ile ortadan kaldrlabilecektir. Trafik klarnda krmz k yandnda aralarn klar geerek yaya geitleri zerilerinde durmalar sistem zerinde krmz k ihlali saylacaktr. Edinilen bu verilerin hepsi merkeze gnderilerek cezai 71

ilemler daha hzl ve daha doru bir ekilde yaplabilinecektir. u an kullanlan sistemlere gre ortam artlarndan ve aralarda meydana gelebilecek grsel etkenlerden etkilenmeyen gnn her saatinde doru ekilde alabilecek bu sistem ile gnmzde var olan eksiklikler ortadan kalkacaktr. nerilen sistemin baar ktlar; mevcut trafik veri taban altyapsnn daha hzl ve gvenli ilemesi olacaktr. Sonuta elde edilecek hizmet kalitesi veri tabannn ok hzl yenilenmesi ile gereklemi olacaktr. Bunun iin yaplan n almalar, ayn kavan mevcuda gre denetimi, nerilen yntem ile maliyeti yar yarya azalacaktr. Hatal okuma ve insan hatalar da dnldnde nerilen sistem daha da cazip olmaktadr.(Sunum szl yaplacaktr.)
72

Bildiri No: 319 KARAYOLU ULAIMINDA KAPASTE KULLANIMININ YLETRLMES VE TRAFK GVENLNN ARTTIRILMASI N AKILLI SSTEM ZMLER Ahmet AKBA Yalova niversitesi Bilgisayar Mhendislii Blm zet: Ekspres yollar ve oto yollarda yaanan trafik skklklar bir taraftan bu yollarn kapasite kullanm oranlarn azaltarak, bir taraftan da bu yollardaki trafik gvenliini azaltarak ok sayda toplumsal ve ekonomik sorunun ortaya kmasna neden olmaktadr. Bunlardan kapasite kullanm ile ilgili olanlar, zellikle kentsel alanlarda; trafik gvenlii ile ilgili olanlar ise, hem kentsel alanlarda hem de krsal alanlarda sklkla yaanan ulam sorunlarn oluturmaktadr. Bu sorunlarn oluum nedenleri ve sonularna ilikin ok sayda istatistiksel analiz ve saysal veri, ulusal ve uluslar aras basm ve yayn organlarnda sklkla kamuoyunun dikkatine sunulmaktadr. Bununla beraber, lkemizde bu istatistiklerin ortaya koyduu zc sonular azaltmak amacyla yaplan alma ve yatrmlarn, bu sorunlarn zmnde sreklilik arz edecek ekilde tatmin edici bir ilerleme saladn sylemek olduka gtr. Bu durumda, yollarn arazi artlar ve fiziki yap faktrlerine bal olarak belirlenen hizmet dzeylerini verimli bir ekilde kullanabilmek ve trafik gvenliini arttrlabilmek iin, teknolojik zmlerin daha etkin bir ekilde kullanlmas zorunlu gzkmektedir. Bu zmler gnmzde Akll Ulam Sistemleri (AUS) bal altnda sunulmaktadr. AUS kapsamnda yukarda anlan sorunlarla baa kabilmek amacyla nerilebilecek zm nerileri, esasen katlm noktalar gibi ie boynu etkisinin oluabilecei yol kesimlerinde kullanlan Katlm Denetimi ve ana yollar boyunca oluabilecek ok dalgalarn nlemek amacyla kullanlan Deiken Hz Snr Denetimi uygulamalarndan ibarettir. Bu zmleri hayata geirmek ve denetimi srekli ve etkin klabilmek ise, gereken yol kesimlerinde trafik akmlarnn dinamiini yanstan makroskopik parametrelerin gerek zamanl olarak llmesi ile mmkn olmaktadr. Buna gre, gerek zamanl olarak llen bu parametreler trafik akmlarnn dinamiini temsil eden uygun matematiksel modellere gre oluturulmu algoritmalar erevesinde deerlendirilir. Bu yolla belirlenen kontrol deikenleri, Trafik Iklar ve Deiebilir Mesaj Panolar gibi uygun aralarla trafik sistemine aktarlr. Kontrol sreci bylece oluturulur. Bata stanbul olmak zere lkemizde youn trafik sorunlarnn yaand kentsel alanlarda bu anlamda bir kontrol srecinin henz uygulanmad bir gerektir. Bu almada, anlan tespitten hareketle, ekspres yollar ve oto yollarda yol kapasitelerinin daha etkin kullanlmas ve trafik gvenliinin arttrlmas iin AUS zmlerinden Deiken Hz Snr Denetimi ve Katlm Denetimi uygulamalarnn salayaca katklarn dikkate sunulmas amalanmaktadr. Bu kapsamda stanbul kent ii ulam ile ilgili sorun rnekleri ele alnacak ve bunlarn zm iin kullanlabilecek zm nerileri tartlacaktr.
73

Bildiri No: 401 AIKLAMALI TRAFK ARET LEVHALARININ GEREKLL LE RNEKLER VE KONYA UYGULAMALARI Neyhan ERGENE, Refik SOYLU Konya niversitesi Meram Tp Fakltesi retim yeleri Meram, Konya, Trkiye lk trafik iaretlemesi olarak kabul edilen yol talarnn Roma mparatorluu dneminde kullanld belirtilmektedir. Daha sonra bu iaretler istikamet ve menzil iaretleri olarak devam etmi ve ilk modern Trafik aretleri 1879 ylnda ngilterede bisiklet srcleri iin kullanlmaya balanmtr. 1895 ylnda talya Touring Kulub tarafndan genel amal iaretler hazrlanmtr. 1901 ylnda ngilterede Gloucester ehrinde aralara ynelik ilk iaretler kullanlmaya balanmtr. lk ulusal uygulama ise 1903 ylnda ngiltere ve Fransada balamtr. Gnmzde kullanlan modern trafik iaretlerinin temelleri ise 1908 ylnda Romada Uluslararas Yol Kongresinde atlm ve 1909 ylnda dokuz Avrupa lkesi ilk olarak baz semboller Trafik areti olarak kullanma konusunda anlamlardr. Yllar iinde bu iaretler artm ve gelimi ve en son 1968de Birlemi Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi (UNECE) tarafndan Viyanada dzenlenen Yol Trafii Konvansiyonunda trafik iaretleri standartlatrlm ve Trkiye de bu szlemeye katlmtr. 2004 ylnda ise Avrupa Birlii uygulamalar lkemiz iin de esas alnmtr. Trafik iaretleri dey ve yatay olarak iki tiptir ve bunlar Tehlike Uyar, Trafik Tanzim, Bilgi, Duraklama ve Park Etme, Otoyol, Yapm Bakm ve Onarm ile Paneller olarak gruplandrlr. Trafik iaretlerinde ama trafiin gvenli ve dzgn akn salamaktr ve dolaysyla ilk bakta anlalacak ekilde dizayn edilmilerdir. Ancak yurdumuzda yaplan baz anket almalar srclerin byk ounluunun zaman iinde bu iaretlerin anlamlarn unuttuklarn veya yaplan deiim ve eklemeleri renemediklerini gstermektedir. Muhtemelen birok lkede ayn sorun sz konusu olduundan zellikle ehir ii yollarda baz dey Trafik aret levhalarnn altna ve yanna iaretin anlam, yatay olarak da yollara yol izgileri ile birlikte uyar yazlar yazlmaktadr. Bu uygulama Konya ehir ii yollarda son yllarda arttrlmtr. Byle uygulamalarn unutulan Trafik iaretlerinin hatrlanmasn temin ettii yani bir tr Trafik Eitimine katk salad kansndayz. ABD, Avrupa Birlii lkeleri ve hatta Japonya gibi lkelerde rneklerini grdmz bu uygulamann yurdumuzda zellikle ehir ilerinde yaygnlatrlmasnn yararl olacan dnyoruz. Anahtar Kelimeler: Trafik aretleri, Yatay ve Dey aretler.
74

Bildiri No: 402 HIZ YNETM Ouz SEHTYANCI, Kenan KAYACI Karayollar Genel Mdrl, Ankara, Trkiye lkemizda Karayollar ehirleraras devlet, il yollar ve otoyollar; ehiryollar, ky, orman, turistik, baraj vb. yollar deiik kurulularn sorumluluunda yer almaktadr. Bu yollarn her bir trnde hz konusunda src davranlar deimektedir. Son yllarda otomotiv sektr ile karayollar fiziki-geometrik standartlarnda grlen gelimeler sonucunda hzlar srekli artmaktadr. Artan tat hzlar seyahat sresine bal olarak bir yandan yaam kalitesini ve ekonomik gelimeyi artrmakta dier yandan lml, yaralanmal ve maddi hasarl trafik kazalar ile zellikle kentsel alanlarda grlt ve eksoz emisyonlarndaki art ile yaam kalitesini drmektedir. Yasal hz snrlarnn zerinde ara kullanma tm kazalarn en nemli, lml ve yaralanmal kazalarn ise te birinin sebebidir. Ara srcleri ve yolcular iin dk ve orta hzlar arpmaya bal kinetik enerji etkisini azaltmak iin en uygun hzlardr. Tat hz arttka meydana gelen kinetik enerji src ve yolculara verdii hzlar artmaktadr. ou Avrupa lkesine yasal hz snrlarnda grlen ihlaller % 40-50 mertebesindedir. lkemizde de benzer seyir gstermektedir. Hz yapma davran, toplumsal anlay, yol kullanc davranlar, tat performans, karayolu tasarm ve zellikleri, yasal hz snrlar ve denetim stratejileri gibi birok etkileimli faktr ieren karmak bir problemdir. Buna gre mhendislik, denetim ve eitim konularn ieren disiplinler aras bir yaklam, hzlara bal lml ve yaralanmal kazalar azaltmak iin gerekli olup bu kapsaml yaklam hz ynetimi olarak isimlendirilmektedir. Hz ynetimi; altyapnn fiziki ve geometrik standartlar ve iletme zelliklerinin artrlmas, yolun fonksiyonel snflandrmasna bal gvenli hz ve iaretlemelrin dzenlenmesi, affeden yol uygulamasnn yaygnlatrlmas, ar hz yapan veya yapmaya eilimli srclerin kaza retme potansiyelinin en aza indirilmesine ynelik denetim almalar, yksek kaza riskli srcleri eitici kampanya ve mesajlar konusundaki almalar, otomotiv sektrnde srcnn hz kontrolne imkan salayan gelimeler gibi disiplinler aras koordinasyonu gerektiren proaktif bir yaklamdr. Bugn iin bir ok Avrupa lkesinde zellikle trafik kazalarnn younluunu fazla olduu kentsel yollarda uygulad hz ynetim sistemi trafik gvenliindeki hedeflere ulamak iin hz azaltmak ynnde yaplacak koordine bir yaklam olup sonular ok ksa srede grlebilecektir. Anahtar Kelimeler: hz ynetimi, fonksiyonel snflandrma, affeden yollar
75

Bildiri No: 403 ANKARADAK MEVCUT OTOBS GZERGAHLARININ TESPT VE AYYOLU-ANKAYA HATTI N DZENLEME NERLER Sava ITLAK, Yrd. Do. Dr. Seda HATPOLU Ankaradaki mevcut trafik yapsnda, ana arterlerin az olmas ve blgeler arasndaki toplu ulamn Kzlay ve Ulus zerinden aktarmal yaplmas, var olan kstl kaynaklar daha da verimsiz hale getirmitir. ayyolu - ankaya ulamnda kullanlan Eskiehir Yolu, smet nn Bulvar ve Atatrk Bulvar incelendiinde, ehir merkezi Kzlay ve Ulusa yakn olmas, kamu kurulularnn, alveri merkezlerinin, bykeliliklerin, zel irketlerin ve niversitelerin bu hat zerinde bulunmas, kstl yol olanaklarn verimsiz hale getirmitir. Bu verimsizlik, Eskiehir Yolu, smet nn Bulvar ve Atatrk Bulvar zerinde trafik skklna, zaman ve enerji kaybna neden olmaktadr. Bu almada, mevcutta ayyolundan ankayaya otobsle gitmek isteyen yolcularn Eskiehir Yolu zerinden Kzlay veya Ulusa gidip oradan aktarmayla ya da Eskiehir Yolunu kullanarak aktarmasz ankayaya gitmesi yerine, ncek Bulvar zerinden aktarmasz hizmet verecek bir otobs hattyla ankayaya ulamasnn hem zaman, hem kstl kaynaklar, hem de igc asndan daha verimli olaca tartlmtr.
76

Bildiri No: 404 TRAFK ZABITASININ GREV VE YETKLER AISINDAN TRKYE VE NGLTERE KARILATIRMASI Engin SAYGIN Atatrk niversitesi Hukuk Fakltesi dare Hukuku Anabilim Dal Erzurum/TRKYE GR Romallar, hukukun toplumsal yaamn ve dzenin salanmas iin vazgeilmez olduu gereini ubi societas ibi jus yani nerede toplum varsa orada hukuk vardr sz ile zetlemilerdir. Devletin ortaya kndan gnmze kadar toplumsal yaam dzenleyen kurallar arasnda hukuk kurallar en nemli yeri tutmaktadr. Toplumsal yaamn zellikle bilimsel ve teknolojik anlamda deimesi ve gelimesi ile birlikte hukuk kurallar da deimekte ve gelimektedir. Bu gelimeler arasnda motorlu tatlar, hem insan yaamn son derece kolaylatrmas hem de bir o kadar sorunlarn ortaya kmasna neden olmas asndan dikkat ekicidir. Dolaysyla artan motorlu tat saysna bal olarak ortaya kan ve dinamik bir sre olan trafiin olduu yerde de hukukun varl ve gereklilii ak bir konudur. Bununla birlikte, lkemiz asndan hukukun varl ve gereklilii ile hukuk uygulamas arasndaki fark, kendisini en ok trafik hukuku alannda gstermektedir diyebiliriz. Ancak, aradaki bu farkn trafik denetimi yani trafik kurallarnn uygulamas ile kapatlabilecei bir gerektir. Bu denetim srasnda ise trafik zabtasnn grev ve yetkisi nemli bir yeri tutmaktadr. Bu almamzda trafik hukuku ile uygulamas arasndaki farkn azaltlabilmesi iin, trafik hukuku uygulamas bakmndan iyi rnek olarak alnabilecek bir lke olan ngiltere ile Trkiye asndan trafik zabtasnn grev ve yetkileri karlatrmal olarak ele alnacaktr. YNTEM Trafik hukukunun etkin uygulamas ile trafik zabtasnn grev ve yetkileri arasndaki iliki aktr. Bu nedenle, yaplacak karlatrmal alma iin ve Trkiye asndan ncelikle 1983 tarihli ve 2918 sayl Karayollar Trafik Kanunu ile 1997 tarihli Karayollar Trafik Ynetmeliindeki dzenlemelere deinilecektir. Ardndan ngiliz mevzuatndaki Traffic Road Act gibi temel dzenlemelerde ngiliz polisinin trafik ile ilgili grev ve yetkilerine deinilecektir. SONULAR Byle bir alma sonras, Trkiye asndan trafik hukuku uygulamasndaki yaanan skntlarn, trafik zabtasnn grev ve yetki azlndan kaynaklanp kaynaklanmad sonucuna ulalacaktr. Bu tespit ardndan, Trkiyede trafik zabtasnn grev ve yetkileri ile tavsiye ve nerilerde bulunulacaktr. Anahtar Kelimeler: Karayollar Trafik Hukuku, Trafik Zabtasnn Grev ve Yetkileri, Trkiye, ngiltere
77

Bildiri No: 405 ARA SRCLERNNTEHLKEY NLEME YKMLL (GARANTRL) ve TRAFK KAZASI SONRASINDA ORTAYA IKAN SRC DAVRANILARININ CEZA HUKUKU BAKIMINDAN NCELENMES Fatih BRTEK, Erciyes niversitesi Hukuk Fakltesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Dal, KAYSER Bir kimsenin kanunen ykml olduu bir davran yerine getirmemesi (ihmal) sebebiyle kanun koyucunun su olarak tanmlad neticenin meydana gelmesine sebep olmas durumunda cezalandrlmas sz konusudur. Tehlikeyi nlemek konusunda kanunen belirli bir ykmllk altnda bulunan kimsenin kasten veya olas kast (neticenin dorudan istenmeyip kabullenilmesi) ile hareket olana olduu halde bu ykmlln yerine getirmemesi garantrsel ihmali su bal altnda incelenmektedir. Bu balamda, Karayollar Trafik Kanunu kapsamnda, ara sahiplerine (veya arac fiilen eli altnda bulunduran kimselere) ve ara srclerine baz ykmllkler yklenmektedir. Ara sahipleri bakmndan sz konusu olan en nemli ve belirgin ykmllk, ara kullanmay bilmeyen bir kimseye aracn kullanma izninin verilmemesidir. u halde, ara kullanmay bilmeyen bir kimseye kasten veya olas kast ile aracn teslim eden bir kimsenin, aracn teslim ettii kimsenin ileyecei sular bakmndan sorumluluu sz konusu olacaktr. Bu sorumluluk lm ve yaralanma ile sonulanan eylemler bakmndan TCK m. 83 (kasten ihmali davranla ldrme), 88 (yaralamann kasten ihmali davranla ilenmesi) kapsamnda deerlendirilecektir. Ara sahipleri (veya fiilen arac kullanan kimseler) bakmndan sz konusu olan ikinci ykmllk ise, aracn fiilen gvenli bir biimde sevk ve idareye elverili olarak bulundurma ykmlldr. Bu noktada ara sahibi ya da srcnn yal bir havada silecekler almakszn yola devam etmesi, far bozuk olarak gece vakti ara kullanmas, freni veya aracn gvenli bir biimde srn etkileyen dier unsurlarnn bozuk ya da kullanl olmad halde ara kullanmaya devam etmesi ve bu sebeple de lml ya da yaralanmal bir kazaya sebebiyle vermesi halinde de yine kastnn varl halinde TCK 83 ve 88 ve kastn yokluu durumunda da taksirle ldrme ve taksirle yaralama sular bakmndan sorumluluu sz konusudur. Arac fiilen kullanan kimseler bakmndan sz konusu olan dier bir ykmllk ise, trafik kazas sonrasnda ortaya kan tehlikeyi nleme ykmlldr. Bu ykmllk, srcnn durumuna gre, kaza yerinde bulunan trafik gvenliini engelleyen unsurlar ortadan kaldrma, uyarc iaret koyma biiminde olabilecei gibi, kaza sonrasnda yaralanan kimselere hal ve koullarn elverdii yardm yapma biiminde de olabilir. Bu yardm yaplmakszn olay yerinden uzaklalr ise, TCK m. 98 balamnda yardm ve bildirim ykmllnn ihlali suu sz konusu olacaktr. Bununla birlikte, eer src, kusurlu ya da kusursuz bir biimde bizzat kendisinin kart bir kaza sebebiyle yaralanan bir kimseye hibir yardmda bulunmaz veya o kimsenin durumunu yetkili makamlara bildirmeksizin olay yerini terk ederse bu halde kasten ihmali davranla ldrme suunu ilemi olacaktr. Ara srcsnn kendi tehlikeli davran ile (n gelen teh78

likeli eylem) ortaya kan tehlikeyi bertaraf etmesi konusunda TCK m. 83 anlamnda belli bir ykmll bulunmaktadr. Bu ekilde ortaya kan tehlikeyi nleme ykmllnn kasten ihmal edilmesi ile TCKnn 83 ve 88. maddelerinde yer alan kasten ihmali davranla ldrme veya yaralama sular sz konusu olacaktr. zellikle lkemiz bakmndan karayolunda meydana gelen trafik kazalar bakmndan yarallarn %90nn hayatn kazadan sonraki ilk 30 dakika ierisinde kaybettii gz nne alnr ise, trafik kazas sonrasnda yaralanan kimselere bizzat kazaya karan ve durumu yardm etmeye veya yardm edilmesini salamaya elverili bulunan srcler tarafndan gerekli yardm veya bildiriminin yaplmamasnn TCK m. 83 ve 88 balamnda ciddi bir yaptrma balanm olmasnn hakll ortaya kmaktadr. almamzda zellikle srclerin aralarn gvenli bir biimde sevk ve idareyi salayacak bakm ve kontrolleri yapma ykmll ve bu ykmlln ihmalinin (kasten veya taksirle) srclerin ceza sorumluluuna etkisi ve nihayet ara kontrollerini yapan firmalarn (TVTRK vs.) ceza hukuku asndan sorumlu tutulup tutulamayaca ve trafik kazalar sonrasnda gerek kazaya karan ara srcleri ve gerekse dier srcler ve yol kullanclar bakmndan ortaya kan yardm ve bildirim ykmllnn ceza hukuku boyutu ele alnacaktr. Anahtar Kelimeler: Src Davran, Tehlikeyi nleme Ykmll, , Ceza Sorumluluu
79

Bildiri No: 406 KARAYOLU TRAFK GVENLN KASTEN TEHLKEYE SOKMA SUU ( TRK CEZA KANUNU MADDE 179) Dr. Yavuz ERDOAN Trk Silahl Kuvvetleri - Erzurum Trafik gvenliini tehlikeye sokmak suu Trk Ceza Kanununun (TCK) zel hkmler kitabnda topluma kar sulara ilikin nc ksmnda Genel Tehlike Yaratan Sular balkl birinci blmnn 179ncu maddesinde dzenlenmitir. TCKnn 180nci maddesinde ise kara ulam aralar hari tutularak eylemin taksirli hali dzenleme altna alnmtr. Ancak bu maddelerin tatbiki bakmndan nemli olmasna ramen TCKnn 179 ve 180nci maddeler kaleme alnrken ne madde metninde ne de gereke metninde trafik, trafik iaret ya da ulam aracnn ne olduu belirtilmemitir. Kanaatimizce TCKnn 179ncu maddesinin her fkrasnda ayr bir su dzenleme altna alnmtr. Bu nedenle biz almamzda her fkray ayr ayr deerlendirme konusu yapacaz. Deerlendirmemizi yaparken, klasik inceleme yntemi erevesinde, suun unsurlar, zel grn halleri ve yaptrm ile soruturma usullerinin her biri ayr ayr balklar altnda incelenecek ve doktrinde tartlan hususlar ile Yargtay kararlar da inceleme konusu yaplacak ve ayrca her bir tartma konusu hakknda fikrimizde belirtilecektir. nceleme konusunun dzenlendii blm dikkate alnarak, tehlike sular da ksaca aklanacaktr. Trk Ceza Kanununun (TCK) 34nc maddesinde irade d alkol ve uyuturucu madde etkisiyle iledii fiilin hukuki anlam ve sonularn alglayamayan veya bu fiille ilgili olarak davranlarn ynlendirme yetenei nemli derecede azalan kiilere ceza verilmeyecei dzenlenirken; TCKnn 179ncu maddesinde alkol veya uyuturucu madde etkisinde ara kullanmann yaptrm altna alnmas, 2918 sayl Karayollar Trafik Kanununun (KTK) 48inci maddesinde de alkol kavramnn yan sra iki kavramna da yer verilmesinin ve ayrca uyuturucu maddenin yan sra keyif verici maddelere de yer verilmesinin, dier bir deyile kanunlar arasndaki terminoloji farkllnn sonularnn deerlendirilmesinin gerektiini dndmzden ve ayrca bu maddelerin vcutta bulunup bulunmadnn tespiti iin kullanlacak teknik aralarn yasal dayanaklarnn deerlendirilmesinin gerektiini dndmzden almamzda nc fkra deerlendirilirken bu hususlar zellikle tartma konusu yaplacaktr. Anahtar Kelimeler: Trafik suu, trafik gvenlii, alkol. Keywords: Traffic crimes, traffic safety, alcohol.
80

Bildiri No: 407 TRAFKTE SORUMLULUK HAREKET PROJES Koray ZCAN Proje Koordinatr Kuruluu: TC Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl Proje Yrtc Kuruluu: TVTURK Kuzey Tat Muayene stasyonlar Yapm ve letim A Proje Danman: Benchmark Danmanlk Proje Balangc: 4 Mays 2010 (Devam ediyor) Projenin Amac: TC Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanlnn koordinasyonunda, TVTURKn desteiyle hayata geirilen Trafikte Sorumluluk Hareketi, trafikte can gvenliini artracak nlemler almay ve toplumda farkndalk yaratarak sorumluluk bilincini gelitirmeyi amalamaktadr. Proje konumlandrlrken, trafikte can gvenlii konusunda srdrlebilir zmler retebilmenin konuyla ilgili payda kurulularn katlmyla mmkn olabilecei gerei temel alnmtr. Projenin Ulat Kii Says: Eitim ve bilinlendirme etkinlikleriyle 435 bin kiiye dorudan, 2 milyon kiiye de eitli eitim ierik ve aralaryla ulald. TSH kapsamnda ekilen televizyon spotlar, Trkiye nfusunun yzde 80i tarafndan en az 1 izlendi. Proje letiim ve Uygulama Aralar: TV tantm filmleri, radyo spotlar, trafik iaretleri posterleri, projeyi tantc posterler ve billboardlar, Gvenli Tat Kart, Gvenli Yolculuk Kart, Ailemi Koruyorum Kart, Gvenli Servis Kart, Trafik Gnl, Proje Payda Toplants Raporlar, lme ve deerlendirme aralar. Proje Katmanlar: Trafikte Sorumluluk Hareketi, 3 alt proje ile yrmektedir. Can Dostlar Hareketi, ilkretim okullarnda trafik gvenlii dersi veren retmenleri, 5nci snf rencilerini, onlarn velilerini ve okullarn servis srclerini hedeflemektedir. Gvenli Tat Hareketi ile tm ticari ara srcleri, Sorumlu Vatanda Hareketi ile de Halk Eitimi Merkezleri retmenleri, usta reticileri ile kursiyerler, niversite rencileri ve genel olarak tm vatandalarmz proje kapsamna alnmtr. Projenin dlleri: Toplumsal Sorumluluk Kategorisinde TV Alannda En yi Reklam Filmi (Kristal Elma dlleri, 2011), SABRE Mkemmeliyet dl (SABRE Awards, 2011), Yln En yi Roadshowu (Trkiye Dorudan Pazarlama Dernei, 2010), Aktif Destek Alannda Byk Baar dl: www.trafikhareketi.org (Interactive Media Awards, 2011), ocuk Alannda Byk Baar dl: www.candostlarihareketi.com (Interactive Media Awards, 2011) TRAFKTE SORUMLULUK HAREKET Trafik kazalar nedeniyle Trkiyede her yl ortalama 10 bin kii hayatn kaybediyor. Kazalarn lkemize ekonomik maliyeti ise yllk ortalama 20 milyar dolar. Trafik kazalar, 81

dnyada genel insan lm nedenleri arasnda 9uncu srada bulunuyor. Ama Birlemi Milletler raporuna gre 2030 ylnda 5inci sraya ykselecek. Dnyada 15-29 ya aras kiilerin lm sebepleri arasnda 1inci srada yine trafik kazalar bulunuyor. Trkiye genelinde yaptlmz Trafikte Sorumluluk Alg Aratrmasnda, Trafikte sorumlu olduunuzu dnyor musunuz sorusuna katlmclar yzde 98,5 orannda Evet cevab verdiler. Oysa trafik kazalar ile ilgili acmasz tablo, bireylerin trafik kazalarnn nne gemek konusunda yeterince sorumlu davranmadklarn ortaya koyuyor. Dnya Salk rgt verileri de bunu destekliyor. Trkiye, 10,000 ara bana kaza oranlarnda nc dnya lkeleri ile ayn klasmanda bulunuyor. Bireyler, kendilerini deil, kendileri dndakileri sorumlu tutuyorlar. TC Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl koordinasyonunda, TVTURKn desteiyle toplumda trafikte sorumluluk konusunda farkndalk yaratmak iin hayata geirilan Trafikte Sorumluluk Hareketi, ayn zamanda Birlemi Milletler Eylem 10 Yl (Decade of Action) iinde, Trkiyede zel sektr tarafndan desteklenen projelerden biri olarak yer alyor. 4 Mays 2010da balayan ve imdiye dek Trkiyede yaplan en kapsaml kurumsal sosyal sorumluluk projelerinden biri olan TSH, payda katlmn esas alarak yola kt. Proje, 6 farkl bakanlk ve bunlara bal kamu kurumlar ile birlikte 6 niversite, 2 bykehir belediyesi, sivil toplum ve medya kurulularnn desteiyle yoluna devam ediyor. Payda katlmyla etki alan giderek genileyen TSH, Trkiye iin bir ilk olarak, rekabet st bir yaklamla, trafik gvenlii konusunda almalar yapan zel sektr kurulularn, oluturduu Dnyas Platformuyla bir araya getirdi. Trafik gvenlii konusunda deneyimlerini paylaan ve gr alveriinde bulunan zel sektr kurulular, ayn zamanda ortak bir Trafik Gvenlii Deklarasyonuna imza atmak zere bir araya geldi. Projenin gelitirilmesi safhasnda trafik sorunun ok katmanl ve geni boyutlu doas karsnda, kurumsal sosyal sorumluluun temel ilkelerinden olan oklu payda katlm esas alnd ve sorunun zmnde pay sahibi olacak birok kurum ve kurulu projeye dahil edildi. Bunun yannda llebilir fayda salamak amacyla lme-deerlendirme aralar gelitirildi ve bilimsel ierikler retildi. Projenin srdrlebilirliini ve yaygnlatrlmasn salamak da stratejik hedef olarak belirlendi ve bu dorultuda farkl kurulularla i birlii yapma yoluna gidildi. rnein, Milli Eitim Bakanl ile yaplan protokol sayesinde hazrlanan proje ierikleri ders programna dahil edildi. Trkiyede ilk kez i dnyas rekabet st bir anlayla bir araya getirildi ve trafik gvenlii sorununun kurumsal politikalara dahil edilmesi konusunda nclk yapld. Anahtar Kelimeler: Trafik gvenlii, trafikte sorumluluk, trafik eitimi
82

Bildiri No: 408 TRAFK DENETLEMEDE GNLLLK FLAS MI EDYOR? Nihat AYCAN, Mula niversitesi Eitim Fakltesi, Mula/TRKYE Yunus KURCAN, Mula Trafik Tescil ve Denetleme ube Mdr, Mula/TRKYE Alnan nlemlerin nicel ve niteliine gre lkeden lkeye deiiklik gsterse de, btn lkelerin; zellikle de gelimekte olan lkelerin nemli sosyal sorunlarndan biri, trafik gvenliidir. Gelimi Avrupa lkelerinden daha az ara olmasna ramen, onlardan yedi kat daha fazla trafik kazas olan Trkiyede, 1826 ya erkek srcler iin birinci lm nedeni trafik kazalardr. lkenin en byk ekonomik kayb, yine bu kazalar nedeniyle ortaya kmaktadr. Halen trafik kazalar gndemin ilk sralarn alrken, ana sorunlardan birisini trafik gvenlii oluturmakta, bu durum kendini somut ekilde lmle, yaralanmayla ya da en azndan maddi hasarla sonulanan olaylarda ifadesini bulmakta ve yksek rakamlarla da trafik istatistiklerine yansmaktadr. Trkiye yukarda ksaca bahsedilen acil soruna bir an nce zm bulmak iin bir yandan, kamusal alanda Emniyet Mdrl bnyesinde oluturduu trafik denetleme birimi ile dier yandan, halkn dorudan trafik denetimine katlmasn salayacak bir yola, Fahri Trafik Mfettiliine bavurmutur. Bunun iin trafikte deneyimli, toplumda akil kiiler olarak kabul grenleri kamusal alandaki trafik grevlilerine yardmc olma esasna dayal ve hibir kar gzetmeksizin onlarla gnll alma esasna gre i gren Fahri Trafik Mfettileri kurumunu oluturmutur. Bylece Fahri Trafik Mfettilerinin de destei ile terrden daha byk tehlike oluturan, srekli kanayan sosyal yaraya, trafik sorununa topyekn toplumu kapsayacak yaklamla zm getirmek istenmitir. almamz Fahri Trafik Mfettilerini makro dzeyde, btn paralamadan ele alp deerlendirilmesini amalamaktadr. Bu erevede, Mula ilinde be yldr grev yapan Fahri Trafik Mfettileri evrenimizi olutururken; bunlarn ya, cinsiyet, meslek ve l Emniyet Mdrlnce dzenlenen Fahri Trafik Mfettileri toplantlarna katlmalar ile rutin tutanak dzenleme durumlar gibi kriterlere gre deerlendirilmeleri rneklemimizi oluturmutur. Aratrmamzn snr be yllk sreyi kapsamakta ve Mula l Emniyet Mdrlnde kaytl olan Fahri Trafik Mfettilerini dhil etmektedir. Bulgularmz be yldr hi tutanak dzenlemedii gibi, l Emniyet Mdrlnce dzenlenen Fahri Trafik Mfettileri toplantlarna da katlmam be Fahri Trafik Mfettii ile yaplm derinlemesine mlakattan salanan veriler ile Fahri Trafik Mfettileri ile en fazla tutanak dzenlemi ve l Emniyet Mdrlnce dzenlenen Fahri Trafik Mfettileri toplantlarna katlm be Fahri Trafik Mfettii ile yaplm derinlemesine mlakattan salanan verilerden olumutur. Bulgulardan elde edilen veriler, benzer almalardan salanan yerel ve evrensel bulgularla karlatrlp, Fahri Trafik Mfettilerinin alma motivasyonlarn kaybetmelerine yol aan etkenler somut maddeler eklinde verilmitir. Sz konusu etkenlerden bazlar unlardr: Trafik polisleri ve trafik birimi kurumu ile iletiim yetersizlii, Fahri Trafik Mfettiliinin profesyonelleememesinin yol at sorunlar, yaptklar ilerin takdir edilmemesinin yol at heyecan yitimi, mahkemelerin uzun sreli olmas nedeniyle hem deifre olmalar, hem saygnlklarn kaybetmeleri, ayrca basndan yer alan Bakan ifadesine dayal Fahri Trafik Mfettilii kaldrlacak beyanlar ile kiisel Fahri Trafik Mfettilerinin hatalarnn amacn aacak ekilde yer almasdr. Anahtar Kelimeler: Trafikte Gnlllk, Fahri Trafik Mfettileri, Mula li. 83

Bildiri No: 409 KENTII YOL GVENLNN SALANMASINDA EMNYET, BELEDYE, STK SBRL Sibel BLAY Srdrlebilir Ulam Dernei, stanbul Yol gvenlii denildiinde aklmza ilk gelen, genellikle akla ara kazalar oluyor. Otoyollarda ar hz, yanl sollama, uykusuzluk gibi nedenlerden kaynaklanan ok lml kazalar. Kent iinde trafik akn iyiletirme amacyla yaplan alt geitler, st geitler yaya eriimini zorlatrmakla beraber kentiinde trafii hzlandrdndan yayalarn yol gvenlii konusunda da riski arttryor. Bu nedenle kent ii ulamda yaya gvenlii konusunu nemsiyor, almalarmz bu konu zerinde younlatryoruz. Bu alamalar yaparken STK olarak da kullanc grn kolayca benimsediimizden, konulara yaklammz Emniyet veya belediye mensuplarndan daha f arkl olabiliyor. Istanbulda BRT koridorunun eriilebilirlilii ve yol gvenlii konusunda alma yaptk. Antalyada kavaklarda yaya gvenlii konusunda almamz var. Sakaryada bisiklet alt yaps tasarm gelitirildi. Bu 3 almay rnek alrsak, her almada belediyelere iyiletirme iin neriler sunuyoruz. Fakat elimizde veri olmadndan, nerilen iyiletirmelerin etkilerini rakamsal olarak vermek, nerilen zmlerin fayda maaliyet analizini yapmak mmkn olmuyor. Bu durumda da karar vericilere eksik bilgi vermi oluyoruz. Bu almalar yerel Emniyet birimleriyle beraber yrtecek olursak doru zmlerin bir an nce hayata gemesini salayabiliriz. rnein ok sayda kavak incelemesi yapldnda, Emniyet biriminin verecei kaza verileri nda zerinde allmas gereken kavaklar ve nerilen iyiletirmeleri nceliklendirmek mmkn olacaktr. Bylece sunulan bilgiler, nerilen iyiletirmeler belediyeler iin ok daha kullanlabilir, uygulanabilir olacaktr. Anahtar Kelimeler: yol gvenlii, STK, i birlii
84

Bildiri No: 410 KONYA LNDE 0-15 YAS GRUBU OCUKLARIN KARITII TRAFK KAZALARININ CORAF BLG SSTEM YARDIMIYLA MEKANSAL ANALZ VE HALK SALII AISINDAN NEM S.Sava DURDURAN1, Cevdet ALKAYA2, Yasemin DURDURAN3, Ceren AVCI1, Seluk niversitesi,Mh-Mim.Fak., Harita Mhendislii Blm,Seluklu Konya 2 Konya Trafik ube Denetleme Mdrl,Seluklu/Konya 3 Konya niversitesi, Meram Tp Fak. Halk Sal Anabilim Dal, Meram/Konya
zet Btn dnyada olduu gibi Trkiyede de trafik kazalar, ekonomik ve sosyal ynden ciddi kayplara neden olabilen halk sal sorunlarndan birisidir. Gelien teknoloji, hzl kentleme ve artan nfus nedeniyle trafik kazalarnn sebep olduu olumsuz etkiler de artmaktadr. Bu nedenle karayolu trafik kazalar lml veya yaralanmal sonulara yol aan kentsel geliim sorunudur. Kentsel alanlarda trafik kazalarndan en ok etkilenenler arasnda ocuklarda yer almaktadr. Trafik kazalarnn en aza indirilmesi iin Corafi Bilgi Sisteminden yararlanlarak, trafik planlamas ve uygulamasnda stratejik kararlar verilmesi salanmaldr. Bu durum, hem ynetim anlamnda hem de sosyal boyutta halk salnn korunmas amacyla kentsel alanda ynetimi kolaylatran ve acil zmler sunan bilgi alt yaps gerekliliini ortaya karmaktadr. CBS uygulamalar, trafik planlamas ve srdrlebilir kentleme iin nemli bir ara konumundadr. Bu almada, Konya ilinde 0-15 ya grubu ocuklar kapsamnda trafik kazalarnn dalm belirlenerek CBS ile meknsal analizi yaplacak, ayn zamanda kazaya neden olan durumlarn irdelenmesi ile kazalardan korunmada neler yaplabilecei zerinde tartlacaktr. Anahtar Kelimeler: Trafik Kazalar, Corafi Bilgi Sistemi, 0-15 ya ocuk
85

Bildiri No: 411 TRAFKTE DENETM VE KAZA LKS *Feyzullah ARSLAN Kurallara uymayan src ve yayalar, kural ihlali durumunda kesinlikle denetimde yakalanacaklar ve gerekli meyyide (ceza) uygulanacana inandklar takdirde. te o zaman kural ihlali ve kazalar azalacaktr. Bu erevede, bu sempozyum bildirisinde, denetim, ceza ve kaza ilikilerinde, Trkiye ile skandinav lkeleri (Danimarka, sve, Norve, Finlandiya) kyaslama yoluyla bir sonuca varlmaya allacaktr. Burada sihirli anahtar denetim ve ceza ilikisidir. Hem denetimler mutlaka kural ihlalini grecek, hemde ceza caydrc olacaktr ki, kazalar nlensin. Elbette ki ceza adaleti gndeme getirilebilecektir trafik cezalar ar diye. Oysa ki trafik kuralna uyulmamasnn sonucu lm veya mr boyu sakat kalma olabiliyor. Buda trafik cezalarnn ar olmasnn ceza adaletsizlii douraca iddiasn bertaraf etmektedir. Hibir ceza lm veya hayat boyu sakat kalmak kadar ar olamaz.
lke ad ve Nfusu Trkiye 74.724.269 Danimarka 5.432.335 sve 9.325.429 Norve 4.885.240
Yl 2010 2010 2010 2011
Ara says 15.095.603 2.846.699 5.203.862 2.900.000
Trafik kazas 126.804 4408 45.000 8976
l says 3215 255 314 169
Yaral says 211.496 4153 (ar yaral 2063) 26.000 (ar yaral 4000) 8569 (ar yaral 644)
Ara saysna gre lm oran 0,020 % 0,008 % 0,006 % 0,005 %
Yukardaki izelgede de anlalaca zere lkelerdeki ara saysyla trafik kazasndaki l says oranlandnda skandinav lkelerinde lmlerin ara saysna orannn Trkiyeye gre ok dk olduu gzkmektedir (Trkiye onbinde 20, Danimarka onbinde 8, sve onbinde 6 ve Norve onbinde 5). Denetim kaza ilikisi bildiride verilen kaza, yaral ve l saylar ile, kural ihlalinden dolay alnan src belgesi saylar ve kesilen cezalarla ilikilendirilip anlaml hale getirilmeye altrld. Denetim farkllklar, denetim yol ve yntemleri ve denetimin etkin hale getirilmesi iin yaplan almalar ve vatandalarn kuralszlk yapanlarla ilgili alma ve tepkileri incelenip irdelenmeye allacaktr. skanvinav lkelerinde vatandalar kural ihlali yapanlara kesinlikle msamaha etmemekte ve ilgili yerlere de ihbar etmektedirler. Trafik kurallarna uyma konusunda toplumsal duyarllk olduka yksektir. Son zamanlarda lkemizde zellikle byk ehirlerde kurulan MOBESE kameralarnda trafik kazalarnn nasl ve neden ilendii ak ak grlmektedir. MOBESE kamera kaytlarnn takip edildiini ve gerekli cezay meyyidenin 86

uygulandn bilen vatandalar, kurallara daha ok riayet etmektedir. Burada da trafik kazasyla denetimin birbiriyle ok ilikili olduu ve etkin denetimin kazalar azaltt apak ortadadr. Emniyet Mdr olarak grev yaptm Elaz, Kocaeli, Gaziantep ve Antalya da MOBESE kameralarnn konulmas sonucu, trafik istatikleri incelendiinde, kameralarn bulunduu kavak, cadde ve sokaklarda kazalar azalmtr. Sonu olarak trafik denetimi ve onun sonucu verilecek cezalar trafik kazalarn nlemekte olduka nemlidir ve trafik kurallarna uymann ana sebebidir. Anahtar Kelimeler: Denetim Kaza * Kopenhag Emniyet Maviri
87

Bildiri No: 412 KARAYOLLARINDA GEREKLEEN TEHLKEL MADDE KAZALARININ ARATIRILMASINDA KARILAILAN GLKLER VE BR YNTEM NERS Merve ERCAN KALKAN, Veli DENZ Kocaeli niversitesi, Kimya Mhendislii Blm Karayolu tamacl, lkemizde yk ve yolcu tamaclnda en ok tercih edilen yntemdir. Yolcu tamaclnn yaklak %95i, yk tamaclnn da yaklak %90 karayolu zerinden gereklemektedir (GEME, 2009). Ayn zamanda, karayolu ile tehlikeli madde tamacl da yaplmaktadr. Ancak sz konusu maddelerin kendi doasndan kaynaklanan veya d etkenlerin etkisiyle ortaya kan birtakm zellikleri nedeniyle tehlikeli madde tamacl sradan tamaclk olaylarndan ayr incelenmelidir. Bu almada, Kocaeli ili bata olmak zere karayollarnda yaanan tehlikeli madde ak ve kaza verileri aratrlm ve bu aratrma srecinde yaanan zorlukluklara deinilerek zm nerileri sunulmutur. Literatr incelendiinde, tehlikeli madde tamaclna bal risklerin belirlenmesinde tehlikeli madde kazalarnn kaytl olduu eitli veri tabanlarndan yararlanld, kazalara ilikin olaslk ve sklk bilgilerine kolayca ulalabildii grlmektedir. Ne yazk ki lkemizde karayollarnda gerekleen tehlikeli madde kazalar zel bir kayt sistemine tabi deildir ve bu anlamda yararlanlabilecek veri tabanlar da bulunmamaktadr. Dier yandan itfaiye birimlerince arivlenen yangn ihbar formlar ve yangn raporlar incelenerek tehlikeli madde kaza kaytlar aratrlmtr. Ancak ayn ildeki farkl itfaiye birimlerinde bile kazalarn farkl duyarlklarla kaydedildii, bazlarnda olaylar ile ilgili ayrntl bilgiye yer verilirken bazlarnda ise sadece gereken nlemlerin alnd ynnde ifadeler bulunduu grlmtr. alma esnasnda karlalan en byk glklerden biri tehlikeli madde ak ve kaza verilerinin kayt altna alnmamas olmutur. Kazalarn kayt altna alnmasnda itfaiye birimleri, karayollarnn ilgili birimleri ve emniyet mdrlkleri arasnda ortak bir alma yrtlmesi gerektii dnlmektedir. Tehlikeli madde kazalarna ilikin zel bir kayt sistemi oluturulmas, mevcut kaza bilgilendirme formlarna da kazalarn tehlikeli madde ierip iermedii ve kaza sonularn ierecek blmler eklenmesi nerilmektedir. Bylece konunun farkl paydalar arasnda olaylarn farkl duyarlklarla kaydedilmesinin nlenebilecei ve ortak bir veri taban oluturulabilecei dnlmektedir. Tehlikeli madde geilerinin bata byk endstrilemi kentler olmak zere kayt altna alnmasnn, kentlerin kar karya olduu risklerin belirlenmesi ve konunun ciddiyetinin kavranmas asndan olduka nemli olduu dnlmektedir. Anahtar Kelimeler: Karayolunda tehlikeli madde tamacl, kaza kayt sistemi
88

Bildiri No: 501 TRAFK GVENLN SALAMADA DNN ROL Prof. Dr. Ramazan ALTINTA Konya niversitesi, lahiyat Fakltesi retim yesi. DB, Din leri Yksek Kurulu yesi. Akln gzel grdn din de gzel grr. Bu balamda insanlarn en hayrls, insanlara faydal olandr. Dolaysyla din, iyi insan yetitirme projesidir. slam insan, kendisi gvende olduu gibi, evresindeki insan, bitki, hayvan nevinden btn varlklara da gven veren bir kimse olmaldr. nk slamda insan, mkerrem bir varlk olarak yaratlmtr. Her insann yaama hakk vardr. Bu sebeple, insana saygy temel alan kamu haklarna riayet etmek hem Mslmanlk ve hem de vatandalk grevidir. Yol gvenliini salamak da kamu haklar ierisine girmektedir. Yol gvenliini korumada gzetilmesi gereken ilkelerin banda srclerin trafik kurallarna uygun hareket etmeleri gelmektedir. Kamunun eit bir ekilde yararlanma hakk olan yollarda ara kullanmak hem bilgi, hem sabr, hem sayg ve hem de kurallar gzetme gibi birok unsuru iinde barndrr. Sorumluluk, bir erdemdir. Bundan dolay, trafie kan her src duygudalk yapmal, bata kendisi olmak zere akl, can ve mal korumada gerekli tedbirleri almaldr. Hala trafik kazalarnn yzde 60nn sebebi, alkol yzndendir. slam, akl emniyetini korumada her trl zararl alkanlklar yasaklamtr. Btn bunlara ramen gnmzde, yasal alkol snrlarn ihlal eden, hz snrna uymayan, gei hakkna sayg duymayan, krmz k ihlali yapmada bir beis grmeyen pek ok src, maalesef yaralamann da tesinde can ve mal kayplarna neden olucu kazalara sebebiyet vermektedir. Bu saydmz tm hususlar, dorudan trafik kltryle ilgilidir. lkemizde meydana gelen trafik kazalarnn kahr ekseriyetinin trafik kltrnden yoksunluktan kaynakland da unutulmamaldr. te biz bu bildirimizde Trafik Gvenliini Salamada Dinin Rol zerinde durmaya alacaz. Anahtar Kelimeler: Din, Can ve Mal Gvenlii, nsana Sayg, Trafik Kurallar, Vazife Ahlak, Zararl Alkanlklar.
89

Bildiri No: 502 TRAFK AHLKI (Dini Deerler Balamnda Bir Yaklam) Prof. Dr. Saffet KSE Tebli zeti Trafik dzeni bir medeniyetin dardan grndr/aynasdr. Bir lkede veya blgede insann ne kadar saygya deer olduunu trafiin ileyiiyle lmek mmkndr. Bu adan aynaya baktmzda lkemiz asndan grnt hi de i ac gzkmemektedir. Seyr seferin insan / hayvan gc yerine makine ve motor kuvvetine tand gnden itibaren yol yapmndan aralarna varncaya kadar modern trafiin btn unsurlarn tamamen teknolojik gelimelere borlu olduumuzu ncelikle ifade etmeliyiz. Bu gn kara, deniz, hava ve demir yolu ulam bir dzen iinde devam etmektedir. Bu adan yaadmz boyutlaryla trafik sorunu modern bir problem olsa da trafik kurallarnn oluturulmas ve uygulanmasnda dini ilke ve kurallarn nemli lde rol oynayabileceini belirtmek gerekir. Kurn ve Snnetin yol adabyla ilgili ngrd evrensel ilkeler gnmz trafik sorununa yn verecek bir derinlie ve kurallara uyma hususunda motive edici gce sahiptir. Her iin kendi tabii kurallarna gre yaplmasna iaret eden ayet; her trl zarar yasaklayan ve yoldan insanlara eziyet verecek eyleri kaldrmann imann en alt derecesini oluturduunu bildiren hadis; can ve mal gvenliini korumay hedefleyen kurallarn bu cmleden trafik kaidelerinin ihmalinin ya da ihlalinin kargaa ve kaos dourmas sebebiyle Kurn ve hadislerde yasaklanan fesd kavramna dahil olmas; Hz. Peygamberin sular, yollar ve insanlarn dinlendikleri alanlarn (mola yerleri, park alanlar, piknik yerleri) kirletilmesini lanete vesile bir davran olarak nitelemesi; Hz. Peygamberin yolun hakknn verilmesini emretmesi ve bu haklar ayrntl ekilde aklamas; Kurn- Kermin yolda seyir halinde iken mark ya da labali davranlardan sakndrmas; yine seyir halinde sakin biimde hareket edilmesi gerektiini bildiren hadisler; Kurn ve hadislerde grlt kirliliine yol aan davranlara izin verilmemesi; tayc esnafnn aralarndaki mteri ve eyay emanet bilinciyle tamas gerektiini bildiren hadislerin yannda trafik kurallarnn ihlalinin kul hakk kapsamna girdii ve hakk ihlal edilen kii dnda bu hakkn affnn bulunmad hkm trafik bilinci oluturacak bir derinlie sahiptir. Bu teblide bahsi geen hususlar detayl ekilde ele alnacaktr.
90

Bildiri No: 503 TRAFK GVENLNDE BR ETM FAKTR OLARAK DN ETM Do. Dr. Tahsin DELAY Trafik, dnyann grnmeyen ama istenilmemesine ramen ilk sralardan dmeyen nemli bir problemidir. Ancak bu problem, lkemizde her gn meydana gelen kazalarda onlarca insann hayatn kaybettii veya yaraland haberlerinin medyada yer ald kadaryla bilinmektedir. Trafik terrnn Trkiyede ald can, terr rgtlerinin ald candan daha fazladr. statistikler, lkemizde yllk ortalama 5-6 bin vatandan trafik kazalarnda ldn, binlercesinin sakat kaldn gstermektedir. Bu konunun, insan can kayb olarak deerlendirilmesinin yan sra milyonlarca liraya ulaan milli servet kayb olarak da ele alnmas gerekmektedir. Yetkili kurumlar her ne kadar meseleyi ok ciddi olarak ele aldklarn syleseler de eitim noktasndaki eksiklikler gzden kamamaktadr. Birok konuda olduu gibi sorumlu insan faktr, bu konuda da en nemli etkendir. Konulan kanun ve kurallarn eitiminin yannda caydrc tedbirler, azami derecede nem arz etmektedir. nk bu caydrc tedbirler de eitimin bir parasdr. Sorumlu bir fert olma uuru noktasnda yoldaki tan kaldrlmasnn, iman adna bir kymet ifade ettii bildirilen bir dinin mensuplarnn ounlukta bulunduu lkemizdeki insanlarda, bu gibi hassasiyetlerin ne kartlmas gerekmektedir. Zira kardaki insana herhangi bir ekilde zarar vermeme dncesi, kul hakkna riayet etme hassasiyeti bilinaltndaki nemli inan basamaklarndandr. Genelde eitim, zelde din eitimi bal altnda verilecek balklar yle sralanabilir: A. Dorudan eitimle ilgili olanlar: 1. Eitimin ana snf ve ilkretim sralarnda balamas Bir insann en fazla bilgi alp bilinaltna yerletirdii yan, mrnn ilk 10 senesi olduu dnldnde, her trl eitimin byk ounluunun, hayata ait temel talarn bu zaman dilimde verilmesinin ne derece nemli olduu ortadadr. Bu yalarda byklere sayg, hakkna raz olma, tekinin hakkn yememe gibi haklar ve kul hakknn bu yalarda verilmesi, iin eitim anlamnda byk oranda zlmesi anlamna gelir. Ailedeki sofra dzeninde, annebabasndan nce yemee balamamada, babann trafikte seyir halindeyken krmz klara riayet etme gibi fiillerdeki anne-babann rnek stats eitimin balang noktalardr. Bunu, ana snfnda ve ilkretimdeki verilecek hak-hak yememe ve bunlara ilaveten eklenmesi gereken trafik eitimleri takip etmelidir. 2. Cuma namazlar lkemizde byk ounluu Mslman olan insanlar iin gzden karlan en nemli hususlardan bir tanesi de Cuma namazlarnn eitim fonksiyonlardr. Bu namazdaki ana rkunlardan biri de hutbedir. Namaza gnll olarak gelen ve acaba dinimizin emirleri nelermi 91

diye dinleyen cemaat, aslnda eitime hazr ciddi rencilerdir. Din Kendi elinizle kendinizi tehlikeye atmayn (ayet) diye buyururken bu insanlar bu kuraln dna kamayacaktr. Alkol almayacaklardr. Eer almlarsa alkoll ekilde trafie kmayacaklardr. Kendi ellerinde olan hz snrn amayacaklardr. Krmz kta geip bakalarnn hakkna tecavz etmeyeceklerdir. B. Hem eitim hem de trafikle ilgili olanlar: 1. Ehliyeti hak etme srecinde deneme sr uygulamalarndaki srenin artrlp daha uzun zamana yaylmas. Bylece eitimli, iini iyi yapan insanlarn yola kmas salanmaldr. Zira Allah, kulunun iini en gzel ekilde yapann sever. (Hadis-i erif) 2. Trafik kurallarnn ihlali sonucundaki maduriyetlerin kul hakk kapsamnda ele alnmas gerekmektedir. 3. Sorumluluk duygusu ve otokontrol mekanizmas balamnda, bireysel ve sosyal sorumluluun ayr ayr ele alnp kolektif bilin uuru oluturulmaldr; kul hakkna riayet. 4. Yolcu tamaclnn byk blmnn karayoluyla yapld lkemizde otobs ofrlerinin eitim seviyesi artrlmaldr. 5. Trafik kazalar sebeplerine gre, trafik kazas snfndan karlarak cana, mala ve devlete kast gibi sular snfna sokulmaldr. Alkol, ar hz, fazla tonaj, yakn takip, yorgun ara kullanma gibi kurallara uymayan insanlar aslnda kaza yapmadn, lme sebebiyet verirlerse katil olduunu veya lrlerse intihar ettiklerini bilmeliler. Anahtar Kelimeler: Trafik eitimi, din eitimi
92

Bildiri No: 504 ETM DZEYNE GRE EMNYET KEMER KULLANIMI VE KAZA LKSNN NCELENMES Ahmet DEMRER*, Aslan OBAN*, Can HAMOLU**, Mesut DURAT* * Sakarya niversitesi, Teknik Eitim Fakltesi, Makine Eitimi Blm ** Sakarya niversitesi, Teknoloji Fakltesi, Makine Mhendislii Blm Yaplan almada farkl eitim dzeylerine ait bin src zerinde emniyet kemeri kullanma alkanlklar incelenmitir. alma Sakarya ili merkezinde yzyze anket yntemi ile drt farkl eitim dzeyindeki deneklere sorular yneltilmitir. Her eitim dzeyi 250 denekten olumaktadr. almaya lkretim, lise, niversite ve lisansst eitim dzeyinde 718 erkek ve 282 kadn olmak zere bin kii katlmtr. almaya katlan deneklere kiisel bilgiler, alkanlklar ve dncelerinden oluan grupta toplam 18 adet soru sorulmutur. almann sonucunda deneklerin eitim dzeyine gre emniyet kemeri kullanma alkanlklar ve yapm olduklar kazalar ele alnmtr. Kazalar ehir ii ve ehir d olmalarna gre deerlendirilmitir. Elde edilen veriler MS Excel ve ayrca SPSS istatistik programnda analiz edilmitir. Anahtar Kelimeler: Emniyet kemeri, kaza, SPSS analiz
93

Bildiri No: 505 YERLEM YER ve YERLEM YER DIINDAK LML TRAFK KAZALARINA ETK EDEN FAKTRLERN LOJSTK REGRESYON MODEL LE NCELENMES: TRKYE 2011 RNE Aydn DAVARCI, smet TRKMENOLU, Tansel SVRKAYA, Hakan BENL Trkiye genelinde 2011 yl verilerine gre trafik kazalarnda 3.821 kii hayatn kaybetmi ve 237.021 kii ise yaralanmtr. Polis sorumluluk blgesinde meydana gelen lml ve/veya yaralanmal trafik kazalarnda, lmlerin %36,7si yerleim yerinde ve %63,3 de yerleim yeri dnda gereklemitir. Yaralanmalarn ise %69u yerleim yerinde ve %31i yerleim yeri dnda meydana gelmitir. Maddi hasarl kazalarn ise %82,6s yerleim yerinde meydana gelirken yerleim yeri dnda bu oran %17,4tr. Tm bu trafik kazalarnn lke ekonomisine maliyeti 1 milyar liradan daha fazladr. Yerleim yerinde meydana gelen kazalarda ise bu rakam yaklak olarak 670 milyon liradr. Bu almada Trkiyede polis sorumluluk blgesinde 2011 ylnda yerleim yeri ierisinde ve yerleim yeri dnda meydana gelen lml/yaralanmal kazalara etki edebilecei dnlen 19 faktr incelenmitir. Bu faktrlerin parametre kodlar ve sklklar verilmitir. Ardndan bu faktrler ierisinden, kazalara etkisi anlaml olan deikenleri belirlemek iin lojistik regresyon analizi uygulanmtr. Analizde kullanlan baml deiken kaza sonucu olarak tanmlanm; bu deiken lml kazalar ile yaralanmal kazalar eklinde snflandrlmtr. Baml deiken ile 19 adet bamsz deikenin lojistik regresyon incelemesi sonucunda, baml deikene etki eden ve istatistiksel olarak anlaml bulunan faktrlerin baml deiken ile ilikileri incelenmi ve yorumlanmtr. Yerleim yerinde ve yerleim yeri dnda meydana gelen lml kazalara etki eden faktrlerin karlatrmas yaplmtr. Anahtar Kelimeler: Yerleim yeri kazalar, yerleim yeri d kazalar, Trkiye rnei, Lojistik regresyon analizi.
94

Bildiri No: 506 TRAFK KAZA ANALZLERNDE K KARE VE SINIFLANDIRMA ANALZ YNTEMLERNN KULLANIMI Cafer ERDOAN anlurfa Trafik Denetleme ube Mdrl Trafik kazalar, gnden gne artan ara younluu ve nfusla paralel olarak olumsuz etkilerini artrarak lkemizin kanayan yaras olmaya devam etmektedir. Kural ihlalleri, ehliyetsiz ara kullanma, teknik bakmdan yetersiz ve elverisiz aralarn trafikte olmaya devam etmesi bu olumsuzluklarn artmasndaki en byk etkenlerden bazlardr. anlurfa ilimizde youn ara trafii iinde yer alan motosikletlerin kullanmnn yaygn olmas da kaza saysn arttrmaktadr. Motosikletlerin karm olduu kaza saysnn fazla olmas bu almaya konu olmutur. Meydana gelen kazalarn analiz edilmesi ve bu kazalarn oluumuna neden olan unsurlarn belirlenmesi, kazalarn azalmas ve olumsuzluklarn giderilmesi asndan yaplan denetimler kadar nemlidir. Kazalarn analiz edilmesinde birok yntem kullanlmaktadr. Ki kare bamszlk testi ve snflandrma(classification) analizi bu analizlerden bazlardr. Ki kare bamszlk testi, iki veya daha fazla snfl nitel deiken arasnda bamszlk olup olmadnn aratrlmasnda, dier bir deyile iki deiken arasnda istatistiksel olarak bir iliki olup olmadnn aratrlmasnda kullanlr. Kazalarn olu nedenlerinin ve kaza risk faktrlerinin belirlenmesinde, incelenen nedenlerin analiz edilmesinde kullanlr. Snflandrma analizi ise baml deikene etkisi olan bamsz deikenlerin belirlenmesi ve etki llerinin aratrlmasnda kullanlr. Trafik kazalarna ait verilerden, baml deikenleri hangi bamsz deikenlerin etkiledii tespit edilerek zm aamasnda trafik gvenliini olumsuz deikenlerin etkisinden arndrmak hedeflenir. Kullanlan istatistiksel yntemler, gzle grlemeyen veya dier yntemlerle tespit edilemeyen neden sonu ilikilerinin varln aklar. Birbirinden tamamen farkl grlen ama ayn olay iindeki deikenlerin ilikilerini ve birbirlerine olan etkilerini ortaya koyar. Bu sebeple kaza analizleri uygulanrken istatistiksel yntemlerden yararlanlmas gerektii aktr.
95

Bildiri No: 507 MOTORLU TAIT SRC KURSLARI VE KONYA RNE Taner AKAR, Tolga ZEK, Cevdet ALKAYA Konya l Emniyet Mdrl Trafik kazalarnn oluumuna neden olan faktrler arasnda btn dnyada olduu gibi lkemizde de srcler ilk srada yer almaktadr. Trkiye de srclerin kazalardaki nedensellik oran her yl % 90 lar seviyesinde seyretmekte iken, bu oran ngiltere de % 65.5, Amerika Birleik Devletlerinde ise % 57 olarak tespit edilmitir. Dolaysyla srclerin eitimlerinin ve yeterliliklerinin gelitirilmesine odaklanacak her trl alma, trafik gvenlii iin olduka byk nem tamaktadr. lkemizde Motorlu Tat Src Kurslar faaliyete geinceye kadar srclk eitimi ustarak ilikileri bata olmak zere zel ilikiler yada tandk birilerinin yardm ile alnan bir eitim olmutur. Motorlu Tat Src Kurslarnn 1987 ylndan itibaren faaliyete gemesi ile birlikte, src adaylar belli bir mfredat dorultusunda eitime tabi tutulmakta ve yaplan snav sonunda sertifika almaya hak kazananlar src belgesi alabilmektedirler. Bu uygulama, src belgesi alacak kiilerin rastgele kiilerden eitim almasn ve eitim ald kiilerin yanl bilgiler retmelerini ortadan kaldrmtr. Ancak ne yazk ki, temel felsefesi ile olumlu sonular dourmas beklenen Motorlu Tat Src Kurslar beklenen olaanst etkiyi gsterememitir. Src olmak iin belirlenen teorik ve uygulamal eitimlere ramen, zellikle yeni srclerin trafikte gvenli srme yeteneklerine sahip olmadklar aka grlmektedir. yle ki 2011 ylnda Konya kent merkezinde trafik kazasna karan srclerin src belgesi gemileri incelendiinde: % 28,5inin be yln altnda olduu, bu grubun % 39unun da yl ve yldan az sreli olduklar tespit edilmitir. Motorlu Tat Src Kurslarnn almas ve iletilmesi iin belirlenen kriterlere ramen mevcut yaps itibariyle src kurslarnn yeterince etkin bir ekilde denetlenememesi ve gerekli meyyidelerin uygulanamamas hala ciddi bir sorundur. Motorlu Tat Src Kurslarnda verilen eitimin kalitesi ise zerinde durulmas gereken en nemli konularn banda gelmektedir. Konya kent merkezinde yetmi ve il genelinde yz olan Motorlu Tat Src Kursu says ticari rekabetle birlikte eitimin kalitesini de drmektedir. Dolaysyla yeniden belirlenmesi gereken kriterlerle rekabetin, eitimde rekabete dntrlmesi iin gereken admlar sratle atlmaldr. Bu almada Konya Trafik Platformunda ele alnan Motorlu Tat Src Kurslar konusu zerinde deerlendirmeler yaplacak ve Trkiyedeki Motorlu Tat Src Kurslarnna ilikin Konya rnei zerinden nermelerde bulunulacaktr. Anahtar Kelimeler: Motorlu Tat, Src Kursu
96

Bildiri No: 508 TRAFK GVENL DERSNDE EDEB METNLERDEN YARARLANMA Hulusi GEGEL, Mustafa Aydn BAAR anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Eitim Fakltesi, anakkale TRKYE 2012-2013 retim ylndan itibaren lkretim 5. Snflarda okutulacak olan Trafik Gvenlii dersi retim programnn kazanmlar ve etkinlikleri yoluyla, rencilere birtakm beceri ve deerlerin kazandrlmas amalanmaktadr. Aratrmalar, bireylerin hayatlarnn her evresinde trafik konusunda alacaklar eitimin, kendileri ve toplum iin nemli bir kazanm olduunu gstermektedir. Bu eitim, ocukluktan itibaren verilen, sistemli bir eitim olduunda ise, kazanmlar gnlk yaamn yan sra gelecee de yansyacandan, sadece ksa vadeli bir yatrm olmayacak, ocuklarda trafik konusunda erken yalardan itibaren duyarllk ve trafik gvenlii bilincinin olumasn ve onlarn gelecekte de trafik kurallarna duyarl yetikinler olarak trafikte yer almalarn salayacaktr. Bu almann amac, ilkretim okullarnda okutulacak olan Trafik Gvenlii dersinde, retimi etkili klacak hangi tr edebi metinlerden nasl yararlanlabilecei irdelemek ve retmenlere ynelik neriler gelitirmektir. alma bu ynyle tarama modelinde, belge ve metin zmlemesine dayal nitel bir aratrmadr. Piatgete gre, ocuklarn okuduklar kitaplardaki karakterlerden etkilendikleri aktr. ocuklar yaam tanmak iin edebiyata gereksinim duyarlar. Edebiyat ho vakit geirtici, elendirici bir eydir. Ho vakit geirtmeyi eitimin balca amalarndan biri olarak dnmekten ekinilmemelidir. rencilere Trafik Gvenlii dersi deerlerinin kazandrlmasnda edebiyat metinlerinden -zellikle duyusal hedeflere ulamada- etkili bir eitim arac olarak yararlanmak mmkndr. Duygular, deer yarglar, anlama tarz, hisler kiiliin paralardr. ocuk kitaplar bunlarn ekillenmesinde etkili rol oynamaktadr. Kitaplar, ayrca ierik, ierie dayanan etkinlikler ve tema araclyla ocuun z kavram ve z sayg geliimini de destekler. Kitaplar yeni kavramlarn kazanlmasnda ve glenmesinde ocuklara yardmc olur. ocuklarn kendi kendilerine kefedemedikleri birok bilgi kitaplarda sunulur. Asl amac retmek olan kavram kitaplar, bilgilerini resimleriyle destekleyerek sunarlar. ocuk bilgiyi hem grerek, hem de dinleyerek alr. Kitap, ocuklar konuyu hem anlamalar iin tevik eder, hem de ocuun kendi deneyimleri vastasyla kazand bilgilerin glenmesini salar. Baz kitaplar sebep ve sonu ilikisi ierirler. ocua bir yknn giri blm verilerek devam etmesi istenir. ocua giri ve gelime blmleri verilerek sonucu tahmin etmesi de istenebilir. Bazen de mantkl veya sama sebeplere dayanan bir hata verilir. ocuklardan bu hatann ne olabileceini anlatmalar istenir. Sonu olarak ocuklar bu kitaplarla dikkatlice planlanm sorular ve etkinlikler vastasyla eletirel dnmeye ve problem zmeye tevik edilirler. Dersin renme-retme srecinde kazanmda edindirilmek istenen bilgi, beceri ve deerlere ynelik dikkat ekici, motive edici hazrlayc etkinlikler ve kazanma dnk okul ii / okul d etkinlikler arasnda yk, piyes, an, iir, mektup vb. yazma / okuma almalar yaplabilir. Bu almalara ynelik rneklemelere bildiri metninde ve szl sunumda yer verilecektir. Anahtar Kelimeler: Trafik eitimi, edebi metinler, ocuk ve trafik. 97

Bildiri No: 509 TRKYEDE SRC ETM VE SORUNLARI Frat BALOLU Komiser Yardmcs Polis Akademisi Bakanl Gvenlik Bilimleri Enstits Yksek Lisans rencisi lkemizdeki trafik kazalarna ilikin istatistikler, her yl binlerce insanmzn yaamn yitirdiini, on binlercesinin yaralandn, hatta sakat kaldklarn ve milyonlarca TL maddi kayp yaandn gzler nne sermektedir. Trafik kazalarna ilikin kusur dalm incelendiinde insan kusurlar, tat kusurlar, yol kusurlar ve hava artlar olarak gruplandrlmaktadr. statistiklerde kusur dalmnda ana sorumlu insan olarak karmza kmaktadr. % 99lk pay ile insan kusuru oran src, yaya ve yolcu hatalarn gzler nne sermektedir. 2010 ylnda ierisinde meydana gelen trafik kazalarnda srclerin kusur oran % 89,72 olarak istatistiklere yansmtr. Ortaya kan tablo, trafik kazalarnda srclere, srclerde ise verilmekte olan src eitimine gzleri evirmektedir. Eitim ile kaza ilikisini aklamaya alan literatrdeki almalar, eitimin anahtar etkisini gzler nne sermektedir. Bu aratrmada Trkiyede mevcut src eitiminin durumu, sistemin sorunlar, src eitiminde hedeflenen ile imdiki durum karlatrmas, src eitimi sistemine ynelik eletiriler ve gerekeleri, son olarak da src kurslarnn src eitiminde ne kadar gerekli olduu hususlarna tartlacaktr. Anahtar Kelimeler: Src Eitimi, Trafik Kazas, Kusur, Eitimin nemi
98

Bildiri No: 510 TRAFK GVENLN KASTEN TEHLKEYE SOKMA SUU Abdulbaki GYK Erciyes niversitesi Hukuk Fakltesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Anabilim Dal, Kayseri Trk Ceza Kanununun 179. Maddesinde 3 fkra halinde genel gvenlii tehlikeye dren baz fiiller tanmlanm ve yaptrma tabi tutulmutur. Madde balndan da anlalaca zere bu su bir zarar suu olmayp tehlike suudur. Bunun bir sonucu olarak maddede belirtilen fiiller neticesinde ortaya herhangi bir zarar kmasa dahi fail cezalandrlabilecektir. Belirtilmelidir ki 179. maddede dzenlenen suun bir tehlike suu olmas mnasebetiyle belirtilen hareketlerin ilenmesi neticesinde tehlikenin de tesinde bir zarar olumusa artk asli norm-tali norm ilkesi gereince fail TCK m. 179 dan deil rnein birisinin yaralanmasna sebebiyet vermise sadece taksirle ya da yerine gre kasten yaralamadan sorumlu tutulacaktr. almamzda zellikle m. 179 hkmnde yer alan suun dzenleni tarz ve KTK ile aralarndaki iliki, bilimsel deer tayan adli tp verilerine gre trafik gvenliini tehlikeye sokma suu bakmndan yaplmas gereken yasal deiiklikler ve bu suun dier sularla ilenmesi halinde sadece bu sutan m yoksa dier sulardan m ceza verilecei gibi hususlar zerinde durulacaktr. Anahtar Kelimeler: Trafik Gvenlii, Src Davran, Trafik Gvenliini Tehlikeye Sokma
99

Bildiri No: 511 TRAFK KAZALARININ MEVZUATI AISINDAN DEERLENDRLMES Abdurrahman AKMAN Tefti Ankara Grup Bakanl Mfettii Yardmcs Dnya genelinde her yl meydana gelen trafik kazalar nedeniyle, ortalama 1.2 milyon kii lmekte ve 20 ile 50 milyon aras kii yaralanmakta ya da sakat kalmaktadr. lkemizde ise 2009 ylndaki 1.053.346 trafik kazasnda, 4.324 kii hayatn kaybetmi, 201.380 kii ise yaralanm veya sakat kalmtr. Trafik kazalar, 1996 ylnda Trkiyede 5 ya ve zeri lm nedenleri arasnda 6. srada yer almaktadr. Avrupa Komisyonu tarafndan hazrlanan bir raporda (European Road Safety Programme) Avrupa Birliinde 2005 ylnda trafik kazalarndan kaynaklanan ekonomik kaybn 200 Milyar Avro olduu ve bu tutarn Avrupa Birlii Gayri Safi Milli Haslasnn yaklak % 2sini oluturduu belirtilmitir. lkemizdeki sigorta irketlerinin 2006 ylndaki kaytlarna gre trafik kazalarndaki maddi hasar tutar 2.778.000.000 TL olarak gereklemitir. Bylesine byk sosyal ve ekonomik kayplara yol aan bu olgu; lkemiz iin de gn getike byyen ve zm bekleyen ulusal bir problemdir. kazalar ve meslek hastalklar sonucu meydana gelen lm, sakat kalma ve maddi kayplara bakldnda ise rakamlar trafik kazalarndaki kadar olmasa da rktc boyutlardadr. ILO istatistiklerine gre dnyada her yl meydana gelen yaklak 250 milyon i kazasnda 350 bin; kirlilik, toksik materyal ve sreler sebebiyle oluan 160 milyon hastalktan bir milyon insan lmektedir. lkemizde ise, Sosyal Gvenlik Kurumu kaytlarna geen i kazas says, son 10 ylda yllk 70 binin altna inmemektedir. Meslek hastalklarnn % 99u tehis edilememektedir. Trkiye statistik Kurumunun (TK) yapt aratrmalar, lkemizde i kazalar ve meslek hastalklarnn saysnn ylda 500 binden fazla olabileceine iaret etmektedir. Kaza ve hastalklarn sadece sosyal gvenlik sistemimize maliyeti 4 milyar TLdir8. Gayri Safi Yurtii Hasla rakamlarna gre, i kazalarnn toplam maliyeti ylda yaklak 35 milyar TLyi bulmaktadr. Sosyal Gvenlik Kurumu istatistiine gre 2009 ylnda lkemizde tat kazalarndan dolay 2472si erkek olmak zere toplamda 2661 ii i kazasna uramtr. Trafik i kazalarnn bir yl ierisinde tm i kazalar ierisindeki pay ise %4,1 dir. Her ne kadar trafik i kazalarnn dier tm i kazalara oran kk gibi grnse de bu durumun kendi ierisinde nemli sosyal ve ekonomik kayplara neden olduu phesizdir. Bu makalede trafik kazas eklinde meydana gelmi i kazalarnn sosyal gvenlik ve bireysel i hukuku kapsamnda i kazas saylp saylamayaca, i kazas kapsamna giren trafik kazalarn nlenmesi iin alnmas gerekli tedbirlerin Kanunu kapsamnda deerlendirilmesine allacaktr. Anahtar Kelimeler: Trafik Kazalar, Gvenlii
100

Bildiri No: 512 TRAFK GVENLN TEHLKEYE SOKMA SUU VE ALKOLL ARA KULLANMA KABAHAT Aydn BEDRHAN Rt nsal Polis Meslek Yksek Okulu Greme Buca-zmir Emniyet Genel Mdrl 2001-2011 yllar arasnda alkoll ara kullanma istatistiine gre TCK 179-3 fkrasnda yazan alkoll trafii tehlikeye drme suu Trafik Kanunu 48. Maddesinde yer alan alkoll ara kullanma kabahata iarasndaki hukuksal farklar belirlenecek ve ou zaman kartrlabilen bu iki hukuka aykr davran Yargtay kararlar ile ortaya konacaktr. Denetim yapan kolluun bu ynde dikkatlerinin ekilmesi ve suun unsurlar hakknda eksiksiz bilgilendirilmesi, TCK 179-3 suunu 2918 S.K 48. madde kabahati ile kartrlmasn engelleyecek ve srcler hakknda kabahatten deilde crmden ilem yaplmas neticesi alkoll ara kullanma kabahat says azalacaktr. Bu noktada trafik zabtas tarafndan tanzim edilen srcnn hal ve hareketlerini ortaya koyan tutanaklar ve sula ilgili tank beyanlarnn TCK 179-3 suu iin ne kadar nemli deliller olduu hususu zerinde durulacaktr. Dier taraftan Trafik Kanunu 48. Maddesinin de arlatrlarak deitirilmesi tavsiye olunacaktr. nk istatistiklere gre idari yaptrmn caydrcl u haliyle yoktur. Ayrca Hakim ve Savclarn Trafik Kanununa aykr hareketlerinde nasl evrak tanzim edilecei ve hangi prosedrn izlenecei de anlatlacaktr.
101

Bildiri No: 601 SRDRLEBLR GVENLK - HOLLANDA Melih YEN, Can SABUNCU, Ahmet ERBAY, Serhan KALEL Polis Akademisi Bakanl Gvenlik Bilimleri Enstits Karayollarmzda yaanan kazalardan dolay lkemizde kaybedilen hayatlarn says olduka fazladr. lkemizde lml ve yaralamal kazalarn bu denli ok vuku bulmas karayolu trafik gvenliimiz konusunda ok ciddi skntlar olduunu ve buna paralel olarak da bu konuda yeterli almalarn olmadn gstermektedir. Bu nedenle acilen bir karayolu gvenlii vizyonunun gelitirilmesi gerekmektedir. Birok lkenin lml kazalar azaltmadaki genel yaklam gsteriyor ki, buralarda geleneksel politikalardan daha ileri bir lml kazalar azaltma yaklam snrl durumdadr. lkelerin karayolu gvenlii konusunda yeni bir yaklama ihtiya duymalar gvenli sistem yaklamn ortaya karmtr. Gvenli sistem yaklamnda karayolu arpmalarndan meydana gelen tm lmleri ve ciddi yaralanmalar azaltmak hedeflenir. Gvenli sistem yaklamnn znde insan hatalarn daha iyi telafi edebilecek karayolu ulam sistemleri gelitirmeyi hedef olarak belirlemek vardr. Sistemin kullanmnda arpma enerjisini azaltarak, insan hatalarn da kapsayacak ekilde ulam sisteminin btn bileenlerini (zellikle yol altyaps, hz ve aralar) ynetmek iin bir ulam sistemi gelitirmeyi hedeflemek nemlidir. Ulam sisteminde btn hkmet kurumlarnn ve dier organizasyonlarn rollerinin neler olaca belirlenmelidir. Ayrca bu yaklam; karayolu ulam sisteminde birok aktrn sorumluluk paylam ierisinde olmasn bir etik anlay olarak kabul eder. Bu sistemin en ok ulamay istedii olgu, karayolu ulam sisteminden kaynaklanan travmalarn asla kabul edilemeyecei ve sistemin insan hatasn telafi edebilecek ekilde yeniden dizayn edilmesi olgusudur. SUNflower (Sweden, Britain, Netherlands) lkeleri kiisel gvenlik riskini azaltmada ve trafik gvenliini salamak konusunda iyi durumdadrlar. Dier lkeler riski azaltmada henz bu kadar ileri gidebilmi deillerdir. Bu almada trafik gvenlii konusunda gvenli sistem yaklamn iyi uygulayabilen lkelerden biri olan Hollandann trafik gvenlii vizyonu Srdrlebilir Gvenlik incelenecektir. lkenin genel durumu, nfusu, motorlu ara says, emniyet kemeri ve kask kullanma oranlar, alkol snr vb. gibi konulardaki istatistiki bilgiler sunulacaktr. Bu vizyonun tarihsel geliimi ve nasl ortaya kt zerinde durulacaktr. Srdrlebilir Gvenlik in be temel prensibi olan; ilevsellik, homojenlik, tahmin edilebilirlik, affedicilik ve durum farkndal detayl olarak anlatlacak ayrca trafik kazalarnn oluum srecinden bahsedilecektir. Srdrlebilir Gvenlik in organizasyonundan yani lider kurumun ne olduundan, gerekli koordinasyonu kimin saladndan, denetim, eitim ve Ar-Ge konularnda hangi kurumlarn sorumlu olduu anlatlacaktr. Son olarak da; bu vizyonun getirdii uygulamalar ve alnan sonular ile gelecek hedeflerin neler olduundan bahsedilecektir. Anahtar Kelimeler: Srdrlebilir Gvenlik, Gvenli Sistem Yaklam, Karayolu Trafik Gvenlii. 102

Bildiri No: 602 EVRENSEL TRAFK UYGULAMALARI EREVESNDE ABD TRAFK UYGULAMALARININ DEERLENDRLMES Dr. Sinan LKEMEN, Mustafa EKER Bitlis Polis Meslek Yksek Okulu Bu karlatrmal almada, ABD gibi gelimi lkeler standartlarnda uygulanan ancak Trkiyede uygulanmayan veya uygulanmaya balamta yerlememi standartlara yer verilecektir. Burada ama birok can kaybnn yaand ara trafiinde trafiin akn hzlandrmak, can ve mal kayplarnn nne gemek, doru kurulular trafik uygulamalarnda grevlendirmektir. ABDde src belgesi almak iin src kursu olmamas, direksiyon snav haricindeki src snavnn ok basit ve bilgisayardan bireysel (toplu snav deil) yaplmas, ara plakalarnn senede bir deitirilmesi, ara sigortalarnda kiinin mi yoksa aracn m kaza riskinin sigortalanmas, src belgelerinin sreli olmas, srenin bitiminde yeniden src belgesi snavna girilmesi, otoyollarda HOV (high occupancy vehicle) eridi uygulamas, otoyollarda uyuklayarak yoldan kmay engelleyen trtkl erit uygulamas, ehirleraras yollarn zeminlerinin demirli beton atlarak zerine asfalt yaplmas, bebek koltuu uygulamas, trafik cezalarna itirazlarn belediye hakimlerine yaplmas, trafik ksz mahalle aras drt tarafa DUR levhal kavaklarda nce gelenin gemesi, bozuk para ile alan ksa sreli park uygulamalar, park yeri uygulamalar, kavaklarda only eridi uygulamalar, kavaklarda krmz kta soldan ara gelmiyor ise saa dnlerin serbest olmas, ara gemii program (car fax) uygulamas (internetten az bir cretle her an her ara iin ulalabilen; aracn hangi kilometrede kime satld ve sahibinin kim olduu, aracn hangi kilometrede kaza yapt, aracn hangi kilometrede fenni muayeneye girdii, muayeneyi geip gemedii, gemedi ise hangi problemden gemedii, ticari veya kiralk ara olarak kullanlp kullanlmad gibi bilgileri iermektedir), ara tescil ilemlerinin polise yaplmamas gibi ABD trafik uygulamalarnda ki hususlara yer verilerek, Trkiyedeki trafik uygulamalar benzerleri asndan irdelenecek ve Trkiye trafik uygulamalarna tavsiyeler yaplacaktr.
103

Bildiri No: 603 NSAN ODAKLI TRAFK ANLAYII KAPSAMINDA TRAFK ETNDEN TRAFK AHLAKINA Dr. Adnan MEN, ileri Bakanl Dr. Abdulkadir MAHMUTOLU, ileri Bakanl ZET Trafik, iinde yaadmz yzylda gelimi veya az gelimi btn lkelerin dolaysyla Trkiyenin en nemli sorunlarnn banda gelmektedir. Kabul etsek veya etmesek, gnlk yaantmzn hatr saylr bir ksm ya bizzat trafik iinde veya trafie maruz kalan alanlarda gemektedir. Trafik, artk hayatmzn bir parasdr. Fakat kullandmz aralar, her ne kadarda bizi varmak istediimiz yerlere eski yntemlere gre daha hzl ulatrsalar bile, yol atklar sorunlar nedeniyle her geen gn biraz daha ekilmez hale gelmektedirler. nsanlar, ilerini kolaylatrsn diye kullandklar aralarla nedeyse koar adm kendi kyametlerine gitmektedirler. Trafiin yol at sorunlara bakldnda kyamet tabirinin rasgele kullanlmad daha iyi anlalacaktr. rnein, 2006 ylnda Trkiyede meydana gelen 728.756 kazada 4.633 kii hayatn kaybetmi, 168.550 kiide yaralanmtr. Bu kazalarda meydana gelen maddi hasar ise 1.321.351.966 TLdir. Bu haliyle bir ylda trafik kazlarnda len kii says; Kurtulu Savanda ehit olan askerlerin yarsna, Kbrs Bar Hareketinde ehit olanlarn 9.5 katna, Kore Savanda ehit olanlarn 6.4 katna eittir. Yine 2006 ylnda trafik kazalarnda yaralananlarn says; Kurtulu Savanda yaralananlarn 5.4, Kore Savanda yaralananlarn 78 ve Marmara Depreminde yaralananlarn 3.8 katna eittir. Yzylmzn ykselen deeri, insana gsterilen sayg ve insan hak ve zgrlkleridir. Fakat Trkiyedeki trafik anlay iinde insani deerler adeta yok gibidir. rnein Karayollar Trafik Kanununda (saylar birka eksik veya fazla olabilir) insan tabiri sadece 11 yerde gemektedir. Bunlardan 7isi karayollarnda seyreden aralar tanmlanrken bu aralarn insan ve eya tama zelliini belirtmek, 3 tanan bir eya tr olarak, 1i de indirilen yolcu olarak gemektedir. 3 yerde insan ve hayvan tabiri yan yana kullanlrken, 3 yerde de insan ve eya tabiri beraber kullanlmaktadr. Yine ayn Kanunun eitli maddelerinde src tabiri 314, ceza tabiri 210 defa geerken, yaya tabiri, 16s aralarn tanmnda olmak zere 52 kez, ocuk tabiri eitime konu yaplmak zere 9 kez gemektedir. Trafikte zayf durumda olan yal ve kadn gibi kelimelere bir kez bile atfta bulunulmamaktadr. Grld gibi trafii dzenleyen temel kanunda insan, hayvan ve eyalarla beraber tanacak bir varlk olarak ele alnmakta, aralar kullanan insanlar src olarak grlmektedir. Trafikte dzeni salayacak eyde srclere ceza kesmek olarak ortaya kmaktadr. te yandan Trafik etii ile trafie ilikin her trl konunun felsefi ve dnsel boyutlar ile iyi, doru, kt, yanl v.b. kavramlar anlatlmakta, bu alanda ne, niin, neden, ne kadar gibi 104

birok sorunun yant ele alnmaktadr. Trafik etii soyut bir kavramken, Trafik ahlak ise somut uygulamalar, yaanan problemleri, gnlk hayatn iinde grlen trafik ak erevesinde tutum ve davranlar konu edinmektedir. Trafik ile ilgili dorular bilinmesine ramen sonuta kt bir tablonun olmas, etiin uygulanmasn ifade eden ahlak bakmndan bir noksanla iaret etmektedir. Her alanda felsefi arka plan temsil eden etik iken, uygulamay ise ahlak olarak tanmlamak mmkndr. Bu bakmdan trafik ahlaknn oluturulmas ve hayata geirilmesi byk nem tamaktadr. Trafik balamnda etik ve ahlak ilikisi irdelenmeli ve trafik etiine dair bilgilerin, trafik ahlak olarak yaanmas salanmaldr. Bu alma mevcut trafik anlaynn sorgulanarak, aralarn ara ve kurallarn yerine insann trafiin odana oturtulmasn, trafik etiinin trafik ahlakna dnmnn salanmasn nermektedir. nsan Odakl Trafik Anlay gereince bata trafik mevzuat olmak zere, bu konuda ortaya konan her trl faaliyetin odanda insan unsuru yer almal, trafik, insan hayatn kolaylatracak ekilde dzenlenmeli ve yeni bir trafik ahlak ve anlay ina edilmelidir. Anahtar Kelimeler: insan odakl trafik, trafik etii, trafik ahlak
105

Bildiri No: 604 ANKARA LNDE MEYDANA GELEN TRAFK KAZALARININ BRLKTELK ANALZ LE NCELENMES Esra ATILGAN, Trkiye statistik Kurumu, Konya, Trkiye 1.GR Gvenli bir trafik ortamnn salanabilmesi iin; sorumlu kurulularn olaanst abalar yannda, basn ve yayn kurulularnn katklar, toplumumuzdaki src, yolcu yaya ve kurumsal bilinlenmeyi belirli bir dzeye getirmitir. Bunun sonucunda, son yllardaki kaza eiliminde azalma grlmesine ramen, trafik kazalar lkemizin ncelikli problemleri arasnda yerini halen korumaktadr. lkemizde trafik gvenliinin salanabilmesi iin; alnmas gereken nlemler, yaplacak yatrmlar asndan nemli birer belirleyici olan ayrntl istatistiki bilgilere olan ihtiya kanlmazdr. Trafik kazalarnn bu denli nemli olmas sebebiyle lkemizde ve yurtdnda bu konuda birok aratrma yaplmtr. Bu almalarn birounda analiz yntemi olarak klasik istatistiksel yntemler kullanlmtr. Fakat 2002 ylnda Chen ve Jovanis tarafndan gerekletirilen almada, yol kazalarn analiz etmek iin klasik istatistiksel yntemleri kullanrken, byk veri tabanlarnda deiken says arttka parametre saysnn stel olarak artmas ve olumsallk tablolarnda yeterli sklk olmamasndan dolay istatistiksel testlerin geersizlii gibi belli problemlerle karlalabileceini ortaya karmlardr. Trafik kazalarna etki eden pek ok faktr olmas sebebiyle veri boyutu dnldnde kaza analizlerinde byk veri kmelerinde ilginliklerin, beklenmeyen ve deerli yaplarn kefi olarak tanmlanan veri madencilii yntemlerini kullanmak bu tr istatistiksel yntemlere alternatif olmaktadr. 2.YNTEM almada Emniyet Genel Mdrl Trafik Hizmetleri Dairesi Bakanlndan alnan Ankara ilinde 2006 ve 2007 yllarnda meydana gelen trafik kazalarna ait veriler kullanlmtr. Sz konusu veriler kaza mahallinde trafik polisi tarafndan doldurulan kaza tespit tutanaklarndan derlenmitir. Analiz yntemi olarak veri madencilii yntemlerinden birliktelik analizi kullanlmtr. Birliktelik analizi veritabanndaki bir dizi bilgi ya da kaydn dier kaytlarla olan balantsn aklayan ilemler dizisidir. Veritabannda bir kayt varken, herhangi bir baka kaydn var olma olasl nedir? ya da Bu iki kayt varken, dier bir nc hatta drdnc kaydn veritabanna girme olasl nedir? gibi sorularn yantn verir ve verilerin birlikte olan kurallarn ortaya karr. 3.SONU Birliktelik analizinde en yaygn kullanm olan Apriori algoritmas ile veriler analiz edilerek trafik kazas sonucunda srcnn ve yayann durumuna (l, yaral ya da salam olma) etki eden faktrler belirlenerek sonular tartlm ve nerilerde bulunulmutur. Anahtar Kelimeler: Trafik kazalar, Veri Madencilii, Birliktelik kurallar, Apriori Algoritmas 106

Bildiri No: 605 KADIN SRCLERN TRAFK KAZALARI ZERNDEK ETKLERN NCELEYEN BR ALAN ARATIRMASI Murat DELCE, Erzurum l Emniyet Mdrl Hamza TOSUN, rnak Emniyet Mdrl Trafik kazalar hem lkemizde hem de dnyada byk kayplara sebep olan ciddi bir problemdir. Dnyada bir milyonu akn kii, lkemizde ise on bini akn kii her yl trafik kazalarnda lmektedir. Dnyada milyonlarca, lkemizde ise yz binlerce kii yine trafik kazalarnda yaralanmakta ve sakat kalmaktadr. Ayrca trafik kazalar lke ekonomileri iin byk kayplara sebep olmaktadr. TUIK verilerine gre lkemizde kadn src saylar her yl katlanarak artmaktadr. Artan bu kadn srclerin trafii ve daha nemlisi trafik kazalarn nasl etkiledii konusunda yeterli bilimsel almalar yaplmamtr. Medya haberleri zellikle son gnlerde fren yerine gaz basp kaza yapan, kprden uan, kazalarda bireylerin lmne yol aan kadn srclerden bahsetmektedir. Ancak bu veriler bilimsel veriler deildir. Bilimsel literatr kadn ve erkein fiziksel, psikolojik ve sosyal olarak birbirinden farkl olduunu sylemektedir. Ayrca bu farkllklar kltrden kltre deimemektedir. Hayatn pek ok alannda da bu farkllklar farkl davranlara sebep olmaktadr. Bu sebeple erkek ve kadnn trafikteki davranlarnn da farkl olaca ngrlebilir. Bu aratrma kadn ve erkek arasndaki farklarn trafik kazlarna bir etkisi olup olmadn inceleyecektir. Bu aratrmada korelasyon analizi kullanlarak 81 ildeki kadn src saylar ile illerdeki trafik kazalar saylar arasndaki iliki incelenecektir. Bu iki say arasnda bir iliki kmamas durumunda erkek ve kadn farkllnn trafik kazalar zerinde bir etkisi olmad aa kacaktr. Bu aratrma her bir ilin 2011 yllarna ait kadn src saylar ve meydana gelmi trafik kazalar saylarn kullanlacaktr. Aratrmadan elde edilen bulgularn kadn ve erkek srclerin davranlarn anlamada, bunlar zerinde eitim programlar gelitirmede ve trafik kazalarn nlemede yararl olaca deerlendirilmektedir. Anahtar Kelimeler: Trafik Kazas, Kadn Src, Erkek ve Kadn Farkll.
107

Bildiri No: 606 BAYRAM TATLLERNN TRAFK KAZALARINA ETKS mr KAYGISIZ1, ebnem DZGN2, Emin SEMZ3 EGM, Trafik Aratrma Merkezi Mdrl, Ankara, Trkiye 2 ODT Maden Mhendislii Blm, Ankara, Trkiye
1,3
lkemizde trafik kazalarnn zellikle bayram tatili dnemlerinde artt grlmektedir. Trafik younluun (tanan yolcu saysnn) 400-500 kat arttnn belirtildii bu dnemlerde gnlk trafik kazas saysnda da yaklak 1,5 kat art olduu grlmektedir[2 ve ]. Bu nedenle bayram tatili dnemleri, trafik gvenliini arttrc nlemlerin arttrlmas gereken dnemlerdir. Bu dnemlerde alnmas gereken nlemlerin yerinin, zamannn ve trn belirlenmesinde, gemi yllardaki bayram tatillerinde gereklemi trafik kazalarnn ortak zelliklerinin, sklkla gerekletii zamanlarn ve yerlerin tespitine ynelik analizlerin gerekletirilmesi byk nem tamaktadr. Belirtilen analizlerin uygulanmasnn hedeflendii bu almada, 2008-2011 yllarnda Ramazan veya Kurban Bayram tatilinin olduu toplam 50 gnlk dnemde lke geleninde polis sorumluluk alannda meydana gelen toplam 15.596 lml veya yaralanmal trafik kazas verisi kullanlarak meknsal ve meknsal olmayan analizler gerekletirilmitir. Meknsal analizler srecinde; trafik kazalarnn sklkla gerekletii yol kesimlerinin tespitine ynelik yntemler corafi bilgi sistemi yazlmlar arac ile gerekletirilmi ve her il iin kaza haritalar oluturulmutur. Meknsal olmayan analizler srecinde ise; bayram tatillerinin trafik kazalarnn olu sklna ve trne olan etkileri aratrlmasnn amaland almada ncelikle kazalarnn yllar iinde gsterdii farkllama incelenmi, daha sonra tatil dnemi kazalar tatil ncesi ve sonras meydana gelen kazalarla birlikte incelenerek tatil olmasnn trafik kazalarn nasl etkiledii ortaya konulmutur. Pol-Net Kaza Veri Taban verilerinin kullanld almada, mekansal analizler Mapinfo 9.0 ile Google Earth, mekansal olmayan analizler SPSS 17 yazlmlaryla gerekletirilmitir. Anahtar Kelimeler: Bayram tatili, Mekansal Analizler, nemlilik Testleri, Trafik Kazas
108

Bildiri No: 607 POLS VATANDA TEMASINDA VATANDA MEMNUNYETN ETKLEYEN TEMEL FAKTRLER Yusuf YKSEL rnak l Emniyet Mdrl Uludere le Emniyet Amiri rnak/Uludere Tm demokratik lkelerde kamu kurumlarnn en temel baar gstergelerinden biri hizmet rettii kitlenin memnuniyetidir. Emniyet tekilat asndan polis hizmetlerinden duyulan vatanda memnuniyeti en temel baar kriterlerinden biri olmas yannda, toplum destekli polislik anlay erevesinde su nleme ve sulular yakalama noktasnda daha etkin ve kaliteli hizmet retmenin de n kouludur. Bu nedenle, polis hizmetlerinde vatanda memnuniyetini etkileyen temel deikenlerin anlalmas ve sorunlu alanlara ynelik politikalarn retilmesi gereklidir. Vatanda memnuniyeti zerinde yaplan almalar genel itibariyle, vatandan su oranlarna ynelik algs, gvenlik hissi, sosyal ve demografik zellikler ve polisle ilgili gemi tecrbeleri ve temas srasnda edindii izlenim zerinde durmaktadr. Bu deikenler arasnda polis-halk iletiimi noktasnda en ne kan vatandan polis ile temas srasnda edindii izlenimdir. TK verilerine gre halkmzn polis hizmetlerinden duyduu memnuniyet orannda ykselme olsa da, bata trafik ve polis merkezleri olmak zere polis-vatanda ilikisinin birebir olduu birimlerde iletiim odakl eksiklikler yaanmaktadr. letiim araclyla ortaya konan sayg, ilgi ve gven hissi temin etme ve dolaysyla etkin bir kamu hizmeti vermekte zorlanld gzlenmektedir. Polis kaynakl / vatanda kaynakl ya da gnll (155 arlar ve kaza ihbarlar) / gnlsz (trafik kontrolleri) gibi snflandrmalara tabi tutulan (Reisig & Correia, 1997) bu temaslarda, gnlsz temas snfna giren trafik kontrolleri doas gerei en sorunlu alan oluturmaktadr. Vatandan cezai yaptrmlarla kar karya kalabilecei ve istei dnda ortaya kacak bu temasta iletiim srecini ynetmek ve vatanda memnuniyetini temin etmek dier temas trlerine gre ok daha zordur. Gerek bu tarz gnlsz temaslar gerekse gnll temaslarda vatanda memnuniyetini etkileyen temel deikenlerin anlalmas, bu tarz temaslarda polisin taknmas gerektii tutum ve davran ve iletiim tercihlerine katk salayaca aktr. Ancak, lkemizde bu konularda herhangi bir aratrmaya dayanmayan, daha ok tek bir rnek olay zerine younlaan, durumsal farkllklar gz ard ederek kuralc (normative) ve statik (prescribtive) tler ieren, ya da popler bilgiler trnden almalar bulunmaktadr. Yurtdnda ise, polis ile vatandan temasn vatanda memnuniyetini etkileyen en nemli deikenlerden biri olarak kabul eden ok sayda aratrma bulunmaktadr (Smith & Hawkins, 1973; Boggs & Galliher, 1975; Parks, 1976; Dean, 1980). Bu noktadan hareketle, bu almada polis ile vatanda temasnn vatanda memnuniyeti 109

zerinde etkisi zerine yaplm ve hakemli dergilerde yaynlanm olan aratrmalarn ierik analizi yntemiyle incelenmesi hedeflenmektedir. Bu amala, birden fazla veri taban taranacak, hakemli dergilerde bu konu ile ilgili yaynlanm tam metin eklinde makaleler belirlenecek, konuya en uygun olan asgari 10 adet makale ierik analizine tabi tutulacaktr. Bu analizde tme varm (grounded approach) yaklam esas alnacak, temel inceleme konular ise bu almalarda yer alan temel deikenler, bu deikenlerin ele aln biimi, bu deikenlerle ilgili temel bulgular ve genel tartma konular eklinde olacaktr. Saysal bir analize girilmeden yaplacak snflandrma ve zetle analiz sonlandrlacaktr. Bu tarz bir alma ile hem literatrde ki temel tartma konular, deikenler ve bulgularn ortaya konulmas hem de lkemizde bu konu zerine ciddi bir aratrma yapmak isteyenlere temel bir referans kayna olmak hedeflenmektedir. Ayrca, temel bulgular ve tartma konularnn ortaya konmas, polislerin, zellikle trafik polislerinin vatandala temas srecinde dikkat etmesi gereken temel hususlar da anlamasna katk salayacaktr. Anahtar Kelimeler: Polis vatanda temas, memnuniyet, iletiim
110

Bildiri No: 608 KARAYOLU TRAFK GVENL KAMPANYALARININ DEERLENDRME LTLER Dr. lhami ARSEVEN ZET Karayolu trafik gvenliinin salanarak trafik kazalarnn azaltlmasnda, iyiletirilmesi gereken 4 temel unsur sz konusudur. Bunlar; denetim, mhendislik, ilk ve acil yardm hizmetleri ve eitimdir. Bu unsurlardan eitim unsuru, lkemizde en eksik kalan ve yapsal olarak en sorunlu unsur olarak tanmlanabilr. lkemizin en nemli sorunlarnn banda gelen trafik kazalaryla ilgili olarak bu sorunun temel nedenini oluturan insan unsuruna, yani src ve yayalara ynelik olarak rgn eitim sistemi ierisinde baz snflarda verilen dersler ile src kurslar dnda geni apl yaygn ve kitlesel bir trafik eitimi verilememektedir. Karayolu trafik gvenliinin salanmasnda yasal olarak grev ve sorumluluu bulunan Bakanlk, kurum ve kurulular ile niversite, medya ve sivil toplum rgtlerinin ibirlii ile src ve yayalara ynelik bilgilendirme, doru tutumlar kazandrma ya da olumlu ynde davran deitirmeyi amalayan geni apl karayolu trafik gvenlii kampanyalarna rastlanlamamaktadr. Bununla birlikte bir Karayolu Trafik Gvenlii Kampanyas dzenlenirken ve deerlendirilirken hangi temel ltlerin kullanlaca konusunda da bilgi eksikliinden sz etmemiz mmkndr. Avrupa Komisyonunca finanse edilen SUPREME Projesi kapsamnda AB yesi lkelerde Karayolu Gvenliinde En yi Uygulamalarn zeti ve Yayn Konulu Raporun Eitim ve Kampanyalar blmnde En iyi Karayolu Trafik Gvenlii Kampanyalarnn seiminde aadaki kriterler gz nnde bulundurulmutur. 1- Karayolu gvenlik probleminin spesifik olarak tanmlanp tanmlanmad, sorunun etkiledii hedef kitlenin belirlenip belirlenmedii, 2- Sorunun boyutunun istatistiksel analizlerle ortaya konup konmad, rnein kaza ve ceza saylar, hedef kitlenin maruz kald kazalarn, lm ve yaralanmalarn toplam kaza, l ve yaral saysna katks gibi istatistiksel analiz verilerinin tespit edilip edilmedii, 3- nceki kampanya almalarnn incelenerek bu almann karayolu gvenlii zerindeki beklenen etkisinin tahmin edilip edilmedii, 4- Maliyet-fayda analizi yaplarak alternatif nlemlerin belirlenip belirlenmedii, 5- Kampanyann halk tarafndan kabul edilebilirlii ynnde bilgi toplanp toplanmad, 6- Kampanyann etkilerinin uzun srmesi veya kalc olmas ynnde ne gibi nlemlerin alnd, 7- Kampanyann hem yurt iinde hem de lkeler arasnda daha geni lekte uygulanabilirliinin bulunup bulunmad. Bir karayolu trafik gvenlii kampanyasnn dzenlenmesi ve deerlendirilmesinde yukarda belirtilen kriterler, konuya nemli bir perspektif kazandrmakla birlikte dier ek ltlerin neler olabilecei konusu bu bildirinin temel konusu olacaktr. Anahtar Kelimeler: Trafik Eitimi, Karayolu Trafik Gvenlii Kampanyalar, Yaygn Trafik Eitimi 111

Bildiri No: 609 LKRETM BRNC SINIF OCUKLARINA UYGULANAN TRAFK ETM PROJESNN DEERLENDRLMES (AFYONKARAHSAR L EMNYET MDRL) smail TRKMENL - Afyonkarahisar l Emniyet Mdr Halil DURGUN - Trafik Tescil ube Mdr Mnevver CAN YAAR - Afyon Kocatepe niversitesi Eitim Fakltesi lkretim Blm Okul ncesi retmenlii Anabilim Dal, Afyonkarahisar Gzde NAL - Adnan Menderes niversitesi Eitim Fakltesi lkretim Blm Okul ncesi Eitimi Anabilim Dal, Aydn Halil brahim UGUR - Trafik Denetleme ube Mdr Yardmcs Trkiyede trafik probleminin yaanmasnn en nemli nedenlerinden biri trafik konusundaki bilin, sorumluluk ve eitim eksikliidir. Trafik kazalarnn en aza indirilmesi iin yaplmas gereken en nemli ilem; trafik kurallar konusunda toplumun tm kesimlerine ynelik iyi bir eitim verilmesidir. Bu eitimin erken yllarda balamas ve srdrlmesi, bilincin ve sorumluluun olumasnda nemlidir. Bu noktadan hareketle, ilkretim birinci snf ocuklarnn trafik konusundaki bilgi dzeylerini artrmak ve bylece ocuklarda farkndalk yaratmak amacyla; Ailemin ve lkemin Trafik Polisiyim Projesinden yola klarak Afyonkarahisar linde Trafik Eitimi Projesi gelitirilmi ve 2010-2011 eitim retim ylnda ilkretim okullarnn birinci snflarna devam eden ocuklara uygulanmtr. Trafik Eitimi Projesinin etkililiini ortaya koymak amacyla yaplan aratrmann evrenini, 2010-2011 eitim retim ylnda Afyonkarahisar il merkezinde bulunan Milli Eitim Mdrlne bal ilkretim okullarnn (48 okul) birinci snflarna devam eden 2866 ocuk oluturmaktadr. Veri toplama aamasnda 111 ocuk farkl nedenlerden (hastalk, devamszlk vb.) dolay rneklem dnda kald iin aratrmann rneklemine 2755 ocuk dahil edilmitir. Aratrmada, aratrmaclar tarafndan gelitirilen Demografik Bilgi Formu ve Trafik Eitimi Deerlendirme Formu kullanlmtr. Aratrma sonucunda; Trafik Eitimi Uygulamasna katlan ocuklarn Trafik Eitimi uygulamasndan sonra yaplan Trafik Eitimi Deerlendirme Formundan aldklar puan ortalamalarnn 12,33 ile 14,94 arasnda deitii ve Trafik Eitimi uygulamasna katlan ocuklarn Trafik Eitimi Deerlendirme Formu puanlarnn, st sosyoekonomik dzeye gre anlaml derecede farkllk gsterdii belirlenmitir. Bu sonular, Trafik Eitimi Projesinin ilkretim birinci snf ocuklarnn trafik konusundaki bilgi dzeylerini artrmada etkili olduunu gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Trafik eitimi, trafik gvenlii, ilkretim.
112

Bildiri No: 610 CAN DOSTLARI HAREKET PROJES Fadile PAKSOY, Serdar YILMAZ Trafikte gvenli davranlar ve olumlu tutumlar, geliimin erken dneminde yerleecek olursa gelecekte gvenli src ve yayalarn olduu bir trafik ortam yaratlabilir. Can Dostlar Hareketi de okullarn formal yapsndan yararlanarak rencilerin trafik gvenlii konusundaki davranlarnn olumlu ekilde geliimine katkda bulunmay amalamaktadr. Trafikte Sorumluluk Hareketinin 3 alt projesinden biri olan Can Dostlar Hareketi, trafik gvenlii konusunda ilkretim okullarnn 5inci snf retmenleri, rencileri, velileri ile servis ofrlerinin farkndalklarn ve trafikte sorumluluk bilincini artrmay hedeflemektedir. Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl Karayolu Dzenleme Genel Mdrl, Milli Eitim Bakanl Temel Eitim Genel Mdrl ve TVTURK Kuzey Tat Muayene stasyonlar Yapm ve letim i birlii ile hayata geirilen proje kapsamnda, 2010-2011 eitim-retim ylnda 16 ve 2011-2012 eitim retim ylnda da 21 ilden yaklak 300 okulun Temsilci retmenleri, eitim toplantlarna katldlar. Temsilci retmenler iin hazrlanan eitim ierii, ilkretim okullar 5inci snflarda okutulan ders ieriini destekleyecek ekilde hazrland. Eitim program, projenin okullarda uygulama srecine ynelik yaplandrld. retmen eitimlerinde, ilkretim 5inci snf Trafik Gvenlii ders kitabnn konular zerinde duruldu. retmenlere, aldklar bilgiyi dier snf retmenleriyle paylama yntemleri aktarld. Ailenin ocuk araclyla eitimi iin yntemler zerinde bilgi paylamnda bulunuldu ve veli bilgilendirme toplantlarnn gereklilii ve yntemi paylald. ocuklarn evrelerini etkilemelerini salamak iin kullanlan proje aralar sayesinde yetikinlerin de farkndalklarnn gelimesine ve davranlarnda deiim yaratlmasna katkda bulunan Can Dostlar Hareketi projesiyle renciler, evrelerindeki eksiklik ve hatalar fark edecek ve anne babalarnn ya da kendileri iin rol model olabilecek dier kiilerin davranlarn gzleyerek onlar uyarabileceklerdir. Ailelerin ise ocuklarnn okullarna gvenli gidip gelmesi iin servisleri ve servis srclerini takip etme konusunda giriimci olmalar gerektiiyle ilgili farkndalklar artacak, ayn zamanda renci, veli ve retmen etkileiminin, rencinin can gvenliini salama konusunda da ilemesi salanacaktr. lkretim 5inci snf retmenlerine ynelik gerekletirilen eitimde yaplan n test-son test aras doru bilgi deiimi 2010 ylnda yzde 45,3ten yzde 72,8e karak 27,5 puan ykselmitir. 2011 ylnda yaplan almalarda ise yzde 53,1den yzde 85,6ya ykselerek 32,5 puanlk arta ulamtr. Anahtar Kelimler: Trafik gvenlii, trafikte sorumluluk, trafik eitimleri
113

Bildiri No: 611 TRKYEDE TRAFK ve YOL GVENLNDE STKNIN YETERSZLNN MEVZUATTA ve UYGULAMADA RDELENMES hsan MEM Trafik ve yol gvenliinde insan,ara ve yol kombinasyonunda grlen can ve mala ynelik risk, yaklak 100 yldan beri tm devletlerin ve toplumlarn zerinde durduu en nemli bir olgudur.Bu riski minimize etmek iin kamu otoritesi yaplanmasnda ok nemli tedbirler gelitirilirken,dier ynden toplumunda kendi ierisinde rgtlenmesine ok nem verilmitir. Bu riski en aza indirime mcadelesinde yerel,blgesel ve ulusal anlamda NGO lar kurularak veya kurdurularak artan insan,ara ve tamaclktaki hzl aktan kaynaklanan can ve mal kayplar iin onlarda tabanda bu abalarn maksimize etmektedirler.Bu mucadele de kamu otoritesi ve NGO lar i ie alrken,gerek hukuk ve gerekse mali adan da desteklenerek NGO lar ok byk yol alarak insan hayatnn gvenliini 24 saat kontrol altna almada baarl olmulardr. Bu baar AB lkelerinde,ABD,Kanada ve Japonya da kamu otoritesinin de tesine geerken, kimi devletlerde hibir paylama, pozitif hukuk ve mali destek verilmeden kendi haline terk edilmi olduundan STK nn baar ansda olduka zayftr. Trkiye de motorlu aralarn oluturduu can ve mala ynelik risk boyutu her zaman var olduu gibi,daha da ok 1950 yllarndan sonra karayollarndaki arlk politikamz dzeyinde de katlayarak artmtr.Bu risk boyutunda devlet (kamu otoritesi) kurumsal olarak mevcut mevzuatn (Karayolu Trafik Kanunu,Karayolu Tama Kanunu ve ynetmelikleri) 1983 ylndan itibaren hzla yenilemeye balamtr.Bu yenileme trafik hizmetlerinde modern ara ve gereler,donanm,personel istihdam ve onlarn hizmet ii eitimleri,ileri Bakanlnn dnda bir ok kamu kurulular ile sistemi paylama,yollarda kr noktalarn azaltlmas,yollarn daha gvenli ve blnm ok eritli hale getirilmesi ve yeni bir atlmla karayollarnn akll yollara geirilmesi almalar, il ve ilelerde kameral denetim sistemlerinin tm cadde ve bulvarlara konulmas olayn ciddiyetini ortaya koymaktadr. Ancak (devlet) kamu otoritesi, tm imkanlarn kendisi iin kullanrken,toplumun tabandan bilinlenmesi,onlarn rgtlenmesi,desteklenmesi ve gelitirilmesi iinde hukuk ve mali anlamda hibir adm atmam olduundan,duyarl bireyler tarafndan il,blge ve ulusal anlamda kurulan trafik ve yol gvenlii amal Derneklerde yaama ve gelierek topluma ve kamu otoritesine yardmc olma zelliklerini de ou kez kaybetmilerdir. Byle olunca da Trkiyede dernek says 229.861 iken, bununda ancak yaklak 100 tanesi trafik ve yol gvenliine ait derneklerdir.Bu 100 adet derneinde ancak be tanesinin web sitesi ,telefon ve adresi varken,dierlerinin kat stnde kaldklar,adres ve telefonlarnn dahi bilinmedii zlerek grlmektedir. Bu balamda Trkiyede; 1- Yaklak 16 milyon motorlu ara varken,bunlarnda says ortalama % 6-8 arasnda artmakta ve her be kiiye bir motorlu ara dmektedir. 114

2- Ortalama trafik kazalarnda ylda her 35 kiiden bir kii hafif veya ar yaralanmaktadr. 3- Yllk resmi istatistiklere gre trafik kazalarnda her 1875 kiiden bir kii trafik kazasnda lmekte,olay yerinden sonra (yollarda,hastanelerde ve evlerinde lenler) lenleri de dahil ettiimizde ortalama her 882 kiiden bir kii trafik azasnda lmektedir. 4- Dnya Salk rgt raporlarnda Trkiye trafik ve yol gvenliinde en riskli 3.lke olarak kabul edilmi ve bununda rehabilite edilmesi iin proje almalar devam etmektedir. 5- Yllk trafik kazalarndaki zaman ve igc kayplarmz hari, mali kayplarmzda 600 milyon TL olmaktadr Anahtar Kelimeler: Dernek, STK, karayolu, trafik, kamu brokrasisi
115

Bildiri No: 612 TRAFK HAYATTIR! nci ala ENKARDE, Dou Otomotiv Servis ve Ticaret A.., stanbul, Trkiye ebnem Pnar KADAF, Dou Otomotiv Servis ve Ticaret A.., stanbul, Trkiye Dou Otomotiv, 17 yllk sektr deneyimi ve elde ettii know-how ile otomotiv sektrnn nc firmalarndan biridir. Kurulduu gnden bu yana ekonomik, evresel ve sosyal olarak toplumsal kalknmaya katk salamaktadr. Dou Otomotiv, kurumsal sosyal sorumluluk yaklam olarak ekonomik ve sosyal paydalaryla birlikte srdrlebilir zmler retirken, dorudan faaliyet alanyla ilgili ncelikleri ve paydalarn beklentilerini dikkate alarak toplumsal deer yaratmay hedeflemitir. Buradan hareketle, 2004 ylnda hayata geirdii Trafik Hayattr! projesi, trafik gvenlii konusunda toplumun her kesiminin bilincinin artrlmas ve bu yolla trafikte sorumlu davranma kltrnn gelimesine katkda bulunmay amalamtr. Trafik Hayattr! projesi ile kurum ii ve kurum d paydalarnn ncelik ve beklentilerini gz nne alarak pek ok sorumlu uygulama gerekletirilmitir. 2004-2011 yllar arasnda; Emniyet Mdrlnn hazrlad Src Kursu kitabna sponsorluk, DODdan satlan aralarda gvenlik kart uygulamas, Arka Koltuk Benim ve Krmz Ik temal TV reklam kampanyalar, halk konserleri, Trafi Rap Fest & Trafik Temal Mzik Yarmalar ve Trafik Haftas Yry ve Etkinlikleri gibi organizasyonlar hayata geirdik. 2011 ylnda faaliyetlerimizi hzlandrarak, trafik gvenlii bilincinin, Dou Grubu alanlarndan balayarak topluma yaylmas ynnde bir strateji izleyerek, 2011 ylnda tm Dou Grubu alanlarna ynelik trafik gvenlii konulu eitimleri hayata geirdik. Yetkili Satclarmza ynelik trafik gvenlii konulu bir eitim hazrladk ve online olarak tm Yetkili Satclarmzn alanlar ile paylatk. Dou Otomotiv olarak, Yetkili Satc amz vastasyla mterilerimizle birebir iletiim kurarak toplumun geneline ulamay hedefliyoruz. alan gnlll kapsamnda alanlarmz ile ektiimiz viral filmlerle sosyal medya zerinden trafik gvenlii konusunda toplumsal bilinlendirme almalarna devam etmekteyiz. Trafik gvenlii olgusunun alanlarmz tarafndan zmsenmesi amac ile de kurumsal trafik gvenlii ilkeleri zerinde almalar yrtyoruz. ocuklara ynelik Hayat reniyorum! almalar kapsamnda birok eitici etkinlik dzenliyoruz. Trkiye Bilim Merkezi Vakf ile 2011 ylnda balatlan i birlii sonucunda, ilkretim rencilerine trafik gvenlii konularnda Trafik Gvenlii Sergisi oluturarak bilinlendime ve bilgilendirme eitimleri veriyoruz. Kocaeli ilkretim 2. snf rencilerine ynelik trafik gvenlii konulu eitim iin Kocaeli l Milli Eitim Mdrl ile protokol imzalayarak Hayat Bilgisi derslerine entegre edilecek ierikler hazrlayarak il genelinde 12.000 renciye ulamay hedefliyoruz. Dou Yayn Grubu i birlii ile radyo etkinliklerinde Trafik Hayattr! almalar ile yer alyoruz. Radyolar ile birlikte okullar ziyaret ederek trafik gvenlii konulu canl yayn aktiviteleri dzenliyor, ayrca radyolarda trafik gvenlii mesaj veren Trafik Hayattr spotlarmz yaynlyoruz. Ayrca Emniyet Genel Mdrl ibirlii ile trafik gvenliine dikkat ekecek ksa filmlerin hazrlklarnn tamamlanmas ile filmleri kamu spotu olarak topluma ulatrmay hedefliyoruz. Dou Otomotiv ekonomik srdrebilirliini devam ettirdii srece iinde bulunduu topluma kar sorumluluunu yerine getirerek, faaliyet alanyla dorudan ilgili sosyal konularda deer yaratmaya ve sorumlu 116

uygulamalar gerekletirmeye devam edecektir. Kurumsal sosyal sorumluluk yaklamn i sreleri iine entegre ederek paydalarna kar sorumluluk bilinci ile, kurumsal kaynaklarn etkili biimde kullanarak, bulunduu topluma, ekonomik, sosyal ve evresel konularda pek ok yatrm yapmaktadr. Dou Otomotiv global standartlarda bir kurum olarak, Mart 2010 itibariyle Birlemi Milletler Kresel lkeler Szlemesi imzalam ve 2009 ylndan bu yana Global Reporting Initiative endeksine uygun Kurumsal Sosyal Sorumluluk raporlarn tm kamuoyu ile paylamaktadr.
117

Bildiri No: 613 SRC ETMNE NEREDEN BALAMALIYIZ? Sleyman SERT, M.T. S.K BRL DERNE GENEL BAKANI ZET: Ara kullanma herkesin yapabilecei bir fiildir. nsanlar yaratl itibariyle farkl istidatlara sahiptirler. Bu farkllk mesleklerin douuna sebep olduu gibi ayn minvalde hareket edenlerin sonular ve baar yzdeleri iin ehli olup olmadklarn gsterir. Menfi durumlarda hata veya hatalarn kayna ynnde tedbir alnmas gerekirken, mspet durumlar baary artrma ynndeki almalar hzlanr. evk ve heyecan artrr. Pozitif etkisi ile yaam gzelleir. te src eitimine bu cihetle baklmal ve Hayat Boyu renme ile srcler farkl ya dnemleri ve duyarllklar srekli, davrana dnebilecek ekilde eitilmelidir. GR: lkemizde Src Eitimleri, 03.02.1987 ylnda, 19361 Sayl Resmi Gazetenin, yaynlanmasna mteakip, zel retim Kurumlar Genel Mdrlnden Yetki alnarak Src Kurslarnn almas ile balamtr. Src Eitiminde eyrek asr doldurma arifesindeyiz. Geen sre iinde, Src Eitimlerimiz snav baarsna endeksli olmutur, nsana mahsus olan tecrbe ile renme ve davran deiiklii gsterememe de en byk sorun bilgi eksikliidir. Yasalarla dzenlenen Cezai yaptrmlar ikincil nedendir. Kural ihlalleri sonucu karlat durum iin nihai ve zmn bittii yerdir. YNTEM VE SONU: Src Belgesi alan kiilerin, belge almaya ynelirken hangi dnce ile src belgesi almaya niyetlendikleri bilinmeli. i mesleki olarak icra etmek isteyenler (FR) ile zel aracn kullanacaklarn eitim programlar farkl olmal ve ofrlk yapacaklarn eitim programlarnda Sosyal Sorumluluk ve Meslek Bilinci oluturacak konular yer almaldr. zel ara srclerinin ise, yine ya guruplarna eitim programlar yaplmaldr. nsan yaad srece, Karayolunu Kullanma eiliminde olacaktr. Her ey deiip yinelendii gibi, Src de deiimden nasibini alacaktr. Srcnn sorumluluunu duyarlln ve istidadn artracak, bilgi ak salanmaldr. Hayat Boyu renme ihtiyac ile eitimler Davran deiiklii gsterene kadar verilmelidir.
118

Bildiri No: 614 TRAFK KAZALARINI NLEYC ELEKTRONK SSTEMLER lker AFAK, OTARGE OTOMOTV GVENLK YAZILIMLARI Aralar gnlk hayatmzn olmazsa olmazlar arasna girmi ve lkemizdeki ara says son yllarda olduka yaygnlamaya balamtr. Gnlk yaantmzn nemli bir paras olan aralarda src ve yayalarn gvenliinin salamas asndan aralarda mevcut sinyalizasyon sistemleri bulunmaktadr. Fakat ara sinyalizasyon sistemlerinde hala baz eksiklikler vardr. Bu eksiklikler saptanarak otomotiv reticilerinin AR-GE Departmanlarnda srekli yenilenmekte ve gelitirilmektedir. OTARGE Otomotiv Gvenlik Sistemleri olarak zerinde altmz AR-GE projesi mevcut sinyalizasyon sistemlerinde bulunan eksiklikler zerinedir. AR-GE almalarmzn sonucu olarak yapm olduumuz elektronik kart, dnya zerinde arkadan arpma ile oluan trafik kazalarnn nlenmesinde nemli rol alacaktr. retmi olduumuz elektronik kart; Ege niversitesi tarafndan test edilmitir. Trkiye Patent Enstits tarafndan dnya apnda uygulanabilirlii aratrlp patentlendirilmitir. Projemiz Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl tarafndan desteklenmektedir.(TGSD-2011) Tubitak tarafndan patent destei ile desteklenen projemizin yurtd aratrma raporu TPE tarafndan yaplarak temiz kmtr. Kurulan AR-GE ekibi ile projenin tm testleri yaplp sonu raporu tamamlanmtr. Hedefimiz; Trkiye de ve dnyada meydana gelen trafik kazalarnn arkadan arpma ile lml ve yaralanma ile sonulanmasnn nne geebilmek ve tamamen yerli retim ile dnyadaki tm otomobillerde bu sistemin alr haline eriebilmektir.
Anahtar Kelimeler: Aralarn Sinyalizasyon Sistemleri, Arkadan arpma, Trafik Kazalar
119
BRL YAPAN KURUMLAR
T.C. ULATIRMA, DENZCLK VE HABERLEME BAKANLII

3.karayolu Güvenliği Sempozyumu Bildiri - Ozetleri

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

3.karayolu Güvenliği Sempozyumu Bildiri - Ozetleri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.C.

ULATIRMA, DENZCLK VE HABERLEME BAKANLII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU VE SERGS

T.C. ULATIRMA, DENZCLK VE HABERLEME BAKANLII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU VE SERGS

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU DZENLEME KURULU

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

III. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUM VE SERGS YRTME KURULU LSTES

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

III. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUM VE SERGS SEC KURUL LSTES

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

1 Karayollar Genel Mdrl, Ankara

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII

3. KARAYOLU TRAFK GVENL SEMPOZYUMU BLDR ZETLER KTAPII