TURKMSIC GR BLDRGES

KRTAJIN YASAL DZENLEMELERNN KADIN SALII ZERNE ETKS

22.06.2012

GR
Tbbi anlamda krtaj rahim iinden doku almay ifade eder ve sk olarak rahim iindeki gebeliin sonlandrlmas amacyla uygulanr. lkemizde ve dnyada krtaj istenmeyen gebeliklerin sonlandrlmas iin de kullanlmaktadr. stenmeyen gebeliklerin sonlandrlmas amacyla yaplan krtaj lkemiz yasalarna gre ; son adet tarihinden itibaren 10 hafta ile snrldr.Bu snr ,lkeden lkeye demografik, sosyal ve kltrel nedenlerden dolay farkllk gstermektedir.Bu snr ,Latin Amerika ve baz Afrika lkelerinde krtaj kstlayc yasalar bulunmas nedeniyle kadnlarn salksz dk yapma orann arttrmaktadr. Cezalandrma veya kstlama esasl tutum benimsenmesi salkl doum orann arttrmann tam aksine kadn hayatn tehlikeye sokacak byk tehditler oluturmaktadr. Bilimsel ve ayn zamanda kamuoyu alglamalarnn mdahil olduu bu srece farkl bir sorumluluk hissiyat ile yaklama amacmz; Trk Tp rencileri Uluslar aras Birlii (TurkMSIC) nin krtaj konusundaki grlerini Tbbi , Psikolojik , nsan haklar ve Etik adan temsil etmek olduunu bu bildirge ile sunmaktayz.

MEVCUT DURUM ANALZ VE BULGULAR

Doumun engellenmesi veya tevik edilmesi her dnem lke nfus politikalarnn ilk mudahale alann oluturmaktadr. Bu politikalarn etkilerinin gerekletirilmesi iin korunma yntemlerinin retilmesi ve uygulanmas desteklenmekte veya engellenmektedir. Demografik, sosyal ve kltrel sebeplere gre uygulanan politikalara karn ou zaman korunma yntemleri uygulanmamakta ve hamile kalnmasna ramen hamilelie son verilmek istenmektedir.Bu koullarda seenek olarak krtaj kalmaktadr.Tbbi zorundalklarn dnda sadece gebeliin sonlandrlmas iin yaplan bu yntem, 10 haftaya kadar yasal krtaj olarak adlandrlmaktadr ve reit kadnlara tannan yasal ve ada bir haktr.Bu ilemi lkemizde yalnzca kadn doum uzmanlar yapmakla yetkilidir. Yaplan ilem doktor ve hasta arasnda kesinlikle gizli kalmaktadr. Her yl, Dnya apnda 44 milyon insan krtaj yaptrmaktadr ve bunlardaki komplikasyon oranlar (eer ki tbbi kurumlarda yaplrsa) %1-2'den fazla deildir. Krtaj, Trkiye'deki kadn doum kliniklerinde 15-20 dakikalk bir operasyon ile yaplabilmektedir. Cezalandrma esasl yasaklayc bir tutum benimsenmesi tam aksine kadn hayatn tehlikeye sokacak byk bir tehdit olarak yorumlanr. Dnya Salk rgtnn raporu bu kany destekleyen veriler iermektedir. 2008 yl istatistiklerine gre, kstlayc krtaj dzenlemelerine sahip Latin Amerika ve Afrika gibi gelimekte olan blgelerde salksz dk uygulamalarnn oran ortalama %30 civarlarnda tespit edilmitir. Bunun aksine daha liberal krtaj kanunlarnn yrrlkte olduu Avrupa corafyasnda Dou Avrupa (%6) istisna kabul edilecek olursa salksz dk uygulamalar neredeyse yok denecek kadar azdr (%0.4). Unutulmamaldr ki salksz dk uygulamalarnn en talihsiz sonucu kadn lm oranlarnn dorusal olarak artmasdr. Yine Dnya Salk rgtnn verilerine gre sadece 2008 ylnda 47.000 kadn salksz dk uygulamalar neticesinde hayatn kaybetmitir. Afrika ve Asya corafyalarnda ortalama anne lm 20.000 dolaylarndayken, Avrupada bu rakam Dou Avrupa (90) haricinde sfr dzeyindedir.

lkemizde nfus politikalar gerei 1983 ylna kadar krtaj yasaklanmtr. Krtajn yasak olduu o yllara kyasla 1983'ten sonra modern doum kontrol yntemleri daha ok yaygnlat iin krtaj oran da dmtr. Bunun yan sra, krtajn yasallamasyla birlikte eitimli personelin krtaj steril ortamda yapmas salanm ve kadn salnda byk iyileme grlmtr.Btn bunlara ek olarak gvenli olmayan krtaj bir kamu sal sorunudur ve hayati tehlike oluturmaktadr. Her yl 19-20 milyon krtaj gvenli olmayan ortamlarda gerekletirilmektedir. bu gvenli olmayan dklerin %97si gelimekte olan lkelerde gerekletirilmekte, binlerce kadn lmleri ve milyonlarca komplikasyonla sonulanmaktadr.

Psikolojik adan deerlendirecek olursak; Dnyadaki lkelerin %98inde kadn

salnn tehlikeye girdii durumlarda, %62sinde ise kadn saln korumak amac ile krtaj yaptrlmas yasaldr. lkemizde ise 1983 ylnda yrrle giren 2827 sayl kanuna gre 10. Haftann zerindeki gebelikler Rahim tahliyesi ve sterilizasyon hizmetlerinin yrtlmesine ilikin tzk gereince annenin hayatn tehdit eden ya da doacak ocuk ile onu takip eden nesiller iin maluliyete neden olan hallerin saptanmas halinde kadn hastalklar ve doum uzmannn hazrlayaca gerekeli rapor sonrasnda tahliye edilebilirler. Tzkte yer alan listede, kadnn ya da doacak ocuun hayatn tehlikeye sokan nedenler bal altnda hastalklar tek tek saylm olup, rza geme sonucu oluan bir gebeliin kadn ruh saln ne kadar etkileyecei hi dikkate alnmamtr.2005 ylnda yrrle giren Trk Ceza Kanununun 99/6. maddesine gre ise, gebelik sresi 20. haftay amamak kayd ile ocuun aldrlabilecei kabul edilerek ocuun beden ve ruhsal saln korumak amalanm ve nispeten sosyal endikasyonlar da gz nnde tutulmutur. Buradan da anlalaca gibi yasalar dmdz uygulanmaya allm ve olayn psikolojik boyutu ihmal edilmitir. Krtaj endikasyonu olarak snrl saydaki vakalarda post travmatik stres sendromu bildirilmi, bu vakalarn beden algs da bozulduundan kendine zarar verme giriimlerinin artt gzlenmitir. Ayrca cinsel istismara urayan adolesan gebelerin cinsel ilikiye balama yann bir yl daha erken olduu, alkol ve bamllk yapc ila kullanma eiliminin daha fazla olduu, kontrasepsiyon yntemlerini ise daha az kullandklar bildirilmitir. Ayn zamanda bu kiiler fiziksel iddete daha fazla maruz kalmakta, seks iisi olarak kullanlmakta, uyuturucu ticaretinde arac olarak kullanlmaktadrlar. Bu kadnlarn ocuklar daha ok cinsel istismara maruz kalmakta, ya da Sosyal Hizmetler ve ocuk Esirgeme Kurumu tarafndan daha erken alkonulmaktadr. Adolesan gebeleri korumak iin etkin politikalar gelitirmek varken neden problemin tek kayna krtaj ve sezaryen olarak grlmektedir? G Vakfnn Ocak-Mart 2012 dnemi ocuk Haklar zleme raporuna bakldnda Erken Zorla Evlilik ve Cinsel stismar balklarnda 32 olaydan 43 ocuun etkilendii grlmektedir. Alan olgu sunumlarnda ise bunlarn byk bir ounluunun tecavz vakas olduu tespit edilmektedir. Bu durumda doum yapan bireyin daha kendisi ocukken baka bir ocua nasl bakabilecei tartlmaldr.

nsan haklar asndan ise ; nsan Haklar zleme rgt Trkiyede krtajla ilgili
kstlamalarn kadnlarn yaama, salk, eitlik, zel hayat, beden btnl ve din ve vicdan hrriyeti haklarn tehdit edeceini sylemektedir. Krtaj tartmas 1970lere dayanan uzun soluklu bir tartmadr. 1973 ylnda ilk olarak nl Roe v. Wade isimli kararla ABD Yksek Mahkemesi ocuk ldrme olarak tabir edilen krtaj u ekilde zmlemitir: Anneden ayr yaama kabiliyeti gsteremeyen cenin, bir ocuk veya bir insan saylmamakta bu nedenle krtaj eylemi lmden farkl olarak annenin kendi bedeni zerinde verebilecei zgr bir karar olarak isimlendirilmektedir. Uluslararas szlemelerde bu konuyu irdeleyecek olursak; nsan Haklar Genel Beyannamesi de ayn ekilde hak ve zgrlklerde eitlik iin gvenceyi domu olma n kouluna balamtr. Salzburg mahkemesi, nsan Haklar Avrupa Szlemesindeki yaam hakkyla ilgili blmn 2. maddesindeki Herkes yaam hakkna sahiptir. ibaresindeki herkese ceninin dahil olmadn belirtmitir. bulunmamaktadr. Der. Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformunda ve Kadnlara Kar Her Trl Ayrmcln Tasfiye Edilmesine Dair Szlemede alnan kararlara gre ise kadnlara her trl salk imkn ulatrlmaldr. Bu imknlara yeterli cinsel eitim, doum kontrol yntemlerinin retilmesi ve salanmas da girmektedir. Her ne kadar doum kontrol yntemleri gebeliin engellemesinde efektif olsa da gebeliin engellenmesinde kesin zm deildir. lkelerin bu konuyu uygulama biimine ve sonularna bakacak olursak; Romanyada krtaj 1957 ylnda yasallat, bundan sonra hamileliklerin %80e yakn, etkili korunma yollarnn lkede bulunmamas nedeniyle,krtajla sonlanmaya balad.1966da ulusal doum oran 14.3 / 1,000e dt, 6 yl nce 1960ta ayn oran 19.1/1,000di. Bunun zerine devlet salkl nfus artn salamak amacyla krtaja yasak getirdi. Bu yasan dnda kalan durumlar da vard; 45 yan stndeki kadnlar, daha nceden 4 ocuk sahibi olmu olan kadnlar, tecavz veya ensest sonucu hamile kalm kadnlar ve hamilelii yznden hayati risk tayan kadnlar krtaj olma hakkna sahipti. Romanya bu yasay uygulamak iin toplum zerinde ok yksek bir kontrol kurmaya alt. Kadnlarn hayatnn en byk amacnn anne olmak olduunu basn araclyla topluma benimsetmeye ve evlilik kavramn nemsetmeye alt. Doum kontrol rnlerinin kullanm kstlad. Kadnlar zerinde uygulanan basknn bir benzeri de hekimlere uyguland.Yasad olmasna ramen krtaj yapan hekimlerin ounun lisanslar ellerinden alnd. Krtaj yasa sonras pek ok kadn bakamayaca ocuklar dourmak zorunda kald ve bu ocuklar ya hastanelerde ya da yetimhanelerde terk edildi. Bu dnemde bir nfus patlamas olduu ve bu ocuklara bakacak imkan olmad iin ocuklarn bir ksm uluslaras kaakla maruz kald.Bir ksmna ise yetimhanelerde HIV+ kan uyguland. Bu yasak 1989da kalkt, o tarihten beri krtaj srasnda len kadn says ciddi oranda azald. Polonyaya bakacak olursak,buradaki krtaj yasa sadece istee dayal krtajlar kapsamaktadr. Yasad yollarla krtaj yaptrmann herhangi bir yasal yaptrm grlmemekle birlikte operasyonu yapan ve tevik eden kiilere ceza uygulanmaktadr. Bunun dnda tecavzde ilk 3 ay, fetal bozukluklarda ilk 6 ay krtaj uygulanabilmektedir. Annenin hayatnn, fiziksel veya zihinsel salnn riskte olduu durumlarda ise uygun mdahele her an yaplabilinmektedir.

rlanda da bize bir rnek oluturabilir.Burada;sperm ve yumurtann birletii anda bir insan olutuu kabul edilmekteydi.Uzun yllar her insann yaama hakk olduu ne srlerek krtaj;hibir istisna kabul edilmeyerek yasaklanm durumdayd.Ama son yllarda krtaj iin ngiltereye kaan vatandalarn olmas sebebiyle ve annenin saln tehlikeye atan durumlarda krtaj uygulanmaya balanmtr. Avrupada krtaja yasak getiren lkelerin hemen hemen hepsinin koyu katolik lkeler olduu grlr ve yine bu lkeler yllar ncesinden kalma yasalar hi deitirmeden gnmze kadar getirmilerdir. Rusya ve Kuzey Amerikada istenildiinde ya da annenin saln tehdit ve tecavz vakalarnda krtaj serbest olsa da Gney Amerika, Orta Asya ve Afrikann byk ounluunda krtaj yasak durumdadr. Dnya salk rgtne gre, bu verilere paralel olarak gizli ve salksz koullarda yaplan krtajlar da en sk oranda (30% civarnda) Gney Amerika ve Afrikada grlmektedir. Bu lkelerdeki krtaj oranlarnn yksekliinin sebebi ise doum kontrol yntemlerinin etkin bir ekilde kullanlmamas ve daha ok sosyo-ekonomik sebeplerdir. Trkiyede ise zellikle dou blgelerinde doum kontrol yntemleri yeterince bilinmemekte ve kadnlar istenmeyen gebelikle kar karya kalmaktadr. Bu durumda zellikle sosyo-ekonomik durumun ocuk iin elverili olmamas nedeniyle krtaj uygulanmaktadr. Uygulanan aile planlamas ve doum kontrol yntemlerinin yaygnlatrlmas projeleriyle 1998 ylnda % 23.6 olan krtaj oran 2003 ylnda % 11.3 oranna inmitir.

Etik adan krtajla ilgili akllarda uyanan sorular unlardr;

Krtaj le lgili Temel Etik Sorunlar -Fets ne zaman insan olarak deerlendirilmelidir?/nsan hayat ne zaman balar? -Krtajn yasal olarak bir hak olmas, etik adan doru olduu anlamnda gelir mi? -Krtajn yasaklanmasnn veya serbest braklmasnn olas sonular nelerdir? -Krtaj karar bir kadn hakk olarak deerlendirilmeli midir? -Krtaj ile ilgili olarak hekimin rol nasl deerlendirilebilir? -Krtaj bir doum kontrol yntemi olarak kabul edilebilir mi? -Krtaj nasl bir ahlaki eylemdir? -Krtaj le lgili Temel Etik Sorunlara Farkl Yaklamlar Krtaj Destekleyen Yaklamlarn Savunduu Temel Prensipler: *Fetsn haklarna tam anlamyla sahip olabilmesi, doumu ile gerekleir. *Gebe kadn kendi bedeni, gelecei hakknda szsahibidir ve herhangi bir baskya maruz kalmadan karar alabilme hakkna sahiptir. *Krtaj bir insan hakkdr. Krtaj Desteklemeyen Yaklamlarn Savunduu Temel Prensipler: *Fets bir insandr ve bir insan ldrmek yanltr. *Krtaja izin vermek, ldrme eylemine tolerans gstermektir ve bu, insan hayatna saygy zedelemektedir. *Ac vermek yanl bir eylemdir. te yandan bir grup yaklam krtaj kimi durumlarda desteklenebilir olarak nitelemektedir: *Krtaj, kimi durumlarda desteklenebilir. *Krtaj, kontrasepsiyon konusunda sorumsuzca davranmay tevik edebilir. *Fets, geliim srecinde birtakm haklar kazanmaldr ve bundan dolay erken krtaj ge krtaja gre daha kabul edilebilirdir.

SONULAR VE NERLER
Toplumda birikmi krtaj nedenlerinin zm yasal engellerle zlemeyecei tarihsel ve bilimsel olarak aikar olup cinsel salk derslerinin ve korunma yntemlerini yaygnlatrlmas gerekmektedir.Yasal engeller veya ahlaki telkinlerle krtaj nedenleri ortadan kalkmad gibi krtaj yntemleri salksz ve yasad koullara ynlendirilecektir.Bu durum daha nce lkemizde de yaand gibi kadn salan olumsuz etkileyecektir. Krtajn yasallatrlmas kadn salnn iyiletirilmesi iin gereklidir. Ancak tek dnldnde yetersiz bir admdr, modern kontrasepsiyon(doum kontrol) ile birlikte dnlmelidir. Bu adan bireylere ucuz ve eriilebilir doum kontrol yntemlerinin retilmesi ve toplumda yaygnlatrlmas salanmaldr. Gvenli eriim kadnn ncelikle sal iin temel hakkdr. Gvenli olmayan krtajla gelen morbidite ve lm kmsenmeyecek orandadr.Doum kontrol tekniklerinin yaygnlatrlmas ile istenmeyen gebelikten kaynaklanan krtaj azaltlacak ve her adan istenilen seviyeye ulalacaktr.

Psikolojik adan ;
Ergenlerde istenmeyen gebelik olgular, ocuk ve ergen psikiyatrisinin acil psikiyatrik deerlendirme ve yardm gerektiren durumlar arasndadr. Olgularn ruhsal ve sosyokltrel zellikleri ayrntl olarak ve ksa srede deerlendirilmelidir. Konuyu duyarllkla ele almak, yasal sorumluluk ve yetkilerimizi bilmek, etik ilkelere uygun davranmak nemlidir. Disiplinler ve kurumlar aras iletiim ve ibirliinin ivedilikle salanmas gerekmektedir. Ruhsal ve sosyal deerlendirmeler sonucunda dzenlenen raporlar alnacak karar ve yaplacak uygulamalar etkilemektedir. Bu bildirinin, krtaj konusunda ortak yaklam ve bu yaklamda dikkat edilmesi gereken konular hakknda katk salayaca dnlmtr.

nsan Haklar asndan ;

nsan haklar ve kadn haklaryla ilgili ou szleme ve bildiride, istenmeyen gebeliin bitirilmesini anneye hak grm ve devletin de bunu en salkl ekilde gerekletirmesi gerektii belirtilmitir.Gnmzde dnyadaki gelimi lkelerin byk ounluu krtaja izin vermekte, fakat ou gemiinde krtaj yasaklad dnemleri barndrmaktadr.Veriler incelendiinde krtajn yasann olduu dnemlerde salksz ortamlarda kontrolsz yaplan krtajlarda hayatn kaybeden kadn saysnda art grlmektedir.Krtaja kar yasa koymak nfus artna kalc bir katk salamamakla birlikte,hamileliini sonlandrmaya alrken hayatn da kaybeden kadnlar yznden nfusta azalmalara sebebiyet vermitir. Yaanan sreler ve eldeki verilerin de gsterdii gibi; krtajn bir doum kontrol yntemi olmadnn,aile planlamasyla birlikte korunma yntemlerinin halka anlatlmas,o an veya ilerleyen srete verebilecei zararlarn kavratlmas ve krtaj kararnn anneye braklmas,ok daha etkili ve insan haklarna uygun bir yntem olacaktr.Demokrasi tabannda ada uygarln temeli zgrle dayanmaktadr ve zgr toplumun gerei kukusuz ki zgr annelerdir.

Etik adan ;
Etik sorunlarn fazlal ve bunlara ynelik tartmalarn ok eitli bak alaryla ve farkl fikirlerle gerekletirilmesi, konunun etik adan zmlenmesini gletirmektedir. Trk Jinekoloji ve Obstetri Dernei Etik Ve Hukuk Kurulunun Gr Bildirisinde getii gibi: Krtaj tm dnyada yllardr tartlmaktadr. Tm dnyann hemfikir olduu nokta; etik tartma sonras krtaj konusunda insanlarn ayn gre varmasnn mmkn olamayacadr.

Kurtajin yasaklanmasinin, guvenli olmayan yollarla gerceklestirilen/gerceklestirilmeye calisilan gebelik sonlandirma islemlerini ve anne olumlerini arttirdigi bilinmektedir.Dnyada anne lmlerinin

nemli bir ksm gvenli olmayan gebelik sonlandrmalarnn sonularna bal olarak ortaya kmaktadr. Krtajla ilgili kat yasaklamalarn olduu lkelerde yasa d ve gvenli olmayan koullarda giriimler/krtaj talebi ve bavurular artmaktadr. Krtaj byk oranda karlanamam aile planlamas hizmetlerinin bir sonucu olarak karmza kmaktadr. 2008 ylnda dnemin Babakanlk Kadnn Stats Genel Mdrl tarafndan hazrlanan Kadnn Stats ve Sal le lgili Gerekler balkl raporda da belirtildii gibi: steyerek dkleri daha da azaltmann yolu, onu yasa ile yasaklamak olmayp, gebelii nleme yntemlerinin yaygn ve ulalabilir olarak verilmesidir. Dolaysyla krtaj hakk kadnlar iin bir yaam hakkdr. Krtaj bir insan hakk olarak deerlendirilmeli, krtajn tecavz gibi sosyal nedenler sonucu olabilecei gibi uygun ve doru aile planlamas yntemi kullanmama sonucu oluan istenmeyen bir gebelik sonucu olabilecei de unutulmamaldr. Yasal dzenlemelerle bilimsel verilere dayanarak belirlenmi snrlarn tbbi adan yeterli ve doru olduu bilinmeli, krtajn engellenmesi ile ilgili tartmalardan nce krtaja neden olan durumlara zm getirebilmenin daha deerli ve ilevsel olaca unutulmamaldr. Bu nedenle aile planlamas hizmetinin ulalabilirlii, elde edilebilirlii ve bu konuda salk eitimi ile kadnlarmzn bilinlendirilmesi, reme sal eitimlerinin ergenlik dneminden itibaren ve tm lkede yaygnlatrlmas bu konuda atlabilecek nemli admlardr. Krtaj ile ilgili yasal dzenlemeler lkeden lkeye deimekle birlikte, bilimsel veriler dorultusunda dier blmlerde de sz getii zere krtaj, zerinde yaplan tm etik tartmalarn yannda, yine bilimsel verilerle desteklenen snrlar ierisinde gerekli bir uygulamadr. nsan Haklar ve Biyotp Szlemesine gre:nsann menfaatleri ve refah, bilim veya toplumun menfaatlerinin zerinde tutulacaktr. Buradan yola karak krtaj, bir insan hakk ve szkonusu bireyin kiisel durumu, yaam artlar dahilinde deerlendirilmelidir. Etik adan en uygun karara toplu hkmler yerine iyiyi, doruyu ve ahlaki olan bireysel olarak belirleyebilmekle ulalabilir. Bu da yasalara uygunluk artn salamak kaydyla, hekim nerisi dorultusunda kiinin kendi zgr karar ile mmkn olacaktr. Krtaj eylemi iin hekimlerin her olgu balamnda kapsaml bir deerlendirme yapmas, gebe kadna risk durumunu, seenekleri ve olas sonular bildirmesi, bylelikle bu denli hassas ve zor bir konuda yeterli danmanlk hizmetini vererek grevini yerine getirmesi uygundur. Unutulmamaldr ki krtaj , toplumun her bir yesine salanmas gereken bir salk hizmetidir.

Trk Tp rencileri Uluslararas Birlii olarak bizler insann insan olmasndan tr var olan ve deerler sisteminin en st seviyesinde gsterilen haklarnn korunmasna verdiimiz nemi gstermek hedefindeyiz. Salkl bir toplumun varl; en ok onu oluturan kadndan ve onun salkl bir hayat srmesinden gemektedir. Trk Tp rencileri Uluslararas Birlii (TurkMSIC) bu gr bildirgesi ile Trk Tp rencilerinin sesi olmak amacyla son gnlerde kamuoyunda tartlan ve yasaklanmasi kadin sagligi icin ciddi bir tehdit olusturacak kurtaj konusundaki fikirlerini; kamuoyuna , ilgili Sivil Toplum Kurulularna , hitap ve temsil ettii Trk Tp rencilerine ve en byk payda olan kadnlara duyurmaktadr.

Bildirgeye son halini veren Yazarlar

eyda CEYLAN TurkMSIC nsan Haklar ve Bar Alt Komitesi Ulusal Yneticisi dris TA TurkMSIC D likilerden Sorumlu Bakan Yardmcs

Bildirge yazm katlmclar :

Selin Tanyeri Etik Boyutu Yazar Bartu Ko Etik Boyutu Yazar Mge Kaya nsan Haklar Boyutu Yazar Ouz Sekin Psikolojik Boyutu Yazar Meri Yldz Tbbi Boyutu Yazar Mine Karaca Fidan enova zlem Hilal alayan Bahar ENGN Berfin AKNAR Demet ALAY Ruken DEMRKOL Ege YK Yldrm Beyazt YK Akdeniz YK Seluk YK Uluda YK Akdeniz YK ukurova YK Ko YK Ege YK Yldrm Beyazt YK TurkMSIC Genel Sekreteri Erciyes YK

KAYNAKLAR:
15-49 Ya Kadnlarn Krtaj Nedenleri ve Kontraseptif Tercihleri (Sema DEREL YILMAZ**, Emel EGE***, Belgin AKIN***, etin ELK****) G vakf Ocak-Mart 2012 ocuk haklar izleme raporu NFUS POLTKALARI VE KADIN BEDEN ZERNDEK DENETM Yksek Lisans Tezi ( Ebru zberk ) http://www.aktuelpsikoloji.com/haber.php?haber_id=8549 http://www.tavsiyeediyorum.com/makale_6194.htm http://www.ayhankalyoncu.com/yazilar/78-kuertajin-pskolojk-yoenue.html http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php?cwid=3&vtadi=TPRJ%2CTTAR%2CTTIP%2CTMUH%2CTSOS%2CTHU K&c=google&s_f=_5&detailed=1&keyword=110698 http://www.psikoturk.net/detay.php?iid=49&ad=TECAV%DCZ+VE+C%DDNSEL+TAC%DDZDE TRK HUKUKUNDA GEBELN SONLANDIRILMASI Kadn almalar Yksek Lisans Program Kadn ve Salk Dersi devi, 23.05.2012 (AYE AYDIN AFAK) Anne mi, Abla m?, Baba m, Dede mi? Ensest Olgu Sunumu Dr. aziye Senem BAGL, Linda BALCI Dr. Human Can ELM ocuk ve Ergen Ruh Sal ve Hastalklar Klinii, Gztepe Eitim ve Aratrma Hastanesi, ocuk ve Ergen Ruh Sal ve Hastalklar Klinii, Bakrky Prof.Dr. Mazhar Osman Ruh Sal ve Sinir Hastalklar Eitim ve Aratrma Hastanesi, stanbul Bu olgu sunumu 8. Adli Psikiyatri Kongresi (15-18 Mays 2008, Kocaeli)nde szel bildiri olarak sunulmutur. nsan Haklar Genel Beyannamesi nsan Haklar Avrupa Szlemesi Her Trl Ayrmcl nleme Szlemesi Medeni ve Siyasal Haklar Szlemesi T.C. 1982 Anayasas Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformu Kararlar Kadnlara Kar Her Trl Ayrmcln Tasfiye Edilmesine Dair Szleme World Health Organization Publications- Unsafe abortion: the preventable pandemic A.B.D Yksek Mahkemesi Dava Tutanaklar -nsan Haklar Evrensel Beyannamesi -nsan Haklar Avrupa Szlemesi -Birlemi Milletler Metinleri; http://www.johnstonsarchive.net/policy/abortion/ab-romania.html http://www.economist.com/node/954671 Trkiye Jinekoloji Ve Obstetri Dernei Etik Ve Hukuk Kurulu Krtaj le lgili Gr Bildirisi-www.tjod.org *Trkiye Biyoetik Dernei-www.biyoetik.org.tr *British Medical Association, The Law And Ethics Of Abortionhttp://www.bma.org.uk/images/lawethicsabortionnov07_tcm41-146867.pdf *Abortus Ve Etik- S. Altparmak, M. iekliolu, G. Yldrm *Trk Dil Kurumu, Terimler Szl- www.tdk.gov.tr *nsan Haklar Ve Biyotp Szlemesi-http://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k5013.html *http://www.bbc.co.uk/ethics/abortion/philosophical/introduction.shtml *Kadnn Stats Ve Sal le lgili Gerekler Raporu-www.kadininstatusu.gov.tr