You are on page 1of 11

EVANGELICAL BAPTIST CONFERENCE TEDIM, CHIN STATE THUPHA PUAK Lom 39 Hawm 2, February, 2013 Editor Rev.

Thang Khawm Pau A sunga om thute


1. 2. 3. 4. A Lamdang Pasian Nasep Zia Banghang Christian-te I Kha Zawngkhal Hiam Um I Cih Bang Ahi Hiam? A 38 Veina EBC Kumcin Delegate Khawmpi Hungeelna

A LAMDANG PASIAN NASEP ZIA Text. Zawhang 11:1-45 Rev. Mang Khan Sut I. Topa aw, na itpa a ci na hi. Tua laitakin Mazih le a sanggamnu Mata a teenna Betani khua ah Lazazuh kici mi khat cina-in a om hi. Tua Mazih in Topa sathau nilhin a sam tawh a khe a nulsaknu hi a, a cinapa Lazazuh in a sanggampa ahi hi. Ama sanggam numeite in Zeisu kiangah mi sawl uha en in, Topa aw, na itpa a ci na hi ci-in a kosak uh hi. (Zawhang 11:1-3) Hih Lai Siangtho mun tungtawnin Zeisu le cinapa Lazazuh te kizopna i mu thei hi. Hihte innkuan pen Lai Siangtho siam ten mi nuamsa a ci thei innkuan hi ding hi ci-in gen uh hi. Tua banah Zeisu le a nungzuite a zindo den keeite ahi uh hi. Zeisu tawh a ki-it mahmahte uh zong ahi uh hi. A neu 5 na bang ah Zeisu in Mata, a sanggamnu le Lazazuh te a it hi ci-in hong gen bek tham lo-in a neu 36 na ah zong Zeisu mite in en un, a nak it mahmah hi, a ci uh hi ci-in Zeisu in hih unaute a itna na gen lai uh hi. Tua ahih manin hih mun ah a sanggampa hong nat ciangin Zeisu kiangah a koh uh teh zong na itpa a ci na hi ci-in na ko sak tektek lai uh hi. Zeisu' itpa a ci na cih pen tuni-in eite lametna tawh kilamdang zek dingin ngaihsun ing. Banghang hiam cih leh mi tampi in i zak nop le i lametna pen Zeisu' itpa a cidam, nuamsa cih hi zaw dingin lamen ing. Tua dan hi lua kisa-in mi pawlkhat bangin Zeisu i neih nak le na khempeuh lem keei pah ding, nuamsa keei pah ding cih zah dongin gen keei uh hi. Lazazuh hong nat ciangin a sanggam numei tegel ahi Mazih le Mata in zong mun dang, mi dangdangte sangin Topa mah na ko pah uh hi. Zeisu i na lamdang bawlte a diakdiakin cinate a damsakna mu kha thei kha pha mahmah ding uh hi. Tua bek tham lo-in Zeisu in damsak zo ding banah zong damsak nuam ding cih lamen pha mahmah ding uh hi. Banghang hiam cih leh Zeisu tawh ki-it pha mahmah uh hi. A hi zongin amau lamet bang pak lo-in tua thu a zak teh Zeisu ni nih taam beh lai hi. II. "A hi zongin amah (Lazazuh) cina hi cih a zak ciangin, a omna mun ah ni nih a taam lai hi." (Zawhang 11:6)

Hih tungtawnin bang thu sin thei i hiam cih leh Pasian hun le ei mihingte hun gelna kibang het lo cih sin thei hi hang. Ei mihingte lametna pen Topa' tungah i kiko teh amahin zong hong dawng pah ding cih ahi hi. Ahi zongin hih lai a, Mazih le Mata te mah bangin Pasian ei lametna sang hong zekai zawk hun om thei pha mahmah hi. Mazih le Mata lungsim ding bawlsak lehang a thu vaikhak uh a Topa'n za lo ahi tam, ahih kei leh peuh na gen lo ahi tam tutanvei hong zekai ci kha ding uh hi. Banghang hiam cih leh Zeisu ni nih tak taam beh mawk hi. Zong lampi khawngah dak zelin Zeisu hong pai nading lam en zel kha ding uh hi. Banghang hiam cih leh a it mahmah uh a Topa, bek tham lo-a a Topa in zong amaute it mahmah ahih teh a zak phetin hong pai pah ding cih lametna nei ding uh hi. Topa Zeisu in tua bangin a tam beh lai hangin Mazih te unau it nawn lo hi kici thei tuan lo hi. A ma gelna le ama hun tung nai lo ahih man hi zaw hi. I cih sa mah bangin ei mihingte lametna pen tu le tu a na khempeuh hong lem pah ding cih ahi hi. Hih munah a phawk huai thu khat in vai lem leh na khat peuhpeuh Pasian awina om keei ahih kei leh tuahsiatna khat peuhpeuh Pasian nusiatna lim hi cih theih nang om zenzen lo hi. III. "Amah in hih thute a gen khit ciangin: I lawmpa Lazazuh a ihmu zo hi. A phong dingin ka va pai ding hi, a ci hi. Zeisu in Lazazuh sihna gen nuam ahih hangin a maute in ihmu-in tawlnga hi a cihna a sa uh hi. Tua ciangin Zeisu in Lazazuh si zo hi, ci-in siangtakin gen a..." (Zawhang 11:11,13,14) Hih Lai Siangtho munte tungtawnin bang sin thei ding i hiam cih leh ei deih bangin i Topa'n hong dawng pah loh hang hong phawk lo hong thei kha lo cih hi zenzen lo hi. Mazih le Mata te lamet bangin a Topa uh hong tun pah loh hang tua inn sungah bang teng piang cih nak theih lua mahmah hi. A it mahmah uh a sanggampa Lazazuh cinat lam Zeisu in thei lua mahmah hi. Tua bek tham lo-in a sih lam zong thei hi. Ei mihing ten tua bang hun ciangin i Topa'n hong nusia ta, ahih kei leh i Topa'n hong theihpih lo, hong mulo dan khat dingin i seh bawl thei hi. Tua bang hi zenzen lo-in a ta itte amah a umte nuntakna ah bang piang cih pen i Topa'n hong thei lua mahmah hi cih phawk ni. Late lai at pa'n hih thu na tel lua mahmah ahih manin hih bangin na gen hi. "Topa aw, nangmah in kei nong entel a, nong thei khin hi. Nangmah in ka hek sukna, ka hek tohna khempeuh na thei hi. Nangmah in ka ngaihsutnate gamlapi pek pan na thei hi. Nangmah in ka sep laitak ahi a, ka khawl laitak ahi zongin na hong mu a, ka gamtatna khempeuh a vekpi-in na thei hi. Topa aw kam khat bek nangawn ka pau khiat ma-in, nangmah in ka gen ding teng a vekpi-in na thei khin hi. Nangmah in ka nung le ka mai-ah nong dal-a na thahatna tawh kei na hong hu hi. Tua bangin kei nong theihna pen kei-a dingin lamdang lua mahmah a, thu thuak lua ahih manin kei theih tel zawh ding hi lo hi." Late 139: 1-6 IV. Amah in hih thute a gen khit ciangin: I lawmpa Lazazuh a ihmu zo hi. A phong dingin ka va pai ding hi, a ci hi. Hih mun i etna tungtawnin bang thu sin thei ding i hiam cih leh leitung ah mihing ten i kihtak penpen ahi sihna nangawn ihmutna hi, ci-in na gen hi. Ihmu cih teh khanglo kik ding cihna zong hi pah hi. Zeisu sunga a ihmu mite khanglo kik ding cih ahi hi. Lai Siangtho hun sungah sihna cih kammal na kitam zat nawn lo-in ihmu, tawlnga, ciah cih bang kammalte na zanga a lipkhap huai thu ahi sihna pen hong lipkhap huai suah nawn lo bek tham lo-in lawphuai suah leh zaknop huai zaw tham hi. Ei piangthakte diakdiak adingin bel sihna pen lipkhap huai het lo hi. Hih leitung gentheihnate nusia a, Topa kiangah tawlngakna hi ci-in hong gen hi.

"Tua ciangin vantung panin awging khat in kei kiangah Topa um a, a si mite a hampha ahi uh hi ci-in gelh in, hong ci hi. Kha Siangtho in zong, hi mah hi, tua mite in tu-a kipanin nasep gimna pan tawlnga ta ding uh a, amaute sepna tawh kizui-in thaman a ngah ding uh hi, hong ci hi. "(Kilakna 14:13). Tua banah sihna pen inna ciahna hi ci-in Lai Siangtho sungah na gen hi. "Banghang hiam cih leh biakpiakna-a a kibua tuisiang bangin hong kibua khia ding hi taa ka ciah ding hun hong nai zo hi" (Timawte Nihna 4:6) Hih munah Paul in ama nuntakna a bei kuan a, a gelh hi-a, a si ding ahih lam kitel lua mahmah ta ahih manin hih bang thu a na gen ahi hi. Banghang hiam cih leh hih hun a, a thongkiat kikna pen Khristian-te a langpan a, a bawlsia kumpite matna tawh thongkia ahi hi. Tua ahih manin suahtak theih nang om nawn lo, bek tham lo-in a sawt lo-in thatna thuak ding cih tel mahmah hi. Ahi zongin na lipkhap gen het lo-in a ciah ding hi ta ing na ci hit-hiat hi. Kawlgama lungdamna thu hong puakpa Judson in zong sihna tawh kisai-in hi bangin na gen hi ci-in na kiciamteh hi. "Leitung ah ka nasepnate zong nuamsa mahmahin ahi zongin tun a si ding hi leng zong i neu lai-a sang tuah hun cianga inn a, ciah ding i lawp bangin lawp mahmah ing ci-in na gen hi." Tua ahih manin ei mihing te'n i lipkhap mahmah thu sihna pen a piang thak taktakte adingin lipkhap huai het lo hi cih i kihanthawn nuam hi. V. Zeisu a kap hi. Hih tungtawnin bang phawk ding i hiam cih leh Zeisu in ama mite thuakna ah thuakpih takpi hi cih i mu thei hi. Ei bek hong thuaksak lo-in amahmah in hong thuakpih hi cih ahi hi. "Banghang hiam cih leh i neih Siampi ukpa in eite thanemnate hong khasiatpih thei lo ahi kei hi. Amah in eite mah bangin ze-etna nam khempeuh na thuaka, ahih hangin mawhna a bawl kei hi." (Hebia 4:15) Hih munah i muh mah bangin tuni eite le Pasian kikal ah siampi khat bek om a tua siampipa in i hat lohna, i thanemnate hong theihpih lua mahmah hi cih i mu thei hi, tua banahAmah in vantung mite a huh hi peuhmah lo-in, Abiahang suante a huh ahi hi. Tua ahih manin na khempeuh ah a sanggamte tawh a kibat ding a kul hi. Tua in Pasian tawh kisai thute ah a hehpih thei, a muanhuai siam ukpa suak a, mite' mawhna hanga Pasian hehna a damsak theih nading ahi hi. Amah mah in zong ze-etna le gimna thuak ngei khin zo ahih manin, ze-etna a thuakte a huh thei hi. (Hebia 2:16-18) Khat veivei eite thuak haksatnate ei bek in a thuak, kuamah in hong theihpih lo dingin i ngaihsun thei hi. Ahi zongin i phawk gige ding thu khat in i Topa Zeisu in i thuaknate hong thuakpih, i vangikte hong puak pihpa ahi hi. Hih thute tel a i nuntakna i lam ding ahi hi. I Lai Siangtho gen mah bangin Zeisu in ei thuaknate hong telpih lua mahmah i Topa, i Gumpa ahi hi. Gilkial dangtaak i cih bang hiam cih ahi zongin, lawmte nusiat taihsatna, cihte le a it a lawmte sihna cihte zong na thuak kha na phu kha khin ahih manin eite zong tua bang i phuk khak laitak i tuahkhak laitak ama tungah kiko leng Aman' hong theihpih lua hong puakpih lua hi ci-in i phawk tawntung ding thupi mahmah hi. VI. Zeisu in Mata kiangah: Na sanggampa thokik ding hi, a ci hi. Mata in Nitawp ni-a thawhkikni ciangin amah hong thokik ding hi cih ka thei hi, a ci hi. Zeisu in: Keimah in thawhkikna le nuntakna ka hi hi, kei hong umte ....

Hih munah Mata in Topa aw hih lai ah om hi le teh ka sanggampa si lo mah ding hi ven! Ahi zongin tu nangawnin Pasian kiangah na nget peuhpeuh Pasian in hong pia ding hi cih ka thei hi ci-a a gen tak teh a na dawnkikna ahi hi. "Amah Zeisu in (Pa) Pasian in kei hong piak mite khat beek mansuah lo-in, nitawpni ciangin ka tho kik sak ding hi. Tua in kei hong sawlpa' deihna ahi hi. Tapa mu-a a um mi khempeuh in nuntak tawntungna nei ding uh a, ni tawp ni ciangin a maute ka tho kik sak ding hi. Tua in kei hong sawlpa' deihna ahi hi, a ci hi. (Zawhang 6:39-40) Hih Lai Siangtho munte i et ciangin Khazih sungah i om a tu lai pau leng i pianthak nak leh i sih hang tho kik ding cih lametna thupha a ngah khate ihi hi. Hih thu mah ei Khristian te a dang biaknate tawh i kilamdanna lianpi pen zong ahi hi. Biakna dangte ah hi banga thawhkikna tawh kisai-in lametna bangmah om lo mawk hi. Tu ni-in Zeisu sungah i om nak leh i sih hangin thokiktakpi ding hi hang cih kiphawksak phapha nuam hi hang. Tua bang a cih khit ciangin Lazazuh aw hong paikhia in! ci-in nakpi takin a kiko hi. Tua ciangin misipa khut le a khete hanpuan tawh kitunsa le a maitang zong dial tawh tunsa-in hong thokhia hi. Zeisu in a maute kiangah: a kitunna phelkhia unla ciahsak un, a cih hi. (Zawhang 11:43,49) Hih munah i Topa Zeisu nakpi in kiko a misipa Lazazuh a phot khiat mah bangin Ngai un, a ki-iim thu khat kong gen ding hi. Eite khempeuh a ihmu suak ding ihi kei a, Pasian in i vekpi in hong kikhel sak ding hi. Pengkul nunung hong ging ciangin, mitphiat kal tom kha sungin, Pasian in eite a hong kikhelsak ding hi. Bangci bang hiam cih leh pengkul hong ging ding a, misite a muat thei nawn lo dingin thosakin, eite zong hong kikhelsak ding hi. (Kawlentuh Masa 15:51-52) "Banghang hiam cih leh Topa mahmah vantung pan kiko-in hong kumsuk ding a, vantung mi a lianpenpa hong kiko-in, Pasian' pengkul hong ging ding hi. Tua ciangin Khazih sunga a sisa mite hong tho masa ding uh hi. (Tetalawni Masa 4:16). Hih Lai Siangtho munte tungtawnin misisate tho kik ding hi cih teltakin i mu thei hi. Tua ahih manin sihna i zawh theih nadingin Khazih sungah i om hiam i om nai kei hiam cih i kisit tel ding thupi mahmah hi. Khazih i neih nak leh i sih hang a thokik dingte ihi hi. VII. Zeisu in a zak ciangin: Hih natna in sih nading natnaq ahi kei hi. Pasian vangliatna a kilat nading le Pasian' Tapa in minthanna a ngah nading ahi hi, a ci hi. Tua muna ka va om khak loh pen na up theih nading uh ahih manin ka kipak hi. Ahi zongin ama kiangah va pai ni a ci hi. Tua ahih manin Mazih kianga hong pai Jew mi tampite in Zeisu bawl nate a muh uh ciangin a um uh hi. (Zawhang 11:4,15,45) Hih munah i muh mah bangin i thuah haksatnate pen Pasian' minthan nading le Pasian mahmah i nuntakna-ah i tel semsem nading nahi gige hi. Ahi zongin thu-um mite in telhak i sak mahmah thu ahi hi. Tua banah a san hak mahmah thu zong ahi hi. Ei mite ngaihsutna i lametnate tawh a kilehbulh thu pawlkhat om hi. Hih munah zong Mazih le Mate te unau adingin Zeisu pen amau kiangah hong pai-in a sanggampa damsak keei leh cih pen a deihna uh hi lua mahmah ding hi. A hi zongin tua munah Zeisu hong pai pah lohna a om lohna pen Zeisu minthan nading le mite'n amah a up theih nading ahi hi. Hih thu tawh kisai-in a piang taktak thu khat tawh genbeh nuam hi hang. Tua thu in, Dr. Barnhouse' teci panna ahi hi. Khat vei mun khatah kal khat sung Pasian thu genin ka om hi.

Tua munah pastor te nupa pen nau nei dektakta uha ta neih ding zong a lawp mahmah nupate ahi uh hi. Tua bangin Pasian thu genin ka omna uah a nunung pen ni zanin innteek siapa hong kikhawm zolo cih ka mu hi. Tua teng tawh ko zong hun ka kipan uh leh ka hun zat laitak innteek siapa hong lutin a nunggual ah tu suk hi. Kikhop man teh siate ka zum khaanah kimu ni ci-in hong sam hi. Tua munah ka lut khop uh teh sia aw ka nau uh a pum dam lo sa-in hong suak mawk ka zi kiangah lah gen ngam mahmah kei mawk ing ci-in hong kikuppih hi. Tua le kei zong kahih theih zahin thungenin Pai. 4:11 kasim pih hi. Tua munah hih bangin Pasian in gen hi. "Tua ciangin Topa in ama kiangah kua in mipa kam bawl ahi hiam? Kua in amah pau thei lo sak, bil ngongsak, musak, mittawsak ahi hiam? Topa ahi keimah hi lo kahi hiam? cih thu tungtawnin Pasian thu ka kikuppih hi. Tua banah Zawmah a lian 8 sung tungtawnin Pasian thu ka kikup uh leh amah zong tha hong ngah mahmahin a zi kiangah pai pah vingveng hi. A zi in i nau a bangci hi mawk hiam siamah ten hong lak nuam mahmah kei uh ci-in dong keei hi. Tua leh sia pa'n zong a piang bang thu teng genin hih Lai Siangtho mun mah sim pihin Pasian thu kikuppih hi. A tung teng san hak hong sa mahmah ta leh a lawmpa thugen pen lamdangsa-in tua kammal koi pan na ngah ahi hiam ci-in hong dong kik a, a pasal in zong Pasian kammal hi ci-in dawng kik pan hi. Tua panin Pasian hehpihna tawh hong kizo mahmah a, a nu hopih pah hi. Tua zatopi-a phone lam a sai numei khat in tua nu pen Christian khat peuh a tuah teh a lawp phial khat ahi hi. Hih Christian ten a gengen uh hang haksatna khat peuh a tuah uh ciang Christian lote tawh a kilamdanna om tuan kei a cici khat ahi hi. Tua ahih man hihte nuta a kiho uh teh kapgawpin kikem zo lo dingin lamen mahmah ahih manin en gige hi. Ahi zongin ama lamet dan hong hi peuhmah lo-in a nuta un Topa thupha hi. Hih bang nauno i neih khak kici keei mawk uh hi. Tua thu tua zato pi sung tengah kizel in lamdang kisa mahmah hi. A mai nipi ni hun zang dingin tua pastor hong ding to a, tua ni-in mai thak tampi hong kikhawmuh a mu hi. A nausuahna zatopi panin zum lam nasem pawlkhat, phone lam a sai nu leh siamahte 70 bang hong kikhawm uh hi. Hunzat man ciangin siapa in tuni-in Zeisu Gumpa Topa in a sang nuam i om hiam ci-in ki-apna a sap leh siamah 30 bang ki-ap uh a, Zeisu pen a Gumpa a Topa dingin hong sang thei uh hi. Hih zaha mi tampi in Zeisu hong san theihna en kik lehang pumpi dam lo sa a, a hong suak naungeek hang ahi hi. Tua pastor te tuahkhak haksakna pen Pasian minthan nading le mite'n a up theih nang nahi gige hi. Tua mah bangin Mazih le Mate te tuah khak a sanggampa sihna zong Jew-te tampi tak in Zeisu a up theih nang ahi hi. Tua bang tektek mahin tuni-a ei piangthakte tuah khak phut khak pen mite in Pasian minthanna a muh theih nading le Zeisu mahmah a up theih nading ahi hi. Tua ahih manin i tuah khak i phut khak lungkhamna haksatnate pen Pasian in a hoih pen dinga a piansak takpi ahihna tel a, tua bang i tuah teh Pasian tawh kinai zawkna-in i neih theih tek nadingin a kihanthawn ihi hi. Topa' n tua banga a nungta zo tek dingin thupha hong pia ta hen. Amen. ~~~~~~~~~~~

BANGHANG CHRISTIAN-TE I KHA ZAWNGKHAL HIAM Rev. Dr. Gin Khen Mang (President EBC) Ei Christian te in tanglai-a Israel te khapsa gam luah dingin a paipih hun sung thute i sim ciangin Pasian in huh mahmah hinapi-in a sawt het lo hun sungin ama huhnate mangngilhin milim peuh bia-in Pasian a taihsatnate uh i mawhsak mahmah thei hi. Ahih hangin hoihtak kisit lehang amau sangin ei i suk zaw thei hi. Hi bangin Pasian i taihsat pahpah manin i Christian nuntakna i hat thei kei a, khan ding sangin kiam lam peuh i manawh zawsop hi. Pasian in ompih taktak ahihna zanin mei khuampi galmuh theih dingin kitung hiuheu-in sunin meei khuampi bangin om hi. Tuate in a mite lungmuangsak mahmah a, a kikhin le amaute zong kikhin pah lingling uh hi. Ei zong i Topa in hong nusia ngeikei ning cinapi'n i muang zo kei a, Israel-te mah tawh kibangin i gamta kha pahpah hi. Late 106:13-35 sung en-in ei le ei kisit leng ka ut hi. I. Amaute in Ama nasepte mangngilh pah uh. (v. 13a) San tuipi a kan khit uh ciangin Shur gamlakah ni thum a pai khit uh ciangin tui na om nawn lo hi. Marah a tun uh ciangin tui mu uh a, ahih hangin kha citciat hi. Mite phun ding hong kipan pahin Pasian in Mawsi tungah singkung khat lakin tui sungah lawnin tui hong khum hi (Pai. 15:24). San tuipi lamdang takin kantan pihin tui a kisap mahmah lai un tui kha nangawn a lamdang takin khumsak a, ahih hang hun tomno sungin tuate mangngilh pah uh hi. Eite zong Pasian hong piaksa na tampite ei tawh kituaklo zah dongin hong pia napi-in a sawt hetlo ciangin i mangngilh pahpah thei hi. I tate Lungdambawl letsong khawng i piak kei leh lungkim lo-in a heh mawkmawk peuh zong a om hi. Pasian hong makaihna hong huhnate thupha khat khit khat ngah napi hang a la peuhin i sa a, ahih hangin a thu-in i mangngilh thei hi. Pasian in i innkuan sung i pawlpi sung le mimal nuntakna sungah ama hoihna dikna kha lam thupha tampi hong pia napi'n i phawk khak kikkik loh manin kha lamah i bah pahpah hi. II. Ngak zolo uh hi. (v. 13b) Ama thu kikuppih ding ngak lo-in amau thu-in gamta pahpah uh hi. Ei zong buaina i neih ciangin Pasian dong napi hang in amah ngak leng thu hoih tampi om cih thei napi hang ngak zolo-in ama mai-ah i tai kha pahpah hi. Labu No. 176 Hong pina zui-in amai-ah tak kei in. Bang a ci zongin cih bang zong i sa a, i Pasian hong sep ding i ngak sangin ei peuhin sem pak leng i ut zaw thei hi. Matt. 14:13-21 ah mi tulnga a vaakna i mu thei hi. Mi tuazah nek ding nungzuite in sum tawh ahi zongin bangmah peuhmah vaihawmsak zawh nei lo ding uh hi. A kiim a paam om zia i et ciangin lungkiat huai mahmah hi. Ahih hangin i Topa in na hong sep ciang mi tulnga in kham mahmah banah tampi val lai hi. Pasian hong tat ciangin mite upmawh tawh tong le laamin hong kikhai-in kicing val zawsop hi. Pasian tung thungetna tawh i ap a, ahi hang ama hong sep ma-in i kipei phengphang a, bangmah i lawhtaak kei hi. Eph. 3:20- 21 ah eite tungah hong bawl vangliatna mah bangin i nget i ngaihsut sangin a tampi ahih thei zaw Pasian ... ci hi. Tua hi a innkuan i mimal in ama hong sep ding ngak zo lo-in ei ngaihsutna le midang khat peuh hong sawl bangin i gamtat ciang Topa kiang pan thupha hoih le thu manpha tampi i ngah thei kei hi.

III. Gamlakah deih luat mahmahna nei uh hi. (v.14) Mimal nuntakna innkuan sung nu le pa kikal-ah i ngak zawhloh tampi om thei hi. Innkuan sung kikhualna ah zite in huaihamna tawh ei lam bek i ci kha hiam? Ei pasal te'n zong ei-a bek i ci hiam? Nei khin napi hang in peuh i deih thuahthuah hiam? IISam. 2:11 ah kamsang Nathan hong pai-in David in Bethsheba hong deihgawh luat mahmah ciangin a gen bangin ei zong i tuaci kha hiam? Deih luatna i cih ciangin neih le lam cih lian hi lo-in i lungsim sunga deih lua, uk lua-in ki-uk zawhlohna zong ahi hi. Piangthak napi cin zatep peuh phiat zo mahmah lo, khaini lo-in hi thei lo, zu lo-in om thei lo, nek le dawn muam le tepte ah deihluat mahmahna peuh na nei hiam? Zingsang na thawhphetin na duh pen na uk pen bang ahi hiam? KI DEEK ZAWH LOHNA in kha lam hong tha nemsak mahmah thei hi. IV. Sehnel gam sungah Pasian ze-et uh hi. (v. 14b) Pasian in hong huhna tampi ngah napi hang khat veivei ama tung i khasiat peuh suakin lungkim zolo-in hong huh takpi tam ci-in i ze-et mawkmawk thei hi. Pasian in hong huh takpi tam ci-in lim le na lamdang tuamtuamte ngenin tuate tung peuhah Pasian i ze-et thei hi. Na lamdang tuamtuam peuh i nget a, i ngak ciangin i upna pen tuate tung bekah a kinga hi a, a Pasian mahmah tungah kinga lo hi. Satan in Zeisu hih zawh ding thei gegu napi'n na ze-et sese hi (Luke 4). Israel te in sehnel gam sungah han leh om lo nang Pasian mah nahi hiam? peuh ci zanzan uh hi. V. Mawsi le Aaron haza uh hi. (v. 16) Giahphual ah mite in Mawsi le Topa' misiangtho Aaron haza uh a, tua hazatna pen Pasian deih loh mahmah khat ahi hi. Miram in a sanggampa Ethopian numei khat tawh hong kiteen ciang hong haza-in lungsim a en Pasian in a lungsim man sa lo ahih manin hong phaakin tua tawh thu hong hilh hi. Eite zong phaak natna tawh kibang midangte enna hazatna kei bek a lian a nei hi leng cih ngaihsutna i nei kha hiam? Hazatna i neih leh i lungsim Pasian tawh hong man lo pah lian a, i kha thanemsak mahmah thu khat ahi hi. VI. Amaute in milim bia uh hi. (v. 19) Israel mite Horeb gam sung hong tun uh ciangin Mawsi mual tung pan hong tunsuk hak ciangin a neihsa uh khaam bilbahte sungin bawngno khat bawlin hihin note hong paipih na pasian uh hi ci-in bia uh hi. Pasian in amah lo adang na khat peuhpeuh bawl a, i biak ding deih peuhmah lo hi. A mite kiangah i deih loh lam Thukham 10 sungah a gen banah gen phapha hi. Bawngno lim a bawl pen Egypt gam sunga a om lai vua a muh mun pen uh le bawng lim in tua huna dawi biate ngaihsutna-ah thahatna lim ahih banah Canaan gam donga kibia ahi hi. Tua bekbek lunggulhin nei uh hi. Banghang hiam cih leh a neu tung vua a muh uh a theih uh ahi hi. Na inn sunga na tate muh mun pen bang ahi tam. Milim bia keng ci kha ding hi teh. Nang le Pasian kikal a, na koih na khat peuhpeuh pen milim hi pah hi. Sum maw, na nasep maw, na lawmnu na lawmpa maw Pasian in amah i thupitsak pen ding deih pen hi. VII. Amau' Honpa Pasian mangngilh hi. (v.21) Piangthak tampite nisimin i nasep bek ngaihsunin hong honpa Pasian mangngilhin i nasep bek peuh ngaihsun kha ding hi hang. Tua nasepna Pasian in hong uk ahih lam na mangngilh kha deh. Na ma pai lua mahmahin kei cih lungsim na nei kha hiam? Pilna zong nahih

leh zong Pasian mangngilh kha ken. Piangthakte pumpi in Pasian hong tenna a biakinnpi ahih lam phawk den in. Thu umlote tawh na kilamdanna bang om ahi hiam cih ngaihsun in. VIII. Amaute in gam nuam simmawh uh hi. (v.24) Pasian in Abiahang tungtawna a kamciam hi a, Israel te ading a, khapsa gam ahi hi. Mipi in Joshua le Caleb te kiang pan Pasian huhna tawh luahzawh nang thu za phial uh hi ta leh thusimlo-in Egypt ah ciahkik nuam uh hi.(Gam. 14:1-4). Tua hangin Pasian in thukhenin dan pia hi (Gam. 14:11-34). Nang zong na pianna gam le lei peuh gensia-in mun dang thupi zaw peuh nasa hiam? Koikoi-ah na om zongin Pasian in hong piansakna mangngilh kha peuhmah kei in maw. IX. Puanbuk sungah phun uh a Topa thu ngai lo uh hi. Pasian in a mite tui a kisap uh ciangin tui pia a, nidanga a sa nekte uh lunggulh kik uh a, sa a nget uh teh sa na pia pah hi. Kisapna khat zong om lo-in koih hi. Ahi hangin mimal khat ciat a puanbuk sung uah a om uh ciangin phun uh hi. Tua bek hi lo-in Topa thu ngai lo lai uh hi. Eite zong Pasian hong piak hong vaihawmsak i inn sungah hong piapa peuh i phunsan kha hiam? Biakinnah Pasian bia-in i ciah teh i zak thu le la a mite peuh i phunsan kha hiam? Koi koi-ah i om zongin Topa phunsan kei ni. X. Midangte tawh kihelin amau gamtat bangbang a gamta dingin kisin uh hi. (v.35) Amaute bek hi lo-in eite zong i kiim i paamah thu-umlo Pasian thei lo tampi tawh teengkhawmin zi le pasal in kila ta hi. Khangnote in a nungta Pasian thu i kin nawn kei uh a, khaam theih guih theih zu le zuau gen pakpak ding cihte khang thakte sungah hong tungta hi. Zung hong kha ta a, amaute sangin i le zaw phial ta hi. I gammi bup in Pasian thupha i deih leh Lai Siangtho simin thungenin i Topa Pasian mah thupisa-in a thubu sunga om papi nupi khangnote upna neite gamtat zia ding hong hilh bangin sima i nuntak ding thupi pen ding hi. Leitung gualnopnate hong tam mahmah ta a, piangthak nahih lam mangngilh peuhmah ken. Christian ahih lam kiphawk den in. Kumpi nasem nahih leh zakhan nang na pu hi peuhmah lo-in i Pasian ahi hi. Pasian mai mu zaw ding maw? Thu-umlo na pu mai mu nuam zaw na hiam? zu ne peuhmah lo nasem khat pen a tungsiahte le a nuai-a ten gen kul lo-in zahtak gige ahih lam mangngilh kei in. Lai Siangtho lui ah thu-umlo kumpi sunga nasema zakhang tampi kimu thei hi. Joshep, Nehemaih, Daniel etc. cihte tu hun mah tawh kibang ahi hi. Tua hi a, hih thute ngaihsun in la, Pasian sungah kibawlpha kikin i om leh i kha tha hong hatin mite sim theih lai le thu-umlote adingin gim namtui ihi ding hi. ~~~~~~~~~~~~ UM I CIH BANG AHI HIAM? Oswald J.Smith Ka nuntak sung hun khat lai-in gupna ka ngah khit le ka ngah nai loh lam ka kitheih theih nai loh hun om hi. Banghang hiam cih leh gupna ngahna in umna hi lo-in gupna i ngah nak leh i ci i sa khat hong ling pianin ahih kei leh a bangci dan hiam khata theih theih hi bek hi ci-a a hilh mi pawlkhatte tawh ka kikhawl kha hi. Nitak simin a mau kikhopna tuipuan bukpi-ah kikhawmin amai lamah pai-in ka khukdin a, Pasian in gupna a hong ngahsak nadingin thungenin a hong

kiim-uum keei uh hi. Tua bangin patau mahmah ka hih manin ciah a, lumin ihmu-a zingsang ciangin bangmah lopi-a ka thawhkik lel ding ka ngaihsun ciangin ka lungsim a patau mahmah hi. Tua hi-a sun le zanin vantung tung ding ka hia, Hell khuk sung tung zaw ding ka hia cih bekbek ka ngaihsun a, tua hun laitakin kum 16 bek ka pha hi. Nitak khat Chalmel Presbyterian biakinnpi-ah ka kikhawm a, inn tung tutna nawlnung penah tu-in tua nitakin thuhilhpa in gupna ngahna thu tawh kisai thu hong hilh hen la, ka lungkhamna teng bei thei leh ut zen sing ci-in thu ka ngen hi. Tawl khat khit ciangin Dr. Macpherson pulpit tungah hong kahin thuhilh dingin hong kipan hi. Tua nitakin gupkhiatna thu hong hilh kha petmah hi. Ka bil te gel mah dawhin mit phia lo zen mahin ngai-in thuhilh pa bekbek ka en a, ahih hangin ka kikhop tawp ciangin a kikhawm midangte mah tawh kibangin gupna ka ngah le ka ngah loh lam kithei lo veve-in lungzingsa pi mahin ka ciah khia veve hi. Banghang hiam Dr. Macpherson in lungdamna thu hong hilh lo ahi hiam? Hi het lo hi. Zeisu Khazih na up le gupna na ngah ding hi ci-in tam veipi a gen kikkik hi. Tua ahih leh banghang hiam? Banghang hiam cih leh a thuhilh sungin UM i cih ciangin bang ahi hiam? cih gen telna themkhat bek a hong neih loh hang ahi gige hi. Up ding kisam hi cih pen ka theih tawntungsa hi a, uploh hun zong ka nei ngei bek kei hi. Ka neu tunga kipan tuni dong ka upsa mah bangin ka upna kilamdang tuan ngeilo-a ahih hangin Christian (Piangthak) ka hih leh ka hih loh lam ka kithei tel siang kei hi. Ei kiangah zong Pasian om lo hi, a ci tatak i za ngei khol kei hi. Pasian pen om keei leh kilawm napi'n a om taktakna a kitheih namel zong omsa khol keng a ci zong omlo hi. Mi kimkhatte zu khaam zu lungvei hi thei a, pausia hamsia nungsun tawh a om pawl, pawlkhat a guta zuau thu gen tha pai zong a om hi. Tua bang mite pen Tapidaw hi het lo napi'n Pasian om hi ci-in um veve uh hi. Lai Siangtho i cih a thumaan hi kei, zuaupi hi a ci zong kuamah om khollo a, thumaan hi cih mah um veve uh hi. Nidang Rusia, Spain, Italy le Europe, America gam mun khempeuhah mipil misiam kuamah peuhin a um mah hi napi gupna ngah lo uh hi. Khazih ka um uh hi a ci a tul a then pen Christian hi lo ahih leh upna i cih bang hi mawk hiam? Ni khat ni-in George Cutting gelh laibu Muanna, Kiciatna le Lungnopna a kici laibu khat kasim kha a, tua laibu kasim khit a kipan ka lungsim nawngkaina teng a hong bei pah hi. KAHLEI CIAL THUMTE Gupna ngah theihna dingin upna cial thum pha hi. Tuate pen kahlei tunga kidawh siksante tawh kibang hi. Amasa cial nihte in gupna hong pia thei lo a, a thumna bek in a hong pia thei hi. Ahi zongin amasa nihte sik masa lo-in a thumna kitung thei lo leuleu hi. I. ZAAKNA: Kahlei cial masa pen a tel nop mahmah dingin kammal "ZAA" cih i zang ding hi. A zaak kei leh bangci up theih ding ahi hiam? I up theih nadingin Pasian gupkhiatna thu zaak masak lohin pha mawh hi. Tua ahih manin Sen gam India gam le Africa gam khawngah thuhilh sia (sangmang) i puak hi. Pasian thei nai lote in a up theih nadingun a zaak masak ding uh kisam, zaa khin nahih ciangin kahlei a cial masa pen a sik khin nahi hi. 2. UM: Kahlei cial nihna leuleu pen a telnop mahmah kammal "UM" cih ahi hi. Tua ahih leh tuin um a cih ciangin bang a cih nopna ahi hiam? Upna i cih in lungsim khempeuh le pumpi tawh maan hi, ci-a mang pah cihna ahi hi. Dictionnary sungah lungsim sunga thukim pah lian cihna hi, ci hi. Tua ahih ciangin thumaan na lungsim khempeuh le na pumpi tawh na zuih pen a um na hi khin ta hi. Kahlei cial nihna na sik khin ta hi. Ahih hangin gupna na ngah nai kei hi.

Um cihna in ngaihsutna tawh kisai lungtang khuak nasep tawh a kisai bek ahi hi. Zeisu Khazih na up nop bang na up hangin gupna ngah nai lo-in na om thei lai hi. Lai Siangtho zong a gen bangbang na up hangin na kisia thei lai hi. Hi bang upna pen dawi gilote' upna ahi hi. Dawi gilote in zong Zeisu pen Pasian tapa hi ci-a a pulak masa pente hi uh a, dawi gilote in zong umin a ling uh hi ci-in Lai Siangtho in hong gen hi. Ahih hangin ama tungah kipia lo uh hi. Nang Khazih thu na upna sangin amau hoh um zaw kha sop ding uh hi. Zeisu Pasian hi kei ci-in um tuanlo uh hi. Ahih hangin amau upna pen lungsim sung beka upna hi a, tua upna tawh Khazih tungah kipia-in a nuntakna uh kikhelsak lo uh ahih manin siatna thuak ding hi hang cih um bilbel uh ahih manin ling uh hi. Mi pawlkhatte in pawlpi sunga lut nuam mi khat thu a dot uh ciangin bangci bangin a dong uh hiam? Hi bangin Zeisu nungak siangtho sunga a hong suahna, a sihna, a thawhkikna le khat vei hong pai kik ding hi ci-in na um hiam ci-in "um mah ing" a cih theih nak leh pha zo sa pah lian thei uh hi. Hi bang thudotnate pen pawlpi thu-upna hi a, lungsim kicing khinsa khat peuhpeuh in baihtaka a dawn theih ding thu hi lel hi. Ken bangci bangin thu dong se ka hiam cih leh na suak thak khin hiam? Gupna na ngah nai hiam? Zeisu Khazih na sang khin nai hiam? ci-in ka dong hi. Tua thudotnate pen hehe cih mawk theih thu hi lo-a ahih leh ahih loh a kilang pah lianlian thei thudotnate ahi hi. Tua ci mah ing ci-a teltaka a hong kidawn ngam nak leh a thudangte ka lung ahi mawh nawn kei hi. 3. MUANG : Kahlei cial thumna le gupna hong pia thei bek thu in a telnop mahmah dingin "MUANG" cih kammal kivawh hi. Philipih thong cingpa in gupna kangah nadingin bang kahih ding kul hiam ci-in a dot ciangin Topa Zeisu na up leh (na muanna na koih in) gupna na ngah ding hi ci hi (Sawl.16:30-31 NEB). Topa Zeisu sungah na upna koih in ahih kei leh a muanna koih in cih thu ahi hi. Tua thu in lungsim sunga ngaihsut bek hi lo-in khensatna neih lohin a hong phamawhsak thu ahi hi. A um beka muanna taktak a nei lo mi a tul a then a dim a ha in om hi. Lai Siangtho Lui sungah gupkhiatna thu hi bangin kigen hi. Na muanna Topa ah koih in ci hi (Late. 4:5). Na upna Topa sungah na koih ciangin gupna a ngah ta nahi hi. Tua ahih manin tu-in muang i cih in bang ahi hiam? Thatang tawh hanciam hi lo A masa pen in na thatang hanciamna na paihkhiat phot ding a kisam masa ahi hi. Tuipeh hong hilh dingin tui pek siam siate na cial ngei hiam? Na siapa in tuipeh na kisin nading munah dingin tui in hong khoh mahmah ding ahih teh hong khoh ding hi ci-in muangin a hong cihna na phawk thei lai hiam? Tun thakhatin thal lup vat in la, kilamsak diangdiang aw a hong ci hi. Thakhat a thal lup vat a kilamsak ding na cih leh na tum suk huai hi. Tua ciangin na siapa na geiah hong dinga, bangci-a nak zolo lianga pheisa gap selsal lianga kihing tentan na hiam? tui in hong khoh ken teh a ci nahi leh tembaw lian pipi zong a khohsa hi a hong ci hi. Tua ciangin khat vei kithal lot duang leuleu-in tawmvei sung bang nak teei napi na khut na khe na thagui kikang lua kisa-in gap selsal leuleu a, lam diangdiang ding na cih leh na tum suk kua leuleu hi. Tua ciangin khat vei kisa kikin na siapa nungah ding kik leuleu-in na siapa in tui in hong khoh keiinteh ci-in muang lo keei maw, hong khoh lua mahmah ven teh a hong cih gawp pian ciangin nang zong khauh gega nawn lo-in kizawsak a, na kilop nek vial leh na lam deda-a tui pek thei na hi pak mawk hi. Tua ahih ciangin eite zong Pasian gupna sungah gaw geugau lo-in khauh geugau lo-in nang le nang tha gum san tentan lo-in Khazih na kilapsak diangdiang ding bek uh ka deih hi.

Nang le nang na hanciamnate paikhia phot in. Nang le nang kibuan khop niloh ken. Biakna sunga na nasep hahkatna peuh muangin om ken. Khazih kilaamsak lel in. Kong gensa mah bangin muan khat neihna in ei kimuanna a hong beisak hi. Nangma thahatna suanga a om lai teng muanna a nei nai lo na hi hi. ***

2013 Kum EBC Kumcin Delegate Khawmpi


A mun ding: Tonzang A hun ding: March 28 -31, 2013
Thubulphuh: " Ka Teci Na Hi Ding Uh Hi." Sawl. 1:8

Hungeelna
March 28th (Thur.) Zin tun ni 07:00 pm Kikhop hun

March 29th (Fri.) 07:00 am 10:00 am 07:00 pm Devotion: Delegate Meeting Kikhop hun

March 30th (Sat.) 07:00 am Devotion: 10:00 am Delegate Meeting 02:00 pm Kikhop hun (EBCYD) 07:00 pm Kikhop hun March 31th (Sun) 07:00 am Devotion: 10:00 am Kikhop hun 02:00 pm Kikhop hun (EBCWD) 07:00 pm Kikhop hun

You might also like