TALOENJE

* Za odreivanje brzine taloenja u turbulentnom podruju koristi se Newton-ov izraz:

v = 3,62
m
d

ili
Rittinger-ov izraz
v = 4,43
m
d

[m/s]
* Za padanje estica u prelaznom podruju koriste se razni izrazi, a najpoznatiji je
Allen-ov izraz:
v = k d
( )


m
2
[m/s]
Gdje je koeficijent k moe imati razne vrijednosti, a za sferine estice najbolje
odgovara vrednost k 1,5.
* U laminarnom podruju, za izraunavanje brzine padanja koristi se Stokes-ov izraz:
V =

18
2
g d
[m/s]
Koeficijent otpora padanju estica u mediju definie se izrazom:
=
m
v
g d

2
6
Mehanizam kretanja tela kroz medij moe se odrediti ako se uporede dva osnovna otpora:
inercioni otpori i otpori trenja u mediju.
[ ]
[ ]
Re
2 2

m m
dv
dv
v d
ja otporitren
tpori inercionio
v- konana (konstantna) brzina padanja u mediju
i m karakteristike medija
d- dijametar estice koja pada
odatle sledi: da je brzina padanja
1
v =
m
e
d
R


Re < 1 izrazito laminarno taloenje
R = 1-500- taloenje u prelaznom mehanizmu strujanja
Re > 500 izrazito vrtlono taloenje
Vrenost Rejnoldsovog kriterijuma je u f- jonalnoj vezi sa koeficijentom otpora. Tako da
imamo dva mehanika odnosa
Re
2
i
Re

I jedan i drugi matematiki odnos su u f-ji Reinoldsa i za odreene praktine sluajeve

nalaze se iz dijagrama.
Izraz R
e
2
koristi se kada je potrebno nai brzinu taloenja na osnovu poznatog
prenika estice
R
2
=

m
g
d
6
3
Izraz
Re

se u operacijskim proraunima koristi kada je na osnovu zadate brzine

taloenja potrebno izraunati dijametar estice.
2 3
6 Re
m
v
g

Rejnoldsov kriterij se moe odrediti i pomou izraza:

Re =
2
2
2
Re 157 , 0 Re 3 , 13 74 , 88
Re

+ +
Predhodno proraunavi Re
2
.
1. U klasifikator izmuljiva uliva se suspenzija estica kalcijum karbonata u vodi.
vrsta faza ima specifinu teinu 2,7 g/m
3
. voda ima 20
o
C. Iz klasifikatora se preliva
suspenzija sitnih estica. Brzina vode uvis je0,02 m/s. Koje najmanje estice se taloe,
odnosno koje najvee estice odnosi struja vode uvis?
Iz izraza za Rejnoldsov kriterij, dijametar tih kritinih estica je:
2
d
kr
=
m
v
Re
nepoznatu veliinu reemo dobiti pomou izraza:
( )
( )
09 , 1
48
36578 , 52
8 6
36578 , 52
1000 02 , 0 6
1000 2700 10 81 , 9 14 . 3
6 Re
2 3
3
2 3

m
v
g
Iz dijagrama (ili tabele) za ovu vrednost
Re

oita se vrednost Re i ona iznosi Re 6,2

dkr =
m
4
3
10 1 , 3
1000 02 , 0
10 2 , 6

dk = 0,31 mm
2. Ustanovljeno je da se prilikom taloenja neke rijetke glinaste suspenzje u dubokom
talonom bazenu nakon priblino 1 sat isputa voda koja odnosi manje koliine estica
ekvivalentnih dijametara oko 40 m. Visina sloja poetne suspenzije je 3,5 m. Glina ima
specifinu teinu 2,6 g/cm
3
, a prelivna neista voda je temperature oko 20
o
C. Inae
suspenzija ima viskozitet oko 1,1 cP i specifinu teinu (gustinu) 1,05 g/cm
3
. Koja je
granina brzina taloenja tih estica?
Stvarna brzina taloenja
v
stv
=
s m
s
H
/ 000975 , 0
3600
5 , 3

Teoretska granina brzina taloenja estica je :

v
teor
=

d
Re
; Re = f (Re)
Za estice sfernog oblika
Re =
2
3
6

m
g
d
Re
2
=
( )
( )
( )
44205 , 0
10 26 , 7
20810 , 3
10 1 , 1
1050
1050 2600
6
14 , 3 10 40
6
6
2
3
3
6

Iz tablica (dijagrama) sledi Re = 0,05 pa dobijamo:

v
teor
=
1050 10 40
10 1 , 1 05 , 0
6
3

3
v
teor
= 1,3 10
-3
m/s
To znai da bi tolika brzina strujanja vode uvis trebala da bude da bi se kontinuirano
taloile estice vee od 40 m.
3. U klasifikatoru konusnog tipa nalazi se suspenzija krede u proticanju. Odozgo ulazi
gusta suspenzija,a odozdo struji voda, tako da
je omjer struje vode u suspenziji spram vode
koja ulazi dole 1:1. Treba izmuljiti sve estice
krede manje od 40 m. Dijametri posude,
donje ulazne cijevi otvora zaslona mjernog
instrumenta dati su na slici. Obzirom na
specifinu teinu krede 2,6 g/cm
3
, uzevi u
obzir specifinu teinu prelivne suspenzije 1,1
g/cm
3
i viskozitet 1,3 cP, izraunati koliki
mora biti H Hg na manometru mjernog
ureaja?
Reenje:
Primenit emo Stokes-ov zakon (laminarno):
v
2
=
( ) ( )
3
2
6 2
10 3 , 1 18
81 , 9 10 40 1100 2600
18

g d
v
2
= 0,001 m/s
Prema zakonu kontinuiteta:
V
1
d
2
1 = V
2
d
2
2
2
2
2
1
2
2
2 1
02 , 0
8 , 0
001 , 0
d
d
V V
v
1
= 1,6 m/s
Kako odozdo dolazi samo 50% vode (zanemarujui zapreminu vrste faze, koja je mala
naspram zapremine vode u vis) brzina u napojnoj cijevi je:
v
1
= 1,6 0,5 = 0,8 m/s
Ako uzmemo konstantu mjernog instrumenta 0,7 i dijametar otvora zaslona 0,012 m
onda je brzina kroz mjerni instrument:
4
h
d1
d0
d2
v1
d2=0.8
d1=0.02
d0=0.012
v = k

1
1
]
1

,
_

1
2
4
0
1
d
d
P
= 0,7
( )
1000 1
012 , 0
02 , 0
1000 13600
2
4

1
1
]
1

,
_

h
v = 0,8 = 0,7
( )
mmHg m h
h
8 , 34 0348 , 0
1000 1
012 , 0
02 , 0
1000 13600
2
4

1
1
]
1

,
_

4. Prilikom odvajanja suspendiranog kaolina u vodi u aparatu u ulaznoj struji vode

(izmuljivau), specifina teina suspenzije varira u funkciji o procentu vrste faze u
suspenziji. Kaolin ima gustinu 2,6 g/cm
3
i estice ispod 100 m., a jalova materija ima
istu gustinu i krupnije estice. Konstruii dijagram zavisnosti gustine suspenzije
s
od
procenta vrste faze (teinski vrsta faza je 10%, 20%, 30% i 50%), te nai jednainu
zavisnosti s = f(p).

susp
=
( )
[ ]
3
/
100
100
m kg
P
m
m


Za 10%:
s =
( ) 244000
260000000
1000 2600 10 2600 100
1000 2600 100

= 1065,57 kg/m
3
Za 20%:
s =
( )
3
/ 3 , 1140
1000 2600 20 2600 100
1000 2600 100
m kg


Za 30%:
s =
( )
3
/ 4 , 1226
1000 2600 30 2600 100
1000 2600 100
m kg


Za 50%:
s =
( )
3
/ 44 , 1444
1000 2600 50 2600 100
1000 2600 100
m kg


5. Taloenje mineralne materije u vodenoj suspenziji temperature 20
o
C elimo
kontrolisati pomou Stokes-ovog zakona. Mineralna matrija ima gustinu 3,2 g/cm
3
.
Odredi za koje najvee granulacije jo vrijedi Stokes-ov zakon.
Reenje: Znamo da se Stokes-ov moe bez greke primenjivati za Re<0,2
= 3,2 g/cm
3
= 1 cP
g = 9,81
5
Stokes-ov izraz se moe primjenjivati
Re
kr
=
1000
2 , 0
2 , 0

d
v
v d
po Stokesu: v =
( )
3
2 2
10 18
81 , 9 1000 3200
18

d g d
Kako je u gornjem izrazu Re kritino, to znai da je i brzina kritina, tj.granina pa se
mogu izjednaiti obje brzine:
( )
3
2 3
10 18
81 , 9 1000 3200
1000
10 2 , 0

d
d
d
3
2200 1000 9.81 = 0,2 10
-3
18
d =
3
6
81 . 9 1000 2200
18 10 2 , 0



d =
3
6
81 . 9 1000 2200
10 6 . 3

d =
3 13
10 668 , 1

d = 5.5 10
-5
m
Za vee estice ne moemo bez greke primeniti Stoks-ov zakon.
6. Kroz iroku horizontalnu limenu cijev kvadratinog presjeka visine 0,4 m i duine 22
m struji vazduh koji nosi prainu.
Specifina teina vazduha je 1,1
kp/m
3
, a specifina teina praine
je 2,8 g/cm
3
. Viskozitet vazduha
je 0,02 cP. Brzina vazduha je 0,8
6
L
V=0.8
Vtal
h
m/s. Ako su estice praine razliitih veliina zrna, pitamo se koje se najmanje estice
istaloe u toj cijevi.
Reenje:
Brzina vazduha je 0,8 m/s =

L
S obzirom na duinu cjevovoda L = 22 m
v =
s m/ 8 , 0
22

pa je vrijeme prolaza =
55 , 27
8 , 0
22

s
S obzirom na visinu cijevi od 0,4 m istaloit e se sve estice koje imaju brzinu taloenja
veu od 0,4 m u 27,5 sekundi.
v
tal
=
s m
h
/ 0145 , 0
5 , 27
4 , 0

Uzmimo da je procenat praine u vazduhu relativno nizak, stvarna brzina taloenja bi

trebala biti bliska teoretskoj prema Stoks-ovom zakonu:
v
tal
=
( )
s m
g d
m
/ 0145 , 0
18
2

( ) ( ) 21 , 27457
10 22 , 5
81 , 9 1 , 1 2800
10 02 , 0 0145 , 0 18 0145 , 0 18
5 3

g
d
m
m m d 00001379 , 0 10 379 , 1 10 9 , 1
5 10


7. U vertikalnoj cijevnoj suari, u ulaznoj struji vazduha, sui se sitan ugalj. Struja
vazduha treba da odnosi sve estice uglja manje od 5 mm. Ugalj ima prosenu gustinu
1,3 g/cm
3
. Vazduh ima temperaturu 50
o
C. Treba izraunati potrebnu brzinu vazduha u
suari uzevi oko 20% veu od teoretski potrebne, obzirom na brzinu taloenja estica
uglja.
v
teor
=

d
v
d

Re
20 , 1
Re
7

vazd
=
o
09 , 1
323
273
29 , 1
T
T
b
kg/m
3
Re dobijamo pomou Re
2
.
Re
2
=
( )
( )
( )

2
3
3
3
2
3
10 025 , 0
090 , 1
81 , 9 090 , 1 1300
6
14 , 3 10 5
6

m
g
d
=
333333 , 1
10 75 , 3
005 , 0
9

Iz tablica Re 3000
v
stv
= 1,2
s m/ 5 , 16
09 , 1 10 5
10 025 , 0 3000
3
3