GUSHT 2013 NGJALLJA 1

NGJALLJA
Nr. 8 (248) Viti XX i botimit GUSHT 2013 Çmimi 20 lekë

Turpi i Shtetit dhe i gjithë Shoqërisë “demokratike”

- Badigardë të zinj, që nuk dihet ende kush i pagoi dhe - Rrihen klerikët e besimtarët orthodhokë dhe për-
mbështeti, shkatërrojnë kishën e të Tërëshenjtës Mari në dhoset tryeza e shenjtë me lipsanat e martirëve, flaken
Përmet dhe vazhdojnë ta mbajnë të pushtuar - ikonat e librat e shenjtë dhe përmbyset kambana. Policia
urdhërohet të mos regjistrojë denoncimet -
- Gjërat e shenjta të rrëmbyera u hodhën në makinën e
plehrave të Bashkisë -

- Hapi i parë në rrugën e një lufte të re kundër Komu-

nitetit Orthodhoks të Shqipërisë. Priten provokime të reja
edhe më agresive -

- Mediat, analistët dhe politikanët gëzohen apo heshtin

me pëlqim përkundrejt poshtërimit të pashembullt që iu
bë besimit të Krishterë në Shqipëri -

- Vidhet nga altari guri ku ishte datimi i hershëm, shek.

XVII, i ndërtimit të parë të kishës -

- Deklarata të ashpra të klerikëve orthodhoksë për sakri-

legjin e turpshëm -
- Shërbesat e Shenjta po bëhen dhe do vazhdojnë të bëhen
në qiell të hapur deri sa të rikthehet kisha e së Tërëshenjtës -

- Pas dhunës së pashembullt interesa për tensionim të

situatës të kombinuara me interesa meskine ekonomike,
për qendra biznesi dhe përvetësimin e 6 dynymëve të kishës.
Deklarata qesharake, të gënjeshtërta dhe dashakeqe. -
(shikoni fotografitë poshtë)
2 NGJALLJA
Deklaratë e Klerikëve të Dioqezës së Korçës
ndaj përdhosjes së turpshme të Kishës së Shën Marisë në Përmet
Me shqetësim dhe indinjim të madh
ndoqëm ngjarjen e përdhosjes së turpshme
të Kishës së Shën Marisë në Përmet dhe
dhunës së shëmtuar ndaj klerikëve ortho-
dhoksë, skena që na sollën ndër mend
përsëri persekutimin, jo shumë të largët,
të klerikëve dhe besimtarëve nga regji-
mi komunist.
Gjatë atij persekutimi Komuniteti Or-
thodhoks pësoi dëme të shumëfishta
dhe në disa raste të parikuperueshme. Por
edhe gjatë ringritjes së tij nga gërmadhat,
për më shumë se dy dekada, Komuniteti Orthodhoks
ka qenë përsëri nën sulme, shpifje, sharje dhe denigri-
me, si edhe vjedhje dhe shkatërrime të trashëgimisë së
tij të paçmuar kulturore nga grupime të papërgjegjshme
dhe me një axhendë të qartë antiorthodhokse.
Prandaj ne klerikët orthodhoksë të Dioqezës së
Korçës, në emër të të gjithë Komunitetit Orthodhoks
të Dioqezës sonë, shprehim indinjatën tonë të thellë
ndaj këtij agresioni kundër Kishës Orthodhokse, që
në ngjarjen e kishës në Përmet mori një përshkallëzim
të rrezikshëm, duke lënduar orthodhoksët e Shqipërisë
dhe duke dëmtuar imazhin e vendit tonë. Nuk mund
të pranohet një sjellje e tillë ndaj Komunitetit Ortho-
dhoks, i cili ka dhënë një kontribut të pashoq në the-
melimin dhe konsolidimin e shtetit shqiptar. Këto ve-
prime, nëse nuk ndalen, mund të kenë pasoja të rënda
për harmoninë dhe kohezionin e shoqërisë sonë.
Deklaratë nga klerikët dhe besimtarët orthodhoksë të Beratit
ndaj veprimeve antifetare në kishën “Shën Maria e Pazarit”, Përmet
Ne, klerikët dhe besimtarët orthodhoksë të Beratit
me indinjatë mësuam lajmin e trishtueshëm se disa
punonjës të përmbarimit, të përkrahur nga policia pri-
vate e qytetit Përmet, kanë vënë dorë mbi kryqin e
kishës së Shën Marisë, kanë rrëmbyer në mënyrë të
palejueshme dhe të pahijshme ikonat, kambanat si dhe
materiale të tjera kishtare.
Këto të dhëna indinjuese i mësuam nëpërmjet
medias vizive, më datën 16.08.2013, si dhe nga organet
e shtypit të datës 17.08.2013.
Na bën përshtypje të pakëndshme fakti se prej
më shumë se 16 viteve është bërë një ballafaqim se-
Kërkojmë që ngjarja të pasqyrohet me drejtësi dhe
vërtetësi. Nuk është Kisha ajo që ka zaptuar pallatin
e kulturës, por e kundërta, sepse ai pallat u ndërtua
mbi kishën dhe pronën e saj. Kërkojmë që organet
shtetërore të jenë të ndjeshme dhe të drejta ndaj
Komunitetit Orthodhoks. Nuk mund të tjetërsohen
vendet e shenjta me makinacione ligjore duke krijuar
ligje që janë në kundërshtim me të drejtat ndërko-
mbëtare.
Ne nuk do të reshtim së mbrojturi dhe së kërkuari
të drejtat tona derisa të realizohet përmbushja e tyre.
Shprehim mbështetjen tonë të palëkundur ndaj
famullisë së Kishës së Shën Marisë në Përmet, si
dhe ndaj vëllezërve tanë që shërbejnë atje.
Në emër të Komunitetit Orthodhoks
të Korçës, Klerikët e Dioqezës
rioz midis besimtarëve përmetarë dhe
përfaqësuesve të pushtetit vendor që kjo
godinë t’i kthehet kishës së ngritur prej
shekujsh me emrin “Shën Maria e
Pazarit”.
Deri më sot nuk është zgjidhur plo-
tësisht kjo kërkesë e klerikëve dhe e të
krishterëve përmetarë, për më tepër, tani
veprohet me dhunë për ta marrë këtë
tempull të shenjtë, ku njerëzit gjejnë paqe
shpirtërore.
Nuk pajtohemi kategorikisht me këto
veprime antifetare dhe kërkojmë me të
drejtë që qeveria të ndërhyjë fuqimisht për t’i dhënë
zgjidhje përfundimtare këtij problemi kaq delikat, duke
plotësuar këtë kërkesë kaq të ligjshme.
Vetëm kështu do të kontribuohet për mirëkuptimin
dhe tolerancën ndërfetare që kaq shumë ka bërë dhe
bën për bashkëpunim, harmoni vëllazërore dhe ndihmë
reciproke ndërmjet bashkësive fetare dhe pushtetit
lokal.
Kemi besim të palëkundur se do të vihet drejtësia
edhe në këtë rast.
Nga klerikët dhe besimtarët orthodhoksë të
Beratit, më 18.08.2013
GUSHT 2013
Të ndihesh i fyer,
i poshtëruar dhe
i pambrojtur
nga njerëzit
Këto ditë nuk jam ndjerë mirë.
Një ndjesi boshllëku sikur më
zinte frymën. Në fillim e ndieja
veten të revoltuar. Po aq i revol-
tuar jam ende. Por me kalimin e
ditëve kësaj iu shtua zhgënjimi i
thellë dhe një ndjesi braktisjeje.
Në Përmet Orthodhoksëve të
Shqipërisë iu përdhosën gjërat
më të shenjta, u rrahën e keq-
trajtuan. Kjo sjell revoltë! Por,
mendoja se do mbroheshin nga
shteti, që e ka detyrë me Kushte-
tutë mbrojtjen e lirisë e pacenue-
shme të besimit fetar. Po shteti
heshti gjatë dhe nuk i mbrojti.
Ndërsa shtet-bashkia i dhunoi në
mënyrën më të egër, shteti i madh
u tërhoq mënjanë.
Prisja të mbroheshim nga me-
diat. Por mediat, e mësuara për
22 vjet që t’i japin përparësi çdo
fyerje e shpifje kundër Kishës
Orthodhokse Autoqefale të Shqi-
përisë, vrapuan të shprehin gëzi-
min që më në fund na dëbuan
nga qendra e qytetit dhe shpre-
hën përkrahjen për njerëzit e zinj
që na rrahën. Madje, ne, viktimat
e fyera aty ku nuk mban, na qu-
ajtën të dhunshëm e jotolerantë.
Prisja të mbroheshim nga sho-
qëria civile, por shoqëria civile,
me ndonjë përjashtim të rrallë,
vrapoi me një verbëri ateiste të
shprehte gëzimin, që më në fund
ne “grekëve” na e kishin treguar
vendin.
Prisja që të mbroheshim nga
personalitet me origjinë familja-
re orthodhokse, që i kemi parë
shpesh të shprehin “shqetësim”
për fatet e Kishës, pa ardhur ku-
rrë në shërbesat e saj, por ata
bënë vuvin dhe mazokistin.
Monizmi i ka mësuar vetëm të
shajnë vetveten, Kishën e tyre.
Prisja shumë... por gjeta he-
shtje, braktisje, intolerancë, ver-
bëri, tendeciozitet..
Ndaj revolta ime për sakrile-
gjin kundër shpirtit tim përzihet
me trishtimin për këta njerëz dri-
tëshkurtër, që nuk kuptojnë se po
godasin me sëpatë degën mbi të
cilën mbështetet e ardhmja e për-
bashkët.
Th. Dh.
GUSHT 2013
KISHA ORTHODHOKSE AUTOQEFALE E SHQIPËRISË
MITROPOLIA E SHENJTË E GJIROKASTRËS
e klerikëve të Mitropolisë së Shenjtë të Gjirokastrës
Sot në Përmet, Komuniteti Or-
thodhoks u bë dëshmitar i shkeljes
më brutale të çfarëdo nocioni mbi
demokracinë, të drejtat e njeriut në
veçanti atij të ushtrimit të lirë të be-
simit siç sanksionohet në Kushte-
tutë, si edhe të kushteve elementare
që duhen garantuar për të në kua-
drin e shtetit të së drejtës së bara-
bartë.
Që në mëngjes, sot e premte,
16 gusht 2013, dhe ndërsa i tërë
Komuniteti Orthodhoks vazhdon
përjetimin e së Kremtes të Fjetjes
së Tërëshenjtës Mari, Pashkës së
Verës, grupe paramilitare (me ndih-
mën e nëpunësve të Bashkisë dhe
me mbështetjen e heshtur të auto-
ritetit bashkiak), me pretekstin se
trajtonin një çështje gjyqësore, ush-
truan dhunë shumëformëshe në
dëm të klerikëve dhe besimtarëve
të Përmetit.
E gjithë Kisha jonë është në krah
të besimtarëve të Enorisë së Hyrjes
në Tempull të së Tërëshenjtës Mari
në Përmet, proteston sepse sot:
Policia private provokoi klerikët dhe besimtarët që protestonin
për përdhosjen e kishës
Të hënën në mëngjes, 19 gusht,
klerikët e Mitropolisë së Gjiroka-
strës dhe besimtarë të shumtë nga
Përmeti e fshatrat e tij, Këlcyra,
Gjirokastra e Saranda, u mblodhën
para kishës së Hyjlindëses në Për-
met (Shën Maria e Pazarit, siç qu-
het nga populli). Ata shkuan aty për
të protestuar ndaj ngjarjes skanda-
loze dhe të paprecedent të përdho-
sjes së gjërave më të shenjta për
besimtarët orthodhoksë.
Te ashtuquajturit policë privatë
(nga Burreli), njerëzit pa identitet
me bluza të zeza, provokuan besim-
tarët dhe ushtruan dhunë, si dhe
përdorën edhe solucione kimike
irituese, duke shkaktuar revoltën e
tyre. Pas kësaj klerikët dhe besim-
tarët hynë me forcë në kishën e zap-
NGJALLJA
DEKLARATË PROTESTE
- u rrahën në mënyrë barbare
klerikët e atij qyteti
- u penguan në mënyrë të
dhunshme besimtarët që të hyjnë
në kishën e tyre dhe të kryejnë
detyrat e tyre të besimit
- u grabitën sende të asaj kishe
me pretekstin e përmbarimit të
vendimeve gjyqësore të cilat ndër-
kaq janë parashkruar
tuar dhe kryen Liturgjinë Hyjnore.
Nga këto ngjarje u plagosën tre
besimtarë. Thanas Thanasi u pla-
gos në mëngjes gjatë konfrontimit,
ndërsa Stefan Koti dhe Ilia Mavro,
u plagosën nga persona të policisë
private për hakmarrje, kur ishin du-
- sakrilegje të rënda ngaqë u vu
dorë mbi sende të shenjta të kishës
(ikona, enë të adhurimit etj.).
- forca që spekulojnë me pro-
cedura të ndryshme ligjore fakti-
kisht synojnë largimin e dhunshëm
të besimtarëve nga vendet e tyre
të adhurimit. Me ligj të posaçëm
Shteti ka ratifikuar Marrëveshjen
midis Këshillit të Ministrave dhe
ke iu drejtuar autobusit.
Natën, sërish godina e zbrazur
e kishës së Shën Marisë, u mor nga
policia private e ajo bashkiake, me
një veprim të tipit komando, sikur
të ishin në luftë me besimtarët dhe
flakën përsëri në rrugë ikonat që
3
Kishës Orthodhokse Autoqefale të
Shqipërisë ku i jepet prioritet pikë-
risht garantimit të lirisë së të gëzu-
arit të vendeve të shenjta dhe cere-
monive të adhurimit.
Ngremë zërin e protestës dhe
njëherësh shprehim këmbënguljen
tonë, se nuk kemi për të braktisur
përpjekjen me çfarëdo mjeti dhe
metode që e drejta e jonë e pronës
dhe e përdorimit të lirë të Kishës
së Enorisë së Hyrjes në Tempull
të së Tërëshenjtës Mari të realizo-
het plotësisht.
Kërkojmë që forcat e errëta të
dala jashtë çdo kontrolli të shtetit
të së drejtës dhe frymës së tole-
rancës dhe kohezionit të shoqërisë,
që kryen aktet e sotme të dhun-
shme, të marrin dënimin e merituar
nga Ligji.
Gjirokastër, më 16 gusht 2013
Nga Klerikët e Mitropolisë
së Shenjtë të Gjirokastrës
ata kishin lënë aty.
Por besimtarët nuk u tërhoqën
nga e drejta e tyre për t’iu lutur Pe-
rëndisë në vendin e shenjtë shumë-
shekullor, që asnjë gjykate dhe për-
mbarim nuk mund tua dëbojë nga
shpirti. Ata i vunë ikonat para kishës
së ripushtuar, siç ndodhi në kohën
e terrorit ateist dhe do vazhdojnë
t’i bëjnë aty shërbesat, deri sa t’u
njihet e drejta e tyre e patjetërsue-
shme.
Kështu ndodhi edhe në datën 21
gusht, kur pasi mblodhën ikonat e
hedhura u vendosën para kishës së
uzurpuar për të meshuar. Por ab-
surdi nuk ka fund. Policia private
(!) u përpoq me forcë që t’i nda-
lonte ata t’i faleshin Perëndisë edhe
në ambientet publike.
4 NGJALLJA GUSHT 2013

Dhunimi i institucionit të kishës

së Shën Marisë në Përmet
është një precedent i rrezikshëm
i urrejtjes fetare
DEKLARATË PËR SHTYP
GSHDNJ përcjell me shqetësim dhe me një vendim gjyqësor të diskutueshëm në Ky akt nuk është vetëm një ekzekutim rutinë
indinjatë ngjarjen e disa ditëve më parë ku favor të palës së Bashkisë. i një vendimi gjyqësor, por dëshmon haptazi një
punonjës të Zyrës së Ekzekutimit të Vendimeve Ajo çka është në shqetësimin tonë është qën- procedurë tipike nën frymën e urrejtjes fetare
Gjyqësore (Përmbarimit) ushtruan forcë fizike, drimi agresiv kundër Kishës Ortodokse i Zyrës për këtë komunitet.
psikologjike dhe egërsi ndaj përfaqësuesve të Private të Përmbarimit Gjyqësor, përfaqësuesit Ironikisht dhe jo rastësisht, dita e realizimit
kishës së Shën Marisë në Përmet. e së cilës zbatuan vendimin duke dhunuar fizikisht të këtyre akteve brutale ka përkuar me festën
Ngjarja është e lidhur me veprimet e Për- dhe psikologjikisht komunitetin ortodoks në e Shën Marisë, shenjt i rëndësishëm për komuni-
mbarimit për të kthyer ambientet e Kishës së zonën e Përmetit dhe paralelisht edhe më gjerë tetin kristian, emrin e të cilit mbante kjo kishë,
Shën Marisë në Përmet në shërbim të Bashkisë edhe vetë ortodoksët e Shqipërisë. Prifti i Kishës çka tregon hapur mungesën e tolerancës fetare
me destinacion Pallat të Kulturës, sipas vendimit është shtyrë dhe goditur, ndërsa shumë objekte dhe dëshirën për të përdhosur vendin e shenjtë
të formës së prerë të gjykatës. të kultit janë nxjerrë jashtë forcërisht. Mënyra të tempullit fetar ortodoks në zonën e Përmetit.
Grupi Shqiptar i të Drejtave të Njeriut e ka brutale fizike që punonjësit e përmbarimit GSHDNJ kërkon që këto veprime, që
ndjekur prej disa vitesh konfliktin gjyqësor mes ushtruan mbi shërbyesit e kishës, i ngjan kuj- synojnë goditjen e institucioneve fetare të
Kishës Ortodokse të rrethit të Përmetit dhe timeve të hidhura të luftës që bëri qeveria komu- komunitetit ortodoks duhet të ndërpriten sepse
institucionit të Bashkisë Përmet dhe është në niste kundër fesë, duke rrënuar një nga të drejtat mund të kenë pasoja të rënda për harmoninë
dijeni të plotë të gjithë situatës që ka përfunduar themelore të individit në Shqipëri. fetare te shqiptarëve.
GSHDNJ kërkon që drejtuesit e Zyrës së
Mënyra brutale se si Përmbarimit në Përmet të mbajnë përgjegjësi
veproi përmbarimi privat ligjore dhe morale për veprimet e kryera dhe të
marrin masa për të mos përsëritur raste të tilla.
dhe policia private, ka- Ata duhet të udhëhiqen nga parime profesionale
lonin çdo cak njerëzor të cilat nuk lejojnë shkelje të të drejtave të
dhe ligjor, duke arritur individit dhe aq më shumë të respektit ndaj
në një sakrilegj të pa- besimeve fetare.
GSHDNJ vlerëson se fryma e mirëkuptimit
imagjinueshëm ndaj gjë- dhe respektimi të lirisë së besimit fetar është
rave më të shenjta për domosdoshmëri për zhvillimin e vendit tonë dhe
besimtarët e krishterë kusht domethënës në integrimin e Shqipërisë
orthodhoksë. në Bashkimin Evropian, dhe një frymë nega-
tive e këtij lloji, do të sillte pasoja në qëllimet që
shteti shqiptar i ka vënë vetes në këtë drejtim.
Me www.orthodoxalbania.org Tiranë, më 18 gusht 2013
do të gjeni në internet Kishën Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë
Kisha jonë Orthodhokse me faqen e saj Nunci apostolik i Vatikanit
zyrtare përpiqet të përcjellë mesazhin dhe
informacionin e saj edhe në internet.
i bën vizitë
Kryepiskopit Anastas
Ajo i njeh vizitorët e saj me:
- besimin e krishterë orthodhoks, Më 21 gusht, Nunci Apostolik i Selisë
- organizimin dhe veprimtarinë e së Shenjtë të Vatikanit në vendin tonë,
strukturave Arqipeshkvi Ramiro Moliner Inglés, i sho-
institucionale, qëruar nga ndihmësi i tij, vizitoi Kryepiskopin
- lajmet më të fundit, - botimet kishtare etj. e Tiranës, Durrësit dhe të Gjithë Shqipërisë,
- arsimin, edukimin dhe shërbimin social Teksti këtu ndërthuret me fotografi, mesazh Anastasin, në Selinë e Kryepiskopatës së Shenj-
e kulturor që ofron në shoqëri, zanor, muzikor e filmik. të Orthodhokse, për t’i dorëzuar letrën en-
- ndërtimin dhe restaurimin e kishave dhe Këtë informacion do ta gjeni në tri gjuhë: shqip, ciklike “Lumen Fidei”, të Papa Françeskut I.
manastireve, anglisht e greqisht. Në këtë takim, midis të tjerash, Nuncit
iu dha rasti të informohet edhe rreth ngjarjes
Shihemi, lexohemi e dëgjohemi në moment dhe kudo në të gjithë globin me së fundit të përdhosjes së kishës të së Tërë-
www.orthodoxalbania.org shenjtës Mari, në Përmet.
GUSHT 2013
Vizitë dyditore e Kryepiskopit Anastas
Në datat 5-7 gusht 2013, Kryepi-
skopi i Tiranës dhe i Gjithë Shqipë-
risë, Fortlumturia e tij Anastasi,
kreu një vizitë dyditore në Mitropo-
linë e Korçës, e cila u shoqërua nga
një atmosferë e gëzueshme dhe mjaft
emocionuese. Kryepiskopi Anastas
në këtë vizitë shoqërohej nga epi-
skopi i Amantias Nathanaili dhe
episkopi i Bylisit Asti.
Që në pasditen e datës 5 gusht,
klerikë e besimtarë, bashkë me Mi-
tropolitin e tyre të Korçës Joanin,
e pritën Kryepiskopin Anastas disa
kilometra përpara hyrjes së Korçës
e në vazhdim në katedralen “Ngja-
llja e Krishtit”, duke i shprehur
nxehtësisht dashurinë dhe traditën
mikpritëse të tyre.
Në datën 6 gusht, ditën e dytë të
vizitës, Kryepiskopi kreu Liturgjinë
Hyjnore, me rastin e kremtimit të
Metamorfozës (Shpërfytyrimit) të
Krishtit, në kishën me të njëjtin
emër të fshatit Polenë. Ajo që binte
menjëherë në sy ishte se besimtarë
të shumtë nga të gjitha moshat e
prisnin atë me padurim. Kontrasti
që ofronte pamja e fëmijëve, të
rinjve dhe të pleqve që mbanin lule
me synim t’ia dhuronin Fortlumtu-
risë, gjatë mbërritjes së tij, emocio-
nonte këdo që e shikonte. Në
Liturgjinë panegjirike merrnin pjesë
edhe mjaft klerikë dhe besimtarë
të ardhur nga qyteti i Korçës. Në
predikimin e tij kremtues Kryepi-
skopi u përqendrua tek transfor-
mimi që duhet të kryej secili prej
nesh nëpërmjet besimit dhe jetës
shpirtërore orthodhokse. Në fund,
Mitropoliti i Korçës, Hirësi Joani,
falënderoi Perëndinë, që bekoi këtë
vend dhe dërgoi një njeri si
Kryepiskopi Anastas. Po kështu
mitropoliti falënderoi Kryepiskopin
për të gjitha ato sa Kryepiskopi i
ka ofruar deri tani Kishës Ortho-
dhokse Autoqefale të Shqipërisë.
Mitropoliti duke iu referuar sakri-
ficave dhe pengesave që ka kaluar
Kryepiskopi, theksoi se shumë të
tjerë do të ishin larguar, ndërsa ai
NGJALLJA
në Mitropolinë e Korçës
duroi për hir të dashurisë së Perë-
ndisë dhe Kishës. Për këtë, të gji-
thë besimtarët, duhet të tregojnë
mirënjohje dhe t’i themi të paktën
faleminderit për të gjitha ato sa ai
ka bërë për këto 22 vjet me radhë.
Pasdite Kryepiskopi, i shoqë-
ruar nga Mitropoliti, dy episkopët
dhe mjaft klerikë e besimtarë, vi-
zitoi kishën e re, të Shën Nikollës
që po ndërtohet në fshatin Bobo-
shticë, si edhe Manastirin e së Tërë-
shenjtës Mari, po në këtë fshat.
Edhe këtu ai u prit nga besimtarët
e fshatit, ku edhe u takua mes të
tjerëve edhe me z. Sotir Bambulla,
5
një nga iniciatorët e periudhës së
paskomunizmit në hapjen e kishave
të dioqezës, duke kujtuar kështu
edhe vizitën e parë të Fortlumturisë
në këtë fshat si edhe në kishën e
Shën Nikollës, që qe rrënuar plotë-
sisht në atë kohë.
Në datë 7 gusht, ditën e tretë,
Kryepiskopi vizitoi fshatin historik
të Voskopojës dhe meshoi në ki-
shën e Shën Nikollës, kishë e shek.
të 18-të. Në Liturgjinë kremtuese
morën pjesë dhe shumë besimtarë
nga Voskopoja, por dhe nga Korça.
Në predikimin e tij Kryepiskopi
Anastas u përqendrua tek rëndësia
e madhe, për secilin prej nesh, që
të kuptojmë se Krishti është Perë-
ndia i të gjallëve dhe i të vdekurve.
E vetmja mënyrë dhe rrugë që të tran-
sformohemi e të shenjtërohemi, për
të fituar mbretërinë qiellore, është
t’i bindemi plotësisht Krishtit. Ve-
tëm kështu do të mundemi të përba-
llojmë vështirësitë dhe sakrificat.
Më pas, Hirësi Joani, në fjalën e tij
shprehu gëzimin e madh që ndaj-
më të gjithë me praninë e Kryepi-
skopit Anastas. Ai u kujtoi besimta-
rëve të pranishëm se sot kremtoj-
më përvjetorin e 53-të të dorëzimit
në klerik të Kryepiskopit Anastas
si dhjakon. Ky përvjetor nuk është
gjë tjetër veçse një përvjetor ofrimi
i vazhdueshëm i tij, për Kishën
Orthodhokse por edhe atë të Shqi-
përisë, e cila për shumë kohë konsi-
derohej e pamundur që të ringrihej.
Duke e mbyllur me ndjenjën e falë-
nderimit Mitropoliti Joan tha se për
22 vjet që kemi demokraci “Unë
nuk njoh askënd të ketë ofruar më
tepër se Kryepiskopi Anastas për
këtë vend”.
Më pas Kryepiskopi, i shoqë-
ruar nga Mitropoliti, dy episkopët
dhe klerikë e besimtarë vizitoi Ma-
nastirin e Shën Joan Prodhromit, i
cili është tashmë një vend pelegri-
nazhi për besimtarët, por edhe vizi-
torët e shumtë që verojnë ose vizi-
tojnë Voskopojën.
Themistokli Bambulla
6 NGJALLJA GUSHT 2013

Kremtohet 21-vjetori i Fronëzimit të Kryepiskopit Anastas

Më 2 gusht 2013, në Katedra-
len e re “Ngjallja e Krishtit”, në
Tiranë, u kremtua 21-vjetori i Fro-
nëzimit të Kryepiskopit të Tiranës,
Durrësit dhe të Gjithë Shqipërisë,
Anastasit. Ky fronëzim është një
nga momentet më të rëndësishme
në rrugën e ringritjes kanonike të
Kishës sonë, pas zgjedhjes nga
Patriarkana Ekumenike, më 24
qershor 1992.
Fortlumturia e Tij kreu Litur-
gjinë Hyjnore, duke bashkëme-
shuar me të gjithë anëtarët e Sino-
dit të Shenjtë. Në këtë Liturgji
kremtuese merrnin pjesë klerikë e
besimtarë nga të gjitha dioqezat, shme kur atij iu bë ftesa nga Pa- shumta dhe theksoi dëshirën dhe mpleksit madhështor të katedra-
të cilët kishin ardhur për të festuar triarkana Ekumenike për të ardhur entuziazmin e besimtarëve për të les. Fortlumturia e tij priti aty urimet
së bashku këtë ditë të shënuar, të në Shqipëri si Eksark, dhe më pas kontribuar rimëkëmbjen e Kishës. dhe falënderimet nga shumë be-
rinj pjesëmarrës në kampet e pranimin e kërkesës së besimtarë- Pas Liturgjisë Hyjnore, të gjithë simtarë të të gjitha moshave. Gji-
Kishës etj. ve orthodhoksë të Shqipërisë për pranishmit ishin të ftuar të merrnin thashtu, të rinjtë e kampeve këndu-
Në fund të Liturgjisë Hyjnore, ta pasur atë si Kryepiskop. Ai tre- pjesë në pritjen që u organizua me an këngë të krishtera duke e bërë
Kryepiskopi Anastas ndau me be- goi për rrënimin që gjeti në atë këtë rast, në sallën e godinës së edhe më të ngrohtë ambientin ku
simtarët ato momente të rëndësi- kohë, vështirësitë dhe pengesat e Sinodit të Shenjtë, pjesë e ko- po zhvillohej pritja.

Hapja e Dyerve të Kishës së Metamorfozës në Thavor

11 gushti, kur kremtohet e diela për besimtarët orthodhoksë: “E zor për ta transformuar njeriun. Kjo rritemi në lavdinë hyjnore. Udhëti-
e 7-të e Mateut, ishte një e diel e kremtja e Metamorfozës së Shpë- është edhe vepra e madhe që ka mi ynë drejt Zotit është rritje që nga
veçantë për besimtarët e krishterë timtarit tonë, - tha ndër të tjera Krye- Kisha jonë. Krishti nëpërmjet pagëzimi ynë deri në përjetësi; ky
orthodhoksë të Tiranës. Një kishë piskopi, - është e kremtja që na jep Metamorfozës së Tij e lartësoi na- udhëtim nuk mund të jetë statik, por
e re çeli dyert dhe ajo mban emrin përgjigjen e kësaj pyetje, e kremte tyrën tonë njerëzore dhe na tregoi një proces i vazhdueshëm përpari-
kuptimplotë të Metamorfozës së e cila na përcakton jetën shpirtëro- që ajo ka mundësinë të jetojë një mi: të mësojmë të komunikojmë më
Shpëtimtarit. Kisha e re është ndër- re orthodhokse. Të gjitha sa bëhen jetë të transformuar. Ne nuk duhet mirë me njëri-tjetrin, të respektoj-
tuar në qendrën kulturore Thavor, në kishë, mësimi, lutja, katekizmi të jetojmë sipas botës, të pushtuar më të tjerët, të duam me dashuri
ne zonën e Shkozës (përballë ish- etj., kanë si qëllim final që të tran- nga lakmia për gjëra materiale, një pa hipokrizi, të kemi durim, të dimë
Kombinatit të Autotraktorëve), ku sformojnë njeriun. …Biri i Perë- jetë thjesht për të kaluar vitet, por të vuajmë etj.”
ndodhet edhe shkolla e Muzikës ndisë u mishërua, mori trup njerë- të shndërrohemi dita-ditës dhe të Luljeta Pjetri
Bizantine. Ajo do t’u shërbejë ba-
norëve të kësaj zone që po popullo-
het gjithmonë e më shumë me bano-
rë të ardhur nga i gjithë vendi, por
edhe në rastet e veprimtarive të
shumta që organizon Kisha jonë në
këtë qendër.
Shërbesa e Çeljes se Dyerve
dhe Liturgjia Hyjnore u kryen nga
Kryepiskopi i Tiranës, Durrësit dhe
i Gjithë Shqipërisë, Anastasi, i
ndihmuar nga Hirësi Nathanaili dhe
klerikë të tjerë.
Gjatë predikimit, Fortlumturia e
Tij falënderoi Perëndinë që mundë-
soi ndërtimin e kaq shumë kishave
GUSHT 2013
Përdhosje që na solli ndër mend kohë të shkuara
Fjala e Kryepiskopit Anastas për ngjarjet në Përmet,
mbajtur në Katedralen “Ngjallja e Krishtit”, Tiranë, 18.08.2013
Dje, për fat të keq patëm një ngjarje shumë
të dhimbshme, që askush nuk mund ta merrte
me mend se mund të ndodhte në kohën e sotme.
Kjo ngjarje na solli ndër mend ngjarje dhe kohë
të shkuara. Siç e dëgjuat, në Përmet një grup
gjoja i sigurisë, përdhosi të shenjtat e të shenjtave
brenda në kishën orthodhokse. Nuk e dimë cilët
persona qëndrojnë pas kësaj çmendurie të pa-
imagjinueshme. Është një cenim shumë i rëndë
jo vetëm i Kishës Orthodhokse, por i vetë ima-
zhit të Shqipërisë. Njerëzit mund të pyesin veten,
jetojmë apo jo në vitin 2013, kur gëzojmë
demokracinë dhe shpresojmë të shkojmë në
Evropë, apo jetojmë në ankthin e vitin 1967, kur
partia komuniste mendoi se do shkulte përgjith-
monë besimin nga shpirti i popullit shqiptar.
Skenat makabre që tani janë bërë të njohura
janë në video. Edhe pse ky security Aulona u
përpoq t’i mbante njerëzit larg me dhunë, shihen
përsëri se si hedhin poshtë kambanoren me një
kryq të vogël, kur flakin përdhe ikonën e të
Tërëshenjtës Mari dhe më e hidhura nga të
gjitha, flakin tutje enët e shenjta ku kryejmë
Liturgjinë Hyjnore. Ata marrin e flakin edhe
Ungjillin. Cili ua jep këtë të drejtë? Cili vendim
gjykate të jep këtë drejtë për të bërë këtë sa-
krilegj? Dimë se gjithë-gjithë ishin 20 vetë, të
mbështetur nga Bashkia, të gjithë njerëz me
përkatësi nga fe të tjera. Sigurisht ka shumë
mundësi që të jenë të pa fe. Nuk na hyn në
punë zgjedhja e tyre, por nuk do të lejojmë që
në shekullin e XXI këta njerëz të vijnë dhe të
përdhosin Kishën e shenjtë, kur bëhet fjalë për
një Evropë të bashkuar demokratike që ecën
drejt lulëzimit.
Le t’i shohim faktet më me qetësi.
“Historia zë fill qysh në shekullin XVII.
Atëherë u ngrit në qendër të Përmetit kjo kishë.
Shumë njerëz në kohë të ndryshme bënë
përpjekje që ta shkatërrojnë. Ne e dimë shumë
mirë se çfarë ndodhi në kohën e pushtimit
gjerman, kur disa bashkëpunëtorë të tyre i
ndihmuan për të bërë pikërisht këtë gjë. Faktet
dhe ngjarjet janë të njohura. Në kohën e
diktaturës, këtë kishë të shenjtë e shkatërruan
dhe thanë që do ta bëjnë një vatër kulture, një
Shtëpi Kulture. Edhe sikur ta bënin këtë gjë sot,
qeveria shqiptare e di mjaft mirë se sa kisha
orthodhokse janë konfiskuar në kohën kur u bë
persekutimi. Dhe ata nuk kishin nevojë as për
të bërë hetime, as për të bërë komisione për të
marrë vesh se çfarë kishin konfiskuar ata vetë.
NGJALLJA
Ka foto të qarta që tregojnë kishën aty, në qe-
ndër të qytetit... Janë shumë foto të tilla. Ishte
shumë e lehtë që ata të na kthenin me mënyrën
më të natyrshme këtë vend të shenjtë. Ndërsa
ata kanë bërë ligje të veçanta ku thoshin se në
rast se shteti ka vënë 5 gurë më shumë, kisha
nuk mund ta marrë mbrapsht këtë vend. Kështu
bënë ligje që ishin të pa mend, që ishin mjerane
në vetvete. Në fund të vitit 1998, vendosën që
të na e kthejnë kishën përsëri. Dhe paguam 700
mijë lekë të reja për gjoja disa punime që ata
kishin kryer vetë brenda në ndërtesë.
Më vonë kjo e drejtë me ligj u vu në dyshim
dhe ata të cilët donin që ta përdorin këtë vend
në qendër si truall për të bërë pallate, për të
fituar para për veten e tyre, paguanin shumë
njerëz të ndryshëm, që të vinin në pikëpyetje se
kjo kishte qenë dikur një kishë. U bë një gjyq i
dytë, ku edhe aty na dhanë të drejtë. Dhe pastaj
u bë një gjyq tjetër, i cili në bazë të dëshmive të
disa personave gjoja autoktonë, thanë se kjo nuk
kishte qenë kurrë kishë. Pra, gjetën dëshmitarë
të rremë, të cilët deklaruan dhe vunë në pikë-
pyetje ato gjëra që sot janë të ditura më së miri
për këdo.
Ata thonë se gjoja të gjithë muret e kishës
ishin shkatërruar. Por kushdo që do të dojë edhe
sot mund të shkojë dhe të shohë muret e trasha
të kishës së vjetër që ende ndodhen brenda
ndërtesës ekzistuese. Mirëpo ata nuk duan të
dinë se cila është e vërteta, se nuk ju intereson.
Ata jetojnë, lëvizin brenda gënjeshtrës. Në vitin
7
Përmet, 1956
2002 morën një vendim, që ne e dinin se ishte i
gënjeshtërt. Dhe prandaj, për gjithë këto vite
nuk guxuan ndonjëherë që të zbatojnë këtë
vendim të tyrin të marrë në mënyrë të padrejtë.
Këtu nuk bëhet fjalë thjesht për një truall. Nuk
bëhet fjalë për disa ullinj. Bëhet fjalë për një
vend të shenjtë, ku për shekuj të tërë kryhet
Mesha Hyjnore. Dhe sikundër ka theksuar
Asambleja e Kishave të Evropës, që të gjithë
vendet e shenjta, çfarëdolloj qofshin ato, kisha,
xhami, teqe, duhet t’u kthehen komuniteteve
fetare që iu përkasin.
Kjo Asamble në mënyrë zyrtare ka bërë dy
herë një deklaratë të tillë. Dhe që ta lehtësojmë
situatën, shkova personalisht dhe u thashë atyre
që ne nuk jemi kundër Qendrës Kulturore. Ne
do t’ju ndihmojmë që të blini një seli tjetër në
qendër të qytetit dhe ta ktheni në vatër kulturore,
ky objekt që u ofrua është shtëpia e oficerëve.
Duke qenë se, për ne ky vend është një vend i
shenjtë, është diçka e pakonceptueshme që do
të vazhdojnë ta ndotin dhe ta përdhosin.
Ata vunë në lëvizje shumë njerëz, madje edhe
intelektualë të njohur, që të thonë gënjeshtrën e
madhe, se Kisha jonë Orthodhokse, Kryepiskopi,
janë kundër qendrës kulturore duke abuzuar dhe
me emrin e rilindasit Naim Frashëri. Ne jemi
kundër qendrës kulturore?! Ne vetë brenda
kësaj kishe katedrale, poshtë saj, kemi bërë një
qendër kulturore... Kisha Orthodhokse ishte ajo
që mbështeti qytetërimin, kulturën këtu në
(vijon në faqen 8)
8 NGJALLJA GUSHT 2013

Përdhosje që solli ndër mend kohë të shkuara

(vijon nga faqja 7)
Shqipëri. Dhe që të gjitha ato që shfaqen si
trashëgimi kulturore, elementë që nga kultura
janë orthodhokse. Nëse kishat tona orthodhokse
na qenkan kundër qendrës kulturore, siç thonë
ata, kush e ka kultivuar më shumë se sa ne arki-
tekturën, pikturën, muzikën, ndihmën reciproke
ndaj njëri-tjetrit më shumë se sa Kisha jonë.
Pra, për çfarë qytetërimi, kulture bëjnë fjalë
këta?! Apo, që të luajnë kumar dhe bilardo aty
brenda. Këto janë ngjarje të hidhura dhe të gjithë
e dimë se të gjithë orthodhoksët në Shqipëri
marrin pjesë në këtë fyerje që na është bërë.
Mendoni diçka e cila është shumë e thjeshtë.
Në rast se një grup orthodhoksësh, diçka që
kurrë nuk mund të na shkojë ndërmend dhe as
që mund të ndodhë, të merrte kuranin e një
xhamie dhe ta flakte në një kamion. Nuk do të
ndodhte revolucion? Dhe, kjo do të bëhej me të
drejtë. Kurse neve na thonë pse protestoni?!
Sigurisht që kemi për të protestuar. E përsëris,
që problemi këtu nuk është thjesht për një
ndërtesë, por për faktin që kemi të bëjmë me
një përdhosje. Të gjithë vendet e qytetëruara,
sakrilegjin e quajnë vepër penale të dënueshme.
Pra, cilët janë ata që duan të na kthejnë
mbrapsht në kohë të tjera apo në vende të tjera,
ku nuk ka qytetërim fare? Në këto vite që kam
jetuar, këtu kemi thënë diçka shumë të rëndë-
sishme, për marrëveshjen që është bërë midis
Kishës Orthodhokse dhe Këshillit të Ministrave
dhe kjo marrëveshje u bë edhe ligj. Ajo u votua
dhe nga Kuvendi, Parlamenti i Shqipërisë. Në
këtë ligj, datë 22.01. 2009, thuhet me qartësi:
“Qeveria do të kthejë mbrapsht të gjithë monu-
mentet që kanë ngelur dhe që i takojnë Kishës
Orthodhokse”. Thuhet qartë që shteti garanton
lirinë fetare, ushtrimin e kultit, madje e mbron
diçka të tillë. A nuk është ky një ligj i shtetit?
Gjykatat a nuk janë të shtetit? Komisionet a nuk
i ka caktuar shteti? Ligjet që mbrojnë komu-
nitetet fetare dhe kishën tonë nuk kanë vlerë?
Atëherë kush paska vlerë urdhrat që japin disa
për të përfituar disa të tjerë?
Pra, e përsëris, këtu nuk bëhet fjalë për një
truall. Edhe pse duhet ta dini se në truallin ku
ndodhet ndërtesa, 6 dynymë, me dokumente i
takojnë Kishës. Ne nuk diskutojmë fare për
truallin, diskutojmë për vendin e shenjtë. Lartë-
sojmë zërin tonë, protestojmë për sakrilegjin që
është kryer, jo vetëm kundër orthodhoksëve, por
kundër çdo njeriu që beson në Zot. Kjo është
kryer kundër orthodhoksëve në mbarë botën
dhe të të gjithë të krishterëve që janë anembanë
botës. Të gjithë respektojnë vendet e shenjta të
komuniteteve të tjera në botë.
Nuk mundet që një grup i veshur me bluza
të zeza dhe me krahë të fryrë të vijë aty dhe të
imponojnë se çfarë duhet të bëjmë. Ka zgjidhje!
Ne mund që të ndihmojnë në këto zgjidhje., Ne
duam që qendra kulturore te jete një ndërtesë e
mrekullueshme brenda në qytet. Jemi gati që të
ndihmojmë për këtë. Por kisha ndodhet aty në
Përmet që nga shekulli i XVII, për nder të së
Tërëshenjtës Mari. Kjo kishë që ka mbështetur,
ndihmuar, ngushëlluar mijëra njerëz në çaste të
vështira, nuk mund të sot të lihet në këtë gjendje.
Të paktën ne nuk kemi për të heshtur. E përsëris
që orthodhoksët në Shqipëri nuk janë jetimë që
grupe të tjera të vijnë dhe t’u gjuajnë me shkel-
ma. Dimë se çfarë besojmë, dimë si ta themi,
dimë si ta qartësojmë. Shpresoj që të ketë disa
zgjidhje të ndërmjetme, por kisha për t’iu lutur
të gjithëve, që të luteni me të gjithë zemrën veça-
nërisht për vëllezërit tanë në Përmet që i rrahën,
i goditën... I thyen dhëmbët një kleriku. Ai mori
e shkoi tek mjeku ligjor, i cili i tha të bënte de-
noncimin - Prifti i tha tërë frikë “Jo, jo, nuk mund
ta bëj”. A është demokraci kjo, a është liri fetare
kjo që po themi!
Duhet të lutemi për këta njerëz dhe gjitha-
shtu, për ata që janë në pushtet dhe kanë mu-
ndësi për të marrë vendime, që t’i japin të drejtën
që i takon Komunitetit Orthodhoks. Ne nuk
ruajmë ligësinë kundër askujt brenda vetes.
Perëndia t’i mëshirojë ata njerëz, që forca të
caktuara të errëta i çuan në aty, dhe t’u falë
pendim për të kuptuar gabimin e madh që kanë
bërë.

Shkolla e Muzikës Bizantine ka hapur regjistrimet e reja

Në kuadër të përpjekjes krijuese 20-vjeçare të Fortlumturisë së Tij,
Kryepiskopit Anastas, për ringritjen e strukturave të Kishës dhe sidomos KRITERET E PRANIMIT
atë të arsimit kishtar është hapur Shkolla e Muzikës Bizantine.
Mosha e kandidatëve: 18-45 vjeç.
Qëllimi i saj konsiston në kualifikimin muzikor sistematik, në shërbimin
liturgjik të “Psaltit”, duke u mbështetur fort në traditën, përvojën, studimet Kushtet e kandidatëve:
shkencore, si dhe metodat bashkëkohore. Filozofia e shkollës është të 1. Letër rekomandimi nga
nxjerrë psaltë të përgatitur profesionalisht për të ndihmuar me talentin e Mitropoliti i dioqezës.
tyre kryerjen e shërbesave të adhurimit hyjnor dhe për të lartësuar 2. Të jenë të pagëzuar në Kishën
shpirtrat e besimtarëve më pranë Perëndisë. Orthodhokse.
Gjithashtu, synimi i shkollës do të jetë ruajtja, përhapja dhe promovimi
3. Diplomë të shkollës së mesme.
i Muzikës Bizantine, si vazhdimësi tradicionale e trashëgimisë sonë
kulturore, artistike dhe shpirtërore. 4. Të kenë aftësi vokale dhe vesh
muzikor.
Shkolla ndodhet në Tiranë, në ambientet e kompleksit “Thavor”. Ajo
5. Të gjithë kandidatët do t’i nën-
disponon kushte moderne si për mësimdhënien, ashtu dhe për akomodimin
shtrohen konkursit të pranimit.
e studentëve. Ky kompleks është i pajisur me auditorë mësimorë, sallë
kompjuterike, bibliotekë, kishë, konvikt, si dhe kënd lojërash. Për më tepër informacion
Kjo shkollë zyrtare e Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë kontaktoni:
do të mundësojë falas për çdo kandidat, si mësimdhënien, ashtu dhe Email:
akomodimin e ushqimin në kompleksin modern “Thavor”. Në përfundim shkollamuzikesbizantine@yahoo.com
të studimeve, secilit do t’i jepet një certifikatë që mund ta përdorë për të Cel: 0692636132
shërbyer në kishat e enorive.
GUSHT 2013
Kamp për familjet orthodhokse në Voskopojë
Natyra e bukur e Voskopojës
kishte vizitorë 25 familje të krishte-
ra ose rreth 100 persona të cilët
morën pjesë në kampin e familjeve
me temë: “Të jetojmë Liturgjinë
Hyjnore”. Ky kamp u zhvillua më
24-29 korrik 2013. Prindërit së ba-
shku me fëmijët e tyre patën mu-
ndësinë që për 5 ditë të shijonin bu-
kuritë natyrore dhe kishtare të
Voskopojës.
Shumë aktivitete domethënëse
përbënin programin e këtij kampi.
Në këtë program përfshiheshin
lutjet e përbashkëta, sesionet që ki-
shin lidhje me temën e kampit, bise-
dat në grupe, vizitat në kishat e Vo-
skopojës, lojërat, vaktet e përba-
shkëta të ngrënies, këngët etj.
Prindërit morën pjesë në disa
sesione që trajtuan Liturgjinë Hyj-
Veprimi turpshëm i Përmba-
ruesve me anë të nxjerrjes me dhu-
në jashtë të Priftërinjve dhe objek-
teve kishtare orthodhokse ka ndo-
dhur ‘pa pritur’ dje në qytetin e Për-
metit, në Kishën Shën Maria. Ko-
munizmi ashtu siç ishte, një sistem
diktatorial ndërtoi në tokën e Ki-
shës një Pallat Kulture, që për nos-
talgjikët e komunizmit nuk na qen-
ka ndonjë shkelje kur preket prona
e tjetrit dhe sot e kësaj dite edhe pas
52 vjetësh në Shqipërinë që aspiron
të integrohet në KE, ndodh një ve-
prim i tillë i turpshëm mesjetar i
nxjerrjes me forcë të priftërinjve
dhe të materialeve të shenjta të Ki-
shës. Edhe turqit osmanllinj do t’i
kishin zili këta xhahilë.
Ky veprim i dhunshëm aspak
ligjor dhe plotësisht në kundërshtim
me nenin 10 pika 5 dhe 6 të Ku-
shtetutës të Republikës së Shqipë-
risë që thotë:
5. Marrëdhëniet ndërmjet
shtetit dhe bashkësive fetare
rregullohen mbi bazën e marrë-
veshjeve të lidhura ndërmjet
përfaqësuesve të tyre dhe Këshi-
llit të Ministrave. Këto marrëve-
shje ratifikohen në Kuvend.
6. Bashkësitë fetare janë per-
sona juridikë. Ato kanë pavarësi
në administrimin e pasurive të
NGJALLJA
nore. Sesioni i parë konsistonte në
përgatitjen për Liturgji. Gjatë këtij
sesioni u trajtua kreshma, lutja dhe
lëmosha, të gjitha këto si përgatitje
shpirtërore për të marrë pjesë në
Liturgji. Në sesionin e dytë u fol
se çfarë është Liturgjia Hyjnore.
Gjatë këtij sesioni u trajtua Liturgjia
Një veprim i shëmtuar
tyre sipas parimeve, rregullave
dhe kanoneve të tyre, për sa nuk
cenohen interesat e të tretëve.
Këtu nuk është fjala që çdo kush
mund të thotë në mënyrë naive:
...përse nuk doni ju të zbatohet një
vendim i Gjykatës, përse e kundër-
shtoni një vendim të tillë?
Arsyet që ky veprim kundër-
shtohet me forcë janë këto:
1. Gjykata e ka marrë këtë ve-
ndim në mënyrë të paligjshme dhe
klienteliste bazuar në fjalët e disa
nostalgjikëve, të cilët e fshehin
urrejtjen e tyre ndaj Komunitetit or-
thodhoks, dhe ndaj feve në përgji-
thësi pas disa vendimeve të qeve-
risë komuniste të asaj kohe, qeveri
e cila me anë të diktaturës së prole-
tariatit 6 vite pas inagurimit të Palla-
tit të kulturës e shpalli Shqipërinë
si vendi i parë Ateist në botë.
2. Ndryshimi i Sistemit dhe ar-
dhja e shumëpritur e Demokracisë
i dha shpresa të mëdha komunite-
teve fetare, që të rehabilitonin objek-
tet e tyre të kultit dhe të rigjallëronin
veprimtarinë shpirtërore fetare e
cila u realizua, por pjesërisht, sepse
ndërsa komuniteti Katolik, mysli-
man i mori dhe po vazhdon të riku-
perojë me të drejtë pronat e veta,
Komuniteti Orthodhoks është gje-
ndur vazhdimisht nën presion dhe
si punë, si festë dhe si udhëtim.
Sesioni i tretë trajtoi shprehjen e
thënë nga Kryepiskopi Anastas:
“Liturgji pas Liturgjie”. Në këtë
sesion u fol mbi atë se çfarë marrim
me vete pas çdo liturgjie. Dita e
katërt u mbyll me një shpjegim të
mirëfilltë se çfarë ndodh në Liturgji.
është nën repersion të heshtur nga
individë të veshur me pushtet dhe
nga qarqe të caktuara anti-ortho-
dhokse; për pasojë ky komunitet
nuk i ka marrë pronat e veta dhe
është gjendur e vazhdon të gjendet
në presionin dhe dëmtimet e vazh-
dueshme si vjedhje objektesh kish-
tare, shkatërrim vlerash kulturore
dhe historiko-fetare madje edhe sot
që po flasim.
3. Sulmet dhe mbajtja nën presi-
on e Komunitetit Orthodhoks është
justifikuar me fobinë-greke, duke
akuzuar Kishën Orthodhokse Auto-
qefale të Shqipërisë dhe Kryepi-
skopin e nderuar dhe fort të respek-
tuar nga Komuniteti Orthodhoks
dhe ai mbarë ndërkombëtar, fobi që
në fakt jo vetëm që është një artificë
djallëzore politike, por që po kon-
fliktuon në mënyrë të vazhdueshme
tolerancën e shkëlqyer fetare ndër-
mjet komuniteteve fetare dhe vetë
popullit shqiptar që e ka pasur tra-
ditë këtë tolerancë. Urrejtja herë e
fshehur dhe herë e hapur ndaj Greqisë
dhe ndaj Orthodhoksisë, të qarqeve
të caktuara brenda Shqipërisë ashtu
dhe jashtë, saj mbahet gjallë nëpër-
mjet këtyre vendimeve absurde dhe
keqdashëse të këtij lloji që pamë
sot, veprime të denja për vendet e
pacivilizuara dhe jo si të një vendi
9
Ky shpjegim u bë përgjatë Litur-
gjisë Hyjnore nga Atë Spiro Ko-
stoli.
Programi i fëmijëve kishte bre-
nda tij shumë aktivitete. Puna e
dorës, këngët, lojërat dhe aktivitet
e përbashkëta me prindërit bënë që
fëmijët të gëzonin dhe të mësonin
gjëra të reja gjatë këtyre ditëve.
Edhe me fëmijët u fol për Liturgji-
në Hyjnore por në mënyrë më të
thjeshtëzuar.
Të gjithë gëzuan shoqërinë e
njëri-tjetrit, ndanë përvojat e tyre
dhe mësuan më shumë për besimin.
Një ditë e kampit ishte e mbushur
me lojëra ku të gjitha grup-moshat
kaluan një kohë të këndshme së
bashku.
Ana Meni
si Shqipëria, që dëshiron të inte-
grohet në BE.
Në debatet me njerëz të të gjitha
llojeve këtu në Shqipëri, kam vënë
re se Kishës Orthodhokse i atribu-
ojnë veprime që nuk i ka bërë as
Kisha Orthodhokse Autoqefale e
Shqipërisë, e as komuniteti Ortho-
dhoks, por gjithmonë i hidhen histo-
risë, për të justifikuar urrejtjen e
pabazë dhe patologjike, e cila nxitet
sigurisht siç e thashë më lart nga
(Vijon në faqen 10)
NGJALLJA
Organ i Kishës Orthodhokse
Autoqefale të Shqipërisë
Themelues:
Kryepiskopi Anastas
Del nën kujdesin
e Këshillit Botues
Kryeredaktor: Thoma Dhima
Adresa:
Kryepiskopata Orthodhokse,
Rruga e Kavajës, Nr. 151
Tiranë
Tel: (04) 2234 117, 2235 095.
Fax: 2232 109
Shtypur
në shtypshkronjën “Ngjallja”
10 NGJALLJA GUSHT 2013

Një veprim i shëmtuar KISHA ORTHODHOKSE AUTOQEFALE E SHQIPËRISË

AKADEMIA TEOLOGJIKE “NGJALLJA E KRISHTIT”
Kalendari
(vijon nga faqja 9) Shën Vlash - Durrës i Liturgjive Hyjnore,
individë të veshur me pushtet brenda e jashtë vendit,
Njoftim SHTATOR 2013
të cilat duan një Shqipëri rrumpallë ateiste dhe radi-
kaliste. Po këta njerëz, kur kam diskutuar me argu- 1 E Diel † FILLIMI I VITIT
Në datat 16 - 17 shtator 2012 zhvillohet konkursi
ment janë bindur dhe më kanë dhënë të drejtë. KISHTAR. Simeon Stiliti. 40
për pranimin e studentëve të rinj në Akademinë dëshg. virgjëresha.
Po këtë veprim do ta bëjë pa dyshim dhe BE, në të
cilin do të integrohemi, sepse: Teologjike “Ngjallja e Krishtit”, në Shën Vlash. 5 E Enjte † Zaharia, i ati i
- është një rast i paprecedent veprimi i dhunshëm i Kemi besim që Ministria e Arsimit do të miratojë Joan Pagëzorit. Dësh.
policisë, kërkesën tonë dhe viti i ri akademik do të nisë si Medimni.
pjesë e Universitetit “Logos”. Pyetjet e konkursit 6 E Premte Çudia e Krye-
- sepse veprime të tilla na kujtojnë veprimet e
engjëllit Mihail. Dëshg. Kalo-
ashpra antifetare të qeverisë komuniste, të cilat shka- janë rreth Dhiatës së Re dhe katër vëllimeve
dhota. Dësh. Romili. (Vaj e verë.)
tërruan e sekuestruan pronat e kishave dhe xhamive. Besimi Orthodhoks. 7 E Shtunë † Dësh. Sozonti.
Po kjo e sotmja? A nuk është një reminishencë e së Kandidatët duhet: Oshg. Kasiania himnografe.
kaluarës?
A. Të jenë të pagëzuar në Kishën Orthodhokse
- sepse është veprim i paprecedent mosdhënia e 8 E DIEL † PARA
të paktën një vit më parë. LARTËSIMIT TË KRYQIT.
pronave të kishës orthodhokse në një kohë që këto
prona duhej t’i ishin dhënë, sepse Shteti shqiptar ka B. Të jenë pjesëmarrës aktivë në kishën e zo- Lindja e Hyjlindëses Mari.
trumbetuar me forcë se ne jemi një vend i lirë dhe me nës së tyre. 9 E Hënë † Hyjprindërit
ligje ku ka liri dhe të drejta fetare, etj., etj. C. Të kenë mbaruar shkollën e mesme katër- Joakim e Ana. Etërit e Sinodit
- sepse veprime të tilla kundër kishës orthodhokse III Ekumenik.
vjeçare.
dhe pronave të saj nuk do të rrinë pa marrë dënimin e 12 E Enjte Mbyllja e
D. Të kenë një rekomandim nga Mitropoliti i Lindjes. Hierod. Autonomi.
merituar qoftë nga ana ligjore brenda vendit qoftë nga
Dioqezës. Dësh. Juliani, Tatjani.
ana ndërkombëtare,
E. T’i nënshtrohen konkursit për pranim. 13 E Premte Kisha e
- sepse politika hipokrite e realizuar nga elementë
Ngjalljes në Jerusalem.
në drejtim, klientelistë, ateistë, e radikalistë, vazhdon Kandidatët duhet të paraqiten për konkurs në Kornili kr/qind. Dësh.
ta mbajë larg Shqipërinë nga integrimi... orën 10:00, të datës 16 shtator, ndërsa një javë pa- Aristidhi. (Vaj e verë.)
...Kthimi i Kishës nga komisioni i pronave dhe fitimi ra konkurrimit duhet të kenë dorëzuar në sekreta- 14 E Shtunë † Lartësimi i
i gjyqeve nga ana e saj, u pasuan papritur me një rifillim Kryqit të Nderuar (Stavros).
rinë e Akademisë dokumentet përkatëse:
të gjyqit nga e para, dhe sipas variantit të Kliente- Sinodi VI Ekumeik. (Vaj e verë.)
listëve dhe nostalgjikëve të PPSH, të cilët drejtojnë 1. Rekomandimi i Mitropolitit,
akoma Përmetin është ky: Konflikti gjyqësor midis 2. Kërkesa me shkrim e kandidatit, 15 E DIEL † PAS
Qendrës Kulturore të Bashkisë Përmet dhe Kishës 3. Dëftesa e pjekurisë, LARTËSIMIT TË KRYQIT.
Orthodhokse Përmet filloi më 25 shtator 1997 dhe 4. Certifikata personale, Dësh. Nikita. Visarioni i
përfundoi më 5 maj 2004. Të tria shkallët e gjyqë- Larisës.
5. Certifikata e pagëzimit, 17 E Martë † Sofia e vajzat
sorit vendosën që Pallati i Kulturës “Naim Frashëri”
ngritur nga themelet nga shteti dhe përuruar më 6. Vërtetimi mjeko - ligjor, dësh.: Besa, Shpresa,
1962, të mos tjetërsohet e të kthehet në kishë, po 7. Vërtetimi i prokurorisë së rrethit. Dashuria. Dëshg. Agathoklia.
të vazhdojë të ngelet e të lartësohet si tempull i 20 E Premte Dëshm. Ef-
Për hollësi të mëtejshme, të interesuarit mund stathi e familja. Dësh. Seviri.
kulturës në zemër të Përmetit. Vendimet e të tri
shkallëve të pushtetit gjyqësor të Shkallës I të Apelit të kontaktojnë në numrin e telefonit: Dësh. i ri Ilariu. (Vaj e verë.)
e Gjykatës së Lartë u vlerësuan të rregullta Sporteli: 0574 222 55 21 E Shtunë † Mbyllja e
kushtetuese nga Gjykata Kushtetuese, me vendimin ose Sekretaria: 0574 223 97. Lartësimit. Pr. Jona. Ap.
nr. 66, datë 05.05.2004. ose në adresën e e-mailit Kodrati nga të 70-t.
Fund e krye një falsitet sepse duket sikur problemi teolorthalb@yahoo.com 22 E DIEL † 1 LLUKAIT.
ka filluar më 1997, dhe se problemi qendrokërka për Hierod. Fokai. Dësh. Foka
‘tapitë e dikujt që i janë marrë dikujt tjetër’- dhe fshihet kopshtari. Dësh. Martini.
fakti që këto prona kanë qenë të Komunitetit Ortho- 23 E Hënë † Ngjizja e Joan
dhoks dhe jo të shtetit shqiptar dhe as të bashkisë së Pagëzorit. Oshg. Ksanthipi e
Përmetit, prona të cilat i janë rrëmbyer Kishës nga Polikseni në Spanjë.
Ajo transmeton për ju 24 orë program.
Komunizmi. 26 E Enjte † Jetëndërrimi i
...Akoma edhe sot e kësaj dite në Shqipëri, e cila Do të dëgjoni gjithçka që ju duhet: Ap. e Ungj. Joan Theologut.
aspiron integrim në BE, nuk u jepet e drejta njërit nga programe shpirtërore, sociale e kulturore. Gedeoni i Drejtë.
komuniteteve fetare më të mëdha në vend (pas komu- 28 E Shtunë † Pr. Varuk.
Muzikë e zgjedhur kishtare, popullore
nitetit mysliman), duke ushtruar me mjete klienteliste Omol. Haritoni. Dësh. Alfiu.
të veshura me pushtet - artifica ligjore, me qëllim që e klasike, nga vendi dhe bota. Alkisoni i Nikopojës.
të mos u jepen pronat Kishës orthodhokse. Ndiqni shërbesat kishtare 29 E DIEL † 2 LLUKAIT.
Pirro Prifti në Radio “Ngjallja”! Osh. Qirjako. Dësh. Petronia,
(artikulli u botua në gazetën “Sot” dhe mund ta gjeni Dadi, Kasdou, Kasdoa.
të plotë në www.orthodoxalbania.org)
GUSHT 2013
Budapest, 3-8 korrik
U zhvillua Asambleja e 14-të e Përgjithshme
e Konferencës Evropiane të Kishave
Në Budapest, Hungari, u mbajt
Asambleja e 14-të e Përgjithshme
e Konferencës Evropiane të Kishave,
nga 3-8 korrik. Në të morën pjesë
rreth 230 përfaqësues nga kishat e
krishtera nga e gjithë Evropa.
Tema e Asamblesë ishte vargu i
shkëputur nga Veprat e Apostujve
(22:16), “Dhe tani, çfarë pret? -
KEK dhe misioni i saj në një Evro-
pë në ndryshim.”
Gjatë punimeve të Asamblesë
së mëparshme, të Lionit, kishat
anëtare diskutuan mbi nevojën e
riorganizimit të KEK, duke qenë se
edhe Evropa është në një ndryshim
të vazhdueshëm. Për këtë arsye u
zgjodh aty një grup i quajtur “Grupi
Rishikues i Punës” (Revision Work-
ing Group). Edhe Kisha Orthodho-
kse Autoqefale e Shqipërisë përfa-
qësohej aty nga një anëtar. Ky grup,
pas takimeve dhe punës 4-vjeçare,
realizoi dhe prezantoi në Budapest
një propozim rishikimi, një vizion
dhe një strukturë të re, me të cilën
KEK do të mund të funksionojë në
vazhdim dhe të përmbushë qëlli-
met, në lidhje me interesat dhe nevo-
jat e kishave anëtare në trupi e tij.
NGJALLJA
Asambleja e Budapestit në
axhendën e punimeve të saj pati si
qëllim prezantimin, diskutimin dhe
miratimin e kësaj strukture të re
paraqitur nga “Grupi Rishikues i
Punës”, si edhe miratimin e një ku-
shtetute, e cila do të jetë një drejtu-
es i rëndësishëm për përmbushjen
e misionit të KEK.
Pikë shumë e rëndësishme di-
skutimi ishte edhe çështja e transfe-
rimit të zyrave të KEK nga Gjeneva
në Bruksel, gjë e cila u aprovua nga
të gjithë pjesëmarrësit e Asamble-
së, si një domosdoshmëri e menjë-
hershme.
Kisha Orthodhokse Autoqefale
e Shqipërisë, si anëtare prej shumë
vitesh e këtij organizmi shumë të
fuqishëm të krishterë, edhe në këtë
Asamble pati përfaqësinë e saj, me
tri delegatë dhjak Grigor Pelushi,
Elisa Deko dhe Sonila Rëmbeci (ish-
-anëtare e Presidencës dhe Këshi-
11
Primatët dhe përfa-
qësuesit e Kishave Lo-
kale Orthodhokse, u
mblodhën në Moskë
për festimin e 1025 vje-
torit të Pagëzimit të Ru-
sisë. Përgjatë kësaj ko-
he ata diskutuan edhe
për situatën e të kri-
shterëve në Lindjen e
Mesme. Më 25 korrik
2013, Primatët dhe për-
faqësuesit e Kishave
Lokale Orthodhokse u
takuan në Kremlin me
Presidentin e Rusisë z.
Vladimir Putin. Kisha
Orthodhokse Autoqefa-
le e Shqipërisë përfa-
qësohej nga Mitropoliti
i Korçës, Hirësia e Tij
z. Joan.
llit Qendror të KEK viti 2009-2013),
si edhe dhe një ndihmëse (steward),
Xhovana Rusi.
Gjatë punimeve të Asamblesë
u zhvilluan takime të ndryshme mes
përfaqësuesve të kishave të kri-
shtera pjesëmarrëse në Asamble,
si edhe u bënë vizita në kishat loka-
le të Hungarisë, të cilat ishin edhe
mikpritësit e këtij evenimenti të
madh dhe shumë të rëndësishëm.
Asambleja përfundoi takimet e
saj me një Këshill Qendror të ri,
ku në bazë të strukturës së re të
KEK janë 17 anëtarë të Këshillit,
Presidenti dhe dy zëvendës të tij.
Në pozicionin e presidentit u zgjodh
episkopi Christopher Hill nga Kisha
e Anglikane dhe dy zëvendëspresi-
dentë janë Mitropoliti i Francës
Emanuel, nga Patriarkana Ekume-
nike dhe Very Rev. Karin Bur-
strand, nga Kisha e Suedisë.
S. R.
Mesazhin përfundimtar të Asa-
mblesë së 14-të të KEK mund ta
gjeni duke vizituar adresën:
http://assembly2013.ceceurope.org
12 NGJALLJA GUSHT 2013

Vizitë e Kryepiskopit Anastas në Mitropolinë e Gjirokastrës

Kryhet shërbesa e parë në kishën e re katedrale

“Ngjallja e Krishtit”
«…Përdëllimin tonë për të Tërëshenjtën ta manifestojmë duke
shtuar përpjekjen tonë për më shumë paqtim dhe falje, si edhe me
solidaritet...»
Atmosferës panegjirike të kre- episkopatën lokale, grigjën e saj dhe
mtimit të Fjetjes të së Tërëshenjtës mbarë Kishën tonë Orthodhokse.
Mari në Mitropolinë e Gjirokastrës, Me provokimin në Kishën e të
iu shtua një bekim i veçantë, siç qe Tërëshenjtës Mari në Përmet, të
vizita e Kryepiskopit të Tiranës, nesërmen e së Kremtes së Fjetjes,
Durrësit dhe të Gjithë Shqipërisë, tentuan të shuajnë gëzimin e kësaj
Imzot Anastasit. Ishte një vizitë e vizite dhe vlagën e këtij bekimi të
mbushur me aktivitete adhuruese, veçantë, por ajo do të ngelet nga
që u shoqëruan me çaste prekëse, momentet kulmore të historisë së
lajme nga më të gëzuarat për kishës lokale.

lutje e përbashkët e dhjetëra besim- tjes, Epitafi i të Tërëshenjtës Mari,

Paraklisi i parë në Katedralen e Ngjalljes
Ishte gëzim i madh, mbushur me
emocione që do të mbeten të paha-
rruara për ata qindra besimtarë të
Gjirokastrës, në veçanti të rinj, të
cilët përjetuan dhe morën pjesë në
Shërbesën e parë, Paraklisin e së
tarëve, në veçanti rinisë dhe nxënës-
ve, për të Tërëshenjtën dhe për për-
parimin e Kishës sonë. Veç të tjerave
u bë edhe procesioni i Ikonës së Fje-
përreth kishës dhe në oborrin e saj.
Kryepiskopi iu foli në kishë be-
simtarëve për personin e Nënës së
Gjithëvirgjër të Zotit dhe për dety-
rat e besimtarit Orthodhoks për të
qenë i denjë si i tillë dhe i devotshëm
ndaj të Tërëshenjtës. Në veçanti
duhet të na mësojë ndjenja e saj e
bindjes ndaj vullnetit të Perëndisë,
prania e Saj në heshtje kuptimplote
në ngjarjet e mëdha që na rrëfen
Ungjilli dhe përulësia e saj pa kufi.
Para largimit, Kryepiskopi pati
takim dhe bisedë me besimtarët, ku
nga ana e autoriteteve lokale u shpre-
hën fjalët më të mira falënderuese
për gjithçka ai dhe Mitropoliti kanë
bërë për përparimin e Kishës, por
edhe mbështetjen e nismave të mëdha
sociale dhe infrastrukturore në zonë.

Tërëshenjtës, në Katedralen e Re të
Ngjalljes së Zotit Krisht. Punimet për
ndërtimin e saj janë në përfundim
dhe Kryepiskopi, për të përforcuar
besimin e grigjës së Mitropolisë,
vendosi që të kryhet aty shërbesa.
Ai theksoi edhe në përshëndetjen
e tij se ky është një nga momentet
më të rëndësishme në të gjithë për-
pjekjen për ringritjen e Kishës so-
në. Kisha, që është me të vërtetë
një stoli arkitekturore, përbën jo ve-
tëm një arritje në sektorin e ndërti-
Mbrëmësore panegjirike në Dervician
Pasditen para së Kremtes së Fje-
tjes të së Tërëshenjtës Perëndili-
ndëse, Kryepiskopi Anastas, së ba-
shku me Mitropolitin e Gjirokastrës
Dhimitrin dhe Episkopin e Aman-
meve kishtare, por edhe një qendër
që, sikundër e tregoi pjesëmarrja e
besimtarëve të rinj, do të jetë edhe
bazë për forcimin e mëtejshëm të
jetës shpirtërore.
Kryepiskopi Anastas vizitoi
edhe godinën e shkollës nëntë-
vjeçare greko-shqiptare “Frymë
Dashurie”, pjesë e Kompleksit të
Katedrales. Fortlumturia e Tij u
dha bekimin dhe mësuesve që ki-
shin mbushur mjediset e saj si të
ishte periudhë mësimesh.
tias, Nathanail, ishte mes besimta-
rëve dhe klerikëve në Dervician,
enori ku kisha nderohet në emrin e
të Tërëshenjtës. Ishte një mbrëmë-
sore kataniktike dhe panegjirike, një
E Kremtja e Fjetjes në Finiq
“…Përdëllimin tonë për të Tërë-
shenjtën ta manifestojmë duke shtu-
ar përpjekjen tonë për më shumë paq-
tim dhe falje, si edhe me solidari-
tet...”, ishin fjalë që Kryepiskopi
Anastas i tha gjatë predikimit të Tij,
por i përsëriti edhe në festën tradi-
cionale në oborrin e Kishës së Fje-
tjes të së Tërëshenjtës në Finiq, mes
qindra besimtarësh.
Nderimi për festën ishte gjitha-
shtu madhështor me Liturgji Poli-
arkieratike të kryesuara nga Krye-
piskopi dhe me bashkëmeshtarë
Mitropolitin Dhimitër dhe Episko-
pin Nathanail dhe klerikë të tjerë
të shumtë nga zona. Kryepiskopi i
përgëzoi besimtarët e Finiqit për
përparimin e madh që është bërë
si nga pikëpamja ndërtimore në
Kishë dhe ambientin e saj, por edhe
kryesisht përparimin shpirtëror,
duke i nxitur të vazhdojnë përpjekjen.
Në fjalën e tij të shkurtër përshë-
ndetëse, përfaqësuesi i enorisë së
Finiqit, tha: “Ju dhe të tjerët, mund të
prisnit që t’ju uronim mirëseardhjen
në fshatin tonë. Nuk e bëmë këtë
gjë. Mirë se erdhe u themi të huajve
dhe kalimtarëve. Ju nuk jeni asnjë
nga këta. Jeni ati ynë shpirtëror, pra
gjendeni në shtëpinë tuaj; për më
tepër që nuk jeni larguar së këndejmi.
Keni gjetur vend në zemrat e të gji-
thëve ne dhe i mbushni përplot dhe
hir dhe hare, nga ato që i keni me
bollëk në zemrën tuaj si Kryepiskop.
Na keni frymëzuar dhe ndihmuar të
gjithëve, si shpërblim ju ofrojmë
entuziazmin dhe përkushtimin tonë”.