Μελέτη για την ποιότητα νερού και ιζήματος στην λίμνη Κουμουνδούρου

ΙΝ΢ΣΙΣΟΤΣΟ Δ΢ΩΣΔΡΙΚΩΝ ΤΓΑΣΩΝ – ΔΛΛΗΝΙΚΟ ΚΔΝΣΡΟ ΘΑΛΑ΢΢ΙΩΝ ΔΡΔΤΝΩΝ
ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ:
1. ΔΗ΢ΑΓΩΓΖ ............................................................................................................ 2
1.1 Η΢ΣΟΡΗΚΖ ΑΞΗΑ ΚΑΗ ΠΑΡΔΜΒΑ΢ΔΗ΢ ..................................................... 3
1.2 Ζ ΛΗΜΝΖ ΚΟΤΜΟΤΝΓΟΤΡΟΤ ................................................................ 3
1.3 ΓΔΩΛΟΓΗΑ ................................................................................................... 7
1.4 ΤΓΡΟΓΔΩΛΟΓΗΚΔ΢ ΢ΤΝΘΖΚΔ΢ ............................................................ 11
1.5 ΓΔΩΜΟΡΦΟΛΟΓΗΑ ................................................................................... 12
1.6 ΥΡΖ΢ΔΗ΢ ΓΖ΢-ΠΗΔ΢ΔΗ΢ ............................................................................ 15
2. ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ ................................................................................................ 17
3. ΑΠΟΣΔΛΔ΢ΜΑΣΑ............................................................................................. 20
3.1. ΜΔΣΡΖ΢ΔΗ΢ ΦΤ΢ΗΚΟΥΖΜΗΚΩΝ ΠΑΡΑΜΔΣΡΩΝ ΢ΣΖ ΛΗΜΝΖ
ΚΟΤΜΟΤΝΓΟΤΡΟΤ ................................................................................................ 20
3.2. ΜΔΣΡΖ΢ΔΗ΢ ΥΖΜΗΚΩΝ ΠΑΡΑΜΔΣΡΩΝ ΢ΣΖ ΛΗΜΝΖ
ΚΟΤΜΟΤΝΓΟΤΡΟΤ ................................................................................................ 24
3.3. ΑΠΟΣΔΛΔ΢ΜΑΣΑ ΣΟΞΗΚΟΛΟΓΗΚΩΝ ΑΝΑΛΤ΢ΔΩΝ ............................ 29
4. ΢ΤΜΠΔΡΑ΢ΜΑΣΑ-ΠΡΟΣΑ΢ΔΗ΢ ..................................................................... 29
ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ ......................................................................................................... 31
ΠΑΡΑΡΣΖΜΑΣΑ
Η. ΦΩΣΟΓΡΑΦΗΔ΢
Μελέηη για ηην ποιόηηηα νεπού και ιζήμαηορ ζηην λίμνη Κοςμοςνδούπος ζελ. 1
1. ΔΙ΢ΑΓΩΓΗ
Ζ ιίκλε Κνπκνπλδνχξνπ απνηειεί έλα απφ ηα πην ελδηαθέξνληα κηθξνπεξηβάιινληα

ηνπ θφιπνπ ηεο Διεπζίλαο, κε αθξαία θπζηθνρεκηθά ραξαθηεξηζηηθά. Βξίζθεηαη
θνληά ζηελ Ηεξά νδφ, κεηαμχ ηνπ ΢θαξακαγθά θαη ησλ δηπιηζηεξίσλ πεηξειαίνπ, ζην
15ν ρηιηφκεηξν ηεο Δζληθήο νδνχ Αζελψλ-Κνξίλζνπ. ΢πλδέεηαη κε ηνλ θφιπν ηεο
Διεπζίλαο κέζσ ελφο ζηελνχ θαη αβαζνχο δηαχινπ. Ζ ζέζε ηεο ιίκλεο
Κνπκνπλδνχξνπ ζε ζρέζε κε ηελ πεξηνρή πνπ βξίζθνληαη ν παιηφο Υ.Γ.Α θαη ν
Υ.Τ.ΣΑ. θαίλεηαη ζηελ εηθφλα 1. Ζ ιίκλε ηξνθνδνηείηαη ζρεδφλ απνθιεηζηηθά κε ηα
λεξά ησλ ππνιίκλησλ αλαβιχζεσλ, θαζψο θαη κε ηα λεξά ηεο βξνρήο πνπ δέρεηαη είηε
απ‘επζείαο ζηελ επηθάλεηα ηεο, είηε κέζσ ησλ θάζε είδνπο απνξξνψλ απφ ηελ
πδξνινγηθή ιεθάλε. Ζ αλαλέσζε ησλ λεξψλ ηεο ιίκλεο κέζσ ππφγεησλ πεγψλ
θαζηζηά ην νηθνζχζηεκα επαίζζεην ζε νπνηαδήπνηε κεηαβνιή ηεο πνηφηεηαο ησλ
ππφγεησλ λεξψλ (Κνπζνπξήο, 1994· ΢θνχιινο θαη Παπιίδνπ, 2000).
Αθνξκή γηα ηελ εθπφλεζε ηεο ζπγθεθξηκέλεο δεηγκαηνιεςίαο θαη κειέηεο ήηαλ ε
παξαγγειία ηνπ Γήκνπ Αζπξνπχξγνπ πξνο ην ΗΔΤ-ΔΛΚΔΘΔ λα δηεξεπλήζεη ηα αίηηα
ζαλάηνπ ζεκαληηθνχ αξηζκνχ ςαξηψλ θαηά ην πξψην δεθαήκεξν ηνπ Ηνπιίνπ 2006.
Έπεηηα απφ ζρεηηθή αληαιιαγή εγγξάθσλ επήιζε ζπκθσλία κεηαμχ ηνπ ΔΛΚΔΘΔ
θαη ηνπ Γ. Αζπξνπχξγνπ θαη θιηκάθην επηζηεκφλσλ ηνπ ΔΛΚΔΘΔ πξαγκαηνπνίεζε
ζηηο 18/7/2006 δεηγκαηνιεςία εληφο ηεο ιίκλεο Κνπκνπλδνχξνπ.
Δηθόλα 1. Πεξηνρή κειέηεο
1.1 Ι΢ΣΟΡΙΚΗ ΑΞΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΔΜΒΑ΢ΔΙ΢
Ζ Λίκλε Κνπκνπλδνχξνπ έρεη κεγάιε ηζηνξηθή αμία θαζψο νη αξραίνη Αζελαίνη

έθαλαλ κπάλην ζ‘ απηή θαζψο πήγαηλαλ λα παξαθνινπζήζνπλ ηα «Διεπζίληα
Μπζηήξηα». Δπίζεο, ζην ιφθν βφξεηα ηεο ιίκλεο ππήξμε ν πξψηνο θάξνο ζηελ
Διιάδα θαη ν ιφθνο ζεσξνχληαλ απφ ηνπο Αζελαίνπο ηεξφο (Κνπηζνκήηξνο θ.α,
2001).
΢ήκεξα, νη εγθαηαζηάζεηο ησλ δπτιηζηεξίσλ ησλ ―ΔΛΠΔ‖, νη δεμακελέο πεηξειαίνπ

ηεο ―ΔΛΗΝΟΗΛ‖ θαη νη απνζήθεο θαπζίκσλ ηνπ παξαθείκελνπ ζηξαηνπέδνπ έρνπλ
δεκηνπξγήζεη δπζκελείο ζπλζήθεο γηα ην πεξηβάιινλ ηεο ιίκλεο. Ζ ιίκλε έρεη
πθάικπξν λεξφ κε αλαινγία γιπθνχ – αικπξνχ 60-40 ηνηο εθαηφ αληίζηνηρα.
Γηαξξνέο θαη ππεξρεηιίζεηο απφ ηα δπτιηζηήξηα θαη ηηο δεμακελέο θαπζίκσλ είραλ
ξππάλεη ηε ιίκλε ζε βαζκφ ψζηε λα κελ παξαηεξείηαη δσή ζην πεξηβάιινλ ηεο θαηά
ην πξφζθαην παξειζφλ (Κνπηζνκήηξνο θ.α, 2001).
Μεηά ηελ πξφζθαηε ζρεηηθά παξέκβαζε ηνπ Γεσπνληθνχ Παλεπηζηεκίνπ Αζήλαο ην

επίπεδν ηεο ιίκλεο αλπςψζεθε θαηά 20cm θαη ε επηπιένλ πίεζε ιεηηνχξγεζε σο
θξάθηεο εκπνδίδνληαο κεγάιεο πνζφηεηεο ξππαληηθψλ νπζίσλ λα εηζέιζνπλ ζηε
ιίκλε δηα κέζνπ ησλ ππνιίκλησλ πεγψλ ηεο πνπ βξίζθνληαη ζην βνξεηναλαηνιηθφ
άθξν ηεο (Κνπηζνκήηξνο θ.α, 2001).
Έλα ζεκαληηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο ιίκλεο είλαη ε ζηαζεξή εθθφξηηζε γιπθνχ λεξνχ
ζηε βφξεηα πιεπξά, ε νπνία ζπγθξαηεί ηα επίπεδν δηαιπκέλνπ νμπγφλνπ ζηαζεξφ
αθνχ αλαλεψλεη ηα απνζέκαηα θαη δεκηνπξγεί ξεχκαηα λεξνχ θαη ηνπηθέο αλαδεχζεηο
βειηηψλνληαο θάπσο ηελ πνηφηεηα ηνπ λεξνχ (Κνπηζνκήηξνο θ.α, 2001).
1.2 Η ΛΙΜΝΗ ΚΟΤΜΟΤΝΓΟΤΡΟΤ
Ζ Λίκλε Κνπκνπλδνχξνπ βξίζθεηαη ζηε βφξεηα πιεπξά ηνπ Κφιπνπ ηεο Διεπζίλαο
(N38°02‘-E23°37‘). Ζ εζληθή νδφο Αζελψλ-Κνξίλζνπ ρσξίδεη ηε ζάιαζζα απφ ηελ
αθηνγξακκή ηεο ιίκλεο. Ζ επηθάλεηα ηεο ιίκλεο βξίζθεηαη 1κ απφ ηελ επηθάλεηα ηεο
ζάιαζζαο. Ζ ιίκλε έρεη έθηαζε 143.000 m2, κήθνο αθηνγξακκήο πεξίπνπ 1300m θαη
κέγηζην κήθνο θαη πιάηνο 600m θαη 400m αληίζηνηρα. Ζ ιίκλε είλαη ξερή θαη ππφ
θαλνληθέο ζπλζήθεο δελ ππεξβαίλεη ην βάζνο ησλ 1-1.5m. Παξφι‘ απηά, ζηελ πεξηνρή
ησλ ππφγεησλ πεγψλ, ην βάζνο θζάλεη ηα 2.5m (Κνλίδεο θαη Παξπνπξά, 1997).
Θαιάζζην λεξφ απφ ηνλ Κφιπν ηεο Διεπζίλαο θαη γιπθφ λεξφ απφ ππφγεηεο πεγέο
αλακεηγλχνληαη, παξάγνληαο έλα κεξνκηθηηθφ, πθάικπξν πεξηβάιινλ (εηθφλα 2). Ζ
ιίκλε είλαη πινχζηα ζε πιαγθηφλ θαη βελζηθνχο νξγαληζκνχο θαη θαηνηθείηαη απφ
κεγάιν αξηζκφ απφ ηα είδε Mugil spp. Anguilla anguilla. Οη αλζξψπηλεο
δξαζηεξηφηεηεο πιεζίνλ ηεο αθηνγξακκήο ηεο ιίκλεο ζπληεινχλ ζηε ξχπαλζε ηνπ
λεξνχ απφ δηάθνξνπο ξππαληέο θαη βαξέα κέηαιια ελψ πεξηνδηθά ιεπηέο ζηξψζεηο
απφ πξντφληα πεηξειαίνπ δεκηνπξγνχληαλ ζηελ επηθάλεηα ηεο ιίκλεο ιφγσ ηεο
χπαξμεο ηνπ παξαθείκελνπ δπτιηζηεξίνπ (Κνλίδεο θαη Παξπνπξά, 1997).
ΒΗΟΜΖΧΑΝΗΚΖ ΕΩΝΖ
σίνας
ΔΙΑΥΛΟΣ
υ
ΓΗΑΥΛΟΣ
λ ε
Κόλπορ Ελεςζίναρ
Δ
ΛΙΜΝΗ ΚΟΥΜΟΥΝΔΟΥΡΟΥ
ς
ΛΙΜΝΗ ΚΟΥΜΟΥΝΔΟΥΡΟΥ
Κόλπο
Κόλπος Ελευσίνας Δίαυλος Λίμνη

ΔηθόλαΕπιυανειακή
2. Σύλδεζε ηεο Λίκλεο Κνπκνπλδνύξνπ κε ηνλ θόιπν ηεο Διεπζίλαο θαη
αλατότητα 36‰28‰28‰24‰
αλάκημε ησλ λεξώλ ηεο ιίκλεο κε ην ζαιαζζηλό λεξό
Αλατότητα Πυθμένα 37‰33‰31‰
Μεξνκηθηηθέο ιίκλεο ή ιηκλνζάιαζζεο έρνπλ αλαθεξζεί ζε δηάθνξεο γεσγξαθηθέο

πεξηνρέο. ΢πλήζσο ζε απηέο παξαηεξείηαη παξαγσγή πδξφζεηνπ θαη θσηνζπλζεηηθψλ
ζεηνχρσλ βαθηεξίσλ ζηε ζηήιε λεξνχ (Κνλίδεο θαη Παξπνπξά, 1997).
Ζ ξχπαλζε ηνπ λεξνχ πξνέξρεηαη απφ δηάθνξεο αηηίεο γχξσ απφ ηε ιίκλε.
΢πγθεθξηκέλα, έλα ζηξαηφπεδν ην νπνίν ρξεζηκεχεη σο ζηαζκφ αλεθνδηαζκνχ
θαπζίκσλ βξίζθεηαη ζηε βφξεηα πιεπξά ηεο ιίκλεο. Δπηπξνζζέησο, ηα δεκφζηα
δπτιηζηήξηα Αζπξνπχξγνπ βξίζθνληαη ζηε βνξεηνδπηηθή πιεπξά ηεο ιίκλεο ζε
απφζηαζε πεξίπνπ 1000κ. Ζ πεηξειατθή ξχπαλζε ηεο ιίκλεο πξνέξρεηαη απφ ππφγεηα
δηαξξνή απφ ηηο δεμακελέο ησλ δπτιηζηεξίσλ. Σέινο, κηα κηθξή βηνκεραληθή
εγθαηάζηαζε θνπήο καξκάξσλ βξίζθεηαη ζηε λνηηνδπηηθή πιεπξά ηεο ιίκλεο
(Κνλίδεο θαη Παξπνπξά, 1997).
΢ηε ιίκλε έρεη δηαπηζησζεί ζην παξειζφλ ζεκαληηθή εηζξνή πεηξειαίνπ. Γηα ηνλ
πεξηνξηζκφ ηεο ξχπαλζεο ηεο ιίκλεο απφ ηα πεηξειαηνεηδή ρξεζηκνπνηήζεθαλ θπξίσο
πισηά θξάγκαηα θαη αληιίεο, ηα νπνία ηνπνζεηήζεθαλ ζην βνξεηνδπηηθφ ηκήκα ηεο
ιίκλεο (εηθφλα 3).
Δηθόλα 3: Άπνςε πισηνύ θξάγκαηνο ζηε ιίκλε Κνπκνπλδνύξνπ
Καηά ηε δηάξθεηα αθχκαλησλ πεξηφδσλ ηνπ έηνπο ην ιεπηφ ζηξψκα πεηξειαίνπ

εμαλαγθάδεηαη λα θηλεζεί πξνο ην ζεκείν εθξνήο πξνο ηελ ζάιαζζα κέζσ ηεο ξνήο
γιπθνχ λεξνχ απφ ηηο ππφγεηεο πεγέο. Οη ππφγεηεο εηζξνέο γιπθνχ λεξνχ
δξνκνινγνχλ κεξνκηθηηθέο ζπλζήθεο ζηε ιίκλε, νη νπνίεο έρνπλ παξαηεξεζεί θαη ζε
παξφκνηεο πεξηπηψζεηο παξάθηησλ ιηκλψλ ζηελ Διιάδα (Κνπζνπξήο θαη Γηαπνχιεο
(1989) ζε Κνλίδε θαη Παξπνπξά, 1997).
΢ην βφξεην ηκήκα ηεο θαη πξνο ηελ πιεπξά ηνπ θφιπνπ ηεο Διεπζίλαο βξίζθεηαη
εγθαηεζηεκέλν έλα ζπξφθξαγκα, κε ηε βνήζεηα ηνπ νπνίνπ ειέγρεηαη ε
παξνρεηεπηηθφηεηα λεξνχ απφ ηε ιίκλε πξνο ηε ζάιαζζα θαη ζπλαθφινπζα ε
δηαθχκαλζε ηεο ζηάζκεο ηεο ιίκλεο (εηθφλα 4, Μηκίδεο, 1999 ζε Εαραξία θ.α, 2003).
Σν λεξφ εθξέεη πξνο ηε ζάιαζζα δηακέζνπ ελφο ηζηκεληέληνπ αγσγνχ θάησ απφ ηνλ
απηνθηλεηφδξνκν. Ζ παξνρή ηεο εθξνήο είλαη πεξίπνπ 30 κ3/ψξα (Κνλίδεο θαη
Παξπνπξά, 1997). Με ην ζηαδηαθφ πεξηνξηζκφ ηεο παξνρεηεπηηθφηεηαο ηνπ
ζπξνθξάγκαηνο, κε εθθίλεζε ην έηνο 1994, επεηεχρζε ε αλχςσζε ηεο ζηάζκεο ηεο
ιίκλεο θαηά 20cm, ζε απφιπην πςφκεηξν επηθάλεηαο 1,41m πάλσ απφ ηελ επηθάλεηα
ηεο ζάιαζζαο (Μηκίδεο, 1999 ζε Εαραξία θ.α, 2003).
Λφγσ ηεο αζβεζηνιηζηθήο ζχζηαζεο ησλ πεηξσκάησλ ζηελ πεξηνρή θαη ηεο έληνλεο
θαξζηηθνπνίεζεο, ε ιίκλε δέρεηαη πθάικπξν λεξφ θπξίσο κέζσ πεγψλ νη νπνίεο
εθθνξηίδνπλ εληφο απηήο θαη θάησ απφ ηελ επηθάλεηά ηεο. Σα ζεκεία εκθάληζεο
θάπνησλ απφ απηέο είλαη κάιηζηα νξαηά θαη δηα γπκλνχ νθζαικνχ, θπξίσο ζην
βφξεην ηκήκα ηεο θαη πξνο ηελ αλαηνιηθή φρζε, φπνπ ζπλαληψληαη θαη ηα
κεγαιχηεξα βάζε. ΢ηα ζεκεία απηά, ε αιαηφηεηα βξέζεθε αηζζεηά πςειφηεξε απφ
ηα ππφινηπα ζεκεία ιίκλεο, αγγίδνληαο ηηκέο 11,3 έσο θαη 11,8 ν/νν, ζε κεηξήζεηο, νη
νπνίεο δηεμήρζεζαλ επίζεο ζηα κέζα Γεθεκβξίνπ 2002 (Εαραξίαο θ.α, 2003).
Δηθόλα 4. Θπξόθξαγκα ιίκλεο Κνπκνπλδνύξνπ (Φσηνγξαθία: ΙΔΥ/ ΔΚΘΔ, 2003)
Ζ ιίκλε δερφηαλ θαηά ην παξειζφλ ζεκαληηθφ ξππαληηθφ θνξηίν απφ ηνλ

παξαθείκελν ρψξν ησλ εγθαηαζηάζεσλ ησλ ΔΛΠΔ θαη απηφ ην γεγνλφο απεηέιεζε
αληηθείκελν ζεηξάο κειεηψλ, απφ δηάθνξνπο θνξείο. Πξνζπάζεηεο εμεχξεζεο
απνηειεζκαηηθψλ κεζφδσλ πεξηνξηζκνχ ηεο ξχπαλζεο θαη εμπγίαλζεο ηεο ιίκλεο
Κνχλεο θαη ΢ηέκνο, 1992 ζε Εαραξία θ.α, 2003) ζπλέηεηλαλ ζε κεγάιν βαζκφ ζηε
ζηαδηαθή απνθαηάζηαζε ηεο ιίκλεο, ελψ πην πξφζθαηεο ελέξγεηεο βειηίσζαλ ηελ
απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ εθηεινχκελσλ έξγσλ. Δηδηθφηεξα, ηα ΔΛΠΔ έρνπλ
εγθαηαζηήζεη έλα δίθηπν γεσηξήζεσλ θαηά κήθνο ηνπ δπηηθνχ νξίνπ ηεο έθηαζήο
ηνπο, πνπ γεηηληάδεη κε ηε ιίκλε Κνπκνπλδνχξνπ θαη ην νπνίν ιεηηνπξγεί αλά ηαθηά
δηαζηήκαηα, πξνθαιψληαο ηνπηθά ηαπείλσζε ηνπ θψλνπ ζηάζκεο, αλαγθάδνληαο ηα
πεηξειαηνεηδή λα ζπξξένπλ θαη λα ζπγθεληξψλνληαη θαηά κήθνο απηήο ηεο δψλεο.
Καη‘ απηφλ ηνλ ηξφπν θαζίζηαηαη ζρεηηθά απνηειεζκαηηθή ε άληιεζή ηνπο θαη
πξνιακβάλεηαη ε απφιεμε ηνπ κεγαιχηεξνπ ηκήκαηνο ηνπ φγθνπ ηνπο ζηα λεξά ηεο
ιίκλεο. Ζ αλχςσζε ηεο ζηάζκεο ηεο ιίκλεο, σο απνηέιεζκα ηνπ πεξηνξηζκνχ ηεο
παξνρεηεπηηθφηεηαο ηνπ ζπξνθξάγκαηνο (Μηκίδεο, 1999 ζε Εαραξία θ.α, 2003),
έδξαζε ζπλεξγηθά πξνο απηφ ην έξγν, θαζψο ζπλεηέιεζε ζηελ αχμεζε ηνπ
πδξαπιηθνχ θνξηίνπ απφ ηελ αληίζεηε θαηεχζπλζε (πιεπξά ηεο ιίκλεο). ΢ήκεξα,
εληφο ηεο ιίκλεο, ζην βνξεηφηεξν ηκήκα ηεο θαη ζηελ αλαηνιηθή φρζε, παξακέλεη
εγθαηεζηεκέλν πισηφ θξάγκα ησλ ΔΛΠΔ, εληφο ηνπ νπνίνπ ζπγθεληξψλνληαη
επηπιένληα πεηξειαηνεηδή, ηα νπνία θαηνξζψλνπλ λα δηαθχγνπλ θαη ζηε ζπλέρεηα
αληινχληαη (Εαραξίαο θ.α, 2003). Παξφια ηαχηα θαηά ηελ πξφζθαηε επίζθεςε
νκάδαο επηζηεκφλσλ ηνπ ΔΛΚΔΘΔ ζηελ ιίκλε ηνλ Ηνχιην ηνπ 2006 νη ελ ιφγσ
εγθαηαζηάζεηο έκνηαδαλ παξαηεκέλεο θαη φρη ιεηηνπξγηθέο.
1.3 ΓΔΩΛΟΓΙΑ
Ζ πδξνινγηθή ιεθάλε ηεο ιίκλεο Κνπκνπλδνχξνπ απνηειείηαη απφ γεσινγηθνχο

ζρεκαηηζκνχο ηεο Πειαγνληθήο ελφηεηαο θαη θπξίσο απφ αζβεζηφιηζνπο θαη
δνινκίηεο ηνπ Μέζνπ Σξηαδηθνχ – Καηψηεξνπ Ηνπξαζηθνχ (επηθαλεηαθή εκθάληζε:
~13km2), νη νπνίνη επηθάζνληαη ζηνλ ζρεκαηηζκφ ησλ αξγηιηθψλ ζρηζηνιίζσλ ηνπ
Νένπαιαηνδσηθνχ – Μέζνπ Σξηαδηθνχ (εηθφλα 6). ΢ε κεγάιε έθηαζε (24 km2)
απαληψληαη νη πιεηζηνθαηληθέο απνζέζεηο ηεο θιεηζηήο ιεθάλεο ΢θνχξησλ πνπ
θαιχπηνπλ ηνπο πξναλαθεξζέληεο αλζξαθηθνχο ζρεκαηηζκνχο ελψ θαηά ηφπνπο
ππάξρνπλ πεξηνξηζκέλεο εκθαλίζεηο λενγελψλ θαη αιινπβηαθψλ απνζέζεσλ (εηθφλα
6). Αλαιπηηθφηεξα, νη αζβεζηφιηζνη θαη δνινκίηεο ηνπ Μέζνπ Σξηαδηθνχ – Καη.
Ηνπξαζηθνχ είλαη κέζν-έσο παρπ-ζηξσκαηψδεηο, αλνηθηφηεθξνη θαη ελίνηε
ζθνηεηλφηεθξνη ελψ θαηά ζέζεηο παξνπζηάδνληαη άζηξσηνη, έληνλα θεξκαηηζκέλνη
θαη κηθξνθξπζηαιιηθνί. Σν πάρνο ηνπ ζρεκαηηζκνχ απηνχ δελ είλαη ζηαζεξφ θαη
εθηηκάηαη φηη κπνξεί λα θηάλεη θαηά ζέζεηο πεξίπνπ θαη ηα 700 m. Ο ξφινο ηνπ ελ
ιφγσ ζρεκαηηζκνχ ζηελ πδξνγεσινγία ηεο πεξηνρήο είλαη πνιχ ζεκαληηθφο, θαζψο
παξνπζηάδεη ζεκαληηθή πεξαηφηεηα κέζσ ηνπ δεπηεξνγελνχο ηνπ πνξψδνπο θαη
δηεπθνιχλεη ηελ θαηείζδπζε θαη ηελ θίλεζε ηνπ ππνγείνπ λεξνχ. Μεηά απφ
αληιεηηθέο δνθηκέο ζε γεσηξήζεηο πνπ δηαλνίρζεθαλ ζηελ πεξηνρή ησλ ΥΓΑ/ΥΤΣΑ
(Κ/Ξ Αθνη Μεζνρσξίηε θ.α.,, 1998 ζε Εαραξία θ.α, 2003), νη νπνίεο ζπλάληεζαλ
Σξηαδηθνχο αζβεζηνιίζνπο, ππνινγίζηεθε ε πδξαπιηθή αγσγηκφηεηα ηνπ
ζρεκαηηζκνχ, ε νπνία θπκάλζεθε κεηαμχ 4,3 θαη 7,8 x 10-4 m/sec ελψ ε πδξαπιηθή
θιίζε ηνπ πδξνθφξνπ ζηελ ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή βξέζεθε ίζε κε 0,518% (Κ/Ξ Αθνη
Μεζνρσξίηε θ.α., 1998 ζε Εαραξία θ.α, 2003). Πξέπεη σζηφζν λα ζεκεησζεί φηη ηα
πδξνγεσινγηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζρεκαηηζκνχ ησλ Μ. Σξηαδηθψλ – Κ.Ηνπξαζηθψλ
αζβεζηνιίζσλ ηεο πεξηνρήο δελ παξνπζηάδνπλ νκνηνγέλεηα ζε φιε ηελ έθηαζε ηνπο,
ιφγσ ηεο ζπνξαδηθήο εκθάληζεο δνινκηηψλ αθελφο θαη ηεο ηδηφκνξθεο ηεθηνληθήο
ηνπο εμέιημεο πνπ πεξηειάκβαλε ζεκαληηθφ αξηζκφ παξνμπζκηθψλ θάζεσλ ηεο
Αιπηθήο νξνγέλεζεο, αθεηέξνπ (Μηκίδεο, 1998 ζε Εαραξία θ.α, 2003).
΢πγθεθξηκέλα, δχν ηέηνηεο θάζεηο (Μ. – Α. Ζψθαηλν θαη Μ. Μεηφθαηλν) επεξέαζαλ
ζεκαληηθά θαη δηακφξθσζαλ ηα θαξζηηθά ζπζηήκαηα ηεο πεξηνρήο. Έηζη, θαηά ηηο
πεξηφδνπο απηέο δεκηνπξγήζεθαλ ‗επίπεδα βάζεο‘ ηνπ θαξζη πνπ δελ ζρεηίδνληαλ κε
ηελ ζηάζκε ηεο ζάιαζζαο (ελδνθάξζη) θαη ζηαδηαθά δηακνξθψζεθαλ πδξνθνξίεο ζε
δηάθνξα επίπεδα ηνπ ίδηνπ ζρεκαηηζκνχ θαη κε πνηθίια πδξνγεσινγηθά
ραξαθηεξηζηηθά. ΢ηελ πεξηνρή κειέηεο, ζήκεξα, εκθαλίδνληαη δχν ζπζηήκαηα θαξζη,
έλα ζχγρξνλν, ην νπνίν ηνπνζεηείηαη πεξίπνπ ζην επίπεδν ηεο επηθάλεηαο ηεο
ζάιαζζαο θαη έλα παιαηφηεξν ζχζηεκα (ελδνθάξζη) ζε πςφκεηξα (κείνλ) -20 έσο θαη
-60 m ππφ ην επίπεδν ηεο ζάιαζζαο, ην νπνίν εθθνξηίδεη ζεκαληηθέο πνζφηεηεο
γιπθνχ λεξνχ ζην θφιπν ηεο Διεπζίλαο κέζσ ππνζαιάζζησλ πεγψλ (Μηκίδεο, 1998
ζε Εαραξία θ.α, 2003). Παξφια απηά, ε χπαξμε ηεθηνληθψλ βπζηζκάησλ θαη ε
πιήξσζε ηνπο κε αξγηιηθά πιηθά έρεη δεκηνπξγήζεη, θαηά ζέζεηο, ππφγεηα ‗θπζηθά
θξάγκαηα‘ ηα νπνία εκπνδίδνπλ ηελ εθθφξηηζε ηνπ γιπθνχ λεξνχ πξνο ηελ ζάιαζζα
θαη επνκέλσο ζπληεινχλ ζηε δεκηνπξγία επηθαλεηαθψλ θαη ππφγεησλ παξάθηησλ
απνζεκάησλ γιπθνχ λεξνχ (ιίκλε Κνπκνπλδνχξνπ) (Εαραξίαο θ.α, 2003).
Ο ππνθείκελνο, ησλ πξναλαθεξζέλησλ αλζξαθηθψλ πεηξσκάησλ, ζρεκαηηζκφο ζηελ

πεξηνρή κειέηεο απνηειείηαη απφ αξγηιηθνχο ζρηζηνιίζνπο ζε ελαιιαγέο κε θπιιίηεο
θαη ραιαδηαθά θξνθαινπαγή ειηθίαο Νενπαιαηνδσηθνχ – Μέζν Σξηαδηθνχ. Ο
ζρεκαηηζκφο απηφο είλαη αδηαπέξαηνο θαη έρεη πάρνο, ην νπνίν θαηά ζέζεηο θηάλεη ηα
500 m πεξίπνπ. ΢ηελ πδξνινγηθή ιεθάλε ηεο ιίκλεο Κνπκνπλδνχξνπ, ν ελ ιφγσ

ζρεκαηηζκφο έρεη κηθξέο επηθαλεηαθέο εκθαλίζεηο ζηνπο πξφπνδεο ηεο λνηηνδπηηθήο
απφιεμεο ηνπ φξνπο Αηγάιεσ, εμαηηίαο ησλ ππαξρφλησλ εθηππεχζεσλ πνπ επλννχλ
ηελ αλάδπζε ηνπ ζε κηθξά βάζε. Τδξνγεσινγηθά δελ παξνπζηάδεη ζεκαληηθφ
ελδηαθέξνλ εθηφο απφ ηηο πεξηνρέο φπνπ έρεη αλέξζεη ηεθηνληθά θνληά ζηελ επηθάλεηα
ηνπ εδάθνπο θαη δχλαηαη ζε ζπλδπαζκφ κε ηα ππεξθείκελα αλζξαθηθά πεηξψκαηα λα
επλνήζεη ηελ δεκηνπξγία ηνπηθψλ επηθξεκάκκελσλ πδξνθνξηψλ (Εαραξίαο θ.α,
2003).
Έλαο αθφκε ζρεκαηηζκφο πνπ έρεη ηδηαίηεξε πδξνγεσινγηθή ζεκαζία είλαη θαη νη
πιεηζηνθαηληθέο απνζέζεηο πνπ θαιχπηνπλ κεγάιν ηκήκα ηεο ππφ κειέηε πεξηνρήο
θαη απνηεινχληαη απφ αξγηινακκψδε πιηθά θαη δηάζπαξηεο θξνθάιεο θαη ιαηχπεο
αζβεζηνιηζηθήο ζχζηαζεο. Σν κέζν πάρνο ηνπ ζρεκαηηζκνχ απηνχ δελ μεπεξλά ηα 60
m θαη ζεσξείηαη πεξαηφο έσο εκηπεξαηφο. Οη νξεηλνί αζβεζηνιηζηθνί φγθνη ηεο
πεξηνρήο κειέηεο ηξνθνδνηνχλ πιεπξηθά ηα πιεηζηνθαηληθά απηά ηδήκαηα
δεκηνπξγψληαο πδξνθνξίεο ζρεηηθά θνληά ζηελ επηθάλεηα ηνπ εδάθνπο νη νπνίεο
εθκεηαιιεχνληαη εληαηηθά κέζσ πεγαδηψλ θαη γεσηξήζεσλ γηα θάιπςε
αλζξσπνγελψλ αλαγθψλ. Ζ χπαξμε αξγηιηθψλ πιηθψλ κέζα ζηα ραιαξά ηδήκαηα θαη
ε θαηαλνκή ηνπο πνπ κεηαβάιιεηαη ρσξηθά θαηά ηελ νξηδφληηα αιιά θαη ηελ
θαηαθφξπθε δηάζηαζε δεκηνπξγεί θαηά ηφπνπο επλντθέο ζπλζήθεο γηα ηελ αλάπηπμε
επηθξεκάκελσλ πδξνθνξηψλ (Κ/Ξ Αθνη Μεζνρσξίηε θ.α., 1998 ζε Εαραξία θ.α,
2003). Έπεηηα απφ πξφζθαηεο κεηξήζεηο δηαπηζηψζεθε φηη νη πδξνθφξνη πνπ
αλαπηχζζνληαη ζηα πιεηζηνθαηληθά ηδήκαηα ηεο πεξηνρήο έρνπλ κέηξηα
παξνρεηεπηηθφηεηα (5-40 m2/h) ζε ζρέζε κε ηνπο θαξζηηθνχο πδξνθφξνπο ησλ
αλζξαθηθψλ ζρεκαηηζκψλ (Κνχλεο θαη ΢ηέκνο, 1990 ζε Εαραξία θ.α, 2003) θαη
επνκέλσο ε θίλεζε ηνπ ππνγείνπ λεξνχ πξαγκαηνπνηείηαη θπξίσο κέζσ ηνπ
δεπηεξνγελνχο πνξψδνπο (ξήγκαηα, δηαθιάζεηο) θαη ζε κηθξφηεξε θιίκαθα κέζσ ηνπ
πξσηνγελνχο πνξψδνπο. Δπηπξφζζεηα, ε χπαξμε αξγηιηθψλ πιηθψλ ζην ππφβαζξν ηεο
ιίκλεο Κνπκνπλδνχξνπ θαη ζηελ δψλε κεηαμχ απηήο θαη ηεο ζάιαζζαο δεκηνπξγεί
ηελ δπλαηφηεηα ηεο ζπγθέληξσζεο θαη απνζήθεπζεο γιπθνχ λεξνχ ζε κηα πεξηνρή
πνπ απέρεη ειάρηζηα κέηξα (πεξίπνπ 100 m) απφ ηνλ θφιπν ηεο Διεπζίλαο (Εαραξίαο
θ.α, 2003).
Οη αιινπβηαθέο απνζέζεηο θαιχπηνπλ κηθξφ ζρεηηθά ηκήκα ηεο ππφ κειέηεο πεξηνρήο
θαη απνηεινχληαη απφ αξγηινακκψδε πιηθά, αζχλδεηα κε πάρνο πνπ δελ μεπεξλά ηα
30 m. Ζ πεξαηφηεηα ηνπο είλαη κεγάιε άιια ε πδξνγεσινγηθή ζεκαζία ηνπο είλαη
κηθξή ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή ιφγσ ηεο πεξηνξηζκέλεο έθηαζεο ηνπο θαη εμαηηίαο
ησλ ππνθείκελσλ πιεηζηνθαηληθψλ ηδεκάησλ πνπ δέρνληαη ζρεδφλ ην ζχλνιν ηνπ
ππφγεηνπ λεξνχ ηνπο (Εαραξίαο θ.α, 2003).
Όζνλ αθνξά ζηα θπξίαξρα ζπζηήκαηα δηαξξήμεσλ ζηελ πδξνινγηθή ιεθάλε ηεο
ιίκλεο Κνπκνπλδνχξνπ, έρνπλ θαηαγξαθεί δχν ζπζηήκαηα, ην έλα απφ απηά έρεη
δηεχζπλζε πεξίπνπ ΝΓ-ΒΑ ελψ ην άιιν ζχζηεκα έρεη δηεχζπλζε πεξίπνπ Α-Γ. ΢ην
πξψην ζχζηεκα αλήθνπλ δχν κεγάινπ κήθνπο (4-5 km) πηζαλά ξήγκαηα πνπ
βξίζθνληαη εθαηέξσζελ ησλ πςσκάησλ Κάζηξν Εαζηάλε θαη Μαζνχξε (θεληξηθφ
ηκήκα ηεο πδξνινγηθήο ιεθάλεο, εηθφλα 6) ελψ ζην δεχηεξν ζχζηεκα αλήθνπλ ηα
πηζαλά ξήγκαηα ζην θεληξηθφ ηκήκα ηνπ φξνπο Αηγάιεσ θαζψο θαη ην πηζαλφ ξήγκα
πνπ δηέξρεηαη θάησ απφ ηνλ ρψξν ηνπ ΥΓΑ / ΥΤΣΑ. Σα ξήγκαηα απηά ζε
ζπλδπαζκφ κε ηηο εθηππεχζεηο πνπ απαληψληαη ζηνπο πξφπνδεο ηνπ φξνπο Αηγάιεσ
θαη αλαδχνπλ ζηελ επηθάλεηα ηνλ ζρεκαηηζκφ ησλ αξγηιηθψλ ζρηζηνιίζσλ δχλαηαη λα
δηαδξακαηίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ πηεδνκεηξία ηεο πεξηνρήο κειέηεο κε ηελ

πηζαλή δεκηνπξγία αμφλσλ απνζηξάγγηζεο ή θαη ηνπηθψλ πδξνθνξηψλ (Εαραξίαο θ.α,
2003).
Ζ πεξηνρή κειέηεο παξνπζηάδεη έληνλν ηεθηνληζκφ αθνχ ζπκκεηείρε ζε δχν κεγάιεο

νξνγελεηηθέο θάζεηο φπσο πξναλαθέξζεθε, κε απνηέιεζκα λα δεκηνπξγεζνχλ
αιιεπάιιειεο πηπρψζεηο ζηνπο γεσινγηθνχο ζρεκαηηζκνχο κε δηεπζχλζεηο αμφλσλ
ΒΓ-ΝΑ θαη ΝΓ-ΒΑ. Δπίζεο, πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ε επαθή αξγηιηθψλ
ζρηζηνιίζσλ – Σξηαδηθνηνπξαζηθψλ αζβεζηνιίζσλ θιίλεη πξνο λφην (Μηκίδεο, 1998
ζε Εαραξία θ.α, 2003) γεγνλφο πνπ επηβεβαηψλεη ηελ γεληθφηεξε θίλεζε ηνπ ππφγεηνπ
λεξνχ πξνο απηή ηελ θαηεχζπλζε (ζαιάζζηα πεξηνρή θφιπνπ Διεπζίλαο) (Εαραξίαο
θ.α, 2003).
΢ηελ εηθφλα 5 παξνπζηάδνληαη νη γεσινγηθέο ηνκέο ΑΒ, ΓΓ θαη ΔΕ φπσο απηέο

ζρεδηάζηεθαλ κε βάζε ην γεσινγηθφ ράξηε ηνπ ΗΓΜΔ, θχιιν Αζήλαη-Διεπζίο, 1975
(Εαραξίαο θ.α, 2003).
Δηθόλα 5. Γεσινγηθέο ηνκέο πδξνινγηθήο ιεθάλεο ιίκλεο Κνπκνπλδνύξνπ

(Πεγή: ΙΔΥ/ ΔΚΘΔ, ArcView, 2002 ζε Εαραξία θ.α, 2003)
Δηθόλα 6. Γεσινγηθόο ράξηεο πδξνινγηθήο ιεθάλεο ιίκλεο Κνπκνπλδνύξνπ

(Πεγή: ΙΔΥ/ ΔΚΘΔ, ArcView, 2002 ζε Εαραξία θ.α, 2003)
1.4 ΤΓΡΟΓΔΩΛΟΓΙΚΔ΢ ΢ΤΝΘΗΚΔ΢
΢ηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο πφιεο ηνπ Αζπξνπχξγνπ, ζχκθσλα κε ηνπο Καηζνχια
θαη ΢σηεξνπνχινπ (1985) θαη κε ηνπο Αλαγλψζηνπ θαη Εήζε (1997) (ζε Εαραξία
θ.α, 2003), παξαηεξνχληαη άμνλεο απνζηξάγγηζεο/ εθθφξηηζεο ηεο ππφγεηαο
πδξνθνξίαο θαηά ηνλ άμνλα Βνξξά-Νφηνπ, θαζψο επίζεο θαη θαηά ηε θνξά Αλαηνιή-
Γχζε, ε ζέζε θαη ε ιεηηνπξγία ησλ νπνίσλ δελ παξακέλεη ζηαζεξή ζην ρξφλν.
Ωζηφζν, έλαο θχξηνο άμνλαο απνζηξάγγηζεο κε θνξά (θιίζε) απφ Β πξνο Ν
απαληάηαη δπηηθά ηεο πφιεο ηνπ Αζπξνπχξγνπ (Καηζνχια θαη ΢σηεξνπνχινπ, 1985
ζε Εαραξία θ.α, 2003), ε ζέζε ηνπ νπνίνπ δελ έρεη κεηαβιεζεί, ζχκθσλα θαη κε ηε
δεχηεξε ρξνλνινγηθά κειέηε (Αλαγλψζηνπ θαη Εήζε, 1997 ζε Εαραξία θ.α, 2003),
ζηελ νπνία επίζεο αλαθέξεηαη ε χπαξμε ελφο δεχηεξνπ ππφγεηνπ άμνλα, κε
παξάιιειε θνξά, ζηε ζέζε ηεο πφιεο πεξίπνπ. ΢ηελ επξχηεξε πεξηνρή Νφηηα,
Ννηηναλαηνιηθά ηεο πφιεο ηνπ Αζπξνπχξγνπ παξαηεξνχληαη επίζεο δχν ππφγεηνη
πδξνθξίηεο κε δηεχζπλζε πεξίπνπ ΑΓ, κεηαμχ ησλ νπνίσλ ζρεκαηίδεηαη κεγάιε
ππνιεθάλε κε άμνλα απνζηξάγγηζεο απφ αλαηνιή πξνο δχζε. Μέζσ απηνχ ηνπ άμνλα
κεηαθέξεηαη λεξφ, κε ην νπνίν ηξνθνδνηνχλ πιεπξηθά νη αζβεζηφιηζνη (νη
επξηζθφκελνη ΝΑ ηεο πεξηνρήο) ηνπο πιεηζηνθαηληθνχο θαη αινπβηαθνχο
ζρεκαηηζκνχο (Αλαγλψζηνπ θαη Εήζε, 1997 ζε Εαραξία θ.α, 2003). Ο λνηηφηεξνο
πδξνθξίηεο κε δηεχζπλζε Α-Γ δηαρσξίδεη ηελ θίλεζε ησλ ππνγείσλ λεξψλ πξνο
Βνξξά, ηα νπνία ξένπλ ζηελ θεληξηθή ιεθάλε θαη πξνο Νφην, ηα νπνία εθθνξηίδνπλ
ζηε ζάιαζζα (Εαραξίαο θ.α, 2003).
΢ηνπο ηζνπηεδνκεηξηθνχο ράξηεο ησλ εηψλ 1972 θαη 1978, παξαηεξείηαη κεγάινο
ππφγεηνο πδξνθξίηεο ζηα λφηηα ηεο πφιεο, κε δηεχζπλζε πεξίπνπ Α-Γ. ΢ηε ζέζε απηή,
ην 1984 απαληψληαη δχν ππφγεηνη πδξνθξίηεο, παξάιιεινη, κεηαμχ ησλ νπνίσλ έρεη
ζρεκαηηζζεί κεγάινο άμνλαο απνζηξάγγηζεο. Αληηζηνίρσο, ην 1972 θαη 1978,
ππήξραλ Ν, ΝΑ ηεο πφιεο κηθξνί άμνλεο απνζηξάγγηζεο κε δηεχζπλζε Β-Ν, νη νπνίνη
ην 1984 έρνπλ αληηθαηαζηαζεί απφ γξακκέο ξνήο (Καηζνχια θαη ΢σηεξνπνχινπ,
1985 ζε Εαραξία θ.α, 2003). ΢χκθσλα κε ηνπο ίδηνπο κειεηεηέο, φπσο πξνθχπηεη απφ
ηε κειέηε ηεο πηεδνκεηξίαο γηα ηα έηε 1972, 1978 θαη 1984, έλαο κεγάινο ππφγεηνο
άμνλαο απνζηξάγγηζεο, ν νπνίνο εθθηλνχζε ην 1972 αλαηνιηθά ηεο πφιεο ηνπ
Αζπξνπχξγνπ θαη κε θνξά ξνήο απφ Αλαηνιή πξνο Γχζε, δηαηεξείηαη ζηελ ίδηα
ζέζε, ελψ ην 1984 εκθαλίδεηαη λα έρεη πξνεθηαζεί θαη πξνο ηα Γ, ΝΓ ηεο πφιεο,
απνηειψληαο ηαπηφρξνλα ηνλ θχξην άμνλα απνζηξάγγηζεο ηεο πεξηνρήο. Οη
(Αλαγλψζηνπ θαη Εήζε, 1997 ζε Εαραξία θ.α, 2003), θάλνπλ επίζεο αλαθνξά ζην
ζπγθεθξηκέλν άμνλα, ζην χςνο ηεο πφιεο ηνπ Αζπξνπχξγνπ ζπκπιεξψλνληαο φηη
ζπλδέεη φινπο ηνπο πξναλαθεξζέληεο (κε θνξά ΒΝ). Αλαθέξνπλ επίζεο φηη
θάκπηεηαη πξνο Νφην ζηα ΝΓ ηεο πφιεο, ελφζσ έρεη ήδε εηζέιζεη ζε αξλεηηθά
πςφκεηξα θαη θαηά ηνχην, ε πδξνθνξία δελ εθθνξηίδεηαη πξνο ηε ζάιαζζα, αιιά
δεκηνπξγείηαη θψλνο ηαπείλσζεο ηεο επηθάλεηαο ηνπ πδξνθφξνπ νξίδνληα (Εαραξίαο
θ.α, 2003).
Καηά ηνπο Αλαγλψζηνπ θαη Εήζε (1997 ζε Εαραξία θ.α, 2003) επίζεο, ε ηξνθνδνζία
κε λεξφ ηνπ ππφγεηνπ πδξνθνξέα ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο Αζπξνπχξγνπ απφ ην
επηθαλεηαθφ πδξνγξαθηθφ δίθηπν ζεσξείηαη κεησκέλε, θαζψο ην ηειεπηαίν είλαη
αηειέο θαη γεληθά αλαζηνκψλεηαη εληφο ηεο ελ ιφγσ ιεθάλεο. Ζ άκεζε γεηηλίαζε ηεο
πεξηνρήο απηήο κε ηελ πδξνινγηθή ιεθάλε ηεο ιίκλεο Κνπκνπλδνχξνπ, ε νπνία
απνηειεί άιισζηε ηελ πεξηνρή κειέηεο γηα ην Ηλζηηηνχην Δζσηεξηθψλ Τδάησλ,
ελδερνκέλσο λα ζπλνδεχεηαη απφ ηελ χπαξμε αιιεινεπηδξάζεσλ ζε επίπεδν
ππφγεηνπ πδξνθνξέα θαη θίλεζεο ππνγείνπ λεξνχ, γεγνλφο πνπ ζα ζπλεγνξνχζε ζηελ
επέθηαζε ηεο πδξνγεσινγηθήο ιεθάλεο πξνο ηε ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή (Εαραξίαο θ.α,
2003).
Απφ ην λεξφ πνπ δηεζείηαη ζηελ επξχηεξε ιεθάλε ηνπ Θξηάζηνπ Πεδίνπ κφλν κηθξφ
κέξνο απνζεθεχεηαη, θαη απηφ επεηδή ε θαξζηηθή πδξνθνξία κέζσ ησλ
αζβεζηνιίζσλ, ησλ αζβεζηνιηζηθψλ ππνιεηκκαηηθψλ ιφθσλ πνπ αλαδχνληαη κέζα
ζηηο πξνζρψζεηο αιιά θαη κέζσ ησλ ίδησλ ησλ πξνζρψζεσλ ηνπ Θξηάζηνπ Πεδίνπ
έξρεηαη ζε επαθή κε ηε ζάιαζζα. Απηφ πξνθχπηεη θαη απφ ηνλ ρεκηζκφ ησλ
θαξζηηθψλ ππφγεησλ πδάησλ, ζηα νπνία ε αγσγηκφηεηα θπκαίλεηαη κεηαμχ 1.500 θαη
2.500, ε πεξηεθηηθφηεηα ζε ρισξηφληα κεηαμχ 300 θαη 900 ppm θαη ν ζπληειεζηήο
REVEL κεηαμχ 2 θαη 6. Μεγάιν κέξνο ησλ ππφγεησλ απηψλ πδάησλ ηξνθνδνηεί θαη
ηελ πθάικπξε ιίκλε Κνπκνπλδξνχξνπ (Παξαζρνχδεο, 2002).
1.5 ΓΔΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ
Δπηθαλεηαθά, ε πδξνινγηθή ιεθάλε ηεο Λίκλεο Κνπκνπλδνχξνπ νξίδεηαη απφ ην φξνο

Υαζηάο (νξεηλφο φγθνο Πάξλεζαο) Β.ΒΓ, ην φξνο Αηγάιεσ θαη ηελ απφιεμε απηνχ
πξνο ηε ζάιαζζα Α.ΝΑ θαη ην ξέκα Γηαλλνχια Γ.ΝΓ. Ζ θνίηε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ
ξέκαηνο, απφ ην χςνο πεξίπνπ ηεο πφιεο ηνπ Αζπξνπχξγνπ, έρεη δηεπζεηεζεί ηερληθά
εθηξεπφκελε Ν ΝΑ, κε ζπλέπεηα ε ραξαρζείζα πδξνινγηθή ιεθάλε λα θιείλεη
απφηνκα θαη λα έρεη πεξηνξηζκέλν κέησπν πξνο ηε ζάιαζζα. Απφ ηε κειέηε ηεο
ζρεηηθήο βηβιηνγξαθίαο σζηφζν (Καηζνχια Κ., ΢σηεξνπνχινπ Κ., 1985,
Αλαγλψζηνπ Ν., Εήζε Α., 1997, ΢ηέκνο Ν.Δ,. Κνχλεο Γ.Γ., 1990, Ληνλήο Μ., 2002),
αιιά θαη απφ ηελ εμέηαζε ζρεηηθψλ κε ηελ πεξηνρή ηζνπηεδνκεηξηθψλ ραξηψλ
(Παξαζρνχδεο 2002, Ληνλήο 2002), δηαπηζηψλνληαη ζαθείο ελδείμεηο γηα δηαθνξεηηθή
έθηαζε ησλ νξίσλ ηεο πδξνγεσινγηθήο ιεθάλεο ηεο ιίκλεο. Ζ δεχηεξε αλακέλεηαη
λα είλαη επξχηεξε πξνο ηα Γ.ΒΓ –πξνο ηελ πεδηάδα ηνπ Αζπξνπχξγνπ- θαη
πηζαλφηαηα πην πεξηνξηζκέλε ζε ζρέζε κε ηα φξηα ηεο πδξνινγηθήο ιεθάλεο Α.ΝΑ,
ζηε δψλε γεηηλίαζεο κε ην φξνο Αηγάιεσ (Εαραξίαο θ.α, 2003).
Δληφο ηεο πδξνινγηθήο ιεθάλεο, ζην Β.ΒΑ ηκήκα ηεο απαληψληαη νη ινθψδεηο φγθνη
΢θαιηζηήξη (215m) θαη Ππξγάξη (226m), κεηαμχ ησλ νπνίσλ θείηαη ην ΢ηελφ Ρέκα.
΢ε απηή ηελ πεξηνρή βξίζθνληαη νη ζρεηηθέο κε ηε κειέηε εγθαηαζηάζεηο ηνπ
Δ΢ΓΚΝΑ, δειαδή νη Υψξνη Γηάζεζεο Απνξξηκκάησλ (ΥΓΑ) θαη Τγεηνλνκηθήο
Σαθήο Απνξξηκκάησλ (ΥΤΣΑ). Σν Βφξεην φξην ηνπ ΥΓΑ ζπκπίπηεη κε ηελ αξρή ηνπ
΢ηελνχ Ρέκαηνο. ΢ε επαθή κε ηελ πιεπξά ηνπ απηή απαληάηαη ην πξψην θχηηαξν ηνπ
ΥΤΣΑ, ην νπνίν ιεηηνπξγεί ζήκεξα. Ζ ζέζε θαη ε ζρεηηθή έθηαζε ησλ δχν ρψξσλ,
θαζψο θαη ε ηνπνγξαθία ηεο κειεηψκελεο πδξνγεσινγηθήο ιεθάλεο, αιιά θαη ηεο
επξχηεξεο πεξηνρήο απεηθνλίδνληαη ζηελ εηθφλα 7. ΢ηνλ ίδην ράξηε έρνπλ απνηππσζεί
επίζεο νη ζεκαληηθφηεξεο αλζξσπνγελείο δξαζηεξηφηεηεο (πφιεηο/ νηθηζκνί,
εγθαηαζηάζεηο δηυιηζηεξίσλ/ βηνκεραληθέο δψλεο, ιαηνκεία θ.η.ι) (Εαραξίαο θ.α,
2003).
Δηθόλα 7. Υδξνινγηθή ιεθάλε ιίκλεο Κνπκνπλδνύξνπ (Πεγή: ΙΔΥ/ ΔΚΘΔ, ArcView,

2002 ζε Εαραξία θ.α, 2003)
΢ην θέληξν ηεο ιεθάλεο ζπλαληάηαη ην χςσκα Κάζηξν Εάζηαλε, ην νπνίν

παξεκβάιιεηαη ζηελ επζεία κεηαμχ ΥΓΑ/ ΥΤΣΑ θαη ιίκλεο Κνπκνπλδνχξνπ. Σν
γεληθφηεξν αλάγιπθν ηεο πεξηνρήο ραξαθηεξίδεηαη σο ήπην, κε κέζε θιίζε 8ν θαη
πςφκεηξα κεηαμχ 0 θαη 540 m (ππψξεηεο Πάξλεζαο), ελψ δελ απαληάηαη πινχζηα θαη
αλεπηπγκέλε ζε χςνο βιάζηεζε. Αληηζέησο παξαηεξνχληαη ζπνξαδηθά ζπζηάδεο
δέλδξσλ ή πεξηνξηζκέλεο δαζηθέο εθηάζεηο. Ζ Δηθφλα 8 απνδίδεη ηξηζδηάζηαηα ηελ
επξχηεξε πεξηνρή κειέηεο, ψζηε ν αλαγλψζηεο λα κπνξεί λα απνθηήζεη κία αδξή
άπνςε επί ηεο γεληθφηεξεο κνξθνινγίαο, θαζψο θαη επί ηεο ρσξνζέηεζεο ησλ
ζεκείσλ ελδηαθέξνληνο ηεο παξνχζεο κειέηεο (Εαραξίαο θ.α, 2003).
Όξνο Πάξλεζα
Β
Όξνο Αηγάιεσ
Λίκλε Κνπκνπλδνχξνπ
Κφιπνο Διεπζίλαο
Δηθφλα 8. Σξηζδηάζηαηε απεηθφληζε επξχηεξεο πεξηνρή κειέηεο
Τπφκλεκα: Πεξηνρή Υσξνζέηεζεο ΥΓΑ/ ΥΤΣΑ

Πεγή: ΗΔΤ/ ΔΚΘΔ, ArcView/ 3D Analyst, 2002
Σν ΢ηελφ Ρέκα απνηειεί ην θχξην πδξφξεκα πνπ απνζηξαγγίδεη ηελ επξχηεξε πεξηνρή
ησλ ΥΓΑ θαη ΥΤΣΑ. ΢ήκεξα ην βνξεηφηεξν ηκήκα ηνπ έρεη ζρεδφλ θαιπθζεί απφ ηηο
απνζέζεηο ηεο Υσκαηεξήο Άλσ Ληνζίσλ (Υ.Γ.Α.), ηεο νπνίαο ε ιεηηνπξγία μεθίλεζε
ηε δεθαεηία ηνπ 1960, κε απνηέιεζκα ηελ έληνλε κεηαβνιή ηεο ηνπηθήο κνξθνινγίαο.
΢ηελ πεξηνρή απαληψληαη επίζεο ηα ξέκαηα Γηαλλνχιαο θαη Ρεκαηάθη δπηηθά θαη ην
ξέκα Σζαβεξδέιια αλαηνιηθά. Οη απνζηάζεηο ησλ δχν πξψησλ, ηα νπνία είλαη θαη ηα
θπξηφηεξα, απφ ην ΥΓΑ είλαη 4Km θαη 1,5Km αληίζηνηρα. Σα ξέκαηα ηεο πεξηνρήο
παξνπζηάδνπλ δηεχζπλζε ΒΑ-ΝΓ θαη απνιήγνπλ ζηνλ θφιπν ηεο Διεπζίλαο. Σα
θχξηα ξήγκαηα ζηελ πεξηνρή ραξαθηεξίδνληαη απφ ζρεδφλ παξάιιειεο δηεπζχλζεηο
κε απηέο ησλ ξεκάησλ (Εαραξίαο θ.α, 2003).
1.6 ΥΡΗ΢ΔΙ΢ ΓΗ΢-ΠΙΔ΢ΔΙ΢
Δηθόλα 9. Χάξηεο θπξηόηεξσλ ρξήζεσλ γεο ζηελ πδξνινγηθή ιεθάλε ηεο Λίκλεο
Κνπκνπλδνύξνπ
Όπσο θαίλεηαη απφ ηελ εηθφλα 9 θαη ηνλ πίλαθα 1 νη θπξηφηεξεο ρξήζεηο γεο ζηελ
πδξνινγηθή ιεθάλε ηεο Λίκλεο Κνπκνπλδνχξνπ απνηεινχλ ε ρέξζα γε (53%), ην
δάζνο επθάιππησλ (19%), ε γεσξγηθή γε καδί κε ηηο αθαιιηέξγεηεο εθηάζεηο (7.3%),
νη βηνκεραληθέο εγθαηαζηάζεηο (7.1%), ν Υψξνο Τγεηνλνκηθήο Σαθήο Απνξξηκκάησλ
(ΥΤΣΑ) (3.6%), ε νηθηζηηθή πεξηνρή (3%) θαη ηα Διιεληθά Πεηξέιαηα (ΔΛΠΔ)
(2.7%). Ζ Λίκλε Κνπκνπλδνχξνπ απνηειεί κφλν ην 0.4% ηεο ζπλνιηθήο έθηαζεο ηεο
ιεθάλεο. Όπσο γίλεηαη θαλεξφ απφ ηελ εηθφλα 9, ιφγσ γεηηλίαζεο κε ην ζηξαηφπεδν
θαη εγγχηεηαο ζηα ΔΛΠΔ ε Λίκλε Κνπκνπλδνχξνπ δέρεηαη πηέζεηο απφ ξππαληηθά
θνξηία πνπ ζέηνπλ ζε θίλδπλν ην νηθνζχζηεκα ηεο.
Πίνακαρ 1. Έκηαζη κςπιόηεπυν σπήζευν γηρ ζηην ςδπολογική λεκάνη ηηρ

Λίμνηρ Κοςμοςνδούπος
Υπήζη Γηρ Έκηαζη %
(μ2) Ποζοζηό
΢ςνολικήρ
Έκηαζηρ
Λίκλε 142370 0.4
Παξφρζηεο εθηάζεηο 28744 0.1
Δθηάζεηο ζηξαηνπέδσλ/ απνζήθεπζε 373912 0.9
θαπζίκσλ
ΔΛΠΔ 1079061 2.7
ΚΤΣ Κνπκνπλδνχξνπ-Απνζήθεο ΓΔΖ 433158 1.1
Δξγνζηάζην παξαγσγήο αζβέζηε 137846 0.3
ΥΓΑ/ ΥΤΣΑ 1455690 3.6
Γεσξγηθή γε/ αθαιιηέξγεηεο εθηάζεηο 2924499 7.3
Γάζνο επθαιχπησλ 7571748 18.9
Βηνκεραληθέο εγθαηαζηάζεηο 2835735 7.1
Οηθηζηηθή πεξηνρή 1212483 3.0
Εψλε εθαηέξσζελ ζηδεξνδξνκηθνχ 137620 0.3
άμνλα
Λαηνκεία 143874 0.4
Γξφκνη 326196 0.8
΢ηάζκεπζε θνξηεγψλ 57992 0.1
Υέξζα γε 21087940 52.7
Γηαιπηήξηα απηνθηλήησλ 41312 0.1
΢ςνολική έκηαζη: 39990180 100
΢χκθσλα κε ηνπο Κνλίδε θαη Παξπνπξά (1997) ην λεξφ ηεο ιίκλεο παξνπζηάδεη
θπξίσο ραξαθηεξηζηηθά γιπθνχ λεξνχ (ρακειέο ηηκέο pH, πςειέο ζπγθεληξψζεηο
νμπγφλνπ θαη ρακειή αιαηφηεηα). Σν γεγνλφο απηφ θαηαδεηθλχεη φηη ε εηζξνή γιπθνχ
λεξνχ απφ ηηο ππφγεηεο πεγέο είλαη ε θχξηα παξάκεηξνο πνπ επεξεάδεη ην
νηθνζχζηεκα ηεο ιίκλεο. Δπίζεο, ε θίλεζε ηνπ λεξνχ είλαη ηέηνηα ψζηε αθφκα θαη
φηαλ παξαηεξείηαη κεγάιε ξχπαλζε ηεο ιίκλεο, δελ παξαηεξείηαη θάιπςε απφ
θπηνπιαλγθηφλ θαη ε δηείζδπζε ηνπ θσηφο είλαη πςειή (πάλσ απφ 90% ζηελ
επηθάλεηα θαη πάλσ απφ 70% ζηνλ ππζκέλα). Απηφ απνδίδεηαη ζην γεγνλφο φηη ε
πεηξειατθή κεκβξάλε πνπ πεξηνδηθά θαιχπηεη ηε ιίκλε ππνρξεψλεηαη λα θηλεζεί, είηε
απφ ηελ θαηεχζπλζε ηνπ αλέκνπ είηε απφ ην κεξνκηθηηθφ θαζεζηψο ηεο ιίκλεο, πξνο
ην ζεκείν εθξνήο θαη ηνλ Κφιπν ηεο Διεπζίλαο. Αληίζεηα, νη πεξηνρέο φπνπ ηα
απνηειέζκαηα ηεο πεηξειατθήο ξχπαλζεο είλαη θαηαζηξνθηθφηεξα γηα ην

νηθνζχζηεκα είλαη νη πεξηνρέο φπνπ ην πεηξέιαην έξρεηαη ζε επαθή κε ηελ βιάζηεζε
ζηνλ ππζκέλα ηεο ιίκλεο. Σα απνηειέζκαηα ησλ Κνλίδε θαη Παξπνπξά (1997)
δείρλνπλ φηη ε πεξηνρή ηεο ιίκλεο ζηε βνξεηναλαηνιηθή πιεπξά ηεο επεξεάδεηαη
ζνβαξά απφ ηε δηαξξνή πεηξειαίνπ. Πξέπεη ηδηαηέξσο λα αλαθεξζεί φηη ζχκθσλα κε
ηα θπζηθνρεκηθά δεδνκέλα, νη δηεξγαζίεο απνληηξνπνίεζεο (denitrification processes)
ζηε ιίκλε (βαθηεξηαθή δξάζε) είλαη απνηειεζκαηηθέο θαη σο εθ ηνχηνπ νη πνζφηεηεο
ησλ ληηξηθψλ είλαη πςειφηεξεο απφ φηη άιιεο ληηξνγελείο νπζίεο (Κνλίδεο θαη
Παξπνπξά, 1997).
2. ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΙΑ
Σελ 19ε Ηνπιίνπ 2006 δηελεξγήζεθε δεηγκαηνιεςία πδάησλ ζηε Λίκλε

Κνπκνπλδνχξνπ γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ θπζηθνρεκηθψλ θαη ρεκηθψλ παξακέηξσλ. Οη
θπζηθνρεκηθέο παξάκεηξνη (ζεξκνθξαζία λεξνχ, δηαιπκέλν νμπγφλν, pH, Eh θαη
ειεθηξηθή αγσγηκφηεηα) κεηξήζεθαλ in situ ζε δηάθνξεο πξνεπηιεγκέλεο ζέζεηο ηεο
ιίκλεο Κνπκνπλδνχξνπ (εηθφλα 10), ελψ γηα ηηο ρεκηθέο παξακέηξνπο (θσζθνξηθά,
ππξηηηθά, ληηξψδε, ληηξηθά θαη ακκσληαθά) ζπιιέρζεζαλ δείγκαηα ηφζν επηθαλεηαθά
φζν θαη ζε βάζνο 1-2κ ζηηο ίδηεο ζέζεηο. Δπηπξφζζεηα, ειήθζεζαλ δείγκαηα λεξνχ θαη
ηδήκαηνο γηα ηνμηθνινγηθέο αλαιχζεηο. ΢ηε ζπλέρεηα απηά κεηαθέξζεθαλ ζην
βηνγεσρεκηθφ εξγαζηήξην ηνπ ΔΛΚΔΘΔ φπνπ έγηλαλ νη ζρεηηθέο αλαιχζεηο
ρξεζηκνπνηψληαο θαζηεξσκέλεο ηερληθέο θαζκαηνθσηνκεηξίαο γηα ηηο ρεκηθέο
παξακέηξνπο.
ΠΡΟ΢ΓΙΟΡΙ΢ΜΟ΢ ΣΟΞΙΚΟΣΗΣΑ΢
Ζ ηνμηθφηεηα πξνζδηνξίζηεθε κε ηειηθφ ζεκείν αλαθνξάο ηελ κεηαβνιή

(κείσζε) ηεο βηνθσηνβνιίαο ησλ βαθηεξίσλ Vibrio fischeri (NRRL-B11177). Ζ
κέηξεζε ηεο βηνθσηνβνιίαο (εθπνκπήο θσηφο) ησλ θσηνβαθηεξίσλ έγηλε κε
ινπκηλφκεηξν (ζχζηεκα Microtox, AZUR Environmental, UK) ζηα 490 nm κεηά
απφ βξαρχρξνλα δηαζηήκαηα έθζεζεο ησλ θαηά 5 θαη 15 ιεπηψλ ηεο ψξαο (εηθφλα 11)
ζε δείγκαηα λεξνχ πνπ ζπιιέρζεθαλ απφ δχν ζηαζκνχο (L1 θαη L2) θαη γηα 20
ιεπηψλ ηεο ψξαο (εηθφλα 12) ζε ηδήκαηα πνπ ζπιιέρζεθαλ απφ ηξείο ζηαζκνχο (L1,
L3 θαη L5). ΢ηα δείγκαηα ηνπ λεξνχ ρξεζηκνπνηήζεθαλ δχν πξσηφθνια βξαρχρξνλεο
έθζεζεο: ην basic θαη ην screening test φπσο αλαθέξνληαη ζην εγρεηξίδην (Azur
Environmental, 1996). ΢ηα ηδήκαηα ρξεζηκνπνηήζεθαλ ηα πξσηφθνια ηεο ζηεξεήο
θάζεο (Solid-phase test) φπσο αλαθέξνληαη ζην ίδην εγρεηξίδην (Azur Environmental,
1996). Γηα ην ραξαθηεξηζκφ ηεο ηνμηθφηεηαο ησλ ηδεκάησλ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ηα
εμήο θξηηήξηα: σο φξην ηνμηθνχ θηλδχλνπ νξίζηεθε ε ζπγθέληξσζε επίδξαζεο (EC)
ηνπ 1mg/ml φπνπ ε βηνθσηνβνιία κεηψλεηαη θαηά 50%, θαη ειήθζεθαλ ππφςε
ηέζζεξεηο θαηεγνξίεο ηνμηθφηεηαο [κε ηνμηθή (>100 mg/ml), νξηαθά ηνμηθή (10-99
mg/ml), κέηξηα ηνμηθή (1-9 mg/ml), θαη πνιχ ηνμηθή (<1 mg/ml)].
Δηθόλα 10. Χάξηεο κε ηηο ζέζεηο δεηγκαηνιεςίαο ζηε Λίκλε Κνπκνπλδνύξνπ
Α Β
Δηθόλα 11.Δθζεζε (Α) θαη κέηξεζε (Β) βηνθσηνβνιίαο θσηνβαθηεξίσλ (Vibrio

fischeri) κεηά από βξαρύρξνλε έθζεζε (5’ θαη 15’) ζε δείγκαηα λεξνύ.
Α Β
Δηθόλα 12.Γηήζεζε (Α), έθζεζε (Β) θαη κέηξεζε (Γ) βηνθσηνβνιίαο θσηνβαθηεξίσλ
(Vibrio fischeri) κεηά από βξαρύρξνλε έθζεζε (20‘) ζε δείγκαηα ηδεκάησλ.
3. ΑΠΟΣΔΛΔ΢ΜΑΣΑ
Σα απνηειέζκαηα ησλ θπζηθνρεκηθψλ παξακέηξσλ παξνπζηάδνληαη παξαθάησ

(πίλαθαο 2, εηθφλεο 13-16):
3.1. ΜΔΣΡΗ΢ΔΙ΢ ΦΤ΢ΙΚΟΥΗΜΙΚΩΝ ΠΑΡΑΜΔΣΡΩΝ ΢ΣΗ ΛΙΜΝΗ

ΚΟΤΜΟΤΝΓΟΤΡΟΤ
Πίνακαρ 2. Μεηπήζειρ θςζικοσημικών παπαμέηπυν από δειγμαηολητία

(19/07/2006) ζηη Λίμνη Κοςμοςνδούπος
Γείγμα Θεπμοκπαζία Γιαλςμένο Γιαλςμένο Δνεπγόρ Eh Ηλεκηπική
νεπού, Σ (oC) οξςγόνο, οξςγόνο, Οξύηηηα, αγυγιμόηηηα,
O2 (%) Ο2 (mg/L) pH Conductivity
(μS/cm)
Λ1 - 0m 28.1 197.7 15.3 8.89 - 16720
Λ1 - 1.5m 27.95 142.4 11.05 8.2 -77.1 16250
Λ2 - 0m 28 108.0 8.37 8.08 -70.5 16080
Λ2 - 1.5m 27.3 153.3 12 8.19 -76.7 16300
Λ3 - 0m 26.9 95.1 7.49 8.02 -66.6 16080
Λ3 - 2m 26.9 130.7 10.3 7.49 -61.6 15920
Λ4 - 0m 27.6 211.3 16.46 8.23 -80 15800
Λ4 - 1m 27.2 196.4 15.4 8.2 -77.8 15830
Λ5 - 0m 26.7 139.0 10.98 8.03 -66.8 15630
Λ5 - 2m 26.2 119.5 9.51 7.99 -65.1 15710
Λ6 - 0m 27.7 184.7 14.37 8.78 -112.5 16690
Λ7 - 0m 27.45 192.7 15.05 8.82 -114.3 16720
Μέζορ
27.3 155.9 12.2 8.2 -55.8 16144
Όπορ
Μεηπήζειρ Θεπμοκπαζίαρ Νεπού, Τ (oC), καηά ηη δειγμαηοληψία

ζηη Λίμνη Κοςμοςνδούπος
28.5
28
T (o C)
27.5
27
26.5
26
Λ1-0m
Λ2-0m
Λ3-0m
Λ4-0m
Λ4-1m
Λ5-0m
Λ5-2m
Λ6-0m
Λ7-0m
Λ3--2m
Λ1-1,5m
Λ2-1,5m
Θέζη
Δηθόλα 13. Μεηξήζεηο ζεξκνθξαζίαο λεξνύ ζηε Λίκλε Κνπκνπλδνύξνπ (19/7/2006)
Όπσο θαίλεηαη απφ ην γξάθεκα ηεο εηθφλαο 13 ε ζεξκνθξαζία λεξνχ παξνπζηάδεηαη

(φπσο είλαη αλακελφκελν) πςειφηεξε ζηελ επηθάλεηα ηεο ιίκλεο ελψ παξαηεξείηαη
κέρξη θαη 0.7oC πηψζε ηεο ζεξκνθξαζίαο 1.5κ απφ ηελ επηθάλεηα. Ζ κηθξφηεξε
ζεξκνθξαζία ζηελ επηθάλεηα παξαηεξείηαη ζηε ζέζε 5 (26.7oC) ελψ ε κεγαιχηεξε
ζηε ζέζε 1 (28.1oC). Ζ κηθξφηεξε ζεξκνθξαζία ζε βάζνο 2κ απφ ηελ επηθάλεηα
παξαηεξείηαη ζηε ζέζε 5 (βφξεηα) (26.7oC). Διάρηζηε ζεξκνθξαζία ζηε βφξεηα
πιεπξά ηεο ιίκλεο παξαηεξείηαη θαη απφ ηνπο Κνλίδε θαη Παξπνπξά (1997). Ζ
κεγαιχηεξε δηαθχκαλζε πνπ παξνπζηάδεη ε ζεξκνθξαζία ζηελ επηθάλεηα ηεο ιίκλεο
είλαη ζρεηηθά κηθξή, ηεο ηάμεο ησλ 1.4oC. Λφγσ ηεο ζεξηλήο πεξηφδνπ ζηελ νπνία
έγηλε ε δεηγκαηνιεςία νη ηηκέο ηεο ζεξκνθξαζίαο παξνπζηάδνληαη γεληθά ηδηαίηεξα
απμεκέλεο (κέζνο φξνο 27.3oC).
Μεηπήζειρ Διαλςμένος Οξςγόνος, O2 (%), καηά ηη δειγμαηοληψία

200
150
O2 (%)
100
50
0
Λ1-0m
Λ2-0m
Λ3-0m
Λ3--2m
Λ4-0m
Λ4-1m
Λ5-0m
Λ5-2m
Λ6-0m
Λ7-0m
Λ1-1,5m
Λ2-1,5m
Θέζη
Δηθόλα 13. Μεηξήζεηο δηαιπκέλνπ νμπγόλνπ ζηε Λίκλε Κνπκνπλδνύξνπ (19/7/2006)
Σν δηαιπκέλν νμπγφλν παξνπζηάδεη κέγηζηεο ηηκέο (φπσο είλαη αλακελφκελν)

επηθαλεηαθά (έσο 211%) εθηφο απφ ηηο ζέζεηο 2 θαη 3 φπνπ επηθαλεηαθά
παξαηεξνχληαη ειάρηζηεο ηηκέο (95% ζηε ζέζε 3) θαη νη νπνίεο βξίζθνληαη πην θνληά
ζην ζηξαηφπεδν. Δπίζεο ειάρηζηεο ηηκέο (~120-140%) παξαηεξνχληαη θαη ζηε ζέζε 5
ηφζν επηθαλεηαθά φζν θαη ζε βάζνο 2κ. Ο ζρεηηθά πςειφο κέζνο φξνο ηνπ 156%
(12.2 mg/L) είλαη πςειφηεξνο απφ ηε κέζε ηηκή 125.2% πνπ αλαθέξεηαη απφ ηνπο
Κνλίδε θαη Παξπνπξά (1997) (κέζνο φξνο γηα φιε ηε ιίκλε γηα ηελ πεξίνδν Μαΐνπ-
Οθησβξίνπ 1997). Δπίζεο, ε κέζε ηηκή θαηά ηε δεηγκαηνιεςία (12.2 mg/L) είλαη
κεγαιχηεξε απφ ηελ ηηκή 7-8.5 mg/L πνπ παξαηεξήζεθε απφ ηνπο Κνπηζνκήηξν θ.α.
(2001) ζηε Λίκλε Κνπκνπλδνχξνπ, θαζψο θαη απφ ηε κέζε εηήζηα ηηκή (7.2mg/L)
ζηε Λίκλε Εάδαξε (ηε κηθξφηεξε απφ ηηο θπξηφηεξεο ειιεληθέο ιίκλεο πνπ
εμεηάδνληαη ζηε κειέηε ησλ Εαραξία θ.α. (2002)).
Ζ πςειή νμπγφλσζε ηεο ιίκλεο απνδίδεηαη ζηηο έληνλεο ζπλζήθεο θσηνζχλζεζεο
(δέζκεπζε δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα - έθιπζε νμπγφλνπ) πνπ νθείιεηαη ζηε ζεκαληηθή
παξνπζία πδξφβηαο βιάζηεζεο ζε φιε ηελ έθηαζε ηεο ιίκλεο.
Όπσο θαίλεηαη ζηελ εηθφλα 14, ην pH είλαη γεληθά αιθαιηθφ (κέζνο φξνο 8.2) θαη
εκθαλίδεη κηθξή δηαθχκαλζε ηηκψλ (8-8.2) ζηηο ζέζεηο 2, 4 θαη 5 ελψ κεγαιχηεξεο
ηηκέο (~8.8) παξαηεξνχληαη επηθαλεηαθά ζηηο ζέζεηο 1, 6 θαη 7. ΢ηε ζέζε 3 (θνληά
ζην ζηξαηφπεδν) παξαηεξείηαη ειάρηζηε ηηκή (7.5) ζε βάζνο 2κ. Ο κέζνο φξνο (8.2)
είλαη θνληά ζην pH 8.2 πνπ κεηξήζεθε απφ ηνπο ΢θνχιιν θαη Παπιίδνπ (2000) ηνλ
Ηνχιην ηνπ 1995 θαη θαηά πνιχ πςειφηεξνο απηνχ πνπ παξαηεξήζεθε απφ ηνπο
Κνλίδε θαη Παξπνπξά (1997) (6.8 κέζν φξν γηα φιε ηε ιίκλε γηα ηελ πεξίνδν Μαΐνπ-
Οθησβξίνπ 1997). Δπίζεο είλαη θνληά ζηνλ εηήζην κέζν φξν 7.8-8.6 γηα ηηο
θπξηφηεξεο ειιεληθέο ιίκλεο (Εαραξίαο θ.α, 2002) ΢ε ζχγθξηζε κε ηε ιίκλε Εάδαξε
(ε κηθξφηεξε απφ ηηο θπξηφηεξεο ειιεληθέο ιίκλεο πνπ εμεηάδνληαη ζηε κειέηε ησλ
Εαραξία θ.α. (2002)) γηα ηελ νπνία ε εηήζηα κέζε ηηκή είλαη 8.6, ε Λίκλε
Κνπκνπλδνχξνπ παξνπζηάδεη παξαπιήζηα ηηκή.
Οη γεληθά πςειέο ηηκέο ηνπ pH απνδίδνληαη ζηελ έληνλε θσηνζχλζεζε (δέζκεπζε
δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα  αχμεζε pH) πνπ ραξαθηεξίδεη ηε ιίκλε. Δμαίξεζε
απνηειεί ν ζηαζκφο 3. Ζ ρακειή ηηκή πνπ παξνπζηάδεη ην pH ζε ζπλδπαζκφ θαη κε
ηε ζρεηηθά ρακειή ζπγθέληξσζε νμπγφλνπ ππνδειψλεη φηη ζηε ζέζε απηή
επηθξαηνχλ ζπλζήθεο νμείδσζεο νξγαληθνχ πιηθνχ πνπ πηζαλνινγείηαη φηη
πξνέξρεηαη απφ ηα απφβιεηα ηνπ ζηξαηνπέδνπ.
Μεηπήζειρ Ενεπγούρ Οξύηηηαρ, pH, καηά ηη δειγμαηοληψία ζηη

Λίμνη Κοςμοςνδούπος
9
8.8
8.6
8.4
pH
8.2
8
7.8
7.6
7.4
Λ1-0m
Λ2-0m
Λ3-0m
Λ4-0m
Λ4-1m
Λ5-0m
Λ5-2m
Λ6-0m
Λ7-0m
Λ3--2m
Λ1-1,5m
Λ2-1,5m
Θέζη
Δηθόλα 14. Μεηξήζεηο pH ζηε Λίκλε Κνπκνπλδνύξνπ (19/7/2006)
Μεηπήζειρ Δςναμικού Οξειδοαναγωγήρ, Eh, καηά ηη

δειγμαηοληψία ζηη Λίμνη Κοςμοςνδούπος
0
Λ1-0m
Λ2-0m
Λ3-0m
Λ4-0m
Λ4-1m
Λ5-0m
Λ5-2m
Λ6-0m
Λ7-0m
Λ3--2m
Λ1-1,5m
Λ2-1,5m
-40
Eh
-80
-120
Θέζη
Δηθόλα 15. Μεηξήζεηο Eh ζηε Λίκλε Κνπκνπλδνύξνπ (19/7/2006)
Οη ηηκέο ηνπ δπλακηθνχ νμεηδναλαγσγήο, Eh, είλαη ζρεηηθά ζηαζεξέο (-70 - -80mV)
γηα ηηο ζέζεηο 2-5, ελψ παξαηεξείηαη ειάρηζην ζηηο ζέζεηο 6 θαη 7 (-112 - -114mV).
Ζ θαηαλνκή ηεο αγσγηκφηεηαο ζηε ιίκλε είλαη ζπλάξηεζε ησλ εηζξνψλ ζαιαζζηλνχ
λεξνχ κέζσ ηνπ ζηνκίνπ επηθνηλσλίαο κε ηε ζάιαζζα, πνπ βξίζθεηαη ζην δπηηθφ
ηκήκα ηεο ιίκλεο, θαη γιπθνχ λεξνχ κέζσ ησλ ππνιίκλησλ πεγψλ πνπ εληνπίδνληαη
ζην ΒΑ ηκήκα ηεο ιίκλεο. Λφγσ ησλ εηζξνψλ γιπθνχ λεξνχ ζηνλ ππζκέλα ηεο
ιίκλεο, παξνπζηάδεηαη ην θαηλφκελν ζε θάπνηνπο ζηαζκνχο ε αγσγηκφηεηα θνληά
ζηνλ ππζκέλα λα είλαη κηθξφηεξε ησλ ππεξθείκελσλ πδάηηλσλ ζηξσκάησλ. Όπσο
θαίλεηαη ζηελ εηθφλα 16, ε ειεθηξηθή αγσγηκφηεηα, φπσο θαη ην pH, εκθαλίδεη
κέγηζηεο ηηκέο (16700 κS/cm) ζηηο ζέζεηο 1, 6 θαη 7 (λφηηα θαη δπηηθή πιεπξά ηεο
ιίκλεο). Αληίζεηα ειάρηζηεο ηηκέο (15700 κS/cm) παξαηεξνχληαη ζηηο ζέζεηο 5 θαη 4
ελψ ιίγν πςειφηεξεο είλαη νη ηηκέο ζηηο ζέζεηο 2 θαη 3 (βφξεηα θαη αλαηνιηθά).
Ο κέζνο φξνο ηνπ 1.6 S/m είλαη θνληά ζηελ ηηκή 1.5 S/m πνπ παξαηεξήζεθε απφ ηνπο
Κνλίδε θαη Παξπνπξά (1997) (κέζνο φξνο γηα φιε ηε ιίκλε γηα ηελ πεξίνδν Μαΐνπ-
Οθησβξίνπ). Ζ αγσγηκφηεηα πνπ κεηξήζεθε ην 2000-2001 ζηε ιίκλε απφ ηνλ
Παξαζρνχδε (2002) θπκαίλεηαη κεηαμχ 1.500 θαη 2.500 κS/cm. ΢πγθξηηηθά κε ηηο
κέζεο εηήζηεο ηηκέο, 247-1200 κS/cm, γηα ηηο θπξηφηεξεο ειιεληθέο ιίκλεο (Εαραξίαο
θ.α, 2002) ε αγσγηκφηεηα ζηε Λίκλε Κνπκνπλδνχξνπ παξνπζηάδεη πνιχ κεγαιχηεξεο
ηηκέο (κέζνο φξνο 16144 κS/cm ζηε ιίκλε), πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ επηθνηλσλία ηεο
ιίκλεο κε ηνλ παξαθείκελν Κφιπν ηεο Διεπζίλαο.
Μεηπήζειρ Ηλεκηπικήρ Αγωγιμόηηηαρ, Conductivity (μS/cm), καηά

ηη δειγμαηοληψία ζηη Λίμνη Κοςμοςνδούπος
16800
Conductivity (μS/cm)
16600
16400
16200
16000
15800
15600
Λ1-0m
Λ2-0m
Λ3-0m
Λ4-0m
Λ4-1m
Λ5-0m
Λ5-2m
Λ6-0m
Λ7-0m
Λ3--2m
Λ1-1,5m
Λ2-1,5m
Θέζη
Δηθόλα 16. Μεηξήζεηο ειεθηξηθήο αγσγηκόηεηαο ζηε Λίκλε Κνπκνπλδνύξνπ

(19/7/2006)
3.2. ΜΔΣΡΗ΢ΔΙ΢ ΥΗΜΙΚΩΝ ΠΑΡΑΜΔΣΡΩΝ ΢ΣΗ ΛΙΜΝΗ

ΚΟΤΜΟΤΝΓΟΤΡΟΤ
Σα απνηειέζκαηα ησλ ρεκηθψλ αλαιχζεσλ παξνπζηάδνληαη παξαθάησ (πίλαθαο 3,

εηθφλεο 17-21):
Πίνακαρ 3. Μεηπήζειρ σημικών παπαμέηπυν από δειγμαηολητία (19/07/2006)

Σηαθμόρ P-PO43- SiO2 N-NO2- N-NO3- N-NH4+
μg/L mg/L μg/L mg/L μg/L
Λ1-0m 4.65 1.54 1.13 0.11 28.24
Λ1-1.5m 6.48 1.93 13.86 0.19 19.57
Λ2-0m 4.53 2.45 7.70 0.12 52.68
Λ2-1.5m 9.05 1.72 11.14 0.11 34.57
Λ3-0m 0.40 2.36 35.50 0.33 26.82
Λ3--2m 4.12 2.59 42.29 0.47 24.56
Λ4-0m 1.86 1.95 52.01 0.44 24.43
Λ4-1m 5.92 1.92 49.87 0.44 22.34
Λ5-0m 2.54 1.64 32.49 0.28 31.50
Λ5-2m 3.75 1.81 28.38 0.26 38.86
Λ6-0m 2.23 0.76 0.97 0.05 20.50
Λ7-0m 2.45 1.49 1.08 0.06 20.31
Mέζορ 4.00 1.85 23.04 0.24 28.70
όπορ
3-
Μεηπήζειρ Φωζθοπικών, P-PO4 (μg/L), ζηη
10
8
P-PO43- (μg/L)
0
Λ1-0m
Λ2-0m
Λ3-0m
Λ3--2m
Λ4-0m
Λ4-1m
Λ5-0m
Λ5-2m
Λ6-0m
Λ7-0m
Λ1-1.5m
Λ2-1.5m
Θέζη
Δηθόλα 17. Μεηξήζεηο θσζθνξηθώλ αιάησλ ζηε Λίκλε Κνπκνπλδνύξνπ (19/7/2006)
Οη ζπγθεληξψζεηο θσζθνξηθψλ (κέζνο φξνο: 4 κg/l) θπκαίλνληαη ζε πνιχ ρακειά

επίπεδα ζπγθξηηηθά κε άιιεο Διιεληθέο ιίκλεο (Skoulikidis et al., 1988; Zacharias et
al., 2002). Σα θσζθνξηθά άιαηα παξνπζηάδνπλ κέγηζηε ηηκή ζηηο ζέζεηο 2 θαη 1 (9
κg/L θαη 6 κg/L αληίζηνηρα) (θνληά ζην ζηξαηφπεδν, εμ‘αηηίαο ησλ ιπκάησλ), ελψ
αθνινπζνχλ νη ηηκέο ζηηο ζέζεηο 4 θαη 3 (6 κg/L θαη 4 κg/L αληίζηνηρα, ζε βάζνο 1-2
m) (εηθφλα 17). Γεληθά νη ηηκέο ησλ θσζθνξηθψλ αιάησλ απμάλνληαη κε ην βάζνο. Ο
κέζνο φξνο γηα φιεο ηηο ζέζεηο ηεο ιίκλεο, 4 κg/L βξίζθεηαη πνιχ ρακειφηεξα (~875
θνξέο) ζε ζρέζε κε ηα απνηειέζκαηα ησλ Κνλίδε θαη Παξπνπξά (1997) (κέζνο φξνο:
3.5 mg/L γηα φιε ηε ιίκλε γηα ηελ πεξίνδν Μαΐνπ-Οθησβξίνπ). Σα επίπεδα απηά ησλ
θσζθνξηθψλ (κ.ν. 4 κg/L) βξίζθνληαη ρακειφηεξα (8 θνξέο) απφ ηε κέζε εηήζηα
ηηκή γηα ηε Λίκλε Εάδαξε (32 κg/L, Εαραξίαο θ.α. (2002)).
Μεηπήζειρ Οξειδίος ηος Πςπιηίος, SiO2 (mg/L), ζηη

3.0
2.5
SiO2 (mg/L)
2.0
1.5
1.0
0.5
0.0
Λ1-0m
Λ2-0m
Λ3-0m
Λ4-0m
Λ4-1m
Λ5-0m
Λ5-2m
Λ6-0m
Λ7-0m
Λ3--2m
Λ1-1.5m
Λ2-1.5m
Θέζη
Δηθόλα 18. Μεηξήζεηο νμεηδίνπ ηνπ ππξηηίνπ ζηε Λίκλε Κνπκνπλδνύξνπ (19/7/2006)
Σν νμείδην ηνπ ππξηηίνπ εκθαλίδεη κέγηζηεο ηηκέο ζηηο ζέζεηο 2 θαη 3 (~2.5 mg/L), ελψ
κηθξή δηαθχκαλζε παξαηεξείηαη ζηηο ππφινηπεο ζέζεηο (1.8 - 1.9 mg/L) (εηθφλα 18).
Δμαίξεζε απνηειεί ε ζέζε 6 φπνπ παξαηεξείηαη ειάρηζην (0.8 mg/L). Ο κέζνο φξνο
γηα φιεο ηηο ζέζεηο ηεο ιίκλεο, 1.8 mg/L είλαη ειαθξά ρακειφηεξνο (~2 θνξέο) ζε
ζρέζε κε ηα απνηειέζκαηα ησλ Κνλίδε θαη Παξπνπξά (1997) (κέζνο φξνο: 4 mg/L
γηα φιε ηε ιίκλε γηα ηελ πεξίνδν Μαΐνπ-Οθησβξίνπ).
Μεηπήζειρ Νιηπωδών, N-NO2- (μg/L), ζηη Λίμνη

Κοςμοςνδούπος
60
N-NO2 (μg/L) 50
40
30
-
20
10
0
Λ1-0m
Λ2-0m
Λ3-0m
Λ4-0m
Λ4-1m
Λ5-0m
Λ5-2m
Λ6-0m
Λ7-0m
Λ3--2m
Λ1-1.5m
Λ2-1.5m Θέζη
Δηθόλα 19. Μεηξήζεηο ληηξσδώλ αιάησλ ζηε Λίκλε Κνπκνπλδνύξνπ (19/7/2006)
΢ε γεληθέο γξακκέο, νη ηηκέο ησλ ληηξσδψλ ζηε Λ. Κνπκνπλδνχξνπ είλαη πςειφηεξεο

απφ άιιεο Διιεληθέο ιίκλεο (Skoulikidis et al., 1988; Zacharias et al., 2002). Σα
ληηξψδε άιαηα παξνπζηάδνπλ κέγηζηεο ηηκέο (~30 - ~50 κg/L) ζηηο ζέζεηο 4, 3 θαη 5
(βφξεηα θαη αλαηνιηθά) ελψ ζηηο ππφινηπεο ζέζεηο 1, 2, 6 θαη 7 νη ηηκέο είλαη πνιχ
κηθξέο (εηθφλα 19). Ωο εθ ηνχηνπ, ε πνηφηεηα ηνπ λεξνχ ραξαθηεξίδεηαη σο πςειή
θαη θαιή ζηηο ζέζεηο 6, 7 θαη 1, σο κέηξηα ζηε ζέζε 2, θαη σο αλεπαξθήο ζηηο ζέζεηο
4, 3 θαη 5 (Πίλαθεο 4 θαη 5). Σα επίπεδα απηά ησλ ληηξσδψλ (κ.ν. 23 κg/L)
βξίζθνληαη πςειφηεξα (~2.5 θνξέο) απφ ηε κέζε εηήζηα ηηκή γηα ηε Λίκλε Εάδαξε
(8.7 κg/L, Εαραξίαο θ.α. (2002)). Παξφι‘ απηά, ν κέζνο φξνο γηα φιεο ηηο ζέζεηο ηεο
ιίκλεο, 23 κg/L βξίζθεηαη πνιχ ρακειφηεξα (~891 θνξέο) ζε ζρέζε κε ηα
απνηειέζκαηα ησλ Κνλίδε θαη Παξπνπξά (1997) (κέζνο φξνο: 20.5 mg/L γηα φιε ηε
ιίκλε γηα ηελ πεξίνδν Μαΐνπ-Οθησβξίνπ), θαηαδεηθλχνληαο ζαθή βειηίσζε ηεο
πνηφηεηαο λεξψλ ηεο ιίκλεο, φζνλ αθνξά ηα ληηξψδε άιαηα, απφ ην 1997 έσο
ζήκεξα.
Μεηπήζειρ Νιηπικών, N-NO3- (mg/L), ζηη Λίμνη

8
NNO3- (mg/L)
0
Λ1-0m
Λ2-0m
Λ3-0m
Λ3--2m
Λ4-0m
Λ4-1m
Λ5-0m
Λ5-2m
Λ6-0m
Λ7-0m
Λ1-1.5m
Λ2-1.5m
Θέζη
Δηθόλα 20. Μεηξήζεηο ληηξηθώλ αιάησλ ζηε Λίκλε Κνπκνπλδνύξνπ (19/7/2006)
Ωο πξνο ηα ληηξηθά, ε ιίκλε παξνπζηάδεηαη ζε ζρεηηθά θαιή θαηάζηαζε ζπγθξηηηθά

κε άιιεο Διιεληθέο ιίκλεο (Skoulikidis et al., 1988; Zacharias et al., 2002). Όπσο
θαίλεηαη απφ ηελ εηθφλα 20, ηα ληηξηθά άιαηα παξνπζηάδνπλ κεγαιχηεξεο ηηκέο ζηηο
ζέζεηο 4, 3 θαη 5 (0.26 - 0.47 mg/L), δειαδή απφ ηε βφξεηα θαη αλαηνιηθή πιεπξά ηεο
ιίκλεο. Αληίζεηα, ζηηο ζέζεηο 1, 2, 6 θαη 7 (λφηηα θαη δπηηθή πιεπξά ηεο ιίκλεο,
παξαπιήζηα ηνπ ζηξαηνπέδνπ θαη ηεο ζάιαζζαο) νη ζπγθεληξψζεηο είλαη πνιχ
ρακειφηεξεο (0.05 - 0.2 mg/L). Έηζη ε πνηφηεηα ηνπ λεξνχ ραξαθηεξίδεηαη σο πςειή
ζηηο ζέζεηο 1, 2, 6 θαη 7, θαη σο θαιή ζηηο ζέζεηο 3, 4 θαη 5 (Πίλαθεο 4 θαη 5). Ο κέζνο
φξνο γηα φιεο ηηο ζέζεηο ηεο ιίκλεο, 0.24 mg/L βξίζθεηαη πνιχ ρακειφηεξα (~5465
θνξέο) ζε ζρέζε κε ηα απνηειέζκαηα ησλ Κνλίδε θαη Παξπνπξά (1997) (κέζνο φξνο:
1311.5 mg/L γηα φιε ηε ιίκλε γηα ηελ πεξίνδν Μαΐνπ-Οθησβξίνπ). Δπίζεο, ηα
επίπεδα απηά ησλ ληηξηθψλ (κ.ν. 0.24 mg/L) βξίζθνληαη ρακειφηεξα (~1.3 θνξέο)
απφ ηε κέζε εηήζηα ηηκή γηα ηε Λίκλε Εάδαξε (0.312 mg/L, Εαραξίαο θ.α. (2002)).
Οη ηηκέο ησλ ακκσληαθψλ είλαη ζπγθξίζηκεο κε άιιεο Διιεληθέο ιίκλεο (Skoulikidis

et al., 1988; Zacharias et al., 2002). Σα ακκσληαθά άιαηα εκθαλίδνληαη απμεκέλα ζηε
ζέζε 2 (θνληά ζην ζηξαηφπεδν, ~44 κg/L, εμ‘αηηίαο ησλ ιπκάησλ), θαη ιηγφηεξν ζηε
ζέζε 5 (35 κg/L) (εηθφλα 21). ΢ηηο ππφινηπεο ζέζεηο παξαηεξείηαη κηθξή δηαθχκαλζε
(~20 - 25 mg/L). Έηζη ε πνηφηεηα ηνπ λεξνχ ραξαθηεξίδεηαη σο πςειή ζηηο ζέζεηο 1,
4, 6 θαη 7, θαη σο θαιή ζηηο ζέζεηο 2, 3 θαη 5 (Πίλαθεο 4 θαη 5). Ο κέζνο φξνο γηα
φιεο ηηο ζέζεηο ηεο ιίκλεο, 28.7 κg/L βξίζθεηαη ρακειφηεξα (~2.5 θνξέο) απφ ηε
κέζε εηήζηα ηηκή 71.4 κg/L πνπ παξαηεξήζεθε απφ ηνπο Εαραξία θ.α. (2002) θαη
πνιχ ρακειφηεξα (~960 θνξέο) ζε ζρέζε κε ηα απνηειέζκαηα ησλ Κνλίδε θαη
Παξπνπξά (1997) (κέζνο φξνο: 27.55 mg/L γηα φιε ηε ιίκλε γηα ηελ πεξίνδν Μαΐνπ-
Οθησβξίνπ).
Μεηπήζειρ Αμμωνιακών, N-ΝΗ 4+ (μg/L), ζηη Λίμνη

50
N-ΝΗ4+ (μg/L)
40
30
20
10
0
Λ1-0m
Λ2-0m
Λ3-0m
Λ4-0m
Λ4-1m
Λ5-0m
Λ5-2m
Λ6-0m
Λ7-0m
Λ3--2m
Λ1-1.5m
Λ2-1.5m
Θέζη
Δηθόλα 21. Μεηξήζεηο ακκσληαθώλ αιάησλ ζηε Λίκλε Κνπκνπλδνύξνπ (19/7/2006)
Σαξινόμηζη ηηρ ποιόηηηαρ ηος νεπού
Ο Πίλαθαο 4 παξνπζηάδεη θαηεγνξίεο πνηφηεηεο λεξψλ σο πξνο ηα ζξεπηηθά θαη ην

νμπγφλν. Ο Πίλαθαο 5 παξνπζηάδεη ηηο θαηεγνξίεο πνηφηεηαο πνπ εκθαλίδεη ε ιίκλε
Κνπκνπλδνπξνπ σο πξνο ηηο παξακέηξνπο απηέο. Ωο πξνο ην δηαιπκέλν νμπγφλν, ηα
ληηξηθά άιαηα θαη ηνλ αλφξγαλν θψζθνξν ε πνηφηεηα ηεο ιίκλεο θπκαίλεηαη ζε
πςειά επίπεδα. Ωο πξνο ηελ ακκσλία, επηθξαηεί ε θαιή θαηάζηαζε. Όζνλ αθνξά ηα
ληηξψδε επηθξαηεί ε κέηξηα θαη αλεπαξθήο θαηάζηαζε.
Πίνακαρ 4. Καηηγοπίερ ποιόηηηαρ υρ ππορ ηα θπεπηικά (Skoulikidis et al., 2006)

και ηο διαλςμένο οξςγόνο (Cadorso et al. 2001)
Καηεγνξίεο πνηφηεηαο σο πξνο ηα ζξεπηηθά (Skoulikidis et al., 2006)

πςειή θαιή κέηξηα αλεπαξθήο θαθή
-
N-NO3 mg/l < 0.22 0.22-0.60 0.61 -1.30 1.31-1.80 > 1.80
+
N-NH4 mg/l < 0.024 0.024-0.060 0.061-0.20 0.21-0.50 >0.50
N-NO2- κg/l < 3.0 3.0–8.0 8.1–30.0 30.1-70.0 > 70.0
P-PO43- κg/l < 70 70-105 106-165 166-340 > 340
TP κg/l < 125 125-165 166-220 221-405 > 405
Καηεγνξίεο πνηφηεηαο σο πξνο ην νμπγφλν (Cadorso et al. 2001)

Ο2 mg/l >9 9-6,4 6,4-4 4-2 <2
Πίνακαρ 5. Σαξινόμηζη ηηρ ποιόηηηαρ ηυν ζηαθμών ηηρ Κοςμοςνδούπος υρ

ππορ ηα θπεπηικά και ηο διαλςμένο οξςγόνο
P-PO43- O2 N-NO2- N-NO3- N-NH4+

μg/L mg/L μg/L mg/L μg/L
Λ1-0m Τπφκλεκα:
Λ1-1.5m
Λ2-0m Καηεγνξίεο
Λ2-1.5m πνηφηεηαο
Λ3-0m
Λ3--2m
Λ4-0m
Λ4-1m
Λ5-0m
Λ5-2m
Λ6-0m
Λ7-0m
Mέζορ
όπορ
3.3. ΑΠΟΣΔΛΔ΢ΜΑΣΑ ΣΟΞΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΝΑΛΤ΢ΔΩΝ
Σα απνηειέζκαηα απφ ηα δείγκαηα ησλ λεξψλ παξνπζίαζαλ θαηλφκελα ―hormesis‖

θαη γηα ηα δχν πξσηφθνιια πνπ εθαξκφζηεθαλ. ΢πγθεθξηκέλα ε βηνθσηαχγεηα ησλ
βαθηεξίσλ απμήζεθε θαη γηα ηα δχν δείγκαηα λεξνχ φπνπ εθηέζεθαλ ηα βαθηήξηα.
Απηφ ππνδειψλεη ηελ χπαξμε ηνμηθψλ ξχπσλ ζε πνιχ κηθξέο ζπγθεληξψζεηο.
Σα απνηειέζκαηα απφ ηα δείγκαηα ησλ ηδεκάησλ φπσο παξνπζηάδνληαη ζηνλ

παξαθάησ πίλαθα θαη ιακβάλνληαο ππφςε ηα ηηζέκελα θξηηήξηα ηνμηθφηεηαο
ραξαθηεξίδνπλ ηνπο ηξείο ζηαζκνχο απφ κέηξηα έσο πνιχ ηνμηθνχο.
Πίνακαρ 4. Αποηελέζμαηα ηοξικολογικών αναλύζευν και καηάηαξη ηοξικόηηηαρ

ηυν ιζημάηυν
΢ηαθμόρ EC50 Κπιηήπια 95% όπια Παπάμεηπορ
(mg/ml) ηοξικόηηηαρ εμπιζηοζύνηρ πποζδιοπιζμού
(R2)
L1 0.431 Πνιχ ηνμηθφο 0.324 – 0.574 0.97
L3 0.798 Πνιχ ηνμηθφο 0.343 – 0.957 0.92
L5 2.99 Μέηξηα ηνμηθφο 1.88 – 4.75 0.92
4. ΢ΤΜΠΔΡΑ΢ΜΑΣΑ-ΠΡΟΣΑ΢ΔΙ΢
Απφ ηα αλσηέξσ απνηειέζκαηα ζπλάγνληαη ηα εμήο ζπκπεξάζκαηα:

Α. ΝΔΡΟ
1) ην δηαιπκέλν νμπγφλν ζηελ ιίκλε θπκαίλεηαη ζε πςειά επίπεδα. Απηφ
απνδίδεηαη ζηε ζεκαληηθή παξνπζία πδξφβησλ θπηψλ θαη ζηηο έληνλεο
δξάζεηο θσηνζχλζεζεο.
2) Οη ζπγθεληξψζεηο θσζθνξηθψλ αιάησλ, ληηξηθψλ αιάησλ θαη ακκσλίαο
θπκαίλνληαη ζε ηθαλνπνηεηηθά επίπεδα., ππνδειψλνληαο γεληθά κηθξή
επίδξαζε ησλ πεγψλ ξχπαλζεο θαηά ηελ δηάξθεηα ησλ κεηξήζεσλ. Όκσο, νη
θάπσο απμεκέλεο ηηκέο ησλ θσζθνξηθψλ αιάησλ θαη ακκσλίαο ζην λφηην
ηκήκα ηεο ιίκλεο, ζε ζπλδπαζκφ κε ηε κηθξή κείσζε ηνπ νμπγφλνπ, είλαη
δπλαηφ λα νθείινληαη ζηελ επίδξαζε ησλ ιπκάησλ ηνπ ζηξαηνπέδνπ.
3) Σα ληηξψδε άιαηα ζηελ ιίκλε Κνπκνπλδνχξνπ παξνπζηάδνληαη ζρεηηθά
απμεκέλα. Σν γεγνλφο φηη νη ελψζεηο απηέο παξνπζηάδνπλ κέγηζηα ζην βφξεην
θαη αλαηνιηθφ ηκήκα ηεο ιίκλεο, απνδίδεηαη ζηε ζπλεηζθνξά επηβαξεκέλνπ
(θπξίσο απφ ιηπάζκαηα) ππφγεηνπ λεξνχ πνπ ηξνθνδνηεί ηε ιίκλε κέζσ
ππνιίκλησλ πεγψλ.
4) Ζ ηνμηθφηεηα ηνπ λεξνχ ζηελ ιίκλε βξέζεθε λα είλαη ζρεηηθά κηθξή.
Β. ΗΕΖΜΑ
5) Σν ίδεκα ζε φιε ηελ έθηαζε ηεο ιίκλεο, φηαλ αλακνριεχεηαη, εθιχεη
δπζάξεζηε νζκή, γεγνλφο πνπ ππνδειψλεη φηη παξνπζηάδεη αλνμηθέο
ζπλζήθεο (ζπλζήθεο απνπζίαο νμπγφλνπ). Σν ίδεκα ζηηο ζέζεηο Λ1 θαη Λ3
(λφηηα θαη αλαηνιηθά) βξέζεθε λα είλαη πνιχ ηνμηθφ θαη κεηξίσο ηνμηθφ ζηελ
ζέζε Λ5 πνπ βξίζθεηαη ζην βφξεην ηκήκα ηεο ιίκλεο. Ζ πςειή ηνμηθφηεηα
ηνπ ηδήκαηνο πξνέξρεηαη απφ εηζξνή ξππαληψλ πνπ κπνξεί λα ζρεηίδνληαη κε
ηελ ρεκηθή βηνκεραλία θαζψο θαη κε ηελ δηαθπγή πεηξειαηνεηδψλ απφ ηα

δηπιηζηήξηα. Οη ξχπνη απηνί πεξλνχλ ζηελ ηξνθηθή αιπζίδα κέζσ ησλ
πδξφβησλ θπηψλ πνπ έρνπλ ην ξηδηθφ ηνπο ζχζηεκα εληφο ηνπ επηβαξπκέλνπ
ηδήκαηνο.
Σν γεληθφ ζπκπέξαζκα πνπ πξνθχπηεη απφ ηε κειέηε είλαη φηη, ελψ ε πνηφηεηα ηνπ
λεξνχ ηεο ιίκλεο δελ παξνπζηάδεηαη ηδηαίηεξα ππνβαζκηζκέλε, κε εμαίξεζε ηα
ληηξψδε, ην ίδεκα είλαη αλνμηθφ θαη ζπλεπψο είλαη ηδηαίηεξα επηβαξεκέλν κε
νξγαληθή χιε πνπ απνηθνδνκείηαη ζε ζπλζήθεο απνπζίαο νμπγφλνπ (ζαπίδεη) ελψ
είλαη θαη ηνμηθφ ιφγσ ηεο ζπζζψξεπζεο ρεκηθψλ ξππαληψλ.
Ζ δξάζε ησλ πδξφβησλ θπηψλ είλαη πνιχ ζεκαληηθή γηα ηελ ηζνξξνπία ηνπ
ζπζηήκαηνο, θαζψο απηά κε ηε θσηνζχλζεζε αθελφο δεζκεχνπλ ζξεπηηθά ζπζηαηηθά
θαη έηζη ηα απνκαθξχλνπλ απφ ηελ πδάηηλε ζηήιε, ζπληειψληαο έηζη ζην θπζηθφ
απηνθαζαξηζκφ ηεο ιίκλεο, ελψ αθεηέξνπ εθιχνπλ νμπγφλν (θαηά ηε δηάξθεηα ηεο
εκέξαο) δηαηεξψληαο ζπλζήθεο θαιήο νμπγφλσζεο ζην λεξφ. Παξάιιεια φκσο ηα
θπηά απηά παξνπζηάδνπλ εθξεθηηθή αλάπηπμε. Σν γεγνλφο φηη ζπλίζηαληαη απφ έλα
κφλν είδνο, ππνδειψλεη ηελ αλζεθηηθφηεηά ηνπο απέλαληη ζε άιια είδε πνπ έρνπλ
εμαθαληζζεί, ζηε ηνμηθή δξάζε ησλ ξππαληψλ θαη ζηηο κεγάιεο δηαθπκάλζεηο πνπ
παξνπζηάδεη ε αιαηφηεηα ζηε ιίκλε.
΢ηε ζπλέρεηα ζα επηρεηξήζνπκε λα εξκελεχζνπκε, κε βάζε ηα ππάξρνληα δεδνκέλα,

ην θαηλφκελν καδηθψλ ζαλάησλ ςαξηψλ. Ζ ιίκλε Κνπκνπλδνχξνπ απνηειεί έλα πνιχ
επηβαξεκέλν κηθξφ νηθνζχζηεκα κε πνιχ επαίζζεηεο ηζνξξνπίεο. Όηαλ έλα ηέηνην
ζχζηεκα θζάζεη ζε νξηαθή θαηάζηαζε απφ πιεπξάο επηβάξπλζεο, κηθξέο κφλν
κεηαβνιέο ησλ θπζηθψλ ζπλζεθψλ κπνξεί λα αλαηξέςνπλ ηελ ηζνξξνπία ηνπ. Γηα
παξάδεηγκα, είλαη γεγνλφο φηη ζηε δηάξθεηα ηεο λχρηαο ηα πδξφβηα θπηά
θαηαλαιψλνπλ νμπγφλν. Δπίζεο, κία δηαηαξαρή ηνπ ηδήκαηνο, ιφγσ θαθνθαηξίαο
κπνξεί λα πξνθαιέζεη αλακφριεπζε θαη επαλαηψξεζε ησλ ηδεκάησλ. Οη δξάζεηο
απηέο, θαη ηδηαίηεξα ν ζπλδπαζκφο ηνπο κπνξεί λα έρεη ζαλ απνηέιεζκα ηελ
απνκάθξπλζε ηνπ νμπγφλνπ απφ ηελ πδάηηλε ζηήιε πξνθαιψληαο αζθπθηηθέο
ζπλζήθεο. Δπηπιένλ, ε έθιπζε δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα, ιφγσ ησλ δξάζεσλ
απνηθνδφκεζεο νξγαληθνχ πιηθνχ, έρεη ζαλ απνηέιεζκα ηελ κείσζε ηνπ pH. ΢ε
ζπλζήθεο ρακεινχ pH, ηα ηφληα ακκσλίνπ κεηαηξέπνληαη ζε αδηάζηαηε ακκσλία πνπ
είλαη πνιχ πην ηνμηθή. Έθιπζε πδξνζείνπ απφ ηα ηδήκαηα έρεη επίζεο ηνμηθή
επίδξαζε. Οη ζπλζήθεο απηέο ζπλήζσο δελ έρνπλ κεγάιε ρξνληθή δηάξθεηα. Αλ νη
ζάλαηνη ςαξηψλ έγηλαλ ηε λχρηα ζε ζπλζήθεο θαθνθαηξίαο, είλαη δπλαηφ ην επφκελν
πξσί, κε θαιέο θαηξηθέο ζπλζήθεο, ε ηζνξξνπία ηνπ ζπζηήκαηνο λα απνθαηαζηαζεί.
Δίλαη πξνθαλέο, φηη ζηε δηάξθεηα ησλ κεηξήζεσλ, πνπ έγηλαλ κεξηθέο κέξεο αξγφηεξα
απφ ηνλ ζάλαην ησλ ςαξηψλ, ε θαηάζηαζε ηεο πδάηηλεο ζηήιεο είρε ήδε
απνθαηαζηαζεί.
ΠΡΟΣΑ΢ΔΗ΢
Απφ ηα παξαπάλσ, θαίλεηαη φηη ζηε ιίκλε Κνπκνπλδνχξνπ ππάξρνπλ νη
πξνυπνζέζεηο πνπ πεξηνδηθά ζα νδεγνχλ ην ζχζηεκα ηεο ιίκλεο ζε ζπλζήθεο
παξνδηθνχ «ζαλάηνπ». Όηαλ ην θαηλφκελν ηνπ παξνδηθνχ «ζαλάηνπ»
επαλαιακβάλεηαη ζπρλφηεξα ηφηε ην ζχζηεκα πξνεηδνπνηεί γηα επεξρφκελε, κε
αλαηξέςηκε πεξηβαιινληηθή θαηαζηξνθή.
΢πλεπψο, πξνθεηκέλνπ λα κειεηήζνπκε ηελ αλνρή ηνπ ζπζηήκαηνο απέλαληη ζηηο

ζεκαληηθέο πηέζεηο πνπ δέρεηαη θαη λα ιάβνπκε έγθαηξα κέηξα πξνζηαζίαο,
πξνηείλνπκε θαη‘αξρήλ ηελ εγθαηάζηαζε απηφκαηνπ ζπζηήκαηνο παξαθνινχζεζεο
ηεο πνηφηεηαο ηνπ λεξνχ ηεο ιίκλεο.
΢πγθεθξηκέλα πξνηείλνπκε ηελ εγθαηάζηαζε δχν απηφκαησλ ζηαζκψλ

παξαθνινχζεζεο θαη ηειεκεηάδνζεο πνηνηηθψλ δεδνκέλσλ, έλα ζην αλαηνιηθφ θαη
έλα ζην λφηην ηκήκα ηεο ιίκλεο ηα νπνία ζα κεηαδίδνπλ απηφκαηα δεδνκέλα
πνηφηεηαο λεξνχ θαη ηδήκαηνο ζε εκεξήζηα ή θαη εβδνκαδηαία βάζε ελψ ζα έρνπλ ηελ
δπλαηφηεηα ηεο άκεζεο εηδνπνίεζεο εθφζνλ νη παξαθνινπζνχκελνη παξάκεηξνη
μεπεξάζνπλ θάπνηα ζπγθεθξηκέλα θξίζηκα φξηα. Σν Ηλζηηηνχην Δζσηεξηθψλ Τδάησλ
ηνπ ΔΛΚΔΘΔ δηαζέηεη κεγάιε εκπεηξία ζηελ εγθαηάζηαζε, ιεηηνπξγία θαη
παξαθνινχζεζε πεξηβαιινληηθψλ παξακέηξσλ ελψ κπνξεί λα εθδίδεη ζε
πξνθαζνξηζκέλε ζπρλφηεηα δειηία πνηφηεηαο λεξνχ θαη ηερληθέο εθζέζεηο εθφζνλ
απηφ απαηηεζεί.
Ομάδα Δπγαζίαρ
Γξ. Νηθφιανο ΢θνπιηθίδεο Βηνγεσρεκηθφο

Γξ. Ζιίαο Γεκεηξίνπ Τδξνγεσιφγνο
Ζιίαο Μνπζνχιεο Πεξηβαιινληνιφγνο
Δχα Κνιφκπαξε Ηρζπνιφγνο
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Cardoso AC, Duchemin J, Magoarou P, Premazzi G. Criteria for the identification of

freshwaters subject to eutrophication, EUR 19810 EN. EC -Jt Res Centre 2001 87 pp.
Εαραξίαο Η, ΢αξαληάθνο Κ, Γεκεηξίνπ Ζ, Κνπζνπξήο Θ, (2003) Τδξνγεσινγηθή

Έθζεζε γηα ηελ Δπηινγή Θέζεσλ Γεηγκαηνιεηπηθψλ Γεσηξήζεσλ Δληφο ηεο
Τδξνγεσινγηθήο Λεθάλεο ηεο Λίκλεο Κνπκνπλδνχξνπ. 1ε Σερληθή Έθζεζε.
ΔΚΘΔ/ΗΔΤ
Εαραξίαο Η Μπεξηαράο Ζ ΢θνπιηθίδεο Ν θαη Κνπζνπξήο Θ (2002) Greek lakes: a

limnological overview. Lakes and Reservoirs: Research and Management. 7. 55-62
Κνλίδεο Α θαη Παξπνπξά Α Ρ (1997) A study of oil pollution effects on the ecology
of a coastal lake ecosystem. The Environmentalist. 17. 297-306
Κνπζνπξήο Θ. 1994. Πεξηβαιινληηθή αλαβάζκηζε ηεο ιίκλεο Κνπκνπλδνχξνπ.

ΔΚΘΔ-ΗΔΤ. Σερληθή έθζεζε
Κνπηζνκήηξνο ΢, Μηκίδεο Σ, ΢γθνπκπνπνχινπ Α θαη Ρίδνο ΢ (2001) Investigation of

the self-cleaning ability of Lake Koumoundourou near Athens from oil pollution.
Environ Engineering and Policy. 2. 155-159
Παξαζρνχδεο Β (Γξαθείν Γεσινγηθψλ-Τδξνγεσινγηθψλ-Γεσηερληθψλ Δξεπλψλ-

Μειεηψλ) (2002) Τδξνγεσινγηθή κειέηε Γ. Αηηηθήο (Πεδηάδαο Μεγάξσλ - Θξηάζηνπ
Πεδίνπ). Tεχρνο 1ν: Τδξνγεσινγηθή Έθζεζε. Τπνπξγείν Γεσξγίαο. Γελ. Γ/λζε Δ.Β
θαη Γ.Γ.
N.Th. Skoulikidis, Y. Amaxidis, I. Bertahas, S. Laschou, K. Gritzalis. Analysis of

factors driving stream water composition and synthesis of management tools—A case
study on small/medium Greek catchments. Science of the Total Environment 362
(2006) 205 – 241
Skoulikidis NTh, Bertahas I, Koussouris Th. The environmental state of freshwater

resources in Greece (rivers and lakes). Environ Geol 1998;36(1/2):1 – 17.
΢θνχιινο Μ θαη Παπιίδνπ Α (2000) Metal speciation studies in a brackish / marine

interface system. Global Nest: the International Journal. 2. 3. 255-264

Μελέτη για την ποιότητα νερού και ιζήματος στην λίμνη Κουμουνδούρου

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Μελέτη για την ποιότητα νερού και ιζήματος στην λίμνη Κουμουνδούρου

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ΙΝ΢ΣΙΣΟΤΣΟ Δ΢ΩΣΔΡΙΚΩΝ ΤΓΑΣΩΝ – ΔΛΛΗΝΙΚΟ ΚΔΝΣΡΟ ΘΑΛΑ΢΢ΙΩΝ ΔΡΔΤΝΩΝ

Ζ ιίκλε Κνπκνπλδνχξνπ απνηειεί έλα απφ ηα πην ελδηαθέξνληα κηθξνπεξηβάιινληα

Δηθόλα 1. Πεξηνρή κειέηεο

1.1 Ι΢ΣΟΡΙΚΗ ΑΞΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΔΜΒΑ΢ΔΙ΢

Ζ Λίκλε Κνπκνπλδνχξνπ έρεη κεγάιε ηζηνξηθή αμία θαζψο νη αξραίνη Αζελαίνη

΢ήκεξα, νη εγθαηαζηάζεηο ησλ δπτιηζηεξίσλ ησλ ―ΔΛΠΔ‖, νη δεμακελέο πεηξειαίνπ

Μεηά ηελ πξφζθαηε ζρεηηθά παξέκβαζε ηνπ Γεσπνληθνχ Παλεπηζηεκίνπ Αζήλαο ην

1.2 Η ΛΙΜΝΗ ΚΟΤΜΟΤΝΓΟΤΡΟΤ

Κόλπος Ελευσίνας Δίαυλος Λίμνη

Μεξνκηθηηθέο ιίκλεο ή ιηκλνζάιαζζεο έρνπλ αλαθεξζεί ζε δηάθνξεο γεσγξαθηθέο

Δηθόλα 3: Άπνςε πισηνύ θξάγκαηνο ζηε ιίκλε Κνπκνπλδνύξνπ

Καηά ηε δηάξθεηα αθχκαλησλ πεξηφδσλ ηνπ έηνπο ην ιεπηφ ζηξψκα πεηξειαίνπ

Δηθόλα 4. Θπξόθξαγκα ιίκλεο Κνπκνπλδνύξνπ (Φσηνγξαθία: ΙΔΥ/ ΔΚΘΔ, 2003)

Ζ ιίκλε δερφηαλ θαηά ην παξειζφλ ζεκαληηθφ ξππαληηθφ θνξηίν απφ ηνλ

Ζ πδξνινγηθή ιεθάλε ηεο ιίκλεο Κνπκνπλδνχξνπ απνηειείηαη απφ γεσινγηθνχο

Ο ππνθείκελνο, ησλ πξναλαθεξζέλησλ αλζξαθηθψλ πεηξσκάησλ, ζρεκαηηζκφο ζηελ

500 m πεξίπνπ. ΢ηελ πδξνινγηθή ιεθάλε ηεο ιίκλεο Κνπκνπλδνχξνπ, ν ελ ιφγσ

δηαδξακαηίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ πηεδνκεηξία ηεο πεξηνρήο κειέηεο κε ηελ

Ζ πεξηνρή κειέηεο παξνπζηάδεη έληνλν ηεθηνληζκφ αθνχ ζπκκεηείρε ζε δχν κεγάιεο

΢ηελ εηθφλα 5 παξνπζηάδνληαη νη γεσινγηθέο ηνκέο ΑΒ, ΓΓ θαη ΔΕ φπσο απηέο

Δηθόλα 5. Γεσινγηθέο ηνκέο πδξνινγηθήο ιεθάλεο ιίκλεο Κνπκνπλδνύξνπ

Δηθόλα 6. Γεσινγηθόο ράξηεο πδξνινγηθήο ιεθάλεο ιίκλεο Κνπκνπλδνύξνπ

1.4 ΤΓΡΟΓΔΩΛΟΓΙΚΔ΢ ΢ΤΝΘΗΚΔ΢

Δπηθαλεηαθά, ε πδξνινγηθή ιεθάλε ηεο Λίκλεο Κνπκνπλδνχξνπ νξίδεηαη απφ ην φξνο

Δηθόλα 7. Υδξνινγηθή ιεθάλε ιίκλεο Κνπκνπλδνύξνπ (Πεγή: ΙΔΥ/ ΔΚΘΔ, ArcView,

΢ην θέληξν ηεο ιεθάλεο ζπλαληάηαη ην χςσκα Κάζηξν Εάζηαλε, ην νπνίν

Δηθφλα 8. Σξηζδηάζηαηε απεηθφληζε επξχηεξεο πεξηνρή κειέηεο

Τπφκλεκα: Πεξηνρή Υσξνζέηεζεο ΥΓΑ/ ΥΤΣΑ

1.6 ΥΡΗ΢ΔΙ΢ ΓΗ΢-ΠΙΔ΢ΔΙ΢

Πίνακαρ 1. Έκηαζη κςπιόηεπυν σπήζευν γηρ ζηην ςδπολογική λεκάνη ηηρ

απνηειέζκαηα ηεο πεηξειατθήο ξχπαλζεο είλαη θαηαζηξνθηθφηεξα γηα ην

Σελ 19ε Ηνπιίνπ 2006 δηελεξγήζεθε δεηγκαηνιεςία πδάησλ ζηε Λίκλε

Ζ ηνμηθφηεηα πξνζδηνξίζηεθε κε ηειηθφ ζεκείν αλαθνξάο ηελ κεηαβνιή

Δηθόλα 10. Χάξηεο κε ηηο ζέζεηο δεηγκαηνιεςίαο ζηε Λίκλε Κνπκνπλδνύξνπ

Δηθόλα 11.Δθζεζε (Α) θαη κέηξεζε (Β) βηνθσηνβνιίαο θσηνβαθηεξίσλ (Vibrio

Σα απνηειέζκαηα ησλ θπζηθνρεκηθψλ παξακέηξσλ παξνπζηάδνληαη παξαθάησ

3.1. ΜΔΣΡΗ΢ΔΙ΢ ΦΤ΢ΙΚΟΥΗΜΙΚΩΝ ΠΑΡΑΜΔΣΡΩΝ ΢ΣΗ ΛΙΜΝΗ

Πίνακαρ 2. Μεηπήζειρ θςζικοσημικών παπαμέηπυν από δειγμαηολητία

Μεηπήζειρ Θεπμοκπαζίαρ Νεπού, Τ (oC), καηά ηη δειγμαηοληψία

Δηθόλα 13. Μεηξήζεηο ζεξκνθξαζίαο λεξνύ ζηε Λίκλε Κνπκνπλδνύξνπ (19/7/2006)

Όπσο θαίλεηαη απφ ην γξάθεκα ηεο εηθφλαο 13 ε ζεξκνθξαζία λεξνχ παξνπζηάδεηαη

Μεηπήζειρ Διαλςμένος Οξςγόνος, O2 (%), καηά ηη δειγμαηοληψία

Δηθόλα 13. Μεηξήζεηο δηαιπκέλνπ νμπγόλνπ ζηε Λίκλε Κνπκνπλδνύξνπ (19/7/2006)

Σν δηαιπκέλν νμπγφλν παξνπζηάδεη κέγηζηεο ηηκέο (φπσο είλαη αλακελφκελν)

Μεηπήζειρ Ενεπγούρ Οξύηηηαρ, pH, καηά ηη δειγμαηοληψία ζηη

Δηθόλα 14. Μεηξήζεηο pH ζηε Λίκλε Κνπκνπλδνύξνπ (19/7/2006)

Μεηπήζειρ Δςναμικού Οξειδοαναγωγήρ, Eh, καηά ηη

Δηθόλα 15. Μεηξήζεηο Eh ζηε Λίκλε Κνπκνπλδνύξνπ (19/7/2006)

Μεηπήζειρ Ηλεκηπικήρ Αγωγιμόηηηαρ, Conductivity (μS/cm), καηά

Δηθόλα 16. Μεηξήζεηο ειεθηξηθήο αγσγηκόηεηαο ζηε Λίκλε Κνπκνπλδνύξνπ

3.2. ΜΔΣΡΗ΢ΔΙ΢ ΥΗΜΙΚΩΝ ΠΑΡΑΜΔΣΡΩΝ ΢ΣΗ ΛΙΜΝΗ

Σα απνηειέζκαηα ησλ ρεκηθψλ αλαιχζεσλ παξνπζηάδνληαη παξαθάησ (πίλαθαο 3,

Πίνακαρ 3. Μεηπήζειρ σημικών παπαμέηπυν από δειγμαηολητία (19/07/2006)

Δηθόλα 17. Μεηξήζεηο θσζθνξηθώλ αιάησλ ζηε Λίκλε Κνπκνπλδνύξνπ (19/7/2006)

Οη ζπγθεληξψζεηο θσζθνξηθψλ (κέζνο φξνο: 4 κg/l) θπκαίλνληαη ζε πνιχ ρακειά

Μεηπήζειρ Οξειδίος ηος Πςπιηίος, SiO2 (mg/L), ζηη

Μεηπήζειρ Νιηπωδών, N-NO2- (μg/L), ζηη Λίμνη

Δηθόλα 19. Μεηξήζεηο ληηξσδώλ αιάησλ ζηε Λίκλε Κνπκνπλδνύξνπ (19/7/2006)

΢ε γεληθέο γξακκέο, νη ηηκέο ησλ ληηξσδψλ ζηε Λ. Κνπκνπλδνχξνπ είλαη πςειφηεξεο

Μεηπήζειρ Νιηπικών, N-NO3- (mg/L), ζηη Λίμνη

Δηθόλα 20. Μεηξήζεηο ληηξηθώλ αιάησλ ζηε Λίκλε Κνπκνπλδνύξνπ (19/7/2006)

Ωο πξνο ηα ληηξηθά, ε ιίκλε παξνπζηάδεηαη ζε ζρεηηθά θαιή θαηάζηαζε ζπγθξηηηθά

Οη ηηκέο ησλ ακκσληαθψλ είλαη ζπγθξίζηκεο κε άιιεο Διιεληθέο ιίκλεο (Skoulikidis

Μεηπήζειρ Αμμωνιακών, N-ΝΗ 4+ (μg/L), ζηη Λίμνη