Professional Documents
Culture Documents
CHNG II
MAY NNG- CHUYN
2.1 nh ngha va phn loai
2.1.1 nh ngha: May nng chuyn la nhng thit b dung nng chuyn cac
loai hang kin, hang ri, vt liu long, . . . t ni nay sang ni khac theo mt chu
trnh lam vic nht nh
May nng chuyn c s dung rng rai trong nganh GTVT, nganh Xy
Dng va cac nganh kinh t quc dn khac.
2.1.2 Phn loai: da vao kp cu va cng dung cua chung ta co cac loai sau
- May nng chuyn n gian: la nhng may ch co c cu nng ha hang,
chung ch co kha nng nng ha hang theo phng thng ng, phng nghing
hoc keo hang theo phng ngang. o la cac loai: Kch, ti keo, Pa lng.
- May nng chuyn phc tap: la nhng may co cu tao gm nhiu c cu,
am bao nng ha hang mt chiu cao nht nh. No co th di chuyn hang theo
phng thng ng, phng nghing (hoc cong), co pham vi rt rng. Loai may
nay gm cac loai cn truc, cu truc, may nng t hanh,. . . nhng may nay c
dn ng bng tay hoc bng may.
2.2 May Nng
Tuy theo c tnh nng ma chung ta se s dung thit b nng phu hp.
Kch:
Nng vt co khi lng ln
Chiu cao nng nho, thng t 0,5-0,7m
Ti xy dng
Keo hay nng vt nng
Chiu cao nng kha ln
Palng
Treo vao mt im ta
Nng hay keo vt nng
Thang nng xy dng
Co h thng dn hng cng theo phng thng ng
Nng vt co khi lng kha ln
Cn truc thap c nh
Nng vt nng
Tm vi khac nhau
Quay xung quanh c 3600 , nhng khng di chuyn
Cn truc t hanh
T di chuyn
Cn truc kiu cu
10
2.2.1 Kch
2.2.1a Kch thanh rng: Dung nng vt nng co tai trong t 3-6tn va chiu cao
nng t 0.4 - 0.6m. No c s dung vao vic lp rap cac kt cu thep, nng vt
nng trong cng tac thao lp.
11
12
a: s ngi phuc vu
k: h s lam vic khng u( k = 0,8 khi hai ngi tac dung
lc vao tay quay, k=0,7 khi 4 ngi lam vic)
2.2.2b Ti in ao chiu
Cac loai ti in c nho co sc nng t 0.5 n 7.5 tn, vi tc nng t
0.4 n 0.6m/s th lng cap cun trn tang t 15 n 450m. cac ti loai ln co sc
nng n 75 tn, tc nng 0.07m/s th lng cap trn tang la 1600m
Tai trong nng cho phep cua ti in c xac nh
M .i.
Q = dc (tn)
RT
Trong o :
Ti in ao chiu
14
2.2.3 Palng
Palng in
Palng xch
Lc tac dung vao tay xch nng vt
R
Q = 2.i.p..
r
Trong o: i, - t s truyn va hiu sut cua b truyn truc vt, banh vt
R, r- ban knh vong tron chia cua a xch 6 va 3
15
2.2.4 Cn Truc: La loai may nng hang hoat ng co chu ky, dung nng ha
hang theo phng thng ng va di chuyn hang theo phng ngang trong khu
vc xy dng, bc d. Thao lp may trong cac nha may hoc phn xng sa
cha.
2.2.4a Cn truc nho: Thng c s dung trong cng tac nng ha vt liu
xy dng, cng tac thao lp may khi sa cha. u im cua loai cn truc nay la
trong lng ban thn va kch thc nho, n gian v kt cu thao lp d dang va
an toan trong qua trnh lam vic.
* Loai cn truc c nh
* Loai cn truc di ng: loai nay dung nng cac loai hang hoa, vt liu
xy dng hoc cac loai btng uc sn( tm panen), co th dung trong cng tac
thao lp may.
Cn truc nay co goc quay 3600 vi tai trong nng Q = 0.5 n 0.8T
Chiu cao nngH= 3 n 6m
Tm vi R= 3 n 3.65m
16
2.2.4b Cn truc thap: la thit b nng chu yu dung trong cac cng trnh xy dng
dn dung, xy dng cng nghip, cac cng trnh thuy in, thuy li,. . Cn truc
thap co nhiu u im so vi cac cn truc khac chiu cao nng, tm vi va tai
trong nng ln, ngoai ra cn truc thap co kt cu hp l, d thao lp va vn
chuyn.
Trong xy dng nha dn dung thng s dung cac cn truc thap co tai
trong nng 3 - 10 tn, tm vi n 25m va chiu cao nng n 50m. c im cua
cac loai cn truc nay la co tnh c ng cao, khi lam vic co th di chuyn trn
ng ray, thao lp va vn chuyn d dang. xy dng nha cao tng va cac
thap co cao ln ngi ta dung cac loai cn truc thap c nh neo vao cng
trnh, cn truc thap t nng, co chiu cao nng n 150m va tm vi n 50m.
Mt s cn truc co tm vi n 70m do o co th bao quat c toan b cng
trnh ang thi cng mc du thap t c nh mt ch. Trong xy dng cng
nghip ngi ta co cn truc thap chuyn dung co tai trong nng n 80 tn, tm
vi 25 n 45m va chiu cao nng 50 n 80m.
17
18
19
* Cn truc thap c nh neo vao cng trnh, dung trong xy dng nha cao
tng
20
21
22
23
Cn truc t dn ng chung
24
Cn truc t dn ng thuy lc
25
Cn truc banh lp
26
Cn truc xch
27
28
Nng sut s dung trung bnh cua cn truc dung trong xy dng c xac
nh theo cng thc
Nsd = Q. kq . ktg. n (t/h)
Trong o: Q- tai trong nng cua cn truc ( tn)
Kq va ktg- h s s dung tai trong nng va h s s dung thi
gian, ly theo thit b mang vt: vi vi moc treo Kq=0.8 n 0.9, Ktg= 0.8 n 0.88;
vi gu ngoam kq= 0.8 n 0.9, Ktg= 0.85 n 0.95
3600
n=
- s chu ky lam vic cua cn truc trong mot gi vi
tck
tck la thi gian trung bnh cua mt chu ky lam vic (s)
29
Trong trng hp tng quat, mt chu ky lam vic bao gm cac thi gian
sau:
tck= tn+ th+ 2tc+ 2tq+ 2ttv+ t1+ t2+ tp
H +h
trong o: tn= 1
- thi gian nng vt
vn
(s)
H1 + h
- thi gian ha moc treo khng tai sau khi da lp t vt nng vao
vh
6nq
l1
- thi gian thay i tm vi
vtv
30
3.10.1-
31
2.3
May vn chuyn
2.3.1 c im chung
Trong xy dng ngi ta s dung cac phng tin vn chuyn trn
b, ng thuy. Phn ln cac thit b va vt liu c vn chuyn bng
ng b: t, may keo, xe la... vic la chon phng tin vn chuyn
phu thuc vao c im, khi lng vt liu, c ly va thi gian vn
chuyn.
Hn 80% khi lng t a, vt liu xy dng, kt cu xy dng, thit b
may moc u dung t, may keo u keo lam phng tin vn chuyn.
Chi ph vn chuyn cho cac phng tin nay chim ti 15% gia thanh xy
lp, do tnh linh ng cua cac phng tin.
Phn loai cac thit b vn chuyn:
Phng tin vn tai co cng dung chung: t vn tai, u keo, rmooc
dung vn chuyn hang hoa thng dung.
Phng tin vn chuyn chuyn dung: cac thit b dung vn chuyn
ng ng, panen, dan thep, cac thit b siu nng.
Phng tin vn chuyn trn sng hay trn bin rt hiu qua nu tai
cng trnh co bn bc xp hang hoa, vt liu ln t.
Vn chuyn, lp rap bng ng hang khng ch thc hin trong
nhng trng hp c bit tai vung nui non him tr khng th s
dung cac phng tin khac. Trong trng hp nay thng dung may
bay trc thng.
May vn chuyn lin tuc va thit b vn chuyn bng khng kh nen.
2.3.2 t vn chuyn, may keo, u keo
32
2.3.2a t tai.
Xe t tai gm ng c, thung xe, khung xe(satxi). Thn xe t co vu tao
khac nhau phu hp vi loai hang hoa.
Trong nganh xy dng s dung nhiu loai xe vn tai co tai trong t 3-30
tn. Nhiu hang ch tao xe ni tin nh Catepillar(My), Komatsu (Nht), Volvo (
Thuy in),... san xut nhiu loai xe co tai trong ti 100 tn, cng sut ng c ti
700 kW va u keo n 200 tn.
May keo banh lp co tc linh hoat va co tc ln nht la 40 km/h, ap
lc ln t ln (0,2-0,35 Mpa). Do o no kho di chuyn trn ng tam vi tai ln.
Trong trng hp nay ngi ta dung xe banh xch.
t vn tai
a) thung xe h
b) xe co kha nng thng qua ln
c) u keo
Hnh t t
33
t co rmooc
Hnh t rmooc
Smi rmooc ch bitum long
Hnh Xe ch ng ng
34
Xe ch panen
Hnh Xe ch panen
Xe ch congten
Xe ch hang nng
Hnh 2. Xe ch cngten
35
P = P
Pi + Pw + Pj
Trong o:
Pf: lc can ln do bin dang cua lp xe va cua ng va ma
sat gia lp xe va mt ng.
Pi: lc can dc
Pw: lc can khng kh
Pj: lc can quan tnh do co gia tc
Trong tng hp t chuyn ng u ( khng co gia tc) Pj = 0. Do t
chay trn cng trng va trn ng vi vn tc khng ln (50km/h) nn phn
lc can Pw co th bo qua.
Lc keo tip tuyn tao ra cho banh xe mt lc Pk c tnh n sau:
N
Pk = 3600
v
Trong o:
N
cng sut danh nghaa cua t, kW
v
vn tc cua t, km/h
Banh lp
Ap sut cao
Banh xch
Ap sut thp
0.015-0.02
0.7-0.8
0.2
0.7-0.8
0.02-0.06
0.6-0.7
0.025-0.035
0.4-0.6
36
0.06-0.07
0.8-1.0
t bn
t
Ti xp
0.13-0.25
0.1-0.3
0.15-0.2
0.15-0.25
0.12-0.15
0.5-0.6
0.2-0.3
0.3-0.4
0.1-0.2
0.4-0.6
0.07-0.1
0.6-0.7
Cht dnh
Cat
t
0.1-0.2
0.4-0.6
0.1-0.15
0.5-0.7
0.08
0.8-1.0
0.1-0.4
0.06-0.15
0.4-0.5
0.05-0.1
0.6-0.7
Kh
0.4-0.5
0.3-0.6
0.250.3
0.2-0.3
0.2-0.4
0.15-0.2
0.4-0.5
0.25
0.1
0.3
0.15
0.02
0.7-0.8
0.06
0.5-0.6
Ly
btng
0.015-0.02
0.7-0.8
GAZ
-53B
84
MAZ503A
132
KrAZ
-256b*
176
Euclid*
R32
295
KaMAZ
5511
132
Capter
pilliar
336
Komatsu BelAZ
HD205-3* 549
220
3750
7100
10850
23600
9000
31000
19100
26925
3.0
5.0
6.0
21.0
5.0
17.5
15.5
26
3.5
4.5
11
32
6.9
36
20
40
80
75
65
57
50
75
50
55
37
bng lp cao su. Lp vai bn la loai chuyn dung lam ai, lp cao su boc ngoai
pha trn dy hn pha di
Chiu rng bng tai cung nh s lp cao su cua bng tai u la nhng s
liu tiu chun hoa. B = 0,4 - 1,6m.
S lp vai c xac nh theo cng thc:
S max
B.K
B - chiu rng bng, m;
K - tai trong pha hong cho phep cua mt lp vai co chiu rng 1m,
i=
Vi:
N;
38
2.3.5b
(m)
39
2.3.5c Vt tai
Vt tai
a)cu tao chung;b)canh vt lin;
c)canh vt h;d,e)canh vch khng lin tuc
Vt tai dung vn chuyn vt liu ri ti xp, deo nh xi mng, cat bt...
theo phng ngang hoc phng nghing ti 200, c ly 30-40m, nng sut 20 - 40
m3/h.
Vt tai co u im la kt cu n gian, kch thc nho gon vt liu c
che knh khng tht thoat va gy nhim mi trng. Tuy theo tnh
cht va kch thc cua vt liu ma s dung cac loai canh vt co hnh dang khac
nhau.
Nng sut cua vch tai c xac nh theo cng thc
N = 3600 F. v. ( m3/h)
.D 2
F=
. . c , la din tch trung bnh cua tit din dong vt liu
4
trong ng mang (m2)
D- ng knh ngoai cua canh vt (m)
- h s lam y cua tit din mang, phu thuc vao tnh cht cua
vt liu:
Vi vt liu xp( xi mng, cat kh) = 0.3 n 0.45
Vi vt liu cuc nho( soi, x) = 0.3 n 0.45
Vi vt liu dnh m, dung dch = 0.3 n 0.45
H s tnh n s lam giam s y cua tit din mang khi bng t
nghing. H s c thay i tuy theo goc nghing
0o
5o
10o
15o
20o
c
1.0
0.9
0.8
0.7
0.65
v- tc chuyn ng cua vt liu trn bng vt
S .n
v=
(m/s)
60
40
S- bc vt (m)
n- s vong quay cua vt ( vg/ph)
2.3.5d Gu tai
Gu tai
c s dung rng rai trong cac x nghip san xut b tng va b tng
nha cung nh dung cac x nghip xy dng ng st vn chuyn cac loai
hang xp nh xi mng, cat soi, t xp vun, cac loai hang cuc vun, . . . theo
phng thng ng hay nghing mt goc nho hn 600. Bng gu co kch thc
nho gon, co chiu cao nng tng i ln( n 50m)
Nng sut co th at t 5 n 140m3/h
41
Xe ch xi mng ri
42
Xe nng hang
2.7.1-
May xuc lt
43
44