CLASICISMO. Msica.

3 ESO

CONTEXTO HISTRICO
O Clasicismo vai do Barroco ao Romanticismo, vai dende a morte de J.S. Bach, 1750, a
1827, ano no que morre Beethoven.
O sculo XVIII coecido como o Sculo da Luces ou da Ilustracin, onde os
intelectuais pensadores defendan o uso da razn como luz que gua ao coecemento.

ILUSTRACIN
DESPOTISMO ILUSTRADO
EMPIRISMO
SOC. ANTIGO RXIME
REVOLUCIN
Clasicismo Neoclasicismo

1-Ilustracin

F absoluta na razn
Crtica do modelo de Antigo Rxime
Enciclopedia: compendio do saber universal.
Tolerancia relixiosa
Educacin
Fe no progreso cientfico
Empirismo: Kant e Newton
Liberalismo Poltico:
1.
2.
3.
4.
5.

Liberdade
Igualdade xurdica
Divisin de poderes
Soberana nacional
Rousseau, Montesquieu e Voltaire (Francia); Locke e Hume (Inglaterra); B.
Feijoo e J. Cadalso (Espaa) ou Kant e Fichte (Alemania).

Pensamento econmico:
1. Fisiocracia (Colbert)
2. Liberalismo econmico
3. A Riqueza das nacins (Capitalismo) (A. Smith)

Dto. Msica. IES Cacheiras. 2014-2015. Pfr ddoval

CLASICISMO. Msica. 3 ESO

2-Despotismo Ilustrado Todo para o pobo pero sen o pobo

a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)

Poder absoluto
Supresin de privilexios
Adaptacin das ideas filosficas ao seu favor
Preocupacin de nivel cultural
Proteccionismo econmico
Supresin do feudalismo
Rexeitamento da liberdade poltica
Representantes: Xos II de Austria, Federico II de Prusia, Carlos III de Espaa ou
Catarina a Grande de Rusia.

3-Empirismo: Kant, Newton

Baseado:
a) Negacin de calquera verdade absoluta, ou cando menos, esta inaccesible ao
home.
b) Recoece a necesidade de poer a proba calquera verdade a travs da
experiencia. Deste xeito dita verdade podes ser correxida, modificada ou
abandonada.
4-A Sociedade de Antigo Rxime:
a)
b)
c)
d)
e)

Revolucin agrcola e crecemento demogrfico

Revolucin industrial
A nobreza: mecenas
Auxe da burguesa: novos mecenas
Espectculos privados (elites) vs pblicos (pobo)

5-As revolucins:
No ltimo terzo do sculo, vanse desencadear un proceso revolucionario que levara a
Europa e s sas colonias a unha enorme convulsin:
a)
b)
c)
d)
e)

Independencia dos EEUU da metrpole inglesa, 1774 1783.

Revolucin Francesa, 1789
Expansin Napolenica 1804 1814 (Congreso de Viena)
Guerra de Independencia en Espaa, 1808 1814
Independencia das colonias americanas da metrpole espaola

6-Clasicismo e Neoclasicismo
Volta ao mundo Clsico ( Literatura e Artes) ou ao Renacemento (como no caso da
Msica). Deste xeito falamos de Neoclsico e de Clasicismo, respectivamente. As
diferentes expresins artsticas ou culturais deste contexto tian como base:

Dto. Msica. IES Cacheiras. 2014-2015. Pfr ddoval

CLASICISMO. Msica. 3 ESO

Equilibro
Armona
Proporcin
Beleza
Claridade

MSICA CLASICISMO
a)
b)
c)
d)

Clasicismo basase en:

Bsqueda da beleza
Perfeccin formal
Sinxeleza:

Estrutura: simtricas, curtas e regulares = nmero de compases.

Ritmo: regular e variado, onde os silencios fan de descanso (transicin) entre as
diferentes melodas

e) Contraste de intensidade, timbre e ritmo:

Da a intensidade: Forte / Piano e Crescendo / Diminuendo.

Contraste tmbrico, individualidade (ventaxes) de cada instrumento. Piano e
clarinete.

f) Msica instrumental vs vocal

g) Profana vs relixiosa
h) Representa o xenio da msica clasicista: Mozart, Haydn e Beethoven, ainda que
este ltimo fai de enlace ca etapa histrica posterior do Romanticismo.
1-Formas Vocais
1.1. Msica Relixiosa:
a) Crise

Decadencia
Continuidade
formal

b) Xneros

Misa
Rquiem

c) Rquiem

Defuntos
Duelo

Dto. Msica. IES Cacheiras. 2014-2015. Pfr ddoval

CLASICISMO. Msica. 3 ESO

1.2. Msica Profana: pera

1.
2.
3.
4.
5.

Concebida como entretenemento do pobo

Sencillez vs ornamentacin barroca
Orquestra vs monopolio do virtuosismo vocal
Os coros asumen mais importancia
Novos conxuntos vocais: dos, tros, Novas subxneros:
Singspiel alemn e Zarzuela espaola (canto e narracin)
Tonadilla escnica, breve e cmica + danzas populares ou coloniais
6. Dous subxneros:
pera Seria - temas mticos e lendas
pera Bufa - temas populares e en lingua nacional
A Querella dos bufns. Foi unha discusin entre os defensores da pera Seria e do
que defenda o noo subxnero,a prea Bufa, tras a publicacin da obra: A serva
padrona, de Pergolesi (Npoles).
Gluck acadou unha solucin intermedia: msica sinxela, evita o contraste entre a aria
(mais simple) e o recitativo (mais expresivo). Fronte a artificiosidade barroca buscou
argumentos mais simples e fciles de comprender. Msica ao servizo do libreto (texto
que se canta) e dos personaxes.
2. Formas instrumentais
Barroco

Clasicismo

Ornamentacin
Contrapunto (contraste)
Meloda
acompaada
polifnica

Armona e proporcin
Simplicidade
Textura homofnica (meloda
principal e acompaamento)

Msica de Cmara (ou saln)

Ascenso da burguesa
Grupo reducido de instrumentos
Msicos aficionados ostentacin e apariencia
Profesionais tocaban en salas de concertos
Mais barata e rentable
Cuarteto de Corda
Violn (1 e 2) viola e violonchelo
Tamn os cuartetos de vento eran moi apreciados
En ocasin ao cuarteto de corda se engade un de vento formando un quinteto
Orquestra
Dsitribuda en seccins
Pode chegar aos 30 instrumentos
Destacou a Orquestra da capela da corte de Mannheim

Dto. Msica. IES Cacheiras. 2014-2015. Pfr ddoval

CLASICISMO. Msica. 3 ESO

A percusin engade os platillos

2.2. Instrumentos
Piano, clarinete e trompa vs clave, flauta de pico e viola de
gamba.
O contrabaixo e o chelo, pasan de acompaantes (baixo
contnuo) a solistas
Maior dinamismo e caractersticas tmbricas.
Mellor adecuadas ao novo gusto musical.
Aumento da importancia dos instrumentos de vento.

Caractersticas da orquesta: Escola de Mainnheim (Stamitz)

1.
2.
3.
4.
5.

Disciplina castrense
Traballo por seccins instrumentais
Ensaios xerais
Color orquestal, orquestra sona coma un so instrumento
Uso do Crescendo e Diminuendo

2.3. Xneros Musicais

a) Sonata
Nace no Barroco
Para un ou dous instrumentos
Piano e violn
3 /4 movementos
Allegro - Adagio - Minueto - Presto
1 Movemento = forma sonata :

Dto. Msica. IES Cacheiras. 2014-2015. Pfr ddoval

CLASICISMO. Msica. 3 ESO

b) Sinfona
Nace da obertura da pera
Estrutura de Sonata
Non hai protagonismo dun instrumento
3 /4 movementos
Haydn e Escola de Manheim
Feita para a orquestra
Reciben o nome da orde na que foron escrita:

9 Sinfona de Beethoven
83 sinfona de Haydn

Ademais pode reciber sobrenomes como:

A Heroica = 3 Sinfona de Beethoven

A Sinfona do Reloxo = 101 de Haydn

Dto. Msica. IES Cacheiras. 2014-2015. Pfr ddoval

CLASICISMO. Msica. 3 ESO

c) Concerto Clsico
Solista (piano ou violn)
Uniformidade orquestral e virtuosismo instrumental
Non hai protagonismo dun instrumento
Prescinde do 3 Movemento
Feita para orquestra sinfnica

d) Outros xneros
Divertimento - Serenata - Casacin
Tocada ao aire libre
Festiva
Movementos de Danza
Ocio
Pode ter mais de 8 movementos
Estrutura de sonata

3. Danza

Acceso das mulleres (vs homes disfrazados de mulleres)

Se independiza da pera
Acompaada de msica s instrumental
Escenificacin
Orixe da Danza Clsica
Danzas de saln:
a)
b)
c)
d)
e)
f)

Elites sociais
Estilo francs
Polonesa
Rond
Minueto
Marcha

4. Protagonistas

Dto. Msica. IES Cacheiras. 2014-2015. Pfr ddoval

CLASICISMO. Msica. 3 ESO

Dto. Msica. IES Cacheiras. 2014-2015. Pfr ddoval